MEKANK TESTLER

ZBAL ELK BORU

E M A K N T K S E L T R E E M A K N T K S E L T R E
EYLL-2007

EKME TEST

ZBAL ELK BORU

EYLL-2007

EKME DENEY

ekme Deneyinde ilk aama standartlara uygun deney numunesinin hazrlanmasdr. Deney srasnda oluabilecek aksaklklara kar her deney numunesinden iki adet hazrlamanz gerekmektedir. kinci aamada mevcut cihaznzn elinizde bulunan numunenin ekme testi iin yeterli olup olmadn incelemek zorundasnz.
EYLL-2007

ZBAL ELK BORU

ekme deneyi standartlara uygun hazrlanm deney numunesinin tek eksende, belirli bir hzla ve sabit scaklkta koparlncaya kadar ekilmesidir. Malzemenin statik yk altndaki mukavemet zelliklerini ortaya karmak iin uygulanan nemli bir deneydir. ekme deneyi sonucunda numunenin temsil ettii malzemeye ait aadaki mekanik Yk Hcresi zellikler bulunabilir. a. ekme dayanm b. Akma gerilimi Hareket Yn Uzama ler c. % uzama d. Kesit daralmas Numune e. Elastisite modl f. Elastik snr g. Rezilyans ZBAL ELK BORU h. Tokluk EYLL-2007

EKME TEST TANIMLAR

Dayanm: Bir malzemeye ekil deitirmek iin uygulanan yke kar o malzemenin gstermi olduu dirence dayanm denir. Gerilim: Birim alana etkiyen kuvvete kar birim elamann gstermi olduu dirence denir. Yorulma: Titreimli yada srekli gerilim uygulanan malzemelerde meydana gelen yapsal bozulmaya denir. Kamyonlarn kasalarndaki makas yaylar en uygun rnektir. Tokluk: Bir malzemeyi krmak iin gerekli olan enerji miktardr. Yzey merkezli kbik malzemeler, hacim merkezli kbik malzemelerden daha az krlgandr. Yzey merkezli kbik`in sneklilii fazladr. Bu yzden daha kolay krlan hacim merkezli kbik dir. Elastikiyet (yank) modl: Gerilim uzama erisinin (gerilim-gerinim) tanjant bize elastikiyet modln verir. Bir malzemenin elstikyet modl ne kadar fazla ise malzemenin sertlii o nispette yksektir. Sertlik: Bir malzemenin kendisine bakmak isteyen dier bir ZBALmalzemeye kar gstermi olduu dirence denir. EYLL-2007 ELK BORU

Yk

1. Elastik Blge 2. Plastik Blge 3. Akma Kuvveti Max Kopma Kuvveti Maksimum dzenli uzama

Gei Noktas Toplam Uzama

ZBAL ELK BORU

Uzama

EYLL-2007

EKME DAYANIMI Rm Maksimum Yk / lk Alan (KOPMA DAYANIMI ) Kopma Anndaki Yk / lk Alan Elastik Limitteki Yk / lk Alan AKMA DAYANIMI ReH ( )

% 0,2 uzamadaki Yk / lk Alan (Son Boy lk Boy ) / lk Boy (Son Alan lk Alan ) / lk Alan

R0,2

UZAMA ORANI

KEST DARALMASI

ZBAL ELK BORU

EYLL-2007

rnek:100mm boyunda 80 mmkesitinde bir elik malzemeye ekme deneyi uygulanmtr. Veriler aadaki tabloda verilmitir. Malzeme koptuktan sonraki boyu 160mm ve kesiti36 mm llmtr.Malzemenin elastikiyet modln, ekme dayanmn, yzde kopma uzamasn ve yzde kopma bzlmesini bulunuz.

F(KG)

800 1600 1920 2400 3200 400 2800

L(mm) 0,05 0,10 0,32 4,00 25 30 Kopma olay gerekleiyor.

Lo=100mm Ao=80 mm L1=160mm As=36 mm

ZBAL ELK BORU

EYLL-2007

ekme deneyine tabi tutulan numunenin yukarda belirtilen zelliklerin shhatli bir ekilde ortaya karlabilmesi iin, alnd malzemeyi tam olarak temsil edebilmesi arttr. Ayrca u hususlarn bilinmesi de, sonularn irdelenmesi bakmndan gereklidir. [2] Numunenin alnd malzemenin : a) imalat ekli : Dkm Kaynak Scak dvme veya haddeleme Souk dvme veya haddeleme malat ekline gre ynlenme Tatbik edilen sl ilemler Deney sonularnn irdelenmesinde, numunenin alnd malzemenin durumu yansra, alnan numunede de u hususlar bilinmesi faydaldr : Numunenin alnd blgeler Numunenin aln ekli Numunenin hazrlan ekli

ZBAL ELK BORU

EYLL-2007

ekme deneyine tabi tutulacak numunelerin ekil ve boyutlar standartlarda belirtilmektedir. Deney sonularnn belirli bir standarda uyma zorunluu vardr. Sonular, numune boyut ve biimine gre deiiklik arz edebilir. Numuneler iki ksmdan ibarettir. 1) Numunenin ba ksmlar : Yk tatbik edilmek iin tutulan ksmlardr ve dier blgeye gre daha byk boyutludur. 2) Numunenin orta ksm : Yk tatbik edildiinde deformasyonun yer almas arzu edilen daha kk boyutlu blgedir. Deney sonular bu ksmda yaplan lmelerle tespit edilir. Numunenin bu ksmnda, kesit ile uzunluk arasnda belli bir iliki vardr.

ZBAL ELK BORU

EYLL-2007

ZBAL ELK BORU

EYLL-2007

ZBAL ELK BORU

EYLL-2007