Professional Documents
Culture Documents
Cevap: Kimi durumlarda bor bir sorumluluk dourmaz. Yani bor vardr ama
sorumluluk yoktur. Eksik bor denen bu durumda, ortada bir bor vardr. Borlu tarafndan
kendi isteiyle yerine getirildii takdirde bu ifa geerlidir. Bununla birlikte eksik borcu ifa
etmeyen borludan, ifann dava ya da takip yoluyla istenmesi kural olarak sz konusu
deildir. Eksik borlar unlardr:
Kumar ve bahis borlar
Evlenme Simsarlndna doan borlar
Zamanamna uram borlar
Ahlaki grevlerden doan borlar
Bir bor ilikisi iin, kanun tarafndan belirlenen sre geince, alacak zamanamna urar.
Borlu bu durumda zamanam definde bulunursa borcun denmesi alacakl tarafndan
talep edilemez. Bununla birlikte zamanamna ramen bor denmi ise ifa yerindedir. 6098
sayl Trk Borlar Kanunu md. 78/f.2de yer alan hkme gre Zamanamna uram bir
borcun ifasndan veya ahlaki bir devin yerine getirilmi olmasndan kaynaklanan
zenginlemeler geri istenemez.. Zamanamna uram borcunu deyen borlu, deme
annda borcun zamanamna uradn bilmemi olsa dahi, sebepsiz iktisap hkmlerine
dayanarak verdiini geri isteyemez.
Soru III
Konu: cap(neri) Kabul
lgili Kanun Maddeleri: 6098 sayl Trk Borlar Kanunu 1,2,3,5,8 ve 11. maddeler
Fotoraf makinesi reticisi olan Ahmet (A), rettii fotoraf makinelerinin zelliklerini ve
fiyatn, resimleri ile birlikte bir kod numaras altnda gsteren bir katalogu, tespit ettii baz
adreslere gndermektedir. 9.9.2011 tarihinde eline bu kataloglardan geen Berk (B), katalogda
fiyat 500 TL olan bir fotoraf makinesini ok beenerek satn almak ister. 10.10.2011
tarihinde Aya bir mektup yazar ve kod numarasn belirttii fotoraf makinesini, katalogda
belirtilen fiyata adresine demeli gnderilmesini talep eder. Bu mektubu 15.10.2011 tarihinde
eline alan A, ertesi gn Bye yazd mektupta, kataloglarn bir yl ncesine ait olduu,
istedii makinenin imdiki fiyatnn 700 TL olduunu belirtir. Anin mektubunu 20.10.2011
tarihinde alan B, bu fiyat kabul eder ve ayn gn Aya mektup yazarak makineyi
gndermesini ister.
a) Ann katalog gndermesini ve B ile Ann birbirine karlkl gnderdikleri mektuplar
hukuki adan deerlendiriniz.
b) A ile B arasnda bir szleme kurulmu mudur? Kurulmusa hangi tarihte
kurulduunu, hkm ve sonularn hangi tarihte dourduunu belirtiniz.
Cevap: a) Yeni Borlar Kanunumuzun kulland terimle neri, bir szlemeyi
meydana getirmek amacyla bir ahsn teklifini ieren ve kar tarafa yneltilen irade
beyandr. neri (cap) Kar Tarafa Ynetilmi Olmaldr (TBK. md.8): Kar taraf belli bir
ahs olabilir. rnein Ann Bye otomobil satmay nermesi gibi. Kar taraf belli bir ahs
deilse, beyan herkese kar yaplm saylr. nerinin genele yneltilmesi de mmkndr.
rnein, bir eyin zerine sabit fiyat konulmak suretiyle bir maazan vitrininde sergilenmesi
(tehir edilmesi) byledir. Nitekim bu husus Trk Borlar Kanunu md. 8/2 u ekilde
belirtilmektedir. Fiyatn gstererek mal sergilenmesi veya tarife, fiyat listesi ya da
benzerlerinin gnderilmesi, aksi aka ve kolaylkla anlalmadka neri saylr. Kanun
burada bir karine koymaktadr ve aksi aka ve kolaylkla anlalmadka neri saylr
demektedir. Bu nedenle, bir eya zerine fiyatn koymakla veya bir fiyat listesi gndermekle
bir neride bulunmak arzusunun mevcut olmad ispat edilen hallerde, bu filler neri
saylmayacaktr. rnein, bir kmrc ormanda eitli ynlar halinde bulunan kmrleri
kaa satacan hatrlayabilmesi iin her ynn zerine bir numara ve numaralar altna bir
fiyat koysa, bu neri saylmaz. Zira hal ve artlara gre kmrcnn bu iaretleri kendisi iin,
sadece hatrlayabilmek maksadyla koyduu anlalmaktadr.
Gnderilen katalogda
siparilerin kabul garantisi olmad eklinde bir ifade bulunmas, bunun neri
saylmayacan ispata yeterlidir. neri (cap) Szlemenin Tm nemli Noktalarn
ermelidir. Kabul: nerenin yapm olduu neriye kar tarafn olumlu cevap vermesi
kabul olarak nitelendirilir. Sresi iinde ulaan kabul beyan ile szleme kurulmu olur. Tek
tarafl ve ulamas gereken irade beyandr. Unsurlar: Kabul beyan neriye uygun olmaldr.
neriyi deitiren veya tamamlayan beyanlar, nerinin reddi veya yeni bir neri
niteliindedir.
b) TBK md. 11 hkmne gre;
Hazr olmayanlar arasnda kurulan szlemeler, kabuln gnderildii andan
balayarak hkm dourur.
Ak bir kabuln gerekli olmad durumlarda, szleme nerinin ulama anndan
balayarak hkm dourur.
Soru IV
Konu: cabn Geri Alnmas Beyanda Yanlma (Hata)
lgili Kanun Maddeleri: 6098 sayl Trk Borlar Kanunu 5,10 ve 30-35. maddeler
adam (A), otomobil galerisi sahibi (B)den bir teklif alr. Bu teklife (B), Mercedes
500marka arabay satmaya veya kiralamaya hazr olduunu belirtip, satn veya kira bedelini
bildirir. Teklif zerinde biraz dnmek isteyen (A), karar verdiinde gecikmemek iin
sekreterinden deiik ihtimallere gre mektup hazrlamasn ister. Birinci mektupta satn
almak istediini, ikinci mektupta kiralamak istedii nc mektupta da teklifin reddedildii
yazldr. (A), sonuta arabay kiralamaya karar verir, ancak aceleyle satma ilikin birinci
mektubu imzalar ve mektup (B)ye gnderilir.
SORU V
Konu: Szlemenin Olumas Yanlma(Hata) Saikte Yanlma(Hata) mknszlk
lgili Kanun Maddeleri: 6098 sayl Trk Borlar Kanunu 4, 27 ve 30-35. maddeler
(S), 01.03.2001 tarihinde tannm ressam (X)in resimlerinin sergilendii (G)ye ait resim
galerisini ziyaret eder. (S), 10.03. 2001 gn (G)ye telefon ederek, tehir edilen 8,9 ve 10
numaral tablolar satn almak istediini bildirir. (G),(S)in bu teklifini kabul eder. (S),
15.03.2001 tarihinde tablolar teslim almak iin galeriye geldiinde aadaki hususlar
renir:
(G)nin yannda alan (M), 8 numaral tabloyu 08.03.2001 tarihinde (C)ye satmtr. 9
numaral tablo, ayn gn dikkatsiz bir ziyaretinin arpmas sonucu duvardan dp, tamamen
paralanmtr. 10 numaral tablo ise, orijinal deil taklit olup, yanllkla sergiye getirilmitir.
(G) btn bu durumlardan habersizdir.
1) (S) ile (G) arasndaki satm szlemesi ne zaman kurulmutur?
2) 8 numaral tabloya ilikin olarak taraflar arasndaki szleme geerli midir? Neden?
3) 9 numaral tablo ynnden taraflar arasndaki hukuki ilikiyi ve bunun sonularn
deerlendiriniz.
4) 10 numaral tabloya ilikin olarak (S),(G)ye kar hangi hukuki sebeple hangi hukuki
imknlar kullanabilir. Bunun iin gerekli artlar nelerdir?
Cevaplar: 1) TBK md. 4/2ye gre; Telefon, bilgisayar gibi iletiim salayabilen
aralarla dorudan iletiim srasnda yaplan neri, hazr olanlar arasnda yaplm saylr.
Hazrlar arasndaki bir szleme, kabul beyannn akland anda kurulmu saylmakta ve
hkmlerini de bu anda dourmaktadr.
2) Geerlidir
3) Hukukumuzda istisnalar olmakla beraber szleme serbestisi esastr. TBK m.
27/1e gre, Kanunun emredici hkmlerine, ahlaka, kamu dzenine, kiilik haklarna aykr
veya konusu imknsz olan szlemeler kesin olarak hkmszdr. mkanszlk: Szleme
yapld srada szlemenin konusunu oluturan edimlerden biri objektif olarak imkansz ise,
szleme geerli deildir. rnein yangnda tamamen yanan bir mobilyann satna ilikin
szleme bu balamda deerlendirilebilir.
Bir szlemenin imknszlk dolaysyla batl saylabilmesi iin bu imknszln
szleme yaplmadan nceki dneme ilikin olmas gerekir. Sonradan oluan imknszlk
butlan sonucunu dourmaz. Ayrca imknszln objektif nitelikte olmas gerekir. Yani
imknszlk herkes iin sz konusu olmaldr. 4) Saik hatas (temel hatas), kiinin kendi i
iradesinden kaynaklanan hatadr. Borlar Yasas szlemenin sadece saiklerine ilikin hatay
ve adi hesap yanlln esasl hata olarak kabul etmemitir (TBK m. 32).
TBK m. 32 Saikte yanlma, esasl yanlma saylmaz. Yanlann, yanld saiki
szlemenin temeli saymas ve bunun da i ilikilerinde geerli drstlk kurallarna uygun
olmas hlinde yanlma esasl saylr. Ancak bu durumun kar tarafa da bilinebilir olmas
gerekir.
SORU VI
Konu: Korkutma (krah)
lgili Kanun Maddeleri: 6098 sayl Trk Borlar Kanunu 37,38 ve 39. maddeler
A, B'nin boaza nazr yalsn ucuza satn almak istemektedir. A, B'yi lmle tehdit ettirerek
mal kendisine satmasn salar.
a) A ile B arasndaki szleme geerlimidir. Bu szleme geerli ya da geersiz olabilir mi?
Neden? Aklaynz.
b) A ile B arasndaki szlemede hangi ekil geerlidir. Neden?
Cevaplar: a)TBK m. 37e gre, Taraflardan biri, dierinin veya nc bir kiinin
korkutmas sonucu bir szleme yapmsa, szlemeyle bal deildir. Korkutma, szleme
yapmak istemeyen bir kiinin, kendisi veya yaknlarnn bir zarara urayaca tehdidi altnda
iradesini aklamasdr. rnein, evinin atee verilecei veya ldrlecei korkusuyla
szleme yaplmas gibi.
b) Resmi ekil, szlemeyi oluturan irade beyanlarnn kanunda belirtilen usule gre
resmi memur tarafndan dzenlenen belgede aklanmas ile gerekleir.Resmi ekle uyularak
dzenlenen belgeye resmi senet ad verlir. Szlemelerin geerli olabilmesi iin resmi ekilde
yaplmas gereini ifade etmektedir. Resmi ekil yasann ngrd ekildir. Yasa baz
durumlarda ekil iin ilgili makam da gsterir. Bu resmi makamlar noter, sulh hkimi, tapu
memuru(tanmaz mlkiyetinin nakli) ve nikh memurudur.
Tehdit kar tarafa yaplabilecei gibi nc kii araclyla da yaplabilir. Bu
noktada kar tarafn nc kiinin tehdidini bilmesi koulu dahi aranmamaktadr. Ama bu
durumda tehdide maruz kalan kimse kar tarafa bir miktar tazminat vermekle ykml
tutulabilir. Dier bir ifade ile, Korkutan bir nc kii olup da dier taraf korkutmay
bilmiyorsa veya bilecek durumda deilse, szlemeyle bal kalmak istemeyen korkutulan,
hakkaniyet gerektiriyorsa, dier tarafa tazminat demekle ykmldr.
Szlemeyi yapan kimseye veya yaknlarndan birine ynelmi bir tehlike sz
konusu olmaldr. Bu tehlike ahsa olabilecei gibi mala ynelik de olabilir.
Tehlike, somut olayn akna gre, ar ve derhal meydana gelecek nitelikte
olmaldr. rnein, tek bana yaayan, zor hareket eden bir kadnn szlemeyi imzalamad
takdirde evinin atee verilecei gibi.
Tehdidin hukuka aykr, ciddi olmas ve szlemenin de bu etki altnda yaplmas
gerekir.
() Olaymzda ikrah olarak ne srlen, murisin kanser
hastas olup, hastalnn son zamanlarnda davallarn babas