MAR KANUNU

Kanun Numaras: 3194

Kabul Tarihi: 03/05/1985 Yaymland Resmi Gazete Tarihi: 09/05/1985 Yaymland Resmi Gazete Says: 18749 BRNC BLM: GENEL HKMLER AMA: Madde 1 - Bu Kanun, yerleme yerleri ile bu yerlerdeki yaplamalarn; plan, fen, salk ve evre artlarna uygun teekkln salamak amacyla dzenlenmitir. KAPSAM: Madde 2 - Belediye ve mcavir alan snrlar iinde ve dnda kalan yerlerde yaplacak planlar ile ina edilecek resmi ve zel btn yaplar bu Kanun hkmlerine tabidir. GENEL ESAS: Madde 3 - Herhangi bir saha, her lekteki plan esaslarna, bulunduu blgenin artlarna ve ynetmelik hkmlerine aykr maksatlar iin kullanlamaz. STSNALAR: Madde 4 - 2634 sayl Turizmi Tevik Kanunu, 2863 sayl Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma Kanunu, bu Kanunun ilgili maddelerine uyulmak kayd ile 2960 sayl stanbul Boazii Kanunu ve 3030 sayl Byk ehir Belediyelerinin Ynetimi Hakknda Kanun ile dier zel kanunlar ile belirlenen veya belirlenecek olan yerlerde, bu Kanunun zel kanunlara aykr olmayan hkmleri uygulanr. Trk Silahl Kuvvetlerine ait harekat, eitim ve savunma amal yaplar iin, bu Kanun hkmlerinden hangisinin ne ekilde uygulanaca Milli Savunma Bakanl ile Bayndrlk ve skan Bakanl tarafndan mtereken belirlenir. TANIMLAR: Madde 5 - Bu Kanunda geen terimlerden bazlar aada tanmlanmtr. Nazm mar Plan; varsa blge veya evre dzeni planlarna uygun olarak halihazr haritalar zerine, yine varsa kadastral durumu ilenmi olarak izilen ve arazi paralarnn; genel kullan biimlerini, balca blge tiplerini, blgelerin gelecekteki nfus younluklarn, gerektiinde yap younluunu, eitli yerleme alanlarnn gelime yn ve byklkleri ile ilkelerini, ulam sistemlerini ve problemlerinin zm gibi hususlar gstermek ve uygulama imar planlarnn hazrlanmasna esas olmak zere dzenlenen, detayl bir raporla aklanan ve raporuyla beraber btn olan plandr. Uygulama mar Plan; tasdikli halihazr haritalar zerine varsa kadastral durumu ilenmi olarak nazm imar plan esaslarna gre izilen ve eitli blgelerin yap adalarn, bunlarn younluk ve dzenini, yollar ve uygulama iin gerekli imar uygulama programlarna esas olacak uygulama etaplarn ve dier bilgileri ayrntlar ile gsteren plandr. Yerleme Alan; imar plan snr iindeki yerleik ve gelime alanlarnn tmdr.

mar Adas; imar planndaki esaslara gre meydana gelen adadr. mar Parseli; mar adalar ierisindeki kadastro parsellerinin mar Kanunu, mar Plan ve ynetmelik esaslarna gre dzenlenmi eklidir. Kadastro Adas; kadastro yapld zaman var olan adadr. Kadastro Parseli; kadastro yapld zaman kadastro adalar iinde bulunan mlkiyeti tescilli parseldir. Yap; karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi yeralt ve yerst inaat ile bunlarn ilave, deiiklik ve tamirlerini iine alan sabit ve mteharrik tesislerdir. Bina; kendi bana kullanlabilen, st rtl ve insanlarn iine girebilecekleri ve insanlarn oturma, alma, elenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yaryan, hayvanlarn ve eyalarn korunmasna yarayan yaplardr. lgili idare; belediye ve mcavir alan snrlar iinde belediye, dnda valiliktir. Bakanlk; Bayndrlk ve skan Bakanldr. Mcavir Alan; imar mevzuat bakmndan belediyelerin kontrol ve mesuliyeti altna verilmi olan alanlardr. evre dzeni plan; lke ve blge plan kararlarna uygun olarak konut, sanayi, tarm, turizm, ulam gibi yerleme ve arazi kullanlmas kararlarn belirleyen plandr. (Ek fkra: 26/04/1989 - 3542/1 md.) Fen adamlar; yap, elektrik tesisat, shhi tesisat ve stma, makine, harita - kadastro ve benzeri alanlarda mesleki ve teknik renim veren en az lise dengi okullardan mezun olmu veya lise mezunu olup, bir retim yl sreyle bakanlklarn am olduu kurslar baaryla tamamlam olanlar ile 3308 sayl raklk ve Meslek Eitimi Kanununa gre ustalk belgesine sahip olan elemanlardr. Ayrca, bu Kanunda ad geen dier tanmlar Bakanlka hazrlanacak ynetmelikte tarif edilir. KNC BLM: MAR PLANLARI LE LGL ESASLAR PLANLAMA KADEMELER: Madde 6 - Planlar, kapsadklar alan ve amalar asndan; "Blge Planlar" ve "mar Planlar", imar planlar ise, "Nazm mar Planlar" ve "Uygulama mar Planlar" olarak hazrlanr. Uygulama imar planlar, gerektiinde etaplar halinde de yaplabilir. HALHAZIR HARTA VE MAR PLANLARI: Madde 7 - Halihazr harita ve imar planlarnn yaplmasnda aada belirtilen hususlara uyulur. a) Halihazr haritas bulunmayan yerleim yerlerinin halihazr haritalar belediyeler veya valiliklerce yaplr veya yaptrlr. Bu haritalarn tasdik mercii belediyeler ve valilikler olup tasdikli bir nshas Bakanla, dier bir nshas da ilgili tapu dairesine gnderilir. b) Son nfus saymnda, nfusu 10.000'i aan yerlemelerin imar planlarnn yaptrlmalar mecburidir.

Son nfus saymnda nfus 10.000'i amayan yerlemelerde, imar plan yaplmasnn gerekli olup olmadna belediye meclisi karar verir. Mevcut imar planlar yrrlktedir. c) Mevcut planlarn yerlemi nfusa yetersiz olmas durumunda veya yeni yerleme alanlarnn acilen kullanmaya almasn temin iin; belediyeler veya valiliklerce yaplacak mevzi imar planlarna veya imar plan olmayan yerlerde Bakanlka hazrlanacak ynetmelik esaslarna gre uygulama yaplr. Haritalarn alnmasna veya imar planlarnn tatbikatna memur edilen vazifeliler, vazifelerini yaparlarken 2613 sayl Kadastro ve Tapu Tahriri Kanununun 7 nci maddesindeki selahiyeti haizdirler. PLANLARIN HAZIRLANMASI VE YRRLE KONULMASI: Madde 8 - Planlarn hazrlanmasnda ve yrrle konulmasnda aada belirtilen esaslara uyulur. a) Blge planlar; sosyo - ekonomik gelime eilimlerini, yerlemelerin gelime potansiyelini, sektrel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yaplarn dalmn belirlemek zere hazrlanacak blge planlarn, gerekli grd hallerde Devlet Planlama Tekilat yapar veya yaptrr. b) mar Planlar; Nazm mar Plan ve Uygulama mar Planndan meydana gelir. Mevcut ise blge plan ve evre dzeni plan kararlarna uygunluu salanarak, belediye snrlar iinde kalan yerlerin nazm ve uygulama imar planlar ilgili belediyelerce yaplr veya yaptrlr. Belediye meclisince onaylanarak yrrle girer. Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye bakanlnca tespit edilen ilan yerlerinde bir ay sre ile ilan edilir. Bir aylk ilan sresi iinde planlara itiraz edilebilir. Belediye bakanlnca belediye meclisine gnderilen itirazlar ve planlar belediye meclisi onbe gn iinde inceleyerek kesin karara balar. c) (Ek bend: 03/07/2005-5403 S.K./25.mad) Tarm arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanm Kanununda belirtilen izinler alnmadan tarmsal ama dnda kullanlmak zere plnlanamaz. Belediye ve mcavir alan dnda kalan yerlerde yaplacak planlar valilik veya ilgilisince yaplr veya yaptrlr. Valilike uygun grld takdirde onaylanarak yrrle girer. Onay tarihinden itibaren valilike tespit edilen ilan yerinde bir ay sre ile ilan edilir. Bir aylk ilan sresi iinde planlara itiraz edilebilir. tirazlar valilie yaplr, valilik itirazlar ve planlar onbe gn ierisinde inceleyerek kesin karara balar. Onaylanm planlarda yaplacak deiiklikler de yukardaki usullere tabidir. Kesinleen imar planlarnn bir kopyas, Bakanla gnderilir. mar planlar alenidir. Bu aleniyeti salamak ilgili idarelerin grevidir. Belediye Bakanl ve mlki amirlikler, imar plannn tamamn veya bir ksmn kopyalar veya kitapklar haline getirip oaltarak tespit edilecek cret karlnda isteyenlere verir. MAR PLANLARINDA BAKANLIIN YETKS: Madde 9 - Bakanlk gerekli grlen hallerde, kamu yaplar ile ilgili imar plan ve deiikliklerinin, umumi hayata messir afetler dolaysyla veya toplu konut uygulamas veya Gecekondu Kanununun uygulanmas amacyla yaplmas gereken planlarn ve plan deiikliklerinin, birden fazla belediyeyi ilgilendiren metropoliten imar planlarnn veya ierisinden veya civarndan demiryolu veya karayolu geen, hava meydan bulunan veya havayolu veya denizyolu balants bulunan yerlerdeki imar ve yerleme planlarnn tamamn veya bir ksmn, ilgili belediyelere veya dier idarelere bu yolda bilgi vererek ve gerektiinde ibirlii salayarak yapmaya, yaptrmaya, deitirmeye ve re'sen onaylamaya yetkilidir.

(Ek fkra: 24/11/1994 - 4046/41 md.) Belediye hudutlar ve mcavir alanlar ierisinde bulunan ve zelletirme programna alnm kurululara ait arsa ve arazilerin, ilgili kurululardan gerekli gr, (Belediye) alnarak evre mar btnln bozmayacak (Ek ibare: 03/04/1997 - 4232/4 md.) imar tadilatlar ve mevzi imar planlarnn ve buna uygun imar durumlarnn Babakanlk zelletirme daresi Bakanlnca hazrlanarak zelletirme Yksek Kurulunca onaylanmak suretiyle yrrle girer ve ilgili Belediyeler bu arsa ve arazilerin imar fonksiyonlarn 5 yl deitiremezler. (Ek ibare: 03/04/1997 4232/4 md.) ilgili belediyeler grlerini onbe gn iinde bildirir. Bir kamu hizmetinin grlmesi maksad ile resmi bina ve tesisler iin imar planlarnda yer ayrlmas veya bu amala deiiklik yaplmas gerektii takdirde, Bakanlk, valilik kanal ile ilgili belediyeye talimat verebilir veya gerekirse imar plannn resmi bina ve tesislerle ilgili ksmn re'sen yapar ve onaylar. Bakanlk birden fazla belediyeyi ilgilendiren imar planlarnn hazrlanmasnda, kabul ve onaylanmas safhasnda ortaya kabilecek ihtilaflar halleder, gerektiinde re'sen onaylar. (Ek fkra: 20/06/1987 - 3394/7 md.; ptal: Anayasa Mahkemesi'nin 26/09/1991 tarih ve E. 1990/38, K. 1991/32 sayl Karar ile.) Kesinleen planlar ilgili belediyelere ve valiliklere tebli edilir. Bu planlarn uygulanmas mecburidir. Re'sen yaplan planlardaki deiiklikler de yukardaki usullere tabidir. (Ek fkra: 3/7/2005-5398 S.K./19.mad) 4046 sayl Kanun kapsamnda gelir ortakl modeli ve iin gereine uygun sair hukuki tasarruflar yntemine gre zelletirme ilemleri yaplan hizmet zelletirilmesi niteliindeki yatrmlarn yaplaca yerlerde hazrlanan veya hazrlattrlan plnlar, zelletirme daresince deerlendirilmek ve szlemeye uygunluu konusundaki gr de alnmak kayd ile imar mevzuatndaki kstlamalara tbi olmakszn *1* re'sen onaylamaya Bayndrlk ve skan Bakanl yetkili olup, her trl ruhsat ilgili belediye en ge iki ay iinde verir. MAR PROGRAMLARI, KAMULATIRMA VE KISITLILIK HAL: Madde 10 - Belediyeler; imar planlarnn yrrle girmesinden en ge 3 ay iinde, bu plan tatbik etmek zere 5 yllk imar programlarn hazrlarlar. Be yllk imar programlarnn grlmesi srasnda ilgili yatrmc kamu kurulularnn temsilcileri grleri esas alnmak zere Meclis toplantsna katlr. Bu programlar, belediye meclisinde kabul edildikten sonra kesinleir. Bu program iinde bulunan kamu kurulularna tahsis edilen alanlar, ilgili kamu kurulularna bildirilir. Be yllk imar programlar snrlar iinde kalan alanlardaki kamu hizmet tesislerine tahsis edilmi olan yerleri ilgili kamu kurulular, bu program sresi iinde kamulatrrlar. Bu amala gerekli denek, kamu kurulularnn yllk btelerine konulur. mar programlarnda, umumi hizmetlere ayrlan yerler ile zel kanunlar gereince kstlama konulan gayrimenkuller kamulatrlncaya veya umumi hizmetlerle ilgili projeler gerekletirilinceye kadar bu yerlerle ilgili olarak dier kanunlarla verilen haklar devam eder. KAMUYA AT GAYRMENKULLER: Madde 11 - mar planlarnda; meydan, yol, park, yeil saha, otopark, toplu tama istasyonu ve terminal gibi umumi hizmetlere ayrlm yerlere rastlayan Vakflar Genel Mdrlne ait gayrimenkuller ile askeri yasak blgeler, gvenlik blgeleri ile lke gvenlii ile dorudan doruya ilgili Trk Silahl Kuvvetlerine ait harekat ve savunma amal yerler hari Hazine ve zel idareye ait arazi ve arsalar belediye veya valiliin teklifi, Maliye ve Gmrk Bakanlnn onay ile belediye ve mcavir alan snrlar iinde belediyeye; belediye ve mcavir alan hudutlar dnda zel idareye bedelsiz terk edilir ve tapu kayd terkin edilir. Ancak, bu yerlerin zerinde bina bulunduu takdirde, arsas hari yalnz binann halihazr kymeti iin takdir edilecek bedel denir. Bedeli ve deme ekli taraflarca tespit olunur. Bu suretle maledilen arazi ve arsalar belediye veya zel idare tarafndan satlamaz ve baka bir maksat iin kullanlamaz. Bu hususta tapu ktnn beyanlar hanesine gerekli erh konur.

Bu yerlerin kullanl ekli, yeni bir imar planyla deitirilip zel mlkiyete konu olabilecek hale getirildii takdirde, bu yerler devir alnan idareye belediye veya zel idarece ayn usulle iade edilir. Buna aykr davran sabit olan ilgililer ahsen sorumludur. Bu terkinler hibir ekilde resim, har ve vergiye tabi deildir. (Deiik fkra: 25/02/1998 - 4342/35 md.) Hazrlanan imar plan snrlar iindeki kadastral yollar ile meydanlar, imar plannn onay ile bu vasflarn kendiliinden kaybederek, onaylanm imar plan karar ile getirilen kullanma amacna konu ve tabi olurlar. CEPHE HATTI: Madde 12 - mar planlarnda gsterilen cephe hattndan nde bina yaplamaz. Herhangi bir arsann cephe hattnn gerisinde kalan ksm, plan ve ynetmelik esaslarna uygun bina inaatna yetmiyorsa, be yllk imar program iinde olup olmadna gre, 10 uncu maddede belirtilen mddetler ierisinde 18 inci madde hkmleri tatbik edilmedii veya baka bir ekilde halline imkan bulunmad takdirde mal sahibinin yazl mracaat zerine, bu arsann tamam ilgili idarelerce kamulatrlr. MAR PLANLARINDA UMUM HZMETLERE AYRILAN YERLER: Madde 13 - (ptal fkra: Anayasa Mahkemesinin 29/12/1999 tarih ve E. 99/33, K. 99/51 sayl karar ile. R.G.: 29/06/2000 - 24094) mar programna alnan alanlarda kamulatrma yaplncaya kadar emlak vergisi denmesi durdurulur. Kamulatrmann yaplmas halinde durdurma tarihi ile kamulatrma tarihi arasnda tahakkuk edecek olan emlak vergisi, kamulatrmay yapan idare tarafndan denir. Birinci fkrada yazl yerlerin kamulatrma yaplmadan nce plan deiiklii ile kamulatrmay gerektirmeyen bir maksada ayrlmas halinde ise durdurma tarihinden itibaren geen srenin emlak vergisini mal sahibi der. (ptal fkra: Anayasa Mahkemesinin 29/12/1999 tarih ve E. 99/33, K. 99/51 sayl karar ile. R.G.: 29/06/2000 - 24094) Onaylanm imar planlarnda, birinci fkrada yazl yerlerdeki arsa ve arazilerin, bu Kanunda ngrlen dzenleme ortaklk pay oran zerindeki miktarlarnn mal sahiplerince ilgili idarelere bedelsiz olarak terk edilmesi halinde bu terk ilemlerinden ayrca emlak alm ve satm vergisi alnmaz. RTFAK HAKLARI: Madde 14 - Belediye veya valilikler, imar planlarnn uygulanmas srasnda, bir gayrimenkuln tamamn kamulatrmadan o yerin muayyen saha, ykseklikte ve derinliindeki ksm zerinde kamu yarar amacyla irtifak hakk tesis edebilir. Belediyeler veya valilikler, mmkn olan yer ve hallerde mal sahibinin muvafakatiyle, bedelsiz irtifak hakk verme karlnda, bedelsiz irtifak hakk tesis edebilir. NC BLM: FRAZ VE TEVHD LER FRAZ VE TEVHD: Madde 15 - mar planlarna gre yol, meydan, yeil saha, park ve otopark gibi umumi hizmetlere ayrlan yerlere rastlayan gayrimenkullerin bu ksmlarnn ifrazna veya tevhidine izin verilmez.

mar parselasyon plan tamamlanm olan yerlerde yaplacak ifraz veya tevhidin bu planlara uygun olmas arttr. mar planlarnda parsel cepheleri tayin edilmeyen yerlerde yaplacak ifrazlarn, asgari cephe genilikleri ve byklkleri ynetmelikte belirtilen esaslara gre tespit edilir. mar plan dnda kalan alanlarda ynetmeliklerinde tayin edilecek miktarlardan kk ifrazlara izin verilmez. TESCL VE YUUN ZALES: Madde 16 - Belediye ve mcavir alan hudutlar iindeki gayrimenkullerin re'sen veya mracaat zerine tevhid veya ifraz, bunlar zerinde irtifak hakk tesisi veya bu haklarn terkini, bu Kanun ve ynetmelik hkmlerine uygunluu belediye encmenleri veya il idare kurullarnca onaylanr. Onaylama ilemi, mracaatn belediyelere veya valiliklere intikalinden itibaren en ge 30 gn iinde sonulandrlr ve tescil veya terkini iin 15 gn iinde tapuya bildirilir. Tapu dairesi, tescil veya terkin ilemini bir ay iinde sonulandrmak zorundadr. Bu Kanun hkmlerine gre yulandrlan gayrimenkullerin sahipleri ilgili idarenin teblii tarihinden itibaren alt ay iinde aralarnda anlaamadklar veya yuun izalesi iin, mahkemeye mracaat edilmedii takdirde ilgili idare hissedarm gibi, yuun izalesi davas aabilir. Taraflarn rzas veya mahkeme karar ile yuun izalesi ve arazi taksimi de yukardaki hkmlere tabidir. KAMULATIRMADAN ARTA KALAN KISIMLAR: Madde 17 - Belediye veya valilik, kendi mal olan veya imar planlarnn tatbiki sonucu kamulatrmadan artan paralarla, istikameti deitirilen veya kapanan yol ve meydanlarda hasl olan sahalardan mstakil inaata elverili olmayan paralar, bitiiindeki arsa veya bina sahibine bedel takdiri suretiyle satmak, gayrimenkul sahiplerinin yola giden yerlerden dolay tahakkuk eden istihkaklarn bedel takdiri suretiyle deitirmek ve komu gayrimenkul sahibi takdir edilen bedelle satn almaktan imtina ederse, yulandrp satmak suretiyle imar planna uygunluunu temin eder. Bunlardan mstakil inaata elverili olanlar, kamu yarar iin, belediye veya valilike yeri alnan ahslarn muvafakatlar halinde istihkaklarna karlk olarak bedel takdiri ve icabnda denklik temini suretiyle deitirmeye belediye ve valilik yetkilidir. Ayrca belediye veya valilikler ile yulu olan mstakil inaat yapmaya msait bulunan imar parsellerinde, belediye veya valilikler, hisselerini parselin dier hissedarlarna bedel takdiri suretiyle satmaya, ilgililer satn almaktan imtina ederse, yuun izalesi suretiyle sattrmaya yetkilidir. Bu maddeye gre bedel takdirleri ve bu bedellere itiraz ekilleri 2942 sayl Kamulatrma Kanunu hkmlerine gre yaplr. ARAZ VE ARSA DZENLEMES: Madde 18 - mar hududu iinde bulunan binal veya binasz arsa ve arazileri malikleri veya dier hak sahiplerinin muvafakat aranmakszn, birbirleri ile, yol fazlalar ile, kamu kurumlarna veya belediyelere ait bulunan yerlerle birletirmeye, bunlar yeniden imar planna uygun ada veya parsellere ayrmaya, mstakil, hisseli veya kat mlkiyeti esaslarna gre hak sahiplerine datmaya ve re'sen tescil ilemlerini yaptrmaya belediyeler yetkilidir. Sz edilen yerler belediye ve mcavir alan dnda ise yukarda belirtilen yetkiler valilike kullanlr.

Belediyeler veya valiliklerce dzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsalarn datm srasnda bunlarn yzlmlerinden yeteri kadar saha, dzenleme dolaysyla meydana gelen deer artlar karlnda "dzenleme ortaklk pay" olarak dlebilir. Ancak, bu maddeye gre alnacak dzenleme ortaklk paylar, dzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsalarn dzenlemeden nceki yzlmlerinin yzde krkn geemez. (Deiik fkra: 03/12/2003 - 5006 S.K./1. md.) Dzenleme ortaklk paylar, dzenlemeye tabi tutulan yerlerin ihtiyac olan Milli Eitim Bakanlna bal ilk ve ortaretim kurumlar, yol, meydan, park, otopark, ocuk bahesi, yeil saha, ibadet yeri ve karakol gibi umumi hizmetlerden ve bu hizmetlerle ilgili tesislerden baka maksatlarla kullanlamaz. Dzenleme ortaklk paylarnn toplam, yukardaki fkrada sz geen umumi hizmetler iin, yeniden ayrlmas gereken yerlerin alanlar toplamndan az olduu takdirde, eksik kalan miktar belediye veya valilike kamulatrma yolu ile tamamlanr. Herhangi bir parselden bir miktar sahann kamulatrlmasnn gerekmesi halinde dzenleme ortaklk pay, kamulatrmadan arta kalan saha zerinden ayrlr. Bu fkra hkmlerine gre, herhangi bir parselden bir defadan fazla dzenleme ortaklk pay alnmaz. Ancak, bu hkm o parselde imar plan ile yeniden bir dzenleme yaplmasna mani tekil etmez. Bu dzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsalarn dzenleme ortaklk pay alnanlarndan, bu dzenleme sebebiyle ayrca deerlendirme resmi alnmaz. zerinde bina bulunan hisseli parsellerde, yulanma sadece zemine ait olup, yuun giderilmesinde bina bedeli ayrca dikkate alnr. Dzenleme srasnda, plan ve mevzuata gre muhafazasnda mahzur bulunmayan bir yap, ancak bir imar parseli iinde braklabilir. Tamamnn veya bir ksmnn plan ve mevzuat hkmlerine gre muhafazas mmkn grlemeyen yaplar ise, birden fazla imar parseline de rastlayabilir. Hisseli bir veya birka parsel zerinde kalan yaplarn bedelleri, ilgili parsel sahiplerince yap sahibine denmedike ve aralarnda baka bir anlama temin edilmedike veya yuu giderilmedike bu yaplarn eski sahipleri tarafndan kullanlmasna devam olunur. Bu maddede belirtilen kamu hizmetlerine ayrlan yerlere rastlayan yaplar, belediye veya valilike kamulatrlmadka yktrlamaz. Dzenlenmi arsalarda bulunan yaplara, ilgili parsel sahiplerinin muvafakatlar olmad veya plan ve mevzuat hkmlerine gre mahzur bulunduu takdirde, kk ldeki zaruri tamirler dnda ilave, deiiklik ve esasl tamir izni verilemez. Dzenlemeye tabi tutulmas gerektii halde, bu madde hkmlerinin tatbiki mmkn olmayan hallerde imar plan ve ynetmelik hkmlerine gre mstakil inaata elverili olan kadastral parsellere plana gre inaat ruhsat verilebilir. Bu maddenin tatbikinde belediye veya valilik, deyecekleri kamulatrma bedeli yerine ilgililerin muvafakat halinde kamulatrlmas gereken yerlerine karlk, plan ve mevzuat hkmlerine gre yap yaplmas mmkn olan belediye veya valilie ait sahalardan yer verebilirler. Veraset yolu ile intikal eden, bu Kanun hkmlerine gre yulandrlan Kat Mlkiyeti Kanunu uygulamas, tarm ve hayvanclk, turizm, sanayi ve depolama amac iin yaplan hisselendirmeler ile cebri icra yolu ile satlanlar hari imar plan olmayan yerlerde her trl yaplama amacyla arsa ve parselleri hisselere ayracak zel parselasyon planlar, sat vaadi szlemeleri yaplamaz. PARSELASYON PLANLARININ HAZIRLANMASI VE TESCL: Madde 19 - mar planlarna gre parselasyon planlar yaplp, belediye ve mcavir alan iinde belediye encmeni, dnda ise il idare kurulunun onayndan sonra yrrle girer. Bu planlar bir ay

mddetle ilgili idarede aslr. Ayrca mutat vastalarla duyurulur. Bu srenin sonunda kesinleir. Tashih edilecek planlar hakknda da bu hkm uygulanr. Kesinleen parselasyon planlar tescil edilmek zere tapu dairesine gnderilir. Bu daireler ilgililerin muvafakat aranmakszn, sicilleri planlara gre re'sen tanzim ve tesis ederler. Bir parsel zerinde birden fazla bina ve tesislerin yapm gerektiinde (Kooperatif evleri, siteler, toplu konut inat gibi) imar parselasyon planlar ifraza gerek kalmadan bu ihtiyac karlayacak ekilde dzenlenir veya deitirilir ve burada, talep halinde, Kat Mlkiyeti Kanunu hkmleri uygulanr. DRDNC BLM: YAPI VE YAPI LE LGL ESASLAR YAPI: Madde 20 - Yap: a) Kurulu veya kiilerce kendilerine ait tapusu bulunan arazi, arsa veya parsellerde, b) Kurulu veya kiilerce, kendisine ait tapusu bulunmamakla beraber kamu kurum ve kurulularnn vermi olduklar tahsis veya irtifak hakk tesis belgeleri ile, mar plan, ynetmelik, ruhsat ve eklerine uygun olarak yaplabilir. YAPI RUHSATYES: Madde 21 - Bu Kanunun kapsamna giren btn yaplar iin 26 nc maddede belirtilen istisna dnda belediye veya valiliklerden (....) yap ruhsatiyesi alnmas mecburidir. Ruhsat alnm yaplarda herhangi bir deiiklik yaplmas da yeniden ruhsat alnmasna baldr. Bu durumda; bamsz blmlerin brt alan artmyorsa ve nitelik deimiyorsa ruhsat, hibir vergi, resim ve harca tabi olmaz. Ancak; derz, i ve d sva, boya, badana, oluk, dere, dorama, deme ve tavan kaplamalar, elektrik ve shhi tesisat tamirleri ile at onarm ve kiremit aktarlmas ve ynetmelie uygun olarak mahallin hususiyetine gre belediyelerce hazrlanacak imar ynetmeliklerinde belirtilecek tayc unsuru etkilemeyen dier tadilatlar ve tamiratlar ruhsata tabi deildir. Belediyeler veya valilikler mahallin ve evrenin zelliklerine gre yaplar arasnda uyum salamak, gzel bir grnm elde etmek amacyla d cephe boya ve kaplamalar ile atnn malzemesini ve rengini tayin etmeye yetkilidir. Bu Kanunun yrrle girmesinden nce yaplm olan yaplar da bu hkme tabidir. RUHSAT ALMA ARTLARI: Madde 22 - Yap ruhsatiyesi almak iin belediye, valilik (....) brolarna yap sahipleri veya kanuni vekillerince dileke ile mracaat edilir. Dilekeye sadece tapu (istisnai hallerde tapu senedi yerine geecek belge), mimari proje, statik proje, elektrik ve tesisat projeleri, resim ve hesaplar, rperli veya yoksa, ebatl kroki eklenmesi gereklidir. Belediyeler veya valiliklerce (....) ruhsat ve ekleri incelenerek eksik ve yanl bulunmuyorsa mracaat tarihinden itibaren en ge otuz gn iinde yap ruhsatiyesi verilir. Eksik veya yanl olduu takdirde; mracaat tarihinden itibaren onbe gn iinde mracaatya ilgili btn eksik ve yanllar yaz ile bildirilir. Eksik ve yanllar giderildikten sonra yaplacak mracaattan itibaren en ge onbe gn iinde yap ruhsatiyesi verilir.

GELTRME ALANLARINDA YAPI RUHSATI: Madde 23 - skan hudutlar iinde olup da, imar plannda beldenin inkiafna ayrlm bulunan sahalarda her ne ekilde olursa olsun, yap izni verilebilmesi iin; a) Bu sahalarn imar plan esaslarna ve ynetmelik hkmlerine uygun olarak parselasyon planlarnn belediye encmeni veya il idare kurulunca tasdik edilmi bulunmas, b) Plana ve bulunduu blgenin artlarna gre yollarnn, pis ve ime suyu ebekeleri gibi teknik alt yapsnn yaplm olmas, arttr. Ancak, bunlardan parselasyon planlar tasdik edilmi olmakla beraber yolu, pis ve ime suyu ebekeleri gibi teknik alt yaps henz yaplmam olan yerlerde, ilgili idarenin izni halinde ve ilgili idarece hazrlanacak projeye uygun olarak yaptranlara veya parselleri hizasna rastlayan ve ynetmelikte belirtildii ekilde hissesine den teknik alt yap bedelini %25 pein deyip geri kalan %75'ini alt yap hizmetinin ilgili idaresince tamamlanaca tarihten en ge alt ay iinde demeyi taahht edenlere de yap ruhsat verilir. Kanalizasyon tesisinin yap bitirilip kullanlmaya balanaca tarihe kadar yaplmamas halinde, fosseptik veya benzeri geici bir tesis yaptrlmas yoluna gidilir. Bu yaplmad takdirde yapya kullanma izni verilemez. Ana tesis yapldnda yap sahibi veya sahipleri lam ayaklarn bu tesise balamaya mecburdurlar. Toplu mesken alanlarnda, ilgili ahs veya kurumlarca ilgili idarenin izni ile btn ina ve ikmal edilen teknik altyapnn iki tarafndaki dier parsellerin sahiplerinden, kendi parsellerine isabet eden bedel alnmadka, kendilerine yap ruhsat verilmez. Toplu mesken alanlarnda altyap tesisleri belediyelerce onayl projesine gre ilgili ahs veya kurumlarnca yaplmsa belediyece altyap hizmetleri nedeniyle hibir bedel alnmaz. Alnan bu paralar teknik altyapy yaptranlara veya bu mebla nceden ilgili idareye deyenlere aynen geri verilir. u kadar ki, bir yolun iki tarafndaki parsel sahipleri bahis konusu yol bedellerini ve bir kanalizasyon ebekesinden istifade eden veya etmesi gereken parsel sahipleri teknik altyap bedellerini ilgili idareye vermedike ilgili idarenin bu tesisleri ina ve ikmali mecburiyeti yoktur. Mevcut binalarda esasl deiiklikler ve ilaveler yaplmas da bu madde hkmlerine bal olmakla beraber, bunlarn tamirleri iin yukardaki artlar aranmaz. Bu maddenin tatbikinde 6183 Sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun hkmleri tatbik olunur. Tatbikatla ilgili dier hususlar imar ynetmeliinde belirtilir. mar planlar ilke kararlar ile younluk ve yap dzeninde dzeltme ve yenileme getirilen yerleik alanlardaki uygulamada mevcut ehirsel teknik ve sosyal altyapnn tevsii ya da yenilenmesi gereken durumlarda, ehirsel hizmetlerin yerine getirilmesi ile ilgili olarak kanunlarda belirtilen katlma paylar bu hizmetlerden yararlanacak arsa, yap ya da bina sahiplerinden usulnce alnr. mar planlarnda meskn saha olarak belirtilen yerlerde ise, gayrimenkul sahiplerince pis su mecralarnn, yapnn bulunduu sokaktaki lam ebekesine veya varsa umumi fosseptie balanmas, lam ebekesi veya umumi fosseptik olmayan yerlerde mahalli ihtiya ve vesaite gre ilgili idarece verilecek esaslar dahilinde gayrimenkuln iinde, lzumlu tesisatn yaplmas mecburidir. Bu balantlar mal sahibi tarafndan ilgili idarece yaplacak tebligatla verilecek mddet zarfnda yaptrlmad takdirde ilgili idare tarafndan yktrlr. YEMNL SERBEST MMARLIK VE MHENDSLK BROLARININ KURULUU, YETK ALANLARI VE SORUMLULUKLARI:

Madde 24 - (ptal: Anayasa Mahkemesi'nin 11/12/1986 tarih ve E. 1985/11, K. 1986/29 sayl karar ile.) YEMNL SERBEST MMARLIK VE MHENDSLK BROLARININ SINIFLANDIRILMASI: Madde 25 - (ptal: Anayasa Mahkemesi'nin 11/12/1986 tarih ve E. 1985/11, K. 1986/29 sayl Karar ile.) KAMUYA AT YAPI VE TESSLER LE SANAY TESSLERNDE RUHSAT: Madde 26 - Kamu kurum ve kurulularnca yaplacak veya yaptrlacak yaplara, imar planlarnda o maksada tahsis edilmi olmak, plan ve mevzuata aykr olmamak zere mimari, statik, tesisat ve her trl fenni mesuliyeti bu kamu kurum ve kurulularnca stlenilmesi ve mlkiyetin belgelenmesi kaydyla avan projeye gre ruhsat verilir. Devletin gvenlik ve emniyeti ile Trk Silahl Kuvvetlerinin harekat ve savunmas bakmndan gizlilik arz eden yaplara; belediyeden alnan imar durumuna, kat nizam, cephe hatt, inaat derinlii ve toplam inaat metrekaresine uyularak projelerinin kurumlarnca tasdik edildii, statik ve tesisat sorumluluunun kurumlarna ait olduunun ilgili belediyesine veya valiliklere yaz ile bildirdii takdirde, 22 nci maddede saylan belgeler aranmadan yap ruhsat verilir. (nc fkra iptal: Anayasa Mahkemesi'nin 11/12/1986 tarih ve E. 1985/11, K. 1986/29 sayl Karar ile.) RUHSATA TAB OLMAYAN YAPILAR VE UYACAKLARI ESASLAR: Madde 27 - (Bir, iki ve nc fkralar iptal: Anayasa Mahkemesi'nin 11/12/1986 tarih ve E. 1985/11 K. 1986/29 sayl Karar ile.) Belediye ve mcavir alanlar dnda ky nfusuna kaytl ve kyde srekli oturanlarn ky yerleik alanlar ve civarnda ve mezralarda yaptraca konut, hayvanclk veya tarmsal amal yaplar iin inaat ve iskan ruhsat aranmaz. Ancak yapnn fen ve salk kurallarna uygun olmas ve muhtarlktan izin alnmas gerekir. FENN MESULLER VE MESULYETLER LE MTEAHHT SCLLER: Madde 28 - Yapnn fenni mesuliyetini zerine alan meslek mensuplar yapy ruhsat ve eklerine uygun olarak yaptrmaya, ruhsat ve eklerine aykr yaplmas halinde durumu i gn iinde ruhsat veren belediyeye veya valiliklere (...) bildirmeye mecburdurlar. Bu ihbar zerine 32 nci maddeye gre ilem yaplr. Yapnn nev'ine, ehemmiyetine ve byklk derecesine gre proje ve eklerinin tanziminin ve inaatn kontrolnn 38 inci maddede belirtilen meslek mensuplarna yaptrlmas mecburidir. Yapnn, fenni mesuliyetini zerine alm olan meslek mensubu, bu vazifeden ekildii takdirde, tatil gnleri hari, gn iinde, mucip sebepleriyle birlikte keyfiyeti yazl olarak ilgili idareye bildirmekle mkelleftir, aksi takdirde kanuni mesuliyetten kurtulamaz. Fenni mesuln herhangi bir sebeple istifas halinde istifa tarihinden nce yaplan ilerde sorumluluu devam eder. Fenni mesuliyeti zerine alann istifa veya lm halinde baka bir meslek mensubu fenni mesuliyeti deruhte etmedike yapnn devamna msaade edilmez. Belediye ve mcavir alan snrlar iinde zel inaat yapan mteahhitlerin sicilleri belediyelerce, bu hudutlar dnda zel inaat yapanlarn sicilleri de valiliklerce tutulur.

RUHSAT MDDET: Madde 29 - Yapya balama mddeti ruhsat tarihinden itibaren iki yldr. Bu mddet zarfnda yapya balanmad veya yapya balanp da her ne sebeple olursa olsun, balama mddetiyle birlikte be yl iinde bitirilmedii takdirde verilen ruhsat hkmsz saylr. Bu durumda yeniden ruhsat alnmas mecburidir. Balanm inaatlarda mktesep haklar sakldr. Ruhsat yenilenmesi ve plan tadili srasnda ayrca har alnmaz. Ancak inaat sahasnda art, bamsz blmlerin brt alannda veya niteliinde deime olmas halinde yeniden hesaplanacak hartan evvelce denen har tutar, tenzil edilir. Yeni durumda hesaplanan har tutarnda azalma olmas halinde iade yaplmaz. Dier kanunlardaki muafiyet hkmleri sakldr. Ruhsat ve eklerinin yap yerinde bulundurulmas mecburidir. YAPI KULLANMA ZN: Madde 30 - Yap tamamen bittii takdirde tamamnn, ksmen kullanlmas mmkn ksmlar tamamland takdirde bu ksmlarnn kullanlabilmesi iin inaat ruhsatn veren belediye, valilik (...) brolarndan; 27 nci maddeye gre ruhsata tabi olmayan yaplarn tamamen veya ksmen kullanlabilmesi iin ise ilgili belediye ve valilikten izin alnmas mecburidir. Mal sahibinin mracaat zerine, yapnn ruhsat ve eklerine uygun olduu ve kullanlmasnda fen bakmndan mahzur grlmediinin tespiti gerekir. Belediyeler, valilikler (...) mal sahiplerinin mracaatlarn en ge otuz gn iinde neticelendirmek mecburiyetindedir. Aksi halde bu mddetin sonunda yapnn tamamnn veya biten ksmnn kullanlmasna izin verilmi saylr. (...) Bu maddeye gre verilen izin yap sahibini kanuna, ruhsat ve eklerine riayetsizlikten doacak mesuliyetten kurtarmayaca gibi her trl vergi, resim ve har deme mkellefiyetinden de kurtarmaz. KULLANMA ZN ALINMAMI YAPILAR: Madde 31 - naatn bitme gn, kullanma izninin verildii tarihtir. Kullanma izni verilmeyen ve alnmayan yaplarda izin alnncaya kadar elektrik, su ve kanalizasyon hizmetlerinden ve tesislerinden faydalandrlmazlar. Ancak, kullanma izni alan bamsz blmler bu hizmetlerden istifade ettirilir. RUHSATSIZ VEYA RUHSAT VE EKLERNE AYKIRI OLARAK BALANAN YAPILAR: Madde 32 - Bu Kanun hkmlerine gre ruhsat alnmadan yaplabilecek yaplar hari; ruhsat alnmadan yapya baland veya ruhsat ve eklerine aykr yap yapld ilgili idarece tespiti, fenni mesulce (...) tespiti ve ihbar veya herhangi bir ekilde bu duruma muttali olunmas zerine, belediye veya valiliklerce o andaki inaat durumu tespit edilir. Yap mhrlenerek inaat derhal durdurulur. Durdurma, yap tatil zaptnn yap yerine aslmasyla yap sahibine tebli edilmi saylr. Bu tebligatn bir nshas da muhtara braklr. Bu tarihten itibaren en ok bir ay iinde yap sahibi, yapsn ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mhrn kaldrlmasn ister. Ruhsata aykrlk olan yapda, bu aykrln giderilmi olduu veya ruhsat alnd ve yapnn bu ruhsata uygunluu, inceleme sonunda anlalrsa, mhr, belediye veya valilike kaldrlr ve inaatn devamna izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykr veya ruhsatsz yaplan bina, belediye encmeni veya il idare kurulu kararn mteakip, belediye veya valilike yktrlr ve masraf yap sahibinden tahsil edilir.

UMUM HZMETLERE AYRILAN YERLERDE MUVAKKAT YAPILAR: Madde 33 - mar planlarnda bulunup da mracaat gnnde be yllk imar programna dahil olmayan yerlerde; plana gre kapanmas gereken yol ve kmaz sokak zerinde bulunan veya 18 inci madde hkmleri tatbik olunmadan normal artlarla yap izni verilmeyen veya 13 nc maddede belirtilen hizmetlere ayrlm olan ve haklarnda bu madde hkmnn tatbiki istenen parsellerde zerinde ynetmelik esaslarna uygun yap yaplmas mmkn olanlarnda sahiplerinin istekleri zerine belediye encmeni veya il idare kurulu kararyla imar plan tatbikatna kadar muvakkat inaat veya tesisata msaade edilir ve buna dayanlarak usulne gre yap izni verilir. Bu gibi hallerde verilecek mddetin on yl olmas, yap izni verilmezden nce belediye encmeni veya il idare kurulu kararnn gn ve saysnn on yllk mddet iin muvakkat inaat veya tesisat olduunun, lzumlu l ve artlarla birlikte tapu kaydna erh edilmesi gereklidir. Muvakkatlk mddeti tapu kaydna erh verildii gnden balar. Birinci fkrada sz geen bir parselde, esasen kullanlabilen bir bina varsa bu parsele yeniden inaat ve ilaveler yaplmasna izin verilmeyecei gibi, birden fazla muvakkat yapya izin verilen yerlerde dahi bu yaplarn lleri toplam ynetmelikte gsterilen miktarlar geemez. Bu maddenin tatbikinde kadastral parsel de bir imar parseli gibi kabul olunur. Plan tatbik olunurken, muvakkat inaat veya tesisler yktrlrlar. On yllk muvakkatlk mddeti dolduktan sonra veya on yl dolmadan yktrlmas veya kamulatrlmas halinde muvakkat bina ve tesislerin 2942 sayl Kamulatrma Kanunu hkmlerine gre takdir olunacak bedeli sahibine denir. NAAT, TAMRAT VE BAHE TANZM LE LGL TEDBRLER VE MKELLEFYETLER: Madde 34 - naat ve tamiratn devam ve bahelerin tanzim ve aalandrlmas srasnda yolun ve yaya kaldrmlarnn, belediye veya valiliklere ve komulara ait yerlerin igal edilmemesi ve buralardaki yeralt ve yerst tesislerinin tahrip olunmamas ve bunlara zarar verilmemesi, tat ve yayalarn gidi ve geliinin zorlatrlmamas, yap, yol snrna metre ve daha az mesafede yapld takdirde her trl tehlikeyi nleyecek ekilde yap nnn tahta perde veya mnasip malzeme ile kapatlmas ve geceleri aydnlatlmas, mecburidir. Yap, yol kenarna yapld takdirde ilgili idarece takdir edilecek zaruri hallerde yaya kaldrmlarnn bir ksmnn igaline yayalar iin uygun gei salamak ve yukardaki tedbirler alnmak artyla msaade olunabilir. Bu gibi hallerde mlk sahibi veya inaat deruhte eden kii veya kuruluun sahipleri gelip geenlere zarar vermeyecek ve tehlikeyi nleyecek tedbirleri alrlar. Zemin katlarda, dkkan yaplmasna msaade edilen yaplarda, yaya kaldrm ile ayn seviyedeki n baheleri yayaya ak bulundurulacak, yayalarn can emniyetini tehlikeye drecek duvar ve manialar yaplamaz. Bu gibi yerlerde ve parsel hudutlarna merdiven yaplmas zaruri hallerde rht ykseklii 0,15 metreden fazla olamaz. BNA N CEPHE HATTI LE YOL ARASI VE TAB ZEMNN KAZILMASI: Madde 35 - Binalarn zemin seviyesi altnda kat kazanmak maksadyla, bina cephe hattndan yola kadar olan ksmda, zeminin kazlarak yaya kaldrmnn seviyesinin altna drlmesine msaade edilmez. Her ne sebeple olursa olsun evvelce n baheleri yaya kaldrm seviyesinden 0.50 metreden daha aada teekkl etmi bulunan binalarla bu gibi arsalarn sahipleri, gelip geenlerin emniyetini temin etmek zere, yol kenarna ynetmelikle belirtilen veya civarn karakterine gre ilgili idarece tespit edilen ekilde bahe duvar veya parmaklk yapmaya ve gereken emniyet tedbirlerini almaya mecburdurlar.

KAPICI DARELER VE SIINAKLAR: Madde 36 - Kapc dairesi ve snak ayrlmas mecburiyeti olan binalarda, bu dairelerin ynetmelikte belirtilen art ve lleri havi bulunmas lazmdr. Kapc daireleri anabina iinde olabilecei gibi, nizamlara, fen ve salk artlarna aykr yaplmamak, brt 40 metrekareyi gememek art ile bahenin herhangi bir yerinde veya mtemilat binalar ierisinde de tertiplenebilir. Beki, bahvan, kaloriferci gibi mstahdemin ikametine yer ayrlmas halinde bu yerlerde de ayn artlar aranr. 29 ve 30 uncu maddelerdeki hkmler bu maddede sz geen daireler hakknda da uygulanr. Nerelerde ve hangi binalarda kapc dairesi ve snak ayrlmas gerektii imar ynetmeliklerinde gsterilir. OTOPARKLAR: Madde 37 - mar planlarnn tanziminde planlanan beldenin ve blgenin artlar ile mstakbel ihtiyalar gznnde tutularak lzumlu otopark yerleri ayrlr. Otopark ihtiyac bulunan bina ve tesislere lzumlu otopark yeri tefrik edilmedike yap izni, otopark tesis edilmedike de kullanma izni verilmez. Kullanma izni alndktan sonra otopark yeri, plana ve ynetmelik hkmlerine aykr olarak baka maksatlara tahsis edilemez. Bu fkra hkmne aykr hareket edildii takdirde ilgili idarece yaplacak tebligat zerine en ge ay ierisinde bu aykrlk giderilir. Mlk sahibi tebligata ramen mddeti ierisinde gerekli dzeltmeyi yapmaz ise, belediye encmeni veya il idare kurulu karar ile bu hizmet ilgili idarece yaplr ve masraf mal sahibinden tahsil edilir. BENC BLM: ETL HKMLER HALHAZIR HARTALARIN, MAR PLANLARININ VE YAPI PROJELERNN HAZIRLANMASI VE UYGULANMASI: Madde 38 - Halihazr harita ve imar planlarnn hazrlanmas ve bunlarn uygulanmasnn fenni mesuliyetini; uzmanlk, alma konular ve ilgili kanunlarna gre, mhendisler, mimarlar, ehir planclar deruhte ederler. (Deiik fkra: 26/04/1989 - 3542/2 md.) Yaplarn, mimari, statik ve hertrl plan, proje, resim ve hesaplarnn hazrlanmasn ve bunlarn uygulanmasyla ilgili fenni mesuliyetleri, uzmanlk konularna ve ilgili kanunlarna gre mhendisler, mimarlar ile grev, yetki ve sorumluluklar ynetmelikle dzenlenecek olan fen adamlar deruhte ederler. YIKILACAK DERECEDE TEHLKEL YAPILAR: Madde 39 - Bir ksm veya tamamnn yklacak derecede tehlikeli olduu belediye veya valilik tarafndan tespit edilen yaplarn sahiplerine tehlike derecesine gre bunun izalesi iin belediye veya valilike on gn iinde tebligat yaplr. Yap sahibinin bulunmamas halinde binann iindekilere tebligat yaplr. Onlar da bulunmazsa tebligat varakas tebli yerine kaim olmak zere tehlikeli yapya aslr ve keyfiyet muhtarla birlikte bir zabtla tespit edilir. Tebligat mteakip sresi iinde yap sahibi tarafndan tamir edilerek veya yktrlarak tehlike ortadan kaldrlmazsa bu iler belediye veya valilike yaplr ve masraf %20 fazlas ile yap sahibinden tahsil edilir.

Alakalnn fakruhali tevsik olunursa masraf belediye veya valilike btesinden karlanr. Tehlike durumu o yap ve civarnn boaltlmasn icabettiriyorsa mahkeme kararna lzum kalmakszn zabta marifetiyle derhal tahliye ettirilir. KAMUNUN SELAMET N ALINMASI GEREKEN TEDBRLER: Madde 40 - Arsalarda, evlerde ve sair yerlerde umumun salk ve selametini ihlal eden, ehircilik, estetik veya trafik bakmndan mahzurlu grlen enkaz veya birikintilerin, grlt ve duman tevlideden tesislerin hususi mecra, lam, ukur, kuyu; maara ve benzerlerinin mahzurlarnn giderilmesi ve bunlarn zuhuruna meydan verilmemesi ilgililere tebli edilir. Teblide belirtilen mddet iinde teblie riayet edilmedii takdirde belediye veya valilike mahzur giderilir; masraf %20 fazlasiyle arsa sahibinden alnr veya mahzur tevlit edenlerin faaliyeti durdurulur. ARSALARIN YOLA BAKAN YZLER: Madde 41 - Belediyeler veya valiliklerce belirli yollar zerinde mahzurlu bina bulunan veya binasz arsalarn yola bakan yzlerinin tayin edilen tarzda kapatlmasna karar vermeye selahiyetlidir. Bu takdirde gayrimenkuln sahipleri, belediye veya valilike verilen mddet iinde bu yerleri kapatmaya mecburdurlar. Bu mkellefiyete uyulmamas halinde belediye veya valilike gerei yaplarak masraf arsa sahibinden tahsil edilir. CEZA HKMLER: Madde 42 - Ruhsat alnmadan veya ruhsat veya eklerine veya imar mevzuatna aykr olarak yaplan yapnn yap sahibine ve mteahhidine, istisnalar dnda zel parselasyon ile hisse karl belirli bir yer satan ve alana 500 000 TL.' dan 25 000 000 liraya kadar para cezas verilir. Ayrca fenni mesule bu cezalarn 1/5'i uygulanr. Birinci fkrada belirtilen fiiller dnda bu Kanunun 28, 33, 34, 39 ve 40 nc maddeleri ile 36 nc maddenin nc fkrasnda belirtilen ykmllkleri yerine getirmeyen mal sahibine, fenni mesule ve mteahhide 500 000 TL.'dan 10 000 000 liraya kadar para cezas verilir. Birinci ve ikinci fkralarda belirtilen fiillerin tekrar halinde para cezalar bir kat artrlarak verilir. Yukardaki fkralarda gsterilen cezalar, ilgisine gre dorudan doruya belediyeler veya en byk mlki amir tarafndan verilir. (ptal fkra: Anayasa Mah. 15/05/1997 - E:1996/72, K:1997/51 S. K.) lgili idarenin Cumhuriyet Savcl araclyla sulh ceza mahkemesine bavurmas zerine, bu mahkemelerce ayrca, yukardaki fkralara gre ceza verilen fenni mesuller ve mteahhitler hakknda bir yldan be yla kadar meslekten men cezasna da hkmolunur. Bu husustaki mahkeme kararlar ilgili idarelerce Bakanla ve meslek mensubunun bal olduu meslek teekklne bildirilir. Bu maddeye gre belediyelerce verilen cezalar dolaysyla tahsil olunan paralar belediye btesine irad kaydolunur. YRRLKTEN KALDIRILAN HKMLER: Madde 43 - a) 09/07/1956 tarih ve 6785 sayl mar Kanunu ve 1605 sayl Kanun ile ek ve deiiklikleri, b) 11 Ocak 1963 tarih ve 141 sayl Bursa Merkez lesindeki Gedik ve Zeminlerin Tasfiyesine Dair Kanun,

c) 28/05/1928 tarih ve 1351 sayl Kanun (menkul ve gayrimenkulleri, varsa itirakleri, btesi, gelirler ve personelin zlk haklar ile birlikte Ankara Byk ehir Belediye Bakanlna balanr.) d) 03/06/1937 tarih ve 3196 sayl Kanun, e) 18/01/1966 tarih ve 710 sayl Kanun, le dier kanunlarn bu Kanuna aykr hkmleri yrrlkten kaldrlmtr. YNETMELK: Madde 44 - I - a) Enerji, sulama, tabii kaynaklar, ulatrma ve benzeri hizmetlerle ilgili tesisler ve mtemilatndan hangileri iin ruhsat alnmayaca, b) mar planlarnda okul, ibadet yeri, salk, spor, sosyal ve kltrel tesisler ile kamu kurulularnn yaplar iin ayrlacak yerler ve bu konu ile ilgili dier hususlar, c) Arazi ve arsa dzenlemesinin uygulanma ekil ve artlar, d) Ruhsata tabi olmayan yaplarda uyulacak esaslar, e) Mteahhit sicillerinin ekil ve artlar, f) mar plan yapm ve deiiklikleriyle ilgili kriterlerin tespiti ve imarla ilgili dier hususlar, g) mar planlarnda parsel cepheleri tayin edilmeyen yerlerde yaplacak ifrazlarn asgari cephe genilikleri ve byklkleri, h) (ptal: Anayasa Mahkemesi'nin 11/12/1986 tarih ve E. 1985/11, K. 1986/29 sayl Karar ile.) i) Yerleme alanlaryla ilgili genel esaslar, j) Halihazr harita alm ve imar planlarnn yapmn ykmlenecek mellif ve mellif kurulularn ehliyet durumlarnn yeniden dzenlenmesine ait esaslar, Bakanlka karlacak ynetmelikle belirlenir. II - (Deiik bent: 26/04/1989 - 3542/3 md.) 38 inci maddede saylan mhendisler, mimarlar ve ehir planclar dnda kalan fen adamlarnn grev, yetki ve sorumluluklar, ilgili Bakanlklar ile Trk Mhendis Mimar Odalar Birlii (T.M.M.O.B.) ve Yksek renim Kurumunun grleri alnarak Bakanlk ve Milli Eitim Bakanlnca birlikte karlacak ynetmelik ile tespit edilir. III - Otopark ayrlmas gereken bina ve tesisler ile dier hususlar Bakanlka karlacak ynetmelikte tespit edilir. Otopark yaplmasn gerektiren bina ve tesislerin neler olduu, otopark ihtiyacnn miktar, l ve dier artlar ile bu ihtiyacn nasl tespit olunup giderilecei ise, bu ynetmelikte belirtilir. MCAVR ALAN: Madde 45 - Mcavir alan snrlar belediye meclisi ve il idare kurulu kararna dayanarak vilayetlerce Bakanla gnderilir. Bakanlk bunlar inceleyerek aynen veya deitirerek tasdik etmeye veya deitirilmek zere iadeye yetkilidir

Mcavir alann ilgili belediye snrna bitiik olmas gerekmez. Ayrca, bu alanlar kyleri de ihtiva edebilir. Mcavir alandan karlma da ayn usule tabidir. Bakanlk gerekli grd hallerde mcavir alana alma ve karma hususunda resen karar verebilir. ALTINCI BLM: 2960 SAYILI BOAZ KANUNU LE LGL HKMLER Madde 46 - Bu Kanunla 2960 sayl Boazii Kanununun 6 nc maddesine gre kurulan organlar kaldrlmtr. Bu kurulularn grev ve sorumluluklar aada belirtilen ereve dahilinde stanbul Byk ehir ve ilgili le Belediye Bakanlklarnca yrtlr. yle ki: 2960 sayl Boazii Kanununun 2 nci maddesinde belirlenen ve 22/07/1983 onay tarihli plana gre Boazii alannda gsterilen "Boazii Sahil eridi" ve "ngrnm" blgelerindeki uygulamalar stanbul Byk ehir Belediye Bakanlnca, "gerigrnm" ve "etkilenme" blgelerindeki uygulamalar da ilgili le Belediye Bakanlklarnca yaplr. Madde 47 - (Bu madde 18/11/1983 tarih ve 2960 sayl Boazii Kanununun 3 nc maddesinin "f" ve "g" bentlerinin deitirilmesi ile ilgili olup ad geen kanundaki yerlerine ilenmilerdir.) Madde 48 - (Bu madde 18/11/1983 tarih ve 2960 sayl Boazii Kanununun 10 uncu maddesinin deitirilmesi ile ilgili olup ad geen kanundaki yerine ilenmilerdir.) YEDNC BLM: GEC HKMLER VE YRRLK, YRTME EK MADDELER Ek Madde 1 - (Ek madde: 30/05/1997 - KHK-572/1 md.) Fiziksel evrenin zrller iin ulalabilir ve yaanlabilir klnmas iin, imar planlar ile kentsel, sosyal, teknik altyap alanlarnda ve yaplarda, Trk Standartlar Enstitsnn ilgili standardna uyulmas zorunludur. Ek Madde 2 - (Deiik madde: 15/07/2003 - 4928 S.K./9. md.) mar planlarnn tanziminde, planlanan beldenin ve blgenin artlar ile mstakbel ihtiyalar gz nnde tutularak lzumlu ibadet yerleri ayrlr. l, ile ve kasabalarda mlki idare amirinin izni alnmak ve imar mevzuatna uygun olmak artyla ibadethane yaplabilir. badet yeri, imar mevzuatna aykr olarak baka maksatlara tahsis edilemez. Ek Madde 3 - (Ek madde: 3/7/2005-5398 S.K./12.mad) zelletirme programndaki kurululara ait veya kurulu lehine irtifak/kullanm hakk alnm arsa ve arazilerin, 3621 sayl Ky Kanunu ve 2634 sayl Turizmi Tevik Kanunu kapsamnda bulunmas halinde bu yerlerde genel ve zel kanun hkmlerine gre imar plnlarn yapmaya ve onaylamaya yetkili olan kurululardan, Bayndrlk ve skn Bakanlnn uygun gr ve dier yetkili kurululardan (Kltr ve Turizm Bakanl, Denizcilik Mstearl, belediyeler ve il zel idareleri) gr alnarak evre imar btnln bozmayacak her tr ve lekte imar plnlar ve imar tadilatlar ile mevzi imar plnlar Babakanlk zelletirme daresi Bakanlnca hazrlanarak zelletirme Yksek Kurulunca onaylanmak suretiyle yrrle girer. lgili kurulular bu arsa ve arazilerin imar fonksiyonlarn be yl sreyle deitiremezler. lgili kurulular grlerini on be gn iinde bildirir. Bu plnlara gre yaplacak yaplarda her trl ruhsat ve dier belgeler ile izinler ilgili mevzuat erevesinde ilgili kurum ve kurulularca verilir. YAPILARIN AMACINDA KULLANILMASI:

Geici Madde 1 - Herhangi bir sahada bulunan ve 2981 sayl Kanunun yrrlnden sonra yaplan yaplar blgesinin teekkl artlarna, imar plan esaslarna ve ynetmelik hkmlerine aykr maksatlar iin kullanlamaz. Bu gibi yaplar Kanunun yaym tarihinden itibaren 3 ay iinde ina ettirenlerce eski ekline getirilir. Aykrlk bu sre sonunda dzeltilmezse Belediye veya valilike yaplr veya yaptrlr ve masraf %20 fazlas ile yap sahibinden tahsil edilir. BAKA AMALA KULLANILAN OTOPARK YERLER: Geici Madde 2 - Kanunun yrrle girdii tarihten nce yap kullanma izni alnp, ruhsat ve eklerine aykr olarak baka maksatlara tahsis edilmi ve 2981 sayl Kanun kapsamna girmeyen otopark yerlerinden otopark ynetmeliine gre otopark tahsisi gerekenleri hakknda 37 nci maddenin son fkrasna gre ilem yaplr. NCE VERLEN RUHSAT VE ZNLER: Geici Madde 3 - Kanunun yrrle girdii tarihten nce imar plan ve mevzuatna uygun olarak verilen ruhsat ve izinler geerlidir. MTEREK GR: Geici Madde 4 - Kanunun yrrle girmesinden nce tapuda mterek giri olarak tescil edilip fiilen kamu tarafndan yol olarak kullanlan tapu kayd yol olarak terkin edilmeyen gayrimenkullerin imar plannda kamu hizmet ve tesislerine ayrlanlar belediye ve mcavir alan snrlar iinde belediye encmeni dnda ise il idare kurulu karar ile muvafakat aranmakszn imar planndaki tahsis amacna uygun olarak tapuda terkin edilir. RF BELDE, PAFTOS: Geici Madde 5 - Belediye hudutlar ve mcavir sahalar iinde veya dnda bulunan gedik ve zeminler (rf beldepaftos) tamamen yklp yok olarak (mntafi ve mnhedim) varlklarn kaybedip, kaybetmediklerine baklmakszn bu Kanun hkmlerine gre tasfiye olunurlar. Tasfiyeye tabi tutulan tanmaz mallardaki zemin haklar bedele evrilmitir. Zemin hakk bedeli, ait olduu tanmaz maln zemine ait son emlak vergi deerinin 1/5'idir. Bu ekilde belirlenecek zemin hakk bedeli, tapu idaresince gedik sahibinin mracaat halinde zemin hakk sahibi adna emaneten milli bir bankaya yatrlr. Mracaat edilmedii takdirde zemin sahibi lehine kanuni ipotek tesis edilir. Zemin hakk bedelinin 1/4' pein, bakiyesi en ge yl iinde yllk eit taksitlerle denir ve bu bedele bankaca vadesiz mevduat faizi uygulanr. Pein miktar ve taksitler 40 000 TL. dan az olamaz. Bu ilemlerden sonra tapu sicilinde gerekli terkin ve tashihler resen yaplr. Bankaya emaneten yatrlan veya ipotekle temin edilen zemin hakk bedeli zerindeki iddialar genel hkmlere tabidir. Geici Madde 6 - 2981 sayl Kanuna gre dzenlenmi ve tasdik edilmi olan slah imar planlarnn uygulanmasnda, inaat ruhsat verilmesine ilikin art ve ekilleri tespite, belediye ve mcavir alanlar iinde belediyeler, dnda valilikler yetkilidir. Geici Madde 7 - (Birinci fkra iptal: Anayasa Mahkemesi'nin 11/12/1986 tarih ve E. 1985/11 K. 1986/29 sayl Karar ile.) Boazii alannda mevcut ekme katlar ayn gaberi iinde kalmak art ile tam kata ibla edilir. Ancak teras kullanma hakk daha nce tapuya tescil edilmemi olan at kat malikleri emlak vergisi iin beyan edilen daire bedelinin daire metrekaresine blnerek bulunan bir metrekare deerinin

kazanlan alan ile arpm sonucu bulunan deeri hisse nisbetlerine gre dier kat maliklerine der. Kendileri bulunmadklar takdirde bu bedel isimlerine milli bir bankaya yatrlr. YNETMELKLERN IKARILMA SRES: Geici Madde 8 - Bu Kanunun uygulanmasn gsteren ynetmelikler Kanunun yaymndan itibaren en ge 6 ay iinde karlr. Geici Madde 9 - (Ek madde: 30/05/1997 - KHK-572/2 md.) Bu Kanunun Ek 1 inci maddesinde ngrlen dzenlemelerin yaplm ve yaplacak altyap alanlarnda ve yaplarda gerekletirilmesi iin, imar ynetmelikleri ve kamu binalar ile ilgili mevzuatta 01/06/1998 tarihine kadar Bayndrlk ve skan Bakanl tarafndan gerekli deiiklikler yaplr. Geici Madde 10 - (Ek madde: 08/01/2002 - 4736 S.K../1. md.) Kullanma izni verilmeyen ve alnmayan yaplara belediyelerce yol, su, kanalizasyon, doalgaz gibi alt yap hizmetlerinin birinin veya birkann gtrldnn belgelenmesi halinde ilgili ynetmelikler dorultusunda fenni gereklerin yerine getirilmi olmas ve bu Kanunun yaym tarihinden itibaren alt ay ierisinde bavurulmas zerine kullanma izni alnncaya kadar geici olarak elektrik, su ve/veya telefon balanabilir. Bu madde kapsamnda elektrik, su ve/veya telefon balanmas herhangi bir kazanlm hak tekil etmez. YRRLK: Madde 49 - Bu Kanunun 43/b, c, d, e; 46; 47 ve 48 inci maddeleri ile geici 7 nci maddesi yaym tarihinde; dier maddeleri yaymn takiben 6 ay sonra yrrle girer. YRTME: Madde 50 - Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.