VORM & PLAATSTOLERANTIES

VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Produced by WEMA
Vorm & Plaatstoleranties
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Tekening
Werkelijkheid
Werkelijkheid
(past niet in de boring)
Toegelaten
NIET Toegelaten
Produced by WEMA
Vorm & Plaatstoleranties
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
0,08 A A
Vorm tolerantie Plaats tolerantie
Zonder referentie
Altijd met referentie
Rechtheid
Vlakheid
Rondheid
Cilindriciteit
Profiel van lijn
Profiel van oppervlak
Evenwijdigheid
Helling / Loodrechtheid
Slag
Totale slag
Concentriciteit
Ligging
Symmetrie
O 0,01
Produced by WEMA
Vorm & Plaatstoleranties
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Produced by WEMA
Vorm & Plaatstoleranties
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Vorm tolerantie Plaats tolerantie
Zonder referentie met referentie
Rechtheid
Vlakheid
Rondheid
Cilindriciteit
Profiel van lijn
Profiel van opp.
Evenwijdigheid
Helling
Loodrechtheid
Slag
Totale slag
Concentriciteit
Ligging
Symmetrie
Produced by WEMA
Vorm & Plaatstoleranties
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Produced by WEMA
Vorm & Plaatstoleranties
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Produced by WEMA
Rondheidsmeter
0
90
CNC-gestuurd meten van
vorm- & plaatstoleranties
Gebruik de juiste taster en configureer hem!
Zorg voor een stabiele meetopstelling
Maak gebruik van de voorgeprogrammeerde
programmas
(Zie handleiding)
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Produced by WEMA
Vormtoleranties
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Vorm tolerantie
Zonder referentie
Rechtheid
Vlakheid
Rondheid
Cilindriciteit
Profiel van lijn
Profiel van oppervlak
O 0,01
Produced by WEMA
Rechtheid
Rechtheid vormtolerantie
De werkelijke as van de
cilinder moet in een
cilindrisch tolerantieveld met
diameter t=0,05mm liggen.
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
RECHT
RECHT
RECHT
NIET RECHT
Produced by WEMA
Rechtheid meten
De werkelijke as van de
cilinder moet in een
cilindrisch tolerantieveld met
diameter t=0,05mm liggen.
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
72
74
76
78
80
82
84
86
88
90
92
94
96
98
m
i
l
l
i
m
e
t
r
e
s
72
74
76
78
80
82
84
86
88
90
92
94
96
98
microns
-2.0 -1.5 -1.0 -0.5 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0
Current Point
R -1.04m
Z 79.98mm
Reference Point
R 1.29m
Z 77.06mm
Difference
delta R -2.33m
delta Z 2.92mm
Selected STRt
2.61m
Parameter:
STRt
--- 0,05
Produced by WEMA
Vlakheid
Vlakheid vormtolerantie
Het beschouwde vlak moet
tussen twee evenwijdige
vlakken met tussenafstand
t=0,05mm liggen.
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
VLAK
VLAK
NIET VLAK
NIET VLAK
Produced by WEMA
Vlakheid meten
Het beschouwde vlak moet
tussen twee evenwijdige
vlakken met tussenafstand
t=0,05mm liggen.
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Radius (mm)
22.00125
21.00125
20.0025
19.00125
18.00313
17.00062
16.015
15
Runout (m)
38.09
35.00
40.80
32.57
29.40
30.16
30.57
27.71
Scale 5 m/div
0,05
Parameter:
Sqr
Produced by WEMA
Rondheid
Rondheid (Cirkelvorm) vormtolerantie
De werkelijke omtrek van
elke doorsnede moet tussen
de concentrische cirkels met
tussenafstand t=0,15mm
liggen.
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
NIET ROND
ROND
Produced by WEMA
Vorm van het stuk
2-punts meten
om 2-punts onrondheid
vast te stellen!
0
90
3-punts meten
om 3-punts onrondheid
vast te stellen!
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Produced by WEMA
Rondheid meten
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Rondheid meten met
passameter???
In V-blok met klok???
O 0,15
Parameter:
RONt
De werkelijke omtrek van
elke doorsnede moet tussen
de concentrische cirkels met
tussenafstand t=0,15mm
liggen.
Produced by WEMA
Cilindriciteit
Cilindriciteit (Cilindervorm) vormtolerantie
Het werkelijke mantelvlak
van de cilinder moet gelegen
zijn tussen twee coaxiale
cilinders met tussenafstand
t=0,1mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
NIET CILINDRISCH
NIET CILINDRISCH
NIET CILINDRISCH
NIET CILINDRISCH
Produced by WEMA
Cilindriciteit meten
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
/O/ 0,1
Parameter:
CYLt
Het werkelijke mantelvlak
van de cilinder moet gelegen
zijn tussen twee coaxiale
cilinders met tussenafstand
t=0,1mm
Cilindriciteit meten met
passameter???
In V-blok met klok???
4.15
3.80
1001.09
3.70
3.64
Runout (m)
75.005
80
85
90
94.995
Z Height (mm)
Eccentricity
5000 m/div .
Produced by WEMA
Vorm
Vorm (willekeurige lijn of oppervlak) vormtolerantie
In elke doorsnede, evenwijdig
met het projectievlak, moet
het beschouwde profiel
gelegen zijn tussen twee
omhullende lijnen van cirkels
met diameter 0,04mm
Het beschouwde oppervlak
moet gelegen zijn tussen twee
omhullende oppervlakten van
bollen met diameter 0,02mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
B is nauwkeuriger dan A
Produced by WEMA
Vorm meten
In elke doorsnede, evenwijdig
met het projectievlak, moet
het beschouwde profiel
gelegen zijn tussen twee
omhullende lijnen van cirkels
met diameter 0,04mm
Het beschouwde oppervlak
moet gelegen zijn tussen twee
omhullende oppervlakten van
bollen met diameter 0,02mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Vorm meten met 3D-meetbank
0,05
Produced by WEMA
Plaatstoleranties
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Plaats tolerantie
Altijd met referentie
Evenwijdigheid
Helling / Loodrechtheid
Slag
Totale slag
Concentriciteit
Ligging
Symmetrie
0,08 A A
Produced by WEMA
Evenwijdigheid
Evenwijdig plaatstolerantie (richting)
De getoleranceerde hartlijn
moet gelegen zijn tussen
twee lijnen evenwijdig met
de referentielijn, en met
tussenafstand t=0,1mm. Het
op het vlak geprojecteerde
tolerantieveld is horizontaal.
De getoleranceerde hartlijn
moet gelegen zijn in een
cilinder met diameter
t=0,1mm, evenwijdig aan de
referentielijn
Het getoleranceerde vlak
moet gelegen zijn tussen
twee vlakken evenwijdig met
de referentielijn, en met
tussenafstand t=0,01mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
NIET EVENWIJDIG
Produced by WEMA
Helling & Loodrechtheid
Helling plaatstolerantie (stand)
De werkelijke hartlijn van de
boring moet in een cilinder
met diameter t=0,02mm
liggen. De cilinder staat
loodrecht op het
referentievlak
Het getoleranceerde vlak
(werkelijk vlak) moet tussen
twee evenwijdige vlakken
met tussenafstand
t=0,05mm liggen.
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
HELLING NOK
HELLING OK
HELLING OK HELLING NOK
Produced by WEMA
Evenw. & Helling meten
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Evenwijdigheid & helling &
loodrechtheid met
Rondheidsmeter of 3D-meetbank
0,05
De getoleranceerde hartlijn moet
gelegen zijn tussen twee lijnen
evenwijdig met de referentielijn,
en met tussenafstand t=0,1mm.
Het op het vlak geprojecteerde
tolerantieveld is horizontaal.
De getoleranceerde hartlijn moet
gelegen zijn in een cilinder met
diameter t=0,1mm, evenwijdig
aan de referentielijn
Het getoleranceerde vlak moet
gelegen zijn tussen twee vlakken
evenwijdig met de referentielijn,
en met tussenafstand t=0,01mm
De werkelijke hartlijn van de
boring moet in een cilinder met
diameter t=0,02mm liggen. De
cilinder staat loodrecht op het
referentievlak
Het getoleranceerde vlak
(werkelijk vlak) moet tussen twee
evenwijdige vlakken met
tussenafstand t=0,05mm liggen.
m
il
lim
e
t
r
e
s
72
74
76
78
80
82
84
86
88
90
92
94
96
72
74
76
78
80
82
84
86
88
90
92
94
96
Scale 1m/div .
Parameter:
Datum = Ref A
PAR
Produced by WEMA
Radiale Slag
Slag (radiale) Plaatstolerantie
Bij omwenteling rond de
referentiehartlijn A mag de
radiale slag in ieder
meetvlak loodrecht op de
hartlijn, niet groter zijn dan
t=0,01mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
SLAG NOK
SLAG NOK
SLAG NOK
SLAG OK SLAG OK
Produced by WEMA
Radiale slag meten
Bij omwenteling rond de
referentiehartlijn A mag de
radiale slag in ieder
meetvlak loodrecht op de
hartlijn, niet groter zijn dan
t=0,05mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Parameter:
Datum = Ref A
Runout
Produced by WEMA
Axiale Slag
Slag (axiaal) Plaatstolerantie
Bij een omwenteling rond de
referentiehartlijn A mag bij
een willekeurige straal r de
axiale slag niet groter zijn
dan t=0,02mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
AXIALE SLAG OK
AXIALE SLAG NOK
Produced by WEMA
Axiale Slag meten
Bij een omwenteling rond de
referentiehartlijn A mag bij
een willekeurige straal r de
axiale slag niet groter zijn
dan t=0,2mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Parameter:
Datum = Ref A
Runout
Axiale slag lukt niet
met rondheidsmeter
taster mag niet
verplaatst worden
binnen dezelfde
analyse
Produced by WEMA
Totale Slag
Totale slag (radiale & axiale) Plaatstolerantie
Bij meerdere omwentelingen
rondom A-B en bij axiale
verschuiving moeten alle
punten gelegen zijn in het
tolerantieveld van twee
cilinders met tussenafstand t
en waarvan de hartlijnen
met de referentiehartlijn A-B
samenvallen
Bij meerdere omwentelingen
ronde de referentiehartlijn A
en bij radiale verschuiving
moeten alle punten van het
getoleranceerde oppervlak
gelegen zijn tussen twee
parallelle vlakken met
tussenafstand t=0,05mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Produced by WEMA
Totale Slag meten
Bij meerdere omwentelingen
rondom A en bij axiale
verschuiving moeten alle
punten gelegen zijn in het
tolerantieveld van twee
cilinders met tussenafstand
t=0,05
Bij meerdere omwentelingen
ronde de referentiehartlijn A
en bij radiale verschuiving
moeten alle punten van het
getoleranceerde oppervlak
gelegen zijn tussen twee
parallelle vlakken met
tussenafstand t=0,2mm
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Parameter:
Datum = Ref A
Total Runout
Produced by WEMA
Symmetrie
Symmetrie Plaatstolerantie
Het getoleranceerde
middenvlak (werkelijk
middenvlak) van de groef
moet gelegen zijn tussen
twee evenwijdige vlakken
met tussenafstand
t=0,08mm, die evenwijdig
liggen t.o.v. het
referentievlak.
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
SYMMETRIE NOK SYMMETRIE NOK SYMMETRIE NOK
SYMMETRIE OK SYMMETRIE OK SYMMETRIE OK
Produced by WEMA
Symmetrie meten
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Symmetrie meten met
3D-meetbank
Het getoleranceerde
middenvlak (werkelijk
middenvlak) van de groef
moet gelegen zijn tussen
twee evenwijdige vlakken
met tussenafstand
t=0,05mm, die evenwijdig
liggen t.o.v. het
referentievlak.
0,05
Produced by WEMA
Concentriciteit & Coaxialiteit
Concentriciteit en coaxialiteit plaatstolerantie
De werkelijke hartlijn van de
grote diameter moet in een
cilinder met diameter
t=0,02mm liggen. De
tolerantiecilinder ligt
coaxiaal met de
referentiehartlijn
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Concentrisch NIET Concentrisch NIET Coaxiaal Coaxiaal Produced by WEMA
Conc. & Coax. meten
De werkelijke hartlijn van de
grote diameter moet in een
cilinder met diameter
t=0,05mm liggen. De
tolerantiecilinder ligt
coaxiaal met de
referentiehartlijn
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Parameter:
Conc
Maak gebruik van de
voorgeschreven programmas
Conc = 2X Ecc
Concentriciteit = 2 cirkels
Coaxialiteit = 2 cilinders
A
0,05 A
Produced by WEMA
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Programmas
De eenvoudigste manier van werken is gebruik maken van reeds geschreven programmas:
Klik op het icoontje en selecteer de in hoofdletters geschreven programmas:
- RONDHEID
- CILINDRICITEIT
- CONCENTRICITEIT
Klik op het icoontje om het programma te starten; volg gewoon de instructies op het scherm.
Produced by WEMA
Ligging
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Op de maten in een vierkant staan GEEN toleranties!!!
maw: ga 20mm naar rechts in X en 18mm naar boven in Y
de kruising is de ideale ligging trek nu een cirkel rond dat punt van 0.3mm
het center van het gat moet binnen die cirkel vallen.
Ligging is een plaatstolerantie die veel
gebruikt wordt bij montage-onderdelen.
Bvb: ligging van een gatenpatroon
Meer en meer zal ligging
andere symbolen vervangen!
Produced by WEMA
Ligging
Ligging Plaatstolerantie De werkelijke hartlijn van de
boring moet gelegen zijn in
een tolerantiecilinder met
diameter 0,1mm n waarvan
de hartlijn zich theoretisch
op de juiste plaats bevindt
Elk van de 3 vlakken moet
tussen evenwijdige vlakken
met tussenafstand t=0,1mm
liggen. De tolerantievlakken
zijn symmetrisch t.o.v. De
theoretische ligging vh vlak
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
LIGGING OK
LIGGING OK LIGGING NOK
LIGGING NOK
Produced by WEMA
Referentie-elementen
Referentie elementen
Stukken zijn nooit haaks
Toch meten we volgens een
haaks assenstelsel
Vandaar het belang van de
referentie-elementen
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Gietstukken als
referentievlak kan
vereenvoudigd worden door
bvb: 3 plaatsen te bewerken
en deze 3 punten als vlak te
gaan gebruiken.
Produced by WEMA
Max. materiaalconditie
Max. Materiaalconditie
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
M
De as is op zn max. tol. in diam en moet dus recht zijn
De as is op zn min. tol en mag dus wat krom zijn
HOE KROM?
Ideale boring
Produced by WEMA
Max. materiaalconditie
Max. Materiaalconditie is een begrip dat noodzakelijk is bij montages!
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Stel een (ideale) boring 20mm en je moet een as maken
- Dus voegen we een tolerantie doe 20
20
0,1
-0,1
-0,4
-0,1
-0,4
De as zal recht moeten zijn anders kun je niet de volledige tolerantie benutten!
- Dus voegen een we een rechtheidssymbool toe met max. waarde van ???
Als de as de maximaal is (19,9) dan mag de rechtheid max 0.1mm zijn!
Als de as minimaal is (19.6) dan mag de rechtheid eigenlijk meer zijn dan 0.1!
- Dus voegen we een max. materiaalconditie bij M
M
Diam AS Nodige rechtheidstolerantie
19,9 0,1
19,8 0,2
19,7 0,3
19,6 0,4
M
een as is in
maximummateriaal
toestand op zijn
maximummaat
Produced by WEMA
Max. materiaalconditie
Max. Materiaalconditie
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
M
KALIBER
De boringen zijn op hun min. tol. , de positie moet juist zijn
De boringen zijn op hun max. tol. , de positie mag dus ruimer zijn.
HOE RUIM?
Produced by WEMA
Max. materiaalconditie
Max. Materiaalconditie
De ingeschreven
tolerantiewaarde mag
overschreden worden met
een waarde gelijk aan het
verschil tussen de werkelijke
maat en de maximum
materiaaltoestand.
-een as is in
maximummateriaaltoestand
op zijn maximummaat
-Een boring is in
maximummateriaaltoestand
op zijn minimummaat
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
0.1 A M 0.1 M A M
Voor het referentie-element Voor beide elementen
Boring links Boring rechts Tolerantiezone
10,1 10,1 0,1
10,2 10,2 0,1 + 0,1
10,3 10,3 0,1 + 0,2
M
Produced by WEMA
Max. materiaalconditie
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
0,1 M A
A
100,1
30
0
-0,2
Werkelijke maat
diam 30
tolerantiezone
M
Werkelijke maat
diam 30
tolerantiezone
30,0
Werkelijke maat
diam 30
tolerantiezone
30,0 0,1
29,9 0,1 + 0,1 = 0,2
29,8 0,1 + 0,2 = 0,3
Produced by WEMA
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Max. materiaalconditie
27,98 (as) is in maximummateriaaltoestand op zijn maximummaat
10 (boring) is in maximummateriaaltoestand op haar minimummaat
Boring 10 0,1 As 27,98 0,004
9,9 0,5 27,984 + 0
10 0,5 + 0,1 27,980 + 0,004
10,1 0,5 + 0,2 27,976 + 0,008
Stel dat we het stuk meten en de boring is 10mm en de
buiten 27,976
Wat is dan de tolerantiezone op de positie van 10 ?
Tolerantiezone =
0,5
+ 0,1
+ 0,008
0,608
M
10 0,1
Produced by WEMA
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Geprojecteerde tolerantiezone
P
Bij
montageonderdelen
is het soms
noodzakelijk dat de
plaatstoleranties
verder of minder ver
gaan dan ons
werkstuk
Produced by WEMA
VORM- EN PLAATSTOLERANTIES
Tekening
Produced by WEMA