Professional Documents
Culture Documents
jmd ndka gd ys
jk jdiS ys'
ISBN 974-92007-4-8
U.D. Copyright office registration number TX5 - 864-808
Third Printing January 2005
Printed in Thailand by Silpa Siam Pakaging & Printing
Co., Ltd. Tel: (662) 444 3351-9
Official Maha Boowa Website: www.luangta.com/english
mgqk
mj;lf.a yekau
l;_Djrhd yekau
i-xiii
xiv
wkdjelsh
ix{dj
wdpdhH_ id lkagiSf,d
ild .,a.=ydj
wy;a Y%djlhkajykafia,d
2-4
4-10
10-15
15-26
26-32
OQ;dx. mqyqKqj
wj;dr ms<sn| NsCIqjlf.a NS;sh
.no is;a iy weoys,s
Ialr;d iy wirKu
l%udkql+, b.ekau
fjkial we;af;a is;=,sj,
<s| iEf isoah
ish mj,ska k W;= ukqIHfhla
41-47
48-56
56-64
64-71
71-78
78-81
81-90
90-99
wdOHd;al iyldh
b;d W;= w.h lsu
114-120
121-126
139-143
144-156
156-161
162-166
167-173
173-179
179-187
188-195
195-199
199-212
215-222
222-232
242-256
252-262
262-270
270-280
280-293
294-299
Od;= mj;kh
wksl=;a m%d;sydhH_
wdpdhH_ fpd f.a ksNS; ls%hd
wjidkh
306-312
312-323
323-331
331-340
Wm.%ka:h 1
341-343
Wm.%ka:h 2
344-348
349-349
wdpdhH_ ukaf.a wdodykfhka miq fYaI jQ weg len,s l,a hdf m<s`.=
leg jeks kso fmfkk kd kd jKj;a mdrNdil ^mdr jKl&
Od;=j,g mj;kh h'
mj;lhdf.a yekau
kk ;dhs nq oyf w;s fY%aIaG mqoa.,hd f,i mQcKSh wdpdhH_ uka
N+o;; ys m%isoaO we;' Wka jykafiaf.a ; ld,fha oi w; me;s
.sh .=K iuqodh jQfha m%Odk jYfhka Wka jykafia ;=< mej;s widudkH
ffOhH_h" ;mi iy ;u wkq.dlhska fj; lajQ m%n, kh .rel Ndjh
f' mksfuka ka jI 50la muK blau we;;a fn!oaO ck;djf.a
f.!rjKSh ms<s.ekSf YsIag;ajhla we;' tk nqrcdKka jykafiaf.
a wdhH_ mfhaIKh ;=<ska ; mkduh jQ wmQj isoah uqkajykafiaf.a
; mkdufha o l .; yels njh'
wdpdhH_ uka NslaIqkajykafiaf.a ; p;h ,sh fkd;snqK kuq;a
Wkajykafiaf.a <`.ska weiqre l< Y%djlhka jykafia,df.a tu p;h
ms<sn| pu;aldr isoaka w,,d Wkajykafiaf.a mksfuka wjqre 20lg
miq fuu .%ka:h imdokh l<y' fuu .%ka:fha iqfYaI ckms%h;djh
ksid ;dhs fn!oaOhka ;=< nqrcdKka jykafia foiQ Oufha i;H;djh yd
ksjdKdjfndaOh lsf yelshdj wo k;a we;s nj ;yjqre we;' wjq'
2500lg m%:u oi oyia ixLHd; ry;=kajykafia,d is nj;a zzu.. M,ZZ
,nd .ekSf Nd.Hh wog;a j,x.= nj;a ;dhs fn!oaOfhda ms<.
s ks;'s wdpdhH_
uka f.a ksjka wjfndaOh ms<sn| l:d mqj; fuu .%ka:fha wvx.= we;'
th b;sydi m%jD;a;shla fyda h,S .sh woDYHudk i;Hhla fkdf' th
wm w;g m;a judk odhdohls' i;H f;dr;=rls' ma;su;a wdf,dalhls'
W;= ksjdK wjfndaOh msKsi hfula fjr jvd k Tyqg th ,nd .;
yels nj Tmamq we;' nq ifjda jr Od wdrdl ; .; lrk nqoaO
Ou ix> ixfla;hla muKla fkdj iuyr nq ifjda nq oyu wjfndaO
l< i W;=uka nj fuu mqia;lfhka ukdj meye,s f'
wdOHd;al iqjh ,nd .ekSf w;s W;= f;kdj idlaId;a lr
.ekSug k wod< ms<sfj;a wkq.ukh l< hq;=h' nqrcdKka jykafia
foiQ uOHu m%;smodj wkq.ukh l< hq;=h' w;a;,u:dkqfhda.h fyj;a
Yrhg la u nq rcdKka jykafia m%;sfCIam l< kuq;a iqfYaI
;jqia ;hg wod< OQ;dx. msu ksid iud jdhdu imsfrk nj j|d<
fial' uOHu m%;smodj hkq iem myiq ,eug la u`. yeula fkdj" th
ukfia yg .kakd flf<ia fyd|dldr uokh lrka ish ndOl uev
mj;ajka ;u b,lalh lrd f.k hk id:l m%;smodjls' wdOHd;al
ii
ksc N+h h' tys jdih l< ksiqkag muKla fkdj jkjdiS NsCIQkag o
fuu mirh tlfia h t,jkakla h'
tfia fyhska fuu Nhdkl jkdka;rfha yqol,d .uka lsu hkq uy;a
wdYaphH_hls' fujeks mirhl wdpdhH_ uka iy OQ;dx. NsCIQyq ieirEy'
Wkajykafia,dg ;snQ tlu wdhqOh ;u Ndjkd n,h muKs' fujeks jkdka;r
l fy,a tu NsCIQkag ;u wOHd;auhg ls|d nei flf<iaj, ;;a;ajh
jgyd .ekSug lu mqyqKq uOHia:dkhla h' ;udf.a ke.S tk flf,ia
iu`. W.% igkl fhug ish'
wdpdhH_ uka nqrcdKkajykafiaf.a Ouhg wkqj W.% ;mia rlska
j;a jQ wdldr" weiQ gqjka u; lrka Wkajykafiaf.a wdhH_ i`. .=K
oyd olajhs' wdhH_ ix>hdf.a w;S; m%jD;a;s wm merKs Ou .%ka:hkaf.
ka lshjd u; fjuq' ta yd iudk wdpdhH_ ukaf.a ; l:dj uq, isg w.
olajd pu;aldrh' nq oyug wkqj ;u flf<ia re lsug .;a m%h;akh
ksidg l< yels nj Tmamq lsuls' tfia fyhska 2500 wjqre merKs f
nq oyu ;=<ska ksid.a ish la kid ksjka wjfndao lsug wo;a yels
nj ms<s.; hq;=h'
tneka f ; l:dj ,shkafka wdpdhH_ ukaf.a ; l:dj muKla
fkdj ksjka ud.h fidhka hk mskaj;=kag Yd, wdNdIhla we;s lsug
.;a ls%hd ud.hla f,ih' tneka ish wvx.= lreKq imQK f;dr;=re
fkdjk nj ms<s.; hq;=h' fuu mqia;lh ;dhs NdIdfjka ,shQ f,aLlhdf.a
wruqK ksjer m%jD;a;s iemhSug jvd ;ud w;agq i;Hhka m%ldY lsuh'
fuys wvx.= lreKq iuHla ixl,amkdjg md;% fjdhs fuu ms<sfj;a ud.
h wdoYhla fjd
wdpdhH_ ukaf.a b.eka l%u iqfYaI nj fuu .%k:
a fhka meye,s
f' Wkajkafiag wukqIHhka iu`. inkaO woyia yqjudre lsug
olaI;djhla ;snqKs' ksrka;rfhku fojre n%dyauKhka muKla fkdj
kd." hlaI" fma%; wd fkdfhla wukqIHhka iu`. o wmdh ;si;=ka iu`.
o l:d ny l< nj mfka' Wkajykafiag nn plLqj iy nn fida;h
we;s nj bka meye,sh'
oHd ;dCIKfha ms<s.;a isoaOdka; j,g jvd hqKq ukilska ,eh
yels kqu b;d fjkia f' fkdfhla ;rd;srf fojre we;s nj;a ta wh
b;d ish
q ;SCIK bJshka myrKh lrk nj;a fuu l:d mqj;a wkqidrfhka fmfka' ksidf.a m%lD;s bJshkag Ih fkdjQ wmg fkdfmfkk f,dal
iv
f,aLl ix{dmkh
wdpdhH_ uka N+o;; f;rekaf.a <`. weiqr ,;a ta ta jljdkqf is
ix
xiv
wdpdhH_ jQha m%d lD is:d yshkah' wkqYdikdpdh jQfha m%d lD m%cqla WfndkaLqka yshkah' Wkajykafiaf.a me ku N+ o;; h' Wmimodfjka
miq wdpdHh id yshkaf.a j ,shma k miaikd Ndjkd uOHia:
dkfha mx jQy'
wkdjelsh
wdpdHh uka miaikd uOHia:dkfha jdih lrka ksrka;rfhkau
zznqfoOdZZ hk jpkh luia:dkh f,i cm lf<ah' nqoO
a dkqii
a ;sh w;sYhska
ms%h l< neks' tfy;a ;u isf;a iudh we;s fkdh' fuu luia:dkh
ms<sn| iel my< jqjo .gu ? oj,a fuu zznqfoOdZZ jpkh cm lf<ah'
wka;sf hlsis iudhlg m;ah'
tla rd;s%hl fuu isyskh gqfh' Wkajykafia ;u .fuka msg
Yd, le,Ejlg meKs fial' tys >k jkdka;rhl we;s .y fld<
j,ska .ejiS ;snqKs' ud. i<l=Kla ke;' b;d Hhfhka fuu Ialr
m%foaYh miqlr wks;a fl<jrg meKsfhah' tys Yd, l=Uqrls' fmfkk
f;la udkfha fjk lsisjla fkdh' fuu l=Uqr yryd fndfyda r .uka
l<g Yd, zzcd;sZZ k .i m;s; ;snqKs' zzcd;sZZ hkq zzWmam;a;shZZ
i|yd Nd;d jk mhdh mohls'
fndfyda ld,hlg fmr f .i lmd we;' fldgila fmdf<df .s,S
;snqKs' .i rdm;a we;' Wkajykafia f zzcd;sZZ .i f.a weoafoah'
ukiska l,amkd lrk g fuu .i kej; frdamKh fkdjk nj jegyqKs'
th ;u ;h fuks' ;ud kej; kQmk nj;a mYau N; nj;a jegyqK's
;u m%;sm;a;sh .gu f.k .sh g iir l ;rKh l< yelsh' w. uq,
ke;s Yd, l=Uqr ixidrh ixfla;j;a jqKs' f ms<sn| ixl,amkd lrk
g Yd, iq wYajfhla mek mek wjq;a zzcd;sZZ j l| <`. isfhah'
Wkajykafiag f wYajhd msg ke.Sug is;a h' ksrdhdifhka wiqmsg ke.S
uy;a f.fhka .uka .;s' fldfya hkafkao" ulaksid hkafkahs ye`.Sula
ke;' b;d f.fhka f wiq .uka lrhs' l=Uqr yryd hk r m%udKh
wiS;h' fufia hk g ;s%msgl fmd;a ;ekam;a l< ,laIK lek
w,audhla iah' th leghka oYkSh f,i idod ;snqKs' wYajhd
lsis mels,Sula fkdue;sj fuu lekgh bfha kej;S is' wiq mska nei
wdpdHh uka lekgh jD; fldg fmd;a .kag iQodk h' tu CIKfha
wiq w;=reoyka h' f iskafka l=Uqf tyd fl<jf nj ye`.=Ks' wE;
2
uQ,sl wjh
CIs;scfha >k jkdka;r ia' lekgh jD; lsug mgka .;a kuq;a
th fkdyels h' tff,a kskafoka msKs'
f isyk
s h Wkajykafiaf.a wkd.; jHdhdufhka ksjka u. imqrd .;
yels nj zzks;a;ZZls' tneka fkdkj;ajdu zznqfoOdZZ uka;%h cm lf<ah'
;u ffoksl jev lghq;= lf<a fufia Ndjkd lrkah' ;u Wmimodf
mqyqKq jQ OQ;dx. /lSu .gu flKs' isjqre uid .;af;a ;eka ;ekaj,
iS l< fr len,s lmd uQgq lsfuks' odhlhskaf.a jr m%;sfCIam
lf<ah' msKv
a md;fhka j;a h' ksrdydrj isk khkays msKv
a md;fhkao
je<l=Ks' ;u md;%fhka muKla je<fh' klg tla jrla je<fh'
wdrKH fiakdikhl" >k jkdka;rhl jdih lf<ah' ksod .ekSu" Ndjkd
lsu" f l fy,a - jk i;=ka >yK le,Ef h' iuyrg .ia je,
;=re,;d hg ie;mqKs' ke;fyd;a .,a .=ydjl fyda .s .=ydjl ie;mqKs'
;sjrh muKla myrKh lf<ah' fomg isjqr" ;ksmg isjqr" w|kh wd
jYfhks' kdk lvla Nd;d lf<ah'
OQ;dx. 13ka b;s OQ;dx. myiq f,dj, imqrK ,' kuq;a by;
i|yka OQ;dx. 7 fkdlvjd /lSu ksid th ;ukaf. jk phd rgdj
h' fujeks mqyqKqula wo ld,fha olakg ,eu w;s ,Nh'
;udf.a ;fha w:h Wkajykafiag meye<sh' lsi
s g fkdmels,j
;u ms<sfj;a ksis wdldrfha b;d Wkkafjka bgq l<y' tlu wruqK jQfha
iir l ;rKh lsuh' tk ;u isf;a my<jk flf<ia ;rKh lsuh'
Wkajykafiaf.a isf;a ;Kaydj" udk" ke.S isug wjia:dj ke;s wkaoka b;du ksy;udks h' flf,ia ke.S tk iEu wjia:dju i;s ium
c[[fhka uev meje;ah'
fufia ;u iud is; hqKq jQ g zzks;a;ZZ jQ isyskh .ek ;l
pdr lf<ah' uyK Wmimod u hkq f,!lsl .syshkaf.a ugfuka ;u
;a;h uqojdf.k f,dafld;a;r .;shg m;auh' isf;a m%lD;s iajNdjh
lsis ms<sfj,la ke;s >k jkdka;rfha .iaje,a" jk i;=kaf.ka .ejiS.;a
Nhdkl mirh fuks' isf;a h iel l ksrka;rfhka yg .kafka tu
ksidh' f isf;a ugu wr ;eks;,d ysia njla fuka ikaiqka l< hq;=h'
tg tu is; ;=< l" nh wd flf,ia we;s fkdf'
rdclSh iq wYajhd hkq ms<sfj;a msuls' tu wYajhd msg ke.S Nhdkl ixidr ldka;rh ;rKh l< hq;=h' ;s%msgl Ouh lekgh ;=< ie`.
we;' th jD; lsg ;r wOHd;al .=K j.djla fkd;snqKs' oYk
3
ud;%h muKla ,eug fya;= h' fuu Ouh ;=<g ls|d nei wjfndaO
lsug p;=miNsod kqjK ;sh hq;h
= ' hfula ;=< fuu {dKh we;ak ta
W;=ud ;=ka f,dalhgu fY%aIaG jQfjls' Ouh y|drd th wkqkag b.ekaug
Yla;sh ,nhs' fo ksiqkaf.a woa;Sh .=rejrfhls' uyd id.rh jeks
Ouh .,d ta' wyi fuka Ouh ksrdjrKh f'
Wkajykafia Ou mqia;lhkaf.a jkdlu u;= mska gy' ljod
kuq;a p;=miNsod [dK ,nd .ekSu l< hq;= f'ZZ Wkajykafia b;d
ksy;udkS neka zzuu W.kajk Ouh ud.h fmkaula muKZZ hehs ks;r
mejiSh' kuq;a ta foaYkdjg ijka ka whg Wkajykafiaf.a ;SlaIK nqoah
jegfya' ta b;d wdYapHhu;ah' wkqYdiys m%d;sydhH_hls' wo f,dalfha tjeks
foaYkd weiSug W.ygh' tfy;a wo f,dalhg th b;du;a W; f'
ix{dj
wdpdHh uka tla wjia:djl j ,shma Ndjkd uOHia:dkfha iud
Ndjkd lrka isk g is; n,j;a tald.%;djlg m;ajK
q 's tg oYkhla
we;sh' tk uD; Yrhls' th b cia .,ka kj fodka cd
je.sfrka iah' .scq ,sysKsfhda" iqkLfhda fuu l=Kq jQ uia weo lka
yeu ;eku iqrejka ishy' wjidkfha th uia len,s f.dvla h'
fuu oYkh gq g Wkajykafia fkdis;+ wkaoug wmsh
% " wm%ikak ms<l
s ,
= a
iajNdjh ksid .; is; i,s; h'
t;eka mgka wdpdHh uka fuu ix{dj ;u Ndjkd wruqK lr
.;af;ah' wek" ysk" Ndjkd lrk yeu bhfu km;d jev lrk
go" fuu wruqK iah' fufia Ndjkd lrka l,la hk g fuu wruqK
fjkia ljdldr kso fmfkk ;ehla fuka bfha t,an ;snqKs' fuh
foi ;SlaIKj n,d isk g th w;=reoyka fjk fjk wruqKq we;s
h' fuh iEyska fjkia fjka wm%udK wruqKq iah' WodyrK jYfhka
ljdldr ;eh fjkqjg ka b;d Wia l .eghls' wdpdHh uka tys
weka is >k im;a;= odf.k ;shqKq lvqjla wf;a f,, foka we;'
tg Yd, ;dmamhls' tys Yd, fodrgqjls' Wkajykafia th jD; lr
we;=< nefh' tys NsCIqkajykafia,d lSm fofkla Ndjkd lr;s' fuu
;dmamh wi, uyd l nEjuls' tys ;snQ .,a.=ydj ;=< ;dmifhla jdih
lrhs' tys bmg f;d,a,la jeks jdykhla lUhlska t,af,ka ;snqKs'
uQ,sl wjh
fjka .sfhah' folg mekdla fuks' n,j;a iud i;sh mej;=Ks' is;
wkalsis wruqKq lrd fkd.sfhah' fufia ldhdkqmiaikdj uQ,sl luia:
dkh h'
kamiq ldhdkqmiaikdfjka is; iud.; lsug yelsh' ;=ka
udihla ljdldr ;eh foi wruqKq lr bka we;s jQ udhdld wruqKq
n,ka ld,h wmf;a .sh nj f;areKs' fuu ukisldrh ;=<ska ;u is;
m%lD;su;a h' wjg mirh ksid wiykhg m;a fkdh' f m%jD;a;sh
b;du jeo.;a jkafka .=rejrfhla ke;=j fujeks Ndjkd lsf m%;sM,
wys;lr njla f;are .ekSugh' ka g .=re weiqr wef;d;a ;u ud.
h ksjer lr.; yelsh' wdpdHh uka f.a f w;alSu ldg;a fyd|
ksoYkhls' .=re wdY%hla fkdue;sj Ndjkd lsu ksid m%;sM, mudu
muKla fkdj wys;lr ugo bv we;'
uq,a ld,fha wdpdHh uka f.a ixpdrl ;h fndfyda whg f;are
.; fkdyels h' ta luGdk ;dx. mQrKh .ek fkdo;a neks' fuu
ms<sfj;a wuq;= fohla f,i fndfyda wh is;+y' nq iiqfkao fujeks NsCIQka ke;ehs o iuyre is;+y' fj,a hdfha wE; fl<jr f OQ;dx. rlsk
NsCIqjla gq muKska ksiaiq Yauhg m;a jQy' Nhska ;%ia; ksfjia lrd
j .shy' le,Ef gqfjd;a .ia .==Nhkays ie`. jqky' tneka OQ;dx.
NsCIqjlg fuu kqyqre mirfha lsisfjla uqK fkd.eiqKs' ud.h wid
k .ekSug fyda fkdyels h'
.f .Ekq lu l=vd orejka iu`. <`. md; l uqka j, m<d
fk,Sug" m<;=re tl;= lsug ks;r h;s' iuyre j;=r we,j, ud nd;s'
OQ;dx. NsCIqka lSm kula wE; gqfjd;a zzOu yduqrefjda tkfjdaZZ lshka
lE .id" w; ;snq nvq ndysrdh t;ku u oud" orejka iu`. j;s' ;u
l+v wdh le h;s' le,fha ie`. is;s' f.j,aj,g j;s'
l=vd orejka ujf.a ,dmh wid lE .i;s' w`vka j;s' jeyshka
iu`. ug fkdyelsh Nhska lE .i;s' u le,Ef ie`. we;' orefjda
ta f w; lE .ika j;s' orejd f.k hdug fyda fkdt;s' kslrefka f
isjk foa ksid iskd my< h' f ;Fjh ;rul ne?re ksid OQ;dx.
NsCIQka jykafia,d tu m<d; yer oud .shy' <uhs <`.g hdu fyda l:d
lsu ksid ta whf.a wia:dk h jef' udkisl frda.hla fuka f .Ekq
iy orejka Wkajykafia,d fkdfmkS hk ;=re;a lE .eiQy' miqj uq .f
Woh tla/ia l;sld l<y'
uQ,sl wjh
uQ,sl wjh
flf<ia uokh lsug .;a ls%hd ud.h Ialr hehs is;k neks' tg
flf<ia wm isf;a rc lrhs' flf<ia j,g ji`. ta wjYH;djh imqrd,hs'
wjdikdjlg fuka f,dalfha iq m%udKhla muKla fu flf<iaj,
ls%hdld;ajh ykd .ks;a' tneka ;=ka f,dalfha ish fokdu mdfya
flf<ia j,g ji`. fj;s' f flf<ia uq,ska Wmqgd f m%;smodj ykd
.kafka iud inq flfkla muKs'
f Ouh fidhd.;a miq nqrcdKka jykafia f,dal i;a;ajhdg
wkqlmdfjka ;u Y%djlhskag b.ekajQ fial' tu Y%djl msi fuu Ouh
wkq.ukh fldg flf<ia re l<y' f W;= ud.fha wjidkh ksjkhs'
f W;= Y%djl ix>hd flf<ia j,ska ioygu fjkah' tu wdHh ix>hdg
f,dalhd f olajd Nla;s wdorfhka kuialdr lr;s'
wdpdHh uka tjeks flf<ia re lsf ud.h wkq.ukh lf<ah'
Wkajykafiaf.a Y%oaOd nqoah jpkhg iSud jQ fohla fkdf' yS,a odkfhka miq ;u ilauka ujg f.dia Ndjkdf fhfoa' bkamiq ysfuka
Ndjkd lrhs' miqj iq flhla .kS' bkamiq kej;;a flf<ia m%ydKh
msKsi" wkka; la fok fuu fl<ia hgm;a l< hq;=h hk woyiska ;u
Ydl Yla;sh fhdoka Ndjkd lrhs' tneka flf<ia j,g ke.S taug
wjldY ke;' iud Ndjkdf fhfoka ka g miaikd lrhs' fufia
fkdkj;ajdu iu: miaikdf fhfkdah' iu: fyda miaikdj wvq je
fkdh' tneka ;u is; b;du ikaiqka h'
tkuq;a Ndjkd hqKqj wvq wjia:djka o h' Bg fya;=j Wmfoia
,nd .ekSug lsisfjla ke;s uhs' k .Kkla hlsis m%Yakhla i|d.
ekSug uykais .;ay' ;udf.a jHdhduh jer jqjfyd;a Bg l< hq;=
m%;sluh l=ulao @ tjeks wjia:d l w;ayeh hq;=h' fyd| .=re weiqr
b;du;a jkafka fujeks wjia:dfh' ke;fyd;a ld,h Y%uh wmf;a hhs'
Wkajykafiag .=re weiqrla fkd,enqk neka miq neiS we;sh'
wdpdhh id lk;iSf,d
uq,a ld,fha ka g Wkajykafia wdpdhh lk;iSf,d iu`.
.uka lf<ah' fyd| wdpdhhjrfhla Wkajykafiag wkq.%yh lajQy' h
.egjl Wmfoia b,a g wdpdHh id fufia lSfh' zzuf.a Ndjkd
w;alS Tn jykafiaf.a w;alS j,g jvd fjkiah' Tn;=udf.a is;
uQ,sl wjh
12
uQ,sl wjh
13
uQ,sl wjh
fhda.H jQ mirfha Ndjkd n,h ;j;a hqKq h' bkamiq isxfgd .=ydfjys jdih l<y' f ld,fha is; n,j;a h' mirfha lsisu fohlska
lmd fkdh' tneka uy;a fia ksNh h' f jk g Wkajykafiaf.
a iudh .,la fuka ia:djr h' f iudfha mejf;ka fkdkj;ajdu
Oudkqmiaikdf fhfoka m%{dj jeh yels l%u iy wOHhkh
l<y' l ld,hlg miq kej;;a nexfldla kqjr jfndfrduys jys iQ
p Lqka Wmd,s f;reka iu`. idlPd l<y' ;u iel re lrka iEySulg m;ajqKs' ud.h ms<sn| ka meye,sh' Wkajykafiaf.ka iuqf.k
kfLdka fkdfhla m%foaYfha fld hhs l uqfka msys idld .,a .=ydjg
meKshy'
idld .,a.=ydj
wdpdh uka idld .,a .=ydfjys wjqre 3la Ndjkd lrka ishy'
uq ld,h ;=<u woaN+; isoakaf.ka hqla; jQ neka fuu ld,h Wkajykafiaf.a ;fha wu;l fkdjk ld,hls' uf.a u;lfha yehg uq,skau
.sfha .,a .=ydjg wdikak nka . ta .udkhgh' fuu m,d; fkdokakd
neka .ehka iu`. .,a .=ydj fidhd .shy' .efhda wk;=re we`.jQy'
fuu .,a .=ydj fkdfhla woaN+; ydial j,ska hqla;h' b;du msis is,a
ke;s we;a;kag tys jdih l< fkdyelsh' fkdfhla NsCIQka jykafia,d tys
jdihg f.dia ;o n, f,i frda.d;=r h' iuyre ffjoH Wmfoia ,nd
.ekSug fmr urKhg m;ajK
q 's uyd Yd, Yr we;s wukqIHfhda tys is;s'
Tjqkag woaN+; n, we;' ier mreI .;s we;' tys fhdaO wukqIHfhda .,a
.=ydj wdrlaId lr;a' fkdis;+ hg tys wuq;= foa isf' fuu wukqIHfhda NsCIQka jykafia,dg wNsfhda. lr;s' hlal= t,jkag yelshs ui;s'
fkdfhla fha Nh" NS;sh ksid frda.d;=r urKhg m;afj;s' .efhda
tys fkdhk f,i wdpdh ukag wdhdpkh l<y' fuu fldamd Iag jk
Iag l wukqIHhd .ek ia;r weiQ g .efhda fufia lSy' hfula fuu
.=ydjg wd uq,a rd;s%fhau Nhxldr isyskla olS' uyd Yd, hCIfhla ;ud
bfha is' Tyq urK ;ck lrhs' zzfuu .=ydj ug whs;sh' lsisfjl=g
isug fuys bv ke;' fufyka t<shg weo oud urkjd" b;du;a is,aj;a"
lreKd" ffu;S% we;s .=Kj;a wfhl=g muKla bkag bv ,ef' tjekakka
wdrlaId lrkq we;' krl jer lrk wh kdY lrkjdZZ wd jYfhks'
fndfyda NsCIQyq f w;alSu ksid h m;a .=ydj yer h;s' idud-
15
kHfhka kla fyda folla ,e`.= .ks;a' Nhska fj,ka bka nei h;s'
kej; lsis kl wdf ke;' iuyre fuu .=ydjg kex.d muKs' nyskakg
,enqfKa ke;' .efhda fufia wdpdHh uka je<elajQy'
iuyr NsCIQkag nkskag ,enqfKa ke;af;a wehshs weiQ g g
l ld,hlg fmr b;du;a is,aj;a NsCIQka jykafia,d 4 kula tys u<y'
Wkajykafia,d o h fohlg Nh ke;s nj lSjdy' wukqIHhka uokh
lsug ;ud <`. n,.;= hka;%" uka;% we;s nj lSy' fufia fkdfhla f,i
lS kuq;a wdpdh uka tys hdug ;SrKh lr l uqk hkag mdr pdf<ah'
.efhda wlue;af;ka jqjo mdr fmkajd kay'
wdpdh ukag fuu .,a .=ydj olskakg l=;=y,hla ;snqKs' f
.efhda lshkafka we;a;lao @ i;s" m[a[d" Hh jeug f Nhdkl
wruqKq Wmldr f' i;Hh fih hq;=h' h Ialr;djhla fjf;d;a .ug
mefKk nj lSy'
l ojila hk ;=re Wkajykafiag lsisu wuq;a;la fkdKqks'
wjg mirh ksy~h' i;=ka o~h lsf we;sjk Yo muKs' bkamiq
nf ula yg .;s' th idudkH fohla f,i is;=j;a blauKska jeh'
lsisu wdydrhla rjkag neh' f,a iu`. ish wdydr u< my lf<ah'
Wkajykafia fufia isfhd;a .ehka lS m 5fjks NsCIQka jykafia fuka
urKhg m;af' .syshka Wkajykafia lSug wd g fuu wdndOhg h
le,E fld< uq,a fldgd ;nd mdkh lrkag wjYH nj lS g tu fnfy;a
jH ,nd" tajd mdkh l<y' lsisu fnfy;lg fuu frda.h iqj fkdh'
ojiska oji Yrh b;du j, h' ukio j, h'
Wkajykafia f ms<sn| is;kakg jqKs' fu;r fnfy;a j;a fuu
wdndOh iqj fkdf' fnfy;a ksid frda.h je fjkjdo@ fnfy;a kj;d
Wkajykafia Ou Yla;f
s hka f,f iqj lsug ;SrKh l<y' j;a jqfKd;a
fyd|hs uereK;a lula keye fufia is;d ish fnfy;a kj;d Ndjkdf
fhKs'
uu u.a.M, ksjk lrd hk ud.h ls' f Ydl l bji'
fujeks fokdjla Wiq,kakg ne wehs @ fufia j, uu mrd; fj'
urKfha fldfy;au Nhdkl l bjikafka flfiao@ f wd jYfhka
is;d fnfy;a keje;ah'
ish ldhsl udkisl f,v frda. j,g tlu ms<shu f uf.a
16
uQ,sl wjh
Ou;djhhs' fufia urKdkqiai;sh Ndjkd lf<ah' ;u is;" lh" miaikd l<y' wl i;s" m[a[d" h Wmoh' ;u Yrfha we;s Nhdkl
;;a;ajh wu;l ' urK h o my h' la fokdj fufkys l<y' kdu
rEm fjka lr miaikd l<y' Yrfha fldgia fjka lrka tys iajNdjh
fufkys l<y' fokd" m[a[d fufkys l<y' ixLdr Wmojk nj;a
u;lfhka i[a[d tk nj;a fufkys lrka iji hdufha isg rd;S% uOHu
hduh hk ;=re;a Ndjkd l<y' isf;a lfha we;s inkaOh fmKqks' fufia
miaikd lrk g is; iud.; h' ish fokd w;=reoyka h'
b;d iq f,djla is; ksy~ h' bkamiq Wmpdr iudhg m;ajqKs'
;u wdf,dalu;a is; Yrfhka msg .sfhah' ta fudfydf;a Yd, Yrhlska hq;= l ksfila gy' w 30la muK Wie;s f ksidf.a wf;a hlv
uq.=rls' w 12la muK . ksfil=f.a ll=,la muK uy;h' f jeka;
ksid Wkajykafia <`.g we;a f fudfydf;au ;,d fmdf<djg iu;,d
lrK nj lSy' kau msgfjkag wK lf<ah' ;hg wdid we;ak hj'
Tyqf.a l:dj fore lEfh' Tyqf.a uq.=r lr Wvh' bka tl myrlska
jeka; we;a rdcfhla fmdf<djg iu;d l< yelsh'
wdpdh uka Tyq iu`. l:d lf<ah' lsiu
s je/oaola fkdl< flfkl=g
tjeks idyisl o~qj muqKqjkafka ula ksidhs weiSh' tu lkao Tyqg
wh;af' thg wrlaf.ka isk ksid lsisfjl=g Tyqf.a n,h ke;sl< fkdyel' fu;ekg tk ish fokd kdY lrK nj lSh'
wdpdh uka Tyq g neK jeKs ' zzuu fuys wdf ldf.a j ;a
whs;sjdisl Wrd .ekSug fkdf' uu wdf Ndjkd lsug uf.a isf;a
my< jk flf<ia j, whs;sh ke;s lsug is,aj;a NsCIqjlg ysxid" mSvd
lsu n,j; jrola' uu nqoaO Y%djlfhla' Wkajykafiaf.a lreKd"
ffu;%S .=Kh uq Yajfha me;s mj;S' Tnf.a Th udkdl n,h Bg
jvd Wiiao @ Ou" lu kS;sh uq Yajhu wdKavq ugq lrhs' f nj
Tn okafkyso @
zzke; iajdksZZ" Tyq ms<s;=re ks'
wm iud inqrcdKka jykaiag Yla;sh n,h ;sfhkjd' ysf;a
mek k.sk Th jeks udkdl n,h fmkajka mqridr lshk n,h kdY
lrkag' Wkajykafiaf.a isf;a wkqkag ysxid" mSvd lrk" urKhg m;a lrk
jer is;a m,jd yer we;' WU is;kjdo kqU uyd olaIfhla lshd @ Tf
ysf;a we;sjk Th Nhdkl flf<ia ke;s lsug l=ula l< hq;=hs Tn
17
okafkyso @
zz;du ke; iajdksZZ hehs ms<s.;s'
ux Tn is;a we;s Nhdkl wl=i,a ksid Tn b;d lDDr flfkls' Tf
n,h fl;r ;snqK;a Tn isf;a we;s flf<ia hgm;a lsug n,hla ke;'
Tf uela n,fhka ksiqka Nh lr urd u ksid Tn Bg jvd Nhdkl
.skafkka fjkafkah' uyd wl=i, lu lr wmd.; jkafkah' th ujdg
ud jeks wysxil Ouhg wkqj j;ajk wfhl= urkag ;e;a lrhs' Tf
.=K Ou fudkjdo yeisu fu;r Nhdkl idyisl fkdfo @ Tn ;r
krl lDDr wh ke;s ;rh' uu W.% ;mia rlsk is,ajf;la' uu Ouh
ms<smkafka uf.a fi; msKsi;a wka whf.a fi; msKsi;ah' ta kuq;a Tn ud
urd fmdf<djg iu;,d lsug ;e;a lrhs' Tn wmdhg weof.dia Nhdkl
la mdl k nj fkdokafkao @ Tf uyd n, Yla;sfhka lu mdl
je<elah yelso @ Tf n,h f Ou luhg jvd jek udj ka
urd oukq uek' uu urKhg h fkdfj' wo fkdu<;a h kl uefrkafkah' f,dalfha ish fokdu uefr;s' Tn fld;r n, mqjkaldrfhla
jqj;a Tno uefrkafkah'
f wreu mqu mqoa.,hd f ish,a, wid isfhah' fl,ska isf.k
.,a ms<suhla fuks' uyd uq.=r lr Wv we;' ukqIHfhla k ,ecdfjka
Nfhka ;%i;
a is;shs lshk yelsh' yqiu
a fy,kafka j;a ke;' Tyq wukqIHfhla ksid yqiau .kafka ke;' tfy;a Tyq ,ecd Nhska lS isk nj
wdpdh ukag fmfka' uy;a wdhdihlska Tyqf.a l i`.jdf.k is'
wdpdh uka l:dj wjika l<y' ta CIKKfhysu f jeka;
mqoa.,hd ;u lf ;snQ Yd, uq.=r u fyfh' ta iu`.u f uyd l
mqoa.,hd idudkH Wmdil uy;auhl=f.a yevhg mj;kh h' hg;a
my;a ,S,djlska isg.;s' bkamiq yo m;af,kau f.!rjfhka wdpdHh uka
<`.g meKsfhah' bkamiq uy;a miq;e,a,lska iudj b,a,d isfhah'
Tyqf.a l:df idrdxYh fuhhs'
zzuu iauhg yd NS;shg m;a jqfka Tn jykafia uq,skau gqgh'
Tn jykafiaf.a uq Yrh ;=<ska mqudldr ma;su;a wdf,dalhla ysKs'
Tn jykaia udj wNsnjd uf.a n,h ke;s lr;ahehs is;=Ks' ug lsisjla lr
lshd .kag fkdyelsh' uu Tn jykafia urKhg ;e;a lf<a yojf;a we;s
;rylska fkdf' uf.a udkhg myr jeKq neks' fndfyda ld,hla isg f
uq lkao wvh ug wh;ahehs uu is;=fj' wukqIHfhda ug Nh NSrka;
18
uQ,sl wjh
19
20
uQ,sl wjh
21
uQ,sl wjh
fohla fhehs wkqudk l<y' tkg miq Wkajykafia ;u is; wkqka flf
fhduq lf<a ke;' fujeks fohla Woa.; f hehs Nh h' Wkajykafiaf.
a mr;a; cdkkh i;Hhls' zzuu l:d lf<a tu jhia.; NsCIqj iu`.
hy ;%fhla fuks' hyfjda iuyr g ys lr;s' iuyr g jeo.;a
foa lsh;s' fu;r ne?re ;;a;ajhla we;sf hehs o ;u wimqj yeroud
hdug isf hehs o Wkajykafia fkdis;+y'
fuh wdpdhh ukag jeo.;a mdvula h' Wkajykafia yuqug tk
fkdfhla mqoa.,hka .ek yeish hq;= wkaou l:d l< hq;= wkaou .ek
m%fi h hq;=h' bkamiq lsisfjl=f.a is;=,s .ek wk;=re we`.ula
fkdlf<ah' th jl%dldrfhka zzfufia is;k wh w;eZZhs lsh;s' fl<skau
fkdlsh;s' ksiqkaf.a is;a fmd <uhs je je wekakdla fuks' Tjqkag
;du wekag yqre ke;' jeysfhda wjOdkfhka /l n,;s' tfy;a
jemqr wdrlaId fkdlr;s' ksidf.a is;;a tfiauh' Tjqkaf.a m%;HCIfhka
is; .ek uiq l< hq;=h' iuyr g y hg is;;a' iuyrg jer
hg is;;a' iuyrg fyd|hs' iuyrg krlhs' fuh iajdNdlhs' yeu
fudfydf;au y hg is;sh hq;=hehs n,dfmdfrd;a;= h hq;= ke;'
idld f,fka is ld,h wdpdHh ukag Yd, M,odhs h' fkdfhla
i;H lreKq jegyqfKah' ;u wNHka;r is;=,s iy tajdg wruqKq jQ ndysr
f,dalh .ek mfhaIK lsug yelsh' ;u ldHhka flfrys fl;r
WfoHda.s jqjo lsjfyd;a ld,h wu;l h' k" udi" wjqre .;jk j.la
u;l ke;' Ndjkd hqKqj ksid is; ks;r m%fndaOfhks' ks;r m%{dj
miaikd kqjK my< h' th j;=r .,kakdla fuka fkdkej;S my< jqKs'
fyd| ld,.=Kh we;s ijia hdufha Wkajykafia le,Ej ueka .uka lf<ah'
.ia" fld<ka" l ,iaik mirh ;a;dolIKSh h' Ndjkd ukisldrh
;snqKs' ijia hdufha ljr hk g .=ydjg jefhah'
.=ydj wjg m%foaYh jk i;=kaf.ka .yK h' tys .ia je,a m<;=re
fndfydah' fkdfhla jre j. we;' ,eka.=wd" .snka" yndjd wd le,E
m<;=re lk i;=ka fndfyda we;' Wkaf.a jev .ek i wdpHh uka .ek
lsisu ye`.Sula ke;' Tjqyq tfya fufya mkska fi,a, lr;s' Tjqka iu`.
uy;a ;% inkaOhla ;snqKs' Tjqyq ;udf.a iudkfhdah' Wmam;a;sh" u"
f,vu" urKh" idOdrKh' i;=ka jqj;a Tjqka ;=< hlsis l=i,;djl
.=Khla we;' ksidf.a fyda i;=kaf.a /ia lr we;s l=i,a wl=i,a fjkia
f' i;a;aj f,dalhg bmk;a fndfyda i;=kag iuyr ksiqkag jvd
mska we;' ;u mdmhlska ,nd .;a Wmam;a;sh ksid ;djld,sl la we;'
24
uQ,sl wjh
25
26
uQ,sl wjh
27
28
uQ,sl wjh
n,d .shy'
idld .=ydfjka msg hdug fo;=ka klg fmr rd;s%fha rela
foaj;dfjda iuQyhla Ouh Y%jKh msKsi wdyd' tys m%Odkshd wms uq,ska
i|yka l< wreu mqu" h .ekajQ rela fohdh' Ouh wjidkfha
;ukajykafia idld .=ydj l klska yer hk nj kah' ta ish
fokd uy;a fia lmd ;j l,a bkag lkak, l<y' ;uka jykafia
f .=ydjg jefha h lsis ldHhla msKsih' ka w;ayer hkafka;a h
fya;= we;sjh' Wkajykafia bnd.df;a tfy fufy ixpdrh fkdlrk nj
mejiqfh' th je<elau kqiqiq nj Tjqkag wk;=re we`.ula l<y'
tfy;a wjYH jQ gl kej; meKSug fmdfrdka ks' f foaj iuQyhd
;ukaf.a wjxl wdor Nla;sh fkdfhla f,i mqo l<y'
idld .=ydfjka msg;a jk khg fmr k rd;S% 10 g muK Wkajykafiaf.a ;% cfjd Lqx Wmd,s f;reka u;la h' Wkajykafia j fndfrduksj
ys fjfi;s' tfjf,a Wkajykafia is;s,s l=ulahs mlaId lsug mr;a;
cdkk iDoah mEy' tg zzwoHdj iy mp iuqmamdohZZ fufkys
lrka ishy' wdpdh uka ta kh iy f,dj iksgqyka fldg ;eh'
miqj l ld,hlska nexfldlays Wkajykafia yuqh' Wkajykafia is;ka
is foh .ek weiQ g th ienE hehs lshd uy;a fia i;=gq iskdiqfKah'
bkamiq fkdfhla fhka m%Yxid l<y'
zzTn ienkau oCIfhls' uu o fndfyda whf.a m%Yxid ,nk
wdpdHhjrfhla' tfy;a Tn ;r hqKq ke;' ta .ek uu ,ecdjg
m;afj' Tn we;af;kau wdpdhjrfhls' nqrcdKka jykafiaf.a w;s W;=
Y%djl ix> .Khg wh;a f' wmg ne jqK;a ljqre kuq;a nqrcdKka
jykafiaf.a kshu m%;smodj /lsh hq;=h' wo ld,fha tjeks Y%djlhska
ke;ehs tjeks foa l< fkdyelshs ue,s fj;s' mrd; fj;s' Tn jykafia
Oufha wld,sl .=Kh olajkafkah' ke;fyd;a i;H Ouh w;=reoka fjhs'
nqrcdKka jykafia fjeks iD m%d;sydHh .ek i|yka lr we;' th
Tn jykafia m%;HCI lr ug Tmamq l<y' nqrcdKka jykafiaf.a Ouh
f wdldrfhka ms<smeh hq;=h'ZZ wd jYfhks'
wdpdh c Lqka Wmd,s ;uka jykafiag fndfyda f.!rj olajk
nj wdpdh uka lSy' iuyr g i|kakg ne m%Yak ms<sn| lshd tj;s'
fufia f wdpdhjre iqyo ,S,dfjka ishy' ;ukag W;=re kef.kysr
n,d hdug iqiq ld,fha Wkajykafia nexfldla k.rfhka msg;a h'
29
30
uQ,sl wjh
jegfya' bkamiq Wkajykafia fjk;a hlg is;=y' zzuu tfia is;=f kqU
.ek wkqlmdfjka fu;r fj,d isk g nv.sks we;s WUg lgl=;a"
nvl=;a we;' tajd msrh hq;=h' wka ish i;=ka fuka' kuq;a kqUg nv.sks
ke;ak ud foi n,ka ishg lula keye' talg l ke;'
fldhd Wkajykafiaf.a fjkia jQ is;s,s .ek lsis m%;sls%hdjla
ke;' Tyq ta whqkau ilauka uj wi, yska n,d is' Wkajykafia
;u Ndjkdj lrka W! .ek fkd;ld ilauka l<y' fufia h ld,hla
ilauka lr Wkajykafia kqka we;s WKnnq j,ska iE ueiaig f.dia
fl .;ay' iQ;% iCOdhkd fldg yska Ndjkd l<y' f ish ld,h
;=< fldhd ta is ;eku is' Wkajykafia kskaog je whu 3g muK
wj ne g fldhd fmakakg ke;' Tyq fldfya .shdhs fkdokS'
Wkajykafia ilaufkys fhkdy' f isoah jQfha tlu j;djls' fldhd
kej; fmakag wdf ke;'
f isoah wdpdh is;dg m%fya,sldjla h' tneka ish ia;r
wdpdh uka iu`. mejiqfh' ;jo Wkajykafia Nh fkdjqjdg wef`.a u,a
fl,ska isfhah' ysia ln, .,a ;snf
q Ka hehs mdfmdPdrKh l<y' Tf
;o lema tlla oud ;snqKdla fuks' tfy;a blauKska ta .;sh my h'
bkamiq m%lD;s wkaoug ilauka l<y' Wkajykafiaf.a isf;a ie`. ishq
flf,ia we;s ksid f ;;a;ajh Wodh' th Wkajykafiagj;a fkdfka'
fldhd ta m<d;g kej;;a wdf ke;' tfy;a <`. my; f.drjk Yoh
weiqKs' Wkajykafia ta lsisjlska fkdmels, ;u Ndjkdj mqre whqka
lrka tysu jdih l< fial'
q
2
31
uOHu hq.h
uq,a ld,fha wdpdh uka OQ;dx. NsCIqjla jYfhka ie ieref
W;=re kef.kysr m%foaYfha kfLdka *fkd .fh' bkamiq ifldka kfLdka
iy Wfodka ;dys m%foaYhka miq lrka nqreuhg msiSh' tys h ld,hla
.; lr W;=f hdx - udhs m%foaYh yryd ;dhs,ka;hg meKshy' tys
l l,la jdih lr ,dia rgg f.dia ;u ;dmi h .; l<y' tys
wx m%nx .fuys iy miqj fhkahdfk .j, ieird f,db m%foaYhg
meKshy' f W;=re kef.kysr m<d;a Tiafia l%ufhka nexfldla k.rhg
meKsfhah' tys j me;=jka wdrdufha jia iQy' bkamiq ild .,a
.=ydf ,e`.= .;s' tys jir .Kkdjla iQy' bkamiq W;=re kef.kysr
m<d;g wdmiq meKsfhah'
fufia fndfyda ld,hla yqol,dj ieierefh' l,d;=rlska ;j NsCIqjla iu`. .sfhah' tfy;a th iaj,am ld,hlg iSudh' tneka NsCIQka
jykafia,df.a weiqrla fkdh' yqol,d .uka lsu jvd myiq h' ;ksju
;u rECI m%;sm;a;s wkq.ukh l<y' ld,hlg miq Ndjkd hqKqj;a iu`.
yojf;a ke.=Kq ohdj" wkqlmdj ksid NsCIQka jykafia,dg Wmfoia ug
Wkka h' tu lreKd" ffu;S%h fmr idld .,af,k yer W;=re
kef.kysr m%foaYhg .uka .;ay'
uq,a ld,fha ixpdrKh lrK g fuu m%foaYfha is h NsCIQka jykafia,d Wkajykafiaf.ka OQ;dx. luia:dk ,oy' tu m%foaYfha
fndfyda wdrKHjdiS NsCIQyq ishy' f wh fidhd f.dia Wkajykafiaf.a
Ou ud. m%;smodj b.ekaug uy;a ffOHhla .;ay' ta wkqj fndfyda
.sys me msi Wkajykafiaf.ka Wmfoia ,oy' fndfyda .sys msi uyK
32
hH
uOHu hq.h
39
OQ;dx. ms<sfj;a
;jqia ;h Tm ug jkafka OQ;dx. msfuka nj wdpdh uka
ksielj ms<s.kshs' tneka uq ; ld,h ;=< W.% ;mia /laflah'
tmuKla fkdj ;u Y%djlhskag tu ms<sfj;a msug Wmfoia ks'
msKsvmd; odkh msKsi km;d f.ka f.g jefial' h kl
fkdjefha tk ksrdydrj isugh' Wkajykafia msKsvmd; phdj
/lSug YsIHhskag mqyqKq l< fial' .uka lrk whla mdid i;sh
meje;aug" ;u is;" lh" jpkh ixjr lsu wjYH h' NsCIqj ms~q is`.
d hk g h wruqKq ksid wei" lK" kdih" j" Yrh" is; ixjr h
hq;=h' wyfnka jqjo yuq jQ wruqKq .ek kej; is;Sfuka je<lsh hq;=h'
i;sfhka ;u bh" jpk ls%hd is;s,s ms<sn| ksrka;rfhka wjOdkh
we;' th ;udf.a mdY=oah msKsi flfrk hq;=luls' ms~q is`.d hdug
fmr i;sh meje;au .ek wIaGdk .; hq;=f'
40
uOHu hq.h
uOHu hq.h
jkjdiS ;h
jkfha yqol,d ;fha jeo.;alu wjfndaOlr .;a Wkajykafia
OQ;dx. /lSug uq,k
s u
a Wkka h' jkfha j;ajk g ks;ru fidaisfhka
ish hq;=h' th ksrka;rfhka i;s iud mQrKhg bjy,a f' yoj;a mqu
ksoyila we;' lsisu f,dalhg wh;a j.lSula ke;' ks;ru ukisldrh
jkafka zzlZZ blauuh' ;u isf;a ksoyi iy wjg mirfha Nh ksid
fjk wruqKq lrd is; fkdhhs' ldu" fldam yg .ekSug mirhla ke;'
;ud leue;af;kau fuu mirh f;dardf.k we;' ;u flf<ia fujeks
mirfhka ke.S fkdtk neka ;ud fkka ku hqKqfjk njla tu NsCIQka jykafia,dg fka' ,dN" w,dN wd wIag f,dal Ou ke;' BIHhd"
udkdh yg .ekSug mirhla ke;' tneka Ndjkd lsug b;d iqiq
mirhls'
tu le,E mirhg mqre jQ g Il=re i;=ka j,a i;=ka flfrys;a
wysxil i;=ka flfrys;a ukd lreKdjla yg.kS' f ishu i;a;j
a hkaf.a
l ykd .ksh's Wmam;a;h
s " f,v frda." rdm;au" urKh" ij idOdrK
nj fyd|dldr ;u w;alSfuka jegfya' ukqIHhd f i;=kaf.ka fjkia
jkafka l=i,a wl=i,a f;dard .; yels neKs' fufia fyd| krl fkdo;a
ksid ;sika i;=ka fuks' wms Tjqkag ;sika i;=ka hehs kduh fhj;a
ksia j.hd;a hlsis i;aj j.hls' ksid i;=kag wj{d l<;a i;=ka
flfia ksidg wjd{d lr;ahs wms fkdoksuq' Tjqka wmg zzNhdkl
hCIhkaZZ hehs k fhdod weoao @ t;r idyisl wkaoka i;=ka >d;kh
lr;s' uia msKsi" fkdaoh msKsi i;=ka ;CIhg m;a lr;s' Tjqkaf.a
jk mirh kdY lr;s' wms Tjqkag i<lkafka b;du lDDr f,ih' ksiaiq ;u ;uka w;ro wek fldg .ks;s' urd .ks;s' i;=ka o ur;s' i;a;=
ks;ru ksidg h fj;a' iel h my< lr;a' ;udf.a is;s,s ms<sn|
fyd|dldr wjfndaOhla we;s jkafka jkjdiS ;fhka nj wdpdh ukaf.a
ks.ukhhs' ndysr f,dalfha we;s ienE ;;a;j
a h olskf
a ka jk.; iajdNdl
43
uOHu hq.h
45
dlrhs'
f ms<sn| Ndjkd ukisldrh ksid ;h urKh .ek fyd|
wjfndaOhla ,ef' tg wkqka fk fkdlrhs' wkqkaf.a jro olsk
.;sh ksid ;=< we;s udkisl frda.hls' tu frda. ldrl I c uokh
lrkjdg jvd j.d lr;s'
iqidkh hkq ish fokdu hk ;ekhs' uq f,dalfha ish fokd
yuqfjk ;ekls' urKh blauu hkq iq mgq fohla fkdf' nqoaOd
ry;ka jykafia,d muKla urKh blaujQy' fuu uyd ls%hdj is lsug
Wkajykafia,d Yd,;u Yaj oHd,fha bf.k .;ay' Ih ksfoaYh jQfha
Wm;" u" f,v frda. yd urKhhs' fuu mdv ud,dj id:l bf.kSfuka
miq urKh blauh' udrhdf.a u<mqvqjg yiqfkdh' tfy;a fndfyda wh
udrhd ;u whi ish;a urKh .ek fkd;ld wu;l lr;s'
urKh .ek h ke;s lsug iqidkh lu ;ekls' f f,dalfha
we;s b;du Nhdkl foh urKhhs' f urK Nhska ;e;s fkd.kafka
nqoaOd ry;ka jykafia,dhs' f uyd l%uh Wkajykafia,d f,dj ish
fokd u; lrka mEy' ;ukau th lrka wkqkag;a urKh blaujk
ie;a fkdhj isk ie;a fmkajd kay' tu ls%hdj,sh ish fokdgu
wkq.ukh l< yelsh' tfy;a wka;su yqiau fy<k f;la fkdisg l,skau
tu Yaj oHd,hg msi tu mdGud,dj yeoEh hq;=hs' is,a /lSu" l=i,
lsu" Ndjkd lsu wd oE we;=<;a fuu mdGud,dj wjidk fudfydf;a
l< fkdyel'
wdpdh uka iqidk N+hg hdug wu;l fkdl<y' ;ud foi
ne,Sug f mirh b;d jeo.;a f' Wkajykafia fufia ndysr iqidkh
iy wNHka;r iqidkh ks;r ne,Sug .shy' tu wOHhkh mQK l<y'
tfy;a tla NsCIqjla iqidkfha wukqIH wj;dr l n,j;a f,i h m;a
h' fuu oYkfhka idudkHfhka NsCIQka jykafi,d h m;a fkdfj;s'
46
uOHu hq.h
47
b;du lfia" fjk ud;D foayh <`.g meKqks' kuq;a bka lsisu
iekiqula ke;' l,dka; .;shla we;' Nhska T,audo lr lshd.kag
lsisjla ke;=j tu fjk ud;D foayh foi nefh' ysia ln, iq
meyehla ;snqks' th l ;j;a l,dka; h' fumuK h we;;a t;ek
jd Ndjkd lrkag mgka .;s' u< Ksh Wkajykafiaf.a wruqK h'
Nhska ;%ia; jQ is;ska fufia lSfh' zzuu uefrkak hkjd' f u< ksh
jf.a uefrkjd' Nh fjkag fohla keye' uu uefrkjd' ljod y uefrkjd' Nh jevla keye'ZZ
fufia Nhxldr jQ is; uev mj;ajd .ekSug fuu Ndjkdj fufkys
l<y' u< hl=ka wj;dr isysm;a f' ta fudfydf;au h Yohla miq
miska weiqKs' hfula tk w Yohls' Yoh kej;=Ks' kej; mgka .;s'
fyysg tk Yohls' l=reudk lr miq miska wjq;a tljru ;uka fj;
mks;s' NS;sh yd uk# l,ams;h' fl;ro hkq lsh fkdyelsh' f.fhka
Wv mek j hkag f' lE .id ,dm lshd zzwj;dr hlal=ZZ $$$ tfy;a
l:d lrkag neh' jkag neh' ;u is; foi n,ka ksYap,j ishy'
uy;a iakdhq lmkhlska Yoh wid ishy' w Yoh <`. <`. wefia'
hdr fol ;=klg ka kej;=K's jk is; n,j;a f' tg fjk;a Yohla
weiqKs' ymd ymd lk Yohls' zzl+ria" l+riaZZ lk Yohls' ta jk g
uki lD;s h' fudkjo f lkafka @ B<`.g uf.a Tj ym ymd ld'
uyd Nhdkl fr! hld mek ud ld oud' uu bjrhs'
fufia is;ka" isug fldfy;au fkdyels h' weia wer n,kag
is;=Ks' Nhdkl fohla k jkag fka' f hld lkl bkafka fudlgo@
urKfhka ffr' uf.a Ndjkdj lr .ekSug fmr ;h frd .;
hq;=hs' f hldg uf.a ;h msfuka w;s jef l=ulao @ fufia is;d weia
wer msgqmi Yoh foi nefh' f.fhka mek .ekSug ka iQodkh'
wkaOldrfha n,d isfhah' tys .f iqkLfhls' ksiaiq ld ;enQ wdydr
lk nj gqfh' hlal=kag ka msfoaks fj;s' nv .skafka is iqkLhd wdydr
fidhka we;a fuh lkag jqKs' ;uka tys ysu .ek lsis j.la ke;' W!
lEu lk Yoh weiqKs'
f Yoh iqkLhdf.a nj kqk iefklska tu NsCIqkajykafia iskdiqk's iqkLhd foi n,ka fufia lSfh' iqkLhd f lsij
s la fkdk wdydr
nq' zzyd WUo f ud h .ekajQ uyd hld @ WU ud Wu;= flf<ys' uu
;hg jeo.;a mdvula bf.k .;s'ZZ f wdh lshka ;ud fl;r
h iq,af,lao @ fudavfhlao hkak .ek uy;a mquhlg m;ajqKs' uu uy;a
48
uOHu hq.h
49
uOHu hq.h
51
52
uOHu hq.h
53
uOHu hq.h
55
uOHu hq.h
;Kaydj Wmdodkh we;s lrhs' ta ksidu Njhla ,ef' ;ud wid lrK foa
,ef' is; jkdys f,dalfha oHdudk jk b;du pm," udkdl ;;a;ajhls'
f is; ovnrh' yslauug wmyiqh' wms fl;r fyd| foaj,g fhduq
ug W;aidy l<;a f fudfyd;ska fudfyd; fjkiajk is; yd tys yg
.kakd udkh yeu m%h;akhlau j,lajhs' kej; bmug n, mdkafka f
flf<iaj,g m;a jQ wixjr is;hs' woHd ;Kayd re lsug wlue;s
jkafka tfia re l< miq kej; kQmk neks' ;h mj;ajd .ekSu
hkq ixidrh hehs lshkq ,ef' wdpdh uka f.ka weiQ B<`. m%Yakh k
,sx.sl wdYdjka we;s jkafka ula ksido hkakhs' Bg ms<s;=re fufia mjid
we;' zzrd. ;Kaydj .ek fmd; m;ska bf.kSula ke;' rd. ;Kayd hkq
;u isf;a mj;sk ,s ,ecd ke;s ovnr iajNdjhls' f wYsCIs;" .%duH
.;sh we;s is; ksid ia;S%" mqreIhkaf.a jpkh yd ls%hdjo tjeks wYsCIs;
njg fmrf<a' ia;S%" mqreI" ;sika" i;a;aj wdkag fuh iajdNdlh' iudc"
cd;s" jhi wd iSud ke;' is; ldurd.fhka wixjr jQ g th iSud blaujd
hhs' .`. msgdf .,kakdla fuka iSud blaujd hhs' . ksh . k.r
ksk hg lrf.k .xj;=r .,d hkakdla fuks' rd.sl is;s,s ksidf.a;a
;sikqkaf.a;a isf;a mx ug fya;=j Bg wjYH m%n, wdOdr" Wkkaj"
wdiajdo" fmdaIKh wjg mirfhka ,efnk neks' tneka ksrka;rfhkau
wdiajdo r;shg f.dre f' f iajNdjh ksid uq f,dalhu la j,g
Ndckh f' ka ug lsisfjla Wkka fkdf' .x.d msgdrh .,d hk
.xj;=r ksid ksidg ydks jkafka l,d;=rlsk's tfy;a rd." ;Kaydj ks;ru
msgdr .,ka lg m;afjkjd l l ksid ;u is;a i;ka iy wksl=;a
ish foa kdY u .ek fkdis;;s' fuh wjqreoao mqrdu .,k .x.djls'
f,dalh fu;r Iag" wkS; ug fya;=j ksid iskau my< lrK f
rd. ;Kaydj nj lsif
s jla fkdoks;'s f rd. ;Kaydj ksid fujeks wmrdO
.gu isjk nj;a" Bg fya;=j f rd. is;s,s nj;a ksid ms<s.kafka
ke;' th ms<s.kakd ;=re ksidf.a wiykh l my fkdf'
Wkajykafiaf.ka weiQ m%Yakh jQfha fufia ,sx.sl wdiajdo ,eug
fya;j
= l=ulao hkakhs' tfy;a ms<;
s r
= e ,enqfKa bka isjk Nhdkl ;;a;j
a h
ms<sn|jh' fndfyda wh f ms<sn| wikafka ke;' f rd. ;;a;ajh issf;a
we;sjk g ia;S%" mqreI" ;sika .; i;=ka mjd tlsfkldf.ka wdiajdo
,n;s' f rd. ;Kaydj ;r wfkHdakH wdiajdoh fukau wfkdakHh fldamdIaG jk fjk fohla ke;' rd. ;Kaydj jxpksl iajNdjh ksid ia;S%
mqreIfhda wd,fhka ne| ;n;s' fndfyda g ;ry" ffjrfhka ne| ;n;s'
tlsfkld .y nek .ks;s' urd .ks;s' rd. is;s,s ksid fufia wd,h n;s'
57
58
uOHu hq.h
59
60
uOHu hq.h
61
uOHu hq.h
Ialr;d iy wirK u
Wfndka rp;dys m%foaYfha isg Wkajykafia ifldka kfLka m%foaYhg
.uka l<y' Wkajykafia,d iu`. Yd, me YsIH ixLHdjla .uka
l<y' .f ksiaiq Wkajykafia,d meKSu uy Woaf>daKhlska ms<s.;ay'
ish fokdu mka je<lS l=i,a lsug mgka .;ay' fkdfhla wukqIH mqo
mQcd w;ayer nqoaO" Ou" ix> hk r;ak;%h weoyQy' f m%foaYh >k
jkdka;rhls' rECI" .ia je,a j,ska .ykh' jk i;=kaf.a ksc N+hls' rd;S%
ld,fha ,CI ixLHd; i;=kaf.a Yo fodaxldrh fohs' ta Yo j,g yqre
jQ g Tjqka iu`. ;%;;ajhla we;s flf' Ndjkd lsug fuu i;=kaf.a
iajdNdl Yo m<sfrdOhla fkdf' tu Yo hlsis woyila ke;s neks'
tfy;a ukqIHh Yoj, woyi f;are hk neka m<sfrdOhls' iskyiSu"
l:d lsu" isx" lE .eiS wdh Ndjkdjg ndOd flf' fYaIfhkau
NsCIQka jykafia,dg ia;S%kaf.a Yo m<sfrdOls' iudh n,j;a fkdf k
Ndjkdj lv f' fuh ia;S%kag lrk fpkhla fkdf' ta ksid Ndjkdj
wid:l jk nj;a i;s" m[a[d j, jk nj;a fuhska wjOdrKh flf'
jkdka;r j, jdih lsug tla fya;=jla fuh f' wdpdh uka msksjka
mdk ;=re fujeks >k jkdka;r j, jdih lsug ms%h l<y' Wkajykafiaf.a w;s oCI OudjfndaOh ta ksid ie<iqks' th wm iu`. Wkajykafia
fnod f.k N=la;s ;s'
63
64
uOHu hq.h
rd;S% ld,h w;s Nhxlr neka NsCIQka ilauka lrka h ke;s lsug
W;aidy lr;s' ljqre k;ao @ ljqre mr;ao @ Nh mrdch jQ g is;
ch .kS' is; mrdch jQ g w;sYh hg m;afj;s' Yrh ;ka WKqiqh'
YS;,h" odh je.sf' u<uq;%d myfj' yqiu ysr urKhg wdikak f'
f w;r fldhdf.a f.ru fodaxldr f' th wE; Yhla jqjo ka ka
fldhd ud ve.e .ks;shs fhka uqim;a f' ilaufka ;ksj" uq .;u
fjjq,dhhs' fldhd wysxilj f.dre fidh;shs fkdisf;a' W! fl<skau
ilauka ujg t;shs .eys ye.S Nhska ;%ia; jQ f NsCIqj ve.e .ekSug
fldhd ths' fldhd t;s hkak tlu is;s,a,hs' h ka ord .; fkdyelsh' yojf;a Ou ix{dj myf' ienkau fldhd meKqfyd;a f
wjdikdjka; mqoa.,hd Tyqg f.dre h yelsh' is; fufia Nhg .e;su
kqiqiqh' th fndfyda msySulg ;=vqfok neks' fuys l< hq;af;a h
Ouhlg keUqre is; ;ka ta Ouh w,a,d .ekSuhs' urKdkqiai;sh"
fyda h Ou lreKla fufkys l< hq;=h' is; ndysr wruqKqj, t,a
ukia l,ams; iss;s,s j,ska mqrjd .; hq;= ke;' tajdhska ;ud uq,djg m;a
h hq;= ke;' uereK;a ke;;a ;u wruqK jQ Ndjkd ukisldrfhka neyer
h hq;= fkf' isf;a Ouh ;ka .%yKh l< g ;u iunr;djh /fla'
fuys w;s Ya; foh k f w;sNhxldr jQ Ou;djh ksid lsh fkdyels
wkaoka Yla;su;a uhs' th mqu ksNh uls'
Oufha is; msysgqjd m%;sm;a;s /lSu hkq is; lh ksis wkaoka
yeisruhs' f f,dalfha ish foa w;ayer ;u Ndjkd wruqKq muKla
isf;a msysgquhs' l=ula fyda fjd th iajNdj Oufha ,laIKhhs' th
blaujd .sh fkdyelsh' i;Hh .fIKh lsu hkq iajNdj Ou;djh
m%;f
s CIam lsu
s la fkdf' wdpdh uka ;u YsIHhskg
a wjjdo kafka fkdhj
urKhg uqyqK ugh' Wkajykafia tneka uyd Nhdkl le,fhys ;ksj
jih lrkakg Wkka l<y' ;u isf;a Yla;sh" Ndjkd n,h" Oufha
i;H;djh tg ;udg w;alSfuka jegfya wm isf;a Ouh yeisrug
fld iu; fj;s nq.=K fufkys lrka nq oyu isf;a orka isk
g h iel myf' f Y%oaOdj ke;sg fldhdg Nh we;sf' le,Ef
jdih lsf we;s jdish k h Wmojd isf;a Ouh mx lruhs'
le,Ej jeks ia:dk iud" m[a[d jeug bjy,a f' ;u is; tjeks
WfoHda.hlska l=,au;a fkdjQ g koaO wd ue,slug f.dre fj;s' tg
lsisjla l< fkdyels ;;a;ajhg je flf<iaj,g hg f' fldhdg we;s
Nh ksid f,fyis myiqfjka ue,slka oji .; l< fkdyelsh' tu ie`.
we;s flf<ia hgm;a lsug fldhdg Nh fyd| fohls' f hg ysf;a
65
66
uOHu hq.h
67
68
uOHu hq.h
l< hq;=hs' h kl wms urKhg m;ajk nj wms oksuq' wms urKhg m;a
jkafka flf<ia j,ska mrdch o @ lu mdl j,ska mrdcho @ ke;fyd;a
wms urKhg m;a jkafka flf<ia ch.%yKh lro @ lu mdl ch.%yKh
lro @ l=vd orejka jqjo ch.%yKhg leu;s fj;s mrdchg fkdleue;s
f' mrdch jQ wh fndfyda lg m;afj;s' ;u lska ula ke;' ;u l
blaujd ureK;a lula ke;ehs mji;s' fufia flf,ia keue;s i;=rkag
ji`. f' mrdch iu`. id:l m%;sM, n,dfmdfrd;a;= h fkdyel'
ch.%yKh ,nd urKh m;a w;af;a nqka ry;=ka jeks fY%aIaG
mqoa.,hkah' wms o Wkajykafia,d wkqlrKh l< hq;=hs' Wkajykafia,df.
a Y%oaOdj" Hh" bjiSu" i;s" m[a[d" wms mQKh l< hq;=hs' Wkkajla
ke;sj i;sfhka f;drj fuu n, ,nd .; fkdyelsh' nq oyu w;s W;a;u
nqjrekaf.a foaYkdjls' th wkqukh l< g wmg m%{dj my< f' wms
fudayfhka uq,d jQ g lsis jkdlula ke;' fudayh w.h lrkafka ljfrlao @ fudayfhka uq,d la ;rKh l< yelso @ OQ;dx. NsCIqj ks;ru
m%{dfjka is;s'
wdpdh uka fujeks foaYkd ks;r ;u YsIHhkag lr;s' ;u
w;alSfuka f ish ia;r myod fo;s' fujeks foaYk wid OQ;dx.
NsCIQka flf<ia ch.%yKh fldg f w;anys w;s W;= wy;ajh
YdlaId;a lr;s'
l%udkql+, b.ekau
tla wjia:djl wdpdHh ukaf.a fHIaG YsIHfhla mejiQ m
Wkajykafiaf.a YsIHhka OQ;dx. mQrKfha fhfok g flf<ia ke;s wh fuka
yeisfr;s' Yd, ixLHdjla tlu m%foaYfha jdih l< kuq;a lsisfjl=f.
a fkdukd yeisula ke;' yqol,d iSf fyda wkqka iu`. iduQyslj
;u lghq;= lsf" /iaul" fyda iEu wjia:djlu b;du ikaiqka
,S,dfjka yeisfr;s' wdpdHh uka iu`. idlPd lrK ldrKd fkdokakd
flfkla Wkjykafia,d ish fokdu ry;kajykafia,d hehs is;;s' i;Hh
fmfkkafka Wkajykafia Ndjkd .eg ksrdlrKh lsu msKsi wjjdo
wkqYdikd fok gh' iEu NsCIqjlg ;u wdOHd;al hqKqjg wkqj
Wmfoia ,n;s' idudkHh iud ;;a;ajfha isg miaikdfjka m[a[dj
yd u.a.M, msKsi wjjdo ,n;s' mqoa.,slj wjjdo f fyda iuQyhlg
Wmfoia f Wkajykafia tlfy,du iel h ke;sj l:d lr;s' th
69
70
uOHu hq.h
uOHu hq.h
73
hka Wkkafjhs' mqu hqO Ngfhls' ;h we;s ;dla l,a f hqoaOh f.k
hhs' bka ula ke;' is; ;=< we;s wiS; wdidjka fufia ch.%yKh
lrkafka Ouhg m%;sreoaOjh' bka ,efnk i;=g Ouh mrdch lsfuks'
wOuh rc lsfuks' f,!lsl iem im;a fl;r we;;a Ouh ke;s
neka bka ,nk i;=g lsisu iEySulg m;a fkdlrhs' ;j ;j;a wdidj,a
mek k.sk neks'
nqoaOd uyd m%{hka jykafia,d f ;;a;ajh ykdf.k Ouh
jodrd we;' Ouh ke;s g ;u wdidjka uqka m;a lr .ekSug fldmuK
foa ,enqK;a ;Dma;shla ke;' Ouh ke;s ;ek fydod md kdia;shla oelal
yelsh' fndfyda foa /ia l<;a bka lsis iekiSula ke;'
ta w;ru is; ikaiqka jQ g keu m%Yakhla bfha fkdfi,a
isug Yla;h
s we;s flf' is; mqu hg ;Dma;u
s ;a f' Wmka fudfydf;a
isg f olajd wm is;g wiS; la fokd lmk fkdlvjd we;' wfma
jdykhg fun jO ysxid ka g th w;ajehd lsug fkdyels neka
is lr l=Kq f.dvlg ug isf' wms md lrK ishu NdKav
ks;ru kv;a;= lrka
/l .; hq;=h' is; o tfiauh' wmg wh;a
b;du w.kd zzNdKavhZZ f is;hs' th ksis fia kv;a;= lrka /l n,d
.; hq;=h'
Ndjkdj hkq f is; wdrlaId lr kv;a;= lsuls' f is; wm i;=
w, jia;=jls' th ksis wldr myrKh l< hq;=h' iqiq Ndjkd ukisldr
;=<k
s a is; /l .; hq;=h' ;u jdykh jka g fidais lrka w;ajehd
lsug is jkakdla fuka isf;a ls%hdld;ajhg wjYH wx." ms<sh" wdOdr"
Wmldr iemhsh hq;=h' tk Ndjkdj ;=<ska is; mlaid n,d tys yg
.kakd ixLdr .ek uid k .ekSuhs' isf;a yg .kakd is;=,s jev
odhlo @ wjevodhlo @ ;u ;h kdY lsulao @ l=uk is;=,s fyd|o
@ krlo @ bkamiq Yrh foi mslaid ne,sh hq;=h' Yrh j, ff.
k h;ao @ Yla;su;a fo @ Yrh le hk f.h jeo @ wvqo@ f
ms<sn| mslaiSug hk f.h jeo @ wvqo @ f ms<sn| mslaiSug ld,h
t<U we;ao @ ke;ak wu;l lr .; hq;=o @ Yrh urKfhka wjidk
ug fmr tys ls%hdld;ajh k .; hq;h' Ndjkdj hkq fuhhs' wfma wvq
yq~q kej; kej;;a olska m%;slu fhuhs' fufia m%;HfCId lrK
g yska tyda ilauka lrka fyda fjk;a ffoksl lghq;=j, fyda ;u
is;g ks;ru i;=g iekiSu ,ef' ;h .ek wdvnrula ke;' tg
w;Dma;shg m;aula ke;' uOHia:j is;Sug mqre f' wkjYH foaj,
74
uOHu hq.h
75
g jqjo mefK;s'
wdpdh ukaf.a uOHu jhia iSudf ffoksl jev ms<sfj, fufiah'
whu oyfhka miq oj,a jk ;=re ilaufka miqfj;s' bkamiq iq flhls'
bkamiq meh tlyudrla muK yska Ndjkd lr;s' bkamiq iji y;r jk
;=re ilaufka fhfo;s' rd;s% 7-8 jk ;=re ilauka lr jeis ke;ak kej;
ilaufka fhfohs' idudkHfhka rd;S% 11 isg whu 3 olajd kskaog hhs'
fojre lKavdh folla meKs g fofjks lKavdhu tkag iQodk
nj lS g m<uq lKavdhu iuq.ks;s' iuyrg fojre iQ;% foaYkd .ek
wi;s' foaYkdj, k oekg Nd;fha fkdue;s b;d merKs ku lsh;s'
tg ta whg wjYH iQ;% foaYkd lrK g th fkdj wka iQ;%hla nj kq
fo;s' tg th u;la lsug tu iQ;%fha .d:djla icCOdhkd lr;s' tjeks
.d:d tlla folla lS g iQ;%h u;la f'
iuyr g" fojre iy kd.fhda tl fj,df meK Ouh wi;s'
fuh ks;ru isfjk g ta whg fYaI ld,h kshu lr;s' Wkajykafia
uy >k le,Ef yqol,dj jdih l<;a f ksid ksoyila ke;' fkdfhla
foaj ldhslhka mefKk neks' ukqIHfhda tu m%foaYj,g fkdmefKk
neka jd ld,h ;rul ksoyi we;' . j,g wdikakj isk g ijia
hdufha ksiqkag Ouh foaYkd lr;s' bkamiq NsCIQkag;a" ? fnda jQ g
wukqIHhkag;a foaYkd lr;s'
uOHu hq.h
78
uOHu hq.h
iEug mgka .;s' tfy;a wdpdh ukaf.a wjir ,enqfKa ke;' Wkajykaia
iar iajrhlska th b;du wka;rdodhl nj mejiQy NsCIQkajykafia,dg
tys w:h woyd.; fkdyS <sx lekSug .shy'
<s| msysfha wdY%ufhka iEfyk rh' oj,a ld,fha wdpdh uka
ie;fmk nj is;d ryiska msg f.dia <sx lemSu l<y' je ld,hla
.;ug fmr <sx bjqr lvd je <s|g jegqKs' ka wjg m%foaYfha we;af;a
Yd, md;d,hls' ish fokdu Nhska ;%ia; jQy' wdpdh ukaf.a wjjdoh
fkdms<.
s ;a neka fmdf<dj lvd jegqKq kuq;a ksia ; hka;ka freKs'
wdpdh uka ;uka l< ls%hdj k .ks;shehs jvd;a h h' Tyq Yd,
j /f.k ;a wdpdh ukaf.a wdYsjdo ,efjdhhs is;ka <sx lg
m%;sixialrKh l<y' ka <sf|a j;=r llaj;a fkdue;' mquhlg fuka
wdpdh uka isysm;a lrka ta ish,a, lsug yelsh'
jev ksud jQ .i ish fokdu msg .shy' wdpdh uka tys
mefK;shs iel we;s neks' iji Ou idlPd ld,h <x jQ g tu
NsCIqka jykafia,d ieflka fhka ishy' fujeks foa is jQ g wdpdh
ukaf.a frdaOh m<lr we;s neks' iuyrg h NsCIQjla jrola
fldg th wu;l l< g iji wdpdh uka tu isoah w<,d foaYkhla
mj;aj;s' <s| lekSu ishu NsCIQkj
a ykafia,d l< jrols' th taldka;fhkau
wdpdh uka ols;s' tod iji fyda miqod Wfoa tu foaYkdjg ijka h
hq;= nj Tjqka k ishy' oji mqrdu fuu isoah ksid CIsma; is;s,s
j,ska la kaoy'
mquhlg fuka tk f iso
a h ms<n
s | tl jpkhlaj;a wdpdh uka
mejiqf ke;' fjkod fuka .eUqre Ou foaYkhla meje;ah' Wkajykafia
f isoah muKla fkdj idufKar NsCIQkaf.a fkdfhla jro gqfh' Tjqka
f ms<sn| CIsma; is;ska isk njo oks;s' ;u jro ms<s.;a neka ;j
rg;a o~qj lsug wjYH fkdh'
miqod WoEik mqre m iud iqjfhka ke.S isg ilauka lrka
ms~i
q `s .d jeug ld,h tk;=re is;s' tk Wfoa Wkajykafia Ou Yd,djg
mefKk g ish,af,dau CIsma; Ndjfhka ishy' kuq;a wdpdh
uka lreKdfjka iqjp uq jokska foaYkh l<y'
zzwm fuys meKsfha Ouh yeoEugh' wm wkjYH f,i Wodr
fkdh hq;=h' tfiau wkjYH f,i h.= fkdh hq;=h' ish fokdu
jer lr;s' jro ms<s.ekSu wjYH f' wm nqrcdKka jykafiao wE;
80
uOHu hq.h
81
82
uOHu hq.h
83
ksrka;rfhkau wdpdh uka iska olskq ,nhs' tneka iqiq wjjdo i;s
ixjrfhys msysg;s' tneka tjeks is;aj, t,an .ekSu mqreoaola jYfhka
fkdlr;s'
Wkajykafia iEu iq fohla jqjo wjOdkhg ,la lr;s' kh lreKq"
yeisu .ek ks;r wjjdo fok w;r iud" m[a[d jeug Wmfoia fo;s'
idld .,a .=ydf Wkajykafia i;s" iud" m[a{d ms<sn| ksmqK;jhla
,o neka tu oCI;djh ;u YsIHhskaf.a m%{djg b;d wod< h' tu
NsCIQyq tneka ksrka;rfhka iud m[a[df kshe,S ishy'
wdpdh ukaf.a iud b;d YsIagh' LKsl iud" Wmpdr iud"
wmkd iud tl fia hqKqj mej;=ks' tla iudhlska ;j;a iudhlg
h;a' bkamiq kej;;a tu iudhg h;a' LKsl iudfhka Wmpdrhg m;a jQ
g ,CI .Kka wruqKq iaf' fma%;" foaj" kd. wdkaf.a wkka; Ndjhka
olS' Wmpdr iudfhka fohka wd w;skash foa olS' wefia' th ukqIH
weia" lka j,g Ih fkdf' iuyr wjia:djkays Wkajykafiaf.a is;
isrefrka .s,syS md by< foaj f,dal n%yau f,dal j,g f.dia tys wdldrh
olS' iuyr g wmdh f,dalj,g hhs' Nhdkl la k i;a;ajhka olS'
fufia Wv" hg wd jpk Nd;d l< kuq;a is;s,s j,g th wod<
fkdf' th b;d ish
q neka ia;r l< fkdyelsh' Yrh jeks >k foa Wv
hg hdug h Yla;shla wjYH jqjo is;a .uka lsug tjeks Yla;s wjYH
fkdf' foaj f,dal" n%yau f,dal" ksjk" wmdh wdh wm ia;r lrK g
wm by<" my< wd kq oKavla fhj;a udkisl ls%hdld;ajhg tjeks
uekSula l< fkdyelsh' by< n%yau f,dal iy my< foaj f,al .ek is;k
g wfma nkaOkd.drj, isk whs' wd' iS isrlrejka" iq o~qj
k isrlrejka iu`. tl nkaOkd.drfha iskakdla fuks' f nkaOkd.
drh msysgd we;af;a idudkH ksiqka isk mirhlh' f ish fokdu
ksia j.hg wh;a fj;s' tlu rgl tlu m<d;l jdh lr;s' fjkila
we;af;a ta wh h wdldrhlska fldgq isuhs'
fuu isr.; wh iu`. idudkh jeishkag ;u weia" lka wd bkaSyq
;=<ska woyia yqjudre lr.; yelsf' tfy;a ;uka fldgq isk neka
iunr;djhla fkdue;' tfiau wmdfha isk kag foaj f,dal .ek
ye`.Sula ke;' ta fof.d,a,kagu n%yau f,dal Ih fkdf' ukqIHhskag
f lsisjla .ek ye`.Sula ke;' tfy;a ksia f,dj ;=< ieirK i;a;aj
fldGdi wkka; fj;s' wka wh .ek fkdokakd neka ksid ;u Njh
84
uOHu hq.h
86
uOHu hq.h
87
W;a;u ukqIHfhla
uyd woaN+; foa wdpdh uka mji;s' tla fgl foaj msi Wkajykafia lSug meK tys m%Odkshd fufia lSh'
zzTn jykafia fuys jdih lsu wfma foaj iuQyhdg n,j;a i;=gls'
Tnf.a lreK ffu;S% .=Kh mDh muKla fkdj uq foaj uKav,h yryd
me;s we;' Tn jykafiaf.ka ksl=;ajk l=Y, Yla;sh f;afcd" .=Kh" rYa
j<,a, ia;r lsug fkdyelsh' fjk Yla;k
S a iu`. ixikaokh l< fkdyelsh' f ksid Tn jykafia fld;ekl ish;a wmg fidhd .; yelsh' f
Ou rYa j<,a, Tn Yrfhka ksl=;a oi w; ys hhs' Tn jykafia
NsCIQkag Ouh foaYkd lrk Yoh" uq Yajh ;=< kskakdo f' kEu
;ekl isk fohkag ta Yoh wefia u< kshlg muKla kEfia'ZZ
wdpdh uka iy fohka w;r idlPdj ;j ia;r lsug uu
W;aidy lr' tys iEu fohlau i;hfhka i;H nj is;sh yelafla f
m%jD;a;sh wm iu`. ia;r l< wh b;du i;Hjd .=K .rel wh
neks'
zzuf.a lgy~ tfia ilaj, kskakdo jkafka k ukqIHhkag kEfikafka wehs @ZZ tg fofhda fufia lsh;a'
zzfyd| krl" is,aj;a nj" iodpdrh" l=i,a wl=i,a .ek ukqIHfhda
okafka l=ulao @ Tjqyq ;u yh oajdrhka ks;ru wl=i,a lug fhdod .ks;s'
;ud yeu fudfydf;au wmdh.d wl=i,a lr;s' Wmka od isg urKh olajd
Tjqyq fufia yeisfr;s' ukqIHhka hk kduh ,nd we;s kuq;a Tjqka f
ms<sn| lsis ;elSula ke;' iaj,am fofkla ;u ih fodr l=i,a lsug fhdod
.ks;s' Tjqkaf.a l=i, Yla;sh jqjo b;du iSud iys;h' fohkaf.a tl
; ld,hla ;=< ksid oi j;djla fyda ish j;djla ue ue Wm' n%yu
a
f,dalfha wdhqI ld,h Bg;a jvd fnfyka jef' ksik
q f
a .a ixLHdj b;d
Yd,h' ta iu`. ta wh iska lrk wl=i, lu w;s Yd,h' l=i,a lrk
wh l fofkls' ksid nqoaO Ydikh wdrlaId lr;shs lsh;a kuq;a nqoaO
88
uOHu hq.h
89
zzfma%;hkaZZ hhs lsh;a' Tjqka wms lshk fyd| krl f;are .kafka flfiao@ fojre ksrka;rfhka ksiqka .ek wjOdrKh lr;a' tfy;a ukqIHfhda fohka .ek lsisjla k .ekSug leue;a;la ke;' wm ksiqkag
W.kajkafka flfiao @ we;af;kau fuh b;d wjdikdjka; ;;a;ajhls'
wms Tjqkaf.a lu wkqj iem la ;shs lshd iekfiuq' fojrekag mjd
ksrka;rfhka lu mdl M, foa' tfia fkdjkafka k wms ksjka olsuq'
tg f wmyiq;djhla ke;'ZZ
zzTn lshk hg ;u lu CIh jQ g ksjka ols;s' fojre ksjka
ms<sn| oks;ao @ wka i;a;aj fldGdih fuka fojrkag la fodkia
weoao @
zzwehs wm fkdokafka @ ishu nqjre foaYkd lrkafka f la CIh
lsu .ek' f la ka iir ieirkag fkdlsh;s' kuq;a ldufNda.S ksiaiq ;u fkdaod;aul iem ikaf;daIh ug i ksjka lSug leue;a;la
ke;' ta ksid lsisfjla ksjka lSug W;aidy fkdlr;s' ksjk .ek ishu
fojre b;d Wkka fj;s' ishu nqjre ksjk .ek foaYkd lr;s' kuq;a
fojrekag Yd, lu fmdhla f.jkakg is we;' f fo iem |
wjika ug fndfyda l,a .; f' tneka ksjk b;d rh' ksjka gq miq
muKla ish .eg ksrdlrKh f' tg mqkremam;a;sh yd ixidr pl%h
ksudf' Wmam;a;s urK wfydais f' h lu mdl we;s f;la iem la
u kshu f' fudk wd;aufha ish;a lu mdl ;s'ZZ
zzfojre iu`. inkaO jk fndfyda NsCIQka weoao @ZZ
zzl fofkla is;s' ta ish fokd jkdka;rj, yd l uqka wdYs%;j
jdih lr;s'ZZ
zzf Yla;sh we;s .sys wh is;ao @ZZ
zzl fofkla" b;d l fofkls'ZZ ta wh Ouhg wkqj nK Ndjkd
lr ;u is;a fndfyda msis lr we;' tg muKla fojre lal yelsh'
fohkaf.a Yr wks;a fojrekag >k f,i kqk kuq;a ksiqkag b;d
ishq f,i fka' tneka is;a l=i,;djfhka b;du;a meye,s jQ g
muKla ksiqkag fohka fmfka'
zzOu mqia;lj, i|yka ;sfnk f,i fohkag ksiqkaf.
a .kaOh bjish fkdyels ksid lsgqjg fkdt;s'ZZ tjeks .kaOhla
we;ak Tn ud <`.g tkafka ukao @ZZ
90
uOHu hq.h
zzb;d Wiia YS, iq.JOhla we;s ksid wmg .kaO fkdf' ta whf.
a iS, iq.JOh ksid wms ta whg je ms lruq' Tn jykafia imhg
meK Ou Y%jKh lsu tneka wmg ms%h cklh' .kaOh yukafka
YaYS," rdpdr" .=K we;s whf.kah' fujeks foa ;=ka f,dalfhys ish
foa wms%h l< kqu;a ta wh f jer lr;a' wms tjekakka yuqug fkdhuq'
ta wh b;d Iagh' .|h' ta .kaoh oi idf me;sr we;' fojre
ksiqkag wleue;s ke;' f fya;=j ksid wleue;s fj;s'ZZ
f wd fkdfhla l:d m%jD;a;s wdpdh uka lshk g NsCIQka
jykafia,d ia;j ijka fo;s' zzuu udf.aZZhk uu;ajh ;djld,slj
refj;s' ld,h" fjfyi wu;l f' ljod kuq;a fufia fohka iu`.
l:d lsug wjYH Yla;sh ksmojd .ekSug W;aidy or;s' wdpdh uka
ish wd;au j, ia;r lshk g o NsCIQka jykafia,d iaa;j lmkhg
m;afj;s' ;udf.a by; cd;s .ek k .ekSug leu;s ;ud Ndjkd
wruqK neyer lr;s' ;ud f f,i Ndjkd fkdlrk g ;ukau ;rjgq
lrka ys; yslauj;s' zzwfyda la ke;s lsu fjkqjg ud lrkafka fudllao@ w;S; fijke,s miqmi j'ZZ fufia kej; m%lD;s isysh ,nd .ks;a'
tneka fndfyda NsCIQyq f wd iD m%d;sydHh neyer rl;a'
wdpdh uka lshk fujeks woaN+; l:d mqu t<jk iqh' fma%;
f,dal" hCI f,dal .ek l:d lrK g ksia f,dalfha fuka ta f,dalj,;a
uer jer wh nkaOk .; flfrk nj lsh;s' jer lrK wh fidhd Tjqka
ysrlr ;n;s' fkdfhla fha jer lrK wh fjk fjku ne| ;n;s'
ishu ysr f.j,a ms jrolrejka is;s' f jrolrejka w;r ia;S% mqreI
fomCIhu we;' b;du;a oreKq who fj;s' Tjqkaf.a weia foi n,k g
Tjqka lreKd" ffu;s%fhka fu,a, l< fkdyels nj fmfka'
wms ukqIHh j.hd k.rfha jdih lrkakdla fuka wukqIHfhdao
jdih lr;s' wukqIH jdi Yd, k.r we;' tys kdhlfhda ta wh md,kh
lr;s' b;d iq m%udKhla fyd| wukqIHhka is;s' Tjqka wksl=;a wukqIHhkaf.a f.!rjhg m;af' f ish fokd ;u md,lhskag fnfyka Nh
fj;s' fuh uQksPdjg fkdj we;af;kau h fj;s' l=i, mdl wl=i,
mdl j,g jvd n,j;a nj wdpdh uka Yajdi lf<ah' wukqIHh f,dalj,
f nj b;d meye,sj fmfka' h wl=i, fya;=jla ksid fndfyda msx we;s
who wukqIH f,dalfha Wm;a' kuq;a ;udf.a l=i,;djh ksid tys md,lhka
njg m;afj;s' tjeks tl md,lfhl=g Yd, ixLHdjla wukqIHhska
md,kh lsug wh;a f' f wukqIHfhda cd;s l=, jYfhka fkdfnfoa'
91
92
uOHu hq.h
93
kq fokafka b;du;a <`.ska wdY%h l< f.da, msig muKs' fuh ,shk ud
Wkajykafiaf.a mqoa.,sl ;h oyd mdkakla fia lsh yelsh' tkuq;a
fuh Tng hlsis wjfndaOhla f.k foa hehs is;'
j;udkfha isk luia:dkdpdH jrhka foi n,k g wdpdh
uka uyd m%d;sydHhla md we;s nj fka' ;uka jykafiaf.a iud n,h iy
oYkdj ;=<k
s a ia
a ; foa is l<y' iuyrg Wkajykafiaf.a f Yla;h
s
ms<sn| m%ldY l< kuq;a fndfyda g th k .; yelafla jl%dldrfhks'
fndfyda g Wkajykafiaf.a kqu fkdlshdu is;s' ta mr;a; cdkkh
we;s neka fndfyda NsCIQka ;u is;=,s oks;shs uy;a wiykhg m;ajk
neks' fkdlshdu ne jkafka ta whf.a jer oDIa" ks.uk fjkia lsug
wjYH neks'
b;du jD;j wij,a NsCIQjf.a is;s,s ksfodaI nj;a wij,df.
a is;s,s fodia iys; nj;a Wkajykafia mji;s' fndfyda g fuu jD;j
lshd fok foh iuyre jrojd ms<s.ks;s' bka WrK uy;a mdmhla lr
.ks;s' f ksid fndfyda g jl%j mji;s' k i|yka fkdlr lshk kuq;a
wod< mqo.
a ,hd th ;ukag t,a, jq nj oks;'a f ish,a, o;a neka wdpdh
uka b;du fhda.H kqjKg yqre foa muKla lsh;s'
fuu mqj;a lshjk Tn h ielhlg m;ah yelsh' ta .ek uu
iudj wh' fujeks m%jD;a;s fndfyda we;' fHIag YsIHhkaf.ka f
wd fndfyda lreKq fuu mqia;lhg wvx.= lf<a Wkajykafiaf.a p;h
fkdj,yd bm;a lsugh'
idudkH jYfhka n,k g ndysr wruqKq ksid NsCIqjlf.a Ndjkd
ukisldrh CIsma; f' ;uka gq weiQ rEm" Yo" .kaO" ri" fmdGn
.ek kej; kej; isyshg kexu ksid fndfyda CIsma; f' fYaIfhkau
n,mdkafka ia;%k
S a ms<n
s |jh' fuh is;d u;d fkdlrK kuq;a fkdkqj;aju
is; w,a,d .kS' wdpdh uka f ms<sn| ;rjgq lrkafka Wkajykafia,d
fuhska ug wiSre neks' fkdfhla is;=,s ksid Ndjkd wruqK is
hhs' tg wdpdh uka th k wjjdo fo;s'
iji idlPd jdrh b;du jeo.;a f' ishu NsCIQka jykafia,d
ldhsl udkisl ixjrfhka ish hq;=h' ;uka jykafiaf.a foaYkd ld,fha
lsish ndOdjla ke;sj iud is;ska foaYkd lrk neks' f f,df
h h wh ldr fkdukd is;a my< l< g Wkajykafiag wl=Kq ierhla
94
uOHu hq.h
jekdla fuka fka' tg ta NsCIqj r;a fyda is;, hhs t;ku la,dka;
f' lsis k i|ykla fyda ksfokhla fyda ke;sj fyda fuh isf' wks;a
NsCIQka tg ;e;s .ks;s' ;uka fkdukd is;a my< lsf wdkjh okS'
fujeks zzwl=Kq ierZZ lSmhla jeKq g Y%djl msi ;u is;a ks;ru
i;s m[a[dfjka wdrlaId lr;s' iuyr NsCIQka Ouhg ijka f is;
tal.%;djhg je iud .; f' tfia fkdjQ wh b;du;a idjOdkj wid
is;s' jer is;la my< l<fyd;a wyiska wjq;a Wl=iaid ;u ysi .,jd
.kakdla fuks'
fujeks w;alSf ;=<ska mqyqKq jQ wdpdHh ukaf.a f.da, msi ;u
yeisu ms<sn| ia:djr mokul msysgd ishy' fndfyda l,a Wkajykafiaf.
a weiqfrys is NsCIQkaf.a ;a; ixjrh yd ldh ixjrh ia:djr h' th
;u fm!reIh h' Wkajykafia,d leue;af;kau fuu m%;smodjg wkqj
mqyqKq h' tajd Wkajykafia fh mqyqKq lsf l%u iy b;du oCI
h' Wkajykafia ksrka;rfhkau wkq.ukh l<y' ffoksl j;a ms<sfj;a
.re .dNSr h' tg ;u is; ta wkqj msis h' bkamiq iajdk jQy'
hful=g id:l m%;sM, fkd,enqfKa Wkajykafiaf.a ndysr wdl,am
muKla wkq.ukh lsfuks' Wkajykafia fodia lsh;shs' Nh ksid ixjr
u yd iajdk ;a; Yla;sh fkdue;s u ksid Ndjkd lsug wiu;a h'
t;r W;= .=rejrfhl=f.ka ,eh yels mqyqKqj ta whg fkd,enqKs'
;udg mqre m j;a h' bkamiq tys iSug fkdyels h' ;u .;s
mej;= fjkia lsug fkdyels h' fydoafoa ri fkdokakd yekao fuks' f
yekao tl fyd Ndckfhka ;j;a fyd Ndckhlg .sh;a ri fkdokS'
tfiau flf,ia ksid wms tl llska ;j;a llg ixl%uKh lruq' f
,shk uu;a fufia flf<ia ksid lg m;afj' uy;a Hh fhdod Ndjkd
lsug is; idod.;a kuq;a lue,s lu wjq;a th j<lajhs' wdpdh uka
lshk Ouhg wkqj j;a ug b;d leu;s kuq;a uf.a mrK mqre wkqj
is;' bka fjkia ug leu;s ke;' wjidkfha flf<ia j,g f.dre
fj' mrK mqre w;ayeu b;du wiSre lreKla' tys uq,a hgg ls|d nei
we;' tajd cd;s cd;s mqre neks' ta yeu mqreoaolau m%ldY lr tys we;s
;Kaydj kf.k Wrd .ekSu b;d wudre fohls'
h,s foaY.=Kh we;s jQ g wdpdh uka nka fkdx fLdka m%foaYfhka
f.dia ;u .ug meKshy' tg Wkajykafiaf.a ujo legqj .shy' bkamiq uj yd wks;a [d;Skaf.ka iuqf.k yqol,dj uOHu ;eks;,dj n,d
95
msg;a h'
ks,af,a f m%foaYfha OQ;dx. NsCIqjla jYfhka .uka lrka
. ksh . miqlr ixpdrh l<y' h ;ekl l=vd .udkhla yd
c, myiql wef;d;a tys ,e`.= .ks;s' ;u l=v - l+vdru .yer tys
kej;S Ndjkd lr;s' wjYH wdydr mdk f.k Ydl Yla;sh ,enQ g
wka ;eklg .uka .ks;s' ish fokdu md .ukska Yd, . ud.fha
hd hq;=h' jdyk myiql ke;' tfy;a ld,h .ek m%Yakhla ke;s neka
leu;s ;dla l,a ixpdrh l<y' ;u f.da,hkaf.ka fjka zz;ks w,shdZZ
fuka fufia nexfldla n,d md .ukska jehy' fuh Ydl udkisl iqjhla
h' ;ukaf.a mmqf wekS ;snQ I lgqjla .e,jqkdla fuka h' isf;a lfha
ieye,afjka i;=ka fj,a hdhj,a ydryd" .udk yryd fufia ilauka
Ndjkdfjka .uka .;ay' W!IaK ld,h neka b;d ier ysre /ia ;snqKs'
tfy;a wjg mirh ksial,xlh' ;u md;%d isjqre yd l+vh lf t,a,df.
k we;' th Yd, nrla fia fmkqK;a Wkajykafiag th nrla fkdf'
;uka wyfia mdfjkakdla fuka fka' NsCIQka jykafia,d ke;s nj f,dl=
myiqjls' u;=h Ouh fyd|dldr mqre l<y' ka u;= yqol,d hg
leu;s h' tfy;a m%udo h fkdyelsh' i;s m[a[dfjka ish hq;=h'
ksiqkaf.a iqkajQ f m%foayfha .uka lrK g ;o w rYah
kqk g .ila hg fijfKa .suka y;s' ijia hdufha ;rula isis,a jQ
g kej; .uk wdrN lr;a' tg Ouhg wkqj fya;= m%;Hhhkaf.ka
ie ,;a mirh wks;H LH wkd;au jYfhka olska oYkd lr;a'
Wkajykafiag wjYH jQfha l=vd .udkhls' miqod WoEik yS,a odkh msKsi
ms~q is`.d hdug tjeks ;ekla ,enqKq g k lSmhla kej; .suka yer
kej; .uka .ks;a'
fvdx *hfhka jkdka;rhg meKs g tys l uqkaj, .uka
lrka Yd, i;=gla kao nj Wkajykafia mejiQy' fndfyda ld,hlg
miq Yd, >k jkdka;rhlg meK we;' tys kjd;eka .ekSug is;a
h' ta jkdka;rfha ;u is;a .kakd i;=ka yd mirh is; iki;s' nqrK
uqfjda" j,a W!frda" ;s;a uqfjda" mshdUk j,andfjda" .snka" fld" w,s" jre"
j,s l=l=" isj fld" f*ika" j,iaiq" b;a;Efjda" W!re fhda" f,akakq
wd i;=kaf.ka f jkh .ykh' tu i;=ka Wkajykafia flfrys h iel
ke;' b;d <`.ska tyd fuyd h;s' tl, tu jkdka;rfha ksia wdjdi
fkd;snqKs' fndfyda wE;ska f.j,a 3 - 4 tl <`. msyshy' Tjqyq i;=ka
urd j;a fj;s' l mduq, iy wksl=;a fnda. j.d lr;s' f .j,
96
uOHu hq.h
j fp wx wrug jehy'
c Lqka Wmd,s f;reka meK wdrxhg fndfyda ckhd Wkajykafiag mqo mQcd wdpdr meje;aug;a nK weiSug;a meKhy' Wkajykafia
f wjia:dfjka m%fhdackh .ekSug wdpdh uka g Ouh foaYkd lsug
wdrdOkd l<y' wdpdh uka Ouh foaYkd m%d;sydHhfhka foiQy' uy;a
fia i;=gq jQ msi iaufhka wid ishy' b;du ir, Ou lreKq j,ska
mgka f.k .eUqre Ouh lshdKs' bkamiq Lqka Wmd,s f;rekag wdpdr mj;ajd ke.S .sfhah' wid is msi ;ju;a Ouh weiSug wdidfjka
ishy' Wkajykafiag ksy~ mirhl isug wjYH h'
miqj wdpdh c Lqka Wmd,s f;reka fuu foaYkh .ek uy;a fia
w.h l<y'
zzwdpdh ukaf.a Ou foaYkd ffY,shg iudk wka foaYkd ud
wid ke;' Wkajykafia yojf;a uqla;sh ms<sn| foaYkd lrhs' th b;d
ir,h' wid isk whg jyd jegfya' lsisu ielhla ke;' ugj;a tjeks
ksidf.a is; ;ka wdlIKh jk .eUqre Ou foaYkd l< fkdyelsh'
jpk yeisrf olaI;d we;s Wmud Wmfh iys;" ,sys,a NdIdfjka fuu
OQ;dx. NsCIQka jykafia iauhckl Ou foaYkd l<y' wid iskakdf.a
is;a m%fndaO h' fndfyda foa uuo W.;s' tu foaYkd rij;ah" w:j;ah'
wid isug ue,s ke;' tfkod ;fha yuqjk foa .ek lsh;s' wms tajd
.;dkq.;slj ms<s.;a kuq;a tys jeo.;alu fkdoksuq' Wkajykafia kshu
nqoaO Y%djlfhls' i;s m[a[dfjka uy;a Y%oaOd Nla;sfhka Ouh wkq.
ukh lr;a' mqyqka f,dalh blaujd h;a' Wkajykafiaf.a jpk ,dih
pu;aldrh' iuyrg .ejyr o iuyrg .eUqre o wre;a we;' iuyr
g ne?re" .dNSr woyia wjOdrKh fldg m%ldY lrhs' tla tla foa
Ydro f,i ia;r lrhs' Ouhg ls|d nei .eg ksrdlrKh lrhs'
iuyrg fokh fldg foaYkd lrhs' th wfma yoj;g ls|d niS' ug
we;sjk .eg Wkajykafiaf.a m%{d uysufhka jydu i|hs' Wkajykafia
iu`. iSfuka uu fndfyda foa bf.k .;s'
ud iu`. fuys tkag wdrdOkd l< g i;=ka ndr .;ay' f
m<df;a l jkdka;r .yK ksid h yelsh' wdpdh uka iudk NsCIQka
jykafia,d fndfyda r,h' ud jeys kuq;a Wkajykafia ud flfrys
hg;a my;a .;s mej; lrhs' iuyr g th ug ,ecdjls' Wkajykafia
;u wOHhkhg wkqj fuys je kla jikafka ke;' jkjdiS ;h m%sh
lr;s' th je<elaug iqoiq ke;' fujeks NsCIQka jykafia,d b;d ,Nh'
98
uOHu hq.h
99
hH
yoj;la uqla;shg m;ajqKs
hg;a my;a hg yeisfr;s' uf.a yo m;af,kau Wkajykafiag f.!rj
wdor lr'
f wd jYfhka c Lqka Wmd,s f;rKqfjda tys /ia is .sys mej
msig lSy' wdpdh uka Wkajykafiaf.a l=hg .shdg miq f foaYkh
l<y' tys is wdpdh ukaf.a YsIH msi miqj fuh f wdldrfhka
Wkajykafiag lshk ,' Wkajykafia iska miq ld,hl ;ukaf.a wksl=;a
YsIHhkag fuh iqiq wjia:djl lshk ,' zzuqf;;dohZZ hkq yojf;a
zzuqla;shZZ fyj;a ksoyihs' wdpdh ukaf.a msksfuka miq wodyk
W;aijfha fuu mqj; uqKh lr ixf. m;% fnod yk ,' wdpdh
ukaf.a kduh t;eka mgka uqL mrmrdfjka mej; ta' Wfodka ;dys .f
jg fnd fidf*dka mkaif,a jdih lrK c Lka Oufc iajdka
jykafiaf.a ia;rhg wkqj wdpdh uka 1929 isg 1940 olajd hx uhs
m%foaYfha iQy'
wjqre .Kklska miq Wkajykafia c Lqx Wmd,s f;rekaf.ka iuqf.
k W;=re m%foaYhg .shy' th b;d wE; llrhls' >k jkdka;rhls'
fumuK l,la Ou foaYkd lr vdjg m;a Wkajykafia yqol,dj ;u
mqre Ndjkdfjka l,a f.ug fnfyka leu;s h' wjqre .Kkdjlg
miq ;u is;a jQ m le,E mirhg .sfhah' hx vd ys uhs m%foaYfha
wjqreoaola muK ie ierEy'
;ud yels ;r Hh jvka wjidk u.a.M, ,nd .ekSug ;
mQcdfjka bgd .;s' NsCIQka jykafia,dg yels muKska wjjdo wkqYdikd
Ks' th b;du id:l h' iuyr YsIHfhda u.a.M, fk,d .;ay' ka
u;= ;uka jykafia tlu wIaGdkhlska Ndjkd l<y' ;ju;a ie`. we;s
101
102
103
104
wyi muKs' tys ;snQ tlu .i hg Wkajykafia Ndjkd l<y' oj,a ld,fha
f .fia fijk ;snqKs'
tu .fia ku fkdoks' ta .ek ug iud jqj uekj' Wkajykafia
f.a woa;Sh wdlIKSh ia;rhg weyq lka u yer tjeks mir .ek
weiSug fkdyels h' tu l .egfha ku" m<d;" k.rh .ek fkdoks'
uu ud .ek lmd jqks' uf.a ksia ;h f wdldrfhka kdia;s lro
tjeks wjfndaOhla f w;aneys ,eug mdr imQKo @ wd jYfhka"
h kl Wkajykafiaf.a jk p;h fufia ,shkag f hs woyila
fkd;snqKs' tneka lsis m%Yakhla kEiqfj'
tk ikaOHdf wdpdh uka mp iuqmamdoh fufkys lrka
ilauka Ndjkd l<y' th Wkajykafiaf.a imQK wjOdkh jqKs' tu
n,j;a m%{dj fya;= fldgf.k rd;S% 9g muK yska Ndjkd lrk g
iud .; h' woHd hkafkys w:h meye,sh' tla tla mdofha w:
.%y lf<ah' fodf,dia wdldr mp iuqmm
a doh wkqf,dau m%;f
s ,dau jYfhka
fufkys l<y' fya;= idOl tlsfklg idfmalaI we;' fufia fufkys
lrK g Wmam;a;sh" urKh" flf<ia uQ,sl woHdfjka yg .kakd wdldrh meye,s h'
tys yska Ndjkdf fhk g ;SrKd;aul b;du jeo.;a fudfyd; Wodh' tk ,s msyshla fuka uqjy;a jQ uyd i;s" uyd m[a[d
iska woHdj k i;=rd mrdch lsuhs' woHdj olaI f,i wi udkh
wdrlaId lrhs' myrj,a j<laj;s' ;u reoaOjdhd ms,sir lr;s' wkka;
iir mgka woHdjg wNsfhda.hla fkd,enqKs' tfyhska woHdj wrdcHh
lf<ah' Wmam;a;s urK k Tyqf.a rdcOdksh mrdch l< fkdyelsh' fuh
ish m%dKSka wNsNjd we;s uyd n,h f' kuq;a whu 3 jk g wdpdHh
uka wjidk jrg hqo jeKs' tys M,h jQfha wrdcHhdf.a isxydikh iqKq
iqKq uh' rc rdcHfhka myh' Wmam;a;s" urK rdcOdksh kdY h'
rc fndfyda fia j, h' kej; ke.S taug Yla;sh ke;' ta fudfydf;a
woHdj ksreoaO h'
f fudfydf;a uq Yajh p,kh ula jeks lmdjla we;sh'
ta iu`.u CIKhlska foaj iuQyhd /ia jQy' fuu fYa%IaG;u ch.%ykh
ms<sn| ;u n,j;a i;=g m%ldY lrka tlkska kdo l,y' th Yajh
mqrd / ms<s/ Ks' ;:d.;hka jykafiaf.a ;j;a Y%djlfhla f,dalfha
Wm; ,nd we;' i;=g ks ys ke;' Tjqyq mS%;s f>daId meje;ajQy' ukqIH
f,dalfha wh tu fudfyd; .ek fkdoks;a ;u ffoksl ldu f,dalfha
105
108
109
110
wdOHd;al iyldh
;uka jykafiaf.a wjfndaOhg miq iud iqjfhka .; lrk g
w;S;fha ie`. ;snQ fmr Njhl iyldh u;lg meKsfhah' fuf;la l,a
fuu iso
a h wu;l ;snK
q 's wdpdh ukaf.a fuu l:dj rij;a neka o wms
ieufokdgu fujeks wjia:d we;s nj wjfndaO lsugo fujeks Nj mqre
wms miq mi fijke,a,la fuka .uka lrk nj oyd laugo fuu l:
dj mqia;lhg wvx.= lr' fuu mqj; h hlska fkdukd fy<s orjla
k Bg uu iudj wh' Tng kg;a f;are hkjd we;s fuu mqj;
wdpdh ukaf.a b;du;a YajdikSh YsIHhskag muKla fy<sl< mqoa.,sl
lreKla nj' uu ,sug fndfyda ue,s jqfk' tfy;a kej; kej;;a th
,sug we;s wjYH;djh bm;a ud uev .;s' tneka wka;sf fuh
,sug ;SrKh .;s' uu jrola l< nj ms<s.ks' tfy;a mdGl Tn ug
iudjqj uek' ixidr nkaOkhg yiq isk wmg Wmam;a;s urK w;frys
/ isug we;s fya;= f mqj; ;=<ska l .; yelsf'
fuu mqj; w;S; Njhl ;u iyldh iu`. we;s lr .;a iqyo
m%;s{djls' fofokdf.a iyh we;sj nqnj ,nd .ekSug ;uka l< wIaGdkhls' f wd;aufha o lSm gla ;uka jykafia iud iqjfhka isk g
fjk;a wd;au Njhl isk wE t;=ud bfha fmkS ishy' tg Wkajykafia iska flfhka Ouh foaYkd lr wE hjk ,' wef.a wd;auh lD;s
;;a;ajhls' is; muKla we;' lh lal fkdyelsh' lhla fkd,nkafka
ulaksidhs Wkajykafia m%Yak l<g t;=h uy;a fia lKiai,af,ka
miqjk nj;a Wkajykafia ,eug m%d:kd lrk neka Yrhla we;s
wd;auhla fkd,nk nj;a kajQjdh' Wkajykafia t;=hg ka m%;s{dj
wu;l lroahs lska miqfj;s' tk fofokd nq nj ,nd .ekSug .;a
;SrKh ms<n
s |jh' wdpdh uka tg ;ud .;a tu ;SrKh w;ay< nj m%ldY
l<y' Wkajykafia f wd;au Njfhau ksjka wjfndaO lrk nj;a kej;
kQmk nj;a m%ldY l<y' wE fuu ;SrKh .ek uy;afia lg m;ah'
Wkajykafia ms<sn| n,j;a wdYdjla we;' tneka Wkajykafia lSug
mefK;s' tfy;a f fudfydf;a wE ms<sn| u;la lf,a Wkajykafiah'
wE .ek wkqlmdjla we;' ;uka jykafia wd;au .Kkdjla wE iu`.
112
114
115
.ekSug msx we;' wir Tnf.a ;h msx u| jqjo fmr msx we;' uf.a
jdikdjlg Tng Ouh foaYkd lsug wjia:dj ,e we;' Tng iyh
ka ;sfnk lska uqojd .ekSug flfkla we;s nj i<ld i;=gq jkak'
f wdldrfhka i;Hh olskakg yels k uu i;=gqfj' tg Tnf.a la
ke;s hhs' Ouh hkq f,!lsl fohla fkdf' lreKdj hkq wkHhka
flfrys fl%daO Wmokakla fkdf'ZZ
f wd jYfhka wdpdh uka wef.a jer oDIah w;ayk f,i
wdhdpkd l<y' tu woyia j, we;s i;H;djh tu ldreKsl Ndjh wE u;
m;s; jQfha jHuh wuD; jeiaila fuks' lska l wE m%lD;s h' tu Ouh
is; ;=<g ld je wef.a is; iud .; h' wE f.!rjdka; h'
wjidkfha ;udf. jro ms<s.;a;dh' zzuf.a wdorh" bjikakg ne
wdidj ksid fujeks Nhdkl ;;a;ajhla Wod we;' uu is;=f Tn ud
w;ayehd lshd" ud .ek fkd;ld ;ksj Tn hkag .shd lshd uf.a ;kslu
i fjk fohla ug fkdis;=Ks' ug ld;a ljqre;a ke;s wirK Ndjhla
kqKs' ka ug Oufha wdf,dalh ,e uf.a yoj; isis,a we;' i;=gq
we;' ka ug ta la f.dv u fy<kakg yelsh' Tn foiQ ldreKsl
joka uf.a flf<ia .sks fidaod .sfhah' uf.a fudayh ksid l< jer j,g
iud jqj uek' wkd.;fha uu isys nqoafhka jdih lr' fujeks jer
kej; fkdlr'ZZ wef.a l:dj wid is wdpdh uka wEg fjk;a wd;au
Ndjhla ,nd .ekSug Wmfoia Ks' w;S;h wu;l l< hq;=h' wE b;d
f.!rjfhka th ms<s.;a;dh' zzuf.a wka;su wdhdpkh fuhhs' ud fjk
iqiq wd;au Ndjhla ,enQ g Tn jykafia imhg wjq;a fujeks Ouh
Y%jkh lsug yelso@ lreKdlr ug ta jrh fokak' wdpdHh uka tu
jrh ks' ta iu`.u wE w;=reoyka h'
wir mqo.
a ,hd ksl
a u;a iu`. wdpdh uka iudfhka ke.S ishy'
mdkaor my muK h' t<sfjkag lsgqh' uq rd;s%hu fkdksod ishy'
wir mqoa.,hd iu`. meh .Kkla l:d l< nj kqKs'
je l,la hkag m%:u fuu wir mqoa.,hd kej; fmkS ishdh'
ka wEg Yrhla we;' wE b;du;a ,laIK foj`.kls' tfy;a wdpdh
uka flfrys we;s f.!rjh ksid wka foj`.kka fuka iajKdNrKfhka
ieriS ke;'
zzTn jykafiaf.a Oudkqidikdj wid is uf.a isf;a mej;s l"
h" iel my .sfhah' uf.a is; ikaiqka h' uu tu wd;aufhka pq;
116
117
120
121
122
124
126
hH
hx udhs ys .; l< ld,h
tk rd;S% mqre m wdpdh uka NsCIQka jykafia,d .ek fufkys
lrK g fuu isoah gy' jYS lD; jQ wdorhlska uq,d isk nj;a
fhka ieflka ;u is;e`.s okS hehs w;sYh lkiai,a,lg m;a we;s
nj;a gqfh' NsCIqj ? t<sjk ;=re;a fkdksod fuu is;s,s j, ksu.akj
is' miqod Wfoa wdpdh uka f NsCIqjg lsisjla fkdlSfh' Tyqf.a iel
h ;j ;j;a W;aikak jk neks' Wkajykafia gq muKska NsCIqj wl
lmkfhka fj,d .sfhah' wdpdh uka b;d ikaiqkaj isky my< l<y'
lsisjla fkdokakdla fuks' msKavmd; hk f,df l:d lsug wjia:djla
,nd fufia lSy'
zzTn jykafia n,j;a wdhdihlska Ndjkd lrK neka wo k
msKavmd; fkdjeh uek' wms iefjdu f.dia f.fkk msKavmd; odkh
Tn iu`. fnodf.k Tn jykafiaf.a Ndjkd msx wkqfudaoka fjuq' wmg
,efnk wdydr Tn jykafiag;a m%udKj;a f'ZZ
fuh lSf Wkajykafia foi fkdn,dh' wdpdh uka Wkajykafia
.ek ;uka jykafiag;a jvd okS' tfia lshd ms~q msKsi jehy' tu NsCIqj
wdhdifhka ilauka lrhs' fuh fkdys;+ hg is jQ neka" ys;d u;d l<
fohla fuka fkdf' w;aykakg fnfyka wudre is;
s ,s h' f nj;a o;a
wdpdh uka h m%fhda.hlska Wmldr lsug Wkka h' NsCIqj f,i
;u is; uqojd .kakg jvhs' tneka Tyqf.a is;g mSvd fkdkay'
msKavmd; odkh /f.k wd ishu NsCIQka jykafia,d ms~qjla ne.ska
Wkajykafiaf.a md;%hg fyy' ;jo" tu NsCIqjg leu;s k ;ksj ys|
je<h yelsh' ke;fyd;a wks;a NsCIQka iu`. ys| je<h yels hehs mKsvhla heh' fuh wid tu NsCIqj blaukg wjq;a wjfYaI NsCIQka iu`.
jd je<fh' wdpdh uka fkdokakdla fia isg miqj wdor lreKdfjka jpk lSmhla l:d lr Wkajykafiaf.a n,j;a miq;e,a, wiajeiSh'
Wkajykaia wka NsCIQka iu`. je< kuq;a th jHdc fmkqula muKs' b;d
iaj,amhla je<f wks;a NsCIqkg
a wdpdrYS,j
S h' lEu rehla ke;' t;r
udkisl mSvkhl m;a we;' tk ijia hdufha Wkajykafia iu`. iakdkh msKsi .sh wks;a NsCIqj tk fuu l:d mqj; miqj wm iu`. ia;r
l< NsCIqj" ielhg m;a fuu isoah .ek uiSh' wdpdh uka wehs f
f,i tu NsCIqjg fYaIhla olajkafka @ fujekakla g fmr is ke;'
Wkajykafia tu NsCIqjf.a Ndjkd hqKj
q l iqiq f,i Wkka lr;a hehs
is;Sh' tfia is;d tu NsCIqjf.ka Ndjkd hqKqj ms<sn| uiSh' zzwdpdh
uka Tn msKavmd;h msKsi fkdhkag lSf Tn W.% f,i Ndjkdf fhfok
ksido @ lreKdlr fuh ug lshkak'ZZ
tu NsCIqj uqyqK weUq,a lr ke; iskdjlska iskdiqks' zzuf.a Ndjkdj
hqKq jkafka flfiao @ wdpdh uka uyd j, fukau fudav mqoa.,fhl=g
Wmldr lrkag Wkajykafiaf.a m%fhda.fhka wkqlmd l<d'ZZ
hy NsCIqj kej; kej;;a is jQ foa l=ulahs weiQ kuq;a ms<s;=r
fkdks' zzwdpdh uka uyd j, fudav mqoa.,fhl= f,i Tnj lafla
wehsZZhs weiSh' neu ;ek fufia lSy' zzf ms<sn| wdpdh ukag lshkag
Wjukd ke;' Wkajykafia th okS' ug jvd ud .ek Wkajykafia okS' ug
,ecd Nh we;' Wkajykafiag uQk ug fkdyelsh' Bfha wms .,a mj;
wi, ;gdlfha kdk g wuq;= fohla gqjd u;lo @
zzug u;l ke;' .eyeKq lSm fofkla hkjd k u;lhs'ZZ zzta
;uhs isoah' uu f uyd wiykhlg m;a ta fudfydf;a mgka lsisjla
lr lshd .kag ne wirK jqfkZZhs mdfmdPdrKh l<y' zztuksid
ug ms~q msKsi hdu je<elah' ud ta ldka;dj kej; .f gfyd;a ue
jefg;shs is;+y' uf.a Ndjkdj fyd| jkafka flfiao @ ta fudav j,
mqoa.,hd .ek ka f;afrkjdo @ZZ
hy NsCIqj mqufhka .,a .eiqKs' zzwehs fohfka Tn iy tu
.eyeKq w;r inkaOh l=ulao @ZZ
zzfudlj;a keye" ud ta tla .eyeKshla gq ieKska wE ms<sn| is;a
my< h' rd. .skafkka .sfhah' uf.a Ndjkd ukisldrh iqka h'
ta fjkqjg uf.a ukfia wef.a ,laIK rEmh we we;' f oYkh ksid
132
uf.a isys uq,dh' ? t<sjk ;=re;a kskaola ke;' ;ju;a fuu ldr is;
flfrys ud ;ka ne we;' fudkjd lrkaghs fkdoks' Tn jykaig
yels k ug Wmldr lrkak'ZZ
zz;ju;a tfiauo @ fjkia jqfka keoao @ZZ
zzke;ZZ NsCIqjf.a lgy~ b;d ne.Em;ah' zztfia k uu lshkak"
Tng Th is; uokh l< fkdyels k fuys / fkdiskak' ;j ;j;a
W;aikk f' fufyka msg f.dia iqiq mirhla fidhd .kak' wdpdh
uka iu`. Tng l:d l< fkdyels k uu lshkak' Wkajykafia Tng
jydu wjir foa' Wkajykafia Tf ;;a;ajh fyd|dldr f;are wrf.
k we;' Tng ,ecd f hehs is;d ;ju lsisjla fkdlSfh'
NsCIqj Bg leu;s h' ijia hdufha ;u hy NsCIqj wdpdh ukag
kq wjir ,nd .;s' tfy;a Wkajykafia nrm;, m%ldYhla l<y'
zzludkqrEmj yg.;a wdlIKhla je<elah kdyel' yuqu ksid th
blauKska ls%hd;aul ug fya;= we;s neks'ZZ ta ms<sn| lSf tmuKls'
wid is NsCIqj mjd tys w:h jgyd fkd.;ay'
ish,af,dau fuu isoah ms<sn| ksy~ jQy' tu NsCIqj wdpdh uka
iu`. lsisjla fkdlSfh' hy NsCIqj lsisjla fkdlSfh' wdpdh uka
k ishd muKs' lsisfjla jD;j f ms<sn| l:d fkdl<y'
miqk wdpdh ukaf.ka iuq.ekSug .sh g lsisjla fkdlshd wjir
Ks' tg tu NsCIqj wE; m<d;lg f.dia ;u Ndjkdj wdrN l<y'
tys h lu fodaIhla fkd k tys Wkajykafiag ;u Ndjkdj lsug
ndOdjla ke;' tfy;a wfyda luhdf.a mdlj, ye wdpdh uka l<
we`.u wkqju ish' tu ;reK ia;s%h wyfnka tu .ugu we;a
we;' kej;;a tu NsCIqjg wE yuqh' fuh b;d wiajdNdlh' llrfha
f.da;s%l ia;s%h fufia wE; .ulg hkafka ke;s neks'
wdpdh uka iy wksl=;a OQ;dx. NsCIQka h ld,hla tys .;lr
fjk;a wvhlg ixpdrh l<y' tg wikakg ,enqfKa tu NsCIqj ;u is;
uokh lr .ekSug fkdyels isjqre yer tu ,CIK hqish f.%da;sl
ia;s%h irK mdjd f.k tysu mx jQ nj;ah'
fuh k luh ksid is jQjla nj ksielh' ke;ak fuh isjkafka
flfiao @ tu NsCIqjf.a hy NsCIqj f mqj; wm iu`. lSf fufiah'
133
134
135
.eiS n,d yqkay' wdpdh uka kjl NsCIqj foig ye zzwehs Tn tfia
r`. lajqfha @ ulaksid tfia yeiqrefKao @ we;s hka; ug myr fkdka
tl'ZZ hhs mejiQy'
odk f,djg wdikak neka wdpdh uka fjk fudlj;a fkdlshd
.shy' ijia jref NsCIQkag lugyka fok g;a ta ms<sn| lsisjla fkdlSy' kuq;a rd;S% ld,fha kej;;a f r`.mEu ish' miqod whu f
ms<sn| l:d l<y'
Tn Bfha ? ud yuqug meKsfha wehs @ Bfha rd;s%fha Tn fndlaisx
r`.mEf wehs @ mek mek md myrj,a foka uq rd;s%hu .; lf<ah'
fujeks yeis Ndjkd fhda.Skag iqiq ke;' Tn fuys tkag m<uq ;snQ
wruqKq fudkjdo @ ka woyi l=ulao @ lreKdlr we;a; lshkak' ke;ak
fufyka msg hkak' miq.sh rd;S% fol ;=< jQ isoah jeks fohla ud l
ke;'
tu NsCIqj Nhska fj,ka ique,s h' la,dka; fhehs is;=Ks' wka
NsCIqjla ;uka Tyq iu`. mqoa.,slj l:d lsug wjir b,ah'
zzlreKdlr wdpdh ukag lshkak Tnf.a f isoahg fya;=j
Wkajykafiag wjYHhhs' we;a; k .ekSug Tng hlsis o~qjula ug
fkdf' wms fuys fjfik lsif
s jla ry;afj,d keye' flf<ia re lr keye'
wms jer lrkjd' kuq;a Wkajykafiaf.a wjjdo ms<sf.k jrka fokjd'
wmf.a .=refoajhka jykafia wmg mshl= yd iudkh ufjl= yd iudkh'
.=rejrfhla jYfhka jro lrK whg fodia lSug iqiqhs' .=rejrhd ;u
YsIHhd flfrys wjOdkh l< hq;=hs' ta whf.a iqN isoah msKsi m%Yak
wika fpkh lrka ta wjia:djg iqiq f,i wjjdo fokjd' ug;a
lSm gla Wkajykfia fodia lSjd' Tng lSjdg jvd ;ka fpkh l<d'
iuyreka t<jd oukjd' tfy;a ta wh lSlre ;u je/oao yod .;ag
bkag wjir fokjd' Tng lS foa .ek fydka is;kak' ug fmak hg
Tn Nh h hq;= keye' Tn isf;a h .egjla we;ak th lshkak' Tn
lsis je/oaola fkdlf<a k fyda w;aje/oaola is jqfKa k fl<skau lshd
iskak' Tng wu;l k tfia lshkak' Tnf.a iqiql wkqj ;Sk
a j ,ef'
l=ula fyda fjd" Bg wjk; jQ g m%Yakh ksrdlrKh f'ZZ
tu NsCIqj l;d lr wjidkfha wdpdh uka l:d l<y' ka Tng
lshkag we;af;a l=ulao @ lsis fya;=jla ke;sj ud Tng jro mjrkafka ke;'
kuq;a ud weia mshd.;a fudfydf;a isg Tnf.a ldr oe`.,s,a, ug iaf'
137
139
140
jeis lvd yef,a' jeiai kej;S lla h,S .sh g jy,lg iqiq ;Kfld<
h,s fld< fidhka f.dia hka; fkdf; iskakg mshiaila ;kd
.;ay' wju jYfhka oji .; lsug muKla th iEfya' ;o jIdj uev
meje;aug fr j,ska ueiQ jg wdjrKhla we;' tys ;=< tla flfkl=g
muKla ysh yelsh' th l+vdrula jeks l+vhg ilr ;sf' fuhska hlsis wdjrKhla ,ef' ks;ru l uqkaj,ska tk iq<`. pKav udre;hls'
l+vdru le b.s,S hhs' isjqre mslr f;;a n f' oj,a ld,fha k h
ms<shula fiug yelsh' tfy;a rd;S% ld,h k lsh fkdyels ;r kdYhls' mqu wiykhls'
YS; ie~ iq<x .ia w;= .;s f.k h;s' hxlr Yoh is; lmd
lrhs' fldhs fudfydf;a urKhg m;afhs fkdokS' jeiai" iq<`." YS;,"
rd;s%h >k wr we;' le hk iqkanqka leU,s ta f w; yud hhs'
l=i.skak" msmdiho n,j;ah' W!IaK ld,ho t;r Ialrh' f ish,a,
bjiqf .f ksiqkaf.a iel h re lsugh' fndk j;=r fla;,h mqrjd
.ekSu fndfyda wE; l mduq,g hd hq;=h' f ish la uOHfha .f
ksiaiq lsisu ie<ls,a,la fkdolaj;s'
wdpdh ukaf.a Ndjkd n,h yd wjfndaOh ksid lsisu ie,Sula fyda
l<lsula ke;' jk uD.hkaf.a lE .eiSu Wkajykaia i;=g t<jhs' l=,u
a ;a
lrhs' ? ld,fha .ia hg Ndjkd lrk g <`. md; fld f.drjk Yoh
wefia' f Yd, i;a;= mquhlg fuka wdpdh uka imhg fkdmefK;a'
l,d;=rlska fldfhla wjq;a l+vdru ;=<g fydn oud bj lr f.dre
fidh;s' Wkajykafia hka; fi,jqk .i Tyq lvdf.k mek jhs' kej;
mefKkafka ke;'
iEuodu iji ksiaiq ;=ka fofkla wjq;a mr lr;s' Wkajykafia
foi n,d my;a y`ka h h foa lsh;s' wdpdHh uka lssis j.la ke;'
Tjqkaf.a is;a olS' ta nj Tjqka fkdoks;a' Tjqka l:d lrk foa wefia' n
plaLq" n fid;fhks' hfula ta whf.a l:d ny okS hkak fkdokakd
fyhska lsis wjysrhla ke;sj l:d lr;a' ta wh hlsis je/oaola fidh;s'
wdpdh uka m%;sls%hd lrkafka Tjqkag wiS; lreKdjlsks' .f je
ixLHdjla l fofkl=f.a Is; md,khg ,la we;s nj Wkajykafia
k .;ay' fuu wvfha wdpdh uka udi lSmhla iQy' ;ju;a fuu
ksiaiq Wkajykafiaf.a iq m%udo fodaIhla fyda fidhka is;s' Tjqkag
wjYH jQfha ;uka .;a jer ks.ukh lfia fyda y ks.hukla f,i
Tmamq lsugh' tfy;a Wkajykafia m<jd yeug ;e;a fkdl<y' jka
142
jr T;a;= fif fhfo;s' udi .Kkdjla Tjqka fjfyig m;a jqjo tlu
je/oaola fkdols;s'
tla iJOHdjl Wkajykafia iud iqjfhka isk g .uq tla/ia
;uka jykafia .ek idlPd mj;ajk nj kqKs' .uq,doEkshd wksl=;a
whf.ka ;ukaf.a T;a;= mlaIKj, m%;sM, weiQy' f NsCIqka jykafia,d
foku .ek lsiu
s fodaIhla fidhd .ekSug ne nj Tjqka tl fy<d kajy
Q '
Tjqkaf.a ielh ksid fndfyda krl mdl we;ehs lSjdy'
zzTn tfia lshkafka wehs @ZZ
zzwehs hk yeugu olskakg ,efnkafka Wkajykafia,d weia mshdf.
k b|f.k bkakjd fkdfi,a .ia .,a jf.a ke;ak wekjd bhg
- wdmiq Wv u jg msg n,kafka keye' f wh fld j.hla k jgmsg
n,ka l=reudk w,a,;s' tjekakla ke;' fuf;la l,a ta whf.a yeis"
jrog yiq l< fkdyelsh' tfia jrola jQfha k wmg yiqfj;s' wms fujeks
wmrdO fyd| whg lsfuka uyd m;a;shlg m;ah yel' ka lrkakg
we;af;a f wh iu`. l:dlr wruqK meye,s lr .ekSuhs'
fyd| NsCIQkag jykafia,d fidhd .kag neye' fyd| krl fof.
d,af,dau bkakjd' f NsCIQka jykafia,dg wms f.!rj lah hq;=hs' f
NsCIQka jHdc" jxl" fdayS mqoa.,hka f,i fpdaokd l< hq;= ke;' fuh
iug wms .syska m%Yak lruq' wehs Tn weia mshdf.k bkafka @ wehs Tn
biairyg wekafka wdmiq ye wefkafka @ fudkjo fidhkafka@
f /iaf Tyq h ksfhda;fhla hjd m%Yak lsug ;SrKh
.;s' miqod WoEik wdpdh uka wks;a NsCIqj wu;d zz.f ksiaiqkaf.a
f,dl= mj;khla we;' Bfha rd;s%fha /iaula meje;ajQjd wm fofokd
ms<sn|' wo Wfoa h ksfhda;hka tkjd wmf.ka uiSug ta whf.a iel
h re lsu msKsiZZ
ta wkqju tk iji .f ksfhda;hd meKsfhah' zzTn fudkjdo
fidhkafka weia mshdf.k @ ta f w; weka @ZZ
wdpdh uka ms<s;=re foka zzuf.a nqfoOd ke;sfj,d uu nqfoOd
fidhka ? oj,a weia mshdf.k ta f w; weka fidhkjd'ZZ
143
144
fyd,auka wj;dr nhhs nqfoOdj fidhk whg mjd' fidhd .kag ne jqK;a"
fidhk whg mjd nhhs' f nqoaO r;akh fudk mdgo @
th fkdfhla mdka iafk .ykjd' nqfoOd hkq iud inqrcdKka
jykafiaf.a Yla;h
s la' ,sfik m%{d ialkaOhla th jHuh fohla fkdf'
iud inqrcdKka jykafia wmg m;Hd. l< jkd ueKslla ka fndfyda ld,hla .;jqkd ka ke;s fj,d b;ska wms fidhkjd' fldfya isg jqK;a
fidhkag mqjks' wjYH jkafka ysk fyda weka is;kak' zznqfoOd"
nqfoOd" nqfoOdZZ ;u isf;ka is;kak' ;u Yrh foi is;ska n,ka fjk
fudk fohlaj;a is;kafka ke;sj nqfoOd nqfoOd nqfoOd is;kak' f jpk
.ek muKla is;kak' Tng fuh lrkag mqjks k ug jvd biafi,a,d
jqj;a fidhkag yelsf'
fl;r ld,hla yska wek fidhkag kEo @ mgka .kak g
kd 10-15 muK jrlg we;s' nqfoOd fndfyda f,d fidhkag lshkafka
keye' uq,ska mgka .kak g" Tn fjfyig m;a fiu w; yk ksid'
WfoHda.h ks;jqfkd;a fiu w;miq lrkjd' tg ljrodj;a fidhkakg
neye' f ld,h we;s" uq,a wjia:df ;j lSfjd;a Tng f;are .kag
neye' tg zznqfoOdZZ yuqfjkafk keye'
f ish,a, wid isf;a ordf.k .ehd hkag .sfhah' wdpdh uka
flfrys lsis f.!rjhla lajQfha ke;' ta f.%da;slhkaf.a mqreoaohs' ka
hkag fyd| ld,hhs is;=k g ke.sg hhs' wjir .ekSula ke;' iuq.
ekSula ke;' Tyq .ug .sh .i fndfyda .e ckhd j we;a ia;r
weiQy' zzwdpdh uka ksYap,j iska weia mshdf.k bkafka" tfya fufya
ilauka lrkafka nqfoOd k jkd ueKsl fidhd .ekSug' Wkajykafia
wms is;+ wkaoug fjia j,d.;a fldfhla fkdf'ZZ Tyq Wkajykafia l<
ish ia;r lshd kay' .efhda uq,doEkshdf.a isg l=vd orejka mjd
zznqfoOdZZ fidhkag mgka .;ay' tk weis mshd f.k zznqfoOd" nqfoOdZZ
hk jpkh Ndjkd lsuhs'
lSm klg miq uy;a wdYaphu;a isoahla ish' tla .efhl=f.a
ukfia Ouh wjfndaO h' wdpdh uka lS m Tyq ? oj,a ksrka;rfhka
zznqfoOdZZ Ndjkd l<y' tg Tyqf.a is; iud.; h' Tyqf.a i;=g" mS;
% h
s "
iqL tl`.;djh ksys ke;' bka l klg m%:u Tyq isyskhla gqfh'
wdpdh uka Tyqf.a ysia uqfka ,afjk Yd, b mkaoula ;enqfh' th
ksid ;u .;" is; wdf,dalu;a h' wjg mirh wdf,dalu;a h'
145
Tyq wdpdh uka fj; f.dia ;ud gq woaN+; isyskh .ek ;u isf;a
we;s mS%;s iqL tl`.;dj ms<sn| lSy' wdpdh uka Tyqg OHdk lsug ;j
;j;a Wmfoia ks' Tyqf.a hqKj
q b;d blauKska je .sfhah' Tyqg mr;a;
cdkkh my< h' Tyq th ;u .e NdIdfjka lshd ishy' ;ud ,enQ
;;a;ajh .ek meye,s ke;'
l klg miq Tyq wdpdh ukaf.a is; gqfh' ysjg fuka
wdpdh uka zzTn tys wl=i,a olaldZZhs weiSh' zzTn jykafiaf.a is; lsis
wruqKla fkd.kS' tys we;af;a ma;su;a wdf,dalhla muKs' Tn jykafia
jeks flfkla fuf,dj we;af;a ke;' Tn jykafia fuys wjqreoaola muK
/ ishy' wehs ug f iajNdjh uq,ska fkdlSf @ZZ uu flfia lsho @
Tn uf.ka lsisu m%Yakhla weiqf ke;' Wkajykafia ms<s;=re Ks'
Tn jykafia w.%.KHfha wdpdhjrfhla nj uu k fkdisfh'
ka wm ish fokdu okakjd Tn jykafia b;du olaI nj' wm Tn jykafiaf.ka weiQ g wehs fufia weia mshdf.k bkafka @ wehs fufia ilauka
lrkafka @ZZ Tn jykafia lSjd jkd ueKslla ke;sfj,d th fidhkjd' ta
zznqfoOdZZ k ueKsl fidhd .kak Wo lrkak lshd' th b;du ma;su;a
ys hk wdf,dalhla lSjd' we;af;kau th ;uhs Tn jykafiaf.a isf;a
we;af;a" zznqfoOdZZ ke;s jqkd lsf wmj m%fhda.fhka Ndjkd lrug
fhduq lsug tg wfma is;;a tfia wdf,dal ysjkak' Tn jykafia uyd
rfhla' kqjKe;af;la' Tn jykafiaf.a tlu wruqK wmg Ouh fnod
u' wfma isf;a zznqfoOdZZ my< lsu'
fuu ksidf.a is; ;=< Ouh my<u ms<sn| mqj; blauKska uq
.u mqrdu me;s .sfhah' ish fokdu zznqfoOdZZ Ndjkdj l<y' l=vd re
hka mjd l<y' wdpdh uka flfrys Y%oO
a dj buy;a h' Wkajykafiaf.
a b.eka .ek f.!rj l<y' lsisfjla fjiaj<d .;a fld .ek kej;
l:d fkdl<y' ka miq tu ksid wdpdh ukaf.a md;%h msKav md;fhka
miq km;d tu wdrKH fiakdikhg /f.k .sfhah' odkfhka miq Tyq
Ndjkd lugyka .;af;ah' h fkl Tyqg jev we;ak ;ukag tkag
ne nj lshd mKsvhla jhs' tu f.%da;sl ksiqka w;frka iEfyk fofkla
Ndjkdjg mqre jqKs' tfy;a ta m%:u mqoa.,hd fuka id:l fkdh'
ksid ;Dma;su;a jQ g ish fohlau ksis wdldrfhka isf' Yd,
mj;hla f' WodyrK uq,a ld,fha f ksiaiq wdpdh uka yg lsis
ie<ls,a,la fkdlajQy' Wkajykfia lEjo @ ksod .;a;do @ yqkakdo @ u<d
oehs j.la ke;' oka Y%oaodj we;s uq, b;d ,N ish foa ka je
146
147
148
149
wehs ke;af;a @ uf.a Yrh .efykafka keye' kuq;a uf.a is; Nhska
.efykjd' yqiau .kag;a ne fjkjd Wkajykafiag we;af;kau mr;a;
Pdkkh we;' th ug Tmamq we;' WodyrK ka g uu yqol,dj
hdug is;=fj' miqod Wfoa Wkajykafia ud g .i fyd| nekqula nkshs'
zzbls Tn hkafka ljodo @ZZ Th fldfya .sh;a f ;r fyd| keye' Tng
ud iu`. iSu jvd;a fhda.H f fufia uf.a is;=,s oks;s' zzfufya yska
Ouh weiSu jvd fyd|hs - Th ;ksj hkjdg jvdZZ fufia ud hkjdg
lsisfia;a leu;s fkdjQy' ud tfia .sfhd;a uf.a Ndjkd ukisldrh my;
niS hehs is;+y' tneka ks;ru ud r|jd .ekSug W;aidy l<y'
uu jvd;a h jQfha Wkajykafia .ek uu is;=fjd;a Wkajykafia
ud .k n,ka isk nj ug yef`.a' Wkajykafiag fjk jevla keoao @
iuyr khkays uu ksod fkd.ks' fya;=j ta fudfydf;au Wkajykafia
trKshd f.d;df.k ud bmsg is;s' uu fjk wruqKla .ek is;+ .i
Wkajykafia ud foi n,d isk nj ug yef`.a' fksid uf.a i;sh b;du
hqKq h'
YsIHhka jYfhka wms ksrka;rfhkau i;sh meje;a jQfhuq' Wkajykafia miqmi msKavmdf; hk g wfma is;a iqmCIdld h hq;=hs' ;u lh
fj; fhduq lrKjd i ndysr f,dalh foi fkdn,uq' fkdis;uq' f .ek
fkdie<ls,su;a jqjfyd;a tff,au fpkh lrKq we;' tneka is;
.ek wms wjOdrKfhka isfhuq' tfia jqjo iq m%udo fodaIhlska isysh
wka wruqKla .;a .i th fpkhg Ndckh f' th idOdrK nj wmg
jegfya' wms lsym fokd w;=frka tla wfhla fyda fufia i;syrkfhka
we;' tk iji foaYkdf wdpdh uka hlsis isoahla u; fodia
mjr;s' th wmg fkdf;f' ulaksid fufia lshoao @ foaYkfhka miq wms
tla /iaj g fya;= hqla;s fifjuq' tg tla NsCIqjla mdfmdPdrKh
lrhs' zzwe;af;kau uu fujeks ldr foa is;=fj ZZ wdpdh uka iu`.
iSu h fokakls' tneka ksrka;rfhkau i;sh meje;ajQfhuq' fuu l:
d mqj; lshk Wkajykafia uq,skau hx udhs m%foaYhg meKsg tla;rd
mkai,l kej;S ishy' tys meK mehla .; ug fmr jdykhla wjq;a
l=h bmsg keje;ah'
uu .i nefj' tys wdpd uka is;s' tys jf.dia je| f.!rj
mj;ajd tys wd ldrKh pdf<' Wkajykafia meKsfha ud tlalr f.k
hkag hehs mejiSh' Bg fmr k tys jk nj Wkjykafia oks;s' zzljqre
151
m%n, cd
llrfha f.%da;sl ksiaiq wdpdh uka ms<sn| fkdfhla f,i is;+y'
jfrl Wkajykafia <`. wj;dr fyd,auka re lrK m%n, cd we;ehs
is;+y' bkamiq Wkajykafia yuq tjeks cdjla wef;d;a ;ukag th
,nd .kag l;sld l<y'
miqod WoEik wdpdh uka f l;sldj .ek NsCIQkag ie,l<y'
Bfha rd;s%fha ud Ndjkdf fh isk g ug weiqKd f.%da;sl ksiaiq
l;sld lrkjd wm <`. fyd,auka wj;dr m,jd yeug cd we;' th
b,a,kag wo tkjd lshd lshkjd' ta wh wdfjd;a zznqfoOd" Ofuud" ixf>d
152
154
155
159
160
leu;shs fufia m%Yak lrkag' is;kag" tfy;a fujeks fnd<| foa .ek
fkdis;d Ouh ms<sn| m%Yak lrkak tg Tn ish la ;rKh lrd'
kuq;a Tn jykafia idudkH ksiaiq jf.a ld,h kdia;s lrkjd lsis jeo.;a
fohla .ek fkdf f m%ldY lrkafka' Tn t<sjk ;=re;a f i;d .eko
is;kafka @ Ouh .ek lsis ;elSula keyeZZ
bkamiq wdpdHh uyd f:dx ila we;d .ek weiqf ke;' kej;
weiqfjd;a g;a jvd ;rjgq lrhs hk fhks'
fufia fkdukd wkaoug m%ldY lrk g wdpdh uka ;rjgq lr;s'
iuyre bkamiq isy
s l,a fj;s' fufia wkjirfhka ndOd lrk tla NsCIQjla
Wkajykafia iu`. jdih lf<ah' wdpdh uka hula lS g Wkajykafiaf.
a u;h lshdmdhs' wdpdh uka lSm gla tfia fkdlsug wjjdo l<y'
;u zzis; .ek fidaisfhka iskq uek' l:d lsu keje;ajqj uekZZ
fufia l:d lrkafka j, lula ksidh' tfy;a f NsCIqj tu wjjdoh
fkdms<s.;ay'
wdpdh ukaf.a tla mqreoaola we;' tk i;=ka" ksiqka u. yuq jQ
g Wkajykafia miqmi f.k hduh' ta ksid NsCIQka jykafia,d ms~q is`.
d hk g jvd isys kqjKska h;s' tla kla Wia y`ka Wkajykafia l;d
l<y' tla l=vd jiq mefhla Wf.a uj jgd jka fi,a, lrhs' NsCIQka
jykafia,d jk nj Tyq gqf ke;' b;du lsgq jQ g l .i u
<`.g j .sfhah' Nhska ie`. Wkajykafia,d foi nefh' t<fok o
NsCIQka jykafia,d gy' kuq;a lsis hla iella fkdh' kuq;a megjd
ujg ;=re,a hm;a is' wdpdh uka f uj iy mehd .ek l:
d lf<ah'
zzuj fkdhj is' tfy;a mehd h y~ k.d j;s' ksiaiq
fufiauhs' ;ud wdjrKh lr .ekSug ljqre fyda fidh;s' u <`. k wE
fj; j;s' mshd <`.g j;s' mjqf,a wh fyda kEoEhska <`.g h;s' l,d;=rlska
;ukau m%Yak i|d .ks;a' wms l=vd l< wkqkaf.a Wo n,dfmdfrd;a;=
fjuq' jeys wh fjk wkaof Wmldr fidh;s' uy jQ g fjk;a fha
Wmldr fidh;s' l fofkla ;udf.au Yla;sfhka iajdk fj;s' wkqkaf.
ka Wmldr fidhkafka j, ne.Em;a wh' iajdk fkdjQ wh'
NsCIQka jykafia,d jQ wm;a tfiauhs' uyK jQ miq bf.kS lghq;=
lsug ue,sfj;s' Ndjkd ms<sfj;a mqrkag ialr neka ue,sfj;s' mgka
.;a foh ksudjlg f.ks hkafka ke;' lue,sl wjqrd is;a' ;udg
161
fh!jk uoh
l,d;=rlska ;uka jykafiaf.a YsIHhka oCI f,i Ndjkd lrka
Wiia m%;sM, ,nd.;a wh f k" Wkajykafia iqyo ,S,dfjka i;=gq id
fj;a' tg t;r ;o .;s fkdmdhs' tfy;a fudfyd;lska ta .;sh
fjkia h yelsh' Wkajykafiaf.a yeisu fudfyd;ska fjkia f' iEu
mqoa.,hdg fYaI;ajhla olS' YsIHfhda Wkajykafiaf.a CIKsl m%;sls%hd
.ek iauhg m;afj;s' h isoahla ta fudfydf;au wjOdrKh lrka
blauka W;a;r imh;s'
;uka jykafia ;reK ld,fha l< foa Wkajykafia wm iu`. lSy'
th isky Wmojk w;r Wkajykafia iQr r .;s oyd olajhs uu fuys
m<lrkafka tu mqj;hs' hful=f.a ;h mj;kh jk wkaou .ek
is;Sug fuh lu ksoYkhls'
w;S;fha Wkajykafia .sys fh!jk ld,fha .f l" isx" ;r`."
jdo j,g kla iyNd.s h' f ;r`. j,g zzu,ZZ hhs lsh;s' w,a,mq
.f ;snQ Yd, fmd,lg Wkajykafia .sfhah' tys oyia .Kka ckhd
tla /ia ishy' fldj u; f.dv ke.S l" isx" ;r`.hg iyNd.
s ug tljru ;SrKh .;s' ta tla;rd oCI ks,shla iu`.h' wE l isx
;r`. j,ska ch.;a m%isoaO flfkls' lsis hla iella ke;s jQfha wd,fhka
l=,au;a jQjdo @ fkdoksuq' fldjg mek ke. tu ldka;dj iu`. ;r`.
hg meKqks' l isx lSmhla .dhkd l< miq ;reK uka merfok nj
ldg;a f;are .sfhah' jdikjdlg fuka Wkajykafiaf.a .sys l< ;%
;reK pdT Lqka Wmd,s tu ikaoYkh kerug meK fma%CIl msi
w;r isfhah' Tyq jhiska wjqre lSmhla jeuy f' ;u ;%hd mrdch
fjkjd olskag lah' .dhkd lSmhlau wiu;a h' ;j llska wE Tyqj
wmydihg ,lalr fldfjka m,jd y' ta wE w;s oCI neks' wdpdh
uka fkdkqj;aj yuq jQfha fld foklgh' wef.a fld ksh" o;a j,ska imd
lEu iq fohls' Wkajykafia ls fndk l=vd megfjls' cEka fyj;a pd
Lqka Wmd,s fufia lafjka wE Tyqg mK mska yu .id yu;a l=Kkjd
hehs is;+y' uka fld fofkla fkdyk;s' Tyq lafla rEu;a l;la' Tyq
urK nj fkdoks;s' Tyqf.a yu frd .ekSug l=ula lro fufia is;d
cEka fldjg mekafkah' mek"
163
164
166
167
lsu ksid orejka yd foudmshka reoaO f' Okh whq;= f,i kS;s frdaj
imh;s' kS;s m;sfhda kS;s lv lr;s' wdKavqf ks,Odyq ;u rg jeishdg
iqN fi; msKsi ls%hd fkdlr;s' ta wh jxpkslh' ksidf.a i;=rka fuks'
zzjro wef;d;aZZ tys lsisu jkdlula ke;' ksid m%md;hg m;af'
wfma jer ksid wfma kaokh flfia fj;;a tys wksIaG mdl ke;s
l< fkdyelsh' f jeroao isjkafka yojf;ah' th ;u ukia yg .kakd
jrols' tys mdl la f.k foa' wms jrola l< g tys we;sjk la mdl
wmguh' jrola lr tys mdl j,ska .e, hdug fndfyda fokd is;;s'
th l< fkdyel' ljod kuq;a tu mdl ;ukag kakg f' fuh Yaj
Ou;djhls' tneka jro flfrys uOHia: u" WodiSk u" fkdie<lSu"
wu;l lsu ksid mqo.
a ,sl w,dN ydksj,g m;af' th f wd;aufhau M,
mdl foa' f i;H;djh fkdi<ld hqKq f u`. fiu fijke,a,la
w,a,kag hdula jeksh' ksid ;=< woHdfjka yd fudayfhka uq,dula
isf' Ydikh hkq tjeks uq,djla fkdf' Ydikh rlsk flfkla tu
ud.fhka neyer jQ g ;udg ,efnk mdl Ydikfha jrola fkdf'
th ;ukaf.au j, lmd .ekSuls' bka ula ke;' Ydikh ljo;a msish'
fkdfjkiah' ksjerh' Ydikh" yiak" iiak fyj;a mKsvh hk w:h
we;' ish nqjrekaf.a mKsvh thu f' zzt;x nqoaodkx idikxZZ
Ydikfha i;H;djh .re lrK whg Oufha wdYsjdoh ,ef
hkak ks;ru wdpdh uka m%ldY lr;s' tg ;uka bjis,f
a ,ka iekis,f
a ,ka
j;a f' wka who mirho iqjodhl f' kE ;% in|;d ier mreI
fkdf' jdo" fNao" rKavq" weK fldgd .ekS ke;' ksid iem m%d:kd
lr;s' kuq;a iem fkd,ef' Bg fya;=j is; Is;h' is;=,s jrfoys nef|a'
fujeks .sks.;a is;lska jHdmdr lghq;=" jev rdcld lr;a' fld;ekg
.sh;a l=ula l<;a ta .sks.;a ys; ksid iduld iunr jk rgdjla f.k
hd fkdyelsh' tjeks mqoa.,hska ;u yojf;a .sks ksjf.k isis,a lr.kag
fkdis;;s' Is;hkag muKla i;=g ikaf;daIhla <`.d lr .ekSug is;;s'
tfy;a is; ksfjk ;=re i;=gla fkd,ef'
;uka jykafiaf.a uq ; ld,h NsCIqjla jYfhka .; lf<a Ouh
pdfukah' nqrcdKka jykafia foaYkd l< Oufha .eUqr" ." m<,
uyd id.rhg jvd w;sYhskau jeh' we;af;kau Ydikh .ek ys;d ksu
lrkakg ne ;r .re .dNSrh' tys ish
q ,CIK l .ekSf we;sjk
m%;sM, ia;h' ia;r lsug fkdyelsh' Wkajykafia Wfoa isg ? jk
;=re;a nqoaO" Ou" ix> hk f;rejkg je| je kuialdr fkdlrkafka
168
169
j,ska jevla ke;' fyd| foa lrk" ish fokdu f.ks hkafka msx muKhs'
;uka ka fN!;sl foa f.ks hkafka ke;' mkai,la" NsCIq wdjdihla" Ndjkd
Yd,djla" j;=r gexlshla" fmd f.dvke.s,a,la fyda hlsis jHuh fohla
wdh ndysr jia;+kah' tajd ug we;s f;kdj ksid ;u ukfia msx is;a
we;sf' tys mdl Tn f.k h;s' jHuh foa l,la hk g kdY hhs'
fjd jH muKs' tys foaj f,dalhla fyda wmdhla ke;' tajd ka f;kdf
l=i, lu yg .kS' tys mdl f.k h;s'
oka ug we;s leue;a;" uykaish ksid ;u isf;a l=i,a we;sf' tys
f;kdj fyd| neks' yoj; .=Kj;ah" yojf;a msx /iaf' yoj;;a
foaj f,dalh f' ksjk f' u.a.M, f' f ish,a, we;s jkafka yojf;a
fyj;a isf;a'
Tn ia:Qmh iEf Tf isf;a ;Kaydjla we;s ;sf' fyd| fohla
.ek jqk;a ;Kaydj my< f' tneka tys we,au ne,au we;sf' ta ksid
Tn ;ju;a tys we,S .e,S ishs' ;ud lr.; msk ksid i;=gq jQjdk Tn
fyd| Njhl Wmkjd' msx ljodj;a m jkafka keye' msx hkq wld,sl
.=Khls'
w;S;h .ek ;efjkak tmd' tfia is;ka ;u ld,h kdia;s lrkak
tmd' y hg ys;kak' Nh iel re lrkak' j;udkfha jdih lrkak'
tg u.a.M, ksjk ,ef' w;S;h yd wkd.;h Tf hqKqj j<lajhs'
Tn fofokd .ek ug y ixf.hs' Tn fyd| luhla lr we;'
tfy;a .,a je,sj,g ;Kaydj Wmojdf.k wdid lr we;' ta wdidj ke;s
lr .kak' Tf l=i,a mdl tg M, fohs' bkamiq wdpdh uka mkais,a
ia;r l<y'
1' iEu fhlau ;u ;hg ms%h lr;s' tneka mrmk keiSfuka
j<lskak'
2' iEu fokdu ;u whs;s foaj,g msh
% l;s' tajd t;r jkd fkdjQj;a
whs;sldrhdg th jkafkah' fydr is;ska wkqkaf.a foa .ekSu ksid ;udf.
a is; Is; f'
3' iajd NdHhd ore udmsh wdka tlsfkldg wdor lr;s' ;udf.a
wdorjka;hska wka wh meyer .kakjdg wlue;s fj;s' ta ta whf.a mqo.
a ,sl
whs;sh .re l< hq;=h' iajd NdHdjka wka wh iu`. wkdpdrfha yeisu
uy;a la fokakls' th uy;a mdm luhls'
170
172
173
174
jqjo msx ,nd .ks;s' ta whf.a lu mdl wkqj iuyr fma%;hskag ldf.ka
jqjo msx ,nd .; yelsh' tfy;a iuyre ;u {d;Skaf.ka ta whg mejrE
msx muKla ,nd .; yelsf'
wdpdh uka yg f fma%; wd;au .ek fndfyda w;alS we;' Tjqyq
ks;ru lror lr;s' wukqIHhska w;ka fma%;fhda jvd;au lror lr;s'
;ud iska l< lsisu l=i, luhla ke;s neka ks;ru wkqkaf.ka b,a,;s'
wkqkaf.ka fkd,enqfKd;a t whg j;a h fkdyelsh' b;du ne.Em;a
wirK msils'
m;Hd.h iy l=i,a lsf mdl jYfhka ;udf.a iajdk;ajh
ysf' cd;s" cd;s fufia ;ukag wjYH ish foa ,efnk neka ;Dma;su;a
; .; lr;s' ish iFjfhda luh odhdo fldg is;s' ta mdl ug
fya;=j ;ukaf.au lu nj is;sh hq;=h' wka lsisfjl=g ;udf.a lu mdl
fkd,ef' tfiau wka lsif
s jl=f.a lu mdl ;ud fj; fkdmefKa' ;udg
,efnk iem" la ;udf.a l=i,a wl=i,a luj, mdl f'
wdpdh uka f fkdfhla wd;au .ek iqfYaI kqula we;s kuq;a
ta nj ye`.jkafka l,d;=rlsks' fma%;" foaj" n%yau" hCI" kd." .re~ wd
wd;auj, wh iu`. ks;r l:d ny lr;s' ksidf.a bJshkag wf.dapr
fndfyda foa Wkajykafiag wjfndaO f' wukqIHhka ms<n
s | l:d weiSug mjd
h Wojhs' zzksidg j;=r" .skak jeks m%lD;s weig fmfkk wkaoug lu
mdl olskg
a yelsk lsif
s jla mdm lu fkdlr;s' th uyd .sks f.dvlg
mkskakdla fuks' ta fjkqjg yels ;r fyd| foa lsug fmf<fU;s' tys
b;d isis,a .=Khla we;' f,dalfha ;sfnk ishu lror w;=reoyka jkjd
ksh;hs'ZZ jfrl wdpdh ukaf.a jeys YsIHfhla fufia mejiSh' zzksidg fma%;" foaj" .re~ kd. wdka .ek fkdokakd neka ;ukaf.a lu
mdl .ek iss;sh fkdyelsh' tneka Tn jykafia f okakd foa ksiqkag
lshdu jeo.;a f' zznqka ry;=ka jeks W;= wh ;ud okakd foa wkqkag
lshd kakd' Tn jykafiaf.a Y%djlhka jQ wms Tn jykafiaf.a ta iauhckl
Yla;sh w.h lrkakdla fuka f,dalhd w.h lr;s'
wdpdh uka Tyq ksYam%Nd l<y' Tn lshk foa l< g wms fof.
d,af,du wkd: fj;s' fujeks foa m%isoaOj l:d lsu iqiq ke;' tfia lS
l< uu iy wksl=;a NsCIQyq msiaika fj;s' tg fuh msiaiq wdY%uhla fjhs'
nqoaO Ydikh m%{dj fmr fldg we;' th ;ud iska wjfndaO l<
hq;a;ls' Tn jykafia lshk foa m%{d f.dapro ke;fyd;a fudayh weiqre
176
lr;ao @ fujeks foa is;Su mjd msiaiqjls' lSu .ek lshkq lsu @ ksiaiq
fujeks foa weiqj;a wmf.a lSu ksid wms kdY fjuq'
wm wjg we;s mirh bJsh f.dapr neka ksidg iuq;s i;Hfhka
jgyd .; yelsh' tfy;a Ouh m%{d f.daprh' mrud: i;Hh weiqre
lrhs' tneka iudchg f Ouh fok g thska i;=g" iudodkh"
iyjkh we;sh hq;=hs' w:j;a h hq;=hs' mrud: i;Hh nqrcdKka
jykafia foaYkd lf<a kqjK fufyhjd l%udkql+,jh' wid isk whg
f.dapr jk wdldrhgh' i;Hh jqj;a th lSf wjia:djla we;' th fmdf
lSu jrols' ta ksiqka jrojd .%yKh lrK neks'
mxp bJshkag f.dapr fkdjkfoa .ek l:d lsug yelafla h
wjfndaOhla ;=<sks' tjeks foa .ek wjfndaOhla ke;sj fmd; mf;a kqfuka fyda wka lsis flfkl=f.a kqfuka l:d lsu wiajdNdlh' tneka
ksidg fkdf;af' f hfula fpkh lsula fkdj tjeks w;SJsh
kqu we;s wh jqjo b;d mlaIdldj tu kqu bm;a l< hq;= njls'
wfma ia; kqu i;Hhla jqjo ta wid isk wh isys l,a h yelsh'
ta wh Ouh lshd .%yKh lrkafka fujeks wdYaph woaN+; foaj,ah' ta
wh ;rul udkisl lD;s we;s wh fj;s' tneka tjeks foa ;=<ska ksidf.a is; l=,au;a lsu kqiqiqh' nqrcdKka jykafia tjeks ia; foa
f,dalhd yuqf ;enqf h h whg nqoa f.dapr hgh' tneka wms
b;d iqmCIdldj Ouh foaYkd l< hq;=hs'
uu fufia m%Yak lr' Tn i;= uqo,a iNdrhla we;' th Tn
kqjK we;af;la k m%fhdackhg .; yelsh' kqjK ke;ak f Okh
Tnf.a mydksh f' uyd fiakdjla ueoaog hk g Tn f uqo, wdrlaId
lrkafka flfiao @
tu fcHIa G Ys I Hhd fufia lSh' zzuu yels;dla th m%fi
lr'ZZ
Tn wdrlaId lrkafka flfiao @
tu uqo,a ho lrk g wjYH m%udKh muKla t<shg f.k uq
uqo, fkdfmkajd i`.j'
tfia k Tng h w;SJsh kqula we;' fohka" N+;hka" fma%;hka
ms<sn| w;als we;' th wkqkag lskafka flfiao @ bka we;s M,hla ksid
kskaod" wm%Yxid" ysxid" mSvd ;ukag;a" wkqkag;a mekugo @
177
178
" iud ixlmam .ek oCI uhs' fujeks wx. imqrd ,kafka iuHla
{dkhla we;s wh isks'
iud iud jqjo iud fufyhjk fnod lau Yaf,aIKh
l< yels iuHla m%{dfjka hqla; h hq;=h' ke;fyd;a iudh jqjo ls%hd
rys; jQ kskaola njg m;af' iudh we;s jQ g tys m%{dj ;sh hq;=h'
ke;fyd;a ish ixialdrhkaf.a h:d N+;h oek .kafka flfiao @ is; yd
.efgk ndysr f,dalh mslaid n,kafka flfiao @ m%{dj ke;sg ;udf.
a ;SrK jer iys; f'
iud is;g wruKq jk wNHka;r yd ndysr wruqKq wkka;h'
f wruqKq ykd .kafka tla tla flkdf.a iajdNdl kqu u;h' f
wjia:df .kakd ;SrK ;ud i wka lsisfjla fkdokS' m%{dj fuys
i;Hh u; msysgd ksjer ;SrK .kS' tg wka wruqKq wfydais ;ukag
lrorhla fkdf' m%{dj ke;sg iud is;la ,eu;a Ialrh' ;ud olsk
iqN wruqKq flfrys we,Su;a wiqN wruqKq flfrys .eu;a isf' f
m%;sls%hd ;u isf;a n,mEula lrhs' tg we,Su fyda .eu isf' f jk
g m%{dj we;af;a k ta wruqKqj, iajNdjh ykd .kS' tg tajd ksid
uq,djg m;a fkdf' m%{dj ke;sg n,j;a ye`.Su" Woaf." wdf. ksid
is; lD;s f' m%{dj ;=<ska fuh f;dard frd wkjYH ye`.S fkdi<ld"
fkd;ld" w;ayeh yelsf' f wdldrfhka ;udf.a Ndjkd m%.;sh kshu
ud.fha hhs'
wm NsCIqjla jYfhka jr ord iskafka kqu yd m%{dj ,nd
hym;a .;s.=K mqre mqyqKq lrka f,dalfha iEu ukqIHfhlau w.hk
;;a;ajhg m;augh' flf<ia j,g ji`. flf<ia j,ska ujk lm"
jxpdld is;=,s j,g f.dre ug fkdf' ;u m%{dfjka f jxpdj
ykd .ekSugh' Ouh yd m%{dj ke;sg kh kS;s .re fkdlrk g
;ud wjodk ;;a;ajhl is' isf;a jxpksl iajNdjh iu`. igka lsug
wdhqO ke;' i;s" m[a[d hkq f hqoaOhg wjYH w wdhqO f' wfma
m%;smodj fkdle .gu lrf.k hdug k ffoksl ;fha lrk
ish lghq;= i;s" m[a[dfjka l< hq;=h' wm is;k" l:d lrk" ls%hd
lrk yeu gu i;sm[a[dfjka ish hq;=h' uf.a YsIHhka ish fokdu
l ke;s lsug uy;a Hhla orkjd lSug uu leu;s fj' fuh l<
hq;af; i;s m[a[dfjks' tg Tn nqrcdKka jykafiaf.a w;s W;a;u
Ouh ,eug iqiafida fj;s' yeu fohlau l=i,;djfhka l< hq;=h'
179
uf.a YsIHhka fudayfhka uq,d fkdfhla foa .ek we,S .e jdih lrkq
lSug leu;s fkdfj' wd;au ;Dma;sfhka ue,s lka ;u jev lghq;=
meyer yrka iskjd lSug wlue;s fj' tneka ;u jev lghq;=
ish,a,u i;=ka i;s" m[a[dfjka l< hq;=hs'
iir la ;rKh lsug .kakd jEhu W;= u jEhuls' iir la
blauu ;r wudre fjk lsis fohla ke;' ;u ; mQcdfjka ms<sfj;a
/lsh hq;=hs' flf<ia ksid Tn kej; kej;;a mrdch f' fjk;a jevla
fuka fuh wdjdg .shdg" h,g uyg l< yels fohla fkdf' ieflka"
nfhka l< yels fkdf' Tng taldka; iem; jQ ksjk ,nd .ekSug k
; m;Hd.fhka Ouhg wkqj ish hq;=hs' fjk wka l%uhla ke;'
;h mQcd lr ksjk ,eh hq;=h' tg Tn kej; Wmam;a;sfhka foa'
uu ms<sfj;a rlsk ld,fha j;a wdpdhjrfhl= f hehs
fkdis;=fj' ; wdYdjg jvd iir la blau ug ;snQ wdYdj jeh'
uf.a iEu jHdhdulau j;au msKi
s fkdj ;h blaujQ ksjka msKi
s h'
; ydks jqj;a ug miq;e,a,la ke;' ksjka ,eu hkq taldka; jdishls'
ksjka ud.fha hEu msKsi Wkkajla ;snqKs' nqrcdKka jykafia
,enQ W;= ksjk ud ,nd .kafka flfiao @ ta i|yd fkdl< yels mHd.
hla ke;' urKh m%Yakhla fkdf' .Kka lsug fkdyels m iir
urKhg m;a jQ jdr we;' ug lsisjla wjYH fkdh' wjYH ish foa we;'
kej; kQmjd hk woyi uqka m;a lr .ekSu uf.a tlu wIaGdkh h'
? oj,a fkdlvjd ud rE Hh ksrka;rfhka lrlefjk ;s frdaohla
fuks' Ou pl%h lrleuls' flf<ia lmka ? oj,a .; lf<' ksod
.kakd iq f,df muKla f ls%hdj keje;a jqKs' msk jydu i;s
m[a[dfjka flf<ia lemSu is lf<' Y%oaOdj" h fkdkj;ajdu je
.sfhah' wjidkfha ish flf<ia re h' ish flf<ia kej; kQmkd
f,i re .sh nj ug jegyqKs' bkamiq uu ms<sfj;a ,sys,a fldg fl
.;s' flf<ia ixis .sh kuq;a Yrh j;a f'
f ms<sn| Tn is;sh hq;=hs' ;h mrjg ;nd flf<ia iu`. igka
lrkjdo @ wkka; la nka ksoyia fjkjdo @ ke;fyd;a miq;e,af,ka
urKhg m;a kej; Njhla w,a,kjdo @ fudk ;r la mSvdj,g kej;
mefKkjdo @ blauka lrkak' f .ek is;kak' Tn kej; la f.dvl
mg,e ysrfjkjdo @ ;udg ,enqKq wjia:dj meyer ykjdo @
flf<ia igk f.k .sh hqo u we;af;a ;u isf;ah' Y%oaOd" h"
m[a[d tu igkg wjYH w wdhqO f' f igk ch.%yKh lsu hkq
180
181
fndfyda mfia nq jreka jykafia,d tys jdih l< nj lSy' tfy;a tys hdu
wiSreh' uyd l ksid msKavmd; lsug fkdyelsh' tfy;a tu NsCIQkag
tys f.dia n,kag hehs lshd wdydr m%udKhla /f.k .sh hq;= njo lSy'
tu NsCIqka .f ksiqka lSm fofkla iu`. tu lkaog kex.y' l uqk
b;du ,CIK mirhls' .,a .=ydj Wkajykafia lS m ruKSh mis
;ekls' ta NsCIQka tysu / Ndjkd lsug leu;s jQy' tfy;a wdydr ke;s
neka wdpdh uka yuqug meKshy'
zz.,a .=ydj flfiao th b;d msis ,laIK ;ekla nj uu iud
is;ska gqfj' fuys fndfyda woaN+; foa isf' tu .,a .=ydj N+udgq
fohka iska wdrlaIs; ia:dkhls' hfula jer f,i yeiqrefKd;a foaj
fldamhg m;af' f nj Tng l,ska lSug wu;l jqfk' Yo k.d lE
.eiSu" wpdr yeisu fYaIfhka NsCIQkag kqiqiqh' hlsis jrola ksid
fohkaf.a wm%idoh we;s wk;=rlg m;afhs uu is;=fj'ZZ
tu NsCIQka ish f;dr;=re kajQy' tys jdih lsu b;du;a ms%h
ckl jqjo wdydr ,nd .eksug fkdyels neka kqiqiq f' .,a.=yd ms<sn|
wdpdh uka ish f;dr;=re kf.k ishy' tfy;a tys ljodj;a .syska
ke;' Wkajykafiaf.a Ndjkd n,h t;r m%d;sydHhls'
fojre tu m%foaYfha jdih lrk neka NsCIqka jykafia,d b;d
fyd| is;a ;a wkq.ukh l< hq;=f' iEufoau msisjg ,laIKg"
ms<sfj,g ;ekam;a lsu wjYH f' NsCIqjla Wvne,sfhka ksokjd lSug
fojre wlue;s fj;s' u< kshla fuka wm%ikakh' fudayfhka isysk olska ySfkka l:d lrka isys uq,dfjka ksok NsCIQka fohkag wm%ikakh'
kskafoka yeisfrk wkaou ;uka fkdkqj;aj isjk fohla jqjo fohka
ms<sl=,a lr;s' fojre iuQyhla meK fufia wddpdh ukag mji;s'
zzNsCIqka jykafia,dg fofhda iy ksiaiq je| kuialdr lrka
f.!rj olaj;s' tneka ta whf.a wdpdr iudpdr Ou ks;ru ixjr h
hq;=hs' ksok f,djg jqjo ta whf.a bh m%ikak h hq;=hs' n,kag ne
;r ms<sl=,a h hq;= ke;' .syshka fuka l:d ny lrk wixjrj yeisfrk
NsCIQka lSug wms fkdleu;s fjuq' ,CIKg bh meje;aug fkdyels
wehs @ iqmCIdldj ish foa ixjrj l< hq;=hs' wm NsCIQka fpkh
lsula fkdf' fojre iEu fokdu NsCIqkag f.!rj kuialdr lrkafka
Wkajykafia,df.a .;s.=K ksid Ydikh rlsk neks' wms Ydikh /lSug
uy;a Wkkafjuq' wm f kq fokafka Tn jykafiaf.a Y%djlshk
a g wjjdo
182
183
185
lsij
s la Iag f;kdjlska fkdlsh' fuys meKs uq,a ojfia isgu uu ish
lghq;= ksiswdldr is lf<' fuh Tnf.a jdiia:dkh nj uu oks' uf.a
iSu Tng lrorhla nj uu oks' Tn wkqka fpkh lr ;Dma;shla
,nk flfkla jqj;a Tnf.a ls%hdj wkqka fy,d olsk udkisl ls%hdjls'
Tnf.a ta ls%hdj,sh ksid uu wiykhg m;a fkdfj' ug lK.dgq bka
Tng Nhdkl la mdl ,efnk neks' ud fuys wdf m lu lsug
fkdf' uu lrk lshk ish foa wjxl ms
s is is;lska lr' uf.a f;kdj
msis neka bka wksIag mdl fkd,ef'
kqjKe;af;da fN!;sl foa iy wdOHd;al foa .ek fjki wjfndaO
l< g .=Kj;a .;s mej;= w.h l<y' iduh" i;=g i|yd lrk l=i,
lu msx jev w.h l<y' wkdu;a ld,hl isg kqjKe;af;da .=K .rel
Ndjh .ek l:d l<y' ksidg .=Kj;a ug Wmfoia kay' Tn wehs f
hg .=Kj;alu mfil od ;u ys;=uf;a fujeks wl=i,a j, we,S .e,S
isu fyd| hehs is;kafka @ iS,d .=Khka my;a lrka Tn oji f.jk
g Tf wl=i, lu .ek is;Sug j;a wjldY ke;' Tng kakg fjk
la ug ug is fkdjk kuq;a ug Tn .ek Nh Wm' fufia ysxidld
foa .ek is;Su kaj;a kj;d,kq' Tf wOu" Iag" f;kd ksid Tf
ish .=Kj;al wfydais hhs' tys mdl fl;r Nhdklhs is;Sug
j;a fkdyelsh' f,dalfha fjk lsis fohlg jvd ug th Nh f.k foa' uq
f,dalhu uy ug h fj;s' f,v frda." urKhg h fj;s' tfy;a ta
lsisjla f lu mdl ;r ud hm;a fkdlrhs'
flf<ia nyq, mqoa.,fhda .=Kj;al meyer yer ish wd.j,
W.kajk Nhdkl la mdl f.k fok foa lr;s' wms NsCIQka jYfhka
isjqre ord .kakd g f Ou kh wkq.ukh lsug wfma imQK
p;h fndfyda Hh jvd fjkia lruq' flf<ia hgm;a lsu b;du;a
wudre nj ud kf.k ish;a" uu NsCIqjla uy;a la .eyeg ka
fyda flf<ia hgm;a lsug ;SrKh .;s' ms<sfj;a msf Ialr;djh k
ks;ru flf<ia mek k.sk g tajd hgm;a lsuhs' tfy;a wmg wjYH
k lu bl=;a lsug ta lu idok flf<ia blauug wm tjeks Ialr
m%;sm;a;shla wkq.ukh l< hq;=h' iud inq rcdKka jykafia foiQ
Ouhg yd;amiska reoaO jkafka flf<ia'
uu >k jkdka;rhg meK .,a .=ydjl ,`.ska iudcfhka fldka
l< ;eke;af;la fuka ms<sfj;a mqrkafka mdmhkag iy tys mdlhkag
186
187
188
189
190
mqo mQcdj,g iqiq f' wo wms Tn lSug meKsfha Tnf.a w;s YsIag
.=K iuqodhg Wmydr laugh' fndfyda wh wy;ajh i|yd h .;a
kuq;a ndOl bfha fkdkj;ajd f.k hd .ekSug fkdyels fj;s' ksia
f,dalfha ish fokd wkqkaf.ka Wmldr fidh;s' foumshka wd kEhskaf.
a inkaO;djh w.h lr;s' lsisfjla yqol,dj ;u ;h iajdk f,i
.; lsug fkdleu;s f' tneka ishu ksiaiq wruqKla ke;sj ta f
w; bnd.df;a h;a' tjeks kaf.a ixLHdj wkka;h' tneka ry;=ka
jykafia uq Yajhg Yd, Yla;shls' Tn jykafiaf.a w;s mdY=oaO
Ndjh ksiqka fohka nUqka yg ,enqK Yd, wdYsjdohls' Tn jykafia
yoj;ska Yaj NdIdjla l:d lr;s' th wkalsis NdIdjla wNsnjd woyia
laug yelshdjls' nqjre iy isms<sishd uy ry;=ka jykafia,d f
Yaj Yla;sh ;=<ska wka wh iu`. inkalrKh lr;s' Wo Wmldr
lr;s' wukqIHhka iu`. l:d ny lrkafka f Yaj Yla;sh ;=<sks' f
hg lshk foa jyd jegfyk w;r ukqIH NdIdj ;=<ska lshk foa jegfykafka iSud iys;jh'ZZ
f ry;ka jykafia ;u foaYkh wjia lr ;uka jykafia msksjka
mE wkaou ia;r l<y' ta iEu ry;ka jykafia kulau ;ud msksjka
mE bhj mj;ajd fmkakq l<y' iuyre noaO m,a,xlfhka iud
.; msksjka mEy' iuyre isxy fihHdfjka ol=Kq we,fhka ihkh
lr msksjka mE wkaou fmkakq l<y' iuyre ilauka uf iska
ksYap,j msksjka mEy' iuyre weka ilaufka msksjka mEy' ysk
iy ihkh lrK bh nyq, jYfhka fmkakq l<y' ilaufka fyda
isgf.k mskajka mdkafka l<d;=rlsks'
Wkajykafia,d msksu b;du ishq f,i fmkajk ,' wjidk fudfyd; f;la jQ isoah lajQy' yska msksjka mdk g mqka frdola fuka
uq isrer wm%dKsl my;a h' isxy fihHdfjka msksjka mdk fudfyd;
f;are .ekSug Ialrh' wdYajdi" m%dYajdi kej;Su muKla k .;
yelsf' kskaog jegqkdla fuka uq Yrh ksYap,h' wdYajdi" m%dYajdi
l%ufhka ishq ke;s hhs' ysg.k msksjka mdk g b;du iDcqj isg
j w; Wv ol=K w; ;nd ysi ;rula bhg kud weia mshdf.k Yd,
Ndjkd ukisldrhl fuka fudfyd;la ;s fyysg u jegqky' m<uqj
ysk bhjg je miqj mqka frdola fuka fmdf<djg my;a h' ilauka
lrka msksjka mdk g yh y;ajrla tyd fuyd ilaufka weo fyysg
fmdf<dj u; m;s; ksYap, h'
192
193
195
196
197
199
200
201
202
203
204
ne xfldla
hehso @
wdpdh uka ( fjk fudkjd yslu
a h yelso @ is; i @ u< kshlg
;rhs ys;la ke;af;a' ta ksid lh" jpkh yslauula ke;' u< ksh" lh
jpkh yslauj jkafka ke;af;a h f;kdjla ke;s ksid nj kqjKe;af;da
oks;'s u<ksfha is,a /lSu hkq u< fohls' ud m%dKj;a flfkls' tneka u<
kshla fia lh jpk yslaujkafka flfiao @ uf.a l=i,;djfhka f;kdj
rlsk g lh jpkh yslaf' tg ish kS;S wdrCId f'
m%Yakh ( uu okakd ;rka iS,h hkq lh" jpkh yslauuhs' ta ksid
is; yslauu iS,hg wh;a ke;' tneka ta m%Yakh weiqfj'
wdpdh uka ( iS,hg wod< jkafka lh jpk yslauuhs' tfy;a
lh jpk ls%hd;aul lrkafka l=ulao @ tys ksud;Djrhd ljqo @ yshd"
m%Odkshd ljqo @ is; ksid hful=f.a lh jpk yiqrejhs' lh jpkh
;ukag;a wkqkag;a i;=g iekiqu ,ndfok f,i yeisrug m%Odk jkafka
is;hs' is; iEu ls%hdjlau md,kh lrhs' is; ke;sj lsis ldHhla l<
fkdyelsh' fyd| oCI fohla lsug fyd| oCI ys;la wjYH f'
wikSmhla iqjlsug frda. ksodkh fih hq;=hs' bkamiq frda.
ksodkhg fnfy;a l< hq;=hs' tg frda. ,CIK bfu ke;sf' tfukau
iS,h /lSug is; md,kh l< hq;=hs' ke;ak tu ls%hd ys,a iys; levqKq"
Kq" lvjqk ls%hdf' ulaksido md,kh fkdjQ is; ksidh' tneka Tyqf.a
iS,h levqKq Kq mjk iajNdjhls' iar fkdf' Yla;su;a fkdf'
fujeks iS,h ksid ksid wruqKla ke;sj ta f w; md hhs' tjeks wh
ksid Ydikh mydkshg m;af' th ;udg i;=g t<jkafka ke;s w;r
<`. weiqre lrkakkaf.a f.!rjhg m;a fkdf'
uu ljodj;a bf.k f.k ke;' uf.a uyK fuka miq ta wdpdh
jrhd OQ;dx. NsCIqjla f,i ud le,E m%foaYfha llrhg f.k .shy' uu
Ouh bf.k .;af;a .ia je,a j,ska" ;Kfld< j,ska" .x.d we< fod<"
l fy,a" .=yd j,ska' l=re kdo" jk i;=kaf.a Yo" iajdNdl mirh
;=<ska' uu ;s%msglh lshjd iS,h .ek wOHhkh lr ke;' Tng uu ka
ms<s;=re uf.a ta fm!rdKsl im%odfhks' Tng Ydia;S%h ms<s;=rla fokag
;r ug kqula ke;' tneka uu nelu ms<s.kafk'
m%Yakh ( iS,fha iajNdjh l=ulao @ we;af;kau iS,h hkq l=ulao @
wdpdh uka ( ;udf.a is;=,s .ek wjOdrKh lsu fudk foa
208
209
210
foaYkd lrK Ouh ka fmd; mf;a i|yka Ouhg jvd ms<s.; hq;=f'
f ish,a, zzOuhZZ kka ykaj;s'
uf.a fudav m%Yakhg ,enqK ms<s;=r .ek lsis ielhla ke;' tfy;a
ta fudav m%Yakh fyd| fohls' ulaksido fujeks kq iNdrhla ,nd
.ekSug fya;= u ksidh' uf.a fudavlu l=Kd uy;a m%{dj , .;s'
uf.a fudayh w;ayer m%{dOkg ,nd .;s'
tfy;a ug ;j tl m%Yakhla we;' h h NsCIQyq nqrcdKka
jykafiaf.ka lugyka ,nd m%;Hka;hg f.dia ;ksj mqre lrK wjia:
df mek ke`.=Kq m%Yak j,g i ,nd .ekSug ka g nqrcdKka
jykafia yuqug mefK;s' nqka jykafia ta ish,a, i ka miq ta
NsCIQyq kej; yqol,df mqyqKq fj;s' tjeks ksrdlrKh lr ka m%Yak
fudkjdo @
tjeks w;s fYa%IG
a W;=ful=f.ka CIKhlska i ,nd .ekSug yels
g ;uka ;ksj fjfyfikafka l=ulgo @ tfy;a b;d r neyer k th
jqjo ls%hd;aul l< fkdyelsh' tg ;ukau tu m%Yakh iug Hh
.; hq;=h' th ;ksj i|d .ekSug l,a.; h yelsh'
nqrcdKka jykafiaf.a ij{;d {dkfhka h h .eg ksrdhdifhka ih yelsh' tneka tu YsIHh NsCIQyq tfia m%Yak i|d .ks;s'
wo nqrcdKka jykafia judkj jev iskjd k uu o tys hdug yels
k f.dia ta i ,nd .;s' tg uu ;ksj fndfyda fjfyi h hq;=
ke;'
tfy;a ;ksj i ,nd .ekSu iqiq jkafka wjidkfha wjfndaOh
,nkafka ;ksj neks' oCI .=rejrfhla is k blaukg wfma wjfndaOh ,eh yelsh' ;ksj ksrdlrKh lrK g wkqudk {dkfhka kej;
kej; pdh hq;=h' th Ialrh' tfy;a ug fjk iula fkd;snqKs'
ug je je ke.skag ish' fndfyda jer u;s u;dka;r" ks.uk j,g
meKqfk' tfy;a tys jkdlu jQfha wm%;sy; ffOHh yd wIaGdkh
n,j;a uhs' fuh ;ka ls%hd;aul jQ ksid uf.a f.dfrdaiq ;a;h iqug
h' uD fudf<dla h' wka;sf th b;du ksjer h' tg ud iunr
h' m%;sm;a;s WfmalaId iy.; h' fuh ;=<ska iajNdj ,laIK kso
lafl' Ouh lafl' tu ia:rhka jykafia ;j fndfyda m%Yak
weiQ kuq;a m%Odk jYfhka weiQ m%Yak muKla fuys we;=<;a lr uu wks;a
m%Yak i|yka fkdlr'
211
212
hH
widudkH m%Yak
nqoau;a ms<s;=re
kka fmf<kakka ;ukag bjish fkdyels neka kEu wdydrhla fidhka
tfya fufya h;s' th fyd| fyda krl fjd wka;sf tu wdydrh rjd
.; fkdyels h yelsh' tfy;a ug tjeks wjYH;djhla ke;' fudayhla
o ke;' fudayh ke;s whf.a fiulao ke;' ieugu ;u is; ;Dma;su;a
;sf' tneka wjYH jkafka l=ulao @ fijKe,s w,a,kag hkafka th
fijKe,s nj fkdokakd wh fj;s' p;=rdHh i;Hh taldka; i;Hhls'
th ish fokd flfrys oHudk f' f i;Hh okakd uu uq,djug m;a
fkdfj' b;ska uu l=ula fidhkafko @ uu ;ju;a m%dKj;a fj' fndfyda
fokd uf.a Wmldr fidh;s' ta whg uu Wmldr lr' tmuKls' ueKsla
fidhd .ekSu myiqh' tfy;a yojf; Ouh we;s fyd| ksiqka fiu
Ialrh' tla iodpdr imkak fyd| ksfila f,dalfha ishu Okhg jvd
j' ulaksido ta ishu Okhg jvd fyd| ksidf.ka f,dalhg jk fi;a
Ydka;h
s je ksidh' tlu mqo.
a ,fhla fl;r f,dalhg iduh" i;=g f.k
fokafkao @ iud inqrcdKka jykafia iy ry;=ka jykafia,d fujeks
wdYaphu;a mqoa.,fhda fj;s' fyd| lu , uqo,aj,g jvd jgfkah' ta
iS,dpdr .=Kj;a ksid ksid wjg isk ish fokd i;=ka idufhka j;a
fj;s' mam;a jqjo iem ;s' tfy;a fudavfhda , uqo,a fidhka ;udf.a
.=Kj;a lj,ska msfy;s' ;ukaf.a lu mdl .ek is;Sug kqjK ke;'
;uka fl;r Iag" rdpdrfha fhk;a tys mdl fkdoks;s' wmdfha
isk Iag hCIhka ;uka uyd Nhdkl la ka ;sikqkag Nhdkl
la muqKqj;s' wmdfha jdih lr wka; ;si;=ka f,i Tyq fkdokS' tjeks
Nhdkl ksiaiq o we;' ta fudav ksiaiq fudk h wmrdOhla fldg fyda
uqo,a ,nd .ks;s' ta mldrhkaf.a lu wmdh nexl=f ;ekam;a we;'
ta whg ta ksis o~qj wmdfha ,ef' l=i,a fyda wl=i,a w;r mr;rhla
we;' fyd| krl w;r o wdOHd;al .=Kh yd fN!;sl Okh w;ro wyi
214
jevh l=ulao@
Tn ;=< ie`. we;s oCI;d l=ulahs ykd .ekSug wjYH k
Tn ms<sfj;a mQrKh l< hq;=hs' uereKdg miq NsCIQka jykafia,d wjq;a
.d:d icCOdhkd lr msx wkqfudaoka lrK ;=re ish hq;= ke;' zzlik
;ek likag kEZZ uu wk;=re we`.ula fkdl<d hehs lshkag tmd' Tng
Th leis,a, iqj lr.kag k blauKska ta lik ;ek likak' tk yels
;r Hh jvd fyd| foa lrkak tg Tf we;s ;Kaydj f,dalfha we;s
foa .ek wdidj ke;s hhs' , uqo,a" j;=ms wdhhs' wmg wh;a fkdf'
wms uf.a hehs lshkafka iuq;s f,dalh kS;sh ksid' tfia is;k ksid wfma
we;a; jkdlu olskafka ke;' , uqo,a f,dalfha wjYH foa i|yd fhdod
h ;rul i;=gla ,nd .; yelsh' tfy;a wfma fudayh ksid th nqr nqrd
kef.k .skakla wm hkq we;'
la ke;s lr.;a ta w;S;fha is CIdKd Y%jhka jykafia,d f .=K
jOkh lrka ;u is; msis lr wm ieuf.a irKh we;' ta whg
h h whs;s foa wdid lrK foa fkd;snqKd hehs Tn is;kakg mqjks'
, uqo,a ukialdka; yev rej we;af;a ka muKhs Tn is;kjdo@
tneka fjd w.hlrka we,S .e,S iskjdo @ wfm rf kS lk;a;
wvq njla weoao @ u<kS N+uodk lsug" wdoyk lsug ;e;a keoao @
Tn fkduefrkjd hehs is;kjdo @ ta ksid lsis hla ke;sj iem im;a
kjdo @ Tn ks;ru fjfyfikafka lEu fiug" fyd|g ksod .ekSug"
weia lka kdidh mskug" yhg f f,dalh kdY ug m%:u ish,a,
,nd .ekSug wjYH hehs is;do @ ta ksid fkdfhla foa /ia lrf.k mqrjd
f.k we;' bkak bvla o ke;' i;=kaj;a fumuK ;Kaydfjka fkdfhla
foa /ia lrkafka ke;' Tjqkag jvd Tn b;d oCI .=K kqjK we;s wh
hehs is;kk' tjeks wkaO N+; uq,dj ksid ;j ;j;a lg m;afjkjd we;'
g jvd Ialr ;hla wkd.;fha .; lrkakg jqjfyd;a l=ula fo
@ ljqo okafka Tn my;a fldg is;k ;sika i;=kag;a jvd lg m;afo
lshd f .ek is;Sug yd ls%hd lsug ka kau mgka .; hq;=hs' ;ju;a
ms<shula lr.; yelsj we;'
fu;r mreI hg l:d lsu .ek ug iudjkak' tfy;a fufia
;ka fkdlSfjd;a ;u .;dkq.;sl we,S .e j,ska ula fidhkafka
ke;' lsif
s jla p;=rdh i;Hh ms<.
s kafka ke;sg f Ydikh ke;s hhs'
wm ieu fokdu f.drye`" mdmlu w;S;fha islr we;' tajdfha mdl
wksjdfhkau wm h hq;=hs' f nj fkdokakd wh ;u jer iod .kakg
215
by; wd;au
Wfdaka ;dks m<df;a jdih lrk ld,fha .f ksiaiq wdpdh
uka yuq m%Yak weiQy' jfrl w;S; cd;sj, mqre l< .=K Ou f
wd;aufha ;udf.a p;hg n,mdk wkaou pd,y' w;S;fha wUq ie
jYfhka is whf.a tu leue;a; wkqj kej; wd;auj, tfia wUqie ug
m;afo @ fujeks m%Yak .ek ksiaiq ks;r iel my< lr;shs wdpdHh
uka mejiSh' uq,a m%Yakhg fufia ms<s;=re ks' w;S; lu ;u f;kdj
wkqj is we;' ta f;kdf n,j;a Yla;sh wkqj fufia ;u p;hg
n,mdhs' fofjks m%Yakh .ek fufia mejiSh' ;uka.a j;udk ;fha
we;sjk kE in|l fmr wd;aufha isg tkakla nj ;SrKh lsu wmyiq
fohls' fndfyda g ia;S% mqreIhka jdy fjkafka wkaO wd,fhks' nv.sks
ldrhd h wdydrhla gq .i th blauKska Wmdodkh lrhs' ;ukaf.a
wjYH;djh wkqj th N=la;s hs' w;S;fha we;s inkaOhla ksid jdy
jQfha hehs fiu Ialr jkafka tneks' flf<ia we;su ksid tys wdkj"
w;S; mqre wdhg wkqj is;Sug wjldY ke;' rd. .skak we;s .i Bg
m%;slu fidhhs' tneka w;S; mqre wkqj is fkdf' ndysr yev rej
wd lreKq wkqj ia;S% mqreI inkaOh we;s flf' flf<ia j, iajNdjh
k ;u wdorh fkd,enqfKd;a m<s.ekSu ksid fndfyda wmrdO lsuhs'
;udf.a jro gqj;a th fkdms<s.ks;s' urKh jqjo l ke;' f flf<ia
.skak rd.h hehs ykajkq ,ef' th ;u yojf;a mek ke.S is g
md,kh lsu Ialr f'
hful=g idOdrK f,i" j.lSula we;sj j;a ug wjYH k
flf<ia .skafkka uqim;a fkdh hq;=hs' md,khla ke;sj flf<ia yg
.ekSu ksid th n,j;a wl=i, Yla;shla njg m;af' w;S;fha isoaka
.ek is;Sug jvd ;udf.a flf<ia md,kh lsu jvd iqiq f' tg ;ud
217
wkaO N+; Ndjfhka uy;a md;d,j,g fkdjef' Ndjkd n,hla we;s whg
muKla ;u w;S; ;h u;la l< yelsh' fudk fya;=jla ksid jqj;a
ldudidj uev .ekSug wd;au md,kh wjYH f' Nhdkl flf<ia msgdr
.,ka .x j;=rla fuka md,kfhka f;dr jQ g f;daka ,kqj lvd .;a
wYajhd fuka fu,a, lsu fkdyelsh'
m%Yakh ( h iajd NdHhd fofofkla f wd;aufha iqyoj j;a
u;= wd;aufha;a uqk .efiajd hk m%d:kdj bIag lr .ekSug l< hq;af;a
l=ulao @ ;ukaf.a wIaGdkh muKla iEfyao @
wdpdh uka ( is;u
S " wIaGdkh muKla fkdiEfya' Bg wjYH lghq;=
l< hq;=h' hfula fmdfydi;a ug n,j;a leue;a;la we;' tfy;a lue,s
lka uqo,a Wmhd .ekSug fjfyi fkdf' Tyq fmdfydi;a fkdf' ta
leue;a; bgq lr .ekSug olaI;djh ;sh hq;h
= 's tfiau tjeks wIaGdkhla
we;s iajd NdHhd fofokd ks;r iu.shka ish hq;=hs' fofokdu tlu
wruqK leu;s h hq;=hs' Nla;sh" Yajdih" weoys,a, tlu h hq;=hs'
wfkHdakH wjxl wdorh ;sh hq;=hs' ;udf.a jdish" ,dNh" i;=g msKsi
wfkldf.ka jev .ekSu fkdl< hq;h
= 's tg Yajdih Nx. f' w;Dma;u
s ;a
;hla we;sf' is,aj;a h hq;=hs' fyd| yeisu ;=<ska iyldh fyda
iylrejd ka u;= wd;auNjfha;a uqK .eiSug leu;s h hq;=hs' tfy;a
tlaflkla muKla fufia yeisreK;a wks;a ;eke;a;d Bg reoaO yeisu
w;sg tk ;ukag leu;s m j;a f k tg fl;r kej; yuqug
wIaGdk l<;a th iM, fkdf' ta ;ukaf.a jer ls%hdj, mdl ksid
;u me;=u id:l fkdf' Tnf.a me;=u l=ulao @ Tn wka yeu fohlgu
jvd ;u NdHhdj kej;;a ,efjd hk leue;a; we;af;yso @
m%Yakh ( uu fjk lsisjla m%d:kd fkdlr' tlu me;=u uf.a
| kej; wd;aufha;a yuqfjd hkakhs' , uqo,a" ;;a;ajh" rc iem"
fo iem" ksjka iem jqjo uf.a NdHhdj ke;ak jevla ke;' hful=f.a
Yd,;u n,dfmdfrd;a;=j fuh h hq;=hs' ta i;=g we;sg muKla wks;a
f,!lsl iem w:j;a f' fuh uf.a oYkhhs' tneka f m%Yakh
weiqfj' tfy;a uu ,ecd Nh jqfk Tn jykafia ug ksko
a d flfr;ahs
iel we;s h' f f,dalfha ienE ;;a;ajh fuh jqj;a fndfyda wh ta .ek
l:d fkdlr;a'
wdpdh uka iskdiqks' zztfia k Tn hk hk ;ek NdHhdj legqj
hd hq;=hs @ZZ
218
219
220
221
222
223
224
225
226
hdx uhs isg wdpdh uka Wfka ;dks m%foaYhg meK t j fkdka ksfj wdrdufhys jia folla .; l<y' bkamiq Lqka uhs k pqfjfkdka
NsCIqj iy fndfyda whf.a b,a,Su wkqj ifLdaka kfLdaka m%foaYhg .shy'
1941fla j iqoOj wdrdufhys jdih lrk ld,fha fndfyda wh Wkajykafia l .ekSug yd Ouh weiSug meKshy'
tys hfula leurdjla f.k Wkajykafiaf.a fiahd rEm .ekSug
wjir b,ah' ; ld,fha tfia fiahd rE .ekSug ;=ka j;djla wjir
ks' g m%:u kfLdaka rpPisud iy wjidk ld,fha neka *ex vEx ys
wdpdh idf.a wju`.=,a kfha tfia wjir kay' wo oyia ixLHd;
wkq.dlhskaf.a jkaokdudk mqo mQcd j,g fuu PdhdrEm ,la we;'
wmf.a fya;j
= lg fuu PdhdrEm wo oHudk f' ke;fyd;a Wkajykafiaf.a
iajrEmh wmg k .ekSug l%uhla ke;' wdpdh uka bkamiq l ld,hla
nka kd fudka .f le,Eno wimqjl jdih l<y' tys is wksl=;a NsCIQka
iefjdu b;d fyd| m%;sm;a;s rlska Ndjkdfhda.S jQy' ilauka Ndjkd
lf<a tu jkfha ;eka ;ekaj, is f.diah' l:d lsfuka je<l=kdy'
iji y;rg ish fokdu f., w;=.Eu Y=oaO lsu wdfhys ksr; jQy'
j;=r f.ke;a ner,a mqrjd myrKh msKsi ;ekam;a l<y' bkamiq ish
NsCIQka iakdkh lr ;u ;ukaf.a l=j,g msi kej; Ndjkdf fhky'
227
228
229
230
hH
wjidk ld,h
j.lSula we;' Tn Tnf.a .=rejrhdg fkdj Tnf.a wl=i,a j,g h
m;ah hq;=hs' ta wl=i,a ksid ks;r lg m;af' ud f.da,hska Ndr .kafka
wkjYH f,i Tjqkag lamSvd f.k ug fkdf' NsCIqjla mqyqKq lsug
kh YsCId wjYH f' th nqrcdKka jykafia mekjQ YsCIdfjda fj;s'
.=rejrhd f YsCId wkqj ;u YsIHhska mqyqKq l< hq;=h' fuh W,a,x>kh
l< g .=rejrhd iy f.da,hd hk fofokdu wkd: f'
tneka is; ;ekam;a lrf.k ms<sfj;a mqrkak' hh hkq fodr
jD; lrk h;=r f' wffOHh fkd ikaiqka jkak' Ouh hkq th
ms<smk mqoa.,hdf.a whs;shls' kshu wdldrhg Ouh wkqj j;a jkakdg
Oufha whs;sjdisl ,ef' ta Nd.H imkak isyskh wu;l fkdlrkak'
ks;r fufkys lrkak tg W!re .;s ke;a;g ke;s hhs' tg u.a.M,
ksndk Tn <`. we;' bkamiq kshu f,df Tn ish la blaujd hhs'
th fkdje<elah yels lreKls' uu n,j;a kh .re;ajhlska m%;sm;a;s
/lafl' tys l=i, mdl ug ,e we;' tjeks ;on, kS;s ke;=j f
ud.fha .uka .; fkdyelsh' uf.a w;alS ;=<ska uu YsIHhkag Wmfoia fo'
;reK ug wdpdh uka fufia wjjdo wkqYdikd ks' uf.a isyskh
f wdldrfhka i|d ug uy;a iekiSula w;am;a lr ks' f ;reKhd
h m;a Hh w;ayer W!rka iu`. iyjdihg h;shs Wkajykafia
lreKdj lajQy' fuh tla;rd b.eka l%uhls' tu l%u b;d jD;h'
olaIh' wjfndaOfhka hqla;h' ksrjoHh" Wkajykafiaf.au ksmouls' iDcqh' tneka iuyrg jrojd f;are .; yelsh' Wkajykafia tg uy;a
fia lmdjg m;a ;udf.a woyi iqyoj m%ldY lr tfia fkdlSugo
wjidk ld,h
239
240
wjidk ld,h
241
m;a we;' ndysr wruqKq ksid flf<ia ke.S taula ke;' ud is;k hg
uf.a mqoa,sl w;alSu wkqj wdpdh uka tjeks ksflf<ia flfkls' ud
fuh i|yka lrkafka Y%oaOd Nla;sfhka muKla fkdj imQK j.lSula
we;sjh' fuh i;Hhla nj uu taldka;fhkau oks' f ms<sn| ielhla
wef;d;a th ud fj; mjrkq uek' th wdpdh uka flfrys fkdflfjd'
udr W.=f,ka Wkajykafia .e, .sfhah'
jia ld,fhka miq wdpdh uka nka kd fudka .f udi lSmhla jev
ishy' B<`. jia ld,h jk g nka fLdla .ug jehy' tys fjk;a
wdrdKH fiakdikhlg .shy' th wdpdh fldxud rmqf[a[ NsCIqj
iska idod mQcd lrk ,' th b;d iqj myiq neka ksfrda.S h' fjkod
fuka ksrka;rfhkau Ndjkd Wmfoia NsCIQka jykafia,dg fok ,'
wjqre ;=kla muK ld,hla f wjg mirfha . ksh . kqka
jkjdiS fikiqkaj, wdpdh uka jdih l<y' ksrka;rfhka wukqIHh
foaj msi iu`. Ou idlPd mej;=Ks' tfy;a f ifldka kfLdka .f
hdx udhs fuka fohka jefha ke;' Bg fya;=j . wdYs%; neks' mqo
mQcd mj;ajk g fndfyda fo le, mefK;s' fmdfyda khkays o" udi
mqcd ffjYdL mQcd khkayso jia t<u jia mjdrK khkayso fojre
Yd, jYfhka mefK;s'
f fikiqfka l= wvq neka NsCIqka jykafia,d l fofkla muKla
jia t<U ishy' kjl NsCIqka Ndr .ekSu fkdyels jQfha l= ke;s neks'
fufia jQfha jia ;=ka udih ;=<h' wks;a ld,j, fndfyda NsCIQyq jev
ishy' fndfyda NsCIQyq luia:dk ,ndf.k ;u wdrKHh fikiqkaj,g
f.dia mqyqKq jQy'
jia wjidkfha .sys mskaj;=ka rdYshla ifldka kfLdka m%foaYfhka
wjq;a Wkajykafiag B<`. jia iSug wdrdOkd l<y' tys hdug ;snQ .uka
ud.h >k le<E ;=<sks' jd ld,fha .uka lrka rd;S% ld,fha le<Ej
;=< ,e`.= f.k k .Kkdjlg miq tys .shy'
tfy;a l klg miq Wkajykafiag uef,ahd frda.h je<Ks'
tu frda. ,CIKh k jka jr iS;, .eys .eyS isg miqj ;ka WK
.kS' fuh udi .kka la h hq;= frda.hls' ta WKh bjrhla ke;sj
mj;S' kej; kej;;a f frda. ,CIK u;=f' udihla muK iqj isg
kej;;a frda.h u;=f'
242
wjidk ld,h
243
msKavmd; flfr;s' w;ka m;r l=vd .udk w;' tys me,am;a 10-30 la
muK is we;'
fuu nx kx *s .udkh msysfha y;r jka l .eg j,ska wdjrKh jQ kskhlh' yels;r le,E fmfoi t<slr .uq j.d l<y'
bka msg; we;af;a >k jkdka;rhhs' f ;eka j, we;s jdiia:dk OQ;dx.
NsCIQkag wjYH ksy~ mirhls' jia ld,h ;=< o .S%Iau iD;=fo fndfyda
OQ;dx. rlsk NsCIQyq f jkdka;rfha Ndjkd l<y' h,s foaY .=Ksl
ld,fha .ukd.ukh myiq neka fndfyda r l;r isg NsCIQyq wdpdh
uka yuqug meKshy'
md .ukska tk .sys msio fndfyda jQy' fudag jdyk myiql fyda
ud. ke;' ish fokdu ie;mq .Kkdjla md .ukska h;s' l,d;=rlska
lr;a; mdrla f.a f.dka lr;a; j, ke.S jhil ia;S%yq .uk .;ay'
ye;emau 12la muK ud.h lr;a; mdrls' l w;ka iE we;s ud.h"
j, f.d~e,s ksid w;s Ialrh' l jf hk lr;a; mdr ie;mq 15la
muK f' vd ixisjd .ekSug w;r u. . ke;' wdydr fyda kej;S
rd;s%h .; lsu
s g kjd;eka ke;' m%dfoaYh
S mdr f.a tlu jdykhla km;d
hhs' th fkd,enqfKd;a uq oji mqrd B<`. jdykh tk ;=re n,d ish
hq;=h'
OQ;dx NsCIQyq fuu jdyk j, fkdh;a' md .ukska hEu Bg jvd
myiq f' f jdyk ksikaf.ka ms we;' ilauka Ndjkdfjka fufia
. ud. f.a .uka lsu tu NsCIQkaf.a tla;rd m%;sm;a;shls' wij,a
llrhg hdug ;SrKh lr.;a miq wmdr f.a yqol,dj .uka .ks;a'
B<`. ukqIH jdih we;af;a fl; rhs fkdoks;s' ljr jeug fmr
tjeks .udkhlg hdug yelsfhs fkdoks;s' ijia jk ;=re .uka lr
hlsis iqiq N+hl rd;s%h .; lr miqod WoEik kej; .uk wdrN
lr;s' .udkhlg .sh miq msKavmd;h ,ef' .f ksiqkaf.ka ,enqK
wdydrh tl;= lr md;%fha nydf.k kej; .uk wdrN lr;s' ta wh ms<.
s
kajk kEu wdydrhlska hefma' wdydr b;d mam;a whf.ka ,efnk neka
ri .=Kfhka f;dr jqjo" th i;=ka ms<s.ks;s' oji .; lsug hefmk
wdydr m%udKhla ,nd .ks;s' bkamiq ikaiqka .ukska kej; ;u ud.h
f.a .uka .ks;s' ;uka wruqKq l< ia:dkhg meKs miq iqiq mirhla
fidhd .ks;s' ;ukaf.a mqoa.,sl iem myiqj msKsi tu ia:dkh ilia lr
.ks;s' msis c, myiql we;s ;ekla ,nd .ekSu b;du wjYH f'
244
wjidk ld,h
245
246
wjidk ld,h
bka Tmamq jkafka ud ;ju;a kS;s .rel ke;s njls' Bg fya;=j WoaOp
ksid is .sh iyc .;s mej;= f' r mreI OQ;dx. mqyqKq .ek
l:d lsu uf.a p; iajNdjhla we;' ta mqyqKqj t;r weg" uia f,a
j,g kso f.dia we;' wjxl f m%;sm;a;s /lSfuka taldka; m%;sM,
,ef' isf;a we;s ovnr" keyep" wdvnr" .;sh lska l ref'
Ydl Yla;sh we;sg fuu .;s ;j ;j;a Yla;su;a mek k.S' lEu
wvq lsu" ksrdydr u" ks jeu" ilauk" yska fndfyda f,d Ndjkd
lsu ksid is; fu,a, Ou ud.fha hdug tl`. f' wka l%u fha.H
jkafka fldkag Nh" fyd,auka j,g Nh .ek ;u is;;a iu`. igka je
ta h mrdch lsugh' Nh f wdldrfhka wvq ke;s hhs' tg isf;a
n, mrdl%uh ;ukagu wjfndaO f' ;ukag lr lshd .kag ne g wuq;=
Yla;shla isf;a yg .kS' Wod( Yrfha bjikag ne fokdjla yg.;a
g th wNsnjd hdug is; Hh .kS' is; hlsis ;SrKd;aul wNsfhda.
hlg uqyqK ka g ;u i;s" m[a[d ;shqKq f' udrdka;sl igklg
t<Uqk g l< fkdyels fohla ke;' f jkdys isf;a iajNdjhhs' fueks
lsis wNsfhda.hlg uqyqK fkd isk g isf;a imQK Yla;sh mek
ke.Sug wjia:djla ke;'
i;s" m[a[d jOkh lsug b;du iqiq jkafka ;ukag we;s h
m%Yakhla iug fhdod .kakd wd;au m;Hd.hhs' th bIag lr .ekSug
;ukag iqiq w;ayod ne,S j,ska tlla f;dard .; hq;=hs' th ls%hd;aul
jk g ;u is; ksy~ f' f yeu l%uhlskau iauh ckl M, mdl
,ef' fyd,auka j,g Nh mqo.
a ,hd kS lk;a;l rd;s%h .; l< g ta h
;=rka f' fldkag we;s h re lsug rd;s%h ld,h fldkaf.ka .yk
jQ mirhl iSug is;g n, l< hq;=h' wdydrj,g we;s lEorlu ke;s
lsug wdydr .ekSu wvq lsug fyda ksrdydrj isug n, l< hq;=h'
wms iefjdu fyd| wdydr re lruq' fyd| wdydr lEfuka wms i;=gg
m;afhehs Yajdi lruq' m%Yakh jkafka ;Kaydf w;Dma;slr Ndjhhs'
fl;r ,enqK;a ;j ;j;a n,dfmdfrd;a;=f' fl;r wmyiq jqj;a ;u
w;Dma;slr ;Kaydj iEySulg m;a lsug jEh lrk nj fkdf;af'
Oufha yeisfrk wh ;u w;Dma;slr wdYdj l=ulahs wjfndaO lr th
hg;a lsug ;on, ;SrKj,g t<h hq;=f' OQ;dx. NsCIQka fuh wjfndaO lr .;a g ;udu ;ukag kh mkjd .ks;s' ;u llI meje;au
;=<ska ta wdidj hgm;a lr;s' h wdydrhla .ek jemqr leue;a;la
wef;d;a ;udg o~qjula jYfhka ta wdydrh jckh lrhs' ta fjkqjg
;uka fkdleu;s wdydr j<hs' Tyqg wdydr jemqr .kag is;=k g wdydr
248
wjidk ld,h
249
250
wjidk ld,h
th ysrlrefjla tla isr f.hl isg ;j;a isrf.hlg udre uls' Tyq
;ju;a isr Ndrfha ishs' tys we;s ksoyila ke;' kqjKe;af;da fuu
Wmam;a;s urK fol ksid ixidrfha Nhdkl nj oks;'s yojf;a is;=,s tla
.sksf.k fjk f.hlska msg ;j;a .sksf.k fjk f.hlg msiSuls'
fld;ekl bmk;a f ;;a;ajh fufia uehs' f wd foaYk wdpdh uka
ks;sm;d ;u OQ;dx. NsCIQkag foka yslauj;s' iuyrg f lshjk Tn
fujeks foaYkd j,g leu;s fjkdj we;'
Wfmdi: khkays kqka isk NsCIQka jykafia,d 40-50 la muK
meKs g ta whg OudkqYdikd flfr;s' wdpdh uka lrk f foaYk
tys fkajdislj jev isk NsCIQkag lrK foaYk j,g jvd fnfyka
fjkia f' tys idrh b;d jeo.;a jqjo OQ;dx. NsCIQkag fok foaYkd is;
kso f.dia flf<ia iqkq iqKq fj;s' is; l=i,;djfhka iud .;
;ud bkafka fldfyahs okafka ke;' tu m%;HCIh fl;r iqjodhl hs
jpkfhka lsh fkdyelsh' k .Kkdjla hk ;=re isf;a flf<ia fkdk.S'
th Wkajykafia wNsfhda.hg uqyqK uls' tfy;a l klg miq kej;;a
flf<ia kue;s kd.hd fmkh mqmamd is; ji`. lrhs' ta jk g B<`.
foaYkhg ijka ug we;' kej;;a flf<ia hgm;a NsCIQka jykafia,d
lSm kl iykhg m;af'
ishu OQ;dx. NsCIQyq Oufha yeisug uy;a fjfyi or;a' iir
la ;rKh lsu tlu wruqKhs' flf<ia Wrd u ;ks ;ksju l<
hq;=hs' tneka .=re WmfoaYkh b;d jeo.;a f' ;udg ih fkdyels
udkisl Ydl .egjla meKs g hqyqiqj ;u wdpdhjrhd yuq
ish ;;= m%ldY lr;a' oCI wdpdhjrhd tu .egjg fya;= idOl
fidhd bka u;=jk m%Yak" iel" nh" l" ksjdrKh lrhs' iuyrg
Wkajykafiaf.a foaYkh ;=<ska bfu m%Yakhg ms<s;=re ,ef' bkamiq ;u
Ndjkd ndOl u`. ye hhs'
fufia Ndjkd lrk fhda.S NsCIQkag ;u ;SCIK nqoafhka ;udf.
a hqKqj ms<sn|jo wka whf.a hqKqj yd wdpdjrhdf.a hqKqj ms<sn|
jegfya' f ksid wfkHdakH Yajdih" in|;djh ;yjqre f' h NsCIqjla ;udf.a Ndjkd w;alS .ek m%ldY lrk g Tyqf.a .uka ud.
fha ie;mq lKq miqlr we;s ;;= jegfya' bka Wkajykafiaf.a Ndjkd
hqKqj ksKh l< yelsh' .=rejrhdg ;u Ndjkd w;alS lshk go
wik m%Yak ;=<skao" Tyqf.a hqKqf ugu fy<s f' .=rejrhdf.a CIKsl
ms<s;=re i ;=<ska ta .=rejrhdf.a hqKqf ugu fy<sf' .=rejrhd
251
252
wjidk ld,h
253
254
wjidk ld,h
255
wjidk ld,h
257
258
wjidk ld,h
259
fudk iQ;%fhao foaYkd lf<a ueis,s lsh lshd fl.dkag @ iQ;% msglh
yodrd we;s flfkla bkakjd k fufia fl ..d wf|dakd lSf l=i,h
ms<sn| jodrd we;s ;ek lreKdlr ug th fmkajd fokak' tg NsCIQkag
ud fufia la ka ;udf.a l wruqKq lr mlaIK mj;ajkakg lsh
lshd jO lrkafka keye' Tng mqjks kE ;r la wf|dakd lsh lshd
p;=rdh i;Hh wjfndaO lsug' tg wmg olskakg yels uyd yhsfhka
wf|dakd lsh lshd ksjka wjfndaO lr.;a wh' ta whg yelsf' nqrcdKka
jykafiag wNsfhda. lrkakg f Ouh ka wjqre 2500la blau f.dia
wj,x.= we;ehs lSug'
zzf ld,hg Tk Ouhla ta wh foaYkd lrd'ZZ th wjfndaO
lsug fjfyi ula ke;' wmyiqfjka .fIKh lrkakg wjYH ke;'
u.a.M, ,nd .ekSug .dhkd lsuh' fuu jljdkqjg th iqiq jkafka"
fndfyda wh fidhkafka wl=Y, Yla;s ;=<ska l=Y, mdl ,eug neks'
wo uq f,dalhu fujeks kdYld u;hka ksid m%md;hg weo je we;'
je ld,hla hkag m%:u uq mD .%yhd tjeks ksjka wjfndaO lr.;a
idka;=jrhkaf.ka ms hkjd we;' uu k merKs u;hu m%ldY lr' uu
nqrcdKka jykafia foaYkd l< Ouh woy' fl mdrj,a tys i|yka
lr ke;' ulaksido h;a tjeks fl mdrg whla ;enQ .i uu uqkska
w;g u je kskaod wmlS;shg m;a ue hk neks' th uf.a yoj;
mqmqrd hk lls'ZZ
;ukaf.a n,.;s fmkajk h frda.dndOhlska fmf<k NsCIqjlg
fujeks foaYkdjla weiSug ksh;hs' tjeksu fodaIdfrdamKhla ,eug yels
fohla k ;u lgql m%;sm;a;s ug Yd, wNsfhda.hlg uqyqK h hq;=
fudfyd;ls' wm ; ld,fha iajdk ;u m%Yakj,g uqyqK ug mqre
we;ak th myiqjla f' tfy;a uq,dfjka" Wu;=fjka is; is .sh g
is; uqojd .ekSug fkdyelsj brKug uqyqK foa' wirK f'
nq rcdKka jyka f ia fufia foa Y kd lr we;' zzfldkq y dfid
lsudkfJ'''ZZ uq f,dalhu rd. oafY fuday .sks we,S jd ? fjka
mj;soa Tn iskd iS i;=gq jkafka flfiao @ ka fug iqiq irKla
fidhd .kak' w;miq lrka l,a f.jkafka wehs @ urK fudfyd; olajd
w;miq lrkak tmd' ke;ak la mdl bula fldkla ke;sj M, foa'ZZ
nqrcdKka jykafia ksidg ka wjjdoh zzwmamudfok imdfo:ZZ" tk
zzm%udo fkd msysgla fidhd .kak'ZZ tfy;a nq jok ksidg wo weiqk
g ,ecdjg m;ajkafka ;u uq ld,hu m%udofhka bJsh mskug .;
260
wjidk ld,h
261
262
wjidk ld,h
263
264
wjidk ld,h
f NsCIqj we;af;kau zzuqrKavqZZ flfkls' lsis wjjdohlg fkdkefuk flfkls' tfy;a wdpdh ukaf.a Wmfoia m Tyq tys hdug iQodk
wdpdh uka flfrka iuq.ekSug .sfhah'
zzTn fldfya hkako f isjqre mslr wjfYaI mlaIldr iu`.
hqoafog hkjd jf.a @ZZ
zzta ls .,a .= y djg f.dia uereK;a lula keye' uu tys
hkjd'ZZ
zzfudkjd @ uu lSjdo tys f.dia uefrkak lshd @ uu lSf .,a
.=ydjg f.dia Ndjkd lrkag fkdfo @ZZ
zzug Ndjkd lrkag lSjd' uefrkag lSf keye' tfy;a wks;a NsCIQka
jykafia,df.ka ug k .kag ,enqKd tys Wv Yd, fldfhl=f.a jdiia:
dkh nj' ks;ru tu fldhd tys hkjd tkjd' W! ovhf hkafka ta .,a
.=ydj brfhka' ta ksid uu je ld,hla tys j;a fhs ielhs uu
lSf uf.a tu h ms<sn|jhs'ZZ
zzg m<uq fndfyda NsCIQka tu .,a .=ydf jdih l<d' tfy;a ta
lsisfjla fldhd lEjd lshd wdrxhla ke;' fldhd Tn gq .i ld
oukafka wehs @ Tnf.a uia iy ta whf.a uia j, fjkila weoao @ fldhd
Tnf.a uia ms%h lrkafka wehs @ Tng fldkag rij;a Yr udxY ,enqfKa
flfiao @ Tn ;rla ld oukag ys;kafka ta ksido @ZZ
bkamiq wdpdh uka isf;a we;s jxpksl iajNdjh .ek ia;r l<y'
zzis; cdldrfhls' ksid f,aisfhka /j hk jdr wkka;hs'ZZ
Tn iqmCIdldj is;s,s foi n,d fpkd;aulj meye,s f,i
is; ykd fkd.;af;d;a isf;a ,CI .Kka jxpd" fm%davd j,g /jf' tg
lsis lf,l bnd.df;a hk f is; fu,a, l< fkdyel' Tn ka hkag
iQodk kuq;a kau isf;a jxpdjg /j flf<ia j, hg .=rejrhdg
jvd flf<ia woy;s' tfia k tys jikafka flfiao @ f,dalfha ish
fokdu uefrk kuq;a urKhg Nh fj;s' tfy;a Wmam;a;shg ;hg Nh
fkdfj;s' ish fokdu Wmam;a;s ;Kayd wdid we;' ksid Wmam;a;shg
fu;r ;Kayd lrkafka wehshs ug fkdf;af' bmkd hkq wkka;
lg m;auls' WK nnq mre od ;j;a WK nnq j.d lrkakdla fuka
ksidg ;u isrefrka ;j;a fndfyda fokd Wmojd .kakjd' tg Wmam;a;s
;Kaydj ksid iShla odyla fokd tlg is;s' f ish fokd tljr ue
hk iajNdjh .ek is;kafka ke;' tfia jqjfyd;a ish fokdf.a tljr
265
266
wjidk ld,h
267
268
wjidk ld,h
is; is;d meh Nd.hla muK .; h' f uyd i;df.a w Yoh weiqKs'
ka ka Yoh jefjka mj;S' Tyq ;ukagu l:d lf<ah' zzyd ka
;ju;a .Kkla keoao @ nh keoao @ Wf.a ;shqKq ksh Tf fn,a, midre
lrkjd' fyd| wdydr f,la Tn' fldhdg wdydr ug fkdleu;s k
blauKska ie`. isug ;ekla fidhkq'ZZ
fufia is;+ jydu fldhd mek ;udf.a fn,a, fld o;aj,ska imd
lk wkaou ukfia iah' fuu udkisl Pdhd ud;%h gq .i is; tlgu
iud CIKslj wmkd OHdkhg iujeks' ta iu`.u ndysr f,dalh
wj,x.= h' ;ud yd fldhd iu`. ish foa w;=reoyka h' b;s
we;af;a m%n, ksy~;djhla' is; iy Ou;djh tlla h' tys wdYaph"
woaN+;Ndjh lshd ksul< fkdyelsh' f Wodr ksye`hdj ;=< meh wgla
muK isfhah' miqod Wfoa 10 jk ;=re ishy' OHdkfhka ke.S isg br
uqka we;' tneka msKavmd;fhka je<lS ksrdydrfhka isfhah' bkamiq
ilaufka fhfoka Bfha rd;S% ld,fha fldhdf.a w Yoh weiqKq me;a;g
.sfhah' fldhdf.a w igyka weoao @ ke;ak ;u lKg weiqfKa m;
ix{djlao @ fmdf<dj foi ne g we;af;kau uyd i;df.a wmdr ia
h' ;ud is ;ekska w 12la muK wE;ska fldhd weof.k .sfhah' tu
md i<l=Kq fldhdf.a .,a .=ydj f;la .gu we;' th fl<ska mdrla
Tiafia we;' ;ud is ;ekg wd njla ke;' hdjd Ndjkd lrkq ne,Sugj;a
kej;S ke;' fuh uy;a wisu;a oYkhla h' mqu t<jk fohls'
fufia is; tl`. wmkd iudhg m;a jkafka tla tla whf.
a mqre;djfhks' iuyre fufia CIKslj iujefoa' th ienka .eUqre
<s|lg jeula jeksh' tfy;a ndysr wruqKq ke;' f NsCIqjf.a w;alSu
tjekakls' is; tu wruqfKa t,an .;a g uq f,dalhu wfydais h' kej;
iudm;a;sfhka ke.S is g m%lD;s isysh t<f' kuq;a f ;;a;ajhg
m;aug uy;a la iys; w;alSula wjYH h' tneka Wkajykafia tjeks
ia:dk fidhka .sfhah'
zzwe;af;kau uu >k le<E m%foaYfha fldkaf.ka .yk jQ wvh
ms%h lr' Tng Tmamq jk wkaoug ud jeks ye p;hlg th
.e,fma'ZZ
fuu .,a .=ydf jdih lrK ld,fha wksl=;a woaN+; w;alS
;snqKs' N+udg jQ fojre we;a ud iu`. l:d i,a,dmfha fhky' Bg;a
jvd mqu jQfha ta .jdiS hful=f.a urKh .ek kq uhs' flfia th
269
270
wjidk ld,h
272
wjidk ld,h
lsis flfkl=g fpkh l< fkdyels fia ks;ru isys l,amkdfjka i;s
m[a[dfjka jdih lrk neka ksjka ud.fha .uka lrhs' wkjYH
is;s,s" jpk" ls%hd j,ska neyer f' ks;ru uqr Nghka fuka is;" lh
yd jpkh wdrlaId lrhs' yeu OQ;dx.hlskau fYaI ldHhla isf' bka
flf<ia uq,ska Wmqgd ug yelsf' OQ;dx. bfha flf<i j,g ke.S
ish fkdyelsh'
fujeks ;mia jD; /lSug Nh pls; we;ak flf<ia ke.S is;s'
flf<ia j,g ji`. jQ g k la blauKska wu;l f' ta ksid OQ;dx.
/lSf l muKla ols;s' th b;d Ialr" lgql we;af;kau h,a mekmq
wNdjhg .sh m%;sm;a;s f,i i<l;s' wfma is;s,s wfma i;=rka jkafka
flf<ia ryis.;j mek ke.Su ksidh' ;u kaokh ksid f nj wu;l
f' flf<ia j,g fufia ryis.;j wkq.%yh" wkqu;h" wdOdrh ,ef'
tys mdl wkka; wm%udK nj meye,sh'
h NsCIqjla OQ;dx. tlla fyda lSmhla rlsk g Tyqf.a ndysr
fmkqu f;acdka;h' Tyqf.a wjYH;d wvq neka jev nyq, ke;' lkafka"
ksokafka flfiao hkak m%Yak fkdf' ;ukaf.a wju nvq ndysrdfhka
i;=gg m;af' udkisl Ydl ne j,ska ksoyia neka ieye,a bms,
hk mS%;su;a ukila we;' .sys whg jqjo iuyr OQ;dx. /lsh yelsh'
.sys me ieugu flf<ia taldldrj mek k.S' Oq;dx. m%;sm;a;s rlskafka flf<ia uev meje;augh' f lreK ksid OQ;dx. /lsh hq;=h'
OQ;dx. hkq ixlSK Ou iajNdjhls' tys ls%hdld;ajh lshd ksu l<
fkdyelsh'
f ,shk ug o OQ;dx. m%;sm;a;s .ek i;=gqodhla wjfndaOhla
ke;' tfy;a yels muKska OQ;dx. rls' f ms<sn| Tnf.a iudj wh'
flfhka lsh; fyd;a OQ;dx. hkq b;d .eUqre m%{d f.dapr m%;sm;a;s
fj;s' ta ms<sn| imQK ia;rhla lsu W.ygh' OQ;dx. mQrKh ksid
hfula m%d:l Ou ud.fha isg jqjo b;d Wiia wdh N+hg m;ah
yelsh' f jkdys OQ;dx.hkaf.a Yla;h
s f' OQ;dx. ;=<k
s a ,nd.; fkdyels
Ouhla ke;' .=rejfhla jYfhka wdpdh uka OQ;dx. jeks ;mia lsug
;u YsIHhka fmd<Ujd .;ay' Ydl Yla;sh jeh wjidk fudfyd;
olajdo OQ;dx.hkays kshe,S ishy' urK fudfydf;a muKla w;ay<y'
hful=f.a ish flf<ia re lsug f OQ;dx. /lsh hq;= nj ksielh'
OQ;dx. /lSf l=i,;djh .ek ia;r lsfuka uu j<ls' hful=g
273
274
wjidk ld,h
lrkafka flfiao @
fndfyda fokd meK fkdfhla fha m%;l
s dr ug uy;a m%h;akhla
rE kuq;a ta ish,a, m%;sfCIam l<y' f frda.hg fuh m%;HCIh fndfyda fokd f fnfy;ska iqj jQ uekjZZhs ne.Em;aj wdhdpkd lr;s' zzTn
jykafiaf.a fiajh wjYHh' fndfyda fokdg wkqlmd lr f m%;sldrh
lrkagheZZhs b,a,d ishy' tg ;uka jykafiaf.a Yrhg wjYH jkafka
fnfy;a fkdj or iEhg or hhs lsh;s' ;j ;j;a lshk g ta ish fokd
;j ;j;a wej,s lr;s' neu ;ek b;d iaj,am jYfhka fnfy;a .ks;s'
;uka jykafia Yrh w;ayer we;ehs ksiqka uq,dfjk neka Tjqka i;=gq
lsug tfia lr;s'
Wkajykafiaf.a frda.S ;;a;ajh .ek wdrx y;r .a Nd.fha
fndfya wh mefKkag h' b;d r neyer isg w jeis fkdn,d NsCIQka
jykafia,d o .sys msio jeis jiskk
a dla fuka mefK;s' Wkajykafia jdih
lrK nka fkdx *s wdrduh msysfha >k jkdka;rfhka jg jQ kskhlh'
uy mdf isg ie;mq 12-15 muK wE;sks' md .ukska f ud.h Tiafia
ish fokd mefK;s' ;ud k n,j;a wdhdih .Kkla ke;' b;d jhia
.; jQ wh f.dka lr;a;hlska mefK;s'
wdpdh uka ks;r leu;s jQfha yqol,d ;hlgh' wdjdifha
fjfik NsCIQka jqjo Wkajykafia neye olskafka l,d;=rlsks' tneka
fndfyda whf.a meKSu Wkajykafiag m%Yakhla h' wikSm jQ g <`.u
YsIHhkag jqjo meK id;a;= lsug fkdi;=gq fj;s' id;a;= fiajd lrk
g b;d iqmlaIdld h hq;=h' b;du iqy| NsCIQka jykafia,d muKla
tfia id;a;= lsfuys fhfoa' fcHIaG NsCIQka ta ms<sn| wjOdkfhka ld,h
fkdjrojd iqiq wh muKla fhdoj;s' ta whf.a l:dj yeisu b;du Wiia
;;a;ajhlska ;sh hq;=hs'
tys meKs msi h ld,hla / isg iqiq wjia:djla ,ndf.k
Wkajykafiag je| neye ols;s' fumuK fokd Wkajykafia lSug meK
we;s nj l<ska l=hg f.dia tla NsCIqjla okajd ishs' tg wjir ,enqK
g muKla ta wh we;=,a lr;a' u| f,djla Tjqka iu`. l:d l< g Tjqyq
b;d f.!rjfhka kuialdr lr bka msg h;s' idudkH wuq;a;kag fufia
jqj;a Wkajykafiaf.a ms%h;u f.da,hska jQ wdpdhjrekag fYaI ,ehdjla
we;' ta wh lsis pdula fkdue;sj Wkajykafia iu`. msi|frys fhfo;s'
i;=gq id Ndjfhka zzidmkafkdZZ fj;s'
275
276
wjidk ld,h
h'
wk;=re we`.ula jYfhka fuh ;udf.a jhia .; jQ ;fha wjidk
foaYkh nj;a kej; tjeks foaYkd fkdlrK nj;a mejiQy' bka uilg
miq Wkajykafia n,j;a f,i frda.d;=r h'
fl;r Ydl n,;d ;snqK;a .ug msKavmd;h msKsi j;s'
wka;sug uq .uk hd .kag fkdyels neka u.la r muKla f.dia
msKavmd;h ,nd .ks;a' bkamiq .sys me mskaj;=ka wdrdufha fodrgqj
imfha isg msKv
a md;h mQcd lr;s' l%ufhka Yrfha n,j;a j,;djhla
we;s h' f fl;r wd.dO we;;a klg tla jrla muKla wdydr
je<y' th ;u md;%fhka muKla je<y' wms f W;= idka;=jrhd
foi n,ka mqu jQfjuq' flf<ia j,g ;ekla ke;'
wmg tjeks ;;a;ajhla Wod jQfha k wm Tijdf.k f.kshkag
isf' fuh we;af;kau ,ecdjls' wm f,dfydUqf ;nd fm;s .ikakdla
fuka isk ye n,d flf<ia iskdfi;s' urd uia lrK f;la f wNsudkj;a
mqreIhka flf<ia j,g hg;a f' fujeks wjia:djkag uqyqK ug yels
ksid wm ks;r wdpdh ukaf.a m%;dmj;a p;h .ek isysm;a l< hq;=h'
tg fn!oaO m%;sm;a;s /lSug Wkka f' ke;fyd;a flf<ia i;=rkaf.
ka neg ldf.k mrdchg m;afj;s'
l%ufhka wdpdh ukaf.a frda.h n,j;a h' wms iefjdu ryiska
l;sld lr rd;s%fha lKavdh jYfhka Wkajykafif.a l=h hg uqr lf<uq'
Wkajykafia ta ms<sn| frdaOh m< lrk neka tfia ryis.; uq' bkamiq
wmf.a n,j;a b,a,Su m Wkajykafiaf.a l=h bmsg wd,skaofha NsCIQka
fokulg rd;s%fha ysug yelsh' fokula my; ud,fha jev is;s' wka
ish fokd udrefjka udrejg fufia fiajd l<y'
jia ld,h wjika jQ g fIaG YsIH NsCIQka fkdfhla m<d;a j,ska
we wdy' Wkajykafiag je" ms lsug yd Wmia:dk lsug fndfyda
NsCIQka /iajQy' tla kla b;du widOH ;;a;ajfha isg ;uka jykafiaf.
a mksjdKfhka miq ms<smeh hq;= wkaou ms<sn| ishu NsCIQka wu;d
l:d l<y'
uu ka wjidk ld,hg <x we;' uu u< miq is jkafka l=ulahs
is;d n,uq' ish,a, ie,iq l< hq;=h' ud uefrk nj lSm j;djlau mejiqfj' uf.a urKh ukqIHhkag muKla fkdj ;sika i;=kag jqjo
278
wjidk ld,h
279
280
wjidk ld,h
282
wjidk ld,h
283
im%dma; h'
tys ;ju;a kskafoa miqfjk Wkajykafia j iqoaOj;a wdrdufha
l=hl ;ekam;a lrk ,' uOHu rd;sh
% jk ;=re Wkajykafia msfka ke;'
wj mehlg miq Wkajykafia ;u w| ys YsIHhkag ksrka;rfhka lshd
we;s m wka;su yqiau fy,kakg wdikak h' zzka fmakjdo wehs uu
fu;r lE .eiqf' uf.a la lkaordj blauKska ksreoaO f' tu urK
ix{d ka ka fmfka' Tng fkdf;af k fydka n,d.; uek' Tn
bfha we;s oYkh foi n,d iskq' uu lSf we;a;o fndreo @ kamiq
w| f.d ys .;s mylr .kq' Tf isysl,a .;s w;a ykq' Tng ka
fmkS hk foa .ek .eUqka is;kq' .Kkla ke;sj iskak tmd'''ZZ f wd
foa lshkakdla fuka wm ieu ;%ia; isfhuq'
zzNdrd kfj mxpCLJZZ f mxpialkaOh we;af;kau uyd nrls'
whu meh .Kkska Wkajykafia ;u isrefrka iuq.ks;s' f w;sYh l
fokdjkaf.ka ioygu iuq.ks;s' lsisu kqjKe;af;la fujeks foa kej;
iir ug fkdleu;s f' uq wdrduh t<sjk ;=r ksy~h' lsisfjl=
tu ksy~;djh lv fkdl<y' tfjf,au uyd wdpdjrfhl= jQ p l=
Lqka Ouufc j fnda fidf*dka isg meKshy' Wfdaka;dks isg uy;a
ixf.fhka f m%jD;a;h
s wid meKshy' tys b;d Ydka;j Ndjkd ukisldrfhka jd is;s' tfy;a n,j;a ixf.hlska yoj; foord h;s' fudk
fudfydf;a wjika yqiau fy,;shs n,d ishy' NsCIQka jykafia,d fma<s
3lska is;s' jeuy,a ia:rhka bfhka is;s' ish fokdu Wkajykafia
foi iQCIuj n,ka is;s' l j.=rjka ;u isf;a n,j;a fYdalh
ord.; fkdyelsj is;s' fuh fkdje<elah yelsh' ;ukaf.a ;fhka
ka M,la ke;ehs fka'
uq, wdpdh uka ol=ke,fhka isxy fihHdfjka ishy' th
Wkajykafiag wmyiqjla hehs is;d msgqmi fldg bj;a lr Wvq w;g
.d l<y' Wkajykafiag fuh kqk .i kej; yeug uykais .;ay'
tfy;a th l< fkdyelsh' h fcHIaG wdpdhjre Wkajykafiaf.a bhj
fjkia lsug ;e;a l<y' kuq;a th kqiqiq nj f;areKs' wjidkfha
Wkajykafia msksjka mEf ol=Ke,fhkq;a fkdf Wvq w;g;a fkdf ta
fofla ueo bhjlsks' lsisfjl=g lr lshd .ekSug fkdyelsj n,d is;s'
Wkajykafiaf.a wjidk fudfyd; flka Nfhka ieflka ksrdjqOj isfha
yqiau .ekSugj;a wu;l fuks'
284
wjidk ld,h
285
wjidk ld,h
wdodykh
wi,ajeis . ksh . j,g wdpdh ukaf.a wNdjh ms<sn|
f;dr;=re me;s .sfhah' fcHIaG NsCIQka jykafia,d iy rcfha ks<Odka
fkdlvjd meK foayhg wdpdr mj;aj;s' wdodykh is lsug ie<iq
lr;s' Wkajykafiag ksis f.!rj meje;ah hq;=h' ffhda iy mqj;am;a
j, ikaksfokh l<y'
f wdldrfhka uq rg mqrd f lauqiq mqj; weiq oi oyia ixLHd;
fik`. meKshy' wE; m<d;aj,ska meKs whg rd;s% kjd;eka iemhSug
ish' fndfyda mslr Wkajykafiag mQcd lrK ,' Wkajykafia j;aj
bkak ld,fha jeis jIdjla fuka mslr .,d wdfh' wdpdh uka ;u
; mrjg ;nd fiajh lr we;' ta ishu mslr ish fokdg fnod
yefhah' Wkajykaia ;r <s mam;a lsis NsCIqjla fkdh' Wkajykafiag ,enqK foa wkka;h' tfy;a ta ish,a, oka ks' lsisjla ke;ak
;uka jykafia myrKh lrk foa mjd wjYH flfkl=g fo;s' f ksidu
Wkajykafiaf.a wmj;a fuka miqjo fndfyda fokd mslr /f.k wdy'
jeys wdpdhjre rcfha ks<Odka iu`. idlPd lr uD; foayh
udi lSmhla ;ekam;a lr miqj wdodykh lsug ixOdkh l<y' 1950
ckjd mqr mCIfha wdodykh lsug fYaI rka is f.hla iy kS
fmhla iEk'
tu ksh; kfha iji 4g fndfyda NsCIQka iy .sys mskaj;=ka
meK uD; foayh kdjd isjqre y|jd iq fr j,ska t;+y' fmfha
bmi re neka uD; foayh l .; yelsh' iEuodu rd;s%h t<fUk
;=re iQ;% icCOdhkd l<y' c Lqka Ou fc wdpdhjrhd m%Odk ix>hd
jykafia,d nK foaYkd l<y' fndfyda fokd meK fuu iCOdhkd j,g
ijka kay'
fndfyda fokd ish leue;af;kau wjq;a f.!rj mQcd lrka ldHh
Ndrh bisy' ifldka kfLdka m%foaYfha ckhd ta ishu wuq;a;kaf.a
ix.%y Odkh l<y' ? oj,a fkdn,d uy;a mY%uhlska ish lghq;=
imdokh l<y' wka;sf th w;s Yd, wdodyk W;aijhla h' NsCIQka
287
288
wjidk ld,h
289
290
wjidk ld,h
291
wdpdHh ukaf.a wdodykfhka miq Wkajykfiaf.a f.da, msi fnfyka lKiai,a,g m;ajqKs' ;u ;fha tlu wdOdrlhd jQ Wkajykafia
ke;su n,j;a mdvqjls' kQ, lvd .sh irex.,h fuka Wka jykafia,d ta
f w; isr .shy' foudmshka ke;s l=vd orejka fuka lmkhg m;ajQy'
l ld,hlg miq tla jQ g fujeks wdpdhjrfhl=f.a wjjdo wkqYdikd
fkd,ef wdNd.H jegyqKs'
Wkajykafia,df.a uq,a moku foord .sfhah' YsIHhka hlsis n,
Yla;shla ,nd w;ak h:d ld,fha tu ud.h Tiafia .uka l< yels
f' m%Odksfhl=f.a wNdjh" mjqf,a fyda .f fyda rf fyda h wdh;k
wdfha tu msi wirK jk ;;a;ajhls' tneka j;aj bkak wh tu
mdvqj msueiSug bm;a h hq;=h'
wdpdh uka msksjka mE wjia:df ug f mdvqj | .ekSug
fkdyels hs' Wkajykafia ;ks mqoa.,fhls' .sys me uyd fiakdjla lg
m;a jQy' f.d~ke.s,af,a w;a;sjdru le ish,a, l=vq hkakd fuks' uu
o wkd.;h ms<sn| hm;a jqfk' b;du;a w.kd .=rejrfhl=f.a u`.
292
wjidk ld,h
fmkau fkdue;sj wms w;r ux jqfkuq' j;aj bkak ld,fha tjeks .=rejrfhla hgf;a mqyK
q q Yla;h
s la f.dv k.d fkd.;af;d;a Wkajykafiaf.
a wNdjfhka miq wm j;a jQj;a u<jqka jeksh'
uu o f ;;a;ajhg uqyqK ug iQodk ke;s nj f;areKs' uyd
iq<s iq<`.la uf.a yoj; iqKq iqKq lrka yudhhs' tla w;lska ud
;ksh' wks;a w;ska ka ldf.a irK ,nd .kshs iel h we;' ud
ysia mqoa.,fhla fuka w,a,d .kag w;a;la ke;sj wjodk ;;a;ajhlg
m;a h' ;j hla we;' fu;r jkd Ou ms<sfj;a ud. wfydais
hhso @ hka; wekag mqjka jQ g mshd wNdjhg m;a we;' fudk
wjdikdjlao @ uu kdY ' flf<ia iy Ou w;r ysiqKq igkls'
wdpdh ukaf.ka fuf;la Wmfoia ,' f hqoaOh kd .kafka flfiao@
ka miq ud ldf.ka wio @ fujeks w;s hlre m%md;hlg g fmr ud
je ke;' j;a jkfka flfiao @
fufia uf.a is; is .sfhah' tu w;alSu ;=<k
s a uu udkisl Yla;h
s
l%ufhka ,nd .;s' yslauqfk' th o~qjula h' wka NsCIQka o fufia
wirK u lSug lajf
q k' ;udu Yla;u
s ;a w;d,ula idod ke.S iskag
wjYH;djh jegyqKs' wkqkaf.a wdNdIh ,ef Nhdkl ;;a;ajh wkqkag
jgyd ks' br nei hk ;=re fkdisg ;udg iqiq ksjykla idod.; hq;=h'
wka NsCIQka jykafia,do ud fuka ysia" wm%dKsl ;;a;ajhl is hs h
jqfk' tneka ks;r wk;=re we`. lrka hh jvk f,i wjjdo
lf<' ;u Yrfha Yla;sh yd ;u isf;a WfoHda.h ;=<ska wjYH foa is
l< hq;=h' u.a.M, ksndk wo wou ,nd .; hq;=h' fu;r Ou n,
Yla;shla bfha woCIj <sj bkafka wehs @
Od;= mj;kh
wdpdh ukaf.a Od;= ,nd .;a ish fokdu tajd iqrlaIs;j lr~qj,
;ekam;a lr km;d je ms l<y' tla tlaflkd ;u ;ukaf.a .
ksh .j,g .sh ksid yuqula ke;' wjqre 4lg miq isf*dka iafgdarej iy iDoaf*daka fydag,h whs;slre jQ Lqka jka fLdu kuqka keue;a;d
kfLdak rpPisud isg ifLdaka kfLdaka m%foaYhg mQcdjla lsug meKs-
293
294
wjidk ld,h
wjidk ld,h
ie<iq l< fN!;sl hqKqj ksid hehs wms ms<s.kafka flfiao @ Tjqkaf.
a wruqKq flf<ia j,ska msreKq wd;aud:ld woyia f' fujeks whf.
a ksmo ;=<ska iduh" wNsjDoah <`.df hehs lshkafka tjeksu Is;
p; we;s mqoa.,hka nj lsj hq;=h' wdOHd;al hqKqj yd fN!;sl hqKqj
w;r mr;rh Yd,h' ? oj,a fuka reoaOh' fujeks fya;+ka ksid wm
nqrcdkka jykafia iud n,h ;=<k
s a iDoa m%d;sydHh mEu ;yk l<y'
tu NsCIQkag jeia j lK" jH [dK wd n, Yla;s ;=<ska wyfia .uka
lsu fmdf<df ls|d neiSu" c,h u; weu wd fkdfhla m%d;sydh
mEug Yla;sh ;snqKs' fujeks foa nqrcdKka jykafia w.h lr ke;' w.h
lr we;af;a m%{dj jOkh lsug iS," iud Wmfhda.S lr .ekSuh'
fufia is,aj;a m%{dj we;s whf.ka f,dalhdg uy;a fiajhla" wdYsjdohla
ie,fia' ,o muKska i;=gq u yer wkjYH Yla;Ska jOkh lsula nq
oyf ke;' tu Yla;Ska jer f,i fhdod .; yels neks' isf;a i;=g"
;Dma;sh wef;d;a f,v frda." jHjik" uyu" urKh wdhg uqyqK
mEug myiqf'
wdpdh uka iy wdpdh if.a NIaudjfYaI Od;= njg mj;kh
u .ek fndfyda wh m%Yak lr we;' wdpdh uka.a weg Od;=u .ek wid
wjfYaI whf.a weg tfia Od;= fkdjkafka wehs hs fndfyda wh weiQy' ta
ishu weg lgq tlu mG Od;= fj;s' ry;=ka jykafia,df.a muKla Od;=
njg yefrkafka flfiao @ fuys we;s fjki l=ulao @
b;d flfhka uf.a woyi fufiah' isf;a fjkihs' is; hkq ieug
idOdrK jQ kuq;a tys n,h iy .=Kh tlsfkldf.a fjkia f' ry;ka
jykafiaf.a is; wdh is;ls' tk b;du msis f' idudkH ksidf.
a is; flf<ia j,ska IKh we;' f isf;a n,h Yrh md,kh lrhs'
wry;a; ;a;fha msis Ndjh ksid Yrfha ls%hdld;ajh msis f' f
fya;=j ksid tu weg mj;kh ug yelsf' idudkH ksidf.a is; ksid
we;sjk Ydl ls%hdld;ajh wmsis f' tu fYaI jQ weg lgqj,
fuu fjki oHdudk f' wdh ;a;h ksid we;s jQ Od;= msis neka
fufia mj;kh f'
ishu ry;ka jykafia,df.a NIaudjfYaI fufia fjkia fhs uu
fkdoks' iuyr ry;=ka jykafia,d wy;ajfhka miq je l,a j;a fkdf' iuyre fndfyda l,a j;a f' tjeks Ydl Od;= fufia mj;kh
f hehs is;sh yelsh' tu isf;a msis;djhla we;' ry;ka jykafiaf.a
is; b;d ishq iudhlska hqla; f' ta l=i, iudh ksid Yrfha frda.
297
298
wjidk ld,h
YajdihsZZ weiqfh'
Tyqf.a | iskd iS zzuu ys;=jd Tng jer we; lshdZZ ke;ak
ys l<d lshd' ka ug lsis ielhla ke;'ZZ
tg tu NsCIqka jykafia zzuu wo Wfoa Tnf.a iehdg Od;+ka
jykafia,d fokula kakd' Tyq wmg fndfyda Wo Wmldr lrkjd' ug f
Od;+ka ,enqfKa kfLdka rpPisudys Lqka jka f.ka' tu Od;+ka jykafia,d
ka ,nd .ekSug Ialrhs' wdpdh ukaf.a NIaudjfYaI muKhs uu l
we;af;a f wdldrfhka' Od;= njg mj;kh ula wfma merKs fmd;
mf;a fujeks iso
a ka .ek i|yka kuq;a lsif
s jla th l ke;' fuu Od;+ka
jykafia,d b;d iqrlaIs;j ;nd je ms lrkak' fjd w;=reoyka
jqjfyd;a Tng uy;a llg m;aug isf' uu fkdlSjd lshkag tmd'
wdpdh ukaf.a Od;= fkdfhla m%d;sydHh mdkjd' Tng fkdis;+ iem im;a
<`.d f' fydka Wfoa yjd mqo mQcd mj;ajkak' zzwdpdh uka ms<sn|
ug f,dalhdg lshkag neye' ta wh Yajdi fklrk ksid ug msiaiq hehs
is;hs' f,dalfha ksiaiq h h whf.a w.=K j,l Yajdi lrkjd'
299
hH
odhdoh
kuq;a .=Kh ms<sn| Yajdi lrkafka keye' fyd| wh fidhkag wudrehs'
krl wh f,aishs' ;uka .ek l,amkd lr n,kak' wkqkaf.a fodia olsk
kuq;a wkqkaf.a .=Kh i<lkafka keye fkdfo @ZZ f foaYkd wid ish
fokdu w;sYh i;=ka ksfji lrd .shy'
fuu fujeks isoaka fmd;g wvx.= lf<a mdGl Tnf.a wjOdkh
msKsih' oHdkql+,j fujeks foa Tmamq lsug fkdyelsh' flf<ia iys;
mqoa.,hkag fuhg Yajdi l< fkdyelsh' flf<ia iys; mqoa.,hka
fldahlj;a NIaudjfYaI fufia Od;= njg mj;kh fkdf' ka
meye,s jkafka ry;ka jykafiaf.a msis is;s,s yd tu Yla;sh weg
j,g;a ld je we;s njh' uq f,dalhu wdpdh ukaf.a W;= .=Khg
Wmldr laug iqiq f'
wksl=;a m%d;sydHh
idudkH ksid ;udf.a zuu;ajhZZ ksid wka flfkl=f.a Wiia Ndjh
ms<s.ekSug fkdleu;s fj;s' tfy;a th ms<s.ekSu is jkafka ;udf.a fudayh ksid ;ud wj{djg m;ajk neks' wdpdh ukaf.a f.da, mrmrdj
NsCIq" NsCIqKs" idufKar wd ish,af,dau Wkajykafiaf.a .=K iuqodh tl
is;ska ms<s.;ay' Wkajykafiaf.a b.eka lsisfjla m%;sfCIam fkdl<y'
; mQcdfjka tu m%;sm;a;s .=refldg /l .;ay'
Wkajykafia foaYkd l< i;Hh yd mY=oaO;djh b;d oHdkql+,h'
.Ks;fha tk .eg ksrdlrKh jeksh' 1 + 1 } 2 hkak fkdfjkia f' f
wd .Ks; .eg b;du;a i;Hh f' th ld,fhka ld,hg fyda rka rgg
fjkia fkdf' l=vd orefjla fyda .Ks;{fhl=g fyda tlu .egjlg
tlu iu ,ef' th tlsfkldf.a is;= me;= u;s u;dka;rfhka fjkia
l< fkdyelsh' tfukau nqrcdKka jykafia iy tu Y%djl ix>hdf.a jpk
ksjer f' ld,h - rg - ,dN - f,daN wkqj fjkia fkdf' tfy;a miq
ld,Sk woyia nqoaO NdIs;h fuka jrojd we;s ;eka .ek iqmCIdld h
hq;f
= ' wdpdh uka ;uka ;=<k
s u
a i;Hh wjfndaO l<y' th Wkajykafiaf.
a w;alS ;=<ska ksrjq,aj foaYkd l<y' ndysr f,dalhdf.a m%Yxidj fyda
wm%iYdj Wkajykafiag m%Yakhla fkdh' iS," iud" m[a[d" uq;a;s"
ksndk Wkajykafiaf.a m%;HCI Ouhkah' th ksNhj" jD;j m%ldY
lr;s' wid isk whf.a leue;a; fkdleu;a; fyda Yajdi fyda wYajdi
lsu m%Yakhla fkdf' Wkajykafia fkdi`.jd foaj" n%yau" fma%; wd
wukIHhka .ek ia;r l<y' wid isk wh ;u wudkqIsl m%{dfjka
th ;yjqre lr .ks;s' tjeks wh Ou ud.fha fkdmels, .uka .;ay'
;u m%Yak .eg ;ud iskau i|d .;ay'
Wkajykafia ;r ;SCIK m[a[djla ke;;a iuyre h ;rka
f wukqIHhka .ek wjfndaO l<y' Wod( tla rd;sh
% l wdpdh uka yuqug
foaj msi meKshy' ueh rd;s%h miq neka Wkajykafiag fjfyi
h' tneka ie;mSug wjYH h' tgu ;j;a fo msila meKqks'
Wkajykafiag b;d fjfyi neka flhla wjYH nj jod<y' tkuq;a
tys jev is f.da, kulf.a Ou foaYkdjg ijka fok fuka kq ks'
tu NsCIqj tfia Ou foaYkd lr miqj idlPd l< miq fo le< iuqf.
k .shy'
miqod WoEik tu NsCIqj ;u wdpdh uka iu`. tu m%jD;a;sh
ie<l,y' zzTn jykafia neye lSug meKs nj;a Tn jykafiag
fjfyi neka fl wjYH jQ ksid ud yuqjg fhduq l< nj;a ta fo
le< mejiSh' f ienEjla hs fkdoks' Tjqka lSf i;Hhlao @ f .ek
iel we;s ksid uu wiZZhs lSh'
zzwe;af;kau foaj msia .Kkdjlg Ou idlPd lr uu b;du
fjfyi jqfk' tneka we;af;kau ta msi Tn jykafiag uu fhduq
lf<' fyd|g ys;d .kak' fojre ljodj;a NsCIQkag fndre fkdlsh;a'
ukqIHhka fuka lm" fndre /j,s ke;' fofhda m%;{
s djla kafkd;a th
wksjdfhkau bIag lr;s' kshu lr.;a f,djg fkdjrojd mefK;s' uu
N+udgq iy wdldiG fojre iu`. fndfyda weiqre lr we;' taldka;fhkau
306
odhdoh
307
b;d msi is;=,s f' Yajfha isk whg t;r msis;djhla .ek
ye`.Sula ke;' fohkag we;af;a iuq;s i;Hfhka we;s msis Ndjhls'
nqka ry;=ka th blaujd f.dia mrud: i;Hfha msis Ndjhla we;'
tjeks wjfndaOhla ke;s whg tys msis;djh fkdjegfya' ug tjeks
msis;djhla we; hkak uf.a ymkalula fkdf' th iajNdj Ouhls'
kuq;a fohkag nUqkag we;s isf;a l=i,;dj nqoaOd ry;=ka jykafia,df.a
mdY=o
a hg iudk l< fkdyelsh' th idudkH Yaj iuq;h
s ls' f lreK
Tn ;rfha jgyd .kq uek'ZZ
fujeks foa fohkag mukla wdpdh uka foaYkd lr;s' ksiqkag
th jgyd.; fkdyelsh' kuq;a fojre Ou;djh .ek weiSug uy;a
Wkkajla olaj;s' ;uka Wkajykafia ms<sn| rE wdl,am jer nj;a
fudayfhka ;ud tfia is;+ nj;a ms<s.ks;s' ka u;= ;u yeisu .ek jvd;a
mlaIdld fj;s' fufia fojre iaj,amhla fyda WrK fkd b;du;a iqyo
,S,dfjka yeisfr;s' th fohkaf.a Wiia foaj mirfha .;s ,laIK f
hehs wdpdh uka mejiSh'
f fmd WodyrKfhka wudkqIsl ;;a;ajhka .ek Tng hlsis
wjfndaOhla ,efhehs uu is;' fuu ; .=ma; ryia we;af;a ksidf.a weia" lka kdid bJshkag f.dapr fkdjk fyhsks' tfy;a w;SJSh
iud is;g tys lsis .egjla ke;' f i;H;djh OudNsiuh ms<sn|j
o tlu nj lsh yelsh' iud inqrcdKka jykafia wjfnddaO l< fuu
i;Hh Wkajykafiag muKla Ih h' tfy;a uu f ,shk lreKq .ek
tneka iudj wh' ud fuh ,shkakg fya;=j Wkajykafia <`.ska weiqre
lf<a iqr;,a if;la ;u iajdhd yer fkdhkakdla fuks' wjxl Nla;shla
;snQ neks' f ,shjqk lreKq Tnf.a ridiajdoh msKsi muKs' fuys we;s
wdYaph woaN+; i;H;djh jpkfhka lshd mE fkdyelsh'
j;udk hq.fha ;dhs,ka;fha fujeks wdOHd;al yd ndysr w;SJSh
foa .ek Wkkajla laug m%Odk fya;=j jQfha wdpdh uka nj lsj hq;=h'
tjeks [dK ms<sn| w;alSu we;s wh r,h' Wkajykafiaf.a m%;smodj"
;SCIK m%{dj yd ;shqKq wjfndaOh ,nd.ekSu msKsi .;a jEhuls' wms
iefjduf.a m%;sm;a;sh wkaON+; fudayfhka l< ksid tjeks w;alSu
fkd,eK' tu jkd w;alS wmg ia;r lrk g ud ;=< ;snqfKa fudayhls' tneka tys ;;a;ajh woyd.; fkdyelsh' Wkajykafiaf.a YsIH
msi w;r fujeks [dK je .sh wh ishy' ta wh lsis fgl wdpdh
ukaf.a w;alS wi;Hh hehs reoaO fkdjQy' ta ish,a, wkqu; l<y'
308
odhdoh
;u w;alS ;=<ska tys i;Hh jgyd .;ay' fuhu wfma iel re lsug
m%udKj;a f' wmg fkdjegyqK;a" fkdfmkqK;a fujeks woaN+; isoaka
.ek lsisu ielhla ke;' wfma bJshkaf.ka ie`. we;' f wkqj iud
inqrcdKka jykafia fujeks w;sYh pu;aldr oYkhla m%:u jrg
;u [dKfhkau wjfndaO lr .;ay' tys i;H;djh hlsis m%udKhlska
ta wy;a Y%djl msi ykd .;ay' ta .ek idCIs or;a'
j;udk hq.fha jqjo wdpdh ukaf.a woaN+; w;alS iuyr
NsCIQka jykafia,dg woaN+; fkdh' ta Wkajykafia,dg hlsis wudkqIsl
Yla;shla ;snqKq neks' fujeks woaN+; fohla .ek wdpdh uka mejiQ g
th wm jeks iajdk u;Od lsPd we;s whg ms<s.ekSug fkdyels h'
Wkajykafia nka fkdx *s wdrdufha jev isk ld,fha f isoah h'
h ;,;=kd iq we| fmdrjd .;a ldka;djla tu .f iqjdh' wE ;=<
wdpdh uka .ek mqu meyeula ;snqKs' wef.a Ndjkd w;alS ms<sn|
wdpdh uka yg mejiqjdh' tla rd;s%hl wE Ndjkdfjka isk g wef.a
is; tald.%;djfhka iud.; h' f wdldrfhka fndfyda f,d ksYap,j
n,d isk g b;d ishq flkaola jeks kQ,la wef.a isf;ka ksl=;a th
Yrh kso msg;g .,d .sfhah' wE ta foi n,df.k isk g fuu
is;a Odrdj t;=hf.a f,a,shf.a l=fia ms<sis| .ekSug hk nj ye`.=Ks'
wE ;ju;a j;a f' wE blaukg iudfhka ishdh' fuh t;=hg
Yd, jOhla h' ulaksido tu f,a,shf.a l=fia tla udihl ore .enla
;snQ neks'
f m%jD;a;sh miqod wdrduhg wjq;a wdpdh uka iu`. mejiqjdh'
ksy~j fndfyda NsCIQko
a wid ishy' wms iefjdu mqu jqfkuq' ud ia;j
n,d isfha wdpdh uka l=ula lshdhs k .ekSugh' Wkajykafia weia
mshdf.k kd folla muK isg fufia lSy'
zz<`. khl fufia is; iud.; jk g hkafka fldfyahs n,d
iskak' tg th iudfhkau lvd oukak' tfia l< yelsk th kej;
is fkdf' th Yd, Yla;shlska l< hq;=hs' ke;ak lefvkafka ke;'
ke;ak uu wk;=re we`.ula lr' tk Tn ue f,a,shf.a l=fia Wm;
,nhs' tneka uy;a hlska th lvd h hq;=hs'ZZ
fuu Wmfoi ,nd wE ksjig .shdh' ojia follg miq uqyqfKa
WfoHda.hla we;sj wE wdrduhg meKshdh' wE foi ne .i wE iu:
jQ nj fmKqks' wdpdh uka m%Yak l<y'
309
odhdoh
311
u;lfha j_,lu ksid uq,ska i|yka h hq;= foa miqj i|yka lr' miqj
i|yka l< hq;= foa uq,ska ,sh' ka fuu l:d mqjf;a wjidk foh
jQjo ;ju;a fkdfhla lreKq u;lfha we;s neka i|yka lr' ta ksid
fuys wjidkh fkdfmfka' Tn fuh lshjk g fuh Ydia;S%h ix.%yhla
fkdjk nj jegfya'
tla khla nka fkdx *s wdrdufha jev isk l, Wkajykafia whu
iudfhka ms ;u l=fhka t<shg wjq;a tys is NslaIQkag ;u l=h hg
we;s ,s f.df Yd, kd.hl=f.a .uka mdr ;sfhs n,kag lSy' fmr
k rd;s%fha Yd, kd.fhla meK Wkajykafiaf.ka Ou_h Y%jKh lf<ah'
Tyq kslau hdug m%:u ;ud meKs nj k .ekSug h i,l=Kla lrkakg
wjir b,ah' NslaIQka jykafia,d l=h hg n,d Yd, kd.fhl=f.a .uka
ud._h lsh yels nj lSy' th le,Ejg we f.dia we;' tfy;a th tys
meKqk ud._hla ke;' l=h hg msisj w;=.d ;snqKs' fjk hlsis
i,l=kla myiqfjka lsh yelsh kuq;a tys ;snqfka f i,l=K muKs'
fjk i,l=Kq fih hq;= ke;ehs Wkajykafia kq ks' Ou_ foaYkdfjka
miq tu kd.hd tu l=h ;=<ska hgg we .sh ud._h thhs'
fuu i,l=K m<uqj NslaIQka jykafia,d l Wkajykafiag kq u
ksid fuu m%jD;a;sh t<sor jQfha k th mquhla fkdf' wdpdh uka
tu m%jD;a;sh l,skau kq u fuys mquh h' Wkajykafia f kd.hd
gqf iud is;lsks' tfy;a tys i;H;djh wka NslaIQkag jgydug fkdyels neka fufia fYaI i<l=Kla ;nk f,i b,a,d we;'
miqj iqiq wjia:djla ,enqk g NslaIQkajykafia,d tu kd.hd meKsfha kd. fYfhka fyda fjkh fYhlskahs m%Yak l<y' kd.hka
tkafia fudk fYfhkahs lSug fkdyelsh'
ta wh Ouh weiSug mefKk g ukqIH fYhlska Wiia iudc
ugul weka ieriS mefK;s' kd. rdcfhla mefKkafka rfcl=f.a
,difhka rdclSh msi msjrdf.kh' uyd f;acdka; ,S,djlsk's tneka
uf.a jpk Bg iqiq m rfcla iu l:dlrk ,difhka l:d lr'
wjfYaI msi ks,Odka f,i ieriS iSrefjka is;s' ta whf.a yeisu b;du
wdpdrYS,S f.!rjdka;h' ksiqkag jvd b;d ,laIK yslaula we;' Ou_h
wid isk g tlu bhfjka .,ams<su fuka is;s' isf;a lfha isrhdula
ke;' m%Yk
a wik g kdhlhd muKla wks;a msi fjkqfjka wihs' hful=g
m%YaKhla wef;d;a th kdhlhdg l<ska kq fo;s' ishu m%Yakj,g
312
odhdoh
313
314
odhdoh
odhdoh
317
318
odhdoh
319
320
odhdoh
foaYkdlrk g finka jglr.;ay' .efhda re foka Wkajykafiaf.a .=K jKkd l<y' Wkajykafia fndfyda ld,hla nqreufha jdih
l< nj;a rdc mmd,k jefvys fkdfhfok nj;a lshd wNshdpkd l<y'
wka;sf .efhda Wkajykafia Yd, le,E m%foaYhlg kej;;a f.k
.shy' bx.S%is Ngfhda Wkajykafia fidhka le,Ej fojk;a lr;s' fkka
ku ;;a;ajh W.% h' .uq Wkajykafia ;dhs,ka;hg msg;a lsug tl
jQy' tfy;a le,Eno mdr b;du;a Nhdklh' l m,a, yd jki;=kaf.a
h we;' tfy;a bx.Si
% s finkaf.ka f hdug fjk ula ke;' .efhda
Wkajykafiag u i,l=Kq lshd mdr jeiS ;snqK;a wka lsis u.l fkdhk
f,i wjjdo ks' fuh tlu wmdr h' w;S; mrmrd .kkla wd uq;=ka
;a;ka .sh mdrls'
Wkajykafia k 4la ? oj,a fkdkj;ajd .uka l<y' ksod.;af;a
fyda wdydr je<f ke;' uyd jkdka;rfha yqol,dj .uka lr;s'yeu
;eku fldkaf.a yd w,swe;=ka f.a u. i,l=Kq we;' Wkajykafia w;sYhska
la,dka; h' nqreufhka m,dhdug fkdyels f hehs is;+y' hlsis jer
mdrlg jegqfkd;a ux uq,djkq ksh;h'
4 fjks k Wofha ;dhs udhsug hdug ;j r we;' is;kag ne;r
uy;a mqudldr fohla isjqKs' Tn f l:dj imQKfhka lshjk ;=re
lreKdlr fpkh fkdlrk f,i b,a,' Wkajykafiaf.a .; is;
w;sYhska n, h' ka g fl ld,hla vd yka k 3la ksrdydrj
weo we;' b;d wdhdifhka ;u n, Yrh bhg fufyhjk g
fun is;la my< h' zzfu;r r m%udKhla uf.a ; mrjg ;nd
h' ka ka y;s je we;' fumuK l,la tlu ksia wdjdihla fyda
ksfila fkdlafl' ka uu ksrdydrj ue hk ;ekg m;a we;'
fu;r la uq ;fha lsisgl kafoa ke;' uu hqoaOfhka f ka
ksrdydrj h ho@ nqrcdKka jykafia jodrd we;s m wE; fo nU;,
j, jeia we;s fo nUqka we;ak j lk we;ak f urKhg <djk
NslaIqj fkdfmfkao@ uf.a la .ek,s fkdwefiao@ fojre nqoaO ld,fha
isg NslaIQka jykafia,d fok msx wkqfudaoka we;ak uf.a f lg msysg
fkdjkafka fl;r wkqlmd rys;jo@ Wkajykafia,df.a jeia j lK
jH [dKh we;s nj Tmamq lsug ug Wmldr lrKq uekZZ
fuu is;s,s we;sjQ .i uy;a mqu iys; fohla isjqKs' th
woyd.; fkdyelsh' Wkajykafia ;ju;a uy;a wdhdifhka wfhka wh
321
322
odhdoh
323
wjidkh
wdpdhH_ ukaf.ka mej; tk YsIH mrmrdj jkdka;rfha fjfika
;u Ndjkd m%;sm;a;s /lSug mqyqKq we;' wdpdh uka tfia lsug
Wkka lr;s' ks;ru jkdka;r ;h jK_Kd flfr;s' Bg fya;=j tu
iajNdl mirfhka Ou_h wjfndaO lsu myiq neks' ckdlSK ."
ksh . k.r noj tu iajNdl w;alS ,nd.; fkdyelsh' isf;a
lfha flh tys ke;' Wkajykafiaf.a YsIHhska j;_udkfha foaYkdlrk
Ou_h fufia udrdka;sl Ialr mirfha wjfndaO jQ ;udf.a w;alS
iNdrhla neka" m%;HCI Ou_;djkah'
wdpdh uka wNdjhg m;a ka jir .Kkdjla miq we;;a
Wkajykafiaf.a YsIHhka Ndjkdf fhS isk g m%lD;s wdldrfhka
Wkajykafia olss;s' h Ndjkd ms<sn| .egjla we;;a wdpdh uka
Ndjkd iud is;g wruqKq f' bkamiq tu .egj ksrdlrKh lsug
ms<sfj, k.kS' Wkajykafia judkj fuka tu m%Yakhg ms<s;=re imh;s'
ry;kajykafia,d ;u iud is;g wruqKq Ou_ lreKq myod fok nj ud
by; i|yka lr we;' ;udf.a Ndjkdj h ;rula hqKq bka bhg
hdug fkdyels jQ g wdpdh uka fmkS isg Bg iqiq m%;l
s u foaYkd lr;s'
bkamiq tu oY_kh my hhs' tu NslaIqj ta lS wdldrhg yels muK ;l_
pdr lrka ;u m%Yakh i|d .ks;s' bkamiq Ndjkdj id:l f'
tu NslaIQkag jeia" j lK wd w udkqIsl n, we;' Ndjkdf
olsk zzks;sZZ ;=<ska Ou_h weiSu heZhs lshkq ,ef' tk .=rejrhd h
h ks;s olaj;s' YsIHhd tu ks;s f;are .kshs' fuh fndfyda whg
woaN+; fohla jqjo th Ndjkd fhda.skag idudkH fohls' ms<sfj;a mqrK
Ndjkdf hqKq mqoa.,hskag fufia fkdfhl=;a ks;s my< f' tfy;a
yefudagu fuh idOdrK fkdf' fufia {dkh my<jkafka by; wd;au
j, mqre mqyqK l< iD m%d;sydh ;=<sks' nqjre ry;kajykafia,d
wdpdh ukag fmkS isg Ou_ foaYkd lr we;' ta yd iudkj wdpdh ukaf.
a YsIHhkag Wkajykafia fmfka' Wkajykafia foaYkd lrK Ou_h wefia'
nqrcdKka jykafia judk ld,fha ;u u;=hg ;=is; Njkhg jev
324
odhdoh
Ou_h foaYkd l< nj wm wid we;' tu ks;s fYaI olaI;d ;=<ska we;sh
yels nj ys;kag yelsh' nqrcdKka jykafiag tjeks wdYaphH_ woaN+; foa
isl< yels jqjo wjfYaI ry;ka jykafia,dg tfia l< yels hhs hfula
ms<sfkd.ks;s' tfy;a tu iqfYaI olaI;djh h wfhl=g wxY=ud;%hla
fyda we;sug yelsnj wm ms<s.; hq;= f'
f ms<sn| jemqr woyia laug fkdleu;s neka Ndjkd
fhda.S Tng th m%;HCIfhka k.ekSug bv y' th wkqkaf.ka wid
k.kakla fkdjk neka jvd ia:djrh' ug f ms<sn|j lsisu ielhla ke;' ljqre l=ula weoyqj;a ke;;a bka fjkila fkdf' fld;r
YajdikSh jqj;a iel we;sug bv we;' m%Yakh jkafka idudkH ckhd
t;r ;a; mdY=oahla ke;s neka i;Hh jqj;a ms<s.ekSug fkdyels
f' ;udu m%;HCI l< g tys iel ke;' wms iefjdu lu_mdl j,g
uqyqK fouq' l iem hkq ;ukaf.a lu_ mdl f' fuh i;Hfhkau i;H
f' b;du ir, f'
wdpdh ukaf.a l:d mqj; ;a;dlI_KSh f' .sys ld,fha isg
Wkajykafia idka;=jrfhls' ks;r iliqrejka ia:djrhlska j;a h'
;u foudmsh kE ys;j;=kag lsisu lla lK.dgqjla wjknqjla fkdh'
me jQ miq uy;a wIaGdkhlska ;u Ndjkd hqKq lr wka NslaIQkag tu
ud._h jD; l<y' Wkajykafiaf.a uq ;h ma;su;ah" wdf,dalu;ah'
.=K iuqodh" iS, iuqodh" wo j;ajkakkag wdoYhls' Ndjkd m%;sm;a;s
b;d h' iauhg m;alrK uy;a jQ udkisl m%jK;djhls' flf<ia
l%udkql+,j hgm;a lf<a W;aidyfhks' Wkajykafia ry;kajykafia
kula hehs <ska wdY%h l< ish fokdf.au u;h h'
i;s" m[[dfjka ;u is; hqKq lf<a uq, isg wka;su olajd
Ou_dkql+,jh" ;u YsIHhkaf.a woyia Woyia okS' b;du kQ.;a llrfha
le,Eno f.%da;sl ksiqka mgka Wiia iudcfha W.;=kag Wkajykafia uy;a
fiajhla lr we;' wjidk yqiu
a olajd lreKdj me;sr h' hfula m%Yk
a hla
weiQ g meh .Kkla jqjo idlPd lrka tu m%Yakh fyd|dldr jgyd
fo;s' ishu Y%djlhka ;=< Wkajykafiaf.a jpk is; ld je m%fndaO
we;' fujeks wdpdhjrfhl=f.a yuqu ksid ;u ;fha Wmu m%fhdackh
,nd.;a nj ms<s.ks;s' tu Ou_h ;ud ;=< jOkh u ksid ta ishu
Y%djlfhda wo m%isoaO wdphjreka fj;s' fufia nq rcdKkajykafiaf.
a W;= Ou_h fkdkeiS mj;S' wo olajd fndfyda Y%djl mrmrdjla Ou_h
yodrka m%;sm;a;s rls;s' th f,dalhdg m%oY_kh fkdl< kuq;a ksy~ Ou_
325
fiajdjls'
.=rejrfhla jYfhka .sys ck;dj ;=< o Ou_h mqnqjd ,Sug
Wkajykafiag yelsjQ neka ta who lu_ mdl" fya;=M, wd Ou_;d wkqj
Ou_h wjfndaO lr Ou_ ud._fha .uka l<y' wdOHd;al .+Kj.dj hkq
f,dal idufha uQ,sl isoaOdka;hls' f,dalh kdY hkafka ukqIHhdf.a
.=KOu_ kdY jQ gh' wOHd;al .=K ySk jQ g ksid lrk lshk iEu
fohlau f,dal kdYh msKsi mj;S' ;jo Ou_h hgm;a lsug idOl f'
wOu_h rc flf' ksidf.a wdOHd;al .=Kj.dj hqKq jQ g ksidf.
a jpkh" ls%hdj f,dal iuDoah msKsi mj;S' ta w;r Ou_h jyd jOkh
f' ;u yojf;a Ou_h fydodldr ;ekam;a jQ flfklaf.a ls%hdj,sh ksid
ydkshla isfjkafka flfiao@ miq;e,a,la ke;sj jrfoys nef|ao@ tjeks
yeisu Tjqkag wiajdNdlh' Ou_ lrekq .sr fuka lgmdv lr" Ou_fha
yeisfuka f;drjQ whg tfia l< yels f' ta wh Ou_Or jqjo Ou_fha
fkdyeisfr;s'
wdpdh uka yuq jQ ish fokdu Wkajykafiaf.a .=K tl yka
m%ldY lr;s' iuyre ;u ;h mqo lsug fyda leu;s jQy' Ou_ lreKq
;u is; ;=< Yla;su;a jQ g thu ta mqoa.,hdf.a n,j;a Yla;shla njg
mj;kh f' tjeks Yla;shla f,dalfha fjk lsis Yla;shlg iudk
l< fkdyelsh' fuh fufia fkdf k ;u f;kdf msysgd fyd| fyda
krl l< fkdyelsh' l=i,a fyda wl=i,a ;u is; ;ka .%yKh l< g
fkdhj tu ldhfha fhfoa' tjeks ;o is;=,s we;sjQ g tys m%;sM,
je,elah fkdyelsh'
fuh fyd|dldr lsh yelafla wdpdh ukaf.a f.da, msi ;=<h'
Ou_h fyd|dldr isf;a ;ekam;a jQ g Wkajykafiag wiS; wdor Nla;shla
msku;s' ;u isf;a we;s Y%oaOdj fl;r n,j;ao hkq Wkajykafiag ;
mQcd lsug jqjo fm<f' f widudkH wdlIKh Wkajykafiaf.a ;
ld,h ;=< iy msksjka mEfuka miqo oHudk h'
ud .ek lshf;d;a ud ljo;a lsis jevlg ke;s mqoa.,fhla f,i
is ksid uf.a wdl,am fjk;a wdl,am j,g jvd fjkia h yelsh' kg
wjq' 20 .; we;s jqjo" ug fkkafka Wkajykafia Bfha wmj;ajQ f,ih'
Wkajykafiaf.a Yrh wNdjhg .sh kuq;a is; wNdjhg .sfhau ke;'
Wkajykafia ud < iska ug ks;ru Wmldr lrkakdla fuka isf;a'
Wkajykafiaf.a ; l:df wjidk mfoh jYfhka Wkajyka326
odhdoh
327
328
odhdoh
329
330
odhdoh
331
q
332
odhdoh
Wm.%ka:h I
fkdfhla iel j,g ms<s;=re
wdpdh uka f.a ; l:dj uq,skau uqK.; jQ g Wkajykafiaf.
a phH_dj" ;h" ms<sfj;a ms<sn| fndfyda whf.a iel iys; fpk
wdpdh uyd nQjd fj; fhduq h' ry;kajykafia ms<sn| fndfyda
ld,hla rE u;su;dka;r wkqj h h m%jD;a;s ieif|kafka ke;s nj
Tjqka lSy' wdpdh uyd nQjd tu m%Yakj,g blauka ms<s;=re iemhQy'
uq,skau idudkH ksidf.a bJshkag f.dre jQ iuq;s i;Hfhka b;d
.eUqre wiajdNdl kqu ukskag ne nj myod kay' md<s NdIdj
k W.;a mKa; W.;=ka fmd; mf;a i|yka kqjK j,g iSud we;'
tfy;a fn!oaO Ndjkd ;=<ska w;aolsk wkka; kqu ta whg ke;' ta
m%dfhda.sl Ndjkd hqKqj ke;s neks'
wdpdh uka ks;ru ;u YsIHhskag m%ldY lf,a ;uka jykafiag wjfndaO jk Ou_ lreKq wkka; wm%udK nj;a ta ish,a, jpfkdaoa.; lsug
fkdyels nj;ah' Wkajykafiagj;a woyd.; fkdyels ia; foa ks;r
olskag ,enqKs' tu wkqidrfhka Wkajykafia ;=< lsish ielhla ke;s
nj;a nqoaOd ry;=ka jykafia,df.a kqu lshd ksul< fkdyels nj;a
th is;Sug mjd fkdyels nj;a mejiSh'
md<s ;s%msglfha i|yka Ou_h l=vd nkl we;s c,h jeksh' tys
i|yka fkdjQ Ou_ uyd id.r c,h yd iudkhehs wdpdh uka mejiSh' nqrcdKkajykafiaf.a mksjdKfhka wjqre ish.Kka .;jQ
miq ;s%msglh ilia jQ nj ms<s.; hq;=h' fuh n,j;a fojdplhls'
miqld,Sk .%ka: l;_Djrekaf.a u;s u;dka;r yd fjk;a whf.a oDIa
fuys .%ka:drEV we;' tneka wm lrd meK we;s ksldh .%ka: .ek
iEySulg m;ah fkdyelsh' th imQK nqoaO jpkh f,i ms<s.;
fkdyelsh'
wdpdh uka ks;r mejiqf nqoaO jpkh' tk nqka jykafiaf.a Ou_
foaYkdj w;sYhska ia; jQ w;s mdY=oaO ;a; ika;dkhlska .,d tk
w;smdY=oaO ksjer tldka; i;H;djhla neka wid isk fndfyda
fokdg u.a. M, ,nd.ekSu myiq jQ njhs' tjeks wjHdc" mru i;Hh
Ou_h nqrcdKka jykafia fyda ry;ka jykafia,d foaYkd lrk g
333
odhdoh
Wm.%ka:h II
;a;h - hkq kSf iajNdjhhs
is; mQj_x.u f' is; hkq kSu f.k fokakls' th m%d:l" msis
kSuhs' is; hkq kSu f' fyd| krl fol kSuls' pdrd;aul
ksCIKhla bkamiq isf;a we;s flf' isf;a fuu ldhH_ iNdrh
iuyrg zzi;shZZ hkqfjka yeka f' iuyrg m%{dj kka yeka
f' tfy;a msis m%d:l ;a;fha is;s,s ke;' tys we;af;a zzkSuZZ
muKs' isf;a we;s [a[dK ks;r Wmamdo - uh jYfhka ie ie
hhs' [a[dKh ;=<ska ndysr wruqKq iamY flf' wei iy rEmh
ksid isf;a ixLdr yg.kS' bkamiq is;s,s Odrdj,a fkdlvjd ls%hd;aul
f' fuh is fkdjk g isf;a m%lD;s Yla;sh jQ zzkSuZZ muKla mj;S'
tfy;a idudkH mqoa.,hdf.a iy ry;kajykafiaf.a zzkSuZZ fjkia
f' idudkH whf.a kSu flf<ia j,ska Is; h yelsh' Kdiaj
ry;=kaf.a kSu tjeks flf<ia ke;s neka b;d msis kSuls' th
ia;h' tys i;=g wiS;h' bka ry;kajykafia,d Ydka; m%KS; ksjk
weiqre lr;s' th fkdlvjd is;ays / we;' fya;= m%;H ksid fjkia
fkdf' tjeks fjkia isjkafka idudkH mqoa., ika;dkfhah' tu
fya;=m%;H wks;H" laL" wkd;aufhka mSvdjg m;af' tjeks f,!lsl
;;a;ajhla ry;kajykafiaf.a ika;dkfha ke;' th ks;ru msisj
mj;S'
335
b;d msis jQ ta is;" kSu muKla we;s flf' fuh m%lD;s is;h
- wjidk is;h' kej; bmula ke;' tneka cd;s" crd jHd urK
ksudjlg m;af' Bg fya;=j ta ie ;snQ flf<ia bj;auh'
tjeks ;Fjhlg mefKk ;=re kej; Wmam;a;shla we;s flf' fkdfhla fokd mqkNjh Yajdi l<;a fkdl<;a" urKfhka wjidk fj;shs
WfpPo oDIahg m;ajqk;a" ta lsisjlska i;Hh fjkia fkdf' isf;a
kSu iajNdlh' th h u;su;dka;rfhka fjkia l< fkdyelsh' tla
tla oDIa ud;%fhka fjkia fkdf' lu_h yd iajNdjh hgm;a lsug
fkdyelsh'
ta ksid Wmka iFjhd urKska u;= Wmam;a;shla ,nhs' th lu_dkql+,j
fmdf<df" wyfia" c,fha iFj" fma%;" foaj n%yau jYfhka ,n;s' foaj
wd ka ksia weig fkdfmkqK;a is; tjeks mirhlg m;au
islrkafka Bg wod< lu_ fya;=fjks' lu_ hkq is; fufyhjk Yla;shhs'
lu_h iska fufyhjk ;a;h iir ieir;s' is; b;d iQCIu iajNdjhla ksid is; hkq l=ulahs wfma jpkj,ska yekau Ialrh' Ndjkd
;=<ska is; iud.;ag muKla isf;a iajNdjh fka' is; ykd.ekSug
iud jk;=re fkdyels f'
isrer ;=< is; mj;sk kuq;a is; ykd .ekSu Ialrh' th b;du
iQCIu m%fhda.ld ;;a;ajhls' Yrh mqrd ys we;' is; hkak fldgia
jYfhka fyda ls%hd jYfhka fyda ia;r l< fkdyelsh' Ndjkd fhda.
Skag f is; lh fjka jYfhka wjfndaO f' iud .; jQ is;g f
fjki ksKh l< yels jqjo iudfhka ke.S is g isf;a iajNdjh
ykd.; fkdyelsh'
is; Yrfhka fjkajqjo tys tlg ne we;s fokd i[a[d ixLdr
fjkal< fkdyelsh' th l< yelafla m%{dfjka muKs' f is; Yrfhka mndysr nj f;are .sh g zzuf.a YrhZZ hk ms<s.ekSu re
f' tfy;a isf;a fokdj" u;lh" ukisldrh" is;s,s" [a[dKh
fjka jYfhka ykd.ekSug fkdyels f' m[a[dfjka f fjkia jQ
isf;a idOl wjfndaO f' tg zzixglZZ .=Kh jQ Ou_h msysgd we;'
f mxp ialkaOhu isf;a mndysr idOl nj tg jegfya' f ;=kajk
Yaf,aIKhhs'
wjidk jYfhka wfma ishu uq,djg fya;= jQ woHdj .ek is; fhduq
f' wms woHdj jpkhla f,i k we;s kuq;a f woHdj isf;a ie
336
odhdoh
337
lmd f' b;du iq fohlska jqjo lmd f' f ksid is; ks;ru
Nhska ieflka mSvd ' isf;a m%lD;s iajNdjh fuh kqjQj;a flf,ia
;=<ska fuh is lrhs'
is; flf,ia j,ska imQKfhkau fjka jQ g" muKla is; ksNh f'
tg Nh fyda ksNh lshd fohla ke;' isf;a iajNdl .;sh muKla
b;s f' iodld,slj lsish fohla u; r|dmj;skafka ke;' ld,h
fyda wjldYh wod< ke;' th oHudkula muKs' fuh jkdys zzienE
;a;hhsZZ' ienE ;a;h hkq ish flf<iqkaf.ka kq w;smsis
- iWmdfYI ksudK fyj;a ry;=ka jykafiaf.a is;hs' f yer wka
lsis is;la zzienE ;a;hZZ fkdf' f is; wka lsis ;;a;ajhlg iudk
ke;'
zzmN iirox NslLfj ;;x ;[p fLd wd.k;=flys
Wmllsf,fiys Wmlls,sgGxZZ hk nqoaO jpkh wx.=;a;r ksldfha i|yka f' tys woyi jkqfha uyfKks uq,a is; m%NdIajrh' th
wd.ka;=l flf<ia j,ska .ejiS .;a g ls<sgq f' fuys uq,a is; hkq
iuq;s is;hs' th m%lD;s is; fkdf' f iuq;s is; wrNhd mNiir
ox ;a;x ''''' wd jYfhka foaYkd lrk ,' th m%Ndiir jqjo
mdY=oh mrudF:_ jYfhka ke;' nqoaO foaYkdj taldka; i;Hhls' ta
ms<sn| fpkhla ke;' tfy;a nqrcdKka jykafia uq,a is; m%lD;s
is; jYfhka ykajd ke;' tfia jQfha k fujeks m%Yakhla u;= f'
zzm%lD;s is; msis k th kej; bmfokafka wehs@ ry;kajykafia
;u is; msis l< miq kej; kQmhs' tu is; uq, msis k kej;
msis lsula wjYH fkdf' tu m%Ndiajr is; msis l< yelsh'
ulaksido h;a tys mj;sk woHdj ksid m%Ndiajr ula is we;'
f m%Ndiajr is; blaujd hk Ndjkdfhda.S mskaj;d tu woHdfjka
mru uqla;sh jQ ksjk idlaYd;a lrhs' tu ry;kajykafiaf.a is;
m%Ndiajr fkdf' f fudfydf;a woa;Sh i;Hh jQ ksjk idlaYd;a
lrhs' tg is; hkq l=ulahs jegfya'
;a;h b;du msis jQ g uy;afia wdf,dalu;a jQ m%Ndiajr .;shla
we;' ksy~ mirhl fyda rd;s% ld,fhka ;u is; fujeks wdf,dalfhka
nn<hs' iud fkdjQ go f nen<Su we;' th jpkd;sl%dka; neka
ia;r l< fkdyelsh' f ishq wdf,dalh oi w; ys hhs' tg
338
odhdoh
339
isxy, mj;kh
YS% ,dxlsl .re wdpdh l=iqud NslaIqkSkajykafia" Wmka jIh 1929hs'
uyK Wmimod ,enqf oUj idrdkd;ays 1996 ' f,dl fn!oaO ix>
340
341