PANEVROPSKI UNIVERZITET APEIRON FAKULTET INFORMACIONIH TEHNOLOGIJA

Redovne studije Smjer Informatiki inenjering

Predmet Baze podataka

DVD Klub
(seminarski rad)

Student: Slavica Maksimovic 229-07/rpi

Predmetni nastavnik Prof.dr Zoran . Avramovi, dipl.in.elek.

Sadraj:

1.Uvod .......................................................................................................................................................... 3 1. 2. 3. 4. 2. 3. 4. 5. 6. Koraci u razvojnom procesu: ............................................................................................................ 4 Odredimo koje entitete trebamo ........................................................................................................ 4 Odabrati potrebne atribude u entitetim ............................................................................................. 4 Kreiranje tabela ............................................................................................................................. 5 Filmovi .......................................................................................................................................... 6 Radnici .......................................................................................................................................... 7 Stanje............................................................................................................................................. 8 Grafiki prikaz uspostavljenih relacija ......................................................................................... 9 Osnovna upotreba DML-a ............................................................................................................ 9

Zakljuak ................................................................................................................................................ 20 Literatura ................................................................................................................................................. 21

1.Uvod Baza podataka je organizovana zbirka podataka. Termin je izvorno nastao unutar raunarske industrije, a njegovo se znaenje proirilo popularnom upotrebom toliko da Evropska direktiva za baze podataka (koja za baze podataka donosi prava za intelektualno vlasnitvo) ukljuuje i neelektronske baze podataka unutar svoje definicije. Ovaj lanak je ogranien vie na tehniku upotrebu termina, iako ak i meu raunarskim profesionalcima neki pripisuju mnogo ire znaenje rijei od drugih.1 Jedna od moguih definicija baze podataka glasi da je to zbirka zapisa pohranjenih u raunaru na sistemski nain, takav da joj se raunarski program moe obratiti prilikom odgovaranja na problem. Svaki se zapis za bolji povratak i razvrstavanje obino prepoznaje kao skup elemenata (injenica) podataka. Predmeti vraeni u odgovoru na upitnike postaju informacije koje se mogu koristiti za stvaranje odluka koje bi inae mogle biti mnogo tee ili nemogue za stvaranje. Raunarski program koriten za upravljanje i ispitivanje baze podataka nazvan je sistem upravljanja bazom podataka (SUBP). Svojstva i dizajn sistema baze podataka ukljueni su u prouavanje informatike nauke. Ovaj seminarski rad je radjen u MS SQL SERVER-u 2005 koji predstavlja relacionu bazu podataka kojoj je primarni jezik za upite Transact SQL (T-SQL). Tema ovog rada je informacioni sistem jednog DVD kluba. U dananje vrijeme, filmovi su veoma popularni, kao i njihovo iznajmljivanje, te sam se zato odluila za ve navedenu temu. U radu je detaljno opisano kreiranje jedne baze u MS SQL SERVER-u, kao i prolaenje kroz osnovne upite.

http://hr.wikipedia.org/wiki/Baza_podataka

1. Koraci u razvojnom procesu: Dobro dizajnirana i osmiljena baza daje korisniku mogunost brzog i efikasnog pristupa do eljenih informacija. Dobrim planiranjem troi se manje vremena u samoj realizaciji Nakon izrade baze potrebno je da uadimo sledee: 1. 2. 3. 4. 5. Odredimo namjenu baze Odredimo koji entitet trebalo Odredimo atribute potrebne u entitetima Kreiramo realizacije izmeu entiteta Realizujemo bazu u eljenom programskom paketu

Vano je napomenuti da su prva etiri koraka potpuno nezavisna od programa u kojem razvijamo bazu.Peti korak predstavlja konkretnu implementaciju , tj.realizaciju baze. Prilikom izrade baze treba vodti rauna da ne doe do greke jer se ta greka realizuje na cijelu bazu i predstavlja nam problem. Iz tog razloga se baze rade polako i vrlo pametno. 1. Namjena baze Baza je namjenjena praenju stanja u DVD klubu, prije svega izdavanju i vraanju filmova. Baza se bavi praenje podizanja, vraanja filmova,plaanja, unosa novih lanova,.., omoguava nam da pronaemo film preko njegovog naziva kao i preko njegovog reisera. Takoe moemo uvidjeti stanje noenja i vraanja filma kao i cijenu izdavanja. Baza ne vodi evidenciju o kazni zbog kanjenja sa vraanjem filma, kao ni platama radnika koji rade. 2. Odredimo koje entitete trebamo Ova baza je zamiljena sa 4 entiteta,a to su: lanovi, Filmovi, Radnici, Stanje. Krajnji cilj ove baze jeste evidentirati lanove koji posjeduju filmove,lanove koji postoje u DVD klubu i sve filmove, i voditi evidenciju o tome dali u filmovi vraeni ili su jo uvijek iznajmljeni. Sve uslove baza ispunjava i samim tim smatram da je dovoljan broj tabela 4 koje posjeduju sve potrebne informacije (entiteta). 3. Odabrati potrebne atribute u entitetima

Potrebni atributi su: 1. Clanovi: (SifraClana#, Ime, Prezime, Adresa, Telefon) 2. Filmovi: (SifraFilma#, NazivFilma, Zanr, Reziser) 3. Radnici: (SifraRadnika#,Ime, Prezime, Telefon) 4. Stanje: (SifraStanja#, SfraClana#, SifraFilma#, SifraRadnika#, DatumPodizanja, DatumVracanja, Cijena)

Primarni kljuevi za navedene entitete: SifraClana# SifraFilma# SifraRadnika# SifraStanja#

4. Kreiranje tabela 1. Clanovi U ovoj bazi podataka entitet Clanovi ima svedee atribute: SifraClana#, Ime, Prezime, Adresa, Telefon

Sintaksno kreiranje ove tabele: CREATE TABLE [dbo].[Clanovi]( [SifraClana#] [smallint] NOT NULL, [Ime] [varchar](20) NOT NULL, [Prezime] [varchar](30) NOT NULL, [Adresa] [varchar](50) NOT NULL, [Telefon] [varchar](15) NOT NULL, CONSTRAINT [PK_Clanovi] PRIMARY KEY CLUSTERED

Pri kreiranju ove tabele atrubutima su dodijeljeni sledei tipovi podataka:

SifraClan# ima dodijeljen Primary Key ogranienje koje nam osigurava da e nam vrijednosti u navedenoj koloni biti jedinstvene. Svaka prva kolona u tabelama ima primarni klju zato to sam elio da mi te kolone obezbijede jedinstvenost podataka za odreenu tabelu. 2. Filmovi U ovoj bazi podataka entitet Filmovi ima sledee atribute: SifraFilma#, NazivFilma, Zanr, Reziser

... Sintaksno kreiranje ove tabele:

CREATE TABLE [dbo].[Filmovi]( [SifraFilma#] [smallint] NOT NULL, [NazivFilma] [varchar](50) NOT NULL, [Zanr] [varchar](20) NOT NULL, [Reziser] [varchar](50) NOT NULL, CONSTRAINT [PK_Filmovi] PRIMARY KEY CLUSTERED (

SifraFilm# ima dodijeljen Primary Key

3. Radnici U ovoj bazi podataka entitet Radnici ima sledee atribute: SifraRadnika#,Ime, Prezime, Telefon

Sintaksno kreiranje ove tabele:

CREATE TABLE [dbo].[Radnici]( [SifraRadnika#] [smallint] NOT NULL, [Ime] [varchar](20) NOT NULL, [Prezime] [varchar](30) NOT NULL, [Telefon] [varchar](15) NOT NULL, CONSTRAINT [PK_Radnici] PRIMARY KEY CLUSTERED (

SifraRadnika# ima dodijeljen Primary Key

4. Stanje U ovoj bazi podataka entitet Stanje ima sledee atribute: SifraStanja#, SfraClana#, SifraFilma#, SifraRadnika#, DatumPodizanja, DatumVracanja, Cijena

... Sintaksno kreiranje ove tabele:

CREATE TABLE [dbo].[Stanje]( [SifraStanja#] [smallint] NOT NULL, [SifraClana#] [smallint] NOT NULL, [SifraFilma#] [smallint] NOT NULL, [SifraRadnika#] [smallint] NOT NULL, [DatumPodizanja] [smalldatetime] NOT NULL, [DatumVracanja] [smalldatetime] NULL, [Cijena] [decimal](10, 2) NULL, CONSTRAINT [PK_Stanje] PRIMARY KEY CLUSTERED (

SifraStanja ima dodijeljen Primary Key

5. Grafiki prikaz uspostavljenih relacija Relacije su prikazane pomou dijagrama. Ovim povezivanjem sam odluila da sama baza zahtjeva zadovoljavanje odreenih relacionih zavisnosti.

6. Osnovna upotreba DML-a - Upotreba naredbe select Naredba select sastoji se iz sledeeg upitnig bloka: Select From Where

Gdje se iza rezervisane rijei SELECT navodi kolona( tributi ) tabele, je elimo prikazati,razdvojene su zarezima. Ova naredba predstavlja projekciju Iza rezervisane rijei FROM navodi se spisak tabela (entiteta) iz kojih je potrebno izdvojiti eljene kolene (tribute), razdvojene zarezom WHERE znai gdje, i ovdje predstavljamo uslov restrikcije , koji zavisi kako od upita koji elimo postaviti,tako I od entiteta nad kojim se restrikcija izvrasava (njihovih atributa).

Postoji jo nekoliko rezervisanih rijei , koje kombinujemo sa naredbom select , kako bismo dobili kvalitetnije i potpunije upite. Te naredbe su: ORDER BY, omogudava sortiranje podataka u rastudem poretku (adc) ili u padajudem (desc) UNIQUE, DISTINCT omogudava saimanje ,koje zahtijevamo ukoliko je potrebno AND, OR, NOT logiki operatori , logiko I, logiko ili I logiko ne. IN sa znaenjem u, koristi se za ispisivanje pripadnosti. UNION, INTERSECT, MINUS oznaavaju unije , presjek I razliku. CONTAINS sa znaenjem sadri se u. BETWEEN sa znaenjem izmeu,koristi se kao upit sa navedenim granicama domena LIKE sa znaenjem kao,nalik. % doker znak koji mijenja niz slova, brojeva ili nekih drugih specijalnih znakova, koristi se na poetku,kraju ili sredini teksta. * doker znak koji mijenja bilo koju rije, ili niz rijei

10

5. Primjeri Primjer 1. Ispii imena i prezimena svih lanova ovog DVD kluba.

... Primjer 2. Izlistati sve podatke o lanu DVD kluba koji se zove Dragana, te ivi na adresi Mahovljani bb

11

Primjer 3. Ispii ime i prezime radnika, te datum kad su iznajmili odreeni film, kao i naziv tog filma.

Primjer 4. Ispii iz imena i prezimena lanova, naziv filma koji su podigli, te datum kad su ga vratili, s tim da ispisuje NULL za one koji jo nisu vratili film.

12

Primjer 5. Ispii imena i prezimena lanova kojima broj telefona zavrava na 65, te da nam i te brojeve izlista.

Primjer 6. Ispii podatke o filmu pod nazivom Amerov zloin.

13

Primjer 7. Prikazati ime i prezime lanova DVD kluba kojima prezime poinje sa S.

Primjer 8. Ispisati ifre lanove koji su podigli film u periodu od 2.2.2010. do 5.5.2010.

14

Primjer 9. Prebrojati koliko lanova je upisano u DVD klub.

Primjer 10. Ispisati najmanju cijenu koja je obraunata u stanju DVD kluba.

Primjer 11. Izraunati novac koji se zaradio (KM), odnosno profit, u DVD klubu.

15

Primjer 12. Ispisati koji zanr je bio aktuelan kojim danima.

...

Primjer 13. Ispisati ime, prezime i adresu lanova kojima ime poinje sa slovom S, te ih poredati po prezimenu u rastuem nizu.

16

Primjer 14. Ispisati najveu transakciju novca tokom vraanja jednog od filmova.

Primjer 15. Izraunati prosjek cijene po jednom filmu koji su lanovi vratili.

17

Primjer 16. Ispisati naziv filma, anr kojem pripadaju, te reisera svakog filma. Na kraju ih poredati po nazivu filma u rastuem nizu.

.. Primjer 17. Ispisati imena i prezimena radnika, koji e biti ispisani u jednoj eliji, te njihov broj telefona.

Primjer 18. Ispisati ime i prezime reisera iji su filmovi komedije.

18

Primjer 19. Ispisati imena i prezimena lanova kojima ime poinje sa slovom S, a prezime sa slovom M.

Primjer 20. Ispisati prezime i ime lanova DVD kluba koji nisu vratili film.

19

Zakljuak Ovom seminarskim radom sam htjela da prikaem jedan IS DVD kluba koji se bavi iznajmljivanjem filmova. Sistem je jednostavan ali koristan, te bi se mogao koristiti i u realne svrhe. Kada je program za izradu baze u pitanju , Misrosoft SQL Server sa svojim SQL Server Management
studio-m prua velike mogudnosti i za one korisnike kojima sintaksa jezika SQL nije jaa strana, a sve preko grafikog interfejsa. Ohrabruje podatak o dostupnoj literaturi na naem jeziku pa mogudnost sticanja znanja iz ove oblasti nije ograniena samo stranom literaturom.

MySQL baze su relacijskog tipa, koji se pokazao kao najbolji nain skladitenja i pretraivanja velikih koliina podataka i u sutini predstavljaju osnovu svakog informacionog sistema, tj. temelj svakog poslovnog subjekta koji svoje poslovanje bazira na dostupnosti kvalitetnih i brzih informacija. Prije uputanja u rad sa bilo kojim DBMS sistemom, pa tako i sa MySQL-om potrebno je dizajnirati odgovarajui izgled baze podataka, odnosno napraviti shemu baze, koja se u kasnijem postupku prevodi u odreen broj tablica koje se koriste za pohranjivanje podataka. Osnovi element koji se pohranjuje u bazi naziva se entitet, entitet moe biti bilo to: osoba, neki objekat, dogaaj, sluba u nekoj organizaciji i sl. dakle stvari iz stvarnog ivota o kojima elimo uvati informacije. Drugi vaan pojam u teoriji baza podataka jeste relacija. Kao to u stvarnom ivotu postoje odreeni meusobni odnosi izmeu dvije ili vie osoba, dogaaja isl. tako se i u bazama podataka mogu pojaviti odreeni odnosi ili relacije izmeu raznih entiteta, koji se na odgovarajui nain predstavljaju unutar same baze. Prema vrsti, relacije se mogu podijeliti na relacije jedan prema jedan, jedan prema vie odnosno vie prema jedan te vie prema vie.2

http://hr.wikipedia.org/wiki/MySQL

20

Literatura
1. 2. 3. 4. Radni materijal i zabiljeke sa predavanja i vjebi iz predmeta Baze podataka Gordana Pavlovid-Laetid, Uvod u relacione baze http://hr.wikipedia.org/wiki/MySQL http://hr.wikipedia.org/wiki/Baza_podataka

21