BETONSKE KONSTRUKCIJE

PRESECI SA PRSLINOM - VELIKI EKSCENTRICITET

ISTO SAVIJANJE - VEZANO DIMENZIONISANJE Poznato: - statiki uticaji za pojedina optereenja (Mi) - kvalitet materijala (fB , sv) - dimenzije poprenog preseka (b,d) Nepoznato: 1. korak: - povrina armature (Aa) Sraunavaju se granini raunski statiki uticaji: M u = g u ,i M i (i = g, p, D)
i

Pri tome se usvajaju MINIMALNE vrednosti koeficijenata sigurnosti. 2. korak: Pretpostavlja se poloaj teita zategnute armature a1 i na osnovu toga sraunava statika visina: h = d - a1 Veliina a1 se pretpostavlja zavisno od visine i irine preseka (broj ipki koje se mogu smestiti u jedan red). Kree se u granicama (0.05-0.15)d. 3. korak: Sraunava se koeficijent k: k= h Mu b fB

i iz tabela za dimenzionisanje proitaju vrednosti dilatacija u betonu i armaturi i mehaniki koeficijent armiranja m . Ukoliko je ea1 3, sraunava se potrebna povrina armature iz izraza: Aa = m b h fB 100 s v

Ukoliko je ea < 3, presek se DVOSTRUKO ARMIRA. 4. korak: Usvaja se broj i prenik ipki armature. Usvojena armatura se rasporeuje u poprenom preseku, vodei rauna o zahtevima propisanih Pravilnikom (debljina zatitnog sloja, isto rastojanje izmeu ipki). Sraunava se poloaj teita a1 usvojene armature u odnosu na zategnutu ivicu preseka i statika visina h i uporeuje sa pretpostavljenom. U sluaju znatnijih odstupanja, proraun se ponavlja sa korigovanom vrednou a1. Konano se konstruie popreni presek usvojenih dimenzija, armiran usvojenom koliinom armature, i prikazuje u odgovarajuoj razmeri (1:10) sa svim potrebnim kotama i oznakama.

5. korak:

6. korak:

PRIMERI ZA VEBE

BETONSKE KONSTRUKCIJE

Primer 1.

Odrediti potrebnu povrinu armature za presek poznatih dimenzija, pravougaonog oblika, optereen momentima savijanja usled stalnog (Mg) i povremenog (Mp) optereenja. Podaci za proraun: Mg = 200 kNm Mp = 250 kNm b = 35 cm d = 70 cm MB 30 RA 400/500

M u = 1.6 200 + 1.8 250 = 770kNm MB 30 fB = 2.05 kN/cm2 sv = 40 kN/cm2 h = 70 - 7 = 63 cm m = 32.449% RA 400/500 pretp. a1 = 7 cm k= 63 770 10 2 35 2.05

= 1.923 eb / ea = 3.5 / 5.232,

A a = 32.449

35 63 2.05 = 36.67 cm2 100 40 usvojeno: 8 R25 (39.27 cm2)

a1 =

5 4.5 + 3 10 = 6.6 cm 8

hstv. = 70 - 6.6 = 63.4 cm > 63 cm = hpretp.

DVOSTRUKO ARMIRANI PRESECI Ukoliko se u sluaju vezanog dimenzionisanja dobije ea < 3, presek se DVOSTRUKO ARMIRA, odnosno odreuje i armatura koja se rasporeuje u pritisnutu zonu preseka. Time se dilatacija u zategnutoj armaturi zadrava na eljenom nivou (ea 3), pa se koriste minimalne vrednosti koeficijenata sigurnosti. 3a. korak: Odreuje se moment nosivosti JEDNOSTRUKO armiranog preseka, sa procentom armiranja m * i koeficijentom k* koji odgovaraju dilataciji u armaturi koju elimo zadrati (najee ea1 = 3): h M bu = b f B k* Preostali deo spoljanjeg momenta savijanja: DM u = M u - M bu se prihvata dodatnom zategnutom i ukupnom pritisnutom armaturom. 4. korak: Pretpostavlja se poloaj teita pritisnute armature a2 i odreuju se povrine zategnute i pritisnute armature u preseku, iz izraza:
2

PRIMERI ZA VEBE

BETONSKE KONSTRUKCIJE

Aa 2 = A a1 = m *

DM u (h - a 2 ) s v b h fB + Aa 2 100 s v

Ostali elementi prorauna se sprovode potpuno isto kao u sluaju jednostruko armiranog preseka. Napominje se da su vrednosti m * i k* jednoznano odreene usvajanjem dilatacije ea1*.
Komentar: Dvostruko armirani (u raunskom smislu) preseci se mogu dobiti i kada je dilatacija zategnute armature ea1 > 3, ukoliko iz bilo kog razloga elimo da spreimo da njena vrednost padne ispod odreene vrednosti.

Primer 2.

Odrediti potrebnu povrinu armature za presek iz Primera 1., pod uslovom da je irina preseka b=20 cm. = 1.408 h = 70 - 9 = 61 cm ea < 3 dvostruko armiranje

pretp. a1 = 9 cm k= 61 770 10 20 2.05

2

usvojeno

ea1* = 3
2

k* = 1.719,

m * = 43.590%

61 M bu = 20 2.05 = 51610 kNcm = 516.1 kNm 1.719 DMu = 770 - 516.1 = 253.9 kNm pretp. a2 = 5 cm Aa 2 = 253.9 10 2 = 11.34 cm2 (61 - 5) 40 usvojeno: A a1 = 43.590 20 61 2.05 + 11.34 = 38.59 cm2 100 40 usvojeno: a1 = 3 4.5 + 3 10 + 2 15.5 = 9.3 cm 8 8 R25 (39.27 cm2) 3 R25 (14.73 cm2)

hstv. = 70 - 9.3 = 60.7 cm 61 cm = hpretp.

PRIMERI ZA VEBE

BETONSKE KONSTRUKCIJE

SLOENO SAVIJANJE - VEZANO DIMENZIONISANJE Poznato: - statiki uticaji za pojedina optereenja (Mi , Ni) - kvalitet materijala (fB , sv) - dimenzije poprenog preseka (b , d) Nepoznato: 1. korak: - povrina armature (Aa) Sraunavaju se granini raunski statiki uticaji: M u = g u, i M i
i

( i = g, p, D )

N u = g u, i N i
i

Pritom se usvajaju MINIMALNE vrednosti koeficijenata sigurnosti. 2. korak: Usvajaju se dilatacije Pretpostavlja se poloaj teita zategnute armature a1 i na osnovu toga sraunavaju statika visina i moment oko teita zategnute armature: h = d - a1 d M au = M u + N u - a1 2 Veliina a1 se pretpostavlja zavisno od visine i irine preseka (broj ipki koje se mogu smestiti u jedan red), kao i intenziteta i znaka normalne sile (ekscentrino pritisnuti elementi zahtevaju manje zategnute armature, pa je i a1 manje). Kree se u granicama (0.05 - 0.15)d. 3. korak: Sraunava se koeficijent k: k= h M au b fB

i iz tablica za dimenzionisanje proitaju vrednosti dilatacija u betonu i armaturi i mehaniki koeficijent armiranja m . Ukoliko je ea1 3, sraunava se potrebna povrina armature iz izraza: Aa = m b h fB Nu 100 s v s v

Ukoliko je ea1 < 3, presek se DVOSTRUKO ARMIRA. 4. korak: Usvaja se broj i prenik ipki armature. Usvojena armatura se rasporeuje u poprenom preseku, vodei rauna o zahtevima propisanih Pravilnikom (debljina zatitnog sloja, isto rastojanje izmeu ipki). Sraunava se poloaj teita a1 usvojene armature u odnosu na zategnutu ivicu preseka i statika visina h i uporeuje sa pretpostavljenom. U sluaju znatnijih odstupanja, proraun se ponavlja sa korigovanom vrednou a1.

5. korak:

PRIMERI ZA VEBE

BETONSKE KONSTRUKCIJE

6. korak:

Konano se konstruie popreni presek usvojenih dimenzija, armiran usvojenom koliinom armature, i prikazuje u odgovarajuoj razmeri (1:10) sa svim potrebnim kotama i oznakama. za odreivanje momenta Mau i potrebne povrine armature Aa su napisani u obliku koji odgovara ekscentrinom pritisku; za sluaj da je presek ekscentrino zategnut, u izraze se unosi sila negativnog znaka (Zu = -Nu). Odrediti potrebnu povrinu armature za presek poznatih dimenzija, pravougaonog oblika, optereen graninim momentom savijanja Mu i graninom silom zatezanja Zu. Podaci za proraun: Mu = 750 kNm Zu = 500 kN b = 40 cm d = 80 cm MB 35 GA 240/360

NAPOMENA: Izrazi

Primer 3.

MB 35 GA 240/360

fB = 2.30 kN/cm2 sv = 24 kN/cm2 h = 80 - 9 = 71 cm

pretp. a1 = 9 cm

0.80 M au = 750 - 500 - 0.09 = 595 kNm 2 k= 71 595 10 2 40 2.3 = 2.792 eb/ea = 2.383/10, m = 13.863%

A a = 13.863

40 71 2.3 500 + = 58.56 cm2 100 24 24 usvojeno: 1225 (58.92 cm2)

a1 =

5 4.5 + 5 10 + 2 15.5 = 8.6 cm 12

hstv. = 80 - 8.6 = 71.4 cm 71 cm = hpretp. Primer 4. Odrediti potrebnu povrinu armature za presek iz Primera 3., ukoliko je, umesto silom zatezanja, optereen graninom silom pritiska Nu = 750 kN. h = 80 - 7 = 73 cm

pretp. a1 = 7 cm

0.80 M au = 750 + 750 - 0.09 = 997.5 kNm 2 k= 73 997.5 10 40 2.3

2

= 2.217 eb/ea = 3.5/8.774, m =23.084%

PRIMERI ZA VEBE

BETONSKE KONSTRUKCIJE

A a = 23.084

40 73 2.3 750 = 33.35 cm2 100 24 24 usvojeno: 725 (34.37 cm2)

a1=

5 4.5 + 2 10 = 6.1 cm 7

hstv. = 80 - 6.1 = 73.9 cm > 73 cm = hpretp.

DVOSTRUKO ARMIRANI PRESECI Ukoliko se u sluaju vezanog dimenzionisanja dobije ea < 3, presek se DVOSTRUKO ARMIRA, odnosno odreuje i armatura koja se rasporeuje u pritisnutu zonu preseka. Time se dilatacija u zategnutoj armaturi zadrava na eljenom nivou (ea 3), pa se mogu koristiti minimalne vrednosti koeficijenata sigurnosti. 3a. korak: Odreuje se moment nosivosti JEDNOSTRUKO armiranog preseka, sa procentom armiranja m * i koeficijentom k* koji odgovaraju dilataciji u armaturi koju elimo zadrati (najee ea1 = 3): h M abu = b f B k* Preostali deo momenta savijanja: DM au = M au - M abu se prihvata dodatnom zategnutom i ukupnom pritisnutom armaturom. 4. korak: Pretpostavlja se poloaj teita pritisnute armature a2 i odreuju se povrine zategnute i pritisnute armature u preseku, iz izraza: Aa 2 = A a1 = m * DM au (h - a 2 ) s v
2

b h fB Nu + Aa 2 100 s v s v

Ostali elementi prorauna se sprovode potpuno isto kao u sluaju jednostruko armiranog preseka. Napominje se da su vrednosti k* i m * odreene usvajanjem dilatacije ea*.
Komentar: Dvostruko armirani (u raunskom smislu) preseci se mogu dobiti i kada je dilatacija zategnute armature ea > 3, ukoliko iz bilo kog razloga elimo da spreimo da njena vrednost padne ispod odreene vrednosti.

PRIMERI ZA VEBE

BETONSKE KONSTRUKCIJE

Primer 5.

Odrediti potrebnu povrinu armature za presek poznatih dimenzija, pravougaonog oblika, optereen graninim momentom savijanja Mu i graninom silom pritiska Nu. Podaci za proraun: Mu = 580 kNm Nu = 1000 kN b = 30 cm d = 60 cm MB 30 RA 400/500

pretp. a1 = 7 cm

h = 60 - 7 = 53 cm

0.60 M au = 580 + 1000 - 0.07 = 810 kNm 2 k= 53 810 10 30 2.05

2

= 1.460

ea< 3 dvostruko armiranje

usvojeno ea1* = 3.0 k* = 1.719 ; m * = 43.590% 53 M abu = 30 2.05 = 58440 kNcm = 584.4 kNm 1.719 DMau = 810 - 584.4 = 225.6 kNm pretp. a2 = 5 cm Aa 2 = 225.6 10 2 = 11.75 cm2 (53 - 5) 40 usvojeno: A a1 = 43.590 30 53 2.05 1000 + 11.75 = 22.27 cm2 100 40 40 usvojeno: 6 R22 (22.81 cm2) 4 R22 (15.21 cm2)
2

Ukoliko bi usvojili neto veu dilataciju zategnute armature, sledi: usvojeno ea1* = 5.0 k* = 1.903 ; m * = 33.333% 53 M abu = 0.30 2.05 = 477.2 kNm 1.903 DMau = 810 - 477.2 = 332.8 kNm pretp. a2 = 5 cm A a1 = 33.333 332.8 102 Aa 2 = = 17.33 cm2 (53 - 5) 40
2

30 53 2.05 1000 + 17.33 = 19.50 cm2 100 40 40 usvojeno: 5 R22 (19.01 cm2)

Aa1 + Aa2 = 19.50 + 17.33 = 36.83 cm2 > (22.27 + 11.75) = 34.02 cm2

PRIMERI ZA VEBE