You are on page 1of 73

1

KUSHTETUTA





_______________














KUSHTETUTA E REPUBLIKS S KOSOVS
























- i -
KUSHTETUTA E REPUBLIKS S KOSOVS

KAPITULLI I DISPOZITAT THEMELORE ...................................................................................................1
NENI 1 [PRKUFIZIMI I SHTETIT]...........................................................................................................................1
NENI 2 [SOVRANITETI] ..........................................................................................................................................1
NENI 3 [BARAZIA PARA LIGJIT].............................................................................................................................1
NENI 4 [FORMA E QEVERISJES DHE NDARJA E PUSHTETIT] ..................................................................................1
NENI 5 [GJUHT] ...................................................................................................................................................2
NENI 6 [SIMBOLET] ...............................................................................................................................................2
NENI 7 [VLERAT]...................................................................................................................................................2
NENI 8 [SHTETI LAIK] ...........................................................................................................................................3
NENI 9 [TRASHGIMIA KULTURORE DHE FETARE] ...............................................................................................3
NENI 10 [EKONOMIA] ..............................................................................................................................................3
NENI 11 [VALUTA] ..................................................................................................................................................3
NENI 12 [PUSHTETI LOKAL] ....................................................................................................................................3
NENI 13 [KRYEQYTETI] ...........................................................................................................................................3
NENI 14 [SHTETSIA] ..............................................................................................................................................3
NENI 15 [SHTETASIT JASHT VENDIT] ....................................................................................................................4
NENI 16 [EPRSIA E KUSHTETUTS] .......................................................................................................................4
NENI 17 [MARRVESHJET NDRKOMBTARE]........................................................................................................4
NENI 18 [RATIFIKIMI I MARRVESHJEVE NDRKOMBTARE] ................................................................................4
NENI 19 [ZBATIMI I S DREJTS NDRKOMBTARE] ..............................................................................................5
NENI 20 [BARTJA E SOVRANITETIT]........................................................................................................................5
KAPITULLI II T DREJTAT DHE LIRIT THEMELORE..........................................................................6
NENI 21 [PARIMET E PRGJITHSHME] .....................................................................................................................6
NENI 22 [ZBATIMI I DREJTPRDREJT I MARRVESHJEVE DHE INSTRUMENTEVE NDRKOMBTARE]...................6
NENI 23 [DINJITETI I NJERIUT]................................................................................................................................7
NENI 24 [BARAZIA PARA LIGJIT].............................................................................................................................7
NENI 25 [E DREJTA PR JETN]...............................................................................................................................7
NENI 26 [E DREJTA E INTEGRITETIT PERSONAL] ....................................................................................................7
NENI 27 [NDALIMI I TORTURS, TRAJTIMIT MIZOR, NJERZOR OSE POSHTRUES].............................................8
NENI 28 [NDALIMI I SKLLAVRIS DHE I PUNS S DETYRUAR]............................................................................8
NENI 29 [E DREJTA E LIRIS DHE SIGURIS]...........................................................................................................8
NENI 30 [T DREJAT E T AKUZUARIT] ..................................................................................................................9
NENI 31 [E DREJTA PR GJYKIM T DREJT DHE T PAANSHM] ..........................................................................9
NENI 32 [E DREJTA PR MJETE JURIDIKE] ............................................................................................................10
NENI 33 [PARIMI I LEGALITETIT DHE PROPORCIONALITETIT N RASTET PENALE] ..............................................10
NENI 34 [E DREJTA PR T MOS U GJYKUAR DY HER PR T NJJTN VEPR] ...................................................11
NENI 35 [LIRIA E LVIZJES] ..................................................................................................................................11
NENI 36 [E DREJTA E PRIVATSIS]......................................................................................................................11
NENI 37 [E DREJTA E MARTESS DHE FAMILJES].................................................................................................12
NENI 38 [LIRIA E BESIMIT, E NDRGJEGJES DHE E FES]......................................................................................12
NENI 39 [KONFESIONET FETARE]..........................................................................................................................12
NENI 40 [LIRIA E SHPREHJES] ...............................................................................................................................12
NENI 41 [E DREJTA E QASJES N DOKUMENTE PUBLIKE] ....................................................................................13
NENI 42 [LIRIA E MEDIEVE] ..................................................................................................................................13
NENI 43 [LIRIA E TUBIMIT] ...................................................................................................................................13
NENI 44 [LIRIA E ASOCIIMIT] ................................................................................................................................13
NENI 45 [T DREJTAT ZGJEDHORE DHE T PJESMARRJES] .................................................................................14
NENI 46 [MBROJTJA E PRONS] ............................................................................................................................14
NENI 47 [E DREJTA PR ARSIMIN] ........................................................................................................................14
NENI 48 [LIRIA E ARTIT DHE E SHKENCS]...........................................................................................................15
NENI 49 [E DREJTA E PUNS DHE USHTRIMIT T PROFESIONIT] ..........................................................................15
- ii -
NENI 50 [T DREJTAT E FMIJS] .........................................................................................................................15
NENI 51 [MBROJTJA SHNDETSORE DHE SOCIALE] ............................................................................................15
NENI 52 [PRGJEGJSIA PR MJEDISIN JETSOR] .................................................................................................15
NENI 53 [INTERPRETIMI I DISPOZITAVE PR T DREJTAT E NJERIUT] ..................................................................16
NENI 54 [MBROJTJA GJYQSORE E T DREJTAVE]................................................................................................16
NENI 55 [KUFIZIMI I T DREJTAVE DHE LIRIVE THEMELORE] ..............................................................................16
NENI 56 [T DREJTAT DHE LIRIT THEMELORE GJAT GJENDJES S JASHTZAKONSHME].................................16
KAPITULLI III T DREJTAT E KOMUNITETEVE DHE PJESTARVE T TYRE...........................18
NENI 57 [PARIMET E PRGJITHSHME] ...................................................................................................................18
NENI 58 [PRGJEGJSIT E SHTETIT] ....................................................................................................................18
NENI 59 [T DREJTAT E KOMUNITETEVE DHE PJESTARVE T TYRE] ...............................................................19
NENI 60 [KSHILLI KONSULTATIV PR KOMUNITETE] .........................................................................................20
NENI 61 [PRFAQSIMI N PUNSIM N INSTITUCIONET PUBLIKE]......................................................................21
NENI 62 [PRFAQSIMI N ORGANET E PUSHTETIT LOKAL].................................................................................21
KAPITULLI IV KUVENDI I REPUBLIKS S KOSOVS ..........................................................................22
NENI 63 [PARIMET E PRGJITHSHME] ...................................................................................................................22
NENI 64 [STRUKTURA E KUVENDIT] .....................................................................................................................22
NENI 65 [KOMPETENCAT E KUVENDIT] ................................................................................................................22
NENI 66 [ZGJEDHJA DHE MANDATI] .....................................................................................................................23
NENI 67 [ZGJEDHJA E KRYETARIT DHE NNKRYETARVE]..................................................................................24
NENI 68 [SEANCAT]...............................................................................................................................................24
NENI 69 [ORARI I SEANCAVE DHE KUORUMI] ......................................................................................................25
NENI 70 [MANDATI I DEPUTETVE] ......................................................................................................................25
NENI 71 [KUALIFIKIMET DHE BARAZIA GJINORE] ................................................................................................26
NENI 72 [PAPAJTUESHMRIA] ...............................................................................................................................26
NENI 73 [PAMUNDSIA E KANDIDIMIT] ................................................................................................................26
NENI 74 [USHTRIMI I FUNKSIONIT] .......................................................................................................................27
NENI 75 [IMUNITETI] .............................................................................................................................................27
NENI 76 [RREGULLORJA E PUNS] ........................................................................................................................27
NENI 77 [KOMISIONET] .........................................................................................................................................27
NENI 78 [KOMISIONI PR T DREJTAT DHE INTERESAT E KOMUNITETEVE] .........................................................27
NENI 79 [NISMA LEGJISLATIVE]............................................................................................................................28
NENI 80 [MIRATIMI I LIGJEVE]..............................................................................................................................28
NENI 81 [LEGJISLACIONI ME INTERES VITAL].......................................................................................................29
NENI 82 [SHPRNDARJA E KUVENDIT]..................................................................................................................29
KAPITULLI V PRESIDENTI I REPUBLIKS S KOSOVS.....................................................................31
NENI 83 [STATUSI I PRESIDENTIT].........................................................................................................................31
NENI 84 [KOMPETENCAT E PRESIDENTIT].............................................................................................................31
NENI 85 [KUALIFIKIMI PR ZGJEDHJEN E PRESIDENTIT].......................................................................................33
NENI 86 [ZGJEDHJA E PRESIDENTIT] .....................................................................................................................33
NENI 87 [MANDATI DHE BETIMI] ..........................................................................................................................33
NENI 88 [PAPAJTUESHMRIA] ...............................................................................................................................33
NENI 89 [IMUNITETI] .............................................................................................................................................34
NENI 90 [MUNGESA E PRKOHSHME E PRESIDENTIT]...........................................................................................34
NENI 91 [SHKARKIMI I PRESIDENTIT]....................................................................................................................34
KAPITULLI VI QEVERIA E REPUBLIKS S KOSOVS .........................................................................36
NENI 92 [PARIMET E PRGJITHSHME] ...................................................................................................................36
NENI 93 [KOMPETENCAT E QEVERIS] .................................................................................................................36
NENI 94 [KOMPETENCAT E KRYEMINISTRIT]........................................................................................................37
NENI 95 [ZGJEDHJA E QEVERIS]..........................................................................................................................37
NENI 96 [MINISTRIT DHE PRFAQSIMI I KOMUNITETEVE] ................................................................................38
NENI 97 [PRGJEGJSIA] .......................................................................................................................................38
- iii -
NENI 98 [IMUNITETI] ........................................................................................................................................39
NENI 99 [PROCEDURAT] ...................................................................................................................................39
NENI 100 [MOCIONI I VOTBESIMIT] .................................................................................................................39
NENI 101 [SHRBIMI CIVIL] ...............................................................................................................................39
KAPITULLI VII SISTEMI I DREJTSIS....................................................................................................40
NENI 102 [PARIMET E PRGJITHSHME T SISTEMIT GJYQSOR]........................................................................40
NENI 103 [ORGANIZIMI DHE JURISDIKSIONI I GJYKATAVE]...............................................................................40
NENI 104 [EMRIMI DHE SHKARKIMI I GJYQTARVE] .......................................................................................41
NENI 105 [MANDATI DHE RIEMRIMI] ...............................................................................................................41
NENI 106 [PAPAJTUESHMRIA] ..........................................................................................................................41
NENI 107 [IMUNITETI] ........................................................................................................................................42
NENI 108 [KSHILLI GJYQSOR I KOSOVS]......................................................................................................42
NENI 109 [PROKURORI I SHTETIT]......................................................................................................................43
NENI 110 [KSHILLI PROKURORIAL I KOSOVS] ...............................................................................................44
NENI 111 [AVOKATURA] ....................................................................................................................................44
KAPITULLI VIII GJYKATA KUSHTETUESE..............................................................................................45
NENI 112 [PARIMET E PRGJITHSHME] ..............................................................................................................45
NENI 113 [JURISDIKSIONI DHE PALT E AUTORIZUARA] ...................................................................................45
NENI 114 [PRBRJA DHE MANDATI I GJYKATS KUSHTETUESE] ....................................................................46
NENI 115 [ORGANIZIMI I GJYKATS KUSHTETUESE] .........................................................................................47
NENI 116 [EFEKTI JURIDIK I VENDIMEVE] .........................................................................................................47
NENI 117 [IMUNITETI] ........................................................................................................................................47
NENI 118 [SHKARKIMI] ......................................................................................................................................47
KAPITULLI IX MARRDHNIET EKONOMIKE.........................................................................................48
NENI 119 [PARIMET E PRGJITHSHME] ..............................................................................................................48
NENI 120 [FINANCAT PUBLIKE] .........................................................................................................................48
NENI 121 [PRONA]..............................................................................................................................................49
NENI 122 [PRDORIMI I PASURIS DHE BURIMEVE NATYRORE] .......................................................................49
KAPITULLI X QEVERISJA LOKALE DHE ORGANIZIMI TERRITORIAL.........................................50
NENI 123 [PARIMET E PRGJITHSHME] ..............................................................................................................50
NENI 124 [ORGANIZIMI DHE FUNKSIONIMI I VETQEVERISJES LOKALE] ..........................................................50
KAPITULLI XI SEKTORI I SIGURIS.............................................................................................................51
NENI 125 [PARIMET E PRGJITHSHME] ..............................................................................................................51
NENI 126 [FORCA E SIGURIS E KOSOVS] ........................................................................................................51
NENI 127 [KSHILLI I SIGURIS I KOSOVS] ......................................................................................................52
NENI 128 [POLICIA E KOSOVS].........................................................................................................................52
NENI 129 [AGJENCIA E KOSOVS PR INTELIGJENC] .......................................................................................53
NENI 130 [AUTORITETI CIVIL I AVIACIONIT].....................................................................................................53
NENI 131 [GJENDJA E JASHTZAKONSHME].......................................................................................................53
KAPITULLI XII INSTITUCIONET E PAVARURA.....................................................................................55
NENI 132 [ROLI DHE KOMPETENCAT E AVOKATIT T POPULLIT]......................................................................55
NENI 133 [ZYRA E AVOKATIT T POPULLIT]......................................................................................................55
NENI 134 [KUALIFIKIMI, ZGJEDHJA DHE SHKARKIMI I AVOKATIT T POPULLIT] .............................................55
NENI 135 [RAPORTIMI I AVOKATIT T POPULLIT] .............................................................................................56
NENI 136 [AUDITORI I PRGJITHSHM I KOSOVS] ...........................................................................................56
NENI 137 [KOMPETENCAT E AUDITORIT T PRGJITHSHM T KOSOVS] .......................................................56
NENI 138 [RAPORTIMI I AUDITORIT T PRGJITHSHM T KOSOVS]...............................................................57
NENI 139 [KOMISIONI QENDROR I ZGJEDHJEVE] ...............................................................................................57
NENI 140 [BANKA QENDRORE E KOSOVS].......................................................................................................58
NENI 141 [KOMISIONI I PAVARUR I MEDIEVE]...................................................................................................58
- iv -
NENI 142 [AGJENCIT E PAVARURA] .................................................................................................................58
KAPITULLI XIII DISPOZITAT PRFUNDIMTARE...................................................................................59
NENI 143 [PROPOZIMI GJITHPRFSHIRS PR ZGJIDHJEN E STATUSIT T KOSOVS] ......................................59
NENI 144 [AMENDAMENTIMI] ............................................................................................................................59
NENI 145 [VAZHDIMSIA E MARRVESHJEVE NDRKOMBTARE DHE E LEGJISLACIONIT T APLIKUESHM] .59
KAPITULLI XIV DISPOZITAT KALIMTARE..............................................................................................61
NENI 146 [PRFAQSUESI NDRKOMBTAR CIVIL].........................................................................................61
NENI 147 [AUTORITETI PRFUNDIMTAR I PRFAQSUESIT NDRKOMBTAR CIVIL]....................................61
NENI 148 [DISPOZITAT TRANSICIONALE PR KUVENDIN E KOSOVS] ..............................................................61
NENI 149 [MIRATIMI FILLESTAR I LIGJEVE ME INTERES VITAL] .......................................................................62
NENI 150 [PROCESI I EMRIMIT T GJYQTARVE DHE PROKURORVE] ............................................................62
NENI 151 [PRBRJA E PRKOHSHME E KSHILLIT GJYQSOR T KOSOVS]...................................................62
NENI 152 [PRBRJA E PRKOHSHME E GJYKATS KUSHTETUESE]..................................................................63
NENI 153 [PRANIA NDRKOMBTARE USHTARAKE] .........................................................................................64
NENI 154 [TRUPAT E MBROJTJES T KOSOVS].................................................................................................64
NENI 155 [SHTETSIA] .......................................................................................................................................64
NENI 156 [REFUGJATT DHE PERSONAT E ZHVENDOSUR BRENDA VENDIT].....................................................64
NENI 157 [AUDITORI I PRGJITHSHM I KOSOVS] ...........................................................................................65
NENI 158 [AUTORITETI QENDROR BANKAR] .....................................................................................................65
NENI 159 [PRONAT DHE NDRMARRJET N PRONSI SHOQRORE]...................................................................65
NENI 160 [NDRMARRJET N PRONSI PUBLIKE] ..............................................................................................65
NENI 161 [TRANSICIONI I INSTITUCIONEVE] ......................................................................................................65
NENI 162 [HYRJA N FUQI] ................................................................................................................................66

- v -

Ne, Populli i Kosovs,

T vendosur pr t ndrtuar nj ardhmri t Kosovs si nj vend i lir, demokratik
dhe paqedashs, i cili do t jet atdhe i t gjith qytetarve t vet;

T prkushtuar pr krijimin e nj shteti t qytetarve t barabart, i cili do t
garantoj t drejtat e secilit qytetar, lirit qytetare dhe barazin e t gjith
qytetarve para ligjit;

T zotuar q Kosova t jet shtet i mirqenies ekonomike dhe i prosperitetit social;

T sigurt q shteti i Kosovs do t kontribuoj n stabilitetin e rajonit dhe t mbar
Evrops, duke krijuar marrdhnie t fqinjsis dhe t bashkpunimit t mir me t
gjitha shtetet fqinje;

T bindur q shteti i Kosovs do t jet antar i denj i familjes s shteteve
paqedashse n Bot;

Me synimin q shteti i Kosovs t prfshihet n proceset integruese Euro-Atlantike;

N mnyr solemne, miratojm Kushtetutn e Republiks s Kosovs.





- 1 -
Kapitulli I Dispozitat Themelore


Neni 1 [Prkufizimi i Shtetit]

1. Republika e Kosovs sht shtet i pavarur, sovran, demokratik, unik, dhe i pandashm.

2. Republika e Kosovs sht shtet i shtetasve t vet. Republika e Kosovs ushtron autoritetin e
saj bazuar n respektimin e t drejtave dhe lirive t qytetarve t vet dhe t gjith individve
brenda kufijve t saj.

3. Republika e Kosovs nuk ka pretendime territoriale ndaj asnj shteti ose pjese t ndonj
shteti dhe nuk do t krkoj t bashkohet me asnj shtet ose pjes t ndonj shteti.


Neni 2 [Sovraniteti]

1. Sovraniteti i Republiks s Kosovs buron nga populli, i takon popullit dhe ushtrohet, n
pajtim me Kushtetutn, nprmjet prfaqsuesve t zgjedhur, me referendum, si dhe n
forma t tjera, n pajtim me dispozitat e ksaj Kushtetute.

2. Sovraniteti dhe integriteti territorial i Republiks s Kosovs sht i pacenueshm, i
patjetrsueshm dhe i pandashm dhe mbrohet me t gjitha mjetet e prcaktuara me kt
Kushtetut dhe me ligj.

3. Republika e Kosovs, me qllim t ruajtjes s paqes dhe mbrojtjes s interesave shtetrore,
mund t marr pjes n sisteme t siguris ndrkombtare.


Neni 3 [Barazia para Ligjit]

1. Republika e Kosovs sht shoqri shumetnike, e prbr nga shqiptart dhe komunitetet
tjera e cila qeveriset n mnyr demokratike, me respektim t plot t sundimit t ligjit,
prmes institucioneve t veta legjislative, ekzekutive dhe gjyqsore.

2. Ushtrimi i autoritetit publik n Republikn e Kosovs bazohet n parimet e barazis para
ligjit t t gjith individve dhe n respektimin e plot t t drejtave dhe lirive themelore t
njeriut, t pranuara ndrkombtarisht, si dhe n mbrojtjen e t drejtave dhe n pjesmarrjen e
t gjitha komuniteteve dhe pjestarve t tyre.


Neni 4 [Forma e Qeverisjes dhe Ndarja e Pushtetit]

1. Kosova sht Republik demokratike e bazuar n parimin e ndarjes s pushteteve dhe
kontrollit e balancimit n mes tyre, sikurse sht prcaktuar me kt Kushtetut.

- 2 -
2. Kuvendi i Republiks s Kosovs ushtron pushtetin legjislativ.

3. Presidenti i Republiks s Kosovs prfaqson unitetin e popullit. Presidenti i Republiks s
Kosovs sht prfaqsues legjitim i vendit brenda dhe jasht dhe garantues i funksionimit
demokratik t institucioneve t Republiks s Kosovs, n pajtim me kt Kushtetut.

4. Qeveria e Republiks s Kosovs sht prgjegjse pr zbatimin e ligjeve e politikave
shtetrore dhe i nnshtrohet kontrollit parlamentar.

5. Pushteti gjyqsor sht unik, i pavarur dhe ushtrohet nga gjykatat.

6. Gjykata Kushtetuese sht organ i pavarur i mbrojtjes s kushtetutshmris dhe bn
interpretimin prfundimtar t Kushtetuts.

7. Republika e Kosovs ka institucionet e veta pr mbrojtjen e rendit kushtetues dhe t
integritetit territorial, rendit dhe qetsis publike, t cilat funksionojn nn autoritetin
kushtetues t institucioneve demokratike t Republiks s Kosovs.


Neni 5 [Gjuht]

1. Gjuh zyrtare n Republikn e Kosovs jan Gjuha Shqipe dhe Gjuha Serbe.

2. Gjuha Turke, Boshnjake dhe ajo Rome kan statusin e gjuhve zyrtare n nivel komune ose
do t jen n prdorim zyrtar n cilindo nivel n pajtim me ligj.


Neni 6 [Simbolet]

1. Flamuri, stema dhe himni jan simbolet shtetrore t Republiks s Kosovs t cilat
pasqyrojn karakterin shumetnik t saj.

2. Pamja, mnyra e prdorimit dhe mbrojtja e flamurit dhe t simboleve t tjera shtetrore
rregullohen me ligj. Mnyra e prdorimit dhe e mbrojtjes s simboleve kombtare rregullohet
me ligj.


Neni 7 [Vlerat]

1. Rendi kushtetues i Republiks s Kosovs bazohet n parimet e liris, paqes, demokracis,
barazis, respektimit t t drejtave dhe lirive t njeriut dhe sundimit t ligjit,
mosdiskriminimit, t drejts s prons, mbrojtjes e mjedisit, drejtsis sociale, pluralizmit,
ndarjes s pushtetit shtetror dhe ekonomis s tregut.

- 3 -
2. Republika e Kosovs siguron barazin gjinore si vler themelore pr zhvillimin demokratik
t shoqris, mundsi t barabarta pr pjesmarrje t femrave dhe meshkujve n jetn
politike, ekonomike, sociale, kulturore dhe n fushat t tjera t jets shoqrore.


Neni 8 [Shteti Laik]
Republika e Kosovs sht shtet laik dhe neutral n shtje t besimeve fetare.

Neni 9 [Trashgimia Kulturore dhe Fetare]
Republika e Kosovs siguron ruajtjen dhe mbrojtjen e trashgimis s vet kulturore dhe fetare.

Neni 10 [Ekonomia]
Ekonomia e tregut me konkurrenc t lir sht baz e rregullimit ekonomik t Republiks s
Kosovs.

Neni 11 [Valuta]

1. N Republikn e Kosovs si mjet i vlefshm pagese prdoret nj valut e vetme.

2. Autoriteti Qendror Bankar i Kosovs sht i pavarur dhe quhet Banka Qendrore e Republiks
s Kosovs.


Neni 12 [Pushteti Lokal]

1. Njsi themelore territoriale t vetqeverisjes lokale n Republikn e Kosovs jan komunat.

2. Organizimi dhe kompetencat e njsive t vetqeverisjes lokale rregullohen me ligj.


Neni 13 [Kryeqyteti]

1. Kryeqyteti i Republiks s Kosovs sht Prishtina.

2. Statusi dhe organizimi i kryeqytetit rregullohet me ligj.


Neni 14 [Shtetsia]
Fitimi dhe humbja e s drejts s shtetsis s Republiks s Kosovs rregullohet me ligj.
- 4 -
Neni 15 [Shtetasit jasht Vendit]
Republika e Kosovs mbron interesat e shtetasve t saj jasht vendit, n mnyrn e prcaktuar
me ligj.

Neni 16 [Eprsia e Kushtetuts]

1. Kushtetuta sht akti m i lart juridik i Republiks s Kosovs. Ligjet dhe aktet e tjera
juridike duhet t jen n pajtim me kt Kushtetut.

2. Pushteti qeveriss buron nga Kushtetuta.

3. Republika e Kosovs respekton t drejtn ndrkombtare.

4. Secili person dhe organ n Republikn e Kosovs u nnshtrohet dispozitave t Kushtetuts.


Neni 17 [Marrveshjet Ndrkombtare]

1. Republika e Kosovs lidh marrveshje ndrkombtare dhe antarsohet n organizata
ndrkombtare.

2. Republika e Kosovs merr pjes n bashkpunim ndrkombtar pr promovimin dhe
mbrojtjen e paqes, siguris dhe t drejtave t njeriut.


Neni 18 [Ratifikimi i Marrveshjeve Ndrkombtare]

1. Kuvendi i Republiks s Kosovs me votat e dy t tretave (2/3) e t gjith deputetve
ratifikon marrveshjet ndrkombtare pr kto shtje:

(1) territorin, paqen, aleancat, shtjet politike dhe ushtarake;

(2) t drejtat dhe lirit themelore;

(3) antarsimin e Republiks s Kosovs n organizata ndrkombtare;

(4) marrjen prsipr t detyrimeve financiare nga ana e Republiks s Kosovs.

2. Marrveshjet ndrkombtare me prjashtim t atyre n pikn 1, ratifikohen pas nnshkrimit
nga Presidenti i Republiks s Kosovs.

3. Presidenti i Republiks s Kosovs ose Kryeministri njoftojn Kuvendin sa her q t
nnshkruhet nj marrveshje ndrkombtare.

- 5 -
4. Amendamentimi ose trheqja nga marrveshjet ndrkombtare do t ken t njejtn
procedur t vendim marrjes sikur ajo e ratifikimit t marrveshjeve ndrkombtare.

5. Parimet dhe procedurat pr ratifikimin dhe kontestimin e marrveshjeve ndrkombtare
rregullohen me ligj.


Neni 19 [Zbatimi i s Drejts Ndrkombtare]

1. Marrveshjet ndrkombtare t ratifikuara nga Republika e Kosovs, bhen pjes e sistemit
t brendshm juridik pasi t botohen n Gazetn Zyrtare t Republiks s Kosovs. Ato
zbatohen n mnyr t drejtprdrejt, me prjashtim t rasteve kur nuk jan t
vetzbatueshme dhe zbatimi i tyre krkon nxjerrjen e nj ligji.

2. Marrveshjet ndrkombtare t ratifikuara dhe normat juridikisht t detyrueshme t s drejts
ndrkombtare kan eprsi ndaj ligjeve t Republiks s Kosovs.


Neni 20 [Bartja e Sovranitetit]

1. Republika e Kosovs, n baz t marrveshjeve t ratifikuara ndrkombtare, pr shtje t
caktuara mund t kaloj kompetenca shtetrore organizatave ndrkombtare.

2. Nse nj marrveshje antarsimi e ratifikuar nga Republika e Kosovs pr pjesmarrje n
nj organizat ndrkombtare n mnyr eksplicite krkon zbatim t drejtprdrejt t
normave t ksaj organizate, ligji me t cilin ratifikohet marrveshja e antarsis miratohet
me votat e dy t tretave (2/3) t t gjith deputetve t Kuvendit dhe ato norma kan eprsi
ndaj ligjeve t Republiks s Kosovs.
- 6 -
Kapitulli II T Drejtat dhe Lirit Themelore


Neni 21 [Parimet e Prgjithshme]

1. T drejtat dhe lirit themelore t njeriut jan t pandashme, t patjetrsueshme e t
pacenueshme dhe jan baz e rendit juridik t Republiks s Kosovs.

2. Republika e Kosovs mbron dhe garanton t drejtat dhe lirit themelore t njeriut, t
parashikuara n kt Kushtetut.

3. dokush e ka pr detyr ti respektoj t drejtat e njeriut dhe lirit themelore t t tjerve.

4. T drejtat dhe lirit themelore t parashikuara n Kushtetut, vlejn edhe pr personat
juridik, pr aq sa jan t zbatueshme.


Neni 22 [Zbatimi i drejtprdrejt i Marrveshjeve dhe Instrumenteve
Ndrkombtare]

T drejtat dhe lirit e njeriut t garantuara me marrveshjet dhe instrumentet ndrkombtare n
vijim, garantohen me kt Kushtetut, zbatohen drejtprdrejt n Republikn e Kosovs dhe
kan prioritet, n rast konflikti, ndaj dispozitave e ligjeve dhe akteve t tjera t institucioneve
publike:
(1) Deklarata Universale pr t Drejtat e Njeriut;
(2) Konventa Evropiane pr Mbrojtjen e t Drejtave dhe Lirive Themelore t Njeriut
dhe Protokollet e saj;
(3) Konventa Ndrkombtare pr t Drejtat Civile e Politike dhe Protokollet e saj;
(4) Konventa Korniz e Kshillit t Evrops pr Mbrojtjen e Pakicave Kombtare;
(5) Konventa pr Eliminimin e t gjitha Formave t Diskriminimit Racor;
(6) Konventa pr Eliminimin e t gjitha Formave t Diskriminimit ndaj Gruas;
(7) Konventa pr t Drejtat e Fmijs;
(8) Konventa kundr Torturs dhe Trajtimeve e Ndshkimeve t tjera Mizore,
Jonjerzore dhe Poshtruese.



- 7 -

Neni 23 [Dinjiteti i Njeriut]
Dinjiteti i njeriut sht i pacenueshm dhe sht baz e t gjitha t drejtave dhe lirive themelore
t njeriut.

Neni 24 [Barazia para Ligjit]

1. T gjith jan t barabart para ligjit. dokush gzon t drejtn e mbrojtjes s barabart
ligjore, pa diskriminim.

2. Askush nuk mund t diskriminohet n baz t racs, ngjyrs, gjinis, gjuhs, fes,
mendimeve politike ose t tjera, prejardhjes kombtare a shoqrore, lidhjes me ndonj
komunitet, prons, gjendjes ekonomike, sociale, orientimit seksual, lindjes, aftsis s
kufizuar ose ndonj statusi tjetr personal.

3. Parimet e mbrojtjes s barabart ligjore nuk parandalojn vnien e masave t nevojshme pr
mbrojtjen dhe prparimin e t drejtave t individve dhe grupeve q jan n pozit t
pabarabart. Masat e tilla do t zbatohen vetm derisa t arrihet qllimi pr t cilin jan vn
ato.


Neni 25 [E Drejta pr Jetn]

1. Secili individ gzon t drejtn pr jetn.

2. Dnimi me vdekje sht i ndaluar.


Neni 26 [E Drejta e Integritetit Personal]
Secili person gzon t drejtn e respektimit t integritetit fizik dhe psikik t tij/saj, q prfshin:
(1) t drejtn q t marr vendime lidhur me reprodukimin, sipas rregullave dhe
procedurave t prcaktuara me ligj;
(2) t drejtn q t ket kontroll mbi trupin e saj/tij n pajtim me ligjin;
(3) t drejtn q t mos i nnshtrohet trajtimit mjeksor kundr vullnetit t tij/saj n
pajtim me ligjin;
(4) t drejtn q t mos marr pjes n eksperimente mjeksore ose shkencore, pa
plqimin paraprak t saj/tij.

- 8 -
Neni 27 [Ndalimi i Torturs, Trajtimit Mizor, njerzor ose Poshtrues]
Askush nuk i nnshtrohet torturs, ndshkimit a trajtimit mizor, njerzor ose poshtrues.

Neni 28 [Ndalimi i Skllavris dhe i Puns s Detyruar]

1. Askush nuk mund t mbahet n skllavri ose n pozit t ngjashme me skllavrin.

2. Askush nuk mund t shtrngohet pr t kryer pun t detyruar. Pun e detyruar nuk
konsiderohet puna ose shrbimi i prcaktuar me ligj pr personat e dnuar me vendim t
forms s prer gjat vuajtjes s dnimit ose n raste t Gjendjes s Jashtzakonshme, t
shpallur sipas rregullave t prcaktuara me kt Kushtetut.

3. Trafikimi i qenieve njerzore sht i ndaluar.


Neni 29 [E Drejta e Liris dhe Siguris]

1. Secilit i garantohet e drejta e liris dhe siguris. Askush nuk mund t privohet nga liria me
prjashtim t rasteve t parapara me ligj dhe me vendim t gjykats kompetente, si n vijim:

(1) pas shpalljes s dnimit me burgim pr kryerjen e veprs penale;

(2) pr dyshim t bazuar pr kryerje t veprs penale, vetm kur privimi nga liria me nj
baz t arsyeshme konsiderohet i domosdoshm pr t parandaluar kryerjen e nj
vepre tjetr penale dhe vetm pr nj periudh t shkurtr kohore para gjykimit n
mnyrn e prcaktuar me ligj;

(3) pr mbikqyrjen e t miturit pr qllime edukimi ose pr shoqrimin e tij/saj n nj
institucion kompetent, sipas nj urdhri t ligjshm;

(4) pr mbikqyrje shndetsore t personit, i cili pr shkak t smundjes paraqet rrezik
pr shoqrin;

(5) pr hyrje t paligjshme n Republikn e Kosovs ose pas urdhrit t ligjshm pr
largim ose ekstradim.

2. dokush q privohet nga liria, duhet t vihet n dijeni menjher, pr arsyet e privimit, n
gjuhn q ajo/ai e kupton. Njoftimi me shkrim mbi arsyet e privimit duhet t bhet sa m
shpejt q t jet e mundshme. dokush q privohet nga liria pa urdhr t gjykats, brenda
dyzet e tet (48) orsh duhet t drgohet prpara gjyqtarit, i cili vendos pr paraburgimin ose
lirimin e tij/saj, jo m von se dyzet e tet (48) or nga momenti kur personi i privuar sht
sjell para gjykats. dokush q arrestohet, ka t drejtn q t nxirret n gjykim brenda nj
periudhe t arsyeshme, ose t lirohet n pritje t gjykimit, me prjashtim kur gjyqtari
- 9 -
konstaton se personi prbn rrezik pr komunitetin ose ka rrezik pr ikjen e saj/tij para
gjykimit.

3. dokush q privohet nga liria, duhet t njoftohet menjher se ka t drejt t mos jap asnj
deklarat dhe se ka t drejt pr mbrojts sipas zgjedhjes s tij/saj dhe ka t drejt q pa
vones t informoj pr kt personin sipas zgjedhjes s vet.

4. dokush q i hiqet liria me arrest ose ndalim, gzon t drejtn q t prdor mjete juridike
pr t sfiduar ligjshmrin e arrestit ose t ndalimit. Rasti do t vendoset nga gjykata brenda
nj afati sa m t shkurtr dhe nse arresti ose ndalimi sht i paligjshm, do t urdhrohet
lirimi i personit.

5. dokush q sht ndaluar ose arrestuar n kundrshtim me dispozitat e ktij neni, gzon t
drejtn e kompensimit n mnyrn e parashikuar me ligj.

6. Personi q vuan dnimin, ka t drejt t ankohet pr kushtet e privimit nga liria, n mnyrn
e prcaktuar me ligj.


Neni 30 [T Drejat e t Akuzuarit]
dokush q akuzohet pr vepr penale, gzon t drejtat minimale n vijim:
(1) t njoftohet menjher n gjuhn q kupton, pr natyrn dhe shkakun e akuzs kundr
saj/tij;
(2) t njoftohet pr t drejtat e tij/saj sipas ligjit;
(3) t ket koh, mundsi dhe mjete t mjaftueshme pr t prgatitur mbrojtjen e vet;
(4) t ket ndihmn pa pages t nj prkthyesi, kur nuk flet ose nuk kupton gjuhn n t
ciln zhvillohet gjykimi;
(5) t ket ndihmn e nj mbrojtsi q e zgjedh, t komunikoj lirisht me t dhe, nse nuk
ka mjete t mjaftueshme, ti sigurohet mbrojtja falas;
(6) t mos shtrngohet pr t dshmuar kundr vetvetes ose pr t pranuar fajsin e vet.

Neni 31 [E Drejta pr Gjykim t Drejt dhe t Paanshm]

1. dokujt i garantohet mbrojtje e barabart e t drejtave n procedur para gjykatave, organeve
t tjera shtetrore dhe bartsve t kompetencave publike.

- 10 -
2. dokush gzon t drejtn pr shqyrtim publik t drejt dhe t paanshm lidhur me vendimet
pr t drejtat dhe obligimet ose pr cilndo akuz penale q ngrihet kundr saj/tij brenda nj
afati t arsyeshm, nga nj gjykat e pavarur dhe e paanshme, e themeluar me ligj.

3. Gjykimi sht publik, me prjashtim t rasteve kur gjykata, n rrethana t veanta,
konsideron se, n t mir t drejtsis, sht i domosdoshm prjashtimi i publikut, ose i
prfaqsuesve t medieve, sepse prania e tyre do t prbnte rrezik pr rendin publik ose
sigurin kombtare, interesat e t miturve, ose pr mbrojtjen e jets private t palve n
proces, n mnyrn e prcaktuar me ligj.

4. dokush i akuzuar pr vepr penale ka t drejt t'u bj pyetje dshmitarve dhe t krkoj
paraqitjen e detyrueshme t dshmitarve, t ekspertve dhe t personave t tjer, t cilt
mund t sqarojn faktet.

5. dokush i akuzuar pr vepr penale, prezumohet t jet i pafajshm derisa t mos dshmohet
fajsia e tij/saj, n pajtim me ligjin.

6. Ndihma juridike falas do tu mundsohet atyre q nuk kan mjete t mjaftueshme financiare,
nse nj ndihm e till sht e domosdoshme pr t siguruar qasjen efektive n drejtsi.

7. Procedurat gjyqsore q prfshijn t miturit rregullohen me ligj, duke respektuar rregullat
dhe procedurat e veanta pr t miturit.


Neni 32 [E Drejta pr Mjete Juridike]

Secili person ka t drejt t prdor mjetet juridike kundr vendimeve gjyqsore dhe
administrative t cilat cenojn t drejtat ose interesat e saj/tij n mnyrn e prcaktuar me ligj.


Neni 33 [Parimi i Legalitetit dhe Proporcionalitetit n Rastet Penale]

1. Askush nuk mund t akuzohet ose t dnohet pr asnj vepr e cila, n momentin e kryerjes,
nuk ka qen e prcaktuar me ligj si vepr penale, me prjashtim t veprave t cilat, n kohn
e kryerjes s tyre, sipas s drejts ndrkombtare, prbnin gjenocid, krime lufte ose krime
kundr njerzimit.

2. Dnimi i shqiptuar pr nj vepr penale nuk mund t jet m i ashpr sesa ka qen i
prcaktuar me ligj n kohn e kryerjes s veprs.

3. Ashprsia e dnimit nuk mund t jet n disproporcion me veprn penale.

4. Dnimet prcaktohen n baz t ligjit q ka qen n fuqi n kohn e kryerjes s veprs
penale, me prjashtim t veprave pr t cilat ligji i mvonshm i aplikueshm sht m i
favorshm pr kryesin e veprs.

- 11 -
Neni 34 [E Drejta pr t mos u Gjykuar dy her pr t njjtn Vepr]
Askush nuk mund t gjykohet m shum se nj her pr t njjtn vepr penale.

Neni 35 [Liria e Lvizjes]

1. Shtetasit e Republiks s Kosovs dhe t huajt q jan banor t ligjshm t Kosovs, kan t
drejt t lvizin lirisht n Republikn e Kosovs dhe t zgjedhin vendbanimin.

2. Secili person ka t drejt t largohet nga vendi. Kufizimet e ksaj t drejte rregullohen me
ligj, nse ato jan t nevojshme pr procedurn ligjore, zbatimin e vendimit t gjykats ose
pr t prmbushur obligimin pr mbrojtjen e shtetit.

3. Shtetasve t Republiks s Kosovs nuk do tu ndalohet hyrja n Republikn e Kosovs.

4. Shtetasit e Republiks s Kosovs nuk mund t ekstradohen nga Kosova kundr vullnetit t
tyre, me prjashtim t rasteve kur me ligj dhe marrveshjet ndrkombtare sht prcaktuar
ndryshe.

5. E drejta e t huajve pr t hyr n Republikn e Kosovs dhe pr tu vendosur n vend,
rregullohet me ligj.


Neni 36 [E Drejta e Privatsis]

1. dokush gzon t drejtn q ti respektohet jeta private dhe familjare, pacenueshmria e
baness dhe fshehtsia e korrespondencs, telefonis dhe e komunikimeve t tjera.

2. Kontrollet e cilsdo banese ose cilitdo objekti privat, q mendohet se jan t domosdoshme
pr hetimin e krimit, mund t bhen vetm deri n shkalln e domosdoshme dhe vetm pas
miratimit nga ana e gjykats, pas shpjegimit t arsyeve pse nj kontroll i till sht i
domosdoshm. Shmangia nga kjo rregull lejohet, nse sht e domosdoshme pr arrestim t
ligjshm, pr mbledhjen e provave q ka rrezik t humbasin ose pr mnjanimin e rrezikut t
drejtprdrejt dhe serioz pr njerzit dhe pr pasuri, n mnyrn e prcaktuar me ligj. Gjykata
duhet q t miratoj veprimet e tilla n mnyr retroaktive.

3. Fshehtsia e korrespondencs, telefonis dhe komunikimit tjetr, sht e drejt e
pacenueshme. Kjo e drejt mund t kufizohet vetm prkohsisht, n baz t vendimit
gjyqsor, nse sht e domosdoshme pr ecurin e procedurs penale ose pr mbrojtjen e
vendit, n mnyrn e parashikuar me ligj.

4. Secili person gzon t drejtn e mbrojtjes s t dhnave personale. Mbledhja, ruajtja, qasja,
korrigjimi dhe shfrytzimi i tyre rregullohet me ligj.


- 12 -
Neni 37 [E Drejta e Martess dhe Familjes]

1. N baz t plqimit t lir, dokush gzon t drejtn t martohet dhe t drejtn q t krijoj
familje n pajtim me ligjin.

2. Martesa dhe zgjidhja e saj rregullohen me ligj dhe bazohen n barazin e bashkshortve.

3. Familja gzon mbrojtje t veant t shtetit, n mnyrn e rregulluar me ligj.


Neni 38 [Liria e Besimit, e Ndrgjegjes dhe e Fes]

1. Liria e besimit, e ndrgjegjes dhe e fes, sht e garantuar.

2. Liria e besimit, e ndrgjegjes dhe e fes ngrthen t drejtn pr t pranuar dhe pr t
manifestuar fen, t drejtn pr t shfaqur bindjet personale dhe t drejtn pr t pranuar ose
refuzuar pr t qen antar i nj bashksie ose grupi fetar.

3. Askush nuk mund t detyrohet ose t ndalohet, n kundrshtim me ndrgjegjen e vet, q t
marr pjes n praktikimin e fes si dhe t bj publike bindjet ose besimin e tij/saj.

4. Liria e manifestimit t fes, e besimit dhe e ndrgjegjes mund t kufizohet me ligj, nse nj
gj e till sht e domosdoshme pr mbrojtjen e siguris dhe rendit publik, t shndetit, ose t
t drejtave t personave t tjer.


Neni 39 [Konfesionet Fetare]

1. Republika e Kosovs siguron dhe mbron autonomin fetare dhe monumentet fetare brenda
territorit t saj.

2. Konfesionet fetare jan t lira q t rregullojn pavarsisht organizimin e vet t brendshm,
veprimtarit fetare, si dhe ritet fetare.

3. Konfesionet fetare kan t drejt t themelojn shkolla fetare dhe institucione bamirse n
pajtim me kt Kushtetut dhe me ligj.


Neni 40 [Liria e Shprehjes]

1. Liria e shprehjes sht e garantuar. Liria e shprehjes prfshin t drejtn pr t shprehur, pr t
shprndar dhe pr t marr informacione, mendime dhe mesazhe t tjera, pa u penguar nga
askush.

- 13 -
2. Liria e shprehjes mund t kufizohet me ligj n raste kur nj gj e till sht e domosdoshme
pr parandalimin e nxitjes dhe provokimit t dhuns dhe armiqsive n baza t urrejtjes
racore, kombtare, etnike ose fetare.


Neni 41 [E Drejta e Qasjes n Dokumente Publike]

1. Secili person gzon t drejtn t qasjes n dokumente publike.

2. Dokumentet q mbajn institucionet publike dhe organet e pushtetit shtetror, jan publike,
me prjashtim t informacioneve q jan t kufizuara me ligj, pr shkak t privatsis, t
sekreteve afariste ose t informacioneve t klasifikuara t siguris.


Neni 42 [Liria e Medieve]

1. Garantohet liria dhe pluralizmi i medieve.

2. Censura sht e ndaluar. Askush nuk mund t pengoj shprndarjen e informacionit ose t
ideve nprmjet medieve, me prjashtim t rasteve kur nj gj e till sht e domosdoshme
pr parandalimin e nxitjes dhe provokimit t dhuns dhe armiqsive n baza t urrejtjes
racore, kombtare, etnike ose fetare.

3. dokush ka t drejt t korrigjoj informacionin e pavrtet, jo t plot ose t pasakt t
publikuar, nse cenon t drejtat ose interesat e saj/tij, n pajtim me ligjin.


Neni 43 [Liria e Tubimit]
Liria e tubimit paqsor sht e garantuar. Secili person gzon t drejtn pr t organizuar tubime,
protesta dhe demonstrata, si dhe t drejtn pr t marr pjes n to. Kto t drejta mund t
kufizohen me ligj, nse sht e domosdoshme pr t siguruar rendin publik, shndetin publik,
sigurin kombtare, ose mbrojtjen e t drejtave t t tjerve.


Neni 44 [Liria e Asociimit]

1. Liria e asociimit sht e garantuar. Liria e asociimit ngrthen t drejtn e secilit pr t
themeluar nj organizat pa pasur nevoj t siguroj leje, pr t qen ose pr t mos qen
antar i nj organizate, si dhe pr t marr pjes n aktivitete t nj organizate.

2. Liria pr t themeluar sindikata dhe pr tu organizuar, me qllim q t mbrohen interesat,
sht e garantuar. Kufizimi i ksaj t drejte mund t bhet me ligj pr kategori t veanta t
punonjsve.



- 14 -
3. Organizatat ose aktivitetet q kan pr qllim cenimin e rendit kushtetues, shkeljen e lirive
dhe t drejtave t njeriut, ose nxitjen e urrejtjes racore, kombtare, etnike a fetare, mund t
ndalohen me vendim gjyqsor t gjykats kompetente.


Neni 45 [T Drejtat Zgjedhore dhe t Pjesmarrjes]

1. do shtetas i Republiks s Kosovs q ka arritur moshn tetmbdhjet vje, qoft edhe
ditn e zgjedhjeve, gzon t drejtn t zgjedh dhe t zgjedhet, me prjashtim kur kjo e drejt
i kufizohet me vendim gjyqsor.

2. Vota sht personale, e barabart, e lir dhe e fsheht.

3. Institucionet shtetrore mbshtesin mundsit pr pjesmarrjen e donjrit n aktivitete
publike dhe t drejtn e secilit pr t ndikuar n mnyr demokratike n vendimet e organeve
publike.


Neni 46 [Mbrojtja e Prons]

1. E drejta e prons sht e garantuar.

2. Shfrytzimi i prons rregullohet me ligj, n pajtim me interesin publik.

3. Askush nuk do t privohet n mnyr arbitrare nga prona. Republika e Kosovs ose autoriteti
publik i Republiks s Kosovs mund t bj ekspropriimin e prons nse ky ekspropriim
sht i autorizuar me ligj, sht i nevojshm ose i prshtatshm pr arritjen e qllimit publik
ose prkrahjen e interesit publik, dhe pasohet me sigurimin e kompensimit t menjhershm
dhe adekuat pr personin ose personat prona e t cilave ekspropriohet.

4. Kontestet q lindin nga akti i Republiks s Kosovs ose autoritetit publik t Republiks s
Kosovs pr t cilat pretendohet se prbjn ekspropriimin, do t zgjidhen nga gjykata
kompetente.

5. Prona intelektuale mbrohet me ligj.


Neni 47 [E Drejta pr Arsimin]

1. Secili person gzon t drejtn e shkollimit themelor pa pages. Shkollimi i detyrueshm
rregullohen me ligj dhe financohet nga fondet publike.

2. Institucionet publike sigurojn pr secilin person mundsi t barabarta pr tu arsimuar, sipas
aftsive dhe nevojave t veanta t tij/saj.


- 15 -
Neni 48 [Liria e Artit dhe e Shkencs]

1. Liria e krijimtaris artistike dhe shkencore sht e garantuar.

2. Liria akademike sht e garantuar.


Neni 49 [E Drejta e Puns dhe Ushtrimit t Profesionit]

1. E drejta e puns garantohet.

2. Secili person sht i lir t zgjedh profesionin dhe vendin e puns.


Neni 50 [T Drejtat e Fmijs]

1. Fmijt gzojn t drejtn e mbrojtjes dhe t kujdesit t domosdoshm pr mirqenien e tyre.

2. Fmijt e lindur jasht martese, kan t drejta t barabarta me t lindurit n martes.

3. Secili fmij gzon t drejtn pr t qen i mbrojtur nga dhuna, keqtrajtimi dhe eksploatimi.

4. T gjitha veprimet q kan t bjn me fmijt, t ndrmarra qoft nga institucionet e
pushtetit publik, qoft nga institucionet private, do t jen n interesin m t mir t fmijve.

5. Secili fmij gzon t drejtn pr raporte t rregullta personale dhe kontakte t drejtprdrejta
me prindrit e vet, me prjashtim kur institucioni kompetent prcakton se nj gj e till sht
n kundrshtim me interesat m t mira t fmijs.


Neni 51 [Mbrojtja Shndetsore dhe Sociale]

1. Kujdesi shndetsor dhe sigurimi social rregullohen me ligj.

2. Sigurimi social themelor, q ka t bj me papunsin, smundjen, aftsit e kufizuara dhe
moshn e shtyr, rregullohet me ligj.


Neni 52 [Prgjegjsia pr Mjedisin Jetsor]

1. Natyra dhe biodiversiteti, mjedisi jetsor dhe trashgimia kombtare, jan prgjegjsi pr
secilin.

2. Institucionet e pushtetit publik angazhohen pr ti garantuar secilit mundsin q t ndikoj
n vendimet q kan t bjn me mjedisin jetsor ku ajo/ai jeton.

- 16 -
3. Ndikimi n mjedisin jetsor merret parasysh nga institucionet publike n procesin e marrjes
s vendimeve.


Neni 53 [Interpretimi i Dispozitave pr t Drejtat e Njeriut]
T drejtat njeriut dhe lirit themelore t garantuara me kt Kushtetut, interpretohen n harmoni
me vendimet gjyqsore t Gjykats Evropiane pr t Drejtat e Njeriut.

Neni 54 [Mbrojtja Gjyqsore e t Drejtave]
dokush gzon t drejtn e mbrojtjes gjyqsore n rast t shkeljes ose mohimit t ndonj t
drejte t garantuar me kt Kushtetut ose me ligj, si dhe t drejtn n mjete efektive ligjore nse
konstatohet se nj e drejt e till sht shkelur.

Neni 55 [Kufizimi i t Drejtave dhe Lirive Themelore]

1. T drejtat dhe lirit themelore t garantuara me kt Kushtetut, mund t kufizohen vetm
me ligj.

2. T drejtat dhe lirit themelore t garantuara me kt Kushtetut, mund t kufizohen vetm
deri n at mas sa sht e domosdoshme q, n nj shoqri t hapur dhe demokratike, t
prmbushet qllimi pr t cilin lejohet kufizimi.

3. Kufizimet e t drejtave dhe lirive themelore t garantuara me kt Kushtetut, nuk mund t
bhen pr qllime t tjera, prve atyre pr t cilat jan prcaktuar.

4. Me rastin e kufizimit t t drejtave t njeriut dhe interpretimit t atyre kufizimeve, t gjitha
institucionet e pushtetit publik, dhe sidomos gjykatat, e kan pr detyr ti kushtojn kujdes
esencs s t drejts q kufizohet, rndsis s qllimit t kufizimit, natyrs dhe vllimit t
kufizimit, raportit midis kufizimit dhe qllimit q synohet t arrihet, si dhe t shqyrtojn
mundsin e realizimit t atij qllimi me kufizim m t vogl.

5. Kufizimi i t drejtave dhe lirive t garantuara me kt Kushtetut, nuk bn t mohoj kurrsesi
esencn e s drejts s garantuar.


Neni 56 [T Drejtat dhe Lirit Themelore gjat Gjendjes s Jashtzakonshme]

1. Shmangia nga t drejtat dhe lirit themelore q mbrohen me Kushtetut, mund t bhet vetm
pas shpalljes s Gjendjes s Jashtzakonshme sipas ksaj Kushtetute dhe vetm deri n
masn sa sht e domosdoshme nn rrethanat e dhna.

- 17 -
2. Shmangia nga t drejtat dhe lirit themelore t garantuara me nenet 23, 24, 25, 27, 28, 29, 31,
33, 34, 37 dhe 38, t Kushtetuts nuk sht e lejuar n kurrfar rrethanash.
- 18 -
Kapitulli III T Drejtat e Komuniteteve dhe Pjestarve t tyre


Neni 57 [Parimet e Prgjithshme]

1. Banort q i prkasin nj grupi t njjt kombtar ose etnik, gjuhsor ose fetar, tradicionalisht
t pranishm n territorin e Republiks s Kosovs (Komunitetet), gzojn t drejta t
veanta, t prcaktuara me kt Kushtetut, krahas t drejtave dhe lirive themelore t njeriut,
t prcaktuara n Kapitullin II t ksaj Kushtetute.

2. do pjestar i komunitetit do t ket t drejtn q t zgjedh lirisht nse do t trajtohet ose t
mos trajtohet si pjestar i komunitetit dhe nga kjo zgjedhje ose nga ushtrimi i t drejtave q
ndrlidhen me kt zgjedhje, nuk do t rezultoj asnj diskriminim.

3. Pjestart e komuniteteve do t ken t drejt q t shprehin, t avancojn dhe t zhvillojn
lirisht identitetin dhe atributet e tyre si komunitet.

4. Ushtrimi i ktyre t drejtave do t bart me vete detyrimet dhe prgjegjsit pr t vepruar n
pajtim me ligjin e Republiks s Kosovs, dhe nuk i cenon t drejtat e t tjerve.


Neni 58 [Prgjegjsit e Shtetit]

1. Republika e Kosovs siguron kushtet e duhura, t cilat u mundsojn komuniteteve dhe
pjestarve t tyre q t ruajn, t mbrojn dhe t zhvillojn identitetin e tyre. Qeveria do t
prkrah veanrisht nismat kulturore t komuniteteve dhe pjestarve t tyre, prfshir ktu
edhe nprmjet ndihms financiare.

2. Republika e Kosovs do t promovoj frymn e tolerancs, dialogut dhe do t mbshtes
pajtimin ndrmjet komuniteteve dhe do t respektoj standardet e prcaktuara me Konventn
Korniz t Kshillit t Evrops pr Mbrojtjen e Pakicave Kombtare dhe me Kartn
Evropiane pr Gjuht Rajonale ose t Pakicave.

3. Republika e Kosovs do t ndrmerr t gjitha masat e nevojshme pr t mbrojtur personat t
cilt mund tu nnshtrohen krcnimeve ose veprimeve diskriminuese, armiqsis a dhuns,
si rrjedhoj e identitetit t tyre kombtar, etnik, kulturor, gjuhsor ose fetar.

4. Republika e Kosovs, sipas nevojs, do t miratoj masa adekuate pr t promovuar nj
barazi t plot dhe efektive ndrmjet pjestarve t komuniteteve n t gjitha fushat e jets
ekonomike, shoqrore, politike dhe kulturore. Masat e tilla nuk do t konsiderohen t jen
vepr e diskriminimit.

5. Republika e Kosovs do t promovoj ruajtjen e trashgimis fetare dhe kulturore t t gjitha
komuniteteve, si pjes prbrse e trashgimis s Kosovs. Republika e Kosovs do t ket
detyr t posame pr t siguruar mbrojtjen efektive t trsis s objekteve dhe
monumenteve t rndsis kulturore dhe fetare pr komunitetet.
- 19 -
6. Republika e Kosovs ndrmerr veprime efektive kundr t gjith atyre q pengojn gzimin e
t drejtave t pjestarve t komuniteteve. Republika e Kosovs do t prmbahet nga
politikat ose praktikat q kan pr qllim asimilimin, kundr vullnetit t tyre, t personave q
u prkasin komuniteteve, dhe do ti mbroj ata persona nga fardo veprimi q ka pr qllim
nj asimilim t till.

7. Republika e Kosovs siguron, n baza jodiskriminuese, q t gjitha komunitetet dhe
pjestart e tyre t mund t ushtrojn t drejtat e tyre, t specifikuara me kt Kushtetut.


Neni 59 [T Drejtat e Komuniteteve dhe Pjestarve t Tyre]
Pjestart e komuniteteve kan t drejt q, n mnyr individuale ose si komunitet:
(1) t shprehin, mbajn dhe zhvillojn kulturn e tyre dhe t ruajn elementet thelbsore
t identitetit t tyre, prkatsisht fen, gjuhn, traditat dhe kulturn e tyre;
(2) t marrin arsimim publik n t gjitha nivelet, n njrn nga gjuht zyrtare t
Republiks se Kosovs, sipas zgjidhjes s tyre;
(3) t marrin arsimim publik parafillor, fillor dhe t mesm, n gjuhn e tyre, deri n
masn e prcaktuar me ligj, ku pragu pr themelimin e paraleleve a shkollave t
veanta pr kt qllim, do t jet m i ult sesa ai q prcaktohet rndom pr
institucionet arsimore;
(4) t themelojn dhe t menaxhojn institucionet private t arsimit dhe trajnimit, pr t
cilat mund t jepet ndihma financiare publike, n pajtim me ligjin dhe standardet
ndrkombtare;
(5) t prdorin gjuhn dhe alfabetin e tyre lirisht n jetn private dhe publike;
(6) t prdorin gjuhn dhe alfabetin e tyre n marrdhniet e tyre me autoritetet
komunale ose me zyrat lokale t autoriteteve qendrore n fushat n t cilat ata
prfaqsojn nj pjes t mjaftueshme t popullats, n pajtim me ligjin.
Shpenzimet e bra pr interpretuesit ose prkthyesit, do t mbulohen nga autoritetet
kompetente;
(7) t prdorin dhe t shfaqin simbolet e komunitetit, n pajtim me ligjin dhe standardet
ndrkombtare;
(8) t regjistrojn emrat personal n formn e tyre origjinale dhe n shkrimin e gjuhs
s tyre, si dhe emrat e tyre ti kthejn n formn origjinale, nse u jan ndryshuar
me dhun;
- 20 -
(9) t ken emrtime lokale, emrtime t rrugve dhe tregues t tjer topografik, q
pasqyrojn dhe jan t ndjeshm ndaj karakterit shumetnik dhe shumgjuhsor t
zons prkatse;
(10) t ken qasje t garantuar dhe prfaqsim t veant n mediet transmetuese publike
si dhe programet n gjuhn e tyre, n pajtim me ligjin dhe standardet
ndrkombtare;
(11) t krijojn dhe t prdorin mediet e tyre vetjake, prfshir ktu ofrimin e
informacioneve n gjuhn e tyre, ndr t tjera, prmes gazetave ditore e shrbimeve
kabllore, dhe prdorimin e nj numri t rezervuar t frekuencave pr mediet
elektronike, n pajtim me ligjin dhe standardet ndrkombtare. Republika e
Kosovs do t marr t gjitha masat e nevojshme pr sigurimin e nj plani
ndrkombtar t frekuencave, pr ti mundsuar komunitetit Serb n Kosov qasje
n nj kanal televiziv t pavarur, t licencuar n gjuhn Serbe, n mbar Republikn
e Kosovs;
(12) t gzojn kontakte t papenguara ndrmjet tyre prbrenda Republiks s Kosovs,
dhe t themelojn e t mbajn kontakte t lira dhe paqsore me personat n cilindo
shtet, sidomos me ata q kan t prbashkt identitetin etnik, kulturor, gjuhsor a
fetar, ose trashgimin e prbashkt kulturore, n pajtim me ligjin dhe standardet
ndrkombtare;
(13) t gzojn kontakte t papenguara me dhe t marrin pjes, pa diskriminim, n
aktivitetet e organizatave joqeveritare lokale, rajonale dhe ndrkombtare;
(14) t themelojn shoqata t kulturs, artit, shkencs dhe arsimit, si dhe shoqata t
studiuesve e shoqata t tjera pr shprehjen, avancimin dhe zhvillimin e identitetit t
tyre.

Neni 60 [Kshilli Konsultativ pr Komunitete]

1. Nj Kshill Konsultativ pr Komunitete vepron nn autoritetin e Presidentit t Republiks s
Kosovs, n t t cilin prfaqsohen t gjitha komunitetet.

2. Kshilli Konsultativ pr Komunitete prbhet, prve t tjersh, nga prfaqsues t
asociacioneve t komuniteteve.

3. Mandati i Kshillit Konsultativ pr Komunitete prfshin:

(1) ofrimin e nj mekanizmi pr shkmbimin e rregullt ndrmjet komuniteteve dhe
Qeveris s Kosovs;

(2) mundsin e komuniteteve pr t komentuar n nj faz t hershme nismat legjislative
dhe politike, t cilat mund t prgatiten nga Qeveria, pr t sugjeruar nisma t tilla
- 21 -
dhe pr t krkuar q pikpamjet e tyre t prfshihen n projektet dhe programet
prkatse;

(3) do prgjegjsi a funksion tjetr, n pajtim me ligjin.


Neni 61 [Prfaqsimi n Punsim n Institucionet Publike]
Komunitetet dhe pjestart e tyre do t ken t drejt pr prfaqsim t barabart n punsim n
organet publike dhe ndrmarrjet publike n t gjitha nivelet, prfshir ktu veanrisht n
shrbimin policor n zonat e banuara me komunitetin prkats, duke respektuar n t njjtn
koh rregullat q kan t bjn me kompetencn dhe integritetin e qeverisjes s administrats
publike.

Neni 62 [Prfaqsimi n Organet e Pushtetit Lokal]

1. N komunat n t cilat s paku dhjet pr qind (10%) t banorve u prkasin komuniteteve,
t cilat n ato komuna nuk jan shumic, posti i zvendskryetarit pr komunitete t kuvendit
t komuns do t rezervohet pr nj prfaqsues nga radht e ktyre komuniteteve.

2. Postin e zvendskryetarit do ta mbaj kandidati q i prket popullats q nuk sht shumic,
q ka marr shumicn e votave n listn e hapur t kandidatve pr zgjedhje pr kuvendin e
komuns.

3. Zvendskryetari pr komunitetet, do t promovoj dialog ndrmjet komuniteteve dhe
shrben si pik formale e kontaktit pr adresimin e brengave dhe interesave t komuniteteve
q nuk jan shumic n takimet e kuvendit t komuns dhe n punt e saj. Zvendskryetari
gjithashtu sht prgjegjs pr shqyrtimin e ankesave q parashtrohen nga komunitetet ose
pjestart e tyre, nse aktet a vendimet e kuvendit t komuns shkelin t drejtat e tyre t
garantuara me Kushtetut. Zvendskryetari kto shtje ia referon kuvendit t komuns,
pr rishqyrtimin e aktit a t vendimit t marr.

4. N rast se kuvendi i komuns vendos q t mos rishqyrtoj aktin a vendimin e vet, ose nse
zvendskryetari vlerson se, edhe pas rishqyrtimit rezultati prbn shkelje t t drejtave t
garantuara me Kushtetut, ai/ajo mund t parashtroj shtjen drejtprdrejt n Gjykatn
Kushtetuese, e cila mund t vendos nse do t pranoj ta shqyrtoj rastin prkats.

5. N kto komuna prfaqsimi n organin ekzekutiv pr komunitetet q nuk jan shumic n
Republikn e Kosovs sht i garantuar.

- 22 -
Kapitulli IV Kuvendi i Republiks s Kosovs


Neni 63 [Parimet e Prgjithshme]
Kuvendi sht institucion ligjvns i Republiks s Kosovs i zgjedhur drejtprdrejt nga populli.

Neni 64 [Struktura e Kuvendit]

1. Kuvendi ka njqind e njzet (120) deputet t zgjedhur me votim t fsheht bazuar n listat e
hapura. Vendet n Kuvend ndahen midis t gjitha partive, koalicioneve, nismave qytetare dhe
kandidatve t pavarur, n prpjestim me numrin e votave t vlefshme, t fituara prej tyre,
n zgjedhjet pr Kuvendin.

2. N kuadr t ksaj ndarjeje, njzet (20) prej njqind e njzet (120) vendeve jan t garantuara
pr prfaqsimin e komuniteteve q nuk jan shumic n Kosovs, si vijon:

(1) partit, koalicionet, nismat qytetare dhe kandidatt e pavarur, t cilt jan deklaruar
se prfaqsojn komunitetin Serb, do t ken numrin e vendeve n Kuvend t fituar
n zgjedhjet e hapura, me minimumin dhjet (10) vende t garantuara, n rast se
numri i vendeve t fituara sht m i vogl se dhjet (10);

(2) partit, koalicionet, nismat qytetare dhe kandidatt e pavarur, t cilt jan deklaruar
se prfaqsojn komunitetet e tjera, n Kuvend do t ken numrin e vendeve t
fituara n zgjedhjet e hapura me minimumin e vendeve t garantuara si n vijim:
komuniteti Rom nj (1) vend; komuniteti Ashkali nj (1) vend; komuniteti Egjiptian
nj (1) vend; dhe nj (1) vend shtes do ti jepet komunitetit Rom, Ashkali, ose
Egjiptian, q ka numrin m t madh t votave t prgjithshme; komuniteti Boshnjak
tri (3) vende, komuniteti Turk dy (2) vende dhe komuniteti Goran nj (1) vend, nse
numri i vendeve t fituara nga secili komunitet sht m i vogl se numri i vendeve t
garantuara.


Neni 65 [Kompetencat e Kuvendit]
Kuvendi i Republiks s Kosovs:
(1) miraton ligje, rezoluta dhe akte t tjera t prgjithshme;
(2) vendos t ndryshoj Kushtetutn me dy t tretat (2/3) e votave t t gjith
deputetve t tij, prfshir dy t tretat (2/3) e t gjith deputetve q mbajn vendet
e rezervuara dhe t garantuara pr prfaqsuesit e komuniteteve q nuk jan
shumic n Kosov;
(3) shpall referendum, n pajtim me ligjin;
- 23 -
(4) ratifikon traktatet ndrkombtare;
(5) miraton Buxhetin e Republiks s Kosovs;
(6) zgjedh dhe shkarkon Kryetarin dhe nnkryetart e Kuvendit;
(7) zgjedh dhe mund t shkarkoj Presidentin e Republiks s Kosovs n pajtim me
kt Kushtetut;
(8) zgjedh Qeverin dhe shpreh mosbesimin ndaj saj;
(9) mbikqyr punn e Qeveris dhe t institucioneve t tjera publike, t cilat, n baz t
Kushtetuts dhe ligjeve, i raportojn Kuvendit;
(10) zgjedh antart e Kshillit Gjyqsor t Kosovs dhe t Kshillit Prokurorial t
Kosovs, n pajtim me kt Kushtetut;
(11) propozon gjyqtart e Gjykats Kushtetuese;
(12) mbikqyr politikn e jashtme dhe t siguris;
(13) jep plqimin pr dekretin e Presidentit mbi shpalljen e Gjendjes s
Jashtzakonshme;
(14) vendos pr shtjet me interes t prgjithshm, t prcaktuara me ligj.

Neni 66 [Zgjedhja dhe Mandati]

1. Kuvendi i Kosovs zgjidhet me mandat katrvjear, duke filluar nga dita e seancs
konstituive, q mbahet brenda tridhjet (30) ditsh nga dita e shpalljes zyrtare t rezultateve
t zgjedhjeve.

2. Zgjedhjet e rregullta pr Kuvend mbahen m s voni tridhjet (30) dit para prfundimit t
mandatit, kurse n raste t shprndarjes s Kuvendit, jo m von se dyzet e pes (45) dit pas
shprndarjes.

3. Presidenti i Republiks s Kosovs e thrret seancn e par t Kuvendit. N rast se Presidenti
i Republiks s Kosovs nuk sht n gjendje t thrras seancn e par, Kuvendi mblidhet
pa pjesmarrjen e Presidentit.

4. Mandati i Kuvendit t Kosovs mund t vazhdohet vetm n raste t Gjendjes s
Jashtzakonshme pr masa emergjente t mbrojtjes ose n rast t rrezikut ndaj rendit
kushtetues ose siguris publike t Republiks s Kosovs, dhe vetm pr aq sa zgjat Gjendja
e Jashtzakonshme, si sht prcaktuar me kt Kushtetut.

- 24 -
5. Kushtet, zonat dhe procedurat zgjedhore, rregullohen me ligj.


Neni 67 [Zgjedhja e Kryetarit dhe Nnkryetarve]

1. Kuvendi i Kosovs nga radht e veta zgjedh Kryetarin dhe pes (5) nnkryetar.

2. Kryetari i Kuvendit propozohet nga grupi m i madh parlamentar dhe zgjedhet me shumicn
e votave t t gjith deputetve t Kuvendit.

3. Tre (3) nnkryetart t propozuar nga tri grupet m t mdha parlamentare, zgjidhen me
shumicn e votave t t gjith deputetve t Kuvendit.

4. Dy (2) nnkryetar prfaqsojn komunitetet q nuk jan shumic n Kuvend dhe ata
zgjidhen me shumicn e votave t t gjith deputetve. Njri nnkryetar do t jet nga radht
e deputetve t Kuvendit q mbajn vendet t rezervuara ose t garantuara t komunitetit
Serb, dhe tjetri nnkryetar nga radht e deputetve t Kuvendit q mbajn vende t
rezervuara ose t garantuara nga komunitetet tjera q nuk jan shumic.

5. Kryetari dhe nnkryetart e Kuvendit shkarkohen me votn e shumics prej dy t tretave
(2/3) t numrit t prgjithshm t deputetve.

6. Kryetari dhe nnkryetart formojn Kryesin e Kuvendit. Kryesia sht prgjegjse pr
funksionimin administrativ t Kuvendit n mnyrn e prcaktuar me Rregulloren e Puns t
Kuvendit.

7. Kryetari i Kuvendit:

(1) prfaqson Kuvendin;

(2) prcakton rendin e dits, thrret dhe kryeson seancat;

(3) nnshkruan aktet e miratuara nga Kuvendi;

(4) ushtron edhe funksione t tjera, n baz t ksaj Kushtetute dhe Rregullores s Puns
t Kuvendit.

8. N rast mungese ose pamundsie pr t ushtruar funksionin, Kryetarin e Kuvendit e
zvendson njri nga nnkryetart.


Neni 68 [Seancat]

1. Mbledhjet e Kuvendit t Kosovs jan publike.

- 25 -
2. Mbledhjet e Kuvendit t Kosovs mund t jen t mbyllura me krkesn e Presidentit t
Republiks s Kosovs, t Kryeministrit ose t nj t trets (1/3) s deputetve, n rastet e
prcaktuara me Rregulloren e Puns t Kuvendit. Vendimi miratohet n mnyr t hapur e
transparente dhe krkon votn e dy t tretave (2/3) t deputetve t Kuvendit t pranishm
dhe q votojn.


Neni 69 [Orari i Seancave dhe Kuorumi]

1. Kuvendi i Kosovs punimet vjetore i zhvillon n dy sesione.

2. Sesioni pranveror fillon t hnn e tret t muajit janar, kurse sesioni vjeshtor fillon t hnn
e dyt t muajit shtator.

3. Kuvendi ka kuorum kur jan t pranishm m shum se gjysma e t gjith deputetve t
Kuvendit.

4. Kuvendi i Kosovs mblidhet n seanc t jashtzakonshme me krkes t Presidentit t
Republiks, t Kryeministrit ose t nj t trets (1/3) t deputetve.


Neni 70 [Mandati i Deputetve]

1. Deputett e Kuvendit jan prfaqsues t popullit dhe nuk i nnshtrohen asnj mandati
detyrues.

2. Mandati i deputetit t Kuvendit t Kosovs fillon ditn e certifikimit t rezultatit t zgjedhjes.

3. Mandati i deputetit mbaron ose bhet i pavlefshm, nse:

(1) nuk bn betimin;

(2) jep dorheqjen;

(3) emrohet antar i Qeveris s Kosovs;

(4) prfundon mandati i Kuvendit;

(5) mungon gjasht (6) muaj rresht n seancat e Kuvendit. N raste t veanta, Kuvendi i
Kosovs mund t vendos ndryshe;

(6) dnohet me vendim gjyqsor t forms s prer pr vepr penale me nj ose m
shum vjet burgim;

(7) ajo/ai vdes.

- 26 -
4. Vendet e liruara t deputetve n Kuvend, plotsohen menjher, n pajtim me kt
Kushtetut dhe me ligjin.


Neni 71 [Kualifikimet dhe Barazia Gjinore]

1. Secili shtetas i Republiks s Kosovs i cili sht tetmbdhjet (18) vje ose m i madh dhe
prmbush kriteret ligjore, mund t jet kandidat pr deputet.

2. Prbrja e Kuvendit t Kosovs do t respektoj parimet e barazis gjinore t cilat jan t
pranuara n pajtim me parimet ndrkombtare.


Neni 72 [Papajtueshmria]
Deputeti i Kuvendit t Kosovs nuk mund t mbaj ndonj post ekzekutiv n administratn
publike ose n ndonj ndrmarrje n pronsi publike, dhe as t ushtroj ndonj funksion tjetr
ekzekutiv, sikurse sht prcaktuar me ligj.

Neni 73 [Pamundsia e Kandidimit]

1. Nuk mund t kandidohen dhe as t zgjidhen deputet t Kuvendit, pa hequr dor paraprakisht
nga detyra e tyre:

(1) gjyqtart dhe prokurort;

(2) pjestart e Forcs s Siguris t Kosovs;

(3) pjestart e Policis s Kosovs;

(4) pjestart e Doganave t Kosovs;

(5) pjestart e Agjencis s Kosovs pr Inteligjenc;

(6) udhheqsit e agjencive t pavarura;

(7) prfaqsuesit diplomatik;

(8) kryetart dhe antart e Komisionit Qendror t Zgjedhjeve.

2. Nuk mund t kandidohen pr deputet personat e privuar nga zotsia juridike pr t vepruar,
me vendim prfundimtar t gjykats.

3. Kryetart dhe zyrtart e tjer, t cilt mbajn prgjegjsi ekzekutive n nivel komune, nuk
mund t zgjidhen si deputet t Kuvendit pa hequr dor paraprakisht nga detyra e tyre.
- 27 -
Neni 74 [Ushtrimi i Funksionit]

Deputett e Kuvendit t Kosovs ushtrojn funksionin e tyre n interesin m t mir t
Republiks s Kosovs dhe n pajtim me kt Kushtetut, ligjet dhe rregullat e procedurs s
Kuvendit.


Neni 75 [Imuniteti]

1. Deputett e Kuvendit gzojn imunitet nga ndjekja penale, padit civile ose shkarkimi pr
veprimet dhe vendimet e tyre brenda fushveprimit t prgjegjsive t tyre si deputet t
Kuvendit. Imuniteti nuk pengon ndjekjen penale t deputetve t Kuvendit pr veprimet e
ndrmarra jasht fushveprimit t prgjegjsive s tyre si deputet t Kuvendit.

2. Deputeti i Kuvendit nuk mund t arrestohet dhe as ndalohet prderisa sht duke kryer
detyrat e tij/saj si deputet i Kuvendit, pa plqimin e shumics s t gjith deputetve t
Kuvendit.


Neni 76 [Rregullorja e Puns]
Rregullat e Puns s Kuvendit miratohen me dy t tretat (2/3) e votave t t gjith deputetve t
tij dhe prcaktojn organizimin e brendshm dhe mnyrn e puns s Kuvendit.

Neni 77 [Komisionet]

1. Kuvendi i Kosovs emron komisione t prhershme, komisione funksionale dhe komisione
ad hoc, q pasqyrojn prbrjen politike t Kuvendit.

2. Kuvendi, me krkesn e nj t trets (1/3) s t gjith deputetve t tij, cakton komisione pr
nj shtje t veant, duke prfshir edhe shtje hetimore.

3. S paku nj zvendskryesues i secilit komision parlamentar, do t jet nga radht e
komunitetit tjetr nga ai i kryesuesit.

4. Pushtetet dhe procedurat e komisioneve prkufizohen me Rregulloren e Puns t Kuvendit.


Neni 78 [Komisioni pr t Drejtat dhe Interesat e Komuniteteve]

1. Komisioni pr t Drejtat dhe Interesat e Komuniteteve sht komision i prhershm i
Kuvendit. Ky komision prbhet nga nj e treta (1/3) e antarve q prfaqsojn grupin e
deputetve t Kuvendit, t cilt mbajn vende t rezervuara a t garantuara pr komunitetin
Serb, nga nj e treta (1/3) e antarve q prfaqsojn grupin e deputetve t Kuvendit, t
- 28 -
cilt mbajn vende t rezervuara a t garantuara pr komunitetet e tjera q nuk jan shumic,
dhe nj e treta (1/3) e antarve nga komuniteti shumic, t prfaqsuar n Kuvend.

2. Me krkesn e cilitdo antar t Kryesis s Kuvendit, do ligj i propozuar do t dorzohet n
Komisionin pr t Drejtat dhe Interesat e Komuniteteve. Komisioni, me shumicn e votave t
antarve t tij, do t vendos nse do t bj rekomandime n lidhje me ligjin e propozuar
brenda dy javsh.

3. Pr t siguruar q t drejtat dhe interesat e komuniteteve jan adresuar si duhet, Komisioni
mund ti bj rekomandime komisionit tjetr prkats ose Kuvendit.

4. Komisioni, me nismn e vet, mund t propozoj ligje dhe masa t tilla t tjera brenda
prgjegjsive t Kuvendit, t cilat i konsideron se jan t duhura pr t adresuar interesat e
komuniteteve. Antart e Komisionit mund t japin mendime individuale.

5. Nj shtje mund ti referohet komisionit pr mendim kshillimor nga Kryesia e Kuvendit,
nj komisioni tjetr, ose nj grupi t prbr nga t paktn dhjet (10) deputet t Kuvendit.


Neni 79 [Nisma Legjislative]
Nismn pr t propozuar ligje, mund ta marr Presidenti i Republiks s Kosovs nga
fushveprimtaria e saj/tij, Qeveria, deputett e Kuvendit, ose m s paku dhjetmij qytetar,
sipas mnyrs s prcaktuar me ligj.

Neni 80 [Miratimi i Ligjeve]

1. Ligjet, vendimet dhe aktet tjera miratohen nga Kuvendi me shumicn e votave t deputetve
t pranishm dhe q votojn, prve n rastet kur sht ndryshe e prcaktuar me kt
Kushtetut.

2. Ligji i miratuar nga Kuvendi nnshkruhet nga Kryetari i Kuvendit t Kosovs dhe shpallet
nga Presidenti i Republiks s Kosovs, pasi ta ket nnshkruar brenda tet (8) ditsh pasi t
ket marr ligjin.

3. Nse Presidenti i Republiks e kthen ligjin n Kuvend, ai/ajo duhet t theksoj arsyet e
kthimit t ligjit. Presidenti i Republiks s Kosovs t drejtn e kthimit t nj ligji n
Kuvend, mund ta ushtroj vetm nj her.

4. Kuvendi, me shumicn e votave t t gjith deputetve, vendos pr miratimin e ligjit t
rikthyer nga Presidenti i Republiks, dhe ligji prkats konsiderohet i shpallur.

5. Nse Presidenti i Republiks s Kosovs, brenda tet (8) ditsh pas marrjes s ligjit, nuk merr
asnj vendim pr shpalljen ose kthimin e tij, ligji konsiderohet i shpallur, pa nnshkrimin e
saj/tij dhe publikohet n Gazetn Zyrtare.
- 29 -

6. Ligji hyn n fuqi pesmbdhjet (15) dit pas publikimit n Gazetn Zyrtare t Republiks s
Kosovs, prve nse, me vet ligj nuk prcaktohet ndryshe.


Neni 81 [Legjislacioni me Interes Vital]

1. Pr miratimin, ndryshimin ose shfuqizimin e ligjeve n vijim, krkohet vota e shumics s
deputetve t Kuvendit t cilt jan t pranishm dhe q votojn, si dhe t shumics s
deputetve t Kuvendit q jan t pranishm dhe q votojn, t cilt mbajn vende t
rezervuara ose t garantuara pr prfaqsuesit e Komuniteteve q nuk jan shumic:

(1) ligjet t cilat ndryshojn kufijt e komunave, themelojn ose shuajn komuna,
prkufizojn shtrirjen e pushteteve t komunave dhe pjesmarrjen e tyre n
marrdhniet ndrkomunale dhe tejkufitare;

(2) ligjet t cilat zbatojn t drejtat e komuniteteve dhe pjestarve t tyre, me prjashtim
t atyre t prcaktuara me Kushtetut;

(3) ligjet pr prdorimin e gjuhve;

(4) ligjet pr zgjedhjet lokale;

(5) ligjet pr mbrojtjen e trashgimis kulturore;

(6) ligjet pr lirit fetare ose pr marrveshjet me komunitetet fetare;

(7) ligjet pr arsimin;

(8) ligjet pr prdorimin e simboleve, prfshir simbolet e komuniteteve dhe pr festat
publike.

2. Asnjri nga ligjet me interes vital, nuk mund ti nnshtrohet referendumit.


Neni 82 [Shprndarja e Kuvendit]

1. Kuvendi shprndahet n kto raste:

(1) nse brenda afatit prej gjashtdhjet (60) ditsh nga dita e caktimit t mandatarit
nga Presidenti i Republiks s Kosovs, nuk mund t formohet Qeveria;

(2) nse pr shprndarjen e Kuvendit votojn dy t tretat (2/3) e t gjith deputetve,
shprndarja bhet me dekret t Presidentit t Republiks s Kosovs;

- 30 -
(3) nse brenda afatit prej gjashtdhjet (60) ditsh nga dita e fillimit t procedurs s
zgjedhjes, nuk zgjedhet Presidenti i Republiks s Kosovs.

2. Kuvendi mund t shprndahet nga Presidenti i Republiks s Kosovs, pas votimit t
suksesshm t mosbesimit t Qeveris.


- 31 -
Kapitulli V Presidenti i Republiks s Kosovs


Neni 83 [Statusi i Presidentit]
Presidenti sht kreu i shtetit dhe prfaqson unitetin e popullit t Republik s Kosovs.

Neni 84 [Kompetencat e Presidentit]
Presidenti i Republiks s Kosovs:
(1) prfaqson Republikn e Kosovs brenda dhe jasht;
(2) garanton funksionimin kushtetues t institucioneve t prcaktuara me kt
Kushtetut;
(3) shpall zgjedhjet pr Kuvendin e Kosovs dhe thrret mbledhjen e par te tij;
(4) nxjerr dekrete n pajtim me kt Kushtetut;
(5) shpall ligjet e miratuara nga Kuvendi i Republiks s Kosovs;
(6) ka t drejtn e kthimit pr rishqyrtim t ligjeve t miratuara, nse konsideron se jan
t dmshme pr interesat legjitime t Republiks s Kosovs ose t nj a m shum
komuniteteve t saj. T drejtn e rikthimit t nj ligji mund ta shfrytzoj vetm nj
her;
(7) nnshkruan marrveshjet ndrkombtare n pajtim me kt Kushtetut;
(8) propozon amendamente pr kt Kushtetut;
(9) mund t referoj shtje kushtetuese n Gjykatn Kushtetuese;
(10) udhheq politikn e jashtme t vendit;
(11) pranon letrat kredenciale t shefave t misioneve diplomatike t akredituar n
Republikn e Kosovs;
(12) sht Komandant Suprem i Forcave t Siguris t Kosovs;
(13) udhheq Kshillin Konsultativ pr Komunitete;
(14) cakton mandatarin pr formimin e Qeveris, pas propozimit t partis politike ose t
koalicionit, q prbn shumicn e Kuvendit;
- 32 -
(15) emron dhe shkarkon Kryetarin e Gjykats Supreme t Kosovs me propozimin e
Kshillit Gjyqsor t Kosovs;
(16) emron dhe shkarkon gjyqtart e Republiks s Kosovs me propozimin e Kshillit
Gjyqsor t Kosovs;
(17) emron dhe shkarkon Kryeprokurorin e Shtetit t Republiks s Kosovs, me
propozimin e Kshillit Prokuroial t Kosovs;
(18) emron dhe shkarkon prokurort e Republiks s Kosovs, me propozimin t
Kshillit Prokurorial t Kosovs;
(19) emron gjyqtart pr Gjykatn Kushtetuese, me propozimin e Kuvendit;
(20) emron Komandantin e Forcave t Siguris t Kosovs, pas rekomandimit t
Kryeministrit;
(21) s bashku me Kryeministrin, emron Drejtorin, Zvendsdrejtorin dhe Inspektorin e
Prgjithshm t Agjencis s Kosovs pr Intelegjenc;
(22) vendos pr shpalljen e Gjendjes s Jashtzakonshme, n konsultim me Kryeministrin;
(23) mund t krkoj mbledhje t Kshillit t Siguris t Kosovs dhe i kryeson ato n
kohn e Gjendjes s Jashtzakonshme;
(24) vendos pr formimin e misioneve diplomatike e konsullare t Republiks s Kosovs,
n baz t konsultimit me Kryeministrin;
(25) emron dhe shkarkon shefat e misioneve diplomatike t Republiks s Kosovs, me
propozimin e Qeveris;
(26) emron Kryetarin e Komisionit Qendror t Zgjedhjeve;
(27) emron Guvernatorin e Banks Qendrore t Republiks s Kosovs i cili shrben
edhe si Drejtor Menaxhues dhe emron antart e tjer t Bordit t Banks;
(28) jep medalje, mirnjohje dhe mime, n pajtim me ligjin;
(29) shpall falje individuale, n pajtim me ligjin;
(30) s paku nj her n vit i drejtohet Kuvendit t Kosovs prkitazi me
fushveprimtarin e tij/saj.



- 33 -
Neni 85 [Kualifikimi pr Zgjedhjen e Presidentit]
President i Republiks s Kosovs mund t zgjedhet do shtetas i Republiks s Kosovs, i cili e
ka mbushur moshn tridhjet e pes (35) vjeare.

Neni 86 [Zgjedhja e Presidentit]

1. Presidenti i Republiks s Kosovs zgjedhet nga Kuvendi, me votim t fsheht.

2. Zgjedhja e Presidentit t Republiks s Kosovs duhet t bhet jo m von se tridhjet (30)
dit para prfundimit t mandatit t Presidentit aktual.

3. Secili shtetas i Republiks s Kosovs mund t nominohet si kandidat pr President t
Republiks s Kosovs, nse ajo/ai siguron nnshkrimet e t paktn tridhjet (30) deputetve
t Kuvendit t Kosovs. Deputett e Kuvendit mund t nnshkruajn vetm pr nj kandidat
pr President t Republiks s Kosovs.

4. Zgjedhja e Presidentit bhet me dy t tretat (2/3) e votave t t gjith deputetve t Kuvendit.

5. Nse asnjri kandidat nuk merr shumicn prej dy t tretave (2/3) n dy votimet e para,
organizohet votimi i tret n mes t dy kandidatve t cilt kan marr numrin m t lart t
votave n votimin e dyt dhe kandidati q merr shumicn e votave t t gjith deputetve,
zgjedhet President i Republiks s Kosovs.

6. Nse n votimin e tret, asnjri kandidat nuk zgjidhet President i Republiks s Kosovs,
shprndahet Kuvendi dhe shpallen zgjedhjet e reja, t cilat duhet t mbahen brenda dyzet e
pes (45) ditsh.


Neni 87 [Mandati dhe Betimi]

1. Presidenti i Republiks s Kosovs fillon mandatin pasi t ket dhn betimin para Kuvendit
t Kosovs. Teksti i betimit rregullohet me ligjin.

2. Mandati i Presidentit sht pes (5) vjet.

3. Pas prfundimit t mandatit t par, Presidenti mund t rizgjedhet vetm edhe nj her.


Neni 88 [Papajtueshmria]

1. Presidenti nuk mund t ushtroj asnj funksion tjetr publik.

2. Pas zgjedhjes, Presidenti nuk mund t ushtroj asnj funksion n parti politike.

- 34 -
Neni 89 [Imuniteti]
Presidenti i Republiks s Kosovs gzon imunitet nga ndjekja penale, padit civile ose
shkarkimi pr veprimet dhe vendimet brenda fushveprimit t prgjegjsive t Presidentit t
Republiks s Kosovs.

Neni 90 [Mungesa e Prkohshme e Presidentit]

1. N rast se Presidenti i Republiks s Kosovs prkohsisht nuk sht i aft pr t prmbushur
prgjegjsit e tij/saj, ajo/ai mund tia kaloj vullnetarisht detyrat e postit t tij/saj, Kryetarit
t Kuvendit, i cili do t jet ushtrues i detyrs s Presidentit t Republiks s Kosovs. Urdhri
i Presidentit pr kalimin e prgjegjsive duhet t prmbaj veanrisht arsyet dhe
kohzgjatjen e kalimit t prgjegjsive, nse ka njohuri pr to. Presidenti i Republiks s
Kosovs do t rifilloj ushtrimin e prgjegjsive kur t jet n gjendje ti ushtroj
prgjegjsit, dhe kshtu Kryetarit t Kuvendit i pushon posti i ushtruesit t detyrs s
Presidentit.

2. N rast se nuk ka ndodhur kalimi vullnetar i prgjegjsive, Kuvendi i Republiks s Kosovs,
pas konsultimit me konsiliumin mjeksor, me dy t tretat (2/3) e votave t t gjith
deputetve vendos nse Presidenti i Republiks s Kosovs sht prkohsisht i paaft pr t
ushtruar prgjegjsit e veta. Kryetari i Kuvendit t Kosovs do t shrbej si ushtrues i
detyrs s Presidentit t Republiks s Kosovs derisa ajo/ai t bhet i aft q t rifilloj
ushtrimin e prgjegjsive t Presidentit.

3. Posti i ushtruesit t detyrs s Presidentit t Republiks s Kosovs, nuk mund t ushtrohet
pr nj periudh m t gjat se gjasht (6) muaj.


Neni 91 [Shkarkimi i Presidentit]

1. Presidenti i Republiks s Kosovs mund t shkarkohet nga Kuvendi nse ai/ajo sht dnuar
pr kryerjen e krimit t rnd ose nse ajo/ai nuk sht i/e aft pr t ushtruar prgjegjsit e
ktij posti pr shkak t smundjes s rnd ose nse Gjykata Kushtetuese ka prcaktuar se
ajo/ai ka br shkelje t rnd t Kushtetuts.

2. Procedura pr shkarkimin e Presidentit t Republiks s Kosovs mund t iniciohet nga nj e
treta (1/3) e deputetve t Kuvendit, t cilt nnshkruajn nj peticion, i cili shpjegon arsyet
pr shkarkim. N rast se peticioni supozon smundjen e rnd, Kuvendi do t krkoj
mendimin e konsiliumit mjeksor pr gjendjen shndetsore t Presidentit. N rast se
peticioni supozon ndonj shkelje t rnd t Kushtetuts, peticioni duhet ti dorzohet
menjher Gjykats Kushtetuese, e cila vendos pr kt shtje brenda shtat (7) ditsh nga
marrja e peticionit.

3. Nse Presidenti i Republiks s Kosovs sht dnuar pr ndonj krim t rnd ose kur nse
Kuvendi, n pajtim me kt nen, konstaton q Presidenti nuk sht i aft t ushtroj
- 35 -
prgjegjsit e tij/saj pr shkak t smundjes s rnd ose nse Gjykata Kushtetuese
konstaton se ajo/ai ka br shkelje t rnd t Kushtetuts, Kuvendi mund t shkarkoj
Presidentin me dy t tretat (2/3) e votave t t gjith deputetve t tij.
- 36 -
Kapitulli VI Qeveria e Republiks s Kosovs


Neni 92 [Parimet e Prgjithshme]

1. Qeverin e Kosovs e prbjn Kryeministri, zvendskryeministrat dhe ministrat.

2. Qeveria e Kosovs ushtron pushtetin ekzekutiv n pajtim me Kushtetutn dhe ligj.

3. Qeveria zbaton ligjet dhe aktet e tjera t miratuara nga Kuvendi i Kosovs dhe ushtron
veprimtari tjera brenda prgjegjsive t prcaktuara me kt Kushtetut dhe me ligj.

4. Qeveria merr vendime n pajtim me kt Kushtetut dhe me ligje, propozon projektligje dhe
amendamentimin e ligjeve ekzistuese e akteve t tjera, si dhe mund t jap mendimin rreth
projektligjeve t cilat nuk jan t propozuara nga ajo.


Neni 93 [Kompetencat e Qeveris]
Qeveria ka kto kompetenca:
(1) propozon dhe zbaton politikn e brendshme dhe t jashtme t vendit;
(2) mundson zhvillimin ekonomik t vendit;
(3) propozon Kuvendit projektligje dhe akte t tjera;
(4) merr vendime dhe nxjerr akte juridike ose rregullore, t nevojshme pr zbatimin e
ligjeve;
(5) propozon Buxhetin e Republiks s Kosovs;
(6) udhzon dhe mbikqyr punn e organeve t administrats;
(7) udhzon veprimtarin dhe zhvillimin e shrbimeve publike;
(8) i propozon Presidentit t Republiks s Kosovs emrimet dhe shkarkimet pr shefa
t misioneve diplomatike t Kosovs;
(9) propozon amendamentimin e Kushtetuts;
(10) mund t referoj shtje kushtetuese n Gjykatn Kushtetuese;
(11) ushtron edhe funksione t tjera ekzekutive, t cilat nuk u jan caktuar organeve t
tjera qendrore ose vendore.
- 37 -
Neni 94 [Kompetencat e Kryeministrit]
Kryeministri ka kto kompetenca:
(1) prfaqson dhe udhheq Qeverin;
(2) siguron q t gjitha Ministrit t veprojn n pajtim me politikat qeveritare;
(3) siguron zbatimin e ligjeve dhe t politikave t prcaktuara t Qeveris;
(4) ndrron antart e Qeveris, pa plqimin e Kuvendit;
(5) kryeson Kshillin e Siguris t Kosovs;
(6) emron Drejtorin e Prgjithshm t Policis s Kosovs;
(7) kshillohet me Presidentin e Republiks s Kosovs mbi shtjet e Inteligjencs;
(8) s bashku me Presidentin, emron Drejtorin, Zvendsdrejtorin dhe Inspektorin e
Prgjithshm t Agjencis s Kosovs pr Inteligjenc;
(9) kshillohet me Presidentin pr zbatimin e politiks s jashtme t vendit;
(10) kryen edhe pun t tjera, t prcaktuara me Kushtetut dhe me ligj.

Neni 95 [Zgjedhja e Qeveris]

1. Pas zgjedhjeve, Presidenti i Republiks s Kosovs i propozon Kuvendit kandidatin pr
Kryeministr, n konsultim me partin politike ose koalicionin q ka fituar shumicn e
nevojshme n Kuvend pr t formuar Qeverin.

2. Kandidati pr Kryeministr, jo m von se pesmbdhjet (15) dit pas emrimit, paraqet
prbrjen e Qeveris para Kuvendit t Kosovs dhe krkon miratimin nga ana e Kuvendit.

3. Qeveria konsiderohet e zgjedhur nse merr shumicn e votave t t gjith deputetve t
Kuvendit t Kosovs.

4. Nse prbrja e propozuar e Qeveris nuk merr shumicn e votave t nevojshme, Presidenti i
Republiks s Kosovs, brenda dhjet (10) ditsh emron kandidatin tjetr sipas s njjts
procedur. Nse as hern e dyt nuk zgjidhet Qeveria, ather Presidenti i Kosovs i shpall
zgjedhjet, t cilat duhet t mbahen jo m von se dyzet (40) dit nga dita e shpalljes s tyre.

5. Nse Kryeministri jep dorheqjen ose pr arsye t tjera, posti i tij/saj mbetet i lir, Qeveria
bie, dhe Presidenti i Republiks s Kosovs, n konsultim me partit politike ose koalicionin
q ka fituar shumicn n Kuvend, mandaton kandidatin e ri, pr t formuar Qeverin.
- 38 -
6. Antart e Qeveris pas zgjedhjes, japin betimin para Kuvendit. Teksti i betimit rregullohet
me ligj.


Neni 96 [Ministrit dhe Prfaqsimi i Komuniteteve]

1. Ministrit dhe organet e tjera ekzekutive themelohen, sipas nevojs, pr kryerjen e
funksioneve brenda kompetencave t Qeveris.

2. Numri i antarve t Qeveris prcaktohet me aktin e brendshm t saj.

3. N Qeveri do t jen s paku nj (1) Ministr nga komuniteti Serb dhe nj (1) Ministr nga
ndonj komunitet tjetr joshumic n Kosov. Nse jan m shum se dymbdhjet ministra,
Qeveria do t ket edhe nj ministr t tret, i cili prfaqson nj nga komunitetet joshumic
n Kosov.

4. Do t jen s paku dy (2) zvendsministra nga komuniteti Serb i Kosovs dhe dy (2)
zvendsministra nga komunitete t tjera joshumic n Kosov. Nse jan m shum se
dymbdhjet (12) ministra, Qeveria do t ket edhe nj zvendsministr t tret, i cili
prfaqson komunitetin Serb, dhe nj (1) tjetr zvendsministr, i cili prfaqson nj nga
komunitetet e tjera joshumic n Kosov.

5. Zgjedhja e ktyre ministrave dhe zvendsministrave do t vendoset pas konsultimit me
partit, me koalicionet ose grupet q prfaqsojn komunitetet q nuk jan shumic n
Kosov. Nse caktohen kandidat jasht deputetve t Kuvendit t Kosovs, pr kta
ministra e zvendsministra krkohet miratimi formal i shumics s deputetve t Kuvendit,
t cilt u prkasin partive, koalicioneve, nismave qytetare dhe kandidatve t pavarur, t cilt
jan deklaruar se prfaqsojn komunitetin n fjal.

6. Kryeministri, zvendskryeministrat dhe ministrat e Qeveris mund t zgjidhen nga deputet
t Kuvendit t Kosovs ose nga persona t kualifikuar, q nuk jan deputet t Kuvendit.

7. Papajtueshmria e antarve t Qeveris lidhur me funksionet e tyre rregullohet me ligj.


Neni 97 [Prgjegjsia]

1. Qeveria, pr punn e vet, i prgjigjet Kuvendit t Kosovs.

2. Kryeministri, zvendskryeministrat dhe ministrat mbajn bashkprgjegjsin pr vendimet
q merr Qeveria, dhe prgjegjsin individuale pr vendimet q marrin n fushat e
prgjegjsive t tyre.




- 39 -
Neni 98 [Imuniteti]
Antart e Qeveris s Kosovs gzojn imunitet nga ndjekja penale, padit civile dhe shkarkimi
pr veprimet dhe vendimet brenda fushveprimit t prgjegjsive t tyre si antar t Qeveris.

Neni 99 [Procedurat]

Mnyra e puns dhe procedurat e vendimmarrjes n Qeveri rregullohen me ligj dhe me
rregullore.


Neni 100 [Mocioni i Votbesimit]

1. Mocioni i mosbesimit ndaj Qeveris mund t ngrihet me propozimin e nj t trets (1/3) t t
gjith deputetve t Kuvendit.

2. Votbesimin e Qeveris mund ta krkoj Kryeministri.

3. Mocioni i mosbesimit vihet n rendin e dit t Kuvendit, jo m von se pes (5) dit e as m
hert se dy (2) dit nga data e parashtrimit t tij.

4. Konsiderohet se mocioni i mosbesimit sht pranuar, nse pr t kan votuar shumica e t
gjith deputetve t Kuvendit t Kosovs.

5. Nse mocioni i mosbesimit dshton, mocioni tjetr i mosbesimit nuk mund t ringrihet gjat
nntdhjet (90) ditve t ardhshme.

6. Nse mocioni i mosbesimit votohet pr Qeverin n trsi, Qeveria konsiderohet n
dorheqje.


Neni 101 [Shrbimi Civil]

1. Prbrja e shrbimit civil do t pasqyroj shumllojshmrin e popullit t Kosovs, duke
marr n konsiderat parimet e barazis gjinore, t njohura ndrkombtarisht.

2. Nj Kshill i Pavarur Mbikqyrs pr shrbimin civil siguron respektimin e rregullave dhe
parimeve q rregullojn shrbimin civil dhe i cili pasqyron diversitetin e popullit t
Republiks s Kosovs.
- 40 -
Kapitulli VII Sistemi i Drejtsis


Neni 102 [Parimet e Prgjithshme t Sistemit Gjyqsor]

1. Pushteti gjyqsor n Republikn e Kosov ushtrohet nga gjykatat.

2. Pushteti gjyqsor sht unik, i pavarur, i drejt, apolitik e i paanshm dhe siguron qasje t
barabart n gjykata.

3. Gjykatat gjykojn n baz t Kushtetuts dhe ligjit.

4. Gjyqtart gjat ushtrimit t funksionit t tyre duhet t jen t pavarur dhe t paanshm.

5. Garantohet e drejta pr ankes ndaj nj vendimi gjyqsor, prve nse me ligj sht
prcaktuar ndryshe. E drejta e prdorimit t mjeteve t jashtzakonshme juridike, rregullohet
me ligj. Me ligj mund t lejohet e drejta pr t referuar nj rast n mnyr t drejtprdrejt n
Gjykatn Supreme, dhe pr t tilla raste nuk ka t drejt ankese.


Neni 103 [Organizimi dhe Jurisdiksioni i Gjykatave]

1. Organizimi, funksionimi dhe jurisdiksioni i Gjykats Supreme dhe i gjykatave t tjera,
rregullohen me ligj.

2. Gjykata Supreme e Kosovs sht autoriteti m i lart gjyqsor.

3. T paktn pesmbdhjet prqind (15%) e gjyqtarve t Gjykats Supreme, por jo m pak se
tre (3) gjyqtar, do t jen nga radht e komuniteteve q nuk jan shumic n Kosov.

4. Kryetarin e Gjykats Supreme t Kosovs e emron dhe shkarkon Presidenti i Kosovs, nga
radht e gjyqtarve te Gjykats Supreme, pr mandat shtatvjear, pa mundsi t riemrimit,
pas propozimit t Kshillit Gjyqsor t Kosovs pr emrimin ose shkarkimin e saj/tij.

5. Kryetart e t gjitha gjykatave t tjera emrohen n mnyrn e prcaktuar me ligj.

6. T paktn pesmbdhjet prqind (15%) e gjyqtarve nga cilado gjykat tjetr, e themeluar
me jurisdiksionin e apelit, por jo m pak se dy (2) gjyqtar do t jen nga radht e
komuniteteve q nuk jan shumic n Kosov.

7. Gjykata t specializuara mund t themelohen me ligj kur kjo t jet e nevojshme, por n asnj
mnyr nuk mund t themelohen gjykata t jashtzakonshme.




- 41 -
Neni 104 [Emrimi dhe Shkarkimi i Gjyqtarve]

1. Gjyqtart i emron, riemron dhe shkarkon Presidenti i Republiks s Kosovs, me
propozimin e Kshillit Gjyqsor t Kosovs.

2. Prbrja e gjyqsorit pasqyron shumllojshmrin etnike t Kosovs dhe parimet e pranuara
ndrkombtarisht t barazis gjinore.

3. Prbrja e gjykatave pasqyron prbrjen etnike t jurisdiksionit territorial t gjykats
prkatse. Para dhnies s propozimit pr emrim ose riemrim, Kshilli Gjyqsor i Kosovs
kshillohet me gjykatn prkatse.

4. Gjyqtart mund t shkarkohen nga funksioni pr shkak t dnimit pr nj vepr t rnd
penale ose pr mosrespektimin e rnd t detyrave.

5. Gjyqtart kan t drejt t ankohen ndaj vendimit mbi shkarkimin drejtprdrejt n Gjykatn
Supreme t Kosovs.

6. Gjyqtart nuk mund t transferohen kundr vullnetit t tyre, prve nse sht parashikuar
ndryshe me ligj, pr shkak t funksionimit efikas t gjyqsorit ose masave disiplinore.


Neni 105 [Mandati dhe Riemrimi]

1. Mandati fillestar pr gjyqtart sht trevjear. N raste t riemrimit, mandati sht i
prhershm deri n moshn e pensionimit, sikurse sht prcaktuar m ligj, prve nse
shkarkohet n pajtim me ligjin.

2. Kriteret dhe procedurat pr riemrimin e nj gjyqtari, prcaktohen nga Kshilli Gjyqsor i
Kosovs dhe ato mund t dallojn n shkall nga kriteret e prdorura pr shkarkimin e
gjyqtarve.


Neni 106 [Papajtueshmria]

1. Gjyqtari nuk mund t ushtroj ndonj funksion n institucionet shtetrore jasht gjyqsorit, t
jet i prfshir n ndonj aktivitet politik ose ndonj aktivitet tjetr t ndaluar me ligj.

2. Gjyqtarve nuk u lejohet t marrin prgjegjsi ose t jen barts t funksioneve, t cilat n
fardo mnyre, do t ishin n kundrshtim me parimet e pavarsis dhe paansis s rolit t
gjyqtarit.





- 42 -
Neni 107 [Imuniteti]

1. Gjyqtart, prfshir edhe gjyqtart porot, gzojn imunitetin nga ndjekja penale, padit
civile dhe shkarkimi nga funksioni, pr vendimet e marra, votimin e br, mendimin e
shprehur dhe pr veprimet e tjera t ndrmarra q jan brenda fushveprimit t detyrave dhe
prgjegjsive t tyre si gjyqtar.

2. Gjyqtart, prfshir edhe gjyqtart porot, nuk gzojn imunitet dhe mund t shkarkohen nga
funksioni, kur t ken shkelur ligjin me qllim.

3. Kur nj gjyqtar akuzohet ose arrestohet, duhet t njoftohet pa vones Kshilli Gjyqsor i
Kosovs.


Neni 108 [Kshilli Gjyqsor i Kosovs]

1. Kshilli Gjyqsor i Kosovs siguron pavarsin dhe paansin e sistemit gjyqsor.

2. Kshilli Gjyqsor i Kosovs sht institucion plotsisht i pavarur n ushtrimin e funksioneve
t tij. Kshilli Gjyqsor i Kosovs siguron q gjykatat n Kosov t jen t pavarura,
profesionale e t paanshme, dhe t pasqyrojn plotsisht natyrn shumetnike t Republiks s
Kosovs e t ndjekin parimet e barazis gjinore. Kshilli do tu jap prparsi pr emrim si
gjyqtar, antarve t komuniteteve t nn prfaqsuara n mnyrn e prcaktuar me ligj.

3. Kshilli Gjyqsor i Kosovs sht prgjegjs pr rekrutimin dhe propozimin e kandidatve
pr emrim dhe riemrim pr pozita gjyqsore. Kshilli Gjyqsor i Kosovs sht po ashtu
prgjegjs pr transferimin dhe pr procedurn disiplinore kundr gjyqtarve.

4. Propozimet pr emrimin e gjyqtarve duhet t bhen n baz t procesit t hapur pr
emrime, n baz t meritave t kandidatve, dhe ky propozim pasqyron parimin e barazis
gjinore dhe prbrjen etnike t jurisdiksionit territorial t gjykats prkatse. T gjith
kandidatt duhet ti plotsojn kriteret e prcaktuara me ligj.

5. Kshilli Gjyqsor i Kosovs sht prgjegjs pr inspektimin gjyqsor, administrimin
gjyqsor, prpilimin e rregullave pr gjykatat n pajtim me ligjin, punsimin dhe
mbikqyrjen e administratorve t gjykatave, hartimin dhe mbikqyrjen e buxhetit pr
gjyqsorin, prcaktimin e numrit t gjyqtarve n secilin jurisdiksion dhe bn rekomandime
pr themelimin e gjykatave t reja. Themelimi i gjykatave t reja bhet me ligj.

6. Kshilli Gjyqsor i Kosovs prbhet nga trembdhjet (13) antar, me kualifikime dhe
ekspertiz profesionale. Antart emrohen pr nj mandat pesvjear dhe zgjedhn n kt
mnyr:

(1) Pes (5) antar do t jen gjyqtar t zgjedhur nga antart e gjyqsorit;
- 43 -
(2) Katr (4) antar i zgjedhin deputett e Kuvendit, t cilt i mbajn vendet e fituara
gjat ndarjes s prgjithshme t vendeve. T paktn dy (2) nga katr (4) antart
duhet t jen gjyqtar, dhe nj (1) do t jet antar i Ods s Avokatve t Kosovs;

(3) Dy (2) antar i zgjedhin deputett e Kuvendit, t cilt i mbajn vendet e rezervuara
ose t garantuara pr prfaqsuesit e komunitetit Serb n Kosov, dhe t paktn njri
prej ktyre t dyve, duhet t jet gjyqtar;

(4) Dy (2) antar i zgjedhin deputett e Kuvendit, t cilt mbajn vendet e rezervuara
ose t garantuara pr prfaqsuesit e komuniteteve t tjera, dhe t paktn njri prej
ktyre t dyve, duhet t jet gjyqtar;

(5) Papajtueshmria e t qenit antar i Kshillit Gjyqsor rregullohet me ligj.

7. Kshilli Gjyqsor i Kosovs, nga radht e antarve t vet, zgjedh kryesuesin dhe
zvndskryesuesin me mandat trevjear. Zgjedhja n kto funksione nuk e zgjat mandatin e
antarit t Kshillit Gjyqsor t Kosovs.

8. Kryesuesi i Kshillit Gjyqsor t Kosovs i drejtohet Kuvendit t Republiks s Kosovs s
paku nj her n vit lidhur me Sistemin Gjyqsor.

9. Kandidatt pr pozita gjyqsore, t cilat jan t rezervuara pr pjestart e komuniteteve q
nuk jan shumic n Kosov, mund t rekomandohen pr emrim vetm nga antart e
Kshillit t zgjedhur nga deputett e Kuvendit, t cilt mbajn vendet e rezervuara ose t
garantuara pr pjestart e komuniteteve q nuk jan shumic n Kosov. Nse ky grup i
antarve t Kshillit nuk e propozon kandidatin pr kt pozit gjyqsore pas dy seancave t
njpasnjshme t Kshillit, ather cilido antar i Kshillit ka t drejt t rekomandoj
kandidatin pr at pozit gjyqsore.

10. Kandidatt pr pozita gjyqsore t gjykatave themelore, nn jurisdiksionin e t cilave
prfshihet ekskluzivisht territori i nj a m shum komunave, ku shumica e popullsis i takon
komunitetit Serb t Kosovs, mund t rekomandohen pr emrim vetm nga dy (2) antart e
Kshillit q i zgjedhin deputett e Kuvendit, t cilt mbajn vendet e rezervuara ose t
garantuara pr komunitetin Serb n Republikn e Kosovs t cilt veprojn bashkrisht dhe
n mnyr unanime. Nse kta dy (2) antar nuk rekomandojn kandidat gjyqsor pr kt
pozit, gjat dy seancave t njpasnjshme t Kshillit Gjyqsor t Kosovs, ather cilido
antar i Kshillit Gjyqsor t Kosovs ka t drejt t propozoj kandidat pr at pozit.


Neni 109 [Prokurori i Shtetit]

1. Prokurori i Shtetit sht institucion i pavarur me autoritet dhe prgjegjsi pr ndjekjen penale
t personave t akuzuar pr ndonj vepr penale ose pr ndonj vepr tjetr, sikurse sht
rregulluar me ligj.

- 44 -
2. Prokurori i Shtetit sht institucion i paanshm, dhe vepron n baz t Kushtetuts dhe t
ligjit.

3. Organizimi, kompetencat dhe detyrat e Prokurororit t Shtetit rregullohen me ligj.

4. Prokurori i Shtetit pasqyron prbrjen shumetnike t Republiks s Kosovs dhe respekton
parimet e barazis gjinore.

5. Mandati fillestar pr prokuror sht trevjear. N rast t riemrimit, mandati sht i
prhershm deri n moshn e pensionimit, sikurse sht prcaktuar me ligj, prve nse
shkarkohet n pajtim me ligjin.

6. Prokurort mund t shkarkohen nga funksioni pr shkak t dnimit pr nj vepr t rnd
penale ose pr mosrespektimin e rnd t detyrave.

7. Kryeprokurori i Shtetit emrohet dhe shkarkohet nga Presidenti i Republiks s Kosovs, n
baz t propozimit t Kshillit Prokurorial t Kosovs. Mandati i Kryeprokurorit t Shtetit
sht shtatvjear, pa mundsi riemrimi.

Neni 110 [Kshilli Prokurorial i Kosovs]

1. Kshilli Prokurorial i Kosovs sht institucion plotsisht i pavarur n kryerjen e funksioneve
t tij, n pajtim me ligjin. Kshilli Prokurorial i Kosovs siguron qasje t barabart n drejtsi
pr t gjith personat n Kosov. Kshilli Prokurorial i Kosovs siguron q Prokurori i
Shtetit t jet i pavarur, profesional, i paanshm dhe pasqyron natyrn shumetnike t
Kosovs dhe parimet e barazis gjinore.

2. Kshilli Prokurorial i Kosovs do t rekrutoj, propozoj, avancoj, transferoj, disiplinoj
prokurort n mnyrn e rregulluar me ligj. Kshilli do ti jap prparsi emrimit pr
prokuror t antarve t komuniteteve t nn prfaqsuara n mnyrn e prcaktuar me ligj.
T gjith kandidatt duhet ti plotsojn kriteret e prcaktuara me ligj.

3. Propozimet pr emrimin e prokurorve duhet t bhen n baz t procesit t hapur pr
emrime, n baz t meritave t kandidatve, dhe ky propozim pasqyron parimin e barazis
gjinore dhe prbrjen etnike t jurisdiksionit territorial prkats.

4. Prbrja e Kshillit Prokurorial t Kosovs, si dhe dispozitat pr emrimin, shkarkimin,
mandatin, strukturn organizative dhe rregullat e procedurs, rregullohen me ligj.

Neni 111 [Avokatura]

1. Avokatura sht profesion i pavarur, e cila ofron shrbime sikur sht e rregulluar me ligj.

2. Mnyra e fitimit t s drejts pr t ushtruar profesionin e avokatit, si dhe marrja e ksaj t
drejte, rregullohen me ligj.

- 45 -
Kapitulli VIII Gjykata Kushtetuese


Neni 112 [Parimet e Prgjithshme]

1. Gjykata Kushtetuese sht autoriteti prfundimtar n Republikn e Kosovs pr interpretimin
e Kushtetuts dhe prputhshmris s ligjeve me Kushtetutn.

2. Gjykata Kushtetuese sht plotsisht e pavarur n kryerjen e prgjegjsive t saj.


Neni 113 [Jurisdiksioni dhe Palt e Autorizuara]

1. Gjykata Kushtetuese vendos vetm pr rastet e ngritura para gjykats n mnyr ligjore nga
pala e autorizuar.

2. Kuvendi i Kosovs, Presidenti i Republiks s Kosovs, Qeveria dhe Avokati i Popullit jan
t autorizuar t ngren rastet n vijim:

(1) shtjen e prputhshmris s ligjeve, t dekreteve t Presidentit e t Kryeministrit
dhe t rregulloreve t Qeveris, me Kushtetutn;

(2) prputhshmria e Statutit t Komuns me Kushtetutn.

3. Kuvendi i Kosovs, Presidenti i Republiks s Kosovs dhe Qeveria jan t autorizuar t
ngren shtjet n vijim:

(1) konflikti n mes t kompetencave kushtetuese t Kuvendit t Kosovs, Presidentit t
Republiks s Kosovs dhe Qeveris s Kosovs;

(2) prputhshmria e referendumit t propozuar me Kushtetutn;

(3) prputhshmria e shpalljes s Gjendjes s Jashtzakonshme dhe veprimeve t
ndrmarra gjat Gjendjes s Jashtzakonshme me Kushtetutn;

(4) prputhshmria e nj amendamenti t propozuar kushtetues me marrveshjet e
detyrueshme ndrkombtare, t ratifikuara sipas ksaj Kushtetute dhe rishikimi i
kushtetutshmris s procedurs s ndjekur;

(5) nse sht shkelur Kushtetuta gjat zgjedhjes s Kuvendit.

4. Komuna sht e autorizuar t kontestoj kushtetutshmrin e ligjeve ose t akteve t
Qeveris, t cilat cenojn prgjegjsit komunale ose zvoglojn t hyrat e komuns, n rast
se komuna prkatse sht prekur nga ai ligj ose akt.

- 46 -
5. Dhjet (10) a m shum deputet t Kuvendit t Kosovs, brenda nj afati prej tet (8) ditsh
nga dita e miratimit, kan t drejt t kontestojn kushtetutshmrin e fardo ligji ose
vendimi t miratuar nga Kuvendi, si pr prmbajtjen, ashtu edhe pr procedurn e ndjekur.

6. Tridhjet (30) a m shum deputet t Kuvendit t Kosovs, jan t autorizuar t ngren
shtjen nse Presidenti i Republiks s Kosovs ka kryer shkelje serioze t Kushtetuts.

7. Individt jan t autorizuar t ngren shkeljet nga autoritetet publike t t drejtave dhe lirive
t tyre individuale, t garantuara me Kushtetut, mirpo vetm pasi t ken shteruar t gjitha
mjetet juridike t prcaktuara me ligj.

8. Gjykatat kan t drejt ti referojn Gjykats Kushtetuese shtje prkitazi me
prputhshmrin kushtetuese t nj ligji, nse ajo prputhshmri sht ngritur gjat
procedurs gjyqsore dhe gjykata referuese nuk sht e sigurt pr prputhshmrin e ligjit t
kontestuar me Kushtetutn dhe nse vendimi i gjykats referuese pr rastin e caktuar, varet
nga prputhshmria e ligjit n fjal.

9. Kryetari i Kuvendit t Kosovs duhet t referoj amendamentet kushtetuese t propozuara
para miratimit n Kuvend, me qllim q t konstatohet nse amendamenti i propozuar i
zvoglon t drejtat dhe lirit e garantuara me kapitullin II t Kushtetuts.

10. Jurisdiksioni shtes mund t rregullohet me ligj.


Neni 114 [Prbrja dhe Mandati i Gjykats Kushtetuese]

1. Gjykata Kushtetuese prbhet nga nnt (9) gjyqtar, t cilt do t jen jurist t shquar dhe
personalitete me moralin m t lart, jo me m pak se dhjet (10) vjet prvoj profesionale
prkatse. Kualifikimet e tjera prkatse rregullohen me ligj. Parimet e barazis gjinore do t
respektohen.

2. Gjyqtart emrohen nga Presidenti i Republiks s Kosovs, me propozimin e Kuvendit, pr
nj mandat nntvjear, pa mundsi vazhdimi.

3. Vendimi pr t propozuar shtat (7) nga gjyqtart, varet nga miratimi i dy t tretave (2/3) t
deputetve t Kuvendit t pranishm dhe q votojn. Vendimi pr t propozuar dy (2)
gjyqtart e tjer, merret me shumicn e votave t deputetve t Kuvendit, t cilt jan t
pranishm dhe q votojn, por q mund t bhet vetm pas plqimit t shumics s
deputetve t Kuvendit, t cilt i mbajn vendet q jan rezervuar ose garantuar pr
prfaqsuesit e komuniteteve q nuk jan shumic n Kosov.

4. Nse mandati i gjyqtarit prfundon para mbarimit t mandatit t rregullt, emrimi i gjyqtarit
t ri bhet n pajtim me kt nen, me mandat t plot, pa t drejt rizgjedhjeje.



- 47 -

5. Zgjedhja e Kryetarit dhe Zvendskryetarit t Gjykats Kushtetuese, bhet nga gjyqtart t
Gjykats Kushtetuese me votim t fsheht t gjyqtarve t Gjykats, pr mandat trevjear.
Zgjedhja n kto funksione nuk e zgjat mandatin e gjyqtarit.


Neni 115 [Organizimi i Gjykats Kushtetuese]

1. Gjykata Kushtetuese prcakton organizimin e vet t brendshm, rregulloren e puns, proceset
e vendimmarrjes dhe shtje t tjera organizative n pajtim me ligjin.

2. Gjykata Kushtetuese publikon raportin vjetor.


Neni 116 [Efekti Juridik i Vendimeve]

1. Vendimet e Gjykats Kushtetuese jan t detyrueshme pr gjyqsorin dhe t gjith personat
dhe institucionet e Republiks s Kosovs.

2. Prderisa procedura t mos prfundoj para Gjykats Kushtetuese, ajo mund t suspendoj
prkohsisht veprimin ose ligjin e kontestuar, derisa t merret vendimi i Gjykats, nse
konsideron q aplikimi i veprimit a ligjit t kontestuar, mund t shkaktoj dme t
pariparueshme.

3. Prve nse sht prcaktuar ndryshe me vendim t Gjykats Kushtetuese, shfuqizimi i ligjit,
i aktit ose i veprimit hyn n fuqi n ditn e publikimit t vendimit t Gjykats.

4. Vendimet e Gjykats Kushtetuese shpallet n Gazetn Zyrtare.


Neni 117 [Imuniteti]
Gjyqtart e Gjykats Kushtetuese gzojn imunitet nga ndjekja penale, padit civile dhe
shkarkimi nga detyra pr vendimet e marra, mendimet e shprehura dhe veprimet e marra brenda
fushs s prgjegjsive si gjykats t Gjykats Kushtetuese.

Neni 118 [Shkarkimi]

Gjyqtart e Gjykats Kushtetuese mund t shkarkohen nga Presidenti i Republiks s Kosovs
me propozimin e dy t tretave (2/3) t gjyqtarve t Gjykats Kushtetuese, vetm pr kryerjen e
krimeve t rnda ose pr mosprfillje t rnd t detyrave.
- 48 -
Kapitulli IX Marrdhniet Ekonomike


Neni 119 [Parimet e Prgjithshme]

1. Republika e Kosovs siguron nj mjedis t favorshm ligjor pr ekonomin e tregut, lirin e
aktivitetit ekonomik dhe sigurin e prons publike e private.

2. Republika e Kosovs siguron t drejta ligjore t barabarta pr t gjith investitort dhe t
gjitha ndrmarrjet vendore dhe t jashtme.

3. Veprimet q kufizojn konkurrencn e lir prmes vendosjes ose abuzimit t pozits
dominuese, ose praktikave q e kufizojn konkurrencn, jan t ndaluara, me prjashtim kur
kto lejohen n mnyr eksplicite me ligj.

4. Republika e Kosovs promovon mirqenie pr t gjith qytetart e saj duke inkurajuar
zhvillimin e qndrueshm ekonomik.

5. Republika e Kosovs do t themeloj organe t pavarura pr rregullimin e tregut ather kur
vet tregu nuk mundet q n mas t mjaftueshme t mbroj interesin publik.

6. Investitorit t jashtm i garantohet nxjerrja e lirshme e fitimit dhe kapitalit t investuar jasht
vendit, n pajtim me ligjin.

7. Garantohet mbrojtja e konsumatorve, n pajtim me ligjin.

8. Secili person sht i obliguar t paguaj tatimet dhe kontributet e tjera t parapara me ligj.

9. Republika e Kosovs ushtron t drejtn e pronsis mbi do ndrmarrje q ajo kontrollon n
pajtim me interesin publik, me qllim q t maksimalizoj vlern afatgjate t ndrmarrjes.

10. Shrbimet publike t detyrueshme mund t imponohen mbi kto ndrmarrje n pajtim me
ligjin, i cili duhet t prcaktoj edhe kompensimin e drejt.


Neni 120 [Financat Publike]

1. Shpenzimet publike dhe mbledhja e t hyrave publike duhet t bazohen n parimet e
llogaridhnies, efektshmris, efikasitetit dhe transparencs.

2. Administrimi i politiks fiskale n t gjitha nivelet e qeveris do t jet n pajtim me kushtet
pr inflacion t ult dhe zhvillim t qndrueshm ekonomik dhe pr krijimin e vendeve t
puns.

3. Huat publike rregullohen me ligj dhe duhet t jen n pajtim m stabilitetin ekonomik dhe
qndrueshmrin fiskale.
- 49 -
Neni 121 [Prona]

1. Llojet e prons rregullohen me ligj.

2. Personat fizik t huaj dhe organizatat e huaja mund t sigurojn t drejta t pronsis mbi
pronn e paluajtshme n pajtim me kushtet e arsyeshme t prcaktuara me ligj ose me
marrveshje ndrkombtare.

3. Personat fizik t huaj dhe organizatat e huaja n pajtim me kushtet e arsyeshme t
prcaktuara me ligj, mund t sigurojn t drejta t koncesionit dhe t drejta t tjera pr
shfrytzim dhe/ose eksploatim t resurseve n pronsi publike, prfshir ktu resurset
natyrore, dhe t infrastrukturs n pronsi publike.


Neni 122 [Prdorimi i Pasuris dhe Burimeve Natyrore]

1. Populli i Republiks s Kosovs n pajtim me kushtet e arsyeshme t prcaktuara me ligj,
mund t gzoj resurset natyrore t Republiks s Kosovs, por nuk mund t shkel obligimet
q dalin nga marrveshjet ndrkombtare pr bashkpunim ekonomik.

2. Pasurit natyrore, si ujrat, hapsira ajrore, pasurit minerare dhe pasurit e tjera natyrore, si
dhe trualli, pyjet, bota bimore e shtazore, pjest e tjera t natyrs, paluejtshmria dhe t mirat
e tjera me rndsi t veant kulturore, historike, ekonomike dhe ekologjike, t cilat
prcaktuar me ligj se jan prcaktuar me interes pr Republikn e Kosovs, gzojn
mbrojtjen e tyre t veant, n pajtim me ligjin.

3. Kufizimet e t drejtave t pronarve dhe t drejtave t tjera mbi eksploatimin e t mirave me
interes t veant pr Republikn e Kosovs dhe kompensimi pr kufizimet e tilla
rregullohen me ligj.
- 50 -
Kapitulli X Qeverisja Lokale dhe Organizimi Territorial


Neni 123 [Parimet e Prgjithshme]

1. E drejta e vetqeverisjes lokale garantohet dhe rregullohet me ligj.

2. Vetqeverisja lokale ushtrohet nprmjet organeve prfaqsuese t zgjedhura n zgjedhje t
prgjithshme, t barabarta, t lira e t drejtprdrejta dhe me votim t fsheht.

3. Veprimtaria e organeve t vetqeverisjes lokale bazohet n kt Kushtetut dhe n ligjet e
Republiks s Kosovs dhe respekton Kartn Evropiane pr Vetqeverisjen Lokale.
Republika e Kosovs merr parasysh dhe zbaton Kartn Evropiane pr Vetqeverisjen Lokale
n masn e krkuar nga vendi nnshkrues.

4. Vetqeverisja lokale bazohet n parimet e qeverisjes s mir, transparencs, efikasitetit dhe
efektivitetit n ofrimin e shrbimeve publike, duke u kushtuar kujdes t veant nevojave dhe
brengave specifike t komuniteteve q nuk jan shumic dhe pjestarve t tyre.


Neni 124 [Organizimi dhe Funksionimi i Vetqeverisjes Lokale]

1. Njsi themelore e vetqeverisjes lokale n Republikn e Kosovs sht komuna. Komunat
gzojn shkall t lart t vetqeverisjes lokale dhe inkurajojn e sigurojn pjesmarrje
aktive t t gjith qytetarve n procesin e vendimmarrjes s organeve komunale.

2. Themelimi i komunave, kufijt, kompetencat dhe mnyra e organizimit dhe funksionimit t
tyre, rregullohen me ligj.

3. Komunat kan kompetenca vetanake, t zgjeruara dhe t deleguara n pajtim me ligjin.
Autoriteti shtetror q delegon kompetencat, prballon shpenzimet pr ushtrimin e delegimit.

4. Komunat kan t drejt pr bashkpunimin ndrkomunal dhe pr bashkpunimin ndrkufitar,
n pajtim me ligjin.

5. Komunat kan t drejt t vendosin, t caktojn, t mbledhin dhe t shpenzojn t hyrat e
veta si dhe t marrin fonde nga Qeveria qendrore, n pajtim me ligjin.

6. Komunat obligohen t respektojn Kushtetutn, ligjet, dhe t zbatojn vendimet gjyqsore.

7. Rishikimi administrativ i akteve t komunave nga autoritetet qendrore n fushn e
kompetencave t tyre, kufizohet n sigurimin e prputhjes me Kushtetutn e Republiks s
Kosovs dhe me ligjin.

- 51 -
Kapitulli XI Sektori i Siguris


Neni 125 [Parimet e Prgjithshme]

1. Republika e Kosovs ka pushtet mbi zbatimin e ligjit, sigurin, drejtsin, sigurin publike,
inteligjencn, organet civile emergjente dhe mbi kontrollin e kufijve n territorin e vet.

2. Institucionet e siguris n Republikn e Kosovs mbrojn sigurin publike dhe t drejtat e t
gjithve n Republikn e Kosovs. Institucionet veprojn me transparenc t plot dhe n
pajtim me standardet demokratike e me t drejtat e njeriut t njohura ndrkombtarisht.
Institucionet e Siguris duhet t pasqyrojn shumllojshmrin etnike t popullit t
Republiks s Kosovs.

3. Republika e Kosovs respekton plotsisht t gjitha marrveshjet e aplikueshme
ndrkombtare dhe ligjin prkats ndrkombtar dhe bashkpunon me organet
ndrkombtare t siguris e me homologt rajonal.

4. Kontrolli civil dhe demokratik mbi institucionet e siguris garantohet.

5. Kuvendi i Republiks s Kosovs mbikqyr buxhetin dhe politikat e institucioneve t
siguris, sikur rregullohet me ligj.


Neni 126 [Forca e Siguris e Kosovs]

1. Forca e Siguris e Kosovs sht forc kombtare e siguris pr Republikn e Kosovs, dhe
mund t drgoj pjestart e saj jasht vendit n prputhje t plot me prgjegjsit e saj
ndrkombtare.

2. Forca e Siguris e Kosovs mbron qytetart dhe komunitetet e Republiks s Kosovs n
baz t kompetencave t prcaktuara me ligj.

3. Presidenti i Republiks s Kosovs sht Komandant i Prgjithshm i Forcs s Siguris t
Kosovs, e cila gjithmon i nnshtrohet kontrollit t autoriteteve civile t zgjedhura n
mnyr demokratike.

4. Forca e Siguris e Kosovs sht profesioniste, pasqyron shumllojshmrin etnike t
popullit t Republiks s Kosovs dhe rekrutohet nga shtetasit e Republiks s Kosovs.

5. Komandantin e Forcs s Siguris t Kosovs e emron Presidenti i Republiks s Kosovs,
n baz t rekomandimit t Qeveris. Organizimi i brendshm i Forcs s Siguris t
Kosovs rregullohet me ligj.



- 52 -
Neni 127 [Kshilli i Siguris i Kosovs]

1. Kshilli i Siguris i Republiks s Kosovs, n bashkpunim me Presidentin e Republiks s
Kosovs dhe Qeverin, prgatit strategjin e siguris pr Republikn e Kosovs. Kshilli i
Siguris i Republiks s Kosovs ka edhe rol kshillues n t gjitha shtjet q kan t bjn
me sigurin n Republikn e Kosovs.

2. Kshilli i Siguris i Republiks s Kosovs kryesohet nga Kryeministri me mbshtetje nga
Qeveria, prve gjat periudhs s Gjendjes s Jashtzakonshme, sikurse sht parashikuar
me kt Kushtetut.

3. Presidenti i Republiks s Kosovs mund t krkoj takime t Kshillit t Siguris t
Republiks s Kosovs, dhe Kshilli sht i obliguar t bashkrendoj punn e tij
ngushtsisht me Presidentin. Kshilli i Siguris i Republiks s Kosovs do t bashkpunoj
ngushtsisht me autoritetet ndrkombtare.

4. Antart e Kshillit t Siguris t Republiks s Kosovs emrohen dhe shkarkohen n
mnyrn e prcaktuar me ligj.


Neni 128 [Policia e Kosovs]

1. Policia e Republiks s Kosovs mban prgjegjsin pr ruajtjen e rendit dhe siguris publike
n tr territorin e Republiks s Kosovs.

2. Policia e Republiks s Kosovs sht profesioniste dhe pasqyron shumllojshmrin etnike
t popullit t Republiks s Kosovs.

3. Kryeministri emron Drejtorin e Prgjithshm t Policis s Republiks s Kosovs me
rekomandimin e Qeveris dhe n pajtim me ligjin. Organizimi i brendshm i Policis s
Kosovs, rregullohet me ligj.

4. Policia e Republiks s Kosovs ka zinxhir t unifikuar komandues n tr Republikn e
Kosovs, me stacione policore t cilat korrespondojn me kufijt komunal. Policia e
Kosovs lehtson bashkpunimin me autoritetet komunale dhe udhheqsit e bashksive
prmes themelimit t Kshillave Lokale, sikur sht rregulluar me ligj. Prbrja etnike e
policis brenda nj komune duhet t pasqyron, deri n shkalln m lart t mundshme,
prbrjen etnike t popullsis brenda komuns prkatse.

5. Policia e Republiks s Kosovs mban prgjegjsin pr kontrollin e kufirit n bashkpunim
t drejtprdrejt me autoritetet vendore dhe ndrkombtare.





- 53 -
Neni 129 [Agjencia e Kosovs pr Inteligjenc]

1. Agjencia e Kosovs pr Inteligjenc zbulon, heton dhe mbikqyr krcnimet ndaj siguris n
Republikn e Kosovs.

2. Agjencia e Kosovs pr Inteligjenc sht profesioniste,politikisht e paanshme, shumetnike
dhe i nnshtrohet mbikqyrjes nga Kuvendi n mnyrn e prcaktuar me ligj.

3. Presidenti i Republiks s Kosovs dhe Kryeministri, pas konsultimit me Qeverin, s
bashku emrojn Drejtorin, Zvendsdrejtorin dhe Inspektorin e prgjithshm t Agjencis s
Kosovs pr Inteligjenc. Kualifikimi dhe mandati, rregullohen me ligj.

4. Presidenti i Republiks s Kosovs dhe Kryeministri marrin t njjtat informacione n lidhje
me inteligjencn.


Neni 130 [Autoriteti Civil i Aviacionit]

1. Autoriteti Civil i Aviacionit t Republiks s Kosovs rregullon veprimtarin e aviacionit
civil n Republikn e Kosovs dhe sht ofrues i shrbimeve t navigacionit ajror, sikur sht
prcaktuar me ligj.

2. Autoriteti Civil i Aviacionit bashkpunon plotsisht me autoritetet relevante ndrkombtare
dhe vendore, t prcaktuara me ligj.


Neni 131 [Gjendja e Jashtzakonshme]

1. Presidenti i Republiks mund t shpall Gjendjen e Jashtzakonshme, kur:

(1) ka nevoj pr masa emergjente t mbrojtjes;

(2) ka rrezik t brendshm ndaj rendit kushtetues ose siguris publike;

(3) ka fatkeqsi natyrore, e cila prek tr territorin e Republiks s Kosovs ose nj pjes
t tij.

2. Gjat Gjendjes s Jashtzakonshme, Kushtetuta e Republiks s Kosovs nuk suspendohet.
Kufizimet mbi t drejtat dhe lirit e garantuara me kt Kushtetut, bhen vetm deri n
shkalln e nevojshme, pr sa m pak koh q t jet e nevojshme dhe n prputhje t plot
me kt Kushtetut. Gjat Gjendjes s Jashtzakonshme, ligji pr zgjedhjet e Kuvendit dhe t
Komunave nuk mund t ndryshohet. Parimet e tjera pr veprimet e institucioneve publike
gjat Gjendjes s Jashtzakonshme rregullohen me ligj, por ato nuk duhet t jen n
shprputhje me kt nen.

- 54 -
3. Nse paraqitet nevoja pr marrjen e masave emergjente t mbrojtjes, Presidenti i Republiks
s Kosovs, pas konsultimit me Kryeministrin, shpall Gjendjen e Jashtzakonshme. Me
shpalljen e Gjendjes s Jashtzakonshme, Presidenti i Republiks s Kosovs shpall
menjher dekretin, i cili prcakton natyrn e krcnimit dhe fardo kufizimi pr t drejtat
dhe lirit. Brenda dyzet e tet (48) orsh, Kuvendi mund t jap plqimin me dy t tretat (2/3)
e votave t deputetve t pranishm dhe q votojn. Nse nuk jepet plqimi, dekreti i
Presidentit nuk ka forc as efekt.

4. Nse ka rrezik ndaj rendit kushtetues dhe siguris publike n Republikn e Kosovs, ose
ekziston nj fatkeqsi natyrore n tr territorin e Republiks s Kosovs ose nj pjes t tij,
Presidenti i Republiks s Kosovs, n konsultim me Kryeministrin, mund t shpall
Gjendjen e Jashtzakonshme. Me shpalljen e Gjendjes s Jashtzakonshme, Presidenti i
Republiks s Kosovs shpall menjher nj dekret, i cili prcakton natyrn e gjendjes s
emergjencs dhe fardo kufizimi mbi t drejtat dhe lirit. Brenda dyzet e tet (48) orsh,
Kuvendi mund t jap plqimin e tij me shumicn e votave t t gjith deputetve t
pranishm dhe q votojn. Nse nuk jepet plqimi, dekreti i Presidentit nuk ka forc as efekt.

5. Gjendja e Jashtzakonshme zgjat pr aq koh sa vazhdon t krcnoj rreziku dhe nuk mund
t zgjat m shum se pr nj periudh prej gjashtdhjet (60) ditsh. Me plqimin e
shumics s deputetve t Kuvendit t pranishm dhe q votojn, Gjendja e
Jashtzakonshme, nse sht e nevojshme, mund t zgjatet pr periudha pasuese prej tridhjet
(30) ditsh, por jo m shum se pr nntdhjet (90) dit shtes gjithsej.

6. Kuvendi mund t vendos kufizime t tilla, sipas nevojs, pr sa i prket kohzgjatjes dhe
shkalls s Gjendjes s Jashtzakonshme. Kur Presidenti konstaton se rreziku ndaj
Republiks s Kosovs sht i natyrs s jashtzakonshme, Kuvendi mund t vendos q
Gjendja e Jashtzakonshme t zgjas m shum se njqind e pesdhjet (150) dit, vetm
nse pr t votojn dy t tretat (2/3) e t gjith deputetve t Kuvendit.

7. Presidenti i Republiks s Kosovs, pas konsultimit me Qeverin dhe Kuvendin, mund t
urdhroj mobilizimin e Forcs s Siguris t Kosovs, pr t ndihmuar n Gjendjen e
Jashtzakonshme.

8. Kshilli i Siguris i Republiks s Kosovs, vetm gjat Gjendjes s Jashtzakonshme,
ushtron funksione ekzekutive q kufizohen n funksionet q ndrlidhen n veanti me
Gjendjen e Jashtzakonshme. Gjat Gjendjes s Jashtzakonshme, Kshilli i Siguris i
Republiks s Kosovs do t drejtohet nga Presidenti i Republiks s Kosovs, sikur
rregullohet me ligj. Gjat Gjendjes s Jashtzakonshme, Kshilli i Siguris i Republiks s
Kosovs do t bashkpunoj ngushtsisht me Qeverin, Kuvendin dhe autoritetet
ndrkombtare.

9. Ligji prcakton parimet, lmit dhe mnyrn e kompensimit t dmeve t shkaktuara si pasoj
e kufizimeve t vendosura gjat Gjendjes s Jashtzakonshme.
- 55 -
Kapitulli XII Institucionet e Pavarura


Neni 132 [Roli dhe Kompetencat e Avokatit t Popullit]

1. Avokati i Popullit mbikqyr dhe mbron t drejtat dhe lirit e individve nga veprimet ose
mosveprimet e paligjshme dhe t parregullta t autoriteteve publike.

2. Avokati i Popullit sht i pavarur n ushtrimin e detyrs dhe nuk pranon udhzime e
ndrhyrje nga organet, institucionet ose autoritetet e tjera, t cilat ushtrojn pushtetin n
Republikn e Kosovs.

3. do organ, institucion ose autoritet tjetr, q ushtron pushtet legjitim n Republikn e
Kosovs, sht i detyruar tu prgjigjet krkesave t Avokatit t Popullit dhe ti paraqes
atij/asaj t gjitha dokumentet dhe informacionet e krkuara n pajtim me ligj.


Neni 133 [Zyra e Avokatit t Popullit]

1. Zyra e Avokatit t Popullit sht e pavarur, dhe propozon e administron buxhetin e vet, n
pajtim me ligj.

2. Avokati i Popullit ka nj (1) ose m shum zvends. Numri, mnyra e przgjedhjes dhe
mandati i tyre, rregullohen me ligjin pr Avokatin e Popullit. T paktn nj (1) nga
zvendsit e Avokatit t Popullit sht pjestar i komuniteteve q nuk jan shumic n
Kosov.


Neni 134 [Kualifikimi, Zgjedhja dhe Shkarkimi i Avokatit t Popullit]

1. Avokatin e Popullit e zgjedh Kuvendi i Kosovs, me shumicn e votave t t gjith
deputetve t tij, pr nj mandat pes (5) vjear, pa t drejt rizgjedhjeje.

2. Avokat i Popullit ka t drejt t zgjidhet do shtetas i Republiks s Kosovs, me arsim t
lart, me karakter e moral t lart, i ndershm, me eksperienc dhe njohuri t dalluara n
fushn e t drejtave t njeriut.

3. Avokati i Popullit dhe zvendsit e saj/tij nuk mund t jen antar t asnj partie politike, as
t ushtrojn veprimtari politike, shtetrore a private profesionale dhe as t marrin pjes n
organizmat drejtues t organizatave civile, ekonomike dhe tregtare.

4. Avokati i Popullit gzon imunitetin nga ndjekja penale, padit civile ose shkarkimi pr
veprimet ose vendimet q jan brenda fushs s prgjegjsive t Avokatit t Popullit.

- 56 -
5. Avokati i Popullit mund t shkarkohet vetm me krkesn e m shum se nj t trets (1/3)
s t gjith deputetve, dhe n kt rast Kuvendi vendos me shumicn e dy t tretave (2/3) t
t gjith deputetve t tij.


Neni 135 [Raportimi i Avokatit t Popullit]

1. Avokati i Popullit paraqet raport vjetor para Kuvendit t Republiks s Kosovs.

2. Me krkesn e Kuvendit, Avokati i Popullit duhet t dorzoj raporte periodike ose tjera
Kuvendit. Me krkesn e Avokatit t Popullit, Kuvendi duhet tia lejoj q t dgjohet.

3. Avokati i Popullit ka t drejt t bj rekomandime dhe t propozoj masa, nse vren
shkelje t t drejtave dhe lirive t njeriut nga ana e organeve t administrats publike dhe
organeve t tjera shtetrore.

4. Avokati i Popullit ka t drejt t referoj shtje n Gjykatn Kushtetuese, n pajtim me
dispozitat e ksaj Kushtetute.


Neni 136 [Auditori i Prgjithshm i Kosovs]

1. Auditori i Prgjithshm i Republiks s Kosovs sht institucioni m i lart i kontrollit
ekonomik e financiar.

2. Organizimi, funksionimi dhe kompetencat e Auditorit t Prgjithshm t Republiks s
Kosovs, prcaktohen me Kushtetutn dhe me ligj.

3. Auditori i Prgjithshm i Republiks s Kosovs zgjidhet nga Kuvendi, me shumicn e
votave t t gjith deputetve t Kuvendit, n baz t propozimit t Presidentit t Republiks
s Kosovs.

4. Kuvendi vendos pr shkarkimin e Auditorit t Prgjithshm t Republiks s Kosovs me
shumicn e dy t tretave (2/3) t t gjith deputetve t tij, n baz t propozimit t
Presidentit ose me nismn e nj t trets (1/3) s deputetve t Kuvendit t Republiks s
Kosovs.

5. Mandati i Auditorit t Prgjithshm t Republiks s Kosovs sht pes (5) vjet, me t drejt
rizgjedhjeje vetm edhe pr nj mandat.


Neni 137 [Kompetencat e Auditorit t Prgjithshm t Kosovs]
Auditori i Prgjithshm i Republiks s Kosovs kontrollon:
- 57 -
(1) veprimtarin ekonomike t institucioneve publike dhe t personave t tjer juridik
shtetror;
(2) prdorimin dhe mbrojtjen e fondeve publike nga organet e pushtetit qendror dhe
lokal;
(3) veprimtarin ekonomike t ndrmarrjeve publike dhe personave juridik t tjer, tek
t cilt Shteti ka nj pjes t aksioneve, ose kur huat, kredit dhe detyrimet e tyre
garantohen nga Shteti.

Neni 138 [Raportimi i Auditorit t Prgjithshm t Kosovs]

1. Auditori i Prgjithshm i Republiks s Kosovs, Kuvendit i paraqet:

(1) raport pr zbatimin e Buxhetit t Shtetit;

(2) mendimin pr raportin e Qeveris pr shpenzimet e vitit financiar t shkuar, para se t
miratohet nga Kuvendi;

(3) informacione pr rezultatet e kontrolleve, sa her q krkohet nga Kuvendi.

2. Auditori i Prgjithshm i Republiks s Kosovs i paraqet Kuvendit raportin vjetor pr
veprimtarin e vet.


Neni 139 [Komisioni Qendror i Zgjedhjeve]

1. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve sht organ i prhershm q prgatit, mbikqyr, drejton dhe
verifikon t gjitha veprimet q kan t bjn me procesin e zgjedhjeve e referendumet dhe
shpall rezultatet e tyre.

2. Komisioni prbhet nga njmbdhjet (11) antar.

3. Kryesuesin e Komisionit Qendror t Zgjedhjeve, e emron Presidenti i Republiks s
Kosovs nga radht e gjyqtarve t Gjykats Supreme dhe t Gjykatave me jurisdiksion
apeli.

4. Gjasht (6) antar emrohen nga pjestart e gjasht grupeve m t mdha parlamentare t
prfaqsuara n Kuvend, t cilt nuk kan t drejt t marrin pjes n ndarjen e vendeve t
rezervuara. Nse n Kuvend jan t prfaqsuara m pak grupe, grupi a grupet m t mdha
mund t emrojn antar shtes. Nj (1) antar emrohet nga deputett e Kuvendit t cilt
mbajn vende t rezervuara a t garantuara pr komunitetin Serb t Kosovs dhe tre (3)
antar nga deputett e Kuvendit, t cilt mbajn vende t rezervuara a t garantuara pr
komunitetet e tjera q nuk jan shumic n Kosov.

- 58 -
Neni 140 [Banka Qendrore e Kosovs]

1. Banka Qendrore e Republiks s Kosovs, sht institucion i pavarur i cili i prgjigjet vetm
Kuvendit t Kosovs.

2. Banka Qendrore e Republiks s Kosovs ushtron kompetencat dhe pushtetin e vet vetm n
pajtim me kt Kushtetut dhe me instrumentet e tjera ligjore t zbatueshme.

3. Guvernatori i Banks Qendrore t Republiks s Kosovs ushtron edhe detyrn e Kryeshefit
Ekzekutiv t saj.

4. Qeverisja e Banks Qendrore t Republiks s Kosovs dhe procedurat e zgjedhjes dhe t
nominimit t antarve t Bordit t Banks Qendrore t Kosovs rregullohen me ligjin, cili
duhet t siguroj pavarsin dhe autonomin e saj.


Neni 141 [Komisioni i Pavarur i Medieve]

1. Komisioni i Pavarur i Medieve sht organ i pavarur q rregullon spektrin e Frekuencave
Transmetuese n Republikn e Kosovs, licencon transmetuesit publik e privat, prcakton
dhe zbaton politikn e transmetimit si dhe ushtron kompetenca t tjera t prcaktuara me ligj.

2. Antart e Komisionit t Pavarur t Medieve zgjedhen sipas ligjit, prmes nj procesi
transparent.


Neni 142 [Agjencit e Pavarura]

1. Agjencit e pavarura t Republiks s Kosovs jan institucione t krijuara nga Kuvendi, n
baz t ligjeve prkatse, t cilat rregullojn themelimin, funksionimin dhe kompetencat e
tyre. Agjencit e pavarura funksionet e tyre i kryejn n mnyr t pavarur nga do organ ose
autoritet tjetr n Republikn e Kosovs.

2. Agjencit e pavarura kan buxhetin e tyre, i cili administrohet n mnyr t pavarur, n
pajtim me ligj.

3. Secili organ, institucion ose autoritet tjetr, q ushtron pushtet legjitim n Republikn e
Kosovs, sht i detyruar t bashkpunoj dhe tu prgjigjet krkesave t agjencive t
pavarura gjat ushtrimit t kompetencave t tyre ligjore, n pajtim me ligj.
- 59 -
Kapitulli XIII Dispozitat Prfundimtare


Neni 143 [Propozimi Gjithprfshirs pr Zgjidhjen e Statusit t Kosovs]

Pavarsisht dispozitave tjera t ksaj Kushtetute:

1. T gjitha autoritetet n Republikn e Kosovs veprojn n pajtim me t gjitha detyrimet e
Republiks s Kosovs sipas Propozimit Gjithprfshirs pr Zgjidhjen e Statusit t Kosovs
t dats 26 mars 2007. Ato do t ndrmarrin t gjitha veprimet e nevojshme pr zbatimin e
tyre.

2. Dispozitat e Propozimit Gjithprfshirs pr Zgjidhjen e Statusit t Kosovs t dats 26 mars
2007 kan eprsi ndaj t gjitha dispozitave t tjera ligjore n Kosov.

3. Kushtetuta, ligjet dhe aktet tjera ligjore t Republiks s Kosovs interpretohen n
pajtueshmri me Propozimin Gjithprfshirs pr Zgjidhjen e Statusit t Kosovs t dats 26
mars 2007. N rast se ka papajtueshmri midis dispozitave t ksaj Kushtetute, ligjeve dhe
akteve t tjera ligjore t Republiks s Kosovs dhe dispozitave t marrveshjes, kjo e fundit
do t mbizotroj.


Neni 144 [Amendamentimi]

1. Qeveria, Presidenti ose nj e katrta (1/4) e deputetve t Kuvendit, sipas Rregullores s
Puns t Kuvendit, mund t propozojn ndryshime dhe amendamentime t ksaj Kushtetute.

2. do ndryshim do t krkoj miratimin e dy t tretave (2/3) t t gjith deputetve t
Kuvendit, prfshir dy t tretat (2/3) e t gjith deputetve t Kuvendit q mbajn vende t
rezervuara ose t garantuara pr prfaqsuesit e komuniteteve q nuk jan shumic n
Republikn e Kosovs.

3. Ndryshimet n kt Kushtetut mund t miratohen nga Kuvendi vetm pasi t ket adresuar
Kryetari i Kuvendit t Kosovs amendamentin e propozuar n Gjykatn Kushtetuese pr t
vlersuar paraprakisht nse ndryshimi i propozuar nuk pakson ndonj t drejt dhe lirit e
prcaktuara n Kapitullin II t Kushtetuts.

4. Ndryshimet e Kushtetuts hyjn n fuqi menjher pas miratimit t tyre n Kuvendin e
Republiks s Kosovs.


Neni 145 [Vazhdimsia e Marrveshjeve Ndrkombtare dhe e Legjislacionit t
Aplikueshm]

1. Marrveshjet ndrkombtare dhe aktet e tjera pr bashkpunimin ndrkombtar, q jan n
fuqi ditn e hyrjes n fuqi t ksaj Kushtetute, do t vazhdojn t respektohen deri ather
- 60 -
kur ato marrveshje ose akte t rinegociohen ose kur t bhet trheqja nga to n pajtueshmri
me kushtet e tyre ose deri ather kur ato t zvendsohen nga marrveshje ose akte t reja
ndrkombtare me t cilat mbulohen fushat e njjta dhe q jan miratuar n pajtim me kt
Kushtetut.

2. Legjislacioni i aplikueshm n ditn e hyrjes n fuqi t ksaj Kushtetute vazhdon t zbatohet
pr aq sa t jet n pajtueshmri me kt Kushtetut, derisa t mos shfuqizohet, zvendsohet
ose amendamentohet n pajtueshmri me kt Kushtetut.
- 61 -
Kapitulli XIV Dispozitat Kalimtare


Neni 146 [Prfaqsuesi Ndrkombtar Civil]
Pavarsisht dispozitave tjera t ksaj Kushtetute:
1. Prfaqsuesi Ndrkombtar Civil dhe organizatat e aktert e tjer ndrkombtar t
mandatuar sipas Propozimit Gjithprfshirs pr Zgjidhjen e Statusit t Kosovs, dat 26
mars 2007, kan mandatin dhe kompetencat e prcaktuara me Propozimit Gjithprfshirs
duke prfshir zotsin juridike si dhe privilegjet dhe imunitetet e prcaktuara me t.

2. T gjitha autoritetet n Republikn e Kosovs bashkpunojn plotsisht me Prfaqsuesin
Ndrkombtar Civil, organizatat dhe aktert tjer ndrkombtar t mandatuar sipas
Propozimit Gjithprfshirs pr Zgjidhjen e Statusit t Kosovs, dat 26 mars 2007 dhe ndr
t tjera iu japin fuqi ligjore vendimeve ose akteve t tyre.


Neni 147 [Autoriteti Prfundimtar i Prfaqsuesit Ndrkombtar Civil]

Pavarsisht dispozitave t tjera t ksaj Kushtetute, Prfaqsuesi Ndrkombtar Civil, n pajtim
me Propozimin Gjithprfshirs pr Zgjidhjen e Statusit t Kosovs, dat 26 mars 2007, sht
autoriteti prfundimtar n Kosov lidhur me interpretimin e aspekteve civile t Propozimit
Gjithprfshirs. Asnj autoritet i Republiks s Kosovs nuk ka jurisdiksion t rishikoj, t
paksoj ose n ndonj mnyr t kufizoj mandatin, kompetencat dhe detyrimet e prcaktuara
n nenin 146 dhe n kt nen.


Neni 148 [Dispozitat Transicionale pr Kuvendin e Kosovs]

1. Pr dy (2) mandatet e para zgjedhore, Kuvendi i Republiks s Kosovs do t ket njzet (20)
vende t rezervuara pr prfaqsim t komuniteteve q nuk jan shumic n Kosov n
mnyrn si vijon: Dhjet (10) vende do tu ndahen partive, koalicioneve, nismave qytetare
dhe kandidatve t pavarur, q jan deklaruar se prfaqsojn komunitetin Serb t Kosov,
dhe dhjet (10) vende do tu ndahen komuniteteve t tjera si vijon: komunitetit Rom nj (1)
vend; komunitetit Ashkali nj (1) vend; komunitetit Egjiptian nj (1) vend; dhe nj (1) vend
shtes do ti jepet komunitetit Rom, Ashkali ose Egjiptian, i cili ka numrin m t madh t
votave t prgjithshme; komunitetit Boshnjak tri (3) vende, komunitetit Turk dy (2) vende
dhe komuniteti Goran nj (1) vend. do vend i fituar prmes zgjedhjeve, do t jet vend
shtes, prve dhjet (10) vendeve t rezervuara q u ndahen prkatsisht komunitetit Serb t
Kosovs dhe komuniteteve t tjera.

2. Pavarsisht nga pika 1 e ktij neni, mandati ekzistues n kohn e hyrjes n fuqi t ksaj
Kushtetute do t konsiderohet si mandati i par zgjedhor i Kuvendit, n rast se ky mandat
zgjat pr s paku dy vite nga dita e hyrjes n fuqi t ksaj Kushtetute.

- 62 -
Neni 149 [Miratimi Fillestar i Ligjeve me Interes Vital]

Pavarsisht nga dispozitat e Nenit 81 t ksaj Kushtetute, ligjet me interes vital t radhitura n
at nen, do t miratohen fillimisht me shumicn e votave t deputetve t pranishm t Kuvendit
dhe q votojn.


Neni 150 [Procesi i Emrimit t Gjyqtarve dhe Prokurorve]

1. Shqyrtimi gjithprfshirs mbarkosovar pr prshtatshmrin e t gjith kandidatve pr
emrime t prhershme pr gjyqtar dhe prokuror n Kosov, deri n moshn e pensionimit
t prcaktuar me ligj, do t vazhdoj t bhet n pajtim me Urdhresn Administrative
2008/2 dhe nuk do t ndikohet nga prfundimi i mandatit t UNMIK-ut, ose nga hyrja n fuqi
e ksaj Kushtetute.

2. T gjith kandidatt e suksesshm, t cilt jan emruar ose riemruar pr gjyqtar dhe
prokuror nga ana e Prfaqsuesit Special t Sekretarit t Prgjithshm, si pjes e procesit t
emrimit, do t vazhdojn t shrbejn n postet e tyre deri n skadimin e natyrshm t
mandatit t tyre, ose deri ather kur ata t shkarkohen n pajtim me ligjin.

3. Komisioni i Pavarur Gjyqsor dhe Prokurorial do ti paraqes me shkrim Kshillit Gjyqsor
t Kosovs rekomandimet pr kandidatt pr emrimin dhe riemrimin e tyre si gjyqtar dhe
prokuror, i cili ushtron pushtetin prfundimtar, q tia propozoj Presidentit t Kosovs
kandidatt pr emrim dhe riemrim si gjyqtar dhe prokuror.

4. T gjith kandidatt e suksesshm, t cilt jan emruar ose riemruar nga Presidenti i
Kosovs si gjyqtar dhe prokuror, sipas propozimit t Kshillit Gjyqsor t Kosovs, si
pjes e procesit t emrimit, do t vazhdojn t shrbejn n kto poste deri n skadimin e
natyrshm t mandatit t tyre, ose deri ather kur ata t shkarkohen n pajtim me ligjin.

5. Pavarsisht nga dispozitat e nenit 105 t ksaj Kushtetute, mandati i t gjith gjyqtarve dhe
prokurorve q n mnyr t suksesshme e kalojn procesin e emrimit si sht prcaktuar
n kt nen dhe t cilt kan ushtruar funksionin s paku dy vjet para emrimit, sipas ktij
neni, sht i prhershm deri n moshn e pensionimit sikurse sht prcaktuar m ligj,
prve nse shkarkohen n pajtim me ligjin.


Neni 151 [Prbrja e Prkohshme e Kshillit Gjyqsor t Kosovs]

Deri n fund t mbikqyrjes ndrkombtare t zbatimit t Propozimit Gjithprfshirs pr
Zgjidhjen e Statusit t Kosovs, t dats 26 mars 2007, Kshilli Gjyqsor i Kosovs do t
prbhet si vijon:

1. Pes (5) antar jan antar kosovar t Komisionit t Pavarur Gjyqsor dhe Prokurorial, q
jan verifikuar nga Komisioni i Pavarur Gjyqsor dhe Prokurorial, si pjes e fazs s par
dhe t dyt t procesit t emrimit, n pajtim me Urdhresn Administrative 2008/02. Prej
- 63 -
ktyre pes (5) antarve, nj (1) gjyqtar dhe nj (1) prokuror t zgjedhur sipas metods s
rastsis, do t shrbejn n Kshillin Gjyqsor t Kosovs deri n skadimin e natyrshm t
mandateve t tyre ekzistuese, kur do t zvendsohen me nj (1) gjyqtar dhe nj (1) prokuror
t verifikuar nga Komisioni i Pavarur Gjyqsor dhe Prokurorial dhe q jan zgjedhur nga ana
e kolegve t tyre, duke iu prmbajtur metodave q kan pr qllim sigurimin e prfaqsimit
sa m t gjer t shrbimit t Gjyqsorit dhe Prokuroris. Dy (2) gjyqtart e mbetur dhe nj
(1) prokuror nga radht e pes (5) antarve kosovar t Komisionit t Pavarur Gjyqsor dhe
Prokurorial, do t shrbejn n Kshillin Gjyqsor t Kosovs pr nj mandat plotsues
njvjear pas skadimit t natyrshm t mandatit t tyre, kur ata do t zvendsohen me
procedur t njjt sikur edhe ish-kolegt e tyre t Komisionit t Pavarur Gjyqsor dhe
Prokurorial. N rast t themelimit t nj subjekti prgjegjs pr shtjet e emrimit, disiplins
dhe shkarkimit t prokurorve, t gjith antart e tjer t Kshillit Gjyqsor t Kosovs do t
jen gjyqtar.

2. Tet (8) antart e tjer t Kshillit Gjyqsor t Kosovs do t zgjedhen nga Kuvendi i
Kosovs n mnyrn e prcaktuar me kt Kushtetut, prve dy (2) nga katr (4) antart e
zgjedhur nga deputett e Kuvendit q mbajn vende t fituara gjat ndarjes s prgjithshme t
vendeve, duhet t jen ndrkombtar, t przgjedhur nga Prfaqsuesi Ndrkombtar Civil,
sipas propozimit t Misionit Evropian pr Politika t Siguris dhe Mbrojtes. Njri nga
antart ndrkombtar duhet t jet gjyqtar.


Neni 152 [Prbrja e Prkohshme e Gjykats Kushtetuese]

Deri n fund t mbikqyrjes ndrkombtare t zbatimit t Propozimit Gjithprfshirs pr
Zgjidhjen e Statusit t Kosovs, t dats 26 mars 2007, Gjykata kushtetuese do t prbhet si n
vijim:

1. Gjasht (6) nga nnt (9) gjyqtart emrohen nga Presidenti i Republiks s Kosovs, me
propozimin e Kuvendit.

2. Nga gjasht (6) gjyqtart, dy (2) do t shrbejn pr nj mandat trevjear, pa mundsi t
rizgjedhjes, dy (2) do t shrbejn pr nj periudh gjashtvjeare, pa mundsi t rizgjedhjes,
dhe dy (2) do t shrbejn pr nj periudh nntvjeare, pa mundsi t rizgjedhjes. Mandatet
e gjyqtarve fillestar do t zgjidhen me short, nga Presidenti i Republiks s Kosovs,
menjher pas emrimit t tyre.

3. Nga gjasht (6) gjyqtart, katr (4) do t zgjidhen votat e dy t tretave (2/3) t deputetve t
Kuvendit, t cilt jan t pranishm dhe q votojn. Dy (2) do t zgjidhen me shumicn e
votave t deputetve t Kuvendit, pas plqimit t shumics s deputetve t Kuvendit, t cilt
mbajn vendet q jan rezervuar ose garantuar pr prfaqsuesit e komuniteteve q nuk jan
shumic n Kosov.

4. Tre (3) gjyqtar ndrkombtar do t emrohen nga Prfaqsuesi Ndrkombtar Civil pas
konsultimit me Kryetarin e Gjykats Evropiane pr t Drejtat e Njeriut. Tre (3) gjyqtart nuk
do t jen qytetar t Kosovs dhe as t ndonj vendi fqinj.
- 64 -

5. Prfaqsuesi Ndrkombtar Civil do t prcaktoj se kur skadon mandati i gjyqtarve
ndrkombtar, dhe gjyqtart do t ndrrohen sikur sht e parashikuar me Kushtetut.


Neni 153 [Prania Ndrkombtare Ushtarake]
Pavarsisht dispozitave tjera t ksaj Kushtetute, Prania Ndrkombtare Ushtarake ka mandatin
dhe kompetencat e prcaktuara nga instrumentet relevante ndrkombtare, prfshir Rezolutn
1244 t Kshillit t Sigurimit t Kombeve t Bashkuara dhe Propozimit Gjithprfshirs pr
Zgjidhjen e Statusit t Kosovs, dat 26 mars 2007. Kryesuesi i Pranis Ndrkombtare
Ushtarake, n pajtim me Propozimin Gjithprfshirs pr Zgjidhjen e Statusit t Kosovs, dat
26 mars 2007, sht autoriteti final n zonn operative pr sa i prket interpretimit t atyre
aspekteve t marrveshjes s prmendur q i referohen Pranis Ndrkombtare Ushtarake. Asnj
autoritet i Republiks s Kosovs nuk ka jurisdikcion t rishikoj, t paksoj ose prndryshe t
kufizoj mandatin, kompetencat dhe detyrimet e referuara n kt nen.

Neni 154 [Trupat e Mbrojtjes t Kosovs]
Trupat e Mbrojtjes t Kosovs do t shprbhen brenda nj viti pas hyrjes n fuqi t ksaj
Kushtetute. Deri n shprbrje, Prania Ndrkombtare Ushtarake, n konsultim me
Prfaqsuesin Ndrkombtar Civil dhe Republikn e Kosovs do t ket autoritet ekzekutiv mbi
Trupat e Mbrojtjes t Kosovs dhe vendos pr dinamikn kohore t shprndarjes.

Neni 155 [Shtetsia]

1. T gjith banort e ligjshm t Kosovs n datn e miratimit t ksaj Kushtetute, gzojn t
drejtn e shtetsis s Republiks s Kosovs.

2. Republika e Kosovs ua njeh t drejtn n shtetsin e Republiks s Kosovs, pavarsisht
nga vendbanimi i tyre i tanishm dhe shtetsia q ata kan, t gjith qytetarve t ish-
Republiks Federative t Jugosllavis, t cilt kan qen banor t prhershm t Kosovs
me datn 1 janar 1998, dhe pasardhsve t tyre t drejtprdrejt.


Neni 156 [Refugjatt dhe Personat e Zhvendosur Brenda Vendit]
Republika e Kosovs promovon dhe lehtson kthimin e sigurt dhe me dinjitet t refugjatve dhe
personave t zhvendosur brenda vendit, dhe u ndihmon atyre pr kthimin e pronave dhe
posedimeve t tyre.



- 65 -

Neni 157 [Auditori i Prgjithshm i Kosovs]
Deri n fund t mbikqyrjes ndrkombtare dhe zbatimit t Propozimit Gjithprfshirs pr
Zgjidhjen e Statusit t Kosovs, dat 26 mars 2007, Revizori i Prgjithshm i Republiks s
Kosovs do t jet nj ndrkombtar i emruar nga Prfaqsuesi Ndrkombtar Civil.

Neni 158 [Autoriteti Qendror Bankar]
Deri n fund t mbikqyrjes ndrkombtare dhe zbatimit t Propozimit Gjithprfshirs pr
Zgjidhjen e Statusit t Kosovs, dat 26 mars 2007, Guvernatori i Banks Qendrore t
Republiks s Kosovs do t emrohet nga Presidenti i Republiks s Kosovs, pas marrjes s
plqimit nga Prfaqsuesi Ndrkombtar Civil.

Neni 159 [Pronat dhe Ndrmarrjet n Pronsi Shoqrore]

1. T gjitha ndrmarrjet q ishin n trsi ose pjesrisht n pronsi shoqrore, para hyrjes n
fuqi t ksaj Kushtetute, do t privatizohen n pajtim me ligj.

2. T gjitha interesat n pronsi shoqrore n prona dhe ndrmarrje n Kosov do t jen n
pronsi t Republiks s Kosovs.


Neni 160 [Ndrmarrjet n Pronsi Publike]

1. Republika e Kosovs do ti ket n pronsi t vet t gjitha ndrmarrjet n Republikn e
Kosovs q jan ndrmarrje n pronsi publike. T gjitha obligimet q kan t bjn me kto
t drejta pronsore do t jen obligime t Republiks s Kosovs. Qeveria e Kosovs mund t
privatizoj, t jap me koncesion ose t jap me qira ndrmarrjet n pronsi publike n
mnyrn e rregulluar me ligj.

2. T drejtat e pronsis, q kan t bjn me nj ndrmarrje n pronsi publike e cila ofron
shrbime vetm n nj komun specifike ose n nj numr t kufizuar t komunave, do t
jen t drejta pronsore t komuns ose komunave prkatse. Obligimet n lidhje me t
drejtat e tilla pronsore do t jen obligime t komuns ose komunave prkatse. Kuvendi
mundet me ligj t identifikoj nj ndrmarrje t till dhe komunn a komunat, q kan t
drejta pronsore dhe obligimet lidhur me to. Nse prcaktohet me ligj, komuna a komunat
prkatse, ndrmarrjet n pronsi shoqrore mund ti privatizojn, ti japin me koncesion ose
ti lshojn me qira.


Neni 161 [Transicioni i Institucioneve]

1. Me prjashtim t rastet kur Kushtetuta prcakton nj transicion tjetr, t gjitha kompetencat,
prgjegjsit dhe detyrimet e institucioneve t prcaktuara me kt Kushtetut, do tu kalojn
- 66 -
menjher atyre institucioneve n ditn e hyrjes n fuqi t ksaj Kushtetute. Kohzgjatja e
mandatit t secilit institucion para hyrjes n fuqi t ksaj Kushtetute, do t mbetet e paprekur
dhe e pandryshuar deri n skadimin e rregullt, ose deri n zgjedhjet e reja.

2. Deri ne zgjedhjet e para parlamentare pas hyrjes n fuqi t ksaj Kushtetute, Kryesia e
Kuvendit mbetet me kompetencat e parapara n mandatin e saj ekzistues. Pas seancs
konstituive t Kuvendit t par pas hyrjes n fuqi t ksaj Kushtetute, Kryesia e Kuvendit
ristrukturohet n pajtim me dispozitat e ksaj Kushtetute.

3. Dispozitat e nenit 70.3.(3) nuk do t aplikohen deri n seancn konstituive t Kuvendit pas
zgjedhjeve t para parlamentare pas hyrjes n fuqi t ksaj Kushtetute.

4. Deri n formimin e Kshillit Prokurorial t Kosovs, funksionet dhe prgjegjsit e tij do t i
kryej Kshilli Gjyqsor i Kosovs.


Neni 162 [Hyrja n Fuqi]
Kushtetuta e Republiks s Kosovs hyn n fuqi m 15 qershor 2008.

You might also like