ΓΡΑΜΜΑΣΙΚΗ 9ης ΕΝΟΣΗΣΑ΢

Η παράσταση αρχίζει….
Παρακείμενος-Τπερσυντέλικος
Ο παρακείμενος είναι ο χρόνος με τον οποίο ένα ρήμα
δηλώνει ότι κάτι έχει γίνει στο παρελθόν και τώρα, τη στιγμή
που μιλάμε είναι ολοκληρωμένο. Ο Παρακείμενος
σχηματίζεται με το ρήμα έχω και το απαρέμφατο του
ρήματος.
Π.χ. Ο μαθητής έχει γράψει την άσκηση.
Σα παιδιά είχαν ετοιμαστεί και περίμεναν.

Ο παρακείμενος της ενεργητικής και της παθητικής φωνής

στην οριστική έγκλιση κλίνεται ως εξής:
Παρακείμενος Παρακείμενος
Ενεργητικής φωνής Παθητικής φωνής
έχω ντύσει έχω ντυθεί
έχεις ντύσει έχεις ντυθεί
έχει ντύσει έχει ντυθεί
έχουμε ντύσει έχουμε ντυθεί
έχετε ντύσει έχετε ντυθεί
έχουν ντύσει έχουν ντυθεί
 Τπερσυντέλικος
Ο υπερσυντέλικος είναι ο χρόνος με τον οποίο ένα ρήμα
δηλώνει ότι κάτι είχε ολοκληρωθεί στο παρελθόν πριν από κάτι
άλλο. Σχηματίζεται με το ρήμα είχα και το απαρέμφατο του
ρήματος.
Π.χ. Όταν ήρθαν οι φίλοι του, ο Κώστας είχε ετοιμαστεί.
Ο υπερσυντέλικος στην ενεργητική και στην παθητική φωνή
στην οριστική έγκλιση κλίνεται ως εξής:
Τπερσυντέλικος Τπερσυντέλικος
ενεργητικής φωνής Παθητικής φωνής
είχα ντύσει είχα ντυθεί
είχες ντύσει είχες ντυθεί
είχε ντύσει είχε ντυθεί
είχαμε ντύσει είχαμε ντυθεί
είχατε ντύσει είχατε ντυθεί
είχαν ντύσει είχαν ντυθεί

Κατευθυντικός λόγος- Χρήση εγκλίσεων

Για να δώσουμε οδηγίες ή να κατευθύνουμε κάποιον

μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε διάφορες εγκλίσεις. Ανάλογα
με την έγκλιση που επιλέγουμε, αλλάζουμε το ύφος μας και
όχι το νόημα των οδηγιών. Χρησιμοποιούμε:
 Οριστική, όταν το ύφος μας είναι ουδέτερο και έμμεσο.
Π.χ. Πριν το χρησιμοποιήσουμε, διαβάζουμε τις
οδηγίες.
  Τποτακτική, όταν το ύφος μας θέλουμε να είναι πιο
ευγενικό.
Π.χ. Να διαβάσεις τις οδηγίες χρήσης, πριν το
χρησιμοποιήσεις.

 Προστακτική, όταν το ύφος μας θέλουμε να είναι πιο

άμεσο και επιτακτικό .
Π.χ. Διάβασε τις οδηγίες χρήσης, πριν το βάλεις σε
λειτουργία.

Ερωτηματικές αντωνυμίες
Ερωτηματικές αντωνυμίες είναι οι αντωνυμίες που
χρησιμοποιούμε όταν ρωτάμε κάτι. Οι ερωτηματικές
αντωνυμίες είναι:
 Το άκλιτο «τι»
 Το «ποιος; Ποια; Ποιο;»
 Το «πόσος; Πόσο; Πόσο;»

Ενικόσ αριθμόσ
Ονομαςτική ποιοσ ποια ποιο
Γενική ποιου ι ποιανοφ ποιασ ι ποιανισ ποιου ι ποιανοφ
Αιτιατική ποιον ποια ποιο
Πληθυντικόσ αριθμόσ
Ονομαςτική ποιοι ποιεσ ποια
Γενική ποιων ι ποιανών ποιων ι ποιανών ποιων ι ποιανών
Αιτιατική ποιουσ ποιεσ ποια
 «ποιο» ή «πιο»
Χρθςιμοποιοφμε το «ποιο» (ερωτθματικι αντωνυμία) όταν ρωτάμε.
Π.χ. Ποιο είναι το αγαπθμζνο ςου βιβλίο;
Δεν ξζρω ποιο είναι το καλφτερο βιβλίο.
Χρθςιμοποιοφμε το «πιο» (ποςοτικό επίρρημα) όταν ςυγκρίνουμε ή
όταν δείχνουμε την ποςοτική διαφορά.
Π.χ. Αυτό είναι το πιο ωραίο βιβλίο που ζχω διαβάςει.

«ποια» ή «πια»
Χρθςιμοποιοφμε το «ποια»(ερωτηματική αντωνυμία) όταν ρωτάμε.
Π.χ. Ποια είναι θ καλφτερι ςου φίλθ;
Χρθςιμοποιοφμε το «πια» (χρονικό επίρρημα) για να δείξουμε χρόνο,
δθλαδι το πότε.
Π.χ. Δεν αντζχει πια τθ φαςαρία.

«τι» ή «τη»
Χρθςιμοποιοφμε το «τι» (ερωτηματική αντωνυμία) για να ρωτάμε.
Π.χ. Τι ζμακεσ ςιμερα ςτο μάκθμα;
Χρθςιμοποιοφμε το «τη» (άρθρο) ςτα θηλυκά ουςιαςτικά.
Π.χ. Τι ζμακεσ για τη Ειρινθ;
 Ευθφσ και πλάγιοσ λόγοσ
Ευθφ λόγο ζχουμε όταν ακοφμε ι διαβάηουμε τα λόγια κάποιου όπωσ
ειπώκθκα, και χρθςιμοποιοφμε παφλεσ ι ειςαγωγικά.
Π.χ. «κζλω να αγοράςω ζνα παιχνίδι!» είπε ο Πζτροσ.
- Να αγοράςω ζνα παγωτό; ρώτθςε ο Παφλοσ τον μπαμπά του.
Πλάγιο λόγο ζχουμε όταν ακοφμε ι διαβάηουμε τα λόγια κάποιου όπωσ
μεταφζρονται από κάποιον άλλο.
Π.χ. Ο Πζτροσ είπε ότι κζλει να αγοράςει ζνα παιχνίδι.
Ο Παφλοσ ρώτθςε τον μπαμπά του αν μπορεί να αγοράςει ζνα
παγωτό.
Όταν μετατρζπουμε τον ευκφ ςε πλάγιο γίνονται κάποιεσ αλλαγζσ,
όπωσ:

 Τα ειςαγωγικά ι οι παφλεσ φεφγουν.(το ίδιο και τα κόμματα και θ

διπλι τελεία)
 Προςκζτουμε τα ονόματα των προςώπων που μιλοφν.
 Χρθςιμοποιοφμε ριματα όπωσ ρώτθςε, είπε, απάντθςε,
αναρωτικθκε, κ.α.
 Κάποιεσ φορζσ οι χρόνοι αλλάηουν (προσ το παρελκόν)
 Τα πρόςωπα των ρθμάτων αλλάηουν και, ςυγκεκριμζνα, το α΄ και το
β΄ πρόςωπο γίνονται γ΄.
 Οι αντωνυμίεσ και τα επιρριματα αλλάηουν, όταν χρειάηεται για το
νόθμα τθσ πρόταςθσ.
 Μετατρζπουμε τισ κφριεσ προτάςεισ ςε δευτερεφουςεσ ,
χρθςιμοποιώντασ ςυνδζςμουσ.