Professional Documents
Culture Documents
1
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
2
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901
rmwdum
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901
12 12 12
12 12 12
12
12 12
12 12
12
12
12uAsm 12
12 12
12
12
12 12
12 12
12
12 12 12
12 12 12
12
125? us a emf w @
k
d +rd K @ u æ ----------- jrwf o pf (dawn ) 12
1231? zd;
k ol a wmf Er
S ays muf r_ æ ------------ rif
; 12
'if
12
12 12 12
12 12 12
12
126? ys o
H ef ;aeaomcG y a
f 'gi ;
f waumif ------ &ef E i
kd x
f e
G ;
f 12
1234? jywif ; ayg u f --------------------- 12
12
azjrif h
12 12 12
12 12 12
12 12 12
127? +idr;f csr;f a&;twGuf ausuw f yGihf ------ rif;wm&m 1235? vlru kd q f w kd m ---------- aZ,E WaAm"d(yef;atmif12 )
12 12 12
12 12 12
12 12 12
128? 'DZifbmudv k t kd yfovdck pH m;=unfjh cif; ---- aqmif;,Ge;f v 12 38? opPm. n ---------------- armif=unfopf12
12 12 12
12 12 12
12 12 12
12 12 12
1210? 0g;rsKd cH&aom trSew f &m; ---------- armifyn k 12 12
12 12 12
12 12 12
12 12 12
12
1211? yËd y uQ x r
J m
S ---------------- at;jrES i ;
f &nf 12
120w¦ Kw k d 12
12
12 12 12
12 12 12
12 1229? Oyk o o
f nf ----------------- vl x a
k ':trm 12
1212? aoG ;rs u &
f nf j ymyHa
k y:upum;0d i
k ;
f ------- &D& r
D m (opP m ) 12 12
12 12 12
12 12 12
12 12 12
1213? a'0'wfawGuwJZh mwf ---------- &J&ifo h ufZGJ 12 40? aemuf q ;
kH opf ±u
G a
f v;--------- Ed
i
k ;
f Ed
i
k ;
f (pae)12
12 12 12
12 12 12
12 12 12
1214? 31 bHv k o l m; ---------- cdik af y:xGe;f 12 12 12
12 12
12 12 12
12 12 12
12ok w ? &o? tawG ; tj r if 12tcef ; quf 0 w¦ K 12
12 12 12
12 12 12
12 12 12
12aqmif ; yg; 12 12
12 12 12
12 12 12
12
12 12
12 12
1215? Armhvw G v
f yf a &; ta&;awmf yk H ---- Ad
v
k c
f sKyfa tmif q ef ; 1239? ppf ------------------------ vif;a0+rdKif12 12
12 12 12
12
12 12
12 12
12
1219? jynfaxmifp}k uD;twGi;f rS ---------- aexGe;f Edik f 12 12
12 12 12
12
12 12
12 12
12
12 12 12
12
1222? vl x w
k u
kd y
f G
J -------------------- cif r rrs K
d ; 12
12umwG e ;
f 12
12
12
12 12
12 12
12
12
1224? tdrrf jyefjzpfcahJ om ESi;f rsm; ------- atmifr;kd 0if; 1228? armiftm[m& ------------- armifatmifv12 12 12D
12
12 12
12 12
12
12
12 12
12 12
12
12
12 12 12
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901
12 12
3
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
tpOftvm}u;D rm;cJ+h y;D acwftqufqufukd jzwfoef;cJo h nfh &efuek wf uUov kd }f u;D um; ESpf 90 wif;wif;jynfch yhJ g+y?D &efuek f
wuUov kd &f @J ordik ;f aemufcu H kd =unf, h ifvnf; jrefrmEdik if &H @J vGwv f yfa&; v_y&f mS ;r_ ordik ;f a=umif;eJ@ cJx G m;vd@k r&bJ qufpyfr_ rsm;pGmESihf
ausmif;om;vli,frsm;ESifh jynfolvlxkudk trsKd;om;a&;pdwf"gwf ZmwdaoG;ZmwdrmefawGjrifhwufvmatmif v_Haqmfay;
cJw
h ahJ e&mXmevnf;jzpfcyhJ gw,f? xl;jcm;wdu k q f ikd pf mG bJ &efuek wf uUov kd f ESpf 90 jynfch w hJ hJ 2010 'DZifbm (1) &ufae@[mvnf;
trsK;d om;atmifyGJ ESpf 90 jynfw h ahJ e@e@J wu kd q
f ikd af eygw,f? jzpfpOfawGu=kd unf, h if &efuek w f uUov kd f tufOya'udk ausmif;om;awG
qef@usio f ydwaf rSmufcw hJ hJ v_y&f mS ;r_ (wenf;tm;jzifh jrefrmwdik ;f &if;om;awG tqifjh rifyh nma&; oif=um;cGirhf &atmif zdEySd x f m;wJh
u|eyf nma&;pepfukd qef@usit f wH rk )_ wd@k [m cJjG cm;vd@k r& wom;wnf; jzpfwnfc=hJ uwmyg?
1920 ckEpS x f d jrefrmjynfwiG f wuUov kd wf ckr# r&Sad o;ay? od@k aomfvnf; 1920 Zlvikd v f 12 &ufae@wiG f 'kw,
d bk&ifcu H
ol.twdkifyifcH tpnf;ta0;udk ac:,l+yD; ynmrif;}uD; ruf[ef;wm; wifoGif;aom “,leDAmpwD tufOya'” udkvufcH+yD;
‚Oya'=urf;rSm jrefrmvlrsK;d rsm;ESihf oifh awmfonf[k bk&ifcu H ajymqdck ohJ nf? od@k aomfvnf; Oya'=urf;wGif yg0ifonfh tcsurf sm;
rSm jrefrmwdik ;f &if;om;rsm; tqifjh rifyh nmudk roif=um;Edik af &;ESihf e,fcs@J tyk cf sKyfa&; ,E &W m;wd@k ukd taxmuftyHjh zpfa&;wd@k om
jzpfaprnfh u|eyf nma&;oufoufjzpfonf? xd@k a=umifh 1920 Zlvikd v f 3 &ufae@wiG f &efuek òf r@*sLAvDa[mY ausmif;om;rsm;OD; aqmifI
0dik tf rfbaD t toif;}u;D u aqmf=o+y;D òr@v;kH u|wf tpnf;ta0;usi;f yum Oya'=urf;udk qdik ;f iHx h m;&ef roifah wmfonfh tcsurf sm;udk
y,fzsu+f y;D oifah wmfonfh tcsurf sm;udk xyfrjH znfh oGi;f &ef ruf[ef;wm;udk ynmrif;}u;D rS z,f&mS ;ay;&ef ponfw@kd ukd 'kw, d bk&ifc/H
ArmEdkifiH tpdk;&0ef}uD;csKyfESifh tdENd,EdkifiH A[dktpdk;& tzJG@odk@ qHk;jzwfcsuftjynfhtpHkudk wifydk@awmif;qdkcJh=uonf? odk@aomf
vufaxmufb&k ifcH qm&,f*seD ,f u&ufa'guf acgi;f aqmifonfh e,fcs@J tpd;k &u “rif;wd@k ArmawG ynma&;udk bmem; vnfv@kd v”J
[kqu kd m wdik ;f jynfu uef@uu G rf r_ sm;udk *¶krpdu
k b f J 1920 'DZifbm 1 &ufae@wiG f xdw k uUov kd Of ya'=urf;udk twnfðy +yD[k a=unm
vdu k of nf?
&efuek w
f uUov kd Of ya'onf 1920 'DZifbmv 1 &ufae@wiG f twnfjzpfvmcJo h nf? od@k aomf Oya't& jrefrmEdik if . H 'kw,d
bk&ifcH qm&,f*seD ,f u&ufa'guu f wuUov kd f t"dywd}uD;tjzpf 'DZifbm 7 &ufae@wiG f “&efuek w f uUov kd f ausmif;awmf }uD;”
udzk iG v hf pS &f ef a=unmxm;onf? trsK;d om;a&;pdw"f gwjf yif;xef+yD; u|eyf nma&;pepfukd tvdrk &daS om udb k OD;/ udzk ;kd uGe;f / udb
k &Si/f
udx k eG ;f 0if;/ udak zode;f / uknd yD w
d /f udak t;/ udv
k w S if/ udak tmif'if/ udb
k cif wd@k O;D aqmifonfh wuUov kd af usmif;om;rsm;u 'DZifbmv
5&uf (wefaqmif;rke;f vjynfah usmf 10 &uf) wGif oydwaf rSmufc=hJ uonf? xdak e@uv kd nf; jrefrmEdik if .H trsK;d om;ae@ tjzpf armfueG ;f
xd;k cJ=h uonf?
&efuek w
f uUov kd f ausmif;awmf}u;D . ordik ;f a=umif;um; puwnf;u ,Ofovdk qdo k vdk rw&m;aom zdEydS rf O_ ya'rsm; =um;u
t=urf;t&rf;rsm;jzifph cJ&h ayonf? acwftqufquf (e,fcs@J acwf/ vGwv f yfa&;v_y&f mS ;r_acwf/ ygvrD mefacwf/ rqvacwf/ e0wacwf/
etzacwf) ponfjzifh ,ae@xd rw&m;r_/ zdEydS rf w _ @kd ukd acgi;f iH@k rcHweG ;f vSewf ukd yf 0GJ ifc=hJ u&onf? wGe;f vSewf u kd yf 0GJ ifae=u &onf? udb k OD;/
udzk ;kd uGe;f wd@k rS udak tmifqef;/ udEk /k udo k ef;xGe;f / udAk [de;f qufI æ rif;udEk ikd /f rd;k oD;ZGe/f udu k }kd uD;/ ,ae@ æ ausmu f ukd kd ponfh
ausmif;om;acgi;f aqmifrsm;uvnf; acwftvdu k f “&efuek w f uUov kd af usmif;awmf}u;D ” . }u;D rm;vSaom *k%o f ud mQ tpOftvmwd@k ukd
xrf;yd;k ,if; wdu k yf 0GJ ifc=hJ uonf? ausmif;om;pdw"f gwf cGyaf 'gi;f pdw"f gww f @kd ukd jyocJ=h uonf? jyoae=u onf? pHerlem ,lxu kd af om
ausmif;om;acgi;f aqmifrsm;. pdw"f gwv f yk &f yfrsm;udk av;pm;twk,, l if; aemifvmaemifom; rsK;d qufopf ausmif;om;/ ausmif;ol
taygi;f wd@k vnf; rdrw d @kd &@J wuUov kd w
f @kd &@J *k%o f ud mQ tpOftvmawGukd rndK‡ ;EGr;f atmif raysmufjy,fatmif 0dik ;f 0ef;xde;f odr;f =uyg&ef
wdu
k w f eG ;f vdu
k &f ygonf? ?
Ð tm[m&0dkif;awmfom;rsm; Ð
4
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
usaemfwNYkd rKd u
Y usaemfwt
Ykd ar
om;awGvnf;+yHK; tar+yHK;I
t+yHK;awG+ydKif +rdKifqdkifvd_if cJh/
rqdkifolrsm; trkef;yGg;wJh
xdkaeŒ&ufrSm usaemfwdkŒrvmEdkifwm
cGifhv$wfygtar?
aetdrftcsKyf ol&kyfwdk@vuf
tm%mpufrS vGwfajrmufcgp
wc%rSm tarht+yHK;[m
urB m ud k j id r f ; csrf ; apavmuf w ,f ?
oluacgif;aqmif jynfhusdK;aqmifol
onfvlausmrGJ qifhwef;cGJvsuf/
iguArm ighbmomwGuf
vlrsdK;iJhuGuf ygwDpGJvsuf/
tar&du Oa&myeJŒ
tm&SwdkufyJ a'opGJvsuf/
igeJŒrwl igh&efol[k
olŒvlighvlrcGJjcm;wJhtar?
cspfrkef;u|rf;0if tm%m&Sifyif
tpOfzdwfac: a&SŒa&;arSsmfcJhwJh/
tar&du Oa&myoHwref
tm&Sygrusef awGŒqHkcJhwJh/
jrefjynfom,m 21&mpkrSm
nDvmcHcif; awGŒqHkcsifcJhwJh/
cGifha&;nDrSs wlwuGae=u&atmif
jynfhta&; acgif;aqmifaewJh tar?
tJ ' g
usaemfwdkŒ+rdKŒu usaemfwdkŒtar?
jrwfopf(dawn)
23²12²2010
5
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
6
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
rif;wm&m
7
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
'DZifbmudk vdt
k yfovdck pH m;MunhNf cif;
'DZifbmwJhvm; ²²²
'D r S m awmh
awmfwef&kH taEG;xnf+cHKvdk@ rvHkEkdifwJhaqmif;u
a&$Œa+ymif;tvkyform;av;wa,muf b0vdk
a&=unf&m+rufEk&mcdkv_Hzdk@ a&mufvmcJh+yefav&Jh²²²²²
igwdk@[m æ
wefz dk; r+zwf E k d i f v S wJ h
arG;&myg vl@tcGihfta&;awGudk
ydkifqdkifxm;=u+yDqdkawmh
tJ'D æ 'DZifbm&Jh ESif;aiG@ESif;cJ ESif;ykvJawGudk igwdk@[m æ
igwdk@&Jh tdrfa*[mawGxJrSm igwdk@oGm;csifwJhae&mawGqDudk a&mufzdk@twGuf
aEG;axG;vHk+cHKatmifvnf; odrf;qnf;xm;EkdifcGihf&Sd txyfxyf ppfaq;ar;+ref;r_awGudk
=uwmaygh ² ² a+z=um;p&mrvdkovdk
igwdk@ aqGrsdK;taygif;toif;awG&Jh tdrfawGrSm
+idrf;+idrf;csrf;csrf; tdyfpufEkdifzdk@&mtwGuf
igwdk@om pdwf0if wpm;&Sd=uao;w,fqdk&if b,f&kH; uEMm; *wfwJrSmrS {nhfpm&if;
a[m[dkcyfa0;a0;rSm vSrf;+rifae&wJh wd k i f p &mvnf ; rvd k b l ; ²²²
awmifwef;+rihf=uD;awG &Sd&mqDudk igwdk@&Jh zGihfxm;wJh tdrfwHcg;rawGu
igwdk@&Jh a+cz0g;awGeJ@ wvSrf;csif;qufoG,fEkdifovdk tvHkydwfxm;wJh ppfpcef;awG&Jh wHcg;rawGxufvnf;
'Dbuft+crf; rvSrf;rurf;rSm +rifae&wJhyifv,f ydk+yD;vHk+cHKpdwfcs&wJh tmrcHcsufrsdK;awGudk
+ym=uD ; awG x J r S m vnf ; ay;Ekdif=uav&Jh²²²
igwdk@&Jh qENwHqdyfawGudk &J&J=uD; cyfESdyfEkdif=uao;&Jh²²²
igwd k @ rS m
igwdk@&ifxJu pum;awGudk
us,fus,favmifavmif a+ymEkdifzdk@twGuf
vif;vufwJh owif;uGef,ufawG &Sd=uw,f²²²
igwd k @ twG u f
trSefw&m;awGudk azmfxkwfa&;om;Ekdifzdk@
=um;cHwnf;+zwf wHqdyfuyfxm;wJh
t,f'DwmawGvnf; rvdktyfbl;²²²²
8
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
igwd k @ rS m +yD;&if
udk,hfuH=urRmudk udk,fwdkifzefwD;cGihf&Sd+yD; igwdk@&Jh tus,favmifqHk;toHawGeJ@
udk,hfc&D; udk,fazmufydkifcGihf&SdwJh vufESpfzufeJ@ wurBmvHk;u=um;Ekdifatmif oH+ydKif[pfa=uG;vdk@
udk,hfc&D; udk,favSsmuf ydkifcGihf&SdwJh a+caxmuf +refrm+ynftwGuf tvSqHk;aw;wyk'fudk
ESpfzufvnf;&Sd=u&Jh²²² igwdk@&Jh vGwfvyfr_awGeJ@twl
aygif;pyfa&;xkwf=updk@&J@²²²²? ?
aqmif;,Gef;v
'DZifbm 5/ 2010
9
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
0g;rsdKcH&aom trSefw&m;
&mZ awm0grD;
avmif+rdKuf+yD;wJhaemuf
'Dzuf wavSsmufvHk;rSmaygh?
b0awG
pkwf+yJazsmhawmh
ausmaumh cH&csufrsm;u
aumhp&m ausmawmifrusefawmh?
raoa&;twGuf
ajzaq;tuGuf&Sm
“trSef”awGudk vHk+cHK&modrf;qnf;
“rrSef”awGudkukefpnfvkdzvS,f=u
vufvD-vuUm;
a&mif;0,fazgufum;=u?
b0pHkusifvnfrSK=um;
avmuygv w&m;aysmufqHk;yHku
“rrSef”awGu}uD;yGg;
“trSef”awGuEGrf;yg;
tm%m upm;wJh=um; wcsdK h&kyfrygwJh b0
vHk;yg; jym;cJh&? wcsdK hemrfrygwJh b0
wcsdK huav;jyefjzpf=u
“trSef”a&mif;olawG wcsdK hav;eH&HeJ htapmifhta&SmufcHvkduf&
wcsdK hyifv,fudkausmfysHoef;=u
jynfwGif;ppfeJ hrvSywJh EdkifiH
'g²²²jrefrmEdkifiHayghh?
armifonk
10
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
yÉdyuQxrJ mS
ta[mif;r&Sd&if
topfr&SdEdkifbl;
topf [ m ta[mif ; xJ r S m
arG ; zG m ;vm
txyfxyf ¶kef;uefarG;zGm;vm?
(&Guftdka[mif;awG
wazG;azG;a=uG
yk&pfEkawGu zl;opfjr)
aoqHk;jcif;r&Sd&if zdESdyfr_r&Sd&if
&Sifoefjcif;r&SdEkdif vGwfajrmufa&; r&Sd
&S i f o ef j cif ; rsm;pG m r&SdEkdif?
aoqHk;jcif;rSm zGm;jrifcJh?
zuf E S p f z uf , S O f x m;
atmufr&Sd&if txufr&SdEkdif xyf w l j yKxm;
'kuQr&Sd&if v_yf&Sm;tm;+ydKifae=u
okc qdkwm&SdrSmr[kwf tjyeftvSef wG,frSDae=uvdk@aygh
cuf c J j cif ; r&S d & if ppf a =umih f
acsmarGŒjcif;&SdrSmr[kwf +id r f ; csrf ; a&;jzpf x G e f ; vmcJ h ?
tarSmifr&Sd&if zdESdyfr_a=umifhyJ
tvif ; &S d r S m r[k w f vGwfajrmufvmcJh=u?
ppfr&Sd&if
+idrf;csrf;a&;&SdrSmr[kwf?
at;jrESif;&nf
Ekd0ifbm 23 / 2010
11
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
“aoewfoH r+idrfor#
usaemfwdk@ ArmjynfbmrSvkyfr&bl;Asm
aoewfoH+idrfatmifvkyfay;yg”
(uAsmq&m udkav; tif;0*k%f&nf rfa okd@ajym=um;csuf)
urBmrSm t&Snfvsm;qHk;jynfwGif;ppf
ESpfq,fhwpf&mpkxJqD
OD;wnfvmcJh?
tkyfpdk;ol olwdk@toD;oD;&J@tjrwftusdK;
ppfyGJudkvkyf
ppfyGJxJu xkwf,l=uw,f?
jynfwGif;ppf æ&yfpJypf
jynfwGif;+idrf;csrf;a&; æ ay; æ ay;yg
aoG;a=umawGxJu ypfypfepfepfajymaecJh
tavmif;awGay:u usrwdk@vufxJ
t±dk;awmifvdkyHkwJhtay:u uspfvpfcdkifusnf nD!Gwfr_
aoG;rsuf&nfyifv,fxJu vlxktiftm;&Sd&r,f
±d_ufoHa'go [pfaºu;awmif;qdkcJh=u? +idrf;csrf;a&;vkyfyg
awmif;r&wJhtcg wdkuf&rSmaygh?
ppfajrjyif
jymyHkaoG;tdkifawGay:rSm wdkufyGJ'Da&jrifh
pum;ajym=uyg æ +idrf;csrf;a&;? tqifhqifh}uD;xGm;vm
'DvlawG[m
olwdk@u vlrdkuf jymyHkay:u pum;0dkif;xJ
udk,fusdK;xdcdkufrSmpdk;vdk@ a&mufvm&rSmyJ
[kdwdk; 'Da&Smif 'DauG@ ajr}uD;cwfrvGJ?
ppfaysmfarG@olawG?
&D&rD m (opPm)
7 / 12/2010
12
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
a'0'wfawG uwJZ
h mwf
urBmOD;uae ,ae hacwftxd
tm%mpufeJ h acszsuf
a=uysufoGm;wJ h
"rRpufqdkwmr&Sd
vlwdkif;u od=uygw,f tar æ?
&J&ifo
h ufZJG
16 12 2010
13
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
31 bHk vlom;
,cifb0 aumif;r_ukodkvf
0dygua=umifh ,ckb0
&cJhvSonfh vlb0udk &cJh=uonf?
vljzpfvmonfh Tb00,f
b0w%Sm cdkif;ap&mudk
vkyf&&Sm+yD; pm;r_aomufr_
tpkpkjzifh om;au|;r,m;au|;
taxGaxGudk b0cE<m&if;um&Sm+yD;
ae@rtm;nrtm; avmbw%Sm
arm[rsm;jzifh tqufrjywf
Z,fpufovdk vkyf&ygvnf;
t0dZ…mtarSmif zHk;ydwfavSmifI
^m%fruGefjrL; uHuGefjrL;um
aemufqHk;xGufouf aoi,faZmxd
a&mufcJhygvnf; 0dy\em
rvkyfcJh&SmI ty`g,fwHcg;
wpfvrf;oGm;jzifh atmufqHk;xpfY
b0oHo&m qufumqufum
vnftH k ;rnf
cdkifay:xGef;
14
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
Armhvw
G v
f yfa&;
ta&;awmfykH
1938ck atmufwdkbmvwGif wdk@Armtpnf;t±Hk; odk@ ocif }uHKawG@ae&aom =urRmqdk;udk uajymif;ujyef arSmufvSef
tjzpf pm&if;oGif;cJh.? Oya'wef;Y pcef;ukefoif&ef udpPudk xkawG/ tjrpfygEkwfI acsawmhtHh? ociftpnf;t±Hk;rS wpf
vnf;auif;/ u|Efkyfwdk@. a&S› tvm;tvmrsm;udk vnf; qifh EdkifiHvGwfvyfa&; wdkuf&ef wdkufyGJwGif;odk@ u|Ekfyfpwif
aumif; wpfygwnf; t+yD;owf pGef@v$wfvdkufum u|ekfyf qif;rdcJhavonf?
onf =o*kwfvtwGif; ESpf0ufausmif;ydwf&uf&onfh tcgrS u|Efkyf ocifb0wGif qif;rdonfESifhw+ydKifeuf oydwf
pI wuUodkvfausmif;awmf}uD;rS xGufcJh.? arSmufr_/ pDwef;vrf;av#muftiftm;jyr_/ awmfvSefa&;
Oa&mywdkufwGif jrLepfta&; ay:aygufvmjcif; 'Dvd_if;wHydk;wdk@onf wpfEdkifiHvHk; zHk;v$rf;oGm;cJhavonf? +Ad
onfyif 'kwd,urBmppf}uD; rvGJjzpf&rnfhta&;udk u|Efkyf. wdo#tpdk;&uvnf; xºur_rsm;udk iJh!Smr&Sd/ jyif;xefpGm wef
tod^m%ftwGif; vif;ceJay:apawmh.? xdk@xufapmpGmu jyefwdkufavawmh.? u|EkfyfESifhwuG }uH&myg azmfwpfoif;
yif 1939 - 40ckavmufY urBmppfjzpfrnfhta&;udk u|Efkyfwdk@ onf (u|Ekfyfwdk@udk zrf;csKyfvdkufonfh t*Fvdyfykvdyfrif;}huD;
wpfpk wGufq+yD; jzpf.? xdktcsdefavmufwGif vufeufjznfh pum;twdkif; oHk;&u) “tpdk;&tzGJ@udk tifESifhtm;ESifh awmf
wif;a&;udpPrsm;onf EkdifiH}uD;rsm;Y vHk;0+yD;pD;rnfjzpfaom vSefvkyf}uHr_”jzifh tppftaq;r&Sd/ &efukefaxmifwGif twef
a=umifhvnf; urBmESifhtr# ppfrD;avmifu|rf;csdefwGif wdk@Arm =umr# tusOf;csxm;jcif;cHvdkuf=u&.?
rsm; rnfodk@ ajcvSrf;vSrf;=urnfudk u|Efkyfwdk@vlpk rawG;bJ trSefrSmvnf; xdkawmfvSefr_rsm;wGif u|Ekfyf. tenf;i,f
rajymbJ raedkif+yD? ajymqdkaqG;aEG;=u.? r#aom vuf&monf ygonfrSef.? ajymjyavmufaom
odk@aomf xdktcgu urBmppf}uD; rvGJjzpfawmhrnf vuf&mum; r[kwfvSyg? Tta&;rsm;onf t&Sdef,lae+yD
udk wGufqrd±Hkom wGufqrdI {ueftwdtusum; ajymqdk jzpfaom urBmppf}uD;udk ta=umif;jyKI ay:vm&rnfh ra0;
EdkifcJhonfr[kwfaomfvnf; jrLepf+rdK@Y t*Fvdyf eef;&if;0ef vSaom ArmhvGwfvyfa&; ta&;awmfyHk}uD; r[mtcg}uD;
csdefbmvdefonf rdrdEdkifiHawmf}uD;/ *k%foduQmudkr# riJhr rsm;twG u f ed ' gef ; uav;r#om jzpf a =umif ; ud k aumif ;
axmufEdkif&SmawmhbJ [m&f - [pfwmvm ausat;ESpfodrfh aumif;}uD; xifjrifrdawmh.?
a&;twGuf OD;ESdrfhonfhtcgwGifum; urBmppf}uD; wHcg;rY
qdkufa&mufae+yDjzpfa=umif;udk onf;xdwf&ifzdk od&Sd&av Oa&myppf
awmh.? u|EkfyfxifouJhodk@yif trSefyif ppfjzpf&awmh.?
urBmppf trSefjzpfacsawmhrnf? Armh tajcum; 1939ck pufwifbmv (3)&ufae@wGif Oa&myppf pwifwdkuf
todk@enf;? ArmawG bmvkyf=urnfenf;? Tjy\emrsm; avonf? (u|Efkyf. trSwftom rrSm;ygu) ppfra=unmrD
um; u|Ekfyfa&S›wGif tv#dKv#dK woD}uD; aY;vmavawmh.? (2)&ufuyif wdk@Armtpnf;t±Hk; jynfvHk;qdkif&m tvkyftr_
wpfckwnf;aom t"dXmefudk &kwfjcnf; u|EfkyfjyKvdkuf.? aqmiftzGJ@. txl;tpnf;ta0;udk usif;yum ygwDra±G;
“ightwGuf jzpfvdk&m jzpfapawmh/ Ekdifiha&; *,uf0Jt ArmhvGwfvyfa&;udk cspfoltm;vHk;yg0ifI wdk@Armtpnf;
wGif;odk@ ajcpHkypfI ZGwfqif;um ig. EdkifiHvGwfvyfa&;t t±Hk;ESifh a'gufwmbarmif. qif;&Jom;tpnf;t±Hk;udk t
wGuf raerem; pGef@pm;vHk;yrf;awmhtHh?” ajcxm;vsuf ArmhxGuf&yf*k%f;wpfck wnfaxmif&efudk qHk;
Tt"dXmefudk oefoef}uD; jyKvdkufrdawmh.? rnf jzwfcJh=uavonf?
olonf Todk@ tcgaumif; tcGifhxl a±$vrf;}uD; jzL;aeonfh trSefay: aygufvmawmhrnfjzpfaom urBmppfudk
tcdkufrsdK;wGif udk,fhEdkifiHtwGuf pGef@pm;a&;udk vufvGwfcH }udK;wifI qHk;jzwfcsuf csrSwf=ujcif; jzpf.? TqHk;jzwfcsuf
Edkifcsdrfhrnfenf;? [d opPH xdkpum; rSef.? u|EkfyftwGuf rSef twdkif;yif ArmhxGuf&yf*kd%f;}uD;udkvnf; zGJ@pnf;rdavonf?
vS.? u|Ekfyf vufvGwfrcH? pGrf;tm;&Sdoavmuf udk,fhvlrsdK; xdk*dk%f;}uD; jyef@yGm;r_twGuf tenf;i,fr#om pDrH&pOfrSm
15
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
yif +Adwdo#tpdk;&onf EdkifiHtESH@zrf;qD;csKyfaESmifr_rsm;udk &S m ;vmavonf ? jyif o pf o rR w OuU X trf a &e'f o nf
pwif jyKvkyfvdkuf&um; tzrf;cH&olrsm;txJwGif t&m ±kpbJvfxHodk@ aemufqHk; toem;cHvdkufaomtcgwnf;?
a&mufaom xGuf&yf*dk%f;acgif;aqmifrsm; tm;vHk;avmuf xdktcgu ArmEdkifiH ynmrif;}uD;jzpfaom at/
yg0ifoGm;avawmhonf? uif;bJvfonf wuUodkvftkyfcsKyfa&;tzGJ@0if yk*~dKvfwpfOD;
u|Ekfyfum; wpfa,mufwnf vGwfusef&pfonf? jzpfcJh.? tkyfcsLyfa&;tzGJ@. tpnf;t0;t+yD;wGif uif;bJvf
u|Ekfyftm; trSefzrf;rnfhta&;rSmvnf; v#dK@0Sufxm; csufyif onf u|Ek f y f t m; ol u m;ES i f h wif a c: cJ h . ? t*F v d y f
qdkaomfvnf; trsm;od+yD; jzpfav+yD? u|EkfyfrSmvnf; xdktcg t&efpm&if;0if AdkvfrSL;av; (ar*sm) wpfa,muf jzpf±Hkomr
u tdEdN,EdkifiHwGif &rf*guGef*&uf tpnf;ta0;wufa&muf u tvGefxufvSonf[k xif&Sm;aom uif;bJvfvdk vlrsdK;
I *END/ *syg[mvfvm ae&l;/ qlbwfpfbdk@pf tp&Sdaom uGef* wpfa,mufu u|Ekfyftm; Todk@um;ESifh wifac: jcif;rSm
&ufacgif;aqmifrsm;ESifh awG@qHk+yD; ArmEdkifiHodk@ jyefa&mufp tvGefxl;jcm;vmavonf? ydkxl;jcm;csufum; u|EkfyfuJhodk@
jzpf.? aom oHr%d+Adwdo#qef@usifa&;orm;wpfa,mufudk ,ck
tdENd,EdkifiHwGif u|Ekfyfwdk@ oGm;vm&wdk@Y aemufu ppf}uD;wGif t*Fvdyftm; ulnDygrnfhta=umif; oem;pzG,f
tpdk;& pHkaxmufrsm; ZGJaumif;aumif;ESifh vdkufaea=umif; wkef&DaomtoHjzifh awmif;yefjcif;yif jzpfavonf? u|Ekfyfu
odcJh.? ArmEdkifiHodk@ u|Efkyfwdk@ jyefa&mufonfqdkv#ifyif olawmif;yefouJhodk@ rvkyfEdkifojzifh 0rf;enf;a=umif;ESifh
u|Ekfyfwdk@ tdENd,wGif vkyfudkifcJhor# udpPrsm;ESifh ywfouf pum;csDum t*Fvdyf"e&Sifpepfudk +zdKzsuf&efom u|Ekfyfvkyf&
aom tpD&ifcHpmwdk@udk pD&ifpk wdkif;&Sdt&m&Sd}uD;rsm;xH a0iS vdrfhrnfta=umif;udk jyefajymvdkuf&.?
ay;ydk@xm;a=umif; od&Sd&.? ociftpnf;t±Hk;udk rw&m;
tpnf;t±Hk;tjzpf a=unmvdrfhrnf[laom owif;rsm;rSm ta&S›odk@
vnf; jyef@vsuf&Sdavonf? ta&;awmf y H k u d k quf & rnf q d k a omf u|Ek f y f w d k @
ay:aygufvsuf&Sdaom tajctaetm;vHk;udkjcHKI axmif tjyifbufwGif usef&pfolwpfpkrSm pka0;pnf;±Hk;I
xifjrifatmif qifjcif=unfh+yD;aemuf ay:ay:xifxifraebJ vufeufpGJudkifum awmfvSefa&;jy\emudk aqG;aEG;rd=u
cyfvsdKvsdKaejcif;om aumif;rnf[k awG;awmrdonfht awmhonf/ u|Efkyfwdk@wGif vufeufvnf;r&Sd/ b,fodk@ vuf
avsmuf }uHKvm&rnfh ta&;[loa±G@udk &ifqdkif&ef toifhpD euf&atmif &Sm&rnfenf;? Tjy\emonf ay:aygufvm
pOf&avonf? odk@aomf pDpOfoifhoa±G@udk t+yD;tpD; rpDpOf avawmh.?
&ao;rD u|Ekfyf. &Jabmftm;vHk;avmufyif axmifwGif; aemufwpfv/ ESpfvtcgu u|Ekfyfwdk@onf 0if±dk;
a&mufukef=uav+yD? wef; olv#dKwpfa,mufESifh awG@qHkrdojzifh EdkifiHwGif;rSaeI
ajc&maysmuf v #d K ;I ae&ef u d k avmavmq,f tkyfcsKyfa&;zsufqD;r_rsm;udk tESH@tjym;jyKvkyf=u&ef pDpOfcJh=u
u|Ek f y f t m; zrf ; qD ; &ef 0&rf ; xG u f I vmavawmh o nf ? ao;.? odk@aomf xdktpDtpOfrsm;twdkif; aqmif&GufEdkifjcif;
qHjcnfwpfvHk;=um; vGwfajrmufoGm;&jcif;wnf;? Todk@ r&S d c h J a cs? xd k t awmtwG i f ; rS m yif u|Ek f y f w d k @ . tquf
aom rvGwfrajrmufygu urBmppf}uD; wm&Snfoavmuf toG,frSm aESifh,Sufr_rsm;a=umifh ysufjym;oGm;&avonf?
r#om rurlbJ urBmhta±S›ydkif;wGif t*Fvdyftajc aocsm aemuf w pf z ef tquf t oG , f & atmif }uH = uygao;.?
wnf+rJonfhtcsdefxd u|Ekfyf.b0udk tusOf;axmifwGif jr‡Kyf qufoG,fa&;wm0efusaom &JabmftcsdK@ tzrf;cH&jyef
ESH@jcif; jyK&awmhrnfjzpf&um; tvkyfr&Sdtcsdeftm;onfESifh ojzifh aemufxyfwpfzef tquftoG,f&&ef ta&;onf
tr# ta&;rygonfha'goudk rsdKodyfumom bmudkr#vkyfEdkif vnf; ysufjym;&jyefavonf?
rnfr[kwfaomb0odk@ a&muf&awmhrnf trSef? Arm - a&mf*smau;pf wpfa,muf ay:aygufvmrS
Tae&mY =um;jzwfoabmjzifh pdwf0ifpm;zG,f jzpfrnf[k u|Efkyfwdk@tm;vHk; oabmudkufnD=u.? u|Ekfyf.
tjzpftysufuav;udk csKyfI ajym&OD;rnf jzpf.? u|Ekfyf udk,fESifh toufudkyif Arm - a&mf*smau;pftjzpf,l&ef Edkif
awmfvSefa&;orm;wpfa,muftjzpf a&Smifwdrf;rae&cif iHtwGuf pGef@vSLvdkuf.?
&efukefwuUodkvfor*~rS wuUodkvftkyfcsKyfa&;tzGJ@0if vl xdk@a=umifh 1940 ckESpf =o*kwfv(8)&ufae@/ *smreD
}uD;wpfOD;tjzpf a&G;aumufwifajr‡mufcJh.? tpnf;t a0; avwyf}uD;u &mZ0ifwGif r}uHKpzl;aom ava=umif;ppfyGJ
wpf}udrfr#om wufa&mufEdkifcJh.? xdktcsdefrSmyif jyif opf }uD; qifEGJum vef'ef+rdK@}uD;udk wdkufaomae@/ xdkae@wGifyif
EkdifiH}uD; rvGJ+ydKtufysufjym;rnfh t&dyfedrdwfwdk@onf xif u|Efkyfonf ArmEdkifiHawmfudk w&kwfoabFmom;rsm; pDrHcef@
16
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
cGJarmif;ESifonfh aemfa0ydkif oabFmay:wGif wdwfwqdwf tcsufudk u|Ekfyfrsm;pGm,Hk=unf ESvHk;oGif;rdcJhawmh.?
ykef;atmifxGufcGm vdkufygoGm;&avawmhonf? wuU o d k v f w G i f &S d p Of u vnf ; (acwf o pf * syef .
,cktcg wyfaygif; AdkvfwpfOD;jzpfae+yDjzpfaom wpfp wpfpwdk;wufr_) (acwfopf*syef) (*syefEdkifiHjzpf) ESifh
&JabmfwpfOD;vnf; u|Efkyfwdk@ESifhtwl ulnDazmftjzpf ygcJh.? EkdifiHjcm;a&;qdkif&m toif;rS (3) vwpf}udrf xkwfa0onfh
u|Efkyf. c&D;qHk;XmerSm trdGKif+rdK@jzpfI xdk+rdK@rSaeI u|Ekfyf. (acwf+ydKif*syef)ac: *sme,fpaom pmtkyfrsm;avmufudkom
vkyfaqmifp&m&Sdonfh udpPtrsm;udk cef@cGJpDrH&rnfjzpf.? zwfcJh&.? xdk@a=umifhyif u|Ekfyfta&S›odk@ xGufvmonfht
u|Ekfyftjzpfum; oef;acgif;vuG,f awmtkyft a&;rSm tarSmifwdkufwGif oufqif;onfESifh wlvS.[k u|Ekfyf
v,fY a&mufolyrm &Sdaeawmhonf/ u|EkfyfoGm;&rnfhae qdk.? vli,fwdk@. w&SL;xdk;(wHk;wdkufusm;udkuf)pdwf. vH_
&mESifh ywfoufI u|Ekfyf bmwpfckr#rod? aqGvnf;r&Sd/ aqmfr_a=umifhom xGufcJhrdjcif;jzpfownf;?
rdsK;vnf;r&Sd/ urBmhta±S›ydkif;om;onfh ta&S›ydkif;ta=umif; tvk y f t pD t pOf [ l I twd t us bmr#&S d o nf
twkta,mifr#avmufom od.? odor#vnf; ra&&mvS/ r[kwfacs? u|Ekfyf. ajrmfjrifwo or#^m%fjzifhom }uHK&
qdk;±Gm;avpG? rnfhta&;[loa&G@udk pDrHtkyfpD;&ef u|Efkyf. &Jabmfrsm;u
wuUodkvfausmif;wdkufY wuUodkvfor*~ tdk;a0 tm%mukefvGJtyfvkdufjcif; jzpfavonf? tb,fodk@yifjzpf
r*~Zif; pmwnf;tjzpf vkyfudkifaepOf OD;OwWrudk,fawmf}uD; ap igonftu,fI aooGm;onfhwdkifatmif jrwfaom
.a[majymcsufrsm;udk em=um;&.? xdktcg tod^m%fwpf aojcif;/ EdkifiHtwGufaojcif;omjzpfonf[k udk,hfudk,fudk
ckonf u|EkfyfOD;aESmufwGif yGifhvif;vm.? xdk@a=umifh or*~ ESpfodrfh&awmh./ 1940ckESpf =o*kwfv(24)&ufae@wGif trdGKif
a=unmcsuf w G i f v nf ; aumif ; / td k ; a0r*~ Z if ; wG i f v nf ; +rdK@odk@ a&mufcJhavonf?
aumif;/ EdkifiHawmfynmawmfoifrsm;tm; taemufEkdifiHodk@
v$wfpOftwdkif; rv$wfbJ ta&S›tm&S/ *syefEkdifiHodk@om v$wf edyGefEdkifiHwGif
oifha=umif;/ ta±S›±_oifh=u+yDjzpfa=umif;rsm;udk a&;om;cJhzl; trdGKif+rdK@Y (2) v=umr# apmifhqdkif;+yD;aemuf edyGef
.? ArmEdkifiHvHk;tESH@ oydwfarSmufr_rsm; ay:aygufvm+yD; AdkvfrSL;uav;wpfOD; u|Ekfyfwdk@tm; tac:v$wfum ArmEkdifiH
aemuf xdktcg 0ef}uD;csKyftzGJ@u ynmawmfoifrsm;udk *syef &Sd u|Efkyfwdk@. &Jabmfrsm;u ydk@vdkufaom u|Ekfyfwdk@. "gwfyHk
odk@ v$wfpjyKcJhavonf? rsm;udk jyovsuf xdkif0rfu|ef;&Sd rpPwm rDemrDqdkolESifh awG@
u|Ekfyf ocifjzpfvmonfhtcgwGif u|Ekfyfwdk@,ae@ }uHKvdkpdwf&Sd r&Sd ar;avonf? awG@&rnfqdku txl;0rf;
wdkif vrf;vGJvdkufvsuf &Sd=uonfudk xifjrifvm.? tm&S ajrmuf o nf h t a=umif ; ajymjyonf u d k ta=umif ; jyKI
EkdifiHa&;oabmrsm;udk EHS@pyfacsmufcsm;atmif &SmazGqnf; u|ekyfwdk@ wdkusdK+rdK@awmfodk@ 1940ck Edk0ifbmv(12)ae@wGif
yl;oifhygvsuf u|Ekfyfwdk@. tzdk;xdkufvSaom tcsdefrsm;udk a&mufoGm;avawmhonf?
rqDrqdkifvSaom taemufEdkifiHta&;rsm;udk avhvm&jcif; [-ae'g av,mOfysHuGif;wGif Akdvfrdk;}udK; (0g)rpP
jzifh jzKef;cJh=urdonfh trSm;um; }uD;vS.? u|Ekfyf wuUodkvf wmrDemrDonf u|Ekfyfwdk@tm; ol@vufaxmufwpfOD;ESifhtwl
wGifynmqnf;yl;pOfu EdkifiHordkif;udk bmomwpf&yftjzpf vma&muf}udKqdkv#uf &Sdavonf? ume,f - plZluD;ESifh
,lcJhrd.? xdkordkif;rSmvnf; taemufydkif;ordkif;omwnf;? twl u|Ekfyfwdk@onf wdkusdK+rdK@awmfY (3)v=umr# tvkyftpD
u|Efkyfwdk@. udk,fykdiftarGjzpfaom tvGefa&S;uscJh tpOfrsm;udk vkyfudkifpDpOf+yD;aemuf *syefoabFmwpfpif;jzifh
onfh ,Ofaus;r_}uD;rsm; aygufzGm;wnfxGef;&m w±kwfEdkifiH ArmEkdifiHodk@ jyefcJhI u|Ekfyfwdk@. vkyfp&mvkyfief;rsm;udk od&Sd
}uD;ESifh acwfopfEdkifiH}uD;jzpfaom *syefpaom ta±S›EdkifiHrsm; apcJh&.?
. ta=umif;udkum; 0dk;0g;raorcsmr#om odcJh&.? r[m &efukef+rdk@odk@ 1941ck/ rwfv(3)&ufwGif a&mufI
ta±S›tm&Sta=umif;txl;ojzifh edy`efordkif;udk avhvm&ef rwfv(9)&ufae@xd ae.? ppfynmoif=um;&eftwGuf yx
pdwfydkif;jzwfrdcsufrSm txl;aESmif;oGm;avonf? pmtkyfqdkif rEdkifiHcspf vkvifwpfpkudk u|EfkyfESifhwpfyg;wnf; ac:aqmif
rsm;&Sd pmtkyfrsm;rSmvnf; t*Fvdyf - tar&duef 0g'jzef@pm cJhum wdkusd+rdK@odk@ oabFmjzifh jyefvmcJh.? rwfv (27)&uf
tkyfrsm;om jzpf.? *syefonf t*Fvdyftm;wdkuf&rnf[l ae@wGif wdkusdK+rdK@odk@ a&mufcJhonf? (10)&ufcef@r# wdkusdKwGif
aom pmtkyfwpftkyfom v#if u|Ekfyfpdwf}udKufESifh wdkufqdkif ae+yD;aemuf ppftwwfoif=um;&ef [dkifeefu|ef;okd@ u|Ekfyf
rdonf? xdkpmtkyfzwf+yD;onfupI ArmhvGwfvyfa&;onf wdk@wpfpk xGufcJh=uavonf? ZlvdkifvavmufwGif ArmEkdif
ta&S›bufwGifom&Sd.? ta&S›&Sd edyGefwdk@ESifhom &Sd. [laom iHwGif;odk@ vufeufrsm; ydk@aqmifa&;udk rpPwm plZluD;ESifh
17
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
twl aqmif&Guf&ef u|Ekfyf[dkifeefrS ,dk;',m;odk@ xGufcJhav tcgur# pdwfoufomr_ r&cJhrday? tdyfrufrsm;wGifrSmyif
onf? odk@aomf tif'dkcsdKif;em;udk twlyl;aygif;umuG,fa&; u|Ekfyfonf u|Ekfyf. rvGwfvyfaom EdkifiHtwGuf a,mif
pmcsKyfwpfck edyGefESifh jyifopfwdk@ csKyfqdk+yD;onfhtcgwGifum; ,rf;idkcJh.? a'goxGufcJhrd.? ,cktcg ArmEdkifiHawmfonf
EdkifiHcsif; qufoG,fa&;onf tawmfyif ysufjym;qdk;&Gm;vm vGwfvyf+yDjzpfojzifh txl;ESpfodrfhauseyf&awmh.?
av&um; u|EfkyfrSm aemufydwfqHk; tpDtpOfrsm;udk t+yD; odk@aomf ArmEkdifiHawmfonf tE W&m,f xlajymvS
owf pDpOfaqG;aEG;jyKvkyf&ef [kdifeefodk@ jyefcJh&.? xdkrSwpf aom uE Wm&}uD;udk vHk;0ausmfvGef+yD r[kwfao;/ ppf}uD;
zef wdkusdK+rdK@odk@ oGm;&jyefavonf? atmufwdkbmvtwGif; um; wdkufvsuf&Sdao;.? ta&;awmfyHk}uD;. onf;xef
Ywpfzef befaumufodk@ xGufcJh&jyef.? odk@aomf ta±S›tm&S aom a0'em}uD;udk u|Efkyfwdk@EdkifiHonf cH&qJjzpf.? ta&;
ppfra=unmrD (2)&ufavmufwGif qdkif*Gef;+rdK@odk@ jyefajy;cJh awmfyHk}uD; atmif+yD[kaom aºu;a=umfoHudk u|Ekfyfwdk@atmf
&.? ppfa=unm+yD;aemuf ,dk;',m;ae Armrsm;ESifhyif Armh =u&ef roifhao;? Armwdkif; Armwdkif;twGuf }uD;av;vS
vGwfvyfa&;wyfrawmf zGJ@pnf;&EftwGuf befaumufodk@ aom wm0efrsm;onf a&S›wGif trsm;tjym;yif &Sd=uukef.?
jyefoGm;&.? xdkwm0efrsm;udk ausyGefatmif xrf;aqifEdkifrS ta&;awmf
yHk vHk;0atmifjrifrnfjzpf.?
ArmhvGwfvyfa&; wyfrawmf Todk@aom tcsuftjcm aoa&;&Sifa&;tcgrsdK;
ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfonf ppfa=umif;oHk; wGif tpdk;&. ^m%fpGrf;^m%fp wpfckwnf;tay:rSmom
a=umif; jzef@um ArmEdkifiHwgif;odk@ 0ifcJh.? (weoFm&De,frS tm;udk;rnfhtpm; rdrdwdk@. ^m%fpGrf;^m%fp/ rdrdwdk@bmom
0ifonf?)ajrmufbufY rJaqmuf+rdK@rSvnf;aumif;/ wyfr pnf;vHk;r_/ tcsif;csif; &dkif;yif;ulnDr_rsm;tay:wGif tm;
}uD ; onf jrpf o mrS v nf ; aumif ; / 0d w d k & d , til r S v nf ; xm; aqmif&Guf=u&ef Armwdkif; Armwdkif; em;vnfoifh.?
aumif; 0ifa&mufcJh=u.? ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfonf EdkifiH ol yl;aygif;aqmif&Gufr_r&Sdaom tpdk;&onf tcsnf;ESD;
&efol@oHcsyfum um;rsm;ESifhyif yJck;teD;Y wdkuf=u&.? +rdwf omjzpf.? txl;ojzifh vrf;yef;tquftoG,fysufjym;I
+rdK@udk odrf;cJh.? xm;0,fodrf;&ef edyGefwdk@tm; wGJzufulnD t&m &m &Sm;yg;vSaom acwfqdk;tcgrsdK;wGif EdkifiHol ulnD
ay;cJh.? [oFmwwGifvnf;aumif;/ zsmyHkwGifvnf;aumif; ±dkif;yif; r_ r&Sdygu tpdk;&rSm bmudkr# wwfEdkifrnfr[kwf?
wdkufyGJrsm;udk E$Jvdkufao;.? jrpf0u|ef;ay:wpfckvHk;udk odrf; wd k @ Armwd k i f ; ud k , f & G m twG u f wm0ef u d k v nf ;
&mwGif ykodrf/ ajrmif;jrwdk@udk odrf;Edkif.? a';'&JY av,mOf aumif;/ udk,fhEdkifiHESifhqdkif&m wm0efudkvnf;aumif;/ udk,hf
ysH(2)pif;udk ypfcscJh.? a±$awmifwdkufyGJwGifum; jyif;xef bmom awG;qxm;ygav? ta&;}uHKv#if udk,hfwm0efudk,f
±Gyfc|HpGm wdkufcdkuf=u.? a±$usifrSmvnf; wdkufcJhonf? ausyGef&ef tqifoifh &Sdygap?
txufEdkifiH odrf;,lwdkufcdkufa&;wGif &efolrsm;tm; ppfy&d Todk@ pnf;vHk;r_/ ulnD±dkif;yifaqmif&Gufr_&Sdaom
,m,fqifI 0dkif;rdatmif edyGefwyfrawmf}uD;tm ulnD&mY vlrsdK;onf "m;jyab;&efavmufudkomr[kwf udk,hfEdkifiHudk
{&m0wDtaemufa=umif; csDwufulnDay;cJh.? edyGefwdk@ESifh 0ifa&mufwdkufcdkufrnfh &efolrsm;udkaomfrS ckcHEkdifpGrf;rnfjzpf
twlwdkufum &cdkifukd odrf;=u.? EdkifiHwGif; +idrf0yfydjym;r_ a=umif;udk(e,fwpfe,fudk wdkufcdkufodrf;,l&ef vG,fulaomf
udk wpfzufwpfvrf; ulnDaqmif&Gufvdkuf&jyef.? vnf; vlrsdK;wpfrsdK;udk odrf;oGif;&ef rvG,f)[laom aoe*F
y&d,m,fusrf;wGif twdtvif; xm;&Sdonfh qdk&dkpum; wpf
ArmhumuG,fa&;wyfrawmf cku xif&Sm;apav+yD? ?
t+rJwrf; ppfwyf}uD;wpfc.
k tajcrsKd ;a&mufatmif
1942ck ZlvdkifvwGif “ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf udk Armh
umuG,fa&; wyfrawmf”[lI ajymif;vJzGJ@pnf;vdkufav 1943ckESpf =o*kwfv (1)&uf (jrefrmouU&mZf 1305ckESpf
onf? u|EkfyfrSm xdkwyfrawmf. AkdvfcsKyf}uD; jzpfvmcJh&.? 0gacgifvqef; (1)&uf/ we*FaEGae@xkwf Armhacwf owif;
Armh umuG,fa&;wyfrawmfonf ,cktcg ppfrsufESmY edyGef pmwGif udk,fwdkifa&;om;azmfjycJhonf?
wdk@ESifh twl wGJzufwdkufcdkufaeay+yD?
igwdk@.vkyfief;
ArmhEdkifiH. =urRmESifhywfoufI u|Ekfyfonf b,f
Akv
d cf sKyfatmifqef;
18
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
28
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
Oykoo
f nf
vlxak ':trm
t*Fvdyfpmoifrdojzifh cg;csdae&Smaom rdcif}uD;udk a&$jrtm; t0wfvJay;&ef ajymygonf? ausmif;oGm;wdkif;
r=unfh&ufonfh tm;avsmfpGm q,fwef;atmifv#ifyif 0wfaeus*g0efukd r0wfcsi/f ‘Oykoo f nf}uD;wpfa,mufEiS w hf l
u|efru t*Fvdyfausmif;wpfausmif;wGif todjzpfaom ap&ef xbDuav;ESifh &ifzkef;tuFsDuav;udk 0wfay;&efajym
ausmif;tkyfq&m}uD;udk toem;cHI oli,fwef;jy q&mr yg.? rSefxJwGif=unfhvdkufaomtcgwGifum; ararwdk@vdkcHhcHh
tvkyu f kd 0ifa&mufvyk u f ikd &f ygonf? rlvaomf q&mr tvkyf nm;nm;}uD;r[kwfapumrl Oykofonfvdk Áaj'N&&ESifh xnf
udk rESpfoufonfrSefyg.? odk@aomf uav;rsm;ESifh a&maESmrd xnf0g0g&Sdonf[k atmufarhrdygonf? vl}uD;awGvdk Oykof
aomtcgwGifum; olwdk@uvnf;“rr” “rr”ESifhcifvsuf apmifv h akd om oltzd@k 'l;txday:aeaom *g0efuav;ESihf roifh
u|efruvnf; udk,fhnDruav;rsm;ozG,f cifrifI aysmf awmfonfudk pdyfykwD;wpfuHk; vufwGifywfvdkaompdwfonf
&$irf yd g.? uif'gumwifwef;rSm pmoifcsed ef nf;yg;I ‘ausmif; wm;rEdik q f ;D r&jzpfIaeyg.?
aysm’f atmifEiS hf uav;xde;f tvkyo f momjzpfygonf? ae@cif; “arar u|ef r pd y f y k w D ; wpf u H k ; ay;? ararwd k @
wGif upm;csdef/ tdyfcsdef/ yHkajymcsdefrsm; yg0ifav&m ausmif; vdv k ufywfcsiw f ,f? 'Dae@ a&$vufaumufr0wfcsib f ;l ”
a&mufpae@rsm;Y uav;rsm;tm; ajym=um;zd@k yHw k u
kd av;rsm; “orD;&,f arharh[m r,le@J u, G f aysmufomG ;vdrrhf ,f/
&SmazGxm;&aomfvnf; aemifwiG f olw@kd tcsi;f csi;f wpfvn S phf D arar rpdy&f bJaerSmayg”h
ud, k af wG@yu kH av;rsm;udk ajymcdik ;f =unfah omtcg uav;bm0 “tdk araruvnf; ay;yg/ vufywfxm;csiw f ,f”
u|efrwdk@i,fi,fuESifh rjcm;em;aom tjypfuif;onfh udk,f/ “vdrRmom;eJ@ uav;qdkwm r0wf&bl;? orD;u
pdw/f E_wt f rlt&muav;rsm;udk awG@&=um;&ojzifh 0wˆKaumif; aqmhuaqmheJ@jywfoGm;/ aysmifoGm;&if b,fhES,fvkyfrvJ”
zwf&onfyif pdwf0ifpm;zG,f aumif;ygonf? atmufygyHk u|efrum; pdyfykwD;r&v#ifum; ouFef;rygaom bkef;}uD;vdk
uav;rSm rcifwifh uav;rav;ajymjyonfh yHyk ifjzpfygonf? &Sad yvdrrhf nf? r&v#if rat;Edik yf g? bk&m;yef;vJaeaom rr&S&d m
“arar u|efrwdk@ ausmif; reufjzefydwfw,f? 'Dae@ odk@ a&mufchyJ g.?
tzdwaf e@” “rcifwifh raqmhe@J aemf/ yef;td;k uGu J ek &f if t&ku d cf &H
“at;at; Oykoaf pmif&h r,f? orD;a&m vdu k cf hJ aemfZ vdrrhf ,f”
&yfu”kd rrum; tvGeq f ckd si/f rmefcsi&f vdS yS gonf? ol arharhukd
“[kwfuJharar/ u|efrvnf; Oykofapmifhr,faemf wdik o f jzifh u|erf rSm c%c% t&du k cf &H yg.? ,ckvnf; tem;
ararwd@k v?kd 'gayrJh xrif;awmh pm;rSm” od@k oDcgr#EiS hf ol@yef;td;k awGta0;}u;D udk rwd@k &cif uGv J rd rhf nf[k
“at;ygu, G ?f uJuJ t0wfv/J ausmif;ujyefvm&if” qD;Iqd. k ? od@k aomf t&G@J wu kd I f olEiS hf rjzpfao;?
u|efrrSm pmtkyfvG,ftdwfuav;udkxm;I a&$jr “[kwfuhyJ g rr/ 'Dr,f rcifwifhudk pdyfykwD;wpfuHk;
,lay;aom t0wftpm;wdk@udk aumufv&J if; eufjzefarar ay;ygvm;[if/ Oykoaf pmifrh vd@k ”
wdk@vdk pdyfykwD;ESifh Z&yfoGm;&rnfhta&;udkawG;vsuf aysmfae “Oykofonfqdkwm rqJ&bl;/ rvdrf&bl;/ xrif;
rdygonf? xdknwGif tdyfrufxYJ OykofZ&yfodk@ a&mufIae rpm;&bl;/ raqmh&bl;/ nnf;aeEdik yf grh vm;”
ygonf? ukvm;xdkifykyk0dkif;0dkif;}uD;ay:wGif bkef;}uD;r&Sd/ u|efr “tdk xrif;awmh pm;rSmayg/h uJygav ay;ygrr&maemf?
wd@k trd o f @kd “'geqefuav;rsm; arwWm&yfygw,f&iS ”hf [laom u|efrvufywfxm;csifw,f? tbGm;opf}uD;vdk em;awmh
qefcHaeus oDv&Sif}uD;onf bkef;}uD;uJhodk@ wifysOfacGI csw d rf xm;csiyf gb;l aemf rraemf”
xdik af eygonf? xdo k vD &Si}f u;D u “[Jh rcifwifh vmOD;” [kac:I “azsmufrypfe@J aemf/ 'gjzifh aumif;aumif;0wfxm;/
,yfcwfcikd ;f aeygonf? Z&yfusawmh rray;”
reufvif;aomf qGrf;yef;udpPjzifh ararwdk@um; apm “[kwu f ”hJ
apmxI u|efrvnf; cyfapmapmyif tdyf&mrSxygonf? Edk; olauseyfatmif tif;vdu k &f ygonf? pdyyf w k ;D &aomf
vmv#if Z&yfodk@vdkuf&ef owd&ojzifh rsufESmopf+yD;+yD;csif; vufwiG f ESpyf wf&pfI 0wf=unfyh g.? pdyyf w k ;D rSm tus,}f uD;
29
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
jzpfojzifh ESpyf wf&pfIvufwiG 0f wfvu kd af omf tus,}f u;D jzpfI &ygonf? xdktcsdefum; Oykofonftjzpfudk yxrpdwfysufrd
av#musomG ;ygonf?oH;k ywf&pfI 0wf=unfjh yefygvnf; vufr aomtcsed af ywnf;?
0ifawmhyg? em;&Guu f kd tbGm;opf}uD;vdk csw d jf yefygvnf; tik@H Z&yfo@kd a&muf=uaomf vl}uD;vli,f vlvwf tbd;k
vdu k wf iG f jyKwfusjyefonf? tcsK@d tr,f}uD;rsm;vdk vnfyif;qGJ td/k tbGm;tdrk pS I awmfpv kH ifay+yD? bke;f }uD;um; olae&mwGif
xm;&efuvnf; pdyyf w k ;D rSm acgi;f wefavmufatmif r}u;D ojzifh r&Sad o;? uefawmhyrJG sm; qGr;f tkyrf sm;om jyifqifIxm;onf?
vufav#mx h m;&ygonf? t&m&mjynhpf +kH yD;jzpfygvsuf pdyyf w k ;D bkef;}uD;xdkifv#if ,yfqGJtvkyfudk tpOfvkyfavh&Sdaom
rygv#if Oykoo f nftwGuf t*F g}u;D wpfck avsmah eojzifh u|erf a':Zm,kvnf; wdik }f uD;wpfwikd u f kd rSID xdik Ef iS ahf v+yD?
um; rausrcsrf;Edkif &SdvSonf? aemufqHk;wGif vufcv,fudk Oykofonfrsm;udk vufzufurf;aomolrsm;vnf;
txyfxyf&pfI=unfrh S pdyyf w k ;D aqmif Oykoo f nfjzpfI oGm;yg u|erf wd@k &&dS mod@k a&mufIvm=u.? rd;k vif;uwnf;u bmwpf
awmhonf? vufuav;crsmum; tom;awG txpfxpfEiS hf ckrSrpm;cJh&aom u|efronf vufzufyef;uefjrifv#if qkyfI
ig;csOx f av;vdak eI tzsm;wGif ndKrnf;Iaeawmhonf? od@k avG;vdkufcsif.? “orD;awmf&Hkpm;/ rwnfhbl;”[k [ef@ojzifh
f yk u
aomf rwwfEikd af wmhjyD? jzpfor#EiS hf auseyf&ygonf? yxrwpfcgom trsm;}uD;E_dufI aemufwpf}udrf enf;enf;
OykofZ&yfodk@ xGufcJh=uygonf? tvSLaiGxnfh&ef om,l+y;D pm;&ygonf? tbGm;}u;D awGum; vufzufpm;+y;D v#if
ararhqDu ydkufqHwpfjym;awmif;I vufxJwGifqkyfvsuf vufokwfy0gudkr&Sm/ pdyfykwD;udkokwfI ta&mifxGufatmif
pdyfykwD;xm;aom vufuav;udkvnf; &J&rJ &rf;bJ tjcm;ol [kqdkvsuf vuf0g;ESpfck=um;wGif yGwfIae.? ta&mifxGuf
rsm; rjrifrnfp;kd I cyfajrmS ufajrmS ufcyfum;um;xm;I av#muf aeaom ykw;D onf tpdyrf sm;vGe;f I[k *k%, f v l [ kd ef&ydS gonf?
cJyh g.? ararESifh uyfvsufxdkifaeaom rdef;r}uD;u ol@ac|;
u|efr wpfckarhaeygao;onf? rrwdk@/ ararwdk@vdk rysi;f &dy/kH a,mufsm;udk yrmrcef@yrkH sm;udk rJ&h @JG umESihf ajymIae.?
wbufwpfxnf ycH;k wifvu kd &f v#if wu,fov D onf}uD;vdk u|efrum; bkef;}uD;vSL&ef ypPnf;rsm;udk pdwf0ifpm;pGm =unfh
[efusrnfxifojzifh rrqD vnfpnf;wpfckudk awmif;ojzifh aerdygonf? [if;awGtrsm;}uD; &vifu h pm;l zufcu G Ef iS jhf zpfI
rru vnfyif;wGif ywfay;+yD; ac:cJyh gonf? xbD/ &ifz;kH tuFs/D [if;csKw d @kd / csO&f nfw@kd rygojzifh aumif;rnfrxifrad y? awmifvkd
oeyfcg;rygaomrsuEf mS / pdyyf w k ;D pGyaf om vufEiS v hf nfyif;wGif yHak eaomo&ufo;D }uD;rsm;onf wpf+ydKifwnf;rSnI hf aeaomf
rmzvmuav;ywfxm;onfh jynhjf ynfph pkH kH Oykoo f nftjzpfukd rnfolawG ukefatmifpm;=urnfenf;? bkef;}uD;qdkaom
vmcge;D aemufq;kH t}urd f rSerf =unfch &hJ onfuu kd m; rsm;pGmpdwf vlrsK;d onf avmuwGif iSuaf ysmoD;/ tke;f oD;t}udKufq;kH aom
raumif;yg? vlrsKd;aywnf;? b,ftcgrqdk olwdk@rygonfr&Sd? tkef;a&
bk&m;0dkif;xJodk@ a&mufcJhav+yD? rdk;OD;ustcsdefum; azmufI&aomæuefawmhyx JG &J t dS ek ;f oD;}uD;udk tdro f @kd yukd I
f
y&d0% k w f pfcv k ;kH jrufyifuav;rsm;/ aAsmufo;D yifuav;rsm;ESihf jyefvdkvSay.? odk@aomfæ“a[m bkef;}uD;=uGvm+yD” [laom
pdr;f vef;vSayay.? ararhvufuq kd x GJ m;aom u|erf vufukd toHrsm;a=umifh vSr;f I =unhv f u kd &f m bke;f }uD;ESpyf g;onf ,yf
tomv$wfcJhI aAsmufoD;yifrsm;&Sd&modk@ tajy;tv$m; awmif}u;D awGux kd rf;I 0ifvm=uawmhonf? bke;f }u;D awGum;
oGm;rd.? olwumxuf xl;Ivnf; cGet f m;aumif;yHrk ay:? od@k ygvsuf
“[Jrh cifwifh b,fw;kH ” Tr#}uD;rm;aom ,yf}uD;rsm;udk rnfo@kd uikd I f cwfygoenf;?
“aAsmufo;D cl;rvd@k arar” bkef;}uD;rsm;xdkifaomf tm;vHk;xdkifI &Sdcdk;=u.? u|efrvnf;
“Oykofonfqdkwm raqmh&bl;/ +idrf+idrfuav;ae olrsm;enf;wlvdkufI &Sdcdk;.? “uefawmh=updk@Asm” [laom
&w,f/ vmav” toH}uD;a=umifh vef@IoGm;+yD;aemuf “=oumo/ =oum
[kwaf yonf? rrvnf; rxyfxyfrmS cJo h nf? Áaj'&N & o”[k vdu k If qdyk g.?
+idrf+idrfaerSom OykofonfESifh wlayawmhrnf? aAsmufoD;awG ararwd@k / rrwd@k rmS u|erf r&aom bk&m;&Scd ;kd t&Snf
um; tjymyGifhuav;awGt=um;wGif rnf;rnf;uav;awG }uD;awGudk qdkIae=uojzifh &wmvdkufqdkI r&wmudk wpfcg
xdk;xdk;axmifaxmifESifh rnfr# cl;csifp&maumif;oenf;? wpf&H 0g;Ivnf;aumif;/ wpfcgwpf&H yg;pyfudkydwfIvnf;
[,fnaerS bd;k ode;f uav;wd@k e@J wpfacguv f mawmhr,f? olw@kd aumif;aevdkufygawmhonf? &Sdcdk;I +yD;aomtcsdefwGif bkef;
aAsmufoD;rSnfhcsdefrSef;rod=uao;bl;? a&uefxJ wpfqkyf}uD; awmf}uD;awGonf bmawGrSef;rod/ qdk=ujyefav+yD? Oykof
rsm;csvdkuf&&ifuGmætp&Sdojzifh tqifajypGm awG;rdaomf
vnf; pdwfudk tEdkifEkdifcsKyfwnf;I ararapmifhae&modk@ jyefchJ pmrsufESm 33odk@
30
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
jywif;ayguf
b0[l o nf u WEf k y f w d k Y pD r H z ef w D ; onf Y twd k i f ; Nzpf & \/,cif u vnf ; þod k Y ?aemif v nf ; þe,f y if /
( bG m ;bG m ;rd k ; Zuf )
vlrdkufqkdwm
Z,EåaAm"d (yef;atmif)
wcgwkef;u t+idrfhyGJwyGJ =unfhzl;ygw,f? tJ'DrSm vljyuf 'ga=umifh 'Dr*FvmeJ@ywfouf+yD; avhvmvdpk w d f ay:vmcJh
awGjyufwJh jyuGufav;wckudk oabmusrdyg w,f? jyufwJh &w,fqdkygawmh?
jyufuGufav;u Zmwfpifay:rSm vljyuf ESpftkyfpkaygh ²²²? vl r d k u f ” qd k w m b,f v d k v l v J q d k w mud k
'D a e&mrS m “vl
b,fbufu wtkyfpk/ nmbufu wtkyfpk? b,f buf avhvm=unfhjzpfygw,f? jrefrmtbd"mefu ‘todOm%f
tkyfpkuvljyufawGu 0wfpm;qif,Ofr_u vlqdk; yHkpH0wf qifjcifww kH &m;uif;rJo
h /l rdu k rf o
J ’l vd@k zGiq
hf w
kd mawG@& ygw,f?
qifxm;w,f? opfom;"g;r}uD;awGvnf; udk,f pDudkifvdk@aygh?
nmbuftu k pf u
k vljyufawGrmS awmh ,keef m;&Guv
f kd acgi;f aygi;f 'DrmS 38jzm r*FvmxJrmS ygwhJ vlru
kd qf wkd muaum b,f
pkc|efeJ@? azmhvHk;acgif;aygif;awG aygif;xm;w,f? 0wfxm;wm Amv
vdkvJ? vlrdkufqdk ygVd ‘Amv
Amv’udk wkduf¶dkufjyefqdk xm;wmudk
uvnf; a&S;acwf0ef}uD; awG 0wfpm;wJt h 0wfwefqmeJ@ayg?h awG@&ygw,f? 'gqdk&if AmveJ@ywfouf+yD;awmh =unfhzdk@vdk
nmbuftyk pf u k vljyufawGu b,fbuftyk pf u k kd vuf vmygawmhw,f?
!_d;!$efjy+yD;awmh ² ² ²
f &mawmfu ‘ypPKy`meftusK;d / oHo&m tusK;d /
xGwaf cgiq
“vl r d k u f q d k v sif a&S m if a oG v $ J v d k @ rrS D 0 J e J @ uif ; avmukw&W mtusK;d / rdrt
d usK;d / olwyg;tusK;d udk rodwo
hJ w
l @kd ukd
atmifae” qdk+yD; '*kefOD;xGef;jrifh&Jh r*FvmuAsm yxryk'f&Jh Amv[k qdkownf;’vdk@ qdkxm;wmawG@& ygw,f?
yxrydk'fudk &Gwfvdkuf+yD; a0;a0;a&Smifr,fhyHkpHeJ@ ausmay;+yD;
a&S@udkvSrf;w,f? 'DpOfrSm b,fbuftkyfpkuvljyufawGu yef;uHk;usrf;jyKq&mawmfu ‘todtvdrRm Om%f ynm
olw@kd ausmay;xGucf mG oGm;wJh tkypf b k ufukd vuf!;d_ xd;k !$ef rzuf xGufouf0ifouf ¶SL¶_duf¶Hkr#eJ@ touf&Sifae wwfwJh
jy+yD;awmh ² ² ² vlru kd /f vlt/ vle/ vl,w k rf mrsm;udk Amv vd@k ac:ygw,f’vd@k
qdkxm;wm awG@&jyefygw,f? aemuf wrsKd;u ‘vuf&Sdb0
“ynm&S d u d k t&S n f w G J v d k @ rS D 0 J q nf ; uyf enf ; ,l tusKd;rJh/ aemifoHo&mtusKd;rJh qdkwJh tusKd;rJh ESpfyg;udk
ap”qdk+yD; nmbuftkyfpk&Sd&mbufudkajcvSrf;+yD; aemufu &,lwwf/ vuf&odrf;ydkufwwfol rsm;udk Amv vdk@ ac: jyef
vdkufw,f? 'DrSm nmbuftkyfpku a&S@uajy;/ b,fbuf w,f’vdk@vnf; qdkjyefygao; w,f?
tkyfpku aemufuvdkufeJ@ Zmwfpifay:rSm ywfcsmvSnfhajy;
ae=uwmjrif&vdk@ a¶$yGJvmawG tawmfudk yGJus=uw,f qdk vlrdkuf vlqdk;jzpfol Amv udk vlrkef;rsm;w,f? *k%fo
ygawmh? wif;rausmfapmjcif;/ ausmfapmw,fqdk&mrSmvnf; raumif;
owif;yJausmaf pmwwfjcif;/ ab;&efrsm;w,f/ rat;csr;f Edik b f ;l /
tJ'rD mS pma&;olvnf; tygt0ifjzpfcw hJ ,f? tJ'D jyufv;kH =oZmt&Sdeft0grJhwwfw,f? t&Sdeft0g &SdwmawmifrS ol@udk
jyuGufudk vljyufawG&J@ o¶kyfaz:aumif;vdk@ oabmuscJhwm a=umuf¶GH@&vdk@om jzpfwwfw,f? tJovdk vuf&Sdb0 t
vm;/ 'DjyufvHk;jyuGuf&Jh [moajrmufr_ a=umifh oabmuscJh usK;d pD;yGm;awGuv kd nf; ysupf ;D ap wwfw,f? aemifoo H &mrSm
wmvm;qdkwm roJuGJcJhbl;? ok*wdb0 okccsr;f omr_ukd vnf; r&&S/d rcHpm;Edik b f ;l ? tJ't
D usK;d
ESpyf g;udk jzwfawmuf wwfw,fv@kd vnf; em;vnfoifyh gw,f?
wu,fawmh 'g[m 38jzm r*Fvmw&m;&J@ yxrqHk;
r*Fvmjzpfw,f? 'Dr*Fvm[m vljyufawGjyufovdk wckeJ@ 'ghtjyif tdrfoltdrfom;awGeJ@ rsKd;aqGav;yg;/ &yfol
wck qef@usifaew,fvdk@ em;vnf&rvdkjzpfaewm owdjyK ¶Gmom;/ +rdK@ol+rdK@om;/ e,fole,fom;/ vkyfazmfudkifzuf/
rdvmw,f? trsm;wumudk ab;Oyg'ftE W&m,f wpHkwckjzpfatmif
35
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
jyKrlaqmif¶u G w
f wfwo hJ al wGukd ‘Amv ] vlru kd ’f vd@k ac:qd&k ynmwwf/ pmwwfvlrdkufudkusawmh 'Dvl vlrdkufyJvdk@
rSmjzpfygw,f? odEdkifzdk@cufw,f? ol@udk ynm&Sdvdk@ rSD0Jqnf; uyfEdkifw,f?
Amv ] vlrdkufeJ@ywfoufwJhvuQ%mudk wdwdusus ol@udkom rSD0Jqnf;uyfrd&ifawmh tusKd;rsm; zdk@rjzpfEdkifbl;?
az: jyxm;wmu ² ² ² tusKd;enf;zdk@yJ&Sdawmhw,f?
(1) raumif;wJht}uH (raem'kp¶dkuf)udk usifh}uHjcif;?
(2) raumif;wJt h ajymtqdk (0pD'pk ¶du k )f udk ajymqdk jcif;? ZmwfawmfxJrSm tudwWd&Sif&aohu ‘vlrdkufudk rjrif&
(3) raumif;wJhtvkyf (um,'kp¶dkuf)udk vkyfudkif jcif; ygvdk/ r=um;&ygvdk/ rajymrqdk&ygvdk/ vlrdkufudk raygif;oif;
- qdkwJh vuQm%moHk;yg;udk awG@&ygw,f? &ygvdk/ rESpfouf&ygvdk.’qdk+yD; qlawmif;ygowJh? 'Dawmh
az: jyyg vlrdkufvuQ%mwenf;/ AmvvuQ%mawG od=um;rif;u tudwWdt&Sif&aohudk ar;ygowJh?
ud=k unfv h sif vlru
kd /f vlAmvawG[m rdru d ,kd uf akd &m/ olwyg;
udkyg (olwyg;qdk&mrSm vl/ wd&p>mef)qif;&J'kuQ a&mufatmif ‘vlrdkufu t&Sif&aohudk bmvkyfygovJ/ bma=umifh
}uHpnf/ ajymqdkvkyfudkifwwfwJhvltrsKd; tpm;yJvdk@ ajym vlrdkufudkrawG@vdkygovJ’vdk@ tudwWdt&Sif&aohu ‘vlrdkuf
Edkifygw,f? awGqdkwm enf;rSefvrf;rSefruswJh tusifhawGudk enf;rSef/
• vrf;rSev f @kd ,lqwwfygw,f? rvkyo f ifw h thJ vkyf awGuvkd yk zf @kd
‘vlrdkuf’qdkwJhpum;vHk;udk cGJpdwf=unfhvdkuf&if ‘vl š wdkufwGef;wwfygw,f? rusifhtyfwht J usifh awGudk usifhwwf
rdu
k ’f vd@k awG@&ygw,f? vluakd wmhxm;ygawmh? rdu k f qdwk mudk ygw,f? raumif;wJhtvkyfawGu vlrdkuf twGuf aumif;
=unf h = uygr,f ? rd k u f w ,f q d k w m rnf ; arS m if aewmud k wJhtvkyf jzpfaewwfygw,f? tusKd;oifh ta=umifhoifhajym
ajymwJhpum;vHk;jzpfygw,f? &cdkifeJ@ xm;0,f pum;rSm arSmif vd@k &&dS if pdwq f ;kd wwfygw,f? vlusi0hf wf/ vl,Ofaus;r_awGukd
w,fqw kd phJ um;vH;k udk rdu
k w f ,fqw kd hJ pum;vH;k eJ@ vS,af jymwm em;rvnf=ubl;? usifhoHk;vdkufem r_vnf; r&Sdwwf=uygbl;?
awG@Edkifygw,f? rnf;arSmifae&if bmrSrawG@rjrifrodol[m 'ga=umifh vlrdkufudk rawG@rjrif vdk/ raygif;roif; rqufqHvdk
vlru kd /f vlAmvygy?J vltE<] vltuef@ygy?J 'ga=umifh taumif;/ wmjzpfygw,f’vdk@ jyefajym ygowJh?
tqdk;/ ta=umif;/ tusKd;udk rodwwfoludk ‘vlrdkuf’ vdk@
ac:wmjzpfygw,f? vlrukd ef @J aygi;f rd&if vlru
kd "f gwu
f ul;pufv, G wf wf ygw,f?
bma=umifhqdk&if vlrdkufvrf;pOfu tpHkvrf; rdk@ vG,fulwJh
Ak't< bd"rRmt& rodru _ kd ‘arm[’vd@k ac:ygw,f? vlru kd f twGuf vkdufvkyf/ vdkufusifh}uHzdk@ vG,fulwwfygw,f? vl
awGrSm arm[qdkwJhtarSmifxku zHk;tkyfumuG,f xm;wJh rdkufeJ@aygif;oif;vdk@ vlrdkufjzpfvG,fay r,fh ynm&SdeJ@aygif;
twGuf ^m%ftvif;a&mifuG,faysmufvdk@ tvkyf wckudk oif;vd@k ynm&Sjd zpfz@kd uawmh rvG,b f ;l ? ynm&Sv
d rf;u tqef
vkyfr,f}uHvsif 'Dtvkyf[m tusKd;&Sdovm;/ r&Sdbl;vm;/ vrf;/ twufvrf;rdk@ cufcJyifyef; vSygw,f?
trsm;csr;f omr,ft h vkyv f m;/ qif;&J'u k Q a&muf&r,fh tvkyf
vm; qdkwmudk cGJjcm;odEdkifwJh qifjcif wHkw&m;uif;rJhvdk@ tu,fI vlru kd ef @J aygi;f oif;zd@k }uHK}udKufvmwm awmif
xif&mvkyf/ jrif&majymwwfwJhvlpm; rsKd;awGjzpfw,f? ud,
k af ygi;f pdwcf mG yJ aygi;f oif;tyfygw,f? ud, k f aygi;f pdwaf ygi;f
vkyfrdcJh&if aemufqHk;rSmawmh aygif;oif; olyJ udk,fusKd;enf;
bGJ@'D*&DawG b,favmufyJ&&Sdapumrl vlrdkuf vuQ%m e&wJhtjrwfeJ@ }uHK}udKuf&rSm aocsmvS ygw,f?'ga=umifh
oHk;yg;xJ pm&if;0ifoljzpfae&if 'g vlrdkufygyJ? ynmwwf/ vlrdkufudk a0;a0;ua&Smif=uOfoifhw,f vdk@ r*FvokwfrSm
pmwwf vlru kd af yg?h 'DrmS ynmwwfvrl u kd uf ynmrJv h rl u f uf tptOD;r*Fvmtjzpf xnfhxm;wm jzpfygw,f? aemufxyf
kd x
a=umufp&mydkaumif;ygowJh? ynm wwf/ pmwwfvlrdkufu vdkufemusifh}uH&r,fh 36-yg; r*FvmtwGuf tajccHw&m;/
olwdk@rdkufrJzdk@twGuf qifajc qifvufawGay;+yD; rdkufrJ wwf tajccHr*Fvmvd@k qx kd m; wm awG@&ygw,f? vlru kd v
f uQ%m&Sd
=uolawGjzpfygw,f? uvdeaf phjirf; qifwwfwo hJ l rsK;d awGayg?h olukd raygi;f oif;& bl;vd@k txufrmS ajymcJyh gw,f? aumif;+yD?
ynmrJhvlrdkufu olrdkufwmudk zHk;zHk;zdzd rvkyf pGrf;Edkifbl;? tck tJ'D vuQ%m&Sdolvnf;jzpf/ tjcm;vuQ%m&Sd olvnf;
a&S@uvkyf aemufuay:wwfoal wGjzpfv@kd ? a=omf 'Dvakd wmhjzifh jzpfwJh raygif;oif;tyfwJhvludk =unfh=u&atmifyg?
'Dvdkudk;qdk+yD; a&Smifvdk@&Sm;vdk@&Edkifw,f? rrSD0J vdk@&Edkifw,f?
36
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
(1) raumif ; r_ u d k j yKvk y f o l w&m;/ Amv"rR/ ygy"rRudk a0;pGma&Smif=uOf&r,fvdk@vnf;
(2) rk o m;ajymwwf o l em;vnf&rSmjzpfygw,f?
(3) ud k , f u sKd ; twG u f v ma&muf c sOf ; uyf o l 'guakd xmufq&if tjyifvrl u kd /f twGi;f vlru kd v f @kd vlru kd f
(4) a=umif o l a wmf v d k ta,mif a qmif o l ESprf sKd ;udak wG@&rSmjzpfygw,f? 'ga=umifh tjyifvrl u kd f udk a0;pGm
(5) E_wfeJ@omrdwfaqGzGJ@+yD; udk,frygol a&Smif=uOfzdk@u vG,fygw,f? 'Dpmtpu az: jycJh wJh vljyuf
(6) vuf c sOf ; omvm+yD ; bmawG bmawG a y;ygr,f awGjyufvHk;xkwfwJh jyuGufrSm/ ynm&Sd qdkolawG u vlrdkuf
vd k @ qd k w wf o l udka&Smif? vlrdkufawGu ynm&Sdqdkol awGudk rSD0Jqnf;uyf
(7) t&S u f t a=umuf r J h o l aygi;f oif;zd@k csO;f uyfz@kd aemufu vdu k w f m jrifomxifomwJh
(8) aus;Zl ; rod w wf o l tjzpfyg?
(9) rk e f ; vG , f / cspf v G , f o l aumif;+yD h h htwGif;vlrdkufudk b,fvdka&Smif=unf
(10) tEW&m,fjyK&atmif vma&mufaygif;oif;ol =urSvJ? rdrdrSmudef;atmif;aewJh udavom"mwfawG udef;
(11) 'kp¶kdufawGvkyf+yD; pum;rwnf/ awG@or#vlawG atmif;aerSe;f od&zdS @kd qw kd m vG,w f t hJ vkyrf [kwyf g? 'Dw&m;
ud k !‡ O f ; qJ E S d y f p uf w wf o l awGudef;atmif;aewm/ aomif;usef;xºuGaewm udkodzdk@udk
(12) pum;ajyjypf+yD; pdwfurygwJh rdwfaqGa,mif jyKum owdyÏmefw&m;eJ@ apmifh=unfhEdkifrSom jzpfEdkifyg w,f?'grS
tcG i f h t a&;&S m wwf o l ] rrD0S tJ yfww hJ &m;/ rS0D t
J yfww hJ &m;qdw k mudk cGo J Ed ikd rf mS jzpfygw,f?
(13) tdru f akd &mufvm+yD; pm;aomufwwfwt hJ jyif rdru d ykd g 'grS rdrd[m vlrdkufvm;/ vlolawmf aumif;vm; cGJodEdkif
zsuf q D ; wwf w J h o l rSmjzpfygw,f?
(14) E_wfcsKd+yD; pdwfaumuf&Sdol avmueDwdrSm ‘ t=uifvlrdkuf[m rdrdrdkufwJhtjzpf
'Dvl (14)a,mufudk raygif;oif;xdkufbl;vdk@ qdkxm; udkodw,f? tJovdk rdkufwJholjzpfayr,fh tJ'Dvl[m ynm
ygw,f? &Sdrnfw,f? t=uifvlrdkuf[m rdkufvsufyJ rdrd udk,fudk ynm
jzpfay:vmr,fh tusKd;pD;yGm;udk vsifjrefpGm rodol[m &Sdxifw,f? 'Dvl[m wu,fhvlrdkuftppf yJ’vdk@ zwfzl; rSwf
vnf; &efol@vufudk usa&muf&wwfygw,f? aemiftcg zl;ygw,f? 'gq&kd if Zmwfpifay:rSm ynm&St d yk pf u
k kd qnf;uyfz@kd
rSmvnf; ylyef&wwfygw,f? 'ga=umifh jzpfay:vmr,fh tusK;d aemufuvdu k af ewJh vlru kd f tkypf [
k m rdu k wf thJ vkyu f v kd yk af yr,fh
pD;yGm;udk vsifjrefpGmodol[m &efol@vufrS vGwf ajrmuf& ynm&Sdvdk@ qdkEdkifrSm jzpfygw,f?
wwfygw,f? aemiftcgrSmvnf; rylyef&awmh bl;aygh? 'ga=umifh rdrd[m vlrdkuf/ vlAmvvm;/ ynm&Sd olawmf
aumif;vm;qdw k mudk tjcm;olq;kH jzwfwmxuf rdru d , kd wf ikd q
f ;kH
vlru kd f ] Amv udk raygi;f oif;eJ@qw kd m wdu k ¶f u kd f ,lvu kd f
jzwfwmu trSefuefqHk;vdk@ qdkcsifyg w,f?
wJht"dy`g,fygyJ? wu,fawmh Amvqdkwm vlrdkuf awGrSm
wnfww hJ &m;vd@k Ïmeylypmtm;jzifh ,lEikd yf gw,f? rdu k rf t hJ jzpfukd
jyKwwfusiw hf wfwhJ tukov kd w
f &m;vd@k rkcstm;jzifh ,l&r,fv@kd
qdkxm;wmawGudk awG@&ygw,f?
'gqdk&if vlrdkuf/ vlAmvqdkwm tukodkvfw&m;awG Z,EåaAm"d (yef;atmif)
udk jyKrlusi}hf uHwwfwo hJ o l mrubJ tukov kd w
f &m;udk vnf;
,l&rSmjzpfw,f? tawG;tjrif trSwfpOf (218)rS ul;,laz: jyygonf?
'gudk=unfh&if vlrdkufqdkwm/ vlAmvqdkwm tjyifrSm
omr[kwf twGif;tp…swWrSmvnf; &Sdaewwfw,fvdk@ em;
vnfEikd yf gw,f? tJovdq k &kd if armifjzL/ armifrq J o kd u l kd raygi;f
azmfeJ@ olwdk@[m tukodkvf/ 'kp¶dkufw&m;udk usL;vGefaewJh
vlrdkuf/ vlAmvawGjzpfw,f? olwdk@udk aygif;az:&if r*Fvm
w&m;eJ@ rnDbl;? tr*Fvmjzpfw,fvdk@ ,lqvufcHEdkifovdk?
rdr&d @J twGi;f tZÇwrW mS ude;f atmif; aewJh tukov kd f 'kp&duk f
37
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
bmomjyefaqmif;yg;
armifMunfopf
vGwfvyfr_usnfqefawG yg&D+rdKŒawmf. aumif; uif,Hxuf
ae&mtEêH@rêm w&$D&$Djrnf+yD; ysH0Jae=u.? vGwf vyfa&;
tajrmufoHrsm;onf +rdKŒawmf. tdrfwHcg;r rsm; qDodk@ ‘wd@k wawG pdwrf ysu/f tm;ri,f=ueJ@/
yef;yGifhyef;cdkif yef;pnf;awG=um;/ [pfa=uG; aysmf&$if oH awG
=um;rê csOf;eif; 0ifa&mufvmyg+yD? trdEikd f iHawmftwGuf pGe@f vw
$ pf eG @f pm;
owœdarG;=u/ wef&mwefzdk; ay;=uzdk@
=o*kwfv. tyltdkufqHk;nonf tvêyqHk; n
vnf;jzpfae.? eufarêmif&$ef;tdaom r[l&mnwGif vif; 0efr av;=ueJ@? aumif;jrwfr_ pGrf;
vufvuf=u,frsm;onf usnfqef tvif;wef;rsm;/ r+idrf;
ao;aom rD;cdk;rD;aiGŒwef;rsm;/ vlxk}uD;. atmifyGJcH rD;¶êL;rD;
tm;[m qdk;oGrf; ,kwfrmr_ tiftm;
yef;rsm; Eêifhtwl a&m,êufxGef;yae.? pkawG tay: atmifjrifr&_ rSm rkcs{uef
Tnonf bDvl;obuf raumif;qdk;0g;wkd@ }uD;pdk; jzpfw,f’
cs,v f ê,cf ahJ om orkid ;f umvwpf&yf ed*;kH ur`wf tqH;k owf
oGm;onfh oauFw jzpf.? xdk@jyif Tnonf jyifopf EdkifiH xm;bJ ¶kef;uefv_yf&êm; wdkufcdkufatmifjrifvdkpdwfqEN "dywd
awmf. t&êufaomuEêifh trsufa'gotwGuf pmzGJŒI r& }uD;pdk;aeaom wu,fhudk vêyvGef;onfh opPm.n?
Edkifatmif jyif;xef=urf;wrf;vêonfh ¶kef;uefv_yf&êm;r_.
atmifyGJcHnvnf; jzpfonf?
opPm. n
[dk; æ vGefcJhaom av;Eêpfumvwkef;u vlawG
rdrdudk,frdrd b,fawmhrê pdwfrysuf=uolrsm;/ trd EdkifiHawmf onf ililaigaigifEêifh awGawGcsnf;&yfvsuf/ pdwfysufvuf
twG u f b,f a omtcgrs tm;ravsmh = uol r sm;/ ysuf csnfheJ@vsuf? bmqdkbmrSs aemufxyfqHk;¶H_;p&m bmrSs
vGwfvyfr_twGuf t&m&mudkpGef@v$wf&ef tjrJtpOftoifh r&êdawmh+yD[k tm;avsmhtm;i,fpGm nnf;nL=uvsuf/ rdp>m
&êdolrsm; tZÏm rdk;aumif;uifatmufwGif qkvmbf&&êd emZDwdk@. vuftwGif; usqif;oGm;&aom trdEdkifiHawmf.
aomn? wu,fhudk xdkufxdkufwefwef n? urBmwpfckyrm arêmifrdkufnrsm; twGuf rcsdwifuJ 0rf;enf; a=uuJG=u
n? wkEd_if;rJh n? opPm. n? vsuf? rdrdudk,frdrd b,fawmhrê pdwfrysuf=uolrsm;/ trd Edkif
iHawmftwGuf b,faomtcgrSs tm;ravsmh=uolrsm;/ vGwf
w0kef;0kef; w'dkif;'dkif; pOfqufrjywf a&maxG;ysHŒ vyfr_twGuf t&m&mudk pGef@v$wf&ef tjrJ tpOft oifh
vGifhaeaom [pfa=uG;oHrsm;/ tajrmufoH/ aoewfoHrsm; &êdolrsm; tZÏm rdk;aumif;uifatmufwGif qkvmbf &&êd
t=um;&êd wdkufyGJ0if aysmuf=um; ppfonfwdk@. twefi,f aomn? wu,fhudk xdkufxdkufwefwefn? urBmwpfck yrm
EGrf;vsaomfvnf; oH"dÏmef cdkifjrJonfh rsufEêmrsm;u n. n? wkEd_if;rJh n? opPm. n?
tvêudk vGrf;jcHKxm;.? wu,fawmh olwdk@. rsufEêmay:rê
'%f&m'%fcsuf trm&Gwfrsm;Eêifh rsufvHk;xJrê rsuf&nf rsm; xdktcsdefwGif yx0Dajrxkudk wkef[D;oGm;aponfh
a=umifh Tn. atmifyGJonf xGufay:vm&jcif; r[kwf yg tvif;wef;onf vlwdk@. EêvHk;onf;tdrfudk &pfywfaEêmifzGJŒ
vm;? 'ga=umifh 'Dnonf opPmw&m; wpfckwnf;uom pkpnf;vdkuf.? ‘wdk@wawG pdwfrysuf/ tm;ri,f=ueJ@/ trdEdkif
odrf;ydkufxm;aomn? vGwfvyfr_twGuf bmudkrSs tr_r iHawmftwGuf pGef@v$wfpGef@pm; owœdarG;=u/ wef&mwefzdk;
38
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
ay;=uzdk@ 0efrav;=ueJ@? aumif;jrwfr_ pGrf;tm;[m qdk;oGrf;
,kwfrmr_ tiftm;pkawG tay: atmifjrifr_&rêm rkcs{uef odk@&mwGif +idrf;csrf;a&;onf t&m&mudk arhaysmuf
jzpfw,f’[k opPmpum; qdkcJh=uonf? oGm;apEdkifpGrf; &êdrnfawmh r[kwf? usnfqef'%f&m'%fcsuf
AvyGjzifh ¶kyfysufqif;ysuf jzpfoGm;cJhaom nDtpfudkawmf
rêefygonf? olwdk@wawG wef&mwefzdk; ay;qyf cJh=u &Jabmfrsm;. rsufEêmudk uGsEfkyfwdk@ b,fawmhrê arhaysmuf
&ygonf? odk@aomf wefzdk;E_ef;xm;url }uD;rm;vêpGm.? aoG; EkdifpGrf; &êdrnfr[kwf? uGsEfkyfwdk@. tem*wf¶kef;uefr_ wdkufyGJ
oHw&J&J zHk;v$rf;oGm;&wmawG/ a=umufrufzG,f Eêdyfpuf onf olwdk@.wkdufyGJ jzpf&ayrnf?
nêif;yef;r_ tusnf;axmifawG/ vlawGrsm;pGm rsm;pGm aoG;
yGufyGuftefI aoqHk;cJh&.? vlawGrsm;pGm rsm;pGm jywif; trêefpifppf b,ft&mrs tvdktavsmuf vuf
wHcg;rJh eH&Hxlxl}uD;awG=um; uefoGif;cHcJh=u&.? tH}udwfI 0,f a&mufvmonf r[kwfyg? odk@aomf &,latmifjrif r_t
ay;qyfcJh&aom wefzdk;rsm;? wGuf ay;qyfcJh&aom aoqHk;ysufpD;r_rsm;um; rrSswvê ygw
um;? odk@&mwGif vlom;. }uD;jrwfr_onf aoqHk;jcif;
'Dvdk paw;cHcJh&onfh &Jabmf&Jbufrsm;pGm rsm;pGm tay:Y rlwnfonf r[kwf? ol &ifqdkif&onfh qdk;0g;cufxef
wd k @ . 0d n mOf r sm;onf uae@n. *k % f , l 0 if h = uG m ;p&m =urf;wrf;r_wdk@xuf wefcdk;pGrf;tm; ydkrdk}uD;rm;onfh t"dÏmef
aumif;ovdk owdw& 0rf;enf;&wJh uGsefawmfwdk@&JŒ aysmf jyK qHk;jzwfcsuf tay:Y wnfayonf? &ifqdkif&onfh tajc
&$ifr_tm; jypfwif¶H_Œcs=uvdrfhawmhrnf r[kwf? olwdk@. ,Hk taeonf w&m;rSswr_ r&êd[k qdkjim;tH? xdktajctae qdk;
=unfcsufEêifh twl uGsEfkyfwdk@. aysmf&$ifr_onf wpfquf udk ausmfv$m;atmifjrifaprnfh enf;vrf;onf wpfckwnf;
wpfpyfwnf; ruGJruGm &êdaeonf r[kwfygvm;? wu,f om &êd.? ,if;um; xdktajctaeqdk;udk ,wdjywf jiif;y,f
awmh Tn. aysmf&$ifr_onf olwdk@ jrifhjrwfaom rêefuefr_ I w&m;rSswr_ tajctaeudk rdrdwdk@udk,fwdkif t"dÏmefjyK
opPmw&m;udk twnfjyK a=unmvdkufjcif; r[kwfygvm;? qHk;jzwfum wnfaqmuf,l&ef jzpfayonf? yg&D+rdKŒawmf.
=o*kwfv aumif;uifwpfcGifwpfjyifudk v$rf;jcHKjzef@usuf
TvêyaomnwGif av;Eêpfwm cHpm;csufcsif; xyf xm;aom T vêy&$ef;wifhaom ncif;. opPmw&m;onf
wlxyfrs &êdcJh=uolwdk@onf arGŒavsmfaysmf&$ifr_ wpfck wnf; vlom;wdk@udk tm;&auseyf &$ifvef;0rf;ajrmufapaom
wGif pdwfwludk,fwl aygif;pnf;rd=u.? rsufpdusdef;pyf oGm; w&m;rSswr_ jy,k*f jzpfayonf?
avmufatmif xGef;awmufvêonfh Tnudk =unfhjrif &if;
aysmf &$if=unfEL;ae=uaom uGsEfkyfwdk@onf arêmifrdkuf aom TopPm.nY uGsEfkyfwdk@. EêvHk;oJtdrfonf wnf
av;Eêpfwm umvtwGif; rdrdwpfOD;wnf; txD;usef r[kwf +id r f +id r f ; csrf ; ae.? tb,f a =umif h q d k a omf uG s Ef k y f w d k @ .
a=umif;udkvnf; owd&rd.? wu,fawmh uGsEfkyfwdk@ onf atmifyGJonf &ef+idK;xm;r_ uif;&êif;aom vufpm;acsvdkpdwf
aoG;&if;om;&if; nD&if;tpfudk Eêpfumvrsm;wGif wuf nD w&HwaphrSs r&êdaom atmifyjJG zpfaoma=umifhwnf;? wu,f
vufnD aexdkifv_yf&êm; ¶kef;uefI wdkufyGJ0ifcJh=u olrsm; jzpf awmh uGsEfkyfwdk@onf EdkifiHawmf. vdktyfcsufudk jznfhqnf;
=uavonf? ay;&rnf [lonfh wajzmifhwnf;aom pdwfjzifh us&mwm0ef
udk OD;vnfrokef xrf;&GufcJh=ujcif;om jzpfonf?
reufjzef. =urf;wrf;cufxefvêaom twm;tqD;
wdkufyGJrsm;onf uGsEfkyfwdk@tm; apmifh}udKvsuf&êd.? odk@aomf udk;um;pm
vGwfvyfr_Eêifh +idrf;csrf;a&;qdkaom aumif;jrwfr_ wdk@onf (*smrefemZDzufqpfwdk@ vufatmufrê jyifopfEkdifiH
wGef@vdrf ¶H_ŒwGaeaom urBmajrqDodk@ vnf;aumif;/ arSsmf vGwfajrmufcJhonfh 1944 ckEêpf =o*kwfv 25 &ufae@xkwf
vifh csufrsm; owd& atmufarhzG,f&mrsm;jzifh EêdyfpufcHxm; ''Combat'' *sme,f w G i f yg0if c J h a om t,f ' D w m ursL;
&aom EêvHk;aoG;rsm;qDodk@ vnf;aumif; wpfzefjyefI vênfh (Camus). The Night of Truth udk bmom jyefqdkygonf?)
vmaeyg+yD? pifpifrl t=urf;zuf &ufpufr_rsm;Eêifh owfjzwf
r_rsm;onf xm0& tpOftjrJ &êrd aeEdik yf g? aysm&f i$ cf sr;f ajrhrE_ êihf
cspfjcif;arwœmwdk@. tvênfhodk@ a&mufvm&rnfom jzpf
ygonf?
armifMunfopf
39
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
aemufq;kH opf&u
G af v;
Edkif;Ekdif; (pae)
(bmomjyef0wˆK)
a[mif ; EG r f ; rnf ; arS m if + yD ; ovm;´ usGefrudk t&ifajymjyyg? w usG e f r &J Œ q&m0ef o uf w rf ; wpf
atmufodk;odk;teH@&wJh AIDSvl em u,fvdk@ r&Sd bl;qdk&if q&m0efwdkif; avsmuf AIDSvl e m eJ @ yxrOD ; qH k ;
aqmif & J Œ tcef ; axmif h w pf a e&mrS m vl emawGudk wef;wlqufqH& r,fqdk pum; ajymwmyJjzpfw,f? udkoufydkif
udkoufydkifudk usGefryxrqHk;t}udrf wJh usifh0wfawG udk c%ab; a&G@xm; &JŒ wkef@jyefr_u usGefrawG; xifxm;wJh
awG@cJhw,f? yg? usGefrtwGuf uawmh Hippo- twdkif; at;wdat;pufeJ@ t&m&mudk
AIDS vlemaqmif´ cratic Oath means always hypo- OayuQmjyKxm;w,f? xHk;pH twdkif; prf;
[kwfygw,f²²² rJE_dufrdrSmudk critical²² ygyJ? oyfr_awG/ =unfh&_ppfaq;r_ awG usGefr
tvk y f o if q &m0ef a wG tif r wef usGefru tJ'DvufckyfoHawG vkyfcJhw,f?
a=umufwJh ae&myg? aq;ynmudk ESpf eJ@ *k%fjyKcHvdkuf&wJh r[muHxl;&Sif q&m0ef e m;aeaqmif jyef
&Snf=um qnf;yl;cJh=uw,fqdkayr,fh jzpfcJhygw,f? a&mufwJhtcsdef udkoufydkif&JŒ aq;rSwf
HIV positive &S d o l a wG e J @ rsuf E S m AIDSvlemcef;xJ ajcvSrf; p wrf; pmtkyfxlxludk usGefrvSefavsm
csif;qdkif&wJhtcg bmaq;ynm usifh 0ifwmeJ@ useG rf pdwf wxifx h ifjh zpf aecJh =unfhrdw,f? vlemwpfOD;wdkif;&JŒ aq;
0wf/ bm Hippocratic usrf; usdef w,f? pm&Guw f pf&u G /f abmvfyif wpf rSwfwrf;udk tao;pdwfzwfzdk@ vkyfae
csufawGurS AIDSudk rvGefqef Edkif cJh acsmif;rSmawmif a&m*gydk;awG jyef@ESH@ae ustwdkif; yxrqHk;pmrsufESmudk usGefr
=ubl ; ? AIDS vl e maqmif t wG u f w,fvdk@ cHpm;rdw,f? vG,fvG,feJ@ pvSefvdkufw,f?
rJE_dufrdwJh tvkyfoifq&m0efwdkif;udk a&m*grul;pufEdkifrSef;odwJh odpdwf/ ‘udkoufydkif&JŒ aq;rSwfwrf;
usefq&m0efawGu vufckyfwD;+yD; *k%f rod p d w f x J u pd k ; &d r f p d w f a wG e J @ twl =unf h r vd k @ vm;´ 'D a vmuf p m tk y f
jyK=uygw,f? ta=umif;u rJwpfrJ xyf udkoufydkif&JŒ ukwifab; usGefra&muf txl}uD;udk b,ftcsdefxd =unfhrvdk@
avsmhoGm;vdk@kjzpfw,f? vmcJhw,f? usGefrawG;xifxm;wJh t vJ´’
‘q&m0efqdkwm vlemawGudk wd k i f ; yd e f v S D / jzLa&mf / tm;avsmh vkyfazmfudkifzuf eyfpfrwpf
ausmom;&ifom; rcJGjcm;&bl;’ qdkwJh wJh AIDS &kyfoGifeJ@ udkoufydkifudk awG@ OD;u usGefrudk vSrf;ar;w,f?
pum;eJ@ usGefrudk rqHk;rygeJ@? wu,f vdkuf w,f? ol@rsufvHk;t=unfhawGu eyfpf&JŒtar;udk usGefrajztHH
vdk@ q&m0efwdkif; 'Dvdkvdkufem& pwrf; at; wd a t;puf e J @ arS s mf v if h c suf r J h hvkvkrSm acwfrDrD vSvSyy/ ausmhausmh
qdk&if aq;ynmavmurSm emrnft& aecJhw,f? tawG@t}uHKt& usGefrod &Sif;&Sif; jyifqifxm;wJh trsKd;orD; wpf
qHk;/ &mxl;tjrifhqHk; q&m0efawG&JŒ t xm;wmu vl e m[m yd e f E d k i f w ,f / OD; tcef;xJvSrf;0ifvmw,f? ol[m
qHk;trudkyJ usGefrcHyg&ap? ckcHtm;pepf tm;aysmh Edkif w,f? 'gayr,fh rsufvHk; tcef;xJ0ifvmw,fqdk&ifyJ tcef;xJ
csG w f , G i f ; aewJ h / a&m*gtvG , f w ul t=unfhawG xJrSm arSsmfvifhcsufrJhwJh rSm&SdwJh eyfpfawGudk w&if;wESD; vdkuf
ul;pufapEdkifwJh vlemawGudk bmjzpf t&dyfta,mif &Sd+yDqdk&if ol[m t&m E_wfqufw,f? +yD;awmh usGefr buf
vdk@ vlemaqmiftopfxJ rajymif; a&G@ tm;vHk;udk qHk; &_H;cgeD;yg+yDwJh? vSnfh+yD; t+yHK;eJ@²²²²
bJ 'Da[mif;tdk+yD; teH@qdk;awGeJ@ eH@apmf ‘r*F v myg&S i f ² ²² usG e f r u ‘q&mru usGefrtrsKd; om;
aewJ h taqmuf t OD ; xJ 0S u f x m;& 'D(2)ywftwGif; &Sifhudkwm0ef,l&r,fh udk jyKpkwJh q&m0efvm;´ usGefr trsKd;
ovJ´ q&m0ef y g? vd k t yf w m&S d & if usG e f r om;u q&mrudk aus;Zl;wif a=umif;
wu,fvdk@ q&m0efwdkif; vl udkt csdefra&G;&SmEdkifygw,f’ ajymcdkif;vdkufw,f? q&mr aq;xdk;
emawGudk wef;wlqufqH=u &r,fqdk vsif j ref w J h tjref & xm; wm (ta=umaq;oGif;wm) usGrf;w,f
&if AIDSvlemaqmifudk VIP vlem t&S d e f E_ e f ; eJ @ t+yH K ;ud k rsuf E S m ay: wJh? wpfcsufxJeJ@ xdk;Edkif+yD; rembl;
aqmif ab; a&G@xm;Edkifr,fh aq; &Hk&Sd c%xif[yf &if; usGefrqdkw,f? 'g[m wJh²²²’
40
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
ol@trsKd;om;qdkwm vlem t eyfpfudk usGefrar;vdkufrdw,f? tqHk;rSm ajratmufaiGacs; iSm;olawG
rsm;}uD;xJu b,fvlemudk n$ef;ae rSef; ‘tif;²² aumif;+yD²² aumif; qD ud k o uf y d k i f aiG w csKd Œ acs;iS m ;cJ h
usGefr rodvdkufygbl;? 'gayr,fh wkef@ +yD²² tJ'D rSwfwrf;pmtkyfxlxl}uD;eJ@ &w,f? ajratmifaiGacs;olawG&JŒ }uD;
jyefwJh t+yHK;wpfyGifh usGefrrsufESmay: q&mr&JŒ tcsdefawGudk tukefrcH ygeJ@²² rm;vS w J h t wd k ; awG a =umif h ol t
xif[yfoGm;w,f? ta=umif ; pH k u d k usG e f r ajymjy vd k u f ouf&_& ydkusyfvmcJhw,f? aemufqHk;
‘ol b,folvJqdkwm q&mr wmu ydkjrefOD;r,f’ rSm rdwfaqGoli,fcsif;awG&JŒ vspfvsL
rodbl;vm;´’ tJ'v D ekd @J ²²²² useG rf b0&JŒ yxr &SLr_/ ajratmufaiGacs;&JŒ twdk;awGeJ@
eyfpfu wtHhw=oeJ@ usGefrudk OD;qH;k AIDSvlemta=umif;udk em&D0uf ol@vkyfief; vHk;0vJ+ydKoGm;cJh&w,f? vdk
jyefar;w,f? vHk;vHk; usGefr pdwf0ifwpm; em;axmif wpfrsKd;/ rvdkwpfrsKd; rdwfaqGoli,f
‘tck q&mrudkifxm;wJh aq; cJ h r d w ,f ? tJ ' D t a=umif ; awG u ud k csif;awG&JŒ opPmr&Sdr_eJ@ at;pufpuf
rSwfwrf;ydkif&Sif udkoufydkif&JŒZeD;av? oufydkif&JŒ b0yJjzpfcJhygw,f? vl @ quf q H r _ a wG u d k pwif c H p m;rd w J h
vSw,f r[kwfvm;! pdwfxm;vnf; wu,fawmh udkoufydkif[m ud k o uf y d k i f [ m t&m&mud k vuf
aumif ; w,f ? usG e f r wd k @ ud k ,Of , Of t&m&m AvmewWdeJ@ b0pcJhJ wJh vkyf&J ajrê m uf t&_ H ; ay;vd k u f r d w ,f ? tJ ' D
aus;aus;/ ysLysLiSgiSg qufqHw,f²²²’ ud k i f & J & S d w J h vl i ,f w pf O D ; jzpf w ,f ? aemuf odyfr=umygbl;²² ajratmufaiG
eyfpf&JŒpum;u usGefrudk xl; atmufajcodrf; ao;ao;r$m; r$m;t acs;olawGeJ@ peufa=umifh olaq;pJGcJh
qef;tHh=oapcJhw,f? tJ'DtHh=ocsufudk vkyfup um;ta&mif;t0,f vkyfief; awmhw,f?
eyfpfodoGm;yHk&w,f? txd ESpfwdkwdktwGif;rSm udk,fydkif vkyf rik0gu 'DvkdtajctaersKd;rSm
‘wcsKdŒ AIDSvlem&SifawGu ief ; ud k xl a xmif E d k i f c J h o l j zpf w ,f ? udkoufydkifeJ@ odcJhwmjzpfw,f? udkouf
vl emudk aq;&HkrSm 'Dtwdkif; ypfxm;=u vkyf&Judkif&J+yD; pD;yGm;a&;tuGuf }udKjrif ydkif&JŒb0rSm rik0g[m ewforD;wpfyg;
w,f? bmrSvnf; vmar;/ vm=unfh wwfwJh udkoufydkif[m vkyfief;awG qdk&if rrSm;ygbl;? rik0geJ@ podprSm udk
wm r&Sdbl;? wpfcgwav vm=unfh wdk;csJŒeJ@ pD;yGm;a&;avmurSm ae&mwpf oufydkif[m t&m&mudk t&_H;ay;yD;
awmhvJ a&m*gul;rSmpdk;vdk@wJh ta0; ckudk tcsdefwdktwGif;rSm &cJhygw,f? arS s mf v if h c suf r J h a eol y g? 'gud k rik 0 g
uaeyJ =unfh+yD; jyefoGm;a&m? avmu t&yf j rif h j rif h e J @ &k y f & nf c ef @ nm;wJ h odcJhw,f? udkoufydkif&JŒ &ifxJu xd&ScJh
rSm AIDSa&m*g&SdwJh udk,fha,mufsm;udk udkoufydkif[m pD;yGm;a&; avmurSm wJh '%f&m'%fcsufawGudk rik0g em;
ae@ae@nn aumif;aumif;rGefrGef jyKpk omru/ vlr_a&;e,fy,frSmvJ pef;yGifhcJh vnfcJhw,f? udkoufydkifrSm jzLpif&dk;
wmqdkvdk@ udkoufydkif&JŒZeD; rik0gyJ &Sd oljzpfw,f? om;wJh ESvHk;om;wpfpHk&SdrSef; rik0godcJh
r,f xifygw,f" t&m&mjynf h p H k v mwJ h ud k w,f? ewforD;wpfyg;vdyk J udo k ufyikd &f ŒJ
eyfpf&JŒtajymudk usGefr wpf oufydkif[m qif;&Jusyfwnf;wkef;u xdcdkuf'%f&m&wJh &iftpHkudk rik0guk
buf u acgif ; nd w f & if ; wpf b uf u twl a ygif ; azmf v mcJ h w J h rd w f a qG o l pm;ay;cJw h ,f? topfwpfzef x&yfEikd zf @kd
aq;rS w f w rf ; &J Œ yxrpmrsuf E S m ud k i,f c sif ; awG u d k v nf ; arh r xm;wwf udkoufydkif&JŒ b0arSsmfvifhcsufrD; tdrf
=unfhaerdw,f? olyg? 'kuQa&mufolawG vuf0g;jzef@ udk rikk0g xGef;nSdcJhw,f? rik0g&JŒaxmuf
‘IV Drug abuse’ (ta=um wdkif; ulnDzdk@ oltoifh&SdaecJhygw,f? cHtm;ay;r_atmufrSm udkoufydkif t
aq;oGif;jcif;) 'gayr,fh vSywJht&mawGu wm&Snfr opfwpfzef x&yfEdkifcJhygw,f? Avm
pmrsufESmay:u 'DpmvHk; awG wnf+rJcJhygbl;? qyfjymylazmif; pD;yGm; ewWdeJ@ topfu jyefpEdkifcJhw,f?
udk awG@vdkufwmeJ@ ta=umif;&if; ukd a&;eJ@twl ol@vkyfief;wcsKdŒ wpfae@ rSnf;arSmifaewJh ol@b0udk ae
usGefr tenf;tusOf; oabmayguf wjcm; vnfywfzdk@ cufcJvmcJhw,f? a&mifjcnftopfawGeJ@ yufjzef;ay;wJh
vdkufrdw,f? vk y f i ef ; wcsKd Œ tcuf t cJ e J @ &if q d k i f rik0gudk udkoufydkif t&l;trl; cspfoGm;
‘ta=umxJ aq;oG i f ; &if ; vmcJh&w,f? cJhrdw,fqdkwmudkawmh ajymp&mvdkr,f
ul;pufcHxm;&wmvm;!’ ol i ,f c sif ; rd w f a qG a wG & J Œ rxifygbl;aemf? udkoufydkif&JŒtcspfudk
odyfraocsmwJh tawG;w csKdŒ tultnDudk vdktyfvmcsdefrSm olay; rik0g rjiif;qefcJhygbl;? 'gayr,fh r*F
a=umifh wpfESpfywfvHk;&JŒ taumif; qHk; urf;cJhzl;wJh rdwfaqGwcsKdŒu a&Smifz,f vmraqmifcif aq;jzwfay; zdk@wpfck
tay;qyf q H k ; qk & xm;wJ h tck e m;u z,fvkyfvmcJhygw,f? rwwfEdkif wJh awmh awmif;qdkcJhygw,f?
41
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
tcspf&JŒwefcdk;u tJ'Davmuf wuf c J h & w,f ? AIDS vl e maqmif u d k x&yf c J h w ,f ? ol @ twG u f e J @ b0ud k
yJ qef;=u,fcJhygw,f? rik0g&JŒawmif; t}udr}f udrf tzefzef 0ifxu G u
f o
k cJah y topfwpfzef jyefpcJhw,f? aq;pJG+yD;
qdkcsufudk udkoufydkif csufcsif;vkyf EdkifcJh r,fh udkoufydkif wpfae@wjcm; ydef vSD+yD; ta=umaq;oGif;vdk@ udkoufydkif AIDS
w,f? tcsdefwdkwdk (3)ywftwGif; rSm cGeftm;awG ,kwfavsmhvm cJhw,f? 'g ul;cHcJh&w,fqdkvnf; a&m*g&SdrSef;r od
ESpf&Snf=umpJGvrf;cJhwJhaq;udk ukd ouf ayr,fh wwfEdkifwJh tiftm;eJ@ udkouf cifu ol@twGuf/ olwdk@&JŒtcspf t
ydkif vHk;0jzwfEdkifcJhw,f? tcspf&JŒ El;nHhr_ ydkif tvkyfawGudkawmh }udK; pm; vkyf wGufeJ@ udkoufydkifaq;jzwfay;cJh wm
atmufrSm aysmf0if&if;/ topf wpfzef udkifcJhao;w,f? usef&SdaewJh puUef@ wif ol@twGuf vHkavmufyg+yDvdk@ rik
jypwJh b0rSm aysmfydkuf&if; udk oufydkif wdkif;rSm rik0geJ@twl wnfaxmifcJhwJh 0gajymygw,f’
&JŒ reufjzefwdkif;[m arSsmfvif hcsufawG tdrfav;udk cdkifcdkifrmrmjzpfzdk@ olt eyfpf&JŒtajymudk usGefrbm
eJ@ jynfhaecJhw,f? OD;wnf&m yef;wdkifudk wwfEdkifqHk; }udK;pm;cJhw,f? jyefajym&rSef; rod a=umiftaecJhw,f?
ol&SmawG@cJhygw,f? 'Dwpfacguf aq;&Hkwufawmh udkoufydkif&JŒ usef&SdaewJh tcsdefwpf rd
tem*wfudk arSsmfvifh csuft ud k o uf y d k i f & J Œ tajctaeu t&if u epf/ wpfpuUe@f twGuf rik0gu aEGr euf
jynfheJ@ udkoufydkifarSsmfrSef;cJhw,f? ae@ xufydkqdk;aecJhw,f? aq;&Hkqif;&zdk@ cif;&JŒ aea&mifjcnfvdk@ udkouf ydkifudk
ae@nn tvkyfawG }udK;pm;vkyf udkif tcGifhta&; ol@qDrSm&SdEdkif r&SdEdkifqdkwm aEG;axG;apcJh+yD; at;pufwJh aqmif;n
&if;eJ@ udk,fydkifqdkifav;wpfqdkifyg wnf udkawmh b,folrS rcef@rSef;EdkifcJhbl;? rd awGvdk qif;&J'kuQeJ@ txD; usefjcif;
axmifvmEdkifcJhw,f? 'Dvdktajc tae beJ@ aqGrsKd;om;csif;awGudkawmh udk awGudk wpfa,mufwnf; usdwfcHr,f
rSm udkoufydkif&JŒ vufxyfcGifhudk rik0g oufydkifrSm tqkwfa&m*g &Sda=umif;yJ qdka=umif;udkawmh ajymjyp &m vdkvdrfh
vufcHcJhygw,f? usef&SdaewJh b0 vrf; rik0g ajymjyxm;w,f? 'gawmif a,m r,f rxifygbl;?
twGuf az;rr,fhtazmfrGeftjzpf udk uQrbufu aqGrsKd;om;csif;awG u ‘vH k a vmuf y g+yD ² ²²²²’ qd k w J h
ouf y d k i f u d k ol a &G ; cs,f v d k u f w ,f ? udkoufydkif rik0gudk,lvdk@ cdkufwmygvdk@ pum;vHk;[m av;vHk;xJqdkayr,fh euf
udkoufydkif&JŒt=unfhrSm avmu}uD;&JŒ tjypfqdk=uw,f? oefrm xGm;usKdif; wJh eJxJ t"dym` ,frsm;pGmudk azmf aqmif ae
t&mtm;vHk;[m vSyvdk@aejyefw,f? vlwpfa,mufu ae@csif;ncsif; b,f cJhygw,f?
r*Fvmaqmifzdk@ t&m&m jyif ub,fvdk tqkwfa&m*g& Edkifr vJvdk@ tJ ' D a e@up vl e mawG u d k
qif+yD;csdefrSm r*FvmraqmifrD aq;ppf vnf; qdk=uw,f? 'gawGudk rik0g *&kr =unf h & _ p pf a q;wJ h t csd e f a &muf w d k i f ;
csufu udkoufydkifrSm HIV positive pdkufcJhygbl;? tdrfwm0ef/ qdkifwm 0ef/ udkoufydkifudk usGefrwpf csufavmuf
&Sdaea=umif; qdkygw,f? 'g[m udkouf vifa,mufsm;udk jyKpkwJhwm0efawG udk awmh apmif ; iJ h = unf h r d w wf w ,f ?
ydkifeJ@ rik0gudk b,favmufxd acsmuf olwpfa,mufxJ vkyfaqmifcJh ygw,f? ydk*&kpdkufwJht=unfhvdk@ rqdkEdkifayr,fh
csm;wkefv_yfaprSef; rajymvnf; odEdkif ‘'geJ@ aeygOD;²²²²’ olwdk@tcsif;csif; ay;qyfcJhwJh t&m&m
ygw,f? b0rSm vSvSyy yGifhvef; vm eyfpfr&JŒpum;udk usGefr=um; wdkif;twGuf/ awG@}uHKcHpm;cJh wmawG
r,fh yef;wpfyiG [ hf m tjrpfuae t Ekwf jzwf ar;vdkufw,f? twGuf av;pm;wJht=unfhqdk&if ydkrSef
cHvdkuf&ovdkygyJ²²²² ‘rik 0 g=unf h & wm pd w f r ygvdrfhr,f?
'gayr,fh udkoufydkifudk at; aumif;wJyh v kH J wpfpufrS ray:ygvm;´’ ae@&ufawG wpf&uf +yD;wpf
aq;wnf+idrfwJhtoHeJ@ rik0g pum;w ‘b,fol pdwfraumif; rjzpf &uf ukefqHk;oGm;cJhovdk udkoufydkif&J@
cGef;qdkcJhw,f? rSm vJ!’ usGefr&JŒtar;udk eyfpfu tajctaevnf; wpfae@xufwpfae@
‘udpPr&Sdygbl;²² &Sihftem;rSm rsufvHk;jyL;+yD; jyefajzw,f? qdk;&Gm;vmcJhw,f? udkoufydkifudk usGefr
usGefr&SdaerSmyg’ ‘udkoufydkif tdyfaysmf oGm;wJh oGm;=unfh&_ppfaq;&wJh tcsdef [m
rdwfaqGoli,fcsif;awGudk t tcsd e f noef ; acgif a vmuf r S eyf p f vnf; ydkydkpdyfvmcJhw,f? ta=um aq;
jzpf r S e f w d r f c sef + yD ; r*F v mtpD t pOf aqmifxJ rik0g vmvmidkwwfw,f? udk awG tcgcgxdk;oGif;cJh&vdk@ udkouf ydkif&JŒ
twdkif; udkoufydkifudk rik0gvufxyfcJh oufydkiftwGuf 'Davmuf}uD;av;wJh ajcaxmuf/ vufawGrSm aemuf xyf
ygw,f? wm0efawG olxrf;xm;&ayr,fh ol@ xd;k oGi;f zd@k tyfzsm;&mawmif &Smr awG@chJ
vufxyf+yD; odyfr=umcif udk a=umifh udkoufydkif ajymif;vJcJhw,f/ awmhygbl;? ta=umaq;xdk;wdkif; ol@
oufydkif a&m*gazmufvm+yD; aq;&Hk ol@a=umifh vJae&mu udkoufydkif jyef wpfudk,fvHk; ae&mtESH@ ta=um awG
42
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
vdkuf&SmaecJh&w,f? a=umif;&if;wpfcku wu,fvdk@ usGefr buf atmufwdkbm&JŒncif;aeu ae
wpfnaerSm em&D 0uf=um wJh [m udkoufydkifjzpfcJh&if usGefrvnf; &mtESH@ aEG;aEG;axG;axG; jzef@cif; xm;
txd usGefr}udK;pm;yrf;pm; &SmcJhay r,fh udk,fcspfwJhcspfoludk qif;&J'kuQawGeJ@ w,f? opfudkif;ay:u pmuav; awG
udkoufydkif&JŒudk,fay:rSm aq;xdk; zdk@ t }uD ; av;wJ h w m0ef a wG u d k rxrf ; pdk@pDpdk@pDatmfjrnfaew,f?
a=umvHk;0 &SmrawG@cJhygbl;? tJ'D t xm;apcsifcJhbl;? usGefrvnf; olajymo ‘ol w d k @ u ud k o uf y d k i f u d k
csdefrSm at;aq;wnf+idrfwJhtoHeJ@ udk vdk ajymjzpfrSmyJ²² olrkef;ovdk usGefr azsmif;zszdk@ usGefrudk vGwfvdkufwmyg?
oufydkif usGefrudk &kwfw&uf pum; p udk,fusGefr rkef;rdrSmygyJ²²² usGefrp um;udk udkoufydkif ydkem;0ifvdk@
ajymygw,f? tJ'Dae@up ukor_tm;vHk;udk ygwJh²²²’
‘q&mr²²² r&SmygeJ@awmh? usGefawmf udkoufydkif pjiif;qefawmhw,f? tpm usGefrajympum;ukd udkouf
aq;xyfrxdk;csifawmhbl;’ vnf; rpm;awmhbl;? rik0gb,fvdkyJ ydkif =um;yHkr&ygbl;? pum;wpfcGef;rS r
wtHhw=oeJ@ usGefr acgif;armh ajymajym t&mtm;vHk;udk olat; puf ajymbJ jywif;ayguftjyifbufudkyJ ol
=unfhvdkufrdw,f? at;pufpuf ol@ puf jiif;qefcJhw,f? aemufqHk;rSm rik0g ai;=unfhaeygw,f?
rsufvHk;eJ@ ydef+yD;csdrfh0ifoGm;wJh yg;ESpf id k i d k , d k , k d e J @ usG e f r wd k @ ud k ppf u l v m ‘'D v d k a zsmif ; zs&wm usG e f r
zufudk usGefrawG@vdkufw,f? awmif;ygw,f? tm;emovdkyJ²²² bmjzpfvdk@vJqdkawmh
‘bmjzpf v d k @ vJ ² ²²’ yg;pyf u tvd k v d k ‘q&mryJ oGm;vdkufwm ydkaumif;r,f usGefrom udkoufydkifqdk&ifvnf; 'DvdkyJ
ae&if; usGefrar;cGef; xkwf+yD; om; jzpf xifw,f? udkoufydkif =unfh&wm q vkyfrdrSmyJ²²²’
oGm;w,f? &mrpum;udk ydkem;0if ovdkyJ" 'DtcsdefusrS udkoufydkif[m
‘aemuftywfrSm usGef awmf aoEdkif eyfpfrwpfa,mufu usGefryk rsufvHk;tjyL;om;eJ@ usGefrudk vSnfh
vm; q&mr´’ cHk;ykwf+yD; ajymw,f? =unfhw,f? yg;pyfuvnf; "bmjzpfvdk@
oufjyif;&SnfwpfcsufqJGcs&if; ‘usGefroGm;&r,f´²²²²’ vJ²²" vdk@ ar;w,f?
udkoufydkifu usGefrudk jyefar;w,f? ‘wu,f w rf ; ajym&&if ud k
&kwfw&uf usGefra=umifoGm;rdw,f? wu,fvdk@ olom vlemjzpfcJh oufydkifwdk@ vifr,m;udk usGefr t &rf;
ol@tar;udk b,fvdk jyefajz&rSef; rod &ifvnf; 'DvdkqHk;jzwfcsufrsKd;csvdrfhr,fh tm;usrd w ,f ? vl @ b0wpf o uf r S m
cJhbl;? q&m0efwpfOD;[m [efaqmifpum; udk,fbufu t&m&mudkay;qyfcsifwJh
‘wu,fqdk usGefawmft&rf; awGeJ@ vlemudkESpfodrfh+yD; a&m*ga0'em tazmfrGef/ opPm&Sd&SdeJ@ t&m&may; qyf
t&rf;rkef;rdw,f? bmjzpfvdk@ tpu udk qufvufcHpm;aprvm;´ q&m0ef csifcJhwJh tazmfrGefeJ@ qHkawG@&wm[m
aq;pJGcJh&ovJ´ bmjzpfvdk@ pdwf"mwf qdkwm pdwfa&m udk,fyg a&m*ga0'emcH vlwdkif;udk tm;usapwmyJav’
uscJh&ovJ´vdk@ udk,fhudk,fudk t&rf; pm;ae&wJ h vl e mwpf a ,muf u d k t udkoufydkifudk usGefr pdwfvdk
rkef;rdw,f? udk,fcspfwJh ZeD;r,m;udk oufquf&Sif&Jzdk@ owdWawG xnfhay; vuf& ajymaerdw,f? bma=umifhrSef;
bma=umifhqif;&J'kuQawG cHpm;ap& oifhw,fqdkwJh *k%fyk'fudk vufudkif rod 'DvdkajymaecsdefrSm usGefrpum;awG
ovJqdk+yD; usGefawmfhudk,f usGefawmf xm;rvm;´ xpftaerdw,f? pdwfxJrSmvnf; [m
rkef;rdw,f? wjcm;oludk 'kuQray; awmh udkoufydkif&JŒtcef;qDoGm;aewJh rdepf wmwmjzpfaerdw,f?
bJ bmjzpfvdk@ jrefjrefraoo vJ vdk@ wdkwdktwGif;rSm usGefr}udK;pm;+yD; ar; usGefr&JŒrodpdwfu usGefrudk
udk,fhudk,fudk rkef;rdygw,f²²²’ cGef;awG xkwfaerdw,f? ar;cGef;awGxkwfaerdw,f?
jywif;ayguftjyifu jymvJh ‘udkoufydkif tpmvnf;rpm;/ ‘[kwfvdk@vm;´ aorif;eJ@ &if
vJhaumif;uifudk =unfh&if; udkoufydkif aq;vnf;raomuf/ aq;vnf; txdk; qdkif&awmhr,fh vlwpfa,mufudk ay;
ajymygw,f? rcHbl;qdk²²²’ qyfcJhzl;/ cspfcJhzl;&if vHkavmuf+yD qd kwJh
ES p f o d r f h t m;ay;wJ h p um;awG u d k ukwifab;a&mufwmeJ@ uk pum;eJ@ESpfodrfh&HkeJ@ &Edkifrvm;´ w
usGefr[efaqmifyefaqmif rqdkcsif yg vm;xdkifwpfvHk;udk qJGxdkif+yD; ayghaygh yg; u,fvdk@ r&Edkifbl;qdk&if bmt&nf t
bl;? olr=umcifaor,fqdkwmudk usGef yg;eJ@ usGefr pum;pw,f? csif ; eJ @ eif u 'D r S m vmxd k i f + yD ; 'D v d k
ra&m ola&modxm;vdk@jzpfw,f? ESpf ud k o uf y d k i f acgif ; wpf c suf pum;awGeJ@ azsmif;zsae&ao;vJ²²²²’
odrphf um; useG rf rajymcsiw f hJ aemuft apmif;iJh=unfhw,f? jywif;ayguft jyif rodpdwf&JŒtar;a=umifh usGef
43
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
r bmqufajym&rSef;rod t=um}uD; vnf; odw,f? usGefrvnf; wpfae@ae@ awG r S m awmh arS s mf v if h csuf w csKd Œ eJ @
E_wfqdwfaerdw,f? tcef;avxkxJrSm rSm aorSmygy?J &Six hf uf (10)ESpaf vmuf &ifqdkif&JwJh owWdwpfcsKdŒ jynfhESufae
aq;eH@wcsKdŒeJ@ aerod/ xdkifromwJh cH ydkae&wmuvJGvdk@ usGefrvnf; wpf cJhw,f?
pm;r_wcsKdŒ v$ifhysHaew,f? ae@ao&rSmyJ? &Sihftoufquf&Sifzdk@ udkoufydkif awmf&Hkrao Edkif
‘wu,f a wmh ² ²²²usG e f r [m }udK;pm;ygvdk@ usGefr razsmif;zscsifbl;? ao;bl;qdkwm usGefrodvdkuf ygw,f?
q&m0efwpfa,mufqdkwmudk usGefr &S i f h t ouf q uf & S i f r vm;´ aor ol jrefjrefqefqef raoEdkif ao;ygbl;?
odw,f? aowJhta=umif;udk vlemeJ@ vm;qdkwJh qHk;jzwfcsufu &SifvufxJ tvk y f o if w m0ef + yD ; qH k ; +yD ;
ajymqdkcGifh r&SdrSef;vnf; odw,f? 'gay rS m yJ & S d w ,f ? 'gayr,f h avmurS m ausmif;+yD;oGm;csdefrSm e,f+rdK@av;wpf
r,fh usGefrudk &Sifb,fvdkyJ xifygap? touf w pf & uf q uf & S i f E d k i f & if tJ ' D +rd K ŒqD usG e f r wm0ef u s ajymif ; a&G @ cJ
usGefrudk ‘ao&r,fhvlu rif;rSr [kwf wpf&ufudk aumif;aumif;rGefrGefe@J jzwf h&w,f? aq;jzwfoifwef;ausmif; wpf
wm’vdk@yJ jyefajymajym²² &Sifhudk usGefr ausmf = ur,f r[k w f v m;´ jywif ; ckrSm tcsdefydkif;q&mrtjzpf usGefrwm
odxm;apcsifwmu &SifhrSm AIDSa&m ayguftjyifu opfyifay:rSm aemufqHk; 0efuscJhw,f? aq;r_usL;vGefcJholawGeJ@
*g&Sdwdkif; vlawGu &Sifhudktxifao; wpf&GufyJ usefcJhwJh opf&Gufav;[m aq;pJGa=umif; 0efcHolawGudk aq;jref
roG m ;bl ; ? vspf v sL&S L roG m ;bl ; qd k a=uGvkqJqJrSmawmif vSyEdkifcJhao; jrefjzwfEdkifzdk@ ynmay;avhusifhr_awG/
wmygyJ ? AIDS a&m*g&S d o l w d k i f ; [m w,f r[kwfvm;´’ pnf ; &H k ; r_ a wG vk y f a qmif a y;cJ h w ,f ?
vdifwlcsif;qufqHvdk@ 'grSr[kwf aq; udkoufydkifudk=unfh&if; usGefr aq;jzwf o if w ef ; ausmif ; ud k qd w f
orm;awGvdk@vnf; rxif=ubl;? w rsufawmifawG wzswfzswfcyf aerd +idrfvSywJh ae&mrSm wnfxm;ygw,f?
u,fvdk@ avmurSm r[kwfwmvkyfwJh w,f? ajymp&mawGajym+yD; ol@tcef; naecif; oifwef;ausmif;oGm;wdkif;
vlwdkif; a&m*gqdk;&&r,fqdk&if t* xJuae usGefrvSrf;xGuf vmcJhw,f? usGefrvrf;avSsmuf+yD;oGm;cJhw,f? vSy
wdvdkufpm;wJh/ rormolawG a&m*g aemuf w pf & uf r S m ud k o uf wJo h pfawmtkyaf v;xJ ajz;ajz;rSerf eS ef @J
qdk;&+yD; yHkatmao=uavmuf+yDaygh? ydkifwpfa,muf noef;acgifx+yD; tpm usGefrvrf; avSsmuf+yD;oGm;cJhw,f?
r[kwfbl;vm;²²²´’ awmif ; pm;wJ h t a=umif ; / wm0ef u s aqmif ; OD ; umvwpf c k oif
toufjyif;jyif; wpfcsuf &_duf q&mrudk aq;xdk;ay;zdk@ awmif;qdkwJh wef;ausmif;roGm;cif naeydkif;rSm t
&if ; pum;awG u d k usG e f r awmuf ta=umif; eyfpfuwqifh usGefr=um; &ifu tvkyfwlwlvkyfchJzl;wJh eyfpf qDu
avSsmufajymcsvdkufw,f? rxifrSwf vdkuf&w,f? pmwpf a pmif u d k usG e f r vuf c H & &S d c J
bJ &kwfw&ufajymcsvdkufwJh usGefrp usG e f r +yH K ;rd y gw,f ? touf hw,f? pmxJrSm udkoufydkif qHk;oGm;+yD
um;awGa=umifh udkoufydkif usGefrudk wpf&uf quf&SifEdkifr,fh ta=umif; w qdkwJh owif;ygw,f? udkoufydkif[m
pl;pl;pdkufpdkuf jyef=unfhw,f? +yD;awmh &m;udk udkoufydkifwpfa,muf awG@ &Sd aoqHk;csdefrSm rik0g&JŒvufudk udkif+yD;
wpfcsuf&,fvdkufw,f? &Sm;&Sm;yg;yg; oGm;+yD xifygw,f? ajz;nêi;f omom aoqH;k oGm;ygw,fw?hJ
ol@&JŒ t&,fav;wpfcsufyg? odyfr=umygbl;²²² AIDSvlem &kyf&Sifum;awGxJuvdk@ arhajrm&mu
‘&S i f w d k @ ZeD ; armif E S H ES p f aqmif r S m usG e f r &J Œ tvk y f o if c sd e f toufukefoGm;ovdkygyJvdk@ qdkxm;
a,mufudk jrifolwdkif; tm;usw,f qdk +yD;qHk;oGm; ygw,f? wjcm;vlem aqmif w,f ? wjcm; AIDS a&m*ga0'em
wmu usG e f r wu,f u d k a jymwmyg? awGbuf usGefrajymif;a&G@+yD; tvkyf &SifawG vdk Kaposi's&nf=unfzkawG
&S i f a q;raomuf / aq;rxd k ; wm[m oif wm0ef awGudk qufvufqnf;yl; uJGxGuf+yD; aoG;xGufwmrsKd; aemuf+yD;
&Sifhudk,f&Sif jrefjrefaoaprSef; usGefr cJ h y gw,f ? AIDS vl e maqmif b uf a&m*g azmufwJh vuQ%mrsKd;vnf;
vnf;odw,f? &SifhZeD;udk 'kuQqufr cH a&mufwdkif; udkoufydkifudk usGefr0if rjybJ +idrf +idrfoufouf aoqHk;oGm;
apcsifvdk@ r[kwfvm;´’ =unf h w wf y g w,f ? ol @ ud k , f a y: cJ h w ,f vd k @ qd k y gw,f ? pmtd w f u d k
usGefrtajymudk udkoufydkif oGif;xm;wJh oGif; aq;awG tqifrajy tomt ,m jyefydwf&if; usGefr ouf
acgif;ndwfjyw,f? wJhtcg ta=um xyf&Sm+yD; aq;oGif; jyif ; wpf c suf wd k ; wd k ; av;csrd w ,f ?
‘&Sifaor,fqdkw,f &Sifhudk,f ay;zd k @ usG e f r ud k ol awmif ; qd k w wf c&D ; a0;oG m ; r,f h rd w f a qG w pf O D ; ud k
&Sif todqHk;vdk@ usGefrxifw,f? &Sif ygao;w,f? ol@a0 ' emawG odyfr vdkufydk@vdkuf& ovdk pdwfxJrSm 0rf;enf;
=um=umrae&awmhrSef; &Sifudk,f &Sif oufomayr,fh ol@ rsuf vHk;t =unfh ovdkvdk/ owd& ovdkvdkeJ@ awmif;qk
44
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
awG trsm;}uD; ay;ydk@rdw,f? wef ; om;buf v S n f h + yD ; usG e f r ar; jywif ; ayguf t jyif b uf u
aq;jzwfoifwef;cef;xJa&mufawmh vdkufw,f? aemufqHk;vufusef ary,fvf&Gufav;
i,f&G,fEkysKdwJh/ acgif;rmwJh/ tvsifpvdk ‘rif;wdk@xJu cspfolaumifr udk =unf&h if; ol@Zmwfvrf;udk wpfcsed u f
}uD;jyif;csif+yD; cvkwfwpfcsufwdkuf&HkeJ@ av;&SdwJhvlawG vufajrSmufyg²²²’ wpf}udrfvJuscJhzl;olawGudk jyefajym
vJusEdkifr,fh rsufESmawGeJ@ &ifqdkif& usGefrtar;udk oifwef;om; jyaewJhusGefrudk udkoufydkifwpfa,muf
jyefw,f? pwdwfpifay:wuf+yD; oif awG tHh=o[efjyayr,fh tm;vHk; vuf pd w f r qd k ; avmuf b l ; vd k @ usG e f r xif
=um;n$efjy&r,fh oif&dk;pmtkyfxlxludk ajr‡muf=uw,f? rdygw,f?
vSefavsm&if; ajrjzLwpfcJudk usGefr ‘aus;Zl ; wif y gw,f ² ² vuf
vSrf;,lvdkufw,f? +yD;awmh ausmuf jyef c syg²²² rif ; wd k @ xJ u ud k , f h c spf o l +yD;yg+yD
oifyek ;f ay:rSm 'Dae@ajymr,fh acgi;f pOfukd aumifrav;udk wu,fcspfw,fqdkwJh
csa&;zdk@jyifvdkufcsdef rsufaxmifh wpf vlawG vufajrSmufyg²²²’ 'DZifbm 1&uf urBmh AIDS wdkufzsuf
ae&mrS m rxif r S w f w J h aqmif ; OD ; &J Œ tcef;wpfckvHk; c%avmuf a&;ae@udk *k%fjyK&if;²²²
t&dyfwcsKdŒ vmxif[yfw,f? udkouf +idrfusoGm;w,f? usKd;usJusKd;usJ vl
ydkifai;=unfhcJhzl;wJh aqmif;OD;&JŒ aumif; wcsKd Œ nmvuf a jrS m uf w mud k awG @
uifu jymvJhvJhtwdkif; &SdaeqJyJ? ar vdkufw,f? http://blog.yam.com/jdct/article/
y,f v f & G u f a v;u eD & J & J & S d a ewk e f ; yJ ? usGefr+yHK;rdygw,f? +yD;awmh 14805632 udkqDavsmfatmif bmom
opf u d k i f ; at;puf p uf a y:rS m pmu Ek i ,f y sKd r spf w J h oif w ef ; om; wpf jyef xm; yg w,f? zwf&vG,fulatmif
av;awG pdkpDpdkpD atmfjrnfaeqJyJ²²²² odkufudk udkoufydkif&JŒta=umif; ajymjy emrnfawG udk ajymif;vJxm;ygw,f?
jzpfw,f? uvefuqefeJ@ ajympum; emrnfwdkuf qdkifr_&Sd&if cGifhvGwfygvdk@²²²
ud k o uf y d k i f u d k &k w f w &uf em;raxmifwwfolwcsKdŒ&JŒ rsufvHk;
owd & vd k u f r d + yD ; usG e f r +yH K ;rd w ,f ? xJrSmawmif rsuf&nfawG 0JoDaewm
ajrjzLcJudk ypfcs+yD; oif&dk;pmtkyf xl udk usGefrawG@vdkufrdw,f? Edkif;Edkif; (pae)
xludk ypfcsvdkufw,f? tJ'Daemuf oif
tm[m&jrwfEdk;olrsm;twGuf
tm[m& (tcrJ)h pmapmifukd *syefjynfwiG ;f / jynfy&Sd atmufaz: jyyg pmay0goemwl csprf w d af qGrsm;xHrS &,lrmS
=um;Edkifygonf? *syefjynftwGif;ESifh e,fpyfa'orsm;twGuf tcrJhjzef@csdaeygonf?
zHG@+zdK;+yD; wdkif;EdkifiHrsm;rS tm[m&pmapmif tm; rSm,lvdkygu atmufaz: jyyg zkef;eHygwfrsm;rSaomf‚/ tD;ar;vf
jzifhaomf‚ wHqdyfacgif;zdk; ay;ydk@I rSm,lEdkifyg+yD?
ÐtdEdN,EdkifiH (e,l;a'vD)-- udk&J&ifhatmif (91-92-1330-3335)e-mail : yeyintaung@gmail.com
Ðxdkif;EdkifiH (rJaqmuf+rdK@)-- udkvGrf;%D (66-8-4547-4295) e-mail : mglwanni@gmail.com
ÐpuFmylEdkifiH----------- udkbkef;rif;ZGef (65-9831-8474) e-mail : phoneminzune@gmail.com
Ðudk;&D;,m;EdkifiH--------- udk&efEdkifxGef; (82-11-9723-4773)e-mail : yannainghtun@yahoo.com
Ðatmfpa=w;vs -------- F cifarmifaxG; (61-421-245-452) e-mail : fkmhtwe@hotmail.com
Ðtar&duefjynfaxmifp-k -- q&marmifpdk;csdef/
(zdk@wf0def;+rdK@) q&mra':ZifZif (1-260-745-7458) e-mail : zinzinjp2003@yahoo.com
Ðtar&duefjynfaxmifp-k -- udkausmf0if; e-mail : ukyaw1809@yahoo.com
(z&D;armifh)
Ð*syef (em*dk,m)-------- udk0if;xGef;oef; (080-5105-5004) e-mail : winht16@hotmail.com
45
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
,cifvrStquf
ppf
(bmomjyef 0 wˆ K )
vif;a0+rdKif
49
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
50
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
51
trSwfpOf-118 'DZifbm -2010
52