BI GiNG M BO CHT LNG PHN MM V KiM TH Nguyn Vn Vy Email: vynv@coltech.vnu.vn, mobile: 0912.505.291 H ni - 2005 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 2 Nguyn Vn V THM NH V XC MINH Phn III 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 3 Nguyn Vn V Cc loi kim th Thm nh v xc minh Ni dung Ti liu Roger S. Pressman. Software Engineering, a Practitioners Approach. 3th Edition, McGraw-Hill, 1992, Bn dich ca Ng Trung vIt, Phn 4, tp 4 (Chng 17, 18, 23 bn 2001) Ian Sommerville. Software Engineering, Sixth Edition, Addion Wesley, 2001, Phn 5 v 6. chng 20 E.M.Bennatan, Software Project Management : a practitioners approach, McGRAW-HILL Book Company, 2001 Nguyn Vn V, Nguyn Vit H. Gio trnh k ngh phn mm, i hc Cng ngh, HQGHN, 2006. 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 4 Nguyn Vn V g1. Khi nim kim th h thng H thng da trn my tnh do nhiu bn xy dng, ngi pht trin phn mm ch l mt Vic kim th h thng d c nguy c cc bn tham gia li cho nhau. Nhng sai c th ny sinh t: Cc d liu qua giao din ca cc thnh phn c kim th ng x l lin kt cc thnh phn S tch hp li t cc thnh phn khc nhau Nhng hn ch khc n nng lc do nh hng t cc thnh phn: chu li, an ton, thc thi g. Kim th h thng 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 5 Nguyn Vn V Yu cu t ra: m phng cc d liu xu & cc sai tim tng ti giao din phn mm. Kim th kt qu ca mi ng lin kt Bo co cc kt qu kim th phn nh tng phn, tng loi lm chng c phng nga li cho nhau. Vic hoch nh v thit k cc ca kim th h thng theo nhng cch nhn khc nhau sao cho bo m phn mm c kim th y , chnh xc cc loi yu cu g1. Khi nim v kim th h thng 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 6 Nguyn Vn V g2. M hnh kim th h thng D liu qua giao din c th sai, gy sai, phng i sai sai? Phng i sai? Gy sai? sai? 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 7 Nguyn Vn V g3. Cc loi kim th h thng 1. Kim th chc nng (mc h thng) 2. Kim th phc hi (chu li) 3. Kim th an ninh (sc chu tn cng) 4. Kim th thi hnh (thng sut, kp thi) 5. Kim th chu ti (qui m, gi tr nhy cm) 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 8 Nguyn Vn V g4. Kim th chc nng mc h thng Chc nng mc h thng bao gm cc chc nng giao din, cc chc nng mc ngi dng hay u ra cui cng khi h thng Cc chc nng ny thng mang tnh tch hp. Nn sau khi pht hin sai phi quay li kim th tng phn cu thnh trc n Cc giao din (ngi dng, h thng) c xem nh im phn nh gia cc phn kim th 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 9 Nguyn Vn V Nhiu h thng cn phi phc hi sau li, tip tc x l trong mt thi gian c t trc, c th: h thng cn th li: ngha l x l li bt buc khng c lm ngng hot ng ca ton h thng. li phi c khc phc dn theo chu k c t. kim th phc hi l bt phn mm phi tht bi xem kh nng phc hi ca n n u. tin cy l mt o nh gi kh nng phc hi g4. Kim th phc hi 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 10 Nguyn Vn V C 2 cch phc hi: Phc hi t ng: bng khi ng li (c ch checkpoint). Sau khi phc hi d liu, h thng t tip tc hay khi ng li th c nh gi l ng n. Phc hi c s can thip ca con ngi. Lc ny cn nh gi thi gian trung bnh sa cha trong gii hn cho php hay khng? g4. Kim th phc hi 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 11 Nguyn Vn V L kim tra mi c ch bo v c xy dng trong h thng xem c t hiu qu ra trc cc t nhp hay khng? Xt tt c cc loi t nhp c th trc mt, ngang xn v sau lng. Khi th nghim an ninh, ngi kim th s ng vai tr ca k t nhp. g5. Kim th an ninh 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 12 Nguyn Vn V V nguyn tc: Mi t nhp l c th nu thi gian v ngun lc. Bi ton thit k h thng an ninh t ra l: lm cho vic t nhp tn ph nhiu hn gi tr thu c do t nhp Cng sc b ra xy dng cng c bo v phi t hn gi tr mt i nu b t nhp Chi ph cng c bo v < li ich do bo v khi t nhp Chi ph t nhp > li ch thu c t t nhp g5. Kim th an ninh 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 13 Nguyn Vn V Cc k thut hp trng v hp en c dng nh gi chc nng v s thi hnh ca chng trnh mc bnh thng. Kim th chu ti l vn hnh h thng khi s dng ngun lc vi s lng, tn sut v cng d thng. Mt loi khc ca th nghim p lc l kim th nhy: c gng lm bc l cc t hp d liu (lp d liu vo c hiu lc) hay s kin m c th gy ra vic x l khng n nh hoc khng chnh xc. g6. Kim th chu ti 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 14 Nguyn Vn V Vi h nhng & h thi gian thc, phn mm cung cp chc nng nhng khng ph hp vi cc yu cu thi hnh u l khng chp nhn c. kim th thi hnh c thit k kim th vic vn hnh (run-time) ca phn mm khi h thng c tch hp. kim th thi hnh xut hin trong tt c cc bc ca qu trnh kim th, tuy nhin ch khi tt c cc phn t ca h thng c tch hp th kim th mi thc s l chc chn. Vic thi hnh ng bao gm c s lng, cht lng (hot ng v hiu nng) g7. Kim th thi hnh 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 15 Nguyn Vn V Thng gn lin vi kim th p lc v c hai thng i hi cc dng c phn cng v phn mm chuyn dng. V cn o s tng hp ngun lc (trong, ngoi) v Nh dng c ngoi lai gim st cc khong vn hnh, cc s kin ngt (log) khi n xut hin, c th ly mu cc trng thi my. C th lm bc l cc tnh th dn n s suy gim hiu nng hoc tht bi h thng tim n. g7. Kim th thi hnh 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 16 Nguyn Vn V h1. Khi nim kim th chp nhn Kt thc kim th tch hp, phn mm c lp rp trong mt gi, cc sai giao din chnh sa, Cc kim th cui cng bt u - kim th chp nhn hay thm nh (acceptation/validation testing) Thm nh l thng li nu cc chc nng phn mm mt chng mc no l tho mn s mong i hp l ca ngi t hng Mc tiu thm nh: xem phn mm c p ng c yu cu khch hng khng? h. Kim th chp nhn- thm nh 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 17 Nguyn Vn V Ci mong i hp l ca khch hng th hin: Trong c t yu cu phn mm bao gm c m t c gi l tiu chun kim th phn mm Thng qua nh gi trc tip khi s dng Thm nh phn mm c thc hin thng qua mt lot cc kim th hp en thuyt minh s ph hp ca n vi cc yu cu. h1. Khi nim kim th chp nhn 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 18 Nguyn Vn V Mt k hoch phc ra nhng lp kim th cn tin hnh v mt th tc kim th xc nh cc ca kim th s thc hin thuyt minh s ph hp vi cc yu cu. C k hoch & th tc c thit k bo m rng: Tt c cc yu cu c tho mn, Cc yu cu thi hnh chnh xc, Ti liu ng n v Cc yu cu khc l tho ng. h1. Khi nim kim th chp nhn 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 19 Nguyn Vn V Sau mi ca kim th, phn mm vo mt trong hai trng hp sau: Cc c tnh chc nng hoc s thc hin ph hp vi c t v c chp nhn. Cc lch lc so vi c t v mong i c pht hin v mt danh sch cc khim khuyt c to ra. Cc sai st khng chnh sa trong giai on ny. Thng phi tho lun li vi khch hng thit lp mt phng php gii quyt cc sai lch ny. h2. Tiu chun kim th thm nh 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 20 Nguyn Vn V Ngi pht trin khng th on trc c khch hng thc s dng mt chng trnh nh th no: Cc ch dn s dng c th b hiu lm. Cc t hp d liu l c th b s dng nh k. u ra l r rng i vi ngi kim th nhng c th li kh hiu i vi ngi dng. h3. Kim th Alpha v Beta 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 21 Nguyn Vn V Khi cc phn mm dnh cho 1 ngi t hng, th hot ng kim th ch c 1 khch hng tin hnh thm nh mi yu cu. Tin hnh kim th ny do ngi s dng u cui thc hin, khng phi l ngi t hng. Kim th chp nhn c th tin hnh vi tun hoc vi thng mt ln, nh m bc l c cc li tch lu lm suy gim h thng theo thi gian. h3.1. Kim th Alpha & Beta 1 khch 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 22 Nguyn Vn V Khi phn mm dnh cho nhiu ngi t hng, th kim th chp nhn bi mt khch hng l khng thc t. Qu trnh kim th alpha v kim th bta cho nhiu ngi tin hnh l bt buc. Ch nhng ngi s dng u cui mi c th pht hin c cc sai cho lp ngi dng a dng. h3.2. Kim th Alpha & Beta n khch 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 23 Nguyn Vn V kim th alpha c bn pht trin tin hnh: Phn mm c ngi dng thc hin trong bi cnh t nhin Ngi pht trin nhm qua vai ngi s dng bo co cc sai v cc vn s dng (v th cn gi l kim th sau lng). kim th alpha c tin hnh trong mt mi trng c iu khin (theo k hoch ca ngi pht trin). D liu cho kim th Alpha thng l d liu mphng h3.3. Kim th Alpha 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 24 Nguyn Vn V kim th bta c nhiu ngi t hng tin hnh , khng c mt Ngi pht trin. kim th bta l p dng trong mi trng thc, khng c s kim sot ca ngi pht trin. Khch hng s bo co tt c cc vn (thc hoc tng tng) m h gp trong qu trnh kim th cho ngi pht trin mt cch nh k. Theo cc bo Ngi pht trin ci bin v chun b phn phi bn pht hnh bn hon thin cho ton b nhng ngi t hng. h3.4. Kim th Beta 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 25 Nguyn Vn V Kt qu ca kim th thng mi ch ra li v cho thy nhng triu chng vn ca phn mm. Nguyn nhn ca li hay vn c th cha r: Biu l bn ngoi ca sai & nguyn nhn bn trong ca sai c th khng c quan h r rng. Kim th thnh cng dn n vic g ri. G ri khng phi l kim th m l tm nguyn nhn gy li loi tr li khc vi kim th i. Ngh thut g ri (debugging) 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 26 Nguyn Vn V Qu trnh g ri lun dn ti hai kh nng: Tm ra nguyn nhn, chnh sa v kh c li. Khng tm c nguyn nhn. Trng hp ny cn thit k mt ca kim th gip vic thm nh nghi ng v nh vy cng vic tm sai li dn n tip tc kim th nh mt vng lp. a. Tin trnh g ri Kim th G ri Kh li Kim th Li Tm ra nguyn nhn Khng tm ra nguyn nhn 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 27 Nguyn Vn V G ri l kh khn: Triu chng c th xa nguyn nhn (v khng gian). Triu chng c th tm thi bin mt khi c mt sai khc c sa. Triu chng c th thc gy ra bi sai ca ngi dng m khng d theo di c. Triu chng c th l kt qu ca vn thi gian ch khng phi l vn x l. b. Kh khn ca g ri 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 28 Nguyn Vn V C th kh ti th hin cc iu kin u vo (ng dng thi gian thc, th t u vo khng xc nh). Triu chng c th l b gin on (cc h nhng vi lin kt phn cng v phn mm khng tho ri c). Triu chng c th do cc nguyn nhn c phn tn trong mt s cc nhim v chy trn cc b x l khc nhau. b. Kh khn ca g ri 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 29 Nguyn Vn V Nhiu bng chng cho rng ti g li l bm sinh ca con ngi. Ngi ny th gii g ri, k khc li khng; v rt kh dy v kh hc g ri. Tuy nhin ngi ta cng c vi xut phng cch g ri. c. Vn tm l trong g li 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 30 Nguyn Vn V Ni chung c 3 la chn cch g ri: V dng v mu. Ln theo vt c. Loi tr dn cc nguyn nhn. d. Cc cch thc g ri 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 31 Nguyn Vn V Phng cch v dng v mu l cch chung nht, nhng li t hiu qu nht; Ch p dng phng sch ny khi khng cn cch no khc. Trit l hy cho my tnh tm ra sai: xem xt tt c, ghi li tt c vi hy vng tm ra trong ng thng tin khng l ci nguyn nhn ca sai! Mt cch ngh th thin, thng khng kh thi d1. Phng cch v dng v mu 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 32 Nguyn Vn V Phng cch li theo vt c cng l t thng dng, v c th dng thng li trong cc chng trnh nh. Bt u ln ngc t ch c triu chng sai trong m ngun (bng tay!) cho ti khi nh v c sai. Khi s dng lnh tng ln th s con ng i ngc c th nhiu n mc khng qun l ni. d2. Phng cch ln theo vt c 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 33 Nguyn Vn V Cch lm: t chc li d liu lin quan n xut hin sai c lp nguyn nhn tim n. Mt gi thit nguyn nhn c a ra t d liu trn c dng chng t hoc phn chng gi thit . mt danh sch cc nguyn nhn tim n c vch ra v cc kim th c tin hnh loi tr cc nguyn nhn trong danh sch . Nu kim th ch ra mt nguyn nhn no c ha hn th tinh ch tip d liu lin quan c lp li d3. Phng cch loi tr nguyn nhn 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 34 Nguyn Vn V Mi khi tm thy li th phi chnh sa. Nhng sa mt sai c th gy ra sai khc. Lm sao sa trit ? Trc khi sa nn t hi tm gii php: Nguyn nhn ny c th sinh ra phn khc ca chng trnh hay khng? (trong nhiu tnh th, mt khim khuyt chng trnh c th gy ra mt mu sai logic m n c th c sinh ra mt ni khc). d3. Phng cch loi tr nguyn nhn 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 35 Nguyn Vn V Li no c th c sinh ra tip? Trc khi chnh sa nn xt li m ngun (tt hn ht l xt li thit k) nh gi s gn kt gia logic v cu trc d liu. Lm g ngn cn li ny ngay t ch u tin? (thng c nhiu gii php nh thit k la chn). d3. Phng cch loi tr nguyn nhn 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 36 Nguyn Vn V Qun l cu hnh phn mm L tp cc hot ng qun l cc thay i ca phn mm trong sut vng i ca n. L mt loi hot ng bo m cht lng phn mm, c p dng cho tt c cc pha k ngh Bao trm sut tin trnh pht trin v tin ha ca phn mm. Qun l cu hnh (software configuration management - SCM): 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 37 Nguyn Vn V Ni dung qun l cu hnh phn mm bao gm: Xc nh cc thay i. Kim sot cc thay i. Bo m cc thay i c thc hin. Bo co cc thay i cho ngi quan tm. a. Ni dung qun l cu hnh 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 38 Nguyn Vn V Qun l cu hnh khc bo tr phn mm: Bo tr phn mm l cc hot ng k ngh xut hin sau khi phn phi phn mm v i vo hot ng. Qun l cu hnh phn mm l cc hot ng theo di v kim sot, t khi bt u d n pht trin phn mm v ch kt thc khi phn mm khng hot ng na. b. Phn bit vi bo tr 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 39 Nguyn Vn V Kt qu ca tin trnh k ngh phn mm l cc thng tin c th c chia thnh 3 loi: Cc chng trnh my tnh (c mc ngun v mc chy c). Cc ti liu m t chng trnh my tnh (nhm n c nhng ngi thc hnh k thut ln nhng ngi dng). Cc cu trc d liu (c bn trong v ngoi chng trnh). c. Thnh phn ca phn mm 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 40 Nguyn Vn V Cc khon mc cu thnh ln cc thnh phn phn mm c to ra nh l nhng ch tc (artifact) ca tin trnh k ngh phn mm c tp hp li trong mt ci tn chung gi l cu hnh phn mm. Cc ch tc ny c nhiu mc khc nhau: B phn - tng th (phm vi) Cha hon thin hon thin (theo tin trnh, cht lng) cc mc tin ha khc nhau (cc phin bn version) d. Cu hnh phn mm 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 41 Nguyn Vn V ng mc gii (baseline) l khi nim c t ra: Trc mc gii, cu hnh c th thay i nhanh chng v khng chnh thc. Sau mc gii, cn cc th tc c bit v chnh thc nh gi v kim sot s thay i cu hnh. ng mc gii nh du vic cp nht hay phn pht 1 vi khon mc cu hnh phn mm. Ti ng mc, cc khon mc cu hnh phn mm ln u c a vo c s d liu d n hay c ly ra sa i v s c cp nht tr li e. Cng c qun l cu hnh 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 42 Nguyn Vn V e. Cng c qun l cu hnh ng mc gii 4 5 3 2 1 5..... 4.. 3.. 2.. 1.. Entry ? ? ? Check in Check out Ch tc d n cu hnh c qun l 5 5 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 43 Nguyn Vn V c t h thng (system specification) K hoch d n phn mm (project baseline) c t yu cu (software riquirements) : c t yu cu phn mm. Nguyn mu thi hnh c hoc nguyn mu giy t S tay s dng s cp f. Cc khon mc cu hnh phn mm (software configuration items - sci) 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 44 Nguyn Vn V Cc c t thit k (design specification) : d liu (data design). kin trc (architectural design). Mun (modul design). giao din (inteface design). i tng (objject design - nu dng k thut hng i tng) f. Cc khon mc cu hnh phn mm 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 45 Nguyn Vn V M ngun (source code) v kim th (test): K hoch v th tc kim th . Cc ca kim th & cc kt qu c ghi li. Cc s tay vn hnh & s tay lp t. Chng trnh thi hnh c. Cc mun & m thi hnh c Cc mun lin kt f. Cc khon mc cu hnh phn mm 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 46 Nguyn Vn V M t c s d liu Lc & cu trc cc file Ni dung h s ban u S tay ngi s dng Cc ti liu bo tr Cc bo co nhng vn phn mm Cc yu cu bo tr t thay i k ngh Cc chun & cc th tc cho k ngh phn mm. f. Cc khon mc cu hnh phn mm 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 47 Nguyn Vn V Trch nhim nguyn thu ca qun l cu hnh phn mm l kim sot cc thay i Sau ny thm cc trch nhim: Xc nh cc khon mc cu hnh, cc version ca phn mm; kim ton cu hnh phn mm nhm bo m phn mm c pht trin ng v bo co mi thay i c p dng cho cu hnh . g. S hnh thnh qun l cu hnh 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 48 Nguyn Vn V 5 nhim v c th qun l cu hnh phn mm: Xc nh cu hnh kim sot version kim sot i thay, kim ton cu hnh, bo co thay i. Mi cuc tho lun v qun l cu hnh phn mm cn a ra cc cu hi: h. Nhim v qun l cu hnh 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 49 Nguyn Vn V 1. Lm th no t chc xc nh v qun l c nhiu version ca chng trnh sao cho c th thay i n thch nghi 1 cch hiu qu? 2. Lm th no t chc kim sot c cc thay i phn mm trc v sau khi phn pht cho khch hng? i. Cu hi t ra cho qun l cu hnh 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 50 Nguyn Vn V 3. Ai chu trch nhim vic chp thun v t th t u tin ca cc i thay? 4. Lm th no c th bo m rng vic i thay c thc hin ng? 5. Dng c ch no nh gi cc i thay khc? i. Cu hi t ra cho qun l cu hnh 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 51 Nguyn Vn V Cn t tn khng trng cho cc khon mc cu hnh phn mm, kim sot, qun l v t chc li theo hng i tng. C hai loi i tng: i tng c bn l mt n v vn bn, c k s phn mm to ra trong qu trnh phn tch thit k, lp m v kim th . i tng hn hp c cu thnh t cc i tng k. Xc nh i tng cu hnh FM 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 52 Nguyn Vn V Mi i tng c 1 b cc c trng th hin ra l duy nht: tn, m t, danh sch cc ngun lc, s hin thc ho. M t i tng bng 1 danh sch cc khon mc d liu: Kiu khon mc cu hnh phn mm (ti liu, chng trnh hay d liu). Chng th d n (thuc phn no trong d n). Thng tin i thay v/hoc thng tin version k. Xc nh i tng cu hnh FM 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 53 Nguyn Vn V Ngun lc l tt c cc thc th c cung cp, x l, tham kho, v cc th khc c i tng cn n. Mi quan h gia cc i tng l quan h b phn ton b. Ta c th cc i tng. Mt quan h khc l quan h lin quan vi nhau (<interrelated>). kim sot i thay ca i tng ta cn n th tin ho cho tng i tng, n m t lch s i thay ca i tng . k. Xc nh i tng cu hnh FM(t) 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 54 Nguyn Vn V Kim sot phin bn = t hp cc th tc & cc cng c qun l cc phin bn khc nhau ca cc i tng cu hnh (c to ra trong tin trnh k ngh phn mm). Qun l cu hnh cho php ngi s dng c t cc cu hnh thay th ca h thng phn mm = la chn phin bn thch hp v gn vi cc thuc tnh; nh cho php c t 1 cu hnh bng cch m t 1 tp cc thuc tnh mong mun. m. Kim sot phin bn 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 55 Nguyn Vn V xy dng 1 bin th thch hp ca 1 phin bn chng trnh, mi thnh phn ca phin bn c gn mt b thuc tnh - l mt danh sch cc c trng. Mt phin bn hay bin th c xy dng cn xc nh thnh phn no c dng hay cn thay i. Mt cch khc hnh thnh khi nim v quan h gia cc thnh phn, cc bin th, cc phin bn l biu din chng nh l mt vng (pool) i tng. m. Kim sot phin bn 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 56 Nguyn Vn V Mi thnh phn c cu to bi 1 b cc i tng trong cng 1 mc xt duyt. Mi bin th l 1 b cc i tng trong cng mt mc xt duyt. Xc nh cc thay i cho mi phin bn ch yu c thc hin i vi 1 vi i tng. c 1 s cc cng c kim sot phin bn nh: SCCS, RCS v hin i hn nh: NSE, DSEE. m. Kim sot phin bn 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 57 Nguyn Vn V Ti sao? Khi pht trin phn mm ln, khng kim sot c cc thay i s d dn n hn n. Phng cch: cn phi hp tt c cc th tc, con ngi, cc cng c t ng nhm cung cp 1 c ch kim sot i thay 1 cch hiu qu. Tin trnh kim sot i thay c th m t nh biu sau: l. Kim sot s thay i 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 58 Nguyn Vn V Biu tin trnh kim sot s thay i: Nhn ra nhu cu thay i Ngi dng trnh yu cu thay i Ngi pht trin nh gi Sinh ra bo co v thay i l1. Tin trnh kim sot s thay i 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 59 Nguyn Vn V Ngi c thm quyn kim sot thay i ra quyt nh Yu cu b bc b Thng bo cho ngi dng ..
l1 Tin trnh kim sot s thay i
Qu trnh kim sot i thay nh sau: 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 60 Nguyn Vn V l1 Tin trnh kim sot s thay i Qu trnh kim sot i thay nh sau: Ngi c thm quyn kim sot thay i ra quyt nh Xp hng cc yu cu, sinh ra lnh k ngh vic thay i (engineering chang order - ECO) Phn cc i tng cu hnh cho cc c nhn
Cc (khon mc) i tng cu hnh check out
2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 61 Nguyn Vn V l1 Tin trnh kim sot s thay i Qu trnh kim sot i thay nh sau: Thc hin thay i R sot thay i (kim ton) Cc (khon mc) i tng cu hnh check in Thit lp ng mc gii cho kim th Tin hnh cc hot ng bo m cht lng v kim th 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 62 Nguyn Vn V l1 Tin trnh kim sot s thay i(t) Xem li cc thay i s c a vo trong ln phn phi mi Xy dng li phin bn mi ca phn mm R sot li s thay i ca tt c cc khon mc cu hnh (kim ton) Bao gm cc thay i vo trong phin bn mi Phn phi phin bn mi 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 63 Nguyn Vn V Khi mt yu cu thay i c trnh cn nh gi nhm: s dng k thut thch hp hiu ng ph c th c, nh hng ln tng th cc i tng cu hnh khc & ln cc chc nng h thng & ln chi ph d n v thay i .. Kt qu nh gi v s i thay c bo co cho ngi c thm quyn kim sot i thay (change control authority CCA), c quyn ti hu v tnh trng & quyt nh i thay. l2 Hot ng kim sot s thay i 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 64 Nguyn Vn V Mnh lnh k ngh thay i (ECO) c to ra cho tng thay i c chp thun. Lnh ny m t cc thay i cn lm, cc rng buc phi tun theo, cc tiu chun r sot v kim ton. i tng cn thay i c check out khi c s d liu d n, c thay i, v cc hot ng bo m cht lng phn mm cn c p dng. Sau i tng ny c check in vo c s d liu & mt c ch kim sot phin bn c s dng. l2. Hot ng kim sot s thay i 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 65 Nguyn Vn V Qu trnh check in v check out nhm thc hin hai mc tiu quan trng ca kim sot i thay l: kim sot truy cp v kim sot ng b: kim sot truy cp qun tr nhng ci g m ngi k s c thm quyn truy cp v ci bin 1i tng cu hnh c th. kim sot ng b gip ta bo m rng cc thay i ng thi, do nhng ngi khc nhau thc hin khng vit ln nhau. l2. Hot ng kim sot s thay i 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 66 Nguyn Vn V check out mt i tng cu hnh da trn yu cu thay i c chp thun v lnh k ngh thay i cho php ngi k s phn mm thc hin. Mt chc nng kim sot truy cp s bo m rng ngi k s phn mm c thm quyn check out i tng & cc kim sot ng b s kho i tng trong c s d liu d n sao cho khng ai c th cp nht cho n khi phin bn check out ny c thay th. l2. Hot ng kim sot s thay i 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 67 Nguyn Vn V Khi cc bn sao khc c th c check out nhng khng th c cp nht. Mt bn sao ca i tng ng mc (gi l phin bn trch ly) c k s phn mm ci bin. Sau khi mi bo m cht lng phn mm v kim th hon tt, phin bn c ci bin ca i tng s c check in, c i tng v ng mc mi ny c m kho. l2. Hot ng kim sot s thay i 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 68 Nguyn Vn V ng mc c to ra khi i tng c r sot k thut chnh thc & c chp thun Vic kim sot i thay mc d n c thc thi. Trc ht ngi pht trin phi c s chp thun ca ngi qun l d n (nu d n l cc b) hoc c s chp thun ca ngi c thm quyn kim sot i thay (nu nu i thay nh hng ti cc khon mc cu hnh phn mm khc). l2. Hot ng kim sot s thay i 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 69 Nguyn Vn V Qu trnh kim sot thay i vi qu nhiu th tc cht ch c nguy c to ra s quan liu . Khng t chc v kim tra tt, s kim sot thay i c th dn n cn tr tin trnh pht trin Hu ht ngi pht trin phn mm u c c ch kim sot i thay (cng nhiu ngi chng c!), h to ra mt s tng kim sot trnh nhng vn ni trn. l3. Vn trong kim sot s thay i 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 70 Nguyn Vn V Trong 1 s trng hp, nhiu th tc chnh thc: cc yu cu, cc bo co, v cc lnh k ngh thay i c b qua. Tuy nhin, vic nh gi tng i thay vn c tin hnh v tt c cc i thay vn c theo di v c r sot. kim sot thay i chnh thc c hnh thnh khi sn phm c phn pht cho khch hng. Thm quyn kim sot thay i ng mt vai tr tch cc trong tng th hai v th ba. Ph thuc vo kch c v c tnh ca d n phn mm l4. Thc tin kim sot s thay i 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 71 Nguyn Vn V Ngi c thm quyn cn c ci nhn tng th, nh gi c nh hng ca thay i i vi cc yu t bn ngoi cc khon mc cu hnh phn mm: Thay i nh hng ti: phn cng nh th no? s thc thi nh th no? s nhn nhn ca khch hng i vi sn phm nh th no? cht lng v tin cy ca sn phm nh th no?, v nhiu cu hi khc na l4. Thc tin kim sot s thay i 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 72 Nguyn Vn V Minh nh, kim sot phin bn, kim sot thay i, gip cho ngi pht trin duy tr 1 trt t, trnh c tnh th hn n. Tuy nhin, ngay khi cc c cu kim sot thnh cng nht cng ch theo di 1 thay i cho n khi 1 i tng cu hnh k thut c sinh ra; lm th no bo m s thay i thc s c thc thi? Cn c hai hot ng: r sot k thut chnh thc, kim ton cu hnh. n. Kim ton cu hnh (configuration auditing) 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 73 Nguyn Vn V Mt nhn t quan trng ca qu trnh thm nh l r sot cu hnh (configuration review ) - i khi c gi l kim ton cu hnh. R sot ny bo m rng cc yu t ca cu hnh phn mm thc s c pht trin, lp danh mc, v c cc chi tit cn thit tr gip pha bo tr ca vng i phn mm n1. Khi nim kim ton cu hnh 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 74 Nguyn Vn V R sot k thut chnh thc tp trung vo s ng n k thut ca i tng cu hnh c ci bin. Ngi r sot cn nh gi: s ph hp vi cc khon mc cu hnh khc, s b st v cc hiu ng ph khc. Kim ton cu hnh phn mm b sung cho r sot k thut chnh thc bng cch nh gi mt i tng cu hnh trn cc c tnh m thng khng c xt trong qu trnh r sot. n1. Khi nim kim ton cu hnh 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 75 Nguyn Vn V n2. S truy nhp v kim sot ng b Chect-in Chect-out Kim sot truy nhp CSDL d n i tng cu hnh i tng cu hnh i tng cu hnh i tng cu hnh M kha kha Thng tin kim ton K s phn mm 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 76 Nguyn Vn V Kim ton = hi v tr li cc cu hi sau: Thay i c c t trong lnh k ngh thay i c thc hin hay cha? Nhng ci bin ph no c phi hp? R sot k thut chnh thc c tin hnh nh gi s ng n k thut hay cha? Cc chun k ngh phn mm thc s c tun th cha? n3. Cu hi ca kim ton cu hnh 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 77 Nguyn Vn V Kim ton tr li cc cu hi sau (tip): Thay i ni bt ln trong cc khon mc phn mm cha? C c t ngy & tc gi ca thay i ? Cc thuc tnh ca i tng cu hnh phn nh c i thay cha? Cc th tc qun l cu hnh gim st, ghi li v bo co v n c c tun th hay khng? Tt c cc khon mc cu hnh phn mm lin quan thc s c cp nht cha? n3. Cu hi ca kim ton cu hnh 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 78 Nguyn Vn V Thng thng, cc cu hi kim ton nh l 1 phn ca r sot k thut phn mm; nhng khi qun l cu hnh phn mm tr thnh hot ng chnh thc, th kim ton cu hnh phn mm c tin hnh tch ring cho 1 nhm bo m cht lng n4. Tin ha ca kim ton cu hnh 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 79 Nguyn Vn V Bo co hin trng cu hnh (configuration status reporting CSR) - (cn gi l kim ton hin trng) l mt nhim v qun l cu hnh phn mm; n tr li cc cu hi sau: Ci g xy ra? Ai lm? Xy ra khi no? S cn nh hng no khc na? Thng tin bo co tnh trng cu hnh gn cht vi cc nhim v trong kim sot i thay Bo co hin trng 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 80 Nguyn Vn V Mi khi 1 khon mc cu hnh phn mm c n nh mi hoc c cp nht tr li th 1 ni dung (entry) c to ra trong CSDL. Mi khi 1 khon mc cu hnh phn mm c chp thun quyn thay i cu hnh (1 mnh lnh thay i k ngh c pht ra) th 1 ni dung cng c to ra Mi khi 1 kim ton cu hnh c tin hnh th cc kt qu ca n c bo co nh l 1 phn ca nhim v bo co hin trng cu hnh. a. Khi nim v bo co hin trng 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 81 Nguyn Vn V Bo co hin trng cu hnh c th c t trn mt c s d liu trc tuyn ngi pht trin hay bo tr c th truy cp ngay cc thng tin i thay. Bo co hin trng cu hnh ng mt vai tr ct t cho thng li ca 1 d n pht trin phn mm ln. Bo co hin trng cu hnh gip loi tr vn bt cp lin quan n nhiu ngi bng cch ci thin giao tip gia tt c h a. Khi nim v bo co hin trng 2005 B mn CNFM i hc Cng ngh 82 Nguyn Vn V Vn bt cp: Xy dng phn mm cho 1 c t m phn cng tng ng khng cn dng na. Tin hnh 1 i thay xut m n c thc hin. S dng 1 thnh phn ang sa i v c li Ci bin cng 1 khon mc cu hnh vi nhng nh khc nhau, thm ch l mu thun nhau. b. Nhng bt cp thiu bo co hin trng