ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ 00 A ΣΤΕΑΣ

ΣΤΕΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΚΥΝΗΓΙ ΨΑΡΕΜΑ ΣΚΟΠΟΒΟΛΗ ΧΑΜΟΓΕΛΟ
STEAS ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΚΥΝΗΓΙ ΨΑΡΕΜΑ ΣΚΟΠΟΒΟΛΗ DENTIST
ΑΙΣΘΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ
ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
ΤΩΝ ΟΛΙΚΩΝ ΟΔΟΝΤΟΣΤΟΙΧΙΩΝ
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ: ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΟΠΑΙΔΕΙΑ ΟΟ 2η Έκδοση
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ
Κανένα άδειο χαμόγελο, πέραν του

βρεφικού, δεν μπορεί να κρύβει οποιαδήποτε
ομορφιά!
Α. ΣΤΕΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ
ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Α. Π. Θ
ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΜΕΝΟΣ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ
ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ NIS
ΒΑΣ. ΟΛΓΑΣ 199 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

2310 418295 6977607760
6977858062
2310999634
Άλκης Στέας
Αντώνης Στέας

ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ
ΚΑΙ ΟΛΙΚΕΣ ΟΔΟΝΤΟΣΤΟΙΧΙΕΣ
Αισθητική είναι η ευχάριστη ψυχική διάθεση που θα προκληθεί από την αίσθηση
της όρασης για το υπό παρατήρηση οπτικό ερέθισμα.
Η αντίδραση σ’ ένα οπτικό ερέθισμα είναι συνάρτηση της κρατούσης ψυχικής
διάθεσης.
Κανένα άδειο χαμόγελο, πέραν του βρεφικού, δεν μπορεί να κρύβει οποιαδήποτε
ομορφιά!
Μιαν καλή εμφάνιση και ένα όμορφο χαμόγελο αποτελούν ένα πολύ
καλό εφόδιο για την έναρξη μιας συναναστροφής. Καθημερινώς,
στους οδοντιατρικούς χώρους, κατασκευάζονται ή βελτιώνονται
χιλιάδες χαμόγελα και το θέμα αποτελεί διαχρονικό αντικείμενο
συζήτησης 1-20
Ομορφιά!
Οι όροι όμορφος, ωραίος και τα παράγωγά τους, χρησιμοποιούνται για
να χαρακτηρισθούν στοιχεία όχι μόνον υλικά αλλά και πνευματικά,
καθώς επίσης καταστάσεις και γεγονότα. Τι είναι όμορφο, τι είναι
ομορφιά; Δύσκολο ν’ απαντήσεις όταν στο ρωτούν για πρώτη φορά!
Δύσκολο ν’ απαντήσεις δίχως φιλοσοφικές τάσεις, δίχως να ανατρέξεις
στο τι είπαν άλλοι!
Ένας άλλος όρος, αυτός της αισθητικής, είναι περισσότερο
συγκεκριμένος μιας και περιορίζεται στο να χαρακτηρίζει μόνον
εικόνες. Σαν εικόνα θεωρούμε κάθε οπτικό ερέθισμα, ανεξάρτητα αν
αυτό αναφέρεται στην παρατήρηση ενός δημιουργήματος της φύσης ή
όχι, στην εξέλιξη ενός φαινομένου ή ενός γεγονότος. Η συγκεκριμένη
χρήση του όρου «αισθητική» βεβαίως δεν είναι απολύτως απόλυτη,
δεδομένου ότι συχνά μιαν συμπεριφορά χαρακτηρίζεται και σαν
αντιαισθητική, εννοώντας ότι αυτή είναι ανάρμοστη ή αηδιαστική,
προκαλεί δηλαδή δυσαρέσκεια!!!!!
Πάρα πολλές εισαγωγές κειμένων, που σχετίζονται με τις ΟΟ, ξεκινούν

με την απαρίθμηση των τριών στόχων κατασκευής μιας ΟO:
Αποκατάσταση της φώνησης
Αποκατάσταση της μάσηση;
Αποκατάσταση της αισθητικής
Δεδομένου ότι οι όλα τα νωδά άτομα μπορούν και να φάνε και να

μιλήσουν χωρίς τις ΟΟ. και επιθυμώντας να ακριβολογήσουμε,
πιστεύουμε ότι οι ΟΟ δεν αποκαθιστούν την μάσηση και την φώνηση,

γιατί δεν έχουν απολεσθεί, αλλά απλά τις βελτιώνουν, δίχως όμως να
τις επαναφέρουν στην αρχική φυσική κατάστασή τους!
Αντίθετα θεωρούμε απόλυτα επιτυχημένη τη χρήση του όρου
«αποκαθιστώ» όταν αναφερόμαστε στο θέμα της αισθητικής γιατί
πιστεύουμε ότι κανένα άδειο χαμόγελο, πέραν του βρεφικού, δεν
μπορεί να κρύβει οποιαδήποτε ομορφιά!
Μέσα από την βελτίωση της λειτουργικότητας και την αποκατάσταση
της αισθητικής, οι ΟΟ προσφέρουν κάτι ακόμη, πολύ σημαντικότερο
ίσως, την επανάκτηση της αυτοπεπείθεσης και δι’ αυτής την ψυχική
ανάταση του νωδού ατόμου!
Εικ.377. Οι ΟΟ δεν εξαλείφουν τις ρυτίδες!
Προσερχόμενοι για την κατασκευή ΟΟ, αρκετοί ασθενείς εκφράζουν,

με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, μιαν επιθυμία βελτίωσης όχι μόνον
της εμφάνισης του χαμόγελού τους, αλλά της γενικότερης εμφάνισης
του προσώπου, ενίοτε μάλιστα ζητούν την απαλοιφή ρυτίδων που
υπάρχουν στην περιοχή γύρω από το στόμα (εικόνα 377).
Οφείλουμε να καταστήσουμε σαφές στον ασθενή μας, από την πρώτη
στιγμή, δίχως περιστροφές ότι οι ΟΟ δεν διαθέτουν αυτήν την
ικανότητα.
Μπορούμε όμως να τους διαβεβαιώσουμε, χωρίς καμία επιφύλαξη, ότι
υπάρχει η δυνατότητα βελτίωσης της εμφάνισης, σε ότι σχετίζεται με
την τόνωση της περιοχής (εικόνα 378), η οποία βέβαια δεν είναι
ανεξάντλητη !
ικ.378. Οι ΟΟ μπορούν να βελτιώσουν την εμφάνιση του προσώπου

σε ότι αναφέρεται στην στήριξη του χείλους και των παρειών.
Εικ.379: Η βελτίωση που θα επιφέρει μια σωστή ΟΟ μπορεί να είναι

σημαντική.
Εικ.380: Τελικά δεν χρειάστηκε να υποστεί γναθοχειρουργική

επέμβαση προκειμένου να διορθώσει το profile του.

Είναι σίγουρο ότι με τις ΟΟ μπορώ να βελτιώσω την εμφάνιση του
προσώπου ενός νωδού ασθενούς και ιδιαίτερα ότι έχει σχέση με το
profile του (εικόνα Α 3 και Α 4). Η δυνατότητα αυτή δεν είναι
απεριόριστη γιατί οι μεταβολές που θα επιφέρω πρέπει ταυτόχρονα
και πρωτίστως να μην μειώνουν την λειτουργική ικανότητα του
ασθενούς.
Εκεί που διαθέτω μιαν ιδιαίτερα μεγάλη ελευθερία σύνθεσης και
αυτοσχεδιασμού, είναι στη στενή περιοχή του χαμόγελου, στα στοιχεία
που το συνθέτουν, δηλαδή στα δόντια, εν μέρει στα χείλη και
ελάχιστα στις παρειές!
Για να βελτιώσω κάτι, και μάλιστα τόσο ποικιλόμορφο όσο ένα
χαμόγελο, θα πρέπει να το γνωρίζω πολύ καλά!
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΧΑΜΟΓΕΛΟΥ

ΚΑΙ Η ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΤΟΥ
ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ - ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ
Το χαμόγελο είναι αναπόφευκτος τρόπος έκφρασης του ανθρώπου,
δεν λείπει από πουθενά. Κάποιες φορές είναι παρόν ακόμη και στον
πόνο, τόσο του σώματος όσο και της ψυχής!
Χρειάστηκε ιδιαίτερη προσπάθεια για την διατύπωση ενός

ολοκληρωμένου ορισμού του χαμόγελου.
Στο χαμόγελο (ΧΑΡΑ) έχουμε πάντοτε αποκάλυψη των δοντιών.
Στο συγκαταβατικό χαμόγελο ίσως όχι.
Ο μορφασμός εκφράζει δυσαρέσκεια.
Η έκφραση «Δείξ’ του τα δόντια σου!!!!!!!» αναφέρεται σε μορφασμό,
εκδηλώνει κακή προδιάθεση!
«Το χαμόγελο είναι η δια των χειλέων σωματική έκφραση μιας

ψυχικής κατάστασης που προκαλείται από την λειτουργία
τουλάχιστον μιας εκ των 5 αισθήσεων, πάντοτε σε συνδυασμό
με την μνήμη ή και μόνον απ’ την ανάμνηση κάποιας
εμπειρίας».
Άραγε θα μπορούσε να ειπωθεί, χάριν συντομίας, ότι το χαμόγελο
είναι ένας ΜΟΡΦΑΣΜΟΣ ο οποίος εκδηλώνει ευχάριστη διάθεση.
Οποιοδήποτε χαμόγελο είναι μια εικόνα, που φυσικά γίνεται
αντιληπτή με την αίσθηση της όρασης.
Η οπτική αντίληψη θα δημιουργήσει και την ψυχική διάθεση απέναντι
στο οπτικό ερέθισμα, στην εικόνα δηλαδή του χαμόγελου που
αντικρίζω, την οποία θα συγκρίνει με τις ήδη υπάρχουσες μνήμες και
εμπειρίες και θα την ταξινομήσει στις γνωστές ή στις άγνωστες και θα
την χαρακτηρίσει σαν ευχάριστη ή δυσάρεστη, δηλαδή σαν όμορφη ή
σαν άσχημη.
Τι είναι εκείνο που με κάνει να λέω ότι αυτό είναι πιο ωραίο από κάτι
άλλο;
Μολονότι θεωρείται δεδομένο και απόλυτα δικαιολογημένο ότι το
κριτήριο της αισθητικής είναι κάτι το προσωπικό, κάτι το υποκειμενικό,
εντούτοις πολύ συχνά σχολιάζεται το γεγονός ότι κάποιος διαθέτει
αναπτυγμένη την αίσθηση του ωραίου, που σημαίνει ότι πολύς κόσμος
έχει τις ίδιες απόψεις, τις ίδιες προτιμήσεις, μ’ αυτόν.
Θελήσαμε λοιπόν να διαπιστώσουμε ποιες είναι οι παράμετροι που
επηρεάζουν την αισθητική ενός χαμόγελου και μας οδηγούν στο να το
χαρακτηρίσουμε σαν λιγότερο ή περισσότερο ωραίο από ένα άλλο, να
προσδιορίσουμε κατά το δυνατόν την βαρύτητα καθεμιάς εξ αυτών και
να υπολογίσουμε το ποσοστό ταύτισης των απόψεων.
Για να το πετύχουμε αυτό χρειάσθηκε να αναλύσουμε την
αρχιτεκτονική της δομής ενός χαμόγελου, ώστε στην συνέχεια
επιλέγοντας ή συνθέτοντας χαμόγελα με χαρακτηριστικά διαφορετικές
παραμέτρους, να ζητήσουμε την σύγκριση από ένα μεγάλο αριθμό
ατόμων, που λειτούργησαν σαν κριτές.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΧΑΜΟΓΕΛΟΥ.
Από τι συντίθεται ένα χαμόγελο; Πως μπορούμε να το αναλύσουμε;

Πως μπορούμε να περιγράψουμε σχεδιαστικά, τοπογραφικά, την
σύνθεση ενός χαμόγελου, την διάταξη των δοντιών που το
διαμορφώνουν: Πως μπορούμε να συνθέσουμε ένα χαμόγελο;
Υπάρχουν κατασκευαστικές οδηγίες; Ποια είναι η αρχιτεκτονική ενός
χαμόγελου;
Το κάδρο, μέσα στο οποίο μπορούμε να παρέμβουμε και να
δημιουργήσουμε ένα χαμόγελο είναι δεδομένο, και εν μέρει
περιορισμένο στην υλική του υπόσταση. Ορίζεται από τις γωνίες του
στόματος, το άνω χείλος και το κάτω χείλος.
Μέσα σ’ αυτό το χώρο πρέπει να τοποθετήσουμε, σε μια αρμονική
θέση με το περίγραμμα του χαμόγελου, τα δομικά μας στοιχεία, που
είναι τα δόντια. Τα δόντια συνθέτουν διάφορα είδη γραμμών: Νοητές
ευθείες. Υλικές καμπύλες. Πολλές «κατακόρυφες» γραμμές, λιγότερες
«οριζόντιες» (Εικ. 381).
Εικ.381: Το μη νωδό χαμόγελο.
Τοπογραφικά λοιπόν, στην περιοχή ενός μη νωδού χαμόγελου

παρατηρούμε:
Την γραμμή του άνω χείλους.
Την γραμμή του κάτω χείλους.
Την μέση γραμμή.
Την αυχενική γραμμή.
Την κοπτική γραμμή.
Οι αδρές αυτές γραμμές αποτελούν κατευθυντήριες γραμμές για την

σύνθεση του χαμόγελου και τις θεωρούμε σαν την αρχιτεκτονική
καθοδήγηση για την σύνταξη των τεχνητών δοντιών μιας ΟΟ. Για
τον λόγο αυτό ονομάζονται ΓΡΑΜΜΕΣ ΟΔΗΓΟΙ.

Ορισμοί των οδηγών γραμμών
Γραμμή του άνω χείλους.

Είναι η γραμμή που ορίζει το ελεύθερο άκρο του άνω χείλους. Η
μορφή αυτής της γραμμής ποικίλλει από άνθρωπο σε άνθρωπο και
αλλάζει σχήματα αλλά και καθ’ ύψος θέση, ανάλογα με την εκάστοτε
λειτουργική θέση του χείλους.
Το σχήμα της γραμμής αυτής, στη θέση ανάπαυσης, και η απόστασή
της από το κάτω χείλος διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην εικόνα
της περιοχής.
Μια ευθεία γραμμή άνω χείλους, σε επαφή με το κάτω χείλος είναι
ικανή να κρύψει όλα τα πρόσθια δόντια, σε αντίθεση με μια γραμμή
έντονα κοίλη η οποία ακόμη και στην θέση ανάπαυσης αποκαλύπτει
όχι μόνον τους άνω κεντρικούς αλλά πολλές φορές ακόμη και τους
παρακείμενους πλάγιους τομείς (Εικ. 382).
Εικ. 382: Το κοίλο σχήμα του άνω χείλους αποκαλύπτει

υπερβολικά τους άνω προσθίους.
Κατά το γέλιο η γραμμή του άνω χείλους συνήθως καθίσταται κυρτή ή

τοξοειδής, ενώ ταυτόχρονα, ανάλογα με την ένταση του γέλιου, εκτός
από το σχήμα αλλάζει και η καθ’ ύψος θέση της και φυσικά και η
σχέση με τα υπόλοιπα παρακείμενα ανατομικά χαρακτηριστικά.
Η γραμμή του άνω χείλους δεν θα πρέπει να συγχέεται με την
γραμμή γέλωτος, που είναι το σημάδι που χαράσσουμε στην
προστομιακή επιφάνεια του άνω τόξου καταγραφής, με την οποία
καταγράφουμε την ανώτατη θέση που καταλαμβάνει η γραμμή του
άνω χείλους κατά το έντονο γέλιο. Επειδή με την γραμμή γέλωτος
στην ουσία υποδεικνύουμε την θέση στην οποία επιθυμούμε να
τοποθετηθεί ο αυχένας των τεχνητών δοντιών, δικαιολογείται να
υπάρχει μια υποσυνείδητη ταύτιση αυτών των δύο διαφορετικών
όρων, η οποία πηγάζει από τον κοινό τους στόχο.
Γραμμή του κάτω χείλους.
Είναι η αντίστοιχη γραμμή που ορίζεται από το κάτω χείλος.
Η μέση γραμμή
Η Μέση γραμμή είναι μια νοητή ευθεία που διέρχεται από το
μεσόφρυο, την ράχη της ρινός, το ακρορρίνιο, το φίλτρο του χείλους
και διαιρεί την εικόνα του προσώπου σε δύο φαινομενικώς συμμετρικά
ημιμόρια, το δεξί και το αριστερό. Η μέση γραμμή μπορεί να ορισθεί
επίσης ως η νοητή γραμμή που ορίζεται από την τομή του μέσου
οβελιαίου επιπέδου με το δέρμα.
Η αυχενική γραμμή
Η αυχενική γραμμή είναι μια νοητή γραμμή εφαπτόμενη στο ακρότατο
σημείο των αυχένων των δοντιών. Μπορούμε να πούμε ότι η αυχενική
γραμμή είναι η γραμμή που «δημιουργείται» από τον κλινικό αυχένα,
δηλαδή από την παρυφή των ούλων.
Η κοπτική γραμμή
Ως κοπτική γραμμή θεωρούμε την γραμμή που σχηματίζεται από το
σύνολο των κοπτικών ακμών των προσθίων δοντιών και τις κορυφές
των παρειακών φυμάτων των οπισθίων δοντιών.
ΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ
ΑΝΑΛΥΣΗ - ΔΙΑΠΛΑΣΗ
Είναι κοινό συμπέρασμα ότι ή ομορφιά είναι προσωπικό γούστο, είναι

κάτι το υποκειμενικό, εξαρτάται από τις προτιμήσεις του καθενός.
Όμορφο είναι αυτό που αρέσει σ’ εμένα και όχι σ’ εσένα. Πολύ συχνά,
αιτιολογούμε την μη «συνηθισμένη» (για εμάς) προτίμηση ενός
ατόμου με την έκφραση: «είναι βίτσιο του» και η ερμηνεία θεωρείται
επαρκής. Αλλά τι είναι αυτό που με καθιστά θετικό ή αρνητικό
απέναντι σε κάτι, τι είναι αυτό που διαμορφώνει αυτό το «βίτσιο»; Τι
είναι αυτό που ρυθμίζει αυτό που κάποιος αποστρέφεται, για κάποιον
άλλο να αποτελεί «βασικό ένστικτο διαιώνισης του είδους»;!
Πως αποφασίζουμε αν κάτι είναι ωραίο ή όχι;

Τι υπαγορεύει την απόφαση μας;
Υπάρχει κριτήριο και πως διαπλάθεται;
Τι μας καθοδηγεί στην προσπάθεια δημιουργίας μιας όμορφης εικόνας;
Πως μπορώ να πλουτίσω αυτόν το οδηγό;
Όλοι παραδεχόμαστε ότι η αίσθηση του ωραίου είναι κάτι πολύ
σχετικό, εμείς πιστεύουμε ότι είναι μιαν οπτική συνήθεια, ότι πηγάζει
από μια ψυχική εμπειρία, ότι εκφράζει μια προτίμηση.

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΤΩΝ
ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΝ (ΣΧΕΣΕΩΝ) ΣΤΗΝ ΟΠΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΗΝ
ΨΥΧΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ
Για την συντομότερη διατύπωση της ανάλυσης του τρόπου διάπλασης

και λειτουργίας του κριτηρίου της αισθητικής, θα χρησιμοποιηθεί μια
πειραματική προσέγγιση και μάλιστα στην περιοχή της καθημερινής
διατριβής όλων των ανθρώπων, που είναι το ανθρώπινο πρόσωπο!
Το πρόσωπο αποτελείται από 2 ημιμόρια, το δεξί και το αριστερό.
Εάν δίπλα στο ένα μάτι τοποθετήσουμε το είδωλό του, τότε
συνθέτουμε αυτό που παρομοιάζουμε και αποκαλούμε «καθρέφτη της
ψυχής»
Εάν πάρουμε το ημιμόριο της μύτης και δίπλα του παραθέσουμε μιαν
αξονική συμμετρία του, τότε συνθέτουμε μια μύτη.
Με τον ίδιο τρόπο συναρμολογούμε το στόμα αντιπαραθέτοντας τα
δύο ημιμόρια.
Ας προχωρήσουμε στην τυχαία σύνθεση ενός προσώπου.
Εικ. 383. Αριστερά: Τα βασικά συστατικά ενός προσώπου. Δεξιά: Η

τυχαία σύνθεσή τους δεν θυμίζει τίποτα παρά μόνον PICASSO.
Τι είναι αυτό που μου ψιθυρίζει ότι τα συστατικά δεν είναι σωστά
τοποθετημένα;
Ας επανασυνθέσουμε τα συστατικά με μια περισσότερη συνηθισμένη
σύνθεση και σειρά.
Εικ. 384: Η σύνθεση των βασικών συστατικών του προσώπου σε μια

συγκεκριμένη θέση κάτι θυμίζει!
Από την απεικονιζόμενη σύνθεση διαπιστώνουμε ότι εάν συνθέσουμε
τα βασικά συστατικά ενός προσώπου, σε τυχαίες μεν αποστάσεις, αλλά
σε συγκεκριμένες θέσεις τότε δημιουργούμε την εικόνα ενός
«προσώπου» που κάτι θυμίζει από το ζωικό βασίλειο, αλλά σίγουρα
δεν θυμίζει ανθρώπινο πρόσωπο. Οι αποστάσεις των ματιών, αλλά
και των υπολοίπων συστατικών είναι αυτό που έλκει την προσοχή! Δεν
έχω συνηθίσει να τα βλέπω σ’ αυτήν την σχέση, τουλάχιστον σ’ ένα
ανθρώπινο πρόσωπο! Η συγκεκριμένη θέα μου είναι άγνωστη.
Η σύνθεση ενός προσώπου εξαρτάται ναι μεν βασικά από τα σωστά
συστατικά στοιχεία και την σωστή θέση τους, αλλά εκείνο που θα
επηρεάσει και θα καθοδηγήσει την αντίληψή μας, περί του τι
αντικρίζουμε, είναι η σχέση των αποστάσεων.
Μεταβάλλοντας τις οριζόντιες και κατακόρυφες αποστάσεις μπορώ να
πλησιάσω περισσότερο σε κάτι πιο οικείο, σε κάτι που έχω συνηθίσει
να βλέπω σαν ανθρώπινο πρόσωπο!
Εικ. 385: Η αλλαγή των οριζοντίων και κατακόρυφων αποστάσεων

των συστατικών μεταβάλλει σημαντικά την εντύπωση της εικόνας που
συνθέτουν. Στην συνέχεια, τα υπόλοιπα πέριξ, ίσως, είναι απλώς
συμπληρώματα!
Εικ. 386: Με τα ίδια συστατικά συνθέτω δύο διαφορετικές εικόνες,

δύο διαφορετικές εντυπώσεις, δύο διαφορετικές αντιδράσεις και
διαθέσεις!
Εκείνο που μας καθοδηγεί στην σύνθεση της οικείας εικόνας ενός
προσώπου είναι ένα υποσυνείδητο γνωστικό σχήμα («πατρόν»), που
υποδεικνύει όχι μόνον τις σχέσεις μεταξύ των θέσεων ματιών, μύτης
και στόματος, αλλά και τις ακριβείς αποστάσεις μεταξύ τους, Ο οδηγός
αυτός δεν είναι έμφυτός αλλά δημιουργείται κατά την ανάπτυξη του
οργανισμού με τον εμπλουτισμό της μνήμης από παραπλήσιες εικόνες
που εντυπώνονται σ’ αυτήν!
Η επανάληψη μιας εικόνας προκαλεί εξοικείωση μ’ αυτήν, με
αποτέλεσμα αυτή να μην γεννά απορία, έλξη της προσοχής και
επιφυλακτικότητα.
Το κριτήριο της αισθητικής αποτελεί το σχέδιο, που θα μας
καθοδηγήσει στην σύνθεση. Διαπλάθεται από αυτά που έχουμε
ξαναδεί, που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε και έχουν εντυπωθεί στην
μνήμη μας, δίχως δυσάρεστα συμβάντα. Είναι ένα «πατρόν»
ακριβείας, που καθορίζει όχι μόνον τις θέσεις αλλά και τις ακριβείς
αποστάσεις των συστατικών της εικόνας που επιθυμούμε να
συνθέσουμε.
Τι είναι όμως αυτό που θα κρίνει μιαν εικόνα σαν φιλική ή εχθρική;
Σαν ευχάριστη ή δυσάρεστη;
Σαν όμορφη ή σαν άσχημη;
Τι με οδηγεί στο να τολμώ να πω ότι αυτό που προτείνω είναι πιο
όμορφο από κάτι άλλο;
Η επεξεργασία των οπτικών ερεθισμάτων και η ψυχική διάθεση που
προκαλείται απέναντι σ’ αυτά, αποτελεί το κριτήριο της αισθητικής.
Αν και η αισθητική θεωρείται μια κρίση υποκειμενική και μολονότι το
κριτήριο, της αυθόρμητης αισθητικής επιλογής, μεταβάλλεται
επηρεαζόμενο από την στιγμιαία επικρατούσα ψυχική διάθεση, που
διαμορφώνεται από τα τρέχοντα ερεθίσματα του περιβάλλοντος,
εντούτοις δεν θα πρέπει να το θεωρούμε ως απόλυτα προσωπικόν
ίδιον εκάστου ατόμου, ούτε ως ποικίλλον χαρακτηριστικό, τουλάχιστον
μεταξύ ατόμων ανατραφέντων στο ίδιο περιβάλλον και εχόντων ως εκ
τούτου κοινές οπτικές εμπειρίες και συνήθειες!
Στην βάση του, ακόμη και μέσα από την προσωπική άποψη του
καθενός, υπάρχουν ορισμένοι κανόνες που αυτοδημιουργούνται κάτω
από το καθεστώς της επανάληψης, η οποία προκαλεί έναν οπτικό
εθισμό. Η συχνότητα συνάντησης ορισμένων εικόνων, ανάλογα με το
ποσοστό επανάληψης, διαμορφώνει τους στατιστικούς κανόνες που
συμβάλλουν στην διάπλαση του κριτήριου της αισθητικής. Έτσι αυτό
που συναντιέται πιο τακτικά, που επαναλαμβάνεται στα πρόσωπα, στα
χαμόγελα των συνανθρώπων μας, είναι φυσικό επακόλουθο να το
έχουμε συνηθίσει και να μην μας προκαλεί αποστροφή. Αφού λοιπόν
ανήκει κατ’ αρχάς στο σύνολο των αποδεκτών εντυπώσεων, ίσως να
είναι περισσότερο οικείο από κάτι άλλο, και πιθανώς να συνδυάζεται
με κάτι ευχάριστο, άρα είναι και όμορφο. Σίγουρα δεν είναι
ασυνήθιστο! Συνεπώς, τουλάχιστον δεν θα τραβήξει την προσοχή μας
και μάλιστα μ΄ έναν αρνητικό τρόπο!
Στόχος μας πάντοτε είναι η ΟΟ να περάσει απαρατήρητη!!!!
Στόχος μας είναι η ΟΟ να δείξει όσο το δυνατόν περισσότερο
φυσική!!!!!
Εκείνο που θα περάσει απαρατήρητο είναι ο κανόνας και όχι η
εξαίρεση!
Εκείνο που καθοδηγεί την προτίμησή μου λοιπόν, στην σύνθεση ενός
χαμόγελου, είναι η σύγκριση και η προσπάθεια προσαρμογής της
σύνταξης των δοντιών στα κοινά χαρακτηριστικά της εικόνας, αυτής
που έχουμε συνηθίσει να αντικρίζουμε σε όλα τα χαμόγελα. Δεν είναι
τίποτε περισσότερο από την αυθόρμητη υποταγή στην επικρατούσα
σχέση, που έχω συνηθίσει να αντικρίζω να έχουν τα δόντια τόσο
μεταξύ τους, αλλά οπωσδήποτε και με τα υπόλοιπα περιβάλλοντα
ανατομικά στοιχεία και κυρίως με τα χείλη και τις παρειές. Είναι η
εκπλήρωση όσων η στατιστική συνήθεια, μας υποβάλλει. ψιθυριστά!
Εικ. 387: Μια πολύ πετυχημένη «παρομοίωση» του καθηγητού

Sokolovic B. Η οπτική ανάμνηση που προκαλεί το χαμόγελο του
ασθενούς κλίνει περισσότερο προς το χασμουρητό του ιπποπόταμου.
Γιατί όμως προτιμούμε, γενικά, ότι θυμίζει νεαρή ηλικία και όχι
γερασμένο; Γιατί προτιμούμε ένα νεανικό χαμόγελο από ένα χαμόγελο
ηλικιωμένο, έστω κι αν το πλήθος των παραστάσεων είναι ισάριθμο; Η
εξήγηση μπορεί να δοθεί στην πρώτη συναναστροφή με τους
συνομηλίκους και με τον καθρέφτη, που προκαλούν τον οπτικό εθισμό
στην δίχως ρυτίδες όψη. Ακόμη και οι γονείς συνήθως είναι νεαροί και
άρα με γεμάτο χαμόγελο και δίχως ρυτίδες.
Μιαν άλλη ερμηνεία θα μπορούσε να βασισθεί στο ένστικτο της
αυτοσυντήρησης, που μεταφράζεται σαν άμετρη και έμφυτη λαχτάρα
για την μόνιμη παραμονή σ’ αυτό που γνωρίζουμε, σε σχέση με τον
φόβο ή τον δισταγμό και την επιφύλαξη, στην καλύτερη των
περιπτώσεων, για το άγνωστο, απ’ όπου λίγοι γύρισαν! Το ένστικτο
αυτό εκδηλώνεται με την προτίμηση στην αίσθηση του καινούργιου,
του νέου, που δίνει την ψευδαίσθηση ότι το τέλος είναι ακόμη μακριά.

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ λοιπόν σημαίνει ίσως τη δυνατότητα για
ΣΥΓΚΡΙΣΗ και ταξινόμηση ΤΟΥ ΟΠΤΙΚΟΥ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΟΣ (αυτού που
βλέπω) με τις οπτικές παραστάσεις που έχω στην μνήμη μου, μ’ αυτό
που έχω συνηθίσει να βλέπω, ή με κάτι παραπλήσιο, και το οποίο έχω
χαρακτηρίσει σαν ευχάριστο, σαν όμορφο ή ωραίο!
Το κριτήριο της αισθητικής συντίθεται από το σύνολο των

καταγραμμένων οπτικών εντυπώσεών Μια πλούσια λοιπόν μνήμη,
γεμάτη από εικόνες με χαμόγελα, άλλα εκ των οποίων έχουν
χαρακτηρισθεί σαν όμορφα και άλλα σαν άσχημα ή λιγότερο όμορφα,
θα με καθοδηγήσει και θα με βοηθήσει να βάλω σε μια σωστή σχέση,
στην κατάλληλη απόσταση, σε μιαν όμορφη θέση, τα επιμέρους
συστατικά του χαμόγελου, δηλαδή τα δόντια.
Ας γνωρίσουμε λοιπόν τι είναι αυτό που θέλουμε να συνθέσουμε!!!!!!!
Η ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΧΑΜΟΓΕΛΟΥ.
Από τι συντίθεται ένα χαμόγελο; Πως μπορούμε να το αναλύσουμε;

Πως μπορούμε να περιγράψουμε σχεδιαστικά, τοπογραφικά, την
σύνθεση ενός χαμόγελου, την διάταξη των δοντιών που το
διαμορφώνουν! Πως μπορούμε να συνθέσουμε ένα χαμόγελο;
Υπάρχουν κατασκευαστικές οδηγίες; Ποια είναι η αρχιτεκτονική ενός
χαμόγελου;
Το κάδρο, μέσα στο οποίο ΜΠΟΡΟΎΜΕ ΝΑ ΠΑΡΈΜΒΟΥΜΕ και να

δημιουργήσουμε ένα χαμόγελο είναι δεδομένο, και εν μέρει
περιορισμένο στην υλική του υπόσταση. Ορίζεται από τις δύο γωνίες
του στόματος, την γραμμή του άνω χείλους και την γραμμή του κάτω
χείλους.
Μέσα σ’ αυτό το χώρο πρέπει να τοποθετήσουμε, σε μια αρμονική
θέση με το περίγραμμα του χαμόγελου, τα δομικά μας στοιχεία, που
είναι τα δόντια. Τα δόντια συνθέτουν διάφορα είδη γραμμών: Νοητές
ευθείες. Υλικές καμπύλες. Πολλές κατακόρυφες, λιγότερες οριζόντιες.
Πως θα ρυθμίσουμε την σχέση και την απόσταση μεταξύ των
προαναφερθεισών οδηγών γραμμών;
ΤΟ ΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ
Ας δούμε λοιπόν τι έχουμε συνηθίσει σαν ωραίο χαμόγελο!!!!
Μέσα από μια ανθρωπομετρική-ανθρωπομορφική μελέτη, με
κατάλληλο φωτογραφικό υλικό και απλές ερωτήσεις σε 2000 περίπου
άτομα, προσπαθήσαμε να βρούμε τι είναι αυτό που μας αρέσει σ’ ένα
χαμόγελο και τι όχι. Τι είναι αυτό που συνήθως έλκει την προσοχή
μας, τι είναι αυτό που παρατηρούμε σ’ ένα χαμόγελο; Τι έχουμε
συνηθίσει να βλέπουμε σαν σχέση δοντιών και προσώπου, σαν σχέση
μεταξύ των οδηγών γραμμών.

Η μέση γραμμή:
Οι άνω κεντρικοί τομείς έλκουν πάντοτε την προσοχή του
θεατού! Το ίδιο και η μέση γραμμή
Έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε: Το μέσο οβελιαίο επίπεδο του κρανίου
να ταυτίζεται με την μέση γραμμή του προσώπου κι αυτή να ταυτίζεται
με την μέση γραμμή του φραγμού (εικόνα 388)! Αυτός είναι ένας
απαράβατος κανόνας στην κατασκευή του χαμόγελου!
Εικ 388: Η ελάχιστη μετατόπιση της μέσης γραμμής έχει δυσανάλογα

δραματικές επιπτώσεις
Εκτός από τον απαράβατο κανόνα της σύμπτωσης της μέσης γραμμής
του προσώπου με την μέση γραμμή των δοντιών: Έχουμε συνηθίσει
να βλέπουμε να ισχύει ο σχετικός κανόνας της επαφής των εγγύς
επιφανειών των κεντρικών τομέων με την μέση γραμμή. Να μην
αφίστανται δηλαδή απ’ αυτήν οι κεντρικοί τομείς. Δεν μας ενοχλεί
όμως ένα μικρό μεσοδόντιο κενό σ’ αυτήν την περιοχή. Αντίθετα το
χαρακτηρίζουμε σαν μιαν ευχάριστη παραλλαγή. Αυτό όμως είναι
καταστροφικό όταν συμβαίνει στην κάτω γνάθο (εικόνα 389).
Εικ.389: Το μεσοδόντιο κενό είναι σοβαρά αντιαισθητικό στην κάτω

γνάθο. Θυμίζει πρόβατο! Δεν συμβαίνει το ίδιο με την άνω γνάθο!

Η κοπτική γραμμή:
Έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε:Μια γραμμή δοντιών, την κοπτική
γραμμή, να είναι παράλληλη προς την διακορρική γραμμή Στην ουσία
έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε το περιγεγραμμένο των προσθίων
οδόντων παραλληλόγραμμο να είναι παράλληλο προς την διακορρική
γραμμή.( η εφαπτόμενη στα κοπτικά άκρα των κεντρικών να είναι
παράλληλη προς την διακορρική γραμμή)
Διακορρική και κοπτική γραμμή είναι πάντοτε παράλληλες μεταξύ
τους. Και οι δύο είναι πάντοτε κάθετες προς την μέση γραμμή. Αυτό
είναι ένας απαράβατος κανόνας
Η κοπτική γραμμή δεν πρέπει να είναι ευθεία Δεν πρέπει να απέχει
σχετικά πολύ από το κάτω χείλος. Η κοπτική γραμμή είναι
περισσότερο όμορφη όταν ακολουθεί την καμπυλότητα του κάτω
χείλους (εικόνα 390 και 391).
Εικ. 390: Πιθανότατα από τις δύο εικόνες προτιμάται την δεύτερη σαν
ομορφότερη! Η κοπτική γραμμή δεν απέχει πολύ από το κάτω χείλος
και ακολουθεί την καμπυλότητά του! Ή μήπως οι κεντρικοί σαν
υψηλότεροι και ως έλκοντες την προσοχή φαντάζουν ομορφότεροι!
Εικ.391: Παρατηρήστε την θέση της κοπτικής γραμμής σε σχέση με

το κάτω χείλος. Μήπως η τρίτη εικόνα είναι αυτή που προτιμάτε;
Η αυχενική γραμμή:
Πόσο πολύ ή λίγο το μέγεθος των δοντιών επηρεάζει το χαμόγελο;
Το ύψος των δοντιών, σε σχέση με το ύψος του χαμόγελου,
διαδραματίζει τρομακτικό ρόλο στην αποδοχή του ως ωραίου ή μη.
Είναι ασυνήθιστο και άσχημο να εκτίθεται μεγάλο ύψος ούλων,
φυσικών ή τεχνητών, σε θέα όσο μεγάλα και να είναι τα δόντια.
Όταν η αυχενική γραμμή (κλινικός αυχένας) είναι ορατή κατά τον
γέλωτα (εικόνα 392), τότε δημιουργείται πρόβλημα αισθητικής. Το
πρόβλημα οξύνεται όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση της αυχενικής
γραμμής από το χείλος. Η πιθανότητα η προδιάθεση αυτή να βασίζεται
στον έμφυτο χρυσό κανόνα των αναλογιών, δηλαδή στο Ευκλείδειο
θεώρημα που διέσωσαν οι Πυθαγόρειοι, πριν 2500 χρόνια, εδώ στην
Ελλάδα, μας φαίνεται ελάχιστη. Θεωρούμε πιθανότερο το πρόβλημα
να πηγάζει από την σύγκριση με τα αποθέματα των οπτικών εικόνων
της μνήμης μας και την προσομοίωση με άλλα είδη του ζωικού
βασιλείου. Ένα χαμόγελο με μεγάλη έκθεση ούλων (ουλικόχαμόγελο)
προκαλεί αποστροφή σε ποσοστό 100%. Πρόβλημα αισθητικής έχουμε
και στις περιπτώσεις που, κατά το γέλιο, η αυχενική γραμμή είναι
χαμηλότερα από τις γωνίες του στόματος!
Εικ.392: Ένα χαμόγελο με μεγάλη έκθεση ούλων

(ουλικόχαμόγελο) προκαλεί αποστροφή σε ποσοστό 100%
Παρόλα τα τέλεια σύγχρονα υλικά και τις όποιες «Πραξιτεληκές

ικανότητες», που θα επιτρέψουν την κατασκευή μιας βάσης με μια
φανταστική απομίμηση των ούλων, το αισθητικό πρόβλημα θα
παραμείνει, όπως συμβαίνει και με τα φυσικά ούλα που είδαμε
προηγουμένως!! Το αίτιο είναι η σχέση των οδηγών γραμμών (εικόνα
393) !
Εικ.393: Η αυχενική γραμμή πρέπει να συμπίπτει ή καλύτερα να

καλύπτεται από το άνω χείλος
Γενικότητες της εικόνας ενός χαμόγελου:
Όσο κι αν ένα άδειο χαμόγελο φαντάζει άσχημο, άλλο τόσο δεν είναι
όμορφο ένα χαμόγελο πλημυρισμένο απ’ άκρη σε άκρη με δόντια και
μπορεί να γίνει ομορφότερο όταν οι ανατομικές συνθήκες το
επιτρέπουν (εικόνα 394).
Εικ. 394: To μάτι μας αναζητάει ένα σκοτεινό χώρο μεταξύ παρειάς και άνω
οπισθίων! Ένα χαμόγελο με «άδειες γωνίες» (αριστερά) θεωρείται ομορφότερο από
ένα χαμόγελο με «γεμάτες γωνίες» (δεξιά).
Γενικά στην αισθητική, μας αρέσει η τάξη και η αρμονία Δεν μας
αρέσει η απόλυτη συμμετρία. Η απόλυτη συμμετρία οδηγεί σε
αντίληψη τεχνητού.
Το χαμόγελο δεν είναι ούτε μνημείο ούτε εργαλείο. Δεν είναι τεχνητό,
είναι φυσικό
Πουθενά στην φύση δεν υπάρχει απόλυτη συμμετρία, ίσως στον
κρύσταλλο του χιονιού, ίσως σε πυρηνικό επίπεδο.
Ένας τέλεια συμμετρικά φραγμός δίδει μιαν ψεύτικη αίσθηση. Αυτό
συμβαίνει ακόμη κι αν όλα είναι καταπληκτικά όμορφα στο πρόσωπο
που φραγμός αυτός ανήκει. Είναι απίθανα τέλειος για να είναι
αληθινός, σκεφτόμαστε υποσυνείδητα, ιδιαίτερα όταν δεν συμβαδίζει
με το περιβάλλον πρόσωπο!!!
Δυστυχώς έχει καταντήσει κανόνας οι ΟΟ να είναι δενδροστοιχίες,
στρατιωτάκια στοιχισμένα-ζυγισμένα τα δόντια. Τέτοια σύνταξη
παραπέμπει στην σκέψη του τεχνητού. Ακόμη και με φυσικά δόντια, η
θέα μιας τέτοιας οδοντοφυΐας, μας προξενεί υπόνοιες περί τεχνητού.
Εάν λοιπόν δημιουργήσω μια τέτοια σύνταξη δοντιών, τότε προκαλώ
την καχυποψία του θεατή. Αυτό φυσικά δεν το θέλω, τουναντίον
επιδιώκω το αντίθετο! Θα πρέπει λοιπόν, στον οδοντικό φραγμό που
συνθέτω, να δημιουργήσω κάποια ατέλεια, κάποια ασυμμετρία,
προσπαθώντας να ξεγελάσω τον θεατή, παρασύροντας τον με την
ατέλεια να νομίσει ότι βλέπει έναν φυσικό φραγμό
Θα μπορούσαμε να πούμε λοιπόν ότι είναι κανόνας να συναντάται
στον φυσικό φραγμό κάποια παρέκκλιση από την απόλυτη συμμετρία,
αυτή που δημιουργεί ένας καθρέφτης. Να υπάρχει κάποια μικρή
ακαταστασία, που όμως και αυτή δεν επαναλαμβάνεται. Εκείνο που θα
περάσει απαρατήρητο είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση! Ας δούμε σε
τι έκταση και μέγεθος αναφέρεται η δυνατότητα σύνταξης των
τεχνητών δοντιών μιας τέτοιας αταξίας!

ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΕΣ «ΑΤΑΞΙΕΣ»
Η σύνταξη ενός πλάγιου ελάχιστα έκτοπου είναι μιαν ευχάριστη και
αναμενόμενη «δυσαρμονία» (εικόνα 395)!
Εικ.395: Έστω και τόσο πολύ έκτοπος, ο 12, δημιουργεί την

εντύπωση φυσικού φραγμού!
Όμως, δυο πλάγιοι εφιππεύοντες, (εικόνα 396) ανεξαρτήτως μεγέθους

ή σχήματος, προξενούν μιαν δυσάρεστη εικόνα, που δεν ισχύει στην
περίπτωση του ενός. Αποτελούν συμμετρία σφάλματος εκατέρωθεν
της μέσης γραμμής.
Εικ.:396: Δύο έκτοποι πλάγιοι, ανεξαρτήτως μεγέθους-σχήματος,

δημιουργούν δυσάρεστη εικόνα!
Αποτελεί ευχάριστη παραλλαγή, ίσως, ένας κεντρικός που με την
εγγύς δίεδρη γωνία προέχει ελάχιστα του άλλου κεντρικού. Αυτό είναι
σχετικό για την άπω δίεδρη γωνία (εικόνα 397).
Εικ.397: Η σύνταξη των τομέων με μια ορθοδοντική αταξία συνήθως

δίδει μιαν φυσικότητα στον τεχνητό φραγμό.
Θεωρείται σχεδόν φυσικό για τον πλάγιο και συχνά επιδιώκεται η
σύνταξη του με κάποια αξονική περιστροφή, ώστε να εκθέτει σε θέα
την εγγύς όμορη επιφάνεια του, προκειμένου να σπάσει η μονοτονία
των στοιχισμένων δοντιών (εικόνα 398).
Εικ.398: Η αξονική περιστροφή του πλαγίου (22) είναι μιαν άλλη

«φυσικότητα».
Μας αρέσει το γεμάτο χαμόγελο και όχι το άδειο. Η αραιοδοντία

προσομοιάζει στο άδειο χαμόγελο και υπενθυμίζει το παλιό, το
φθαρμένο, το τελειωμένο(εικόνα 399) .
Εικ.399: . Όσο το χαμόγελο γεμίζει με οδοντικό «χρώμα», τόσο

περισσότερο αποδεκτό καθίσταται!
ΑΡΑΙΟΔΟΝΤΙΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ (ΚΑΙ κανόνες;)
Η αραιοδοντία είναι μια κατάσταση η οποία κατά κανόνα δεν είναι

συνηθισμένη και μπορούμε να πούμε ότι δεν αποτελεί την πλέον
ευχάριστη, ή τουλάχιστον αδιάφορη, εικόνα για ένα χαμόγελο, με την
έννοια ότι έλκει την προσοχή. Τι μπορώ να κάνω σ’ έναν ασθενή με
αραιοδοντία, στον οποίο θέλω να κατασκευάσω μιαν ΟΟ και να
διατηρήσω τα χαρακτηριστικά του χαμόγελού του (την αραιοδοντία),
αλλά ταυτόχρονα επιδιώκω και μια βελτίωση της εικόνας;
Όταν λόγου χάριν θέλω να κατασκευάσω μιαν άμεση ΟΟ σ’ έναν
ασθενή που όλοι, επί χρόνια, τον γνωρίζουν με μια χαρακτηριστική
αραιοδοντία, πως μπορώ να βελτιώσω το χαμόγελο, διατηρώντας μιαν
αραιοδοντία, χωρίς να γίνει πρόδηλο ότι ο ασθενής φόρεσε ΟΟ
(εικόνα 400); Τι θα συμβεί αν αλλάξω το μέγεθος των δοντιών, τι
εικόνα θα αποκτήσει ο ασθενής αυτός;
Τι θα συμβεί αν αυξηθεί κατά 20%, μόνον το εύρος των δοντιών και
όχι και το ύψος τους:. Πρέπει να αυξηθεί το εύρος όλων των δοντιών
ή αρκεί να αυξηθεί το εύρος ορισμένων μόνον εξ αυτών; Τι εικόνα Α
θα αντικρίσω αν ισοκατανείμω το κενό μεταξύ όλων των δοντιών ή αν
το διατηρήσω μεταξύ δύο δοντιών; Στους προβληματισμούς αυτούς θα
προσπαθήσουν να δώσουν μιαν απάντηση οι εικόνες που ακολουθούν.
Εικ.400: Εάν καταργήσω τα μεσοδόντια κενά, αυξάνοντας το εύρος

όλων των προσθίων, η μεταβολή του χαμόγελου θα είναι ριζική και θα
καταστεί εμφανέστατη. Πρέπει να βρω μιαν άλλη λύση, ώστε να
βελτιώσω την αισθητική αλλά να διατηρήσω και το χαρακτηριστικό
της αραιοδοντίας του ασθενούς, προκειμένου να αποκρύψω την
τοποθέτηση των ΟΟ!
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΑΥΞΗΣΗ ΕΥΡΟΥΣ και
ΙΣΟΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΚΕΝΟΥ ΧΩΡΟΥ
Ας παρατηρήσουμε πως μεταβάλλεται η εικόνα του χαμόγελου

αλλάζοντας μόνον το εύρος των δοντιών και τι εντύπωση προκαλείται
από την ισοκατανομή του υπολειπόμενου κενού χώρου μεταξύ των
μεσοδοντίων διαστημάτων (εικόνα 401).
Η εικόνα του
υποτιθέμενου «φυσικού»
φραγμού που πρέπει να
Η εικόνα του φραγμού που

θα προκύψει από την
αύξηση του εύρους μόνον
των πλαγίων του
Η εικόνα του φραγμού που θα

προκύψει από την αύξηση
του εύρους μόνον των
κυνοδόντων, του
Η εικόνα του φραγμού που
θα προκύψει από την
αύξηση του εύρους πλαγίων
και κυνοδόντων, . του
φραγμού
Εικ.401 . Οι μεταβολές στην αισθητική με την μεταβολή του εύρους

των προσθίων.
Διαπιστώθηκε ότι η ταυτόχρονη αύξηση του εύρους των πλαγίων και

κυνοδόντων κατά +20%, επιφέρει μια βελτίωση της αισθητικής της
εικόνας και ότι η αλλαγή αυτή είναι «δυσδιάκριτη», η αραιοδοντία
καθίσταται λιγότερο εντυπωσιακή απ’ ότι στις προηγούμενες
περιπτώσεις Άρα, ΛΙΓΟΙ ΘΑ ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΝ ΤΗΝ ΔΙΑΦΟΡΑ! Γιατί; Διότι
η προσοχή έλκεται από τους αμετάβλητους κεντρικούς ενώ τα
μειωμένα μεσοδόντια κενά διατηρούν το χαρακτηριστικό της
αραιοδοντίας, η οποία έχει βελτιωθεί. Αυτό το πράγμα μπορώ και
πρέπει να το εκμεταλλευτώ!
ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΑΥΞΗΣΗ ΕΥΡΟΥΣ και
ΜΕΣΟΤΟΜΙΚΟ ΚΕΝΟ
Τι θα συμβεί στην προηγούμενη περίπτωση, εάν συγκεντρώσω όλα τα

μεσοδόντια κενά της προηγούμενης αραιοδοντίας στο χώρο μεταξύ
των δύο κεντρικών τομέων, στην μέση γραμμή, και δημιουργήσω ένα
μοναδικό μεσοτομικό κενό;
Πως θα μεταβληθεί αυτή η εικόνα ταυτόχρονα με την αύξηση του
εύρους κάποιων δοντιών (εικόνα 402);
Η εικόνα του
φραγμού που πρέπει να
αντικατασταθεί
Η εικόνα του φραγμού

που θα προκύψει από την
των πλαγίων σε
συνδυασμό με

των κυνοδόντων σε
συνδυασμό με μεσοτομικό
κενό.

αύξηση του εύρους
πλαγίων και κυνοδόντων
σε συνδυασμό με
Εικ.402:. Η μεταβολή της αισθητικής από τον συνδυασμό της

αύξησης του εύρους των προσθίων και της δημιουργίας μεσοτομικού
κενού.
Το συμπέρασμα είναι ότι αν δεν υπάρξει ισοκατανομή των

μεσοδοντίων διαστημάτων και αυτά συγκεντρωθούν σε ένα
μεσοτομικό κενό, τότε το αποτέλεσμα δεν επιφέρει καμία αισθητική
βελτίωση.

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΙΣΟΚΑΤΑΝΟΜΗΣ και ΜΕΣΟΤΟΜΙΚΟΥ ΚΕΝΟΥ
Αν συγκρίνω όλους τους προαναφερθέντες συνδυασμούς, ποιος είναι

αυτός που προσφέρει την καλύτερη βελτίωση με την καλύτερη
διατήρηση του χαρακτηριστικού της αραιοδοντίας; Ας συμπεριλάβω
στην σύγκριση ακόμη και την περίπτωση της αύξησης του εύρους
όλων των προσθίων (εικόνα 403) !
Εικ.403: Συγκέντρωση των περιπτώσεων που απεικονίζονται στις

προηγηθείσες εικόνες 400 μέχρι και 402.
Μάλλον η λύση της ισοκατανομής του κενού χώρου σε συνδυασμό με

την αύξηση του εύρους των πλαγίων και των κυνοδόντων (εικόνα
403, 1κάτω αριστερά,) συνεχίζει να είναι η καλύτερη αισθητική λύση!
Διατηρεί το χαρακτηριστικό της αραιοδοντίας σε πολύ μικρότερη
ένταση και ταυτόχρονα οι κεντρικοί, που έλκουν την προσοχή και άρα
αποτελούν καταγραμμένη μνήμη στον θεατή, παραμένουν
αμετάβλητοι! Με τον τρόπο αυτό, σ’ έναν ασθενή που στα φυσικά του
δόντια υπήρχε μια εξεσημασμένη αραιοδοντία, έχω περισσότερες
πιθανότητες να βελτιώσω την αισθητική με διακριτικό τρόπο και η
τεχνητή οδοντοστοιχία να περάσει απαρατήρητη.
ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΠΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ
ΚΟΠΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΟΜΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΙ ΜΗ
Τι θα συμβεί παίζοντας με την θέση των κοπτικών άκρων των

προσθίων και αλλάζοντας την καμπυλότητα της κοπτικής γραμμής;
Τι θα συμβεί δηλαδή εάν διαταράξουμε την συνηθισμένη καθ’ ύφος
σχέση των κοπτικών άκρων, για να προσομοιάσουμε στην εικόνα μιας
φυσικής οδοντοστοιχίας, είτε ηλικιωμένης, είτε αυτής με
«ορθοδοντική ανωμαλία» (εικόνα 404).
1 2 3
5
4 6
7 9
8
10 11
Εικ.404 . Αποφασίστε πρώτα ποια απ’ όλες τις συνθέσεις σας προκαλεί
την μεγαλύτερη αποστροφή και αποκλείστε την. Στην συνέχεια
εντοπίστε ποια από τις ορθοδοντικές αταξίες είναι η πλέον ανώδυνη
και συγκρίνετέ την με ότι σας φαίνετε φυσιολογικό, κάπου ανάμεσα θα
βρείτε αυτό που εσείς κρίνετε το πλέον κατάλληλο για τον ασθενή.
Σε σχετικά ερωτήματα οι περιπτώσεις της εικόνας έλαβαν τα ακόλουθα

ποσοστά:
Ποια διάταξη είναι η ασχημότερη; διάταξη 2 69%
Ποια διάταξη είναι φυσικότερη; διάταξη 9 36,6 %
Ποιο σχήμα κοπτικής γραμμής προτιμάτε; διάταξη 11 25%

διάταξη 9 24,2%
Προφανώς μια κυρτή κοπτική γραμμή είναι πιο ευχάριστη από μιαν
ευθεία και ποτέ δεν θα πρέπει να συντάξουμε χάριν φυσικότητας τους
2 κεντρικούς τομείς με την κοπτική σε θέση υψηλότερη αυτής των
πλαγίων και κυνοδόντων!
ΜΕΣΟΤΟΜΙΚΟ ή ΠΛΑΓΙΟΤΟΜΙΚΟ ΚΕΝΟ ;
ΠΟΙΟ ΑΠΌ ΤΑ ΔΥΟ ΠΡΟΤΙΜΑΤΕ ΚΑΙ ΣΕ ΠΟΙΑ ΚΑΜΠΥΛΗ ΤΟΥ ΟΜΕ
Η εικόνα που ακολουθεί σας επιτρέπει να αντιληφθείτε την μεταβολή

που προκαλεί η υιοθέτηση ενός διακριτικού μεσοδοντικού κενού και η
μετατόπισή του σε διάφορες θέσεις, σε συνδυασμό με διάφορες
καμπύλες της κοπτικής γραμμής (εικόνα 405).
12% 6,2
3,2 19%
0% 2,4
0% 58%
Εικ. 405. Τα ποσοστά προτίμησης στις εικονιζόμενες διατάξεις

είναι τα αναγραφόμενα δίπλα στην κάθε περίπτωση..
Προφανώς η πλειονότητα προτιμά ένα διακριτικό πλαγιοτομικό κενό σε

συνδυασμό με μιαν έντονα κυρτή κοπτική γραμμή. Επιλέξτε σε
συμφωνία με τον ασθενή σας ποια από τις εικόνες προτιμάτε!
Η ΑΡΜΟΝΙΑ ΣΑΝ ΣΥΝΟΛΟ
Μέσα στο σύνολο των λοιπών χαρακτηριστικών, το εξαιρετικά

όμορφο, όχι σαν σύνολο αλλά μεμονωμένο, πιθανώς να μην αποτελεί
την κατάλληλη περίπτωση για να θεωρηθεί σαν αυτό που λέμε:
ευχάριστη αντίθεση (εικόνα 406).
Ο τρόπος σύνταξης των τεχνητών δοντιών πρέπει να αποτελεί μιαν
αρμονική σύνδεση με την περιβάλλουσα το στόμα γενική εικόνα. Ας
μην ξεχνάμε:Το εξαιρετικά όμορφο συνήθως προκαλεί υπόνοιες για
τεχνητό ακόμη και στα πλέον όμορφα πρόσωπα!
Εικ.406: Η γενική εμφάνιση του οδοντικού φραγμού πρέπει να

συμβαδίζει με την γενική εμφάνιση του ασθενούς, τότε μόνον η ΟΟ
κρύβει ευχάριστα τα χρόνια! Διαφορετικά δημιουργούνται αυθόρμητες
υπόνοιες.

ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΡΓΑΣΘΩ
Α) ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΤΟΞΩΝ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ
Ασχοληθείτε με την σωστή διαμόρφωση του τόξου καταγραφής!

Διαμορφώστε το σαν να πρόκειται για τα δόντια! Εξασφαλίστε την
σχολαστική παραλληλότητα μεταξύ διακορικής γραμμής και κοπτικής
γραμμής. Είναι ο μοναδικός οδηγός για μια σωστή ανάρτηση
(οριζόντια) άρα και σύνταξη των δοντιών, όταν δεν μεταχειρίζεστε
προσωπικό τόξο! Μην λαμβάνεται υπ’ όψιν σας τις γωνίες του
στόματος, για τον προσανατολισμό της κοπτικής γραμμής, σπάνια
βρίσκονται στο ίδιο ύψος, δεν υπάρχει συμμετρία. Εάν έχετε
πρόβλημα, υπάρχουν διάφορα εργαλεία για να βοηθήσουν. Το
απλούστερο είναι το εργαλείο του FOX (εικόνα 407), βοηθάει, αλλά
μόνον στον έλεγχο της παραλληλότητας! Περισσότερο πολύπλοκα
εργαλεία έχουν επινοηθεί κατά καιρούς προκειμένου η σχέση του
οδηγού μασητικού επιπέδου να καθορισθεί με μαθηματική ακρίβεια με
τα σχετιζόμενα ανατομικά στοιχεία της κεφαλής και του κρανίου
(εικόνα 408).
Εικ.407 . Το εργαλείο του Fox διευκολύνει στην παρατήρηση της

παραλληλότητας του ΟΜΕ με την διακορική γραμμή κα την ρινοωτική
γραμμή.
Εικ.408: Αριστερά: Το εργαλείο του Marianni, επιτρέπει την μέτρηση

της απόκλισης του ΟΜΕ από την ρινοωτική γραμμή. Δεξιά: Το
εργαλείο του Στέα, διαμορφώνει αυτόματα το ΟΜΕ στην επιθυμητή
παραλληλότητα με την διακορική γραμμή και την επιθυμητή σχέση
(κλίση) με το επίπεδο του Camper.
Για τον έλεγχο της εμφάνισης του χείλους και της γωνίας του
στόματος, μπορείτε να παίξετε με το περίγραμμα του τόξου
καταγραφής, προσθαφαιρώντας κερί στην χειλική του επιφάνεια.
(εικόνα 409).
Εικ.409: Η επιθυμητή μορφολογία του χείλους επιτυγχάνεται με την

προσθαφαίρεση κεριού στις κατάλληλες περιοχές!
Διαμορφώστε το τόξο μέσα στο στόμα σαν να πρόκειται να λαξεύσετε

τα δόντια. Ο έλεγχος της εικόνας του χείλους πρέπει να γίνεται όχι
μόνον σε ότι αφορά στο profile, αλλά και στην μορφή που έχει στο
μασητικό επίπεδο, δηλαδή στην κάτοψη (εικόνα 410 και 411).
Εικ.410: Ελέγχοντας και προσθαφαιρώντας κερί δίνουμε στο χείλος

την επιθυμητή καμπυλότητα! Στο κέντρο: Μιαν ενδιάμεση μορφή πριν
καταλήξουμε στην επιθυμητή!
Η διαμόρφωση των τόξων πρέπει να καθοδηγείται και από φωνητικές

δοκιμές! Κατά την σύνταξη, οι χειλικές επιφάνειες των δοντιών θα
πρέπει να ταυτιστούν απόλυτα με την προστομιακή επιφάνεια του

τόξου, όπως εσείς την διαμορφώσατε, για να διατηρηθεί η ίδια μορφή
του χείλους (εικόνα 410, 411, 412, 413)!!
Εικ.411 Ο έλεγχος πρέπει να περιλαμβάνει και την κάτοψη του

χείλους.
Εικ.412: Η σύνταξη των δοντιών θα γίνει με σεβασμό στην περίμετρο

που καθορίζει η προστομιακή επιφάνεια του διαμορφωμένου τόξου
καταγραφής!
13
mm
Εικ.: 413. Προκειμένου να διατηρηθεί η επιλεγείσα καμπυλότητα του

χείλους πολλές φορές η προστομιακή επιφάνεια των τομέων
συντάσσεται περάν του ορίου των 8-9 χιλιοστών από το κέντρο της
τομικής θηλής, δίχως λειτουργικό πρόβλημα.
Χαράξτε τις γραμμές σύνταξης μόνον μετά την τελική
διαμόρφωση του τόξου καταγραφής
Η ελάχιστη μετατόπιση της μέσης γραμμής έχει δυσανάλογα

δραματικές επιπτώσεις στην εντύπωση που προκαλεί Δυστυχώς πολλές
φορές ασχολούμαστε ελάχιστα με την επισήμανσή της με αποτέλεσμα
να ταλαιπωρούμε εαυτόν και συνεργάτη οδοντοτεχνίτη.
Όταν ορίζετε την μέση γραμμή μην τοποθετείστε στο πλάι του
ασθενούς. Εν ανάγκη σηκώστε τον από την έδρα και σταθείτε
απέναντί του, πρόσωπο με πρόσωπο. Μην κοιτάτε μόνον το χείλος, για
την χάραξη και τον έλεγχο της μέσης γραμμής στο τόξο. Πρέπει να
σας καθοδηγεί όλο το πρόσωπο του ασθενούς και όχι μόνον το
φίλτρο του άνω χείλους ή το ακρορρίνιο. Ζητήστε από τον ασθενή να
έχει το κεφάλι του ίσια και όχι να γέρνει προς τον ώμο. Κατά την
παρατήρηση, ταυτίστε το δικό σας μέσο οβελιαίο επίπεδο μ’ αυτό του
ασθενούς. Μην επαφίεστε ποτέ στην θέση του χαλινού για να ορίσετε
στο εργαστήριο την μέση γραμμή. Δεν συμπίπτουν πάντοτε αυτά τα
δύο.
Μην καθορίζετε ποτέ την γραμμή γέλωτος εάν δεν έχετε διαμορφώσει
πλήρως την προστομιακή επιφάνεια του άνω τόξου καταγραφής.
Σημειώστε την γραμμή γέλωτος σε όλη της την έκταση, από
προγόμφιο σε προγόμφιο, λίγο πιο ψηλά από αυτό που σας
υποδεικνύει το άκρο του χείλους..
Το χείλος δεν γλιστράει τόσο εύκολα επάνω στο κερί όπως στην
στιλβωμένη βάση της ΟΟ. Αυτό έχει σαν συνέπεια, στην τελειωμένη
ΟΟ, το χείλος να σηκώνεται ακόμη πιο ψηλά, με αποτέλεσμα η βάση
να εκτίθεται σε θέα και τα δόντια να φαίνονται κοντά.
Προηγουμένως λοιπόν, γυαλίστε καλά και το τόξο και την βάση, αυτό
θα επιτρέψει στο χείλος να γλιστρήσει ελεύθερα, όπως θα γλιστράει
στην τελειωμένη ΟΟ. Έτσι θα ανασηκώνεται στο ίδιο ύψος και θα
έχετε πιστότερη εικόνα της θέσης του! Διαμορφώστε τα τόξα
καταγραφής σαν να πρόκειται για δόντια, σαν να θέλετε να λαξεύσετε
σ’ αυτά τα μελλοντικά δόντια!!
Στην διαμόρφωση των τόξων βοηθούν καταπληκτικά οι φωνητικές
δοκιμές!!!
Μην ξεκινάτε φωνητικές δοκιμές πριν διαμορφώσετε πλήρως και την
γλωσσική πλευρά των τόξων καταγραφής
Μην διστάζετε να επιλέξετε δόντια υψηλότερα απ’ ότι ορίζουν το
διαμορφωμένο τόξο και η γραμμή γέλωτος. Το πολύ-πολύ να μην
φαίνεται, κατά το γέλιο, ο αυχένας των δοντιών. Αυτό δημιουργεί μια
πολύ ευχάριστη εικόνα. Η απόκρυψη της αυχενικής γραμμής επιτρέπει
στον εγκέφαλο του ασθενούς να τοποθετήσει αυθαίρετα, στην
φαντασία του, την αυχενική γραμμή σύμφωνα με τις ευχάριστες
οπτικές παραστάσεις που διαθέτει.
Αρκετοί, κατά την επιλογή του ύψους των δοντιών, δεν σέβονται το
ύψος της γραμμής γέλωτος. Σκόπιμα επιλέγουν κοντύτερα δόντια για
να αποφύγουν τον τροχισμό τους κατά την σύνταξη. Είναι
προτιμότερο να τροχίζεται η βάση της ΟΟ.
Δώστε ιδιαίτερα σημαντική προσοχή στον προσανατολισμό του ΟΜΕ
(μασητική επιφάνεια του διαμορφωμένου τόξου καταγραφής). Η
κοπτική του ακμή πρέπει να είναι αυστηρά παράλληλη προς την
διακορρική γραμμή και κάθετη προς το μέσο οβελιαίο επίπεδο, όταν το
παρατηρείτε κατά πρόσωπο. Διαφορετικά τα δόντια στο σύνολο θα
γέρνουν προς την μια πλευρά ! Μια τέτοια εικόνα, ιδιαίτερα εμφανής
εν κατασπάσει, είναι πολύ δυσάρεστη. Θυμίζει ετοιμόρροπο, θυμίζει
στραπατσαρισμένο και δυστυχώς όλοι το προσέχουν. Πολλές φορές ο
τροχισμός των δοντιών δεν δίνει την καλύτερη λύση.
Όταν παρατηρείτε το ΟΜΕ απ’ το πλάι πρέπει να είναι παράλληλο προς
την ρινοωτική γραμμή ή να ανεβαίνει προς τα επάνω σε σχέση μ’
αυτήν. Στην αντίθετη περίπτωση, σ΄ ένα πλατύ χαμόγελο θα έχετε
μιαν δυσάρεστη εικόνα ανατροπής (εικόνα 414) !
Εικ.414: . Η κλίση του μασητικού επιπέδου, στο οβελιαίο επίπεδο,

είναι περισσότερο ευχάριστη όταν είναι παράλληλη με τη ρινοωτική
γραμμή ή ακόμη καλύτερα όταν «ανέρχεται» σε σχέση μ’ αυτήν.
Είναι αρκετά και αθροιστικά τα αίτια για την εμφάνιση ενός χαμόγελου
που τα δόντια γέρνουν προς την μια πλευρά. σχηματίζοντας μια
κοπτική γραμμή όχι παράλληλη προς την διακορική, ούτε κάθετη προς
την μέση γραμμή (εικόνα 415) .
Εικ. 415:. Ενώ οι γωνίες του στόματος εμφανίζονται ως ισοϋψείς και

η καμπύλη του χείλους συμμετρική, η κοπτική γραμμή είναι
κεκλιμένη!
Τα πιθανά σφάλματα της πρόκλησης μιας κεκλιμένης κοπτικής
γραμμής είναι σφάλμα ανάρτησης ή σύνταξης δηλαδή:
Μη σωστός παραλληλισμός του ΟΜΕ με την διακορική γραμμή.

Μέση γραμμή όχι κατακόρυφη, και ανάρτηση με οδηγό την
κλίση που αυτή υπαγορεύει.
Σωστό ΟΜΕ αλλά, ανάρτηση των εκμαγείων με ΟΜΕ όχι
οριζόντιο.
Κατακόρυφη μέση γραμμή αλλά, ανάρτηση των εκμαγείων με
μέση γραμμή όχι κατακόρυφη.
Λάθος σύνταξη των δοντιών του ενός ημιμορίου, είναι πολύ
εύκολο να συμβεί!
Επιπόλαιος έλεγχος δοκιμής προπλάσματος ΟΟ.
Β) Ο ΚΑΜΒΑΣ ΤΟΥ ΑΔΕΙΟΥ ΧΑΜΟΓΕΛΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΓΕΜΙΣΜΑΤΑ ΤΟΥ
Πως θα συντάξω τα δόντια εάν δεν έχω έναν οδηγό επιλογής;

Φανταστείτε το άδειο χαμόγελο του ασθενούς σας σαν ένα άδειο
ζωγραφικό πίνακα που εσείς πρέπει να σχεδιάσετε και να χρωματίσετε.
Αυτοσχεδιάστε δίχως φόβο, η ενασχόληση σας με την περιοχή αυτή
κρύβει πολλές οπτικές αναμνήσεις, αρκεί να τις φέρετε στην μνήμη
σας και θα μπορέσετε να επιλέξετε ένα από τα πιο αρμόζοντα σχέδια!
Μην παίζετε με μετατοπίσεις της μέσης γραμμής παρά μόνον σε

στραβομύτηδες και ίσως σε λαγώχειλους (εικόνα 416) .
Εικ.416: . Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή για την επισήμανση της μέσης

γραμμής σε περιπτώσεις απόκλισης του ακρορρινίου ή λαγώχειλους.
Κινδυνεύετε να παρασυρθείτε από το αποκλίνον ακρορρίνιο ή την
έκτοπη ουλή.

Τοποθετήστε την αυχενική γραμμή πιο ψηλά από την θέση που
καθορίζει η γραμμή γέλωτος στο τόξο καταγραφής.
Το αντιαισθητικό πρόβλημα δεν το δημιουργεί η βάση! Όσο τέλεια κι
αν είναι η βάση το πρόβλημα θα παραμείνει. Όχι γιατί η βάση είναι
αντιαισθητική, αλλά γιατί η έκθεση, ακόμη και φυσικών ούλων,
προκαλεί αποτροπή σε ποσοστό 100%! Θυμίζει μαϊμού!
Όταν δεν γίνεται διαφορετικά και έχουμε έκθεση βάσης σε θέα τότε: Η
σχέση του ύψους της οδοντικής θέας και του ύψους της «ουλικής»
θέας κατά τον γέλωτα πρέπει να προσεγγίζουν την χρυσή αναλογία
Πρακτικά αυτό ελέγχεται με τις γωνίες του στόματος. Η άνω αυχενική
γραμμή (εικόνα Α 50, περιπτώσεις Ε και F) πρέπει να είναι
τουλάχιστον ισοϋψής με τι γωνίες του στόματος, όταν δεν γίνεται να
είναι υψηλότερα! Η δυσκολία προκύπτει στις περιπτώσεις πρόσφατων
εξαγωγών υγιών οδόντων ( μη παροδοντικών).
Και το παραμικρό σφάλμα δημιουργεί κακές εντυπώσεις και
προδιαθέσεις, έτσι ο ασθενής αρχίζει το ψάξιμο του στόματος, κάτι
που ποτέ μέχρι τώρα δεν έχει ξανακάνει στην ζωή του!
Μην παίζετε με συμμετρίες αποστάσεων. Οι άπω επιφάνειες των
κυνοδόντων πρέπει να ισαπέχουν της μέσης γραμμής! Διαφορετικά
δίνουν την αίσθηση ντεραπαρισμένου, στραπατσαρισμένου,
χαμόγελου.
Δημιουργείστε επαλληλίες, συνωστισμούς και διακριτικές αραιοδοντίες.
Μην δημιουργείτε συμμετρικά σφάλματα.
Μην μετατοπίζετε ΠΟΤΕ μόνον τους κεντρικούς προς τα άνω είτε
λίγο, είτε πολύ.
Μην δημιουργείτε συνωστισμό πρόταξης ενός μόνον δοντιού στην
κάτω γνάθο, προκαλεί ενόχληση . Δημιουργείστε συνωστισμό
κάλυψης, αλλά τα εκατέρωθεν του δοντιού κενά συμπληρώστε τα με
κερί.
Μην δημιουργείτε συμμετρικά τρικ (σφάλματα ορθοδοντικής) σε
συμμετρικές αποστάσεις εκατέρωθεν της μέσης γραμμής ΤΟ ΙΔΙΟ
σφάλμα, ή και ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ, το μάτι το αντιλαμβάνεται σαν
συμμετρία.
Το πλαγιοτομικό κενό είναι προτιμότερο από το μεσοτομικό, που
προδιαθέτει σε συμμετρία και φλεγματισμό!
Ποτέ μη δημιουργείτε μεσοτομικό κενό στην κάτω γνάθο, θυμίζει
πρόβατο!
Εάν, προσπαθώντας να μεταφέρετε την ιδιομορφία του φυσικού
χαμόγελου του ασθενούς σας, θέλετε να διατηρήσετε μιαν
αραιοδοντία, μειώνοντας όμως την έντασή της, αυξήστε και τις δύο
διαστάσεις των δοντιών στο ίδιο ποσοστό. Κάνεις δεν θα καταλάβει
την διαφορά, ίσως ούτε και ο ίδιος ο ασθενής! Έτσι θα διατηρήσετε το
χαρακτηριστικό χαμόγελο ενώ ταυτόχρονα βελτιώνετε την εμφάνισή
του!
Για να δώσουμε φυσικότητα στον τεχνητό φραγμό μπορούμε να
μιμηθούμε την υφίζηση των ούλων (απογύμνωση ρίζας) προσθέτοντας
εμφρακτικό υλικό σύνθετης ρητίνης στην περιοχή (εικόνα 417).
Το πλέον ευχάριστο τέχνασμα είναι η στροφή των δοντιών Όχι όμως η
συμμετρική, ίδια και στα δύο ημιμόρια, εκατέρωθεν της μέσης
γραμμής!!
Εικ. 417: Η απομίμηση της υφίζησης του ούλων αποτελεί ένα άλλο
ευχάριστο τέχνασμα για την απόδοση φυσικότητας στον τεχνητό
φραγμό.
Γ) ΔΟΚΙΜΗ –ΠΡΟΒΑ- ΣΥΝΤΑΞΗΣ
Κατά την διάρκεια της σύνταξης, ο συνεργάτης σας στο εργαστήριο

δεν έχει κανένα βοήθημα για να κρίνει αυτό που κάνει στο σύνολό
του, την στιγμή που το κάνει.
Αντίθετα εσείς, την στιγμή της δοκιμής, έχετε όλα τα απαραίτητα
εφόδια, έχετε τα χείλη και ολόκληρο το πρόσωπο, πλεονεκτείτε
αφάνταστα! Δώστε στο χαμόγελο μιαν ελάχιστη πινελιά φυσικότητας..
Την στιγμή της δοκιμής του προπλάσματος της ΟΟ παίξτε με τους
τομείς. Ελάχιστη μετακίνηση τους ή στροφή, δημιουργεί την εικόνα
φυσικού φραγμού.
Η κοπτική γραμμή είναι περισσότερο όμορφη όταν ακολουθεί την
καμπυλότητα του κάτω χείλους και αφίσταται ελάχιστα απ’ αυτό! Ένα
μακρύ δόντι εύκολα τροχίζεται, ένα κοντό δόντι δύσκολα μακραίνει
(εικόνα 418) !!!!!
Μην επιδιώκετε να προσεγγίσετε το κάτω χείλος απλώς μετακινώντας
τους τομείς προς τα κάτω, γιατί πιθανότατα θα δημιουργήσετε
πρόβλημα έκθεσης ούλων..

Εικ.418: Πιθανότατα, μεταξύ των δύο προτιμάτε το δεύτερο

χαμόγελο, εάν όμως ο ασθενής σας δεν συμφωνεί, μπορείτε
πολύ εύκολα να μειώσετε το μήκος των δύο κεντρικών τομέων.
Είναι προτιμότερο ο τροχισμός να γίνει απουσία του ασθενούς.
Εάν όμως επιδιώξετε να το συντάξετε μετακινώντας απλώς τα δόντια

προς το κάτω χείλος, τότε θα δημιουργήσετε πρόβλημα έκθεσης
«ούλων» (εικόνα 418 και 419). Εάν δεν αλλάξετε κεντρικούς,
επιλέγοντας υψηλότερα δόντια, ίσως είναι καλύτερα να συμβιβασθείτε
με την πρώτη εικόνα! Ίσως τα σύγχρονα υλικά και οι λαξευτικές
ικανότητες σας να επιτρέπουν μια φανταστική απομίμηση των ούλων.
Το πρόβλημα όμως της άσχημης εντύπωσης θα παραμείνει, όπως
συμβαίνει και με την περίπτωση των φυσικών ούλων, που είδαμε σε
προηγούμενες εικόνες!! Το αίτιο είναι η σχέση των οδηγών
γραμμών!!!!!
Εικ. 419: Εάν απλώς μετατοπίσετε τους κεντρικούς προς τα κάτω,

τότε θα αυξήσετε την έκθεση των τεχνητών ούλων. Εάν δεν μπορείτε
να χρησιμοποιήσετε υψηλότερους κεντρικούς, είναι προτιμότερο να
παραμείνετε στην αρχική κατάσταση! Το αποτέλεσμα συνήθως δεν
είναι τόσο δυσδιάκριτό, αλλά καταφανές σαν αυτό που ακολουθεί!

Εικ. 420: Το πάρα πολύ άσχημο αισθητικό αποτέλεσμα της

προσπάθειας που περιγράφεται στην προηγούμενη εικόνα είναι
συνέπεια της άστοχης επιλογής του μεγέθους των προσθίων δοντιών.
Μην κρίνεται σαν θετικό το αποτέλεσμα μιας εικόνας εάν δεν

παρατηρήσετε και σε άλλες θέσεις το στόμα: ανάπαυση, γέλιο, ομιλία;.
Ο αυχένας του προγομφίου δεν πρέπει να απέχει από το άνω χείλους
(εικόνα 421)!
Κρατήστε καθαρούς τους αυχένες των κυνοδόντων και προγομφίων.
Αυτό τους δίνει ύψος και ομορφιά Η κορυφή του κυνόδοντα δεν
πρέπει να κρύβεται σε μεγάλο ύψος από το κάτω χείλος.
Εικ. 421: Δεν θα ήταν καλύτερα , αν οι προγόμφιοι είχαν μεγαλύτερο

ύψος;
Ποτέ μην κάνετε πρόβα χωρίς να έχουν συνταχθεί και οι προγόμφιοι

της άνω (εικόνα 422). Ο κυνόδοντας όταν είναι μόνος του δεν μπορεί
να κριθεί αισθητικά. Είναι το δόντι που «δένει» τα πρόσθια με τα
οπίσθια. Ο τρόπος σύνταξης του είναι καθοριστικός για την γενική όψη
του προσώπου και καθορίζει δραματικά την αισθητική εντύπωση του
χαμόγελου, τόσο ως αισθητική μονάδα όσο και ως οδηγός γραμμή. Ως
οδηγός γραμμή καθορίζει έμμεσα το μέγεθος των προσθίων της άνω,
κατά τα γνωστά περί κυνοδοντικής γραμμής. Από την μελέτη υλικού
παλαιότερης έρευνάς μας21, διαπιστώθηκε ότι όσο η άπω επιφάνεια
του κυνόδοντα μετακινείται προς τα εγγύς, προς το πτερύγιο της
ρινός, τόσο μειώνεται η καλή αισθητική προδιάθεση της εικόνας του
χαμόγελου. Για να καταστεί σαφώς αρνητική, στην καυκάσια φυλή,
όταν την προσπεράσει. Πιθανότατα η αντίληψη αυτή δεν ισχύει σε
άλλες φυλές με φαρδιά την βάση της μύτης!
Εικ.422: Αριστερά: Μην κάνετε «δοκιμή» προσθίων δίχως να

υπάρχουν και οι προγόμφιοι! Δεξιά: Ελέγξτε την απόσταση της
άπω επιφάνειας του κυνόδοντα από το πτερύγιο της ρινός.
Μιαν υπέροχη προσπάθεια μπορεί να καταστραφεί από τον επιπόλαιο

έλεγχο κατά την δοκιμή των δοντιών. Παρατηρήστε την επίδραση που
έχει η σύνταξη των δοντιών στην αποδοχή η μη της ΟΟ (εικόνες
423,424) .
Η αυχενική γραμμή πρέπει να συμπίπτει ή καλύτερα να καλύπτεται
από το άνω χείλος.
Όταν δεν γίνεται διαφορετικά και έχουμε έκθεση βάσης σε θέα τότε: Η
σχέση του ύψους της οδοντικής θέας και του ύψους της ουλικής θέας
κατά τον γέλωτα πρέπει να προσεγγίζουν την χρυσή αναλογία
Πρακτικά αυτό ελέγχεται με τις γωνίες του στόματος. Η άνω αυχενική
γραμμή πρέπει να είναι τουλάχιστον ισοϋψής με τι γωνίες του
στόματος:
Εικ.423: Μικρές διακριτικές επαλληλίες, φολιδωτής διάταξης, αλλά όχι

συμμετρικές, δηλαδή ίδιες και στα δύο ημιμόρια, αποτελούν
ευπρόσδεκτη εικόνα και για τον θεατή αλλά και για τον «νεαρό»
ασθενή.

A B C
D E F
Εικ.424: Μικρές απροσεξίες είναι ικανές να καταστρέψουν την

δυνατότητα για ένα πολύ καλό τέλος, η σχέση της αυχενικής γραμμής
με την θέση του χείλους κατά το γέλιο είναι ίσως ο θεμελιώδης
παράγοντας αισθητικής του χαμόγελου (a, b, c,d). Η
αυχενική γραμμή καλόν είναι να είναι τουλάχιστον στο ίδιο ύψος με
την γωνία του στόματος . Σε σχέση με την εικόνα Ε , η εικόνα F
έτυχε της αισθητικής προτίμησης σχεδόν του συνόλου των
ερωτηθέντων.
Μια διαδοχική σειρά ελέγχων της ΟΟ πριν την όπτηση θα μπορούσε να

είναι η ακόλουθη:
ΣΥΝΤΑΞΗ
Αισθητικοί παράμετροι
Προπέτεια άνω χείλους

Ορθότητα μέσης γραμμής
Παραλληλότητα της κοπτικής γραμμής με την διακορική γραμμή
Παραλληλότητα του μασητικού επιπέδου με την ρινοωτική γραμμή
Θέση του μασητικού επιπέδου με τις γωνίες του στόματος
Σχέση της αυχενικής γραμμής με την γραμμή του άνω χείλους
Σχέση του κοπτικής γραμμής με το κάτω χείλος –σχήμα και απόσταση
Απόσταση της κοπτικής γραμμής από το άνω χείλος σε θέση
ανάπαυσης
Ορθότητα θέσης κυνόδοντα
Ορθότητα ύψους των άνω προσθίων οδόντων, δηλαδή έλεγχος της
τήρησης της οδηγού γραμμής γέλωτος κατά την επιλογή των
προσθίων
Τα συνήθη σφάλματα της πρόκλησης μιας κεκλιμένης κοπτικής
γραμμής είναι σφάλμα ανάρτησης ή σύνταξης δηλαδή:
Μη σωστός παραλληλισμός του ΟΜΕ με την διακορική γραμμή,
κλινικό σφάλμα κατά την διαμόρφωση των τόξων καταγραφής
Μέση γραμμή όχι κατακόρυφη, και ανάρτηση με οδηγό την

κλίση που αυτή υπαγορεύει. Κλινικό σφάλμα κατά την χάραξη
της επί των τόξων καταγραφής
Σωστό ΟΜΕ αλλά, ανάρτηση των εκμαγείων με ΟΜΕ όχι

οριζόντιο, σύνηθες εργαστηριακό σφάλμα. Η χρήση
προσωπικού τόξου βοηθάει στην αποφυγή του, (δεν καλύπτει
την περίπτωση της ανατομικής ασυμμετρίας των ακουστικών
πόρων)
Κατακόρυφη μέση γραμμή αλλά, ανάρτηση των εκμαγείων με

μέση γραμμή όχι κατακόρυφη. Εργαστηριακό σφάλμα
Λάθος σύνταξη των δοντιών του ενός ημιμορίου, είναι πολύ

εύκολο να συμβεί εργαστηριακό σφάλμα
Μη παραλληλισμός του σώματος του προσωπικού τόξου με την

διακορική γραμμή.
Επιπόλαιος έλεγχος δοκιμής προπλάσματος ΟΟ.
Ο έλεγχος της ορθής σύνταξης των προσθίων θα καθοδηγηθεί τόσο

από αισθητικά κριτήρια, όσο και από λειτουργικά κριτήρια, τα οποία
είναι κυρίως φωνητικά Ο επεμβαίνων προκαλεί τον ασθενή να μιλήσει
και να χαμογελάσει αυθόρμητα.
Οι φωνητικές δοκιμές βοηθούν καταπληκτικά στον προσδιορισμό της
θέσης των δοντιών (εικόνα 425 και 426) . Πρέπει, κατά την ομιλία, τα
δόντια να μην έρχονται σ’ επαφή και η προφορά του Σ, του Φ, του Β
και του Κι, να είναι ορθή.
Η προφορά του σ του φ και του β προσδιορίζουν με ακρίβεια την θέση
του κοπτικού άκρου των άνω κεντρικών τομέων σε σχέση με το κάτω
χείλος.
Κατά την προφορά του «Σ» οι πρόσθιοι έρχονται σε σχέση κοπτική
προς κοπτική ενώ οι φραγμοί πλησιάζουν πάρα πολύ, αλλά δεν
ακουμπούν μεταξύ τους, ένα δυσδιάκριτο κενό της τάξεως του μισού
χιλιοστού τους χωρίζει, όταν ο ασθενής ομιλεί χαμηλόφωνα. Το κενό
αυτό ονομάζεται ελαχίστη απόσταση ομιλίας. Εάν παρατηρηθεί επαφή
μεταξύ των ανταγωνιστών σημαίνει ότι η διάσταση σύγκλεισης που
επιλέξαμε πιθανώς να χρειάζεται μείωση.

Η ελάχιστη απόσταση ομιλίας (closest speaking space), που
αποτελεί λειτουργική δοκιμασία της ορθότητας της επιλεγείσης
διάσταση σύγκλεισης, αυξάνεται όταν αυξάνει η ένταση της φωνής. Το
κενό δηλαδή του μισού χιλιοστού που παρατηρείται, όταν ο ασθενής
ομιλεί χαμηλοφώνως, αυξάνεται, κατά την προφορά των ιδίων
λέξεων, όταν αυξάνεται η ένταση ομιλίας. Η δυνατότητα ομιλίας του
ασθενούς δίχως επαφή μεταξύ των ανταγωνιστών (έλεγχος ελαχίστης
απόστασης ομιλίας) είναι μια κλινικά αξιόπιστη και εύκολη λειτουργική
δοκιμασία. Η τελική απόφαση για την ορθότητα θα πρέπει να
γίνεται σε χαμηλή ένταση φωνής αλλά με ταυτόχρονους
διαπιστώσεις ύπαρξης του κενού χώρου και σε ηυξημένη ένταση
ομιλίας.
Επειδή η σύνταξη των κάτω προσθίων μπορεί να θεωρηθεί σαν
τοπογραφικά δεδομένη, η κατ’ άκρον σχέση που πρέπει να
παρατηρηθεί κατά την προφορά του Σ αποτελεί ένα πρόσθετο οδηγό,
λειτουργικό, για την αποδεκτή σύνταξη των άνω, πέραν των κανόνων
που η αισθητική υπαγορεύει.
Εικ.425: Η χαρακτηριστική και σημαντική σχέση των προσθίων κατά

την προφορά του «Σ».
Φ Β
Εικ.426: Η σχέση των κοπτικών άκρων των άνω κεντρικών με το
κάτω χείλος, είναι χαρακτηριστική κατά την προφορά του Φ και του Β
Για την επίτευξη του ελέγχου καλούμε τον ασθενή να μετρήσει από το
εξήντα μέχρι το εβδομήντα αργά, ένα – ένα, 60, 61, 62 κλπ. και
παρατηρούμε την σχέση των φραγμών (Εικ. 425).
Κατά την προφορά του Φ και του Β τα κοπτικά άκρα των άνω
κεντρικών έρχονται σε μιαν ανεπαίσθητη επαφή με το υγρό ερυθρό
του κάτω χείλους. Η λειτουργική αυτή σχέση αποτελεί έναν πρόσθετο
οδηγό για την αποδεκτή σύνταξη των δοντιών. καλέστε τον ασθενή να
προφέρει λέξεις όπως φωνή, φωτιά, Φωφώ, βορράς, βοήθεια κλπ και
παρατηρούμε την σχέση του κοπτικού άκρου με το κάτω χείλος (Εικ.
426).
Η εύηχη προφορά του Κι (όχι του Κα) αποτελεί έναν οδηγό τόσο
για την ορθότητα της επέκτασης του υπερωίου άκρου της άνω ΟΟ όσο
και για το πάχος της βάσης στην αντίστοιχη περιοχή. Δυσκολία στην
προφορά λέξεων που περιέχουν την συλλαβή Κι, π.χ. κιμάς, Κική,
κιλό. Μια παράξενη χροιά, κάτι μεταξύ κ και χ, αποτελούν ένδειξη για
την ανάγκη μετακίνησης προς τα εγγύς του υπερωίου ορίου,
αντίστοιχη λέπτυνση της βάσης και γενικότερα διεύρυνση του χώρου
της «υπερώας» στην οπίσθια περιοχή, η οποία ενίοτε, εκτός από τον
τροχισμό της βάσης, απαιτεί και τροχισμό της γλωσσικής επιφάνειας
των γομφίων ή και ταπείνωση του ύψους των.

ΕΠΑΛΛΗΛΙΕΣ ΣΥΝΩΣΤΙΣΜΟΙ ΑΡΑΙΟΔΟΝΤΙΕΣ
Στην συνέχεια παρατίθενται κάποιες παραστάσεις οι οποίες έχουν σαν

στόχο τον προβληματισμό αλλά και την κατάδειξη του τι συμβαίνει ή
του τι μπορεί να επιτευχθεί με την αντίστοιχη σύνταξη των δοντιών
μιας ΟΟ Μιαν υπέροχη προσπάθεια μπορεί να καταστραφεί από τον
επιπόλαιο έλεγχο κατά την δοκιμή των δοντιών. Παρατηρήστε την
επίδραση που έχει η σύνταξη των δοντιών στην αποδοχή η μη της ΟΟ
(εικόνα 427) .
Εικ. 427: Ανεξάρτητα από τις αποκλίσεις και τις περιστροφές των
τεχνητών δοντιών, που θα υιοθετηθούν κατά την διάρκεια της
σύνταξης, το περίγραμμα του τόξου καταγραφής πρέπει να διατηρείται
και να αποδίδεται από το προστομιακό περίγραμμα των δοντιών. Όλα
τα δόντια πρέπει με κάποιο σημείο τους, κοντά στο κοπτικό άκρο, να
«ακουμπούν» την προστομιακή επιφάνεια του τόξου καταγραφής,
ώστε να στηρίζουν το χείλος με τον ίδιο τρόπο που το στηρίζει το
διαμορφωμένο τόξο.
ΕΝΑ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΟ ΑΝΩ ΧΕΙΛΟΣ
Το ύψος των δοντιών, σε σχέση με το ύψος του χαμόγελου,

διαδραματίζει τρομακτικό ρόλο στην αποδοχή του ως ωραίου ή μη
Μιαν υπέροχη προσπάθεια μπορεί να καταστραφεί από τον επιπόλαιο
έλεγχο κατά την δοκιμή των δοντιών. Παρατηρήστε την επίδραση που
έχει η σύνταξη των δοντιών στην αποδοχή η μη της ΟΟ (εικόνα 428)
.
Ένα πολύ δύσκολο άνω χείλος είναι το κοντό και με κοίλη την γραμμή
του, που εκθέτει, ακόμη και εν ηρεμία, την νωδή φατνιακή απόφυση.
Επιλέξτε δόντια υψηλά και συντάξτε τα σε μια πολύ λεπτή βάση, για
να μην παραμορφώσετε, από τον συνολικό όγκο, το άνω χείλος. Έχετε
υπ’ όψιν σας ότι το χείλος μετά την πάροδο κάποιων ημερών(10- 30)
χάνει τον τόνο του και λεπταίνει!!Ο ασθενής μπορεί να αρνηθεί το
μέγεθος των δοντιών που εσείς προτείνετε. Στα μάτια τους, αυτά τα
δόντια φαντάζουν τεράστια, σε σχέση μ΄ αυτά που είχε συνηθίσει να
βλέπει μια ζωή στον καθρέφτη Πρέπει να είστε σε θέση να του δώσετε
να αντιληφθεί τις διαφορές και τις συνέπειες της δικής σας και της
δικής του πρότασης. Η επίδειξη σχετικών φωτογραφιών θα σας
βοηθήσει πάρα πολύ σ’ αυτό!
Εικ.428: Ένα δύσκολο άνω χείλος είναι αυτό που σχηματίζει καμάρα
ενώ ταυτόχρονα είναι κοντό σε σχέση με την φατνιακή απόφυση. Η
έκθεση «ούλων» σε θέα, ταυτόχρονα με «γεμάτες γωνίες», δίδουν μια
πολύ άσχημη εικόνα (αριστερά). Πολλές φορές λόγω ανατομίας, οι
«γεμάτες γωνίες» είναι αναπόφευκτες, η εικόνα θα βελτιωθεί εάν
κατορθώσετε να αποφύγετε την έκθεση της βάσης σε θέα (δεξιά).
Όταν το άνω χείλος στην θέση ανάπαυσης αφίσταται πάρα πολύ από
το κάτω χείλος, τότε, εκτός από τα προβλήματα αισθητικής που
πιθανώς να προβάλλει ο ασθενής, δημιουργούνται πολλά προβλήματα
εξεύρεσης χώρου για την σύνταξη των προσθίων της άνω. Τα
προβλήματα χώρου καθίστανται ιδιαίτερα έντονα και δισεπίλυτα όταν
οι εξαγωγές είναι πρόσφατες και έγιναν για λόγους οικονομίας,
δηλαδή τα δόντια ήταν με υγιή και επαρκή οστική στήριξη.
Δ) Ο ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΜΗ
ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗΣ Μ’ ΑΥΤΟ
Μέσα στο σύνολο των λοιπών χαρακτηριστικών, το εξαιρετικά
όμορφο, όχι σαν σύνολο αλλά μεμονωμένο, πιθανώς να μην αποτελεί
την κατάλληλη περίπτωση για να θεωρηθεί σαν αυτό που λέμε :
ευχάριστη αντίθεση. Το εξαιρετικά όμορφο συνήθως καταδεικνύει το
τεχνητό. Το εξαιρετικά όμορφο έλκει την προσοχή ιδιαίτερα όταν δεν
ταιριάζει με το περιβάλλον.Σύμφωνα με τα ανωτέρω, κατά την
σύνταξη των δοντιών, ΠΕΡΑΝ του σεβασμού στην περίμετρο του τόξου
καταγραφής, που θα διατηρήσει στο χείλος την επιθυμητή μορφή,
μεριμνήστε ώστε να υπάρχει προσαρμογή της εικόνας του χαμόγελου
με τα γύρω στολίδια!
Τα γύρω στολίδια είναι η βιολογική ηλικία του ασθενούς και όχι η
χρονολογική!!!!!
Εικ.429: Η τρομερή αντίθεση, των παλαιών ΟΟ με τις νέες ΟΟ έκανε

την ασθενή μας να προβληματιστεί στο τέλος…..!
Κατά την σύνταξη και τον έλεγχο, μην έχετε την προσοχή σας
στραμμένη μόνον στα νέα δόντια, περιορισμένη στην περιοχή επί τα
εντός των χειλέων. Η αρμονία πρέπει να είναι καθολική!
Μην κρίνεται σαν θετικό το αποτέλεσμα μιας εικόνας εάν δεν την
παρατηρήσετε σαν σύνολο! Ελέγξτε το χαμόγελο από πολλές
διαφορετικές οπτικές γωνίες και σε πολλές θέσεις, λειτουργικές και μη,
ανάπαυση, γέλιο, ομιλία.
Μην επηρεάζεστε από την χαρά του ασθενούς για τα νεανικά δόντια
που φαίνεται ότι απέκτησε. Οι ασθενείς έχουν συγκεντρωμένη την
προσοχή τους μόνον στα δόντια, δεν παρατηρούν ούτε καν τα χείλη,
τουλάχιστον την πρώτη στιγμή. Μετά την όπτηση όμως είναι κάπως
αργά! Εάν δημιουργήσετε ένα χαμόγελο χολυγουντιανών
προδιαγραφών, τότε πιθανώς, συνειδητά, ή υποσυνείδητα, ο ασθενή,
σας να αντιδράσει εντελώς αρνητικά Μιαν υπέροχη προσπάθεια
μπορεί να καταστραφεί από τον επιπόλαιο έλεγχο κατά την δοκιμή των
δοντιών. Παρατηρήστε την επίδραση που έχει η σύνταξη των δοντιών
στην αποδοχή η μη της ΟΟ (εικόνα 429 και 430). Η τρομερή
αντίθεση, των παλαιών ΟΟ με τις νέες ΟΟ, πολλές φορές
προβληματίζει τους ασθενείς, αργούν να τις αποδεχθούν και όχι
σπάνια αποτελεί την ΚΡΥΦΗ, ανομολόγητη, αιτία άλλων ψευδών
παραπόνων και αναιτιολόγητων προβλημάτων, που προφασίζεται ο
ασθενής, αποσκοπώντας σε μια κεκαλυμμένη απόρριψη της ΟΟ.
Εικ.430: Ευτυχώς υπήρξε πρόβλεψη κι έτσι η ασθενής έμεινε

ικανοποιημένη!
Ε) ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ

ΥΠΟΤΑΓΗ ΣΤΙΣ ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ του ασθενούς
Στην εικονιζόμενη περίπτωση (εικόνα 431), κατασκευάσθηκε μιαν

άμεση επένθετη ΟΟ! Γιατί όμως συντάξαμε τα δόντια έτσι; Αντίθετα σε
κάθε κανόνα! Αφού μπορούσαμε να προτείνουμε κάτι ομορφότερο;
Έστω μια βελτίωση στους πλαγίους!!!!!
Εικ.431: Άνω: Δεξί και αριστερό profile του ασθενούς και στην μέση
το στηρικτικό υπόστρωμα. Στην μέση: Μια από τις άπειρες
δυνατότητες διαμόρφωσης του συγκεκριμένου χαμόγελου. Κάτω: Οι
μεταβολές που πραγματοποιήθηκαν στις υπερεκφύσεις
καταδεικνύονται από το κοπτικό κλειδί που καθοδήγησε την σύνταξη
της άμεσης ΟΟ.
Διότι ο ασθενής μας επρόκειτο σε ένα μήνα να νυμφευθεί και κανείς

δεν έπρεπε να αντιληφθεί οτιδήποτε. Γι αυτό εξαντλήσαμε όλες τις
δυνατότητες διατήρησης του χαμόγελού του βελτιώνοντας κάποιες
υπερεκφύσεις. Βλέποντας τις παραλλαγές αυτές, ο ασθενής εξέφρασε
την επιθυμία κατασκευής μιας δεύτερης ΟΟ, σε απώτερο χρόνο, με τα
προταθέντα χαρακτηριστικά.

ΑΣΥΝΗΘΗ ΟΠΤΙΚΑ ΠΑΡΑΠΟΝΑ

ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ
Είναι φρόνιμο να καταστήσουμε σαφείς, στον ασθενή μας, τις

δυνατότητες αισθητικής βελτίωσης μέσω των ΟΟ.
Πρέπει να καταλάβουμε τι έχει ο ασθενής μας στο μυαλό του όταν
θίγει το θέμα της ομορφιάς, τι περιμένει να δει στον καθρέφτη μετά
την τοποθέτηση των ΟΟ και οφείλουμε να τον ενημερώσουμε για το
τι δεν πρόκειται να δει ποτέ.
Τις περισσότερες φορές τα προβλήματα που σχετίζονται με την

εμφάνιση του χαμόγελου, την επιλογή και την σύνταξη των δοντιών
δηλαδή, μπορούν έγκαιρα να διευθετηθούν κατά την δοκιμή των ΟΟ.
Σ’ αυτό το στάδιο, πρέπει οπωσδήποτε να ληφθεί η σαφής
συγκατάθεση του ασθενούς σε ότι έχει σχέση με το χαμόγελο. Σχήμα,
χρώμα, μέγεθος και θέση των δοντιών (σύνταξη) πρέπει να
συζητηθούν!
Θα πρέπει να επισημαίνετε απ’ αρχής, με διπλωματικό τρόπο βεβαίως,
τις φυσικές ασυμμετρίες που υπάρχουν σε όλα τα πρόσωπα (εικόνα
432).
Εικ. 432: Ο εικονιζόμενος παραπονέθηκε ότι η ΟΟ όχι μόνον του

διόγκωσε το χείλος αλλά ότι του στράβωσε όλο το στόμα, εννοώντας
την ασυμμετρία στις γωνίες του στόματος, που μόλις ανακάλυψε. Η
δεύτερη φωτογραφία, δίχως την ΟΟ, αποδεικνύει ότι και η κλίση του
χείλους αλλά και η κυρτότητά του είναι ανατομικά χαρακτηριστικά

Ευτυχώς το παράπονο διατυπώθηκε κατά την πρώτη τοποθέτηση της
ΟΟ και όχι κάποιες μέρες αργότερα, ώστε ο ασθενής να προφασισθεί ή
να σκεφθεί ότι υπέστη αμετάκλητη παραμόρφωση από τις ΟΟ.
Ίσως εύκολα μπορείς να συνεννοηθείς για τις μορφολογικές διάφορες

λόγω του όγκου και του κινητού της ΟΟ. Όμως, όσο κι αν φαίνεται
παράξενο, δεν είναι καθόλου εύκολο να μεταπείσεις τους ασθενείς για
χρωματικές διαφορές του βλεννογόνου που για πρώτη φορά
παρατηρούν στο στόμα τους.Η ασθενείς δεν έχουν τι να κάνουν,
απασχολούνται πρώτη φορά με το πρόσωπό τους, έστω και αν
πρόκειται για γυναίκες. Έτσι παρατηρούν εκ του σύνεγγυς το στόμα
τους και ανακαλύπτουν για πρώτη φορά φυσιολογικά χαρακτηριστικά
που εκλαμβάνουν ως παθολογικά που προκλήθηκαν από τις ΟΟ.
Παραπονούνται για μαύρισμα των ούλων, αυτό που οι παλαιοί
γνωρίζαμε σαν μελανοπλακία.
Ανακαλύπτουν την γεωγραφική τους γλώσσα και κατηγορούν την ΟΟ
ως αιτία.
Διαμαρτύρονται έντονα ότι η ΟΟ κομμάτιασε την γλώσσα τους και
δείχνουν την οσχεοειδή τους γλώσσα. ΘΕΩΡΟΥΝ ΤΟ ΕΥΡΗΜΑ ΤΟΥΣ
ΑΜΕΤΑΚΛΗΤΗ ΒΛΑΒΗ. Καταγράψτε προσεκτικά όλα τα ανωτέρω.
Δείξτε τα στον ασθενή σας και συζητήστε μαζί του πολλές φορές, αν
δεν μπορείτε να τα φωτογραφήσετε σαν τεκμήριο (εικόνα 433)!
Εικ. 433: Ευτυχώς, αυτή η ασθενής γνώριζε ότι η μυασθένεια από την
οποία πάσχει προκαλεί αυτήν την στραβιά γλώσσα και δεν
ενοχοποίησε την ΟΟ όπως συνέβη με κάποιον άλλον ομοιοπαθή.

Κάποιος άλλος ασθενής, ανακάλυψε (στον καθρέφτη!!!) τις………..

φυλλοειδείς πτυχές!!!!!! Δεν επείθετο με τίποτα ότι πρόκειται για
φυσιολογική μορφολογία. Πίστευε ότι το πτερύγιο της ΟΟ του
προκάλεσε καρκίνο. Κατέφυγε σε 3 ωτορινολαρυγγολόγους και τελικά
μόνον ένας καθηγητής της στοματολογίας τον έπεισε ότι αυτό που
βλέπει είναι ένα φυσιολογικό ανατομικό μόρφωμα……..
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Συνοψίζοντας: Ναι μεν οι ΟΟ δεν είναι το μαγικό ραβδάκι για να
μεταμορφώσουν αυτό που ο αμείλικτος χρόνος αποδιοργάνωσε.
Αποτελούν όμως ένα σημαντικό μέσον το οποίο, με ελάχιστη προσοχή
και προσπάθεια, στο κάθε στάδιο δημιουργίας του, μπορεί να συμβάλει
σημαντικά στην αποκατάσταση της ηρεμίας, στην τόνωση του ηθικού
του ασθενούς και στην επανένταξη του στην κοινωνική
δραστηριότητα. Όλα αυτά μέσα από την μελετημένη και
εξατομικευμένη επανασύνθεση και βελτίωση των στοιχείων που
συνθέτουν το σημαντικότερο ίσως μέσον έκφρασης που διαθέτει ο
άνθρωπος: ΤΟ ΣΤΟΜΑ.


ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ 00 A ΣΤΕΑΣ

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ 00 A ΣΤΕΑΣ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ΣΤΕΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΚΥΝΗΓΙ ΨΑΡΕΜΑ ΣΚΟΠΟΒΟΛΗ ΧΑΜΟΓΕΛΟ

STEAS ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΚΥΝΗΓΙ ΨΑΡΕΜΑ ΣΚΟΠΟΒΟΛΗ DENTIST

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ: ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΟΠΑΙΔΕΙΑ ΟΟ 2η Έκδοση

Κανένα άδειο χαμόγελο, πέραν του

ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΜΕΝΟΣ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ

ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ NIS

ΒΑΣ. ΟΛΓΑΣ 199 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΣΤΕΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΚΥΝΗΓΙ ΨΑΡΕΜΑ ΣΚΟΠΟΒΟΛΗ ΧΑΜΟΓΕΛΟ

Πάρα πολλές εισαγωγές κειμένων, που σχετίζονται με τις ΟΟ, ξεκινούν

Δεδομένου ότι οι όλα τα νωδά άτομα μπορούν και να φάνε και να

ΣΤΕΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΚΥΝΗΓΙ ΨΑΡΕΜΑ ΣΚΟΠΟΒΟΛΗ ΧΑΜΟΓΕΛΟ

Εικ.377. Οι ΟΟ δεν εξαλείφουν τις ρυτίδες!

Προσερχόμενοι για την κατασκευή ΟΟ, αρκετοί ασθενείς εκφράζουν,

ικ.378. Οι ΟΟ μπορούν να βελτιώσουν την εμφάνιση του προσώπου

Εικ.379: Η βελτίωση που θα επιφέρει μια σωστή ΟΟ μπορεί να είναι

Εικ.380: Τελικά δεν χρειάστηκε να υποστεί γναθοχειρουργική

ΣΤΕΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΚΥΝΗΓΙ ΨΑΡΕΜΑ ΣΚΟΠΟΒΟΛΗ ΧΑΜΟΓΕΛΟ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΧΑΜΟΓΕΛΟΥ

Χρειάστηκε ιδιαίτερη προσπάθεια για την διατύπωση ενός

«Το χαμόγελο είναι η δια των χειλέων σωματική έκφραση μιας

ΣΤΕΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΚΥΝΗΓΙ ΨΑΡΕΜΑ ΣΚΟΠΟΒΟΛΗ ΧΑΜΟΓΕΛΟ

Από τι συντίθεται ένα χαμόγελο; Πως μπορούμε να το αναλύσουμε;

Εικ.381: Το μη νωδό χαμόγελο.

Τοπογραφικά λοιπόν, στην περιοχή ενός μη νωδού χαμόγελου

Οι αδρές αυτές γραμμές αποτελούν κατευθυντήριες γραμμές για την

ΣΤΕΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΚΥΝΗΓΙ ΨΑΡΕΜΑ ΣΚΟΠΟΒΟΛΗ ΧΑΜΟΓΕΛΟ

Γραμμή του άνω χείλους.

Εικ. 382: Το κοίλο σχήμα του άνω χείλους αποκαλύπτει

Κατά το γέλιο η γραμμή του άνω χείλους συνήθως καθίσταται κυρτή ή

Είναι κοινό συμπέρασμα ότι ή ομορφιά είναι προσωπικό γούστο, είναι

Πως αποφασίζουμε αν κάτι είναι ωραίο ή όχι;

ΣΤΕΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΚΥΝΗΓΙ ΨΑΡΕΜΑ ΣΚΟΠΟΒΟΛΗ ΧΑΜΟΓΕΛΟ

Για την συντομότερη διατύπωση της ανάλυσης του τρόπου διάπλασης

Εικ. 383. Αριστερά: Τα βασικά συστατικά ενός προσώπου. Δεξιά: Η

Εικ. 384: Η σύνθεση των βασικών συστατικών του προσώπου σε μια

Εικ. 385: Η αλλαγή των οριζοντίων και κατακόρυφων αποστάσεων

Εικ. 386: Με τα ίδια συστατικά συνθέτω δύο διαφορετικές εικόνες,

Εικ. 387: Μια πολύ πετυχημένη «παρομοίωση» του καθηγητού

ΣΤΕΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΚΥΝΗΓΙ ΨΑΡΕΜΑ ΣΚΟΠΟΒΟΛΗ ΧΑΜΟΓΕΛΟ

Το κριτήριο της αισθητικής συντίθεται από το σύνολο των

Η ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΧΑΜΟΓΕΛΟΥ.

Από τι συντίθεται ένα χαμόγελο; Πως μπορούμε να το αναλύσουμε;

Το κάδρο, μέσα στο οποίο ΜΠΟΡΟΎΜΕ ΝΑ ΠΑΡΈΜΒΟΥΜΕ και να

ΣΤΕΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΚΥΝΗΓΙ ΨΑΡΕΜΑ ΣΚΟΠΟΒΟΛΗ ΧΑΜΟΓΕΛΟ

Εικ 388: Η ελάχιστη μετατόπιση της μέσης γραμμής έχει δυσανάλογα

Εικ.389: Το μεσοδόντιο κενό είναι σοβαρά αντιαισθητικό στην κάτω

ΣΤΕΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΚΥΝΗΓΙ ΨΑΡΕΜΑ ΣΚΟΠΟΒΟΛΗ ΧΑΜΟΓΕΛΟ

Εικ.391: Παρατηρήστε την θέση της κοπτικής γραμμής σε σχέση με

Εικ.392: Ένα χαμόγελο με μεγάλη έκθεση ούλων

Παρόλα τα τέλεια σύγχρονα υλικά και τις όποιες «Πραξιτεληκές

Εικ.393: Η αυχενική γραμμή πρέπει να συμπίπτει ή καλύτερα να

ΣΤΕΑΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΚΥΝΗΓΙ ΨΑΡΕΜΑ ΣΚΟΠΟΒΟΛΗ ΧΑΜΟΓΕΛΟ

Εικ.395: Έστω και τόσο πολύ έκτοπος, ο 12, δημιουργεί την

Όμως, δυο πλάγιοι εφιππεύοντες, (εικόνα 396) ανεξαρτήτως μεγέθους

Εικ.:396: Δύο έκτοποι πλάγιοι, ανεξαρτήτως μεγέθους-σχήματος,

Εικ.397: Η σύνταξη των τομέων με μια ορθοδοντική αταξία συνήθως

Εικ.398: Η αξονική περιστροφή του πλαγίου (22) είναι μιαν άλλη

Μας αρέσει το γεμάτο χαμόγελο και όχι το άδειο. Η αραιοδοντία

Εικ.399: . Όσο το χαμόγελο γεμίζει με οδοντικό «χρώμα», τόσο

Η αραιοδοντία είναι μια κατάσταση η οποία κατά κανόνα δεν είναι

Εικ.400: Εάν καταργήσω τα μεσοδόντια κενά, αυξάνοντας το εύρος

Ας παρατηρήσουμε πως μεταβάλλεται η εικόνα του χαμόγελου

Η εικόνα του φραγμού που