1.FABRKANIN TANITIMI Trkiye eker Fabrikalar A.

ne bal, Trkiye eker Fabrikalar Eskiehir Makina Fabrikas; eker fabrikalarnn kampanya esnasnda kacak arzalarn gidermek ve kampanya sonu revizyon dnemindeki onarmlarn yapmak zere 1933 ylnda Eskiehir eker Fabrikas'nn kuruluundan kalma tezgahlar ile bakm-onarm atlyesi hviyetinde almaya balamtr. Gnden gne artan eker tketimini karlayabilmek, bytlecek, modernize edilecek veya yeniden kurulacak eker Fabrikalarna ait tesis ve makineleri imal etmek ve bylece ithalat nleyerek dviz tasarrufu salamak gayesi ile 1954 ylnda ilk genileme sonucu Eskiehir Makina Atlyesi olmutur. II. Plan dnemine rastlayan yllarda eker irketi hzl bir byme srecine girmi, yatrmlarn artmas sonucu elik Konstrksiyon ve Pik Dkm Atlyesinin mevcutlara ilavesi ile 1.1.1969 tarihi itibari ile T..F.A.. bal mstakil bir fabrika haline getirilerek Eskiehir Makina Fabrikas adn almtr. Trkiye eker Fabrikalar Anonim irketi'nin be makine fabrikasndan biri olan Eskiehir Makina Fabrikas, ilk yllarnda eker fabrikalarnn yedek para ihtiyac ve arza onarmlarn karlamtr. Daha sonralar tesis ve makine imalat yapmtr. Neredeyse Cumhuriyetimizle yat ve kurulduu gnden bugne pek ok baarya nclk etmi olan Eskiehir Makina Fabrikas'nda, 104.000m2 alan zerine kurulu 33.000m2lik kapal modern retim ve test alanlarnda, ylda ortalama 3.000 ton makine ve tesis imalat yapmtr. Yaplan retimlerin yaklak olarak %90' Trkiye eker Fabrikalar Anonim irketi'nin ihtiyalarna ynelik olarak gerekletirilmektedir. Yeni eker fabrikas kurulmas iin gerekli projelendirme ile makine ve tehizatn %95'i eker irketi bnyesindeki fabrikalarca retilmektedir. Eskiehir Makina Fabrikas da bu grupta yer alan fabrikalarn en nemlilerindendir. Mekanik, elik konstrksiyon, tesviye, Dkmhane ve model atlyelerin yer ald fabrikamzda; lkemizde yeni kurulan veya kapasite artrmna gidilen tm eker fabrikalarnn ve tesislerinin nemli bir blm bata gelmek zere; Trkiye Petrolleri Anonim Ortakl'na ait Raman blgesindeki petrol istihsal pompalar, TEKEL Genel Mdrlne ait Diyarbakr Rak Fabrikas, Orman letmeleri'ne yaplan tat kantarlar, TUGSA ait 50 ton/saat kapasiteli buhar kazan, imento ve kat sanayine yaplan eitli imalatlar, zbekistan Cumhuriyeti Horezm eker Fabrikas gerekletirilen ilerden bazlardr.

letme; Ekonomik yap bakmndan mal reten(retici) iletme, Faaliyet konular bakmndan sanayi ile uraan iletme, Sermaye mlkiyeti bakmndan kamu sektr iletme, Hukuki bakmdan kamu iletmeleri, Uluslararas olup olmama bakmndan ulusal iletme, letmeler aras anlamalar bakmndan anonim bir irket grubuna girmektedir. 1.1.rgt Yaps Gereksinimlerin okluu, farkll, karmakl rgtlere olan gereksinimi kanlmaz klmaktadr. nsanlar bireysel glerini aan amalarn gerekletirmek amacyla rgt denilen yaplar kurmulardr. Bu nedenle toplumlar mevcut dzenin devamn, sistemin iletilmesini ve gelitirilmesini salamak amacyla rgtleri oluturmulardr. letmenin rgt yaps oluturulurken fonksiyonel esaslar lt olarak alnmtr. ema hiyerarik bir yapya sahiptir. Her departmann bir yneticisi bulunmaktadr ve her birim bir stteki birimine kar sorumludur. Bu emada iletmecilik fonksiyonlar; Ynetim; imalat, proje, idari ve personel mdrleri retim; imalat brosu ve imalat mdr Finans ve muhasebe; muhasebe servisi nsan kaynaklar; personel servisi

tarafndan stlenilmektedir. rgt emasna gre denetim alan yetkileri bakmndan; Genel mdr Genel mdr yardmcs Fabrika mdr ef Memur ve iiler

eklinde sralanabilir. Btn daire bakanlklar ve fabrikalar genel mdrle baldr. Genel mdrlk en geni denetim alanna sahip birimdir. ef ve memurlar ilgili olduklar fabrikann fabrika mdr ve mdr yardmclar tarafndan denetlenirler. T. . F. A. Eskiehir Makine Fabrikasna ait rgt emas ekil 1 de verilmitir.

ekil 1. T. . F. A. Eskiehir Makine Fabrikas Organizasyon emas 1.2. retim ve Servis Fabrikada retilen mamuller sipari olduu iin, ayrca fazladan bir retim yaplp da bunun satlmas fikri olmadndan fabrikann hedef pazarnn irket bnyesindeki eker fabrikalar ve zellemi durumdaki birka fabrikann olduu sylenebilir. Turhal, Afyon ve Erzincan makine fabrikalarnn klmesi Eskiehir Makine Fabrikasnn pazar paynda arttrmtr. Ancak normal retiminin yannda bo kapasite kalrsa eker sektrnden baka sektrlerdeki firmalara da mamul retilebilmektedir. Gemi yllarda daha aktif olan bu faaliyet zamanla azalmtr. Fabrika bo kapasitesinin msaade ettii oranda imento, Kmr, Tekel, Etibank, T.P.A.O., Elektrik Kurumu ve Kat Sanayiine ynelik muhtelif tesis ve makine imalatn gerekletirmektedir. 1.2.1. retim Sreci Ayrca pancar boaltma ve pancar kesme makineleri gibi nadiren yaplan ve yaplmas karmak ilemli olan siparilerde proje tipi retim grlmektedir. letmede genel itibariyle parti (atlye) tipi retim yaplmaktadr. Bu retim tipiyle siparilere bal olarak partiler halinde dili kutusu yedek paralar, pompa ve pompa yedek paralar gibi rnler retilmektedir. Ayrca sarsak, pancar boaltma ve pancar kesme makineleri gibi nadiren yaplan ve yaplmas karmak ilemli olan boyutsal adan byk siparilerde proje tipi retim grlmektedir.

2. YNETM Ynetim; iletme amalarna etkili ve verimli bir ekilde ulamak zere planlama, rgtleme, yneltme, koordinasyon ve denetim fonksiyonlarnn yerine getirilmesidir. 2.1.Planlama Planlama denildii zaman iletmenin yakn ya da gelecek zaman iinde yapaca faaliyetlerin, bu faaliyetlerin hangi birimler tarafndan ve hangi srayla yaplacann eitli birimlerce belirlenmesidir. retim Planlama ve Kontrol (bu ksm fabrikada Hazrlama Servisi olarak bilinmektedir) ksm tarafndan dnemlik ve aylk bazda i yk planlar yaplmakta ve bu planlar ilgili atlyelere gnderilmektedir. . Tespit edilen retim miktarna ait her bir kalem iin i emirleri alarak i merkezlerinde retim aamasna geilmektedir. retim her bir i admnda iin tipine uygun kontroller yaplmaktadr. letmede stratejik, taktik ve operasyonel dzeyde kararlar verilmektedir. Operasyonel dzeyde; Atlye mhendislerinin iin iilere datmas gibi faaliyetleri ve piyasadan siparilerin alnp deerlendirilmesini rnek gsterebiliriz. Taktik dzey: Genel mdrln izni ile alnan yeni bir makinenin tesis iindeki yerleimi rnek olarak gsterilebilir. Stratejik dzey: irket bnyesindeki fabrikalarn birletirilmesi rnek verilebilir. Turhal, Afyon ve Erzincan makine fabrikalarnn yine ayn blgedeki eker fabrikalarna balanmas stratejik dzeyde bir karardr. 2.2. Egdm (Koordinasyon) letmede koordinasyon adna genel mdr bakanlnda haftalk deerlendirme toplantlar yaplmaktadr. Ayrca fabrika mdrleri bakanlnda birimler baznda da toplantlar yaplmaktadr. Bu toplantlarda oluturulan i planlarnn gerekletirilmesi iin yaplacak almalar kararlatrlmaktadr. 2.3. Motivasyon (steklendirme, Cokulandrma) letmede performans dkl ya da disiplinsiz davranlar gsteren alanlara ikramiye kesintisi gibi uygulamalar yapabilmektedir. letiim iin iletmenin pek ok yerinde bilgilendirme panolar kullanlmaktadr. Sosyal faaliyet olarak iletmenin ekerspor adnda bir spor kulb mevcuttur. Burada alanlar sportif faaliyet ynnden kendilerini gelitirmektedir.

2.4. Denetim Ynetimde nemli bir yere sahip olan denetim, iletme faaliyetlerinde ne tr ilerin hangi seviyede ve verimlilikte yapldn belirlemek amacyla yaplmaktadr. Bu amalar dorultusunda fabrikada da retime ynelik birtakm denetimler yaplmaktadr. Her ay imalat brosu ( Hazrlama Servisi) tarafndan aylk imalat raporlar ve hatal retim raporlar dzenlenip ynetime sunulmaktadr. Ayrca 6 ayda bir eker irketi tarafndan grevlendirilen bir mfetti denetim yapmakta ve rapor hazrlamaktadr. Aylk olarak hazrlanan hatal retim oranlar raporu Kalite Kontrol Atlyesi almalar sonucu burada oluturulup imalat brosuna iletilmektedir. 3.YNETC Ynetici; kar ve riski bakalarna ait olmak zere, mal ve hizmet retmek iin retim elemanlarn bir araya getiren ve iletmeyi altrma sorumluluu olan kiidir. Eer yneticiler ayn zamanda iletmenin sahibi iseler, kar ve riski de onlara aittir. Yneticinin grevlerinden bazlar unlardr: Amalara hangi kaynaklardan ulalabileceini belirleyip bu kaynaklar salar. letme alanlarnn grevlerini belirler. Yaplacak ilerle ilgili ilemleri balatr. Hedeflere yeterince ulalmas iin gerekli nlemleri alr. Yneticinin, almalarndan sorumlu olduu kiiler vardr. Ynetici bu kiilerin "st", almalarndan sorumlu olduu kiiler ise yneticinin "ast"dr. Yneticilerin baarl olabilmeleri iin astlar ile iyi ilikiler kurmalar gerekir. Astlarna kendilerini ilgilendiren konularda bilgi vermek ve grlerini almak, yneticinin gcn etkisini artrr. Bir iletmede alanlarn st ya da ast olularna gre snflandrlmasdr. Ynetici de bu hiyerarinin st kademelerinde yer alr. st dzey yneticiler, iletmenin sadece prensip kararlarn alrlar. rnein, bir genel mdr, iletmeyi daha genel iletmecilik prensipleri dorultusunda ynetir. Daha alt dzey yneticiler ise teknik ayrntlara girerler. rnein, ksm efleri. Daha fazla teknik bilgiye sahiptirler ve bilgilerini bu dorultuda kullanrlar. nk yaplan faaliyetlere daha yakndrlar. Ynetici zellikle u nitelie sahip olmaldr: Yetki ve sorumluluk almaya hazr olmal: Ynetici, kendisinden beklenen ilerin yaplmas iin kararlar almak durumdadr. Ald kararlarn sorumluluunu da stlenmekten kanmamaldr.

Personelini anlamal: yi bir ynetici grevde bulunduu srece, kuruluun ve personelinin almalarndan haberdar olmaldr. Grlerini personeline aklamaldr: Ynetici, astlarnn kiisel sorunlarna da duyarl davranmal ve bu sorunlarn zmne yardmc olmaldr. Bylece, personelinin daha verimli almasn salayabilir.

alanlarn grlerinin alnmas ve bunlarn deerlendirilmesi, iletmenin baarsn artrr. Personelin fikir ve grlerinin dinlenmesi, ayrca onlar anlamay da kolaylatrr. alanlarn sadece dinlenmesi yeterli deildir. Gr ve fikirlerini deerlendirilmedike, alanlarn dncelerini bildirmeyi srdrmeleri beklenemez. yi bir ynetici olmann dier bir gerei de, yneticinin kendi gr ve programlarn alanlarna aktarmasdr. Ancak, bu aktarmda ynetici olabildiince anlalr olmaya zen gstermeli ve yeterince anlalp anlalmadn kontrol etmelidir. 3.1. Ynetsel Roller Mintzberge gre yneticiler; kiileraras ilikiler, bilgi salayc ve karar verici roller olmak zere ana grupta toplanabilecek roller oynamaktadr: Kiileraras ilikilere dayal roller: Yneticinin ii gerei gerekletirmesi gereken kiileraras rol vardr. Temsil rol, nder rol ve irtibat salama rol. Bilgi salayc roller: Bu roller bilgi a gelitirmek ve korumak iin yerine getirilen faaliyetleri tanmlar. Yneticiler, rollerini yerine getirirken bilgi toplar ve yayarlar. Bylece organizasyon iin nemli bir iletiim merkezi durumuna gelirler. Karar verici roller: Yneticinin temel grevi karar vermedir. Bu roller yneticinin seim yapmasn gerektiren olaylarla ilgilidir. Bu rolleri; iletme sahiplii rol, sorun zme rol, kaynak datma rol ve arabuluculuk rol olmak zere drt balkta incelemek mmkndr. 3.1.1.Kiileraras roller Temsilcilik rol; ynettii iletmeyi temsil roldr. Trenlere katlma, belgeleri imzalama, konuk karlama gibi. Liderlik rol; astlarn gdleme, harekete geirme, eitme, rnek olma gibi.

Balant kurma rol; iletmenin d evreyle balantsn salama, d evredeki olay ve gelimeleri kontrol altnda tutma, frsatlar kollama, tehditlere kar nlemler alma gibi.

3.1.2.letiimle ilgili roller Bilgi toplama rol; eitli kaynaklardan iletmenin evresi ve piyasalar hakknda bilgi toplamas, eitli yaynlar takip etmesi gibi. Bilgi datma rol; Elde etmi olduu bilgileri, iletme personeliyle paylamas, bylece tm personeli bilgilendirmesi. Szclk rol; Kuruluun planlar, politikalar gibi konuda kamuoyunu aydnlatma adna irketin szcln yapma. 3.1.3. Karar vermeyle ilgili roller Giriimcilik rol; letmesiyle ilgili frsatlar deerlendirmek, yatrm yapmak gibi konularda nclk yapmak. Rahatszlk giderme rol; letmede ba gsteren grev, mali konular vb. gibi konularda bu olumsuzluklar giderme rol stlenmelidir. Kaynak datma rol; letmenin tm departmanlarna nemlerine gre belirli bteleri ayrmak ve kullanlmasn salamak. Mzakereci rol; irket sahiplerini temsilen, toplu szlemelerde ii temsilcileri veya sendika temsilcileri ile mzakereler yapmak. 3.2. Ynetim Kararndan Etkilenenler
Paydalar, kuruluun rn ve hizmetleri ile ilgisi olan, kurulutan dorudan veya dolayl, olumlu ya da olumsuz ynde etkilenen veya kuruluu etkileyen kii, grup veya kurumlardr. Paydalar, i ve d paydalar ile yararlanclar/mteriler olarak snflandrlabilir. Paydalar: Kurulutan etkilenen veya kuruluu etkileyen kurulu iindeki kii, grup veya (varsa) ilgili/bal kurululardr. Kuruluun alanlar, yneticileri ve kuruluun bal olduu bakan, i paydalara rnek olarak verilebilir. D Paydalar: Kurulutan etkilenen veya kuruluu etkileyen kurulu dndaki kii, grup veya kurumlardr. Kurulu faaliyetleriyle ilikisi olan dier kamu ve zel sektr kurulular, kurulua girdi salayanlar, sendikalar, ilgili sektr birlikleri d paydalara rnek olarak verilebilir.

MTERLER RAKPLER KAMU SEKTR ALIANLAR EVREC KURULULAR

RESM KURUMLAR

YNETM KURULU

TEDARKLER

FNANS KURULULARI

SENDKALAR