Parazytologia semestr 2 wiczenie 1 Ewa Bilewicz

Nicienie to jedna z najliczniejszych grup pasoytw i bardzo wiele spord nich jest nicieniami wolnoyjcymi. Czsto spotykany nicie wolnoyjcy to
Struniec niady, ktrego mona spotka np. latem w truskawkach, na glebie przy krzaczkach. Brzowo-beowy dochodzcy do 10 cm.
Jeli chodzi o rozwj zarodkowy, po zapodnieniu u wikszoci nicieni wyglda to w ten sposb, e wystpuje 5 stadiw larwalnych a pomidzy nimi
linka/linienie. Larwa przechodzi LINKE, dla odrnienia od WYLINKI, ktra jest tym co po linieniu larwa pozostawia za sob. U wikszoci nicieni larwa 3
stadium jest postaci inwazyjn, ale np. u glist, wosogwek i owsikw larw inwazyjn jest larwa 2 stadium. Larwa 5 stadium dojrzewa i rozwija si a
osignie dojrzao pciow. Larwy inwazyjne u glist i wosogwek wyksztacaj si w jaju. Dochodzi do pierwszego linienia wewntrz jaja na skutek
czego powstaje larwa inwazyjna.
Najwikszym nicieniem jest Placentonema Gigantissima obecna w oysku kaszalota. Dochodzi do 9 metrw.
Nazwa

Morfologia

Jaja

ywiciel

Cykl yciowy

Inne

Ascaris
suum
glista
wiska,
large
roundwor
m
of pigs.

Dosy due nicienie, samice

mniej wicej o 1/3 wiksze
ni samce. ywe maj biaokremow powierzchnie ciaa
z rowawym przednim
kocem.
____________________
15-20 cm
Zagity dobrzusznie tylny
koniec ciaa. To nie jest
zagity ogon (bo ogon si
liczy jako ten kawaek, ktry
jest za odbytem) u niego
ogonek jest bardzo malutki.
Dziki zagiciu moe
trzyma si samicy.
Narzd kopulacyjny to 2
szczecinki suce do
rozchylenia szpary sromowej
i zapodnienia.
Brak torebki
______________________
20-40 cm
Otwr pciowy za 1/3
przedni ciaa.
Po kadym zapodnieniu na
ciele samicy pozostaje
bardzo wyrany wycisk w
okolicy szpary sromowej. Ten
rowek na oskrku pozwala
nam odrni samic
dziewic od nie-dziewicy.
______________________

Gruboskorupkowe,
owalne lub
okrge. W jaju
zapodnionym w
rodku widoczna
jest okrga
zygota.

dzik i winia

OKRES PREPATENTNY 2 MIESICE

OKRES PATENTNY 10 MIESICY 1 ROK

Po analizie osadw
ciekowych z
Wrocawia
znaleziono jaja
glisty ludzkiej lub
wiskiej + jaja
wosogwki.

3 warstwowa,
gruba,
pofadowana
otoczka
-w-wa biakowa
pofadowana
-w-wa chitynowa
-w-wa lipidowa
Samica moe
zoy okoo
200 000 na dob
a jak si
zawemie to
nawet do jednego
miliona.
Bardzo odporne
na warunki
rodowiskowe.

Najczciej
spotykana
inwazja
wystpuje u
prosit
(tuczniki do
6 mies.)
spotykana
ju od 3
tygodnia.

Larwy staj si inwazyjne w cigu 30 dni.

Jaja nieinwazyjne przelatuj przez ukad
pokarmowy bez adnych konsekwencji.
Zjedzenie jaja z (L2) >> przez cian
jelita cienkiego przechodz do naczy
krwiononych i kreniem wrotnym do
wtroby >> Serce prawe >> Puca i
pcherzyki pucne (L3) i (L4) >>
przebijaj si do wiata pcherzykw,
wykasana i poknita >> jelito cienkie
(L5)
Linka L3 i L4 moe by w pucach, w
wtrobie nie ma adnej linki!!! (jak
jest tak napisane to znaczy e rdo jest
stare). Dorose mog wdrowa do innych
czci ciaa (np. woreczek ciowy).
Moe wyj np. z nosa. Gorzej jak
przepcha si przez ucho.
____________ ____________________________
Ascaris pneumonitis. Zaburzenie
trawienia >> Kaszel, chrzkanie,
duszno >> znowu objawy z p.
pokarmowego i jego osabienie.
Silne zmiany alergiczne i ze strony
OUN (toksyny)
Przy intensywnej inwazji intestinum
papyraceum i perforacja jelit, to
znaczy e ciana jelita jest bardzo cienka
tak, e przez cian wida pasoyty.

Jednym z ywicieli
paratenicznych, w
ktrym larwy
wnikaj do
miniwki to
ddownice, ktre
winie lubi zjada.
Glista ludzka i glista
wiska bardzo
niedawno (tysice
lat) oddzieliy si od
siebie. Kiedy ludzie
przestali mieszka
ze winiami (bo
winia droga i
trzeba pilnowa).
Odkd drogi si
rozeszy nie ma
wymiany.
U ludzkich dzieci
przy glicie ludzkiej
szczeglnie
wieczorami kiedy

Diagnostyka
i leczenie
Zwierzta trac
apetyt i chudn.
Starzy weci
powiadali: jak
widzisz w kojcu
prosiaki, ktre s
chude i poronite
szczecin to na
pewno maj glisty.
molwe
Badanie kau
metod flotacji. Na
sekcji szukamy glist
w jelicie lub plam
mlecznych na
wtrobie.
___________
WINIAN/EMBONIAN
PYRANTELU +
FEBANTEL
TETRAMIZOL
TIABENDAZOL
ALBENDAZOL
IWERMEKTYNA
DORAMEKTYNA
MOKSYDEKTYNA

Parazytologia semestr 2 wiczenie 1 Ewa Bilewicz

Czasem + zaczopowanie jelita.
W wtrobie plamki mleczne milk spots,
to s miejsca w ktrym nastpi przerost
tkanki cznej midzyzrazikowej. Wtroba
ju si nie nadaje do spoycia.
Intensywna inwazja: marsko wtroby.

Otwr gbowy: 3 wargi +

brodawki czuciowe.

Nazwa

Morfologia

Jaja

ywiciel

dziecko si pooy i
rozgrzeje KASZLE).

Cykl yciowy

Bardzo podobna
do glisty wiskiej,
czasem nawet
wiksza
Parasca
ris
equoru
m
- glista
koska

Toxocar
a sp.
Jeden z
najczci
ej
wystpuj
cych
gatunk
w
pasoytn
iczych
glist
notowan
yu
ponad
90%

15-30 cm
Boczne skrzydeka
na ogonie, 2
szczecinki
______________
20-50 cm
Otwr pciowy z
przodu
______________
Otwr gbowy: 3
wargi+dodatkowe
midzywargi
Raczej cienkie.
Canis:
10-13 cm
12-20 cm
Cati: Skrzydeka w
przedniej czci.
3-7cm
6-10 cm
______________
Samce: Palcowaty
wyrostek na
ogonie + brak
torebki. Rwnie
zagita tylna
cz ciaa.
Samice: Szpara z

Gruboskorupko
we.
Charakterystyc
zne jest to, e
jajo ma gadsz
skorupk.

Gruboskorupko
we,
3 warstwowa
otoczka z
wyranie
zaznaczonymi
warstwami
(T.canis) i
regularnymi
wgnieceniami
(pieczka
golfowa).
T. cati i leonina
gadsza
powierzchnia

OKRES PREPATENTNY 2,5 - 3 MIESICE

Ko

T.canis
(o.p. 3 tyg)
Psowate i
Ho
T.cati
(o.p. 8tyg)
Kot, lis,
myszy
T.leonina
Kot i pies,
wilki
T.canis i
T.cati
-gryzo

Larwy staj si inwazyjne w cigu 14 dni.

Reszta jak w A. suum. Do zaraenia dochodzi kiedy mamy do czynienia z
dugo nieczyszczonymi boksami i rebita zaczynaj zjada to co spado
na podog boksu.

Rozwj jest zaleny od wieku ywiciela.

Inwazja per os u szczenit do 3-4 mc ycia wdrwka typu Ascaris.
Szczenita maj wzdty brzuch. Wystpuj te u psw kilkuletnich
(nawet omio).
Inwazja per os rozwj z wdrwk somatyczn ( u zwierzt
starszych,
od okoo 3 miesica ycia, najczciej powyej p roku ): z anabioz,
Larwy po osigniciu puc przedostaj si naczyniami wosowatymi do
ukadu y pucnych i przez lewe serce do krwiobiegu duego.
Roznoszone do rnych narzdw oraz mini i n. miszowych,
otorbiaj si, zachowujc ywotno i zdolno do inwazji przez kilka lat
(czekaj na zaamanie odpornoci lub zajcie w cie, hormony c.
wybudzaj je i glisty wdruj do oyska i gruczou mlekowego).
Podobny rozwj odbywa T. canis u ywicieli niespecyficznych (otorbienie
si w miniach myszy> zjedzenie> wdrwka ascaris w psie). U T.cati
otorbienie si w cianie odka i miniach.
Inwazja rdmaciczna ( najczstsza ) : nie dla T.Cati!

Diagnostyka i leczenie
Bardzo czsto dorose konie
s bezobjawowymi
nosicielami. Kaszel,
przyspieszone oddechy,
wyciek z nosa oraz wzrost
temperatury ciaa.
Dojrzae glisty w jelitach
powoduj zaburzenia ich
motoryki, zmienny apetyt
oraz ble morzyskowe
(chudnicie, niedokrwisto,
objawy nerwowe bardzo
rzadko).
___________________
EMBONIAN i WINIAN
PYRANTELU + FEBANTEL
PIPERAZYNA
TIABENDAZOL
IWERMEKTYNA
MOKSYDEKTYNA
Bardzo wane jest jak
najszybsze zwalczenie glisty.
Najlepiej przed ich dotarciem
do jelita.
Toxocaroza. Objawy
padaczkopodobne (toksyny).
Wychudzenie, wzdte
brzuszki, bardzo duo pij.
Nawet do 80% obiektw
rekreacyjnych (piaskownice)
jest zaraonych toxocara, bo
nie s zabezpieczane na noc.
Po odrobaczeniu pies
natychmiast odywa, ma

Parazytologia semestr 2 wiczenie 1 Ewa Bilewicz

szczenit
.

przodu.
______________
Torebka gbowa +
chitynowe
szczecinki
T.canis, cati
odeczek z
gardzieli !!
T.leonina go nie
ma.
Skrzydeka na
przednim kocu.

Nazwa

Ascaridia
galli
Bardzo
liczny
rodzaj.

Heterakis
gallinarum
owsik
kurzy

Enterobius
vermiculari

skorupki.

Morfologia
2,5-8 cm
Brak torebki
Brodawki, szczecinki,
przyssawka przedstekowa
__________________
6,5-12 cm
Szpara sromowa w poowie
dugoci
1 cm
Przyssawka przedstekowa
Szczecinki rnej dugoci
___________
1 cm -1,5 cm
_____________
Otwr gbowy: 3 wargi,
flaszkowata gardziel
12 par brodawek
okoostekowych + przyssawki
przedstekowe
S malutkie. Nazwa pochodzi
std, e samica wypeniona

jako
ywiciel
paratenicz
ny

a/ zaraenie suki w czasie ciy. Wyklute larwy w trakcie wdrwki

somatycznej natrafiaj na oysko i przechodz do podu. Szczenita
umieraj szybko po urodzeniu na skutek zmian w pucach
powodowanych przez larwy
b/ zaraenie suki przed ci Larwy otorbiaj si w jej narzdach i
miniach. Podczas ciy uaktywniaj si pod wpywem hormonw
ciowych, wnikaj do ukadu krwiononego,
a nastpnie prze oysko do podu. Niektre larwy mog dalej spa i
wybudzi si dopiero przy kolejnej ciy, suka jest staym rdem
zakaenia
Szczenita zaraone czsto padaj naskutek przeadowania
pasoytami puc.
Inwazja drog laktogenn zarwno T.canis jak i cati.
U ywicieli przypadkowych, m.in. u czowieka, larwy T. canis nie kocz
swego rozwoju i wdruj po organizmie jako tzw. larva migrans (zesp
larwy wdrujcej trzewnej, ocznej (lub mzgowej). Larwa oczna moe
doprowadza do powstania zeza (odkryto w UK).
ROZWJ T.LEONINA CAY W JELICIE (linienie do L4 w cianie jelita, L5 i
dorosa w wietle)

Jaja

ywiciel

Cykl yciowy
OKRES PREPATENTNY 7
TYGODNI

Gruboskorupkowe, jak wszystkie

jaja glist. S owalne o gadkiej
skorupce. Podobne do H.
gallinarum.

Kura, kaczka, g,
indyki.
Najbardziej
naraone s
mode ptaki (2-34 miesice).

S ywicielem porednim w
rozwoju Histomonas meleagridis
(czarna gowka u indykw)
nosicielem mog by kury (ale
kury nie choruj). Wewntrz jeja
zaczyna si wyksztaca larwa.

Kura, kaczka, g,
indyki i
wszystkich
ptakw
grzebicych.
Ddownica parateniczny

Asymetryczne. Przyklejone
specyficzn substancj wok

Czowiek.
Najstarszy

ROZWJ BEZ WDRWKI

L2 wnika do dwunastnicy,
linieje do L4 >> wnika do
gruczow Lieberkuhna (faza
histotropowa) L5 > wiato
jelita: forma dojrzaa.

OKRES PREPATENRNY 1
MIESIC
Larwa inwazyjna L2, staje si
ni w cigu kilkunastu dni.
ROZWJ BEZ WDRWKI L2
wnika do gruczow
j.lepego, >> w wietle jelita
L3, L4, L5.
OKRES PREPATENTNY 2
TYGODNIE

apetyt i chce si bawi.

Diagnostyka i leczenie
Przy duej inwazji wystpuj
biegunki na przemian ze
stanami zaparciami. Ka jest
luzowaty. Postpuje
wychudzenie. U dojrzaych kur
jest wyrany spadek nienoci.
Osabienie. Moe doj do
zejcia.
Przy sekcji spotykamy pasoyty
w jelicie. W badaniu kau te
wida.
Pasoytuje w jalicie lepym i w
jelicie grubym. Sam z siebie jest
mao patogenny. Przy bardzo
duych inwazjach u modych
ptakw moe powodowa
przejciowe biegunki, spadek
apetytu, zahamowania rozwoju.
Pierwsze zwierztko jakie
dziecko przyprowadzi z

Parazytologia semestr 2 wiczenie 1 Ewa Bilewicz

jajami przypomina ziarno owsa
(tak naprawd nie
przypomina).

s owsik
ludzki

0,3 cm
1 szczecinka
Brak torebki
_____________
1,2 cm dugi przejrzysty
zaostrzony ogon, po to eby
moga si zaczepi w fadach
odbytu i skada jaja. Szpara
sromowa w przedniej czci
ciaa.
_____________
*Torebka gbowa z 3 wargami
*Gardziel z bulbus charakterystyczna
*Rozdcie gowowe oskrka

odbytu. Ta substancja powoduje

czsto wid.

pacjent u ktrego
stwierdzono to
dziewczyna 18-19
lat + objawy.

Larwa staje si inwazyjna

(L3) po 4-6 godzinach.
Rozwj prosty: linieje do L5
w jelicie grubym

przedszkola do domu. Grzebie

sobie w pupie. Wierci si w
szkole. Jest podirytowane.
Niegrzeczne.

*Retroinwazja: larwy
wylgaj si w fadach
odbytu i wdruj do
prostnicy
*Autoendoinwazja: samica
nie moe przedosta si na
zewntrz i skada jaja w
prostnicy
*Autoegzoinwazja: rc
brudne z jajami po drapaniu
pupy.
*Moliwe zakaenie drog
inhalacyjn! (useczki
zeschnitych pakietw jaj)

Objawy nasilaj si w nocy ,

kiedy pi.

Zakaenia wstpujce
pochwy u kobiet

Nazwa

Morfologia

Oxyuris
equi
owsik
koski

1cm
1 szczecinka
Brak torebki
___________
2-15 !!! cm zalenie
od dugoci ogona.
___________
*Torebka gbowa z
esowatymi zbkami
chitynowymi
*Bardzo dugi ogon (do
10cm)
*Gardziel z bulbus z
aparatem
zastawkowym
*Rozdcie oskrkowe
gowy

Jaja

Nosiciel

Cykl yciowy
OKRES PREPATENTNY 2
MIESICE
Larwa inwazyjna (L3) po 1-2
dniach.

Z
czopkiem
(wieczkie
m)
Sklejone
w pakiety

Ko

Samice gin po zoeniu jaj.

Zoenie jaj przednim kocem
ciaa na zewntrz w fadach
odbytu, sklejone specjaln,
powodujc wid substancj
>> uski z jajami odpadaj na
ziemi lub wygryzane >>
Jelito: linienie do L5
Ko zaczyna si ociera
zadem o wszystko.
Urazy zadu, zaczosy ogona.

Biae, kreskowate, poruszajce

si w wieej porcji kau.
Podczas bada w ogrodzie
zoologicznym okazao si e
opiekunowie map i mapy
zaraali si wzajemnie.
Owsica wystpuje rodzinnie. Psy
i koty si nie zaraaj.
Tabletki do ucia zalatujce
mit.

Diagnostyka i leczenie
Choroba stajenna. Szczeglnie jesieni i zim kiedy
ko wicej czasu spdza w boksie.
Ich chorobotwrcze dziaanie sprowadza si do
mechanicznego podranienia bony luzowej, gwnie
przez larwy L 4, a take opuszczajce prostnic
prostnic samice oraz toksycznego dziaania
produktw przemiany materii pasoytw. Wynikiem
tego mog by nieyty, wid i powstawanie w
okolicy krocza rozlegego wyprysku.
W kale moemy znale wypadnite samice. Moe
doj do wyleczenia bez uycia lekw przy
zachowaniu skrajnej higieny i myciem wod z
mydem (wody trzeba si ostronie pozby! Np.
wylewajc do toalety!)

Pasallurus
ambiguus
owsik
krliczy

Skrjabine
mia ovis
owsik
owczy

Parazytologia semestr 2 wiczenie 1 Ewa Bilewicz

Bardzo podobny do
owsika ludzkiego.
0,2 cm
1 szczecinka
__________
Zajczaki.
1 cm
Inwazyjna L3. W cigu 7 dni
Jelito grube
(dugo jak na owsika).
__________
i lepe.
Otwr gbowy z 4
brodawkami
*Ma BKI
*Gardziel z bulbus
*Listewki oskrkowe
0,2 cm
___________
0,8 cm
OKRES PREPATENTNY 2-3
___________
Mae
TYGODNIE
*Gba z 3
przeuwacz Inwazujna L3 - inwazyjna od
dwupatowymi
e, jelito
razu w momencie wydalenia
wargami
grube i
jaja Larwa wykluwa si z jaja
+midzywargi
lepe.
po pokniciu w jelicie, linieje
* Gardziel z bulbus
w jelicie do L5.
*Wzdcie gowowe
oskrka
*Listewki oskrkowe

Owsiki dranic luzwk jelita mog powodowa

przy silnej inwazji zapalenie jelita lepego. Zaraona
modzie odznacza si sabym przyrostem wagi
ywej.
Sabszy przyrost. Biegunki, stany zapalne, poocierana
okolica odbytu.