ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ –ΑΜΕΤΑΒΑΤΑ –ΣΥΝΔΕΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ (ΕΝ.

7)

Μεταβατικά

Μεταβατικά λέγονται τα ρήματα που φανερώνουν ότι η

ενέργεια που κάνει το υποκείμενο πηγαίνει σ’ ένα πρόσωπο,
ζώο ή πράγμα και τότε αυτή η λέξη λέγεται ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ.

Παραδείγματα:
Η μητέρα χτενίζει την Ελένη.  Η ενέργεια που κάνει το
υ ποκείμενο (η μητέρα) πηγαίνει στην Ε λένη.

Αμετάβατα
Αμετάβατα λέγονται τα ρήματα που η ενέργειά τους δεν
πηγαίνει πουθενά, ούτε σε πρόσωπο, ούτε σε ζώο, ούτε σε
πράγμα.

Παράδειγμα:

Το παιδί χαμογέλασε  Η ενέργεια που έκανε το

υποκείμενο (το παιδί) δεν πήγε σε κάτι έξω από αυτό.

Τα αμετάβατα ρήματα δεν έχουν

αντικείμενο!!!

Συνδετικά ρήματα- κατηγορούμενο

Συνδετικά λέγονται τα ρήματα που φανερώνουν ότι η ενέργεια
που κάνει το υποκείμενο δείχνει μια ιδιότητά του, αλλά τότε αυτή
η ιδιότητα (λέξη) λέγεται ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ.
 Κατηγορούμενο είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει ότι το
υποκείμενο έχει μια ιδιότητα ή ένα χαρακτηριστικό ή βρίσκεται σε μια
κατάσταση.
Π.χ Ο Γιώργος είναι μαθητής. Ο Γιώργος είναι το υποκείμενο, και η
λέξη μαθητής είναι το κατηγορούμενο γιατί δίνει μια ιδιότητα στο
Γιώργο.
Κατηγορούμενο παίρνουν μόνο τα συνδετικά ρήματα, τα οποία
ονομάζονται έτσι επειδή συνδέουν το υποκείμενο με το κατηγορούμενο.
Συνδετικά ρήματα: είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, λέγομαι, ονομάζομαι,
γεννιέμαι, θεωρούμαι, παρουσιάζομαι, ορκίζομαι, σπουδάζω, εκλέγομαι,
κ.ά.
Το βασικότερο συνδετικό ρήμα είναι το είμαι. Άλλα συνδετικά ρήματα
είναι: γίνομαι, φαίνομαι, μοιάζω, παραμένω, θεωρούμαι,
εμφανίζομαι, παρουσιάζομαι, αποδεικνύομαι, εκλέγομαι,
διορίζομαι, πάω για, μιλάω ως, αποτελώ, ονομάζομαι, λέγομαι,
αναγνωρίζομαι, ανακηρύσσομαι, χειροτονούμαι, κληρώνομαι, ζω,
μένω, γεννιέμαι, πεθαίνω, υπηρετώ, λογαριάζομαι, κ.λπ. 

ΑΠΡΟΣΩΠΑ ΡΗΜΑΤΑ
Ορισμένα ρήματα χρησιμοποιούνται στο τρίτο ενικό πρόσωπο και δεν
έχουν υποκείμενο πρόσωπο ή πράγμα ή αντωνυμία που να υπάρχει ή
να εννοείται. Ως υποκείμενο παίρνουν μια πρόταση, που αρχίζει με τις
λέξεις να, ότι, πως (δηλ. τελική ή ειδική πρόταση).

Πχ. Συμφέρει να αγοράζουμε προϊόντα σε μεγάλες συσκευασίες.

ΡΗΜΑ –ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Σε μια πρόταση πρέπει να υπάρχει πάντα ρήμα για να
θεωρείται πρόταση. Χωρίς ρήμα θεωρείται φράση .
ΡΗΜΑ : μας δείχνει ενέργεια
ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ: το βρίσκουμε ρωτώντας με το ποιος
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: το βρίσκουμε ρωτώντας με το τι ή
ποιον και έχουμε μεταβατικό ρήμα .
ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ: το βρίσκουμε ρωτώντας με τι ή
ποιον και έχουμε συνδετικό.