GENDE AI-KENAR BAINTILARI

1. Bir gende ls byk olan ann karsndaki kenar uzunluu, ls kk olan ann karsndaki kenar uzunluundan daha byktr.

ABC geninde m(A) > m(B) > m(C)

a>b>c Terside geerlidir. Uzun kenar gren aksa kenar gren adan daha byktr. kizkenar genden de bildiimiz gibi eit alarn karlarndaki kenarlar eittir.

m(B) = m(C) => |AB| = |AC| m(A) < m(B) = m(C) ise |BC| < |AB| = |AC| olur.

Bir gende bir tane geni a olabileceinden geni ann karsndaki kenar daima en byk kenar olur. 2. Bir gende herhangi bir kenarn uzunluu dier iki kenarn uzunluklar toplamndan kk farknn mutlak deerinden byktr. ABC geninde lb - c l <a < (b + c) Dier kenarlar iin de ayn durum geerlidir. |a c| < b < (a + c) ve |a b| < c < (a + b) olur.

3. Dik, dar ve genial genlerde kenarlar arasndaki ilikiler. a. Bir dik gende kenarlar arasnda a2 = b2 + c2 bants vardr.

b. Dar al gen b ve c sabit tutulup A askltlrse a da klr. m(A) < 90 a2 < b2 + c3 c. Geni algen b ve c sabit tutulup A as bytlrse a da byr. m(A) < 90 a2 > b2 + c3

4. eitkenar bir gende ayn keden izilen ykseklik, aortay ve kenarortay uzunluklarnn sralanmas,

|AH| = ha ; ykseklik |AN| = nA ; aortay |AD| = Va ; kenarortay ha< nA <Va 5. eitkenar bir gende, a,aortay, kenarortay ve ykseklik arasndaki sralama;

ABC geninde a, b, c kenar uzunluklardr. m(A) > m(B) > m(C) olduuna varsayalm. Bu durumda gende

kenarlar : a > b > c ykseklikler : ha < hb < hc Aortaylar : nA < nB< nC Kenarortaylar : Va < Vb < Vc eklinde sralanrlar. Yani genin yardmc elemanlar kenarlarnn srasna ters olarak sralanr.

Ekenar ve ikizkenar gen iin bu sralamalar geerli deildir.

6. Bir kenarlarortak olan iie iki genden itekinin evresi daha kk olur. |BD| + |DC| < |AB| + |AC|

ABCD bir drtgen, a, b, c, d kenar uzunluklar [AC] ve [BD] kegenlerdir. ABCD drtgeninde karlkl kenarlarn uzunluklar toplam, kegenlerin uzunluklar toplamndan kktr.

a + c < |AC| + |BD| ve b + d < |AC| + |BD| kegen uzunluklar toplam evreden daha byk ve evrenin yarsndan daha kk olamaz.

ie ekillerde iteki eklin evresi daha kk olacandan |DA| + |AB| + |BC| toplam |DE| + |EF| + |FC| toplamndan daha byktr.

7. ABC geninin iindeki herhangi bir P noktas iin; |AP| + |BP| + |CP| toplam ABC geninin evresinden byk, evresinin yarsndan kk olamaz.

Burada DK GEN

ve evre deerleri snr deer deildir.

Bir asnn ls 90 olan gene dik gen denir. Dik gende 90 nin karsndaki kenara hipotens, dier kenarlara dik kenar ad verilir. Hipotens genin daima en uzun kenardr. ekilde, m(A) = 90 [BC] kenar hipotens [AB] ve [AC] kenarlar dik kenarlardr.

PSAGOR BAINTISI

Dik gende dik kenarlarn uzunluklarnn kareleri toplam hipotensn uzunluunun karesine eittir. ABC geninde m(A) = 90 a2=b2+c2

ZEL DK GENLER 1. (3 - 4 - 5) geni

Kenar uzunluklar (3 - 4 - 5) saylar veya bunlarn kat olan btn genler dik gendir. (6 - 8 - 10), (9 - 12 - 15), gibi

2. (5 - 12 - 13) geni

Kenar uzunluklar (5 - 12 - 13) saylarve bunlarn kat olan btn genler dik genlerdir. (10 - 24 26), (15 - 36 - 39), gibi.

Kenar uzunluklar8, 15, 17 saylar ile orantl olan genler dik genlerdir.

Kenar uzunluklar 7, 24, 25 saylar ile orantl olan genler dik genlerdir.

3. kizkenar dik gen

ABC dik gen |AB| = |BC| = a |AC| = a2 m(A) = m(C) = 45 kizkenar dik gende hipotens dik kenarlarn 2 katdr.

4. (30 60 90) geni ABC ekenar geni ykseklikle ikiye blndnde ABH ve ACH (30 - 60 - 90) genleri elde edilir. |AB| = |AC| = a |BH| = |HC| =

pisagordan

(30 - 60 - 90) dik geninde; 30'nin karsndaki kenar hipotensn yarsna eittir. 60 nin karsndaki kenar, 30 nin karsndaki kenarn 3 katdr.

5. (30 - 30 - 120) geni (30 - 30 - 120) geninde 30 lik alarn karlarndaki kenarlara a dersek 120 lik ann karsndaki kenar a3 olur.

6. (15 - 75 - 90) geni (15 - 75 - 90) geninde hipotense ait ykseklik |AH| = h dersek, hipotens |BC| = 4h olur. Hipotens kendisine ait yksekliin drt katdr.

KLT BAINTILARI

Dik genlerde hipotense ait yksekliin verildii durumlarda benzerlikten kaynaklanan klit bantlar kullanlr.

1. Yksekliin hipotenste ayrd paralarn arpm yksekliin karesine eittir. h2 = p.k 2. b2 = k.a c2 = p.a

3. ABC geninin alann iki farkl ekilde yazp eitlediimizde

a.h =b.c

Yukarda anlatlan klit bantlar kullanlarak

elde edilir.

Genellikle bu klit bantsn kullanmak yerine, yukardaki klit bantlar ve pisagor bantsn kullanarak zme gideriz.

KZKENAR GEN

kizkenar genin tepe asndan tabanna izilen ykseklik, hem aortay, hem de kenarortaydr.

1. Bir gende, aortay ayn zamanda ykseklik ise bu gen ikizkenar gendir. |AB| = |AC| |BH| = |HC| m(B) = m(C)

2. Bir gende, aortay ayn zamanda kenarortay ise bu gen ikizkenar gendir. |AB| = |AC|, [AH] [BC] m(B) = m(C)

3. Bir gende, ykseklik ayn zamanda kenarortay ise bu gen ikizkenar gendir. |AB| = |AC| m(BAH) = m(HAC) m(B) = m(C) kizkenar gende aortay, kenarortay ve yksekliin ayn olmas birok yerde karmza ktndan ok iyi bilinmesi gereken bir zelliktir.

4. kizkenar gende ikizkenara ait ykseklikler eittir. Bu durumda yksekliklerin kesim noktasnn ayrd paralarda eit olur.

5. kizkenar gende ikizkenara ait kenarortaylar ve kenarortaylarn kesim noktasnn ayrd paralar da birbirine eittir.

6. kizkenar gende eit alara ait aortaylar da eittir. Aortaylar birbirini ayn oranda blerler.

7. kizkenar gende ikiz olmayan kenar zerindeki herhangi bir noktadan ikiz kenarlara izilen dikmelerin toplam,ikizkenarlara ait ykseklii verir. |AB| = |AC| |LC| = |HP| + |KP|

8. kizkenar gende tabandan ikiz kenarlara izilen paralellerin toplam, ikiz kenarlarn uzunluuna eittir.

EKENAR GEN

1. Ekenar gende btn aortay, kenarortay ykseklikler akk ve hepsinin uzunluklar eittir. nA = nB = nC = Va = Vb = Vc = ha = hb = hc

2. Ekenar genin bir kenarna a dersek yk seklik

Bu durumda ekenar genin alan

ykseklik cinsinden alan deeri

Alan(ABC) =

3. Ekenar genin iindeki herhangi bir noktadan kenarlara izilen dik uzunluklarn toplam, ekenar gene ait ykseklii verir. Bir kenar a olan ekenar gende;

4. Ekenar genin iindeki herhangi bir noktadan kenarlara izilen paralellerin toplam bir kenar uzunluuna eittir.

Bir kenar a olan ABC ekenar geninde