Ch: 1

MOTTO: NA MIPHUN CAAH HMUNTHA VA SER PIAK HNA

EST: SEPT 12, 2010 VOLUME 1 , ISSUE 40
Daw Su le U Aung Kyi tonnak an ngei than 2

AUGUST 14, 2011

Editor hmurka
Avoi 40nak The One Star chuah khawhnak in caantha a kan petu kan Pathian min ka thangthat. Thil pakhat a nunkhawhnak cu bawmtu thil pakhat khat ruangah a si bantuk in nihin tiang The One Star Juornal a kal khawhnak cu careltu pakhat cio dirpi ruangah a si. Tha pek le ruahnak cheuh kan hau. Palhnak, chambaunak le tlamtlinlonak vialte cachuahtu mawh a si. RM 2 chuah in cazual nan cawk mi te kha miphun dawt tikhawh a si, cazual a nunnak taktak zong a si. Cawk leiin thazang a kan petu pakhat cio cungah lawmhnak chim buin...

Chuncha bang dir ko

Phun hawi ee, cuarnak, sen, raang lakah, Zingnu sang hlei cawi Chin miphun, Chuncha bang leng ve kan len min. Sung cem ee, pipu ro bia hla sung, Cawm khuang paran darkhuang za he, Vor len ser sih tlang za tlerh in. Rem hlei ee, vairang ser kan ca nih, Dotla in lei kil li cul cang, Kan rel Zingnu thluachuah sangchin. Lei hrin ee, miphun hlawnthil karah, Thawi tsial kalh kan thuam Lai kutzung, Hlawn dawh iang hlei van rang toi hninh. Mang cem ee, hnuai hlei kan ram vawlei, Hmun caamcin law chan kaukih hlan ee... Za Biak Thawng

Laitlang lam a cim dih.. Ch: 2

Shanram ah Kawl raltuknak vanlawng a vak .. Ch: 5

Phaisa pia in Motor a cawtu pa.. Ch: 6

Shan hriamtlai nih Kawl a nam hna.. Ch: 3

Celhzuamnak ah nu phaisa hmu bik Sharapova.. Ch: 7

THE ONE STAR JOURNAL

VOLUME 1, ISSUE 40 MAY, 01 , 2011

AUGUST 14, 2011

Cahmai: 2

Chin ramkulh Motor Acci- India le Kawl ramri Chin ralzaam fak ngai in an dent ruangah pahnih an thi, pehtlaihnak lam a rawk hliam Kan hnu July 30 zarhte zaan ah Chin ralzaam 11 hma an pu August 10, 2011: Mizo ram le Chinram kar pakhat cu kan Laimi hawi nih thalo tuk in an
August 8, 2011: India le Kawlram ramri ah thilphortu Motor pakhat accident ruangah minung 2 an thi, 11 hma an pu. Kan hnu zarh ninga ni ah Sagaing ramthen Kalay khua in thil a rak phortu Motor cu Tidim peng Laituai khua ah accident a ton hi a si. A thimi cu Tidim peng Hele khuami Salai Mang Pu le pakhat hna cu a hmun ah an thi i, minung 11 hma an pu tiah chawlet pakhat nih a chim. Ruah a surtuk ruang le lam chiat/nal tuk ruangah hitin accident an ton hi a si. Hma a pu mi hna cu a cheu Tidim sizung ah an chiah hna i, a cheu cu Kalay s sizung an kal pi hna. August ninga ni zaanlei sml 5:00 ah Kalay leiin a rak kai mi thilphor Motor pakhat cu Tio tiva pawng ah accident a um nain hmapu an um lo tiah theih a si. (Cc: Khonumthung) lam No 2 timi Motoe lampi cu hmun tampi ah vawlei a cim i, lam a rawh caah ramhnih pehtlaihnak an khar chung. August hramthawk in ruah pehtlaih in a sur caah hitin lam a rawh hi a si. India- Kawlram pehtlaihnak ah biapi in an hman mi lam a si nain lungphah lo a si caah hitin lam a rawh lengmang nak hi a si. Nikhua a that lio ahcun nikhat ah Motor 20 hrawng a kal. Kawlram leiin Tuluk ser thilri kuat a si, India lei in fertilizer rak phorh a si. Hi lam hi meng 70 hrawng lawng a si nain lam chukcho a tam caah sml 10 hrawng mawngh a si ton. Tutan a rawk mi lam zoh ah Chinram vunci U Hung Ngai pumpak Tidim a phan lai tiah khuami pakhat nih a chim. (Cc: Khonumthung)

CHINRAM THAWNG

Vaipa nih Laimi kumli hngakchia nu afir

August 4, 2011: India ram Delhi khuapi ah Falam peng, Zawngte khuami U Thang Lal Mang le Pi Bawi Men Zi hna an fanu Ngun Tle Mawi kum (4) cu theih lo mi vaipa pakhat nih a hngilh kar ah a kal pi. Minutes 40 hnu ah a rak thlah than tiin a pa nih CG sin ah a chim. Ka fanu nihcun keimah ah a ka ruat i ka zulh mi hna a si tiin a rak kir than hnu ah a kan chimh. A hmur a huh dih a hrawm a dih caah a au kho lo tiin a chimchih. Ngun Tle Mawi cu a zun a kal hmanh ah a fak a ti i vaipa nih cun a tonghthamh caah a si lai tiin an mah chung nih an chimchih. Arak kir tthan lio ah tahbu in a rak tin i bia kan hal mi zong a kan leh kho lo a hngilh beh caah a thaizing leitu ah hi kong hi a kan chimh ti zong a chim. Anmah chungkhar nih UNHCR lei le CRC zunglei zong thawng kan thanh ko hna nain hngakchia nu hi vaipa nih zeitindah a tuahto ning a si timi fiangte in a chim kho rih lo caah India palik sin ahcun thawng an thanh kho rih hna lo. (Chinland Gaurdian)

Chinram ruahsur ruangah hlei 14 a rawk

August 11, 2011: Chin ramkulh, Tidim peng chung ruahsur ruangah hlei 14 le inn 20 hrawng a rawk. Tidim le T o n z a a n g pehtlaihnak hlei pe 140 a saumi Yalin hlei telh in Tidim peng chungah khuate pehtlaihnak hlei tampi a rawk tiah UNDP zung rianngeitu nih an ti. Kan hnu zarh chung ruah faktuk in a sur caah hitin an rawh dih hi a si. Kum 30 chungah tukum tluk in tilian a tlung bal lo tiah khuami pawl nih an chim. Ti le mei a rat lonak nili a si cang ti zong an chim. A cheu hmunhma ah vawlei a cim i inn zong a rawk ti a si. A dang khuapi a simi Hakha le Falam lei bel a rawk mi a tlawm tiah UNDP lei nih an ti. Nain Chinmi tampi umnak Kalay khua zong ruah faktuk in a sur caah inn 125 hrawng ti nih a phum ti a si. (Cc: Khonumthung)

velh i, sizung a phan. Dr. Pawl nih tha tein an chek tikah na mit a rawk ti a si. A lu ah thingtan in an tuknak zong lehmah 5 hrawng a tlek rih. An velh ning cu: Zarhte zaan sml 10 hrawng ah ka hawi le pahnih Imbi lei ka va thlah hna lai tiah kan kal. Pudu in Imbi highway lampi kan phak hlan ah minung pahnih thingtan he an kan dawi. Tlawmpal ah an hnu in pahnih thingtan he an rak phan rih, kan hawi pakhat kha bawklak in an tuk colh. Ka hawi pa cu a lu hna ah an tuk sual lai tiah vawlei kuarnak lei ka hnuh i, mah ahcun ka mit ah a zum mi in an ka sawh colh. Ka mit in thi tamtuk a chuak i, zei khua hmanh ka hmu ti lo. Luklak ah ka lu ahcun an ka tuk chih. Mi an tam pah caah Imbi ah ka zam a ti. Ka lu le ka mit in thi tamtuk a chuah caah ka tha a dih, ka lung zong a fim lo. Ka lung a fim deuh cu deilei sml 3:00 a si cang i, ka chung le ka chonh hna. Cun Chawkit sizung ah an rak ka chiah a ti. A kan velhtu hi minung 10 hrawng an si a ti. A ban le a keng lei zong thingtan in an tuknak ah a duk dih. Sizung ah a mit cu Doctor pawl nih tha tein an chek tikah a mit lung a kuai ti a si ko. Nithum an um ah RM 1,800 a dih caah phaisa tangka tlamtlin lo ruangah a dam hlan in an rak chuahpi than. Kan hnu in an rak kan dawi ah hin Kawl holh in a kan chonh hmasat, a hnu ah Hakha holh le a hnu ah Senthang holh in an kan chonh tiah an velhmi pa Salai .. nih a chim. Sizung kan kalpi hlan te ah Kala pa pakhat a ra i, an velh lio ah an sin ka va kal, ka khat ka hro hna, an zaam dih tiah Sizung a va chiahtu Pu Duh Ceu nih a chim. Kan Laimi sin thih kan tih lo ning le miphun dang kan tih hna ning hi zei ruaram lo minung kan sinak a lang ti zong a chim chih. Sizung kan um chungah a velhtu hna nih a mit kuai cu an theih ko i, kanmah kan si, zei a si zongah kan theih thiam ko uh an kan ti rua lai ka ti nain zei thawng a um lo. tiah a zohkhenhtu Pu nih a chim. An velhmi pa cu sizung umnak tampi a dih pinah riantuan khawh loin caan saupi a um ding a si. Kawl zu din in kan phun hawi riantuan khawh lo le phaisa tampi dih tiangin kan i hlaim hi cu a poi tuk ko. The One Star

Daw Su le U Aung Kyi tonnak an ngei than

Kawlram Democracy hruaitu Daw Aung San Su Kyi le Pyitawngsuh vunci pakhat a simi U Aung Kyi cu August 12 (Zarhteni ) ah tonnak an ngei i, kaphnih i bawmh dingin hnatlaknak an ngei. Tonnak an ngei hnuin hnatlaknak an ngeih mi cu U Aung Kyi nih Media pawl sinah a chim. Ramchung daihnak lei, Democracy thanchonak lei le ram thanchonak lei i bawmh dingin hnatlaknak an ngeih hi a si. Bukhat le bukhat ihmuh thiamlonak vialte zong hrial dingin hnatlaknak an ngei chih (Cc: BBC)

Mizo ram ah kawlmi pahnih kut ah meithal an tlaih

August 12, 2011: India ram, Mizo state nawlngeitu pawl nih Kawlmi pahnih kut ah meithal zunthum cu August 10 ah an tlaih hna. State palik, hlathlaitu pawl le 14th Assam Rifiles pawl fonh in Mizo ram, Champhai Bethel veng um Pu Thang Khan Munga inn ah AK-56 3 le kuan box 3 an tlaih chih. An tlaih mi hna cu Khai Khan Lian (50) le Sui Tian (37) an si i, Camphai Palik sakhan ah an sualnak langhter a si lai. An hriam pawl cu India chaklei hriamtlai sin zuar ding a si tiah an chim. An tlaih mi hna hriam hi tuchan thil man cun Rupees 500,000 hrawng a si lai ti a si. (Cc: Khonumthung)

THE ONE STAR JOURNAL

VOLUME 1, ISSUE 40 MAY, 01 , 2011

AUGUST 14, 2011

Cahmai: 3

8888 mithahnak hlat dingin an hal hna

August 8. 2011: A luan cia kum 23 lio Kawlram chung 8888 buainak ah minung 3,000 hrawng an thihnak kong hlat dingah CSW Christian Solidarity Worldwide bu nih Euro sinah a hal. Hi kongah CSW bu in Ben Rogers nih Kawlram chung 88 lio mithahnak hlat dingin kan nawl hna hi caan sau a si cang, 88 kum 23 tlin ni zong ah kan hal rih hna a ti. UNO palai Mr. Thomas Ojeo Quinatana nih CSW kan halmi hna a dirpi lengmang bantuk in ramkip hlathlaitu pawl, Nobel laksawng hmutu pawl, American, UK le a dang ram 16, Daw Aung San Suh Kyi hna zong nih halnak an tuah. Hi mithah-

MYANMAR RAM THAWNG

nak vialte hi hlat dingah a caan a za cang an ti. US le dang ram 16 nih hlathlaitu commission dirh dingah an hna tlakpi ve. Hlathlaitu Commision dirh dingah London khua Germany ramleng zungah Kawlram kong cawlcanghtu pawl nih duhlonak an langhter. (Cc: RFA)

Hlathlaitu commision dirh dingah Thai nuhrin covo lei nih an dirkamh ve
August 9, 2011: Kawl ralkap nih a buarmi nuhrin covo kong hlathlaitu commision dirhnak kongah Thailand telh in ASIAN bu zong nih dirkamh a herhnak kong Thai nuhrin covo commision in Dr. Nirun Pitakwatchara nih a forh hna. Bangkok khua ramdang thawnghlattu hna buin Kawlram kong cawlcanghtu hna nih 8888 philhlonak an tuah lioah hitin a chim hi a si. ASIAN ram chungah chawletnak lei tuanti lawng aa za lo, ASIAN ramchung mipi `hatnak ca zong `uan a hauh caah hlathlaitu commision dirhnak kong nan dirhkamh lo caah ASIAN caah hmailei lam a dong kho tiah Dr. Nirun nih a chim. Kan hnu May thla chungah Indonesia nuhrin covo bu lutlai chang Mr. Nurkholis nih UNO nih Kawlram hlathlaitu commision a dirhnak kong dirkamh dingin ASIAN a rak forh bal canghna. (Cc: RFA)

Shan hriamtlai buhnih nih Kawl ralkap an doh hna

August 10, 2011: Kawl ralkap bu khat cu Ceti in Maingnawng lei an kal lioah Shan thlanglei le chaklei hriamtlai fonh in August 10 zinglei sml 6:20 ah an doh hna i Kawl ralkap 4 an thi, 6 hma an pu tiah Ceti khuami pakhat nih a chim. August 9 ah Kawl ralkap raltuknak Vanlawng pali cu Wanghang sakhan pi pawng a rak phan nain thlanglei ah a kir than tiah Shan hriamtlai bu lei nih an ti. August 8 zongah Ceti le Maingsoe kar ah Kawl ralkap bukhat hna cu SSPP/SSA nih an kah hna i, Kawl ralkap 8 an thi, 12 hma an pu tiah Shan hriamtlai bu lei nih an chim. (Cc: Monloi)

Kawlram ralbawi pakhat an phuah rih

kap ah bohmu a tuan i 2010 August thla chung ralkap 40 an reng thialnak an tuah lioah bochoh lei kaiter mi a si. July thla chungah eihmuarnak a ngei tiah ralkap bawizik bochohci Myin Aung Hlaing nih hlathlainak a tuah mi hna ralbawi panga chungah aa tel vemi a si. Kan hnu June thla chungah Thailand ram in a lutmi license ngei lo Motor kong ah hitin an phuah hi a si. Nawlngeihnak sullam loin a hmangmi ralbawi cheukhat zong chekhlai ding an um rih ti a si. (Cc: Irrawaddy)

August 9, 2011: Ralkap lei chektu le cazin chek bawi Bochoh Kyaw Phio cu eihmuarnak kongah a rian in an phuah than i ralkap bawi phuahmi chungah a palinak a si cang. Bochoh Kyaw Phio cu hlan ah Shanram Ciangtung hrambunh ral-

Kawlram a mat kai dingah AIPMC nih an duh lo

August 10, 2011: A ra laimi September zarhhnihnak ah Cambodia ram ah tuah dingmi ASIAN hluattaw a mat pawl meeting ah Kawlram hluattaw a mat kainak kong cu AIPMC ASIAN hluattaw a mat pawl nih August 10 ah an duhlonak an langhter. AIPMC timi Kawlram kong tawlreltu ding ah dirhmi ASIAN hluattaw a mat pawl nih tlangcung hriamtlai pawl he buainak hmanh ruat loin ASIAN President tuan aa timh mi cu ruah piak ding a si lo tiah Jakata khua AIPMC zung lutlai Ms. Agung Putri nih a ti. Kawlram cu ASIAN bu chungah zumh awk tlak chungtel si aa zuam, AIPA timi ASIAN hluattaw meeting zong
nawlngeitu pawl nih an chim. Tilawng pakhat in Thialand ram Ranawng pawng Phayam ah an tlaih hna hi a si. Tilawng mawng pa nih a tlik tak hna ti zong an chim. Kan hnu July 18 ah Kawl-

Adikmi Federal a chuah hlan lo kan dai lai lo

August 9, 2011: Adikmi Federal a chuah hlan lo poh cu Kawl cozah kan doh peng ko lai tiah Kareni hriamtlai kum 63 tlin ni August 9 ah Bochoh Bito nih a chim. Kareni kum 63 tlinnak cu an sakhan nganbik ah an tuah i hawikom hriamtlai pawl he minung 1,000 hrawng an kai kho. Tlangcung hriamtlai pawl le Kawl ralkap kar kahdaihnak ser dingin Daw Suh a chimbia zong kan cohlan, nain Kawl cozah nih kahdaihnak an kan sawm zongah a dikmi federal a chuah hlan lo cu kan duh lai lo ti zong a chim chih. Kawlram zalennak a lak hnu August 9, 1948 ni ah Kareni Council President U Bitori umnak Myahle khua cu Kawl ralkap nih an tuk i, cu ni cu Kareni hriamtlai ni tiah an auhnak a si. 1995 ah Kawl ralkap he kahdaihnak an rak tuah nain caan tlawmpal ah a rawk than i nihin tiang kahdahnak an tuah ti lo. (Cc DVB)

kai aa tim hi 2014 ASIAN President tuannak dingah a dang ASIAN ram hna nih dirkamh a duh caah a si. September 18 in 24 tiang tuah dingmi ASIAN avoi32nak meeting pi ah Kawlram in minung 17 kai an timh ti a si. Kawlram dirhmun in ASIAN hluattaw a mat meeting hi a tu a voikhat kainak nawl a hmuh hi a si. (Cc: RFA

Thailand ramri ah Kawlmi 55 an tlaih hna

August 10, 2011: Kawlram in Thailand ram riantuan ah a kalmi minung 55 an tlaih hna. An tlaih mi hna hi tilawng pakhat in an kal lio August 9 ah a si. An tlaih mi hna 55 chungah pa 43 an si i, nu 9 le ngakchia 3 an i tel tiah Thai

ram mi 44 an rak tlaih bal cang hna. Tutan kan tlaih mi hna hi khualtlawnnak caah a herhmi catlap zei hmanh an ngei lo ti zong an chim. (Cc: Narinraya)

THE ONE STAR JOURNAL

VOLUME 1, ISSUE 40 MAY, 01 , 2011

AUGUST 14, 2011

Cahmai: 4

Kawlram phaisa thlennak kon- Kawl ralkap sualnak vialte gah IMF bawmh an hal hna ngol dingin US a mat pawl

MYNAMAR RAM THAWNG

nih an nawl hna
August 10, 2011:Kawl ram raltuknak ah ralkap nih nu an tlaihhrem mi hna ngol dingin American nu a mat pawl nih Hillary Clinton sin ca`ial in forhnak an tuah. Kawl ralkap nih a buarmi vialte le sualnak vialte hlathlaitu ding bu a dirh khawhnak dingah American nih dirhkamh ding zong nu a mat 13 nih kan hnu nithum ni ah an pekmi ca chungah aa tel. July in aa thawk mi raldohnak ah Kachin nu 18 cu a bu in an tlaihhrem hna tiah Kachin nubu langhter mi ca chirchan in hitin ca an `ial hi a si. Hi bantuk hi Kachin ramkulh pawng Shan ram zongah an tonmi a si ve. Ca a `ialmi nu lakah minngei pahnih Democratic party in Barbara Boxer le Republican party in Kay Bailey Hutchison hna an i tel ve. Hi nu tlaihremnak kong hi May thla chung Nobel laksawng hmu nu pawl meeting ah Daw Aung San Suh Kyi nih video biachimnak ah a rak chim cangmi a si. (Cc: VOA)

Ralbawi pahnih an tlaih hna

August 9, 2011: Kawlram phaisa le ramdang phaisa thlennak kong khuakhan`i dingah ramkip phaisa lei bu IMF bawmh an hal hna. IMF lei nih phaisa thlennak kong ah a mah le man he tluk tein a um khawhnak dingah kan in bawmh hna lai an ti ve. IMF lamkaltu pakhat cu October thla chungah Kawlram kal aa tim ti zong an chim. Kawl cozah nih phaisa thlen ri a tuk mi cu $1 ah 6 Kyats a si i a lenglei ah $1 cu 800 hrawng a si. Cozah ri tuk mi le a lenglei tluk tein a um ahcun mipi caah san a tlai lai tiah IMF in Gita Bhatt nih a ti. A leng le a chung phaisa thlen a dannak hi kan remh a si ahcun ram nih a miak a hmuh mi mipi caah san a tlai deuh lai tiah 2008 lio ah IMF nih an langhter bal cang. (Cc: VOA)

Daw Suh nih Aung San Oo le Moniter journal taza a cuai hna
August 10, 2011: U Aung San Oo nih Daw Aung San Suh Kyi he inn kongah biaceih zung nih biachahnak an tuah rih lomi biaceih zung nih biachahnak an tuah cang ti bantuk in a chim caah Daw Su nih kan hnu nikhat ni ah taza a cuai hna. U Aung San Oo nih inn kong buainak ah ka tei cang a tinak kong Moniter journal ah an chuah. Bia chahnak a um rih lomi cu bantuk in biachum cu upadi le biaceih zung zei rel lo a si, cucaah Aung San Oo. Moniter Juornal a chuahtu Wah Nah Kyaw Htin, U Hlah Myint Shwe le Editor U Myat Khain hna taza a cuai hna hi a si. August 8 ah Daw Su a sihni U Kyi Win le U Ngiang Win nih Daw Su a ca cu biaceih zungah an chiah. (Cc: RFA)

August 11, 2011: Hlan deuh ah tarihkan (triangle) tainghmu a rak `uan balmi bochoh Kyaw Phio le tulio tarihkan tainghmu a `uan liomi bohmuchoh Than Htun Oo hna cu August 8 ah chekhlainak an tuah hna i, an rian in an phuah hna. Bochoh Kyaw Phio cu Caingtung hrambunh tarikan tainghmu a tuannak in nikum August thla chung ralbawi pawl reng thlennak chungah chekhlaitu lei le cazin chek lei rian an kaih mi a si. Bohmuchoh Than Htun Oo cu No 14 sahkahkhah in tarihkan tainghmu ah an `hial mi a si. Eihmuarnak le nawlngeihnak ningcang loin hman ruangah bochoh Tin Ngwe, Bochoh Myint Soe, Bohmuchoh Khin Maung Htay, Rangon tainghmu bohmuchoh Htun Than hna telh in ralbawi tampi chekhlainak an tuah hna. Hi hcungah bochoh Kyaw Phio le bohmuchoh Than Htunhna cu an rian in an phuah hna pin ah an tlaihhna tiah thawngpang a leng. (Cc: DVB)

8888 philhlonak ramkip ah an tuah

Taxi khaltu nih phaisa Kyats 4,200,000 man a lak piak hna
August 9, 2011: Kum 70 hrawng a si cangmi tarnu pakhat cu leng a chuahnak in innlei `in aa tim i, Taxi pakhat a hlan. Taxi khaltu pa nih a pum chung sui a hmuh tikah lampawng a dirpi i, nam pakhat aa chuah. A pum chung sui vialte a lak piak dih hnu ah a tlik tak. Cucu July 23, zaanlei sml 5:00 ah a si. Tar nu pumpak nih Bahan palik sakhan ah report a va tuah i, Palik nih Taxi khaltu an kawl cuahmah lio a si. Taxi khaltu cu mitam pi nih an soisel lioah tar nu zong nih cu tluk a man a tam mi sui hna aa khih ding a si lo a timi an tam ve. (Cc MMdaily news) August 8, 2011: Kawlram siangngakchia buainak 8888 philhlonak cu ramkip ah an tuah cio. Japan ram Toyo khua Kawl tanzung hmaiah duhlonak an langhter pinah Japan nih Kawlram bawmh tilo dingin halnak an tuah chih. 8888 cu philh awk a `ha lomi tuanbia pakhat a si. Vawlei zong nih an philh lai lo. Democracy halnak caah roling pakhat a si. A dik loin an tlaih mihna thlah dih ding, Daw Suh he tonbiaruahnak tuah ding le tlangcung hriamtlai pawl he kahnak daihter ding, cun Japan nih U Thein Sein cozah bawmh ti lo ding kan hal hna tiah 88 lio aa tel vemi Daw Than Than Aye nih a chim. India ram Delhi ah minung 160 hrawng nih duhlonak an langhter ve. India ramleng vunci zungah cakuat an `ial chih. Ramkhel ruang thongtla thlah dih dingin kan hal hna an ti. Thai ramri zongah 88 lio ram caah a nunnak a pemi minung 3,000 hrawng upatnak an pek hna. (Cc: VOA) ser cang lai an timi cungah KIA lei nih hmunkip ah a um mi kahnak a ngol ding le kahdaihnak kan ser mi August ni 15 hlan ah thanh dingin kan duhnak kong kan chim tiah KIA lei nih an ti. Cu hlan ah KIA nih kahdaihnak hi cansau kahdaihnak a si `ung lo ahcun kan duh lai lo an rak ti bal cang. Tu kar kan i kah ti lomi zong kan mipi an temtuk caah a si tiah KIA lei nih an ti. (Cc: BBC)

Kawl ralzam caah found a kawlmi Canada pa

Canada ram mipa Mr. Rod Germiane cu meng 4,000 chung sehbing cit in found a kawl i, $ 30000 a hmuh cang. Mr. Rod cu kan hnu June nihnih in Canada ram Vancouber khua in aa thawk i, meng 3759 cu thlahnih chung sehbing I cit in a kal. Meng tampi sehbing cit in ka kalnak cu Thailand ramri um Kawl ralzam pawl ngandamnak lei bawmh ka duh hna caah a si a ti. Tinhmi pahnih he khual tlawn kaa thawk. Can saupi ka ruah hnuah ka tuah lai ka timi a si a ti. Aluan cia kum 40 lioah Hallifax ah upadi in siangin ka rak dih. Siangin ka kai ti hawi he tonnak can he ai tong i sehbing cit in ka kal hi a si a ti. Ka hmuh mi vialte hi Thailand ramri sikhan ah ka hlut dih lai a ti. (Cc: RFA)

KIA le Kawl ralkap daihnak an tuah kho cang

August 11, 2011: Kawlram chaklei KIA le r a l k a p kahdaihnak kan tuah kho cang tiah KIA lei nih a n chim.Kanchin ram nawlngeitu hna le KIA tonnak an ngeih in hitin daihnak an tuah hi a si. Cozah lei nih daihnak kan

THE ONE STAR JOURNAL

VOLUME 1, ISSUE 40 MAY, 01 , 2011

AUGUST 14, 2011

Cahmai: 5

Kawlram raltuknak vanlawng Afghanistan Helikopter tlak a vak ruangah US ralkap 31 an thi

VAWLEICUNG THAWNG
August 6, 2011: Afghanistan nichuah lei ah ramkip ralkap an itelnak Helicopter pakhat cu August 5 zinglei ah a tla i, American ralkap 31 an thi, Afghan ralkap 7 an thi tiah Afghan tamadah nih a chim. Atutan Helicopter tlak ruangah a thimi zat hi 2001 Afghan raltuk an thawk ni in voikhat thih ah a tam bik an thih a si ti zong a chim. Taliban pawl nih Helikopter hi dungci in an kah i, kaphnih kahnak ah Taliban lei 8 an thi ve. Afghan ram ramkip ralkap nih Helicopter a tlaknak kong hi pom a si nain minung a thi zat cu fiangin an chim kho rih lo. NATO ralkap nih ral nih an kan doh caah a si an ti. (Cc: VOA)

Syria ralkap kah ruangah 55 an thi

August 7, 2011: Syria ram laifang khua pakhat le nichuah lei khua pakhat hna ah ralkap kah ruangah minung 55 hrawng an thi. Syria ralkap nih Houleh khua le Deir el - Zuar khua hna ah an kah hna tiah khuami pawl nih an chim. Deir el Zour khua ah minung 42 an thi i, Houleh khua ah minung 13 an thi ti a si. UNO chungtuan Ban KiMoon nih mipi an kah ning donghter dingah Syria ramhun Bashar al-Assad sin a chim hnu a thaizang ah hitin an kah hna hi a si. Syria ram cozah dohnak an tuah hi thla li a si cang. August 6 ah UNO chungtuan Ban Ki- Moon nih Syria ram mipi an thihnak kongah thinphang a si ko tiah Syria ramhun sinah phone in a chim. Arap rambu zong nih a kah ning hna daihter dingah a nawr ve hna. (Cc: VOA)

August 11, 2011: Kawl ralkap raltuknak vanlawng pali cu AAPP/SSA umnak ah zan`im khuamang ah a vak tiah SSA leinih an chim. Kan hnu thla ah a zuangmi cu niam tein a zuang, thingkung zong a caan ah a tongh pah, pahnih cu mei an ceu ter, a dang pahnih cu an ceu ter lo, kan hmuh cangka khur chung kan lut dih tiah an ti. Nikhat chung khur chungah kan um, leng kan chuak ngam lo tiah ceti khua pawngkam nih an chim. August ni 9 zinglei sml10:00 ah raltuknak vanlawng pali cu maingnawng peng SSPP/SSA umnak hmun ah a vak rih an ti. A taktak ti ahcun Shan hriamtlai an kan hro a si ko, mipi cu an `ih tuk i, leng an chuak ngam lo tiah Shan hriamtlai bu nihcun an chim. (Cc: Monloi)

Ngakchia lainawng kumthum thongdan an pek

August 6, 2011: Mexico ritsi zuartu bu nih mithahnak ah an hmanmi El Ponchis (15) cu Mexico biaceihzung pakhat nih thongdan kumthum an pek. Hi mi ka rak thah lio hna ah hin ritsi an kan dinh i na thah hna lo ahcun kan in thah an ka ti tiah El nih Mexico thanhca reformer ah a chim. 2010 Cuernavac khua hleihlak tangah minung ruak pali an chiahmi hna thattu a si tiah puh mi a si. Morlos state ah kumtling lo sualnak a ngeimi cu a sau bik kumthum thongthlak a si. Hi ngakchia pa a thongtlaknak hi Februry 2, 2010 in relpiak a si lai ti zong an chim. (Cc:MMdailynews)

US Helikopter a NATO kut in a thi

kaptu

NATO Helikopter pakhat a tla `han, 33 an thi

August 9, 2011: American hruaimi NATO Helikopter pakhat cu Afghanistan ram nichuah lei ah August 8 ah a tla than i, American ralkap 33 an thi ti a si. NATO Helikopter tlaknak hi kanmah kut a si tiah Taliban pawl nih August 8 ah an chim. August 6 ah NATO Helikopter pakhat a rak tla cang i, American ralkap 31 an rak thi cang. A tu a tlak hi a voihnihnak a si. (Cc: MRTV3)

August 10, 2011: American ralkap le NATO ralkap hna nih August 6 ah Wardak ramkulh laifang Taliban pawl umnak an kap i, Taliban hruaitu Mullah Mohibullah le tupung tampi an thi tiah US ralkap lei nih an chim. A thimi chungah US Helikopter a kaptu zong aa tel ve ti a si. Kan hnu zarh chung Helikopter kah ruangah US ralkap 31 le Afhanistan ralkap 7 an thi. NATO ralkap nih Afghanistan an tuk ri in voikhat ah an thih tam bik a si. Afghan palik bawi pali zong cu a thi mi chungah an i tel ve tiah Afghan rianngeitu lei nih an chim. (Cc: VOA)

Pakistan ah NATO Motor 16 mei in an duah

August 7, 2011: Pakistan nitlak chaklei Peswa khua ah August 6 zinglei ah NATO meiti phortu Motor 16 cu mintheih lomi hriamtlai bu pakhat nih mei in an duah dih. Afghanistan ram um NATO ralkap sin kalpi an timhmi meiti phortu Motor hi 50 an chiah. Cu Motor hna cu ralhrang pawl nih hrawh an timh lengmang cangmi a si. (Cc: AP)

Thawng bultan
August 10, 2011: Tuluk ram state pakhat ah lihnin ruangah chungkhar 10,474 (minung 44,314) hna cu harnak fakpi an tong. Lihnin ruangah inn 22,823 a rawk. *Pakistan ah mawngtu ngeilo vanlawng in US nih a kah hna ruangah minung 21 an thi. Hi an kah hi August ni 10 ah a si. *India rili tilawng pil ruangah minung 54 an thi.

August ni 9 ah minung 93 le tilawng rian`uantu 5 nih zulhmi tilawng cu khuacaan chiat ruangah hitin a pil hi a si. 2011 chungah Pakistan ramchung ruahnak phunphun ruang a chuak mi ralhrang dohnak ruangah minung 800 an thi cang tiah ramchung thanhca nih a `ial. July thlakhat chungah ralhrang kut in minung 300 an thi ti a si. (Cc: Reuter) August 9, 2011: Tuluk ram thlichia nih a hrawh mi vialte hi $ 480 million man a si lai tiah August 8 ah an chim.

THE ONE STAR JOURNAL

VOLUME 1, ISSUE 40 MAY, 01 , 2011

AUGUST 14, 2011

Cahmai: 6

England ram buainak

England ram buainak cu August 6 in aa thawk. Mark Duggan kum 29 cu North London Tottenham vengah palik pawl nih a Motor chungah an kah i a thi. Hitin an kah ruangah Mark Duggan chungkhar le a hawikom pawl an lung a tling ti lo. Zei ruangah dah nan kah tiah Tottenham Palik sakhan hmaiah duhlonak an langhter. Lungtlinlonak a langhtertu hi minung 300 hrawng in an thawk. Mark Duggan caah sihni kan herh tiah an ti. Duhlonak a langhtertu chungah mino tampi an um, palik Motor cu lung le thing in an tuk i, Motor pakhat mei nih a kangh. Cun dawr an boh i fir hram an thawk. August 7: Tottenham veng ah inn le Motor hna mei in an duah. Buainak cu veng dangdang tiang a pet ve cang. Dawr kip an boh i, thil an fir. Palik Motor poh meiin an duah. A hnu ahcun Palik menmen si ti loin hi bantuk buainak a tawlreltu dingah training an pek mi hna Riot pawl an thlah hna.August 8-9: Buainak cu a daih lei a panh cang. Hi buainak minung pathum an thi. An inn le an dawr an kilvennak ah Motor in an pah hna i an thih hi a si. Hi buainak hi Mark Duggan an thah ruang lawng si loin Palik le mipi kar ah lungtlin lonak tampi a rak um cang. An ram chung rian a har, sifah nih a den hna, sifak le mirum dannak a sang tuk tbk tampi aa tel. (Cc: Internet)

VAWLEICUNG THAWNG
August 7, 2011: Tuluk ram ah chawlet pakhat cu phundang tuk in Motor a cawk. Motor zuarnak dawr pakhat ah August nikhat ah Motor a rak cawtu pakhat ruangah thilzuartu khuaruahhar in a tuah hna. Com (fungvui) zuartu pakhat cu phaisa pia buri pa sarih khat a rak i ken i Motor a rak cawk. Motor cawknak hrim ah phaisa pia ka rak khawm cang a ti. A phaisa pia an rel tikah Yuan 60,000 bak a si. Dawr ngeitu nih phaisa rel dingah bank `uan minung a kawl hna. Bank `uan tampi nih an rak rel ti a si. Bank pakhat tu nih Yuan 15,000 rel piak dingin hnatlaknak an ngei. Motor cawtu pa cu phaisa an rel dih hlan lo cu Motor an pe rih lai lo. Cu a phaisa cu 300 kilogram a rit ti a si. (Cc: Daily Mail)

Phaisa pia in Motor a Kumhnih asimi a fapa Motor a cawtu pa mawngtertu pa tlaih an timh
August 8, 2011: Hongkong ah kumhnih asimi a fapa Motor a mawngtertu pa palik nih tlaih an timh. Motor a mawnghter mi cu youtube ah an khumh i cu ahcun palik nih an hmuh hi a si. A hmailei ah an pafa in an `hu i, a hnu in a nupi nih video a thlak hna hi a si. Motor Action pakhat a simi Initial D min bunh in Initial Baby tiah a min an pek ve. Hongkong Motor lei rian`uantu pawl nih harnak a chuahpi kho ding thil a tuah caah tlaih kan timh hi a si an ti. (Cc: Daily mail)

Vanlawng mawngtu khan chungah nupa pahnih

August 10, 2011: Vanlawng mawngtu khan pakhat ah Angki sen aa hrukmi nu pakhat nih a hawi pa pakhat cu a kaa in nupa sinak a tuah piakmi hmanthlak pakhat ruangah Cathay Pacific vanlawng lam cu thinphang in a chiah hna. Vanlawng lam a `uan mi nu pakhat nih hi kong hi kan hlat cuahmah lio a si, hmanthlak chung nu hi kanmah chung kan si kho ko a ti. AFP thanhca nihcun Angki sen hi Cathay Pacific Vanlawng lam uniform a si a ti. Pa hnipuan an zoh tikah Vanlawng mawng (Pilot) a si men lai ti a si. An `hutdir ning hi Vanlawng a zuan lio a si le si lo belte theih a si rih lo. (Cc: Daily Mail) sawng a hmu mi lakah mino bik a si. Laksawng a hmuh bantuk in aa zuamnak vialte pakhat hnu pakhat in a thei a tlai cang. A theipar vialte a hmuh manh ti lo. April 4, 1968 ah thah a rak tong. A thlanlungah Free At Last. Free At Last. Thanks God Almighty. I Am Free At Last tiin an `ial. Martin Luther King Junior a chunmang vialte a tling cang. Miphun dawtnak taktak he chunmang manh in cu chunmang `uan chuah cu a biapi tuk. (Dr. Khin Maung Ngio thiai cia chungin.. Editor)

Korea phungki inn rian`uantu nu nih sal bantuk in an ka tuah a ti

August 11, 2011: American ram New York khua ah a um mi Kor e a phungki te chung nih sal bantuk in an ka h m a n tiah a chim. Kum 12 chung leng chuahter loin an ka chiah a ti. Rian an ka fialmi vialte le an chim ning bantuk in ka tuah lo ahcun kan in thah lai an ka ti tiah nu nihcun a chim. Pungki pa inn ah a unau te chung an fa le an tu le tiang an um, phungki pa a nu a thih hlan zongah a ka hrem lengmang tiah a ti i, biaceih zung pakhat ah taza a cuai hna. (Cc: Daily Mail)

Mang pakhat ka manh (I Have A Dream)

A luan cia August 28, 1963 ni ah a si. Minak hruaitu Martin Luther King Junior nih Washington DC Lincoln philhlonak innpi hleihlak ah dir in minak mipi 200,000 hmaiah a rak chim mi bia cu (I Have A Dream) ti a si. Nihin tiang a `ha bik biachim mi chungah aa tel. Minak pawl covo, rian hmuhnak, thleidannak caah a chimmi bia a si. Cu lio ah sianginn hmunkhat an kai `i kho lo, Bus hmunkhat nan kai lai lo, minak an `hut cang zongah mirang an luh ahcun `hutdan na kianh lai cucu upadi a rak si. Martin nih nikhat khat cu mirang le minak lente an i celh`i te lai. Rawl an ei `i te lai. Cucu ka chunmang a si a rak ti. Duhlonak an langhter. Cu hnuah upadi thar pahnih an chuah. Rammi sinak covo (Civil rights Act 1962) le thimfung thlaknak covo (The voting Rights Act-1965) an si. Nihin Martin Luther King Junior mang a tling taktak cang. Minak le mirang kuttlaih in rian an `uan `i cang. Avoikhatnak US ramleng vunci minak nu Condoleezza Rice le minak pa Colin Powell hna nih an `uan. Atu President minak Obama nih a `uan. Martin zuamnak ruangah Nobel laksawng zong an rak pek kha!. Nobel lak-

THE ONE STAR JOURNAL

VOLUME 1, ISSUE 40 MAY, 01 , 2011

AUGUST 14, 2011

Cahmai: 7

A sam caah zarhtin $23,000 a dihmi nu

MINTHANG HNA THAWNG

American mekazin minthang Forbes nih vawleicung celhzuamnak leiah phaisa a hmu bik nu pawl a tar hna i, Russia tennis t u k t h i a m Sharapova nih hmai in a hruai hna. Sharapova nih phaisa hmuh leiin kum 7 chung hmaibik in a hruai cang hna. Forbes tuak ning ahcun laksawng an hmuh mi man, thlahlawh, puai zuamnak man le cawngia hna in hmuh mi dihlak a tuak dih. Sharapova hi teinak a hmuh mi taktak cu a tlawm nain sponsor le cawngia min a thut mi in tampi a hmuhnak hi a si. Kan hnu July nikhat ah an hmuh mi cazin chuah piak an si i, Sharapova nih thla 12 chungah $25 million a hmuh. Achangtu Denmark tennis tukthiam nu a si i, $ 12.5 a hmuh. Vawleicung phaisa hmuh bik nu pahra hmuhmi hi $113 million a si i, vawleicung pa celhzuamnak leiin phaisa hmuh bik pahra hmuhmi $449 million he cun aa thlau tuk ti a si. (Cc: Eleven news)

August 11, 2011: Hlasak thiam minthang Rihanna cu zarhtin a sam caah $23,000 a dih ti a si. Rihanna 23 cu Celebrity sam tuah a thiam mi he an i ton hnu ah nikhat $3,000 rate in a sam caah a hman. Nikum November thla chungah a sam a senmi a thuh i, cu hnu voi 13 a thlen manh cang ti a si. (Cc: Daily Mail)

Vawleicung celh zuamnak 2020 ahcun nu pakhat lei in phaisa a hmu bik nu hmuh a har tuk cang lai August 10, 2010: Nu nakin pa san an pawl

Amy Winehouse a liam tuantuk

Amy a thih lai zarhkhat a h ` h i t u mh n a k kan rak tuah tiah Black to Black in min a thangmi Reg Traviss nih a chim. Amy he ` h t i u mh n a k kan tuah lioah lungvar kuthrolh ka rak pek a ti. Amy nih kan dawt tuk timi bia lawng a ka chiah tak cang. A thihnak kongah ka san tlaihlonak tampi aa tel. Duhdawtnak bia ka rak chim lioah kan dawt tuk a rak ka ti ve. A duh mi hi ka sin duhnak lawng a si lo, chungkhar pakhat ser zong aa tel ti zong a rak ka chimh. Cu lioah ka rak i nuam tuk. Si nih a lem cangmi i phiatter zong ka duh. Nain ka tlai tuk cang. A pasal `hing he kan hnu thlahnih hrawng ah an ` then zong ka rak theih cang. A lung duh lo tukmi chungkhar kha ritsi in hnawt a timh. A ruak thlah lioah a ca thlacam dah ti lo ka tuah kho mi zei a um lo. Zungzal ka lungah na cam ko lai tiah a tlangval Reg nih a phuan. (Cc: Internet)

tlai deuh timi ruahnak ruangah kan hnu kumhra bu chungah Asia ram chung nu fapawi nih nau 160 million an rak thah tiah China Press nih a langhter. Fa an pawi mi nu a si ahcun rak thah lengmang a si. Cu an thahnak nih Chinese le India biatak in a hnursuan cang hna ti zong a langhter chih. 2020 ahcun Asia chung pa pakhat nih nu pakhat conak dingah a har tuk cang lai a ti rih. Tuluk ram one child Policy ruangah nau an ngei mi pa lawng an duh hna tiah US ca`ial thiam Mara Hvistendahl nih a cauk Unnatural Selection ah a `ial. India zong cu `hiam an si ve a ti. Kokek fahrin ning ahcun pa 150 ah nu 100 an si lai tiah China Press nihcun a langhter. (Cc: Internet)

Ramdangmi Bus driver caah hlan an tim hna

Bus company vialte hna nih Malaysia um ramdang mi (Bus driver) hlan in an tonmi piahtana phisin an ni tinhmi hi a si kho lai lo tiah Datuk kong nih a chim. Bus company Bus mawnghtu vialte hna hi dingrep an ngeih lo ruangah ramdang mi Bus mawnghter nan timh ve bantuk in dingrep a ngeilo mi diriver vialte hna cu um ko uh tiah an ti hna. Ramdang diriver hna Bus mawngh dingin cohlang hna usihlaw,lorry mawnghtu ding ah zetindah an si lai, cun School Bus le Taxi driver lei in lu tlaitu hna sinin an sinpit lonak kong an chim rih, khoika lei deuh in dah kan kal ah a tha lai tiah Kong nih a ti. Kong nih hi bantuk kong ahhin ramdang riantuanmi hna kan hlan hna ahcun thil dangdang hna zongah hlan a herhnak zawn tampi a um rih lai tiah a ti. Ramdang driver hlannak kong ahhin tlunkalnak sehzung lei in a tlaitu hna nih tha tein an zoh ta hna a herh lai tiah Datuk Dr S.Subramaniam nih a ti. Cun riantuantu hna nih a herhmi vialte an chim ta hna lai, tingtan siseh, himnak lei siseh, thlahlawh kong zong tha tein an zoh ta a herh tiah a ti rih. Bus Company tampi cu zung an khar can a tampi. Hi zong hi Cozah lei zong nih an harnak, an lung reitheihnak, an theihpi hna a herh hrimhrim tiah a ti. Indonesia, Bangladesh le Myanmar minung zong Bus driver hlan dingin cohlan an si kho ko lai tiah Company nih ruahchanhnak an ngei. Local News.

dinfel lo riantuannak 6p
Atu an tuah chuahmah mi 6p hi tha tein an rian tuannak kan zoh tikah an riantuan mi hi a dinfel lomi riantuannak a si ko tiah MACC nih an ti. Hi 6p tuahnak caah hin minung pakhat ah RM350 an ti i, cunak cun tam deuh an lakmi hna kan theih tiah MACC officer pa nih a ti. Company cheukhat hna cu 6p caah RM 350 asi, cun (levie) ngunkhuai, ngandamnak (medical check) ti bantuk caah an hal chih hna i, minung pakhat ah RM 3,500 an hal hna. Cheukhat company hna cu an minung hna kha an thiphai hna I Lawahkah zung hna ah an kalpi hna, cun an tlaih ter hna i, phaisa tampi an liam ter hna tiah MACC officer pakhat nih ati. Cu tikah phung loin a ummi ramdang mi hna cu RM 350 pek ding asi mi kha zehmanh an theih lo tikah RM3,500 an pek hna i, cu phaisa cu company le riantuan tu nih an ni phawt dih hna. Hi 6p kong he pehtlai in Lahwahkah nih tha tein nan tuah ding a si. Atu riantuan dingah nan thiahmi hna le company nih phung loin a ummi hna an duh poah in an tuah hna, an hlen hn,a hi hi a dik lomi riantuannak a si. Malay ram ah ramdang mi phung lo riantuan mi hna an konglam tha tein kan theih khawhmi cazin (Biometric data) cu 1.7 million an um tiah ram chung vunci Hussein nih a ti. (Cc: Local news).

Phaisa thlen ret $1762 kyats RM1- 250kyats

Tuzan zoh ding

Premier League Stock City Vs Chelsea (8:30pm) West Brown Vs Man U (11:00pm) 2011 Spain Super Cup Real Madrid Vs Barcelona (4:00 am)

Mifim bia
*Nangmah ceunak langhter duhah midang ceunak va hmit hrim hlah. *

THE ONE STAR JOURNAL

VOLUME 1, ISSUE 40 MAY, 01 , 2011

AUGUST 14, 2011

Cahmai: 8

TONNAK
Pu Zo Bawi he tonnak
OSJ:Na tuanbia tawi le tulio na riantuanmi na ka chim kho hnga maw? ZB. Ka khua cu Zephai a si. Pu Hrang Sai (tleicia) le Pi Kil Thluai (tleicia) an fa le pa paruk nu pali lak ah a hniag lei a pathumnak ka si. Kan nu cu Pi Ni Sang (Thin Thin Aye) JAT (red) a si. Fapa pathum le fanu pahnih kan ngei hna. 1983 ah Rangon University (corres) in LLB ka awng.1988 ram pumpi buai lioah SHS- No(1) Hakha ah JAT ka tuan lio a si i, ka hawi le 14 he Hakha township Union zung kha kan inn ah kan on. Ralkap cozah nih uknak an lak in committee kan zate myone dangah kan i thial dih, mah hnu cun ka rian in ka ngol beh. Cun ralkap cozah nih party nan dirh khawh ti thawng an vun thanh. Cu tikah kan pi nih sianghngakchia pali a vun Kanram a thlen tikah kanmah thlah hna i atu NLD policy kha ka miphun fimthiamnak bak in reltik ah ka cohlan. Hakha Mah Yah kanram nan kan sersiampiak Kah ah khonh peknak ca ka lak hnu lai. ah committee ka tuah colh. Cu hnu ah kan inn ah zung kan on colh i nihin ni tiang a si ko. Cun 1998 June 18 ah kan pi nih tlangcung mi le rawn aiawh tu meeting a kan auh i a inn ah kuzale 28 kan kai. Mahzan ahcun kan hawi le 24 an tlaih hna i minung pali lawng kan luat, nain kanmah pali zong khawika hmanh kal khawh loin kumli tiang an kan chiah. Mah hnu cun nihin tiang Rangon ah ka tang beh. Atu cu Chin State aiawh in Bahosi committe aiawh in NLD zungchoh ah ka tuan lio a si. OSJ: NLD party a dirkhawhnak dingah UNO ah ca kan chiah lai nan ti mi kha nan chiah cang maw, lehnak hna a um maw? ZB:NLD party a dir khawhnak dingah UNO ah ca kan chiah hlan deuh ah anmah UN le EU, US cazoh nih Kawl rampi party pakhat in kan cohlan hna an kan ti. OSJ:Daw Su le U Aung Kyi tonnak ah na hmuhning? ZB: Ralkap caozah an kai hnuin harnak an ton poh le vawleicung pressure an celh lo poh ah kum 2000 lio ah Gen. Khin Ngunt he voili, atu U Aung Gyi he voikua, atu thimnak an tuah hnu in U Aung Kyi he voikhat, Athipthumnak an i tong a si caah hlen an kan timh rih ahcun anmah le anmah an i hlen asi canglai i chiatnak a si lo ahcun thatnak lei aphi pakhatkhat cu a chuak hrimhrim lai tiah ka zumh. OSJ:NDF party a runrun in an i phuak ti a si i, zei ruang bik ah dah a si, NLD he pehtlaihnak a um maw? ZB:NDF party cu a khunzi duh ah a chuakmi an si ko i atu an ruah ning in pakhat hmanh a si lo tik ahcun an chuak ko lai. Kanmah NLD he cun zeihmanh pehtlaihnak a um ti lo. OSJ:NLD nih ralzam (Refugees) cungah a hmuh ning/ a ruahnak zei tal a um maw? ZB:NLD nih ralzam cung i a hmuh ning cu kanram a thleng lo poh cu, hitluk in kan miphun hawi kanram harsatnak ruangah ramdang a phan mi (refugee) cung bomhnak nan kan lehkhan piakmi cungah kan i lawmtuk tiin kan pi zong nih a chim peng. OSJ:Daw Su khual tlawn aa tim cang ti a si i, a humhimnak lei cozahnih maw tuanvo a lak lai? ZB: Kanpi khualtlawn ding a timhtuah thawng theih le cang kain UN,US, EU te pawl nih atu cozah nih nan zohkhen lai an ti peng caah kanmah lei he cozah lei he tavuan lak dawh kan si. OSJ:Chin party pahnih thimnak an luhnak kongah na ruahnak? ZB:Chin party pahnih thimnak an luhnak cung ahcun politics ti hi cu mah duhthim a si bantuk in anmah zumhnak a si ko. Keimah zumhnak ahcun hi party thim mi nih 2008 (achekhan upadi) kha a humhak, ka zoh khawh lai timi lehhmat nan thut lai ti a um hnu khan cun anmah ralkap cozah nih anmah duhning in an tuah mi upadi ka thohkhan tinak asi ko caah mah le mah tein theih ko na buin hri in hngawng i khih cia asi ko ka ti. OSJ:Hmailei Kawlram na hmuh chungmi theih kan duh ko. Zei dirhmun dah kan phan lai? ZB: Kan Kawlram kong cu ramdang i a thleng mi ram he tahchun awk a tha rua lo ka ti. A sinain atu cu tlangcung mi lawng siloin anmah Kawl le Kawl hmanh nih an ni lehkhan khawh lo tik ahcun a thleng hrimhrim lai tiah ka zumh. Aruang cu thil dik hi cu thuhkhawh a si lo bantuk in kan pi nih a kan kalpi ning hin cun nikhat khat ahcun thleng loin a um kho lai lo. A thleng hrimhrim lai tiah ka zumh. OSJ:Daw Aung San Su Kyi na hmuh ning theih kan duh ko. ZB: Kanpi cu kanmah khrihfa zumtu kan ca hrimhrim ahcun khrih lungput zisuh keneh a zul bak tiin ka hmuh. Cucaah misual pakhat khat kha amah misual nunning bantuk in kan chimhrin ahcun a chimtu zong amah bantuk misual ah atla ve lai a ti ton. A hman mi cu a hman ning in aphi a chuak hrimhrim lai kan ti bantuk in a hman mi a phi a chuak hrimhrim lai tiah ka hmuh ning asi. OSJ:Daw Su Hakha na inn ah bia a chim ruang cozah nih harnak pek ti a um maw? ZB:Daw Suh Hakha kan inn ah bia a chim ruangah cozah nih harnak an ka pe lo. A thatnak tu a um. Matupi a phan tikah ramdang he a lo a ti. Achim duhnak cu Mindat in Meng 100 a hlat tikah, lam a chia tuk khua zong a um lo. Hihnu kan rat than te tik ahcun Kattaya lam in kan ra cang lai a ti ruangah a rauh hlan ah ralkap cozah nih kattaya lam an tuah colh i kan pi a bia thawng in a si tiah Matupi in kan hawi pakhat nih a chim. OSJ:NLD party na luhnak a sau cang maw, zei nih dah an lut ter bik? ZB:NLD party hi 88 buai lio ah Hakha khua ah teacher Union zung le siangngakchia Union zung tiah pahnih kan rak on. Can karlak ah mahsahlah cozah pi a rawh caah mah union zung pahnih nih coza zung lei a lak dih. Cun tlawmpal ah ralkap cozah nih uknak an lak i zeitin dah kan thut dir lai kan ti. A rauh hlanah sianghngakchia kan nau le kha ramtang ah an kal dih. Kanmah pawl kha kanmah inn ah riakngam loin cozah nih party nan dirh khawh ti thawng ka theih tik ah kan pi nih University pali a rak thlah hna. Nu pahnih kan inn ah an ra i an policy ka rel tik ah cohlan hnu in Hakha upa ka sawm hna. Zung kan on colh. Cu ticun nihin tiang kan kal. OSJ:NLD tar pawl cu Daw Suu innthong a um chungah zei tuah loin 90 thimnak ah teinak an hmuh kong lawng an ceih ti a si i, hi kongah na ruahnak? ZB:Daw Suh inn thong a umchung ahhin kan pu le pawl hi kanmah cu hruaitu kan si lo an ti ve bantuk in a zei pipa tuaktan pi mi an kan ngei pi tak lo. OSJ:Nai ah US embassy he tawnnak nan ngei mi kong na kan chim kho hnga maw? ZB: Nai US embassy he tonnak kan ngei lioah kan pi nih tlangcung mi tam u kan miphun hawi hna sinah nan kan zohkhen piak hna, nan bomhnak hna cungah ka lawm tuk a ti. Kanmah tlangcung mi tu nih atu nan kan lehkhan piakcia a dih in cun kan zoh piak than uhlaw kan duh ko. Kan miphun caah harnak kan tong sual hnga maw kan ti hna. OSJ:Careltu sin chim na duh mi? ZB: Ka miphun hawisin ah biacah kan duh mi hna cu, Chin miphun caah Chinram kong hi kanmah ta, kanmah vawlei si dingin Pathian nih a kan pekmi a si ti hi philh hlah uhsih. Cucaah nihin ramdang a phan mi kan miphun vialte nih ram tha nan umnak kip ah mino nih fimthiamnak kawl i zuam uhlaw, nu le pa le upa deuh nih nan hmuh mi phaisa vialte kha khawnkhawh rak i zuam uh. Kanram a thlen tikah kanmah miphun fimthiamnak bak in kanram nan kan sersiampiak lai i nan ngeihmi chawva vialte in kanram thanchonak a hram nan kan bunh piak ahcun nikhat khat ahcun kan vawlei miphun hawi lakah a thangcho mi ram le miphun kan si ve hrim lai .Can that tikah kanram ah i tong than dih ding le rak kir than dih ding in kan miphun dawtnak he biacah kan duh hna. OSJ:. Can na kan pek caah ka lawm tuk. ZB:Biahalnak nan ka ngeihnak cungsah ka lawm tuk ve.

THE ONE STAR JOURNAL

VOLUME 1, ISSUE 40 MAY, 01 , 2011

AUGUST 14, 2011

Cahmai: 9

NGANDAMNAK THEITLEI
Ngandamnak theihtlei
Compiled by Salai Lian Hre Ih caan sau le tawi Zan ih caan sau le tawi nih hin kan umtu ziaza hi a sersiam kho ngai ti asi. Mitku vuai tein ih cu ngandamnak asi hlei ah lungsaunak, thinsaunak le lungnemnak hna he aa pehtlai. Ih caan tawi pawl hi an thin a tawi i hawi sin an tlawnlennak ah mi he an i si `heu ti asi; cun, an zia a chia, minek an hmang ti a si. Cucaah sianginn a kai liomi kan fa le hna hi zankhat ah a tlawm bik suimilam 10 asi loah 11 tluk ihter lengmang hna awk an si. Thikai zawtnak Thikai zawtnak a ngeimi (a zualtuk rih lomi) asi loah thikai zawtnak ka ngei hnik rua tiah na ruah ahcun zarhkhat ah voi 3, voikhat ah minit 30 chung exercise (tlik, cycle cit, tbk,) na tuah lai. Thlaruk chung a peh tein na tuah ahcun sii din hau lo tein dam khawh asi. Kuak phiat a tlai tuk bal lo Nikhat ah kuak bawm khat a zu tawnmi, kum 25 asi cangmi pa nih kuak a phiat (stop) asi ahcun a nunkhua kum 8 a sau deuh kho; cun, kum 63 a si cangmi pa nih kuak phiatnak in a nunkhua kum 3 a chap kho ve ti asi. Siibawite chimmi poah zumh dih ding asi lo Siibawite nih nu nau-inn hlai, kengruh hlai, khup hlai tbk, a herh loah Operation an tuahmi a tam ngai ti asi. Cucaah siibawite chimmi poahpoah hi zumh dih ding an si lem lo an ti. Kuak le Operation Kuak chungah aa telmi Nicotine dah nih kan pum chung i thi kal a nuar/fumter. Nuar tukin thi a kal caah hma dam a har ti asi. Cucaah kuak a zumi na si i operation (hlai) tuah na hauh sual ahcun operation tuah hlan zarhhnih le tuah hnu zarhthum chung kuak na zu lai lo. Caw sa/Naa sa le rilpi khensar Caw sa, Naa sa, tbk, pawl hi rilpi khensar zawtnak (cancer) a chuahpi kho. US ah kum 6 chung kherhhlainak an tuahmi ah Nurse lawngte minung 88751 chungah 15 hi rilpi khensar a ngeimi an si ti a si. Zarhkhat ah caw sa (Naa sa) voi -li a eimi pawl hi zarhkhat ah voikhat a eimi hna nakin khensar ngahnak lam lethnih in a tam deuh. (Voi tam deuh na ei poh ah zawtnak na ngah tuan deuh lai). Zu Zei tluk kan i ralrin hmanh zawtnak fahnak hna hi hrial khawh an si lo. Zeitik can poah ah kan cungah an tlung kho. A sinain ralring tein um cu sii `ha bik asi ko. Hrial awk a `hami cu hrial kan i zuam peng awk a si. Cu bu cun kan zaw kho thiamthiam rih. Zu le kuak a tong bak lomi hna zong nih khensar zawtnak in an zaw kho thiamthaim ve ko. A sinain zu tamtuk din ruangah ril khensar, hrom khensar le thin khensar ngahnak lam let thum in a rang, ti a si. Zu he kuak he kemh le bang ahcun lethra bak ah a kai an ti. Na kaa rim a nam an in ti sual maw? Nikhat ah voihnih lengmang na kaa i `awl; cun, na lei zong kha tawl chih te. Cun, cini, coffee, kuak le zu te pawl hna kha hrial law na ka rim a nam/ chia ti lai lo. Ngandamnak caah hrial ding hmun (9) 1. Ha Brush (Tooth Brush). Na ha `aihnak brush kha ti kholhnak khan (bathroom) i khengkuar cung asi lo ah baltin cung hna ah chia hlah. Zeicah tiah kha hna cungah khan zawtnak a phortu rungrul (bacteria) pawl khua an sa, rel cawk loin an um caah na kaa chungah visa hau lo tein an lut lai caah asi. Cucaah na brush kha a chin a ngeimi dur chung te ah chia lengmang te. 2. Phanah. Na ihnak pawngah phanah, kedan le a dang a thurhnawm mi thil chia hrimhrim lo ding a si. Pum nih a huatmi, a rem lomi allergens pawl nih na ngandamnak a hnursuan khawh caah na phanah kha kutka hram ah chia (phoih) ta te. 3. Puan lu khuh in it hlah. Ih lio ah puan chahpi lukhuh in ih lo ding. Zeicah tiah carbon dioxide (thli chia) kha thluak ah a pumter hna i cu nihcun cell pawl a hrawh kho hna. Cu lawng si loin na puan kha zeitluk thiangin na suk hmanh ah a rauh hlanah zawtnak phortu rungrul pawl in an khat `hiam`hiam khawh caah asi. 4. A sa tukmi rawl kha Referigerator chungah chia hlah. Buh asi lo ah meh, tbk, kha a sat tuk lio (na cawika) ah referigerator ah chia lo ding asi. A sa tukmi le a kik tukmi thli aa ton tikah sivai ah an cang kho i, paw caah `ihnung ral lianpi asi kho. Cucaah na chuanmi rawl kha na cawi hnu, suimilam pakhat hnu lawnglawngah refrigerator ah chia te. 5. Zunput. Mi tampi he i hrawmmi zunput, tch, sianginn, biakinn, airport, bus station, tbk, ah pawng (zunput) kal na duh ahcun a hriang bik zunput kha naa thim lai. A laifang ah a ummi kha hrial ding asi; zeicah tiah mi tampi nih an hman bikmi asi caah rungrul (bacteria) an tam khun. 6. Sii. Bizu chungah sii chia hlah. Zeicah tiah bizu chung kha a leng nakin a lum (linh) deuh caah sii pawl kha an thazang a zorter kho. Cucaah sii cu a ro i a kihnak hmun ah chia lengmang te. 7. Vanlawng na cit tikah. Vanlawng in khual tlawn na hau sual ahcun a hnulei (a meilei) siloin a thla zawn hrawng cit kho dingin ticket i cawkte. Zeicah tiah vanlawng a hnulei na thut sual ahcun vanlawng aa hlawk/ther tuk caah na ri kho, na lu hna a mit khawh caah asi. 8. Thil na timh tikah. Khual tlawn lai na thil timh na duh ahcun rawl einak cabuai asi loah coka i `uang hna ah timh ding asi lo, rungrul rel cawk lo an um caah asi. 9. Hand set. Vanlawng cung, tlanglawng cung le bus cung hna ah hand set in hla (music) ngai lo ah a `ha. Zeicah tiah seh thawng a thang tuk caah thang piin a aw na chuah hrimhrim a hau caah asi (na hna a chet te kho). Ngandamnak he pehtlai in Siibawite nih ralrinnak an pek theumi pawl 1. Kuak zuk hi nunnak caah `ihnung ral nganpi asi (a zutu ca lawng si loin a pawng ummi, kuakkhu a dawp vemi hna ca zong). Kuak zuknak nih cuap khensar a chuahpi hleiah lung zawtnak tiang a chuahpi kho. Cun, kuak zuknak nih thintawinak te hna, lung retheih ingpuannak te hna le thinphannak te hna a chuahpi rih fawn. 2. Rian ah siseh, innchungkhar ah siseh, chambaunak a um sual ahcun cu nihcun ngandamnak a hnursuang kho ngaingai. 3. Caan hman tein exercise (tlik, lentecelh, tbk) tuah huam lo, zu tamtuk din, zanfa mitku sii din, ziaza `ha lo, a thlum tukmi rawl ei tbk, cun, calorie, sathau le cite tamtuk ei, thaithawh ei huam lo, kam tawl lo, leiba ngeih, coffee tamtuk din, pawngkam nih hnahnawhnak/lung retheihnak pek, tbk, pawl hi ngandamnak he aa tlak lo ngaingaimi ansi. Tlik thathnemnak

Pum ngandamnak caah caan pekin exercise tuah lengmang awk asi. Exercise tuahning phun tampi a ummi lak ah Tlik hi a tha bik ti asi. A tthathnemnak zoh ta tuah usih!

1. Weight (rihnak) a zorter. Na Motor kha datsi na rawn, cu dih in seh na start (on) hnu ah datsi pawl kha an kang. Cu hnu ah na Motor seh a hung nung i a kal kho. Cu ve bantukin kan eimi tirawl pawl hi a donghnak ahcun Calorie ah an i cang, cu calorie cu a kangh lengmang ve a herh. Cutin a kanghnak thawngcun kan pum (cell) nih a herhmi vitamin a ngah; a herh ningin rian a tuan kho. A si nain, a herh ningin a kangh khawh lo sual ahcun calorie pawl kha sathau dah ah an i cang i na thau chin lengmang lai, na weight a kai chin lengmang lai (na pum kha a herh lengin a rit lai), zawtnak he na naih chin lengmang ko lai (thikai zawtnak ngah a fawite). Tliknak thawngin calorie pawl kha a ti (hang) ah an i cang i, sathau dah a tlawm chin lengmang lai, na weight a zor lai (na zaang lai), damnak he na naih chin ve ko lai. Tliknak nih hlawknak tampi an pek kha na hmuh te lai. Kha! tli cang.
Ch; 10 ah a peh

THE ONE STAR JOURNAL

VOLUME 1, ISSUE 40 MAY, 01 , 2011

AUGUST 14, 2011

Cahmai: 10

2. Ruh a thawnter. Lailei kan chim theu tawnmi cu ka ruhkhuah a fak tihi asi. A bikin kum upa deuh pawl nih an tuarmi zawtnak phunkhat asi. Exercise (tliknak in) tuah in a dam khomi zawtnak asi ko. Tliknak nih titsa, ruh, hliah le cang vialte hi a damh khawh ti asi. Ruh khensar tiang hmanh a khamh khawh ti asi. 3. Sex a thawnter. Pum chung i kan thi (blood) pawl hi dinh hngal loin a kal/her zungzal. Lung (heart) in aa thok i pum `engnge dangdang ah a kal, cun, a donghnak ah Lung (heart) ah an kir than. Cun, aa her/kal `han lengmang. Cuticun, dawnkhantu um hngin lo tein aa her lengmang lawnglawng ah kan dam. Nu he pa he caanhman tein kan tlik paohpaoh ahcun thi kal a hman lai, kan i hliphlau peng lai, kan thisa a `ha lai. 4. Thi (blood pressure level) a `umter. Tliknak nih thahri pawl an rian`uanning a ranter/ thawnter. Cu tikah thi pawl kha a kailei si loin a tumter. Cucaah thikai zawtnak a ngeimi hna nih tlik hi daithlang hna hlah usih. Tangka dih hau lem lo tein damnak sii phunkhat asi. 5. Cuap a damter. Um sawhsawh lio nakin tlik lio hi fak deuh in thaw chuah a herh/asi caah cuap nih 50% tam in rian a tuan. Cuap hi rian a tuan peng a hau, a cawlcang lengmang a hau. Cu lo cun rian a tuan kho lai lo i pakhatkhat a cang sual kho. Kuak zu pawl hi a hlei in an tlik lengmang awk asi. 6. Memory (lung chung in i cinken khawhnak) a thawnter. Pakhat nu hi a kalnak kipah a phanah a philh tak lengmang theu. Lo lam le mi inn a

lennak hna ah a phanah a philh tak theu. A memory a tha ti lo tinak asi. Hman tein exercise a tuahmi hna cu a tuah lomi hna nakin an memory a tha deuh ti asi. Tliknak nih lungzawtnak zong a khamh khawh ti asi. 7. Thil kalning a `hat`er. Cuap le lung (heart) pawl hmanhman tein rian an `uan khawh nakhnga caah bawmtuk `ha bik cu tlik hi asi an ti. Tliknak nih thi hman tein a kalter caah ngan a dam. 8. Cholesterol a zor/ tumter. Cholesterol timi cu pum (thi le cell) chungah a ummi, khuailul a lo mi sathau phunkhat asi (fats le steroids aa fonhmi chemical compound asi). Cu cholesterol cu pum nih a herh lengin a tam sual ahcun thi kalnak lam a phih theu (thahri ah a chung leiin aa benh caah). Cu hleiah a tamtuk sual ahcun lung zawtnak a chuahpi. Na tlik lengmang ahcun na chung i a ummi Cholesterol pawl kha a karh/kai lei si loin a tum/tlawm chin lengmang lai caah zawtnak he na hlat chin lai. 9. Hawikom a tamter. Na tliknak (exercise na tuahnak) ah nangmah bantuk in ngandamnak le he pehtlaiin exercise a tuah huam vemi na ton khawh hna, anmah sinin ngandamnak lei he pehtlai in theihhngalhnak (knowledge) na chap kho hleiah hawikom thar zong na chap lai.

NGANDAMNAKS

hmanhah dinfel le `hat i zuam peng ko. *Can saupi na tuaktan mi le na tuah`uan mi kha midang nih zankhat ah an hrawhhral dih khawh, a zei asi hmanhah tuaktan khawh le `uan chuah khawh i zuam peng ko. *Lawmhnak le nuamhnak na ton tikah midang an hnah a chuak kho, a zei a si hmanhah nuam te le lawm tein um khawh i zuam ko. *Ni hin thil`ha na tuahmi hi philh in an um kho, a zei asi hmanh thil`ha tuah khawh peng i zuam ko. *Na ti khawh chung in a `ha bik pek khawh i zuam ko a si nain a za ti a um bal hlei lai lo, a zei asi hmanhah a `ha bik in pek khawh le tuah khawh i zuam peng ko. *Adonghnak ah a biapi mi cu Pathian le nangmah fek tein nan i pehthlaih khawhkha asi. *Pathian le nangmah pehtlaihnak a feh ahcun midang kha nan kar lakah `hentu an si kho lai lo.

Mother Teresa Vampang ah aa tarmi

*Mi nih hin a can ahcun aruang um loin le mah zawn lawng ruahnak in na cungah thinlung `ha lo an ngei kho, a zei si hmanhah ngaithiam ko hna. *Mi `ha na si ahcun mi nih aa hnem ngaimi le mah zawn lawng ruat mi tiin an in ruah khawh, a zei asi hmanah an cungah `hat i zuam ko. *Hlawhtling mi na si ahcun zumh awktlak lo hawi le kom le na ral zong na tei chih khawh hna, a zei asi hmanhah teitu si i zuam ko. *Miding fel le zumh awktlak mi na si ahcun mi nih an in hlawt an in thangchiat khawh, a zei asi

Cozah riantuan mi vialte Bonus pek an si lai.

Malaysia cozah riantuan mi vialte thlacheu an lahkhah tluk a tlawmbik RM 500, Bonus pek dingin cozah nih hna tlaknak an tuah cang. Cun pensen a la ciami zong laksawng RM 500 cio in pek an si ve lai i, atu thla chungah tuah a si lai tiah Najib nih a chim. Cozah riantuantu le pensen a la ciami vialte bonus le laksawng pek an i timhnak a um zia cu cozah nih zeitik hmanhah kan philh hna lo, nan rian tuanmi cungah lunglawmhnak kan ngeih ko tiah langhter nak caah kan tuahmi a si tiah Najib nih a ti. Atu laksawng le Bonus pek dingmi mi minung hna hi cozah riantuan 1.27 million an si, cun pensen a la ciami 590,000 an si i,Phaisa a dih hnga dingmi hi RM 2 billion(nuai thong) hrawng a si lai tiah Najib nih a chim. (Cc: Local News)

London buainak ah Malaysia siang hngakchia hma a hmu

Malaysia sianghngakchia Mohd Asyraf (20) cu a hawi le he rawl cawk ding an kal lio ah hnahnawhnak chuahpi tu pawl he an ni tong i a hawi le cu zaam an ni timh, amah tu cu a thuat ve hna caah hitin hma a hmunak a si. Mohd cu kha ruh a kiak, a ha zong a tlong dih i Royal London Hospital ah an chiah. Cun hnahnawhnak a tuahtu, an tlai kho rih lomi hna cu hmun kip ah an vak i Malaysia sianghngakchia cu thinphang in an um ko. Londons Malaysia Hall,Quensway ah rawl ulh ah a kalmi Muslims pawl an ca ah hin Malaysia sianghngakchia tampi cu thinphang in kan um ko tiah an ti. Mohd a nu Maznah Abu Monsor zong nih ka fa hi tin harnak a tongmi ka thieh ka ahcun ka lung rei theih tuk tiah a ti. (Cc: The star news.)s

Su Kyi kong Video thlatu Director pa a chimbia

August 5, 2011: Daw Aung San Su Kyi kong The Lady Movie thlatu France director Luc Besson nih CNN in Becky Anderson he tonnak an ngei lioah hitin a chim. A hramthawk ahcun Daw Su Kyi kong fiangin ka thei tak lo, ca a tial mi pakhat hnih cu ka rel. Duhsah in a kong ka vun theih tikah ka khuaruah a har. Ka lung a fak taktak. Ka thin lung a ka tongh taktak ko a ti. Hi nu kong hi vawlei pi nih theih hna seh ti ka va duh dah. Nu Gandhi ti tlak hrim a si tiah director pa nih a ti. (Cc: masukkha)

THE ONE STAR JOURNAL

VOLUME 1, ISSUE 40 MAY, 01 , 2011

AUGUST 14, 2011

Cahmai: 11

Kanu na Mizoram khualtlawn cu dah ngai

Kum le can a liam sin kei zong kum 19 ka phan ve cang hi ta tiin khua za ka ruah lioah tuzarh hi vawlei cung nule ni pei a si tak hi ka ti. Kafa nute zoh pah cun ka mitthli he kanu kong ka ruat. Keimah nih kafa ka dawt bantuk in kanu nih a rak ka dawt bal ve hnga maw tiin keimah le keimah biahalnak ka tuah. Ngaktah fa ka si tung lo kanu zong a nung ko tung tiin ka fanu te zoh pah cun ka tap thluahmah. Zan khuadei hnulei kan sining ka ruat. Kan chungkhar kong ka ruat tuk caah kumtling loin Malaysia ah percel cah in ka ra. Kaduh bal mi zong a rak si lo, ka nu nangmah ruang ahhin nungak manh loin va ka ngeih hi a si mu. Mizoram kha rak tlawng hlah law hitin ka si hnga lo ee. Na zuu din hi cu mu. Kan khua ah khan cun kan ngakchiat tein eidin lei ah mual kan pho hraw lo, zei tuah hen na tuah i khualtlawn kha naa thawh ve. Kapa nih kal duh hlah law leibaa hna kan ngei sual lai an ti ah khan a si ko na rak ti lo kha kanu napalh tuk ko. Nafa nih in mawhchiat ta ko ning mu. Thantlang ah kan rak i `hial i ka lung fim hlan in khualtlawn cu na timh cang. Kan ngeihcia kan satil kan zuar dih, na leibaa cu kan luu cung a phan. Kapa zoh ah ka ngaih a chia tuk tawn. Tangriat kai ding ka si cang. Kan chungkhar ah upabik cu ka si. Ka nu sianginn i phuak ka duh hoi lo, cauk ballpen cawknak kan ngei lo, hi tiin kan mawhchiat pah khan sianginn ka kal can hi a rak tlawm ti lo dakaw. Zan lei ka rak tin hnu in ka nau pa tangnga a kai liomi he thinghreu khiah le kan kawm lo tuahnak ah kan kal tawn. Ka nau nu tangthum kai liomi le ka nau hniangbik kumkhat le thlali kha inn ah rawlchumh tuding ah kan kal tak hna. Kapa cu kan caah zarhkhat riah in thingah hlawhfa dingah a kal cang. Ka nau hniang nute kha zeidah a lawh hnga, ti le mei kong ka ruat ah ka lungsia a rem kho lo. Facang kan ei kho lo. Kawlram ngapih a um hi cu kanmah caah a tha bik ko. Rawl ei kan i tim ah ka nau pa te nih u u kei cu uhkang ah ngapih a um ahcun keu mi a si rua ka ti i kakaa a thaw deuhtuk a vun ka ti ahhin ka rawlei chungpil loin mithli he kaa ciah tawn. Kan inn hlanchawm mi nih a man kan pe kho ti lo an kan thawl lengmang, tuahnak ka thei ti lo i kan umter ko uhlaw sianginn khar tikah ka hlawhfa lai i kan pek hrim ko hna lai tiin biakamnak ka rak tuah ton. Zanlei mui lai ahhin cun leibaa haltu kan inn an khat ton.Thingphawrhnak in ka rak tlung, retheih le zangba in ka um lioah leibaa haltu nih an ka hngak cun mit aunak ka thei ton lo. Kapa a rak tlun can te khan mu ka pa nih a lai ah a kan ih piak i innchungkhar kong tuanbia a kan chimh ahhin cun kapa kha a hnarruh a rak tamtuk ve ko lai. Kan rak tap dih i, kapa nih nan tah ahcun kan chimh ti hna lai lo tiah a mitthli he a kan ti ton. Zingkaa tuan tein kan tho i hawi le cu ca an zoh, kanmah vial kan ei ding kawm kan suknak ah kan kut zong hi a rak kak dih. Kan kawm te kha sabuti zuartu sinah ka nau hniangbik ei dingah facang in ka rak thlen tawn hna. Kanu sianginn thawh a um can ah hawi mithmai ka zoh ngam ton lo. Kha lio kha a ho nih hen sianginn thawh kha a rak ka thawhpiak dih ka rak thei lo. Sianginn khar a phan. Zarhkhat chung lamcawh rian tuan dingin ka thawh. Ka kal lai cu ka nau le ka zoh ta hna ka lung a tha kho hrim lo. Ka rak tlun can ah ka nau le an i nuamh tuk ning. Kanu nangmah ah dahkaw an ka ruah sual cu. Ka nau a hniangbik hna cu kanu tiin a ka auh i ka hawi le hmai ahcun ka ning hi a zak tuk

NEKNAWI
By, Ngun Hlei Iang
ton. Na dawtnak a tep manh lo caah a rak si rua. Rak kir than cang ko tiin na caah ka nau le he thla kan cam. Thlathum chung cu ticun riantuan he cun kan inn man, kan leibaa le cauk man hna cu ka cham than hna. Ka kut ka zoh ahhin zoh ngam a si lo. Sianginn kai can a chuak than. Keimah zong tangkua ka phan ve cang. Ka kut nih ballpen a tlai kho lo. Culio i sianginn thawh hna a rak ka thawh piak tu kha Kawl sayapa a rak si. Kawl sayapa zong kha kan caah mission rian a rak tuan tu a rak si than rua. Ruah lo piin Malaysia lei in an rak ka cah. Zan khuadei khua ka ruah hnu ah hmailei ka nau le ka chungkhar caah tiin ngaihchia tuk buin ka rak i thawh ve. Ka rat lai zan ka nau le he bia kan i ruah ah, kan saduhthah kan chim cio. Ka nau nu te zong mucu a kai kho ve cang. Ka nau pa te nih ka u nangmah Malaysia na kal ahcun chiti zong kan ei kho lai. Facang zong kan ei cang lai a ka ti mi nih lung`hawnnak tampi he ramdang kal cu ka rak i thawh. Ka nau hniang bik te kha ka pa nangmah tu nih `hatein rak um pi ko ne. Nan caah ramdang ka kal lai hi ti pah cun Thlantlang cargate mithli he ka nau le he kutnem tlaih in byebye kan i pe tiin Dawtte nih an konglam cu a luancia May thlachung ah khan a ka ruah. Ka ngaih a chia tuk ahhin Thlantlang catial thiam Lian Chawn hi kan sining ka chim lai i tuanphung bang kan tial sehlaw nu le zuuding mi cheukhat tal an i remh deuh hnga maw tiin a bia a peh pah cun a ka ti. Ka ngaichiatnak hi capar in rak tsial te tiin a bia cu a dongh ter.

KA ZAANG RAAM
Ka maw ka maw, in hal lang Va ca ding ah,na caah zei phun val dah, naa thim hng? A zei cu hen na ka hal, i ruat Ciammam, a hau rih.. Tulio Laipa, cheukhat nih Kan chor hlei khun,Vapual nun An philh an thlau, an hloh dih Chikhat dornak, Malay ram An hei ti i, duh poh in lung rep ngei lo nu kip sin An thu an dir an tam cang Tuan nih zuam lo style uar Zohdawh ngai in hei vah i Phaisa bawm chung, a pia he Phone tha tleih nih, uar ngai rih Laitlang nun ning, hmanh ruat lo Hring tu nu pa, chawnh hngalh lo Nungak chawnh nih hei huam ngai Phone chung ,RM um bal lo Lam kam, phone tung hei fuh in Patung tlangval, hngalh an har A dik mi bia, pheh thuh lo chim law ko ning lung thiang in Online thut nih hei huam ngai, Mail ID nih sei kurang khat Mah min loin nungak kip Tuai lengmang hna, an huam ning An tuan an kawl,thideng in rul lungthin keng, kawl lubo rual An pek dih hna, an hmuh mi in An cawm hna eh, puar lakin Ka zaang raam ning, ka ui ning. TC. Zing Zing

Mifim bia hna

Minung pakhat zeitin a thih timi a biapi lo, zeitin a rak nun titu a biapi. Ralrin tein um le rian`uan hi minung caah a `ha bik Dortor pahnih an si. A dikmi ah ralthatnak cu tuaktannak lei hlatnak ah a herh hmasa bik a si. Ngaihthiamnak cu a `ha bikmi biaknak a si. Fimnak in biachahnak tuahlaw ngaihthiamnak he `uan. Zei poh na tuah khawh lonak ah ningzak hrim hlah, nain na thiam lo buin tuah or a thiam mi bantuk in ium ter hi ningzah lawng si loin lungrawk zong a si. Biachim tikah tawifiang tein chim khawh hi biachim thiamnak i, a biapi bik pakhat a si. Ca ka rel mi hi kan ram chung lungvar in thlen ka duh hnga lo. Ngaihthiamnak cu teinak vialte lakah a tha bikmi a si.

Capo
Voikhat cu fapa rual le a nu rawl an dum ti hna ti a si. Rawl an ei pah cun a nu nih a fa le cu ni zaan i an inn pawng ah a buaimi Pa Hnek kong cu hitihin a chim pah hna. A nu: Ka fa le ni zaan Pa Hnek a buai kha nan theih. Zu a din,sa a ei ruang ah a si.Zu din sa ei cu nan hmang hrim hrim lai lo. Upabik pa: Ka nu zu ka ding bak lai lo ti cu kan chim hngam ko nain sa ka ei hrimshrim lai lo ti cu ka chim hngam bak lo. Ahniangbik pa : Ee.. sa cu vitamin a um tukmi a si lo ma?

Mipi hmai biachim lio ah thathernak a ruang cu

1.Chim ding mi timhtuahnak tha tein na ngeih lo ruang ah 2.Mipi hmai ah biachim bal lo ruangah 3.Mah le mah niamtuk in i hmuh ruangah. (U Phe Myint)

EST: SEPT 12, 2010

VOLUME 1 , ISSUE 40

AUGUST 14, 2011

Cahmai: 12

CAWNGIA PAWL
MI DAM LO, MIZAW HNA CAAH THEIHTERNAK
Malaysia um kan Laimi a dam lomi, a zaw fakmi, thazaang a ngei lomi,Malay siikhaan kal aa harh deuhmi hna caah man fawi deuh le mah le holh tein zohkhenh a duhmi hna caah a tanglei address ah hin nifatin i piah khawh a si (1) Si phunphun cawkkhawh a si (2) Drip, thaumnak chunhkhawh a si (3) Hepatitis B vaccine ( thinphin chuahtertu B rungrul khamhsii ) chun khawh a si (4) Thla 3 khan nauhlatnak sii chunhkhawh a si (5) In chung khar nau ngeih a duh rih lo mi ( Family planning service ) (6) Thithlum, Zunthlum, Thi`um, Thikai tahkhawh a si (7) A dangdang zawtnak a phunphun ca ah MAN FAWI TE IN SI CHUNH,SI CAWK KHAWH A SI. NO 31-A , 1ST FLOOR JALAN BRUNEI BARAT( ACR ZUNG A HNU LEI, PU DU PLAZA PAWNG ) Sayama Mang Tial @ Tially Contact Ph. No 014 2660 597 Phone. No. 012 2532 704

Rian a um
Puchong ah seh thilri zuarnak dawr ah rian a um. Zarhpi ni pauh of day a si. Inn pek si lai. Thlahlawh cu boss te he ceih te ding. ei mah tein cawm si lai a duh mi Patum.0126518501 ah chawnh khawh a si. Chungkhar he um khawh a si UN card a tlai mi cohlan a si.

Immanuel Charity Home (ICH)

Zu nih a tlaih i a mah tein aa chanchuah kho ti lomi hna caah: Zohkhenh, Kilkawi, Cawmken, Chanchuahnak & Pathian Biatak Cawnpiaknak *Immanuel Charity Home* a trip (2)nak cu July 18,2011 in kan thok `han cang: September (4) Sunday, 2011 khi ICH Special Sunday ah hman `han a si lai: Contact : ICH (Immanuel Charity Home) No. 17 C Jalan Abraham Off Imbi 55100 Rev. R.Lal Iap -ICH Supervisor Ph: 012-3445855 Pu Kawl Bat- ICH Treasurer Ph. 016-5684989) Pu Jimmy H.Ling- CCCM Chairman( Ph. 017-3309027)

Computer cawnnak
1.Computer Basic Course 2.Website tuahning cang 3.Photoshop Cawn khawh a si.Na computer pakhatkhat asi sual ah siseh Window a thar in rawn na duh ahcun kan bawmh lai. Contact: Ngun Hlei Iang Pudu Ph.0129752507 EMANUEL HOME PHOTO & VIDEO EDITING
Na duh ning te le na lung tling tein tuahpiak kan i zuam lai. *Khuai copy *Hmanthlak `awl khawh a si. *Collection ( ) Video Edit le Video thlak Man tlawm tein kan in tuah piak hna lai. Add: 14, 6th floor, Pudu Plaza Ph: 016-6060572 Ph:017-3260339

PHAISA KUATNAK
Acan hman te le fel tein phaisa kuat piak khawh a si. Kuat khawhnak hmun hna cu: Rangon, Mandalay, Kalay Myoh, Falam, Hakha, Thantlang, Matupi, Mizo ramchung hna a si. Address: .Zophei Center, Pudu Palaza pawng Ph: 0176914641 Ph: 0129742594

The One Star Cazual Tawlretu

Chief Editor : Salai Mang Bik Editor: Jeim V. Thawng Ceu Bawi Mang Thawng Tha Lian Van Biak Mang Ngun Hlei Iang A man RM 2 Copies 500 Kuala Lumpur Malaysia mangbik07@gmail.com Ph : 0126025824 vanthawngceu@gmail.com Ph: 0172684942 nc.nunu@gmail.com Ph.0129752507 A ngeitu: Zophei Student Union

Nawlnak
Kan hnu zarh kan chuah mi Abraham Lincoln a thattu kan ipalh sual. John Wilkes Booth tiin rak kan thlen piak hram te uh tiah zangfah kan in nawl hna. The One Star Juornal a kan cawtu le a rel tu dihlak, online in a kan rel piaktu dihlak cungah kan lunglawmhnak kan langhter.

Sui pawn le zuar a duh mi caah

Sui pawn a duhmi le zuar a duhmi nan um ahcun lungtling tein zuar/pawn khawh a si. Pehtlaihnak: Phone: 012-9792719 012-2687166

Sawmnak
Na riantuannak mipi sin theihter na duh mi The One Star Journal ah langhter khawh a si. Cun na siaherh bia mipi nih theih hna seh ti na duh mi (Article, Biazai, Capo, tbk) zong tial khawh a si.

Jln Loke Yew (Hleihlak tang)