KLASYFIKACJA MATERIAŁÓW I

WŁASNOŚCI MECHANICZNE
 KLASYFIKACJA MATERIŁÓW
MATERIAŁAMI W POJĘCIU TECHNICZNYM NAZYWANE SĄ CIAŁA STAŁĘ O WŁAŚCIOWŚCIACH
UMOŻLIWIAJĄCYCH ICH STOSOWANIE PRZEZ CZŁOWIEKA DO WYTWARZANIA PRODUKTÓW
NAJOGÓLNIEJ WŚRÓD MATERIAŁÓW O ZNACZENIU TECHNICZNYM MOŻNA WYRÓŻNIĆ

MATERIAŁY NATURALNE – WYMAGAJĄCE JEDYNIE NADANIA KSZTAŁTU DO TECHNICZNEGO ZASTOSOWANIA

NP. DREWNO NIEKTÓRE KAMIENIE, SKAŁY I MINERAŁY

MATERIAŁY INŻYNIERSKIE NIE WYSTĘPUJĄCE W NATURZE LECZ WYMAGAJĄCE ZASTOSOWANIA ZŁOŻONYCH

PROCESÓW WYTWÓRCZYCH DO ICH PRZYSTOSOWANIA DO POTRZEB TECHNICZNYCH PO
WYKORZYSTANIU SUROWCÓW DOSTĘPNYCH W NATURZE

DO PODSTAWOWYCH GRUP MATERIAŁÓW INŻYNIERSKICH TRADYCYJNIE SĄ ZALICZANE :

METALE I ICH STOPY

POLIMERY

MATERIAŁY CERAMICZNE

PODSTAWĄ PODANEJ KLASYFIKACJI JEST ISTOTA WIĄZAŃ MIĘDZY ATOMAMI TWORZĄCYMI DANY MATERIAŁ,
UTRZYMUJĄCYCH JE W SKOORDYNOWANYCH PRZESTRZENNIE UKŁADACH I DETERMINUJĄCYCH
PODSTAWOWE WŁASNOŚCI MATERIAŁU

PONADTO MOŻNA WYMIENIĆ MATERIAŁY KOMPOZYTOWE, TWORZONE PRZEZ POŁĄCZENIE DOWOLNYCH

DWÓCH Z WYMIENIONYCH MATERIAŁÓW INŻYNIERSKICH W MONOLITYCZNĄ CAŁOŚĆ, CO ZAPEWNIA
UZYSKANIE INNYCH WŁASNOŚCI OD WŁAŚCIWYCH DLA KAŻDEGO Z MATERIAŁÓW SKŁĄDOWYCH
 METALE
METALE OTRZYMUJĘ SIĘ Z RUD,
BĘDĄCYCH NAJCZĘŚCIEJ TLENKAMI.
PROCESY METALURGICZNE
POLEGAJĄ ZWYKLE NA REDUKCJI,
PROWADZĄCEJ DO EKSTRAKCJI
METALU Z RUDY ORAZ NA
RAFINACJI, USUWAJĄCEJ Z METALU
POZOSTAŁE ZANIECZYSZCZENIA.
ELEMENTY METALOWE ZWYKLE
WYKONYWANE SĄ METODAMI
ODLEWNICZYMI, PRZERÓBKI
PLASTYCZNEJ LUB OBRÓBKI
SKRAWANIEM, A CZĘSTO TAKŻE
METALURGII PROSZKÓW.
WŁASNOŚCI METALI I STOPÓW SĄ
KSZTAŁTOWANE METODAMI OBRÓBKI
CIEPLNEJ, A POWIERZCHNIA
ELEMENTÓW METALOWYCH CZĘSTO
JEST USZLACHETNIANA METODAMI
INŻYNIERII POWIERZCHNI,
ZWIĘKSZAJĄCYMI M.IN. ODPORNOŚĆ
NA KOROZJĘ LUB ODPORNOŚĆ NA
ZUŻYCIE
METALE
 METALE
UKŁADY
WIELOSKAŁDNIKOWE
ZŁOŻONE Z WIĘCEJ
NIŻ JEDNEGO
PIERWIASTKA,
CHARAKTERYZUJĄCE
SIĘ PRZEWAGĄ
WIĄZANIA
METALICZNEGO
TWORZĄ STOPY
METALI
 METALE I ICH STOPY

 CHARAKTERYZUJĄ SIĘ DOBRYMI WŁASNOŚCIAMI

MECHANICZNYMI
 POŁYSK METALICZNY, POLEGAJĄCY NA ODBIJANIU
PROMIENI ŚWIETLNYCH PO WYPOLEROWANIU
POWIERZCHNI
 SZEROKO ROZPOWSZECHNIONE DUŻY WACHLARZ
ZASTOSOWAŃ
 NISKA ODPORNOŚĆ KOROZYJNA
 DOBRA PRZEWODNOŚĆ ELEKTRYCZNA I CIEPLNA
 MOŻLIWOŚĆ POWTÓRNEGO WYKORZYTSNIA –
PROCESY HUTNICZE
METALE
METALE I ICH STOPY
 POLIMERY
POLIMERY, NAZYWANE TAKŻE
TWORZYWAMI SZTUCZNYMI LUB
PLASTIKAMI, SĄ MATERIAŁAMI
ORGANICZNYMI, ZŁOŻONYMI ZE
ZWIĄZKÓW WĘGLA.
POLIMERY SĄ TWORZONE PRZEZ
WĘGIEL, WODÓR I INNE
PIERWIASTKI PATRZ U.O.
POLIMERY SĄ MAKROCZĄSTECZKAMI
I POWSTAJĄ W WYNIKU
POŁĄCZENIA WIĄZANIAMI
KOWALENCYJNYMI W ŁAŃCYCHY
WIELU GRUP ATOMÓW ZWANYCH
MONOMERAMI JEDNEGO LUB
KILKU RODZAJÓW
POLIMERY
 POLIMERY
ZE WZGLĘDU NA WŁASNOŚCI UŻYTKOWE POLIMERY
DZIELĄ SIĘ NA PLASTOMERY I ELASTOMERY
PLASTOMERAMI SĄ POLIMERY CHARAKTERYZUJĄCE
SIĘ WYDŁUŻENIEM PRZY ROZERWANIU ZWYKLE
NIE PRZEKRACZAJĄCYM 200%, CHOCIAŻ
POLIETYLEN LUB POLIPROPYLEN MAX.
WYDŁUŻENIE KILKASET PROCENT TEŻ SĄ
ZALICZENE DO TEJ GRUPY. PLASTOMERY DZIELĄ
SIĘ NA TERMOPLASTY I DUROPLASTY
ELASTOMERAMI SĄ POLIMERY CECHUJĄCE SIĘ
SKŁONNOŚCIĄ DO DUŻYCH ODKSZTAŁCEŃ
SPRĘŻYSTYCH, A PO PODDANIU DUŻEMU
ODKSZTAŁCENIU W TEMPERATURZE POKOJOWEJ I
PO ODCIĄŻENIU POWRACAJĄ DO PIERWOTNEJ
LUB BARDZO DO NIEJ ZBLIŻONEJ POSTACI
 POLIMERY
 MAŁA GĘSTOŚĆ I ZWIĄZNY Z TYM NAJCZĘŚCIEJ
KORZYSTNY STOSUNEK WYTRZYMAŁOŚCI DO
GĘSTOŚCI
 DOBRA LUB BARDZO DOBRA ODPORNOŚĆ NA
CZYNNIKI ZEW. CHEMICZNE PTFE – WODA
KRÓLEWSKA
 DOBRE A W NIEKTÓRYCH PRZYPADKACH
BARDZO DOBRE WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE
POPRZEZ MODYFIKACJE + MOŻNA NADAWAĆ
CECHY PRZEWODZĄCE Z REGUŁY IZOLATORY
 MAŁE PRZEWODNICTWO CIEPLNE, IZOLACJA
TERMICZNA – POLIMERY O BUDOWIE
KOMÓRKOWEJ TWORZYWA SPIENIANE
 ZDOLONOŚĆ TŁUMIENIA DRGAŃ – ELEMENTY
MASZYN
 MOŻLIWOŚĆ OTRZYMYWANIA WYROBÓW O
ESTETYCZNYM WYGLĄDZIE JAK RÓWNIEŻ
KOLOR LUB BEZBARWNE
 MOŻLIWOŚĆ MODYFIKACJI CHEMICZNEJ +
CIEPLNEJ W CELU NADANIA INTERESUJĄCYCH
WŁASNOŚCI
 MOŻLIWOŚĆ STOSOWANIA W RÓZNEJ POSTACI
JAKO TWORZYWA KONSTRUKCYJNE,
MATERIAŁY POWŁOKOWE, SPOIWA, KLEJE
 MOŻLIWOŚĆ WIELOKROTNEGO LUB
CZĘŚCIOWEGO PRZETWARZANIA - RECYKLING
 WADY
 W PORÓWNANIU Z METALAMI MNIEJSZA
TWARDOŚĆ I WYTRZYMAŁOŚĆ MECHANICZNA
(FAKTYCZNA 100X MNIEJSZA OD TEORETYCZNEJ)
 PŁYNĄ POD ZNACZNIE MNIEJSZYM OBCIĄŻENIEM –
PEŁZANIE
 NIEZADOWALAJĄCA ODPORNOŚĆ CIEPLNA (-80,-
60,-40 +80, +100) TEFLON -190 +250 NIEZMIENIA
WŁASNOŚCI
 TRUDNE DO NAPRAWY
 KOSZT – WIĘKSZOŚĆ T.SZ. OTRZYMUJE SIĘ Z
PRODUKTÓW ROPOPOCHODNYCH
 POSTACIE HANDLOWE
TWORZYW
 ŻYWICE – LEKKOPŁYNNE CIECZE PRZEZNACZONE
DO ODLEWANIA, LAMINOWANIA, WYTWARZANIA
POWŁOK KLEJENIA I IMPREGNACJI ITP.
 TŁOCZYWA – PÓŁPRODUKTY DO FORMOWANIA
WYROBÓW POD CIŚNIENIEM W PODWYŻSZONEJ
TEMPERATURZE, MAJĄ POSTAĆ PROSZKU,
GRANULEK, KRAJANKI ZWYCZAJOWO NAZYWANE
GRANULATEM
 PÓŁFABRYKANTY – FOLIE (ELASTYCZNE WYROBY
O OGRANICZONEJ GRUBOŚCI) PŁYTY ORAZ
LAMINATY (TWORZYWA WARSTWOWE)
 MATERIAŁY CERAMICZNE
CERAMIKĘ STANOWIĄ MATERIAŁY
NIEORGANICZNE O
JONOWYCH I
KOWALNCYJNYCH
WIĄZANIACH
MIĘDZYATOMOWYCH,
WYTWARZANE ZWYKLE W
WYSOKOTEMERATUROWYCH
PROCESACH ZWIAZANYCH Z
PRZEBIEGIEM
NIEODWRACALNYCH REAKCJI.
DO TEJ GRUPY MATERIAŁÓW
ZALICZAMY RÓWNIEŻ SZKŁA
BETONY I CEMENTY.
 CERAMIKA
 CERAMIKA CHARKTERYZUJE SIĘ
WYSOKĄ ODPORNOŚCIĄ CHEMICZNĄ
 NAJWYŻSZA TWARDOŚĆ
 NAJWYŻSZA ODPORNOŚĆ NA
ŚCISKANIE
 NAJNIŻSZY WSPÓŁCZYNNIK
PRZEWODNOŚCI ELEKTRYCZNEJ-
izolatory
 NISKIE WŁASNOŚCI MECHANICZNE
 KRUCHOŚĆ
 KOMPOZYTY
MATERIAŁY KOMPOZYTOWE SĄ
POŁĄCZENIEM DWÓCH LUB WIĘCEJ
ODRĘBNYCH I NIEROZPUSZCZAJĄCYCH
SIĘ W SOBIE FAZ, Z KTÓYCH KAŻDA
ODPOWIADA INNEMU PODSTAWOWEMU
MATERIAŁOWI INŻYNIERSKIEMU,
ZAPEWNIAJĄCYMI LEPSZY ZESPÓŁ
WŁASNOŚCI I CECH STRUKTURALNYCH.
MATERIAŁY KOMPOZYTOWE DZIELĄ SIĘ ZE
WZGLĘDU NA OSNOWĘ METALOWĄ,
POLIMEROWĄ LUB CERAMICZNĄ.
ZNAJDUJĄ GŁÓWNIE ZASTOSOWANIA W
SPRZĘCIE KOSMICZNYM,
SAMOLOTACH, SAMOCHODACH,
ŁODZIACH, JACHTACH, SZYBOWCACH I
SPRZĘCIE SPORTOWYM
FAZA POWODUJĄCA WZMOCNIENIE W
KOMPOZYCIE NAZYWANA JEST
ZBROJENIEM I MOŻE BYĆ
WPROWADZANA W POSTACI
DROBNYCH CZĄSTEK, KRÓTKICH
WŁÓKIEN LUB PŁATKÓW A TAKŻE
WŁÓKIEN CIĄGŁYCH
WŁASNOŚCI MECHANICZNE
 TWARDOŚĆ
 TWARDOŚĆ DEFINICYJNIE JEST MIARĄ
OPORU JAKI STAWIA MATERIAŁ PODCZAS
PRÓBY, WZGLDĘDEM WGŁĘBNIKA
 KTÓRY W ZALEŻNOŚCI OD METODY
POMIARU MOŻE POSIADAĆ KSZTAŁT
CZASZY KULISTEJ (TWARDOŚĆ BRINELLA) L
OSTROSŁUPA O PODSTAWIE KWADRATU
(TWARDOŚĆ VICKERSA) LUB ROMBU
ŻADZIEJ STOSOWANA (TWARDOŚĆ
KNOOPA)
 WYTRZYMAŁÓŚĆ NA
ROZCIĄGANIE
PODSTAWOWĄ WIELKOŚCIĄ OPISUJĄCĄ
WŁASNOŚCI MECHANICZNE MATERIAŁÓW
JEST WYTRZYMAŁOŚĆ NA ROZCIĄGANIE,
CZYLI NAPRĘŻENIE NORMALNE W PRÓBCE
OBLICZONE JAKO STOSUNEK NAJWIĘKSZEJ
SIŁY ROZCIĄGAJĄCEJ (F), UZYSKANEJ
PODCZAS PRZEPROWADZANIA PRÓBY, DO
POLA POWIERZCHNI PRZEKROJU
POCZĄTKOWEGO PRÓBKI (S)