Professional Documents
Culture Documents
TMP F376
TMP F376
• Mô tả môn học:
– Giới thiệu các khái niệm và bản chất logic của
NCKH
– Phương pháp xây dựng cơ sở lý luận của đề tài,
thu thập xử lý thông tin, trình tự thực hiện đề
tài
– Hướng dẫn trình bày luận văn
• MƯỜI CHƯƠNG
Chương 1
KHOA HỌC VÀ PHÂN LOẠI KHOA HỌC
1. Khái niệm
2. Phân loại khoa học
3. Qui luật hình thành và phát triển khoa học
Chương 2
ĐẠI CƯƠNG VỀ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
1. Khái niệm nghiên cứu khoa học
2. Các đặc điểm của nghiên cứu khoa học
3. Phân loại nghiên cứu khoa học
4. Một số sản phẩm đặc trưng của nghiên cứu
khoa học
5. Cấu trúc logic của một khảo luận khoa học
6. Trình tự logic của nghiên cứu khoa học
Chương 3
VẤN ĐỀ KHOA HỌC
1. Dẫn nhập
2. Phân loại luận văn khoa học
3. Trình tự chuẩn bị luận văn
4. Viết luận văn
1. Khái niệm
- Phương pháp luận (Methodology) (Tự điển VN, 2000)
* Phương pháp: Cách thức nhận thức, nghiên cứu hiện tượng
của tự nhiên và đời sống xã hội
* Phương pháp luận: Học thuyết về phương pháp nhận thức
khoa học và cải tạo thế giới
* Methodos và Logos: Lý thuyết về phương pháp
- Khoa học
• là “hệ thống trí thức về mọi quy luật của vật chất và sự vận
động của vật chất, những quy luật của tự nhiện, xã hội, tư
duy” (Pierre Auger, 1961)
• là sản phẩm trí tuệ của người nghiên cứu.
a. Tri thức kinh nghiệm (Indigenous Knowledge-IK)
• tác động của thế giới khách quan phải xử lý những tình huống
xuất hiện trong tự nhiên, lao động và ứng xử.
• Hiểu biết được tích luỹ ngẫu nhiên trong đời sống
• Tiêu chí xem xét phương hướng khoa học là đối tượng
nghiên cứu
Trường phái khoa học
(scientific school)
• là một phương hướng KH được phát triển cao hơn dẫn
đến một góc nhìn mới về đối tượng nghiên cứu.
• EX: Dân tộc học dẫn đến Chăm học, Choro học
• Phương hướng khoa học đa bộ môn (Multi-
disciplinary), hội tụ nhiều bộ môn khoa học dẫn
đến xuất hiện một trường phái khoa học mới liên
bộ môn (Inter-disciplinary).
• Tiền nghiệm
• Hậu nghiệm
• Phân lập
• Tích hợp
a, Tiền nghiệm
• Phát hiện mặt mạnh, yếu trong n/cC của đồng nghiệp
• Nhận dạng những bắt đầu trong tranh luận khoa học
• Nghĩ ngược lại quan niệm thông thường
• Nhận dạng những vướng mắc trong hoạt động thực tế
• Lắng nghe lời phàn nàn của những người không am
hiểu
• Câu hỏi bất chợt xuất hiện không phụ thuộc lý do nào
2. Giả thuyết khoa học
2.3.1 Phân loại theo tính phổ biến của giả thuyết
• Giả thuyết phổ biến
EX: trời nóng, oi bức sẽ có mưa, có cung sẽ có cầu
• Giả thuyết thống kê
EX: Mưa 200mm/tháng sẽ phát sinh tuyến trùng/café
• + Giả thuyết mô tả
EX: ĐL sức nâng của nước
EX:
-1 tiền đề: mọi con vật nhiễm khuẩn yếu đều được miễn
dịch với thứ bệnh do chính loại khuẩn đó gây ra (quan
sát)
-1 kết đề: khi cho nhiễm khuẩn yếu, con vật sẽ có khả năng
miễn dịch đối với căn bệnh do loại khuẩn đó gây ra (giả
thuyết)
Diễn dịch gián tiếp gồm một số tiền đề và một kết
đề
EX :
- Tiền đề 1: mọi sinh vật đều theo qui luật sinh, lão, bệnh,
tử
- Tiền đề 2: sinh vật A đã qua giai đoạn lão
- Tiền đề 3: sinh vật A đang bệnh
Ö Kết đề : sinh vật A sẽ chết
• Tam đoạn luận là trường hợp đặc biệt của diễn dịch
gián tiếp, gồm hai tiền đề và một kết đề (tiền đề không
đủ)
- Tiền đề 1: bệnh AIDS gây giảm cân nhanh và chắc chắn dẫn tới tử
vong
- Tiền đề 2 : Anh A đang giảm cân
• Kết đề : Anh A chắc chắn chết
• Qui nạp hoàn toàn đi từ tất cả cái riêng đến cái chung
EX: Pierre và Marie Curie – nguyên tố mới đồng vị phóng xạ
* Muốn tăng năng suất cây lúa cần áp dụng ‘’3 giảm 3 tăng’’
- KQ nc năng suất giảm 200 kg/ha đối với chân ruộng sạ dày,
bón nhiều phân và phun nhiều thuốc trừ sâu (3 tăng)
- Tại Philippin nông dân sử dụng PP truyền thống, không biết 3
giảm 3 tăng năng suất chỉ đạt 3 T/ha
- NC của Viện lúa Ô môn khi sạ thưa, bón ít N và phun ít thuốc
trừ sâu đã nâng NS lên 30%.
EX:
• Say rượu không tai nạn
• Áp dụng 3 giảm 3 tăng làm giảm năng suất
4. Caùc hình thöùc coâng boá coâng trình
NCKH
* Khảo luận khoa học là một coâng trình KH vieát ñeå moâ taû,
phaân tích 1 söï vaät/hieän töôïng hoaëc ñề xuaát 1 giaûi phaùp
* Bài báo KH vieát ñeå coâng boá treân taïp chí, hoäi nghò KH,
tham gia tranh luaän
* Tổng luận KH laø baûn moâ taû khaùi quaùt toaøn boä thaønh töïu
vaø nhönõg vấn ñeà toàn taïi liên quan ñeán 1 coâng trình NC
* Tác phẩm KH laø toång keát 1 caùch heä thoáng toaøn bộ
phương hướng NC (tính môùi, tính heä thoáng, tính hoaøn
thieän). EX: Luaän vaên toát nghieäp ?
CAÁU TRUÙC LOGIC CUÛA KHAÛO LUAÄN KH
goàm 3 boä phaàn hôpï thaønh
1. Luaän ñeà laø moät phaùn ñoaùn caàn ñöôïc chöùng minh
Traû lôøi caâu hoûi “caàn chöùng minh ñieàu gì ‘’? Con hư!
2. Luaän cöù laø baèng chöùng (ñoïc taøi lieäu, quan saùt/thöïc
nghieäm) ñöôïc ñöa ra ñeå chöùng minh luaän ñeà
Traû lôøi caâu hoûi “chöùng minh
ư baèng caùi gì ? “
Hieän nay caùc nhaø NC ôû Myõ vaø UÙc hy voïng raèng lieäu
phaùp interleukin 2 seõ ngaên chaën ñöôïc söï phaùt trieån
vaø bieán chöùng phöùc taïp ôû beänh nhaân HIV döông tính
(Luaän ñeà).
Lieäu phaùp naøy chuû yeáu kích thích heä mieãn dòch ñeå laøm
taêng SLTB voán ñaõ bò nhieãm HIV laøm caïn kieät. Do
vaäy, ñaây laø PP chöõa trò hoaøn toaøn khaùc tröôùc (Luaän
cöù lyù thuyeát).
Lieäu phaùp naøy ñaõ ñöôïc thöû nghieäm trong nhieàu naêm
qua ôû caùc BV taïi Sydney, Melboure vaø thu ñöôïc
nhieàu KQ toát (Luaän cöù thöïc tieãn)
CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN
CSLL laø luaän cöù lyù thuyeát ñöôïc CM bôûi caùc NC tröôùc.
Trích daãn phaûi ñuùng choã, ñuùng luùc
Lyù thuyeát laø moät heä thoáng tri thöùc KH, cung caáp moät
quan nieäm hoaøn chænh veà baûn chaát söï vaät vaø moái
lieân heä cô baûn giöõa söï vaät vôùi theá giôùi hieän thöïc Î
lyù thuyeát goàm caùc khaùi nieäm, phaïm truø, qui luaät veà
söï vaät.
YÙ nghóa cuûa CSLL möôïn ñeå CM giaû thuyeát
• - tieát kieäm vaät chaát, thôøi gian, taøi chính
• - laøm neàn taûng kieán giaûi cho nhöõng luaän cöù
• thöïc tieãn (thöïc nghieäm)
TRÌNH TÖÏ LOGIC CUÛA NCKH
• - Böôùc 1. Phaùt hieän vaán ñeà NC (ñaët caâu hoûi caàn ñöôïc
giaûi ñaùp Æ seõ ñöa ra ñöôïc caâu traû lôøi Ù coù theå xaùc
ñònh ñöôïc phöông höôùng NC)
• - Böôùc 2. Xaây döïng giaû thuyeát Ù xaùc ñònh luaän ñeà Ù
nhaän ñònh sô boä veà baûn chaát söï vaät/hieän töôïng.
• - Böôùc 3. Laäp phöông aùn thu thaäp thoâng tin, choïn maãu
khaûo saùt, döï kieán tieán ñoä, phöông tieän vaø phöông
phaùp
• - Böôùc 4. Xaây döïng luaän cöù lyù thuyeát (CS lyù luaän)
• - Böôùc 5. Tthaäp döõ lieäu Æ luaän cöù thöïc tieãn cuûa NC.
• - Böôùc 6. Phaân tích vaø baøn luaän
• - Böôùc 7. Keát luaän vaø đề nghị
Kết luận, đề nghị
• Ñeà taøi
• Döï aùn
• Ñeà aùn
• Chöông trình
ÑEÀ TAØI NCKH
Ñeà taøi NCKH laø moät hình thöùc TC NCKH, ñöôïc ñaëc tröng bôûi moät
nhieäm vuï NC vaø do moät ngöôøi hay nhoùm ngöôøi thöïc hieän.
Ñeà taøi ñònh höôùng vaøo vieäc traû lôøi nhöõng caâu hoûi veà yù nghóa hoïc
thuaät, coù theå chöa quan taâm hieän thöïc hoùa trong hoaït ñoäng thöïc
teá.
Döï aùn laø loaïi ñeà taøi coù muïc ñích öùng duïng nhaát ñònh vaøo ñôøi soáng
kinh teá & XH. Döï aùn ñoøi hoûi phaûi ñaùp öùng moät nhu caàu ñaõ neâu;
coù kyø haïn vaø raøng buoäc veà nguoàn löïc nhaát ñònh.
Ñeà aùn laø loaïi vaên kieän ñöôïc xaây döïng ñeå trình moät caáp quaûn lyù / CQ
taøi trôï ñeå xin ñöôïc thöïc hieän moät coâng vieäc naøo ñoù. Æ seõ xuaát
hieän nhöõng döï aùn, chöông trình, ñeà taøi hoaëc toå chöùc/hoaït ñoäng
kinh teá, XH
Chöông trình laø moät nhoùm caùc ñeà taøi hoaëc döï aùn, ñöôïc taäp hôïp theo
moät muïc ñích xaùc ñònh. Giöaõ chuùng coù tính ñoäc laäp töông ñoái
nhöng noäi dung thöïc hieän cuûa moät chöông trình thì phaûi luoân ñoàng
boä
Tên đề tài
BA KHÔNG NÊN
10
10 10
Mục tiêu: “Làm cái gì?”
cái đích về nội dung mà người n/c vạch ra để định
hướng nổ lực tìm kiếm
- Động từ
xác định
đánh giá
đề xuất
tìm ra
chọn ra
nâng cao
Mục tiêu phải SMART
9 Specific - Cụ thể
9 Measurable - Đo được
9 Achievable - Khả thi
9 Realistic - Hiện thực
9 Timebound - Có thời hạn
Mục đích: “nhằm vào việc gì?”
Ý nghĩa thực tiễn của n/c
* Khaùch theå NC laø heä thoáng söï vaät toàn taïi khaùch quan
trong caùc moái lieân heä maø ngöôøi NC caàn khaùm phaù, laø
vaät mang ñoái töôïng NC
* Ñoái töôïng khaûo saùt laø moät boä phaän ñuû ñaïi dieän cuûa
khaùch theå NC ñöôïc ngöôøi NC löïa choïn ñeå xem xeùt.
* Phaïm vi nghieân cöùu laø giôùi haïn trong moät soá phaïm vi
nhaát ñònh (Giới hạn)
• Đề tài: Xây dựng biện pháp hạn chế rủi ro
tín dụng ở ngân hàng nông nghiệp Quận I.
- Kế thừa
- Phoûng vaán
- Quan saùt
- Thí nghieäm/thöïc nghieäm tröïc tieáp
PHUONG PHAP PHI THÖÏC NGHIEÄM
(Non-empirical method)
• 1. Khaùi nieäm
• 2. Quan saùt khaùch quan
• 3. Phöông phaùp chuyeân gia (Expert
method)
– 3.1 Tieáp caän taâm lyù trong PP chuyeân gia
– 3.2 Phoûng vaán
– 3.3 Phöông phaùp hoäi ñoàng
PHUONG PHAP PHI THÖÏC NGHIEÄM
(Non-empirical method)
• 1. Khaùi nieäm
PPPTN laø phöông phaùp TTTT döïa treân quan saùt nhöõng
söï kieän ñaõ hoaëc ñang toàn taïi maø khoâng coù baát kyø can
thieäp naøo.
PHUONG PHAP PHI THÖÏC NGHIEÄM
(Non-empirical method)
Quan saùt khaùch quan laø PP cô baûn ñeå nhaän thöùc söï vaät