‫يادگيرى در عصر ديجيتال‬

‫در سالهاى پيش رو‪ ،‬هزينه هاى رو به كاهش محاسبات ماشينى و پردازش‪ ،‬فناوريهاى ديجيتال را براى‬
‫همه در تمامى نقاط دنيا‪ ،‬از شهرهاى مدرن تا روستاها در كشورهاى در حال توسعه قابل دسترسى‬
‫خواهد كرد‪ .‬اين فناوريهاى نو توانايى تغيير اساسى در چگونگى و چيستى آنچه مردم در طول عمر خود‬
‫ياد مى گيرند را دارد‪ .‬همانند پيشرفتهاى بيوتكنولوژى كه امكان «تحول سبز» در كشاورزى را داده‬
‫است‪ ،‬فناوريهاى ديجيتال نوين «تحول يادگيرى» در آموزش را فراهم كرده است‪.‬‬
‫هرچند اين فناوريهاى ديجيتال نو امكان تحول يادگيرى را ايجاد كرده است‪ ،‬اما آن را تضمين نمى كند‪،‬‬
‫نتايج اوليه قابل توجه نيستند‪ .‬در بيشتر جاهايى كه امروزه فناوريهاى نوين در آموزش به كار گرفته مى‬
‫شوند‪ ،‬براى تقويت روشهاى از رواج افتاده آموزشى استفاده مى شود‪ .‬براى استفاده از تمامى امتيازات‬
‫فناوريهاى نو‪ ،‬نياز به تجديدنظر اساسى در روشهاى خود درباره يادگيرى و آموزش داريم‪.‬‬

‫آن سوى اطلعات‬

‫زمانى كه مردم به آموزش و يادگيرى فكر مى كنند‪ ،‬اغلب به اطلعات مى انديشند‪ .‬آنها مى پرسند چه‬
‫اطلعاتى از بيشترين اهميت برخوردارند؟ بهترين راههاى انتقال آن اطلعات كدامند؟ بهترين روشهاى‬
‫ارائه و نمايش اطلعات به گونه اى كه هم قابل فهم و هم قابل يادگيرى باشد‪ ،‬كدام است؟‬
‫عجيب نيست كه مردم ارتباط طبيعى بين كامپيوتر و آموزش مى بينند‪ ،‬كامپيوتر مردم را قادر به انتقال‪،‬‬
‫دسترسى‪ ،‬ارائه و ايجاد و اصلح اطلعات به بسيارى صور جديد مى سازد‪ .‬از آنجا كه آموزش با‬
‫اطلعات سر و كار دارد و كامپيوتر نيز با اطلعات مرتبط است‪ ،‬به نظر مى رسد اين دو تركيب موفقى‬
‫داشته باشند‪ .‬اگر بخواهيم از حداكثر امتيازات تكنولوژيهاى محاسباتى جديد بهره بگيريم و به انسانها كمك‬
‫كنيم تا متفكران و يادگيرندگان بهترى باشند‪ ،‬بايد با ديدگاه مبتنى بر اطلعات‪ ،‬از محاسبه و يادگيرى‬
‫عبور كنيم‪.‬‬
‫طى نيم قرن اخير‪ ،‬روانشناسان و محققان آموزشى‪ ،‬با توجه به آموزه هاى ژان پياژه‪ ،‬به اين درك رسيده‬
‫اند كه يادگيرى موضوعى ساده شامل انتقال اطلعات نيست‪ .‬معلمين نمى توانند به سادگى اطلعات را‬
‫در مغز ياد گيرندگان خالى كنند‪ ،‬زيرا يادگيرى فرآيندى خلق است كه در آن افراد يافته هاى تازه از‬
‫دنياى اطراف خود‪ ،‬به همراه كشف فعال‪ ،‬تجربه‪ ،‬بحث و عكس العمل را بنا مى سازند‪ .‬به عبارتى كوتاه‬
‫تر‪« :‬مردم عقيده ها را نمى گيرند‪ ،‬بلكه آنها را مى سازند‪».‬‬
‫همچنين در مورد كامپيوتر نيز برخلف عبارت بسيار رايج «فناورى اطلعات» يا ‪ IT‬چيزى بيش از‬
‫ماشينهاى ساده اطلعاتى هستند‪.‬‬
‫به طور قطع كامپيوتر براى انتقال و دسترسى اطلعات بى نظير است‪ ،‬اما به صورتى فراتر‪ ،‬رسانه اى‬
‫جديد محسوب مى شود كه از طريق آن افراد مى توانند به خلقيت و بيان بپردازند‪ .‬اگر كامپيوتر را تنها‬
‫براى توزيع ساده اطلعات به دانش آموزان به كار گيريم‪ ،‬پتانسيل تحول برانگيز فناورى جديد براى‬
‫انتقال يادگيرى و آموزش را از دست مى دهيم‪.‬‬
‫اين سه موضوع را درنظر بگيريد‪ :‬كامپيوتر‪ ،‬تلويزيون‪ ،‬نقاشى كدام يك با ديگران يكسان نيست؟ براى‬
‫بيشتر افراد جواب صحيح نقاشى است‪ .‬روى هم رفته تلويزيون و كامپيوتر هر دو در قرن ‪ ۲۰‬اختراع‬
‫شده اند و هر دو داراى فناوريهاى الكترونيكى هستند و هر دو مى توانند اطلعات را به تعداد زيادى از‬
‫افراد برسانند‪ ،‬درحالى كه هيچ يك از موارد فوق درباره نقاشى صدق نمى كند‪.‬‬
‫اما از آنجا كه ما به كامپيوتر به ديده قلم نقاشى نگاه مى كنيم تا تلويزيون‪ ،‬كامپيوتر ديگر تا حد نهايت‬
‫ظرفيت به كار گرفته نخواهد شد‪ .‬مانند قلم نقاشى (و برخلف تلويزيون) كامپيوتر مى تواند براى طراحى‬
‫و خلق موارد مختلف به كار گرفته شود‪ .‬به علوه با دسترسى به صفحات وب‪ ،‬كاربران مى توانند‬
‫صفحات وب خود را ايجاد كنند و با دريافت فايلهاى ‪ MP3‬مى توانند موسيقى مورد علقه خود را‬
‫بسازند و با بازيهاى گرافيكى در شهرهاى شبيه سازى شده‪ ،‬مى توانند دنياى خود را در كامپيوتر شبيه‬
‫سازى كنند‪.‬‬
‫اين نوع فعاليتهاى طراحى است كه فرصتهاى آموزشى زيادى را توسط كامپيوتر فراهم مى سازد‪.‬‬
‫تحقيقات نشان داده است بسيارى از بهترين فراگرفته هاى ما وقتى شكل مى گيرد كه درگير طراحى و‬
‫خلق اشياى مختلف به ويژه آنها بوده ايم كه براى خود يا افراد اطرافمان با ارزش بوده است‪ .‬زمانى كه‬
‫كودكان با قلم نقاشى‪ ،‬تصاوير خلق مى كنند‪ ،‬درباره تركيب رنگ ياد مى گيرند و زمانى كه با اسباب‬
‫بازى هاى خود به ساختمان سازى مى پردازند درباره سازه و پايدارى مطالبى فرا مى گيرند‪.‬‬
‫مانند قلم نقاشى‪ ،‬كامپيوتر مى تواند به عنوان شى ءاى براى ايجاد وسايل ديگر نه تنها به وسيله كودكان‬
‫بلكه توسط هر شخصى به كار گرفته شود‪ .‬در واقع كامپيوتر قوى ترين ابزار سازنده اى است كه تاكنون‬
‫خلق شده است زيرا افراد را قادر مى سازد به خلق موسيقى‪ ،‬تصاوير تا شبيه سازى هاى علمى براى‬
‫روبات ها بپردازند‪ .‬كامپيوترها مى توانند به صورت ابزار سازنده اى فراگير ديده شوند كه آنچه را افراد‬
‫مى توانند خلق كنند و آنچه را در يك فرايند مى توانند يادگيرند به شدت گسترش مى دهند‪.‬‬

‫مهارت ديجيتال‬
‫متأسفانه‪ ،‬افراد كامپيوتر را به صورت صحيح به كار نمى گيرند‪.‬اغلب به اين فكر مى كنند كه چگونه مى‬
‫توانند اطلعات را روى وب بيابند‪ .‬چگونه از يك پردازشگر كلمه استفاده كنند‪ .‬چگونه ‪e-mail‬بفرستند‪.‬‬
‫اما آنها با فناورى سازگار نمى شوند‪.‬‬
‫معنى مهارت ديجيتال چيست؟ مثال آموزش زبان خارجه را تصور كنيد‪ ،‬اگر كسى عبارات كمى را ياد‬
‫بگيرد به گونه اى كه بتواند ليست غذاها را در رستوران بخواند و آدرس را در خيابان بپرسد‪ ،‬شما او را‬
‫به زبان خارجى مسلط فرض مى كنيد؟ مسلماً نه‪ .‬اين نوع دانش عبارتى كتابى از زبان‪ ،‬معادل با نحوه به‬
‫كارگيرى كامپيوترها توسط افراد است‪ .‬آيا چنين دانشى سودمند است؟ بله اما نه به تبحر‪.‬‬
‫براى اينكه به يك زبان خارجى كاملً مسلط باشيد‪ ،‬بايد قادر باشيد يك نظر پيچيده را عنوان كرده يا يك‬
‫داستان سرگرم كننده بگوييد‪ .‬به عبارت ديگر بايد قادر باشيد با زبان به ساختن موضوعات بپردازيد‪ .‬به‬
‫طور مشابه‪ ،‬تبحر ديجيتالى نه تنها دانستن چگونگى به كارگيرى ابزارهاى فناورانه است بلكه شامل‬
‫دانستن اينكه چگونه مواد لزم را با آن ابزار بسازيد نيز مى شود‪.‬‬
‫مهارت در بيان نه تنها ارزش عملى در زندگى روزمره دارد بلكه اثرى مثبت در يادگيرى مى گذارد‪،‬‬
‫زمانى كه ياد مى گيريد بخوانيد و بنويسيد‪ ،‬در موقعيت بهترى براى يادگيرى قرار داريد‪ .‬در مورد‬
‫مهارت ديجيتال نيز همينطور است در سال هاى پيش رو مهارت ديجيتال پيش نيازى براى به دست‬
‫آوردن شغل‪ ،‬مشاركت معنى دار در اجتماع و يادگيرى در طول عمر خواهد بود‪.‬‬
‫امروزه‪ ،‬بحث درباره «شكاف ديجيتالى» نوعاً بر اختلف دسترسى به كامپيوتر متمركز است‪ .‬اين‬
‫موضوع‪ ،‬همزمان با كاهش قيمت كامپيوتر كه مردم در هر نقطه دسترسى بهترى به فناورى هاى ديجيتال‬
‫خواهند داشت تغيير خواهد كرد‪ .‬اما اين احتمال وجود دارد كه تنها عده معدودى قادر به استفاده از‬
‫فناورى به صورت روان خواهند بود به كلم كوتاه «فاصله دسترسى» از بين مى رود‪ ،‬اما يك «فاصله‬
‫مهارت» خطرناك همچنان بر جا مى ماند‪.‬‬

‫كلوپ هاى كامپيوترى‬

‫كلوپ هاى كامپيوترى از بيشتر مراكز دوركارى و مراكز فناورى متفاوتند‪.‬زيرا اين دو در يكى از دو‬
‫قسمت زير فعاليت مى كنند‪ :‬بعضى عموماً دسترسى فراهم مى كنند و مردم در آنجا هر كار كه بخواهند‬
‫مى كنند‪ ،‬بازى مى كنند‪ ،‬در وب جست وجو مى كنند‪ ،‬از تالر گفت وگوى بر خط استفاده مى كنند‪،‬‬
‫مراكز ديگر دوره هاى ساخت يافته آموزشى مهارت هاى كامپيوترى و كاربردهاى اساسى آن را ارائه‬
‫مى كنند‪ .‬اما كلوپ هاى كامپيوترى راه سومى را با اهداف و روش هاى متفاوت پيش روى مى گذارند‪.‬‬
‫هدف تنها به سادگى آموزش مهارت هاى اوليه نيست بلكه كمك به جوانان براى يادگرفتن ابرازوجود و به‬
‫دست آوردن اعتماد به نفس به عنوان يك فراگير است‪ .‬اگر علقه مند به بازى هاى تصويرى باشند‪ ،‬براى‬
‫بازى كردن به كلوپ نمى آيند بلكه براى خلق بازى مورد نظر خود به كلوپ مراجعه مى كنند‪ .‬آنها فيلم‬
‫از اينترنت ذخيره نمى كنند بلكه خود فيلم مى سازند‪ .‬در فرايند‪ ،‬جوانان توانايى هاى يك طراح خوب را‬
‫فرا مى گيرند‪ :‬چگونه يك پروژه را درك كنند‪ ،‬چگونه از امكانات موجود استفاده كنند‪ ،‬چگونه مسائل را‬
‫مرتفع سازند‪ ،‬چگونه با ديگران مشاركت كنند و چگونه به يك پروژه از منظر ديگران نگاه كنند‪ .‬به طور‬
‫خلصه آنها ياد مى گيرند چگونه يك پروژه پيچيده را از آغاز تا پايان مديريت كنند‪.‬‬
‫روش كلوپ هاى كامپيوترى تعادلى بين ساختار و آزادى در فرايند يادگيرى ايجاد مى كنند‪ .‬جوانانى كه‬
‫در پروژه هاى مورد علقه خود در كلوپ ها فعاليت مى كنند پشتيبانى گسترده اى از طرف ديگر اعضا‬
‫دريافت مى دارند و به طور قطع روش زندگى آنها با توجه به تجارب كسب شده در اين كلوپ ها متحول‬
‫مى گردد‪ .‬به طور خلصه آنها در كلوپ هاى كامپيوتر آزادند‪ ،‬آنچه مى خواهند انجام دهند و آنچه مى‬
‫خواهند ياد بگيرند‪ ،‬در حالى كه اگر دوره هاى آموزشى را در مدارس ببينند تنها دوره هايى خشك‬
‫محسوب مى شود ولى در كلوپ خلقيت بروز مى كند‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬اولين كلوپ كامپيوترى در‬
‫‪ ۱۹۹۳‬در بوستون ايجاد شد كه به جوانان بين ‪ ۱۰‬تا ‪۱۸‬سال خدمات ارائه مى كرد‪ .‬در ادامه موفقيت‬
‫آميز فعاليت كلوپ رايانه ‪ ،‬تعداد بسيارى مركز كامپيوترى سال گذشته ايجاد شده اند‪ .‬در سال ‪۲۰۰۰ ،‬‬
‫اينتل خبرداد كه از ايجاد ‪۱۰۰‬مركز كامپيوترى ديگر در سراسر دنيا طى ‪۵‬سال حمايت خواهدكرد‪ .‬اكنون‬
‫كلوپهايى در هند‪ ،‬ايرلند‪ ،‬كلمبيا‪ ،‬آلمان‪ ،‬فيليپين و ايالت متحده وجود دارند و كلوپهايى نيز در چين‪،‬‬
‫كاستاريكا‪ ،‬مكزيكو‪ ،‬آفريقاى جنوبى و تايوان برنامه ريزى شده اند‪.‬‬

‫ايجاد تحول آموزشى‬

‫ملتها به طور فزاينده اى به اين مى انديشند كه بهبود آموزشى بهترين راه براى افزايش سلمتى‪ ،‬تقويت‬
‫بهداشت و حفاظت صلح است‪ .‬اما ترديدهايى درباره نحوه دستيابى به جمعيت آموزش ديده يا حتى مفهوم‬
‫جمعيت آموزش ديده وجود دارد‪.‬‬
‫آيا پيشرفت به سمت جمعيت آموزش ديده مى تواند با شمارش تعداد نفرات مشغول در مدارس؟ با شمارش‬
‫تعداد سالهايى كه در مدارس مى گذرانند؟ يا با بررسى نمرات آنها در آزمونهاى استاندارد ارزيابى شود؟‬
‫به نظر مى رسد هر كشورى در جهان‪ ،‬برنامه اى براى تحول آموزش خود دارد‪ .‬اما در بيشتر موارد‬
‫فعاليتها شديد و افزايشى هستند و به هسته مشكل نفوذ نمى كنند‪ .‬اين فعاليتها اغلب انواع جديدى از‬
‫آزمونها را اعمال مى كنند اما دوره آموزشى موجود و راهبرد آموزشى موجود را بدون تغيير رها مى‬
‫كنند يا تغييرات بسيار كمى در آنها مى دهند‪.‬‬

‫به سمت جامعه خلق‬

‫در دهه ‪ ۱۹۸۰‬بحث هاى بيشترى درباره انتقال از «جامعه صنعتى» به «جامعه اطلعاتى» وجود‬
‫داشت‪ .‬ديگر منابع طبيعى و توليدات نيروهاى محرك در اقتصاد و جوامع‪ ،‬نخواهند بود‪ .‬اطلعات‪،‬‬
‫پادشاه جديد است‪.‬‬
‫در دهه ‪ ۱۹۹۰‬مردم در باره «جامعه مبتنى بر دانش» صحبت كردند‪ .‬و شروع به اين تصور كردند كه‬
‫اطلعات به تنهايى نمى تواند تغييرات مهمى ايجاد كند‪ .‬بلكه كليد اصلى در اين است كه چگونه مردم‬
‫اطلعات را به دانش تبديل كرده و آن را مديريت مى كنند‪.‬‬
‫انتقال از تمركز بر اطلعات «به دانش» در اصل نوع توانمند سازى محسوب مى شود‪ .‬اما مفهوم تازه‬
‫تر عبارتست از «جامعه خلق» و به نظر مى رسد كه موفقيت در آينده بر پايه ميزان آنچه مى دانيم‬
‫نخواهد بود بلكه بر توانايى ما درباره تفكر و اقدام خلقانه استوار خواهد بود‪.‬‬

‫گسترش فناورى هاى ديجيتال نياز تفكر خلق در تمامى زمينه هاى زندگى را ايجاب كرده و همچنين‬
‫ابزارى را كه مى تواند به ما كمك كند تا خود را تقويت كرده و دوباره بيافرينيم در اختيار مان گذاشته‬
‫است‪.‬‬
‫در سراسر دنيا فناوريهاى ارتباطاتى و محاسباتى فضايى براى كارآفرينى هاى جديد‪ ،‬خلق محصولت نو‬
‫آورانه و خدمات و اثربخشى مضاعف ايجاد كرده است‪ .‬و اهميت شهروند آموزش ديده و خلق از هميشه‬
‫بيشتراست‪.‬‬
‫كودكان نقش مركزى در اين انتقال به جامعه خلق ايفا مى كنند‪ .‬كودكى خلق ترين دوره زندگى ماست‪.‬‬
‫بايد مطمئن شويم كه خلقيت كودكان بارور گشته و تقويت مى گردد همچنين بايد به كودكان كمك كنيم تا‬
‫ياد بگيرند كه توانايى هاى خلق خود را گسترش داده واصلح كنند‪ .‬بنابراين خلقيت دوره كودكى در‬
‫تمامى طول عمر حضور داشته و رشد خواهد كرد‪.‬‬
‫براى دستيابى به اين اهداف لزم است روشهايي تازه براى آموزش و يادگيرى و فناوريهاى جديد براى‬
‫پشتيبانى اين نوع روشهاى جديد به وجود آيد‪.‬‬
‫هدف نهايى‪ ،‬جامعه اى با افراد خلق است كه به طور مداوم امكانات جديد براى خود و جامعه شان ايجاد‬
‫مى كنند‪.‬‬

‫به هنرجويان کمک کنيم تا خودشان فکر کنند‬

‫در کلس محيطی حمايت کننده به وجود بياوريم‬

‫برای ايجاد اعتماد به نفس در هنرجويان سعی کنيد جو کلس به جای "رقابتی" ‪" ،‬حمايتی" باشد‪ .‬يک راه‬
‫خوبش اين است که از هنرجويان بخواهيد در گروه های کوچک و با همکاری روی حل يک مسأله ولی‬
‫با استراتژيهای متفاوت کار کنند‪ .‬درعين حال هنرجويان را تشويق کنيد به طور منظم از همديگر کمک و‬
‫راهنمايی بگيرند و مدام منتظر شما نباشند تا کمکشان کنيد‪ .‬اين جمله را در کلس مد کنيد که "قبل از‬
‫من‪ ،‬از سه نفر ديگر بپرس!" اين پيغام ساده به هنرجويان يادآوری می‌کند که آنها دانش لزم برای کمک‬
‫کردن به هم را دارند و به آنها می‌گويد‪ :‬هنرجويان ‪ -‬و نه فقط مدرسان ‪ -‬می‌توانند درست جواب بدهند!"‬
‫وقتی هنرجويان شروع به همکاری و پاسخ دادن به سوالت هم می‌شوند‪ ،‬در معرض انواع زيادی از‬
‫فرآيندهای حل مسأله قرار می‌گيرند‪ .‬بالتر از اين در کلس جو اعتماد‪ ،‬همکاری و مشارکت به وجود‬
‫می‌آيد و تمام اينها برای بال بردن سطح اعتماد به نفس و کارايی زمان امتحان کودکان‪ ،‬موثر است‪.‬‬

‫استقلل هنرجويان را تشويق کنيد‬

‫بيشتر کردن آگاهی هنرجويان از خودشان به عنوان يادگيرنده های توانا و مستقل قدمی در جهت موفقيت‬
‫است‪ .‬اين کار را با در دسترس قرار دادن تمام منابع درسی شروع کنيد‪ .‬به هنرجويان ياد بدهيد که‬
‫ابزارها به همه تعلق دارند و بايد در زمان لزم مصرف شوند‪ .‬به اين ترتيب به هنرجويان اجازه ميدهيد‬
‫بفهمند که شما مطمئنيد آنها می‌توانند مساله را حل کنند و منابع مورد نيازشان را فراهم بياورند‪.‬‬
‫استراتژی دوم اين است که به هنرجويان دوره کردن آنچه قبلً می‌دانسته اند را ياد بدهيد‪ .‬مثلً به آنها‬
‫نشان بدهيد چطور " با استفاده از کتاب درسی به دالن حافظه شان سفر کنند"‪ .‬اين کار به خصوص وقتی‬
‫با موضوعات درسی جديدی دست به گريبانند‪ ،‬مفيد واقع می‌شود‪ .‬شما می‌خواهيد هنرجويان را تشويق‬
‫كنيد که به تدريج اين کار به عقب برگشتن را خودشان انجام دهند‪ .‬اين عمل هنرجويان را به ياد موفقيت‬
‫های گذشته شان در ياد گرفتن می‌اندازد و معلومات گذشته و جديد را به نحوی به هم وصل می‌کند‪.‬‬

‫تفکر روشن و واضح را به بار بياوريد‬

‫به هنرجويان جرأت بدهيد تا ايده هايشان را به روشنی ‪ -‬اول شفاهی و بعد کتبی ‪ -‬بيان کنند‪ .‬اين فعاليت‬
‫مهمی است و کمک می‌کند مهارتهای تفکر بحرانی هنرجويان گسترش پيدا کند‪ .‬علوه بر اين آنها کم کم‬
‫ساختارها را تشخيص می‌دهند و با آنچه به موفقيت می‌رساندشان آشنا می‌شوند‪ .‬اين رويه قدم به قدم را‬
‫امتحان کنيد‪:‬‬

‫قدم اول‪ :‬فکر کنيد‬

‫از هنرجويان بخواهيد در سکوت به راهی که برای حل مسأله دارند فکر کنند‪ ،‬بعد استراتژی هايشان را‬
‫برای پيدا کردن راه حل در گروه به بحث بگذارند‪ .‬از آنها بخواهيد از اعداد در استراتژيهايشان استفاده‬
‫نکنند‪ .‬اين کار باعث می‌شود به جای حل يک مسأله خاص‪ ،‬روی فرآيند حل مسأله تمرکز کنند‪.‬‬

‫قدم دوم‪ :‬بنويسيد‬

‫بعد از انجام قدم اول از هنرجويان بخواهيد به طور فردی يا دو نفری با توضيح دادن مراحل کارشان‬
‫شرحی درباره درستی جوابشان بنويسند‪.‬‬

‫قدم سوم‪ :‬ارزيابی کنيد‬

‫نمونه جوابها را در کلس ارائه و درباره شان بحث کنيد‪ .‬به جای اينکه خودتان مساله را ارائه کنيد‪،‬‬
‫هنرجويان را تشويق کنيد خودشان معياری درست کنند که بتوانند نشان بدهند عناصر در جواب کامل‬
‫کدام‌ها هستند‪ .‬اين فرآيند فهم هنرجويان را از يک جواب قوی و موفق زياد می‌کند‪.‬‬

‫به هنرجويان مثالهای خوب بدهيد‬

‫وقتی به هنرجويان می‌گوييم جواب اين مساله را بنويسيد‪ ،‬معمولً هميشه توضيحاتی ناکافی يا حتی‬
‫نامربوط می‌نويسند که نشانگر ميزان معلوماتشان نيست‪ .‬در بسياری از موارد‪ ،‬آنها اصلً نمی دانند يک‬
‫جواب خوب چه شکلی است و شامل چه چيزهايی است‪ .‬برای امتحان هم که شده از هنرجويان بخواهيد‬
‫يک برگه ارزيابی را به عنوان راهنمای نوشتن يا ابزار "خود ارزيابی" استفاده کنند‪ .‬مثلً يک چنين برگه‬
‫ای در درس كارگرداني شامل اين سوالت است‪:‬‬
‫• آيا دكوپاژ درست است؟‬
‫• آيا به سوال مطرح شده به روشنی پاسخ داده شده است؟‬
‫• آيا از اصطلحات سينمايي مناسب استفاده شده است؟‬
‫• آيا راه حل‪ ،‬قدم به قدم توضيح داده شده است؟‬
‫• آيا درستی پاسخ با استفاده از استدلل منطقی امتحان شده است؟‬
‫با استفاده از برگه ارزشيابی‪ ،‬هنرجويان بهتر می‌فهمند که جواب خوب چه اجزايی دارد و بهتر می‌توانند‬
‫به هنگام امتحان از اين دانش استفاده کنند‪.‬‬