Côn nöôùc löûa

Singapore thaát thuû

Noel Barber

Cuøng moät taùc giaû

Nguïc toái Calcuta
Caùc coâ con gaùi cuûa Thaùi töû
Thöôïng Haûi thaát thuû
Taïm bieät nöôùc Phaùp
Nhöõng chuùa teå cuûa Söøng Vaøng
Maët traùi cuûa Thieân ñöôøng
Sakkara-Nöõ quyû
Baûy ngaøy töï do
Caâu chuyeän Singapore
Caùc nhaø vua
Tanamera-Sö töû Singapore
Cuoäc chieán cuûa nhöõng chuù choù ñua
Tuaàn leã nöôùc Phaùp thaát thuû
Keû khoùc vaø ngöôøi cöôøi
Ngöôøi ñaøn baø cuûa Cairo

Côn nöôùc löûa

Singapore thaát thuû
Noel Barber
Tuû saùch quaân söï Cassell
‘Toâi thuù nhaän raèng trong suy nghó cuûa toâi, toaøn boä moái ñe doïa
töø phía ngöôøi Nhaät tieàm aån moät söï maäp môø khoù ñoaùn ñònh… Maët
khaùc, neáu cuoäc xaâm löôïc cuûa ngöôøi Nhaät loâi keùo ñöôïc nöôùc Myõ
vaøo cuoäc, thì toâi cuõng haøi loøng chaáp nhaän.’
Winston S. Churchill, Ñaïi chieán theá giôùi laàn thöù hai
Caùc hình aûnh minh hoïa
Trung Töôùng A.E. Percival (Baûo taøng chieán tranh ñeá quoác)
Trung Töôùng H. Gordon Bennett (Baûo taøng chieán tranh ñeá quoác)
Marjorie Hudson (Catherine Bell chuïp)
Tim Hudson (Catherine Bell chuïp)
Töôùng quaân, Ngaøi Archibald Wavell thò saùt heä thoáng phoøng thuû
cuûa Singapore (Baûo taøng chieán tranh ñeá quoác)
Caùc nhaân vaät chuû choát töø Anh, UÙc, Trung Quoác, Thaùi Lan, Maõ Lai
vaø Ban chæ huy Vieãn ñoâng trong hoäi nghò dieãn ra taïi Singapore (Baûo
taøng chieán tranh ñeá quoác)
Caàu Elgin, Singapore (Paul Popper chuïp)
Haøng “vieän trôï” töø Hôïp chuûng quoác Hoa Kyø tôùi beán caûng
Singapore (Baûo taøng chieán tranh ñeá quoác)
“Doanh traïi daõ chieán” giöõa ñoàn ñieàn cao su (Baûo taøng chieán tranh
ñeá quoác)
Ngöôøi Maõ Lai cöùu thoaùt caùc coâng nhaân ôû Quaûng tröôøng Raffles
(Tôø Dieãn ñaøn Anh)
Nhöõng ngaøy cuoái cuøng taïi Singapore-cuoäc di taûn cuûa phuï nöõ vaø
treû em (Baûo taøng chieán tranh ñeá quoác)
Nhöõng ngoâi nhaø baûn xöù chæ coøn ñoáng hoang taøn aâm æ chaùy
sau khi caùc phi cô thaû bom cuûa Nhaät bay qua (Baûo taøng chieán tranh ñeá
quoác)
Töôùng quaân Percival treân ñöôøng giao noäp ‘phaùo ñaøi’ cuûa Anh cho
töôùng Nhaät Yamashita (Paul Popper chuïp)
Caùc tuø nhaân ngöôøi Anh trong tay ngöôøi Nhaät sau khi ñaàu haøng
(Paul Popperc chuïp)
 Daønh cho ‘Jamie’
Chæ coù duy nhaát moät James Kinross, tieáu thuyeát gia, treân ñôøi naøy
maø thoâi-nhôù laøm sao nhöõng thôøi khaéc haïnh phuùc chuùng toâi ñaõ
cuøng nhau chia seû vaø nhöõng khích leä anh aáy ñaõ daønh cho toâi.
Danh saùch caùc nhaân vaät chính
Caùc thöôøng daân
FREDDY RETZ, moät goùa phuï treû ngöôøi Myõ
PHILIP BLOOM, moät baùc syõ maø coâ ta ñaõ keát hoân trong thôøi kyø
vaây haõm
Ñöùc cha JACK BENNITT, Nhaø thôø Singapore
GEORGE HAMMONDS, moät nhaø baùo
KAREN, ngöôøi vôï coù nöûa doøng maùu Xieâm cuûa oâng ta
‘BUCK’ BUCKERIDGE, Ñoäi cöùu hoûa Singapore
LUCY, vôï oâng ta
LESLIE HOFFMAN, moät nhaø baùo
TIM HUDSON, coâng ty TNHH Cao su Dunlop, vaø laø chæ huy cuûa Sö
ñoaøn phoøng khoâng (ARP)
MARJORIE, vôï oâng ta
Myõ Linh, vuù em trong gia ñình Hudson
‘WEE-WEE’, moät giaùm saùt vieân ARP ngöôøi Hoa laøm cuøng vôùi
Hudson
JIMMY GLOVER, giaùm ñoác quaûn lyù cuûa tôø Dieãn ñaøn Maõ Lai (Malaya
Tribune)
JULIENNE, ngöôøi vôï Phaùp cuûa oâng ta
M. C. HAY, Thanh tra Moû
MARJORIE, vôï oâng ta
Baùc syõ CICELY WILIAMS, moät baùc syõ ngöôøi Anh
Phía chính quyeàn
Ngaøi SHENTON THOMAS, Thoáng ñoác
Phu nhaân THOMAS, vôï oâng ta
STANLEY JONES, Thö kyù Chính quyeàn Thuoäc ñòa
ROB SCOTT, moät thaønh vieân cuûa Hoäi ñoàng Chieán söï
A. H. DICKINSON, Chaùnh thanh tra Caûnh saùt
Ngaøi ALFRED DUFF COOPER, phaùi vieân ñaëc bieät cuûa Churchill
Ñaïi taù R. L. NUNN, Tröôûng Ban coâng trình coâng coäng
HUGH FRASER, Quyeàn Thö kyù Chính quyeàn thuoäc ñòa
Phía quaân ñoäi
Thoáng cheá tröôûng khoâng quaân, Ngaøi ROBERT BROOKE-POPHAM,
Toång tö leänh quaân Vieãn Ñoâng
Töôùng quaân, Ngaøi ARCHIBALD WAVELL, Toång tö leänh, Chæ huy lieân
quaân ABDA (Hoa Kyø, Anh, Haø Lan, UÙc)
Thieáu töôùng Haûi quaân E. J. SPOONER, Só quan haûi quaân caáp cao
Trung töôùng A. E. PERCIVAL, Toång Chæ huy, ôû Maõ Lai
Phoù thoáng cheá Khoâng quaân C. W. H. PULFORD, Só quan caáp cao cuûa
RAF
Thieáu töôùng IVAN SIMSON, Chæ huy tröôûng Löïc löôïng Coâng binh vaø
Toång chæ huy löïc löôïng Daân phoøng
Trung töôùng H. GORDON BENNETT, Toång Chæ huy toaøn boä quaân UÙc
Phía quaân ñòch
Töôùng TOMOYUKI YAMASHITA, Toång tö leänh toaøn boä caùc löïc löôïng
vuõ trang Nhaät ôû Maõ Lai
Ñaïi taù MASANOBU TSUJI, Tröôûng Ban tham möu Keá hoaïch ôû Maõ Lai
Lôøi caûm ôn
Lôøi caûm ôn saâu saéc cuûa toâi xin göûi tôùi raát nhieàu ngöôøi ñaõ giuùp
cho cuoán saùch naøy coù theå ra maét: Phu nhaân Thomas, quaû phuï cuûa
Ngaøi Shenton Thomas, Thoáng ñoác trong thôøi gian cuoäc chieán noå ra, ñaõ
thu xeáp oån thoûa vôùi leänh caám cuûa chính phuû ñeå caùc trang vieát rieâng
vaø trích luïc nhaät kyù chöa ñöôïc xuaát baûn cuûa choàng baø laàn ñaàu tieân
ñöôïc ñöa ra coâng khai. Thieáu töôùng Ivan Simson, Chæ huy tröôûng Löïc
löôïng Coâng binh vaø Toång Chæ huy löïc löôïng daân phoøng ôû Singapore
vaøo naêm 1942, ñaõ cho pheùp toâi tieáp caän caùc ghi cheùp daøi, chi tieát,
chöa ñöôïc xuaát baûn cuûa oâng. OÂng cuõng ñaõ daønh cho toâi raát nhieàu
thôøi giôø quyù baùu. OÂng A. H. Dickinson, Chaùnh thanh tra Caûnh saùt, ñaõ
cho toâi möôïn caùc ghi cheùp cuûa löïc löôïng caûnh saùt, caùc giaáy tôø, thö
töø vaø daønh cho toâi nhieàu thôøi gian. Ngaøi Robert Scott, Phuï traùch Ban
Vieãn Ñoâng trong Boä thoâng tin, vaø laø moät thaønh vieân cuûa Hoäi ñoàng
Chieán söï ôû Singapore, ñaõ cho pheùp toâi söû duïng caùc ghi cheùp chöa
ñöôïc xuaát baûn cuûa oâng, cuõng nhö ñaõ daønh nhieàu thôøi gian ñeå ñoïc
baûn thaûo cho toâi. OÂng Hugh Bryson, Thö kyù Lieân hieäp Anh ôû Maõ Lai,
ñaõ chòu traùch nhieäm tröïc tieáp chæ daãn toâi tieáp caän caùc tuû löu tröõ
taøi lieäu ñaëc bieät, coù chöùa caùc thoâng tin voâ giaù veà caùc khía caïnh
rieâng cuûa cuoäc chieán, cuûa caùc taùc giaû töø doanh nhaân cho tôùi vò
Quyeàn Thö kyù Chính phuû thuoäc ñòa. Raát nhieàu trong soá chuùng ñöôïc ghi
laïi trong nhöõng thaùng ñaàu tieân bò giam caàm, ñöôïc caát giaáu khoûi söï
kieåm soaùt cuûa ngöôøi Nhaät, vaø khoù coøn nhìn thaáy aùnh saùng ban
ngaøy keå töø ñoù.
Toâi cuõng mang ôn Baùc syõ W. McGregor Watt, giaùm ñoác Cuïc chaêm
soùc Y teá daân sinh taïi Singapore trong suoát thôøi gian cuoäc chieán, ngöôøi
ñaõ chænh lyù caùc ñoaïn coù noùi tôùi caùc y taù-thöôøng daân; vaø OÂng
James Leasor, ngöôøi ñaõ cho toâi tieáp caän caùc baêng ghi veà Töôùng Percival
ngay tröôùc khi Töôùng quaân maát.
Toâi cuõng mang ôn nhöõng ngöôøi sau (theo thöù töï baûng chöõ caùi),
nhöõng ngöôøi ñaõ cho toâi möôïn nhaät kyù hay caùc ghi cheùp cuûa hoï vaøo
thôøi gian treân: Ñöùc Cha A. J. Bennitt; Baø Freddy Bloom; OÂng baø B. C. J.
Buckeridge; OÂng baø ‘Tim’ Hudson; OÂng baø M. C. Hay; OÂng George
Hammonds; OÂng Leslie Hoffman; OÂng C. T. Kitching (vì ñaõ cho möôïn caùc
cuoán nhaät kyù cuûa ngöôøi cha quaù coá cuûa oâng); OÂng ‘Willie’ Watt; Baùc
syõ Cicely Williams.
OÂng L. Newsom Davis, ngöôøi laøm vieäc thaân caän vôùi ngaøi Thoáng
ñoác ñaõ quaù coá, vaø OÂng C. W. Dawson, Boä tröôûng Boä Quoác phoøng
vaøo thôøi gian ñoù, caû hai ñaõ giuùp ñôõ toâi moät caùch taän taâm vaø ñöa
ra nhieàu lôøi gôïi yù voâ giaù sau khi ñoïc baûn thaûo, duø vaäy toâi vaãn phaûi
noùi roõ raèng caùc yù kieán ñöôïc toâi ñöa ra khoâng nhaát thieát phaûi ñoàng
quan ñieåm vôùi hoï, cuõng nhö vôùi raát nhieàu ngöôøi khaùc ñaõ ñoïc baûn
thaûo.
Toâi cuõng muoán göûi lôøi caûm ôn tôùi OÂng John J. Tawney, Giaùm ñoác
Döï aùn Hoà sô Thuoäc ñòa cuûa tröôøng Ñaïi hoïc Oxford, bôûi söï giuùp ñôõ
cuûa oâng; Quaûn lyù Thö vieän Rhodes House, Oxford, vì ñaõ tìm ra caùc taøi
lieäu quan troïng; ñoäi nguõ nhaân vieân cuûa Thö vieän London, bôûi nhieät
huyeát khoâng bieát meät moûi cuûa hoï, vaø cuoái cuøng laø, Donald Dinsley, vì
nhieàu thaùng kieân nhaãn oâng ñaõ boû ra ñeå giuùp toâi nghieân cöùu.
Danh saùch theo baûng chöõ caùi caùc saùch tra cöùu, bao goàm caû
nhöõng cuoán cuûa caùc taùc giaû vaø caùc nhaø xuaát baûn coù thieän chí ñaõ
cho pheùp toâi söû duïng caùc trích daãn, ñöôïc ghi ôû phaàn cuoái quyeån naøy.
Noel Barber
London vaø Singapore,
Thaùng 11 naêm 1965-thaùng 10 naêm 1967

Phaàn moät
Tröôùc
Chöông moät
Nhöõng ngaøy hoøa bình sau cuøng
 Chuû nhaät, ngaøy 7 thaùng 12 naêm 1941
Trong nhöõng ngaøy khoâng deã daøng gì dieãn ra tröôùc nhöõng thaäp kyû
yeân bình gaàn ñaây nhaát cuûa mình, khi caùch soáng thong dong ñaõ bò ñaûo
loän, chaúng coù thaønh phoá naøo treân theá giôùi gioáng nhö Singapore.
Cuøng vôùi söï buøng noå cuûa chieán tranh ôû chaâu AÂu, nhöõng leà thoùi
nhaøn nhaõ cuûa moät thaønh phoá phöông Ñoâng aåm öôùt, truø phuù qua
moät ñeâm ñaõ bieán thaønh moät cuoäc soáng quaù gaáp gaùp ñeán phi lyù.
Moät chaâu AÂu roái loaïn, moät chaâu Myõ taùi vuõ trang, khaån thieát ñoøi
hoûi nguyeân lieäu thoâ-trong khi Maõ Lai coù treân ba trieäu aây-cô1 ñaát ñang
troàng cao su, vaø saûn xuaát ra moät nöûa saûn löôïng thieác cuûa theá giôùi.
Ñoái vôùi caùc nhaø troàng troït cao su vaø khai thaùc thieác, thì chæ coù moät
ñieàu baän taâm laø toác ñoä choùng maët cuûa vieäc laáp ñaày caùc khoang
chöùa nhöõng con taøu vaän taûi ñang noân noùng xeáp haøng ôû caùc caàu
caûng trong Caûng Keppel.
Singapore laø taâm ñieåm ñoái vôùi neàn maäu dòch to lôùn, ngaøy moät
môû roäng naøy, vì laø moät cöûa ngoõ aåm öôùt, soâi suïc, ñoâng ñuùc, caùch
xích ñaïo coù 90 daëm veà phía baéc, maø ôû ñoù caùc xe gooøng laên baùnh
treân tuyeán ñöôøng saét ñôn nhaát cuõ kyõõ cuûa baùn ñaûo, mang theo haøng
hoùa laø muû cao su ñöôïc ngöôøi Ta-min laáy ra töø nhöõng ñoàn ñieàn cao su
vaéng veû caùch khoaûng 400 daëm veà phía baéc, gaàn bieân giôùi Xieâm, hay
laø quaëng thieác ñöôïc ngöôøi Hoa ñaøo leân töø nhöõng caùi moû nhö nhöõng
toå moái lôùn trong caùc khu röøng giaø vuøng trung taâm Maõ Lai. Tröôùc tieân,
tuyeán ñöôøng saét vöôn tôùi ñaûo-coù hình vieân kim cöông, ño ñöôïc 26 daëm
chieàu ngang, 14 daëm theo chieàu töø baéc xuoáng nam-naèm ôû muõi phía
nam cuûa Maõ Lai, ñöôïc noái vôùi ñaát lieàn baèng moät con ñöôøng ñaép qua
eo bieån heïp, Eo Johore. Töø ñaây, tuyeán ñöôøng saét raûi suoát hoøn ñaûo
xanh töôi cho tôùi khi keát thuùc ôû khu beán taøu cuûa caùi thaønh phoá lôùn
maø baûn thaân noù cuõng ñuû ngoån ngang roài. Khu beán taøu naèm ôû muõi
phía nam cuûa hoøn ñaûo, nhöng vì ñöôøng bao phía nam cuûa thaønh phoá
môû roäng boán daëm tieán veà phía bieån, neân coù choã thì lôûm chôûm, choã
thì laø moät toå hôïp xaáu xí goàm caùc beán taøu, kho haøng, nhöõng chieác
caàn truïc vaø caùc cung ñöôøng traùnh taøu.
Choã naøo cuõng thaáy bieån. Moãi con phoá cô hoà nhö ñeàu daãn ñeán
moät meùp nöôùc daøo daït soùng, tôùi nhöõng con taøu in hình treân ñöôøng
chaân trôøi ñoû röïc, ñeán nhöõng con taøu khaùch thaáp thoaùng treân nhöõng
vuõng taøu ngoaøi xa goùp maët cuøng vôùi nhöõng chieác thuyeàn tam baûn
nhoän nhòp, tôùi nhöõng chieác thuyeàn maønh coù buoàm raùp noái töø
nhöõng maûnh vaûi vuoâng maøu naâu ñaát, ñeán moät con taøu chôû haøng
ñaõ gæ seùt, meùo moù, giaø coãi ñang ñöôïc chaát haøng leân bôûi moät haøng
daøi caùc tay cu-li ñang haùt laáy nhòp taïo neân moät baêng chuyeàn baèng
con ngöôøi hoaït ñoäng khoâng ngöøng. Hoaëc giaû nhö caùc con phoá khoâng
daãn ra ñeán bieån, chuùng seõ daãn tôùi soâng Singapore, trung taâm cuûa
thuû phuû, uoán löôïn qua traùi tim cuûa thaønh phoá. Khoâng phaûi laø moät
con soâng lôùn maø laø moät con soâng soáng chung vôùi nhöõng chieác
thuyeàn tam baûn maø treân ñoù toaøn boä caùc gia ñình sinh ra, soáng, roài
cheát ñi; nhöõng chieác thuyeàn tam baûn ken gaàn nhau ñeán noãi ngöôøi ta
coù theå thaáy nhöõng ngöôøi Hoa lanh lôïi soáng treân ñoù xem chuùng nhö
nhöõng vieân ñaù laùt ñöôøng ñi, böôùc ñi treân maët nöôùc maø khoâng heà bò
öôùt laáy moät goùt chaân.
Xuoâi theo khu beán taøu vaø con soâng-roài caû nhöõng con phoá chaèng
chòt xung quanh-moät muøi maïnh meõ xoäc thaúng vaøo loã muõi; muøi cuûa
vuøng nhieät ñôùi, laø toång hôïp cuûa muøi coáng raõnh, buøn laày, cuûa caù
khoâ vaø caùi muøi noåi troäi cuûa caùc gia vò thôm löøng naèm ñôïi ñöôïc dôõ
ra khoûi caùc ghe thuyeàn chaïy leân phía baéc töø ñaûo Bali, Java vaø caùc
ñaûo troàng caây gia vò. Cuõng laï, noù khoâng---deã chòu; nhöng chæ ngöûi
1
1 acre=1 maãu Anh=0,4 heùc ta (ND).
moät laàn thì chaúng theå naøo queân ñöôïc. Vôùi moät ngöôøi ôû ñoàn ñieàn
hay thôï moû töø noäi ñòa ñeán ñeå nghæ cuoái tuaàn trong thaønh phoá,
luoàng khoâng khí ñaàu tieân naøy cuõng ñuû cho anh ta bieát raèng mình ñaõ
tôùi nôi, hieån nhieân nhö caùi bieán ñeà chöõ thaät lôùn cuûa ga taøu Singapore
vaäy. Ñoù laø muøi cuûa Singapore-muøi cuûa moät thaønh phoá lyù thuù, vôùi
ñuû caùc thöù tieáng ñöôïc xaây döïng treân ñaàm laày, nôi maø hôi noùng vaø
ñoä aåm chuïp xuoáng ngaøy qua ngaøy nhö moät taám meàn; nôi maø nöûa
trieäu ngöôøi Maõ Lai, Trung Quoác vaø ngöôøi AÁn chen laán nhau treân nhöõng
con phoá chaät choäi, loøe loeït trong khi nhöõng tuan1 ngöôøi AÂu phoùng qua
trong xe hôi.
Ñoù laø moät thaønh phoá cuûa nhöõng töông phaûn thaùi quaù. ÔÛ khu
ngöôøi Hoa, taát caû caùc gia ñình duøng böõa tröa baèng ñuõa ôû ngay veä
ñöôøng. Nhöõng con vòt queát daàu boùng nhoaùng gaày ñeùt, coå chim, vaây
caù maäp treo ôûø nhöõng cöûa hieäu chæ nhænh hôn nhöõng caùi hoác treân
nhöõng böùc töôøng. Nhöõng tay baùn rong ngöôøi Hoa rao to nhöõng moùn
haøng cuûa mình, böôùc ñi vôùi ñoâi quang naëng ñöïng thöùc aên treo treân hai
ñaàu ñoøn gaùnh baèng tre tróu xuoáng treân ñoâi vai xöông xaåu. Treân moïi
con phoá saëc sôõ naøy, ñoà phôi phoùng ñuû maøu saéc vaét treân nhöõng caùi
saøo thoø ra nhö nhöõng laù côø töø caùc oâ cöûa soå cuûa nhöõng toøa nhaø
cao vaø moûng manh. Ñaëc seät Trung Quoác. Caùch moät vaøi khu phoá
nhöõng caùi saøo phôi bieán maát. Tieáng oàn aøo vaø söï hoái haû döôøng nhö
thuoäc veà moät theá giôùi khaùc, treân nhöõng con phoá toaøn laø nhöõng
ngöôøi AÁn chaäm chaïp, ñaøn oâng maëc aùo ñuoâi toâm coù vaït, coøn phuï
nöõ thì trong nhöõng boä sa-ri saëc sôõ. Söï hoái haû cuoàng nhieät cuûa cuoäc
soáng ngöôøi Hoa khoâng toàn taïi ôû ñaây. Nhöõng ngöôøi ñaøn oâng ngoài
xoåm hoaëc böôùc ñi töø toán, gaàn nhö laø löôøi nhaùc, thöôøng thì chaép tay
laïi vôùi nhau; nhöõng ngöôøi phuï nöõ cuoác boä nhaøn taûn cuøng vôùi nhöõng
ñöùa con aên maëc chaûi chuoát cuûa hoï. Væa heø naøo cuõng ñeàu bò boâi
baån bôûi nhöõng veát maøu ñoû choeùt cuûa baõ traàu ñöôïc nhoå ra moät
caùch thieän ngheä bôûi nhöõng ngöôøi nhai traàu boûm beûm khoâng döùt
mieäng. Muøi ôû ñaây ñoåi khaùc haún-chuyeån sang muøi tieâu vaø caø-ri vaø
cuûa traùi caây nhieät ñôùi. ÔÛ choã goùc quaønh, con ñöôøng bieán thaønh
moät caùi chôï kieåu AÁn, nhan nhaûn nhöõng ngöôøi ñi chôï ñöùng tröôùc caùc
quaày traùi caây traøn xuoáng caû loøng ñöôøng-naøo xoaøi, ñu ñuû, traùi sao,
vaûi, böôûi, ôùt.
Ngay caû neáu nhö khoâng coù ñieåm keát thuùc cuûa maøu saéc vaø söï
ñan xen loän xoän cuûa caùc caên nhaø moûng manh nhöng tuï taäp laïi ñoâng
ñuùc, thì caùc khu vöïc haønh chính vaø khu vöïc buoân baùn cuõng ñaõ khaùc
nhau hoaøn toaøn roài, vôùi khoâng gian vaø söï ngaên naép traät töï cuûa moät
thaønh phoá thuoäc ñòa ñieån hình. Caùc con phoá heïp ñöôïc thay theá bôûi
caùc ñaïi loä roäng raõi, saïch seõ tinh töôm vôùi nhöõng bôø coû ñöôïc caét tæa
goïn gaøng vaø caùc luoáng hoa ñaày cuoán huùt, hay troàng nhöõng caùi caây
laï luøng ñoû röïc nhö löûa hoaëc caây hoa ñaïi. Caûnh saùt giao thoâng ôû moïi
goùc phoá vaãn ñeo nhöõng caùi ‘caùnh’ baèng roå raù coät qua löng, nhôø theá
hoï khoâng caàn phaûi vung vaåy caùnh tay trong caùi noùng trieàn mieân, maø
vaãn coù theå nhaøn nhaõ xoay goùt chaân ñeå ñieàu khieån doøng xe coä. Caùi
choùp maûnh deû cuûa Nhaø thôø Thaùnh Andrews vöôn leân khoûi maøu xanh
cuûa caây coái, gaàn caùi maùi voøm cuûa Toøa aùn Toái cao, cuøng khu vaên
phoøng haønh chính phoâ tröông, teû ngaét nhöng thanh nhaõ, traéng tinh, saïch
seõ vaø moät chuùt gì ñoù ñe doïa, tuï hoïp laïi vôùi nhau nhö theå ñeå ñaûm
baûo veà maët an ninh. Khaùch saïn Raffles naèm ôû moät loâ ñaát caùch xa
nhìn ra bieán, coøn con ñöôøng thì voøng veøo doïc theo khu beán taøu, ñi qua
khu lieân hôïp xanh töôi cuûa Caâu laïc boä Cric-keâ, vôùi nhöõng coïc goân
boùng ñaù vaø cric-keâ, caùc saân quaàn vôït vaø caùc baõi chôi baâu-ling.
1
Töø daønh ñeå goïi oâng chuû da traéng moät caùch toân kính cuûa ngöôøi Maõ
Lai baûn xöù (ND).
 Noùi ñeán Singapore ‘traéng’ laø noùi veà moät thaønh phoá choã naøo
cuõng töôi ñeïp. Khoâng chæ coù bieån caû vaãy goïi ôû moãi goùc ñaûo, khaép
nôi ñeàu ñöôïc chaùm bôûi maøu xanh-caùc saân theå thao, saân golf, coâng
vieân, nhöõng khu vöôøn naèm xen giöõa caùc con phoá thaúng taép höôùng ra
ngoaïi thaønh tôùi caùc khu laøng treân ñaûo, nôi nhöõng ngöôøi Maõ Lai hieàn
laønh soáng ôû rìa caùc khu ñaát troàng döøa hoaëc cao su, hay ôû caïnh nhöõng
baõi caùt vôùi caùc duïng cuï chaøi löôùi cuûa hoï. Cô hoà nhö nhöõng ngöôøi
troàng troït tieân phong ñaõ (vôùi taát caû khieám khuyeát cuûa hoï) coá gaéng
döïng leân baûn sao naøo ñoù gioáng y nhö thaät caùi cuoäc soáng hoï ñaõ boû
laïi ôû Anh, laø moät chuùt gì ñoù ñeå buø laïi caùi khí haäu noùng aåm maø
khoâng ai coù theå thoaùt khoûi naøy. Vaø noùi gì thì noùi, hoï ñaõ thaønh coâng.
Nhöõng ngöôøi ñaøn oâng ñaãm moà hoâi vaø caùu kænh, theo nhöõng quy
ñònh cöùng nhaéc cuûa chính quyeàn thuoäc ñòa, buoäc phaûi maëc nhöõng boä
ñoà traéng vaûi meàm, aùo coù coå vaø thaét nô ñoái vôùi trang phuïc vaên
phoøng, aùo jaêc-ket cho böõa chính hoaëc leã phuïc ngaén maøu traéng (coøn
ñöôïc goïi laø ‘tuû laïnh haïng beùt’) vaøo caùc buoåi toái, daãu vaäy ai ai cuõng
yeâu meán thaønh phoá naøy vôùi caùi veû phieâu löu, tieáng oàn, muøi vò,
cuoäc soáng nhaøn nhaõ-vaø caû caùi khaû naêng taïo ra vaän may cuûa noù.
Nhö moät traïm gaùc nhaân taïo noåi leân treân vuøng nöôùc heïp giöõa Bieån
Trung Hoa vaø AÁn Ñoä Döông-vaø do ñoù chaén giöõa ñoâng vaø taây, giöõa
chaâu AÙ vaø chaâu AÂu-Singapore trong nhöõng ngaøy thaùng voâ lo aáy thaät
haáp daãn khoâng gì cöôõng noåi.
Vôùi söùc soáng môùi, vôùi tieàn baïc thöøa möùa, neàn giao thöông môùi
ñaõ phaùt ñaït nhanh choùng. Nhöõng gaõ keùo xe tay, gaøy nhö boä xöông,
moãi ngöôøi vaét moät caùi khaên baån quanh caùi coå caêng thaúng, noåi caû
gaân leân, laéc lö chaïy ñi treân Ñöôøng Orchard chôû haønh khaùch tôùi caùc
con chôï cuûa ngöôøi AÙ. Nhöõng chieác taxi Ford nhoû maøu vaøng coâng suaát
taùm maõ löïc rì rì phoùng qua hoï, thaû xuoáng nhöõng ngöôøi ñaøn oâng vaø
ñaøn baø ôû khu Baùch hoùa Ñoâng laïnh, moät toøa nhaø ñoà soä maøu traéng
baùn ñuû moïi thöù töø baùnh myø ‘Phaùp’ môùi ra loø moãi saùng cho tôùi
nhöõng con haøu soáng treân ñaù cuûa UÙc ñöôïc chôû ñeán baèng maùy bay
haøng ngaøy; tieáp tuïc raûo böôùc laø tôùi nhöõng haøng noái haøng ñoà hoäp
aâm thaàm gôïi nhôù ñeán nöôùc Anh; xuùc xích, ñaäu saáy, moùn haàm Ai-xô-
len, vaø cho boïn treû con laø kem chaát löôïng cao cuûa Anh ñaûm baûo laø ‘an
toaøn’.
Traùi tim thaønh phoá laø quaûng tröôøng Raffles vaø taïi ñaây, hoaëc taïi
Ñöôøng Battery ngay beân caïnh, baïn coù theå mua nhöõng cuoán saùch môùi
nhaát ôû hieäu Kelly&Walsh, ‘laøm maët’ kieåu Elizabeth Arden (raát thònh
haønh vôùi caùc baø ngöôøi AÙ) taïi cöûa haøng caùc döôïc syõ nhaø Maynards,
hoaëc neáu thaáy chaùn, ta coù theå ñôïi baïn beø trong caùi nhaø haøng môùi,
coù ñieàu hoøa nhieät ñoä cuûa Robinson.
Ai cuõng bieát caùi teân Robinson, coù moät toøa nhaø lôùn môùi xaây, noåi
baät treân quaûng tröôøng Raffles. Robinson baùn töø thuoác aspirin trong loï taïi
quaày, nhöng cuõng coù theå chuyeån moät maùy caét coû baèng ñoäng cô tôùi
cho moät ngöôøi troàng troït ôû gaàn saùt bieân giôùi Xieâm. ‘Toâi seõ gaëp anh
ôû Robinson uoáng caø pheâ nheù’ laø moät caâu maø ai cuõng hieåu. Noùi
ngaén goïn, ñoù laø moät ñòa ñieåm noåi tieáng.
Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñaøn oâng da traéng, cuoäc soáng bao goàm
nhöõng hoaït ñoäng ñeàu ñaën dieãn ra vôùi nhòp ñoä nheï nhaøng. Khoâng ai
coù theå khaån tröông cho ñöôïc trong moät ñaát nöôùc maø nhieät ñoä luoân
giöõ ôû möùc chín möôi maáy ñoä F haàu nhö caû naêm. Ngaøy laøm vieäc baét
ñaàu sôùm, keát thuùc vaøo khoaûng naêm giôø chieàu. Coù caùc moân theå
thao taïi caùc caâu laïc boä dieãn ra tröôùc khi maët trôøi laën, khoaûng 6 giôø
röôõi, vaøo moïi ngaøy trong naêm. Sau ñoù, ñaøn oâng seõ veà nhaø, ñi qua
Nhaø Chính phuû toïa laïc treân khoaûnh ñaát roäng haøng traêm maãu Anh,
keùo daøi ñeán moät caên nhaø goã lôùn kieåu coå ôû ngoaïi oâ; khoâng phaûi
khoe khoang, lôùn ñeán noãi coù ñuû choã cho khoâng khí noùng luaân chuyeån,
vaø ñöôïc bao boïc bôûi moät haøng raøo vôùi caùc tuùp leàu baèng laù döøa
nöôùc thaáp thoaùng, nhöõng caây döøa, nhöõng ñaùm laù chuoái xanh baûn
roäng, taát caû ñem ñeán aán töôïng veà moät khu röøng trong noäi ñòa, khaùc
xa vôùi baát kyø thaønh phoá naøo. Moät trong nhöõng ñieàu thu huùt laï
thöôøng cuûa Singapore trong nhöõng ngaøy naøy laø thaønh phoá khoâng bao
giôø coù veû nhö laán löôùt vuøng ngoaïi oâ. Taùn röøng aåm öôùt döôøng nhö
bao phuû gaàn heát thaønh phoá, vaø vaøo ban ñeâm, tieáng nhöõng con eãnh
öông trong nhöõng ñaàm laày ñöôùc coù theå laøm cho ngöôøi ta thöùc giaác.
Thaäm chí treân ñöôøng Bukit Timah, nôi coù con keânh chaûy ra bieån, baïn coù
theå haùi ñöôïc nhöõng nhaønh phong lan ôû rìa ñöôøng. ÔÛ Caâu laïc boä
Ñöôøng Laâm1, moät con khæ ñaëc bieät vöøa chaïy vöøa nhaûy caãng leân
beân ngoaøi nhöõng caùi saân quaàn vôït trong khi caùc thaønh vieân ñöùng
choã maùi hieân thaønh kính thöôûng thöùc stengah2 hay röôïu gin Singapore
cuûa hoï sau moät ngaøy laøm vieäc.
Tieàn baïc thì doài daøo, nhöng-töø laâu tröôùc khi thònh haønh theû tín
duïng-cuõng khoâng ai mang theo tyù tieàn maët naøo, vôùi heä thoáng ‘giaáy
bieân nhaän’, moïi ngöôøi kyù chi traû cho baát cöù thöù gì töø hoäp thuoác laù
cho tôùi chieác xe hôi môùi. Trong caên nhaø maø moät ngöôøi ñaøn oâng sôû
höõu, cuoäc soáng haøng ngaøy ñöôïc chaêm lo bôûi moät ñoäi nguõ caùc caäu
trai vaø caùc vuù em ngöôøi Hoa, vì vaäy maø sau khi ñaùnh quaàn vôït hoaëc
laøm döï bò ‘tình nguyeän’ taïi Caâu laïc boä Cric-keâ, thaät deã daøng goïi ñieän
veà nhaø vaø leänh chuaån bò böõa toái cho moät taù nhöõng ngöôøi baïn, bieát
chaéc raèng moïi thöù seõ saün saøng trong voøng moät giôø, vaø neáu khoâng
coù ñuû ñóa baøy moùn thì hoï seõ ñi möôïn töø nhöõng caäu trai haøng xoùm.
(Caùc thöïc khaùch thöôøng nhaän ra mình ñang aên baèng chính dao dóa nhaø
mình khi ñöôïc môøi tôùi döï böõa.)
Röôïu whisky, röôïu gin, thuoác laù giaù reû vì khoâng bò ñaùnh thueá. Daâu
taây vaø nhöõng ñoùa hoàng töôi ñöôïc ñöa tôùi haøng ngaøy töø nhöõng khu
ñoài Cao nguyeân Cameron ôû noäi ñòa, caù hoài töôi vaø caù hoài hun khoùi thì
ñeán töø UÙc. Trong nhöõng thaùng ngaøy haïnh phuùc ñoù, Singapore laø nôi
cuoái cuøng coøn soùt laïi maø ngaøy hoâm qua vaãn nguû queân trong loøng
theá giôùi cuûa ngaøy mai.
Vaø ñieàu naøy ñaëc bieät ñuùng, bôûi vì ñaøn oâng da traéng, caùc tuan,
khoâng chæ soáng moät cuoäc soáng vuøng nhieät ñôùi vôùi nhöõng thöù thieát
thöïc ñöôïc saûn xuaát ra nhieàu hôn so vôùi tieän nghi thoâng thöôøng, maø
coøn bò che maét bôûi nieàm tin hoang ñöôøng vaøo caùi vò theá vöõng chaéc
tuyeät ñoái. Ñoù khoâng phaûi laø thieån caän, cuõng khoâng phaûi laø töï maõn.
Coøn hôn theá nöõa; ñoù laø moät nieàm tin tuyeät ñoái, ñöôïc cuûng coá moät
caùch trieät ñeå bôûi thoùi gia tröôûng, thaäm chí sau söï kieän Munich, ngay
caû sau thaùng chín naêm 1939, raèng chaúng coù gì-khoâng coù gì treân traùi
ñaát naøy-coù theå laøm xaùo troän söï bình yeân nôi ‘haäu phöông neàn daân
chuû’ cuûa Anh quoác. Moät ngöôøi meï coù theå göûi nhöõng ñöùa con trai cuûa
mình ñi chieán ñaáu ôû chaâu AÂu, chuùng coù theå hy sinh trong cuoäc chieán
xa xoâi ñoù vôùi nöôùc Ñöùc, nhöng trong khi ñoù, cuoäc soáng vaãn tieáp dieãn
ôû Singapore nhö ñaõ töøng dieãn ra keå töø khi Raffles giaønh ñöôïc hoøn ñaûo
kyø dieäu naøy ngay döôùi muõi ngöôøi Ñöùc naêm 1819 ñeå, nhö oâng ta
tuyeân boá, ‘ñaûm baûo cho ngöôøi Anh giöõ vöõng öu theá haøng haûi cuûa
mình ôû caùc vuøng bieån phía Ñoâng’.
Dó nhieân, ngöôøi Nhaät ñang coù ñoäng thaùi noân noùng, nhöng sau roát
coù daáu hieäu cho thaáy vaãn yeân oån maø ai ai cuõng roõ-vaø daáu hieäu ñoù
laø khoâng theå choái caõi ñöôïc. Chieán haïm Hoaøng töû xöù Wales vaø chieán
haïm Ñaåy lui ñaõ nhanh choùng tieán veà caên cöù haûi quaân huøng maïnh
1
Tanglin trong nguyeân baûn (ND).
2
Thöù nöôùc uoáng pha töø whisky vaø soâ-ña, baét nguoàn töø tieáng Maõ Lai:
‘se tengah’, nghóa laø ‘moät nöûa’ (ND).
cuûa ñeá cheá (duø khoâng coù ñoäi hoä toáng cho taøu chuyeân chôû). Maùy
bay cuûa R.A.F1 thì veø veø ngay treân ñaàu. Vaø treân khaép beà daøi vaø beà
roäng cuûa baùn ñaûo vaø hoøn ñaûo, haøng ñoaøn ngöôøi ñaõ ñöùng leân trang
bò vuõ khí, haøng ngaøn haøng ngaøn ñaøn oâng, taát caû ñeàu soâi suïc chieán
ñaáu, vaø chæ thaáy böïc töùc laø vì hoï tin raèng seõ chaúng coù traän chieán
naøo caû.
Ngöôøi ta ñaõ chuaån bò cho tình huoáng xaáu nhaát, dó nhieân-‘chæ trong
tröôøng hôïp noù xaûy ra’, vì tuy ôû xa, Singapore vaãn laø moät phaàn cuûa
moät nöôùc Anh ñang laâm chieán. Caùc y taù tình nguyeän, nhöõng ngöôøi lính
phoøng khoâng, lính cöùu hoûa döï bò, daân phoøng tình nguyeän taïi choã ñöôïc
huaán luyeän haøng thaùng trôøi. Coù thöïc haønh nguïy trang vaø caùc khoùa
huaán luyeän baêng boù veát thöông. Ñaøn oâng vaø phuï nöõ ñeàu tình
nguyeän hieán maùu. Löông thöïc thöïc phaåm duøng cho saùu thaùng ñaõ ñöôïc
döï tröõ, thuoác men ñuû cung caáp trong hai naêm. Taát caû ñöôïc thöïc hieän
vôùi moät yù nguyeän, duø coù luùc thaät khoù nhaän ra ñoù khoâng chæ laø
moät nieàm tin quan troïng hoùa vaán ñeà khoâng coù thöïc, vì coù quaù ít caùc
daáu hieäu sôû thò ñöôïc veà cuoäc chieán saép xaûy ñeán. Khoâng ai coù theå
rôi vaøo moät traïng thaùi lo aâu khi chaúng thaáy maáy choã truù aån treân
ñöôøng phoá. Maëc cho cuoäc chieán dieãn ra treân khaép chaâu AÂu, thì ôû
ñaây haàu nhö chaúng coù luùc naøo thieáu thoán. Caùc caâu laïc boä vaø caùc
khaùch saïn phaân phoái ñoà uoáng khoâng haïn cheá. Coù khieâu vuõ moãi toái,
ñi bôi vaøo moãi Chuû nhaät, ôû Caâu laïc boä Ñöôøng Laâm hoaëc Caâu laïc boä
Bôi loäi, hay treân caùc baõi bieån ñoái dieän Johore, keùo daøi quanh Eo bieån
chöa tôùi moät daëm-moät bôø bieån caàn ñöôïc phoøng thuû, nhöng cho ñeán
luùc ñoù chöa coù laáy moät voïng gaùc hay haøng raøo daây theùp gai naøo.
Thaät ra, ngöôøi ta coù theå thaáy moät soá löôïng lôùn quaân lính, nhöng vôùi
nhöõng ngöôøi daân thöôøng, coù veû nhö hoï chaúng caûm thaáy maûy may
hieåm nguy naøo. Caùc syõ quan vaän vaøo nhöõng trang phuïc maøu xanh ñeïp
nhaát cuûa hoï cho böõa toái; nhöõng ‘lính thöôøng’ thì ñi nhaûy, söu taàm ñoà
löu nieäm, hoaëc xeáp haøng trong hieäu cuûa OÂng Mimatsu, nhieáp aûnh gia
ngöôøi Nhaät, ôû phía sau Khaùch saïn Raffles, ñang haùo höùc môøi chaøo chuïp
nhöõng taám aûnh haï giaù theo nhoùm ñeå göûi veà nhaø cho vôï hoaëc ngöôøi
yeâu. Ñoái vôùi nhöõng thöôøng daân ngöôøi AÂu, ngöôøi ta cöù gioáng nhö laø
ñang soáng ôû moät thò traán ñoàn truù lôùn trong thôøi gian ñieàu ñoäng thôøi
bình vaäy.
Caùi loái soáng naøy lan khaép Maõ Lai. Noù taùc ñoäng tôùi khoâng chæ
18.000 ngöôøi AÂu-moät nöûa soá hoï laø phuï nöõ vaø treû em-ôû Maõ Lai, maø
caû nhöõng ngöôøi AÙ baét kòp ‘côn soát giaøu coù’ nöõa. Vôùi daân soá ña
ngoân ngöõ goàm 2.000.000 ngöôøi Maõ Lai, nhieàu gaàn baèng soá ngöôøi Hoa-
nhöõng ngöôøi chuyeân taâm vaøo buoân baùn, nhieàu ngöôøi vaøo thôøi gian
ñoù khoâng coù xuaát thaân thöïc söï töø ñaát nöôùc naøy-vaø 1.000.000 ngöôøi
AÁn vaø Tamil, laøm vieäc treân nhöõng ñoàn ñieàn cao su vaø trong ngaønh
ñöôøng saét, coäng vôùi ngöôøi Myõ, AÛ-raäp, Java, Mieán Ñieän. Maõ Lai thu
nhaän taát caû boïn hoï moät caùch deã daõi. Nhöng vôùi hoï, chieán tranh
khoâng chæ laø khoâng theå xaûy ra, noù coøn laø moät söï kieän maø thaäm
chí hoï coøn khoâng hieåu laø gì nöõa. Nöôùc Anh chöa bao giôø xaâm chieám
Maõ Lai, noù ñaõ tieán haønh mua chuoäc ngay töø nhöõng böôùc chaân ñaàu
tieân-vaø trong hôn moät theá kyû ñaõ truyeàn baù cho Maõ Lai moät-thôøi-
hieáu-chieán caùi ngheä thuaät cuûa hoøa bình. Chieán tranh ñoái vôùi daân
chuùng Maõ Lai laø moät söï vieäc hoaøn toaøn khoù hieåu, vì chöa töøng coù
moät nhaø laõnh ñaïo quaân phieät, khoâng quaân ñoäi chieám ñoùng (chæ coù
moät ñôn vò ñoàn truù nhoû ôû Singapore) vaø caû ñaát nöôùc ñöôïc ‘cai trò’
bôûi moät löïc löôïng caûnh saùt maø quaân soá chæ ít hôn 200 só quan ngöôøi
Anh.

1
Löïc löôïng khoâng quaân Hoaøng gia
 Vaø chæ ñeå chaéc chaén gaáp ñoâi raèng seõ khoâng ai phaûi thaáy sôï
haõi, nhöõng ngöôøi ñöùng ñaàu löïc löôïng caûnh saùt vaø quaân ñoäi nhaéc ñi
nhaéc laïi haøng ngaøy-vaø vôùi cuøng ñoä quaû quyeát theå hieän bôûi vieân
Chöôûng quaûn sau söï kieän Munich-raèng seõ khoâng coù chieán tranh vôùi
Nhaät Baûn. Taát caû chæ laø mô hoà. Vaø thaäm chí thaät laø khoù queân ñi
raèng, saùng hoâm sau coøn coù cao su ñeå laáy muû, thieác ñeå khai thaùc,
caùc con taøu ñeå chaát haøng-vaø tieàn baïc ñeå kieám.
Ñaáy laø Singapore vaøo ngaøy 7 thaùng 12 naêm 1941. Khoâng nghi ngôø
gì nöõa, ñoái vôùi nhöõng ngöôøi sinh soáng ôû ñaây, noù laø moät thaønh phoá
ôû rìa thieân ñöôøng; vaø cuõng khoâng coù gì ñaùng ngaïc nhieân laø vôùi
nhöõng aùnh maét laáp laùnh cuûa mình, hoï khoâng theå naøo nhaän ra raèng
thaønh phoá ñang treân bôø vöïc chieán tranh.
Vaøo saùng Chuû nhaät ñoù, Jimmy Glover, giaùm ñoác ñieàu haønh vaø
nhaø bieân taäp saéc saûo, sinh ra ôû Yorkshire, cuûa tôø Dieãn ñaøn Maõ Lai,
ñang ñöùng treân ban coâng Dulverton, caên nhaø cuûa oâng ta ôû Coâng vieân
Haø Lan ngoaïi vi thaønh phoá, thì ñieän thoaïi cuûa oâng ta reo leân. Glover
laøm vieäc theo cung caùch luoân daãn ñaàu cuûa mình trong suoát möôøi laêm
naêm ôû Maõ Lai. ÔÛ ñoä tuoåi boán möôi cuûa mình, oâng ta laø ngöôøi maø,
thoâng qua tôø Dieãn ñaøn, ñaõ beânh vöïc cho coâng aên vieäc laøm cuûa
ngöôøi Hoa, vaø oâng ta laø ngöôøi chaúng sôï kieåm duyeät. Tuy nhieân, oâng
cuõng thaáy lo sôï cho töông lai, nhö soá baùo ngaøy Chuû nhaät tôø baùo cuûa
oâng ta chæ ra, roõ raøng laø aûm ñaïm, in ngay treân trang nhaát caùi tít ñaùng
lo ngaïi ’27 taøu vaän taûi quaân duïng cuûa Nhaät ñaõ nhaém tôùi Muõi
Campuchia’. Muõi Campuchia naèm ôû ñaàu phía nam cuûa Ñoâng Döông, vaø
nhöõng con taøu naøy, theo caùc chi tieát trình baøy sau ñoù, ñang nhaû khoùi
veà phía taây-tieán veà bôø bieån phía ñoâng cuûa Maõ Lai hoaëc phía Nam
nöôùc Xieâm. Glover ñaõ löôõng löï tröôùc khi cho in ra baøi töôøng thuaät naøy,
vì oâng ta khoâng mong muoán gieo raéc hoang mang, nhöng tin töùc naøy quaù
quan troïng ñeå coù theå lôø ñi, ñaëc bieät laø khi ñoïc thaáy cuøng vôùi thoâng
caùo cuûa chính quyeàn baùo cho ngöôøi daân khoâng ñöôïc ñi du lòch ra nöôùc
ngoaøi, hoái thuùc nhöõng ngöôøi ñang trong kyø nghæ trôû veà nhaø. Glover töï
hoûi ‘caûnh soùng yeân bieån laëng vaø thanh bình maø mình ñaõ xem nhö
quyeàn lôïi chính ñaùng cuûa mình taïi Maõ Lai coøn keùo daøi bao laâu nöõa
ñaây.’ Ñieän thoaïi laïi reo leân vaø Julienne, coâø vôï Phaùp cuûa oâng ta, goïi
oâng ra nghe, ‘Cuûa anh naøy, Jimmy.’
Trong söï ngaïc nhieân cuûa Glover, Thoáng cheá tröôûng Khoâng quaân
Ngaøi Rorbert Brooke-Popham, Toång tö leänh cuûa löïc löôïng Vieãn Ñoâng, ñang
ôû ñaàu daây beân kia- ñích thaân oâng ta, vaø raát giaän döõ. Tröôùc khi Glover
coù theå xen vaøo moät lôøi, oâng ta phaøn naøn moät caùch gay gaét veà ‘caùi
nhìn bi quan veà tình hình ôû Vieãn Ñoâng’ cuûa tôø Dieãn ñaøn, ‘Toâi löu yù
raèng thaät laø khoâng ñuùng luùc chuùt naøo khi cho in ra nhöõng yù kieán
gaây hoang mang nhö vaäy ôû moät thôøi ñieåm nhö hieän nay,’ oâng ta khòt
muõi. ‘Tình hình khoâng nghieâm troïng baèng moät nöûa nhöõng gì tôø Dieãn
ñaøn ñöa ra.’
‘Thaät khoâng coâng baèng,’ Glover baùc laïi. ‘Tin töùc ñoù ñaõ ñöôïc
Reuter coâng boá vaø qua kieåm duyeät. Ñoái vôùi toâi maø noùi,’ oâng theâm,
‘söï hieän dieän cuûa nhöõng con taøu vaän chuyeån quaân duïng cuûa Nhaät
Baûn ôû Muõi Campuchia ñoàng nghóa vôùi chieán tranh.’
Glover coá kìm cheá taâm traïng töùc giaän cuûa mình cho tôùi khi Brooke-
Popham cuùp maùy. Sau ñoù oâng ta vaø Julienne ñaùnh xe ra vaø laùi ñi ñeå
tham döï caùi gaàn nhö ñaõ trôû thaønh nghi thöùc haøng tuaàn-caùc buoåi
uoáng röôïu saùng Chuû nhaät taïi Khaùch saïn Troâng-ra-Bieån1.
Khoâng xa caên nhaø cuûa Glover, trong moät caên nhaø goã theo tieâu
chuaån cho boán syõ quan Anh, moät ngöôøi ñaøn oâng khaùc ñang ñoïc doøng
tít quan troïng ñoù-vaø oâng ta, cuõng nhö theá, ñaày aép döï caûm xaáu. Thieáu
1
Sea-View Hotel trong nguyeân baûn (ND).
töôùng Ivan Simson, Chæ huy tröôûng Löïc löôïng coâng binh, Boä tö leänh Maõ
Lai, theo döï kieán seõ coøn can döï saâu hôn nöõa trong tình hình khoù khaên
laâu daøi naøy cuûa Singapore, khoâng chæ nhö moät nhaân vaät laõnh ñaïo
cuûa quaân ñoäi, maø trôù treâu thay coøn nhö moät thöôøng daân nöõa. Simson
ñöôïc ñieàu ñeán Maõ Lai chæ môùi boán thaùng tröôùc ñaây, nhaän meänh
leänh töø Boä Chieán tranh nhaèm caûi thieän vaø cuûng coá heä thoáng phoøng
thuû coá ñònh trong khu vöïc-chæ nhaän thaáy chính mình bò haõm laïi bôûi
caùc vò chæ huy cuûa quaân ñoäi xem ra khoâng löu taâm tôùi nhöõng gì oâng
ta ñeà xuaát. ÔÛ tuoåi 52 Simson laø moät ngöôøi lính chuyeân nghieäp coù
thaâm nieân vôùi moät thaønh tích ñaùng neå. OÂng ta ñeïp trai, löng thaúng,
haøng ria meùp kieåu quaân ñoäi goïn gaøng-vaø coù moät nhieät huyeát luùc
naøo cuõng thuùc ñaåy oâng phaûi laøm moät caùi gì ñoù. OÂng ta ñaõ ñi qua
6.000 daëm khaép beà daøi, beà roäng cuûa Maõ Lai baèng maùy bay, xe hôi,
thaäm chí coù nhöõng laàn treân löng ngöïa. OÂng ta thoâng thuoäc ñaát nöôùc
vaø ñòa hình naøy hôn baát kyø ngöôøi lính naøo khaùc-vaø bieát roõ nhöõng
thieáu soùt trong heä thoáng phoøng thuû.
Chæ moät vaøi ngaøy tröôùc oâng ta ñaõ nhaän ñöôïc cuù soác trong ñôøi.
Khi ñi thaêm khu boá phoøng trong noäi ñòa oâng ta ñaõ bò baát ngôø bôûi söï
non keùm cuûa quaân lính trong vieäc thöïc hieän nhöõng phöông thöùc khaû dó
nhaát choáng laïi xe taêng cuûa quaân ñòch. Theá nhöng oâng ta bieát roõ moät
soá löôïng lôùn nhöõng cuoán pamfôleâ1 chính thöùc cuûa Boä Chieán tranh,
cung caáp caùc chæ daãn khoâng lieân quan tôùi kyõ thuaät, ñaõ ñöôïc göûi
ñeán töø Luaân Ñoân tröôùc khi oâng ñeán nhaän nhieäm vuï.
OÂng ta tìm thaáy caùc cuoán pamfôleâ. Haøng traêm, haøng traêm nhöõng
cuoán pamfôleâ, vaãn naèm nguyeân, ñöôïc chaèng buoäc goïn gaøng thaønh
töøng boù, ñaët trong tuû cuûa caùc truï sôû quaân söï. Chuùng naèm ôû ñoù
ñaõ haøng thaùng trôøi, keå töø ngaøy chuùng ñöôïc chuyeån ñeán.
Símon ñaõ hoaûng ñeán noãi oâng phaûi tìm ngay Töôùng Percival vaø ñeà
nghò ñöôïc pheùp soaïn thaûo gaáp moät tôø in rôøi môùi coù noäi dung coâ
ñoïng veà vaán ñeà naøy. Percival ñaõ chaáp thuaän-maëc duø nhö haàu heát
caùc vò laõnh ñaïo quaân söï ôû Maõ Lai, oâng ta khoâng nghó laø ngöôøi Nhaät
seõ söû duïng xe taêng. Simson nhaän ñònh laø boïn chuùng seõ duøng vaø ñaõ
trieån khai roài. Nhöng vöøa kòp luùc, vì nhöõng tôø rôi cuoái cuøng ñaõ ñöôïc in
ra môùi hai möôi boán giôø tröôùc.
Luùc naøy ñang laø saùng Chuû nhaät-vaø chaúng coøn thôøi gian ñeå laán
caán vôùi nhaän ñònh aûm ñaïm cuûa tôø Dieãn ñaøn. Cuõng chaúng coøn bôi
loäi gì nöõa ñoái vôùi oâng vaøo saùng Chuû nhaät naøy. Simson ñaùnh xe ñeán
vaên phoøng cuûa mình ôû Phaùo ñaøi Thaàn coâng. Ñuùng laø luùc thích hôïp
nhaát cuûa ngaøy Chuû nhaät ñeå toå chöùc moät buoåi phaân phaùt khaép Maõ
Lai nhöõng chæ daãn duy nhaát giuùp quaân ñoäi Ñoàng minh coù khaû naêng
xuùc tieán bieän phaùp toái öu ñoái phoù vôùi nhöõng chieác taêng maø Simson
tin chaéc seõ sôùm aàm aàm ñoå boä xuoáng baùn ñaûo.
ÔÛ caùch xa ñoù, nôi dieãn ra caùc cuoäc röôïu noåi tieáng nhaát vaøo
saùng Chuû nhaät laø Khaùch saïn Troâng-ra-Bieån, caùch hai daëm hoaëc
khoaûng chöøng ñoù tính töø Singapore, naèm treân ñöôøng bôø bieån phía
ñoâng. Noù khoâng chæ nhìn thaúng ra bieån, bao quanh laø chaèng chòt
nhöõng ñoà chaøi löôùi kieåu Maõ Lai, traûi daøi nhö maïng nheän, nhöõng hoøn
ñaûo xanh töôi ôû xa phía döôùi taàm maét; maø theo moät phong caùch kyø
quaëc maø moät ñòa ñieåm seõ nhaém tôùi-vaø vì theá trôû thaønh noåi tieáng
moät ngaøy naøo ñoù, tuy caùch bieät xung quanh-caùi nôi gaëp gôõ khoâng
gioáng nôi naøo khaùc naøy, vôùi maùi hieân ñöôïc ñôõ baèng coät choáng
cuøng vôùi caùi voøm cao ngaát ôû chính giöõa cuûa noù, ñaõ trôû thaønh daáu
aán trong taâm thöùc cuûa ngöôøi Singapore, nhöõng ngöôøi seõ trôû veà nhaø
ôû Anh quoác, khi tham döï caùc buoåi uoáng röôïu saùng Chuû nhaät ôû quaùn
1
Cuoán saùch nhoû coù bìa meàm vieát veà caùc vaán ñeà lieân quan tôùi quaân
söï (ND).
röôïu ñòa phöông. ÔÛ Singapore, queâ nhaø luoân luoân keùo theo nhöõng caûm
xuùc, nhöng khoâng bao giôø nhieàu nhö vaøo nhöõng saùng Chuû nhaät, khi
ngöôøi ta coù thôøi gian ñeå nghó (vaø hieån nhieân laø caû uoáng nöõa) trong
luùc laáp choã troáng veà maët tinh thaàn cuõng nhö theå xaùc ôû khoaûng
giöõa böõa saùng vaø böõa tröa baèng moät ñóa côm ca-ri lôùn.
Ñoù laø moät ngaøy noùng ñeïp trôøi luùc gia ñình Glover ñaët chaân ñeán
ñaây. Tieáng violin giaøn nhaïc giao höôûng len qua ‘röøng döøa’ chôi caùc baøi
tuyeån choïn töø caùc boä phim Ivor Novello vaø Naøng Baïch tuyeát cuûa haõng
Disney. Khi Jimmy lieác nhìn quanh, caùc caäu trai ngöôøi Hoa, giöõ thaêng
baèng nhöõng caùi khay treân ñaët nhöõng caùi môû chai, röôïu stengah hoaëc
bia Tiger, luoàn laùch töø baøn naøy ñeán baøn khaùc. Trôøi noùng ngoät ngaït
tröôùc luùc gioù muøa veà. Maët trôøi traøn ngaäp khaép nôi nôi, vaø phaûi khoù
khaên laém ngöôøi ta môùi daùm chaïm vaøo nhöõng caùi baøn goã. Nhöõng
ngöôøi ñaøn oâng-trong boä ‘ñoàng phuïc’ ngaøy Chuû nhaät, quaàn sooùc vaø
aùo sô mi môû toang coå-vuoát moà hoâi vaõ ra töø coå moãi laàn hoï nguïm
moät coác hoaëc coá nhoaøi ngöôøi ra choäp laáy giaáy bieân nhaän ñeå kyù
vaøo ñoù (lôøi nhuïc maï toài teä nhaát ôû Singapore ñoái vôùi moät ngöôøi laø
xem anh ta laø keû ‘thieáu buùt’). Nhöõng ngöôøi phuï nöõ-raát nhieàu trong soá
ñoù baän quaàn sooùc-töï quaït cho mình laáy chuùt khoâng khí vaø baèng
nhöõng caùi khaên tay nhoû, chaám chaám nheï nhöõng gioït moà hoâi laám
taám treân traùn khi hoï quay sang noùi chuyeän vôùi ngöôøi beân caïnh, coøn
nhöõng ñöùa con hay quaáy raày thì ñeå ôû nhaø cho vuù em hoaëc cho chuùng
ñeán Caâu laïc boä Bôi loäi.
Moïi caùi baøn ñaõ bò chieám vaø moïi ngöôøi cô hoà bieát taát caû nhöõng
ngöôøi khaùc. Coù nhieàu caùi vaãy tay ra hieäu vaø lôøi môøi moïc duøng chung
nhöõng caùi baøn troøn, ñoâng ngöôøi, nhìn ra bieån. Glover vaãy Freddy Retz
(Freddy laø teân goïi taét cuûa Elfrieda), moät ngöôøi New York 27 tuoåi vaø laø
moät baø vôï goùa, coù choàng bò cheát ôû Penang ñöôïc côõ khoaûng moät
naêm, roài phieâu baït tôùi Singapore ñeå chaïy troán khoûi nhöõng kyù öùc ñau
thöông. Coâ ta khoâng phaûi laø moät ngöôøi Myõ ‘ñieån hình’, maëc duø coù
daùng ñeïp, ñoâi chaân daøi thanh nhaõ vaø thaäm chí haøm raêng traéng laø
daáu hieäu ñaëc tröng cuûa daân toäc coâ. Ngoài beân caïnh coâ ta laø moät
nhaân vaät chuû choát trong Löïc löôïng Quaân y Hoaøng gia, moät ngöôøi Nam
Myõ teân laø Philip Bloom, thoâng minh, lòch thieäp vôùi moät nuï cöôøi nhaøu
nhó, ngöôøi maø roõ raøng laø ‘quan taâm’ Freddy treân möùc bình thöôøng.
Quay sang töø baøn beân caïnh ñeå noùi chuyeän vôùi coâ ta laø George
Hammonds, trôï lyù bieân taäp cuûa tôø Dieãn ñaøn, cuøng vôùi coâ vôï xinh ñeïp
lai AÂu AÙ cuûa anh ta. Cao nhöng khoâng leânh kheânh, vôùi ñoâi maét
nghieâm nghò aån phía sau caëp kính, vaø luoân luoân keø keø moät ñoàng
naêm möôi xu troøn cuûa Ñoäi caàu thuû nhaø ngheà, George laø moät trong
nhöõng nhaân vaät maø moïi thaønh phoá ña ngoân ngöõ ñeàu saûn sinh ra.
Moät ngöôøi ñaøn oâng maø moïi ngöôøi ñeàu bieát, thuoäc taàng lôùp trung löu
cuûa thaønh phoá, kieåu ngöôøi coù theå laáy cho anh moät phoøng ôû Raffles
khi chaúng coøn phoøng naøo maø ñaët. Caûnh saùt, cha xöù, ma coâ-ai ai
cuõng bieát George, vôùi gioïng noùi nheï ñöùt quaõng, vaø moïi ngöôøi ñeàu
ghen tî vôùi anh chaøng khi laàn ñaàu tieân nhìn thaáy Karen, vôï anh ta.
Coâ vôï ñang nhaâm nhi moät ly nöôùc cam, caûm thaáy khoâng thoaûi
maùi khi haàu heát nhöõng chaøng syõ quan treû tha thaån quanh nhöõng caùi
baøn beân caïnh ñang nhìn mình vôùi aùnh maét theøm khaùt-vì ngöôøi cha Ñan
Maïch vaø ngöôøi meï Xieâm ñaõ saûn sinh ra moät taùc phaåm pha troän ñaùng
ngaïc nhieân giöõa hai doøng maùu xinh ñeïp, moät caùi caèm Ñan Maïch maïnh
meõ vôùi ñoâi maét to nhö hoà nöôùc meàm maïi boá cuïc treân ñoâi goø maù
cao; caùi daùng cao lôùn cuûa daân Vi-king vôùi böôùc di chuyeån chaäm khoâng
toán söùc cuûa ngöôøi chaâu AÙ. Coâ ta ñeïp loäng laãy. George Hammond, giôø
35 tuoåi, ñaõ rôi vaøo tình yeâu ñieân daïi vôùi coâ ngay khi anh chaøng ñaët
chaân ñeán Singapore möôøi naêm tröôùc ñoù, ñaõ cöôùi coâ ngay taép löï vaø
vui veû töø boû coâng vieäc ôû Caâu laïc boä Ñöôøng Laâm, moät phaùo ñaøi
maø taát caû ñeàu maøu traéng, nôi maø söï coù maët cuûa anh ta laø thöøa.
Baây giôø thì khaùch saïn Troâng-ra-Bieån ñaõ heát choã. Nhöõng ngöôøi
ñeán muoän ñang boû ñi choã khaùc, ñaõ ñeán thôøi ñieåm daøn nhaïc treân
saân khaáu taáu leân aâm thanh lôùn maø moïi ngöôøi ñang chôø ñôïi. Khi caùi
aâm thanh laûnh loùt nhö tieáng chim saùo ñaù aáy ñoät ngoät döøng laïi, moïi
ngöôøi nhaët leân nhöõng taám giaáy nhoû hình chöõ nhaät ñöôïc ñaët treân
maët baøn vaøo moãi Chuû nhaät roài ngheâu ngao caùc ñoaïn vaø ñieäp khuùc
cuûa baøi ‘Seõ coøn maõi moät nöôùc Anh’.
Baøi haùt saùng Chuû nhaät tröôùc böõa tröa naøy ñaõ trôû thaønh moät
leã nghi giöõa nhöõng cö daân ngöôøi Anh, vaø khi söï im laëng bao truøm, moät
hoøa aâm khaùc môøi moïc nhöõng khaùch uoáng theå hieän gioïng haùt thoâ
moäc cuûa hoï. Sau ñoù daøn nhaïc, gaàn nhö vôùi söï trònh troïng cuûa ngöôøi
ñaùnh ñaøn oáng trong nhaø thôø, baét ñaàu ñoaïn nhaïc thöù nhaát. Vaøo luùc
chuyeån ñeán ñoaïn ñieäp khuùc, taát caû ñaøn oâng vaø phuï nöõ ñeàu haùt
leân moät caùch huøng hoàn nhöõng töø ñeán laø uûy mò, reû tieàn,
Seõ coøn maõi moät nöôùc Anh,
Vaø Anh quoác seõ ñöôïc töï do,
Lieäu nöôùc Anh coù yù nghóa ñoái vôùi anh,
Nhieàu nhö ñoái vôùi toâi khoâng.
Cöù nhö theå nhöõng gioïng haùt khaøn khaøn, laïc gioïng ñaõ nhanh
choùng gaén keát moïi ngöôøi vaøo moät caûm xuùc daâng traøo cuûa nieàm
coâ ñôn ñöôïc chia seû; khoâng chæ daân thöôøng, maø caû nhöõng ngöôøi lính
ngoài raûi raùc trong ñaùm ngöôøi ñoù, taát caû boïn hoï ñang ôû caùch xa cuoäc
ñoät kích môùi nhaát vaøo Luaân Ñoân, cuoäc chieán ôû Baéc Phi, nhöõng ngöôøi
Nga coá thuû ôû caùc cöûa oâ cuûa Maùt-cô-va, cô khoaûng 8.000 daëm hoaëc
hôn theá nöõa. George Hammonds khoâng uûy mò nhöng ‘baøi haùt söôùt möôùt
ñoù ñaõ ñem laïi moät caûm xuùc khoù taû’ khi maø moïi ngöôøi ñang ngoài
haùt, caùch quaù xa moät cuoäc chieán maø khoaûng caùch laøm cho ta khoâng
taøi naøo hieåu noåi; vaø trong ngaøy Chuû nhaät naøy, moät caùch khoâng hay
bieát, khoâng chuû taâm, ‘Seõ coøn maõi moät nöôùc Anh’ trôû thaønh caùi gì
hôn theá nöõa; noù laø moät baøi haùt thieân nga vì hoøa bình vaø vì moät
phong caùch soáng, cho duø khoù coù ai nhaän ra ñieàu ñoù, vôùi moät sinh khí
laï kyø ñaõ caát leân vaøo caùi ngaøy Chuû nhaät sau cuøng naøy. Nhöõng cuoán
nhaät kyù vaø giaáy tôø maø sau naøy ñöôïc ghi laïi cuøng vôùi caûm xuùc vaø
chuû kieán, vôùi taâm traïng thaát voïng vaø cay ñaéng, ñaõ khoâng cho thaáy
minh chöùng thöïc söï veà vieäc ngöôøi ta ñaõ caûm thaáy ra sao, ngoaïi tröø
vieäc khieán cho noù trôû neân raát hieån nhieân baèng caùch lô ñi raèng taát
caû caùc caûm giaùc sôï haõi laø khoâng toàn taïi.
Caùch ñoù khoaûng chöøng moät daëm, gaàn Nhaø thôø Thaùnh Andrews,
Ñöùc cha Jack Bennitt keát thuùc trong nhaät kyù cuûa mình baèng caâu ‘laïi
moät ngaøy noùng nöïc ñeïp trôøi’, khoâng keå tôùi vieäc coøn ghi laïi raèng
‘Mình ñaõ laøm moät chuyeän kinh khuûng vaøo saùng nay-nguû cho tôùi baûy
giôø hai möôi trong khi mình phaûi cöû haønh leã taïi Nhaø thôø vaøo luùc baûy
giôø möôøi’-nhöõng thöù nhoû nhaët khaùc khoâng ñaùng ñeå keå laïi ôû ñaây.
Vôùi moïi ngöôøi thì ñoù laø moät ‘ngaøy bình thöôøng’. ‘Toâi cho raèng toâi ñaõ
ñi bôi.’ ‘Chuùng toâi haún ñaõ duøng moät ñóa côm ca-ri -chuùng toâi luoân
luoân aên moùn aáy vaøo Chuû nhaät.’ ‘Toâi nghó laø chuùng toâi ñaõ ñi xem
phim.’ Khoâng ai nhôù ñaõ laøm ñieàu gì ñoù ñaëc bieät, duø raèng ngaøi
Thoáng ñoác coù ghi trong nhaät kyù cuûa oâng ta, ‘Thöùc daäy luùc 4 giôø
saùng vì böùc ñieän khaån töø Boä Thuoäc ñòa. Laøm vieäc caû buoåi saùng.’
Luùc ñoù oâng ta ñang chuaån bò ñi döï böõa tieäc tröa daønh cho taùm ngöôøi.
George Hammonds ñang haân hoan chôø ñôïi moät traän bi-da ôû Caâu laïc boä
Cric-keâ, coøn vôùi Jimmy vaø Julienne Glover thì laø buoåi ñi bôi ôû Caâu laïc
boä Ñöôøng Laâm. Thöïc ra, ñoù laø moät Chuû nhaät nhö haøng traêm ngaøy
Chuû nhaät khaùc, vaø vôùi ñôït gioù muøa ñaõ suy yeáu ñi, cô hoäi may maén
coù ñöôïc moät ngaøy ñeïp trôøi ñoïng laïi trong kyù öùc cuûa ngöôøi ta nhieàu
hôn baát cöù söï vieäc naøo khaùc.
Khoâng ai nhaän ra ñoù laø moät ngaøy Chuû nhaät maø khoâng ai ôû
Singapore coù theå queân ñöôïc; vì ñoù khoâng phaûi chæ laø ngaøy thanh bình
cuoái cuøng maø coøn laø ngaøy cuoái cuûa moät thôøi ñaïi lòch söû nöõa.
‘Tieáp tuïc naøo!’ George Hammonds heùt baûo vôùi Freddy Retz, ‘ñöøng
döøng ñoaïn ñieäp khuùc thöù hai nheù!’ vaø haøng traêm gioïng haùt ñaày söùc
soáng oøa vôõ ra khi haùt ñeán nhöõng töø maø hoï ñaõ thuoäc naèm loøng,
Seõ coøn maõi moät nöôùc Anh,
Vaø Anh quoác seõ töï do.

Chöông hai
Ngaøy ñaàu tieân cuûa cuoäc chieán
Thöù hai, 8 thaùng Möôøi hai
Vaøo ñuùng 1 giôø 15 phuùt saùng, trong khi Singapore coøn say giaác
noàng, moät cuoäc ñieän thoaïi ñaõ ñaùnh thöùc Thoáng ñoác, Ngaøi Shenton
Thomas, cuõng chaám döùt luoân moïi yù ñònh ñi nguû tieáp cuûa oâng. Töôùng
A. E. Percival, Toång Chæ huy quaân söï ôû Maõ Lai, ñang noùi töø toång haønh
dinh cuûa quaân ñoäi ôû Phaùo ñaøi Thaàn coâng vôùi moät taâm traïng lo aâu
vaø tính khaån caáp trong gioïng noùi, thoâng baùo cho ngaøi Thoáng ñoác laø
quaân Nhaät ñaõ baét ñaàu ñoå boä leân Kota Bahru, moät thò traán ven bieån
ôû bôø ñoâng gaàn bieân giôùi Xieâm.
‘Vaäy thì,’ Shenton Thomas ñaùp laïi, ‘Toâi cho raèng ngaøi seõ ñuoåi ñöôïc
boïn luøn naøy ñi thoâi!’ Roài, vaãn trong boä quaàn aùo nguû, Thoáng ñoác
nhaác caùi tay nghe cuûa chieác ñieän thoaïi ‘xanh’ tröïc tieáp cuûa mình leân
vaø haï leänh cho caûnh saùt baét ñaàu chieán dòch boá raùp taát caû ñaøn
oâng Nhaät. Ñaùnh thöùc vôï vaø nhöõng ngöôøi giuùp vieäc, Thomas yeâu caàu
moät coác caø pheâ, roài göûi ñi moät thoâng baùo tôùi vieân Thö kyù Chính
quyeàn thuoäc ñòa cuûa mình ñeå baùo tröôùc cho oâng ta saün saøng chôø
chæ thò. Chæ khi ñaõ goïi ñieän xong cho nhöõng nhaân vaät phuï traùch caùc
phoøng ban khaùc, ngaøi Thoáng ñoác môùi khoaùc vaøo ngöôøi caùi quaàn
chuøng vaø aùo sô mi coå beû, trong khi baø vôï cuûa oâng ta roùt moät taùch
caø pheâ khoâng theå thieáu ñöôïc, roài hoï nhaâm nhi noù treân caùi ban coâng
laàu moät roäng raõi cuûa Nhaø Chính phuû, nôi maø hoï thöôøng hay aên saùng.
Taïi ñaây, trong choác laùt, hoï thöôûng thöùc caùi caûm nhaän cuoái cuøng
trong taàm maét cuûa mình veà moät Singapore thanh bình. Bôûi vì Nhaø Chính
phuû ñöôïc xaây döïng treân moät khu ñaát cao, neân caùi ban coâng môû ra
moät quang caûnh thaät traùng leä, vaø khi hoï ngoài ñoù trong aùnh traêng
vaèng vaëc, khu caûng vaø caû thaønh phoá roäng lôùn röïc rôõ traûi ra phía
tröôùc hoï, troâng nhö moät trong nhöõng baûn khaéc coå xöa maøu naâu, coù
chuùt gì ñoù mô maøng. AÙnh saùng nhöõng con phoá nhaáp nhaùy trong
khoâng khí noùng nöïc, vaø nhìn veà phía trung taâm, coù theå phaân bieät ñöôïc
hình daùng cuûa Toøa nhaø Cathay1 (toaø nhaø choïc trôøi duy nhaát cuûa
Singapore) vaø cuûa nhöõng Toaø nhaø Haønh chính maøu traéng trong moät
vaønh aùnh saùng röïc rôõ hôn. Xa xa, maët traêng ñuøa giôõn treân maët nöôùc
caûng yeân tónh ñaäu ñaày nhöõng taøu thuyeàn to nhoû ñuû kích côõ.
Vaøo buoåi ñeâm nhieät ñôùi naøy trôøi raát ñeïp, vaø neáu caû hai coù
caûm thaáy chuùt sôï haõi, thì hoï cuõng chaúng noùi gì; roài, uoáng xong caø
pheâ, ngaøi Thoáng ñoác giuïc vôï trôû laïi giöôøng. Ngaøy mai seõ laø moät
ngaøy baän roän, nhöng baây giôø thì chaúng ai coù theå laøm ñöôïc gì, vì cuoäc
chieán vaãn coøn caùch xa 400 daëm.
Tính ñeán thôøi ñieåm naøy Shenton Thomas ñaõ laøm Thoáng ñoác ñöôïc
baûy naêm, sau moät coâng vieäc danh giaù, neáu khoâng noùi laø buoàn chaùn
ôû Boä Thuoäc ñòa, vaø baây giôø oâng ta ñaõ saép ñeán thôøi gian nghæ höu.
Vôùi chieàu cao trung bình, oâng baét ñaàu pheä ra, nhöng xem ra ñieàu naøy
1
Coù nghóa laø Trung Quoác (ND).
hôïp vôùi oâng, nhaát laø khi maëc boä trang phuïc baèng vaûi thoâ hoà cöùng
vôùi caùi muõ caùt maøu traéng coù gaén loâng gaø. OÂng töï thaáy töï haøo veà
‘vieäc deã daøng quen vôùi ñieàu ñoù’. OÂng thích ñöôïc ngöôøi ta öa chuoäng.
OÂng luoân luoân tin raèng nhieäm vuï cuûa moät ngöôøi da traéng laø chaêm lo
nhöõng quyeàn lôïi cuûa ‘ngöôøi baûn xöù’, vaø duø cho coù ñaùnh giaù cao
nhöõng ñaëc quyeàn ñaày caùm doã maø chöùc vuï cao ñem laïi (trong ñoù coù
caû moät du thuyeàn), oâng cuõng khoâng phoâ tröông. Neáu phaûi keå ra moät
khuyeát ñieåm, thì ñoù chính laø khuynh höôùng laïc quan thaùi quaù cuûa oâng
ta.
OÂng ñaõ tieáp quaûn raát nhieàu nhöõng vaán ñeà hoùc buùa veà quaûn
trò trong phaïm vi chính quyeàn daân söï, vì, laø Thoáng ñoác, Shenton Thomas
ñieàu khieån moät trong nhöõng cô caáu haønh chính phöùc taïp nhaát cuûa Ñeá
quoác Anh. Vaøo naêm 1941, Maõ Lai bao goàm Khu Eo bieån thuoäc ñòa goàm
Singapore, Malacca, Penang (vôùi Tænh Wellesley treân ñaát lieàn ôû phía ñoái
dieän), laäp neân moät nöôùc thuoäc ñòa cuûa Anh. Nhöng Shenton Thomas
cuõng phaûi löu taâm tôùi Lieân bang Maõ Lai-goàm Perak, Selangor, Negri
Sembilan vaø Pahang. Moät chính quyeàn Lieân bang ñaët ôû Kuala Lumpur seõ
ñieàu haønh theo chính saùch chung cuûa Lieân bang, nhöng trong nhieàu khía
caïnh, moãi bang seõ töï ñieàu haønh laáy. Neáu ñieàu naøy coøn chöa ñuû
phöùc taïp, thì vaãn coøn nhöõng bang khoâng toå chöùc thaønh lieân bang
goàm Johore, Trengganu, Kelantan, Kedah vaø Perlis-moãi bang ñöôïc cai trò bôûi
moät Ñöùc Vua ñoäc taøi cuûa rieâng mình, vôùi moät coá vaán ngöôøi Anh, vaø
vaän haønh trong Ñeá quoác Anh theo nhöõng chính saùch rieâng. Laø Thoáng
ñoác cuûa Khu Eo bieån thuoäc ñòa vaø laø Cao uûy cho caû Lieân bang laãn
caùc bang khoâng toå chöùc thaønh lieân bang, Shenton Thomas thöôøng phaûi
tieán haønh vieäc thoûa thuaän vôùi möôøi moät chính phuû rieâng reõ tröôùc
khi moät thoûa thuaän coù hieäu löïc treân toaøn Maõ Lai coù theå ñaït ñöôïc.
Khi Singapore vaãn coøn ñang nguû, chaúng coøn gì khaùc maø ngaøi
Thoáng ñoác coù theå thöïc söï laøm vaøo thôøi gian ñoù trong ñeâm. Thaät khoù
cho oâng ñaùnh thöùc caû thaønh phoá vaø baùo ñoäng daân chuùng cuûa mình,
vì sau cuøng thì quaân Nhaät coøn ôû Kota Bahru caùch ñaây 400 daëm vaø
bieát ñaâu coù theå quay trôû ra bieån tröôùc luùc trôøi saùng. Vaø vò theá cuûa
oâng ta coù caùi gì ñoù baát thöôøng. Bôûi vì, cho duø naém chöùc vuï toân kính
laø Toång tö leänh, oâng ta cuõng chaúng coù thaåm quyeàn quaân söï hôn Nhaø
Vua cuûa mình, ngöôøi cuõng ñöôïc höôûng moät töôùc vò töông töï. OÂng coù
theå trôû neân thaát thoá vôùi haøng nguõ laõnh ñaïo quaân söï, nhöõng ngöôøi
maø ôû thôøi ñieåm ñoù ñaõ trôû thaønh nhöõng ngöôøi kieåm soaùt thöïc söï,
neáu oâng haønh ñoäng maø khoâng hoûi yù kieán cuûa boïn hoï.
Phía döôùi maùi hieân, baõi coû taém mình döôùi aùnh traêng, troâng môøi
goïi ñeán noãi Shenton Thomas nhaøo xuoáng caùi caàu thang roäng (quaù haáp
daãn ñeán möùc ‘nhaøo xuoáng’ laø töø duøng thích hôïp duy nhaát) roài ra
ngoaøi qua moät caùi coång voøm khoa tröông khoâng keùm, ñi daïo treân baõi
coû phía tröôùc Nhaø Chính phuû. OÂng ta vaãn ñi tôùi ñi lui giöõa nhöõng
luoáng hoa vaøo luùc boán giôø saùng thì ñieän thoaïi laïi ñoå chuoâng laàn
nöõa. Phoù thoáng cheá Khoâng quaân C. W. H. Pulford, chæ huy RAF, muoán
noùi chuyeän vôùi ngaøi Thoáng ñoác. OÂng ta coù tin töùc cuõng ngaén goïn
vaø ñaùng sôï nhö cuûa töôùng Percival. Caùc phi cô ñoái phöông ñang tieáp
caän Singapore. Chuùng ñaõ ôû trong phaïm vi 25 daëm cuûa thaønh phoá roài.
Thoáng ñoác chæ coù vöøa vaën ñuû thôøi gian ñeå goïi ñieän cho UÛy ban
Caûng vuï vaø Löïc löôïng Phoøng khoâng, tröôùc khi nhöõng traùi bom ñaàu
tieân doäi xuoáng ñuùng 4 giôø 15 phuùt saùng.
Jimmy Glover chæ maát ít hôn naêm phuùt ñeå ñaùnh xe ra khoûi ga-ra vaø
baét ñaàu leân ñöôøng vôùi Julienne tôùi truï sôû Dieãn ñaøn Maõ Lai, naèm
treân Ñöôøng Anson gaàn khu beán taøu. Chuyeán ñi khoâng coù khoù khaên gì
vì ñeøn ñöôøng vaãn coøn baät. Ñöôøng Orchard saùng chöng. Truï sôû quaân söï
taïi Phaùo ñaøi Thaàn coâng cuõng vaäy. Khi hoï ñeán gaàn trung taâm thaønh
phoá, nhöõng chieác ñeøn hoà quang laøm noåi baät nhöõng coâng trình nhaø
xöû aùn môùi xaây coøn caùc toøa nhaø Haønh chính toûa saùng thaäm chí coøn
röïc rôõ hôn; thaùp ñoàng hoà saùng röïc cuûa Toøa nhaø Töôïng ñaøi Victoria
cuõng theá. Vaøo thôøi ñieåm hoï ñeán ñöôïc saân padang cuûa Caâu laïc boä
Cric-keâ, khu beán caûng ñaõ ñoâng chaät nhöõng ngöôøi, haàu heát laø ngöôøi
Hoa, ñang theo doõi nhöõng aùnh chôùp cuûa ñaïi baùc. Caïnh Toøa nhaø
Fullerton, moät chieác xe cöùu thöông queïo qua hoï ñi vaøo ñöôøng Battery;
moät xe cöùu hoûa ruù vang chaïy xuoâi veà phía Beán Collyer tôùi khu beán
taøu, ñuoåi theo ngoïn löûa ñoû röïc saùng.
Cuoäc taán coâng, bôûi möôøi baûy chieác maùy bay, khoâng phaûi laø lôùn
vaø, coù theå laø do ñeøn ñöôøng vaãn coøn saùng chöng, haøng ngaøn ngöôøi
Hoa, Tamil, Maõ Lai ñang baøng hoaøng-cuøng vôùi haøng traêm ngöôøi AÂu-
vaãn khoâng chòu tin raèng ñaây khoâng laø gì khaùc hôn moät caûnh baùo
dieãn taäp. Moät phuï nöõ Anh soáng beân treân cöûa haøng quaàn aùo cuûa
mình gaàn Quaûng tröôøng Raffles ñaõ bò haát nhaøo ra khoûi giöôøng vì luoàng
hôi bom, theá maø khi baø ta goïi cho caûnh saùt vaø heùt töôùng leân, ‘Coù
moät cuoäc ñoät kích!’ thì ngöôøi caûnh saùt traán an baø ta noùi raèng ñoù
haún laø dieãn taäp; nghe theá baø ta vaën laïi, ‘Neáu ñuùng vaäy thì hoï ñang
laøm coù quaù tay-Robinson vöøa bò neùm truùng ñaáy!’
Cha Bennitt töï traán an mình trong gaàn nhö caû ñeâm, raèng ñoù ‘khoâng
phaûi laø thöïc’. OÂng laø moät thaønh vieân cuûa ARP1, vaø khi suùng noå oâng
ñaõ nhanh choùng maëc quaàn aùo (‘vôùi loaïi coâng vieäc naøy thì boû quaùch
caùi coå deà ñi cho roài’) vaø baùo caùo veà truï sôû cuûa oâng ta ôû
tröôøngYoch Eng gaàn saân bay Kallang, nôi oâng ta vaø caùc ñoàng ñoäi cuûa
mình nhaän ñònh, theo nhö oâng ñaõ ghi trong nhaät kyù cuûa mình, raèng
‘thaät laø moät yù hay khi toå chöùc cho chuùng ta moät buoåi dieãn taäp baát
ngôø gioáng thaät ñeán heát möùc coù theå nhö theá. Ñieàu duy nhaát khoâng
gioáng thaät laø khoâng thaáy black-out2.’
Tröôùc khi trôøi saùng khaù laâu, cuoäc khoâng kích ñaõ keát thuùc. Saùu
möôi moát ngöôøi bò gieát vaø 133 ngöôøi bò thöông. Haàu heát soá bom rôi
xuoáng Khu phoá ngöôøi Hoa, duø raèng coù moät quaû bom ñaõ ñaùnh truùng
ñöôïc vaøo nhaø haøng môùi, coù ñieàu hoøa nhieät ñoä cuûa Robinson treân
Quaûng tröôøng Raffles, vaø moät quaû khaùc laøm rung chuyeån truï sôû caûnh
saùt treân Ñöôøng Caàu Môùi, nôi maø ‘Dickie’ Dickinson, Chaùnh thanh tra
Caûnh saùt, saép thöïc hieän nhieäm vuï coù baøi baûn cuûa oâng ta, baét giöõ
45 chieác taøu Nhaät coù trang bò vuõ khí khaû nghi vaø bao vaây taát caû trong
soá 1.200 ngöôøi Nhaät maø oâng ta coù theå kieåm soaùt ñöôïc-(bao goàm
oâng Mimatsu, nhieáp aûnh gia ‘chính quy’ coù theá löïc, maø loä ra laø moät
ñaïi taù trong Ñaïi chieán Theá giôùi laàn thöù nhaát ñöôïc thuyeân chuyeån tôùi
Singapore ñeå chuïp hình quaân ñoäi).
Dickinson ‘keát thuùc ñeâm’ vaøo khoaûng baûy giôø saùng vaø ñaùnh xe
veà nhaø ñeå taém vaø aên saùng. George Hammonds, ngöôøi cuøng vôùi Glover
ñaõ laøm vieäc khoâng ngôi nghæ suoát ñeâm ñoù, cuõng vaäy. Ít nhaát thì
cuõng ñaùng vì Dieãn ñaøn seõ ñaùnh baïi Thôøi baùo Eo bieån trong hai giôø
nöõa vôùi soá ra ñaëc bieät cuûa noù.
Noù ñaõ laøm ñöôïc. Nhöng tôø Dieãn ñaøn khoâng ñöa vaøo moät muïc tin
chöa ñöôïc coâng boá-caùi tin töùc vôùi taàm quan troïng kinh thieân ñoäng ñòa,
vôùi moät tính chaát chaâm bieám laï luøng, cuoäc chieán ñaáu saép tôùi ôû Maõ
Lai töø tröôùc vaãn ñöôïc xeáp vaøo taàm thöù yeáu trong chieán löôïc toaøn
caàu cuûa cuoäc chieán.
Trong luùc ôû Singapore ngöôøi ta ñang söûa soaïn böõa saùng ñaàu tieân
trong chieán tranh cuûa mình, thì Churchill ñang ôû trong phoøng aên ôû
1
Sö ñoaøn Phoøng khoâng
2
Trong chieán tranh, khi coù oanh kích, ngöôøi ta thöïc hieän vieäc che chaén
hoaëc khoâng thaép saùng ñeå maùy bay ñòch khoù phaùt hieän ñöôïc muïc
tieâu.
Chequers duøng böõa toái. Phu nhaân Churchill caûm thaáy khoâng khoûe, vaø vì
theá khoâng xuoáng duøng böõa, nhöng cuøng ngoài vôùi ngaøi Thuû töôùng coù
Averell Harriman vaø John Winant ñeán töø Oa-sinh-tôn. Churchill ‘troâng raát döõ
tôïn vaø ngoài hoaøn toaøn caâm laëng’. Duø tin töùc veà cuoäc taán coâng Maõ
Lai chöa tôùi choã oâng ta, thì oâng ta chaéc haún cuõng yù thöùc ñöôïc nhöõng
moái nguy hieåm saép xaûy ra vaø coù theå laáy laøm phieàn muoän vì chaúng
nhìn thaáy tia hy voïng saùng suûa naøo ôû vieäc Hoa Kyø seõ töï ñoäng nhaäp
cuoäc tröôùc khi baát kyø cuoäc taán coâng ñaïi loaïi kieåu nhö theá xaûy ra.
Ngay tröôùc chín giôø, Churchill leänh cho Sawyer, quaûn gia cuûa
Chequers, mang ñeán moät caùi ra-ñi-oâ caàm tay (moät boä coù giaù 15 ñoâ la
Myõ maø Harry Hopkins ñaõ taëng cho oâng ta). Nhaïc keùo daøi moät hai phuùt
gì ñaáy-vaø roài coù moät gioïng noùi khoâng quen thuoäc caát leân nhaéc
ngöôøi nghe chôø nghe tin töùc quan troïng.
Ngöôøi ta coù theå hình dung caûnh ôû Chequers khi ba ngöôøi ñaøn oâng,
tin töôûng, ngoài im laëng, chôø ñôïi. Vaø roài cuõng ñeán-caùi tin töùc laøm thay
ñoåi caùc dieãn bieán cuûa cuoäc chieán vaø ñaûm baûo chieán thaéng sau
cuøng naèm ngoaøi taát caû nhöõng nghi ngaïi. Baèng moät gioïng trang
nghieâm, bình tónh, phaùt thanh vieân ñaøi BBC cho hoï bieát laø ngöôøi Nhaät
ñaõ taán coâng Traân Chaâu Caûng. Chaúng coù chuùt chi tieát cuï theå naøo.
Taát caû chæ coù vaäy. Nhöng theá laø ñuû.
Thaät khoù tin, chaúng ai trong soá ba ngöôøi coù moät chuùt thoâng tin
naøo veà ñieàu xaûy ra. BBC ñaõ ñi tröôùc boä phaän tình baùo cuûa rieâng
Churchill haøng giôø lieàn, vôùi tin töùc ñeán nhö moät söï baát ngôø saâu saéc-
vaø vôùi Churchill thì haàu nhö moät baát ngôø ñaùng möøng.
Khoâng nghi ngôø laø nhöõng caûm töôûng ñaàu tieân cuûa Churchill laø
ñieàu gì ñoù na naù vôùi söï phaán chaán. Sau haøng thaùng thuyeát phuïc, naên
næ, maëc caû vôùi Roosevelt, thì ngöôøi Nhaät ñaõ keùo ñöôïc Hoa Kyø tham
chieán.
Vaø cuõng khoâng coù gì laï khi vaøo toái ñoù, khi tin töùc veà cuoäc taán
coâng vaøo Maõ Lai ñöôïc phaùt treân ñaøi, noù bò ñaùnh giaù thaáp so vôùi
nhöõng gì ñaõ xaûy ra ôû Traân Chaâu Caûng, vôùi nhöõng haøm yù saâu saéc
veà moät tai hoïa khoâng baùo tröôùc ñaõ thay ñoåi toaøn boä tinh thaàn cuûa
cuoäc chieán.
Gaàn nhö vaøo luùc Churchill ñang aên toái, ñaøi phaùt thanh cuõng thoâng
baùo cuøng moät tin töùc ñoù-vaøo khoaûng giôø aên saùng ôû Singapore. Ñoái
vôùi George Hammonds, böõa saùng khoâng ñöôïc aên vaøo buoåi saùng ñoù-ít
ra laø khoâng, khi noù coøn aám-vì ‘ngay khi toâi chuaån bò xieân moät mieáng
tröùng’ ñaøi phaùt thanh laøo xaøo beân caïnh thoâng baùo cho anh ta tin töùc
ñoù. Anh ta ñaùnh rôi dao vaø dóa, vaø ‘söï ngaùi nguû döôøng nhö cuõng bieán
maát khoûi toâi luoân’. Vôùi moïi ngöôøi khaùc cuõng vaäy. Freddy Retz ñang laùi
xe doïc theo Quaûng tröôøng Raffles ñeå xem xeùt söï taøn phaù cuûa bom thì
giaät mình vì thaáy moät ngöôøi baïn chaïy thaúng ra chaén ñaàu xe hôi cuûa
coâ ta vaø heùt töôùng leân, ‘Chaøo! Nöôùc baïn coù chieán tranh ñaáy!’ Trong
choác laùt, cuoäc ñoät kích cuûa quaân Nhaät vaø nhöõng gì coù lieân quan ñaõ
bò boû queân, chæ coøn ñöôïc ghi nhôù bôûi nhöõng ngöôøi Hoa coøn ñang
hoang mang ñöùng chaén treân Quaûng tröôøng Raffles vaø ñöôøng Battery. Caùi
tin giaät naûy ngöôøi veà Traân Chaâu Caûng laøm lu môø moïi thöù khaùc-
thaäm chí caû khaû naêng coù moät cuoäc taán coâng khaùc vaøo toái ñoù, hay
ngay caû söï ñoå boä cuûa quaân Nhaät leân bôø bieån phía ñoâng cuûa Maõ Lai.
Singapore coù söï chia seû ñaùng quyù vôùi nhöõng ngöôøi Myõ, vaø vaøo
giöõa saùng, khi coâng vieäc laïi baét ñaàu, khi buïi vaø nhöõng maûnh vôõ ñaõ
ñöôïc doïn deïp saïch, ñaõ coù nhöõng daáu hieäu nhìn thaáy ñöôïc cuûa moái
thaân tình môùi xuaát hieän. Laùi xe treân ñöôøng Orchard ñeå ngöôïc veà nhaø
mình, Freddy Retz troâng thaáy moät hay hai laù côø Myõ beù nhoû töø nôi ñaâu
ñoät nhieân xuaát hieän, troå ra moät caùch bí aån töø cöûa soå caùc tieäm
ngöôøi Hoa. Vaøo giôø aên tröa, George Hammond vaø nhöõng ngöôøi baïn cuûa
anh ta naâng coác ‘nhöõng ñoàng minh’ môùi cuûa hoï taïi quaày ba daøi ôû
Caâu laïc boä Cricket. Nhieàu ngöôøi Myõ bò laøm cho ngaïc nhieân ñoù, uoáng
cho ñeán say, coù moät giaác nguû chieàu lô mô, muoán kyù thanh toaùn duø
chæ cho moät coác röôïu maø ngöôøi ta cuõng gaït ñi. Ngoõ vaøo cuoäc chieán
cuûa Hoa Kyø ñaõ ñaït ñöôïc vôùi söï coå vuõ saâu saéc, vaø caùi caûm giaùc
möøng rôõ khoâng nghi ngôø gì nöõa ñöôïc cuûng coá bôûi thoâng caùo chieán
tranh ñaàu tieân phaùt ñi töø Sôû Chæ huy ôû Singapore.
Moät caùch ngaén goïn, thoâng caùo noùi raèng nhöõng coá gaéng ñaàu
tieân cuûa quaân Nhaät ñeå ñoå boä vaøo Kota Bahru ñaõ bò ñaåy luøi. Moät
vaøi giôø sau moät thoâng caùo thöù hai noùi roõ theâm laø chæ moät vaøi quaû
bom ñöôïc thaû xuoáng moät saân bay beân ngoaøi thò traán maø khoâng gaây
neân thöông vong naøo. Xuùm laïi quanh vieân só quan ñöa chæ thò ñeå laáy
baûn sao cuûa thoâng caùo, George Hammonds ñoïc ñöôïc nhöõng lôøi taùi
khaúng ñònh: ‘Taát caû caùc taøu xuaát hieän ñang boû chaïy heát toác löïc, vaø
moät soá ít quaân ñòch bò boû laïi treân baõi bieån ñang bò tieâu dieät baèng
suùng maùy haïng naëng.’
Hammonds ñaõ chæ ra töø tröôùc laø caùc hoaït ñoäng quaân söï ôû phía
baéc ñang tieán trieån khoâng toát nhö ñaõ mong muoán, vì theá oâng ta ñoïc
nhöõng lôøi treân vôùi moät thaùi ñoä hoaøi nghi nhaát ñònh, nhöng ñoái vôùi
moät coäng ñoàng bò böng bít thoâng tin goàm nhieàu ñuû loaïi daân toäc naøy
thì tin töùc chính thöùc veà söï ñaåy luøi cuoäc taán coâng ñaàu tieân cuûa
quaân Nhaät naøy khoâng coù coâng duïng gì khaùc ngoaøi vieäc taïo söï tin
töôûng.
Xeùt cho cuøng thì baùn ñaûo Maõ Lai vöøa daøi vöøa heïp naøy keùo daøi
400 daëm töø bieân giôùi Xieâm tôùi Eo Johore vaø Ñaûo Singapore; moät daõy
nuùi ñaù granit cao 7.000 feet1 chaïy ngoaèn ngheøo theo trung taâm cuûa noù.
Boán phaàn naêm cuûa ñaát nöôùc ñöôïc bao phuû bôûi röøng nhieät ñôùi raäm
raïp-nhöõng khu röøng möa nhieät ñôùi.
Quaân Nhaät ñaõ ñoå boä leân bôø bieån phía ñoâng, nôi coù nhöõng baõi
caùt mòn nhöng ñöôøng boä thì xaáu, chaïy xuoáng phía nam töø Kota Bahru.
Cuøng vôùi nhöõng côn möa ñaàu tieân do gioù muøa ñaõ aäp xuoáng vuøng
noâng thoân, khoâng ñoäi quaân naøo coù theå coù hy voïng tieán veà phía nam
vôùi ñòa hình khoâng theå vöôït qua ñöôïc naøy. Cuõng khoâng coù hy voïng gì
khaû naêng maø caùc nhaø bình luaän suoâng ñöa ra veà vieäc quaân Nhaät coù
theå tieán ñaùnh veà phía taây treân con ñöôøng ñoäc ñaïo töø Kota Bahru chaïy
qua ñieåm thaét cuûa baùn ñaûo nôi maø chuùng bieát chuùng coù theå tìm
ñöôïc nhöõng con ñöôøng boä vaø ñöôøng saét toát hôn, ôû phía taây. Mieàn
baéc Maõ Lai ñoâng chaät quaân lính, vaø caùc chieán syõ cuøng caùc oanh taïc
cô RAF saün saøng chia caét söï taäp trung löïc löôïng cuûa quaân ñòch vaø tieâu
dieät chuùng. Trong haøng thaùng trôøi, hoï ñaõ haêm hôû chôø ñôïi chæ ñuùng
moät cô hoäi nhö theá naøy; moät thôøi khaéc ñeå theå hieän öu theá trong
chieán traän cuûa ngöôøi da traéng so vôùi ngöôøi chaâu AÙ. Khoâng bieát bao
nhieâu laàn ñieàu naøy ñaõ ñöôïc nhoài nheùt vaøo ñaàu hoï-caû nhöõng daân
thöôøng cuõng vaäy-raèng thöù maø ngöôøi Nhaät ñaùnh ñöôïc chæ laø ngöôøi
Trung Quoác, nhöng cöù chôø xem ñeán khi chuùng bieát theá naøo laø saét
theùp cuûa nöôùc Anh! Ñieàu naøy seõ raát khaùc ñoái vôùi ngöôøi Nhaät, moät
löïc löôïng maø (khoâng keå Ñaïi chieán Theá giôùi laàn thöù nhaát), khoù coù
theå ñaùnh tröïc dieän vôùi löïc löôïng cuûa ngöôøi da traéng keå töø Traän
Caûng Arthur vaøo naêm 1905, khi chuùng chæ ngang taøi vôùi moät löïc löôïng
thoaùi chí, thoái naùt cuûa Nga hoaøng.
Vaø baây giôø thì ñieàu gì ñaõ xaûy ra? Moät löïc löôïng nhoû quaân ñòch
ñaõ taán coâng moät tieàn ñoàn ñoäc nhaát cuûa nöôùc Anh-ñöôïc thoâi, loaïi söï
vieäc nhö theá naøy roõ raøng ñaõ xaûy ra, nhöng chuùng seõ phaûi traû moät
caùi giaù khoâng theå traùnh ñöôïc cho vieäc ñieân roà lieàu lónh theá naøy.

1
1 feet=0.3048 m (ND).
 Thöïc ra, lôøi leõ cuûa thoâng caùo quaù sinh ñoäng ñeán möùc moät hình
aûnh tröïc quan hieän ra ngay laäp töùc trong trí oùc, ñaëc bieät laø vôùi nhöõng
ngöôøi chaâu AÙ. Chaúng khoù khaên gì cho hoï ñeå töôûng töôïng ra caùi baõi
bieån ñaày aùnh traêng, vôùi moät vaøi teân Nhaät maëc quaàn aùo ka-ki hoang
mang vôùi soá phaän cuûa mình, bò boû laïi bôûi nhöõng teân ñoàng ñoäi heøn
nhaùt ñang toác löïc boû chaïy treân nhöõng chieác taøu cuûa chuùng. Vaø vì
thoâng tin ñeán tröïc tieáp töø caùc nguoàn tin quaân söï, coù theå ñoaùn
chöøng noù laø caùi maø ngöôøi ta muoán daân chuùng tin theo. Maët khaùc, taïi
sao hoï phoå bieán moät thoâng caùo maø noäi dung sai laïc quaù möùc nhö
vaäy? Taát nhieân laø caùc taøu chieán maët nöôùc1 ruùt lui ‘heát toác löïc’
(moät cuïm töø thöôøng ñem laïi cho ngöôøi chaâu AÙ caùi caûm töôûng laø
chuùng ñang thaùo chaïy); taïi sao chuùng laïi laõng phí thôøi gian nhö vaäy?
Ngöôøi Nhaät ñaõ ñoå boä quaân cuûa chuùng moät caùch thaønh coâng, vaø töï
nhieân laïi quay trôû veà caên cöù caøng nhanh caøng toát.
Söï thaät thì khaùc ñaùng keå. Caùc baõi bieån ôû Kota Bahru ñaõ taém
trong aùnh traêng saùng khi ngay sau nöûa ñeâm, ba taøu chôû quaân thaû neo
caùch bôø hai daëm. Haàu nhö ngay laäp töùc caùi heä thoáng phoøng thuû
ñöôïc toå chöùc sô saøi ñaõ bò naõ ñaïi baùc töø taøu chieán. Trong voøng moät
giôø ñoù, taøu ñoå boä ñaàu tieân cuûa Nhaät-maø ñaõ ñöôïc chöùng minh laø
khoù coù theå hoaït ñoäng trong ñieàu kieän bieån ñoäng maïnh-ñaõ caäp bôø.
Löïc löôïng phoøng thuû chieán ñaáu raát cöø vaø duø cho quaân Nhaät chieám
giöõ ñöôïc hai cöù ñieåm quan troïng tröôùc luùc trôøi saùng, sau traän chieán
giaùp laù caø kòch lieät, traän chieán ñaàu tieân vaø quan troïng naøy trong
chieán dòch Maõ Lai haún khoâng thaát baïi cho tôùi khi cuïc dieän thay ñoåi vì
moät thaûm hoïa baát ngôø. Caùc löïc löôïng quaân söï cuûa Anh vaãn ñang
naém giöõ saân bay troïng yeáu beân ngoaøi thò traán thì tin ñoàn loan ra laø
quaân Nhaät ñaõ choïc thuûng heä thoáng phoøng thuû vaø ñang aùp saùt vaønh
ñai saân bay. Ñieàu naøy töông ñoái khoâng thaät, duø ‘nhöõng vieân ñaïc raûi
raùc bay qua haàu nhö khaúng ñònh moät caùch roõ raøng cho ñieàu aáy’. Trong
voøng coù vaøi phuùt, ngöôøi naøo ñoù khoâng coù thaåm quyeàn-tôùi ngaøy
nay cuõng khoâng xaùc ñònh ñöôïc danh tính-ñaõ ra leänh sô taùn saân bay. Duø
hai só quan caáp cao ñaõ thöïc hieän moät chuyeán trinh saùt chôùp nhoaùng
vaø chöùng minh tin ñoàn laø sai, thì cuõng ñaõ quaù muoän roài. Ai naáy ñeàu
ñaõ ruùt chaïy baèng baát cöù phöông tieän naøo hoï coù theå kieám ñöôïc.
Trong luùc cuoáng cuoàng hoï thaäm chí khoâng huûy kho bom, kho xaêng,
hoaëc phaù hoûng ñöôøng baêng nöõa. Chæ trong voøng moät vaøi giôø Kota
Bahru ñaõ ôû trong tay quaân ñòch. Ñoù laø moät môû ñaàu ñaùng ngaïi cho söï
kinh hoaøng vaø hoãn loaïn saép ñeán.
Nhöõng ñieàu chính yeáu cuûa tình huoáng naøy laø ôû choã Sôû chæ huy
toái cao ñaõ bò rôi vaøo tình theá khoù xöû, cuõng nhö ôû caùch ñoù haøng
nghìn daëm ngöôøi Myõ ñaõ chòu moät soá phaän töông töï taïi Traân Chaâu
Caûng, vaø Sôû Chæ huy toái cao ñöông nhieân laø ñang laøm heát khaû naêng
ñeå che ñaäy, vôùi hy voïng laø tin toát hôn seõ tôùi.2
Nhöng roài, trong nhöõng ngaøy ñaàu naøy, ngay caû Sôû Chæ huy toái cao
cuõng khoâng nhaän ra raèng vieäc xaâm chieám Kota Bahru cuûa ngöôøi Nhaät,
toaøn boä döôùi söï chæ huy cuûa Töôùng Yamashita-ngöôøi ñöôïc chæ ñònh
chinh phuïc Singapore-chæ laø moät trong boán höôùng taán coâng ñaõ ñöôïc
tính toaùn thôøi gian moät caùch caån thaän, ñaõ ñöôïc Tokyo quyeát ñònh ngay
töø ngaøy 7 thaùng 11. Thaùi Bình Döông quaù roäng, vì theá maø nhöõng muùi
1
Surface ship: moät loaïi taøu chieán, taùc chieán treân maët nöôùc (ND).
2
Ñieàu naøy ñöôïc xaùc nhaän bôûi Töôùng Wavell, ngöôøi maø trong naêm 1948
thöøa nhaän vôùi Shenton Thomas raèng ‘caên nguyeân loãi laàm’ cuûa vieäc
thieáu chuaån bò phaûi ñöôïc quy cho nhöõng ngöôøi ñöùng ñaàu quaân ñoäi,
nhöõng ngöôøi maø, Wavell ñaõ tin chaéc, laø chöa bao giôø thöïc söï tính ñeán
moät cuoäc xaâm chieám cuûa ngöôøi Nhaät hay coù chuaån bò gì thích hôïp
cho tình huoáng ñoù.
giôø khaùc nhau coù xu höôùng laøm ngöôøi ta khoù thaáy ñöôïc moái lieân heä
trong khi so saùnh, nhöng theo giôø ñoàng hoà ôû Tokyo thì ngöôøi Nhaät ñaõ
taán coâng Traân Chaâu Caûng, Maõ Lai, Singora (cuûa Xieâm) vaø Hoàng Coâng,
moãi nôi chæ trong moät vaøi giôø ñoàng hoà, vaøo nhöõng giôø ñaàu tieân cuûa
ngaøy 8 thaùng 12-Maõ Lai vaøo 2 giôø 15 phuùt saùng, Traân Chaâu Caûng vaøo
3 giôø 25 phuùt saùng, Singora vaøo 4 giôø saùng, vaø Hoàng Koâng vaøo luùc 8
giôø 30 phuùt saùng. Tuy nhieân, khi chuyeån sang caùc muùi giôø ñòa phöông
ôû khu vöïc Thaùi Bình Döông thì Traân Chaâu Caûng bò taán coâng vaøo 7 giôø
55 phuùt saùng ngaøy 7 coøn Maõ Lai laø vaøo luùc 12 giôø 45 phuùt saùng
ngaøy 8-maëc duø thöïc teá giöõa hai söï kieän chæ caùch nhau coù moät giôø
vaø möôøi phuùt. Thôøi gian dieãn ra cuoäc taán coâng vaøo Kota Bahru mæa
mai thay ñöôïc ñònh ñoaït chæ vì luùc ñoù ñang laø Chuû nhaät theo giôø ôû
Traân Chaâu Caûng, khi maø ngöôøi Nhaät cho raèng haàu heát Haïm ñoäi Hoa
Kyø coù ôû trong caûng.
Taát caû ñieàu naøy nhöõng daân thöôøng ôû Singapore khoâng bieát tyù
gì-thöïc ra, sau khi hoï ñoïc thoâng caùo thì tin töùc xem ra vaãn toát ñeïp vaøo
ngaøy Thöù hai ñaàu tieân cuûa cuoäc chieán, duø laø moät soá nhöõng caâu
hoûi khoâng deã traû lôøi ñaõ ñöôïc neâu leân. Chaúng haïn ñieàu gì ñaõ xaûy ra
vôùi nhöõng caùi ñeøn ñöôøng trong suoát cuoäc ñoät kích? Taïi sao chuùng laïi
khoâng bò taét? Vaø taïi sao nhöõng maùy bay khu truïc ñaùnh ñeâm cuûa Anh
laïi khoâng ra tay? Vì Sôû Chæ huy toái cao haún phaûi bieát veà vieäc quaân
Nhaät ñoå boä ngay sau moät giôø saùng, vaø coù theå suy ra laø ñaõ ôû trong
tình traïng baùo ñoäng, vaäy thì laøm sao coù theå xaûy ra chuyeän maùy bay
neùm bom cuûa Nhaät xaâm nhaäp trong phaïm vi 25 daëm khoâng phaän cuûa
Singapore maø khoâng heà coù baát cöù caûnh baùo naøo tröôùc ñoù?
Nhöõng caâu hoûi naøy khoù coù theå ñöôïc traû lôøi vaøo thôøi ñieåm ñoù
maø khoâng laøm suy giaûm söï tin töôûng cuûa daân chuùng, vaø thaäm chí cho
ñeán baây giôø chuùng cuõng chöa bao giôø ñöôïc traû lôøi moät caùch thích
hôïp, maëc duø ñieàu ñaõ thöïc söï xaûy ra quaù ñôn giaûn (vaø theo caùch ñoù
coù theå hieåu ñöôïc) ñeán möùc söï che daáu cuûa chính quyeàn vaøo luùc ñoù
coù chuùt gì ñoù khoù hieåu noåi.
Tình huoáng thöïc teá laø nhö sau: Pulfford thuoäc RAF ñaõ caûnh baùo
ngaøi Thoáng ñoác vaøo luùc boán giôø saùng raèng maùy bay quaân ñòch ñang
tieán gaàn Singapore, Shenton Thomas chæ coù 15 phuùt ñeå baùo ñoäng cho
thaønh phoá. Phoù thoáng cheá Khoâng quaân Maltby, nhaân vaät thöù hai sau
Pulford, sau ñoù thöøa nhaän raèng RAF ñaõ coù 30 phuùt caûnh baùo veà cuoäc
ñoät kích. Khoâng ai töøng giaûi thích ñieàu khoù hieåu cuûa 15 phuùt leäch ra
ñoù. Chæ vôùi 15 phuùt caûnh baùo seõ khoâng theå ra leänh moät cheá ñoä
black-out caáp toác ôû Singapore ñöôïc. Moät phaàn cuûa thaønh phoá ñöôïc
thaép saùng baèng ñeøn khí ñoát do ngöôøi vaän haønh vôùi nhöõng caùi saøo
kieåu cuõ. Moät soá quaän coù heä thoáng phaùt ñieän cuûa rieâng mình.
Khoâng coù chuyeån maïch trung taâm, vaø duø sao ñi nöõa, ARP ñaõ khoâng
tính ñeán khaû naêng chieán tranh. Nhöõng ngöôøi ñöùng ñaàu cuûa noù ñang
naèm nguû treân giöôøng-cuõng nhö baát cöù ñeâm yeân bình naøo khaùc. Vaø
cuõng ñuùng laø taát caû ‘thöôïng caáp’-Toång tö leänh, Chæ huy cuûa ba löïc
löôïng quaân söï, ngaøi Thoáng ñoác, Thö kyù Chính quyeàn thuoäc ñòa, taát caû
ñaõ daønh haøng giôø lieàn sau moät giôø saùng ñeå baøn luaän veà caùc cuoäc
ñoå boä taïi Kota Bahru-vaø khoâng chæ moät ngöôøi trong soá ñoù nghó ñeán
vieäc yeâu caàu moät söï böng bít thoâng tin, bôûi vì khoâng chæ moät ngöôøi
trong soá ñoù ñaõ nghó raèng taán coâng töø treân khoâng chæ laø moät khaû
naêng xa, vì nhöõng saân bay cuûa Nhaät gaàn nhaát cuõng caùch 600 daëm,
naèm treân baùn ñaûo Ñoâng Döông.1

1
Treân ñöôøng tôùi truï sôû caûnh saùt, Dickinson, Chaùnh thanh tra Caûnh saùt,
ñaõ ñeå yù thaáy raèng ngay caû Phaùo ñaøi Fort, toång haønh dinh cuûa Quaân
ñoäi, cuõng saùng tröng.
 Vì cuoäc ñoät kích laø do 17 maùy bay Nhaät gaây ra, nhieàu ngöôøi ôû
Singapore caûm thaáy raèng chæ caàn moät soá maùy bay khu truïc ñaùnh
ñeâm caát caùnh töø saân bay chính cuûa Seletar cuõng coù theå nhanh choùng
phaù vôõ cuoäc taán coâng. Hoï khoâng bieát, ba chieác phi cô Traâu saét cuûa
Khoâng löïc Hoaøng gia UÙc thöïc söï ñaõ ñöôïc baùo ñoäng vaø noå maùy.
Nhöõng phi coâng ñaõ haêm hôû nhaän caùi nhieäm vuï maø moät ngöôøi trong
soá hoï sau naøy moâ taû nhö ‘muïc tieâu ñaùnh baèng maùy bay khu truïc
ñaùnh ñeâm hoaøn haûo nhaát maø toâi töøng thaáy’. Tuy nhieân, leänh cho
pheùp caát caùnh ñaõ bò huûy boû vaøo thôøi khaéc cuoái từ ñaàu naõo RAF,
hình nhö vì RAF ñaõ khoâng maáy tin töôûng vaøo caùc tay phuï traùch baén
hoûa tieãn AA, moät vaøi ngöôøi chöa töøng tham gia traän chieán naøo, sôï
raèng hoï coù theå, trong côn phaán khích, baén nhaàm phaûi maùy bay cuûa
chuùng ta. Vì theá maø caùc maùy bay khu truïc ñaùnh ñeâm ñaõ khoâng caát
caùnh.
Tuy nhieân, caâu hoûi chính, caâu hoûi dai daúng ñöôïc ñaët ra lieân quan
tôùi ngaøy ñaàu tieân cuûa cuoäc chieán naøy, laø, söï thieáu huït roõ raøng laø
ñaùng lo ngaïi caùc haàm truù aån. Gaàn nhö toaøn boä Singapore ñaõ ñöôïc
xaây döïng maáp meù vôùi möïc nöôùc bieån, vaø treân maët ñaát laày theá
naøy, duy trì nhöõng haàm truù aån saâu döôùi loøng ñaát laø ñieàu gaàn nhö
khoâng theå. Ngay caû nhöõng caùi raõnh ñaøo noâng choeøn cuõng nhanh
choùng bò nöôùc laáp ñaày vaø trôû thaønh nôi truù nguï cho boïn muoãi. Trong
nhöõng ngaøy thaùng vui veû, gaàn nhö moät troø ñuøa khi moät traän cricket
saép baét ñaàu treân padang Caâu laïc boä Cricket, tay ñoäi tröôûng, ngöôøi ñaõ
baét ñöôïc maët thaéng cuûa ñoàng xu, laàn naøo cuõng nhö laàn naøo, seõ
choïn ñaùnh boùng neáu thuûy trieàu ñang haï, nhöng laïi choïn caùch laên
boùng neáu thuûy trieàu ñang voã vaøo caùi vaïch ñaùnh daáu nöôùc ôû möùc
cao.
Nhieàu thaønh vieân hoäi ñoàng chính quyeàn ñaõ tranh luaän veà vaán
ñeà haàm truù aån moät caùch kyõ löôõng, nhöng thaät khoù traùnh khoûi caùi
caûm giaùc raèng nhöõng vaán ñeà thöïc tieãn thöïc söï ñaõ ñöôïc tieán haønh
trong 12 thaùng tröôùc cuoäc chieán chính laø nhöõng nguyeân nhaân daãn
ñeán caùc chính saùch sai laàm. Ñaát laày, nhö chính quyeàn giaûi thích, khieán
cho khoâng theå coù nhöõng haàm truù aån saâu ñöôïc; 1 caùc coâng söï thì
ñang laø nôi cho muoãi truù nguï. Nhöng nhieàu ngöôøi ñaõ hoaøn toaøn phaãn
noä vôùi thaùi ñoä cuûa chính quyeàn, hoï cho raèng trong moät cuoäc ñoät kích
toát hôn laø nhaûy xuoáng moät caùi coâng söï ñaày nöôùc vôùi ruûi ro bò beänh
soát reùt; raèng ngay caû neáu xaây döïng haàm truù aån saâu coù theå laø
khoâng thöïc hieän ñöôïc, thì ít ra chính phuû cuõng coù theå cho döïng nhöõng
böùc töôøng chaén baèng gaïch vôõ treân caùc con phoá. Thay vaøo ñoù, gaàn
nhö chaúng coù nôi truù aån naøo cho daân thöôøng, nhaát laø ôû khu ngöôøi
Hoa. Vaø ñieàu naøy coù keát quaû laø haøng ngaøn caùi cheát.
Nhöng ñoù laø vaøo thaùng Gieâng, thaùng raûi bom.

Chöông ba
Tuaàn leã thaûm hoïa
Thöù ba, ngaøy 9 thaùng 12-Thöù ba, ngaøy 16 thaùng 12
George Hammonds khoâng phaûi laø ngöôøi hay chöûi theà, nhöng khi anh
ta ñoïc ñöôïc tôø thoâng caùo maø ngöôøi ñöa tin ngöôøi Ta-min vöøa trao cho
anh ôû vaên phoøng tôø Dieãn ñaøn, anh ta thaû noù rôi xuoáng maët baøn roài
thoát leân giaän döõ, ‘Thaät laø moät môù nhöõng lôøi doái traù khoán kieáp!’
Luùc ñoù laø ngay sau möôøi giôø buoåi saùng ngaøy Thöù ba. Leslie
Hoffman, ngöôøi laøm vieäc trong phoøng tin töùc cuûa tôø Dieãn ñaøn, ñang
ngoài ôû ñoái dieän. Anh ta yeáu ôùt cöôøi, caøng coù côù laøm cho George
Hammonds giaän soâi leân.
1
Ñieàu naøy laø nguïy bieän. Ngaøy nay coù moät baõi ñaäu xe lôùn döôùi loøng
ñaát ôû vuøng ‘ñaát laày’ Quaûng tröôøng Raffles.
 ‘Ñoù laø Nhaät leänh ñaáy,’ George chua chaùt. ‘Toâi khoâng theå tin noåi-
Toâi khoâng theå tin ai ñoù coù theå khôi khôi noùi ra ñöôïc quaù nhieàu lôøi noùi
doái nhö theá. Ñaây naøy! Ñoïc ñi.’
Hoffman ñoïc qua nhöõng ñoaïn quan troïng: ‘Chuùng ta ñaõ saün saøng.
Chuùng ta ñaõ coù nhieàu caûnh baùo vaø caùc böôùc chuaån bò ñaõ ñöôïc thöïc
hieän vaø kieåm tra… Chuùng ta töï tin. Löïc löôïng phoøng thuû cuûa chuùng ta
huøng maïnh vaø vuõ khí cuûa chuùng ta hieäu quaû. Baát keå chuûng toäc cuûa
chuùng laø gì, vaø duø cho chuùng ta baây giôø ñang ôû treân ñaát naøy hay
caùch xa haøng nghìn daëm, chuùng ta coù chung moät muïc ñích vaø chæ moät
maø thoâi. Ñoù chính laø baûo veä nhöõng bôø bieån naøy, ñaäp tan quaân ñòch
khi chuùng ñaët chaân leân maûnh ñaát cuûa chuùng ta… Quaân ñòch coù
nhöõng gì? Chuùng ta thaáy ñöùng tröôùc chuùng ta laø moät nöôùc Nhaät ñaõ
kieät queä qua nhieàu naêm tröôùc nhöõng toån thaát quaù söùc cuûa vieäc coá
tình taán coâng vaøo Trung Hoa…Chuùng ta haõy nhôù raèng chuùng ta ôû ñaây,
ôû vuøng Vieãn Ñoâng naøy, taïo neân moät phaàn cuûa tieàn ñoàn lôùn vì söï
nghieäp duy trì moät theá giôùi cuûa chaân lyù, coâng lyù vaø töï do.’
George vuoát moà hoâi treân coå vaø roùt ra hai ly nöôùc chanh eùp
nguyeân chaát ñöôïc öôùp ñaù maø anh ta luoân giöõ trong moät caùi bình thuûy
ñaët treân maët baøn laøm vieäc. Caû anh ta vaø Hoffman naém roõ söï thaät
hôn baát cöù daân thöôøng naøo-bao goàm caû caùi söï thaät khoâng theå ngôø
ñöôïc raèng baûn thoâng caùo phoâ tröông naøy thöïc ra ñaõ ñöôïc chuaån bò
töø tröôùc ñoù saùu thaùng.
‘Hoï noùi ñoù laø ñeå cho hoï coù thôøi gian dòch,’ George noùi. ‘Chuùng ta
coù theå laøm xong toaøn boä coâng vieäc ñoù ôû trong vaên phoøng naøy chæ
trong voøng moät vaøi ngaøy.’
Hoffman laø moät thanh nieân ñeïp trai, maûnh deû ôû tuoåi 26, ngöôøi seõ
moät töông lai roäng môû ôû Maõ Lai. Coù leõ ñöôïc boå trôï bôûi doøng maùu
pha troän-cha anh ta ñeán töø Xri-lan-ca-neân anh ta coù moät tröïc giaùc nhanh
nhaïy maø neàn haønh chính quan lieâu cuûa nöôùc Anh laø lónh vöïc naèm
trong khaû naêng ñoù, vaø cho duø nhöõng ngöôøi vieát ra thoâng caùo naøy
vaãn coøn laø bí aån, Hoffman ngay laäp töùc chæ ra ñöôïc moät ñieåm ñaùng
löu yù . Caùch vieát nhuõn nhaën cuûa noù, vieäc coá tình lôø ñi tình huoáng
thöïc moät caùch taøi tình nhö theá, chæ coù theå noùi leân raèng noù xuaát
phaùt töø ‘nhöõng coâng chöùc Chính phuû Anh’. Noù ñaõ thaønh ‘nhaõn hieäu’
cuûa boïn hoï roài. Nhöõng ngöôøi phaùt ngoân cuûa chính phuû ñaõ chæ ra
quaù roõ cho nhöõng ngöôøi am hieåu nhö Hoffman hay Hammonds, theo
nhöõng chæ daãn ‘ngoaøi vaên baûn’, raèng chính saùch cuûa hoï laø ñaåy lui
cuoäc chieán vôùi nöôùc Nhaät baèng caùch ñoái phoù theo kieåu ‘laån traùnh’,
trong cuøng luùc ñoù laïi coá yù thoåi phoàng söùc maïnh quaân söï cuûa chuùng
ta khieán cho ngöôøi Nhaät phaûi do döï trong tröôøng hôïp chính saùch ban
ñaàu bò phaù saûn. Ngay caû Brooke-Popham, Toång tö leänh, cuõng bò buoäc
phaûi taùn thaønh caùi ‘phöông aùn chieán ñaáu’ naøy. Hammonds ñaõ daïo
quanh hoøn ñaûo naøy vaø Maõ Lai nhieàu laàn. Anh ta ñaõ taän maét troâng
thaáy söï khoe khoang cuûa Chính phuû Anh veà caùi phaùo ñaøi khoâng theå
ñaùnh chieám noåi naøy, veà moät haïm ñoäi huøng maïnh, ñoäi quaân ñöôïc
huaán luyeän tinh nhueä, chieán ñaáu cô hieän ñaïi, khoâng gì khaùc laø moät
caâu chuyeän töôûng töôïng.
Roõ raøng moät tuaàn tröôùc ñoù Haûi quaân ñaõ phoâ dieãn khi chieán
haïm Hoaøng töû xöù Wales vaø Ñaåy luøi caäp beán maø khoâng coù moät taøu
chuyeân chôû naøo ñeå che chaén chuùng. Thöïc ra, taát caû nhöõng thöù coù
theå ñöa ra duyeät binh laø ba taøu tuaàn döông, boán taøu khu truïc, vaø moät
soá taøu nhoû hôn. Ít ngöôøi treân ñaûo nhaän ra raèng hai chieác taøu chieán to
lôùn naøy ñaõ ñöôïc phaùi ñeán Singapore bôûi Churchill, theo lôøi khuyeân
raønh roït cuûa Boä Haûi quaân, ñaõ hoái thuùc oâng ta phaùi chuùng ñi thay vì
moät haïm ñoäi lôùn goàm nhöõng taøu chieán cuõ. Tuy nhieân, Churchill ñaõ töø
choái göûi ñi nhöõng taøu môùi do ‘aûnh höôûng chính trò to lôùn cuûa vieäc
xuaát hieän moät taøu chieán thöïc söï hieän ñaïi taïi khu vöïc Vieãn Ñoâng’. Ít ra
thì oâng ta cuõng ñaõ ñoàng yù ñeå chuùng coù ñöôïc söï hoã trôï töø treân
khoâng vaø taøu chuyeân chôû Baát khuaát1 ñaõ ñöôïc caét cöû ñeå hoä toáng
chuùng. Khoâng may, noù ñaõ maéc caïn ngay khi saép tieán vaøo haûi phaän
Vieãn Ñoâng. Baát chaáp söï thaát baïi naøy trong keá hoaïch cuûa mình,
Churchill vaãn khaêng khaêng raèng Hoaøng töû xöù Wales vaø Ñaåy luøi seõ
vaãn tieán tôùi Singapore-maø khoâng coù löïc löôïng khoâng quaân yeåm hoä.
Hammonds cuõng ñaõ thaáy khaù nhieàu lính ñoàn truù. Coù khoaûng treân
88.000 lính, tuï taäp trong caùc saøn nhaûy cuûa Singapore khi ñöôïc nghæ
pheùp. Trong nhieàu chuyeán ñi noäi ñòa anh ta chæ thaáy moät vaøi ngöôøi
ñöôïc ‘huaán luyeän ñaùnh traän trong röøng’ trong soá 19.600 lính Anh, 15.200
lính UÙc, 37.000 lính AÁn Ñoä vaø 16.000 lính ñoäng vieân ñòa phöông ngöôøi
chaâu AÙ. Vaø chaúng coù laáy moät caùi xe taêng naøo treân ñaûo.
AÁy vaäy maø chæ ít ngöôøi ôû Singapore bieát ñeán ñieàu ñoù. Chæ trong
buoåi saùng ngaøy hoâm ñoù Hammonds ñaõ nghe loûm ñöôïc Karen noùi vôùi
ñöùa con gaùi taùm tuoåi cuûa hoï, Barbara, laø chieán tranh seõ keát thuùc
trong moät vaøi tuaàn nöõa thoâi. Coâ ta haún caûm thaáy-nhö haøng ngaøn
ngöôøi khaùc-laø do khu röøng laø ‘khoâng theå vöôït qua ñöôïc’, quaân Nhaät
seõ phaûi trieån khai moät cuoäc taán coâng baèng ñöôøng bieån vaøo
Singapore, vaø coù theå khoâng soáng soùt noåi khi ñoái maët vôùi nhöõng
khaåu phaùo lôùn 15 inch2 chóa ra bieån. Thöïc teá, moät vaøi trong soá caùc
khaåu phaùo naøy (traùi ngöôïc vôùi söï hieåu nhaàm cuûa ngöôøi daân) coù
moät taàm xoay haïn cheá, nhöng chuùng vaãn hoaøn toaøn voâ hieäu tröôùc
caùc muïc tieâu treân boä khi ñaïn döôïc duy nhaát cuûa chuùng chæ laø ñaïn
choáng taêng. Thaäm chí teä hôn theá, caùc khaáu phaùo hoã trôï loaïi 9,2 inch
moãi khaåu chæ coù 30 phaùt ñaïn. Do Chính phuû Anh tính toaùn raèng-neáu
ñöôïc ñaàu tö-Singapore seõ phaûi coá thuû trong saùu thaùng tröôùc khi cöùu
vieän haûi quaân coù theå tôùi ñöôïc, ñieàu naøy nghóa laø trong tröôøng hôïp
bò bao vaây nhöõng khaåu phaùo seõ ôû tình theá töùc cöôøi, chæ coù theå
baén moät quaû ñaïn trong moãi saùu ngaøy moät.
Coøn vôùi lôøi khoe khoang cuûa thoâng caùo, raèng ‘heä thoáng phoøng
thuû cuûa chuùng ta ñaõ saün saøng’, thì thöïc ra George vaøi thaùng tröôùc ñaõ
ñöa boïn treû ñi taém bieån, choïn moät nôi chuùng öa thích ôû bôø bieån phía
baéc-vaø hoï ñaõ chaúng thaáy gì nhieàu ngoaøi moät sôïi daây theùp gai, moät
coâng söï nhoû, hay ñuùng ra laø moät caùi raõnh. Chæ coù Johore, ôû phía ñoái
dieän.
Neáu Hammonds bieát ñöôïc tình traïng tuyeät voïng cuûa RAF, anh ta seõ
coøn soác hôn nöõa; anh ñaõ coù nhöõng nghi vaán rieâng cuûa mình khi ngaém
nhöõng chieác maùy bay Wildebeeste coå loã vôùi khoang laùi môû toang kieåu
cuõ cuûa chuùng; anh thaéc maéc laø taïi sao caùc thaønh vieân cuûa Caâu laïc
boä Bay Singapore laïi gaùn cho nhöõng chieác ‘Traâu Saét’ caùi teân ‘nhöõng
teân côùm nhaõi nheùp’. AÁy vaäy maø, sau taát caû nhöõng caùi ñoù, chæ môùi
moät tuaàn tröôùc ñaây Brooke-Popham ñaõ noùi vôùi Hammonds taïi moät hoäi
nghò raèng, ‘Chuùng ta coù theå xoay xôû toát vôùi nhöõng chieác ‘Traâu saét’
ôû ñaây. Chuùng töông ñoái ñuû toát ñoái vôùi Maõ Lai.’ Vaø xeùt cho cuøng,
Brooke-Popham laø moät thöôïng caáp cuûa RAF. OÂng ta haún phaûi roõ moïi
chuyeän chöù.
Trong thöïc teá, thay vì ñoäi hình 366 phi cô chieán ñaáu maø Chính phuû
Anh ñaõ höùa caáp cho Maõ Lai ‘cho ñeán cuoái naêm 1941’, RAF chæ coù theå
keâu goïi ñöôïc moät ñoäi bay cuõ rích, xeáp haïng beùt goàm 141 maùy bay
taùc chieán, haàu heát quaù haïn hay khoâng duøng ñöôïc nöõa.3 Trong 22 saân
1
Indomitable trong nguyeân baûn (ND).
2
1 inch=2,54 cm (ND).
3
Löïc löôïng naøy goàm 17 chieác Hudson, 34 maùy bay thaû bom Blenheim, 27
maùy bay phoùng ngö loâi Wildebeeste, 41 chieác Traâu saét, 10 maùy bay khu
truïc ñaùnh ñeâm Blenheim, ba thuûy phi cô Catalina, boán chieác Caù kieám,
bay cuûa noù treân baùn ñaûo, 15 saân chæ coù ñöôøng baêng baèng coû. Trong
boán saân bay treân ñaûo Singapore, saân Tengah chæ vöøa môùi hoaøn thieän
vaøo ngaøy chieán tranh noå ra, khi caùc só quan vaø coâng nhaân traûi ñöôïc
400 ñöôøng laùt ñaù trong 24 giôø ñoàng hoà.
Nhöng veà ñieàu naøy, ngay caû George Hammonds-ngöôøi ñaõ ñöôïc daïy
phaûi luoân giöõ tænh taùo vaø thöôøng xuyeân döïa vaøo nhöõng thoâng tin
‘beân ngoaøi baûn baùo caùo’-cuõng bieát raát ít.
Tuy nhieân, anh ta ñaõ ñöa vaøo coâng vieäc cuûa mình vieäc nghieân cöùu
dieãn tieán cuûa söï baát oån, nhöõng tranh chaáp giöõa caùc löïc löôïng quaân
söï, nhöõng chuyeän ngu ngoác suoát nhöõng naêm töø 1925, khi nhöõng ngöôøi
phuï traùch ñaõ gaëp nhau ôû Luaân Ñoân ñeå thaûo luaän nhöõng caùch toát
nhaát ñeå baûo veä caên cöù haûi quaân môùi lôùn maïnh cuûa Singapore. Taát
caû nhöõng tranh caõi naøy baét ñaàu sau ñoù-vôùi mong muoán cuûa beân
Haûi quaân vaø Boä binh coù ñöôïc caùc vuõ khí coá ñònh haïng naëng ñeå ñaåy
luøi moät cuoäc taán coâng töø bieån, coøn Löïc löôïng Khoâng quaân ñeà nghò
söû duïng phi cô, maø theo nhö hoï tuyeân boá coù theå taán coâng keû thuø
tröôùc khi noù loït vaøo taàm baén cuûa caùc khaåu phaùo lôùn.
Beân Haûi quaân vaø Boä binh ñaõ thaéng-vaø ñieàu naøy ñaõ chaâm ngoøi
moät cuoäc tranh caõi lieân boä quaù gay gaét ñeán möùc vaøo naêm 1929, khi
Hammonds tham döï caùc hoäi nghò quaân söï, anh ta ñaõ phaûi ñi ñi laïi laïi caùi
ñoaïn ñöôøng daøi naêm daëm giöõa truï sôû RAF vaø Boä binh, trong khi ñoù,
thaät khoù tin, truï sôû cuûa Haûi quaân caùch thaønh phoá tính theo ñöôøng
boä nhöõng möôøi laêm daëm. Gaàn nhö laø khoâng coù söï hôïp taùc giöõa caùc
beân. Beân Boä binh thì khaêng khaêng raèng khoâng keû thuø naøo coù theå
chieám öu theá baèng caùch cho nhaûy duø xuoáng baùn ñaûo Maõ Lai. RAF thì
coù moät quan ñieåm khaùc hoaøn toaøn, vaø ngay töø 1936 ñaõ baét tay xaây
döïng caùc saân bay noäi ñòa, khoâng tham vaán moät caùch ñuùng ñaén beân
Boä binh, ñôn vò seõ phaûi baûo veä chuùng. Phía Boä binh ñaõ raát töùc giaän.
George nhôù moät thieáu töôùng giaän döõ quaùt leân raèng ‘Moät soá nhöõng
caùi saân bay trôøi ñaùnh thaùnh vaät ñoù thaäm chí khoâng theå phoøng veä
ñöôïc. Nhöõng keû ngu ngoác cheát daãm ñaõ xaây chuùng ôû laàm choã.’
Cuoäc tranh caõi gay gaét naøy khoâng nghi ngôø gì nöõa laø moät lyù do
taïi sao laõnh ñaïo Boä binh Anh chính thöùc ngoan coá phuû nhaän khaû naêng
moät ñoäi quaân naøo ñoù cuûa Nhaät coù theå tieán xuoáng Baùn ñaûo Maõ
Lai. ‘Moät caùch chính thöùc’-coù nhieàu hôn moät töôùng Anh ôû Maõ Lai trong
thôøi gian tröôùc chieán tranh ñaõ göûi baùo caùo trôû laïi cho Chính phuû Anh
caûnh baùo raèng tình huoáng nhö vaäy coù theå xaûy ra. Chuùng ñaõ bò xeáp
xoù trong im laëng, khoâng chæ ñeå ‘daïy cho RAF moät baøi hoïc’, nhöng coøn
vì Haûi quaân ñöùng veà phe Boä binh. Ngay töø ñaàu Haûi quaân ñaõ ñaët cöôïc
thanh danh cuûa hoï vaøo caùi tieàn ñeà raèng baát cöù moät cuoäc taán coâng
naøo cuûa quaân Nhaät cuõng phaûi ñeán töø phía bieån, vaø baây giôø thì sa
laày vôùi nhöõng khaåu phaùo voâ duïng cuûa hoï-ñeán noãi khoâng ai ñöa ra
ñöôïc baát cöù suy nghó nghieâm tuùc naøo ngay caû ñeå phoøng thuû nhöõng
bôø bieån phía baéc cuûa Ñaûo Singapore.
Khi cuoäc tranh caõi tieáp tuïc, toaøn caûnh ñoái vôùi George Hammonds
laø moät trong nhöõng ‘ñieàu ngu xuaån khoâng cöùu vaõn noåi’. Ngay caû khi
chieán tranh noå ra ôû chaâu AÂu, caùc beân vaãn vöôùng maéc vaøo nhöõng
baøn caõi lieân boä1 hoaëc ñang huïc hoaëc vôùi chính quyeàn daân söï.
Cuoäc tranh caõi vôùi chính quyeàn daân söï ñaõ buøng noå coâng khai taïi
moät cuoäc hoäi yù gay gaét, nôi maø taïi ñoù Hammonds ñaõ laéng nghe phía
quaân ñoäi ñoøi hoûi cöôõng böùc toøng quaân ñoái vôùi lao ñoäng daân söï,
maø chæ ñöôïc Thoáng ñoác traû lôøi laø Boä Ngoaïi giao ñaõ baùc boû vì caàn

naêm chieác Caù maäp.

1
Thaäm chí cho tôùi 1939, vaãn coøn dieãn ra ‘cuoäc hoäi yù khoâng caàn thieát
giöõa caùc löïc löôïng quaân söï ôû Singapore’, theo cuoán lòch söû chính thöùc
‘Cuoäc chieán vôùi Nhaät Baûn’.
öu tieân cho saûn xuaát thieác vaø cao su. Quan ñieåm cuûa Boä Ngoaïi giao laø
nöôùc Nhaät ñaõ chieán tranh vôùi Trung Quoác trong suoát hôn ba naêm vaø
chaúng coù theá ñeå taán coâng. ‘Moái ñe doïa ñoái vôùi Singapore neân ñöôïc
xem laø caûnh baùo xa, vaø khoâng gì coù theå phaù hoûng caùc noã löïc kinh
teá cuûa Maõ Lai,’ Boä Ngoaïi giao noùi vaäy. Keát quaû laø, nhöõng moái quan
heä caêng thaúng giöõa caùc beân nhanh choùng môû roäng tôùi moät giôùi
haïn chuùng cuõng chuyeån thaønh söï ñoái laäp saâu saéc giöõa phe quaân söï
vaø phe daân söï.
Vaøo thaùng saùu naêm 1940, toaøn caûnh ñaõ coù moät söï thay ñoåi
ñaùng ngaïc nhieân vôùi söï suïp ñoå cuûa Phaùp. Cho tôùi thôøi ñieåm naøy
nöôùc Anh ñaõ luoân döïa daãm vaøo moät haïm ñoäi cuûa Phaùp ôû Ñòa Trung
Haûi ñeå kìm haõm Haûi quaân YÙ, cho pheùp caùc taøu chieán cuûa Anh taùc
chieán treân haûi phaän Vieãn Ñoâng. Baây giôø thì nöôùc Anh ñoät ngoät phaûi
ñoái maët vôùi yeâu caàu duy trì haïm ñoäi cuûa noù ôû Ñòa Trung Haûi, boû
maëc söï phoøng thuû Maõ Lai cho caùc löïc löôïng treân boä vaø treân khoâng.
Ñeán phuùt choùt, Chính phuû Anh quay sang vôùi RAF-hoï chaúng coøn löïa
choïn naøo khaùc-vaø ñöa ra lôøi höùa 366 chieán ñaáu cô seõ saün saøng ôû
Maõ Lai cho ñeán cuoái naêm 1941. Hoï cuõng ñaõ quyeát ñònh-vaøo thaùng 10
naêm 1940-phaûi coù ñoäng thaùi tröôùc ‘tình traïng ñoá kò vaø phaân tranh
laãn nhau nhaèm traùnh hôïp taùc’1 giöõa caùc beân, baèng caùch chæ ñònh
Thoáng cheá Khoâng quaân, Ngaøi Robert Brooke-Popham laøm Toång tö leänh
vuøng Vieãn Ñoâng.
Brooke-Popham ñaõ 63 tuoåi. OÂng ta ñaõ phuïc vuï trong RAF trong Ñaïi
chieán Theá giôùi laàn thöù nhaát, vaø trong naêm 1937 trôû thaønh Thoáng
ñoác Kenya, chæ môùi ñöôïc ñöa trôû laïi danh saùch quaân ñoäi vaøo naêm
1939. Tin töùc veà vieäc nhaäm chöùc cuûa oâng ta ñeán tai caùc bieân taäp
vieân baùo chí cuûa Singapore tröôùc khi vaên baûn chính thöùc ñöôïc coâng
boá, vaø do ñoù baûn thoâng baùo ngaén goïn ñaàu tieân laø khích leä to lôùn
cho nhöõng ‘ñieàu ai cuõng bieát’ naøy, vì söï xung ñoät giöõa caùc phe laø moät
bí maät coâng khai. Ñieàu naøy chính xaùc laø caùi ñang caàn phaûi coù-moät
ngöôøi coù thaâm nieân kinh nghieäm ñeå kieàm cheá caùc nhaân vaät khaùc
vaø haøn gaén nhöõng baát hoøa giöõa caùc phe.
George Hammonds seõ khoâng bao giôø queân ñöôïc caùi caûm giaùc thaát
thaàn, thaäm chí laø söõng sôø cuûa anh ta, taïi Phaùo ñaøi Thaàn coâng, khi anh
ta nghe noùi raèng Brooke-Popham, coøn xa môùi laø chæ huy toái cao, khoâng
coù quyeàn löïc gì ñoái vôùi Haûi quaân; vì theá, vôùi moät nöôùc Anh ñang
chieán ñaáu moät cuoäc chieán lieàu maïng ñeå soáng coøn ôû chaâu AÂu,
Singapore töï noù phaùt hieän ra, trong moät tình huoáng loá bòch, raèng coù
tôùi hai Toång tö leänh, moãi ngöôøi chòu traùch nhieäm tröôùc moät theá löïc
khaùc nhau ôû Luaân Ñoân, trong khi Vaên phoøng Tình baùo toång hôïp, maø
caû ba phe quaân ñoäi döïa vaøo ñeå laáy thoâng tin veà yù ñoà, keá hoaïch
chuyeån quaân, v.v.. cuûa quaân Nhaät (vaø roõ raøng laø phaûi naèm döôùi
quyeàn cuûa Toång tö leänh), thì vaãn chòu söï ñieàu khieån cuûa Haûi quaân.
Brooke-Popham, trong thöïc teá, chaúng laø gì khaùc ngoaøi moät buø nhìn-
ngöôøi aùc yù coù theå goïi laø moät laõo giaø ngu ngoác.
Cho tôùi thaùng 11 naêm 1940, Brooke-Popham cuøng vôùi moät ban tham
möu chính goàm baûy syõ quan, ñaõ thaønh coâng trong vieäc saép xeáp moät
cuoäc gaëp vôùi chæ huy cuûa caùc phe taïi Caên cöù Haûi quaân. Ñieàu naøy
hieån nhieân cho pheùp oâng ta tieáp xuùc ñöôïc vôùi nhöõng nhaân vaät ñoái
ñaàu vôùi mình beân phía Haûi quaân vaø vôùi Vaên phoøng Tình baùo toång
hôïp, nhöng maët khaùc, ñieàu ñoù coù nghóa laø oâng ta phaûi ôû xa toång
haønh dinh cuûa Boä binh vaø RAF 15 daëm-vaø xa löïc löôïng maø oâng ta thöïc
söï naém quyeàn chæ huy.
Caùc cô quan ñaàu naõo naøy ñöôïc phuïc vuï bôûi moät uûy ban tình baùo
khoù maø xöùng ñaùng vôùi caùi teân cuûa noù. Ngay tröôùc khi quaân Nhaät
1
Trích töø ‘Cuoäc chieán vôùi Nhaät Baûn’.
taán coâng, George Hammonds ñaõ ñi cuøng vôùi moät vaøi warden ARP ñang
roãi raõi tôùi moät cuoäc thuyeát trình, taïi ñoù moät só quan RAF ñaõ khaêng
khaêng cho raèng khoâng caàn phaûi cöû ngöôøi tôùi caùc traïm ARP vaøo ban
ñeâm vì caùc phi coâng Nhaät khoâng theå bay trong ñeâm toái. Trong moät dòp
khaùc, moät Ñaïi taù Caûnh veä ñaõ thuyeát giaûng moät baøi nhaán maïnh veà
chaát löôïng chieán ñaáu tuyeät vôøi vaø vieäc huaán luyeän chuù troïng tôùi
caùc kyõ naêng trong röøng cuûa quaân Nhaät. OÂng ta ñaõ khoâng ñöôïc môøi
trôû laïi ñeå truyeàn baù nhöõng quan ñieåm ‘thaát baïi chuû nghóa’ cuûa oâng
ta nöõa. Moät ví duï khaùc veà taøi naêng sieâu ñaúng cuûa uûy ban tình baùo
trong vieäc thoâng tin sai laïc xaûy ra vaøo saùu thaùng tröôùc khi chieán tranh
noå ra ôû Maõ Lai, khi Boä chæ huy Haûi quaân haïch vaán Phuï traùch Ban tham
möu veà moät soá maùy bay khu truïc Cuoàng phong, vaø Phoù Ban tham möu
veà khoâng quaân (theo tin töùc cuûa hoï) ñaõ vaën laïi raèng caùc maùy bay
khu truïc Traâu saét ‘seõ vöôït xa caùc phi cô khoâng phaûi laø maãu môùi nhaát
cuûa quaân Nhaät’.
Ñaùnh giaù tai haïi naøy ñöôïc ñöa ra chæ moät thaùng tröôùc khi moät
chieác Soá khoâng cuûa quaân Nhaät ñaõ buoäc phaûi haï caùnh xuoáng ñaát
Trung Quoác vaø caùc chi tieát veà trang bò ñaïn döôïc, söùc chöùa vaø ñaëc tính
cuûa noù ñöôïc chuyeån ñeán cho Chính phuû Anh. Nhöng ‘baûn baùo caùo coù
giaù trò naøy vaãn khoâng ñöôïc xem xeùt kyõ löôõng’, vôùi haäu quaû laø khi
nhöõng chieác phi cô Traâu saét ñaàu tieân ñoái maët vôùi nhöõng chieác Soá
khoâng trong traän chieán, caùc phi coâng Anh vaãn coøn aûo töôûng la hoï
ñang bay treân coã maùy xòn hôn.
Baây giôø thì chieán tranh ñaõ tôùi Maõ Lai. Khoâng caùi naøo trong soá
nhöõng lôøi höùa ñaõ ñöôïc ñaùp öùng. Cuõng khoâng theå thöïc hieän chuùng
vaøo luùc naøy nöõa. Nhöõng con taøu leõ ra phaûi chaën ñöôøng quaân Nhaät,
nhöõng phi cô neùm bom ñaùng ra ñaõ coù theå laøm choaùng vaùng ñoaøn
quaân hoä toáng cuûa boïn chuùng, nhöõng chieác Cuoàng phong ñaùnh ñuoåi
nhöõng chieác Soá khoâng ra khoûi khoâng phaän, nhöõng chieác xe taêng giaùp
chieán vôùi xe taêng cuûa quaân Nhaät-taát caû ñaõ ñöôïc phaùi ñi ñeå ñaùnh
nhau vôùi quaân ñòch treân caùc maët traän khaùc roài.
Khoâng coù gì ñaùng ngaïc nhieân laø sau naøy, khi cuoán lòch söû chính
thöùc ñöôïc vieát ra, ‘Cuoäc chieán vôùi Nhaät Baûn’ ñaõ nhaán maïnh moät
caùch buoàn baõ, raèng ‘Caên cöù Haûi quaân ôû Cöûa ngoõ phía Taây cuûa
Thaùi Bình Döông, nhaân toá then choát trong chieán löôïc cuûa Anh taïi vuøng
Vieãn Ñoâng, ñaõ tan raõ tröôùc khi cuoäc chieán baét ñaàu.’
Ñieàu ñaàu tieân maø Freddy Retz laøm khi nöôùc Myõ böôùc vaøo cuoäc
chieán laø gia nhaäp Löïc löôïng Trôï giuùp Y teá (MAS) vaø ñöôïc saép xeáp khôûi
ñaàu coâng vieäc ôû Beänh vieän Ña khoa; thöù hai laø söûa chöõa heä thoáng
ñieän trong nhaø cuûa coâ ta ôû Ñöôøng Chatsworth, ôû giöõa Ñöôøng Laâm vaø
Beänh vieän Alexandra.
Ñoù laø moät caên hoä kieåu cuõ goàm moät nöûa taàng treät cuûa moät
caên nhaø caûi taïo laïi; noù coù moät phoøng khaùch lôùn, phoøng thay ñoà,
phoøng nguû, vaø moät khu vöôøn vôùi moät saân quaàn vôït. Moät vuù em
ngöôøi Hoa coù caùi teân chaúng laõng maïn chuùt naøo, Marsha, laø ngöôøi
haàu cuûa Freddy, vaø moät chieác xe hôi Morris nhoû maøu xanh laù caây, coù
caùi teân thaät neân thô ‘Ñoám Xanh’, laø nieàm vui, nieàm töï haøo cuûa
Freddy. Cuøng vôùi caên hoä, coâ ta ñaõ ñöôïc thöøa höôûng moät caùi baøn
ñoân ñoà soä daøi baûy feet, roäng boán feet vôùi moät choã ñuùt chaân lôùn,
ñuû cho coâ ta vaø Philip Bloom, vaøo nhöõng chuyeán thaêm haõn höõu cuûa
anh ta, coù theå troán döôùi ñoù trong caùc cuoäc ñoät kích dieãn ra sau naøy.
Ñoù laø moät caên nhaø thoâng thoaùng, ñieån hình, chaáp nhaän ñöôïc-‘vaø
thöïc teá khoâng theå naøo che kín ñöôïc’.
Nhöng moät söï che kín lieân tuïc gaàn nhö laø khoâng theå coù trong moät
ñaát nöôùc khí haäu aåm öôùt nôi maø ngöôøi ta ñoå moà hoâi nheã nhaïi ngay
khi ñoùng bôùt moät cöûa soå, nôi nhöõng phuï nöõ nhö Freedy haàu nhö soáng
treân ban coâng nhaø cuûa hoï; nôi maø thöïc ra ñoái vôùi haàu heát moïi ngöôøi
ban coâng laø ‘phoøng khaùch’ chính cuûa ngoâi nhaø. Vì vaäy tröø khi ñang
trong caùc cuoäc ñoät kích thöïc söï, Singapore thöïc hieän moät söûa ñoåi cho
thích hôïp hôn laø che môø môø-cho pheùp ngöôøi daân thaép moät chuùt aùnh
saùng phía sau ban coâng.
Vaøo saùng hoâm ñoù Freedy laùi xe tôùi Robinson. Vì söï taøn phaù cuûa
bom ôû Quaûng tröôøng Raffles, coâ ta phaûi ñaäu chieác Ñoám Xanh ôû Beán
Collyer, vaø moãi laàn ôû trong cöûa haøng lôùn vôùi caûnh chen chuùc cuûa
nhöõng ngöôøi ñi mua haøng, coâ ta phaûi maát ñeán moät tieáng ñoàng hoà
ñeå ñeán ñöôïc quaày tính tieàn. Xung quanh coâ ta nhöõng ngöôøi phuï nöõ soát
ruoät ñang naøi næ ñeå mua vaät lieäu che kín nhaø. Thaät may laø coù raát
nhieàu thöù ñoù-nhöng raéc roái laø thieáu ngöôøi baùn haøng. Moät soá hoï
ñang doïn saïch caùc maûnh gaïch vöõa do bom taøn phaù; nhöõng ngöôøi khaùc
nhaët nhaïnh nhöõng thöù ñoà goã coøn soùt laïi töø nhaø haøng bò truùng bom
ôû taàng treân cuøng. Noù phaûi ñöôïc doïn xuoáng taàng haàm, nôi maø
Robinson döï ñònh thu xeáp moät nhaø haøng taïm thôøi sao cho caùc quyù baø
vaãn coù theå gaëp nhau uoáng caø pheâ saùng.
Ngöôøi ta giaûi quyeát caùc vaán ñeà che kín nhaø cuûa hoï theo caùc
caùch khaùc nhau. Trong caên hoä ôû Khu chung cö Hoå phaùch, Karen
Hammonds che kín phoøng khaùch baèng caùch phuû leân caùc cöûa soå vaø
cöûa môû ra ngoaøi duøng caùc khaên choaøng theâu kim tuyeán cuûa AÁn Ñoä
maø George coù döï ñònh laøm quaø vaøo chuyeán nghæ pheùp ôû chaâu AÂu
saép tôùi.
Treân taát caû, trong nhöõng ngaøy ñaàu tieân cuûa chieán tranh, ngöôøi ta
coá gaéng, gaàn nhö laø tuyeät voïng, noi theo khaåu hieäu cuûa Luaân Ñoân
‘laøm vieäc nhö thöôøng leä’. Noù trôû thaønh moät vaán ñeà danh döï, khoâng
ñöôïc ñeå cho quaân Nhaät laøm xaùo troän hôn möùc caàn thieát ñoái vôùi
coâng vieäc-vaø cuõng vaäy, ñoái vôùi vieäc vui chôi.
Trong ngay ñeâm ñaàu tieân, George vaø Karen Hammonds ñaõ ñi nhaûy
taïi Khaùch saïn Raffles. Trong nhöõng ngaøy naøy, ñaây laø ñieàu khoâng theå
thieáu vaéng trong caùc khaùch saïn sang troïng ôû Singapore; moät toaø nhaø
ngaãu höùng, hoa myõ, noåi tieáng theá giôùi, vôùi moät haønh lang theânh
thang coù maùi che daønh cho khieâu vuõ, bao quanh bôûi nhöõng baõi coû nôi
maø böõa toái thænh thoaûng ñöôïc phuïc vuï ngay tröôùc moät haøng döøa, laù
nhö caùi quaït du lòch, cao vuùt vaø trang nghieâm. Thoâng thöôøng thì moät
buoåi chieàu ra ngoaøi toán keùm taïi Raffles laø ‘moät söï kieän’, vaø gia ñình
Hammonds ñaõ ñöôïc môøi, nhöng caû ngaøy Karen khoâng thaáy thoaûi maùi
vôùi yù nghó ñaõ boû ñöùa con gaùi vaø caäu con trai beù boûng ôû nhaø;
George, tuy vaäy, caûm thaáy hieän giôø, trong cuoäc khuûng hoaûng naøy,
ñieàu toái quan troïng ñoái vôùi moät ngöôøi da traéng laø cho ngöôøi chaâu AÙ
thaáy raèng anh ta khoâng sôï haõi, cho duø anh ta nhaän ra raèng ñaây laø thöù
gì ñoù maø Karen, vôùi doøng maùu lai cuûa coâ ta, coù leõ khoâng theå hieåu
ñöôïc hoaøn toaøn. Thöïc ra George thaáy ‘thaäm chí coøn sôï haõi hôn caû
Karen, nhöng toâi phaûi loaïi boû noù-toâi bieát ngöôøi ta ñang nhìn vaøo chuùng
toâi vaø seõ coù ñoäng thaùi tuøy theo caùi caùch maø chuùng toâi ñaõ xöû söï.’
Hoï gaàn nhö ñaõ coù moät cuoäc tranh caõi, nhöng caùi cuoái cuøng ñaõ
chieán thaéng Karen laø Nhaät leänh. George thaáy raèng trong nhöõng tröôøng
hôïp theá naøy thì toát hôn heát laø ñöøng coù tænh ngoä coâ ta laøm gì.
Raffles laø moät thaát baïi thaûm haïi. Raát ít vieäc chuaån bò ñöôïc thöïc
hieän ñeå che-môø-môø aùnh saùng töø caùi haønh lang roäng meânh moâng
nhö kho thoùc, nôi maø ban nhaïc cuûa Dan Hopkins treân caùi buïc cuûa mình
ñang chôi baûn nhaïc khieâu vuõ coå ñieån. Caùc boùng ñeøn raát môø nhaït
ñeán möùc aùnh saùng duy nhaát döôøng nhö chæ ñöôïc chieáu bôûi aùnh
traêng. Moät vaøi ñoâi nhaûy duõng caûm len trong ñaùm ngöôøi qua moät loaït
caùc baøi fox-trot chaäm (nhaïc khieâu vuõ chôi khoâng ñoåi ôû moät nhòp ñoä
chaäm nhö ñeå ngaên khoâng cho ñoå moà hoâi quaù möùc) vaø coù moät soá
nhöõng caâu noùi ñuøa göôïng gaïo ñöôïc thoát ra khi caùc ñoâi ñaâm saàm vaøo
nhau (‘Oh! Toâi bieát chaéc laø caùc baïn vôùi nhöõng ñoâi chaân to nhö theá
naøy maø!) vaø nhöõng ngöôøi ñaøn oâng vôùi söï trôï giuùp cuûa nhöõng caùi
ñeøn pin nhoû thì coá gaéng ñeå phaân bieät xem hoï phaûi kyù vaøo tôø phieáu
thanh toaùn naøo.
Söï laéng bôùt-vaø lyù do ñeå veà nhaø-chæ xuaát hieän khi coøi baùo
ñoäng vang leân. Moïi anh chaøng boài baøn chaïy ñi heát (ñieàu naøy cho pheùp
nhieàu ngöôøi trong boùng toái tôïp troäm moät nguïm töø nhöõng chai whisky
bò boû laïi treân baøn) vaø Karen baét ñaàu caûm thaáy lo sôï cho luõ treû ôû
nhaø. Tuy nhieân, khi hoï laùi xe doïc Ñöôøng Stamford, tieáng coøi baùo yeân
vang leân-haún laø ñaõ coù moät baùo ñoäng nhaàm-vaø khi hoï veà tôùi Khu
chung cö Hoå phaùch, thì thaáy boïn treû ñaõ nguû, coøn ngöôøi vuù em thì ñang
ngoài treân saøn nhaø trong boùng toái, ñaàu ñang ñoäi caùi muõ baèng thieác
cuûa George.
Soáng trong moät caên hoä chung cö, George chaúng theå laøm gì ñeå taïo
ñöôïc moät choã truù aån taïi choã ñöôïc, vì theá oâng ta quyeát ñònh saùng
hoâm sau seõ mua moät taù ñeäm vaø choàng ñoáng chuùng quanh baøn
phoøng khaùch nhö vaät chaén baûo veä khoûi caùc maûnh vôõ do bom ñaïn.
Nhöõng ngöôøi soáng trong caùc ngoâi nhaø bieät laäp thì may maén hôn. Cho
duø chính quyeàn vaãn noùi ñi noùi laïi raèng caùc raõnh ñaøo bò möa laáp ñaày
laø nôi nuoâi maàm beänh soát reùt, Jimmy Glover nhaän thaáy raèng thaäm chí
moät moâ ñaát nhoû thoâi cuõng seõ khieán cho nöôùc chaûy ñi choã khaùc.
OÂng ta ñaøo moät caùi haøo chaïy hình chöõ chi, vaït moät phaàn vaøo bôø coû
daãn töø nhaø oâng ta tôùi khu vöôøn beân döôùi. Sau ñoù oâng ta ñaët vaùn
leân treân, phuû leân ñoù baèng ñaát ñaõ ñaøo leân töø caùi haøo. Roài oâng ta
ñaøo moät caùi raõnh heïp ñeå daãn nöôùc möa chaûy ñi.
‘Buck’ Buckeridge ôû Löïc löôïng Cöùu hoûa Phuï trôï-vieát taét laø AFS-laïi
coù vaán ñeà khaùc. OÂng ta thieáu muõ baûo hoä. Moïi yeâu caàu ñaõ bò töø
choái. Hai ñeà nghò ñaõ ñöôïc göûi cho Boä Thuoäc ñòa haøng thaùng tröôùc;
khoâng coù caùi muõ baûo hoä naøo ñöôïc ñöa tôùi. Vì theá Buckeridge quyeát
ñònh duøng caùch giaûi quyeát ít chính thoáng hôn.
Giaät maïnh boä raâu deâ reã tre cuûa mình, nhö oâng ta thöôøng laøm
vaäy moãi khi lo laéng, Buckeridge chôø cho tieáng coøi baùo yeân vang leân,
roài thuù nhaän vaán ñeà cuûa oâng ta vôùi moät ngöôøi baïn ngöôøi Thuïy Sy,õ
ñang ñieàu haønh moät coâng vieäc kinh doanh nhaäp khaåu, ngöôøi maø moät
tuaàn tröôùc ñaõ noùi vôùi Buckeridge, vôùi söï thaän troïng ñieån hình cuûa
ngöôøi Thuïy Syõ, raèng oâng ta coù theå baét tay vaøo moät chuyeán haøng
nhoû muõ baûo hoä neáu coù chieán tranh.
Buckeridge noùi vôùi oâng ta laø chieán tranh ñaõ ñeán moät caùch chaéc
chaén roài-vaø phaùt hieän ra laø loâ muõ baûo hoä ñaõ coù ôû ñoù töø laâu,
chôø ñeå göûi ñeán Xieâm, hieän ñaõ naèm döôùi söï kieåm soaùt cuûa Nhaät
Baûn. Vôùi moät chuùt töï haøo, tay thöông gia ngöôøi Thuïy Syõ giô ra moät
chieác-vaø trong moät thoaùng, Buckeridge giaät mình. Noù gioáng moät caùch
chính xaùc chieác muõ baûo hoä cuûa Ñöùc. Nhöng taát nhieân laø chaúng heà
haán gì. Ñieàu duy nhaát caàn quan taâm baây giôø laø coù muõ baûo hoä cho
ngöôøi cuûa oâng ta ñaõ. OÂng ta phaùi moät chieác xe taûi ñeå ñeán laáy
chuùng.
Ñoái vôùi ngöôøi khaùc, caùc raéc roái mang tính caù nhaân hôn; vôùi tieäm
nhöõng döôïc só nhaø Maynards, laø coù goã ñeå bít kín nhöõng caùi cöûa soå
ñaõ vôõ cuûa hoï ñeå ñoái phoù vôùi keû cöôùp coù theå coù trong tröôøng hôïp
moät cuoäc ñoät kích khaùc xaûy ra. Vôùi Jimmy Glover, maø nhaø in cuûa oâng
ta naèm ôû gaàn khu beán taøu vaø vì theá coù khaû naêng bò hö haïi cao, thì
coù nghóa laø phaûi laép ñaët moät nhaø in khaån caáp trong moät khu ñaát
roäng taïi Dulverton, nhaø cuûa oâng ta. Thaät khoù tin laø döôøng nhö oâng ta
khoâng gaëp phaûi nhöõng vaán ñeà nghieâm troïng naøo. Vôùi vieäc khoâng
coù baát cöù moät trôû ngaïi naøo, oâng ta ñaõ coù theå khôûi coâng xaây döïng
moät cöûa haøng in lôïp baèng laù döøa nöôùc. OÂng ta ra ngoaøi vaø khaù deã
daøng mua ñöôïc moät caùi maùy linoâ môùi, moät daõy maùy ñaùnh chöõ
baèng tay, roài chuyeån moät caùi maùy in to nhö caùi giöôøng vaø hai möôi
taán giaáy baùo töø Ñöôøng Anson veà Dulverton. Moät traêm cu-li töø coâng ty
ñieän löïc laøm vieäc theo kíp trong 36 tieáng ñoàng hoà ñaõ laép ñaët caùp
ngaàm ñeå chaïy caùc maùy moùc. Coâng ty Ñieän thoaïi Singapore thì laép
moät ñöôøng daây ñaëc bieät.
Maëc duø coù veû laï kyø laø Thoáng ñoác khoâng laâu tröôùc ñaây ñaõ
baét lính taát caû nhöõng tay cu-li naøy ñeå xaây döïng laïi caùc böùc töôøng ñoå
ôû Phoá ngöôøi Hoa, ít ra Glover bieát ñieàu gì mình muoán vaø ñaõ thu xeáp
ñeå ñaït ñöôïc ñieàu ñoù vôùi tính raïch roøi ñieån hình cuûa ngöôøi Yorkshire;
moät ñöùc tính maø ñaùng buoàn laø coù veû nhö ñang thieáu vaéng ñi trong
caùi baàu khoâng khí lôø ñôø cuûa Hoäi ñoàng Chieán söï.
Vì trong nhöõng ngaøy ngay tröôùc cuoäc chieán ñaõ coù söï nghi ngaïi veà
moái baát hoøa gay gaét vaø söï ñoá kî, taát seõõ laøm hoûng baát cöù söï phoái
hôïp haønh ñoäng naøo, trong ñoù OÂng Duff Cooper, Chöôûng aán cuûa Ñòa
phaän Lancaster, ngöôøi ñaõ ñeán Singapore vaøo ngaøy 9 thaùng 9, laø teân
tuoåi noåi baät. OÂng ta ñaõ ñöôïc phaùi ñi, tröôùc tieân laø ñeå nghieân cöùu
caùc giaûi phaùp caûi thieän tính hôïp taùc giöõa caùc ñòa haït lôùn-töø AÁn Ñoä
cho tôùi New Zealand-döôùi söï cai trò cuûa Anh ôû vuøng Vieãn Ñoâng.
Tröôùc ñoù oâng ta ñaõ nhìn ra moät soá tình traïng nöïc cöôøi. ÔÛ
Singapore oâng ta ñaõ phaùt hieän thaáy hai vieân syõ quan quan troïng-moãi
ngöôøi vôùi ban tham möu cuûa rieâng mình-cuøng laøm ñuùng moät loaïi coâng
vieäc cho hai boä khaùc nhau cuûa Chính phuû Anh, Boä Chieán tranh Kinh teá
vaø Boä Thoâng tin. Hai ngöôøi ñoù soáng trong cuøng moät caên nhaø, vui veû
chia seû thoâng tin cuûa nhau. Ñieàu ñaùng caèn nhaèn duy nhaát laø hoï
khoâng ñöôïc pheùp truy caäp tôùi baát cöù thoâng tin naøo cuûa Haûi quaân, vì
thoâng tin ñoù ñöôïc kieåm soaùt bôûi moät moät ngöôøi tröôùc ñaây laø syõ
quan Haûi quaân, ngöôøi ñaõ maát hai möôi naêm ôû Quaàn ñaûo Fiji ‘vaø laø
ngöôøi maø muïc ñích nhöõng nhieäm vuï cuûa oâng ta,’ nhö Duff Cooper laïnh
luøng ghi laïi, ‘laø ngaên caûn baát kyø ai, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi Myõ,
nhaän ñöôïc baát cöù thoâng tin naøo, duø thoâng tin ñoù laø gì ñi nöõa.’
Duff Cooper thaáp ngöôøi, coù moät khaû naêng phi thöôøng, laø ngöôøi
coù theå tieán xa treân con ñöôøng chính trò, oâng ta cuõng khoâng coù xu
höôùng xem nhöõng coâng vieäc mang tính thuû tuïc ngôù ngaån laø moät ñieàu
gì ñoù ñaùng bò xem thöôøng. OÂng thích thuù vieát ra nhöõng tôø dieãn vaên
xuaát saéc, oâng laø moät nhaø vaên saùng choùi, vôùi moät tö duy phi thöôøng
veà lòch söû, vaø oâng coù moät boä oùc saéc saûo. Nhöng oâng khoâng öa baát
cöù thöù gì coù veû thuû tuïc. Coù theá laø do nguyeân nhaân naøy oâng khoù
khaên laém môùi trôû thaønh moät nhaân vaät thaønh coâng ñaùng chuù yù taïi
Luaân Ñoân, ôû vò trí Boä tröôûng Boä Thoâng tin; nhöng oâng ta laø baïn thaân
cuûa Churchill, vaø thaät khoù traùnh khoûi cô caáu, khi oâng töø chöùc khoûi
chöùc vuï Boä tröôûng, oâng ñöôïc phaùi ñeán vuøng Vieãn Ñoâng, vì theá ngöôøi
ta nhaän thaáy loaïi coâng vieäc maø oâng ñöôïc giao phoù khoù coù theå ñöôïc
goïi laø moät vai troø ñoøi hoûi nhieàu coá gaéng, trong moät khu vöïc maø Thuû
töôùng ñaõ nhaán maïnh ñi nhaán maïnh laïi raèng oâng ta khoâng mong muoán
coù söï môû roäng cuûa chieán tranh.
Vieäc noå ra chieán söï ñaõ thay ñoåi cuïc dieän moät caùch hoaøn toaøn,
vaø vaøo ngaøy Thöù tö-ba ngaøy sau laàn ñoå boä ñaàu tieân cuûa quaân Nhaät
(vaø khi ngöôøi daân thöôøng ñaõ coù moät chuùt hieåu bieát sô saøi tin töùc
veà tai hoïa saép giaùng leân ñaàu hoï)-Churchill ñaõ göûi cho Duff Cooper moät
böùc ñieän tín caù nhaân, caát nhaéc oâng leân vò trí Boä tröôûng thöôøng tröïc
Boä Noäi vuï vuøng Vieãn Ñoâng ôû caáp noäi caùc. Nhieäm vuï cuûa oâng laø
quyeát saùch caùc vaán ñeà khaån caáp khi (lôøi cuûa Churchill) ‘thôøi gian
khoâng cho pheùp tham khaûo yù kieán töø Anh’: nhöng nhöõng ñieàu khoaûn
raøng buoäc caûnh baùo raèng oâng khoâng ñöôïc ‘laøm toån haïi tôùi caùc
traùch nhieäm hieän taïi’ cuûa Toång tö leänh hoaëc caùc nghò syõ chính phuû,
nhöõng ngöôøi seõ vaãn ñieàu haønh tröïc tieáp caùc boä cuûa hoï trong Chính
phuû Anh.
Hieån nhieân laø Duff Cooper coù nhöõng quan ñieåm khaùc. Baây giôø
oâng laø Chuû tòch cuûa caùi Hoäi ñoàng Chieán söï vaãn toå chöùc hoïp maët
moãi ngaøy, vaø oâng ñaõ chuû trì cuoäc gaëp maët ñaàu tieân vaøo buoåi
chieàu Thöù tö hoâm ñoù. Duff Cooper coù moät tính khí hay gaây goå maø
thænh thoaûng oâng thaáy khoù maø kieàm cheá ñöôïc; vaø gioáng nhö nhieàu
ngöôøi coù trí thoâng minh cao ñoä, caùi khaû naêng nhanh choùng nhìn ra baûn
chaát cuûa moät vaán ñeà ñaõ khieán taát caû nhöõng ‘caùi neáu’ vaø nhöõng
‘caùi nhöng’ trôû thaønh moät nguoàn côn cuûa söï caùu giaän gheâ gôùm cuûa
oâng ta. Khoâng khoù ñeå hieåu ñöôïc söï thieáu kieân nhaãn cuûa oâng ta
tröôùc nhöõng tranh caõi thöôøng xuyeân, khoâng döùt tröôùc moät vaán ñeà
maø vôùi noù oâng ta thaáy mình coù caâu traû lôøi thaät ñôn giaûn; nhöng
trong caùi Hoäi ñoàng Chieán söï mang tính chaát chuû nghóa caù nhaân cao ñoä
naøy, oâng ta thaáy mình phaûi ñoái phoù, khoâng chæ vôùi ngaøi Thoáng ñoác
(ngöôøi maø oâng ta nhaéc ñeán moät caùch cay ñoäc vôùi nhöõng ngöôøi baïn
cuûa mình laø ‘teân loaét choaét’), maø coøn vôùi vò Toång tö leänh vaø Ban
chæ huy cuûa ba phe quaân ñoäi, nhöõng ngöôøi maø theo baûn naêng khoâng
tin vôùi caùi yù töôûng coù moät nhaân vaät chính trò chæ baûo hoï phaûi laøm
caùch naøo ñeå tieán haønh cuoäc chieán.
Ñaõ coù raéc roái taïi ngay trong cuoäc gaëp ñaàu tieân. Duff Cooper nhanh
choùng tuyeân boá raèng caùc meänh leänh cuûa oâng coù bao goàm ‘vieäc
phaùt trieån moät ñôn vò ñoäc laäp ñaûm traùch vieäc giaûi quyeát mau leï caùc
söï vuï mang tính thuû tuïc thöù yeáu’ vaø nhaán maïnh raèng Hoäi ñoàng Chieán
söï neân coù quyeàn haïn cao. Ngoài caùch baøn vôùi oâng, Shenton Thomas
khoâng che giaáu vieäc oâng ta khoâng ñoàng yù kieán. Theo quan ñieåm cuûa
oâng ta, chæ leänh cuûa Duff Cooper dó nhieân khoâng haøm yù moät Hoäi
ñoàng Chieán söï vôùi caùc quyeàn löïc haønh chính seõ ñieàu khieån cuoäc
chieán.
Duff Cooper vaën laïi raèng neáu Hoäi ñoàng Chieán söï khoâng coù quyeàn
löïc thöïc söï, thì oâng seõ chaúng laø gì ngoaøi moät coá vaán chính trò. Duff
Cooper coù moät ‘kieåu nhìn chaêm chuù’ thaät ñaëc bieät vaø baáây giôø, quay
sang beân, oâng ta ñaët caùi nhìn ñoù leân ngaøi Thoáng ñoác, vaø boài theâm
vôùi moät gioïng noùi ñanh theùp, ‘Veà phaàn toâi, nhieäm vuï cuûa Hoäi ñoàng
Chieán söï laø tieán haønh cuoäc chieán’.
Tôùi ñoaïn naøy Brooke-Popham, ngaøi Toång tö leänh, môû choaøng maét
vaø noùi thaúng yù kieán cuûa mình. Brooke-Popham coù moät thoùi quen tai
haïi laø nguû gaät tröôùc nhöõng lôøi leõ vieän côù keùm thuyeát phuïc, nhaát
laø veà caùc traùch nhieäm xaõ hoäi-moät ñaëc ñieåm maø coù theå laø do
nhöõng nhieäm vuï naëng neà phaûi traûi qua trong nhöõng naêm tröôùc ñaáy
cuûa oâng ta. Ñoù laø moät thoùi quen laøm ñieân tieát Duff Cooper, ngöôøi coù
moät boä naõo tænh taùo, khoâng khoan nhöôïng. Vaø oâng cuõng chaúng che
giaáu caùi söï thöïc laø mình khoâng öa Brooke-Popham. Ñieàu naøy khoâng laøm
Brooke-Popham cuït höùng. Trong buoåi gaëp cuûa hoäi ñoàng taïi nhaø cuûa
Duff Cooper ôû Ñöôøng Dunearn naøy, moät söï im laëng cheát ngöôøi xuaát
hieän giöõa caùc thaønh vieân khi ngaøi Thoáng cheá Khoâng quaân noùi moät
caùch lòch söï, nhöng vôùi söï cöông quyeát ñaùng ngaïi, raèng oâng nhaän
leänh töø Ban tham möu cuûa Chính phuû chöù khoâng phaûi töø Duff Cooper-
vaø oâng ta khoâng coù yù ñònh thay ñoåi.
Duff Cooper khoù coù theå töï kieàm cheá. ‘OÂng vöøa ñöa ra moät ví duï
toài teä nhaát veà caùi kyû luaät tröôøng hoïc cuõ rích maø toâi ñaõ töøng
thaáy,’ oâng to tieáng.
Brooke-Popham ‘cöôøi moät caùch ngoït ngaøo’ vaø chæ laåm baåm, ‘Thaät
khoâng coâng baèng!’
 Shenton Thomas uûng hoä Brooke-Popham-ñieàu ñoù coù nghóa laø töø
thôøi ñieåm ñoù Duff Cooper vaø ngaøi Thoáng ñoác laø nhöõng keû thuø khoâng
ñoäi trôøi chung-nhieàu ñeán möùc Shenton Thomas keát luaän moät caùch
rieâng tö vôùi moät ngöôøi baïn veà moái quan heä giöõa boïn hoï vôùi nhöõng
lôøi, ‘Keå töø luùc oâng ta ñeán cho tôùi khi oâng ta ñöôïc boå nhieäm laøm Chuû
tòch cuûa Hoäi ñoàng Chieán söï, oâng ta ñaõ toû ra deã chòu heát möùc; sau
ñoù thì oâng ta quay ngoaét laïi.’ Coù leõ oâng Duff Cooper thieáu kieân nhaãn
ñaõ queân maát moät caâu aån yù trong böùc ñieän tín caù nhaân cuûa Churchill
göûi cho oâng ta: ‘Söï thaønh coâng cuûa vieäc thieát laäp boä maùy nhaân söï
naøy phuï thuoäc lôùn vaøo caùch xöû trí cuûa oâng vôùi noù trong nhöõng
ngaøy nguy ngaäp ñaàu tieân naøy.’
Ñuû ñeå gaây aán töôïng saâu saéc, traän tranh caõi khoâng ñaùng coù
dieãn ra vaøo ngaøy Thöù tö naøy gaàn nhö ñoàng thôøi vôùi luùc ngöôøi daân
ôû Singapore nhaän ñöôïc cuù soác ñaàu tieân trong soá hai cuù soác khieán tinh
thaàn cuûa hoï ñi ñeán traïng thaùi khoâng bao giôø laáy laïi nhö cuõ ñöôïc nöõa.
Khoâng hay bieát vieäc tranh caõi ôû haøng nguõ laõnh ñaïo caáp cao roài
ñaây seõ ñem laïi taùc ñoäng taøn phaù nhö theá naøo ñoái vôùi baûn thaân
cuoäc soáng cuûa mình, George Hammonds vöøa môùi böôùc ra khoûi caùi
quaày ba daøi ôû Caâu laïc boä Cric-ke,â ñi ra daõy haønh lang ñeå quan saùt
xuoáng saân padang. Ñoù laø moät ngaøy ngoät ngaït nhöng maøn ñeâm ñang
buoâng xuoáng. Nhöõng ngöôøi Ta-min ñang thaùo xuoáng nhöõng taám löôùi
quaàn vôït chaén phía sau ñeå hoï coù theå veõ laïi caùc vaïch saân taïi nhöõng
choã môùi vaøo saùng ngaøy hoâm sau-moät keá ñôn giaûn (vì nhaân coâng thì
reû) ñeå traùnh laøm moøn caùc mieáng ñaép ôû caùc vaïch chính.
Trong buoåi chieàu noùng böùc ngoät ngaït naøy, nhöõng chieác quaït löôøi
bieáng chaïy trong phoøng lôùn môû toang cuøng vôùi haøng taùch baïc cuûa
noù cuõng khoù maø xua tan ñi ñöôïc caùi khoâng khí laøm ngöôøi ta meät moûi
ñoù. AÂm nhaïc phaùt ra om soøm töø moät chieác radio, nhöng chaúng ai ñeå
yù chuùt naøo khi nhöõng ngöôøi chôi quaàn vôït öôùt ñaãm moà hoâi xuaát
hieän töø phoøng thay quaàn aùo huyeân naùo goïi nhöõng coác lôùn nöôùc
maùt. Hammonds nhôù ra laø anh ta ñang ngoài trong moät chieác ‘gheá daøi’,
loaïi gheá luoân thoâng duïng ôû phöông Ñoâng, vôùi phaàn môû roäng coù
khôùp xoay maø treân ñoù ngöôøi ta coù theå ñaët caû hai chaân leân, coøn
George thì ñang meät moûi sau nhöõng chuyeán ñi laïi khaù xa giöõa tôø Dieãn
ñaøn vaø Dulverton ñeå giuùp toå chöùc caùc coâng vieäc in noåi cuûa tôø Dieãn
ñaøn. Anh ta haàu nhö khoâng nhaän ra nhaïc treân radio ñaõ döøng laïi, vaø
raèng moät gioïng noùi ñang phaùt ra töø radio. Coøn hôn theá, söï caâm baët
ñoät ngoät cuûa cuoäc troø chuyeän oàn aõ ôû phía quaày bar ñaõ döïng anh ta
ra khoûi chieác gheá, ñeán luùc naøy caên phoøng ñaõ im laëng hoaøn toaøn
chæ tröø moät gioïng noùi, ñang thoâng baùo moät caùch khaùch quan raèng
chieán haïm Hoaøng töû xöù Wales vaø Ñaåy luøi ñaõ bò ñaùnh chìm.
Söï im laëng keùo daøi coù leõ ba möôi giaây-cho tôùi khi moät thaønh
vieân laâu naêm ñaùnh rôi coác cuûa oâng ta; gioáng nhö moät tieáng suùng
xuaát phaùt, tieáng ñoäng ñoät ngoät phaùt ra naøy môû ñaàu moät söï huyeân
naùo caùc cuoäc trao ñoåi ñaày hoang mang. George ‘ñuùng laø ñaõ chaïy ra
khoûi caâu laïc boä’, vaøo trong chieác xe cuûa mình ñaäu ôû khu vöïc daønh cho
thaønh vieân, roài phoùng qua Toøa nhaø Fullerton ñeå tôùi vaên phoøng tôø
Dieãn ñaøn, queân caû Karen, queân heát moïi thöù.
Taát caû nhöõng ngöôøi ôû Singapore vaøo chieàu hoâm ñoù vaø nhöõng ai
nhôù ñöôïc thôøi ñieåm ñoù, ñeàu caûm thaáy nhö Churchill, ngöôøi maø ‘Trong
suoát cuoäc chieán…chöa bao giôø nhaän moät cuù soác tröïc tieáp hôn theá…
Khi toâi trôû veà nhaø vaø cuoän troøn treân giöôøng, söï kinh khieáp heát möùc
cuûa tin töùc ñoù ñaõ thaám saâu khaép ngöôøi toâi.’
Baø vôï cuûa ‘Dickie’ Dickinson, laøm vieäc taïi Uûy ban Truyeàn Maùu, vöøa
môùi keát thuùc ca ban ngaøy cuûa mình thì moät baùc syõ chaïy qua loái ñi
ñeán beân vaø baùo cho baø ta bieát tin töùc ñoù, noùi theâm vôùi moät gioïng
coäc caèn, gay gaét, coù theå laø ñeå che giaáu caûm xuùc, ‘Toát hôn heát ø laø
baø ôû laïi ñeâm nay. Caùc naïn nhaân coù theå baét ñaàu ñöôïc chuyeån ñeán
sôùm thoâi.’
Freedy Retz ñang ôû trong caên hoä cuûa coâ ta chôø Philip-ngöôøi maø,
ñang ôû Beänh vieän Ña khoa, chöa luùc naøo thaáy loù maët. Nhöng coù moät
tieáng goõ cöûa, vaø haøng xoùm cuûa coâ, oâng Jim Henry, ngöôøi soáng ôû
caên hoä taàng treân, ñeán ñeå cho lôøi khuyeân. OÂng ta saép ñi mua moät kho
ñoà aên vaø röôïu whisky roài choân noù döôùi saân quaàn vôït ôû trong vöôøn.
‘Ñoù laø khôûi ñaàu cuûa söï keát lieãu,’ oâng ta noùi moät caùch aûm ñaïm.
Raèng oâng ta coù theå mua hoä moät soá ñoà döï tröõ cho Freddy cuøng moät
luùc ñöôïc khoâng?’
Khi tin töùc lan ñeán Khaùch saïn Raffles, caùi haønh lang noåi tieáng trôû
neân troáng traûi ‘nhö theå baûn nhaïc waltz cuoái cuøng vöøa môùi ñöôïc chôi
xong’, vaø Leslie Hoffman, ngöôøi ñang tôùi ñaây ñeå gaëp ai ñoù ‘coù moät
caûm giaùc laø ngöôøi ta ñoät nhieân caûm thaáy voâ cuøng toäi loãi-bò baét
quaû tang ñang uoáng röôïu’.
Sau cuù soác ñaàu tieân, Jimmy Glover quay sang moät ngöôøi baïn, ngöôøi
maø oâng ta ñaõ môøi ñeán Dulverton uoáng röôïu, vaø noùi ra thaønh tieáng
nhöõng yù nghó cay ñaéng ñaàu tieân xuaát hieän trong ñaàu mình: ‘Trong
voøng 48 tieáng ñoàng hoà quaân Nhaät ñaõ neùm bom Singapore, ñoå boä
quaân, chieám moät saân bay vaø ñaùnh chìm hai taøu chieán. Xem chöøng
quaân ta hieäp ñoàng thaät laø toài.’
Thaûm hoïa naøy coù moät aûnh höôûng saâu saéc ñoái vôùi Singapore.
Chæ vaøi giôø tröôùc, hai con taøu lôùn-nieàm töï haøo cuûa Haûi quaân Anh-ñaõ
bí maät rôøi caûng vaø tieán veà bôø bieån phía ñoâng. Söï hieän dieän raát kòp
thôøi cuûa chuùng ôû ñaây-söï coå vuõ khi chuùng thaû neo taïi Caên cöù Haûi
quaân, söï coâng khai nhaän ñöôïc lôøi chaøo ñoùn tôùi nôi moät caùch noàng
nhieät cuûa chuùng-theo caùch naøo ñoù döôøng nhö moät lôøi baùo tröôùc,
moät baèng chöùng-neáu caàn coù baèng chöùng-raèng Caên cöù Haûi quaân
sau taát caû töøng aáy naêm laø moät thöù gì ñoù höõu hình, coù thöïc.
Baây giôø chuùng khoâng coøn nöõa, vaø döôøng nhö vôùi George
Hammonds, ñang ngoài chôø ôû vaên phoøng tôø Dieãn ñaøn ñeå thieát keá
moät trang nhaát khaùc, caûm thaáy nhö theå ‘khoâng chæ nhöõng chieác taøu
chìm xuoáng ñaùy bieån, maø ñaùy saâu cuõng ñaõ bao truøm leân moïi thöù
khaùc’.
Ñieàu gì ñaõ xaûy ra? Baát chaáp caùi caûnh baùo raèng khoâng theå ñaûm
baûo yeåm trôï baèng khoâng quaân baèng caùc maùy bay caát caùnh töø maët
ñaát, Ñoâ ñoác, Ngaøi Tom Phillips ñaõ quyeát ñònh raèng hai taøu chieán vôùi
boán taøu khu truïc seõ tieán tôùi bôø bieån phía ñoâng ‘tìm kieám raéc roái.’
OÂng ta ñaõ hy voïng vaøo yeåm trôï cuûa khoâng quaân, coäng vôùi moät yeáu
toá baát ngôø, vì coù ñieàu kieän thôøi tieát gioù muøa. Vaøo ngaøy 9-ngaøy
Thöù ba-oâng ta nhaän ñöôïc moät ñieän baùo raèng ‘vieäc baûo veä baèng
maùy bay khu truïc…seõ khoâng, nhaéc laïi, khoâng theå thöïc hieän ñöôïc.’ Vì
theá, trong khi möa naëng haït vaø baàu trôøi xaùm xòt che khuaát caùc taøu
chieán cuûa Anh, chuùng ñaõ bieán maát. Roài sau ñoù baàu trôøi ñoät nhieân
quang ñaõng, vaø ngay laäp töùc Phillips ñieän cho Singapore laø oâng ta quyeát
ñònh cho quay veà Caên cöù Haûi quaân. Hoï ñang treân ñöôøng quay veà thì
Phillips nhaän ñöôïc moät baùo caùo laø quaân Nhaät ñang taán coâng chieám
huyeän lî cuûa Kuantan, ôû bôø bieån phía ñoâng, ñuùng 140 daëm veà phía
baéc cuûa Singapore. OÂng ta quyeát ñònh ‘tôùi vaø öùng cöùu’. Khoâng may laø
hai söï vieäc khoâng tính ñeán ñaõ xaûy ra. Vì moät soá lyù do laï thöôøng,
Phillips ñaõ queân khoâng thoâng baùo cho Singapore veà thay ñoåi trong keá
hoaïch cuûa oâng ta. Vaø baùo caùo veà söï ñaùnh chieám cuûa quaân Nhaät laø
sai. Keát quaû laø phi coâng Nhaät ñöôïc taëng moät muïc tieâu ngon xôi sau khi
caùc maùy bay trinh saùt cuûa chuùng phaùt hieän ñöôïc caùc taøu chieán. Ba
möôi tö maùy bay neùm bom toái taân vaø naêm möôi moát maùy bay phoùng
ngö loâi ñaõ xuùm tôùi taán coâng, ñaùnh chìm caû hai con taøu vôùi toång toån
thaát leân tôùi 840 syõ quan vaø binh lính.
Luùc naøy-maëc duø caùc thöôøng daân khoâng bieát tôùi ñieàu toài teä
naøy-öu theá veà maët chieán thuaät ñaõ maõi maõi tan thaønh tro buïi. Treân
ñaát lieàn, caùc ñoäi quaân cuûa Anh ôû Mieàn Baéc Maõ Lai ñang ruùt lui khi
quaân Nhaät thoïc saâu vaøo noäi ñòa xuaát phaùt töø Kota Bahru. Cho duø
quaân phoøng thuû coù chieán ñaáu duõng caûm ñeán ñaâu, ñaây laø moät
kieåu chieán tranh trong ñoù ngay caû moät duùm quaân nghóa vuï cuõng hoaøn
toaøn khoâng ñöôïc chuaån bò gì. Trong khi quaân Anh loaïng choaïng döôùi söùc
naëng cuûa caùc trang thieát bò naëng neà trong côn möa muø trôøi, haøng
ñoaøn quaân Nhaät ñaõ tröng duïng xe ñaïp roài cöôõi leân chuùng baêng qua
caùc ñoàn ñieàn cao su. Thöôøng thì boïn chuùng khoâng maëc gì khaùc ngoaøi
quaàn sooùc vaø aùo may oâ. Chuùng gioáng ngöôøi Maõ Lai ñeán noãi vôùi
nhieàu ngöôøi Anh, thaät khoâng theå nhaän ra chuùng laø baïn hay laø thuø.
Quaân Nhaät vöôït qua ñöôïc ‘khu röøng khoâng theå thaâm nhaäp ñöôïc’, di
chuyeån nhanh choùng qua caùc ñoàn ñieàn cao su ñang chaûy nhöïa hoaëc qua
caùc con ñöôøng nhoû heïp noái caùc ñoàn ñieàn vôùi nhau, thöôøng laø raát
laëng leõ ñeán möùc quaân Anh chaúng bieát gì cho tôùi khi hoï bò taán coâng
töø ñaèng sau hay bò ñaùnh phaân taùn. Vôùi quaân Nhaät, röøng raäm hay caùc
ñoàn ñieàn cao su chaúng coù gì phaûi sôï. Vôùi quaân Anh thì ñoù laø moät theá
giôùi chöa ñöôïc bieát ñeán cuûa voi, hoå, raén, nhöõng con caùo bay-hoaëc
nhöõng tieáng ñoäng kyø dò, cuûa nhöõng con coân truøng keâu vo vo, caây coái
chaûy nhöïa, cuûa nhöõng ñoàn ñieàn cao su aåm öôùt, luùc naøy ruù gaøo leân
vôùi côn möa gioù muøa nhö truùt, bao truøm moät maøn toái aåm öôùt vaø coâ
laäp. Trong maøn toái ñoù, quaân thuø coù theå ôû baát cöù choã naøo-hoaëc laø
ôû moïi nôi.
Ñieàu naøy ñaõø ñuû toài teä roài, nhöng do loãi chieán thuaät töø cô quan
ñaàu naõo, quaân Anh ñang rôi vaøo moät caùi baãy maø seõ gaët nhöõng haäu
quaû tai haïi. Ñoù laø moät caùi baãy maø Churchill, gaàn nhö ngay laäp töùc sau
cuoäc taán coâng ñaàu tieân cuûa quaân Nhaät, ñaõ caûnh baùo moät caùch
nghieâm chænh vôùi caùc töôùng lónh ôû Maõ Lai, trong moät cuoäc ñieän
thoaïi, ‘Chuù yù tôùi caùc toaùn quaân caàn boá trí taïi caùc vò trí phoøng thuû
troïng yeáu treân Ñaûo Singapore vaø caùc vò trí phoøng thuû ñang khoâng
ñöôïc taän duïng hoaëc phaân taùn treân baùn ñaûo Maõ Lai. Khoâng gì coù theå
so saùnh ñöôïc veà taàm quan troïng vôùi caùc vò trí phoøng thuû naøy.’ Nhöng
quaân Nhaät, baèng caùch chuyeån quaân nhanh choùng ñeán taát caû vò trí
cuûa ñaát nöôùc, baèng caùch duøng chieán thuaät bao vaây hôn laø taán coâng
ñoái ñaàu, ñaõ hoaøn taát ñuùng nhöõng gì maø Churchill ñaõ lo sôï. Theâm vaøo
ñoù, söï thieáu quyeát ñoaùn vaø do döï taïi Sôû Chæ huy ñaõ gaây nhieàu tai
hoïa, nhö ‘Cuoäc chieán vôùi Nhaät Baûn’ chæ ra, ‘Coù khaû naêng laø oâng ta
[Brooke-Popham] ñaõ khoâng nhaän thöùc ñaày ñuû taàm quan troïng cuûa vieäc
phaûi khaån tröông...Söï caàn kíp phaûi ra moät quyeát ñònh nhanh choùng ñaõ
khoâng ñöôïc nhaän thöùc roõ raøng taïi cô quan ñaàu naõo, Sôû chæ huy cuûa
Maõ Lai.’
Vaø tôùi ngaøy Thöù tö, ngaøy 10 thaùng 12 naøy, khi söï chuû ñoäng treân
bieån ñaõ maát, RAF cuõng ruùt lui luoân. Sau caùc cuoäc taán coâng coù heä
thoáng cuûa quaân Nhaät vaøo caùc maùy bay cuûa RAF-nhieàu chieác trong soá
ñoù phaûi tieáp nhieân lieäu treân maët ñaát-RAF chæ coøn 50 maùy bay thích
hôïp cho taùc chieán vaø haàu heát chuùng ñang ñöôïc ruùt khoûi Maõ Lai veà
Ñaûo Singapore. Quaân Nhaät coù 530 maùy bay-taát caû ñeàu coù chaát löôïng
toát hôn. Vieäc thaû bom vaøo ban ngaøy vaøo quaân Nhaät ñaõ ngöøng laïi vì
caùc maùy bay thaû bom cuûa chuùng ta khoâng coøn nhaän ñöôïc söï baûo veä
ñaày ñuû caùc maùy bay chieán ñaáu nöõa. Keát quaû cuûa quyeát ñònh naøy
laø ñoäi tieáp vieän cuûa khoâng quaân Haø Lan bay ñeán töø Java laïi phaûi
quay veà vì hoï chöa ñöôïc huaán luyeän ñeå thaû bom ñeâm.
 Baây giôø ñeán löôït daân thöôøng neám traûi tai öông. Maëc duø thaûm
hoïa dieãn ra ôû xa Singapore, theá nhöng noù coù moät aûnh höôûng saâu saéc
vôùi taát caû ngöôøi daân cuûa thuû phuû naøy.
Tôø Dieãn ñaøn Maõ Lai ñaõ ra moät soá baùo ñòa phöông taïi Thò traán
George, thaønh phoá duy nhaát ôû Penang, hoøn ñaûo nhieàu ñoài nuùi xinh ñeïp
ôû bôø bieån phía taây cuûa Maõ Lai, gaàn 400 daëm veà phía baéc cuûa
Singapore. Vaøo buoåi chieàu ngaøy Thöù tö, Glover hoaøn taát moät cuoäc goïi
theo leä thöôøng vôùi Paterson, bieân taäp vieân ñòa phöông, ngöôøi khaúng
ñònh vôùi oâng ta laø taát caû ñeàu toát; hoøn ñaûo vaãn yeân oån. Maùy bay
cuûa Nhaät ñaõ ‘vo ve suoát caû ngaøy’ maø khoâng thaû xuoáng quaû bom
naøo, duø chuùng ñaõ taán coâng saân bay cuûa RAF taïi Butterworth treân ñaát
lieàn phía ñoái dieän. Cuoäc khoâng kích coù theå quan saùt thaáy roõ töø
Penang, Paterson noùi, vaø löïc löôïng daân phoøng cuøng vôùi caûnh saùt ñaõ
khoâng theå ngaên ñaùm ñoâng ngöôøi chaâu AÙ xeáp thaønh haøng treân con
ñöôøng doïc bôø bieån ñeå quan saùt toaøn caûnh Butterworth ñang bò oanh taïc
döõ doäi.
Khoaûng 11 giôø buoåi saùng hoâm sau-ngaøy Thöù naêm, ngaøy 11
thaùng 12- coù moät thoâng tin veà vieäc 27 maùy bay neùm bom cuûa Nhaät
laïi bay qua Thò traán George, vaø moät laàn nöõa haøng ngaøn ngöôøi ñoå xoâ
ra ñeå xem ‘cuoäc bieåu dieãn mieãn phí’. Hoï nhìn leân, theo doõi nhöõng
chieác maùy bay trong ñoäi hình thaät hoaøn haûo. Chaúng heà coù moät chieác
khu truïc naøo cuûa Anh treân baàu trôøi, cuõng khoâng coù tieáng gaàm cuûa
moät khaåu phaùo AA naøo, khi nhöõng quaû bom rôi xuoáng. ‘Luùc ñaàu nghe
nhö theå moïi quaû bom rôi xuoáng ñoàng thôøi; roài trong vaøi phuùt coù
nhöõng tieáng noå ñuøng ñuøng rung chuyeån nhö ñoäng ñaát.’ Trong moät
giaây laùt, buoåi saùng noùng nöïc, môø söông ñaõ chuyeån thaønh moät khoái
hoãn ñoän. Moät trong nhöõng quaû bom ñaàu tieân ñaùnh saäp traïm cöùu
hoûa. Moät quaû khaùc ñaùnh truùng truï sôû caûnh saùt chính. Haøng traêm
ngöôøi bò gieát ngay laäp töùc, haøng ngaøn ngöôøi nöõa bò thöông naëng, vaø
bò boû naèm quaèn quaïi ôû treân caùc phoá. Gaàn nhö chaúng coù choã truù
aån naøo. Khoâng coù söï choáng ñôõ naøo, vaø caû thaûy coù treân moät ngaøn
ngöôøi bò gieát cheát.
Ñaây laø cuoäc khoâng kích kinh hoaøng ñaàu tieân ñoái vôùi Maõ Lai-vaø
duø coù leõ thaät khoù cho ngöôøi daân ôû Singapore caùch ñaáy 400 daëm veà
phía nam chöùng kieán caùi tai öông ôùn laïnh xöông soáng ñoù, vôùi vieäc
ngöôøi daân bò taøn saùt vaø laøm cho taøn taät, caùi aûnh höôûng laâu daøi
ñöôïc chöùng minh thaäm chí laø coøn khuûng khieáp hôn baûn thaân cuoäc
khoâng kích, ngay caû khi cuù soác ñaàu tieân ñaõ qua, nhöõng cuù soác thaám
thía hôn vaãn seõ coøn tôùi nöõa,
Tröôùc luùc coù cuoäc taán coâng caùc con phoá ñaày maøu saéc cuûa Thò
traán George ñöôïc daùn ñaày nhöõng tôø Nhaät leänh in moät caùch saéc neùt,
‘Chuùng ta ñaõ saün saøng; söï chuaån bò cuûa chuùng ta ñaõ ñöôïc thöïc hieän
vaø kieåm tra; ñoäi nguõ phoøng thuû cuûa chuùng ta huøng maïnh vaø vuõ khí
cuûa chuùng ta raát hieäu quaû’. Söï thaät traàn truïi laø ‘vuõ khí’ chính ñöôïc
phieân cheá cho vieäc phoøng thuû hoøn ñaûo choáng laïi söï taán coâng chæ
goàm khoâng gì hôn hai khaåu ñaïi baùc baén ñaïn naëng saùu pao1.
Söï tænh moäng naøy, sôùm ñeán vôùi Singapore qua tin væa heø, ñaõ
mang laïi cuù soác ñaàu tieân. Cuù thöù hai höùa heïn seõ coù moái raøng buoäc
maät thieát saâu xa hôn vaø gaây moät haäu quaû tai haïi tôùi tinh thaàn cuûa
ngöôøi chaâu AÙ treân khaép Maõ Lai. Khoâng hay bieát bôûi chính quyeàn daân
söï ôû Singapore, quaû quyeát ñaûm baûo raèng khoâng coù söï phaân bieät
naøo giöõa nhöõng ngöôøi da traéng vaø ngöôøi chaâu AÙ trong tröôøng hôïp coù
sô taùn, vieân chæ huy quaân söï cuûa Penang baây giôø laïi töï yù ra leänh bí
maät sô taùn taát caû caùc phuï nöõ vaø treû em ngöôøi AÂu.

1
1 pound=0,454 kg
 Khoâng moät caûnh baùo, nhöõng phuï nöõ AÂu, nhöõng ngöôøi coù moät
vai troø quan troïng, vaãn laøm vieäc cuøng vôùi nhöõng phuï nöõ chaâu AÙ
luoân chôø ñôïi hoï chæ ñaïo, ñaõ ñöôïc thoâng baùo chuaån bò rôøi ñi vaøo ban
ñeâm. Ñoù laø moät meänh leänh quaân söï ‘khoâng ñöôïc pheùp khoâng tuaân
thuû’. Bí maät nghieâm ngaët nhaát naøy laø moät chæ thò baét buoäc, vì ñaây
laø ‘moät cuoäc haønh quaân quaân söï.’ Vaø vì vaäy saùng ngaøy hoâm sau,
nhöõng ngöôøi chaâu AÙ ôû Penang tænh daäy phaùt hieän ra raèng keû thoáng
trò khoâng theå ñaùnh baïi ñaõ boû rôi hoï.
Ñieàu toài teä coøn tieáp tuïc, khi moät soá ít binh lính ruùt lui cuøng vôùi
nhöõng ngöôøi ñaøn oâng ngöôøi AÂu, chính saùch tieâu thoå khoâng hieäu quaû
cuûa hoï roõ raøng laø vuïng veà ñeán möùc quaân Nhaät ñöôïc thöøa höôûng ít
nhaát laø moät heä thoáng nhaø maùy daàu, moät soá löôïng lôùn thieác thoûi,
vaø xaêng daàu ôû trong caùc kho, nhieàu xuoàng lôùn, thuyeàn tam baûn vaø
thuyeàn maønh-bao goàm caû 24 taøu töï haønh-nhöõng thöù maø chuùng ñang
söû duïng trong ít ngaøy ñeå thaâm nhaäp vaøo phía sau caùc phoøng tuyeán
cuûa Anh, vaø teä nhaát laø, ñaøi phaùt soùng radio Penang maø töø ñoù chuùng
nhanh choùng phaùt ñi caùc thoâng tin tuyeân truyeàn tôùi ngöôøi daân ôû
Singapore.
Khoâng theå giaûi thích ñöôïc, tin töùc veà söï thaát thuû cuûa Penang ñaõ
khoâng ñöôïc coâng boá cho tôùi ba ngaøy sau thaûm hoïa ñoù, vaø khi noù tôùi
ñöôïc Luaân Ñoân thì coù raát ít phaûn öùng, maëc cho baùo caùo tröôùc ñaây
veà vieäc hai con taøu chieán lôùn bò ñaùnh chìm. Penang thì ôû xa. Vôùi nhöõng
ngöôøi ôû chính quoác-ngaäp ñaàu trong caùc vaán ñeà troïng ñaïi ñang ñe doïa
vaø vieäc tham chieán cuûa Hoa Kyø-thì moät cuoäc khoâng kích vaøo Penang
haún bò cho laø khoâng ñaùng keå vaø caùch ñoù quaù xa.
ÔÛ Singapore, tuy nhieân, söï thaát thuû cuûa Penang coøn hôn laø moät
aûnh höôûng saâu saéc, thaäm chí coøn hôn caû söï maát maùt cuûa caùc chieán
haïm Hoaøng töû xöù Wales vaø Ñaåy luøi nöõa. Söï chaäm treã trong caùc
thoâng baùo chính thöùc cuûa tin töùc ñoù coù haäu quaû laø nhöõng tin ñoàn
loän xoän nhaát töø mieäng daân tî naïn chaïy tôùi Singapore. Ñoät nhieân, thay
vì chæ laø nhöõng keû xaûo traù vaø gian giaûo, ngöôøi Nhaät ñaõ trôû thaønh
nhöõng keû ñoäc aùc vaø voâ nhaân tính. Penang ôû moät tình theá bi ñaùt ñaõ
laøm ñoïng laïi trong nhöõng ngöôøi daân thöôøng ôû Singapore moät hình aûnh
môùi vaø khuûng khieáp veà ngöôøi Nhaät. Nhö theå keû thuø trong maét cuûa
thöôøng daân laãn binh lính ñaõ ñöôïc gaùn cho nhöõng phaåm chaát sieâu
nhaân.
Teä khoâng keå xieát, Duff Cooper laïi choïn ñuùng thôøi ñieåm naøy ñeå
phaùt bieåu treân soùng vaø ñöa ra moät böùc tranh hoaøn toaøn sai laïc veà
nhöõng gì ñaõ xaûy ra. ‘Ñaõ caàn thieát phaûi sô taùn nhieàu thöôøng daân,’
oâng ta noùi. ‘Chuùng ta chæ coù theå bieát ôn laø raát nhieàu ngöôøi ñaõ ñöôïc
sô taùn an toaøn.’ OÂng ta taát nhieân ñang chæ nghó tôùi nhöõng ngöôøi AÂu,
vaø nhöõng ngöôøi AÙ nhaän ra ñieàu naøy, vì ngöôøi nghe ai ai cuõng bieát
raèng haàu nhö chæ nhöõng ngöôøi AÂu ñaõ ñöôïc sô taùn maø thoâi.
Ngaøi Shenton Thomas bò laøm cho töùc ñieân leân ñaõ trieäu taäp moät
cuoäc gaëp maët goàm nhöõng ngöôøi ñöùng ñaàu ñaïi dieän cho ngöôøi Hoa,
ngöôøi AÁn vaø ngöôøi Maõ Lai ñeå ñöa ra lôøi xin loãi. Trong moät cuoäc ñoái
chaát kòch tính, oâng ta ñaõ tuyeân boá thaúng vôùi hoï laø vieäc sô taùn daân
ôû Penang ñaõ ñöôïc tieán haønh maø khoâng coù söï hay bieát cuûa oâng ta hay
cuûa vieân Thö kyù Chính quyeàn Thuoäc ñòa, nhöng duø sao ñieàu naøy hieån
nhieân laø ñaõ quaù muoän. Thieät haïi ñaõ xaûy ra, vaø moät laøn soùng thaát
baïi chuû nghóa ñaõ aäp xuoáng Singapore, caû vôùi ngöôøi da traéng vaø
ngöôøi da maøu.
Duff Cooper ñaõ môû ñaàu baøi phaùt bieåu treân soùng cuûa oâng ta
baèng nhöõng lôøi khoâng kieåu caùch, ‘Toâi nhaán maïnh raèng moät trong
nhöõng nhieäm vuï cuûa toâi neân laø giöõ vieäc tieáp xuùc gaàn guõi vaø lieân
tuïc vôùi ngöôøi daân Singapore baèng caùch thænh thoaûng noùi chuyeän vôùi
hoï treân radio.’
Veà sau, coù leõ cuõng chaúng phöông haïi gì ñoái vôùi nhöõng gì coøn soùt
laïi cuûa tinh thaàn ngöôøi daân, raèng oâng ta khoâng bao giôø phaùt bieåu
treân soùng nöõa.

Chöông boán
Thaùng im aéng.
Cho tôùi Ñeâm giao thöøa, naêm 1941
Sau tuaàn leã kinh hoaøng ñaàu tieân, caùc cuoäc khoâng kích ñaõ ngôùt,
ñeå laïi nhöõng ngöôøi daân Singapore trong traïng thaùi yeân oån khoâng thöïc.
Duø tin töùc töø noäi ñòa ngaøy caøng xaáu ñi, nhöng nhöõng moái lieân heä
cuûa noù ñöôïc che giaáu moät caùch raát caån thaän neân ngöôøi daân cuûa
hoøn ñaûo vaãn tieáp tuïc soáng trong moät kieåu theá giôùi trong mô. Hoï ôû
trong cuoäc chieán nhöng khoâng phaûi laø moät phaàn cuûa noù. Thôû hoån
heån vì noùng, vaät vôø moät caùch khoâng deã daøng gì töø ngaøy naøy sang
ngaøy khaùc (cuõng raát gioáng caùch maø ngöôøi daân Anh ñaõ laøm trong
suoát ‘cuoäc chieán giaû’) hoï toàn taïi cuøng vôùi nhöõng lôøi ñoàn ñaïi. Toaøn
boä ñieàu naøy cuõng coù theå hieåu ñöôïc. Caùc baùo ra ñeàu bò buoäc phaûi
ñieàn ñaày nhöõng coät baùo baèng nhöõng baûn töôøng thuaät daøi töø caùc
traän tuyeán Baéc Phi vaø Nga vì haàu heát taát caû caùc tin töùc ñòa phöông
ñeàu bò kieåm duyeät gaét gao. Chæ coù caùc thoâng caùo chính thöùc, raûi
khaép nôi vôùi nhöõng caâu voâ nghóa nhö ‘ruùt lui ñeå chuaån bò caùc tình
huoáng’ vaø ‘ruùt lui chieán löôïc’, coá gaéng che giaáu voâ soá nhöõng thieät
haïi. Tuy nhieân, George Hammonds coù theå doõi theo quaù trình tieán quaân
maø quaân Nhaät coù ñöôïc trong suoát thaùng 12 baèng caùch nghieân cöùu
caùc quaûng caùo cuûa Ngaân haøng Hoàng Coâng vaø Thöôïng Haûi, chuùng
ñöa ra moät danh saùch haøng ngaøy caùc chi nhaùnh “bò ñoùng cöûa cho tôùi
khi coù thoâng baùo theâm’.
Baát chaáp quaàn chuùng, nhöõng phuø hieäu ñoû, nhöõng chieác xe coâng
vuï, quaân lính vaãn nhaûy nhoùt vaø vaõ moà hoâi trong nhöõng caùi saûnh
lôùn nhö kho thoùc, ñöôïc bieát ñeán vôùi nhöõng caùi teân nhö ‘Theá giôùi
Roäng lôùn’ vaø ‘Theá giôùi Haïnh phuùc’, khoâng ai nhaän ra chieán tranh ñang
lan traøn khaép nôi. Noäi ñòa Maõ Lai ôû xa Singapore cuõng nhö nöôùc Phaùp
vôùi nöôùc Anh vaøo naêm 1940, vaø coù theå laø caùi thöïc teá moãi nôi bò
ngaên caùch vôùi nhau bôûi moät daûi bieån ñaõ cuûng coá theâm caùi aûo
töôûng yeân oån. Vaø sau ñoù cuõng vaäy, caùi noùng aåm, ngoät ngaït-baây
giôø ñi keøm vôùi nhöõng ñôït möa gioù muøa nhö truùt nöôùc-döôøng nhö ñaõ
cuoán ñi taát caû nhöõng keû thuø, laáy ñi ôû caùc nhaø laõnh ñaïo, quaân söï
vaø daân söï ñeàu theá, ôû taát caû caùc phe, ngay caû khaû naêng ñöông ñaàu
vôùi söï thaät.
Tuy nhieân, ôû noäi ñòa, caùc ñoäi quaân bò ñuoåi saùt nuùt ñang ruùt lui
khoûi moät vò trí phoøng ngöï keùm coûi sau khi ñaõ ruùt khoûi moät vò trí
khaùc, kieät söùc, ñoùi, meät, döôùi côn möa khoâng döùt. Ñoù laø moät theá
giôùi khaùc haún vôùi Singapore, nôi maø nhieàu loaïi thöùc aên vaãn coøn baùn
töï do; nôi maø söõa vaãn ñöôïc phaân phaùt theo kieåu giao haøng traû tieàn
moãi buoåi saùng baèng nhöõng chieác xe chuyeân chôû cuûa Baùch hoùa
Ñoâng laïnh. Ngöôøi ta coù theå mua hai hoäp thöùc aên moãi ngaøy cho moãi
thaønh vieân trong gia ñình, vaø thaäm chí laø khaåu phaàn bô vaø thòt gaáp ba
laàn ôû Anh. Ñi aên ôû nhaø haøng laø theå hieän raèng ngöôøi ta khoâng gaëp
khoù khaên gì, vì cho duø Raffles, Troâng-ra-bieån vaø caùc khaùch saïn khaùc
coù thaän troïng giöõ yù-hai ngaøy khoâng thòt moãi tuaàn, thì ñieàu naøy vaãn
taïo ra moät chuùt khaùc bieät khi thuù nuoâi chim vaø troø chôi ‘khoâng ñöôïc
xeùt ñeán’.
Vaãn coøn nhieàu xaêng, vì haàu heát moïi ngöôøi ñeàu ruùt bôùt phaàn
ñònh löôïng phuï theâm cho pheùp ñöôïc caáp cho caùc coâng nhaân daân
phoøng, vaø keå töø khi nhieàu ngöôøi coù tôùi hai xe, thaät ñôn giaûn chæ vieäc
caát ñi caùi xe lôùn hôn vaø duøng ñònh löôïng xaêng lôùn ñoù cho chieác nhoû
hôn1.
Tröôøng hoïc vaãn môû cöûa nhö thöôøng leä, vaø nhöõng ai ñaõ phaûi voäi
vaõ sô taùn töø noäi ñòa baây giôø ñöôïc thoâng baùo raèng tröôøng hoïc ñaõ
ñöôïc ‘môû laïi ôû Ñöôøng Laâm vì lôïi ích cuûa baát cöù nhöõng ai muoán tieáp
tuïc con ñöôøng hoïc vaán cho con caùi’.
Vaøo ngaøy cuoái cuøng cuûa hoïc kyø muøa thu, Karen Hammonds ñi ñoùn
ñöùa con gaùi Barbara cuûa coâ ta sau vôû kòch leã thaùnh ñaûn haøng naêm
(trong ñoù Barbara ñoùng vai moät trong nhöõng nhaø thoâng thaùi). Baø vôï
cuûa Ñöùc cha Bennitt ñaõ daønh caû ngaøy Thöù saùu ngaøy 19 ñeå troän caùi
baùnh put-ñinh Giaùng sinh cuûa mình; ngaøy hoâm sau choàng baø chæ huy
buoåi hoøa nhaïc haùt möøng haøng naêm cuûa oâng, mang laïi moät thu nhaäp
ñaùng haøi loøng laø 47 ñoâ; vaø hieån nhieân gia ñình Bennitt caûm thaáy hoï
ñaùng ñöôïc höôûng thuï vieäc ñaàm mình trong nöôùc maø hoï ñaõ laøm theá
ôû Caâu laïc boä Bôi loäi sau ñoù.
Ñoái vôùi moät soá ngöôøi thì vaãn nhö ñang coøn nhöõng tieáng voïng
khoâng lôøi kinh haõi cuûa tieáng phaùo ñòch vaø hình aûnh maùy bay ñòch laån
quaát maø khoâng troâng thaáy. Thöông binh baét ñaàu ñöôïc ñöa tôùi Singapore
vôùi soá löôïng taêng voït hôn bao giôø heát. Moät buoåi saùng, Freddy Retz bò
ñieän thoaïi ñaùnh thöùc daäy luùc hai giôø, vaø töø ngaøy ñoù trôû ñi coâ ta
khoâng bao giôø coøn ñöôïc trôû laïi caùi thoùi quen cuûa nhöõng ngaøy voâ tö lö
nöõa, nhöõng ngaøy maø luoân luoân coù thôøi giôø ñeå taùn chuyeän hoaëc
leûn ñeán Robinson aên tröa.
Baây giôø thì moïi caên phoøng, moïi haønh lang cuûa Beänh vieän Ña khoa
ñeàu ñaày chaät nhöõng ngöôøi bò thöông. Ngaøy qua ngaøy, moät daõy caùc xe
cöùu thöông ñoã caïnh ga xe löûa Singapore, naèm chôø caùc toa taøu tôùi töø
phía baéc. Boãng nhieân beänh vieän trôû neân quaù taûi, vaø Freddy phaûi
tieâm caùc lieàu mooc-phin, caét boû choã quaàn aùo bò chaùy xeùm töø caùc
veát thöông toang hoaùc, thay boâng baêng moãi tieáng ñoàng hoà. Trong hôn
moät thaùng coâ ñaõ phaûi ñi quanh nhöõng khu beänh nhaân ñoù haøng ñeâm
vôùi moät caùi ñeøn pin, moät caùi keïp vaø moät caùi chaäu hình baàu duïc,
roàiø gaép nhöõng con gioøi ra khoûi caùc veát thöông hôû-nhöõng con gioøi nôû
ra töø nhöõng caùi tröùng cuûa ñaøn ruoài ngaøy caøng nhieàu leân.
Söï hoãn loaïn döôøng nhö lan traøn khaép thaønh phoá. OÂng Gilmore,
Phoù Chæ huy tröôûng Löïc löôïng Coâng binh cuûa thaønh phoá, ñöôïc leänh cho
ñaøo nhöõng caùi haøo roäng saùu feet vaø saâu ba feet treân nhieàu saân chôi
theå thao ôû Singapore ñeå traùnh khoâng cho maùy bay cuûa quaân Nhaät haï
caùnh. OÂng ta xoay sôû ñeå ñieàu haønh maáy traêm cu-li, nhöng khi coâng
vieäc ñaõ hoaøn taát ñöôïc moät nöûa thì moät vieân chöùc khaùc quaû quyeát
raèng caùc con haøo phaûi ñöôïc ñaøo laïi. Neáu ngöôøi ta chen nhau nhaûy
xuoáng chuùng trong luùc bò khoâng kích, Gilmore ñöôïc long troïng caûnh baùo,
caùc con haøo thaúng taép seõ laø caùc ñích ngaém deã daøng cho suùng maùy.
Caùc cu-li phaûi laáp ñi moät soá caùc con haøo maø hoï ñaõ khoù nhoïc ñaøo
leân roài ñaøo nhöõng caùi haøo khaùc theo hình chöõ chi; oâng Gilmore hoûi
phaûi laøm gì vôùi soá ñaát thaûi ra ñöôïc ñaép ñoáng ôû moãi beân. OÂng ta
ñöôïc traû lôøi laø, ‘Cöù ñeå ôû ñoù’. Tieáp theo moät nhaân vaät baän roän
nhieãu söï khaùc ñeán, chæ ra, vôùi nhöõng lôøi leõ khoù chòu, raèng ñaát
meàm seõ taïo neân choã haï caùnh lyù töôûng cho quaân nhaûy duø. Vôùi moät
tieáng thôû daøi, Gilmore thu xeáp ñeå chôû choã ñaát ñoù ñi. Ñaùm cu-li cuûa
oâng ta vöøa môùi laøm xong nhieäm vuï suïm löng naøy thì caùc Chuyeân gia
Söùc khoûe ñeán. Caùc con haøo ôû maët ñaát thaáp laø nôi truù nguï cuûa boïn
muoãi, hoï nhaán maïnh. Luùc ñaàu hoï yeâu caàu moïi con haøo phaûi ñöôïc
1
Trong nguyeân baûn nhaéc ñeán moät cuïm töø khoâng quen thuoäc vôùi
ngöôøi Vieät: ‘it was a simple matter to lay up the larger one and use its
generous ration for the Morris Minor.’ (ND).
laáp ñi, nhöng sau moät vaøi tranh caõi, chaáp nhaän laø chuùng chæ phaûi laáp
ñi moät nöûa. Haàu heát soá ñaát ñaõ ñoå ñi phaân taùn laïi ñöôïc chôû veà, vaø
hai feet phaàn ñaùy cuûa moãi con haøo ñöôïc laáp ñi.
ÔÛ khu beán taøu söï hoãn loaïn cuõng toài teä nhö theá. Caùc kho cao su
soáng coøn naèm chôø vaän chuyeån ñi bôûi vì khoâng phaûi taøu naøo caäp
beán cuõng coù theå ñöôïc dôõ heát haøng. Vì cuøng treân caùc con taøu ñoù
thöôøng chôû theo caùc trang thieát bò toái caàn thieát cho binh lính ôû noäi
ñòa. Tuy nhieân, Chính phuû Anh khoâng theå chaáp thuaän soá tieàn phaûi traû
cho caùc lao ñoäng cu-li, vaø vì theá thöôøng xuyeân khoâng coù ñuû cu-li ñeå
dôõ heát haøng treân caùc con taøu. Boïn hoï ñang laøm vieäc cho caùc coâng ty
cao su hoaëc coâng ty thieác, vaø quaân ñoäi chaúng theå laøm gì vôùi ñieàu
ñoù. Ngay cho duøø hoï coù muoán cöôõng böùc lao ñoäng, thì Shenton Thomas
cuõng ñaõ nhaän ñöôïc moät ñieän baùo töø Chính phuû Anh chæ thò raèng
‘tieâu chuaån cô baûn ñoái vôùi vieäc mieãn tröø (khoûi nghóa vuï quaân söï)
khoâng phaûi laø nhöõng gì maø GOC1 xeùt thaáy khaû thi, maø phaûi laø
nhöõng gì ngaøi xeùt thaáy laø thieát yeáu ñeå duy trì vieäc saûn xuaát caàn
thieát vaø saép xeáp nhaân coâng cho hieäu quaû.’ Moät chæ thò maäp môø nhö
theá coù theå aùp duïng vaøo baát cöù ai-töø moät anh cu-li caïo muû cao su
treân ñoàn ñieàn tôùi moät ngöôøi moâi giôùi ngoài ôû vaên phoøng ôû
Singapore cuûa mình.
Trong moät soá tröôøng hôïp phaûn öùng cuûa beân daân söï laø khaù ngaïo
maïn. ‘Chuùng toâi saûn xuaát ra taát caû soá cao su-theá maø quaân ñoäi
döôøng nhö ñang laøm roái tung moïi thöù leân.’ Thö kyù cuûa caâu laïc boä chôi
golf töø choái cho pheùp quaân ñoäi bieán noù thaønh moät vò trí troïng yeáu
cho tôùi khi oâng ta ñöôïc trieäu ñeán moät cuoäc gaëp ñaëc bieät cuûa hoäi
ñoàng; moät vieân syõ quan khaùc bò töø choái cho pheùp ñoán xuoáng moät
haøng caây ôû ngoaïi oâ thaønh phoá ñeå môû roäng taàm baén cuûa oâng ta
cho tôùi khi oâng ta ñöa ra giaáy pheùp baèng vaên baûn.
ÔÛ noäi ñòa, söï loän xoän töông töï toàn taïi trong moái quan heä giöõa
beân quaân söï vaø beân daân söï. Trong thaùng 12, Thoáng söù Anh taïi Tanjong
Malim (ôû bôø bieån phía taây cuûa Maõ Lai) nhaän ñöôïc moät laù thö töø
Töôùng quaân, Ngaøi Lewis Heath, chæ huy cuûa Trung ñoaøn AÁn Ñoä soá 3,
noùi raèng ‘phía quaân ñoäi khoâng coøn yeâu caàu söï trôï giuùp cuûa beân
daân söï ôû phía baéc cuûa tuyeán Cao nguyeân Cameron-Tapah-Telok-Anson-
Bagan-Datch nöõa vaø ñaây laø moät thoâng tri baùo raèng ngaøi coù thaåm
quyeàn phaûi caûnh baùo baát cöù ngöôøi naøo thuoäc dieän naøy maø oâng
caân nhaéc laø coù theå ruùt veà v.v..’ Leõ dó nhieân, ngaøi Thoáng söù Anh ñaõ
caûnh baùo taát caû caùc vieân chöùc daân söï rôøi ñi. Boán ngaøy sau oâng ta
nhaän ñöôïc moät böùc ñieän baùo xaác xöôïc töø moät syõ quan khaùc (khoâng
phaûi Heath) noùi raèng ‘Chaúng thaáy moät nhaø chöùc traùch naøo ôû Ipoh.
Haõy göûi hoï tôùi ñeå laøm nhieäm vuï caûnh saùt an ninh…phaûi ñaûm baûo
raèng trong töông lai khoâng moät nhaø ñöông cuïc naøo ñöôïc rôøi boû nhieäm
vuï cuûa mình.’
Ipoh taát nhieân laø naèm ôû phía baéc cuûa tuyeán maø Töôùng Heath ñaõ
veõ ra.
ÔÛ moät khu ñònh cö nhoû cuûa Caûng Dickson naèm ôû khu bôø bieån
phía taây, Jack Masefield, phuï traùch löïc löôïng caûnh saùt, ñoät nhieân ñöôïc
ñem ñeán trình dieän 20 phuï nöõ vaø treû em sô taùn theo leänh töø Singapore.
Caûng Dickson laø moät trò traán nhoû ven bieån vôùi khoaûng 50 ngöôøi AÂu.
Hoï ñaõ caáp nhaø, cho aên-vaø trong moät soá tröôøng hôïp thaäm chí coøn
caáp caû quaàn aùo-cho ñaùm daân sô taùn ñoù, vaø vöøa môùi thu xeáp oån
thoûa cho hoï thì laïi coù moät thoâng baùo yeâu caàu hoï quay trôû laïi
Singapore-cuøng vôùi luùc Shenton Thomas ñang caûnh baùo daân sô taùn töø
mieàn baéc raèng Singapore ñaõ quaù chaät ñeå nhaän theâm baát cöù ai nöõa.

1
Hoäi ñoàng Chính phuû
 Khi thaùng 12 chaäm chaïp troâi qua, tin töùc nhaän ñöôïc ngaøy caøng
aûm ñaïm hôn. Toaøn boä Kelantan vaø Tænh Wellesley ñaõ rôi vaøo tay quaân
Nhaät cuøng vôùi moät phaàn lôùn cuûa Perak. Trong voøng ba tuaàn leã sau
traän ñuïng ñoä ñaàu tieân, quaân Nhaät ñaõ kieåm soaùt treân 100 daëm laõnh
thoå doïc theo bôø bieån phía taây, trong khi ôû phía ñoâng chuùng ñaõ thaâm
nhaäp saâu vaøo caùc khu vöïc ven bôø bieån tôùi taän Kuatan caùch khoâng
tôùi 150 daëm so vôùi Singapore. ÔÛ moïi nôi tình traïng cuõng laø thaát baïi nhö
vaäy. Jitra ñaõ coù moät thaát baïi thaûm haïi boán ngaøy sau khi cuoäc chieán
buøng noå; vì theá ñaõ coù quyeát ñònh rôøi boû tuyeán phoøng ngöï phía treân
Penang vaøo ngaøy 17 thaùng 12. Baây giôø thaät khoù cho ngöôøi daân hieåu
ñöôïc veà maët ñòa lyù cuûa vaán ñeà maø caùc baûn thoâng caùo noùi ñeán,
nhö Jimmy Glover noùi, ‘ Vieäc phaûi lieân tuïc tìm hieåu veà caùc thò traán vaø
laøng maïc naèm phía sau caùc vò trí ñaõ ñeà caäp tröôùc ñaây-maø khoâng coù
söï giaûi thích roõ raøng naøo veà leänh lui quaân-laø cöïc kyø khoù chòu’.
Cuõng khoù khaên khoâng keùm ñeå coù theå hieåu ñöôïc suy nghó cuûa
moät soá töôùng lónh vaøo thôøi ñieåm ñoù. Khi Thieáu töôùng Simson, Chæ huy
tröôûng Löïc löôïng Coâng binh, tôùi ñeå gaëp Thieáu töôùng Gordon Bennett
(chæ huy Sö ñoaøn soá 8 cuûa UÙc) oâng nhaän ra laø khoâng theå khieán cho
oâng ta nhaän ra laø coù moät ñoøi hoûi raát caáp baùch ñoái vôùi vieäc phoøng
thuû choáng taêng. ‘Luùc ñaàu oâng ta khoâng muoán baøn luaän veà vaán ñeà
naøy chuùt naøo,’ Simson ghi laïi sau cuoäc gaëp. Simson ñaõ thaáy khoù chòu.
OÂng töôùng ngöôøi UÙc naøy khoâng theå hieåu raèng ‘chaúng heà coù gì ñöôïc
boá trí treân con ñöôøng daøi nhö vaäy ñeå caûn trôû quaân ñòch phoùng thaúng
tôùi Johore’ hay sao?
Roõ raøng laø Gordon Bennett khoâng nhaän ra, vì trong nhaät kyù cuûa
oâng ta vaøo buoåi toái ñoù coù ghi, ‘Boä Chæ huy Maõ Lai ñaõ phaùi Thieáu
töôùng Simson tôùi ñeå baøn baïc vôùi toâi vieäc thieát laäp caùc vaät caûn
choáng taêng ñeå söû duïng treân con ñöôøng ñoù… Veà maët caù nhaân, toâi
coù raát ít thôøi gian löu taâm ñeán nhöõng vaät caûn naøy…chaën ñöùng vaø
phaù huyû nhöõng chieác xe taêng baèng caùc vuõ khí choáng taêng coøn hôn.’
Khoâng coù gì ngaïc nhieân laø quaân Nhaät chöa luùc naøo chòu chaäm
böôùc, khoâng ngaïc nhieân laø heát laàn naøy ñeán laàn khaùc quaân Anh,
quaân UÙc hay quaân AÁn Ñoä bò tieâu dieät bôûi chieán thuaät bao vaây
thaønh thuïc cuûa quaân Nhaät. Phía quaân Anh caùc quyeát ñònh sai laàm ñaõ
ñöôïc ñöa ra. Lieân laïc bò ñöùt. Caùc meänh leänh thaønh tro buïi. Taát caû caùc
oå chieán ñaáu bò phaù vôõ. Nhöõng chieác xe taêng Nhaät ñaàu tieân xuaát
hieän vaø ‘lao tôùi nhö moät baát ngôø lôùn’ ñoái vôùi quaân Anh, nhöõng
ngöôøi khoâng coù noåi moät chieác xe taêng ôû Maõ Lai. Trong moät ñaát nöôùc
toaøn röøng raäm nôi maø quaân Anh khaêng khaêng cho raèng xe taêng khoâng
bao giôø coù theå taùc chieán ñöôïc, thì nhöõng chieác xe taêng cuûa quaân
Nhaät vaãn di chuyeån moät caùch deã daøng giöõa caùc khoaûng troáng caùc
haøng caây cao su. Vaø trong khi quaân Nhaät cho nghæ ngôi ñoäi quaân thieän
chieán cuûa mình, thay phieân baèng caùc löïc löôïng khaùc, thì quaân Anh
‘nhöõng ngöôøi vaãn ñang chieán ñaáu hoaëc ñaõ haønh quaân caû tuaàn leã’
chæ coù theå chieán ñaáu ‘nhö ngöôøi maùy vaø thöôøng laø khoâng theå naém
baét ñöôïc meänh leänh ñôn giaûn nhaát’. Vaø vôùi vieäc chieám ñoùng Penang,
quaân Nhaät ñaõ ñöôïc bieáu khoâng moät ñoäi ñaùng keå caùc taøu, thuyeàn,
xuoàng maø quaân ñoäi Anh ñaõ ‘queân’ khoâng phaù huûy, vaø treân ñoù, baây
giôø chuùng chôû quaân cuûa mình ñeán bôø bieån phía taây, ñoå boä xuoáng
phía sau caùc phoøng tuyeán cuûa chuùng ta, roài thaúng tieán taán coâng vaøo
ñoäi quaân khoâng ñöôïc huaán luyeän ñaày ñuû, nhöõng ngöôøi maø ñaõ
khoâng bao giôø ñöôïc caûnh baùo veà khaû naêng thaàn toác, linh hoaït cuûa
quaân ñòch. Khi söï roái loaïn lan traøn, noãi hoaûng sôï baét reã trong nhöõng
ngöôøi khoâng ñöôïc nguû ñaõ moät tuaàn, ñaõ trôû neân ueå oaûi, lo laéng vaø
raõ rôøi vôùi nhöõng cuoäc lui quaân lieân tuïc.
 Cho tôùi Giaùng sinh, moät nöûa soá moû thieác vaø saùu trong soá caùc
ñoàn ñieàn cao su cuûa Maõ Lai ñaõ naèm trong tay quaân ñòch. ‘Haäu phöông
cuûa neàn daân chuû’ ñang ñi ñeán bôø vöïc phaù saûn.
Ngöôøi ta nhaän thaáy laø vaøo khoaûng thôøi gian naøy söï giaønh giaät
quyeàn löïc trong Hoäi ñoàng Chieán söï ñang nhanh choùng leân tôùi ñænh
ñieåm. Ngay caû trong caùc giaáy tôø chính thöùc, moät coâng haøm chuùc
möøng cuõng phaûi ñöa ra leùn luùt khi moät ñoái thuû daønh ñöôïc moät chieán
thaéng nhoû ñoái vôùi moät ngöôøi khaùc trong moät cuoäc ‘aåu ñaû’, hoaøn
toaøn taùch khoûi thöïc teá laø cuoäc chieán ñang nhanh choùng truøm leân hoï.
Coù theå coù moät chuùt nghi hoaëc veà vieäc Duff Cooper ñang daønh
chieán thaéng. Ngaøi Thoáng ñoác ñang ngaøy caøng bò coâ laäp, trôû thaønh
moät nhaân vaät buø nhìn bò töôùc heát quyeàn löïc. Tình traïng töông töï xaûy
ra ñoái vôùi vieân Thö kyù Chính quyeàn Thuoäc ñòa cuûa oâng ta, Stanley Jones,
ngöôøi maø Duff Cooper xem nhö moät keû khoù öa quaù khích. Ñieàu naøy laø
coù theå hieåu ñöôïc, vì duø cho Stanley Jones raát taän taâm vaø laøm vieäc
chaêm chæ, thì ngay caû nhöõng ngöôøi baïn thaân cuûa oâng ta cuõng chaúng
khoù khaên gì trong vieäc xua ñi hình aûnh moät ngöôøi maø, baát chaáp moät
soá phaåm chaát tuyeät vôøi, laïi coù theå kieâu ngaïo, vaø nhieàu laàn thoâ loã
khoâng theå chòu noåi, maëc duø vôùi caùc baïn thaân cuûa oâng ta, oâng ta
coù theå laø ngöôøi cuoán huùt, aân caàn vaø teá nhò. OÂng ta laø moät söï pha
troän laï luøng. OÂng ta laø moät nhaïc coâng tuyeät vôøi, söu taàm ñoà vaät
vôùi oùc suy xeùt, vaø ñaõ bieán ngoâi nhaø cuûa mình treân ñaát cuûa Nhaøø
Chính phuû thaønh moät nôi aám cuùng vaø rieâng tö. Nhöng thaùi ñoä thoâ loã
cuûa oâng ta, ‘thoùi cöùng ñaàu cöùng coå’ cuûa oâng ta, nhö Hammonds ñaõ
moâ taû, ñaõ taïo ra cho oâng ta nhieàu keû ñoái ñòch.
Baây giôø Shenton Thomas vaø Stanley Jones laïi ñoái ñaàu vôùi Duff
Cooper moät laàn nöõa, laàn naøy thoâng qua vaán ñeà sô taùn ngöôøi. Duff
Cooper muoán daønh öu tieân cho ngöôøi AÂu. Shenton Thomas thì cöùng raén
choáng laïi ñieàu ñoù. Tranh caõi trong Hoäi ñoàng Chieán söï chæ hôn moät
cuoäc caõi loän gay gaét moät chuùt, nhöng tröôùc khi noù coù theå ñöôïc giaûi
quyeát thì Shenton Thomas nhaän ñöôïc moät böùc ñieän töø Boä Thuoäc ñòa
tuyeân boá raèng seõ khoâng coù söï phaân bieät ñoái xöû trong baát cöù ñôït sô
taùn naøo. Ñoù laø moät trong nhöõng söï ngaãu nhieân kyø quaëc-vaø ñoù chính
laø moät söï truøng hôïp-maø Shenton Thomas suyùt nöõa ñaõ phaûi traû giaù
baèng vò trí cuûa mình, vì Duff Cooper cho raèng Thoáng ñoác ñaõ yeâu caàu
göûi böùc ñieän, trong khi thöïc teá laø noù tôùi khoâng theo yeâu caàu vaø
Thomas khoâng bao giôø khaùm phaù ra ñöôïc lyù do naøo ñaõ thuùc ñaåy vieäc
göûi noù ñi. ‘Duø sao,’ oâng ta meät moûi thöøa nhaän vôùi Dickinson, ngöôøi
cuûa Sôû Caûnh saùt, ‘Duff Cooper khoâng bao giôø tin ñoù laø moät söï truøng
hôïp, vaø toâi ñang ôû trong tình theá khoâng ñöôïc hay ho.’
Dickinson haún ñaõ giaät mình xaùc nhaän tình traïng cuûa söï vuï, vaø töø
moät ngöôøi coù vò theá khoâng keùm quan troïng hôn baûn thaân Duff Cooper,
ngöôøi ñaõ nhieàu laàn môøi oâng ta tieän thì gheù thaêm nhaø mình ôû Ñöôøng
Dunearn ñeå duøng stengah chieàu. Dickinson, moät ngöôøi ñaøn oâng ñeïp trai
vôùi sôû thích ‘saïch seõ tinh töôm’, laø moät trong soá ít nhöõng ngöôøi maø
khoâng söû gia naøo sau naøy coù theå ñöa ra moät lôøi cheâ bai. OÂng ta keát
hôïp kyû luaät saét ñaù vôùi moät söï loâi cuoán vaø loøng toát ñaõ mang laïi cho
oâng ta caùi bieät hieäu ‘vieân caûnh saùt ñaùng meán’. Coù ñoâi luùc Dickinson
caûm nhaän thaáy Duff Cooper baên khuaên muoán hoûi oâng ta moät ñieàu gì
ñoù. Vaøo caùi buoåi toái maø Duff Cooper cuoái cuøng vaãn laån traùnh caâu
hoûi, hai ngöôøi ñang ngoài moät mình döôùi maùi hieân, moãi ngöôøi moät ly
whisky vôùi soâ ña. Duff Cooper, meät moûi vaø noùng böùc, caùi aùo sô mi dính
chaët vaøo löng, chôø caäu trai phuïc vuï rôøi khoûi roài noùi vôùi Dickinson
raèng oâng ta baát maõn gheâ gôùm vôùi söï ñieàu haønh cuûa nhaø ñöông cuïc
tröôùc noã löïc theo ñuoåi chieán tranh cuûa hoï. Söï coá gaéng thaùi quaù cuûa
hoï khoâng theå, oâng ta noùi, ñöùng vöõng tröôùc baát cöù pheùp thöû khaéc
nghieät naøo. Nhìn thaúng vaøo maét Dickinson, oâng ta hoûi oâng ñieàu gì seõ
xaûy ra neáu oâng ta, Duff Cooper, coù theå thuyeát phuïc Chính phuû trieäu
hoài ngaøi Thoáng ñoác.
Dickinson hoaøn toaøn phaûn ñoái. Ñieàu ñoù thaät khoâng theå nghó tôùi,
oâng ta vaën laïi. Ñoái vôùi haøng trieäu ngöôøi ôû Maõ Lai, ngaøi Thoáng ñoác-
duø yeáu ñuoái hay maïnh meõ-cuõng laø bieåu töôïng gioáng nhö Ñöùc vua ôû
Anh quoác vaäy. ‘Ñieàu ñoù ñuùng laø khoâng oån,’ vaø seõ laø moät ñoøn
ñaùng sôï ñoái vôùi tinh thaàn cuûa ngöôøi daân.
Duff Cooper coù veû khoâng boái roái, vaø thay ñoåi chuû ñeà baèng caùch
gôïi yù raèng chính quyeàn daân söï coù theå ñöôïc cuûng coá neáu Stanley
Jones, Thö kyù Chính quyeàn Thuoäc ñòa, leân thay. Moät laàn nöõa Dickinson
noùi raèng khoâng neân laøm ñieàu ñoù, vì oâng phaûi thöøa nhaän laø Stanley
Jones coù moät caùch cö xöû tai haïi.
Ñieåm laï thöôøng cuûa nhöõng cuoäc gaëp nöûa-bí-maät naøy giöõa Duff
Cooper vaø Dickinson (vaø nhieàu cuoäc gaëp khaùc) laø moät ngöôøi coù kinh
nghieäm chính trò nhö Duff Cooper laïi ñi theå hieän moät söï baát caån ñaùng
ngaïc nhieân nhö vaäy trong vieäc vaän ñoäng nhöõng ngöôøi trong ñoäi nguõ
laøm vieäc cho Thoáng ñoác ôû sau löng oâng ta, nhöng phaûi nhôù raèng, vôùi
taát caû quyeàn löïc cuûa mình, Duff Cooper vaãn laø moät ngöôøi laï, khoâng
ñöôïc thoaûi maùi giöõa moät toå chöùc veà cô baûn vaãn deø chöøng oâng ta.
OÂng ta cuõng khoâng bieát maáy veà ñaát nöôùc naøy, hay nhöõng vaán ñeà
cuûa noù. (Moät trong nhöõng lôøi phaøn naøn öa thích cuûa oâng ta laø ‘Taïi sao
chuùng ta khoâng ñoát chaùy röøng cao su tröôùc khi boïn Nhaät coù ñöôïc
chuùng? maø khoâng coù chuùt kieán thöùc ñòa phöông, raèng vôùi maät ñoä
trung bình 80 caây cao su treân moät maãu Anh, thì coù tôùi khoaûng 300 trieäu
caây cao su ôû Maõ Lai.) Treân taát caû ñieàu ñoù, ñieàu maø Duff Cooper
khoâng theå nhaän thöùc ñöôïc laø, duø Shenton Thomas khoâng phaûi laø moät
ngöôøi coù tính caùch naêng ñoäng, oâng aáy raát ñöôïc yeâu thích bôûi nhöõng
ngöôøi ñöùng ñaàu cuûa nhieàu coäng ñoàng saéc toäc. OÂng laø ngöôøi ‘vì hoï’.
OÂng aáy, treân thöïc teá, laø ngöôøi coù theå tieáp caän ñöôïc, hay giuùp ñôõ
vaø bieát thaáu hieåu, vaø ngay caû neáu maát moät thôøi gian raát daøi ñeå
nhöõng kieán nghò qua ñöôïc caùc thuû tuïc coàng keành cuûa chính quyeàn
daân söï, thì ñaát nöôùc naøy ñaõ quen vôùi caùi cung caùch thong thaû naøy
roài, vaø nhöõng thöông gia ngöôøi Hoa, Maõ Lai vaø AÁn Ñoä cuûa noù tin
töôûng vaøo oâng.
Sau cuoäc gaëp khoâng ñöôïc haøi loøng vôùi Dickinson, Duff Cooper ñaõ
göûi moät böùc thö qua ñöôøng haøng khoâng tôùi Churchill neâu yù kieán raèng
‘moät soá vieân chöùc daân söï laâu naêm’ khoâng theå ñoái phoù vôùi caùc
ñieàu kieän chieán tranh vaø raèng caùc thay ñoåi khaùc ñi coù theå seõ caàn
thieát sau naøy.
Moät trong nhöõng ñieàu naøy ñaõ ñöôïc khôûi ñoäng roài. Duff Cooper
ñang aâm thaàm ñaåy nhanh vieäc trieäu hoài Brooke-Popham. Thaäm chí tröôùc
khi chieán tranh noå ra ôû vuøng Vieãn Ñoâng, ñaõ coù söï chaáp thuaän raèng
Töôùng Pownall (ngöôøi töøng laø Tröôûng ban Tham möu cuûa Sôû chæ huy Löïc
löôïng Vieãn chinh Anh ôû Phaùp) seõ theá choã Brooke-Popham. OÂng ta laø
moät ngöôøi treû tuoåi, vaø coù nhöõng kinh nghieäm thöïc tieãn veà chieán
tranh hieän ñaïi. Chöa coù ngaøy coá ñònh naøo ñöôïc aán ñònh cho vieäc
chuyeån giao, vaø khi quaân Nhaät taán coâng, Ban tham möu cuûa Chính phuû
Anh ñaõ quyeát ñònh raèng seõ laø khoâng khoân ngoan khi thay ngöïa giöõa
doøng. Hoï chæ ra cho Churchill thaáy laø duø gì ñi nöõa Brooke-Popham khoâng
coù thöïc quyeàn ñeå ñieàu khieån hay xen vaøo caùc taùc chieán quaân söï
thöïc teá ñang naèm trong tay caùc vò chæ huy cuûa ba löïc löôïng quaân ñoäi.
Quyeát ñònh naøy ñaõ ñöôïc chuyeån giao cho Duff Cooper, ngöôøi caûm thaáy
khoù chòu (vaø gheùt cay gheùt ñaéng Brooke-Popham) ñeán möùc oâng ta thöïc
hieän moät böôùc khoâng chính thoáng laø taïo aùp löïc leân Churchill thoâng
qua vieân thö kyù Noäi caùc Chieán söï cuûa oâng ta. Möu keá naøy toû ta coù
hieäu quaû, vôùi keát quaû laø Ban Tham möu nhaän ra mình laø nhöõng ngöôøi
phaûi nhaän caùc chæ thò chính trò, buoäc hoï phaûi coù moät ñoäng thaùi maø
hoï hoaøn toaøn khoâng taùn thaønh. Töôùng Pownall ñöôïc leänh rôøi tôùi
Singapore caøng sôùm caøng toát. OÂng ta ñeán nôi vaøo ngaøy 23 thaùng 12
vaø tieáp quaûn vò trí töø Brooke-Popham boán ngaøy sau ñoù.
Baây giôø chuùng ta ñi ñeán moät trong nhöõng cuoäc gaëp bí maät laï
thöôøng nhaát cuûa cuoäc tranh giaønh quyeàn löïc ôû Maõ Lai, vaø coù leõ
cuõng toát cho söï yeân oån tinh thaàn cuûa Pownall vì oâng ta khoâng heà bieát
veà ñieàu naøy, noù dieãn ra vaøo ngaøy maø oâng ta nhaän leänh. Ñoù laø
cuoäc ñaáu giöõa Töôùng Percival, Syõ quan Toång chæ huy, vaø Trung töôùng
Ivan Simson, Chæ huy tröôûng Löïc löôïng Coâng binh cuûa oâng ta-ngöôøi ñaõ
phaùt giaùc ra vuï haøng boù caùc tôø höôùng daãn choáng taêng tröôùc ñaây.
Caùc noã löïc cuûa Simson ñeå cuûng coá vaø boå sung cho heä thoáng
phoøng thuû ñaõ bò ngaên trôû trong moïi laàn ñöa ra ñeà xuaát, ña phaàn laø
bôûi Töôùng Percival, ngöôøi maø hình nhö coù moät ñònh kieán choáng laïi
nhöõng caùch xöû trí nhö vaäy. Treân moïi thöù khaùc, Simson löu taâm nhieàu
nhaát veà söï thieáu vaéng hoaøn toaøn baát cöù moät söï phoøng thuû naøo ôû
caùc bôø bieån phía baéc cuûa Ñaûo Singapore, ñoái dieän vôùi Johore, vaø baây
giôø caøng trôû neân quan troïng khi quaân Nhaät ñaõ tieán veà phía nam.
Chaúng coù gì ñaõ ñöôïc thöïc hieän, chaúng coù gì ñang ñöôïc thöïc hieän, baát
chaáp nhieàu ñeà xuaát tröôùc ñoù. Töø laâu Simson ñaõ caûm thaáy raèng cô
hoäi duy nhaát cuûa oâng ta, luùc naøo ñoù thuyeát phuïc ñöôïc Percival ñeå cho
mình vöïc daäy vò trí phoøng thuû naøo cuõng ñöôïc taïi caùc bôø bieån baéc,
naèm ôû vieäc gaëp ñöôïc oâng Töôùng khi oâng ta coù moät mình, sao cho oâng
coù theå noùi vôùi oâng ta nhö moät ngöôøi ñaøn oâng vôùi moät ngöôøi ñaøn
oâng, vaø khoâng ôû tröôùc maët caùc syõ quan cao caáp khaùc.
Cuoái cuøng thì cô hoäi cuõng tôùi-vaøo luùc 11 giôø 30 toái Ngaøy Taëng
1
quaø . Simson ñang treân ñöôøng veà töø traän tuyeán vaø Töôùng Heath ñaõ
trao oâng ta moät thoâng ñieäp khaån cho Percival. Trong suoát chaëng ñöôøng
daøi doïc baùn ñaûo ñaõ coù hai cuoäc khoâng kích. Ngaøi thieáu töôùng ñaõ
meät löû, ngöôøi ñaày buïi vaø baån thæu, nhöng vì böùc thoâng ñieäp cuûa
Heath ñaõ cho oâng ta caùi côù maø oâng ta haèng mong moûi coù ñöôïc, theá
laø oâng ta thaúng tieán ñeán Nhaø Coät côø, nôi cö nguï cuûa Percival.
Percival vöøa môùi chuaån bò ñi nguû vaø nhìn vò khaùch ñeán vaøo caùi
giôø muoän nhö theá naøy vôùi moät chuùt ngaïc nhieân. Tuy nhieân, khi Simson
thoâng baùo raèng oâng mang theo moät thoâng ñieäp quan troïng, Percival ñaõ
môøi oâng vaøo. Simson côûi boû thaét löng vaø khaåu suùng luïc oå xoay cuûa
mình coøn Percival lòch söï môøi oâng moät ly whisky pha soâ-ña maø Simson
ñoùn nhaän moät caùch caûm kích. Ngaøi Thieáu töôùng trao cho Percival böùc
thoâng ñieäp-vaø roài thay vì rôøi khoûi, hít moät hôi thaät saâu vaø thoâng baùo
laø oâng ta muoán duøng cô hoäi naøy ñeå coù moät cuoäc-noùi-chuyeän-thaät-
loøng veà vaán ñeà phoøng thuû. Percival troâng coù veû ‘moät chuùt giaät
mình’ nhöng vaãn ngoài xuoáng vôùi veû meät moûi vaø laéng nghe. OÂng
Töôùng laø moät ngöôøi khoù maø ‘trôû neân soâi noåi’ ñöôïc. Cao, maûnh mai,
vôùi hai caùi raêng loä ra, oâng ta laø moät ngöôøi coù tính caùch hoaøn toaøn
thuï ñoäng, vaø phaûn öùng baûn naêng ñaàu tieân cuûa oâng ta khi ñoái maët
vôùi moät vaán ñeà laø noù khoâng theå thöïc hieän ñöôïc-ñoái nghòch hoaøn
toaøn vôùi Simson, ngöôøi maø yù nghó ñaàu tieân luoân laø ‘Toát thoâi-chuùng
ta haõy thöû naøo’. Ñieàu naøy laø lyù do taïi sao Simson quyeát ñònh ôû laïi vaø
ñaùnh lieàu taát caû ôû cuoäc gaëp laï thöôøng naøy vaøo luùc gaàn heát ñeâm,
maø luùc naøy oâng ta ñang say söa noùi vôùi taøi huøng bieän cuûa moät
chuyeân gia. Phoøng thuû laø ngheà chính cuûa oâng ta. OÂng tin töôûng tuyeät
ñoái vaøo giaù trò cuûa chuùng maø lòch söû ñaõ chöùng minh laïi laàn nöõa
trong chieán tranh hieän ñaïi. Vaø oâng ñaõ coù taát caû nhöõng gì caàn thieát
1
Boxing Day, 26 thaùng 12, ngaøy maø chuû nhaø taëng quaø cho ngöôøi laøm,
ngöôøi ñöa thö, ngöôøi giao haøng… (ND).
trong tay. Söï thöïc laø hoï ñaõ tôùi Maõ Lai raát laâu tröôùc khi quaân Nhaät taán
coâng. OÂng coù quaân lính vaø caùc khí taøi, oâng noùi vôùi Percival, ñeå vöïc
daäy caùc vò trí phoøng thuû coá ñònh vaø baùn kieân coá, choáng taêng, caùc
chöôùng ngaïi vaät döôùi nöôùc, caùc baãy löûa, mìn, loaïi daây theùp gai gaøi
ñöôïc nhöng di ñoäng, caùc phöông phaùp chieáu saùng maët nöôùc vaøo ban
ñeâm. Vaø vì baây giôø döôøng nhö khoâng theå traùnh ñöôïc vieäc quaân Nhaät
seõ sôùm tieán tôùi Johore vaø taán coâng ñaûo qua eo bieån heïp, neân vieäc
naøy laø moät trong nhöõng vieäc toái khaån caáp. Nhöng vieäc ñoù coù theå
hoaøn taát ñöôïc, Simson noùi. OÂng ta coù theå cuûng coá caùc vò trí phoøng
thuû treân bôø bieån baéc, khoáng cheá Eo bieån Johore, ‘vaø maët nöôùc vaø
ñöôøng bôø bieån seõ laø khu vöïc taøn saùt chính’. Tröôùc söï thaát voïng cuûa
vieân Thieáu töôùng, Percival gaït boû nhöõng ñeà xuaát cuûa oâng, nhöng
Simson-‘bieát raèng toâi khoâng ñöôïc buoâng xuoâi vì tình hình ñaõ raát caáp
baùch roài’-ñaët ly whisky cuûa mình xuoáng, nghieâng ngöôøi ra ñaèng tröôùc
vaø soâi noåi noùi, ‘Thöa ngaøi-toâi phaûi nhaán maïnh tính khaån caáp cuûa
vieäc laøm taát caû moïi thöù ñeå trôï giuùp cho quaân lính cuûa chuùng ta.
Thöôøng thì hoï chæ ñöôïc huaán luyeän coù moät phaàn, hoï meät moûi vaø
chaùn naûn. Hoï ñaõ phaûi ruùt chaïy haøng traêm daëm roài. Vaø laøm ôn haõy
nhôù, thöa ngaøi, quaân Nhaät ñöôïc huaán luyeän toát hôn, trang bò toát hôn,
vaø chuùng ñöôïc khích leä bôûi moät loaït caùc chieán thaéng lieân tieáp’.
Ñoù laø moät lyù do huøng hoàn. Ñaàu tieân Simson ñaõ coá ñeå noùi
caøng ít phaán khích caøng toát, nhöng khi ñoàng hoà chuyeån sang moät giôø
saùng vaø thaáy mình hình nhö khoâng taïo ra ñöôïc moät chuùt aán töôïng
naøo, Simson thaáy mình khoù coù theå kieàm cheá ñöôïc côn töùc giaän.
‘Vaø noù phaûi ñöôïc thöïc hieän baây giôø, thöa ngaøi.’ oâng ta naøi næ.
‘Ñeán khi khu vöïc naøy ngaäp chìm trong löûa, caùc lao ñoäng daân söï seõ
chaïy heát. Nhöng neáu chuùng ta baét tay töø baây giôø chuùng ta seõ coù theå
laøm ñöôïc.’
Khoâng theå tin ñöôïc, Percival vaãn khoâng chòu thay ñoåi yù ñònh.
Hai ngöôøi ñaøn oâng trô troïi trong caên phoøng vaø cuoái cuøng trong söï
tuyeät voïng Simson heùt toaùng leân, ‘Nhìn ñaây, Töôùng quaân-toâi ñaõ neâu
leân ñeà nghò naøy heát laàn naøy ñeán laàn khaùc. OÂng ñaõ luoân luoân gaït
ñi. Hôn theá nöõa, oâng ñaõ luoân luoân töø choái ñöa ra cho toâi baát cöù lyù
do naøo. Ít nhaát thì haõy noùi cho toâi bieát moät ñieàu-taïi sao oâng giöõ maõi
caùi laäp tröôøng naøy nhö theá?
Tôùi luùc naøy thì Percival ñöa ra caâu traû lôøi cuûa mình. ‘toâi tin raèng
phoøng thuû theo caùi caùch oâng muoán döïng leân khoâng toát cho nhueä khí
cuûa quaân lính vaø daân thöôøng.’
Ñoù laø lôøi noùi cuûa ngaøi syõ quan chæ huy, vaø Simson ñaõ ‘thöïc söï
kinh hoaøng’ vaø nhôù ra mình ñang ñöùng ñoù trong caên phoøng, ñoät nhieân
caûm thaáy khaù laïnh, vaø nhaän ra raèng, tröø phi coù moät ñieàu thaàn kyø
xaûy ra, coøn khoâng Singapore coi nhö ñaõ thua cuoäc.
Ngöôøi ta coù theå hieåu söï lo sôï cuûa Simson, vaø cuõng thaéc maéc, taïi
sao Percival laïi caàn thieát phaûi ñöa ra moät caùi côù phi lyù nhö vaäy. Vì
Percival haún phaûi nhaän thöùc roõ raèng, raát laâu tröôùc khi oâng ta ñaûm
nhieäm chöùc vuï chæ huy ôû Maõ Lai, caùc tuyeán phoøng thuû ôû Johore vaø
bôø bieån phía baéc cuûa hoøn ñaûo ñaõ laø chuû ñeà baøn luaän thöôøng
xuyeân. Lyù do chuùng ñaõ khoâng bao giôø ñöôïc xaây döïng tröôùc chieán
tranh (khi maø seõ khoâng thieáu nhaân coâng) raát ñôn giaûn; taát caû caùc
boä trong Chính phuû Anh töø choái traû tieàn cho moät cuoäc chieán maø coù
theå khoâng bao giôø xaûy ra. Ít nhaát luùc naøy, chieán tranh ñaõ xaûy ra roài,
noù coù theå vaø phaûi ñöôïc thöïc hieän.
Khi caøi laïi caùi thaét löng leân ngöôøi, Simson khoâng theå nhòn ñöôïc
thoát ra moät lôøi nhaän xeùt sau cuøng.
‘Thöa ngaøi,’ oâng ta noùi, ‘seõ toài teä hôn nhieàu ñoái vôùi tinh thaàn
quaân daân neáu quaân Nhaät baét ñaàu traøn ra khaép hoøn ñaûo naøy.’
 Roài oâng ta ñoùng caùnh cöûa ñaèng sau mình. Luùc ñoù ñuùng hai giôø
saùng ngaøy 27 thaùng 12.1
Baèng moät trong nhöõng söï truøng hôïp ñaùng ngaïc nhieân, ñieàu maø
cuõng khoù xaûy ra trong moät taùc phaåm hö caáu, Thieáu töôùng Simson ñaõ
trôû thaønh nhaân vaät chính ôû trong moät boái caûnh töông töï ñaùng ngaïc
nhieân khaùc, ba ngaøy sau ñoù, khi maø, do hoaøn toaøn tình côø, oâng ta bò
dính líu vaøo cuoäc tranh chaáp quyeàn löïc giöõa Thoáng ñoác vaø Duff Cooper.
Chaúng coù gì phaûi baøn veà cuoäc gaëp bí maät dieãn ra giöõa Percival vaø
Simson. Khoâng moät ai bieát veà chuyeän naøy. Maø Simson cuõng chöa töøng
gaëp Duff Cooper tröôùc ñoù, trong khi oâng ta chæ quen sô sô vôùi ngaøi
Thoáng ñoác.
Traùi laïi hình nhö laø Duff Cooper ñaõ nghe ñöôïc nhöõng baùo caùo toát
ñeïp veà Simson, ngöôøi maø oâng ta moâ taû nhö ‘moät syõ quan nhaïy beùn
vaø cöông quyeát’, vì vaäy vaøo ngaøy 30 thaùng 12, ngaøi Thieáu töôùng nhaän
ñöôïc moät giaáy trieäu taäp khaån tôùi döï cuoäc gaëp saùng hoâm ñoù cuûa
Hoäi ñoàng Chieán söï. Khoâng cho Simson bieát tröôùc, Duff Cooper ñaõ quyeát
ñònh raèng caàn coù moät ‘thuû lónh’ ñeå xöû lyù vaø ñieàu khieån caùc chi ñoäi
khaùc nhau cuûa löïc löôïng daân veä ñang chòu aûnh höôûng cuûa Shenton
Thomas, theá laø trong khi Simson ñang treân ñöôøng tôùi Ñöôøng Dunearn, Duff
Cooper ñaõ thoâng baùo cho Hoäi ñoàng Chieán söï ñang söûng soát, raèng vieäc
toå chöùc löïc löôïng daân phoøng ñaõ khoâng ñöôïc tôùi nôi tôùi choán, vaø
raèng oâng ta ñaõ nhaän thaáy ‘moät söï thieáu huït nhaát ñònh loøng töï tin’
trong daân chuùng. OÂng ta ñeà xuaát raèng moät ngöôøi neân ñöôïc chæ ñònh
ñeå ñieàu haønh taát caû löïc löôïng daân phoøng-vaø ngöôøi ñoù phaûi laø
Thieáu töôùng Simson. Duff Cooper ñaõ löïa thôøi gian cho caùi thoâng baùo
kòch tính naøy vôùi söï nhaïy beùn chính trò, choïn ñuùng moät ngaøy khi ngaøi
Thoáng ñoác vaéng maët taïi Hoäi ñoàng Chieán söï, vì vieäc chæ ñònh theo yù
cuûa oâng ta, taát nhieân, laø ñaëc quyeàn hôïp thöùc cuûa ngaøi Thoáng ñoác.
Treân thöïc teá, Thomas, nhö Duff Cooper bieát roõ, ñang trong moät cuoäc thò
saùt noäi ñòa, vaø Stanley Jones ñang thay maët cho oâng ta. Duff Cooper hy
voïng raèng vôùi söï vaéng maët cuûa Thoáng ñoác oâng ta coù theå thöïc hieän
troùt loït vieäc chæ ñònh qua Hoäi ñoàng.
Simson ñaõ ñeán vaø ñang ñôïi trong phoøng ngoaøi, hoaøn toaøn boái roái
bôûi tôø giaáy trieäu taäp töø moät ngöôøi maø oâng chöa bao giôø gaëp. OÂng
ñöôïc goïi vaøo, môøi ngoài, vaø Duff Cooper noùi oâng ta ñaõ nghe noùi oâng
laø moät chuyeân gia veà daân phoøng vaø ñaõ coù moät soá baøi thuyeát
giaûng veà chuû ñeà naøy ôû Maõ Lai. Lieäu oâng coù muoán ñöa ra cho Hoäi
ñoàng Chieán söï moät baûn toùm taét ngaén baøi giaûng cuûa oâng khoâng?
Simson cuõng giaät naûy ngöôøi cuõng gioáng nhö nhöõng ngöôøi khaùc.
OÂng ta ñaõ coù moät loaït caùc baøi thuyeát giaûng, nhöng chuùng chæ döïa
treân moät söï thu thaäp khieâm toán veà vaán ñeà daân phoøng ôû Luaân Ñoân
trong thôøi kyø chieán tranh chôùp nhoaùng.
1
Taïi sao Töôùng Percival laïi quaù baûo thuû trong vaán ñeà phoøng thuû nhö
vaäy? Simson tin raèng, gioáng nhö caùc vò Chæ huy khaùc ôû Maõ Lai, nhöõng
ngöôøi baøng quan, ‘ôû ñaâu ñoù trong kieán thöùc quaân söï cuûa hoï, moät
ñònh kieán veà nhueä khí nhö vaäy ñaõ aên quaù saâu hoaëc coù khaû naêng
hoï hieåu sai giaù trò cuûa vieäc phoøng thuû trong caùc tröôøng hôïp nhö
tröôøng hôïp hieän taïi’. Thaät thuù vò löu yù raèng khi Hore Belisha laø Thö kyù
cho Boä Chieán tranh, oâng ta ñaõ tôùi thaêm BEF trong naêm 1939 vaø ñaõ kinh
hoaøng vì thieáu vaéng caùc coâng taùc phoøng thuû, vaø thaúng thaén chæ ra
ñieàu phieàn muoän cuûa mình, vôùi keát quaû laø, theo nhaät kyù ngaøy 2
thaùng 12 naêm 1939 cuûa oâng ra, ‘Ironside (CIGS) sau chuyeán thaêm cuûa
mình tôùi BEF, ñaõ ñeán gaëp toâi vaø vôùi söï nhaán maïnh ñaëc bieät ñaõ noùi
vôùi toâi raèng caùc syõ quan haàu heát ñaõ laáy laøm lo ngaïi veà nhöõng chæ
trích ñöôïc ñöa ra veà vaán ñeà thieáu phoøng bò …OÂng ta noùi Gort ñang ñe
doïa töø chöùc.’
 ‘Toâi raát tieác phaûi laøm caùc vò thaát voïng,’ oâng ñaùp laïi. ‘Nhöng toâi
khoâng phaûi laø moät chuyeân gia. Toâi chæ laø moät syõ quan bình thöôøng
trong Löïc löôïng Coâng binh Hoaøng gia, toâi coù neàn taûng vaø söï huaán
luyeän caàn thieát, nhöng chæ theá thoâi.’ Tuy nhieân oâng ñaõ coá gaéng heát
söùc moâ taû vieäc toå chöùc daân phoøng ôû Luaân Ñoân, ñöa ra caùc chi tieát
veà trang bò cuûa noù, vaø ñöôïc yeâu caàu nghæ moät chuùt.
Moät vaøi phuùt sau, oâng ñöôïc goïi trôû laïi vaø Duff Cooper noùi vôùi
oâng, ‘Hoäi ñoàng ñaõ nhaát trí chaáp thuaän trao cho oâng chöùc vuï Toång
giaùm saùt cuûa Löïc löôïng Daân phoøng-taát nhieân ñöôïc söï chaáp thuaän
cuûa Töôùng Percival’. (Duff Cooper khoâng coù lo ngaïi naøo veà ñieåm naøy.
OÂng ta ñaõ nghe noùi töø tröôùc raèng Percival ñaõ ñoàng yù laø Simson coù
theå nhaän chöùc vuï naøy trong khi vaãn giöõ vò trí Chæ huy tröôûng Löïc
löôïng coâng binh trong quaân ñoäi cuûa oâng ta.)
‘Toâi raát xin loãi,’ Simson noùi, nhöõng lôøi noùi thaúng töø ñaùy loøng,
‘nhöng toâi khoâng theå chaáp nhaän ñieàu ñoù.’
Duff Cooper ‘ñanh gioïng’ laïi khi oâng ta thoâ loã hoûi, ‘Taïi sao laïi khoâng
nhæ?’
Simson noùi vôùi oâng ta raèng oâng tin Singapore seõ sôùm bò bao vaây,
vaø trong cuoäc phong toûa Chæ huy tröôûng Löïc löôïng coâng binh seõ trôû
thaønh moät nhaân vaät then choát, thöôøng coù taàm quan troïng ñöùng thöù
hai chæ sau GOC1.
Trong moät tình huoáng dôû khoùc dôû cöôøi, Simson luùc naøy laïi ñöôïc
ñeà nghò nghæ laàn nöõa. Moät vaøi phuùt sau oâng ta ñöôïc goïi laïi, vaø Duff
Cooper, doàn söï taäp trung vaøo oâng vôùi caùi nhìn chaêm chuù ñaëc bieät
cuûa mình, noùi kieân quyeát, ‘Toâi xin loãi, Thieáu töôùng, nhöng Hoäi ñoàng
Chieán söï ñaõ quyeát ñònh raèng oâng phaûi ñaûm traùch Löïc löôïng Daân
phoøng.’ OÂng ta ra yù raèng vaán ñeà naøy baây giôø ñaõ xong. Simson ñöôïc
leänh nhaän coâng vieäc naøy.
Ngaøi Thoáng ñoác, taát nhieân, ôû xa, nhöng Duff Cooper gaït ñi taát caû
caùc caâu hoûi cuûa Simson neâu ra veà nhöõng choáng ñoái coù theå xaûy ra,
vaø vaøo luùc aáy, ngay taïi choã ñaõ trao cho oâng caùc quyeàn haønh ñaày
ñuû baèng vaên baûn ñeå ñaûm traùch caû Ñaûo Singapore vaø Johore. OÂng ta
cuõng cam ñoan raèng toaøn vaên thoâng baùo veà nhieäm vuï cuûa Simson seõ
ñöôïc coâng boá treân tôø Thôøi baùo Eo bieån tröôùc khi ngaøi Thoáng ñoác trôû
veà.
Shenton Thomas veà tôùi Singapore tröôùc böõa saùng vaøo saùng ngaøy
hoâm sau. Jones ñaõ thoâng baùo tröôùc vôùi oâng ta veà chuyeän gì ñaõ xaûy
ra, vaø ngay khi Thoáng ñoác veà tôùi Nhaøø Chính phuû, saün saøng thöôûng
thöùc ly caø pheâ treân caùi ban coâng öa thích cuûa mình, oâng ta ñaõ noåi
ñoùa leân vôùi caùi maø oâng ta coi laø ‘moät thuû ñoaïn ti tieän’ cuûa Duff
Cooper. Vieân ADC2 cuûa oâng ta nhôù raèng mình hieám khi thaáy Thomas trong
côn thònh noä nhö vaäy. Ñieàu thöïc söï laøm oâng ta töùc giaän laø nghe thaáy
raèng Duff Cooper tröôùc ñoù ñaõ keå vôùi nhieàu ngöôøi baïn cuûa mình oâng
ta ñaõ ‘qua maët ñöôïc teân nhoû thoù’ nhö theá naøo.
Stanley Jones ñang ñôïi oâng ta. OÂng naøy roùt ra hai cheùn caø pheâ vaø
oân toàn khuyeân Thomas chaáp nhaän tình huoáng maø khoâng phaûn ñoái.
Tuy nhieân, ngaøi Thoáng ñoác bieåu hieän caùu tieát hôn vaø thaúng thöøng töø
choái. OÂng ta ñaùng leõ laø ngöôøi ñöa ra vieäc chæ ñònh, chöù khoâng phaûi
laø ‘caùi teân ñaïi phaùp quan’, nhö oâng ta goïi Duff Cooper. OÂng ta seõ huûy
boû noù. Sau moät vaøi tranh luaän, Jones nhaéc nhôû oâng ta moät caùch
thaúng thaén raèng neáu oâng ta huûy boû vieäc chæ ñònh-ñaëc bieät khi noù
ñaõ ñöôïc thoâng baùo chính thöùc treân baùo chí roài-thì ñieàu ñoù coù theå
daãn tôùi moät raïn nöùt ai cuõng thaáy vaø raèng ‘baát cöù chuyeän gì cuõng

1
General Officer Commanding: Toång tö leänh (ND).
2
Aide-de-camp: trôï lyù, thö kyù rieâng cho moät nhaân vaät caáp cao.
coù theå xaûy ra’. Vaø oâng naøy nhaán maïnh raèng Duff Cooper duø gì cuõng
ñaõ naém chöùc vuï trong Noäi caùc.
Shenton Thomas bình tónh ñöôïc moät chuùt. Roài oâng ta suy nghó tôùi
moät giaûi phaùp thoûa hieäp. OÂng ta göûi thoâng baùo cho Thieáu töôùng
Simson-baây giôø ñang ôû trong moät tình theá khoâng theå chòu ñöïng noåi-vaø
nhanh choùng ñoåi quyeát ñònh trao ñaày ñuû quyeàn haønh cuûa Duff Cooper
baèng nhöõng ñieàu khoaûn coù chöøng möïc hôn. OÂng ta khoâng ñöa ra cho
Simson lôøi giaûi thích naøo.
‘OÂng coù theå coù ñaày ñuû quyeàn haïn ñoái vôùi löïc löôïng daân phoøng
treân Ñaûo Singapore maø thoâi,’ oâng ta noùi, laïnh luøng theâm vaøo moät lôøi
caûnh caùo, ‘nhöng nhöõng quyeàn haïn seõ phaûi tuaân thuû phaùp luaät hieän
haønh, vaø neáu baát cöù haønh ñoäng naøo cuûa oâng gaëp khoù khaên, oâng
phaûi chuyeån vaán ñeà ñoù tôùi boä ngaønh chöùc naêng theo luaät ñònh cuûa
Maõ Lai.’ Johore thì, oâng ta theâm, ‘khoâng coù trong nhieäm vuï’.
Kieân nhaãn heát söùc, Simson chæ ra raèng neáu oâng phaûi chuyeån
caùc thaéc maéc tôùi boä ngaønh hôïp phaùp, thì vieäc ñoù hoaøn toaøn maâu
thuaãn vôùi toaøn boä noäi dung trong quyeát ñònh trao ñaày ñuû quyeàn haønh
cuûa Duff Cooper. Roài Simson naên næ ngaøi Thoáng ñoác cho pheùp oâng giöõ
nguyeân quyeàn haønh cuûa mình taïi Johore. Ñieàu ñoù laø khaån thieát, oâng
ta noùi, vì coù moät löïc löôïng lao ñoäng lôùn khoâng ñöôïc ñeà caäp ñeán goàm
daân di taûn töø noäi ñòa vaãn naán naù ôû ñoù ñeå traùnh phaûi laøm vieäc
trong nhöõng khu vöïc nguy hieåm ôû Singapore.
‘Ñieàu ñoù laø khoâng theå ñöôïc,’ ngaøi Thoáng ñoác traû lôøi. ‘Chuùng ta
khoâng coù quyeàn hôïp phaùp ñeå laøm moät ñieàu nhö vaäy. Neáu chuùng ta
laøm vaäy, Ñöùc vua ôû ñoù seõ noåi noùng.’
Johore laø moät bang khoâng ôû trong moät lieân bang-vaø Ñöùc vua laø
moät oâng giaø ñaày quyeàn löïc vaø khoûe maïnh khoâng theå töôûng töôïng
ñöôïc, aên baèng ñóa vaøng, vaø laø ngöôøi tröôùc ñaây ñaõ theà khoâng ñoäi
trôøi chung vôùi Shenton Thomas, Thomas, theo lôøi khuyeân cuûa Boä Thuoäc
ñòa (nghe ngoùng ñöôïc moät soá tin ñoàn khoâng chính thöùc töø Johore), trong
moät thôøi kyø gaàn nhö ñaõ caám chæ Ñöùc vua böôùc chaân tôùi Singapore.
Ñöùc vua vaãn coù quyeàn löïc treân bang Johore cuûa rieâng mình. Shenton
Thomas nghó mình coù theå bò raày raø. Maët khaùc, Ñöùc vua laø moät ngöôøi
yeâu nöôùc Anh trung thaønh (oâng ta ñaõ, treân thöïc teá, bieáu cho nöôùc Anh
moät con taøu chieán), theá laø Simson ñaõ ñöa ra moät ñeà xuaát roõ raøng:
‘Vaäy thì,’ oâng ta noùi, ‘chuùng ta haõy ñi vaø noùi chuyeän vôùi oâng aáy.
OÂng ta hình nhö laø moät thaèng cha bieát ñieàu ñaáy chöù.’ Shenton Thomas
töø choái töø boû laäp tröôøng cuûa mình.
Chæ coù moät ñieàu an uûi ñoái vôùi Simson. May maén laø, caùc meänh
leänh thay ñoåi cuûa ngaøi Thoáng ñoác ñaõ khoâng bao giôø ñöôïc in treân
baùo chí ñòa phöông-vaø Simson trong quaõng thôøi gian coøn laïi cuûa cuoäc
chieán laøm vieäc vôùi meänh leänh bò haïn cheá cuûa Thoáng ñoác ñeå ôû
trong moät tuùi aùo, coøn meänh leänh trao ñaày ñuû quyeàn haïn cuûa Duff
Cooper trong moät tuùi aùo khaùc. Duff Cooper bieát vaø chaáp nhaän tình
huoáng naøy, nhöng nhö Töôùng Percival ñaõ thöøa nhaän rieâng vôùi Dickinson,
‘Tình huoáng taïo ra bôûi söï boå nhieäm Toång Giaùm saùt Löïc löôïng Daân
phoøng (cuûa Duff Cooper) ñaõ vöôït qua vò trí ñöùng ñaàu cuûa Thoáng ñoác,
ngöôøi maø, theo toâi nghó, moät caùch hôïp lyù leõ ra ñaõ noåi ñieân leân vôùi
caùch haønh ñoäng aáy roài’.1
1
Cuoán ‘Cuoäc chieán vôùi Nhaät Baûn’ neâu ra moät caùch thaúng thaén hôn:
‘Vieäc choïn löïa ngaøi Syõ quan Chæ huy Löïc löôïng Coâng binh Hoaøng gia
caáp cao ôû Maõ Lai vaøo vò trí Toång Giaùm saùt Löïc löôïng Daân phoøng taïi
moät thôøi ñieåm coù khaû naêng Singapore coù theå bò phong toûa… nhìn laïi
döôøng nhö laø moät sai laàm… Thieáu töôùng Simson… chaáp thuaän vieäc
chæ ñònh chæ vì söùc eùp. OÂng khoâng chæ löu yù nhieäm vuï Chæ huy
tröôûng Löïc löôïng Coâng binh cuûa mình seõ trôû neân quan troïng hôn, maø
 Ñeâm giao thöøa ñaõ ñeán vaø tôø tuaàn baùo Ngaân saùch Eo bieån aên
möøng baèng caâu hoûi ‘Ai laø ngöôøi laõnh ñaïo cuûa chuùng ta?’ vaø caâu traû
lôøi trong baøi baùo chuû ñaïo cuûa noù-veà khaùi quaùt, ngöôøi ta cuõng phaûi
coâng nhaän-‘Neáu vieäc caùch chöùc ngay laäp töùc laø haäu quaû khoâng
traùnh ñöôïc cuûa söï keùm coûi nhìn thaáy roõ, thì caùc vò trí trong Uûy Ban
Daân söï Maõ Lai haún ñaõ ít ñi troâng thaáy keå töø ngaøy 8 thaùng 12 roài’.
Baøi baùo xuaát hieän vaøo ngaøy ñaàu tieân cuûa Naêm Môùi, khi maø,
nhö theå ñöôïc ñaùnh thöùc khoûi moät giaác nguû ñôø ñaãn, ngöôøi daân
Singapore ñoät ngoät bò ñaåy vaøo moät thöïc taïi thaät phuõ phaøng. Vì ñoù laø
thaùng cuûa bom ñaïn. Luùc naøy nhöõng thöôøng daân haún ñaõ töï nhaän ra
mình phaûi chòu traùch nhieäm nghieâm khaéc veà nhöõng tieàm löïc khoâng
ñöôïc ñem ra thöû thaùch cuûa chính hoï.

Chöông naêm
Thaùng bom ñaïn
Thaùng gieâng, naêm 1942
Thaäm chí cho tôùi ngaøy nay khoâng moät söû gia naøo ñaït tôùi moät con
soá tính toaùn chính xaùc veà nhöõng caùi cheát cuûa thöôøng daân ôû
Singapore vaøo giöõa ngaøy 1 thaùng Gieâng vaø ngaøy maø hoøn ñaûo ñaàu
haøng.
ÔÛ Anh trong suoát caùc giai ñoaïn neùm bom döõ doäi tröôùc ñaây, moïi
chuyeän laïi khaùc haún; toaøn boä daân chuùng ñöôïc cung caáp caùc taøi lieäu
höôùng daãn. Tem phieáu löông thöïc vaø theû nhaän daïng khieán cho ngöôøi ta
töông ñoái deã daøng truy ra nhöõng ngöôøi bò maát tích khi dieãn ra moät
cuoäc khoâng kích. Tuy nhieân, khoâng coù söï hoã trôï nhaän daïng naøo nhö
theá toàn taïi ôû Singapore-ñaëc bieät laø ôû Phoá ngöôøi Hoa, nôi nhöõng doøng
ngöôøi tò naïn töø noäi ñòa ñang haøng ngaøy laøm taêng theâm daân soá bình
thöôøng khoaûng nöûa trieäu ngöôøi cuûa thaønh phoá naøy. Sau moät traän
khoâng kích ngöôøi ta phaùt hieän raèng nhieàu ñaøn oâng, phuï nöõ vaø treû
em ñôn giaûn laø ñaõ bieán maát-vaø raát thöôøng xuyeân xaûy ra chuyeän caùc
nhaø chöùc traùch coù raát ít hay khoâng coù chuùt thoâng tin gì veà nhaân
thaân cuûa hoï. Trong moät soá caùc cuoäc taán coâng döõ doäi nhaát, toaøn boä
caùc khu vöïc ôû Phoá ngöôøi Hoa bò xoùa soå vaø haøng traêm thi theå khoâng
bao giôø ñöôïc ñaøo ra nöõa. Caùc beänh vieän vaø caùc traïm sô cöùu ñaõ coá
gaéng giöõ moät vaøi baùo caùo, ghi cheùp, nhöng ngay caû nhö vaäy thì haàu
heát chuùng cuõng bò thaát laïc trong caûnh hoãn loaïn sau luùc ñaàu haøng.
Töø luùc ñoù trôû ñi, khoù maø coù ngaøy naøo troâi qua maø khoâng coù
caùc cuoäc khoâng kích xaûy ra. Qua moät ñeâm Singapore trôû thaønh moät
thaønh phoá cuûa nhöõng töông phaûn ñaày hoang mang. Caùc caäu beù chaïy
vieäc nhaø vaø caùc vuù em vaãn bình thaûn ôû laïi cuøng vôùi chuû cuûa hoï,
cöù nhaát ñònh phuïc vuï caùc böõa aên ‘theo ñuùng nghi thöùc’. Tuy nhieân,
tröôùc khi ñaøn oâng ñi laøm moãi ngaøy, khoâng coù heä thoáng oáng nöôùc
hieän ñaïi, do vieäc thieáu cu-li, phaûi töï ñaøo moät caùi hoá ôû phía sau vöôøn
vaø choân raùc-ban-ñeâm (nhö ngöôøi ta lòch söï goïi töø ‘phaân baéc’ nhö
vaäy). ÔÛ khu vöïc daân cö Ñöôøng Laâm, vôùi caùc ngoâi nhaø thôøi thöôïng
cuûa noù, moät ngöôøi baïn coù moät nhaø veä sinh hieän ñaïi môùi thaät söï laø
moät ngöôøi baïn.
Phía döôùi, phía caùc beán taøu ñoäi quaân lao ñoäng ñang thöa daàn ñi
döôùi söï caêng thaúng khoâng döùt cuûa coøi baùo ñoäng vaø tieáng bom rôi.
Haøng traêm coâng nhaân ñaõ daãn gia ñình mình tôùi caùc laøng queâ trong

theo quan ñieåm cuûa oâng ta, ñaõ quaù muoän ñeå taùi toå chöùc moät caùch
hieäu quaû löïc löôïng daân phoøng… Tuy nhieân oâng ñaõ laøm nhöõng gì mình
coù theå, vaø phaàn lôùn laø nhôø vaøo coá gaéng cuûa oâng ta vaø söï taän tuïy
vôùi nhieäm vuï cuûa caùc thaønh vieân cuûa nhieàu ñôn vò khaùc nhau maø,
khi ñöa ra kieåm tra, caùc boä phaän cuûa löïc löôïng daân phoøng ñaõ hoaït
ñoäng heát möùc khaû naêng cuûa mình.’
noäi ñòa. Khoâng nôi truù aån ñoàng nghóa vôùi khoâng coù ngöôøi lao ñoäng.
Quaân lính Anh sôùm bò buoäc phaûi gôõ boû quaân trang cuûa mình döôùi maët
trôøi nhieät ñôùi noùng böùc. Veà phaàn caùc nguyeân lieäu thoâ soáng coøn
raát khaån thieát cho chính quoác, nhöõng giaù cao su khoång loà vaãn choàng
ñoáng cao ngaát ngöôûng treân caùc beán taøu maø khoâng coù ngöôøi ñeå
chaát chuùng leân caùc con taøu ñang chôø ñôïi.
Caùc cuoäc khoâng kích gaàn nhö luoân luoân xaûy ra vaøo ban ngaøy, vaø
ñöôïc tieán haønh bôûi caùc ñoäi hình 27, 54 hoaëc 81 maùy bay. Hieám khi
chuùng caàn ñeán maùy bay khu truïc naøo hoä toáng, vaø phöông thöùc neùm
bom cuûa chuùng thaät ñôn giaûn. Ñoäi hình ñöôïc daãn ñaàu bôûi moät nhaø
thieän xaï, khi caûm thaáy mình nhaém truùng muïc tieâu, seõ ra hieäu cho caùc
phi coâng ñoàng ñoäi. Roài taát caû thaû bom vaøo cuøng moät thôøi ñieåm.
Phöông phaùp naøy coù keát quaû taøn phaù gheâ gôùm, vaø Thieáu töôùng
Simson tính toaùn raèng trong suoát thaùng Gieâng moät ngaøy ít nhaát 150
ngöôøi ñaõ bò choân trong caùc nghóa ñòa, duø roõ raøng laø raát nhieàu ngöôøi
khaùc bò gieát vaø khoâng bao giôø tìm ra ñöôïc xaùc.
Baát chaáp caùc tieân ñoaùn aûm ñaïm cuûa Duff Cooper, löïc löôïng daân
phoøng toû ra raát cöø, caùc tình nguyeän vieân ngöôøi Hoa laøm vieäc döôùi
côn möa bom khoâng döùt vôùi moät söùc chòu ñöïng ngoan cöôøng maø nhieàu
ngöôøi AÂu cuõng phaûi ghen tî. Baát chaáp vieäc thieáu ngöïa vaø muõ baûo
hoä, ARP vaø AFS ñöông ñaàu vôùi haøng traêm vuï neùm bom vaø vuï chaùy.
Thöôøng thì khoâng coù caêng tin, khoâng coù ñoà aên trong haøng tieáng
ñoàng hoà lieàn khi maø chöa heát cuoäc khoâng kích naøy ñaõ ñeán cuoäc
khoâng kích khaùc.
Haàu heát caùc kíp ngöôøi Ta-min ñòa phöông laøm vieäc choân xaùc ñaõ
khoâng thaáy ñaâu sau khi hai trong ba traïi cuûa ngöôøi Ta-min bò ñaùnh bom.
Trong thaønh phoá noùng vaø aåm, caùc thi theå baét ñaàu phaân huûy nhanh
choùng. Sau moät cuoäc khoâng kích, xaùc hoï ñöôïc traûi ra treân maët ñaát
moät thôøi gian ngaén ñeå ngöôøi nhaø coù theå nhaän daïng vaø thu xeáp (ban
ñaàu) caùc leã choân caát töôm taát. Nhöng neáu moät thi haøi vaãn khoâng
ñöôïc nhaän dieän, noù ñöôïc chôû ñi tôùi moät caùi huyeät chung. Trong caùc
cuoäc khoâng kích khoác lieät ngöôøi ta khoâng theå luùc naøo cuõng tìm ñöôïc
caùc thi theå döôùi haøng nuùi nhaø cöûa ñoå naùt, vaø khi muøi hoâi thoái cuûa
thòt thoái röõa trôû neân kinh tôûm, khoâng ai thu nhaët chuùng nöõa. Trong
voøng moät tuaàn leã moái ñe doïa buøng phaùt dòch soát phaùt ban lôùn tôùi
noãi chính quyeàn baét buoäc tieâm phoøng mieãn phí.
Maëc duø caùc thoâng caùo vaãn voâ thöôûng voâ phaït, thaäm chí coøn hy
voïng khoâng ñaâu, ai ai baây giôø cuõng bieát raèng quaân Nhaät ñang tieán
veà Johore, vì theá khoâng coù gì ngaïc nhieân ñoái vôùi ngöôøi daân khi caùc
coät theùp moïc leân treân saân padang vaãn ñöôïc giöõ ñeïp ñeõ cuûa Caâu laïc
boä Cric-keâ ñeå laøm vaät caûn taøu löôïn (duø quaày ba cuûa caâu laïc boä
vaãn môû cöûa). Caâu laïc boä Golf roát cuoäc cuõng bò chuyeån thaønh moät
vò trí quaân söï kieân coá, vôùi caùc khaåu phaùo phoøng khoâng vaø quaân lính
trong truï sôû caâu laïc boä. Khu röøng Döøa beù nhoû, caâu laïc boä ñeâm thôøi
thöôïng nhaát Singapore, ñaõ ñoùng cöûa, cuøng vôùi hai trong ba caâu laïc boä
‘Nhöõng theá giôùi’. Duø nhoùm khieâu vuõ ôû Caâu laïc boä Bôi loäi ñaõ ñoùng
goùi ñoà ñaïc vaø leân ñöôøng (ñeå laïi moät lôøi nhaén caïnh saân khaáu
‘Chuùng toâi seõ trôû laïi!’), caâu laïc boä naøy vaãn laø moät trung taâm öa
thích ñeå bôi loäi, vaø böõa tröa vaãn ñöôïc phuïc vuï ôû khu maùi hieân roäng
nhìn ra beå bôi cuûa noù. Thöïc ra coøn coù moät ‘ñieàu haáp daãn’, neáu
khoâng noùi laø ruøng rôïn, coäng theâm. Khi böõa tröa ñöôïc ñöa ra, ngöôøi ta
thænh thoaûng coù theå chieâm ngöôõng moät cuoäc khoâng kích treân khu
caùc beán taøu, khoâng lieân quan nhö theå ngöôøi ta ñang xem moät cuoán
phim veà chieán tranh vaäy.
ÔÛ Khaùch saïn Raffles, vieäc quaûn lyù baây giôø ñaõ ñaùp öùng hoaøn
haûo yeâu caàu che-toái cho caên phoøng khieâu vuõ roäng lôùn cuûa noù, vaø
ban nhaïc vaãn chôi töø taùm giôø tôùi nöûa ñeâm, duø vieäc ñi laïi ñaõ sôùm
trôû thaønh vaán ñeà chính, vì sau luùc trôøi toái thì haàu nhö tònh khoâng thaáy
moät chieác taxi naøo.
Ban ngaøy thì khaù hôn, duø ngaøy caøng coù nhieàu nhöõng ngöôøi daân
sô taùn ngô ngô ngaùc ngaùc, thöôøng laø cuøng vôùi boïn treû con, chaät caùc
con phoá, ñi laïi khoâng ngöøng thaønh caùc nhoùm nhoû chaùn naûn qua
Quaûng tröôøng Raffles khi hoï tôùi Robinson, maø caùi haàm chöùa cuûa noù
ñaõ ñöôïc chuyeån thaønh moät nhaø haøng taïm thôøi-noùng nöïc, nhöng ít
nhaát baûn thaân noù cuõng laø moät nôi truù aån-luùc naøy thöôøng xuyeân len
kín nhöõng phuï nöõ tìm kieám baïn beø chaïy naïn ñeán töø noäi ñòa. Vôùi caùi
giaù traû ra cho moät taùch caø pheâ, hoï coù theå ñôïi haøng giôø, vaø chaéc
chaén ngöôøi baïn coù veû laø luùc naøo cuõng tôùi. Neáu moät ngöôøi ngoài ñôïi
ôû ñoù ñuû laâu, thì thaáy ‘ai ai’ cuõng tôùi Robinson caû, nhaát laø nhöõng
ngöôøi ñaøo nguõ khoâng coù tieàn baïc, vaø nhöõng ngöôøi luùc naøy, nhö theå
ñaõ trôû thaønh moät khaùch quen, lui tôùi Robinson, nôi ñaõ thaønh moät
phaàn cuûa cuoäc ñôøi hoï töø ngaøy hoï ñaët chaân laàn ñaàu tieân leân ñaát
Maõ Lai.
Lucy Buckeridge-vôï cuûa ‘Buck’ Buckeridge, phuï traùch AFS ngöôøi ñaõ
kieám ñöôïc nhöõng chieác muõ baûo hoä kieåu Ñöùc-laøm vieäc trong boä
phaän keá toaùn cuûa Robinson, vaø giaûi quyeát caùc vaán ñeà cuûa hoï. Ñöôïc
söï ñoàng yù cuûa ngöôøi quaûn lyù, coâ ta môû moät ‘nhaø baêng’ rieâng cho
vay caùc khoaûn moät traêm ñoâ la hoaëc côõ chöøng ñoù 1 cho nhöõng ngöôøi
ñang caàn gaáp ‘khoaûn tieàn maët nhoû’. (Taát caû caùc khoaûn vay ñöôïc
nhaäp vaøo caùc soå caùi, vaãn ñöôïc môû cho tôùi ngaøy tröôùc khi ñaàu
haøng, khi ñoù chuùng ñöôïc khoùa laïi trong phoøng boïc saét cuûa Robinson
maø chöa bao giôø bò quaân Nhaät môû ra. Khoâng moät ai coøn soáng soùt
maø khoâng phaûi traû khoaûn nôï cuûa mình.)
Ngay khi tieáng coøi baùo ñoäng vang leân reàn ró, moïi thöù ñeàu ñoùng
cöûa-caùc nhaø baêng, böu ñieän, caùc cöûa haøng, caùc coâng ty tö nhaân-
nhöng vaøo luùc nghe thaáy tín hieäu baùo yeân, ngöôøi ta laïi ‘laøm vieäc nhö
moïi khi’ vôùi moät nhòp ñoä ñieân cuoàng gaáp boäi, nhö theå ñeå buø laïi thôøi
gian ñaõ maát. Trung taâm cuûa Singapore, khaù kyø laï laø vaãn töông ñoái an
toaøn, vì caùc phi cô neùm bom nhaèm vaøo chuû yeáu laø caùc beán taøu vaø
caùc saân bay. Nhöng ñoù laø moät kieåu cuoäc soáng ñieân khuøng. Caùc hieäu
lôùn ñieàm tónh baùn caùc moùn haøng cuûa hoï trong nhöõng luùc khoâng coù
khoâng kích, theá nhöng moät phuï nöõ baét ñaàu leân ñöôøng tôùi Quaûng
tröôøng Raffles coù theå chaúng luùc naøo daùm chaéc laø cöûa haøng coù môû
cöûa hay khoâng. Moïi vieäc vaãn hoaït ñoäng-nhöng theo caùc caùch khaùc
nhau, vaø keát quaû thöôøng laø hoãn loaïn maø thoâi.
Freddy Retz , treân ñöôøng tôùi beänh vieän moät buoåi saùng noï, ñang
laùi chieác ‘Ñieåm Xanh’ cuûa mình gaàn khu caùc Toøa nhaø Haønh chính thì
maùy bay xuaát hieän. Coâ ta chaïy vaøo toøa nhaø Toøa aùn Toái cao vaø naáp
beân trong khung cöûa ñeå môû phía tröôùc con ñöôøng nôi maø caùc lao ñoäng
ngöôøi Ta-min (vaøo thôøi ñieåm lao ñoäng ôû beán taøu khan hieám) vaãn ñang
sieâng naêng caét tæa caùc bôø thaûm coû.
Karen Hammonds voäi vaõ veà nhaø ñeå aên tröa sau khi ñi ñoùn Barbara
ôû tröôøng veà vaø nhaän thaáy raèng ngöôøi vuù em cuûa mình troâng laø laï
kieåu gì ñoù. Maát moät vaøi phuùt coâ ta môùi nhaän ra laø thay vì maëc boä
blouse traéng truyeàn thoáng, baø vuù ñaõ ñoåi moät boä maøu ñen. Vaø khi
Karen hoûi baø ta taïi sao (vì vieäc tuøy tieän thay ñoåi kieåu naøy khoâng ñöôïc
nghe noùi ñeán), ngöôøi vuù em traû lôøi thaûn nhieân raèng nhö theá thì boïn
phi coâng Nhaät seõ khoâng nhìn thaáy baø ta.
Caùc tröôøng hoïc ñaõ baét ñaàu hoïc kyø muøa xuaân cuûa mình, nhö
Buckeridge moät laàn ñaõ phaùt hieän, sau khi oâng ta nhaän ñöôïc moät leänh
khaån caáp tieáp quaûn moät tröôøng nöõ sinh ôû Ñöôøng Laâm ñeå laøm theâm
1
Ñoâ la cuûa vuøng Eo bieån coù giaù trò 2s. 4d
moät truï sôû cho AFS-vaø luùc tôùi thì thaáy caùc coâ beù ñang laøm moät baøi
kieåm tra.
Caùc coâng vieäc nhoû nhaët thöôøng nhaät vaãn theo chöông trình maø
laøm vieäc. Hammonds nhôù toái hoâm ñoù phaûi ñoùng tieàn traû goùp kyø
thöù möôøi laêm cho chieác tuû laïnh cuûa oâng ta-‘chæ coøn baûy kyø ñoùng
tieàn nöõa thoâi’.
Nhö tôø Thôøi baùo Eo bieån raàu ró bình luaän, ‘Moïi ngöôøi trong caùi ñaát
nöôùc naøy hình nhö bò ru nguû trong moät caûm giaùc an toaøn sai laàm do
bôûi nhöõng baûn tuyeân boá trô traùo veà coâng taùc lieân tuïc taêng cöôøng
söùc maïnh vuõ trang cuûa chuùng ta. Nhöõng keû duy nhaát khoâng bò löøa
gaït bôûi nhöõng lôøi noùi ñoù laø quaân Nhaät’.
Toái hoâm ñoù Leslie Hoffman, ñoàng söï cuûa Hammonds ôû toøa baùo
Dieãn ñaøn, ñaõ môøi George vaø Karen Hammonds tôùi Raffles tham döï moät
böõa tieäc chia tay cho vôï cuûa anh ta, ñaõ höùa rôøi ñi UÙc tröôùc cuoái
thaùng. Hoffman môùi cöôùi chöa ñöôïc moät naêm, vaø vôï anh ta ñang coù
thai, anh ta khaêng khaêng raèng coâ aáy neân ñi.
Raffles ñaõ chaät ngöôøi. Ban nhaïc ñang raát phaán khích-ngay caû khi
nhòp ñieäu chaäm-vaø caùc caäu trai trong nhöõng boä ñoàng phuïc traéng
cöùng nhaéc baän roän töø baøn naøy qua baøn khaùc ñeå laáy caùc yeâu caàu
ñaët moùn. Coù moät ít syõ quan, moät trong soá hoï trôïn troøn maét nhìn Karen
trong möôøi phuùt lieàn tröôùc khi ñi ngang qua baøn cuûa hoï, cuùi ngöôøi moät
caùch lòch söï, vaø noùi khoâng kieåu caùch , ‘Baø laø phuï nöõ ñeïp nhaát maø
toâi töøng thaáy,’ vaø rôøi ñi. Vieäc naøy khieán taát caû boïn hoï coù moät taâm
traïng vui veû vaø George, sau ly whisky pha nöôùc thöù hai cuûa mình-oâng ta
khoâng bao giôø ñuïng ñeán soâ ña-quyeát ñònh thoâi khoâng coá thuyeát phuïc
Karen rôøi ñi, baèng baát cöù giaù naøo trong toái hoâm ñoù.
Karen nhìn troâng xinh tuyeät. Coâ ta ñaõ thoaûi maùi hôn, khoâng sôï haõi
nhö thöôøng leä, vì moät lyù do ñôn giaûn laø boïn treû ñang ôû trong baøn tay
an toaøn cuûa hai haï syõ caûnh saùt maø coâ ta ñaõ môøi cuøng chia seû con
gaø taây Giaùng sinh cuûa mình, vaø hoï ñaõ ñeà xuaát troâng treû giuùp khi
khoâng phaûi ñi laøm nhieäm vuï.
Hai ly röôïu chia thaønh ba hay boán ly. Moùn caù chieân ai-kan-me-rat 1
ngon tuyeät. Caùc mieáng thòt nöôùng saép ñöôïc ñöa ra khi coøi baùo ñoäng
caát leân. Möôøi laêm giaây sau ñoù moät quaû bom rôi saùt saït laøm rung
chuyeån caên phoøng nhö caùi hang naøy. Chòu aûnh höôûng laø heä thoáng
ñieän. George vaãn ñang khieâu vuõ vôùi Karen thì moät caäu trai ngöôøi Hoa,
chaïy voäi ra phía cöûa, gaàn nhö xoâ ngaõ coâ ta xuoáng, len qua ñaùm ñoâng
vaø bieán maát. Vaøo luùc George tìm ñöôïc ñöôøng quay trôû laïi baøn cuûa hoï
cuøng vôùi Karen, taát caû caùc caäu phuïc vuï ñaõ bieán maát taêm.
Khi Karen ñaõ ngoài xuoáng, Leslie Hoffman (moät trong nhöõng nhaân vaät
loâi cuoán, ñieàm tónh döôøng nhö luoân luoân coù khaû naêng cöôøi trong
nhöõng luùc khaån caáp) bình tónh thoâng baùo raèng do caùc mieáng thòt
nöôùng cuûa hoï coù veû bò treã, anh ta toát hôn heát neân ñi vaø xem xeùt
nhaø beáp moät chuùt. Anh ta coù moät daùng ñieäu di chuyeån chaäm chaïp,
vaø öôõn thaúng caùi cô theå moûng dính töø caùi gheá cuûa mình, anh ta daïo
qua caên phoøng troáng trôn vaø qua nhöõng caùnh cöûa daãn ñeán nhaø beáp.
Chæ trong chöa ñaày möôøi laêm phuùt, Leslie, voán laø moät ñaàu beáp cöø
khoâi, ñaõ trôû laïi beâ theo moät caùi khay vôùi boán mieáng thòt nöôùng vaø
boán chai bia Tiger laïnh.
Trong khi thöôøng daân coá heát söùc ñeå tuaân theo nhöõng lôøi hoâ haøo
‘cöù tieáp tuïc nhö leä thöôøng’ cuûa ngaøi Thoáng ñoác thì Thieáu töôùng
Simson laïi nhaän thaáy moïi chuyeän coøn khoù hôn nhieàu so vôùi nhöõng gì
oâng ta ñaõ möôøng töôïng ñeå taïo cho toå chöùc daân quaân töï veä moät
neàn taûng thöïc teá hôn. Ñieàu lo laéng cuûa oâng ta khoâng phaûi laø loøng
1
Caù chæ vaøng, moät loaïi caù vuøng ñaù ngaàm tìm thaáy ôû bôø bieån Thaùi
Bình Döông khu vöïc Baéc Myõ vaø vònh Meâ-hi-coâ (ND).
duõng caûm cuûa caùc caù nhaân-ñieàu naøy vöôït quaù döï lieäu-maø laø laøm
sao khieán cho coâng vieäc cuûa hoï deã daøng hôn, cung caáp cho hoï caùc
trang bò toát hôn, vaø do ñoù giuùp giöõ ñöôïc nhieàu maïng soáng. Vì duø
Simson ñaõ coù noùi vôùi Duff Cooper laø quaù muoän ñeå taïo ra caùc thay ñoåi
caên baûn trong heä thoáng daân phoøng, oâng ta cuõng khoâng phaûi laø moät
ngöôøi theo chuû nghóa thaát baïi. OÂng ta ñöôïc trao cho moät coâng vieäc.
Luùc naøy oâng ta baét tay laøm nhöõng vieäc mình coù theå ñeå cuûng coá
caùc vò trí phoøng thuû choáng caùc cuoäc taán coâng töø treân khoâng.
Tröôùc khi laøm baát cöù vieäc gì khaùc, oâng ta ñaõ quyeát ñònh daønh hai
hoaëc ba ngaøy xem xeùt caùc tình nguyeän vieân cuûa löïc löôïng daân phoøng
laøm vieäc trong luùc bò khoâng kích. Tuy nhieân khoâng coù ñieåm naøo laø
khoâng thoáng nhaát; ñieàu ñoù seõ khieán cho nhöõng ngöôøi naøy phaùt huy
‘khaû naêng toát nhaát’ cuûa mình. Vì theá oâng ta thaùo phuø hieäu cuûa mình
xuoáng, vaø trong côn möa nhö truùt khoaùc chieác aùo möa cuõ cuûa mình leân
vaø trôû thaønh moät phaàn cuûa ñaùm ngöôøi ñoù. OÂng ta phuï giuùp moãi khi
coù theå-nhöng luùc naøo cuõng nhö moät daân thöôøng voâ danh.
Vieäc caûi trang cuûa oâng ta ñem laïi ít nhaát moät kinh nghieäm tuyeät
vôøi. OÂng ta ñang giuùp ñem moät ngöôøi bò thöông ra khoûi moät khaùch saïn
nhoû bò ñaùnh truùng ôû Ñöôøng Macpherson khi tieáng nhöõng caùi loa vaø
coøi xe rít leân baùo tröôùc moät vò VIP1 ñang ñeán, ñuû boä vôùi moät ñoaøn kî
binh hoä toáng. Ñoù laø ngaøi Thoáng ñoác. Shenton Thomas böôùc ra khoûi
chieác xe hôi cuûa oâng ta vôùi baø vôï, ñöùng laãn vaøo nhöõng coâng nhaân
ARP (‘oâng ta theå hieän söï thoâng caûm vaø thaáu hieåu saâu saéc’) trong khi
Simson luøi vaøo ñaùm ñoâng voâ danh.
Buoåi toái tieáp theo Shenton Thomas môøi Simson ñeán uoáng ñeå hoûi
xem oâng ta laøm tôùi ñaâu. (Chuyeän naøy noùi leân nhieàu ñieàu veà khaû
naêng cuûa Simson trong vieäc ñoái xöû vôùi moïi ngöôøi, khi oâng ta vaø ngaøi
Thoáng ñoác vaãn duy trì ñöôïc moái quan heä höõu haûo.) Khi hoï ngoài choã
maùi hieân, vôùi nhöõng tia naéng cuoái cuøng phaûn chieáu treân nhöõng oâ
cöûa soå cuûa Toaø nhaø Cathay, Shenton Thomas gôïi chuyeän, ‘OÂng bieát
khoâng, Simson, neáu toâi ôû vò trí cuûa anh, toâi seõ ñi xung quanh vaø töï
mình xem xeùt moïi vieäc. Toâi ñaõ ra ngoaøi ngaøy hoâm qua xem xeùt ngöôøi
ta laøm vieäc ñaáy.’
‘Toâi bieát, thöa ngaøi,’ Simson ñaùp laïim ‘Toâi ñaõ ôû ñoù vaø toâi ñaõ
troâng thaáy ngaøi.’
Luùc ñaàu Thoáng ñoác khoâng chòu tin oâng, nhöng Simson ñaõ moâ taû
quanh caûnh ñoù vôùi moät söï phong phuù caùc chi tieát cuï theå ñeán noãi
cuoái cuøng Thomas phaûi thoát leân, ‘Nhöng toâi ñaõ khoâng thaáy oâng,
Simson!’
‘Thöa ngaøi khoâng,’ Thieáu töôùng traû lôøi, ‘Toâi luùc ñoù ñang laøm
vieäc nhö moät ngöôøi khieâng caùng.’
Simson ñaõ hy voïng taïo ra moät vaøi thay ñoåi nhanh choùng, nhöng oâng
ta sôùm phaùt hieän ra ñieàu ñoù seõ khoâng deã daøng gì. Moät phaàn cuûa
raéc roái xuaát phaùt töø thöïc teá laø oâng ta khoâng ñöôïc pheùp choïn ngöôøi
phoù cho mình. Duff Cooper ñaõ choïn ngöôøi cuûa rieâng mình, oâng F. D.
Bisseker, chuû tòch cuûa coâng ty Luyeän quaëng Mieàn ñoâng, moät trong
nhöõng ngöôøi quan troïng nhaát trong ‘ngaønh thieác’. Thaät khoâng may cho
Simson, Bisseker trong moät thôøi gian daøi laø moät trong nhöõng ngöôøi chæ
trích nghieâm khaéc nhaát veà ‘söï thôø ô cuûa chính quyeàn’, vôùi keát quaû laø
oâng ta khoâng ñöôïc loøng raát nhieàu thaønh vieân cuûa UÛy ban Daân söï
Maõ Lai.
Simson gaëp Bisseker laàn ñaàu tieân vaøo ñaàu thaùng Gieâng-vaø meán
oâng ta ngay laäp töùc (moät aán töôïng ñaàu tieân maø oâng ta khoâng bao
giôø thay ñoåi). Tröôùc khi vaøo vieäc, hoï phaûi tìm moät vaên phoøng vaø moät
ñoäi nguõ nhaân vieân nhoû, vaø vôùi taát caû söï voâ tö, Simson laùi xe cuøng
1
Very Important Peson: Nhaân vaät quan troïng (ND).
vôùi Bisseker ñeán khu Nhaøø Chính phuû ñeå gaëp Stanley Jones vaø yeâu caàu
oâng ta thu xeáp. Tröôùc söï ngaïc nhieân cuûa Simson, ngaøi Thö kyù Chính
quyeàn Thuoäc ñòa töø choái giuùp ñôõ duø baát cöù caùch naøo. Thaùi ñoä
naøy xem ra khoâng theå tin noåi, löu yù raèng Simson ñang coá gaéng ñeå cöùu
moät trong soá 150 daân thöôøng hay hôn theá, nhöõng ngöôøi bò gieát trong
caùc cuoäc khoâng kích moãi ngaøy. Vaäy maø Stanley Jones laïi töø choái
thaúng thöøng ngay caû vieäc tìm moät vaên phoøng nhoû, vaø, theo nhö ghi
cheùp cuûa Simson, ‘söï töø choái cuûa oâng ta ñöôïc dieãn ñaït baèng nhöõng
lôøi leõ raát khieám nhaõ’. Ñoù laø hieåu bieát sô sô ban ñaàu cuûa Simson veà
tình hình gay gaét toàn taïi giöõa nhieàu vieân chöùc vaø doanh nhaân.
‘Toâi ñaõ sôùm nhaän ra,’ Simson ghi laïi, ‘raèng khoâng coù moät vieân
chöùc nhaø nöôùc naøo seõ giuùp ñôõ oâng Bisseker hoaëc baát cöù ai hôïp taùc
vôùi oâng ta.’ Thöïc teá laø Shenton Thomas trong nhieàu dòp ñaõ thuùc eùp
Simson sa thaûi Bisseker, nhöng Simson luùc naøo cuøng ñöa ra cuøng moät
caâu traû lôøi: ‘Toâi seõ laøm theá ngay laäp töùc neáu oâng ta khoâng laøm
troøn coâng vieäc. Nhöng cho tôùi luùc ñoù, toâi chöa ñöôïc chuaån bò ñeå
thaùch thöùc söï löïa choïn cuûa Duff Cooper.’
Ñieàu ñaàu tieân Bisseker laøm sau khi caùo töø Jones laø ñi thueâ moät
vaên phoøng ôû Ñöôøng Ñöôøng Laâm, thueâ nhaân vieân vaø trang bò ñoà ñaïc-
vaø traû cho caùc khoaûn naøy baèng chính tieàn tuùi cuûa mình. Taïi ñaây hai
ngöôøi boïn hoï ñaõ laäp moät truï sôû khieâm toán cho tôùi cuoái thaùng ñoù khi
Duff Cooper rôøi khoûi, vaø hoï ñaõ tieáp quaûn vaên phoøng cuûa oâng ta.
Simson vaø caùc trôï thuû cuûa mình ñaõ moät coâng vieäc vó ñaïi ñoái
phoù vôùi caùc coâng vieäc laët vaët maø haàu nhö-nhöng khoâng quaù, vaøo
thôøi ñieåm ñoù-ngaäp ñaàu. Hoï taäp trung vaøo vieäc tìm kieám ngöôøi laøm
vaø phöông tieän vaän chuyeån. Hoï toå chöùc caùc nghieäp ñoaøn, tröng duïng
caùc phöông tieän ôû khaép nôi, vì vaäy khi caùc cô quan chöùc naêng yeâu
caàu ngöôøi ñeå laøm taïi caùc ñieåm cho tröôùc, hoï thöôøng coù theå ñoùng
goùp phaàn mình ñöôïc. Taát nhieân, Simson coù nhöõng nhieäm vuï quaân söï
cuûa mình vôùi vò trí Chæ huy tröôûng Löïc löôïng Coâng binh cuõng nhö chöùc
vuï Toång giaùm saùt Löïc löôïng Daân phoøng. ‘Baèng caùch laøm vieäc 19 giôø
moät ngaøy toâi coù khaû naêng laøm ñöôïc caû hai ñaàu vieäc ñoù.’ Trong
phaïm vi lieân quan tôùi coâng taùc daân phoøng, Simson ñaõ thu xeáp ñeå
thuyeát phuïc ngaøi Thoáng ñoác caùch chöùc ngöôøi phuï traùch cuûa ARP, vaø
thay theá oâng ta baèng moät ngöôøi laõnh ñaïo maïnh meõ hôn. OÂng thaét
chaët löïc löôïng tình nguyeän, saép xeáp laïi caùc phaàn vieäc, ñöa ra phuïc vuï
nhieàu caêng tin di ñoäng, vì theá, maëc duø khoâng bao giôø coù ñuû ngöôøi
ñeå ñoái phoù vôùi vôùi caùc cuoäc khoâng kích ngaøy caøng aùc lieät hôn, caùc
tình nguyeän vieân ít nhaát cuõng coù ñöôïc moät thôøi gian nghæ ngôi ngaén,
vaø moät chuùt aên maëc töû teá, trong suoát haøng giôø daøi daèng daüng
ñaøo bôùi caùc thi theå hoaëc tieán haønh daäp löûa.
Moãi ngaøy Simson ñeàu baùo caùo tieán trình laøm vieäc cho Duff Cooper,
thöôøng laø sau böõa tröa vaø moät laàn nöõa vaøo moãi buoåi toái. Caùc cuoäc
gaëp buoåi toái nhanh choùng trôû neân thaân maät, dieãn ra sau böõa toái yeân
tónh taïi ngoâi nhaø cuûa Duff Cooper ôû Ñöôøng Dunearn. Duff Cooper thích
ngöôøi lính hieäu quaû, khieâm toán naøy, vaø ñaùnh giaù cao vieäc, baát chaáp
caùc raéc roái cuûa mình vôùi chính quyeàn daân söï, oâng ta vaãn kieàm cheá
ñeå tieáp tuïc ñoái thoaïi vôùi ngaøi Thoáng ñoác. Thoâng thöôøng hoï aên moät
caùch laëng leõ vôùi moùn Coâng nöông Diana, loaïi baùnh myø nöôùng cuûa
Luaân Ñoân vaø New York, hai ngöôøi mang caø pheâ vaøo phoøng laøm vieäc
cuûa Duff Cooper sau khi ‘böõa aên qua loa’ ñaõ xong.
Moät caùch töï nhieân, Simson baùo caùo cuoäc chaïm traùn vôùi Stanley
Jones cho Duff Cooper nghe, vaø sau böõa toái thöù tö hay thöù naêm gì ñoù
cuøng vôùi nhau, hai ngöôøi ñaõ noùi chuyeän nhieàu hôn ñeán taän ñeâm. Luùc
naøy Duff Cooper môùi hoûi Simson taïi sao oâng ta luùc ñaàu laïi töø choái
ñaûm traùch löïc löôïng daân phoøng. Simson ñaõ noùi vôùi oâng ta veà tính
khaån thieát cuûa vieäc phoøng veä ôû vò trí ñoái dieän Johore. Laàn ñaàu tieân
khi coù maët Duff Cooper oâng ta boäc loä taâm tö cuûa mình, keå vôùi oâng ta
nhöõng chi tieát cuï theå nhaát veà cuoäc gaëp kòch tính luùc nöûa ñeâm vôùi
Töôùng Percival-vaø veà söï löøng khöøng cuûa oâng Töôùng. Duff Cooper ñeà
nghò Simson, ‘Toâi seõ xem ñoù laø moät thieän yù neáu nhö oâng chuaån bò
cho toâi moät danh saùch möôøi ñieàu quan troïng hôn caû-caû trong quaân söï
vaø daân söï-maø oâng nghó ñaõ phaûi ñöôïc thöïc hieän trong nhöõng thaùng
vöøa qua.’ ‘Danh saùch’ naøy ñaõ coù moät keát quaû baát ngôø, vì Duff Cooper
ñaõ göûi ñi moät baûn sao tôùi Churchill.
Duff Cooper cuõng baét ñaàu chuû ñeà yeâu thích cuûa mình. ‘OÂng coù
theå ñeà xuaát ai ñoù,’ oâng ta hoûi ngaøi Thieáu töôùng, ‘ngöôøi maø coù theå
ñaûm nhieäm vò trí Thoáng ñoác vaø Toång tö leänh khoâng? Ngöôøi ñoù caàn
coù moät soá kinh nghieäm quaân söï naøo ñoù, taát nhieân roài.’ Simson
khoâng phaûi chòu söï aùy naùy veà loøng trung thaønh gioáng Dickinson nhö
khi Duff Cooper ñöa ra cuøng moät caâu hoûi ñoù. OÂng ngaäp ngöøng vì moät
lyù do khaùc, vaø Duff Cooper, nghó raèng oâng bò laøm cho khoù xöû, noùi
theâm, ‘Seõ raát khoù chòu cho toâi ñeå pheá truaát vò ñaïi dieän Ñöùc Vua ñoù.
Maët khaùc toâi seõ khoâng do döï laøm theá neáu chuùng ta tìm ñöôïc ñuùng
ngöôøi.’
Simson chæ ngaäp ngöøng bôûi vì oâng khoâng theå nghó ra ‘ngöôøi thích
hôïp’. ‘Cuõng gioáng nhö ngaøi, thöa ngaøi,’ oâng ta phaân bua, ‘Toâi laø ngöôøi
môùi tôùi vôùi ñaát nöôùc naøy. Vaø toâi ñaõ quaù baän roän ñeán noãi toâi ñaõ
töø choái taát caû nhöõng lôøi môøi moïc tôùi caùc cuoäc chieâu ñaõi.’
Cuoäc chuyeän troø naøy dieãn ra moät ít ngaøy sau khi Töôùng quaân,
Ngaøi Archibalg Wavell ñöôïc chæ ñònh-theo ñeà xuaát cuûa Toång thoáng
Roosevelt-laøm Chæ huy Toái cao cuûa Boä tö leänh lieân quaân môùi thaønh
laäp ABDA (Myõ, Anh, Haø Lan, UÙc), bao goàm caùc löïc löôïng ôû nhieàu chieán
tröôøng mieàn Vieãn Ñoâng (taùch ra töø Thaùi Bình Döông). Laõnh ñaïo Ban
Tham möu cuûa Anh khoâng thích caùi yù töôûng Wavell (ngöôøi maø tính tôùi
thôøi ñieåm ñoù laø Toång tö leänh, ôû AÁn Ñoä) ñaûm nhieäm quyeàn chæ huy
môùi naøy, roõ raøng laø lo sôï taùc ñoäng cuûa coâng luaän Myõ veà vieäc coù
maët quaân Myõ döôùi quyeàn chæ huy cuûa moät ngöôøi Anh, neáu coù khaû
naêng nhaän ñöôïc nhöõng tin töùc xaáu hôn töø Maõ Lai. Wavell cuõng khoâng
thích thuù vò trí môùi, vì lôøi bình luaän göôïng gaïo ñaàu tieân cuûa oâng ta laø,
‘Toâi coù nghe chuyeän veà nhöõng ngöôøi ñaøn oâng phaûi troâng nom treû
con, ñaèng naøy laïi laø sinh ñoâi.’ Churchill, maët khaùc, coù theå laø cao höùng
tröôùc söï quaû quyeát cuûa Roosevelt, ñaõ hoái thuùc Wavell khoâng laån
traùnh ‘vò trí chæ huy khoâng ñaùng theøm muoán’ naøy.
Trong voøng vaøi ngaøy, Wavell ñaõ bay tôùi Singapore töø truï sôû môùi
cuûa mình ôû Java. Vaøo luùc chín giôø saùng, sau cuoäc gaëp vôùi Duff Cooper,
ngöôøi ñaõ chæ cho oâng ta xem ‘baûn danh saùch’ cuûa Simson, oâng ta ñaõ
cho môøi Simson, vaø hoûi caën keõ ngaøi Thieáu töôùng trong moät giôø ñoàng
hoà, gaëng hoûi cuï theå veà moïi trôû ngaïi maø oâng gaëp phaûi. Sau ñoù
Wavell cho môøi Percival. Hình nhö Wavell vaãn khoâng theå tin noåi vieäc
Percival ñaõ thöïc söï coù chuû yù boû qua caùc vò trí phoøng thuû bôø bieån
phía baéc vaø lôøi khuyeân cuûa vò Chæ huy tröôûng Löïc löôïng Coâng binh
cuûa mình. Coù leõ Wavell coù theå ñaõ thaéc maéc lieäu Simson, vôùi tö caùch
moät coâng binh, ñaõ cöôøng ñieäu leân, hoaëc ñaõ coù thaønh kieán. Duø sao
ñi nöõa, luùc ñaàu oâng ta khoâng ñaû ñoäng gì vôùi Percival, nhöng laïi ñoäi
muõ leân vaø yeâu caàu oâng Töôùng cuøng vôùi oâng ta thò saùt caùc vò trí
phoøng thuû cuûa hoøn ñaûo.
Hai vò töôùng laùi xe tôùi bôø bieån phía baéc, vaø caùi thôøi ñieåm lòch
söû khi Wavell baét ñaàu nhaän ra caùi söï thaät phuõ phaøng ñoù, chuùng ta
chæ coù moät chuùt hieåu bieát sô saøi nhaát töø moät böùc thö maø sau naøy
Wavell ñaõ vieát. Nhöng chuùng ta bieát raèng khi hoï böôùc ra khoûi xe vaø
ñöùng ñoái maët vôùi Eo bieån Johore, vôùi phaàn ñaát lieàn caùch vöøa ñuùng
moät nghìn thöôùc Anh1, Wavell, theo nhöõng lôøi cuûa chính oâng ta, ñaõ ‘raát
söûng soát vì chaúng coù gì ñöôïc tieán haønh’. OÂng ta quay sang Percival, vaø
noùi ‘vôùi moät chuùt coäc caèn’, gaëng hoûi lyù do taïi sao khoâng moät söï
phoøng thuû naøo ñöôïc thöïc hieän, vaø yeâu caàu lôøi giaûi thích ‘cho söï thôø
ô cuûa oâng ta’.
Caâu traû lôøi cuûa ngaøi Chæ huy tröôûng haún ñaõ laøm cho Wavell giaät
mình, vì Percival laëp laïi ñuùng cuøng moät caâu traû lôøi maø oâng ta ñaõ noùi
vôùi Simson-raèng vieäc xaây döïng caùc coâng trình phoøng thuû seõ coù moät
aûnh höôûng xaáu leân tinh thaàn chung. Wavell vaën laïi moät caùch saéc beùn
raèng ñieàu aûnh höôûng ñoái vôùi tinh thaàn chung haún seõ xaáu khoâng keå
ñaâu cho heát chính laø vieäc quaân ta treân baùn ñaûo ñaõ phaûi ruùt chaïy veà
ñaûo naøy. Vaø oâng ta caûnh baùo Percival, moái nguy hieåm baây giôø döôøng
nhö ñaõ caän keà.
Ngöôøi ta coù theå thoâng caûm vôùi ‘söï khe khaét’ cuûa Wavell vì, chöa
keå tôùi moái nguy hieåm ñoái vôùi hoøn ñaûo, vôùi caùi caåu thaû kieåu naøy
cuûa quaân Anh thì khoù maø tính toaùn ñeå gaây aûnh höôûng toát ñoái vôùi
quaân Myõ döôùi quyeàn chæ huy môùi meû cuûa oâng ta. Coâng vieäc cuûa
Wavell laø moät coâng vieäc lôùn-vaø noù coù moät taàm quan troïng tröïc tieáp,
ngay khi oâng töôùng bò laøm cho baát ngôø naøy ñaùnh xe trôû veà Phaùo ñaøi
Thaàn coâng cuøng vôùi Percival. Xem ra khoâng coù moät vò trí naøo trong eâ-
kip môùi daønh cho Duff Cooper, taïi ñuùng thôøi ñieåm naøy oâng ta ñaõ nhaän
ñöôïc moät böùc ñieän baùo. Noù ñeán töø Churchill, vaø Duff Cooper-moät
caùch töï nhieân ñaõ bieát veà yeâu caàu cuûa ABDA-tieân lieäu tröôùc laø seõ
nhaän ñöôïc noù. Trong böùc ñieän ñoù ngaøi Thuû töôùng baùo vôùi oâng baïn
cuõ raèng nhieäm vuï cuûa oâng ta luùc naøy ñaõ keát thuùc. Böùc ñieän cuûa
ngaøi Thuû töôûng leänh cho oâng ta quay veà Anh ‘baèng con ñöôøng an toaøn
nhaát vaø thích hôïp nhaát’.
Duff Cooper vaø Wavell ñaõ coù moät cuoäc gaëp cuoái cuøng vaøo toái
ñoù, khi Duff Cooper môøi oâng kia tôùi Ñöôøng Dunearn döï böõa toái chia tay.
Tình hình hieän taïi ñöôïc ñöa ra baøn luaän chi tieát, vaø Wavell khoâng che
giaáu vieäc oâng ta mong muoán Duff Cooper taïi vò. Hoï ñeàu bieát raèng töø
luùc Hoa Kyø deã daõi ñoàng yù cho pheùp caùc löïc löôïng cuûa mình trong khu
vöïc phuïc tuøng döôùi quyeàn moät chæ huy ngöôøi Anh, thì coá vaán chính trò
duø gì ñi nöõa cuõng seõ laø moät ngöôøi Myõ. Do ñoù Wavell caûm thaáy raèng
Duff Cooper vaãn coù theå thöïc hieän moät vai troø coù ích ngay caû khi oâng ta
bò haïn cheá quyeàn haïn chæ trong khu vöïc Maõ Lai. (Neân nhôù raèng duø coù
caùc söï vieäc buoäc Duff Cooper ôû laïi ôû Singapore, thì caùc ñieàu khoaûn ban
ñaàu veà traùch nhieäm cuûa oâng ta bao haøm caû moät khu vöïc roäng lôùn
cuûa chaâu AÙ.)
Duff Cooper khoâng thích caùi yù töôûng naøy chuùt naøo. OÂng noùi, mình
ñöôïc phaùi ñeán ñeå thöïc hieän moät nhieäm vuï. Caùc söï kieän ñaõ vöôït quaù
nhieäm vuï ñoù. Böõa tieäc toái keát thuùc vaøo luùc nöûa ñeâm sau khi Duff
Cooper ñöa ra caâu traû lôøi ‘khoâng’ döùt khoaùt. Duff Cooper leân thaúng
giöôøng, nhöng oâng maõi môùi nguû ñöôïc, cho ñeán khi moät ngöôøi phuïc vuï
ñaùnh thöùc oâng daäy. Moät thoâng ñieäp khaån ñöôïc ñöa tôùi baèng tay. Duff
Cooper coøn ngaùi nguû xeù môû caùi phong bì. Noù coù chöùa moät böùc thö
ngaén töø Wavell, cuøng vôùi moät baûn nhaùp cuûa moät böùc ñieän baùo maø
oâng ta coù yù ñònh göûi ñeán Churchill yeâu caàu huûy boû leänh trieäu hoài
Duff Cooper vaø ñeå oâng tieáp tuïc ôû laïi Singapore. Duff Cooper nhaûy döïng
ra khoûi giöôøng, thu xeáp ñeå goïi ñieän cho Wavell vaø naên næ oâng ta
khoâng göûi böùc ñieän ñi. OÂng nhaán maïnh raèng trong phaïm vi coâng vieäc
môùi cuûa Wavell vaø cuûa Boä chæ huy ABDA, oâng seõ khoâng coù moät vai
troø naøo, cuõng khoâng coù thaåm quyeàn gì. Trong thöïc teá thaäm chí oâng
cuõng khoâng coøn caàn thieát, vaø coù theå laøm ñöôïc nhieàu vieäc coù ích
hôn ôû choã khaùc. Wavell coá gaéng, duø khoâng aên thua gì, thuyeát phuïc
1
1 yard=1 thöôùc Anh=0,914 m (ND).
oâng thay ñoåi yù ñònh, nhöng Duff Cooper ñaõ raát cöùng raén. Duø sao ñi
nöõa, coù raát ít thôøi gian daønh cho vieäc baøn luaän vì Wavell phaûi bay trôû
veà Java ngaøy hoâm sau.
Vì theá, vaøo ngaøy 3 thaùng Gieâng, Duff Cooper ra ñi vôùi ‘moät caûm
giaùc khoâng thoaûi maùi raèng toâi ñang chaïy troán’ nhöng vôùi söï am hieåu,
vaø ñieàu ñoù laø ñuùng, raèng baát chaáp nhöõng lyù do níu giöõ mình ôû laïi,
oâng ta cuõng khoâng theå laøm vaäy vì ‘neáu toâi ôû laïi, toâi seõ khoâng coù
moät quyeàn löïc hay nhaän ñöôïc söï coi troïng naøo.’
Tröôùc khi ra ñi oâng coù göûi moät böùc ñieän cuoái cuøng tôùi Chính phuû
Anh theå hieän moät laàn nöõa ñieàu tin töôûng cuûa mình ‘raèng toàn taïi söï
thieáu huït nieàm tin moät caùch saâu roäng trong chính phuû vaø raèng, do
moät thaát baïi cuõng coù theå laøm teâ lieät caùc löïc löôïng chieán ñaáu, thay
ñoåi laø ñieàu caàn mong ñôïi.’ Ñieàu naøy ñaõ coù nhöõng taùc ñoäng ñaùng
keå. Trong voøng moät tuaàn, moät böùc ñieän göûi tôùi thoâng tin raèng Stanley
Jones ñaõ bò caùch chöùc moät caùch nhuïc nhaõ, vaø coù veû laø chuùng ta coù
moät hình aûnh ñaùng xem veà vieäc bò caùch chöùc cuûa Stanley Jones, bôûi vì
ngay tröôùc thôøi ñieåm naøy moät ngöôøi baïn cuõ cuûa oâng ta xuaát hieän
moät caùch baát ngôø. Baø ta laø Marjorie Hay, vôï cuûa M. C. Hay, Thanh tra
Moû cuûa Chính phuû, ñaõ gia nhaäp ñoäi nguõ nhöõng ngöôøi tình nguyeän vôùi
tö caùch caù nhaân. Marjorie laø moät ngöôøi côûi môû vaø thoâng minh-vaø baø
ta ñaõ gìn giöõ moät cuoán nhaät kyù thaät tuyeät vôøi.
Vaøo luùc toái muoän Marjorie, ñi cuøng vôùi Ah Lit, caäu beù phuïc vuï
cuûa mình, laùi xe qua con ñöôøng ñaép töø Johore vaø ñi thaúng tôùi ngoâi nhaø
cuae Thö kyù Chính quyeàn Thuoäc ñòa, vì baø ta ñaõ ñieän baùo tröôùc cho
Stanley Jones (vôï oâng ta ñang ôû Anh) hoûi xin moät choã nguû. Böùc ñieän
ñaõ khoâng bao giôø tôùi choã caàn göûi, coøn Jones thì böôùc ra cöûa trong
taám aùo choaøng cuûa mình vaø thu xeáp moät ‘giöôøng’ cho baø ta.
Cuoäc soáng trong cö dinh cuûa Thö kyù Chính quyeàn Thuoäc ñòa naèm
trong khu ñaát cuûa Nhaø Chính phuû ñaõ coù moät söï thay ñoåi lôùn töø laàn
thaêm cuoái cuûa baø ta. Nöûa taù nhöõng daân chaïy loaïn khaùc, trong ñoù
coù caû Hugh Fraser, Thö kyù Lieân Bang, taát caû luùc naøy ñang ‘co quaép’,
moät soá nguû döôùi döôùi chieác döông caàm trong moät goùc phoøng khaùch,
nhöõng ngöôøi khaùc thì naèm döôùi caùi baøn lôùn trong phaàn nhaø ‘hình chöõ
L’ cuûa caùi phoøng aên nhìn xuoáng ñöôïc xuoáng khu ñaát. Khoâng ñeám xæa
tôùi söï chieám duïng naøy, Stanley Jones ñaõ coá giöõ veû bình thöôøng, vaø
duø oâng ta ñaén ño khoâng chòu mua baát cöù thöïc phaåm naøo khoâng saün
coù qua caùc nguoàn baùn thoâng thöôøng (vì moät caùi chôï ñen ñaõ xuaát
hieän trong thaønh phoá) thì böõa chính vaãn ñöôïc phuïc vuï moãi toái vôùi dao
dóa baïc, ly thuûy tinh vaø nhöõng caùi khaên vieàn ñaêng ten ñeïp ñeõ, roài
caùc bình hoa ñöôïc caém hoa töôi. Chæ coù nhöõng boä quaàn aùo cuûa thöïc
khaùch laø coù veû moät chuùt kyø quaùi. Thay vì thaét nô ñen, caùc quyù oâng
maëc nhöõng chieác sô mi hôû coå, vaø Marorie Hay nhôù raèng vaøo buoåi toái
ñaàu tieân ñoù, ngay sau moät cuoäc khoâng kích, baø ta ñang maëc moät caùi
aùo sô mi maøu xanh da trôøi, quaàn sooùc vaø ñi deùp leâ ñoû.
Tin töùc phuõ phaøng veà vieäc bò caùch chöùc ñeán vôùi ngaøi Thö kyù
Chính quyeàn Thuoäc ñòa boán ngaøy sau. Coù moät cuoäc khoâng kích khoác
lieät vaøo luùc boán giôø saùng vaø Marjorie, cuøng vôùi Stanley Jones vaø
nhöõng ngöôøi laùnh naïn khaùc chaïy vaøo nôi truù aån, boû laïi Hugh Fraser,
ngöôøi ñaõ tuyeân boá ‘oâng ta khoâng theå bò laøm phieàn’, nguû yeân laønh
trong moät caùi gheá baønh saâu loøng trong suoát cuoäc khoâng kích vaø ngay
caû sau ñoù, baát chaáp nhöõng aâm thanh ñinh tai cuûa tín hieäu baùo yeân.
Trong luùc tieáng coøi thoâng baùo cuoäc khoâng kích ñaõ qua, Ngaøi
Shenton Thomas ñang cuøng vôùi baø vôï quay veà töø nôi truù aån qua khu
khuoân vieân roäng lôùn cuûa Toøa nhaø Chính phuû thì moät thö kyù trao taän
tay oâng ta moät böùc ñieän khaån. Vì roõ raøng noù laø ‘Toái maät’ neân
khoâng ai tröø ngaøi Thoáng ñoác naém giöõ khoùa môû maõ, oâng ta voäi
vaøng ñi ñeán phoøng laøm vieäc ôû taän ñaàu phía xa cuûa phoøng tieáp taân
lôùn naèm ôû taàng döôùi. Tröôùc khi giaûi maõ doøng ñaàu tieân oâng ta ñaõ
caûm nhaän ñöôïc trong noäi dung caùc meänh leänh cuûa Chính phuû ñang
ñöôïc giaûi ra naøy coù ai ñoù seõ bò caùch chöùc. Nhöng ai cô chöù? Theo nhö
sau naøy oâng ta tieát loä vôùi moät ngöôøi baïn, böùc ñieän ñöôïc vieát theo
moät phöông thöùc voøng veøo ñeán noãi cho tôùi khi giaûi tôùi doøng cuoái
cuøng, oâng ta ñaõ cho laø mình ñang giaûi maõ tin töùc veà vieäc caùch chöùc
cuûa chính mình, vì ‘Toâi bieát laø Duff Cooper muoán chôi toâi.’
Teân cuûa oâng ta, tuy nhieân, khoâng phaûi laø caùi teân chính yeáu ôû
doøng cuoái cuûa böùc ñieän. Caùi teân Stanley Jones thì gaàn nhö laø chaéc
chaén. Ngaøi Thoáng ñoác chaúng coøn vieäc gì khaùc laø vieát moät böùc thö
caù nhaân ngaén vaø göûi böùc ñieän ñaõ giaûi maõ tôùi moät ngoâi nhaø lôùn
khaùc trong khu khuoân vieân, nôi maø Marjorie Hay, sau moät böõa saùng sôùm
suûa, ñang ôû treân haønh lang thì Stanley Jones böôùc ra sau khi ñoïc noù.
Khoâng cheâ vaøo ñaâu ñöôïc trong boä quaàn daøi baèng vaûi thoâ traéng hoà
cöùng vaø moät chieác aùo jacket ‘baõi bieån troàng döøa’ maøu da boø, khuoân
maët cuûa Jones thaät khoù coi khi oâng ta caàm böùc ñieän treân tay. Khoâng
noùi moät lôøi oâng ta ñöa noù cho baø ta, chôø cho tôùi khi baø ta ñaõ ñoïc
xong vaø roài thoâng baùo raèng Hugh Fraser seõ tieáp quaûn vò trí. Ngay caû
vaøo thôøi khaéc ñoù, veû thanh lòch töï nhieân cuûa ngöôøi ñaøn oâng ñang
boái roái, ngaïc nhieân naøy cuõng khoâng rôøi boû oâng ta, oâng baûo baø kia,
‘Toâi chaéc laø Hugh seõ ñeå baø ôû tieáp tuïc ôû laïi.’ Nhöng söï kieàm cheá
cuûa oâng ta chæ ôû veû ngoaøi maø thoâi. OÂng tôùi gaëp Thoáng ñoác, vaø
trong doøng nöôùc maét naên næ ñeå ñöôïc pheùp ôû laïi Singapore. OÂng ta
thaäm chí coøn ñeà nghò ñöôïc trôû thaønh moät giaùm saùt vieân cuûa ARP,
nhöng Shenton Thomas khoâng theå giuùp ngöôøi baïn cuõ cuûa mình. Sôï raèng
söï hieän dieän cuûa oâng ta coù theå laøm taêng söï chia reõ, Chính phuû Anh
ñaõ nhaát quyeát raèng oâng ta phaûi bay khoûi treân chuyeán bay ñaàu tieân
coù theå.
Vieäc caùch chöùc ñaõ ñaùnh guïc Stanley Jones. Trong suoát moät vaøi
ngaøy tieáp ñoù oâng ta noùi nhöõng lôøi chia tay vôùi caùc moái quan heä
rieâng tö cuûa mình, trong ñoù coù moät lôøi ‘caùm ôn’ ñaëc bieät tôùi Jimmy
Glover, maø tôø Dieãn ñaøn cuûa oâng ta ñaõ loan baùo moät caùch thaúng toeït
laø ñaõ coù söï sa thaûi nhaàm ngöôøi vaø raèng Stanley Jones ñaõ phaûi giô
ñaàu chòu baùng.
Jones phaûi chòu traùch nhieäm veà nhieàu chuyeän. OÂng ta coù theå
laøm raày raø vaø gaây khoù khaên, nhö Simson ñaõ khaùm phaù ra. Theá nhöng
nhöõng ngöôøi ñaõ nhìn thaáu tính hung haêng vaø veû ngoaøi khoù öa cuûa
oâng ta vaãn thích oâng ta, vaø nhöõng giôø phuùt cuoái cuøng cuûa Jones ôû
Singapore ñaõ ñeå laïi moät aán töôïng cuoái cuøng cho caùc thaønh vieân khaùc
trong giôùi cuûa mình. Trong böõa röôïu chia tay vôùi Tommy Kitching, Chaùnh
Thanh tra Chính phuû, oâng ta ñaõ cho raèng lyù do maø Chính phuû Anh trieäu
hoài oâng ta laø vì söï thieáu hôïp taùc giöõa caùc löïc löôïng quaân söï vaø chính
quyeàn daân söï. Vaø duø cung caùch cuûa Jones coù veû thaân thieän, nhöõng
ngöôøi lòch thieäp nhö Simson cuõng phaûi thaát kinh khi hoï gaëp maët laàn
ñaàu tieân vaø laø laàn duy nhaát trong cuoäc ñôøi hoï, nhieàu ngöôøi phuïc vuï
trong chính quyeàn daân söï laâu naêm nhö Kitching caûm thaáy raèng vieäc
naøy noùi cho cuøng duø sao cuõng vaãn laø moät söï xæ nhuïc thoâ baïo. Hoï
saün loøng thöøa nhaän raèng Jones coù moät caùch cö xöû khoâng hay, nhöng
söï thieáu hôïp taùc, nhieàu ngöôøi thaáy, khoâng phaûi loãi cuûa oâng ta,
thaúng thaén vaø thaät thaø maø noùi, naèm ôû söï thieån caän cuûa quaân
ñoäi.
Maëc duø moät thaéc maéc ñaõ ñöôïc ñaët ra sau naøy trong Haï vieän, tin
töùc veà vieäc trieäu hoài Stanley Jones ñaõ gaây ra moät chuùt khuaáy troän ôû
Anh. Tôø Nhaø kinh teá hoïc bình luaän,
 ‘Khoâng moät baûn töôøng trình roõ raøng naøo ñöôïc ñöa ra, nhöng caùc
cuoäc caõi vaõ vaø buoäc toäi laãn nhau thì roõ raøng vaãn tieáp tuïc, vôùi söï
quaûn lyù keùm coûi vöøa qua laø moät boái caûnh, trong ñoù ngaøi Thoáng
ñoác, ngaøi Thö kyù Chính quyeàn Thuoäc ñòa, Boä Chæ huy Quaân söï, Boä
maùy Haønh chính, coäng ñoàng phi chính phuû vaø caùc nhaø baùo laø caùc vai
chính. Qua söï mô hoà cuûa nhöõng thoâng tin khoâng ñaày ñuû, thì ñoù khoâng
phaûi laø moät hình aûnh deã chòu; vaø khoâng coù veû deã daøng gì cho moät
soá ngöôøi Anh ôû Maõ Lai coù theå xem ngöôøi Hoa vaø ngöôøi Maõ Lai nhö
nhöõng ñoàng mình thay vì laø nhöõng cu-li.’
Moät caùch voâ voïng ngaøi Thoáng ñoác ñaõ coá gaéng ñeå khoâi phuïc laïi
nieàm tin. Trong moät cuoäc hoïp baøn troøn vôùi UÛy ban Daân söï Maõ Lai oâng
ta ñaõ thoâng baùo:
‘Caùi ngaøy cuûa nhöõng giaáy tôø laét nhaét ñaõ qua. Seõ khoâng ñöôïc
coøn coù chuyeän chuyeån caùc teäp taøi lieäu töø ban naøy tôùi ban khaùc, vaø
töø nhaân vieân naøy tôùi nhaân vieân khaùc trong moät boä nöõa.’
‘Thoâng baùo naøy ñaõ treã quaù maát khoaûng hai naêm röôõi.’ Thôøi
baùo Eo bieån bình luaän moät caùch chua cay.
Thöïc teá, cho tôùi giöõa thaùng Gieâng, sau moät traän chieán khoác lieät
quanh khu vöïc soâng Muar ôû vuøng bôø bieån phía taây, 80 daëm veà phía
baéc cuûa Singapore (trong 4000 quaân AÁn Ñoä thì chæ coù 800 ngöôøi trôû
veà), caùc löïc löôïng cuûa Anh ñaõ bò ñaåy luøi veà moät traän tuyeán 90-daëm
keùo ngang qua muõi phía nam cuûa baùn ñaûo Maõ Lai, töø Mersing tôùi Batu
Pahat. Noù naèm caùch vöøa ñuùng 50 daëm tính töø Ñaûo Singapore.
Ñieàu ñoù coù veû nhö khoâng theå tin ñöôïc, nhöng ngay caû khi tin töùc
bò saøng loïc khi tôùi ñöôïc Singapore-nhö noù buoäc phaûi theá-raèng quaân
Nhaät ñang traøn tôùi Johore, thì daân chuùng cô hoà khoâng theå naøo naém
baét ñöôïc moái lieân quan cuûa noù. Ngay caû luùc naøy, nhieàu ngöôøi thích
tin raèng quaân Anh ñaõ chuû taâm ruùt lui tôùi Johore hôn, nôi maø (chuyeän
naøy ñöôïc noùi ra trong caùc caâu laïc boä) ñòa hình seõ ‘thuaän lôïi hôn cho
chuùng ta’. Baát chaáp caùi söï thaät hieån nhieân sôø sôø ra tröôùc maét-haøng
ñoaøn nhöõng thöông binh, chaùn naûn xuaát hieän treân caùc con phoá cuûa
thaønh phoá, nhöõng traän bom lieân mieân, hay vieäc khoâng coù baát cöù
moät heä thoáng phoøng thuû nghieâm chænh naøo choáng laïi caùc cuoäc
khoâng kích-ngöôøi ta khoâng nhìn nhaän nhöõng ñôït tieán coâng môû roäng
phaïm vi kieåm soaùt môùi nhaát cuûa quaân ñòch laø chieán thaéng cuûa
quaân Nhaät, maø nhieàu hôn cho ñoù laø moät haønh ñoäng trì hoaõn kheùo
leùo cuûa quaân Ñoàng minh chuaån bò cho thôøi ñieåm doøng chaûy cuûa
chieán tranh seõ chuyeån tôùi Johore, maët traän maø chuùng ta ñaõ choïn.
Ngöôøi Hoa, tuy nhieân, laïi thöïc teá hôn nhieàu. Hoï khoâng nghi ngôø gì
veà söï kieän ñaõ dieãn ra ôû Muar. Tin töùc lan truyeàn nhanh choùng trong heä
thoáng tin væa heø cuûa ngöôøi chaâu AÙ, vôùi keát quaû laø ñoät nhieân, qua
moät ñeâm, nhö theå moät maät leänh ñöôïc phaùt ra, moät söï kieän ñaõ xaûy
ra maø seõ laøm lung lay tinh thaàn ngoan cöôøng cuûa ‘Singapore traéng’ moät
caùch saâu saéc hôn baát cöù moät cuoäc khoâng kích naøo.
Taát caû caùc chuû cöûa hieäu ngöôøi Hoa ñoät ngoät boû heä thoáng giaáy
bieân nhaän laâu ñôøi. Chæ tröø trong caùc caâu laïc boä vaø moät soá caùc
cöûa haøng baùch hoùa lôùn, tieàn maët luùc naøy trôû thaønh chuyeän thöôøng
nhaät moät caùch ñaùng ngaïc nhieân-vaø ñieàu naøy chæ coù theå coù moät yù
nghóa maø thoâi. Nhö George Hammonds ghi laïi, ‘Ñoù laø caùch cuûa ngöôøi
Hoa noùi vôùi chuùng ta maø chuùng ta coù theå hieåu ñöôïc.’
Trong moät thaønh phoá maø hoaït ñoäng cuûa noù döïa treân tín duïng keå
töø thôøi Raffles, moät coäng ñoàng trong ñoù ngay caû caùc thö kyù xoaøng
xónh nhaát cuõng traû theo caùc hoùa ñôn cuûa mình haøng thaùng, haøng
ngaøn ngöôøi luùc naøy nhaän thaáy mình ñuùng laø khoâng coù ñuû tieàn leû
ñeå mua ñoà aên. Tình traïng trôû neân quaù gay gaét ñeán möùc chính quyeàn
buoäc phaûi baét ñaàu vieäc traû löông cho moät soá löôïng lôùn caùc nhaân
vieân cuûa noù hai laàn trong thaùng; nhö moät yeáu toá phuï theâm vaøo ñeå
thuùc ñaåy söï oån ñònh, noù cuõng cho pheùp caùc khoaûn taïm öùng leân tôùi
30 ñoâ cho baát cöù ai muoán mua löông thöïc thöïc phaåm döï tröõ.
Chaéc chaén ñaõ coù moät söï chaïy ñua veà löông thöïc thöïc phaåm bôûi
nhöõng ngöôøi vaãn sôû höõu nhöõng nguoàn taøi chính ñaùng keå. Thöïc teá,
chính quyeàn moät caùch voâ tình ñaõ laøm traàm troïng theâm tình hình baèng
caùch hoái thuùc ngöôøi daân taäp trung vaøo tích tröõ. Buckeridge ñaõ mua
naêm lbs. traø, naêm lbs. caø pheâ, ñöôøng vaø boät myø moãi loaïi 20 lbs.1,
moät thuøng söõa ñaëc vaø moät tuùi gaïo. Vôï oâng ta, Lucy, nhaát quyeát cho
raèng nhöõng thöù haøng nhö traø vaø caø pheâ coù theå löu tröõ trong caùc
hoäp thieác, nhöng hình nhö ai ai cuõng quan nieäm gioáng nhö vaäy vaø theá
laø coù moät söï khan hieám ñoät ngoät caùc ñoà ñöïng. Roát cuoäc thì Buck
cuõng coù ñöôïc moät soá can daàu löûa dung tích boán ga-loâng, ñem coï röûa
chuùng vaø cuoái cuøng laø laøm maát muøi daàu baèng caùch lieân tuïc ñoå
röôïu whisky vaøo laéc voøng voøng. Glover, vôùi söï trôï giuùp cuûa moät chieác
xe chôû haøng cuûa tôø Dieãn ñaøn, ñaõ coù theå cung caáp cho ‘cöûa haøng’
cuûa oâng ta trong khu ñaát taïi Dulverton nhöõng ñoà döï tröõ, vaø thaäm chí
coøn thu thaäp caùc boä ñoàng phuïc ñaëc bieät cho Hammonds vaø cho baûn
thaân oâng ta, hai ngöôøi luùc naøy ñaõ ñöôïc boå nhieäm ñöùng ñaàu moät löïc
löôïng caûnh saùt tö nhaân nhoû ñeå canh chöøng choáng laïi ñaïo taëc. Freddy
Retz mang moät soá thòt caù hoài ñoùng hoäp, thòt boø muoái vaø gaïo roài
ñoùng chuùng vaøo caùc thuøng baùnh myø cuõ, gaén laïi baèng baêng dính,
sau nhöõng vieäc ñoù, coâ ta ñaøo moät caùi hoá trong saân quaàn vôït, loùt noù
baèng vaûi bao taûi, vaø ñaép ñaát leân.
Nhöng trong khi vaãn coøn coù theå döïa vaøo vieäc ñoùng thuøng döï tröõ,
thì laïi coù moät söï khan hieám ñoät ngoät caùc ñoà aên töôi. Quaân Nhaät ñang
ñaùnh tôùi nôi roài, chæ coøn caùch chöa tôùi baûy möôi daëm tính töø
Singapore, ñang ôû baéc Johore vôùi caùc noâng traïi troàng rau töôi toát cuûa
noù, maø töø thôøi xöa voán laø vöôøn rau cuûa Singapore. Caùc nguoàn cung
caáp thöïc phaåm töôi nhö gaø, hoa quaû vaø rau töôi bò thu heïp laïi moät caùch
ñaùng lo ngaïi. Trong nhöõng ngaøy tröôùc ñaây caùc caäu trai laøm beáp ngöôøi
Hoa ñem veà caùc thöùc naøy moãi saùng töø caùc laøng treân ñaûo. Baây giôø
chuùng phaûi ñi xa taän ra ruoäng, thöôøng laø trong luùc coù khoâng kích;
khoâng nghi ngôø gì nöõa, caùc baø noäi trôï döïa ngaøy caøng nhieàu vaøo thöïc
phaåm töø Baùch hoùa Ñoâng laïnh. Taïi ñaây caùc nhaân vaät laï maëc ñoàng
phuïc, luùc naøy thaät deã nhaän ra, ñang ñi laïi xung quanh caùc gian haøng
nhö nhöõng nhaân vieân höôùng daãn mua haøng quaân söï; caùc tình nguyeän
vieân, nhöõng ngöôøi khoâng chæ phaûi ñeå yù quan saùt ñeán caùc trôï lyù
ngöôøi AÙ ñang roái trí vì thöôøng thì hoï khoâng bieát giaù caû, maø coøn chòu
traùch nhieäm ñaûm baûo moät caùch thaän troïng raèng khoâng moät khaùch
haøng naøo laáy nhieàu hôn phaàn thöùc aên coâng baèng daønh cho hoï.
Cho tôùi luùc naøy, duø nhöõng ngöôøi mua haøng khoâng coøn coù theå
nhaët vaø choïn thöù thöïc phaåm maø hoï muoán nöõa, thì haàu heát caùc cöûa
haøng lôùn vaãn tröõ ñöôïc nhöõng haøng hoùa xa xæ, phong phuù. Freddy Retz
, ñi boä doïc Ñöôøng Battery, tìm thaáy moät cô hoäi choïn löïa trong haøng taù
kieåu daùng tuû laïnh. Tieäm Kelly&Walsh vöøa môùi nhaän ñöôïc moät chuyeán
haøng môùi caùc cuoán saùch môùi nhaát töø Anh; caùc ñoà beáp naáu baèng
ga vaø caùc vaät duïng ñieän ñöôïc quaûng caùo ‘baùn haï giaù’ ôû moät cöûa
haøng; vaø nhö moät söï mæa mai coù moät khoâng hai, Robinson toå chöùc
moät buoåi trình dieãn môû roäng ‘caùc moát môùi nhaát’ cho phuï nöõ vaø treû
em; nhöõng thöù quaàn aùo maø daân sô taùn khoâng moät xu dính tuùi chæ
coù theå nhìn ngaém moät caùch theøm thuoàng.
Nhieàu phuï nöõ chaïy naïn cuøng vôùi con caùi cuûa hoï toái giaûn chæ
sinh soáng vôùi moät caùi va li ñoà. Hoï coù raát ít hoaëc khoâng coù chuùt tieàn
baïc naøo, ngoaïi tröø nhöõng khoaûn nhoû maø baïn beø cho möôïn, trong moät
1
1 lbs=1 pound (1 caân Anh) (ND).
soá tröôøng hôïp may ra coøn cho hoï moät choã nguû. Nhöng nhöõng ngöôøi
keùm may maén hôn phaûi truù chaân trong caùc phoøng nguû taäp theå ñöôïc
chuaån bò moät caùch voäi vaøng taïi tröôøng Trung hoïc Raffles hoaëc caùc
tröôøng hoïc, nôi maø caùc gia ñình vaø nhöõng ñöùa treû quaáy khoùc cuûa hoï,
nhöõng ngöôøi ñaõ quen ñöôïc haàu haï bôûi nöûa taù ngöôøi giuùp vieäc, thì
chaúng coù chuùt rieâng tö vaø thöôøng thì cuõng chaúng coù choã naøo ñeå
naáu nöôùng ngay caû nhöõng thöù ñoà aên ñôn giaûn cho treû con. Chæ ít
ngöôøi laø coù chuùt tin töùc môø mòt nhaát veà tình hình cuûa choàng mình.
Caùch duy nhaát ñeå cho qua thôøi gian laø ñi daïo-nhöng luùc naøy caùc con
phoá noùng nöïc thöôøng bò caùc côn möa mau nhö truùt ñoå xuoáng moät
caùch baát ngôø, ñoâi khi döõ doäi ñeán möùc nhöõng chieác xe hôi cuõng buoäc
phaûi ñoã laïi. Vaø duø baûn thaân caùi noùng cuõng ñaõ haàu nhö khoâng chòu
ñöôïc roài, ñoä aåm cuûa khoâng khí caøng laøm cho ngöôøi ta thöïc söï khoâng
theå chòu ñöïng noåi. Moïi thöù ñeàu aåm sì khi chaïm vaøo-quaàn aùo, caùc
cuoán saùch moác meo, muoái aên, caùc böùc töôøng vaø saøn nhaø. Chöa bao
giôø, coù veû theá, maø gioù muøa ñoâng baéc laïi döõ doäi ñeán vaäy. Moät soá
phuï nöõ thaùo vaùt, khoù khaên laém môùi thay ñöôïc quaàn aùo, laøm caùi
ñieàu duy nhaát coù theå-hoï baét taxi hoaëc xin ñi quaù giang tôùi Caâu laïc boä
Bôi loäi, thay quaàn aùo taém, vaø trong khi trôøi möa thì giaët giuõ quaàn aùo
trong phoøng thay ñoà cuûa nöõ, sau ñoù khi maët trôøi loù raïng, hoï nhaûy
xuoáng bôi sau khi traûi quaàn aùo cuûa mình ra baõi coû ñeå phôi khoâ.
Caùi kieåu soáng ñieân roà, xa laï ñoù, luùc naøy chieám öu theá trong
cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân ôû Singapore, thaät phöùc taïp vaø caøng ñaùng
baùo ñoäng hôn bôûi caùi tin coù noäi giaùn, ngay sau söï ra maét cuûa Luaät
Thôøi chieán trong thaùng Gieâng. Luaät Thôøi chieán baûn thaân noù khoù maø
coù aûnh höôûng tôùi daân thöôøng. Noù laø moät ñoäng thaùi ñeà phoøng, vaø
ngaøi Thoáng ñoác caûm thaáy raèng oâng ta neân ñöùng tröôùc micro vaø taùi
khaúng ñònh vôùi daân chuùng raèng hoï khoâng caàn nuoâi döôõng söï sôï haõi
vì noù. Khoâng may laø, duø Maõ Lai haàu nhö khoâng coù moät teân noäi giaùn
naøo, oâng ta vaãn lieân heä hai vaán ñeà laïi vôùi nhau, baèng vieäc noùi raèng
‘khoâng caàn thieát ñeå ai ñoù phaûi lo laéng…Toâi ñaõ kyù vaøo tuyeân caùo
naøy laø bôûi vì caàn thieát phaûi chaéc chaén raèng nhöõng keû baát löông
choáng laïi ñaát nöôùc seõ bò tröøng trò nhanh choùng…Toâi bieát caùc baïn seõ
ñoàng yù raèng nhöõng ngöôøi coù aâm möu choáng laïi ñaát nöôùc…seõ bò xöû
lyù thích ñaùng vaø nhanh choùng.’ Ñaây laø moät söï choïn löïa töø ngöõ tai
haïi. Cho duø yù ñònh cuûa Ngaøi Shenton Thomas chæ ñôn thuaàn laø cam
ñoan vôùi coâng chuùng raèng Luaät Thôøi chieán seõ taïo ra töông ñoái ít söï
khaùc bieät ñoái vôùi cuoäc soáng thöôøng nhaät cuûa hoï, vieäc nhaéc tôùi
nhöõng keû baát löông vaø caùc aâm möu ñaõ khuaáy ñoäng moät söï nghi ngaïi
thöôøng tröïc raèng söï toàn taïi cuûa moät toå chöùc noäi giaùn lôùn laø lyù do
chính yeáu ñeå aùp ñaët Luaät Thôøi chieán, vaø ngay laäp töùc haøng traêm
ngöôøi lo laéng luaät ñoù seõ chuïp xuoáng ñaàu mình.
Moät buoåi saùng ngay sau thoâng baùo naøy, Hammonds tôùi toøa baùo
tôø Dieãn ñaøn, goïi moät taùch traø vaø phaùt hieän thaáy moät trong nhöõng
ngöôøi ñöa tin ñaõ bò baét giöõ-bò nghi ngôø, veà moïi thöù, laø moät teân giaùn
ñieäp cuûa Ñöùc. Giaän döõ vì caùi tin loá bòch naøy, Hammonds ñaùnh xe ñeán
moät truï sôû phuï cuûa caûnh saùt ôû Ñöôøng Thung luõng Soâng ngoøi. OÂng
ta phaùt hieän thaáy maëc duø caäu trai ngöôøi Hoa khoâng bò baét giöõ chính
thöùc, caäu ta ñaõ bò toùm laïi bôûi moät nhoùm ngöôøi Hoa ñang giaän döõ,
‘bôûi vì noù ñang ñoäi moät caùi muõ baûo hoä cuûa keû thuø’. Ñoù laø moät
trong nhöõng caùi muõ baûo hoä kieåu Ñöùc maø Buckeridge ñaõ laáy ñöôïc, vaø
ñöa cho Hammonds ñeå ‘söû duïng trong vaên phoøng’. Chæ moät vaøi ngaøy
sau, söï hieåu nhaàm töông töï ñaõ xaûy ra cho moät trong nhöõng ngöôøi cuûa
Buck, vôùi keát quaû laø Buckeridge khoâng coù löïa choïn naøo khaùc laø thu
hoài taát caû nhöõng chieác muõ baûo hieåm bò nghi ngôø laïi, boû maëc ngöôøi
cuûa oâng ta khoâng ñöôïc baûo veä khoûi nhöõng vaät nhoïn rôi xuoáng ñaàu.
 Trong moät tröôøng hôïp khaùc, moät ngöôøi ñöa tin ñeán nhaän coâng taùc
taïi Dieãn ñaøn vaën veïo hai tay cuûa mình vaø khoùc loùc raèng caûnh saùt
ñang baét giöõ taát caû caùc xe ñaïp maø hoï coù theå kieám ñöôïc. Caäu ta
naên næ moät tôø xaùc nhaän ñeå traùnh vieäc caûnh saùt baét giöõ caùi thieát
bò cuûa mình, thöù taøi saûn duy nhaát treân ñôøi maø caäu ta ñöôïc sôû höõu.
Hammonds goïi ñieän tôùi caûnh saùt. Caâu chuyeän ñöôïc saùng toû. Phía
quaân ñoäi ñaõ yeâu caàu treân moät ngaøn chieác xe ñaïp, vaø caûnh saùt
ñöôïc trao quyeàn ñeå tröng duïng baát cöù caùi naøo trong tình traïng toát tröø
phi ngöôøi chuû coù theå ñöa ra chöùng côù xaùc thöïc raèng anh ta coù theå
ñöôïc mieãn. Taïi sao laïi caàn ñeán nhöõng chieác xe ñaïp? Hammonds hoûi.
Chaúng ai bieát moät caùch roõ raøng. George ñaõ ñöa cho caäu ngöôøi Hoa
moät taám giaáy xaùc nhaän, nhöng cuõng khuyeân caäu ta raèng caùch ñôn
giaûn nhaát ñeå cöùu chieác xe cuûa mình laø ruùt heát khoâng khí ra khoûi
ruoät xe.
Trong voøng 24 giôø ñoàng hoà, thaát baïi lôùn trong vieäc tröng duïng xe
ñaïp ñaõ ñi ñeán caùi keát thuùc ñoät ngoät-khi maø quaân ñoäi, ban ñaàu yeâu
caàu 1.200 chieác ‘nhaän ra hoï ñaõ coù moät söï nhaàm laãn’ vaø chæ yeâu
caàu coù 100 chieác. Vì theá chín trong soá möôøi chuû xe luùc naøy coù theå
(veà lyù thuyeát, nhöng chæ treân lyù thuyeát maø thoâi) coù laïi chieác xe cuûa
mình-neáu hoï coù theå tìm thaáy chuùng.
Vaøo luùc naøy, haàu nhö taát caû nhöõng ngöôøi AÂu coù theå tìm ñöôïc,
ñaøn oâng vaø phuï nöõ, ñeàu ñang laøm moät soá coâng vieäc lieân quan tôùi
chieán tranh. Taát caû nhöõng ngöôøi AÂu tôùi ñöôïc Singapore töø noäi ñòa
phaûi ñaêng kyù taïi Vaên phoøng Nhaân löïc, caùi nôi maø Marjorie Hay ‘phaûi
khai baùo moät caùch töôøng taän tuoåi chính xaùc cuûa toâi cho moät coâ gaùi
ngöôøi Hoa coøn treû ñeïp, coâ ta nôû moät nuï cöôøi mô hoà nhöng ñoái vôùi
toâi thaät haáp daãn. Toâi thaéc maéc lieäu coâ ta coù theå giöõ ñöôïc nhö theá
ñeán luùc naøo’. Khoâng ngöôøi ñaøn oâng naøo ñöôïc pheùp rôøi ñi maø khoâng
coù giaáy chaáp thuaän ñaëc bieät, trong khi nhöõng ngöôøi phuï nöõ maø
muoán rôøi khoûi thì seõ coù moät uûy ban tî naïn öu tieân cho hoï cuøng vôùi
phaàn lôùn treû em nöõa. Nhöng nhieàu phuï nöõ khoâng theå chænh ñoán laïi
tinh thaàn ñeå xem mình muoán ñi hay ôû laïi nöõa.
Moät soá seõ ñi ngay laäp töùc-vaø Karen Hammonds laø moät trong soá
naøy-ngoaïi tröø laø, theo moät caùch kyø laï naøo ñoù, lôøi noùi cöù ngaäp
ngöøng ñaàu moâi. Moät phuï nöõ nhö Karen ñaõ coù gia ñình, thì seõ thaáy
khoâng khoù khaên gì trong vieäc kieám ñöôïc moät thò thöïc. Nhöng coâ ta vaø
nhieàu ngöôøi khaùc caûm thaáy raèng hoï khoâng theå ñoøi hoûi ñöôïc ra ñi.
Ñieàu maø hoï raát mong muoán laø bò baét buoäc phaûi ñi; ñieàu hoï caàn laø
moät söï chæ ñaïo chính thöùc töø chính quyeàn, thöïc thi moät meänh leänh
cuûa Churchill raèng taát caû ‘nhöõng caùi mieäng aên voâ ích’ neân ñöôïc di
taûn. Khoâng moät chæ ñaïo naøo nhö theá ñöôïc ñöa ra. Noù ñöôïc phoù maëc
cho quyeát ñònh cuûa töøng caù nhaân-vaø trong trung tuaàn thaùng Gieâng,
chuyeán taøu Narkunda leân ñöôøng töø Singapore ñeán UÙc troáng tôùi moät
nöûa.
Moät soá ñang bò thuùc eùp ñi, trong ñoù coù Freddy Retz, ñang laøm toaøn
thôøi gian taïi beänh vieän. Philip Bloom thuoäc RAMC1-cuõng laøm taïi Beänh
vieän Ña khoa-ñaõ noùi roõ raèng anh ta muoán cöôùi coâ vaø muoán coâ ta rôøi
khoûi. Nhöng Freddy töø choái, cho duø laø moät coâng daân Myõ thì cuõng
khoâng deã gì cho coâ ñeå kieám ñöôïc moät thò thöïc. Vì coâ ta-gioáng nhö
nhöõng ngöôøi cuøng laøm khaùc-bò aùm aûnh khoâng nhieàu laém bôûi haøng
traêm ngöôøi bò thöông ñaày chaët moïi ngoùc ngaùch cuûa beänh vieän, maø
bôûi nhöõng aùnh maét môû to cuûa nhöõng nhaân vieân tình nguyeän ngöôøi
lai AÂu-AÙ vaø ngöôøi Hoa; nhöõng ñoâi maét maø moät caùch naøo ñoù coù veû

1
Quaân ñoaøn Quaân y Hoaøng gia (ND).
nhö noùi raèng moïi chuyeän cuoái cuøng roài seõ oån caû neáu caùc mem-sa-
hip2 choïn löïa vieäc ôû laïi.
Vaøo ngaøy Thöù ba, ngaøy 20 thaùng Gieâng, quaân Nhaät leo thang
cöôøng ñoä caùc cuoäc khoâng kích cuûa chuùng, 81 phi cô chia thaønh ba ñôït
27 chieác ung dung bay phía treân trung taâm thaønh phoá-khoâng coù moät
caùi maùy bay Anh naøo treân baàu trôøi-quaù cao ñeå bò laøm phieàn bôûi
phaùo AA. Laàn ñaàu tieân Ñöôøng Orchard bò taøn phaù toài teä nhö vaäy.
Tim Hudson, quaûn lyù cuûa Coâng ty thu mua Cao su Dunlop (vaø laø moät
chæ huy cuûa sö ñoaøn ARP), ñang laùi xe cuøng vôùi vôï cuûa mình laø Marjorie,
tôùi Beänh vieän Ña khoa nôi coâ ta laøm vieäc trong MAS, vaø ñang ôû ñoái
dieän ga-ra Wearne khi nhöõng chieác maùy bay thaû bom ñaàu tieân xuaát
hieän, nhìn xuoáng Hudson ‘nhö moät con caù vaåy baïc bôi treân maët bieån
xanh’. Anh ta nhaán maïnh phanh chieác Ngöôøi leo ñoài cuûa mình vaø caû hai
nhaûy xuoáng moät caùi coáng gaàn nhaát. Nhöng chæ coù ñuû choã cho
Marjorie trong caùi raõnh beâ toâng hoâi thoái naøy neân Tim chaïy ñi kieám
choã truù ôû caùnh cöûa caùch ñoù 20 thöôùc. Nhöõng quaû bom döôøng nhö
truøm leân hoï. Moät traùi ñaõ xoùa soå cöûa haøng ngay caïnh Tim, anh ta bò
haát vaêng töø væa heø ra ngoaøi ñöôøng. Anh ta lôø môø coù caûm giaùc veà
vieäc moät cô theå khi bay trong khoâng khí thì seõ nhö theá naøo, nhöng gaàn
nhö ñoàng thôøi hai traùi bom ñaõ rôi xuoáng treân hoaëc ngay gaàn chieác
coáng. Moät traùi thöù ba xeù ñaát taïo ra moät caùi hoá ôû caïnh ñöôøng, laät
ñoå coät ñeøn giao thoâng vaø neùm vaêng moät chieác xe hôi qua taám kính
daøy bò vôõ phía tröôùc cuûa moät cöûa haøng. Hudson doø daãm qua laøn
khoùi buïi ñeå kieám Marjorie. Ba chieác xe hôi chaùy röïc gaàn nhö chaën
ñöùng anh ta laïi-vaø ngay caïnh chuùng laø moät chieác xe xi-teùc chôû xaêng.
Moät ngöôøi AÂu vôùi caùnh tay phaûi ñöùt lìa, phaàn coøn laïi ñang chaûy
maùu, heùt leân, ‘Ñöa chieác xe teùc khoán kieáp naøy ra khoûi ñaây!’ Ñaâu ñoù
ñaèng sau ñoáng hoang taøn naøy haún laø coù Marjorie ñang naèm trong ñoù.
Tim phaûi tìm ra vaø keùo coâ ta ra khoûi caùi coáng bò bom naøy.
‘Vì Chuùa loøng laønh haõy laøm gì ñi chöù-noù seõ noå tung vaøo baát cöù
luùc naøo ñaáy,’ ngöôøi ñaøn oâng heùt; moät choác sau oâng ta ñaõ ngaõ
xuoáng maët ñöôøng, bò cheát hoaëc baát tænh gì ñoù. Tim chöa bao giôø laùi
caùi thöù naøo nhö con quyû naøy tröôùc ñaây. Duø sao maëc loøng, anh ta
cuõng nhaûy ñöôïc leân caùi buoàng laùi cao, tìm thaáy coâng taéc vaø gaït moät
caùi caàn soá-anh ta khoâng bao giôø bieát caùi naøo vaøo caùi naøo-vaø chieác
xe laéc lö tieán veà phía tröôùc moät quaõng chöøng vaøi böôùc nhaûy. Coù
ñieàu gì ñoù khoâng oån, anh ta ñoät nhieân phaùt hieän thaáy mình khoâng
theå ñoåi soá. Thình lình anh ta vöôït qua ñöôïc con raõnh roäng cuûa Ñöôøng
Orchard, luùc naøy nhan nhaûn nhöõng ngöôøi laø ngöôøi, ñaâm vaøo moät caùi
caây ñaõ ñoå baät reã, vaø ñoät ngoät döøng laïi vôùi baùnh xe tröôùc sa xuoáng
caùi raõnh ôû phía beân kia ñöôøng. Chæ khi ñoù anh ta môùi boø ra khoûi xe
vaø chaïy quay trôû laïi ñeå tìm Marjorie.
Tín hieäu baùo yeân vang leân khi anh ta tôùi ñöôïc caùi coáng vaø baét
ñaàu ñaøo bôùi baèng tay, keùo ra ba ngöôøi AÁn Ñoä ñaõ cheát ñang naèm ñeø
beân treân ngöôøi coâ ta; vôùi moät coá gaéng phi thöôøng anh ta xoay sôû ñeå
keùo hoï sang beân caïnh vaø thaáy Marjorie, bò phuû bôûi ñaát vaø gaïch vöõa.
Ngay caû tröôùc luùc nhìn thaáy coâ, tay anh, baùm ñaày ñaát baån, caûm thaáy
sôø phaûi thòt meàm maø khoâng nhìn thaáy, vaø yù nghó ñaàu tieân khieán
anh ta thaáy kinh ngöôøi laø coâ ñaõ cheát. Anh ta gaït ñoáng gaïch vöõa, ñeå
loä ra khuoân maët taùi meùt cuûa coâ, vaø cuùi xuoáng, coá gaéng keùo ra caùi
thaân ngöôøi maø quaàn aùo gaàn nhö ñaõ bò xeù toaïc. Coâ khoâng ñoäng
ñaäy. Nöôùc baån chaûy ôû döôùi ñaùy cuûa caùi raõnh saâu, nhöng Tim ñaõ
treøo xuoáng ñeå tôùi ñöôïc ñoù, khum hai baøn tay ñöïng nöôùc vaø vaåy moät
ít leân maët coâ. Sau khoaûng thôøi gian töôûng chöøng nhö moät naêm troâi
2
Töø cuûa ngöôøi daân baûn ñòa Maõ Lai thöôøng goïi baø chuû da traéng cuûa
mình (ND).
qua, ñoâi maét coâ ñoät nhieân ñoäng ñaäy vaø môû ra. Nhôø coù moät ñieàu
maø coâ soáng soùt ñöôïc-hôi bom gieát cheát nhöõng ngöôøi AÁn Ñoä ñoù ñaõ
vaêng hoï naèm ñeø leân treân coâ vaø baûo veä cho coâ khi traùi bom thöù hai
rôi xuoáng.
Caùch ñoù moät vaøi thöôùc Cöûa haøng Baùch hoùa Ñoâng laïnh ñaõ bò
moät cuù ‘gaàn söôït’. Jimmy Glover ñang ôû ngoaøi, chôø coâ vôï Julienne vaøo
trong ñoù ñeå mua moät soá ñoà. Nhö Jimmy ñaõ troâng thaáy, toaøn boä cöûa
haøng döôøng nhö rung chuyeån; oâng ta khoâng bieát ñieàu gì ñoù kinh khuûng
ñaõ xaûy ra beân trong; khoâng baùo tröôùc toaøn boä cöûa haøng baét ñaàu bò
che phuû bôûi khí ga, vaø khi nhöõng ngöôøi mua haøng nhö bò thoâi mieân vì
khieáp haõi vaø chöa heát baát ngôø thaáy nhöõng boùng ma thaønh hình tröôøn
veà phía mình, moät ngöôøi heùt leân ‘Khí ga noå!’
Ñaáy khoâng phaûi laø khí ga. Nhöõng quaû bom ñaõ laøm hö haïi caùc
ñöôøng oáng daãn ñeán phoøng ñoâng laïnh, daãn ñeán roø ræ khí amoniac,
nhöng chaúng ai bieát ñieàu ñoù, vaø trong moät côn hoãn loaïn moïi phuï nöõ
ñeàu chaïy veà phía nhöõng caùi cöûa luoân luoân ñoùng vì ñeå ñieàu hoøa
khoâng khí. Nhöõng phuï nöõ la heùt, ho saëc suïa, laép baép caõi coï vôùi ñaùm
nhaân vieân trôï giuùp ñeå giaät nhöõng caùi cöûa ra. Julienne che maët mình
baèng moät caùi khaên tay vaø, trong moái nguy coù theå bò giaãm ñaïp leân,
baèng caùch naøo ñoù xoay sôû tröôøn ra ñöôïc moät beân caïnh cöûa, xoâ ñaåy
tìm ñöôøng ra vaø chaïy vaáp ngaõ treân ñöôøng, nôi maø coâ ta tìm thaáy
Jimmy. Vaãn coøn ngaït thôû vaø hôùp laáy khoâng khí, coâ cam ñoan vôùi oâng
ta, ‘Töø giôø trôû ñi, em seõ ñi mua saém vaøo luùc saùu giôø saùng’.
Caùch xa ñoù moät chuùt, trong khu vöôøn cuûa Nhaø Thôø Lôùn, hai quaû
bom ñaõ rôi xuoáng gieát cheát ngöôøi thö kyù cuûa Phoù chuû giaùo Graham
White nhöng khoâng chaïm ñeán Baø Graham White, ñang ñan len beân caïnh
oâng ta. Trong caùc khuoân vieân cuûa Toøa nhaø Chính phuû, hai möôi saùu
quaû bom ñaõ rôi xuoáng, chæ gieát cheát moät con meøo hung vaø moät vaøi
con gaø. Rieâng chín quaû ñaõ noå trong khu nhaø cuûa Thö kyù Chính phuû
Thuoäc ñòa. Marjorie Hay, ñang ôû moät mình trong phoøng khaùch, ñaõ khoâng
coù thôøi gian ñeå tôùi ñöôïc nôi truù aån, maø troán döôùi chieác ñaøn döông
caàm khi hôi bom thoåi bay taát caû caùc caùnh cöûa khoûi baûn leà, khoeùt
moät caùi loã treân traàn nhaø, truùt xuoáng caên phoøng toaøn kính vôõ vaø
gaïch vöõa vuïn. Moät quaû bom thöù hai rôi xuoáng ngay ngoaøi haønh lang.
Luoàng hôi cuûa noù phaït lìa phaàn treân cuûa chieác ñaøn döông caàm maø
döôùi ñoù baø ta ñang truù aån. Phaàn ñieän thoaïi laép ñaët bò vôõ ra töøng
maûnh, heä thoáng nöôùc bò hö haïi, vaø boä quaàn aùo py-ja-ma baèng luïa
cuûa Marjorie ñang phôi treân moät thanh lan can, ‘bò hôi bom laøm cho trôû
thaønh moät taám löôùi caùc veát raùch’. Moät quaû bom phaù huûy caùc ngaên
ñeå xe vaø laøm chaùy nhieàu chieác xe hôi. Moät quaû bom khoâng noå khaùc
töï noù chui vaøo moät goùc cuûa haønh lang Nhaøø Chính phuû, vaø caùc
khoaûng ñaát giöõa hai ngoâi nhaø bò loã choã nhöõng veát loài loõm vaø
nhöõng hoá bom, ngoån ngang vôùi nhöõng thaân caây bò cheû vuïn.
Ngay khi Hugh Fraser, Thö kyù Chính quyeàn Thuoäc ñòa môùi, vaø ñoäi
nguõ nhaân vieân cuûa oâng ta quay trôû laïi aên tröa, nhöõng chieác maùy bay
thaû bom laïi taán coâng laàn nöõa. Fraser ñaåy Marjorie xuoáng döôùi caùi baøn
aên daøi; nhöõng ngöôøi khaùc xoay sôû ñeå chui vaøo, leøn baø ta chaúng
thoaûi maùi chuùt naøo. ÔÛ ñoù hoï phaûi chôø trong nöûa tieáng ñoàng hoà-
quan saùt ñoâi chaân raùm naéng cuûa Ah Lit, caäu beù phuïc vuï cuûa Marjorie
Hay, vaãn ñang bình tónh söûa soaïn baøn cho böõa tröa.
Chaúng maáy choác nhöõng keû khoâng kích ñaõ boû laïi hoï yeân oån vaø
ñang taäp trung ñaùnh vaøo khu beán taøu. Taïi Raffles, caùc caäu trai boài baøn
trôû laïi coâng vieäc vaø, maëc nhöõng boä ñoàng phuïc traéng tinh khoâng moät
veát baån, baét ñaàu phuïc vuï böõa aên tröa. Voøng qua goùc ñöôøng, caïnh
giaùo ñöôøng Do thaùi, ra khoûi Quaûng tröôøng Beng Swee, nhöõng ngöôøi
cheát ñang ñöôïc ñaët naèm treân væa heø ñeå nhaän daïng.
 Coù ba traän khoâng kích trong ngaøy hoâm ñoù, vaøo buoåi toái Shenton
Thomas vaø vôï mình ñaõ tôùi thaêm Hugh Fraser ñeå tìm hieåu thieät haïi.
Marjorie Hay thaáy hoï ‘lòch thieäp, thöôøng thì khoâng khoa tröông, nhöng neáu
baây giôø hoï coù ñoâi chuùt döông döông töï ñaéc vôùi quaû bom khoâng noå
cuûa hoï, thì cuõng phaûi boû qua cho hoï thoâi.’ Stanley Jones vaãn ñang ñôïi
chuyeán bay coù nhieäm vuï ñöa oâng ta rôøi xa Singapore tôùi Nam Phi vaøo
Thöù saùu; taát caû nhöõng gì oâng ta caøu nhaøu laø, ‘Toâi ñaùng bò chæ trích
neáu toâi leân chuyeán bay ngaøy Thöù saùu ñoù, cöù nhö theå toâi troán chaïy
vaäy.’ Boùng toái mang tôùi söï thanh thaûn neáu khoâng noùi laø yeân bình, vaø
Leslie Hoffman maát caû ñeâm ôû toøa nhaø Dieãn ñaøn, sau khi xöû lyù
chuyeän moät nhaân vieân vaän haønh maùy li-noâ tôùi luùc 5 giôø 30 phuùt
baùo tin laø vôï anh ta ñaõ bò gieát cheát vaø khoâng coøn ai ñeå troâng nom
boïn treû. Vaøo thôøi gian naøy Hoffman ñaõ quaù quen vôùi nhöõng baùo caùo
böïc mình kieåu naøy vaø khoâng chòu khoâng tin anh ta. ‘Toâi coøn nghe veà
moät caäu trai laøm ôû vaên phoøng vaø ñaùm tang cuûa baø caäu ta nöõa.’ Taïo
veû maët nghieâm nghò, anh ta giaûi thích raèng ñaõ quaù treã ñeå coù theå
thay theá ngöôøi, vaø ngöôøi kia phaûi ñi laøm ñeâm ‘moät caùch khaù vui veû’.
Saùng hoâm sau caùc maùy bay ñaùnh bom cuûa quaân Nhaät quay laïi vaø
ñaây laø traän khoâng kích aùc lieät nhaát maø thaønh phoá chöa töøng traûi
qua bao giôø. Ít nhaát 383 ngöôøi ñaõ bò gieát vaø treân 700 ngöôøi bò thöông,
haàu heát caùc naïn nhaân laø ôû Phoá ngöôøi Hoa. Treân 100 maùy bay ñaõ
taán coâng khu ngöôøi chaâu AÙ treân Ñöôøng Baõi bieån nôi maø 47 cöûa
haøng ñaõ bò phaù huyû. Moät quaû bom khaùc ñaùnh truùng chôï Theàm Clyde.
Nhieàu ngöôøi bò thieâu chaùy cho tôùi cheát khi moät quaû thöù ba ñaùnh
truùng chôï Ñöôøng Havelock.
George Hammonds ñang ôû Caâu laïc boä Cric-keâ vaøo thôøi ñieåm ñoù.
Moät ngöôøi baïn vöøa môùi hoûi anh ta lieäu anh ta coù muoán chôi moät traän
snooker ‘tình nguyeän’ khoâng (maø George töï cho laø coù chuùt kyõ naêng)
nhöng anh ta ñaõ töø choái vaø ngöôøi kia nheï nhaøng boû ñi tôùi phoøng bi-lat
ñeå ñaùnh maáy cuù boùng.
Traùi bom ñaàu tieân thoåi bay moät caùi hoá treân saân padang. Traùi thöù
hai ñaùnh truùng baõi ñaäu xe cuûa thaønh vieân caïnh coång vaøo chính, nhaác
boång moät chieác xe hôi nhö moät ñoà chôi vaø quaêng noù bay qua caïnh cuûa
toøa nhaø vaøo phoøng bi-lat, nôi maø ngöôøi ñaøn oâng kia, chæ moät hay hai
phuùt tröôùc ñoù ñaõ ñeà nghò George chôi, ñaõ bò gieát cheát ngay töùc thì.
Nhieàu ngöôøi ñaõ thoaùt cheát moät caùch thaàn kyø. Vaøo luùc ñôït
ñaùnh bom thöù hai ñang dieãn ra, phöông tieän cöùu hoûa cuûa Buckeridge ñaõ
ñang treân ñöôøng, tieáng chuoâng cuûa noù keâu lanh laûnh, tôùi moät vuï
chaùy ñaèng sau Toøa aùn Toái cao. OÂng ta ñaõ ñeå Lucy laïi chôi caû buoåi
saùng vôùi moät ngöôøi baïn ôû Ñöôøng Malcom, ngoaïi oâ thaønh phoá. Haøng
giôø sau ñoù oâng ta quay laïi ñeå ñoùn baø ta, phoùng qua ngoâi nhaø lôùn
cuûa Dickinson treân Ñænh Vui veû, roài baêng qua Ñöôøng Whitley ñeå tôùi
ñöôïc con ñöôøng ñoài nuùi nhoû, quanh co maø ngoâi nhaø toïa laïc. Chaúng
coøn gì-khoâng gì ngoaøi moät ñoáng gaïch vöõa ñang chaùy aâm æ. Ngoâi nhaø
ñaõ laõnh moät cuù ñaùnh bom tröïc tieáp vaø nhöõng ngöôøi cuûa oâng ta taïi
AFS noùi vôùi oâng raèng taát caû nhöõng ngöôøi beân trong ñaõ bò gieát cheát
heát. Vaøo ñuùng giaây phuùt ñoù Lucy chaïy veà phía oâng ta. ‘Toâi nghó baø
aáy laø moät boùng ma,’ Buckeridge nhôù laïi. Baø ta keå vôùi oâng ta raèng
mình ñaõ coá goïi ñieän nhöng khoâng theå thoâng ñöôïc maùy. Ngay tröôùc luùc
traùi bom rôi xuoáng baø ta ñaõ ñi boä doïc con ñöôøng tôùi moät cöûa haøng
nhoû cuûa ngöôøi Hoa ñeå mua moät thanh soâ-coâ-la.
Ñaây laø traän khoâng kích ñaàu tieân maø nhaø kho caïnh khu beán taøu
ôû Ñöôøng Keppel, nôi Tim Hudson thueâ cho coâng ty Dunlop, chòu ñöïng laàn
ñaùnh bom ñaàu tieân cuûa noù; tuy nhieân, thaät may maén nhôø söï lo xa
cuûa anh ta, ñaõ khoâng bò hö haïi gì ñaùng keå, vì sau traän khoâng kích ñaàu
tieân ôû Singapore, Hudson ñaõ xaây döïng moät nôi truù aån khoång loà cho
200 ngöôøi ôû beân trong nhaø kho baèng caùch choàng ñoáng nhieàu kieän cao
su thaáp, ñoùng thaät chaët, choáng ñôõ cho moät caùi maùi baèng cao su daøy
saùu feet cuøng vôùi vaùn goã. Baây giôø, haøng taù caùc maûnh saéc nhoïn ñaõ
xeù caùi maùi thaønh ‘moät maûnh ñaêng-ten’, vaø trong nhaø kho beân caïnh
11 cu-li ñaõ bò gieát cheát töôi. Nhöng khoâng moät maûnh saéc nhoïn naøo
gaêm saâu quaù vaøi inch vaøo nôi truù aån baèng cao su cuûa anh ta.
Hudson-moät chæ huy Sö ñoaøn ARP vaøo luùc raûnh roãi-laø moät ngöôøi
ñaøn oâng khaùc thöôøng, ngöôøi maø trong suoát nhöõng ngaøy hieåm nguy
naøy baèng caùch naøo ñoù vaãn xoay sôû laøm ñöôïc ba coâng vieäc moät luùc.
Ngoaøi vieäc thu mua cao su cho coâng ty Dunlop, vaø ñieàu khieån traïm ARP
cuûa anh ta vôùi 300 giaùm saùt vieân, taïi Tiong Bahru ôû Phoá ngöôøi Hoa, anh
ta cuõng coøn thöôøng xuyeân phaùt bieåu treân truyeàn thoâng veà caùc chuû
ñeà cuûa ARP. Thaät chaát, anh ta ñaõ trôû thaønh moät kieåu ngöôøi huøng
cuûa ñaøi phaùt thanh ñòa phöông vì caùc baøi noùi cuûa anh ta thöïc tieãn, saùt
thöïc vaø khoâng löøng khöøng, ñoái nghòch tröïc tieáp vôùi nhöõng thoâng caùo
chính thöùc voâ vò vaãn thöôøng ñöôïc ñöa ra.
ÔÛ caùi tuoåi ñaàu boán möôi cuûa mình, Hudson vaãn ñuû goïn gaøng vaø
maûnh mai ñeå troâng baûnh choïe trong chieác jacket ARP buïi baäm baèng
vaûi ka-ki cuûa anh ta. Taàm thöôùc trung bình, vôùi boä raâu maøu naâu chæa
ra ôû moät goùc raát hung haêng vì theá troâng anh ta khoâng phaûi laø khoâng
gioáng Thuyeàn tröôûng Kettle. Ngöôøi ta caûm thaáy anh ta seõ vaãn vui veû
vôùi nhöõng lôøi boùng gioù vì anh ta coù theå hung haêng, hay caùu giaän vôùi
nhöõng keû khôø khaïo, vaø saéc saûo nöõa; ba phaåm chaát toái caàn thieát
trong coâng vieäc cuûa anh ta, ñoøi hoûi phaûi mua ñöôïc 4.000 taán cao su thoâ
trong moät thaùng töø voâ soá nhöõng ngöôøi Hoa (khoâng phaûi taát caû boïn
hoï ñeàu trung thöïc) vaø ñieàu haønh moät ñoäi nguõ nhaân vieân vaên phoøng
goàm 20 ngöôøi, cuøng vôùi 500 cu-li, nhöõng ngöôøi phaûi xöû lyù caùc kieän
haøng naëng neà.
Ñeâm hoâm ñoù Hudson ñang phaùt soùng vaø anh ta boû qua kòch baûn
ñaõ ñöôïc kieåm duyeät nhö thoâng leä cuûa mình. Trong suoát caû ngaøy hoâm
ñoù anh ta ñaõ laøm vieäc beân caïnh nhöõng ngöôøi chaâu AÙ cuûa AFS vaø
ARP, nhöõng ngöôøi ñaõ phaûi laøm vieäc cöïc nhoïc maø khoâng heà coù muõ
baûo hoä, khoâng ñoà aên, khoâng ñoà uoáng, vaø luùc naøy anh ta noùi moät
caùch soâi noåi vaø caûm ñoäng veà nhöõng ngöôøi Hoa-moâ taû coâng vieäc
anh duõng maø hoï ñang laøm, taám göông maø hoï ñaõ taïo laäp neân; vaø veõ
ra moät böùc tranh baèng lôøi veà quan ñieåm ñònh meänh ñoái vôùi söï soáng
vaø caùi cheát ñaõ khieán cho hoï tieáp tuïc moät caùch bình thaûn. Anh ta
mieâu taû sau khi traän khoâng kích lôùn ñaàu tieân xaûy ra, anh ta ñaõ ñaùnh
xe tôùi Ñöôøng Baõi bieån, nôi maø caùc thi theå naèm khoâng ai troâng nom
treân caùc con phoá, ruoài nhaëng luùc nhuùc khaép nôi, trong khi baïn beø vaø
ngöôøi thaân phaûi chôø ñôïi caùc ñoäi choân xaùc nhö theá naøo. Khaéc saâu
trong taâm trí cuûa anh ta laø hai hình aûnh maø anh ta seõ khoâng bao giôø
queân. Hình aûnh thöù nhaát laø boïn treû ngöôøi Hoa thôø ô chôi boùng trong
khi nhöõng chieác xe taûi, khoâng caâu neä nghi thöùc, chaát leân moät ñoáng
caùc thi haøi theâ thaûm, vaø moät caäu beù nhoû, chaïy quaù nhanh khi ñuoåi
theo quaû boùng, ñaõ ngaõ leân moät thi theå ñaøn oâng maát ñaàu, vaø khi
caäu ñöùng daäy, nhìn ñoâi tay laám maùu cuûa mình, roài-coù leõ chaúng hieåu
gì-ngöûi muøi maùu treân ñoù tröôùc khi lau chuùng vaøo caùi aùo ngoaøi. Vaø
moät hình aûnh khaùc laø caùc voøi cöùu hoûa ñang phun nöôùc leân moät cöûa
haøng ñang chaùy-trong khi boán baø giaø ngöôøi Hoa ñaõ gaàn ñaát xa trôøi
ñang caån thaän haét nhöõng hoäp xì-gaø nöôùc vaøo ñaùm löûa trong moät noã
löïc giuùp söùc.
Hudson ñaõ ôû chính choã ñoù, nhöng vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, cuoäc
khoâng kích lôùn naøy khoù maø taïo neân taùc ñoäng gì. Freddy Retz chui
xuoáng moät choã truù thì thaáy noù ñaõ bò chieám bôûi nhieàu baø giaø, moãi
ngöôøi vôùi caùi ñeäm rieâng cuûa mình, vaø taát caû ñang baän roän ñan laùt
hoaëc khaâu vaù. Leslie Hoffman vaø ngöôøi cha giaø cuûa anh ta ñang ôû trong
choã truù aån cuûa hoï thì moät ngöôøi Hoa leã ñoä ñi tôùi vaø thoâng baùo
raèng anh ta tôùi ñeå ñoïc soá ga. George Hammonds ñang ôû Caâu laïc boä Golf
Singapore, vôùi hai haï só caûnh saùt, nhöõng ngöôøi thi thoaûng troâng treû hoä
Karen. Hoï ñaõ hoûi ñi hoûi laïi lieäu anh ta coù theå thu xeáp moät chuyeán
thaêm tôùi thaùnh ñöôøng caùc tuan ôû Singapore naøy khoâng. Anh ta ñaõ
kieám ñöôïc nhöõng taám veù qua cöûa ñaëc bieät-vaø khi tôùi nôi roài thì laáy
laøm kinh ngaïc thaáy moät taù ngöôøi chôi golf ñang ôû treân nhöõng baõi coû
xanh rôøn, vaø khoù khaên laém môùi tin noåi raèng chính mình ñang ngoài ôû
ñoù, yeân bình uoáng moät gimlet1 phía tröôùc caùi hoà, trong khi cuoäc chieán
ôû raát gaàn.
Coù nhöõng khoaûng thôøi gian yeân bình laï luøng khaùc nöõa. Buoåi toái
hoâm sau George Hammonds ñaõ tôùi caâu laïc boä Theá giôùi Môùi cuøng vôùi
caùc coâ gaùi taxi ngöôøi Hoa cuûa noù, chæ ñeå thaáy raèng mình khoâng theå
len vaøo ñöôïc vì moät ñaùm ñoâng nhöõng ngöôøi lính ñang ñöùng chôø-coù
theå laø vì Theá giôùi Môùi ñöôïc quaûng caùo treân tôø Dieãn ñaøn, ‘Khieâu vuõ
lieân khuùc vaø muùa haùt vaø buoåi khieâu vuõ tröa nhö thöôøng leä’. Ñoù chæ
laø moät trong nhöõng quaûng caùo kyø quaùi hieän giôø ñang xuaát hieän treân
tôø Dieãn ñaøn, vaø khi ñoäi nguõ nhaân vieân vaãn thöôøng xöû lyù caùc
quaûng caùo naøy ñaõ bò ruùt bôùt ngöôøi, thì George thöôøng phaûi trôï giuùp-
vaø bò laøm cho boái roái khi coù moät quaûng caùo ñöôïc ñaët ñaïi loaïi nhö:
‘Ñeå baùn-nhaø daønh cho khaùch AÂu ôû khu vöïc phi quaân söï. Moät ñeà nghò
kinh doanh haáp daãn. Haõy hoài aâm cuøng caùc chöùng nhaän cuûa ngaân
haøng.’ Khaùch saïn Coâng-vieân Goã-toát vaãn quaûng caùo chính mình laø ‘Vò
trí haáp daãn. Lyù töôûng cho caùc khaùch thaêm vieáng vaø khaùch du lòch.’
Raïp chieáu boùng Alhambra giôùi thieäu Greta Garbo vaø Ramon Navarro trong
phim Mata Hari. Nhaø haùt Cathay khuyeân ñoäc giaû ‘quaêng ñi caùc raéc roái
cuûa baïn vaø thaû mình vaøo tình yeâu vaø tieáng cöôøi’ baèng caùch theo doõi
vôû haøi kòch môùi nhaát cuûa hoï.
Nhöng Coät Thoâng tin Caù nhaân cuûa tôø Dieãn ñaøn luùc naøy baét ñaàu
ñöôïc ñieàn vaøo baèng caùc ñoaïn quaûng caùo theo höôùng tình caûm:
‘Baø J. Norman Milne tröôùc ôû Lower Perak vaø hai ñöùa con cuûa baø ta
ñang ôû taïi soá 27 Ñöôøng Newton, Singapore, ñang mong ngoùng khaéc khoaûi
baát cöù tin töùc naøo veà choàng baø, Haï só J. N. Milne.”
‘Ai ñoù coù theå laøm ôn cung caáp tin töùc veà ngöôøi choàng cho Baø
Vöông Nhò Traàn2, nhôø nhaø Maynards, ñöôøng Battery chuyeån hoä.’
‘Baø Jennie Lim laøm ôn vieát thö cho chò gaùi Lamoon cuûa baø caøng
sôùm caøng toát, vì baø aáy hieän taïi ñang khoâng coù nhaø ñeå ôû.’
Ngaøy qua ngaøy tôø Dieãn ñaøn chuyeân chôû moät soá löôïng lôùn
thoâng tri coâng khai cuûa chính quyeàn leänh cho taát caû thöôøng daân phaûi
sô taùn ra khoûi moät daûi ñöôøng bôø bieån phía baéc ‘chæ laø ñeå thöïc hieän
caùc coâng taùc phoøng bò’-moät thoâng baùo coù leõ ñaõ ñöôïc baùo caùo veà
Chequers, moät nôi thanh bình vaø eâm ñeàm, khieán cho Churchill phaûi göûi
ñieän baùo moät caùch giaän döõ, ‘Toâi lo ngaïi veà vieäc tieát loä ñaày ñuû
thoâng tin treân caùc tôø baùo Singapore…Taïi sao laïi caàn phaûi chæ ra raèng
ñaõ sô taùn moät daëm cho caùc muïc ñích phoøng thuû ôû phía baéc
ñaûo?...Coù veû nhö hoï thoâng baùo moïi thöù veà baûn thaân theo caùch voâ
vò nhaát. Roát cuoäc, hoï ñang phoøng thuû moät phaùo ñaøi chöù khoâng phaûi
ñang chæ ñaïo moät cuoäc chaán höng Buchmanite.’
Ñaõ coù nhöõng daáu hieäu cuûa cuoäc chieán. ÔÛ Singapore, Baùch hoùa
Ñoâng laïnh ngöøng vieäc nöôùng loaïi baùnh mì Phaùp ngon mieäng cuûa noù
vaø ñöa ra, cuõng gioáng nhö taát caû caùc tieäm baùnh khaùc, moät loaïi
‘baùnh mì toát cho söùc khoûe’ môùi cuûa chính phuû, troâng gioáng nhö moät
oå baùnh mì maøu naâu laøm baèng boät chöa raây. Khi quaân ñoäi ruùt lui qua
1
Haún coù moät loãi ñaùnh maùy ôû ñaây, gimlet: caùi duøi, caùi khoan (ND).
2
Wong Ah Chan trong nguyeân baûn (ND).
Johore, moät vaøi kho thöïc phaåm cuûa chính quyeàn ñaõ ñeå môû cöûa töï do
cho ngöôøi daân, cho duø luùc tin töùc naøy laàn ñaàu tieân bay tôùi Singapore
thì noù chæ ñöôïc coi nhö moät chuyeän ñuøa naøo khaùc maø thoâi. Nhöng
vaøo ban ñeâm, khi Jimmy Glover ñang ôû trong vaên phoøng cuûa mình, moät
trong nhöõng chieác xe taûi cuûa toøa baùo ñaõ trôû veà töø Johore Bahru, thuû
phuû cuûa Bang, vaø ngöôøi laùi xe coù ñöôïc hai thuøng söõa ñoùng hoäp maø
ngöôøi ta ñaõ ñöa cho anh ta.
Saùng ngaøy hoâm sau Tommy Kitching, Tröôûng Thanh tra Chính phuû,
nhaän ñöôïc moät cuoäc ñieän thoaïi töø quaân ñoäi. Ban thanh tra cuûa oâng ta
coù theå laøm moät coâng vieäc voâ giaù trò nhö vieäc in nhöõng giaáy baïc
môùi ñöôïc hay sao? Tieàn baïc ñaõ trôû neân khan hieám, moät phaàn ñeå ñaùp
öùng caùc yeâu caàu cuûa quaân ñoäi, moät phaàn bôûi vì moïi ngöôøi luùc naøy
bò baét buoäc phaûi duøng tieàn maët. Vaäy maø khoâng xa ñoù maáy, trong
moät ban khaùc cuûa chính phuû, OÂng Eric Pretty gaàn nhö cuøng luùc ñoù bò
yeâu caàu caân nhaéc tôùi khaû naêng phaûi ñoát boû naêm trieäu ñoâ la tieàn
giaáy, ñeå khoâng cho quaân Nhaät laáy ñöôïc chuùng.
Caøng ngaøy cuoäc soáng caøng trôû neân ñieân khuøng hôn. Tim Hudson
phaûi laùi moät chieác xe taûi cuõ tôùi truï sôû kho chính cuûa ARP ñeå laáy
moät soá cuoác, xeûng raát caàn kíp. Anh ta thaáy nôi ñoù ñaõ bò boû khoâng
khoâng ai troâng coi. Moät caùi bieån ñöôïc ghim treân caùnh cöûa thoâng baùo:
‘Quay trôû laïi trong boán tieáng nöõa.’ Ngöôøi ñaøn oâng laøm nhieäm vuï
troâng coi ôû ñaây ñaõ duøng thôøi gian ñeå ñi xem chieáu boùng. Caùch ñoù hai
daëm George Hammonds, sau khi khoùa chieác xe hôi cuûa mình laïi, ñi vaøo
Caâu laïc boä Cricket ñeå laøm moät coác tröôùc böõa tröa, vaø quay trôû laïi
ñuùng luùc thaáy hai ngöôøi ñaøn oâng ñang aên caép xe cuûa mình. Vì khoâng
coù chìa khoùa, hoï ñaõ phaù vaùn saøn ra khoûi chieác xe vaø ñaõ ñang baét
ñaàu khôûi ñoäng vôùi moät ñoaïn daây kim loaïi; khi anh ta la leân, chieác xe
ñaõ phoùng voït ñi, boû laïi nhöõng taám vaùn loùt saøn treân maët ñaát. George
ñöùng ñoù la heùt phía sau chuùng, cho tôùi khi moät thaønh vieân caâu laïc boä
maø anh ta khoâng bieát teân, noùi moät caùch ñieàm tónh, ‘Laáy cuûa toâi maø
duøng. Toâi seõ rôøi khoûi ñaây trong moät giôø nöõa.’ Georgr laùi xe quay trôû
veà Khu nhaø lôùn Hoå phaùch trong moät chieác Chevrolet saùng boùng to
ñuyønh.

Chöông saùu
Ñoaïn cuoái cuûa caâu chuyeän thaàn thoaïi
Nhöõng ngaøy cuoái cuøng cuûa thaùng Gieâng
Khoâng chæ tôùi thôøi khaéc naøy-khi maø traän chieán vì Johore khoâng gì
cöôõng laïi ñöôïc ñaõ chuyeån thaønh moät thaûm hoïa vaøo nhöõng ngaøy cuoái
cuøng cuûa thaùng Gieâng naøy-xem ra noù nhö moät lôøi nguyeàn ruûa ñoái
vôùi Churchill, raèng Singapore khoâng theå choáng cöï noåi nöõa-vaø, thaäm chí
coøn khuûng khieáp hôn, raèng nöôùc Anh coù theå phaûi thöïc hieän caùi maø
oâng ta ñaõ moâ taû nhö laø moät ‘quyeát ñònh toài teä’, laø boû rôi hoøn ñaûo
vaø phaùo ñaøi, chuyeån höôùng sang vieäc cuûng coá löïc löôïng ôû Burma.Vì
khoâng chæ tôùi ngaøy 19 thaùng Gieâng caâu truyeän thaàn thoaïi Singapore
roát cuoäc cuõng tieâu tan ñoái vôùi baûn thaân Churchill-moät ngöôøi treân caû
vaïn ngöôøi ñaõ bò loâi keùo vaøo bôûi caùi aûo töôûng to ñuøng veà moät
phaùo ñaøi chöa bao giôø laø söï thaät.
Tin töùc ñeán döôùi daïng moät böùc ñieän baùo töø Wavell, ñeå ñaùp laïi
böùc ñieän maø Churchill ñaõ göûi cho oâng trong ñoù coù hoûi, ‘Ñieàu gì seõ
xaûy ra trong tröôøng hôïp oâng bò baét buoäc phaûi ruùt lui khoûi hoøn ñaûo?’
Churchill ñöa ra moät loaït caùc caâu hoûi troïng yeáu. Seõ caàn tôùi bao nhieâu
quaân? Laøm theá naøo ñeå traùnh vieäc quaân Nhaät ñoå boä? Caùc vò trí
phoøng thuû coù nhöõng gì ôû phía ñaát lieàn? ‘Phaùo ñaøi Thaàn Coâng’ coù
theå giaùm saùt ñöôïc Eo bieån Johore khoâng? Moïi thöù ñaõ ñöôïc chuaån bò
chöa? ‘Luùc naøo ñoái vôùi toâi,’ böùc ñieän cuûa oâng ta ghi, ‘döôøng nhö yeâu
caàu cô baûn baây giôø laø duy trì phoøng ngöï Hoøn ñaûo cho tôùi phuùt cuoái
cuøng, nhöng taát nhieân toâi hy voïng seõ khoâng ñi ñeán caùi keát cuïc aáy.’
Phuùc ñaùp cuûa Wavell tôùi vaøo ngaøy 19 thaùng Gieâng. Noù cho oâng
ta bieát moät caùch thaúng thaén:
‘Cho tôùi thôøi gian khaù gaàn ñaây, taát caû caùc keá hoaïch ñeàu döïa
vaøo keát quaû vieäc ñaåy luøi caùc cuoäc taán coâng baèng ñöôøng bieån vaøo
Hoøn ñaûo vaø khaû naêng caàm cöï tröôùc caùc cuoäc taán coâng treân ñaát
lieàn taïi Johore hoaëc khu vöïc xa ôû phía Baéc, vaø coù raát ít hoaëc khoâng
coù gì ñaõ ñöôïc tieán haønh ñeå xaây döïng heä thoáng phoøng thuû ôû phía
baéc Hoøn ñaûo ñeå ngaên chaën vieäc quaân ñòch vöôït qua Eo bieån Johore,
duø raèng nhöõng coâng vieäc chuaån bò ñaõ ñöôïc tieán haønh ñeå phaù huûy
con ñöôøng baéc ngang eo bieån khi caàn.’
Churchill ñaõ thaáy kinh haõi. Thay vaøo choã caùi phaùo ñaøi huyeàn thoaïi
maø oâng ta ñaët nieàm tin vaøo laø ‘hình aûnh gôùm guoác cuûa caùi hoøn
ñaûo gaàn nhö traàn truïi’. ‘Toâi phaûi ñöôïc bieát töø tröôùc roài chöù,’ oâng ta
vieát laïi sau naøy. ‘Caùc coá vaán cuûa toâi ñaùng leõ ñaõ phaûi bieát vaø toâi
cuõng phaûi ñöôïc baùo caùo, roài toâi cuõng ñaõ phaûi ñöôïc hoûi yù kieán
chöù. Nguyeân nhaân cuûa vieäc toâi khoâng ñöôïc hoûi yù kieán…laø caùi khaû
naêng trong ñoù Singapore khoâng coù heä thoáng phoøng thuû ñaát ñoái ñaát
khoâng loït ñöôïc vaøo taâm trí cuûa toâi, do coù vieäc moät taøu chieán ñang
ñöôïc ñöa ra hoaït ñoäng maø laïi chöa coù ñaùy.’
Phaûn öùng ngay laäp töùc cuûa Churchill laø ra leänh göûi moät giaùc thö
nghieâm khaéc tôùi Töôùng Ismay ôû Uyû ban caùc Tham möu tröôûng:
‘Toâi phaûi thuù nhaän laø ñaõ bò dao ñoäng bôûi böùc ñieän baùo cuûa
Wavell…Ñieàu naøy chöa bao giôø xaûy ra ñoái vôùi toâi vaøo moät thôøi
khaéc…maø caùi cöûa heïp ñeå ñi vaøo phaùo ñaøi Singapore, vôùi caùi haøo
nöôùc töï nhieân tuyeät haûo chieàu roäng tôùi nöûa daëm, laïi khoâng ñöôïc
vöõng chaéc hoaøn toaøn ñeå ñoái phoù ñöôïc moät cuoäc taán coâng töø phía
baéc. Ích lôïi cuûa vieäc coù moät hoøn ñaûo laøm thaønh moät phaùo ñaøi laø gì
neáu noù khoâng phaûi moät thaønh luõy cuoái cuøng?
‘Ñeå döïng leân moät tuyeán caùc coâng söï rôøi, vôùi caùc ñeøn pha vaø
caùc vò trí baén cheùo caùnh seû keát hôïp vôùi vieäc chaêng löôùi saét vaø
caùc vaät caûn ôû khu vöïc ñaàm laày roäng lôùn, vaø ñeå cung caáp ñaïn döôïc
thích hôïp cho pheùp caùc khaåu phaùo cuûa phaùo ñaøi laán aùt ñöôïc caùc
khaåu ñoäi phaùo cuûa quaân thuø ñöôïc ñaët ôû Johore, laø moät döï truø
thuoäc loaïi sô ñaúng vaøo thôøi bình maø khoâng theå tin ñöôïc laø laïi khoâng
coù ôû moät phaùo ñaøi ñaõ ñöôïc xaây döïng keùo daøi trong hai möôi naêm.’
Vaø oâng ta theâm vaøo moät caùch chua cay, ‘Toâi caûnh baùo oâng, ñaây
seõ laø moät trong nhöõng xì-caêng-ñan coù khaû naêng seõ bò phôi baøy ra
baát cöù luùc naøo.’
Vôùi Wavell, Churchill göûi böùc ñieän mang tính caù nhaân:
‘Toâi muoán noùi roõ moät caùch hoaøn toaøn raèng toâi mong chôø moãi
inch maët ñaát seõ ñöôïc phoøng veä, moïi maûnh nhoû vaät tö hoaëc caùc vuõ
khí phoøng thuû seõ bò phaù huûy thaønh töøng maûnh ñeå traùnh rôi vaøo tay
quaân thuø, vaø khoâng moät caâu hoûi naøo ñeà caäp tôùi vieäc ñaàu haøng
ñöôïc pheùp dung döôõng cho tôùi sau khi vieäc chieán ñaáu bò keùo daøi ôû
giöõa nhöõng ñoå naùt cuûa Thaønh phoá Singapore.’
Tôùi caùc Laõnh ñaïo Ban tham möu oâng ta göûi ñi caùc yù kieán cuûa
chính mình veà vieäc ‘phaùo ñaøi’ neân ñöôïc chuaån bò nhö theá naøo ñeå
choáng laïi vieäc taán coâng:
‘Haõy laäp moät keá hoaïch ngay laäp töùc ñeå laøm nhöõng gì coù theå
toát nhaát trong khi traän chieán ôû Johore ñang tieáp dieãn. Keá hoaïch neân
goàm coù:
(a) Moät coá gaéng söû duïng caùc khaåu phaùo cuûa phaùo ñaøi
treân traän tuyeán phía baéc, baèng caùch baén giaûm soá
 ñaïn naïp vaø baèng caùch raûi ra moät soá löôïng nhaát ñònh
chaát coù khaû naêng gaây noå cao neáu khoâng coøn ñaïn.
(b) Baèng caùch ñaët mìn vaø boá trí vaät caûn ôû nhöõng nôi ñoå
boä, nôi maø baát cöù moät löïc löôïng ñaùng keå naøo cuõng
coù theå taäp trung.
(c) Baèng caùch chaêng löôùi vaø ñaët caùc baãy mìn treo ôû
trong caùc ñaàm laày ñöôùc vaø ôû nhöõng nôi khaùc.
(d) Baèng caùch xaây döïng caùc baõi coâng söï vaø caùc ñieåm
troïng yeáu, vôùi baõi phaùo vaø caùc suùng maùy ñaët baén
cheùo caùnh seû.
(e) Baèng caùch thu thaäp vaø ñaët döôùi söï ñieàu khieån cuûa
chuùng ta moïi chieác thuyeàn nhoû coù theå tìm thaáy trong
Eo bieån Johore hoaëc baát cöù nôi naøo khaùc trong taàm
kieåm soaùt.
(f) Baèng caùch ñaët caùc baõi phaùo taïi moãi ñaàu cuûa eo
bieån, caån thaän nguïy trang vaø coù ñeøn pha roïi, nhaèm
phaù huûy baát cöù con thuyeàn naøo cuûa quaân thuø coù
möu toan xaâm nhaäp vaøo khu eo bieån.
(g) Baèng caùch taïo thaønh khu trung taâm goàm ba hay boán
ñoäi hình döï bò, choáng taán coâng di ñoäng, treân ñoù caùc
ñoäi quaân khi ruùt khoûi Johore coù theå thaønh laäp.
(h) Toaøn boä caùc cö daân nam giôùi seõ ñöôïc giao caùc coâng
vieäc xaây döïng coâng söï phoøng thuû. Cheá ñoä cöôõng
böùc khaét khe nhaát seõ ñöôïc aùp duïng, tuøy thuoäc vaøo
soá löôïng cuoác vaø xeûng coù ñeå duøng.
(i) Khoâng chæ phaûi duy trì phoøng thuû cuûa Ñaûo Singapore
baèng moïi phöông tieän, maø toaøn boä hoøn ñaûo phaûi
ñöôïc chieán ñaáu baûo veä cho tôùi khi taát caû ñôn vò vaø
taát caû caùc ñieåm troïng yeáu moät caùch rieâng reõ ñaõ bò
phaù huûy.
(j) Cuoái cuøng, thaønh phoá Singapore phaûi ñöôïc chuyeån
thaønh moät thaønh trì vaø ñöôïc phoøng ngöï cho tôùi cheát.
Khoâng yù ñònh ñaàu haøng naøo ñöôïc pheùp döï tính tôùi.’
Coù moät daáu hieäu cuûa söï trôù treâu khoâng taû noåi trong danh saùch
caùc meänh leänh chi tieát naøy. Ít nhaát baûy trong soá caùc ñieåm maø
Churchill ñöa ra ñeàu coù trong ‘danh saùch’ maø Thieáu töôùng Simson ñaõ laäp
cho Duff Cooper, vaø Duff Cooper ñaõ chuyeån noù tôùi cho Churchill. Thaäm chí
thöù töï Churchill cuõng khoâng thay ñoåi tyù naøo. Noùi caùch khaùc, baûn
thaân Churchill ñaõ ra leänh cho Percival thöïc hieän ñuùng nhöõng yù kieán maø
vieân Chæ huy tröôûng Löïc löôïng Coâng binh ñaõ chuû tröông ñeà xuaát
khoâng ñöôïc ngoù ngaøng tôùi trong haøng thaùng lieàn.
Caùc laõnh ñaïo Ban tham möu ñaõ göûi phieân baûn caùi giaùc thö kòch
tính naøy cuûa hoï cho Wavell, maëc duø, vì moät soá lyù do khoâng theå giaûi
thích ñöôïc, hoï quyeát ñònh khoâng ñöa vaøo ba ñoaïn cuoái cuøng.
Wavell traû lôøi Churchill theo caùch duy nhaát maø mình coù theå-baèng
caùch thoâng baùo cho oâng ta caùi söï thaät buoàn thaûm: ‘Toâi laáy laøm tieác
phaûi ñöa ra cho ngaøi böùc tranh ñaùng buoàn [nhö theá].’ Luùc naøy Churchill
ñaõ phaûi ñoái maët vôùi moät vaán ñeà hieåm hoùc: lieäu löïc löôïng taêng
vieän ñaõ treân ñöôøng bieån tôùi Singapore roài thì coù neân chuyeån höôùng
tôùi Burma khoâng? ‘Vaãn coøn dö thôøi gian ñeå ho quay muõi taøu höôùng veà
phía baéc tôùi Rangoon.’ Vì Churchill nhaän ra, nhö oâng ta ñaõ noùi vôùi caùc
Laõnh ñaïo Ban tham möu:
‘Hieån nhieân laø khoâng neân ñeå chuyeän gì laøm chuùng ta sao laõng
khoûi Chieán tröôøng Singapore, nhöng neáu Singapore thaát thuû nhanh choùng
thì vieäc chuyeån höôùng caùc löïc löôïng tôùi Burma laø moät khaû naêng. Laø
moät vaán ñeà chieán löôïc, toâi xem vieäc giöõ cho Con ñöôøng Burma khai
thoâng coøn quan troïng hôn vieäc giöõ laïi Singapore.’
Toái hoâm ñoù oâng ta khoâng theå traán tónh ñöôïc. Trong moät giaùc thö
toái maät-vì ñaây laø moät vaán ñeà coù lieân quan saâu xa tôùi ngöôøi UÙc-
Churchill ñaõ yeâu caàu caùc laõnh ñaïo Ban tham möu cuûa mình löu yù vaán
ñeà naøy vaø gaëp laïi oâng ta sau, daën hoï ghi nhôù raèng
‘Chuùng ta coù khaû naêng, baèng caùch laøm loän xoän moïi thöù vaø do
döï roài ñöa ra moät quyeát ñònh toài, seõ ñaùnh maát caû Singapore laãn Con
ñöôøng Burma.’
Do moät soá vieäc ngaãu nhieân khaùc thöôøng, ngöôøi UÙc ôû Luaân Ñoân
ñaõ laáy ñöôïc moät baûn sao cuûa giaùc thö naøy. Vieäc laøm theá naøo maø
böùc thö naøy tôùi ñöôïc tay ngöôøi UÙc thì khoâng bao giôø ñöôïc giaûi thích,
nhöng Ngaøi Earle Page, ñaïi dieän cuûa UÙc taïi Luaân Ñoân, ñaõ göûi ñieän
baùo ngay laäp töùc noäi dung cuûa noù veà UÙc. Taùc ñoäng ñoái vôùi chính
phuû UÙc thaät oàn aøo. OÂng Curtin, thuû töôùng UÙc, ñaõ ñieän moät khaùng
thö giaän döõ tôùi Churchill.
‘Sau taát caû nhöõng cam keát, chuùng toâi thaáy vieäc sô taùn Singapore
ôû ñaây seõ ñöôïc xem nhö moät söï phaûn boäi khoâng theå tha thöù ñöôïc.
Singapore laø moät phaùo ñaøi trung taâm trong heä thoáng cuûa Ñeá cheá vaø
cuûa heä thoáng phoøng thuû taïi choã. Chuùng toâi hieåu raèng noù caàn ñöôïc
trôû neân vöõng chaéc, baát khaû xaâm phaïm, vaø trong baát cöù tröôøng hôïp
naøo noù cuõng phaûi coù khaû naêng caàm cöï ñöôïc trong moät giai ñoaïn keùo
daøi cho tôùi khi haïm ñoäi chính tôùi nôi.
‘Ngay caû khi tình huoáng khaån caáp xaûy ra, vieäc chuyeån höôùng caùc
löïc löôïng taêng vieän cuõng neân laø chuyeån tôùi Ñoâng AÁn vaø khu vöïc laân
caän thuoäc Haø Lan chöù khoâng phaûi tôùi Burma. Baát cöù ñoäng thaùi naøo
khaùc cuõng seõ gaây neân söï phaãn noä saâu saéc, vaø coù theå seõ thuùc
ñaåy Ñoâng AÁn vaø khu vöïc laân caän thuoäc Haø Lan kyù moät hoøa öôùc
rieâng.
‘Caên cöù theo cam keát veà vieäc ñoå quaân taêng vieän ñaõ ñeà ra,
chuùng toâi ñaõ haønh ñoäng vaø thöïc hieän phaàn boån phaän cuûa mình
trong thoûa thuaän. Chuùng toâi mong chôø caùc oâng khoâng laøm hoûng muïc
ñích nguyeân veïn cuûa vieäc sô taùn.’
Cuïm töø ‘söï phaûn boäi khoâng theå tha thöù’ gaây moät aán töôïng
khoâng deã chòu gì ñoái vôùi ngaøi Thuû töôùng, vaø maëc duø sau naøy oâng
ta giöõ nguyeân yù kieán raèng böùc thoâng ñieäp cuûa Curtin khoâng quyeát
ñònh vaán ñeà, thì cuõng khoù maø khoâng luaän ra raèng vieäc naøy ñaõ aûnh
höôûng tôùi oâng ta ôû moät möùc ñoä ñaùng keå. Churchill trôû neân raát yù
thöùc veà ‘moät söï kieân quyeát trong chuû kieán, choáng laïi vieäc töø boû cöù
ñieåm chieán löôïc noåi tieáng ôû Vieãn Ñoâng naøy’. Vaø vì vaäy, cho duø oâng
ta ñaõ ‘khoâng nghi ngôø vieäc moät quyeát ñònh quaân söï ñôn thuaàn nhö
theá seõ ñöôïc ñöa ra’, thì cuõng ñaõ quyeát ñònh laø tieáp tuïc chieán ñaáu. Sö
ñoaøn soá 18 cuûa Anh (bao goàm caùc ñôn vò ñòa phöông môùi tuyeån quaân
ôû Ñoâng Anglia) luùc naøy ñang treân tuyeán ñöôøng bieån daøi, höôùng
thaúng tôùi Singapore nhö keá hoaïch, cho duø laø tôùi ngaøy 26 thaùng Gieâng,
chuùng ta thaáy Percival chuyeån tin cho Wavell, ‘Chuùng ta ñang chieán ñaáu
baèng moïi caùch, nhöng coù theå seõ phaûi quay veà Ñaûo trong voøng moät
tuaàn leã’. Percival ñaõ lo laéng ñeán möùc oâng ta göûi tieáp moät böùc thö
rieâng tôùi Wavell, gioáng heät böùc ñieän baùo cuûa mình. ‘Beà ngoaøi thì nhö
theå chuùng ta seõ khoâng theå giöõ ñöôïc Johore trong nhieàu hôn ba hay boán
ngaøy nöõa,’ oâng ta vieát, ‘Toång söùc maïnh cuûa ñoäi chieán ñaáu cô cuûa
chuùng ta baây giôø bò giaûm xuoáng chæ coøn chín chieác.’
Singapore luùc naøy ñang ôû treân bôø thaûm hoïa, vaø, veà maët lòch söû,
ñaây laø thôøi khaéc khi maø thaønh phoá vó ñaïi-daân soá bình thöôøng cuûa
noù ñaõ gaáp ñoâi leân tôùi moät trieäu ngöôøi-seõ caàn ñöôïc traán an döôùi söï
ñöùng ñaàu cuûa moät nhaø laõnh ñaïo naêng ñoäng coù taâm nguyeän cuûa
Raffles, ñeå chuaån bò cho nhöõng gian khoå vaø kinh hoaøng cuûa cuoäc chieán
khoù khaên laâu daøi vaø tình huoáng phaûi chieán ñaáu treân ñöôøng phoá.
Thaät deã daøng gôïi leân moät hình aûnh nhöõng gì coù theå dieãn ra-haøng
ngaøn binh lính voäi vaøng rôøi boû caùc coâng söï phoøng thuû; nhöõng
thöôøng daân -ñoät nhieân nhaän thöùc ñöôïc moái nguy hieåm rình raäp treân
ñaàu-vöùt boû moïi thöù ñeå döïng leân chöôùng ngaïi vaät treân ñöôøng phoá
vaø taêng cöôøng ôû töøng goùc phoá; caùc nhoùm nhoû coù vuõ trang haêm
hôû laäp thaønh caùc ñoäi chieán ñaáu trong nhöõng boä trang phuïc taïp nham,
saün saøng baûo veä töøng con phoá vaø töøng ngoâi nhaø cho tôùi luùc cheát;
nhöõng ngöôøi cu-li döôùi löûa chaùy vaãn vöôït qua nghòch caûnh dôõ xuoáng
caùc vaät tö chieán tranh quyù giaù töø caùc beán taøu. Laïy thaùnh Ala, ñaõ
chaúng coù laáy moät nhaø laõnh ñaïo naêng ñoäng naøo. Taát caû raát hôïp lyù
khi Ngaøi Shenton Thomas phaùt bieåu treân soùng, ‘Ñaây laø moät cuoäc
chieán toaøn dieän, trong ñoù toaøn daân ñeàu coù lieân quan. Noù seõ khoác
lieät, khoâng coøn nghi ngôø gì nöõa, nhöng cuõng chaúng khoác lieät hôn ôû
Anh, Nga vaø Trung Quoác, vaø neáu nhaân daân ôû caùc quoác gia naøy coù
theå chòu ñöïng ñöôïc chieán tranh toaøn dieän, thì chuùng ta cuõng coù theå…
ngöôøi AÂu, ngöôøi AÁn Ñoä, ngöôøi Hoa, ngöôøi Maõ Lai-taát caû chuùng ta seõ
chen vai saùt caùnh beân nhau.’
Hoï ñaõ ‘chen vai beân nhau’-nhöng ai seõ laø ngöôøi chæ ñaïo söùc maïnh
vaø loøng trung thaønh cuûa hoï ñaây? Ai seõ laø ngöôøi noùi cho hoï bieát ôû
ñaâu, khi naøo vaø laøm caùch gì ñeå chieán ñaáu? Ai seõ cung caáp löông thöïc
cho hoï? Ai seõ chaêm lo cho gia ñình hoï neáu hoï rôøi boû coâng vieäc hieän
taïi? Bi kòch cuûa Singapore laø taát caû nam giôùi cuûa taát caû caùc tín
ngöôõng ñeàu chuaån bò saün saøng chieán ñaáu, nhöng nhöõng lôøi hoâ haøo
hoa myõ thì chaúng bao giôø keát tinh thaønh haønh ñoäng thoáng nhaát, tröïc
tieáp caû. Binh lính cuõng nhö thöôøng daân ñeàu hoang mang vaø baát an.
Trong gaàn hai thaùng hoï ñaõ bò nhoài nheùt nhöõng tuyeân boá khoa tröông.
Moät quaù trình kieåm duyeät lieân tuïc ñaõ che giaáu söï thaät khoâng cho hoï
bieát. Khoâng moät laàn naøo trong chieán dòch naøy maø nhöõng ngöôøi ñaøn
oâng yeâu nöôùc vaø trung thaønh coù ñöôïc moät ‘vieãn aûnh’ veà caùi maø hoï
coù theå höôùng tôùi vaø ñoùng goùp söï trôï giuùp thieát thöïc. Vaø luùc naøy,
vaøo thôøi khaéc ñònh meänh cuûa mình, Singapore gioáng nhö moät con taøu
quaêng mình trong gioù baõo maø khoâng coù thuyeàn tröôûng. Khoâng coù
ngay caû duy nhaát moät boä naõo naøo, khoâng ngöôøi naøo xuaát hieän trong
hình aûnh moät anh huøng, ñeå chæ ñaïo vaø ñieàu haønh haøng ngaøn ngöôøi
vaãn ñang chôø ñôïi chæ moät lôøi keâu goïi thoâi.
Vaøo thôøi ñieåm raát khaån caáp naøy-vaø baát chaáp lôøi keâu goïi haønh
ñoäng cuûa Churchill-thöïc chaát chæ coøn taát caû möôøi ngaøy cho chæ huy
caùc löïc löôïng quaân ñoäi vaø chính quyeàn daân söï trieät ñeå thaúng thaén
ñöa ra thoáng nhaát caùc möùc chi traû cho cu-li, löïc löôïng lao ñoäng ñang voâ
cuøng caàn ñeán. Tröôùc tieân, vaán ñeà ñöôïc thaûo luaän trong Hoäi ñoàng
Chieán söï Singapore, taïi ñoù Haûi quaân vaø RAF ñoøi hoûi cheá ñoä cöôõng
baùch toøng quaân ñoái vôùi taát caû lao ñoäng hieän coù. Thieáu töôùng
Simson, luùc naøy cuõng ôû trong Hoäi ñoàng Chieán söï, ñaõ yeâu caàu möùc
tieàn löông cao hôn, cheá ñoä baûo hoää trong caùc cuoäc khoâng kích vaø ñeàn
buø trong tröôøng hôïp bò thöông. Chính quyeàn daân sö,ï khoâng giaûi thích gì,
khaúng ñònh raèng vieäc chi traû cho caùc tröôøng hôïp nguy hieåm ñaëc bieät
‘laø khoâng ñöôïc xeùt ñeán vì noù seõ daãn ñeán laïm phaùt’. Sau ba ngaøy
tranh caõi chính quyeàn ñaõ ñoàng yù moät soá möùc taêng trong möùc löông
chi traû vaø moät möùc ñoä cöôõng böùc toøng quaân. Ngay caû nhö vaäy,
cuõng phaûi maát naêm ngaøy nöõa ñeå Hoäi ñoàng Chieán söï ñoàng yù treân
caùc ñieàu khoaûn chi tieát. Tôùi luùc naøy chæ huy caùc löïc löôïng quaân ñoäi
laïi noùi hoï khoâng coù thaåm quyeàn ñeå chi traû tieàn ñoái vôùi caùc khoaûn
taêng do ñeàn buø. Ngaøi Thoáng ñoác vaø ba vò laõnh ñaïo caùc löïc löôïng
quaân ñoäi ngay sau ñoù ñaõ ñoàng thôøi göûi ñi caùc böùc ñieän baùo tôùi
Luaân Ñoân (taïi ñoù, ngöôøi ta haún seõ nghó, moät böùc ñieän baùo cuõng ñaõ
laø ñuû roài) yeâu caàu moät quyeàn haïn ñoäc laäp ñeå aán ñònh caùc khoaûn
traû löông. Vaøo ngaøy 29 thaùng Gieâng, moät Yeát thò khaån caáp ñöôïc
chuyeån tôùi Singapore thoâng baùo caùc ñieàu kieän lao ñoäng môùi. Nhöng
ñieàu ñoù chöa ñöôïc thöïc hieän cho tôùi hai ngaøy sau ñoù, vaøo ngaøy 31
thaùng Gieâng, khi roát cuoäc thì Chính phuû Anh cuõng nhaân nhöôïng vaø trao
cho caùc vò coù thaåm quyeàn cuûa quaân ñoäi söï ñoäc laäp maø hoï yeâu
caàu.
Tôùi luùc ñoù thì quaân Nhaät chæ coøn caùch ñoù khoâng tôùi 30 daëm.
ÔÛ Luaân Ñoân, Churchill, vì lo sôï ñieàu toài teä nhaát xaûy ra, ñaõ yeâu
caàu Haï vieän boû phieáu Tín nhieäm vaøo ngaøy 27 thaùng Gieâng, vaø trong
suoát quaù trình ñieàu tra cuûa oâng ta veà cuoäc chieán, ñaõ trình baøy vôùi
Haï vieän, ‘Chuùng ta coù moät soá löôïng lôùn caùc tin xaáu môùi nhaát töø
Vieãn Ñoâng, vaø toâi nghó coù khaû naêng cao laø…chuùng ta seõ coù nhieàu
tin xaáu hôn nöõa. Trong nhöõng tin xaáu naøy seõ coù nhieàu caâu chuyeän veà
caùc sai laàm ngôù ngaån vaø nhöõng sô suaát, caû trong taàm nhìn vaø trong
haønh ñoäng.’
George Hammonds ñaõ nghe baøi dieãn vaên naøy phaùt tôùi Singapore
moät vaøi giôø sau ñoù, ngoài trong boùng toái, laéng nghe radio trong caên hoä
cuûa mình ôû Chung cö Hoå phaùch. Anh ta quay sang Karen vaø noùi, ‘Churchill
ñang töø boû cuoäc chieán. Em vaø boïn treû seõ rôøi khoûi ñaây treân chuyeán
taøu tieáp theo. Khoâng baøn caõi gì nöõa.’ Trong voøng moät vaøi ngaøy anh ta
ñöôïc traû lôøi töø UÛy ban Sô taùn cuûa chính quyeàn raèng coâ ta coù theå ñi
‘khi oâng coù theå ñöa baø aáy leân taøu.’
Ñoái vôùi taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ nghe nhöõng lôøi phaùt bieåu
nghieâm tuùc vaø u aùm cuûa Churchill-vaø nhöõng haøm yù roõ raøng ñaèng
sau-chuùng noåi leân nhö laø moät tieân lieäu. Trong voøng coù vaøi giôø, gaàn
nhö laø vaøi phuùt, nhöõng lôøi leõ ñoù ñaõ lan ra theo heä thoáng tin væa heø.
Boán taøu chôû quaân hieän ñang chôû Sö ñoaøn soá 18 seõ rôøi ñi. Ngay baây
giôø hoaëc chaúng bao giôø nöõa. Nhö theå bò hoái thuùc bôûi baûn naêng
soáng coøn naøo ñoù, vieäc chaïy ñua ñaõ baét ñaàu töø nhöõng ngöôøi daân,
maø vôùi hoï, caùc vaán ñeà lôùn cuûa cuoäc chieán luùc naøy theå hieän ôû
nhöõng quyeát ñònh ñau ñôùn, mang tính caù nhaân, gaây aûnh höôûng tôùi
cuoäc soáng moät caùch saâu saéc.
Tim Hudson laøm xong coâng vieäc toái hoâm ñoù vaø ñaõ naèm treân
giöôøng roài thì moät ngöôøi baïn cuõ goïi tôùi vaøo luùc nöûa ñeâm vaø noùi vôï
anh ta seõ rôøi ñi vaøo ngaøy hoâm sau. Anh ta giuïc Tim cho Marjorie ñi. Coâ
ñang laøm ca ñeâm taïi beänh vieän, nhöng Tim ñaõ quyeát ñònh laø coâ phaûi
rôøi ñi, vì theá anh ta ñaùnh xe ra vaø laùi xe xuyeân qua maøn ñeâm ñeå ñaêng
kyù teân cuûa coâ vôùi coâng ty taøu bieån Baùn ñaûo vaø Phöông Ñoâng-P&O1.
Nhöng tröôùc söï kinh ngaïc cuûa anh ta, luùc Marjorie quay veà töø beänh vieän,
coâ ñaõ töø choái ra ñi. Trong suoát caû buoåi saùng anh ta ñaõ coá thuyeát
phuïc nhöng söï cöông quyeát cuûa coâ maïnh ñeán noãi cuoái cuøng thì anh ta
buoäc phaûi goïi ñieän cho P&O vaø huûy boû veù. ‘Hoï nghó laø toâi ñieân maát
roài.’
Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, vieäc ‘ôû’ hay ‘ñi’ ñôn giaûn laø coù ngöôøi
khaùc quyeát ñònh hoä. Leslie Hoffman ñaõ ñaët choã cho vôï mình töø tröôùc
treân chuyeán taøu Nöõ hoaøng Nhaät Baûn2. Luùc naøy ñoät nhieân ngöôøi ta
thoâng baùo vôùi anh ta moät caùch chính thöùc raèng theo quan ñieåm choáng
Nhaät gay gaét treân caùc baøi baùo maø anh ta ñaõ vieát, anh ta seõ laø, vôùi
doøng maùu chaâu AÙ cuûa mình, moät ngöôøi bò chuù yù neáu quaân Nhaät
chieám ñöôïc Singapore. Giaáy pheùp chính thöùc ñaõ ñöôïc caáp ñeå anh ta coù
theå ñi cuøng vôùi vôï cuûa mình. Nhöng ngöôøi cha giaø ñôn chieác cuûa Leslie
vaãn soáng ôû Singapore vaø Leslie khoâng muoán boû oâng aáy ôû laïi moät
1
Peninsula and Orient (ND).
2
Empress of Japan (ND).
mình. Ai maø bieát ñöôïc khi naøo-neáu coøn coù theå-anh ta seõ quay laïi ñöôïc?
Sau khi tình huoáng naøy ñöôïc giaûi thích, chính quyeàn ngay laäp töùc ñaõ trao
cho cha cuûa Leslie giaáy pheùp ñeå cuøng ra ñi.
Nhaän thöùc ñöôïc moái nguy hieåm cuûa vieäc ôû laïi döôùi söï cai quaûn
cuûa quaân Nhaät, Leslie laùi xe trong boùng toái tôùi nhaø cha mình vaø baûo
oâng aáy ñoùng goùi ñoà ñaïc. Nhöng anh ta ñaõ khoâng tính ñeán tính böôùng
bænh ngoan coá cuûa oâng giaø. Cha anh ta nhaát quyeát khoâng chòu nhuùc
nhích. ‘Ta ñaõ soáng ôû Singapore trong 50 naêm,’ oâng giaø noùi. ‘Ñaây laø
nhaø cuûa ta, ta seõ khoâng ñeå moät nhuùm boïn Nhaät ñaåy ta ra khoûi nhaø
ñaâu.’
Leslie vaø coâ vôï heát van xin, naên næ roài ñeán phænh phôø, ñe doïa;
cuõng chaúng aên thua gì. Hoffman luùc naøy thaáy mình phaûi ñoái maët vôùi
moät quyeát ñònh ñau loøng. Neáu Singapore thaát thuû, anh ta khoâng theå
troâng chôø ñieàu toát laønh gì töø phía quaân Nhaät; anh ta coù theå seõ
chaúng bao giôø coøn troâng thaáy ngöôøi vôï vaø ñöùa con chöa sinh ra ñôøi.
Neáu anh ta ñi, coù theå seõ chaúng bao giôø anh ta coøn ñöôïc gaëp laïi cha
mình laàn nöõa. Cuoái cuøng thì anh ta quyeát ñònh ñeå vôï ñi coøn baûn thaân
thì ôû laïi.
Trong suoát ñeâm hoâm ñoù coù saùu traän khoâng kích cuûa quaân Nhaät,
vaø vaøo luùc raïng saùng George Hammonds nhaän ñöôïc moät cuoäc ñieän
thoaïi töø quaân ñoäi, noùi vôùi anh ta raèng taát caû vôï cuûa nhöõng ngöôøi
phuïc vuï trong quaân ñoäi ñöôïc leänh rôøi ñi, raèng moät chieác taøu seõ rôøi ñi
trong ñeâm ñoù, vaø ñaõ tôùi luùc Karen phaûi ñi-cho duø ‘H. E. seõ khoâng ra
leänh sô taùn khi oâng ta caûm thaáy ñieàu ñoù seõ laøm haï uy tín cuûa ngöôøi
Anh.’ Karen nguïm moät taùch traø, vô moät mieáng baùnh myø nöôùng vaø, ñeå
boïn treû laïi cho vuù em, thu xeáp cuøng vôùi George tôùi vaên phoøng coâng ty
P&O.
Chính phuû ñaõ taäp trung taát caû caùc giao dòch ñaët choã qua coâng ty
P&O, coâng ty naøy ñaõ chuyeån vaên phoøng cuûa noù töø trung taâm
Singapore tôùi Toøa nhaø Chi nhaùnh ít nguy ñieåm hôn taïi Cluny, caùch thaønh
phoá naêm daëm. Khi hoï tôùi ñöôïc ñoaïn cuoái cuûa con ñöôøng doác daøi
ngoaèng reõ vaøo töø con ñöôøng chính, George ñeå coâ ta ôû laïi, höùa seõ
quay laïi sôùm ngay khi tham döï xong buoåi chæ thò quaân söï saùng. Traùi tim
Karen truøng xuoáng. Caûnh saùt ñang coá tuyeân truyeàn moät soá meänh
leänh trong khi chaúng coù ích gì. Nhieàu chieác xe hôi xeáp haøng treân rìa baõi
coû nôi maø con ñöôøng chính gaëp con ñöôøng reõ vaøo vaên phoøng, moät soá
trong soá chuùng xieân ñi vì baùnh xe luùn xuoáng nhöõng caùi raõnh. Moät vaøi
caùi roõ raøng laø bò baén truùng bôûi suùng maùy. Vaø ôû chaân con ñöôøng
reõ ngoaèn ngoeøo, doác leân naøy, moät ñoaøn ngöôøi daøi, di chuyeån chaäm
chaïp goàm phuï nöõ vaø treû em keùo daøi, haàu nhö ra khoûi taàm maét, tôùi
taän khu vaên phoøng. Ñoù laø moät hình aûnh gaàn gioáng nhö trong kinh
thaùnh moâ taû-söï chaäm chaïp cuûa noù, nhöõng baø meï keùo nhöõng ñöùa
con cuûa hoï, vôùi nöôùc maét, nhöõng lôøi quaùt maéng caùu kænh, tuïc taèn
maø qua ñoù hoï coá che giaáu noãi sôï cuûa mình, moät soá ngöôøi beá con
treân tay, taát caû ñang kieám moät boùng raâm cuûa nhöõng caùi caây ñöôïc
troàng thaønh haøng treân con ñöôøng. Nhöõng ngöôøi may maén thì coù vuù
em ñi cuøng. Ñoaøn ngöôøi da traéng ngoaèn ngoeøo tuaân thuû ñöùng ôû phía
tay traùi vaø khoù maø nhaän thaáy laø ñang di chuyeån khi Karen ñöùng vaøo
phía cuoái haøng. ÔÛ phía ñoái dieän, nhöõng ngöôøi phuï nöõ dòch chuyeån
nhanh choùng hôn, nhìn thaáy roõ ôû hoï moät nieàm phaán khích môùi. Hoï ñaõ
tôùi ñöôïc caùi nhaø goã, hoï ñaõ coù ñöôïc veù, hoï ñang ra veà. Hoï ñi gaàn nhö
chaïy ra xe cuûa mình, haêm hôû nhaác leân moät chieác va-li, ñeå leân ñöôøng.
Karen ñeå yù thaáy moät ngöôøi baïn ôû xa, phía treân cuûa haøng ngöôøi ñoù,
chuùc mình may maén-vaø noùi raèng coâ ta ñaõ phaûi xeáp haøng töø luùc
nöûa ñeâm.
 Hai laàn trong luùc doøng ngöôøi noùng nöïc, nhôùp nhaùp moà hoâi tieán
veà phía vaên phoøng, caùc cuoäc khoâng kích cuûa quaân Nhaät ñaõ buoäc
ñaùm phuï nöõ vaø boïn treû con khoùc thuùt thít cuûa hoï phaûi nhaûy xuoáng
truù trong con raõnh rôøi ôû rìa ñöôøng. Nhöng sau ba tieáng ñoàng hoà-trong
suoát thôøi gian ñoù George khoâng thaáy quay trôû laïi-Karen Hammonds ñaõ
tôùi ñöôïc ngoâi nhaø. Vaøo nhöõng luùc bình thöôøng ñaây haún laø moät tö
dinh thanh nhaõ cuûa oâng chuû coâng ty P&O. Noù laø moät ngoâi nhaø goã
lôùn, vôùi moät caùi coång voøm to vaø moät haønh lang roäng maø nhöõng
taám maønh maønh baèng maây coù theå haï thaáp xuoáng ñeå traùnh möa.
Luùc naøy noù coù taát caû caùi baàu khoâng khí cuûa moät traïi tò naïn quaù
caûnh. Ñuùng laø, nhöõng caây phong lan trong chaäu cuûa mình vaãn ñöôïc
treo treân nhöõng caùi caây, nhöng nhöõng baõi coû xanh rôøn ñeïp ñeõ ñaõ
chuyeån thaønh moät maøu naâu xaùm xòt, trong khi beân trong nhaø, hai
phoøng lôùn ôû taàng treät ñöôïc trang trí baèng ‘ñoà goã xòn nhaát’ ñaõ phaûi
chuyeån leân taàng treân vaø thay baèng caùc haøng gheá maây.
Karen gaàn nhö vaáp vaøo taám maønh chaøo möøng cuûa caên phoøng,
vaø caûm kích nguïm moät ly nöôùc lôùn ñöôïc ñem ñeán cho coâ. Coâ thaáy
mình ñoái dieän vôùi hai caùi baøn. Moät caùi laø ñeå ñaët choã tôùi Colombo,
vaø caùi kia laø tôùi Anh. Coâ ñaõ quyeát ñònh töø tröôùc laø seõ tôùi Anh,
nhöng ngay khi böôùc veà phía ‘baøn nöôùc Anh’ coâ nhôù tôùi George vaø
quyeát taâm cuûa coâ yeáu haún ñi. ‘Toâi caûm thaáy mình ñang ñöùng döôùi
moät taám bieån ôû choã giao cuûa nhöõng con ñöôøng. Toâi bieát ñieàu naøy
laø heát söùc quan troïng maø toâi khoâng neân choïn nhaàm ñöôøng.’
Trong caên phoøng ñoâng ñuùc noùng nöïc, nhöõng nhaân vieân vaên
phoøng P&O nhö phaùt ñieân coá gaéng ñaûm ñöông coâng vieäc vôùi moät
ñaùm phuï nöõ, moät soá gaàn nhö ngaát ñi trong caùi noùng, nhieàu ngöôøi thì
maáp meù cuûa söï kích ñoäng, vaø chaúng bieát quyeát ñònh hoï coù thöïc söï
muoán ra ñi hay khoâng. Traïng thaùi löôõng löï thoâng thöôøng naøy xuaát
hieän trong ñaàu Karen khieán coâ chæ muoán quay sang moät nhaân vieân
vaên phoøng vaø reàn ró, ‘Toâi khoâng thöïc söï muoán ñi ñaâu!’ Ñuùng luùc ñoù
thì George xuaát hieän, naém chaët laáy caùnh tay coâ, vaø ñaåy tôùi chieác
baøn.
‘Tieáp tuïc ñi naøo,’ OÂng Frank Hammond, oâng chuû cuûa P&O töû teá
noùi, vaø yeâu caàu thò thöïc cuûa coâ ta. Laät qua laät laïi, oâng ta giaät mình
phaùt hieän ra raèng noù ñaõ heát haïn.
Moät caùch hy voïng George ñöa ra theû quaân söï vaø theû baùo chí cuûa
mình, cuøng vôùi moät taám theû nhaän daïng maø Karen duøng cho coâng
vieäc trong löïc löôïng daân phoøng cuûa mình. Treân ñoù coù daùn moät caùi
aûnh gioáng nhö caùi aûnh treân thò thöïc cuûa coâ. Moät caùch lòch söï nhöng
cöông quyeát, noù ñaõ bò loaïi vaø coâ ñöôïc baùo laïi raèng ñoù khoâng phaûi
laø loãi cuûa P&O; quy ñònh laø quy ñònh vaø coâ phaûi quay laïi Singapore vaø
ñoåi thò thöïc môùi.
Trong laøn nöôùc maét Karen ñi ra theo phía ‘ñöôøng ra’. Maát boán tieáng
ñoàng hoà (vaø hai traän khoâng kích) coâ vaø George môùi thay môùi ñöôïc thò
thöïc, vaø moät laàn nöõa coâ laïi phaûi ñöùng vaøo cuoái cuûa moät haøng
ngöôøi môùi. Cuoái cuøng coâ cuõng tôùi ñöôïc ‘baøn nöôùc Anh’ laàn nöõa vaø
nhaän ‘veù’ cuûa mình-moät mieáng giaáy nhoû ñöôïc in treân moät caùi maùy
taïo baûn sao, vôùi teân cuûa coâ treân ñoù vaø moät ít höôùng daãn leân taøu
ngaén goïn. Coâ ñöôïc cho bieát raèng caùc taám ñeäm seõ ñöôïc cung caáp,
nhöng khoâng coù khaên traûi giöôøng. Seõ caàn phaûi töï mang theo ñóa, dao,
dóa vaø thìa vaø moät ít baùnh xaêng-ñuyùch ñeå aên trong moät vaøi giôø ñaàu
tieân. Caùi maûnh giaáy veù ñoù khoâng thaáy ghi soá giöôøng hoaëc soá
buoàng.
Karen chaúng nhôù maáy veà chuyeán quay trôû veà Chung cö Hoå phaùch.
Ñieàu caàn thieát ñaàu tieân cuûa coâ ta laø kieám moät soá tieàn duøng cho
cuoäc haønh trình, nhöng vaøo luùc naøy thì taát caû caùc ngaân haøng ñeàu
ñaõ ñoùng cöûa. Khoâng hy voïng laém, George goïi ñieän tôùi Ngaân haøng
Hoàng Koâng vaø Thöôïng Haûi, noùi anh ta ñang goïi töø Tôø Dieãn ñaøn Maõ
Lai, vaø yeâu caàu ñöôïc noùi chuyeän vôùi ngöôøi quaûn lyù. ‘Ñieàu naøy quaû
laø coù taùc duïng.’ Karen ñöôïc höùa seõ coù 25 baûng Anh trong caùc taám
seùc du lòch maø coâ coù theå ñeán nhaän treân ñöôøng ñi ra beán taøu. Coâ
chæ coù hôn moät giôø ñoàng hoà nöõa tröôùc khi phaûi coù maët treân taøu,
khoâng coøn thôøi gian ñeå noùi lôøi chia tay, chæ coù moät vaøi phuùt trong
caên phoøng khaùch, nôi maø ñaõ coù raát nhieàu vieäc ñaõ töøng dieãn ra, vaø
laø nôi hoï ñaõ raát haïnh phuùc cuøng nhau. Roài George nheùt nhöõng chieác
va li vaø luõ treû leân ñaèng sau chieác xe ‘Chevvy’ môùi saùng boùng cuûa
oâng ta.
Karen coøn may maén hôn raát nhieàu so vôùi nhieàu ngöôøi khaùc-vì coâ
coù moät chieác xe, tieàn baïc vaø moät ngöôøi ñaøn oâng ñeå giuùp ñôõ cho
mình. Nhöng vôùi haàu heát nhieàu phuï nöõ vaø treû con, ñaây laø thôøi ñieåm
hoãn loaïn hoaøn toaøn. Nhieàu ngöôøi khoâng heà bieát phaûi laøm gì. Nhaø
chöùc traùch xem ra khoâng toàn taïi. Khoâng moät meänh leänh naøo ñöôïc ñöa
ra cho nhöõng ngöôøi sô taùn vaø hoï bò boû maëc vôùi caùc phöông tieän cuûa
rieâng mình. Chính quyeàn ñaõ coù theå söû duïng Coâng ty Phaùt thanh Maõ Lai
ñeå ñöa ra cho hoï caùc höôùng daãn vaø lôøi khuyeân chính thöùc, nhöng
chaúng coù moät lôøi naøo ñöôïc nghe thaáy treân radio trong suoát giai ñoaïn
roái loaïn naøy. Nhieàu phuï nöõ, sô taùn ñeán töø trong noäi ñòa, khoâng coù
caû tieàn baïc laãn giaáy tôø. Vì theá khi hoï ñeán chen chaân vaøo vaên phoøng
P&O, hoï phaùt hieän ra laø caùc quy ñònh khoâng cho pheùp hoï laáy ñöôïc
nhöõng taám veù soáng coøn ñoái vôùi mình cho tôùi khi hoï ñöôïc trao cho caùc
taøi lieäu, hôïp thöùc hoùa tình traïng cuûa hoï vaø trao cho hoï giaáy tôø caên
cöôùc caàn thieát ñeå rôøi ñi.
Leslie Hoffman coù maët ôû Cluny giuùp cho moät vaøi ngöôøi baïn khi
moät phuï nöõ trung nieân, quaãn trí vaø khoùc loùc, ñeán ñöôïc baøn laøm thuû
tuïc vôùi caùi tin laø baø meï 81 tuoåi cuûa baø ta ñaõ laøm maát thò thöïc khi
ñöôïc leänh ruùt khoûi Kuala Lumpur, vaø hieän taïi ñang naèm trong beänh
vieän. Vöøa muoán rôøi khoûi Singapore laãn vieäc meï cuûa baø ta coù theå
leân ñöôøng, nhöng baø giaø khoâng theå laáy ñöôïc thò thöïc môùi vì taát caû
caùc thôï chuïp aûnh ngöôøi Nhaät ñaõ bò giam giöõ. Hoffman laùi xe quay trôû
veà Dieãn ñaøn, tìm moät thôï aûnh trong ñaùm nhaân vieân vaø ñaõ coù theå
giuùp hai ngöôøi kia leân ñöôøng trong söï caûm kích.
Moät vaøi phuï nöõ ñuû lanh lôïi ñeå qua maët ñöôïc thuû tuïc haønh chính.
Moät phuï nöõ treû môùi cöôùi soáng taïi moät ñoàn ñieàn cao su ôû xa vaø chöa
bao giôø ôû ñuû gaàn vôùi moät vaên phoøng cuûa chính quyeàn ñeå ñoåi caùi
teân thôøi con gaùi cuûa mình treân thò thöïc. Luùc tôùi ñöôïc ‘baøn nöôùc Anh’
vôùi moät ñöùa beù treân tay, coâ ta ñöôïc cho bieát laø thò thöïc cuûa coâ ta
khoâng hôïp leä. Khoâng chòu chaáp nhaän thaát baïi, coâ ta böôùc sang ‘baøn
Colombo’, ñöùng tröôùc moät nhaân vieân trôï giuùp khaùc ñang nhìn vaøo danh
hieäu ‘Coâ’1 treân thò thöïc cuûa coâ ta vaø roài nhìn vaøo ñöùa beù. “Ñoù laø
con toâi-ngoaøi giaù thuù,’ coâ ta noùi coäc loác-theá laø ñöôïc leân taøu ñeâm
hoâm ñoù.
Raát nhieàu ‘nhöõng mieäng aên voâ ích’ khoâng bieát thoâng tin raèng
chính quyeàn ñaõ ñoàng yù trôï giuùp tieàn veù veà nhaø cho hoï. Chính phuû
khoâng muoán coâng khai tin naøy phoøng tröôøng hôïp noù laøm giaûm suùt
tinh thaàn cuûa nhöõng ngöôøi AÙ. Keát quaû laø Marjorie Hudson ñaõ bò ñaùnh
thöùc vaøo giöõa ñeâm bôûi moät ngöôøi baïn cuõ môùi tôùi töø trong noäi ñòa
vôùi ba ñöùa con cuûa chò ta. Vôùi ba ñöùa con chò ta ñaõ neân rôøi ñi töø
haøng tuaàn tröôùc roài, vaø chæ khi chò ta naên næ vay tieàn cuûa Marjorie,
môùi phaùt hieän ra raèng moïi ñaïi lyù taøu bieån ñeàu ñöôïc leänh cuûa chính
phuû raèng trong tröôøng hôïp taøu quaù ñoâng thì phuï nöõ AÂu vôùi treû em ñi
cuøng coù theå ‘kyù’ cho leân ñöôøng.
1
Miss, ñeå chæ ngöôøi coøn con gaùi, chöa laáy choàng (ND).
 Nhöng nhieàu phuï nöõ vaãn cöông quyeát töø choái ra ñi. Freddy Retz,
vöøa rôøi khoûi beänh vieän sau 24 tieáng laøm vieäc gaàn nhö khoâng nghæ,
laïi vöôùng vaøo moät cuoäc caõi vaõ vôùi Philip Bloom, vöøa ñeán ñeå ñoùn coâ,
anh ta döøng chieác xe laïi vaø hoï ñaõ coù moät cuoäc tranh caõi naûy löûa.
Cuoái cuøng thì Philip quay sang coâ. ‘Toát thoâi-neáu em ôû laïi, vaäy em seõ
laáy anh chöù?’ Khoâng löôõng löï moät giaây phuùt naøo Freddy baûo vôùi anh
ta raèng coâ seõ-vaøo sinh nhaät cuûa mình, laø ngaøy 6 thaùng Hai. Vaø sau
lôøi höùa ñoù thì hoï khoâng bao giôø coøn ñeà caäp tôùi chuû ñeà ra ñi moät
laàn nöõa. Hai ngöôøi khaùc cuõng khoâng bao giôø ñeà caäp tôùi chuyeän ñoù
laø Dickie Dickinson vaø baø vôï cuûa oâng ta, Bunny. ‘Vieäc ra ñi chaúng bao
giôø coù trong ñaàu caû hai chuùng toâi.’ Dickinson roõ raøng laø ñang laøm
moät coâng vieäc raát quan troïng, vaø Bunny thì ñang thöïc söï phuï traùch
traïm Truyeàn maùu. Ngöôøi vôï Phaùp cuûa Jimmy Glover, Julienne cuõng töø
choái ñieàn vaøo maãu ñôn ñeå rôøi ñi ‘vôùi tính caùch döõ doäi ñieån hình cuûa
ngöôøi Phaùp’. Marjorie Hudson cuõng vaäy, baát chaáp nhieàu tranh caõi. Coâ
ta ‘coù vieäc phaûi laøm’ vaø theá ñoù.
‘Toát thoâi, neáu em cöù nhaát ñònh ôû laïi, toát hôn heát laø em haõy ra
ngoaøi vaø mua laáy moät caùi mai ñaøo ñaát,’ Tim Hudson noùi, chæ vaøo moät
thoâng baùo in ñaäm cuûa chính phuû treân tôø Thôøi baùo Eo bieån. Ñaây laø
moät lôøi keâu goïi noàng nhieät tôùi moïi chuû hoä coù moät maûnh ñaát thaäm
chí nhoû nhaát cuõng neân baét ñaàu troàng rau. Caùc nguoàn cung caáp phaân
boùn seõ ñöôïc phaân phoái trong töông lai gaàn bôûi Vaên phoøng Saûn xuaåt
Thöïc phaåm. Moät caùch haêm hôû chính phuû thoâng baùo qua baùo chí,
‘Ñöøng ñeå ñeán ngaøy mai-haõy baét ñaàu troàng rau ngaøy hoâm nay!’
Caû ñeâm vaø nöûa buoåi saùng caùc beán taøu vaø caùc con ñöôøng daãn
tôùi chuùng ñeàu bò taán coâng döõ doäi bôûi caùc ñoäi hình maùy bay ñaùnh
bom hai ñoäng cô cuûa quaân Nhaät, coù chieán ñaáu cô Soá khoâng hoä toáng.
Moät nöûa caùc nhaø kho lôùn ôû khu beán taøu ñeàu chaùy döõ doäi. Muøi cuûa
cao su troän vôùi muøi cuûa nhöïa ñöôøng vaø daây chaõo chaùy. Haøng traêm
daân thöôøng ñaõ bò gieát cheát, vaø khi nhöõng chieác toa chôû phuï nöõ ñeán
gaàn Beán Collyer vaø tieán veà phía beán caûng, caùc xe cöùu thöông vaãn ñeå
cho ñoäng cô chaïy trong khi caùc cô the ñöôïc keùo ra khoûi ñoáng ñoå naùt
ñang boác khoùi. Phuï nöõ phaûi töï xoay sôû laáy. Caûnh saùt vaø Boä ñoäi töø
laâu ñaõ töø boû baát cöù coá gaéng naøo ñeå ñieàu khieån giao thoâng. Nhöõng
chieác xe hôi, ñöôïc laùi bôûi nhöõng ngöôøi choàng hoaëc nhöõng ngöôøi haàu,
chæ coøn caùch chaïy caøng xa caøng toát-vaø roài ngöôøi ta ñi boä. Nhöõng con
ñöôøng daãn tôùi khu vöïc beán taøu daøi ba daëm naøy thöôøng khoâng theå
baêng qua ñöôïc-khoâng chæ bôûi vì doøng ngöôøi taéc ngheõn ‘nhöõng mieäng
aên voâ duïng’ treân ñöôøng, vaøo luùc cuoái cuøng vaø quaù muoän, ñeán vôùi
töï do, maø coøn bôûi hoï ñaâm ñaàu vaøo ñoaøn hoä toáng caùc xe taûi quaân
söï, ñang lao ñi ñeå sô taùn caùc kho cuûa quaân ñoäi ra khoûi khu beán taøu
vaø ñöa vaøo Ñaûo Singapore sao cho caùc con taøu coù theå rôøi beán tröôùc
khi quaân Nhaät ñaùnh chìm caùc muïc tieâu ñöùng yeân-boán chieác taøu chôû
quaân lôùn ñaõ chôû Sö ñoaøn soá 18, luùc naøy ñang boû neo ôû Caàu taøu
chính cuûa Beán Caûng Ñeá cheá roäng lôùn, hình chöõ nhaät. Moät chieác coù
moät loã thuûng treân caùi boong baèng saét cuûa noù, laø nôi maø moät traùi
bom ñaõ rôi xuoáng vaøo saùng hoâm ñoù, gieát cheát 26 ngöôøi khi quaân lính
ñang vaát vaû dôõ caùc thieát bò quaân söï xuoáng. Nhöõng ngöôøi lính môùi
tôùi thuoäc Sö ñoaøn soá 18 ngoài gaàn keø caûng, tha thaån beân haøng nuùi
quaân trang quaân duïng cuûa mình. Hoï chæ môùi leân bôø, vaø taát caû ñeàu
ôû trong taâm traïng haêng haùi chôø ñôïi coù dòp taùc chieán maø veà keát cuïc
hoï ñaõ toû ra laïc quan moät caùch thaûm haïi.
Caùc côn möa cuûa muøa möa ñaõ döùt, nhöng coù nhieàu ngöôøi laïi thích
tình traïng bò öôùt hôn laø thôøi tieát aåm öôùt, boác hôi, oi böùc khieán cho
maët bieån maø hoï troâng ra gioáng nhö moät caùi maâm theùp ñöôïc ñaùnh
boùng, raát haïi cho maét. Caùc beán taøu, ñang ñoâng chaät phuï nöõ vaø treû
em cuøng caùnh ñaøn oâng cuûa hoï ñeán ñeå xem hoï rôøi ñi, quaù noùng nöïc
ñeán möùc ngöôøi ta coù theå caûm thaáy caùi noùng luoàn qua giaày. Moïi inch
ôû giöõa ranh giôùi cuûa caùc nhaø kho vaø caùc con taøu ñeàu bò nhoài nheùt
ñaày nhöõng phuï nöõ thôû hoån heån, ñang chen laán xoâ ñaåy, hoaëc ñôn
giaûn laø chôø ñôïi kieân nhaãn tôùi löôït mình ñöôïc ñi qua chieác coång nhoû
nôi maø moät ngöôøi cuûa coâng ty P&O-moät ngöôøi duy nhaát vôùi moät
chieác baøn raát beù vaø moät chieác buùt chì-ghi laïi taát caû teân cuûa haønh
khaùch, vieát moät caùch naén noùt nhöng chaäm chaïp khoù nhoïc, vaøo moät
caùi soå caùi.
Giöõa haøng ngaøn ngöôøi ñang raûi raùc treân khu beán taøu, laø Ñöùc
cha Bennitt, ñang laùi xe chôû baø vôï vaø con gaùi cuûa mình, ñaõ coù veù ñi
chuyeán taøu Nöõ hoaøng Nhaät Baûn, ‘Ñöùc cha’ ñaõ chôû hoï ñi sôùm vöôït
qua caùc ñaùm chaùy lôùn vaø xuyeân qua laøn khoâng khí naëng muøi cao su
chaùy. Baø Bennitt ñaõ luoân ghi nhôù caùi veû maët cuûa moät ngöôøi lính Anh
khi anh ta giuùp hoï ra khoûi chieác xe vaø ñeå yù thaáy caùi ‘coå deà’ cuûa
choàng baø ta. ‘Chuùa ban phöôùc laønh cho cha, thöa Ñöùc cha!’ anh ta noùi to.
‘Cha ñaõ töø ñaâu ñeán aï?’
Bôûi vì hoï tôùi ñoù sôùm, ‘Ñöùc Cha’ ñaõ coù theå nhìn thaáy vôï con leân
taøu, nhöng khoâng hieåu taïi sao oâng ta khoâng theå chòu ñöôïc vieäc ôû laïi
ñoù. Leslie Hoffman cuõng vaäy, vôï anh ta cuõng ñang rôøi beán treân con taøu
Nöõ Hoaøng. Khi khoâng coøn nhìn thaáy nhöõng ngöôøi phuï nöõ trong ñaùm
ñoâng nöõa, moïi tay nam giôùi, nhö theå ñeå che daáu tình caûm cuûa mình,
rôøi khoûi ñoù caøng nhanh caøng toát.
George Hammonds cuøng vôùi Karen vaø boïn treû tôùi ñöôïc beán taøu
muoän hôn moät chuùt, vì con ñöôøng thoâng thöôøng tôùi con taøu cuûa hoï
ñaõ bò chaën bôûi moät cuù ñaùnh bom truùng tröïc tieáp gaây ra moät ñaùm
löûa lôùn. Treân ñöôøng ñi, hoï nhìn thaáy moät ñaùm hoãn ñoän khoâng theå
moâ taû ñöôïc nhöõng phuï nöõ, treû con vaø haønh lyù-maø khoâng coù moät
ngöôøi khuaân vaùc hay cu-li naøo trôï giuùp. Taát caû nhöõng ngöôøi trong löïc
löôïng lao ñoäng ñaõ laån maát khi hoï phaûi ñöùng trong ‘ñaùm hoãn ñoän
ngöôøi ñaãm moà hoâi’. Coù George mang vaùc nhöõng chieác va li, hoï di
chuyeån leân veà phía ngöôøi ñaøn oâng vôùi chieác buùt chì ôû toác ñoä moät
thöôùc moãi nöûa giôø. Hoï vaãn ñang xeáp haøng vôùi nhöõng phuï nöõ khaùc-
coù caû Marjorie Hay vaø Lucy Buckeridge-thì tieáng coøi baùo ñoäng vang leân
vaø George caûm thaáy ôùn laïnh vaø muoán beänh vôùi yù nghó veà nhöõng
hoãn loaïn coù theå xaûy ra neáu moät quaû bom rôi vaøo giöõa boïn hoï. Nhöng
nhöõng chieác maùy bay ñaõ bay qua, ñaùm ñoâng bình tónh trôû laïi, vaø
chieác buùt chì cuûa coâng ty P&O laïi caàn cuø moät caùch ñeàu ñaën khi caùi
doøng ngöôøi moûng manh dòch chuyeån leân chieác caàu taøu vaø vaøo trong
con taøu. Gioáng nhö nhöõng ngöôøi ñaøn oâng khaùc, George khoâng chòu
ñöôïc vieäc chôø ñôïi. Sau moät chuoãi caùc coâng vieäc döôøng nhö voâ taän
goàm xoâ ñaåy, mang vaùc haønh lyù cuûa Karen, anh ta nhìn thaáy coâ vaø
boïn treû ñaõ ñi qua ngöôøi nhaân vieân cuûa coâng ty P&O, vaø ñi leân chieác
vaùn caàu. Roài hoï bieán maát vaøo con taøu lôùn ñoù khi tieáng coøi baùo
ñoäng laïi vang leân laàn nöõa. George lao vaøo choã truù aån gaàn nhaát,
nhöng khi nhìn thaáy phuï nöõ vaø treû em beân ngoaøi, anh ta rôøi choã vaø
chen xuoáng gaàn caïnh cuûa moät nhaø kho.
Khi leänh leân ñöôøng ñöôïc phaùt ra, caùi ban ngaøy noùng nöïc ngoät
ngaït ñaõ chuyeån sang buoåi hoaøng hoân coù maøu ñoû nhö maùu, tieáp sau
laø aùnh chaïng vaïng maøu hoàng mau leï cuûa vuøng nhieät ñôùi vaø moät giai
ñoaïn cuûa boùng toái thaàn thaùnh. Roài moät vaàng traêng saùng nhoâ leân
töø chaân trôøi, chieáu saùng thaønh phoá, nhö theå trao cho nhöõng ngöôøi
phuï nöõ ñöùng thaønh haøng treân lan can cuûa nhöõng con taøu lôùn hình
aûnh cuoái cuøng coøn maõi veà beán caûng Singapore, nôi ñaõ töøng laø moät
caûng lôùn thònh vöôïng nhöng giôø ñaây gaàn nhö bò boû troáng. Ñaèng sau
nhöõng beán taøu nham nhôû vì bom, hoï coù theå nhìn thaáy nhöõng ngoâi
nhaø ngöôøi Hoa moûng manh lieàn keà vôùi caùc toøa nhaø loäng laãy hôn cuûa
caùc thöông gia vaø nhöõng haøng döøa thi thoaûng môùi xuaát hieän. Vaø treân
maët bieån, caùi boùng cuûa thaønh phoá, ñoâi luùc rung rinh, saùng leân ñaây
ñoù vôùi aùnh saùng ñoû röïc cuûa löûa chaùy.
Quay trôû laïi ngoâi nhaø cuûa mình, nhöõng ngöôøi ñaøn oâng vieát
nhöõng lôøi chia tay cuûa rieâng mình tôùi nhöõng ngöôøi maø hoï yeâu thöông
vaø coù theå seõ chaúng bao giôø gaëp laïi nöõa. ‘Toát hôn heát laø hoï neân ñi,’
‘Ñöùc Cha’ vieát trong nhaät kyù cuûa mình. ‘Moãi chuùng toâi ñaõ töøng coù
vôùi nhau taùm naêm röôõi-taùm naêm röôõi cuøng vôùi ngöôøi vôï toát nhaát
treân theá giôùi vaø gaàn naêm naêm vôùi coâ con gaùi ñaùng yeâu nhaát töøng
thaáy.’
Trong ít giôø cuoàng nhieät cuoái cuøng tröôùc khi Singapore trôû thaønh
moät thaønh phoá bò coâ laäp naøy, boán con taøu ñaõ thu xeáp ñeå ra ñi. Hai
con taøu chôû quaân, Ñieåm Taây vaø Daáu chaân Chieán tröôøng, ñaõ rôøi beán
töø ngaøy Thöù saùu, mang theo moät soá löôïng lôùn nhöõng phuï nöõ vaø treû
em ngöôøi AÂu vaø moät soá ngöôøi AÙ. Luùc naøy, moät ngaøy sau, döôùi
vaàng traêng nhieät ñôùi, chieác Nöõ hoaøng Nhaät Baûn chuaån bò rôøi beán
vôùi 1.500 phuï nöõ vaø treû em coøn chieác Nöõ coâng töôùc Bedford thì vôùi
900 ngöôøi treân taøu. Vaø khi nhöõng con taøu lôùn ñoù nhoå neo-taát caû ñeå
tôùi ñöôïc ñích moät caùch an toaøn-thì nhöõng ngöôøi lính meät moûi ñaàu
tieân cuûa caùc löïc löôïng quaân ñoäi Ñeá cheá ñang chuaån bò vöôït qua con
ñöôøng ñaép noái qua eo bieån taäp trung cho traän khaùng cöï cuoái cuøng ôû
caùi ‘phaùo ñaøi’ maø hoï khoâng bieát raèng ñaõ bò suïp ñoå roài.

Phaàn hai
Trong….
Chöông baûy
Chôø ñôïi traän taán coâng
Chuû nhaät, ngaøy 1 thaùng Hai-Chuû nhaät, ngaøy 8 thaùng Hai
Nhö theå buø laïi cho chieán tranh, ít ngaøy ñaàu tieân cuûa thaùng Hai
thaät ñeïp. Trôøi noùng, nhöng ñoä aåm ñaõ giaûm vôùi söï qua ñi cuûa gioù
muøa ñoâng baéc, vaø luùc naøy chæ thænh thoaûng môùi coù moät côn möa
raøo goät röûa cho caùi thaønh phoá ñaày buïi baån, loã choã vì bom naøy. Maët
trôøi röïc rôõ roùt naéng treân moät theá giôùi mieàn nhieät ñôùi môùi tænh
thöùc, vaãn luoân laø thuù vò nhaát sau nhöõng traän möa. Haøng ngaøn
nhöõng con chim seû Java kieám aên taïi maët ñaát bò xôùi loän cuûa saân
padang Caâu laïc boä Cric-keâ; nhöõng con chim maøu saéc röïc rôõ chuyeàn
giöõa nhöõng caây cao su. ÔÛ Vöôøn Baùch thaûo, nhöõng chuù khæ nhaûy
nhoùt noâ ñuøa gaàn nhö xuoáng taän rìa Ñöôøng Tyersall. Vaø vaøo ban ñeâm
moät vaàng traêng toûa saùng baàu trôøi ñen thaêm thaúm ñieåm xuyeát baèng
nhöõng ngoâi sao.
Vieäc vöôït qua con ñöôøng ñaép qua eo bieån vaøo ñeâm ngaøy Thöù saùu
raïng ngaøy Thöù baûy (ngaøy 30-31 thaùng Gieâng) laø moät bí maät ñöôïc
baûo veä kyõ löôõng neân 24 giôø ñaõ troâi qua khi Singapore tænh giaác vaøo
buoåi saùng Chuû nhaät, ngaøy 1 thaùng Hai, vaø ngöôøi ta ñoïc thaáy treân
baùo ñòa phöông raèng hoøn ñaûo ñaõ bò coâ laäp. Ba möôi nghìn lính ñaõ vöôït
qua con ñöôøng daøi 1.100 thöôùc, moät caùch thaàn kyø maø khoâng moät
thöông vong. Nhöõng ngöôøi cuoái cuøng vöôït qua laø ngaøi Syõ quan Chæ huy
vaø nhöõng tay thoåi keøn traän cuûa ñoaøn quaân Daân cao nguyeân Argyll vaø
Sutherland, nhöõng ngöôøi ñaõ chieán ñaáu treân töøng taác ñaát moät cuûa con
ñöôøng töø bieân giôùi Xieâm, vaø cho tôùi luùc naøy coøn toaøn boä tröø moät
phaàn möôøi ñaõ bò hy sinh. Khi tieáng keâu te te cuûa nhöõng chieác keøn nhoû
daàn vaøo luùc 8 giôø 15 phuùt saùng Chuû nhaät-khi ngöôøi cuoái cuøng ñaõ an
toaøn treân ñaûo-con ñöôøng ñaép qua eo bieån, roäng 40 thöôùc, ñaõ bò choïc
thuûng. Ñöôøng saét, ñöôøng oáng nöôùc, caùc cöûa coáng, nhöõng taûng ñaù
naëng moät taán hoaëc hôn, vaêng leân trôøi cao, vaø khi khoùi buïi ñaõ tan,
nöôùc bieån ñang traøn qua moät caùi keõ hôû roäng 60 feet.
Ñaây laø thôøi khaéc thöïc söï-24 giôø tröôùc khi Singapore nhaän ra noù-
khi maø traän chieán ôû Maõ Lai ñaõ keát thuùc vaø thôøi kyø bò vaây haõm
cuûa Singapore baét ñaàu. Vaø duø coù theá thì, trong ít ngaøy ñeïp trôøi ñaàu
tieân tieáp theo ñoù, caùc thöôøng daân cuõng khoù maø nhaän ra coù söï khaùc
bieät trong cuoäc soáng cuûa mình, vì ñaây ñang laø thôøi ñieåm chuyeån tieáp
giöõa vaây haõm vaø taán coâng. Quaân Nhaät ñaõ tôùi ñöôïc con ñöôøng, tuy
nhieân chuùng caàn thôøi gian ñeå chænh ñoán laïi ñoäi nguõ vaø chuaån bò
xoâng vaøo ñaûo, vì theá nhöõng ngöôøi daân, nhöõng ngöôøi ñaõ soáng qua
thôøi gian taïm laéng tröôùc côn baõo naøy hình nhö khoâng nhôù nhieàu tôùi
nhöõng traän neùm bom haøng ngaøy hay moät Singapore laáp laùnh vôùi söï
coù maët caùc vò syõ quan tham möu, maø trong hoài öùc coù moät choã ñöùt
quaõng laï luøng giöõa hai hoài cuûa moät thaûm kòch.
Ñoù haún laø moät thôøi khaéc laï luøng, vì khi quaân Anh vaø quaân Nhaät
ñeàu chuaån bò cho traän chieán, quaân ñoái phöông, thaät trôù treâu ñeán laï
thöôøng, thaäm chí thænh thoaûng coù theå troâng thaáy nhau. Bò ngaên caùch
bôûi hôn moät ngaøn thöôùc maët nöôùc moät chuùt, quaân Anh coù theå
nhieàu laàn nhìn thaáy roõ lính Nhaät daïo chôi treân phía beân kia cuûa Eo
bieån. Coù veû nhö thaäm khoâng theå xaûy ra chuyeän ‘söï yeân bình’ naøy coù
theå luùc naøo ñoù bò ngaét quaõng, hay nhöõng hình aûnh maø hoï coù theå
quan saùt moät caùch roõ neùt kia khoâng phaûi laø nhöõng cö daân ñaùng kính
cuûa Johore. Khi Töôùng Gordon Bennett tôùi thaêm caùc vò trí tieàn tieâu quaân
UÙc cuûa mình ñoùng quaân, oâng ta troâng qua Eo bieån vaø thaáy moät chieác
xe coâng vuï cuûa quaân Nhaät tieán veà phía beán caûng. Moät syõ quan böôùc
xuoáng, cöù nhö theå chieán tranh ñang caùch xa caû moät ngaøn daëm, vaø
‘nhìn chaêm chuù moät luùc laâu veà Hoøn ñaûo’.
Ñoái vôùi ngöôøi daân ôû Singapore, ñaây laø thaønh trì bò bao vaây ñieån
hình trong lòch söû quaân söï-phoøng thuû kieân cöôøng, ñöôïc chuaån bò toát
cho cuoäc chieán tröôøng kyø gian khoå, vaø treân heát laø caû thaønh trì ñöôïc
bao quanh bôûi ‘con haøo hoaønh traùng’ cuûa Churchill maø coù noù, cho
tröôùc moät heä thoáng phoøng thuû ñaõ ñònh, khoâng keû thuø naøo coù theå
coù hy voïng coá gaéng maø vöôït qua ñöôïc. Luùc ñaàu nhöõng ngöôøi AÂu so
saùnh vò theá cuûa hoï trong lòch söû, ñaõ ñöôïc vieát ra cho ñeán nay, vôùi
caùc theá traän phoøng thuû ôû Malta vaø Mat-xcô-va, maø khoâng nhaän ra
raèng tình huoáng ñaõ khaùc hoaøn toaøn-raèng Malta laø moät phaùo ñaøi
vöõng chaéc ñöôïc xaây theo kyõ thuaät toå ong vôùi nhöõng vaät che chaén
cöùng nhö ñaù, trong khi ñoù Singapore laø moät hoøn ñaûo ñaàm laày, khoâng
coù gì che chaén; raèng Mat-xcô-va laø traùi tim cuûa moät ñaát nöôùc maø
ngöôøi daân thaø cheát coøn hôn chòu nhuïc nhaõ, trong khi Singapore laø moät
nôi taïp nham goàm nhieàu daân toäc vôùi haøng traêm ngaøn ngöôøi, hoï thaät
khoù maø hieåu ñöôïc cuoäc chieán ñaáu naøy laø vì caùi gì.
AÛo töôûng cuûa hoï caøng ñöôïc ñaåy leân cao bôûi vì ai ai cuõng bieát veà
caùc coâng taùc chuaån bò ñaõ ñöôïc thöïc hieän chæ daønh cho moät dòp nhö
theá naøy-nhöõng söï chuaån bò xem ra ñuû cho baát cöù tình huoáng cam go
naøo. Coù thöùc aên duøng trong saùu thaùng. Hai raïp chieáu boùng lôùn nhaát
cuûa Singapore, raïp Capitol vaø raïp Pavilion1, cuøng vôùi caùc nôi caát giöõ
khaùc ñaõ ñöôïc chuyeån thaønh kho löông taïm thôøi. Chín ngaøn gia suùc ñaõ
ñöôïc nhaäp töø Bali ñeå gieát moå; coù 125.000 con lôïn ñöôïc nuoâi treân ñaûo.
Ñònh möùc söõa seõ coù theå khoâng caàn phaûi aùp duïng vì hai baày lôùn boø
söõa, bình thöôøng vaãn nuoâi ôû Johore, ñaõ ñöôïc ñöa sang qua con ñöôøng
ñaép töø cuoái thaùng Gieâng-treân thöïc teá coù theå nhìn thaáy chuùng beân
caùc leà ñöôøng hoaëc treân baõi golf. Hoàng Koâng ñaõ phaûi ñaàu haøng bôûi
vì khoâng coù nöôùc uoáng-nhöng ñieàu naøy coù theå chaúng bao giôø xaûy ra
ôû Singapore. Ñuùng laø möôøi trieäu ga-loâng nöôùc moãi ngaøy, bình thöôøng
1
Capitol coù nghóa laø ; Pavilion coù nghóa laø Raïp (ND).
vaãn ñöôïc bôm ñeán töø Johore nay ñaõ bò caét, nhöng ba chieác hoà töï nhieân
cuûa hoøn ñaûo cuõng ñaûm baûo cho daân chuùng möôøi baûy trieäu ga-loâng
nöôùc moãi ngaøy-nhieàu hôn möùc maø hoøn ñaûo ñang söû duïng trong caùc
ñieàu kieän chieán tranh.
Ñoái vôùi daân trong nhöõng ngaøy ñaàu naøy, caûm nghó cuûa hoï laø
hoaøn toaøn laïc quan. Tuy nhieân, ñieàu maø giôùi quaân söï caûm thaáy-hoaëc
ñaõ thöïc thi-thì laø moät chuyeän khaùc.
Töôùng Percival tính toaùn raèng quaân Nhaät seõ maát ‘ít nhaát moät
tuaàn’ ñeå thieát laäp moät muõi taán coâng vaøo ñaûo, vaø luùc naøy oâng ta
vaø caùc syõ quan tham möu cuûa mình ñang tieán haønh caùi nhieäm vuï phöùc
taïp laø thöïc thi moät keá hoaïch phoøng thuû toaøn dieän hoøng ngaên chaën
ba sö ñoaøn quaân Nhaät vöôït qua Eo bieån Johore.
Singapore, nôi maø Churchill ñaõ khaúng ñònh ‘phaûi chieán ñaáu baûo veä
cho tôùi khi töøng ñôn vò moät, töøng ñieåm troïng yeáu moät bò phaù huûy
moät caùch rieâng reõ’, nhö chuùng ta töøng thaáy, laø moät nôi coù kích thöôùc
vaø hình daïng gaàn gioáng vôùi Hoøn ñaûo nhoû Wight, 26 daëm chieàu ngang
vaø 14 daëm töø baéc tôùi nam. Nhìn chung laø loài loõm, vaøo thôøi ñieåm ñoù,
haàu heát dieän tích cuûa noù bò che phuû bôûi röøng raäm um tuøm hoaëc
ñaàm laày, cuøng vôùi caùc ñoàn ñieàn cao su vaø döøa, nhieàu vöôøn caây aên
quaû vaø caùc noâng traïi troàng rau nhoû. Ñoái nghòch vôùi nhöõng nuùi ñaù
granite ñoà soä ôû treân ñaát lieàn Maõ Lai, hoøn ñaûo khoe khoang laø chaúng
coù gì cao hôn hai ngoïn ñoài ôû phaàn trung taâm, trong ñoù Bukit Timah laø
ngoïn ñoài lôùn nhaát, cuõng chæ vöôn cao chöa tôùi 600 feet. Ñaïi ña soá daân
cö taäp trung trong thaønh phoá ôû muõi phía nam cuûa hoøn ñaûo, trong khi
moät soá ít ngoâi laøng tuïm laïi xung quanh nhöõng khu vöïc giao nhau, phaân
caùch caùc con loä chính, hoaëc naèm saùt ñöôøng bôø bieån daøi 72 daëm,
nhieàu trong soá ñoù bò chia caét vôùi caùc con laïch hoaëc caùc con soâng,
thöôøng xuyeân xen vaøo laø caùc ñaàm laày ñöôùc. Haàu nhö khoâng coù heä
thoáng phoøng thuû naøo ngoaøi nhöõng heä thoáng baûo veä cho Caên cöù
Haûi quaân. Hai daûi bôø bieån phía baéc, ñoái dieän vôùi Johore qua Eo bieån-ôû
phía ñoâng vaø phía taây cuûa con ñöôøng ñaép ñaõ vôõ-gaàn nhö khoâng ñöôïc
phoøng thuû, nhö Wavell ñaõ kinh hoaøng phaùt hieän ra khi ñi thò saùt vuøng
naøy vôùi Percival hoài ñaàu thaùng Gieâng.
Söï thôø ô cuûa Percival-vaø thieân kieán cuûa oâng ta veà vieäc khoâng
ñöôïc laøm giaûm suùt tinh thaàn-ñaõ ñuû teä roài, vì coù veû ñaõ quaù roõ laø
moät cuoäc taán coâng coù theå ñöôïc tieán haønh töø phía ñaát lieàn, nhöng
ñieàu thaäm chí coøn khoù hieåu hôn laø taïi sao Percival ñaõ khoâng laøm gì sau
chuyeán thaêm ñònh meänh cuûa Wavell. Wavell ñaõ theå hieän roõ raøng côn
giaän döõ cuûa mình, vaø Wavell, hôn nöõa, ñang naém vò trí chæ huy toái cao.
Ngöôøi ta haún nghó raèng thaät laø ñôn giaûn ñoái vôùi oâng ta ñeå ra leänh
cho Percival thieát laäp caùc coâng trình phoøng thuû treân caùc daûi bôø bieån
phía baéc-noùi caùch khaùc, ñeå thöïc hieän caùc ñeà xuaát cuûa Thieáu töôùng
Simson. Nhöng, roõ raøng laø, thay vì ‘ra leänh’ oâng ta ñaõ ‘thuùc giuïc’, nhö
cuoán ‘Cuoäc chieán vôùi Nhaät Baûn’ coù noùi, ‘Baát chaáp aùp löïc ñaùng löu
taâm cuûa Wavell, so vôùi tröôùc chæ laøm ñöôïc theâm moät chuùt coâng vieäc,
cho tôùi ngaøy 23 [thaùng Gieâng] khi moät keá hoaïch phoøng thuû phaùc
thaûo cho hoøn ñaûo ñöôïc ñöa ra, tieáp sau bôûi moät keá hoaïch chi tieát hôn
vaøo ngaøy 28. Tôùi thôøi ñieåm ñoù thì ñaõ quaù treã, vì lao ñoäng daân söï
khoâng coøn kieám ñöôïc nöõa.’1

1
‘Coù quaù ít caùc phöông aùn ñaõ ñöôïc ñöa ra ñeå ñoái phoù vôùi khaû naêng
moät cuoäc chieán treân chính hoøn ñaûo. Ngay caû khi khaû naêng naøy ñaõ
trôû thaønh hieän thöïc roõ raøng, khi caùc löïc löôïng quaân Nhaät traøn vaøo
Johore, chaúng coù moät ai ñöùng ra ñaûm nhaän traùch nhieäm theo yeâu caàu
cuûa Thuû töôùng Chính phuû Anh veà loøng quaû caûm.’-Cuoán ‘Muõi taán
coâng cuûa quaân Nhaät’ (Lòch söû Chieán tranh chính thöùc cuûa UÙc).
 Taát nhieân, söï thöïc laø Percival, khoâng keå ñeán ñieåm yeáu, phong
thaùi khoâng gaây ñöôïc thieän caûm cuûa oâng ta, vaãn laø moät con ngöôøi
ngoan cöôøng kyø laï, vaø tôùi khi naøo caùc cuoán saùch veà Singapore coøn
ñöôïc vieát ra thì caùc söû gia seõ coøn phaûi suy xeùt veà tính caùch cuûa nhaø
laõnh ñaïo quaân söï naøy, ngöôøi maø coù veû laø söï keát hôïp taát caû caùc
maët maâu thuaãn trong baûn tính con ngöôøi. OÂng ta coù moät tính böôùng
bænh ñeán phaùt caùu khi ñöùng tröôùc moät taám baûn ñoà quaân söï; moät
tính caùch khoâng maøu meø vaø thuï ñoäng hoaøn toaøn khi giao tieáp trong
moät nhoùm ngöôøi, nhöng laïi coù moät thaønh tích saùng choùi ôû tröôøng
ñaøo taïo caùn boä. OÂng ta coù moät khaû naêng ñöa ra caùc keá hoaïch quaân
söï nhìn treân giaáy thì raát xuaát saéc, nhöng theo caùch naøo ñoù thöôøng laïi
sa laày trong thöïc tieãn. Ngay caû nhöõng ngöôøi hay noùi xaáu oâng ta cuõng
phaûi thöøa nhaän oâng ta coù moät khaû naêng nhaän thöùc thaáu suoát,
nhöng (nhö Wavell vaø Simson ñaõ phaùt hieän ra) oâng ta khoâng phaûi luùc
naøo cuõng tieáp nhaän moät caùch chaân thaønh lôøi khuyeân cuûa nhöõng
ngöôøi khaùc. Khi Ian Morrison cuûa tôø Thôøi baùo gaëp oâng ta, anh ta thaáy
moät ngöôøi ñaøn oâng, ngöôøi maø ‘coù moät khaû naêng nhìn ra caùc khoù
khaên cuûa baát cöù moät keá hoaïch naøo tröôùc khi nhìn ra caùc khaû naêng
thaønh coâng cuûa noù’. OÂng ta coù theå tranh caõi khoâng ngöøng ñeå baûo
veä moät quan ñieåm (quan ñieåm cuûa oâng ta) vaø coù leõ laø Wavell-roõ
raøng lo laéng cho vieäc cuûng coá caùc daûi bôø bieån phía baéc-ñaõ ñöa ra
nhöõng lyù leõ chaéc chaén cuûa mình maøø roài cuõng phaûi chòu thua vì kieät
söùc trong nhöõng cuoäc khaåu chieán.
Treân giaáy, Percival coù theå ngang söùc vôùi söùc maïnh cuûa quaân
Nhaät, vì oâng ta coù xaáp xæ 85.000 ngöôøi ñeå phoøng thuû hoøn ñaûo-nhöng
ñoù chæ laø treân giaáy maø thoâi. Ít nhaát 15.000 laø nhöõng taân binh khoâng
ñöôïc vuõ trang, chöa töøng tham chieán. Caùc tieåu ñoaøn boä binh (möôøi ba
cuûa Anh, saùu cuûa UÙc, möôøi baûy cuûa AÁn Ñoä, hai cuûa Maõ Lai, coäng
theâm caùc tieåu ñoaøn suùng maùy, hai cuûa Anh vaø moät cuûa UÙc) coù
phaùo yeåm trôï vaø 152 khaåu AA, ñang ôû trong moät tình traïng thaûm haïi.
Saùu trong soá caùc tieåu ñoaøn cuûa Anh chæ môùi ñoå boä gaàn ñaây, baûy
tieåu ñoaøn khaùc thì döôùi möùc söùc löïc. Caûnh ngoä cuûa caùc tieåu ñoaøn
cuûa UÙc coøn toài teä hôn. Taát caû, ngoaïi tröø moät tieåu ñoaøn, ñeàu ñaõ
ñöôïc ‘boå sung’ nhieàu lính taêng vieän chöa qua huaán luyeän. Moät soá tôùi
baèng taøu töø UÙc trong voøng hai tuaàn leã sau ngaøy tuyeån quaân. Nhieàu
ngöôøi khoù maø bieát caùch söû duïng moät khaåu suùng. ‘Vieäc quyeát ñònh
löïa choïn ñöa nhöõng lính taêng vieän ngöôøi UÙc chöa qua huaán luyeän naøy
tôùi Maõ Lai laø moät ñieàu tai haïi,’ trong cuoán ‘Cuoäc chieán vôùi Nhaät Baûn’
coù noùi. Caùc ñôn vò cuûa AÁn Ñoä cuõng ôû trong moät tình traïng raát toài
teä, sau khi laõnh ñuû traän chieán aùc lieät treân baùn ñaûo. Nhöõng thieät haïi
cuûa hoï thaät kinh khuûng, vì theá taát caû, ngoaïi tröø moät tieåu ñoaøn, ñeàu
phaûi boå sung nhieàu quaân lính môùi, chöa qua huaán luyeän. Cuõng xaûy ra
tình traïng thieáu traàm troïng caùc syõ quan.
Ñoù laø nhöõng ngöôøi maø döïa vaøo ñoù Percival coù theå trieäu taäp ñeå
ñoái phoù vôùi quaân Nhaät beân kia Eo bieån Johore, coù chieàu roäng bieán
thieân töø baûy traêm tôùi naêm nghìn thöôùc, vaø laø nôi Töôùng Yamashita
ñang thaønh laäp ba sö ñoaøn thieän chieán cuûa Nhaät-sö ñoaøn Ñoäi Caän veä
cuûa Hoaøng ñeá, caùc sö ñoaøn soá 5 vaø soá 18-sö ñoaøn soá 18 khoâng bò
ngaên trôû gì ñang ñoå boä leân Mieàn Nam Johore. Taát caû ñeàu khoûe khuaén
vaø ñöôïc huaán luyeän thích nghi vôùi röøng raäm. Boïn chuùng ñöôïc döï
phoøng bôûi caùc löïc löôïng giaùp binh maïnh meõ, bao goàm caû xe taêng.
Chuùng cuõng coù treân 200 maùy bay choáng traû ñöôïc moät phi ñoäi veà
maët hình thöùc nhöõng chieác Cuoàng phong-taát caû nhöõng chieác coøn laïi
cuûa RAF.
Nhö Percival nhìn ra, oâng ta phaûi ñoái maët vôùi hai löïa choïn lôùn. OÂng
ta coù theå hoaëc daøn quaân cuûa mình veà phía bôø bieån ñeå ngaên chaën
quaân Nhaät ñoå boä treân ba daëm chieàu daøi baõi bieån phía baéc, hoaëc
caùch khaùc, coù theå ñieàu ñeán khu vöïc ñöôøng bôø bieån moät löïc löôïng
moûng vaø giöõ laïi phaàn lôùn quaân daønh cho traän chieán treân chính Ñaûo
Singapore. Maëc duø thöøa nhaän raèng ‘khoâng theå ñöôïc, vôùi nhöõng löïc
löôïng boû ñi cuûa chuùng ta…ñeå döïng leân moät tuyeán phoøng thuû bôø
bieån thöïc söï maïnh meõ’ Percival vaãn choïn phöông aùn ñaàu tieân bôûi vì
‘haäu quaû veà maët tinh thaàn cuûa moät cuoäc ñoå boä thaønh coâng cuûa
keû thuø seõ laø toài teä ñoái vôùi caû quaân lính vaø daân thöôøng’.
Khoâng coøn nghi ngôø gì nöõa Percival ñaõ coù moät choïn löïa ñuùng
ñaén, ngay caû khi oâng ta bieát mình khoâng coù löïc löôïng ñeå thöïc hieän
noù. Nhöng cuõng ñaùng lyù thuù khi ñeå yù tôùi vieäc laøm theá naøo maø
Percival laïi thay ñoåi nhaän thöùc cuûa mình nhö theá, vì luùc naøy oâng ta
quyeát ñònh moät chieán löôïc, trong khi khoâng coù ñuû quaân trong tay, vôùi
lyù do oâng ta caûm thaáy noù seõ toát cho nhueä khí; maø chæ môùi moät
thaùng tröôùc ñaây, oâng ta ñaõ töø choái cho pheùp Simson thieát laäp caùc vò
trí phoøng thuû coá ñònh taïi cuøng moät choã, bôûi leõ oâng ta caûm thaáy noù
seõ khoâng toát cho tinh thaàn quaân daân.
Daàu sao, ñaây cuõng laø chieán löôïc lôùn cuûa oâng ta, vaø hoøn ñaûo
ñöôïc chia thaønh ba khu vöïc treân toaøn boä ñöôøng bôø bieån. Sö ñoaøn soá
18 cuûa Anh vaø Sö ñoaøn soá 11 cuûa AÁn Ñoä ñöôïc ñieàu tôùi Khu vöïc Mieàn
Baéc, chieám cöù doïc bôø bieån phía baéc, töø Changi ôû phía ñoâng tôùi con
ñöôøng ñaép. Sö ñoaøn UÙc soá 8 cuûa Gordon Bennett ñöôïc trieån khai ôû Khu
vöïc Mieàn Taây. Khu vöïc naøy keùo daøi töø con soâng Jurong ôû phía nam
(nhöng laïi naèm ôû phía taây cuûa thaønh phoá Singapore) cho tôùi vaø bao
goàm caû con ñöôøng ñaép ôû phía baéc. Khu vöïc Mieàn Nam ít quan troïng
ñöôïc giao phoù cho ñôn vò ñoàn truù ôû phaùo ñaøi cuøng vôùi caùc taân binh
ñòa phöông. Cuõng coù moät Khu vöïc Döï phoøng ôû trung taâm cuûa hoøn
ñaûo nöõa.
Coù moät ñieàu ngay laäp töùc ñöôïc saùng toû trong vieäc saép xeáp caùc
löïc löôïng. Hai sö ñoaøn ñaõ ñöôïc ñieàu ñoäng tôùi khu vöïc phía ñoâng cuûa
con ñöôøng, nhöng chæ coù moät sö ñoaøn ñeå canh giöõ khu vöïc phía taây con
ñöôøng. Ñieàu naøy cho thaáy moät ví duï baát thöôøng khaùc veà caùi caùch
maø Percival cöù khaêng khaêng haønh ñoäng baát chaáp lôøi khuyeân cuûa
Wavell. Vì Wavell (ñuùng nhö ñieàu ñaõ xaûy ra) ñaõ tin chaéc raèng quaân
Nhaät seõ taán coâng vaøo bôø bieån phía taây baéc. Percival, maët khaùc,
döôøng nhö coù moät ideùe fixe1 raèng quaân Nhaät seõ taán coâng vaøo bôø
bieån phía ñoâng baéc, baát chaáp vieäc Wavell ñaõ kieân quyeát ñeà xuaát
raèng ñoäi taân binh môùi tôùi cuûa Sö ñoaøn Anh soá 18 neân phoøng thuû bôø
taây baéc, nôi maø oâng ta ñoan chaéc quaân Nhaät gaàn nhö chaéc chaén seõ
coù khaû naêng taán coâng.
Percival roõ raøng bò taùc ñoäng moät phaàn vaøo vieäc 400 quaân Nhaät
ñaõ ñoå boä leân ñaûo Pulau Ubin-moät trong nhieàu hoøn ñaûo xa xoâi heûo
laùnh. Noù naèm giöõa muõi ñaát phía ñoâng baéc cuûa Singapore vaø Johore.
Quaân Nhaät haàu nhö ñaõ khoâng gaëp moät söï khaùng cöï naøo treân caùi
daûi ñaù ñöôïc bao quanh bôûi nhöõng bôø bieån laày loäi naøy, vaø coù theå
chaúng bao giôø, vôùi trí töôûng töôïng phong phuù nhaát, laïi ñöôïc söû duïng
nhö moät baøn ñaïp cuûa quaân Nhaät ñeå tieán haønh vieäc xaâm chieám.
Ngay caû neáu coù nhö vaäy, Percival ñaõ noùi vôùi Wavell (chaéc haún laø raát
daøi doøng) raèng oâng ta tin quaân Nhaät seõ taán coâng phía ñoâng cuûa con
ñöôøng, vaø roài cuoái cuøng, Wavell, chaéc laø vôùi moät tieáng thôû daøi,
caûm thaáy raèng ‘vì Percival…döôøng nhö tin chaéc vaøo höôùng taán coâng
coù theå cuûa quaân ñòch’ neân oâng ta ñaønh phaûi ñeå ngöôøi ñaøn oâng giöõ
troïng traùch naøy coù tieáng noùi cuoái cuøng trong vieäc daøn quaân cuûa
mình.

1
Tieáng Phaùp trong nguyeân baûn, nghóa laø: yù nghó aùm aûnh (ND).
 Coù theå khoâng coù gì khaùc bieät nhieàu veà nôi maø quaân lính ñöôïc
boá trí-quaân Anh ñaõ nhöø ngöôøi sau haøng tuaàn treân bieån, trong khi ñoù
nhoùm quaân UÙc laïi coù nhieàu quaân chöa ñöôïc huaán luyeän-maø ñieàu taïo
neân khaùc bieät laø moät quyeát ñònh kyø laï khaùc maø Percival luùc naøy töï
gaùnh vaùc laáy. Ñoù laø quyeát ñònh seõ töôùc ñi ngay caû cô hoäi moûng
manh nhaát cuûa quaân UÙc trong vieäc phoøng thuû bôø bieån cuûa hoï.
Percival ñaõ bò aùm aûnh vôùi nieàm tin cuûa mình raèng quaân Nhaät seõ taán
coâng bôø bieån phía ñoâng baéc ñeán möùc, khoâng moät lôøi baùo tröôùc,
oâng ta ñoät ngoät ra leänh Löïc löôïng Coâng binh Hoaøng gia cuûa Thieáu
töôùng Simson chuyeån soá löôïng lôùn caùc vaät tö phoøng thuû töø bôø bieån
taây baéc veà bôø bieån ñoâng baéc.
Taát caû nhöõng gì ñaõ ñöôïc huaán luyeän veà maët quaân söï cuûa
Simson, taát caû nhöõng hieåu bieát cuûa oâng ta veà coâng binh, ñaõ leân
tieáng choáng laïi caùi meänh leänh phieâu löu ñoù. Trong haøng tuaàn-cho duø
khoâng nhaän ñöôïc chæ thò tröïc tieáp naøo töø Percival-Simson ñaõ laëng leõ
‘ñaët cöôïc’ vaøo caùc bôø bieån phía taây baéc cuûa Ñaûo Singapore, maø moïi
ngöôøi, bao goàm caû Töôùng Wavell, ñeàu döï ñoaùn laø ñieåm nguy hieåm
chính do bôûi caùc ñieàu kieän thuaän lôïi saün coù cho vieäc chôû quaân cuûa
quaân ñòch treân bôø bieån Johore phía ñoái dieän.’ Taïi caùc vò trí thích hôïp,
Löïc löôïng coâng binh ñaõ gaøi haøng uï mìn, baãy thoâ sô, döï tröõ ñeøn Lyon,
haøng thuøng xaêng ñeå ñoát ôû caùc ñieåm ñoå boä, daây theùp gai ñuû kieåu
vaø nhöõng chieác coïc. Simson thaäm chí coøn naûy ra yù töôûng laáy töø
haøng traêm chieác xe hôi voâ chuû trong thaønh phoá nhöõng chieác ñeøn pha
vaø boä pin cuûa chuùng ñeå soi saùng maët nöôùc vaø ‘caùc khu vöïc nguy
hieåm’.
Ñoät ngoät Percival ra leänh Löïc löôïng coâng binh chuyeån ñi soá löôïng
lôùn caùc vaät tö naøy. Ñoái vôùi Simson, meänh leänh naøy ‘laø khoâng theå tin
noåi. Thaät khoù maø theo kòp yù kieán cuûa taát caû caùc laõnh ñaïo coù
traùch nhieäm vaø ban tham möu cuûa hoï trong vaán ñeà phoøng thuû,’ Vì thöïc
teá, bôø bieån phía ñoâng baéc taïo ra caùc vaán ñeà khoâng theå vöôït qua
ñöôïc cho quaân Nhaät neáu chuùng muoán tieán haønh moät cuoäc taán coâng
leân ñaûo taïi ñaây. Simson ñaõ do thaùm töø tröôùc caùc bôø bieån cuûa Johore
ôû caû hai beân cuûa con ñöôøng. OÂng ñaõ phaùt hieän ra raèng chæ phía taây
cuûa con ñöôøng laø coù caùc ñieàu kieän thuaän lôïi thích hôïp vaø coù heä
thoáng ñöôøng boä ñöa lính, xe taêng, quaân trang leân taøu cho moät cuoäc
taán coâng chuû ñaïo. Khoâng coù nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi nhö vaäy toàn
taïi ôû nhöõng ñaàm laày vaø röøng ñöôùc phía ñoâng cuûa con ñöôøng. AÁy
vaäy maø Simson chaúng theå laøm ñöôïc gì nöõa.Moïi thöù ñeàu phaûi chuyeån
ñi-trong thôøi gian heát söùc khaån tröông. Baèng moät söï noã löïc kyø dieäu,
taát caû caùc trang thieát bò phoøng thuû ñaõ ñöôïc chuyeån ñi vaø boá trí xong
ôû phía ñoâng cuûa con ñöôøng vaøo ngaøy 5 thaùng Hai. Tuy nhieân, trong
suoát ñeâm hoâm ñoù, caùc baùo caùo veà vieäc taäp trung quaân lôùn cuûa
quaân Nhaät ñoái dieän vôùi bôø bieån taây baéc ñaõ tôùi Percival, vaø saùng
ngaøy hoâm sau Simson laïi ñöôïc baùo chuyeån taát caû caùc vaät tö trôû laïi
choã cuõ. Tôùi luùc ñoù, thì dó nhieân, ñaõ quaù treã.
Thaät khoù bieát ñöôïc ñieàu gì dieãn ra trong ñaàu cuûa Percival vaøo thôøi
ñieåm ñoù. Khoâng vieäc gì oâng ta laøm coù taùc duïng. Ñieàu naøy laø raønh
raønh trong moät cuoäc hoäi nghò maø Gordon Bennett (ngöôøi thaáy cuoäc
gaëp ‘thaät ñaùng thaát voïng’) cuõng coù maët. Bennett caûm thaáy boïn hoï
neân chæ ñònh moät coá vaán quaân söï cho chính quyeàn daân söï-moät ai ñoù
‘laø moät ngöôøi maïnh meõ ôû phía sau ngai vaøng, moät ngöôøi coù theå thuùc
ñaåy chính phuû daân söï ra khoûi caùi thoùi laøm vieäc thôøi bình cuûa noù.’
Percival coù veû aán töôïng vôùi yù kieán naøy, vaø, chôø cho tôùi khi caùc syõ
quan khaùc ñaõ ñi khoûi môùi keùo Gordon Bennett ra moät beân vaø thaêm doø
xem oâng ta coù theå ñaûm nhieäm coâng vieäc ñoù khoâng. Bennett noùi raèng
oâng ta seõ thích ñöôïc trôû thaønh Thoáng ñoác Quaân söï cuûa Singapore hôn-
maëc duø oâng ta ñoàng yù trôû thaønh coá vaán quaân söï neáu Shenton
Thomas seõ ‘haønh ñoäng döôùi söï höôùng daãn cuûa oâng ta trong moïi vieäc’.
Chaúng ñi ñeán ñaâu vôùi yù töôûng cuûa Gordon Bennett, vì theá Percival
xem xeùt tôùi khaû naêng thay theá laø töï mình naém quyeàn ñieàu khieån
hoaøn toaøn. Roát cuïc, oâng ta ñaõ ôû trong ban chæ huy quaân söï, vaø veà
maët lòch söû, vieäc naém quyeàn nhö vaäy seõ laø hoaøn toaøn ñuùng ñaén khi
maø luùc naøy ‘phaùo ñaøi’ ñang ôû thôøi kyø nguy caáp. Lyù do oâng ta ñöa ra
ñeå khoâng laøm nhö vaäy heát söùc khoâng thoûa ñaùng. Shenton Thomas laø
ngöôøi ñaïi dieän cuûa Ñöùc Vua, vaø oâng ta, Percival, chaúng bieát gì veà vieäc
toå chöùc caùc boä ngaønh khaùc nhau trong chính phuû. OÂng ta coù theå,
oâng ta noùi, thaäm chí laøm taêng theâm söï hoãn loaïn chöù khoâng noùi ñeán
chuyeän giaûm bôùt.
Veà taát caû nhöõng chuyeän naøy, nhöõng ngöôøi daân thöôøng, coù leõ vì
söï nhaân töø, ñaõ ñöôïc khoâng cho bieát gì. Tuy nhieân, coù moät söï thaät
khoâng theå che giaáu ñöôïc hoï-nhöõng ñaùm khoùi ñen, tuoân ra cuoàn cuoän
töø hai ñaùm chaùy khoång loà ôû xa ñaèng phía baéc. Ñoù laø nhöõng kho daàu
taïm thôøi ôû Caên cöù Haûi quaân, vaø chuùng chaùy haøng maáy ngaøy roài.
Nhöõng ñaùm maây baùo ñieàm gôû troâi ngang qua hoøn ñaûo xanh töôi vaø
luùc naøy baét ñaàu laøm toái ñi baàu trôøi phía treân baûn thaân thaønh phoá.
Luùc ñaàu ngöôøi ta nhaûy ñeán caùi keát luaän töï nhieân laø maùy bay cuûa
quaân Nhaät may maén ñaùnh ñöôïc hai cuù truùng. Nhöng daàn daàn, tin ñoàn
baét ñaàu lan truyeàn ra raèng ñaáy khoâng phaûi laø do quaân Nhaät laøm maø
laø do quaân Anh. Taát nhieân ñieàu naøy nghe coù veû voâ lyù, theá nhöng caùc
caâu chuyeän vaãn toàn taïi, vaø khi Hammonds neâu thaéc maéc vôùi nhöõng
ngöôøi baïn trong quaân ñoäi cuûa mình, nhöõng ngöôøi thoâng thöôøng coù
theå tin töôûng ñöôïc, ñeå giuùp anh ta traû lôøi, hoï laïi kín mieäng nhö böng 1-
cho ñeán khi, ñoät nhieân, söï thaät trôû neân saùng toû ñoái vôùi anh ta trong
moät hoäi nghò Baùo chí khoâng chính thöùc.
Caên phoøng chæ daãn thoâng tin quaân söï ñaõ chaät kín. Caùc phoùng
vieân ñòa phöông, caùc thoâng tín vieân nöôùc ngoaøi-caùc baùo Anh, Myõ vaø
UÙc laø chuû yeáu-len kín caên phoøng ngoät ngaït trong Toøa nhaø Cathay, nôi
maø caùc syõ quan ban tham möu thænh thoaûng toå chöùc caùc cuoäc noùi
chuyeän haäu tröôøng cuûa mình. Hammonds ñaõ ñöôïc cho bieát raèng cuoäc
gaëp gôõ seõ höùa heïn laø mang tính chaát lòch söû. Vò syõ quan höôùng daãn
ñöa ra moät soá ít caùc ñaùnh giaù sô boä (‘moät quaù trình laøm dòu bôùt’,
vieân phoùng vieân ngay caïnh Hammonds thì thaàm) tröôùc khi oâng ta roát
cuïc cuõng ñi vaøo vaán ñeà chính.
Ñaõ coù raát nhieàu suy ñoaùn, oâng ta noùi (raát nhieàu lôøi veà caùc
traän chaùy ôû Caên cöù Haûi quaân). OÂng ta caûm thaáy mình neân ñaët caùc
phoùng vieân ‘vaøo ñuùng hoaøn caûnh’. Ñoät nhieân, nhö Hammonds vaãn
nhôù roõ, caên phoøng ñaày nhöõng phoùng vieân dai nhö ñæa boãng trôû neân
im laëng vaø nhaän thöùc ñöôïc veà thaûm kòch saép xaûy ñeán, phaùn ñoaùn
ra caùc tin töùc troïng yeáu. Tuy nhieân, khoâng ai coù theå ñoaùn ñöôïc toaøn
boä söï thaät-raèng quaân Anh khoâng chæ ñoát chaùy caùc kho daàu, maø
toaøn boä Caên cöù Haûi quaân ñaõ ñöôïc sô taùn ñi bôûi Haûi quaân Hoaøng
gia. Moät ghi cheùp thaát voïng noùi veà söï phí phaïm moät caùch voâ ích naøy
ñaõ xuaát hieän trong nhöõng ghi cheùp cuûa Hammonds. ‘Chöa bao giôø trong
suoát toaøn boä cuoäc chieán-vôùi taát caû nhöõng laàn thaát baïi-toâi laïi caûm
thaáy moät caûm giaùc xuoáng tinh thaàn saâu saéc ñeán nhö vaäy,’ anh ta
vieát. ‘Döôøng nhö khoâng theå xaûy ra chuyeän caùi phaùo ñaøi haûi quaân trò
giaù 60 trieäu ñoâ vaø maát tôùi möôøi baûy naêm xaây döïng naøy coù theå bò
neùm ñi khoâng thöông tieác nhö theá-khoâng coù ngay caû moät haønh ñoäng
ñaáu tranh vì noù.’

1
Trong nguyeân baûn laø ‘kín mieäng nhö nhöõng con trai’, chuùng toâi dòch
theo vaên phong Vieät Nam nhö treân (ND).
 Ñaây laø nôi maø saùu trieäu feet khoái ñaát ñaõ ñöôïc ñaøo ñi khi caùc
ngoïn ñoài bò san baèng vaø moät con soâng ñaõ bò laøm cheäch höôùng; nôi
maø taùm trieäu feet khoái ñaát ñaõ ñöôïc söû duïng ñeå caûi taïo vuøng ñaát
ñaàm laày tröôùc khi vieäc xaây döïng ñöôïc khôûi coâng. Töø khoâng coù gì,
moät caên cöù roäng lôùn vaø ñoà soä ñaõ moïc leân, vôùi caùc beå daàu sôn
maøu baèng thieác chöùa moät trieäu ga-loâng nhieân lieäu, vôùi caùc beán
caûng nhaân taïo, caùc caàn truïc khoång loà, moät beán caûng di ñoäng lôùn
ñeán noãi 60.000 ngöôøi coù theå ñöùng treân maët cuûa noù, 22 daëm vuoâng
khu vöïc bieån saâu ñeå ñaäu taøu. Thaäm chí coøn coù moät thò traán kheùp
kín cho haøng ngaøn ngöôøi vôùi caùc raïp chieáu boùng, nhaø thôø vaø möôøi
baûy saân boùng ñaù. Ñaây laø bieåu töôïng vó ñaïi veà söï noåi troäi trong lónh
vöïc haûi quaân cuûa nöôùc Anh treân Thaùi Bình Döông, vaø noù ñaõ ñöôïc xaây
döïng neân bôûi moät lyù do, vaø chæ moät maø thoâi; vì chæ moät thôøi khaéc
ñònh meänh, gioáng nhö luùc naøy nöôùc Anh ñang phaûi ñoái maët. Vaø trong
toaøn boä caâu chuyeän maäp môø, vôù vaån, khoâng töôûng, ñöôïc coå vuõ
nhieät thaønh naøy, moät caùch trôù treâu laø chaúng coù gì aên nhaäp vôùi söï
thaät raèng khi thôøi khaéc ñònh meänh tôùi, caên cöù naøy laïi chaúng coøn
giaù trò gì vaø trôû neân baát löïc.
Ñieàu toài teä hôn vaãn coøn chöa tôùi. Sau moät loaït caùc caâu hoûi soi
moùi thì cuoái cuøng vieân syõ quan höôùng daãn buoäc phaûi thöøa nhaän
raèng caên cöù trong thöïc teá ñaõ sô taùn tröôùc khi quaân lính vöôït qua con
ñöôøng ñaép. ‘Nhöng toâi ñaõ nghó hoï ñöôïc leänh ruùt lui veà ñaûo ñeå baûo
veä Caên cöù?’ moät gioïng leân tieáng hoûi. Khoâng coù moät caâu traû lôøi.
Cuõng vaäy ñoái vôùi vieäc Haûi quaân ñaõ ruùt ñi- ñeå laïi cho quaân Nhaät
haøng ngaøn taán thieát bò ñaùng giaù.
Trong ít ngaøy sau ño,ù George Hammonds ñaõ coù theå saép xeáp laïi vôùi
nhau caùc maûnh rôøi raïc khoâng theå tin ñöôïc cuûa caùc söï kieän ñaõ mang
ñeán tai bieán naøy-moät thaûm hoïa ñaõ coù moät aûnh höôûng gaây choaùng
vaùng tinh thaàn quaân lính, nhöõng ngöôøi maø caùc bí maät mang tính ñònh
höôùng naøy khoâng theå bò che giaáu laâu nhö vaäy.
Haàu heát soá ít taøu thuyeàn cuûa haûi quaân ñaõ ñi roài, nhöng vaãn
coøn haøng traêm ngöôøi vaø moät löïc löôïng lao ñoäng haøng ngaøn ngöôøi,
vaø coù veû raèng vaøo ngaøy 21 thaùng Gieâng, Boä Haûi quaân ñaõ caûnh
baùo Thieáu töôùng Haûi quaân Spooner, vò Toång tö leänh Haûi quaân, ñöa
caùc nhaân vieân coù kinh nghieäm cuûa mình-nhieàu ngöôøi trong soá ñoù laø
daân thöôøng-ra khoûi caên cöù. Khi Boä binh ñöôïc leänh ruùt ra khoûi hoøn
ñaûo, Spooner ñaõ quyeát ñònh chuyeån toaøn boä ñoäi nguõ xöôûng taøu, daân
thöôøng cuõng nhö quaân nhaân haûi quaân ngöôøi AÂu tôùi Singapore. Vieäc di
chuyeån naøy ñöôïc tieán haønh vaøo ngaøy 28 thaùng Gieâng; tuy nhieân, cho
tôùi ngaøy 31 thaùng Gieâng, oâng ta coøn laøm hôn theá; ngay caû tröôùc khi
hoøn ñaûo bò coâ laäp, khoâng theå giaûi thích ñöôïc lyù do, oâng ta ñaõ phaùi
haàu heát boïn hoï tôùi Ceylon, ñeå laïi chæ moät ít ngöôøi ñeå ñöa ra nhöõng
chæ daãn veà maët kyõ thuaät cho ñôn vò Boä binh seõ chòu traùch nhieäm ñoái
vôùi coâng taùc phaù huûy. Coù leõ bôûi vì Boä binh caûm thaáy chua chaùt vôùi
‘vieäc bò boû laïi ñeå aüm ñöùa treû con’, caùc syõ quan cao caáp ñaõ aâm
thaàm tieát loä moät tin töùc kinh hoaøng khaùc. Vì moät soá lyù do baát
thöôøng, Spooner ñaõ khoâng ñeà caäp vôùi Chæ huy cuûa Maõ Lai hay ngay
caû vôùi Töôùng Percival vôùi tö caùch caù nhaân, raèng moät keá hoaïch tieâu
thoå phöùc taïp neân ñöôïc thöïc hieän bôûi ñoäi nguõ xöôûng taøu cuûa haûi
quaân, ñaõ ñöôïc chuyeån qua cho quaân lính cuûa Percival.1 Khoâng chæ coù
vaäy, maø khoâng noùi vôùi baát cöù ai, löïc löôïng haûi quaân naøy ñaõ aâm
thaàm giaûi taùn löïc löôïng lao ñoäng thöôøng daân coù giaù cuûa mình-moät
1
‘Leänh taùc chieán ñöôïc xem laø cuûa Percival nhöng baát chaáp tính khaån
caáp cuûa tình huoáng, khoâng moät söï ñieàu haønh toaøn dieän naøo ôû trong
caû caùc söï vuï daân söï vaø quaân söï ñöôïc tieán haønh.’- Cuoán ‘Muõi taán
coâng cuûa quaân Nhaät’.
löïc löôïng ñöôïc söû duïng ñeå laøm vieäc trong caùc khu vöïc nguy hieåm vaø
laø löïc löôïng maø Boä binh seõ saün loøng chaøo ñoùn. Khoâng moät lôøi naøo
veà vaán ñeà naøy tôùi ñöôïc tai Percival-nhöng khi roát cuïc noù ñeán ñöôïc tai
oâng ta vaø caùc syõ quan cao caáp cuûa oâng ta, thì keát luaän töï nhieân cuûa
hoï laø Chính phuû Anh vaø Boä Haûi quaân ñaõ töø boû traän chieán roài. Trong
nhaät kyù cuûa mình, Gordon Bennett toång keát laïi vôùi baûn tính boäc tröïc
kieåu UÙc cuûa mình, ‘Söï huûy hoaïi naøy…ngay caû tröôùc khi chuùng ta ruùt
lui khoûi ñaát lieàn ñaõ phaûn aùnh söï thieáu töï tin veà phía chuùng ta…Ñoù
laø söï thöøa nhaän thaát baïi.’ Sau naøy, cuoán ‘Cuoäc chieán vôùi Nhaät Baûn’
ñaõ nhaán maïnh raèng ‘Vieäc sô taùn voäi vaøng cuûa Caên cöù ñeå laïi moät
aán töôïng tai haïi trong yù thöùc cuûa nhieàu binh lính, nhöõng ngöôøi ñaõ
chaúng bieát tyù gì veà vieäc vò Ñoâ ñoác, maëc duø coù leõ laø haáp taáp,
ñang haønh ñoäng theo chæ ñaïo haún hoi’.
Chuùng ta coù ñöôïc moät taám hình veà boái caûnh ñaày hoang mang
ñoùn chaøo nhöõng ñoäi quaân ñaàu tieân khi hoï böôùc chaân leân nhöõng
maãu ñaát hoang vaéng cuûa caùi trung taâm ñaàu naõo moät thôøi thònh
vöôïng naøy, vì George Hammonds ñaõ tôùi thaêm Caên cöù cuøng vôùi moät
vaøi phoùng vieân, coù caû Ian Morrison, ngöôøi ñaõ moâ taû noù nhö ‘kyù öùc bi
thöông nhaát cuûa toâi veà toaøn boä chieán dòch Maõ Lai’.
Caùc tay lính gaùc ngöôøi AÁn thô thaån ôû coång ra vaøo khoaùt tay cho
hoï vaøo trong maø khoâng caàn hoûi xem hoï muoán gì. Hoï böôùc qua nhöõng
doanh traïi vaéng veû ñaõ töøng laø nhaø ôû cuûa moät löïc löôïng lao ñoäng
12.000 ngöôøi AÙ; saùt khu vaên phoøng quaûn trò troáng roãng, neàn ñaát
roäng moät aây-cô1 ngoån ngang thieát bò-coù ñuû moïi thöù töø aùo sô mi vaø
gaäy ba-toong cho tôùi maët naï khí vaø caùc keùt goã. Chieác caàn truïc lôùn
coù theå naâng leân toaøn boä moät maâm phaùo vaãn ñang ôû tö theá laøm
vieäc; nhöõng chieác noài hôi cuûa nhöõng con taøu lôùn ñöùng trong gian noài
hôi chôø ñoùn haûi quaân Nhaät Baûn, cuøng vôùi naøo maùy tieän, caùc ñoà döï
phoøng cho thuûy phi cô, caùc giaù ñöïng thieát bò voâ tuyeán, raát nhieàu hoäp
van; moät nhaø kho chöùa caùc cuoän lôùn daây chaõo, daây kim loaïi hoaëc
daây thöøng nhoû. ÔÛ choã con ñöôøng ñaép, George vaãn coøn coù theå nhìn
thaáy phaàn treân cuûa caùi beán taøu di ñoäng khoång loà ñaõ töøng ñöôïc
keùo ñeán töø Anh treân toaøn boä haønh trình treân bieån.
Ñoái vôùi Hammonds coù veû nhö theå moïi ngöôøi ôû ñaây ñaõ nhaùo
nhaøo boû troán, vôùi moät thoâng baùo trong khoaûnh khaéc, trong söï hoaûng
loaïn, vaø maëc duø ñieàu naøy laø khoâng thöïc (vaø nhieàu trong soá caùc
thieát bò laø voâ giaù trò ñoái vôùi quaân Nhaät), tình traïng treân Caên cöù ñaõ
taïo ra caùi caûm töôûng ñoù. Moät quaû boùng boùng ñaù vaãn naèm caïnh
nhöõng caùi coät khung thaønh sau moät cuù suùt. Trong Ñaïi saûnh Chung laø
moät baøn ñoà aên ñaõ aên ñöôïc moät nöûa. Nhöõng caên beáp naáu nöôùng
ñaày nhöõng hoäp dao keùo vaø ñóa aên ñaõ môû, vaø xoong chaûo-moät soá
vaãn coøn chöa röûa-ñeå phuïc vuï aên cho haøng ngaøn ngöôøi, nhö theå moät
böõa aên voäi vaøng ñaõ bò ngaét giöõa chöøng. Trong caùc doanh traïi, nhöõng
chieác daây ñai vaø khoùa thaét löng ñöôïc ñaùnh saïch nöûa chöøng naèm vaét
treân nhöõng chieác giöôøng chöa ñöôïc doïn deïp. ‘Noù troâng gioáng nhö trong
phim Marie Celeste.’ Nhöõng con ruoài baän roän di chuyeån trong ñoáng raùc
thöùc aên, bay daït ñi theo moät baày thaønh nhöõng ñaùm ñen ñaëc giaän döõ
khi nhöõng con chuoät chaïy ra. Nhöõng chuù choù Sca-ven-giô-gaày coøm, ñoùi
vaø tieàu tuïy-tranh giaønh nhöõng maåu ñoà aên hoaëc caøo vaø caén vaøo
nhöõng caùnh cöûa ñoùng chaët maø phía sau ñoù chuùng coù theå ngöûi thaáy
muøi thöùc aên.
Moät toaùn quaân ñaõ ñeán trong boán chieác xe taûi ‘xoaùy ñöôïc’. Haøng
traêm chieác aùo sô mi, quaàn sooùc vaø uûng nhieät ñôùi ñöôïc quaêng tuøy
tieän vaøo moät chieác xe taûi-ñeå duøng cho nhöõng ngöôøi khoù maø coù
ñieàu kieän thay ñoà trong suoát haønh trình daøi ruùt quaân; nhöõng ngöôøi
1
maãu Anh (ND).
lính khaùc xoâng vaøo kieåm tra moät caùi kho xeáp caùc thuøng thòt boø muoái
ñoùng hoäp, hoa quaû ñoùng hoäp vaø thuoác laù, vaø khi moät ngöôøi vaát vaû
nheùt ñaày vaøo tuùi cuûa mình, anh ta quay sang George Hammonds vaø noùi,
‘OÀ! Gioáng nhö laø choâm nhöõng chieác nhaãn ra khoûi moät caùi xaùc coøn
aám vaäy.’
Thöïc teá, nhö George saép phaùt hieän ra, Boä binh caàn tôùi 120 xe taûi,
moãi chieác laøm ba chuyeán moät ñeâm, trong moät tuaàn lieàn, ñeå chuyeån
ñi caùc thieát bò di chuyeån ñöôïc ñaõ bò Haûi quaân boû laïi.
Duø tình traïng khoù khaên cuûa Singapore ñaõ baét ñaàu moät caùch roõ
raøng-vaø seõ khoù coù ai phuû nhaän ñöôïc söï thaät-nhöõng phoùng vieân
baùo chí vaãn coøn ôû laïi treân ñaûo luùc naøy ñaõ nhaän ñöôïc moät meänh
leänh khoâng theå ngôø ñöôïc: ôû baát cöù möùc ñoä naøo, hoï khoâng ñöôïc
pheùp söû duïng töø ‘siege’1 trong caùc böùc ñieän baùo cuûa mình. Tröôùc söï
ngaïc nhieân cuûa Hammonds, töø naøy cuõng bò caám ñöa vaøo caùc coät tin
cuûa baùo chí ñòa phöông. Töø ‘siege’, theo nhö vieân syõ quan höôùng daãn
noùi moät caùch long troïng, laø khoâng toát cho tinh thaàn daân ñòa phöông.
Neân duøng töø ‘invested’2 ñeå thay theá. Tuy nhieân, sau moät soá cuoäc tranh
caõi noùng boûng, ngöôøi phaùt ngoân roát cuïc ñaõ phaûi cho pheùp caùc nhaø
baùo ñang noåi giaän noùi raèng Singapore ‘sieged’ 3. Boái roái, George
Hammonds ñaõ thaéc maéc ñieàu khaùc bieät ôû ñaây laø gì, trong khi, nhö Ian
Morrison chæ ra, vôùi kieåu noùi ñeàu ñeàu tao nhaõ cuûa mình, ‘thaät laø maâu
thuaãn khi cho pheùp söû duïng moät ñoäng töø tieáng Anh nhaát ñònh nhöng
laïi khoâng cho chuùng toâi söû duïng caùi danh töø cuøng goác vôùi ñoäng töø
ñoù, vì nhöõng aûnh höôûng xaáu coù khaû naêng xaûy ñeán maø caùi danh töø
tieáng Anh ñoù coù theå gaây ra treân moät coäng ñoàng daân cö maø ngoân
ngöõ baûn ñòa khoâng phaûi laø tieáng Anh’. (Thöïc ra, khi Morrison göûi ñieän
cho tôø Thôøi baùo, beân kieåm duyeät ñaõ caét maát töø ‘siege’ nhöng laïi tình
côø ñöa vaøo moät töø khoâng toàn taïi trong töø ñieån, vì theá böùc ñieän cuûa
Morrison tôùi ñöôïc Luaân Ñoân baét ñaàu baèng ‘Vieäc ‘besiegement’4 cuûa
Singapore baét ñaàu…’)
Quan heä giöõa Baùo chí vaø caùc nhaø kieåm duyeät ñaõ xaáu ñi töøng
tuaàn-khi maø, coù theå hieåu ñöôïc, chuùng thöôøng ñöôïc dieãn ra trong
nhöõng luùc coù aùp löïc vaø khuûng hoaûng-nhöng ñoät nhieân nhöõng moái
quan heä naøy chuyeån bieán toát hôn vôùi söï boå nhieäm cuûa Hoäi ñoàng
Chieán söï ñoái vôùi Rob Scott, moät ngöôøi Xcoát-len treû tuoåi maø kyõ naêng
tuyeân truyeàn ñaõ töø laâu laø moät ñieån hình ôû chaâu AÙ, nhöng nhöõng cô
hoäi ñeå quan taâm tôùi coâng taùc Baùo chí cho tôùi luùc naøy vaãn coøn haïn
cheá.
Scott ñöôïc boå nhieäm chöùc Giaùm ñoác cuûa Vaên phoøng khu vöïc
Vieãn Ñoâng cuûa Boä Thoâng tin ngay tröôùc cuoäc chieán Maõ Lai. Anh ta 35
tuoåi, vôùi ‘moät khuoân maët roäng môû, moät boä ria meùp saãm maøu, raát
Xcoát-len caû trong gioïng noùi vaø tính caùch’. Moät ngöôøi cuûa sinh löïc
khoâng bieát meät moûi, anh ta luùc naøo cuõng hoaït ñoäng ñöôïc. Nhöng cho
duø nhieäm vuï laø toå chöùc tuyeân truyeàn, vaø duø ñöôïc moïi phoùng vieân
baùo chí bieát ñeán, anh ta cuõng khoâng theå giuùp hoï nhieàu nhö anh ta
mong muoán trong vaán ñeà kieåu naøy vôùi vai troø ngöôøi kieåm duyeät. Tuy
nhieân, luùc naøy, Scott ñoät nhieân ñöôïc ñeà nghò trôû thaønh moät thaønh
vieân cuûa Hoäi ñoàng Chieán söï, cuøng ngoài vôùi ngaøi Thoáng ñoác vaø caùc
syõ quan chæ huy cuûa ba löïc löôïng quaân ñoäi.
Thaät ñuùng laø tính caùch cuûa anh ta khi maø trong voøng coù ít ngaøy
anh ta ñaõ haêm doïa ruùt khoûi Hoäi ñoàng Chieán söï tröø phi ñöôïc trao cho

1
Tình traïng khoù khaên bò vaây haõm keùo daøi (ND).
2
Bò coâ laäp (ND).
3
Bò vaây haõm (ND).
4
Coù theá giaûi nghóa laø: vieäc bò vaây haõm (ND).
toaøn quyeàn ñoái vôùi Baùo chí vaø vieäc kieåm duyeät. Ngay laäp töùc anh ta
ñöôïc trao cho nhöõng quyeàn ñoù.
Coù moät chuyeän nhoû nhaët ñaõ khieán cho Scott trôû neân giaän döõ
nhö vaäy, nhöng ñoùù laø moät loaïi vieäc baát ngôø, loá bòch, töïu trung vaøo
caùi hoá ngaên caùch khoâng theå tin ñöôïc toàn taïi giöõa heä thoáng haønh
chính vaø nhöõng ngöôøi bình thöôøng. Moät phoùng vieân cuûa Lieân hieäp
Baùo chí, Harold Guard, ñaõ vieát moät caâu truyeän nhoû giaûn dò veà cuoäc
soáng haøng ngaøy cuûa mình ôû Singapore-laøm theá naøo oâng ta laøm xong
vieäc giaët giuõ trong caên nhaø bò ñaùnh bom cuûa mình, oâng ta ñaõ mua
moät caùi ñuøi lôïn vaø naáu nöôùng noù theá naøo. Ñaáy laø moät kieåu caâu
truyeän ‘mang khía caïnh taâm lyù’ maø haøng ngaøn phuï nöõ coù theå ñoïc.
Caùc nhaø kieåm duyeät, tuy vaäy, laïi nghó khaùc. Ai laïi coù theå ñi quan taâm
tôùi vieäc ñoïc veà ñuøi lôïn trong nhöõng thôøi ñieåm nghieâm troïng nhö theá
naøy? Haún phaûi coù gì ñoù gian traù, bí maät, trong baøi baùo coù veû voâ
thöôûng voâ phaït nhö theá naøy chöù. Noù ñöôïc chuyeån ñeán Tình baùo
Quaân söï. Hoï cuõng khoâng thích caùi vaên phong cuûa nhöõng baøi baùo
chaéc haún coù moät maät maõ phöùc taïp naøy. Keát cuïc laø Guard, moät
caùch soáng söôïng, ñaõ bò yeâu caàu leân trình dieän taïi Phaùo ñaøi Thaàn
coâng ñeå thaåm vaán vaø ñöôïc cho bieát laø oâng ta khoâng coøn coù theå
göûi ñi caùc baûn tin ôû baát cöù daïng naøo ra khoûi thaønh phoá ‘bò coâ laäp’
nöõa-cho tôùi khi anh chaøng Rob Scott ñieân tieát nghe ñöôïc veà chuyeän ñoù,
ñaõ quyeát ñònh huûy boû leänh naøy, sau ñoù vôùi tö caùch caù nhaân ñaõ
yeâu caàu coù theâm nhieàu quyeàn haïn nöõa. Xích mích giöõa Baùo chí vaø
chính quyeàn töø luùc ñoù môùi giaûm bôùt.
Ñoái vôùi thöôøng daân moät moái nguy hieåm môùi ñaõ ñöôïc boå sung
theâm cuøng vôùi nhöõng traän bom khoâng ngöøng haøng ngaøy. Ñaàu thaùng
Hai quaân Nhaät ñaõ môû cuoäc phaùo kích quaáy roái töø ñaát lieàn. Caùc
khaåu phaùo taàm xa ñöôïc ñaët treân nhöõng neàn ñaát cao ôû Johore coù theå
baén tôùi, khoâng chæ boán saân bay cuûa hoøn ñaûo, maø coøn coù theå tôùi
toaøn boä thaønh phoá. Vaø vieäc naøy khoâng gioáng nhö baát cöù vieäc naøo
khaùc maø thöôøng daân ñaõ töøng töôûng töôïng hay döï lieäu. Duø sao ñi
nöõa, moät caùch cam chòu, hoï ñaõ trôû neân quen thuoäc vôùi tieáng rít reùo
cuûa nhöõng quaû bom rôi xuoáng; hoï ñaõ hoïc caùch xem tieáng ñuøng ñoaøng
xa xa cuûa phaùo phoøng khoâng laø chuyeän hieån nhieân, thaäm chí coøn
quan saùt moät caùch thaûn nhieân phi cô Nhaät, khoâng coù ai choáng laïi,
ñang löôøi bieáng bay thaúng khoûi ñoù, sau khi thaû xuoáng ñoáng bom cuûa
chuùng. Caùc traän khoâng kích, cuõng vaäy, ñöôïc tieán haønh gaàn nhö laø
ñeàu ñaën theo ñuùng giôø, vaø daân thöôøng coù theå töø tieáng rít maø noùi
ra nôi nhöõng quaû bom coù veû seõ rôi ñuùng xuoáng ñoù. Ít ngöôøi baän taâm
tôùi vieäc chui vaøo choã truù aån tröø khi nhöõng keû khoâng kích mình ñang
ôû ngay treân ñænh ñaàu.
Tuy nhieân, luùc naøy, moät ñieàu khaùc haún vaø cuøng vôùi noù laø moät
yeáu toá ñe doïa hôn ñaõ böôùc vaøo cuoäc soáng cuûa hoï. Coù ñieàu gì ñoù
gaàn nhö laø taøn baïo veà caùi aâm thanh maø hoï chöa töøng nghe thaáy
tröôùc ñoù-moät tieáng traàm reàn ró ôû xa maø laàn laàn taêng daàn möùc ñoä
tôùi khi noù trôû thaønh moät tieáng gaàm theùt, hoang daïi, leân tôùi cöïc
ñieåm trong moät ngöôõng thanh aâm chaùt chuùa. Vaø khoâng ai bieát caùi
aâm thanh ñoù seõ keát thuùc ôû ñaâu.
Marjorie Hudson vöøa môùi ñaùnh xe ñöa choàng mình tôùi kho cuûa coâng
ty Dunlop, vaø ñang xeáp haøng laáy khaåu phaàn bô cuûa mình ôû Baùch hoùa
Ñoâng laïnh thì quaû ñaïn ñaàu tieân ñaùp xuoáng Ñöôøng Orchard. ‘Luùc ñaàu
chaúng ai bieát caùi aâm thanh aáy laø gì,’ coâ ta sau naøy nhôù laïi, ‘caùi tieáng
ñoù döôøng nhö treo lô löûng trong khoâng khí caû naêm trôøi. Toâi caûm thaáy
nhö theå mình bò thoâi mieân-toâi khoâng theå dieãn taû noåi caùi tieáng rít
khuûng khieáp ñoù-roài moät ngöôøi lính heùt leân, “Noù laø moät quaû ñaïn
phaùo ñaáy!” vaø haøng ngöôøi tuùa ra coøn toâi thì chui xuoáng döôùi moät
caùi quaày tính tieàn. Toâi khoâng theå nhôù ñieàu gì ñaõ xaûy ra cho nhöõng
ngöôøi khaùc.’ Freddy Retz cuõng nghe thaáy tieáng ñoù. ‘Luùc ñaàu toâi ñaõ
nghó đñoù laø moät chieác xe moâtoâ ñang roà maùy.’
Cuõng vaøo luùc naøy, caùc cuoäc khoâng kích ñöôïc trieån khai. Söû duïng
boán saân bay ñaõ ñöôïc chænh trang ôû Johore, quaân Nhaät ñang ñöa ñeán
khoâng phaûi chæ caùc maùy bay ñaùnh bom, maø coøn caû nhöõng chieác khu
truïc bay reà reà ôû taàm thaáp phía treân thaønh phoá, baén suùng maùy
xuoáng caùc con phoá hoaëc thaû xuoáng moät côn möa nhöõng quaû bom nhoû
saùt thöông, chuùng vôõ tung ra trong khoâng khí thaønh haøng traêm nhöõng
maûnh ñaïn chì saéc nhoû. Nhöõng veát loang loå loài loõm cuûa chieán tranh
hieän leân caøng ngaøy caøng nhieàu. Khoù maø thaáy moät con phoá naøo maø
khoâng coù caùi hoá to hay moät ñoáng ñoå naùt buïi baëm loång choång, cho
thaáy ñöôøng ñi cuûa moät quaû bom hay ñaïn phaùo, duø moät soá nôi coù veû
nhö ñaõ coù pheùp maàu phuø hoä. Caâu laïc boä Cric-keâ chæ bò ñaùnh bom
coù moät laàn. Robinson chöa bao giôø bò ñaùnh truùng laàn nöõa sau caùi
ñeâm ñaàu tieân-vaø vaãn duy trì vieäc môû cöûa buoân baùn cho tôùi phuùt
cuoái. Caâu laïc boä Singapore khoâng bò ñuïng tôùi, chæ tröø caùc veát thuûng
do ñaïn chì. Nhöng trong moät vaøi khu ôû Phoá ngöôøi Hoa, toaøn boä caùc con
phoá ñaõ bò phaù huûy hoaøn toaøn. Ga ñöôøng saét Singapore ñaõ bò hö haïi
nghieâm troïng. ÔÛ khu vöïc beán taøu gaàn ngay ñoù, moät nöûa soá kho haøng
ñaõ chaùy truïi vaø caùc lao ñoäng thöôøng daân luùc naøy thieáu traàm troïng
ñeán möùc, nhö Gordon Bennett ghi laïi, ‘vieäc boác dôõ caùc con taøu thì chaäm
chaïp, nhöõng ngöôøi laøm chæ laøm moät ca moãi ngaøy. Vieäc ñoù khieán cho
con taøu phaûi naèm yeân hai phaàn ba thôøi gian moãi ngaøy trong moät khu
vöïc bò ñaùnh bom khoâng döùt.’
Ñeán cuoái tuaàn ñaàu tieân cuûa thôøi kyø vaây haõm coù ít nhaát hai
traêm ngöôøi bò gieát cheát moãi ngaøy-khoâng keå nhöõng ngöôøi maø thi theå
khoâng bao giôø ñöôïc tìm thaáy. Caùc cuoäc khoâng kích khoâng coøn coù theå
luùc naøo cuõng ñöôïc baùo hieäu baèng coøi baùo ñoäng nöõa. Baàu trôøi xanh
vaø maët trôøi bò che khuaát bôûi khoùi töø caùc beå daàu chaùy luùc naøo
cuõng löûng lô phía treân thaønh phoá. Moãi ngaøy troâi qua ñeàu coù söï bieåu
hieän cuûa moät taâm traïng xaáu ñang taêng daàn-nhaát laø trong ñaùm binh
lính. Nhöõng ñaùm ngöôøi hoang mang ñi vô vaån, ‘baùm ñaày buïi baån, laïc
loõng, maát phöông höôùng, khoâng ñöôïc chæ ñaïo’. Hoï vaï vaät lung tung
treân khaép Singapore, döôøng nhö khoâng coù ai chæ ñaïo höôùng daãn hoï.
Ngôõ ngaøng, Tommy Kitching thaáy khu nhaø cuûa mình bò chieám duïng bôûi
nhöõng beänh binh ‘nhöõng ngöôøi maø taát caû boïn hoï troâng ñeàu khoûe
maïnh vaø traùng kieän’. Con ñöôøng töø ngoâi nhaø cuûa Tim Hudson tôùi
Ñöôøng Orchard bò chaën laïi giôø naøy qua giôø khaùc, bôûi vì moät ñoäi quaân
khoâng theå tìm ra syõ quan ñeå baûo hoï phaûi ñi theo höôùng naøo. Nhieàu
binh lính vöøa chaùn naûn vöøa moûi meät-nhöng thöôøng thì hoï khoâng theå
tìm ra ñôn vò cuûa mình vaø phaûi nguû treân saøn nhaø cuûa YMCA1 sau moät
böõa toái goàm traø vaø baùnh söõa nhoû. Nhöõng ngöôøi khaùc xoay sôû tìm
ñöôïc syõ quan chæ huy cuûa mình cuõng vaãn chaúng coù nôi naøo ñeå nguû-
bôûi vì khoâng coù ñuû leàu, vaø nhöõng syõ quan lo choã aên ôû khoâng theå
kieám ñuû phoøng. Xaï thuû khoâng theå tìm thaáy nhöõng khaåu suùng cuûa
mình, anh nuoâi thì khoâng theå tìm ra ñoà töôi soáng ñeå cheá bieán nöõa.
Khoâng khaùc ñi ñöôïc, nhöõng ngöôøi lính nheách nhaùc, say khöôùt xuaát
hieän, loaïng choaïng xung quanh nhöõng khu nhaø chính, laéc nhöõng caùi chai
ñöïng thöù chaát loûng reû tieàn. (Creøme-de-Menthe laø loaïi ñöôïc öa chuoäng
nhaát.) Taâm traïng cuûa hoï trôû neân cay ñaéng hôn-vaø hung haêng hôn-vôùi
moãi traän khoâng kích hay moät tin ñoàn môùi.
Ñoâi luùc nhöõng ngöôøi lính uû ruõ cuõng trôû neân hung tôïn. ‘Willie’
Watt, ñöùng ñaàu doanh nghieäp nhaäp khaåu cuûa McAlister noái tieáng ôû
1
Young men’s Christian Association: Hieäp hoäi Thanh thieáu nieân Kitoâ giaùo
(ND).
Singapore, moät ngöôøi Xcoát-len löng thaúng cao treân saùu feet, ñang ñöôïc
chôû ñeán vaên phoøng cuûa mình sau moät ñaàu vieäc suoát ñeâm vôùi Quaân
ñoaøn Trinh saùt thì hai ngöôøi lính say röôïu ra ñöùng chaén chieác xe cuûa
oâng ta trong suoát cuoäc taéc ngheõn giao thoâng vaø baét ñaàu thoát ra
nhöõng lôøi bình luaän nhuïc maï veà nhöõng thöôøng daân khoâng ñi chieán
ñaáu, laïi ñöôïc taøi xeá ñöa ñoùn. Willie-ngöôøi ñaõ chieán ñaáu trong Ñaïi
chieán Theá giôùi laàn thöù nhaát-ñaõ naêm möôi tuoåi, nhöng chaúng ngöôøi
ñaøn oâng naøo laïi chòu chaáp nhaän nhöõng xæ nhuïc ñoù moät caùch thôø ô
ñöôïc. OÂng ta tìm caùch toùm gaùy moät teân lính vaø neùm haén ta ra khoûi
chieác xe cuûa mình; tuy nhieân, khi teân thöù hai chòu chung soá phaän, haén
vung moät cuù ñaùnh haèn hoïc baèng baùng suùng tröôøng cuûa mình ngang
qua caùnh tay cuûa Willie vaø gaàn nhö laøm gaõy noù. Willie ñaõ maát haøng
tuaàn vôùi caùnh tay treo leân.
Vieäc cöôùp boùc nhanh choùng trôû neân lan traøn. Buckeridge ñang ruù
coøi ñeå tieán ñeán moät ñaùm chaùy thì moät boïn say röôïu, thích thuù vôùi
quyeát taâm lao vaøo cuûa oâng ta, cheá nhaïo, ‘Ñeå noù chaùy ñi, boá ôi! Ñaõ
quaù muoän roài.’ Boïn naøy baét ñaàu neùm tuùi buïi vaøo oâng ta baèng
nhöõng ‘teân löûa’ hình thuoân, lôùn, hai trong soá chuùng ñaùp xuoáng caïnh
oâng ta ngay choã gheá ngoài phía tröôùc. Chuùng hoùa ra laø caùc thuøng
thuoác laù. Leslie Hoffman ñang treân ñöôøng veà nhaø thì ñeå yù thaáy, vôùi
con maét chính xaùc cuûa moät nhaø baùo, moät caäu beù ngöôøi Hoa ñang
chaêm chæ gaéng söùc ñaïp moät chieác xe ñaïp môùi toanh quaù khoå ñoái
vôùi caäu ta. Moät nhoùm nhöõng ñöùa treû ngöôøi Hoa ôû ngay gaàn Ñöôøng
Baõi bieån ñang chôi trong moät chieác xe hôi lôùn cuûa Myõ bò boû laïi. Tieáp
nöõa, moät gia ñình ôû beân ngoaøi moät khu nhaø ôû tan hoang ñang aên côm
thì moät ñöùa beù gaùi traàn nhö nhoäng chaïy thôû hoån heån veà phía hoï
mang theo moät con gaø. Ngöôøi meï laám leùt boïc noù laïi döôùi lôùp quaàn
aùo cuûa baø ta vaø giaáu nhanh vaøo beân trong ñoáng ñoå naùt.
Trong Nhaø Chính phuû, Shenton Thomas phaûi gaéng söùc ñeå ‘soáng hôïp
vôùi vò theá cuûa mình’. Moãi saùng sau böõa saùng-luùc naøo cuõng keát thuùc
baèng baùnh myø nöôùng vaø möùt cam-ñaàu beáp mang leân thöïc ñôn trong
ngaøy ñeå coù ñöôïc söï chaáp thuaän cuûa oâng ta, cho duø böõa tröa luùc naøy
bò caét giaûm ñi nhieàu chæ coøn moùn thòt nguoäi vôùi phoù maùt. Shenton
Thomas, tuy vaäy, vaãn nhaát quyeát vaän boä tieáp khaùch vôùi aùo coå beû
vaø thaét nô, duø oâng ta mieãn khoaûn maëc boä jacket daønh cho böõa aên
chính vaøo caùc buoåi toái. Luùc naøy oâng ta ñang ñoái maët vôùi moät vaán
ñeà môùi, khaån caáp cuûa caù nhaân. Vôï oâng ta ñaõ bò oám naëng. Baùc só
chaån ñoaùn ñoù laø beänh lî amip-ñieàu ñoù coù nghóa laø baø ta gaàn nhö
khoâng theå ñi tôùi choã truù aån ôû trong khu khuoân vieân. Cho tôùi giôø caùc
cuoäc khoâng kích baèng bom ñaõ gieát cheát nhieàu nhaân vieân cuûa oâng ta,
khoeùt moät caùi hoác to töôùng trong moät goùc cuûa caùi ‘cung ñieän’ maøu
traéng to lôùn naøy, vaø baây giôø phaùo cuûa quaân Nhaät ñoät nhieân nhaém
vaøo Nhaø Chính phuû. Khai hoûa töø Johore, ôû taàm baén 24.000 thöôùc, vaø
ñöôïc söï trôï giuùp cuûa moät khí caàu ñònh taâm troâi lô löûng treân cao ôû khu
vöïc Eo bieån, chuùng oanh taïc cö dinh cuûa ngaøi Thoáng ñoác vôùi ñoä chính
xaùc khuûng khieáp. Quyù baø Thomas khoâng theå rôøi khoûi giöôøng cuûa
mình, nhöng vieân ADC cuûa Thoáng ñoác ñaõ laøm ñieàu toát nhaát coù theå.
Söû duïng moïi caùi ñeäm döï tröõ maø oâng ta coù theå tìm thaáy, cuøng vôùi
caùc kieän len ñöôïc göûi tôùi Nhaø Chính phuû töø Hoäi chöõ thaäp ñoû, töø
nhöõng thöù linh tinh vieân ADC ñaõ taïo neân moät choã che chaén ôû beân
döôùi vaø xung quanh chieác baøn tieäc lôùn trong phoøng aên trang troïng ôû
taàng treät. Caùi ngaùch vaøo nhoû chæ vöøa ñuû cao cho pheùp baø vôï cuûa
ngaøi Thoáng ñoác xoay trôû treân moät caùi caùng raát thaáp.
Trong söï hoãn loaïn cuûa ‘cuoäc chieán giaû’ naøy, thöôøng daân vaø moät
ñaùm ñoâng daân tî naïn caûm thaáy ngaøy caøng hoang mang hôn. Haàu nhö
moïi ñieàu hoï ñöôïc thoâng baùo coù veû nhö maâu thuaãn vôùi nhau. Trong
Nhaät leänh ‘Traän chieán cuûa Singapore’ cuûa mình, Percival ñaõ duøng
nhöõng cuïm töø nhö ‘keû thuø trong nhaø’, ‘tin ñoàn thaát thieät’ vaø ‘ngoài leâ
ñoâi maùch’-taát caû nhaèm caûnh baùo thöôøng daân (khi maø trong thöïc teá
gaàn nhö chaúng coù caùi goïi laø ‘noäi giaùn’). Moät ít ngaøy sau ñoù Wavell
ñöa ra Nhaät leänh cuûa mình, trong ñoù oâng ta noùi raèng ‘nhieäm vuï cuûa
chuùng ta laø keùo daøi thôøi gian ñeå chôø ñoäi quaân taêng vieän lôùn’ maø
oâng ta höùa raèng seõ tôùi. Roài hít hôi thôû tieáp theo, oâng ta ra leänh raèng
‘chuùng ta phaûi khoâng ñöôïc ñeå laïi thöù gì ñaèng sau khoâng bò phaù huûy
duøø raèng coù ít giaù trò nhaát ñoái vôùi quaân ñòch…Toâi troâng chôø taát caû
caùc baïn chieán ñaáu traän naøy maø khoâng nghó xa xoâi tôùi vieäc ruùt lui.’
Ñoái vôùi caû trieäu thöôøng daân bò bom, bò naõ phaùo vôùi löng quay ra
bieån, thaät khoâng deã hieåu laø laøm caùch naøo maø coù ai ñoù coù theå ruùt
lui khoûi moät hoøn ñaûo ñang bò bao vaây, cuõng nhö laøm caùch naøo chính
saùch tieâu thoå maø Wavell ñaõ ra leänh seõ trôï giuùp ñöôïc cho löïc löôïng
taêng vieän maø oâng ta höùa raèng ñang treân ñöôøng tôùi.
Chaúng coù söï khích leä naøo ñoái vôùi daân thöôøng, khoâng moät lôøi
thoâng caûm tröïc tieáp vôùi hoï, khoâng nhaø laõnh ñaïo naøo ñeå hoï coù theå
höôùng ñeán, khoâng moät lôøi keâu goïi thuùc giuïc caàm vuõ khí. Chaúng ngaïc
nhieân khi Ñöùc cha Bennitt-moät ngöôøi ñaøn oâng heát söùc thoâng minh-
tröôùc heát laïi baän taâm tôùi vaán ñeà laäp di chuùc (ñeå laïi moät baûn sao
choã Ñöùc Giaùm muïc vaø göûi moät baûn khaùc cho vôï oâng ta) hoaëc toû ra
maát tinh thaàn khi ‘toâi ñaõ chôi baøi bridge quaù laâu, vaø töï mình ñaõ trôû
thaønh moät keû ngôù ngaån trong vaùn baøi cuoái cuøng, hoaøn toaøn kieät
söùc.’
Trong khi moät soá ngöôøi chôi baøi bridge hoaëc laëng leõ uoáng cho say,
nhöõng ngöôøi khaùc, nhö Ian Morrison quan saùt thaáy, laäp thaønh caùc haøng
ñôïi beân ngoaøi caùc raïp chieáu boùng. Vôùi söï am hieåu hieám coù, Morrison
khoâng nghó ñoù laø söï thoaû maõn hoaøn toaøn. ‘Toâi coù theå hieåu raèng
ngöôøi ta thích xem moät boä phim hôn laø ngoài ì ra ñoù uû ruõ chôø tin töùc
cuûa traän ñaùnh.’ Trung uùy phi coâng Arthur Donahue ôû Minnesota, ngöôøi
Myõ ñaàu tieân bay trong ñoäi hình RAF ôû Anh, luùc naøy ñang laùi moät trong
nhöõng chieác Cuoàng phong cuoái cuøng ôû Singapore. Anh ta ñöôïc cho nghæ
moät vaøi giôø sau nhöõng ngaøy bay khoâng ngöøng vaø ñaõ ñi cuøng moät
vaøi ngöôøi baïn tôùi xem ‘Coâ gaùi Ziegfeld’ ôû Nhaø haùt Alhambra. ‘Cuù soác
khaù ñoät ngoät ñoái vôùi chuùng toâi khi noù keát thuùc; hoaøn toaøn laïc loõng
trong khoâng khí ñaùng yeâu cuûa nhöõng caùc coâ gaùi roài baøi haùt, veû
hoan hæ vaø söï thanh bình ôû Myõ, chuùng toâi böôùc ra ñeå laïi böôùc vaøo
doøng ngöôøi ñoâng ñuùc theo moät höôùng nhaát ñònh, maët trôøi nhieät ñôùi
oi aû nhaéc nhôû raèng chuùng toâi ñang caùch xa nöôùc Myõ nöûa voøng traùi
ñaát, vôùi keû thuø cuûa mình ôû caùch xa chæ ít daëm ñöôøng.
Nhöõng nieàm vui nho nhoû (hoaëc nhöõng raéc roái nho nhoû) laán aùt caû
cuoäc soáng. Ñöùc cha Bennitt ghi laïi vôùi söï haøi loøng raèng ‘Chính quyeàn
thaønh phoá ñaõ laép ñaët cho chuùng toâi moät caùi bình nöôùc noùng baèng
gas’ duøng cho vieäc taém nöôùc noùng cuûa oâng ta. Tim Hudson thích thuù khi
anh ta khoâng mong chôø maø laïi kieám ñöôïc hoäp caù hoài vôùi giaù chæ 5
ñoâ; Freddy Retz cuõng vui söôùng töông töï khi laáy ñöôïc moät taù chai röôïu
öôùp göøng khoâ ñaëc bieät vaø hai chai muoái (‘raát khoù kieám’). Hoffman
daønh thôøi gian ñeå caét toùc taïi Robinson ‘nôi maø taát caû ñeàu bình
thöôøng, nôi ñoù ñaày nhöõng ngöôøi tôùi ñeå duøng caø pheâ saùng’. George
Hammonds nhaän ñöôïc hoùa ñôn haøng thaùng cuûa anh ta trò giaù 4,5 ñoâ töø
Caâu laïc boä Bôi loäi vaø caûm thaáy raèng ‘Toâi cho raèng chuùng ta phaûi tôùi
hoã trôï hoï, nhöng hoï coù theå seõ caét boû vieäc ñaêng kyù khi chaúng coù ai
tôùi söû duïng nôi ñoù caû’.
Ñoù laø moät söï toàn taïi kyø dò vaø khoâng thöïc. Luùc naøy coù nhieàu
binh lính hôn bao giôø tröôùc ñaây ôû treân ñaûo vaø baát chaáp söï thaáp
thoûm veà traän ñaùnh saép ñeán-ñeå khoâng phaûi noùi gì tôùi vieäc thaát baïi
saép xaûy ra tröôùc maét-ñieàu ñaàu tieân ñaùm lính laøm khi hoï coù ñöôïc
moät giôø pheùp laø ñi mua ñoà löu nieäm ñeå mang veà nhaø. Caùc cöûa hieäu
nhoû vaø quaày haøng trong con Heûm Ñoåi Thay chaät choäi, ngoät ngaït-
thieân ñöôøng cuûa nhöõng tay ñi luøng haøng ñoåi chaùc truyeàn thoáng, noái
lieàn Quaûng tröôøng Raffles vôùi Beán Collyer-chen chuùc nhieàu khaùch haøng
hôn caû trong thôøi bình.
ÔÛ Quaûng tröôøng Raffles, Robinson ghi nhaän vieäc baùn trao tay ñöôïc
nhieàu hôn bao giôø heát so vôùi tröôùc ñaây-ñieàu naøy giuùp buø vaøo söï thu
nhoû coâng vieäc laøm aên vôùi noäi ñòa cuûa hoï. Kelly&Walsh ghi nhaän vieäc
baùn taêng leân ‘caùc cuoán nghieâm tuùc’. Choã goùc ñöôøng cuûa Ñöôøng
Battery, Baø Lily Jackson tieáp tuïc laøm vieäc taïi tieäm Caùc Döôïc syõ nhaø
Maynards, giaùm saùt caùc ca chænh trang saéc ñeïp kieåu Elizabeth Arden.
Fraser vaø Neave vaãn ñoùng nhöõng chai nöôùc soâ ña cuûa hoï; bia Tiger vaãn
ñöôïc cheá; caùc loø gaïch tieáp tuïc nung ra caùc vieân gaïch-trong khi Percival
ñang leân keá hoaïch cho chính saùch tieâu thoå cuûa oâng ta. Ga-ra Wearne ôû
Ñöôøng Orchard ngaäp ñaàu vôùi caùc coâng vieäc söûa chöõa nhoû bôûi vì gia
suùc töø caùc traïi chaên nuoâi ñaõ men ra caùc vuøng xa thaønh phoá vaø
nhöõng ngöôøi laùi xe hay ñaâm phaûi chuùng trong ñieàu kieän khoâng ñöôïc
chieáu ñeøn.
Vaøo buoåi ñeâm baïn phaûi ñaët tröôùc moät baøn neáu muoán tôùi
Raffles. Caâu laïc boä Cric-keâ ñöôïc laáp kín bôûi nhöõng tay uoáng röôïu oàn
aõ, vaø nhieàu thaønh vieân ñeán thaúng ñoù töø vaên phoøng hay truï sôû cuûa
ARP ñeå tranh thuû taém uø, bôûi vì Caâu laïc boä toïa laïc ôû vò trí trung taâm.
Taïi caâu laïc boä ‘Theá giôùi’ duy nhaát coøn duy trì, moät ngöôøi lính phaûi
xeáp haøng nöûa tieáng ñoàng hoà tröôùc khi anh ta coù theå ñeán löôït nhaûy
giaù 7d. vôùi moät coâ gaùi taxi-tröø phi anh ta ñoå tieàn mua caû moät cuoän
veù, vaø vaãy ñoáng veù ñoù leân, vaø roài thì coâ gaùi (ngöôøi ñöôïc tieàn hoa
hoàng) seõ daùn chaët vaøo anh ta trong phaàn coøn laïi cuûa buoåi toái-cho tôùi
khi ‘Chuùa cöùu Ñöùc vua’, nghóa laø, khi baø vuù em hoaëc baø meï lòch söï
nhöng cöùng raén loâi coâ ta khoûi tay lính ñang thaát voïng vaø ñöa coâ ta veà
nhaø treân moät chieác xe tay.
Ñoái vôùi moät soá ngöôøi, chieán tranh mang ñeán söï giaøu coù baát
ngôø. Keå töø thaùng Möôøi hai-khi maø taát caû caùc ngö daân ngöôøi Nhaät bò
giam giöõ-ôû Singapore ñaõ xaûy ra söï khan hieám gay gaét caùc loaïi caù ngon
vaãn thöôøng coù raát nhieàu ôû nhöõng vuøng nöôùc gaàn bôø, vì nhöõng ngö
daân Maõ Lai luùc naøy chæ baét ñuû caù cho baûn thaân hoï thoâi. Ngöôøi Hoa
thì khoâng coù ngö daân thaïo ngheà-cho tôùi khi moät soá ít ngöôøi tinh yù
phaùt hieän ra raèng, sau caùc traän khoâng kích cuûa quaân Nhaät ôû khu vöïc
beán taøu (trong ñoù coù nhieàu quaû bom rôi xuoáng bieån) haøng traêm con
caù cheát hoaëc bò choaùng noåi leân maët nöôùc chæ chôø vôùt leân maø
thoâi.
Ñoâi khi caùc haønh ñoäng toát buïng coù nhöõng keát quaû khoâng tieân
lieäu ñöôïc. Marjorie Hudson ñang nguû vaøo moät buoåi chieàu, thì Myõ Linh,
vuù em cuûa coâ, thoâng baùo coù hai ngöôøi lính cöù khaêng khaêng ñoøi gaëp.
Marjorie ra khoûi giöôøng, maét díp laïi-bò laøm cho heát hoàn vì hai ngöôøi UÙc
vaïm vôõ maø khuoân maët thì quen quen. ‘Baø khoâng nhôù chuùng toâi ö?’
moät ngöôøi hoûi vôùi aâm saéc phieàn naõo. Ñoät nhieân coâ nhôù ra. Hoï ñaõ
ñöôïc ñöa tôùi beänh vieän trong tình traïng bò thöông nheï, vaø sau khi ñieàu trò
coâ ñaõ caûm thaáy ñaùng thöông cho hoï, vaø ñaõ ñöa hoï veà nhaø theát moät
böõa aên thoûa thích. Baây giôø hoï muoán baøy toû loøng bieát ôn cuûa mình.
Moät ngöôøi trang troïng loâi ra cho coâ moät quaû löïu ñaïn Mills. ‘Neáu boïn
Nhaät coá cöôõng böùc baø,’ anh ta giaûi thích moät caùch nghieâm trang, ‘chæ
caàn ruùt pin ra. Roài thì baø seõ chaúng coøn bieát gì nöõa.’
Ñoái vôùi nhieàu ngöôøi, cuoäc soáng ñaõ thay ñoåi moät caùch ñoät ngoät.
Luùc naøy thì Karen ñaõ ñi, George Hammonds rôøi khoûi Khu cö xaù Hoå phaùch
vaø chuyeån tôùi Dulverton vôùi gia ñình Glover. Leslie Hoffman, cuõng laø moät
ngöôøi ñaøn oâng vaéng vôï, chuyeån ñeán cuøng vôùi ngöôøi cha 80 tuoåi cuûa
mình taïi ngoâi nhaø maø mình ñaõ ñöôïc sinh ra ôû Ñöôøng Thaùnh Michael,
moät ngoâi nhaø goã cuõ kyõ caây leo moïc ñaày ñöùng treân caùc chaân coät
cao saùu feet so vôùi maët ñaát, trong moät khu troàng raûi raùc nhöõng caây
hoa ñaïi vaø hoa tulip. Ngoâi nhaø naèm ôû vuøng ngoaïi oâ treân con ñöôøng
tôùi Serangoon, vaø chaúng coù gì trong ñoù thöïc söï thay ñoåi-bao goàm caû
baø vuù giaø ngöôøi Hoa-keå töø luùc Leslie ñöôïc sinh ra ôû ñoù 26 naêm tröôùc.
Ñieàu ñaàu tieân Leslie laøm laø ra ngoaøi vaø mua veà moät caùi ñaøi radio
soùng ngaén khoûe. ‘Khi quaû boùng khí bay leân,’ anh ta noùi vôùi Hammonds,
‘toâi seõ lieân laïc ñöôïc vôùi phaàn coøn laïi cuûa theá giôùi.’
Coâ vôï cuûa Hoffman ñaõ rôøi ñi, nhöng nhöõng phuï nöõ khaùc vaãn
khoâng chòu ñi. Tim Hudson ñaõ maát haøng giôø moät caùch voâ ích coá
thuyeát phuïc Marjorie rôøi ñi. Jimmy Glover cuõng vaäy, nhöng Julienne cuõng
töø choái thaúng thöøng-cho tôùi khi Dieãn ñaøn chòu moät cuù bom tröïc tieáp.
Chuyeän ñoù xaûy ra vaøo buoåi tröa. Glover ñi gaëp Rob Scott taïi truï sôû
cuûa anh ta ôû Toøa nhaø Cathay, nhöng vì Scott ñang ôû trong hoäi nghò, theá
neân Glover ôû laïi noùi chuyeän vôùi coâ thö kyù rieâng cuûa Rob, Irene Kenny,
‘moät vieân ñaù quyù giöõa ñaùm thö kyù thôøi chieán tranh naøy. Coâ ta luùc
naøo cuõng ñieàm nhieân caû khi naêm möôi chieác maùy bay neùm bom ñang
ôû treân ñaàu, vaø coâ ta toaøn ñeå ngöôøi khaùc eùp ñi tôùi choã truù aån.’
Glover luùc naøo cuõng cho raèng Irene Kenny laø ‘phong vuõ bieåu’ cuûa mình;
oâng ta bieát raèng Rob Scott seõ chaúng bao giôø cho pheùp coâ ta ôû laïi neáu
Singapore suïp ñoå; nhöng chæ caàn coâ ta vaãn coøn coù maët taïi baøn laøm
vieäc thì vaãn coøn hy voïng.
Scott ñi vaøo. Anh ta ñang maëc boä ñoàng phuïc Quaân ñoaøn Phoøng
thuû Tình nguyeän ñòa phöông cuûa mình, thaäm chí anh ta coøn maëc noù
trong caùc cuoäc gaëp maët cuûa Hoäi ñoàng Chieán söï cho tôùi khi ngaøi ñoâ
ñoác, ngaøi töôùng vaø thoáng cheá khoâng quaân, caûm thaáy göôïng gaïo bôûi
boä ñoàng phuïc cuûa moät haï só, ‘ñaõ quôû traùch nheï toâi’. Scott ñang meät,
vì anh ta ñaõ laøm vieäc suoát ñeâm ñoù. Anh ta ñang thö giaõn vôùi moät trong
nhöõng ñieáu xì gaø cay xeø cuûa mình thì tieáng coøi baùo ñoäng vang leân.
Töø taàng tö cuûa Toøa nhaø Cathay, hai ngöôøi coù theå troâng thaáy traän
khoâng kích-moät ‘khung caûnh khuûng khieáp vaø kinh hoaøng’ khi 27 chieác
maùy bay cuûa quaân Nhaät ñaùnh bom khu beán taøu vaø khu vöïc Ñöôøng
Anson. Ñoái vôùi Glover, troâng nhö theå toaøn boä khu vöïc Dieãn ñaøn ñang bò
ñaùnh bom theo chöông trình vaïch saün, vaø baèng caùch naøo ñoù oâng ta ñaõ
laùi xe ñöôïc tôùi ñoù qua laøn buïi vaø khoùi. Linh caûm cuûa oâng ta ñaõ
ñuùng. Caùc vaên phoøng cuûa Dieãn ñaøn laø moät quang caûnh hoaøn toaøn
hoãn loaïn caùc maùy moùc vôõ, meùo moù-moät keát cuïc aùc moäng cho giaác
mô maø oâng ta ñaõ thöïc hieän. Chæ caàn ñaûo maét Glover cuõng thaáy raèng
tôø Dieãn ñaøn soá ra ngaøy mai coù theå seõ chaúng bao giôø ñöôïc in ra trong
toøa nhaø bò huûy hoaïi naøy. Ñoäi nguõ nhaân vieân ñaõ ñöôïc doàn tôùi
xöôûng in khaån caáp cuûa Glover ñaët taïi nhaø cuûa oâng ta, vaø tôø Dieãn
ñaøn-ñöôïc in ôû khu nhaø ôû ñoù-ñaõ ra soá baùo ngaøy hoâm sau nhö thöôøng
leä, nhôø vieäc trung chuyeån baèng xe hôi caùc tôø baùo ñöôïc boù thaønh
töøng boù ñöôïc ñem tôùi Toøa nhaø Cathay, taïi ñoù Glover ñaõ saép xeáp moät
traïm phaân phoái ñaàu moái. Ñoù laø ngaøy maø Glover ñaõ vieát teân vôï cuûa
mình treân baûng keâ cuûa coâng ty P&O.
Ñoù cuõng laø ngaøy maø nöôùc Anh maát noát chieác taøu duy nhaát coøn
laïi, Nöõ hoaøng Chaâu AÙ-moät chieác taøu cuõ kyõ ñöôïc trang bò caùc vuõ khí
töï ñoäng, phaùo haïng naëng vaø caùc coâng cuï chieán tranh khaùc, haàu heát
laø daønh cho Sö ñoaøn soá 18. Laø moät trong boán chieác taøu hoä toáng ñang
chôû ñoà tieáp teá, noù tuït laïi ñaèng sau khi caùc con taøu ñi qua Eo Sunda
saùng hoâm tröôùc. Khi noù chæ coøn caùch Singapore baûy daëm, chín chieác
phi cô neùm bom cuûa quaân Nhaät ñaõ phaùt hieän ra vaø ñöa noù vaøo taàm
ngaém. Maëc duø toån thaát veà ngöôøi laø nhoû khi noù bò chìm, nhöõng taát
caû caùc thieát bò ñaùng giaù ñeàu maát saïch.
Coù moät chuyeän ñaùng möøng trong caùi giai ñoaïn chôø ñôïi thaát thuû
naøy. Vaøo ngaøy Thöù saùu, ngaøy 6 thaùng Hai-sinh nhaät cuûa Freddy-coâ vaø
Philip Bloom ñaõ cöôùi nhau. Caû hai ñang laøm ca ngaøy ôû Beänh vieän Ña
khoa, vaø hoï ñaõ thu xeáp boû ra moät tieáng ñoàng hoà trong buoåi saùng,
maëc duø moät traän khoâng kích aùc lieät vaøo luùc 10 giôø gaàn nhö ñaõ phaù
hoûng keá hoaïch cuûa hoï. Freddy-coâ gaùi ngöôøi Myõ duy nhaát ôû beänh
vieän-ñang ôû trong ‘Nhaø veä sinh’ gaàn Khoa X-quang, coøn Philip thì ñang ôû
trong phoøng moå thì moät quaû bom ñaùnh truùng vaøo Khoa X-quang. Philip,
bieát Freddy ôû gaàn ñoù, baét ñaàu chaïy. Roài anh ta chaïy chaäm laïi-‘toâi
nhaän ra moái nguy hieåm cuûa vieäc hoaûng loaïn’-vaø böôùc chaàm chaäm
veà phía caên phoøng ñaõ tan hoang-thaáy Freddy ôû treân saøn, naèm döôùi
caùi cô theå to lôùn cuûa moät vieân hoä lyù thuoäc RAF.
Freddy ñaõ mang moät boä ñoàng phuïc saïch tôùi beänh vieän, nhöng baây
giôø noù ñaõ bò hö haïi, vaø ‘troâng nhö theå noù ñöôïc maëc töø döôùi moät
caùi moû than leân’. Tuy nhieân, coâ ñaõ möôïn ñöôïc moät boä ñoàng phuïc
traéng saïch töø moät ñoàng nghieäp (‘Nhôù laø coâ phaûi traû noù laïi vaøo giôø
aên tröa nheù’) vaø khoaûng möôøi moät giôø coâ vaø Philip baét ñaàu leân
ñöôøng tôùi phoøng ñaêng kyù keát hoân ôû Toøa nhaø Fullerton, döøng laïi treân
ñöôøng ñi ôû da Silva, khu cöûa hieäu baùn ñoà trang söùc, ôû treân Ñöôøng
Lôùn. Hoï ñaõ töøng nhìn thaáy chieác nhaãn xa-phia hình sao hoaøn haûo ôû
ñoù, maø Philip muoán taëng cho coâ nhö laø moät chieác nhaãn höùa hoân keát
hôïp möøng sinh nhaät luoân. Ñaõ nhieàu laàn hoï coá gaéng leûn ñi moät tieáng
ñoàng hoà ñeå mua noù, nhöng ñaõ chaúng luùc naøo coù theå rôøi beänh vieän
tröôùc luùc caùc cöûa hieäu ñoùng cöûa. Tuy nhieân, Philip ñaõ goïi ñieän tröôùc
ñeå baùo hoï seõ goïi tôùi vaøo buoåi saùng ñaëc bieät naøy.
Hoï döøng xe laïi taïi da Silva-ñeå roài thaáy raèng khoâng chæ cöûa hieäu
ñoù, maø moïi cöûa haøng trang söùc treân Ñöôøng Lôùn ñaõ ñoùng kín cöûa sau
traän khoâng kích. Philip ñaäp maïnh vaø laéc caùi thanh kim loaïi lôùn chaén
ngang nhöõng caùi cöûa chôùp baèng goã, nhöng roõ raøng laø nôi ñoù khoâng
coù ai. Hoï ñang chuaån bò vaøo xe thì Philip nhaém thaáy moät ngöôøi baùn
daïo vôùi moät caùi khay ñoà trang söùc ñaët treân maët ñaát ngay tröôùc maët
mình. Ngöôøi ñoù khoâng coù nhöõng chieác ‘hình ngoâi sao’-nhöng coù moät
chieác troâng cuõng ñeïp baèng xa-phia maøi troøn, vaø theá laø Freddy ñaõ coù
ñöôïc chieác nhaãn cuûa mình.
Hoï vöøa vaën tôùi ñöôïc Toaø nhaø Fulllerton tröôùc luùc tieáng coøi baùo
ñoäng laïi vang leân laàn nöõa. Toøa nhaø lôùn naøy coù moät heä thoáng ‘laøm
vieäc nhö thöôøng leä’ cuûa rieâng mình, vì theá Böu ñieän Trung taâm ôû taàng
treät vaø caùc vaên phoøng chính quyeàn ôû beân treân coù theå hoaït ñoäng
trong caùc cuoäc khoâng kích. Tommy Kitching-coù caùc vaên phoøng ñieàu tra
cuûa mình ôû ñoù-ñaõ thaùo heát xuoáng nhöõng cöûa kính trong toaø nhaø
ñöôïc ñieàu hoøa nhieät ñoä töøng phaàn naøy, roài bòt kín taát caû caùc cöûa
soå. Coù caùc boä phaän nhaát ñònh ñöôïc boá trí ôû ‘caùc vò trí an toaøn’ nôi
maø ngöôøi ta coù theå laøm vieäc trong luùc coù caùc caûnh baùo, cho tôùi khi
caùc quan saùt vieân treân maùi nhaø nhaán nhöõng chieác coøi ñieän ñeå baùo
maùy bay ñang ôû ngay treân ñaàu.
Moät caên phoøng cuûa vaên phoøng ñaêng kyù keát hoân naèm trong
moät ‘vò trí an toaøn’-nhöõng caên phoøng khaùc thì khoâng. Nhaân vieân laøm
thuû tuïc ñaõ lôùn tuoåi, coù moät chuùt lo laéng, vaø noùng loøng thöïc hieän
coâng vieäc mang tính thuû tuïc naøy (vaø vôùi oâng ta khoâng coù chuùt laõng
maïn naøo) caøng nhanh caøng toát. Baát chaáp tieáng coøi baùo ñoäng, oâng ta
chaáp thuaän baét ñaàu buoåi leã trong ‘vò trí an toaøn’. Philip vaø Freddy ñöùng
ñoù, vôùi söï trang nghieâm thích hôïp. Ngöôøi nhaân vieân ñaêng kyù baét ñaàu
ngaâm nga (oâng ta laø kieåu ngöôøi hay ngaâm nga) thì tieáng coøi ñieän cuûa
nhöõng quan saùt vieân treân maùi vang leân-vaø ñieàu ñoù coù nghóa laø chaïy
thuïc maïng tôùi choã truù aån ôû döôùi gaàm caàu thang, nôi maø hoï maát tôùi
möôøi phuùt cho tôùi khi nghe thaáy tín hieäu ‘boïn khoâng kích ñaõ ñi qua’.
‘Baây giôø thì, aø chuùng ta tôùi ñaâu roài nhæ?’ ngöôøi nhaân vieân
ñaêng kyù hoûi moät caùch töû teá, vaø Freddy, thích thuù moät caùch bí maät
vôùi caùi baèng chöùng veà kieåu phôùt tænh AÊng-leâ naøy, ñeà nghò, ‘Chuùng
ta coù theå baét ñaàu laïi toaøn boä töø ñaàu ñöôïc khoâng?’ Hoï ñaõ laøm theá.
Roài nhöõng tieáng coøi ñieän laïi vang leân laàn nöõa-hoï laïi voäi vaõ chaïy trôû
laïi nuùp döôùi gaàm caàu thang. Taát caû nhöõng vieäc naøy laøm maát ñaùng
keå thôøi gian ‘vaø Philip cöù lieân tuïc nhìn vaøo chieác ñoàng hoà ñeo tay cuûa
mình, roõ raøng laø queân maát raèng ñaây laø moät ngaøy cöïc kyø quan troïng
trong cuoäc ñôøi cuûa chuùng toâi, vì anh aáy khoâng ngöøng caøu nhaøu, “anh
khoâng ñöôïc quay trôû laïi treã giôø”.’
Roát cuïc thì hoï cuõng cöôùi ñöôïc nhau. ‘Buoåi leã’ ñöôïc tieáp sau bôûi
moät caùi oâm ngaén nguûi, lôøi chuùc möøng chieáu leä cuûa ngöôøi nhaân
vieân ñaêng kyù, vaø roài OÂng vaø Baø Philip Bloom laïi laùi xe trong tình traïng
taùn loaïn trôû veà beänh vieän. ‘Gaëp laïi em vaøo toái nay nheù,’ Philip noùi to
tröôùc khi ñi veà vaên phoøng cuûa mình, ‘Baèng caùch naøo ñoù, chuùng ta seõ
coù moät buoåi leã möøng thoâi.’
Freddy chaïy veà phía daõy phoøng thay ñoà cuûa y taù, vaø traû laïi boä
ñoàng phuïc traéng saïch cho ngöôøi ñoàng nghieäp cuûa mình, maëc laïi boä
ñoà cuõ. “Coâ neân khaån tröông thì hôn,’ ngöôøi y taù kia noùi, ‘coù caû moät
ñaùm ñoâng ôû “Nhaø veä sinh” kia kìa.’
Khi Freddy tôùi ñoù, Baø Graham-White, baø vôï yeáu ôùt, ‘meänh phuï’
cuûa phoù chuû giaùo Graham-White, ñang vaát vaû coá chaêm soùc moät
haøng nhöõng thuûy thuû baån thæu, nöûa traàn truoàng-nhöõng ngöôøi coøn
soáng soùt töø con taøu Nöõ hoaøng Chaâu AÙ. Baø ta ñang phaân phaùt caùc
cheùn traø ñang boác khoùi, nhöng khi Freddy tôùi ñöôïc caùi haøng daøi nhöõng
ngöôøi ñaøn oâng aáy-moät soá ngöôøi chaúng maëc gì ngoaøi nhöõng caùi
khaên taém che phaàn thaét löng-thì Baø Graham-White quay sang coâ ta caûm
kích, roài oân toàn thoâng baùo vôùi boïn hoï, ‘Ñaây laø Freddy. Caùc anh seõ
raát vui khi nghe thaáy, thöa caùc quyù oâng, raèng coâ aáy vöøa môùi laøm leã
cöôùi chæ moät vaøi phuùt tröôùc ñaây.’ Vaø roài nhö theå ñeå xin loãi veà caùch
noùi khoâng ñuùng luùc naøy, baø ta lô ñaõng noùi theâm, ‘Coâ aáy laø ngöôøi
Myõ.’
Moät thuûy thuû baét ñaàu chuùc möøng. Nhöõng ngöôøi khaùc tieáp tuïc-
vaø ñoù laø tieäc chieâu ñaõi ñaùm cöôùi cuûa Freddy. Coâ ta ñöôïc naâng coác
chuùc möøng bôûi moät haøng daøi nhöõng ngöôøi ñaøn oâng toùc tai roái buø,
baån thæu, naém chaët nhöõng caùi khaên taém quaán quanh phaàn thaét löng
baèng moät tay, caàm nhöõng cheùn traø baèng tay kia.
Philip ñaõ höùa vôùi coâ ta ‘moät ñeâm ra ngoaøi aên tieäm ñeå möøng leã
cöôùi’ nhöng luùc naøy, vieäc naõ phaùo ñaõ khieán cho caùc cuoäc ñi chôi buoåi
toái trôû neân quaù khoù khaên, vì theá thay vaøo ñoù, anh ta ñaùnh xe ñöa coâ
ta quay trôû veà caên hoä. Anh ta ñaõ coá gaéng voâ ích ñeå mua moät ít saâm
banh, nhöng Jim Henry, ngöôøi haøng xoùm soáng ôû taàng treân, ñaõ ñi xuoáng
vôùi moät chai lôùn röôïu Scotch, vaø ñoù, coù veû theá, seõ laø ‘leã möøng’
cuûa hoï-cho tôùi khi hoï coù moät söï ngaïc nhieân ñaùng vui thích. Hoï ñang
ngoài treân haønh lang thì moät chieác xe taûi lôùn löôùt nhanh vaøo con ñöôøng
reõ vaøo nhaø, vaø trong boùng toái, moät gioïng noùi vui veû keâu lôùn, ‘Jim
Patterson ñaây.’
Patterson laø moät ngöôøi baïn cuõ cuûa Freddy töø vuøng noäi ñòa, maø
coâ ñaõ vieát thö göûi cho ñòa chæ cuûa mình. Anh ta khoâng bieát gì veà vieäc
ñeâm nay laø ñeâm taân hoân cuûa coâ, nhöng anh ta laø moät nhaân vaät vui
veû, thích ñaøn ñuùm, vaø khi Freddy heùt to, ‘Chaøo! Mình vöøa môùi cöôùi
ñaáy!’ thì anh ta heùt laïi, ‘Toát thoâi! Mình mang ñeán cho caùc baïn ñuùng
moùn quaø thích hôïp ñaây.’
 Ñuùng theá thaät. Tröôùc söï ngaïc nhieân cuûa hoï, chieác xe taûi ñöôïc
xeáp ñaày moät ñoáng röôïu saâm banh nhieàu khoâng keå xieát. Philip, Freddy
vaø Jim Henry chaïy ra ngoaøi vôùi nhöõng chieác ñeøn pin, vaø giaû boä thôø ô,
Patterson noùi, “Tuøy yù söû duïng nheù!’ vaø nhaác leân khoâng chæ moät, maø
laø hai thuøng saâm banh nho ra khoûi caùi thuøng xe roäng. ‘Coøn nhieàu nöõa
cöù vui ñi!’ anh ta heùt to moät caùch vui veû.
Nguyeân do coù vieäc naøy cuõng ñôn giaûn. Pattterson ñaõ ñi nhôø xe
suoát quaõng ñöôøng töø trong noäi ñòa, chaïy quaân Nhaät. Moãi laàn tìm thaáy
moät chieác xe boû khoâng, anh ta laïi laùi noù veà phía nam cho tôùi khi khoâng
coøn xaêng trong bình nhieân lieäu nöõa. Roài anh ta ñi boä, tôùi khi ñi ngang
qua moät caùi xe boû khoâng khaùc. Phöông tieän bò boû laïi cuoái cuøng maø
anh ta vôù ñöôïc laø moät chieác xe taûi chôû ñaày saâm banh. Anh ta ñaõ laùi
noù qua con ñöôøng ñaép khoaûng cuoái thaùng Gieâng, giaáu noù ñi, vaø baây
giôø, khaù laø may maén, choïn ngaøy hoâm nay ñeå tôùi thaêm hoï.
Nhaø Bloom ñaõ traûi qua ‘moät buoåi toái vui nhoän’ nhöng hoï khoâng
bao giôø gaëp laïi Patterson laàn nöõa, coù theå laø vì trong voøng hai ngaøy
tieáp theo, vieäc naõ phaùo trôû neân raát aùc lieät xung quanh khu vöïc Ñöôøng
Chatsworth, hoï ñaõ quyeát ñònh an toaøn hôn laø neân tôùi soáng ôû Beänh
vieän Ña khoa. (Jim Henry, haøng xoùm cuûa hoï, cuõng chuyeån ñi.) Freddy gôõ
nhöõng böùc aûnh cuûa mình khoûi töôøng, neùm nhöõng caùi khung ñi vaø caát
nhöõng böùc aûnh trong moät chieác va li maø coâ mang theo. Coâ ñöa cho
Marsha, ngöôøi vuù em, taát caû soá tieàn Maõ Lai cuûa coâ vaø naên næ coâ ta
veà laïi ngoâi laøng cuûa mình. Roài hoï rôøi ñi trong chieác xe cuûa Philip-sau khi
lieác nhìn löu luyeán laàn cuoái cuøng chieác ‘Ñieåm Xanh’ maø coâ chaúng bao
giôø coøn nhìn thaáy laàn nöõa.
Ba ngaøy sau ngoâi nhaø bò xoùa soå bôûi moät loaït ñaïn phaùo.
Chính vaøo thôøi ñieåm naøy Tim Hudson ñaõ saûn xuaát moät chöông trình
phaùt soùng khoâng qua kieåm duyeät ñaõ khieán cho anh trôû neân noåi tieáng
ôû ñòa phöông. Gioáng nhö nhieàu ngöôøi AÂu (thaäm chí caû nhöõng ngöôøi
thoâng minh), anh vaãn nuoâi moät aûo töôûng raèng moät pheùp laï seõ xaûy
ra ñeå cöùu hoøn ñaûo. Vaø vôùi tö töôûng naøy trong ñaàu, anh yeâu caàu ban
laõnh ñaïo cuûa Coâng ty Phaùt thanh Maõ Lai-MBC cho pheùp anh phaùt ñi moät
buoåi noùi chuyeän khoâng qua kieåm duyeät. Hieän taïi anh ñaõ boû ra haøng
tuaàn giuùp choân caát thi haøi cuûa ngöôøi daân, nhieàu ngöôøi trong soá hoï
leõ ra ñaõ ñöôïc cöùu soáng neáu coù ñuû choã truù aån, hoaëc thaäm chí laø
caùc böùc töôøng ñoå ñeå naáp. Anh caàu xin caùi quyeàn ñöôïc noùi leân yù
nghó cuûa mình-vaø thöïc chaát, thoâng baùo kieân quyeát nhöng lòch söï, raèng
neáu khoâng, anh ngöøng chöông trình coøn hôn. Tình huoáng thaät teá nhò. Tim
Hudson, khoâng nghi ngôø gì nöõa, laø phaùt thanh vieân noåi troäi cuûa hoï, coù
soá ngöôøi uûng hoä lôùn. Nhöng MBC laø moät boä phaän tröïc thuoäc chính
quyeàn. Tuy nhieân, coù phaàn ngaïc nhieân ñoái vôùi Hudson laø MBC laïi chaáp
thuaän. Khoâng nghi ngôø laø nhieàu boä oùc lanh lôïi laøm vieäc cho MBC cuõng
chaùn ngaùn gioáng heät caùc thính giaû vôùi nhöõng chöông trình chaúng thuù
vò chuùt naøo maø chính saùch cuûa chính quyeàn buoäc hoï phaûi phaùt. Vaø
Hudson-nhö hoï caûm nhaän-coù theå tin töôûng ñöôïc. Anh laø moät ngöôøi
bieát ñöôïc mình ñang noùi gì.
Hudson tieán haønh phaùt chöông trình cuûa mình sau baûn tin toái hoâm
ñoù vaø khi Marjorie nghe thaáy noù trong phoøng laøm vieäc chung cuûa y taù,
‘toâi taùi maët vôùi söï giaän döõ vaø gay gaét trong gioïng noùi cuûa anh aáy’.
Coâ chaéc maåm anh seõ bò baét giöõ maát.
‘Chaúng aên thua gì vieäc noùi vôùi nhaân daân, raèng Malta ñaõ chòu
ñöïng haøng ngaøn cuoäc khoâng kích, roài töï haøo veà ñieàu ñoù,’ Hudson noùi
qua soùng, ‘hoaëc raèng Truøng Khaùnh coøn thaûm khoác hôn nhöõng gì
chuùng ta gaëp phaûi. Hoï coù nhöõng choã truù aån lyù töôûng. Singapore
chaúng coù gì ngoaïi tröø caùc ñöôøng coáng vaø nhöõng caùi coâng söï ñaøo
boû khoâng. Chính saùch chính thöùc veà choã truù aån ñaõ raát vuïng veà.’ Anh
ñi xa hôn. ‘Nhieàu thôï moû thieác ñaõ tôùi Singapore töø noäi ñòa. Hoï coù
nhöõng kieán thöùc chuyeân moân-nhöng chaúng coù gì töông xöùng ñeå laøm.
Toâi ñeà xuaát vôùi chính quyeàn taäp hôïp hoï laïi vaø cho hoï ñaøo haàm trong
caùc ngoïn ñoài xung quanh thaønh phoá. Nhieàu ngoïn ñoài ñaát thì meàm vaø
vieäc ñaøo haàm seõ deã daøng. Coù haøng ngaøn caây döøa coù theå deã
daøng ñoán xuoáng ñeå choáng ñôõ cho caùc caên haàm. Vaø neáu chính
quyeàn noùi mình khoâng theå tìm ra ngöôøi laøm, toâi ñaûm baûo seõ ra ngoaøi
vaø töï kieám laáy.’
Hieäu öùng nhö ñieän giaät. Thính giaû goïi tôùi tôùi taáp-duø cho Eric
Davis, ngöôøi ñöùng ñaàu MBC, ñaõ coá chôø ñeå Hudson phaùt xong vaø leänh
cho anh ngay laäp töùc quay laïi Cathay, Hudson nhôù laïi, ‘toâi laùi xe ñeán, döï
kieán moät côn thònh noä-khoâng phaûi laø toâi khoâng maøng tôùi chuyeän
ñoù.’ Nhöng luùc anh böôùc vaøo vaên phoøng, Eric Davis-maëc quaàn sooùc
kaki vaø ñi taát maøu hoaøng yeán-ñöùng daäy, naém chaët tay anh vaø noùi,
‘Toâi muoán baét tay anh. Neáu coù baát cöù raéc roái naøo, toâi seõ ñöùng
ñaèng sau anh.’1 Bôûi vì, taát nhieân laø seõ coù raéc roái-vì, noùi gì thì noùi,
Coâng ty Phaùt thanh Maõ Lai laø moät cô quan cuûa chính quyeàn, vaø coù
nhieäm vuï phaûn aùnh quan ñieåm cuûa chính quyeàn.
Tuy nhieân, coù moät nguyeân do aån beân döôùi, saâu xa khaùc khieán
chöông trình phaùt thanh cuûa Hudson gaây neân söï lo sôï nôi caùc giôùi chöùc
chính quyeàn. Maëc duø phaùt thanh tôùi nhaân daân Singapore, nhöng khoâng
chuû taâm anh ñaõ trôû thaønh ngöôøi ñaàu tieân cho theá giôùi beân ngoaøi-
nhaát laø nöôùc Anh-bieát veà tình traïng ñaùng thöông cuûa thöôøng daân
döôùi laøn bom ñaïn-nhöõng tin töùc maø caùc nhaø kieåm duyeät ñaõ caét boû
thaønh coâng keå töø ñaàu thaùng Möôøi hai.
Haøng tuaàn troâi qua, caùc phoùng vieân ngoaïi quoác ñoùng cöù ôû
Singapore ñaõ coá vieát caùc baøi baùo veà söï thieáu vaéng coâng taùc phoøng
thuû vaø nôi truù aån ñoái phoù caùc cuoäc taán coâng töø treân khoâng. Moïi
coá gaéng naøy ñaõ bò ngöôøi kieåm duyeät caét boû khoâng thöông tieác. Nhö
George Hammonds vieát, ‘Nôi truù aån laø moät töø baån thæu vaø baïn khoâng
bao giôø ñöôïc pheùp ñeà caäp tôùi noù’. Tuy nhieân, bao giôø maø chaû coù
ngoaïi leä ñoái vôùi vieäc kieåm duyeät. Do MBC laø moät cô quan cuûa chính
quyeàn, moïi thöù ñöôïc phaùt ra laø ‘khoâng caàn kieåm duyeät’. Neáu moät
thoâng tín vieân môû ngoaëc ‘nhö ñöôïc thoâng baùo treân MBC’ thì baûn tin
göûi ñi cuûa anh ta töï ñoäng qua ñöôïc ngöôøi kieåm duyeät, maø moät caùch
töï nhieân, cho raèng noù phaûn aùnh chính saùch cuûa chính quyeàn.
George Hammonds ñaõ nghe baøi noùi cuûa Hudson vaø quanh quaån ôû
Cathay trong voøng naêm phuùt ñeå naên næ xin moät baûn sao cuûa kòch
baûn. Anh ta bieát raèng moät khi chính quyeàn nhìn ra caùi keõ hôû khoâng
mong ñôïi naøy, caùc giôùi chöùc seõ laøm moïi thöù ñeå chaën ñöùng khoâng
cho chuyeän naøy tôùi ñöôïc Luaân Ñoân. Anh ta ñaõ tìm caùch ñeå ñeä trình
tôùi Luaân Ñoân trong voøng nöûa tieáng ñoàng hoà. Vaø vì vaäy, laàn ñaàu
tieân, Luaân Ñoân bieát ñöôïc moät vaøi ñieàu veà tính chaát gian khoå maø
moät trieäu thöôøng daân ñang soáng vaø chòu ñöïng-vaø ñaõ coù quaù ít vieäc
vì hoï maø thöïc hieän nhö theá naøo.

1
Trong cuoán saùch ‘Singapore vôõ moäng’ cuûa mình, Giles Playfair, ngöôøi ñaõ
laøm vieäc ôû MBC vaøo thôøi ñieåm ñoù, ñaõ vieát, ‘Hudson baûn thaân anh ta
laø ñieån hình roõ neùt veà söï tích cöïc vaø chu ñaùo trong coâng vieäc cuûa ña
soá ngöôøi AÂu, maëc duø anh ta roõ raøng laø hay chæ trích hôn, hung haêng
hôn, baït maïng hôn haàu heát boïn hoï-kieân quyeát hôn ñeå ñaåy chính quyeàn
vaøo tình theá phaûi haønh ñoäng hoaëc baûn thaân anh ta seõ ñaûm ñöông
caùc traùch nhieäm ôû cöông vò laõnh ñaïo. Trong suy nghó cuûa toâi, anh ta laø
moät trong nhöõng ngöôøi maø teân tuoåi khoâng neân bò queân laõng khi
cuoäc chieán naøy qua ñi, vaø duø soá phaän sau roát cuûa Singapore coù laø gì
ñi nöõa, anh ta xöùng ñaùng ñöôïc taùn döông vaø coâng nhaän.’
 Ngay caû Thôøi baùo Eo bieån cuõng söõng sôø, vaø trong moät baøi baùo
chuû ñaïo vaøo saùng hoâm sau coù noùi,
‘Giaùm saùt vieân Sö ñoaøn, Hudson, döôøng nhö trôû thaønh phaùt ngoân
vieân tröôûng khoâng chính thöùc cho Ban Phoøng khoâng Singapore. Chuùng
toâi noùi “khoâng chính thöùc” laø bôûi vì tính chaát raát thaúng thaén cuûa
moät soá caùc nhaän xeùt cuûa OÂng Hudson laø hoaøn toaøn khoâng gioáng
vôùi gioïng ñieäu maø chuùng toâi vaãn quen nghe thaáy töø ngöôøi phaùt
ngoân chính thöùc. Ñieàu ñaùng ngaïc nhieân nhaát trong cuoäc vaän ñoäng
keâu goïi moät haønh ñoäng maïnh meõ hôn cuûa oâng laø, oâng ñöôïc cho
pheùp laøm ñieàu ñoù töø caùc phoøng thu cuûa Coâng ty Phaùt thanh Maõ Lai.’
Phaûn öùng ñaàu tieân cuûa chính quyeàn laø söï töùc giaän khoâng giaáu
gieám. Hudson bò goïi tôùi truï sôû ARP vaø ñöôïc thoâng baùo moät caùch trònh
troïng raèng ‘nhieàu thaønh vieân cao caáp cuûa chính phuû khoâng haøi loøng
vôùi nhöõng gì oâng ñaõ noùi. OÂng taïo ra nhieàu toån haïi hôn laø ñieàu toát.
Baøi noùi cuûa oâng laø moät ñoøn nghieâm troïng ñaùnh vaøo tinh thaàn cuûa
coâng chuùng.’ Tuy nhieân, trong buoåi chieàu ñoù, anh ñöôïc môøi ñeán moät
cuoäc gaëp khaùc-laàn naøy vôùi moät tính chaát khaùc haún, vì lôøi môøi ñeán
töø khoâng ai khaùc ngoaøi Thieáu töôùng Simson. Hudson, gioáng nhö taát caû
nhöõng ai töøng ñeán lieân heä vôùi oâng ta-thaáy Simson ‘ñaëc bieät loâi cuoán
vaø nhaõ nhaën, vaø gaàn nhö laø soát saéng giuùp ñôõ’, vì Simson ñaõ noùi,
noùi nhieàu, ‘Haõy thöû ñi vaø ñöa yù töôûng cuûa anh vaøo thöïc teá. Anh coù
theå coù baát cöù thöù gì anh muoán-tieàn baïc khoâng quan troïng-duø raèng
anh seõ phaûi töï tìm laáy lao ñoäng.’
Hudson coù theå noùi vôùi Simson raèng nhieàu thôï moû thieác ngöôøi
AÂu, nhöõng ngöôøi sô taùn tôùi töø noäi ñòa ñaõ goïi ñieän tôùi phoøng thu
cuûa MBC ñeå ñeà nghò giuùp ñôõ roài. Hoï seõ giaùm saùt vieäc ñaøo haàm vaø
Tim ñaûm baûo raèng löïc löôïng lao ñoäng cuûa rieâng mình cuõng seõ trôï
giuùp. Trong voøng ít giôø ñoàng hoà Hudson ñaõ ñieàu ñeán moät ñoäi caùc xe
taûi cuõ, vaø baét tay vaøo ñoán haï döøa, roài cho ñaøo nhieàu caên haàm ñöôïc
choáng ñôõ baèng xaø goã. Khoâng coøn nghi ngôø gì nöõa, hoï ñaõ cöùu haøng
traêm maïng soáng.
Buoåi phaùt thanh cuûa Hudson mang laïi moät söï ñaûo ngöôïc hoaøn
toaøn trong chính saùch truù aån chính thöùc cuûa chính quyeàn; nhöng nhö anh
ñaõ vieát, ‘Bi kòch laø moïi chuyeän luùc naøy ñeàu ñaõ quaù muoän. Neáu hoï
ñaõ nghe toâi töø ñaàu, thì ai maø bieát ñöôïc ñieàu gì ñaõ coù theå xaûy ra, vaø
bao nhieâu ngöôøi nöõa seõ coøn soáng ñeán ngaøy hoâm nay.’
Sau khi trôøi raïng saùng moät chuùt vaøo ngaøy 8 thaùng Hai, Tim Hudson
vaø Buck Buckeridge ñang taém ôû Caâu laïc boä Cric-keâ sau moät ñeâm chieán
ñaáu vôùi moät ñaùm chaùy lôùn gaàn Ñöôøng Caàu Nam. Khi hoï böôùc vaøo
phoøng thay ñoà, George Hammonds vaãy chaøo buoåi saùng. Roài coù veû baát
chôït, anh ta noùi tôùi chuyeän moät con taøu Ngöôøi Phaùp Töï do seõ rôøi ñi
ñeâm hoâm ñoù. Noù laø moät trong nhöõng con taøu hoä toáng cuoái cuøng,
trong ñoù chieác Nöõ hoaøng Chaâu AÙ ñaõ bò ñaùnh chìm-vaø raèng hoï coù
bieát vôï cuûa Jimmy Glover khoâng? Coâ ta seõ ñi treân chuyeán taøu aáy.
Hudson vaø Buckeridge nhìn nhau. Cuøng moät yù nghó löôùt qua ñaàu hoï.
Luùc naøy hoaëc chaúng bao giôø nöõa. Khoâng kòp caûm ôn Hammonds vì tin
töùc quan troïng maø anh ta ñaõ truyeàn ñaït, Buckeridge ñaùnh xe tôùi
Robinson vaø Hudson thì tôùi Beänh vieän Ña khoa.
Marjorie Hudson ñang laøm vieäc, nhöng Tim göûi lôøi nhaén raèng anh ta
phaûi noùi chuyeän vôùi coâ ngay laäp töùc. Anh ta kieân nhaãn ñôïi trong möôøi
phuùt tröôùc khi coâ ñi ra khuoân vieân beänh vieän, vaø Tim vaãy tay ra hieäu
coâ ngoài vaøo trong xe. Taïi ñoù ‘chuùng toâi ñaõ coù traän tranh caõi nghieâm
troïng duy nhaát trong cuoäc ñôøi mình.’ Vôùi Marjorie ñoù laø chaïy troán. Coâ
caûm thaáy, theo caùch nghó cuûa mình, coâ ñang laøm moät coâng vieäc cuõng
quan troïng nhö coâng vieäc cuûa anh ta. Vôùi Tim lyù leõ tranh caõi thaät ñôn
giaûn: ‘Neáu anh bò baét, seõ laø möôøi laàn toát hôn ñoái vôùi anh neáu anh
bieát raèng em ñöôïc an toaøn.’ Hoï tranh caõi trong nöûa tieáng ñoàng hoà,
Marjorie thì khoùc loùc, nhöng cuoái cuøng-coù leõ vì kieät söùc hôn laø meàm
loøng-Marjorie cuõng ñaàu haøng. Coâ quay trôû laïi beänh vieän ‘caûm thaáy sai
traùi kinh khuûng vaø nöôùc maét löng troøng’ khi noùi nhöõng lôøi taïm bieät.
Tieáng coøi xe cuûa Tim khieán nhöõng lôøi chia tay ñoù phaûi noùi thaät ngaén,
vaø khi coâ ñi ra, vaãn trong boä ñoàng phuïc, anh ta ñaõ laùi xe ñöa coâ thaúng
tôùi Cluny. Hoï xeáp haøng trong hai giôø, nhöng khi roát cuïc hoï cuõng tôùi
ñöôïc Ngoâi nhaø Chi nhaùnh, vieân nhaân vieân cuûa P&O nhaän ra Hudson
trong boä ñoàng phuïc vaø trao cho Marjorie giaáy chöùng nhaän ngay laäp töùc-
coøn caûnh baùo coâ raèng chieác Felix Roussel seõ rôøi beán ñeâm hoâm ñoù,
vaø coâ seõ khoâng coù moät phuùt naøo dö thöøa.
Chæ coù moät chuyeän maø Marjorie cöù nhaát quyeát baèng ñöôïc. ‘Em
seõ khoâng ñi-vaø em noùi thaät ñaáy, Tim aï-maø khoâng noùi lôøi taïm bieät
vôùi Myõ Linh.’ Hoï laùi xe töø Cluny tôùi caên nhaø goã cuûa hoï trong im laëng.
Tim cho coâ naêm phuùt ñeå goùi geùm moät chieác va li vaø noùi lôøi chia tay,
vaø khi Marjorie cuoái cuøng cuõng baêng qua baõi coû ñeå tôùi ga-ra, Myõ Linh
ra ñöùng treân haønh lang. Nhöõng lôøi cuoái cuøng cuûa Myõ Linh vôùi coâ laø,
‘Toát hôn heát baø neân ñi. Toâi seõ chaêm soùc cho tuan.’
‘Ñoù laø thôøi khaéc toài teä nhaát-khi toâi thöïc söï caûm thaáy mình thaät
sai traùi,’ Marjorie vieát sau naøy.
Buckeridge cuõng coù cuøng khoù khaên nhö theá trong vieäc thuyeát phuïc
Lucy, nhöng may maén thay hoï khoâng caàn phaûi maát phaàn thôøi gian ñeïp
ñeõ nhaát trong ngaøy ñeå xeáp haøng taïi Cluny. Moät trong nhöõng nhaân
vieân P&O laøm vieäc cuøng vôùi Buckeridge trong AFS, vaø Buck coù theå ñi
thaúng vaøo. OÂng ta laáy tôø chöùng nhaän, chaúng theøm nhìn vaøo noù, roài
ñaùnh xe tôùi Robinson, ñoùn Lucy vaø laùi xe xa tôùi möùc coù theå veà phía
chieác Felix Roussel ñang boû neo ôû ñaàu ñaèng xa cuûa Caûng Keppel.
Cuøng luùc ñoù Jimmy Glover vaø George Hammonds ñang ñöa Julienne tôùi
khu beán taøu. Hoï maát hôn ba tieáng ñoàng hoà ñeå vöôït qua ba daëm
ñöôøng töø Beán Collyer tôùi caàu taøu. Khoâng ai toå chöùc vieäc ñaäu xe.
Nhöõng chieác xe ngoån ngang khaép khu vöïc caïnh beán caûng; thöôøng thì
chuùng ñöôïc laùi ñeán bôûi nhöõng phuï nöõ seõ khôûi haønh ñi, vaø sau ñoù
hoï chæ vieäc boû laïi chuùng. Chaúng coù ai ñeå ñöa chuùng ñi choã khaùc.
Chaúng coù moät baûo veä naøo, khoâng nhaân vieân tình nguyeän naøo giuùp
ñôõ cho nhieàu phuï nöõ khoâng coù ngöôøi choàng ñi theo, vaø boïn treû con
cuûa hoï. ‘Keát quaû cuûa toaøn boä vieäc naøy,’ Glover ghi laïi sau naøy, ‘laø
coù treân 300 haønh khaùch khoâng tôùi ñöôïc caàu taøu ñuùng giôø, vaø con
taøu ñaõ phaûi rôøi beán maø khoâng coù hoï.’
Tim Hudson ñaõ ôû treân khu vöïc beán vôùi Marjorie roài, ñang nhìn quanh
ñeå tìm Buckeridge vaø Lucy, vì hoï ñaõ thoûa thuaän ñi cuøng nhau vì theá caùc
baø vôï coù theå coá gaéng ôû chung moät buoàng. Maëc duø ñöôïc caûnh baùo
chæ mang theo haønh lyù xaùch tay, khu vöïc hoaøn toaøn loän xoän khi moät
soá ngöôøi ñeán cuøng vôùi naøo thaûm, naøo caùc ñoà goã ñoùng kieän, trong
khi hai baø vôï caáp cao cöù khaêng khaêng (vaø thaønh coâng) trong vieäc caåu
nhöõng chieác xe hôi cuûa mình leân taøu trong moät ñôït khoâng kích.
Buckeridge laø ngöôøi ñaàu tieân tôùi ñöôïc moät caùi ca-bin roäng boán
giöôøng. Coù hai ngöôøi phuï nöõ ñaõ giöõ chuû quyeàn treân hai chieác giöôøng
roài, nhöng hai caùi giöôøng coøn laïi thì troáng. Moät nhaân vieân phuïc vuï
ngöôøi Phaùp hoái haû ñi tôùi, laáy tôø chöùng nhaän cuûa P&O, ñaët va li cuûa
Lucy leân treân moät chieác giöôøng, roài nhìn vaøo hai quyù baø kia-vaø nhìn
Buck. Moät laàn nöõa anh ta lieác nhìn maûnh giaáy ñöôïc xem nhö moät chieác
veù, vaø noùi gaàn nhö laø xin loãi, ‘Nhöng thöa oâng, oâng khoâng theå nguû
cuøng nhöõng quyù baø khoâng quen naøy.’
‘Toâi aù! Toâi seõ khoâng ñi maø!’ Buck cöôøi toe toeùt.
Vieân phuïc vuï chæ vaøo taám veù. Ngöôøi baïn cuûa Buckeridge ôû P&O
ñaõ aâm thaàm ghi vaøo ‘OÂng vaø Baø’ ‘Ñoù laø thôøi khaéc khoù xöû nhaát
maø toâi töøng gaëp phaûi,’ Buck noùi, vì khoâng phaûi cöù nhö theå oâng ta
chuû yù quyeát ñònh chaïy troán. Taïi ñaây, thaät baát ngôø, trong luùc moät
cuoäc khoâng kích ñang dieãn ra, oâng ta thì ñang ôû treân moät con taøu lôùn-
coù leõ laø chieác cuoái cuøng rôøi ñi-cuøng vôùi moät chieác veù. ‘Nhöng taát
nhieân,’ Buck vieát trong nhaät kyù vaøo ñeâm hoâm ñoù, ‘ñieàu ñoù laø khoâng
theå ñöôïc. Mình khoâng theå troán chaïy nhö moät con chuoät ñöôïc.’
Tim Hudson cuõng bò keït vaøo tình theá töông töï. Taïi chaân caàu taøu,
moät vieân haï syõ chaën anh laïi, noùi raèng haønh khaùch chæ ñöôïc pheùp ôû
treân taøu. Tim, cuõng maëc ñoàng phuïc, noùi raèng anh chæ muoán mang va li
cuûa vôï mình leân buoàng cuûa coâ aáy maø thoâi. Vieân haï syõ vaãy anh leân,
nhöng ngay khi Tim baét ñaàu treøo leân caùi vaùn caàu doác ñöùng, anh caûm
thaáy moät caùi keùo maïnh leân vai mình vaø vieân haï syõ noùi kheõ, ‘Neáu
khoân ngoan thì oâng seõ ôû laïi treân taøu. Vaø oâng cuõng chaúng phaûi laø
ngöôøi duy nhaát. ÔÛ laïi ñaây chaúng coøn hy voïng naøo ñaâu, oâng baïn aï.’
Trong ca-bin, vieân phuïc vuï lòch söï thoâng baùo vôùi boán ngöôøi boïn hoï
raèng con taøu seõ chöa rôøi beán trong ít thôøi gian nöõa, vì theá neáu hoï quan
taâm tôùi vieäc uoáng moät chuùt gì thì quaày ba ñang môû cöûa. Coù veû laï
ñôøi, nhöng ñuùng theá-ñem ñeán moät moâ phoûng caûm ñoäng cuûa nhöõng
caûnh taïm bieät huyeân naùo vaãn luoân dieãn ra khi moät con taøu rôøi beán.
Buoàng ñôïi chính len ñaày nhöõng ngöôøi ñaøn oâng vaø phuï nöõ ñang uoáng
nhöõng coác taïm bieät cuoái cuøng vôùi söï vui veû göôïng gaïo, cöù nhö theå
maáy baø maáy coâ ñang trôû veà nhaø nghæ pheùp vaäy. Hudson vaø
Buckeridge gaëp phaûi vaán ñeà xöa-nhö-traùi ñaát khi gaït ñaùm ngöôøi ñeå
tôùi ñöôïc quaày ba, nôi maø, theo lôøi cuûa Buck, ‘chuùng toâi quan saùt moät
anh chaøng phuïc vuï quaày ba chaäm voâ cuøng, caån thaän nhaët laáy moät
tôø phieáu ñaët ñoà uoáng, löïa moät caùi chai, kieåu caùch roùt moät coác,
chuyeån noù ñi, laøm moät pheùp tính nhoû treân moät maûnh giaáy, chuyeån
töø ñoâ la sang baûng Anh, ñeám tieàn, traû laïi tieàn leû, nhaët leân moät caùi
ly, lau boùng noù, giô noù ra aùnh saùng, roài laïi laáy moät tôø phieáu khaùc’.
Duø sao ñi nöõa, Buckeridge cuõng xoay sôû laáy ñöôïc boán chai bia vaø moät
vaøi caùi ly roài giô cao chuùng treân ñaàu ñi ñeán moät caùi baøn, taïi ñoù hoï
ñaõ cuïng ly laàn cuoái cuøng tröôùc khi noùi nhöõng lôøi chia tay ngaén nguûi.
Tröôùc khi chieác Felix Roussel rôøi beán ñeâm aáy tôùi Bombay, caùnh
nam giôùi ñaõ rôøi ñoù töø laâu. Jimmy Glover vaø George Hammonds quay trôû
laïi Dulventon nôi coù coâng vieäc phaûi hoaøn thaønh ñeå cho ra soá baùo
ngaøy hoâm sau. Hudson, caùm caûnh bôûi yù nghó phaûi trôû veà caên nhaø
goã cuûa mình ôû Ñöôøng Stevens, ñaõ phaàn naøo quyeát ñònh nguû laïi truï
sôû ARP cuûa mình roài, thì Buckeridge ñeà nghò anh tôùi nguû ôû caên hoä
cuûa oâng aáy ôû beân treân Traïm Cöùu hoûa Trung taâm, vaø Tim caûm kích
nhaän lôøi.
Sau moät böõa aên qua loa goàm caù moøi vaø thòt boø muoái vôùi bia, hai
ngöôøi ngoài treân ban coâng cuûa traïm uoáng moät coác stengah cuoái cuøng.
Ñoù laø moät ñeâm ñaày sao, vôùi caùi choùp nhoïn cuûa Nhaø thôø Thaùnh
Andrews ôû ngay tröôùc maët hoï. Sau möôøi giôø moät chuùt, baàu trôøi ñen bò
phaù vôõ bôûi moät quaû phaùo saùng maøu ñoû vaø roài moät quaû maøu xanh
baén xa veà phía baéc, sau ñoù baàu trôøi toái ñen trôû laïi.
‘Thaät ñuùng luùc ñeå baén phaùo hoa!’ Buckeridge heùt toaùng leân, oâng
ta chaúng bao giôø ñaùnh maát tính haøi höôùc cuûa mình.
‘Coù theå ñoù laø nhöõng tín hieäu tai hoïa,’ Hudson noùi nghieâm trang
hôn.
Thöïc teá, nhöõng quaû phaùo saùng ñoû vaø xanh ñoù ñöôïc baén leân
bôûi quaân Nhaät-ñeå thoâng baùo raèng toaùn quaân thieän chieán ñaàu tieân
cuûa Sö ñoaøn Hoa cuùc soá 18 ñaõ vöôït qua Eo bieån vaø ñaõ ñoå boä thaønh
coâng leân ñaûo.

Chöông taùm
 Cuoäc taán coâng
Ñeâm Chuû nhaät, ngaøy 8 thaùng Hai-Ñeâm ngaøy Thöù naêm, ngaøy 12
thaùng Hai
Trong taát caû haøng loaït nhöõng söï chæ ñaïo khoâng hieäu quaû, caùc
quyeát ñònh tai haïi vaø vieäc tranh caõi ôû caùc vò trí cao caáp, goùp phaàn
vaøo söï thaát thuû cuûa Singapore, khoâng gì khoù hieåu baèng vieäc gaàn nhö
thieáu vaéng baát kyø moät haønh ñoäng ngaên chaën naøo trong nhöõng giôø
phuùt ban ngaøy cuoái cuøng tröôùc khi quaân Nhaät taán coâng. Khoâng ñeán
möùc cöù nhö theå nhöõng keû taán coâng laøm nhöõng ngöôøi phoøng veä
hoaøn toaøn baát ngôø. Moïi vieäc ñeàu cho thaáy moät cuoäc taán coâng saép
xaûy ra treân bôø bieån taây baéc cuûa hoøn ñaûo, vaø ngay cho duø Percival
ñaõ coù nghó ñeán moái nguy hieåm cuûa caùc cuoäc taán coâng nghi binh,
cuõng khoù maø tin ñöôïc moät töôùng quaân hieän ñaïi laïi coù theå quaù deã
daøng boû qua chuyeän ñang dieãn ra xung quanh mình nhö theá.
Vaøo luùc trôøi raïng saùng cuûa caùi ngaøy Chuû nhaät ñònh meänh naøy,
moät ñoäi bay tuaàn tra taùo baïo cuûa UÙc, laëng leõ vöôït qua Eo bieån Johore
trong ñeâm vaø xaâm nhaäp gaàn hai daëm vaøo khu vöïc quaân ñòch, ñaõ quay
veà vôùi tin töùc raát ñaùng lo ngaïi. Hoï ñaõ thaáy nhöõng baèng chöùng roõ
raøng veà vieäc taäp trung quaân oà aït ôû phía ñoái dieän vôùi khu vöïc ñoùng
quaân cuûa quaân UÙc, phía taây cuûa con ñöôøng ñaép. Khi men theo nhöõng
con ñöôøng ven röøng ñoái dieän vôùi phía bôø thuoäc quaân khu cuûa mình, hoï
ñaõ taän maét nhìn thaáy vaø ñaõ söûng soát ñeán theá naøo vôùi söï löu
chuyeån quaân söï ñoù. Caùc con laïch trong ñaát lieàn ken ñaày nhöõng chieác
thuyeàn coù theå gaáp laïi ñöôïc. Ñaây laø thoâng tin quan troïng seõ khieán cho
caùc vieân chæ huy baét tay vaøo vieäc ngay laäp töùc, laäp keá hoaïch caùc
ñoäi hình daøn quaân môùi. Thaät khoâng may laø baûn baùo caùo saùng sôùm
naøy ñaõ khoâng tôùi ñöôïc Töôùng Percival cho tôùi 3 giôø 30 phuùt chieàu
hoâm ñoù. Nguyeân do taïi sao thì khoâng bao giôø ñöôïc giaûi thích caû.
Tuy nhieân, töø laâu tröôùc khi Percival nhaän ñöôïc baûn tin bò chaäm treã
naøy, tin töùc naøy cuûa ñoäi tuaàn tra ñaõ ñöôïc baùo tröôùc bôûi caùc haønh
ñoäng tröïc tieáp. Vaøo luùc trôøi saùng, quaân Nhaät ñaõ tieán haønh caùc
cuoäc taán coâng baèng bom aùc lieät vaø keùo daøi treân caùc vò trí tieán
quaân cuûa quaân UÙc. Bay töø caùc ñöôøng baêng cuûa chuùng ôû Johore, caùc
chieán ñaáu cô vaø maùy bay thaû bom haïng nheï ñaõ tôùi ôû taàm thaáp phía
treân nhöõng haøng döøa theo töøng ñôït doàn daäp, giôø naøy sang giôø khaùc.
Moät soá phi cô thaû xuoáng nhöõng quaû bom saùt thöông. Nhöõng chieác
khaùc bay veøo qua trong nhöõng cuù ñaâm boå xuoáng khoâng thaáp laém,
suùng maùy cuûa chuùng baén nhö vaõi ñaïn. Quaân UÙc, ñaøo haøo voäi vaõ,
thöôøng chæ laø nhöõng caùi coâng söï taïm thôøi trong vuøng röøng raäm hay
caùc ñoàn ñieàn döøa hoaëc cao su, chaúng theå laøm gì ngoaøi vieäc choáng
maét nhìn. Nhöõng gì laøm ñöôïc thì hoï cuõng ñaõ laøm.
Caùc cuoäc taán coâng keùo daøi naøy baûn thaân chuùng coù theå khoâng
ñuû laøm cho Percival tin raèng caùc cuoäc ñoå boä seõ dieãn ra ngay sau ñoù,
nhöng chuùng cuõng chæ laø moät böôùc daïo nheï nhaøng ban ñaàu cuûa
nhöõng gì coøn tôùi tieáp sau nöõa. Tôùi giöõa buoåi saùng, caùc maùy bay cuûa
quaân Nhaät taïm nghæ ngôi, theá roài sau ñoù quaân Nhaät môû moät ñôït taán
coâng ñaùng sôï nhaát trong toaøn boä chieán dòch. Trong haøng tieáng ñoàng
hoà, suoát caùi ngaøy vaõi ñaïn aáy, phaùo ñòch ñaõ khoâng thöông tieác roùt
vaøo caùc vò trí cuûa quaân UÙc. Cho tôùi luùc maët trôøi laën chuùng ñaõ gaây
neân nhöõng thieät haïi ñeán noãi taát caû caùc ñöôøng ñieän thoaïi giöõa caùc
ñôn vò quaân UÙc vôùi sôû chæ huy ñeàu bò ñöùt. Vaø vì theá phaùo binh quaân
Anh khoù coù theå khai hoûa ñeå ñaùp traû. Ñaây laø-tröø phi quaân Nhaät ñang
thöïc hieän moät cuù löøa ngoaïn muïc-chöùng côù roõ raøng veà moät vò trí
taán coâng raát coù khaû naêng ñaõ ñöôïc choïn. Vaø ñieàu naøy tôùi löôït noù
coù nghóa raèng ôû ñaâu ñoù trong röøng cao su beân kia Eo bieån nhöõng
nhoùm lôùn quaân ñang chôø ñôïi giôø G, cuøng vôùi söï taäp trung cuûa taøu
ñoå boä, phaùo binh, caùc phöông tieän duøng cho quaân ñoäi-noùi ngaén goïn,
taát caû caùc trang bò phöùc taïp ñoøi hoûi ñuû ñeå tieán haønh moät cuoäc
taán coâng leân moät hoøn ñaûo ñöôïc phoøng thuû chaët cheõ. Söï thaät, quaân
Anh haàu nhö chaúng coù moät chieác phi cô döï bò naøo, theá nhöng moät ñôït
choáng traû keùo daøi chaéc chaéc seõ thöïc hieän ñöôïc ñieàu gì ñoù theo
höôùng phaù vôõ caùc keá hoaïch ñöôïc toå chöùc chaët cheõ cuûa quaân Nhaät.
Thay vaøo ñoù quaân Nhaät ñaõ trieån khai caùc keá hoaïch naøy vôùi raát ít
hoaëc khoâng coù moät söï caûn trôû naøo.
Thaäm chí sau hoaøng hoân, khi ñôït taán coâng vaøo quaân UÙc ñang gia
taêng veà cöôøng ñoä, neáu coù theå noùi nhö theá, thì phaùo cuûa quaân Anh
vaãn im hôi laëng tieáng. Taïi sao? Khoâng theå tin ñöôïc duø noù coù veû nhö,
‘Caû Ban Chæ huy Maõ Lai laãn Khu Phía Taây [töùc laø Percival hoaëc Bennett]
khoâng ai maát bình tónh quaù ñaùng vì chuyeän naøy,’ cuoán ‘Cuoäc chieán
vôùi Nhaät Baûn’ coù noùi, ‘moãi ngöôøi roõ raøng laø ñang nghó raèng ñaây laø
ngaøy ñaàu tieân trong moät soá ngaøy ñaùnh phuû ñaàu, hoaëc raèng quaân
ñòch ngaøy hoâm sau seõ quay trôû laïi vieäc oanh taïc vaøo Con ñöôøng ñaép
vaø caùc bôø bieån phía ñoâng baéc Ñaûo. Keát quaû laø khoâng moät meänh
leänh naøo ñöôïc ñöa ra trong toái hoâm ñoù cho hoûa löïc phaùo binh roùt
xuoáng nhöõng nôi quaân ñòch coù khaû naêng taäp trung ñoäi hình ôû ñoù.’
Quyeát ñònh laï thöôøng naøy laø theo caùch nhìn cuûa nhöõng vò töôùng,
khoâng tin quaân Nhaät ñaõ saün saøng taán coâng, ñieàu ñoù coù theå hieåu
ñöôïc. Nhöng ñieàu naøy laïi quaù khaùc xa tình huoáng thöïc. Trong thöïc teá,
Töôùng Percival ñaõ döï ñoaùn raèng quaân Nhaät seõ caàn moät tuaàn ñeå
chuaån bò. OÂng ta ñaõ ñuùng-nhöng cho tôùi luùc naøy, khi maø moät tuaàn
ñaõ tôùi, oâng ta laïi phuû nhaän khoâng tin vaøo ñaùnh giaù cuûa chính mình.
Buoàn cöôøi thay, Percival ñaõ sai treân hai vaán ñeà. OÂng ta ñaõ ñoan chaéc
quaân Nhaät seõ taán coâng bôø ñoâng baéc vaø sa laày vaøo noãi sôï haõi dai
daúng voâ caên cöù naøy; oâng ta ñaõ cho quaân Nhaät taùm ngaøy ñeå chuaån
bò, vaø boû qua ñieàu naøy khi nhaän xeùt cuûa mình laø ñuùng.
Trong moät caâu chuyeän coù quaù nhieàu ‘neáu’ vaø ‘nhöng’, khoâng ai
coù theå ñoan chaéc ñieàu khaùc bieät seõ ñöôïc taïo ra ñoái vôùi keát cuïc chính
cuûa thôøi kyø vaây haõm laø gì khi Percival môû moät ñôït phaûn coâng; coù
theå laø khoâng khaùc gì, cho duø coù theå keùo daøi vieäc phoøng thuû ñöôïc
moät ít ngaøy. Moät côn möa ñaïn phaùo baén vaøo caùc vò trí cuûa quaân Nhaät
coù theå ngaên caûn vieäc quaân ñòch caét ñöùt taát caû caùc ñöôøng daây
lieân laïc cuûa quaân Ñoàng minh ôû phía taây baéc hoøn ñaûo, vaø ñieàu naøy
seõ minh chöùng cho con ñöôøng ñi tôùi thaûm hoïa trong buoåi ñeâm saép tôùi.
Vaøo luùc möôøi röôõi quaân ñòch taán coâng. Quaân Nhaät ñaõ tieán
haønh chuaån bò raát gaét gao. Chuùng ñaõ sô taùn moïi thöôøng daân ra khoûi
vuøng bôø bieån möôøi daëm. Chuùng ñaõ thieát laäp sôû chæ huy quaân söï
cuûa mình trong Cung ñieän Hoaøng ñeá oai phong xaây baèng gaïch, maùi
ngoùi maøu xanh cuûa Ñöùc vua Johore, noåi baät treân Eo bieån, noù coù moät
caùi thaùp vuoâng cao vuùt maø töø ñoù Töôùng Yamashita saùng hoâm sau coù
theå nhìn thaáy roõ quaân lính cuûa mình ñang treân ñöôøng traøn leân ñaûo. Ba
sö ñoaøn ñaõ ñöôïc saùt nhaäp vôùi nhau vôùi 3.000 phöông tieän chuyeân chôû,
200 thuyeàn coù theå gaäp laïi chaïy baèng caùc ñoäng cô rôøi vaø moät traêm
taøu ñoå boä lôùn hôn. Trong moät tuaàn chuùng ñaõ (nhö baây giôø chuùng ta
ñöôïc bieát) tieán haønh thao taäp ñoå boä ngaøy ñeâm trong nhöõng con laïch
vaø nhöõng con soâng nhoû khoâng ñeám xueå chaûy vaøo nhöõng nôi hoang vu
bí maät trong caùc ñoàn ñieàn cao su. Toaùn quaân 4.000 ngöôøi ñöôïc choïn cho
ñôït taán coâng ñaàu tieân, taát caû ñeàu laø nhöõng chieán binh coù kinh
nghieäm trong cuoäc chieán ôû Trung Quoác. Baáy giôø, sau luùc trôøi nhaù
nhem toái-vaø an taâm vì bieát raèng mình seõ khoâng bò phôi ra cho vieäc taán
coâng töø treân khoâng-caùc toaùn quaân xung kích vaùc thuyeàn cuûa mình
treân vai ñi boä vaøi daëm töø caùc con laïch trong ñaát lieàn ra tôùi bôø bieån.
 Caùc toaùn quaân ñaàu tieân taán coâng moät tuyeán roäng naèm giöõa
hai vònh treân bôø bieån taây baéc cuûa hoøn ñaûo-Tanjong Buloh vaø Tanjong
Murai (‘Tanjong’ laø töø Maõ Lai cuûa töø ‘muõi ñaát’)-naèm döôùi taàm phaù
huûy cuûa phaùo binh vaø hoûa löïc suùng coái. Nhöõng lính canh ñaàu tieân
cuûa quaân UÙc treân ñöôøng bôø bieån Singapore ñaõ phaùt hieän thaáy
nhöõng chieác thuyeàn daäp deành treân maët nöôùc toái ñen. Baùo ñoäng ñaõ
ñöôïc phaùt ra, vaø haøng traêm quaân UÙc khai hoûa phuû ñaàu. Ñôït quaân
ñòch ñaàu tieân ñaõ bò tieâu dieät. Nhieàu teân khaùc nöõa trong ñôït thöù hai.
Theá nhöng thaønh coâng nhö theá khoâng theå tieáp dieãn, vì quaân UÙc ñang
chieán ñaáu trong moät theá yeáu khoâng caàm cöï ñöôïc. Theo keá hoaïch, khu
vöïc ‘tieâu dieät’ treân Eo bieån seõ baát thình lình ñöôïc chieáu saùng nhö ban
ngaøy-bôûi raát nhieàu ñeøn pha roïi saùng röïc ñaõ boá trí saün ôû ñoù, chôø
ñöôïc baät leân ñeå quaân phoøng ngöï coù theå queùt saïch quaân ñòch ra
khoûi khu vöïc maët nöôùc ñoù. Thay vì theá, nôi nôi laø boùng toái, vaø quaân
UÙc chæ coù theå baén böøa vaøo caùc muïc tieâu nhìn thaáy ñöôïc. Laøm sao
hoï coù theå chaéc chaén nhöõng chieác thuyeàn nhoû len loûi ôû ñaâu? Taát caû
nhöõng gì hoï coù theå nhìn thaáy laø caùi boùng ñen hôn, thi thoaûng hieän
treân maët nöôùc, taát caû nhöõng gì hoï coù theå nghe, xem nhö moät tín hieäu
chæ ñieåm, laø tieáng rì rì lôùn cuûa nhöõng chieác ñoäng cô rôøi. Hoï chöûi theà
vaø hoø heùt ñoøi chieáu saùng khi vaáp phaûi nhau trong boùng toái. Vaø trong
luùc ñoù, nhöõng chieác thuyeàn cao su nhoû tieán ñeán moät caùch doàn daäp,
ñöôïc che khuaát trong maøn ñeâm. Vaø roài, cuõng theá, ñieàu gì ñaõ xaûy ra
vôùi phaùo binh vaøo caùi thôøi khaéc quan troïng naøy? Moät cuoäc phaûn
coâng ñaõ ñöôïc leân keá hoaïch vaøo thôøi ñieåm taán coâng. Thay vaøo ñoù,
phaùo cuûa quaân Anh vaãn im hôi laëng tieáng.
Coù moät lyù giaûi thaät ñôn giaûn, bi thaûm, cho duø quaân UÙc ñang
baûo veä caùc baõi bieån khoâng theå bieát ñöôïc vaøo thôøi ñieåm ñoù. Chaúng
ai coù theå ra tín hieäu cho caùc ñoäi ñeøn pha hoaëc ñoäi phaùo. Töø laâu
tröôùc khi quaân Nhaät baét ñaàu traøn leân bôø, moïi ñöôøng daây lieân laïc
ñaõ bò caét ñöùt-vaø khoâng moät meänh leänh naøo tôùi ñöôïc caû ñoäi ñeøn
pha laãn phaùo binh. Maøø khoâng coù nhöõng meänh leänh naøy thì hoï khoâng
theå haønh ñoäng. Trong nhöõng tình huoáng khaùc, ñoäi ñeøn pha coù theå coù
ñuû maïo hieåm söû duïng saùng kieán cuûa rieâng mình, roïi ñeøn ngang qua
maët nöôùc maø khoâng caàn ñôïi leänh, nhöng xem ra hoï ñaõ nhaän nhöõng
meänh leänh roõ raøng raèng trong baát cöù tröôøng hôïp naøo cuõng khoâng
ñöôïc baät ñeøn leân tôùi khi tín hieäu ñöôïc ñöa ra. Roõ raøng laø ngöôøi ta ñaõ
nghó neáu hoï chieáu saùng quaù sôùm thì seõ bò quaân Nhaät tieâu dieät.
Vì vaäy ngöôøi ta ñeå vieäc ra tín hieäu caáp cöùu SOS cho boä ñoäi, tröôùc
khi coù moät soá ít khaåu phaùo khai hoûa-nhöng tôùi luùc ñoù thì quaân Nhaät
ñaõ leân bôø treân toaøn tuyeán, vaø tröôùc khi quaân UÙc nhaän bieát chuyeän
gì ñang dieãn ra, hoï ñaõ phaûi chieán ñaáu baèng löôõi leâ trong nhöõng ñoàn
ñieàn aåm öôùt, toái taêm, vaø quaân Nhaät, nhö moïi khi, döôøng nhö coù maët
ôû moïi nôi-ôû ñaèng tröôùc, ñaèng sau, ôû hai beân, thaâm nhaäp mau leï ra
ñaèng sau nhöõng ñaùm quaân Ñoàng minh roái loaïn, bò chia caét khoûi ñoàng
ñoäi. Vöôït qua khu vöïc ñòa hình phöùc taïp, san saùt, moãi toaùn quaân Nhaät
ñeàu ñöôïc daãn ñaàu bôûi moät vieân syõ quan vôùi moät caùi la baøn treo ôû
ngang hoâng. Caån thaän traùnh neù baát cöù söï taán coâng tröïc dieän naøo,
chuùng tìm kieám nhöõng keõ hôû trong ñoäi hình cuûa quaân UÙc vaø luoàn
qua ñaèng sau hoï. Moät khi quaân UÙc-nhöõng ngöôøi khoâng coù la baøn trong
tay-khoâng coøn nhìn thaáy Eo bieån nöõa vaø bò taán coâng töø ñaèng sau, hoï
thaäm chí chaúng bieát mình ñang quay maët veà höôùng naøo trong caùi meâ
cung cuûa röøng raäm, chæ ñöôïc chieáu saùng bôûi aùnh chôùp cuûa ñaïn
phaùo vaø aùnh saùng löûa hieám hoi cuûa chieác xaø lan Nhaät bò chaùy
ngoaøi bieån.
Vaøo luùc moät giôø saùng quaân UÙc ñang ruùt khoûi caùc vò trí tieàn
tieâu cuûa mình. Ñoù laø keát cuïc bi thaûm cuûa ñôït taán coâng ñaàu tieân, veà
vieäc naøy Kenneth Attiwill,1 ngöôøi ñaõ chieán ñaáu trong toaøn boä chieán
dòch, ñaõ ñöa ra moät hình aûnh sinh ñoäng: ‘Caùc nhoùm quaân bò taùch khoûi
ñoàng ñoäi cuûa mình trong boùng toái ñaày hoang mang. Nhöõng nhoùm khaùc
thì laïc ñöôøng. Nhieàu ngöôøi cheát. Moät soá thì ñi tôùi taän Bukit Timah.
Nhöõng ngöôøi khaùc nöõa thaäm chí tôùi Thaønh phoá Singapore, vaø tröôùc
khi hoï coù theå taäp hôïp, toå chöùc laïi haøng nguõ vaø quay trôû laïi, thì töø
laâu ñoäi hình chieán ñaáu ñaõ tan taùc roài. Nhieäm vuï cuûa vieäc ruùt quaân
laø di chuyeån toaøn boä khu vöïc ñoùng quaân cuûa löõ ñoaøn, vaø tôùi möôøi
giôø saùng ngaøy 9-gaàn möôøi hai tieáng sau khi chieán dòch taán coâng bò
phaùt hieän-Löõ ñoaøn soá 22 cuûa quaân UÙc, maø söùc maïnh chieán ñaáu
naèm ôû heä thoáng phoøng thuû khu vöïc taây baéc cuûa Ñaûo, roát cuoäc ñaõ
khoâng coøn laø moät löïc löôïng chieán ñaáu nöõa.
Tôùi luùc ñoù gaàn 4.000 quaân Nhaät ñaõ coù moät choã ñöùng vöõng
chaén treân ñaûo. Caùc ñôn vò tieàn traïm cuûa chuùng ñaõ tieán veà phía saân
bay Tengah, ôû phía taây cuûa thaønh phoá roài. Vaø tôùi luùc ñoù Sôû chæ huy
caáp cao ñöa ra thoâng caùo ñaàu tieân cuûa noù, trong ñoù thoâng baùo vôùi
söï oân toàn ñeán phaùt caùu raèng ‘Traän phaûn coâng ñaõ ñöôïc tieán haønh
nhaèm queùt saïch keû ñòch’. Vôùi baát kyø ai ñaõ quen vôùi nhöõng lôøi noùi
doái lòch söï coù moät chuùt traéng trôïn cuûa Percival, coù theå ñoïc vò ra töø
giöõa nhöõng doøng ñoù, duø roõ raøng laø moät vaøi thöôøng daân ñaõ bò boû
ñoù vôùi caùi caûm töôûng raèng soá ít quaân Nhaät, ñaõ lieàu lónh daïi doät
taán coâng leân hoøn ñaûo, seõ sôùm bò queùt saïch. Tuy nhieân, Percival ñau
loøng khoâng vì nhöõng aûo töôûng nhö theá cuûa baûn thaân, nhö trong baùo
caùo chieán traän cuûa mình göûi tôùi Wavell, oâng ta ñaõ noùi thaúng thöøng
raèng ‘Quaân ñòch ñaõ ñoå boä baèng vuõ löïc leân bôø taây ñeâm hoâm qua
vaø thaâm nhaäp ñöôïc khoaûng naêm daëm…tình theá khoâng nghi ngôø gì
nöõa raát nghieâm troïng trong ñieàu kieän taàm nhìn cuûa ñöôøng bôø bieån
maø chuùng ta phaûi theo doõi raát daøn traûi. Ñaõ leân keá hoaïch ñeå taäp
trung löïc löôïng caùt cöù quanh Singapore neáu ñieàu naøy trôû neân caàn
thieát.’
Thöïc teá, oâng ta ñaõ laøm vaäy. Keá hoaïch naøy laø toái maät, nhöng
khoâng may noù bò roø ræ-cuøng vôùi nhöõng haäu quaû tai haïi.
Trong ñeâm ñoù ít ngöôøi ôû Thaønh phoá Singapore bieát ñöôïc chuyeän gì
ñang dieãn ra chæ caùch ñoù vöøa ñuùng 20 daëm, maëc duø ai ai cuõng coù
theå nghe thaáy-vaø ñaõ nghe caû ngaøy roài-nhöõng tieáng chaùt chuùa
ngheøn ngheït cuûa nhöõng khaåu phaùo ôû phía baéc. Nhieàu laàn thaønh
quen, noù nghe gioáng nhö moät côn baõo xa-moät aûo töôûng ñaõ ñöôïc naâng
cao khi maø, trong buoåi chieàu, moät côn gioâng ngaén nhöng hung döõ truùt
xuoáng thaønh phoá. Khi côn gioâng giaùng tröïc tieáp ôû treân ñaàu, nhö theå
moät côn baõo xa cuoái cuøng ñaõ tôùi gaàn hôn-cho tôùi khi, trong töøng giai
ñoaïn laëng im theo sau, aâm thanh aûm ñaïm cuûa nhöõng khaåu phaùo ôû xa
doäi laïi qua caùc con phoá, vôùi côn möa raøo raøo rôi xuoáng treân nhöõng
khung xöông cuûa caùc toøa nhaø bò truùng bom, ñaõ bieán thaønh than.
Moät soá ít thöôøng daân bieát chuyeän ñang xaûy ra. Shenton Thomas
ñang laøm moät cheùn röôïu tröôùc khi ñi nguû thì Percival goïi ñieän cho oâng ta
thoâng baùo tin töùc. Freddy Bloom laøm xong nhöõng phaàn vieäc taêng ca vaø
ñang böôùc qua moät haønh lang tôùi phoøng cuûa mình ôû Beänh vieän Ña
khoa thì moät chò trong quaân ñoäi hoái haû böôùc tôùi vaø thì thaàm moät
caùch bí maät, ‘Baét ñaàu roài!’ Leslie Hoffman coù moät linh caûm-nhöng
khoâng hôn moät linh caûm-vì theá ñaõ goïi ñieän cho moät ngöôøi baïn ôû Bukit
Timah, ngoâi laøng treân con ñöôøng chính noái lieàn Singapore vôùi con ñöôøng
ñaép. ‘Toâi chaúng bieát baát cöù chuyeän gì caû,’ ngöôøi baïn ñoù noùi, ‘ngoaïi
tröø raèng ôû phía ñaèng taây oàn aøo hoãn ñoän quaù möùc töôûng töôïng, vaø
toâi khoâng theå nguû ñöôïc vì tieáng oàn ñoù.’ Buckeridge khoâng ñöôïc thoâng
baùo ñieàu gì, nhöng duø veà maët chuyeân moân ñaõ heát nhieäm vuï, oâng
1
Trong cuoán ‘Caâu chuyeän Singapore’.
nhaän ñöôïc moät caûnh baùo thaân tình raèng phaûi ôû vò trí saün saøng haønh
ñoäng, ‘trong tröôøng hôïp coù nhöõng cuoäc trieäu taäp khaån caáp’. ‘Toâi ñaõ
saün saøng nhö theá trong vaøi thaùng roài,’ oâng ta laïnh nhaït ñaùp laïi, ‘vì
theá maø theâm moät ñeâm nöõa cuõng chaúng heà haán gì vôùi toâi.’ Khoaûng
nöûa ñeâm, moät ñaàu moái lieân laïc phía quaân ñoäi ñaõ goïi ñieän cho Jimmy
Glover taïi Dulverton vaø baûo vôùi oâng raèng ‘moät toaùn quaân nhoû cuûa
Nhaät’ ñaõ ñoå boä leân bôø bieån phía taây-nhöng cuõng nhaéc nhôûû oâng
raèng duø gì thì tin töùc naøy cuõng khoâng ñöôïc coâng khai tröôùc khi thoâng
caùo chính thöùc ñöôïc ñöa ra. OÂng chaúng theå laøm ñöôïc gì, vì theá Glover
daën caäu beù phuïc vuï khoâng ñaùnh thöùc oâng hay Hammonds tröø khi
nhöõng khaåu AA gaàn ñoù nhaû ñaïn, roài caû hai boïn hoï ñaõ nguû suoát
ñeâm ñoù, vôùi Glover thì ‘moät caùch voâ thöùc lo nghó veà nhòp ñoä taêng
leân thaát thöôøng hoaït ñoäng cuûa phaùo binh treân vuøng phía baéc cuûa
hoøn ñaûo’. Caû hai thöùc daäy tröôùc luùc trôøi saùng, tuy nhieân, laø vì Dieãn
ñaøn phaûi ñöôïc in ra vaø phaûi coù maët treân caùc phoá tröôùc böõa tröa.
Vaøo khoaûng chín giôø tin töùc chính thöùc veà vieäc ñoå boä ñöôïc thoâng
baùo treân radio. Ian Morrison ñang ôû trong phoøng baùo chí taïi Toøa nhaø
Cathay baét ñaàu ñaùnh ra moät baøi töôøng thuaät veà traän oanh taïc cho tôø
Thôøi baùo thì tin töùc ñoù tôùi. Anh ta khoâng coøn thôøi gian ñeå suy nghó
maø xeù ngay maûnh giaáy ra khoûi chieác maùy chöõ cuûa mình, vo troøn noù
laïi, roài baét ñaàu moät baûn tin môùi ñeå göûi ñi. Leslie Hoffman ñaùnh xe tôùi
Cathay trong chieác xe theå thao MG mui traàn cuûa mình ñeå thu löôïm baát
cöù tin töùc naøo treân ñöôøng tôùi Dulverton. Luùc anh ta chaïy xuoáng nhöõng
baäc caàu thang baèng ñaù sau khi nghe baûn tin, haøng toáp ñaøn oâng vaø
phuï nöõ ñang hoang mang ñaõ tuùm tuïm quanh loái vaøo roài, theo tröïc giaùc
bieát ñöôïc taàm quan troïng cuûa toøa nhaø vaø chôø ñôïi trong hy voïng töøng
maåu thoâng tin. Khi ñaùnh xe ñi, anh ta nhìn thaáy nhöõng nhoùm ñaøn oâng
vaø phuï nöõ noân noùng khaùc beân ngoaøi Toøa aùn Toái cao. Nhöõng ngöôøi
ñaøn oâng cuûa taát caû caùc saéc toäc-ngöôøi AÂu, ngöôøi Maõ Lai, ngöôøi Hoa,
ngöôøi AÁn Ñoä-chen laán nhau quanh caùc loái vaøo cuûa taát caû caùc toøa
nhaø coâng, nhö theå coùp nhaët moät chuùt söùc maïnh töø vieäc ôû gaàn vôùi
boä maùy haønh chính, nhö theå baèng caùch naøo ñoù, noù laøm dòu ñi caùi
tình traïng chôø ñôïi khoâng chòu ñöïng noåi maø anh ta coù theå caûm thaáy
ñaõ bao truøm xung quanh mình roài. Laùi xe qua Nhaø thôø Thaùnh Andrews,
anh ta nhìn thaáy moät khung caûnh baát thöôøng nhaát vôùi moät buoåi saùng
Thöù hai-haøng doøng ngöôøi goàm ñaøn oâng vaø phuï nöõ baêng qua baõi coû
xanh vaø ñi vaøo trong nhaø thôø ñeå caàu nguyeän.
Taïi Dulverton, Hammonds ñang nhìn qua vai cuûa Glover khi baûn thoâng
caùo, ñaõ ñöôïc ñieän thoaïi tôùi cho hoï, ñöôïc ñaùnh ra, vaø thì thaàm, ‘Anh
khoâng vui sao khi ñöa ñöôïc Julienne ñi?’ Glover haún laø yeân taâm-vì hình nhö
laø quaân Nhaät, ñang thoïc quaân vaøo saâu trong ñaûo töø bôø bieån phía taây
baéc, coù theå khoâng caùch Dulverton ñeán nhieàu hôn möôøi ba daëm.
Khoâng phaûi luùc hoï coù thôøi giôø ñeå phaûn öùng laïi vôùi baát cöù chuyeän
gì, ngoaïi tröø moät vieäc: neáu vieäc tieán quaân cuûa quaân Nhaät khoâng bò
chaën laïi, Dieãn ñaøn coù theå phaûi giaït khoûi vaên phoøng in khaån caáp
cuûa noù trong voøng vaøi giôø nöõa.
‘Moïi vieäc ñaõ xong xuoâi chæ coøn chôø hoan hoâ chaøo möøng nöõa
maø thoâi,’ Leslie Hoffman noùi vôùi Hammonds khi anh ta tôùi, ‘toát hôn heát
laø anh chuaån bò moät chieác va li ñi trong khi vaãn coøn thôøi gian.’
Ngöôøi ta coøn phaûi noùi nhieàu ñeá söï trung thaønh cuûa nhöõng nhaân
vieân ngöôøi AÙ, ñaõ ñaùnh maùy, ñoïc vaø söûa baûn in, chuaån bò maùy in
phaúng, maø nhôø ñoù roát cuoäc Dieãn ñaøn vaãn ra ñöôïc baùo vaøo saùng
hoâm ñoù, trong khi ‘cuoäc chieán vaø nhöõng aâm thanh cuûa chieán tranh
ñang ñeán gaàn hôn’. Nhieàu vò trí aån giaáu cuûa phaùo binh ñaõ ñöôïc thieát
laäp trong khu röøng raäm khoâng xa caên nhaø goã cuûa Glover-vaø chuùng roõ
raøng ñaõ giaùng nhöõng ñoøn thieät haïi leân caùc toaùn quaân Nhaät, vì trong
suoát buoåi saùng khu vöïc naøy bò khoâng kích cöù nöûa giôø moät laàn bôûi
nhöõng chieác phi cô cuûa quaân Nhaät ñang quaàn ñaûo tìm kieám caùc khaåu
phaùo. Töø treân haønh lang Dulverton, Glover vaø Hammonds coù theå deã
daøng nhìn thaáy maùy bay cuûa quaân ñòch rít leân ñaâm boå xuoáng, nhö
nhöõng chieác Nazi Stuka1, ñeå tieán haønh caùc cuoäc taán coâng kieåu
chuoàn-chuoàn-ñeû-tröùng cöï ly gaàn. Thaät kyø laï, Dulverton thoaùt khoûi hö
haïi. Vaøo thôøi ñieåm caùc ñöôøng oáng caáp nöôùc chính vaø caùc ñöôøng
ñieän thoaïi ñang bò phaù huûy treân khaép ñaûo, Glover vaãn coù theå goïi
ñieän ñeán Cathay vaø giöõ lieân laïc, trong khi caùp ñieän ñaëc bieät maø oâng
ta ñaõ laép ñaët cho maùy moùc cuûa mình döôøng nhö ñöôïc pheùp maøu phuø
hoä. Nhöõng quaû bom ñaõ caøy naùt caùc khu nhaø xung quanh. Nhöõng
luoàng khoùi phuït ra töø ñaïn suùng maùy nhaûy muùa theo nhöõng ñöôøng
thaúng taép, hung haõn, ôû hai beân cuûa sôïi caùp. Nhöng ngoaøi vieäc thænh
thoaûng coù tia löûa ñaùnh loeït xoeït thì ñieän vaãn ñöôïc duy trì-vaø caùnh
ñaøn oâng trong caùi nhaø kho lôïp baèng laù döøa nöôùc vaãn duy trì hoaït
ñoäng maùy moùc cuûa mình.
Khi nhöõng baûn in coøn öôùt ñaàu tieân ñöôïc taäp hôïp ra khoûi maùy in,
Glover chaát chuùng leân xe cuûa mình roài ñem chuùng tôùi trung taâm phaân
phoái cuûa mình taïi Cathay. Hammonds mang phaàn thöù hai, Hoffman phaàn
thöù ba. Hoï ñoái maët vôùi nhöõng nguy hieåm lôùn theâm trong luùc tôùi trung
taâm thaønh phoá qua nhöõng con ñöôøng gaàn nhö bò ñoäc chieám bôûi löu
löôïng ñi laïi cuûa quaân ñoäi. Sau khi ñaõ giao xong ñoáng baùo cuoái cuøng
cuûa mình, Glover treøo leân nhöõng baäc thang baèng ñaù cuûa Cathay ñeå
noùi chuyeän vôùi Rob Scott. Luùc böôùc vaøo vaên phoøng oâng ta ñeå yù
thaáy Irene Kenny ñaõ bieán ñaâu maát. ‘Chieác phong vuõ bieåu ñaõ rôi maát
roài.’ Vaø khi oâng ta hoûi tin töùc veà coâ, Scott traû lôøi raèng anh ta ñaõ ra
leänh cho coâ rôøi ñi-baùo tröôùc nöûa tieáng. Co ñaõ raát giaän döõ. Roài thì
moät côn boäc phaùt naøo nöôùc maét naøo phaûn khaùng, nhöng Scott ñaõ aán
coâ vaøo xe, döøng laïi naêm phuùt taïi YWCA ñuû ñeå cho coâ goùi gheùm moät
caùi tuùi du lòch nhoû ñoà ñaïc, vaø roài ñöa coâ thaúng tôùi saân bay.
‘Ñieàu ñoù coù yù nghóa gì theo quan ñieåm khoâng bao giôø chòu ñaàu
haøng cuûa anh ñaáy?’ Glover hoûi.
‘AØ! Chuùng coù saân xiu ñoâi chuùt-noùi 49 thaønh 51 maø,’ Scott ñaùp
laïi vôùi moät nuï cöôøi.
Cho tôùi luùc naøy haún ñaõ roõ raøng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù chöùc
traùch laø hoøn ñaûo saép phaûi chòu moät soá phaän bi ñaùt, vaø Thieáu
töôùng Simson ñaõ khaån thieát yeâu caàu Ngaøi Shenton Thomas thaåm
quyeàn ñeå ñöa moät chính saùch tieâu thoå toaøn dieän vaøo thöïc teá.
Churchill ñaõ cöông quyeát noùi roõ raèng oâng ta chôø ñôïi ‘moïi maûnh nhoû
nguyeân vaät lieäu, trang thieát bò…ñeàu phaûi ñöôïc phaù vuïn ñeå traùnh
khoâng bò rôi vaøo tay quaân ñòch’ nhöng trong chöøng möïc coù theå, ñaõ coù
raát ít ñaàu vieäc ñöôïc thöïc hieän, thaäm chí cho duø ngay töø ñaàu thaùng
Gieâng, Simson ñaõ ñeà xuaát vôùi ngaøi Thoáng ñoác raèng ‘moät chöông trình
phaù huûy theo töøng giai ñoaïn’ phaûi ñöôïc chuaån bò vaø chuaån y. Simson
muoán baèng moïi giaù traùnh vieäc laëp laïi caùi thaûm kòch taïi Penang khi
maø nhieàu thieát bò coù giaù trò ñaõ bò boû laïi cho quaân Nhaät. Tuy nhieân,
baát chaáp nhöõng ñieàu trình baøy khaån thieát cuûa mình tôùi chính quyeàn,
Simson ñaõ khoâng theå nhaän ñöôïc baát cöù quyeát ñònh naøo cho tôùi gaàn
cuoái thaùng Gieâng.
Maëc duø veà beân ngoaøi, coù veû nhö laø chuyeän töông ñoái ñôn giaûn
ñoái vôùi moät thaønh phoá bò bao vaây thöïc hieän nhöõng meänh leänh cuûa
ngaøi Thuû töôùng cuûa mình, phaù huûy baát cöù thöù gì coù theå coù ích cho
quaân ñòch, nhöng tình huoáng thöïc teá thì ñaày nhöõng chuyeän phöùc taïp
nhaát ñònh. Ngaøi Thoáng ñoác vaãn chòu traùch nhieäm veà caùc söï vuï daân
1
Sturzkamfflugzeug, phi cô neùm bom kieåu-chuoàn-chuoàn-ñeû-tröùng cuûa
quaân Ñöùc (ND).
söï-vaø oâng ta phaûi löu yù ñeán vieäc neáu, hoaëc khi naøo thaønh phoá ñaàu
haøng, nhieàu thöông gia ngöôøi AÙ chaéc haún seõ vaãn coá gaéng tieáp tuïc
coâng vieäc tôùi möùc coù theå. Quaân ñoäi, moät caùch töï nhieân, muoán
ngaên khoâng cho quaân ñòch laáy ñöôïc gì caøng nhieàu caøng toát, nhöng do
Percival ñaõ töø choái ñaûm ñöông chöùc traùch thoáng ñoác veà quaân söï,
Shenton Thomas trong thöïc teá laø ngöôøi coù tieáng noùi cuoái cuøng veà caùi
gì neân, hay khoâng neân, thöïc hieän ñoái vôùi haøng traêm hoaëc nhieàu hôn
nöõa caùc taøi saûn daân söï chuû yeáu.
Simson muoán ñöôïc toaøn quyeàn haønh ñoäng ñeå xöû lyù taát caû
chuùng caøng sôùm caøng toát, vaø vaøo caùi buoåi toái sau cuoäc ñoå boä cuûa
quaân Nhaät, hai ngöôøi ñaõ ngoài döôùi caùi maùi hieân öa thích cuûa ngaøi
Thoáng ñoác bao quaùt caû thaønh phoá, nhaâm nhi nhöõng ly whiky pha soâ ña
cuûa mình. Ngaøi Thieáu töôùng coá nhaán maïnh söï caàn thieát phaûi khaån
tröông. Nhöõng lyù leõ cuûa oâng ñôn giaûn nhöng coù söùc thuyeát phuïc. Heát
laàn naøy ñeán laàn khaùc trong khi ruùt lui khoûi baùn ñaûo, caùc coâng binh
ñaõ khoâng theå nhaän ñöôïc pheâ chuaån cuûa chính phuû ñeå tieâu huûy caùc
moùn nhö caùc maùy ñaøo quaëng thieác hay caùc kho cao su cho tôùi khi ñaõ
quaù muoän. Theo töï nhieân thì khoâng theå thoâng qua caùc meänh leänh
ñöôïc-vaø keát quaû laø quaân Nhaät ñaõ ñöôïc taëng khoâng moät soá löôïng
lôùn caùc vaät lieäu, trang thieát bò coù giaù trò. OÂng muoán baèng moïi giaù
traùnh vieäc chaäm treã. Ngaøi Thoáng ñoác, tuy nhieân, caûm thaáy Simson
ñang ñöa ra moät caùi nhìn quaù bi quan veà nhöõng tình huoáng seõ tôùi, ñaõ
caân nhaéc xem ñieàu gì neân laøm. Caùc dòch vuï coâng coäng nhö khí ga,
ñieän, nöôùc aên vaø nöôùc thaûi vaãn chöa ñöôïc xem xeùt tôùi. Ngaøi Thoáng
ñoác cuõng seõ ñaûm traùch saép xeáp vieäc phaù huûy caùc kho cao su vaø
thieác vaø ñaøi phaùt thanh. Maëc duø Simson coù theå böïc töùc vôùi moät veû
maát kieân nhaãn ngaám ngaàm, vaø caûm thaáy mình coù theå khieán cho
coâng vieäc ñöôïc thöïc hieän moät caùch nhanh choùng, oâng cuõng khoâng
theå caõi böôùng trong caùc quyeát ñònh nhö theá naøy ñöôïc, vì duø Churchill
ñaõ yeâu caàu phaù huûy toaøn boä, moät quaù trình nhö theá naøy cuõng
khoâng thích hôïp vôùi moät traän chieán soáng maùi. Moät quaân ñoäi thöïc
hieän tieâu thoå khi noù ñaàu haøng laø moät chuyeän; coøn moät quaân ñoäi
tieán haønh tieâu thoå moät phaùo ñaøi maø noù ñöôïc leänh caàm cöï cho tôùi
ngöôøi cuoái cuøng thì laïi laø moät chuyeän khaù laø khaùc bieät.
Nhöng roài ngaøi Thoáng ñoác ñaõ ‘thaû moät quaû bom taán’. Sau khi
löôùt qua danh saùch caùc coâng trình daân söï, oâng ta noùi vôùi Simson moät
caùch nhaõ nhaën nhöng cöùng raén raèng oâng ta töø choái pheâ chuaån vieäc
phaù huûy khoaûng boán möôi xöôûng kyõ thuaät do ngöôøi Hoa laøm chuû. Khi
Simson haù hoác mieäng laéng nghe, ngaøi Thoáng ñoác ñieàm nhieân gaïch
chuùng khoûi danh saùch. Coù nhöõng phaân xöôûng lôùn, nhieàu caùi ñöôïc
trang bò nhöõng maùy moùc môùi nhaát vaø hieän ñaïi nhaát. Nhöõng caùi
khaùc coù haøng ñoáng nhöõng phöông tieän môùi toanh.
Simson, khoù coù theå tin vaøo tai mình, ñaõ keâu leân, ‘Nhöng chuùng seõ
laø voâ giaù ñoái vôùi quaân Nhaät. Taïi sao vaäy, thöa ngaøi? Lyù do laø gì
vaäy?’
Ngaøi Thoáng ñoác caàm leân ly whisky cuûa mình vaø traàm ngaâm nhìn
chaèm chaèm vaøo noù tröôùc khi thoát ra, raát bình tónh, moät caâu döôøng
nhö daønh rieâng cho noãi aùm aûnh cuûa Simson trong suoát chieán dòch naøy.
Laëp laïi nhöõng lôøi cuûa Töôùng Percival taïi moät cuoäc gaëp noåi tieáng
khaùc, tröôùc ñaây, Shenton Thomas noùi ñôn giaûn, nhöng vôùi tính chaát
hoaøn toaøn döùt khoaùt, ‘Noù seõ khoâng toát cho tinh thaàn.’
Ngaøi Thoáng ñoác ‘trao cho toâi moät caùi nhìn keùo daøi, nghieâm khaéc’
vaø roài laïnh luøng noùi, ‘Toâi seõ nhaéc laïi cho anh hay, Simson, raèng chuùng
ta vaãn chöa maát hoøn ñaûo ñaâu.’
Vaø ñoù laø taát caû nhöõng gì oâng ta noùi veà vaán ñeà naøy. Haàu heát
caùc xöôûng kyõ thuaät cuûa ngöôøi Hoa quan troïng hôn ñaõ ñöôïc ñeå laïi trong
danh saùch daønh cho quaân ñòch-vaø Simson chæ coù theå nghieân cöùu
nhöõng caùi teân vaãn ñöôïc giöõ laïi trong danh saùch cuûa mình: khoaûng boán
möôi baûy coâng trình do ngöôøi Anh laøm chuû. Nhöõng caùi naøy oâng coù
theå ngaên khoâng cho quaân ñòch laáy ñöôïc, cuøng vôùi nhöõng soá löôïng
lôùn daàu môõ vaø caùc kho xaêng vaø daàu seõ bò phaù huûy bôûi nhöõng
ngöôøi coù thaåm quyeàn cuûa quaân ñoäi hoaëc baûn thaân caùc coâng ty
daàu.
Quyeát ñònh cuûa ngaøi Thoáng ñoác ‘coù keát quaû laø quaân ñòch nhaän
ñöôïc moät moùn quaø chaøo möøng goàm caùc phöông tieän môùi vaø caùc
phaân xöôûng ñöôïc trang bò toát’;1 vaø chuùng ta chæ coù theå phoûng ñoaùn
nhöõng lyù do ñaèng sau noù. Taát nhieân ngaøi Thoáng ñoác ñaõ töï haøo moät
caùch chính ñaùng veà caùi caùch maø trong ñoù oâng ta ‘chaêm lo cho nhöõng
ngöôøi baûn xöù’, nhöõng ngöôøi seõ phaûi tieáp tuïc laøm aên sau baát cöù söï
ñaàu haøng naøo. OÂng ta tin raèng Maõ Lai laø ñaát nöôùc cuûa hoï vaø raèng
oâng ta ôû ñoù laø ñeå baûo veä hoï (khoûi chính hoï neáu thaáy caàn thieát).
Nhöng ngöôøi ta haún cuõng nhôù ra raèng nhöõng troïng traùch cuûa ngaøi
Thoáng ñoác, maëc duø khoâng coù gì thay ñoåi treân lyù thuyeát, veà maët
thöïc teá ñaõ bò caét bôùt. Duff Cooper ñaõ nhìn ra ñieàu ñoù-vaø vì theá moät
cuoäc chieán tranh ñaõ khoâng chæ queùt qua moät ñaát nöôùc, maø coøn
queùt ñi nhöõng thöù raéc roái cuûa chính quyeàn thuoäc ñòa. Chaàm chaäm
nhöng khoâng ngöøng ngaøi Thoáng ñoác nhaän ra mình trôû neân ngaøy caøng
laø moät thöù buø nhìn, maø nhieàu baïn beø coù theå nhìn thaáy roõ raøng
oâng ta ñaõ khoå sôû nhö theá naøo vôùi vieäc khoâng ñöôïc cho pheùp laøm gì
hôn vieäc kyù caùc giaáy tôø khoâng quan troïng vaø thöïc hieän ‘nhöõng laàn
xuaát hieän tröôùc coâng chuùng’. Ngay caû nhöõng ngöôøi chæ trích oâng ta
cuõng thöøa nhaän raèng Shenton Thomas khoâng ñuû khaû naêng cuûa moät
ngöôøi haønh ñoäng thaønh thuïc, vaø khoâng coù moät chuùt nghi ngôø naøo
veà vieäc oâng ta ñaõ tin töôûng raèng ngöôøi Hoa seõ phaûi ‘tieáp tuïc’ vaø
phaûi ñöôïc giöõ laïi caùc phöông tieän ñeå laøm ñieàu ñoù-maëc duø lyù thuyeát
naøy khoù coù theå aên nhaäp vôùi caùi caùch thoâ baïo trong ñoù taát caû caùc
taøu thuyeàn ñaùnh caù ñaõ bò ñaäp vôõ thaønh töøng maûnh hoaëc bò ñaùnh
chìm. Trôù treâu thay, hieån nhieân laø Shenton Thomas seõ laáy laøm kinh
hoaøng neáu coù baát kyø ai neâu ra raèng quyeát ñònh cuûa oâng ta ñang caûn
trôû caùc noã löïc chieán tranh toaøn caàu.
Cuoäc gaëp keát thuùc tröôùc böõa toái moät chuùt. Ñuû kyø laï laø khoâng
ngöôøi naøo ñeà caäp tôùi vaán ñeà phaù huûy caùc maùy moùc vaø caùc
phöông tieän quan troïng trong caùc xöôûng taøu hieän ñang ngoån ngang. Caùc
xöôûng taøu naøy ñöôïc ñieàu haønh bôûi UÛy ban Caûng vuï Singapore, moät
uûy ban hoaït ñoäng theo ñöôøng loái rieâng cuûa mình vôùi nhaø maùy ñieän
rieâng, thaäm chí coù caùc giaùm saùt vaø ñoäi cöùu hoûa cuûa rieâng mình. Tuy
nhieân, khi xem xeùt ñieàu seõ dieãn ra trong moät ít giôø ñoàng hoà nöõa, thì
ñoùù laø moät söï boû soùt ñaùng keå vaø tai haïi, thuoäc phaàn traùch nhieäm
cuûa ngaøi Thoáng ñoác.
Simson töø tröôùc ñaõ taäp hôïp ñuû ngöôøi ñeå baét ñaàu coâng taùc phaù
huûy. Ngöôøi töø Ban Coâng trình coâng coäng (PWD), cuøng vôùi nhöõng tình
nguyeän vieân duõng caûm ngöôøi Hoa vaø ngöôøi AÁn, ñaõ baét ñaàu nhieäm
vuï phöùc taïp, phaù huûy maùy moùc cuûa boán möôi baûy doanh nghieäp. Hoï
ñoái maët vôùi nhöõng nguy hieåm gheâ gôùm veà tính maïng, vì vieäc naõ
phaùo vaøo thaønh phoá ñang baét ñaàu chuyeån sang quy moâ lieân hoài kyø
traän, trong khi ñoù caùc traän khoâng kích tieáp noái nhau quaù nhanh ñeán
möùc döôøng nhö chuùng lieân mieân khoâng döùt. Caùc xöôûng caàn phaù
huûy cuõng phaân boá xa vaø roäng, vaø thöôøng thì khoù tôùi ñöôïc, trong khi
moät soá nôi thì coù caùc vaán ñeà nghieâm troïng veà maët kyõ thuaät xaûy ra
ñoái vôùi caùc kyõ sö coâng binh vaø ngöôøi cuûa PWD. Caùc xöôûng döïng taøu
vaø söûa chöõa taøu cuûa Thorneycroft taïi Muõi ñaát Rhu, naêm daëm veà phía
1
‘Cuoäc chieán vôùi Nhaät Baûn’.
taây cuûa thaønh phoá, roäng gaàn 12 maãu vaø söû duïng 700 ngöôøi, döôùi
quyeàn cuûa OÂng Sterwart Owler, giaùm ñoác ñieàu haønh cuûa noù. Caùc
xöôûng taøu vaø caùc tieäm söûa chöõa ngoån ngang, caùc bôø tröôït haï thuûy
taøu beân bôø bieån, caùc phoøng maùy moùc vaø caùc nhaø maùy ñieän, bieåu
töôïng cho nhöõng gì toát ñeïp nhaát trong cuoäc ñôøi laøm vieäc thaâm nieân
cuûa nhöõng ngöôøi AÂu taïi nhöõng nôi ñoù. Thaät laø ñau loøng-nhöng roäng
löôïng thay, nhôø coù söï hôïp taùc maø ñoäi tieâu huûy ñaõ hoaøn thaønh ñöôïc
treân quy moâ lôùn coâng vieäc phaù huûy trong hai möôi tö tieáng ñoàng hoà.
Khoâng phaûi taát caû caùc doanh nghieäp ñeàu hôïp taùc nhö vaäy. Moät
soá nhaø maùy chæ ñöôïc phaù huûy nhôø vaøo vieäc ‘baát chaáp söï choáng
ñoái ngoan coá cuûa nhöõng ngöôøi chuû hoaëc ngöôøi uûy quyeàn cuûa hoï’.
Moät soá ngöôøi chuû tìm moïi caùch coù theå ñeå trì hoaõn keá hoaïch tieâu
huûy. Moät soá coøn göûi nhöõng thænh caàu caù nhaân tôùi ngaøi Thoáng ñoác.
Caùc nhaø maùy lôùn coù vaên phoøng chính ôû Anh, UÙc hoaëc AÁn Ñoä kieán
nghò vôùi caùc chính phuû sôû taïi cuûa hoï ñeå ñöôïc mieãn tieâu huûy. Trong
moät hay hai tröôøng hôïp ñaõ coù nhöõng cuoäc aåu ñaû tay chaân khi nhöõng
ngöôøi AÂu coá gaéng duøng vuõ löïc ñeå ngaên caûn ngöôøi cuûa Simson laøm
coâng vieäc cuûa mình. ‘Caùc doanh nghieäp cuûa Anh laø khoù baûo nhaát,’
Simson sau naøy vieát, ‘vaø moät hay hai doanh nghieäp ñoù coøn ñaët moïi
thöù chöôùng ngaïi vaät treân ñöôøng ñi cuûa PWD khi vieäc tieâu huûy roát
cuoäc laø cöôõng cheá.’
Coù leõ tröôøng hôïp xaáu nhaát trong moïi tröôøng hôïp lieân quan tôùi
moät ga-ra lôùn. Chaúng coù gì phaûi thaéc maéc chuyeän noù buoäc phaûi
ngöng hoaït ñoäng-ngay caû ngaøi Thoáng ñoác cuõng ñaõ thöøa nhaän ñieàu
naøy baèng vieäc ñeå laïi teân noù treân baûn danh saùch cuûa Simson. Vì theá,
nghó raèng vieäc naøy chæ coøn moät ‘coâng ñoaïn nöõa laø xong’, ngöôøi cuûa
Simson xuùm ñeán vaø baét ñaàu coâng vieäc. Tuy nhieân, hoï khoâng ñöôïc
bieát, ga-ra naøy coù nhöõng ngöôøi baïn quyeàn theá taïi toøa aùn. Raát quyeàn
theá, trong thöïc teá, ñeán noãi ngöôøi cuûa Simson thöïc söï ñang trong quaù
trình phaù huûy caùc nhaø xöôûng vaø phöông tieän thuoäc veà ga-ra naøy thì,
tröôùc söï ngaïc nhieân cuûa mình, hoï ñoät ngoät ñöôïc leänh ngöøng laïi.
Nhöõng ngöôøi chuû ñaõ coù theå vaãy moät maûnh giaáy ra tröôùc maét hoï.
Caùc meänh leänh mieãn tröø cho hoï baèng vaên baûn ñaõ ñöôïc nhaän tröïc
tieáp töø chính quyeàn-vôùi keát quaû laø, nhö Simson ghi laïi vôùi söï thaát
voïng gheâ gôùm, ‘quaân ñòch ñaõ thu hoaïch ñöôïc moái lôïi.’
Traùi laïi, raát ít thöôøng daân coá khoâng tuaân theo meänh leänh phaù
huûy soá röôïu caát giöõ. Nhöõng caâu chuyeän ñaùng sôï veà vieäc ngöôøi
Nhaät say röôïu phaù phaùch ñieân cuoàng ôû Hoàng Koâng coøn quaù môùi
trong taâm trí ngöôøi daân ñeå coù theå queân hay boû qua ñöôïc. Ngaøi
Shenton Thomas ñaõ khoâng chæ thoâng baùo raèng leänh caám hoaøn toaøn
ñoái vôùi taát caû caùc loaïi röôïu seõ coù hieäu löïc vaøo tröa Thöù saùu, ngaøy
13, maø coøn ra leänh cho caùc doanh nghieäp lôùn baét ñaàu phaù huûy caùc
kho chöùa cuûa mình ngay laäp töùc. Haûi quan daãn ñaàu baèng vieäc ñaäp
vôõ möôøi nghìn chai röôïu maïnh, maëc duø nhö Buckeridge chæ ra cho Hudson
thaáy, ‘Ñieàu ñoù coù heà haán gì. Haûi quan coù tính só dieän keå töø bao giôø
vaäy nhæ?’
Treân khaép thaønh phoá, ngöôøi ta ñang phaù huûy caùc kho chöùa quyù
giaù cuûa rieâng mình, trong moät soá tröôøng hôïp ñoù laø thaønh quaû cuûa
nhieàu naêm ‘coùp nhaët’. Jimmy Glover qua nhieàu naêm ñaõ löu tröõ ñöôïc
nhöõng chai röôïu Phaùp ngon nhaát ñeå daønh tôùi luùc oâng ta vaø Julienne
tôùi nghæ höu treân Cao nguyeân Cameron, trong noäi ñòa. Baây giôø thì, oâng
ta vaø George Hammonds maát caû buoåi toái ‘ñaäp vuïn nhöõng chai chaát
loûng quyù giaù ñeán töø moät trong nhöõng vuøng saûn xuaát röôïu vang ngon
nhaát nöôùc Phaùp’.
Buckeridge ñang trôï giuùp taïi Robinson sau khi moät trong nhöõng ñoàng
nghieäp cuûa Lucy goïi ñeán, noùi, ‘Chuùng toâi coù moùn ñoà lôùn trò giaù nöûa
trieäu ñoâ la-maø chuùng toâi laïi phaûi phaù huûy taát caû chuùng cho tôùi
ngaøy Thöù saùu tôùi. Chuùng toâi caàn ngöôøi tình nguyeän.’
Trong phaàn thôøi gian ñeïp nhaát trong caùi ngaøy quan troïng naøy-khi
nhöõng khaùch haøng trong cöûa haøng chaúng bieát tyù naøo veà chuyeän
ñang xaûy ra-caùc caäu trai ngöôøi Hoa keùo leâ haøng thuøng whisky, röôïu gin
vaø brandy ra khoûi caùc haàm röôïu cuûa Robinson tôùi moät caùi saân nhoû
ñaèng sau cöûa haøng nôi nhöõng caäu trai khaùc ñang ñöùng chôø ñeå baät
naép thuøng. Taïi ñoù, moät nhoùm goàm saùu ngöôøi ñaøn oâng ñaäp vôõ
nhöõng caùi chai theo caùch duy nhaát coù theå-baèng caùch neùm chuùng,
heát chai naøy ñeán chai khaùc vaøo moät böùc töôøng gaïch ôû ñoái dieän. ‘Toâi
chöa bao giôø bieát ñöôïc,’ Buckeridge vieát trong nhaät kyù cuûa mình, ‘laø
phaûi maát bao laâu ñeå keùo möôøi hai caùi chai ra khoûi moät caùi thuøng,
roài laïi neùm chuùng leân moät böùc töôøng.’
Moät soá thöù khaùc cuõng phaûi huûy ñi-tieàn giaáy. Vaø ñaây laø coâng
vieäc thaäm chí coøn noùng böùc hôn vieäc ñaäp vôõ nhöõng caùi chai döôùi
aùnh maët trôøi choùi chang, vì tieàn giaáy phaûi ñöôïc ñoát döôùi con maét soi
moùi cuûa moät vieân chöùc cao caáp coù kinh nghieäm. Nhieäm vuï naøy rôi
vaøo Eric Pretty, Quyeàn Thö kyù Lieân bang. Baát chaáp söï löu thoâng cuûa
tieàn baïc, Boä Taøi chính vaãn löu tröõ moät khoaûn coá ñònh toång coäng 5
trieäu ñoâ la, vaø saùng sôùm hoâm ñoù Pretty ñaõ ñi tôùi nhöõng caên haàm
chöùa tieàn ôû beân döôùi caùc vaên phoøng chính phuû ôû Quaûng tröôøng Nöõ
Hoaøng, khoâng xa Toøa nhaø Fullerton. Trong haàm chöùa tieáp theo laø loø
ñoát ñöôïc chính phuû söû duïng ñeå huûy caùc giaáy tôø bí maät. Maát moät
ngaøy ñeå ñoát tieàn, vì duø phaàn nhieàu laø caùc tôø 100 ñoâ, ‘toâi thaáy hình
nhö,’ Pretty noùi, ‘nhö theå coù moät soá löôïng nhieàu deã sôï nhöõng tôø naêm
vaø möôøi ñoâ vaäy.’ Pretty khoâng theå chæ coù vieäc ñeå nhöõng caäu trai
naøy quaêng haøng boù vaøo trong loø ñoát. Moãi boù phaûi ñöôïc kieåm tra vaø
soá tieàn ñöôïc ghi laïi khi nhöõng caäu trai mang chuùng vaøo töø caùc haàm
tieàn. ‘Toâi chöa bao giôø töôûng töôïng mình coù nhieàu tieàn nhö theá ñeå
ñoát,’ Pretty tieác reû.
Taát caû coâng vieäc tieâu huûy naøy-chaúng noùi gì tôùi raéc roái cuûa
cuoäc soáng-ñang ñöôïc ban haønh treân moät khung caûnh aùc lieät cuûa bom
rôi, phaùo noå ngaøy caøng nhieàu theâm. Phoá ngöôøi Hoa bò oanh taïc toài teä
nhaát heát laàn naøy ñeán laàn khaùc, vaø chính sau moät traän khoâng kích
ñieån hình, trong moät trong nhöõng quaän ngheøo nhaát, maø Rob Scott vaø Ian
Morris ñaõ thaáy ‘moät baàu khoâng khí kyø dieäu cuûa söï giuùp ñôõ vaø tình
ñoàng baøo. Ngöôøi ta khoâng theå khoâng khaâm phuïc nhöõng con ngöôøi
naøy, nhöõng ngöôøi maø coù raát ít söï chæ ñaïo töø beân treân, ñang laøm
nhöõng gì maø mình coù theå.’
Maáy ngöôøi Maõ Lai, moät ngöôøi AÛ raäp vôùi moät chieác muõ ñuoâi
seo, moät vaøi ngöôøi Hoa, moät hai giaùm saùt ngöôøi AÂu, ñang ñaøo bôùi ñöa
caùc naïn nhaân ra khoûi ñoáng ñoå naùt ñaõ chòu moät cuù tröïc tieáp. Scott
vaø Morrison choäp laáy nhöõng caùi xeûng vaø cuõng baét ñaàu ñaøo bôùi. Hoï
tìm thaáy taát caû möôøi ba thi theå, vaø trong suoát luùc ñoù moät voøng troøn
nhöõng ngöôøi Hoa khaéc khoå-nhieàu ngöôøi trong soá ñoù laø treû em-ñöùng
theo doõi. Vaøo luùc cuoái Scott chaïm ñeán thi theå moät ngöôøi phuï nöõ bò
baàm daäp ñeán noãi ngöôøi ta khoù coù theå nhaän ra. Vaø roài moät ñieàu gì
ñoù ñaõ xaûy ra. Khi Scott nhaác thi theå ñoù ra khoûi caùi hoác, moät nhoùm
treû con baét ñaàu gaøo khoùc leân moät caùch ñaùng thöông, trong ñoù moät
coâ beù, roõ raøng laø lôùn tuoåi nhaát trong soá naøy, ñang laên loän, khoùc
loùc vaø coá töï mình nhaän thöùc ñöôïc söï vieäc. Nhaän ra coâ beù laø ñöùa
con gaùi cuûa ngöôøi cheát, Scott ngaên noù laïi. ‘Noù tieáp tuïc giaèng ra vaø
coá gaéng noùi ñieàu gì ñoù qua laøn nöôùc maét.’
Cuoái cuøng, vôùi söï giuùp ñôõ cuûa moät ngöôøi Hoa, Scott phaùt hieän ra
ñaáy laø caùi gì. ‘Baø meï cuûa noù coù moät ít tieàn trong moät caùi khaên
giaét quanh hoâng baø ta. Ñöùa beù gaùi muoán soá tieàn ñoù. Noù sôï raèng ai
ñoù coù theå seõ laáy ñi maát.’ Rob Scott cuùi xuoáng, côûi caùi khaên löng ñoû
buoäc quanh hoâng ngöôøi phuï nöõ, vaø thaáy moät caùi haàu bao chöùa boán
ñoâ la vaø moät ít ñoàng tieàn xu nhoû. ‘Ñaáy chaéc haún laø toaøn boä cuûa
caûi treân theá gian cuûa gia ñình naøy.’ Scott ñöa noù cho ñöùa beù gaùi, con
beù voà laáy noù khoâng noùi moät lôøi, duø ‘tieáng khoùc cuûa noù trôû thaønh
moät tieáng xuït xòt’. Scott thaáy chaúng coù gì ñaùng nhaïo baùng hay coù veû
tham lam trong haønh ñoäng cuûa ñöùa beù gaùi. Ñoù laø phaûn öùng töï nhieân
caùc caùc theá heä ngöôøi Hoa, phaûi töï xoay sôû laáy maø soáng.
Khoâng chæ Phoá ngöôøi Hoa laø bò ñaùnh bom lieân tuïc. Quaân Nhaät
luùc naøy löïa choïn Ñöôøng Orchard laø moät muïc tieâu phaùo kích cuûa
chuùng. Con phoá thaúng roäng raõi naøy laø ñöôøng noái lieàn chính veà quaân
söï giöõa thaønh phoá vaø truï sôû quaân söï taïi Phaùo ñaøi Thaàn coâng, vaø
quaân Nhaät xem noù laø moät muïc tieâu quaân söï hôïp lyù-khoâng maøng
ñeán söï hieän dieän cuûa Baùch hoùa Ñoâng laïnh, chôï Ñoâ thò vaø caùc cöûa
haøng lôùn khaùc. Suoát caû ngaøy, löu löôïng quaân söï vuùt qua con ñöôøng,
chòu ñöïng nhöõng quaû ñaïn phaùo reàn ró vaø rôi aàm aàm xuoáng. Gaàn nöûa
soá toøa nhaø ñaõ bò ñaùnh truùng cho tôùi luùc naøy. Nhöõng chieác xe bò boû
laïi hoaëc bò chaùy naèm böøa baõi ôû moïi goùc phoá. Nöôùc phun ra thaønh
nhöõng raõnh nöôùc töø caùc ñöôøng oáng khoâng theå bít laïi ñöôïc. Ñaây ñoù
nhöõng xaùc ngöôøi naèm chôø nhaët ñi, nhieàu ngöôøi trong soá ñoù laø daân
thöôøng, vì ngöôøi ta phaûi soáng, ngöôøi ta phaûi aên uoáng. George
Hammonds, nhö nhöõng ngöôøi khaùc, phaûi mua thöïc phaåm. Anh ta thöôøng
tôùi chôï Ñoâ thò vaøo luùc 5 giôø 30 phuùt saùng, ñaäu xe ôû goùc Ñöôøng
Cuppage. Vaøo ngaøy Thöù ba naøy, ôû chôï khoâng coù gì nhieàu ñeå mua, vì
chæ coù duy nhaát moät duùm ngöôøi Hoa thôø ô ñöùng ñaây ñoù trong caùi
saûnh roäng lôùn ñöôïc chieáu saùng bôûi nhöõng ngoïn neán ñang chaûy naøy.
Sau khi mua moät ít rau, George baêng qua ñöôøng tôùi Baùch hoùa Ñoâng laïnh,
cuõng haàu nhö hoang vaéng nhö khu chôï, vôùi vöøa vaën moät taù thöôøng
daân ñi vô vaån trong toøa nhaø khoång loà. Ít nhaát trong Baùch hoùa Ñoâng
laïnh, George cuõng ñaõ mua döï tröõ ñöôïc nhieàu bô vaø thòt lôïn muoái xoâng
khoùi.
Sau khi ñaùnh xe qua Robinson ñeå caét toùc, George ñi boä tôùi Quaûng
tröôøng Raffles. Vôùi caùi noùng cuûa moät ngaøy ngoät ngaït môùi ñoå xuoáng
vaø maët trôøi röïc rôõ laøm choùi maét mình, Hammonds ñeo kính leân, ruùt
moät ñieáu thuoác laù töø caùi hoäp thieác troøn cuûa mình, roài chaàn chöø
tröôùc nhöõng baäc thang cuûa caùi cöûa haøng lôùn ñoù maát vaøi phuùt. Anh
ta nhôù caùi khung caûnh ñoù moät caùch saâu saéc. Caùi quaûng tröôøng noåi
tieáng naøy-traùi tim thöïc söï cuûa moät Singapore tinh khoâi-khoù maø bò
xaâm phaïm ñöôïc. Ngay caû nhöõng tieáng oàn aøo cuûa chieán tranh cuõng bò
laøm nhoû laïi nhôø nhöõng toøa nhaø cao taàng, vaø quaûng tröôøng thì ñaày
nhöõng ngöôøi trong ñuû loaïi saéc maøu-moät soá thì maëc quaàn vaûi boâng
daøy maøu traéng, moät soá thì maëc quaàn sooùc, nhöõng ngöôøi khaùc nöõa
thì maëc xaø-roâng-hoaëc baän roän hoaëc chaúng löu taâm, ra vaøo nhöõng
cöûa hieäu, noùi chuyeän taïi nhöõng goùc quaûng tröôøng. Moät ngöôøi AÁn
baùn daïo ngoài xoåm treân ñöôøng caùi gaø gaät treân chieác khay ñöïng ñoà
trang söùc reû tieàn cuûa anh ta; moät laùi xe ngöôøi Maõ Lai tranh thuû döïa
vaøo baùnh moät chieác xe ñang ñaäu cuûa moät quyù oâng ñeå nguû; moät
ngöôøi baùn rong ñoà aên laéc lö böôùc ñi, hai caùi quang treo ñu ñöa treân caùi
ñoøn gaùnh tre vaét ngang qua vai; moät ngöôøi da traéng giaø caû, coù raâu,
maëc quaàn sooùc, aùo sô mi theå thao vaø ñi xaêng-ñan ra khoûi nhaø saùch
Kelly&Walsh, ñang giöõ chaët moät quyeån saùch môùi to töôùng vôùi caùi bìa
boùng loaùng-vöøa haêm hôû xem löôùt qua noù khi oâng ta ñi ngang qua
George treân ñöôøng tôùi Robinson, coù leõ ñeå uoáng moät taùch caø pheâ vaø
ñoïc saùch. Hai coâng nhaân ngöôøi Hoa ñang vöøa böôùc ñi vöøa tranh caõi thì
moät ngöôøi ñoät nhieân quay sang ngöôøi kia buoâng ra roõ raøng laø nhöõng
lôøi laêng maï. Trong nhaùy maét hoï ñaõ caõi nhau aàm ó. Töø ñaâu moät caûnh
saùt xuaát hieän ñeå taùch hoï ra. ‘Taát caû döôøng nhö raát bình thöôøng,’
George vieát, ‘noù khieán cho ngay caû Ñöôøng Orchard cuõng coù veû nhö
moät con ñöôøng daøi vaø xa.’
Nhöng roài toaøn boä Singapore trong nhöõng ngaøy bi thöông, cuoáng
cuoàng naøy cuoán theo moät kieåu soáng maát phöông höôùng, moät theá
giôùi trong ñoù ai ai cuõng phaûi ñoái maët vôùi nhöõng raéc roái cuûa rieâng
mình. Ñöùc Cha Bennitt ñoái maët vôùi moät vaán ñeà maø chæ oâng vaø löông
taâm cuûa oâng môùi coù theå giaûi quyeát ñöôïc. Ngaøi Giaùm muïc Singapore
ñaõ noùi vôùi oâng raèng, maëc duø ngaøi hy voïng quaân Nhaät seõ cho pheùp
moät soá taêng löõ vaãn ñöôïc töï do, ngaøi cuõng chaéc chaén raèng moät soá
seõ bò baét giöõ. Neáu ñieàu naøy xaûy ra, ngaøi caûm thaáy raèng Bennitt neân
ñöôïc xeáp vaøo loaïi ‘khoâng-phaûi-chuû-choát’ vaø ñöôïc giam cuøng vôùi
nhöõng thöôøng daân khaùc.
‘Ñöùc Cha’, ngöôøi khoâng bao giôø boû lôõ moät giôø nhieäm vuï ñuùp
cuûa mình taïi Nhaø thôø vaø traïm sô cöùu Yoch Eng, chaáp nhaän quyeát ñònh
ñoù moät caùch nhaãn nhuïc-cho tôùi khi moät ngöôøi baïn ñoät nhieân xuaát
hieän vôùi moät chieác va li vaø thoâng baùo raèng moät chieác taøu nhoû chaïy
ven bôø saép phoùng tôùi Java. OÂng ta naên næ ‘Ñöùc Cha’ ñi cuøng. Moät cha
coá bò baét, oâng ta lyù luaän, thì khoâng coù giaù trò baèng moät cha coá töï
do. Sau khi ñaáu tranh tö töôûng, Bennitt ñi tôùi nhaø thôø vaø vieát moät böùc
thö ngaén cho ngaøi Giaùm muïc noùi raèng oâng saép ñi. Goùi gheùm moät caùi
va li moät caùch voäi vaøng, oâng ñaùnh xe ra vaø laùi xe ñöa ngöôøi baïn ra
beán taøu, tôùi ñöôïc nôi heïn trong luùc coù moät cuoäc khoâng kích. Khi ra
khoûi xe, hoï phaûi böôùc qua nhöõng xaùc ngöôøi naèm treân con phoá. Moät
ñöùa beù bò thöông ñang khoùc moät caùch thaûm thöông vaø theo baûn naêng
‘Ñöùc Cha’ cuùi xuoáng ñeå doã daønh noù, trong khi baïn oâng giuïc oâng
nhanh leân, heùt leân raèng khoâng ñöôïc boû maát moät giaây phuùt naøo.
Khi oâng doã ñöôïc ñöùa beù vaø noù ñaõ ngöøng reân ræ, ‘Ñöùc Cha’ nhìn
leân. Con taøu-coù leõ laø cô hoäi cuoái cuøng ñeå thoaùt ñi-ñang ôû ñoù ngay
tröôùc oâng. Ngöôøi baïn ñang heùt goïi oâng tôùi. Roài ñoät nhieân ‘Ñöùc Cha’
ñöùng daäy, laéc ñaàu vaø vaãy tay. Taát nhieân laø oâng khoâng theå ñi ñöôïc.
Neáu oâng coù theå voã veà moïi ngöôøi ngay luùc naøy, thì seõ coù bao nhieâu
ngöôøi oâng coù theå voã veà an uûi vaø giuùp ñôõ trong nhöõng naêm daøi bò
giam caàm? Khoâng noùi moät lôøi oâng nhìn theo ngöôøi baïn ñaõ bieán maát
vaøo trong chieác taøu. Roài oâng laùi xe töø caùi beán taøu ñang chaùy röøng
röïc trôû veà nhaø thôø vaø huûy böùc thö ñi.
Khoâng xa nhaø thôø, ngaøi Thoáng ñoác vaãn ñang coá ‘tieáp tuïc nhö
thöôøng leä’. Moät maët oâng ta vaãn chuû trì moät hoäi nghò ‘aùo coå beû vaø
nô’ haøng ngaøy taïi Nhaø Chính phuû-nhöng tình hình phaùo kích nguy hieåm
ñeán noãi oâng ta phaûi chuyeån giöôøng vaøo goùc cuûa moät phoøng khaùch
ôû taàng döôùi, trong khi baø vôï cuûa oâng ta phaûi nguû ñeâm döôùi caùi baøn
phoøng aên. OÂng ta tieán haønh haàu heát caùc cuoäc thaêm vieáng haøng
ngaøy tôùi nhöõng khu vöïc bò bom naëng neà nhaát trong moät noã löïc ñeå
uùy laïo tinh thaàn-vaø ñeå ñaùp traû quaân Nhaät, luùc naøy ñang söû duïng
ñaøi phaùt thanh chieám ñöôïc taïi Penang ñeå loan baùo raèng oâng ta vaø Phu
nhaân Thomas ñaõ cao chaïy xa bay.
Khuoân vieân cuûa Nhaø Chính phuû-chöù chaúng noùi gì cuûa thaønh
phoá-khoâng chæ dính ñaày bom ñaïn maø coøn coù, khoâng theå tin ñöôïc, ñuû
loaïi truyeàn ñôn cuûa quaân ñòch. Moät loaïi thì veõ moät böùc hình buoàn baõ
thoâ tuïc veà moät coâ gaùi tieàu tuïy trong tay moät ngöôøi lính vôùi moät tieâu
ñeà gaây hoang mang ‘AÙc moäng veà ngöôøi vôï loâi thoâi cuûa baïn: “OÂi
Tommy! Em ñieân leân maát.” Moät loaïi khaùc thoâng baùo raèng Singapore
ñang naùo loaïn, raèng quaân Anh vaø quaân UÙc ñang bí maät sô taùn khoûi
hoøn ñaûo. Noù xuùi giuïc binh lính ngöôøi AÙ ‘Nheùt nhöõng raéc roái baïn coù
vaøo trong chieác ba loâ cuõ cuûa mình vaø hôïp taùc vôùi Quaân ñoäi Nhaät
Baûn.’ Loaïi thöù ba coù moät böùc veõ moät oâng chuû ñoàn ñieàn ngöôøi Anh
beùo phò ñang theø löôõi ra döôùi moät vaàng döông röïc löûa. Trong khi caùi
khaùc bieåu dieãn moät syõ quan ngöôøi Anh haùu aên nhoài nheùt thòt nöôùng
vaø khoai taây chieân vaøo mieäng trong khi nhöõng binh lính ngöôøi AÁn ñoùi
khaùt cuûa oâng ta ñöùng nhìn theøm roû daõi. ‘Thu thaäp truyeàn ñôn’ trôû
thaønh moät nieàm say meâ cuûa haøng traêm ñöùa beù ngöôøi Hoa, nhöõng
ñöùa chöa bao giôø söu taàm nhöõng taám card thuoác laù trong cuoäc ñôøi
cuûa chuùng.
Maët khaùc, nhöõng ngöôøi tröôûng thaønh thì ñang baän roän söu taàm
thöù gì ñoù khaù khaùc laï-moät ít chai röôïu ngon leùn luùt giaáu ñi tröôùc khi
ngaøi Thoáng ñoác ra saéc leänh raèng taát caû soá röôïu löu tröõ phaûi bò phaù
huûy. Soá löôïng lôùn ñaõ troâi theo caùc oáng coáng roài, nhöng, coù theå hieåu
ñöôïc, nhieàu thöôøng daân caûm thaáy hoï coù quyeàn giöõ laïi moät soá chai
leû ‘daønh cho tröôøng hôïp khaån caáp’. Willie Watt-vaãn chaêm soùc cho caùi
tay ñau cuûa mình sau cuù vuït cuûa moät ngöôøi lính say röôïu-ñaõ giaáu
nhieàu chai Scotch trong ñaùm coû lau moïc hoang raäm raïp ñaèng sau caên
nhaø goã cuûa anh ta; Tim Hudson thì ñaët hai chai vaøo nhaø kho cuûa anh ta,
vaø hai chai nöõa taïi nhaø.
Vaøo ñeâm ‘say söa’ cuoái cuøng ôû Singapore tröôùc khi vieäc baùn röôïu
bò caám, khoâng ít thöôøng daân ñaõ thöôûng thöùc phaàn röôïu cuûa mình-
nhaát laø taïi Caâu laïc boä Cric-keâ, vì theá Buckeridge ñaõ khoâng thaáy coâ
ñôn, ‘Chæ töôûng töôïng ñeán Caâu laïc boä Cric-keâ maø khoâng theå kieám
ñöôïc moät ly stengah maø xem. Toâi thaø ñi vaø than khoùc taïi moät ñaùm tang
coøn hôn.’ Caâu laïc boä coù moät kho chöùa goàm 150 thuøng whisky, khoâng
noùi gì ñeán caùc thöù röôïu khaùc, vaø theá laø caùc thaønh vieân taäp trung
laïi uoáng tôùi chöøng naøo khoâng uoáng ñöôïc nöõa thì thoâi. Chæ tröø hai
ngöôøi, taát caû nhaân vieân phuïc vuï cuûa caâu laïc boä ñaõ ñi caû, vaø ngay
laäp töùc caùi coâng thöùc thöôøng vaãn taïo ra loaïi röôïu stengah Singapore
ñaõ bò queân maát. Maáy caäu trai ngöôøi Hoa ñang toaùt moà hoâi, cho vaøo ly
cuûa moïi ngöôøi aùng chöøng boán loùng tay röôïu whisky tröôùc khi theâm
vaøo moät löôïng nhoû soâ ña Fraser&Neave. Caùi duy nhaát thieáu laø nöôùc
daønh cho nhöõng ngöôøi thích moät ly whisky-ayer1 hôn. Nhö Buckeridge ghi
laïi, ‘Maëc duø chaúng ai coù theå ñeå yù ñöôïc chuyeän chi traû chính xaùc nhö
theá naøo, caùc thaønh vieân vaãn phaûi kieåm tra kyõ löôõng moät daõy daøi
daèng daëc caùc hoùa ñôn kyù cho töøng ly röôïu moät’.
Baát chaáp caùi dòp cuoái cuøng naøy, baát chaáp noãi thaát voïng cuûa
nhöõng ngaøy cuoái cuøng, raát ít neáu khoâng noùi laø khoâng ai trong soá
nhöõng ngöôøi ñöôïc goïi laø ‘caùc tay ñieàn chuû noác whisky’ naøy bò say-coù
leõ bôûi vì hoï bieát raèng nhieàu ngöôøi bò thöông ñang ñöôïc ñaët taïm trong
moät chaùi cuûa caâu laïc boä sau khi moät beänh vieän vôùi 100 beänh nhaân
ñaõ bò maéc keït trong moät ñôït ruùt quaân voäi vaõ cuûa quaân Ñoàng minh.
Sau luùc trôøi toái, caùc xe cöùu thöông cuûa noù ñaõ oàn aøo quay trôû laïi
Singapore ngay tröôùc muõi quaân Nhaät-chæ ñeå nhaän ra raèng chaúng coù
nôi naøo cho nhöõng ngöôøi bò thöông chuyeån tôùi caû. Caùc beänh nhaân, y
taù, hoä lyù ñöôïc saép xeáp choã ôû trong Caâu laïc boä cho tôùi khi Nhaø haùt
Victoria beân kia con ñöôøng ñöôïc chuyeån thaønh moät beänh vieän vôùi hai
traêm giöôøng.
Khi con soá nhöõng ngöôøi bò thöông-caû quaân ñoäi laãn thöôøng daân
-taêng leân haøng ngaøy, moïi toøa nhaø duøng ñöôïc ñaõ ñöôïc chuyeån thaønh
caùc beänh vieän taïm thôøi. Ngay caû Nhaø thôø Thaùnh Andrews cuõng trôû
thaønh moät traïm sô cöùu. Gheá baønh, gheá töïa daøi, caùc saùch thaùnh ca,
goái quyø nhanh choùng ñöôïc doïn saïch ra khoûi gian giöõa giaùo ñöôøng ñeå
laáy choã cho caùng cöùu thöông vaø giöôøng. Phoøng aùo leã ñöôïc chuyeån
thaønh moät phoøng moå. Caùc y taù vaø baùc syõ chuyeån vaøo naøo nhöõng
caùi chai khöû truøng, caùc cuoän baêng, naøo laø thanh neïp vaø thuoác men.
Tôùi luùc maøn ñeâm buoâng xuoáng, Ñöùc Cha Bennitt ghi cheùp vaøo nhaät
1
Whisky pha loaõng vôùi nöôùc (ND).
kyù cuûa mình, ‘Ñuùng thaät laø moät caûnh töôïng laï luøng khi nhìn xuoáng töø
ñaàu phía ñoâng cuûa toaø nhaø noåi tieáng naøy vaø thaáy haøng daõy nhöõng
ngöôøi bò thöông naèm treân maët saøn, caùc hoä lyù vaø caùc baùc syõ ñi laïi
giöõa ñaùm boïn hoï vôùi aùnh laäp loøe cuûa nhöõng ñieáu thuoác laù chaùy
saùng hieän leân trong nhöõng goùc toái’.
Khoaûng moät nöûa soá ngöôøi bò thöông laø ngöôøi Anh, moät nöûa laø
ngöôøi UÙc; thaäm chí coù caû moät lính Nhaät trong ñaùm boïn hoï. Haøng
traêm nhöõng ngöôøi bò thöông ñöôïc ñieàu trò ban ñaàu trong nhaø thôø. Caùc
baùc syõ vaø y taù laøm vieäc caû ngaøy, vaø khi caùc voøi nöôùc khoâ caïn,
nhöõng ngöôøi tình nguyeän mang tôùi nhöõng thuøng nöôùc laáy töø ñöôøng
oáng chính bò vôõ ôû gaàn ñoù nhaát. Vaø chaúng maáy choác, quanh caùi goùc
trong khu ñaát nhaø thôø xanh töôi ñeïp ñeõ, nhöõng thaäp giaù thoâ nhaùm
ñaàu tieân ñaõ ñöôïc ñaët treân nhöõng naám moä cuûa nhöõng ngöôøi vöøa
cheát.
Söï taän tuïy vaø duõng caûm cuûa caùc y taù ngöôøi AÙ ôû taát caû caùc
beänh vieän thaät cao quyù. Hoï khoâng bao giôø nao nuùng. Trong traän phaùo
kích aùc lieät, Freddy Bloom nhìn thaáy moät y taù treû ngöôøi Hoa taïi Beänh
vieän Ña khoa quyø beân caïnh moät ngöôøi lính bò thöông, laáy thaân mình che
cho anh ta, vaø khi nhöõng vieân ñaïn phaùo ruù rít rôi xuoáng xung quanh, bòt
tai ngöôøi ñaøn oâng baèng tay cuûa mình ñeå che kín aâm thanh ñoù. Moät vaøi
tröôøng hôïp ‘taän taâm vôùi phaän söï’ coù theå coi laø chuyeän haøi höôùc
neáu nhö thaûm kòch khoâng ôû quaù gaàn nhö theá. Nhöõng caäu trai phuïc vuï
böõa cho caùc tuan trong Phöôøng Boán-ñòa phaän daønh cho nhöõng ngöôøi
ñaøn oâng AÂu taàng lôùp haïng nhaát-thaáy khoâng theå quen ñöôïc vôùi vieäc
ba hoaëc boán ngöôøi ñaøn oâng luùc naøy chung nhau moät phoøng. Theá
nhöng, khoâng maøng tôùi traän phaùo kích, chuùng vaãn nhaát quyeát phuïc
vuï nhöõng böõa aên qua loa goàm thòt boø muoái treân nhöõng caùi khay coù
ñaày ñuû khaên traûi khay, caùc loï gia vò ñöôïc saép xeáp moät caùch caån
thaän, vôùi ñoà aên baèng baïc saùng boùng.
Taát caû caùc beänh vieän ñeàu coù nhöõng laàn bò ñaùnh truùng tröïc
tieáp, maëc duø khoâng coù gì saùnh ñöôïc vôùi traän khoâng kích kinh hoaøng
vaøo Beänh vieän AÁn Ñoä Tyersall, moät traïi coù nhieàu caên leàu vôùi nhöõng
caùi maùi lôïp baèng laù döøa nöôùc naèm ôû phía taây baéc cuûa thaønh phoá.
Ngay sau böõa tröa, moät ñôït caùc phi cô thaû bom côõ trung bình cuûa quaân
Nhaät ñaõ tôùi taán coâng, duø laø caùc toøa nhaø ñaõ ñöôïc ñaùnh daáu roõ
raøng vôùi caùc chöõ thaäp ñoû. Caùi traïi ñöôïc xaây döïng voäi vaøng naøy laø
moät loaïi deã baét löûa, khoâ nhö buøi nhuøi, vaø töø laâu tröôùc khi nhöõng
ngöôøi lính cöùu hoûa tôùi nôi, noù ñaõ laø moät ñaùm löûa taøn. ‘Ñoù laø caûnh
töôïng toài teä nhaát maø toâi töøng thaáy,’ Buckeridge noùi. ‘Moïi toøa nhaø laø
moät caûnh ruøng rôïn-vaø anh chaúng theå phaân bieät ñöôïc chuùng vôùi nhau
nöõa.’ Caùc beänh nhaân naèm treân caùng bò thieâu chaùy cho tôùi cheát treân
choã naèm cuûa mình. Nhöõng ngöôøi coù theå ñi ñöôïc coá gaéng troán thoaùt
nhöng thöôøng thì khoâng theå gaéng göôïng baêng qua ñöôïc nhöõng ngoïn
löûa boác cao tôùi ba möôi feet naøy. Buckeridge nhôù ‘nöûa taù nhöõng ngöôøi
ñaøn oâng la heùt vì ñau ñoät ngoät lao ra tôùi choã coù khe hôû. Hoï boác chaùy
töø ñaàu cho tôùi chaân’ nhö theá naøo. Muøi thòt chaùy laøm nhieàu ngöôøi
giuùp vieäc noân möûa khi hoï laøm coâng taùc thu doïn. Nhöõng tieáng theùt
cuûa nhöõng ngöôøi bò maéc keït aùt moïi tieáng oàn khaùc-ngay caû tieáng
taèng taèng nhaùt göøng cuûa hoûa löïc suùng maùy, baáy giôø nhöõng chieác
chieán ñaáu cô cuûa quaân Nhaät ñang nhaøo xuoáng thaáp phía treân caùi loø
löûa naøy, baén xoái xaû vaøo nhöõng ngöôøi giaûi cöùu vaø nhöõng ngöôøi bò
thöông ñaõ thoaùt ra ñöôïc, ñang naèm treân baõi coû caùch xa nhöõng caùi
leàu. Nhieàu ngöôøi tröôùc ñoù ñaõ xoay sôû troán khoûi ñaùm löûa moät caùch
thaàn kyø laïi bò gieát cheát moät caùch taøn nhaãn khi hoï ñang naèm ñoù chôø
ñöôïc chuyeån ñi. Treân hai traêm beänh nhaân ñaõ cheát.
 Chính vaøo khoaûng thôøi gian naøy moät nöõ baùc syõ ñaëc bieät ñaõ
böôùc vaøo caâu truyeän. Baùc syõ Cicely Williams, chöa keát hoân, vaøo thôøi
ñieåm ñoù 47 tuoåi, vaø vaøo luùc buøng noå chieán tranh ñang laëng leõ laøm
vieäc trong moät beänh vieän ôû noäi ñòa. Cao, öa nhìn, vôùi moät tính haøi
höôùc deã laây che giaáu moät baûn tính cöông quyeát saét ñaù, baø ñaõ töï tôùi
Singapore vaø yeâu caàu ‘moät coâng vieäc’. Coù phaàn ngôõ ngaøng, baø ñöôïc
hoûi lieäu baø coù theå chòu traùch nhieäm chaêm soùc moät nhoùm treû em
ñöôïc khoâng, moät soá trong soá chuùng laø naïn nhaân cuûa caùc traän
khoâng kích, nhöõng ñöùa khaùc laø treû moà coâi. Baø chæ thænh thoaûng
môùi ñöôïc trôï giuùp thoâi. Baø coù raát ít trang thieát bò-vaø baây giôø ñoät
nhieân ‘baát ngôø toâi thaáy baûn thaân mình laø meï cuûa 120 ñöùa treû’. Baø
xoay sôû ñeå thu xeáp choã cho nhöõng ñöùa beù daïng oám yeáu ôû Beänh
vieän Tan Tock Seng ôû ngoaïi oâ thaønh phoá, nôi maø caùc baùc syõ tôùi
thaêm baø trong ngaøy ‘khi coù theå’-maø thöôøng thì khoâng thöôøng xuyeân.
Vôùi söï giuùp ñôõ cuûa moät soá ít y taù vaø caùc vuù em, baø ñaõ tìm caùch
thu xeáp oån thoûa, cuøng vôùi moät hoaëc hai ngöôøi tình nguyeän, Cicely
Williams ñaõ thu xeáp choã ôû, cho aên, taém giaët cho caùi gia ñình toaøn
nhöõng ñöùa treû nhoû maø töï döng coù ñöôïc naøy. Laø moät nhaø toå chöùc
baåm sinh, baø ñi ‘xoaùy’ söõa vaø nhöõng thöùc khaùc daønh cho treû con, vaø
nhieàu laàn thaäm chí baø coøn phaûi giuùp vieäc naáu nöôùng nöõa. Nhöng
khoâng chæ laøm ‘meï’ cuûa 120 ñöùa beù-baø coøn coù ‘moät coâng vieäc
toaøn thôøi gian’ vôùi tö caùch laø baùc syõ cuûa chuùng, vì boån phaän cuûa
baø khoâng chæ bao goàm nhöõng ñöùa beù bò moà coâi trong caùc cuoäc
khoâng kích, khoùc ñoøi meï cuûa chuùng, maø coøn nhieàu ñöùa khaùc hoaëc
bò maéc nhöõng caên beänh nhieät ñôùi hoaëc ñang ôû trong traïng thaùi bò
soác.
Moät mình vaøo ban ñeâm, Cicely Williams xöû lyù coâng vieäc heát söùc
mình, chæ ñöôïc trôï giuùp bôûi nhöõng tình nguyeän vieân ngöôøi chaâu AÙ.
Ñoâi luùc thaäm chí baø phaûi döùt ra khoûi boïn treû-nhö vaøo caùi ñeâm khi
baø nghe thaáy tieáng inh oûi cuûa moät caùi chuoâng cöùu thöông ôû coång
vaøo cuûa beänh vieän, vaø chaïy ra vöøa luùc chieác xe cöùu thöông maát huùt
khoûi con ñöôøng nhoû reõ vaøo beänh vieän. Ñaïn phaùo noå tung moïi nôi-
nhöng taïi ñoù, treân nhöõng baäc thang phía tröôùc beänh vieän, laø moät ñöùa
treû beù tyù ñang khoùc thuùt thít. Luùc ñaàu baø nghó ngöôøi laùi xe ñaõ boû
chaïy vì traän phaùo kích, nhöng khi ñöa ñöùa beù vaøo trong, chæ thoaùng nhìn
laø baø bieát ñoù laø beänh baïch haàu-maø baø laïi coù 120 ñöùa treû trong
cuøng moät toøa nhaø. Baø khoâng theå giöõ ñöùa beù laïi Tan Tock Seng theâm
moät luùc naøo nöõa. Chæ coøn duy nhaát moät caùch-ñöa ñöùa beù tôùi Beänh
vieän Caùc beänh truyeàn nhieãm Middleton treân Ñöôøng Pegu. Nhöng choã
ñoù caùch xa nhöõng nöûa daëm, vaø chieác xe duy nhaát ñaõ bò hoûng, trong
khi ñieän thoaïi töø laâu ñaõ khoâng coøn hoaït ñoäng. Khoâng tính ñeán moät ít
nhöõng ngöôøi giuùp vieäc ngöôøi AÙ thì baø chæ coù moät mình. Beá ñöùa beù,
Cicely Williams baét ñaàu leân ñöôøng trong traän phaùo kích vaø ñi boä nöûa
daëm tôùi Middleton, trao laïi ñöùa beù, vaø ñi boä trôû laïi-veà tôùi ñuùng luùc
ngöôøi vuù coù nhieäm vuï trong nom boïn treû con moät tuoåi giô tay leân trôøi
vaø noùi to, ‘Ta boleh Tahan!’ (‘Toâi chòu noåi nöõa roài!’) roài chaïy maát. Cicely
Williams maát phaàn thôøi gian coøn laïi cuûa ñeâm ñoù troâng nom nhöõng
ñöùa beù bò thöông trong côn sôï haõi cöù la heùt thaát thanh.
Moät hai ngaøy sau khi cuoäc taán coâng baét ñaàu, moät tin ñoàn söûng
soát lan truyeàn trong nhöõng phuï nöõ beân daân söï laøm vieäc trong ban y
taù-caû chuyeân nghieäp laãn nhöõng ngöôøi tình nguyeän-cuûa Beänh vieän Ña
khoa. Chaúng coù gì ngoaøi moät baûn tin raèng taát caû caùc chò em vaø y taù
quaân ñoäi ngöôøi Anh vaø UÙc seõ ñöôïc sô taùn-ñeå caùc y taù daân söï ôû laïi.
Beänh vieän ‘Ña khoa’ ñaõ bò doäi bom vaø ñaïn phaùo nhö möa. Keå töø ngaøy
cöôùi cuûa Freddy Bloom-khi coâ ñaõ soáng soùt qua moät cuù bom gaàn khoa X-
quang ñoù-nhieàu ñôït bom nöõa ñaõ rôi xuoáng beänh vieän, vaø baûn thaân
coâ cuõng ñaõ coù vaøi laàn thoaùt cheát trong gang taác. Coù theå hieåu ñöôïc
laø nhieàu phuï nöõ ñang ôû trong moái nguy trôû neân deã bò hoaûng loaïn.
Theá nhöng haøng traêm phuï nöõ beân daân söï ôû moïi saéc toäc vaãn tieáp
tuïc laøm vieäc moät caùch duõng caûm-moät soá laøm trong caùc beänh vieän
lôùn, nhöõng ngöôøi khaùc ôû caùc traïm sô cöùu. Hoï phaûi laøm vieäc trong
nhöõng ca 12 tieáng lieàn. Nhieàu laàn thieáu nöôùc ñeán noãi caùc baùc syõ
vaø y taù tieán haønh moå cho nhöõng ngöôøi bò thöông trong cuoäc khoâng
kích phaûi röûa tay mình vaø khöû truøng caùc duïng cuï trong nöôùc soâ ña.
Caùc phuï nöõ, thöôøng laø moät taù nhöõng ngöôøi phuïc vuï, luùc naøy nguû
moät caùch ngon laønh trong haønh lang gaàn nhaát-neáu choã ñoù khoâng
ñoâng chaät nhöõng ngöôøi bò thöông roài. Moät soá y taù tình nguyeän ñang bò
ñeø naëng bôûi nhöõng vaán ñeà khoå sôû cuûa caù nhaân, nhaát laø nhöõng
ngöôøi ñaõ haøng tuaàn khoâng coù moät chuùt tin töùc gì veà nhöõng ngöôøi
choàng ñang chieán ñaáu trong Quaân ñoaøn Phoøng veä quaân Tình nguyeän
Ñòa phöông. Theá nhöng trong toaøn boä caâu chuyeän lòch söû ñaãm maùu
ñang ñöôïc vieát ra trong thôøi kyø khoù khaên naøy, hoï thaàm laëng laøm
vieäc, hieäu quaû vaø khoâng ngöøng nghæ, theå hieän söùc maïnh vaø loøng
duõng caûm so vôùi nhöõng ngöôøi chuyeân nghieäp coù ñaøo taïo haún hoi,
luùc naøy-theo nhö ñöôïc bieát-ñang saép söûa ruùt ñi.
Baùc só R. B. MacGregor, vieân Giaùm ñoác maïnh meõ cuûa Ban Y teá
Daân söï, caûm thaáy mình phaûi chaám döùt tin ñoàn naøy-neáu, thöïc chaát,
noù chæ laø moät tin ñoàn-khoâng moät chuùt chaäm treã, neáu khoâng thì tinh
thaàn laøm vieäc cuûa nhöõng nhaân vieân daân söï cuûa oâng seõ tuït doác,
nhaát laø khi oâng ñaõ höùa caùc chò em vaø y taù daân söï vaø nhöõng tình
nguyeän vieân MAS seõ coù ñöôïc cô hoäi sô taùn ñi gioáng nhö nhöõng chò em
y taù beân quaân ñoäi. Baùc syõ MacGregor ngay laäp töùc tìm gaëp Shenton
Thomas ñeå coù chaéc chaén phaàn naøo raèng khoâng tìm ra nhöõng keû phaùt
ra tin ñoàn, vaø chuyeän xaûy ra laø, vaøo thôøi ñieåm khi maø haàu nhö toaøn
boä caùc giaáy tôø ghi cheùp bò thaát laïc trong luùc hoãn loaïn, chuùng ta vaãn
coù trong tay moät danh saùch ñöôïc ghi cheùp moät caùch caån thaän thôøi
gian vaø nhöõng cuoäc gaëp giöõa caùc nhaân vaät chuû choát trong söï kieän
naøy, maø ñieåm cao traøo cuûa noù cuõng chaúng coù gì thuù vò.
Vaøo Thöù ba, ngaøy 8 thaùng Hai, MacGregor noùi vôùi Shenton Thomas
raèng nhìn chung khoâng coù chuyeän caùc y taù daân söï muoán rôøi ñi. ‘Ña soá
mong muoán tieáp tuïc laøm vieäc döôùi cuøng nhöõng ñieàu kieän nhö caùc chò
em beân quaân ñoäi,’ oâng noùi, maëc duø thöøa nhaän raèng ‘moät soá ngöôøi
thuoäc MAS bieåu hieän nhöõng daáu hieäu cuûa traïng thaùi caêng thaúng,’ vaø
neân ñöôïc cho moät cô hoäi ñeå ñi neáu hoï muoán. Tuy nhieân, vaán ñeà tröôùc
tieân vaø quan troïng nhaát caàn laøm roõ laø caùc ñoäng thaùi saép tôùi cuûa
nhöõng chò em beân quaân ñoäi.
Ngaøi Thoáng ñoác ñaõ höùa seõ tìm hieåu. Vaøo cuøng buoåi toái hoâm
ñoù oâng ta tôùi gaëp Töôùng Percival, vaø hoûi thaúng oâng naøy, ‘Coù yù ñònh
naøo sô taùn caùc chò em beân Boä binh khoâng?’ Percival troâng coù veû baát
ngôø vôùi caâu hoûi tröïc tieáp ñoù. Ngaøi Shenton Thomas nhôù laïi raèng oâng
naøy ‘coù veû ngaïc nhieân laø toâi laïi hoûi theá’. Baát luaän theá naøo, Percival
cuõng ñaõ traû lôøi moät caùch döùt khoaùt, ‘Khoâng. Khoâng coù yù ñònh naøo
nhö theá caû.’
Ñaây laø caâu traû lôøi maø ngaøi Thoáng ñoác ñaõ chôø ñôïi, vaø vaøo luùc
7 giôø 30 phuùt saùng hoâm sau oâng ta goïi ñieän cho Baùc syõ MacGregor
raèng caùc chò em beân Boä binh nhaát ñònh seõ ôû laïi. OÂng ta ñaõ coù tin
töùc tröïc tieáp töø Percival. Ngaøi Shenton gôïi yù raèng ñoäi nguõ y taù daân
söï chính quy vaø nhöõng ngöôøi thuoäc MAS neân ñöôïc yeâu caàu tình nguyeän
tieáp tuïc coâng vieäc, nhöng noùi theâm, ‘Nhöõng ngöôøi khoâng tình nguyeän
ôû laïi seõ ñöôïc cho cô hoäi rôøi ñi maø khoâng bò mang tieáng laø boû troán.’
Baùc syõ MacGregor luùc naøy môùi goïi taát caû caùc y taù daân söï ñeán
cuøng nhau vaø coù moät baøi noùi chuyeän vôùi hoï. Ñoù haún laø moät cuoäc
gaëp kòch tính. Freddy Bloom nhôù raèng buoåi toái hoâm ñoù thaät ngoät ngaït
khi taát caû boïn hoï tuï taäp vaøo trong nhöõng caên phoøng daønh cho thuyeát
trình. Khoâng xaûy ra traän khoâng kích naøo, nhöng söï hieän dieän cuûa chieán
tranh nhö bao truøm quanh hoï. Moät nöûa soá cöûa soå bò vôõ, vaø beân ngoaøi
hoï coù theå nhìn thaáy nhöõng ñaùm löûa ñang chaùy. Noùng nöïc vaø ñoå moà
hoâi, ñaùm phuï nöõ naøy chôø ñôïi oâng baùc syõ leân tieáng.
Baùc syõ MacGregor noùi vôùi hoï raèng chaúng coù caên cöù naøo cho caùi
tin ñoàn raèng caùc chò em beân Boä binh seõ rôøi ñi-nhöõng lôøi naøy laø do
baûn thaân Percival ñaõ noùi thaúng nhö theá. Theá nhöng oâng cuõng khoâng
ñaùnh giaù thaáp nhöõng moái nguy hieåm ôû phía tröôùc. Maëc duø taát caû
phuï nöõ ôû ñaây ñang laøm moät coâng vieäc voâ giaù, oâng cuõng khoâng
baét hoï ôû laïi, maø oâng yeâu caàu ôû hoï söï töï nguyeän. Ñöôïc ñaûm baûo
laàn nöõa bôûi thoâng tin naøy, taát caû chò em ngöôøi Anh beân daân söï
thuoäc chính quyeàn vaø moïi tình nguyeän vieân ôû MAS ñaõ quyeát ñònh tieáp
tuïc coâng vieäc.
Baùc syõ MacGregor sau ñoù chuyeån sang caùc y taù ngöôøi AÙ-chuyeân
nghieäp cuõng nhö nhöõng ngöôøi tình nguyeän-vaø hoûi xem hoï caûm thaáy
nhö theá naøo ñoái vôùi vieäc ôû laïi, vì tröôøng hôïp cuûa hoï laø coù khaùc-
nhieàu ngöôøi trong soá hoï coù theå quay trôû veà laøng cuûa mình.
Töø phía cuoái ñaùm ngöôøi moät gioïng noùi caát leân, ‘Vaäy ngaøi seõ
laøm gì, thöa ngaøi?’
Moät chuùt kinh ngaïc, MacGregor ñaùp laïi, ‘Sao chöù-taát nhieân laø ôû laïi
roài!’
Gaàn nhö ñoàng thôøi moïi tieáng noùi taïo thaønh moät hôïp xöôùng, ‘Vaäy
thì chuùng toâi cuõng ôû laïi!’
Khoâng ai trong soá hoï bieát raèng trong voøng moät vaøi ngaøy tôùi moïi
chò em vaø y taù beân quaân ñoäi ôû Singapore-ngoaïi tröø moät ngöôøi töø
choái khoâng ñi-seõ laëng leõ ñi sô taùn, khoâng moät lôøi hoï seõ boû laïi
nhöõng beänh nhaân bò thöông cuûa mình, cho moät ñoäi nguõ hoaøn toaøn
khoâng ñuû söùc goàm caùc chò em beân daân söï chaêm soùc, chæ ñöôïc trôï
giuùp bôûi moät nhoùm caùc tình nguyeän vieân ñöôïc ñaøo taïo nöûa chöøng.
Tröôøng hôïp ngoaïi leä laø moät phuï nöõ treû ñaùng chuù yù ngöôøi Xcoát-
len, Elizabeth Petrie, nhaäp nguõ taïi Singapore, ñaõ phuïc vuï trong caùc ñôn vò
AÁn Ñoä treân bieân giôùi Xieâm, roài tìm caùch chuyeån xuoáng baùn ñaûo. Coâ
ta thaúng thaén töø choái vieäc boû laïi nhöõng ngöôøi bò thöông. Taát nhieân
caùc chò em khaùc thuoäc Boä binh ñaõ khoâng ‘boû troán’. Quaân ñoäi ñaõ
phaùi hoï tôùi nhöõng khu vöïc khaùc, nhöng hoï ñaõ laøm theá maø khoâng noùi
moät lôøi vôùi chính quyeàn daân söï, vaø baát chaáp lôøi cam ñoan tuyeät ñoái
cuûa Percival raèng böôùc haønh ñoäng nhö vaäy coøn xa môùi coù trong yù
nghó cuûa oâng ta. Shenton Thomas nhôù coù ai ñoù ñeán gaàn oâng ta vaø la
leân cay ñaéng, ‘Nhöõng lyù töôûng cuûa Florence Nightingale ñaõ bò vôõ vuïn
trong vieäc thieân veà an toaøn laø treân heát’.1
Haønh ñoäng laï thöôøng naøy seõ deã hieåu hôn neáu noù laø quyeát ñònh
coù muïc ñích ñöa nhöõng chò em ñöôïc huaán luyeän chieán ñaáu naøy ñeán
phuïc vuï ôû moät nôi naøo khaùc. Nhöng, treân thöïc teá, quyeát ñònh naøy laø
moät sai soùt, keát quaû cuûa moät lôøi nhaän xeùt tình côø-nhö Shenton
Thomas phaùt hieän ra khi, noåi giaän vôùi nhöõng gì maø oâng ta xem laø moät
söï phaûn boäi laïi ngöôøi daân cuûa mình, ñaõ yeâu caàu moät söï giaûi thích
töø ngaøi Percival ñang boái roái. Leänh ñoù ñöôïc ñöa ra bôûi moät vieân syõ
quan-maø khoâng tham khaûo yù kieán cuûa caáp treân-sau khi Percival ñaõ ñöa
ra moät nhaän xeùt tuøy tieän raèng ‘Quaân UÙc coù veû coù moät soá löôïng
quaù nhieàu caùc chò em ñaáy nhæ.’ Moät caùch ñoaùn chöøng, ngöôøi syõ
1
Treân 200 y taù daân söï vaø nhöõng phuï nöõ ôû MAS ñaõ bò giam caàm, trong
khi chæ coù boán nöõ quaân nhaân bò baét; ba trong soá ñoù laø vôï cuûa
nhöõng quaân nhaân caáp baäc cao ñaõ choïn vieäc ôû laïi. Ngöôøi thöù tö laø
Elizabeth Petrie.
quan ñoù ñaõ xem lôøi noùi naøy coù haøm yù laø hoï phaûi ñi. Duø sao ñi nöõa,
ngöôøi syõ quan naøy ñaõ töï ra quyeát ñònh-vaø toaøn boä ñoäi nguõ nöõ nhaân
vieân, quaân Anh cuõng nhö quaân UÙc, ñaõ ñöôïc leänh chuyeån ñi. Ngöôøi ta
coù theå caûm thoâng vôùi söï chua chaùt cuûa Shenton Thomas, vaø vôùi caâu
traû lôøi maø oâng ta noùi vôùi Percival: ‘Roõ raøng laø quaân ñoäi ñaët vieäc
baûo veä caùc chò em phuï nöõ cuûa noù leân treân vieäc chaêm soùc cho
nhöõng ngöôøi bò thöông’.
Caùc chò em thuoäc Boä binh khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi duy nhaát
ñöôïc sô taùn trong nhöõng tröôøng hôïp töïu trung laïi thì haàu heát laø bí maät.
Moät ñôït sô taùn baát thöôøng khaùc luùc naøy cuõng ñang dieãn ra, vaø laïi
moät laàn nöõa ngöôøi ñaùng leõ ra phaûi ñöôïc thoâng baùo laïi khoâng ñöôïc
thoâng tin-laàn naøy thì laø Thieáu töôùng Simson.
Cho tôùi luùc naøy tôùi löôït taát caû caùc vieân chöùc cao caáp chuû choát
ngöôøi AÂu cuûa UÛy ban Caûng vuï Singapore laëng leõ rôøi khoûi hoøn ñaûo.
UÛy ban Caûng vuï, nhö chuùng ta ñaõ thaáy, laø moät ñôn vò ñoäc laäp, vaän
haønh vôùi caùc leà thoùi chuyeân quyeàn ñoäc ñoaùn, bôûi caùc vieân chöùc
khoâng chòu baát cöù söï can thieäp beân ngoaøi naøo. Thaønh tích cuûa noù
trong chieán dòch naøy khoâng coù gì ñaëc bieät ñaùng ghi laïi, cho duø ñoäi
nguõ nhaân vieân cuûa noù khoâng thieáu söï duõng caûm. Nhöng noù ñaõ
‘quyeát ñònh khoâng cho döïng leân nhöõng nôi truù aån treân suoát phaïm vi
vaøi daëm caùc caàu taøu cuûa mình; vaø quyeát ñònh naøy ñaõ bò chæ trích’. 1
Vieäc khoâng coù nhöõng choã truù aån daãn ñeán haäu quaû laø nhöõng cuoäc
ñình coâng thöôøng xuyeân cuûa nhöõng ngöôøi cu-li khoâng chòu boác dôõ
caùc vaät lieäu chieán tranh quan troïng xuoáng töø caùc con taøu hoä toáng.
Vaø baát keå vieäc khu vöïc caûng naøy laø moät muïc tieâu thích hôïp cho vieäc
ñaùnh bom, UÛy ban ñaõ muø quaùng cho pheùp moät soá löôïng lôùn löông
thöïc (bao goàm 12.000 taán boät) ñöôïc caát giöõ trong moät soá nhaø kho
trong soá saùu-möôi-laêm nhaø kho ngaàm cuûa noù. Nhieàu trong soá ñoù ñaõ
boác chaùy tröôùc khi ngöôøi cuûa Thieáu töôùng Simson tìm caùch baét ñaàu
chuyeån caùc kho naøy tôùi nhöõng khu vöïc an toaøn hôn ‘sau vieäc taïo aùp
löïc ñaùng keå ñoái vôùi ngaøi Thoáng ñoác vaø ngaøi Chuû tòch UÛy ban.’
Ñuùng luùc Shenton Thomas vöøa keát thuùc cuoäc trao ñoåi vôùi
MacGregor vaøo buoåi saùng Thöù tö thì nhöõng chieác phi cô ñaùnh bom baét
ñaàu moät cuoäc taán coâng döõ doäi treân khu vöïc beán taøu. Coù söï coù
maët moät soá löôïng lôùn caùc cu-li, chaéc haún laø bò haáp daãn bôûi möùc
löông môùi caûi thieän vaø caùc khoaûn baûo hieåm ñeàn buø maø Simson ñaõ
ñaáu tranh giaønh cho. Ngaøi Thieáu töôùng laàn naøy bò ñaùnh bom phaûi
chuyeån ra khoûi nhaø rieâng cuûa mình, vaø-theo ñeà nghò cuûa Shenton
Thomas-ñang soáng taïi Nhaø Chính phuû, vaø chính taïi ñoù oâng ta bò goïi
khaån caáp tôùi beân chieác ñieän thoaïi.
Treân ñöôøng daây laø vieân syõ quan coù nhieäm vuï quaûn lyù caùc
nhoùm ñang laøm vieäc ôû khu vöïc beán taøu, vaø vôùi moät gioïng khích ñoäng
anh ta noùi, ‘Thöa ngaøi, toâi ñaõ quan saùt thaáy raèng taát caû nhöõng vieân
chöùc cao caáp ngöôøi AÂu laøm vieäc cho UÛy ban Caûng vuï ñaõ ñi heát roài-
ñaõ rôøi boû hoøn ñaûo.’
Simson luùc ñaàu nghó raèng haún coù nhaàm laãn gì ñaây. Ngaøi Thoáng
ñoác ñaõ tuyeân boá vôùi nhöõng lôøi chaéc chaén raèng khoâng ngöôøi AÂu
naøo coù theå rôøi hoøn ñaûo maø khoâng coù söï chaáp thuaän cô maø.
‘Chuùng toâi ñaõ thu xeáp ñeå ñöa moät löïc löôïng lao ñoäng tôùi ñaây,’
vieân syõ quan noùi theâm, ‘nhöng chaúng coøn ai ôû laïi ñeå baûo hoï phaûi
laøm gì.’
‘Toâi seõ kieám Rodgers, ngaøi chuû tòch,’ Simson ñöa ra yù aáy treân
ñieän thoaïi.
“Rodgers aù!’ Vieân syõ quan cöôøi cuït nguûn. ‘OÂng ta cuõng ñaõ ñi nhö
soá coøn laïi roài, thöa ngaøi.’ Roài anh ta noùi theâm ñieàu gì ñoù maø Simson
1
Trích töø cuoán ‘Löïc löôïng Daân quaân Töï veä Maõ Lai’.
thaäm chí thaáy coøn khoù tin hôn. ‘Caâu chuyeän döøng taïi ñaây thoâi, thöa
ngaøi, coù phaûi raèng ngaøi Thoáng ñoác ñaõ cho pheùp hoï ñi khoâng.’
Trong thöïc teá caùc vieân chöùc cuûa UÛy ban Caûng vuï-gioáng nhö caùc
chò em phuï nöõ cuûa Boä binh-ñaõ khoâng ‘cuoán goùi’. Shenton Thomas tröôùc
ñoù ñaõ nhaän ñöôïc moät böùc ñieän töø Chính phuû Anh noùi raèng neáu
Singapore khoâng theå giöõ ñöôïc, ñoäi nguõ vieân chöùc cao caáp cuûa UÛy ban
Caûng vuï neân ñöôïc sô taùn. Hoï laø nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc ñaøo taïo seõ
caàn duøng ñeán ôû AÁn Ñoä. Tuy nhieân, Simson ñaõ khoâng quan taâm maáy
tôùi vieäc naøy, cho duø oâng ta coù traùch nhieäm tìm nhaân coâng cho khu
beán taøu.
Phoøng laøm vieäc cuûa ngaøi Thoáng ñoác ôû ñaàu xa cuûa ngoâi nhaø,
vaø chính taïi ñoù Simson ñaõ hoûi Shenton Thomas taïi sao oâng ta cho sô taùn
UÛy ban Caûng vuï. Thomas giaûi thích böùc ñieän baùo maø oâng ta ñaõ nhaän
ñöôïc. ‘Toát thoâi, ít ra thì ngaøi coù theå ñeå toâi bieát chöù,’ Simson giaän döõ
noùi. ‘Nhöõng ngöôøi cu-li taïi khu beán taøu coù khaû naêng ñang bò taøn saùt
ñuùng luùc naøy ñaáy.’
Ngaøi Thoáng ñoác toû veû xin loãi. Trong söï caêng thaúng cuûa caùc söï
kieän dieãn ra doàn daäp, chuyeän ñoù ‘ñaõ tuoät khoûi ñaàu oùc oâng ta’.
Taát caû nhöõng gì maø Simson coù theå laøm laø thu xeáp cho caùc kyõ sö
Coâng binh vaø cuûa Ban Coâng trình Coâng coäng phaù huûy nhöõng maùy
moùc vaø thieát bò coù giaù trò maø nhöõng ngöôøi AÂu cuûa UÛy ban Caûng
vuï-gioáng nhö Haûi quaân taïi Caên cöù-ñaõ ‘queân’ khoâng thöïc hieän caùc
bieän phaùp ngaên chaën khoâng ñeå rôi vaøo tay quaân ñòch.
Luùc naøy thì UÛy ban Caûng vuï ñaõ thoâi khoâng coøn hoaït ñoäng nhö
moät ñôn vò taùch bieät nöõa, nhieàu choã trong khu vöïc bò bom döõ doäi naøy
ñaõ naèm döôùi söï baûo veä cuûa Tim Hudson vaø ñoäi ARP cuûa anh ta taïi
Tiong Bahru, vaø chính buoåi chieàu hoâm ñoù 54 maùy neùm bom hai-ñoäng-cô
ñaõ tieán haønh moät trong nhöõng traän khoâng kích döõ doäi nhaát trong
chieán dòch.
Ñoù laø moät buoåi chieàu ngoät ngaït. Baàu trôøi xanh ban saùng ñaõ
chuyeån sang nhöõng ñaùm maây maøu xaùm xòt troâng nhö theå chuùng seõ
truùt xuoáng caùi noùng hoaëc moät côn möa. Chaúng coù gì bò khuaáy ñaûo
trong caùc phoøng hoïc troáng roãng, khoù thôû, ñaõ ñöôïc chuyeån thaønh truï
sôû cuûa anh ta-chuùng xem ra troáng traûi vaø khoâng coøn ñöôïc söû duïng
nöõa, vì luùc naøy thì taát caû caùc tröôøng hoïc ñeàu ñoùng cöûa. Thoâng
thöôøng, caùc giaùm saùt vieân ‘thöôøng tröïc’ ngöôøi Hoa seõ coù ñaày troø vui
huyeân naùo ñaëc bieät cuûa rieâng hoï. Ñoâi khi hoï chôi boùng ñaù trong saân
tröôøng. Nhöng khoâng phaûi hoâm nay. Hoâm nay trôøi quaù ngoät ngaït. Moïi
caùi ‘giöôøng coâng vuï’ daønh cho nhöõng giaùm saùt vieân laøm vieäc ban
ñeâm ñeàu naèm ñaày nhöõng ngöôøi ñang nguû, ngaùy o o, vaø baûn thaân
Tim Hudson cuõng chôïp maét ñöôïc moät chuùt trong phoøng laøm vieäc cuûa
oâng hieäu tröôûng, ngoài trong moät chieác gheá baønh baèng maây.
Vaøo ñuùng hai giôø möôøi moät phuùt, cuù phoân tröïc tieáp töø truï sôû
ARP laøm anh ta giaät mình thöùc giaác. Nhöõng keû ñaùnh bom ñang treân
ñöôøng tôùi. Hudson noåi coøi ñieän, nhöng ngay khi anh ta chaïy ra saân
tröôøng thì nhöõng chieác phi cô ñaõ ôû ngay treân ñaàu, ñang bay ‘theo kieåu
khoâng ngaét quaõng chính xaùc maø toâi thöôøng thaáy ôû moät buoåi trình
dieãn treân khoâng’. Chuùng hieän ra gaàn nhö im lìm.
‘Saün saøng maø chaïy ñi. Chuùng ñang ôû treân khu vöïc beán taøu ñaáy,’
Hudson la lôùn, baèng kinh nghieäm bieát ñieàu gì seõ dieãn ra tieáp theo. Caùc
giaùm saùt vieân chaïy tôùi nhöõng phöông tieän ñuû loaïi cuûa mình, ñang
naèm xeáp haøng vôùi muõi xe höôùng veà coång tröôøng. Phía sau chuùng laø
moät chieác xe taûi cuõ kyõ maø Hudson ñaõ bieán thaønh moät caêng tin di
ñoäng vôùi moät thuøng haõm traø. Noù naèm döôùi söï quaûn lyù cuûa moät
ngöôøi Hoa treû tuoåi vôùi moät maùi toùc ñen lôûm chôûm baát kham vaø caùi
bieät hieäu khoâng hôïp laém, Wee-Wee, vaø laø ngöôøi ñaõ trôû thaønh nhaân
vaät ñem laïi phöôùc laønh cuûa Tiong Bahru. Khi taát caû boïn hoï chuaån bò
chaïy ñi, vôùi Hudson höôùng veà chieác Ngöôøi leo ñoài cuûa mình, Tim coù
theå thöïc söï nhìn thaáy nhöõng chieác phi cô ñang thaû ñoáng bom cuûa
chuùng cuøng moät luùc. ‘Cöù gioáng nhö xem moät boä phim,’ anh ta nhôù laïi.
‘Caùc ñôït bom coù veû nhö troâi xuoáng raát chaäm maø toâi khoâng theå tin
ñöôïc raèng ñoù laø thaät.’ Nhö moïi khi, nhöõng chieác phi cô neùm bom cuûa
quaân Nhaät ñôïi chieác hoa tieâu daãn ñaàu ñöa ra tín hieäu. Taát caû sau ñoù
thaû nhöõng quaû bom cuûa chuùng vaøo cuøng moät luùc, vaø coù veû nhö
caùi maøu xaùm chì aâm u laï thöôøng cuûa baàu trôøi buoåi chieàu hoâm ñoù
cung caáp thöù aùnh saùng ñuùng kieåu ñeå laøm loä roõ nhöõng quaû bom, vì
coù haøng traêm ngöôøi nhìn thaáy chuùng cuõng roõ raøng nhö Hudson ñaõ
thaáy.
Taát caû chuyeän naøy ñaõ xaûy ra trong moät tích taéc. Nhöõng quaû bom
thaäm chí khoâng chaïm ñaát tröôùc khi nhöõng nhöõng giaùm saùt vieân ñang
phoùng veà phía beán taøu. Nhöõng vuï noå phaù huûy laøm rung chuyeån
nhöõng chieác xe hôi treân ñöôøng ñi cuûa chuùng-sau ñoù nhöõng chieác maùy
bay löôøi bieáng quay laïi nöûa voøng phía treân caùi caûnh ruøng rôïn maø
chuùng ñaõ taïo ra. Moät ñôït bom ñaùnh truùng moät kho nguyeân lieäu, khôûi
taïo nhöõng vuï noå vaø caùc ñaùm löûa phoùng ra tôùi haøng traêm feet trong
khoâng khí. Moät ñôït khaùc ñaùnh truùng moät nhaø kho chöùa ñaày cao su.
Ñôït thöù ba bieán moät soá kho ñöôøng thaønh löûa. Khi Hudson vaø ngöôøi
cuûa mình tôùi ñöôïc Caûng Keppel, moät coät cuoàn cuoän khoùi cay xeø laøm
toái saàm baàu trôøi xaùm, troâng gioáng nhö moät caùi oâ. Treân vuõng taøu
ñaäu phía ngoaøi xa-caùch bôø moät vaøi traêm thöôùc-moät chieác thuyeàn
maønh cuûa ngöôøi Hoa ñang boác chaùy döõ doäi, vaø Hudson coù theå nhìn ra
nhöõng hình ngöôøi ñang nhaûy qua caïnh thuyeàn xuoáng maët nöôùc loang loå
nhöõng maûng daàu chaùy. Tröôùc khi Hudson coù theå laøm baát cöù ñieàu gì,
ba trong soá caùc giaùm saùt vieân cuûa anh ta, mieäng lieán thoaéng vaø tay
chæ troû, ñang chaïy tôùi moät chieác thuyeàn tam baûn caïnh rìa beán taøu.
Moät ngöôøi thöù tö giô tay vaãy roái rít ñuoåi theo hoï. Hudson chæ kòp nhìn
löôùt thaáy caùi ñaàu lôûm chôûm maøu ñen cuûa Wee-Wee khi anh ta phoùng
qua. Anh ta ñuoåi kòp nhöõng ngöôøi khaùc, nhaûy leân moät chieác thuyeàn
tam baûn lôùn, vaø roài cheøo ñieân cuoàng tôùi choã chieác thuyeàn maønh
ñang chaùy vaø nhöõng caùi chaám ñen daäp deành treân maët nöôùc quanh
ñoù.
Hudson khoâng theå ñöùng nhìn. Löûa töø kho nguyeân lieäu ñang lan qua
Ñöôøng Keppel, phía taây cuûa ga xe löûa, vaø ñang lieám sang nhöõng cöûa
hieäu moûng manh quanh Ñöôøng Kampong Bahru ôû phía sau roài. Taïi ñoù,
haøng traêm caùc gia ñình ngöôøi Hoa khoâng chòu rôøi khoûi nhöõng caên
phoøng xieâu veïo maø hoï goïi laø nhaø-nhöõng toøa nhaø boán taàng raát
moûng maûnh, xaây döïng caåu thaû, troâng chuùng nhö theå chæ caàn moät
luoàng gioù cuõng seõ bò thoåi bay xuoáng. Beân ngoaøi toaøn boä caùc cöûa
soå nhöõng ñoà phôi maøu saéc saëc sôõ treo ñaày treân nhöõng caùi coïc. Boïn
treû con boø trong nhöõng raõnh nöôùc, khoâng bieát ñeán laøn khoùi ñen ñang
cuoán xung quanh chuùng. Nhöõng baø giaø khaéc khoå ngoài choàm hoãm
tröôùc cöûa, nhö theå khoâng bieát caùi thaûm hoïa caùch ñoù coù vaøi traêm
thöôùc. Moät gia ñình ñaõ quay laïi vôùi böõa aên tröa muoän vöøa bò ngaét
quaõng. Ngoài xoåm theo moät voøng troøn, nhöõng caùi ñuõa cuûa hoï nhòp
nhaøng nhuùng vaøo moät caùi baùt boät gaïo, coù leõ theá, vôùi moät ít maåu
caù. Ñoái vôùi hoï, vaø vôùi nhöõng ngöôøi xung quanh hoï, nhöõng quaû bom
ñaõ cheäch. Cuoäc khoâng kích ñaõ qua-vaø hoï coøn soáng. Khoâng gì khaùc
quan troïng nöõa.
YÙ nghó ñaàu tieân cuûa Hudson laø ñöa moïi ngöôøi ra khoûi con phoá
trong tröôøng hôïp ngoïn löûa lan roäng, nhöng roài anh ta lôø môø nghe thaáy
moät tieáng chuoâng cöùu hoûa vang leân ñaèng sau mình, vaø giaây laùt sau
Buckeridge ñaõ heùt vaøo tai anh ta, ‘Ñöøng lo veà nhöõng ngoâi nhaø-chuùng
seõ oån caû thoâi. Ñoù laø nhaø maùy cöa ôû ñaèng sau.’ Ngöôøi cuûa
Buckeridge ñang chaïy, traûi nhöõng caùi voøi phun nöôùc cuûa mình ra. ‘Haõy
laøm quang nhaø maùy cöa,’ Buckeridge hoø heùt. ‘Chæ caàn moät tia löûa töø
kho nguyeân lieäu baén sang vaø theá laø toaøn boä caùi loâ cheát tieät naøy
seõ noå buøm nhö moät quaû bom.’
ÔÛ ñaây toàn taïi moái nguy hieåm thöïc söï. Ñaây laø moät trong hai möôi
hoaëc hôn khu vöïc nhaø maùy cöa ôû Singapore, vì vieäc cöa goã laø moät
ngaønh coâng nghieäp chính cuûa ngöôøi Hoa, vaø nhöõng nhaø maùy cöa laø
moät trong nhöõng moái hieåm hoïa veà löûa nghieâm troïng nhaát trong thaønh
phoá. Nhaø maùy cöa naøy-gioáng nhö haàu heát nhöõng caùi khaùc-ñöôïc döïng
leân beân caïnh moät con laïch chòu aûnh höôûng cuûa thuûy trieàu, treân ñoù
nhöõng maåu goã noåi leành pheành, vì theá Buckeridge ñang roøng nhöõng
caùi voøi nöôùc cöùu hoûa cuûa mình xuoáng doøng nöôùc caïn vaø baån ñoù.
Caïnh beân kia cuûa nhaø maùy cöa, coù dieän tích khoaûng moät maãu, töïa
löng vaøo nhöõng ngoâi nhaø cuûa ngöôøi Hoa. Trong moät goùc laø caùc kho
löu tröõ xaêng vaø daàu ñeå chaïy maùy cöa. Trong moät goùc khaùc laø nhöõng
thuøng sôn. Trong moät goùc khaùc nöõa laø moät nuùi nhoû voû baøo vaø goã
vuïn. Chæ moät caùi vaåy nheï cuûa moät caùi baät löûa cuõng coù theå bieán
chuùng thaønh moät loø löûa döõ doäi.
Khi Hudson lao vaøo trong caùi xöôûng böøa boän naøy, ñi qua nhöõng
choàng vaùn môùi cöa, anh ta heát hoàn thaáy raèng nhaø maùy cöa naøy laø
moät nhaø maùy saûn xuaát hoäp goã, vaø raèng khoaûng naêm möôi ngöôøi
vaãn ñang laëng leõ laøm vieäc trong tieáng rì rì cuûa nhöõng chieác maùy cöa,
tieáng oàn cuûa nhöõng ngöôøi ñang queùt doïn voû baøo, ñoùng nhöõng taám
vaùn thaønh nhöõng caùi hoäp, hoø heùt goïi laáy nhöõng hoäp sôn-taát caû
baát chaáp vieäc, khoâng tính ñeán laïch nöôùc vöøa noâng vöøa heïp, nhaø
maùy cöa naøy bò bao boïc bôûi nhöõng thöù deã baét löûa. Hudson heùt baûo
moät trong nhöõng vieân giaùm saùt ngöôøi Hoa cuûa anh ta ñöa nhöõng coâng
nhaân ra ngoaøi, nhöng coù veû nhö khoâng theå laøm cho boïn hoï hieåu ra.
Vôùi moät veû gaàn nhö ngaïo maïn hôïm hónh, hoï coù veû nhö ñang noùi, ‘Anh
coù theå sôï, chöù boïn toâi thì khoâng’. Gioáng nhö ngöôøi daân trong con phoá
saùt beân, hoï caûm thaáy traän khoâng kích ñaõ boû qua hoï, vaäy taát caû söï
loän xoän naøy laø vì caùi gì cô chöù?
Khoâng ngöôøi naøo noùi ñöôïc moät töø tieáng Anh, vaø khi hoï ñöùng ñoù
hoø heùt vaø tranh caõi, Hudson thaáy roõ laø vieân giaùm saùt ngöôøi Hoa cuûa
anh ta chaúng giuùp ñöôïc gì. Nhöng roài ñieàu gì ñoù ñaõ xaûy ra khieán hoï
taûn ra, chaïy troái cheát. Ñoù laø moät tieáng ñoäng maø Hudson thaáy kinh sôï
moät caùch thaàm kín-tieáng aàm ì traàm traàm cuûa moät vieân ñaïn phaùo,
nhanh choùng maïnh daàn leân.
Vieân ñaïn phaùo ñaùnh truùng vaøo gian chöùa sôn. Khi Tim quaêng mình
vaøo ñaèng sau moät caùi kho ôû ñaàu kia cuûa nhaø xöôûng, toøa nhaø moûng
manh vôõ tung thaønh nhöõng maûnh nhoû bò bao phuû trong ngoïn löûa. Laàn
löôït, nhöõng thuøng sôn noå tung vôùi tieáng noå gioáng nhö cuûa phaùo
phoøng khoâng ‘pom-pom’ khai hoûa. Moät caùi gì ñoù meàm vaø öôùt vaêng
truùng Hudson. Ñoù laø moät cô theå ñaày maùu, maát ñaàu cuûa moät ngöôøi
ñaøn oâng-thöïc ra laø moät nöûa cô theå-ñaõ bò vaêng leân treân khoâng trung.
YÙ nghó duy nhaát cuûa Hudson laø toáng khöù nhöõng thuøng xaêng ôû
caïnh kia cuûa nhaø xöôûng. Gaàn nhö muï ñi bôûi luoàng hôi vaø caùi noùng,
anh ta doø daãm baêng qua caùi xöôûng.
‘Cô hoäi duy nhaát cuûa chuùng ta laø thaû ñöôïc chuùng xuoáng con laïch,’
anh ta heùt leân. ‘Chuùng ta phaûi coá gaéng laên nhöõng thöù naøy ra xa.’
Buckeridge xuaát hieän. OÂng ta mang tôùi moät chieác xe bôm nöôùc löu
ñoäng voøng qua moät loái ôû ñaèng sau, vaø ñaõ coù saün moät caùi voøi huùt
nöôùc töø con laïch leân. Ngöôøi cuûa oâng ta ñang chóa noù vaøo moät ñoáng
lôùn voû baøo. Moät chieác xe bôm nöôùc khaùc chaïy raàm raàm tôùi khi
Hudson vaø ngöôøi cuûa anh ta baét ñaàu laên nhöõng thuøng nguyeân lieäu
veà phía doøng nöôùc. Theâm nhieàu quaû ñaïn phaùo tieáp sau, nhöng luùc
naøy chuùng rít leân bay veà phía khu beán taøu. Heát ngöôøi naøy tôùi ngöôøi
khaùc, caùc vieân giaùm saùt laên nhöõng caùi thuøng xuoáng con laïch. Ba
vieân giaùm saùt ngöôøi Hoa loäi xuoáng vaø baét ñaàu dìm chuùng xuoáng
saâu hôn döôùi nöôùc.
Khi Buckeridge coá gaéng ngaên khoâng cho ngoïn löûa lan roäng-oâng ta
ñeå keä cho gian chöùa sôn chaùy-thì caùc xe bôm nöôùc di ñoäng khaùc ñang
xöû lyù nhöõng ñaùm chaùy lôùn treân khu beán taøu. Trong luùc ñoù ngöôøi
cuûa Hudson ñang chaát nhöõng ngöôøi cheát vaøo moät goùc vaø coá ñeå laøm
cho nhieàu ngöôøi bò thöông caûm thaáy thoaùi maùi heát möùc. Hudson ñaõ
göûi moät baûn tin veà Tiong Bahru ñeå phoân cho ba chieác xe cöùu thöông.
Cuoái cuøng moät chieác cuõng tôùi. Hai chieác kia baét ñaàu leân ñöôøng-taát
caû ñeàu coù theå ñöôïc döï phoøng-nhöng moät chieác ñaõ bò hoûng treân
ñöôøng. Caùc nhaân vieân caáp cöùu ñöa leân nhöõng ngöôøi bò thöông
nghieâm troïng nhaát vaø ñaùnh xe ñi vôùi coøi xe keâu aàm ó. Tim chaúng theå
laøm gì vôùi ngöôøi cheát, ngoaïi tröø boû maëc hoï choàng ñoáng trong moät
goùc. Nhöõng ngöôøi bò thöông laø moät vaán ñeà coøn taïo aùp löïc hôn nhieàu.
‘Toát hôn heát laø toâi neân ñöa caøng nhieàu ngöôøi caøng toát tôùi Ña
khoa,’ Hudson noùi vôùi ngöôøi phoù cuûa mình, roài xoay sôû ñeå nheùt ba thôï
moäc ngöôøi Hoa bò thöông maùu me ñaày ñaàu vaøo chieác Ngöôøi leo ñoài.
Ngay luùc hoï saép söûa leân ñöôøng thì nhöõng chieác oanh taïc cô cuûa quaân
Nhaät laïi xuaát hieän, nhöng nhö Buckeridge ghi laïi trong nhaät kyù cuûa mình
ñeâm hoâm ñoù, ‘Chuùng bay ôû ngay treân ñaàu. Hieån nhieân laø chuùng ñaõ
khoâng nhìn thaáy toâi.’
Lao ñi treân Ñöôøng Nhaø binh vôùi nhöõng haønh khaùch ñang reân ræ
cuûa mình, Hudson reõ traùi taïi goùc Ñöôøng Outram vaø tôùi ñöôïc Beänh vieän
Ña khoa trong moät ít phuùt, taïi ñoù, khi hoä lyù mang nhöõng ngöôøi bò thöông
vaøo beân trong, anh chaâm ñieáu thuoác ñaàu tieân keå töø luùc traän khoâng
kích baét ñaàu. Anh ta veà sau naøy nhôù laïi, nhöõng hôi thuoác ñaàu tieân
naøy môùi tuyeät vôøi laøm sao-cho tôùi khi ñoät nhieân anh nhìn thaáy ñieàu gì
ñoù raát khuûng khieáp khieán cho ñieáu thuoác laù rôi khoûi mieäng.
Nhö Tim troâng thaáy, moät ñaùm röôùc buoàn thaûm ñang höôùng veà
phía mình. Luùc ñaàu, Tim haàu nhö khoâng ñeå yù ñeán hoï, nhöng roài anh
thaáy hoï laø caùc hoä lyù ñang mang theo nhöõng xaùc cheát. Hoï di chuyeån
veà phía moät nôi töøng laø nhöõng khu vöôøn vaø baõi coû töôi ñeïp ñaõ ñöôïc
deïp ñi ñeå laáy choã cho hai caùi hoá roäng, moät caùi daøi boán möôi feet, caùi
kia traûi daøi ít nhaát laø moät traêm thöôùc.
Bò thuùc ñaåy bôûi moät söï meâ hoaëc khoâng laønh maïnh, Tim dòch
chuyeån veà phía caùi hoá gaàn nhaát. Noù ñöôïc laáp ñaày moät nöûa vôùi
nhöõng xaùc ngöôøi, ñöôïc xeáp goïn gaøng theo nhöõng haøng boù thaät chaët.
‘Noù gôïi nhôù cho toâi ñeán khoâng gì hôn moät hoäp caù moøi khoång loà.’ Khi
anh ta ñöùng ñoù, choân chaân, vaø vôùi moät chieác khaên tay che muõi ñeå
ngaên caùi muøi hoâi thoái ñang traøn ngaäp, thì nöûa taù hoä lyù ngöôøi Hoa
böôùc xuoáng nhöõng baäc thang cuûa beänh vieän mang theo nhieàu thi theå
nöõa. Moät caùch caån thaän hoï ñaët naèm xuoáng nhöõng thi theå ngöôøi AÂu
ôû moät ñaàu cuûa caùi hoá, nhöõng ngöôøi AÙ ôû ñaàu kia, vaø phuû nhanh
leân nhöõng caùi xaùc moät lôùp moûng voâi boät.
Hudson chôït nhaän ra moät y taù ñang ñöùng beân caïnh mình vaø anh
laåm baåm maáy lôøi xin loãi. Vôùi ngöõ ñieäu Myõ coâ ta ñaùp laïi, ‘Ñöøng xin
loãi-Toâi hieåu maø.’ Roài coâ ta noùi theâm, ‘Hoï choân nhöõng caùi xaùc ôû hai
ñaàu ñoái dieän laø vì nhöõng lyù do veà tín ngöôõng.’
Coù ñieàu gì ñoù trong gioïng noùi ñoù laøm Hudson muoán quan saùt coâ
ta gaàn hôn. Anh thaáy moät phuï nöõ öa nhìn, gaàn nhö suïn xuoáng vì meät
moûi, moät khuoân maët ñaày caùu gheùt, coù nhöõng veät baån, phía treân
moät boä ñoàng phuïc nhuoám ñaày maùu, vaø luùc ñaàu anh khoâng nhaän ra
coâ ta. Nhöng roài caû coâ ta cuõng khoâng nhaän ra anh-cho tôùi khi ñoät
nhieân, vì caùi caùch coâ ta noùi, Tim reo leân, ‘Laø Freddy Retz, coù phaûi
khoâng?’
‘Thöa, Freddy Bloom!’
‘AØ phaûi roài. Toâi nghe thaáy tin ñoàn laø coâ ñaõ laøm ñaùm cöôùi. Vaøo
luùc naøo vaäy?’
‘Thöù saùu tuaàn tröôùc.’ Freddy quan saùt khuoân maët thaúng, xaïm ñen
cuûa Tim, ñoâi vai ruõ xuoáng kieät söùc, boä ñoàng phuïc cuûa anh cuõng dính
maùu, vaø roài coâ ta noùi, ‘Toâi ñaõ nghe anh noùi treân radio. Raát hay.’
‘Quaù muoän roài,’ Tim noùi meät moûi.
‘Marjorie ñi yeân oån caû chöù?
‘Theo nhöõng gì toâi bieát thì laø theá. Coøn coâ thì sao?’
Tim nhôù raèng, khoâng ñeå yù tôùi nhöõng ngöôøi ñang ôû xung quanh,
Freddy ‘tuûm tæm cöôøi’ vaø baûo vôùi anh raèng coâ ta khoâng theå phaøn
naøn-nhaát laø coâ ta ñaõ ñöôïc taém vaøo saùng hoâm ñoù. Nöôùc trôû neân
raát thieáu thoán vaøo luùc naøy ñeán noãi thöïc teá ra khoâng theå tính ñeán
chuyeän taém, ‘nhöng toâi ñaõ taém ñöôïc vaøo saùng nay. Moät y taù ngöôøi
Hoa baûo vôùi toâi raèng coâ aáy ñaõ chuaån bò moät boàn nöôùc noùng ñeå
laøm saïch nhöõng veát maùy khoâ treân caùc boä ñoàng phuïc. Coâ aáy ñeå
toâi daàm mình vaøo tröôùc. Caäu beù ôi! Khoâng toát sao!-Toâi coù theå naèm
trong ñoù caû ngaøy. Coù ñieàu laø,’ coâ ta theâm, ‘toâi coù nhieäm vuï phaûi
giaët ñoáng ñoàng phuïc ñoù.’
Tim Hudson luùc naøo cuõng nhôù caùi quang caûnh ngaén nguûi ñoù ôû
trong khuoân vieân beänh vieän. Vì lyù do naøo ñoù anh khoâng bao giôø coù
theå hieåu noåi, noù khaéc saâu trong kyù öùc cuûa anh nhö moät giaác mô trôû
laïi nhieàu laàn, vì theá maø nhieàu naêm veà sau anh ñoâi luùc laøm soáng laïi
toaøn boä quang caûnh ñoù-maët ñaát loã choã cuûa caùi khuoân vieân ñaõ
töøng ñeïp ñeõ, nhöõng ngöôøi ñaøn oâng chaát nhieàu theâm nhöõng thi theå
vaøo moät caùi hoá lôùn, muøi hoâi thoái, nöõ y taù treû xinh ñeïp ngöôøi Myõ
ñôn giaûn laø vaãn tieáp tuïc laøm vieäc. Vaø coù leõ nhöõng lôøi cuoái cuøng
maø coâ ta noùi thì luùc naøo cuõng soáng ñoäng trong trí nhôù cuûa anh ta.
‘Thaät laø laâu keå töø khi chuùng ta gaëp nhau laàn cuoái,’ Freddy noùi.
Ñaàu oùc Hudson hoang mang vì kieät söùc ñeán noãi anh ta khoâng coù yù
nieäm yeáu ôùt naøo veà vieäc coâ ta coù yù gì.
‘Anh khoâng nhôù gì ö?’ coâ ta khuaáy nheï trí nhôù anh ta. ‘Buoåi röôïu
saùng Chuû nhaät taïi Troâng-ra-bieån aáy.’
Taát nhieân roài. Caùi ngaøy cuoái cuøng tröôùc khi taát caû nhöõng
chuyeän naøy baét ñaàu-nhöõng caùi baøn ñoâng chaät ngöôøi taïi Troâng-ra-
bieån, nhöõng ngöôøi phuï nöõ maëc quaàn sooùc ñang haùt ‘Seõ coøn maõi
moät nöôùc Anh’. Ñoù laø moät thôøi ñaïi khaùc, moät cuoäc soáng khaùc, vaø
ñeå giaáu xuùc caûm cuûa mình, Tim ñaõ noùi lôøi taïm bieät gaàn nhö laø coäc
loác vaø saûi böôùc ñi.
Khi ngöôøi ta ñem phaân tích ít ngaøy ñaàu tieân cuûa cuoäc chieán ñaáu
voâ voïng naøy, böùc tranh u aùm noåi leân laø moät söï hoãn loaïn gaàn nhö
hoaøn toaøn. Moïi thöù coù theå sai laàm ñaõ sai laàm-vaø chaúng coù söï caûm
thoâng naøo veà chuyeän ñoù. Nhöõng sai soùt muø quaùng trong nhaän ñònh,
nhöõng cuoäc ruùt lui hoaûng loaïn khoâng theo meänh leänh, söï roø ræ khoâng
theå giaûi thích noåi cuûa moät keá hoaïch toái maät, ngay caû chuyeán thaêm
cuoái cuøng cuûa Wavell tôùi hoøn ñaûo-taát caû goùp phaàn vaøo moät thaát
baïi quaân söï ñau ñôùn hieám khi saùnh baèng trong lòch söû quaân söï cuûa
Anh quoác.
Luùc naøy laø moät traän ñaáu ñôn thuaàn vì soáng coøn, theá nhöng ñieàu
dieãn ra laø khoâng coù moät keá hoaïch toáng theå naøo, vaø haäu quaû laø
vieäc ñieàu ñoäng quaân phoøng thuû trong hai ngaøy naøy ruùt veà moät
chuoãi caùc quyeát ñònh, trong ñoù moãi chæ huy taïi choã döôøng nhö khoù
coù theå quan taâm (hoaëc bieát) nhöõng ngöôøi khaùc ñang laøm gì. Maëc duø
cuoäc chieán ñaáu ñang tieáp dieãn treân moät khu vöïc töông ñoái nhoû-vaø
luùc ñaàu quaân phoøng thuû ñoâng hôn raát nhieàu so vôùi nhöõng keû taán
coâng-taát caû nhöõng keá hoaïch phoái keát hôïp (neáu chuùng thöïc söï töøng
toàn taïi) coù veû ñaõ bieán maát vaøo baàu khoâng khí noùng boûng ñaày
thuoác suùng hoaëc nhöõng nôi heûo laùnh cuûa nhöõng khu röøng cao su vaø
caùc ñaàm laày, vì theá neân baây giôø, nhìn laïi, taát caû nhöõng gì ñaõ xaûy ra
trong nhöõng ngaøy khuûng hoaûng ñaàu tieân naøy coù moät maøu saéc khaùc
laï vaø nhö moät côn aùc moäng. Heát laàn naøy ñeán laàn khaùc nhöõng quyeát
ñònh roõ raøng laø kyø quaëc ñaõ ñöôïc ñöa ra. Quaân Nhaät seõ khoâng theå
chieám öu theá-cho tôùi khi vì khoâng moät lyù do roõ raøng naøo caû, quaân
Ñoàng minh ñoái phöông laïi bieán maát. Trong moät thôøi ñieåm kyø quaùi,
quaân Nhaät ruùt xuoáng chæ coøn coù maáy traêm vieân ñaïn cuoái cuøng cho
moãi lính-trong khi ñoù nhöõng lính phoøng thuû cuûa Anh laïi ñang choân ñaïn
döôïc cuûa mình xuoáng hoá.
Töø luùc baét ñaàu chieán dòch xaâm chieám, ñoäi quaân cuûa Nhaät ñaõ
tieán veà phía caùi saân bay Tengah caàn phaûi traán giöõ, vì theá caû Percival
vaø Gordon Bennett ñeàu ñoàng yù raèng cô hoäi duy nhaát laø tieán haønh
moät cuoäc phaûn coâng maïnh meõ. Noù ñaõ ñöôïc leân keá hoaïch-theá nhöng
vì moät soá lyù do, coù ñoâi chuùt khoù hieåu, noù khoâng bao giôø dieãn ra.
Cuoäc taán coâng leõ ra ñöôïc chæ ñaïo bôûi Thieáu töôùng Taylor, chæ huy cuûa
moät quaân ñoaøn UÙc, nhöng khi Gordon Bennett thu xeáp ñeå noái maùy vôùi
oâng ta treân ñieän thoaïi chieán tröôøng vaø hoûi thaêm cuoäc taán coâng ñang
dieãn ra nhö theá naøo, Taylor, theo nhö ngaøi Bennett bò laøm cho söûng soát,
‘traû lôøi raèng ngay khi ñoäi quaân xung kích baét ñaàu xung phong, quaân
ñòch ñaõ taán coâng maïnh meõ vaø raèng ñoäi nguõ cuûa oâng ta ñaõ ruùt veà
phía sau saân bay [Tengah]. Ñieàu naøy coù nghóa laø saân bay ñaõ naèm trong
tay quaân ñòch.’ Trong thöïc teá, cuoäc ruùt chaïy quaù voäi vaøng ñeán möùc
quaân Nhaät tìm thaáy baùnh mì môùi ra loø vaø suùp treân nhöõng chieác baøn
aên. Bennett khoù coù theå tin noåi tin töùc ñoù, vaø khoâng coù ai töøng giaûi
thích lyù do taïi sao Taylor laïi töø boû saân bay, cho duø raèng khi Bennett sau
naøy ñaõ noùi vôùi Taylor, ñieàu naøy thaät coù yù nghóa, Bennett ñaõ ghi laïi
raèng ‘oâng ta coù veû nhö boái roái’. Percival cuõng khieån traùch, vì oâng ta
ñaõ coù moät ñoäi quaân döï bò, chöù khoâng noùi gì ñeán hai sö ñoaøn ñang
canh giöõ caùc bôø bieån khoâng bò taán coâng ôû phía ñoâng baéc. Theá nhöng
Percival ñaõ baát ñaéc dó phaûi chuyeån hoï tôùi Khu vöïc Phía Taây bôûi vì oâng
ta vaãn tin töôûng quaân Nhaät coù theå taán coâng vaøo phía ñoâng baéc, vì
theá, nhö cuoán ‘Cuoäc chieán vôùi Nhaät Baûn’ neâu ra, ‘Cô may thoaùng qua
ñeå tieán haønh moät cuoäc phaûn coâng…vaø vaây haõm quaân ñòch ôû goùc
taây baéc cuûa Hoøn ñaûo ñaõ tan bieán.’
Tuy nhieân, khoâng tính ñeán vieäc maát saân bay Tengah, quaân Nhaät
vaãn ñang ôû phía taây baéc cuûa hoøn ñaûo, vaø vaãn coøn moät tia hy voïng
caàm chaân chuùng taïi ñoù vaø ngaên khoâng cho chuùng tieán ñaùnh veà phía
thaønh phoá. Phoøng thuû moät daûi daøi vuøng queâ ñaõ trinh saùt töøng
phaàn vaø chuaån bò, töø Tengah tôùi Singapore laø vieäc caàn thieát. Vôùi
chieàu daøi hai ñeán ba daëm, noù ñöôïc goïi traïi ñi laø Tuyeán Jurong, bao
goàm khu röøng raäm truøng ñieäp vaø vuøng noâng thoân laày loäi noái lieàn
ñaàu nguoàn cuûa hai con soâng lôùn, soâng Jurong vaø soâng Kranji, con soâng
ñaàu chaûy veà phía nam, con soâng sau veà phía baéc. (Con soâng Jurong ñoå
vaøo bieån treân daûi bôø bieån phía nam cuûa hoøn ñaûo, coøn Kranji thì chaûy
vaøo Eo bieån Johore caùch moät daëm veà phía taây cuûa con ñöôøng ñaép.)
Hai con soâng naøy vaø vuøng ñaát ôû giöõa chuùng treân thöïc teá caét hoøn
ñaûo ra laøm ñoâi tính töø baéc xuoáng nam, vaø neáu caùi tuyeán töï nhieân
naøy coù theå giöõ ñöôïc thì quaân Nhaät seõ bò chaën laïi trong phaàn phía taây
cuûa hoøn ñaûo.
Coù ñuû quaân ñeå phoøng thuû Tuyeán Jurong khoûi moät cuoäc taán
coâng tröïc dieän-nhöng coù moät moái nguy nghieâm troïng. Ñieàu gì seõ xaûy
ra neáu quaân Nhaät ñoå boä ôû giöõa cöûa soâng Kranji vaø con ñöôøng?
Chuùng roõ raøng laø seõ coù khaû naêng ñi voøng qua Tuyeán Jurong. Ñoù chính
xaùc laø ñieàu quaân Nhaät ñaõ leân keá hoaïch thöïc hieän, vaø laïi moät laàn
nöõa chuùng thieän chí ñöa ra cho quaân Anh moät lôøi baùo tröôùc veà yù ñònh
cuûa mình, vì trong khi traän chieán ñang döõ doäi quanh Tengah ôû mieàn Taây,
phaùo binh Nhaät baét ñaàu moät ñôït taán coâng oà aït leân daûi bôø bieån daøi
moät daëm giöõa cöûa soâng Kranji vaø vò trí maø con ñöôøng chaïm tôùi hoøn
ñaûo.
Ñaây laø moät baûn sao chính xaùc cuûa ñieàu ñaõ dieãn ra tröôùc nhöõng
cuoäc ñoå boä ñaàu tieân cuûa quaân Nhaät. Caùc vò trí cuûa quaân UÙc ñaõ bò
roùt bom vaø bò daäp phaùo khoâng thöông tieác. Trong moät giai ñoaïn cuûa
ñôït taán coâng, saùu möôi baûy quaû ñaïn phaùo cuûa quaân Nhaät rôi xuoáng
cöù moãi möôøi phuùt moät. Theá nhöng moät laàn nöõa Percival khoâng chòu
ñieàu quaân tôùi khu vöïc môùi-bò-ñe-doïa naøy, ngay cho laø, nhö cuoán ‘Cuoäc
chieán vôùi Nhaät Baûn’ chæ ra, ‘Caùch duy nhaát…laø ñeå bôø bieån phía
ñoâng baéc laïi, ñöôïc phoøng veä bôûi moät ñôn vò ñoàn truù noøng coát vôùi
moät tyû leä lôùn suùng maùy, roài ruùt Sö ñoaøn soá 18…Ruûi ro laø khoâng
lôùn; moái ñe doïa cuûa moät cuoäc ñoå boä leân quaân khu phía ñoâng baéc
ñaõ luøi xa.’
Khoâng coù ‘ruûi ro’ naøo nhö theá xaûy ra, roài khi trôøi toái, vaø nhöõng
ñôn vò ñaàu tieân cuûa Binh ñoaøn Caän veä Nhaät hoaøng ñang vöôït qua Eo
bieån gaàn con ñöôøng, chuùng ta thaáy Percival ñaõ veõ leân moät keá hoaïch
ñeå baûo veä Thaønh phoá Singapore. Döôøng nhö tôùi luùc naøy oâng ta ñaõ lo
sôï tôùi ñieàu xaáu nhaát, vaø ñaõ quyeát ñònh raèng, neáu ñieàu khoâng theå
traùnh ñöôïc naøy xaûy ra, quaân lính seõ ruùt veà moät vaønh ñai bao goàm
saân bay Kallang gaàn thaønh phoá, vaø hai trong ba con hoà cuûa hoøn ñaûo.
Trong buoåi toái ñoù oâng ta goïi tôùi hai trong ba vieân chæ huy cao caáp cuûa
oâng ta (Gordon Bennett khoâng theå rôøi truï sôû cuûa mình ñöôïc) vaø giaûi
thích baèng mieäng keá hoaïch cuûa oâng ta vôùi hoï, chæ thò cho hoï giöõ bí
maät moät caùch nghieâm ngaët nhaát. Sau khi hoï ñaõ ñi khoûi vaøo khoaûng
nöûa ñeâm, Percival göûi baûn keá hoaïch baèng vaên baûn ñeà ‘meänh leänh bí
maät vaø caù nhaân’ tôùi ba vò chæ huy vaø moät soá ít caùc thaønh vieân cao
caáp trong ban tham möu cuûa mình. Bí maät laø hoaøn toaøn caàn thieát. Daàu
sao thì tinh thaàn chung cuõng ñuû teä roài, vaø chaúng coù lyù do gì laøm
chaùn naûn vaø baùo ñoäng caùc syõ quan trong caùc khu vöïc chieán traän caû.
Hieäu quaû cuûa vieäc khaêng khaêng che daáu cuûa Percival trôû neân
gaàn nhö roõ raøng tröôùc khi thö kyù cuûa oâng ta hoaøn thaønh vieäc ñaùnh
maùy baûn keá hoaïch, vì ñoät nhieân-vaø khoâng mong ñôïi nhaát-tinh thaàn
taïi truï sôû ñaõ nhaän ñöôïc moät cuù hích thuù vò, ñaùng phaán chaán. Binh
ñoaøn caän veä cöø khoâi cuûa quaân Nhaät, coá ñoå boä ôû giöõa con ñöôøng
vaø cöûa soâng Kanji, ñang bò ñaåy ngöôïc trôû laïi maët nöôùc.
Luùc ñaàu Percival khoù coù theå tin vaøo ñieàu ñoù-moät phaàn bôûi vì
Thieáu töôùng Maxwell, chæ huy cuûa quaân UÙc trong khu vöïc con ñöôøng,
ñaõ yeâu caàu chaáp thuaän cho ruùt lui veà moät tuyeán xa hôn treân ñaûo
roài. Gordon Bennett ñaõ coäc loác gaït ñi, vaø baûo vôùi oâng ta nhöõng ngöôøi
cuûa oâng phaûi tieáp tuïc chieán ñaáu. Vaø luùc naøy ñaây chính laø ñieàu hoï
ñang thöïc hieän-moät caùch cöø khoâi. Khi haøng phuùt ñaõ troâi qua, Percival
noân noùng chôø ñôïi tin töùc qua Gordon Bennett. Sau khoaûng nöûa tieáng thì
tin töùc tôùi-tin toát. Ngay cho duø nhöõng chieác saø lan ñoå boä cuûa quaân
Nhaät mang theo suùng coái baén raát nhanh, keùo leân moät maøn buïi nöôùc
töø moät haøng raøo phaùo di ñoäng, quaân UÙc vaãn ñang ñaåy luøi haàu heát
boïn chuùng, trong khi nhöõng teân lính Nhaät naøy, xoay sôû ñeå chieám ñöôïc
moät choã ñaët chaân treân bôø soâng laày loäi, thaáy mình ñang ñoái maët vôùi
moät ñoäi hình phoøng thuû quaû quyeát, ngoan cöôøng khaù khaùc vôùi caùi
tính chaát maø chuùng ñaõ ñöôïc höôùng cho tin nhö theá. Boïn chuùng khoâng
coù caùch gì coù theå ñaùnh baät ñöôïc quaân UÙc, nhöõng ngöôøi chieám cöù
trong naêm traêm thöôùc tính töø ñöôøng bôø bieån. Moät soá ít quaân Nhaät
coá lao vaøo vuøng ñaàm laày vaø buïi caây thaáp bò lia bôûi hoûa löïc suùng
maùy. Ñoâi khi khoaûng caùch giaûm xuoáng chæ coøn möôøi thöôùc.
Khi buoåi ñeâm troâi qua, traän tuyeán vaãn giöõ ñöôïc, vaø trong nhöõng
giôø ñaàu buoåi saùng, tin töùc tôùi taáp tôùi Percival noùi raèng quaân Nhaät
roõ raøng ñaõ töø boû vieäc coá gaéng ñoå boä. Ñieàu ñoù laø söï thaät. Nhö
chuùng ta baây giôø bieát, vieân chæ huy cuûa toaùn quaân ñoå boä ñaõ göûi
moät tín hieäu tôùi Töôùng Yamashita ôû cung ñieän Ñöùc vua Johore, thænh
vaán vieäc chaáp thuaän ñình laïi cuoäc taán coâng vaø raùng ñoå boä vaøo nôi
khaùc trong buoåi toái tieáp theo.
Yamashita ñaõ khoâng ñoäng tónh. OÂng ta quyeát ñònh chôø cho tôùi khi
trôøi saùng-maø chæ moät ít giôø nöõa thoâi-vaø chæ thò cho caùc syõ quan tình
baùo canh chöøng thoâng baùo cho oâng ta baùo caùo môùi nhaát töø khu vöïc
con ñöôøng vaøo thôøi ñieåm ñoù. Vaø khi noù ñeán, moïi vieäc ñoät nhieân
thay ñoåi, khoâng sao giaûi thích, khoâng sao caét nghóa ñöôïc. Söï khaùng cöï
anh duõng, ngoan cöôøng cuûa buoåi ñeâm ñaõ bieán maát. Phoøng tuyeán maø
quaân Nhaät ñaõ khoâng theå laøm söùt meû ñaõ chaúng coøn ôû ñoù nöõa vaø,
tröôùc söï ngaïc nhieân cuûa Yamashita, oâng ta ñöôïc baùo caùo raèng ‘taát caû
söï khaùng cöï ñaõ boác hôi heát’. Laøm sao maø söï ñaûo ngöôïc thaûm haïi
naøy laïi xaûy ra vaøo moät thôøi ñieåm heä thoáng phoøng phuû ñang huøng
maïnh nhö theá ñaõ khoâng bao giôø ñöôïc caét nghóa ñaày ñuû. Taát caû
nhöõng gì chuùng ta bieát laø Thieáu töôùng Maxwell ñaõ ra leänh cho quaân
lính cuûa mình ruùt lui, vaø khaúng ñònh sau naøy raèng oâng ta ñaõ ñöôïc cho
pheùp ruùt quaân. Gordon Bennett thì khaêng khaêng vôùi cöôøng ñoä khoâng
ñoåi raèng oâng ta chöa bao giôø ñöa ra söï chaáp thuaän nhö theá. Duø
chuyeän gì ñaõ xaûy ra, thì vaøo luùc trôøi saùng ngaøy 10, khu vöïc con ñöôøng
ñaép ñaõ bò boû khoâng vaø ñöôøng tôùi Singapore ñaõ ñeå ngoû.
Neáu thaûm hoïa naøy coøn chöa ñuû, moät thaûm hoïa khaùc luùc naøy
cuõng theo sau saùt goùt-vaø chuyeän naøy, cuõng vaäy, khoâng bao giôø ñöôïc
giaûi thích. Vì ai ñoù trong Khu vöïc Phía Taây cuûa Gordon Bennett-thuû phaïm
chöa bao giôø bò nhaän dieän-ñaõ ñöa caùi keá hoaïch ‘bí maät vaø caù nhaân’
cuûa Percival veà vieäc phoøng thuû moät maát moät coøn cuûa thaønh phoá
cho caùc chæ huy caáp döôùi. Hôn nöõa, noù ñöôïc xem nhö moät meänh leänh
quaân söï phaûi chaáp haønh trong baát cöù tröôøng hôïp naøo. Töø thôøi ñieåm
ngaøy 10 ñoù, caùc chæ huy treân chieán tröôøng haønh ñoäng theo nhöõng
chæ thò naøy-vaø theo saùng kieán cuûa rieâng mình. Khi Thieáu töôùng Taylor
(ngöôøi tröôùc ñaây ñaõ ‘coù veû boái roái’ vôùi Gordon Bennett) nhaän ñöôïc
meänh leänh naøy, ‘tính chaát haïn cheá cuûa noù ñaõ loït khoûi oâng ta’. OÂng
ta ñoïc heát noù-vaø hieåu noù theo nghóa raèng oâng ta vaø ngöôøi cuûa mình
neân ruùt lui ngay laäp töùc tôùi nhöõng vò trí môùi. OÂng ta ñaõ laøm vaäy.
Bennett sau ñoù ñaõ ‘khieån traùch oâng ta moät caùch ngaén goïn vì nhöõng
haønh ñoäng cuûa mình’1 nhöng tôùi luùc ñoù thì ñaõ quaù muoän. Hy voïng
cuoái cuøng vaøo baát cöù moät keá hoaïch phoøng thuû phoái keát hôïp naøo
ñaõ tieâu tan, vaø cuõng khoâng coù gì ñeå maø thaéc maéc, vì nhö cuoán
‘Cuoäc chieán vôùi Nhaät Baûn’ ñaõ bình luaän,
‘Ñoái vôùi nhöõng syõ quan moûi meät vaø quaãn trí naøy, ñang raát caàn
nhöõng söï taêng vieän vaø khích leä ñeå chieán ñaáu baát chaáp nhöõng khoù
khaên cuûa mình, vieäc nhaän ñöôïc moät meänh leänh nhö theá töông ñöông
vôùi moät söï thuù nhaän raèng chæ huy caáp cao hôn xem tình theá luùc naøy
laø khoâng coøn hy voïng gì. Taùc ñoäng taâm lyù cuûa meänh leänh naøy coù
moät phöông dieän ñaùng löu yù trong caùc haønh ñoäng cuûa hoï trong ngaøy
10. Moät nghieân cöùu veà caùc söï kieän trong ngaøy hoâm ñoù chæ roõ raèng
töø ñaàu ñeán cuoái Khu vöïc Phía Taây thaát baïi trong vieäc taùc chieán vôùi
caùc ñoäi hình caáp döôùi cuûa noù...Vì vaäy, baát chaáp vieäc quaân ñòch trong
ngaøy ñaõ khoâng laøm gì hôn vieäc thaêm doø caùc vò trí phoøng thuû vôùi
caùc toaùn quaân xung kích cuûa mình, Tuyeán Jurong ñaõ bò boû khoâng…’
1
‘Cuoäc taán coâng Singapore’.
 Trong caùi ngaøy then choát naøy Wavell ñaõ bay tôùi thaêm hoøn ñaûo.
Khaép nôi caùc traän tuyeán ñang co laïi. OÂng ta ñaõ phaùt hoaûng khi nghe
thaáy Tuyeán Jurong ñaõ bò boû khoâng vaø ngay laäp töùc, qua maët Percival,
ñaõ ra leänh moät ñôït phaûn coâng maø ñaõ trôû thaønh moät thaûm hoïa,
mang laïi söï hoang mang thaäm chí coøn nhieàu hôn ‘vaø söï suy vi cuûa caùc
löïc löôïng coù lieân quan’.
Quyeát ñònh tai haïi cuûa Wavell trong vieäc tieán haønh moät cuoäc phaûn
coâng coù theå ñöôïc baét nguoàn töø moät böùc ñieän baùo baát thöôøng töø
Churchill tôùi tay oâng ta ngay tröôùc khi oâng ta bay khoûi Java. Churchill
‘khoâng coøn nuoâi döôõng nhöõng aûo töôûng veà heä thoáng phoøng thuû
daøi laâu cuûa Singapore nöõa. Vaán ñeà duy nhaát laø ñöôïc bao laâu thoâi.’
Khoâng nghi ngôø gì nöõa ngaøi Thuû töôùng ñaõ lo laéng veà taùc ñoäng maø
moät söï thaát baïi nhuïc nhaõ seõ gaây ra ñoái vôùi quan ñieåm cuûa coâng
chuùng Myõ, vaø ñaõ quaû quyeát raèng ‘phaùo ñaøi’ phaûi chieán ñaáu caøng
laâu caøng toát trong khaû naêng con ngöôøi cho pheùp, vì trong böùc ñieän
cuûa oâng ta göûi cho Wavell, oâng ta noùi:
‘Toâi nghó ngaøi phaûi nhaän ra caùi caùch chuùng ta nhìn nhaän tình theá
ôû Singapore. Baùo caùo tôùi Chính phuû cuûa CIGS [Tröôûng Ban tham möu
Toaøn quyeàn] noùi raèng Percival coù treân 100.000 ngöôøi, trong ñoù 33.000
laø lính Anh vaø 17.000 lính UÙc. Thaät ñaùng nghi laø quaân Nhaät coù nhieàu
baèng nhö theá treân toaøn boä Baùn ñaûo Maõ Lai. …Trong nhöõng tröôøng hôïp
naøy löïc löôïng phoøng thuû chaéc haún ñoâng hôn nhieàu so vôùi caùc löïc
löôïng cuûa quaân Nhaät ñaõ vöôït qua eo bieån, vaø trong moät traän chieán
coù öu theá hoï haún phaûi tieâu dieät ñöôïc chuùng. Trong thôøi khaéc naøy
khoâng ñöôïc coù moät yù nghó naøo tôùi chuyeän tieát kieäm quaân lính hoaëc
daân chuùng. Traän chieán naøy phaûi ñöôïc chieán ñaáu cho tôùi cuøng baèng
moïi giaù. Sö ñoaøn 18 coù cô hoäi ghi teân mình trong lòch söû. Caùc chæ huy
vaø caùc syõ quan cao caáp neân saùt caùnh cuøng vôùi quaân lính cuûa mình.
Danh döï cuûa Ñeá cheá Anh vaø cuûa Quaân ñoäi Anh quoác ñang bò ñe doïa.
Toâi troâng chôø ôû ngaøi theå hieän söï khoâng khoan nhöôïng ñoái vôùi söï
yeáu keùm ôû baát kyø daïng naøo. Vôùi söï chieán ñaáu cuûa quaân Nga nhö hoï
ñang coù vaø quaân Myõ raát ngoan cöôøng taïi Luzon, toaøn boä danh tieáng
cuûa ñaát nöôùc chuùng ta vaø daân toäc chuùng ta cuõng coù lieân quan. Ai
cuõng troâng chôø raèng moïi ñôn vò seõ ñöôïc ñöa tôùi chaïm traùn thaät gaàn
vôùi quaân ñòch vaø ñaùnh ñuoåi chuùng ñi.’
Tuy huøng hoàn vaø truyeàn caûm höùng, ñaây khoâng phaûi laø kieåu
ñieän baùo ñeå göûi cho moät vò chæ huy ñang gaëp khoù khaên, vì noù khoâng
tính ñeán vieäc kieåm soaùt treân khoâng vaø treân bieån ñaõ maát töø laâu,
cuõng khoâng tính ñeán vieäc quaân Nhaät coù khoaûng hai traêm xe taêng
coøn quaân Anh thì khoâng, hay cuõng khoâng tính ñeán vieäc moät löôïng lôùn
binh lính trong quaân ñoäi Hoaøng gia laø khoâng coù chuùt kinh nghieäm naøo,
huaán luyeän dôû, theá nhöng laïi phaûi ñoï söùc vôùi nhöõng chieán binh söøng
sôû ñaõ ñoå maùu trong cuoäc chieán vôùi Trung Quoác. Teä hôn laø söï so saùnh
voâ lyù vôùi traän chieán ñaáu giöõa ngöôøi Myõ vaø ngöôøi Nhaät ôû Luzon. ÔÛ
Philippin khoâng coù nhöõng ñoäi quaân Nhaät thieän chieán (chuùng ñöôïc
ñieàu ñoäng ñeán ñoù töø Singapore sau khi thaát traän) vaø Corregidor treân
thöïc teá laø moät phaùo ñaøi chính coáng.
Tuy nhieân, Wavell ñaõ khoâng laøm gì ñeå laøm dòu ñi böùc ñieän thieáu
caân nhaéc naøy; thay vaøo ñoù oâng ta ñöa ra moät Nhaät leänh ñeà ngaøy 10
thaùng Hai, trong ñoù oâng ta söû duïng moïi lyù leõ chuyeån töø Churchill-vaø
thöïc chaát gaàn nhö laø cuøng nhöõng lôøi ñoù. Noù gioáng moät caùch khaùc
thöôøng vôùi baûn goác:
‘Ñieàu chaéc chaén laø quaân cuûa chuùng ta ôû treân Ñaûo Singapore
ñoâng hôn nhieàu laàn so vôùi baát cöù toaùn quaân Nhaät naøo ñaõ vöôït qua
Eo bieån. Chuùng ta phaûi tieâu dieät chuùng.
 ‘Toaøn boä danh tieáng chieán ñaáu cuûa chuùng ta ñang bò ñe doïa vaø
danh döï cuûa Ñeá cheá Anh quoác nöõa. Quaân Myõ ñaõ kieân trì giöõ vöõng
Baùn ñaûo Bataan choáng laïi söï taán coâng maïnh meõ hôn nhieàu; quaân Nga
ñang ñaùp traû löïc löôïng tinh nhueä cuûa quaân Ñöùc; ngöôøi Trung Quoác,
gaàn nhö laø thieáu hoaøn toaøn caùc thieát bò hieän ñaïi, ñaõ ngaên chaën
ñöôïc quaân Nhaät trong boán naêm röôõi. Seõ thaät laø hoå theïn neáu chuùng
ta phaûi trao Phaùo ñaøi Singapore, nieàm kieâu haõnh cuûa chuùng ta cho caùc
löïc löôïng quaân ñòch thua keùm.
‘Khoâng ñöôïc coù yù nghó naøo veà vieäc tieát kieäm quaân hoaëc
thöôøng daân, vaø söï kieân quyeát phaûi ñöôïc theå hieän tröôùc söï yeáu keùm
ôû baát cöù hình daïng naøo. Caùc chæ huy vaø caùc syõ quan cao caáp phaûi
chæ ñaïo quaân lính cuûa mình vaø neáu caàn thieát thì cuøng cheát vôùi hoï.
Khoâng ñöôïc coù caâu hoûi hay yù nghó naøo veà vieäc ñaàu haøng. Moïi ñôn vò
phaûi chieán ñaáu cho tôùi cuøng vaø phaûi chaïm traùn thaät gaàn vôùi quaân
ñòch.
‘Xin haõy thaáy raèng nhöõng lôøi treân ñöôïc thoâng baùo tôùi taát caû
caùc Syõ quan Caáp cao vaø qua hoï tôùi quaân lính.
‘Toâi troâng chôø ôû caùc ngaøi vaø ngöôøi cuûa caùc ngaøi seõ chieán
ñaáu cho tôùi cuøng ñeå chöùng minh raèng tinh thaàn chieán ñaáu mang laïi
chieán thaéng cho Ñeá cheá cuûa chuùng ta vaãn coøn toàn taïi ñeå chuùng ta
coù theå baûo veä noù.’
Taát caû chuyeän naøy coù theå khoâng heà coù vaán ñeà gì ñoái vôùi
vieäc tieâu duøng ôû ñòa phöông-hoaëc coù theå khieán cho keá hoaïch ruùt lui
bí maät cuûa Percival khoâng bò roø ræ-nhöng noù coù moät haäu quaû tai haïi.
Vì nhöõng lôøi leõ truyeàn caûm neáu khoâng noùi laø tai haïi naøy ñaõ xuaát
hieän treân nhieàu tôø baùo Anh quoác. Hieån nhieân chuùng cho daân chuùng
nöôùc Anh moät hình aûnh sai laïc saâu saéc veà caùc löïc löôïng quaân Ñoàng
minh gioûi giang hôn maø roõ raøng laø ñaõ khoâng coù söï duõng caûm ñeå
baûo veä ‘phaùo ñaøi Singapore kieâu haõnh’ choáng laïi nhöõng löïc löôïng
quaân ñòch yeáu keùm hôn. Nhöõng lôøi leõ naøy cuõng khoâng chöùa ñöïng
baát cöù moái lieân heä naøo vôùi nhöõng caûm xuùc thöïc cuûa Wavell, vì khi
oâng ta baét ñaàu vieát nhaùp böùc ñieän traû lôøi Churchill, oâng ta ñaõ khoâng
coá che giaáu söï vieäc ‘Tinh thaàn cuûa moät soá quaân lính khoâng toát, vaø
khoâng ai coù nhueä khí cao nhö toâi mong muoán ñöôïc thaáy... Moïi vieäc ñang
ñöôïc tieán haønh ñeå taïo ra moät tinh thaàn haêng haùi hôn vaø caùi nhìn laïc
quan hôn, nhöng toâi khoâng theå giaû vôø raèng nhöõng noã löïc naøy hoaøn
toaøn thaønh coâng cho tôùi nay.’
Ñoù seõ laø laàn thaêm vieáng cuoái cuøng cuûa Wavell tôùi hoøn ñaûo, vaø
trong ngaøy ñoù oâng ta ñi cuøng xe vôùi Töôùng Percival ñeå tôùi gaëp Gordon
Bennett ôû gaàn laøng Bukit Timah. Truï sôû quaân UÙc bò ñaùnh bom aùc lieät
vaøo thôøi ñieåm ñoù vaø nhö Percival vieát, ñoù laø ‘caûnh töôïng chaúng ñeïp
ñeõ gì veà vieäc ba syõ quan caáp Töôùng troán döôùi nhöõng caùi baøn hoaëc
baát cöù thöù gì che chaén ñöôïc hieän coù ôû ñoù’. Thöïc teá hoï ñaõ may maén
khoâng bò gieát cheát, vì moät quaû bom cuûa quaân Nhaät ñaõ rôi truùng vaøo
vaên phoøng rieâng cuûa Bennett. Noù ñaõ khoâng noå.
Toái hoâm ñoù Wavell goïi ñeán xin gaëp Ngaøi Shenton Thomas, vaø ñaõ
thaát kinh phaùt hieän thaáy Phu nhaân Thomas oám nhö theá naøo. OÂng ta
coá khaêng khaêng ñoøi raèng baø ta neân bay khoûi Singapore cuøng vôùi oâng
ta, nhöng roài Phu nhaân Thomas seõ khoâng coøn nghe noùi veà chuyeän ñoù
nöõa.
OÂng ta coù moät quyeát ñònh cuoái cuøng phaûi ra tröôùc khi quay trôû
laïi Java baèng maùy bay vaøo luùc nöûa ñeâm. Wavell ra leänh cho taát caû
caùc phi cô hoaït ñoäng ñöôïc vaø ñoäi nguõ RAF chuyeån tôùi khu vöïc cuûa Haø
Lan treân vuøng AÁn Ñoä vaø laân caän. Kallang, saân bay cuoái cuøng treân
hoøn ñaûo naèm trong tay quaân Ñoàng minh, bò ‘roã chaèng chòt’ vì caùc hoá
bom ñeán noãi khoâng coøn söû duïng ñöôïc nöõa.
 Trong nhieàu ngaøy caùc phi coâng cuûa RAF ñaõ chieán ñaáu moät caùch
veû vang choáng laïi keû ñòch coù lôïi theá aùp ñaûo hôn, ngay cho duø moät
soá ít maùy bay coøn laïi ñaõ bò maéc keït taïi Kallang, caùi saân bay laày loäi,
ngaäp nöôùc gaàn thaønh phoá. Thaäm chí noù chæ ñöôïc môû cöûa bôûi caùc
ñoäi ñang laøm vieäc suoát ngaøy ñeâm treân daûi ñaát daøi 750 thöôùc naøy.
Nhöõng thieät haïi cuûa quaân Anh laø raát lôùn. Trong soá naêm möôi moát
chieác Cuoàng phong ‘taêng vieän ngheøo naøn’ ñeán raûi raùc trong trung
tuaàn thaùng Gieâng, chæ coù hai möôi saùu chieác coøn hoaït ñoäng ñöôïc tôùi
cuoái thaùng, vaø ngay caû nhöõng chieác naøy cuõng nhanh choùng ít daàn.
Tôùi luùc naøy chæ coøn taùm chieác Cuoàng phong vaø saùu chieác Traâu Saét
cuõ kyõ laø coøn tieáp tuïc chieán ñaáu ñöôïc. Löïc löôïng veà maët hình thöùc
naøy ñaõ coá gaéng ngaên chaën quaân Nhaät roùt bom leân quaân lính vaø
phaân taùn caùc cuoäc taán coâng cuûa quaân ñòch leân taøu thuyeàn. Trong
nhöõng ngaøy bay cao ñoä cuoái cuøng treân Ñaûo Singapore-vaø khoâng coù
baát cöù söï ñieàu khieån thöïc söï naøo töø maët ñaát-hoï ñaõ baén haï saùu
chieác maùy bay thaû bom cuûa quaân Nhaät vaø laøm hö haïi möôøi boán
chieác nöõa.
Trong soá nhöõng ngöôøi cuoái cuøng caát caùnh chieác Cuoàng phong
cuûa mình laø Trung uùy Phi coâng Arthur Donahue, moät ngöôøi Myõ ñaàu
quaân cho RAF. Cuøng vôùi caùc syõ quan khaùc, anh ta truù chaân trong
Khaùch saïn Troâng-ra-bieån, nôi maø nhöõng khaùch daân thöôøng ñöôïc cam
keát khao moät chai saâm-banh cho moãi chieác maùy bay cuûa quaân Nhaät bò
baén rôi. Khi caùi meänh leänh rôøi ñi ñoù tôùi Donahue vaø caùc ñoàng ñoäi
cuûa anh ta, nhöõng thöôøng daân giaø caû vaãn trung thaønh vôùi Troâng-ra-
bieån-‘nhöõng caùi mieäng aên voâ duïng’ maø Churchill ñaõ yeâu caàu sô taùn
khoâng coù keát quaû haøng tuaàn tröôùc ñoù-ñaõ khoâng theå tin ñöôïc. ‘Duø
tin töùc coù toài teä ñeán maáy,’ Donahue ghi laïi, ‘chæ caàn hoï coù theå thaáy
RAF bay, laø hoï coøn caûm thaáy coù hy voïng.’ Donahue ñaõ ñeå laïi moät hình
aûnh khoâng phai veà khung caûnh cuoái cuøng cuûa Singapore trong maét anh
ta khi bay khoûi:
‘Kyù öùc cuoái cuøng cuûa toâi veà Singapore, nhö noù hieän ra tröôùc
maét toâi khi nhìn laïi laàn cuoái cuøng, laø moät vuøng ñaát nhoû beù xanh töôi,
naèm treân rìa cuûa vuøng bieån xanh nhaát maø toâi töøng thaáy, ñaùng
yeâu…tröø caùi nôi maøn khoùi ñen toái aûm ñaïm traøn qua phaàn giöõa cuûa
noù vaø xa hôn, bao phuû vaø laøm u aùm caùi thaønh phoá treân bôø bieån.
‘Baûn thaân thaønh phoá, vôùi nhöõng ñaùm chaùy ñoû röïc khoång loà
laùc ñaùc ôû nhöõng khu vöïc phía baéc vaø phía nam cuûa noù, xem ra nhö
naèm treân caùi neàn cuûa moät caùi hang lôùn taïo thaønh bôûi nhöõng maøn
khoùi hung haõn bay leân töø ñaèng xa vaø cuoàn cuoän beân treân noù, nhö
baùo tröôùc, gioáng nhö moät caùi aùo choaøng lôùn cuûa thaàn cheát ñang treo
lô löûng.’1
Trong khi Trung uùy Phi coâng Donahue vaø ñoàng ñoäi cuûa mình ôû RAF
ñang bay tôùi Java, thì moät oâng Jimmy Glover söõng sôø vôùi moät anh chaøng
George Hammonds boái roái cuõng ñang chuaån bò ñeå rôøi ñi baèng ñöôøng
bieån. Hoï, cuõng vaäy, trong thöïc teá ñöôïc ra leänh ñi töø phía quaân ñoäi,
maëc duø tôùi taän giôø aên tröa ngaøy 11 thaùng Hai, khi Glover tôùi Cathay
ñeå chaéc chaén raèng vieäc phaân phoái tôø Dieãn ñaøn ñang dieãn ra troâi
chaûy, oâng ta khoâng coù moät yù nieäm duø laø mô hoà naøo raèng ñaây seõ
laø ngaøy cuoái cuøng cuûa mình treân Hoøn ñaûo, cuõng khoâng bieát raèng
ñaây seõ laø laàn ra cuoái cuøng cuûa tôø baùo ñaõ trôû thaønh cuoäc soáng
cuûa mình.
OÂng ñaõ traûi qua moät buoåi saùng khoán khoå, vì, do luùc naøy thaát
baïi coù veû nhö ñaõ chaéc chaén, oâng ñaõ quyeát ñònh ñöa nhöõng chuù choù
1
Donahue daønh ñöôïc huaân chöông D.F.C trong chieán dòch Maõ Lai vaø ñaõ
vieát ra nhöõng kinh nghieäm tuyeät vôøi cuûa mình trong cuoán ‘Chuyeán bay
cuoái cuøng töø Singapore’. Sau naøy anh ta cheát trong chieán tranh.
cuûa mình tôùi choã Forbes, vò baùc syõ phaãu thuaät thuù y ôû Ñöôøng Bukit
Timah, vaø ñeå chuùng ôû laïi ñoù. OÂng khoâng theå chòu ñöïng ñöôïc caùi yù
nghó boïn chuùng bò ñoái xöû taøn teä bôûi boïn Nhaät. Taïi cöûa haøng thuù
nuoâi oâng nhaäp vaøo moät haøng ñôïi nhöõng ngöôøi AÂu, moãi ngöôøi vôùi
nhöõng chuù choù hoàn nhieân cuûa mình. Tim Hudson ñaõ ôû ñoù vôùi hai chuù
choù Coác noøi Taây ban nha cuûa mình. Nhieàu ngöôøi khoùc. ‘Hoaøn toaøn töï
khinh bæ mình,’ Glover nhôù laïi, ‘Toâi giao chuùng cho ngöôøi phuïc vuï vaø nhìn
chuùng ñi xa. Toâi gheùt chính mình vì haønh ñoäng naøy suoát töø ñoù.’
Chính trong taâm traïng naøy oâng tôùi Cathay vaø tôùi vaên phoøng Baùo
chí. Ngöôøi ñaàu tieân oâng nhìn thaáy laø Ñaïi uùy Steele, Phaùt ngoân vieân
baùo chí cao caáp, oâng ta hoûi oâng moät caùch ñoät ngoät, ‘Anh ñaõ chuaån
bò chieác va li naøo chöa?’ Glover baûo vôùi oâng ta noù ôû trong xe cuûa mình
roài.
‘Toát,’ Steele noùi. ‘Anh seõ ñi vaøo toái nay neáu may maén.’
Phaûn öùng ngay luùc ñoù cuûa Glover laø baät ra caâu hoûi, ‘Nhöng baùo
ra ngaøy mai thì sao?’
‘Seõ khoâng coù baùo ra ngaøy mai,’ Steele traû lôøi. ‘Anh vaø Hammonds
seõ rôøi ñi vôùi taát caû caùc phoùng vieân baùo chí khaùc.’
Taïi thôøi ñieåm ñoù Hammonds ñang thöïc hieän chuyeán ñi cuoái cuøng
cuûa mình töø Dulverton vôùi moät ít baûn in cuoái cuøng cuûa tôø Dieãn ñaøn,
vaø ñang thaéc maéc lieäu mình coù bao giôø tôùi ñöôïc trung taâm thaønh phoá
nöõa hay khoâng, vì khi anh ta thaän troïng laùi xe veà phía Ñöôøng Orchard,
‘cöù gioáng nhö maûnh ñaát khoâng ngöôøi’. Caây coái bò ñoán haï ngoån ngang
treân maët ñöôøng, nhöõng tuùp leàu baèng döøa nöôùc bò chaùy trong moät
ngoâi laøng gaàn ñoù, ñaïn phaùo noå xung quanh chieác Chevrolet cuûa anh ta
khi tôùi moät ñoaïn ñöôøng traán giöõ bôûi moät nhuùm lính Anh, coù moät caäu
trai cao lôùn, toùc baïch kim côûi traàn vaø caàm moät khaåu suùng tröôøng töï
ñoäng. George trao cho caäu ta moät baûn in mieãn phí cuûa tôø Dieãn ñaøn vaø
chuyeàn tay hoäp thuoác laù cuûa mình. Khi caäu lính treû vaãy cho anh ta ñi
qua, caäu ta heùt leân vui veû, ‘Toát hôn laø ñöøng coù quay trôû laïi-luõ Nhaät
ñang tôùi con ñöôøng naøy. Chuùng haún seõ nhìn thaáy daáu hieäu ñoù!’ Caäu
ta xæa xæa khaåu suùng cuûa mình theo höôùng moät caùi pa-noâ ñöôøng phoá
ñaïi töôùng. Treân ñoù ghi nhöõng töø, ‘Haõy gia nhaäp quaân ñoäi vaø quan
saùt theá giôùi.’
Duø sao ñi nöõa Hammonds cuõng ñaõ tôùi ñöôïc Cathay, ñeå tìm Glover
vaø Ñaïi uùy Steele. Khi hoï chôø nhöõng phoùng vieân khaùc ñeå taäp hôïp laïi,
Leslie Hoffman chaïy boå vaøo ñeå noùi lôøi taïm bieät. Hammonds coá thuyeát
phuïc anh ta ñi cuøng, nhöng Leslie, vôùi nuï cöôøi toe toeùt haáp daãn ñoù cuûa
mình, chæ noùi, ‘Ñöøng lo veà toâi-Toâi seõ trôû thaønh moät phaàn cuûa caùi
hoài kòch naøy.’
Ñeâm ñoù Glover vaø Hammonds mang theo va li cuûa mình leân moät
chieác taøu hôi nöôùc coå loã chaïy ven bieån ñöôïc naâng leân traïng thaùi cuûa
‘taøu tuaàn tra haûi quaân’. Taïi ñoù hoï chôø tôùi khi toái haún, khi Hammonds
böôùc laïi phía cuoái con taøu vaø nhìn laàn cuoái caùi thaønh phoá ñang bò
vaây bôûi löûa. Roài, khi chieác taøu chieán öùng bieán naøy leùn luùt reõ soùng
ra ñi vaø höôùng muõi taøu veà phía nam, Hammonds tìm thaáy moät goùc treân
boong taøu böøa boän, ñaày daàu vaø coá xoùa nhoøa moïi thöù trong giaác
nguû.
Moät nhoùm khaùc cuõng ñang rôøi ñi ñeâm ñoù-khoâng ai khaùc ngoaøi
Rob Scott vaø ñoäi nguõ nhaân vieân cuûa anh, vì anh hieåu raèng taát caû boïn
hoï seõ naèm trong caùc danh saùch ‘tìm baét’ cuûa quaân Nhaät, vaø duø sao ñi
nöõa, chaúng coù ích gì khi duy trì hoaït ñoäng vaên phoøng Boä Thoâng tin caû.
Scott ñaõ luoân leân keá hoaïch duy trì hoaït ñoäng vôùi moät ñoäi nguõ thu
nhoû cho tôùi luùc cuoái cuøng. Thöïc chaát ‘toâi ñaõ khoâng tieân lieäu tröôùc
raèng nhoùm cuoái cuøng naøy seõ ra ñi neáu Singapore thaát thuû’. Nhöng luùc
naøy anh ñaõ taäp hôïp ñoäi cuûa mình goàm möôøi ngöôøi, cuøng vôùi ñoäi
nguõ chuû choát cuûa Coâng ty Phaùt thanh Maõ Lai, maø Scott laø moät uûy
vieân hoäi ñoàng quaûn trò. Eric Davis cuûa MBC luùc ñaàu ñaõ töø choái khoâng
ñi. Anh ta vaãn phaùt soùng vôùi caùc thieát bò khaån caáp öùng bieán, ngay
cho duø ñaøi phaùt ñang naèm döôùi hoûa löïc ñaïn phaùo lieân tieáp. Cuoái
cuøng, Scott ñaõ phaûi ra leänh cho anh ta rôøi ñi, vaø cuoái ngaøy 11 taát caû
boïn hoï ñaõ baét ñaàu leân ñöôøng treân chieác taøu H.M.S. Giang Bee, moät
taøu chaïy ven bieån troïng taûi 12.000 taán do ngöôøi Hoa laøm chuû ñaõ bò
Haûi quaân tröng duïng, vaø mang theo moät khaåu phaùo 4 inch vaø ñaïn baén
döôùi nöôùc. Luùc naøy hoï maéc phaûi moät raéc roái: thuyeàn tröôûng seõ chæ
chôû 25 ngöôøi treân taøu, vaø töø choái thaúng thöøng ñöa theâm hai phuï nöõ
thuoäc ñoäi nguõ nhaân vieân cuûa MBC. Chieác Giang Bee ñöôïc vuõ trang ñeå
taán coâng, oâng ta noùi, vaø vì vaäy ñoái vôùi boïn Nhaät noù seõ laø moät taøu
chieán. Scott vaø nhaân vieân cuûa mình ñöôïc ñöa leân taøu, cuøng vôùi caùc
kyõ sö cuûa MBC. Phaàn coøn laïi cuûa ñoäi nguõ nhaân vieân MBC-goàm Eric
Davis vaø hai coâ gaùi-ñöôïc ñöa sang taøu khaùc. (Khoâng bao giôø coù ai coøn
nghe ñöôïc tin gì veà Davis nöõa.)
Vì moät soá lyù do ñaëc bieät Haûi quaân luùc naøy ñaõ ra leänh taát caû
nhöõng ngöôøi Maõ Lai-nhöõng ngöôøi ñaõ taïo thaønh truï coät cuûa nhoùm
ñöôïc phaùi leân bôø, rôøi khoûi con taøu maø khoâng coù ngöôøi ñoát loø,
khoâng thuûy thuû treân boong, khoâng phuïc vuï, hoa tieâu hay vaän haønh voâ
tuyeán, vaø caùi leänh kyø quaëc naøy sôùm tieáp theo sau bôûi moät caùi leänh
khaùc, khi maø Ban ñieàu haønh Taøu thuyeàn Haûi quaân Anh leänh cho Giang
Bee quay vaøo trong caûng Singapore vaø chæ ñaïo cho ngaøi Thuyeàn tröôûng
ñöa leân hai traêm ngöôøi giaø, phuï nöõ vaø treû em. Moät caùch voâ ích, oâng
ta chæ ra raèng mình chæ coù boán chieác xuoàng cöùu hoä, moãi ñöôïc thieát
keá ñeå chuyeân chôû ba möôi hai haønh khaùch. Thuûy thuû ñoaøn duy nhaát
cuûa oâng ta goàm moät nhuùm syõ quan cuûa RNVR1 vaø nhöõng haønh khaùch
töï nguyeän laøm vieäc naøy. OÂng ta khoâng coù ñuû thöùc aên vaø nöôùc
uoáng. Taát caû nhöõng lyù leõ cuûa oâng ta ñaõ bò baùc boû thaúng thöøng
bôûi Ban ñieàu haønh Taøu thuyeàn Haûi quaân. Ñieàu naøy seõ cho thaáy moät
sai laàm tai hoïa trong nhaän ñònh thuoäc veà traùch nhieäm cuûa hoï.
Maõi muoän ñeâm hoâm ñoù chieác Giang Bee löôùt khoûi caûng. Caùc kyõ
sö cuûa MBC trôû thaønh ngöôøi vaän haønh thieát bò voâ tuyeán. Ngöôøi phuïc
vuï cuûa Scott laø Chaâu Vuõ Daân-ngöôøi ñaõ ñi cuøng vôùi anh ta trong möôøi
ba naêm treân taát caû moïi choán ôû Trung Quoác-trôû thaønh ñaàu beáp ‘vaø
soaïn böõa baèng baát cöù thöù gì oâng ta coù theå kieám ñöôïc’. Coøn baûn
thaân Scott thì sao? ‘AØ, toâi naëng treân möôøi boán xtoân2, vì theá toâi tình
nguyeän laøm moät ngöôøi ñoát loø, laøm vieäc theo phieân tröïc töø nöûa ñeâm
ñeán boán giôø saùng.’
Buoåi saùng tieáp theo, Singapore tænh giaác thaáy xuaát hieän moät kieåu
baùo môùi treân phoá. Trong caùi buoåi toái-khi Hammonds rôøi ñi-Shenton
Thomas ñaõ quyeát ñònh tieáp quaûn tôø Thôøi baùo Eo bieån bieán thaønh
moät vaên phoøng in aán cuûa chính quyeàn. Moät thaønh vieân Ban Coâng
coäng cuûa oâng ta ñöôïc boå nhieäm laøm Quyeàn Toång bieân taäp, vaø ôû
giöõa hoï döïng leân moät nhoùm hoãn hôïp caùc nhaân vieân vaän haønh maùy
li-noâ ngöôøi Sin-ha-la3, chaïy maùy in ngöôøi Hoa, caùc bieân taäp vieân ngöôøi
AÙ vaø moät phoùng vieân. Ñoäi nguõ nhaân vieân ñoùng ñoâ luoân ôû vaên
phoøng. Baát chaáp bom rôi phaùo noå, hoï xoay sôû ñeå taïo ra 7.000 baûn in
loaïi phieân baûn moät-tôø cuûa Thôøi baùo Eo bieån vaøo saùng ngaøy 12. Taát
caû nhöõng ngöôøi baùn baùo ngöôøi Ta-min ñaõ maát daïng nhöng ngaøi
Thoáng ñoác ñaõ thu xeáp ñeå nhöõng ngöôøi ñöa tin baèng xe ñaïp phaân phaùt
caùc boù baùo tôùi taát caû caùc traïm cuûa ARP.

1
Löïc löôïng Döï bò Tình nguyeän Haûi quaân Hoaøng gia (ND).
2
1 stone=6,4 kg (ND).
3
Moät toäc ngöôøi ôû Sri-lan-ca (ND).
 Tôø baùo coù khoå boán, vaø laàn ra ñaàu tieân chæ coù saùu muïc tin, vôùi
baøi ‘ñænh’ laø thoâng caùo môùi nhaát-taùm ñoaïn traàn sì khoâng bình luaän,
khoâng maøu meø, khoâng giaûi thích. Nhö thöôøng leä, noù ñöôïc cheâm baèng
nhöõng caâu voâ nghóa maø ngöôøi daân Singapore ñaõ bieát quaù roõ-‘aùp löïc
cuûa quaân ñòch ñaõ chuøng xuoáng trong ñeâm vöøa qua…Hy voïng laø coù cô
hoäi oån ñònh laïi caùc vò trí cuûa chuùng ta…Nhöõng nôi khaùc khoâng coù söï
bieán chuyeån veà tình theá.’ Veà naêm baøi khaùc kia, moät thì ghi laïi moät söï
quyeân goùp tieàn maët khieâm toán cho Quyõ Chieán tranh Maõ Lai vaø hai
baøi cuõng chaúng coù gì ñeå noùi ngoaøi cuoäc chieán ôû Maõ Lai. Nhö Kenneth
Attiwill laïnh luøng bình luaän, ‘Khi nhìn vaøo nhöõng baûn tin luùc naøy laø
thaáy phaân vaân, lieäu loøng duõng caûm vaø söï haêng haùi cuûa ban baùo
coù ñaùng khoâng.’
Cuõng trong ngaøy hoâm ñoù Leslie Hoffman-luùc naøy thaát nghieäp-xaùc
ñònh seõ coá gaéng laàn cuoái cuøng ñeå thuyeát phuïc oâng cha giaø cuûa
mình coá troán ñi. Anh ta ñaõ nghe thaáy raèng nhieàu con taøu coù keá hoaïch
rôøi tôùi laõnh ñòa cuûa Haø Lan treân vuøng AÁn Ñoä vaø laân caän vaøo Thöù
saùu, ngaøy 13. Leslie caûm thaáy raèng chæ caàn cha mình seõ ñi, caû anh ta
nöõa cuõng coù theå tôùi ñöôïc UÙc vaø taùi hôïp vôùi vôï cuûa mình.
Söï taéc ngheõn ôû trung taâm thaønh phoá luùc naøy ñaõ lan roäng ñeán
möùc anh ta thaáy voâ cuøng khoù khaên ñeå ñi qua ñöôïc ñoù. Nhieàu ngöôøi
AÙ ‘rôøi boû thaønh phoá’, taïo ra moät vaán ñeà môùi vaø ñaùng sôï. Caùc
ñöôøng phoá vaø quaûng tröôøng taïi trung taâm cuûa Singapore, saün ñaõ
ñoâng chaät caùc phöông tieän cuûa quaân ñoäi, nay laïi baét ñaàu bò ken ñaày
vôùi nhöõng doøng daøi thöôøng daân ngöôøi Hoa vaø ngöôøi AÁn ñang höôùng
veà phía ñoâng cuûa hoøn ñaûo-baát cöù nôi naøo, mieãn laø xa khoûi ñoaøn
quaân Nhaät ñang tieán ñeán. Vôùi Hoffman, thu ngöôøi trong caùi choã ngoài
nhoû chieác xe theå thao cuûa mình, caûnh naøy coù taát caû söï soáng ñoäng
thoáng thieát cuûa boä phim thôøi söï ñaàu tieân noùi veà söï chaïy troán cuûa
quaân Phaùp tröôùc quaân Ñöùc. Nhöõng oâng baø giaø nhaên nheo mang theo
moïi thöù hoï sôû höõu ñöôïc treân löng, laûo ñaûo döôùi söùc naëng cuûa ñoà
ñaïc-nhöõng caùi giöôøng, boä ñoà giöôøng, nhöõng maûnh ñoà goã. Nhöõng
phuï nöõ theo sau thì mang ñoà aên-thöôøng laø caùc bao taûi gaïo-vaø moïi
ñöùa treû thì vaùc theo nhöõng cuûa caûi quyù giaù. Moät gia ñình may maén
ñaõ tìm thaáy moät caùi xe tay bò boû laïi. Moät baø giaø khoâ xaùc-baø ta
chaéc ñaõ leân chöùc baø-ñöùng ôû giöõa hai caùi caøng ñaåy xe ñi. Ñaèng sau
baø ta moät ngöôøi ñaøn oâng vaùc chieác giöôøng treân löng, moät phuï nöõ
vôùi hai bao taûi gaïo buoäc chaët vôùi nhau. Naêm saùu ñöùa beù tuït laïi phía
sau, vôùi naøo noài, chaûo hay baùt ñóa treo treân löng. Hoï ñang ñi veà ñaâu
döôøng nhö cuõng chaúng coù yù nghóa gì-hoaëc ñoù cuõng chæ laø caûm
töôûng cuûa Hoffman maø thoâi. Quaân Nhaät ñang ôû treân ñaûo-theá laø ñuû.
Moät daïng baûn naêng khoâng lôøi thuùc giuïc hoï chaïy khoûi thaønh phoá; coù
theå hoï caûm thaáy mình seõ coù cô hoäi soáng soùt nhieàu hôn trong nhöõng
ngoâi laøng ôû noâng thoân. Khi Hoffman tôùi ñöôïc caùi khoaûng ñaát roäng ñeå
ngoû caïnh saân padang cuûa Caâu laïc boä Cric-keâ, anh ta phaûi chaïy chaäm
laïi vì moät gia ñình ñang xoay sôû ñeå tìm moät caùi quan taøi roãng. Hoï ñaõ
chaát ñoà leân vaø luùc naøy ñang kheânh noù-thaät laø nhöõng keû hoä tang
baát kính-baèng nhöõng caùi quai baèng ñoàng thau naëng neà cuûa noù. Töøng
laø nieàm töï haøo vaø nieàm vui cuûa Singapore, trung taâm cuûa caùc hoaït
ñoäng daân söï luùc naøy mang moät chöùng tích aûm ñaïm cuûa caùc cuoäc
khoâng kích gaàn ñaây-nhöõng oâ cöûa soå vôõ vuïn, caây coái baät goác, caùc
coät ñeøn ñoå, vaø ôû moïi choã laø nhöõng xaùc xe hôi vaø xe taûi chaùy. Phía
sau Nhaø haùt Victoria laø moät coät khoùi khoång loà. Khi Hoffman dòch töøng
chuùt moät veà phía ngoaïi vi thaønh phoá, anh ta ñaõ bò cheát dí moät choã
bôûi ba caùi coät ñieän gaàn nhö ñaõ bò ñoå. Chuùng vaãn ñöùng, nhöng ôû caùi
goùc xieâu veïo.
 Hoffan maát gaàn moät tieáng ñoàng hoà laùi xe qua nhöõng con ñöôøng
taéc ngheõn xe coä, phöông tieän cuûa quaân ñoäi vaø nhöõng ngöôøi tî naïn,
môùi tôùi ñöôïc caên nhaø goã cuûa cha anh ta trong khu vöïc Serangoon, naèm
ñuùng ôû phía ñoâng cuûa thaønh phoá, vaø töông ñoái yeân tónh.
ÔÛ ñoä tuoåi taùm möôi, cha cuûa Hoffman laø moät ngöôøi ñaøn oâng giaø
uy nghieâm vaø coù tinh thaàn chieán ñaáu troïn veïn. Nhöng tính böôùng bænh
cuûa oâng ta hình nhö taêng leân theo töøng naêm. Keå töø ngaøy maø Leslie
vaø vôï mình coá gaéng moät caùch voâ ích thuyeát phuïc cha cuûa mình rôøi ñi,
anh ta chaúng bao giôø ñeà caäp tôùi vaán ñeà naøy, vì cho duø lyù trí thì
khaúng ñònh raèng Singapore seõ thaát baïi, theá nhöng coù leõ laø trong traùi
tim mình oâng ta vaãn nuoâi döôõng (tình traïng chung nhö raát nhieàu ngöôøi
khaùc) moät hy voïng raèng ñieàu kyø dieäu seõ xaûy ra baùc boû nhöõng linh
tính cuûa mình. Tuy nhieân, luùc naøy thì khaùc. Baây giôø thì coù theå chaúng
coøn tyù hy voïng naøo. Khi anh ta böôùc vaøo caên phoøng khaùch roäng
thoaùng maùt nôi mình ñaõ traûi qua tuoåi thô ôû ñoù, vaø troâng thaáy cha
ngoài khom ngöôøi trong moät chieác gheá baønh daøi caïnh haønh lang, anh ta
xaùc ñònh raèng laàn naøy seõ khoâng coù chuyeän thaát baïi nöõa. Anh ta seõ
khieán cho oâng aáy ñi-cho duø cha coù thích yù ñònh ñoù hay khoâng.
Thöïc teá thì Leslie Hoffman ñaõ thaát baïi hoaøn toaøn. Anh ta thaáy
ngöôøi cha giaø cuûa mình coøn ngoan coá, khoù lay chuyeån hôn baát cöù luùc
naøo. Ñaây laø thaønh phoá cuûa oâng. Ñaây laø nhaø cuûa oâng, vaø oâng ta
seõ coøn ngoài ñoù. Chaúng coù aên thua gì khi Leslie trích daãn yeâu caàu cuûa
Churchill raèng “nhöõng caùi mieäng aên voâ ích’ neân ñöôïc sô taùn. Cha anh ta
chaúng coù veû gì laø nghe khi Leslie veõ leân nhöõng hình aûnh khuûng khieáp
baèng lôøi veà söï taøn aùc cuûa quaân Nhaät, ñaëc bieät laø vôùi nhöõng
ngöôøi coù doøng maùu Trung Quoác trong huyeát quaûn. OÂng ta chaúng theøm
traû lôøi khi con trai mình hoûi lieäu oâng ta coù thích thuù caùi caûnh ñoùi khoå
döôùi aùch nhöõng oâng chuû môùi cuûa Maõ Lai, seõ khaùc haún veà phuùc lôïi
xaõ hoäi ñoái vôùi ngöôøi giaø vaø ngöôøi ‘voâ duïng’. Hoï haún ñaõ tranh caõi
hôn moät tieáng ñoàng hoà-duø cho, nhö Hoffman thaát voïng nhôù laïi, ‘caùc lyù
leõ tranh luaän ñuùng hôn laø thuoäc veà moät phía, vì toaøn laø toâi noùi trong
cuoäc noùi chuyeän; coøn cha toâi thì cöù maûi giaät raâu cuûa mình’.
Cuoái cuøng oâng giaø yeâu caàu moät chuùt traø xanh Trung Quoác cho
baûn thaân, coøn Leslie thì tìm trong tuû laïnh moät chai bia Tiger laïnh. Trôøi
hoâm ñoù, anh ta nhôù laïi, laø moät buoåi chieàu thaät ñeïp. Taùch bieät khoûi
tieáng gaàm cuûa nhöõng khaåu phaùo ôû xa, chieán tranh vaøo thôøi khaéc ñoù
luøi xa moät caùch laï kyø khi hoï nhìn bao quaùt khoaûnh ñaát naøy, vôùi
nhöõng caây leo um tuøm vaø nhöõng boâng hoa ñeïp kyø laï. Chæ khi caùi muøi
cuûa thuoác noå lan ra trong khoâng khí, thay cho caùi muøi ñaëc bieât rieâng
coù cuûa Singapore, môùi ñöa Hoffman quay trôû veà vôùi thöïc taïi.
Roài, sau khi cha cuûa anh ta ñaët xuoáng chieác taùch söù men voû
tröùng, oâng aáy quay sang con trai mình vaø noùi gì ñoù maø Leslie seõ khoâng
bao giôø queân trong nhöõng ngaøy thaùng saép tôùi. Ñoái vôùi cha anh ta, ñaây
laø moät baøi dieãn vaên daøi. ‘Maáy naêm khoå cöïc ít oûi xaûy ra trong lòch
söû ñau ñôùn cuûa theá giôùi laø gì?’ Taát caû roài seõ qua heát. Cuõng chæ laø
moät côn baõo khaùc maø thoâi, con trai cuûa ta aï. Ta seõ khoâng troán vaøo
beänh vieän chæ vì ta coù theå laøm öôùt chaân mình ñaâu.’ Tôùi luùc naøy-khi
Thöù saùu ngaøy 13 ñaõ tôùi-cuoäc chieán ñaáu vì hoøn ñaûo ñaõ khoâng theå
cöùu vaõn ñöôïc nöõa, vaø noù chæ coøn laø caâu hoûi veà thôøi gian maø thoâi.
Xe taêng cuûa quaân Nhaät ñang aàm aàm lao xuoáng Ñöôøng Bukit Timah ñaõ
chieám ñöôïc ngoïn ñoài chieán löôïc vaø roài ñeán ngoâi laøng, cuøng vôùi raát
nhieàu kho löông vaø kho xaêng quaân söï. Chieán ñaáu giaùp laù caø dieãn ra
naûy löûa ôû nhöõng vò trí maø nhöõng caùi teân noåi tieáng cuûa chuùng gôïi
leân ‘nhöõng ngaøy toát ñeïp xöa cuõ’-treân tröôøng ñua ngöïa, ngang qua
nhöõng thaûm coû xanh vaø ñöôøng laên boùng Caâu laïc boä Vaøng cuûa
Singapore, taïi Trang traïi Boø söõa. Töôùng Percival, ngöôøi ñaõ ñang chæ ñaïo
töø moät truï sôû caáp cao treân Ñöôøng Sime gaàn Caâu laïc boä Golf, ñaõ bò
ñaùnh thöùc vaøo luùc trôøi saùng bôûi hoûa löïc suùng maùy cuûa quaân Nhaät
caùch ñoù vöøa ñuùng moät daëm. OÂng ta leân ñöôøng tôùi Ñöôøng Bukit
Timah vaø laùi xe ñi xa tôùi möùc coøn ñuû söùc, nhaän thaáy trong caùi buoåi
saùng sôùm naøy ‘Ñaây laø con ñöôøng lôùn, thöôøng thì xe coä ñi laïi ñaày
chaët, vaäy maø gaàn nhö hoang vaéng. Maùy bay Nhaät ñang löôïn lôø ôû
treân, khoâng coù gì caûn trôû ngoaïi tröø hoûa löïc phoøng khoâng cuûa quaân
ta, chuùng ñang tìm kieám caùc muïc tieâu oanh taïc. Ngöôøi ta caûm thaáy trô
truïi moät caùch khieáp ñaûm khi laùi xe ñi treân con ñöôøng roäng nhö theá
naøy trong moät chieác xe oâ toâ ñôn ñoäc.’ Roài ngöôøi ñaøn oâng phöùc taïp,
laï luøng naøy theâm vaøo moät tieáng theùt hieám khi thaáy xuaát phaùt töø
traùi tim, moät tieáng keâu ñoàng ñieäu vôùi nhöõng caûm giaùc cuûa caû trieäu
daân thöôøng luùc naøy ñang bò maéc keït trong moät chu vi co laïi chæ coøn
hai daëm röôõi. ‘Taïi sao, toâi töï hoûi mình, nöôùc Anh, caùi nöôùc Anh khoâng
bieát lo xa cuûa chuùng ta, vôùi taát caû nhöõng tieàm löïc cuûa mình, laïi ñeå
cho nhöõng ñöùa con cuûa mình chieán ñaáu maø khoâng coù baát cöù moät
hoã trôï veà khoâng quaân naøo?’1
Theá nhöng Percival bieát raèng oâng ta khoâng theå ñaàu haøng, baát
chaáp söï thaät laø Töôùng Yamashita ñaõ göûi cho oâng ta moät thoâng ñieäp
nhaõ nhaën theo daïng ‘thö-töø-treân-trôøi-rôi-xuoáng’ veà vieäc ñoù, thaû vaøo
ñoù moät ghi chuù göûi ‘Tôùi Chæ huy caáp cao cuûa Quaân ñoäi Anh quoác’ töø
moät maùy bay cuûa quaân Nhaät. Noù ghi:
‘Thöa ngaøi.
Toâi, Chæ huy caáp cao cuûa quaân ñoäi ñaát nöôùc Maët trôøi moïc theo
tinh thaàn cuûa voõ syõ ñaïo Nhaät Baûn, coù vinh döï göûi böùc thö ngaén naøy
ñeán Ngaøi khuyeân ngaøi haõy cho toaøn boä löïc löôïng ôû Maõ Lai ñaàu haøng
ñi.
‘Nieàm kính troïng chaân thaønh cuûa toâi xin daønh cho quaân ñoäi cuûa
ngaøi, maø ñuùng theo tinh thaàn truyeàn thoáng cuûa Ñaïi Anh quoác, ñang
ngoan cöôøng baûo veä Singapore luùc naøy ñang bò coâ laäp vaø khoâng ñöôïc
trôï giuùp. Nhieàu traän chieán döõ doäi vaø duõng caûm ñaõ ñöôïc nhöõng syõ
quan vaø nhöõng ngöôøi duõng caûm cuûa oâng chieán ñaáu, vì danh döï cuûa
caùc chieán binh Anh quoác. Nhöng nhöõng tieán trieån cuûa tình theá cuoäc
chieán noùi chung ñaõ ñònh ñoaït soá phaän cuûa Singapore roài, vaø vieäc tieáp
tuïc khaùng cöï voâ ích seõ chæ mang laïi thieät haïi tröïc tieáp phaûi chòu vaø
söï thöông vong cho haøng ngaøn maïng soáng nhöõng ngöôøi khoâng tham
chieán trong thaønh phoá, neùm hoï vaøo nhöõng ñau khoå vaø söï khuûng
khieáp cuûa chieán tranh, nhöng cuõng seõ khoâng boå sung ñöôïc chuùt naøo
cho danh döï ñoäi quaân cuûa ngaøi.
‘Toâi mong ñôïi raèng Ngaøi chaáp nhaän lôøi khuyeân cuûa toâi, seõ töø
boû söï khaùng cöï voâ voïng vaø voâ nghóa naøy vaø ngay laäp töùc ra leänh
toaøn boä traän tuyeán ngöøng caùc haønh ñoäng chieán tranh vaø cuøng luùc
ñoù seõ göûi tôùi nhoùm ñieàu ñình cuûa ngaøi theo thuû tuïc tieán haønh ñöôïc
ñöa ra ôû cuoái böùc thö naøy. Neáu traùi laïi, Ngaøi boû qua lôøi khuyeân cuûa
toâi vaø söï khaùng cöï hieän taïi vaãn tieáp tuïc, toâi seõ laáy laøm caûm ôn,
duø mieãn cöôõng bôûi caùc lyù do nhaân ñaïo, maø ra leänh cho quaân ñoäi
cuûa toâi tieán haønh caùc cuoäc taán coâng huûy dieät vaøo Singapore.
‘Ñeå kheùp laïi böùc thö khuyeân nhuû naøy cuûa mình, toâi xin moät laàn
nöõa toû loøng kính troïng chaân thaønh tôùi Ngaøi.
(ñaõ kyù) Tomoyuki Yamashita.
1. Nhoùm ñieàu ñình phaûi tieán ñeán Ñöôøng Bukit Timah.
2. Nhoùm ñieàu ñình phaûi mang theo moät taám côø traéng lôùn
vaø quoác kyø Anh.’
Cho duø Percival coù caûm thaáy theá naøo, oâng ta vaãn phaûi ñoái maët
vôùi meänh leänh cöùng raén cuûa Churchill ‘khoâng ñöôïc coù moät yù nghó
1
Percival, ‘Cuoäc chieán ôû Maõ Lai’.
naøo veà vieäc tieát kieäm quaân lính vaø daân thöôøng.’ OÂng ta göûi ñieän
baùo thoâng ñieäp cuûa Yamashita tôùi cho Wavell, boå sung vôùi söï mæa mai
voâ thöùc, ‘Khoâng coù phöông tieän naøo ñeå göûi thoâng ñieäp, vì theá ñöøng
coù döï ñònh traû lôøi, maø dó nhieân seõ bò voâ hieäu trong baát cöù tröôøng
hôïp naøo.’
Vaøo ngaøy 12, Nhaøø Chính phuû nhaän phaùt phaùo kích toài teä nhaát
töø tröôùc tôùi giôø, maëc duø Shenton Thomas vaãn töø choái sô taùn toøa
nhaø baát chaáp moät cuù ñaùnh truùng tröïc tieáp, maø oâng ta ñaõ moâ taû
trong nhaät kyù cuûa mình, ‘Toøa nhaø bò phaùo kích. Nhieàu caäu treû [töùc laø
caùc gia boäc] troán phía döôùi ôû ñaèng sau nhaø ñaõ bò gieát cheát bôûi moät
cuù ñaùnh tröïc tieáp, bao goàm caû caäu trai phuïc vuï cuûa rieâng toâi, ba
ngöôøi Ghurkas vaø moät vuù em. Taát caû laø möôøi hai ngöôøi. Caäu phuïc vuï
cuûa toâi vaø moät caäu coù nhieäm vuï söûa soaïn phoøng nguû naèm phôi ra
ñoù. Khoâng coù daáu hieäu thöông toån, nhöng bò phuû moät lôùp buïi vaøng
vaø khoâng theå nhaän ra ñöôïc. A Linh, caäu ñöùng ñaàu nhöõng ngöôøi laøm
cuûa toâi ñi xuoáng döôùi ngoâi nhaø ñeå tìm kieám theâm nhöng chaúng thaáy
gì. Sau ñoù chuùng toâi nghe thaáy raèng nhöõng ngöôøi khaùc cuõng maát tích,
vì theá toâi ñi xuoáng vôùi Simson vaø tìm thaáy boán hay naêm ngöôøi goàm
moät vuù em vaø hai ngöôøi Ghurkas trong moät loái ñi. Taát caû ñeàu nhö
töôïng, ñang ngoài hay ôû tö theá quyø, vaø khoâng coù bieåu hieän gì.’
Cho tôùi luùc maët trôøi laën caùc löïc löôïng ñoàng minh ñaõ ruùt lui tôùi
moät traän tuyeán ñaïi khaùi töông töï nhö caùi ñaõ veõ ra trong keá hoaïch bí
maät cuûa Percival, nhöng chaúng coù ai trong moät luùc laïi ñuû laïc quan ñeå
tin raèng noù coù theå giöõ ñöôïc laâu daøi.
OÂng V. G. Bowden, ñaïi dieän cuûa chính phuû UÙc taïi Singapore, ñaõ göûi
ñieän cho Canberra baùo raèng ‘moät nhoùm quaân cuûa UÙc vaø cuûa nhöõng
nöôùc khaùc ñaõ leân moät con taøu maø khoâng ñöôïc pheùp chaïy tôùi Java.
Thaønh phoá ngaäp traøn nhöõng keû ñaøo nguõ coù vuõ trang, uû doät, ‘vôùi
moät soá löôïng lôùn’ (theo cuoán ‘Cuoäc chieán vôùi Nhaät Baûn’) ‘hôn nhieàu
so vôùi khaû naêng kieåm soaùt cuûa Caûnh saùt Quaân ñoäi’. Baây giôø thì roát
cuoäc, tinh thaàn nhueä khí ñaõ ñang baét ñaàu ñoå vôõ.

Chöông chín
Ngaøy thöù saùu ñen toái
Thöù saùu, ngaøy 13 thaùng Hai
Ñoù laø moät buoåi saùng töôi ñeïp, moät kieåu maø chæ coù xöù nhieät
ñôùi môùi coù ñöôïc, coøn sau ñoù thì ñoâi khi môùi thaáy. AÙnh saùng vaãn
chöa gay gaét khi Tim Hudson tænh giaác trong phoøng hieäu tröôûng-‘phoøng
nguû’ cuûa anh-taïi Tiong Bahru, nôi maø baây giôø haàu nhö ñeâm naøo anh
cuõng ôû ñoù. Anh xoû voäi chieác quaàn ka-ki cuûa mình, roài böôùc vaøo caên
phoøng chung nôi maø anh chaøng Wee-Wee khoâng bieát moûi meät, toe toeùt
döôùi caùi veû nhaên nhoù cuûa boä toùc ñen lôûm chôûm, ñang roùt caùi thöù
traø haõm ñaõ laâu, maøu vaøng xæn ra cho maáy vieân giaùm saùt ‘tröïc
chieán’. Moät ñóa caùc laùt thòt boø muoái vaø moät chuùt baùnh myø naèm ôû
giöõa caùi baøn. Böõa saùng ñaáy.
Nöôùc traø khoâng theå uoáng ñöôïc-ñoù laø caùi söï thöïc maø Tim chæ ra
baèng caùi ngoân ngöõ sinh ñoäng, khoâng theå nhaàm laãn ñöôïc ñoái vôùi
Wee-Wee. ‘Toâi seõ pha traø môùi cho oâng, thöa tuan.’ Anh ta quaøy quaû böôùc
ñi, coøn Tim thì nhaët laáy soá ra laàn thöù hai cuûa caùi tôø baùo moät-tôø cuûa
Chính phuû, nhieàu baûn in trong ñoù ñaõ ñöôïc ñöa tôùi caùc traïm ARP ñeå
phaân phoái. Treân ñeà muïc chính ñoïc thaáy ‘Quaân Nhaät traûi qua nhöõng
toån thaát lôùn ôû Singapore’ nhöng baøi töôøng thuaät beân döôùi, chæ goàm
coù naêm ñoaïn choïn loïc töø nhöõng tôø baùo cuûa Anh vaø UÙc, laïi chaúng
cho anh thaáy ñieàu gì. Caùc muïc khaùc cuõng khoâng. Moät muïc noùi veà
moät cuoäc gaëp giöõa Nehru vaø Chiang-Kai-shek, moät nöõa thì veà moät keá
hoaïch cuûa Myõ döïng leân moät löïc löôïng khoâng quaân goàm hai trieäu
ngöôøi. Taát caû coù veû nhö quaù xa vôøi, nhö theå tôø baùo ñöôïc bieân taäp
ôû caùch ñoù haøng ngaøn daëm bôûi nhöõng ngöôøi hoaøn toaøn chaúng quan
taâm gì tôùi caùi hoøn ñaûo caùch xích ñaïo coù vaøi ñoä vó tuyeán veà phía
baéc naøy. Chaúng coù gì trong caùi caùch khích leä kieåu naøy, neáu ngöôøi ta
loaïi ra moät caâu khaåu hieäu môùi ñang xuaát hieän moät caùch kyø bí laàn
ñaàu tieân beân döôùi caùi nhan ñeà noåi baät cuûa tôø baùo, chöùa moät caâu
laáy töø moät baøi phaùt bieåu treân soùng cuûa ngaøi Thoáng ñoác, ‘Singapore
Phaûi Ñöùng Vöõng; noù SEÕ Truï Vöõng.’ Vaø beân döôùi ñoù, Hudson-ngöôøi
ñaõ maát taát caû caùc caûm giaùc veà thôøi gian-ñoät nhieân chuù yù tôùi, vôùi
moät linh caûm ôùn laïnh, caùi ngaøy ñeà treân ñoù: Thöù saùu ngaøy 13.
Hudson ñaõ khoâng bao giôø coù ñöôïc taùch traø môùi pha cuûa mình vì
vöøa luùc anh quaêng caùi tôø baùo voâ duïng trôû laïi baøn thì caùi tieáng veø
veø cuûa maùy bay ñaùnh bom ñaõ ôû ngay treân ñaàu khieán cho moïi vieân
giaùm saùt phaûi nhanh chaân chaïy vaø caên phoøng trôû neân troáng vaéng
trong moät söï ngoån ngang ñieân roà. Trôù treâu thay, Hudson coøn soáng laø
nhôø vaøo söï vieäc laø, vì nguû daäy muoän, anh ta vaãn coøn ñang ñi deùp leâ.
Khi nhöõng giaùm saùt vieân khaùc chaïy theo höôùng tôùi ‘phoøng taùc chieán’
thì Hudson laïi chaïy quay veà phoøng nguû cuûa mình ñeå laáy giaøy-vaø vaøo
thôøi khaéc ñoù moät ñôït bom raûi xuoáng ngoâi tröôøng.
Tim Hudson khoâng bao giôø bieát caùi gì ñaõ truùng phaûi mình. Vaøo
giaây laùt khi anh ñang ngoài treân meùp chieác giöôøng xeáp cöùng queøo
cuûa mình, thì ngay sau ñoù anh ta choaøng tænh, nhö theå töø moät côn aùc
moäng, thôû phì phì vaø laëng ngöôøi trong caên phoøng ñaày khoùi. Anh ta
ñang ôû treân saøn nhaø. Lôø môø anh ta ñeå yù thaáy caùi giöôøng xeáp ñaõ bò
thoåi bay moät nöûa qua oâ cöûa soå môû toang. Anh ta coù moät caûm töôûng
mô hoà veà nhöõng ngöôøi ñang ñaäp leân cöûa, heùt leân baèng tieáng Hoa khi
hoï coá phaù noù, ñeå lao vaøo. Thaän troïng, anh ta ñöùng daäy. Khoâng coù
caùi xöông naøo coù veû bò gaãy, maëc duø moät choã söng u baèng quaû
tröùng noåi leân ôû sau ñaàu anh ta. Tieáng neän vaãn tieáp tuïc, vì caùi cöûa
ñaõ bò keït khi moät caùi baøn ñaõ bò thoåi bay ngang trong phoøng. Hudson
xoay sôû ñeå loâi noù ra vaø caùi cöûa ñoå saäp xuoáng.
‘Chuùng toâi ñaõ nghó laø oâng bò gieát roài,’ moät trong nhöõng ngöôøi
Hoa hoån heån noùi khi hoï nhaûy vaøo beân trong.
‘Khoâng phaûi ñeå yù tôùi toâi-chuyeän gì xaûy ra vaäy?’ Tim noùi to. Vaãn
coøn baøng hoaøng, anh nhaûy ra ngoaøi-vaø döøng söõng laïi. Chæ trong moät
vaøi giaây mau leï, moät nöûa ngoâi tröôøng ñaõ bò nghieàn naùt thaønh moät
ñoáng ñoå naùt maø treân ñoù buïi vaãn lô löûng nhö moät laøn söông muø
buoåi saùng. Xaø nhaø vaø caùc vì keøo ñôõ maùi ñaâm choïc ra theo nhöõng
goùc loän xoän. Ba trong soá saùu chieác xe trong saân ñaõ bò nhaêm nhuùm
thaønh nhöõng maûnh pheá lieäu. Caùc thi theå naèm moïi choán trong nhöõng
tö theá cheát kyø cuïc, khoâng ñaøng hoaøng. ‘Noù chaúng thaám vaøo ñaâu khi
so vôùi moät soá nhöõng vuï neùm bom khaùc,’ sau naøy Hudson vieát ra,
‘nhöng vieäc noù xaûy ra vôùi chuùng toâi khieán cho toâi nhìn nhaän noù khaùc
haún ñi. Cho tôùi vuï neùm bom vaøo Tiong Bahru, toâi ñaõ ñaùnh giaù moïi vuï
neùm bom baèng moät con maét laïnh luøng, chuyeân nghieäp. Baây giôø, laàn
ñaàu tieân toâi bieát ñöôïc ñieàu maø nhöõng ngöôøi khaùc ñaõ caûm thaáy nhö
theá naøo khi hoï maát nhöõng ngöôøi baïn cuûa mình.’ Baûy ngöôøi ñaõ bò
gieát-coù caû Wee-Wee nöõa. Vôùi moät caûm giaùc buoàn noân trong daï daøy,
Tim thaáy mình suïp xuoáng, guïc ñaàu, treân quaày tính tieàn cuûa caùi caêng-
tin di ñoäng cuûa mình-cöù nhö theå anh ta ñaõ rôi vaøo giaác nguû trong luùc
pha traø vaäy.
Ñieän thoaïi thì ñöùt, theá nhöng vieäc lieân laïc vôùi ban ñieàu haønh ARP
laø raát caàn kíp. Xe cuûa Tim khoâng bò hö haïi gì, vì theá daën doø moät trong
nhöõng ngöôøi Hoa ñeå yù tôùi nhöõng ngöôøi bò thöông xong, anh ta quyeát
ñònh phoùng xe tôùi Beänh vieän Ña khoa, caùch ñoù vöøa ñuùng nöûa daëm.
Ñieàu ñaàu tieân laø ñöa ñöôïc nhöõng chieác xe cöùu thöông tôùi Tiong Bahru.
Vieäc thöù hai laø quyeát ñònh xem nôi naøo luùc naøy coù theå laøm traïm taùc
chieán ñöôïc.
Sau nhöõng cuoäc hoäi yù ngaén, quyeát ñònh ñöa ra laø chuyeån traïm
cuûa Tim tôùi Tröôøng Cao ñaúng Y teá trong khuoân vieân cuûa beänh vieän.
Moät vò baùc syõ meät moûi ñöa anh ta vaøo phoøng hoïp vaø giô tay chæ, noùi,
‘Caùc anh coù theå duøng caùi goùc kia-ít nhaát thì choã ñoù cuõng coù moät
caùi ñieän thoaïi.’ Coù coøn hôn khoâng, vaø vôùi söï trôï giuùp cuûa moät hai
chieác xe taûi, vieäc chuyeån töø Tiong Bahru ñaõ hoaøn thaønh mau leï. Coù
raát ít caùi coøn laïi ñeå chôû ñi sau khi nhöõng chieác xe cöùu thöông ñaõ ñöa
ñi nhöõng ngöôøi bò thöông vaø caùc thi theå ñaõ ñöôïc chaát vaøo moät goùc
ñeå chôø ñoäi choân caát. Taát caû chæ tröø moät caùi xaùc, gaàn nhö trong
moät côn thoâi thuùc Tim ñaõ ñi qua ñeå tôùi caùi xaùc cuûa chieác caêng-tin di
ñoäng maø taát caû boïn hoï ñaõ töøng raát töï haøo, roài nhaác leân caùi thi
theå buoâng thoõng cuûa Wee-Wee. Coù nhöõng ngöôøi khaùc trong soá nhöõng
giaùm saùt vieân gaàn guõi vôùi Tim, nhöõng ngöôøi khaùc maø anh ta ñaõ kính
troïng vaø thích hôn caû, nhöng theo moät caùch kyø laï thì Wee-Wee, vôùi nuï
cöôøi toe toeùt vaø boä toùc roái buø cuûa mình, ñaõ trôû thaønh moät kieåu
phöôùc nhaân ñoái vôùi traïm naøy. Tim tìm caùch ñeå ñöa ñöôïc anh ta vaøo
beân trong thuøng xe khoâng goïn gaøng cuûa chieác Ngöôøi leo ñoài vaø ñaùnh
xe tôùi beänh vieän Ña khoa. Taïi ñoù anh vaùc caùi thi theå nheï boãng ñoù veà
phía caùi hoá choân. Ít nhaát thì moät ngöôøi töø Tiong Bahru cuõng seõ coù
ñöôïc moät ngöôøi than khoùc trong ñaùm tang cuûa mình.
Tim Hudson khoâng bao giôø queân ñöôïc caùi thôøi khaéc ñoù-maëc duø
anh ñaõ khoâng coøn ñeå yù tôùi chuyeän gì khaùc ñang xaûy ra trong taàm
maét, tröø thöù ôû ñaèng sau löng mình. Freddy Bloom thaáy taát caû-moät hình
aûnh troïn veïn, nhö trong kinh thaùnh maø coâ ta, cuõng vaäy, cuõng seõ
khoâng bao giôø queân, vì coâ ta ñöôïc chæ ñònh ñôïi treân baäc theàm ñoùn
120 ñöùa treû cuûa Baùc syõ Cicely Williams ñöôïc sô taùn tôùi, vaø luùc naøy
ñang tôùi beänh vieän. ÔÛ moät beân cuûa ‘böùc hình’ khi coâ ta ñöùng trong
caùi coång voøm beänh vieän laø moät ngöôøi ñaøn oâng coù raâu noåi baät
leân treân ñöôøng chaân trôøi röïc chaùy, ñang beá moät caùi xaùc beù nhoû,
meàm oaët treân tay ôû phía tröôùc mình, tröôùc khi anh ta nheï nhaøng haï
thaáp noù xuoáng caùi hoá. Roài treân con ñöôøng reõ vaøo beänh vieän tieán
veà phía coâ ta laø moät ñaùm ñoâng treû con roàng raén, ñi loän xoän leách
theách. Moät soá ít ñöùa coù theå chaäp chöõng ñi ñöôïc. Nhöõng ñöùa khaùc
ñöôïc beá. Moät soá thì ñang cöôøi to. Moät soá khaùc thì ñaàu quaán baêng,
hoaëc tay bò treo leân. Nhöõng tröôøng hôïp phaûi caùng thì theo sau ôû phía
ñuoâi haøng.
Hình aûnh phöùc hôïp-töø luùc baét ñaàu cho tôùi keát thuùc cuûa cuoäc
soáng-laø ñaây vaø baát chôït troâi qua khi Freddy voäi vaøng chaïy tôùi giuùp.
Ñoái vôùi Baùc syõ Cicely Williams vaø gia ñình treû con cuûa mình, ngaøy
hoâm ñoù baét ñaàu trong nhöõng ñieàm baùo tröôùc luùc trôøi saùng, khi maø
tình hình phaùo kích quanh beänh vieän Tan Tock Seng ñaõ trôû neân döõ doäi
ñeán möùc ‘Toâi ñôn giaûn laø khoâng theå hình dung ra ñöôïc taïi sao chuùng
toâi laïi khoâng bò ñaùnh truùng-caùc maûnh kim loaïi döôøng nhö ñang bay töù
tung moïi nôi’. Baø ñaõ oâm nhöõng ñöùa beù trong tay vaø ñaët chuùng xuoáng
gaàm giöôøng vôùi ba hay boán chieác neäm gì ñoù, vaø coá gaéng tranh thuû
nguû vaøi phuùt döôùi gaàm giöôøng cuûa mình. Tuy nhieân, hình nhö ñuùng
luùc baø nhaém maét laïi thì bò ñaùnh thöùc daäy vôùi caùc tin beänh vieän
phaûi sô taùn-trong voøng möôøi hai phuùt. Caùc xe cöùu thöông ñaõ treân
ñöôøng tôùi ñoùn caùc ñöùa beù cuûa baø roài. Ngaøi Giaùm muïc cuûa
Singapore tôùi vôùi moät vaøi tình nguyeän vieân cuûa MAS ñeå trôï giuùp, vaø
trong ñaùm ñoù, hoï ñöa leân nhöõng chieác xe cöùu thöông nhöõng ñöùa beù-
oám yeáu, bò thöông, moà coâi, thieåu naêng tinh thaàn vaø moät soá ñöùa
ñang boù boät.
 Trong möôøi chieác xe cöùu thöông, hoï leân ñöôøng vöôït qua saùu daëm
nhöõng con ñöôøng ñaày hoá bom chia caét Tan Tock Seng vôùi Beänh vieän Ña
khoa. Cicely Williams laùi xe ñi tröôùc ñeå tìm nôi mình seõ thaû boïn treû
xuoáng-vaø phaùt hieän ra raèng baø ñöôïc giao cho khu Nha khoa-ñuùng hôn
laø saøn nhaø cuûa Khoa. ‘Coù saøn nhaø vaø theá thoâi.’ Laø moät ngöôøi phuï
nöõ coù nghò löïc phi thöôøng, baø tìm caùch thuyeát phuïc ba ngöôøi vuù em
trôï giuùp mình lau saïch saøn trong khi Freddy Bloom chôø ôû loái vaøo cuûa
beänh vieän ñeå chæ daãn cho ñoaøn hoä toáng cuûa nhöõng ñöùa beù loái ñi
qua nhöõng caùi saân roäng.
Vaøo luùc nhöõng ñöùa beù tôùi, saøn nhaø cuûa Nha Khoa ít nhaát cuõng
ñaõ ñöôïc lau saïch, vaø Cicely Williams ñaõ thu xeáp thuyeát phuïc beänh vieän
cung caáp cho moät ít chaên neäm. Tuy nhieân, coøn coù nhieàu vaán ñeà thuùc
eùp hôn. Baø khoâng coù ñoà aên, vaø luõ treû ñaõ ñang gaøo theùt vì ñoùi roài.
Cicely Williams laïi phaûi ‘ñi xoaùy ôû ñaâu ñoù’ maø thoâi.
Thöïc phaåm chaúng coù giaù trò tröø phi baø coù theå naáu nöôùng noù
leân, maø baø thì khoâng coù duïng cuï nhaø beáp. Vì theá baø baét ñaàu baèng
moät chuyeán thaêm tôùi caùc kho duïng cuï phaãu thuaät, nôi maø baø xoay
sôû möôïn ñöôïc moät ñoâi chaûo to. Roài baø thöïc hieän ‘moät cuoäc oanh taïc
coù chuû ñích’ vôùi ngöôøi ñaøn oâng coù nhieäm vuï troâng coi buoàng kho
cuûa beänh vieän, ngöôøi ñang khieáp ñaûm nhaän thaáy raèng coù theâm 120
caùi mieäng nöõa caàn cho aên-hôn nöõa laïi laø nhöõng mieäng aên nhoû beù,
caàn nhöõng thöùc aên ñaëc bieät. Moät caùch mieãn cöôõng oâng ta ñöa cho
baø moät tuùi gaïo, vaøi hoäp söõa vaø maáy oå baùnh myø, moät ít goùi maän
khoâ-vaø moät chuùt xöông boø. OÂng ta cuõng ñeå cho baø laáy hai chaäu than
vaø moät tuùi than cuûi cho löûa nhoû aâm æ, duøng khi naáu vôùi nhöõng caùi
noài töï taïo naøy.
Luùc naøy ít nhaát baø ñaõ coù thöïc phaåm, nhieân lieäu vaø duïng cuï
laøm beáp. Luùc ñaàu baø ñaõ hy voïng laø döïng moät nhaø beáp ôû treân
haønh lang cuûa Nha Khoa, nhöng nhìn qua cuõng thaáy laø khoâng theå ñöôïc vì
nhöõng maûnh ñaïn vaãn ñang bay töù tung. Cuoái cuøng baø baét ñaàu naáu
côm trong nhöõng caùi chaäu than ôû moät trong nhöõng phoøng khaùm nha.
Vaø, khi tôùi coâng ñoaïn haâm noùng söõa, baø ñaõ coù moät may maén baát
ngôø. Maëc duø khoâng coù beáp ga, heä thoáng cung caáp ga vaãn coøn trong
boä phaän cô khí chöõa raêng, vôùi moät chuoãi nhöõng chieác raêng giaû
chaúng bao giôø ñöôïc laép. Vaø coù moät caëp ñeøn bun-sen. Ñuùng thöù ñeå
haâm noùng söõa.
Duø sao maëc loøng, Cicely Williams cuõng ñaõ soáng ñöôïc qua caùi ngaøy
khuûng khieáp naøy, thöôøng thì khoâng coù trôï giuùp. Ba trong soá nhöõng
ñöùa beù bò thöông ñaõ cheát. Nhieàu ñöùa vaãn coøn choaùng vì ñaïn phaùo.
Chuùng laø moät ñaùm pha troän-ngöôøi Hoa, vôùi nhöõng khuoân maët troâng
giaø tröôùc tuoåi, nhöõng ñöùa beù AÁn Ñoä vôùi nhöõng ñoâi maét nhö maët
hoà, roài nhöõng ñöùa ngöôøi Maõ Lai-vaø thaäm chí moät hai ñöùa treû moà
coâi ngöôøi AÂu, chaúng bao giôø ñöôïc nhaän dieän. Chaúng coù gì khaùc bieät
ñoái vôùi Cicely Williams, ngay cho duø baø thieáu thoán ñuû moïi thöù hôïp veä
sinh hieän ñaïi. Chaúng coù thöù naøo nhö taõ loùt chaúng haïn. Nhöng khi luõ
treû ñöôïc cho aên vaø ñaõ yeân laëng hôn, baø luøng suïc caùc buoàng kho
moät laàn nöõa vaø tìm thaáy moät ñoáng döï tröõ caùc taám vaûi möa. Chuùng
cuõng coù ích. Roài gaàn nhö caû ngaøy hoâm ñoù, Cicely Williams, ‘baø meï’
chöa bao giôø coù baát cöù ñöùa con naøo cuûa rieâng mình, baän roän lau röûa,
giaët giuõ, cho aên vaø trò beänh cho caùi gia ñình laï luøng, coù nhieàu thöù
tieáng maø baø ñöôïc thöøa höôûng naøy.
Cicely Williams khoâng coâ ñôn trong vieäc ñoái maët vôùi nhöõng khoù
khaên haàu nhö laø quaù söùc naøy. Treân khuoân vieân, thuoäc taøi saûn cuûa
beänh vieän, moãi caùi trong boán phoøng moå chính coù hai baøn moå söû
duïng 24 giôø moãi ngaøy, ñöùng moå bôûi nhöõng phaãu thuaät gia nhö Giaùo
sö J. K. Munro, ngöôøi ñaõ laøm vieäc trong nhieàu ca lieàn, boán tieáng trong
phoøng moå, taùm tieáng nghæ ngôi. Nöôùc thieáu ñeán noãi Munro nhôù ‘moät
chaäu nöôùc mang töø moät choã caáp nöôùc beân ngoaøi phoøng moå phaûi
duøng ñeå röûa tay cho nhieàu ca moå lieàn.’ Ñaây cuõng laø ngaøy-ngaøy 13
xui xeûo-khi maø moät quaû ñaïn phaùo noå treân maùi cuûa moät trong nhöõng
phoøng moå nôi maø Baùc syõ Neil Ramsay ñang thöïc hieän moät ca moå naõo
tinh vi treân moät ngöôøi Hoa bò thöông. Moät nöûa caùi maùi döôøng nhö saäp
xuoáng. Vò baùc syõ vaø caùc y taù bò phuû bôûi caùc taám nhöïa. Caùc maûnh
xi-maêng rôi truùng vaøo ñaàu vò baùc syõ, moät maûnh khaùc ñaùnh guïc moät
y taù. Baùc syõ Ramsay ñieàm tónh tieáp tuïc cuoäc phaãu thuaät-vaø nöõ y taù
tröôûng cuûa phoøng moå cuõng ñieàm tónh nhö vaäy, göông maët baø ta nhìn
nhö theå bò phuû boät, ñöùng bình thaûn beân caïnh oâng baùc syõ, chuyeån
caùc duïng cuï moå cho tôùi khi cuoäc phaãu thuaät hai tieáng ñoàng hoà ñaõ
xong.
Ñoái vôùi Tim Hudson, ñoù laø ‘moät ngaøy cuûa naùo ñoäng, gan daï vaø bi
thaûm’. Gaàn nhö meänh leänh ñaàu tieân maø anh nhaän ñöôïc trong truï sôû
môùi cuûa mình laø ‘caùc giaùm saùt vieân ARP phaûi choân caát ngöôøi cheát
heát söùc mình, taïi baát cöù nôi naøo, baèng baát cöù caùch naøo.’ Thænh
thoaûng caùi ñieän thoaïi cuûa anh hoaït ñoäng ñöôïc, laïi coù luùc noù im re
moät caùch kyø quaëc. Caøng luùc anh vaø caùc chæ huy boä phaän khaùc
caøng phaûi döïa vaøo nhöõng ngöôøi ñöa tin baèng xe ñaïp ngöôøi Hoa hôn, veà
hoï Hudson vieát, “Ñeàu ñaën hoï ñeán vôùi caùc ghi cheùp veà caùc vuï ñaùnh
bom. Laø nhöõng chaøng trai duõng caûm, nhöõng tay chuyeån tin baèng xe
ñaïp ngöôøi Hoa naøy ñaïp xe baêng qua bom ñaïn theo heát khaû naêng, tieáp
tuïc coâng vieäc cuõng baèng heát khaû naêng.’ Ñoù cuõng laø ngaøy caùc
thoâng ñieäp maõ hoùa töø beân ngoaøi göûi ñeán Sôû chæ huy ñaàu
naõo-‘quaân Nhaät ñang tieáp caän-xin cho chæ thò’ vaø traû lôøi laø ‘Ruùt lui
hoaëc giaûi taùn veà nhaø, baát cöù gì caùc anh nghó laø toát nhaát thì laøm’.
Toaøn thaønh phoá noàng naëc moät muøi pha troän cuûa caùc xaùc ngöôøi
ñang thoái röõa, muøi thòt chaùy, khoùi vaø thuoác noå co-ñít, nhö Töôùng
Gordon Bennett ghi laïi trong nhaät kyù cuûa mình, khi ‘toâi treân ñöôøng ñi qua
nhöõng con phoá luùc naøy ñaõ hoang vaéng cuûa Singapore, nhöõng con phoá
tröôùc ñaây laø moät khoái nhöõng con ngöôøi caàn cuø ñi laïi naùo nhieät, toâi
coù theå ngöûi thaáy hôi höôùng cuûa nhöõng quaû bom trong khoâng khí. Ñaâu
ñaâu cuõng coù söï taøn phaù. Caùc cöûa hieäu bò phaù huûy vaø boû khoâng.’
Theá nhöng vaãn coù nhöõng thôøi khaéc cuûa nieàm tin. Khi Leslie
Hoffman ñi vaøo Nhaø thôø Thaùnh Andrews, vaø böôùc doïc theo gian giöõa
cuûa giaùo ñöôøng-vaãn ñaày nhöõng ngöôøi bò thöông-anh ta ñi ngang qua
moät taù nhöõng chieán syõ trong moät goùc ñaèng sau choã cuûa daøn hôïp
xöôùng. Hoï ñang quyø goái caàn nguyeän, roài ñöùng daäy vaø moät ngöôøi
ñaøn oâng vôùi moät chieác ñaøn organ thoåi baét ñaàu chôi baøi ‘Haõy tieán
leân nhöõng chieán binh cuûa Chuùa Kitoâ’. Nhöõng ngöôøi khaùc tham gia, vaø
gioïng haùt cuûa hoï haún laø thoaùt ra ngoaøi ñeán taän gian giöõa giaùo
ñöôøng, vì Hoffman coù theå nghe thaáy nhöõng aâm thanh laøo xaøo cuûa
nhöõng ngöôøi bò thöông ñang coá gaéng haùt theo.
Hôn caû chieán tranh, hôn caû bom vaø ñaïn phaùo, hôn caû boùng ñeâm
cuûa thaát baïi, Thöù saùu ngaøy 13 ñaõ ñeå laïi moät di saûn cay ñaéng keùo
daøi, coøn dai daúng toàn taïi cho tôùi taän ngaøy nay, bôûi vì moät ñôït sô taùn
‘bí maät’ khaùc thöôøng khaùc. Caùi caùch trong ñoù caùc kyõ thuaät vieân Haûi
quaân, roài caùc chò em trong quaân ñoäi vaø caùc vieân chöùc cao caáp cuûa
UÛy ban Caûng vuï ñöôïc sô taùn moät caùch leùn luùt ñaõ laø quaù ñuû. Tuy
nhieân, luùc naøy, 87 thaønh vieân cuûa Ban Coâng trình Coâng coäng cuûa
Singapore (PWD), bao goàm caû laõnh ñaïo cuûa hoï, Ñaïi taù khoâng quaân
Hoaøng gia Anh, ngaøi Nunn, cuõng ñoät ngoät rôøi khoûi hoøn ñaûo. Maø Nunn
ñaõ ñöôïc caên daën roõ raøng bôûi ngaøi Thoáng ñoác raèng oâng ta phaûi
kieân trì baùm truï vôùi nhieäm sôû cuûa mình.
 Nunn laø moät ngöôøi laï kyø, tính caùch cuûa oâng ta, coù veû theá, ñeå
laïi caùi gì ñoù ñaùng theøm muoán. Trong söï nhìn nhaän veà nhöõng gì sau
naøy xaûy ra, thaät thuù vò khi thaáy raèng Shenton Thomas ñaõ nhôù moät
caùch roõ raøng (vaø ñaõ ghi cheùp laïi) hai dòp trong thaùng Hai khi Nunn thöïc
hieän nhöõng cuoäc vieáng thaêm ñaëc bieät tôùi Nhaø Chính phuû ñeå hoûi veà
vieäc oâng ta seõ phaûi laøm gì neáu tình hình trôû neân roõ raøng raèng hoøn
ñaûo seõ phaûi ñaàu haøng. Trong laàn ñaàu tieân ngaøi Thoáng ñoác nhaéc
nhôû Nunn veà moät Meänh leänh Thöôøng tröïc nghieâm caám baát cöù ngöôøi
ñöùng ñaàu cuûa moät ban ngaønh chính quyeàn daân söï naøo ñöôïc rôøi khoûi
hoøn ñaûo. ‘Neáu chuyeän xaáu trôû neân xaáu nhaát ñi nöõa,’ oâng ta noùi vôùi
Nunn moät caùch cöùng raén, ‘thì vò trí ñuùng ñaén cuûa ngaøi chính laø taïi truï
sôû boä cuûa mình.’ Khi Nunn moät laàn nöõa neâu caâu hoûi ñoù, ‘noù laøm cho
toâi thaéc maéc,’ ngaøi Thoáng ñoác ghi laïi, ‘lieäu oâng ta ñaõ saün saøng
cuoán goùi hay chöa khoâng bieát.’ Cuoäc baøn luaän khaù ngaén, vì nhö ngaøi
Thoáng ñoác ghi theâm, ‘Chuû ñeà naøy laø moät chuû ñeà khoù chòu nhaát vaø
toâi thích xem noù nhö moät caâu hoûi khoâng theå ñöôïc pheùp neâu leân hôn.’
Tuy nhieân, Nunn coù moät ngöôøi vôï luoân töø choái thaúng thöøng vieäc rôøi
ñi tröø phi oâng ta cuõng ñi. Vaø coù veû nhö roõ raøng laø oâng ta coù ñoâi luùc
nhaän ra raèng cô hoäi duy nhaát cuûa mình ñeå cöùu ñöôïc vôï laø oâng ta
cuõng ra ñi luoân.
Luùc naøy Thieáu töôùng Simson böôùc vaøo caâu chuyeän nhö môù boøng
bong naøy. Töø sôùm vaøo buoåi saùng cuûa Ngaøy Thöù saùu Ñen toái oâng ñaõ
nhaän ñöôïc moät cuù phoân yeâu caàu oâng ñoïc baùo caùo taïi Phaùo ñaøi
Thaàn coâng vaøo luùc chín giôø saùng cho moät hoäi nghò quan troïng. Vaøo
thôøi gian Simson tôùi nôi, caên phoøng hoïp ñaõ chaät ních nhöõng syõ quan
roài. Thieáu töôùng Haûi quaân Spooner, Toång Tö leänh löïc löôïng Haûi quaân,
ñaõ ngoài ôû gheá chuû toïa. Phoù thoáng cheá Khoâng quaân Pulford coù maët.
Simson chen tôùi moät caùi gheá nhoû vaø ngoài xuoáng.
Cuoäc hoïp ñöôïc trieäu taäp ñeå leân keá hoaïch moät cuoäc sô taùn khaån
caáp ngay chieàu hoâm ñoù cho khoaûng ba ngaøn ngöôøi chuû choát-quaân
ñoäi vaø daân söï-nhöõng ngöôøi seõ coù ích cho noã löïc chieán tranh ôû nôi
khaùc. Hoï seõ ñi treân nhieàu chieác taøu nhoû ñang ñaäu trong caûng, vaø sau
khi nhieàu boä phaän caùc löïc löôïng ñaõ ñöa ra phieân cheá cuûa mình, ngaøi
Tö leänh noùi vôùi Thieáu töôùng Simson raèng oâng ñöôïc pheùp coù ba traêm
choã. Ngaøi Tö leänh chæ ra moät caùch caân nhaéc raèng ‘Chuùng laø daønh
cho nhöõng kyõ thuaät vieân treû hôn, nhöõng ngöôøi seõ tieáp tuïc cuoäc
chieán ñaáu töø haûi ngoaïi’.
Chaúng coù thôøi gian ñeå phung phí. Nhöõng ngöôøi sô taùn phaûi coù
maët vôùi haønh lyù xaùch tay taïi vònh Telok Ayer luùc boán giôø chieàu hoâm
ñoù. Tröôùc khi Simson rôøi khoûi cuoäc hoïp, Spooner coøn nhaéc nhôû oâng
raèng, vì ñaây coù theå laø ñôït sô taùn chính thöùc cuoái cuøng, neân vieäc giöõ
bí maät nghieâm ngaët nhaát laø caàn thieát, vaø oâng ta nhaán maïnh moät
laàn nöõa raèng ñaây laø daønh cho ‘nhöõng ngöôøi chuû choát’ vaø ‘nhöõng
ngöôøi treû’-maëc duø oâng ta ñaõ noùi theâm raèng neáu Simson khoâng theå
choïn ñöôïc ba traêm ngöôøi ñuùng thôøi gian, thì oâng coù theå thay vaøo chæ
tieâu cuûa mình baèng phuï nöõ vaø treû em. Nhöng phaûi laøm thaät roõ laø
ñaây khoâng phaûi laø moät cuoäc sô taùn thöôøng daân nhöõng ngöôøi giaø,
oám, hoaëc ngay caû nhöõng phuï nöõ döïa treân söï thöông xoùt. Ñoù laø moät
keá hoaïch quaân söï ñeå giöõ laïi nhöõng ngöôøi chuû choát-maø hieån nhieân
laø lyù do taïi sao hoäi nghò ñöôïc toå chöùc taïi truï sôû quaân ñoäi, döôùi söï
chuû trì cuûa moät tö leänh.
Cuoäc hoïp tan vaøo khoaûng 11 giôø 30 phuùt, vaø Simson ñaõ goïi ñieän
thoâng baùo cho Nunn, Bisseker vaø Chuû tòch cuûa Hoäi ñoàng Thaønh phoá,
yeâu caàu hoï tôùi gaëp oâng taïi Khu vaên phoøng Thaønh phoá vaøo luùc 12
giôø 30 phuùt.
 OÂng vaãn coøn gaàn moät tieáng ñoàng hoà tröôùc buoåi hoïp, vaø maëc
duø trong taâm trí mình chaúng coøn nghi ngôø gì raèng ñaây laø ‘moät chieán
dòch quaân söï’, Simson caûm thaáy oâng neân ñi vaø thoâng baùo cho ngaøi
Thoáng ñoác chuyeän gì ñaõ xaûy ra, vì theá oâng ñaùnh xe tôùi Nhaø Chính
phuû. Vieäc sô taùn Daân söï thoâng thöôøng naèm döôùi quyeàn xem xeùt cuûa
ngaøi Thoáng ñoác, nhöng ñaây laø moät hoaït ñoäng quaân söï, vaø Simson ñaõ
ghi laïi raèng ‘Toâi nhôù khoâng coù söï maâu thuaãn naøo,’ ngoaïi tröø vieäc
‘ngaøi Thoáng ñoác neâu raèng UÛy ban Sô taùn Daân söï phaûi ñöôïc cho bieát’.
Simson saün saøng ñoàng yù-ñaëc bieät khi, khoâng tính ñeán baát keå ñieàu gì
khaùc, oâng ñaõ raát baên khuaên lieäu, vôùi moät nöûa soá maùy ñieän thoaïi
khoâng hoaït ñoäng, oâng coù theå tìm ra ba traêm ngöôøi chuû choát trong coù
ít giôø ñoàng hoà coøn laïi khoâng. Vaøo thôøi ñieåm Simson tôùi khu Vaên
phoøng Thaønh phoá, OÂng S. M. Middlebrook, moät thaønh vieân cuûa UÛy ban
Sô taùn, cuõng ñaõ ñeán. Middlebrook sau naøy coù ghi laïi moät baøi töôøng
thuaät chi tieát veà moïi vieäc ñaõ xaûy ra.
Veà maët thôøi gian-cuøng vôùi söï khoù khaên lôùn cuûa vieäc taäp hôïp
nhöõng ngöôøi coù lieân quan-Simson ñaõ quyeát ñònh chuyeån nhieäm vuï
naêm möôi ngöôøi cho Bisseker, vò phoù cuûa oâng ta, choïn trong soá caùc
thöông gia quan troïng. OÂng giao chæ tieâu 125 ngöôøi cho UÛy ban Sô taùn
daønh cho ngöôøi AÂu vaø ngöôøi AÙ coù trong danh saùch cuûa hoï; oâng giöõ
cho mình naêm möôi chæ tieâu, vôùi yù ñònh phaân phoái chuùng cho caùc
nhaân vieân caùc ngaønh nhö ñöôøng saét, luùc naøy ñaõ ngöøng hoaït ñoäng.
OÂng daønh 75 suaát coøn laïi chuyeån cho Nunn daønh cho PWD, maø toång
coäng coù tôùi 105 ngöôøi. Tuy nhieân, oâng caên daën Nunn raèng moät boä
phaän nhaát ñònh caùc syõ quan cuûa PWD phaûi ñeå laïi ñeå hoaøn thaønh
vieäc tieâu huûy khaån caáp döôùi söï chæ ñaïo cuûa OÂng McConechy, Coâng
binh Nhaø nöôùc, moät ngöôøi raát haêng haùi vaø trung thaønh ñang laøm
vieäc ngaøy ñeâm cuøng vôùi Simson trong coâng taùc tieâu thoå.
Nunn sôùm coù ñöôïc danh saùch nhöõng caùi teân cuûa mình saün saøng-
vaø baét ñaàu baèng caùi teân cuûa chính oâng ta, cuøng vôùi teân cuûa baø
vôï. Simson ngay laäp töùc phaûn ñoái. Ngöôøi ñöùng ñaàu caùc ban ngaønh
ñaëc bieät ñöôïc leänh baùm giöõ nhieäm sôû cuûa mình ‘cho ñeán khi,’ theo lôøi
cuûa ngaøi Thoáng ñoác, ‘ñaàu haøng.’ Nunn sau ñoù ñaõ ñöa ra lyù do kheùo
leùo laø oâng ta naém chöùc vuï Ñaïi taù khoâng quaân Hoaøng gia Anh trong
Löïc löôïng Döï bò cuûa RAF, ‘Toâi coù theå höõu duïng trong vieäc xaây döïng
caùc saân bay daõ chieán taïi Java’. Simson khoâng thích caùi yù kieán ñoù,
nhöng roát cuoäc, vì oâng ñaõ phaûi oâm ñoàm quaù nhieàu vaán ñeà neân
chaúng theå maát caû buoåi chieàu tranh caõi veà moät baûn danh saùch
nhöõng caùi teân ñöôïc. Ñoù laø coâng vieäc cuûa moãi ngöôøi ñöùng ñaàu boä
ngaønh cuûa mình, vì theá oâng ñeå cho Nuïnn haønh ñoäng theo yù thöùc
traùch nhieäm cuûa mình.
Ngay khi tôùi vaên phoøng cuûa mình, Nunn baét ñaàu kyù caùc giaáy
thoâng haønh, khi McConechy saûi böôùc vaøo. Laúng laëng-vaø baát chaáp lôøi
caên daën cuûa Simson raèng McConechy phaûi tieáp tuïc coâng vieäc-Nunn
vieát caùi gì ñoù treân moät maûnh giaáy vaø trao noù cho anh chaøng Xcoát-
len.
‘Caùi gì theá?’ McConechy hoûi, oâng aáy cuõng coøn giöõ moät ghi cheùp
veà moïi vieäc xaûy ra trong ngaøy hoâm ñoù.
‘Moät taám veù cho anh treân moät con taøu seõ rôøi ñi chieàu hoâm nay,’
Nunn traû lôøi.
McConechy hoûi caùi veù do ai coù thaåm quyeàn ñöa ra vaø nhaän ñöôïc
söï ñaûm baûo baát thöôøng (vaø khaù laø khoâng thöïc naøy), ‘laø cuûa Ngaøi
Thoáng ñoác’. Roài khi McConechy yeâu caàu xem noù thì Nunn traû lôøi khoaùi
thaùc, ‘Ñoù laø moät khaåu leänh.’
McConechy muoán bieát Nunn ñang kyù ñöôïc bao nhieâu giaáy thoâng
haønh. Nunn traû lôøi raèng oâng ta coù 75 caùi. ‘Nhöng coù tôùi 105 syõ quan
kyõ thuaät trong boä cô maø,’ McConechy keâu leân. ‘Chuyeän gì seõ xaûy ra
vôùi nhöõng ngöôøi coøn laïi?’
Nunn ngaäp ngöøng, roài traû lôøi. ‘Chuyeän seõ raát teä ñoái vôùi hoï,’
nghe theá McConechy ñaùp laïi, ‘toâi khoâng muoán veù cuûa ngaøi ñaâu. Toâi
coù moät ñöùa con reå vaø moät oâng em vôï ôû Singapore. Toâi seõ ôû beân
caïnh hoï. Chaøo ngaøi!’
Tôùi 3 giôø 30 phuùt, coù moät söï huyeân naùo taïi khu beán taøu, vaø khi
ngaøi Middlebrook cuûa UÛy ban Sô taùn tôùi ñeå chaéc chaén raèng nhöõng
ngöôøi ñöôïc chæ ñònh cuûa mình-nhieàu ngöôøi trong soá hoï laø ngöôøi Hoa-
ñaõ ñi troùt loït, oâng ta thaáy ‘moät ñaùm ñoâng chen chuùc quanh nhöõng caùi
coång coù caûnh saùt quaân söï caàm vuõ khí ñöùng canh gaùc.’ Moät trung uùy
treû ngoài treân moät caùi baøn quay maët ra phía nhöõng caùnh coång, ñang
chaêm chuùt cho moät khaåu tieåu lieân ñaët treân ñaàu goái. Nhieàu ngöôøi
Hoa vaø ngöôøi AÂu phía treân ñang coá ñi qua ñöôïc nhöõng caùnh coång,
nhöng xem ra coù moät soá raéc roái vôùi nhöõng tôø thoâng haønh.
Middlebrook giaûi thích vôùi vieân caûnh saùt quaân söï oâng ta laø ai roài chen
ñeán choã vieân trung uùy treû, anh ta ñaõ cho oâng xem nhöõng danh saùch
cuûa mình. Khoâng coù gì ñeà caäp tôùi caùc tôø giaáy thoâng haønh cuûa
Simson, vaø cho duø Middlebrook coá gaéng giaûi thích chuyeän gì ñaõ xaûy ra,
vieân syõ quan vaãn nhaát quyeát töø choái khoâng thay ñoåi chuùng.
Khi hoï ñang tranh caõi, moät ñôït phi cô Nhaät ñaõ bay qua vaø thaû
xuoáng moät loaït bom, gieát cheát nhieàu ngöôøi trong ñaùm ñoâng. Nhöõng
ngöôøi ñaøn oâng thì ñang la heùt raèng mình coù giaáy thoâng haønh vaø
ñaùng leõ phaûi ñöôïc cho qua roài chöù. Boïn treû con vaø nhöõng baø meï cuûa
chuùng, nhöõng ngöôøi ñaõ qua ñöôïc coång ñang khoùc nöùc nôû vì choàng
cuûa hoï, coù theå troâng thaáy ñöôïc ñang vaãy nhöõng tôø thoâng haønh cuûa
mình maø laïi bò töø choái khoâng cho vaøo. Moãi khi nhöõng caùnh coång ñöôïc
môû ra, laïi coù moät söï traøn leân nhö coù phoái hôïp töø tröôùc veà phía
chuùng, maø chæ baèng söï vaát vaû heát söùc caûnh saùt môùi coù theå ñoùng
chuùng trôû laïi. Taùc ñoäng taâm lyù cuûa vieäc coù ñöôïc moät söï cho pheùp
roài laïi bò töø choái khoâng cho ñi laø quaù möùc ñoái vôùi nhieàu ngöôøi ñang
tuyeät voïng. Moät vaøi ngöôøi trong soá hoï, Middlebrook ghi laïi, ñang khoùc
loùc than thôû. Nhöõng ngöôøi khaùc tuyeät voïng phaù cöûa, coá môû ñöôïc
chuùng. Coøn nhöõng ngöôøi khaùc, ñang vaãy giaáy thoâng haønh cuûa mình,
heùt nhöõng lôøi xæ vaû vaøo vieân caûnh saùt ñang ñöùng ñoù im laëng nhaãn
nhòn, trong khi vieân trung uùy treû ngoài treân caùi baøn vôùi khaåu Toâm-xôn
cuûa mình. Cuoái cuøng, khi xoâ xaùt xaûy ra, vieân trung uùy nhaûy ra khoûi
caùi baøn vaø ra leänh vieân caûnh saùt baén moät vaøi voøng beân treân ñaàu
ñaùm ñoâng. Vieäc naøy laøm dòu ñaùm ñoâng ñi moät chuùt-vaø tôùi luùc ñoù,
tin töùc tôùi tai Thieáu töôùng Simson raèng taát caû moïi chuyeän ñang khoâng
oån chuùt naøo. OÂng ñaùnh xe tôùi Telok Ayer, vaø nhanh choùng ‘giaáy thoâng
haønh cuûa Simson’ ñöôïc coâng nhaän. Simson vaãn ñöùng laïi beân caïnh
nhöõng caùnh coång caån thaän kieåm tra giaáy thoâng haønh, ñôïi cho tôùi khi
haønh khaùch cuoái cuøng ñaõ leân taøu.
Ngay sau naêm giôø chieàu, maùy bay quaân Nhaät laïi oanh taïc laàn nöõa.
Chieác xe cuûa Simson-caùch ñoù khoâng tôùi moät traêm thöôùc-bò phaù huûy
hoaøn toaøn trong moät cuù ñaùnh truùng tröïc tieáp. Nhöng caùi cheát thöông
taâm nhaát xaûy ra khi moät ñoâi vôï choàng treû vôùi ñöùa con beá treân tay
ñang ñöùng chôø tôùi löôït mình ñi qua caùnh coång. Giaáy thoâng haønh cuûa
hoï naèm trong danh saùch. Khi nhöõng chieác khu truïc thaû bom nhaøo xuoáng
thaáp phía treân ñaùm ñoâng, coâ vôï bò truùng moät maûnh bom vaø bò gieát
cheát ngay laäp töùc. Anh choàng coøn ñang baøng hoaøng cuûa coâ ta-ñöùng
ngay caïnh vaø vaãn ñang oâm chaët ñöùa con-thì khoâng bò gì. Moät beân cuûa
anh xaùc coâ vôï naèm soõng xoaøi. Phía tröôùc cuûa anh laø con taøu, nieàm hy
voïng ñi tôùi mieàn ñaát töï do duy nhaát cuûa ñöùa beù. Buck Buckeridge, ñang
chieán ñaáu vôùi moät ñaùm chaùy treân khu vöïc caàu taøu, nhìn thaáy taát
caû, vaø ñaõ vieát laïi, ‘Chöa bao giôø toâi thaáy moät veû ñau ñôùn cöïc ñoä
nhö theá treân göông maët moät ngöôøi ñaøn oâng’. Buckeridge quan saùt
ngöôøi choàng, baøng hoaøng vaø ñau ñôùn, ñang khoâng bieát phaûi laøm gì.
Moät thuûy thuû heùt goïi anh leân taøu. Anh nhìn laïi ñaèng sau-moät caùi lieác
nhìn cuoái cuøng veà caùi xaùc naèm treân maët ñöôøng-vaø roài, maét nhoøa
leä, quyeát ñònh vieäc anh phaûi quyeát ñònh vì söï an toaøn cuûa ñöùa beù.
Vaáp suyùt ngaõ, anh ñi qua caùi coång, boû laïi caùi xaùc chöa ñöôïc choân caát
cuûa ngöôøi meï treû treân khu vöïc caàu taøu.
Sau luùc ñoù, caùc maùy bay ñaùnh bom cuûa boïn Nhaät ñeå cho khu beán
taøu ñöôïc yeân vaø tôùi 6 giôø 30 phuùt, haønh khaùch cuoái cuøng ñaõ ôû
treân taøu vaø nhöõng caùnh coång ñöôïc ñoùng laïi laàn cuoái cuøng. Ñeâm
hoâm ñoù moät ñoäi goàm 44 con taøu-töø taøu tuaàn tra haûi quaân (taïm goïi
nhö theá) cho tôùi nhöõng chieác thuyeàn duøng ñoäng cô rôøi-rôøi beán höôùng
veà phía nam tôùi Java. Tö leänh Spooner ôû treân taøu. Ñaïi taù khoâng quaân
Nunn cuûa vaäy. Vaø caû Phoù thoáng cheá Khoâng quaân Pulford nöõa, nhöõng
lôøi cuoái cuøng cuûa oâng ta noùi vôùi Percival khi tôùi taïm bieät laø, ‘Toâi cho
raèng ngaøi vaø toâi seõ bò khieån traùch vì chuyeän naøy, nhöng coù Chuùa
chöùng giaùm chuùng ta ñaõ laøm nhöõng gì toát nhaát vôùi nhöõng caùi maø
chuùng ta ñöôïc trao cho roài’.
Coù moät cuoäc sô taùn khaùc-maëc duø ít oàn aøo hôn-vaøo toái hoâm
ñoù, laàn naøy thì laø töø Nhaø Chính phuû, cho tôùi luùc naøy coù caùi khoâng
khí cuûa moät bieät thöï ma aùm traéng toaùt khoång loà. Nhöõng haønh lang
vaø phoøng khaùch troáng traûi-töø duy nhaát, thöïc söï, ñeå moâ taû nhöõng
caên phoøng traùng leä nhöng phoâ tröông naøy-voïng laïi tieáng noå cuûa bom,
tieáng rít cuûa ñaïn phaùo vaø tieáng ñuøng ñoaøng cuûa suùng bao quanh toøa
nhaø. Tôùi luùc naøy phaùo kích ñaõ aùc lieät ñeán möùc ngöôøi ta khoù maø
daùm treøo leân nhöõng baäc caàu thang ñeïp ñeõ ñeå tôùi taàng moät. Ñöôøng
ñieän thoaïi cuoái cuøng noái vôùi thaønh phoá ñaõ bò caét. Nhieàu ngöôøi phuïc
vuï hoaëc ñaõ bò gieát cheát hoaëc ñaõ boû troán, vaø cho duø ngaøi Thoáng
ñoác ñaõ xaùc ñònh raèng quaân Nhaät seõ khoâng theå ñuoåi oâng ta ra khoûi
nhaø mình ñöôïc, oâng ta luùc naøy cuõng chaúng coøn löïa choïn naøo ngoaøi
vieäc ra ñi.
Moät soá ít ngöôøi phuïc vuï coøn laïi hoái haû ñoùng goùi moät caùi va-li
cho Phu nhaân Thomas vaãn naèm oám treân giöôøng. Do vieäc phaùo kích,
Ngaøi Shenton khoâng chòu cho baát cöù ngöôøi phuïc vuï naøo leân treân laàu
laáy quaàn aùo cho oâng ta, nhöng laïi nhaát quyeát töï mình chuaån bò moät
chieác va-li. Vieân ADC cuûa oâng ta chaïy tôùi khu beáp boû khoâng vaø nhanh
choùng quô baát cöù thöù ñoà aên ñoùng hoäp naøo mình coù theå tìm thaáy
vaøo moät caùi tuùi to. Cuõng chaúng coù nhieàu-moät ít hoäp baùnh bích quy,
söõa, thòt vaø caù cuøng vôùi phoù maùt ñaõ cheá bieán-nhöng chuùng seõ coù
ích sau naøy. Vaøo luùc saùu giôø röôõi moät chieác xe cöùu thöông rôøi ñi cuøng
vôùi Phu nhaân Thomas trong khi ngaøi Thoáng ñoác vaãn ôû laïi sau trong ít
phuùt laâu hôn. Chæ coøn vieân ADC ôû caïnh khi oâng ta ñöùng laàn cuoái
cuøng treân nhöõng thaûm coû xanh roäng raõi, luùc naøy bò caøy xôùi vôùi
nhöõng caùi hoá, phía tröôùc caùi dinh töøng laø bieåu töôïng cuûa uy tín vaø
quyeàn löïc cuûa oâng ta vaø coøn nöõa, hôi laï kyø moät chuùt, cuõng laø bieåu
töôïng cuûa caùi thieân kieán loãi thôøi cuûa Chính phuû Anh duøng ñeå taïo aán
töôïng vôùi ‘ngöôøi baûn xöù’ hôn laø tieán haønh nhöõng bieän phaùp thoûa
ñaùng ñeå baûo veä hoï. Roài, vôùi moät tieáng thôû daøi, ngaøi Thoáng ñoác
böôùc vaøo trong chieác xe cuûa mình vaø ñaùnh xe laàn cuoái cuøng trong ñôøi
doïc theo con ñöôøng daøi, ngoaèn ngoeøo tôùi nhöõng caùnh coång trang trí
coâng phu. Laàn cuoái cuøng vieân lính gaùc giô tay chaøo khi Ngaøi Shenton
leân ñöôøng tôùi nhaø môùi cuûa mình-Caâu laïc boä Singapore trong Toøa nhaø
Fullerton.
Taïi ñaây, hai trong soá caùc phoøng nguû cuûa thaønh vieân ñaõ ñöôïc
chuaån bò saün saøng cho oâng ta, moät ñöôïc duøng chung bôûi ngaøi Thoáng
ñoác vaø Phu nhaân Thomas, phoøng kia daønh cho ñoäi nguõ phuïc vuï beù
nhoû cuûa oâng ta. Hoï taän höôûng söï xa hoa cuûa moät phoøng taém nhoû
moät caùch nghi ngaïi, nghi ngaïi laø bôûi vì voøi nöôùc chæ hoaït ñoäng töøng
luùc, vaø ngay töø ñaàu haàu nhö nöôùc ñöôïc ñöa tôùi töø coät laáy nöôùc cöùu
hoûa treân phoá. Toái hoâm ñoù ngaøi Thoáng ñoác duøng böõa toái ‘kieåu caâu
laïc boä’ ñaàu tieân cuûa mình-thòt boø muoái ñoùng hoäp vaø xa-laùt khoai
ñoùng hoäp, traùng mieäng vôùi traø vaø söõa hoäp-maø oâng ta ngoài aên ngay
treân meùp giöôøng mình. Phu nhaân Thomas quaù yeáu ñeå coù theå duøng
thöùc aên.
Gaàn moät traêm nhaân vaät quan troïng-VIP-luùc naøy ñang tuï taäp trong
moät soá ít phoøng nguû thöôøng ñeå daønh cho caùc thaønh vieân caâu laïc
boä tôùi töø noäi ñòa. Moät soá ngöôøi mang tôùi nhöõng chieác giöôøng xeáp
cuûa rieâng mình. Caùc phoøng bình thöôøng vaãn daønh cho moät ngöôøi nay
chöùa boán ñeán naêm ngöôøi. Khoâng keå ngaøi Thoáng ñoác-aên ngay trong
phoøng mình-moïi ngöôøi ñeàu phaûi xeáp haøng ñeå laáy nhöõng ñoà aên linh
tinh coù trong caùi quaùn töï phuïc vuï taïm thôøi ñöôïc döïng leân.
Tuy nhieân, caûnh ngoä cuûa hoï chaúng thaám vaøo ñaâu so vôùi nhöõng
ngöôøi bò thöông ôû taàng thaáp hôn ñang ñöôïc chuyeån ñeán moät beänh
vieän taïm thôøi. ‘Nhöõng tình traïng ñoù thaät kinh khuûng,’ ngaøi Thoáng ñoác
vieát. ‘Caùc baùc syõ vaø caùc hoä lyù daân söï cuøng nhöõng ngöôøi laøm cho
MAS seõ xaùc nhaän cho toâi [raèng] thöïc teá khoâng coù ñoäi nguõ y taù, coøn
nhöõng ngöôøi ñaøn oâng thì naèm ñoù haøng giôø vôùi nhöõng veát thöông
cuûa mình khoâng coù ai chaêm soùc.’ Söû duïng coät nöôùc cöùu hoûa ôû treân
phoá, hai coâ gaùi thuoäc MAS baét ñaàu döïng leân moät caêng tin vaø thay
nhau duy trì moät nôi cung caáp traø suoát ngaøy ñeâm cho ngöôøi bò thöông.
Giöõa taát caû caùi thaûm kòch vaø söï ñau khoå cuûa Thöù saùu Ñen toái,
coù moät thôøi khaéc nöûa nghieâm trang nöûa haøi höôùc laï thöôøng. Vaøo
gaàn nhö cuøng moät thôøi ñieåm khi ngaøi Thoáng ñoác ñang saép ñaët ñoà
ñaïc trong caùi truï sôû môùi, taïm thôøi cuûa mình, thì Tim Hudson ñang traûi
qua söï kieän kyø quaùi nhaát trong cuoäc ñôøi mình. Thöïc ra, chuyeän naøy
quaù vu vô ñaâu ñaâu ñeán möùc noù ñaùng ra phaûi naèm trong moät saûn
phaåm hö caáu, noù seõ bò nhaïo baùng nhö moät troø heà ñaùng ngôø cuûa söï
thaät. Theá nhöng noù ñaõ xaûy ra, vaø nhö Hudson sau naøy nhôù laïi, ‘Thöù
saùu ngaøy 13 chaéc haún laø ngaøy cuûa toâi. Ñaàu tieân toâi gaàn nhö bò
gieát cheát toi-vaø roài ñoät nhieân toâi ñöôïc ban cho moät vaän may.’
Boùng toái vöøa buoâng xuoáng khi Hudson, sau moät böõa goàm caù moøi
vaø ñaäu rang cuøng vôùi moät chuùt röôïu brandy (laáy töø ‘caùc nguoàn cung
y teá’), leân ñöôøng töø Beänh vieän Ña khoa trong chieác Ngöôøi leo ñoài cuûa
mình tôùi kho haøng Dunlop. Ñoù laø moät coâng vieäc vaët phaûi thöïc hieän
haøng ñeâm, vì tröôùc ñoù trong traän bom anh ñaõ saép xeáp cho vieân ngöôøi
AÂu trong ca tröïc ban ngaøy ñeå laïi cho anh moät baùo caùo ghi cheùp vaøo
moãi buoåi toái ñeå anh coù theå theo doõi ñöôïc chuyeän gì ñang dieãn ra khi
mình khoâng theå tôùi ñöôïc luùc ban ngaøy.
Ñöôøng Keppel, caïnh khu beán taøu, tôùi luùc naøy laø moät môù loän
xoän kinh hoaøng nhöõng oå gaø, hoá bom, daây nhôï xoaén xuyùt vaø caây coái
tan taùc. Ñi qua khu vaên phoøng bò bom cuûa tôø Dieãn ñaøn, anh ñoã laïi beân
ngoaøi caùi nhaø kho cuûa mình treân con phoá vaéng veû. Nhöõng ngöôøi phu
khuaân vaùc ñaõ ñi heát, vaø anh bieát raèng vaên phoøng seõ khoâng coù ai.
Khi nhìn quanh, anh ñeå yù thaáy moät chieác xe hôi lôùn cuûa Myõ ñoã laïi
caïnh leà ñöôøng caùch ñoù khoaûng chöøng moät traêm thöôùc-cho duø yù
thöùc cuûa anh khoù maø cho ñoù laø thaät (cho tôùi sau naøy) vì caùc con phoá
cuûa Singapore ñaày nhöõng chieác xe bò vöùt boû laïi.
Vôùi söï trôï giuùp cuûa chieác ñeøn pin anh böôùc vaøo, ñoùng laïi caùi
cöûa tröôït lôùn cuûa nhaø kho ñaèng sau mình, vaø laïi moät laàn nöõa trong
caùi vaên phoøng bò-che-toái cuûa mình, baät ñeøn leân vaø ngoài xuoáng.
 Baûn baùo caùo ôû treân baøn. Khoâng coù chuyeán giao haøng naøo.
Hudson nhôù raèng caùc kho cao su toång coäng laïi chæ treân moät ngaøn
taán. Anh nhôù caùi yù nghó ‘boïn Nhaät seõ chieám khu naøy’. Nhöng anh
chaúng laøm ñöôïc gì veà vaán ñeà naøy. Coù moät hoaëc hai ñieåm nhoû ñöôïc
ghi chuù trong baûn baùo caùo. Löïc löôïng lao ñoäng khuaân vaùc ñaõ tuït
xuoáng. Moät trong nhöõng vieân thö kyù ñaõ bò gieát trong moät traän khoâng
kích. Vaø ñoù laø nhöõng gì anh ghi nhaän ñöôïc cho tôùi luùc ñoù, khi ñoät
nhieân anh giaät mình bôûi tieáng ñaäp aàm aàm vaøo caùi cöûa lôùn cuûa nhaø
kho.
YÙ nghó theo baûn naêng ñaàu tieân cuûa anh laø nhöõng keû troäm ñeâm-
nhöng ñieàu ñoù hieån nhieân laø töùc cöôøi. Ai ñoù coù theå laøm gì vôùi moät
ngaøn taán cao su cô chöù? Trang thieát bò hay ñoà goã cuûa vaên phoøng ö?
Chaúng gì coøn coù giaù trò nöõa. Neáu coù keû troäm beân ngoaøi thì chuùng
seõ choïn nhöõng nhaø kho naøo chöùa löông thöïc thöïc phaåm chöù-vì löông
thöïc thöïc phaåm seõ luoân coù giaù treân chôï ñen.
Tieáng ñaäp cöûa laëp laïi. Caàm leân chieác ñeøn pin (‘Toâi khoâng sôï haõi
nhieàu laém, vì toâi nghó ñoù haún laø moät ai ñoù muoán söï giuùp ñôõ’), anh
baêng qua nhaø kho, ñi qua choã traùnh khoâng kích baèng cao su cuûa mình,
vaø caån thaän keùo caùi cöûa môû ra moät hai inch gì ñoù.
Beân ngoaøi ñöùng boán ngöôøi Hoa. Khi baät caùi ñeøn pin leân trong
choác laùt, anh coù theå nhìn thaáy hoï aên maëc chænh teà vaø hai ngöôøi
trong soá hoï xaùch theo nhöõng caùi caëp caêng phoàng. Tröôùc khi anh coù
theå leân tieáng, moät ngöôøi caát gioïng lòch söï, caùi ngöõ ñieäu traàm boång
cuûa daân toäc mình, ‘Xin ñöøng sôï, thöa oâng Hudson. Chuùng toâi coù theå
vaøo vaø noùi chuyeän vôùi oâng chöù?’
Boái roái, Hudson môû caùi cöûa tröôït lôùn ra moät chuùt nöõa, vaø töøng
ngöôøi trong boán ngöôøi ñoù luoàn vaøo trong caùi buoàng lôùn thieáu khoâng
khí roài theo sau anh vaøo vaên phoøng cuûa mình. Moät ngöôøi môøi anh moät
ñieáu thuoác. Moät ngöôøi khaùc lòch söï giô ra moät bao dieâm. Laàn ñaàu tieân
Hudson coù theå nhìn kyõ nhoùm boán ngöôøi kyø laï naøy. Hoï coù veû oån caû.
Thöïc teá hoï troâng nhö boán thöông gia thaønh ñaït ngöôøi Hoa, goïn gaøng
trong boä AÂu phuïc traéng, vôùi coå beû vaø thaét nô.
‘Thöù loãi cho chuùng toâi, OÂng Hudson,’ moät ngöôøi, roõ raøng laø
ngöôøi phaùt ngoân, noùi, vaø khi Tim baét ñaàu leân tieáng, anh ta giô tay leân
ngaên vaø noùi theâm, ‘Laøm ôn-chuùng toâi coù theå cho oâng xem ñieàu gì
ñoù ñöôïc khoâng?’ Anh ta buùng ngoùn tay. Hai ngöôøi ñaøn oâng vôùi nhöõng
chieác caëp böôùc leân choã caùi baøn, ñöùng ôû ngay tröôùc maët Hudson, vaø
khi ngöôøi caàm ñaàu kheõ gaät ñaàu, hoï môû nhöõng chieác caëp vaø ñoå ra
nhöõng thöù beân trong.
Ñoät nhieân, toaøn boä caùi baøn phaúng cuûa Hudson hình nhö ñöôïc phuû
kín bôûi moät nuùi tieàn thu nhoû-haøng traêm boù tieàn ñöôïc buoäc baèng
daây cao su. ‘Luùc ñoù toâi ñang baét ñaàu phaùt ñieân,’ Hudson nhôù, nhöng
tröôùc khi anh coù theå noùi ñieàu gì, tay ngöôøi Hoa caàm ñaàu ñaõ noùi moät
caùch eâm ru, ‘OÂng thaáy ñaáy, OÂng Hudson, chuùng toâi khoâng phaûi laø
nhöõng teân troäm. Coù nöûa trieäu ñoâ la treân baøn laøm vieäc cuûa oâng.
Chuùng coù theå laø cuûa oâng neáu oâng muoán.’
Moät caùch giaän döõ-vì ñieàu naøy coù veû laø moät chuyeän ñuøa theo
thò hieáu toài teä nhaát coù theå-Hudson hoûi raèng hoï laø caùi gioáng quaùi gì,
vaø caùi troø bòp bôïm naøy thuoäc caùi kieåu gì vaäy, vaø vì caùi gioáng quyû
naøo maø hoï laïi ñeán vaøo caùi giôø naøy trong ñeâm?’
Ñieäu boä cuûa hoï coù theå laø khoâng töï nhieân, tay phaùt ngoân xin
loãi, nhöng hoï ñaõ hy voïng raèng baèng caùch naøy hoï coù theå thöïc hieän
troùt loït phi vuï cuûa mình. Teân cuûa hoï khoâng coù yù nghóa gì. Muïc ñích
chuyeán vieáng thaêm cuûa hoï raát ñôn giaûn. Hoï muoán mua soá cao su cuûa
anh-vôùi nöûa trieäu ñoâ la.
 ‘Nhöng caùc oâng haún laø ñieân maát roài-ñaây khoâng phaûi laø cao su
cuûa toâi ñeå maø baùn,’ Hudson keâu leân, maét trôïn troøn tröôùc ñoáng tieàn
treân baøn laøm vieäc cuûa mình.
‘Chuyeän ñoù thì coøn yù nghóa gì nöõa?’ tay phaùt ngoân hoûi. Haén bieát
chính xaùc coù bao nhieâu cao su-tôùi töøng caân moät. Cuoäc chieán seõ qua
trong trong moät vaøi ngaøy nöõa thoâi vaø Hudson, nhö haén ta chæ ra, chaúng
coù caùch naøo tieâu thuï ñoáng cao su cuûa mình. Taát caû seõ rôi vaøo tay boïn
Nhaät ñaùng gheùt. Nhöng hoï coù moät chieác taøu ñöôïc caáp ñeå rôøi tôùi
Java, vaø neáu chæ caàn Hudson ra leänh, hoï coù theå ñöa soá cao su naøy ñi,
thay vì phaûi boû laïi cho quaân Nhaät-‘vaø oâng, OÂng Hudson, coù theå ñuùt
tuùi nöûa trieäu’.
Trong moät giaây laùt Hudson bò caùm doã nghieâm troïng. Anh seõ khoâng
phaûi laø con ngöôøi neáu phaûn öùng cuûa anh khaùc ngöôïc laïi. Vì anh bieát
raèng khoâng coù moät chieác taøu haøng naøo khaùc coøn laïi trong caûng. Anh
bieát mình coù theå chaúng bao giôø ñöa ñöôïc soá cao su naøy ñi. Anh cuõng
bieát quaân Nhaät seõ chieám heát chuùng. Raéc roái laø-soá cao su naøy
khoâng phaûi cuûa anh. Noù thaäm chí cuõng khoâng thuoäc veà coâng ty
Dunlop. Nhieàu tuaàn tröôùc chính quyeàn ñaõ yeâu caàu anh giuùp taäp trung
caùc kho cao su löu tröõ töø nhieàu ñoàn ñieàn trong noäi ñòa. Anh thöïc söï
khoâng bieát noù thuoäc veà ai nöõa-theá nhöng, quaân Nhaät chaéc chaén seõ
chieám laáy khu vöïc naøy. ‘Toâi khoâng nghó raèng toâi ñaõ töøng nghó moät
caùch nghieâm tuùc veà vieäc giöõ tieàn cho rieâng mình,’ Hudson vieát sau
naøy. ‘Toaøn boä vuï laøm aên naøy laø moät traûi nghieäm baån thæu’.
Nhöõng giaây phuùt cuoái thoaùi traøo thaønh gaàn nhö moät khoâng khí
æu xìu. ‘Toâi ñaõ quyeát ñònh mình khoâng theå laøm chuyeän ñoù, nhöng hoï
ñaõ lòch söï ñeán möùc, maø moät caùch voâ thöùc, toâi ñaõ noùi, vôùi ñoâi
chuùt trònh troïng, “Toâi thaät laáy laøm tieác, thöa caùc quyù oâng. Toâi cuõng
muoán cung caáp cho caùc oâng, nhöng toâi e raèng chuyeän naøy laø khoâng
theå ñöôïc.” Chuùng toâi ñaõ chuyeän troø moät chuùt töø tröôùc, dó nhieân, vì
theá hoï nhaän ra laø toâi coù yù nghieâm tuùc vôùi nhöõng gì mình noùi. Anh
chaøng ñaàu soû gaät ñaàu, hai ngöôøi ñaøn oâng vôùi nhöõng chieác caëp baét
ñaàu vô laïi ñoáng tieàn giaáy, vaø roài toâi thaáy hoï ñi ra cöûa-vaø chuyeän
taát caû chæ coù theá.’
Caû ngaøy, khi coù quaù nhieàu chuyeän ñaõ ñang xaûy ra, moät tình traïng
caêng thaúng toät ñoä xaâm chieám Phaùo ñaøi Thaàn coâng. Phaïm vi cuûa
quaân Anh, ñaõ ñöôïc xaùc ñònh moät caùch roõ raøng, keùo daøi hai möôi taùm
daëm, vaø taïi moät ñieåm nôi noù caét Ñöôøng Bukit Timah, noù chæ caùch
Ñöôøng Orchard chöa tôùi ba nghìn thöôùc. Tuy nhieân, khoâng phaûi ñaây laø
höôùng maø quaân ñòch ñaët toaøn boä söùc maïnh thieát giaùp cuûa mình
trong ngaøy Thöù saùu. Noù laø daønh rieâng cho khu vöïc bôø bieån veà phía
taây, moät doi ñaát caïnh khu laøng chaøi cuûa Pasir Panjang, ñang ñöôïc baûo
veä ngoan cöôøng bôûi Löõ ñoaøn Maõ Lai soá 1 choáng laïi nhöõng traän taán
coâng maõnh lieät cuûa Sö ñoaøn Hoa cuùc cuûa Nhaät. Phía sau doi ñaát laø
khu vöïc Alexandra coù kho ñaïn döôïc lôùn nhaát cuûa hoøn ñaûo vaø moät
beänh vieän quaân ñoäi.
Trong hai ngaøy Sö ñoaøn Maõ Lai ñaõ caàm cöï ñöôïc cho tôùi khi noù ‘gaàn
nhö bò xoùa soå’. Moät ñôn vò chính quy, taäp hôïp taïi choã, haàu heát chòu söï
chæ huy cuûa nhöõng syõ quan ngöôøi Anh noùi tieáng Maõ Lai, ñoù laø moät
minh chöùng veà caùi khoaûng caùch giöõa soáng vaø cheát cuûa söï daïi doät
khoâng chòu döïng leân nhieàu löïc löôïng taïi choã nhö theá tröôùc cuoäc
chieán, nhôø vaäy maø caùc chieán syõ coù theå baûo veä caùi ñöôïc goïi laø toå
quoác cuûa hoï, vì, nhö Percival ghi laïi, Löõ ñoaøn Maõ Lai ‘ñaõ theå hieän caùi
maø tinh thaàn ñoàng ñoäi vaø kyû luaät coù theå ñaït ñöôïc. Caùc traïm ñoàn
truù naém giöõ ñaát ñai cuûa mình vaø nhieàu ngöôøi trong soá hoï ñaõ ngaõ
xuoáng nhö moät ngöôøi ñaøn oâng.’
 Ñaây laø cuoäc chieán tröïc dieän-moät traän chieán dieãn ra choáng laïi
keû ñòch coù theå nhìn thaáy-vaø Löõ ñoaøn Maõ Lai ñaõ chieán ñaáu duõng
caûm nhö baát cöù traän chieán naøo trong chieán dòch. Tuy nhieân, ôû nhöõng
khu vöïc khaùc cuûa traän tuyeán, quaân Ñoàng minh ngaøy caøng trôû neân
hoát hoaûng, vì luùc naøy cuoäc chieán ñaõ trôû thaønh moät cuoäc chieán caân
naõo döïa treân ñoäi quaân Anh vaø UÙc ñaõ meät löû, khoù maø coù theå tranh
thuû ñöôïc nhieàu hôn moät tieáng ñoàng hoà hieám hoi ñeå nguû trong söï aàm
ó cuûa nhöõng quaû ñaïn phaùo vaùng tai vaø nhöõng quaû bom noå aàm aàm.
Vaø ngay caû neáu hoï nguû ñöôïc, noù chaúng bao giôø laø moät söï nghæ ngôi
thöïc söï. Trong khu röøng raäm um tuøm, daøy ñaëc beân ngoaøi vaønh ñai cuûa
hoï, quaân Nhaät kín ñaùo chôø ñôïi vaø khoâng bò quaáy raày.
Ñoái vôùi nhöõng binh lính quaân Ñoàng minh, nhöõng ngöôøi maø tinh
thaàn ñang lung lay, ñieàu aùm aûnh veà söï thaát baïi chaéc chaén ñöôïc lieân
töôûng vôùi moät caûm giaùc thaát voïng kyø laï, moät caûm giaùc vöõng chaéc
raèng veà lyù hoï phaûi chieán thaéng, chöù khoâng phaûi thua cuoäc. Khi hoï
naèm trong ñaùm coû lau hoang daïi quanh Noâng traïi Boø söõa hay nuùp trong
caùc boong-ke caùt cuûa baõi goân, thöôøng thì trong nhöõng boä quaàn aùo
ñaãm moà hoâi ñaõ maëc haøng tuaàn, taát caû nhöõng gì hoï coù theå caûm
nhaän laø ñieàu naøy coù theå chaúng bao giôø xaûy ra neáu nhöõng vò syõ
quan caáp cao trong nhöõng chieác gheá baønh cuûa mình quay trôû veà Anh
quoác ñaõ khoâng laøm hoï thaát voïng. Ñoù laø moät caûm giaùc bí aån, cay
ñaéng ñoùng goùp nhieàu vaøo söï xuoáng tinh thaàn, vaø thaät khoù cho hoï
ñeå hieåu ñöôïc-vaø thaäm chí coøn khoù hôn cho caùc syõ quan ñeå giaûi thích-
raèng ôû Nga vaø Baéc Phi, nhöõng söï kieän ôû taàm nhö theá naøy ñaõ ñang
dieãn ra, theá neân tình traïng khoù khaên laâu daøi naøy cuûa Singapore coù
theå chaúng bao giôø laø gì hôn moät daáu aán trong caùi lòch söû troïng yeáu
ñang ñöôïc vieát ra luùc naøy. Tuy nhieân, ñieàu duy nhaát hoï bieát ñöôïc laø
cuoäc chieán ñaáu naøy coi nhö laø ñaõ thua-vaø chaéc chaén nhueä khí caøng
suùt keùm theâm. Syõ quan cuõng nhö lính traùng ‘ñaõ chuaån bò moät tinh
thaàn ruùt lui’ vaø töø tröôùc ñaõ nghó caùc keá hoaïch thaùo chaïy. Soá löôïng
caùc quaân nhaân ñaøo nguõ taêng leân. Nhöõng caûnh toài teä treân khu beán
taøu cuõng vaäy, taïi ñoù trong moät soá tröôøng hôïp nhöõng teân ñaøo nguõ
coù vuõ khí coøn eùp phuï nöõ xuoáng khoûi nhöõng phöông tieän ñeå troán
thoaùt.
Cho tôùi giôø aên tröa ngaøy Thöù saùu, tình traïng nghieâm troïng ñeán
noãi Percival phaûi trieäu taäp moät hoäi nghò taïi Phaùo ñaøi Thaàn coâng vaøo
luùc hai giôø. Taát caû caùc chæ huy sö ñoaøn caùc khu vöïc, cuøng vôùi caùc
syõ quan tham möu chuû choát, ñöôïc leänh tham döï. Moät caùch raàu ró hoï
baøn luaän nhöõng taùc chieán trong töông lai, ñaëc bieät laø nhöõng khaû
naêng toå chöùc moät cuoäc phaûn coâng. Taát caû caùc vò töôùng ñeàu choáng
laïi yù kieán ñoù. Heát ngöôøi noï tôùi ngöôøi kia nhaán maïnh ‘aûnh höôûng ñoái
vôùi quaân lính cuûa mình cuûa vieäc taùc chieán ngaøy ñeâm khoâng nghæ
maø chaúng coù hy voïng naøo ñöôïc thay phieân’. Hoï phaûi tính ñeán hoaøn
caûnh khoán ñoán cuûa ngöôøi daân, maø tôùi luùc naøy cuõng ñang voâ voïng.
Gordon Bennett nhôù laïi raèng ‘ngöôøi ta nhaát trí löu yù raèng caùc cuoäc taán
coâng môùi cuûa quaân ñòch seõ thaønh coâng vaø chaúng sôùm thì muoän
quaân ñòch cuõng seõ tieán ñeán ñöôïc caùc con phoá cuûa thaønh phoá’. OÂng
ta ghi laïi raèng ‘quyeát ñònh ñöôïc ñöa ra laø göûi moät thoâng ñieäp tôùi
Töôùng Wavell thuùc giuïc oâng ta chaáp thuaän ñaàu haøng coù ñieàu kieän
ngay laäp töùc’.
Thöïc ra, trí nhôù cuûa Bennett coù nhaàm laãn, vì duø oâng ta ñaõ chuû
tröông ñaàu haøng ngay laäp töùc, Percival vaãn tin raèng vaãn coù theå chieán
ñaáu keùo daøi theâm moät ít thôøi gian nöõa. Tuy nhieân, ngay caû oâng ta
cuõng nhaän ra raèng ‘haún seõ tôùi luùc khi maø xeùt tôùi binh lính vaø ngöôøi
daân, vieäc ñoå maùu theâm cuõng seõ chaúng phuïc vuï cho moät muïc ñích
höõu ích naøo.’ Khi hoäi nghò ñaõ keát thuùc, oâng ta göûi ñieän baùo moät
baûn ñaùnh giaù tình huoáng chaân thöïc cho Wavell. Maëc duø oâng ta khoâng
ñeà xuaát moät söï ñaàu haøng coù ñieàu kieän ngay laäp töùc, thì cuõng yeâu
caàu mình coù theå ñöôïc trao cho quyeàn haïn tuøy yù thi haønh roäng hôn khi
thaáy caàn thieát
Phuùc ñaùp cuûa Wavell ngaén goïn vaø khoâng nhöôïng boä. ‘Caùc ngaøi
phaûi tieáp tuïc giaùng nhöõng ñoøn gaây thieät haïi toái ña leân quaân ñòch
caøng laâu caøng toát, baèng vieäc chieán ñaáu trong töøng noùc nhaø moät
neáu thaáy caàn thieát,’ oâng ta göûi ñieän. ‘Haønh ñoäng caàm chaân quaân
ñòch vaø gaây ra caùc thöông vong cho chuùng cuûa caùc ngaøi coù theå coù
nhöõng aûnh höôûng quan troïng soáng coøn trong caùc khu vöïc giao chieán
khaùc. Ñaõ hieåu roõ moät caùch ñaày ñuû tình theá cuûa caùc ngaøi nhöng
vieäc tieáp tuïc haønh ñoäng vaãn laø ñieàu coát yeáu.’
Gordon Bennett ñaõ ñaáu tranh kòch lieät taïi caùc cuoäc hoäi nghò ñeå ñi
tôùi vieäc ñaàu haøng ngay laäp töùc, vaø coù khaû naêng söï thieáu thaønh
coâng cuûa oâng ta ñoùng phaàn lôùn vaøo moät haønh ñoäng baát thöôøng
maø luùc naøy oâng ta ñang tieán haønh sau löng vò syõ quan chæ huy cuûa
mình. Khoâng tham khaûo baát cöù ai, tay ngöôøi UÙc toùc ñoû hung haêng naøy
ñaùnh ñieän cho ngaøi Thuû töôùng cuûa mình ôû Canberra raèng ‘trong tình
huoáng caùc ñoäi quaân khaùc ruùt lui vaø ñeå cho quaân ñòch thaâm nhaäp
thaønh phoá ôû phía sau chuùng ta’ thì oâng ta ‘quyeát taâm cho ñaàu haøng
ñeå traùnh hy sinh theâm con ngöôøi moät caùch voâ ích’. Taát nhieân, quyeát
ñònh naøy laø traùi vôùi meänh leänh tieáp tuïc chieán ñaáu cuûa Percival, maø
coù leõ vì theá Bennett ñaõ khoâng daïi gì maø thoâng baùo cho oâng ta.
Gordon Bennett cuõng ñang ‘löu taâm saùt sao’ tôùi moät vaán ñeà ñaùng
keå vaø rieâng tö khaùc-moät keá hoaïch troán thoaùt, vì oâng ta khoâng coù yù
ñònh cheát moøn trong moät traïi tuø cuûa quaân Nhaät. Ñoù khoâng phaûi laø
moät söï boác ñoàng baát thình lình, xuaát hieän do aùp löïc caûm xuùc cuûa
vieäc phaûi chieán ñaáu aùc lieät. YÙ ñònh naøy ñaõ coù töø laâu trong taâm trí
oâng ta, vaø thöïc teá oâng ta ñaõ baøn baïc noù vôùi Ñöùc vua Johore tröôùc khi
chaïy veà qua con ñöôøng ñaép. Caùc löïc löôïng cuûa Bennett ñaõ töøng ñoùng
quaân taïi Johore vaø coù veû nhö raèng vieân töôùng ngöôøi UÙc aên yù vôùi
Ñöùc vua ñoàng boùng naøy. Coù khaû naêng laø oâng ta bò aán töôïng vôùi veû
traùng leä vaø söï kieåu caùch, nhöõng caïm baãy phöông Ñoâng veà moät cuoäc
soáng oâng ta khoù coù theå hình dung ra tröôùc kia. Duø sao ñi nöõa, Ñöùc vua
ñaõ theát ñaõi oâng ta moät caùch hoang phí, chaát ñoáng caùc moùn quaø
taëng leân ngöôøi vò ngöôøi UÙc (maø chaéc chaén laø oâng ta ñaõ khoâng töø
choái) vaø gaàn nhö laø vaøo buoåi toái cuoái cuøng ôû cuøng nhau, Ñöùc vua
ñaõ môøi oâng ta aên toái, Bennett ñaõ baïo gan daïm hoûi ñöùc cai trò lieäu
ngaøi coù theå cung caáp moät chieác taøu trong tröôøng hôïp oâng ta chaïy
troán khoâng.
Keá hoaïch naøy dó nhieân laø oâng ta giöõ cho rieâng mình vaø moät ít
baïn beø thaân thieát. Tuy nhieân luùc naøy, böõa tieäc toái vaø cuoäc trao ñoåi
ñoù haún laø coù veû caùch caû moät theá giôùi veà thôøi gian roài, vaø caùi yù
ñònh môø nhaït ban ñaàu haún ñaõ nung naáu thaønh haønh ñoäng gì ñoù thieát
thöïc. Luùc naøy oâng ta chæ coù tính ñeán haøng giôø, chöù khoâng phaûi tính
ñeán ngaøy nöõa, neáu muoán ñi. OÂng ta thu xeáp coù ñöôïc moät con taøu,
Tuy nhieân, oâng ta ñaõ khoâng baùo cho ngaøi Thuû töôùng cuûa mình (hoaëc
Percival) bieát tin naøy-coù khaû naêng laø vì oâng ta haún bieát raèng trong
baát cöù tröôøng hôïp naøo thì cuõng khoâng coù chuyeän chaáp thuaän cho
moät oâng töôùng boû rôi nhöõng ngöôøi chòu söï chæ huy cuûa mình.
Vieäc Gordon Bennett giöõ bí maät keá hoaïch ñaøo taåu cuûa mình khôi
leân moät söï toø moø ñaùng keå bôûi vì coøn coù moät ngöôøi UÙc khaùc, OÂng
Bowden, ñaïi dieän chính quyeàn daân söï taïi Maõ Lai, ñaõ yeâu caàu ñöôïc
chaáp thuaän thoaùt khoûi nôi ñoù, vaø ngay caû cho oâng ta coù laø moät
thöôøng daân 52 tuoåi ñi nöõa thì cuõng gaëp phaûi moät söï töø choái thaúng
thöøng. Bowden, moät ngöôøi UÙc ‘bieát ñieàu’ ñieån hình, ngöôøi ñaõ ñöa ra
moät loaït caùc baùo caùo voâ giaù cho pheùp ngaøi thuû töôùng UÙc ñoái maët
Churchill vôùi thaåm quyeàn ñöôïc bieát caùc tin töùc ñòa phöông, aáy theá maø
chính phuû cuûa oâng ta coøn töø choái yeâu caàu cuûa oâng ta, bôûi vì nhöõng
nguyeân do khaùc, ‘aûnh höôûng ñoái vôùi tinh thaàn binh lính coù theå laø raát
xaáu’. Chính phuû UÙc haún phaûi töï hoûi lieäu mình coù quaù cöùng raén ñoái
vôùi Bowden hay khoâng vì trong moät böùc ñieän baùo thöù hai ñaõ coá gaéng
laøm an loøng oâng ta vôùi lôøi höùa raèng ‘neáu tình huoáng xaáu nhaát coù
tôùi, oâng vaø nhaân vieân cuûa mình nhaát ñònh seõ nhaän ñöôïc söï mieãn
tröø ngoaïi giao ñaày ñuû…Qua Thoûa thuaän veà Baûo hoä ñaõ coù hieäu löïc,
chuùng toâi cam ñoan oâng vaø nhaân vieân cuûa mình seõ ñöôïc ñöa vaøo danh
saùch cuûa baát keå keá hoaïch di taûn naøo thoûa thuaän ñöôïc vôùi chính phuû
Nhaät.’
Sö ñoaøn Maõ Lai ñaõ noã löïc trong tuyeät voïng giöõ vöõng doi ñaát troïng
yeáu Pasir Panjang nhöng cuoái cuøng thì-sau moät ñôït phoøng ngöï ngoan
cöôøng vaø duõng caûm-ñôït xung kích ñaàu tieân cuûa quaân Nhaät ñaõ choïc
thuûng thaâm nhaäp ñöôïc vaøo khu vöïc Alexandra troïng yeáu-vaø tieán thaúng
tôùi beänh vieän Alexandra.
Quaân tieàn traïm cuûa quaân ñòch ñaõ xuaát hieän phía sau cuûa beänh
vieän, luùc ñoù ñang ñaày nhöõng thöông binh, ngay tröôùc hai giôø moät chuùt.
Sau moät cuoäc hoäi yù khaån tröông, ngöôøi ôû ñaây ñaõ quyeát ñònh raèng
chaúng coøn caùch naøo khaùc ngoaøi vieäc ñaàu haøng. Khi quaân Nhaät tieán
tôùi phaàn ñaát ôû ñaèng sau cuûa toøa nhaø, moät trung uùy treû teân laø
Weston ñaõ ñöôïc cöû laøm ñaïi dieän, töø phoøng tieáp taân ñi ra cöûa phía sau.
Anh ta mang theo moät caùi côø traéng, roài ñöùng ñoù, khoâng nghi ngaïi vaø
khoâng toû ra sôï haõi, khi moät soá ít teân Nhaät ñaàu tieân aùp saùt caùi
coång voøm. Khoâng moät giaây löôõng löï nhöõng teân lính xoâ vaøo vaø duøng
leâ ñaâm anh ta lieân tieáp. Khi Weston ñang naèm cheát, ngaøy caøng nhieàu
teân lính traøn vaøo daãm leân anh ta. Moät toaùn tieán veà khu vöïc phoøng
moå. Trong haønh lang beân ngoaøi phoøng moå chính, caùc beänh nhaân ñang
ñöôïc chuaån bò ñeå tieán haønh phaãu thuaät. Khi hoï ñang naèm ñoù treân
nhöõng chieác caùng, hoang mang vì tieáng ñaùnh nhau vaø nhöõng tieáng heùt
maø hoï khoâng theå hieåu ñöôïc nghóa, nhieàu khuoân maët quaân Nhaät hieän
leân treân nhöõng khung cöûa soå phía treân hoï. Moät vaøi teân treøo vaøo.
Nhöõng teân khaùc xoâng vaøo theo loái cöûa ôû haønh lang. Taát caû ñoäi nguõ
Quaân Y Quaân ñoäi Hoaøng gia giô tay leân, roài Ñaïi uùy Smiley, ngöôøi chòu
traùch nhieäm, böôùc leân phía tröôùc vaø chæ vaøo nhöõng chieác baêng Chöõ
thaäp ñoû treân tay hoï. Vaåy nheï khaåu suùng cuûa mình, teân chæ huy Nhaät
ra hieäu cho ñaùm ngöôøi Anh ñi ñeán moät goùc haønh lang. Khi nhöõng ngöôøi
khoâng vuõ khí trong tay ñoù ngoan ngoaõn laøm vaäy roài, teân Nhaät, chaúng
vì moät lyù do roõ raøng naøo, thoïc löôõi leâ vaøo hoï. Ngöôøi ñaàu tieân guïc
xuoáng laø Trung uùy Rogers, bò ñaâm hai laàn vaøo coå hoïng vaø cheát ngay
laäp töùc. Ñaïi uùy Parkinson, ñöùng ngay caïnh anh ta, cuõng bò gieát, cuøng
vôùi hai hoä lyù. Ñang naèm ñôïi phaãu thuaät-vaø thöïc ra ñaõ naèm treân baøn
moå roài-laø Haï só Bill Holden cuûa Sö ñoaøn Trung kieân soá 2. Tröôùc khi coù
theå laøm ñöôïc gì, anh ta cuõng bò ñaâm cho tôùi cheát. Hai teân Nhaät luùc
naøy thình lình taán coâng Ñaïi uùy Smiley. Baèng caùch naøo ñoù anh ta xoay
sôû laøm cheäch nhaùt ñaâm ñaàu tieân vaø löôõi leâ ñaâm truùng hoäp thuoác
laù cuûa anh ta trong tuùi ngöïc traùi, laøm bò thöông caùnh tay traùi. Khi teân
Nhaät thöù hai ñaâm anh ta bò thöông ôû haùng, anh ta ngaõ xuoáng vaø thoaùt
cheát nhôø giaû cheát khi boïn Nhaät chaïy vaøo töø haønh lang.
Trong khi chuyeän naøy ñang xaûy ra, nhöõng toaùn quaân Nhaät khaùc
ñang doàn taát caû caùc beänh nhaân ra khoûi khu vöïc ñoù. Nhöõng ngöôøi
khoâng theå ñi ñöôïc bò ñaâm cheát baèng löôõi leâ. Trong caùi noùng nhö
thieâu, hai traêm beänh nhaân-cuøng vôùi moät ít nhaân vieân RAMC-bò rong ñi
trong khuoân vieân beänh vieän. Taát caû caùc beänh nhaân ñeàu ñau beänh
naëng. Moät vaøi ngöôøi coù theå ñuû söùc ñi caø nhaéc. Nhieàu ngöôøi ngaõ
guïc. Cuõng chaúng khaùc gì. Doàn hoï vaøo caùc nhoùm boán hay naêm ngöôøi,
boïn Nhaät troùi hoï vaøo vôùi nhau, tay ôû sau löng. Sau ñoù hoï bò ñöa tôùi
nhöõng khu nhaø cuõ cuûa ngöôøi phuïc vuï phía sau beänh vieän-moät toøa
nhaø bao goàm nhieàu caên phoøng nhoû, kích thöôùc töø 9x9 feet cho tôùi
10x12 feet. Khoaûng möôøi laêm ñeán möôøi baûy beänh nhaân bò nhoài vaøo
moät phoøng. Bò leøn chaët vaøo vôùi nhau, hoï khoâng theå ngoài xuoáng vaø
maát nhieàu phuùt ñeå moät soá beänh nhaân giô cao tay leân treân ñaàu vaø
taïo ra theâm moät chuùt choã cho caùi phieân baûn hieän ñaïi cuûa caùi ‘Nguïc
toái Calcuta’ naøy. Hoï bò boû ñoù caû ñeâm. Nöôùc ñöôïc höùa mang tôùi nhöng
chaúng thaáy ñaâu-duø nhöõng ngöôøi gaàn nhaát vôùi caùc oâ cöûa soå ñeå
môû coù theå troâng thaáy nhöõng teân lính Nhaät ñang ngoài treân baõi coû,
ñang aên traùi caây ñoùng hoäp. Laàn löôït trong ñeâm, nhöõng doàn thuùc
khoâng theå chòu ñöïng noåi cuûa nhöõng cô theå ngöôøi bò leøn chaët thuùc
vaøo nhau ñöôïc nôùi daàn trong moät taâm traïng sôï haõi khi boïn Nhaät ñöa
moät nhoùm nhoû ngöôøi ra vaø daãn hoï ñi. Nhöõng ngöôøi coøn ôû laïi coù
theå nghe thaáy nhöõng tieáng keâu theùt-roài moät teân lính Nhaät seõ quay
trôû laïi, ñang lau veát maùu treân löôõi leâ cuûa mình. Chæ coù ba ngöôøi troán
thoaùt khi moät quaû ñaïn phaùo ñaùnh truùng vaøo toøa nhaø, thoåi bay
nhöõng caùnh cöûa vaø cöûa soå. Duø noù ñaõ gieát nhieàu beänh nhaân, söï
loän xoän do quaû ñaïn phaùo gaây ra naøy cuõng ñaõ ñem laïi cho moät nhuùm
ngöôøi cô hoäi duy nhaát cuûa mình. Taùm ngöôøi lao ra, vaø duø naêm ngöôøi
bò suùng haï guïc, thì ba ngöôøi cuõng ñaõ chaïy ñöôïc. Hoï laø nhöõng ngöôøi
soáng soùt duy nhaát trong caùi ñeâm kinh hoaøng naøy.
Toác ñoä ñoät phaù cuûa quaân Nhaät ñang ñöôïc theo doõi saùt sao vôùi
söï haân hoan taïi Berchtesgaden ôû Ñöùc. Laø ñoàng minh, quaân Ñöùc vaø
quaân Nhaät coù theå laø nhöõng baïn cuøng phe khoâng deã chòu gì, nhöng
Hitler vaãn ñang theo doõi moïi ñoäng thaùi cuoäc chieán ôû chaâu AÙ, ñôn
thuaàn laø vì noù ñaõ thaønh coâng trong vieäc thu huùt nhöõng löïc löôïng
ñaùng keå quaân töø chaâu AÂu, vaø haén ta ñaõ leänh cho Ñoâ ñoác Raeder,
ngöôøi ñöùng ñaàu Löïc löôïng Haûi quaân Ñöùc, chuaån bò moät baûn baùo
caùo ‘toaøn caûnh’ veà khu vöïc Vieãn Ñoâng. Trong baûn töôøng trình tôùi
Fuehrer vaøo Thöù saùu ngaøy 13 cuûa mình, vieân ñoâ ñoác ngöôøi Ñöùc ñaõ
ñöa ra moät ñaùnh giaù ñaùng phaán khôûi veà töông lai, noùi raèng,
‘Rangoon, Singapore vaø, gaàn nhö laø vaäy, caû Cöûa ngoõ Darwin seõ
naèm trong tay quaân Nhaät trong voøng vaøi tuaàn nöõa. Duy nhaát söï khaùng
cöï yeáu ôùt laø xem chöøng coù ôû Sumatra, trong khi Java vaãn coù theå giöõ
vöõng laâu hôn. Quaân Nhaät leân keá hoaïch baûo veä traän tuyeán naøy treân
AÁn Ñoä Döông baèng caùch chieám giöõ vò trí then choát Ceylon, vaø cuõng
leân keá hoaïch ñoaït quyeàn kieåm soaùt vuøng bieån trong khu vöïc ñoù baèng
caùc löïc löôïng haûi quaân öu vieät hôn. Möôøi laêm taøu ngaàm cuûa quaân
Nhaät vaøo thôøi ñieåm naøy ñang hoaït ñoäng trong Vònh Ben-gan, thuoäc haûi
phaän ngoaøi Ceylon, vaø trong caùc eo bieån ôû caû hai beân cuûa Sumatra vaø
Java. Vôùi vieäc Rangoon, Sumatra, vaø Java khoâng coøn, nguoàn daàu löûa
cuoái cuøng giöõa Ba-ranh vaø luïc ñòa Myõ seõ bò maát. Caùc nguoàn cung
caáp daàu cho UÙc vaø New Zealand seõ phaûi tôùi töø Vuøng Vònh hoaëc töø
Myõ. Moät khi caùc taøu chieán, haøng khoâng maãu haïm, taøu ngaàm cuûa
quaân Nhaät, vaø löïc löôïng khoâng quaân cuûa haûi quaân Nhaät ñaët caên cöù
taïi Ceylon, nöôùc Anh seõ bò buoäc phaûi söû duïng ñeán caùc ñoäi hoä toáng
ñoâng ñaûo neáu muoán duy trì lieân laïc vôùi AÁn Ñoä vaø vuøng Caän Ñoâng.
Chæ coøn Alexandria, Du-bai, vaø Simonstown laø seõ söû duïng ñöôïc nhö
nhöõng caên cöù söûa chöõa daønh cho moät löôïng lôùn caùc taøu thuyeàn
cuûa haûi quaân Anh trong khu vöïc ñoù cuûa theá giôùi.’ 1
Khi Hitler ñang ñoïc baùo caùo ñoù, thì Churchill, ôû bôø beân kia, treân
Phoá Downing, ñang ñoïc moät ñaùnh giaù raát khaùc, veà nhöõng vaán ñeà

1
‘Caùc quan ñieåm cuûa Fuehrer treân Caùc vaán ñeà veà Haûi quaân’
cuûa khu vöïc roäng lôùn naøy. Noù tôùi töø moät böùc ñieän u aùm cuûa Wavell,
ngöôøi ñaõ töôøng trình vôùi vò Thuû töôùng cuûa mình raèng,
‘…Vieäc tieán quaân nhanh choùng khoâng ngôø tôùi cuûa quaân ñòch ôû
Singapore vaø söï aùp saùt cuûa moät ñoäi hoä toáng quaân ñòch veà nam
Sumatra ñoøi hoûi phaûi nhìn nhaän laïi keá hoaïch cuûa chuùng ta veà vieäc
phoøng thuû cuûa vuøng AÁn Ñoä vaø laân caän thuoäc Haø Lan, trong ñoù
vuøng phía nam Sumatra ñoùng moät phaàn quan troïng nhaát. Vôùi nhieàu thôøi
gian hôn…heä thoáng phoøng thuû maïnh meõ coù theå ñöôïc döïng leân. Nhöng
neàn taûng vaãn chöa ñöôïc chuaån bò ñaày ñuû…’
Luùc naøy ñaõ quaù roõ ñoái vôùi Churchill raèng keát cuïc ñaõ ñeán gaàn,
vì vaäy maø oâng ta phaûi mieãn cöôõng töø boû cuoäc chieán. Keå töø khi oâng
ta ñöa ra quyeát ñònh khoâng chuyeån höôùng Sö ñoaøn soá 18 tôùi Buma-moät
quyeát ñònh coù nhieàu ñieàu khoâng nhö mong muoán cuûa oâng ta vaø phaàn
naøo ñeå xoa dòu ngöôøi UÙc-Churchill ñaõ chuyeån taát caû caùc aùp löïc coù
theå coù leân Wavell ñeå trì hoaõn vieäc ñaàu haøng. OÂng ta ñaõ nhaän ra
raèng Singapore khoâng theå caàm cöï voâ haïn ñònh ñöôïc. Khoâng coøn coù
baát cöù khaû naêng naøo giöõ vöõng ñöôïc tôùi khi haûi quaân taêng vieän tôùi.
Ñoù chæ coøn laø vaán ñeà thôøi gian maø thoâi, nhöng cho tôùi luùc naøy
Churchill vaãn tin töôûng raèng ‘cô hoäi duy nhaát…ñeå keùo daøi thôøi gian,
taát caû nhöõng gì chuùng ra coù theå hy voïng, laø ñöa ra caùc meänh leänh
baét buoäc chieán ñaáu trong voâ voïng cho tôùi khi keát thuùc maø thoâi.’
Churchilll ñaõ caûm thaáy moät caùch maïnh meõ raèng, baát chaáp taát
caû nhöõng nghi ngôø vaø sôï haõi toàn taïi trong Chính phuû Anh, ‘ñieàu luoân
ñuùng ñaén laø duø cho nhöõng nghi ngaïi coù theå laø gì trong hoäi nghò
thöôïng ñænh veà ñöôøng höôùng chieán tranh, vò töôùng chòu traùch nhieäm
ñaùng ra khoâng caàn bieát ñeán chuùng vaø neân nhaän nhöõng chæ thò ñôn
giaûn vaø roõ raøng’.
Tuy nhieân, luùc naøy ngaøi Thuû töôùng nhaän ñöôïc böùc ñieän thöù hai
cuûa Wavell-ñöôïc göûi ñi cuøng luùc vôùi böùc ñieän ‘tieáp tuïc chieán ñaáu’
cuûa oâng ta tôùi Percival-ñaõ caûnh baùo vôùi Churchill raèng quaân Nhaät ñaõ
raát gaàn thaønh phoá, raèng quaân Ñoàng minh khoâng coøn khaû naêng thöïc
hieän moät cuoäc phaûn coâng, vaø raèng oâng ta lo ngaïi söï khaùng cöï
‘khoâng coù khaû naêng ñöôïc keùo daøi cho laém’.
Wavell ñaõ khoâng yeâu caàu ngaøi Thuû töôùng caùc quyeàn haïn trong
vieäc ñaàu haøng. Thöïc ra, oâng ta noùi vôùi ngaøi raèng mình ñaõ leänh cho
Percival chieán ñaáu ñeán töøng noùc nhaø moät. Duø sao thì nguï yù cuûa baûn
thoâng ñieäp laø roõ raøng vaø Churchill luùc naøy phaûi ñöa ra caùi quyeát
ñònh sau cuøng, lieäu coù tieáp tuïc cuoäc chieán ñaáu hay khoâng, hieåu raèng
neáu mình nhaát quyeát chieán ñaáu laâu hôn nöõa thì seõ phaûi chòu traùch
nhieäm tröôùc haøng ngaøn caùi cheát cuûa thöôøng daân.
Coù theå tranh luaän raèng, xeùt veà maët chính saùch ngoaïi giao döïa
treân söùc maïnh vuõ löïc vaø chieán löôïc chieán tranh toaøn caàu, nhöõng khoå
ñau cuûa vieäc khaùng cöï keùo daøi ôû Singapore seõ laø khoâng ñaùng keå
neáu chuùng ñoùng goùp vaøo söï naâng cao moät caùch lôùn lao ‘hình aûnh’
chieán ñaáu cuûa ngöôøi Anh so vôùi caùi ñöôïc coå vuõ bôûi nhöõng chieán syõ
phoøng thuû anh duõng ngöôøi Myõ taïi Philippines. Duø cho ñòa hình vaø caùc
ñieàu kieän laø khaùc xa nhau, Churchill haún bò loâi cuoán raát nhieàu, nhöng
oâng ta ñaõ gaït söï quyeán ruõ aáy sang moät beân, vì oâng ta ‘chaéc chaén
seõ laø sai laàm neáu thuùc ñaåy söï taøn saùt voâ ích, vaø chaúng coù laáy
moät chuùt hy voïng chieán thaéng ñeå phaûi chòu nhöõng thaûm hoïa cuûa
vieäc ñaùnh treân töøng con phoá’ ñoái vôùi thöôøng daân. OÂng ta ñaõ yeâu
caàu Töôùng Brooke, Tröôûng Ban tham möu Toaøn quyeàn, tôùi vaø gaëp mình
ôû Phoá Downing, vaø noùi vôùi oâng ta ‘Toâi ñöùng veà phía naøo’. Brooke
ñoàng yù, vaø Churchill ñaõ chuaån bò göûi ñi moät böùc ñieän tôùi Wavell, noùi
vôùi oâng ta raèng, ‘Ngaøi taát nhieân laø ngöôøi duy nhaát ñöa ra quyeát ñònh
veà caùi thôøi khaéc khi maø khoâng keát quaû naøo nöõa coù theå ñaït ñöôïc
taïi Singapore, vaø coù quyeàn leänh cho Percival laøm theo’.
Böùc ñieän ñoù ñaùnh daáu söï keát thuùc giaác mô vaø hy voïng cuûa
Churchill-nhöõng hy voïng raèng baèng moät söï caàm cöï anh duõng tröôùc
thaát baïi khoâng traùnh khoûi, Singapore seõ ñöôïc xeáp haïng trong lòch söû
quaân söï ngang vôùi Vac-sa-va; raèng thay vì ñaùnh maát toaøn boä caùi bieåu
töôïng choùi loïi veà söùc maïnh thöïc daân cuûa Anh quoác, nhöõng tro taøn
cuûa söï thaát baïi nhö theá naøy seõ ñeå laïi cho lòch söû moät thieân anh
huøng ca voâ song veà loøng duõng caûm baát khuaát cuûa ngöôøi Anh maø seõ
coøn vang voïng khaép theá giôùi.

Chöông möôøi
Thaønh phoá haáp hoái
Thöù baûy, ngaøy 14 thaùng Hai-Chuû nhaät, ngaøy 15 thaùng Hai
Ñoái vôùi taát caû nhöõng ai luùc naøy coøn ôû laïi, ngaøy Thöù baûy vaø
ngaøy Chuû nhaät naøy trôû neân nhoøe nhoeït thaønh moät khoaûng thôøi gian
khoå sôû, daøi ñaèng ñaüng. Ñaøn oâng vaø phuï nöõ laøm vieäc vaø aên, thaäm
chí nguû ñöôïc moät chuùt nöõa, nhöng, vôùi nhöõng ngoaïi leä hieám hoi,
khoâng ai soáng qua hai ngaøy naøy laïi coù theå phaân bieät ñöôïc roõ neùt
nhöõng hình daïng môø aûo trong nhöõng côn aùc moäng cuûa mình. Khi hoï
tieáp tuïc chieán ñaáu nhö nhöõng ngöôøi maùy, toaøn boä cuoäc chieán moät
caùch khaéc nghieät ñaõ taán coâng taát caû töøng giaùc quan moät cuûa hoï.
Neáu moät phuï nöõ bòt tay leân tai cuûa mình ñeå xua ñi aâm thanh cuûa ñaïn
phaùo hoaëc bom, ñoâi maét cuûa coâ ta vaãn thu vaøo nhöõng maát maùt veà
thòt xöông cuûa nhöõng ngöôøi bò thöông. Neáu coâ ta che kín ñoâi maét, caùi
muøi cuûa nhöõng xaùc cheát vaãn xoâng vaøo hai loã muõi. Nhöng teä nhaát
trong taát caû laø caùi caûm giaùc tuûi hoå, vì trong caùi thaønh phoá ñaõ töøng
töôi ñeïp naøy-baây giôø ngaäp trong oâ nhieãm vì daàu chaùy-caùi caûm giaùc
nhuïc nhaõ eâ cheà ñang laøm ñau ñôùn theå xaùc, gioáng nhö ñaùnh vaøo moät
veát thöông saâu vaäy. ‘Nghe thaät ngôù ngaån,’ Hudson vieát, ‘nhöng khi toâi
nhìn thaáy moät ngöôøi baïn cuõ trong beänh vieän, toâi ñaõ böôùc voäi xuoáng
moät haønh lang-toâi khoâng muoán gaëp anh ta-toâi khoâng muoán troø
chuyeän vôùi baát cöù ai.’ Freddy Bloom cuõng caûm thaáy theá. Caùc phuï nöõ
trong MAS, nhöõng ngöôøi maø, xeùt veà tình baïn laâu daøi trong nhöõng thôøi
khaéc vui veû vaø gaén keát vôùi nhau, luùc naøy laïi coù xu höôùng traùnh gaëp
nhau khi heát giôø laøm vieäc.
Treân nhöõng con phoá vaø caùc quaûng tröôøng, haøng ngaøn binh lính
chaùn naûn ñi thô thaån chaúng coù moät muïc ñích naøo. Moät vaøi ngöôøi
chua xoùt hôn, nhö anh chaøng Tommy da ñoû nhö toâm luoäc côûi traàn tôùi
thaét löng ñöùng beân ngoaøi Toøa nhaø Fullerton, ñang hoâ haøo moät ñaùm
ñoâng binh lính, ‘Ñaây laø luùc ñeå ñaàu haøng roài-chuùng ta ñang chieán ñaáu
vì moät caùch soáng maø duø sao ñi nöõa cuõng ñaõ tôùi hoài keát thuùc roài.’
Nhöng haàu heát nhöõng binh lính khoâng ngöôøi caàm ñaàu, bô phôø naøy,
gioáng nhö thöôøng daân, yù thöùc veà moät caûm giaùc tuûi hoå mô hoà,
khoâng chæ vì nhöõng gì ñaõ xaûy ra, maø vì söï baån thæu vaø dô daùy cuûa
hoï. Trong moät ñaát nöôùc maø caùi noùng ñoøi hoûi hai hay ba laàn thay aùo
sô mi moät ngaøy, nhöõng ngöôøi lính vaãn phaûi maëc boä quaàn aùo hoâi
haùm maø hoï ñaõ khoâng thay ra trong nhieàu ngaøy lieàn. Moät soá giaët giuõ-
vaø dòch vuï giaët laø cuûa hoï cuõng vaäy-beân caïnh nhöõng con ñöôøng baän
roän nôi nöôùc phun ra töø nhöõng ñöôøng oáng chính bò vôõ, nhöõng ñöôøng
oáng khaùc laáy nöôùc töø Soâng Singapore hoaëc caùc con laïch nhoû daãn tôùi
nhöõng khu laøm moäc cuûa ngöôøi Hoa. Nöôùc baån thæu, ñaày raùc röôûi-
nhöng chaúng vaán ñeà gì, chæ caàn noù öôùt.
Vì nöôùc uoáng, thaäm chí coøn hôn caû loøng duõng caûm, ñaõ trôû
thaønh nhaân toá thieát yeáu nhaát trong vieäc caàm cöï keå töø thôøi ñieåm khi
maø quaân ñòch ñaõ chieám ñöôïc McRitchie, hoà nöôùc töï nhieân coøn laïi
cuoái cuøng treân hoøn ñaûo. Luùc naøy nguoàn nöôùc duy nhaát tôùi ñöôïc
thaønh phoá laø töø moät traïm bôm ñoäc nhaát teân laø Woodleigh, trong phaïm
vi 800 thöôùc cuûa caùc traän tuyeán quaân Nhaät. Taïi ñaây moät kyõ sö daân
söï voâ danh vaø vôï cuûa mình moät caùch can tröôøng ñaõ giöõ cho caùc maùy
bôm hoaït ñoäng trong khi ñaïn bay chiu chíu quanh mình. Hoï laø ai, döôøng nhö
chaúng ai bieát. Moät soá ít caùc kyõ sö caáp nöôùc vaøo thôøi gian ñoù coøn
soáng soùt cuõng khoâng chaéc chaén bôûi vì moät nhuùm caùc kyõ sö cöù lieân
tuïc ñöôïc thuyeân chuyeån töø traïm chuû choát naøy tôùi traïm chuû choát
khaùc. Thieáu töôùng Simson ñaõ thu xeáp ñeå goïi ñieän tôùi vieân kyõ sö taïi
Woodleigh ñoäng vieân anh ta tieáp tuïc coâng vieäc, nhöng coù ghi trong phaàn
ghi cheùp cuûa mình, ‘Toâi thaät tieác vì mình ñaõ khoâng tìm hieåu teân cuûa
anh ta.’ Coù moät chuùt ñaùng ngôø veà vieäc quaân Nhaät-töø laâu suy nghó
caên cöù theo caùc vaán ñeà ngheà nghieäp-laïi kieàm cheá trong vieäc ñaùnh
bom Woodleigh, vì vieân kyõ sö vaø vôï oâng ta ñöôïc ñeå cho tieáp tuïc bôm
nöôùc sau khi quaân Nhaät ñaõ traøn qua traïm naøy.
Cho tôùi luùc naøy vaán ñeà nöôùc trôû neân ñôn giaûn: hai phaàn ba cuûa
‘nguoàn caáp Woodleigh’ ñang trôû neân phí phaïm. Do vôõ caùc ñöôøng oáng
chính, nöôùc töø laâu ñaõ khoâng tôùi ñöôïc nhöõng khu vöïc cao cuûa thaønh
phoá. Haàu heát caùc nhaân vieân ngöôøi AÙ ñaõ bieán maát, vaø cho duø
Percival ñaõ giao cho Simson moät nhoùm caùc Coâng binh Hoaøng gia ñeå
giuùp cho vieäc söûa chöõa, nhöõng trôû ngaïi laø khoâng theå vöôït qua ñöôïc.
Vaø luùc naøy, moät caùch roõ raøng, vieäc thieáu nöôùc ñi keøm theo noù laø
dòch beänh. Coù nhöõng baùo caùo veà xaùc ngöôøi trong caùc hoà tröõ nöôùc.
Nhieàu ngöôøi AÙ trong caùc toøa nhaø bò bom ñang söû duïng ñeå uoáng moät
caùch baát caån thöù nöôùc oâ nhieãm naøy. Ngaøy caøng nhieàu ngöôøi-nhaát
laø treû em-naèm trong nguy cô bò beänh thöông haøn.
Ngay tröôùc möôøi giôø moät chuùt cuûa ngaøy Thöù baûy, Thieáu töôùng
Simson ñaõ baùo caùo cho Percival raèng tình traïng khoâng hoaït ñoäng ñöôïc
cuûa nguoàn caáp nöôùc coù veû nhö saép xaûy ra, vaø Percival ngay laäp töùc
ñaõ ñaùnh xe tôùi khu vaên phoøng Thaønh phoá ñeå coù moät cuoäc hoäi kieán
vôùi Simson vaø Ban Kyõ sö Thaønh phoá. Coù veû nhö laø neáu may maén
nguoàn caáp coù theå duy trì trong boán möôi taùm giôø nöõa, nhöng heä
thoáng oáng daãn seõ coù khaû naêng khoâ kieät trong nöûa quaõng thôøi gian
ñoù.
‘Trong khi coøn nöôùc,’ Percival thoâng baùo döùt khoaùt, ‘chuùng ta seõ
coøn tieáp tuïc chieán ñaáu.’ Roài oâng ta rôøi ñoù tôùi thoâng baùo cho ngaøi
Thoáng ñoác taïi Caâu laïc boä Singapore veà quyeát ñònh cuûa mình.
Maëc duø moïi ngoùc ngaùch cuûa caâu laïc boä cho tôùi luùc naøy ñaõ bò
chieám duïng bôûi caùc nhaân vaät VIP, vieân thö kyù bò quaáy raày vaãn xoay
sôû tìm ra ñöôïc moät phoøng haønh lyù nhoû ñeå Percival vaø ngaøi Thoáng
ñoác taïi ñoù coù theå noùi chuyeän rieâng. Shenton Thomas bò aùm aûnh bôûi
moät noãi khieáp sôï-moái nguy cuûa moät dòch beänh xaûy ra. OÂng ta noùi
vôùi Percival raát thaúng thaén, sau khi vieân Töôùng ñaõ noùi raèng oâng ta
phaûi tieáp tuïc chieán ñaáu cho tôùi luùc naøo coøn coù theå, vaø khi hai vò
laõnh ñaïo chia tay, Shenton Thomas caûm thaáy mình coù boån phaän lieân laïc
ñeå thoâng baùo cho Vaên phoøng Thuoäc ñòa bieát noãi sôï haõi cuûa mình.
OÂng ta ñaùnh ñieän cho hoï:
‘Ngaøi Töôùng quaân Chæ huy thoâng baùo vôùi toâi raèng Thaønh phoá
Singapore luùc naøy gaàn nhö ñaõ bò coâ laäp. Hieän giôø coù moät trieäu
ngöôøi trong voøng baùn kính ba daëm. Caùc nguoàn cung caáp nöôùc bò hö haïi
raát naëng neà vaø xem chöøng khoâng duy trì ñöôïc quaù hai möôi tö giôø tôùi.
Nhieàu ngöôøi cheát naèm ngoån ngang treân caùc con phoá maø vieäc choân
caát thì khoâng theå. Chuùng toâi hieän giôø ñang ñoái maët vôùi vieäc bò töôùc
ñoaït nöôùc uoáng, chaéc seõ daãn ñeán beänh dòch haïch. Toâi ñaõ thaáy raèng
ñaây laø boån phaän cuûa mình trong vieäc chuyeån ñieàu löu taâm naøy cuûa
ngaøi Töôùng quaân Chæ huy tôùi caùc vò.’
 Percival cuõng ñang göûi ñi moät tín hieäu-tôùi Wavell ôû Java, yeâu caàu
oâng ta nhöõng quyeàn haïn töï quyeát lôùn hôn veà vaán ñeà ñaàu haøng. Moät
laàn nöõa, Wavell-chöa nhaän ñöôïc böùc ñieän cuûa Churchill-laïi phaûi phuùc
ñaùp, ‘Taïi nhöõng nôi maø coù ñuû nöôùc cho quaân lính thì hoï phaûi tieáp tuïc
chieán ñaáu. Söï khaùng cöï duõng caûm cuûa caùc oâng ñang phuïc vuï cho
muïc ñích ñeà ra vaø phaûi ñöôïc tieáp tuïc ñeán heát möùc khaû naêng chòu
ñöïng thì thoâi.’
Ñoái vôùi ñaùm quaân lính ñaõ meät löû vaø caû trieäu ngöôøi daân, quaân
Nhaät haún coù veû nhö ñaõ naém heát quyeàn löïc, vaø theá laø, nhöõng quaân
phoøng ngöï khoâng heà bieát coù moät yeáu toá nghi binh trong caùc cuoäc
taán coâng cuûa quaân ñòch treân caùc vuøng ngoaïi oâ cuûa thaønh phoá, vì
quaân Nhaät ñaõ gaàn nhö caïn kieät ñaïn döôïc cuûa mình. Nhö Ñaïi taù Tsuji,
Tröôûng ban Taùc chieán cuûa chuùng, sau naøy ñaõ thöøa nhaän, hoï chæ coøn
moät traêm vieân cho moãi khaåu phaùo daõ chieán, ‘vaø coøn ít hôn theá ñoái
vôùi caùc khaåu phaùo haïng naëng…Tröôûng Ban tham möu Sö ñoaøn…baát
ñaéc dó phaûi ñi ñeán keát luaän raèng hoaøn toaøn khoâng theå tieáp tuïc
[cuoäc taán coâng]…quaân lính ñaõ kieät söùc bôûi söï oanh kích maïnh meõ
cuûa quaân ñòch. Caúng tay vaø caúng chaân bay töù tung vaø ñaàu ngöôøi thì
raûi raùc moïi choán.’1 Thaät trôù treâu voâ cuøng laø khoâng chæ lính cuûa Ñeá
cheá Anh maø caû lính cuûa Nhaät Hoaøng ñeàu coù taát caû, ngoaïi tröø vieäc
ñaït ñöôïc caùi goïi laø ‘giôùi haïn chòu ñöïng’ cuûa Wavell.
Noùi caùch khaùc, maëc duø ñaïn döôïc cuûa quaân Nhaät trôû neân thieáu
thoán, thì vaãn coøn bom döï tröõ (moät soá chieám ñöôïc cuûa quaân Anh ôû
trong noäi ñòa), vaø döôøng nhö laø thaønh phoá chaúng bao giôø khoâng bò
khoâng kích. Ít nhaát naêm traêm daân thöôøng ñaõ bò gieát cheát vaøo ngaøy
Thöù baûy, vaø cho tôùi luùc naøy nhöõng ñaùm chaùy döõ doäi ñaõ trôû thaønh
vaán ñeà lôùn nhaát cuûa thaønh phoá, sau vaán ñeà nöôùc, vì trong vaán ñeà
naøy cuõng vaäy, nöôùc laø öu tieân soá moät. Traïm Cöùu hoûa Trung taâm ñaõ
bò ñaùnh truùng nhieàu laàn vaø nguoàn nöôùc thì haïn cheá ñeán möùc vaøo
ngaøy Thöù baûy Buckeridge môùi coù ñöôïc laàn taém ñaàu tieân trong ba
ngaøy lieàn, giaët boä ñoàng phuïc cuûa mình trong phaàn nöôùc vöøa taém
xong, vaø giöõ noù laïi ñeå cho laàn taém sau.
Caùc ñaùm chaùy döôøng nhö tuaân theo moät sô ñoà nhaát ñònh. Trong
nhaät kyù cuûa mình Buckeridge ñaõ moâ taû moät ñaùm lôùn ôû Ñöôøng Coå
theo con maét kyõ thuaät, chuyeân moân cuûa rieâng mình. Noù lan ra naêm hay
saùu nhaø kho treân Soâng Singapore, taát caû ñeàu chöùa nhöõng thöù deã
chaùy nhö cao su, nhöïa sen-laéc laøm vecni vaø ñoã töông. ‘Ñoù laø chuyeän
thoâng thöôøng khi bò khoâng kích. Caùc toøa nhaø ñoå suïp bôûi bom noå,
haøng hoùa chòu chung soá phaän, nhöõng thöù chöùa trong caùc taàng phía
treân choàng leân caùc taàng phía döôùi khieán cho ngoïn löûa boác cao leân
tôùi möôøi saùu feet. Ñaùm chaùy naøy ôû gaàn vôùi nhöõng xöôûng nöôùc ñaù
cuûa Singapore, vaø trong luùc Buckeridge thôû hoån heån vì noùng thì vieân
quaûn lyù nhaø maùy ñaõ mang ñeán cho oâng ta moät xoâ nöôùc laïnh ñeå xoái
leân ñaàu. Moät laàn khaùc, khi moät daõy caùc cöûa haøng boác chaùy, ngöôøi
cuûa Buckeridge chæ vöøa môùi daäp taét ngoïn löûa thì moät baø giaø ngöôøi
Hoa hieän ra töø moät cöûa haøng khoâng bò chaùy vôùi nöûa taù taùch traø
treân moät caùi khay thieác. ‘Baø ta caûm ôn toâi raát lòch söï vì ñaõ cöùu ngoâi
nhaø cuûa mình.’
Coù nhöõng thôøi khaéc giaûi khuaây vui veû khaùc nöõa-ngay caû khi
hieám coù cô hoäi ñeå cöôøi ñuøa, giaù nhö coù söï phuø phieám nhö vaäy. Trong
moät laàn, moät trung syõ ngöôøi Anh laùi moät chieác xe taûi quaân söï, ñaõ
nhaûy ra khoûi buoàng laùi, voã leân vai Buckeridge, vaø heùt töôùng leân, ‘Toâi
ñöôïc leänh phaù huûy chieác xe taûi naøy. Coù ngaïi neáu toâi laùi noù vaøo
trong ñaùm löûa cuûa oâng khoâng, oâng baïn?’

1
Singapore: Theo phieân baûn cuûa Nhaät.
 ‘Chuùa loøng laønh!’ Buckeridge quaùt leân. ‘Toâi ñang coá daäp caùi ñaùm
chaùy cheát tieät naøy ñaây naøy!’
‘Thoâi ñöôïc oâng baïn-khoâng laøm phieàn nöõa vaäy,’ vieân trung syõ
ñaùp lôøi moät caùch vui veû, vaø luøi chieác xe ra xa naêm möôi thöôùc treân
con ñöôøng tröôùc khi töï mình chaâm löûa ñoát noù.
Khoâng söû gia naøo töøng ôû gaàn ñeå ghi cheùp laïi chi tieát nhöõng
ñaùm chaùy lôùn cuûa nhöõng ngaøy cuoái cuøng naøy ôû Singapore. Haàu heát
caùc ghi cheùp-khoâng keá nhöõng ghi cheùp caù nhaân nhö cuûa Buckeridge-
ñeàu maát maùt trong luùc hoãn loaïn. Nhöõng ngoïn löûa heùo khoâ buøng leân
ôû moïi nôi, gaàn nhö laø treân moïi con phoá cuûa thaønh phoá. Chuùng keùo
daøi töø moät baõi ñoã xe ôû Beán Collyer, trong ñoù haøng traêm phöông tieän
boû khoâng bò chaùy sau moät traän taán coâng baèng bom löûa cuûa quaân
Nhaät, tôùi moät nhaø kho chöùa caùc thuøng phaùo ñoát (thöôøng ñeå duøng
cho Teát AÂm lòch) laøm noù phaùt noå vaø baén ra töù phía. Tuy nhieân, khoâng
caàn tôùi gaàn luùc keát thuùc maø Singapore môùi ñoái maët vôùi moät kieåu
ñaùm chaùy lôùn môùi meû vaø mang tính ñe doïa nhö theá-‘nhöõng ñaùm
chaùy lan traøn’ leân tôùi cöïc ñieåm (theo ngoân ngöõ soáng ñoäng cuûa
Buckeridge) ‘trong moät ñaùm chaùy lôùn quyû tha ma baét maø khoâng moät
ñaùm chaùy naøo coù theå saùnh baèng’. Ñoù laø ñaùm chaùy Caàu Pulo Saøi
Goøn baéc qua Soâng Singapore, vaø caûnh töôïng ñoù quaù khaùc thöôøng vaø
khoâng theå tin ñöôïc ñeán noãi raát ñoâng ngöôøi ñoå xoâ tôùi bôø soâng vaø
ñöùng haù hoác mieäng nhìn caùi caûnh töôïng seõ chaúng bao giôø queân ñöôïc
aáy. Vì caây caàu ñöôïc xaây döïng hoaøn toaøn baèng raàm theùp, theá maø
noù bò boác chaùy töø ñaàu naøy tôùi ñaàu kia.
Ñaùm chaùy baét ñaàu trong moät tình huoáng kyø dò. Moät ñaùm lôùn
daàu chaùy töø moät con taøu bò ñaùnh bom ôû cöûa soâng ñaõ troâi ngöôïc
vaøo doøng soâng nhôø thuûy trieàu leân. ‘Ñuùng laø moät kieåu keû thuø vaët
vaõnh, caùi lôùp daàu chaùy, troâi noåi naøy,’ Buckeridge vieát. Khi caùi vuõng
daøy, ñen sì vaø ñang chaùy naøy-khoâng ngöøng tieán leân nhôø thuûy trieàu
ñang leân-tôùi ñöôïc ñaùm thuyeàn tam baûn ñoâng ñuùc ôû trung taâm thaønh
phoá, daàu vaø löûa xoaén xít vaø quaán quít giöõa nhöõng chieác thuyeàn
maønh, saø lan, thuyeàn tam baûn ken nhau quaù daøy tôùi möùc moät ñöùa
treû coù theå boø baêng qua chuùng. Nhieàu chieác bò boác chaùy, vaø nhöõng
löôõi löûa thaäm chí coøn lieám vaøo nhöõng toøa nhaø treân caùc bôø soâng.
Cuoái cuøng caùi vuõng daàu chaùy höøng höïc naøy tôùi ñöôïc ‘giaøn maét
caùo’ baèng theùp cuûa Caàu Pulo Saøi Goøn, moät trong nhöõng coâng trình
laâu ñôøi nhaát ôû Singapore. Ít nhaát thì coù veû nhö khoâng coù khaû naêng
caùi keát caáu kieåu Meccano coå naøy coù theå naøo chaùy ñöôïc. Cuõng seõ
ñuùng laø nhö vaäy neáu khoâng coù moät söï coá khoâng may xaûy ra. Moät
ñôït tìm caùch ñaùnh bom vaøo caây caàu cuûa quaân Nhaät ñaõ suyùt truùng-
nhöng luoàng bom ñaõ phaù vôõ moät ñöôøng oáng daãn daàu chaïy ngang qua
moät beân caàu, vaø ngay laäp töùc moät doøng daàu ñang tuoân xuoáng gaëp
ñaùm daàu ñang chaùy phía döôùi. Löûa baét sang nhau vôùi moät toác ñoä
ñaùng kinh ngaïc, vaø tröôùc khi van daàu taïi caây caàu coù theå khoùa laïi thì
con ñöôøng raûi nhöïa treân Caàu Pulo Saøi Goøn vaø caùc khung saét ñaõ chaùy
töø laâu. Chæ khi thuûy trieàu baét ñaàu xuoáng thì ñaùm daàu beân döôùi caây
caàu môùi baét ñaàu troâi ñi theo doøng soâng, vaø nhöõng thanh raàm meùo
moù, noùng ñoû cuûa caây caàu môùi baét ñaàu nguoäi ñi. Tôùi luùc möôøi giôø
toái, ñaùm chaùy laï luøng nhaát ôû Singapore naøy ñaõ töï taøn, vaø Buckeridge
ñaõ coù theå quay laïi Trung taâm laøm moät böõa aên toái goàm giaêm boâng
nguoäi, baùnh bích-quy, caø pheâ ‘vaø moät ly whisky kín ñaùo thu hoài ñöôïc
töø nhöõng nhaø kho bò phaù huûy’.
Roõ raøng laø nhöõng ñaùm chaùy vaø nhöõng toøa nhaø bò hö haïi vì bom
taïo ra ngaøy caøng nhieàu cô hoäi cho naïn cöôùp, luùc naøy baét ñaàu ñöôïc
xem nhö nhöõng vaán ñeà nguy hieåm. Khi Buckeridge ñöôïc goïi tôùi cöùu hoûa
cho moät ñaùm chaùy ôû moät kho thöïc phaåm treân Ñöôøng Havelock, ‘Toâi
tìm caùch ñeå giöõ ñaùm chaùy döôùi taàm kieåm soaùt vaø cöùu ñöôïc nhaø
kho-nhöng toâi khoâng theå ngaên chaën nhöõng teân aên troäm ñöôïc’. Haøng
ñoaøn haøng luõ boïn hoï keùo tôùi. Moät soá ngöôøi tôùi baèng xe hôi. Khoâng
chuùt xaáu hoå, hoï chaát leân xe caøng mau choùng caøng toát vaø laùi xe ñi.
Nhöõng ngöôøi khaùc tôùi vôùi xe cuùt kít chôû haøng hoaëc xe tay keùo. Chæ
trong ít phuùt ‘nhaø kho ñoù ñaõ laø moät caùi xaùc roãng’.
Tuy nhieân, naïn troäm caép toài teä nhaát laïi xaûy ra ôû nhöõng khu truø
phuù cuûa thaønh phoá ñaèng sau veû ‘saïch seõ’ cuûa Singapore, nôi maø caùc
khu chôï coâng coäng, thöôøng hay baùn caù, thòt, traùi caây, vaø tröùng, bò
ñaùnh truùng hay boû ñoù khoâng ñöôïc troâng nom, vaø laø nôi maø luùc naøy
caùc baêng nhoùm ñang vô veùt moät caùch coù heä thoáng caùc saïp haøng
vaø caùc cöûa hieäu cho tôùi khi troâng nhö theå boïn chaâu chaáu vöøa traøn
qua, boû laïi chuùng trô truïi vaø roãng khoâng. Tieáp ñoù boïn troäm cöôùp
chuyeån ñeán nhöõng kho haøng lôùn, phaù vôõ cöûa vaø nhöõng oâ cöûa soå
ñaõ ñöôïc cheøn giöõ ñeå tìm quaàn aùo, haøng hoùa-baát cöù thöù gì töø
nhöõng chieác xe ñaïp cho tôùi ñaøi radio vaø quaùy quay camera-nhöõng ñoà
quyù giaù giaù caû trôøi ôi ñaát hôõi maø cho tôùi luùc naøy chæ ñeå ngaém
nhìn moät caùch theøm khaùt ñaèng sau taàm ngaên caùch cuûa caùi cöûa soå
baèng kính phaúng maø thoâi.
Ngay caû Ñöùc cha Bennitt (chöù chaúng noùi gì tôùi Ñöùc Giaùm muïc
cuûa Singapore) cuõng phaûi thuù nhaän coù moät chuùt-coù theå coi laø-‘troäm
caép’. Theo nhö nhaät kyù cuûa ‘Ñöùc cha’ thì, ‘Toâi ñi cuøng vôùi Ñöùc Giaùm
muïc ñeå xoaùy laáy moät caùi baùnh xe cho chieác xe cuûa ngaøi’. Vì Ñöùc
Giaùm muïc bò moät veát thuûng ôû chieác xe cuûa mình vaø khoâng ai coù theå
laáy ñaâu ra thôøi gian ñeå söûa noù. Tuy nhieân, Bennitt ñaõ troâng thaáy moät
chieác xe boû khoâng töông töï vôùi caùi cuûa Ñöùc Giaùm muïc ôû gaàn traïm
sô cöùu Yoch Eng. Hoï tìm ra noù vaø laáy ñi chieác baùnh xe.
Moïi thöù ôû Yoch Eng ñeàu im aéng, vì theá Ñöùc Giaùm muïc vaø ‘Ñöùc
cha’ quyeát ñònh tôùi thaêm ngoâi laøng Siglap caùch ñoù khoaûng chöøng moät
daëm ôû treân ñöôøng bôø bieån phía ñoâng. Bennitt ñaõ giao haûo vôùi ngöôøi
laøm baùnh cuûa ngoâi laøng vaø chaéc chaén laø mình coù theå laáy chuùt
baùnh myø môùi taïi ñoù. Khoâng coù veû gì xaûy ra ñoái vôùi caû hai boïn hoï
raèng Siglap naèm ngoaøi vaønh ñai vaø vì vaäy veà maët lyù thuyeát maø noùi
thì ñang bò chieám cöù bôûi quaân Nhaät. Tuy theá khi Ñöùc Giaùm muïc vaø
Bennitt tôùi ñöôïc ngoâi laøng, hoï thaáy laø taát caû caùc cöûa hieäu nhoû cuûa
ngöôøi Hoa vaãn môû cöûa. Beân ngoaøi moät cöûa tieäm moät ngöôøi ñang
caét toùc, vaø ‘moïi thöù ñeàu hoaøn toaøn thanh bình vaø yeân tónh.’ Vôùi vieäc
ñang xaâm nhaäp vaøo laõnh ñòa cuûa quaân ñòch, ngöôøi ta coù theå hieåu
ñöôïc caùi phaûn öùng phaàn naøo phieàn loøng cuûa ‘Ñöùc cha’, ‘Khi chuùng
toâi quay veà, ngöôøi ta seõ khoâng tin raèng chuùng toâi ñaõ ôû ñoù cho maø
xem’.
Vaø roài moïi thöù trôû neân laãn loän ñeán möùc baát cöù vieäc gì cuõng
coù theå hieåu ñöôïc-thaäm chí duø coù ngu ngoác ñi chaêng nöõa. Tommy
Kitching, ngöôøi maø ngaøy hoâm tröôùc ñöôïc leänh tieâu huûy taát caû caùc
baûn ñoà hoøn ñaûo cuûa mình, laïi nhaän ñöôïc moät cuù phoân khaån töø
Phaùo ñaøi Thaàn coâng. Sôû Chæ huy Maõ Lai luùc naøy laïi muoán coù gaáp
taát caû caùc taám baûn ñoà cuûa Singapore maø anh ta coù theå kieám ñöôïc-
cuõng chính nhöõng taám baûn ñoà maø anh ta ñöôïc caûnh baùo laø phaûi bò
tieâu huûy. Kitching ñaõ ghi laïi maåu ñoái thoaïi sau ñaây trong nhaät kyù cuûa
mình:
‘Nhöng ngaët moät noãi, caäu caû ôi, hoï ñaõ leänh cho toâi ngaøy hoâm
qua tieâu huûy taát caû töøng baûn in moät maát roài!’
‘Phaûi, nhöng baây giôø hoï nghó laø hoï coù theå muoán coù chuùng.’
‘Toát thoâi, toâi chaúng coù taám naøo-anh khoâng coù taám naøo taïi
Phaùo ñaøi Thaàn coâng aø?’
‘Khoâng, chuùng cuõng bò tieâu huûy heát roài.’
 Kitching ñaõ bieán vaên phoøng cuûa mình thaønh moät nôi traùnh bom
vaø choáng ñöôïc ñaïn traùi phaù, saün saøng chòu ñöôïc moät thôøi kyø gay go
keùo daøi. Anh ta ñaõ mua ñuû thöùc aên ñoùng hoäp ñeå soáng soùt ñöôïc
trong hai thaùng, moät beáp daàu vaø moät nguoàn cung caáp daàu löûa tin
caäy ñöôïc. Anh ta cuõng ñaõ ñoå ñaày caùc thuøng vaø chai loï ñöïng daàu löûa
ñeå döï tröõ hai möôi ga-loâng nöôùc duøng cho naêm ñoàng nghieäp aên nguû
trong nhöõng vaên phoøng cuûa anh ta.
Ngöôøi ta baây giôø nguû ôû baát cöù nôi ñaâu maø hoï coù theå. Cicely
Williams, kieät söùc vì ñaùm treû con cuûa mình, khoâng ñöôïc nguû trong ba
ñeâm lieàn, ñaõ phaûi tìm moät nôi khuaát ñeå nghæ ngôi vaø laáy laïi söùc löïc.
Boû boïn treû laïi cho caùc y taù ngöôøi AÙ cuûa mình chaêm lo, baø ngaû ngöôøi
vaøo moät caùi giöôøng xeáp vôùi veû bieát ôn, treân ñoù baø ñaõ coù giaác
nguû ñeâm khaù nhaát trong thôøi gian cuoäc chieán naøy, caûm thaáy raèng
‘tieáng oàn cuûa ñaïn phaùo moät caùch tích cöïc laïi deã chòu nhö ñöôïc nghe
töø nhöõng böùc töôøng daøy töông ñoái an toaøn’. Nhöng thöïc ra, phoøng nguû
cuûa baø ta laø moät xaø lim trong nhaø tuø treân Ñöôøng Outram.
Thaät ñaùng ngaïc nhieân laø coù moät soá ít caùc vuï töï töû. Moät soá ít
ngöôøi Hoa bieát chaéc mình naèm trong danh saùch khai töû cuûa quaân Nhaät
vaø ñaõ khoâng theå (hoaëc khoâng muoán) troán ñi, ñaõ laëng leõ keát thuùc
maïng soáng cuûa mình. Trong soá nhöõng ngöôøi AÂu chæ coù moät tröôøng
hôïp ñöôïc ghi nhaän laø töï töû-lieân quan tôùi moät tay quaûn lyù ñoàn ñieàn
treû ngöôøi Anh teân laø Colin Johns, ngöôøi ñaõ phaûi loøng moät coâ gaùi treû
xinh ñeïp ngöôøi Hoa. Khoâng coù ai töøng thöïc söï bieát ñöôïc töôøng taän caâu
chuyeän cuûa hoï, maëc duø ngöôøi ta bieát raèng Johns, vöøa môùi sô taùn
ñeán töø trong noäi ñòa, trôû neân si meâ cuoàng daïi moät caùch voâ voïng, ñaõ
töø boû taát caû nhöõng caâu laïc boä cuûa mình, ñaõ soáng vôùi coâ gaùi nhö
vôï choàng trong moät caên phoøng ôû moät bieät thöï cuõ ñaõ caûi taïo laïi
treân Ñoài Nassim. Ngöôøi ta cuõng bieát roõ laø coâ ta cuõng yeâu anh ta moät
caùch muø quaùng-baát cöù ai baét gaëp nhöõng laàn hieám hoi hoï khieâu vuõ
cuøng nhau cuõng coù theå töï mình thaáy ñieàu ñoù. Coâ ta roõ raøng laø ñeán
töø moät gia ñình gia giaùo vaø coù moät tin ñoàn laø ngöôøi cha cuûa coâ ta
khoâng chaáp nhaän ñeå coâ ta laáy Johns. Tin ñoàn khaùc noùi raèng Johns ñaõ
coù moät ngöôøi vôï, thaät tieän laø ñang ôû taän Anh quoác. Chaúng ai bieát
chaéc-vì moät lyù do ñôn giaûn laø chaúng ai theøm baän taâm tìm hieåu caû.
Vaøo ngaøy Thöù baûy-hay coù leõ laø trong ñeâm ngaøy Thöù saùu raïng
ngaøy Thöù baûy-ñoâi tình nhaân ñoù nhaän thöùc roõ raøng laø keát cuïc bi
thaûm laø khoâng theå traùnh ñöôïc vaø ñoàng yù cheát cuøng nhau baèng
caùch bòt kín cöûa ga-ra oâ toâ vaø töï laøm ngaït thôû mình baèng khoùi töø
chieác xe cuûa hoï. Taïi ñoù hoï ñöôïc phaùt hieän ra khi ngöôøi vuù em cuûa hoï
ñeán sôùm hôn thöôøng leä vaø coá môû cöûa ga-ra. Kinh hoaûng tröôùc nhöõng
gì mình phaùt hieän ra, baø ta chaïy töø Ñoài Nassim xuoáng veà phía Buøng
binh Ñöôøng Laâm, keâu leân the theù, ‘Tuan vaø mem1 caû hai ñeàu cheát roài!’
Vaøo luùc xe caáp cöùu tôùi ñöôïc choã caùi ga-ra thì Johns ñaõ cheát. Coâ
gaùi hình nhö vaãn coù daáu hieäu mô hoà coøn soáng vaø ñöôïc ñöa gaáp tôùi
Ña khoa.
Ñöùc cha Bennitt khoâng chæ laø moät nhaân vaät ñöôïc kính troïng cao
vaø noåi tieáng, oâng ta coøn laø moät ngöôøi khoâng coù moät keû thuø naøo
treân theá giôùi naøy. Ai ai ôû Singapore cuõng yeâu meán ‘Ñöùc cha’ vaø coâng
nhaän coâng vieäc toát ñeïp thaät söï maø oâng aáy ñaõ laøm ñöôïc, nhaát laø
nhöõng ngöôøi Hoa taïi Yoch Eng. Nhöng luùc naøy, trong khu vöïc Quaûng
tröôøng Raffles, Tim Hudson lại thaáy nghi ngôø veà tö caùch cuûa oâng ta, ñaáy
laø noùi giaûm nheï ñi roài. Vì ‘Ñöùc cha’ ñi vaøo moät cöûa haøng, ñi ra vôùi
moät ít ñoà mua ñöôïc, laïi vaøo moät cöûa haøng khaùc, vaø mua moät goùi
nhoû vaø khoù hieåu gioáng nhö tröôùc. Cuoái cuøng, sau khi haønh ñoäng naøy
1
Mem-sa-hip: töø cuûa ngöôøi Maõ Lai ñeå xöng hoâ, goïi baø chuû da traéng
cuûa mình (ND).
dieãn ra ñöôïc naêm saùu laàn gì ñoù, Hudson, quen bieát oâng ta sô sô, ñaõ
khoâng theå giöõ söï thaéc maéc cuûa mình laâu hôn nöõa, vaø hoûi thaúng
oâng ta ñang mua nhöõng thöù gì.
‘Mua aù?’ ‘Ñöùc cha’ hoûi. ‘AØ! Nhöõng thöù naøy haû? Löôõi dao caïo, anh
baïn thaân meán aï.’
Thöïc ra, ‘Ñöùc cha’, gioáng nhö haøng ngaøn ngöôøi khaùc, töø laâu ñang
lo xa cho nhöõng ngaøy bò giam caàm taøn teä, maø oâng ta laïi coù moät aùc
caûm nhaát ñôøi-vieäc ñeå raâu moïc daøi. OÂng ta caûm thaáy raèng ñoù seõ
laø moät daáu hieäu cuûa ‘vieäc buoâng xuoâi’, ‘buoâng thaû baûn thaân’. Vì
theá, töø khi löôõi dao caïo trôû neân khan hieám, oâng ta phaûi ñi töø cöûa
hieäu naøy tôùi cöûa hieäu khaùc mua moãi laàn moät ít-caû thaûy, ñuû cho
oâng ta caïo raâu taát caû caùc ngaøy coøn laïi trong nhieàu naêm lieàn.
Khoâng chæ khan hieám löôõi dao caïo. Coøn xaûy ra vieäc ñoå xoâ tôùi
nha syõ chöa töøng thaáy bao giôø. Ñöôøng Stamford, nôi maø Radcliffe, moät
trong caùc nha syõ, ñaët phoøng khaùm cuûa mình, ñang bò naõ phaùo khoâng
ngôùt, nhöng ngay caû nhö theá cuõng khoâng ngaên ñöôïc ñaùm ngöôøi xeáp
haøng, hoï caûm thaáy, gioáng nhö Tim Hudson, raèng ‘Neáu toâi phaûi chòu
caûnh giam caàm, ít nhaát thì toâi cuõng khoâng muoán bò ñau raêng’. Theo
moät caùch khoâng theå xaùc ñònh naøo ñoù noãi sôï haõi bò ñau raêng ñaõ trôû
thaønh moät noãi aùm aûnh nho nhoû, noãi lo laéng cuûa nhöõng ngöôøi khoûe
maïnh coøn nhieàu hôn caû caùi khaû naêng beänh lî hay beänh teâ phuø seõ
gieát cheát haøng traêm ngöôøi.
Ngöôøi ta cuõng ñoå xoâ tôùi Kelly&Walsh, cöûa haøng saùch treân Quaûng
tröôøng Raffles. Khi Tim Hudson tôùi ñoù thì moät nöûa caùc giaù saùch ñaõ
saïch trôn, vaø caùi cöûa haøng lôùn thoaùng ñaõng maø anh ta bieát raát roõ
naøy coù caùi veû troáng traûi, khoâng chaøo ñoùn cuûa moät nôi baùn haøng
‘saép saäp tieäm’ vaäy. Baát chaáp caùi noùng, moät ñaùm ñoâng xoâ ñaåy chen
chuùc nhau ñeå laáy moät soá ít nhöõng quyeån saùch coøn laïi, trong luùc moät
coâ gaùi ngöôøi Hoa töôi cöôøi, tænh bô thu tieàn, ñeám tieàn leû, vaø xin loãi
bôûi vì giaáy goùi ñaõ heát. Khi ngöôøi quaûn lyù nhìn thaáy Hudson, voán laø
moät khaùch haøng quen, oâng vaãy anh ta vaøo trong vaên phoøng vaø thì
thaøo, ‘Toâi coù giöõ laïi moät ít quyeån-choïn baát cöù moät hai quyeån naøo
ñoù maø anh thích, Tim aï-taát nhieân laø khoâng phaûi traû tieàn.’ Hudson loay
hoay tìm thaáy moät cuoán cuûa Shakespeare vaø moät quyeån tuyeån taäp
truyeän ngaén cuûa Somerset Maugham.
Haàu heát caùc chuû tieäm ñeàu khoâng nhaän tieàn ñoái vôùi nhöõng
khaùch haøng quen thuoäc vaø tin caäy cuûa mình. Khi Freddy Bloom böôùc vaøo
cöûa haøng döôïc Maynards, vieân quaûn lyù nhaát quyeát aán vaøo tay coâ ta
ba caùi baøn chaûi ñaùnh raêng, ba tuyùp thuoác ñaùnh raêng vaø moät hoäp
caùc baùnh xaø phoøng, vaø roài moät caùch voâ thöùc thoát laïi nhöõng lôøi
maø oâng ta ñaõ duøng haøng ngaøy trong hai möôi naêm qua, oâng ta töôi
cöôøi hoûi, ‘Ñoù laø taát caû nhöõng gì coâ caàn, phaûi khoâng Baø Bloom?’
Ñaùng hieáu kyø laø raát ít ngöôøi ñeå taâm tôùi vieäc mua ñoà aên ñoùng
hoäp. Coù theå trong thaâm taâm hoï caûm thaáy nhö Buckeridge, ‘Tình hình
khoán kieáp naøy seõ coøn keùo daøi’. Vaø vì theá coù theå khoâng ñaùng ñeå
mua moät ‘ñoáng xa xæ’ maø chæ duøng ñöôïc trong coù moät ít ngaøy. Traùi
laïi, ñaõ coù moät söï chaïy ñua theo moät thöù xa xæ-thuoác laù. Ngay caû
nhöõng ngöôøi thaûn nhieân nhaát cuõng maát tinh thaàn vôùi caùi vieãn caûnh
phaûi ñoái maët vôùi caûnh giam caàm khaét khe maø khoâng coù thuoác laù
hoaëc moät taåu thuoác ñeå vöôït qua ñöôïc trong ít ngaøy ñaàu tieân. Röôïu thì
duø gì cuõng khoâng thaønh vaán ñeà,’ Hudson nhôù laïi, ‘nhöng thuoác laø thì
trôû thaønh moät nhu caàu khoâng theå thieáu.’
Nhöõng ngöôøi khaùc tích tröõ haøng hoäp thuoác laù sôïi huùt taåu vaø
caû taù taåu thuoác môùi. Chæ qua moät ñeâm, nhöõng ñoà veä sinh taåu
thuoác cuõng heát saïch. Khi caùc kho thuoác laù sôïi baét ñaàu caïn kieät daàn
moät caùch ñaùng baùo ñoäng, caùc chuû tieäm ñaõ coá gaéng haïn cheá vieäc
cung caáp cho khaùch leû, duø vieäc naøy khoâng phaûi luùc naøo cuõng thaønh
coâng. Trong ‘gian haøng daønh cho nhöõng ngöôøi huùt thuoác’ taïi Gian Singh,
cöûa haøng aên uoáng lôùn treân Ñöôøng Battery, ba ngöôøi ñaøn oâng ngöôøi
AÂu ñaõ phaûi ñöa tôùi beänh vieän sau moät cuoäc loaïn ñaû khi moät ngöôøi
ñoøi möôøi caây thuoác laù vaø nhöõng ngöôøi xeáp haøng ñaèng sau heùt
töôùng leân, ‘Chia chuùng ra!’ Ngöôøi ñöùng ñaàu haøng coá giaèng laáy nhöõng
caây thuoác. Ngay laäp töùc nhöõng ngöôøi khaùc lao vaøo anh ta vôùi söï huøng
hoå hung tôïn cuûa nhöõng keû quaù khích treân saân boùng roå. Quaày tính
tieàn bò phaù hoûng, caùc moùn haøng ñaùng giaù bò giaãm ñaïp döôùi chaân.
Khoâng ai bieát ñöôïc laø ai ñang ñaùnh nhau vôùi ai. Vieân quaûn lyù phaùt
khoùc coá gaéng goïi caûnh saùt nhöng chaúng laáy ñaâu ra caûnh saùt. Cuoái
cuøng oâng ta ñeå maëc keä cho ñaùm quaù khích ñoù töï giaûi quyeát laáy,
trong khi ôû caùc gian keá beân trong caùi cöûa haøng lôùn naøy, nhöõng ngöôøi
baùn vaø khaùch haøng coá gaéng traùnh xa caùi caûnh töôïng kinh tôûm
nhöõng ngöôøi ñaøn oâng da traéng ñang ñaùnh nhau nhö nhöõng con thuù
vaäy.
Nhöng khoâng nghi ngôø gì nöõa, nhöõng ngöôøi chòu caûnh khoán cuøng
ñaùng thöông nhaát laø nhöõng baø meï vôùi con nhoû. Haøng tuaàn nay nhöõng
nhoùm phuï nöõ khoán khoå, haàu heát laø coøn treû, sinh soáng khoâng coù
laáy moät caùi va li, vôùi nhöõng ñöùa con baùm nhaèng nhaüng vaøo nhöõng
boä quaàn aùo baån thæu cuûa mình, ñaõ trôû thaønh caûnh töôïng haøng
ngaøy ôû Singapore. Moät vaøi ngöôøi böôùng bænh (vaø ngu ngoác) khoâng
chòu ñi maø khoâng coù choàng cuûa mình, ñang chæ bieát tin töôûng vaøo
nhöõng thoâng caùo quaân söï khoâng maáy xaùc thöïc. Nhöõng ngöôøi khaùc,
khoâng coù laáy moät ñoàng xu caéc baïc naøo, ñaõ khoâng nhaän ra laø cuoái
cuøng thì chính phuû cuõng ñaõ saün saøng giuùp ñôõ tieàn cho chuyeán ñi cuûa
hoï.
Hieän taïi, caùi ñaùm ngöôøi baát haïnh naøy phaûi ñoái maët vôùi moät
vaán ñeà chung. Ñoái vôùi hoï chaúng coù chuyeän ñoå xoâ ñi mua thuoác laù
hay baøn chaûi ñaùnh raêng hoaëc saùch truyeän. Luùc naøy vieäc giam caàm
gaàn nhö ñaõ laø moät thöïc teá, chæ coøn moät chuyeän ñaùng quan taâm:
vieäc chaêm lo cho boïn treû con. Quaàn aùo, giaøy deùp, muõ maõo che naéng,
ñoà aên daønh cho treû con-taát caû nhöõng thöù naøy baây giôø trôû thaønh
nhöõng vaät duïng voâ cuøng thieát yeáu. Nhöõng baø meï bieát hoï coù theå-
vaø seõ-phaûi chòu thieáu thoán cho baûn thaân mình. Nhöng boïn treû con-
thöôøng thieáu thoán söõa vaø caùc thöùc aên ñaëc bieät-thì laïi khaùc. AÁy
vaäy maø chaúng coù moät nhaø chöùc traùch naøo maø hoï coù theå troâng
chôø vaøo söï giuùp ñôõ, khoâng coù ngay caû moät toå chöùc töø thieän vôùi
moät ‘hoøm coâng ñöùc’ coù theå phaân phaùt caàm chöøng nhöõng thöù quaàn
aùo may saün cuûa nhöõng ñöùa treû khaùc, may maén hôn ñaõ rôøi ñi.
Roài, trong nhöõng giôø khaéc cuoái cuøng, ñieàu gì ñoù gaàn gioáng nhö
moät ñieàu thaàn kyø ñaõ xaûy ra. Laøm sao lôøi caàu nguyeän coù theå ñeán
nôi ñöôïc-laøm sao noù coù theå vöôït qua nhöõng con ñöôøng bò naõ phaùo,
nhöõng toøa nhaø ñoå naùt, nhöõng chieác maùy ñieän thoaïi bò naùt vuïn-thì
seõ chaúng bao giôø coù theå bieát ñöôïc, nhöng ñuùng nhö vaäy, vaø trong khi
ñaïn phaùo chiu chíu treân ñaàu vaø nhöõng ñaùm chaùy hoaønh haønh trong
goùc, khoâng theå giaûi thích ñöôïc Quaûng tröôøng Raffles boãng trôû neân
ñoâng chaät nhöõng ñöùa treû cöôøi noùi, phaán khôûi, xuùng xính trong nhöõng
‘boä quaàn aùo ñeïp nhaát cho ngaøy Chuû nhaät’. Ñoù quaû thaät laø moät
caûnh töôïng ñaùng ngaïc nhieân. Nhöõng coâ beù nhoû xoay troøn khi chuùng
khoe nhöõng boä vaùy traéng xinh xaén, töôi maùt, khoâng moät veát baån.
Nhöõng ñöùa beù trai veânh vang trong boä sooùc vaø sô mi traéng goïn gaøng.
Coøn coù muõ meàm vaø deùp xaêng ñan môùi coong cho moïi ngöôøi nöõa.
Theâm vaøo ñoù, moãi ñöùa beù-hoaëc meï cuûa chuùng-coøn mang theo moät
goùi ñoà chöùa moät boä gioáng heät-taát caû moïi thöù töø quaàn ñuøi hoaëc
quaàn loùt cuûa con gaùi tôùi moät ñoâi giaøy döï phoøng nöõa. Ngay caû caùc
baø meï-vaãn baän nhöõng boä quaàn aùo cuõ, xuyeàn xoaøng cuûa mình-cuõng
coù veû nhö vöôn vai vôùi nieàm töï haøo vaø loøng bieát ôn traøo daâng môùi
meû.
‘Toâi khoâng phaûi laø ngöôøi ña caûm,’ Tim Hudson noùi, ‘nhöng khi nhìn
thaáy chuùng-phaán khích nhö theå ñoù laø ngaøy Giaùng sinh vaäy-toâi ñaõ
khoâng theå ñöøng ñöôïc caùi yù nghó raèng haún phaûi coù moät vò Chuùa ôû
ñaâu ñoù ñang chaêm lo cho nhöõng ñöùa beù naøy.’
‘Ñieàu thaàn kyø’ ñöôïc thöïc hieän bôûi haõng Robinson treân Quaûng
tröôøng Raffles, vieân quaûn lyù cuûa noù, OÂng L. C. Hutchings, ñaõ, vôùi uy tín
thöôøng xuyeân cuûa mình, quyeát ñònh raèng moïi baø meï ngöôøi AÂu luùc
naøy ñang ñoái maët vôùi vieäc bò giam giöõ coù theå tôùi cöûa haøng vaø
nhaän hai boä mieãn phí cho moãi ñöùa con cuûa mình. Giaù caû ö? ‘Chuùng ta
seõ noùi veà chuyeän ñoù sau,’ OÂng Hutchings noùi.1
Cuõng quaõng thôøi gian naøy Thieáu töôùng Simson nghe thaáy raèng
moät trong nhöõng syõ quan tham möu cuûa mình, Thieáu taù George Coode,
ñang coù yù ñònh troán ñi neáu thaønh phoá phaûi ñaàu haøng. Vieân Thieáu
taù-xem chöøng laø moät thuûy thuû voâ cuøng cöø khoâi-ñaõ xoay sôû kieám
ñöôïc vaø döï tröõ moät chieác xuoàng lôùn coù ñoäng cô, nhöng ñaõ quaù baän
roän vôùi caùc keá hoaïch tieâu huûy cuûa mình ñeán möùc oâng ta vaø Coode
khoù maø troâng thaáy maët nhau trong nhieàu ngaøy roài. Vieân Thieáu taù ñaõ
hoûi xin Percival chaáp thuaän cho troán ñi, vaø Percival ñaõ ñoàng yù, hieåu
raèng neáu quaân Anh phaûi ñaàu haøng thì baát cöù söï chaïy troán naøo cuõng
seõ ñöôïc chaáp nhaän trong giai ñoaïn soáng coøn giöõa luùc daøn xeáp vaø
thôøi ñieåm thoûa thuaän ñaàu haøng coù hieäu löïc. Seõ coù ñieàu khoaûn
raøng buoäc laø treã laïi khoaûng ít giôø vaø Percival chaéc chaén laø quaân
Nhaät seõ nhaát ñònh ñoøi hoûi moät cam keát raèng khoâng coù moät toan tính
chaïy troán naøo ñöôïc cho pheùp dieãn ra. Percival seõ phaûi toân troïng giao
keøo naøy trong khi soá quaân lính cuûa mình vaãn coøn töï do.
Tình côø Simson ñuïng phaûi Coode, oâng naøy noùi cho oâng ta nghe veà
keá hoaïch cuûa mình. Ngay laäp töùc Simson hoûi, ‘Toâi coù theå ñaët moät
choã ñöôïc khoâng?’
‘Sao chöù, taát nhieân roài,’ Coode ñaùp laïi. Vì theá Simson cuõng tôùi hoûi
xin Percival vieäc chaáp thuaän cho troán ñi trong tình huoáng phaûi ñaàu haøng.
OÂng ta muoán, oâng ta noùi vôùi vò Töôùng, ‘tieáp tuïc cuoäc chieán ñaáu’.
Percival khoâng phaûn ñoái-vôùi cuøng söï thoâng caûm nhö ñoái vôùi Coode.
Simson caûm ôn oâng ta, vaø töø thôøi ñieåm ñoù cho tôùi buoåi toái ngaøy
hoâm sau khoâng coøn nghó gì tôùi chuyeän ñoù nöõa. Roát cuoäc thì coøn coù
haøng ñoáng vieäc phaûi laøm xong.
Moät ngöôøi khaùc ñoät nhieân ñöôïc trao cho cô hoäi troán ñi-khoâng ai
khaùc chính laø OÂng Bowden, ñaïi dieän cuûa chính phuû UÙc, ngöôøi tröôùc
ñoù ñaõ bò töø choái khoâng caáp pheùp rôøi khoûi hoøn ñaûo. Töôùng Percival
caûm thaáy raèng-coù leõ bôûi vì oâng ta laø moät vieân chöùc daân söï ñaõ 52
tuoåi roài-oâng ta coù theå ñi. Maëc duø oâng ta laø moät caàu noái voâ giaù
giöõa hoøn ñaûo vaø chính phuû cuûa mình, Hoäi ñoàng Chieán söï ñaõ khoâng
coøn hoaït ñoäng nöõa, vaø chính quyeàn daân söï thì ñang ñình treä. Bowden
ñöôïc daønh cho moät choã treân chieác OÙ bieån, moät chieác xuoàng lôùn
ñöôïc thieát keá ngoài ñöôïc möôøi ngöôøi, seõ rôøi ñi vaøo cuoái ñeâm ngaøy
Thöù baûy. Bowden-moät ngöôøi voâ cuøng thaät thaø cuõng nhö ñaùng meán-
luùc ñaàu cuõng chaàn chöø, nhöng khi ñöôïc thoâng baùo thaúng thöøng laø
1
Maëc duø haàu heát nhöõng ngöôøi AÙ seõ khoâng bò baét giöõ, söï öu ñaõi
naøy cuõng ñöôïc aùp duïng cho nhöõng ngöôøi-chaúng haïn nhö nhöõng baø vôï
ngöôøi AÙ cuûa nhöõng ngöôøi Anh-nhöõng ngöôøi seõ bò giam caàm. Tuy
nhieân, haàu heát caùc baø meï ngöôøi AÙ ñaõ khoâng phaûi ñoái maët cuøng
nhöõng vaán ñeà gioáng nhö caùc phuï nöõ ngöôøi AÂu, nhöõng ngöôøi thöôøng
thì sô taùn tôùi töø noäi ñòa vaø chaúng coù baát cöù baïn beø naøo ôû
Singapore.
vieäc ñaàu haøng ñaõ ‘raát gaàn’ roài, oâng ta môùi döùt khoaùt ra ñi, cuøng
vôùi hai vieân trôï lyù cuûa mình. Nhöng, oâng ta cöông quyeát, raèng oâng ta
phaûi thoâng baùo cho chính phuû cuûa mình bieát. Ñieàu naøy khoâng deã
daøng chuùt naøo, vì cho tôùi luùc naøy chæ coù moät caùch ñeå chuyeån moät
thoâng ñieäp voâ tuyeán ra khoûi hoøn ñaûo. Taát caû caùc ñöôøng lieân laïc ñaõ
bò toái thieåu hoùa chæ coøn moät maùy thu phaùt caàm tay nhoû duy nhaát
hoaït ñoäng trong phaïm vi coù vaøi feet ôû rìa cuûa meùp soùng voã cuûa beán
caûng, nôi maø thöïc ra sôïi caùp chui xuoáng laøn nöôùc dô baån. Duø sao
chaêng nöõa, thoâng ñieäp cuoái cuøng cuûa Bowden cuõng ñöôïc göûi ñi:
‘Coâng vieäc cuûa chuùng toâi ñaõ hoaøn thaønh. Chuùng toâi seõ ñaùnh ñieän
töø moät nôi khaùc maø hieän taïi vaãn coøn chöa roõ.’ Sau ñoù, luùc 6 giôø 30
phuùt chieàu, Bowden vaø nhöõng ngöôøi khaùc gaëp nhau taïi choã caùi
xuoàng.
‘Nhoùm ngöôøi nhoû’ taêng leân tôùi 38 ngöôøi. Khi hoï ñang coá leân
xuoàng, thì chuyeán ñi cuûa hoï bò chaën laïi bôûi moät nhoùm lính ñaøo nguõ
ñang tìm caùch chaïy troán. Moät soá ñöôïc trang bò löïu ñaïn caàm tay. Nhöõng
ngöôøi khaùc mang theo suùng tieåu lieân. Nhöõng phaàn töû xaáu xa naøy doïa
seõ khai hoûa vaøo chieác xuoàng tröø phi hoï cuõng ñöôïc leân, vaø thöïc teá
laø, khi chieác OÙ bieån phoùng ñi, nhöõng phaùt suùng tröôøng ñaõ baén vaøo
noù. Khoâng ai bò truùng ñaïn, vaø khi ñaõ ôû giöõa caûng, bò bao phuû bôûi
boùng toái, ñaùm ngöôøi naøy ñaõ chuyeån sang moät chieác taøu ñoäng cô ñi-
eâ-zen daøi boán möôi feet teân laø Mary Rose. Ñaèng sau hoï, ñaùm khoùi ñen
töø Caên cöù Haûi quaân vaãn coøn che kín baàu trôøi. ÔÛ trung taâm cuûa
thaønh phoá moät nhaø maùy saûn xuaát xaø phoøng ñang chaùy döõ doäi. Moät
nhaø kho chöùa nhöïa sen-laéc vaø caùc xöôûng goã löûa boác cao nhieàu feet
trong khoâng khí. Beân kia maët bieån, caùc kho döï tröõ daàu ôû Pulau Buckum
chaäm chaïp boác chaùy, vì theá maø ‘ngay caû ñaïi döông döôøng nhö cuõng
ngaäp trong löûa.’
Quay trôû veà phoøng nguû rieâng cuûa mình ôû Caâu laïc boä Singapore,
Ngaøi Shenton Thomas vieát vaøo nhaät kyù cuûa mình, ‘Buoåi ñeâm ôû Caâu
laïc boä im laëng hôn nhieàu. Percival ñaõ noùi vôùi toâi raèng tình hình khoâng
xaáu ñi vaø vì theá chuùng ta seõ caàm cöï ñöôïc.’
Saùng ngaøy Chuû nhaät tôùi maø khoâng coù laáy moät laøn gioù nheï.
Gordon Bennett nhôù laïi noù gioáng nhö ‘moät khôûi ñaàu voâ voïng cuûa noãi
tuyeät voïng. Chaúng coøn hy voïng hay cöùu chöõa ñöôïc gì treân caùi vuøng
nhieät ñôùi naøy nöõa. Maët trôøi nhieät ñôùi phoùng luoàng hôi noùng leân caùi
thaønh phoá ñang haáp hoái, ñang quaèn quaïi trong noãi ñau ñôùn toät cuøng
cuûa mình.’
Treân khaép thaønh phoá, ngöôøi ta nhö theå caûm thaáy caùi khoaûnh
khaéc soá phaän ñaõ trong loøng baøn tay, ñeàu gia nhaäp vaøo buoåi leã caàu
nguyeän saùng Chuùa nhaät. Trong Beänh vieän Ña khoa, Freddy Bloom vaø caùc
y taù khaùc tuï hoïp laïi trong moät caên phoøng vaéng beân ngoaøi thöïc hieän
moät leã caàu nguyeän ngaén. Trong nhaø thôø, vaãn coøn chöùa ñaày nhöõng
ngöôøi bò thöông, ‘Ñöùc cha’ ñaët trôû laïi caøng nhieàu chieác gheá daøi caøng
toát ôû choã ngoài cuûa ñoäi hôïp xöôùng. Moïi chieác gheá ñeàu coù ngöôøi
ngoài, vaø moãi inch khoâng gian ñeàu ñoâng chaät nhöõng ngöôøi suøng ñaïo.
Nhöõng ngöôøi khoâng theå vaøo beân trong thì ñöùng ôû baõi coû xung
quanh.Hoï khoâng theå nghe ñöôïc buoåi haønh leã nhöng, nhö theå ñöôïc söï
thuùc giuïc cuûa baûn naêng nguyeân sô naøo ñoù, hoï ñöùng ñoù laëng im vaø
thaønh kính, cho tôùi khi buoåi leã ñaõ keát thuùc vaø nhöõng ngöôøi beân trong
ñi ra.
Töôùng Percival cuõng tôùi nhaø thôø-trong boä quaân phuïc môùi coøn
cöùng hoà, tham gia cuøng coäng ñoàng quaân nhaân taïi Phaùo ñaøi Thaàn
coâng. Nhöng ít nhaát thì oâng ta cuõng bieát moät ñieàu-raèng maõi thì cuoái
cuøng ‘quyeàn töï quyeát lôùn hôn’ maø oâng ta yeâu caàu ñaõ ñöôïc chaáp
nhaän, vì trong khoaûng maáy giôø tröôùc vaøo buoåi saùng oâng ta ñaõ nhaän
ñöôïc moät böùc ñieän baùo töø Wavell, ghi laø,
‘Caùc ngaøi ôû moät vò theá gaây ra ñöôïc nhöõng toån thaát vaø thieät
haïi cho quaân ñòch ñaõ khaù laâu daøi vaø quaân lính cuûa caùc ngaøi coù khaû
naêng laøm ñöôïc nhö theá, vì theá caùc ngaøi phaûi tieáp tuïc chieán ñaáu.
Thôøi giôø thu ñöôïc vaø nhöõng thieät haïi ñoái vôùi quaân ñòch laø ñieàu quan
troïng soáng coøn trong tình hình naøy. Khi caùc ngaøi hoaøn toaøn haøi loøng,
caân nhaéc thaáy khoâng theå keùo daøi hôn nöõa, toâi xin trao cho ngaøi
quyeàn töï quyeát ngöøng vieäc choáng cöï. Haõy thoâng baùo cho toâi veà tình
hình. Duø chuyeän gì xaûy ra toâi cuõng xin tri aân ngaøi vaø taát caû binh lính
cuûa ngaøi vì nhöõng noã löïc duõng caûm trong nhöõng ngaøy vöøa qua.’
Luùc naøy quyeát ñònh laø tuøy thuoäc vaøo Percival, vaø oâng ta chaúng
maát thì giôø trong vieäc trieäu taäp moät hoäi nghò goàm taát caû caùc chæ
huy cao caáp, cuøng vôùi moät ngöôøi beân daân söï-‘Dickie’ Dickinson, Chaùnh
Thanh tra Caûnh saùt, oâng ta ñaõ ñöôïc phoân thoâng baùo taïi vaên phoøng
cuûa mình töø luùc taùm giôø saùng vaø ñöôïc daën coù maët taïi Phaùo ñaøi
Thaàn coâng vaøo luùc 9 giôø 30 phuùt. Percival ñaõ khoâng môøi Shenton
Thomas tôùi cuoäc hoäi kieán, nhöng Dickinson, ngöôøi trung thaønh hieám
thaáy, moät ngöôøi nhaát nhaát tin theo nghi thöùc, khoâng coù yù ñi tôùi Phaùo
ñaøi Thaàn coâng maø khoâng coù söï cho pheùp cuûa ngaøi Thoáng ñoác. OÂng
ta tìm caùch gaëp maët Shenton Thomas taïi Caâu laïc boä, vaø ngaøi Thoáng
ñoác ngay laäp töùc noùi, ‘Taát nhieân laø oâng phaûi ñi roài.’ (Thöïc ra,
Dickinson ñöôïc môøi ñi thay vì ngaøi Thoáng ñoác laø ñuùng ñaén, bôûi vì ‘Toâi
hieän thôøi laø moät trong nhöõng Syõ quan Chæ huy cuûa Percival keå töø khi
caûnh saùt chuyeån sang chòu söï ñieàu haønh cuûa Quaân ñoäi, vaø ñaây laø
moät hoäi nghò quaân söï thuaàn tuùy.’)
Leõ dó nhieân laø Simson cuõng coù maët, cuøng vôùi ba vieân chæ huy
cao caáp vaø moät syõ quan RAF. Hieân ngang hoï ñi tôùi moät caên phoøng
choáng bom nhoû beân döôùi Ñoài Phaùo ñaøi Thaàn coâng. Percival ngoài ôû
ñaàu baøn vaø Dickinson nhôù raèng söï kieän long troïng naøy ñöôïc ñaùnh
daáu baèng ‘moät söï chuaån bò caàu kyø chi li ñaùng löu yù’. Khoâng coù
ngöôøi phuï taù naøo neân moãi vò chæ huy phaûi töï trình baøy baûn töôøng
trình aûm ñaïm cuûa rieâng mình veà tình hình phoøng thuû ñang tan raõ.
Simson laëp laïi moät caûnh baùo vaøo saùng sôùm raèng tình hình caáp nöôùc
ñaõ xaáu ñi keå töø buoåi toái hoâm tröôùc, vaø roài Percival thoâng baùo ngaén
goïn raèng Wavell ñaõ chaáp nhaän trao cho oâng ta quyeàn quyeát ñònh ñaàu
haøng. Keå töø luùc ñoù trong cuoäc thaûo luaän baøn veà baát cöù khaû naêng
phaûn coâng naøo cuõng trôû neân thuaàn tuùy laø lyù thuyeát vaø laïc loõng, vì
ai luùc naøy cuõng bieát haàu nhö chaúng coøn nöôùc ñeå duøng, raèng caùc
kho quaân löông döï tröõ cuûa Boä binh chæ coøn ñuû cho ít ngaøy nöõa thoâi,
vaø raèng löôïng xaêng coøn laïi thì ñaõ naèm trong caùc bình xaêng cuûa caùc
phöông tieän roài. Cuoäc hoäi kieán keùo daøi vöøa ñuùng hai möôi phuùt, keát
thuùc khi, nhö Gordon Bennett ghi laïi trong nhaät kyù cuûa mình, ‘Laëng leõ vaø
buoàn baõ, chuùng toâi quyeát ñònh ñaàu haøng’.
Ngay sau khi cuoäc gaëp keát thuùc, Percival ñaõ cho môøi Hugh Fraser,
quyeàn Thö kyù Chính quyeàn Thuoäc ñòa (ngöôøi thay theá cho Stanley Jones)
vaø Trung töôùng Newbiggin, vieân Syõ quan Quaûn trò Tröôûng cuûa oâng ta,
vaø leänh cho hoï ñaùnh xe tôùi Ñöôøng Bukit Timah ñeå gaëp quaân Nhaät vaø
coá gaéng thu xeáp moät thoûa öôùc ngöøng baén tôùi luùc boán giôø chieàu khi
caùc ñieàu khoaûn ñaàu haøng coù ñieàu kieän coù theå ñöôïc thaûo luaän. Xong
vieäc ñoù, oâng ta ra meänh leänh quaân söï cuoái cuøng cuûa mình-phaù huûy
taát caû caùc baûn maät maõ, caùc taøi lieäu, caùc trang thieát bò bí maät vaø
suùng oáng.
Hugh Fraser laø moät Thö kyù Lieân bang trong noäi ñòa raát thaân thieän,
vui veû tröôùc khi thay theá vaøo vò trí cuûa Stanley Jones, vaø oâng ta chaúng
laáy laøm thích thuù caùi ‘nhieäm vuï khoâng ngon xôi’ naøy vaø chæ nhaän noù
bôûi vì Ngaøi Shenton Thomas cöù nhaát quyeát raèng khoâng ñôøi naøo oâng ta
chòu ñaøm phaùn vôùi boïn Nhaät.
Ñaây laø cuoäc gaëp gôõ ñaàu tieân vôùi quaân ñòch, vaø ñaây laø moät
thôøi khaéc ñaùng ñöôïc ñaùnh daáu laïi vôùi söï nghieâm trang. Thay vaøo ñoù,
haønh trình vaø cuoäc gaëp ñoâi khi gioáng vôùi moät boä phim cuûa Anh em
nhaø Marx. Do Fraser khoâng vieát ra moät baûn baùo caùo löu tröõ baèng vaên
baûn daøi veà tình tieát naøy, neân seõ khoù ñeå tin ñöôïc chuyeän gì thöïc teá
ñaõ dieãn ra.
Ngöôøi ta seõ coøn nhôù raèng trong böùc thö ‘truyeàn ñôn’ cuûa mình,
Yamashita ñaõ thoâng baùo vôùi Percival raèng, neáu muoán ñaàu haøng, oâng
ta phaûi phaùi moät chieác xe vôùi Quoác kyø Anh vaø côø traéng tieán treân
Ñöôøng Bukit Timah caøng xa caøng toát. Vaøo ñuùng 11 giôø 30 phuùt saùng,
Fraser vaø Newbiggin, mang theo moät böùc thö göûi cho Ngöôøi ñöùng ñaàu
quaân ñoäi Nhaät Baûn, leân ñöôøng töø Phaùo ñaøi Thaàn coâng treân moät
chieác xe mui traàn, cuøng vôùi moät thoâng ngoân. Moät chieác xe thöù hai
theo sau ñeà phoøng tröôøng hôïp coù baát traéc. Hoï ñaõ tính laø seõ tôùi ñöôïc
truï sôû cuûa quaân Nhaät vaøo luùc giöõa tröa, nhöng ñaõ bò cheäch caùi moác
tính toaùn voâ ích ñoù vì hoï phaûi maát hai tieáng, thay vì coù nöûa tieáng, ñeå
tieáp xuùc ñöôïc vôùi quaân ñòch.
Ngay töø luùc baét ñaàu moïi thöù ñaõ coù veû xui xeûo roài-trôù treâu thay
laø vôùi moät nhieäm vuï maø muïc ñích chính cuûa hoï laø ñaåy nhanh caùi
thôøi khaéc khieán cho caùc nhaân maïng seõ ñöôïc cöùu soáng. Hoï ñaõ döï
lieäu laø ñaùnh xe tôùi Voøng xoay Newton, moät caùi buøng binh nôi maø hoï
seõ reõ leân Ñöôøng Bukit Timah, nhöng laïi phaûi quay laïi hai laàn vì nhöõng
hoá bom hoá ñaïn khieán cho caùc con ñöôøng khoâng theå vöôït qua ñöôïc. Roài
xoay sôû, hoï cuõng tôùi ñöôïc Voøng xoay Newton sau khi löôïn theo nhöõng con
ñöôøng vaø caùc ngoõ heûm phía sau. Taïi ñoù hoï boû chieác xe thöù hai vaø
chaàm chaäm tieán theo Ñöôøng Dunearn.
Quaõng nöûa ñöôøng tôùi truï sôû cuûa quaân Nhaät, xe cuûa hoï baêng
qua moät caây caàu baéc ngang con keânh ñeå ñi vaøo Ñöôøng Bukit Timah.
Ñöôøng ñi cuûa hoï khaù baèng phaúng cho tôùi khi tôùi moät ñòa ñieåm nôi
Ñöôøng Adam, moät xa loä chính theo höôùng ñoâng-taây, caét Ñöôøng Bukit
Timah. Taïi ñaây hoï thaáy toaøn boä khu vöïc naøy ñaõ ñöôïc baûo veä kyõ
löôõng bôûi moät raøo chaén daây theùp gai. Ba vieân ngöôøi Anh naøy tröôøn
qua vôùi yù ñònh dòch chuyeån vaät caûn naøy ñuû ñeå cho chieác xe cuûa hoï
ñi ñöôïc qua. Ngay luùc ñoù hoï phaùt hieän ra raèng ‘noù gaøi daøy ñaëc’
nhöõng quaû mìn choáng taêng. Chaúng coøn caùch naøo khaùc ngoaøi vieäc laïi
baêng qua con keânh trôû laïi Ñöôøng Dunearn-maø vôùi söï chaùn ngaùn hoï bò
chaën laïi tröôùc muõi suùng luïc caïnh moät traïm gaùc cuûa quaân Anh. Kieân
trì, hoï giaûi thích raèng mình khoâng phaûi ñang boû troán sang phía quaân
Nhaät. Nhöng chaúng ai nhaän ra hoï laø ai cho tôùi khi vieân syõ quan laøm
nhieäm vuï ñöôïc goïi ñeán. Vieân syõ quan sau ñoù coù caûnh baùo cho hoï laø
con ñöôøng lôùn Adam, maø hoï seõ phaûi ñi qua, bò gaøi mìn chaèng chòt, vaø
seõ khoâng theå laùi xe qua ñoù, ngay caû khi hoï coù theå haï raøo chaén
xuoáng.
Luùc naøy hoï chaúng coøn phöông aùn naøo khaùc ngoaøi vieäc boû xe vaø
ñi boä. Hoï giöông nhöõng laù côø leân vaø baét ñaàu böôùc ñi-‘löïa loái ñi cuûa
mình thaät caån thaän, raát caån thaän, qua khu vöïc bò gaøi mìn’. Suoát thôøi
gian naøy maùy bay ñòch ñang ñaùnh bom vaø suùng maùy cuûa traän tuyeán
quaân Anh, vaø ‘tieáng rít cuûa nhöõng vieân ñaïn phaùo bay qua phía treân
ñaàu trôû neân gaàn nhö laø ñôn ñieäu’.
Moà hoâi töø ngöôøi truùt ra nhö taém döôùi aùnh maët trôøi chính ngoï, hoï
saûi böôùc tieán leân tôùi khi roát cuoäc moät toaùn binh lính Nhaät, töï ñoäng
trong tö theá saün saøng, loù ra moät caùch thaän troïng töø moät ñoàn ñieàn
cao su. Qua vieân thoâng ngoân cuûa mình, Fraser vaø Newbiggin neâu ra yù
nghóa cuûa laù côø traéng maø hoï mang theo. Luùc naøy, ôû rìa cuûa con
ñöôøng daøi, coù nhöõng doø phong lan moïc treân bôø keânh vaø nhöõng caây
cao su thaãm maøu phía sau, laø moät thôøi khaéc hieám hoi cuûa lòch söû khi
nhöõng vieân ngöôøi Anh ñaãm moà hoâi, maët ñoái maët vôùi nhöõng teân lính
Nhaät ñaàu tieân, nhaän ra raèng cuoäc chieán ôû Maõ Lai coi nhö ñaõ chaám
döùt. Maáy vieân syõ quan ngöôøi Anh coù theå ñöôïc boû qua veà noãi lo laéng
boàn choàn raèng vieäc tieáp ñoùn hoï seõ nhö theá naøo töø phía quaân Nhaät.
Coù theå laø baát cöù chuyeän gì chöù-töø vui möøng tieáp ñoùn cho tôùi bò
baén haï trong söï traû thuø daõ man. Moät phaûn öùng maø hoï khoâng theå coù
khaû naêng möôøng töôïng tröôùc chính laø ñieàu trong thöïc teá ñaõ xaûy ra.
Moät caùch phaán khích, binh lính Nhaät xuùm chaät ñeán quanh ba ngöôøi, lòch
söï ñaåy vaø saép xeáp choã cho hoï ñeå chuïp aûnh nhoùm. Cuoäc chieán
döôøng nhö khoâng toàn taïi. Taát caû nhöõng gì boïn hoï muoán laøm laø chuïp
aûnh. Taát caû ñaùm lính Nhaät coù veû nhö ñöôïc trang trí baèng nhöõng caùi
maùy aûnh treo luûng laúng quanh coå hoï vaäy. Boïn hoï naên næ maáy ngöôøi
Anh ñöùng thaønh haøng-aåy hoï saùt vaøo moät chuùt ñeå taïo cho böùc aûnh
coù moät boá cuïc ñeïp hôn, xoay maët hoï veà phía maët trôøi-vaø nhaát quyeát
khoâng chòu ñöa maáy ngöôøi tôùi choã vieân syõ quan chæ huy cuûa mình cho
tôùi khi ñaõ chuïp heát cuoän phim. Chæ tôùi luùc ñoù, khi nhöõng ngöôøi Anh
ñang söûng soát naøy töï hoûi coù phaûi caùc giaùc quan ñaõ boû mình maø ñi
khoâng, thì ñaùm lính Nhaät môùi haï coá môøi tôùi hai vieân syõ quan caáp cao,
voäi vaøng ñi tôùi töø phía truï sôû cuûa quaân Nhaät. Luùc naøy ñaõ laø hai giôø
chieàu.
Trong böùc thö cuûa mình, Percival ñeà nghò raèng moät leänh ngöøng
baén phaûi ñöôïc ban ra ôû caû hai phía vaøo luùc boán giôø, mang laïi cho chæ
huy hai beân ñoái phöông cô hoäi ñeå thoûa thuaän caùc ñieàu khoaûn ñaàu
haøng coù ñieàu kieän. Tuy nhieân, ñoái vôùi Yamashita maø noùi, caùi yù töôûng
‘thaûo luaän’ naøy thaät laø loá bòch. OÂng ta chaúng coù gì ñeå laøm vôùi moät
ñeà nghò nhö vaäy. OÂng ta seõ khoâng ra leänh ngöøng baén, oâng ta noùi, cho
tôùi khi Percival ñaõ ‘kyù vaøo choã troáng’. Vaø oâng ta seõ khoâng xem xeùt
chuyeän naøy vôùi baát cöù ai ngoaøi ñích thaân Percival ra. Cho tôùi khi ñoù
vieäc phaùo kích seõ vaãn tieáp tuïc.
Yamashita ñaõ thaûo ra moät böùc thö cho hai phaùi vieân mang tôùi cho
Percival. Noù ñaët ra caùc ñieàu khoaûn chính theo caùc ñieàu kieän ñöa ra bôûi
quaân Nhaät ñeå tieán tôùi moät leänh ngöøng baén, vaø moät yeâu caàu buoäc
Percival phaûi töï mình coù maët taïi truï sôû quaân Nhaät ôû nhaø maùy Ford taïi
Bukit Timah vaøo toái hoâm ñoù. Yamashita ñaûm baûo vôùi Percival moät cuoäc
tieáp xuùc an toaøn, vaø tình nguyeän göûi ñi moät chieác xe chôø oâng ta gaàn
khu raøo chaén bò gaøi mìn treân Ñöôøng Adam.
Ñoù laø taát caû nhöõng gì maø Fraser vaø Newbiggin coù theå ñaït ñöôïc,
cho duø buoåi chieàu ñaày söï kieän cuûa hoï chöa keát thuùc ôû ñoù. Baát keå
söï vieäc laø hoï ñang ñi laïi con ñöôøng gioáng nhö hoï ñaõ ñi vöøa ñuùng moät
hay hai giôø tröôùc ñoù, lính Nhaät luùc naøy thaät khoù hieåu laïi cöù nhaát
quyeát phaûi bòt maét hoï treân chuyeán ñi trôû laïi Ñöôøng Adam. Vì raèng hoï
ñöôïc daãn ñi ñuùng con ñöôøng ñoù, neân caùi thuû tuïc ngôù ngaån naøy coù
veû gioáng nhö troø treû con hôn laø laøm ngöôøi ta böïc töùc. Nhöng thay vaøo
ñoù chuyeán ñi trôû neân thaät kinh hoaøng, vì noù truøng vôùi thôøi gian
nhöõng phaùo thuû cuûa Anh ñang boá trí moät haøng raøo daøy ñaëc treân khu
vöïc naøy, vaø nhöõng quaû ñaïn phaùo thì rít leân chaúng deã chòu gì ngay
gaàn nhöõng ngöôøi ñang taïm thôøi ‘bò muø’ naøy.
Roát cuoäc hoï cuõng tôùi ñöôïc Ñöôøng Adam vaø choã chieác xe cuûa
mình, vaø chæ coøn moät chuyeán maïo hieåm nöõa naèm ôû phía tröôùc hoï.
ÔÛ choã giao giöõa Bukit Timah vaø Ñöôøng Stevens, moät trung syõ Anh,
ngöôøi maø, nhö Fraser ghi laïi, ‘khaù roõ raøng laø ñaõ khoâng phaù huûy ñoáng
röôïu caát giaáu rieâng cuûa mình’ laïi baén suùng luïc vaøo toaùn ngöôøi Anh,
nhôø moät pheùp laï môùi söôït qua hoï. Roài anh ta leänh cho trung ñoäi cuûa
mình bao vaây chieác xe. Vieân trung syõ ñang noùng loøng muoán baén laàn
nöõa, nhöng haún laø ñaõ nghó laïi, duø vaäy nguy cô vaãn coøn raát hieåm
ngheøo cho tôùi khi hai vieân syõ quan tôùi nôi vaø, ‘ngay tröôùc muõi caùc tay
suùng cuûa hoï, ñaõ thuyeát phuïc ñöôïc vieân trung syõ veà söï nhaàm laãn
cuûa anh ta’.
Meät moûi, chaùn naûn, öôùt ñaãm moà hoâi, toaùn ngöôøi nhoû naøy veà
tôùi Phaùo ñaøi Thaàn coâng tröôùc boán giôø saùng moät chuùt. Percival chæ
ñöôïc cho moät khoaûng thôøi gian hôn nöûa tieáng ñoàng hoà moät chuùt ñeå
chuaån bò cho thôøi khaéc nhuïc nhaõ nhaát trong söï nghieäp quaân söï cuûa
mình maø thoâi.
Cuøng vôùi ba syõ quan tham möu cuûa mình, Töôùng Percival leân ñöôøng
theo ñuùng haønh trình cuûa Fraser vaø Newbiggin ñaõ ñi. Taïi choã tieáp caän
vôùi ngoâi laøng ôû Bukit Timah hoï ra khoûi xe, giöông leân Quoác kyø Anh vaø
laù côø traéng, roài ñi boä döôùi söï hoä toáng cuûa quaân ñòch tôùi truï sôû
quaân Nhaät-caùi nhaø maùy troáng traûi cuûa haõng Moâ-toâ Ford. Coù theå
hieåu ñöôïc laø caùc ghi cheùp cuûa quaân Anh ít ñeà caäp veà cuoäc gaëp naøy,
tuy vaäy caùc taøi lieäu vaø caùc ghi cheùp nguyeân vaên cuûa quaân Nhaät ñaõ
cho moät hình aûnh chi tieát veà nhöõng gì ñaõ xaûy ra, cuøng vôùi caùc böùc
aûnh veà hai vò töôùng quaân cuoái cuøng cuõng maët ñoái maët-Percival,
maûnh mai, meät moûi vaø chaùn naûn; Yamashita thì gioáng nhö moät con choù
Bun naëng neà, luøn tòt vôùi naém tay phaûi sieát chaët ñaët treân maët baøn
saün saøng ñeå ñaám noù xuoáng khi oâng ta nhaán maïnh moät ñieåm naøo
ñoù.
Yamashita tôùi treã vaøi phuùt-vaø töø caùi hình dong ñoù moïi hy voïng
maø Percival nuoâi döôõng veà vieäc ñaït ñöôïc caùc ñieàu khoaûn hoøa giaûi tan
bieán saïch. ‘Taùi xanh, vaø vôùi ñoâi maét ñoû ngaàu,’ Percival im thin thít laéng
nghe khi Yamashita thoâng baùo, ‘Quaân ñoäi Nhaät Baûn seõ khoâng quan taâm
tôùi baát cöù gì ngoaøi vieäc ñaàu haøng voâ ñieàu kieän vaøo luùc 10 giôø toái
theo giôø Nhaät Baûn.’ (8 giôø 30 toái theo giôø Singapore.)
‘Nhöng toâi khoâng theå cam ñoan vaán ñeà naøy ñöôïc,’ Percival thoát
leân. ‘Chuùng toâi khoâng theå ñöa ra caâu traû lôøi cuoái cuøng cuûa mình
tröôùc nöûa ñeâm ñöôïc.’
Yamashita cao gioïng vaø ñaám tay xuoáng maët baøn. ‘Caùc ñieàu khoaûn
cuûa chuùng toâi coù theå chaáp nhaän ñöôïc hay laø khoâng? Moïi thöù phaûi
ñöôïc hoaøn taát cho mau choùng. Chuùng toâi saün saøng ñeå khai hoûa laïi
roài ñaáy.’
Trong khi Percival ñang löôõng löï, moät trong nhöõng trôï taù cuûa
Yamashita ñaõ keùo ra tröôùc maët oâng ta moät danh saùch caùc caâu hoûi
baèng tieáng Anh. Percival nhìn vaøo caâu hoûi ñaàu tieân: ‘Quaân ñoäi Anh coù
chòu ñaàu haøng voâ ñieàu kieän khoâng?’
Laïi moät laàn nöõa Percival keâu ca, ‘Laøm ôn, xin haõy chôø caâu traû lôøi
cuoái cuøng cho tôùi saùng ngaøy mai ñi.’ Vaø laàn nöõa Yamashita, choàm
ngöôøi veà phía tröôùc, vaën laïi, ‘Trong tröôøng hôïp ñoù chuùng toâi seõ tieáp
tuïc taán coâng cho tôùi saùng ngaøy mai. Nhö theá oån chöù, hay laø oâng öng
thuaän ñaàu haøng voâ ñieàu kieän ngay töø baây giôø?’
Vôùi ‘caùi ñaàu cuùi xuoáng vaø baèng moät gioïng noùi yeáu ôùt,’ Percival
ñaønh chaáp thuaän. Vieäc ñaàu haøng seõ dieãn ra vaøo luùc 8 giôø 30 ñeâm
ñoù.
Yamashita nhanh choùng nhaác leân choàng giaáy tôø cuûa mình vaø noùi
vôùi Percival raèng binh lính Anh phaûi giaûi giaùp ngay laäp töùc ngoaïi tröø
moät nghìn quaân seõ duy trì nhieäm vuï trong ñeâm ñoù. OÂng ta ñoàng yù
raèng, ñeå traùnh caùc raéc roái, quaân lính Nhaät seõ bò caám vaøo thaønh
phoá cho tôùi saùng hoâm sau, ‘Nhöng,’ oâng ta caûnh caùo Percival, ‘neáu coù
baát cöù söï vi phaïm naøo caùc ñieàu khoaûn naøy, thì moät cuoäc taán coâng
toång löïc vaøo Singapore seõ ngay laäp töùc baét ñaàu.’
Percival coù moät thænh caàu cuoái cuøng. ‘Quaân ñoäi Nhaät hoaøng seõ
baûo veä phuï nöõ vaø treû em vaø thöôøng daân ngöôøi Anh chöù?’
 ‘Xin cöù yeân taâm,’ Yamashita traû lôøi vôùi moät gioïng khoan hoøa hôn,
‘Toâi ñaûm baûo moät caùch chaéc chaén ñieàu aáy.’
Sau ñoù, ñaåy moät maûnh giaáy nhoû qua maët baøn, oâng ta giuïc
Percival, ‘Xin kyù caùi naøy.’ Percival kyù-vaø roài ñöùng thaúng ngöôøi, ngaång
ñaàu leân. Luùc ñoù laø 6 giôø 10 phuùt ngaøy 15 thaùng Hai.
Quay trôû laïi Phaùo ñaøi Thaàn coâng, Percival thaûo böùc ñieän cuoái
cuøng cuûa mình tôùi Wavell: ‘Do caùc toån thaát töø haønh ñoäng cuûa quaân
ñòch, nöôùc, xaêng, löông thöïc thöïc phaåm vaø ñaïn döôïc thöïc teá ñaõ heát.
Vì theá khoâng theå tieáp tuïc chieán ñaáu theâm ñöôïc nöõa. Taát caû caùc vò
trí ñaõ laøm heát söùc mình vaø raát caûm kích veà söï trôï giuùp cuûa ngaøi.’
Ñoù laø thoâng ñieäp cuoái cuøng phaùt ñi töø Singapore.
Trong luùc ñoù, Thieáu töôùng Simson ñang thöïc hieän nhöõng böôùc
chuaån bò cuoái cuøng cho cuoäc chaïy troán cuûa mình. An taâm vì bieát raèng
Percival ñaõ cho pheùp mình, vieân Thieáu töôùng ñaùnh xe ñi, nghó raèng ñaây
seõ laø chuyeán ñi tua cuoái cuøng treân thaønh phoá. ‘Toâi bieát raèng taát caû
caùc nhieäm vuï tieâu thoå cuûa mình seõ ñöôïc hoaøn thaønh vaøo luùc saùu
giôø toái.’ Coode-treân chieác taøu oâng ta saép ñi-ñaõ caûnh baùo vieân Thieáu
töôùng raèng mình döï ñònh rôøi beán ngay sau baûy giôø toái, vaø khi Simson
haøi loøng raèng mình khoâng theå laøm gì hôn ñöôïc nöõa, oâng ta ñaùnh xe
tôùi Phaùo ñaøi Thaàn coâng ñeå noùi lôøi taïm bieät vôùi Percival.
Percival ñang ngoài beân baøn laøm vieäc troâng voâ cuøng buoàn naûn.
OÂng ta döôøng nhö khoâng nhaän ra laø Simson ñaõ ñi vaøo phoøng, raèng
vieân Thieáu töôùng ñang giô tay leân ñeå chaøo taïm bieät.
Ngöôøi ta seõ chaúng bao giôø bieát ñöôïc ñieàu gì vuït qua taâm trí cuûa
Percival vaøo thôøi ñieåm aáy. OÂng ta coù ñoá kî vì raèng Simson ñaõ ñuùng
veà vaán ñeà phoøng thuû? OÂng ta coù quaù thaát voïng ñeán noãi khoâng theå
‘nghó ñaâu ra ñaáy’ ñöôïc? Daàu gì ñi chaêng nöõa, oâng ta ñaõ nhìn leân vieân
Thieáu töôùng, vaø tröôùc söï ngaïc nhieân cuûa Simson, ñaõ thaúng thöøng
khoâng cho pheùp oâng naøy troán ñi.
Trong moät luùc Simson ñaõ quaù söûng soát ñeå leân tieáng. Roài oâng ta
thoát leân, ‘Nhöng thöa ngaøi, ngaøi ñaõ cho pheùp toâi roài. Vaø, hôn nöõa, ñoù
laø nhieäm vuï cuûa moïi ngöôøi lính phaûi troán ñi neáu anh ta coù theå cô
maø.’
Percival khoâng ñoàng yù. ‘Caùc syõ quan,’ oâng ta khaúng ñònh, ‘phaûi ôû
laïi vaø chaêm lo cho caùc ñôn vò cuûa mình.’ Coù veû nhö chaúng coù gì thay
ñoåi khi Simson chæ ra raèng mình chaúng coù ñôn vò naøo. OÂng ta ñaõ ñöôïc
ñöa vaøo phieân cheá cuûa ban tham möu. ‘Vaø duø sao,’ Simson noùi theâm,
‘trong saùu thaùng vöøa qua toâi chæ laø Chæ huy tröôûng Löïc löôïng Coâng
binh treân danh nghóa-vaø laø Toång chæ huy cuûa Löïc löôïng Daân phoøng,
toâi khoâng coù moät raøng buoäc veà baát cöù vaán ñeà naøo ngaên khoâng
cho toâi ñi caû.’
‘Toâi raát tieác, Simson.’ Percival ñoät ngoät quay sang ñoáng giaáy tôø
treân baøn laøm vieäc cuûa mình nhö theå bieåu thò raèng oâng ta khoâng
muoán baøn luaän veà chuû ñeà naøy theâm nöõa. Khoâng noùi theâm moät lôøi
naøo, Simson böôùc ra khoûi phoøng, ñaùnh xe thaúng tôùi choã Thieáu taù
Coode vaø baûo vôùi anh ta huûy choã daønh cho mình. Roài oâng ta baét ñaàu
chuaån bò cho vieäc bò giam caàm.
Cuõng cuøng khoaûng thôøi gian ñoù, Gordon Bennett-khoâng bò vöôùng
baän bôûi nhöõng vaán ñeà nhoû nhaët nhö vieäc coù ñöôïc söï cho pheùp-ñang
chuaån bò rôøi ñi tôùi khu beán taøu. Ban ñaàu nhoùm troán ñi cuûa oâng ta leân
tôùi saùu ngöôøi, nhöng ba ngöôøi ñaõ töø boû, trong ñoù coù Ñaïi taù Curlewis,
‘ngöôøi ñaõ toû ra aùy naùy veà tính ñuùng ñaén cuûa vieäc boû ngöôøi cuûa
mình maø ñi’. Gordon Bennett khoâng coù nhöõng baên khuaên nhö theá. Thay
vaøo ñoù oâng ta aáp uû caùi caûm giaùc ‘raèng toâi phaûi baèng moïi giaù quay
trôû veà UÙc vaø keå laïi cho nhaân daân cuûa mình caâu chuyeän veà cuoäc
ñoái ñaàu cuûa chuùng toâi vôùi quaân Nhaät’.
 Vieäc troán chaïy cuûa Bennett ñaõ laø moät vaán ñeà tranh caõi trong
suoát 25 naêm, vaø keå töø khi ngöôøi ta chaáp nhaän caùi phaàn veà vieäc
nhieäm vuï cuûa moät ngöôøi lính laø troán ñi, thì ai ñoù coù theå thaéc maéc
vaäy thì taát caû söï oàn aøo naøy laø veà caùi gì, vaø taïi sao (nhö chuùng ta
seõ thaáy sau naøy) cuoäc troán chaïy naøy trong thöïc teá laïi huûy hoaïi söï
nghieäp chieán chinh cuûa Bennett. Caâu traû lôøi khoâng chæ naèm ôû söï möu
moâ cuûa vieäc oâng ta ñaõ leân keá hoaïch cuûa mình maø khoâng thoâng baùo
cho Percival, maø coøn naèm ôû söï vieäc laø khi oâng ta ñi, oâng ta ñaõ boû laïi
ñaèng sau haøng ngaøn lính UÙc, vaø thöïc teá laø meänh leänh cuoái cuøng
cuûa oâng ta ñöa ra cho boïn hoï laø moät huaán thò nghieâm khaéc khoâng
ñöôïc chaïy troán. Vì trong buoåi ñeâm cuoái cuøng ñoù, trong khi oâng ñaõ ñang
noùng loøng ra ñi, nhöõng lính UÙc khaùc cuõng ñang baøn caõi veà caùc cô hoäi
troán thoaùt ñi. Sau nhöõng trao ñoåi vôùi caùc syõ quan caáp cao cuûa mình,
Bennett ñaõ ñi tôùi moät keát luaän raèng ‘vieäc cho pheùp baát cöù toan tính
boû troán khoâng coù toå chöùc ôû phaïm vi lôùn naøo cuõng seõ daãn tôùi moät
söï hoãn loaïn vaø thaát baïi hoaøn toaøn’. Luùc naøy Bennett ñöa ra moät
meänh leänh raèng taát caû caùc ñôn vò cuûa UÙc seõ phaûi ôû laïi traïm cuûa
mình cho tôùi 8 giôø 30 phuùt saùng hoâm sau. Moät baûn sao cuûa leänh naøy
(ñaõ gôïi leân söï cay ñaéng lôùn lao) ñaõ ñöôïc baûo quaûn trong suoát thôøi
gian giam caàm vaø trong ñoù coù caùi caâu khoâng chuùt maäp môø sau, ‘Taát
caû nhöõng vieäc phoøng ngöøa phaûi ñöôïc thöïc hieän ñeå ñaûm baûo raèng
tinh thaàn cuûa thoûa thuaän ngöøng baén khoâng bò phaù hoaïi bôûi nhöõng
haønh ñoäng daïi doät.’ Vôùi vieäc thaûo ra meänh leänh naøy, Bennett thu xeáp
cho taát caû quaân lính ñöôïc phaùt quaàn aùo môùi vaø khaåu phaàn aên trong
hai ngaøy, roài trao laïi quyeàn chæ huy cho vieân chæ huy phaùo binh cuûa
mình, oâng ta leân ñöôøng tôùi khu beán taøu.
Vaøo luùc 8 giôø 30 phuùt toái, moät söï im lìm kyø quaùi, baát thöôøng bao
truøm leân caùi thaønh phoá ñang chaùy naøy. Haàu nhö chæ trong giaây laùt,
caùi tieáng aàm ó hoán loaïn keùo daøi baáy laâu-tieáng phaùo, tieáng bom noå,
tieáng nhöõng khaåu suùng khaïc ñaïn ñaõ töøng laø moät phaàn cuoäc soáng
cuûa moïi ngöôøi, töï döng nín laëng. Ñoù laø söï im lìm cheát choùc. Chæ coù
moät daïng tieáng ñoäng taïi choã, tieáng löûa leùp beùp vaø tieáng nhöõng ñoà
goã ñoå suïp xuoáng trong nhöõng ñaùm chaùy khoâng ñöôïc kieåm soaùt, laø
tieáp tuïc ñöa ra moät söï nhaéc nhôû taøn khoác raèng cuoäc chieán chöa keát
thuùc vôùi vieäc im tieáng suùng.
Ñoái vôùi nhieàu ngöôøi tin töùc veà vieäc ngöøng baén ñeán nhö moät cuù
soác söûng soát. Baùc syõ Cicely Williams, ñang coù moät giaác nghæ ñeâm
thaät tuyeät trong caùi nhaø giam ñòa phöông, ñaõ quay laïi vôùi ñaùm treû cuûa
mình ôû Nha khoa, vaø ñang tranh thuû nguû moät giaác khoaûng moät tieáng
ñoàng hoà treân saøn nhaø thì moät baùc syõ thoø caùi ñaàu cuûa anh ta ôû
choã caùnh cöûa vaø la leân, ‘Ñình chieán roài!’
‘Sao cô?’ Cicely Williams hoûi, ‘Theá ai ñaàu haøng?’
‘Chuùng ta ñaáy,’ tay baùc syõ noùi coäc loác.
Tim Hudson bò ñaùnh thöùc bôûi söï im laëng. Anh ta ngaû löng treân saøn
nhaø cuûa tröôøng Cao ñaúng Y khoa vaø roài ñoät nhieân, chaúng coù lyù do gì
roõ raøng, nhaän thaáy mình tænh haún trong boùng toái, bao xung quanh bôûi
nhöõng ngöôøi ñang naèm nghieâng, ngaùy nguû. Chuyeän gì ñoù ‘thaät baát
thöôøng vaø luùc ñaàu toâi khoâng theå hieåu ra noù laø chuyeän gì nöõa’. Anh
ta chaâm moät ñieáu thuoác vaø naèm ñoù moät luùc, boái roái, voâ thöùc chôø
ñôïi tieáng ñinh tai nhöùc oùc cuûa moät quaû ñaïn phaùo hay tieáng noå aàm
aøo cuûa moät quaû bom. Khi chaúng thaáy gì heát, anh ta nhaûy döïng daäy
vaø chaïy ra ngoaøi baêng qua nhöõng baõi coû tôùi nôi ñích thöïc laø beänh
vieän.
‘Chuyeän gì ñaõ xaûy ra vaäy?’ anh ta heùt toaùng leân, tuùm ngay laáy
ngöôøi ñaàu tieân anh ta nhìn thaáy.
‘Anh khoâng nghe thaáy gì aø? Chuùng ta ñaàu haøng roài!’
 ‘Anh chaéc chöù?’
‘Dó nhieân.’ Vaø roài ngöôøi kia noùi theâm vui veû, ‘Khoâng caàn phaûi
heùt toaùng leân nhö theá ñaâu, anh giaø.’ Laàn ñaàu tieân Hudson nhaän ra
raèng ñaõ bao ngaøy mình noùi nhö heùt, nhö theå ñang noùi chuyeän vôùi
nhöõng ngöôøi ñieác vaäy, ñeå aùt ñöôïc caùi nôi aàm ó khoâng ngôùt naøy.
Hudson ñi treân con ñöôøng veà phía khu vöïc trung taâm. Khaép moïi
ngoùc ngaùch ñang quaù taûi vôùi nhöõng ngöôøi bò thöông, vaø khi löïa chaân
caån thaän böôùc qua giöõa nhöõng caùi caùng thöông, anh tôùi ñöôïc choã giao
nhau cuûa hai haønh lang daøi keùo daøi ra xa. Moät coâ y taù treû xinh ñeïp
trong boä ñoàng phuïc vaáy baån, vöông nhöõng veát maùu ñang laëng leõ
khoùc. Tim coù bieát coâ ta chæ qua nhìn maët, maëc duø ñaõ hôn moät laàn
coâ ta ñaõ giuùp nhaän beänh nhaân maø anh ñöa tôùi.
‘Khoâng phaûi thaät deã sôï sao?’ coâ ta noùi.
Khi Tim coá traán an, coâ ta ngöôùc nhìn leân, lau nöôùc maét, coá nôû
moät nuï cöôøi, vaø roài khoâng moät haønh ñoäng baùo tröôùc, hoûi nhoû, ‘Anh
laøm ôn hoân toâi ñöôïc khoâng? Chuùng ta khoâng bieát coøn chuyeän gì seõ
xaûy ra vaøo luùc naøy nöõa.’
Tim nhôù laïi raèng ‘yù töôûng ñoù ñaõ laøm toâi soác kinh khuûng. Thaät
laø moät chuyeän kyø quaëc laïi ñi hoân moät coâ y taù ñang maëc ñoàng phuïc.’
Anh löôõng löï roài noùi, ‘Coâ nghó laø toâi neân, vôùi coâ trong boä ñoàng phuïc
naøy aù?’ Anh hoân coâ gaùi moät caùch dòu daøng. Anh ñaõ chaúng bao giôø
bieát coâ aáy laø ai, vaø cuõng chaúng bao giôø coøn nhìn thaáy coâ ta laàn
nöõa.
Luùc ñaàu ‘Ñöùc cha’ tin raèng thoûa öôùc ngöøng baén laø saûn phaåm
cuûa boïn noäi giaùn. OÂng ta ñaõ traûi qua moät ngaøy baän roän, baét ñaàu
vôùi moät buoåi leã coäng ñoàng (nhöng tuy theá vaãn xoay sôû ñöôïc ñeå chôi
moät vaùn bridge sau böõa tröa) vaø baây giôø thì oâng ta khoâng theå naøo tin
vaøo ‘söï im laëng baát thöôøng’ naøy. Roát cuoäc coù ai ñoù ñaõ baûo vôùi oâng
ta raèng ñoù laø quyeát ñònh chính thöùc vaø, nhö oâng ta ghi laïi trong nhaät
kyù cuûa mình, ‘Toâi ñaõ thaû boä loanh quanh moät chuùt’. OÂng ta coù moät
muïc ñích trong ñaàu, vì theá oâng ta ‘tôùi giaët giuõ taïi Khaùch saïn Adelphi,
moät trong ít nôi vaãn coøn chuùt nöôùc’. Thaønh phoá vaãn coøn bò bao vaây
bôûi löûa vaø muïc gaàn cuoái trong nhaät kyù chieán tranh cuûa oâng ta (trong
ñoù oâng ta giöõ moät thoùi quen ghi cheùp tæ mæ veà thôøi tieát) keát thuùc
vôùi lôøi nhaän xeùt tænh khoâ, ‘Thôøi tieát toát cho caùc ñaùm chaùy’.
Buck Buckeridge cuõng ‘aên möøng’ vôùi vieäc giaët giuõ-hay ñuùng hôn,
vôùi vieäc taém röûa taïi Traïm Cöùu hoûa Trung taâm, baèng cuøng caùi chaäu
nöôùc baån oâng ta ñaõ duøng ñeå giaët boä ñoàng phuïc cuûa mình. Vaø ñeâm
ñoù oâng ta vieát, ‘Ñaáy, laø theá ñaáy. Chuùng ta ñaõ boû cuoäc. Hay laø ai ñoù
ñaõ boû cuoäc. Caû ñaùm ngöôøi quanh caùi baøn ai naáy ñeàu meät löû nhö
toâi vaäy, nhöng toâi chaéc chaén moät ñieàu laø töøng ngöôøi moät ñeàu ñang
mong muoán vaø haêng haùi tieáp tuïc cuoäc chieán ñaáu. Nhöng chaúng coù
traän ñaáu naøo nöõa. Noù ñaõ qua roài. Chuùng toâi noùi chuyeän vôùi nhau
nhö theå ñang chia seû moät bí maät khoù chòu. Khoù chòu thì ñuùng, nhöng bí
maät thì khoâng. Chuùng toâi chaúng bieát caùi quaùi gì ñaõ daãn ñeán tình hình
toài teä naøy nöõa. Chuùng toâi chæ roõ moät ñieàu laø khoâng phaûi laø do
mình.’
Moät soá ngöôøi khoâng bao giôø ñöôïc bieát cho tôùi sau naøy khi chieán
tranh ñaõ qua ñi. Khi tieäm McAlister ñoùng cöûa-vaø Quaân ñoaøn Kieåm soaùt
khoâng phaän ñaõ ñöôïc giaûi taùn-Willie Watt quyeát ñònh chuyeån töø truï sôû
ôû Singapore cuûa mình veà nhaø cuûa anh ta, ‘San Remo’, taùm daëm veà phía
ñoâng cuûa Singapore treân bôø bieån gaàn vôùi Changi. Maëc duø khoâng coù
toaùn quaân Nhaät naøo töøng xaâm nhaäp vaøo khu vöïc naøy, Watt ñang ôû
beân ngoaøi nhieàu daëm vaønh ñai cuûa quaân Anh, vaø ñang thaáy voâ cuøng
khoù khaên trong vieäc ñaàu haøng khi maø anh ta coá laøm vieäc ñoù.
 Trong moät trong nhöõng khu vöïc daønh cho ngöôøi AÙ ôû Ña khoa, coâ
ngöôøi yeâu ngöôøi Hoa xinh ñeïp cuûa Colin Johns, vieân quaûn lyù ñoàn ñieàn
maø ñaõ töï töû, ñaõ tænh laïi vaø qua côn nguy hieåm. Laëp ñi laëp laïi, coâ ta
cöù khoùc than maõi baèng tieáng Hoa, ‘Ñeå toâi cheát, ñeå toâi cheát’. Nhö
vaãn thöôøng xaûy ra, trong khi raát nhieàu ngöôøi muoán soáng ñang haáp
hoái, nhöõng vieân baùc syõ laïi coù theå cöùu moät ngöôøi chæ muoán cheát
maø thoâi.
Ñeâm hoâm ñoù, Ñöùc Giaùm muïc cuûa Singapore, Ñöùc cha, Ngaøi John
Leonard Wilson, chuû trì moät buoåi leã trong nhaø thôø. Saøn nhaø baèng ñaù
cuûa gian giöõa giaùo ñöôøng vaãn coøn ñoâng chaät nhöõng daõy ngöôøi bò
thöông, moät soá naèm treân giöôøng xeáp, nhöõng ngöôøi khaùc naèm treân
nhöõng taám chaên, nhöng nhöõng chieác gheá daøi vaãn ñöôïc keâ ôû choã
ngoài cuûa daøn hôïp xöôùng nhaø thôø, vaø haøng traêm ñaøn oâng laãn phuï
nöõ-nhieàu ngöôøi trong soá hoï laø ngöôøi AÙ-chen chaät vaøo beân trong khi
giaùo ñoaøn haùt leân ‘OÂi Ñöùc Chuùa, taâm hoàn cuûa con, Ñöùc Vua treân
Trôøi’.
Trong khi Ñöùc Giaùm muïc ban nhöõng lôøi caàu nguyeän cho buoåi saùng,
‘Dickie’ Dickinson ñang ñöùng treân ban-coâng truï sôû caûnh saùt cuûa mình ôû
Ñöôøng Caàu Môùi vôùi vieân trôï lyù tröôûng cuûa mình. Dickinson vöøa môùi
quay veà töø moät chuyeán thaêm tôùi choã ngaøi Thoáng ñoác-‘moät cuoäc
gaëp khoán khoå. Noãi nhuïc cuûa noù laø ñieàu teä haïi nhaát.’ Thaønh phoá
toái om ngoaïi tröø nhöõng choã coù ñaùm chaùy. Hai ngöôøi ñaøn oâng thaáy
khoù maø môû mieäng. Dickinson ñang baên khuaên lieäu Bunny, baø vôï cuûa
mình, ñang xoay sôû nhö theá naøo ôû choã UÛûy Ban Truyeàn maùu. Con phoá
beân döôùi cô hoà nhö hoaøn toaøn bò len ñaày nhöõng ngöôøi töï nhieân ñöôïc
töï do böôùc ñi maø khoâng caàn sôï haõi, nhöng Dickinson haàu nhö khoâng ñeå
yù, vì taâm trí cuûa oâng ta ñang suy nghó veà nhöõng vieäc khaùc. OÂng ta
nhôù laïi laø mình ñang nghó, raèng baát chaáp noãi tuûi hoå veà taát caû moïi
chuyeän, ít nhaát thì nhöõng hieåm nguy cuõng ñaõ qua-keát thuùc maùu ñoå,
cheát choùc vaø bom rôi.
Roài, khoâng giaûi thích ñöôïc, chuyeän ñoù ñaõ xaûy ra. Töø trong boùng
toái voâ hình cuûa ñaùm ñoâng beân döôùi, ai ñoù-coù leõ ñeå giaûi toûa moät
moái caêm haän töø laâu-aên möøng keát thuùc cuoäc chieán baèng vieäc neùm
moät quaû Mills leân choã caùi ban-coâng roäng möôøi feet naøy. Noù rôi xuoáng
choã baøn chaân cuûa hai ngöôøi. Dickinson nhôù laïi ngöôøi phoù cuûa mình
‘lao mình ra phía tröôùc toâi’ nhöng ñaõ quaù muoän. Söùc maïnh cuûa quaû
bom ñaõ ñaùnh truùng Dickinson, moät maûnh xuyeân qua quai haøm anh ta.
Anh ta taùi hieän ñöôïc moät chuùt mô hoà caûnh mình ñang ngaõ xuoáng-nhöng
taát caû chæ coù theá, vì boùng toái ñaõ nhaán chìm ‘vieân caûnh saùt ñaùng
meán’.
Trong phieân baûn cuûa mình veà söï thaát thuû cuûa Singapore theo phía
Nhaät Baûn, Ñaïi taù Tsuji ñöa ra moät ñieåm ñaùng chuù yù laø oâng ta thaáy
bao truøm trong ñaùm ngöôøi Anh bò cheá ngöï ‘moät bieåu hieän cam chòu
gioáng nhö kieåu nhöõng keû thua cuoäc trong nhöõng cuoäc thi ñaáu theå thao
gay caán’ vaø maëc duø coù veû ñaùng ngôø laø lieäu moät ngöôøi Nhaät coù
theå xaâm nhaäp vaø phaân tích nhöõng yù nghó cuûa nhöõng ngöôøi Anh bò
ñaùnh baïi kia, coù moät söï thaät laï luøng laø vaøo ñeâm ‘töï do’ cuoái cuøng
naøy-khoaûng thôøi gian lô löûng khoâng thöïc giöõa chieán tranh vaø chieám
ñoùng-moïi caûm nghó e sôï döôøng nhö vaéng boùng. Coù leõ cuù soác maát
tinh thaàn cuûa vieäc baïi traän naøy-hay ñoái vôùi moät soá ngöôøi laø caùi
caûm giaùc giaûi khuaây taïm bôï-ñaõ laøm teâ lieät moïi yù nghó veà nhöõng
hieåm nguy coøn naèm ôû phía tröôùc, vì theá maø nhieàu cuoán nhaät kyù vaø
giaáy tôø cho thaáy (ñaëc bieät laø khi suy ra töø nhöõng doøng chöõ) moät
nieàm tin ngaây thô raèng vì cuoäc chieán ñaõ thaát baïi trong danh döï, nhöõng
keû chieán thaéng seõ ñoái xöû vôùi nhöõng ngöôøi bò ñaùnh baïi theo moät
caùch kính troïng töông öùng.
 George Wade, moät thaønh vieân cuûa MAS-vaø trong cuoäc soáng bình
thöôøng laø moät chuyeân gia trong vieäc cheá ngöï nhöõng con kieán traéng
phaøm aên cuûa Singapore-ghi laïi trong nhaät kyù cuûa mình, ‘Ñeâm ñoù
chuùng toâi coù moät chieác baùnh baèng baàu duïc vaø thòt baêm, baùnh put-
ñing Giaùng sinh vaø möùt daâu vôùi kem, hoaøn toaøn say söa muø quaùng
vôùi Böõa aên Ñaàu haøng cuûa mình’. Leslie Hoffman-an toaøn ñöôïc moät luùc
trong ngoâi nhaø cuûa cha mình taïi Serangoon-bò vaây quanh bôûi moät toaùn
lính Anh, boïn hoï aán cho anh ta moät ñoáng ñoà hoäp thöùc aên-vaø moät chuù
choù Xcoát loâng ñen teân laø ‘Whisky’ maø moät trong nhöõng ngöôøi lính yeâu
caàu anh ta chaêm soùc hoä-xem chöøng nhö theå anh ta seõ sôùm quay trôû
laïi ñeå daãn noù ñi vaäy.
Ai ai cuõng ñeàu baän roän chuaån bò cho ‘caùc trang bò söû duïng trong
tuø’ cuûa mình-moät soá vöøa ñoà soä vöøa keành caøng, vì nhieàu ngöôøi
ngaây thô cho raèng trong caùi khí haäu noùng aåm nhö ôû Singapore, quaân
Nhaät hieån nhieân laø seõ phaûi cung caáp phöông tieän vaän chuyeån. ‘Neáu
chuùng ñöa chuùng ta tôùi Changi,’ Freddy nghe thaáy moät phuï nöõ laøm ôû
MAS noùi moät caùch huøng hoàn, ‘toâi seõ khoâng ñi boä chín daëm lieàn ñaâu.
Vaø neáu toâi khoâng chòu ñi boä, boïn chuùng seõ phaûi chôû toâi ñi hoaëc ñeå
cho toâi töï do.’ Döôøng nhö chaúng bao giôø vaøo ñaàu nhieàu ngöôøi caùi söï
thaät laø neáu hoï baét ñaàu trôû neân ‘hoãn xöôïc’, thì lính Nhaät seõ chaúng
thaáy hoái tieác gì maáy khi gieát hoï nhö ñaäp cheát moät con nhaëng quaáy
roái. Trong côn phaán khích ‘hoøa bình’, vuï chieám ñoaït ôû Hoàng Koâng, ñaõ in
daáu roõ raøng trong taâm trí hoï hoài ñaàu naêm, cô hoà nhö ñaõ bò queân
laõng. Noù cuõng khoâng coù trong ñaàu raát nhieàu ñaøn oâng vaø phuï nöõ
maø caùch xöû söï ñuùng möïc veà phaàn mình cuõng seõ khoâng phaûi laø
moät ñaûm baûo caàn thieát ñeå ñieàu chænh caùch ñoái xöû cuûa nhöõng tay
cai nguïc cuûa hoï.
Tim Hudson khoâng naèm trong ñaùm coù kieåu suy nghó naøy. Anh ta söûa
soaïn moät chieác tuùi nhoû, tænh taùo chuaån bò cho tình huoáng xaáu nhaát,
treân heát thaûy laïi caûm taï laàn nöõa vì Marjorie ñaõ ñi khoûi. Vaán ñeà quan
taâm thöïc söï duy nhaát cuûa anh ta laø ñaõ höùa vôùi Marjorie raèng neáu
thaønh phoá thaát thuû anh ta seõ laøm taát caû nhöõng gì coù theå ñeå giuùp
ñôõ cho Myõ Linh-nhöng hieän giôø vaøo caùi ñeâm cuoái cuøng naøy, anh ta
thaáy raèng chaúng theå naøo tôùi ñöôïc Ñöôøng Stevens. Chaúng phaûi laø loãi
cuûa anh ta khi Boä binh khoâng chòu cho anh ta qua, nhöng anh ta seõ vui
loøng trao cho baø ta taát caû soá tieàn Maõ Lai vaãn coøn trong tuùi mình. Daàu
sao thì anh ta seõ chaúng duøng tôùi noù nöõa.
Tim nhôù laïi raèng khi maøn ñeâm troâi qua anh ta caûm thaáy ‘chaùn
ngaùn vaø khaéc khoaûi phaûi laøm moät ñieàu gì ñoù’. Chaúng coøn laïi moät
traïm ARP naøo. Moïi ngöôøi ñaõ ñi ñeå baét ñaàu moät cuoäc ñôøi môùi naøo
ñoù. Nhöõng ngöôøi Hoa ñaõ töøng laøm vieäc raát duõng caûm cuõng bieán
maát, coù theå laø quay veà laøng cuûa hoï roài. Vaø treân heåt thaûy moïi thöù,
Tim chæ muoán ñi taém. Anh ta ñaõ daønh haàu heát thôøi gian trong ngaøy ñeå
giuùp choân caát nhöõng ngöôøi cheát-vaø ñeå ñaët ñöôïc nhöõng thi theå saùt
vaøo nhau, anh ta ñaõ phaûi ñöùng xuoáng hoá nôi maø ‘caùi caûm giaùc meàm
oaët cuûa nhöõng xaùc cheát beân döôùi chaân thaät kinh khuûng’. Anh ta caûm
thaáy mình chæ muoán neùm phaêng moïi maûnh aùo quaàn treân ngöôøi,
ñaém mình döôùi moät voøi hoa sen, vaø bieán thaønh moät ngöôøi môùi, thoaùt
thoûi caùi muøi töû thi noàng naëc naøy.
Vôùi moät söï thoâi thuùc anh ta leân ñöôøng treân chieác Ngöôøi leo ñoài
töø Beänh vieän Ña khoa tôùi Traïm Cöùu hoûa Trung taâm vôùi hy voïng tìm
thaáy Buckeridge. Nöûa ñöôøng tôùi ñoù xe anh ta giaät cuïc roài döøng laïi, heát
xaêng. Thaät laø ñieàm baùo tröôùc cho nhöõng giôø phuùt cuoái cuøng naøy, vì
raèng Tim ra khoûi xe vôùi caùi va-li nhoû cuûa mình, ñoùng saäp caùnh cöûa
phía sau mình vaø baét ñaàu leân ñöôøng cuoác boä maø khoâng laàn naøo nghó
tôùi chieác xe nhoû vöõng chaõi ñoù nöõa.
 Anh ta tôùi traïm Trung taâm vöøa luùc Buckeridge ñang saép söûa rôøi
khoûi ñoù. ‘Ñi thoâi,’ oâng ta noùi vôùi Tim ra veû kyø bí, ‘Toâi ñang tôùi moät nôi
coù theå laøm anh thích thuù ñaáy.’
‘Taát caû nhöõng gì toâi muoán,’ Tim ñaùp lôøi, ‘laø ñi taém.’
‘Coù theå xöû lyù chuyeän naøy ñöôïc,’ Buckeridge cöôøi toe toeùt. ‘Nhöng
caäu coù theå hoái loä toâi moät chaàu ñöôïc chöù?’
Hudson ñoät nhieân nhôù ra coù hai chai whisky ñöôïc giaáu trong nhaø kho
Dunlop. ‘Toát thoâi, toâi chaéc laø coù theå.’ Anh ta giaûi thích ñieàu mình nghó
tôùi.
Buckeridge vaãn coøn nhieàu xaêng theá neân hai ngöôøi baïn cuõ leân
ñöôøng tôùi Ñöôøng Kepple. Luùc naøy coù moät chuùt aùnh saùng xuaát hieän-
khoâng phaûi laø ñeøn ñöôøng maø laø nhöõng maûng hình vuoâng saùng leân
ñaây ñoù phaùt ra töø caùc toøa nhaø. Hoï phaûi reõ ôû nhieàu choã ñeå voøng
qua nhöõng con phoá bò bom taøn phaù nhöng nhaø kho Dunlop thì vaãn ñöùng
vöõng, vaø Buck ñôïi ôû beân ngoaøi trong xe trong khi Tim chaïy vaøo, vaø tìm
hai chai whisky cuûa mình.
Khi anh ta ñi ra, moät boùng ngöôøi nhoû nhaén hieän ra töø boùng toái
vaây quanh. Ñoù laø moät phuï nöõ, mang theo moät caùi goùi boïc trong giaáy
maøu naâu.
‘Myõ Linh!’ Tim keâu leân.
Löôõng löï, Myõ Linh-ngöôøi maø khoâng hieåu sao chaúng bao giôø coù veû
thaät chuù taâm vaøo coâng vieäc hay nhöõng ngöôøi chuû cuûa mình-noùi vôùi
Hudson raèng baø ta ñaõ chôø ôû ñaây töø luùc saùu giôø. Baø ta caûm thaáy
chaéc chaén raèng chaúng sôùm thì muoän tuan cuõng seõ tôùi vaên phoøng
cuûa mình. Tim vaø Buckeridge ruùt ra taát caû soá ñoâ la maø hoï coù vaø ñöa
chuùng cho baø ta. Baø ta nhaän soá tieàn moät caùch leã pheùp, roài giô ra caùi
goùi giaáy.
‘Caùi gì theá?’ Tim Hudson hoûi.
‘Quaàn aùo ñaõ giaët cuûa tuan,’ Myõ Linh traû lôøi vaø môû caùi goùi-hai
chieác sô mi saïch bong, hai caùi quaàn daøi baèng vaûi kaki laø thaúng môùi
hoà cöùng, vôù, moät caùi aùo jacket nheï. Vaø ôû treân cuøng cuûa caùi ñoáng
quaàn aùo toûa muøi saïch seõ aáy laø moät böùc aûnh cuûa Marjorie maø Myõ
Linh ñaõ laáy töø baøn laøm vieäc cuûa Tim. ‘Ñoù laø moät trong nhöõng laàn ít
oûi maø toâi caûm ñoäng gaàn nhö phaùt khoùc,’ Hudson sau naøy thuù nhaän.
‘Thoâi naøo,’ Buckeridge noùi-thoâ loã caét ngang. ‘Toâi seõ cho caäu moät
böõa taém nöôùc laïnh tuyeät vôøi tröôùc khi caäu laøm hoûng ñoáng quaàn aùo
naøy maát.’
Hoï chaúng theå laøm gì hôn ñöôïc cho Myõ Linh ngoaïi tröø vieäc thaû baø
ta xuoáng giöõa thaønh phoá. Gia ñình baø ta soáng ñaâu ñoù ôû bôø bieån phía
ñoâng, vaø baø ta töï tin laø mình seõ ñi tôùi ñöôïc ñoù bình yeân voâ söï.
‘Toâi khoâng cho raèng mình seõ coøn ñöôïc gaëp laïi baø aáy laàn nöõa,’
Tim thôû daøi. ‘Chieán tranh thaät laø khoán kieáp.’ Roài anh ta quay sang
Buckeridge vaø hoûi, gioïng vui veû hôn, ‘Theá coøn vuï taém taùp thì sao ñaây?’
Gaàn nhö laø haân hoan Buckeridge giaûi thích laïi. Trong soá nhöõng ñoà
quyù giaù maø Lucy ñaõ boû laïi coù moät chieác chìa khoùa nhoû cuûa loái vaøo
bí maät ñöôïc söû duïng bôûi caùc nhaân vieân cao caáp taïi Robinson. Hình nhö
lôøi daën cuoái cuøng cuûa Lucy vôùi oâng ta laø haõy tôùi Robinson ‘neáu
thaønh phoá thaát thuû’ trong tröôøng hôïp oâng ta caàn baát cöù thöù gì ñeå
ñem theo vaøo nôi giam caàm. Vaø môùi chæ moät hai ngaøy tröôùc moät trong
nhöõng ngöôøi cuûa Robinson ñaõ tình côø ñeå loä thoâng tin raèng ngay töø khi
nguoàn nöôùc bò ñe doïa, taát caû caùc boàn taém baøy baùn trong gian ñoà
duøng veà nöôùc cuûa Robinson ñaõ ñöôïc ñoå ñaày aép nöôùc-ñeå phoøng xa.
Hoï ñoã xe ôû phía sau Quaûng tröôøng Raffles-luùc naøy ñaày nhöõng
ngöôøi-roài Buckeridge daãn ñöôøng baêng qua caùi saân con nôi maø oâng ta
ñaõ giuùp ñaäp vôõ haøng traêm chai whisky. Hoï vöøa vaën vaøo ñöôïc gian
haøng roäng, troáng traûi ñoù thì moät gioïng phuï nöõ vui veû reùo goïi hoï, ‘Ai
ôû ñoù theá? Leân ñaây naøo!’
Caàu thang ñi leân taàng treân ñöôïc boá trí ôû ñaèng sau cöûa haøng-moät
caùi caàu thang roäng, ñeïp ñeõ ñöôïc chia thaønh hai beân traùi phaûi sao cho
ngöôøi ñi mua haøng coù theå ñi leân baèng moät beân vaø ñi xuoáng beân kia.
Moät aùnh saùng ñang chieáu roïi-vaø theo baûn naêng hoï choïn caàu thang
beân traùi, ñôn giaûn laø vì noù ñöôïc ñaùnh daáu ‘Ñi leân’. ÔÛ treân cuøng baäc
caàu thang Baø Hutchings, vôï cuûa ngöôøi quaûn lyù ñang ñöùng ñoù. ‘Sao
chöù! Laø choàng cuûa Lucy,’ baø ta keâu leân, ‘Toâi nhaän ra boä raâu. Ñöøng
coù hoaûng sôï-coøn khoaûng nöûa taù taàng laàu nöõa-tuy theá chuùng toâi
khoâng muoán moät vuï xuùm ñoâng xuùm ñoû. Laøm moät taùch traø ngon
nheù?’
Trong gian ñoà goã, moät caëp boùng ñeøn chieáu saùng moät caùch röïc
rôõ. Khoaûng chöøng moät taù ñaøn oâng luùt ngöôøi trong nhöõng chieác gheá
baønh vaø soâ-fa saâu loøng maø chaúng ai coøn muoán mua vaøo luùc naøy
nöõa. Baän roän, Baø Hutchings ñi heát töø ngöôøi noï ñeán ngöôøi kia vôùi
moät aám traø lôùn trong tay. Gaàn nhö thaáy coù loãi-bôûi vì noùi gì thì noùi,
ñieàu ñoù laø phaïm luaät-Hudson môû chieác va-li cuûa mình vaø ñöa ra hai
chai whisky cuûa mình. Anh ta saép söûa tôïp moät nguïm tröôùc khi chuyeån
nhöõng caùi chai voøng quanh thì Baø Hutchings noùi vôùi gioïng söûng soát,
‘OÂi khoâng! Ñeå toâi ñi laáy vaøi caùi ly vaø soâ-ña töø cöûa haøng ñaõ!’ Theá
laø ngöôøi phuï nöõ khaùc thöôøng aáy goïi maáy ngöôøi tình nguyeän, nhöõng
ngöôøi ñaõ giuùp ñôõ baø ta, xuoáng choã cöûa haøng döôùi taàng haàm, trôû
laïi vôùi ñóa vaø ly, trong khi ngöôøi ñaøn oâng chaïy leân caàu thang kheä neä
mang xuoáng nhöõng thuøng thòt vaø döùa ñoùng hoäp. Roài, tröôùc khi hoï
baét ñaàu böõa toái, taát caû ñaùm ñaøn oâng giô cao ly stengah cuûa mình leân
vaø caâu naâng coác laø ‘Vì nhöõng ngöôøi baïn vaéng maët’.
Tim ñaõ ñöôïc taém. Thöïc ra laø hai laàn, vì anh ta coù ñöôïc söï löïa choïn
trong caû taù boàn taém ñoå ñaày nöôùc. Trong gian laøm ñaàu cuûa caùc quyù
baø anh ta tìm thaáy moät chuùt xaø phoøng, vaø theá laø naèm vaøo caùi boàn
taém ñaàu tieân, kyø coï cô theå mình cho tôùi luùc nöôùc ngaû maøu ñen, roài
sau ñoù ñaùnh bay nhöõng baån thæu coøn vöôùng laïi trong caùi boàn taém
thöù hai. Tieáp theo anh ta quay laïi choã laøm ñaàu cuûa caùc quyù baø, luïc
laáy moät ít nöôùc hoa xòt nhaø taém vaø xaùt leân khaép ngöôøi mình. Chæ khi
ñoù anh ta môùi laáy laøm thoûa maõn raèng cuoái cuøng thì mình cuõng ñaõ
saïch seõ ñeå maëc leân choã quaàn aùo giaët laø tinh töôm maø Myõ Linh ñaõ
mang tôùi cho anh ta.
Gioáng nhö nhöõng ngöôøi khaùc ôû Robinson, Tim Hudson traûi qua caùi
ñeâm töï do cuoái cuøng aáy cuûa mình trong söï xa hoa cuûa nhöõng chieác
giöôøng ñaét tieàn vaø thoaûi maùi nhaát maø Singapore coù theå ñem ñeán,
thöû trong haøng taù chieác xeáp thaønh haøng trong gian ñoà goã noäi thaát.
Anh ta rôi vaøo giaác nguû gaàn nhö laø tröôùc khi ñaàu chaïm vaøo goái.
ÔÛ choã beán taøu Gordon Bennett ñang coù chuyeän, vaø xem ra nhö theå
keá hoaïch troán chaïy cuûa oâng ta seõ ñöa oâng ta ñi khoâng xa hôn rìa khu
caûng. Nhöõng thoâng tin khaùc nhau veà söï coá gaéng vì töï do cuûa oâng ta
(bao goàm caû ghi cheùp cuûa chính oâng ta) ñaõ cho thaáy oâng ta ‘ñaõ cho ñi
nhôø’ moät toaùn nhöõng tay quaûn lyù ñoàn ñieàn nhö theá naøo, nhöõng
ngöôøi töøng gia nhaäp Hoäi tình nguyeän vaø cuõng nhaát quyeát troán ñi. Söï
thöïc, chính nhöõng tay Tình nguyeän ñoù khieán cho cuoäc chaïy troán cuûa
Gordon Bennett coù theå thöïc hieän ñöôïc, vaø nhôø moät söï ngaãu nhieân laï
thöôøng maø hoï ñöôïc daãn ñaàu bôûi tay Ñoäi tröôûng Caét bom M.C. Hay-
chaúng phaûi ai khaùc ngoaøi choàng cuûa Marjorie Hay, ngöôøi ñaõ cho chuùng
ta moät moâ taû soáng ñoäng veà chuyeän bò caùch chöùc cuûa Stanley Jones.
Hay ñaõ boû coâng vieäc quan troïng cuûa mình vôùi chöùc danh Thanh tra Moû
ñeå gia nhaäp Hoäi Tình nguyeän, vaø ñaõ thaät vaát vaû treân ñöôøng ñi töø
Kuala Lumpur tôùi hoøn ñaûo naøy. Trong ñeâm cuoái cuøng naøy, vôùi moät
nhoùm baïn, anh ta ñaõ nhaän ñöôïc söï chaáp nhaän cho troán ñi, vaø leân
ñöôøng tôùi beán taøu. Hay xem ra laø moät ngöôøi taøi gioûi bieát nhieàu thöù
tieáng, noùi ñöôïc bao goàm caùc ngoân ngöõ khaùc nhö Hinñu vaø tieáng Hoa-
vaø gioáng nhö Marjorie, vôï mình, anh ta caát giöõ moät cuoán nhaät kyù chi
tieát, thaät xuaát saéc.
Quyeát ñònh ñi boä, nhöõng ngöôøi ñaøn oâng meät moûi, caùu gheùt ñi
xuyeân qua thaønh phoá tôùi khu beán taøu ‘vaãy thuoác laù ñaõ chaâm leân
nhaèm theå hieän chuùng toâi khoâng phaûi laø boïn Nhaät’. Hoï lieân tieáp bò
chaën laïi bôûi caùc tay lính gaùc, nhöng vì ña soá nhöõng tay ñoù ñeàu laø
ngöôøi AÁn neân Hay ñaõ coù theå traû lôøi baèng tieáng Hinñu. Roát cuoäc thì
hoï cuõng tôùi ñöôïc moät khu vöïc ñaùp taøu, nôi ñoù ‘chuùng toâi gaëp Töôùng
Gordon Bennett vaø hai vieân syõ quan UÙc khaùc. Boïn hoï ñaõ tìm ñöôïc moät
chieác thuyeàn tam baûn, nhöng khoâng taøi naøo tìm ra maùi cheøo, vaø xem
ra chaúng coù bieát tyù gì veà caùch cheøo laùi noù.’ Bennett noùi vôùi Hay
raèng oâng ta döï ñònh ñi ñeán Malacca, treân bôø bieån phía taây cuûa Maõ Lai,
hy voïng laø tìm thaáy moät chieác taøu lôùn. (Vì Malacca gaàn vôùi Johore,
Bennett seõ coù theå troâng mong vaøo söï giuùp ñôõ cuûa Ñöùc Vua.) Tuy
nhieân, Hay noùi chaéc chaén raèng anh ta ñaõ nghe thaáy raèng moät soá
chieác thuyeàn maønh lôùn thaû neo ôû vuõng taøu beân ngoaøi, döï ñònh tìm
moät chieác vaø ñi thaúng tôùi Sumatra. Noù hieån nhieân laø moät keá hoaïch
oån hôn nhieàu so vôùi cuûa Bennett, vaø chaúng maát nhieàu thôøi gian nhöõng
ngöôøi UÙc ñoù ñoàng yù raèng hai toaùn neân keát hôïp vôùi nhau.
Hay-moät ngöôøi cuûa naêng löïc khoâng coù giôùi haïn-nhanh choùng tìm
thaáy nhöõng maùi cheøo bò thieáu cho chieác thuyeàn tam baûn. Vì noù khoâng
ñuû lôùn cho taát caû boïn hoï, Hay ñoàng yù ñi cuøng vôùi nhöõng ngöôøi UÙc,
boû laïi nhöõng ñoàng ñoäi cuûa mình treân beán taøu trong moät thôøi gian.
Anh ta muoán tìm moät chieác taøu coù khaû naêng ñöa taát caû boïn hoï tôùi
ñöôïc khu caûng ñeå kieám nhöõng chieác thuyeàn maønh. Anh ta sôùm tìm
thaáy moät chieác-moät chieác twakow1 vôùi nhöõng maùi cheøo toát hôn, ñang
naèm treân maët nöôùc ôû caùch xa bôø. Sau ñaáy anh ta baét ñaàu quay laïi
ñeå ñoùn nhöõng ngöôøi baïn cuûa mình. Ñuùng luùc ñoù, ‘vieân töôùng noùi
oâng ta muoán baét ñaàu ñi ra bieån ngay laäp töùc. Toâi chæ ra raèng muïc ñích
cuûa vieäc ñi tìm moät chieác thuyeàn lôùn hôn laø ñeå sao cho caû nhoùm coù
theå xuaát phaùt cuøng nhau, vaø raèng toâi khoâng coù yù ñònh boû laïi
nhöõng ngöôøi baïn cuûa mình.’ Coù ñoâi chuùt phaãn noä, Hay ñeà nghò trao
cho vieân Töôùng chieác twakow vaø ñi tìm moät chieác khaùc cho nhoùm ngöôøi
cuûa mình, vaø roài thì vieân ADC cuûa vò töôùng-hieån nhieân nhaän ra giaù trò
cuûa vieäc giöõ Hay laïi beân caïnh-ñaõ voäi vaøng noùi raèng taát caû boïn hoï
neân baùm víu vaøo nhau.
Cuoái cuøng hoï cuõng tìm thaáy ba chieác thuyeàn maønh. Hoï leân moät
chieác maø coù toaøn boä thuûy thuû ñoaøn ngöôøi Hoa treân ñoù, chæ ñeå
thaáy raèng vieân taøi coâng (chuû thuyeàn) ‘vöøa môùi ngaû löng xuoáng laøm
moät ñieáu thuoác phieän’, vaø thaúng thöøng töø choái nhoå neo cho tôùi buoåi
saùng hoâm sau. Hay khoâng phaûi laø kieåu ngöôøi laàn khaân nhö vaäy. Qua
nhieàu naêm anh ta ñaõ quen caùch ñoái xöû vôùi nhöõng tay ngöôøi Hoa ngoan
coá trong caùc moû thieác roài. Khoâng moät khaéc chaàn chöø, anh ta giaät
caùi taåu cuûa vieân thuyeàn tröôûng ra khoûi mieäng oâng ta vaø ‘tòch thu’
choã thuoác phieän, noùi vôùi oâng ta baèng thöù tieáng Hoa troâi chaûy, ñaày
uy löïc raèng seõ khoâng coù chuyeän huùt saùch gì cho tôùi khi chieác thuyeàn
ñaõ leân ñöôøng. Roài-theå hieän uy theá vaø söï hieåu bieát ngöôøi Hoa cuûa
mình-Hay gôïi yù Gordon Bennett raèng oâng ta neân trao cho vieân taøi coâng
moät moùn quaø, vì theá oâng ngöôøi UÙc naøy ñöa ra moät traêm ñoâ la.
Möôøi phuùt sau, chieác thuyeàn maønh cuõ kyõ ñaõ nhoå neo vaø hoï tieán
veà phöông nam.

1
Moät loaïi thuyeàn maønh, thuyeàn buoàm cuûa Singapore (ND).
 Caùch chieác thuyeàn chaïy troán ñoù vöøa ñuùng moät daëm-vaø caùch
Hudson ñang ôû Robinson chæ moät quaõng ngaén cuûa Ñöôøng Battery-moät
traêm hay hôn theá nhöõng vieân laõnh ñaïo cuûa chính quyeàn daân söï
Singapore cuõng ñang söûa soaïn cho ñeâm töï do cuoái cuøng cuûa mình tröôùc
khi quaân lính Nhaät chieán thaéng tieán vaøo thaønh phoá saùng ngaøy hoâm
sau. Nhöõng tin ñoàn thaát thieät ñaàu tieân ñang baét ñaàu lan truyeàn. Moät
soá ngöôøi thì noùi taát caû caùc thöôøng daân seõ bò xeáp thaønh haøng treân
saân padang cuûa Caâu laïc boä Cric-keâ. Nhöõng ngöôøi khaùc thì raèng ‘caùc
vieân chöùc cao caáp seõ ñöôïc cho pheùp tieáp tuïc töï do-chuùng ta seõ ñöôïc
caàn ñeán ñeå vaän haønh thaønh phoá naøy cho boïn Nhaät chöù.’
Vôï ngaøi Thoáng ñoác ñang coù phaûn öùng toát vôùi vieäc ñieàu trò caên
beänh lî cuûa baø aáy, nhöng vaãn coøn quaù yeáu ñeå rôøi khoûi giöôøng.
Ngaøi Shenton Thomas, tuy theá, ñaõ rôøi khoûi caên phoøng nhoû cuûa hoï sau
moät böõa toái qua loa, vaø ñeâm ñoù tôùi luùc muoän vaãn ñöùng vôùi Hugh
Fraser phoùng maét ra khoûi Toøa nhaø Fullerton, nhìn vaøo aùnh traêng döôùi
nöôùc ñang nhaûy muùa treân maët bieån, aùnh vaøng môø aûo troän laãn vôùi
maøu ñoû töôi cuûa löûa ôû phía gaàn vôùi khu beán taøu. Ngaøi Thoáng ñoác
vöøa môùi nghe tin ‘Dickie’ Dickinson ñaõ qua moät ca moå nguy hieåm, nhöng
vaãn chöa tænh laïi. Khoù noùi ñöôïc lieäu oâng ta coù soáng noåi khoâng. Trong
nöûa tieáng ñoàng hoà hai ngöôøi ñaøn oâng ñöùng ñoù, traàm ngaâm vaø baän
roän vôùi nhöõng suy tö cuûa mình. Ñaõ gaàn nöûa ñeâm. Sau chæ baûy möôi
ngaøy chieán tranh-coù phaûi thöïc söï chæ baûy möôi ngaøy khoâng thoâi keå
töø traän khoâng kích ñaàu tieân cuûa quaân Nhaät leân Singapore?-thaønh phoá
ñaõ trôû neân vaéng laëng. Sau naøy Fraser nhôù laïi raèng hoï thaät khoù trao
ñoåi ñöôïc vôùi nhau moät lôøi, ngoaïi tröø khi ngaøi Thoáng ñoác quay sang
oâng ta vaø-khoâng thöïc söï ñang noùi, maø laø ñang nghó phaùt ra tieáng-noùi
vôùi moät gioïng noùi phaûn aùnh taát caû nhöõng ñieàu maø oâng ta tin töôûng
moät caùch nhieät thaønh, ‘Vôùi chuùng ta thì chaúng coù gì quan troïng. Nhaân
daân laø nhöõng ngöôøi toâi phaûi xin loãi. Ñaây laø ñaát nöôùc cuûa hoï-vaø
daàu gì maëc loøng chuùng ta ñaõ laøm hoï thaát voïng.’
Ñoù laø keát cuïc cuûa thôøi kyø bao vaây khoù khaên keùo daøi cuûa
Singapore. Cuoäc chieán ôû Maõ Lai ñaõ keát thuùc. Nhöng ñoái vôùi nhieàu
ngaøn ngöôøi, caùi hoïa gieát choùc thaät söï vaãn coøn chöa tôùi.
Phaàn ba
Sau
Chöông möôøi moät
Ñöôøng tôùi Changi
Thöù hai, ngaøy 16 thaùng Hai-Thöù hai, ngaøy 9 thaùng Ba
Ngaøy Thöù hai, ngay sau luùc trôøi raïng, nhöõng ñoäi quaân Nhaät ñaõ
tieán vaøo thaønh phoá. Vôùi moät söï mæa mai khoù coù theå naém baét ñöôïc,
coù theå noùi nhöõng böôùc ñaàu tieân cuûa nhöõng keû chieán thaéng laø yeâu
caàu caùc vieân chöùc ngöôøi Anh trong caùc ngaønh chuû choát tieáp tuïc laøm
vieäc nhö thöôøng leä. Vì cho tôùi luùc naøy quaân Nhaät ñang phaûi ñoái maët
vôùi nhöõng vaán ñeà quaûn trò roái bung roái beùt khoâng ngôø tôùi. Chuùng
ñaõ tieán ñöôïc 650 daëm tính töø Singora ôû Xieâm tôùi caûng Singapore trong
baûy möôi ngaøy-tính trung bình chín daëm moät ngaøy, thaät ñaùng neå. Vì leõ
ñoù boïn hoï ñaõ töï laøm cho mình quaù caêng thaúng ñeán noãi khoâng coù
laáy moät syõ quan tham möu Nhaät naøo duø laïc quan nhaát chuaån bò tinh
thaàn cho chieán thaéng ñeán sôùm nhö vaäy. Vieân Chæ huy toái cao cuûa
quaân Nhaät ñaõ döï ñoaùn phaûi maát tôùi moät traêm ngaøy ñeå aùp saùt vaø
oanh taïc Singapore. Chuùng ñaõ döï lieäu ‘phaùo ñaøi’ naøy ñeå chieán ñaáu
cho tôùi ngöôøi cuoái cuøng. Thay vaøo ñoù, löïc löôïng cuûa chuùng ñaõ chieám
ñöôïc thaønh phoá maø vaãn dö moät thaùng-moät thaønh phoá hieän giôø
ñoâng ñuùc vôùi daân soá moät trieäu thöôøng daân, vaø treân taùm möôi
ngaøn lính ñoùi khaùt. Chính phuû daân söï laâm thôøi do quaân Nhaät döïng
leân-nhöõng keá hoaïch vaän haønh Singapore vaãn chöa hoaøn taát-trong thôøi
ñieåm ñaàu haøng naøy vaãn ñang taän höôûng cuoäc soáng ôû Baêng Coác,
caùch ñoù chöøng moät ngaøn daëm veà phía baéc.
Chæ coøn duy nhaát moät giaûi phaùp thoâi. Quaân Nhaät yeâu caàu
nhöõng ngöôøi Anh giuùp ñôõ. Lính cöùu hoûa, caùc baùc syõ, y taù, kyõ sö
nöôùc, coâng nhaân veä sinh ngöôøi Anh ñeàu ñöôïc yeâu caàu tieáp tuïc laøm
vieäc taïi nôi laøm vieäc cuûa mình cho tôùi khi caùc boä phaän thay theá cuûa
ngöôøi Nhaät tôùi. Caùc ñaùm chaùy vaãn ñang chaùy, nhöõng ngöôøi bò thöông
vaãn ñang haáp hoái, nöôùc vaãn ñeå chaûy phí hoaøi. Vaø ngöôøi duy nhaát ôû
vò trí khoâi phuïc laïi moät soá traät töï naøy chính laø nhöõng ngöôøi Anh ñaõ bò
chinh phuïc.
Thaønh phoá ñang ôû trong moät thôøi kyø dò thöôøng. Khi Tim Hidson
böôùc ra khoûi Robinson ñaët chaân leân Quaûng tröôøng Raffles, sau moät
ñeâm nguû trong gian ñoà goã noäi thaát, anh ta thaáy noù ñaày nhöõng lính,
coù tôùi haøng traêm lính Anh, lính UÙc vaø AÁn, ñang laëng leõ thô thaån treân
caùc væa heø, bình thaûn huùt thuoác trong khi chôø ñôïi nhöõng chuyeän saép
ñeán vôùi mình. Moät nhoùm lính UÙc oàn aøo noåi baät leân hình daùng moät
tay lính ñoäi moät chieác muõ choùp cao. Nhö theå khoâng coù caùch naøo
nhaän chaân ra yù nghóa cuûa chuyeän ñaõ xaûy ra 1, nhieàu ngöôøi lính ñang
cöôøi ñuøa-nhaát laø nhöõng ngöôøi aùo sô mi phoàng caêng nhöõng hoäp
thuoác laù troäm ñöôïc. ÔÛ choã goùc quaønh treân Ñöôøng Battery chaät choäi,
Hudson khoâng theå böôùc ñi ñuùng ñöôøng ñöôïc, noù bò chieám duïng bôûi
nöûa taù nhöõng tay lính ñang quyø, chaêm chuù vaøo moät troø chôi xoâloâ,
vaø vôùi moät ñoáng lôùn tieàn maët loän xoän ‘ñaët cöûa’. Phía treân hoï
nhöõng daáu hieäu cuûa thaát baïi ñaäp vaøo maét Tim-moät hai maûnh vaûi
traéng treo ôû moät oâ cöûa soå taàng treân. Nhöõng laù côø nhoû cuûa Nhaät
cuõng ñaõ phaáp phôùi treân nhieàu cöûa hieäu, cöù nhö theå chuùng ñaõ ñöôïc
leùn luùt caát giaáu trong haøng tuaàn chæ ñeå daønh cho moät dòp nhö theá
naøy vaäy. Moät vaøi tay lính AÁn khoe ra nhöõng laù côø Nhaät ñöôïc may
hoaëc ghim voäi vaøng treân aùo quaân phuïc cuûa mình. Nhöõng ngöôøi khaùc
thì buoäc chaët laïi caùc daûi vaûi traéng quanh nhöõng chieác muõ baûo hoä
cuûa mình.
Treân Beán Collyer anh ta ñi ngang qua caùi caûnh töôïng khaùc thöôøng
veà moät tay lính AÁn Ñoä ngoài trong moät chieác xe bò boû laïi ñang truùt boû
boä quaân phuïc cuûa mình ñeå maëc leân moät boä thöôøng phuïc traéng
phaúng phiu. Taát caû caùc cöûa hieäu cuûa ngöôøi AÙ ñeàu bòt kín, vaø treân
nhöõng con phoá chính khoù maø kieám ñöôïc moät ngöôøi Hoa hay ngöôøi Maõ
Lai. Ngay caû Heûm Ñoåi thay cuõng im lìm ngoaïi tröø coù moät soá ít phu queùt
doïn. Caû khu vöïc gioáng nhö moät thò traán ma aùm trong ñoù moät trieäu
ñaøn oâng, phuï nöõ vaø treû con troán ñaèng sau nhöõng caùnh cöûa chôùp
ngoâi nhaø vaø cöûa haøng cuûa hoï-moät söï ñoái laäp kyø laï vôùi möôøi ngaøn
lính ñang tuï hoïp khoâng muïc ñích ôû treân caùc con phoá.
Hudson sôùm coù nhöõng aán töôïng löôùt qua ban ñaàu veà nhöõng keû
chieán thaéng-nhöõng tay lính gaùc luøn tòt, cöùng raén ñöùng ôû haàu heát
caùc goùc ñöôøng vaø caùc caây caàu ‘ñang keùo leâ nhöõng khaåu suùng
tröôøng coù caém löôõi leâ troâng coøn to lôùn hôn chính ngöôøi boïn chuùng
nöõa’. Ngaøy caøng nhieàu nhöõng chieác xe coâng vuï cuûa Nhaät baét ñaàu
qua laïi reù leân choùi tai vaø om soøm caû thaønh phoá, chaúng theøm ñeå yù
tôùi vieäc traùnh nhöõng sôïi caùp rôi xuoáng ngoån ngang, caùc oå gaø hay
xaùc ngöôøi. Moät ngaøn ngöôøi Anh, trang bò gaäy goäc, tuaàn tra khu vöïc
trung taâm thaønh phoá coá gaéng ngaên chaën naïn troäm caép vaø tình traïng
maát an ninh traät töï; vì haàu heát trong soá caùc tay lính canh Nhaät ñeàu coù
veû nhö chaúng theøm quan taâm tôùi caùc haønh ñoäng cuûa hoï. Treân
1
Toån thaát veà quaân löïc cuûa Ñeá cheá Anh trong toaøn boä chieán dòch
toång coäng leân tôùi 138.708 ngöôøi, trong ñoù hôn 130.000 quaân trôû thaønh
tuø binh chieán tranh. Thöông vong trong chieán traän cuûa Nhaät toång coäng
laø 9.824 quaân.
Ñöôøng Thung luõng Con soâng, Hudson ñi ngang qua moät traän aåu ñaû giöõa
lính Anh vaø lính AÁn ñang aàm ó veà soá haøng cuûa ba chieác xe taûi quaân
ñoäi bò boû laïi. Nöûa taù lính gaùc Nhaät choáng maét leân ñöùng nhìn maø
chaúng caàn haï coá ra ngaên vuï ñaùnh nhau laïi.
Maët khaùc, caùc syõ quan Nhaät khoâng coù moät chuùt hoái tieác gì veà
vieäc theå hieän vuõ löïc chöùng toû raèng hoï laø oâng chuû, nhö Thieáu töôùng
Simson phaùt hieän thaáy khi, chaúng vì moät lyù do roõ raøng naøo, oâng ta bò
daãn ñi moät voøng trong hai tieáng ñoàng hoà quanh thaønh phoá, ngoài ôû
gheá sau cuûa moät chieác xe, giöõa hai syõ quan treû ngöôøi Nhaät. Chuyeán ñi
naøy cho oâng ta thaáy ‘moät minh chöùng ban sô veà vaên hoùa coå xöa cuûa
ngöôøi Nhaät’ vì khi boïn hoï tôùi gaàn khu beán taøu, Simson nhìn thaáy
khoaûng möôøi laêm cu-li, tay bò troùi thoâ baïo ôû sau löng baèng daây theùp
gai. Ñaùm ngöôøi ñoù bò baét quaû tang ñang troäm caép. Taùm trong soá ñoù
laø ngöôøi Hoa, nhö vieân thieáu töôùng kinh hoaøng quan saùt thaáy, bò ñaåy
veà phía tröôùc. Moät tay ñao phuû vôùi moät thanh göôm Samurai naém chaët
trong hai tay xuaát hieän vaø trong nhaùy maét chaët ñaàu hoï ngay tröôùc
ñaùm ñoâng. Nhöõng ngöôøi khaùc-laø ngöôøi AÁn vaø ngöôøi Maõ Lai-ñöôïc
thaû ra vôùi moät lôøi caûnh caùo, vì hoï laø moät phaàn cuûa Khoái Thònh
vöôïng chung-Ñaïi Ñoâng AÙ, trong khi ngöôøi Hoa laø nhöõng keû thuø khoâng
ñoäi trôøi chung.
Maëc cho ngöôøi Nhaät ñaõ cheùm ñaàu nhöõng teân troäm ngöôøi Hoa
moät caùch taøn nhaãn-vì hoï nung naáu moät söï caêm thuø ñoái vôùi ngöôøi
Hoa-nhieàu lính Nhaät vaø Anh coù veû nhö ñoái xöû vôùi nhau gaàn nhö laø
thaân thieän. Nhöõng ngöôøi, veà sau naøy seõ bò ñaùnh ñaäp taøn nhaãn chæ
vì moät vaøi haønh vi vi phaïm quy taéc, hieän giôø coù theå ñoái ñaùp ngang
haøng vôùi nhöõng tay lính Nhaät noùi chuyeän vôùi hoï baèng tieáng Anh naøy.
Ñaïi taù Tsuji1 ñaõ raát ngaïc nhieân vôùi soá löôïng caùc coâng trình quan troïng
vaãn khoâng bò hö haïi gì ñeán noãi oâng ta leân tieáng hoûi moät syõ quan treû
ngöôøi Anh, ‘Taïi sao caùc anh khoâng phaù huûy Singapore?’ Moät caùch ñaày
khí theá vieân syõ quan kia ñaùp laïi, ‘Bôûi vì chuùng toâi seõ coøn quay trôû
laïi!’ Khoâng thay ñoåi neùt maët, Tsuji coá chaáp noùi, ‘Nhöng anh khoâng tin
laø nöôùc Anh bò ñaùnh baïi trong cuoäc chieán naøy aø?’ ‘Chuùng toâi coù theå
bò ñaùnh baïi chín möôi chín laàn,’ vieân syõ quan traû lôøi, ‘nhöng hieäp cuoái
cuøng thì chuùng toâi seõ thaéng.’
ÔÛ caùc caáp baäc khaùc ñoâi luùc moät söï deã daõi töông töï cuõng
thaéng theá. Moät trung ñoäi quaân Anh ñang chaát haønh lyù cuûa mình leân
moät chieác xe taûi tröôùc khi leân ñöôøng tôùi traïi tuø binh ôû caùc doanh traïi
taïi Changi thì moät teân lính Nhaät vaãy vieân trung syõ ñi theo haén ta vaøo
moät caên nhaø gaàn ñoù. Caû hai ñeàu khoâng noùi ñöôïc ngoân ngöõ cuûa
nhau, nhöng baèng nhöõng öôùc hieäu roái rít tay ngöôøi Nhaät chæ veà phía
moät chieác ñaøn döông caàm tuû ñaõ cuõ trong ngoâi nhaø boû khoâng, thuùc
giuïc nhöõng ngöôøi lính Anh ñem noù theo. Hoï ñaõ laøm theá-vaø caùi ñaøn
toàn taïi ñöôïc ba naêm röôõi.
Maëc duø quaân Nhaät ñaõ thoâng baùo treân radio raèng nhöõng ngöôøi
naém ‘caùc chöùc vuï quan troïng’ seõ khoâng bò giam caàm ngay luùc naøy,
theá nhöng Hudson cuõng chaúng coù aûo töôûng raèng mình naèm trong soá
naøy. Tuy nhieân, moät vaøi ngöôøi khaùc thì khoâng chaéc laém. Tommy
Kitching tìm ra ngaøi Thoáng ñoác-vaãn ôû trong phoøng cuûa mình taïi Caâu laïc
boä-vaø hoûi oâng ta ñaày hy voïng lieäu mình coù ñöôïc taïi ngoaïi khoâng.
Ngaøi Shenton caûm ôn anh ta vì taát caû nhöõng vieäc ñaõ laøm, nhöng baûo
vôùi anh ta theá naøy, ‘Kitching-neáu ngöôøi Nhaät hoûi toâi taïi sao Tröôûng ban
Ñieàu tra laïi khoâng theå thieáu, thì toâi seõ khoù maø noùi ñöôïc lyù do.’
Kitching khoâng tranh caõi. Hai ngöôøi ñaøn oâng baét tay vaø chia tay, sau ñoù
Kitching quay trôû laïi Toøa nhaø Fullerton, nôi maø vieân thö kyù ngöôøi Hoa
cuûa anh ta, ñang ñôïi ñeå noùi lôøi taïm bieät, xin anh ta moät moùn ñoà kyû
1
Taùc giả cuốn ‘Singapore: Phieân bản của Nhật Bản’
nieäm caù nhaân. Kitching trao cho vieân thö kyù moät caùi giaù ñeå nhaãn, vaø
‘sau khi baøy toû söï ñau khoå vaø caûm thoâng, anh ta rôøi khoûi ñoù heát söùc
haøi loøng vôùi moùn quaø.’
Thích hôïp vôùi nhieäm vuï cuûa moät ñieàu tra vieân, Kitching laø moät
ngöôøi ñaøn oâng cöïc kyø caån thaän, vaø trong thôøi gian daøi ñaõ söûa soaïn
nhöõng thöù maø anh ta xem laø nhöõng thöù thieát yeáu toái thieåu cho ‘haønh
trang vaøo tuø’ cuûa mình. Luùc naøy anh ta ghi cheùp laïi vaøo nhaät kyù cuûa
mình moïi thöù anh ta ñaõ goùi gheùm vaøo chieác va-li nhoû cuûa mình. Ñoù laø
moät danh saùch haáp daãn-vaø khaù laø thöïc duïng:
‘I-oát, ñeùt-toân, thuoác muoái Andrews, baêng daùn veát thöông, xaø
phoøng taém, 2 caùi quaàn sooùc, 3 chieác aùo sô mi thaám moà hoâi, 2 ñoâi
taát, 1 ñoâi giaày, moät caùi chaên, caùi aùo coäc tay maøu xanh thaãm cuûa
mình, 1 caùi quaàn loùt baèng vaûi flan-nen, 2 khaên tay, 2 maûnh vaûi lau moà
hoâi, duïng cuï caïo raâu, buùt chì, giaáy, baøn chaûi toùc, löôïc, thuoác aspirin,
thuoác vieân vitamin, ñóa, ca nöôùc, dao, dóa, thìa, khaên taém, 2 khaên lau
maët, khaên aên (laøm vaûi lau ñóa), xaø phoøng Asepso, keùo, ñeøn pin.’
Hai taàng laàu beân döôùi, trong phoøng nguû cuûa mình, ngaøi Thoáng
ñoác ñang tieáp moät vò khaùch khaùc-laàn naøy laø moät syõ quan tình baùo
Nhaät, ngöôøi ñaõ thoâng baùo vôùi Shenton Thomas raèng taát caû caùc
thöôøng daân phaûi taäp hôïp taïi saân padang Caâu laïc boä Cric-keâ vaøo
saùng ngaøy hoâm sau. Chuyeän naøy, tuy theá, khoâng phaûi laø muïc ñích duy
nhaát chuyeán thaêm cuûa oâng ta. Trong khi Ngaøi Shenton laïnh luøng laéng
nghe, tay ngöôøi Nhaät noùi oâng ta ñöôïc leänh hoûi ngaøi Thoáng ñoác moät
caâu hoûi ñaëc bieät: nöôùc Anh vaø Hoa Kyø ñaõ phaân chia phaïm vi aûnh
höôûng cuûa hoï ôû khu vöïc Thaùi Bình Döông nhö theá naøo? Maëc duø hieån
nhieân laø ñaõ bieát roõ caâu traû lôøi, nhöng Ngaøi Shenton vaãn ñaùp laïi laø
oâng ta khoâng coù chuùt yù ñònh naøo duø laø nhoû nhaát tieát loä thoâng tin
ñoù. ‘Ngaøi thaät ñaùng thöông, thöa ngaøi,’ tay ngöôøi Nhaät noùi vôùi caùi
gioïng thöïc-teá. ‘Duø sao sôùm muoän gì thì roài chuùng toâi cuõng tìm ra caâu
traû lôøi thoâi.’
Trong khi haàu heát ngöôøi daân Singapore chaúng deã daøng gì ngoài chôø
moät soá phaän maø hoï cuõng chaúng laáy laøm chaéc chaén, thì Beänh vieän
Ña khoa laïi ñang ôû trong tình traïng naùo loaïn. Vaøo ngaøy Thöù hai, ngöôøi
Nhaät thoâng baùo raèng taát caû töøng ngöôøi moät trong haøng ngaøn beänh
nhaân ôû ñaây phaûi ñöôïc sô taùn ñi trong voøng hai möôi tö tieáng ñoàng hoà.
Hoï muoán coù beänh vieän cho caùc thöông binh cuûa mình cho tôùi chieàu
ngaøy Thöù ba. Treân moät ngaøn beänh nhaân thöôøng daân, nhöõng ngöôøi
coù theå ñi laïi ñöôïc phaûi xuaát vieän veà nhaø mình gaàn nhö ngay laäp töùc.
Hôn baûy traêm thöôøng daân ñaõ ñöôïc ñöa voäi vaøng trong caùc söï hoä
toáng cuûa caùc xe cöùu thöông tôùi Nhaø thöông Ñieân Singapore, töø nôi ñoù
caùc beänh nhaân taâm thaàn ñaõ ñöôïc sô taùn töø tröôùc tôùi moät hoøn ñaûo
ôû trong caûng. Thöông binh, con soá khoaûng 1.300 ngöôøi, ñöôïc ñöa tôùi
hoaëc Caâu laïc boä Singapore ôû Toøa nhaø Fullerton, hoaëc Caâu laïc boä Cric-
keâ hay Cung Töôûng nieäm Chieán thaéng. Thaät laø hoãn loaïn. Cho tôùi saùng
ngaøy Thöù ba, töøng ngöôøi moät taát caû caùc caäu trai vaø vuù em ngöôøi
Hoa ñaõ bieán maát. Freddy Bloom nhôù laïi raèng mình ñaõ khoâng theå naáu
nöôùng ñöôïc tyù böõa tröa naøo, maëc duø coâ ta ñaõ tìm thaáy moät thuøng
caù moøi vaø moät chuùt baùnh myø maø nhöõng y taù vaø beänh nhaân xeû
cho. Ít ra thì Freddy cuõng coù moät chuùt may maén. Bình thöôøng ra thì coâ ta
coù the, theo döï tính ñaõ phaûi ñi tôùi Nhaø thöông Ñieân cuøng vôùi caùc
beänh nhaân thöôøng daân, nhöng Philip Bloom, vì laø moät nhaân vaät chuû
choát ôû RAMC, ñaõ coù theå thu xeáp cho coâ ta laøm cuøng vôùi mình ôû Caâu
laïc boä Singapore ñeå chaêm soùc caùc thöông binh chöù khoâng phaûi thöôøng
daân. Ít nhaát thì hoï seõ ñöôïc ôû cuøng nhau ñeán giaây phuùt cuoái.
Coù nhöõng ngöôøi khaùc cuõng voâ cuøng noùng loøng ñöôïc ôû cuøng
nhau trong ít giôø töï do coøn laïi, trong ñoù coù hai thaønh vieân cuûa moät
nhoùm ngöôøi ñaùng chuù yù tuï taäp trong vaên phoøng cuûa nöõ y taù tröôûng
ôû Ña khoa. Ñoù laø moät vieân trung uùy treû, öa nhìn teân laø Alastair
MacKenzie cuûa Trung ñoaøn Maõ Lai, ngöôøi maø tröôùc chieán tranh laø moät
uûy vieân ban quaûn trò chi nhaùnh Singapore cuûa Coâng ty Baûo hieåm
Thöông ñoaøn, vaø beân caïnh anh ta, moät y taù tình nguyeän xinh ñeïp teân
laø Sybil Osborn, maëc boä maøu traéng cuûa beänh vieän ñaõ vaáy maùu, maùi
toùc naâu saãm cuûa coâ ta ñöôïc truøm leân bôûi moät caùi muõ chuïp vuoâng
maøu traéng, vì coâ ta vöøa tôùi thaúng ñaây töø phoøng moå. Ñoái dieän hoï
ñöùng ñoù caùi hình daùng maûnh deû cuûa Ñöùc Phoù chuû giaùo Graham-
White cuûa Nhaø thôø. Vaø taïi ñoù, trong vaên phoøng cuûa nöõ y taù tröôûng,
oâng ta cuoái cuøng cuõng xöôùng leân nhöõng lôøi kyø dieäu ñoù, ‘Baây giôø ta
tuyeân boá caùc con thaønh choàng vaø vôï cuûa nhau.’
Sybil vaø Alastair ñaõ ñính hoân ñöôïc moät thôøi gian, nhöng cuoäc chieán
tranh ñaõ chia caét hoï. Nay taát caû ñaõ qua neân anh ta muoán keát hoân
trong quaõng thôøi gian ngaén nguûi coøn ñöôïc töï do. Anh ta maát ñoä hai
tieáng ñoàng hoà môùi tìm ra Sybil trong caùi ñaùm hoán loaïn cuûa beänh
vieän. Anh ta ñaõ khoâng coù caû thôøi gian ñeå mua moät chieác nhaãn, nhöng
ñeán phuùt cuoái Sybil nhôù ra moät chieác nhaãn löu nieäm-quaù to ñoái vôùi
ngoùn tay coâ ta-maø coâ ta vaãn giöõ trong tuùi. Anh ñeo noù vaøo ngoùn tay
coâ, roài sau ñoù Ñöùc Phoù chuû giaùo vieát ra, baèng trí nhôù, tôø chöùng
nhaän hoân thuù (ñöôïc söï laøm chöùng cuûa vò nöõ y taù tröôûng) treân moät
maûnh giaáy beänh vieän. Trong voøng chæ ít phuùt nöõa Alastair phaûi rôøi ñi
ñeå quay trôû laïi Trung ñoaøn cuûa mình. Anh ta ñaõ tìm caùch tranh thuû
theâm moät ít thôøi gian vôùi Sybil tröôùc khi bò giam, nhöng phaûi maát ba
naêm röôõi hoï môùi gaëp laïi nhau.
Cuoäc soáng ôû Beänh vieän Ña khoa ñaõ khoù khaên roài, theá nhöng noù
chaúng thaám vaøo ñaâu so vôùi nhöõng ñieàu kieän khaéc nghieät chôø ñoùn
Freddy Bloom vaø möôøi phuï nöõ MAS khaùc khi hoï tôùi Caâu laïc boä
Singapore, Toøa nhaø Fullerton.
Caên phoøng chính roäng lôùn cuûa caâu laïc boä, vôùi caùi quaày ba daøi
cuûa noù ôû moät beân, ñoâng chaät nhöõng haøng thöông binh-haøng traêm
ngöôøi boïn hoï, moät soá thì naèm treân caùng, moät soá treân giöôøng, coøn
moät soá thì naèm treân saøn. Freddy vaø nhöõng ngöôøi khaùc höôùng veà phía
quaày ba vaø mua moät ly tranh vaét. Trong khi coâ ta ñöùng ñoù nhaáp nhaùp
ly nöôùc, nhìn quanh nhöõng thöù baøy bieän ñeán phi lyù, nhöõng böùc töôøng
nghieâm trang cuûa caên phoøng kieâu ngaïo naøy, roài nhöõng caùi coät caåm
thaïch khoa tröông, caùi quaày ba phaúng lyø maøu guï-coâ ta khoâng theå
cöôõng laïi vieäc theå hieän ra maët vieäc ñaây coù leõ laø laàn ñaàu tieân trong
lòch söû cuûa caâu laïc boä naøy nhöõng ngöôøi ñaøn baø xaâm nhaäp ñöôïc
vaøo caùi thaùnh ñòa trong caùc thaùnh ñòa cuûa ñaøn oâng naøy.
Tieáp tuïc coâng vieäc, Freddy thaáy raèng moïi haønh lang, moïi phoøng
chôø ñeàu ñang quaù taûi nhöõng thöông binh. Caûm thaáy voâ duïng trong
quanh caûnh baøi trí môùi meû vaø xa laï naøy, Freddy ñöùng noùi chuyeän vôùi
moät ngöôøi lính thì moät baùc syõ hoái haû ñi tôùi, vaø, troâng thaáy boä ñoàng
phuïc y taù cuûa coâ ta, noùi lieán thoaéng, ‘Chuaån bò beänh nhaân ñeå moå.
Tieâm cho anh ta moät phaàn tö gren1 mooc-phin vaø baêng caùnh tay cho anh
ta.’ Tröôùc khi Freddy kòp traû lôøi, vieân baùc syõ ñaõ quaøy quaû ñi maát.
Freddy chöa töøng tieâm ai trong ñôøi, nhöng ít nhaát thì coâ caûm thaáy mình
coù theå baét ñaàu baèng vieäc baêng boù cho caùnh tay ngöôøi lính ñoù, anh
chaøng xem ra chæ nhænh hôn moät caäu beù moät chuùt. Tuy nhieân, caäu ta
raát vui tính. ‘Thaáy kieät söùc haû?’ caäu chaøng hoûi vôùi moät nuï cöôøi toe.
Freddy ruùt ra moät caùi khaên öôùt. ‘Coâ seõ phaûi choïc caùi kim vì toâi thoâi,’
caäu ta toû veû xin loãi, vaø khi quyø xuoáng, coâ ta troâng thaáy ‘caùnh tay’
maø mình phaûi baêng boù khoâng gì khaùc laø moät phaàn tay cuït ñaày maùu.

1
1 gren=0.0648 gam (ND).
 ‘Chôø moät chuùt thoâi,’ Freddy noùi vôùi laïi tröôùc khi chaïy ñeán moät
goùc vaø oùi möûa.
Ñoù laø phaàn môû ñaàu cuûa Freddy trong moät theá giôùi ñaày aùc
moäng keùo daøi trong hai tuaàn lieàn-hai tuaàn maø trong ñoù moät duùm phuï
nöõ ñöôïc ñaøo taïo nöûa vôøi phaûi laøm taát taät moïi vieäc-xaùch haøng xoâ
nöôùc leân haøng ñôït caàu thang, doïn deïp nhaø xí baèng tay, tieâm thuoác,
thay baêng, coäng vôùi ñaûm traùch haàu heát coâng vieäc naáu nöôùng. Vaøo
ban ñeâm, aùnh saùng duy nhaát trong caên phoøng lôùn-khoâng keå ñeán aùnh
ñoû laäp loøe hieám hoi cuûa moät ñieáu thuoác laù ñöôïc rít vaøo-laø chieáu ra
töø chieác ñoàng hoà ñieän ñöôïc gaén ñeøn. Buoåi ñeâm xen laãn vôùi nhöõng
tieáng keâu ñoøi ‘Hoä lyù’ hay ‘Nöôùc!’ Söï thieáu thoán nöôùc ñaõ laøm taêng
theâm caùi caûm giaùc tuyeät voïng cuûa coâ ta cuõng gaàn nhieàu nhö vieäc
chöùng kieán söï ñau ñôùn, vì thöôøng thì khoâng coù nhieàu hôn moät taùch
nöôùc duy nhaát ñeå chia seû cho bao nhieâu laø ngöôøi ñang reân ræ. Ñieàu
toát nhaát maø coâ ta hy voïng coù theå laøm ñöôïc laø truyeàn taùch nöôùc töø
ngöôøi naøy tôùi ngöôøi kia sao cho moãi ngöôøi ít nhaát cuõng coù theå nhaáp
öôùt ñoâi moâi khoâ neû cuûa mình. Ñaõ coù hôn moät ngöôøi phaùt khuøng.
Moät soá thì coá gaéng göôïng giôø naøy qua giôø khaùc ñeå ñöôïc ra khoûi
giöôøng, ñöôïc thuùc ñaåy bôûi moät aûo giaùc hoang daïi raèng nhieäm vuï
cuûa hoï laø troán thoaùt khoûi ñoù vaø laïi tieáp tuïc chieán ñaáu.
Khi nhöõng beänh nhaân ñaõ trôû neân yeân daàn, ñeán phieân Freddy
phaûi thöïc hieän coâng vieäc naáu nöôùng cuûa mình. May laøm sao laø coøn
nhieàu ñoà aên, maëc duø taát caû ñeàu laø ñoà hoäp, theá nhöng nhaø beáp ôû
treân taàng tö vaø choã laáy nöôùc duy nhaát ôû taàng treät, cho tôùi khi moät
kyõ sö tìm thaáy moät caùi maùy chaïy xaêng coå loã vaø vì theá coù theå bôm
nöôùc leân taàng treân cuøng cuûa toøa nhaø, taïi ñoù nöôùc ñöôïc troän vôùi
chaùo ñaëc vaø suùp ñoùng hoäp, thaønh thöùc aên chính trong thöïc ñôn
thöôøng ngaøy cuûa beänh nhaân.
Hieån nhieân laø trong moâi tröôøng taïm bôï, nhieàu ngöôøi trong soá
nhöõng phuï nöõ cuûa MAS ñöôïc ñaøo taïo chu ñaùo naøy hieän thôøi thöôøng
xuyeân bò boû queân hoaëc boû qua. Chaúng ai coù theå baùm vaøo moät môù
nhöõng quy taéc cöùng nhaéc trong moät theá giôùi maø baûn thaân chaúng coù
laáy moät tyù quy taéc naøo. Vì laø caùc tình nguyeän vieân, MAS ñöôïc huaán
luyeän thaät tæ mæ ñeå saên soùc töøng beänh nhaân moät caùch bình thaûn.
Chaúng haïn, hoï ñöôïc daën laø nhöõng coâng vieäc nhö lau röûa cô theå phaûi
ñöôïc thöïc hieän ‘vôùi söï thaän troïng chu ñaùo’. Hoï cuõng ñöôïc caûnh baùo
veà ‘tình huoáng loõa theå’. Ñeán baây giôø thì ngöôøi ta khoâng ñeå yù tôùi
chuyeän ñoù nöõa. Katherine de Moubray, tình nguyeän vieân MAS, vôï moät
vieân chöùc Chính phuû cao caáp, ghi cheùp laïi coâ ta ñaõ tôùi giuùp hai hoä lyù
giaët giuõ ñoáng quaân phuïc vöông ñaày maùu nhö theá naøo, ‘vaø ñaõ coù
moät cuoäc troø chuyeän hai phuùt thaân thieän vôùi moät trong hai ngöôøi ñoù,
ñang coï traûi quaàn aùo treân saøn nhaø, tröôùc khi toâi ñeå yù thaáy ngöôøi
ñaøn oâng thöù hai kia ñang traàn truoàng’.
Moät soá caùc hoä lyù giöõ caùi thoùi theøm khaùt nhöõng vuï phieâu löu
tình aùi coù theå tranh thuû ñöôïc, nhö Katherine de Moubray phaùt hieän ra khi
trong boùng toái moät ngöôøi ñaøn oâng ñoät nhieân keùo coâ ta vaøo loøng vaø
hoân coâ ta. Katherine thoaùt khoûi anh ta maø khoâng coù chuùt raéc roái
naøo-baèng caùch dòu daøng chæ ra raèng hoï gaàn nhö ñang ñöùng treân moät
daõy caùc xaùc cheát ñöôïc khaâu kín trong nhöõng taám chaên.
Baùc syõ Cicely Williams vaø gia ñình treû con cuûa baø cuõng ñang phaûi
ñoái maët vôùi ngaøy caøng nhieàu khoù khaên hôn. Ñoät ngoät baø ñöôïc leänh
sô taùn boïn nhoû töø Nha khoa tôùi moät khu nhaø daønh cho saûn phuï ôû phía
sau beänh vieän. Baèng caùch naøo ñoù baø vaø ít tình nguyeän vieân ñaõ ñöa
ñöôïc nhöõng ñöùa beù tôùi choã môùi cuûa chuùng, sau ñoù laø phaùt hieän ra
laø choã ñoù chaúng coù tyù nöôùc naøo. Luùc naøy baø phaûi töï ñi laáy nöôùc
töø Ña khoa caùch ñoù hai traêm thöôùc, cho tôùi khi nhöõng ngöôøi coù thaåm
quyeàn ôû beänh vieän coù theå göûi tôùi moät xe nöôùc.
Roài vaøo saùng ngaøy hoâm sau, ‘ngay khi toâi ñang baét tay thu xeáp
moïi thöù’, Cicely Williams laïi ñöôïc leänh di chuyeån laàn nöõa-laàn naøy laø
tôùi Nhaø thöông Ñieân. Nhö baø chaùn ngaùn ghi laïi trong nhaät kyù cuûa
mình, ‘Vieäc chuyeån heát choã naøy tôùi choã kia naøy laø moät kieåu dòch
beänh maø ngöôøi ta maéc phaûi trong thôøi gian chieán tranh, vaø laø moät
trong nhöõng noãi kinh hoaøng toài teä nhaát’. Kinh khieáp cuoäc di chuyeån
naèm chôø phía tröôùc, Cicely Williams bieát raèng mình vaø nhöõng ngöôøi trôï
giuùp khoâng theå tieáp tuïc laâu theâm chuùt naøo nöõa. Söùc khoûe cuûa baø
ñang tuït doác thaûm haïi. Ba ñaõ baét ñaàu nhieãm beänh lî, vaø do vieäc ñi laïi
nhieàu cuøng vôùi vieäc khoâng ñöôïc röûa chaân trong caùi noùng nhieät ñôùi,
‘baøn chaân cuûa toâi chæ ñöôïc baûo veä nhôø baêng daùn cöùu thöông maø
thoâi’.
Bò aùm aûnh bôûi noãi sôï haõi veà nhöõng gì seõ xaûy ñeán vôùi nhöõng
‘nghóa vuï’ nhoû beù cuûa mình neáu baø bò ñöa tôùi beänh vieän, Cicely
Williams naûy ra moät yù töôûng khaùc thöôøng-moät yù töôûng ít nhaát seõ
ñem laïi cho nhöõng ñöùa beù cuûa baø moät khaû naêng soáng soùt. Baø baét
ñaàu ñem cho chuùng. Baét ñaàu thaät tình côø, khi Cicely Williams thaáy mình
giaùp maët vôùi ngaøy caøng nhieàu nhöõng baäc cha meï quaãn trí vì khi hoï
ñeán ñeå thaêm nhöõng ñöùa con bò thöông cuûa mình, thì chæ ñeå phaùt hieän
ra raèng chuùng ñaõ cheát. Tröôùc caùc baø meï ñang khoùc loùc baø thaäm chí
khoâng theå ñöa ra baát kyø ghi cheùp naøo veà chuyeän ñaõ xaûy ra vì taát caû
ñaõ bò maát trong moät trong nhöõng laàn chuyeån choã roài. Baø cuõng khoâng
theå hy voïng tìm ra caùc thi theå ñoù trong nhöõng caùi hoá choân taäp theå
ñöôïc. Ñeå an uûi moät baø meï ñang quaù kích ñoäng, hôn baát cöù moät lyù do
naøo khaùc, Cicely Williams ñeà nghò raèng baø ta coù theå choïn laáy moät
ñöùa beù khaùc ñeå theá vaøo choã ñöùa con mình. Lôøi ñeà nghò ñöôïc chaáp
nhaän vôùi moät söï soát saéng khieán Cicely Williams töï tin thöû laïi caùch ñoù
laàn nöõa. Caùc baäc cha meï vui möøng naøy nhanh choùng keå laïi cho haøng
xoùm mình nghe, vaø moät laøn soùng nhöõng ngöôøi Hoa nghe tin veà moät
baùc syõ da traéng ‘ñang cho ñi nhöõng ñöùa treû maø khoâng laáy gì’ ñaõ tuï
taäp tôùi beänh vieän. Theo nhieàu phöông dieän, ñaây thaät laø moät vieäc ñau
loøng, vì Cicely Williams khoâng theå bieát baát cöù chi tieát cuï theå naøo veà
nhöõng oâng boá baø meï töông lai, vaø ñaønh phaûi tin vaøo söï ñaùnh giaù vaø
tröïc giaùc cuûa mình. Theá nhöng ‘toâi caûm thaáy raèng haàu heát thì baát keå
kieåu gia ñình naøo cuõng coù theå coøn toát hôn vieäc ñieàu trò chuùng toâi
ñang thöïc hieän.’ Saùng hoâm ñoù baø ñaõ cho ñi ñöôïc möôøi ñöùa beù.
Treân taàng beân döôùi taàng cuûa Cicely Williams ôû Beänh vieän Taâm
thaàn laø moät nhaân vaät quan troïng-VIP ñöôïc ñöa ñeán töø Beänh vieän Ña
khoa-‘Dickie’ Dickinson, ngöôøi ñaõ bò thöông raát naëng ñeán noãi vaãn trong
moät côn hoân meâ ñaõ ba ngaøy roài. OÂng ta hoài tænh thaáy mình cuøng
vôùi haøng traêm beänh nhaân thöôøng daân naèm treân saøn cuûa nhaø
thöông ñieân. Ca moå quan troïng cuûa oâng ta ñaõ thaønh coâng, maëc duø
oâng ta vaãn ôû trong danh saùch nguy hieåm tôùi tính maïng vaø seõ phaûi
maát ba thaùng oâng ta môùi ñuû khoûe ñeå ñöôïc chuyeån tôùi Changi. Coù hai
ñieàu ñaõ giuùp keùo oâng ta ra khoûi caùi cheát. Trong ba hay boán ngaøy
ñaàu, Bunny, vôï oâng ta, ñaõ coù theå ôû laïi cuøng, tröôùc khi baø ta bò ñöa
tôùi traïi daønh cho phuï nöõ. Vaø maëc duø ngöôøi Nhaät ñaõ caûnh baùo
ngöôøi Anh phaûi ñeå laïi moïi trang bò duïng cuï y teá cuøng thuoác men khi sô
taùn khoûi Beänh vieän Ña khoa, Bunny ñaõ xoay sôû ñeå leùn ñuùt moät taám
neäm Dunlopillo vaøo xe cöùu thöông cuûa oâng ta; hôn theá nöõa-baø ta ñaõ bí
maät xì hôi noù, vaø roài nhoài vaøo ñoù taát caû nhöõng thuoác men maø baø
ta coù theå vô ñöôïc.
Cho tôùi möôøi giôø saùng ngaøy Thöù ba, hai ngaøn ñaøn oâng, cuøng vôùi
ba traêm phuï nöõ vaø treû em, bò ñöùng xeáp haøng döôùi maët trôøi thieâu
ñoát treân saân padang cuûa Caâu laïc boä Cric-keâ. Nhöõng ngöôøi ñaøn oâng
ñöùng ôû moät ñaàu, phuï nöõ vaø treû em ñöùng ôû ñaàu kia. Ñoù laø moät
trong nhöõng ngaøy noùng nhaát trong naêm. Ngay caû bieån, maø haàu nhö
luùc naøo cuõng rì raøo voã bôø, cuõng khoâng theå ñöa ñeán moät söï laøn gioù
maùt ñeå laøm dòu ñi caùi noùng ngoät ngaït lieân tuïc ñoå xuoáng caùi saân
theå thao xinh ñeïp naøy, coù maët nöôùc trong xanh ôû moät beân vaø coù
nhöõng Toøa nhaø Haønh chính, ôû beân söôøn troàng nhöõng caùi caây ñoû
röïc, naèm ôû beân kia.
Ñoù laø ñôït ñaàu tieân cuûa nhöõng ngöôøi bò baét giam-vì moät soá ñaøn
oâng nhö Buckeridge vaø phuï nöõ nhö Freddy Bloom, vaãn laø ‘khoâng theå
thieáu’ vaø ñöôïc taïi ngoaïi-vaø ñuùng thaät laø moät caûnh hoãn loaïn naõo
loøng. Ñaøn oâng thì ñöùng khoán khoå caïnh ñoáng haønh lyù taän duïng thaûm
haïi cuûa mình. Coøn phuï nöõ, nhöõng taám aùo daøi cuûa hoï ñaõ öôùt ñaàm
moà hoâi töø laâu, khoâng ñöôïc pheùp noùi chuyeän vôùi caùnh ñaøn oâng,
nhöng vaãn phaûi coá daèn loøng neùn nöôùc maét trong khi ñaûm baûo cho luõ
treû, ñang chôi vui veû, coøn nguyeân muõ treân ñaàu ñeå che ñöôïc naéng.
Moät vaøi phuï nöõ ñaõ mang theo xe ñaåy treû con trong ñoù ñaët caùc ñoà
duøng caù nhaân. Moät soá ít chuù choù chaïy laêng quaêng ñaây ñoù, khoâng
nhaän ra laø caùc baø chuû cuûa chuùng seõ sôùm boû chuùng laïi. Khoâng coù
gì baøn caõi laø moät soá ít phuï nöõ ‘sung söùc hôn’ coi ñoù laø vieäc cuûa mình
caùi vieäc coá söùc khích leä nhöõng ngöôøi ñang naûn loøng, nhöng chaúng
ñöôïc vieäc maáy. Söï hoang mang naøy gôïi nhôù ñeán moät phuï nöõ laøm ôû
ga xe löûa ñi ruùt tieàn trong moät ngaøy Ngaân haøng ñoùng cöûa nghæ leã
vaäy, vôùi caùc baø meï laïc maát con, thaát laïc caùc goùi ñoà ñaïc, vaø hieám
hoi hôn thì ngaát xæu. Vaø quanh saân padang, raûi raùc nhöõng haøng caây laù
ñoû, moät ñaùm ñoâng nhöõng ngöôøi AÙ ngoài xoåm, laëng leõ vaø cam chòu.
Neáu ngöôøi Nhaät mong nhöõng caûnh naøy laøm beõ maët ngöôøi da traéng,
thì boïn hoï ñaõ phaûi thaát voïng.
Trong moät ñaùm ngöôøi ñöùng taùch ra moät chuùt so vôùi caùc nhoùm
ngöôøi khaùc, ñöùng ñoù laø nhöõng vieân chöùc cao caáp cuûa chính quyeàn
ñaõ ñi boä qua Caàu Anderson töø Caâu laïc boä Singapore tôùi. Ngaøi Shenton
Thomas vaän moät chieác quaàn vaûi boâng daøy maøu traéng saïch môùi laø.
Tröôùc ñoù oâng aáy ñaõ töøng gaëp maët quaân ñòch. Baây giôø treân saân
padang naøy, ngaøi Thoáng ñoác giöõ cho ñaàu mình ngaång cao, vì oâng aáy
caûm thaáy (nhö oâng noùi sau naøy) raèng oâng ñang cuøng vôùi nhaân daân
cuûa mình, vaø oâng muoán chòu söï tröøng phaït naøy nhö hoï, khoâng chuùt
sôï haõi hay caàn ñöôïc thieân vò. Tuy nhieân, töø laâu, oâng ñaõ ñöôïc choïn laø
‘moät tröôøng hôïp ñaëc bieät ñeå laøm beõ maët’ vì tuy quaân Nhaät cho pheùp
nhieàu vieân chöùc cao caáp ñöôïc chôû baèng xe tôùi traïi tuø ñaàu tieân, nhöng
boïn chuùng laïi ñaëc bieät nhaát quyeát raèng ngaøi Thoáng ñoác phaûi ñi boä
suoát quaõng ñöôøng ñoù.
Moïi ngöôøi ñaõ töøng ñöôïc thoâng baùo chính thöùc laø mang theo quaàn
aùo ñuû maëc trong möôøi ngaøy, nhöng thöùc aên thì seõ ñöôïc caáp. Sau thôøi
gian chôø ñôïi hai tieáng ñoàng hoà lieàn, moät syõ quan Nhaät treøo leân caùi
buïc goã vaø noùi vôùi ñaùm ngöôøi. Quaân Nhaät seõ tuaân thuû luaät phaùp
quoác teá vaø baûo toaøn cho taát caû tuø nhaân, haén ta höùa vôùi hoï. Caùc
thöôøng daân seõ ñöôïc ñöa tôùi moät ñòa ñieåm-maø haén ta khoâng noùi roõ-
ôû gaàn Khaùch saïn Troâng-ra-bieån taïi Katong. Hoï seõ ñöôïc löu giöõ taïi ñoù
trong ít ngaøy tröôùc khi ñi tôùi Changi. Quaân Nhaät seõ caáp phöông tieän
chuyeân chôû cho phuï nöõ vaø treû em, vaø ñeå chôû haønh lyù. Nhöõng ngöôøi
ñaøn oâng seõ ñi boä. Vaø roài haén ta thaû ra quaû bom taán. ‘Taát caû moïi
ngöôøi,’ haén thoâng baùo, ‘phaûi töï lo laáy chuyeän aên uoáng cuûa mình.’
Thaät tai haïi. Meänh leänh chính thöùc ñaõ noùi roõ raøng laø thöùc aên
seõ ñöôïc chu caáp. Moät soá ngöôøi, nhö Tim Hudson, ñaõ nheùt moät hoaëc hai
hoäp ñoà aên vaøo trong va-li hay ba loâ cuûa mình. Nhöõng ngöôøi khaùc, nhö
Tommy Kitching, voäi voäi vaøng vaøng ñeán saân vaän ñoäng Caâu laïc boä
Cric-keâ thì chæ tìm ñöôïc ‘moät hai caùi baùnh bích quy khoâ’ vaø moät chuùt
nöôùc cho chaëng ñi.
Vì khoâng ai coù veû nhö ñang rôøi khoûi saân padang, neân luùc naøy
moät yù nghó khaùc hieän ra trong ñaàu Kitching. Anh ta ñaõ ñeå yù thaáy moät
soá vieân chöùc chính phuû laùi xe ñi. Anh ta cuõng coù moät chieác xe vaø
xaêng. Sao khoâng laùi xe tôùi Troâng-ra-bieån? Ñaõ 12 giôø 40 phuùt vaø hoï
ñaõ ñöùng gaàn ba tieáng ñoàng hoà döôùi maët trôøi noùng nöïc roài. Vì theá
Kitching vaø boán ñoàng nghieäp chæ vieäc ñi boä ra khoûi saân padang-bò
chuù yù, nhöng khoâng bò chaën laïi-vaøo xe cuûa Kitching vaø laùi xe tieán theo
con ñöôøng bôø bieån. Thi thoaûng hoï bò chaën laïi bôûi lính gaùc Nhaät
‘nhöõng keû xem ra coøn hoang mang hôn caû chuùng toâi’, tröôùc khi tôùi ñöôïc
moät khu nhaø lôùn gaàn Khaùch saïn Troâng-ra-bieån. Choã naøy, hoï caûm
thaáy chaéc chaén theá, haún phaûi laø traïi giam ñaàu tieân cuûa hoï.
Tuy nhieân, veà sau, taát caû nhöõng hy voïng ñöôïc soáng trong khu nhaø
tieän nghi naøy ñaõ bò laøm tieâu tan bôûi thoâng baùo maø moät vieân syõ
quan Nhaät ñöa ra, raèng trong thôøi gian tôùi, phuï nöõ seõ soáng trong moät
daõy nhaø caùch ñoù vaøi traêm thöôùc xuoâi theo con ñöôøng, trong khi ñaøn
oâng ñöôïc löïa choïn ôû laïi trong traïm caûnh saùt ñòa phöông hoaëc trong
moät daõy nhaø khaùc goàm boán ngoâi nhaø cuõ. Taát caû moïi ngöôøi ñeàu
coù theå choïn ñi ñeán daõy nhaø, vì khu nhaø roäng lôùn cuûa hoï ít nhaát
cuõng traûi daøi caû moät daûi baõi bieån.
Maøn ñeâm buoâng xuoáng tröôùc khi nhöõng ngöôøi cuoái cuøng cuûa
ñoaøn daân thöôøng daøi daèng daëc roát cuoäc cuõng tôùi ñöôïc nôi naøy, traïm
döøng chaân ñaàu tieân cuûa hoï. Quaû laø moät chuyeán ñi meät nhoïc, coù
Ngaøi Shenton duõng caûm daãn ñaàu ñoaøn ngöôøi loän xoän xuyeân qua caùi
noùng ban ngaøy. Moät trong nhöõng ngöôøi baïn thaân nhaát cuûa oâng, ngöôøi
ñöôïc pheùp söû duïng xe cuûa mình, nhuùc nhaéc laùi xe chaïy ñaèng sau ñoaøn
ngöôøi phoøng tröôøng hôïp ngaøi Thoáng ñoác caàn giuùp ñôõ, nhöng oâng aáy
khoâng bao giôø nao nuùng; oâng ñaõ ñöôïc tieáp söùc, sau naøy oâng noùi, bôûi
söï ñoàng caûm cuûa nhöõng ngöôøi AÙ ñi cuøng ñöôøng-nhöõng phuï nöõ ñang
than khoùc, hay nhöõng ngöôøi ñaøn oâng chaïy leân ñöa cho moät duùm baùnh
bích quy hay moät chai nöôùc.
Luùc naøy caùc vieân chöùc daân söï laàn ñaàu tieân ñaõ neám traûi
nhöõng böõa aên chaùn ngaét vaø choã ôû ngheøo naøn cuûa mình. Caùc ngoâi
nhaø troáng trôn chaúng coù laáy moät thöù ñoà ñaïc naøo. Hoï bò maéc beänh
lao haïch. Muoãi gón xem ra chaúng luùc naøo chòu ngöøng ñoát, cho duø
Kitching ñaõ tìm caùch tranh thuû nguû chaäp chôøn ñöôïc moät ñeán hai tieáng
ñoàng hoà baèng caùch cuoän toaøn thaân vaøo trong moät taám chaên vaø che
maët baèng moät caùi khaên muøi soa. YÙ nghó cuoái cuøng cuûa anh ta khi
nguû thieáp ñi laø ñöùa con trai Brian cuûa anh ta (ñaõ yeân oån cuûa nöôùc
Anh) ‘haún seõ thích aên baùnh keáp ngaøy hoâm nay-vì theá toâi cuõng vaäy.’
Bôûi vì hoâm ñoù laø ngaøy Thöù ba Tröôùc tuaàn chay.
(Trong khi nhöõng thöôøng daân ñaàu tieân gaéng nguû treân nhöõng saøn
nhaø baèng ñaù taïi Katong, thì nhöõng toaùn lính ñaàu tieân ñang tôùi caùc
doanh traïi quaân söï taïi Changi, taïi ñoù hoï seõ bò xeáp choã caùch bieät vôùi
nhöõng thöôøng daân, nhöõng ngöôøi seõ tôùi nhaø tuø Changi. Hoï ñaõ haønh
quaân chín daëm trong moät ngaøy, theo moät ñoäi nguõ ñöôïc daãn ñaàu bôûi
caùc vò töôùng, boán haøng caùc thieáu töôùng vaø ñaïi taù, moãi ngöôøi vaùc
tuùi quaân trang cuûa mình vaø baát cöù thöù gì ngöôøi ñoù coù theå xoay sôû
mang theo ñöôïc.)
Trong suoát nhöõng ngaøy ñaàu tieân taïi Katong quaân Nhaät chaúng coù
chuùt bieåu hieän thuù tính naøo maø sau naøy chính caùi ñoù seõ laøm vaáy
baån maõi maõi tinh thaàn voõ só ñaïo ñaùng töï haøo cuûa hoï. Thöïc söï laø,
khoâng coù ñuû thöùc aên, vaø tình traïng cuûa boïn treû con thaät ñaùng
thöông, nhöng xem ra laø do ñieàu haønh keùm hôn laø bò coá yù ñoái xöû taøn
baïo vaø moät soá ngöôøi ñaùng ngaïc nhieân ñöôïc cho pheùp rôøi khoûi ‘traïi’
taïi Katong neáu hoï coù theå ñöa ra moät lyù do hôïp lyù ñuû thuyeát phuïc.
Hugh Bryson, thö kyù cuûa toøa aùn (trong soá caùc coâng vieäc khaùc),
ñaõ thuyeát phuïc moät lính gaùc Nhaät ñeå cho moät nhoùm nhoû möôïn moät
chieác xe taûi vaø ñaùnh veà nhaø cuûa hoï ñeå laáy baát cöù thöù gì höõu ích
trong thôøi gian bò giam giöõ. Bryson tôùi ñöôïc nhaø cuûa anh ta ôû Nuùi Vui
veû1, chæ ñeå thaáy noù ñaõ bò loät saïch moïi thöù ngoaïi tröø moät ít aûnh cuõ
bò quaêng vaøo moät goùc. Vì theá anh ta ñi sang caên nhaø goã caïnh nhaø. Taïi
ñoù, khoâng coù gì bò ñoäng chaïm. Anh ta laáy nhöõng thöù maø anh ta caûm
thaáy höõu duïng, bao goàm caû moät ñoáng quaàn aùo ñaøn baø maø anh ta
chuyeån cho traïi cuûa phuï nöõ treân ñöôøng quay veà.
Christopher Dawson, vieân Thö kyù Ban Phoøng veä2, cuõng ñöôïc pheùp ra
ngoaøi laøm moät cuoäc luïc loïi chôùp nhoaùng. Anh ta ñöôïc trao cho moät
taám giaáy ñaëc bieät ñeå daùn leân chieác xe cuûa mình, vaø ñöôïc daën tôùi
trình dieän ôû Caâu laïc boä Ñöôøng Laâm treân ñöôøng quay trôû laïi traïi, taïi
ñoù moät syõ quan Nhaät seõ kieåm tra moïi thöù anh ta ñaõ coùp nhaët.
Dawson, ñöôïc nhaéc nhôû bôûi moät caûm giaùc raèng ñaây seõ laø moät ñôït
giam caàm daøi thaät daøi, ñaõ thu thaäp luoân taát caû nhöõng cuoán saùch
anh ta coù theå tìm thaáy trong nhaø nhöõng baïn beø cuûa mình, vaø cho ñeán
toái ñaõ ñeán trình dieän taïi Caâu laïc boä Ñöôøng Laâm. Vieân syõ quan Nhaät
xaêm xoi moät caùch kyõ löôõng töøng quyeån saùch, khoâng tìm thaáy caùi gì
gian laän, cho tôùi khi maét haén ta saùng leân tröôùc moät töø treân moät caùi
töïa ñeà khaû nghi. Tæ maån haén kieåm tra quyeån saùch taùi hoài. Haén ta
bieát yù nghóa cuûa caùi töø lieân quan tôùi nhöõng ñieäp vuï bí maät ñoù treân
trang bìa-vaø thaúng thöøng töø choái khoâng cho Dawson mang theo cuoán ‘Bí
maät cuûa nhaø Wooster’3 cuûa P. G. Wodehouse.
Moät thöù nöõa dó nhieân cuõng bò Katong caám-whisky. Nhöng ngay cho
nhö vaäy thì moät chai cuõng loït ñöôïc vaøo traïi-thoâi thì cöù cho laø vaäy, theo
moät caùch naøo ñoù-vì Hugh Bryson nhôù khi ñoù ñang ñöùng caïnh coång traïi
thì moät ngöôøi tôùi sau ñang giöõ chaët moät chai Scoât. Noù gaàn ñaày. Laïnh
luøng, tay lính gaùc ngöôøi Nhaät caûnh caùo ngöôøi kia raèng anh ta khoâng
ñöôïc mang moät tyù röôïu naøo vaøo. ‘Ñöôïc thoâi!’ ngöôøi kia gaøo leân vui
veû, vaø môû phaét caùi nuùt, ñaët chai leân moâi vaø noác cho tôùi gioït cuoái
cuøng tröôùc khi loaïng choaïng ñi vaøo traïi.
Beân kia nhöõng maët bieån yeân tónh cheát choùc veà phía nam cuûa
hoøn ñaûo, moät ñoäi taøu nhoû-‘Dunkirk’4 cuûa Singapore-vaät loän moät caùch
voâ voïng ñeå caäp ñöôïc nôi truù ôû Sumatra hoaëc baát kyø moät trong haøng
traêm hoøn ñaûo traûi daøi ñöôøng xích ñaïo. Caùc con thuyeàn tam baûn, caùc
con thuyeàn coù maùi cheøo, thuyeàn maønh, thuyeàn buoàm nheï töø Caâu laïc
boä Thuyeàn buoàm Singapore vôùi nhöõng caùnh buoàm vôõ naùt voâ taùc
duïng, chaïy baèng nhöõng ñoäng cô rôøi yeáu xìu, voâ tích söï, roài ñeán nhöõng
nhöõng chieác xuoàng du lòch (‘Voøng quanh Caûng vôùi 5 ñoâ la’) vaø ñaëc
bieät laø chieác taøu chieán coå loã mang theo treân ba ngaøn ñaøn oâng vaø
phuï nöõ. Ñoái vôùi tay phi coâng trinh saùt ngöôøi Haø Lan ngöôøi nhìn thaáy
caûnh naøy ôû xa beân döôùi, caùi doøng taøu thuyeàn di chuyeån chaäm chaïp
ôû giöõa nhöõng hoøn ñaûo nhoû treân vuøng bieån phaúng laëng naøy ‘troâng
heät nhö nhöõng moâ hình treân moät taám kính vaäy’.

1
Mount Pleasant trong nguyeân baûn (ND).
2
Secretary of Defence trong nguyeân baûn, coù theå dòch laø Thö kyù Boä
Quoác phoøng, nhöng xeùt veà quy moâ chính quyeàn ôû Singapore thì dòch nhö
treân (ND).
3
‘The Code of the Woosters’ trong nguyeân baûn (ND).
4
Traän Dunkirk xaûy ra ôû Phaùp vaøo Ñaïi chieán Theá giôùi thöù hai giöõa Ñöùc
vôùi quaân Ñoàng minh; taïi ñoù, quaân Anh, Phaùp thoaùt ñi ñöôïc nhôø ñöôøng
bieån.
 Moïi giai taàng xaõ hoäi ñeàu naùu mình treân nhöõng phöông tieän taøu
beø naøy. Coù caùc vò töôùng, moät laø ñoâ ñoác haûi quaân, moät laø thoáng
cheá khoâng quaân. Coù haøng traêm phuï nöõ vaø treû em nöõa. Coù nhöõng
keû ñaøo nguõ, nhöõng ngöôøi leûn ñi moät caùch bí maät döôùi söï ñoàng loõa
cuûa boùng toái. ‘Moät soá caùc con taøu lôùn hôn cuõng chuyeân chôû nhöõng
keû ñaøo nguõ nhöõng ngöôøi ñaõ leân taøu baèng con ñöôøng duøng suùng dí
vaøo ñaàu ngöôøi ta.’1 Maëc duø gaàn naêm möôi chieác taøu thuyeàn ñang
löôùt soùng theo caùc keá hoaïch sô taùn chính thöùc, khoâng moät ngöôøi trong
soá hoï hình thaønh baát cöù moät keá hoaïch thöïc tieãn naøo. Moïi tay ñaøn
oâng-töø töôùng cho ñeán keû ñaøo nguõ-ñeàu bò thoâi thuùc bôûi duy nhaát
moät baûn naêng loâi keùo cuûa con ngöôøi: chaïy caøng xa caøng toát khoûi
côn aùc moäng maø baèng caùch naøo ñoù hoï ñaõ xoay sôû ñeå soáng ñöôïc
trong ñoù laâu ñeán nhö theá.
Luùc ñaàu moïi chuyeän coù veû ñeàu tieán trieån toát ñeïp. Nhöõng ñôït
gioù muøa ñoâng baéc voâ hình, luùc naøy ñang suy yeáu, ñaõ daãn hoï chaäm
chaïp theo höôùng taây nam veà phía Sumatra; nhöõng taøu thuyeàn lôùn nhaát
(moät khaùi nieäm töông ñoái thoâi) ñöôïc ñònh tuyeán tôùi Java qua Eo bieån
Banka, moät daûi nöôùc phaân caùch bôø bieån phía ñoâng cuûa Sumatra vôùi
Ñaûo Banka. Cöù moãi giôø troâi qua, cöù moãi daëm maët nöôùc phaúng laëng
luøi veà phía sau, noãi sôï haõi baét ñaàu giaûm daàn ñi, coøn hy voïng thì baét
ñaàu taêng leân. Vì khoâng moät ngöôøi naøo trong soá hoï coù moät chuùt nghi
ngôø gì veà vieäc Ñoâ ñoác Ozawa cuûa Haûi quaân Nhaät Baûn ñaõ ñang naèm
chôø hoï töø tröôùc vôùi hai taøu tuaàn tieãu coù ñaïi baùc côõ taùm inch, moät
haøng khoâng maãu haïm vaø ba taøu khu truïc. Ñaøi phaùt thanh Tokyo ñaõ
gaøo leân laø, ‘Seõ khoâng coù Dunkirk xaûy ra taïi Singapore. Ngöôøi Anh seõ
khoâng ñöôïc pheùp boû troán trong luùc naøy. Taát caû caùc taøu thuyeàn rôøi
ñi seõ bò tieâu dieät.’ Ñoâ ñoác Ozawa ôû ñoù laø ñeå ñaûm baûo lôøi ñe doïa
treân khoâng phaûi laø moät söï khoaùc laùc noùi suoâng.
Nhöõng ngöôøi treân caùc con taøu cuõng khoâng bieát moät vieäc raát toài
teä khaùc: gaàn nhö ngay tröôùc khi hoï rôøi khoûi caùi caûng Singapore ñang
boác chaùy ñoù, quaân Haø Lan ôû Sumatra ñaõ bieát ñöôïc choã ñoùng quaân
haïm ñoäi cuûa Ozawa vaø ñaõ tìm moïi caùch göûi ñi caùc baûn tin tôùi caùc
thieát bò voâ tuyeán cuoái cuøng coøn laïi ôû Singapore, vôùi moät caûnh baùo
raèng Ozawa ñaõ daøn ñoäi taøu chieán cuûa oâng ta ngang caùc loái ra vaøo Eo
bieån trong khi ñoäi phi cô töø haøng khoâng maãu haïm cuûa oâng ta ñang
quaàn ñaûo vuøng bieån veà phía baéc. Thoâng thöôøng thì caùc baûn tin ñeàu
ôû daïng maõ hoùa, nhöng-trôù treâu thay trong nhöõng ñieàu trôù treâu-ngöôøi
caàm quyeån maõ ñaõ ñi sô taùn, vaø anh ta mang baûn in duy nhaát theo beân
mình. Caùc baûn tin ñaõ nhaän ñöôïc, nhöng khoâng ai coù theå giaûi ñöôïc caùc
bieät ngöõ cuûa caùc baûn maõ.
Ozawa tieán haønh ñôït taán coâng ñaàu tieân cuûa mình vaøo trôøi raïng
saùng baèng caùc taøu tuaàn tieãu, taøu khu truïc vaø phi cô, thoåi bay nhöõng
chieác taøu khoâng phoøng veä, chôû quaù ñoâng ngöôøi naøy khoûi maët
nöôùc. Trong soá boán möôi tö taøu rôøi beán trong ñôït sô taùn chính thöùc cuûa
Ñoâ ñoác Spooner vaøo ngaøy Thöù saùu Ñen toái, boán möôi chieác ñaõ bò
ñaùnh chìm bôûi bom vaø ñaïi baùc. Nhieàu taøu thuyeàn khaùc, goàm caû moät
ñoäi taøu sô taùn rôøi ñi vaøo ngaøy Thöù naêm, chòu chung soá phaän.
Nhöõng ngöôøi thoaùt ñöôïc traän ñoù ñaõ boû xaùc treân nhöõng hoøn
ñaûo hoang nhoû raûi raùc trong quaàn ñaûo. Moät soá ngöôøi thaét coå töï töû,
moät soá cheát vì khaùt, moät soá khaùc thì vì caùc beänh nhieät ñôùi. Chieác
xuoàng nhoû chôû Ñoâ ñoác Spooner, Phoù thoáng cheá Khoâng quaân Pulford
vaø moät toaùn nhoû caùc syõ quan vaø lính ñaõ caäp bôø treân moät hoøn ñaûo
nhoû coù beänh soát reùt, caùch Banka vöøa troøn hai möôi daëm. Trong hai
thaùng hoï phaûi chòu ñöïng tình traïng thieáu thoán khoå sôû. Möôøi taùm
ngöôøi cheát, bao goàm caû ngaøi Ñoâ ñoác vaø ngaøi Thoáng cheá Khoâng
1
Theo cuoán ‘Cuoäc chieán vôùi Nhaät Baûn’.
quaân, tröôùc khi nhöõng ngöôøi coøn laïi tìm caùch vöôït bieån tôùi Sumatra
treân moät con thuyeàn baûn xöù vaø chòu ñaàu haøng.
Chöa ai töøng coù theå tính toaùn chính xaùc con soá taøu thuyeàn vaø
nhaân maïng bò toån thaát, vì caùi lyù do ñôn giaûn raèng nhieàu keû ñaøo nguõ
hay caùc nhoùm thöôøng daân rieâng reõ ñaõ rôøi ñi moät caùch khoâng chính
thöùc, khoâng coù baát cöù moät baùo caùo ghi cheùp naøo ñöôïc löu giöõ. Theá
nhöng coù moät chuyeän thì coù theå chaéc chaén hoaøn toaøn. Chæ caàn
nhöõng chieác taøu chaïy troán ñoù lieân laïc ñöôïc hoaëc quaân Nhaät hieåu hoï,
thì nhieàu, raát nhieàu ngöôøi ñaõ ñöôïc cöùu soáng, nhö caâu chuyeän veà
chieác Giang Bee cho thaáy.
Ñaây laø con taøu maø Rob Scott ñaõ ñi treân ñoù, vaø noù cung caáp moät
minh chöùng ñieån hình khoâng chæ veà caùi soá phaän khuûng khieáp ñaõ aäp
leân nhieàu chieác taøu khaùc, maø coøn veà vieäc laøm hoûng chuyeän vaø
nhöõng sai laàm gaây ra do söï ngaên trôû veà maët ngoân ngöõ, vaø chuùng ta
phaûi caûm ôn Scott vì moät baûn töôøng thuaät chi tieát chính thöùc veà
nhöõng gì ñaõ dieãn ra moät caùch chính xaùc. Maëc duø bò hö haïi bôûi caùc
cuoäc khoâng kích taùi hoài, chieác Giang Bee ñaõ tìm moïi caùch ñeå soáng
soùt cho tôùi khi noù ñaõ naèm caùch Singapore 170 daëm veà phía nam, thì
nhöõng chieác taøu chieán Nhaät xuaát hieän treân ñöôøng chaân trôøi. Vieân
thuyeàn tröôûng ñaõ ra leänh haï thaáp côø hieäu traéng xuoáng vaø daën taát
caû phuï nöõ taäp hôïp leân treân boong. Khi hai chieác khu truïc tieán veà phía
hoï vôùi toác ñoä cao, quaân Nhaät ñaõ göûi tín hieäu cho chieác Giang Bee vôùi
thöù maõ Mooùc khoâng theå hieåu ñöôïc, coøn chieác Giang Bee thì coá gaéng
moät caùch voâ voïng ñeå theå hieän laø mình muoán ñaàu haøng. Roát cuoäc
quaân Nhaät xem ra ñaõ hieåu lôøi thænh caàu phaùi moät toaùn ngöôøi leân
taøu, maø chieác Giang Bee göûi tôùi mình, vì moät chieác xuoàng ñöôïc thaû
xuoáng khoûi moät chieác taøu khu truïc. Noù ôû trong phaïm vi caùch chieác
Giang Bee moät traêm naêm möôi thöôùc khi moät phi cô ñaùnh bom cuûa RAF
töø Sumatra ñoät ngoät xuaát hieän vaø baét ñaàu löôïn voøng treân ñaàu.
Quaân Nhaät khai hoûa, chieác phi cô bay ñi, chieác xuoàng cuûa quaân ñòch
ñöôïc trieäu hoài-vaø theá laø nhöõng ngöôøi Anh ñoù maát ñi cô hoäi duy nhaát
cuûa mình trong vieäc tieáp xuùc vôùi nhöõng chieác khu truïc, hai chieác taøu
naøy vaãn caùch ñoù nöûa daëm vôùi nhöõng khaåu ñaïi baùc cuûa chuùng chóa
vaøo Giang Bee.
Baáy giôø, tieáp theo laø moät quaõng thôøi gian chôø ñôïi thaät khoù chòu,
kyø quaëc. Taïi sao chieác khu truïc khoâng ñaùnh chìm hoï? Chuùng chôø ñôïi
caùi gì theá khoâng bieát? Khoâng ai bieát. Cuõng khoâng ai coù theå khaùm
phaù ra. Khi caùi noùng nöïc ban ngaøy ñaõ dòu maùt ñi, vaø hoaøng hoân ñoû
oái, vôùi söï chôùp nhoaùng ôû ñôùi chí tuyeán, ñaõ chuyeån sang nhaäp
nhoaïng toái, nhöõng chieác khu truïc cuûa quaân Nhaät chóa nhöõng chieác
ñeøn pha cuûa chuùng veà phía Giang Bee. Vaø vaãn vaäy chaúng coù chuyeän
gì xaûy ra. Chung cuoäc, khoaûng 7 giôø 30 phuùt, vieân thuyeàn tröôûng quyeát
ñònh haï leänh ñöa taát caû phuï nöõ vaø treû con leân nhöõng chieác xuoàng
nhoû. OÂng ta tin raèng roài chieác taøu cuûa mình taát seõ bò ñaùnh chìm vaøo
baát cöù luùc naøo. ‘Ñoù laø moät vieäc thaät ñau ñôùn,’ Scott coøn nhôù, ‘Trong
boùng toái, ñöôïc chieáu saùng bôûi aùnh laäp loøe cuûa nhöõng chieác ñeøn
pha cuûa quaân ñòch, chuùng toâi xeáp khoaûng naêm möôi ngöôøi vaøo moãi
chieác xuoàng. Moät con soùng caû vaø moät ñôït trieàu daâng maïnh ñaõ cuoán
nhöõng chieác xuoàng cöùu sinh veà phía sau ngay khi chuùng ñöôïc thaû
xuoáng.’ Nhöõng baø meï quaãn trí kieám tìm con mình-coù tôùi möôøi moät
ngöôøi trong chæ rieâng moät gia ñình AÂu AÙ-‘nhöng taát caû nhöõng gì
chuùng toâi coù theå laøm laø xeáp ñöôïc caøng nhieàu ngöôøi caøng toát, haï
xuoàng xuoáng vaø ñeå maëc noù ñi ñaâu thì ñi, baát keå vieäc laïc maát ñaùm
treû con vaø baïn beø’.
Hö haïi do cuoäc khoâng kích tröôùc ñoù luùc naøy môùi thaáy roõ. Nhöõng
sôïi chaõo ñôõ moät chieác xuoàng cöùu sinh rôøi ra khi noù ñang ñöôïc haï
xuoáng, haát ñaùm haønh khaùch cuûa mình vaøo trong ñeâm toái. Moät chieác
xuoàng cöùu sinh thöù hai ñöôïc haï xuoáng thaønh coâng, nhöng noù ñaõ bò
ñaùnh thuûng nhieàu choã, vaø ‘khi noù troâi veà phía sau chuùng toâi coù theå
nghe thaáy caùc haønh khaùch keâu theùt leân raèng hoï ñang chìm xuoáng’. Khi
chieác xuoàng cöùu sinh cuoái cuøng ñöôïc thaû xuoáng, vaãn coøn khoaûng
moät traêm ngöôøi coøn ôû treân khoang vaø trong moät noã löïc tuyeät voïng
laàn cuoái lieân laïc vôùi quaân ñòch, vieân thuyeàn tröôûng quyeát ñònh raèng
moät nhoùm ngöôøi phaûi coá gaéng cheøo chieác xuoàng hôi an toaøn côõ
möôøi ba feet cuûa con taøu tôùi chieác khu truïc gaàn nhaát vaø yeâu caàu
quaân Nhaät giuùp ñôõ ñaùm phuï nöõ vaø treû con vaø laøm roõ raèng oâng ta
muoán ñaàu haøng. Baèng caùch naøo ñoù chieác xuoàng hôi ñaõ haï ñöôïc
xuoáng nhöõng con soùng lôùn, vaø Rob Scott, cuøng vôùi ba ngöôøi khaùc, leân
ñöôøng tôùi choã nhöõng chieác khu truïc.
Tröôùc söï söûng soát cuûa hoï, nhöõng chieác khu truïc cuûa Nhaät töø
choái tieáp caùi xuoàng nheï nhoû beù vaø khoâng vuõ trang naøy. Hai tieáng
ñoàng hoà döôùi soùng daäp gioù doài, ñöôïc chieáu saùng bôûi ñeøn pha cuûa
quaân Nhaät, ‘chuùng toâi cheøo choáng vôùi nhöõng noã löïc ñieân cuoàng
nhöng voâ voïng ñeå caäp vaøo moät chieác khu truïc.’ Trong caùi troø chôi
‘ñuoåi baét’ kyø quaùi vaø laï thöôøng cuûa ñaïi döông, daäp deành trong ñeâm
toái, chieác xuoàng Anh gaàn nhö laø caäp ñöôïc vaøo moät chieác khu truïc,
theá roài kheùo thay laïi tröôït ra khoûi taàm. Heát laàn naøy ñeán laàn khaùc,
chieác xuoàng hôi nhoû beù caùch chæ coù moät vaøi thöôùc so vôùi quaân
ñòch, nhöng ‘thaät voâ voïng cho moät chieác xuoàng nhoû khoâng ñaùng ñeå
maét ñeán giöõa nhöõng con soùng caû coá baùm víu vaøo moät chieác khu truïc
khoâng muoán cho caäp vaøo.’
Hoï vaãn ñang coá thì, khoaûng 10 giôø 30 phuùt toái, ñieàu taát caû hoï
tieân lieäu ñaõ xaûy ra. Khoâng baùo tröôùc, moät trong nhöõng chieác khu truïc
khai hoûa saùu ñôït lieàn vaøo chieác Giang Bee. Noù baét chaùy töø ñaàu taøu
ñeán ñuoâi taøu vaø chìm xuoáng chæ trong ít phuùt. Ñeøn pha quaân Nhaät
môø daàn, vaø nhöõng chieác khu truïc nhanh choùng rôøi khoûi.
Cho tôùi ngaøy hoâm nay Rob Scott vaãn cho raèng quaân Nhaät, khi
chuùng chaën chieác Giang Bee luùc môùi ñaàu, khoâng coù yù ñònh ñaùnh
chìm noù. ‘Neáu khoâng, taïi sao khoâng ñaùnh chìm ngay töø luùc môùi nhìn
thaáy?’ anh ta neâu caâu hoûi. ‘Sau naøy toâi bieát raèng moät soá nhöõng con
taøu khaùc bò chaën trong khu vöïc ñoù ñaõ ñöôïc leänh…phaûi ñaàu haøng.
Chuyeän naøy khoâng laøm ai thieät maïng caû. Quaân ñòch laïi ñöôïc lôïi moät
chieác taøu. Toâi nghó raèng neáu chuùng toâi coù theå hieåu ñöôïc nhöõng tín
hieäu cuûa quaân Nhaät, raèng ñoù chính laø ñieàu chuùng muoán boïn toâi
thöïc hieän, khoaûng 200 maïng soáng ñaõ coù theå ñöôïc cöùu roài.’
Trong ñeâm toái, chieác xuoàng hôi cuûa Scott xoay sôû ñeå vôùt leân ít
ngöôøi coøn soáng soùt vaø sau naêm ngaøy, ñaùm ngöôøi kieät söùc naøy tôùi
ñöôïc moät laøng chaøi treân bôø bieån Sumatra, taïi ñoù luùc ñaàu Scott ñöôïc
che giaáu vaø chaêm soùc, nhöng sau naøy bò toá giaùc, khi ngöôøi ta phaùt
hieän ra raèng teân cuûa anh ta coù treân soå ñen ‘bò truy naõ’. Roát cuoäc anh
ta bò ñöa leân taøu trôû laïi Singapore. Ñoái vôùi Rob Scott, ñoaïn toài teä nhaát
cuûa anh ta trong cuoäc chieán naøy chæ laø môùi baét ñaàu.
Trong khi Scott ñang gaéng caäp vaøo nhöõng chieác khu truïc vaø ñöa ñeà
nghò ñaàu haøng, nhöõng soá phaän laï luøng khaùc ñang xaûy ñeán vôùi moät
soá nhaân vaät maø chuùng ta seõ bieát sau, vaø ít nhaát moät trong soá ñoù
trôû thaønh taâm ñieåm trong moät thieân tieåu thuyeát coù thaät seõ vöôït qua
trí töôûng töôïng cuûa baát cöù moät nhaø vaên giaû töôûng naøo. Ñaïi taù
khoâng quaân Nunn, phuï traùch Ban Coâng trình Coâng coäng, ñaõ, theo
nhöõng lôøi cuûa ngaøi Thoáng ñoác, ‘hoaøn toaøn vaáy baån cuoán saùch goác
cuûa mình’ baèng vieäc boû ñi vôùi vôï mình treân chieác Kuala trong khi oâng ta
bieát roõ raøng raèng oâng ta ñöôïc leänh ôû laïi nhieäm sôû cuûa mình. Khi
chieác Kuala bò ñaùnh chìm, Nunn, vôï oâng ta, vaø moät soá vieân chöùc cuûa
PWD troán ñi cuøng oâng ta ñaõ ôû laïi Ñaûo Pompong treân Bieån Java, ôû ñoù
Nunn, theo nhöõng ngöôøi coøn soáng soùt, ñaõ nhanh choùng trôû thaønh ‘Vua’
cuûa hoøn ñaûo. OÂng ta dó nhieân naém giöõ moät vò trí cao caáp, nhöng haún
cuõng phaûi theå hieän naêng löïc ñaùng keå naøo ñoù, vì theo kieåu Robinson
Crusoe ñieån hình, oâng ta ñaõ xoay sôû kieám nguoàn thöùc aên doài daøo cho
nhoùm ngöôøi cuøng oâng ta rôøi khoûi chieác Kuala tröôùc khi noù chìm xuoáng
ñaùy bieån, vì theá hoï coù ñuû ñeå aên cho tôùi khi ñôn vò trôï cöùu ñeán döôùi
daïng nhöõng thoå daân hieáu khaùch töø Sumatra. Nhöõng nhoùm nhoû khaùc
cuõng ñaõ tôùi ñöôïc Pompong, nhöng Nunn ñaõ söû duïng thaåm quyeàn cuûa
mình baèng caùi tuyeân boá loá bòch raèng oâng ta ñang mang theo caùc taøi
lieäu toái maät töø choã ngaøi Thoáng ñoác maø oâng ta phaûi trao laïi cho
Töôùng Wavell,1 vaø baáy giôø khi nhöõng chieác thuyeàn chaøi khoâng chôø
maø tôùi, oâng ta ngay laäp töùc chieám laáy caùi phöông tieän coù ñoäng cô
phuï trôï duy nhaát naøy cho baûn thaân, vôï vaø nhöõng ngöôøi baïn chí thaân
cuûa mình, boû laïi sau ñoäi nguõ nhaân vieân RAF chuû choát, nhieàu ngöôøi
trong ñoù ñaõ rôi vaøo tay quaân Nhaät. Nunn tôùi Sumatra, baèng söï laùu caù
cuûa mình ñaõ chen leân ñaàu danh saùch nhöõng ngöôøi ñi troán, vaø vaøo
ngaøy 26 thaùng Hai, rôøi beán cuøng vôùi vôï tôùi Colombo treân chieác SS
Rooseboome.
Trong soá nhöõng ngöôøi ñoàng haønh cuûa oâng ta coù moät syõ quan
treû, Trung uùy G. G. Gibson. Chuyeán haønh trình daøi qua AÁn Ñoä Döông
thaät yeân oån, vaø khi chieác Rooseboome coøn caùch ba möôi saùu giôø
ñöôøng tôùi Colombo, caùc haønh khaùch, goàm coù Nunn, taát nhieân, tuï hoïp
trong ca-bin haïng nhaát ñeå chuùc möøng cho chuyeán caäp beán an toaøn
saép tôùi cuûa mình. Tinh thaàn ñang phôi phôùi thì, coøn möôøi phuùt nöõa tôùi
nöûa ñeâm, moät chieác taøu ngaàm cuûa Nhaät noåi leân. Noù phoùng chæ duy
nhaát moät quaû ngö loâi, ñaùnh truùng noài hôi cuõ, do Haø Lan saûn xuaát, ôû
giöõa thaân taøu. Ba trong boán chieác xuoàng cöùu sinh vôõ tan. Baûn thaân
chieác Rooseboome chìm trong voøng boán phuùt, theá nhöng haønh ñoäng
cuoái cuøng cuûa Nunn laø tuùm laáy vôï vaø ñaåy qua moät loã hoång phía
maïn bò phaù vôõ cuûa chieác taøu ñang chìm. OÂng ta khoâng coù thôøi gian
ñeå töï thoaùt ra vaø ñaõ chìm xuoáng cuøng vôùi con taøu.2
1
Taát nhieân laø khoâng coù söï thaät naøo trong tuyeân boá naøy. Sau naøy
ngaøi Thoáng ñoác coù giöõ moät taøi lieäu ñieàu tra chính thöùc veà ñôït sô
taùn cuûa Nunn vaø caùc vieân chöùc PWD, vôùi caùc baûn khai coù tuyeân theä
töø nhöõng ngöôøi soáng soùt, tôùi nay vaãn ôû trong ñoáng giaáy tôø rieâng tö
cuûa oâng.
2
Caâu chuyeän khoâng chæ keát thuùc taïi ñoù. Baø Nunn, oâm chaët laáy moät
maûnh goã vuïn, soáng soùt qua ñeâm ñoù, vaø khi trôøi raïng saùng, ít ngöôøi
boø leân ñöôïc chieác xuoàng cöùu sinh cuoái cuøng tìm thaáy coøn coù 135
ngöôøi coøn soáng soùt, haàu heát ñang troâi noåi treân maët bieån. Taùm möôi
ngöôøi tìm caùch treøo leân chieác xuoàng cöùu sinh. Nhöõng ngöôøi coøn laïi
baùm vaøo caùc caïnh xuoàng. Hy voïng ñieàu toát ñeïp nhaát, vì khoâng caùch
xa Colombo laém, hoï chôø ñôïi moät chieác taøu naøo ñoù ñi ngang qua troâng
thaáy hoï. Chaúng coù caùi naøo xuaát hieän. Toài teä hôn laø, chieác xuoàng,
vôùi caû ñoáng ngöôøi ñang baùm vaøo caùc meùp, baét ñaàu giaït veà phía
ñoâng maø khoâng caùch gì caûn ñöôïc. Trong hai möôi saùu ngaøy chaúng coù
chieác taøu naøo xuaát hieän. Ngaøy qua ngaøy phôi mình döôùi maët trôøi
nhieät ñôùi, caøng coù nhieàu ngöôøi soáng soùt ñoù cheát vì khaùt hay say
naéng. Baø Nunn caàm cöï ñöôïc vaøi ngaøy nhöng cuoái cuøng-theo moät
töôøng trình coù kyù teân cuûa Gibson trong soá giaáy tôø cuûa Ngaøi Shenton
Thomas-‘baø aáy cheát treân chieác xuoàng cöùu sinh, taïi ñoù, tröôùc khi cheát,
tö caùch cuûa baø aáy coøn treân caû ñaùng ca ngôïi. Caù nhaân toâi ñaõ thaû
caùi xaùc cuûa baø aáy qua maïn xuoàng. Baø aáy noùi raèng Nunn ñaõ hy sinh
baûn thaân ñeå giuùp baø aáy ra khoûi chieác taøu ñang chìm.’ Vaøo luùc chieác
xuoàng cöùu sinh caäp bôø leân moät hoøn ñaûo xa xoâi saùu möôi daëm veà
 Khoâng phaûi taát caû nhöõng ngöôøi coá gaéng boû troán ñeàu cheát,
maëc duø moät soá ngöôøi trong ñoù phaûi soáng daèn vaët vôùi caùc ñaëc aân
cuûa mình. Töôùng Gordon Bennett tôùi Sumatra sau moät chuyeán ñi maïo
hieåm, vaø gaàn nhö ngay laäp töùc bay tôùi UÙc. OÂng ta ñi gaëp Töôùng
Sturdee, Tröôûng Ban tham möu UÙc, maø ‘tröôùc söï thaát voïng cuûa toâi,’
Bennett nhôù laïi, ‘cuoäc tieáp ñoùn thaät laïnh luøng vaø haèn hoïc. Khoâng
thaønh vieân naøo khaùc cuûa UÛy ban Quaân söï ñeán gaëp toâi. Sau moät vaøi
phuùt trao ñoåi xaõ giao, Sturdee baûo toâi raèng cuoäc troán chaïy cuûa toâi laø
moät söï khôø daïi, hay ñaïi loaïi nhöõng lôøi leõ töông töï nhö vaäy. Toâi quaù
soác ñeán möùc noùi quaù nhieàu. Roài oâng ta ñi laøm chuyeän cuûa mình, boû
toâi ñöùng laïi ñoù trong phoøng cuûa oâng ta.’1
Moät ngöôøi UÙc quan troïng khaùc cuõng tìm caùch vaøo ñöôïc ñaát lieàn.
Henry Bowden, vieân Chæ huy quaân Uùc, ngöôøi maø luùc ñaàu bò töø choái
caáp pheùp cho ñi troán, ñang reõ soùng qua Eo bieån Banka treân chieác Mary
Rose thì moät tia ñeøn pha töø moät con taøu tuaàn tieãu cuûa quaân Nhaät
ñoät nhieân xuyeân thuûng ñeâm toái. Chaúng coøn caùch naøo khaùc ngoaøi
ñaàu haøng, vaø vieân thuyeàn tröôûng cô hoà nhaän ra tính caáp thieát cuûa
vieäc laøm cho quaân Nhaät hieåu laø hoï chaáp nhaän ñaàu haøng, vì duø cho
hoï khoâng coù côø traéng ñeå giöông leân, moät trong soá ñaùm ngöôøi ñaõ
côûi chieác quaàn loùt cuûa mình ra vaø vaãy. Quaân Nhaät hieåu, vaø soá
ngöôøi ñoù ñöôïc dong tôùi Ñaûo Banka, taïi ñoù, khi haønh trang cuûa hoï ñang
bò ñem ra kieåm tra, Bowden phaøn naøn vôùi moät teân lính gaùc vaø coäc
caèn yeâu caàu ñöôïc gaëp moät syõ quan Nhaät ñeå oâng coù theå ñöa ra
baèng chöùng veà ñòa vò ngoaïi giao cuûa mình. Coù khaû naêng laø Bowden,
moät ngöôøi UÙc cöùng coûi ñaõ khoâng thoi ra maáy cuù ñaám cuûa mình, ñaõ
khoâng kheùo cö xöû cho laém nhö tình huoáng ñoøi hoûi, vì duø cho oâng ñaõ
giaø vaø toùc ñaõ baïc, tröôùc tieân laø oâng bò aên moät thuïi vaø bò caûnh
caùo baèng löôõi leâ, vaø khi oâng khoâng coù chuùt daáu hieäu ngoan ngoaõn
phuïc tuøng naøo, ñaõ bò hai teân lính gaùc loâi ñi. ‘Hai vai keânh leân, oâng ta
bò keùo ñi töø caùi saûnh…Khoaûng nöûa tieáng sau, nghe thaáy hai tieáng
suùng, roài nhöõng teân lính gaùc quay laïi, vöøa lau raõnh noøng suùng cuûa
mình.’ Chuùng ñaõ loâi oâng ta ra ngoaøi, baét oâng ta ñaøo caùi huyeät cho
mình, roài baén oâng ta ngay taïi meùp huyeät.
Taát caû nhöõng chuyeän naøy, dó nhieân laø ôû Singapore khoâng ai bieát.
Trôû laïi vôùi caùi thaønh phoá loã choã ñaày veát bom naøy, nhöõng ñoäi quaân
hoang mang vaø ñaùm thöôøng daân söõng sôø ñang chuaån bò theo nhöõng
caùch rieâng cuûa mình cho nhöõng naêm thaùng khaéc nghieät naèm chôø phía
tröôùc. Luùc naøy, cuõng nhö tröôùc ñaây, cuoäc chieán taïo ra nhöõng baát
coâng. Moät soá ñaøn oâng vaø phuï nöõ phaûi vaøo nôi giam giöõ, coøn nhöõng
ngöôøi khaùc vaãn ñöôïc ñeå cho töông ñoái töï do ñeå giuùp cho quaân Nhaät
khoâi phuïc laïi thaønh phoá.
Ñieån hình trong soá naøy laø ‘Buck’ Buckeridge, ngöôøi maø trong soá taát
caû thöôøng daân, nhöõng ngöôøi ñaõ vöôït qua suoát thôøi kyø vaây haõm laâu
daøi, coù leõ ñaõ traûi qua thôøi kyø quaù ñoä töø chieán tranh sang ‘hoøa bình’

phía taây cuûa Sumatra, chæ coøn boán ngöôøi coøn soáng-moät coâ gaùi
ngöôøi Hoa, hai ngöôøi Maõ Lai, vaø Gibson, trong ñoù Gibson laø ngöôøi duy
nhaát coøn soáng soùt sau söï tra taán cuûa quaân Nhaät sau khi bò baét.
1
Sau cuoäc chieán Töôùng Percival ñaõ vieát thö göûi tôùi UÛy ban Quaân söï
UÙc veà tö caùch cuûa Bennett, vaø moät cuoäc ñieàu tra cuûa toøa aùn ñaõ
xem xeùt tröôøng hôïp boû troán cuûa oâng ta. Keát luaän laø Gordon Bennett
ñaùng ra phaûi ôû laïi vôùi ñoäi quaân cuûa mình ‘cho tôùi khi vieäc ñaàu haøng
ñaõ hoaøn taát’ nhöng cuoäc troán chaïy cuûa oâng ta ñöôïc ‘thoâi thuùc bôûi
loøng yeâu nöôùc cao ñoä vaø bôûi nieàm tin raèng oâng ta ñang thöïc hieän
nhieäm vuï vì lôïi ích toát nhaát cuûa nöôùc UÙc’. OÂng ta khoâng bao giôø coøn
ñöôïc ñieàu ñoäng phuïc vuï treân chieán tröôøng naøy nöõa, vaø ruùt ra khoûi
Boä binh. OÂng ta cheát vì moät côn ñau tim vaøo naêm 1962, ôû tuoåi 65.
ít ñau khoå nhaát. Khoâng phaûi laø hoaøn toaøn khoâng chuùt naøo ñau khoå,
vì nhö Buck ñaõ vieát, ‘ngöôøi ta coù theå chaúng bao giôø, khoâng bao giôø
queân ñöôïc caùi caûm giaùc nhuïc nhaõ naøy’. Nhöng trong khi haøng ngaøn
thöôøng daân luùc naøy ñoät nhieân nhaän thaáy mình coù haøng giôø roãi raõi
voâ taän ñeå nghó ngôïi lung tung, thì Buckeridge ñang laøm vieäc töø saùng
sôùm tôùi toái mòt, coá gaéng ñeå laäp laïi traät töï, nhaát laø ôû nhöõng khu
vöïc thaønh phoá ñaõ phaûi chòu söï taøn phaù do löûa lan roäng. Ngay trong
ngaøy ñaàu tieân quaân Nhaät ñaõ yeâu caàu oâng ta trôï giuùp ñeå khoâi phuïc
thaønh phoá, vaø ñoù laø moät nhieäm vuï to lôùn. (Thöïc teá, ñoù laø saùu
thaùng tröôùc khi Buckeridge bò giam taïi Changi.) Vaán ñeà ñaàu tieân cuûa
oâng ta laø kieåm soaùt ñöôïc caùc ñaùm chaùy ôû khu beán taøu, vì ít nhaát hai
möôi nhaø kho hoaëc ñang chaùy lôùn hoaëc ñang chaùy aâm æ. Haøng ñoáng
than lôùn vaãn ñang chaùy. Moät chieác taøu khaùch cuûa haõng OÁng khoùi
Xanh1 ñang chaùy saùt beân Beán Ñeá cheá2. Treân bôø keø ñoái dieän laø boä
khung xöông hö hoûng cuûa moät chieác Cuoàng phong bò rôi. Ñaây ñoù treân
nhöõng con phoá keá beân laø caùc xaùc cheát-vaø cuõng vaäy, Buck ñaõ ñeå yù
thaáy, nhieàu con boø cheát, haún laø thuoäc veà ñaøn boø cuûa Noâng traïi Boø
söõa. ‘Noù ñem laïi cho nôi naøy moät phong caùch AÁn ñeán laï kyø.’ Moät taù
nhöõng ñaùm chaùy vaãn ñang lieám caùc toa haøng trong nhaø ga ñöôøng saét
Singapore. Moät saân ga vöông vaõi nhöõng thieát bò cuûa Boä binh bò boû laïi-
taát caû moïi thöù, töø giaáy tôø haønh chính cho tôùi moät chieác ñeøn pha roïi.
Buckeridge ñaõ ñöôïc daën daïo qua moät soá ít nhaø kho khoâng bò truùng
bom, ñeå chaéc chaén raèng chuùng khoâng chöùa thöù gì deã baét löûa. Moät
soá chöùa ñaày ñoà aên ñoùng hoäp, nhöõng kho khaùc thì chöùa haøng kieän
cao su thoâ. Ñaây laø nhöõng thöù maø oâng ta chæ nghó tôùi phaân nöûa,
nhöng khi oâng ta ra söùc môû nhöõng caùnh cöûa tröôït cuûa moät nhaø kho,
Buckeridge (ngöôøi khoâng quen söû duïng ngoân ngöõ maøu meø) ñaõ tuoân ra
moät traøng lôøi chöûi ruûa. Vì ôû ñoù, tröôùc maét oâng ta, laø moät moùn
trang bò maø oâng ta vaø caùc tröôûng nhoùm ARP ñaõ naên næ ñöôïc caáp
heát laàn naøy ñeán laàn khaùc, maø chæ ñöôïc traû lôøi laëp ñi laëp laïi laø
hieän khoâng coù caùi naøo ôû Singapore-haøng choàng nhöõng chieác muõ
baûo hoä môùi, xeáp goïn gaøng. Chuùng haún laø ñaõ ñöôïc ñöa tôùi thaäm chí
tröôùc khi cuoäc chieán baét ñaàu. ‘Trong khi moïi thöôøng daân ôû Singapore
luùc tröôùc mong caàu nhöõng chieác muõ baûo hoä naøy, thì ai ñoù coù thaåm
quyeàn laïi queân beùng caùi loâ haøng nhoû naøy.’
Thaät may cho Buckeridge, vieân syõ quan quaân söï Nhaät chòu traùch
nhieäm ñoäi cöùu hoûa laø moät vieân Trung uùy teân laø Nakani, ngöôøi maø
Buck thaáy laø ‘moät gaõ toát buïng khaùc thöôøng, noùi tieáng Anh raát gioûi,
töøng traûi, khoaùng ñaït vaø bieát suy xeùt’. Trong ít ngaøy ñaàu Nakani ñaõ
yeâu caàu Buckeridge ñöa oâng ta khi daïo moät voøng thaønh phoá. Haàu heát
caùc cöûa haøng vaãn ñoùng cöûa, ñöôøng phoá thì hoang vaéng, vaø ñoái vôùi
Buckeridge thaät gioáng nhö giaác mô khoâng thöïc naøo ñoù, ngoài beân caïnh
ngöôøi ñaøn oâng thoâng minh, nhaõ nhaën naøy, ngöôøi maø coù veû quan
taâm chaân thaønh, gaàn nhö laø thaáy hoái tieác, vì ñaõ chieán thaéng trong
cuoäc chieán. OÂng ta nhôù raèng khi chieác xe cuûa boïn hoï voøng töø Ñöôøng
Nassim sang Ñöôøng Orchard ñaõ bò hö hoûng, caøy naùt, Nakani-hình nhö laø
muoán khôi leân moät cuoäc troø chuyeän nhaõ nhaën vôùi moät ngöôøi môùi
quen-ñaõ quay sang Buckeridge, vaø hoûi, ‘OÂng ñaõ caûm thaáy nhö theá naøo
khi nghe tin chuùng toâi ñaùnh chìm chieác Hoaøng töû xöù Wales vaø chieác
Ñaåy luøi?’ Trong giaây laùt Buckeridge chaúng theå nghó ra ñieàu gì ñeå traû
lôøi, cho tôùi khi oâng thoát ra ñöôïc moät töø cuït nguûn, ‘Buoàn!’ ‘Töï nhieân
thoâi maø,’ tay ngöôøi Nhaät taùn thaønh vôùi söï caûm thoâng thaät loøng.
Buckeridge coù moät naêng löïc ñaëc bieät, trong baát cöù tình huoáng
naøo cuõng laøm heát söùc, nhôø ñoù oâng ta tìm ra chính mình, ñaõ quyeát
1
Blue Funnel trong nguyeân baûn (ND).
2
Empire Dock trong nguyeân baûn (ND).
ñònh ‘chòu ñöïng ñeán cuøng vôùi moät nuï cöôøi toe’, nhöng moãi laàn söï
quyeát taâm cuûa oâng dao ñoäng, thì oâng coù theå thöïc söï caûm thaáy côn
ñoû maët xaáu hoå boác leân taän maù. OÂng vaø Nakani ñang laùi xe veà phía
Bôø Ñoâng trong chuyeán ‘löõ haønh’ cuûa hoï. Ñeán goùc ñöôøng hoï phaûi
döøng laïi, vì khoâng gì coù theå ñi vaøo con ñöôøng lôùn, roäng naøy, ñang
ñoâng chaät haøng ñoaøn ngöôøi thaát theåu, meät moûi, moät soá mang theo
va-li, nhöõng ngöôøi khaùc vaùc nhöõng tuùi xaùch treân vai hoaëc coù nhöõng
goùi giaáy treo döôùi moãi caùnh tay. Taát caû ñang treân haønh trình ñi veà
höôùng ñoâng. Hoï laø nhöõng thöôøng daân-nhieàu ngöôøi trong soá ñoù laø
baïn beø cuûa oâng-ñang treân ñöôøng tôùi nhaø tuø Changi. OÂng thoaùng
thaáy Tim Hudson, löng thaúng, raâu nhoâ ra. Buckeridge ñang maëc boä ñoàng
phuïc ñoäi cöùu hoûa cuûa mình, vaø ‘toâi caûm thaáy mình nhö moät teân noäi
gian, ñang ngoài ñoù trong moät chieác xe hôi lôùn, thoaûi maùi vôùi moät vieân
syõ quan Nhaät. Toâi coá gaéng töôi cöôøi vôùi hoï nhöng toâi chaúng theå laøm
ñöôïc. Göông maët toâi khoâng chòu tuaân theo.’ Trung uùy Nakani, troâng thaáy
söï khoå naõo hieän roõ cuûa oâng, mau leï ra leänh baèng tieáng Nhaät cho
ngöôøi laùi xe, anh ta nhanh choùng quay xe ñi khoûi goùc ñöôøng ñoù. ‘Toâi raát
tieác,’ Nakani thì thaàm, thaäm chí coøn yù töù hôn bình thöôøng nöõa.
Khoâng phaûi taát caû nhöõng ngöôøi Nhaät ñeàu nhö vaäy, nhaát laø trong
nhöõng laàn khi Buckeridge ñang coá gaéng mua nhu yeáu phaåm cho taäp theå,
vì gioáng nhö nhöõng vieân chöùc daân söï khaùc trong caùc ban ngaønh quan
troïng, oâng ñöôïc ra ngoaøi hai laàn moät tuaàn ñeå mua nhöõng gì mình coù
theå vôùi soá löôïng lôùn. Veà lyù thuyeát thì coù veû nhö ñaây laø coâng vieäc
ñôn giaûn-nhöng thöïc teá thì taát caû thòt töôi, caù, baùnh myø vaø rau xanh
tôùi luùc naøy ñeàu bieán ñaâu maát. Thi thoaûng Buckeridge tìm thaáy moät
cöûa haøng ngöôøi Hoa vôùi moät kho döï tröõ ngheøo naøn nhöõng haøng hoùa
ñoùng hoäp, nhöng khi oâng hoaøn taát vieäc mua saém cuûa mình, moät teân
lính gaùc Nhaät töø ñaâu xuaát hieän vaø baét luoân ngöôøi Hoa ñoù ‘vì toäi
baùn haøng cho ngöôøi Anh’. Baát chaáp söï phaûn ñoái cuûa Buckeridge-vaø
maûnh giaáy pheùp vieát baèng chöõ Nhaät-vieäc baùn haøng cho ngöôøi Anh
laø moät söï vi phaïm luaät traéng trôïn trong con maét cuûa nhöõng binh lính
Nhaät thoâng thöôøng. Traùi laïi, trong khi nhöõng ñaùm chaùy vaãn tieáp tuïc
caïnh khu beán taøu, Buckeridge ñaõ gaëp may lôùn ‘coù chuùt naøo ñoù xoaùy
troäm’ ñöôïc töø caùc kho ñoà aên vaãn coøn ôû ñoù. OÂng cuõng kieám ñöôïc
caùi ñuøi lôïn hieám hoi töø moät nôi khoâng ngôø tôùi-choã vieân Baùc syõ thuù
y cuûa thaønh phoá, ngöôøi maø cho tôùi giôø chöa bò giam giöõ, vaø ‘laø ngöôøi
haøng ngaøy ñaõ ñeå rieâng nhöõng mieáng ñuøi nhaát ñònh ra ñeå duøng cho
muïc ñích kieåm tra’. Nhöng coù leõ böõa aên tuyeät hôn caû laø sau moät laàn
moät trong nhöõng lính cöùu hoûa cuûa Buckeridge tình côø gaëp laïi ngöôøi laùi
xe giaø ngöôøi Maõ Lai cuûa oâng, oâng naøy môøi chaøo mua ñôõ cho mình
moät mieáng thòt boø. Khi suùc thòt ñöôïc ñöa tôùi, ‘hoùa ra noù laø moät khuùc
thòt boø ñoâng laïnh, nhöng ôû daïng moùn haàm vôùi caø-roát ñoùng hoäp,
Simpsons xöù Strand cuõng chaúng ñöôïc hôn theá’.
Trong khi nhöõng ngöôøi nhö Buckeridge theo caùch hieåu chính xaùc vaãn
ñöôïc töï do, vì ngöôøi Nhaät caàn ñeán söï trôï giuùp cuûa hoï, thì ‘Willie’ Watt,
ngöôøi cuûa McAlister, thaáy hoaøn toaøn khoâng theå naøo ñaùnh xe taùm
daëm lieàn töø nhaø anh ta, ‘San Reme’, gaàn Changi, tôùi Singapore chæ vì caùi
muïc tieâu hieån nhieân laø ñaàu haøng. Trong buoåi saùng ngaøy Thöù ba, ngay
sau khi ñaøi phaùt thanh thoâng baùo raèng taát caû thöôøng daân phaûi taäp
hôïp treân saân padang, Watt vaø ba ngöôøi baïn ñang ôû cuøng nhaø ñaõ leân
ñöôøng tôùi Singapore. Hoï ñöôïc cho ñi qua nhieàu traïm gaùc cuûa Nhaät doïc
theo ñöôøng Bôø Ñoâng cho tôùi khi hoï tieán gaàn ñeán Caàu Kallang. Taïi ñaây,
boïn lính Nhaät-chaúng hieåu moät töø tieáng Anh naøo-thaät raén maët. Hoï
khoâng theå ñi qua ñoù ñöôïc. Söû duïng ngoân ngöõ ra hieäu, Watt coá giaûi
thích raèng anh ta muoán ñaàu haøng, nhöng boïn Nhaät, huô löôõi leâ leân, ‘ra
hieäu theo thaùi ñoä khoâng laàm laãn ñöôïc raèng chuùng toâi khoâng ñöôïc
tieáp tuïc tieán theâm hôn nöõa’. Chaúng coøn caùch naøo khaùc laø quay trôû
laïi ‘San Remo’ vaø roùt ra maáy ly röôïu töø choã whisky hoï giaáu trong baõi
coû lau, trong luùc baøn baïc xem böôùc tieáp theo seõ phaûi laøm gì. Thaät kyø
laï duø coù veû laø nhö vaäy, chaúng coù ‘böôùc tieáp theo’ naøo trong hai tuaàn
lieàn, vì maëc duø nhoùm nhoû nhöõng ngöôøi Anh naøy ñaõ nhieàu laàn lieân
laïc vôùi ngöôøi Nhaät, quaân ñòch vaãn töø choái khoâng ñoäng tónh gì tröôùc
hoaøn caûnh khoù khaên cuûa hoï. Vaø tình hình sôùm trôû neân khoán ñoán, vì
duø hoï coù ñuû tieàn, vaø Watt ñaõ lo xa daáu trong baõi coû lau moät nguoàn
döï tröõ thoaûi maùi thöù whisky ‘Cuûa hieám laâu ñôøi’1 öa thích cuûa anh ta
(maø McAlister tình côø coù môû moät chi nhaùnh ôû Maõ Lai), thì hoï chaúng
coù bao nhieâu, xeùt veà ñoà aên. Moät vaøi tay ngöôøi Nhaät ñaõ ra veû raát
muoán giuùp ñôõ, vaø ñi maát vôùi nhöõng lôøi höùa qua loa chaúng bao giôø
trôû thaønh hieän thöïc. Nhöõng teân khaùc thì hung haêng-nhö tay syõ quan
ñaõ taùng vaøo traùn Watt vôùi caùi bao kieám cuûa haén ta, ñaùnh anh ta ngaõ
quî xuoáng. Moät tay syõ quan khaùc tôùi daãn theo moät toaùn quaân luïc tìm
chieác radio-ít ra Watt cuõng cho laø theá, vì thöù tieáng Anh haïn cheá cuûa
haén ta hình nhö toaøn boä chæ laø nhöõng töø ‘Buzz, buzz!’ 2 Qua moät vieân
thoâng ngoân, haén ta caûnh caùo Watt vaø nhöõng ngöôøi khaùc ôû nguyeân
taïi choã khoâng ñöôïc ñoäng ñaäy cho tôùi khi caên nhaø ñaõ ñöôïc luïc soaùt
toaøn boä. Watt khoâng theå möøng rôõ hôn theá, vì anh ta ñang ñöùng caùch
coù ba inch so vôùi nhöõng mieáng ñeäm cuûa moät chieác soâ-pha baèng maây
ñaõ cuõ maø döôùi ñoù giaáu chieác radio.
Moät ngöôøi vaãn ñöôïc töï do ñaõ baên khuaên töông lai aån chöùa ñieàu
gì ñoái vôùi anh ta. Leslie Hoffman ñang yeân oån khoâng bò nhoøm ngoù trong
ngoâi nhaø cuûa ngöôøi cha anh ta ôû Serangoon, nhöng anh ta bieát ôû nôi
naøo ñoù quaân Nhaät haún coù moät taäp hoà sô veà anh ta vaø nhöõng baøi
baùo choáng Nhaät maø anh ta ñaõ vieát. Trong giai ñoaïn naøy chaúng theå
laøm gì hôn laø chôø ñôïi. Chieác radio môùi thu soùng khoûe cuûa anh ta hoaït
ñoäng thaät tuyeät hieám coù. Vaøo buoåi saùng sau khi ñaàu haøng anh ta ñaõ
laéng nghe ñöôïc baøi phaùt bieåu aûm ñaïm cuûa Churchill ñaõ ñöôïc truyeàn ñi
khaép theá giôùi. ‘Toâi noùi vôùi taát caû caùc baïn ñaây döôùi caùi boùng ñen
cuûa moät thaát baïi quaân söï coù aûnh höôûng raát saâu roäng,’ Churchill ñaõ
noùi. ‘Ñaây laø moät thaát baïi cuûa quaân Anh vaø cuûa Ñeá cheá. Singapore
ñaõ thaát thuû. Taát caû baùn ñaûo Maõ Lai ñaõ ngoaøi taàm kieåm soaùt.’ Ít
nhaát, Hoffman nghó, taäp trung caêng thaúng ñeå baét töøng lôøi töø chieác
radio ñang thì thaàm, Churchill ñaõ khoâng ñöa ra nhöõng lôøi xin loãi khoâng
ñaâu vaøo ñaâu naøo. Thöïc ra, oâng ta ñaõ keâu goïi, ‘Ñaây laø moät nhöõng
thôøi khaéc khi maø [Vöông quoác Anh] coù theå ruùt ra töø taâm ñieåm noãi
baát haïnh söï thoâi thuùc soáng coøn phaûi chieán thaéng. ’
Theá nhöng nhöõng döï ñònh goùp phaàn vaøo caùi chieán thaéng ñoù cuûa
Hoffman chæ ñöôïc xaùc ñònh moät caùch mô hoà. Anh coù chieác radio. Anh
coù theå, hy voïng theá, giöõ lieân laïc vôùi theá giôùi. Anh seõ phaûi tìm ra moät
caùch chuyeån nhöõng thoâng tin ñoù cho nhöõng ngöôøi bò giam caàm taïi
Changi.
Ngay töø ñaàu, nhöõng y taù vaø baùc syõ taïi Caâu laïc boä Singapore ñaõ
nhaän ra raèng nhöõng ngaøy töï do cuûa mình laø coù giôùi haïn. Haàu heát
nhöõng y taù daân söï taïi Beänh vieän Taâm thaàn ñaõ bò doàn veà nôi giam
giöõ trong tuaàn ñaàu tieân, vaø luùc naøy quaân Nhaät ñöa ra thoâng tri raèng
Toøa nhaø Fullerton cho tôùi cuoái thaùng phaûi ñöôïc doïn ñi. Saùng ngaøy
hoâm sau caùc baùc syõ vaø y taù baét ñaàu cuoäc sô taùn khoå sôû nhöõng
beänh nhaân oám yeáu thaäp töû nhaát sinh veà nhaø tuø quaân söï taïi Changi.
Taát caû caùc tröôøng hôïp boù xöông phaûi naèm duoãi thaúng ñöôïc tieâm
moät muõi mooùc-phin tröôùc khi ñöôïc kheânh leân xe cöùu thöông, nhöng ngay
caû nhö theá thì haàu heát caùc baùc syõ laïc quan nhaát cuõng phaûi thöøa
1
‘Old Rarity’ trong nguyeân baûn (ND).
2
Tieáng thöôøng phaùt ra töø radio (ND).
nhaän raèng khoâng hôn moät nöûa soá ñoù seõ soáng ñöôïc qua chuyeán haønh
trình khaéc nghieät naøy. Gheâ tôûm vì tính voâ nhaân ñaïo cuûa vieäc buoäc
phaûi chuyeån hoï ñi, Katherine de Moubray caûm thaáy ‘nhö theå coù nhöõng
neïp saét ñang eùp vaøo ngöïc toâi vaäy, ñoù hoaøn toaøn laø noãi ñau ñôùn raát
thöïc.’
Trong ngaøy cuoái cuøng Freddy vaø nhöõng phuï nöõ cuûa MAS khaùc tieán
haønh moät chuyeán ‘möôïn ñoà’ trong caùc phoøng nguû cuûa Caâu laïc boä
Singapore, caùc caên phoøng vöông vaõi va-li vaø caùc hoøm xieång aåm xì, bò
boû laïi bôûi caùc thaønh vieân vaø nhöõng baø vôï cuûa hoï, nhöõng ngöôøi ñaõ
voäi vaøng ñi sô taùn maát. Luùc naøy caùc phuï nöõ MAS nhaët nhaïnh moïi
thöù maø nhöõng ngöôøi kia boû laïi-khoâng chæ vaùy aùo, quaàn sooùc vaø aùo
choaøng, maø caû ñoà lanh, khaên taém vaø baát cöù thöù gì hoï coù theå mang
ñi ñöôïc. Freddy Bloom ‘gheùt caùi yù töôûng phaûi môû va-li cuûa ngöôøi khaùc’
nhöng roài coâ töï an uûi mình baèng yù nghó raèng neáu mình khoâng laáy
nhöõng thöù quaàn aùo naøy, thì gaàn nhö chaéc chaén laø quaân Nhaät cuõng
seõ laáy thoâi. Coâ saép hoaøn taát vieäc nhaët nhaïnh cuûa mình thì moät baùc
syõ chaïy aøo ñeán choã coâ vaø noùi, vôùi moät ñieäu boä hieåu bieát, ‘Toâi
ñöôïc cho bieát raèng taát caû phuï nöõ seõ ñöôïc hoài höông. Haõy nghe lôøi
toâi, Freddy, vaø haõy kieám thöù gì ñoù aám aùp duøng khi coâ tôùi ñöôïc Anh.’
Trong côn boác ñoàng coâ choäp laáy moät chieác aùo khoaùc loâng thuù ñeïp,
vaø kieân gan giöõ gìn noù cho tôùi khi coâ ñaõ veà tôùi Anh, gaàn boán naêm
sau ñoù.
Trong ngaøy cuoái cuøng taïi Toøa nhaø Fullerton, khi nhöõng beänh nhaân
cuoái cuøng ñaõ ñi khoûi, caùc y taù vaø baùc syõ ñaõ coù moät ‘böõa tröa chia
tay’ ñaëc bieät-böõa aên no neâ cuoái cuøng cho treân ba naêm saép tôùi. Baát
chaáp tình traïng sô saøi cuûa ‘beänh vieän’, söï khoå sôû naøy ñaõ gaén boù
caùc baùc syõ, caùc nöõ tình nguyeän vieân, caùc laùi xe cöùu thöông, hoä lyù,
vaøo moät taäp theå nhieàu tình caûm, gaén keát gaàn guõi hôn caû hoï töøng
coù theå coù tröôùc ñaây khi ôû trong baàu khoâng khí voâ truøng cuûa moät
beänh vieän thöïc söï. Caùc tay laùi xe cöùu thöông ñaõ ra ngoaøi ‘khoaéng moät
voøng’ trôû laïi vôùi moät thuøng caùc khoanh döùa vaø-töø nguoàn bí maät
naøo ñoù maø hoï khoâng chòu tieát loä-nhieàu hôn caàn thieát soá bia ñeå chia
cho khaép löôït. Ñoù laø moät böõa aên tröa buoàn, nhöng thaät tuyeät vôøi, roài
sau khi ñaõ xong böõa vaø ñeán thôøi khaéc noùi nhöõng lôøi taïm bieät, Freddy
quay sang Philip, anh choàng trong ba tuaàn cuûa coâ ta, roài noùi, nhöõng lôøi
xuaát phaùt töø traùi tim, ‘Anh bieát ñaáy, anh yeâu, baát chaáp moïi thöù, em
chöa bao giôø haïnh phuùc nhö theá vì mình ñaõ ôû ñaây.’
Khoâng coù cô hoäi daønh cho nhöõng cuoäc chia tay keùo daøi. Caùc baùc
syõ ñang rôøi di treân moät ñoaøn caùc xe taûi, caùc y taù treân moät ñoaøn xe
khaùc, vaø hoï leân ñöôøng ngay laäp töùc. Gaàn ñeán phuùt giaây cuoái cuøng,
moät vaät meàm lôùn, ñöôïc kheùo leùo neùm sang, vaêng maïnh veà phía
Freddy. Ñoù laø moät moùn quaø chia tay töø Philip, ‘thöù quyù giaù nhaát maø
anh aáy coù theå trao cho toâi’-moät taám neäm.
Gaàn nhö taïi cuøng khoaûng thôøi gian khi Freddy, baét laáy taám neäm
cuûa coâ ta, ñang quan saùt chieác xe taûi cuûa Philip ñöa anh ta tôùi nhaø
giam, thì ‘Willie’ Watt ñang ñöùng, moät khaåu tieåu lieân gí vaøo löng, ñöùng
nhìn caùi huyeät cuûa chính mình ñang ñöôïc ñaøo. Trong hai tuaàn anh vaø
nhöõng ngöôøi baïn cuûa mình ñaõ soáng ‘löûng lô’. Hoï ñaõ haàu nhö töø boû
vieäc coá gaéng ñaàu haøng, vì moãi laàn tieáp xuùc vôùi moät ñoäi tuaàn tra
Nhaät khaùc, chaúng teân naøo toû veû quan taâm tôùi vieäc giuùp ñôõ hoï-cho
tôùi khi baát chôït moät ñoäi tuaàn tra môùi maø ‘roõ raøng laø khoâng maáy
thaân thieän’ xoäc vaøo caên nhaø goã. Boán ngöôøi Anh ñoù ñöôïc giaûi ñi
khoaûng moät hai daëm gì ñoù treân con ñöôøng Bôø Ñoâng tôùi moät traïi lôùn
cuûa quaân Nhaät gaàn Siglap. ‘Nhieàu tay syõ quan ñaõ tôùi ñoù,’ Watt nhôù
laïi, ‘nhöng chaúng laøm gì tuïi toâi caû cho tôùi khi roát cuoäc, chuùng toâi vôù
ñöôïc moät tay xem chöøng bieát ñöôïc caâu traû lôøi.’
 Boán ngöôøi bò dong tôùi moät nôi thoaùng ñaõng treân moät söôøn ñoài.
Trong ñaùm ngöôøi Hoa vaø ngöôøi AÁn chaéc haún môùi xuaát hieän, maáy
teân lính Nhaät loâi ngaãu nhieân ra nöûa taù ñaøn oâng, ñöa cho boïn hoï maáy
chieác thuoång, roài leänh cho hoï baét ñaàu ñaøo boán caùi huyeät cho maáy
tay ngöôøi Anh. Moät tay ngöôøi AÁn lai Anh vôùi moät khaåu Toâm-xôn laøm
phuï traùch, vaø Watt nhôù laø toaøn boä voán töø vöïng Maõ Lai cuûa haén ta
coù veû nhö chæ bao goàm ‘Lekas! Lekas!’ (‘Nhanh tay leân! Nhanh tay leân!’)
Trong caùi noùng soâi ngöôøi cuûa buoåi giöõa tröa, maáy ngöôøi ñaøo huyeät
ñaøo ñöôïc tôùi ñoä saâu boán feet. Ngöôøi baïn cuûa Watt laåm baåm trong hôi
thôû, ‘Mình khoâng thích troâng thaáy caùi caûnh naøy!’-moät caâu nhaän xeùt
maø Watt xem nhö laø ‘moät loái noùi nheï ñi veà caùi tình theá nhö toâi troâng
thaáy’. Anh ta nhôù laïi raèng, baát chaáp maët trôøi noùng boûng, ‘toâi caûm
thaáy khaù laïnh. Toâi chæ coøn bieát caàu nguyeän sao cho chuùng toâi ñöôïc ra
ñi thaät nhanh choùng vaø khoâng ngaõ suïn xuoáng trong luùc dieãn ra.’
Maáy ngöôøi Anh bò vaây quanh bôûi nhöõng teân Nhaät laêm laêm löôõi
leâ vaø tieåu lieân. Vieân syõ quan phuï traùch caàm ‘moät thanh göôm gaàn
lôùn baèng ngöôøi haén ta’ vaø roõ raøng laø thaät ñau ñôùn cho Watt vì anh ta
seõ bò chaët ñaàu. Vaøi phuùt troâi qua, maáy tay ñaøo huyeät haát maïnh choã
ñaát cuoái cuøng, roài nhìn leân chôø ñôïi teân veä binh AÁn-Anh vaø vieân syõ
quan ngöôøi Nhaät.
Vaø roài ñoät nhieân, trong moät thôøi khaéc cuoái khoâng theå tin ñöôïc,
moät syõ quan cao caáp ngöôøi Nhaät xoâng qua ñaùm veä binh. Caùu tieát
oâng ta quaùt thaùo tay syõ quan phuï traùch vieäc thi haønh aùn töû hình. Vì
cuoäc caõi vaõ baèng tieáng Nhaät, Watt chaúng bao giôø bieát tyù naøo veà
chuyeän gì ñaõ xaûy ra. Cho ñeán ngaøy hoâm nay anh ta cuõng khoâng bieát
nöõa. Anh ta nhôù raèng luùc ñaàu mình ñaõ thaéc maéc lieäu coù phaûi tay
ngöôøi Nhaät caáp cao ñoù chæ töùc giaän vì ñaùm ñoâng nhaân chöùng hay
khoâng. Nhöng roài baét ñaàu coù hy voïng ñoái vôùi Watt vì tay syõ quan thi
haønh troâng æu xìu vaø haén ta ñang bò chöûi thaúng vaøo maët. Hy voïng
ñieân cuoàng ñaàu tieân veà vieäc huûy boû aùn töû hình baét ñaàu laøm cho
tim Watt ñaäp roän leân.
Vôùi moät söï chaäm chaïp khoå sôû, maáy phuùt troâi qua trong tranh caõi
kòch lieät. Roài Watt bieát raèng-trong khoaûnh khaéc, duø sao maëc loøng-anh
ta ñaõ ñöôïc cöùu. Xaác xöôïc, tay syõ quan thi haønh quay goùt vaø vieân syõ
quan cao caáp kia, vôùi cöû chæ lòch söï, ra leänh ñöa boán ngöôøi Anh ra khoûi
choã maáy caùi huyeät. ÔÛ traïi cuûa quaân Nhaät, hoï ñöôïc trao cho giaáy
thoâng haønh ñeå quay veà ‘San Remo’, cuøng vôùi moät lôøi cam ñoan raèng
vieäc thu xeáp seõ ñöôïc tieán haønh sôùm ñeå ñöa hoï vaøo traïi giam. Boán
ngöôøi ñaøn oâng ‘aên möøng söï thoaùt naïn cuûa mình vôùi nöûa chai whisky
‘Cuûa hieám laâu ñôøi’ loâi ra töø baõi coû lau.’
Vieân syõ quan, vì lyù do bí maät naøo ñoù, ñaõ can thieäp moät caùch raát
kòch tính cöùu soáng hoï, cuõng toát buïng nhö lôøi noùi cuûa oâng ta vaäy.
Trong voøng moät tuaàn hoï ñaõ ñöôïc trao cho giaáy pheùp vaøo nhaø tuø
Changi. Thöïc ra, hoï thaäm chí coøn ñöôïc pheùp ñi baèng xe tôùi nhaø tuø trong
chieác xe cuûa Watt nöõa.
Chæ coù moät thöù ñaõ thay ñoåi keå töø caùi thôøi khaéc kinh khuûng
moät ít ngaøy tröôùc ñaây khi Willie Watt ñöùng ñoù chôø bò chaët ñaàu. Caùi
ñaàu ñeïp ñeõ vôùi maùi toùc daøy vaøng hoe cuûa anh ta ñaõ chuyeån sang
maøu traéng tuyeát.
Trong khoaûng thôøi gian naøy-vaøo ñaàu thaùng Ba-nam giôùi bò chuyeån
töø khu ôû taïm cuûa hoï gaàn Khaùch saïn Troâng-ra-bieån vaøo nhaø giam
Changi. Moät tuaàn sau laø chuyeán di chuyeån lôùn thöù hai cuûa phuï nöõ vaø
treû em, ñi boä qua baûy daëm ñöôøng töø traïi taïm thôøi cuûa hoï ôû Katong
tôùi Changi, taïi ñoù hoï bò giam rieâng. Cho tôùi luùc naøy soá löôïng phuï nöõ
vaø treû em ruùt laïi chæ coøn boán traêm ngöôøi, cuøng vôùi nhöõng ngöôøi
ñeán sau-trong ñoù coù baùc syõ Cicely Williams, ngöôøi ñaõ gaéng göôïng vöôït
qua côn beänh lî ñeå thu xeáp rôøi xa caùi gia ñình treû con cuûa mình. Baø aáy
ñaõ cho ñi boïn treû caøng nhieàu caøng toát, vaø ñaõ ñeå ít ñöùa ôû laïi cuøng
vôùi moät y taù ngöôøi Hoa vaø hai vuù em. Ñöùc Giaùm muïc cuûa Singapore,
ngöôøi ñang chöa bò giam giöõ, ñaõ höùa seõ chaêm soùc chuùng.
Chæ coù nhöõng phuï nöõ giaø caû, oám yeáu vaø möôøi ngöôøi ñang mang
thai laø ñöôïc chôû baèng xe. Soá coøn laïi phaûi ñi boä trong moät haønh trình
vöôït qua haøng daëm ñöôøng. Moät vaøi ngöôøi trong soá ñaùm phuï nöõ ñoù
ñaåy nhöõng chieác xe ñaåy cuûa treû con hoaëc caùc xe tay chaát ñaày nhöõng
noài nieâu xoong chaûo, khaên taém, thaäm chí caû nhöõng tôø baùo nöõa. Taát
caû vaän vaøo ngöôøi baát cöù thöù quaàn aùo naøo hoï coù theå taän duïng
ñöôïc. Moät phuï nöõ ñi caïnh Freddy Bloom ñoäi moät caùi chao ñeøn ñeå che
ñaàu. Freddy nhôù laïi coâ ta ñaõ aên maëc cho thoaûi maùi nhö theá naøo-
quaàn ka-ki daøi, moät caùi aùo choaøng buoåi toái maøu traéng daøi tay (baûo
veä khoûi muoãi), caùi khaên truøm y taù cuûa coâ ta coät gioáng nhö moät caùi
muõ khoâng vaønh, vaø moät caùi oâ lôùn maøu ñen.
Chuyeán ñi maát gaàn moät ngaøy, vôùi nhöõng laàn nghæ chaân sau moãi
moät daëm hoaëc ñaïi loaïi nhö theá, thöôøng laø trong boùng raâm cuûa nhöõng
caây cao su, hoaëc gaàn vôùi moät kampong1 hay moät ngoâi laøng bò che
khuaát moät nöûa bôûi nhöõng caây döøa ñang vaãy gioù hoaëc döôùi nhöõng
taùn laù xanh saãm cuûa nhöõng caây ñu ñuû. Thi thoaûng maáy ngöôøi daân
laøng ngöôïng ngaäp loù ra môøi moïc nhöõng thöù traùi caây. Maáy ngöôøi
khaùc môøi mua caùc chai nöôùc maø nhöõng ngöôøi phuï nöõ ñang khaùt khoâ
coå cuõng khoâng daùm uoáng.
Luùc ñoù laø boán giôø khi ñoaøn ngöôøi leách theách, mang theo haønh
lyù xaùch tay vaø ñaåy nhöõng chieác xe ñaåy treû con vaø xe tay, cuoái cuøng
cuõng tôùi ñöôïc ñích. Coøn caùch coång nhaø tuø côõ chöøng naêm möôi
thöôùc, ñoaøn ngöôøi döøng laïi moät luùc, nhö theå ñeå xoác laïi tö theá chung
ñeå ñi vaøo. ÔÛ ñaàu ñoaøn ngöôøi laø moät trong nhöõng nöõ y taù tröôûng
beân daân söï. Baø aáy nhoû nhaén-chæ cao döôùi naêm feet-nhöng laø moät
caùi maùy phaùt naêng löôïng-con ngöôøi cuûa loøng duõng caûm bao la. ‘Tieáp
tuïc ñi thoâi,’ baø noùi to, ‘chuùng ta haõy haùt treân ñöôøng ñi vaøo naøo.’
Ai ñoù baét ñaàu caùi giai ñieäu ở ‘Troâng-ra-bieån’ vaø, khi hoï ñeán saùt
nhöõng böùc töôøng nhaø tuø, gaàn nhö caû boán traêm caùi gioïng ñaõ vôõ,
meät moûi-nhö theå ñöôïc truyeàn cho sinh khí vaø ñoäng löïc môùi vaøo ñuùng
thôøi khaéc naøy-ñang caát leân giai ñieäu maø raát nhieàu ngöôøi trong soá hoï
ñaõ haùt vaøo caùi ngaøy Chuû nhaät ngaäp naéng cuoái cuøng coøn thanh bình
ñoù. Vôùi baø y taù tröôûng nhoû beù ñi ñaàu, ñaùm phuï nöõ dieãu qua caùnh
coång nhaø tuø vöøa haùt ‘Seõ coøn maõi moät nöôùc Anh’.
Hoï haún ñaõ haùt raát huøng traùng, vì aâm thanh gioïng haùt cuûa hoï
ñaõ loït tôùi tai nhöõng ngöôøi choàng, ngöôøi yeâu, nhöõng ngöôøi baïn ñôøi ôû
meù beân kia cuûa böùc töôøng cao ngaên ñoâi nhaø giam Changi. Moät söï oøa
lôùn reo vui töø phía sau böùc töôøng aùt caû tieáng oàn cuûa nhöõng caùnh
coång ñang ñoùng laïi, vaø roài aâm thanh cuûa nhöõng gioïng haùt ñaøn oâng,
traàm hôn, thoâ raùp hôn, vang hôn, hoøa vaøo caùi giai ñieäu thuoäc veà taát
caû boïn hoï, moät giai ñieäu laø moät loái soáng ñöôïc phoå thaønh lôøi vaø
nhaïc:
‘Seõ coøn maõi moät nöôùc Anh,
Vaø Anh quoác seõ töï do.’

Chöông möôøi hai

Nhöõng naêm thaùng khoå ñau
Trong ba naêm röôõi, haøng ngaøn ñaøn oâng, phuï nöõ vaø moät nhuùm
treû con ñaõ bò giam caàm treân hoøn ñaûo Singapore. Khoâng ai trong soá
nhöõng thöôøng daân coù chuùt cô hoäi naøo vöôït nguïc tìm ñeán töï do töø
1
Laøng cuûa ngöôøi Maõ Lai baûn xöù (ND).
moät chaám nhoû treân ñaïi döông, khoâng theå troán-vaø khuûng khieáp nhö
Hoøn ñaûo cuûa Quyû naøy. Vaø cho duø laø chính nieàm hy voïng vaø nieàm tin
ñaõ duy trì ña soá maïng soáng, thaäm chí cuõng khoù maø coù baát cöù hy
voïng naøo trong nhöõng thaùng ñaàu tieân naøy, khi maø coù veû nhö raèng
chaúng coù theá löïc naøo treân maët ñaát, treân baàu trôøi vaø treân ñaïi döông
coù theå chaën laïi nhöõng ngöôøi Nhaät luoân-chieán-thaéng naøy. ‘Chuùng toâi
chöa bao giôø thöïc söï ñaùnh maát nieàm hy voïng,’ Tim Hudson sau naøy nhôù
laïi, ‘nhöng quaû thaät laø khoù khi ta cöù coá phaân tích nhöõng lyù do ñeå maø
hy voïng.’
Cuoäc soáng thaät khoán khoå. Thieáu aên daãn ñeán nhieàu caùi cheát.
Söï thôø ô laï thöôøng cuûa quaân Nhaät tröôùc nhöõng ngöôøi beänh taät cuõng
vaäy, vì theá, laáy ví duï, nhöõng ngöôøi maéc beänh ñaùi ñöôøng kinh nieân
cheát moät caùch deã daøng bôûi vì quaân Nhaät khoâng chòu ñöa tôùi thuoác
in-su-lin coù ôû Singapore. Nhöõng ngöôøi khaùc cheát vì caû thieáu aên coäng
vôùi tuoåi giaø. Baø Graham-White yeáu ñuoái, ngöôøi ñaàu tieân trong soá
nhöõng ngöôøi nöûa traàn truoàng coøn soáng soùt cuûa con taøu Nöõ hoaøng
Chaâu AÙ, taïi ‘tieäc chieâu ñaõi’ ñaùm cöôùi cuûa Freddy Bloom, ñaõ laëng leõ
ra ñi vì khoâng coøn chuùt khaû naêng chòu ñöïng tieàm aån döï tröõ naøo ñeå
soáng tieáp ñöôïc. Tommy Kitching cheát vì moät caên beänh aùc tính maø chaéc
anh ta maéc phaûi tröôùc khi vaøo nhaø giam. Theá nhöng Phu nhaân Thomas-
ngöôøi khoâng ñöôïc caáp cho chuùt ñaëc quyeàn ôû baát cöù daïng naøo-ñaõ
xoay sôû ñeå soáng soùt ñöôïc baát chaáp côn beänh lî naëng maø baø ta ñang
phaûi chòu ñöïng.
Trong traïi daønh cho quaân nhaân taïi khu doanh traïi quaân söï Changi
(ñeå phaân bieät vôùi nhöõng thöôøng daân ôû nhaø giam Changi), chuyeán ñi
daøi vaø kinh khuûng tôùi con ñöôøng saét cheát choùc ôû Xieâm sôùm baét
ñaàu. Nhöõng ngöôøi may maén ôû laïi Changi, vì nhöõng ngöôøi bò ñöa tôùi
caùc traïi lao ñoäng cheát maát haøng ngaøn. Theá nhöng caû nhöõng quaân
nhaân laãn thöôøng daân vaãn tìm caùch giöõ tính haøi höôùc cuûa mình-vaø, thi
thoaûng, quaân Nhaät cuõng theá. Khi Ñaïi taù H. L. Greener, moät syõ quan coù
hoïc thöùc, bò caät vaán bôûi Trung uùy Yamaguchi, maåu hoäi thoaïi vui veû sau
ñaây ñaõ dieãn ra.
Yamaguchi: Coù phaûi laø khoân ngoan, oâng coù nghó theá khoâng, khi
chæ ñònh moät ngöôøi chæ coù moät con maét [Wavell] ñaûm traùch toaøn coõi
AÁn Ñoä?
Greener: AÁn Ñoä coù theå oån ñònh vöõng vaøng vôùi con maét thuûy
tinh. Vôùi con maét kia oâng ta seõ doøm quaân Nhaät. (Tay ngöôøi Nhaät cöôøi
to.)
Yamaguchi: Coù phaûi quaân UÙc khoâng thaáy lo laéng raèng coù quaù
nhieàu quaân Myõ ôû UÙc, coù lôïi theá chieám laáy nhöõng ngöôøi phuï nöõ
cuûa mình trong khi hoï ñang ñi chieán ñaáu xa khoâng?
Greener: Coù veû nhö hoï khoâng lo. OÂng thaáy ñaáy, chuùng ta ñeàu coù
nieàm tin lôùn ñoái vôùi nhöõng ngöôøi phuï nöõ cuûa chuùng ta. (Cöôøi lôùn.)
Y: Ngöôøi ta noùi raèng boïn hoï ñang laáy nhieàu trong soá caùc coâ gaùi
nöôùc caùc oâng. Coù leõ laø seõ khoâng coøn laïi ai khi caùc oâng quay veà.
Theá khoâng teä sao?
G: OÀ khoâng. Nhöõng ngöôøi Myõ naøy seõ ôû laïi UÙc vaø chuùng toâi
ñang mong daân soá chuùng toâi taêng leân maø.
Y: Theá nhöõng chaøng trai treû cuûa caùc oâng seõ laáy ai ñaây?
G: Chuùng toâi seõ cho goïi moät soá coâ töø Myõ. Theá laø coâng baèng.
(Cöôøi lôùn hôn.)
Y: Chuùng toâi ñöôïc baùo caùo laø quaân Myõ ôû AÁn Ñoä coù ñieàu kieän
toát hôn so vôùi quaân Anh, vaø theá laø hoï cöôùp coù vuõ trang.
G: Ngöôøi ta thöôøng duøng vuõ löïc aên cöôùp khi hoï khoâng coù tieàn
baïc.
 Y: Nhöng hieàm khích nhö theá naøy seõ khoâng laøm suy yeáu nhöõng noã
löïc chieán ñaáu cuûa caùc oâng chöù?
G: Trong cuoäc chieán tranh gaàn ñaây nhaát ñaõ coù nhieàu söï tî hieàm.
Lính Myõ vaø lính Anh thöôøng ñaùnh nhau trong caùc tieäm caø pheâ bình daân
ôû Phaùp. Theá nhöng chuùng toâi ñaõ cuøng nhau chieán thaéng trong cuoäc
chieán.
Y: Toâi khoâng theå tin coù söï ñoàng thuaän veà tinh thaàn giöõa caùc
Nöôùc Ñoàng minh ñuû ñeå chieán thaéng trong cuoäc chieán naøy.
G: Theá oâng coù tin raèng coù söï ñoàng thuaän veà tinh thaàn nhieàu hôn
giöõa quaân Ñöùc vaø quaân YÙ khoâng? (Cöôøi thaät to vaø keùo daøi.)1
Ai ai cuõng tìm ra maët toát ñeïp nhaát trong moät coâng vieäc toài teä,
khoâng chæ ñeå cuûng coá tinh thaàn, maø theo moät thaùi ñoä thöïc teá. Caùc
khu vöôøn baét ñaàu moïc leân. Caùc troø chôi vaø buoåi hoøa nhaïc ñöôïc toå
chöùc. Moät ngoâi tröôøng ñöôïc môû cho treû con trong traïi cuûa thöôøng daân.
Cicely Williams chöa bao giôø laøm vieäc chaêm khaùm cho nhöõng ngöôøi oám
vaát vaû ñeán nhö vaäy. Freddy Bloom trôû thaønh bieân taäp vieân tôø baùo
cuûa traïi phuï nöõ, trong khi beân kia böùc töôøng ngaên caùch ñaøn oâng vôùi
phuï nöõ, nhöõng chieác ñaøi radio soùng ngaén leùn giaáu ñöôïc ñaõ ñi vaøo
hoaït ñoäng, ñem laïi cho khu traïi moät baûn tin haøng ngaøy veà nhöõng
chuyeän ñang xaûy ra treân phaàn coøn laïi cuûa theá giôùi. Nhöõng chieác radio
ñöôïc bí maät thaùo ra thaønh nhöõng maûnh, nhöõng mieáng nhoû thöôøng
ñöôïc leùn ñöa vaøo traïi vôùi söï giuùp ñôõ cuûa nhöõng ngöôøi Hoa ôû
Singapore, nhöõng ngöôøi ñaõ cao thöôïng ñoaøn keát laïi ñeå giuùp ñôõ cho
caùc tuø nhaân. Nhieàu ngöôøi trong soá nhöõng ngöôøi Hoa ñoù ñaõ bò phaùt
giaùc vaø tra taán. Nhieàu ngöôøi traû giaù cho loøng trung kieân baèng chính
maïng soáng cuûa mình. Theá nhöng döôøng nhö vaãn luoân coù moät ngöôøi
khaùc nhieät tình giuùp ñôõ, saün saøng tieáp böôùc ngöôøi ñi tröôùc ñaõ bieán
maát moät caùch bí aån.
Lieân laïc giöõa thaønh phoá vaø traïi giam khoâng khoù neáu ngöôøi ta coù
söï can ñaûm vaø loøng duõng caûm. Luùc ñaàu thì nhieàu ngöôøi AÂu vaãn
ñöôïc töï do. Nhöng ngay caû khi nhöõng ngöôøi nhö Buckeridge ñaõ bò giam sau
saùu thaùng (ôû cuøng vôùi Tim Hudson trong moät phoøng giam coù nhöõng
böùc töôøng troùc lôû coù caùi chöõ kyù ñöôïc sôn thoâ keäch ‘Chuoàng cuûa
Hudson’)2, quaân Nhaät vaãn caàn göûi ñi nhöõng toaùn nhoû nhöng ñeàu ñaën
nhöõng ngöôøi AÂu tôùi Singapore vì moät ñoáng nhöõng nguyeân do khaùc
nhau, vaø maëc duø hoï luoân bò canh chöøng, thì thænh thoaûng boïn lính coù
theå aên hoái loä, trong khi nhöõng teân khaùc thì quaù löôøi bieáng neân thaät
deã daøng ñaùnh löøa chuùng.
Moät ngöôøi thöôøng xuyeân coù nhöõng chuyeán ñi leân thaønh phoá laø
Norman Clouson, moät kyõ sö nöôùc cuûa PWD, ngöôøi ñaõ töø choái thaúng
thöøng ra ñi cuøng toaùn ngöôøi xaáu soá cuûa Nunn. Heä thoáng nöôùc taïi
Changi lieân tuïc caàn söûa chöõa vaø thay theá-khoâng nghi ngôø gì nöõa ñöôïc
giuùp söùc bôûi moät chuùt phaù hoaïi-vaø Coulson, vôùi tö caùch laø chuyeân
gia duy nhaát, ñöôïc chæ ñònh ñi mua caùc boä phaän thay theá ôû Singapore.
Tröôùc ñoù ñaõ laâu, oâng ta ñaõ moùc noái vôùi toå chöùc bí maät ngöôøi Hoa,
vaø-qua nhöõng ngöôøi trung gian-vôùi Leslie Hoffman, ngöôøi haøng ngaøy
ñang vaän haønh chieác radio soùng ngaén maø anh ta ñaõ qua maët ñöôïc boïn
Nhaät. Vôùi hy voïng raèng tin töùc seõ roø ræ vaøo ñöôïc Changi, ngöôøi Anh ôû
AÁn Ñoä ñang phaùt ñi haøng giôø veà nhöõng muïc thoâng tin caù nhaân coù
taùc duïng tieáp söùc tinh thaàn, töø nhöõng ngöôøi vôï, ngöôøi thaân cho tôùi
baïn beø tôùi nhöõng ngöôøi ñang ôû trong traïi. Hoffman vieát laïi chính xaùc
nhöõng baûn tin ñôn giaûn, caûm ñoäng naøy-nhieàu baûn tin ñaõ cho ai ñoù
trong nhaø giam moät muïc tin maø anh ta mong muoán ñöôïc bieát nhaát-raèng
vôï cuûa anh ta ñaõ sô taùn ñöôïc an toaøn. Vaán ñeà noåi leân luùc naøy laøm
1
Trích töø ‘Cuoäc tieán coâng cuûa quaân Nhaät’.
2
‘Hudson’s Bay’ trong nguyeân baûn (ND).
caùch naøo leùn ñöa tin töùc vaøo trong traïi, vaø theá laø Hoffman phaûi haønh
ñoäng hoaøn toaøn theo suy xeùt rieâng, vì gaàn nhö ngay sau khi ñaàu haøng
anh ta ñaõ bò caät vaán vaø ñaùnh ñaäp bôûi boïn maät vuï Kempetei1; vaø duø
ñaõ ñöôïc thaû sau moät vaøi tuaàn, anh ta vaãn naèm trong dieän nghi vaán.
Tuy nhieân, anh ta vaø Coulson ñaõ leân moät keá hoaïch taøi tình. Hoffman vieát
nhöõng tin töùc leân treân giaáy gaïo2. Nhöõng tôø giaáy naøy sau ñoù ñöôïc
ñem ñeán cho moät tay thôï oáng nöôùc ngöôøi Hoa, vaø moãi laàn Coulson tôùi
Singapore , oâng ta coù theå giaáu nhöõng thoâng ñieäp quyù giaù naøy trong
nhöõng caùi oáng vaø caùc cuùt noái oâng ta mua töø tay thôï oáng nöôùc ñeå
thay cho nhöõng caùi oáng cuõ taïi Changi. Toång coäng Hoffman ñaõ göûi ñöôïc
haøng ngaøn thoâng ñieäp vaøo Changi. Tôùi ñoù thì laø chuyeän ñôn giaûn
(töông ñoái ñôn giaûn, thaät theá) ñeå chuyeån tieáp nhöõng thoâng ñieäp ñoù
töø traïi nam giôùi sang traïi phuï nöõ, (Vieäc leùn luùt ñöa tin vaøo traïi naøy
hieäu quaû ñeán noãi, maëc duø Freddy Bloom chæ ñöôïc cho gaëp Philip moät
laàn coù moät ít phuùt trong suoát ba naêm röôõi lieàn, hoï vaãn giöõ ñöôïc lieân
laïc baèng caùc thoâng ñieäp leùn luùt, roài thaäm chí coøn tìm caùch trao ñoåi
ñöôïc quaø Giaùng sinh nöõa.)
Ñoái vôùi moät soá ngöôøi, nhöõng haønh vi môø aùm cuûa Kempetei baét
ñaàu töø sôùm. Trong khi haàu heát caùc thöôøng daân ñang coù theå goïi laø
yeân oån trong traïi, Rob Scott bò coøng tay ñöa töø Sumatra tôùi Singapore vaø
bò giam moät mình suoát taùm thaùng röôõi trong moät xaø lim khoâng coù
aùnh saùng hay nöôùc chaûy. Moãi ngaøy anh ta bò daãn tôùi truï sôû Kempetei
ôû toøa nhaø YMCA ñeå thaåm tra cheùo. Luùc ñaàu caùc phieân thaåm tra keùo
daøi möôøi boán tieáng moät ngaøy, nhöng nhö Scott ghi laïi vaén taét, ‘sau
naøy vieân thoâng ngoân cuõng phaùt meät’. Quaân Nhaät ñoøi bieát nhöõng
ñieàu chi tieát nhaát ñeán khoâng theå tin ñöôïc-moïi thöù töø teân cuûa oâng
noäi cuûa Scott tôùi moät danh saùch caùc vôû kòch cuûa Shakespeare-coù caùi
chuû ñeà khoâng lieân quan chuùt naøo naøy laø vì quaân Nhaät ñaõ tìm ra moät
maûnh giaáy nhoû treân ñoù Scott ñaõ vieát ra ñoaïn trích sau, ‘Tìm söï noåi
tieáng haõo huyeàn thaäm chí trong hoïng phaùo’3, vaø choäp laáy ñoù nhö theå
noù laø moät maät maõ. Trong suoát ba thaùng, quaân Nhaät söû duïng thuû
ñoaïn quaùt thaùo, haêm doïa-‘thaäm chí trong moät soá tröôøng hôïp thi
thoaûng laø bia’-nhöng khoâng duøng chuùt vuõ löïc thöïc söï naøo treân thaân
theå caû. Vaø roài trong thaùng Hai naêm 1943, ‘toâi ñoät nhieân ñöôïc thaû veà
caùi thieân ñöôøng töông ñoái cuûa nhaø giam bình thöôøng’.
Tay Scott khoâng bieát moûi meät laø gì aáy khoâng ngoài yeân laâu cho
laém. Anh sôùm naém vai troø daãn ñaàu trong caùi toå chöùc truyeàn tin töùc bí
maät cuûa traïi-moät hoäi ñoàng goàm naêm ngöôøi phoái hôïp vôùi nhau trong
vieäc vaän haønh soá löôïng ngaøy caøng taêng nhöõng chieác maùy thu soùng
ngaén ñöôïc giaáu kyõ naøy. Danh tính cuûa hoäi ñoàng kieåm soaùt naøy vaø
cuûa nhöõng ngöôøi tröïc maùy, nhöõng ngöôøi do thaùm canh chöøng, nhöõng
ngöôøi ñöa tin, chæ ñöôïc bieát ñoái vôùi ít ngöôøi, vaø bôûi caùc ñoàng söï cuûa
hoï. Toå chöùc naøy hoaït ñoäng hieäu quaû ñaùng ngaïc nhieân trong nhieàu
thaùng-cho tôùi caùi ngaøy tai hoïa 10 thaùng Möôøi naêm 1943.
Vaøo ngaøy hoâm ñoù-ñöôïc bieát ñeán ôû Singapore laø ngaøy ‘Hai con
Möôøi’-moät löïc löôïng lôùn maät vuï Kempe Tei vaø binh lính Nhaät khoâng baùo
tröôùc ñoät kích vaøo traïi. Scott nhôù raèng ‘toâi coù caùi vinh döï ñaùng ngôø
laø ngöôøi ñaàu tieân bò toùm’. Töøng inch ñaát cuûa khu traïi bò suïc saïo vaø
hieån nhieân laø quaân Nhaät tìm ra nhieàu cuoán nhaät kyù hôù heânh veà caùc
tin töùc chieán tranh vaø caùc hoaït ñoäng ôû traïi. Nhöõng thöù naøy khoâng tai
1
Kempe Tei, löïc löôïng caûnh saùt quaân ñoäi cuûa Nhaät, kieâm coâng taùc tình
baùo (ND).
2
Loaïi giaáy moûng aên ñöôïc, laøm baèng rôm caây luùa, duøng ñeå loùt caùc
baùnh ngoït nhoû… (ND).
3
Nguyeân vaên ‘Seeking the bubble reputation even in the cannon’mouth’, moät
caâu trong moät vôû kòch cuûa Shakespeare.
haïi, nhöng sau ñoù, trong buoàng giam cuûa moät trong nhöõng nhaân vaät
chuû choát trong hoäi ñoàng-ngöôøi vaän haønh moät chieác radio-quaân Nhaät
tìm ra caùc ghi cheùp cuûa moät baûn tin ñaøi BBC. Ngöôøi naøy bò baét. Luùc
ñaàu oâng ta giaû vôø khoâng bieát gì, nhöng sau maáy tuaàn tra taán ñaõ khai
ra teân caùc ñoàng söï cuûa mình-goàm coù caû Scott, Coulson vaø Hoffman.
Thaät laø moät thaûm hoïa nghieâm troïng ñaàu tieân ñoái vôùi traïi, vì khoaûng
naêm möôi traïi nhaân, goàm caû hai phuï nöõ-Freddy Bloom vaø Cicely Williams-
ñeàu bò boá raùp, cuøng vôùi moät soá löôïng baèng töøng aáy ngöôøi AÙ ôû
Singapore.
Moät soá ñöôïc thaû veà sau ít ngaøy thaåm tra; nhöõng ngöôøi khaùc bò
toáng giam trong hôn moät naêm, vaø trong giai ñoaïn khuûng khieáp naøy
möôøi ba ñaøn oâng cheát trong caùc xaø lim cuûa maät vuï Kempe Tei vì beänh
taät sau khi bò tra taán. Moät ngöôøi bò tra taán ñeán cheát. Moät ngöôøi thaø
töï töû coøn hôn phaûi ñoái maët vôùi caùi vieãn caûnh bò tra taán tieáp. Moät
ngöôøi cuøng xaø lim vôùi Scott ñaõ caét löôõi mình ngay tröôùc maët Scott ñeå
anh ta khoâng bao giôø coù theå phaûn boäi ñoàng ñoäi cuûa mình. Nhieàu
ngöôøi phaûi chòu ñöïng tra taán daõ man thaät ra voâ toäi vôùi baát cöù ‘toäi
loãi’ naøo. Moät ngöôøi ñaõ bò baét, chöa moät laàn bò thaåm vaán, roài bò giam
naêm thaùng lieàn ñeán khi cheát vì beänh lî vaø bò boû maëc veà maët y teá.
Khi söï tra taán tieáp tuïc, laøn soùng tai vaï lan roäng tôùi toaøn boä traïi. Khaåu
phaàn bò caét, thaäm chí ñoái vôùi treû em. Caùc troø chôi, caùc buoåi hoøa
nhaïc, theå thao, baøi giaûng, tröôøng hoïc ñeàu bò caám haøng thaùng trôøi.
Ngay sau ngaøy Hai con Möôøi, boïn Kempe Tei ñoät kích vaøo ngoâi nhaø
saøn cuõ ôû Serangoon nôi Leslie Hoffman ñang soáng. Thaät may laøm sao,
Leslie khoâng ñang nghe ñaøi vaøo ñeâm ñoù vaø anh ta ñaõ giaáu chieác radio
raát kyõ neân quaân Nhaät khoâng bao giôø coù theå tìm ra noù. Duø sao thì anh
ta ñaõ bò chæ ñieåm, vaø boïn maät vuï Kempe Tei tin chaéc laø caùi maùy ñoù
toàn taïi. Trong haøng thaùng lieàn Hoffman bò tra taán taøn baïo-anh bò buoäc
toäi laø ‘moät ñieäp vieân cuûa Rob Scott’-nhöng gioáng nhö Scott, taát caû
nhöõng troø tra taán taøn aùc cuûa boïn Kempe Tei coù theå phaùt minh ra chöa
bao giôø ñaùnh guïc ñöôïc anh. Baát chaáp haøng thaùng trong nhaø lao,
thöôøng ñoùi khoå ñoùi sôû nhieàu ngaøy lieàn, bò ñaùnh ñaäp haøng ngaøy
trong nhieàu tuaàn lieàn, anh ta chöa bao giôø ñeå loä ra teân cuûa moät ñoàng
söï naøo.
Freddy Bloom vaø Cicely Williams traûi qua nhieàu thaùng trong moät
phoøng giam nhoû chung vôùi nhieàu ngöôøi ñaøn oâng. Hoï khoâng coù caùi
giöôøng naøo. Thöïc teá, thöù ‘ñoà noäi thaát’ duy nhaát laø moät caùi toa-leùt-
thanh thieân baïch nhaät tröôùc con maét nhöõng ngöôøi ñaøn oâng vaø tay
gaùc nguïc, ngöôøi lieân tuïc quan saùt hoï qua chaán song saét. Hoï khoâng coù
gì ñeå baûo veä khoûi raän vaø muoãi. Caùch duy nhaát ñeå laáy nöôùc uoáng
hay giaët giuõ laø giaät nöôùc ôû caùi toa-leùt. Roøng raõ haøng ñeâm hoï bò
haønh haï, khoâng ñöôïc cho aên, cho nguû. Trong nhieàu tuaàn Norman Coulson
ñaõ ôû cuøng buoàng giam vôùi hoï. Ngaøy noái ngaøy ngöôøi ñaøn oâng ñoù,
caùi ngöôøi ñaõ leùn ñöa tin töùc vaøo trong traïi naøy ñaõ bò baàm giaäp vôùi
kieåu haønh haï khoác lieät naøy ñeán möùc, theo nhöõng lôøi cuûa Freddy, ‘löng
vaø ñoâi chaân cuûa oâng aáy traày truïa maùu nhö ngöôøi laøm trong cöûa
haøng thòt vaäy’. Sau moãi laàn ñaùnh ñaäp, khi nhöõng teân gaùc nguïc
quaêng caùi thaân theå meàm oaët cuûa oâng ta trôû veà buoàng giam, Freddy
vaø Cicely laïi lau saïch nhöõng choã thòt da tôi taû cuûa oâng aáy baèng moät
chieác khaên tay nhoû maø hoï giaáu ñöôïc, nhuùng noù vaøo choã nöôùc trong
toa-leùt ñeå laøm thaønh moät daïng gaïc maùt.
Coulson haún phaûi laø ngöôøi coù loøng duõng caûm phi thöôøng vì Freddy
nhôù raèng moät saùng noï, ngay khi oâng ta saép bò ñöa ñi haønh haï, oâng
noùi vôùi coâ ta vôùi moät nuï cöôøi töôi, ‘Saùng nay troâng coâ khoâng coù caùi
veû haân hoan thöôøng ngaøy ñaáy!’ Freddy noùi oâng ta ñöøng coù lo laéng-
nhöng roài coâ ta baát chôït leân côn ñau raêng döõ doäi. Maáy giôø sau, khi
Coulson maùu me ñaày ngöôøi bò neùm trôû laïi phoøng giam, roài maáy ngöôøi
phuï nöõ coá söùc lau röûa nhöõng veát thöông cuûa oâng ta, oâng ta giô moät
naém tay sieát chaët ra cho Freddy. Trong ñoù laø moät vieân aspirin maø moät
lính Nhaät ñaõ ñöa cho oâng ta, nhöng thay vì nhai noù ñeå vôi bôùt söï ñau
ñôùn khoân chòu ñöïng ñöôïc cuûa mình, Coulson ñaõ ñeå daønh noù cho côn
ñau raêng cuûa Freddy.
Tuy nhieân, söï tra taán taøn baïo nhaát xem ra ñöôïc daønh cho Rob Scott,
vaø hình phaït cuûa anh ta bao goàm moät tuaàn khoâng luùc naøo ñöôïc nguû,
naèm xuoáng hay thö giaõn gaân coát, vaø anh ta chæ ñöôïc nhaän nöûa khaåu
phaàn aên trong boán ngaøy ñaàu, maáy ngaøy coøn laïi cuûa tuaàn ñoù thì
chaúng ñöôïc aên uoáng gì. Khi khoâng bò laáy cung anh ta phaûi ngoài xoåm,
kieåu cuûa boïn Nhaät, phía tröôùc maët tay lính gaùc, haén coù theå ñaûo maét
laø troâng thaáy moïi thöù beân trong buoàng giam. Trong luùc laáy cung, anh ta
thöôøng bò böùc phaûi quyø treân moät caùi giaù, thænh thoaûng bò buoäc
chaët coå tay vaøo moät cöûa soå, caùnh tay hoaøn toaøn duoãi thaúng. Boïn
lính gaùc Nhaät gaäp ñoâi ñoâi chaân cuûa anh ta laïi beân döôùi vaø nhaûy leân
loøng baøn chaân anh ta tôùi khi nhöõng veát thöông hôû loøi caû gaân vaø
xöông ra. Anh ta bò ñaùnh ñaäp laëp ñi laëp laïi nhieàu laàn. Anh ta seõ bò goïi
ra khoûi xaø lim khoaûng 11 giôø ñeâm-‘tay thaåm tra toâi thích laøm vieäc vaøo
ban ñeâm hôn’-bò ñaët leân treân moät caùi giaù trong moät hai tieáng ñoàng
hoà trong im laëng, roài bò caät vaán trong hai möôi phuùt, sau ñoù laø bò ñaùnh
ñaäp trong moät tieáng. Cuoái cuøng ñoït naøy seõ qua, vaø tôùi 2 giôø 30 phuùt
saùng, Scott seõ ñöôïc ñöa veà xaø lim cuûa mình. Roài seõ ñeán laàn tra taán
toài teä nhaát tieáp theo. Ñang laûo ñaûo vì meät moûi vaø ñau ñôùn, anh ta seõ
laïi bò goïi ra chæ nöûa tieáng sau ñoù-chòu ñöïng ñaày ñuû caùi thuû tuïc treân
theâm moät laàn nöõa. Vaøo ñoaïn cuoái cuûa ‘moät phieân soâi noåi’ ñoù, anh
ta ñöôïc cho bieát laø mình bò keát aùn töû hình vaø bò thuùc vieát moät böùc
thö töø bieät vôùi vôï. ‘Luùc ñoù toâi ôû trong moät traïng thaùi maø caùi aùn kia
cuõng chaúng laøm toâi maûy may xuùc ñoäng, ngay caû khi haén ta thoâng
baùo ngaøy giôø vaø ñòa ñieåm, roài mang vaøo thanh kieám seõ ñöôïc duøng
ñeå chaët ñaàu toâi, khieán toâi löôùt nhöõng ngoùn tay mình doïc caùi löôõi
kieám ñeå kieåm tra ñoä saéc cuûa noù. Theo moät caùch naøo ñoù toâi vui
möøng chaáp nhaän caùi vieãn caûnh naøy, vaø raàu loøng laøm sao vôùi leänh
hoaõn laïi hai möôi tö giôø sau, bôûi vì ñieàu ñoù coù nghóa laø vieäc thaåm tra
laáy cung seõ coøn tieáp tuïc.’
Moät soá ngöôøi cheát sau khi bò tra taán-coù caû Coulson vaø Hugh Fraser,
vieân quyeàn Thö kyù Chính quyeàn Thuoäc ñòa, ngöôøi ñaõ ñaùnh xe tôùi Bukit
Timah ñeå thöïc hieän nhöõng daøn xeáp ñaàu tieân cho vieäc ñaàu haøng. Theá
nhöng vaãn coøn moät söï thaät laø maëc duø Rob Scott bò ñaëc bieät chuù yù
nhö moät toäi phaïm nguy hieåm, thì boïn Kempe Tei ñaõ chaúng bao giôø coù
theå laøm suy yeáu tinh thaàn cuõng nhö cô theå cuûa anh ta ñöôïc. Ñoù khoâng
chæ laø moät daáu hoûi veà loøng can ñaûm; moät ngöôøi ñaøn oâng caàn phaûi
baøn caõi; moät söï am hieåu veà caùi caù tính maø quaân Nhaät phaûi baän
taâm; vaø Rob Scott, vôùi ñaàu oùc tænh taùo cuûa mình, laø moät trong ít
ngöôøi coù khaû naêng phaân tích sau naøy laøm caùch naøo maø anh ta ñaõ
coù theå tieáp tuïc soáng, vaø thöïc ra laø laøm sao maø anh ta coù theå möu
meïo hôn boïn Kempe Tei trong traän chieán theå xaùc vaø trí oùc keùo daøi
treân möôøi hai thaùng naøy.
Scott laäp töùc nhaän ra ñaèng sau caùi ngaøy Hai con Möôøi baét bôù naøy
aån chöùa moät nghi vaán cuûa quaân Nhaät raèng traïi giam thöôøng daân
naøy laø nôi chöùa chaáp moät toå chöùc tình baùo lôùn, ngaám ngaàm phaù
hoaïi vaø tuyeân truyeàn choáng ñoái, lieân laïc baèng radio vôùi AÁn Ñoä. Töø
laâu caùi nghi vaán voâ lyù naøy ñaõ trôû thaønh moät ñieàu chaéc maåm trong
ñaàu oùc boïn chuùng, vaø cuõng bôûi vì caùi lyù lòch cuûa Scott ñaõ töøng
ñaûm nhieäm vai troø tình baùo vieân chuû choát. ‘Toâi laø teân sieâu toäi
phaïm.’ Chuùng tin chaéc vaøo ñieàu naøy. Heát laàn naøy ñeán laàn khaùc,
chuùng thaäm chí coøn taâng boác Scott nöõa. Anh ta, boïn Kempe Tei noùi,
‘nguy hieåm hôn moät sö ñoaøn cuûa Boä binh Anh quoác’. Teân cuûa anh ta
‘ñöôïc moïi nam sinh ôû Nhaät Baûn bieát tôùi’.
Scott, tuy vaäy, hieåu roõ yù ñoà cuûa boïn Kempe Tei. Anh ta so saùnh
chuùng, trong moät kyù söï xuaát saéc chöa ñöôïc xuaát baûn cuûa mình, vôùi
‘nhöõng caäu beù hö hoûng côõ möôøi boán tuoåi, cöùng ñaàu, ích kyû, hung
aùc’. Chuùng coù ‘trí töôûng töôïng cuûa boïn nam sinh. Trong taâm trí chuùng
chöùa ñaày nhöõng hình aûnh caùc phi coâng laùi maùy bay chieán ñaáu, ngöôøi
Da ñoû bò doàn ñuoåi, nhöõng ñieäp vieân, caùc kho baùu ñöôïc caát giaáu, vì
theá boïn Kempe Tei döôøng nhö soáng trong moät theá giôùi cöôøng ñieäu nôi
maø moïi ngöôøi vaø moïi thöù ñeàu bò nghi ngôø, taát caû nhöõng ngöôøi ngoaïi
quoác ñeàu laø giaùn ñieäp, vaø caâu chuyeän caøng ngoâng cuoàng thì noù
caøng coù khaû naêng trôû neân haáp daãn.’ Chaúng coù gì laø quaù kyø quaëc.
Vaøo moät laàn Scott bò buoäc toäi veà vieäc ñieàu haønh moät ñaøi phaùt
thanh bí maät trong moät ngoâi moä ôû nghóa trang cuûa ngöôøi Hoa trong
ñuùng caùi thôøi gian anh ta bò nhoát ôû moät nhaø giam vaéng veû caùch choã
ñoù haøng daëm. Vaø anh ta coøn khaùm phaù ra moät ñaëc ñieåm chöùng toû
laø voâ giaù khaùc nöõa. ‘Gioáng nhö treû con, boïn hoï nhaïy caûm vôùi söï chæ
trích’, vì theá trong cuoäc ñaáu trí haøi höôùc ñaày thaän troïng roøng raõ ngaøy
ñeâm sau ñoù-moät traän ñaáu maø trong ñoù Scott, baát chaáp nhöõng gì mình
phaûi chòu, phaûi lieân tuïc nhaïy beùn ñeå traùnh sa vaøo baãy-anh ta ñaõ tìm
ra moät traän tuyeán phoøng thuû vöõng chaéc. Baát cöù khi naøo ñöôïc taâng
boác, anh ta seõ khaêng khaêng raèng mình chaúng xöùng ñaùng vôùi caùi vinh
döï laø ‘ngöôøi khieán cho heát thaûy nhaân daân vuøng Ñoâng Nam AÙ naøy
choáng laïi ngöôøi Nhaät’. Hieån nhieân laø anh ta seõ bò chaát vaán vaäy ai laø
ngöôøi ñoù. Vaø neáu cuoäc thaåm vaán sau ñoù xem chöøng reõ sang moät
höôùng nguy hieåm, neáu Scott caûm thaáy boïn Kempe Tei ñang gaøi baãy
mình, anh ta luoân coù moät tuyeán phoøng thuû höõu hieäu hôn: baûn thaân
ngöôøi Nhaät, anh ta seõ noùi, laø ngöôøi chòu traùch nhieäm ñoù. Khoâng bieát
bao nhieâu laàn anh ta söû duïng lyù leõ naøy-maø, dó nhieân laø ñuùng-vaø
chaúng bao giôø thaát baïi trong vieäc laøm cho boïn chuùng töùc ñieân leân.
Nhö anh ta ghi laïi sau naøy moät caùch chaâm bieám, ‘Vieäc chæ trích choáng
Nhaät kieåu naøy laø hieäu quaû nhaát trong vieäc laøm sao laõng chuùng khi
caùc caâu hoûi baét ñaàu laøm mình luùng tuùng. Haäu quaû töùc thôøi ñoái
vôùi toâi thöôøng thì ñau ñôùn, vì theá toâi chæ söû duïng maùnh naøy nhö moät
phöông saùch cuoái cuøng. Noù chöa bao giôø khoâng coù taùc duïng caû.’
Haøng thaùng troâi qua, vaø Scott, baát chaáp nhöõng gì mình phaûi chòu
ñöïng, coù theå nhaän thaáy raèng nhöõng teân tra taán mình ngaøy caøng trôû
neân khoâng maáy chaéc chaén veà lyù leõ cuûa chuùng nöõa. Nhieàu tuø nhaân
ñaõ bò tra taán khai ra nhöõng caâu chuyeän maâu thuaãn vôùi nhau. Hoï seõ
noùi baát cöù ñieàu gì ñeå traùnh khoâng bò tra taán, vaø nhö Scott vieát,
‘Quaân Nhaät ñaõ thu thaäp ñöôïc quaù nhieàu chöùng côù vaø chaúng bieát
caùi naøo laø thaät caùi naøo laø giaû. Toâi baét ñaàu caûm nhaän ñöôïc moät
söï lung lay trong söï chaéc chaén vaø söï quaû quyeát cuûa chuùng, tuy raèng
chuùng vaãn haêm doïa aàm yõ vaø quaùt thaùo. Noù ñaõ trôû thaønh, trong
taâm trí toâi, moät cuoäc ñua vôùi thôøi gian; coù theå toâi baèng caùch phuû
nhaän seõ laøm cho boïn chuùng tin raèng chuùng ñang ñi theo moät phaùn
ñoaùn mô hoà, hay trong baát cöù tröôøng hôïp naøo cuõng phaûi laøm maát söï
ñaùng tin caäy cuûa caùc chöùng côù thu thaäp ñöôïc sao cho söï tin caäy cuûa
caùc thoâng tin trong ñoù bò lung lay tröôùc khi toâi guïc ngaõ hay khoâng? Toâi
ñaõ thaéng, nhöng chæ laø nhôø vaøo moät caùi ñaàu ngaén maø thoâi.’
Vôùi tính khieâm nhöôøng ñieån hình, Scott trong kyù söï cuûa mình ñaõ
giaáu ñi khoâng noùi ñeán söï khoå sôû ñau ñôùn maø anh ta ñaõ phaûi chòu
ñöïng. Nhöng söï thaät laø baèng vieäc giöõ vöõng lyù trí cuûa mình Scott ñaõ
coù theå ñaùnh baïi boïn Kempe Tei, ngay cho duø sau haøng thaùng trôøi bò tra
taán vaø bò boû maëc, anh ta ñang phaûi chòu ñöïng töø beänh lî khuaån que,
phuø neà, beänh gheû vaø nhieàu nhöõng laàn oám nheï khoâng quan troïng
khaùc. Vaø cuoái cuøng thì boïn Kempe Tei ñaõ phaûi boû cuoäc. Chuùng ñöa anh
ta trôû laïi traïi taäp trung cuûa thöôøng daân, chaéc maåm laø anh ta saép
cheát. Scott, ngöôøi maø vaøo luùc ñaàu haøng naëng möôøi boán xtoân saùu
pao1, giôø ñaõ suït xuoáng coøn baûy xtoân möôøi pao2, vaø thaäm chí vôùi taát
caû söï chaêm soùc khoâng tieác gì cuûa nhöõng baùc syõ ngöôøi Anh trong traïi
coù theå daønh cho, thì cuõng phaûi maát haøng thaùng anh ta môùi coù theå ñi
ñöôïc. Tuy nhieân, ôû trong traïi, ít nhaát anh ta cuõng coù theå coù theâm ñoà
aên ñeå boå sung theâm vaøo caùi khaåu phaàn aên ngheøo naøn maø boïn
Nhaät phaùt cho. Moät caùi chôï ñen laøm aên phaùt ñaït ñaõ xuaát hieän, vaø
caùc traïi nhaân coù theå mua haøng hoùa baèng theû tín duïng, kyù giaáy bieân
nhaän, seõ traû tieàn sau khi chieán tranh keát thuùc. Giaù caû thaät khoâng
töôûng-bô giaù 430 ñoâ moät pao, möùt 280 pao moät loï, trong khi moät hoäp
söõa boät giaù 700 ñoâ. Scott kyù nhöõng tôø bieân nhaän moät caùch vui veû-
vaø tôùi ngaøy hoâm nay, anh ta tin chaéc raèng neáu maø khoâng coù nhöõng
thöïc phaåm ñoù thì mình haún ñaõ cheát roài.
Moät caùch chaäm chaïp, nhöõng naêm thaùng khoå ñau troâi qua cho tôùi
khi nhöõng ngöôøi ñaøn oâng vaø phuï nöõ naøy, nhöõng ngöôøi cuõng khoù coù
theå nhôù chuùt gì ngoaøi caùi baàu khoâng khí ngoät ngaït cuûa khu traïi, ñoät
nhieân baét ñaàu ñaùnh hôi thaáy moät höông thôm môùi meû vaø deã laøm say
con ngöôøi ta-muøi höông cuûa chieán thaéng, cuûa töï do. Ngaøy V.E 3 ñeán vaø
ñi. Treân nhöõng chieác radio giaáu ñöôïc-luùc naøy laïi hoaït ñoäng-tin töùc loït
ra töø caùc thaéng lôïi to lôùn treân Thaùi Bình Döông cuûa haûi quaân Myõ,
ñöôïc tieáp theo sau bôûi caùc baûn tin chi tieát veà Hiroshima, vì theá haàu nhö
tröôùc khi caùc tuø nhaân nhaän thöùc ñöôïc chuyeän gì ñang xaûy ta, Cicely
Williams, trong moät trong nhöõng laàn thaêm khaùm y teá hieám hoi tôùi traïi
cuûa ñaøn oâng, ñaõ giaät mình vì troâng thaáy moät quaân nhaân Anh vui veû
ñaõ voã nheï leân löng tay cai nguïc cuûa anh ta, trong khi tay kia môøi anh ta
moät thanh soâ-coâ-la.
Tin ñoàn veà söï ñaàu haøng cuûa quaân Nhaät laø coù thaät khoâng?
Cicely Williams hoûi, trong khi Tommy ñaùp lôøi theo kieåu chæ coù moät quaân
nhaân môùi coù.
‘Ñöøng lo, thöa quyù baø,’ oâng ta toe toeùt cöôøi. ‘Nhaät Hoaøng seõ kyù
haøng thö vaøo tuaàn tôùi.’
Moät caûnh nöõa trong traïi giam cuõng caàn phaûi ghi laïi. Hai ngöôøi ñaøn
oâng, noùi chuyeän moät caùch nghieâm tuùc, ñi daïo chaàm chaäm voøng
quanh vaønh ñai cuûa traïi. Moät ngöôøi cao, maûnh mai vaø leânh kheânh,
ngöôøi kia thì löïc löôõng hôn. Moät ngöôøi laø töôùng, ngöôøi kia laø thieáu
töôùng. Moät ngöôøi laø Percival, ngöôøi kia laø Ivan Simson. Khoâng tính ñeán
söï baát ñoàng cuûa hoï trong cuoäc chieán, baát chaáp caùi cuoäc gaëp luùc
nöûa ñeâm khoâng theå queân kia, thaäm chí khoâng keå tôùi söï töø choái vaøo
phuùt cuoái cuøng cuûa Percival khoâng cho Simson moät cô hoäi ñeå troán ñi
nöõa, thì moät tình baïn laï luøng cô hoà ñaõ lôùn leân giöõa hai ngöôøi ñaøn
oâng naøy. Coù leõ ñoù laø vì Simson, hôn heát, laø moät quaân nhaân trung
thaønh maø vôùi oâng ta Löïc löôïng Boä binh coøn coù yù nghóa hôn caû cuoäc
soáng. Vaø chính trong moät trong nhöõng laàn ñi daïo daøi cuøng nhau naøy
maø Percival, nhö theå ñeå baøy toû noãi loøng cuûa baûn thaân veà moät bí
maät maø oâng ta khoâng theå giöõ kín laâu hôn nöõa, cuoái cuøng cuõng thuù
nhaän vôùi Simson raèng mình ñaõ sai laàm khi khoâng chòu cho döïng leân heä
thoáng phoøng thuû cuûa hoøn ñaûo. ‘OÂng ta laø ngöôøi duy nhaát trong taát
caû caùc nhaân vaät cao caáp thuù nhaän raèng quyeát ñònh cuûa mình veà
vaán ñeà phoøng thuû laø sai laàm,’ sau naøy Simson vieát, ghi theâm vaøo ñoù
1
Côõ khoaûng 92 kg (ND).
2
Côõ khoaûng 50 kg (ND).
3
Victory in Europe Day: ngaøy Chieán thaéng ôû Chaâu AÂu, ngaøy 7-8 thaùng 5
naêm 1945 (ND).
vôùi loøng khoan dung ñaëc tröng cuûa mình, ‘Ñieàu naøy theo toâi ñaõ thöøa
söùc ñeå chuoäc laïi caùi sai soùt ñaàu tieân cuûa oâng ta.’
Khi ngaøy töï do ñeán vaøo ngaøy 5 thaùng Chín naêm 1945, moät trong
nhöõng ngöôøi ñaàu tieân chaøo ñoùn Rob Scott laø Ian Morrison cuûa tôø Thôøi
baùo, ngöôøi ñaõ ñeán cuøng vôùi ñoaøn quaân chieán thaéng. Morrison ñaõ
khoâng giaáu gieám söï khaâm phuïc cuûa mình ñoái vôùi Scott, nhöng thaät kyø
laï laø Scott coù theå caûm nhaän thaáy oâng baïn cuõ cuûa mình coù veû
khoâng thoaûi maùi. Anh ta coù veû xaáu hoå. Cuoái cuøng Morrison cuõng noùi
buoät ra söï thaät. Anh ta ñaõ vieát moät cuoán saùch veà söï thaát thuû cuûa
Singapore vaø noù coù chöùa ‘moät ñoaïn ñaïi loaïi laø thoâng baùo caùo phoù’
cuûa Scott. Vì Morrison (cuõng gioáng nhö Vaên phoøng Ngoaïi giao) haøng naêm
nay ñaõ cho raèng anh ta ñaõ boû maïng treân chieác Giang Bee roài.
Scott cöôøi toe toeùt vaø noùi vôùi Morrison, ‘Lo gì-Toâi seõ vieát caùo phoù
cho anh vaäy!’1
Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, giaûi phoùng ñeán theo nhieàu caùch
khaùc nhau, nhöng coù leõ khoâng coù gì laïi tieâu bieåu nhö theá veà loøng
trung thaønh cuûa ngöôøi Hoa-vaø trí nhôù cuûa hoï-nhö caùi thôøi khaéc khi Tim
Hudson böôùc ra töø nhaø giam ñeå ñeán vôùi töï do.
Hudson vaãn giöõ ñöôïc söùc khoûe khaù toát-maëc duø anh ta bò suït maát
nhieàu troïng löôïng cô theå-vaø anh ta ñaõ böôùc tôùi nhöõng caùnh coång traïi
taäp trung moät caùch hieân ngang ñeå thöôûng thöùc caùi thôøi khaéc tuyeät
nhaát trong cuoäc ñôøi mình-moät hôi thôû hít ñaày khoâng khí töôi maùt cuûa
töï do. Roài vöøa luùc anh ta böôùc ra beân ngoaøi, moät hình daùng nhoû nhaén
oâm chaët moät caùi goùi duøng khuyûu tay chen laán qua caùi ñaùm ñoâng
ñang chôø ñôïi. Baø ta troâng giaø hôn moät chuùt-vaø troâng baø ta nhö theå,
baø ta, cuõng vaäy, ñaõ phaûi chòu ñöïng caùi nhaø giam naøy-nhöng ñoù laø
Myõ Linh, ñang caàm-gioáng heät nhö baø ta ñaõ laøm trong caùi ñeâm tröôùc
khi Tim vaøo traïi-moät goùi quaàn aùo môùi giaët laø xong. ‘Chuùng vaãn coøn
aám vôùi caùi muøi deã chòu cuûa moät chieác baøn laø noùng,’ Tim nhôù laïi.
Rob Scott coøn dính vaøo moät chuyeän raéc roái khuûng khieáp cuoái
cuøng theo sau ngaøy giaûi phoùng ñoù, khi trung taù Sumida, ngöôøi ñöùng
ñaàu Kempe Tei, bò xöû ôû Singapore. Scott ñaõ bò trieäu taäp ñeå ñöa ra baèng
chöùng, maø ‘toâi phaûi mieãn cöôõng ñöa ra bôûi vì toâi khoâng taùn thaønh
vôùi caùc phieân toøa xeùt xöû toäi phaïm chieán tranh’. Treân thöïc teá Scott-
coâng baèng vaø thaûn nhieân nhö tröôùc giôø-ñaõ laùi cheäch theo höôùng chæ
ra raèng caùi ngöôøi chòu traùch nhieäm cho raát nhieàu vuï tra taán ñoù ñaõ
chæ xöû söï theo ‘cung caùch Nhaät Baûn cuûa rieâng oâng ta’. Tuy vaäy,
Sumida ñaõ bò keát aùn xöû treo coå, vaø roài oâng ta ñaõ göûi cho Scott moät
lôøi nhaén ‘caûm ôn toâi vì tính khoâng thieân vò trong vieäc laøm chöùng cuûa
toâi’.
Rob Scott baáy giôø ñaõ laøm moät chuyeän thaät khaùc thöôøng, ñöôïc
moâ taû roõ raøng nhaát theo vaên phong khoâng theå baét chöôùc ñöôïc cuûa
anh ta, ‘Toâi ñaõ nghó raèng vieäc nhoû beù nhaát maø toâi coù theå laøm, ñeå
ñoùng laïi vaán ñeà naøy, laø ñi ra ngoaøi vaø xem oâng ta bò treo leân. Toâi ñaõ
laøm theá thaät-ñuùng hôn laø coøn saùt saøn saït hôn yù ñònh cuûa toâi,vì trôøi
baét ñaàu ñoå möa, vaø choã duy nhaát ñöôïc che chaén, aån naùu ñöôïc trong
saân nhaø tuø laø ñoaïn ñaàu ñaøi, vì theá toâi treøo leân ñoù vôùi tay ñao phuû,
vaø ñöùng ôû moät beân, caùch côõ chöøng moät inch so vôùi caùi cöûa saäp,
trong khi noù rung rinh vôùi Sumida ôû treân ñoù.’
Xeùt veà nhöõng naêm giam caàm vaø tra taán khaéc nghieät ñoù, ngöôøi
ta ngaïc nhieân raèng laøm caùch naøo maø nhieàu ngöôøi soáng qua thôøi gian
ñoù vaãn khoûe nhö vaâm. Ngöôøi ta nghó raèng caùi cheá ñoä cheát ñoùi, caùi
aûnh höôûng huûy hoaïi ñoái vôùi tinh thaàn, haún seõ laáy ñi moät ít naêm
1
Scott ñaõ vieát thaät. Khi Morrison bò gieát trong chieán tranh Trieàu Tieân,
Scott tình côø ñang ôû London, ñaõ tôùi thaúng Thôøi baùo vaø vieát thoâng
caùo caùo phoù cho Morrison.
tuoåi thoï sau naøy cuûa hoï. Nhöng coù veû nhö laø chaúng coù taùc ñoäng gì
caû. Neáu coù baát cöù ai moät caùch voâ thöùc caàn thôøi gian ñieàu chænh
baûn thaân ñeå coù theå thích nghi ñöôïc, neáu coù baát cöù ai thaáy thaät khoù
khaên ñeå baét ñaàu laïi cuoäc soáng bình thöôøng, hoï cuõng giaûi quyeát ñöôïc
nhöõng vaán ñeà cuûa mình theo caùch rieâng cuûa mình.
Thieáu töôùng Ivan Simson, ngöôøi ñaõ giaáu kín baûn ghi cheùp bí maät
cuûa mình khoûi quaân Nhaät trong ba naêm röôõi, ñaõ quyeát ñònh raèng
caùch toát nhaát ñeå thoaùt caùi chuoãi aùc moäng naøy cuûa mình laø môû
roäng caùi kyù söï ñoù thaønh moät taùc phaåm daøi hôn. Noù khoâng ñöôïc
vieát ra quaù nhieàu ñeå coâng boá (thöïc teá noù ñaõ chöa bao giôø ñöôïc xuaát
baûn) maø laø daønh cho baûn thaân vaø baïn beø cuûa oâng, cuõng nhö ñeå
xoùa ñi nhöõng kyù öùc ñau thöông. Vieäc naøy laáy cuûa oâng maát nhieàu
naêm. Ngaøy nay, Thieáu töôùng Simson, ôû tuoåi baûy maáy cuûa mình, soáng
trong moät ngoâi nhaø cuõ coù daây leo vôùi nhöõng caùi xaø baèng goã soài taïi
Witney, caùi thò traán noåi tieáng vì caùi veû ngoaøi cuûa noù. Moät khu vöôøn
töôøng bao cuõ kyõ, vôùi nhöõng caây leâ loøa xoøa phuû treân nhöõng vieân
gaïch xaùm xòt, cho oâng nhöõng phuùt giaây rieâng tö. Coù leõ caùi löng cuûa
Simson khoâng coøn thaúng nhö ñaõ töøng vaøo caùi ñeâm oâng ñöông ñaàu
vôùi Percival ôû Nhaø Coät Côø, nhöng oâng vaãn coù moät trí oùc tinh nhanh,
nhaïy beùn, vaø duø cho maùi toùc cuûa oâng luùc naøy ñaõ baïc traéng, ria
meùp cuûa oâng vaãn ñöôïc caét tæa goïn gaøng. OÂng laø moät phoùng vieân
khoâng bieát moûi meät, oâng laùi moät chieác xe, vaø vaøo muøa heø naêm
1967 moät caùch ngaãu nhieân ñaõ leân ñöôøng rong ruoåi treân moät chuyeán
du lòch nöôùc AÙo baèng moâ-toâ.
Quyù oâng ñieàm ñónh ‘Dickie’ Dickinson, ngöôøi ñaõ töøng raát kinh haõi
vôùi caùi cung caùch baát lòch söï cuûa Duff Cooper, laø moät ngöôøi khaùc nöõa
cuõng daàn daàn ñeán vôùi tuoåi giaø. Vaãn coøn phong ñoä-vôùi moät veát tích
khoâng thaáy roõ cuûa söï boùng baåy xöa kia, moät caùch taøi tình chuyeån
sang boä trang phuïc caét may raát kheùo cuûa oâng ta-Dickinson, ôû tuoåi baûy
maáy cuûa mình, soáng caùch coù vaøi thöôùc so vôùi soâng Thame taïi
Maidenhead. OÂng ta khoâng mang moät daáu veát gì vuï löïu ñaïn ñaõ noå
truùng vaøo mình khi oâng ta ñöùng treân ban coâng chieâm ngöôõng nhöõng
giaây phuùt hoøa bình ñaàu tieân. OÂng ta cuõng ñaõ leân ñöôøng du ngoaïn
vaøo muøa heø naêm 1967, tôùi YÙ vaø Hy Laïp, sau ñoù laø moät chuyeán
thaêm tôùi Canada.
Trong soá taát caû nhöõng ngöôøi ñöôïc döï lieäu laø phaûi maát moät
thôøi gian daøi thích nghi, Rob Scott laø ñöùng ôû vò trí cao trong danh saùch
ñoù, vaø coù moät vaøi ngöôøi ñaõ nghi ngôø raèng lieäu anh ta seõ ñeán luùc
naøo ñoù coù khaû naêng tieáp tuïc söï nghieäp saùng choùi cuûa mình ôû
Ngaønh Ngoaïi giao hay khoâng. Khoâng chuùt naøo. Maát moät vaøi thaùng
Scott naèm trong moät beänh vieän ôû AÁn Ñoä. Maëc duø chæ hôn moät boä da
boïc xöông moät chuùt, anh baét ñaàu böùt röùt vì coøn quaù nhieàu vieäc phaûi
laøm-treân heát laø nhu caàu vieát ra giaáy nhöõng caûm töôûng cuûa mình
trong khi chuùng vaãn coøn töôi môùi trong taâm trí anh -vì theá anh thuyeát
phuïc Vaên phoøng Ngoaïi giao göûi cho mình moät nhaân vieân ñaùnh maùy. Khi
coâ ta tôùi, Scott cöông quyeát giaønh laáy chieác maùy chöõ vaø baûo ngöôøi
phuï nöõ treû ñoù ñi nôi khaùc vaø coâ ta muoán laøm gì thì laøm. Anh thích töï
ñaùnh maùy hôn; vaø chính thôøi gian trong beänh vieän anh ñaõ vieát hai kyù
söï raát saùng suûa deã hieåu cuûa mình-moät laø veà vieäc chieác Giang Bee bò
ñaùnh chìm, caùi kia laø veà vieäc anh ta bò tra taán-toång keát moät caùch veû
vang nhöõng vaán ñeà raéc roái lieân quan giöõa caùc daân toäc khaùc nhau
naøy.
Coù theå ñoaùn ñöôïc laø Rob Scott ñaõ coù moät söï thaêng tieán nhanh
choùng trong Ngaønh Ngoaïi giao, trôû thaønh Coâng söù taïi Söù quaùn Anh
quoác ôû Oa-sinh-tôn, sau ñoù laø caùc thôøi kyø laøm coâng vuï Toaøn quyeàn
cuûa Anh ôû Ñoâng Nam AÙ, Syõ quan chæ huy tröôøng Cao ñaúng Quoác
phoøng Vöông quoác Anh, vaø cuoái cuøng laø Thö kyù Thöôøng tröïc taïi Boä
Quoác Phoøng cho tôùi khi oâng ta nghæ höu naêm 1963-nghæ höu xem ra laø
moät khaùi nieäm töông ñoái, vì oâng ta vaãn coù chaân trong caùc hoäi ñoàng
nhieàu khoâng ñeám xueå. OÂng ta nhaän ñöôïc moät töôùc hieäu hieäp syõ vaø
moät chuoãi caùc chöõ caùi ñaët sau teân cuûa mình. Hieän taïi Ngaøi Robert
soáng trong moät ga xe löûa cuõ boû khoâng gaàn Peebles ôû Scoát-len, oâng ta
ñaõ chuyeån noù thaønh moät ngoâi nhaø giaät caáp thuù vò ôû giöõa vuøng
ngoaïi oâ thoaùng ñaõng maø oâng ta raát yeâu thích.
Leslie Hoffman cuõng coù moät söï thaêng tieán ñaùng chuù yù trong ngheà
nghieäp cuûa mình. Sau chieán tranh anh ta chuyeån töø Dieãn ñaøn sang Thôøi
baùo Eo bieån, vaø hieän taïi oâng ta nhaän ñöôïc danh hieäu cuûa Maõ Lai töông
ñöông vôùi töôùc hieäu hieäp syõ cuûa Rob Scott. Baây giôø oâng ta coù ñöôïc
caùi töôùc vò Dato Leslie Hoffman, vaø hieän laø toång bieân taäp cuûa nhoùm
Thôøi baùo Eo bieån coù theá löïc.
Nhöõng ngöôøi khaùc choïn nhöõng ngheà khoâng theå ngôø noåi. Ai maø
ñoaùn ñöôïc raèng Jimmy Glover, ngöôøi ñaõ raát hay chæ trích caùc nhaø chöùc
traùch vaø chính quyeàn, cuoái cuøng laïi laøm vieäc cho chính phuû Anh taïi
Luaân Ñoân? Sau chuyeán troán thoaùt ñi töø Singapore, Jimmy ñaõ taùi hôïp
vôùi Julienne ôû AÁn Ñoä, nôi oâng ta laøm vieäc cô quan tuyeân truyeàn cho
tôùi khi Singapore ñöôïc giaûi phoùng. Khi oâng ta quay laïi thaønh phoá nôi mình
ñaõ taïo döïng söï nghieäp, oâng ta thaáy thaät khoù ñeå oån ñònh ñöôïc, roài
sau moät vaøi naêm, oâng ta vaø Julienne chuyeån tôùi Anh.
Tim vaø Marjorie Hudson laø hai ngöôøi khaùc nöõa ñaõ coù moät cuoäc
soáng baän roän vaø boå ích. Maëc duø khoâng bò tra taán, Tim ôû trong hình
daïng tieàu tuïy khi anh ta veà laïi nöôùc Anh treân moät trong nhöõng con taøu
sô taùn ñaàu tieân. Marjorie ñang chôø ñôïi ñeå chaøo ñoùn anh ta taïi beán
taøu, vaø ñöa ngay anh ta tôùi moät ngoâi laøng nhoû ôû Devonshire. Roài taïi
ñoù, coâ giöõ anh ta ôû laïi trong moät naêm tôùi khi anh ta khoûe maïnh trôû
laïi-baát chaáp nhöõng lôøi naên næ keâu goïi töø coâng ty Dunlop raèng hoï raát
caàn nhöõng coáng hieán cuûa anh ta ôû Singapore. Tim haún ñaõ ñi roài-chæ vì
Marjorie khoâng bao giôø ñeå anh ta troâng thaáy nhöõng laù thö ñoù cho tôùi
khi ñaõ haøi loøng raèng anh ta ñaõ khoûe haún. Hôn nöõa, coøn vì moät soá
chuyeän khaùc. Tim vaø Marjorie chöa töøng bao giôø coù ñöùa con naøo, vaø vì
vaäy trong khi hoï ôû Devonshire ñaõ nhaän nuoâi moät ñöùa beù gaùi teân laø
Bridget. Khoaûng moät naêm sau ñoù, gia ñình Hudson ba ngöôøi ñaõ quay laïi
Singapore, taïi ñoù Tim ñaõ laøm vieäc cho tôùi naêm 1954, roài quay trôû veà
Anh. Caû anh ta vaø Marjorie ñeàu caûm thaáy raèng ñaõ ñeán luùc Bridget caàn
coù moät em trai hoaëc em gaùi, ngay cho duø khoâng coù veû nhö hoï seõ coù
baát cöù ñöùa con töï mình ñeû ra naøo.
Hoï baáy giôø ñi moät böôùc thaät duõng caûm vaø phi thöôøng. Hoï ñöôïc
môøi nuoâi, trong nhöõng tröôøng hôïp ñaëc bieät, moät ñöùa beù chöa ñöôïc
sinh ra. Hoï ñaõ laøm giao keøo nhaän ñöùa beù ñoù. Ra ñôøi laø moät ñöùa beù
gaùi nhoû xinh nöõa, hoï ñaët teân cho noù laø Melanie. Vaø chính xaùc laø ba
tuaàn sau khi chaøo ñoùn beù Melanie tôùi gia ñình Hudson, Marjorie ñaõ coù
thai laàn ñaàu tieân sau möôøi boán naêm hoân nhaân. Tröôùc cuoái naêm ñoù
Heather ra ñôøi, vaø hieän taïi baây giôø, nhaø Hudson laø moät trong nhöõng
gia ñình gaén boù, haïnh phuùc nhaát ngöôøi ta coù theå töôûng töôïng ñöôïc.
Hoï soáng gaàn Ashford ôû Kent, trong moät ngoâi nhaø nhìn ra vuøng ngoaïi oâ
thoaùng ñaõng, coù hoa taùo nôû vaøo muøa xuaân, nhöõng caùnh ñoàng ngoâ
hung hung vaøng vaøo muøa thu; vaø taïi ñoù Marjorie Hudson ñaõ, trong taát
caû moïi thöù, trôû thaønh moät trong nhöõng ngöôøi gaây gioáng meøo Xieâm
haøng ñaàu cuûa Anh quoác.
Tieáng taêm ñeán vôùi Baùc syõ Cicely Williams, ngöôøi maø ôû tuoåi 73
soáng moät cuoäc ñôøi naêng ñoäng haún laø söï theøm muoán cuûa nhieàu
phuï nöõ chæ baèng nöûa tuoåi cuûa baø. Maëc duø ñònh cö ôû Luaân Ñoân, baø
vaãn ñi khaép theá giôùi, haàu heát laø treân caùc chuyeán löu giaûng. Vaøo
thaùng Baûy naêm 1967, baø bay tôùi Thaønh phoá Atlantic ñeå nhaän giaûi
thöôûng huy chöông Joseph Goldberger cho coâng trình ñoäc ñaùo cuûa baø veà
dinh döôõng. Ñoù laø laàn ñaàu tieân trong lòch söû maø giaûi thöôûng-thieát
laäp bôûi Hieäp hoäi Y khoa Hoa Kyø keát hôïp vôùi Vieän Dinh döôõng-töøng
ñöôïc trao cho moät ngöôøi nöôùc ngoaøi. Ít thaùng sau, Cicely Williams ñaõ coù
moät böõa aên chia tay vôùi Philip vaø Freddy Bloom, roài leân ñöôøng treân
moät chuyeán voøng quanh theá giôùi trong moät naêm, thuyeát giaûng vaø tö
vaán ôû nhöõng nôi xa xoâi nhö UÙc vaø Jamaica.
Ñieàu kyø laï laø, trong khi Cicely Williams, moät phuï nöõ Anh, nhaän ñöôïc
moät giaûi thöôûng cuûa Myõ, thì Freddy Bloom, caùi ngöôøi Myõ ôû cuøng
buoàng giam Kempe Tei vôùi baø ta, laïi nhaän ñöôïc moät giaûi thöôûng cuûa
Anh-giaûi OBE-cho söï noã löïc khoâng meät moûi cuûa mình treân hai möôi laêm
naêm giuùp ñôõ nhöõng treû con ñieác vaø taøn taät. Cuoäc hoân nhaân cuûa
coâ vôùi Philip Bloom chöa bao giôø phaûi hoái tieác vaø hieän giôø hoï coù hai
ñöùa con ñaõ tröôûng thaønh vaø soáng ôû Luaân Ñoân, gaàn caùc phoøng tö
vaán cuûa Philip treân Phoá Harley. Maëc duø Philip khoâng phaûi laø kieåu
ngöôøi caàn thôøi gian ñeå töï thích nghi vôùi ñôøi soáng daân söï, cuoäc chieán
ôû Maõ Lai vaø nhöõng naêm giam caàm ñaõ coù taùc ñoäng tröïc tieáp khieán
oâng trôû thaønh moät trong nhöõng ngöôøi tieân phong ôû Anh trong lónh vöïc y
khoa maø tröôùc ñaây chæ nhaän ñöôïc söï quan taâm khoâng nhieàu laém.
Tröôùc chieán tranh Philip laø moät baùc syõ phuï khoa, nhöng-nhö Freddy dieãn
ñaït-‘Anh aáy khoâng coù nhieàu cô hoäi ñeå thöïc haønh chuyeân moân cuûa
mình trong traïi.’ Philip ñaõ, tuy vaäy, luoân bò loâi cuoán bôûi nhöõng vaán ñeà
veà leäch laïc tình duïc, vaø moái quan taâm cuûa oâng trong lónh vöïc naøy ñaõ
ñöôïc cuûng coá theâm trong thôøi gian bò giam caàm. Ngay khi coù theå sau
chieán tranh, oâng ñaõ trôû thaønh moät nhaø tö vaán veà caùc vaán ñeà tình
duïc vaø hoân nhaân, vaø baây giôø ñaõ ñaït tôùi ñænh cao trong chuyeân moân
vôùi moät phoøng khaùm ôû Taây Luaân Ñoân. Vaøo ngaøy 6 thaùng Hai naêm
1967, hoï ñaõ toå chöùc moät böõa tieäc ñeå kyû nieäm hai möôi laêm naêm
caùi leã cöôùi laï thöôøng ôû Toøa nhaø Fullerton trong luùc coù moät cuoäc
khoâng kích aáy. Freddy vaãn ñeo caùi nhaãn sa-phia Philip ñaõ mua töø moät
ngöôøi baùn daïo treân ñöôøng tôùi phoøng ñaêng kyù keát hoân.
Moät soá ngöôøi ñaõ cheát, dó nhieân roài. Maëc duø Phu nhaân Thomas
vaãn coøn soáng, nhöng Ngaøi Shenton Thomas, ngöôøi ñaõ ñaáu tranh ñeán
cuoái ñôøi mình ñoøi minh oan cho nhöõng lôøi boâi nhoï trong vuï ‘caùc vieân
quaûn lyù ñoàn ñieàn naùt röôïu’, ñaõ cheát vaøo naêm 1962 ôû tuoåi 83. Duff
Cooper, ngöôøi ñaõ trôû thaønh Ñaïi söù ôû Phaùp vaø sau naøy laø Huaân töôùc
Norwich, ñaõ cheát treân bieån vaøo naêm 1954, ít ngaøy tröôùc ngaøy sinh
nhaät laàn thöù saùu möôi tö cuûa oâng ta. Töôùng Percival 79 tuoåi khi oâng
cheát trong ñau khoå vaøo naêm 1966. Vaø maëc duø caùc söï kieän ôû
Singapore töï mình cuõng noùi leân ñöôïc, ngöôøi ta khoâng laøm caùch naøo coù
moät caûm giaùc caûm thoâng vôùi moät vò töôùng ngöôøi ñaõ leân keá hoaïch
chieán ñaáu cho tôùi ngöôøi cuoái cuøng maø khoâng coù baát cöù söùc maïnh
treân khoâng vaø treân bieån naøo.
Vaø moät soá ngöôøi, taát nhieân, khoâng theå chòu ñöôïc vieäc rôøi xa
Singapore yeâu quyù cuûa hoï. ‘Willie’ Watt, ngöôøi ñaõ ñöùng nhìn ngöôøi ta
ñaøo caùi huyeät cho mình, baây giôø ôû tuoåi baûy maáy, ñaõ nghæ höu naêm
1965 sau boán möôi ba naêm laøm vieäc cho McAlister&Co., trong möôøi hai
naêm cuoái oâng ñaûm nhieäm chöùc vuï chuû tòch. OÂng say meâ ñua xe ñieân
cuoàng. Nhöõng böùc töôøng trong caên hoä cuûa oâng ôû Rochalie Drive treo
ñaày nhöõng taám aûnh chuïp veà caùc chieán thaéng cuûa oâng-vaø oâng vaãn
giöõ ñöôïc haøng thuøng ‘Old Rarity’, loaïi röôïu whisky maø oâng ta ñaõ giaáu
trong baõi coû lau trong nhöõng ngaøy ñieân khuøng khi boïn Nhaät khoâng chòu
cho oâng ta ñaàu haøng ñoù. George Hammonds ñaõ khoâng chæ ôû laïi
Singapore (oâng ta, cuõng vaäy, ñaõ laøm vieäc ôû AÁn Ñoä ñeán khi Singapore
ñöôïc giaûi phoùng vaø sau ñoù gia nhaäp Thôøi baùo Eo bieån) maø coøn nhaäp
quoác tòch Singapore nöõa. OÂng xem thaønh phoá laø queâ höông thöïc söï
cuûa mình, vaø oâng caûm thaáy raèng vieäc ñuùng ñaén duy nhaát phaûi laøm
laø trôû thaønh moät coâng daân cuûa thaønh phoá vaø ñaát nöôùc maø oâng
ñaõ choïn.
Hai ngöôøi khaùc nöõa cuõng seõ khoâng bao giôø rôøi boû
Singapore-‘Buck’ vaø Lucy Buckeridge. Buck ôû tuoåi saùu möôi maáy, Lucy treû
hôn möôøi tuoåi, vaø khi Buck ruùt khoûi ñoäi cöùu hoûa vaøo naêm 1957 oâng
vaø Lucy ñaõ laøm moät chuyeán voøng quanh theá giôùi vôùi muïc ñích ñaëc
bieät laø choïn moät ñaát nöôùc lyù töôûng ñeå nghæ ngôi cuoái ñôøi. Hoï
chaúng tìm thaáy moät ñaát nöôùc naøo maø hoï yeâu thích hôn Maõ Lai, vì theá
hoï quay trôû laïi, vaø quyeát ñònh seõ soáng ôû Singapore trong quaõng ñôøi
coøn laïi. Lucy Buckeridge, ngöôøi ñaõ giuùp ñôõ cho raát nhieàu caùc tî daân
khoâng moät xu trong tuùi vôùi caùc khoaûn vay baèng tieàn maët, ñaõ rôøi
khoûi Robinson khi Buck nghæ höu, nhöng vaøo naêm 1960, vieân keá toaùn
tröôûng cuûa coâng ty ñoù cheát moät caùch ñoät ngoät, vaø theá laø Robinson
laïi naên næ baø giuùp hoï trong ba thaùng tôùi khi hoï coù theå tìm ra moät
ngöôøi thay theá. Lucy noùi baø seõ laøm-vaø ñaõ ôû laïi Robinson keå töø ñoù.
Söï bình laëng cuûa Singapore luùc ñaàu ñaõ laøm ngaïc nhieân nhöõng tuø
nhaân khi hoï ñöôïc giaûi phoùng khoûi caùc traïi tuø cuûa mình sau ba naêm
röôõi trôøi. Duø sao maëc loøng hoï ñaõ khoâng mong chôø maáy vieäc quaân
Nhaät giöõ nguyeân daáu aán cuûa hoï treân caùi thaønh phoá vaø caùi caûng vó
ñaïi naøy, maø haún ñaõ thay ñoåi noù moät caùch toaøn dieän. Thay vaøo ñoù,
hoï thaáy thaønh phoá vaãn raát gioáng vôùi khi hoï phaûi xa noù, vaø maëc duø
coù söï bieán ñoåi lôùn lao ôû chaâu AÙ keå töø nhöõng ngaøy xa xoâi hai möôi
saùu naêm veà tröôùc ñoù-nhöõng thay ñoåi lieân quan tôùi vieäc taùch ra ñoäc
laäp cuûa Maõ Lai vaø Singapore-thì vaãn coøn ñoù söï bình laëng theo moät
phong caùch laï thöôøng, laâu ñôøi cuûa thaønh phoá ñeå nhaéc nhôù nhöõng
ñöùa con phieâu baït trôû laïi nhöõng ngaøy aùc lieät cuûa nhöõng naêm 1941
vaø 1942.
Coù leõ chính laø thôøi tieát-maët trôøi gay gaét hay nhöõng traän möa nhö
truùt trong ñôït gioù muøa ñaäp leân nhöõng böùc reøm maây. Hay coù leõ laø
bôûi Singapore laø moät caûng ñaûo, vì theá khi con taøu cuûa ai ñoù nhaû khoùi
tieán vaøo Caûng Keppel, ñaõ ñi qua nhöõng hoøn ñaûo noùng nöïc, môø aûo, xa
xoâi ngoaøi khôi, caùi ñaàu tieân ñaäp vaøo maét ngöôøi ta luoân laø caùi hình
aûnh nhö tröôùc giôø: moät caûm giaùc traøn ngaäp veà maøu xanh töôi maùt
sau bao ngaøy treân bieån, nhöõng haøng döøa vaãy goïi, caùc keát caáu khoâng
thay ñoåi cuûa khu vöïc quanh beán taøu, nhöõng beå chöùa xaêng baèng thieác
coù sôn maøu nhö xöa. Toøa nhaø Fullerton vaãn laø moät caùi moác daáu treân
Beán Collyer, vaø Ñöôøng Battery, noái lieàn beán naøy vôùi Quaûng tröôøng
Raffles, vaãn chaät choäi nhö töø bao giôø, maëc duø hieäu caùc döôïc syõ nhaø
Maynards, nôi Baø Jackson thöôøng troâng coi coâng vieäc maùt-xoa maët, ñaõ
bieán maát, vaø Gian Singh, cöûa haøng thöïc phaåm gaàn ñoù nôi nhöõng
ngöôøi AÂu ñaõ giaønh nhau vì moät vaøi hoäp thuoác ngay tröôùc thôøi ñieåm
ñaàu haøng, baây giôø laø moät ngaân haøng. Nhöng nhöõng con phoá trong
trung taâm thaønh phoá, caùc quaûng tröôøng, caùc saân theå thao cuûa nhöõng
ngaøy ñoù vaãn hoaøn toaøn khoâng thay hình ñoåi daïng, Robinson vaãn noåi
baät treân Quaûng tröôøng Raffles. Kelly&Walsh, nôi Tim Hudson ñöôïc taëng hai
cuoán truyeän ñeå mang vaøo trong traïi, ñaõ ñöôïc theá choã bôûi moät vaên
phoøng ñaët veù maùy bay, nhöng phía sau noù, con Heûm Ñoåi thay chaät
choäi hoái haû vaãn chaät ních nhöõng khaùch du lòch tìm kieám caùc moùn
haøng giaù hôøi hay nhöõng thuûy thuû ñi tìm caùc coâ gaùi laøng chôi.
Nhöng chính trong Phoá ngöôøi Hoa ngöôøi ta seõ caûm nhaàn ñöôïc caùi
caûm giaùc bình laëng tuyeät vôøi nhaát, vaø neáu ai ñoù goïi moät chieác ta-xi-
baây giôø lôùn hôn nhöõng chieác Ford maøu vaøng thôøi xöa, vaø cuõng ñöôïc
gaén ñieàu hoøa nhieät ñoä nöõa-roài cho chaïy xe qua Phoá ngöôøi Hoa vôùi
caùc hoä gia ñình ôû ñoù ngoài choàm hoãm caàm nhöõng baùt côm beân döôùi
nhöõng bieån hieäu giaët thueâ, cuoái cuøng ngöôøi ta seõ xuoáng xe gaàn Caàu
Pulo Saøi Goøn, troâng vaãn gioáng nhö moät moâ hình Meccano quaù côõ,
khoâng thay ñoåi gì keå töø ngaøy nhöõng raàm theùp cuûa noù saùng röïc töø
ñaàu naøy ñeán ñaàu kia. Beân döôùi noù laø con Soâng Singapore vaãn bao
phuû bôûi moät taám vaûi chaép vaù goàm caùc con thuyeàn tam baûn. Nhöõng
gioïng khaøn khaøn rao to nhöõng thöù haøng hoùa cuûa nhöõng chieác thuyeàn
chôû nöôùc ngoït vaø nhöõng ngöôøi baùn rong ñoà aên vang leân theo nhöõng
chu kyø haøng ngaøy cuûa chuùng. Nhöõng ngöôøi Hoa gaày nhom, nhanh nheïn
nhaûy töø moät nhaø noåi naøy sang nhaø noåi khaùc, ñi qua nhöõng ngöôøi
phuï nöõ ñang naáu côm vaø caù trong cuøng moät kieåu chaäu chöùa than, maø
Cicely Williams ñaõ duøng ñeå cöùu soáng nhöõng ñöùa treû maø sau ñoù baø
ñaõ ñem cho ñi. Vaø treân taát caû, caùi muøi hoâi thoái vaø deã chòu cuûa con
soâng, moät thöù muøi maø khoâng ngöôøi daân tröôùc kia naøo cuûa Singapore
laïi khoâng theå nhaän ra, traøn ngaäp trong khoâng khí.
Noù ñem laïi cho ngöôøi ta moät caûm giaùc gaàn nhö khoâng thoaûi maùi
veà nhöõng gì khoâng bao giôø bieán maát, thaäm chí sau taát caû nhöõng naêm
thaùng naøy, vaø caùi caûm giaùc naøy cöù dai daúng khi ai ñoù quay xe veà
phía khu Singapore ‘traéng’, vì maëc duø baây giôø noù laø moät ñaát nöôùc
cuûa ngöôøi AÙ, khoâng coù gì coù veû thay da ñoåi thòt. Khu trung taâm thaønh
phoá-nhöõng Toøa nhaø Haønh chính, Toøa aùn Toái cao, Nhaø haùt Töôûng nhôù-
taát caû vaãn hoaït ñoäng nhö chuùng ñaõ nhö theá döôùi thôøi cuûa caùc vò
chuû cuõ. Nhaø thôø, bao quanh bôûi nhöõng baõi coû xanh cuûa noù, khoâng
thay ñoåi tôùi moät vieân ñaù hay moät luoáng hoa keå töø nhöõng ngaøy khi
‘Ñöùc cha’ voäi vaøng doïn deïp gian giöõa giaùo ñöôøng ñeå laáy choã cho
nhöõng ngöôøi bò thöông. Khaùch saïn Raffles vaãn coøn ôû ñoù, maëc duø caùi
phoøng ñôïi gioáng nhö caùi kho thoùc cuûa noù, nôi maø Leslie Hoffman ñaõ
phuïc vuï moùn thòt nöôùng trong moät traän khoâng kích, luùc naøy kín mít vaø
ñaõ ñöôïc gaén ñieàu hoøa nhieät ñoä. Traïm Cöùu hoûa Trung taâm ôû Phoá
Ñoài troâng vaãn nhö cuõ-vaø vaãn coøn caùi ban coâng cuõ nôi maø Hudson
vaø Buckeridge ngoài uoáng moät ly stengah khi hoï ngaém nhìn nhöõng quaû
roác-keùt baén veà phía baéc baùo hieäu nhöõng ñôït ñoå boä cuûa quaân Nhaät
leân hoøn ñaûo. ÔÛ Ñöôøng Caàu Môùi, caùi ban coâng nôi Dickie Dickinson bò
truùng moät quaû löïu ñaïn cuõng khoâng ñoåi khaùc. Vaø doïc theo Ñöôøng
Bukit Timah, veà phía choã nhöõng chieác xe taêng Nhaät gaàm leân trong ñôït
tieán quaân cuoái cuøng cuûa chuùng, nhöõng gioø phong lan vaãn nôû hoa
treân hai bôø con keânh. Khi taùch ra ñoäc laäp, coù nhieàu ngoâi tröôøng môùi,
caùc döï aùn nhaø ôû khoång loà, nhöõng toøa nhaø môùi moïc leân, vì theá
thaønh phoá ñaõ ñöôïc môû roäng ra, hieån nhieân laø theá; nhöng ngay caû nhö
vaäy, caùc khu ngoaïi oâ vaãn giöõ moät veû quyeán ruõ pha troän giöõa thaønh
thò vaø röøng raäm; moät luùc toaøn tieáng aàm aøo cuûa xe hôi, giaây laùt sau
laïi laø tieáng oäp oaïp cuûa nhöõng chuù eãnh öông; ôû nhöõng caên nhaø goã
kieåu coå nhöõng ngöôøi Ta-min vaãn ñi caét coû lau, roài söï aån hieän cuûa
nhöõng caên leàu lôïp baèng laù döøa nöôùc, nhöõng caây chuoái maøu xanh
saùng, nhöõng caùi laù ñu ñuû xanh thaãm hôn, taïo neân moät noãi luyeán tieác
quaù khöù gaàn nhö khoâng cöôõng laïi ñöôïc.
Treân Ñöôøng Stevens, nôi Tim vaø Marjorie Hudson haèng soáng, haàu nhö
chaúng moät ngoâi nhaø naøo ñoåi khaùc, vaø ngoâi nhaø goã cuûa hoï vaãn
ñuùng nhö theá, vôùi bôø coû keùo daøi xuoáng töø choã maùi hieân tôùi khu
vöôøn vaø caùi haøng raøo daâm buït vaãn xanh töôi beân caùi ga-ra nôi maø
Tim duøng ñeå giöõ laïi chieác Ngöôøi leo ñoài nhoû beù chaéc chaén cuûa mình.
Ñöôøng Orchard, nôi Tim ñieân cuoàng ñaøo bôùi baèng hai tay sau khi Marjorie
bò vuøi laáp bôûi moät quaû bom, ñaõ moïc leân theâm moät ít toøa nhaø cao,
moät soá quaùn ba, moät khaùch saïn traùng leä môùi, ngoaøi ra noù vaãn laø
Ñöôøng Orchard cuûa ngaøy xöa, vôùi chôï traùi caây vaø rau töôi vaãn ôû goùc
Ñöôøng Cuppage gaàn toøa nhaø nguy nga maøu traéng cuûa Baùch hoùa
Ñoâng laïnh nôi Julienne Glover ñaõ cheát khieáp trong vuï bom khí ga.
 Ngöôøi ta coù theå nghó raèng vôùi vieäc taùch ra ñoäc laäp thì ít nhaát
Nhaø Chính phuû seõ bieán maát, ít ra cuõng ñeå laøm nguoâi ngoai nhöõng
ngöôøi maø ñoái vôùi hoï noù laø moät bieåu töôïng cuûa haøng theá kyû toàn
taïi cuûa chính quyeàn Thuoäc ñòa. Nhöng khoâng, Singapore coù moät söï
khoan dung hieám thaáy (vaø do ñoù coù moät loøng nhôù ôn hieám thaáy) vaø
ngaøy nay chaúng coù gì thay ñoåi veà veû beà ngoaøi. Moät traêm maãu Anh
baõi coû xanh töôi vaãn ñöôïc giöõ khoâng cheâ vaøo ñaâu ñöôïc nhö hoài caùi
ñeâm ñònh meänh khi Shenton Thomas ñi daïo treân baõi coû sau khi Percival
thoâng baùo cho oâng ta veà nhöõng ñôït ñoå boä ñaàu tieân cuûa quaân Nhaät.
Nhöng khoâng coøn ai soáng trong caùi nôi phoâ tröông aáy cuûa Nhaø Chính
phuû nöõa, vaø caùi phoøng aên roäng lôùn nôi Phu nhaân Thomas aån döôùi
caùi baøn ñaõ bò laáy ñi heát ñoà ñaïc. Moät goùc cuûa toøa nhaø trang trí coâng
phu, roäng raõi ñoù ñöôïc duøng laøm caùc vaên phoøng cuûa chính phuû, vaø
caùnh beân kia cuûa toøa nhaø ñaõ ñöôïc trang hoaøng laïi ñeå theå hieän loøng
hieáu khaùch vôùi caùc vò khaùch quan troïng.
Khi ngaøy laøm vieäc ñaõ keát thuùc, khi caùi noùng nöïc baét ñaàu dòu ñi,
nhöõng cö daân Singapore vaãn tuï taäp döôùi caùi haøng hieân roäng raõi cuûa
Caâu laïc boä Cric-keâ ñoái dieän vôùi saân padang vôùi moät ly stengah toái.
Taïi ñaây, vôùi bieån caû ôû moät beân vaø moät haøng caây laù ñoû ôû beân
kia, ngöôøi ta raát deã chaïm maët vôùi moät ngöôøi baïn cuõ khi ñang quan saùt
nhöõng ngöôøi AÙ vaø ngöôøi AÂu vui veû chôi ten-nít hoaëc boùng ñaù cuøng
nhau trong caâu laïc boä naøy, nôi ñaõ töøng chæ daønh cho ngöôøi da traéng.
Vaø roài sau ñoù moät yù nghó kyø quaëc cuoái cuøng xuaát hieän ñeå keát
thuùc caùi caâu chuyeän cuûa nhöõng sai laàm, cuûa söï do döï, cuûa söï thaát
baïi trong lòch söû quaân ñoäi Anh quoác, trong ñoù haøng ngaøn ñaøn oâng vaø
phuï nöõ cuûa taát caû caùc saéc toäc vaø tín ngöôõng ñaõ cheát trong caùi
phaùo ñaøi hoang ñöôøng naøy maø khoâng ai seõ, hoaëc coù theå, cöùu giuùp
ñöôïc trong noãi thoáng khoå cuûa noù.
Thaät laø lôøi bình phaåm cuõ rích raèng beân caïnh taát caû nhöõng ñieàu
xaáu xa thì coù moät soá ñieàu toát cuõng coù theå xaûy ñeán; raèng ngöôøi AÙ,
maø ñaát nöôùc Singapore baây giôø laø cuûa hoï, trôù treâu thay haún phaûi
caûm ôn ngöôøi Nhaät veà moät vaøi khía caïnh naøo ñoù, vì chính nhöõng
chieán thaéng cuûa quaân Nhaät trong traän chieán ñaõ phaù huûy maõi maõi
caùi huyeàn thoaïi veà quyeàn uy toái cao cuûa ngöôøi da traéng, vaø vì theá
ñaõ khôûi ñoäng moät chuoãi caùc söï kieän treân khaép chaâu AÙ maø sau
cuøng laø daãn ñeán nhöõng quoác gia ñoäc laäp. Vaø maëc duø söï thaät laø
quaân Ñoàng minh ñaõ quay laïi ñeå giaûi phoùng caùc ñaát nöôùc naøy, thì moïi
chuyeän ñaõ khoâng bao giôø coøn gaàn gioáng nhö cuõ ñöôïc nöõa. Noãi kính
sôï, caùi khoâng khí thaàn bí bao quanh taàng lôùp caùc tuan ñaõ bieán maát
maõi maõi, vaø ôû Singapore ñoù chæ laø moät vaán ñeà cuûa thôøi gian maø
caùi caûng bieån ñieân cuoàng, aåm öôùt, giaøu sang, khoâng gioáng baát cöù
nôi naøo treân theá giôùi naøy thoâi khoâng coøn ñöôïc bieát ñeán nhö laø moät
cöûa ngoõ cuûa chaâu AÂu ñeán vôùi phöông Ñoâng nöõa, maø traùi laïi seõ nhö
laø cöûa ngoõ cuûa chaâu AÙ ñeán vôùi phöông Taây thoâi.