REPORTAGE HET IS AL WEKEN ONRUSTIG IN DE SCHOONMAAKBRANCHE,

HET PERSONEEL KLAAGT OVER HOGE WERKDRUK EN LAGE BELONING

Stress, stress, stress,

Flesjes onder de verwarming. Snoepverpakkingen op tafels en stoelen. Kauwgom in de vloerbedekking. Op onderzoekstocht met een schoonmaakster.
Van onze verslaggeefster Nanda Troost
ROTTERDAM Dit bedoelen we dus

je kunt het nooit perfect doen

Bonden en werkgevers vandaag rond de tafel
FNV Bondgenoten en de werkgeverskoepel in de schoonmaak OSB gaan vandaag in gesprek over de vastgelopen cao-onderhandelingen. De werkgevers hadden de vakbonden daartoe vorige week opgeroepen. Vakbondbestuurder Ron Meyer liet daarop weten bereid te zijn iets toe te geven op de eisen, maar de OSB moet ons wel iets te bieden hebben. Een kleine drieduizend schoonmakers voeren al drie weken actie voor een betere cao. Ze willen een betere betaling, voldoende tijd om hun werk te doen en bij ziekte doorbetaling van hun loon vanaf de eerste ziektedag. Veel schoonmakers klagen erover dat de werkdruk alleen maar toeneemt. Werkgeverskoepel OSB vindt de eisen van de schoonmakers onredelijk. Het eisenpakket leidt volgens de koepelorganisatie tot een kostenstijging van 12 procent. OSB biedt 2 procent meer loon en 1 procent voor zaken die de kwaliteit van het werk ten goede komen. Intussen gaan de schoonmakers door met hun acties. Dinsdag wordt in Utrecht een mars van respect gehouden. Het is na Amsterdam, Groningen en Rotterdam de vierde stad waar de stakers massaal de straat op gaan.

met gebrek aan respect, verzucht de schoonmaakster terwijl ze een bananenschil achter de prullenbak opvist. Gebrek aan respect zit m niet in het onzichtbare tijdstip van half zeven s ochtends waarop ze is begonnen in de Hogere Economische School (HES) aan de Kralingse Zoom in Rotterdam. Gebrek aan respect is dat de studenten en docenten, die vanaf half negen binnenlopen, hun eigen rotzooi niet opruimen. Het is niet zo moeilijk je ongevraagd te melden om een ochtendje mee te soppen in een poging de werkdruk in de schoonmaakbranche te peilen. Meelopen met twee allochtone vrouwen, mogge zeggen tegen de concirge en achter de eerste klapdeuren in de verlaten gang de eerste de beste schoonmaakster herkenbaar aan haar rood-blauwe schort aanspreken. Binnen! Maar dan blijkt alsnog dat alleen meekijken is toegestaan, anders wordt de schoonmaakster ontslagen. Als de voorvrouw of concirge komt, moet ik wegwezen. Dus is een toilet een goede schuilplaats als de voorvrouw informeert naar de stakingsplannen van haar personeel, en een kantoortje als de concirge nadert. Ik heb geluk. Het is echt mijn geluksdag, zegt de schoonmaakster geregeld. Al komt ze tijd te kort, het valt vandaag mee met de rommel. Limonadeflesjes onder of tussen de ver-

warming. Koek- en snoepverpakkingen op tafels en stoelen. Kauwgom in de vloerbedekking. Een plastic zak in een ingeklapte schuifwand. Halfvolle thee- en koffiebekertjes en verdroogde theezakjes op schoteltjes op bureaus. Tamponplasticjes op de wcvloer. En een eindeloze reeks lege boterhamzakjes. Dit is kennelijk boffen. Respect is ook dat de schoonmakers voldoende tijd krijgen om hun werk naar behoren te doen. Vorig jaar deed ze hetzelfde werk nog met een collega samen. Nu heeft ze in haar eentje tweenhalf uur voor negen grote en zeven kleine lokalen, vier kantoren, twee docententoiletten, een douche, een invalidentoilet

Dg! Als het niet echt vies is, laat ik het zo, anders haal ik het echt niet

en twee toiletruimtes met drie wcs. En dan zijn er nog de gangen. Het is pas kwart voor zeven, het zweet staat op haar voorhoofd. Stress, stress, stress. Het is nooit af. Je kunt het nooit perfect doen, nooit echt alles weghalen. Dat is het probleem. Om negen uur moet de laatste klus klaar zijn: de toiletten. Iedere dag werk ik een half uur over, elke dag. Als ik dat niet doe, krijg ik klachten. En je ziet het: ik sla de tafels over vandaag. Het volgende instructielokaal is niet gebruikt, ziet ze met een snelle blik. Snel draait ze de deur weer op slot. Dg! Als het niet echt vies is, dan laat ik het zo, anders haal ik het echt niet. In het volgende lokaal wijst ze naar de lampen: vol papierproppen. Eenmaal op de gang schiet ze terug het lokaal in, voor de misgegooide bananenschil. De Hogeschool Rotterdam geldt als een van de betere werkgevers, zegt Sad Afalah van FNV Bondgenoten s middags. Al hebben de schoonmakers ook hier te weinig tijd om hun werk goed te doen, de school is begaan met de schoonmakers, zegt de vakbond. Het nieuwe bedrijf dat de aanbesteding won, moest het personeel overnemen. En toen de werkdruk te hoog bleek, kregen de schoonmakers er 10 procent aan uren bij. Afalah: Het is niet genoeg, maar er wordt soms wel geluisterd, dat is prettig. In de gang op de begane grond gaat het stressen door. Stofzuigen zo lang het snoer reikt, dat is sneller dan in elk lokaal het apparaat weer inpluggen. Schoonmaken is vooral

Schoonmaken is voor een deel het rechtzetten van andermans nalatigheid. Om de studenten van de HES in Rotterdam aan te spreken op hun eigen verantwoordelijkheid hingen de schoonmakers er een poster op: Ruim je rotzooi op, we zijn jullie moeders niet. De poster moest weg. Fotos Nanda Troost

tippen: het mondstuk van de stofzuiger op de prop zetten. Tippen. Tippen. Weer een broodzakje verdwenen. Prullenbak legen, nieuwe zak erin. Een natte doek over die ene tafel waaraan je zichtbaar zou blijven plakken. Een lokaal voor vijftig studenten is binnen vijf minuten schoon.

Respect afdwingen, de schoonmakers van de HES hebben het wel eens eigenhandig geprobeerd. Om de studenten aan te spreken op hun eigen verantwoordelijkheid hingen ze een plakkaat op: Ruim je rotzooi op, we zijn jullie moeders niet. De studenten konden er wel om lachen, maar de poster moest weg. De Hogeschool

Rotterdam begint binnenkort zelf een actie Dump mij om studenten zo ver te krijgen dat ze afval in de prullenbak gooien. In de zomer, als de studenten met vakantie zijn, is het tijd voor de grote schoonmaak. Dan steken de schoonmakers kauwgom weg die onder stoelen en tafels is geplakt. De oogst

van n klaslokaal is groter dan een tennisbal. De schoonmaker begint vandaag aan haar achtste stakingsdag. Ze staakt voor het eerst van haar leven. We zijn schoonmakers en we verdienen respect. Mensen moeten beseffen dat ze niet zonder ons kunnen. Dat moeten ze nu maar eens voelen.

Verantwoording
De verslaggeefster koos in dit geval voor een enigszins ongebruikelijke journalistieke aanpak. De reden hiervoor is dat het haar via de formele kanalen niet mogelijk werd gemaakt ergens binnen te komen voor een participerende reportage over de werkdruk van een schoonmaakster.