SEN N TRI PHNG NGOI

Thin S Thch Nht Hnh ging Kinh Php Hoa

Nh xut bn L Bi 2001

Phn I: Kinh Php Hoa v o Bt i Tha Kinh Php Hoa l mt kinh rt ni ting, c th ni l ni ting nht trong tt c cc kinh in ca o Bt i Tha. Ci t tng tn xng kinh Php Hoa l Vua ca tt c cc kinh c t lu. Chng ta phi tm hiu ngun gc ca t tng , nht l phi bit l do ti sao kinh Php Hoa t n a v tt cng ca n trong khu vn kinh in i Tha. V thi im xut hin, tuy ta ngh Bt ni kinh Php Hoa trn nh ni Linh Thu trong thi gian Ngi cn ti
1

th, nhng s thc l mi n khong 700 nm sau, tc khong cui th k th hai Dng lch, kinh Php Hoa mi c cc thy ghi chp li lu truyn. Bng chng ca s xut hin vo thi im ny l Thy Long Th (Nagarjuna), tc gi ca i Tr Lun (Mahprajpramitastra) sng vo cui th k th hai, v thy trch dn kinh Php Hoa. Thm vo , chng ta c th ni chc rng kinh Php Hoa xut hin sau kinh Duy Ma Ct, v nhng t tng trong Duy Ma Ct cha i ti giai on ha gii vi Gio hi Truyn thng . Khi tm hiu v ngun gc v l do ti sao kinh t n a v cao nht trong kho tng kinh in i Tha, chng ta thy, trong kinh Php Hoa(1) Bt ni vi B Tt T Vng Hoa rng: Ny T Vng Hoa, trong cc dng nc nh l sng, ngi, kinh, rch th bin l ln nht; trong cc kinh th kinh Php Hoa ny l ln nht. Ngoi ra, trong Phm th mi, on cui ca phn k trng tng, Bt dy rng: Dc Vng, nay bo ng, Cc kinh ca ta ni, M trong kinh , Php Hoa tt th nht. Nh vy trc ht, danh xng ny l do chnh c Th Tn tuyn thuyt trong lc ni kinh Php Hoa trn nh Linh Thu, v nim kinh Php Hoa l Vua ca tt c cc kinh bt ngun t nhng on ny trong kinh.
2

K n, khi vo thm ving kho tng kinh in i Tha, ng trn phng din t tng, ta thy kinh Duy Ma l mt kinh rt phong ph, cha ng nhiu t tng rt thm o. Ta c th dng li hng gi, hng ngy trn tng trang kinh Duy Ma tm hiu nhng t tng cao siu ca o Bt i Tha, c trnh by mt cch rt sc tch, rt c ngh thut. Khi c kinh Php Hoa chng ta khng thy nh vy. Kinh Php Hoa khng c tnh cch chuyn mn, khng c tnh cch bc hc, m li c tnh cch i chng, thng tc v thc tin. c kinh Php Hoa, ta thy kinh tha hng nhng t tng v tinh hoa ca nhng kinh i Tha c trc . V d kinh Php Hoa tha hng t tng Khng ca kinh Bt nh, t tng Trng trng duyn khi ca kinh Hoa Nghim, v t tng Bt t ngh gii thot ca kinh Duy Ma. Nhng kinh Php Hoa khng trnh by nhng t tng mt cch bc hc, mt cch chuyn mn. Kinh a o Bt i Tha i ti mt bc rt ln, nh tnh cch khng chuyn mn, nh tnh cch ph thng, thc tin v thng tc ca kinh. Nh vy, ng v phng din t tng, ta c th ni rng sc mnh ca kinh Php Hoa khng phi l nh vo tnh cch chuyn mn ca kinh m l nh vo s trnh by nhng t tng thm o mt cch rt n gin, rt d hiu, thch hp vi mi gii. Vng Tay Ln ca Kinh Php Hoa

Mt c im khc a kinh Php Hoa ln ngi v cao nht trong vn kinh in i Tha l ci kh nng dung hp, chp nhn mi b phi trong o Bt ca kinh. Chng ta nn bit rng o Bt c nhiu dng. Trc ht l o Bt Nguyn Thy, l o Bt c ging dy t hi Bt cn ti th. Tip l o Bt B phi, xut hin t khi Gio hi chia ra lm nhiu b phi khc nhau. Ban u th gio on chia ra lm hai phi, mt l Thng Ta B, v mt l i chng B. Phi Thng Ta gm c nhng ngi ln tui, cn phi i chng gm a s cn li, v c khuynh hng pht trin, tin b. V sau li b chia ra lm nhiu b phi khc na. Sch s ghi li n 18 b phi, v c lc cn nhiu hn, ti 25, 26 b phi. Nh vy th Pht gio B phi khc vi Pht gio Nguyn Thy. Pht gio Nguyn Thy c tnh cch thng nht, ch c mt Kinh tng v mt Lut tng. Trong khi , v pha Pht gio B phi, mi B phi c Kinh tng ring, c Lut tng v Lun tng ring ca mnh. Trong vn hc Pht gio, Lun tng (Abhidharma-piaka) l phn th ba, c sng tc thm h thng ha v ging gii thm v nhng t tng ca o Bt. Hai phn kia l Kinh tng (Stra-piaka) tc l nhng li ca Bt dy, v Lut tng (Vinaya-piaka) l nhng gii lut qui nh np sng ca tng on.

B phi th nht gi l Theravada m chng ta thy ti Tch lan hin gi, khng phi l o Bt Nguyn Thy, m l o Bt B phi. B phi th hai l Thuyt Nht Thit Hu B Kashmir (Pakistan), tn ti trong vng mt ngn nm, v truyn sang Trung hoa, cng khng phi l o Bt Nguyn Thy, m l o Bt B phi. Hai b phi , mt l Theravada min Nam, truyn tha li Tng kinh Nam truyn, v B phi Sarvstivda, tc l Thuyt Nht Thit Hu B, c truyn li Kashmir, min Ty Bc Pakistan, ri i sang Trung hoa, u khng phi l Pht gio Nguyn Thy. Du h t gi l Pht gio Nguyn Thy, nhng v cch truyn tha, cch gi gn, v cch gii thch gio l ca h rt khc vi o Bt Nguyn Thy, cho nn h khng phi l truyn tha ch thc ca Pht gio Nguyn Thy. Rt nhiu kinh in ca b phi Thuyt Nht Thit Hu B Kashmir c dch ra ch Hn. Thng Ta B ting Pali l Theravada, ting Phn l Sthaviravda, c ngha l nhng v trng lo, nhng bc tn tc. Tht ra, tn ca B phi m ta gi l Theravada Tch lan, chnh tht l Tmras tiya, dch l ng Dip B. ng l mt th kim loi mu vng . ng Dip B l mt B phi ca cc v tu s khoc y mu ng , ngy nay ta gi l Theravada. Trong mi tm b phi ca thi i Pht gio B phi, c nhng b phi bo th, c nhng b phi tin b. T nhng b phi tin b, t tng i Tha bt u pht hin, v n
5

khi nhng t tng chn mui, th kinh in i Tha bt u xut hin. Kinh xut hin u tin trong vn hc i Tha l kinh Bt Nh. Nh vy ta c th ni rng s hnh thnh ca o Bt c ba giai on: - Giai on th nht l o Bt Nguyn Thy, - Giai on th hai l o Bt B phi, v - Giai on th ba l o Bt i Tha. Khi o Bt i Tha xut hin th tt c nhng b phi khng phi l i Tha u c gi chung l Tiu Tha. Thnh ra ch Tiu Tha c dng trong ci ngha khinh th, chic xe ca anh khng ch c bao nhiu ngi, nhiu lm l mt mnh anh, cn chng ti l loi xe ln, c th ch c hng chc, hng trm ngi. V vy m hi trong hai danh t i Tha v Tiu Tha c tnh cch i co, t ho. o Bt l mt thc ti sinh ng, trn y s sng. Khi c s sng th n phi pht trin, n khng th ng nguyn trong tnh trng c. V d nh mt ci cy ang sng th th no cng phi mc thm cnh, thm l, thm hoa. Do , nu mun cho o Bt cn l mt thc ti sinh ng th phi cho o Bt pht trin, bng khng n s cht. Tuy nhin c nhng ngi khng mun o Bt pht trin, h mun gi y nguyn nh c, v khng chu thch ng gio l, cng nh cch hnh tr vi khung cnh mi, vi thi i mi, vi
6

x hi mi. Trong trng hp y o Bt khng cn c ph bin su rng trong qun chng na, m ch ng khung trong phm vi rt nh ca nhng ngi bo th. X hi thay i, vn ha thay i, kinh t thay i, nu o Bt khng thay i thch ng vi i sng mi, tr li cho nhng vn mi, th o Bt khng th no ng c vai tr lnh o tm linh. Trn cn bn , phi bo th khng lm trn nhim v ca mnh, cho nn phi tin b phi ng ra ci t, thch ng vi thi i mi. Nhn cho su, chng ta thy phi bo th c khi cng ngc, khng linh ng, h ch chuyn i v hng phn tch m khng chu i v hng tng hp. Tht vy, trong nn vn hc A-t-t-ma(2), Abhidharma, ci khuynh hng chia ch rt nhiu. Mt si tc khng nhng ch lm t m cn ch lm ba mi su. Trong vn chng vy, m trong s hnh tr, nhiu khi cng vy. C phn tch, ri tip tc phn tch, phn tch c nim vui trong s phn tch m thi. V d khi chng ta i trong chnh nim, khi bc chn tri, mnh bit rng mnh bc mt bc chn tri, khi bc chn phi, mnh bit rng mnh bc mt bc chn phi, v nh vy bc chn c th rt t nhin, rt an lc. Chng ta hy hnh dung Bt v cc v i c i kht thc trong thnh Vng X, cc v m bnh bt, i chm ri, trang nghim, v rt c chnh nim. H i thin hnh. Nhng vi ngi bo th th h phn tch bc
7

i, v h lm thnh nhng ng tc hi kh nhn. V d nhiu lc qu v thy c nhng ngi i kinh hnh bng cch nhn gt chn, v i trn u ngn chn, trng khng t nhin cht no c. Theo nguyn tc, h phn tch bc chn ra ba giai on: D chn ln, a ti, v t xung (lifting, moving, placing). N c tnh cch my mc nh mt con ngi my. Nhng l mi chia lm ba thi, h cn c khuynh hng chia nhiu hn na: Mi d ln, d ln na, d ln cao ri; a ti mt cht, a ti hai cht, a ti ri; bt u t xung, t xung gn t, t xung st t ri v.v..., v c tip tc chia ra nh vy. iu ng l thc tp chnh nim, nhng ci chnh nim ny rt kh, rt l my mc v khng dn n s an lc, hnh phc, thnh thi g trong lc thc tp. N b kt vo hnh thc. Khi n cm trong chnh nim, gp mt ming u h a ln, mnh ch cn qun chiu: Ti ang gp mt ming u h, v ti bit y l ming u h; ti ang nhai u h v ti bit rng ti ang nhai u h. Rt t nhin, rt an lc. Ngc li, nu thc tp chia ch: gp, gp, gp ln; b, b, b vo ming; nhai, nhai, nhai... th lm sao m n cho an lc c? Trong php thc tp ny, ngi ta ngh phi ch ng tc ra tng giai on, cng ch ra nhiu chng no th s thc tp cng su sc chng ! Vi thc tp , mnh thy c mt s kh nhn, i sng mt ht s hn nhin, ch cn c hnh thc. Khng phi i thin hnh chm th hay hn i thin hnh nhanh, hoc ngc li. Vn l trong khi thc tp chnh
8

nim, mnh c c s an lc v chnh nim hay khng. i, mnh c bit mnh ang i hay khng? ng, mnh c bit mnh ang ng hay khng? n, mnh c bit mnh ang n hay khng, v c s sng trong khng, hay mnh bin mnh ra mt con ngi my? S thc tp chia ch ng l thc tp chnh nim, nhng liu ci chnh nim n c a ti s sng an lc v chuyn ha cho hnh gi hay khng? Thm vo , cch c, cch hiu v cch hnh tr ca nhng ngi y cng cng ngc nh th. Ci thi c chp y lm ngi khc khng th chu ng c. V vy m khi cc kinh in i Tha xut hin, ngi ta phi dng nhng qu trng pho rt ln mi c th ph v c thnh tr ca phi bo th. Trong kinh in i Tha, nht l trong cc kinh in xut hin lc ban u, chng ta thy c nhng cu tuyn b rt mnh, c th ni l gn nh cc oan. V d: * Khi mt ng Vua khng ng vi Hong hu, m li ng vi mt ngi n b khc, th a con sanh ra khng th no lm Thi t ng cung c. * Nhng ngi Tiu Tha khng c b tm, khng c ch nguyn ln, h khng phi l con ch ca Bt, h ch l con gh thi. * Nhng ngi Tiu Tha l nhng ngi ch chm lo cho s t li ca mnh, m khng quan tm ti ci t li ca
9

ngi khc. * Nhng ngi Tiu Tha l nhng ngi ch mun chm dt au kh m khng c kh nng to tc an lc cho mnh v cho mi ngi. * Nhng ngi Tiu Tha ch lm thi nt nhng ht ging tt ca o Bt m thi v.v... Danh t dng trong o Bt l Tiu nha bi chng. Nha l ci mm, nh trong danh t mch nha, chng tc l ht ging. Tiu Tha l nhng ngi tip nhn ht ging t bi, tr tu, gii thot, an lc t o Bt, m khng gieo trng v pht trin nhng ht ging ny tr thnh nhng g tt p cho nhn loi, th h ch lm cho h thi nhng ht ging ca Pht Php m thi. l nhng cu ni rt nng, cha mi di v phe bo th. Thot nghe, chng ta ngh rng nhng cu ni hi qu ng, thiu t bi, v khng c i ng. Nhng nu chng ta nghin cu cho k v khi thy c ci thi bo th, cng ngc ca phi Tiu Tha, th chng ta c th hiu c ti sao. Trong lch s vn hc ca kinh in i Tha, kinh Bt Nh (Prajpramit-stra) xut hin trc nht, ri mi ti kinh Bo Tch (Ratnaka-stra), kinh Hoa Nghim (Avatasaka-stra). Sau mi c nhng kinh khc nh kinh Duy Ma Ct (Vimalakrtinirdea-stra). Ti khng m kinh Duy Ma Ct lm, ti v kinh Duy Ma c
10

nhng on i qu . Kinh Duy Ma Ct a hnh bng ca mt v ti gia, tn l Duy Ma Ct (Vimalakrti), so snh vi cc v thng th trong gii xut gia ca Bt, nh tn gi Trng lo X Li Pht (riputra). Trong s so snh ny, ta thy thy X Li Pht l mt ch b con, rt di kh, ngy ng, cn c s Duy Ma Ct li l mt ngi rt thng minh, mt i c s. Thnh ra, kinh Duy Ma Ct em i c X Li Pht ra lm tr ci cho thin h. i c X Li Pht l ngi anh c ca gio on kht s, l ngi c xem l thng minh nht trong hng cao ca Bt. y vy m trong kinh Duy Ma, i c X Li Pht c a ra nh l hnh nh ca s nh b, ca s thiu thng minh. Khi thy ngi i din gio on ca Bt b nhc m, th mi ngi trong gio on u cm thy b thng tch, b xc phm. Tuy nhin kinh Duy Ma Ct c nhiu t tng rt uyn o, thm su, nh t tng Bt nh. Ngoi ra gio l kinh Duy Ma Ct cn c trnh by rt kho lo, rt hay ho, rt p . Hi , n c mt phong tro vn ha mi ni ln, v c nhng kch bn ni ting nh l Mahbhrata. Nhng ngi chp kinh thi cng b nh hng ca phong tro vn ha mi ny, cho nn cc kinh in i Tha c trnh by theo phng thc ca nhng kch bn, mi chng l mt mn kch. Kinh Duy Ma Ct c trnh by theo

11

phng thc , v kinh Php Hoa sau ny cng c trnh by theo cng mt k thut. Kinh Duy Ma Ct v nhng kinh i Tha xut hin trc , dng nhng qu trng pho rt ln bn vo hng ng ca nhng ngi Thanh vn. Ngc li, kinh Php Hoa l kinh i Tha u tin s dng ngn t ha i, chp nhn mi b phi v mi khuynh hng trong o Bt. V vy cho nn khi kinh Php Hoa ra i nh l c mt ln gi mt, mt cn ma ro, lm du li ci khng kh ngt ngt, i co ang xy ra gia hai phi bo th v tin b.

Vai tr kinh Php Hoa trong s thnh hnh o Bt i Tha Nh ni trn, ngay t kinh Bt Nh, ta thy nhng t tng cc oan, nhng ngn t rt mnh. n khi kinh Duy Ma xut hin th thi ln n cng tt cao ca n. Nhng t tng ny bin thnh nhng phng tin lun chin vi Gio Hi truyn thng. Trn phng din t tng, chng ta khng c g trch mc c, ti v nhng t tng rt uyn o, rt liu ngha, rt trn y. Tuy nhin, ng trn phng din thi , ta thy cung cch khng tnh bao dung, khng c c phong thi i Tha, v l do mun gt tt c nhng thnh phn Thanh vn ra khi gia nh ca o Bt. n khi
12

kinh Php Hoa ra i th kinh p dng mt phng thc mi: Rt t bi, rt bao dung, v m ly truyn thng ca Gio hi vo trn trong vng tay ca Pht gio i Tha. V vy, s ra i ca kinh Php Hoa l mt hin tng rt may mn, rt ng lc cho s thit lp c s ca Pht gio i Tha. Chnh nh kinh Php Hoa m o Bt i Tha tr thnh mt c s c cn bn, c truyn thng v mi bin thnh mt Gio hi thc s. Trc th tuy t tng i Tha c pht trin, c truyn b, bt u chinh phc c nhiu ngi, trong c c nhng ngi thuc phi Tiu Tha, nhng gio hi i Tha cha c thit lp nh l mt tng on tu tp gm nhng ngi va xut gia va ti gia, v cha c c s t chc. Tuy trc khi kinh Php Hoa xut hin th i Tha cng c mt, nhng c mt vi tnh cch ca mt s c nhn ri rc, gii xut gia cng nh gii c s, v nht l ch c mt trong lnh vc t tng v kinh in, nhng cha c mt vi t cch l mt gio on, mt t chc, mt c s. Cho n khi kinh Php Hoa ra i, vi thi ha hon, dung hp, bao bc, th lc B Tt Tha, tc l i Tha, mi c tng on xut gia v tng on ti gia. S thnh cng trong vic to dng mt Gio hi trong o Bt i Tha, nh rt nhiu vo thi ha gii, iu hp ca kinh Php Hoa. V vy cho nn vai tr ca kinh Php Hoa rt ln trong truyn thng i Tha. Nhn thc ca Tng Thin Thai v kinh Php Hoa
13

Tn y ca kinh l Diu Php Lin Hoa Kinh, ting Phn l Saddharmapuarka Stra. Puarka chng ta thng phin m l Tn--Li, tc l mt loi hoa sen mu trng. Diu Php ngha l gio Php mu nhim. Trc chng ta c nhiu nh ch gii v nghin cu v kinh Php Hoa. Trung Hoa c mt tng phi chuyn mn nghin cu kinh Php Hoa, din dch rt nhiu v t tng Php Hoa v t c s l thuyt v thc hnh ca mnh trn Php Hoa. l Tng Thin Thai (Thin Thai Tng) m ngi i din xng ng l thy Tr Gi ni Thin Thai. Trc c thy Hu T v k n l thy Hu Vin. Sau ny th c thy Tr Gi, ngi thit lp ra nhng c s vng chi cho Tng Thin Thai. Trong nhng tc phm ca thy Tr Gi, c tc phm ng Mng Ch Qun m tt c cc ch, cc c i tu Vit-nam u phi hc. ng mng ngha l nhng ch b v c b. y l mt tc phm dy php tu thin cho nhng ngi cn tr, mi bt u tu. Sau khi tu lu hn, h hc nhng tc phm khc nh i Tha Ch Qun. ng v phng din t tng, thy Tr Gi c tc phm Php Hoa Huyn Ngha, trnh by v nhng ngha thm huyn ca kinh Php Hoa. Trong thy ct ngha rt di dng v khi nim ca thy, v nhn thc ca thy v Pht Php. Ch Php trong ch Diu Php c thy em ra m x, phn tch v trnh by rt cn k.

14

Cc nh nghin cu hin i thy rng con ng phn tch ny khng c thch hp lm, ti v kinh Php Hoa khng c mc ch din by chn l ca thc ti nh l mt nn trit hc. Ch Php trong kinh Php Hoa khng c ngha l nhng c gng trnh by ci chn l ca thc ti. y, Diu Php mu nhim khng phi l ch n c th trnh by c s thc v v tr, vn hu, v chn l hin ti nh trong kinh Duy Ma hay kinh Bt Nh. Chng ta khng thy nhng khuynh hng trong nhng phm ca kinh Php Hoa. Ci Php y s d c gi l Diu Php l nh vo tnh cch i chng, ph thng v thc t ca n, cng nh nh cng nng c th thc hin c nhng iu m nhng kinh khc cha thc hin c. Php ny m ra mt con ng dung hp c truyn thng vi nhng t tng mi ca i Tha, v to nn mt khng kh hi ha, m p, vui v, thng nht gia Gio hi Truyn thng v Gio hi Tn lp. Nhn thc ny ca chng ta khng ging nhn thc ca Tng Thin Thai, ti v thy Tr Gi hiu ch Php nh l mt s din by c h thng, bng hnh thc trit hc ca s thc v php gii, v v tr, v vn hu. Ta c th chng minh iu ny khi ta i su vo kinh Php Hoa. By gi ta ch a ra vi nim tng qut nh vy khi i su vo kinh th s khng thy b lc lng. Vn th v cc giai on hnh thnh ca kinh Php Hoa Kinh Php Hoa c nhiu trng tng hn kinh Duy Ma. Trng tng tc l phn k tng trong kinh, ting Phn l
15

Geya, mnh phin m l Gi-. Kinh Duy Ma ch c hai on trng tng m thi. on th nht l ca ngi Bt, ni v Pht Thn Quang, on th hai l ni v gia nh ca Nh Lai. Nu c kinh Php Hoa qu v s thy trng tng l nhng on thi k lp li nhng c ni trong phn trng hng (Stra). Trng hng tc l vn xui. Khi c cc kinh i Tha, ta thng c cm tng phn k tng l tm thu li phn trng hng. C rt nhiu th ti ca kinh in, nh Trng hng, Trng tng, C khi, Th d, Nhn duyn, V vn, Bn sanh, Bn s v.v... y ta mi ni n hai th ti u ca kinh in o Bt l Trng hng v Trng tng. Ta c th ngh rng hai th ti xut hin ng thi. Khi cn tr ti thng ngh rng s d kinh c phn trng tng v phn ny d nh hn, l do l thi ca th d c v d thuc hn vn xui. iu cng ng, nhng khng ng trong trng hp ny cho lm. L do l lc mi xut hin, kinh in thng c vit bng thi k m khng vit bng vn xui. Tng t nh kho tng ca dao tc ng ca Vit-nam, c truyn li bng ming, gi l vn chng truyn khu. Kinh in i Tha cng vy. Ban u kinh xut hin di hnh thc nhng bi k tng truyn ming. Do vi kinh Php Hoa, nhng phn trng tng xut hin trc, v l giai on u kinh Php Hoa xut hin. Ngn ng m nhng nh t tng ny s dng din by kinh Php Hoa c gi l ting Prakrit, mt ngn ng thng dng trong x hi n thi , cho
16

nn d hiu v d hc thuc hn. Ngn ng ny c lut l ring ca n, cng nh th lc bt ca Vit-nam: Chiu chiu ra ng ng sau, Ng v qu m rut au chn chiu. Rt d nh, rt d hiu. Tuy nhin, v l mt vn th c nhng hnh thc v lut l ring, cho nn cha li bi vn vn th hi kh. Trong giai on th hai ca s hnh thnh kinh Php Hoa, ngi ta thm vo phn vn xui, tc l phn trng hng, vi mc ch lm cho nhng on trng tng r ngha hn ln. V d nh hai cu ca dao k trn, trong c nhiu ch chiu, nhng khng phi mi ch chiu u c cng mt ngha, v vy m ta phi dng di hn gii thch nhng on thi k. Do tuy rng anh chng vn xui, anh chng trng hng xut hin sau anh chng trng tng m mnh c tng l anh ta xut hin trc, ri ta mi tm tt li thnh th cho d nh. Nh vy, trng hng, trc tin l c dng gii thch li kinh. Trong kinh ta thng gp nhng cu nh: Bt ni n y v mun tm tt li nhng ngha l ni, nn lin c bi k sau y... l iu c ngi ta thm vo sau, v khng ng vi s hnh thnh ca kinh. Ta phi i li rng: Sau khi ni bi k ri, Bt thy ngha l hi c ng nn Ngi thm nhng li gii thch sau y..., th ng hn. ng v phng din khoa hc nghin cu th ta mi thy c nhng iu . Qu
17

v l nhng ngi c sng trong th k th hai mi, c th hng phng php vn hc s mi, qu v c th khm ph v chp nhn c nhng iu ny. Giai on th ba ca s hnh thnh Php Hoa l s pht trin thm phn trng hng, tc l phn vn xui. Ti v khi so cc bn ting Phn vi nhau, ta thy c nhng bn trong phn trng hng ngn hn phn trng hng ca nhng bn khc, ngha l kinh Php Hoa cng mc ln nh mt cy i th, ny chi, m nhnh. Gia th k th hai n cn thp nh, nhng n cui th k th hai th n cao ln hn nhiu. Giai on th t l giai on kinh c thm vo nhng phm mi. Trong bn ch Hn, kinh Php Hoa c 28 phm v trong bn ting Phn ta ang c, ch c 27 phm thi. S tm ti nghin cu trc y pht hin ra rng, k t phm th 23 tr v sau, c nhng phm mi c thm vo. C th l khi s dng, cc thy thy c nhng khuyt im, nn h thm vo nhng phm sau. Trong nhng phm u, chng ta thy c t tng tt c chng sanh u c kh nng thnh Bt, ngha l mi gii k c cc v Thanh vn (rvaka) Duyn gic (Pratyekabuddha), v B Tt (Bodhisattva), ai cng c kh nng tnh thnh Bt. y l l thuyt ch yu ca kinh Php Hoa. Nhng cho n phm 22 ta vn cha thy n gii thnh Bt, cho nn cc t phi thm vo mt phm, l phm th 13, trong phm ny b d ca Bt tc l B Mahprajpati Gautam (Ma-Ha-B18

Xa-B- Kiu-m-Di) v m ca La Hu La (Rhula), tc l ngi bn ng ca Bt trc khi Ngi i tu, b Yasodhar (Da-Du--La), cng c th k thnh Bt. Tuy vy phi i cho ti khi thy c s thiu st hay b ch trch th cc thy mi thm vo phm y. Mt phm khc, phm th 12, trong c nhn vt -Bt-a (Devadatta), cng c thm vo sau ny. B-t-a l mt ngi quy ph Bt t lc Ngi bt u i tu cho n khi Ngi thnh lp gio on, cho nn theo nguyn tc th ng ny khng thnh Bt c. Tuy vy, t tng Php Hoa l t tng Nht thit chng sanh giai hu Pht tnh, ngha l mi chng sanh u c kh nng tr thnh mt ngi gic ng hon ton. V vy m c mt phm mi, ni v -B-t-a, trong -B-t-a cng c th k v thnh Bt sau ny. C nh vy mi i ti c s hon thnh t tng chnh yu ca kinh Php Hoa. y l l do ca s hnh thnh giai on th t ca kinh Php Hoa, trong mt s phm mi c thm vo. Trong hc gii n thi c mt s hng thnh ln, c nhng l thuyt mi, nhng t tro vn minh mi, do nn vn hc Pht gio cng phi c mt hnh thi mi. Pht Php phi c trnh by di nhng hnh thi vn chng, ngh thut thch hp vi ng thi th mi c tui tr v gii tr thc chp nhn, v vy m c mt s hc gi nhun kinh Php Hoa t ting Prakrit, mt ngn ng
19

rt bnh dn, khng c tnh cch thng thi, thnh mt ngn ng thng dng trong gii bc hc, vn chng, l ting Sanskrit tc l ting Phn. Nhng tc phm trit hc v vn hc ng thi u vit bng ting Phn. Tng t nh lc ngi Php mi sang Vit-nam, ch Nho v ch Nm b mt v th, trong khi ngi ni c ting Ty mi c xem nh l vn minh, mi c trng vng. V vy m c nhng bi th chm bim: No c hay g ci ch Nho, ng Ngh ng Cng cng nm co, Chi bng i hc lm ng Phn, Ti ru sm banh, sng sa b. Prakrit v Sanskrit l hai th ting gn ging nhau, nhng hnh thi vn php v ch ngha ca Sanskrit rt khc vi Prakrit. Cho nn, ng v phng din trng hng tc l vn xui, th vic nhun vn rt d dng, nhng ng v phng din trng tng th rt kh dch. V vy m c nhiu on trng tng khng sa li c thnh Sanskrit, nn vn phi nguyn ch Prakrit. Thnh ra ting Phn trong kinh Php Hoa cng nh trong mt s kinh in khc l ting Phn lai, ngha l mt ngn ng trn ln gia Sanskrit v Prakrit. Cc hc gi vo th k 19 v 20 thng gi ting Phn trong kinh in o Bt l Buddhist Hybrid Sanskrit, tc l ting Phn lai ca o Bt. S C Chn c s c cho qu v nghe mt on trng tng bng ting Phn lai, v S C Vin Quang s c cho qu v nghe cng on kinh
20

 bng ting Hn. Bn ch Hn khng lai v rt lu lot v c thy Cu Ma La Thp, mt dch gi i ti thc hin. l bi k tng tm tt li ngha l ca Phm th hai gi l Phm Phng Tin. Phm ny c th xem nh l cng lnh ca kinh Php Hoa. Trong tt c cc phm, phm m chng ta phi hc k nht l Phm Phng Tin. iu ti va ni v hai ch Diu Php rt l quan trng, n cho chng ta thy kinh Duy Ma v kinh Php Hoa khc nhau. Mt kinh ng v phng din chuyn mn v trit hc, mt kinh ng v phng din i chng v thc tin, v nh vo u im y m kinh Php Hoa thc hin c s nghip rt ln lao ca mnh. Hoa Sen v cc Tng phi trong o Bt Nht c mt tng phi do Thy Nht Lin (Nichiren) thnh lp, gi l Nht Lin Tng. Tng phi ny ly kinh Php Hoa lm cn bn cho t tng v s thc hnh. y l mt tng phi nng v thc hnh, v phng php thc hnh ca h l thay v nim Bt, h nim Php. Ta bit rng trong o Bt c rt nhiu phng php tu hc. Phng php nim c cng nng thoa du nhng au kh, nhng nhc nhn, nhng vng tng ca mnh. m thanh ca Bt v c vi thn tm ta th ta s thy m du nh nhng, thanh thot. Nu nhng nng lng ca Bt nh thc tnh v thng yu v an tr trong ta v nu ta tip nhn c chng t y tim, th ta s c kho khon v vn.
21

Nim Bt c th dng m thanh, gi l Tr danh, m cng c th dng hnh nh, gi l Qun tng. Nim Bt cng c th dng hi th, gi l S tc. a tt c nhng tnh cht ca Bt v trong tm thc mnh, hoc bng hnh nh, m thanh, hoc bng c tnh hay gio php th gi l Buddhnussati, recollections of the Buddha. Tuy vy, phi Nht Lin Tng khng ch trng nim Bt, m li ch trng nim Php, ti v Php nim l mt trong nhiu phng php nussati. Php ca h nim l Php Hoa, v cu nim ca Tng phi Nht Lin l Nam M Diu Php Lin Hoa Kinh. Nh ta bit, kinh Php Hoa t n mt a v rt ln trong kho tng kinh in o Bt, v thng c xem l Vua ca cc kinh, cho nn nim kinh ny l nim tt c cc kinh. Kinh th c cha Bt, v vy m nim Php cng l nim Bt v ng thi cng l nim Tng. Nim nh vy th trong tm s c nim tin. Cu nim ting Nht l Namu Myh Reng-ky. Ky l Kinh, Reng l Lin Hoa, v Myh l Diu Php. V vy m ta thng thy cc thy thuc tng phi ny tay cm trng nh nhp, ming nim Namu Myh Reng-ky theo tng bc chn. l phng cch thc tp ca h, cng ging nh nhng ngi tu trong cc o trng tnh ca ta, tay ln trng ht, ming nim Nam M A Di Pht. Ti thch ln chui ht hn v n im lng, d thng, cn nh trng th c th lm bn tm ngi nghe. Tuy vy ting trng cng c th gip ngi khc thc tnh v quay v vi vic thc tp nim Bt.
22

Hi sang n hong Php, lc ving thm thnh ph Vaili, mi bui sng ti u c nghe ting trng ca mt v s thuc Nht Lin Tng, t cha Nht Bn i sang Thp Bt, nm bn hng ca c-x ni chng ti . Sng no ng vo gi , chng ti cng c nghe ting trng tung, tung, tung ha theo ting nim Namu Myh Rengky ca v Tng ngi Nht, rt thanh thot trong bui sng tinh sng. Nh vy c nhng tng phi chuyn nim Bt, c nhng tng phi chuyn nim Php, v chng ta cn thm mt tng phi chuyn nim Tng, ti v Tng Bo rt quan trng m mnh thng coi nh. S d vy l v i khi mnh thy Tng bo lm cho mnh bun phin. Thnh Tng th mnh t c dp c tip xc, cn trong phm tng th th no cng cn c nhng bun, gin, ganh, ght, cho nn mnh khng tin tng my. Tuy nhin nu khng c Tng th Bt v Php cng khng c, v chnh nh nhng phm tng m mnh mi c c hi nhn vo t tu sa, m chuyn ha chnh mnh. V vy cc Thy, cc S C, S Ch sau ny nn rng lp nn mt tng phi, gi l Tng phi nim Tng, Sanghanussati. Phi Nht Lin Tng, ting Nht l Nichiren-sh, sau ny c ci cch, v mt tng phi mi ra i gi l Nht-Lin Chn-Tng (Nichiren-sh-sh). T y pht xut ra nhng gio phi hin ang hot ng rt mnh ti Nht Bn, v d nh Sng-Gi-Hc-Hi (Skagakkai), mt gio phi
23

rt mnh, lm ni nng ta cho mt ng chnh tr rt b th Nht. Mt tng phi ln mnh khc tng mi ti sang ging din l tng phi Lp-Chnh Gii-Chnh (Rissh Koseikai), h c i biu trong quc hi. i Hu L, min Bc Vit-nam c mt tng phi gi l Lin Tng, do mt v trong Hong phi l Ln Gic i S thnh lp. Tc truyn rng lc o t lm h v xy nh, i s tm thy mt cng sen trong t. Ngi ngh rng y l ca Bt, Php v Tng mun mnh lp mt ngi cha y, cho nn cho xy Cha v thnh lp mt thin phi tu hc, gi l Lin Tng. Nu c th gi, qu v nn su tm, nghin cu thm v tng phi Pht Gio ny. Trong Vitnam Pht Gio S Lun, quyn III c mt t ti liu v phi Lin Tng. T tng v Hoa Sen cng c t i nh L. Mt hm vua L Thi Tng nm m thy c Qun Th m B Tt a cho mt cnh sen, thc dy, vua bn vi cc quan trong triu v cc quan ngh nn xy mt ngi cha c hnh thi hoa sen th c Qun Th m B Tt. V vy nm 1049 vua cho xy Cha Din Hu, tc l Cha Mt Ct ngy nay. Hoa sen trng tng trng cho bn tm thanh tnh, cho ci Pht tnh m ai cng c trong ngi ca mnh. V vy cho nn thng ip chnh ca kinh Php Hoa l tt c mi ngi u c ht ging gic ng, ht ging Bt trong lng: Nht thit chng sanh giai hu Pht tnh, ai cng c th tr nn mt v ton gic, mt v Bt. T tng ny tim tng trong
24

cc kinh Nguyn Thy v cc kinh i Tha xut hin trc . Mi cho n khi kinh Php Hoa ra i th t tng mi tht s biu hin mt cch tuyt i. o Bt i Tha chng bng vic thn-thnh-ha Bt Thch Ca Ta nn bit rng khi Bt nhp dit ri th c mt nim thng tic rt ln lao pht sinh trong gio on. Ai cng thy c mt khong trng rt ln. iu ny cng xy ra trong lch s ca Ki-t Gio. Khi Cha mt i, s thng tic v qu trng Cha cng tr nn rt ln lao. i vi o Bt, chnh nh s nhp dit m nhiu v t ca Ngi mi thy c gi tr ca Bt Thch Ca. S thng tic, qu trng c biu hin trn mi hnh thc. Hnh thc u tin l phi lp Thp th. Hnh thc th hai l thn thnh ha Bt, trang sc cho Bt bng nhng php thn thng, nhng kh nng m ngi thng khng th t c. Nh vy, do s thng tic, qu trng, yu mn m ngi ta em nhng php tc thn thng ph trm ln con ngi ca Bt, v t mt con ngi, Bt bin thnh mt Siu nhn, mt Superman. Khi vng ho quang ph nhiu qu ln ngi, th Bt mt i ci tnh cch ngi ca Bt, cho nn gia Bt v chng ta c mt s xa cch. l mt im tuy tch cc nhng cng l tiu cc, v t m c mt s ng ngi cho rng nhng iu Bt lm, ch c Bt mi lm c, cn chng ta th nh b tay!
25

Trong khi th tinh thn gio l Nguyn Thy ca Bt khng phi nh vy. Khi ci quan nim v Bt t ti cho Bt l mt siu nhn, th t nhin trong gio hi pht sinh ra nim tin rng Bt l mt ngi rt c bit, khng phi l ngi thng, chng ta l hc tr ca Ngi th khng th no thc hin c nhng g Bt thc hin. Khi mnh ni ti khng th no thnh Bt c hay ti khng cn phi thnh Bt v ti hin cng ang c nhiu hnh phc, th khi mnh l nhng ngi c mc cm t ty, v chng i li tinh thn Nguyn Thy ca Bt. y l thi m Pht gio i Tha cng ph kch lit, v ngi ta a Bt ln cao qu, v ra nhiu ho quang chi sng qu quanh Bt, lm cho Bt mt ht bn cht con ngi ca Ngi. Khi vit cun ng Xa My Trng, ti c gng tho g nhng ho quang a Bt v nh mt con ngi gn gi chng ta, chng ta c th thy c Bt l mt ngi anh, mt ngi thy, mt ngi bn, mt ngi cha. Trong Ki-t gio ta cng thy nhng hin tng tng t. Khi c Ki-t cn sng, c l ngi ta khng qu trng Ngi bng lc Ngi qua i. Lc mi my t ca Ngi v nhng ngi c gn gi Cha mi git mnh. By gi h mi nhn thc c rng nhng giy pht mnh c gn Cha, c ngi n cm vi Cha l nhng giy pht rt qu bu. Nhng tic thng lm cho nim tin, lm cho nng lng trong nhng t ca Cha tr nn rt ln lao. Hi Ki-t gio cha c gio hi, ch mi c nhng ngi mang t tng mnh l ngi theo Cha Ki-t
26

thi. Nhng v nhng tic thng m ngi ta mun thnh lp mt truyn thng. Hi Ki-t gio b cm on v chnh quyn khng nhn nhn Cha, v cng khng cho php nhm ngi c cm tnh vi Cha hot ng. H b xem l nhm gy xo trn trong x hi. Chng ta bit rng Bt cng l mt nh cch mng, Bt cng kch ch giai cp v s k th ph n, chng i ti cng nhng t tng ca B La Mn Gio. Nhng Bt may mn hn Cha Ki-t, Ngi khng b ng inh. Cc t ca Cha v nhng v c gp Cha, c nghe Cha ni chuyn, cng nhau thnh lp mt Gio hi t, ngha l khng chnh thc. H t chc hi hp vi nhau, n li nhng li Cha Ki-t ni v thc tp theo li Cha Ki-t dy. H dng hnh tng ca con c nh mt du hiu b mt t hp. Trong Thnh Kinh c on ni rng: Ny cc v, ng nh c na, hy i theo ti nh c ngi ngha l gip ngi tr v vi chn l, tung ra mt mng li cu ngi. V vy m hnh tng ca con c rt quan trng trong o Ki-t. Khi i dc b bin trong vng, thnh thong ngi ta thy c hnh dng mt con c v rt n s. Nu i theo nhng hnh v trn bi ct hay trn mm , chng ta c th ti ni hi hp b mt ca nhng t u tin ca Cha. Cng trong ci tm trng thng tic v knh phc , nhng t u tin ca Cha khoc ln ngi ca Cha nhng vng ho quang rt ln. H cng lm ging ht nh bn o Bt, cho rng tuy Bt mt ri, nhng Ngi vn cn sng hoi vi chng ta. Cha
27

Ki-t cng vy, Cha tuy b git ri, nhng Cha sng li v Cha bt t. Tuy nhin hai tn gio rt khc nhau. Bn o Bt c quan nim Php thn thng ti, cn bn o Cha c quan nim Cha vnh cu, Cha thng hng trn i, The Living Christ. Ai cng mun Bt ca mnh, Cha ca mnh va vnh vin, va c ho quang. V vy cho nn tn gio thng c thit lp trn s thng tic, mn chung, v s thn thnh ha v Gio ch ca mnh. Bn o Bt, c khuyt im l ci mc cm rng mnh khng bao gi c th lm c nh Bt, v mnh khng cn lm nh Bt m cng c sung sng chn. Bn Ki-t gio cng c mt khuyt im, l h coi ci cht ca Cha quan trng hn ci sng ca Cha. Trong s thc tp ca nhng ngi Ki-t, h khng qu trng v em p dng li dy ca Cha nhiu bng vic ngh n chuyn sau khi cht mnh s i v u, ngha l h lo chuyn tng lai nhiu hn chuyn hin ti. V a s gio iu ca gio hi c thit lp quanh ci cht ca Cha. Khi sinh tin, Cha dy rt nhiu iu, t bi ging trn ni, cho n nhng bi ging ng bng, ging bng li ni, bng hnh ng ca chnh Cha. l tinh hoa ca o Ki-t, cng nh nhng iu Bt dy trong kinh, v i sng ca Bt l tinh hoa ca o Bt. Pht t cng c nhiu ngi i tm ci tinh hoa ca o Bt ch khc, v d nh h i tm hnh phc tng lai mt ci nh ci cc lc. Thay v hc li dy ca Bt, hc cch hnh x, cch sng ca Bt mnh c th sng cuc sng hin ti,
28

th h tin mt ci v mt v Bt siu xut th gian nhiu hn. H a i theo mt v Bt c ho quang, mt v Bt vnh vin. Bn o Ki-t cng c hin tng tng t. Hin nay trong gii Thn hc c mt khuynh hng gi l Secular Christianity, ch trng tr v hc gio l ca c Ki-t dy trong kinh in v sng nh c Ki-t sng, hn l i tm mt s gii thot mai hu, trong mt nc thin ng. Cc hin tng tng t cng ang xy ra trong lnh vc o Bt. Trong gio hi Pht gio cng nh trong Ki-t gio c nhng gio iu mi, khng phi l cn bn, nhng ngi ta cho l cn bn. V d nh tin rng Cha sng dy, tin rng c M Maria l mt trinh n v.v... Nu khng tin vo nhng iu th khng c chnh thc lm hc tr ca Cha. Ti khng ngh nhng iu l cn bn ca o Ki-t. iu cn bn l phng thc sng m Cha dy trong kinh in, khng ch dy bng li ni m cn bng cch sng ca Cha. Nghin cu truyn thng ca hai tn gio, ta thy c hai khuynh hng tng t nh nhau, c u im nhng cng c khuyt im. V vy khi hc C c gio, ngi Pht t mi thy c s hnh thnh ca C c gio cng tng t nh tin trnh ca Pht gio. Ngc li, khi ngi con Cha nghin cu v Pht gio, th h cng thy c nhng khuynh hng tng ng gia hai tn gio ln ny. Hy nm tay nhau
29

i vi Vit-nam, ti thy t nc mnh s c mt c hi ln lao hn nu nhng Pht t v cc con chin ca Cha c th n gn vi nhau c, ti v trong on th ca hai tn gio ln ny ang c mt s chia cch, mt s hiu lm trm trng. S d vy l v c nhng ngi Ki-t gio rt ght o Pht, nht l nhng ngi ngh rng o Pht lm sp mt ch , mt thi i m h cho l thi i hong kim ca C c gio Vit-nam, tc l ch ca tng thng Ng nh Dim hi . Cho nn h khng th tha th c cho Pht gio. Ngc li, c nhng Pht t c ngh rng v s truyn b ca o C c m t nc mnh ri vo tay ca ngoi bang, v ngi C c gio khng chu i theo con ng ca dn tc m ch nng ta nhiu vo ngoi quc, cho nn h kh chp nhn ngi C c gio vo trong cng ng ca dn tc. Nu chng ta khng lm g ha gii nhng s hiu lm , th t nc ca chng ta s cn ri lon di di. Trong nhng bi vit hay ni, ti nhiu ln din by ci tm t ny. Ti ni rng c nhiu Linh Mc v nhiu nh t tng C c gio mun dn tc ha nn o l Ki-t. Hu chng ta thy c nhiu nh th xy ct theo kiu truyn thng, c mi cong. Cng c nhiu Linh Mc mun t hng v l ly trong nhng thnh l. l nhng mun dn tc ha hnh thi sinh hot ca cng ng Ki-t gio. l nhng iu m chng ta rt hoan nghinh. Nu nhng ngi con Cha ng trong hng ng dn tc v lm cho Ki-t gio Vit-nam tr thnh mt yu t ca nn vn ha dn tc, cng i theo mt
30

hng, cng on kt vi tt c nhng thnh phn khc ca dn tc, th ti sao ta li khng chp nhn h nh l nhng ngi anh em trong nh? Ta phi gio dc Pht t v nhng iu ny. Ngc li, nhng con chin ca Cha cng phi bit rng trong o Bt c nhiu ngi rt ci m, sn sng a vng tay ra chp nhn mnh. Lch s chng minh rng trong on th Ki-t gio, cng nh trong Pht gio, c nhng sai lc, nhng vng v. Chng ta phi cho nhau mt c hi t thy c ci lm li ca mnh. C nh vy th ngi anh em mi nhn ra c nhau. Hi ti n Chicago hng dn kha tu ti mt tu vin Cng gio, cc M b trn cng c n tham d kha tu. Hm c mt thiu n tu hc kh lu, v sp c dn mnh mang o n tu s. Sau nm ngy tu hc, c thiu n thy qu thch o Bt, nn ti hi ti rng: Tha thy, by gi con xin lm Ni c c c khng? Ti ni: Thi con lm B X i, v mt B X m c cm tnh vi o Bt th rt qu. Nghe vy, c thiu n bn ni, thi nu vy th con xin lm B X. Trong o Ki-t phi c nhng ng Cha v nhng B X c kh nng hiu v c cm tnh vi o Bt. Ngc li trong o Bt, cng phi c nhng thy v nhng s c bit hc v hiu o Ki-t, v c cm tnh vi nhng con chin ca Cha, th t nc mnh mi c tng lai. Chng ta cn nhng ngi c b tm nh vy th hai on th tn gio mi c th ti gn nhau c, v nh m t nc ta mi c th kh ln.
31

Ngy xa lc mi thnh lp trng Thanh Nin Phng S X Hi, ti thy c iu . Ngoi nhng mn hc nh kinh t, gio dc, y t v.v..., ti mi mt v Linh mc n dy v C c gio cho cc tc vin Thanh nin Phng s X hi. Ti v khi ra x hi lm vic, th no ta cng gp nhng gia nh thuc Ki-t gio, nn ta phi bit cn bn ca Ki-t gio ng phm nhng li lm lm mang ting l k th tn gio. Khi mi mt Linh Mc n ging dy cho mt trng Pht gio nh vy, l mnh c mt nhn nh, v nhn nh rt cn thit cho tng lai t nc ca chng ta. Cho nn ti ngh rng mi ngi, k c cc Thy, cc s c, s ch th no cng phi hc qua v Kit gio. Ti cng hc nhiu nm. Nh vy, khi ging dy cho nhng ngi tr c o Cng go hay Tin lnh, v ti c mt ci nhn kh su v kh c bit v Thnh Kinh v v gio hi, cho nn h rt thch. Nh m s trao i rt l ci m. Mi y ti c hng dn mt kha tu c bit cho ngi c ti mt trung tm C c gio. Ch ca kha tu l i thoi gia Pht gio v Cng gio. Ti em ra nhng vn thuc gio hi hai bn ging, v s ging dy nh ng n tm l ca c hai bn, lm cho mt s ca ng lu nay b ng kn mt by gi c m toang ra. Nh vy m c hai bn cng thy mt con ng thnh thang, trong ngi o Bt ln con chin o Ki-t, u hc hi c rt nhiu t nhau. Kha tu c ging bng ting Anh, cho nn nu qu v mun

32

hc thm v s i thoi gia hai tn gio th c th nghe nhng bng ging trong kha tu y. T tng cn bn th hai ca kinh Php Hoa l t tng Pht Thn Thng Tr. Pht thn thng tr l tnh cch thng tr vnh cu ca Php thn, ca nhng li Bt ging dy. Trc khi nhp dit, Bt c ni rng: Cc thy, cc c ng bun, ch c nhc th ca ti (my physical body) s b tan hoi thi, cn Php thn ca ti (my teaching body) s cn li hoi vi qu v. Bi vy cho nn Php thn mi ng l thn Bt, cn nhc thn th cha ch thc l Pht thn. Thnh ra t tng cn bn th hai ca kinh Php Hoa l tnh cch vnh cu, thng hng ca Php thn. Tuy nhin t tng ny khng phi ch c bit c kinh Php Hoa, m ta cng tm thy nhng kinh khc. V vy m ci t tng th nht ni trn, mi chng sanh u c kh nng tnh thnh Pht, mi ch thc l t tng cn bn v c th ca kinh Php Hoa.

S phn nh cc phm trong kinh Php Hoa Ngi xa phn kinh Php Hoa ra lm hai phn. Phn u gm 14 phm, gi l Tch mn. Phn th hai gi l Bn Mn. Phn Tch mn ni v nhng g xy ra trong thi Bt Thch Ca cn ti th, mt c Bt ca lch s, nhn qua con mt thng tc ca con ngi, tc l con mt ca ngi
33

trn mt tht. H thy Bt c sinh ra, c ln ln, c tu hc, c hong Php, c th k cho mt s ngi thnh Bt sau ny, trong c anh chng rt kh tnh -B- t-a, v c nhp dit. Phn th hai l phn Bn mn, m cho ta thy Bt trn mt bnh din khc, vt thi gian v khng gian, Bt ca thc th, Bt ca Php thn, tng ng vi The Living Christ trong Ki-t gio. C ngi ngh rng nu Bt cn ti i ny, th Bt s chng minh rng sau ny ti s thnh Bt, Bt c th th k cho ti, nhng nu Bt nhp dit ri th ai c kh nng lm iu cho ti? Cc Ngi X Li Pht, Mc Kin Lin u c th k, cn ti sanh ra hn 2500 nm v sau, th ai chng nhn c cho ti? V vy m kinh phi khai m Bn mn, ngha l phi ch cho ta thy rng Bt Thch Ca vn cn ngi , v Ngi ni vi mnh rng: Con i, con cng c th thnh Bt c nh tt c mi ngi. Ngha l mnh khng cn phi tr v 2500 nm trc mi c nghe Bt Thch Ca ni cu . Ngi y v mnh ch cn lng lng l mnh nghe c cu ni ca Bt. Nh vy trong phn Bn mn ca kinh, chng ta khng thy Bt trong khung thi gian v khng gian na, m thy Bt vt thot thi gian v khng gian. Tuy vy, l nhng ci thy ca ngi xa. c kinh, chng ta c th thy khc, v vy ti mun qu v t c kinh Php Hoa trc khi nghe ging. Bn kinh Php Hoa(3) m qu v s c l do Thy Thch Tr Tnh dch t nguyn bn
34

ch Hn ca thy Cu-Ma-La-Thp. Khi c trc nh vy, mnh c th c nhng khm ph c lp v t do ca mnh, khng b n l vo ci thy hoc s gii thch ca cc v T S. Trong kha hc ny, ti s khng ging tng on kinh Php Hoa nh nhiu ngi khc lm, m ch i vo tng Phm, tm lc ngha chnh ca tng Phm, khai trin, v din dch nhng iu cn bn trong mi Phm, qu v c c mt ci thy tuy khi qut nhng r rng v kinh. Ring Phm Qun Th m B Tt tc l Phm Ph Mn, Phm th 25, v l Phm c nhiu ngi tng c nht trong ton b kinh Php Hoa, nn ti s ging vi nhiu chi tit hn. Thm vo , trong kha An c Kit ng nm nay, ti cng s a ra mt s ngh ng gp cho s hon bch ca a hoa p nht trong Vn kinh in i Tha ny. NHNG CHA KHA CN C TRC KHI TNG C KINH PHP HOA Ti xin trao cho qu v hai ci cha kha khi i vo thm ving Php Hoa, qu v c th t mnh thy c ci Diu Php, hnh tr kinh mt cch c li lc. Cha kha s 1: Nhn din Tch mn v Bn mn Nh ni trn, tng qut, kinh c th c chia ra lm hai phn, mt phn c dnh lu nhiu n c Bt ca lch s, gi l Tch mn. Phn th hai ni v kinh l mun i,
35

v gio php vt khi thi gian v khng gian, trnh by ci bn cht ca Php, gi l Bn mn. Cha kha gip qu v khi c Php Hoa c th nhn ra cnh gii mnh ang tip xc l: Trong kinh Php Hoa, khi no mt ca mi ngi nhn xung t, nhn vo cy ci, vo i ni, vo nhau, th lc ta bit mi ngi ang trong th gii sinh dit Tch mn. Khi tm mt mi ngi nhn ln khng trung, th lc mnh bt u i vo th gii v sinh v dit ca Bn mn. Ch cn nh nh vy th khi c kinh Php Hoa, ta s khng thy b ng ngng, phn vn. V d, khi thy Hi Php Hoa din ra trn Ni Thu, mi ngi ngi trn mt t, ta bit n xy ra trong th gii Tch mn. Nhng khi thnh chng nhn ln thp a Bo trn khng, th mnh bit rng kinh ang trnh by nhng hin tng thuc v Bn mn. Nhn ra c th gii m kinh ang din by, ta s khng phn vn, ng ngng vi ngn t trong kinh, c bit l trong Bn mn. V trong mi Php u vt thot thi gian v khng gian, cho nn ta thy kinh thng ni n nhng con s rt ln, nh v lng v bin a-tng-k kip. Tt c nhng ngn t u dng din by ci nim v thi gian v tn v khng gian v bin trong php gii Bn mn, khng ging nh trong th gii Tch mn, tc l ci ta b.
36

V d nh trong phm th 16, Nh Lai Th Lng, on th hai, Bt ni: V nh nm trm nghn mun c na-do-tha atng-k ci tam thin, i thin, gi s c ngi nghin lm vi trn, qua phng ng, cch nm trm nghn mun c na-do-tha a-tng-k ci nc, bn ri mt bi trn, i qua pha ng nh th cho n ht vi trn . V on 3, Bt ni tip: Cc th gii hoc dnh vi trn hoc chng dnh, u nghin c lm vi trn, c mt vi trn l mt kip, t ta thnh Pht nhn li n nay, li lu hn s trm nghn mun c na-do-tha a-tng k kip. y ch l mt phng tin din by ci nim v th lng ca Nh Lai trong ci khng gian v bin v thi gian v tn trong php gii Bn mn. Tng t nh vy, trong phm th 15, phm Tng a Dng Xut, khi hng triu v B Tt thn p nh vng rng, t di t tri ln, an tr trong h khng, v dng nhng m thanh rt vi diu ca ngi Bt v s ca ngi ko di n nm mi t kip, th y cng l mt cch din t v bn cht ca thi gian trong Bn mn: mt giy pht cha ng c ngn i, v thin thu cng ch l mt giy pht. Cha kha s 2: Lnh bung li Tt c nhng t tng uyn o v c th ca kinh Php Hoa u c trnh by bng cc bc tranh c tnh cch thc tin. Ngn ng hi ha v iu khc ca o Bt c tn dng din by kinh. Ngi s dng nhng hnh nh
37

ny ni ln nhng tng thm diu trong o Bt, phi l mt thi s rt ln. Nhiu khi nhng hnh nh ny c tnh cch thn thng, nhng tt c ch l phng tin quyn xo ca ngi chp kinh, s dng ngn ng hi ha v iu khc ca o Bt din t nhng t tng uyn o m kinh mun din by. l mt im rt c th ca kinh Php Hoa. V vy khi tng c, chng ta phi thy cho c kinh v ng b kt vo li kinh, nu khng th khi c, ta ch thy ton cc php thn thng m chng hc c g t kinh Php Hoa c. V d nh trong Phm th 21, Phm Nh Lai Thn Lc, on th hai, chng ta thy Bt thc hin mt php thn thng ln, Ngi l li ra, v li ca Ngi che lp c tam thin i thin th gii, ri t cc l chn lng trong ngi ca Ngi phng ra v lng v s tia sng mu sc, v nhng tia sng cho ta thy c tt c cc ci nc trong mi phng. Ch ca bc tranh ny l din by ci kh nng ln lao ca mt v ton gic. Trong kinh in i Tha cng nh Nguyn Thy, nh sng tng trng cho s gic ng. Bt Thch Ca l nh sng chnh nim, v nh sng pht ta ra t Php thn ca Ngi. Cho nn t cc l chn lng trong ngi ca Ngi phng ra v lng v s tia sng mu sc, ch l mt ngh thut trnh by, mt bc tranh din t ci nh sng chnh nim rt ln, rt mnh, ta chiu ra t Php thn ca c Nh Lai. N cng ging nh trong cc tranh hay tng mnh thng thy, cc t ci
38

kh nng an ta ca Bt, ngi ta t Ngi ngi trn mt a hoa sen. Mt khc, li ca Ngi che lp c tam thin i thin th gii, y l hnh nh ca Qung trng Thit tng, tc l ci li ln v di, mt trong 32 tng tt ca c Bt. Bc tranh ny l din t mt ngi ch ni s tht tuyt i, ch ni nht ngha m thi. y l mt hnh nh ca vn ha n , n khng phi ch c trong o Bt m n c trong nhng truyn thng c trc o Bt, nhng ngi ni s tht, thng c li rt ln. Trong nhng bi Php thoi k tip, ti s din by chnh ca tng phm, hu gip qu v d dng hiu thu kinh trong khi tng c, m hnh tr Php Hoa mt cch c li lc hn. Kinh Php Hoa ang c oai thn h-tr truyn-tr ca B Tt Ph Hin, B Tt Dc Vng, cng v s ch v B Tt trong ci ta b. l ngha ca cc phm th 28 (Ph Hin B Tt), phm th 23 (Dc Vng B Tt), v phm th 15 (Tng a Dng Xut). V vy cho nn khi tng c v hnh tr Php Hoa ng theo chnh Php, th khng th no ta li khng to c v lng phc duyn. Mun tng c v hnh tr Php Hoa ng theo chnh Php, trc tin ta phi hiu kinh Php Hoa.

39

Phn II: Kin gii Php Hoa Kinh Khng nh kinh Duy Ma, kinh Php Hoa c nhiu nguyn bn bng ting Phn cn c duy tr cho ti ngy nay. Ngi ta tm c rt nhiu bn Phn ng t Nepal, Kashmir (Pakistan), v t Trung (Central Asia). Cng c bn c tm thy Ty Tng, v gn y c mt bn c tm ra Khotan (cn gi l Kustana Turkestan, trung tm Pht gio phn thnh nht Trung cho n khi b ngi Hi xm chim. o Bt c du nhp vo t ny t khong th k th hai trc ty lch). V bn dch bng ting Hn, nghe ni tt c c n 17 bn. C nhng bn dch , c nhng bn dch thiu, nhng trong i Tng, by gi ch c ba bn l y , v bn dch lu lot nht l bn dch ca thy Cu-Ma La-Thp (Kumrajiva). Khi c tc phm i Tr Lun ca Thy Long Th, ta thy rng bn kinh Php Hoa m Thy Long Th s dng l mt bn nm gia bn ca Thy La Thp dch v bn ca Thy Php H dch, tn l Chnh Php Hoa Kinh. Khi nghin cu hai bn ny bng ch Hn, ta thy bn m chng ta c trong i Tr Lun, tui tc ca n nm gia nguyn bn ting Phn m thy La Thp dng, v nguyn bn ting Phn m thy Php H dng. Nn bit rng c nhiu nguyn bn ting Phn ca kinh Php Hoa, c nhng bn cn tr, c bn rt gi. Kinh Php Hoa mc ln nh mt cy i th, v cc thy dch t
40

nhng nguyn bn khc nhau, Thy Cu-Ma-La-Thp cn c vo mt bn, cn thy Php H dch t mt bn khc. ng v phng din th ti tc l hnh thc trnh by, th kinh Php Hoa cng tha hng c hnh thc ca kinh Duy Ma, ngha l trnh by nh l mt v kch, c nhiu mn khc nhau, rt l hp dn. C th cn hp dn hn kinh Duy Ma na, v nhng mn kch trong kinh Php Hoa d hiu hn, v kinh Php Hoa s dng rt nhiu v d. Nghe l thuyt cao siu lu qu th i chng thng mi mt, v vy m v d va hay, va hp dn v va d hiu th ngi nghe d thu nhn hn. l mt li im ca kinh Php Hoa. Phm Th Nht: Ta Trc ht chng ta hy vo ving phm th nht, tc l Phm Ta. Ta c th gi phm ny l Phm Tng T (General Introduction). Phm ny l mt ca ng ta i vo kinh Php Hoa, m ra cho ta thy ci khng kh, ci khung cnh trong kinh Php Hoa c thuyt ging. Ta bit rng trn bnh din tng qut, kinh c th c chia ra lm hai phn, mt c dnh lu nhiu n c Bt ca lch s, m ngi xa thng gi l Tch mn. Tch l nhng g xy ra trong thi gian, nh trong danh t di tch. Phn th hai ni v chn l mun i, v gio php vt khi thi
41

gian v khng gian, trnh by ci bn cht ca Php, gi l Bn mn. Khi Hi Php Hoa din ra trn Ni Thu, ta bit n xy ra trong Tch mn, v khi s ch ca i chng a ln khng gian, th ta bit rng kinh ang trnh by Bn mn. Ta c th ni rng Tch mn l ng v mt hin tng m ni, nh sng bin, cn Bn mn l ng v phng din bn th m ni, nh nc bin. Trong lnh vc ca Tch mn th Bt ch sng c 80 nm, nhng trong lnh vc ca Bn mn th Ngi sng mun i. Ni vy l n gin ha chng ta d hiu. Bi ta ny khng phi l bi ta ring cho Tch mn m l cho c Bn mn na, cho nn ta gi l tng t. Trong phm ta ny ta thy Bt ang Ni Thu, gn thnh Vng X. Hm c mi hai ngn kht s v su ngn n kht s, trong c m ca La Hu La, cng vi rt nhiu i B Tt cng v tham d i Hi Php Hoa. Trong nhng kinh i Tha xut hin lc ban u m ta gi l i Tha Nguyn Thy, ta thy s cc v B Tt tham d cn t, cn s cc v Thanh vn th nhiu. T t, trong nhng kinh in xut hin sau , s lng cc v B Tt nhiu ln v s lng cc v Thanh vn t li. Cho nn ch cn c vo d kin ny thi, ta cng bit c tui ca cc kinh i Tha.

42

Ngoi cc v k trn, cn c cc v Thin t, Vua Tri, Long Vng, Khn-Na-La-Vng, Cn Tht B, A Tu La, Ca Lu La, tc l c rt nhiu gii c mt ti Hi Php Hoa. Lc cng c Vua Ajtaatru tc l Vua A- X-Th, con ca b Vi--Hy n tham d. Chi tit ny cho ta thy rng Bt ni kinh Php Hoa vo khong thi gian lc Ngi gn nhp dit, v lc Vua Tn-B-Xa-La (Bimbisra), vua x Makit- (Magadha) qua i v con Vua l Vua A-X-Th c mt. Hm Bt ni mt kinh i Tha gi l kinh V Lng Ngha. Sau khi ni xong kinh ny th Bt nhp vo mt chnh nh, mt Samyak-Samdhi gi l V Lng Ngha X. Trong nh y, Bt phng ra mt lung ho quang t gia chn lng my, chiu sng khp tt c cc ci phng ng, chiu lun ti a ngc A T, v pha trn th chiu sut thu ti tri Sc Cu Cnh. Trong lc tt c i chng bao quanh Bt u thy nhng ci y hin ra rt r rng, v ai ai cng ly lm ngc nhin v nhng mu nhim ang xy ra quanh mnh. H thy tt c cc ci y, v thy cc c Bt trong cc ci y ang thuyt php. H cn thy lun i chng cc ci y, c kht s, n kht s, cn s nam, cn s n, mi ngi ang thnh php, v ang thc tp ging ht nh ci ta b. Khi hin tng mu nhim xy ra th B Tt Di Lc, ting Phn l Maitreya, Ngi cn c tn l Nng-V-Thng (Ajita) thm ni, hm nay chc l c Th Tn sp lm mt iu g rt c bit, nn Ngi mi phng ho quang v lm
43

ra php l ny. Lc B Tt Di Lc mi ngh rng mun bit c iu g s xy ra hm nay th ta nn hi B Tt Vn Th S Li (Majur Bodhisattva), v B Tt tng gn gi vi Bt v cng tng phng s v lng v s Bt trong cc i qu kh. Th no B Tt Vn Th S Li Php Vng T cng c th ni cho mnh nghe iu g sp xy ra. Ngh vy, B Tt Di Lc lin ti gn Php Vng T Vn Th S Li v hi: Tha B Tt, hm nay v l do g m Bt hin thn bin tng nh vy, chc B Tt bit iu g s xy ra trong chc lt, xin B Tt cho hay. Lc B Tt Vn Th S Li tr li rng: "Trong qu kh ti c ln thy cc v Bt hin thn bin tng nh th ny, phng nhng lung ho quang t gia chn lng my v chiu n tt c cc ci tri, pha trn, pha di, v nh vy l du diu hm nay Bt s bt u tuyn thuyt mt bi Php rt quan trng." "Nh ch ti bit th ngy hm nay c Th Tn mun ni mt Php ln, mun lm ri xung mt trn ma Php ln, mun thi vo mt ci loa Php ln, mun nh vo mt trng Php ln, v mun ni mt Php ngha rt ln". B Tt Vn Th ni thm, "Ngy xa, c ln ti c thn cn mt c Bt tn l Nht Nguyt ng Minh. Hm Bt cng ni Kinh V Lng Ngha X, cng i vo trong nh, ri trn tri cng ma xung nhng loi hoa nh Mn La, Mn Ph Sa ri cng t nhc-k (4), Bt phng ra mt lung ho quang, lm sng t tt c nhng ci Bt trn v
44

di, sau th Bt thuyt kinh Php Hoa. V vy hm nay ti tin rng c Th Tn, thy ca chng ta, th no cng thuyt kinh Php Hoa". l i ca phm ny. Ch ca phm ny l chun b tm l cho thnh chng, ngi ta bit rng mnh sp c nghe mt Php rt l quan trng, mt iu rt mi m m lu nay mnh cha c nghe. Cc v i t, cc v B Tt nh B Tt Di Lc l nhng ngi thc tp, hc hi rt nhiu t Bt, nhng c l cng cha c nghe php ny ln no. Ch c B Tt Vn Th l c nghe. Nh vy, mc ch u ca Phm ta ny l dng Tch mn chun b tinh thn cho ngi nghe, h sn sng tip nhn gio php mu nhim gi l Diu Php. Ch th hai c dnh lu ti Bn mn, ngha l trong qu kh, Bt Nht Nguyt ng MInh cng tng thuyt v kinh Php Hoa, chuyn xy ra hm nay chng qua ch l s lp li ca chuyn hm qua m thi, khng c g mi c. C mi l mi trong lch s i vi nhng ngi hm nay, nhng ng v phng din bn th, vt thi gian v khng gian th khng c g mi c. Bt Nht Nguyt ng Minh thuyt kinh Php Hoa, v bit u Bt Nht Nguyt ng Minh ngy xa cng chnh l Bt Thch Ca Mu Ni ngy nay. S tht th ng nh vy, hai c Bt cng l
45

mt. Ngoi ra, gia hai v Bt ny cn c mt v Bt na s xut hin trong kinh, l Bt a Bo, ngy xa cng thuyt Php Hoa Kinh. Nh vy Bt a Bo ngy xa cng chnh l Bt Thch Ca ngy hm nay. ng trn phng din Tch mn hay lch s m xt, th Bt Thch Ca ch l Bt Thch Ca, ngi ang thuyt php vo ngy hm nay, ti ci ta b ny. Nhng ng trn phng din Bn mn th Bt Thch Ca l Bt a Bo, l Bt Nht Nguyt ng, tng thuyt php ngy xa v cha bao gi ngng thuyt php. Bng hoa vn cha bao gi ngng ht ca. Qu v c bit bi Bng thc dc ca Quch Thoi khng? ng yn ngoi hng du, Em mm n nhim mu, Lng nhn em kinh ngc, Va thong nghe em ht, Li ca em thin thu, Ta sp ly ci u. Bui sng, nh phc c ca ng b li, thi s i ngang qua hng ro, thy mt bng hoa thc dc v thy mt cch rt su sc, nh cha bao gi tng thy. ng lng nhn v nghe bng hoa ang ht, v thy r rng bng hoa khng phi mi ht ngy hm nay, m ht t mun i, bng hoa cha bao gi ngng ht. Li ca em thin thu, thin thu ngha l t qu kh cho n tng lai, khng bao gi ngng li c. l thuc v Bn mn.
46

ng v phng din thi gian v khng gian th bng hoa mi n sng hm nay, v hm nay tc gi mi trng thy n. Nhn ra bng hoa l Bt Thch Ca, cho nn ta sp ly ci u. ng v phng din Bn mn, th Bt Thch Ca Mu Ni l Bt Nht Nguyt ng, cng l Bt a Bo, v cha c giy pht no Bt Thch Ca Mu Ni ngng ni kinh Php Hoa. Nhng ng v phng din Tch mn th Bt Thch Ca thuyt nhng Php nh trong vng bn mi nm ri, n by gi mi bt u ni n Php ln. Mnh phi thy iu v mnh phi thy ci ti nng xut chng ca ngi chp kinh. T bi ta h m ra hai cnh ca: Ca th nht l ca lch s v ca th hai l ca chn l, vt ra ngoi thi gian v khng gian, m sau ny thy Thin Thai gi l Tch mn v Bn mn. Ngi chp kinh khng dng nhng danh t . Phm th Hai: Phng tin By gi chng ta i sang phm Phng tin, phm quan trng nht ca kinh. Phm Phng tin l phm th hai v ta c th ni y l phm cng lnh ca kinh Php Hoa.
47

Phng tin l nhng ci kho lo m mnh dng c th hon tt c ci nh ca mnh. Ting Php dch l Moyen habile. Trong bn dch ting Anh, phm Phng tin c dch l Experience device, Skillful means, ting Phn l Upyakaualya, cn ting Hn l Phng tin quyn xo. Trong kinh ta ch thy dng ch Phng tin thi. Khi cm mt chic o trng ln th ch ta nn cm nht l ci sng o. Cng lnh cng vy, nm c cng lnh tc l nm c ton b kinh Php Hoa. C nhin kinh Php Hoa cn nhiu phm khc, nhng cc phm l gip phm ny ni ra s tht, ni ra iu quan trng m kinh mun nu ln. Sau khi c phm Phng tin tc l phm cng lnh, chng ta s c nhng phm tip theo, t phm th ba n phm th chn, gi l by phm tng thuyt. Tng thuyt tc l ni r ra. Nh vy, sau phm th hai, kinh c by phm khc lm sng t thm Phm Phng tin. Bit vy th khi tng c qu v s d theo di hn. Lc by gi c Th Tn xut nh v bo thy X Li Pht: Ny X Li Pht, ci thy ca cc c Bt khng th no o lng c. Ci thy , nhng ngi chng qu Thanh vn, Bch chi, v Duyn gic, khng c kh nng t ti. Ngay trong cu u ta thy trnh by ci tng quan trng ca kinh Php Hoa. Va mi xut nh, Bt nhn mt ngi ng cnh l thy X Li Pht. Bt khng nhn mt v B Tt, du l B Tt Vn Th S Li, hay
48

B Tt Di Lc, m Bt nhn ngi t ca mnh, i biu cho gii kht s. y l mt iu rt quan trng. Trong kinh Duy-Ma-Ct, ci a v ca Thy X Li Pht ti t bao nhiu th trong kinh Php Hoa ci a v ca Thy n quan trng by nhiu. Trong Duy-Ma-Ct, i tng l nhc m, trong kinh Php Hoa i tng l m sn sc, thng yu, m u t gio php vo trong tng lai. y l mt chi tit m chng ta phi ch . iu Bt ni l ci thy ca Bt, tr gic ca Bt rt l su, kh o lng, v vy m nhng ngi c t tng Thanh vn v Duyn gic khng th o lng c ci tri kin ca Bt. Ti sao vy? Ti v Bt l mt ngi tng gn gi vi v s cc c Bt khc, tu theo v lng phng php ca cc c Bt khc, v vy cho nn ci thy ca Bt thm su v cng, ng ngh rng mnh hiu c. Nu nhn Bt bng cp mt ca mt v Thanh vn, mnh ch thy Bt l mt v Thanh vn; nu nhn Bt vi i mt ca mt v Duyn gic, mnh ch thy Bt l mt v Duyn gic. Nhng Bt ln hn nh vy nhiu; em con mt g nhn, mnh ch thy bng con mt m thi. Nh vy c ngha l nu c tham vng th khi nhn, mnh thy ai cng c tham vng c, nu nhn bng con mt gin hn v nh mn th mnh thy ai cng gin hn v nh mn ht. V vy m em con mt ca Thanh vn v Duyn gic m nhn Bt th khng th thy Bt chn tht c, m ch c th thy c Thanh vn v Duyn gic m thi.
49

Sau khi ni vy ri th Bt ngh rng "ni vy lm g? chc thy khng hiu c u!". Chi tit ny ch l phng tin ca Bt m thi. Gio php qu gi nh vy m em bn r th mt gi tr ca gio php y. V vy m ngi tu phi cn thn, khng phi ai n mnh cng em Pht Php ra trnh by. Ch khi no ngi ta t ti mt trnh khao kht chn mui ri th mnh mi em Pht Php ra trao truyn cho h. iu cng c nguyn do, ti v trong s nhng ngi ngi quanh Bt, c k tuy c chun b ri, nhng vn cha c kh nng tip nhn c t tng mi. Th no cng c ngi h ht, phn i, c ngi ling c chua v trng thi. Lun lun l nh th. Khi ni Php trc my chc ngn ngi nh vy, th th no cng c ngi phn i nhng t tng mnh a ra. Trong i chng ngy hm th no cng c ngi cha chn, cha c kh nng chp nhn c s tht ngy hm nay, cho nn Bt khng ni lin m Ngi phi chun b thm t tng cho h, tuy rng phm ta t n l mt s chun b ri. Bt ni vi thy X Li Pht "Thi ta ch ni vy thi, c l ta khng nn ni thm na, v ni cng v ch thi. Php ny kh thy, kh hiu v kh nhn lm". Trang 58 , ta c on th hai, on c Tng Thin Thai coi nh l ch cht ca t tng Php Hoa: Thi thy X Li Pht, chng cn phi ni thm na, ti v sao? Ti ci Php ny thm thm kh hiu v t c, ci Php v thng
50

m Bt thc hin hon ton , l ch c ch Bt mi hiu c thi, ch c Bt mi hiu c Bt thi. Ti v ch c Bt mi thy c ci tng chn tht ca cc Php. Cc Php c ci tng nh vy, ci tnh nh vy, ci th nh vy, ci lc nh vy, ci tc nh vy, ci nhn nh vy, ci duyn nh vy, ci qu nh vy, ci bo nh vy, v ci bn mt cu cnh nh vy. Mi ci "nh vy" ny c gi l Thp nh th. C nhiu hc gi, nhiu v Php s cho on Thp nh th ny l tinh hoa ca kinh Php Hoa. Nh th tng, nh th tnh v.v... Nh th bn mt cu cnh, tc l trc sau rt ro. C ngi ra rt nhiu giy mc v th gi ct ngha v mi nh th ny, v cho rng y l trit l cn bn ca kinh Php Hoa. Nhng trong nhng bn ting Phn, c bn khng ni ti mi nh th , v c bn ch ni ti ba hay bn nh th! Xt cho k th ta thy y khng phi l ci g qu su sc, khng phi l ci tinh ty ca t tng Php Hoa. Nh th tng l ci tng trng ca cc php n nh vy; nh th tnh l ci th tnh ca cc php n nh vy; nh th th, nh th lc, nh th tc, nh th nhn, nh th duyn, nh th qu, nh th bo, nh th bn mt cu cnh cng ch c ngha . N ch c ngha rng tri kin ca Bt l mt tri kin rt su sc, c th thy c ci chn tng, chn th ca v tr, ca vn vt trong thi gian, trong khng gian, trn phng din hin tng v di phng din bn th. Ch c vy thi, ti sao li v rn thm chn, phi ct ngha dng
51

di mi nh th ny cho rn lng ngi hc, trong khi t tng ch yu ca kinh Php Hoa li nm ch khc! y l mt im bt ng ca chng ta i vi Tng Thin Thai. Ni tm li, ca on kinh ny ni rng tri kin ca Bt rt su, Bt thy c tt c, v vy m nu mt ngi khng c tm mc tinh thn nh Bt th kh c th hiu c tri kin . V vy m Bt bo: Ny X Li Pht, tt hn ht l mnh ng ni Php na. Lc by gi thy X Li Pht trong lng rt xn xao, thy ngh rng mnh l hc tr gii, hc tr cng ca Bt m khng c nghe Bt ni iu ny th ung qu. Trong bn chng, xut gia nam, xut gia n, ti gia nam, ti gia n, ai cng mun c nghe m by gi sau khi Bt nhn mnh ti ci tri kin v thng ri Bt li khng ni, lm sao mnh chu ni? Th rng Bt ng ni ti, nhng nay Bt cp n, ri khng ni th c phi l au kh cho nhiu ngi khng? V vy thy X Li Pht bn qu xung, chp tay v tha rng: Xin Thy dy cho chng con. Bt lc u: Thi, c l khng nn ni na, v ni ra c th c ngi, c ch thin s pht tm s hi, nghi ng, ph bng, ch bai, ti v kh nng ca h cha ti. l ni dung on th 9, trang 65. V qu ao c c nghe, thy X Li Pht lin c mt bi k xin Bt ni ra iu m Bt mun ni. Trang 66, Bt bo: Khng c u thy X Li Pht i, nu ni chuyn ra th mt s rt ln trong ci i ny, trong c
52

ch Thin, Nhn, A-tu-la u s hong s, nht l nhng v kht s t cho rng mnh gic ng ri, khng cn phi hc hi thm na, h s sa vo ci h ca s nghi k, ca s kiu mn. Cu k c Th Tn ni l: Ch ch bt tu thuyt, Ng Php diu nan t. Thi thi chng nn ni, Php ta thm diu, kh t duy. Ai tng kinh Php Hoa cng thuc lng mi ch ny ht. C nhin l thy X Li Pht u c chu, nn thy qu xung v cu xin ln th ba. Thng thng trong nghi l l phi xin ba ln, t hn ba ln l khng c. Sau khi thy X Li Pht cu thnh ti ba ln ri th Bt ni: Thy ba ln yu cu, l u ti khng ni. Khi nghe Bt chp nhn ni ri th c 5000 ngi ng dy, b ch ngi v ri i chng i xung ni, trong c cc v kht s, n kht s, cn s nam, v cn s n. Chuyn ny cng xy ra rt thng. Nhiu khi i din thuyt, ti bc ln din n, tuyn b ti bi ging, th c mt s ngi ng dy b ra, ti v h khng mun nghe nhng iu s ni. Sau khi cc ngi ny i ri, Bt mi ni vi thy X Li Pht: By gi y khng cn cnh, cn l na m ch cn nhng ht rn chc m thi, v by gi ti c th chia x ci thy vi cc v c.
53

 on th 15, trang 68: Lc by gi Bt bo thy X Li Pht, "Trong i chng y khng cn nhng thnh phn cnh l na m ch cn ht ging rn chc, ny thy X Li Pht, nhng thnh phn tng thng mn rt lui ri, nh vy cng ch l tt thi, gi y qu v hy lng nghe li ti ni". y l mt khuyt im ca kinh Php Hoa m chng ta cha thy by gi, nhng s thy khi c n cc Phm sau ny. Chng ta bit rng trong kinh i Bo Tch cng c mt s T kheo tng thng mn b thnh chng i ra, ti v Bt ni kinh i Tha. Tuy vy, lc c mt v B Tt tn l Vng-Minh, ha hin ra hai v kht s, i theo h m m lun, tm cch a cc v t kheo tr li, v cui cng th B Tt thnh cng. Khi c ht kinh Php Hoa, ta khng thy chuyn xy ra, tc l khng c ai ha hin i theo 5000 ngi ny tm cch a h tr v vi Bt v vi gio php mi. y l mt l hng, mt khuyt im ca kinh Php Hoa. Kinh khng tha hng c phng php ca kinh i Bo Tch. Kinh Php Hoa l mt kinh ch trng rng tt c chng sanh u c Pht tnh, c nhin trn quan im , Thanh vn, Duyn gic cng thnh Pht c, n ng, n b, tr con trai hoc gi u cng c th thnh Bt c c. Sau ny trong nhng phm mi thm vo, v d nh Phm th 12, -B-t-a, nhng ngi phm ti ng nghch vn c th c thnh Bt, v phm th 13, trong cc v T Kheo Ni cng c Bt th k. Nh vy, trong nhng phm mi thm, kinh Php Hoa
54

lp c nhiu h ca s khim khuyt, tr ci h va ni trn, cha c lp li. Khng bit chng ta c phi l nhng ngi trong s 5000 ngi ri b hi Php Hoa hay khng m mi ti 2500 nm sau mi c c kinh Php Hoa! Trong on 16 trang 68, Bt bt u khai m ci chn l mi. Bt ni rng gio php tuy l mu nhim v cng nhng phi i n ng lc mi nn em ra chia x vi mi loi. Thnh ra ci tinh hoa ca kinh Php Hoa m ti (Bt) c trong tm t khi ti gic ng, nhng ti cha bao gi em dy qu v, ti v n cha n lc, cng nh loi hoa Linh Thoi, n lc n th n mi n, n khng th n trc. S c mt ca ti trn cuc i ny, thy X Li Pht nn bit, l ch v mt l do duy nht, l ch cho qu v thy c ci tri kin v cng thm su ca Bt. Do c nhin l ti phi ni, ti phi chia x, nhng s d ti cha chia x l ti cha ti thi, l ti ti cha c dp lm trn nhim v ca mt v Bt. Hm nay chnh l ngy sung sng nht trong cuc i ca ti, ti v thi gian ti v ti c th chia x c vi qu v kinh Diu Php Lin Hoa, tc l s tht tuyt i. l l do xut hin ca tt c cc v Bt, nu khng lm vic ny th ti khng c l do g xut hin c. Mc ch xut hin ca tt c cc v Bt trn ci i ny l m ra v ch cho ngi ta thy c ci tri kin ca Bt, gip cho ngi ta bng tnh, thy c ci tri kin v cui cng l chng nghim c ci tri kin .
55

 l nhng cu quan trng ca on th 17 m qu v phi hc thuc lng. trang 69, hng th 8 c ch khai, gch di ch khai; cch hai hng c ch ch, gch di ch ch; cch hai hng na, c ch ng, gch di ch ng; cch di mt hng na c ch chng, gch di ch chng. Bn ch trong nguyn vn l Khai, Th, Ng, Nhp m thy Tr Tnh dch l Khai, Ch, Ng, Chng. Khai c ngha l m ra, nh l mt kho tng phi c ngi m ra mi c. Khai Pht tri kin tc l m kho tng tri kin ca Bt ra. Kho tng l ci thy v ci bit ca Bt m trong ny dng danh t tri kin. Th tc l ch cho ngi ta thy, here it is! Dng ngn tay ch cho r rng th gi l th. Th Pht tri kin tc l ch cho ngi ta thy ci kho tri kin ca Bt. Ng tc l bng tnh dy m thy c mt s thc no , cng ging nh khi th m mnh bit mnh ang cn sng hin gi v y. Ng Pht tri kin l bng tnh v thy c ci tri kin ca Bt. Cui cng l Nhp Pht tri kin. Nhp c ngha l i vo, ting Anh l Penetrating. Mnh chng nghim ch khng phi mnh ch ng ngoi m dm ng. Mnh nm c ci Php v th gi l chng. Khi mi mt i c ung nc cam, nu mnh ni: Mi i c chng nc cam, tc
56

l mnh mong i c ng nhn nc cam, m thc s ung nc cam lm cho nc cam vi i c thnh mt. Ta phi hc thuc lng bn ch Khai, Th, Ng, Nhp - M ra, Ch r, Lm cho thy c, v i vo lm mt vi n. Vy th ny thy X Li Pht, ci s mng ca cc v Nh Lai l ch lm bn vic: Khai, Th, Ng, Nhp ci tri kin ca Bt cho chng sanh, v dy cho cc v B Tt cng lm cng vic . By gi chng ta c on 18: "Bt bo thy X Li Pht, cc v Bt Nh Lai nu hng dn v gio ha cho cc v B Tt nhng iu m qu v thc tp, l ch quy vo mt vic l em ci thy ca Bt m ch cho tt c mi loi chng sanh thy, h cng c th t ng c nh Bt. Ny thy X Li Pht, c Nh Lai ch dng mt Pht Tha m ni Php cho chng sanh, khng c tha th hai v th ba. Tha y l c xe, l con ng. Phm Th Ba: Th d Chng ta hy i sang phm th ba l Phm Th D. Phm ny gi l th d, nhng tht ra khng phi l phm duy nht c ni v th d. Trong ton b kinh Php Hoa chng ta cn thy rt nhiu th d trong cc phm khc na.
57

Sau khi thy X Li Pht nghe Bt ni v o Nht Tha, v v s thc tt c mi ngi u c ht ging Bt, v c th thnh Bt, th thy rt ly lm sung sng. Thy lin pht tm i Tha, v mc cm t ti ca thy tiu tan. Thy bit rng trong tng lai mnh s thnh Bt v s chuyn php lun v thng gio ha cc v B Tt ging ht nh Bt by gi vy. l i ca bn hng cht, trang 103: Con quyt s thnh Pht, c tri, ngi cung knh, Chuyn php lun v thng, Gio ha cc B Tt. Trc th thy X Li Pht ngh rng gio l ca Bt ni ra vi diu qu, nn lc u thy ngh rng y c th l ma hin ra lm Bt ni ci t tng tt c chng sanh u c th thnh Bt, v ch c mt tha l Pht Tha. Nhng sau khi chim nghim k cng th thy thy y ch tht l Bt ni, ma khng th ni c nhng gio php vi diu nh vy. Khong gia trang 103: Th Tn ni o thc, Ba Tun khng ni c V th con nh bit Khng phi ma gi Pht Con sa vo li nghi Cho l ma lm ra
58

Th Tn ni v o chn thc, o Ma-Vng ci dc(6) tn l Ba-Tun khng lm sao m ni c? V vy nn con bit khng phi l ma gi Pht. Con sa vo li nghi ng, cho l ma lm ra. y l iu thy X Li Pht ni thay cho mt s ngi rt ng trong truyn thng. H ngh rng tt c cc kinh i Tha u do ma thuyt. y l du tch ca s bi bc , v chnh ngy nay cng vy. Trong nhng hc phi Theravada v nhng hc phi khc, vn c ngi cho rng i Tha khng phi l Pht thuyt, m l do ma thuyt. Su cu trn din t ci ny. Nhng sau khi thy X Li Pht chim nghim li th thy thy rng ma lm sao m ni c ging iu , ni c nhng t tng cao siu , thnh ra y khng phi l ma m y chnh l Bt. Bi k ni tip: Nghe ting Pht m du, Su xa rt nhim mu, Ni sut php thanh tnh, Tm con rt vui mng, Nghi hi ht hn, An tr trong thc tr. Con nghe Bt ni bng ging rt m du, nhng php rt nhim mu, v nhng l lun rt vng chi, th tm con rt vui mng v con khng cn nghi rng l ma hin ra m chnh thc l Bt, thy ca chng con ang ni php ny.
59

ng v phng din tm l m ni, on ny din t c tm trng ca con ngi thi , tc l thi kinh Php Hoa xut hin, v c tm trng ca con ngi trong thi i by gi na. C nhin nhng ngi trong truyn thng i Tha lu nm th khng mang tm trng nghi ng , nhng nhng ngi cha trong tuyn thng i Tha, vn c th cn t tng kinh i Tha khng phi l do Bt ni. Ring i vi thy X Li Pht, khi nhng nghi hi ht ri th thy an tr trong thc tr, v: Con quyt s thnh Pht, c tri, ngi cung knh Chuyn php lun v thng Gio ha cc B Tt Con s lm nh Bt, l ci quyt nh, l ci thy mi ca thy X Li Pht. Thy thnh mt v B Tt vi li tuyn b ny. Lc Bt ni: Thy X Li Pht, trong nhng kip trc, thy tng c theo hc vi ti ri, v ti tng dy cho thy o B Tt, nhng v thy qun, nn thy tng thy t c cu cnh ca s tu hc, tc l Nit Bn. Gi y ti nhc c cho thy bit l thy c c hi hc o B Tt, v thy c kh nng tr nn mt v Bt ton gic, nhc bng cch ni cho thy nghe Kinh Diu Php Lin Hoa mu nhim ny. By gi thy hy nghe ti ni y: Trong tng lai thy s thnh mt v Bt tn l Hoa Quang Nh Lai, v thy s to lp mt tnh gi l Tnh
60

Ly Cu (Ly Cu tc l khng cn nhng nhim na). Thy cng s nh ti, s dng gio l ba tha dn dt chng sanh, v cui cng thy cng ni gio l Nht Tha nh ti by gi vy. Nh th gi l th k. Th k c ngha l ni cho ngi bit trc rng ngi s thnh Bt, v ngi s gio ha theo mt con ng no . Th k tc l nhn vo ni cn tnh, ni kh nng ca mt ngi thy c nhng g ngi c th thc hin c trong tng lai, v s thc hin theo con ng no. Ti v tt c chng sanh u c thnh Bt, nhng mi ngi thnh Bt mt cch khc nhau, v phng php gio ha cng khc nhau. Mt bc thy c tr tu nhn vo hc tr mnh c th thy c ngi sau ny i theo con ng no, thnh tu c nhng g, ri ni cho ngi hc tr bit ngi y c thm c tin. gi l th k. Hm trc ngi ung tr vi nhau Cc Ngi Yn, ti c ni chuyn v S c Bo Nghim, v bo rng S c Bo Nghim sau ny s gio ha Pht t nh th no, s i theo con ng tu tp no. cng l mt hnh thc th k. Tuy khng trn bnh din cao siu nh Bt, nhng n cng nm bnh din rt thc t ca mnh. Khi nhn vo cc S ch Php ng, V Ngi, Nguyn Hi, S c Vin Quang v.v..., ti u thy c mt s nhng iu v qu v . Cn c vo nhng ci thy , ti c th c mt hnh nh trong u, v ti ni cho cc v bit v nhng hnh nh

61

 h c thm c tin v vng chi thm. Vy th th k l mt hnh thi trao truyn nng lc. Trong phm Phng tin, chng ta c chng kin cnh Bt th k cho thy X Li Pht. Trong phm ny, trang 110: i tr X Li Pht, Nay c lnh Pht k, Chng ta cng nh vy, Quyt s c thnh Pht. Tt c cc v Thanh vn u ly lm vui mng, v h thy nu thy X Li Pht c Bt th k th chnh h cng s c nh vy, v tt c chng sanh cng c th thnh Bt. T nhin mt nim tin v i pht sinh trong tm ca mi ngi. Lc thy X Li Pht mi bch vi Bt rng: Bch c Th Tn, by gi con ht mi nghi ng. Con c i din Bt, c th k sau ny thnh bc V thng Chnh ng Chnh gic. Tuy vy, c mt s kh ng trong i chng ny, tuy l vt c ng chp, ng dc, chp c, chp khng; tuy ngh rng mnh nm c tch dit Nit Bn, nhng nhng iu m Th Tn va ni , c th h cha nm c, cho nn h c th cn sa vo ci h nghi lm, v vy xin Bt dng nhng phng tin ni thm, ging thm cho h c th hiu c.

62

Nh li xin m Bt mi a ra mt th d rt hay chng t rng tt c chng sanh u c Pht tnh, tt c mi ngi u c th thnh Bt, v mn qu ca Bt trao tng mi ngi khng phi l mt mn qu c t gi tr hn mn qu Nht Tha. V d ny l v d Nh la, The house in fire. Chng ta thng nghe tm ch Tam gii bt an do nh ha trch, tc l ba ci khng yn nn ging nh mt cn nh chy. Ba ci l ci dc, ci sc v ci v sc, y dy nhng cm by, nhng nguy him, c ba ci ang trong tnh trng ca mt ngi nh b chy, v vy m c ba ci u bt an. Trong v d Bt a ra, c mt ng trng gi tui ln, giu c v lng, c nhiu rung, nhiu ti t, nh ca ng rt rng nhng ch c mt ci ca ra vo, trong c rt ng ngi . Tuy giu nhng gn trm nm ri m cn nh cha c tu b, thnh ra h nt. Mt hm la bng ln lm chy nh. V trng gi thy nh chy mi ngh rng, nguy qu, ta c nhiu con ang trong , c th c 10, 20 ngi con, hoc 30 ngi con ang trong . Ngy xa, cc trng gi c nhiu v, cho nn h c th c nhiu con, cng nh cc v Vua, mi v c th c n ba bn trm ngi con. ng trng gi rt thng con, khng mun con cht chy, nn tm cch la ln cc con bit nh chy, m chy ra. Nhng my a b li ham chi, khng nghe li ng, v khng mun chy ra khi ci nh la , ti v trong
63

nh c nhiu tr chi, v chnh chng cng to thm nhiu tr chi trong . Chng b kt vo nhng tr chi, cho nn d nh chy chng cng khng bit, v khi nghe ngi ta ni nh ang chy, chng cng khng s, ti v chng n ang m mt vo nhng tr chi nh b ca chng trong cn nh ang b chy. Nghe ra th thy cu chuyn ging nh cu chuyn ca con nt, khng tht, nhng nhn li tm trng v hon cnh ca chng ta, th ta thy ci v d ny ni ng c s tht m trong chng ta ang lm vo. Trong ci tam gii y s bt an nh mt cn nh chy, chng ta ang t chc nhng cuc vui, hoc chng ta mun lm Hi trng, mun lm Gim c, mun lm Tng thng, mun lm Tr tr, mun lm Ha thng, mun xy cha, mun mua xe hi p. Chng ta ang tham m vo nhng k hoch ny, v nhng thit k n. Chng ta say m trong nhng vic m khng bit rng th gii ca chng ta l mt ngi nh ang bc la. N cng tng t nh my con g ang b nht trong lng, ang tranh nhau n thc, n bp v m lun vi nhau rng bp ny ngon hay la kia ngon hn, ri tranh ginh, m cn nhau, khng bit rng trong vi gi na chng s b em ra lm tht. Chng ta cng tng t nh vy, sng trong mt th gii bt an, c th tan hoi bt c lc no, ng v phng din mi trng, nhn mng hay chin tranh. Chng ta c nhiu s e da nh s e da ca chin tranh nguyn t, ngi trn nhng tri bom n chm nh vy m
64

chng ta vn cm thy an n, v say m trong nhng cuc chi nho nh ca chng ta. Nu qu v nhn vo kinh v vit li ci tnh trng tam gii bt an vi ci nhn thc trong th gii hin tnh ca mnh, th qu v s thy rng ci v d ny n cc t c ci tnh trng trong chng ta ang sng. Khi ng trng gi la ln ln rng: "Cc con mau mau chy ra ko nguy him lm! nh ang chy, nh s sp, cc con s b chy ht". Cc con ca ng khng hiu, vn tip tc vui chi, khng tin v khng s. Chng bo rng ti sao phi ra? la u? nh p vy ti sao li gi l ang b chy, c g nguy hi u? v chng tip tc chy chi, t gc ny sang gc n, tham d t tr chi ny n tr chi khc. V vy ng trng gi rt au bun. l tm trng ca Bt i vi chng ta. Trong cn au bun , ng trng gi mi tm c mt gii php, ng ngh rng my a con ny di qu, chng ham chi qu, thnh ra by gi mnh phi dng mt phng tin nh ng vo chuyn ham chi ca chng th ha may mi cu c chng. Bit rng bn ny a chi xe, nn ng bn bo rng, ny cc con, bn ngoi kia cha sm c cho cc con nhng chic xe rt p, c xe do nhng con d ko, c xe do nhng con nga ko, c xe do nhng con la ko, mu, sc ht. Ra ngoi th no cc con mi a cng s c mt mn qu nh mn qu sinh nht vy. Cc con ng nghe vy thch qu bn cng a nhau chy ra khi nh la. Ging ht nh chng ta vy! V qu ham chuyn ny, chuyn kia, nn i
65

vi chng ta, gii thot v Nit Bn cng ch l mt th xe mnh ham, cho nn c ha hn gii thot v Nit Bn th mnh cng mun chy theo. Nh thy c ci tm nim ham chi ca cc con, m v trng gi thit k c mt phng php d chng ra khi ci nh la v cu c chng. Nhng khi ra khi nh, chng n khng thy xe nga, xe la g c m ch thy mt th xe tuyt vi l xe do nhng con tru mp, lng trng nh tuyt, ko. y l loi xe m chng khng th tng tng rng c th c c trc khi ra khi ngi nh chy. Chng tng tng ra nhng xe ko bng cc con d, con la, nhng khng bao gi tng tng c c nhng chic xe p qu chng nh vy, c nhng con tru lng trng nh tuyt ko nh vy. Thnh ra tt c u thch ch leo ln chic xe tru . Bt ni thm: X Li Pht, c phi v trng gi l mt ngi ni di khng? ti sao ng ha cho cc con no l xe d, xe nga, xe la, m by gi ng li cho mt th xe rt sang trng do nhng con tru trng ko? Ti sao vy? Ti v ng ta giu qu cho nn ng ngh rng nhng a con m mnh thng yu n mc cng cc th ch c nhng chic xe lng ly, ko bng nhng con tru trng mi xng ng l mn qu cho chng. V vy ng ch cho chng mt loi xe duy nht l xe tru trng. Vy th ng trng gi c phi l ngi n di khng? Thy X Li Pht tha khng phi, ti v do lng thng nn v trng gi mi cho cc con mnh ci qu gi nht ca mnh, nh vy khng phi l ng
66

ta ni di. S d ng ni c loi xe nh vy l cho cc con a thch thi. Bt bo rng: ng nh vy, cc con ca ng c a a xe ny, c a a xe khc, cho nn ng phi ni rng nu con mun i xe la th c xe la, mun xe d th c xe d, mun xe nga th c xe nga, c loi ht. Ni vy l cho chng bng lng, rut cuc th v- tr-ng gi- ch- cho mt loi xe, loi xe qu nht, sang trng nht do nhng con tru trng ko. Chng sanh cng vy, h c th a nhng chic xe Thanh vn Tha, Duyn gic Tha, hay B Tt Tha, nhng rt cuc th c xe m Bt ban tng l c xe vt thot tt c c xe khc, gi l c xe Pht Tha. Thnh ra, ta khng ni di vi cc ngi, tuy rng ta tng ni v ba tha, nhng k tht th ch c mt tha thi. Trang 117 hng th 7, kinh ghi Bt ni rng: Bt l cha ca tt c cc loi chng sanh. Cha y l biu tng ca tnh thng, bit lo lng cho con, tm mi phng tin a con ra khi nhng him nguy, v vy m c khi ta xng Bt l T Ph, tc l ngi cha hin. C nhin ta phi so snh ch Cha y v ch Cha dng trong C c gio, trong danh t c Cha Cha. Chng ta thy rng ch cha y n ch c tnh cch biu tng, khng phi l cha , khng phi l ng sng to. Cng c nhng nh thn hc C c gio, ni rng danh t Cha trong C c gio cng ch c tnh cch biu tng thi. Nu qu l vy th khng c g
67

khc bit c. Tuy nhin c ngi khng ngh vy, h ngh rng cha l cha, khng phi l mt biu tng. Thng thng trong vn hc Pht gio, Bt c miu t l thy ca loi ngi v loi tri, thin nhn s. Bt khng bao gi c m t l mt v thng to dng ra v tr. Bt c tn xng l mt ngi cha hin, v nim v cha hin ny pht xut t nhng kinh nh kinh Php Hoa. Khng phi ch c ngi cha mi c th sinh con, mt ngi thy cng c th sinh con c, mt b m cng c th sinh ra con c. V vy m Bt Nh Ba La Mt tc l Tr Tu Ln, i khi cng c din t nh l b m ca cc v Bt. L hc tr ca Bt, chng ta u l con tinh thn ca Bt. Cha m sinh chng ta ra, nhng l sanh ra th cht ca chng ta. n khi tu hc th i sng tm linh ca chng ta l do Bt sinh ra. Nh vy chng ta c Bt sinh ra mt ln na, ln ny th ta c sinh ra t ming ca Bt, ti v t ming ca Bt pht ra m thanh ca chnh php, t ta c i sng tm linh. l mt hnh nh rt p, n cng c ngun gc t trong truyn thng n gio. l ngha ca ch Cha trong o Bt, cha m sanh con ra bng ming. Chng ta bit rng nim v cha trong o Bt khng ging nim v cha trong Ki-t gio. Ci nim tt c cc chng sanh u l con ca Bt n ch c mt gi tr biu tng duy nht m thi, l Bt l mt ngi c lng thng ln, lng thng bao trm tt c mi loi, v chnh v cht liu t bi nn Bt c nhn l ngi cha.
68

Danh t cha y n ch biu tng lng thng m thi, n khng biu tng cho uy quyn. Ngi cha ny khng ni cn thnh n, ngi cha ny khng trng pht, khng b mnh xung a ngc, ngi cha ny ch thng m thi. V thng cho nn by ra nhiu cch cu con, trong c nhng th nh xe d, xe la, nhng tht ra, v thng con qu cho nn trong lng ch mun cho con th xe p nht m mnh c th c, l xe tru trng. Trong phm ny chng ta thy rt r l chng sanh ham vui, chng sanh m mui, chng sanh ham chi v khng thy c ci nguy hi ca tnh trng chy bng trong th gii. V vy m Bt dng mi cch, trong c c cch d con nt, ti v i vi Bt, chng ta ch l nhng a con nt m thi. Trang 137, bn hng cht: Cc c Pht Th Tn, Du dng chc phng tin, M chng sanh c , u l B Tt c, c ngha l khng c c Bt no m khng dng nhng phng thc y, ti v chng sanh di qu, nu khng dng chc m c ging dy chnh php mt cch thng thng, th chng sanh s khng sc chp nhn. l ngha
69

ca hai cu u. Bt bo rng, khng phi ch mt mnh ti lm nh vy u, cc c Bt trc ti, v chnh qu v sau ny thnh Bt, qu v cng s lm y ht nh ti vy, ti v chng sanh kh di lm. Hai cu sau ni v mt chn l khc: M chng sanh c , u l B Tt c, c ngha l tuy chng sanh kh di nh vy, ham chi nh vy, nhng h s c v tt c u tr thnh B Tt ht. V vy m hai ny l hai rt l quan trng ca Phm th ba, v y cng l nhng rt quan trng ca Phm th hai. Trong on th 32 ca Phm ny, Bt ni chng sanh v qu m m ni i dc nn b au kh, cho nn Ngi cng tng dy v T , tc l Bn s tht. y Bt dy v s tht th ba: Ngun gc ca mi au kh l tham dc. Nguyn nhn c cc kh: Tham dc l ci gc. Nu dt c tham dc, Kh khng ch nng ta, Dt ht hn cc kh, Gi l th ba. Con ng Bn s tht ny c th a con ngi xa la nhng h vng v nh vy m h c gii thot khi mi kh au: Ch xa ri h vng, Gi l gii thot,
70

K thc cha thc s l gii thot, ch l mt phn gii thot m cha phi l gii thot ton din: K thc cha phi c, Gii thot hn tt c Nguyn bn ch Hn l: n ly h vng, Danh vi gii thot, K tht v c, Nht thit gii thot, (ch cn la xa h vng, gi l gii thot, s tht l cha t c ti ton b ca s gii thot). V vy cho nn tuy dy gio l Thanh vn l gip ngi t ti gii thot, k thc ci gii thot cha hn l gii thot ch thc, y l nht phn gii thot m khng phi l ton phn gii thot. i xung vi hng na, chng ta thy c hai cu rt hay: Ta l ng Php Vng, T ti ni cc Php, Nguyn vn ch Hn l: Ng vi Php Vng, php t ti
71

Ti l v vua ca cc php, ti v i vi cc php ti c t do, tc l c kh nng s dng cc php mt cch t do. V nh mt thi s ln bit s dng ch ngha mt cch rt ti tnh, nh mt v Ph thy s dng m binh vy. Php Vng l mt ngi c th nm vng c thc cht ca cc php, v vy m c kh nng s dng cc php mt cch rt t do. php t ti ngha l ti c t do hon ton trong lnh vc ca cc php, v vy cho nn ti ni ci ny, ci kia, ni ci g cng ph hp vi cc php c. Ti ni Thanh vn Tha cng ng vi chnh php, ni Duyn gic Tha cng ng chnh php, v ni B Tt Tha cng ng vi chnh php. Ti ni c cng ng chnh php, ni khng cng ng chnh php, v ti ni khng c khng khng cng ng vi chnh php. Ti l vua trong th gii ca chnh php, nn ti c t do s dng chnh php. l ngha ca tm ch Ng vi Php Vng, php t ti. Phm Th T: Tn gii Chng ta i sang Phm th t, Phm Tn Gii. Phm ny a ra mt v d v a con ngho tng cng cc. Tht ra v d ny khng phi do Bt ni, m do mt s cc thy t c gic ng nh nhng iu m Bt va ch dy, nn h c th ni ra v d ny. Cc thy l thy Tu B (Subhti), thy i Ca Chin Din (Maha Katyyana), thy
72

i Ca Dip), (Maha Kyapa), v thy i Mc Kin Lin (Maha Maudgalyyan). Cc thy ny sau khi nghe Bt ging thuyt, git mnh tnh thc v qu xung bch vi Bt rng: Chng con thuc v hng Thng ta trong gii Thanh vn, tui chng con ln, chng con ngh rng mnh c Nit Bn tuyt i v khng cn trch v g na, v cng khng c nh tr nn mt v ton gic nh Bt. Nhng by gi chng con bit rng iu khng ng. Chng con c nghe Bt khai th ri, nn mi cm thy mnh c ci tim lc rt ln trong tim, v chng con t b ci mc cm ngho hn ca mt ngi t tc, t mn, v chng con mang trong lng ci nng lng v lng v bin ca mt v B Tt. Nh Bt gip chng con m mt ra, nn chng con mi c c ci nng lng v lng v bin , chng con xin n n Bt bng cch ni ra cho i chng hm nay mt th d. V cc v ni ra ci th d gi l Cng t. Cng t l a con ngho kh cng cc. Ngi con , t hi b th, b nh trn qua mt nc khc, trn hai, ba mi nm nay. Ln ln, ngi rt l ngho kh, i tha phng cu thc nui thn, ri tnh c mt hm v ti qu hng ca mnh m khng bit. Ngi khng bit gc tch ca mnh t u, khng bit gia th ca mnh ngy xa ra sao. Trong khi ngi cha li l mt ngi rt giu, ba mi nm nay c tm con v trong lng lun lun thng tic
73

a con b i t hi th u. ng ta giu qu mc m khng c ngi ni gii. Tuy nh thng con bao nhiu nm, nhng cha bao gi c c hi bc bch vi bn b, v vy m nim nh thng cng ln. ng c ngh rng mt mai kia khi mnh cht th ci ti sn khng l ny s i vo trong kho tng ca nh nc, v vy cho nn ng thng tic v nh ngh n a con khng thi. Hm y, anh chng cng t tnh c i ti nh giu y xin lm thu lm mn. ng ngoi ca nhn vo, thy mt ng ngi trn mt chic ging s t, c mt ci gh rt qu di hai chn, v c nhng hng B la mn, St li v cc hng giu sang, trng gi cung knh bao quanh. ng ta giu qu mc nn cc chnh tr gia v cc hng Vng t cng u phi ti cu thn cn. Pha trn c che mn bu, pha di c nhng trng phan p thng xung, nc thm ri trn t, v tt c cc th bng hoa p nht trong vng u c em ti chng by. Chng cng t thy ng ta sang trng nh mt v vua, nn t hi: ti sao mnh n y? nguy him qu, h c th bt mnh em b vo t, thn phn nh mnh khng c bn mng ti nhng ch sang trng nh th ny. Ngh vy xong chng lin b chy. Nhng lc chng va l mt qua ca ro, th v trng gi lin nhn c ra con mnh. Qu xc ng, ng sai mt gia nhn chy theo bt li a con. V xc ng, mt bnh tnh nn ng ra mt ci lnh khng c thng minh cho lm, v ngi gia nhn chy ui theo chng cng t kia lm chng ta
74

s qu. Chng bn ni: Tha ng ti u c lm nn ti tnh g, ti u c xc phm n ai u m ti sao li bt ti? Ngi gia nhn vn bt chng, tri li ri em v. Anh chng cng t ngh rng, thi cht ri, b bt nh th ny, th no mnh cng b git cht. S qu chng b bt tnh, ng xung. Lc ngi cha mi thy ci lm li ca mnh, thy mnh dng nhng phng tin qu mnh. Chng ta hay thng theo cch , khi thng mnh lm cho ngi kia ngp lun, khng th ni! Thng th phi c phng tin truyn cm. i khi thng, mnh nn gi b ni ti khng thng! Khi thy gia nhn em v mt anh chng b bt tnh nh vy th v trng gi rt hi hn. ng bo: Lm vy khng c, hy ly nc lnh phun vo mt cho n tnh li. Khi chng cng t tnh li, v trng gi lin ni: Ta khng lm g ngi u, ta bt lm ngi v tng ngi c ti, k thc th ngi khng c ti li g c, ngi l ngi lng thin v c t do, by gi ngi mun i u th i. Theo lnh ca v trng gi, gia nhn trao tr t do cho chng cng t. l ngha chn thc ca s thng yu. Khi thng tht s, mnh phi tr t do cho ngi mnh thng. Cn nu bt tri ngi li, d bng nhng si dy tnh cm t tc ca mnh, th cha phi l thng. Khi chng cng t tnh dy v c nghe cu ni ngi c t do th mng qu. Trong i ca chng, cha bao
75

gi chng sung sng nh vy. Chng c c g u? nhng chng sung sng v cng v chng c ci qu nht trn i, chng c t do! Lc v trng gi mi dng phng tin quyn xo, bo gia nhn i theo, n mc rch ri xu xa, rt ngho kh, n lm bn vi chng , r i tm cng n vic lm, ri t t tr tin cng cho ngi thm nhiu hn trc. Tuy vy v trng gi ra lnh rng phi thu chng ta lm nhng ngh hn mn nht, nh l i ht phn, gnh nc, nhng vic m ngi c cht mu mt khng bao gi lm. Ti v ngi cng t ny c y mc cm, chng ngh mnh khng ra g trong x hi, nn mnh ch mun nhng php nh thi, tc l php gnh phn, rc, thng. C nhin khi c nhng cng vic nh vy, chng thy thch hp vi kh nng ca mnh, v chng rt ly lm sung sng khi c lm nhng cng vic , nht l khi mnh lm vic y m li c tr cng gp hai ba ln nhng vic khc. Hnh phc trn tr v chng ngh rng mnh ch cn tng hnh phc thi, mnh khng cn hnh phc nhiu hn. Vi thng sau, chng cng t c d v gn nh v trng gi. K hoch ca ng l k hoch lu di. Bit con cch mnh khng qu ba trm thc, nhng lng nh thng vn trn y, v vy ng bn gi dng, tho ht vng bc chu bu eo trn ngi, n mc tm thng, mon men sang lm quen vi chng cng t c nhn mt a con ca mnh. ng ch tuy lm ra v tm thng, khng sang
76

c, nhng vn c phong , uy th ca mt ng ch. Khi n vi chng cng t, ng rt ngt ngo, sn n, hi han: "Anh t u ti, lm y c bao lu ri, n ung c y khng, c c tr lng hu h khng?" v.v... Tt c nhng thng yu u c gi ghm trong nhng cu han hi nh vy. Ngh cho k th cng ti nghip, ti nghip cho Bt. ng ni thm: "Tuy anh khng phi l con ti nhng i vi tt c nhng ngi lm, ti u xem h nh con ti c, thnh ra anh ng s g ht". V trng gi dng nhng phng tin nh vy lm cho s s hi, v nhng mc cm ca a con t t bt i. Vi phng php , ng lm thn vi ngi con. C ln ng bo rng, tuy l ch nhng ta gi yu, cn ngi th cn tr, cn mnh, ngi li c mt tm lng rt trung thc, rt tt, trong khi lm vic ngi khng n tr, v sm, khng n ni hn ho, nn ta rt thng ngi, thi ta s coi ngi nh con nui ca ta. T t ng lm ny sinh ci tnh cm i vi ng trong lng ca a con. Khng dm nhn l con rut, v nu ng nhn chng cng t l con rut th chng u dm tin. Ta thy rt r y s so snh vi cu chuyn chnh php, ban u ni rng hc tr ta c th khng c thnh Bt nh ta, ch c th thnh Thanh vn, ch c th chng c Nit Bn ca Tiu Tha m thi. l v cc ngi ny mang qu nhiu mc cm, nn ch c th cho h mt chic xe d, m khng th cho h c mt chic xe tru bch, v xe ny
77

ch c mnh ta mi c ngi. y cng vy, v trng gi bo rng tuy c ta thng, nhng ngi ch c lm con nui ca ta thi. V ng t t dn d n i ti. Chng cng t sung sng ht mc, coi mnh l ngi c phc nht trn i. Bit mnh ang c cng n vic lm, chng thy r trong my mi nm nay cha bao gi c ngi i i vi mnh t t nh vy. Gi y mnh c nim tin ca ch, c ch cho php, mnh c th i ra i vo trong nh m khng s st na. Lc chng cng t c giao ph cho mt s cng tc rt quan trng, nhng chng vn c mc cm rng mnh l ngi ngoi. Tuy c lng tin ca ch, nhng mnh vn l mt a con nui, mt a gia nhn c ch tin cn. T t chng cng t c ng vai qun gia, ngha l chng c th lm nhng quyt nh quan trng, thu xut nhng mn tin ln. Tuy vy chng vn mang tm trng gia nhn, mt ngi con nui c thng, trong khi lm nhng cng vic . Mt thi gian sau, v trng gi lm bnh nng. Bit mnh sp la i, ng thy rng n lc mnh c th ni tht vi con. u c phi lc no mnh cng c th ni s tht c, mnh phi bit ni cho ng lc, nu khng s tht c th lm ng tim ngi khc! V vy m v trng gi phi i n lc ny mi ni c s tht vi con. ng cho triu tp mt bui hp ln, trong ng mi lun c quc vng, cc i thn, cc v v quan trong dng st li, hng c s v tt c quyn tc ca ng. Nh vy ng trng gi ny ng
78

l mt ngi c quyn th rt ln. Ch t bn n thi pht trin rt mnh, v ci a bn trong kinh Php Hoa xut hin l x n vo thng bn th k th nht. Ti c mt v vua cai tr, nhng trong vng quc ca ng, ci ch tin t i n tnh trng khi giu qu th mnh c th nm c lun c nh Vua trong tay. Ging ht nc M by gi vy, mnh khng cn lm tng thng, nhng nu mnh l gim c ca mt cng ty quc t ln, th tng thng cng phi riu ru nghe theo mnh. V chi tit ny m ngi nghin cu kinh in kt lun rng kinh Php Hoa xut hin sau thng bn th k th nht. Thc ra th n xut hin vo khong th k th hai, v theo ti, kinh Php Hoa c th xut hin sau kinh Duy Ma chng 10 hay 20 nm, tr nht l 30 nm. Khi tt c mi ngi c mt y , th ng trng gi mi cho gi chng cng t ra v, trc mt ng mi tn khch, ng ni: ngi ny tuy gi l qun gia trong nh ti, nhng k thc l con rut ca ti. ng bt u ni tt c s tht ra. V ci thi im ti, tri cy chn mui, cho nn s thc c th trnh by ra c m khng to ra nhng nt rn, v, v a con chp nhn c s tht , v t ti c mt ci gi l v tng hu, ngha l cha tng c. Trong i chng, khng bao gi chng dm ngh mnh l con ch t ca mt v trng gi, quyn th v ti sn ln lao ti mc . iu ny tng ng vi giy pht Bt thuyt kinh Php Hoa, ni ra cho tt c mi ngi bit ai
79

cng u c th thnh Bt c c. V l tm trng ca cc v Thanh vn khi nhn ra rng mnh l con ch tn ca Bt, mnh l nhng v B Tt, mnh l nhng v Bt s thnh, v mnh khng nn mang mc cm ca nhng ngi Thanh vn, nhng ngi Duyn gic na. l i ca th d cng t. Ci th d ny, nh ti ni, khng phi do Bt trc tip ni ra, m l do s trnh by ca cc thy Tu B , Ca Chin Din, Ca Dip v Mc Kin Lin m th lnh ca bn thy ny l thy Ma-ha Ca Dip. Sau khi trnh by ci th d tuyt vi ra ri th thy Ca Dip mi tm tt li ngha l ca th d ny trong phn k tng, t trang 161 n 175, on 10 n 16. Qu v nh c phn k tng cho tht k, cn k hn c phn trng hng, ti v phn k tng c trc phn vn xui. Trang 170, on k th 15: Ch xong c vic ny, li khng bit vic khc. Chng con nhng ngi Thanh vn t ca Bt, khi thc hin c tch dit bn trong lng, tc l tr c kin-hoc v t-hoc, tc l nhng phin no ng v phng din nhn thc cng nh ng v phng din tnh cm, th t cho l y , v tng lm nh vy l lm xong cng vic ca mnh ri, chng con khng bit ci s mng ca ngi Pht t cn ln lao hn. Chng con du c nghe, Php tnh ci nc Pht, cng gio ha chng sanh, u khng lng a vui. Du chng con c thong nghe
80

Bt ni v b tm, v s gio ha chng sanh, v s thnh lp cc ci tnh , nhng chng con khng thy no nc, l ti v chng con khng c ci ch nguyn ln. Nhng gi y chng con c nghe, c thy ci s mng ca mnh, cho nn chng con c mt ngun nng lng v bin trong tm, v chng con s i theo con ng m Bt mun chng con i, tc l k tha s nghip ca Bt. Phm Th Nm: Dc tho By gi chng ta hy i sang Phm th nm l Phm Dc Tho. y Bt li a ra mt ci th d na cng rt hay. Dc tho tc l nhng cy thuc. Ngy xa ngi ta khng dng thuc ha hc m ch dng thuc cy c. Trong phm ny Bt ni cho thy Ca Dip v cc v i t khc bit rng, Bt nhn vo tm l ca chng sanh v cn c vo ci nhn thc ca Bt ni php. Thuyt php hay hay d, thnh cng hay tht bi khng phi l do ci khoa ni ca mnh hay hay d, cng khng phi do ci kin thc Pht php ca mnh su hay cn, m chnh l do ci kh nng qun c ca mnh. Qun c tc l thy c ci tm trng, ci tm l, ci trng hp ca ngi nghe. Qun tc l nhn thy, c tc l tnh trng tm l, tnh trng x hi ca ngi kia. V vy cho nn nu mnh mun i th mnh phi hc ci php mn gi l qun c. Nhn xt ngi , nghe ngi , nhn ngi c th
81

hiu c ngi , v khi hiu c th t nhin ci Php mnh em hin tng cho h, s l ci Php c th c nh hng tt p cho h. C khi i vi ngi ny th mnh thuyt ci php ny, nhng i vi ngi khc th phi thuyt ci ti khc. Cng nh v thin s kia, khi mt thin sinh hi con ch c Pht tnh khng, th tr li l c. Mt thin sinh khc cng ln hi cu th ng ni khng. Ci c ci khng , khng phi t kinh in i ra, hay t ci nguyn tc g i ra, m t ch qun c m pht xut. i vi thin sinh ny, ta phi ni c. C th mi c li, cn i vi thin sinh kia th phi ni khng mi c li. i vi thin sinh ny mnh phi ni nh nhng mi thnh cng, vi thin sinh kia, mnh phi qut ln mt ting mi thnh cng. Ci l do qun c ch khng phi l do s yu ght ca ngi thuyt php. y i li Bt ni vi thy Ca Dip l: Ny thy Ca Dip, thy nn bit Nh Lai l Vua ca cc Php, nu c ni ra li no th li u khng c tnh cch h di, ni tht c. Ni c cng l tht, ni khng cng l tht, ni i Tha l tht, m ni Tiu Tha cng l tht. y l ci thi ph qut, thi bao dung, thi dung hp. i vi tt c cc php, Bt dng tr tu, dng phng tin m din by chnh php. Tt c nhng php ca Pht ni u c kh nng a ngi ta ti bc nht thit tr. Ch bc y nguyn l ch a, tc l ci a v ca nht thit tr, ngha l ci tr tu cao vi v tuyt i. c Nh Lai qun v bit
82

c ch quy th ca tt c cc php (quy th tc l ch v cui cng), cng bit r ci tm hnh ca tt c chng sanh, bit thu sut khng b ngn cch g c. v mun vn no, Nh Lai u bit ht, ci tm ca chng sanh i ngon ngoo nh th no, i v pha ny, i v pha kia, Nh Lai nhn vo l thy ht. l ni v tm chng sanh, cn ni v s vt v gio l, th i vi tt c cc php, Bt u c ci nhn thc tuyt i, c kh nng ch by tt c tr tu cho chng sanh. Trn cn bn , gio l ca Bt c ban b ra mt cch rt c hiu qu. Lc by gi Bt mi nu ln mt v d gi l dc tho. Ci tam thin i thin th gii, c nhng vng thung lng, rung ng, vn tc, trong c bao nhiu loi cy ci. Cc loi c hng chc vn th, v mi th u c tn ring, mi th u c tnh cch ring, mi th u c np sng ring, khng ging nhau. Cng nh chng sanh c rt nhiu loi, tm trng ca loi ny nh th ny, tm trng ca loi kia nh th kia, hon cnh sinh hot ca ngi ny nh th ny, hon cnh x hi ca ngi kia nh th kia. Chng sanh tng t nh mun ngn loi tho mc, mc ln trn nhng mi trng khc nhau. Mt hm, my ko n trm khp ci tam thin i thin th gii v lm thnh ma ri xung. Trong khi th tt c cc loi cy ci, loi no cng c thm nhun ci n c ca
83

ma. C nhng cy rt nh, cnh l khng khiu, c nhng cy rt ln, c nhng cy va va, c loi, th, ging c. Loi cy no cng c tha hng trn ma mt cch rt y . Php ca Bt cng vy, Php ca Bt khng phi ni, phc v cho mt giai cp, cho mt hng ngi, du giai cp l B Tt, l B la mn, hay St li. Gio php ca Nh Lai c tnh cch ph bin, v c kh nng phc v cho tt c mi loi chng sanh, khng k giai cp, khng k chng tc hay tr tu. n trang 185 th chng ta tm li c ci nim v Php ca Bt, n ch c mt v, l v gii thot. trong kinh Nam truyn chng ta cng hc c iu ny ri. Bt ni, Php ca ta ch c mt v l v gi thot, cng nh nc trong bn bin ch c mt v l v mn. Nm hng cht ca trang 185: c Nh Lai ni php mt tng, mt v, ngha l tng gii thot, tng xa la, tng dit, rt ro n bc nht thit chng tr. Cng nh nc ma n c mt cng nng l nui dng cc loi tho mc, lm cho cc loi tho mc c sinh trng, th Php ca Nh Lai cng vy. Sang trang 186 chng ta li cn thy r rng hn. V sao vy? v Nh Lai thy c ci chng loi, ci hnh tng, ci bn th, ci tnh cht ca chng sanh, cho nn Nh Lai c th thuyt php lm li cho chng sanh. Tm nim ca nhng chng sanh hay nh chuyn g, hay ngh
84

chuyn g, chng sanh cn phi i theo con ng thc tp no, phi thc tp t duy nh th no, chnh nim nh th no, dng nhng php mn no duy tr chnh nim, dng nhng php mn no t duy, tu tp, v nu tu tp theo php no th s t c nhng kt qu no v.v... Tt c nhng iu u c sn trong tr tu ca Bt. Chng sanh c th khng thy c ci cn tnh ca mnh, nhng Bt th thy c ci cn tnh ca chng sanh, nh l cc loi cy c trong rng th khng bit c ci bn tnh ca chng, nhng nc ma th c th bit c, v nc ma c th phc v cho cc loi c. Nc ma kia n ch c mt mc ch duy nht l lm th no cho tt c cc loi cy ci c sinh trng tt p. Gio l ca c Nh Lai cng vy, ch c mt mc ch duy nht l khin cho tt c cc loi chng sanh t c gii thot, t c vin ly, t c tch dit v t c ci mc ch cui cng l Nht thit chng tr. Nh vy th khi ni Php, cc c Bt lun lun cn c trn nguyn tc gi l ty c nghi, tc l theo trnh , theo trng hp m ni php. Nhiu khi ti ging xong mt bi php, d bi l ging cho ng bo ngi Vit, cho ngi Anh, hoc cho ngi M, th sau thng c nhng ngi ln ni, hi ny thy ging ring cho con phi khng? H c cm tng l thy ang ni v mnh. Nhng thc ra th khng phi vy, v khi ging cho mt kha tu 200 ngi, ta phi dng th gi phc v cho 200 ngi, ch mnh
85

u c th dng mt ting hay hai ting ng h ni ring vi mt ngi c? Nh th l khng cng bng! Vy m c ngi c tng thy ni bi php cho mnh hoc ry la mnh. Ly mt bi php di hai ting ng h la ry mt ngi th ung qu, v ti nghip cho 199 ngi kia qu. Thng c nhng ngi ngh nh vy. H thy thy ni trng tim en ca mnh, nn ngh l sng nay thy ni ring cho mnh ! S thc l vi mt nhm thnh chng d l ngi Vit, ngi M, ngi Anh, hoc ngi c, trc khi ni php, ta phi qun c. Ngha l phi bit trng hp chung ca nhng ngi ny l nh th no, nhng php mn m a s nhng ngi ny c th tip nhn v thc tp c l nhng php mn no. Trc khi bt u, ta phi c mt ci nhn cho chnh xc, ta phi qu c, nu khng th bi thuyt php ca mnh s tht bi. V vy trc khi i hong php Nga, hay Tip khc, cha bit cn c ca h ra sao m mnh lm sn mt bi thuyt php, th mnh tht bi ngay t trc khi i. Mnh phi ti , phi nhn, phi nghe, phi hiu, phi qun st bit c ci nhu yu, bit c nhng kh au, nhng b tc ca ngi a phng, th mnh mi c th ni ra mt bi php c hiu nng phc v cho h c. Ci gi l qun c. L hc tr ca Bt, mnh phi bt chc phng php ca Bt, tc l qun c. Khi qun c thnh cng th bi php ca mnh tuy ging nh l ni ring cho ngi , nhng k thc ngi no trong nhm cng u c cm tng l thy ang ni ring cho mnh. Cng nh hm Devon bn Anh. Sau bi php, b
86

thn mu ca S c Chn c n gp ti v ni: Thy, you spoke direct to me this morning, thank you! Thn mu S c Chn c ngh nh vy, v c th nhiu ngi khc cng ngh nh vy, nhng h khng ni ra m thi. o Bt thng dng ch vin m, v li thuyt php ca Bt l vin m, tc l ting trn. Ting trn l ting c th phc v cho tt c mi ngi, ngi no cng thu lm c kt qu. Ni mt bi php m mi ngi u thu lm c kt qu, th bi php c tnh cch vin m. Khi mnh cha gii th ci vng ca mnh cha trn lm, nhng nu tip tc thc tp qun c th ngy mai vng trn ca mnh s kh hn, v mt ngy no n s trn c nh ting ni ca Bt. Ngc li nu ni xong m khng ai thy li lc g c, ni chuyn g xa vi, ngi nghe bun ng qu, th bi ni khng phi l vin m, khng c nh ng c vo nhu yu ca ngi nghe. Trang 187, m u cho phn k c cc cu: Php vng ph cc ci, Hin ra trong th gian, Theo tnh ca chng sanh, Dng cc cch ni php. Php vng ph cc ci l mt danh hiu ca Bt, gi l Ph Hu Php Vng.

87

Bn Nht c mt cun sch b mt lu truyn trong gii thin mn. Ngi vit cun k tn l Ph Hu Php Vng. Tn ca cun sch l Tng t Thin, tc l th Thin khng phi l thin tht, m l thin gi mo. Mc ch ca cun sch l t co thin gi mo. Ngi vit khng tn tht m li mn danh hiu ca Bt, v k tn l Ph Hu Php Vng. Sau ny cun sch lt vo tay ca mt hc gi, ng bn em ra nh in, pht hnh! Cun sch tit l cho chng ta nhng mnh mung ca cc thin s cha phi l thin s tht, nhng ang hnh ngh thin s. Trong cun Tng lai Thin hc Vit-nam ti c ni ti cun sch . Thnh thong c nhng v thin s xut hin, rt ti gii, c kh nng ch thc ca mt v thin s. H khng cn c vo sch v g c m vn c th dy cc thin sinh, v a cc thin sinh t ch tm ti n ch gic ng, bng vo nhng cuc tham vn. i vi thin sinh, ng c th t a ra nhng cu hi t trong tm ca ng. Nu nhng thin sinh tr li c, tc l chng t c s c ng, th ng c th thy c rng ngi thin sinh ny t ti mt ci thy, v ng chng nhn cho thin sinh l mt ngi chng ng, c kh nng ng ra lp thin vin ha cho cc thin sinh khc. Tuy vy, khng phi th h no cng c nhng thin sinh gii. C nhng ngi c truyn php, nhng khng c kh nng hnh o, cho nn ng thy phi trao li cho ngi hc tr nhng ci b quyt. Cun Tng T Thin ghi li
88

nhng bi i thoi mu. Khi thy hi cu nh vy, m hc tr tr li c nh vy, th thy c th cho ngi hc tr chng ng. V vy m nhng thin sinh khng xut sc lm s dng cun ny nh l mt cun Cm nang ca thy gio, v cun sch c trao truyn rt b mt t th h ny sang th h khc Nht bn. Trong cun , qu v c th tm thy hng trm bi vn p, c sn cho mnh, v d l thin s khng ch thc, vn c th lm thin s c. Mnh c th cn c vo nhng cu tr li ca thin sinh, nu tng t nh trong sch, mnh c th nhn cho h c o. V vy nu v th gi no dn phng cho thy, m thy c cun th s c c hi c php mt cch rt l d dng, ti v do sch m bit trc cu tr li. V d nh khi c hi: Th no l ting v ca mt bn tay? th sch dy l ng tr li g ht, m ch cn a bn tay ra v mt ci, th th no cng c c php. Phng Kh, ti c cun sch v sch c in ti nh in ng hong. C mt iu bun ci na l sch c dch ra mt th ting ngoi quc, do mt v gio s ngi Do thi thc hin v pht hnh. Tuy vy, ta nn nh rng, mc ch ca tc gi Ph Hu Php Vng l t co nhng thc tp hnh thc ca thin gi mo. Hu trong danh t ph hu ny c ngha l tam hu, tc l ba ci. Ch hu ny ng l ch hu trong 12 nhn duyn. Xc sinh ra th, th duyn i, i duyn th, v th duyn hu. Hu tc l dnh mc, n c dy c nh, n kt
89

vo, to thnh mt ci kh au, gi l hu, Bhva. Hu y tc l t ngc, v khi mnh b kt vo, b dnh mc vo th c kh. Nhng lc mnh c gin, c bun, c i, c kt, g khng ra, th l hu. V vy m danh hiu ca Bt l Ph Hu Php Vng, tc l v vua ca cc php, c nng lc ph c nhng ci giam hm mnh, cho nn ch hu ny c ngha l tam gii. Cn v minh th sng trong tam gii, cn b rng buc th mnh sng trong tam gii, nhng nu ph c v minh, ph c s rng buc th tuy ang ng trong tam gii m thc ra mnh ng ngoi tam gii ri. Ni mt cch khc tuy ang trong th gii (Lokadhatu) nhng k thc mnh vt ti php gii (Dharmadhatu) ri. Php vng ph cc ci, Hin ra trong th gian, Theo tnh ca chng sanh, Dng cc cch ni php. c Ph Hu Php Vng xut hin trong ci ny, nhn thc c cn c ca tt c chng sanh, nn dng mi cch m ni php cho h. Phm Th Su: Th k Chng ta hy i sang Phm th su, trang 196 tc l phm Th K. Trong phm ny sau khi th k cho thy X Li
90

Pht, th Bt th k cho thy Ca Dip. Bt ni rng sau ny thy Ca Dip s thnh Bt hiu l Quang Minh, v ci tnh ca Bt Quang Minh s c tn l Quang c. Sau , Bt li th k cho thy Tu B , v thy s thnh Bt hiu l Danh Tng, trong mt ci tnh tn l Bu Sinh. Tip th Bt th k cho thy Ma Ha Ca Chin Din, Thy s thnh Bt hiu l Dim-Ph-Na- Kim-Quang. Sau Bt th k cho thy Ma Ha Mc Kin Lin, thnh Bt hiu l a-Ma-La-Bt-Chin-n-Hng, y hng thm. Tm li, trong phm ny Bt th k cho mt s cc v i t, v cc v ny c cng c l ni ln c mt th d rt hay, l th d Cng t. Phm Th By: Ha thnh d Chng ta hy i sang phm Ha Thnh D, phm th by, bt u t trang 211. Trong phm ny chng ta ghi nhn mt th d gi l Ha thnh. Th d ny trang 240, on th 16. Th d c mt con ng rt di, di 500 do-tun (7) (Yojana), y him nguy, y tai nn, rt hoang vng, v c th gh s. C mt on rt nhiu ngi mun vt con ng ny n mt kho chu bu, do mt ngi a ng ti gii, thng sut a hnh a vt dn ng. Ngi gi l o s, tc l v thy ch ng. on ngi i cha c na ng th kit sc, mi mt v trong tm pht sanh ra mun khng i na. ng th xa v y
91

him nguy, tai nn li nhiu, i n y th kit sc, h thi tm ngh rng chi bng quay v cho ri. Na ng mun thi lui! C ai trong chng ta khi tm mun thi lui cha? Lc by gi ngi dn ng khuyn khch: Rng i, rng i, mnh gn ti ri. Tuy bit ng cn xa nhng ng dng nhng phng tin, nhng php thut lm pht hin ra mt thnh ph h o ri bo mi ngi: Chng ta ch cn i mt on ng ngn na th s ti c thnh ph dng sc. Nh vy m mi ngi thu ht tn lc, i n c thnh ph . H c ngh ngi, n ung, tm ra rt l khe khon. V thy sung sng, khe khon qu nn mi ngi mun li m khng i thm na. i thm lm g cho cc, n c y l ri. H khng bit rng mc ch ca h khng phi l n thnh ph ny, m l n ni c kho tng chu bu kia. Khi v o s bo i tip th mi ngi bn ni: thi li y, i lm chi na, mt qu. Chc h cng ging chng mnh hin ti, c ngi bo rng tu nh vy l ri, i to tnh , i lp o trng v t chc kha tu lm g cho cc? Lc i th phi lm giy t, xin Passport, gp ngi lm kh, thi li Lng Mai cho khe thn. Nh th l mnh cng ang b kt vo ha thnh. Lc v o s mi dng phng tin v ni rng, thnh ph ny c thm g u? y chng qua ch l ch ngh chn ca mnh, nu ti c ni chu bu th qu v mi
92

khng ph ung cuc i ca qu v. V o s tm mi phng tin thuyt php, lm cho on ngi hng ch ln, v c kh nng t b trm ngng chn, i n ch cha y chu bu vng ngc. Bt cng th. Bt ch cho chng ta mt con ng i ti Nht thit tr, nhng mi i c mt phn ng th chng ta mt qu, nn Bt mi to ra mt ha thnh, l Nit Bn ca Tiu Tha. Khi nm c hng v Nit Bn ca Tiu Tha ri th chng ta thch qu, chng ta bn ni, thi nh vy l qu cho mnh ri, mnh khng mun thm g na, mnh c an tr y cng sung sng chn. V thng, cho nn ban u Bt bo: thi an tr i, tha hng ci s mt m ca Nit Bn ny i. Sau mt thi gian th Bt li bo i tip. V c mt s trong chng ta khng chu i, nn Bt bo: Mc tiu ca chng ta l i ti Nht thit chng tr, ch u c phi ch i n y thi! Sau khi c ngh ngi ri, chng ta c th nghe li Bt i nt on ng cn li. V d ny cng rt hay, v ha thnh, c ngha l mt thnh ph c ha hin ra lm ch ngh chn, m khng phi l ni n ch thc ca chng ta. ng cn xa, nn by gi mi i chng i vo ha thnh n cm v ngh ngi, ri trong Php thoi ti mnh s i tip. Phm Th Tm: Ng bch t th k

93

Hm nay chng ta i sang phm th tm, Phm Ng Bch T Th k, tc l phm ni v vic th k cho 500 v t. Phm ny cng c mt th d tht hay, gi l Bo chu trong o, tc l vin ngc c kt trong o. Trong phm ny thy Ph Lu Na c th k trc tin. Ph-Lu-Na Di-a-LaNi-T, Prna Maitryaputia, mnh dch l Mn-T-T. Thy ni ting l mt ngi thuyt php hay. Lc thy Ph Lu Na c mt trong i chng. Bt nhn thy v m li th k cho thy. Theo Bt dy, thy Ph Lu Na s thnh Bt, hiu l Php Minh, v trong ci tnh ca Bt Php Minh, thc n c dn ra mi ngy c hai mn, th nht l Php h thc, v th hai l Thin duyt thc. Trang 260, on th ba: Nhn dn nc thng dng hai loi thc n, mt l Php-h thc, hai l Thin duyt thc. Php h tc l nim vui c nghe php, c hc Pht Php. c nghe php thoi, c d php m, c vit nhng bi tiu lun v php, l mt nim vui v cng l thc n ca mnh. V vy khi ti ni qu v np bi cho ti, th qu v phi bit rng thy mnh ang cho mnh n mt mn rt ngon, mnh s c Php h thc, m ng ngh rng mnh phi lao ng cc kh. Php h thc thuc v phng din hc hi, cn thin duyt thc thuc v phng din hnh tr. C nhin khi nghe php, mnh cng
94

c thc tp thin duyt, ti v nu nghe trong s vng lng, nghe vi nh tm, th trong khi n mn n Php h, mnh cng c n mn gi l thin duyt. Thin duyt tc l ly ci vui ca s thin tp lm thc n. H cng l vui m duyt cng c ngha l vui. Trong bi k cng dng bui tra c c hai danh t ny: Nhc phn thc thi, ng nguyn chng sanh, Thin duyt vi thc, Php h sung mn. Bi k c ngha l khi dng cm ta nguyn cho tt c chng sanh ly ci nim vui ca thin tp lm thc n, v ci nim vui hc php c trn y. Ngy no, ch tiu no cng tng bi k y trong gi cm tra. Hai danh t Php h v Thin duyt trong bi k ny c ly t Kinh Php Hoa. Sau khi Bt th k cho thy Ph Lu Na th c 1200 v A La Hn trong i chng ngh rng: gi y thy Ph Lu Na c th k; nu c Th Tn th k lun cho cc v t khc nh chng ta th chng ta rt ly lm sung sng. Lc by gi Bt gi thy Kiu Trn Nh Cu-a-Na v th k cho thy. Thy Kiu Trn Nh (Kauinya) l i din cho nhng v t ln, ti v thy l mt trong nm ngi
95

 tng tu kh hnh vi Thi t Tt t a, v khi thy Thi t n cm v ung sa tr li th nm ngi ny mt nim tin, v b i ch khc. Sau khi Thi t Tt t a thnh o th Ngi i tm nm ngi bn tu c cho h, v Kiu Trn Nh Cu-a-Na l ngi anh c trong nm ngi . H l nm ngi t c nghe Bt thuyt php ln u tin v ti T Diu (ryasatyni), ti vn Lc Uyn, v h l nhng thnh phn u tin trong gio on ca Bt. Sau khi th k cho thy Kiu Trn Nh, Bt mi gi 500 v A La Hn, trong c thy Uruvelv Ksyapa v nhng v La Hn khc m ta thy tn trong nhiu kinh khc nh Kinh A Di , v th k cho h. Sau khi thy Kiu Trn Nh v 500 v A La Hn c th k ri, h sung sng lm, vui mng hn h ng dy v ly t Bt, ri h trnh ln Bt mt th d, gi l th d bo chu trong o. Trong th d ny, c mt ngi n chi nh bn, ung ru say ri ln ra ng li b. Lc ngi ch nh, v c vic quan khn cp, phi i xa mt thi gian. V thng bn, ngi ch nh ly nhiu vin ngc rt qu gi ct vo cho o ca bn, ri may k li trc khi ln ng. Sau khi tnh ru, ngi thy bn mnh i ri, nn b ra v. V sinh k, anh ta di chuyn sang mt nc khc, nhng cng vic lm n gp kh khn, nn anh ta sng mt cuc i rt cc kh, ngho hn. Mi lm nm sau, anh ta vn mang ci o rch c v tnh c gp li ngi bn thn nm trc. Ngi bn hi: "Ti sao anh li ngho kh n th ny?
96

Mi my nm trc, lc chia tay ti c may vo trong cho o ca anh bao nhiu vin ngc qu, ti sao anh li ra nng ni ny?" Ni xong anh vch o ca bn ra v ni: "Nhng bo chu v gi chng vn cn y, ti sao anh khng bit ly ra lm n m li sng mt i sng bn cng nh th?" Th d c ni rng Bt l mt ngi bn thn ca tt c chng ta. Ngi may vo trong cho o chng ta rt nhiu vin bo chu m chng ta khng bit, chng ta c tip tc sng mt cuc i cng kh. Nay l lc chng ta phi pht hin nhng vin bo chu m Bt vo trong cho o ca ta, ta c th bt u sng i sng ca nhng ngi giu c, hnh phc. Khi thuyt php, ti thng ni lin hai th d Cng t v Bo chu trong o li vi nhau. Ti ni: Th d nh mt ngi cha c mt a con v ngi cha khng th no gip con c v ngi con khng c trch nhim. Cui cng ngi cha tm c mt phng php l may vo o ca con mt vin ngc qu. Sau ny, tri qua bao nhiu gian kh, ngi con t khm ph ra c vin ngc qu trong cho o ca mnh, em ra dng v tr nn mt ngi giu c. Nh vy ngi con tip nhn c gia ti ca cha, v ng thi thu hiu c tnh thng ca bc t ph. Phm Th Chn: Th hc v hc nhn k

97

By gi chng ta hy i sang Phm th chn, trang 272, gi l Th Hc V Hc Nhn K, tc l th k cho nhng ngi hu hc v v hc. Trong phm ny, Bt th k cho hai v tng trng cho gii kht s tr l thy A-Nan v thy La-Hu-La. Nhng v ny c th k chng t rng khng phi ch c nhng v La Hn ln tui mi c th thnh Bt, m nhng ngi xut gia tr tui cng c kh nng thnh Bt nh thng. Sau khi th k cho thy A Nan v thy La Hu La th Bt th k cho 279 ngi khc trong gii hu hc v v hc. Hu hc y c ngha l ang cn phi hc hi v thc tp, cn ch v hc ny khng c ngha l ngi ngu dt m l ngi khng cn hc na, ngi kin thc ri, bit thc tp ri, nay ch cn thc tp thm thi. Thnh ra hai ch hu hc v v hc trong kinh in, phi c hiu theo ngha c bit, khng th hiu theo ngha ngoi i c. Theo danh t o Bt, hu hc l d hn v hc. Nh vy, nhng ngi cn ang cn phi hc hi cng c th c th k, v nu chng ta l nhng ngi hc hi ri, ch cn thc tp thi, th chng ta cng c th k. i ca phm ny cho chng ta thy rng nhng ngi tr tui, nhng ngi ang cn hc hi, v c nhng ngi khng cn phi hc thm, u c th c th k c.

98

Chng ta bit rng sau phm th hai tc l Phm Phng Tin, phm ni v cng lnh ca phn Tch mn, ta c by phm khc (t phm th ba n phm th chn), gii thch v by t cng lnh mt cch r rng hn. Phm th mi tc l phm Php s, c th xem l phm kt lun ca phn Tch mn ny. Phm Th Mi: Php s Ta hy i sang Phm th mi, gi l Phm Php S, trang 281. Chng ta c th xem phm ny l phn kt thc ca phn m Tng Thin Thai gi l Tch mn, ng thi cng l sa son cho vic m ca vo php gii Bn mn. Phm ny cho chng ta thy tm quan trng ca Php. Php cng quan trng nh Bt. Cng dng Php th c phc c, quan trng tng ng vi cng dng Bt. Nim Bt c th a ti s chuyn ha, cng c v lng, nhng nim Php cng c th a ti s chuyn ha v em li cng c v lng. Trong phm ny, chng ta thy kinh Php Hoa chnh l bn thn ca Bt. Khi chng ta ci u, t nim cung knh i vi kinh Php Hoa tc l chng ta ci u v t nim cung knh i vi Bt, cng c ngang nhau. Chnh trong phm ny chng ta hc c rng kinh Php Hoa l Vua ca tt c cc kinh in. Danh t Php s (Dharmabhaka) y c ngha l ngi em gio php ca Bt ra chia x cho
99

ngi khc. y Php s c din t l mt v i s ca Bt, mang thng ip ca Bt i khp cng mi phng th gii. Thng ip ny l thng ip Php Hoa, thng ip ni cho mi ngi bit rng ai cng c kh nng tnh thnh Bt, v c kh nng tnh thot cho tt c mi loi chng sanh. Cng trong phm ny ta thy rng Bt khng nhng th k cho nhng ngi sng trong thi Bt cn ti th, m cn c th th k c cho nhng ngi sinh ra, ln ln v hnh o trong thi i sau khi Ngi nhp dit. Trang 281 trnh by nhng iu ny. Bt ni vi B Tt Dc Vng, vua ca tt c cc v dc s, rng tt c mi ngi, mi loi nu trong thi Bt ti th nu c dp c nghe kinh Diu Php Lin Hoa, du ch nghe mt bi k, hoc du khng c nghe kinh Php Hoa i na, nhng ch c nghe danh t kinh Php Hoa m trong lng pht ra mt nim hoan h, th nhng ngi u t ng c Bt th k cho thnh Bt ht. Khng cn nghe ni dung Php Hoa m ch cn nghe tn kinh Php Hoa thi m thy trong lng hn h l c Bt th k cho ri. Chng ta hy c cu cui trang 281: Bt bo B Tt Dc Vng: Sau khi Nh Lai dit ri, nu c ngi nghe kinh Diu Php Lin Hoa, du cho nghe mt bi k hay mt cu kinh thi, m c tm nim ty h, tn thn, th l Bt cng th k cho ngi c o v thng chnh ng chnh gic. Ngha l khi Bt nhp dit ri v nu kinh Php Hoa cn , nu
100

trong chng ta, ngi no nghe c kinh Php Hoa, nghe mt bi k hay nghe mt cu kinh thi m trong lng thy vui mng th ngi c Bt th k cho ri, khng cn phi leo ln nh ni Linh Thu, hay tr v 2500 nm trc mi nhn c n c . Sang trang 282, i ca on ny l: Nu c ngi tip nhn, c tng, ging gii v bin chp kinh ny, du ch l mt bi k thi, th nhng ngi t ra s cung knh tt bc i vi Bt. Cng dng kinh in tc l cng dng ch Bt. Chng ta phi bit ch bin chp ny rt quan trng. Bin chp kinh trn giy l mt cng vic ca thi i mi, trc ngi ta ch truyn tng bng ming m thi. Ngi ta ch mi bin chp kinh in vo th k th nht trc k nguyn Ki-t, trc th ch c truyn khu. Nh vy, mt trm nm trc Cha ging sinh, ngi ta mi bt u bin chp kinh in, v nhng kinh in vit li u tin u c chp trn l bi (Tlapattra) (Hnh 1). V vy m khi c kinh Nguyn Thy, chng ta khng thy ch bin chp.

Hnh 1: Mt tp kinh vit trn l bi. Hai mt ca tp kinh c p li bng hai tm g, thng c trang tr rt p. Hai si ch lun qua gi cc t kinh. Cc ch ca kinh c vit trn cc ng gn song song ca l (Ti liu: T
101

in Pht hc, Chn Nguyn v Nguyn tng Bch, H36, trang 218. Nh xut bn Thun Ha, Hu - Vit-nam, 1999). on ny chng ta thy rng cng dng kinh tc l cng dng Bt, cng dng Php cng l cng dng Bt, v nim Php cng tng ng vi nim Bt, ngha l Php nim (Dharmnusmti) cng l Pht nim. V vy chng ta thy c nhng tng phi nh phi Lin Tng, ch trng nim Nam M Diu Php Lin Hoa Kinh, v h tin rng nim nh th cng c th t c s gic ng. Phng php nim Nam M Diu Php Lin Hoa Kinh cng a ti s chuyn ha, v cng em n cho ta v lng cng c. V vy c nhng ngi cn c trn phm ny ca kinh Php Hoa thnh lp nhng tng phi tu tp. Ngh cho k th ta thy rng Pht Thn ch thc chng qua ch l Php Thn, the true body of the Buddha is the Dharma body, v ci Pht Thn m chng ta gi l Php Thn , chng ta c th s m c ngay trong giy pht hin ti. Cho nn ta c th cung knh cng dng Php Thn ngay by gi, v nh vy l ta ang cung knh cng dng Pht Thn ch thc trong giy pht hin ti, khng cn phi ln ni Thu 2500 nm trc y mi lm c chuyn . Ni rng ti khng c phc nn sanh ra 2500 nm sau khi Bt nhp dit l khng thng minh, v khng phi l t ca Bt, v Bt ang cn y, trong gi pht hin ti ny.

102

 trang 284 chng ta c t hng th ba: B Tt Dc Vng, nu c mt ngi c tng kinh Php Hoa th phi bit rng ngi ang dng nhng trang sc ca Bt t trang im mnh. Php Hoa l mt cht liu rt p, rt mu nhim, v Bt t trang sc mnh bng cht liu vi diu . Bt khng cn du thm hoc phn son trang im, Bt cng khng cn vng vng chu bu, ti v Bt c nhng cht liu trang sc khc qu gi hn nhiu, c th lm cho Bt p hn nhiu, l ci bn cht Php Hoa. V vy cho nn trong chng ta nu ai bit th tr c tng kinh Php Hoa, tc l dng cng mt th cosmetic vi Bt, v mnh cng s p khng thua g Bt. Khng nhng l mnh p bng Bt ri, m mnh cn c Bt a i trn con ng tu hc, ging nh Bt c chic xe p, mnh mun i u, Bt ch mnh i ni . Chic xe l Php Hoa. Nh vy th ch cn th tr, c tng kinh Php Hoa thi th mnh cng Bt i trn mt con ng, i u ta cng c Bt mang theo. Trang 287, chng ta c bn hng cht ca phn k trng tng: Dc Vng! Nay bo ng, Cc kinh ca ta ni, M trong kinh , Php Hoa tt th nht.

103

Nhng cu ny c ngha rng, ny B Tt Dc Vng, ti mun ni cho B Tt bit rng trong s nhng kinh m ti ni trong sut 49 nm va qua, kinh quan trng nht l kinh Php Hoa. V vy, ci nim Php Hoa l Vua ca tt c cc kinh, mt phn l cn c vo bi k ny. Trang 288, on th t: Ny B Tt Dc Vng, ni no, ch no c s ging din, c tng, bin chp kinh ny th chng ta nn dng mt thp bng by th chu bu, ti v chnh ni l mt thnh a ri, khng cn phi c x li Bt n mi linh thing. Ming t no m ti c ngi ging gii, c tng kinh Php Hoa, ming t ng ta dng ln mt ci thp, ti v l mt phn t linh thing. V d nh nh bp ca xm Thng. Phn t ny rt l linh thing, ng ta dng ln mt ci thp th. Ti sao vy? Ti v ma ng nm nay nh bp Xm Thng l ni m nht trong xm, v ta c nghe ging kinh Php Hoa y. Tuy khng c x li Bt nhng y c s hin din ton thn ch thc ca c Nh Lai. Kinh Php Hoa l da tht, l xng ty ca Nh Lai, v ni no c ngi ging ni kinh Php Hoa, th ni cha ng da tht ca Nh Lai, v vy m ta phi dng thp ch th. Cho nn nu chng ta ngi nh bp ny n nhng ba n phi thi, chc chn l chng ta s mang ti!

104

i chng nn c v t khm ph thm v Phm th mi ny. Phm Th Mi Mt: Hin bo thp Chng ta hy i sang Phm th 11, tc l Phm Hin Bo Thp, trang 295. Ti c quen mt ngi tn l Jim Forest. Mt hm ti thm anh New York, ti thy anh cha trong kho ca anh nhng v chai Coca Cola. Khi c ngi n thm, anh thng mi h ung Coca Cola. Nu ngi khch ni ting, anh ghi tn v vo mt ming giy, dn vo v chai v gi li trong kho lm k nim. V chai Coca Cola u c gi tr g nhiu, nhng ti v chai Coca c nhn vt ni ting kia ung, nn anh Jim thy ci gi tr ring ca n. Cng vy, mnh t m trn c ngi tng kinh Php Hoa s tr nn mt vng t rt c gi tr. Chng ta thy nhng ha s ti ba nh Van Gogh hay nhng nh vn ni ting nh Charles Dickens, nhng mn h li nh mt cy gy, mt ci nn v.v..., tt c u tr thnh nhng vt qu gi, rt t tin. Vy th s linh thing hay qu gi ca mt vt khng phi l do bn cht ca n, m do mt ci c gi tr tm linh i ngang qua v ng nht vi vt .

105

Trong phm ny chng ta thy c mt hin tng tng t nh vy hin by ra. l khi Bt ang thuyt php v ang th k cho nhng ngi ng c th k, th pha trc mt t nhin c mt bo thp xut hin. Bo thp ny xy bng by th chu bu, cao 500 do-tun, v rng 250 do-tun, t di t ni ln v an tr trong khng trung. Bo thp ny tng trng cho s xut hin ca Bn mn trong th gii ta b, tc l ci bt dit ang xut hin trong ci sinh dit. Bo thp l bo thp ca mt v Bt tn l Bt a Bo (Prabhtaratna). Bt a Bo l mt v Bt xut hin trong lch s, tu thnh Bt v pht li th nguyn rng, khi thnh Bt v sau khi nhp Nit Bn ri, khp hon v ni no c ngi ni kinh Php Hoa, th thp ca ti s hin hin ra ni , v t trong thp s vng ra ting ni ca ti, khen ngi ngi ang ni Php. l li nguyn ca v B Tt trc khi thnh Bt gi l Bt a Bo. y l mt hnh nh rt tuyt vi. ng v phng din thi ca m ni th l mt hnh nh rt p, rt tn k, rt kho lo. Lm th m lm c nh vy th qu l tuyt diu. Ni no c ngi ni Php Hoa, ging thuyt v Php Hoa th ci bo thp tng trng cho c tm hn ti, tri tim ti, hnh nguyn ca ti s c mt ti ch , v t trong bo thp s c ting ti vng ra, khen rng: "Hay qu, hay qu!" Khi bo thp ca Bt a Bo t nhin xut hin trn h khng nh vy th tt c mi ngi u trm tr nhn ln, khng bit bo thp t u hin ln. Bo thp rt lng ly,
106

huy hong v trong thp vng ra nhng ting ngi khen rt l mu nhim. Tt c i chng u ngc nhin, ai cng mun hi Bt v ngun gc ca thp y. T trc n nay chng ta ngi trn ni Thu, chn ta chm t, chng ta ang trong bnh din ca lch s, ca Tch mn, c thy, c tr, c qu kh, c hin ti, c v lai. Nhng gi y th nh thn lc ca Bt a Bo m chng ta c a t th gii ca lch s sang th gii ca bn th, khng cn thi gian, khng cn khng gian na. T th gii ca tng i, chng ta c i vo ci th gii ca tuyt i, v thp a Bo l cnh ca m ra cho ta i t th gii sinh dit vo th gii ca bt sinh bt dit. By gi y ni Thu bin mt v ci khng gian mnh mng kia trong c bo thp xut hin l mt ci th gii mi, trong chn ca chng ta khng cn chm t na, bi v chng ta i vo mt th gii khng c trn khng c di, khng c trong ngoi, khng c trc sau, th gii ca Bn mn. y, Bt a Bo l du hiu ca bt dit, hin hin ngay trong ci th gii ca sinh dit. Ni cho cng th s tu hc ca ta l nhn din c ci bt dit trong ci sinh dit, v chng ta c th nhn din bng chnh nim. Lc ban u th chnh nim cn yu, nhng t t s vng chi, v chnh nim cng vng chi bao nhiu th ci khun mt ca bt dit xut hin trong th gii ca sinh dit cng tr nn r rng by nhiu. Nm 1964 khi vit bi m cu nguyn, t nhin trong ti xut hin:
107

Gi pht linh thing Gi lng chim ngng Tri t rung ng by ln Khi bt dit i ngang dng sinh dit. S xut hin ca Bt l lc ci bt dit i ngang dng sinh dit, n to nn mt ci g tng ng nh mt ci "electric shock". Khi ci bt dit xt ngang qua dng sinh dit, khi ci Bn mn chm vo ci Tch mn, th t nhin c mt s chn ng, v ngi c chnh nim tip nhn c s rung chuyn . S rung chuyn rt v i, n c biu l bi s chn ng ca tri t n by ln. Th gii ca kinh in cha y cht liu thi ca huyn o, v nhng hnh nh thi ca din t c nhng tng rt su sc, nhim mu. Trong bi th kia ti cn vit: Gi pht linh thing a bt dit n ngay gia vn hoa sinh dit ngha l trong vn hoa chng sanh sinh dit, mnh thy c mt a hoa bt dit, l Bt, Ngi v y hc ni ting loi ngi bi v ci bt dit hin gi ang khoc o sinh dit. Bt ni ting ni ca Chn nh, ca Php Thn, khc vi ting ni ca chng sanh. Nhng v chng sanh, Ngi phi hc ting ni ca loi ngi loi ngi c th t t hiu c ting ni ca Php Thn. Ting ni ca Php Thn c th c
108

nghe qua ting chim ht, ting gi reo, nhng v nh mt qu hng lu ri nn ta khng c kh nng nghe ting ni ca chn nh na. V vy cho nn phi c ngi dy cho ta tr li. Ngi dy cho mnh t th gii ca chn nh, th gii ca bn th, ca bt dit i ti, nn ngi phi hc ting ni ca sinh dit c th khai th cho mnh ci bn cht bt dit. Hc ni ting loi ngi y khng phi ch n thun hc ngn ng, m cn phi qun c v tm v s thch ca loi ngi. N gic ng h thnh mun thi thit. N gic ng phi c biu hin ra bng mun ngn phng tin, Ngi v y hc ni ting loi ngi, cho loi ngi t t tp nghe ci ngn ng ca chn nh tr li. l cng trnh biu hin bng giy pht chn ng, va chm gia Tch mn v Bn mn. Lc thy thp a Bo, tt c cc v B Tt, Thanh vn, Duyn gic, hu hc v v hc u ng mt lng xin Bt m thp a Bo ra cho i chng thy c Pht thn ca Bt a Bo. Ngha l mi ngi mun thy ci bt dit bng con mt ca sinh dit. Trang 298: Lc by gi B Tt i Nho Thuyt do sc thn ca c Nh Lai m bch Bt rng: "Bch c Th Tn, chng con nguyn mun thy ci chn thn ca Bt a Bo". ng l tm trng ca chng mnh, thy bo thp , nghe ting ni m du v oai hng vng ra, ta t m mun thy ngi ngi trong y dng vc nh th no m c c ci hnh nguyn v ging ni kia. Khi B Tt i Nho
109

Thuyt i din cho tt c i chng t mun thy Bt a Bo, th Bt Thch Ca ni: Khoan , by gi ta phi lm vic rt quan trng ny trc, ri mi c th m c thp ny cho qu v thy chn thn ca Bt a Bo, Bt ca bt sanh bt dit. Ta c thy Bt Thch Ca ri, nhng vn cn mun thy Bt a Bo, Bt ca Bn mn, ti v Bt Thch Ca l Bt c sinh c dit, Bt ca Tch mn. V Bt Thch Ca gii thch rng: Ngy xa Bt a Bo c dn rng mi khi bo thp ca ta xut hin v nu i chng mun m thp thy chn thn ta, th v Bt ang thuyt ging Php Hoa phi gi tt c nhng ha thn ca mnh khp mi phng th gii v c mt ti , ri mi c m thp. Vy i chng hy i ti gi tt c cc ha thn ca ti t mi phng th gii v, th chng ta mi c iu kin m bo thp ca Bt a Bo. y l mt iu rt mu nhim. y l nhng phng tin gip cho ta c iu kin, c c con mt nhn vo Bn mn. Lu nay con mt ca ta quen nhn theo li Tch mn, quen nhn th gii trong ci qu trnh lch s, trong ci thi gian v khng gian ca n. Gi y mun nhn ci chn din mc ca Bn mn th kh lm, v vy cho nn phi thay i nhn thc, v hnh ng ny l mt hnh ng tp s cho ngi ta thy rng Bn mn khng h b tch ri ra khi Tch mn. V vy m mi ngi phi nhn li thy c tt c cc ha thn ca Bt Thch Ca. Thy r c Bt Thch Ca th t nhin c th thy c Bt a Bo. Lc
110

Bt Thch Ca mi tit l cho mi ngi bit rng Ngi hin gi c v lng, v s ha thn, ang ging dy khp ni trong ci tam thin i thin th gii. Con ngi ang ngi y m qu v tng l thy ca qu v, cha ch thc l Thch Ca Mu Ni u. Ti phi gi tt c cc v ha thn ca ti v y qu v nhn din, qu v thy c tm vc ch thc ca ti, th chng ta mi c th m c thp a Bo. Lc mi ngi mi git mnh kinh ngc, thy rng thy mnh khng phi ch l ci nhc thn ang ngi trc mt mnh. Thy mnh c gc r trong thi gian v cng v khng gian v bin ca php gii Bn mn. Sang trang 299: Lc by gi Pht phng mt ln sng t ni chm lng trng gia chn my, nh sng chiu ti nm trm mun c na-do-tha (8) hng h sa ci nc phng ng. Khi ho quang chiu ti u th i chng thy r ti , nhng ci nc rt trang nghim, rt p , ch khng nhim xu xa nh ci ta b ny. Sau khi chiu ho quang y v phng ng th Bt li chiu n v phng Nam, phng Ty, phng Bc, phng Trn, phng Di v cng lm hin l cho mi ngi thy c cc ci Bt v lng nh vy, rt l p . Mi ngi u thy rng tt c cc ci u c mt Bt Thch Ca Mu Ni ang thuyt php, v i chng bao quanh cc v cng ng o v cng. Khi nh ho quang chiu ti, cc v Bt ha thn y u ni: c Thch Ca Mu Ni ang gi tt c chng ta tr v sn sng m thp a Bo. Hng h sa s cc v Thch
111

Ca Mu Ni ang hnh o trong mi phng th gii, trong nhy mt u tr v ni Thu, ni m Bt Thch Ca mun h tr v. Khi v n, cc v Thch Ca Mu Ni mi ngi ngi trn mt ta s t, trn y c h khng, hng trm triu v gia nhp vo i hi Linh Sn. Lc Bt Thch Ca Mu Ni mi ni: By gi chng ta c th m thp a Bo ra c ri. Nu khng c cnh tng ny, nu khng c phng tin ny cho i chng hc tp, th i chng vn ngh rng Bn mn l mt ci g tch la ra khi Tch mn. Nhn k vo Bt Thch Ca th thy Bt Thch Ca l mt thc ti nhim mu khng th ngh bn c. Khng th giam Bt ca mnh, giam thy ca mnh vo trong mt khong khng gian 80 nm, trong mt quc c 500 triu dn, trong mt khng gian v thi gian nh b nh vy c. S hin thnh bin tng dng ho quang qut mi phng th gii cho mi ngi thy c rng Bt Thch Ca Mu Ni c mt ng thi trong ht mi phng, v lng, v s, v bin v ang qui hi li mt ch l cho i chng thc tp, cho i chng c c con mt sng hn, t bi trn hn, m n nhn Bt a Bo, tc l Bt ca Bn mn. y l mt phm kinh rt p. Nhng hnh nh ny u l nhng hnh nh thi ca tuyt diu. Nu khng c nhng hnh nh ny th ta kh c th ni ra c ci trit l thm su v Tch mn v Bn mn.

112

Trang 304: Lc by gi Bt Thch Ca Mu Ni thy cc v Pht-Phn-Thn ca mnh u n y , ngi trn ta s t v tt c u c mun ng m thp bu ca Bt a Bo, tc th Ngi lin t ch ngi ng dy, tr trong h khng v sn sng m thp. Lc by gi mi ngi u ng dy ti v y l gi pht linh thing ca s m thp. ng dy y c ngha l ri khi ci th gii ca Tch mn, v ng dy nh vy u phi l chuyn d dng. Phi chun b trc, phi thc tp trc. c Bt Thch Ca tr trong h khng v mi ngi cng vy, tc l tt c u i vo th gii ca Bn mn. Lc Bt Thch Ca Mu Ni dng ngn tay bn hu m ca thp th c mt m thanh rt trong tro vang ra rt ln, v tt c mi ngi u trng thy Bt a Bo trong thp hin ra ngi trn ta s t, ton thn vn cn nguyn vn. Bt a Bo tuy nhp dit t lu, nhng vn ngi im lng nh trong cnh thin nh, v Bt li m ming ni: "Hay thay! hay thay! Bt Thch Ca Mu Ni, Ngi ang ni kinh Php Hoa v v kinh Php Hoa m ti ti y chng kin v ym tr". Lc tt c hng t chng u thy mt v Bt dit t v lng nghn mun c kip v trc, m vn cn hin tin trong giy pht hin ti, th ly lm ngc nhin v cng. y l mt vic cha tng thy, tc l vic thy c tnh cht bt sinh bt dit ca nhng ci m lu nay mnh c ngh l c sinh c dit. Ti cha bao gi tng sanh, m cng khng bao gi tng dit. Ri c th gii ca Tch mn i vo th gii ca Bn mn l mt chuyn kh, vy m y tt
113

c thy tr u thc tp c th lm c vic . Lc by gi hoa trn tri ri xung nh ma cng dng hai v Bt a Bo v Thch Ca, mt v Bt thuc Bn mn v mt v thuc Tch mn. V trong tm ca thnh chng vn cn st li mt vi du tch ca phn bit: V cn ngh rng Bt Thch Ca l Bt lch s, Bt ca hin ti, v Bt a Bo l Bt ca qu kh hay l Bt ca Bn mn, ca bt dit, cho nn ngay lc c mt s kin v cng tuyt diu khc xy ra gt ty, xa sch mt cch tuyt i nhng phn bit ny. l Bt a Bo ngi xch sang mt bn, dnh na ta s t v ln ting: Thch Ca Mu Ni, mi Ngi n ngi cnh ti. Nh vy l ta s t c chia hai, mt bn c a Bo ngi, mt bn c Thch Ca ngi, cnh tng p v cng! iu ny chng t hai l mt, Bn mn v Tch mn ch l mt. M cng khng phi l mt na, ti v nu cn mt th li cn hai. Trang 305: Lc Bt a Bo trong thp bu chia na ta ngi cho c Thch Ca Mu Ni v ni rng, Thch Ca Mu Ni, Ngi c th n ngi trn ta ny vi ti, tc thi c Thch Ca Mu Ni i vo trong thp bu v ngi xp bn trn na ta, mt bn Bt a Bo. Khng th c hnh nh no p hn na. Bt dit i ngang dng sinh dit, v sinh dit tr nn bt dit, gia hai ci, khng cn c s phn bit no na.

114

Lc y bo thp an tr trn cao v ch c cc ha thn ca Bt Thch Ca v cc v B Tt l sung sng v thy c cnh tng y, s cn li v cn thp b, cho nn khng thy c. V vy nn trong lng h pht ra mt li c nguyn: c Bt a Bo ngi cao qu, ngng mong c Nh Lai dng sc thn thng cho chng con ln cao chng con c th trng thy c. Khi bit c ci tm nim ca chng sanh, Bt Thch Ca Mu Ni lin dng php thn thng a tt c i chng trong hi Linh Sn ln cao cho mi ngi c chim ngng ci khung cnh mu nhim ang xy ra trc mt. Lc mi ngi hoan h nhn vo v thy Bt a Bo ang ngi rt t ti, trang nghim, uy hng v p trong thp. i vi cc ha thn ca Bt Thch Ca v nhng v B Tt, th tip xc vi Bn mn rt d, ti v cc Ngi khng cn b dnh vo nhng ci tng trng bn ngoi, nhng ci nim. Cn nhng ngi thuc gii Thanh vn v Duyn gic, v mi bt u nm c mi v i Tha, nn chuyn ph tng ca h cha thc hin c nhiu. H cn b dnh kt vo cc tng nh c, khng; ti, i; mt, nhiu; trong, ngoi; trc, sau; qu kh, tng lai; cho nn h cn b mt loi keo dn cht h vo mt t, th lm sao h tip xc c vi Bn mn? Cng nh khi tm mnh cn au bun th lm sao mnh thy c cnh tr nhim mu ca hoa vng trc tm, trng trong my bc? Ngi bun cnh c vui u bao gi l nh vy. Cho nn Bt Thch Ca mi
115

dng phng tin a h ln khi mt t h c th thy c. a ln khi mt t y n c ngha l gip cho h ph b c mi s dnh mc vo cc tng, nh bn tng trong kinh Kim Cng: Tng Ng, tng Nhn, tng Chng sanh, v tng Th gi. Ngoi ra cn bit bao nhiu tng khc na. Tng l nim, l khi nim. c kinh khng thy c nhng iu , m ch thy ton nhng php thn thng, th mnh chng hc c g t kinh c. Ta khng cn i hi mt ci g na ht, tt c nhng c m ca ta u c thnh tu, khng c mt tr ngi no m ta khng vt qua c, l nh ci thn bin, nh ci phng tin, nh ci thi thit ca Bt. Mun m bo thp ra xem th thp c m. Nhng mun thy c chn thn ca Bt a Bo th phi thy r c chn thn ca Bt Thch Ca, v vy m Bt Thch Ca phi gi tt c nhng ha thn ca mnh v i chng c th hiu c phn no ci s tht l nu khng thy r c Bt Thch Ca th khng th no thy c Bt a Bo. i t giai on ny sang giai on khc, ca m ri, thy Bt a Bo ri, nhng ngi ta vn ngh rng Bt a Bo v Bt Thch Ca l hai v Bt khc nhau, v vy mi c cnh tng l Bt a Bo nhng mt na ta s t cho Bt Thch Ca. Khi hai v Bt ngi vi nhau nh vy ri, vn thy cha , vn mun c nng ln cao t mnh nhn thy, v Bt cng lm tha mn ci nguyn c . Qu tht khng c g m Bt
116

khng lm cho chng sanh c th thy c s tht bt nh v Bn mn v Tch mn. Phm Hin Bo Thp l mt phm tht p, ging nh mt mn kch, trong nhng tnh tit lin tc xy ra, mi tnh tit mang mt ngha, v s din bin ca nhng tnh tit c mc ch gip ta trong qu trnh vt thot nhng nim c th tip xc c vi Bn mn, ngha l vi t thn ca thc ti. Phm Th Mi Hai: b t a Chng ta hy i sang phm th 12 l phm B t a, trang 314. Cc nh kho cu cho chng ta thy rng phm th mi hai, cng nh phm th mi ba v phm th mi bn sau ny, l nhng phm c thm vo tng i tr trong lch s hnh thnh kinh Php Hoa, v nhng phm ny khng thuc v Bn mn. Nu phn kinh Php Hoa ra hai lnh vc Bn mn v Tch mn, th nhng phm ny phi thuc v phn Tch mn. Do ti ngh rng, ng v phng din hnh thc m ni, mnh c th a ba phm ny ln trc phm th 11, tc l phm Hin Bo Thp, th s hp l hn.

117

Trong phm th 12, Bt th k cho em h ca Ngi l B-t-a. Phm ny c mc ch chng minh rng nhng ngi lm chy mu mt c Nh lai, ngha l gy ra nhng ti c rt ln, nh xut Pht Thn huyt, git cha, git m v.v... th nhng ti vn khng lm mt i ci ht ging, ci kh nng thnh Bt trong tm ca ngi phm ti. Nh vy Bt dng mt trng hp kh khn nht chng minh rng tt c chng sanh u c Pht tnh. Cng trong phm ny, chng ta hc c rng mt em b tm tui v l mt em b gi, cng c kh nng thnh Bt. l con gi ca Long Vng. Trang 324: C gi tm tui con ca Long Vng c mt ht ngc gi tr bng ci tam thin i thin th gii. C b em cng dng Bt v Bt tip nhn ht ngc . Chng ta c th hi rng ht chu bu gi tr bng ci tam thin i thin th gii ngha l g? Khi ta c mt vt g rt qu th ta ni ci c gi tr tam thin i thin th gii. V d khi i thin hnh trong ma thu, ta lm c mt t l mu , nu ta thy c trong t l c tt c cc hin tng trong v tr, mt tri, mt trng, tinh t, m my, dng sng v.v..., th t nhin t l nm trong tay ta tr thnh mt vin bo chu c gi tr bng tam thin i thin th gii. Nu qu v em dng cng t l cho Bt th cng c ca qu v cng khng thua g cng c ca c b tm tui cng ht bo chu. V vy ng ngh rng mnh khng c ht bo chu cho nn mnh khng cng dng Bt c. Mt hn
118

si, mt ngn l, nu mnh thy c ci bn cht ca n, th nhng ci cng c gi tr tng ng vi vin bo chu ca Long n tm tui kia. Nu mt em b em mt t l hay mt hn si n cng dng cho mnh, mnh phi tip nhn t l hay hn si bng ci tm nim trn qu, v c th em b l Long n, c th thnh o rt mau chng, thnh ra mnh chng nn khinh thng. Sau khi cng dng v c Bt chp nhn ri, c gi mi hi B Tt Tr Tch v thy X Li Pht rng: B Tt i, thy i, con va cng dng Bt mt vin ngc v Bt nhn ri, s vic xy ra c mau khng? B Tt lin bo, mau lm con. C b lin ni: S thnh Bt ca con cn mau hn vy na! ang lc tt c hng chng hi u thy Long n t nhin bin thnh nam t, hnh B Tt, i qua ci V Cu phng Nam, ngi ta sen bu thnh bc Chnh ng Chnh Gic, ba mi hai tng tt, tm mi v p, khp v tt c chng sanh trong mi phng m din ni php mu. C b mun chng minh s tht cho tt c i chng c mt: Con c th thnh Bt mau hn chuyn con cng dng Bt vin ngc v c Bt chp nhn na. Ngay ti ni v trong giy pht , tt c mi ngi u thy c gi t c qu v V thng Chnh ng Chnh gic.
119

y l th gii ca Bn mn, m trong Bn mn th mnh thnh Bt ri. You are already what you want to become. Phm Th Mi Ba: Tr Ta i sang phm th 13, trang 326, tc l Phm Tr. Trong phm ny d ca Bt l b Kiu-m-Di, v m ca La-HuLa, b Da-Du--La, c hai u l T kheo ni v c hai u c Bt th k. Nh vy mc ch ca phm ny l chng t rng n gii cng c th k, v cng c th thnh Bt. Phm Th Mi Bn: An lc hnh Sang phm th mi bn tc l phm An Lc Hnh, trang 340. Phm ny l mt trong nhng phm mi c thm vo, vn cn du tch ca s k th ph n, v khng xut sc nh nhng Phm khc trong kinh. An lc hnh l phng php h tr Php Hoa cu chng sanh. Trong phm ny, B Tt Vn Th S Li hi: Bch c Th Tn, cc v B Tt th rt t v rt him c, th nhng cuc i li y dy ti c v qu nhiu chng sanh v minh, sau ny lm sao cc B Tt c th h tr v thuyt ging kinh Php Hoa c? Bt dy rng, Khi cn ni kinh, h phi an tr trong bn php.

120

Php th nht l ngi ni kinh phi an tr ni Hnh x v ni Thn cn x. Hnh x l an tr trong nhn nhc, ha du trong mi cng vic. C nhn nhc th mi to c an lc cho mnh, v nh vy m ngi khc cng c an lc theo. Tuy vy, nhn nhc nhng khng nhu nhc, x s nhu ha nhng ng v bo lc m phi tun theo. Thn cn x l khng gn gi vi cc ngi c chc tc, th lc hay ngi lm ngh xu c, t tm. Phi thy r php khng nh tht tng khng b rng buc vo nhng ci tng do tri gic to nn. on ny kinh dy rt chi tit v phng cch h tr v thuyt ging: Khng mong cu c n p, c cng dng khi ni kinh; khng vo nh ngi khc mt mnh ni kinh; php thn phi nghim tc khi ni kinh cho n gii v.v... (on 2, trang 340). Php th hai l ngi ni kinh phi tr ni hnh An lc, tc l trong lc ging kinh, khng nn ni vic hay d, tt xu ca ngi, khng nu danh tnh khen ngi hay ch bai ngi no (on 5, trang 348). Php th ba l khi ging kinh ng mang lng ganh ght, khinh th, nh vy m ngi nghe d thu thp, d c chuyn ha (on 7, trang 352). Php th t l ngi ging kinh Php Hoa phi khi tm t bi ln, phi bit thng nhng ngi cha c nghe php mu ca Bt, v phi pht i nguyn rng nu ngi nghe kinh m khng tin hay khng hiu, th lc t c v
121

thng chnh ng chnh gic, ta s dng phng tin quyn xo gip ngi ny thu c php mu Php Hoa (on 9, trang 354). Phm Th Mi Lm: Tng a dng xut Chng ta hy i sang phm 15, phm Tng a Dng Xut, trang 365. Phm ny cng thuc v th gii ca Bn mn v ng l phi i sau st phm Hin Bo Thp. Trong phm ny, chng ta bt u thy c ci tnh cch bt sinh bt dit ca Bt, ci tnh cht vnh cu thng hng ca Bt. Bt ca t tnh khng cn nm trong khung khng gian v thi gian na. Lc by gi c rt nhiu v B Tt ln n t cc tinh cu khc, ng dy chp tay lm l c Th Tn v bch rng: By gi chng con xin li y sau khi Bt dit th chng con s tip tc hnh tr kinh Php Hoa, gip Bt lm cng vic thot chng sanh trong ci ta b ny. Bt mm ci ni: Xin cm n, qu v khi phi nhc lng lm vic y, v ci ta b ny c ngi lm chuyn ri. Qu v quc no xin c v ni y tip tc hnh o. Bt va ni xong th ci ta b rng ng, mt t nt ra v t di t tri ln v s, v lng, v bin cc v i B Tt.

122

Hnh nh ny cng ging nh Hi thy tin xm Thng. Gi ny, i ra Php Thn tng ta s khng thy c g c, nhng u thng ba mi nm, ra li ni , chng ta s rt ngc nhin khi thy hng trm, hng ngn, hng vn hoa thy tin (hoa daffodil) di t tri ln, vng rc. Phm ny ni rng cc v B Tt xut hin t di t ln cng vng rc nh vy. Th nn ln u tin thy hoa thy tin mc ln hng trm ngn a nh vy, ti mi t tn khu y l Php Thn tng, tc l kho tng ca Php Thn. T tng ny trong kinh Php Hoa gi l th hin, tc l by t ra nh vy. Th hin n sanh, th hin thnh o, th hin Nit Bn, v y l th hin Tng a dng xut. Mt hm i thin hnh xm Thng, ti cng c mt kinh nghim tng t. Ci thy c th pht xut t kinh Php Hoa m ti c hc t hi cn nh. ang i thin hnh, t nhin ti thy mnh sp dm ln mt tm l vng. Ma Thu l vng rt p. Thy t l vng p qu, mnh khng n dm ln. Nhng s ngn ng ch xy ra trong khong mt giy ng h thi, ri ti mm ci v ngh rng, t l ny th hin vng, th hin ri. Trn bnh din Tch mn th t l ny c lc sinh ra trn cnh nh l mt t l non, eo bm vo cnh cy trong vng my thng, khi ma Thu n th i sang mu vng, v mt hm no khi gi lnh thi qua th n ri xung. ng trn phng din Tch mn th ta thy t l c sinh ra, c ln ln, c i mu, v c rng xung. Nhng nu qun chiu, v an
123

tr trong nh Php Hoa, mnh s thy t l ny n cng ch gi v sinh ra, c mt, ri gi v cht i m thi. Nu nhn su c vo l duyn sinh v ng, ta s thy bn cht ca t l ny l v sinh bt dit, rng t l s li th hin n sanh trn cnh cy, v i vi mnh, chic l ang chi tr chi ui bt, i trn i tm. Mnh vi cha m ca mnh cng vy. Chng ta u ang i chi tr chi trn tm vi nhau. Mnh tng m mnh mt ri, khng cn na, ng u ch l chuyn gi , mt ngy no , duyn, m mnh s xut hin li di hnh tng ny hay hnh tng khc, v nu c tu gic, mnh c th nhn ra c m mnh. V vy khng phi ch c Bt mi th hin n sanh v nhp Nit Bn, m m mnh cng th hin n sanh v nhp Nit Bn, v chnh mnh cng th hin n sanh v nhp Nit Bn. V vy ngi mnh thng, mnh phi nhn cho k. Ngi mnh thng c th l Bt, v khi Bt mt, mnh c th khc. Ngi mnh thng cng c th l thy, l cha, l m, l con, hay l em ca mnh, v khi ngi mt i, mnh khc. Mnh khc ti mnh ngh rng ngi cht tht. Bn cht ca ngi mnh thng cng l v sinh bt dit. T l vng kia cng c th hin n sanh, th hin Nit Bn. Do nu tip xc c vi Bn mn th mnh s mm ci vi t l vng, cng nh mnh c th mm ci trc nhng ci m ta gi l bin c ca cuc i. Ci t tng th hin Pratiharia trong o Bt l nh vy, hin hin ra nh vy thi, ng kch ra nh vy thi, gi
124

v ra nh vy thi. l ng v phng din tng, nhng ng v phng din th tnh th tt c mi php u khng sanh, khng dit. Khi hng triu v B Tt thn p nh vng rng, t di t tri ln, an tr trong h khng, h dng nhng m thanh rt vi diu ca ngi Bt v s ca ngi ko di n nm mi t kip. y l ni v khng gian v thi gian trong Bn mn, mt giy pht cha ng c thin thu, mt giy pht cha ng c c ngn i. Thi gian nm mi t kip trong Bn mn m cc v B Tt dng xut hin v ca ngi Bt, l s din by ca mt hin tng xy ra trong php gii Bn mn. Trong th gii Tch mn, th gii c mt c nhiu, th s kin ny ch ko di nhiu lm l na ngy. Lc thy cc v B Tt v i B Tt xut hin nhiu nh vy, i chng mi hi Bt: Bch c Th Tn, cc v B Tt u m ti ng qu nh vy? Bt ni rng h l hc tr ca ti. Mi ngi rt ly lm l, v trong s nhng ngi ngc nhin c mt v B Tt ln, B Tt Di Lc. i chng sanh lng nghi hoc, h vn khng hiu, nn hi tip: Bch c Th Tn, ti sao Th Tn va xut hin trn ci i mi c bn mi my nm, m Ngi gio ha c v lng v bin t nh vy? chng con khng th no hiu c. Nh vy, con mt ca thnh chng vn cn l con mt ca Tch mn. V d c mt ngi tr chng 30
125

tui, mt rt sng, tc rt en, thn th rt trng kin. Ngi ch vo mt ng gi 85 tui, u tc bc ph, rng rng gn ht v ni, ngi ny l con ca ti , th khng ai c th tin! Cng vy, c Th Tn thnh o v mi c khong 40 nm gio ha, lm sao li gio ha c mt s lng khng l, v lng v bin t nh vy, tht khng th no tin c! l thc mc ca nhng ngi ang vng vo Tch mn. Cu hi s c tr li trong phm k tip, Phm Nh Lai th lng, phm 16. Trong phm chng ta s bit c tui tht ca Bt. Trng bao nhiu tui trng gi, Ni bao nhiu tui gi l ni non? Phm th 16 s cho chng ta bit Bt sng c bao nhiu tui, th lng ca Bt l bao nhiu, v vy m ta gi phm ny l Nh Lai Th Lng, phm ni v tui th ca Bt. Mt iu ng nh l trong phm th 15, Tng a dng xut, l Bt cho chng ta thy rng Bt tn ti trong thi gian v tn, v trong Phm 11, Hin Bo thp, Bt cng ch cho ta thy Bt tn ti trong khng gian v bin. Phm Th Mi Su: Nh lai th lng Chng ta thy gia phm th 15 v phm th 16 c mt si dy lin lc. y l mt hnh thc trnh by mi ca kinh
126

in, trong phm th 15 t cu hi v phm th 16 cung cp cu tr li. Trong cc kinh khc ta thng thy vn c gii quyt trn vn trong mi phm. y, phm ny t cu hi v phm k th a ra cu tr li. Ci hnh thi trnh by ny c mt iu li l gi t m ca ngi c, mun bit cu tr li l nh th no, v cu tr li c gi li, nn s t m ca chng ta tng ln. y l ln u tin ti thy trong kinh c mt thu xp nh vy. iu ny lm mnh lin tng n nhng b tiu thuyt kim hip ca Trung hoa, cui mi chng ngi ta thng vit: Mun bit s tnh s nh th no, xin xem hi sau phn gii. ng v phng din hnh thc v din t, th kinh Php Hoa ngoi ci tnh cch thm su ca kinh in, cn c tnh cch hp dn ca mt cun tiu thuyt. Vi Bo thp ca Bt a Bo xut hin, chng ta thy rng nhng hnh nh c s dng ni ln s c mt ca bt dit trong lng sinh dit, l nhng hnh nh rt tuyt vi. Cha bao gi ngh thut din t t ti ci mc tuyt diu nh vy. Khi i sang phm Tng a dng xut, ta cng thy nh vy, nhng hnh nh ca cc B Tt t di t tri ln hng triu v, gi cho chng ta nhng hnh nh c tnh cch thi ca, c tn dng trnh by nhng t tng rt su sc m ngn t thng thng khng th no din t c. Trc y, chng ta ni n Php Thn Tng xm Thng. Vo thng ba mi nm, Php Thn tng c hng
127

ngn, hng chc ngn bng hoa thy tin t lng t tri ln. Nu gi ny ln th mnh tuyt i khng thy mt bng hoa thy tin no c, nhng n thng ba th t nhin hng chc ngn bng thy tin s hin hin. C mt s qu v t Bc M v y li, v n thng ba th h rt i l lng. V vy m chng ta gi khu t l kho tng ca Php Thn, Php Thn Tng. C tng l khng c, m k thc l c , ch cn ch thi gian thun li, ch duyn l chng ta thy c. Hi i chng Lng cha c nghe ging kinh Php Hoa y , nhng cng c nghe ging v phm Tng a dng xut ri, cho nn S c Chn Khng lm mt bi ht v Hi Thy tin. Bi ht S c lm, va nhc va li, rt l ng nghnh. Thng vo thng ba, Lng Mai c t chc Hi Thy tin. Chng ta c hai cu i: Qua vn trc Thn Trn, xung Php Thn Tng, Hi thy tin, ngn Tin h cnh. Bng i Mai Xm Di, qua Tham vn ng, ngy th c, n c tung tng. l hai bui l trong nm ti Lng Mai, mt xm Thng v mt xm H. Trong bi ht, S c Chn Khng ni rng nhng bng thy tin di t tri ln l nhng v B Tt xut hin thuyt Php hay l nghe kinh. Qu v no mun d Hi thy tin th li Lng cho

128

ti thng ba. By gi th mi qu v nghe S c Chn Khng ht. Qua vn trc Thn Trn, xung Php Thn Tng, Hi thy tin ngn Tin h cnh. Bng i Mai Xm Di, qua Tham Vn ng, Ngy th c, n c tung tng. T mt t tri ln, t si tri ln, t ma ng lnh lo nh ln, nh ln hng vn ri hng triu l xanh, hng vn ri hng triu n vng, hng vn ri hng triu cnh vng rung rung trong nng. B Tt ln nghe kinh hay l B Tt ang thuyt php? Ngi thuyt php v ngi nghe l mt, ngi thuyt php v ngi nghe ng sinh. Bi v c cc bn , nn c chng ti y. Bn v ti hin hu nhim mu. Ti v bn, nhng c Bt hm nay. Bit rng ngy mai ti s ra i cho nn bn trn qu ti, bi v ngy mai ai ri cng s ra i, cho nn ta trn qu tng s sng. Bt bo cc v B Tt v tt c i chng rng: Ny qu v, qu v phi tin v hiu li ni chc tht ca Nh Lai, khi ni nh vy tc l ti ni s tht, v qu v nn tin. Chng ta thy kinh khng cho chng ta nghe li gii thch ca Bt ngay, m kinh ghi rng Bt lp li cu ni trn ba ln. Mt c Nh Lai khng bao gi ni li h di, ni li khng ng vi s tht. Ci nhn cch ca ti m bo cho iu ti ni, d qu v thy iu ti ni khng ph hp vi
129

nhn thc ca qu v. Chi tit ny cho chng ta thy s l lun, ci khi nim v cch nhn xt thng thng ca chng ta c th sai lm, v vy chng ta ng bm vu vo chng, v cn c qu nhiu trn ci nhn thc v khi nim ca chng ta. Mnh thy n v l lm, nhng ch l ci thy cn ct ca mnh m thi. Nu mnh c mt nhn thc su sc hn, th mnh s thy khc, v v vy y ta khng thy Bt ct ngha ngay m Ngi ch dn rng cc v hy tin li ni ca Nh Lai. Sau khi ni ba ln nh vy ri th Bt mi bt u ct ngha. Bt bo: Ny qu v, ng tng rng ti mi thnh Bt cch y c bn mi nm, thc ra ti thnh Bt cch y v lng v bin trm nghn mun c na-do-tha kip. y l mt li tuyn b ln, rt l quan trng. Bt ni tip: V nh nm trm nghn mun c na-do-tha a-tng-k (9) ci tam thin, i thin, gi s c ngi nghin lm vi trn, qua phng ng, cch nm trm nghn mun c nado-tha a-tng-k ci nc, bn ri mt bi trn, i qua pha ng nh th cho n ht vi trn . Cu ny c ngha l v d c v lng v s ci tam thin i thin th gii m mnh dng my Moulinex nghin tt c ra thnh bi, th mnh c nhiu bi lm. Ch mt tri t nh b ny m nu chng ta em nghin n ra thnh bi th bit bao nhiu ht bi ri, y ta nghin c tam thin i thin th gii, m khng phi ch nghin mt tam thin i thin th gii m ta nghin v s, v lng, v bin tam thin i thin th
130

gii, th c bit bao nhiu l ht bi! Sau mnh i theo mt phng, v d nh phng ng, mi phng i qua nm trm nghn mun c ci nc, mnh th xung mt ht bi. C lm nh vy cho n khi mnh th ht tt cc ht bi, th thi gian cn ti lm cho xong vic ny cng di nh thi gian t khi ti thnh Bt n nay. Trang 386, on 3: Ny cc Thin nam t, nay ta s tuyn ni rnh r cho cc v nghe, cc th gii hoc l c dnh vi trn, hoc l chng dnh vi trn u nghin c lm vi trn, c mt vi trn l mt kip, t khi ti thnh Bt cho n by gi th thi gian lu hn s trm nghn mun c na-dotha a-tng k kip. T cho ti nay ti thng ci ta b ny thuyt php, gio ha, nhng ng thi trong trm nghn mun c na-do-tha a-tng k ci nc khc ti cng thuyt php dt dn li ch cho chng sanh. Vn chng c hi lng cng, nhng chnh l: T v lng kip, ti ging dy ti ci ta b ny, v t v lng kip, ha thn ca ti khp ni cng ang ging dy cc ci khc. Nh vy th chng ta thy rng s c mt ca Bt khng phi ch ng v phng din thi gian m ni, m cn ng v phng din khng gian m ni na, v c hai chiu u nhiu v lng v bin, khng th ngh bn nh nhau. Trong phm Hin Bo Thp chng ta thy Bt Thch Ca c mun triu ha thn ang thuyt php, ang hnh o cc th gii khc, ngha l chng ta thy s c mt ca
131

Bt trong khng gian v bin. Trong phm ny, ta thy rng Bt Thch Ca khng phi ch c mt trong thi gian 40 nm ti nc n , m c mt trong v lng v bin atng k kip. Nh vy, ta phi ni v s c mt ca Bt trong thi gian v cng v khng gian v bin th mi ng. Ch th lng ch ni c v thi gian, nhng khng din t c nim v khng gian. Trong khi th ni dung ca phm ny l cho bit Bt hin din trong thi gian v tn v trong khng gian v cng. V vy chng ta ng ngh rng Bt ch xut hin 2500 nm trc y v nhp dit mt ri, Ngi khng cn ti th vi ta na! Trong cc kinh i Tha khc, chng ta nghe ni ti tnh cch bt sinh bt dit, khng ti khng i. Khi mt ngi qun chiu v nm c t tnh bt sinh bt dit, khng ti khng i , th ta gi ngi chng c qu V sanh. Nhng thng thng chng ta ch c nghe nhng danh t nh l nhng khi nim. y l ln u tin chng ta c thy nim qua nhng hnh nh trong bc tranh Hi Lin Tr. Trn bnh din bn cht th Thch Ca Mu Ni khng sanh cng khng dit, khng ti cng khng i. Kinh Kim Cng nh ngha rng, Nh Lai l khng t u ti ht v s khng i v u ht. Chng ta thy nhng t tng ny c sn trong nhng kinh khc, nhng gi y ta thy nhng iu bng hnh nh, v s d kinh Php Hoa hay l hay
132

ch , dng hnh nh thi ca ni ln nhng tng c tnh cch tru tng m chng ta thy trong nhng kinh khc. Trong kinh Kim Cng mnh cng thy nhng cu rt hay, v d nh: Nu mun nhn din ta qua hnh nh, mun nhn din ta qua m thanh th ngi i trn con ng t v khng bao gi nhn din c ta, khng th thy c khun mt ch thc ca ta. cng l cng mt m thi, nhng y chng ta thy d hiu, d nm hn rt nhiu, ti v nhng hnh nh c dng ra, v khi thy v s ha thn ca Bt Thch Ca, chng ta thy c Bt Thch Ca khng phi ch xut hin v thnh o lc 35 tui. Cui trang 386, chng ta c c mt cu ni ca Bt v nim th hin: Ny cc thin nam t, nu c chng sanh no n vi ta, ta dng Pht Nhn quan st cc cn li hay m m ca h, ri dng tr phng tin m ni Php vi diu gio ha chng sanh. Ny cc thin nam t, Nh Lai thy chng sanh a chung php Tiu Tha, nn ta dng phng tin sinh ra, tu hc, thnh o, thuyt php, nhp dit, gio ha v ch by cho h i vo Pht o, ch tht ra, ta thnh Pht t lu. Bt Nhin ng cng v lng v s cc v Bt khc cng tng xut hin v nhp Nit Bn, v tt c u s dng cng mt phng tin hnh o m thi. Vi cc Bt khc, ngi ta cng thy c thi gian xut hin, thi gian tu

133

hc, thi gian thuyt php v thi gian nhp Nit Bn. Tt c nhng ha hin y u l phng tin. Chng ta c danh t th hin. Th hin c ngha l by ra cho ngi ta thy nh vy, a ra nhng hnh nh cho ngi khc thy nh vy, cho nn Bt n sanh khng phi l thc s n sanh m l th hin n sanh; Bt nhp dit (i vo Nit Bn) th thc s cng khng l nhp dit g c, m ch l th hin nhp dit. Tt c cc v Bt ra i, thuyt php v sanh u lm ging ht nh ti ang lm vy. Chng ta cn c danh t Bt tng thnh o, ngha l Tm tng trng thnh o. Mi c Th tn t khi ging sanh cho n khi nhp dit, hon thnh vic gio ha sanh, u th hin tm tng trng. Tm tng trng ca Bt Thch Ca l: C nhp thai; c sanh ra; c thy cnh kh; c xut gia; c tu hc; c thnh o; c thuyt php; v c nhp dit, V Bt no cng th hin tm tng trng c, tuy nhin ta nn tp thy nhng vic ch l th hin m thi. Chng ta cha tm c ting Anh dch ch th hin. Thnh ra n sanh hay nhp dit ch l th hin n sanh hay th hin nhp dit, k thc th khng bao gi sanh, cng chng bao gi dit l bn cht ca Bt. Tuy vy, ci bn cht bt sanh bt dit khng phi ch c Bt mi c, nu chng ta qun chiu vn php, t ht si cho n git sng, ngn l, m my, qun chiu t tnh v thng, v ng v duyn sinh ca tt c nhng hin tng , v ta i su vo
134

c ci bn cht ca cc hin tng , th ta cng tm c tnh cht bt sanh bt dit ca chng, ging ht bn cht ca Nh Lai vy. Vy th chic l ma thu m chng ta gp, ngm cng th hin n sanh v th hin Nit Bn, n khng sanh m n cng khng dit. Ma Xun ta thy nh n c sanh ra, v ma Thu ta thy nh n c ri xung. ng v phng din hin tng, mnh thy chic l c sanh c dit, nhng ng v phng din bn th th chic l ch gi v sinh ra v gi v ri xung. Ta ri l khi thy chic l rng l v ta v minh, ta m m, khng thy c ci tnh cht bt sanh bt dit ca chic l m thi. Chng ta hy c on th t trang 387: Ny cc v thin nam t, nhng kinh in ca cc c Nh Lai ni ra u nhm ti mc ch thot chng sanh, c khi th ni ti thn mnh, c khi th ni ti thn ngi, hoc ch ni thn mnh hoc thn ngi thi, hoc ni vic ca mnh hoc vic ca ngi, tt c nhng li ni , nhng phn bit u tht ra l ng ch khng phi l ni di. V sao vy, v cc c Nh Lai thy c ci tng trng ca tam gii mt cch ch thc v trong ci thy khng c sanh, khng c t, khng c ti khng c lui, khng sanh ra i, v khng c dit i, khng c tht, khng phi gi, khng phi mt cng khng phi khc, khng phi l ba ci m thy c ba ci. y l Bt ni v thc tng ca tam gii, cng ging nh thc tng ca Nh Lai. Nhng nim sanh dit, ti

135

i, c khng v.v... u l nhng nim trong u ca chng ta m khng phi ch thc nhng thuc tnh ca vn hu. n on cui trang 388 chng ta thy: Ny cc thin nam t, ngy xa ta tu hnh theo o B Tt, cm thnh th mnh, nay vn cn cha ht, li cn hn s trn, nhng nay chng phi thc dit , m bn xng ni s dit . C ngha l ngy xa khi tu tp hnh B Tt th ta tip xc c vi th mnh ca ta, v ta thy ci th mnh di v lng v bin. By gi ta ni ti vic ta s dit trong my nm na, k thc l ta ch ni vy thi. Ta khng dit m phi ni l ta s dit , v tm ca chng sanh l tm d ngi, v vy nu ta ni ta s trn i ny lu di th chng sanh s khng chu tu hnh g c, v h s li vo s c mt ca Nh Lai. Cho nn nhng cu ni nh: Ny cc v kht s, qu v nn bit rng ci s kin mt c Bt ra i l mt c hi rt ln, kh gp, th ch l mt cch ni thi, tht ra th Bt lc no cng c mt i c, v ty vo cch nhn, cch nghe, cch tip xc ca chng ta, m chng ta c th tip xc vi Bt hay khng m thi. Ni xong Bt lin a ra mt v d m ngi chp kinh ghi li on 5, trang 390: C mt ng thy thuc rt ti ba, rt sng sut, c th luyn c v lng v s cc phng thuc c th tr c v lng v s cc bnh tt. ng ta c rt nhiu con, 100, 200, 300 hay c th c ngn ngi con. Mt hm v cng vic, ng phi i sang mt nc khc. Trong khi ng vng nh, nhng ngi con
136

ca ng v n ung khng chnh nim nn phm vo cht c, au n, pht in, nm ln ln trn t. Lc ngi cha tr v, thy cnh tng bn ch to ra mt s thuc cha tr cho cc con. C mt s cc a con nh b bnh nh, tm thn cha n ni hn lon nn vn nhn ra c cha, tin vo cha m ung nhng phng thuc ca cha, nn ln ln ly li c sc khe v s an lc ca mnh, ng thi tm li c ci trng thi bnh thng ca thn tm mnh. Mt s nhng ngi con khc, tuy bit cha v, vui mng v thy cha i lu v, nhng v li nn khng chu ung thuc. H ni rng c cha , lc no mnh ung thuc li khng c! Thi tun sau mnh ung cng u c mun. Trong ci tnh trng li , ngi cha khng bit phi lm sao. Con ca mnh ngh l mnh s vi chng i i th ti sao chng li phi gp gp ung thuc v ra rut nh vy, cho nn ng rt bun. Ngy no ng cng d dnh, cc con i, cc con gng ung thuc i, cho n chng ght lun c cha. V vy m ng th hin ra i v nh ngi bn tin v cho cc con hay l cha ca h cht. Lc nhn c tin cha mnh cht, nhng ngi con t chi ung thuc, bt u khc than v mi chu ung thuc. V vy cho nn d th mng ca Th Tn l v lng v bin, Th Tn l khng sanh khng dit, nhng Th Tn phi th hin Nit Bn cho chng sanh bit lo ung nhng phng thuc thn, bit lo tinh cn tu tp. l mt v d rt hay ca phm Nh Lai th lng.

137

Ba phm m chng ta va hc, tc l phm Hin bo thp, phm Tng a dng xut, v phm Nh Lai th lng u thuc v phm vi ca Bn mn. Bt a chng ta vo th gii ca bt sanh bt dit, mt th gii vt ra khi thi gian v khng gian, th gii khng ti khng i, khng sanh khng dit. V s tu hc ca mnh nu khng gip cho mnh tip xc c, s m c th gii ca Bn mn, th l mt s bt hnh cho mnh, ti v nhng ngi ngoi i, h lo lng, cc nhc v chuyn lm n, trng nui con ci, khng c th gi dng li nhn trng, nhn sao, th l ti nghip cho h ri. Cn chng ta tu hnh m trong i sng hng ngy, chng ta cng khng c c hi tip xc c vi th gii ca Bn mn, m ch bit au kh, thao thc trong vng c sanh c dit, c ti c lui, th l mt iu rt ung ph cho nhng ngi tu. Cng chuyn ngoi i l lm cng vic c lin quan n trn ai tc ly. Vo cha chng ta cng lm vn, nu cm, ra ni, tip khch v.v... cng l mt loi cng vic, nhng trong cuc i tu hnh th trong khi lm nhng vic , ta phi dng chnh nim m tip xc c vi Bn mn. Dm ln nhng ngn l vng kh trong khi i thin hnh, l mt c hi thy c ci tnh cht khng ti khng lui ca l vng, v thy c ci bn cht ca l vng ri, th ta cng c th tip xc vi con ngi ca ta thy t tnh ca ta cng ging nh t tnh ca chic l vng , ngha l bn thn ta cng khng n khng i, cng v sanh bt dit,
138

ta cng chic l vng kia, tt c u tham d vo ci th lng ca Bt. Ch khi tip xc c vi thc th ca vn php, ng chm c n Bn mn, th chng ta mi c hng ci tu gic m thi. Khng lm c chuyn th ung ph cuc i tu tp ca chng ta qu. Phng php tu hc chnh nim l chng ta c th tip xc c vi Bn mn. Khi c chnh nim chng ta tip xc c vi th gii hin tng mt cch su sc hn l khi khng c chnh nim. Lc , Bn mn c th bt u l din, n gn chng ta hn, v chng ta bt u thy c ci mu nhim ca th gii sinh dit. Khi chnh nim ca ta vng hn th ta s ti gn th gii Bn mn hn, v c th tip xc vi n su sc hn. Khi th trong chnh nim th ta tip xc c vi hi th. Hi th y khc vi hi th khng chnh nim rt nhiu. Hi th y bt u biu hin t thn ca n cho chng ta tip xc su sc hn. Chng ta thy r hn ci hi th ca chng ta, ti v nh c chnh nim m mi vt hin r ra thm, cng nh chic l vng kia nh c chnh nim m ta c th thy r t thn ca n. Mc biu hin ca chic l ty thuc vo mc chnh nim ca chng ta. Chnh nim ca chng ta cng vng, th chic l hay l hi th y, cng t biu hin r hn cho chng ta thy. Bn mn cng vy, Bn mn hin ra mt cch m m hay r rt l ty theo trnh chnh nim ca chng ta. C lc chnh nim ch n vi chng ta trong mt giy pht thi ri i mt, c khi chnh
139

nim li vi ta n hai, ba pht ng h. V d khi ta ng nhn mt m my trong chnh nim v duy tr c chnh nim trong vng ba pht th ta c th tip xc c vi m my trong vng ba pht. Trong thi gian ba pht chng ta c nh, c tam mui (Samdhi). Ngi tu hnh vng chi l ngi gi ngn n tam mui trong ngi ca mnh chy sng u u, khng cho ngn n tam mui ca mnh tt i. Khi vo nh bp, v liu x, vo cu tiu, ra qut sn, trong tt c nhng thi gian , ngn la tam mui trong ngi ca mnh phi gi cho sng t. C nhiu loi tam mui, mt loi gi l Php Hoa tam mui, tc l ci thc, ci chnh nim rng mnh c Pht tnh, mnh c th s thnh Bt, v trong Bn mn mnh c th thnh Bt. Khi i ti i lui, lm vic ny, lm vic khc m ci thy ca kinh Php Hoa vn sng trong con ngi ca mnh, th lc mnh c Php Hoa tam mui. Php Hoa tam mui khng phi ch thc hin c trong t th ngi thin, m trong mi sinh hot ca i sng hng ngy mnh cng c th lm cho ngn la ca Php Hoa tam mui chy sng. Mt loi tam mui khc l V thng tam mui. Khi lm cng vic hng ngy m mnh thy c tnh cch v thng ca vn vt, trong c c hi th v hnh hi ca mnh, th lc mnh ang c tam mui V thng soi sng. Tam mui V ng l trong khi i ng nm ngi, lm vic, ngh ngi, mnh u thy c ci s thc v v ng, lc l lc tu gic V ng tam mui ang hng dn
140

mnh trong i sng hng ngy. V vy ng ngh rng tam mui ch l mt trng thi ca tm khi mnh ang ngi thin. C mt loi tam mui gi l Lng nghim tam mui, trong th i ca mnh rt hng dng. Mt loi khc gi l Ban chu tam mui, trong y mi ng tc i ng nm ngi u c t trong s c mt ca Bt. Ta c danh t nim Pht Tam mui, ngha l trong cuc sng hng ngy, lc no chng ta cng thy Bt trc mt mnh, mt php thin tp v cng hu hiu duy tr chnh nim. Tam mui gip ta tip xc c vi Bn mn, v khi thy nhng ngi bn tu ca mnh ung dung t ti, bit cch i ng nm ngi nui dng tam mui trong lng ca h, th ta cng c nhc nh, v ta c th t li ngn la tam mui tt ngm v nhng gin hn, bun lo, bc bi ca ta. Mt ngi bn tu vng chi l mt thin tri thc ln cho mnh, v trong s nm mi ngi, th no cng c nhng ngi lm gng c cho mnh. Ngc li mnh cng phi lm gng cho nhng ngi khc, bng np sng tnh thc v chnh nim ca mnh. Khi ti c li chng Nh Lai Th Lng th hnh nh chic l ma Thu hin n rt r, v ti thy chic l ma Thu kia cng th hin n sanh, v cng th hin Nit Bn. i thin hnh m tip xc c vi chic l su sc nh vy th mnh thy c th lng ca chic l, v thy c th lng ca l th th no cng thy c th lng ca Bt,
141

v thy rng mnh cng ang tham d vo ci th lng y. Nh vy l mnh thc tp theo kinh Php Hoa, ch khng phi c ngi tng kinh Php Hoa th mi gi l hnh kinh Php Hoa. Phm Th Mi By: Phn bit cng c Hm nay chng ta hc phm th 17 tc l Phm Phn bit cng c. Cng c l ting ghp ca cng-phu v chnh. y l mt loi nng lng m khi hnh tr th ta thu thp c. Nng lng ny gi gn cho ta, lm cho ta c tr tu, c hnh phc, c ci nhn sng, c ci nghe r, v c s c mt rt su sc. Cng c ting Phn l Puya, ting Php l Mrites. Phm ny cho chng ta thy c nhng li ch, v nhng cng c ca s th tr Php Hoa. Th l tip nhn, tr l thc tp, hnh tr. Trong phm ny chng ta c hc rng nu ngi no c c hi c nghe Php Hoa, v trong khi nghe Php Hoa m trong lng pht khi mt nim vui, mt nim hoan h, mt nim tin yu th du cho iu ny ch xy ra trong mt nim thi, th cng c cng l v lng. l mt ht ging rt tt, v chnh nh ht ging tt m ta thnh tu c ci cng trnh v i sau ny. Trong phm trc chng ta hc v th mng ca Nh Lai. Th mng tc l ci chiu di ca cuc sng. Chng ta
142

 thy rng Nh Lai c mt trong thi gian v cng v trong khng gian v bin. Ngha l nhn vo c Thch Ca Mu Ni, ban u chng ta ch thy c mt ha thn thi, ch thy c Bt trong th gii sinh dit, trong khung cnh Tch mn. Nhng nu tip tc nhn cho su sc, ta c th pht khi c Bt ca thi gian v cng v khng gian v tn, v chng ta tip xc c vi Bt ca Bn mn. Nu ngi no nghe c, hiu c, tin c iu , th coi nh ngi ngi di ci b , sp sa thnh Bt, khng xa my na. Thy c iu , ng c iu , hiu c iu , tin c iu , tc l gn vi qu v Bt lm ri, sp bt n a xc ri. Khi c Th Tn bo B Tt Di Lc rng: A-dt-a, trong khi ti ni vi qu v v ci th mnh ca Nh Lai, th c hng h sa chng sanh t ti ci php nhn gi l v sanh (V sinh php nhn). Bt ni trong th gii ca Tch mn, ng thi cng ni trong th gii ca Bn mn. Trong hai th gii , s ngi nghe Bt l v lng, v bin, v Bt lun lun m ch iu trong bt c giy pht no. V vy m s ngi ang nghe v ang chng c V sinh php nhn l v lng v s na-do-tha hng-h-sa. Hng h sa tc l s ct sng Hng; Na-do-tha Hng h l v s sng Hng. Mi sng hng c bao nhiu l ct, vy m y kinh ni c na-do-tha sng Hng, v khng phi ch c mt na-do-tha, c n su trm tm mun c na-do-tha sng Hng! S ct trong tt c cc sng Hng , l tng trng
143

cho s chng sanh t ti V sanh php nhn khi h nghe ni v th mng, v ci tnh cch bt sinh bt dit ca Bt. V sinh c ngha l khng sanh ra, Ti cha bao gi tng sanh m cng cha bao gi tng dit. Bt l nh vy v mnh cng nh vy. Ngi c tm nim hp hi th khng cha ng ni s tht , khng tin c iu . Cng nh mt tri bong bng ch c th cha ng c mt t khng kh thi, nu bm vo nhiu qu th n s n. Nhng con ngi c t c tin, c ci thy nng cn, bo bt, th khng c kh nng tip nhn nhng chn l ln. Ci kh nng tip nhn chn l ln gi l Nhn, Php nhn. Hnh phc cng vy, hnh phc ln cng cn phi c mt php nhn v i mi c th cha ng c. Chng ta l nhng ngi c tm lng cha ln g my, cha mnh, v vy chng ta chu ng hnh phc ln cha c, chng ta ch chu ng c nhng hnh phc nho nh thi. Nu nhn mt hnh phc ln hn sc chu ng ca chng ta, th chng ta s bng n. Nhiu ngi nghe tin trng s c c, h t xu, ng tim lun, l v h khng sc chu ng c ci tin vui qu ln lao i vi h nh vy. au kh cng vy, c nhng trng hp ngi ta khng dm cho b m bit tin con b t nn, v b s khng chu ni ci au kh . Tt c l v khng c ci nhn. V sinh cng l mt tin mng rt ln. Chng ta c in tr rng mnh c sanh c dit, c cn c mt, c ti c lui.
144

Chng ta yn ch nh vy t lu ri, by gi c ngi m kho tng s tht ra, v cho chng ta bit mt s tht v gi l chng ta cha bao gi sanh, m cng chng bao gi dit, th chng ta c th chu ng c ci s tht hay khng? Nhng ngi nghe Bt ni ti ci thc ti v sanh v dit m chu ng c, mm ci c, tin tng c, l nhng ngi t c mt qu v gi l V sanh php nhn. C kinh ni rng Ma-da phu nhn sau khi sanh thi t ri th hnh phc ln lao qu, khin B khng chu ng ni, nn B phi sinh ln ci tri. Li cng c hng nghn, hng vn, hng triu cc v B Tt nhiu bng bao nhiu mun c na-do-tha Hng h sa, khi c nghe s thc v v sinh, v th mng ca Th tn th t c ci -la-ni gi l Vn tr -la-ni. Vn c ngha l nghe; tr c ngha l gi gn, ng cho mt i, nh c; -la-ni l tng tr, tc l duy tr c. Vy th Vn tr -la-ni l ci kh nng duy tr c, gi gn c, bo v c, thc tp c, chia x c nhng iu mnh nghe v hiu. Li c v s cc v i B Tt khc t c ci gi l Nho thuyt v ngi bin ti. Bin ti tc l ci kh nng din t c th chinh phc ngi khc, ting Anh l Eloquence; v ngi tc l khng c ci chng ngi no c. Nh vy phm Phn bit Cng c ny cha ng mt s tht, m khi s tht c trnh by ra, th c rt nhiu B Tt t c ci hoa tri ca s tu hc, t c V

145

sinh php nhn, Vn tr la ni, v Nho thuyt v ngi bin ti (trang 397). Trang 407, on cht: Ny B Tt Di Lc, nu ngi thin nam t hay thin n nhn no khi nghe ti ni v th mnh di lu ca Nh Lai m sinh ra lng tin v hiu, th ngi l ngi ang ngi trn ni Thu ny, ang ngi bn cnh ti trong gi pht hin ti ny. l cng c ca s th tr Php Hoa. Nu c nghe Php Hoa t mt ngi bn, qua mt v thy, t mt con chim ht hay ting sui reo, hoc c mt cun kinh m hiu v tin c, thy c, nhn thc c ci tnh cch v sinh, v dit ca vn hu, ca Nh Lai, th ngi l ngi ang ngi bn cnh Bt trn ni Thu. V vy ta ng ni rng v ng ngh rng ngi c bn cnh Bt trn ni Thu l chuyn m tng xa vi, phi li li 2500 nm mi c th lm c. Chng ta c th t c hnh phc ngay trong giy pht hin ti. Phm Th Mi Tm: Ty h cng c By gi chng ta i sang Phm th 18, Phm Ty H Cng c, trang 422. Ty h c ngha l vui theo, You are happy, I am happy for you. C th khi nghe Php Hoa mnh cha nm c, cha thy c, nhng c mt ngi bn nghe Php Hoa, nm c, thy c, ngi c rt nhiu hnh phc. Thy ngi c hnh phc, mnh cng thy c hnh phc theo.
146

Ci gi l ty h Ch cn c mt giy pht thi, mt nim ca ty h thi th cng c v hnh phc cng rt v i ri. Phm Th Mi Chn: Php s cng c By gi chng ta sang Phm th 19, trang 431, phm Php S Cng c. Php s l ngi c nhim v em chia s ci chn l Php Hoa. Mt ngi tin, hiu, thy, c nng lng v hnh phc, ngi c phn s ln ng em chia s ci hnh phc , ci thy cho mi ngi. Ngi y c gi l Php s. Cng c y cn c ngha l s thnh tu, nhng ci m chng ta c th thnh tu c. Nhng cng c u tin l su cn (ayatana) ca mnh tc l mt, tai, mi, li, thn, v ca mnh bin i. Khi tip nhn c s tht ca kinh Php Hoa th c mt s chuyn ha ln trong phm vi ca su cn. Mt mnh t nhin thy c nhng ci m trc kia mnh khng thy c, mt ny khng phi l thin nhn, v thin nhn ch thy xa, cn mt ny l Php nhn, nn thy rt su. Thin nhn cng ging nh mt vin vng knh, c th nhn thy mt trng, cc ngi sao xa, nhng khng nhn thu c vo trong t tnh ca s vt. Php nhn th nhn v thy c bn cht, v t tnh ca vn vt. Khi c php nhn th nhn vo mt chic l ma Thu, cn ti hay a, mnh vn thy c bn cht vi
147

diu ca chic l . Nht l vng ri, thy mu l cn ti l ci tnh v sinh bt dit trong bi Thu Vng ca nhc s Cung Tin. i vi ngi c Php nhn th l a hay l l ti, u cha ng c tt c nhng cng c, nhng hin tng mu nhim ca v tr. Con mt ca ngi th tr kinh Php Hoa nhn vo u th thy c th lng ca Bt ti , v thy c tnh cch bt sinh bt dit ca vn vt ti . V vy cho nn cng c u tin l cng c chuyn ha con mt. Ri n cng c chuyn ha l tai, nhng m thanh mnh nghe, by gi mnh nghe rt su sc. Nghe ting chim ht, ting thng reo, nghe lun c c ting hoa n na! Hoa n th chc l m thanh nh lm, nhng mnh vn nghe c. V trong khi nghe nhng m thanh , mnh thy s vi diu ca chng, mnh thy rng ting chim ht kia ang din by chn l v sinh ca Php Hoa. Nghe ting thng reo th mnh cng thy c v hiu c ci o l v sinh ca Php Hoa. Tip n, mi, li, v thn ca mnh cng vy. Nhng cn ny, khi tip xc vi nhng i tng ca chng th cng tip nhn c ci chn l ca Php Hoa. Cui cng, cn, ting Phn l Manuidry, n cng thay i v cng tip nhn c s thc v v sanh. Trang 450, khi cn chuyn ha ri, thanh tnh ri th nghe mt bi k, hay ch l nghe mt cu k hay, mt cu kinh thi, th cng thy c ci ngha l v lng v bin ca kinh ri. Mt bi k cha ng tt c cc bi k
148

khc, tt c nhng ngha l thm diu khc, cng ging nh s tht v v thng, cha ng s tht v v ng. Nu hc v v thng cho su sc th mnh hiu c v ng, hiu c T diu , hiu c Bt chnh o, hiu c ba Php n. Cho nn khi cn ca mnh chuyn ha ri th ch cn nghe mt bi k hay mt cu kinh thi, ta cng c th hiu c tt c ton b kinh vn, ch khng cn phi hc ht tt c Tam tng Kinh in mi c th hiu c Pht Php. Khi cn chuyn ha ri th bt c suy ngh g, tnh ton g, ni nng g cng u l Pht Php c. Ni chuyn kim hip cng l ni Pht Php, ni chuyn nh bi, i chi, cng u l Pht Php. Nu cn ca qu v chuyn ha, th khi c sch chng, qu v cng s thy c chn l ca Pht Php. Du cha t c tr tu v lu, d cha dt ht mi phin no, nhng nu t c cn thanh tnh, th ta cng c th thy c rng tt c nhng suy ngh, nhng tnh lng, nhng ni nng ca ta u ph hp vi Pht Php, khng c iu g mnh din t m khng l chn tht, v ci gi tr ca nhng iu mnh ni, tng ng vi gi tr ca Php do cc v Bt trong nhng kinh in ln nht din by. Phm Th Hai Mi: B tt Thng Bt Khinh By gi chng ta hy i sang phm th 20, Phm B Tt Thng Bt Khinh (Sadparibhut Bodhisattva), trang 453.

149

Phi Thin Thai phn cc phm ca kinh Php Hoa ra lm hai mn, Tch mn v Bn mn, v cho rng 14 phm u thuc v Tch mn, v 14 phm sau thuc v Bn mn. Khi c kinh ta thy tuy ci v Tch mn v Bn mn rt hay, nhng phn chia nh vy khng c n lm. L do l ang c nhng phm c tnh cch Bn mn, chng ta i sang nhng phm thy nh khng c g l Bn mn, m li c tnh cch l Tch mn. V vy tuy hay, nhng chia ra hai phn nh vy th khng c ng lm. Do mun dng hai nim Tch mn Bn mn th ta phi xp t li th t cc phm trong kinh, a mt s phm ra trc v mt s phm ra sau. Theo ti, vic m chng ta c th lm c l vn gi nguyn vn kinh Php Hoa nh truyn li, nhng nn xp t li v tr cc phm, cho hp vi nim Bn mn v Tch mn hn. Khi lm vy, chng ta phi ghi r s xp t li ny, nu c ngi mun bit cch sp t th t cc phm theo truyn thng th c th tr v xem bn ca thy Cu-Ma-La-Thp. Ngoi ra, ti ngh rng chia thnh hai mn nh th cng cn c khuyt im. L do th nht l v khng phi 14 phm u hon ton din by v Tch mn, v 14 phm sau hon ton ni v Bn mn. L do th hai l mnh nn thit lp thm mt mn th ba, th s phn chia mi hon m. Ti
150

thy c mt s phm nn c a vo mn th ba gi l Hnh mn. Hnh tc l hnh ng. Sau khi thy Tch mn nh vy, v Bn mn nh vy ri, th chng ta phi cn c thy ci phng php thc hin. Ci diu dng ca Bn mn khi c din t trong Tch mn, l s hin hu ca mt s cc v B Tt, v cc v ny lm nh th no din dch ci Bn mn ra Tch mn, v a ngi ta t Tch mn v Bn mn. Nhng phm thuc v lnh vc ny, ta c th xp vo mt mn th ba v gi l Hnh mn. l nhng phm ni v cc v B Tt ln nh l B Tt Thng Bt Khinh, B Tt Dc Vng, B Tt Diu m, B Tt Qun Th m v B Tt Ph Hin. Trong o Bt chng ta thng phn bit mt thc ti ra ba kha cnh, l th, tng v dng. Th tc l bn cht ca s vt, l Bn mn. V d nh bnh tr, ci th ca n l t st, nc v la. Cn ci tng ca bnh tr l trn, c np trn, c ci quai v ci vi. l ci tng ca bnh tr. Th tc l ci bn cht, cn tng tc l ci hnh thi. Sau l dng. Dng l ci cng dng, bnh tr dng lm g? bnh tr ng c vai tr no? Tt c mi php u c ba phn th, tng, v dng c. Ta c th ni rng Tch mn l tng, Bn mn l th, v mn m ta thit lp trong kha tu ny ng gp cho Tng Thin Thai l Hnh mn, v Hnh mn thuc v dng. Tc l, Tch mn n nh th, Bn mn n nh th, lm th no din dch Bn mn thnh Tch mn, v a nhng ngi trong th gii Tch mn v tip xc c vi Bn mn, l cng trnh hnh o v
151

 sanh ca cc v i B Tt. Chng ta nn gom ht cc phm vo mt mn th ba gi l Hnh mn. Gi l dng mn cng c, nhng Hnh mn nghe hay hn, hnh c ngha l action. i vo Hnh mn, trc ht ta gp mt v B Tt rt ng nghnh, tn l Thng Bt Khinh, trang 453. V B Tt ny vn l tin thn ca Bt Thch Ca Mu Ni. Trong thi gian th hin lm B Tt, Ngi tri qua nhng kinh nghim rt ng nghnh, Ngi hnh o nhng i khi b ngi la ry, xua ui, m tiu. Thng Bt Khinh l v B Tt ch chuyn lm mt vic thi, l ti vi ai, Ngi cng cung knh ni: ng hoc b l ngi c gi tr lm, ng hoc b l nhng v Bt s thnh, ti thy c ci gi tr trong ng b, nn xin ng c mc cm. l ci hnh ca B Tt Thng Bt Khinh. Chng ta phi hc ci hnh ny nu chng ta mun i theo con ng ca cc v B Tt. C nhng ngi c mc cm l h khng gii, h khng thnh t nh nhng ngi khc. H c ci mc cm t ti. Nhng ngi nh vy khng c hnh phc, nhn ngi khc th thy ngi ta cao ln, sang c, cn nhn li mnh th thy mnh nh b, thp hn. l nhng ngi cn c s gip . Theo B Tt Thng Bt Khinh th mnh phi ti vi h v ni rng: Anh ng c mc cm t ti, ti thy ni anh nhng ht ging rt tt c th pht hin v lm anh tr thnh mt v i nhn. Nu anh nhn li v tip xc c
152

vi nhng ht ging tt trong anh, th anh s vt thng mc cm t ti. B k trng phu ng dic nh, Bt ng t khinh nh thi khut, l hai cu trong Lut Sa di, c ngha l k kia l bc trng phu, ti sao ta li khng c nh vy? ta khng nn t khinh mnh, t coi mnh l nh c i tht li. l mt cu ni t nh thc mnh dy. Trong x hi hin i, tm l tr liu cho chng ta bit rng c mt s ngi au kh, bnh hon v tinh thn, l ti v ci t ti mc cm, ci mc cm t cho mnh khng ng gi bao nhiu. Cc nh tr liu c bn phn lm cho ngi ta thy r hn v con ngi ca h, v g b ci mc cm rng mnh l ngi khng c gi tr, l b i. l vic lm ca mt v B Tt. Thnh ra khi thy mt ngi bn tu hay bn ngoi i b au kh v ci mc cm khng gii, khng bng ai, sut i l t thp km, v ci cm tng lm cho bn mnh mt ht hnh phc, th mnh phi c gng gip ngi bn g b ci mc cm kia i. B Tt Thng Bt Khinh l ngi ch lo lm mt vic . Trong i sng hng ngy, i khi v bc tc, chng ta c th tht ra nhng cu ni n c tnh cch thng khinh, nht l i vi con ci ca mnh. Lm cha lm m ta hay phm vo li . Mt li rt nng, ti v nhng t bo no b ca con ci cn non nt, cn trong sng m mnh gieo vo nhng t tng y tc l mnh lm
153

hi con mnh, mnh git i ci kh nng c hnh phc ca con mnh. V vy lm cha, lm m, lm thy, ta phi rt cn thn. Nu hc tr c mc cm, ta phi tm cch tho g gim h, h c th sng thanh thn v an lc hn. Ti vn thng thc tp hnh , v tin y ti chia x vi qu v mt kinh nghim: Mt hm c hai anh em nh n chi, ti a hai chu vo xem ci my mi mua. a em loay hoay s dng lm cho my b chy. C l v ti ang bm mt ci nt m chu li cng mt lt bm thm mt ci nt khc. a anh hi gin, bo: "S ng cho xem my thi, ti sao em li lm vy! r ti ci g l h ci !" C l a anh b nh hng ca cha m hay ca bn b, tng nghe nhng cu trch c trong cuc sng hng ngy, nn ch lp li m khng bit ci tm quan trng ca cu ni . gip a em, ti bn dn c hai anh em sang xem mt ci my khc, v ch cho a em s dng ci my mi. a anh vi vng cn: S ng ng cho n ng ti, n s lm chy na by gi! Thy rng y l lc c th gip c hai anh em, ti bo: Khng sao, S ng tin n lm, n gii ch khng d u. Ny, con lm i, bm nt ny trc, th ra ri bm nt ny sau, con lm cho cn thn. a em thnh cng v c hai anh em u vui mng. Ti cng ty h theo. Lm nh vy tc l ta thc tp hnh Thng Bt Khinh, xa tan ci mc cm l mnh khng lm c, ch c anh
154

mnh mi lm c thi. Ta ch tn c ba bn pht m g c ci mc cm ca a em. Tht ra lc mnh cng hi ngn, s n s lm h ci my th hai. Nhng nu e ngi n lm h ci my, mnh s lm h con ngi ca n. Ci tm ca em b quan trng hn ci my rt nhiu. Ch cn c nim tin vo hnh Thng Bt Khinh v ba bn pht l mnh c th gip em b g c ci mc cm ca em b. B Tt Thng Bt Khinh ch cho mi ngi thy trong h c kh nng ca s thnh t hon ton, c ht ging ca Bt, c kh nng tr thnh mt bc ton gic. Thng ip ca kinh Php Hoa l ai cng c th thnh Bt c c, v Thng Bt Khinh l i s ca Bt v ca kinh Php Hoa. Lm i s, i lc mnh cng b bt lm con tin nh trong th gii hin ti. B Tt Thng Bt Khinh cng vy. Ngi em ci thng ip n cho mi ngi, nhng khng phi khi nghe, ai cng vui mng, ti v h c mc cm, v vy khi nghe thng ip ny, h tng Ngi khinh khi h, nho bng h, v vy m c khi h dng gy nh ui Ngi, c khi h dng li th tc mng chi Ngi. V vy s mng ca mt Php s khng d. Kit gio gi nhng v l S . Thng Bt Khinh khng tng kinh, khng hnh o theo thi thng, khng cng ly, khng i hnh hng, khng ngi thin, Ngi ch lm mt cng vic l khi no thy ai th Ngi n, ci xung lm l v trang nghim ni rng, ti khng dm khinh qu v, qu
155

v sau ny s thnh Bt. Trang 456: Tri qua nhiu nm thng, thng b mng nhic nh vy m B Tt Thng Bt Khinh chng sinh lng gin hn. C ngi ly gy, ly cy, ly ngi, ly nh, nm nhng B Tt chy trnh, ng xa ri vn to ting xng ln ci s tht , ti khng dm khinh ng u, ng s thnh Bt. Khi B Tt sp lm chung, Ngi nghe trong khng trung c ting ging Php Hoa ca Bt Oai-m-Vng. Bt Oaim-Vng tch t lu nhng l qu, sao by gi B Tt li c nghe rnh r ht tt c cc bi k kinh Php Hoa m Bt ging. iu ny rt l ng, ti v khi tm mnh chn mui ri, th ting gi thi, ting chim ht u din by chn l Php Hoa. Chnh chng ta, i khi nm trn bi c, i thin hnh trong vn, cng nghe c kinh Php Hoa, lc ta bit rng ta ang c Php Hoa tam mui. Khi nghe c kinh Php Hoa nh vy th nhn cn, nh cn, t cn, thit cn, thn cn, v cn t nhin c chuyn ha, v tr nn thanh tnh. B Tt Thng Bt Khinh sng thm hai trm mun c na-do-tha tui na. Nh vy th kinh Php Hoa l mt th thuc trng sanh, ung vo th sng c rt lu ging truyn chn l Php Hoa. ng nh vy, ti v kinh Php Hoa ni ra mt s tht duy nht l t tnh ca mnh l khng sanh v khng dit, vy th lm sao mnh c th cht c? Mnh lun lun cn chia x ci chn l Php Hoa cho tt c mi chng sanh. Lc by gi nhng ngi dng gy, dng ao nh ui Thng Bt
156

Khinh, thy c ci kt qu ca s hnh tr Php Hoa nn bt u tin phc. B Tt Thng Bt Khinh tng trng cho hnh nhn nhc. Chng ta lin tng n thy Ph-Lu-Na: Thy cng b ling c chua, trng thi trong lc i ging, nhng thy ni rng, b ling c chua trng thi, cng cn may mn chn. B Tt Thng Bt Khinh c th l hu thn hay l tin thn ca thy Ph-Lu-Na, v thay v ging nhng kinh khc th B Tt ch ging v chn l Php Hoa. Chnh chng ta cng vy, nu bit thc tp hnh nhn nhc th ta cng l tin thn hay hu thn ca cc Ngi. Cc Ngi bt sanh, bt dit nn lc no ta tip xc c vi hnh nguyn ca cc Ngi, th cc Ngi sng dy lin trong ta ngay lc . V l do ta ni rng phm th hai mi ny thuc v Hnh mn, trong B Tt Thng Bt Khinh em n cho chng sanh mt thng ip, thng ip ca s trng th. Nhn mt vt g, mt ngi no vi mt thi rt knh trng th gi l trng th (high esteem). Ngc li l khinh th. Trng l nng, tha ng tha b, ng b c nhiu k-l lm, th gi l trng th. Ngc li khi ni ng chng c k-l no ht, tc l coi nh ngi , l khinh th ngi . Con ng ca B Tt Thng Bt Khinh l con ng kin nhn v trng th. Con ngi ny khng c nhng trang im b ngoi, con ngi ny ch mang trong lng mt
157

c tin v mt ci thy. l ci thy Php Hoa, ci thy rng mi ngi u l nhng v Bt, cng l ct ty ca kinh Php Hoa. em theo trong tri tim mt nim tin, mt ci thy v ln ng lm cng vic duy nht l truyn t nim tin v ci thy . Chng ta ngh rng cc nh tr liu tm l, cc nh hong o, cc nh gio dc, cc bc cha m u phi hc ci tinh ty ny ca kinh Php Hoa. Thc tp con ng ca s trng th, ca s kin nhn khng kh khn g my, nhng qua nhng hnh ng nh vy, ta c th i, lm cho ngi kia mt i mc cm t ti ca h. Ch nht ti ny ta s hc v phm th 21, phm Nh Lai thn lc, mt phm thuc v Bn mn. Tip , sang phm 22 l phm Chc Ly, chng ta li tr v Tch mn. n phm 23 ni v B Tt Dc Vng, ta li i sang Hnh mn. Nhn din c tnh cht ca mt phm v sp phm y ng vo mn ca n th chng ta bt u hiu c kinh Php Hoa. Ti v Dc Vng cng l mt mu ngi hnh ng. Bt l ngi gic ng, v s gic ng c biu hin bng hnh ng. Hnh ng c biu hin bng nhiu kha cnh. B Tt Quan m l mt kha cnh, B Tt Ph Hin l mt kha cnh khc. Phm Th Hai Mi Mt: Thn lc ca nh lai

158

Hm nay chng ta i sang phm 21 tc l Phm Thn Lc ca Nh Lai. Phm ny thuc v Bn mn. Thn lc ca Nh Lai l ci kh nng thc hin ca Bt. C nhin thn lc ca Nh Lai da trn cn bn th lng ca Nh Lai. Trong mt phm trc ta thy Nh Lai khng th no c t trong khung khng gian v thi gian, Nh Lai vt ra khi khng gian v thi gian. Nh Lai khng phi l mt, m Nh Lai cng khng phi l ch y v lc ny. Nh Lai khp chn, khp thi v c hng h sa s phn thn. V vy nu cn c trn nn tng ca ci th lng , th thn lc ca Nh Lai cng rt rng ln, cng bt kh t ngh. iu cn nh khi c phm th 21 ny l chng ta hy thc tp cng chia x th lng v thn lc ca Nh Lai. Hm trc chng ta c ni n mt chic l ma Thu. Nhn vo t l ma Thu mt cch su sc, ta thy n khng sanh cng khng dit, tt c mi hin tng u c mt trong t l, v t l cng c mt trong tt c. Thy c th lng ca t l, l ta c th thy c thn lc ca t l, tc l kh nng ca mt chic l. Chng ta cng vy, nu nhn su vo trong con ngi ca chng ta, chng ta s khm ph ra c t tnh bt sanh bt dit ca chng ta. Chng ta cng khng th no t chng ta vo trong khung kh thi gian v khng gian c. Chng ta cng khng phi l mt, chng ta khng phi ch c gii hn trong khun kh y v
159

by gi. V vy m chng ta c th chia x vi Bt ci th lng ca Bt, chia x vi Bt ci thn lc ca Bt. trong Bn mn, vt khung thi gian v khng gian, chng ta s tip xc c vi ci th lng v lng ca Bt, vi ci thn lc v lng ca Bt. Khi tip xc c vi th lng v thn lc ca Bt, th ta tip xc c vi ci th lng v thn lc ca chnh chng ta. Chng ta thng c mc cm rng mnh nh b nh mt ht ct. i vi thi gian v lng v khng gian v bin th chng ta ch l mt ht ct, khng c ngha g c. Nhng l ng v phng din Tch mn m ni. ng v phng din Bn mn th chng ta cng nh Bt, chng ta cng siu thot thi gian v khng gian nh Bt. Trong on th hai, trang 463, chng ta thy Bt thc hin mt php thn thng ln, Ngi l li ra, v li ca Ngi bao trm c tam thin i thin th gii, ri t cc l chn lng trong ngi ca Ngi phng ra v lng v s tia sng mu sc, v nhng tia sng cho ta thy c tt c cc ci nc trong mi phng. Trong cc ci nc , chng ta thy cc v Bt ang ngi trn cc ta s t, di nhng gc cy b , rt trang nghim v p . Mi c Bt cng l li ra v t cc l chn lng cng phng ra nhng tia sng tng t. Hnh tng ny l hnh tng m ta thy trong kinh Hoa Nghim, n l hnh tng ca trng trng duyn khi.

160

Khng c g din t ng c tm mc ci kh nng, ci thn lc ca Nh Lai, bng hnh nh trng trng duyn khi. Chng ta nn bit rng trong o Bt, nh sng hay nhng tia ho quang l tu gic, l s gic ng. Mi khi chng ta c nh sng m em n soi chiu chung quanh ta v trong ta, th chng ta thy c nhiu ci m nhng ngi tht nim khng th thy c. C nh sng ca chnh nim, ca gic ng m soi vo mt chic l, mt cng c hay mt m my th chng ta thy tt c nhng ci mu nhim nm trong , v ci th gii ca Hoa Nghim c by m ra cho chng ta mt cch rt mu nhim. Th gii ca Hoa Nghim l th gii ca nh sng. Nn nh trong kinh in i Tha cng nh Nguyn Thy, nh sng tng trng cho s gic ng. Nu ai c nh sng chnh nim phng nhm th ngi s sng ra v s c gic ng. C nh sng th chiu ti u th ta thy r rng ti . Bt l nh sng. Chng ta c cu ht Chnh nim l Bt, soi sng xa gn. Chng ta cng c ngun nh sng trong t tm, h dng nh sng m soi th s thy. Cng nh dng mt cy n pin vy, nhng y l mt th n pin rt mnh. l hnh nh ca nh sng pht ra t tt c cc l chn lng ca Bt. Chng ta cng c chnh nim v chng ta cng c th pht ra nh sng c, ngha l nh c chnh nim m mnh c th lm c php l. V d, c mt s c ang sng trong chnh nim, ang an tr trong tam mui, s c ang i
161

ra i vo, ng ln ngi xung, xt c rt, ra ni niu trong tam mui y. Trong thi gian ny, s c ta chiu ho quang chnh nim. Nhng ngi khc nhn thy, tip xc c vi chnh nim th c nh hng, v h cng pht ra chnh nim trong tm h v t nhin h cng s i ng nm ngi trong chnh nim nh s c. nh sng chnh nim ca s c phng ra, chm vo mnh v nh mnh cng c chnh nim theo. y cng vy, mt v Bt l g? mt v Bt l nh sng chnh nim, v nh sng chiu ti u th n lm hin r ra s tht mu nhim ti , v nhng s vt c nh sng chiu ti cng phn chiu nh sng li vo nhng s vt khc. Ngy xa thy Php Tng i ng ging kinh Hoa Nghim cho hong hu V Tc Thin. Thy cho lm mt ci thp c tm mt, mi mt l mt tm knh rt ln, ri thy mi hong hu cm mt cy n nn thp sng v i vo thp cng thy. Vo trong thp, hong hu thy hnh ca cy n phn chiu trong tm knh trc mt. Quay li th cng thy cy n phn chiu t tm knh sau lng. Ri khng nhng ch c hnh cy n trong mi tm knh, m c v s hnh cy n khc, ti v hnh ca cy n trong tm knh ny c phn chiu sang tm knh kia, v tm knh kia n chiu li tm knh ny, c vy m phn chiu v lng v bin. V vy m trong mt tm knh khng phi ch thy mt cy n nn, m thy v lng v s cy n nn. y l hnh nh m ta thy trong phm th 21 ny.
162

Nh vy khi mt ngi c chnh nim th t nhng l chn lng ca ngi pht ra nh sng. Nhng lung nh sng chm phi nhng ngi chung quanh d khng c chnh nim nhng ngi ny cng pht khi chnh nim, v n lt nhng ngi li pht ra nh sng. C nh vy, v mi ngi trong chng ta c hng ci li lc ca nh sng chnh nim. Trong chng m c mt ngi c chnh nim l c li cho tt c i chng. Ngi l ngi pht ra nh sng, v nu nh sng chm vo ngi th hai th ngi ny cng sng ln, v c tip tc n ngi th ba, th t v.v... nh sng ny cng s phn chiu li cho ngi th nht, cho nn ngi ny cng s c li lc thm. l hnh nh trng trng duyn khi trong kinh Hoa Nghim m kinh Php Hoa s dng tr li. y chng ta cn mt hnh nh rt p na l hnh nh Qung Trng Thit Tng, tc l ci li ln v di, mt trong 32 tng tt ca c Bt. y l mt hnh nh ca vn ha n , khng phi ch c trong o Bt, m cn c trong nhng truyn thng c trc o Bt. Nhng ngi ni s tht, thng c li rt ln. Li ca Bt ch ni s tht, ch ni nht ngha thi, cho nn Bt c li ln n c th che c c tam thin i thin th gii. Nhng iu ni y l nhng iu rt vi diu. Ngi ch ru r trong cuc i sng say, cht mng, th khng th no thy c nhng mu nhim . Nhng ci m Bt thy,
163

m nhng v gic ng thy, chng mu nhim qu, ni ra, ngi khc khng tin c, cho nn Bt phi lp li cu: Ti ang ni cho qu v nghe s tht, v ch c s tht thi. Ci c din t bng mt hnh nh rt tuyt vi, l ci li ca Bt. Ci li ny ln v cng, bao trm c tam thin i thin th gii. Nhng ngi c tng l tai c bit l nhng ngi c th nghe c cc m thanh m nhng ngi khc khng nghe c. Cng tng t nh vy, ngi c ci li c bit th c th ni ln c nhng s tht m ngi khc khng th ni ln. Ti mun dnh cho i chng c ci php lc c t tip tc c phm 21 khm ph thm v Thn lc ca Nh Lai. By gi chng ta i sang phm th 22. Phm Th Hai Mi Hai: Chc ly Phm th 22 gi l phm Chc Ly, trang 470. Chc ly c ngha l dn d, di chc v ph thc li ci trch v cho mt ngi no . Trong phm ny Bt a bn tay u-lamin (10) ca Ngi m xoa nh u ca tt c cc v B Tt c mt trong php hi, v ni rng: Cc v B Tt, ti xin giao ph cho qu v ci trch v truyn t chn l ca Php hoa cho nhn gian v cho tt c cc ci. l ngha ca hai ch chc ly. Trong phm ny chng ta cng thy rng Bt cm n Bt, cm n tt c nhng ha thn ca mnh v t v lng v bin ci, cng nhau m thp
164

a Bo. Thch Ca Mu Ni cm n Thch Ca Mu Ni, ti v ci ta b ch l mt ha thn ca Ngi m thi, v nhng v Bt cc ci khc cng l nhng ha thn ca Bt. Khi cc ha thn gp nhau th rt vui, cc v c th cng nhau ung tr, n bnh v m o. Chng ta ng ngh rng ch c Bt mi c ha thn. Nhn cho su sc mt cht, ta cng thy ha thn ca chng ta cng khp trn th gian. y l mt v d. Trong thp nin 60, ti c vit cun Php L Ca S Tnh Thc. y l mt cun sch rt mng, c tnh cch thc dng, d hiu, gip ngi ta tu tp theo phng php chnh nim. Vit sch , ti s dng Kinh Nim X, v i tng chnh ca cun sch l cc tc vin Trng Thanh Nin Phng S X Hi. Sch gip h thc tp trong lc lm vic cu i, cu ngi h vn gi c chnh nim, gi c n ci, c hi th, c s ti mt v c th nui dng c lng t bi m tip tc cng vic. Nu lm vic kham kh qu, mnh cng c th mt chnh nim v nu gin hn, ganh ght v bun ti th mnh s khng i n u c. V vy m cun sch c vit di hnh thi ca mt bc th. Khng ng cun sch ny c mt hiu dng rt ln. N c dch ra nhiu ting ngoi quc, v hin gi sch c dch ra khong 25 th ting khc nhau, trong c c ting Nga, v ting Iran. Ring Ba ty (Brazil) cun sch ny c in n ln th tm, v tt c tin li ca cun c
165

dnh ra nui tr em i Brazil. Ci ni dung ca sch th nui ngi c, cn tin thu c t vic bn sch th nui tr em i. Ngi dch sch l mt c ti t mn nh rt ni ting tn l Odette Lara, tng ng vi Brigitte Bardot bn Php. Sau kha tu 10 ngy vi ti ti thin vin San Francisco, lc v li Brazil, c vit cho ti mt bc th, c ni dung: Thy, con ngh i con khng cn g vui na ht, nhng sng nay thc dy, con thy c mt nim vui mi. iu ny lm con rt ngc nhin. Con m cn c nim vui mi? Nim vui l vic con mun dch cun Php L Ca S Tnh Thc ca Thy ra ting B o nha (Portuguese) cho gii tr nc chng con c. Thnh qu l cho n nay cun nui c rt nhiu ngi c cng nh nui nhiu con nt i. Mt v bc s ngi Quaker New York ni rng: Tha thy, ti l bc s gii phu, t ngy c cun Php l ca s tnh thc, ti lun lun gii phu trong chnh nim, trong hi th thc. Ti ngh thm, nu vy th ng Bc s ny s khng b qun dao ko trong bng ca bnh nhn nh trong trng hp vi ng bc s khc na! Mnh khng th lng c ci hiu nng ca cng vic mnh lm. C khi nghe mt cun bng m mt ngi ch gia nh, t t cch l mt ngi rt kh chu, nng ny nh mt hung thn, bit hi ci v c th em li hnh phc cho c gia nh, v con ci nh m c tip xc vi gio
166

php ca Bt. Nhng chuyn nm ngoi tm kim sot ca ta. Thnh ra mi ngi trong chng ta u c th c ha thn khp ni. Nhng thnh qu ca cc ha thn mnh lm, chnh mnh cng khng lng c. Nu mnh c thn thng nh Bt Thch Ca Mu Ni, m triu tp tt c ha thn ca mnh v ung tr, th mnh s thy c rt nhiu nim vui m i khi y mnh khng thc hin c. Chng ta nn nh rng Lng Mai, ci a bn tu hc ca ta khng phi l ch Lng Mai, tt c nhng iu chng ta lm y, u c nh hng su sc n qu hng v n nhng tng thn trn nhiu nc khc. Nhng lm l ca chng ta cng lm h au kh, nhng thnh cng ca chng ta, h cng c tha hng. Thnh th tt c chng ta u c ha thn khp ni trn th gii. l ci ngha ca ha thn. Bt c mt c ng, mt t tng hay mt li ni no ca chng ta, u c nh hng ti nhng v sao rt xa trong hon v. V vy vi phm th 22, chng ta vn cn trong th gii ca Bn mn, chng ta vn cn c gp php thn T-L Gi-Na ca Bt, chng ta vn cn c gp v s v lng cc ha thn ca Bt. Bt a cnh tay ln xoa u mt v B Tt, th tt c cc v B Tt khc trong chng hi u thy mnh c Bt xoa u. Bt ni: Php ny l php v thng, ta nay ph chc cho qu v th tr, c tng, ri tuyn ni rng ri cho tt c chng sanh c nghe. Bt a hng triu cnh tay ra xoa u hng triu cc v B Tt m khng c cnh no chm phi cnh no c. Nu
167

c nm s ch chung vi nhau th cc s ch lm sao ng c s ng chm gy kh au cho nhau. Nm s ch th ch c 10 cnh tay thi, trong khi y Bt c hng h sa s cnh tay m khng bao gi c s ng chm ng tic c. Khi cm n cc ha thn ca mnh, Bt ni: Cm n qu v ti y hp lc cng ti m thp a Bo cho i chng trng thy Bt a Bo. Tht ra th chng ta u cn m thp a Bo mi thy c Bt a Bo, nhng ti i chng mun vy nn ti mi phi triu tp tt c qu v v. Nay thp a Bo c m, i chng c thy Bt a Bo, xin ch v hy tr v tr x ca mnh tip tc cng vic ca qu v. Chng ta thy cc hnh nh dng trong kinh Php Hoa rt tuyt diu. Ngi s dng nhng hnh nh ny ni ln nhng tng thm diu trong o Bt, phi l mt thi s rt ln. Nu khng dng hnh nh, th vi ngn ng v nim tru tng, mnh lm sao din t c nhng iu ny! Khi hc kinh Duy Ma, chng ta cng thy c rt nhiu hnh nh, nhng t tng tru tng cng cn rt nhiu. y mi t tng u c din t bng hnh nh. Cho nn ng v phng din ngh thut din by, kinh Diu Php Lin Hoa l mt kinh thnh cng rt ln. Phm Th Hai Mi Ba: Dc Vng B Tt bn s

168

Vi Phm Thng Bt Khinh, phm 20, chng ta i vo bnh din th ba l bnh din ca diu dng, ca hnh nguyn m chng ta gi l Hnh mn, mn th ba sau Tch mn v Bn mn. Sang Phm th 23, trang 473, chng ta li tr v Hnh mn, tc l bnh din ca s thc hin, ca hnh ng. K trc trong Phm ni v B Tt Thng Bt Khinh, ta bit rng Thng Bt Khinh l mt v i s em theo ch mt thng ip, l: ng, b, anh, ch, chu u l nhng ngi c th thnh Bt c. V i s khng cn y nhim th. y nhim th ca Ngi l mt nim tin tht vng chi, tin vo s tht rng tt c chng sanh u c Pht tnh. Khng cn y nhim th, khng vin vo uy lc ca mt v Bt no ht m rut cc Thng Bt Khinh thnh cng, v v sau Ngi thnh Bt Thch Ca. By gi, trong Phm th 23 ny, mnh thy mt nhn vt khc, thc hin Php Hoa trn mt bnh din khc, bnh din ca tn nguyn (devotion), con ng ca c tin, ca n ngha, l B Tt Dc Vng (Bhaajyarja Bodhisattva). Con ngi khng c nim tin th khng sng c, con ngi khng c tnh cm, khng c n ngha cng khng phi l mt con ngi. Khng phi tu theo Pht Php l ch i tm kin thc, tu Pht phi l ngi bit thng yu, phi c tnh ngha, v Dc Vng tng trng cho lnh vc . Thng Bt Khinh c mt phn s, Dc Vng c mt phn s khc.

169

Lc by gi B Tt T Vng Hoa bch vi Bt rng: Ly c Th Tn, B Tt Dc Vng do chi trong ci ta b ny nh th no? Ch do chi rt hay, Du ta b th gii. Ni theo ngi M th: ng c business g m v ci ta b ny? Nhng y khng cp n business, m ch ni n chuyn do chi. Chng ta phi hc cho c iu ny t kinh Php Hoa. Chng ta ang do chi trong ci ta b ny, thy c nh th chng ta thnh thi hn ln mt cht. Do chi nn khng c g cn phi tnh ton, cn phi hp tp. Ta khng lm business trong ci ta b ny, m ch nn thnh thi do chi thi. Khi i sang kinh Ph mn chng ta cng thy ch do chi: Qun Th m B Tt vn h, du th ta b th gii. Vy th cc v B Tt ch ton l nhng ngi bit thnh thi v rong chi khng thi! Tuy th mnh ch c th lm ngi do chi khi mnh c s gii thot, c s thnh thi, nu khng, mnh lm sao do chi c? Ngi c gii thot th lm vic g cng nh chi, khng b tri buc, khng b thc dc. Lm gii n, lm cha hay lm g i na, th h cng thy nh "lm chi" vy thi, lm m khng mong cu bt c mt mc thnh t no, lm mt cch v tc. Nhng ngi nh vy, khi xy cha, tuy cng o c, cng tnh tin cng th, cng chn mu ngi, nhng h lm vi tinh thn gii thot. Khng c s gii thot th ngay c ch Bt v ch v B Tt cng khng th du th ta b th gii, m s b kt th gii ta b.

170

Dc Vng l mt v B Tt c tu hc vi mt v Bt l Nht-Nguyt Tnh-Minh-c, v tnh thy tr rt su m. Trong thi gian tu hc vi Bt Nht-Nguyt TnhMinh-c, B Tt Dc Vng c tn l Nht thit Chng Sanh H Kin, c ngha l ngi m ai nhn vo cng thy vui. Khng phi v ngi ny lm tr hay ni chuyn khi hi, nhng v ci ti mt ca ngi y. Th nhn li ta v chung quanh ta xem c ai ng c danh xng Nht thit Chng Sanh H Kin hay khng? hn l c, v c n mt mc no . Mnh nn tu tp thm cho ngi khc c nim vui khi nhn thy mnh. Mnh khng cn ni ci g c m ngi khc vui khi gp mnh. Lc mnh l nim vui ca khng phi mt ngi m l ca c i chng. Theo ting Vit, ta c th gi Php danh ca Ngi l B Tt Ai Thy Cng Vui. Trang 475: Ngoi nhng vic tu tp kh hnh, B Tt cn tu tp kinh hnh, thin hnh rt tinh chuyn. Tu kh hnh y ch c ngha l sng n gin, khng i n ngon mc p, m tp hnh tri tc. Sau mt thi gian tu tp, Ngi thnh tu c mt tam mui gi l Hin nht thit sc thn, c ngha l mun thnh sc thn no, mnh s c th hin ra c sc thn . Mnh mun ln con nt th mnh bin thnh con nt, chi nhng tr chi con tr, mun lm ngi ln th thnh ngi ln, mun lm Ha Thng, mnh cng c th tr thnh o mo, nghim trang, ung tr c vi cc v Ha Thng. Ta cng thy nhng ngi c nhiu kh nng, ni
171

ting Vit c c ba ging Bc, Trung, Nam. Gp ngi Trung h ni ting Hu, gp ngi Nam h ni ging Saigon, gp c gi bc, h dng ng ging H ni. cng l mt hnh thi ca Hin nht thit sc thn. Ci tnh cht ny tng ng vi tnh cht ca B Tt Qun Th m. B Tt Qun Th m cng c th hin ra bt c mt sc thn no m B Tt mun. B Tt Ai Thy Cng Vui cng c ci kh nng nh vy. Lun lun ng hin thch hp vi hon cnh, ng hin to nim vui cho ngi i din, v vy m ai thy cng vui c. Hin nht thit sc thn l v B Tt c rt nhiu ha thn. Ngh cng bun ci, ng v phng din kinh nghim c nhn ca ti m ni, th nhiu khi mnh lm nh vy m mnh khng hay. Khi vit vn, mnh vit mi th, vit truyn ngn cng c, truyn di cng c, lm th cng c, phng s cng c. Mnh vit loi, th cng l ng hin sc thn trong lnh vc ca mt nh vn. Vit chuyn tr con th phi dng ngn t con nt, cng cng cu chuyn m mun ni cho ngi ln nghe, th ngn t phi thay i, tc l mnh phi qun c m thc hin. Lc thnh tu c Hin nht thit sc thn, B Tt thy bit n thy ca mnh nhiu qu, v nu khng c thy dy d th lm sao mnh chng t c tam mui ny. Lc B Tt cng chng c rng thn ny chng qua l mt ha thn ca ta thi, ta c v s sc thn. Thn ny ti ri
172

n i, s tan r ca thn ny khng ng chm g n ci chn thn ca ta c. V vy cho nn chng t rng mnh t ti ci th gii ca Bn mn, thy rng mnh c v s sc thn, B Tt mi lm mt hnh ng rt mnh lit, l t thiu thn ny cng dng ch Bt. Lc B Tt ti ln mnh khng bit bao nhiu l hng thm, ung vo rt nhiu cht thm nh chin n, trm thy, giao hng v.v... ri dng la t thn mnh cng dng Bt. C nhin l khng ai a ngi khc cng dng mnh bng cch t thiu, khng ai a ci php cng dng ny c, v chc chn l Bt cng khng thch cch cng dng ny. Tuy nhin y l mt php cng dng rt l c bit, n chng minh rng con t ti s khng s hi, khng vng mc, ti v thn ny khng phi l sc thn duy nht ca con. y cng dng khng phi l cng dng ci xc cht ny cho Bt, m l chng minh c ci thnh qu ca s tu tp, cng dng cho Bt iu mnh chng t c. Cng nh khi ti in c mt cun sch, ti a sch ln cng dng Bt trc ri mi cho pht hnh. Tht ra th Bt u c cn c cun sch , nhng mnh cng dng l cng dng ci lng tn thnh ca mnh, ci cng trnh in kinh ca mnh m thi. Trong kinh ni rng khi B Tt t t sc thn th nh sng ca ngn la t thiu chiu sng khp tm mi c hng h sa th gii. nh sng ny chnh l s gic ng, v cng dng ny l cng dng Php, em s gic ng ca
173

mnh chiu ri chung quanh cho mi ngi cng thy mh mnh. Lc cc c Bt hng h sa s th gii, lin m li khen ngi rng: Hay qu, hay qu, mi l Php cng dng chn thc, ngha l ci thy ca B Tt rt su sc, ci thy vt thot c hnh hi v sc thn. Nu em cng dng nhng th nh quc thnh, th t, ngc ng, chu bu, cng khng th no so c vi s cng dng ny. Ci thn th ca B Tt chy trong mt nghn hai trm nm, tc l nh sng soi sng c cho ngi ta hn mt nghn nm, ngi ta thy c rng mnh khng cn phi b kt trong ci nhc thn ny. Sau khi la tt th B Tt Nht Thit Chng Sanh H Kin ti sanh ngay trong nc , v lm thi t. Khi thi t khn ln, th Bt Nht-Nguyt Tnh-Minh-c cng vn cha nhp dit, thi t bn mi cha m cng i mnh c n gp Bt Nht-Nguyt Tnh-Minh-c ln th hai. y l nhn duyn thy tr, nn B Tt ti sinh vo nc c gp thy c. Trang 478 ghi rng: Khi n gp Bt, thi t hu thn ca B Tt Ai Thy Cng Vui, lin chp tay li c mt bi k cng dng Bt: Dung nhan Ngi rt p, nh sng soi mi phng, Con tng cng dng,
174

Nay li v thn cn. Ngha l con va t thn con cng dng, by gi con li tr v c gn gi thy ca con tr li. Ngy xa khi cn lm ch tiu, ti cha c hc kinh Php Hoa. Sau , c hc th ti mi bit rng bn cu ny nm trong mt bi K Cng Hng m ti c nghe t hi tc cn chm. Nguyn vn ch Hn ca bi k l: Dung nhan thm k diu, Quang minh chiu thp phng, Ng tch tng cng dng, Kim phc hon thn cn. Ngha l dung nhan ca Bt rt l k diu, v nh sng ca Bt chiu khp mi phng. Ngy xa con tng cng dng Bt v con cng dng bng nh sng, gi y con tr v c gn thy li mt ln na. y l con ng ca s tn nguyn, ca n tnh ca mnh i vi n s. Nguyn vn ch Hn ca bi k cng hng l: Nguyn th diu hng vn, Bin mn thp phng gii, Cng dng Nht Thit Pht, Tn Php ch B Tt, V bin Thanh vn chng, Cp nht th thin tin,
175

D khi quang minh i, Qu v bin gii, V bin thp trung, Th dng tc Pht s, Ph hun ch chng sanh, Giai pht B tm, Dung nhan thm k diu, Quang minh chiu thp phng, Ng tch tng cng dng, Kim phc hon thn cn. Thnh cha thin trung vng, Ca Lng Tn Gi thanh, Ai mn ch chng sanh, C ng kim knh l, Nam m hng cng dng B Tt Ma ha tt. c bi k xng tn Bt xong, thi t, lc vn mang tn l Nht Thit Chng Sanh H Kin mi tha: Bch thy, thy vn cn ti th sao? thy cha nhp dit sao? con may qu, li c din kin thy. Bt bn ni rng: Ny con, m nay thy tch, con n tht l hp thi, con phi tip nhn ci s mng li truyn tr Diu Php Lin Hoa. Ngay bui chiu hm th Bt Nht-Nguyt Tnh-Minhc giao cng vic v ph chc cho B Tt Nht Thit Chng Sanh H Kin trch nhim lm cho ci chn l Php Hoa c hong dng khp ci tam thin i thin th gii.

176

Sau khi Bt nhp dit ri th B Tt Nht Thit Chng Sanh H Kin ngh rng, ta vn c th cng dng thm c na. B Tt a cnh tay bng vng ca mnh ra v bt u ly la t cnh tay cng dng Bt. Cng dng ny l cng dng ci kh nng nhn nhc v cng dng ci sc thn siu vit ca B Tt, ti v ci tam mui m Ngi chng c l Hin nht thit sc thn tam mui. Cnh tay chy trong vng by mun hai ngn nm, v nh sng ta chiu khp tam thin i thin th gii. Ti nh hi ti thc hin mt Vn tp tng nim Nht Chi Mai, ngi t thiu cho ha bnh. Ti mi nhiu nhn vt trong Pht gio vit bi cho vn tp, trong c c ng o Da, ti v ng c nhng hnh tung m hi ngi ta cho l khng tnh to. Tuy vy nhn cho k th ta thy nhng hnh ng ca ng u c ngha l ht. V d ng i lm tt c nhng v n v, c thnh mt ci chung v trong l khnh thnh, ng mi rt ng ngi tham d, trong c c chnh quyn, hi on, tn gio, v ngoi giao on ti Vit-nam. Lc lm l ng ni: Nhng mnh bom n i, qua lm cc con v y cho cc con tu. Khi qua thnh ln mt ting chung, th cc con tr thnh B Tt ht, cc con thc ngi ta tnh dy thin h ng bn git ln nhau na. Mt ln khc, ng nui hai con chut v mt con mo. Khng bit ng luyn nh th no m khi b chng vo chung trong mt ci lng, con mo khng n tht hai con chut. ng mang ci lng ti Dinh
177

c lp, tc l dinh Tng thng hi , ngi ch xin vo din kin tng thng Nguyn vn Thiu. Hi xin gp lm g, ng bo chng t cho tng thng bit rng, mo v chut m cn sng chung c, hung h l ngi Vit vi nhau. H bt ng vo t, ng dng cm t nui mo v chut. Mt tun sau ng ni vi cc t nhn khc: Cc v thy cha, con mo d n thiu m n c n tht hai con chut u, ti sao mnh l ngi m li tranh ginh, bn git nhau v ming n, v quyn li d vy? l ci hnh ca ng o Da. Khi vit bi ca ngi Nht Chi Mai, ng vit: Chu Mai i, qua cng ang t thiu, nhng qua t thiu t t ch khng t thiu mau nh chu. Cng nh B Tt Nht Thit Chng Sanh H Kin, thiu mt cnh tay m phi thiu n my mun ngn nm cng dng, ti v thi gian t thiu cng lu chng no, th ci nh sng t thiu cng chiu ri vo trong cuc i cng su chng . Pht gio i Tha chu nh hng rt ln ca kinh Php Hoa cho nn trong cc gii n, chng t mnh c mt sc chu ng ln, v mnh quyt ch tu hc, cc gii t qu xung v t 9 huyt bng ngi cu trn nh u cng dng ch Bt ci ch nguyn ca mnh. Nh vy s cng dng ny trong cc gii n l c ngun gc t kinh Php Hoa.

178

Trang 482: Ny T Vng Hoa, trong cc dng nc nh sng, ngi, kinh, rch th bin l ln nht, trong cc kinh th kinh Php Hoa ny l ln nht. Ci nim kinh Php Hoa l Vua ca cc kinh bt ngun t on ny. Kinh ny l Vua ca cc kinh khng phi l ti v Kinh ni l thuyt gii, ti v Kinh c nhng t tng thm o, m ti nhng t tng thm o c din t bng nhng hnh nh rt tuyt vi, v kinh Php Hoa rt c tnh cch thc dng, c th thc hnh c trong i sng hng ngy. Kinh Duy Ma cng rt cao siu, nhng v phng din thc hnh th c khi mnh thy mnh vi khng ti. Ch nht ti chng ta s bt u i vo Phm th 24, cng trong phm vi Hnh mn v s lm quen vi mt v B Tt khc, l B Tt Diu m, tc l v B Tt ca m thanh vi diu. Con ng ca Diu m khc vi con ng ca hai v B Tt Thng Bt Khinh v B Tt Dc Vng. Phm Th Hai Mi Bn: Diu m B Tt Diu m c ngha l m thanh vi diu, m thanh mu nhim. y l v B Tt th ba c trnh by trong Hnh mn. V B Tt th nht l B Tt Thng Bt Khinh, v th hai l B Tt Dc Vng. B Tt Thng Bt Khinh hnh tr nh mt v i s ca Php Hoa, em mt thng ip duy nht ti cho mi loi: Tt c chng sanh u c kh nng tnh gic ng. B Tt Dc Vng tuy i mt con
179

ng khc nhng vn tip ni con ng ca B Tt Thng Bt Khinh. Con ng ca B Tt Dc Vng l con ng ca tn nguyn, ca n ngha. Ci tnh ngha ca B Tt Dc Vng i vi thy ca mnh c biu l mt cch rt thm thit, r rt trong phm th 23. Tuy ni rng B Tt Dc Vng i din cho con ng ca n ngha, ca tn nguyn, nhng ng v phng din thc tp th B Tt Dc Vng thc hin c nhiu cng trnh ln lao, tip ni c s nghip ca B Tt Thng Bt Khinh. Trc ht, B Tt Dc Vng thc hin c mt tam mui gi l Hin Nht Thit Sc Thn, c kh nng thy mnh trong nhiu sc thn khc nhau, v do mnh khng b kt vo mt trong nhng sc thn. K n, B Tt thc hin c mt tam mui khc gi l Gii Nht Thit Chng Sanh Ng Ngn La Ni, c kh nng hiu c ngn ng ca tt c mi loi chng sanh. Chng sanh c nhiu loi v mi loi dng mt ngn ng khc nhau, nhng v thc tp hnh hiu bit v lng nghe, cho nn mnh hiu c ngn ng ca tng ngi, tng loi. iu ny rt l quan trng. Sng trong mt mi trng x hi khc, sng trong mt mi trng gia nh khc, sng trong mt mi trng kinh t khc, cch din t ca mnh cng khc. V vy ngi c nhn thc su sc v tm t ca k khc, th c kh nng hiu c nhng ng ngn khc nhau ca nhng con ngi
180

khc nhau. V vy m h khng b kt vo hnh thc ca ng ngn, v h tip nhn c iu m ngi kia mun ni, du ngi kia ni mt cch vng v, ni bng nhng danh t, nhng nim, nhng hnh nh thui cht, thiu t ha. Chng ta s thy rng cc v B Tt trong kinh Php Hoa ni tip nhau trong vic thc hin Hnh mn. B Tt Dc Vng chng ta thy c s tip ni ca B Tt Thng Bt Khinh. Hm nay hc v B Tt Diu m (Gadgadasvara Bodhisattva), chng ta s thy B Tt Diu m c s tip ni ca B Tt Dc Vng. Con ng ca n ngha, ca tnh ngha ni B Tt Dc Vng cng c th thy c B Tt Diu m. B Tt Diu m cng thc hin c ci tam mui gi l Hin Nht Thit Sc Thn, v Ngi cn i xa hn B Tt Dc Vng na, ngha l B Tt Diu m c th hin ra rt l nhiu sc thn i, v trong Phm th 24 ny th c mt ln B Tt Diu m hin ra lm v s hoa sen. Khong gia trang 495, chng ta thy B Tt Diu m cng thc hin c tam mui Gii Nht Thit Chng Sanh Ng Ngn, an tr trong mt chnh nim (tam mui y c ngha l chnh nim) gip cho B Tt hiu c nhng cch ni nng khc nhau ca nhiu chng sanh, B Tt c th hiu c tm trng ca cc chng sanh . Ng ngn y khng hn l ting Anh, ting Php hay ting Vit, m ng ngn y l cch din t ca mi ngi v ci thao thc, ci kh au, ci c m ca h. V vy cho nn chng ta c th ni rng B Tt Diu m tip ni con ng ca
181

B Tt Dc Vng v Ngi cn i xa hn. Nhng a bn hot ng ca B Tt Diu m khng phi l ci ta b ny, B Tt Diu m ti t mt ci khc. Nghe danh ting ca Bt Thch Ca Mu Ni, cho nn B Tt tm ti hc hi, nh l, nhng xut x ca Ngi khng phi l ci ta b, Ngi l mt v khch. S c mt ca B Tt Qun Th m m mnh s thy trong Phm Ph Mn, phm th 25, th khng ging nh vy, Ngi l ngi xut hin ci ta b v ci ta b l a bn hot ng ca B Tt Qun Th m. Trang 501 chng ta thy rng ngy xa, khi Bt Vn Li m Vng xut hin th B Tt Diu m s dng m nhc cng dng, v c l cng v s kin m tn ca B Tt c gi l Diu m, tc l m thanh vi diu. B Tt Diu m dng nhiu loi m nhc khc nhau cng dng Bt Vn Li m Vng trong vng mt vn hai ngn nm, v ng thi cng dng ln cng dng 84 ngn ci bt n cm lm bng chu bu. m thanh cng l mt trong nhng phng tin hnh o. Nh ha s c th cng dng Tam Bo nhng mu sc v nt bt ca mnh. Nh kin trc c th cng dng Tam Bo nhng tc phm kin trc ca mnh, nh l xy thp, dng cha. Nh thi s c th cng dng bng nhng vn th, nhng hnh nh thi ca ca mnh. y, B Tt Diu m l mt nhc s, dng m thanh vi diu cng dng Bt, v c nhin nhng bn nhc cng dng khng phi l nhng bn nhc khc gi,

182

than my, su au mun kip, m l nhng bn nhc biu l ci gii thot, ci an lc ca mnh. Ngy xa khi ca s H Thanh cng i vi chng ti trong chuyn hnh hng n , ti c t php danh cho c l Ca-Lng-tn-gi (Kalavinka), tn ca mt con chim ht ci tnh . Khi chn mt php danh cho ai, mnh phi ngh ti kh nng, v hnh nguyn ca ngi . Nu sut i mnh ca ht nh mt con chim Ca-Lng-Tn-Gi din by diu m, ni ln s gii thot, s gic ng cng dng ch Bt mi phng, th cng l mt hnh nguyn, cng l cng i mt con ng vi B Tt Diu m. Thnh ra sng tc nhng bi nhc khng su au, khng nng n, c tnh cch gii thot, c tnh cch nui dng c tin, cng l cng dng Bt, v cng dng c nhng v Bt tng lai na, ti v khi ht ln, ngi nghe cm thy tm hn mnh nh nhng, gii thot. V nh vy l ta ni tip con ng ca B Tt Diu m. Nhng m nhc ca B Tt Diu m c cn c trn ci tr tu, trn ci tam mui ca Ngi. Tr tu l kh nng hiu c lng ngi, hiu c ting ngi, v vy m m nhc y c th i thng vo lng ngi nghe, v chuyn ha c ngi nghe. B Tt Diu m bo hiu cho s c mt ca B Tt Qun m. B Tt Diu m cng c kh nng th hin ra nhng sc thn khc nhau c th cu mi loi. V ci kh nng bin hin ra nhiu sc thn cu chng sanh, c cn

183

c trn mt tam mui gi l tam mui Hin Nht Thit Sc Thn. Phm Th Hai Mi Lm: Ph mn By gi chng ta hy i sang phm th 25, Phm Ph Mn. Ph mn l cnh ca ph bin, cnh ca m ra cho mi loi i vo. Cnh ca ny khng ch m ra cho mt hay hai, ba hng ngi, m tt c mi loi u c th i qua cnh ca vo Pht Php. Ting Anh l Universal Door. y l mt Phm c tng c nhiu nht ca kinh Php Hoa, v c gi l kinh Ph Mn (Samantamukha) hay l kinh Qun m. Nhn vo B Tt Qun Th m (Avalokitevara Bodhisattva) chng ta thy B Tt Thng Bt Khinh, chng ta cng thy B Tt Dc Vng, ti v con ng ca tn ngha, ca n tnh, ca s chung thy cng c mt y. B Tt Qun Th m lp nguyn l khi no c ngi nh ngh ti B Tt v nim danh hiu ca Ngi, th Ngi s c mt ngay trong gi pht . iu ny c tnh cch chung thy, n tnh. Any time you need me, I will be there, l ting ni ca B Tt Qun Th m. Nhng lc anh cn n ti, ti s c mt bn anh, nht l lc anh lm vo tnh trng kh khn, tuyt vng. Qun Th m c ngha l lng nghe nhng m thanh ca cuc i. Ch Qun y c ngha l ti, nhn su,
184

nhn k c th hiu. Hiu l ci bn cht lm ra s thng yu, c hiu c mi thng. Ni n B Tt Qun Th m, l ta ni ti s thng yu, Nam m c B Tt i bi Qun Th m. Nu B Tt Vn Th tng trng cho s hiu bit ln, nu B Tt Ph Hin tng trng cho hnh ng ln, th B Tt Qun Th m tng trng cho s thng yu ln, cho i t, i bi. Khi c nghe danh xng B Tt Qun Th m th B Tt V Tn (Akayamati Bodhisattva) ly lm xc cm lin lp tc. Tn nghe hay qu, Qun th m, lng nghe ting ku thng ca cuc i. Danh t Qun Th m tc ng vo tri tim ca B Tt V Tn , nn B Tt ng dy, chp tay hng v Bt hi: Bch c Th Tn, v l do g m v B Tt kia c tn l Qun Th m (Avalokiteshvara). nh ngha ca Bt rt r. Bt ni: Ti v nhng ngi kh au khi nghe ti danh xng y m thy hoan h v lp li, th B Tt lp tc tm ti gii thot cho ngi kia ra khi ci trng hung kh au trong gi pht . Chng ta bit rng kinh Php Hoa c tnh cch i chng, nhng gio ngha cng rt thm su. Ni nh vy c ngha l nhng cu kinh Php Hoa c th hiu theo tnh cch i chng, nhng cng c th hiu c theo tnh cch trit hc su sc. V d vi cu: Nu c ngi tr nim danh hiu Qun Th m th ngi d i vo trong la chy, la cng khng lm ngi chy, ti v uy lc ca B Tt
185

rt ln lao. ng v phng din bnh dn m ni, nim danh hiu c Qun Th m th khi b tai nn v la, nhng ng v phng din thc tp t bi m ni, khi mnh c lng thng trong tri tim th la hn th khng chy ln c, v mnh khng thy nng. B Tt Thch Qung c khi ngi xung gia ng ba Phan nh Phng, ti du xng ln ngi, qut ln que dim, v Ngi ngi yn trong la ! i vi mt ngi khc, ch cn phng mt cht xu tay l la tri la t, nhng y la chy ton thn th, Ngi vn ngi rt yn, rt thng. Nu khng c lng thng, lm sao ngi yn v thng c nh vy? Ci bin la , i vi B Tt, ging nh mt ao sen, rt l trong mt. C lng thng th tt c mi th u tr thnh ti mt. iu ny c th thy c trong i sng hng ngy ca chng ta. Nu c tnh thng i vi ngi kia, th d c cc nhc, chng ta cng khng thy cc nhc, tri li chng ta li tm thy nim vui. Tri rt lnh v m rt khuya, nhng nu c mt ngi bn, mt em b ang b thng bn ngoi, m b buc ngi trong nh m, chng ta s thy rt au kh. Ngc li, tuy tri lnh ct da, nhng nh c tnh thng, nn khi i ra cu gip cho ngi au kh , ta cm thy sung sng nh nhng hn nhiu. i vo la m la khng chy c c ngha l nh vy. Thy Qung c l mt ngi ti rt quen thn, v ngy xa ti tng chung vi thy trong cha Long Vnh. Cha Long Vnh c mt b bo Nam Phong do Phm Qunh lm
186

ch bt, trong c nhiu bi ni v ngun gc ca Pht gio. Thy Long Vnh phi i hnh o nhiu ni. Ngy xa thy tng lm Kim tng vng Khnh Ha, v sau chng ti gp li nhau ti min Nam. Hi ti lm ch bt t bo Lin Hoa. C nhng m ti ngi lm vic khuya, t nhin thy sau gy hi m m, th ra thy i vo rt nh bc, v t tnh thng, thy t ln gy ti mt chic hn nh nh, rt d thng. C nhiu khi cha ht go, v v cc anh em trong cha t ngi bit cch lm tr tr, cho nn nhiu khi tng chng i. Thy i lm Pht s v l anh em c no li, cho nn mi ln thy thy v th ai cng mng. l thy Qung c. Hi t thiu, thy c li mt s bi th, v ngn t ca thy khng cha ng mt cht bc bi hay cm th no c. T hin mnh cho la mong Tng thng Ng nh Dim v chnh ph bng tnh, ng n p Pht gio na. Cht, nhng cht rt nh nhng, cht m cht bng thi ca. Ngi ng t Phan nh Phng, thy ngi rt thng, bo ch chp hnh, quay phim v ch bn, nm ting ng h sau l hnh nh thy ngi trong la c ph bin khp cng trn th gii, lm cho th gii chn ng. C nhin khi c nim thng trong lng ri th ngn la khng cn nng na. C c Qun Th m trong lng l mnh c s che ch. Nu b nc ln lm cho tri th xng danh hiu B Tt ny, lin c ch cn. Tt c nhng cu trong Kinh Ph Mn
187

u phi c hiu theo tinh thn . Khi mnh ngh ti B Tt Qun Th m v mnh gi tn ca Ngi, th t nhin ci cht liu ca t bi, ca thng yu lp tc c mt vi mnh, v c cht liu ri th mnh bt kh lin lp tc. Chng no mnh cn c cht liu thng yu y trong lng, th chng mnh s cn khng au kh. y l iu m mnh c th chng thc c. Chng ta bit rng trong gio l ca o Bt, thng yu c lm bng mt cht liu gi l hiu bit. Khi hiu bit th khng c sn hn on th. Ngi kia s d nh vy l ti v l do ny, l do kia. Ngi kia kh, khng c c hi hc, hi l v nhng iu kin gia nh, iu kin cha m, iu kin x hi tng gy ni kt, cho nn ngi mi ni nh vy, lm nh vy. Khi c hiu bit ri th mnh s khng kh v khng gy thm au kh cho ngi . Khi trong lng c tnh thng l ta c hiu bit, v lc ta s hoc t kh hoc khng kh. V d mnh ang trong ngc tht hay trong tri hc tp ci to. Mnh c th c hn th rt ln i vi nhng ngi giam cm mnh. ng thi c mt ngi khc cng cng hon cnh vi mnh, nhng ngi c v thanh thn, ngi c kh nng th ht kh tri, ngi thin, v c kh nng mm ci vi ngi cai ngc. Ngi c c Qun Th m trong lng. Ngi hiu c rng, ngi cai t i x vi mnh mt cch t hi nh vy l v ng ta l
188

nn nhn ca s gio dc v tuyn truyn m ng ta tip nhn, v ng ta thy mnh nh mt k th. Ci nguyn nhn a ti v minh v hn th , mnh phi trng thy, v khi thy c rng ng ta l nn nhn ca bao nhiu s tuyn truyn, lng gt v ngu dt , th mnh s thng hi ng ta thay v th ght ng ta. Nh vy hai ngi cng trong mt hon cnh ca tri hc tp ci to, m mt ngi nui hn th cn mt ngi nui tnh thng. Kt qu l ngi nui hn th s au kh hn ngi nui tnh thng gp bi. Ngi nui tnh thng c hy vng mt ngy no s cm ha c ngi cai ngc, mt ngy no s c th ni c mt cu, hay nhn c mt ci nhn c th chuyn ha c ngi cai ngc. Ngi nui hn th th khng bao gi c c hi lm c chuyn , v trong lng th lun lun au kh. Thnh ra nu mnh hiu ngha ch thng ng nh trong tinh thn ca o Bt th mnh bit rng, h c thng th c hiu, m c hiu th c th tha th c. C nhng a b v di kh, ni vi cha m nhng cu ging nh l bt hiu, nhng cha m vn khng gin v thy chng cn nh qu. Tt c chng ta trong thi th u, khng ai trnh c s di dt . Mi khi gin, ta thng ni nhng cu thiu tnh, thiu ngha vi cha m, nhng cha m chng ta lun lun tha th, l ti chng ta cn nh di qu. Nh trong cu chuyn phim The Yearling, em b thng con nai, nhng khi con nai ln ln, ph hoi ht ma mng th
189

cha m em buc em phi bn cht con nai y. Em khng bn v rt cuc th ma mng b ph hoi nhiu ln. V vy m b m buc lng phi t tay cm sng bn cht con nai! Cm ng nht l on b bit con trai mnh s rt au kh, nhng b bit nu mnh khng bn cht con nai th c nh s i. Trng bp hai ba ma m con nai, v bn tnh loi vt, ph ht. Khi bit con nai ca mnh cht, em b khc, ni gin ln v em ni mt cu nh khng c mt cht tnh ngha no ht vi m: I wish you were dead! Theo em th ba m em lm em kh, ba m git i tng thng yu ca em nn em khng th no hiu, khng th no cn thng ba m c na. Nhng cha m em khng bun gin v bit con mnh ang au kh n cng cc. Nng tri ca ng b rt xa xm lng nn y em khng c bn, con nai l ngi bn duy nht m em nui t hi nh, cho nn git con nai l lm cho em mt ht i tng tnh thng, lm cho tri tim ca em rm mu. Nh vy ngi kia c th lm nhng iu di dt, ngi kia c th lm kh mnh bng ngn ng, hnh ng hay t tng, nhng nu mnh hiu c th mnh s khng au kh, mnh s c kh nng tha th. V ngi c hiu bit th c thng yu, ngha l c c Qun Th m trong lng. M khi c Ngi trong lng ri th th no cng cm thy nh nhng, t kh au, ti v c Qun m l cht liu cam l ca tnh thng, ca s mt m thanh lng.

190

Trang 509: Nu chng sanh no c nhiu dm dc qu m thng cung knh thc tp, tr nim danh hiu c Qun Th m B Tt, th tnh nhiu dm dc s c chuyn ha. Nu khng hiu kinh, nu c kinh vi nhng nhn bit thng thng, th chng ta s khng hiu c nhng cu nh th ny. Ti sao khi trong ngi ca mnh c nhiu nng lng v sinh l m nim danh hiu c Qun Th m th c th chuyn ha c nng lng ? Tht ra th cng d hiu. Chng ta hc rng ci gi l nng lng sinh l, sexual energy, chng qua ch l mt loi nng lng. Nhng nng lng tiu cc hay tch cc th cng ch l nng lng m thi. Chng ta ai cng c nng lng c. L ngi tr, ln ln th no cng c nhiu nng lng, nu khng th chng ta lm sao hc hi, lm vic, theo ui l tng c? Nhng nu ta khng bit qun l nng lng th nhng nng lng y c th dn v mt pha, v n s bc bch ta. V vy vn y l phng cch qun l nng lng, ng cho nng lng dn v mt pha tiu cc. Chng ta phi s dng nng lng thc hin nhng iu m chng ta cn thc hin. Chuyn hc hi, chuyn tu tp, chuyn gip i, tt c u cn nng lng. Nu khng lm nhng vic ng mc th chng ta s c d tha nng lng, v nhng nng lng ny s i v pha to nn nhu yu dm dc. Nu bit s dng th nng lng s phc v chng ta, phc v nhng ngi m chng ta mun phc v. Ngc li nu chng ta khng bit qun l th ci nng lng s dn

191

v pha sinh l lm cho chng ta b bc bch. l ng trn phng din qun l nng lng ca con ngi m ni. ng trn phng din hiu v thng, th chng ta thy rng ci hiu v ci thng c th mang n cho chng ta tinh thn trch nhim. Nu qu tht c hiu v c thng th chng ta c tinh thn trch nhim rt ln, v tinh thn ny s bo v cho chng ta. Vn dm dc cng nh tt c cc vn khc, nu khng phi thi, khng ng php, c th gy ra au kh. Khi hai ngi tr yu nhau, h mun ngi bn nhau, mun gn gi nhau, ri i n ch ha hp gia hai thn th. l chuyn rt t nhin, khng c g l lng ht. Nhng nu c hiu v c thng, th h s c tinh thn trch nhim. H bit rng nu khng gi gn cho ngi mnh thng, nu c chuyn g xy ra trc khi lm m ci, th s c rt nhiu ngi au kh, trong c ngi mnh thng, c gia nh c hai bn, v c c mnh na. Cho nn v thng ngi m mnh phi bo v cho ngi . C hai ngi cng phi gi gn cho nhau. Trong truyn Kiu, ngy gia nh i n c, nng Kiu tm cch li nh c dp lin lc vi ngi yu bn lng ging. Rut cuc hai ngi c gp nhau, hai ngi c ung tr, lm th vi nhau, ct tc trn vi nhau v nhn trng th nguyn cng nhau. l nhng chuyn m ngi thng nhau thng hay thc tp. Sau khi Thy Kiu chi n th chng Kim mun i xa hn ci ranh gii nh
192

cho hai ngi trc khi ci nhau. Thy Kiu ngn li. C ni rng, nu chng ta i xa hn th s knh trng ln nhau s mt, v iu s c hi cho tnh yu ca chng ta. Khi Kiu ni ln cu vi tm trng bnh thn, thc tnh v ngt ngo th chng Kim ngng li lin lp tc, v t nhin lng thng mn, qu trng ca chng i vi ngi con gi tng ln gp bi. y l ci hiu, hiu rng nu mnh khng ngng ch th thng nhau tr thnh hi nhau, mnh lm cho h nt ci tnh yu m c hai cng trn qu. Cho nn ci hiu a n ci thng, v ci thng ny mi ch tht l thng, v n c lm bng cht liu ca hiu. Ci thng ny bo v cho mnh, cho ngi mnh yu, cho cha m mnh, cho thy bn mnh. Nim B Tt Qun Th m l ta nim s hiu bit, nim s thng yu, nh m nng lng dm dc s bin thnh nng lng hiu bit, nng lng thng yu. Do m tm ta c iu phc v thn ta c h tr. Rt r rng, khng c g kh hiu c. Du ngi con trai ang b ngi con gi thu ht nh mt mnh nam chm, v ngi con gi cng b ngi con trai thu ht li nh th, nhng nu nhng ngi y c c hi thc tp hiu bit, th h s thy rt r c hiu qu vic lm ca h, v h s bit rng nu khng c tinh thn trch nhim, nu khng knh trng ln nhau th ngi ny s lm cho ngi kia kh v tt c s b tan nt. Cho nn gi gii khng phi l tun theo nhng s rng buc, nhng iu ngn cm, lm nh vy cha phi l gi
193

gii. Gi gii l thc tp chnh nim, gii m khng lm bng chnh nim th gii ch l s rng buc, cm cn, kh au. Gii tht c lm bng chnh nim, v chnh nim a ti ci hiu v ci thng, v vy m gi gii rt d. Mnh khng mun lm kh ngi kia, khng mun lm kh mnh, khng mun lm kh cng ng ca mnh, cho nn mnh gi gii. Thng m gi gii ch khng phi v b bt buc m gi gii. C c B Tt Qun Th m trong lng th mnh s c rt nhiu hnh phc khi gi gii. Nim c Qun m s a ti s hiu bit, lng thng yu v tinh thn trch nhim, nh vy m ta i tr c vi dm tm, v c kh nng chuyn ha nng lng dm dc thnh ra nhng nng lng lnh mnh hn. Chng ta i xung mt dng na: Nu nhng ngi no c nhiu on hn v nu bit thng nim danh hiu Qun Th m th s c gii thot ra khi sn hn. Khi hiu c vn a dm ri th ta s hiu c vn a sn. Hc o Bt chng ta bit rng gin hn l mt ngn la c th t chy tt c mi cng trnh ca chng ta. Cng trnh ca chng ta nh l nhng khu rng ln, phi trng tra, vun bn hng chc nm, nhng mt m la gin hn nh, cng c kh nng t thiu ri c khu rng. Chng ta bit rng mun x l ci gin, ta c th thc tp chnh nim a B Tt Qun Th m vo lng. B Tt Qun Th m l mt th nc Cam l rt ti mt, thanh lng, v nc c cng
194

nng dp tt ngn la hn th trong tm ta. C c Qun Th m B Tt tc l c s hiu bit, c s thng yu, c tinh thn trch nhim, do khi nim Qun Th m B Tt th ta du xung, ta s khng ni ra nhng cu ni c th lm v , nhng cu ni c th gy ni kt v to ra au kh di di cho nhng ngi chung quanh. Ngu si th cng vy. Ngu si tc l thiu hiu bit. Trong lc ta nim c B Tt Qun Th m, nh sng ca hiu bit c dp i vo, nn dn dn ta bt ngu si. Trc y chng ta hc rng nim c Qun Th m th chng ta s khng b la, b nc lm hi, nay chng ta li hc thm c rng nim sc mnh ca Ngi, ta cng s khng b tham, sn, si lm hi. V vy cho nn kinh Php Hoa i t thp ln cao, cng ging nh nhng bi bin c ct, t t i xung su vo bin. Ci ti nng ca kinh Php Hoa l ch , tt c mi gii u c th hiu c kinh Php Hoa. Trong s nhng ngi nim danh hiu c B Tt Qun Th m, c rt nhiu ngi ngh rng nim l trnh khi nhng tai nn t bn ngoi a n. H khng bit rng nhng nng lng tham dc, hn th, v ngu si ca mnh l nhng tai nn rt ln do chnh mnh to ra cho mnh. Trong kinh Php Hoa, tham, sn, v si c din t trong ba cu lin tip. l ba tai nn cn bn ca tt c cc tai nn.

195

Chng ta bit rng nu ta c mt ngi thng, ngi c th hoc l m, l cha, l thy hay l bn ca ta, mi khi c vn kh khn, kh au, ta nh n ngi , gi tn ngi v ta thy kh. Ngi cha phi l mt v B Tt nhng khi hnh bng ca ngi hin ra trong tri tim ca ta, hoc khi nghe tn ca ngi , ta thy bt kh, hung h y khng phi l mt ngi thng, y l mt ngi m hnh nguyn i n ch cao siu, cho nn mi khi chng ta tip xc c vi cht liu ca Qun Th m, nghe ti danh hiu ca Ngi, th php l hin hin trong lng ta, v ni kh nim au ca ta tan bin mt cch rt mu nhim. y l mt chuyn rt khoa hc, khng c g l m tn d oan. Khi ta to dng ra mt trung tm tu hc nh Lng Cy Phong, Lng Mai, hay Tu vin Kim Sn, nu chng ta tng c sng y nhng giy pht hnh phc, tng tip xc vi nhng ngi an lc, hin lng, th trung tm tr thnh mt kinh nghim, mt hnh nh rt d thng trong tm ta. D sau ny c i u, c lc lng ti phng tri no, th mi khi nghe tn ca trung tm , hoc thy c hnh nh ca cnh c ngi xa, th tuy l ta ang khng ti m tm ta du li. Nghe tn trung tm l ta hnh dung c nhng cy thng, cy si, nhng khun mt t bi, v tm ta thy rt an lc, vui mng. Qun Th m B Tt cng vy, Ngi l mt hi o rt xanh ti rt du hin, nn mi khi chng ta hnh dung c Ngi, chng ta
196

nghe c tn Ngi, th t nhin trong lng ta thy nh nhng, thoi mi, v nhng kh au ca ta du bt i rt nhiu, nh mt php l mu nhim. V vy nim B Tt Qun Th m khng phi l mt vn m tn. Tm nim B Tt Qun Th m cng ging nh mang hnh nh b m du hin trong tm ta, mi khi nh ti l ta thy m du trong lng. Ngi no m ta thng yu v tin cy, u c nh hng nh vy trn tm ca ta c. B Tt Qun Th m l ai? B Tt Qun Th m l ngi thng, The person who loves, who knows how to love because she understands. y l mt hnh tng, mt nhn vt biu hin cho Hnh mn, cho cng dng ca kinh Php Hoa. B Tt Qun Th m ti sau B Tt Thng Bt Khinh, ti sau B Tt Dc Vng v Diu m. B Tt Qun Th m l mt hnh nh tuyt diu ca s thc tp, v chng ta c th hc c, thc tp c nhng iu m B Tt thc tp: Lng tai nghe hiu v c mt. S c mt khng phi l mt s c mt tm thng. S c mt c tnh cch chp nhong, ngay trong giy pht y, ti v tm ta i rt nhanh. Mi khi chng ta nim tng n c Qun Th m th Ngi c mt ngay ti lc , khng chm mt giy pht no c. Khi tm ta nim c Qun Th m, th cht liu Qun Th m c mt ngay. Nim y l chnh nim, l nh ngh, l tnh thc. Nim lun lun c i tng, v d khi mnh nim hi th, hay mnh nim Bt, th

197

hi th v Bt l nhng i tng c mt tc khc. y i tng l Qun Th m. C th ni rng chng ta ai cng tng thng v cng bit rng thng khng c ngha l ch ngi hng s ngt ngo. Thng l mt s thc tp em li nim vui cho nhiu ngi, trong c chnh bn thn ta. Khi mt ngi cn n ta, thng thng ta tm cch n vi ngi . Chng ta c th dng in thoi, dng xe c, th t c mt vi ngi . Thy ngi kh l t nhin chng ta mun lm mt ci g chng t s c mt ca ta. V mnh l ngi thng, nn mnh mun lm vic . Khi c hng y th tm ta c cht liu ca B Tt Qun Th m. Ta cn lm cho cht liu y ln ln thi. Ta thy khong cch gia ta v c B Tt khng qu ln, ti ta cng c ht ging ca thng yu, ca chm sc, ca s mun c mt. Thng ai th mun c mt vi ngi khi ngi au kh. Cho nn lng tai nghe, tm ti l nhng cht liu c sn trong lng ca tt c chng ta. B Tt Qun Th m thc hin c ci tam mui gi l Hin Nht Thit Php Thn, cho nn Ngi c th c mt ng thi nhiu ni, cn chng ta th ch c th c mt mt ni thi. Nhng nu qu v bit thc tp th qu v cng c th c mt nhiu ni trong mt lc. Mt ngi n b Vit-nam m ang cng l mt ngi ang thc tp hnh Qun Th m. Mt mt mnh mun lm cho chng c hnh phc, mt khc mnh mun lm cho con hnh phc, d chng ang i lm
198

vic xa, d con ang ni tr trong mt trng i hc. Ri n gia nh chng. Mnh mun cho m chng c no m y , v hnh phc ny to ra hnh phc cho chng mnh v cho mnh. V vy, nhng b m , tuy l ngi trn mt tht, nhng nhn cho k th ta thy b c rt nhiu cnh tay, tay ny vi sang bn ng, tay kia vi sang bn Ty. n ng cng c th thc tp nh th. C nhiu ngi bit lo cho hng trm ngi trong mt lc. H mun c mt ng thi nhiu ni. ng v phng din hnh thc m ni th ta ch c th thy c ngi mt ni thi, nhng trn thc t th ngi c th c mt ng thi nhiu ni, v chng ta phi c mt my chp hnh rt c bit, mi c th chp c s thc . Thnh ra phn bit rng chng ta l ngi phm, cn B Tt l mt v thnh, v s khc bit gia chng ta v B Tt l mt s khc bit tuyt i, l khng ng. Bi v ci c mun, ci phng thc ca chng ta cng ging nh ca B Tt, nhng ti s thc tp ca chng ta cha n ni n chn, thnh ra mc thc hin ca chng ta cn nh hn ca B Tt nhiu y thi. S thc th tm chng ta c cc ht ging . Ai cng mun c mt ng thi khp ni lm vi ni kh ca nhng ngi mnh thng, v vy cho nn phng php hin thn l phng php khng phi ch c B Tt Qun Th m mi c th lm, chng ta ai cng mun thc tp v c kh nng lm c vic c.

199

B Tt V Tn hi Bt: Bch Th Tn, B Tt Qun Th m do chi trong ci ta b nh th no? Ch do chi ny chng ta hc ri. Do chi tc l khng hp tp. Bch c Th Tn, trong khi B Tt Qun Th m qua li mt cch thoi mi trong ci ta b, th B Tt thc tp vic hin thn ngi nh th no? Bt tr li rng: Khi cn hin thn Bt, th Qun m B Tt hin thn Bt, n vi ngi cn mnh. Ngh cho k th mnh cng lm c chuyn ny trn mt bnh din hn hp hn. Mi khi mnh ngi ung tr trong tnh thc, ngi ta nhn mnh, th ngi ta c . Khi ta c uy nghi, an lc, th Bt c mt trong ta, ngi kia nhn ta ngi kia cng c chuyn ha, v tr v vi chnh nim. iu ta lm c v lm c n mt mc no . Chic l ma Thu khi ri xung, n cng c th ri mt cch rt thanh thn, nh ln ma trong khng gian, v cng thc hin mt ha thn. Ma Xun, chic l trn cnh, ca ht v vy tay n nhn nh sng, n cng c th mnh, mt cch khc. Cui Thu, n ri xung v mnh mt cch khc. Khi chic l nm trn mt t, v chn mnh dm ln, n mnh mt cch khc na. Ch cn m mt ra, nhn cho su sc l mnh thy c nhng hnh thi hin thn khc nhau ca chic l. Ai ni rng Bt v B Tt nhp dit? Ch cn m mt ra l thy c Bt v B Tt ngay bn mnh. Bt ni tip: Nu cn hin thn Duyn gic th B Tt hin thn Duyn gic. Duyn gic l ngi tu, sng mt mnh,
200

thc tp qun chiu v nhn duyn v c th gic ng. Nu cn hin thn Thanh vn, th hin thn Thanh vn. C nhng ngi cn mt v Thanh vn tu hc theo, h cha c kh nng hay cha mun gp cc v B Tt. V vy khi gp mt v Thanh vn, ta ng ni ng ch l ngi a php nh th mnh s mang ti. V trong v Thanh vn y c mt ht ging Php ln ang sn sng ny mm. iu ny ta phi thc tp mt cch tinh chuyn. Tip chuyn vi cc thy Nam tng, vi cc thy Bc tng, vi cc Pht t Ty tng, ta phi cn thn, h ang tu tp nh vy, c th h ang l hin thn ca B Tt Qun Th m. ng ch h tng c nh th ny, t nhang nh th kia. i khi hng h t c mi mnh khng a thch, nhng c th h phi dng loi hng y mi c ngi vng y. Nu cn s dng thn ca Phm Vng, th hin thn Phm Vng, nu cn dng thn Thch th dng thn Thch. Tip , ta thy Bt nu ra mt s cc thn m B Tt Qun Th m thng ha hin ngi. Trong c thn ca v Tiu Vng, tc l mt v vua nh nh l Vua Tnh Phn (Suddhodana), hay thn ca mt v trng gi, tc l mt businessman, B Tt Qun Th m i khi hin thn thnh mt nh doanh thng. Ni chuyn vi nh doanh thng, nu ta thy ng khng b kt vo danh li v quyn hnh, th ta nhn ra l B Tt Qun Th m th hin. Nu cn dng thn c s, B Tt hin thn c s. Nhn vo mt v c s, ta c th thy l c Qun Th m B
201

Tt. Ta phi c thi cung knh ng mc, d ta l ngi xut gia v ln ti bc v Ho Thng. Nu cn phi ha hin ra thn mt v T tng, mt v B trng th B Tt Qun Th m hin ra lm T tng, B trng. Nu cn hin thn mt v B la mn th c Qun m hin ra B la mn. Nu cn hin ra thn kht s, n kht s, cn s nam, cn s n mi ngi c, th Qun Th m B Tt hin ra kht s, kht s n, cn s nam, cn s n m i. Khi c nhng cu ny, chng ta thy rt r l chng ta khng nn c mc cm t tn hay t ti, ti v di hnh thc no, vi ngi v no, chng ta cng c th thc tp hnh ca c Qun Th m. Ch cn c tnh thng trong lng th kht s cng c, kht s n cng c, c s nam cng c, c s n cng c, em b cng c, tt c mi gii, nu c tnh thng l c th i. Mang tm trng k th cao thp, l chng t cha c s c mt ch thc ca cht liu Qun Th m trong tm ca chng ta. Nu cn hin thn ph n th hin thn ph n thuyt php. cc nc ng Nam ngi ta thng hnh dung c B Tt Qun Th m nh mt ph n. Ngi ph n din t c tnh thng d dng hn ngi nam, ti v trong nn vn minh Khng Mnh ngi n ng c v hi kh khan. Thng nhng khng ni ra, ngh rng ni ra th mt linh, nn ch tnh thng kn o trong tm. V vy
202

m nhiu lc a con nghi ng, khng bit cha mnh c thng mnh tht khng, nu thng sao m khun mt lnh nh tin nh th c? Ngc li, ngi ph n c coi l gii bit biu l tnh thng. Do , ng v phng din vn ha m xt, chng ta hiu c ti sao ngi Chu li chn la hnh tng ca ngi ph n i din cho B Tt Qun Th m. Trn phng din hnh thc, ngi ph n din t c tnh thng ca c Qun Th m hay hn ngi nam gii. Nam gii hy cn thn, hy qun chiu, hy hc hi biu l tnh thng ca mnh. Nu cn hnh thc ca mt ch b hay mt c b th c Qun Th m hin ra mt ch b hay mt c b i. Nu cn ha thn lm loi Tri, loi Rng, loi D-xoa, Cn-tht-b, A-tu-la, Ca-lu-la, Khn-na-la, Ma-hu-la-d, loi nhn hay loi phi-nhn, ngi, th B Tt lin hin ra nhng hnh thi . Ni tm li th B Tt Qun Th m c th ha hin ra bt c mt hnh thi no cu , v i khi nhng hnh thi trng rt d s. Tnh thng c rt nhiu mt, nhiu khi n khng hn phi l ngt ngo, khng hn phi l du dng m vn l tnh thng. Ti cc cha Vit-nam, ta thy c ng Thin, v ng c. ng Thin th khun mt rt hin, con nt a ti gn, nhng ng c th mnh ngn lm. Qun m i S nhiu khi hin ra lm Din Nhin Vng, c khun mt rt d, mt trng la, tay ch ch da nt. Din Nhin
203

Vng l mt ha thn ca B Tt Qun Th m. V mun cho chng sanh s m ng lm iu by nn Ngi trng mt da nt. S da nt ny, khng bt ngun t s gin d m tri li pht sinh t lng thng khng bn b. Vit-nam, trn con ng xe hi i t Sign ln lt, c mt on i qua o rt nguy him, nhiu xe hi ri xung o, nhiu ngi b mt mng. Ti , ngi ta c dng ln mt ci miu th cc oan hn. Trong gii li xe c nhng ngi c tu hc, h bit ch y l ch nguy him. Khi li xe n , t nhin h pht khi chnh nim, v ch cn thc tp chnh nim l h a li s an ton cho h v cho hnh khch trn xe. Nhng c nhng ngi li xe khng thc tp chnh nim, h ngh rng nu i ngang qua y m khng c s cung knh th c th nhng v thn hay nhng oan hn s lm cho h m mt, v xe s rt xung o. C nhng ngi cng u ging nh nhng tay anh ch Cu Mui, khng tin ai ht, khng knh n ai c, nhng khi i ngang qua ngn o ny, cc v cng knh cn d nn ra, khng dm hn ho. l mt hnh thi ha ca c Qun Th m. Ngi da rng nu anh khng ng hong th anh s ri xung o, nh vy m Ngi cu c ngi v cu lun c nhng hnh khch trn xe. Tnh thng c th c biu hin di nhiu hnh thc, i khi bn ngoi khng c v du dng nhng bn trong cha mt ni dung rt ngt ngo. Ngi Vit c cu: Thng cho roi cho vt, ght cho ngt cho bi, v thng m phi ry r.
204

Sang trang 514: Ny B Tt V Tn , v B Tt c tn l Qun Th m thc hin c bao nhiu l cng trnh nh ti ni, s dng nhng hnh thi khc nhau rong chi trong cc ci nc, m thot cho cc loi chng sanh, v vy qu v nn cung knh cng dng v B Tt . Trong nhng trng hp nguy him v c ngi hay hong s lo u, V B Tt thng ban cho h mt s khng s hi, mt s an tm, v vy m v B Tt c dng tng mt danh hiu rt p, l ngi thc tp Vy-Th. V-y-Th l ban tng cho mn qu khng s hi. S l mt tm trng lm cho chng ta kh au, lm ta mt an lc rt nhiu. S hin ti, s tng lai, s ngi, s mnh, s tt c mi th. Sng trn ng la th khng th no c hnh phc c. S ngi khng cn thng mnh na, s ngi th on mnh, s ngi ang tm cch tiu dit mnh, ci s lm cho mnh mt ht nim vui sng ca chnh mnh. B Tt Qun Th m l mt ngi c ci hnh em n cho chng ta mn qu qu ha , mn qu V-y. Trong o Bt c ba loi qu: Qu vt cht; qu phng php, v d dy cho ta mt ngh th l qu phng php, ch cho ngi ta cch tu hc th l qu php; v qu th ba l lm cho ngi ta khng s. K thc, khi bit nim c B Tt Qun Th m th mnh ht s. Mn qu ny ta nhn c lin. Bi thc tp Quay v nng ta hi o t thn, Chnh nim l Bt, Soi sng xa gn..., cng l mt mn qu V-y. Nhng lc ta hong ht, khng bit phi lm g,
205

chng ta bt an, thc tp bi l phng cch hay nht m chng ta c th lm trong giy pht y. Khng c ci g hay hn l tr v nng ta, tc l thc tp quy y, dng hi th vo, ra, em li cho mnh s an lc, thanh tnh, v vy, cng l mt mn qu cha ng cht liu v y. V d ta ang trn mt chic my bay v my bay ang gp kh khn, khng bit c p xung c an ton hay khng. Lc nu ta cung ln, la ht, khc than, th hnh ng y ch c th lm hi cho mnh, v lm cho ngi khc mt tinh thn. Ngc li nu lc ta bit thc tp quy y, th t nhin ta em li cho tm hn ta s v y, ta gip cho ta thanh tnh, gip cho ngi khc thanh tnh v trong trng thi thanh tnh , ta sng sut hn, ta bit cn lm g, v khng c lm g cho tnh trng sng sa thm ra. l nhng iu m Bt ni ra tr li cu hi ca B Tt V Tn . Chng ta c mt bi tn c Qun Th m cn dch ra ting Vit, ti v bn ch Nho hay lm: Tr tu hong thm i bin ti, oan c ba thng tuyt trn ai, Tng quang thc ph thin sinh bnh, Cam l nng tiu vn kip tai, Thy liu pht khai kim th gii, Hng lin dng xut ngc lu i,
206

Ng kim kh th phn hng tn, Nguyn hng nhn gian ng hin lai. Tr tu hong thm i bin ti: Tr tu rng v su, t tr tu m pht hin mt bin ti ln. Bin ti l kh nng c th din t c nhng ci kh din t, c th chinh phc nhng ngi kh chinh phc. Tr tu l cht liu bn di, cn bin ti l ngh thut bn trn. oan c ba thng tuyt trn ai: ng mt cch trang nghim v tuyt diu trn cc t sng. y l mt hnh nh rt p m cc ngh s thng dng din t c Qun Th m. ng trn nhng ln sng m khng b nhng ln sng kia x y, lm chm m. Tuyt trn ai c ngha l khng dnh mt mnh bi no, rt tinh khit, nh nhng. Tuy ng trn sng sinh t nhng khng b chm m trong sng sanh t. Tng quang thc ph thin sinh bnh: Tng quang l nh sng lnh ca c Qun Th m, c kh nng cng ph v cha lnh c mun ngn bnh tt. Bnh kh l mt gnh nng ca kip ngi, v Qun Th m l ngi c th dng ci ho quang ca mnh m tr liu tt c nhng bnh kh . Cam l nng tiu vn kip tai: Nc cam l trng trng cho tnh thng ca B Tt c th lm tiu tn nhng tai nn b dn cha trong vn kip. Cht liu cam l, ting Phn l
207

Amrta, phin m l A-mt-ri-a, c th lm tiu tr tai ha mun ngn kip. Thy liu pht khai kim th gii: Vi cnh dng liu xanh bic, B Tt phy mt ci l m ra mt th gii hong kim. Pht ngha l phy, nh trong ch pht trn, phy bi. Th gii hong kim l th gii ca hnh phc. Hng lin dng xut ngc lu i: Khi a sen hng mc vt ln, th Ngi lm xut hin mt ta lu i bng ngc. Ta lu i ny l ta lu i ca gic ng, ca th gii cc lc. Ngi ta thng ni kim th gii, ngc lu i, ngha l th gii vng, lu i ngc. Ng kim kh th phn hng tn: Gi y con ci u xung, t hng m ca ngi Ngi. Phn hng tc l t hng, tn l ca ngi. Nguyn hng nhn gian ng hin lai: Xin quay mt v pha nhn gian m hin hin php thn ca Ngi chng con c thy. Xin hng v ci ngi v hin r chn thn ca Ngi cho chng con thy. Nam M B Tt Qun Th m. By gi hiu ngha ri, ta hy c lm mt bi dch cho hay, v nu c th th t thnh nhc lun(11) .

208

Mt bi tn khc cng c dch v t thnh nhc m lt na y S c Bo Nghim s ht cho chng ta nghe. y l mt bi Thi tn m ti c nghe t hi cn nh v rt thch. Mi ln nghe l cm ng, nhng cha bao gi c dp dch ra quc ng. Ma h nm ri, c S ch Nguyn Hi lm th gi, Cc Ngi yn. Thy tr c c vi pht rnh ri, ti ngi trn vng v ln u tin dch bi ra ting Vit. Nguyn vn bi tn ch Hn l: Hi chn triu m thuyt Ph mn, Cu lin hoa l hin ng chn, Dng chi nht ch chn cam l, Tn tc sn h i a Xun. Hi chn triu m thuyt Ph mn: Bin ng, v ting hi triu vang di thnh ra kinh Ph Mn, m rng ra mt cnh ca mi ngi c c hi hiu bit Php mu. Cu ny rt hng. Cu lin hoa l hin ng chn: gia chn bng sen kia, l tc l gia, trong lng, xut hin mt em b. Em b y tc l s trinh nguyn, l ci s tm. Mt hnh nh ca s gii thot, s gic ng, s khng lo lng, khng u su. Hnh nh em b c s dng trong nhiu truyn thng. o Bt ni rng khi chng ta c gii thot hay khi chng ta sinh sang ci cc lc, th chng ta s bin thnh mt em b, v c thai nghn trong mt bng sen. Khi bng sen n
209

ra th chng ta lp tc thy c Bt A Di . Hoa khai kin Pht c ngha l vy. Trong C c gio cng ni tng t: Nu qu v khng tr li thnh mt em b, th qu v khng th no i vo nc Cha. V vy hnh nh ca em b l hnh nh ca mt s sng mi, mt s chuyn ha mi. Ngi no tu hc ng hong th cng u bin thnh em b, sng an lc v khng c g lo lng. ng chn nhp o l i tu t hi tui cn nh. Hai cu ny l nhng hnh nh rt p. Th nht l ting hi triu lm ra php m, th hai l hnh nh ca em b trong bng hoa sen, khng c g p bng. Dng chi nht ch chn cam l: Dng chi l nhnh dng liu, nht ch l mt git, chn cam l l ch thc nc cam l. Mt git nc cam l ch thc trn nhnh dng liu ca B Tt. Tn tc sn h i a Xun: Tn tc l ri ln, tc l lm thnh, sn h l sng ni hay t nc, i a l tri t, the Great Earth. Ch cn mt git nc trn nhnh dng liu ca B Tt thi, cng to ra mt ma Xun cho tri t v cho sng ni. Bi Thi tn ny hay qu lm cho ta c mc cm l nu dch ra ting Vit, th khng th no hay bng. Tuy vy hm ngi Cc Ngi Yn, thy tr cng hin c mt bn dch sau y, kh nghim chnh:
210

Ph Mn vng ting triu dng, B th xut hin gia lng a sen. Cam l mt git ti ln, Xun v trn khp mi min ni sng, Nam m B Tt Qun Th m. Hi th tuy khng c mnh bng nguyn bn, nhng nhng hnh nh ca bi th u c th din t c. Ph Mn vng ting triu dng: Kinh Ph Mn vng li t ting hi triu ang dng ln. B th xut hin gia lng a sen: Mt em b t nhin xut hin trong lng bng sen. Cam l mt git ti ln: Bi dch thiu mt ch dngchi. ng ra th phi dch l Cam l t nhnh dng liu mt git ti ln, nhng nh vy th di qu, th lc bt mnh ch c dng c su ch thi. Nu ni Cam l git liu ti ln th cng c, nhng li thiu mt ch mt. Ch mt rt quan trng, ch cn mt git thi cng lm cho Xun v trn khp mi min ni sng. By gi xin mi S C Bo Nghim ln ht cho i chng nghe...

211

Trc y chng ta ni n danh t V y th (Abhayadna), mt trong nhng mn qu m ta c th dng tng cho ngi khc: Mn qu gip h ng s hi. Chng ta s nhiu th lm: S sanh, lo, bnh, t, s nhng s bt trc, chng ta s cuc i, i khi chng ta s chnh bn thn ca chng ta na. V vy thc tp c s v y, thc tp c s khng s l mt php thc tp rt su sc. Khi t ti v y chng ta mi c kh nng hin tng ngi khc s khng s hi . y l mt php mn c bit ca B Tt Qun Th m. Ngi tu no cng phi thc tp c, khi ng trc nhng th lm cho ngi thng run s, ngi tu c kh nng vt thot s s hi, c s v y thit lp thn tm vng chi trong giy pht hin ti. Sau khi c nghe Bt ni nh vy ri th B Tt V Tn rt ly lm cm phc. B Tt ni: Bch c Th Tn, by gi con phi cng dng B Tt Qun Th m. B Tt lin ng dy, tho chui ngc rt gi tr ang eo c, trao ln cho B Tt Qun Th m v ni rng: Xin B Tt nhn chui ngc ny do ti cng dng. Lc by gi B Tt Qun Th m khng chu nhn. Chng ta thy hnh nh hin tng vin ngc c s dng trong kinh Duy Ma. y, kinh Php Hoa s dng li hnh nh . Nn bit rng B Tt V Tn khng phi l mt ngi xut gia, v nu xut gia th u c eo ngc ng chu bu nh vy. B Tt Qun Th m t chi l v Ngi t hi mnh nhn chui ngc ny lm g? Lc B Tt V Tn mi khn
212

khon: Xin nhn-gi thng chng ti m chp nhn mn qu cng dng ny. Thy vy, Bt lin can thip vo. Ngi ni vi B Tt Qun Th m: Gi y B Tt hy em lng thng B Tt V Tn v tt c bn chng c mt y, trong gm c Thin, Long, D-xoa, Cn-tht-b, Atu-la, Ca-lu-la, Khn-na-la, Ma-hu-la-d, nhn v phi nhn v.v... m chp nhn chui ngc ny. Tm lng t bi khng nn ch hng v mt ngi, m hng v tt c i chng. y l mt s thc tp c tnh cch tp th. S cng dng ny khng phi t mt mnh B Tt V Tn m l t tt c i chng c mt trong Php hi, cho nn chp nhn l chp nhn cho c i chng, v l iu m Bt ni vi B Tt Qun Th m. Bt khng ni: hy thng V Tn m chp nhn. Bt ni hy thng V Tn v tt c nhng ngi c mt y. Chng ta phi n nhng chi tit nh vy trong kinh. Trang 515: Lc by gi c B Tt Qun Th m, v thng tt c bn chng cho nn chp nhn chui ngc. y l ln th hai kinh lp li ci i chng cng dng . Sau khi chp nhn l vt, B Tt chia lm hai phn, mt phn dng ln cng dng Bt Thch Ca, mt phn dng ln cng dng Bt a Bo. Tch mn v Bn mn u c mt nh nhau, mt ln. C Tch mn l c Bn mn, c Bn mn l c Tch mn. l cch tu tp ca chng ta, khng
213

phi Bn mn v Tch mn l hai phn tch ri. Mnh khng th ni rng ti ch mun theo Bn mn, ni vy th hng, ti v khng c Tch mn th s khng c Bn mn. Ngc li nu loi b Bn mn th cng s khng c Tch mn. V vy chia chui ngc ra lm hai phn cng dng Bn mn do Bt a Bo i din, v cng dng Bt Thch Ca tng trng cho Tch mn, l ti c hai bnh din ca s sng. Tu hc cng vy, mnh phi th gi cho c hai pha. Tuy rng mnh i vo th gii ca Hoa Nghim, ca nh sng, nhng mnh vn khng th b th gii ca hin tng, th gii ca ni niu, ca vn tc, ca qut dn, mnh phi chu trch nhim v c hai pha. Trong kinh Php Hoa, chng ta nn bit rng cc v B Tt u c thn lc ln. B Tt Thng Bt Khinh, B Tt Dc Vng, B Tt Diu m, B Tt Qun Th m, B Tt Ph Hin v.v... u l nhng v thnh Bt t v lng kip trc. Nhng v xut hin trong mn th ba tc l Hnh mn, cho nn vn ha hin lm ngi ang cn hnh o, v khi gp mt v Bt, h vn cung knh nh l, tuy chnh bn thn h l mt v Bt. S kin Bn mn xut hin trong Tch mn rt quan trng, v ci diu dng m mnh thy l Hnh mn. Cc v B Tt ta gp trong kinh y u l nhng v thnh Bt t v lng v bin kip trc, nhng ng trc Bt Thch Ca th vn ng vai tr ca ngi hc tr, ca nh hnh o. Qu v phi n chi tit ny. Cng nh trong l truyn ng ca chng ta,
214

khi mt v gio th c tip nhn bi k v cy n ri, trc khi v ng n thuyt php, th tt c mi ngi trong i chng, k c cc v tn tc, cc v trng thng, u ng dy cung knh hng v v gio th mi cho n. Khng phi v y l v gio th duy nht, nhng tt c cc v kia u ng dy chng t rng y l mt v gio th m tt c mi gii thin, nhn u phi cung knh, ti v v ny mang trong ngi mt s mng truyn b chnh php. Cc v B Tt nh Ph Hin, Qun m, Thng Bt Khinh thnh Bt t lu nhng i vi Bt Thch Ca, h vn knh cn ci ly, vn ha hin nh l ngi ang cn hnh o. Nu khng thy c iu th chng ta cha thy c rng y l ci Hnh mn, c s dng ni li cnh gii Bn mn v Tch mn. Ta bit rng Tng Thin Thai m i biu l thy Tr Gi, nghin cu kinh Php Hoa v chia Php Hoa ra lm hai mn, Tch mn v Bn mn. Nhng trong kha hc ny chng ta thy s phn chia khng c hon ho, v vy chng ta chia li v cho rng ngoi Tch mn v Bn mn, cn c mt mn th ba gi l Hnh mn. Bn mn thuc v Th, Tch mn thuc v Tng, v Hnh mn thuc v Dng. Hnh mn khng phi l mt danh t mi, n c dng nhiu ln trong kinh in o Bt. V d trong bi Sm Qui Mng m cc Thin Vin Vit-nam tng c bui sng, c cu: Khai lc chi Hnh mn,
215

Vit tam k chi kip hi. Hnh mn y c ngha l cnh ca ca hnh phc. Do trong kinh Php Hoa, ngoi hai cnh ca ca Bn mn v ca Tch mn, ta thm vo mt cnh ca th ba l cnh ca Hnh mn, cnh ca ca hnh ng. Tt c cc v B Tt xut hin trong kinh Php Hoa, u tng trng cho cnh ca ca hnh ng. Chng ta phi nhn din cho c cc v B Tt trong kinh Php Hoa. Sau khi tr li cho B Tt V Tn , Bt Thch Ca kt lun: Ny qu v, ti va ni cho qu v nghe v s rong chi ca B Tt Qun Th m trong th gii ta b ca chng ta, v phn tch ci thn lc cng nh ci t do ca Ngi. l cu kt lun ca Bt trong phm ny. Phn ta va c l phn trng hng, tc l vn xui. Nhng chng ta bit rng trong cc kinh phn trng hng lun lun xut hin sau phn trng tng. By gi chng ta c phn trng tng ca kinh, bn ch Vit ln ch Hn. My cu u c l mi c thm vo khi c phn trng hng: Th Tn mun v p Con xin hi li Ngi b Th Tn diu tng c Ng kim trng vn

216

B Tt kia v sao duyn Tn l Qun Th m? m? Bc diu tng t tn Tn Tr li V Tn : V hnh nguyn Qun m hnh Dp ng c mun ni. s.

Pht t h nhn Danh vi Qun Th C Tc Diu Tng K p V Tn : Nh thnh Qun m Thin ng ch phng

Phng s l nhng a phng khc nhau. Hnh ng ca Qun m gi l Qun m hnh, p ng c vi tt c cc phng s, khng phi ch p ng c nhu yu ca mt ni, m p ng c nhu yu ca tt c mi ni. Li th rng nh bin hi V lng kip qua ri theo ngn mun Bt Pht nguyn ln thanh tnh. nguyn. Hong th thm nh Lch kip bt t ngh Th a thin c Pht Pht i thanh tnh

217

Li nguyn ca B Tt ny su nh bin c, ti v Ngi tri qua v lng kip, gn gi hc hi vi mun triu v Bt v pht i nguyn i rt thanh tnh. y ni s lc thi: thuyt: Ai nghe danh thy hnh thn M tm sanh chnh nim qu Th thot kh mi ci. kh. Ng v nh lc Vn danh cp kin Tm nim bt khng Nng dit ch hu

Ch hu y c ngha l ci nc, nh trong danh t tam hu, ba ci, l Dc, Sc v V sc. Nu ngi no nghe c danh hiu Qun Th m hoc thy c hnh dng Ngi m tm hn khng l l, c mt cht chnh nim, c mt cht ch th c kh nng dit tr nhng au kh ca cc ci. Khng qu c ngha l i qua mt cch lung ung, khng li ch g. V d khi i qua rng trm hng m mnh khng thy c cy trm no ht th gi l khng qu. Nu c ai c X vo hm la ln Nim sc mnh Qun m Gi s hng hi Thi lc i ha khanh Nim b Qun m lc

218

Hm la bin h sen. tr.

Ha khanh bin thnh

Ha khanh l hm la, tr l ci ao, ci h. Nu ai c c x mnh xung mt hm la, th nh nim lc Qun Th m, hm la tc khc bin thnh mt h sen. Chng ta nn bit rng con ngi nhiu khi sng trong hm la, ngi trn ng than hng, ngn la ca phin no, ca tham sn t chy trong lng, khng khc g ta ang ngi trong hm la. Nu c cht liu ca tnh thng trong tri tim th tt c nhng ngn la u tt, v t nhin mnh thy c mt m nh ang ngm mnh trong mt h sen. Chuyn ny nhiu ngi c thc chng. V vy m ch cn nim Qun Th m, ch cn lm sao tnh thng c mt trong tri tim ca ta, l hm la trong ta s tt ngm, v t nhin ta c bi li trong mt h sen. Nim b Quan m lc, Nim y l chnh nim, tc l nh tng ti, em s c mt ca Qun Th m (s c mt ca tnh thng) v trong tri tim ta. l Php nim Bt. Qun m lc l sc mnh, l thn lc ca c Qun Th m, The power of Mindfulness. Khi tm ca mnh thc hin chnh nim v Qun Th m, khi mnh bt c ln sng , th t nhin c s c mt ca nng lng Qun Th m trong tm mnh. Chnh nim l mt sc mnh rt ln cho nn mnh gi l Nim lc. Do Nim b Quan m lc ngha l c chnh nim v ci thn lc ca c Qun Th m, m mnh dch n gin l dng sc mnh Qun m.
219

ang tri git i dng Gp nn Rng, Qu, C Nim sc mnh Qun m Sng gi khng nhn chm.

Hoc phiu lu c hi Long ng ch qu nn Nim b Qun m lc Ba lng bt nng mt.

Nu b tri git trong bin c v nu c xy ra nhng tai nn ln nh cc loi rng, qu, c mp lm hi, v nu chng ta dng nim lc Qun Th m th sng gi s khng lm ta chm m. iu ny cng c tht, ti v nu hong s th chnh chng ta t lm m chic thuyn ca chng ta. Cn nu an tnh, c nh lc th chng ta bit nn lm g v khng nn lm g, cho nn sng gi khng lm m thuyn ca chng ta c. ng chp ni Tu Di. B ngi ta x ng Nim sc mnh Qun m Nh mt tri trn khng. Hoc ti Tu Di phong Vi nhn s thi a Nim b Qun m lc Nh nht h khng tr.

y l mt hnh nh rt p. Nu ta ng nh ni Tu Di m c mt ngi ng sau lng, x chng ta ng xung, th nguy him khng cng. Nhng nu dng nim lc Qun Th m th chng ta s ng l lng trong h khng nh l mt tri. Nh Nht h khng tr, l mt hnh nh rt tuyt vi, khng c g ng ti mnh c, mnh khng b sa ng, rt rng c. Khi c tnh thng trong tri tim ri
220

th d mnh ang vo tnh trng kh khn ging nh ng nh ni Tu Di, v b ngi khc dn d, li ko, x y vo vc thm, vo ng ti li, th mnh cng s vng chi nh mt tri trong h khng, chng h b lay chuyn, sa ng. C mt nm lm thip chc Tt, Lng Mai dng nm ch Nh Nht H Khng Tr chc mng nm mi cho mi ngi. Hoc b c nhn trc B ngi d ui chy Ri xung ni Kim Cng a lc Kim Cang sn Nim sc mnh Qun m Nim b Qun m lc Khng hao mt my lng. Bt nng tn nht mao. B on tc vy hm Cm ao thng st hi Nim sc mnh Qun m On tc thy thng tnh. Hoc b on tc nhiu Cc chp ao gia hi Nim b Qun m lc Hm tc khi t tm.

Nu b nhng on tc vy hm, cm dao, cm kim nh lm hi mnh, nu mnh dng nim lc Qun Th m th tt c u pht khi lng thng. B kh nn vua quan kh Sp sa b gia hnh chung Nim sc mnh Qun m Hoc tao vng nn Lm hnh dc th Nim b Qun m lc

221

ao kim gy tng khc. hoi.

ao tm on on

Nu b chnh quyn bt b mt cch oan c v em ra hnh hnh, m dng nim lc Qun m, th quan qun s khng x trm mnh c, v lc ao kim s gy ra tng khc. Ni t ngc xing xch Chn tay b gng cm Nim sc mnh Qun m c tho g t do. thot. Hoc t cm gi ta Th tc b nu gii Nim b Qun m lc Thch nhin c gii

Nu b bt, b tra tn, b t y m bit dng nim lc Qun m th s tho g c nhng th v s c gii thot, t do. Gp thuc c, tr, m Nguy hi n thn mnh Nim sc mnh Qun m Ngi gy li gnh chu. Ch tr ch c dc S dc hi thn gi Nim b Qun m lc Hon trc bn nhn.

Ngi ta dng thuc c, dng nhng php tr, php m mong hi mnh, nu mnh dng nim lc Qun m th nhng th c dc tr li lm hi ngi ch xng. y l mt on kinh m khi c ti ti khng thch lm. C nhin khi mnh c c tm th chnh mnh s l ngi phi
222

gnh chu ci c tm . C c tm th khi cha lm, trong ngi mnh b cc c t tham sn si lm cho au kh ri. Khi lm, th c nhin gy nhn no s chu qu . Nhng ng trn phng din t bi m ni th khi nim Qun Th m, mnh c lng thng trong tri tim ca mnh, th mnh ch mun bn thn mnh thot khi ci nn thi, ch mnh khng mun thuc c hay nhng php tr m tr li lm hi tc gi. V vy ti ngh mnh nn cha li on kinh ny. nh rng hi nhn th nhn hi, l theo ng lut nhn qu, nhng nu nim Qun Th m th lng t ca Qun Th m s cu mnh v cu lun c ngi , lm cho h m mt ra, ln sau h khng cn lm nh vy na. Gp La St hung d Rng c v qu c Nim sc mnh Qun m Ht dm lm hi ta. Gp c th vy quanh Nanh vut tht hi hng Nim sc mnh Qun m u vi vng b chy. Rn c v b cp La khi un hi c Nim sc mnh Qun m Hoc ng c La St c long ch qu ng Nim b Qun m lc Thi tt bt cm hi. Nhc c th vi nhiu Li nha tro kh b Nim b Qun m lc Tt tu v bin phng. Ngoan x cp phc yt Kh c yn ha nhin Nim b Qun m lc
223

Theo ting t lui v.

Tm thanh t hi kh.

Nhng loi rn c v b cp, nhng hi c, cht khi xut hin hi mnh, khi nim lc Qun Th m th tt c nhng th u nghe theo ting nim v t tr v ni xut x ca chng. Sm st, my, in, chp Ma tun xi x Nim sc mnh Qun m u kp thi tiu tn. Vn li c xit in Ging bc ch i v Nim b Qun m lc ng thi c tiu tn.

y l phn ni v nhng tai nn do thin nhin gy ra. Sm, st, lt li, ma , bo bng. Khi nhng th xut hin v nu mnh an tr trong nim lc Qun Th m th tm ta an tnh, t c s v y, v nhng th s kp thi tiu tn, khng lm ta s hi na. Chng sanh b khn ch V lng kh bc thn Tr lc mu Qun m Cu i mun vn cch. Chng sanh b khn ch V lng kh bc thn Qun m diu tr lc Nng cu th gian kh.

Chng sanh b mun vn nhng kh ch, v nhng kh ch thng trc bc bch hnh hi ca mnh, nhng tr lc mu nhim ca c Qun Th m c th cu kh c cho c ci i.
224

Tr phng tin qung i y sc thn thng Mi phng trong cc ci Khng u khng hin thn.

C tc thn thng lc Qung tu tr phng tin Thp phng ch quc V st bt hin thn.

Qun Th m thc hin c tam mui Hin-nht-thit php-thn, vi tr tu rt su sc, vi phng tin rt rng ri, cho nn tt c cc ci trong mi phng th gii, khng c ci no m Ngi li khng hin thn. St y ngha l ci. Nhng no v xu c a ngc, qu, sc sinh Kh sanh, lo, bnh, t Cng t t dt sch. Chng chng ch c th a ngc, qu, sc sanh Sanh, lo, bnh, t, kh D tim tt linh dit.

Chng chng ngha l nhiu loi khc nhau; ch c th l nhng no ng c c, tc l nhng ng a v a ngc, ng qu, sc sanh. c l d, th khng phi l loi vt m l nhng ng i, nhng no v. Trong thc ca mnh c nhng no i v ng v rt l vc thm, m cng c nhng no v rt thnh thang. Khng phi ch dng hai chn mi i c, mnh c th i bng ci tm ca mnh. Nu khng c iu phc v h tr, th tm mnh thng dn mnh i theo con ng a ngc, ng qu hoc sc sanh. i v no ca Thin, Nhn, A-tu-la th hn. D
225

tim tt linh dit, tim l t t; linh dit l lm cho n mt i. Nh vy, khi nim v a hnh bng ca Qun Th m ng trong tri tim mnh, th t nhin nhng no v ti tm ca tm s tiu tan t t, v nh sng chnh nim s m cho chng ta nhng con ng quang ng. Chng ta nn bit rng tm ca chng ta nhiu khi dong rui trong nhng no ng rt hn m, rt en ti. C mun t t, hay c mun gip ngi, u l nhng no v ca . Nim Qun Th m l mt trong nhng phng php iu phc v h tr tm, tm ta ng i v nhng no ng tm ti nh vy. Nim Qun m mt thi gian, t t nhng no v tm ti ca tm s dt sch, gi l d tim tt linh dit. y l mt phng php cha tr rt hu hiu ca khoa tm l tr liu. Qun Chn, qun Thanh Tnh Chn qun, thanh tnh qun Qun Tr Tu rng ln Qung i Tr Tu qun Qun Bi v qun T Bi qun cp T qun Thng nguyn,thng chim ngng. Thng nguyn thng chim ngng.

226

y l nm php Qun c lin h n danh t Qun Th m. Nim Qun Th m ng theo phng php chnh thng, th lc nim ta phi thc tp nm php qun ni trn. Chn qun tc l qun v s tht, nhn r thy c s tht, khng b vng tng chi phi, khng b nhng ci v, ci hnh thi di gt bn ngoi lm cho mnh m mt. Dng cp mt qun chiu thy c bn cht ca s vt th gi l qun chn. Qun thanh tnh l php qun c th mang li cho mnh s bnh lng, s trong sng ca tm hn. N chuyn ha, ly i nhng hc m, ti tm v bi bm ca tm hn th gi l qun thanh tnh. Qung i tr tu qun tc l qun v tr tu ln (Mahprajpramit) ngha l qun v Bt Nh Ba La Mt. y c ngha l qun v Khng (nyat). Mahpraj l i Bt Nh. Qung i l i; tr tu l Bt Nh, cho nn Qung i tr tu qun l qun v Khng. Bi qun cp T qun. Bi ting Phn l Karu, T l Maitr. l bn cht ca Qun Th m. Khi ta nim Qun Th m th trong tm ta c nhng cht liu T v Bi. Nu c nhng cht liu th chc chn s chuyn ha s ti. y khng phi l vn tn ngng hay m tn. Thng nguyn thng chim ngng tc l ta phi lun

227

lun tm nguyn v chim ngng nm php qun . Chim ngng y ting Anh l Contemplation. Qun V Cu, Thanh Tnh Mt tri Tu ph m iu phc nn, gi, la Chiu sng khp th gian. V Cu Thanh Tnh qun Tu nht ph ch m Nng phc tai phong ha Ph minh chiu th gian.

V cu (Vimala) c ngha l khng d bn; Tu nht ph ch m, l mt tri ca tr tu ph tan tt c nhng mn hc m; Nng phc tai phong ha l iu phc c nhng thin tai gi la. Nm php qun c tnh cch v cu, thanh tnh. l mt mt tri tr tu, c kh nng ph tan nhng bc mn hc m, iu phc c tt c cc tai nn gi, la, v chiu sng khp cng th gian. l thn lc ca nm php qun. Tm Bi nh sm ng Lng T nh my hin Php cam l ma xung Dp tr la phin no. Bi th gii li chn T diu i vn Ch cam l php v Dit t phin no dim.

Bi th tc l ci cht liu ca lng Bi, ging nh ting sm ng. i Bi Qun Th m l Qun Th m c lng thng rt ln. y chng ta thy mt hnh nh rt c th. Lng thng thng c so snh vi mt ci g rt du hin, nhng y lng thng c so vi ting sm ng.
228

Chng ta nh kinh Duy Ma, s im lng c khi c xem l s im lng sm st, im lng nhng c hng lc v hiu nng rt ln. y lng thng c v vi sm ng, ti v lng thng l mt nng lng tch cc. Khng phi thng ri chy nc mt v khng lm g ht. Tm bi khng phi l mt th nng lng thng xt tiu cc. Sc mnh ca tm bi hng v nh sc mnh ca sm chp. Lng t y c din t di hnh thi ca cc trn ma (T diu i vn) cho tt c mi loi u c thm nhun cht nc cam l . y l nhng hnh nh rt thi ca. Th gian ca chng ta nh mt m chy. Trong ta, mi ngi l mt m chy, chng ta ang chy t trong ra ngoi. Chng ta l mt thn cy ng trong mt khu rng ang bc chy, v lng t bi ca Qun Th m nh l nhng m my hin, vi s tc ng ca sm st, nhng m my bin thnh ma cha tr nhng m chy trn th gian, v lm cho cy ci mc ln xanh ti. Ni n ta kin tng Chn qun s hi hng Nim sc mnh Qun m On th u tiu tn. Trnh tng kinh quan x B y qun trn trung Nim b Qun m lc Chng on tt thi tn.

Vo cc phin ta kin tng hay ra ni trn mc y bom n, nu chng ta bit s dng nim lc Qun Th m, th tt c nhng on th v tai nn kia u c th vt qua.

229

Ting Nhim, ting Qun m Ting Phm, ting Hi Triu Ting Vt Thot Ting i Hy nn thng qun nim.

Diu m, Qun Th m Phm m, hi triu m Thng b th gian m Th c tu thng nim.

y l nhng cu rt hay trong Kinh Ph Mn. Nm phng php Qun k trn l nm php qun ni v ch u trong danh hiu ca B Tt: Qun. y kinh ni v nm ch m, tc l ni v nm loi m thanh c lin h ti B Tt Qun Th m. Trc ht l Diu m. m thanh ca v B Tt ny l mt m thanh rt nhim mu, rt vi diu. Qun Th m l m thanh do s qun chiu v cuc i m c th hin ra. Ngi l mt con ngi c nh lc, c tnh thng v nht l c th gi nhn vo cuc i, qun chiu v cuc i m hiu c cuc i. l ting ni ca ngi hiu bit. Khng c th gi nhn, hiu th khng th c ting ni ca ngi hiu bit. Ting Phm c ngha l ting cao qu, v d nh Brahmavihra tc l bn phm tr, bn ni c tr rt sang trng, rt cao qu, ting Anh l Noble Dwellings. Bn phm tr l T, Bi, H v X. Bn c x ny l bn c x s mt, mnh nn tm n c tr cho hnh phc, cho thnh thi.

230

Ting hi triu l ting sng bin. Php m ca B Tt c v vi ting hi triu, hng mnh v c kh nng ln t ht tt c cc ting r ro, than khc. Thng b th gian m l ting vt ln trn tt c cc th ting khc ca th gian, v d nh ting ca danh, ca li, ting ca quyn hnh, ca tranh chp, ca ng phi. Tt c cc th ting u b ting ca B Tt vt ln v ch ng. Chng ta thy c hai bc tranh, mt v Qun v mt v m, tn ca B Tt. Tm cu k nghe nh hai cu i, rt tng xng. V qun, ta c nm php, v m thanh ta cng c nm loi: Chn qun, Thanh Tnh qun, Qung i Tr Tu qun, Bi qun, cp T qun. Diu m, Qun Th m, Phm m, Hi triu m, Thng B Th gian m. Tng nim khng nghi ng Nim nim vt sanh nghi Trong ch nn kh cht Qun Th m tnh thnh Qun m l tnh thnh kh no t ch L ni cn nng ta. Nng v tc y h. Ngha l hy tip tc qun nim v ng sanh tm nghi ng, ti v bc thnh thanh tnh l Qun Th m kia, thng hin

231

mnh lm ni nng ta cho chng sanh trong mi trng hp khi h gp tai ch, kh nn, v s cht chc. y mi cng c Mt thng nhn th gian sanh Bin Phc cha v cng Nn ta cn nh l. C nht th cng c T nhn th chng Phc t hi v lng Th c ng nh l.

B Tt c y cng c, em con mt thng yu nhn mi ngi. T nhn th chng sanh l nm ch rt tuyt diu, ta ch cn lm c chng l c hnh phc trn tr ri. em con mt thng nhn th chng nhng ngi kia c hng hnh phc, m chnh tri tim ca mnh cng c thm nhun nhng ngt ngo ca tnh thng. Ta hy nhn chng sanh bng con mt t bi ch ng i chng sanh nhn mnh bng con mt c thin cm! Bit nhn mi loi bng con mt t bi th khng chng th chy, mi loi s hc c phng php , v s bit nhn li mnh bng con mt t bi. Phc t hi v lng tc l phc c dn v v s ln nh bin c, khng th no o lng c. Th c ng nh l: v vy cho nn chng ta hy ci u nh l v B Tt thnh Bt t lu . Rt tic l mnh cha c dp dch li ton vn kinh Php Hoa, nu dch li th s d c hn nhiu.

232

By gi ta tr v phn trng hng k tip ca phm ny. Lc B Tt Tr a (Dhranndhara Bodhisattva) t ch ngi, ng dy v tha vi Bt rng: Ly c Th Tn, nu c ngi no nghe c phm kinh ni v B Tt Qun Th m ny m thy c ci s nghip t do ca Ngi, thy c ci nng lc thc hin thn thng ca Ph Mn, th cng c ca ngi khng phi l t. Nh vy, ngi no c nghe Phm Php Hoa ny, th ngi c cng c rt nhiu. Nghe c Kinh Ph Mn tc l tip xc c vi B Tt Qun Th m. l li tuyn b ca v B Tt tn l Tr a. Tr a l mt v B Tt rt a lao ng. Hai bn tay ca Ngi thng dnh t, a lm vn, a bc cu, a o ging. Nghe ni rng, hi Bt Thch Ca ln thm m cung tri ao Li th B Tt Tr a p ng cho Bt i. Ngi l mt v kin trc s, mt k s. Tr l bo v, duy tr, a l tri t, ting Anh l Earth Holder. Nhng ngi bo v mi sinh, tranh u gi gn cho sinh mi tri t, u l lin minh ca B Tt Tr a. y l mt v B Tt chuyn gi gn tri t cho chng ta, chng ta cn phi lin minh vi Ngi bo tr nguyn vn tri t ny li cho con chu. B Tt Tr a cn bt cu, p ng a ngi ta li vi nhau. Nu c nhng ngi, nhng nhm ngi b chia r, k u sng ngi cui, th B Tt lm mt

233

chic cu a h ti gn vi nhau, k nhng hip c ha bnh. Th gii ca chng ta rt cn B Tt Tr a. Ni n y th ti nh rng B Tt a Tng (Kitigarbha Bodhisattva) cng phi c a vo trong Hnh mn ca kinh Php Hoa, v Ngi l ngi c i nguyn tm n nhng ni en ti nht, u m nht, kh au nht. Nhng ni l a ngc. Li nguyn ca B Tt a Tng l a ngc v khng, th bt thnh Pht, l chng no a ngc cn c ngi, th ti nguyn cn phi i ti v nguyn cha an hng qu v ca mt c Bt. B Tt a Tng l hin thn cho i nguyn. i Nguyn a Tng Vng l mt ngi lun lun thao thc mun i vo nhng ni cn kh au, cn tm ti. Chng ta bit rng a ngc khng u xa, ch cn a tay ra l chm a ngc ngay, v i khi khi cn phi vi tay ra bn ngoi, a ngc cng c ngay trong ta! V vy em nh sng ca tnh thng, ca hiu bit ti vi kh au l li i nguyn ca B Tt a Tng. Trong 14 gii Tip Hin c mt gii ni v ch ny: Hy tm ti nhng k kh au, ng nhm mt trc kh au, ng nh mt thc v kh au ca cuc sng. Hy ph bin nhng php thoi qua bng Video v bng Audio gip cho mi ngi bt kh. Mun cho kinh Php Hoa c hon m, chng ta c th thm vo mt phm B Tt a Tng, ng thi pht trin thm phm B Tt Tr a. C nhin trong kinh Php Hoa
234

chng ta c B Tt Ph Hin, Ngi cng thnh Bt lu ri, nhng vn ng vai B Tt. a v ca Ph Hin trong kinh Hoa Nghim rt ln, v vy cho nn n kinh Php Hoa chng ta khng c c nhiu v B Tt Ph Hin na. Ti ngh B Tt Ph Hin cn c cp n nhiu hn trong kinh ny, ti v B Tt Ph Hin l mt ngi tng trng rt nhiu cho Hnh mn, v Hnh mn ca B Tt Ph Hin c ti mi im. Ni ti Hnh mn th phi ni ti Ph Hin v chng ta thng xng tng Ph Hin l B Tt i Hnh, thnh ra s c mt ca B Tt Ph Hin trong phn Hnh mn rt l quan trng. Pht t Vit-nam ai cng thuc mi hnh ca Ph Hin, v bi Hi Hng c nhc n mi hnh : 1. Nht gi l knh ch Pht: Ngha l mnh phi t lng tn knh i vi bc gic ng. 2. Nh gi xng tn Nh Lai: Phi khen ngi Nh Lai. Khen bng nhiu cch, khng phi bng li m l bng hnh ng. 3. Tam gi qung tu cng dng: Phi thc hin vic cng dng, hin tng. Cng dng chng sanh l cng dng Bt.

235

4. T gi sm hi nghip chng: Phi sm hi, lun lun phi i mi. 5. Ng gi ty h cng c: H ai lm c mt vic g tt, thnh cng v c nim vui l mnh phi vui theo, phi ym tr ht lng. 6. Lc gi thnh chuyn Php lun: Ngi no c kh nng lm gio th, mnh phi ym tr v cu h i ging dy, ng bt h ru r trong cha. Nhng v Bt thnh o chng ta phi ti cu xin cc v i thuyt php, ng c v nhng kh khn m khng thuyt php. Nghe ni Bt Thch Ca sau khi thnh o c lc khng mun i thuyt php v Ngi thy gio php th kh, m chng sanh th cn tr khng c lanh li cho lm. Khng bit c ng vy khng, c th Ngi th hin ra nh vy chng sanh phi thnh cu, nh vy m thy c rng Php l qu gi. Khi no mnh thy mt v Bt xut hin, th mnh phi thnh cu v Bt chuyn Php lun, ngha l i thuyt php hong ha sanh. Nu thy mt ngi no c kh nng thuyt php, mnh cng phi thnh cu ngi i thuyt php. 7. Tht gi thnh Pht tr th: L thnh Bt li lu trong ci i gio ha sanh. B Tt Ph Hin l ngi chuyn i lm nhng vic ny. Thy ci no c Bt sp

236

nhp dit th Ngi n khn khon xin Bt lu li thm mt thi gian na cu chng sanh. 8. Bt gi thng ty Pht hc: Ngha l tinh chuyn theo hc vi Bt. ng ni rng Bt cn , lc no mnh n hc cng c. Nay bn cng vic, thi n mai, hoc nm nay mnh kt, sang nm chc chn mnh s thu xp i hc. khng phi l hnh ca B Tt Ph Hin; hnh ca B Tt l ni no c Bt ging dy, l ni c Ngi n hc hi. 9. Cu gi hng thun chng sanh: Mnh phi i theo vi chng sanh, i theo vi mi ngi hnh o, gip , iu phc ch ng trn h. Tu khng phi ch l tip thu vo trong ng un ca mnh, m phi a tay ra, phi tip xc vi chng sanh, phi thy c rng nhng au kh, thao thc v c m ca chng sanh l nhng au kh, thao thc v c m ca chnh mnh. Phi tm mi cch a h i trn con ng tu hc v chuyn ha nh mnh, gi l hng thun chng sanh. 10. Thp gi ph giai hi hng: Khi thc hin c mt iu g, hc c mt ci g, trng c mt cy g, lm c mt iu g trong ngy, mnh u ni rng, ci l cho hnh phc chung, cho s gic ng chung, ch khng phi mnh lm vic ring cho mnh. Hc kinh Php Hoa khng phi l hc ring cho mnh m l hc cho tt c
237

mi ngi. Ra mt ci ni, khng phi ch ra ring cho mnh, ch chuyn ha ring ni tm ca mnh, m lm cho mi ngi v mi loi. Bc mt bc chn tnh thc l bc cho tt c nhn loi, ti v nu c lng t, lng bi, c nh, c tu th bc chn s lm li cho mi loi hu tnh. ng ngh rng hc nh vy l hc ring cho mnh, tu nh vy l tu ring cho mnh. Mnh phi bit hi hng, ting Anh l Transferring the merits to all beings. Mnh khng c trng mc ring, tt c nhng cng phu tu tp ca mnh u a vo mt trng mc m ai cng c th s dng c ht, tu nh vy mi ng l tu theo tinh thn ca B Tt Ph Hin. B Tt Qun Th m xut hin trong hi Php Hoa nh l mt trang nam t. Nhng trong nhng hnh thi tn th nhiu nc ng, th chng ta li thy B Tt Qun Th m xut hin di hnh thc mt ph n. iu ny cng d hiu, v ph n c th tng trng c tnh thng mt cch t nhin, d dng hn nam gii. Hn na, trong kinh c ni rt r rng B Tt Qun Th m l tnh thng, v Ngi c th trao tng tnh thng di nhiu hnh thi khc nhau. V vy m tn th v hnh dung B Tt Qun Th m di hnh thc mt ph n, l mt chuyn rt t nhin, rt hp l. Cha Bt Thp min Bc Vit-nam c mt tng B Tt Qun Th m nghn tay, nghn mt rt p. Nghn cnh tay c ngha l hot ng nhiu cch. Tnh thng phi c
238

th hin ra bng nhiu cch. i vi nhng ngi khng quen vi ngn ng iu khc ca Pht gio, th h s ly lm l khi thy mt v tng c nhiu tay qu. Nhng i vi chng ta th l mt hnh nh d hiu, ti v khi thng ai, ta mun nng , mun gii quyt kh au gim cho ngi y, v khi c nhiu ngi kh au qu th ta phi c mt nhiu ni, v ta phi c nhiu cnh tay gip . Tinh thng nghn mt nghn tay, Cng trong mt im Linh i ha ra. l hai cu th trong tc phm Nam Hi Qun m bng ch nm. Hai cu chng t rng tnh thng phi c thc hin bng hnh ng. Ni sung rng ti thng anh lm th khng gip c g, v vy m phi c cnh tay. Cnh tay vn ti. Thnh ra trong B Tt Qun Th m c B Tt Ph Hin. Ph Hin l i hnh, l hnh ng ln. Do chng ta thy ci chn l ca Hoa Nghim thm nhun tt c mi hnh nh: B Tt Qun Th m mang cnh tay ca B Tt Ph Hin. Nghn mt cn thit cho nghn tay. Mt l thy, hiu. Nhn thc m dn ti hnh ng th mi c kt qu, do v tng c nghn tay th phi c lun nghn mt. M con mt l tng trng cho B Tt Vn Th i Tr. Con mt l nhn su, nhn k, pht hin ra s tht, l tc dng ca thin qun. Thin qun ngha l nhn cho tht su, cho tht
239

k thy c ci chn tng ca s vt, v vy m con mt l tng trng cho thin qun (Vipayan). Khi nhn k B Tt Vn Th, mnh cng thy c tri tim ca Qun Th m v cnh tay ca Ph Hin, cho nn mt v B Tt cha ng tt c cc v B Tt khc, l chn l ca Hoa Nghim. Tinh thng nghn mt nghn tay, Cng trong mt im Linh i ha ra, Xem trong bin nc Nam ta, Ph mn c c Pht B Qun m. Hnh tng l nh vy th s hnh tr cng nh vy. Ti sao li c mt ngn? Mt ngn ch l con s tng trng, mt nim v nhiu, nhiu lm, Thin th thin nhn. Vo dp l k nim 2500 ngy Bt nhp dit New Delhi, n , phi on Vit-nam t H ni c sang tham d, v c thnh theo tng c Qun m Thin Th Thin Nhn cho cc phi on quc t thy ci tc phm ngh thut ca Vit-nam. Hi t nc mnh cn chia lm hai, min Nam gi mt phi on, v min Bc mt phi on khc, v hai phi on b mt gp nhau n . Phi on min Nam do Ha thng Hu Quang lnh o. Hi Tng hi Pht Gio Vit-nam min Nam c mt t tp ch chnh thc gi l t Pht Gio Vit-nam, Ha Thng
240

Hu Quang lm ch nhim, cn ti l ch bt. Trong khi lnh o phi on sang n , Ha Thng b t mch mu v vin tch ti bn . nh chng ti c ra mt s bo c bit tng nim c Ha thng Ch nhim Hu Quang. Hi phi on min Bc c Ha thng Tr v c s L nh Thm, cng mt s cc v khc. Hai v trn c cng ln trong vic chn hng o Bt Vit-nam. Phi on min Nam c Lut s Trn Thanh Hip i lm thng ngn. Ti vn cn nh lc anh Hip n Pht hc ng Nam Vit mn cun t in Anh Vit. Hi Vitnam ting Anh cha c ph bin lm. Vo cha thy tng Qun m ngn mt ngn tay, nu quen vi ngn ng ca iu khc Pht gio th chng ta hiu ngay y l hnh tng ni ln mt th tnh thng chn tht, c xy dng bng ci thy, bng s qun chiu, bng hiu bit do s nhn su. y l mt th tnh thng ch thc, khng phi th thng sung bi v n c th hin bng nhng cnh tay. Khi hng dn khch vo cha, ta phi gii thch nh vy h c th hiu c, nu khng h s thc mc, v mi nn vn ha c mt th ngn ng ring. i khi con mt kia mnh phi tm mi thy. Nhn qua th chng ta ch thy v tng c nhiu cnh tay thi, nhng nu nhn cho k, ta s thy trong mi bn tay c mt con mt. Bn tay m c con mt l quan trng lm, bn tay m khng c con mt l nguy him v cng. Hnh ng m khng i
241

theo s hiu bit th s a n s au kh cho ngi mnh thng, ch ng ni ngi mnh khng thng. Ai cng mun em li hnh phc cho t nc, cho ng bo, cho nhn loi, cho cc loi, nhng ci tnh thng khng c s hiu bit th cha hn l tnh thng v c th gy v d mnh c y trn thin ch. Thin ch cha phi l tnh thng, ci mun thng cha phi l thng. Kh nng thng l kh nng thy v kh nng hiu hnh ng, v vy m cc nh iu khc din t tnh thng rng ln ca B Tt Qun Th m nh c ngn cnh tay c con mt trong mi bn tay. S tu hnh ca mnh, ni tm li, l t vo trong lng bn tay ca mnh mt con mt. Chng no mnh t c mt con mt vo lng bn tay ca mnh, th lc hnh ng ca mnh s c an ton. Bt c hnh ng no ca mnh cng s em li hnh phc cho ngi v cho chnh mnh. Nu cha c con mt trong lng bn tay, th chng ta phi cn thn. Tu qun l c con mt tu, tu nhn. C tu nhn th d mun hay khng cng s c t bi, ti v ci thy su sc a ti ci thng ch thc. V tnh thng khng th no khng biu hin bng hnh ng. Ngi hnh gi nh mt my thu hnh, hay my thu thanh, phi c nhng iu kin mi c th cm ng c vi nhng lung sng truyn thanh hay truyn hnh. Nhng i pht thanh v pht hnh lun lun c , nhng mnh phi c ci ng thanh, ng kh th mi tng ng v tng cu c vi nhng i pht ln. Bt v cc v B Tt l nhng i
242

pht thanh v pht hnh ln, lun lun c mt trong v tr, nhng nu ci my thu ca mnh khng hi iu kin, th mnh s khng bt c nhng ln sng , v mnh ni rng khng c pht thanh, khng c pht hnh, khng c ln sng in. Trong bi k kin gii ca S c Nh Phc, S c ni rng ci b mt ca hnh phc l sng cho trn vn ngy hm nay, v tip nhn c tnh thng n t mun loi. Tnh thng c tht v ang n, cng tng t nh nhng ln sng truyn thanh, truyn hnh ang ti vi mnh lun lun, nhng ti v tm mnh b bt lp, cho nn mnh khng m c ci lng n nhn tnh thng . Khng kh, hay l nc trong, nhng th ny sn sng c mt cho mnh, nhng v mnh t trn trnh trong ci thp ng au kh ca mnh, cho nn mnh khng n nhn c tnh thng ca khng kh, ca nc trong, ca m my, ca mt tri, tt c u c mun nui dng, che ch cho mnh. Bt v B Tt cng vy, l nhng s c mt rt thc t m khng cn phi c mt c tin mi tm thy c, ch v con mt mnh khng m ra, v ch v tri tim mnh khp kn li, cho nn mnh mi khng nhn ra s c mt ca cc v Bt v B Tt chung quanh mnh thi. C nhng v Bt v B Tt khng c tn tui, khng c cc i truyn thanh, truyn hnh, hay bo ch nhc ti, nhng h c mt ngay chung quanh chng ta. Tnh thng ca h c th hin rt r rng, h l nhng B Tt v danh, c mt khp mi ni. Trong bc ng hnh o
243

ty phng, thnh thong ti c gp nhng v B Tt nh vy. H l B Tt ln, nhng khng ai nhn r h c th nhn ra h l nhng v B Tt ln. V d Ha lan c mt ph n, mi trng vo, mnh khng thy g c bit c, B tn l Hebe Kolhbrgge. B gip rt nhiu cho tr em Vit-nam. Trong nh th chin, b to ni n nu cho rt nhiu ngi Do thi, v gip di chuyn hng chc ngn ngi Do thi sang cc nc khc h khi b cht di bn tay ca ngi pht-xt. Mt ngi c tm a v hnh ng nh vy, nu ta khng gi l B Tt th gi l g na? Vy m B khng c chng minh th, khng c bng tng l, chng c mt giy t g cng nhn vic cu chng sanh ca B. Ti ch v may mn nn c gp b trn bc ng hnh o. B sng rt n gin, m bc v thc hin c iu m mnh khng ng mt ph n c th n phng lm c. Trong thi gian lm vic chung, ti thy B vn tip tc gip nhng ngi cm, ngi ic trong cc nc X hi ch ngha mt cch rt st sng v m thm. B khng mang danh l Pht t, khng mang mt danh xng no ht. Mnh phi c mt tri tim rng m, phi ng c thnh kin, mi nhn ra c nhng v B Tt c mt chung quanh mnh, cng trong x hi vi mnh. Hin gi ti cc nc Ty phng cng nh ng phng, c nhng ngi ang m thm lm vic cu tr cho bit bao nhiu ngi bnh tt, ngho i, cng kh, ang b p bc. H lm nhng vic cu tr mt cch rt im lng. Nu ta nhn nh trong hon cnh ca ta,
244

th ta khng thy c s c mt ca nhng ngi , v khng bit n nhng hot ng rt lng l nhng rt thc t ca h. H khng cn bo ch tng thut, khng cn i pht thanh, pht hnh cp n, nhng h lm nhng vic nh vy t my mi nm nay, v vn tm c nim vui v s an bnh trong cng tc hng ngy. Hu c mt Pht t tn l bc Siu. Bc tuy rt im lng, nhng v bc lm vic x hi lu ngy qu, nn Tha thin khng ai l khng bit bc, v ai cng ngh bc l mt v B Tt. Bc lm vic rt m thm. Vn ling ca bc ch l mt chic xe p rt c. Vy m u Bc cng p n c, v bc gip cho rt nhiu gia nh n bc, ngho i, bnh tt. Bc khng c gia ti, nhng bc c mt tri tim, v vy m bc c nhiu bn hu c th gip bc lm cng vic t thin. Nm 1964, trong mt chuyn v Hu, ti mi bc ln cha T Hiu c chuyn tr v hc hi nhng kinh nghim ca bc. Hi , ti va thnh lp Trng Thanh Nin Phng S X Hi, v ngh rng mnh s thc hin nhng cng tc tnh thng trn ton quc, c tnh cch h thng v t l ln hn bc Siu. l ti ti ngh rng mnh ang lm theo phng php mi, mnh o to nhiu cn b cng mt lc, v mnh nghin cu, hc hi kinh nghim t cc nc, cho nn mnh s lm hay hn bc. Trong khi ngi ni chuyn vi bc, ti vn mang ci nim t tin rng
245

mnh s khoa hc ha v h thng ha c cng vic, v ti mun mi bc gia nhp vo trong cng tc ny. Mc ch ca trng Thanh Nin Phng S X Hi khng ch l cng vic t thin, m gm c cng vic pht trin x hi. Phong tro Thanh Nin Phng S X Hi l gip dn, gip nc, ch khng phi l lm t thin n thun. Gip dn, gip nc l gip cho chnh mnh. Sau khi nghin cu nhiu ni, ti tr v lp trng Thanh Nin Phng S X Hi, nhm bn mc tiu: 1. Gio dc: Nng thn c nhiu lng khng c trng hc v tr em lu lng, khng c hc vn. V vy cng vic u tin ca mt tc vin x hi khi v lng, l tm cch chi vi cc em dy cc em. Mnh c th chi v dy cc em ngoi b sng hay di gc a. Khi s lng cc em ln n hai ba mi a, lc tri ma, mnh ko nhau vo xin t tc nh ca mt dn lng tip tc vic hc. T t ci nim xy mt mi trng bng tre v l da pht sinh ra, v chnh ngi tc vin s ngh dn lng hp li lm ngi trng cho lng. ng i chnh quyn hay mt s gip t bn ngoi, v i th s phi i hoi. Thanh nin phng s x hi phi bt u t nhng ci g mnh c, t nhng ci g mnh bit ch khng ch i mt s vin tr, d s vin tr l t chnh quyn ca nc mnh.

246

2. Y t: Thnh lp mt trm y t, dy dn lng cch phng nga tt bnh, v t thit lp nhng nh v sinh bng xi-mng r tin. Dy tr em ngn nga nhng bnh thng thng nh bnh cm, st rt, bnh au mt v.v... 3. Kinh t: Lm sao cho s sn xut ca dn lng tng ln, v d tm cch t chc hp tc x; ch cho dn lng s dng phn bn ng mc; cch chn ht ging; phng php tr liu nhng chng bnh ca cy ci ma mng; t chc dn lng c th lm nhng tiu cng ngh trong gi rnh ri tng thm ngn sch gia nh; gip cho dn lng bit phng php chn nui g, vt m khng chng b bnh tt. 4. T chc: Gip dn lng t chc li lng x, cng vic tng tr, ti v nu khng t chc li ng hong th mnh khng thnh cng c. Hi vi kin thc, vi kinh nghim nh vy, ti ngh rng, phong tro Thanh Nin Phng S X Hi s l mt hnh thi hot ng mi, v so vi hnh thi hot ng c in ca bc Siu th n phi tin b hn nhiu. Cho nn ti c nim tin rt ln v ti ngh rng mnh c th lm hay hn bc Siu. Trong lc tip xc, bc Siu ngi im lng nghe nhng iu ti trnh by. Sau bc cng ng tham d trong khi bc vn tip tc con ng ring ca bc. Cho n khi ngi
247

Cng sn ln nm chnh quyn, h cm ht tt c cc hot ng ca trng Thanh Nin Phng S X Hi, v h bt u bt tc vin ca trng, th ti mi nhn ra rng ci phng php ca bc Siu rt l v tng. Bc vn tip tc cng vic t thin nh thng, vn vi chic xe p c k p p , bc i ti khp hang cng ng hm v vn lm c ci cng vic m ngy xa ti cho l khng khoa hc cho lm. Khng ai Tha thin m khng bit ci hnh nguyn, ci m thm lng l ca bc. Bc Siu l mt v B Tt khng c chng minh th, khng c bng tng l, v bo ch khng nhc ti. Nu m mt ra, m tri tim ra, mnh s tip xc c vi rt nhiu ngi nh bc Siu ngay trong t nc ca mnh. Trong nhng con ngi , c cht liu ca Qun Th m, v nhng ngi thc s c nim lc ca Qun m. Nh th m h mi trng k cng tc c nh vy, nu khng th ch vi ba thng l h b cuc, h chn nn. V vy khi nim c Qun Th m, phi thc tp su sc mi c th thnh cng c. Nu ci my thu hnh ca mnh h, th d mnh c bm nt my trm ln i na, n vn khng tip nhn c hnh nh ca i truyn hnh. Nim danh hiu Qun Th m cng vy, mnh phi chun b tm ca mnh cho thanh tnh, cho ch thnh th mnh mi bt c ci ngun nng lng i bi kia. Nim m thy ci hiu v ci thng c mt trong ta, th lc nim mi thc s hu hiu, cn nim bng ming m trong lng vn c hn
248

gin, nghi k, tham lam, bun chn, th mnh s khng bt c ci tinh lc ca c Qun Th m. Mun tha hng c nim lc Qun m th mnh phi bt c nim lc y. Cho nn nhng ngi nim c Qun m, nim Bt Di , hay Bt Thch Ca m tri tim vn cn cng nh th ta bit rng h khng bt c ln sng t bi. Nim Bt l mt php mn rt thm diu em li mt kt qu rt tt. Chng ta khng t vn nghi ng m ch t vn nim nh th no tri tim ca mnh c th m ra v cho tnh thng, s hiu bit v cnh tay ca c Qun Th m c th c mt trong mnh. Trong chng ta, ngi no cng c nhng giy pht kinh nghim v hiu, v thng v v mt c mun hnh ng. Khi chng ta c ci hiu, ci thng v s mun hnh ng , th chng ta bit rng hnh nh ca B Tt Qun Th m ng trong tri tim ca chng ta ri. Nu chng ta c tip tc nh vy th khng c l do g m tinh lc ca c Qun Th m khng tip tc tun trn vo trong tri tim ca chng ta. Khi nim Qun Th m ta phi nim mt cch thng minh, phi bit rng nim theo phng php no th mi c kt qu, v ta phi gip cho nhng ngi khc, ng cho h nim mt cch m tn, my mc v sai lc. Nim c Qun Th m nh nim mt v thn linh ch bit n hi l, cng chui, cng xi v mong c Qun Th m ng v phe mnh nh dp phe kia, nim nh vy th ngn i B Tt Qun Th m cng khng ng hin c trong tri tim ca
249

ta, ti v B Tt Qun Th m l hin thn ca ci hiu, ci thng v ci hnh ng. Mnh cng ng c ngh rng c B Tt Qun Th m l mt thc ti hon ton ngoi mnh. y l gio l ca Hoa Nghim, m cng l gio l ca Php Hoa. Gio l ny cng cn c trn nguyn tc duyn sinh (Prattyasamutpda), hay duyn khi. Khi chp tay l Bt, mnh phi thy rng Bt c trong ta v ta c trong Bt, th s l ly mi ng vi tinh thn Pht gio. Chng ta thy trong o Hi Hi hay trong o C c cng c s l ly, nhng c th s l ly ny khng ging nh s l ly trong o Bt. Chng ta c mt php mn ly m my ngn nm nay, ngi Pht t thc tp rt u n, rt thm su. Dng hng cng l mt php mn c th, chng ta khng ch dng hng trm m dng hng Gii, hng nh v hng Tu, hng Gii Thot v hng Gii Thot Tri Kin. C gii, c nh, v c tu dng ln, th Bt bng lng hn. Sau khi dng hng ln ri, chng ta mi qun tng, tc l chng ta ly xung. Php qun tng ny l mt php qun tng rt cao siu. C mt ln ti trnh by ti i hc Boston cho nhng nh thn hc nghe v php qun tng ny, v h rt ly lm ngc nhin, v khng c mt tn no l ly v Gio ch ca mnh vi mt tinh thn nh vy. Chp tay li mnh c:

250

Nng l, s l tnh khng tch, Cm ng o giao nan t ngh, c ngha l ngi knh l v ngi c knh l, c hai u khng c s c mt ring bit v tch ri khi nhau. y l o l duyn sinh c nhn nhn. Bch c Th Tn, con ang l ly Ngi v con bit rng con c lm bng Ngi v Ngi c lm bng con. c Th Tn c lm bng nhng cht liu khng phi l Th Tn, cng ging nh mt bng hoa c lm bng nhng cht liu khng phi l bng hoa, nh nh sng, m my, phn bn. c Th Tn cng vy, Ngi c lm bng nhng cht liu khng phi Th Tn, trong c con, v vy trong Th Tn c con. Con cng c lm bng nhng cht liu khng phi l con, trong c Th Tn, v vy trong con c Th Tn v trong Th Tn c con. l ci ngha v tnh khng tch. C tn gio no m ngi tn nhn v Gio ch ca mnh v tuyn b nh vy trc khi ly khng? Cm ng o giao nan t ngh, c ngha l ch v con nhn thc c nh vy cho nn con bit rng s cm ng v s giao tip gia con v Ngi mi tht l mu nhim, khng th no din t bng t tng v bng ngn ng c. Nu Ngi l mt thc th hon ton c lp, v con cng l mt thc th hon ton c lp, th s c mt vn l trng thnh chia cch, lm th no gia Ngi v con m c s thng cm mu nhim su xa c? Trong o Ki-t c nhng khuynh hng th cu cho rng ng To ha khng th no c cng mt bn cht vi
251

nhng vt th to, nh l ni sng, cy, c, con ngi v.v... Vt th to (Creatures) v ng To ha (Creator) l hai thc th tch ri. Nh vy gia hai bn c mt bc thnh kin c ngn cch th lm sao c c s giao tip hai chiu, tc l c s cm ng su sc gia Thng v con ngi c? o Bt th ni rt r: Con khng c thc th ring bit m Bt cng khng c thc th ring bit. Chnh ci s to gan dm so snh , mi chng t c mnh l mt t gii, mt hc tr c th hiu c thy. Con khng c thc th, con l Khng, v Bt cng khng c thc th, Bt cng l Khng. l mt li khen rt ln i vi Bt, ti v s khen ngi ny khng ch c lm bng li ni v s cung knh, m bng ci tu gic ca mnh i vi gio php ca c Th Tn. Chnh v Bt khng c thc th c lp, v con cng khng c thc th c lp, cho nn s cm ng gia Bt v con mi tht l su sc v mu nhim. l nhng iu m cc v t ca ta thc tp hng ngn nm nay. Mi khi chp tay trc c Bn S m ta khng thc tp nh th th chng ta c th ch l ly mt cch cn ct, c khi l m tn. i vi B Tt Qun Th m chng ta cng phi thc tp nh vy. C ngi thc tp phng php l ly nh sau:

Khi a hai tay chp ln trn, h ng nht s cung knh ca h vi ,

252

Khi a tay xung ngang ming v c hng th h ng nht s cung knh vi li ni, Khi bn tay ri lnh vc ngn ng, i xung ngang tri tim th h ng nht s cung knh ca h vi thn,

v khi ly xung l h ly vi ba nghip Thn, Ng, thanh tnh. Nh vy, ci hnh ng knh l ca mnh rt l hiu nghim: n gom c thn, khu v trong chnh nim, v mnh ly xung trong ci nhn thc l mnh c Bt trong mnh, v Bt c mnh trong Bt, nh vy l mnh m tri tim ca mnh ra cho Bt i vo mt cch rt d dng. Lc c ni ng ri, c Bt trong mnh ri, th s nim Bt tr nn rt d dng v c hiu lc. Mnh ng c mc cm. Phi tin rng ci cht liu ca c Qun Th m ang c mt trong mnh, cht liu s c nui dng, s c pht hin bi phng php nim Bt ca mnh. Ngc li nu mnh c mc cm rng Bt v B Tt l nhng bc tuyt vi, cn mnh ch l ngi trn, mt tht, ti li y u, v hai bn khng bao gi gp nhau c, th s nim Bt ca mnh s kh thnh cng. Ci php mn ly Bt cha chm dt , v ta cn tip tc qun chiu: Ng th o trng nh chu, Thp phng ch Pht nh hin trung, Ng thn nh hin ch Pht tin,
253

u din tip tc qui mng l. c ngha l ci o trng trong con ang ng hnh l n ging nh l mt mn li lm bng nhng ht minh chu ca Vua Tri Thch. Trong cung Vua Thch c mt bc mn rt qu v n c kt ton bng nhng ht minh chu v gi. Nu n gn, mnh s thy mi ht minh chu cha ng hnh nh ca tt c cc ht chu khc trong n. Trong ci mt c ci tt c, ci tt c cha ng ci mt, l gio l kinh Hoa Nghim m mnh a ra thc tp trong s l ly. Trc khi ly xung mnh qun tng v thy rng ci o trng trong mnh ang ng, c to bng tm mn li ca Vua Tri Thch, v tt c ch Bt trong mi phng u hin hin trc mt mnh. V vy khi ly, mnh khng b st mt v Bt no ht, khi ly mt Bt l mnh ly tt c cc Bt. u din tip tc qui mng l, thn con cng nh hin nh Bt vy, nu Bt hin thn l v s th con cng hin thn l v s. S lng ca s l nhiu nh th no th s lng ca nng l nhiu nh th . Nu ch Bt nhiu nh s ct sng Hng, th con cng vy, s lng ca hin thn con cng nhiu nh s ct sng Hng, v trc mi v Bt trong mi th gii u c con ang ng knh l. Khi qun tng nh vy v ly xung th mt ci ly, l ta ly tt c ch Bt trong th gii tam thin i thin. V vy l ly trong o Bt khng phi l s khut phc trc mt
254

uy quyn, ci u h thp nhn phm ca mnh trc mt ng thn linh, tri li lc l ly ta a nhn phm ca ta ln ngang hng vi nhn phm ca ch Bt. Thy Thin Siu dch bi ny nh sau: Pht, chng sanh tnh thng rng lng, o cm thng khng th ngh bn, Li chu v o trng, Mi phng Pht bo ho quang sng ngi, Trc bo-ta thn con nh hin, Ci u xin th nguyn quy y. Mnh nn dch th no cho ngi c hiu c d dng, v nng vo m qun tng trong lc l ly, th mi ci ly mi gip mnh lm tiu tan i bit bao nhiu v minh, bao nhiu m m, bao nhiu nghip chng, ng thi n to ra mt s thng cm ln lao gia mnh v ch Bt(12) . Trong trng hp l ly c Qun Th m, nu ta cng p dng phng php th ta s thy c rng trong ta c mt B Tt Qun m trong t th tim phc. T nhin chng ta s c nim tin. y l li dy ca Bt. Li ca Bt rt di, che c c tam thin i thin th gii, v vy cho nn nhng iu Bt ni u ton l s tht. l hnh nh din t trong kinh. Khi Bt ni mi chng sanh u c mt v Bt trong lng, th l mt s tht, v vy trong mi
255

chng ta u c tim phc mt c Qun Th m. Nu chng ta tu tp cho c nhng iu kin ht ging Qun Th m trong ta c ti tm, c khng gian v thi gian pht trin, th l mt hnh thi nim Bt, ti v c Qun Th m khng phi ch bn trong hay bn ngoi ta. Ni rng Ngi ch c bn trong ta th khng ng, m ni Ngi ch c bn ngoi th cng khng ng lun. Pht tnh c khp ni. Khi thy r c s tim phc ca B Tt Qun Th m trong ta th t nhin ta s c s cung knh i vi ng un ca chng ta. Chng ta khng cn phin trch, khinh thng, khng cn h hng vi ng un ca chng ta na. ng thi nhn quanh, chng ta cng khng ch trch, khinh th, i x t bc vi nhng hp th ca ng un chung quanh ta, tc l nhng bn tu, nhng s anh, s ch ca chng ta. H u c c Qun Th m trong ng un ca h, ti v chng ta cha bit cch cho nn cha nh ng v lm sng dy c B Tt Qun Th m trong h. Ngi c v nh khng c tnh thng, khng c hiu bit, khng bit lo cho nhng ngi khn kh. S thc l c Qun m trong h ang trong t th tim phc, v ta cha kh nng gip ngi bn kia tip xc c cht liu cam l Qun Th m. Cho nn khi bit l ly c Qun Th m trong ta, th ta cng bit l ly c Qun Th m trong ngi khc.

256

Tu hc l dng nhng phng tin quyn xo gip ngi v chuyn ha mnh. i khi ch cn ni mt cu m mnh c th nh ng c tnh thng v s hiu bit trong con ngi , v nh vy m ngi chuyn ha. Mnh khng cn lm nhiu m ch cn lm ng. Lm sao lm ng? Mnh phi bit qun st tm trng ca ngi , bit ngi ang b kt vo ci g. Thy c ri th ch cn ni ng mt cu l tho g c cho ngi . i vi ngi bn tu ca mnh cng vy. H c th l kh cn, h c th l a nghi, nhng vi con mt trch php ca mnh, vi phng tin quyn xo ca mnh, vi ngn ng v tnh thng ca mnh, mnh c th lm cho mch tnh thng trong h tun chy tr li. l mt hnh thc l ly, bin ngi thnh mt ngi bn ng hnh ca mnh trn con ng thc tp t bi. Chng ta c th v Hu tm bc Siu, nhng chng ta cng c th tm c bc Siu ngay y. Nu bc Siu trong tri tim ca ta hin ra r, th vic i tm bc Siu bn cnh chng ta s tr nn rt d dng. Chng ta bit phm th 26 c gi l phm -La-Ni (Dhrani). Dhrani c ngha l tng k. -La-Ni Mn l mt cnh ca cng nhm ti vic thit lp s thng cm gia mnh v cc bc i nhn, tc l Bt v B Tt tip nhn nng lng ca cc v ny. Chng ta ai cng phi trng cy
257

vo thy, vo bn v vo nhng ngi ng tu. Tu hc, chng ta khng th no tu hc mt mnh. Do , -La-Ni Mn l cnh ca m ra cho ta, gip ta tip nhn c nng lng ca nhng ngi ln hn chng ta, i trc chng ta, nhng ngi c th ym tr cho chng ta. -La-Ni l nhng cu ni, nhng m thanh pht ra trong khi thn, khu v ca chng ta hp nht. Khi thn, khu, hp nht th t nhin chng ta c sc mnh. Chng ta an tr trong tam mui. V t trng thi tam mui y dy nhng nng lng , nhng m thanh ta pht ra u c mt tc dng lm chuyn ha. Nu ngi kia nhip ba nghip thanh tnh hp nht nghe v lp li nhng m thanh , th ngi kia s tip nhn c nng lng ca ta. iu ny cng khng kh hiu lm. Ti ang ging Php Hoa. Nu ti ging Php Hoa bng thn, ng, hp nht, thanh tnh v c nh lc, th ti ang pht ra mt ngun nng lng rt ln. Nu c mt v, hai v, hay nhiu v trong ging ng ny m tm, thn, v khu hp nht, an tr c trong nh tip nhn nhng iu ti ni, th v s tip nhn c ngun nng lng mu nhim y. Nghe kinh nh vy th mnh thy trong ngi mnh chuyn ha lin. V nghe y khng phi ch l nghe m thanh m qua m thanh cn c nng lng. Ngc li nu c ngi hoc v ti hm qua khng ng , hoc ang c vic bun phin lo lng trong lng, ch nghe bng na l tai, thn khu khng hp nht, th d ti c pht ra rt nhiu nng lng, v cng chng
258

tip nhn c g, nghe ch c ch mt v s khng c nhiu c hi c s chuyn ha trong lng. iu ny gip ta hiu c th no l -La-Ni Mn. Bt v B Tt l nhng ngi c nh lc ln. Trong nhng giy pht cc v y an tr trong tam mui ln, y dy tinh lc ca tr tu, ca t bi, th nhng iu h ni ra, pht m ra n tr thnh nhng -La-Ni. Nu chng ta tip nhn nhng cu ni kia, nhng m thanh kia vi tm trng tnh thc, vi thn, khu, hp nht, th ta s tip nhn c tinh lc ca Bt v ca cc v B Tt. Dhrani khng hn phi bng ting Phn. Bt c m thanh no, ngn ng no c pht ra trong trng thi nh lc ln, u c mt nh hng ln, c th chuyn i c ngi nghe. iu ny phi t hai pha, khng phi t mt m c. Khi mt v Bt hay mt v B Tt an tr trong i nh, c tnh thng ln, th mt cu ni, mt li tuyn b nh trong kinh Php Hoa hay trong kinh Bt Nh, u tr thnh nhng -La-Ni. V d trong kinh Bt Nh: B Tt Qun T Ti, Khi qun chiu thm su, Bt Nh Ba La Mt, Tc diu php tr , Bng soi thy nm un, u khng c t tnh.
259

Thc chng iu y xong, Ngi vt thot tt c Mi kh au ch nn. Lc trong ngi Ngi trn y tinh lc, cho nn tt c cc cu ni m B Tt Qun T Ti ni ra sau u l -LaNi c. Chng pht xut ra t mt ci thy v i, t mt ngun tinh lc v i: X Li T, nghe y: Th mi Php u khng, Khng sanh cng khng dit, Khng nh cng khng sch, Khng thm cng khng bt, V ci thy m: Bt Nh Ba La Mt, L linh ch i thn, L linh ch i minh, L linh ch v thng, L linh ch tuyt nh, L chn l bt vng, C nng lc tiu tr, Tt c mi kh nn.

260

V vy cho nn Tm kinh Bt Nh l mt -La-Ni. -LaNi do ai pht ra? Do B Tt Qun Th m pht ra. Khi tng Bt Nh Tm Kinh vi thn, khu, hp nht th chng ta tip nhn c nng lng ca B Tt Qun Th m. Cn nu tng ch nh ht mt bn nhc th chng ta khng tip nhn c g c m ch tri ni bng bnh theo cu kinh ting k. Phm -La-Ni l mt li nhn nh, rng cc v Bt v B Tt lun lun c mt , lun lun pht ra tinh lc ym tr cho tt c nhng ngi hnh tr Php Hoa. V vy chng ta hy c nim tin ni cc bc n anh, ni cc bc thy ang c mt khp ni. Chng ta hy c i ti, c thc tp v hnh tr kinh Php Hoa, v chng ta s c s ym tr ca cc v Bt v B Tt. Chng ta hy i sang phm th 27, phm ni v s tch vua Diu Trang Nghim. Phm ny k li tin thn ca cc B Tt Dc Vng, Dc Thng v Hoa c, l cc v c mt trong php hi Php Hoa. Lc Bt gii thiu mt vi v B Tt v ni v tin thn ca cc v , cho i chng bit rng s hnh tr Php Hoa c th a ti nhng kt qu khn lng, lm vng thm ci tn tm ca tt c mi ngi trong php hi. c phm ny chng ta s thy rng ngi tu, du l con trai hay con gi, u c kh nng tr v cho cha m ca
261

mnh. i tu, cha m nh v i theo con ng l tng ca mnh, mi nhn qua ging nh mnh bt hiu vi cha m. y l mt iu m Nho gio khai thc cng kch o Bt trong i nh L v cui i nh Trn. Nhng tht ra, trong lch s ca cc v Bt v B Tt, v ngay trong lch s ca cc v xut gia thi trc, v c thi nay, chng ta thy nhng ngi xut gia lun lun em s gii thot, em s thanh tnh, em s an lc ca mnh v cho gia nh mnh, cha, m, anh ch em, chu. Ngy xa trong thi Bt Vn-Li-m T-Vng-Hoa-Tr, c mt v vua tn l Diu Trang Nghim, vua c hai ngi con trai tn l Tnh Tng v Tnh Nhn. Tuy l hong t, nhng Tnh Tng v Tnh Nhn sinh vo mt gia nh khng c nhiu may mn, ti v vua cha l ngi khng c c tin ni Pht Php. Ci may mn ca hai v ny l m ca Tnh Tng v Tnh Nhn li c kh nng hiu c hai con. Cui cng hai ngi con ny nh c c duyn tu hc nn chuyn ha v thuyt phc c vua cha n nghe Bt VnLi-m T-Vng-Hoa-Tr thuyt php. Sau khi gip c vua cha, hai ngi con xut gia, rt cuc th vua Diu Trang Vng cng nhn thy c ci hnh phc v g tr ca s tu hc, cho nn nh vua nhng ngi li cho em ri r hong hu cng mnh xut gia. l chuyn ngy xa. Gi y trong hi Php Hoa, s c mt ca cc v B Tt nh Dc Vng, Dc Thng, v Hoa c chng t rng s thc tp theo kinh Php Hoa, s tu hc theo o

262

gii thot l c th c mnh, c i, v nht l c cha m, anh ch em v thn quyn ca mnh. Tinh hoa ca phm ny l ch y. Ngi tu hc lun lun c kh nng tr v gia nh ca mnh ch khng phi l ch tu cho ring mnh. Cha m ca mnh, gia nh ca mnh l nhng i tng u tin ca s hnh o ca mnh. iu ny c tht i vi Bt Thch Ca Mu Ni, iu ny cng c tht i vi cc v B Tt trong cc truyn Nm ca chng ta, nh l B Tt Qun Th m Diu Thin, B Tt Qun m Nam Hi v.v... Chng ta bit rng trong khi nhng ngi theo Nho gio ln n o Bt l bt nhn v bt hiu, th nhng hnh gi ca o Bt phi chng minh ngc li, rng chng ti theo o Bt cng l theo o Nhn v o Hiu. Nhn v Hiu khng phi ch c trong Nho gio. V vy m trong chuyn Nm Qun m Nam Hi, chng ta thy c nhng cu nh: Chn nh o Bt rt mu: Tm trung ch hiu, nim u ch nhn, Hiu l c ng thn, Nhn l cu vt trm lun mi loi, Nhng cu y l chng t rng nh i xut gia m B Tt Qun Th m c th thc hin c Nhn v Hiu, v vy cc ng khng th ln n chng ti l khng bit Nhn v khng bit Hiu c.
263

Phm Th Hai Mi Tm: Ph Hin B Tt khuyn pht By gi chng ta i sang phm th 28, phm cui ca kinh Php Hoa, phm Ph Hin B Tt khuyn pht. Chng ta bit rng a v ca B Tt Ph Hin (Samantabhadra Bodhisattva) trong kinh Hoa Nghim tht l v i. C l v vy m ti kinh Php Hoa, B Tt Ph Hin xut hin vo phm cui cng. B Tt Ph Hin tng trng cho i hnh. n lc ny Ngi mi xut hin v cung knh bch vi c Th Tn rng Con xin lnh trch nhim bo h v ym tr cho s hnh tr ca kinh Php Hoa trong hin ti v trong tng lai. B Tt ni rng u, lc no c ngi hnh tr kinh Php Hoa th B Tt u ci voi trng su ng n cng vi cc v i B Tt khc hin thn, mt mt l cng dng Php Hoa, mt khc l bo tr v an i ngi ang thc tp kinh Php Hoa. y l phm kt ca kinh Php Hoa, trong B Tt Ph Hin l ngi sau cng ng ra ha vi Bt rng: Trong tng lai, s hnh tr kinh Php Hoa s c tip tc, c ph bin, c ym tr, v B Tt s l ngi bo m cho

264

s lin tc, cho s thnh cng ca vic hnh tr kinh Php Hoa. Phn III: Tng quan Kt Thc y l lc chng ta nn ni vi cu n li v kt thc kha hc kinh Php Hoa. S d trong khi hc kinh Php Hoa chng ta c c nhng gi pht an lc, vui mng, mt phn cng l nh chng ta hc qua nhng kinh khc. Nu ch c ring kinh Php Hoa, cha chc chng ta thy c ci gi tr ca kinh Php Hoa. V vy v no cha c hc nhng kinh i trc kinh Php Hoa, th hy nn hc nhng kinh . Sau khi hc nhng kinh nh Bo tch, Bt Nh, Hoa Nghim, v Duy Ma, th qu v s thy c ci a v ca kinh Php Hoa trong khu vn lng ly ca cc tc phm i Tha. Chng ta nghe v hiu ti sao kinh Php Hoa c gi l Vua ca tt c cc kinh. ng v phng din lun l th kinh Php Hoa khng c nhng nt anh thp v hng bin nh kinh Duy Ma. Nhng ng v phng din ngh thut th kinh Php Hoa vt hn kinh Duy Ma. Nhng ngh thut sp t cc mn, cc cnh ca kinh Duy Ma, kinh Php Hoa tha hng c
265

ht, v cn i xa hn vy na. Nhng hnh nh c trnh by trong kinh Php Hoa rt giu c, v tt c nhng t tng uyn o, c th ca kinh Php Hoa u c trnh by qua hnh nh, qua cc bc tranh. l mt im rt c th. Kinh Php Hoa cn c tnh cch thc tin, tha mn c nhu cu ca qung i qun chng, v vy m gii no cng c th hnh tr, khng phi ch dnh cho gii tr thc. Ch mt Phm Ph Mn l cho chng ta thy c iu . Gii bnh dn cng c th hnh tr c kinh Ph Mn, v gii tr thc thng thng cng hnh tr c kinh Ph Mn. l mt iu c sc khc ca kinh Php Hoa. Kinh Php Hoa li c mt ngn t rt ha nh. Kinh c t cch ca mt ngi cha hin, ca mt b m t bi, m hai vng tay ln m tt c cc con vo lng, khng phn bit a ny l con rut, a kia l con nui, a ny l thng minh, v a kia t thng minh hn. Ti vi kinh Php Hoa cng nh tr v ngi nh ca cha m, tuy khng nhiu li nhng ta thy ht c tt c nhng m cng, nhng cnh ca rng m, v hai cnh tay t ha, tip n nng hu ca mt b m, ca mt ng cha. Kinh Php Hoa phi i n my trm nm mi xut hin, v l mt bng hoa tuyt vi trong vn kinh in ca o Bt i Tha.

266

 c nhng tng phi o Bt chu nh hng su m ca kinh Php Hoa, v thay v thc tp phng php nim Bt, h can m ch tc ra phng php nim Php, Nam m i Tha Diu Php Lin Hoa Kinh, thay v Nam m B Tt Qun Th m hay Nam m Bt Thch Ca Mu Ni. iu cho chng ta thy ngi khi xng l mt ngi can m. Ngi y ch r cho ta thy rng Php do Bt m c, trong Php c Bt, v vy m nim Php cng c cng c v hiu nng ging nh nim Bt. Khi tng c Phm Ph Mn chng ta thy rng phng php nim Bt trong kinh Php Hoa l mt phng php rt mu nhim v quan trng. Cng dng Php tc l cng dng Bt, v cng dng Bt tc l cng dng Php. Con ngi c th thit lp c s thng cm vi mt con ngi khc d dng hn, cho nn lin h ca mnh i vi Php khng th no d dng nh lin h ca mnh i vi Bt. V vy m phng php nim Bt du sao cng d thnh cng hn phng php nim Php. Nam m c B Tt i T i Bi Qun Th m, Nam m c B Tt i Hnh Ph Hin, Nam m c B Tt Diu m, Nam m c B Tt Dc Vng, Nam m c B Tt Thng Bt Khinh v.v... nim nh th thy quen thuc vi chng ta hn. l nhng hnh tng ca cc v B Tt xut hin trong Hnh mn, v khi nim danh hiu cc Ngi, chng ta thy mnh thu nhip d dng c tinh lc ca cc Ngi. Chng ta cng thy rng kinh Php Hoa tuyn thuyt hai thng ip chnh: (i) Tt c chng sanh u c th thnh Bt,
267

v (ii) Ch c mt con ng tu hc duy nht l Pht tha. Tam tha ch l phng tin dn dt chng sanh bui ban u. Ci ch ch quan trng nht ca ch Bt l hng dn chng sanh i vo con ng Pht tha, tc l con ng Khai, Th, Ng, Nhp ci tri kin ca Bt. V vy m trit l ny c gi l Khai tam hin nht, hay l Hi tam quy nht, ngha l gom c ba ci li a v mt ci. iu lm cho kinh Php Hoa tr thnh Diu Php. Vun bn mt chi non cng dng Cy i Th Trong kha ny chng ta cng hc kinh Php Hoa bng con mt ca nhng nh nghin cu. Mt trong nhng iu m chng ta thc hin c trong kha hc ny l chng ta nhn thy bnh din Hnh mn trong kinh Php Hoa. Chng ta c tip xc vi cc v B Tt nh Thng Bt Khinh, Dc Vng, Dc Thng, Diu m v Qun Th m. Cc v B Tt ny ch thc l nhng v Bt, nhng h ang ng vai B Tt, ngha l h xut hin t Bn mn, hnh o trong Tch mn, v m ra mt cnh ca gi l Hnh mn ni php gii Bn mn vi th gii Tch mn, hu hng dn chng sanh phng cch tu tp con ng Pht tha. Trong khi hc Php Hoa, chng ta thy rng mnh c th sp t li i cht cho kinh Php Hoa tr nn mt vin ngc ton bch. Sau ny cc th h hc gi tng lai s tip tc nghin cu kinh Php Hoa bng con mt ca nh nghin
268

cu lch s, v vy vic lm ca chng ta s khng lm cho ai ngc nhin, ti v chng ta cng bt u hc kinh Php Hoa vi con mt ca nh s hc. Trn bnh din phn phi cc phm trong kinh, ta bit rng Tng Thin Thai Nht bn nghin cu v phn kinh Php Hoa ra lm hai Mn, Tch mn v Bn mn. H cho rng 14 phm u thuc v Tch mn, v 14 phm sau thuc v Bn mn. Khi c kinh Php Hoa, chng ta thy tuy ci v Tch mn v Bn mn rt hay, nhng cch phn chia nh vy cha c n lm. L do l ang c nhng phm thuc v Bn mn, chng ta bng i sang nhng phm thy nh khng c g l Bn mn, m nh l Tch mn. V d nh phm th 21, phm Nh Lai Thn Lc, ang thuc v Bn mn, th tip , sang phm th 22 l phm Chc Ly, chng ta li tr v Tch mn. V vy tuy hay, nhng s phn chia nh vy lm cho ngi c lng tng. V vy, chng ta nn ngh xp t li th v cc phm kinh c ton ho. Theo ti, chng ta vn gi nguyn vn kinh Php Hoa nh c truyn tha, nhng nn xp t li v tr cc phm, a mt s phm ra trc v mt s phm v sau cho hp vi nim v Bn mn v Tch mn hn. Khi lm vy, chng ta phi ghi r s xp t li ny, nu c ngi mun bit cch sp t th t cc phm theo truyn thng, th h vn c th bit c.

269

Nhn su hn, ti thy chia thnh hai mn nh vy l cn c khuyt im. L do th nht nh ni trn, khng phi 14 phm u hon ton din by v Tch mn, v 14 phm sau hon ton ni v Bn mn. L do th hai l mnh c th thit lp thm mt mn th ba na gi l Hnh mn th s phn chia mi c hon m. Hnh tc l hnh ng. Sau khi thy Tch mn nh vy v Bn mn nh vy ri, chng ta phi cn c thy ci phng php thc hin. Ci diu dng ca Bn mn khi c din t trong Tch mn, l s hin hu ca mt s ch v B Tt, v h lm nh th no din dch ci Bn mn ra Tch mn v a ngi ta t Tch mn v Bn mn. Nhng phm thuc v lnh vc ny, ta u c th lit vo mn th ba m ta gi l Hnh mn. l nhng phm ni v cc v B Tt ln, nh B Tt Thng Bt Khinh, B Tt Dc Vng, B Tt Diu m, B Tt Qun Th m, v B Tt Ph Hin. B Tt a Tng cng phi c a vo trong Hnh mn ca kinh Php Hoa, v Ngi l ngi c i nguyn tm n nhng ni en ti nht, u m nht, kh au nht ca cuc i, nhng ni gi l a ngc. V vy, mun cho kinh Php Hoa c hon m, chng ta nn thm vo mt phm ni v B Tt a Tng. ng thi cng nn thm vo mt phm trnh by v hnh nguyn ca B Tt Tr a, ch khng chung trong Phm Ph Mn nh hin nay.

270

Tm li, nu c c duyn c chp li kinh Php Hoa, chng ta s thm vo v sp xp li th t cc phm nh sau: - Khai trin thm Phm th 28, v a mi hnh nguyn ca B Tt Ph Hin vo. - a B Tt Tr a vo ring mt phm nh mt nh hot ng bo h sinh mi, bo tn tri t, - Thm vo mt phm ni v B Tt a Tng nh mt con ngi nguyn dn thn i su vo nhng ni ngc t au kh, nhng a ngc trn gian, trong c nhiu p bc, bc lt, bt cng. - Xp t li th t cc phm kinh c chia lm ba mn: Tch mn, Bn mn v Hnh mn. ngh nh vy l v ti ngh rng kinh Php Hoa tri qua mt giai on hnh thnh ko di my trm nm, trong c nhng phm mi c a vo. Kinh l mt vin ngc rt qu, v mnh c bn phn gt gia cho kinh tr thnh ton bch. l mt phn thc tp Php Hoa ca chng ta.

271

Thin s Thch Nht Hnh php danh Trng Quang, xut gia tu hc t nm 16 tui vi Ha thng thng Thanh h Qu thuc mn phi T nh T Hiu. Nm nay Thin s 80 tui i. Thin s o to nhiu th h xut gia ti qu hng cng nh ti hi ngoi. Trn 100 tc phm ca Thin s c lu hnh rng ri trn th gii bng nhiu th ting: Anh, Php, c, Hoa, , H Lan, Ty Ban Nha... Nm 1967, Thin s c Mc s Martin Luther King Jr.(Nobel Ha bnh 1964) c gii Nobel Ha bnh. Nm 1995, Thin s c cu Tng thng Mikhail Gorbachev mi ni chuyn trc cc v nguyn th quc gia, cc nh khoa hc x hi v kinh t ti San Francisco Hi ngh State of the World Forum v "Chiu su tm linh cho th k XXI". Thng 12-2000, Tng thng Hoa K Bill Clinton mi Thin s n Ta Bch c din ging v "Him ha Sida". Nm 2003, Thin s c bui din ging ti Quc hi Hoa K cho cc thng, h ngh s v sau hng dn mt kha tu cho mt s dn biu. Thin s tng thuyt trnh Quc hi Canada v n v phng php sng chnh nim. Trng i hc Long Island (New York) v Trng i hc Loyola (Chicago) tng Thin s vn bng Tin

272

s Nhn vn cho nhng hot ng gio dc, vn ha v x hi. Thin s l ngi khai sn: Phng Bi Am (Bo Lc, Lm ng 1956), cha L Php Vn (Tn Ph, Si Gn 1964), ti Php c Phng Vn Am - Troyes (1970), Phng Kh - Gironde (1978), o trng Mai Thn (1982) c cc cha Php Vn v Sn H - Dordogne, Cam L - Lot et Garonne, T Nghim - Gironde, ti M c tu vin Rng Phong v Thanh Sn - Vermont (1997), tu vin Lc Uyn - Escondido, California (2001). Thin s tng ging dy ti i hc Columbia, Boston v New York (Hoa K), i hc Amsterdam (H Lan), i hc Sorbonne (Php). Trong thi gian v thm qu hng Vit Nam t ngy 12-1 n 11-4-2005, Thin s s c nhng bui thuyt ging v hng dn tu tp v cch sng an vui, thnh thi v ha hp trong gia nh. Nhng kha tu 3 ngy hay 5 ngy s c m ti H Ni, TP.HCM, Hu v Bnh nh cho gii xut gia v ti gia.

http://www.thuvien-thichnhathanh.org/ http://www.quangduc.com/tacgia/thichnhathanh.html
273

274