Cesar Millan

Melissa Jo Peltier

Jak wychowa

idealnego psa
W OKRESIE SZCZENICYM I PNIEJ

PRZEOY:

Bartomiej Kotarski

Tytu oryginau:
How to raise the perfect dog. Through puppyhood and beyond
Redakcja: Katarzyna Pietruszka
Korekta: Dominika Dudarew
Opracowanie graficzne okadki i skad: skladigrafika@gmail.com
Copyright 2009 by Cesar Millan and Melissa Jo Peltier
All rights reserved.
Published in the United States by Three Rivers Press, and imprint of the Crown Publishing Group, a division of Random House Inc., New York. www.crownpublishing.com
Three Rivers Press and the Tugboat design are registered trademarks of Random House, Inc.
Originally Published in hardcover in the United States by Harmony Books, and imprint of the
Crown Publishing Group, a division of Random House Inc., New York, in 2009.
Copyright for Polish edition by ILLUMINATIO ukasz Kierus 2013
Zdjcie z okadki: Michael Reuter
Wszelkie prawa do polskiego przekadu i publikacji zabronione. Powielanie i rozpowszechnianie z wykorzystaniem jakiejkolwiek techniki caoci bd fragmentw niniejszego dziea
bez uprzedniego uzyskania pisemnej zgody posiadacza tych praw jest zabronione.
Techniki prezentowane w niniejszej ksice maj cel wycznie informacyjny. Kady przypadek wymaga indywidualnego podejcia, dlatego przed uyciem opisanych metod naley to
skonsultowa z profesjonaln osob zajmujc si problematyk psich zachowa. Autor i wydawca nie ponosz odpowiedzialnoci za jakiekolwiek niekorzystne skutki, ktre mog wynikn z zastosowania informacji zawartych w ksice.
Wydanie I
Biaystok 2013
ISBN: 978-83-62476-35-0
Bd na bieco i led nasze wydawnictwo na Facebooku.

www.facebook.com/illuminatiopl

Zapraszamy na stron fanw Cesara Millana

www.ZaklinaczPsow.pl

www.illuminatio.pl
Wydawnictwo ILLUMINATIO ukasz Kierus
E-mail: wydawnictwo@illuminatio.pl
Dzia handlowy: zamowienia@illuminatio.pl

SPIS TRECI

Podzikowania........................................................................................ 9
Wstp.....................................................................................................13
Rozdzia 1:
Rozdzia 2:

Poznajcie szczeniaki......................................... 19
JUNIOR, BLIZZARD, ANGEL I MR PRESIDENT
Dobrana para..................................................... 43
JAK WYBRA IDEALNEGO PSA

Rozdzia 3:

Mama wie najlepiej........................................... 79

UCZENIE SI OD PROFESJONALISTW

Rozdzia 4:

Szczeniak przybywa do domu...................... 103

UATWIENIE ZMIANY RODOWISKA

Rozdzia 5:

Zdrowy szczeniak............................................ 151

PODSTAWY OPIEKI ZDROWOTNEJ

Rozdzia 6:

Budowanie wizi, komunikacja, warunkowanie... 177

JAK WASZ PIES SI UCZY

Rozdzia 7:

Przyjazny szczeniak........................................ 227

DOBRE STOSUNKI Z PSAMI I LUDMI

Rozdzia 8:
Rozdzia 9:

Szczeniak dobrze uoony............................. 247

Okres dojrzewania.......................................... 271
WYZWANIA OKRESU DOJRZEWANIA

Epilog:

Szczeniaki dorastaj....................................... 293

rda................................................................................................. 303
Spis ilustracji..................................................................................... 306
O autorach......................................................................................... 307
Spis polskich organizacji, do ktrych mona zwrci si o pomoc...308

ROZDZIA 1

POZNAJCIE

SZCZENIAKI
JUNIOR, BLIZZARD, ANGEL I MR PRESIDENT

Junior

iedy pierwszy raz pomylaem onapisaniu ksiki na temat wychowania idealnego psa, chciaem, aby miaa osobisty wydwik
ijednoczenie bya praktyczna. Zmego dowiadczenia wynika, e atwiej jest uczy si czego na przykadach zycia wzitych. Wychowaem wyciu wiele psw, ale rozpoczynajc pisanie oposzczeglnych etapach okresu szczenicego, musiaem je sobie przypomnie,
aby by doskonale zorientowanym wrodzajach zachowa, jakie bd
opisywa. Wtym celu postanowiem zaj si czterema szczenitami
rnych ras (pitbull, labrador retriever, buldog angielski oraz sznaucer miniaturowy) i wychowa je we wasnym domu razem z moim

20

Ce s a r M i l l a n , M e l i s s a J o Pe l t i e r

stadem, stosujc si do zasad psiej psychologii. Chciabym wam, drodzy czytelnicy, pokaza, e wychowanie psa od szczenicia w naturalny sposb moe zapobiec problemom oraz potrzebie interwencji
wjego pniejszym, dorosym yciu. Moim celem nie bya rehabilitacja psw, lecz wychowanie zrwnowaonych osobnikw ipokazanie
wacicielom, e mona utrzyma naturaln rwnowag, jak obdarzya je Matka Natura. Dlatego te chciaem wybra psy zpewn wrodzon energi, ktr nazywam energi redniego poziomu. Jest to
idealny upsa temperament, zjakim moe sobie poradzi nawet niedowiadczony waciciel. Wicej na temat moich wyborw ze wzgldu na energi przeczytacie wkolejnym rozdziale, ale pamitajcie otej
kwestii, przyczajc si do przygody znowymi szczeniakami!

PITBULL JUNIOR

Daddy ijego protegowany Junior

Chocia pitbull Junior zadebiutowa wmojej poprzedniej ksice

AMember of the Family (Czonek rodziny) wci uwaam go za najwaniejszego spord czterech psw, ktrych okres szczenicy opisuj wniniejszej publikacji. Kiedy zaczem prac nad ni, Junior mia

JAK WYCHOWA IDEALNEGO PSA

21

nieco ponad ptora roku, by wic na pmetku psiego okresu dojrzewania, ktry trwa od ukoczenia omiu miesicy do trzech lat. Od momentu przywiezienia go do domu kamery Zaklinacza Psw oraz moje
wasne nagryway prawie kady dzie jego dorastania, kiedy z niezdarnie pezajcego psiaka zmienia si wenergicznego, pewnego siebie, ale spokojnego nastolatka, jakim jest dzi. Zradoci zdam wam
relacj zlekcji, jakie sam otrzymaem, wychowujc Juniora.
Adoptowanie szczeniaka rasy pitbull jako modelowego przykadu byo dla mnie szczeglnie wane, gdy na co dzie zajmuj si
rehabilitacj niespokojnych psw. Moim zdaniem za reputacja, jak
ma ta rasa wStanach Zjednoczonych, to niesprawiedliwo! Przede
wszystkim pitbulle to psy. Nie s dzikimi zwierztami, tylko udomowionymi psami, podobnie jak przedstawiciele innych ras. Oczywicie,
pitbulle nie s odpowiednie dla kadej rodziny ale winic ca ras
za wszystkie grone incydenty, oktrych czytamy wgazetach, zapominamy opodstawowym fakcie, e to my ludzie dla wasnych potrzeb stworzylimy cechy, za ktre winimy pitbulle. Jestemy za nie
odpowiedzialni. Przez cae stulecia modyfikowalimy te psy genetycznie, by byy wytrwae, miay silne szczki iwysok odporno na niewygody ibl. Cechy te zapisane s po prostu wDNA tych zwierzt.
Jednak nawet wwiecie psw DNA nie przesdza owszystkim. Pitbulle nie rodz si agresywne wobec innych psw czy ludzi to my
wychowujemy je, by takie byy. Setki tysicy pitbulli wcaych Stanach
Zjednoczonych gin wschroniskach iprzytukach, poniewa zostay
wychowane na twardzieli, ale ich waciciele przestali sobie znimi
radzi. Wiele ztych zwierzt, skazanych potem na eutanazj, wyszkolono do nielegalnych walk psw, anastpnie gdy nie przynosiy spodziewanych zyskw swym bezwzgldnym wacicielom porzucono
na ulicy. Zmego dowiadczenia wynika, e jeli pitbulle s odpowiednio uspoeczniane iwychowywane konsekwentnie zgodnie zzasadami, granicami iograniczeniami, jakie ich naturalne stado mogoby
im wpoi, staj si wspaniaymi towarzyszami.
Typowe cechy pitbulli, tak czsto zniesawianych przez spoeczestwo, mona waciwie ukierunkowa, zyskujc pozytywne rezulta-

22

Ce s a r M i l l a n , M e l i s s a J o Pe l t i e r

ty. Na przykad wrodzon determinacj i zajado mona zmieni

wniezachwian lojalno icierpliwo. Zrwnowaony pitbull potrafi cierpliwie czeka przez dugi czas, dopki waciciel nie wyda nowego polecenia. Wobec dzieci imniejszych szczenit pitbulle potrafi by uosobieniem pobaliwych nianiek, gdy ich ciao zatwoci
zniesie wspinanie si na ich grzbiet, popychanie iciganie na co
mog by naraone ze strony rozbawionych berbeci obu gatunkw.
Dobrze uspoeczniony iuoony pitbull ze stoicyzmem ipoczuciem
humoru zaakceptuje wszelkie formy dziecicych zabaw. Wychowuj Juniora bardziej na psa ni na pitbulla iwierz, e pokazujc
przykad jego oraz mego starszego pitbulla Daddyego, jestem wstanie zmieni przekonania ludzi bezkrytycznie uprzedzonych wobec
tej rasy.
Kady czytelnik, ktry oglda mj program wtelewizji, prawdopodobnie zna wzruszajce spojrzenie zielonych oczu izociste umaszczenie mojego wiernego towarzysza Daddyego. W wieku prawie
16 lat Daddy moe powiedzie, e dowiadczy wszystkiego, oczym
moe marzy wspczesny pies: podrowa ze mn przez cae Stany
Zjednoczone inawet mia okazj przespacerowa si po czerwonym
dywanie na rozdaniu nagrd Emmy. Poprzedni waciciel Daddyego,
raper Redman, zwrci si do mnie opomoc wwychowaniu swego
pupila, gdy ten by jeszcze rozbrykanym czteromiesicznym szczeniakiem. Bya to bezsprzecznie idealna pora na ksztatowanie jego modego umysu. Daddy by gorliwym iotwartym towarzyszem zarwno
psw, jak iludzi, iwyrs na najlepszy, najbardziej pozytywny przykad ratujcy honor swej oczernianej rasy. Ma teraz wasne grono fanw inawet konto na Facebooku! Zdecydowanie zasuguje na swoj
dobr reputacj. Dzi oficjalnie naley do mnie. czy nas wi, ktrej
nie da si wyjani prawami natury czy badaniami naukowymi. Wierz, e osignlimy stan idealnego duchowego porozumienia midzy czowiekiem apsem. Lubi przytacza przykad Daddyego moim
klientom jako dowd na to, e ten rodzaj zdrowej bliskoci ze zwierzciem jest osigalny take dla nich.

JAK WYCHOWA IDEALNEGO PSA

23

W licznych odcinkach Zaklinacza Psw byem proszony opomoc

w rehabilitacji niespokojnych psw. Daddy bezapelacyjnie zasuy
na pochwa jako moja prawa rka. Wwielu przypadkach jest on
moim nauczycielem iczsto koczy si na tym, e to ja ucz si od
niego, anie na odwrt! Daddy posiada rzadk cech, ktr mona wyksztaci po wielu latach ycia, nabywajc dowiadcze prawdziw
mdro. Jego energia jest prawidowo ukierunkowana inieraz samo
przebywanie wjego obecnoci sprawia, e niespokojne psy odzyskuj panowanie nad sob. Kiedy nie wiem, jak postpi wdanym przypadku, bior ze sob Daddyego ibacznie obserwuj jego zachowanie. Jedn znajwaniejszych prawd, jakie przytaczam podczas tresury
i ktr chciabym szczeglnie podkreli w kontekcie wychowania
szczenit, jest to, i zrwnowaony dorosy pies jest wstanie nauczy
nas wicej na temat tresury ni jakakolwiek ksika, instrukcja lub
nagranie. Daddy nie posiada adnych dyplomw ani certyfikatw na
cianach swojej budy, ale przekonaem si, e jest niezaprzeczalnym
mistrzem rehabilitacji psw.
Jako sdziwy osobnik Daddy wci czerpie tak sam rado zdrobnych momentw ycia, jak wokresie szczenicym. Staro daje mu
si jednak we znaki od strony fizycznej. Ostatnio zaczem zdawa sobie spraw, e nie zawsze bdzie moim najlepszym kumplem, pomocnikiem iwsppracownikiem. Syszaem nieraz, jak mionicy psw,
mylcy omierci swoich pupili, mawiali: Nigdy nie bd mie psa
takiego jak ten lub Nie mgbym pokocha innego psa, bo aden nie
bdzie tak cudowny. To oczywicie prawda, e aden pies nie bdzie
dokadnie taki jak Daddy, ale gdy zdecydowaem si zatytuowa t
ksik Jak wychowa idealnego psa, nie miay to by puste sowa.
Naprawd uwaam, e mona uksztatowa innego przedstawiciela
tej samej rasy w taki sposb, by tak jak Daddy by zrwnowaony,
stabilny, idealnie zgrany zwacicielem iby potrafi si zawsze dobrze
zachowa. Miaem plan Daddy mia osobicie przekaza paeczk
psiej wietnoci kolejnemu pokoleniu, pomagajc mi wychowa swego idealnego nastpc!

24

Ce s a r M i l l a n , M e l i s s a J o Pe l t i e r

WYBRANIE NASTPCY
Mj wieloletni przyjaciel, technik weterynarii, ktry tak jak ja pochodzi ze stanu Sinaloa wMeksyku, rozumie moj filozofi dotyczc
wychowania psw izgadza si zni. Sam jest wacicielem spokojnej,
uoonej suki rasy pitbull towarzyskiego psa rodzinnego, ktry zawsze by wspania niani dla jego dzieci. Tene przyjaciel poinformowa mnie, e starannie dobra partnera dla swojej suki ita wydaa
na wiat nowy miot szczenit. Wiedzia, e Daddy niedugo przejdzie
na emerytur, imartwi si ztego powodu. Zaprosi mnie wic do siebie, bym rzuci okiem na jego szczenita. Kto wie, moe znajdziesz
wrd nich nastpc Daddyego powiedzia.
Kiedy przyjechalimy zDaddym zobaczy szczeniaki, przekonaem si, e suka mojego przyjaciela w dalszym cigu jest rwnie
uczuciowa, delikatna i posuszna wobec ludzkich dzieci, jak niegdy. Ulyo mi miaa temperament idealny upsa chowanego przy
rodzinie, bya te aktywn, czujn iopiekucz mam dla wasnego
potomstwa. agodne usposobienie rodzicw jest istotn cech czsto przekazywan zpokolenia na pokolenie. Znajomy pokaza mi fotografi ojca szczenit zdrowego pitbulla zdobrej hodowli, aponadto zdobywc nagrd na wystawach psw. Chocia nie mogem go
osobicie zobaczy, gdy wrci do swego domu, wiem, e psy wystawowe zdefinicji musz wykaza si znacznie wyszym stopniem
samokontroli, cierpliwoci i rwnowagi ni przecitne psy domowe. Gdy ogldaem milutkie, niezdarne omiomiesiczne szczenita, jedno znich od razu zwrcio moj uwag. Szare, zbia atk na
klatce piersiowej, miao agodne jasnoniebieskie oczy. Typowy niebieski pitbull. Ale to jego energia najbardziej mnie do niego przekonaa. Cho nie wyglda jak Daddy, przypomina go swoj spokojn
postaw.
Od razu czuem, e co mnie cignie wanie do tego szczeniaka, ale to nie ja byem najbardziej dowiadczonym zaklinaczem psw
wrd zebranych. To Daddy mia dokona wyboru. Kady pies moe
powiedzie ci wicej oinnym stworzeniu psie, kocie, nawet czowie-

JAK WYCHOWA IDEALNEGO PSA

25

ku ni inny czowiek, dlatego te zawsze bardzo powanie traktuj

instynkt moich psw. Czsto zabieram Daddyego (lub innego zmoich najbardziej zrwnowaonych pupili) na spotkania winteresach,
by przekona si, jak zwierz zareaguje na kogo, kogo spotykam po
raz pierwszy. Jeli ktry z moich towarzyskich, spokojnie posusznych psw cofa si na czyj widok, ignoruje t osob lub wjakikolwiek inny sposb stara si jej unika, zawsze zachowuj czujno
by moe mj pies stara si przekaza mi co, oczym powinienem
wiedzie.
Przyprowadziem Daddyego do pokoju penego maych wesoych
pitbulli. Wyglda jak dostojny, sdziwy m stanu wrd grupy niesfornych przedszkolakw. Zauwayem, e jedno ze szczenit stara si
dominowa nad rodzestwem, wic prbowaem przedstawi je Daddyemu. Ten za od razu warkn na psiaka isi odwrci. Wtak zaawansowanym wieku Daddy nie ma siy ani cierpliwoci dla le wychowanych, aroganckich maluchw. Spojrzaem na kolejne szczeni
oniszym poziomie energii lecz Daddy wogle si nim nie zainteresowa. Zignorowa je. Starsze psy nie trac swej cennej energii na
szczenita, ktre je denerwuj. Zastanawiaem si, jak Daddy zareaguje na szarego pieska, ktry wczeniej wpad mi woko. Modliem
si, bymy zgrali si wkwestii tej istotnej decyzji.
Delikatnie podniosem szare szczeni za kark ipokazaem je Daddyemu. Ten natychmiast okaza zainteresowanie. Obwcha szczeniaka, potem kiwn na mnie gow, bym postawi zwierztko na ziemi. Gdy to uczyniem, malec automatycznie pochyli przed Daddym
epek wbardzo uprzejmym, ulegym gecie. Wida byo, e przez te
osiem miesicy jego ycia matka zdya nauczy go podstawy psiego savoir vivreu szacunku do starszych. Daddy wci obwchiwa
szczeni iwida byo, e si nim interesuje. Ale najwspanialsza chwila miaa dopiero nadej. Gdy Daddy skoczy ogldziny malucha
i zacz si oddala, may piesek poszed za nim. Od tamtej chwili
wiedziaem, e ten may szary kbek futerka zostanie duchowym
synem Daddyego inowym dowodem dla Amerykanw na to, e pitbull moe by spokojny izrwnowaony.

26

Ce s a r M i l l a n , M e l i s s a J o Pe l t i e r

JAK NIE WYCHOWA KOLEJNEGO MARLEYA

Labrador retriever Blizzard
Ksika Johna Grogana Marley ija bya na licie bestsellerw
New York Timesa przez 54 tygodnie, potem na jej podstawie nakrcono film fabularny, ktry zarobi na caym wiecie ponad 215 milionw dolarw. Pomys doczeka si nawet sequela zatytuowanego co
mnie, zaklinacza psw, zbulwersowao! Bad Dogs Have More Fun
(Ze psy maj wicej zabawy). Dziki szczeremu, poruszajcemu stylowi Grogana labrador retriever Marley sta si niejako uosobieniem
jednej znajpopularniejszych ras rodzinnych psw wStanach Zjednoczonych. Labradory s numerem jeden wrd amerykaskich psw
domowych ze wzgldu na swe przyjazne nastawienie do otoczenia,
ywe iradosne usposobienie, aMarley zachowywa si wanie wten
mieszny, wylewny ipeen werwy sposb. Nieraz posuwa si jednak
za daleko wsposobie bycia itraci nad sob kontrol. Marley pisze Grogan okaza si trudnym uczniem, tpym, dzikim, nieustannie roztargnionym, ofiar nieopanowanej nadpobudliwoci. () Mj
ojciec, gdy Marley prbowa nawiza stosunki maeskie zjego kolanem, skwitowa to krtko: Ten pies ma poluzowan rubk*.
Marley zainspirowa mnie, bym adoptowa tego labradora jako
drugiego psa, ktrego okres szczenicy miaem opisa w niniejszej
ksice. Chocia miaem si do ez, czytajc wspomnienia Grogana
oMarleyu idoceniaem szans wsppracy zrodzin Grogana oraz
ich obecnym labradorem, Gracie, chciaem pokaza ycie labradora retrievera zinnej perspektywy. Innymi sowy chciaem napisa
rozdzia otym, jak postpowa, by nie wychowa kolejnego Marleya.
Zwrciem si do Crystal Reel, nieustraszonej badaczki zMPH Entertainment producenta Zaklinacza Psw zprob opomoc wznalezieniu idealnego szczeniaka labradora. Chocia w poudniowej Kalifornii yje wielu hodowcw psw tej rasy, zdecydowalimy si na
jedn ze wspaniaych placwek ratowniczych wnaszym regionie, na co
*John Grogan Marley i ja. Warszawa: Wydawnictwo Pierwsze, 2009, wydanie II. Wszystkie cytaty
o Marleyu pochodz z tej ksiki.

JAK WYCHOWA IDEALNEGO PSA

27

dzie zajmujc si ratowaniem zagubionych, porzuconych iodtrconych psw. Crystal skontaktowaa si zgrup Southern California Labrador Retriever Rescue (SCLRR), organizacj non-profit dziaajc od
11 lat, ktrej misj jest rehabilitacja iznajdowanie nowych domw dla
labradorw retrieverw oraz edukowanie spoeczestwa na temat tych
wspaniaych psw. Przez kilkanacie tygodni Crystal kontaktowaa si
zwolontariuszk zSCLRR, Genev Ledesm, sprawdzajc potencjalnie
odpowiednie szczenita przeznaczone do adopcji. Wkocu zawzilimy
poszukiwania do dwch psw, za Geneva wraz zinn wolontariuszk, Valerie Dorsch, zgodziy si przywie oba zwierzaki na spotkanie
ze mn do pierwotnego Centrum Psychologii Psa wsercu Los Angeles.
Padziernik wpoudniowej Kalifornii wyglda jak rodek lata, ale
tego poranka, gdy otwieraem bramy Centrum Psychologii Psa, upa
agodzia agodna bryza. Moim oczom ukazay si dwa szczeniaki rasy
labrador kandydaci, spord ktrych miaem wybra swego Marleya.
Geneva iValerie trzymay na smyczy po jednym ztych odratowanych
pieskw. Pierwszego znich, lnicego, dobrze zbudowanego czarnego
labradorka znaleziono bkajcego si po polach. Drugi, ty jak Marley zksiki, zosta podrzucony do schroniska wraz zdwojgiem szczenit ztego samego miotu. Oba pieski byy mniej wicej dwumiesicznymi samcami. Byy jednakowo sodkie! Kady znich mia te za sob
drug seri szczepie, wic ich ksieczki zdrowia byy bez zarzutu,
pomimo faktu, i zwierzta zostay przygarnite zulicy.
Celem mego projektu nie bya interwencja, lecz prewencja, chciaem wic wybra szczeniaka onaturalnej, spokojnej iposusznej postawie, a nastpnie wychowa go tak, by zachowa to usposobienie
iby idealnym psem rodzinnym. Ju po kilku sekundach wiedziaem,
e wybior tego szczeniaka. Wszy przez chwil dookoa, nieco
zaciekawiony, po czym usiad na tylnych apach i si odpry. Po
kilku minutach przeciga si ju na nagrzanym w socu chodniku. Czarny psiak natomiast zachowywa si nieco niespokojnie, nerwowo, by zbyt podniecony. Stan tyem do nas icign za smycz.
Mgbym popracowa nad nim iz atwoci wyleczy ten stan. Dla
celw tej ksiki chciaem jednak zrobi co innego wykorzysta na-

28

Ce s a r M i l l a n , M e l i s s a J o Pe l t i e r

turaln rwnowag, jak Matka Natura obdarzya psy, ipokaza wam,

drodzy czytelnicy, jak j pielgnowa iutrzyma.
Valerie iGeneva bardzo zdziwiy si, gdy mj wybr pad na tego szczeniaka byy przekonane, e zainteresuje mnie bardziej aktywny piesek. Mylaam, e ten ty jest leniwy powiedziaa
Valerie. Pomimo caego swego dowiadczenia z psami, kobiety nie
potrafiy odrni energii nerwowej od energii do zabawy. Kiedy wyjaniem im, po czym pozna, e czarne szczeni jest niespokojne, Geneva zrozumiaa, do czego zmierzam. Czy moesz powiedzie nam,
jak to si stao, e te zwierzta s takie rne? zapytaa niepewnie
Czy takie si rodz?. Wyjaniem, e niekiedy przykre dowiadczenia z okresu szczenicego sprawiaj, e psy staj si niepewne,
zwaszcza gdy nie miay opiekuczej matki lub przywdcy stada, ktry pomgby im przebrn przez trudn sytuacj. Normalny pies jest
ciekawy wiata, nawet jeli na pocztku czego si obawia. Kiedy widzimy, e od pierwszych chwil pies jest bardzo pochliwy izalkniony,
potencjalnie powinno nas to zaniepokoi.
Niektre szczenita rodz si sabe lub bojaliwe, jako jak to si
mwi najsabsze ogniwo wswoim miocie iw naturalnym rodowisku prawdopodobnie by nie przetrway. Wiem, e to brzmi brutalnie,
ale taka jest prawda. My, ludzie, zwykle wspczujemy takim osobnikom. Musimy jednak nauczy si, jak pomc im przezwyciy ten
stan umysu. Wprzeciwnym razie, czujc wobec nich al, utrwalimy
ich saboci. Wspaniale jest ratowa psy, ktre zgubiy si wfizycznym wiecie, ale musimy te wiedzie, jak ocali je przed obawami
zich wasnego psychicznego wiata. aden pies nie powinien przey caego ycia wstrachu. Ten rodzaj rehabilitacji zaczyna si od naszej spokojnie asertywnej energii. atwo jest podbiec do nerwowego
szczeniaka ikrzykn wysokim gosem: Ooo, ju dobrze, sodziutki,
ju dobrze!. Uwaamy, e obsypywanie ich gestami, ktre my uwaamy za oznaki mioci, przywizania iwspczucia, pomoe im. Jednak unerwowego szczeniaka takie podejcie moe jedynie zwikszy
intensywno niepokoju lub podekscytowania. Pokazaem paniom
zSCLRR, jak wykorzysta zapach, by odwrci uwag czujnego nosa

JAK WYCHOWA IDEALNEGO PSA

29

czarnego szczeniaka itym samym pomc mu uwolni umys od zamknicia w negatywnym, nerwowym stanie. Uniosem przed nim
puszk z karm dla psw tak, by nie narusza jego osobistej przestrzeni. To wystarczyo, by malec si oywi, po czym usiad na tylnych apach iopuci uszy. Nie uyem adnych sw ani pieszczot.
Dziki zachowaniu spokoju, ciszy ienergii oraz zaangaowaniu jego
najlepiej rozwinitego zmysu wchu mogem atwo wyprowadzi
go ze stanu niepokoju.
Waciwie stwierdziem gdyby ten ty szczeniak trafi na
waciciela, ktry nie zastosowaby adnych zasad lub oferowa mu
jedynie duo ciepa, ten pies rwnie mgby szybko sta si nadpobudliwy, niespokojny lub nerwowy. Moim celem jest jednak pielgnowanie jego piknego, naturalnego stanu umysu przez te pierwsze
osiem miesicy ycia. Potem jest ju po wszystkim koczy si okres
szczenicy. Psy zaczynaj dojrzewa, awic take buntowa si, ale
jeli wychowane s zgodnie zzasadami, granicami iograniczeniami,
zawsze bd wiedziay, jak wrci do stanu rwnowagi.
Kiedy rozmawiaem z wolontariuszkami z SCLRR, mj may
Marley odpry si i wkrtce zasn gbokim, spokojnym snem
wcieple promieni sonecznych. Ponownie wziem puszk zpsi karm. Ze szczenitami jest tak, e niekiedy moemy wywoa ich nerwow reakcj lub przestraszy je, gdy zostan zaskoczone podczas
snu wyjaniem. Przesunem otwart puszk tu pod jego nosem,
ale obudzi si dopiero, gdy wyczu, e czarny labrador przepycha si
wjej stron. Zauwacie, e nie by zszokowany ani zdziwiony, kiedy si obudzi powiedziaem. Poszturchiwanie, nadeptywanie na
siebie lub budzenie jeden drugiego to normalne zachowania szczeniakw wobec rodzestwa. Stymuluj wic jego mzg tak, by obudzi
si po znanym sobie bodcu, nie za nowym; dotyk mojej rki nie jest
mu jeszcze znany.
Podjwszy decyzj co do szczeniaka, byem gotowy przedstawi
go swemu stadu. Dla szczenit kade pierwsze wraenie jest bardzo
wane, musiaem wic zrobi to wodpowiedni sposb. Zwabiony jedzeniem may Marley radonie pody za mn w kierunku we-

30

Ce s a r M i l l a n , M e l i s s a J o Pe l t i e r

wntrznej strefy Centrum Psychologii Psa, do ogrodzenia, za ktrym

moje stado czekao z niecierpliwoci na powitanie swego nowego
czonka. Szczeniak obwcha ogrodzenie zzaciekawieniem, po czym
zacz merda ogonem. Gdyby by zbyt podniecony lub zuchway, stado le by to odebrao, ale maluch trzyma gow nisko, okazujc szacunek. By gotowy.
Krtka uwaga na temat zdrowia ibezpieczestwa szczenit (omwi te zagadnienia szerzej wkolejnych rozdziaach). Zanim przedstawiem labradorka swemu stadu, musiaem (wraz zpaniami zSCLRR)
zadba oochron zdrowia zarwno Marleya, jak imoich psw. Wolontariuszki najpierw sprawdziy, czy oba szczeniaki maj prawidowe wyniki bada lekarskich oraz czy otrzymay dwie pierwsze dawki szczepie. Jednak system odpornociowy szczeniaka do czwartego
miesica ycia nadal rozwija si, nawet po szczepieniu. Do tego czasu wci podatny jest na choroby, zwaszcza na parwowirusy, ktre
rozprzestrzeniaj si poprzez odchody zaraonych psw. Dlatego te,
zanim pracownicy SCLRR pozwolili na kontakt wybranego szczenicia zpsami zmego stada, zadali zapewnienia, e wszystkie osobniki zCentrum Psychologii Psa maj aktualne szczepienia, e wnaszej placwce panuj higieniczne warunki ie wostatnim czasie nie
notowalimy adnych przypadkw zainfekowania parwowirusami
czy innymi chorobami zakanymi. Po weryfikacji tych danych organizacja wyrazia zgod na kontakt ich podopiecznego zmoimi psami. Wtej kwestii obu stronom ratownikom oraz mnie jako nowemu
wacicielowi adopcyjnemu zaleao na dobrym zdrowiu isamopoczuciu szczeniaka. Przez ten okres ycia szczeniaka musimy by odpowiedzialni i ostroni, gdy jego odporno dopiero si ksztatuje,
ale jednoczenie nie moemy pozbawia go normalnych spoecznych
dowiadcze, ktre take s istotne dla jego harmonijnego rozwoju.
Jedn rk zapaem szczeni za kark ipodniosem. Gest ten momentalnie pozwoli mu si odpry. Drug doni podtrzymywaem je
od spodu. Przytrzymujc psiaka nisko nad ziemi, pokazaem go stadu.
Jego ogon czciowo zwisa midzy tylnymi apami, co sygnalizowao
niepokj, wic przed postawieniem go na ziemi poczekaem, a si roz-

JAK WYCHOWA IDEALNEGO PSA

31

Blizzard okazujcy uczucie Cesarowi

luni. Moje psy delikatnie obwchay malca, co oznaczao, e zmiejsca

go zaakceptoway. Blizzard ju po 10 minutach wesoo imiao bada
swoje nowe rodowisko. Moe iprzypomina zwygldu Marleya znanego zksiki itelewizji, ale mia przed sob zupenie inne ycie.

ID TAM, DOKD KIERUJE CI NOS

Sznaucer miniaturowy Angel
Wybrawszy maego labradora zSCLRR, postanowiem uda si do
dobrego hodowcy, by znale psa wkategorii terierw potrzebnego do
udziau wmoim projekcie. Typow cech terierw jest wyjtkowo dobrze wyksztacony wch. Zawsze ucz moich klientw, by podczas komunikacji zpsami wykorzystywali zasad nos, oczy, uszy, chciaem
wic wzi na wychowanie szczeniaka rasy, uktrej wanie wch jest
zdecydowanie dominujcym zmysem. Gdy pies jest znudzony, nos
moe wpakowa go wtarapaty, ale jeli energia powizana zwchem

32

Ce s a r M i l l a n , M e l i s s a J o Pe l t i e r

jest odpowiednio ukierunkowana we wczesnych latach, nos waszego

pupila moe sta si kluczem do jego serca iumysu.
Brooke Walker to dostojna kobieta orudych wosach, emanujca
pozytywn energi. Gdyby jej na to pozwoli, mogaby cay dzie opowiada opasji swego ycia: hodowaniu sznaucerw miniaturowych*,
przeznaczonych na wystawy psw. Gdy poznaem Brooke, wiedziaem
od pierwszej chwili, e zna si na swoim fachu. Zapytaem, co sprawio, e zainteresowaa si wanie t ras.
Przez 38 lat pracowaam jako stewardesa, apo przejciu na emerytur stwierdziam, e chc mie psa zacza. Nie miaam adnego od wielu lat. Poszam wic na wystaw psw iporozmawiaam
z kilkoma hodowcami, zadajc mnstwo pyta. Takie miejsce jest
idealne, jeli chcesz dowiedzie si czego na temat tych zwierzt, poniewa przyjeda wielu hodowcw, akady znich lubi opowiada
oswojej pracy. Sznaucery miniaturowe zwrciy moj uwag, bo maj
wsobie duo gracji: to elegancka, pikna rasa.
Oczywicie jak to bywa zwikszoci hodowcw Brooke przez
pi lat hodowania psw wybranej przez siebie rasy staa si jeszcze wiksz jej mioniczk. Sznaucery miniaturowe nie liniej, nie
maj upieu. S widealnym rozmiarze: moesz je zabra do samolotu wbagau podrcznym imieszcz si pod siedzenie, wic nie trzeba umieszcza ich wluku bagaowym samolotu. Cay czas podruj
ze swoimi psami.
Dzie przed moj wypraw do Costa Mesa w Kalifornii padao.
Pojechaem po sznaucera zostatniego miotu whodowli Brooke. Otoczenie domostwa byo uporzdkowane, czyste i schludne, pomimo
faktu, e na terenie posiadoci mieszkay trzy dwumiesiczne szczeniaki, para dorosych psw ijeden stary samiec. To by dobry znak.
Jeli jedziesz do hodowcy izastajesz tam baagan: wszdzie wok widzisz skaczce, wyjce lub gryzce si psy, zapamitaj sobie ten obrazek jest to istotne, gdy wtakich warunkach twj szczeniak przey
swoje pierwsze, ksztatujce go dowiadczenia. Pies wychowywany
* Wg klasyfikacji amerykaskiej nale do grupy terierw, w Polsce na wystawach s na og
wsekcji pinczera isznaucera (przyp. red.).

JAK WYCHOWA IDEALNEGO PSA

33

wchaotycznym rodowisku ju od pierwszych chwil po narodzinach

wnaturalny sposb bdzie wchania t niespokojn energi. Pracowaem zkilkoma wacicielami sznaucerw miniaturowych, ktrym
wydawao si, e nadmiar energii icige szczekanie s czci charakteru tej rasy. Stado Brooke szybko ten mit rozwiao: panowaa
wnim atmosfera ciszy ispokoju, chocia jej szczenita byy ciekawe
wiata iskore do zabawy.
Usiedlimy na zadbanym, wyoonym kostk brukow tarasie
iobserwowalimy przepychajce si iwszce szczeniaki, cieszc si
ich widokiem i kadym dwikiem. Czujna matka szczenit obserwowaa je wraz znami. Bya prawie dwuletni suk oimieniu Binky.
Przez wikszo czasu wydawaa si odprona izainteresowana nasz rozmow, ale niekiedy figle szczeniakw zwracay jej uwag. Zauwayem, e kiedy moda suczka zbyt dugo dokuczaa braciszkowi,
Binky zeskoczya ze swego siedziska na kamiennym podmurowaniu
iw uamku sekundy chwycia ma awanturnic wpysk, anastpnie
odstawia j na bok. Psia mama pozwala, by jej dzieci okazyway wobec siebie dominacj, ale kiedy ich zabawy staj si zbyt intensywne, wkracza do akcji iagodzi sytuacj. Kiedy maa suczka uspokoia si, jakby mwic: Dobrze, mamo, rozumiem, Binky wrcia do
wszenia wok mnie iBrooke. Zwykle radz wacicielom psw, by
wobec swoich zwierzt starali si stosowa metody podobne do tych,
jakie suki stosuj wobec swoich szczenit: szybkie, precyzyjne, naturalne korygowanie zachowa iwprowadzanie spokojnie asertywnej,
delikatnej, ale zarazem stanowczej dyscypliny. Ja sam nauczyem si
swoich metod dziki obserwacji inaladowaniu dobrych psich mam
takich jak Binky.
Brooke pokazaa mi troje szczenit rasy sznaucer: dwa pieski
jednego w niebieskiej obroy i jednego w zielonej oraz suczk
wrowej. Suczka bya najmniejsza zcaej trjki, jednak obserwujc, jak skacze po swoim braciszku wzielonej obroy, stwierdziem,
e jej poziom energii wci jest do wysoki. Brooke bya przekonana, e wybior jej ulubieca Pana Niebieskiego. By to czarny
sznaucer z lnicymi srebrnymi atami na brwiach, klatce piersio-

34

Ce s a r M i l l a n , M e l i s s a J o Pe l t i e r

wej, stopach i ogonie. Przedstawia go jako najmocniejsze ogniwo

w caym miocie. Rwie si pierwszy do wszystkiego powiedziaa. Jako pierwszy wydosta si ze swego legowiska, pierwszy zacz
szczeka, gramoli si na inne szczeniaki, anawet jako pierwszy stan na wszystkich czterech apach! Jest bardzo inteligentny iwykazuje cechy przywdcy.
Jej opis energii obu szczeniakw pci mskiej uplasowa pieska
wzielonej obroy na samym dole wrodzinnej psiej hierarchii. Ale ja
wiedziaem, e nie jest strachliwym ani niespokojnym zwierzciem,
za jego energia nie jest na niskim poziomie, tylko na rednim. By
zbada temperament wszystkich trojga szczenit, posadziem je na
trzech krzesach ogrodowych. Pan Niebieski natychmiast zeskoczy
ze swego krzesa ipodbieg do mnie chcia by wcentrum wydarze. Kiedy Brooke posadzia go zpowrotem, znw zeskoczy. Pannie Rowej zajo to troch wicej czasu, lecz w kocu i ona nie
moga wytrzyma czekania ipodya za przykadem swego dominujcego braciszka. Zcaej trjki tylko Pan Zielony pozosta na krzele iobserwowa ca reszt. Nie skomla ani nie krci si po prostu
czeka, zachowujc czujno, na nastpne moje polecenie. Zapytaem
Brooke o jej dowiadczenia z tym psem. Wydaje mi si, e bdzie
wietnym towarzyszem, bo jest bardzo uczuciowy odpowiedziaa.
Ma agodniejsze usposobienie ni jego brat, jest mniej niezaleny.
Osobicie wol jednak niezalene psy, poniewa atwiej je tresowa.
Podobnie jak panie z SCLRR, Brooke bya szczerze zaskoczona,
kiedy na potrzeby niniejszej ksiki wybraem na wychowanie szczeniaka w zielonej obroy psa o rednim poziomie energii. Przypomniaem jej, e chocia jako zaklinacz psw preferuj zwierzta
owyszym poziomie energii, wikszo potencjalnych wacicieli nie
ma takiego dowiadczenia w postpowaniu z psami jak ona czy ja
imoe si okaza, e dominujcy, niezaleny osobnik po wprowadzeniu si do nowego domu ich przytoczy. Moim celem przy pisaniu tej
ksiki byo znalezienie szczenit, ktre zaczyby ycie zidealnym
wrodzonym awic rednim poziomem energii, co byoby odpowiednie dla przecitnego, anawet niedowiadczonego waciciela lub

JAK WYCHOWA IDEALNEGO PSA

35

Angel ijego rodzestwo

rodziny. Chciaem udzieli czytelnikom praktycznych porad dotyczcych tego, jak utrzyma ten stan psiego umysu podczas kluczowych
miesicy okresu szczenicego, atake pniej.
Po wybraniu Pana Zielonego poprosiem Brooke orcznik lub
kawaek materiau, na ktrym piesek czuby zapach swojej psiej rodziny. Chciaem mu zagodzi przejcie z jego pierwszego stada do
mojego. Brooke uczynia o wiele wicej daa mi jego papiery
w tym paszport zawiadczajcy, e jest sznaucerem miniaturowym
pci mskiej, zawiadczenie ztowarzystwa kynologicznego American
Kennel Club (AKC)*, dokumenty zawierajce daty, miejsca irodzaje
szczepie, jakie do tej pory otrzyma, oraz zalecane terminy kolejnych.
Daa mi take broszur zwieloma informacjami na temat sznaucerw miniaturowych, wykres zinformacjami dotyczcymi pielgnacji
tych psw oraz na odchodne niewielki kosz zpodarunkami, zawierajcy psie przysmaki, misia-zabawk i szczotk do czyszczenia
sierci. Moecie spodziewa si takiego wyjtkowego traktowania, jeli zdecydujecie si kupi psa od wysokiej klasy hodowcy. Dla ludzi
*Najwiksza organizacja kynologiczna w USA, zajmujca si rejestrowaniem psich rodowodw
i organizowaniem wystaw psw (przyp. tum.).

36

Ce s a r M i l l a n , M e l i s s a J o Pe l t i e r

takich jak Brooke kady pies jest nie tylko zwierzciem, ale te czonkiem rodziny, askoro jej yciow misj jest znajdowanie odpowiednich domw dla swoich podopiecznych, kady sprzedawany przez ni
szczeniak zabiera ze sob czstk jej serca.
Jestem wielkim zwolennikiem schronisk oraz organizacji ratujcych psy izajmujcych si sprawami ich adopcji. Zawsze zachcam
ludzi, ktrzy chc mie psa, do skorzystania zusug takich placwek.
Problem zbyt licznej psiej populacji w Stanach Zjednoczonych jest
szokujcy: kadego roku usypia si dwa do trzech milionw psw tylko dlatego, e nie ma dla nich wystarczajcej liczby domw. Im wicej
psw ze schronisk lub zorganizacji ratujcych znajdzie nowy dom,
tym mniej psw straci swe cenne ycie tylko ztego powodu, e ludzie
ich nie chc. Podarowanie psu ztakiej placwki nowego, wspaniaego
ycia daje ogromn satysfakcj. Ale jeli zdecydujecie si na kupno
psa od hodowcy takiego jak Brooke, bdzie to jak odkrycie yy zota.
Gdy przywieziecie do domu szczeni od hodowcy otak wysokim poziomie etycznym oraz wielkim dowiadczeniu, jakie prezentuje Brooke, nie bdzie to tylko zwierz przyjmiecie pod swj dach psa, za
ktrym stoi kilka pokole przodkw czystego rodowodu staniecie
si wic wacicielami maej czstki psiej historii. Brooke twierdzi, e
dla niej trzema najwaniejszymi wartociami whodowli psw s: dobre zdrowie, temperament ibudowa ciaa, tzn. utrzymanie integralnoci rasy. Wnastpnym rozdziale doradz wam, jak znale tak dobrego hodowc, jak Brooke.
Jednym ze sposobw, w jakie profesjonalni hodowcy zachowuj
czysto rodowodu swoich podopiecznych, jest dbanie, by ich szczenita nie wpady w niepowoane rce. Jeli jaki hodowca zechce
sprzeda wam szczeniaka bez wczeniejszego spotkania izadania pyta owasze dowiadczenie wopiece nad psami, dom, otoczenie oraz
intencje wobec zwierzcia, powinno to zwrci wasz uwag. Istotn
kwesti dla wikszoci hodowcw jest podpisanie umowy adopcyjnej.
Brooke podsuna mi do podpisania umow zakazujc sterylizacji
jej szczeniaka, dopki nie ukoczy on omiu miesicy, awic do koca okresu szczenicego. Osobicie wol sterylizowa samce wwieku

JAK WYCHOWA IDEALNEGO PSA

37

szeciu miesicy, by nigdy nie dowiadczyy przytaczajcego, niewygodnego pragnienia kopulacji. Rozumiem jednak kryterium Brooke
jako hodowca pragnie, by szczeni osigno cakowit dojrzao,
zanim nowy waciciel zdecyduje, czy chce je rozmnaa, atym samym przekaza kolejnemu pokoleniu jego cenne geny. Zgodziem si
te odda jej psa pod koniec okresu szczenicego, jeeli zdecyduj,
e nie chc go mie, lub jeli nie znajd miejsca, ktre wedug mnie
iBrooke bdzie dla niego odpowiednie. Szczerze podziwiam jej powicenie.
Podczas okoo pgodzinnej przeprawy przez dokumentacj szczeniaka, sam zainteresowany siedzia cicho obok mnie iodpoczywa. To
niezwyke wprzypadku szczeniaka! Wtedy wanie psiak ostatecznie
przekona mnie, e dokonaem waciwego wyboru sznaucera miniaturowego.
Po podpisaniu dokumentw ipoegnaniu si zBrooke zaprowadziem Pana Zielonego do mego samochodu. By zachci go do wejcia do rodka, uoyem na siedzeniu koc z legowiska jego matki.
Musiaem oczywicie podsadzi go na stopie nadwozia, ale zaleao
mi, by na siedzenie wmiar moliwoci wszed samodzielnie. Cierpliwo jest kluczow cech podczas wychowywania szczenit. Kiedy oddzielasz malca od jego stada po raz pierwszy, jest to moment,
wktrym bdziesz potrzebowa wszelkich pokadw cierpliwoci, jakie jeste wstanie zsiebie wykrzesa. Trzymaem przed jego nosem
woowy gryzak ko, ktra tak naprawd jest suszonym woowym
penisem ipozwoliem, by przyszed za zapachem, gdy ja wtym czasie delikatnie popchnem go wkierunku wntrza auta. Stamtd mogem zatwoci wprowadzi go do klatki, wktrej mia pojecha do
swego nowego domu wSanta Clarita. Kiedy dotarlimy na miejsce,
moi synowie byli pod tak duym wraeniem jego sodkiego usposobienia, e od razu nazwali go Angel (Anio).

38

Ce s a r M i l l a n , M e l i s s a J o Pe l t i e r

WIWAT NA CZE PRZYWDCY

Buldog angielski Mr President
Kiedy staem si ju posiadaczem kolejnego pitbulla ulubieca
Ameryki, radosnego labradora oraz wiedzionego wchem sznaucera,
zapragnem jeszcze wybra do swojego projektu szczeni rasy zcakowicie odmiennymi wrodzonymi cechami. Zawsze czuem szczegln sympati wobec buldogw wStanach nie jestem wtym odosobniony. Wedug gazety USA Today na licie prowadzonej przez
American Kennel Club* wcigu ostatnich dwch lat buldogi utrzymuj si wpierwszej dziesitce najpopularniejszych amerykaskich
psw. Wyobraam sobie, e wielu zwas, czytajc t ksik, rozwaa
kupno buldoga lub psa podobnej rasy. Istnieje wiele stereotypw na
temat buldogw: e s to leniwe psy wylegujce si caymi dniami na
kanapie, e nie potrzebuj zbyt wielkich nakadw energii ani stymulacji, e maj spokojne, agodne i delikatne usposobienie. W wielu
przypadkach podobne opinie znajduj odzwierciedlenie wrzeczywistoci, ale jest te druga strona medalu.
Faktem jest, e buldogi wywodz si zWysp Brytyjskich, aich nazwa odzwierciedla cel, dla ktrego rasa ta zostaa genetycznie stworzona: miay uczestniczy wbrutalnym, lecz niestety popularnym sporcie
walkach zbykami**, podczas ktrych umieszczano byka wzagrodzie lub dole iprowokowano jednego albo kilka psw, by atakoway go, czepiajc si zbami jego szyi. Pierwsze buldogi potomkowie
staroytnych azjatyckich mastifw skrzyowanych zmopsami byy
hodowane na psy brutalne, wytrzymae izdumiewajco odporne na
bl. Kiedy wroku 1835 zakazano walk psw zbykami, kolejne pokolenie mionikw buldogw spokojniejsze idelikatniejsze przejo
kontrol nad ksztatowaniem tej rasy iw kocu pierwotna zacieko
staroangielskich buldogw zostaa wyparta. Jednak cechy charakterystyczne, takie jak wojowniczo, wytrwao inieustpliwo, wci
* Sharon L. Peters Bulldogs Sitting Pretty on Top Dog List. USA Today, 17 stycznia 2008, http://
www.usatoday.com/news/nation/2008-01-16-favorite-dogs_N.htm.
** Zjz. angielskiego: bull byk, dog pies (przyp. tum.).

JAK WYCHOWA IDEALNEGO PSA

39

s gboko zakorzenione wDNA kadego buldoga. Wprzypadku niektrych osobnikw prawidowe ukierunkowanie tych uwarunkowanych rasowo tendencji stanowi nie lada wyzwanie!
Jednak niewielu ludzi wie, e buldogi wszystkich odmian s
wpewnym sensie upoledzone od urodzenia przez fakt, e wwyniku
modyfikacji genetycznych wszystkie maj krtkie, paskie nosy iniewielkie tchawice. To nie Matka Natura zaplanowaa dla tych psw
taki ksztat pyska: wodlegej historii buldogw ludzie wywnioskowali, e dziki krtszemu pyskowi moliwe bdzie uzyskanie mocniejszych szczk do chwytania skry byka. Fakt, e buldogi charcz ichrapi, czsto bawi irozczula ich mionikw, ale jest to jeden zefektw
ubocznych nienaturalnego projektowania budowy ciaa tych psw.
Kolejnym wynikiem planowania ich unikatowego wygldu jest
sabiej ni uinnych ras rozwinity wch, co sprawia, e maj trudnoci wsytuacjach wymagajcych umiejtnoci tropienia, na przykad
kiedy si zgubi lub oddziel od stada i musz odnale drog do
domu. Wkontaktach zotaczajcym wiatem mog te mie tendencj
do wykorzystywania oczu wwikszej mierze ni nosa, co nie jest dla
psa naturalne imoe prowadzi do konfliktw zinnymi osobnikami,
jeeli buldog bdzie zbyt dugo lub wnieodpowiednim czasie utrzymywa kontakt wzrokowy zinnym psem. Uwaam, e to psi nos jest
kluczem do zrozumienia jego zachowania, chciaem wic wychowa
buldoga angielskiego jak naley, poprzez dooenie wszelkich stara,
by zapewni mu tak jak reszcie moich psw wychowanie opierajce si na zmyle wchu. Chciaem wydoby zniego najlepsze cechy
zwizane zpsim gatunkiem: cierpliwo, lojalno iprzywizanie, by
upodobni si do przedstawicieli swego gatunku bardziej ni do rasy.
W tym samym miesicu, wktrym dostaem Angela, miaem znale mego wymarzonego buldoga angielskiego. Z pomoc przyszed
mi mj wieloletni przyjaciel specjalizujcy si whodowli angielskich
buldogw o agodnym, godnym zaufania temperamencie. Wiedzia
on, e poszukuj psa orednim poziomie energii, ajego suka wanie
takiego urodzia. Ten krpy, biao-brzowy malec, wygldajcy jakby
mia na sobie za du piam, by jedynakiem. Urodzi si, jak wik-

40

Ce s a r M i l l a n , M e l i s s a J o Pe l t i e r

szo buldogw, poprzez cicie cesarskie, co stanowi kolejny efekt

uboczny zastosowanej wobec tej rasy inynierii genetycznej: szczenita rodz si ze zbyt szerok gow iklatk piersiow, by przecisn si przez wskie biodra ikana rodny matki. Nasza badaczka,
Crystal Reel, pojechaa ze mn po maego buldoga. Bya zachwycona,
gdy angielskie buldogi s jej ulubion ras. Pozwoliem jej wybra
imi dla tego malucha wabi si on Genera George Washington, czyli wskrcie Mr President.
Jeli ogldalicie Zaklinacza Psw, moglicie widzie dwa zwielu buldogw, ktre rehabilitowaem Jordana zpierwszego sezonu
iMatild ztrzeciego. Oba psy miay obsesj na punkcie deskorolek:
atakoway je, chwytay wzby itrzymay zcaej siy, starajc si je zatrzyma. Obsesyjne zachowania, takie jak gryzienie, rzucanie si na
obiekty ikurczowe trzymanie si ich, stanowi pozostao po dawnych, wspomnianych wczeniej cechach buldogw. Kady waciciel
musi sobie znimi radzi, ale powinien je tpi od samego pocztku.
Wokresie szczenicym mamy najwiksz szans na stumienie zachowa typowych dla tej rasy, przywodzcych na myl stary frazes:
uparty jak buldog.
Mr President zacz ukazywa sw natur tu po przywiezieniu go
do domu. Tylko on spord czworga szczenit wychowywanych podczas pisania tej ksiki przejawia problemy zgryzieniem rnych rzeczy. Kiedy jednak szczeni koczy dwa miesice, waciciel ma wielk
szans powstrzymania lub waciwego ukierunkowania takich zachowa, zanim urosn one do rangi problemu. W przypadku Mr Presidenta zaczem od odwrcenia jego uwagi rnymi przyjemnymi
zapachami, nie tylko po to, by przekierowa jego naturalnie obsesyjn energi, ale te by zachci malca do czstszego robienia uytku znosa. Kiedy jego poziom energii jest za wysoki, dotykam lekko
jego szyi lub zadka, co natychmiast wytrca go zjego stanu. Omwi
kwestie przekierowywania i korygowania niepodanych zachowa
wRozdziale 4.

JAK WYCHOWA IDEALNEGO PSA

41

Korygowanie zachowania Mr Presidenta poprzez lekkie dotknicie jego szyi

SZCZENITA PRZYJEDAJ
DO DOMU
Zanim zaczem pisa t ksik, wszystkie cztery szczeniaki byy
ju wmoim domu. Junior by brzowym, ptorarocznym psim nastolatkiem. Blizzard, ty labrador, wanie skoczy cztery miesice, za sznaucer miniaturowy Angel ibuldog angielski Mr President
miay po dwa miesice. Byem wtedy w trakcie przenoszenia Centrum Psychologii Psa z serca Los Angeles na pagrkowat dziak
opowierzchni ponad 17 hektarw, pooon wdolinie Santa Clarita.
Wikszo psw z mojego stada oddaem do nowych domw, tymczasowych domw zastpczych lub do placwki wTempleton wstanie Kalifornia, prowadzonej przez blisk przyjacik iprotegowan,
Cheri Lucas, ktra hoduje tam swoje stado 50 odratowanych i rehabilitowanych psw. Oznaczao to, e nowe szczenita bd wychowywane wCasa Millan naszej redniej wielkoci podmiejskiej
posiadoci, przypominajcej ranczo, wdolinie Santa Clarita ie co-

42

Ce s a r M i l l a n , M e l i s s a J o Pe l t i e r

dziennie bd dowoone do pooonego nieopodal Centrum Psychologii Psa, ktre musiaem przygotowa do wielkiego otwarcia planowanego na jesie 2009 roku. Oglnie rzecz biorc, nasze rodzinne stado
(wczajc moj on Ilusion oraz synw: Calvina iAndre) skadao
si teraz zczworga szczenit: Juniora, Blizzarda, Angela iMr Presidenta, mego sdziwego pitbulla Daddyego (15 lat), naszych chihuahua: Coco (5) iMinnie (2), Jack Russell teriera Jacka (4), rottweilera
Apolla (mniej wicej dwuiprocznego) idwuletniego teriera Yorkshire Georgii Peaches, ktr uratowaem z pseudohodowli, goszczc
wAtlancie, gdzie miaem zaplanowane wystpienie. Poniewa Centrum Psychologii Psa byo wtrakcie przeprowadzki, regularnie przywoziem te do domu zprogramu Zaklinacz Psw osobniki wymagajce bardziej intensywnej rehabilitacji, wic szczenita miay kontakt
zmieszanym towarzystwem psw rnych ras, wrnym wieku oraz
ozrnicowanym poziomie energii.
Byem gotowy mogem rozpocz swj eksperyment ze szczenitami, ktrego celem byo wychowanie czterech zrwnowaonych
psw rnych ras, utrzymanie ich wrodzonego poziomu energii oraz
zapobieenie wszelkim problemom, jakie zwierzta te mogyby stwarza w przyszoci. W dalszej czci ksiki moje szczeniaki bd
(obok mnie) gwnymi bohaterami. Opisz kolejne etapy ich rozwoju,
bycie mogli dokadnie przeledzi, wjaki sposb stosowaem zaoenia psychologii psw wich wychowaniu.
Zainspirowany ioywiony ustawiem ochronne bramki wjednej
linii oraz umieciem wduym garau zotwartymi drzwiami prowadzcymi na nasze podwrko rzd wygodnych psich bud. Calvin iAndre zabrali si energicznie do pomocy, przygotowujc dom do celw
tego ekscytujcego dowiadczenia. Przez nastpne siedem miesicy
caa moja rodzina miaa oddawa si czystej przyjemnoci obserwowania, jak cztery psy przechodz magiczny okres w swoim yciu
okres szczenicy izaczynaj dojrzewa.

Spodoba Ci si fragment,
ktry przeczytae?
Zamw ksik

Jak wychowa
idealnego psa
na
www.CzaryMary.pl
www.TaniaKsiazka.pl

Bd na bieco i led nasze wydawnictwo na Facebooku:

https://www.facebook.com/illuminatiopl

Wydawnictwo Illuminatio

www.illuminatio.pl