Spis treci

Przedmowa ................................................................................................ 5 Czym jest wewntrzna reprezentacja (WR)?............................ 9 Wstp .........................................................................................................21 Faszywy komfort .............................................................................24 Jaskinia duchw ...............................................................................26 W jaki sposb posugiwa si t ksik?................................28 Czas na szczero .............................................................................28 Jak mam to wszystko zrozumie?....................................................33 Tego dzisiaj jestem pewien ..........................................................34 Czego chcesz?.........................................................................................37 Ju si nie boj .............................................................................38 Kto Ci zmusi, eby nauczy si czyta? ................................39 Gdyby mg przeywa swoje ycie w kko od pocztku, czy jest tam co, co by zmieni? ................................................40 Zoonoci prostego mylenia ..........................................................43 Kierunek uwagi .................................................................................44 Prawda dodatkowa, nie tylko prosto w oczy .........................46 Rwnowaga w praktyce ................................................................51 Balans ...................................................................................................51 Czy prawda jest tylko jedna? .......................................................53 Jak to dziaa? I czy mona si tego nauczy? .........................53 Prosty sposb na poszerzenie percepcji w kontekcie mylenia i odbierania rzeczywistoci........................................54 Spodziewaj si najlepszego i przygotuj si na najgorsze .57 Wielka tajemnica skrywana przez umys .................................58 Spokj........................................................................................................67 Moja przygoda .............................................................................71 4 kroki do sukcesu z lotu ptaka .............................................74 Pierwsze okrenie ..........................................................................77 Jakie jest Twoje quan? ....................................................................78 Punkt krytyczny .....................................................................................81 Emocje .................................................................................................83

Pienidze emocje ............................................................................91 Bd na fali .........................................................................................92 Bank ......................................................................................................94 Bank: moja lista zada....................................................................96 Zaczynasz i koczysz ......................................................................96 Zapa myli .......................................................................................98 Magia liczb versus przepowiednie .......................................... 101 Rnice mylenia........................................................................... 103 Prywatna wojna .................................................................................. 107 Krytyka prawdziwe oszustwo czy oszukana prawda? ...... 115 Feedback .......................................................................................... 118 Na dobry koniec, ktry jest jeszcze lepszym pocztkiem.... 123

Przedmowa

Nie bd pyta, jak czsto zdarza Ci si myle o tym, o czym jeszcze nie wiesz, e istnieje. Nie wiem te, ile razy zdarzyo Ci si zapa na tym, e mwisz do siebie, w czasie kiedy dociera do Ciebie jaka informacja z zewntrz. Nawet teraz, kiedy czytasz te sowa, moesz przecie czyta je odpowiednim dla siebie tonem gosu (w gowie) i nadajesz znaczenia kademu sowu. Czyli jak budujesz w swojej gowie rzeczywisto prawdziw tylko dla Ciebie i w jaki sposb ona dziaa? Przyjmujemy na poziomie niewiadomym jakie 2 miliony bitw informacji z zewntrz na sekund! Nie jestemy w stanie tego przerobi wiadomie. Teraz patrzysz na czarne literki na biaym tle i rozumiesz ich znaczenie, jednoczenie nie zwracajc uwagi na to, czy s jakie dwiki dookoa Ciebie w miejscu, w ktrym czytasz t ksik. Teraz jestem pewien, e jeli skupisz si na najdrobniejszych sygnaach dwikowych, nie zwrcisz uwagi na to, e wanie przed chwil mrugne powiekami. Mam racj? Wiem, e mam. Zaufaj mi. O! Znowu mrugne, a co z dwikami? Widzisz, caa zabawa polega na tym, e w tej samej sekundzie, w ktrej bombarduj nas 2 miliony rnych 5

Mariusz Szuba informacji typu obrazy (take widziane peryferyjnie, czyli te przedmioty, ktre s po Twojej prawej i lewej i widzisz je ktem oka, nawet nadal czytajc), dwiki, ktre dochodz do nas z zewntrz (nawet gono Twojego oddechu), odczucia, ktre pojawiaj si jako emocje lub temperatura Twojego lewego ucha, czy nacisk Twojego ciaa na fotel, jeli siedzisz lub stp na podoe kiedy stoisz; smaki i zapachy nie wszystko trafia do naszej wiadomoci. Wpuszczamy tam tylko niewielk cz (okoo 134 bity z 2 milionw!). Tak wic warto jest tutaj uwiadomi sobie, jak wany jest kierunek skupienia. Jak wygldaj nasze 134 bity w kontekcie pewnoci i wtpliwoci? Jeli skoncentrujemy si na tym, w co wtpimy, do naszej wiadomoci dojdzie zestaw informacji, ktrego wynikiem bdzie odpuszczenie sobie. Ma to sens? Zestaw, o ktrym mwi, to zbir informacji wizualnych, dwikowych, kinestetycznych (odczucia), ktry tworzy w naszej gowie obraz, jaki opisujemy sowami (dialogiem wewntrznym) i odczuwamy wybran emocj, ktra wpywa na dziaanie lub jego brak. Oczywicie kolejno jest rna, ale to nieistotne na tym etapie. Dam Ci przykad: zabawmy si w rwnoleg rzeczywisto. Tak jakby mona byo cofa czas i robi co jeszcze raz. Jest pitek. Marek jest mod osob, ktra dostaa wymarzon po studiach posad asystenta w prestiowej kancelarii prawniczej. Z uwagi na to, e praca nie jest jego jedynym zajciem (ma te dziewczyn, ktr bardzo kocha), ma plan na jutrzejszy wieczr. Przemyla to bardzo szczegowo. Ot Marek zamierza 6

Przedmowa w sobotni wieczr poprosi swoj dziewczyn o rk. Spotykaj si ju 3 lata i kochaj si na zabj. Zarezerwowa stolik w hiszpaskiej restauracji (to jej ulubiona), kupi piercionek zarczynowy i zapaci za niego fortun jak na jego kiesze. W sumie zarabia niele, dlatego te zacign kredyt na mieszkanie, w ktrym mieszka. Czyli jest wszystko jak naley: uwi gniazdko, ma prac i ukochan dziewczyn, ktra na pewno powie tak. Marek wanie koczy prac. Jest 16:45, wic jeszcze tylko ostatnie wiadomoci w skrzynce pocztowej: wysa 2 listy drog elektroniczn i do domu, przed nim wspaniay weekend Czy aby na pewno? Wysya poczt, ogarnia biurko, dzwoni potwierdzi rezerwacj stolika, eby upewni si, e wszystko jest dopite na ostatni guzik. Odkada telefon i syszy dwik nadchodzcej poczty email. Otwiera skrzynk i to, co widzi, zupenie powala go z ng. S takie chwile, kiedy wszystko idzie jak naley, ale czasami zdarza si co, co zupenie zmienia bieg historii. Co nieoczekiwanego, zaskakujcego, co, czego nie chcemy dowiadczy. Jest to jednak normalne, bo przecie zawsze s dwie strony medalu. Podejcie do tego w sposb jednostronny moe wzbudza negatywne emocje, kiedy to nasz dialog wewntrzny krzyczy: Dlaczego wanie ja? lub Wiedziaem. No i kolejny dowd na si kierunku skupienia. Jeli wiedziaem, to musiaem zakada z gry, e si nie uda. Musiaem mie wtpliwoci od samego pocztku. Musiaem wiedzie, e co moe si wydarzy, chocia nie wiedziaem, czym moe by to co, nie 7

Mariusz Szuba jestem przygotowany i odpuszczam. Pewnie czytae o prawie przycigania, co w wielkim stopniu ma sens w wielu wypadkach. Poraki, tak jak sukcesy, lubi, kiedy zwracamy na nie uwag, z nich skada si ycie. Na szczcie mamy na podordziu co, co nazywamy znaczeniem, dziki ktremu moemy w wielkim stopniu uatwi sobie ycie. Kada poraka moe by i najczciej jest pocztkiem sukcesu. Wspczuj tym, ktrzy nie maj moliwoci nauki z poraki, bo jest ona najlepszym nauczycielem. Marek przeczyta wiadomo, ktra zupenie zmienia jego koncentracj. Wizja wspaniaego wieczoru zamienia si w wizj braku przyszoci. Nie by to email od dziewczyny, tylko od adresata, ktremu wysa wiadomo przed chwil. Ot przez roztargnienie pomyli adresy i wysa wiadomo zawierajc plan dziaania obrocy do prokuratora. Wiadomo, ktr odebra, brzmiaa w jego gowie: Dzikuj, Panie Marku, za to, co Pan (myl, przez przypadek) zrobi. Pomoe nam to wygra bez wikszych problemw. Te same podzikowania przesaem do Paskiego szefa. Odczyta to pewnie w poniedziaek w dzie rozprawy. Jeszcze raz wielkie dziki. Patrzy w monitor jaki czas, nie mogc uwierzy w to, co si stao. Jego 134 bity z kad sekund nabieray coraz wikszej szybkoci, generujc coraz to nowe obrazy pod tytuem utrata pracy, brak moliwoci spaty zacignitego kredytu, utrata mieszkania, szyderczy miech wsppracownikw i sza prezesa. Zobaczy zwolnienie dyscyplinarne, po ktrym ju nigdzie nie znajdzie pracy w tym zawodzie. To wszystko zawierao w sobie wewntrzny krzyk rozpaczy, a odczucia, 8

Przedmowa jakie si pojawiy, bombardoway cae ciao i ciy je od gry do dou. Nie byo ju wizji zarczyn. Nie byo nic Marek wiedzia, e zamyka si najbardziej istotny etap w jego yciu i zamienia si w czarn plam bez najmniejszej odrobiny nadziei. Wiedzia, e szefa nie ma ju w biurze i e wrci w poniedziaek rano zabra papiery. Zabra swoje rzeczy i pojecha do domu. Jest pitek godzina 18:30. Co robi? Bdc w takiej ekstremalnej sytuacji, najczciej nie widzimy adnych konstruktywnych rozwiza, bo zasania nam je co, na czym si skupiamy. Nasza wewntrzna reprezentacja ma granice. Jeli mylimy o porace i czarno malujemy przyszo, nie ma tam rwnoczenie miejsca na inne obrazy. Wic w 134 bitach zawiera si w tej sekundzie tylko to, na czym si koncentrujemy. Czarne 134 to scenariusze, ktre chocia jeszcze nie s rzeczywistoci, prowadz nas do dziaa zupenie innych ni szukanie rozwiza. Marek mia pewno. W skali od 0 do 10 mia pewno na 10, e wszystko si rozsypie ju w poniedziaek.

Czym jest wewntrzna reprezentacja (WR)?

To sposb, w jaki tworzysz swoj wewntrzn rzeczywisto. WR to skad i kolejno pojawiajcych si obrazw, dwikw, odczu. To klocki, z ktrych ukadasz to, co jest dla Ciebie prawdziwe i istotne w danej chwili. Mylc o jakimkolwiek projekcie, ktry masz w planach wykona, tworzysz w gowie obraz, mwisz do siebie i dowiadczasz pewnych emocji. Patrzc na halucynowany obraz wewntrz Twojej gowy, masz wizj, ktra na poziomie modalnym (zmysowym) i sub9

Mariusz Szuba modalnym (parametrw) tworzy znaczenie i wpywa na Twj stan emocjonalny, fizjologi i zachowanie. Rzeczywisto, ktr budujesz w gowie, moe wzbudzi: pewno wtedy emocja jest odczuwalna i pojawia si motywacja, moliwoci, ch dziaania ju w tej chwili wtedy Twoje ciao przyjmuje pozycj pewnego siebie czowieka, ktry wie, co robi, bez wzgldu na wszystko i zachowuje si w ten wanie sposb, wtpliwo wwczas pojawia si pytki oddech, ramiona i wzrok opadaj w d, a dialog wewntrzny brzmi wiesz jak: I taaak si niee uuuda tonem osioka z Kubusia Puchatka. W takiej chwili masz ochot na nicnierobienie. Marek wrci do domu w specjalnym nastroju, ktry by wynikiem jego WR, czyli przez cay czas od otrzymania wiadomoci budowa w gowie potne obrazy poraki. Jego ciao pokazywao to na zewntrz w dosownie mistrzowskim stylu. Pomijajc fakt, e niemale spowodowa 2 wypadki w drodze do domu, na szczcie wrci w jednym kawaku. Wchodzc do mieszkania, nie mia siy kompletnie na nic. By w swoim tu i teraz, ktre w jego rzeczywistoci byo tam w poniedziaek Usiad w fotelu i siedzia tak, nie zwracajc uwagi na czas, ktry pyn. W takich sytuacjach mija on zupenie inaczej. Wsta i nala sobie pierwszego drinka z butelki, ktr dosta na urodziny 3 lata temu. Nie pi mocnych trunkw w ogle, ale tym razem zmieni swoje podejcie diametralnie, bo nala sobie do krawdzi szklanki. Po trzeciej szklance jego 10

Przedmowa oszukany wiat wyglda troch inaczej. Wybra toksyczne znieczulenie, eby zapomnie, ale kady kolejny yk dziaa odwrotnie. Obudzi si nastpnego ranka w tym samym miejscu, w ktrym koczy drinka, ubrany. Bl gowy by tak potny, e mruganie powiekami odczuwa jak walenie motem. Natychmiast wrci do swojej wczorajszej wizji i stworzy komplet totalna masakra. Snu si po domu przez jaki czas, w jego telefonie migao 12 pocze nieodebranych i kilka SMSw od dziewczyny. Wyczy go i rzuci w kt, po czym nala sobie kolejnego drinka. Bya sobota. Jeszcze 2 dni mki przed straceniem. Tak to ocenia. Dzisiaj mia by najpikniejszy wieczr w jego dotychczasowym yciu, a okae si, e spdzi go sam z koczc si butelk, nieogolony, z dudnic myl w gowie dlaczego ja?. Myli, ktre tworzymy w gowie, czyli rozmowa z samym sob, to nic innego jak opis danych dowiadcze i nadawanie im znacze. Bardzo czsto rozmawiamy ze sob, odpowiadajc na pytania, ktre sami sobie zadajemy. To nazywa si procesem mylenia. Kierunek, w ktrym zadajesz pytanie, przyniesie Ci konkretn odpowied i to na temat! Kiedy pytasz: Dlaczego znowu mi nie wyszo, dostaniesz odpowied na temat: Bo jeste nieudacznikiem!. Uwaga! Pytania maj potn si w kontekcie budowania WR. Mog stworzy tzw. acuch, ktry doprowadza do depresji lub wrcz odwrotnie. Za kadym razem masz wybr. Jeli wiadomie zwrcisz na to uwag, dostajesz zupenie now umiejtno. Pamitaj, e odpowiedzi na Twoje pytania musz mie sens. Kiedy zadasz sobie pytanie: Dlaczego znowu mi nie 11

Mariusz Szuba wyszo, kierujesz je w miejsce, gdzie odpowiedzi nie moe by: Bo jeste wietny w tym, co robisz. Nie bdzie miao to sensu. Ma sens? Majc jednak wiadomo siy pyta, masz umiejtno, dziki ktrej moesz przerwa wzorzec starego mylenia i urwa acuch, ktry prowadzi Ci w d i zbudowa zupenie nowy. Musisz pamita, e emocje, ktre towarzysz Ci w kadej chwili, s tworem Twojej oceny sytuacji, ktra moe by iluzj. Emocje pojawiaj si wtedy, kiedy im na to pozwolisz. Nie bd pisa grnolotnych sw typu: To tylko od Ciebie zaley, jak si czujesz, zamiast tego wol da Ci narzdzia, ktre bd bardziej przydatne ni sodzenie. Stestuj, jak to mwi mj przyjaciel, kiedy podaje komu jaki kulinarny specja. To, na co zwracasz uwag, kiedy zadajesz sobie odpowiednie pytania, jest odpowiedzi, ktrej warto szuka, kierujc je na odpowiedni obszar. Budujesz tym samym WR (134), ktra jest godna uwagi i napdza do dziaania, zmieniajc jako emocji. Marek zapyta tego wieczoru: Dlaczego ja? i dosta odpowied, ktra zbudowaa w jego gowie obraz zakoczenia nie tylko pracy, ale rwnie zwizku ze swoj dziewczyn. Jego emocje podpowiaday mu jak zaklte, e nie jest jej wart, jeli nie moe zapewni jej przyszoci. Tego wieczoru rwnie zasn w fotelu i obudzi si w niedziel peen alu i wstydu. Wiedzia, e ju jutro, kiedy wrci do biura, bdzie wezwany do przeoonego. Widzia swoj jutrzejsz przyszo jako niezwykle kolorowy obraz i wykreowa w sobie tak negatywne emocje, e nie mg normalnie funkcjonowa. Po niedzieli nadszed ten ranek. Obudzi si o 5:00 i chocia chcia zasn, nie dawa rady, 12

Przedmowa serce bio bardzo mocno i bardzo szybko. Zostay 4 godziny do wyroku. To byy najdusze godziny w jego caym yciu, mijay i mijay O 8:00 zdoby si na wysiek i wzi wreszcie prysznic. Ogoli si i przebra. Wyszed z domu i w drodze do biura chcia tylko tego, eby ten koszmar si skoczy. Nie by w stanie myle racjonalnie, nie zwraca uwagi na rozwizania, moliwoci wyjcia z tarapatw, podda si na caej linii. Podjecha pod gmach i zaparkowa samochd. Rozglda si, tak jakby ju wszyscy wiedzieli o jego pitkowej megawpadce. Mija znajomych na parkingu, a kiedy wszed do swojego biura, jego oczom ukaza si widok szokujcy. W wielu skrajnie negatywnych wypadkach nie mamy moliwoci dziaania racjonalnego. Ludzie najczciej w takich chwilach pogbiaj ten stan, tak jakby chcieli skasowa wpadk czy jakkolwiek porak. Myl o niej tak mocno, e nie ma tam miejsca (w 134) na rozwizania, ktre istniej! Bez wzgldu na to, w jak beznadziejnej sytuacji si znajdziesz, zawsze jest wyjcie na poziomie emocjonalnym, ktre pozwala normalnie funkcjonowa. W stanie silnego stresu zamykamy si na wszystkie pozytywne informacje z zewntrz, mylc j e d y n i e o najgorszych konsekwencjach. Tego rodzaju zamknicie bdzie prowadzi tylko i wycznie w obszar negatywnych emocji, ktre kompletnie nic nie wnosz oprcz doowania si na zawoanie. Ponoszc porak, mamy zawsze 2 opcje: po pierwsze (bez wzgldu na to, kiedy si wydarzya) yjemy w przeszoci, wci analizujc. Po drugie, bierzemy lekcje, ktre pozwalaj nam unikn podobnych sytuacji w przyszoci.

13

Mariusz Szuba Czas ma tutaj ogromne znaczenie. W wypadku Marka jest to historia do mocna, ale przecie po to j tak opisuj, eby odnis si do tych swoich, mniejszych lub wikszych, w odpowiedni sposb. Czas, w jakim jeste teraz, jest okresem, w ktrym by moe jeste w podobnej sytuacji jak Marek. By moe zdarzyo Ci si co podobnego, co moesz w jaki sposb porwna. Dla mnie najbardziej istotne s zawsze mae rzeczy, ktre zoone w cao daj nam og. Jeli co Ci nie wyszo, to pamitaj, e zawsze mogo by gorzej. Pamitam, jak ktrego popoudnia wracaem z pracy. Czekaem na moj mam pod sklepem, ktry prowadziem. Siedziaem w samochodzie do dugo, gotowy do jazdy. Samochd zaparkowany by tak, e musiaem wycofa spod sklepu. Pamitam jak dzi, e spojrzaem w lusterka i nic nie widziaem. Wrzuciem wsteczny i jazda. Bum! Okazao si, e w czasie kiedy czekaem, za mn zaparkowa inny samochd. Uderzyem do solidnie. Wyskoczyem z samochodu sprawdzi, czy nic nikomu si nie stao. Na szczcie samochd, w ktry uderzyem, by pusty. Po tym zdarzeniu usyszaem od jednego z przechodniw: Dobrze, e w rodku nikogo nie byo. Myl, e ma pan szczcie, bo gdyby nie to wydarzenie, mogo na pana czeka tam w miecie co gorszego. Na pocztku oniemiaem, ale w miar upywu czasu przyrwnuj to, co powiedzia mi ten czowiek, do kadej poraki. Na szczcie to si stao teraz, bo na 100% staoby si co gorszego, gdyby nie to. To samo dzieje si za kadym razem, kiedy przychodzi fala czerwonych wiate na skrzyowaniach lub korek. Moja definicja 14

Przedmowa odbioru tej rzeczywistoci polega na tym, e tumacz sobie postj na wiatach czy w korku jako rzecz niezbdn, jako co, co dba o mnie i daje mi bezpieczestwo. Po drugie, i tak nie mamy wpywu na to, co si dzieje na ulicach. Przecie wszystkie sowa, ktre czytasz z ruchu warg ludzi siedzcych za kierownicami, podczas gdy ich twarze staj si niemal bordowo-fioletowe, nic nie zmieniaj. Moim sposobem na wzbudzenie zabawnych emocji jest obserwowanie tych ludzi. Robi sobie konkurs, kto jest najbardziej wkur W sytuacjach nazwijmy je stresowych mog wydarzy si rzeczy, ktrych nie chcesz. Nerwy to poywka dla zbdnych dziaa i jak sama nazwa wskazuje, nerwowych ruchw, dlatego warto mie wiadomo, e jeli odczuwasz zdenerwowanie, robisz to sobie sam. Czynniki zewntrzne wpywaj tylko na tych, ktrzy tej wiadomoci nie maj. Kady stan emocjonalny jest generowany przez Twj wybr z milionw informacji z zewntrz i jeli co wpywa na Twj nastrj, to zwyczajnie temu na to pozwalasz. Marek pozwoli rzeczywistoci wykreowa stan, ktry nka go przez cay weekend. Czy bya moliwo, eby jednak spdzi ten czas z ukochan osob i znalaz rozwizanie? Czy stworzy sobie pewny obraz przyszoci, ktry uzna za prawdziwy? Prawdziwy wedug kogo? Kiedy wszed do biura, zobaczy na biurku kopert. Powiesi paszcz na wieszaku, usiad w swoim fotelu i patrzy na ni jakie 10 minut. Za kadym razem, kiedy wyciga rk i mia wzi kopert do rki, cofa si, jakby miaa go oparzy. W jego gowie znowu zro15

Mariusz Szuba dzi si obraz, e w kopercie jest wypowiedzenie dyscyplinarne z pracy, a z takim kwitkiem nie znalazby pracy w tym zawodzie Wreszcie otworzy kopert, w rodku bya kartka zoona na 4 czci. Otworzy j bardzo powoli. Czas zatrzyma si ponownie. Na papierze firmowym byo napisane Kiedy bierzemy pod uwag to, e emocje mog zmienia si bardzo szybko, a odpowiedzialno i umiejtnoci le po naszej stronie, moemy znale wyjcie niemal z kadej sytuacji. Jako naszego dziaania zaley od jakoci naszych emocji, wic warto si nad tym zastanowi. Oczywicie nie jest dobrze poszukiwa zmiany stanu z totalnie depresyjnego na totalnie ekscytujcy, bo moe to zadziaa jak wskoczenie do zimnego basenu w upalny dzie. A jeli kto nie wie, jak to zrobi, to moe by to jak skok do basenu, tylko pustego, i to na gwk. Tak to zrobi Marek, korzystajc ze swojego weekendu. Kiedy Marek rozoy kartk, ktr znalaz na biurku, przeczyta informacj od sekretarki prezesa. Odrcznym pismem napisana bya wiadomo: Prezes oczekuje Pana punktualnie o 12:00 w swoim gabinecie. Marek znieruchomia, tak jakby wczeniej mia nadziej, e nikt si nie dowie i wszystko moe by jak dawniej. Marzy o tym, eby mia moliwo cofn czas i zrobi to, co zrobiby w pitek inaczej, bardziej skoncentrowany. Wci bi si z mylami, pogodzony ze swoim losem, ktry mia si dopeni dokadnie za 2 godziny. Te 2 godziny trway bardzo dugo, nie mg skupi si absolutnie na niczym poza temperowaniem owkw do samego koca. 16

Przedmowa Godz. 11:00. Praca, ktr wykonywa kadego dnia, wszystkie obowizki, widzia jak przez mg. Nie mg zebra myli, a w jego gowie wci narastaa pewno tego, e zostanie zwolniony, dlatego nie angaowa si w prac, bo nie miao to ju dla niego adnego sensu. Godz. 11:20. To niesamowite, jak wolno potrafi biec minuta. Z caych si stara si powstrzyma drenie rk i pogbi oddech, jednak czarne myli nie pozwalay mu na to. Siedzia skulony przy swoim biurku i czeka na wyrok. Godz. 11:50 Nie wiem, jak jest u Ciebie z czasem. Ale z pewnoci znasz to uczucie, kiedy czas pynie naprawd dugo lub kiedy godzina trwa jakby 10 minut Przykad 1.: stoisz w banku lub na poczcie w dugiej kolejce. Przykad 2.: bawisz si wietnie w towarzystwie przyjaci na imprezie. Niby czas zegarowy, ale w gowie pynie tak, jak chce Twj umys. Kiedy jeste zajty czym wspaniaym i angaujesz si w wietn zabaw, nawet si nie obejrzysz i ju wita! Jednak w banku, kiedy wydaje Ci si, e jeste tam ca wieczno, okazuje si, e stoisz w tej cholernej kolejce dopiero 2 minuty! Godz. 11:55 Marek wychodzi ze swojego biura i poda wolnym krokiem do gabinetu szefa. Mija wski korytarz, na kocu ktrego widzi drewniane drzwi z okrg klamk. Kady kolejny krok sprawia, e jego obawy narastaj, a korytarz wydaje si coraz bardziej wski. Dochodzi do drzwi i puka. Syszy: Prosz bardzo. Otwiera je 17

Mariusz Szuba i wchodzi do przedsionka, gdzie siedzi sekretarka prezesa. Patrzy na niego smutnym wzrokiem. Lubi Marka i wie ju, co si stao: Usid, Marku, powiem prezesowi, e ju jeste powiedziaa szeptem, za ktrym kryo si co jakby odczucie ostatniej rozmowy. Puka do kolejnych drzwi i otwiera je. Zza nich wpada poranne wiato. Marek odczuwa ju obecno prezesa i syszy jego gos: Niech wejdzie. Marek wstaje i ma wraenie, e pozostao mu tylko kilka krokw do miejsca, w ktrym nigdy nie chcia si znale. Wchodzi do rodka, mijajc sekretark jakby w zwolnionym tempie. Jej wzrok mwi niemal wszystko, a on wanie teraz godzi si z losem. Zamkn za sob drzwi i zobaczy obrcony tyem do niego ogromny fotel prezesa, a znad niego unoszcy si pachncy dym fajki. Dzie dobry wymamrota Marek. Wtedy fotel zacz si obraca. W oczach prezesa wida byo co dziwnego. Tak jakby spokj i umiech. Marek nie wiedzia, czy jest to oznaka zadowolenia z podjtej decyzji o zwolnieniu, czy moe pokaz wadzy i siy tego potnego mczyzny, ktry dziki swojej mdroci doszed do wielkich pienidzy. Syszaem, co si stao zabrzmia pewny, lekko zachrypnity gos prezesa. Przepraszam szepn Marek, poszukujc na wielkim biurku kartki papieru z napisem wypowiedzenie. Prezes patrzy na niego wnikliwie, pykajc fajk. Ta chwila, ktra w rzeczywistoci trwaa kilka sekund, bya dla Marka najdusz z moliwych. Po niej wanie 18

Przedmowa prezes wsta z fotela i patrzc na zdjcia powieszone na cianie gabinetu, umiechn si do siebie, podchodzc do jednego z nich, na ktrym by w wieku Marka. Pamitam tamten dzie bardzo dokadnie. Pracowaem wtedy w jednej z najlepszych kancelarii jako asystent. Wtedy nie byo jeszcze takiej technologii jak dzisiaj. Nie mielimy komputerw, internetu Zrobiem wtedy co, co przerwa i znowu zacz pyka swoj fajk, umiechajc si do siebie. Marek nie wiedzia, czy poradzi sobie ze wiadomoci, e musi utrzyma si na nogach. W jego gowie trwaa walka pomidzy ciekawoci i niecierpliwoci. Tak jakby co w jego gowie krzyczao na cae gardo: Niech si to ju skoczy!. Zrobiem wtedy cign prezes dokadnie to samo co ty. Pomyliem koperty zamia si gono. Staem wtedy tak samo w gabinecie mojego prezesa i wydaje mi si, e wiem, co si teraz dzieje w twojej gowie. Hm wydoby z siebie Marek. Tamtego dnia usyszaem co, co usyszysz teraz ty ode mnie powiedzia pewnym gosem, skupiajc si tylko na Marku, przeszywajc go wzrokiem, ktry mia w sobie co nieprawdopodobnie ciekawego i przyjacielskiego. Wiem, e zrobie to przez nieuwag. Podejrzewam, e ten weekend by dla ciebie czasem, ktry ciko opisa. Przede wszystkim wiem, e od tej pory bdziesz najbardziej uwanym i zaangaowanym asystentem. I jestem niemal przekonany, e dziki temu kiedy moesz zaj moje miejsce w fotelu prezesa. Wracasz do gry, Marku. Dziaamy! 19

Mariusz Szuba Bdy, ktre popeniasz, bd odbierane przez innych na 2 sposoby, w zalenoci od mdroci tych osb. S tacy, ktrzy bd kara czyli ci, ktrzy nie dotarli jeszcze do zrozumienia faktu, e jeli nie popenia si bdw, to znak, e nic si nie robi. I s tacy, ktrzy pozwalaj bdy poprawia. Najbardziej istotn osob jeste jednak Ty sam. Osoba, ktra bdzie uczy si bez wzgldu na wszystko, co si kiedy stao, lub taka, ktra podda si i zamieni swoje ycie w weekend Marka. Nie bd pisa, e wybr naley do Ciebie, bo ju go dokonae, prawda? Wracasz do gry. Dziaamy!

Razem yjemy w wiecie penym informacji, ktre musimy potrafi rozpakowa, jeli chcemy je w peni zrozumie. Odbieranie rzeczywistoci tylko w jeden sposb sprawia, e tracimy, a ycie staje si zbyt paskie, zbyt normalne, a przez to wikszo ludzi wpada w rutyn ycia, w ktrym, niestety, nie bior czynnego udziau.

Czego chcesz?

Czego ja, do cholery, chc i dlaczego czciej mi si nie udaje, ni udaje? Na pierwsze pytanie nie znam odpowiedzi. Na drugie tak. Na odpowied musisz si mentalnie przygotowa, bo bdzie genialna w swojej prostocie, bez wzgldu na to, czy w ni uwierzysz, czy nie. Jeste na dobrej drodze, bo jak wiesz, nic nie osiga ten, ktry nic nie robi. Tak wic jeste do przodu, bo jeli Ci si co nie udaje, to oznacza, e co robisz i popeniasz bdy. Rozszyfrowae ju odpowied? Rozpakowujc pierwsze zdanie w tym rozdziale, znajdziemy wiele informacji: Czego ja, do cholery, chc oznacza, e istniejesz i jest co, czego chcesz (bardziej chciaby) i nie wiesz, gdzie tego szuka lub nie wiesz, czy jeste gotw, by to znale. Dlaczego czciej oznacza, e czsto Ci si udaje, ale czciej nie udaje osign tego, co okrelie jako co, czego chcesz. Najwaniejszym jednak aspektem jest fakt, e co robisz. Odnalezienie tego, czego si chce, jest pocztkiem drogi, ktra moe poprowadzi do zrealizowania celu. Sowo moe gra tutaj najwiksz rol i nie oznacza musi, dopki nie bdziesz mie 100% pewnoci, e si uda. 37

Mariusz Szuba Tak czy inaczej, w tym wypadku rwnie jest jaki pocztek i koniec. Przygotuj si na gbsze zrozumienie nie tylko sw, ktre czytasz, i zdecyduj raz na zawsze, e nic nie bdzie w stanie przerwa Twojej drogi do celu, jeli na to sam nie pozwolisz.

Ju si nie boj
Sztormy i burze, jakie przeszedem mentalnie i fizycznie w moim yciu, sprawiy, e ju si nie boj. Chocia nie znam przyszoci, z jak bd musia si zmierzy lub z jakiej bd mg odczuwa dum. Wiem, e dam rad. Wiem, e najgorsze, co moe si zdarzy, to zatrzymanie si. Patrz na to, co przede mn i moim zadaniem, moim przeznaczeniem jest stan twarz w twarz ze wszystkim, co moe si wydarzy i najwaniejsze, e to ja wybior por, kiedy ma to nadej. Moim zadaniem jest utorowa drog wszystkim, na ktrych mi zaley. Czyste d e c y z j e , c zys te pos uni cia. Kiedy znajdziesz si w sytuacji, ktr okrelasz jako niebezpieczn, trudn, nie do przejcia masz do wyboru: odej lub skoczy naprzd. Bd mdry, a mdrym wyborem jest zdecydowany ruch do przodu, jeli blokuje Ci strach przed czym, co wydaje si niebezpieczne. Nie mwi tutaj o sytuacjach zwizanych z naraeniem ycia. Mwi o decyzjach, ktre s szans. Tak czsto odsuwamy je od siebie, znajdujc tysice powodw, by si schowa, by nie straci dumy, eby nas nie wymiali, nie odrzucili. Tego rodzaju strachy nie s godne swojego istnienia. Ja to wiem, Ty to wiesz. Kiedy tak naprawd zdo38

Czego chcesz? bywasz uznanie? Jest taka scena w jednym z moich ulubionych filmw: Ostatni samuraj1, ktrego bohater zdoby uznanie wroga nie przez to, e wygra. Scena w deszczu, kiedy nasz bohater spaceruje po wiosce i patrzy, jak dwch chopcw trenuje sztuk wadania mieczem: dostaje moliwo sprawdzenia si. Nagle pojawia si wojownik, ktry t sztuk ma opanowan niemal do perfekcji. Jest w nim jednak zo. Tom Cruise odegra w tej scenie kluczow rol jako kto, kto przegran wywalczy sobie respekt i uznanie2. Ta wanie scena pokazuje, e nie jest istotny rezultat fragmentu, ale caoci. Ludzie cigaj si w tym, kto jest lepszy, uznaj przegranych za przegranych zbyt wczenie. Jeli zdarza si szansa i jej nie wemiesz przegrywasz wszystko. Jeli podejmiesz wyzwanie i nie uda Ci si przegrywasz cz. Jeli podejmiesz to samo wyzwanie 20 razy i nie uda Ci si przegrywasz, a jednoczenie wygrywasz. Przegrywasz szans, ale zdobywasz uznanie. Niewane, w czyich oczach. Najwaniejsze, eby wiedzia. Najciekawsze, e ju to dawno wiedziae. Najgorsze, jeli nic z tym nie zrobisz.

Kto Ci zmusi, eby nauczy si czyta?

Kto Ci nauczy myle, eby mg odpowiedzie na to pytanie? Kto dziki Tobie skorzysta, jeli znajdziesz
Ostatni samuraj, re. E. Zwick, Stany Zjednoczone 2003. Zob. fragm. na Youtube [dok. elektr.] www.youtube.com/ watch?v=kAX-heCjkjw [dostp: 10.02.2011].
1 2

39

Mariusz Szuba wicej na nie odpowiedzi? Urodzie si pewnego dnia w znanym Ci miesicu pewnego roku. Bdzie te taki dzie, kiedy skoczy si Twoja przygoda. To proste i pewne. Nie potrzebujesz szuka ani przyczyn, ani dowodw. Teraz na szczcie jeste w trakcie czego, co nazywasz yciem i uczestniczysz w nim, wci uczc si czego nowego na jego temat. Wane pytanie: czy jeste gotw przyj to, co widzisz, jako otoczon granicami rzeczywisto, bo jeli widzisz granice, to za nimi musi by co jeszcze? Co nie do koca znajomego. Co zupenie nowego. Potrzeba poszukiwania i przede wszystkim znajdowania jest moim zdaniem najciekawsz czci tego, co nazywamy czasem pomidzy pierwsz dat i ostatni. Pomidzy pocztkiem i kocem. Pracujc z tysicami ludzi, utwierdzam si w przekonaniu, e wikszo chce spdzi ten czas, realizujc jaki plan. Niestety, wikszo z tej wikszoci nie wie wiadomie, e w duym stopniu realizuje cudzy plan a nie swj. To nie jest ani dobre, ani ze, ale bdmy szczerzy do granic moliwoci: czy jeste zadowolony (tak w peni i do koca) ze wszystkich swoich wyborw, decyzji i dziaa?

Gdyby mg przeywa swoje ycie w kko od pocztku, czy jest tam co, co by zmieni?
Jeli tak, to zdajesz sobie spraw, e mona dziaa na rne sposoby, a rnice w tym s wynikiem rnic mylenia. To dziecinnie proste rozumowanie na 40

Czego chcesz? temat bardzo zoonego procesu dziaania i komunikacji pomidzy rzeczywistoci, emocjami na jej temat i reakcj na ni. Syszc sowa: Nie uda Ci si, wypowiedziane powanym tonem, nadasz im pewnego znaczenia i albo podysz za tym, kto to powiedzia, albo zmotywuje Ci to do jeszcze wikszej determinacji. Wane jest te, kto to powiedzia. A przede wszystkim najwaniejsze, czy jest to prawda, bo biorc pod uwag to, e jest to bardziej niewiadoma, bo dotyczy przyszoci, musi by nieprawd.

Dlaczego warto mie pen wersj?

atwa trudno zROZUMIEnia Mariusz Szuba

Wyobra sobie, e Twoje ycie jest nieustannie rejestrowane przez kamer, ktra poda za Tob krok w krok. Dziki niej co wieczr moesz ponownie spojrze na swj miniony dzie, podjte dziaania i dokonane wybory. Taka dodatkowa para oczu pomogaby Ci spojrze na Twoje ycie z innej

perspektywy. Wikszo ksiek mwi o tym, jak tworzy rzeczywisto. Ta mwi rwnie o tym, jak j odbiera i jak j zROZUMIE. Poradnik, ktry masz przed sob, pozwala stworzy t dodatkow par oczu i uwiadomi sobie, e wiele sytuacji, ktre dzi wydaj Ci si poza Twoj kontrol, w rzeczywistoci s wynikiem Twoich decyzji. By moe zadajesz sobie takie pytania, jak: czego chc od ycia?, dlaczego czciej mi si nie udaje, ni udaje?. Na pierwsze pytanie nikt poza Tob nie zna odpowiedzi. Na drugie odpowied znajdziesz w tym poradniku.

Pena wersja publikacji dostpna jest na stronie: http://www.zlotemysli.pl/pub/latwa-trudnosc-zrozumienia/ mariusz-szuba.html

P ol e c a m y k si k i

Poka, na co Ci sta Mariusz Szuba

Jak wykorzysta swj ukryty potencja i osiga cele ze stuprocentow gwarancj sukcesu? Tak! Teraz jest to moliwe to tylko kwestia waciwego nastawienia, uycia kilku odpowiednich technik oraz motywacji. Oto, czego dowiesz si z tej publikacji: Nauczysz si postrzega swj cel lepszym, ni widzisz go w tej chwili dziki temu zwikszysz swoj motywacj i ch zrealizowania go. Poznasz 6 podstawowych potrzeb ludzkich i nauczysz si je skutecznie i praktycznie wykorzystywa. Nauczysz si w sposb bardzo klarowny i precyzyjny wyznacza swoje cele, a pniej z elazn konsekwencj je realizowa krok po kroku! Poznasz przeszkody, ktre mog pojawi si na Twojej drodze, i bardzo skutecznie je ominiesz nawet nie zauwaajc kiedy. Nauczysz si koncentrowa na konkretnym punkcie nazywa si to focus i jest bardzo siln technik sam si przekonasz. Mariusz Szuba przeprowadzi Ci krok po kroku przez wszystkie etapy, przez ktre tak czy inaczej musisz przebrn. To od Ciebie zaley, w jaki sposb to zrobisz i jaka bdzie przysza jako tych dziaa. Ksik zamwisz na stronie wydawnictwa Zote Myli: http://mariusz-szuba.zlotemysli.pl

) ) ) ) )

P ol e c a m y k si k i

Jak ruszy z miejsca Elbieta Kalinowska

Oddaj w Twoje rce Jak ruszy z miejsca?, czyli przewodnik psychologiczny dla osb, ktre stany naprzeciw jakiego yciowego problemu i maj poczucie, e mimo wewntrznej pracy, jak wykonay, nadal znajduj si w punkcie wyjcia. W cigu kilkunastu lat pracy terapeutycznej, zarwno w gabinecie, jak i w kontaktach online, czsto spotykaam si z ludmi, ktrzy maj du wiedz na temat swojego problemu. Zdaj sobie spraw z tego, skd si wzi, umiej go poczy z przeszymi dowiadczeniami, wiedz, co go nasila, a co osabia w ich obecnym yciu, ale ta znajomo rzeczy nie przyblia ich do zmiany istniejcego stanu rzeczy. Maj poczucie, e utknli i zupenie nie wiedz, co zrobi, aby ruszy z miejsca, w ktrym tak trudno im by. Jak ruszy z miejsca? pozwoli Ci inaczej spojrze na swoj sytuacj i pokae, co moesz zrobi, aby wyrwa si z zamknitego krgu problemw i ruszy do przodu, oraz jak utrzyma ch zmiany przez duszy czas. Elbieta Kalinowska, autorka, psycholog. Ksik zamwisz na stronie wydawnictwa Zote Myli: http://mam-problem.zlotemysli.pl

P ol e c a m y k si k i

Efekt jo-jo w motywacji Zbigniew Ryak

Jak uchroni si przed efektem jo-jo w motywacji i dlaczego czasem tracimy nasz zapa ju po tygodniu? By moe masz ju wiadomo, w jaki sposb tak naprawd wpywaj na Ciebie ksiki lub szkolenia motywacyjne. Moe po prostu chcesz tego efektu unikn. To troch tak jak z udan diet na pocztku jest cudownie jeste lejszy o kilka kilogramw, czujesz si fantastycznie, znajomi i rodzina Ci podziwiaj. Zachwyt ten moe jednak zosta zburzony przez najbardziej zowieszczy efekt, jaki znamy. Jest nim efekt jo-jo. Ta ksika nie rozwizuje wszystkich problemw zwizanych z brakiem motywacji, ma jednak co, co wyrnia j z setek poradnikw pozwoli Ci wreszcie motywowa si bez spadkw energii i motywacyjnych dokw. Dowiesz si z niej: jak pracowa nad trwaym sukcesem w yciu bez efektu jo-jo, w jaki sposb uwolni si od zewntrznych motywatorw, jak praktykowa naprawd skuteczn dyscyplin, jak dotrze do ukrytych zasobw energii, z ktrych na co dzie nie zdajemy sobie sprawy. Zbigniew Ryak jest psychologiem, skoczy Uniwersytet Jagielloski. Podczas studiw, pod kierunkiem profesora Zbigniewa Nckiego, zajmowa si postawami spoecznymi. Ksik zamwisz na stronie wydawnictwa Zote Myli: http://efekt-jo-jo.zlotemysli.pl

) ) ) )

Do cz do na s

http://pp.zlotemysli.pl
Nale do niego ludzie ambitni, ktrzy wiedz, e aby osign sukces, naley si doskonali i poszerza wiedz. Zapisz si za darmo, a pomoemy Ci z sukcesem.

Docz do Zotego Klubu

) Zbieraj Zote Punkty ) Korzystaj ze staych rabatw do 25% ) Co tydzie specjalne promocje i propozycje tylko dla czonkw Zotego Klubu.

http://zlotemysli.pl/u/rejestracja.html