DRAVA

emu slui, kome slui i moe li to raditi bolje?

PORIJEKLO DRAVE
NASLUUJE SE PO NALAZIMA ANTOPOLOKIH ISTRAIVANJA POTO NEMA SIGURNIH DOKAZA O PORIJEKLU DRAVE, OTUDA PRAVA AROLIKOST U TEORIJAMA I RAZNIM KONSTRUKCIJAMA O TOME KAKO JE DRAVA NASTALA

TEORIJE O NASTANKU DRAVE

TEISTIKE TEORIJE PATRIJARHALNE TEORIJE IDEALISTIKA TEORIJA G.W.F.HEGELA BIOLOGISTIKO-ORGANICISTIKE TEORIJE Thomas Hobbes (1588-1679.) TEORIJE UGOVORA J.J. Rousseau TEORIJA SILE Jacob Burckhardt i Slobodan Jovanovi MARKSISTIKA TEORIJA

DEFINICIJE DRAVE
Drava je politika organizacija drutva ili politika zajednica ili, ue, institucije vlasti.
Encyclopedia Britannica (vol. 11, str. 222)

Drava je ona ljudska zajednica koja u okviru neke drutvene teritorije uspjeno polae pravo na monopol legitimne primjene fizikog nasilja. Jednu politiku organizaciju treba nazivati dravom ako njen upravni aparat s uspjehom polae pravo na monopol legitimne fizike prinude.
Max Weber, Privreda i drutvo, str. 38

Elementi drave
ELEMENTI OKO KOJIH NEMA SPORA Teritorija Stanovnitvo Suverena vlast DODATNI ELEMENTI Diplomatsko (meunarodno) priznanje Unutranja organizacija i Domaa podrka

ULOGA DRAVE
1. DRAVA TREBA DA IGRA MINIMALNU ULOGU zato to svako uplitanje drave u poslove pojedinaca smanjuje njihovu autonomiju, slobodu i inventivnost, siromai njihove socijalne veze i slabi prirodno ljudsko zajednitvo 2. DRAVA TREBA U VELIKOJ MJERI DA INTERVNIE U PRIVATNE I DRUTVENE ODNOSE jer svojim djelovanjem popravlja kvalitet ivota individua i harmonizuje odnose u drutvu

GDJE JE MJESTO DRAVE?

1. POLITIKA SFERA je onaj socijalni prostor u kojem se postavljaju ciljevi drutvenog delanja i ine se napori da se ti ciljevi ostvare. 2. PRIVATNA SFERA se odnosi na line elje i ciljeve. 3. JAVNA SFERA je socijalni prostor namijenjen javnom mnijenju, javnim raspravama i djelovanju. To je prostor tzv. civilnog drutva, koje podrazumijeva trine, dobrovoljne i u

USTAV I DRAVA
USTAV JE DOKUMENT U KOJEM SE REGULIE ODNOS IZMEU POJEDINCA I DRAVE, ODNOSNO DOKUMENT KOJIM SE POJEDINAC TITI OD DRAVNOG POSEZANJA U NJEGOVU PRIVATNOST

ULOGA DRAVE U DRUTVU

Kome drava slui: optem dobru ili posebnim drutvenim grupama? Ako slui optem dobru ko definie ta je opte dobro? Ako slui pojedinim drutvenim grupama kako se odreuje interesi koje drutvene grupe imaju prioritet?

TEORIJE O DRAVI PREMA NJENOJ ULOZI U DRUTVU

1. PLURALISTIKA TEORIJA 2. MARKSISTIKA TEORIJA 3. TEORIJA O DRAVI KAO SAMOSTALNOJ I DRUTVU NADREENOJ ORGANIZACIJI

TA BI DRAVA TREBALA DA RADI?

1. TO MANJE - TO BOLJE
uvar Drava kao noni

Liberalni koncept drave po kojem drava treba da se ogranii samo na one najnunije funkcije kao to su: odbrana od vanjskog neprijatelja, odravanje unutranjeg reda i obezbjeivanje potivanja ugovora

TA BI DRAVA TREBALA DA RADI?

2. VIE JE BOLJE Drava kao nosilac razvoja Drava ima skoro neograniene mogunosti mobilizacije drutvenih resursa i njihovog usmjeravanja ka ciljevima koje postavi. Poslije prvog, a naroito poslije drugog svjetskog rata pojedine zemlje sve vie koriste dravu kao mehanizam razvoja (Japan, sve komunistike zemlje, tzv. azijski

TA BI DRAVA TREBALA DA RADI?

3. SOCIJALNA DRAVA
Drucker) Drava dadilja (Peter

Drava koja vie brine za socijalnu pravdu i jednakost nego za razvoj. Ipak, do uspostavljanja ovog tipa drave dolo je samo u visoko razvijenim zemljama. Teorijsku osnovu za ovakvu ulogu drave dao je John Maynard Keynes. Iako su skoro sve zemlje Zapada prihvatile ovu politiku, krajem 80tih god. neke od njih poinju se vraati izvornom liberalizmu (thathcerizam,

TA BI DRAVA TREBALA DA RADI?

4. KOLEKTIVISTIKA DRAVA Drava nacionalizuje veinu privrednih grana i pojavljuje se kao vlasnik sredstava za proizvodnju i kao preduzetnik. Uvodi se centralnoplanska privreda, uspostavlja se jednopartijski sistem i nastaje etatizam kao osnovni drutveni odnos. Drava preuzima sve vie

TA BI DRAVA TREBALA DA RADI?

5. TOTALITARNA DRAVA Drava odnosno jedna partija preko drave ima pravno i ideoloki neogranienu kontrolu nad svim znaajnijim oblastima drutvenog ivota: nad privredom, kulturom, naroito obrazovanjem i sistemom informisanja.

5. TOTALITARNA DRAVA

OPTE KARAKTERISTIKE
Postojanje zvanine ideologije koje se pod prijetnjom sankcija pridravaju svi graani Postoji masovna partija, hijerarhijski i oligarhijski organizovana, kojom rukovodi diktator Drutvo je pod represivnom policijskom kontrolom Sredstva masovnih komunikacija su pod partijskim monopolom i totalno su ideologizovana Vojska i sve druge oruane snage su

5. TOTALITARNA DRAVA FAIZAM I SOCIJALIZAM Obe ove drave pripadaju istom tipu. U emu se razlikuju?

TA DRAVA MOE DA RADI?

Tokom vremena u javnosti je stvoren utisak da je drava univerzalna organizacija sposobna za najnevjerovatnije poduhvate. Trebalo je dosta vremena da se shvati kako skoro svaku djelatnost kojom se drava bavi neka druga organizacija moe da uradi bolje.

TA DRAVA MOE DA RADI?

Nije li onda za sve bolje da drava prestane da radi i da to prepusti specijaliziranim organizacijama? Dravna zadaa bi u tom sluaju bila dvojaka: 1. da postavlja standarde za odreene oblasti i djelatnosti, i 2. da kontrolie kako se ti standardi provode

TA DRAVA NE MOE DA RADI?

Drava ne moe da upravlja privredom i to je dokazala ve mnogo puta. Ona to moe uspjeno da radi samo privremeno (kao za vrijeme velike krize 30tih godina prolog vijeka) Drava ne moe da izvri preraspodjelu drutvenog bogatstva jer se ta raspodjela odvija po tzv. Paretovom zakonu

DRAVA I GLOBALIZACIJA
Procesi integrisanja svijeta odvijaju se u proizvodnoj, tehnolokoj, informatikoj i politikoj oblasti. To nazivamo i globalizacijom. Globalizacija istiskuje dravu, smanjuje njenu mo i oduzima joj nadlenost regulacije. Regulacija postaje meunarodna i obavezna, to dovodi u pitanje dravnu suvernost.

DRAVA I GLOBALIZACIJA
Ipak od sposobnosti drave i dravnih upravljaa zavisi kako e koji narod proi u globalizacijskim procesima. Ako drava dobro pripremi svoj narod i svoju infrastrukturu za nastupajua zbivanja to zemlji moe omoguiti da od globalizacije izvlai velike koristi. U suprotnom, trpie tetu i bie objekt iskoritavanja.

TA DRAVA MOE DA RADI

(po Druckeru)

1. poslovi odbrane i naoruanja te odravanje reda, zakona i pravde 2. uspostavljanje proceduralna pravila koja su jednako obavezujua za sve; 3. dravne djelatnosti od samog petka moraju biti organizirane na odreen rok, tj. moraju biti privremene 4. drava uopte ne bi smjela raditi ono to jednako dobro ili bolje mogu raditi nevladine organizacije; umjesto da neto obavlja drava treba samo da osigurava sredstva, a sam posao trebaju po normama koje diktira drava, obavljati privatni

LITERATURA
Peter Drucker, Nova zbilja, Novi Liber, Zagreb, 1992., str. 53-95 Peter F. Drucker, Postkapitalistiko drutvo, Privredni pregled, Beograd, 1995., str. 116-142 Mihailo V. Popovi, Totalitarni sistemi, Plato, Beograd, 1997. Evgenije V. Spektorski, Drava i njen ivot