Professional Documents
Culture Documents
FFS Myanmar PDF
FFS Myanmar PDF
a&om;jyKpk&mwGif yg0ifcJhMuolrsm;
1/
OD;cifarmifvwf (pDru
H ed ;f nEd iId ;f a&;rSL;)
2/
3/
4/
5/
OD;vrdik w
f ef (pdu
k yf sKd ;a&;enf;ynm uRr;f usio
f )l
6/
7/
8/
OD;jrifah qG (oifwef;&dyo
f mpdu
k u
f iG ;f refae*sm)
9/
10/
OD;cga'gif (pDru
H ed ;f nEd iId ;f a&;rSL;? v,fuiG ;f oifwef;pDru
H ed ;f ?ucsijf ynfe,f)
aus;Zl;wifvTm
v,form;v,fuiG ;f oifwef; (,mpyg;) yHyh ;kd olvufppJG mtkyf xkwaf 0Edik &f eftwGuf a&;om;
jyKpk&mwGif yg0ifcJhMuaom ,mpyg; v,form;v,fuGif;oifwef;pDrHudef;rS vufaxmufpDrHudef;
ndEdIif;a&;rSL;rsm;? pDrHudef;rSpdkufysdL;a&;ynm&Sifrsm;? oifwef;ndEdIif;a&;rSL;ESifh
M&E
t&m&Sd?
aemifcrf;oifwef;&dyo
f m pdu
k u
f iG ;f refae*smwdt
Yk m;vnf;aumif;? yHyh ;kd olvufp(JG rlMurf;)udk vufawGU
toHk;csMunfhNyD;? a'opdyfndEdIif;a&;rSL;rsm;ESifh &yfaus;yHhydk;olrsm;\ jyefvnfjyifqifjznfhpGuf&rnfh
taMumif;t&mrsm;udk wifjyay;jcif;twGufvnf;aumif;? yHhydk;olvufpGJpmtkyftm; tacsmoyf
xkwaf 0Edik &f ef jyifqifrrG ;f rHay;onfh oifwef;nEd iId ;f a&;rSL; OD;ausmaf Zmvif;tm; aus;Zl;wif&ydS gonf/
&Si;f jynfe,fawmifyikd ;f ESihf ucsijf ynfe,frS ajr,mydik q
f ikd rf eI nf;yg;onfh a'ocHawmiforl sm;\
,mpyg;txGuw
f ;kd 0rf;pmzlvrkH w
I ;kd wufap&eftwGuf ,mpyg; v,form;v,fuiG ;f oifwef;pDru
H ed ;f
tm; axmufyahH y;aom toufarG;0rf;ausmif;rIEiS hf pm;eyf&u
d m zlvakH &;rwnf&yH akH iG
Fund Director tzGUJ tm;vnf;aumif;? Fund Director ESihf Fund Management office
(LIFT) tzGUJ \
0efxrf;rsm;tm;vH;k udk
rmwdum
pOf
taMumif;t&m
pmrsufESm
tcef; ( 1 )
v,form;v,fuiG ;f oifwef;
1/
aemufco
H rdik ;f
2/
3/
4/
5/
3- 6
6/
7- 9
7/
9 - 10
8/
11 - 13
tcef; ( 2 )
yH h y d k ; jcif ;
9/
15 - 16
10/
oufBu;D oif,rl t
I wGuf tajccHtcsurf sm;
16 - 19
tcef; ( 3 )
v,fuGif;oifwef;pDrHudef;tpDtpOfa&;qGJjcif;
11/
&nf&,
G cf suf
21 - 23
12/
23 - 25
13/
26
14/
27
c
pOf
15/
16/
taMumif;t&m
tcef; ( 4 )
pdu
k u
f iG ;f avhvmjcif;rsm;
pdu
k u
f iG ;f avhvmrIta&;ygyHk
vufawGpY rf;oyfoak woejyKjcif;
pmrsufESm
29
30 - 31
22/
23/
24/
25/
26/
27/
28/
tcef; ( 5 )
,mpyg;,mcif;oifwef;yHhydk;rI oifcef;pmrsm;
t&nftaoG;aumif;rsKd ;aph
rsK;d aphukd qm;a&tok;H jyKa&G;cs,jf cif;
ajrqDvmT xde;f odr;f jcif;
uGew
f t
kd vdu
k f a&ajrmif;pepfjzifh ajrqDvmT xde;f odr;f jcif;
ajrqDMoZmxde;f odr;f jcif;
(u) &S&d if;pGt
J PkZ0D rsm;xkwv
f yk jf cif;
(c) opfaqG;ajrMoZmxkwv
f yk jf cif;
(*) opfprd ;f ajrMoZm
(C) tm[m&puf0ef;
(i) r&Sjd zpfvt
kd yfonf"h mwfrsm;
(Z) tjyif;pm;tm[m&&nf
(p) tyifa[mfrek ;f &nfxw
k v
f yk jf cif;
(q) opfo;D &nfxw
k v
f yk jf cif;
pdu
k yf sK;d oD;ES\
H ywf0ef;usif
use;f rmoefprG ;f onfh oD;ESyH ifwpfyif pdu
k yf sKd ;jcif;
pdkufysdK;oD;EHS\ywf0ef;usifukd yHkrSefpdppfavhvmjcif;
ydk;owfaq;rsm;\vlYusef;rma&;ESifh ywf0ef;usifay:tusdK;oufa&mufyHk
pyg;yif\ jyifykyfoGifvuPmrsm;ESifh ZD0ur
pyg;\BuD;xGm;rItqifh trsdK;rsdK;wGif&Sdonfh jyifykyfoGifvuPmrsm;
tm[m& pm;oHk;jcif;
- 42
- 44
- 46
- 47
- 49
50
51 - 52
53 - 54
55 - 56
57 - 59
60 - 61
62 - 63
64 - 65
66 - 67
68 - 69
29/
a&m*gBwd*H
70 - 72
17/
18/
19/
20/
21/
33
35
37
39
- 34
- 36
- 38
- 40
41
43
45
46
48
*
pOf
taMumif;t&m
pmrsufESm
tcef; ( 6 )
awmif,mpyg;pdkufenf;pepfrsm;
30/
,mpyg;txl;*kpu
dk f pku
d yf sK;d enf;
73 - 74
31/
av;uGuMf um;pku
d pf epf
75 - 76
32/
33/
aygif;jruf
78 - 80
34/
rsdK;aphxkwfvkyfrItm;avhvmjcif;
81 - 82
35/
pyg;udk uGew
f t
kd vdu
k f twef;vdu
k pf u
kd yf sK;d jcif;
36/
ajrqDvTm tpkd"mwfpDrHjcif;
84 - 85
37/
oD;ESHpkdufysKd;enf;pepfrsm;ESifh oD;ESHykHpH
85 - 86
38/
87 - 89
77
83
tcef; ( 1 )
v,form;v,fuiG ;f oifwef;
1
tcef; ( 1 )
v,form;v,fuGif;oifwef;
Farmer Field School (FFS)
aemufco
H rkid ;f
pdkufysdK;a&;wGif obm0r[kwfonfh "mwkaA'ypnf;rsm; rMumcPtoHk;jyK&mrS ay:ayguf
vmonfh jyemrsm;udw
k ek jYf yefajz&Si;f &ef v,form;v,fuiG ;f oifwef; jzpfay:vmcJyh gonf/ v,form;
v,fuiG ;f oifwef;qdo
k nhpf um;vH;k onf trSepf ifppf tif'ekd ;D &Sm;bmompum; ]]v,fuiG ;f ausmif;}}}}[k
kd m? vmyef*ef}} qdo
t"dyg ,f &onfh ]]qDuv
k nfah 0g[m&rS qif;oufvmcJjh cif; jzpfygonf/
yxrOD;qH;k pdu
k u
f iG ;f ausmif;onf tif'ekd ;D &Sm;Edik if H *sm;Am;jynfe,ftv,fyikd ;f 1989 ckEpS w
f iG f
pwifcNhJ y;D "mwky;kd owfaq;rsm; tqrweftoH;k csr\
I tusKd ;quftjzpf pyg;usa&mufonfh zsuyf ;kd rTm;
rsm; tvGet
f uRaH ygufymG ;rItE&m,fuakd jz&Si;f &ef BuKd ;yrf;rIwpf&yfjzpfygonf/ ,if;zsuyf ;kd rTm;rsm;tm;
xde;f csKyrf v
I sijf refpmG atmifjrifjcif;onf zsuyf ;kd xde;f odr;f enf;pepf u@topfwpf&yfukd zGiv
hf pS af pcJNh y;D
bufpykH ;kd rTm;umuG,af &;enf;pepf (IPM)udk toH;k jyK&mwGif FFS onf ydrk akd umif;rGeaf om enf;pepfwpfck
tjzpf wjznf;jznf;jzpfvmcJyh gonf/ tm&SwpfciG &f v
dS ,form;rsm;onf FFS (awmifov
l ,fuiG ;f ausmif;)
udk pdwftm;xufoefpGm usifhokH;vmMuygonf/ FFS udktoHk;jyKjcif;tm;jzifh awmifolrsm;onf
uGi;f rsm;wGif usa&mufavh&o
dS nfh zsuyf ;kd rsm;udk atmifjrifpmG xde;f odr;f Edik cf NhJ y;D pyg;wGif yd;k owfaq;oH;k pGrJ I
75%rS vH;k 0roH;k awmhonftxd avQmch sEikd cf yhJ gonf/ wpfcsed w
f nf;wGif pyg;txGuEf eI ;f wd;k wufvmum
tjrwftpGe;f vnf; jrifrh m;vmcJh ygonf/
FFS \ tcef;u@onf wjznf;jznf;Bu;D xGm;vmNy;D FFS udk pyg;omru tjcm;oD;ESr
H sm;
twGuyf g us,jf yefpY mG toH;k jyKvmMuygonf/ rMumrDrmS yif FFS onf pdu
k yf sKd ;wd;k csUJ ynmay;a&;wGif
k yf sKd ;wd;k csUJ ynmay;a&;wGif
pHenf;vrf;wpf&yftjzpf ay:aygufcyhJ gonf/ FFS onf ,cktcsed f pdu
tatmifjrifqHk;ESifh txda&mufqHk;enf;vrf;tjzpfomru tjcm;u@rsm;wGifvnf; atmifjrifpGm
toH;k jyKEikd rf nfh enf;wpf&yfjzpfvmygonf/
arwmzGHUNzdK;a&;azmifa';&Sif;rS a&SUaqmifrIjyv,form;v,fuGif;oifwef; (FFS)
tajccHpm;eyf&u
d m zlvrkH w
I ;kd wufap&ef &nf&,
G
f arwmzGUH NzKd ;a&;azmifa';&Si;f rS v,form;
v,fuiG ;f oifwef;ukd v,fpyg;pku
d yf sK;d a&;wGif pwifcyhJ gonf/ pDrcH suw
f iG f yg0ifwufa&mufco
hJ nfh
v,form;rsm;\ pyg;txGufEIef; ododomomwkd;wuf&&Sd&ef aqmif&GufEkdifcJhygonf/ ysrf;rQ
pyg;txGuEf eI ;f wpf[ufwmvQif 2wef (wpf{uvQif wif;-40)rS wpf[ufwmvQif 5-wef (wpf{uvQif
wif;-100)txd jri w
hf ifEikd cf o
hJ nf/ ,if;onf "gwfajrMoZm? yk;d owfaq;tok;H rjyKyJ ukeu
f sp&dwf
tenf;qH;k tjzifh pku
d yf sKd ;cJjh cif;jzpfygonf/
awmifov
l ,fuiG ;f ausmif;\ 12-ESpw
f mtawGUtBuKH EiS hf a'ocHwikd ;f &if;om;awmifow
l Ukd \
pdu
k yf sKd ;a&;qdik &f m vdt
k yfcsurf sm;tay:rlwnfNy;D obmywf0ef;usix
f ed ;f odr;f a&;ESit
hf nD awmiforl sm;\
a&&Snw
f nfwahH om0ifaiG&&SEd ikd rf nfh tpDtpOfrsm;tjyif a'ocHrsm;\ 0rf;pmzlvakH pa&; tpDtpOfrsm;
udv
k nf; qufvufnEd idI ;f taumiftxnfazmfaqmif&u
G cf yhJ gonf/ uke;f jrifah 'oae wdik ;f &if;om;rsm;
0rf;pmzlvv
kH mapa&;udk vufawGUvkyu
f ikd af qmif&u
G Ef ikd &f eftwGuf a'ocHrsm;ud,
k w
f ikd f pdu
k yf sKd ;a&;
todynm A[kow
k rsm;&&Srd o
S mvQif aumif;rGerf eS u
f efaomqH;k jzwfcsurf sm; ud,
k w
f ikd cf srw
S Ef ikd rf nf
jzpfaomaMumifh yxrOD;pGm 4if;wdUk \ pGr;f &nfjri w
hf ifa&;onf t"duvdt
k yfcsuf jzpfygonf/
,cifaqmif&GufcJhaom vkyfief;atmifjrifrItawGUtBuHKrsm;tay: tajccHNyD; ukef;jrifh a'owGif
trSew
f u,fvt
kd yfaf eonfh ,mpyg;pdu
k yf sKd ;rIjriS w
hf ifa&;vkyif ef;&yfrsm;udk wd;k csUJ vkyaf qmifEikd &f ef (LIFT)
toufarG;0rf;ausmif;ESifh0rf;pmzlvHka&; axmufyHhrI&HyHkaiGtm;jzifh arwmzGHUNzdK;a&;azmifa';&Sif;ESifh
a'ocHwUkd yl;aygif;vkyaf qmifaom ,mpyg;wd;k csUJ jri w
hf ifa&; pDru
H ed ;f udk awmifoq
l ifyh mG ;oifwef;enf;pOf
tm;jzifh awmifolwdkUtm; ,mpyg;xkwfvkyfrIuRrf;usifvmap&ef 2011 'DZifbmvrS 2013
'DZifbmvtxd vkyaf qmifaom pDru
H ed ;f jzpfygonf/
v,form;v,fuGif;oifwef; (FFS) \ ,lqcsufrsm;
pdkufysdK;a&;qdkonfrSm rnfonfhoD;ESHudkpdkufrnf? rnfonfhrsdK;udktoHk;jyKrnf? rnfonfh
pdkufysKd;xdef;odrf;enf;pepfudk toHk;jyKrnf? rnfrQt&if;tESD;pdkufxkwfrnf? {&d,mrnfrQpdkufysdK;rnf
ponfwu
Ykd kd qH;k jzwf&onft
h rIyif jzpfonf/ xdaYk Mumifh pdu
k yf sKd ;a&;atmifjrifro
I nf taMumif;csi;f &m
wpfckpDukd em;vnfjcif; twdrfteuftay:tajccHvsuf xdkvkyfief;rsm;ESifhywfouf csrSwfonfh
qH;k jzwfcsuf t&nftaoG;tay:wGif wnfrv
DS su&f ydS gonf/ tpOftvmtm;jzifh awmifov
l ,form;rsm;
onf tawGUtBuKH <u,f0olrsm; jzpfaomfvnf; trsm;pkrmS t,ltqa[mif;rsm;jzifh pd;k &drrf yI w
dk wfBuonf/
v,form;trsm;pkonf tajccHoyd u
H kd avhvm&ef tcGit
hf vrf;rsm;enf;cJjh cif; aMumifNh zpfonf/
]] Mum;jcif;tm;jzifh
tcsdKUudktrSwf&onf/
rsufpdjzifhjrifaomtcg
ydktrSwf&wwfonf/
udk,fwkdifaqmif&Gufaomf trsm;pkudktrSwf&onf/
udk,fwdkifavhvm&SmazGawGU&Sdjcif;ukdrl
b,fawmhrSarhvdrfhrnfr[kwf }}
ud,
k w
f ikd af vhvmawGU&Srd t
I ay:tajccHonfh enf;pHepfrsm;onf FFS \ t"duaomhcsuf
jzpfayonf/ enf;pepfrsm;onf FFS twGuf t"dutajccHtcsurf sm;jzpfonfeh nf;wl tjcm;enf;pepf
rsm;onf vnf; &SmazGawGU&Srd jI zpfpOfukd taxmuftuljyK&m toH;k jyKavh&o
dS nf/ FFS udk NcKH ajym&vQif
obm0jzpfpOfrsm;tm;jzifh avhvmoif,el nf;pepf jzpfygonf/ FFS wGif toH;k jyKonfh enf;pepfrsm;rSm
awmifolv,form;rsm;twGuf qnf;yl;rItcGifhtvrf;rsm; ydkrdk&&dSatmif zefwD;ay;Edkif&ef t"du
&nf&G,fygonf/ odkYrSomvQif pdkufuGif;udktajccHum yuwdtajctaerSefrsm;tm; pOfqufrjywf
avhvmoif,El ikd rf nfjzpfygonf/ odYk aqmif&u
G &f mwGif trsm;qH;k toH;k jyKonfh enf;pepfrsm;rSm&moDMum pdkufuGif;tajcjyK avhvmqnf;yl;jcif;
FFS onf trSep
f ifppf pdu
k yf sKd ;&moDcsed f wpfavQmuf avhvmaomae&mwpfck jzpfygonf/ FFS
onf pyg;oD;EHt
S wGujf zpfygu pyg;pdu
k cf sed f wpfavQmufaomfvnf;aumif;? [if;oD;[if;&Guo
f ;D ESH qdyk gu
[if ; oD ; [if ; &G u f p d k u f c sd e f &moD w avQmuf a omf v nf ; aumif ; avh v maomenf ; jzpf y gonf /
avhvmenf;udk taxmuftuljyK&ef awmifov
l ,form;rsm;twGuf pdu
k u
f iG ;f rsm;vdt
k yfygonf/
avhvmrnfh pdkufuGif;rsm;wGif
awmifolv,form;rsm;onf oD;ESHrsm;
pdu
k yf sKd ;xm;&S&d rnfjzpfNy;D ? oD;ESx
H w
k v
f yk rf I
ESihf ywfoufonfah vhvm&rnfh tcsuf
rsm;twGuf avhvmprf;oyfuu
G rf sm;udk
aqmif&u
G x
f m;&d&S rnf/ 4if;prf;oyfuu
G f
udktajccHum ajrqDvTmxdef;odrf;jcif;?
a&xde;f odr;f jcif;? yd;k rTm;umuG,ef nf;pepf
tp&do
S nfwUkd udk qufvufavhvmoGm;
Edik rf nfjzpfygonf/
,if;avhvmrIrsm;udk a,bl,s
tm;jzifh trsdK;tpm;(2)ck cGJjcm;xm;
ygonf/ wpfenf;rSm yHrk eS f avhvmuGurf sm; csrw
S u
f mavhvmoGm;onfeh nf;pepfjzpfNy;D aemufwpfenf;rSm
awmifolrsm;\ vdktyfcsufESifh pdwf0ifpm;rItay:tajccHum okawoeuGufrsm; csrSwfum
txl;jyKavhvmjcif; jzpfonf/
pdkufuGif;tajcjyK vufawGUokawoejyKjcif;
jyem&yfrsm;onf a&wGufrukefEdkif&SdNyD; awmifolv,form;rsm;\ aeYpOfb0wmwGif
BuKH awGU&NrjJ zpfygonf/ jyemwpfcu
k kd ajz&Si;f vdu
k jf cif;onf avmavmq,f awmifov
l ,form;rsm;udk
taxmuftuljyKaomfvnf;? aemufxyfjzpfay:vmrnfh jyem&yfrsm;udk rnfoaYkd jz&Si;f &rnfqo
kd nfukd
f oH;k jyKonfh
awmifov
l ,form;rsm; ravhvmorQ a&&Snrf mS tusKd ;r&SEd ikd yf g/ xdaYk Mumifh FFS wGit
aemufxyfta&;ygonfeh nf;pepfrmS awmifov
l ,form;rsm; jyem&yfrsm;ajz&Si;f wwf&ef vrf;Tef
oifMum;ay;onfph epf jzpfygonf/ jyem&yfrsm;ajz&Si;f &mwGif toH;k jyKonfeh nf;pepfonf okawoe
ynm&Sifrsm; jyem&yfwpfckudk ajz&Sif;&efBudK;pm;&m toHk;jyKonfh enf;pepfuJhodkYyifjzpfonf/
prf;oyfcsurf sm; odrYk [kwf okawoevkyif ef;rsm; rnfuo
hJ aYkd qmif&u
G &f rnfukd awmiforl sm;tm; vrf;Tef
rIrsm;csrw
S af y;avh&ydS gonf/ FFS \ yHrk eS t
f ywfpOfaqmif&u
G rf w
I pfcjk zpfonhf uGi;f qif;avhvmjcif;ESihf
pdu
k yf sKd ;0ef;usif jzpfxeG ;f rI avhvmrIwrYkd S awGU&Sv
d monfjh yem&yfrsm;ESihf tcsut
f vufrsm;tay:
tajccH okawoevkyif ef;rsm; aqmif&u
G cf srw
S jf cif;jzpfonf/
&yfaus;vlxk tajcjyK pDrHudef;tpDtpOfa&;qGJjcif;
FFS onf trsm;tm;jzifh pDru
H ed ;f tpDtpOfa&;qGjJ cif;jzifh pwifavh&o
dS nf/ pDru
H ed ;f a&;qG&J mwGif
&yfaus;vlxt
k m; FFS \ a,bl,s&nf&,
G cf suEf iS hf aqmif&u
G o
f nfeh nf;pepfrsm; &Si;f vif;jyo&ygonf/
xkt
d csed w
f iG f awmifov
l ,form;rsm;tm; olw\
Ykd txl;arQmrf eS ;f csurf sm;udk ar;avh&o
dS nf/ tusKd ;ESihf
taMumif;pdppfrItay:tajccH if;arQmfrSef;csufwdkYudk FFS \ &nfrSef;csufrsm;tjzpf OD;pm;ay;
owfrw
S yf gonf/ xdaYk emuf &nf&,
G cf surf sm;tm; &nfeT ;f ude;f wdik ;f wmrIrsm;t& t&nftaoG;ESihf
ta&twGuf cGjJ cm;owfrw
S x
f m;&Syd gonf/ odUk rSomvQif umvwpfcjk zwftNy;D wGif &yfaus;vlxrk sm;rS
FFS \ wd;k wufru
I kd oH;k oyfEikd rf nfjzpfonf/
wnfaqmuf&ef tcGit
hf vrf;jzpfay:aponf/ ,if;tpDtpOfonf awmifow
l pfO;D csi;f OD;aqmifrI
jyKvyk Ef ikd &f ef avhusiahf y;ygonf? taMumif;rSm FFS vkyif ef;rsm;aqmif&u
G af epOf awmifov
l ,form;
wpfO;D csi;f pDonf tzGUJ i,fEiS hf tzGUJ Bu;D wd\
Yk OD;aqmiforl sm;jzpfv
f m&ef tcGit
hf a&;&&SMd uayonf/
&yfaus;vlxt
k ajcjyK Bu;D MuyfuyG u
f jJ cif;ESihf jyefvnfo;kH oyfjcif; (PME)
FFS wGif &yfaus;vlxt
k ajcjyK Bu;D MuyfuyG u
f jJ cif;ESihf jyefvnfo;kH oyfjcif;udk aqmif&u
G &f jcif;rSm
awmifov
l ,form;rsm;onf olw\
Ykd vkyif ef;&v'frsm;udk em;vnfoabmaygufaprnfh txl;tcGihf
ta&; &&Sad ponf/ PME udk trsm;tm;jzifh oD;ES&H moD ukeq
f ;kH csed w
f iG f aqmif&u
G af vh&ydS gonf/ &yfaus;
vlxt
k ajcjyK Bu;D MuyfuyG u
f jJ cif;ESihf jyefvnfo;kH oyfjcif;wGif toH;k jyKonfeh nf;pepf trsm;tjym;&SNd y;D
tzGUJ twGi;f &Sd v,form;rsm;taejzifh FFS rnfonfv
h yk if ef;rsm;tm; aumif;pGmaqmif&u
G Ef ikd o
f nf
ukv
d nf;aumif;? rnfonfv
h yk if ef;rsm;tm; aumif;pGmraqmif&u
G Ef ikd o
f nfuv
kd nf;aumif; pepfwus
oH;k oyfrrI sm; jyKvyk Ef ikd yf gonf/
avhvmrIrsm;onf 4if;wdUk udk FFS \ txl;atmifjrifrrI sm;ESihf tm;enf;csurf sm;udk cGjJ cm;
jrifEdkifapygonf/ atmifjrifrIESifh qufvufBudK;yrf;rnfh u@rsm;ukd pdppftuJjzwfjcif;tm;jzifh
pDrcH suaf [mif;rsm;udk jyifqifNy;D pDrcH suf topfjyefvnf a&;qGEJ ikd o
f nfh tcGit
hf vrf;rsm; &&Sad pygonf/
&moDcsed pf onfEiS hf pDrcH suaf &;qGjJ cif;? &moDuek o
f nfEiS hf jyefvnfppfaq; tuJjzwfjcif; wdo
Yk nf
aus;&GmtzGJUtpnf;tm; pDrHcsufa&;qGJjcif;ESifh ppfaq;tuJjzwfjcif; uRrf;usifrIrsm; &&Sdap&ef
taxmuftul jzpfapygonf/ awmifolrsm;onf (1) jyemt&if;tjrpfukd azmfxkwfjcif;? (2)
OD;wnfcsuo
f wfrw
S jf cif;? (3) vkyif ef;pDrcH suaf zmfxw
k jf cif;? (4) Bu;D Muyf uGyu
f jJ cif;ESihf jyefvnfo;kH oyfjcif;
tp&So
d nfwYkd wjznf;jznf; uRr;f usirf rI sm; &&Sv
d mapygonf/ FFS rS oifwef;qif;oGm;Ny;D aemuf
tjcm;zGUH NzKd ;a&;vkyif ef;rsm;udv
k nf; rnfoYkd qufvufaqmif&u
G &f rnfukd em;vnfomG ;Murnfjzpfonf/
pdkufuGif;okyfjyyGJ&Sif;vif;yGJ (Field
Day)
yHkrSefuGif;qif;avhvmjcif;
oD;ESu
H x
kd ad &mufpmG xde;f odr;f jyKpEk idk af &;twGuf pdu
k u
f iG ;f tm; teD;uyfyrkH eS af vhvmrSwo
f m;&ef
vdt
k yfayonf/ txl;ojzifh tyif? ajrqDvmT ? a&? aygif;jrufrsm;ESihf &moDOwkjzpfonfh tylcsed ?f aea&mifjcnf?
pdx
k ikd ;f q ponfwo
Ykd nf oD;ESBH u;D xGm;zGUH NzKd ;a&;wGif ,if;wd\
Yk pkaygif;tusKd ;oufa&mufru
I t"du
tqH;k tjzwfay;avonf/ xkUd aMumifh ,if;wdUk tm; avhvmrSwo
f m;rIrsm;rjyKvyk b
f J qH;k jzwfcsurf sm;
csrw
S jf cif;onf qd;k usKd ;rsm;udk rsuu
f ,
G jf yK&ma&mufNy;D roifah wmfonfh aqmif&u
G rf rI sm;txl;ojzifh
pdu
k u
f iG ;f twGi;f rvdt
k yfonfh "gwkypn;f rsm;udk toH;k jyKrMd uayonf/ yHrk eS u
f iG ;f qif;avhvmjcif;onf
awmifolv,form;rsm;twGuf uGif;rsm;\tajctaeudk avhvmrSwfom; pdppfoHk;oyfEdkifonfh
tcGit
hf vrf;&&Sad pNy;D if;avhvmrIukd pdu
k yf sKd ;0ef;usijf zpfxeG ;f rI pDppfo;kH oyfjcif;[k ac:qdyk gonf/
avhvmrIonf oD;ESyH ifBu;D xGm;rI tqifu
h Mkd unf
h rnfonft
h oifah wmfq;kH vkyif ef; csrw
S &f rnfukd
qH;k jzwfcsuf cs&mwGif taxmuftulay;ygonf/ tusKd ;quftaejzifh oD;ESjH zpfxeG ;f rI ydrk akd umif;rGejf cif;?
rvdkvm;tyfonfh p&dwfrsm; avQmhcsay;Edkifjcif;? txGufEIef;udk jrifhrm;vmapjcif;wdkY &&Sdygonf/
yHrk eS af vhvmjcif;tm;jzifh awmifov
l ,form;rsm;onf &moDOwkajymif;vJrEI iS t
hf wl oD;ES\
H ZD0ur?
jyifykyo
f iG v
f uPmrsm; rnfoaYkd jymif;vJyEkH iS hf oD;ESx
H w
k v
f yk rf w
I iG f vTr;f rd;k vsu&f o
Sd nfh tjcm;tcsut
f vuf
wdu
Yk kd avhvmEdik af yonf/
uRrf;usifawmifolrsm;arG;xkwfjcif;
awmifolv,form;rsm;taejzifhrdrdwdkY\ jyemrsm;udkajz&Sif;&m tjcm;olrsm;udkom
tm;ud;k aerIukd z,f&mS ;oifo
h nf/ ,if;tajccHtcsuo
f nf awmiforl sm;taejzifh rdr\
d pdu
k u
f iG ;f rsm;wGif
rdrdwdkYonf uRrf;usifolrsm;jzpfonf[k ,HkMunfvmrSomvQif jzpfEdkifygonf/ xdkUaMumifh FFS \
aomhcsurf mS awmiforl sm;tm; uRr;f usio
f rl sm;tjzpf ysK;d axmifay;jcif;jzpfygonf/ uRr;f usio
f q
l o
kd nfrmS
t&m&mudo
k
d r[kw?f rodao;aomt&mrsm;udk rnfoUkd odatmif aqmif&u
G &f rnfukd odaeolom
jzpfayonf/ tvm;wlyif wpfpHkwpf&mudk tao;pdwfavhvmjcif;onf xdkoufqdkifaomt&mudk
avhvmNy;D ygu tqH;k owfayonf/ od&Yk mwGif wpfpw
kH pfa,mufonf rnfuo
hJ Ykd qufvufavhvm
&rnfqo
kd nfukd oif,yl gu oif,jl cif;onftqH;k r&Sad y/ FFS onf awmiforl sm;,if;wd\
Yk b0
wpfavsmufv;kH pOfqufrjywfavhvmoGm;Edik &f ef zefw;D ay;onf/ awmiforl sm;tm;rnfoYkd avhvm&rnf
udk vrf;Terf aI y;xm;ojzifh ,if;wdo
Yk nf avhvmrIukd rnfoq
Ykd ufvufaqmif&u
G &f rnfukd od&NdS y;D
vuf&rdS odao;aom taMumif;t&mrsm;udk od&u
dS Rr;f usio
f rl sm; jzpfvmygonf/
10
awGUqH&k mae&m
awmifot
l csi;f csi;f aqG;aEG;Edik f
aprnfh awGUqH&k efae&mwpfck FFS wGif
vkt
d yfygonf? yxrOD;pGm awmifov
l ,f
orm;rsm;onf awG U qH k & mae&mwG i f
pkpnf; oifwef;yHyh ;dk olrsm;\ vrf;Terf I
rsm;udk em;axmif&efjzpfygonf/ xdaYk emuf
tzGUJ i,frsm;cG
J uGi;f xJoq
Ykd if;Ny;D pdu
k yf sKd ;
0ef;usifjzpfxGef;rII Agro-ecosystem
Analysis (AESA)yHpk rH sm;udk toH;k jyK
uGi;f qif;ppfaq;rSww
f rf; &,lMuygonf/
uGif;qif;NyD;vQif awGUqHk&mae&modkY
jyefvm uGi;f qif;rSww
f rf;rsm;udk jyefvnfjyKpNk y;D tcsi;f csi;f qufvufaqG;aEG; rQa0Muygonf/
awGUqH&k mae&mwGif (1)
(2)
(3)
(4)
oifwef;om;rsm;
FFS oifwef;om;rsm;onf awmifol v,form; ppfppfjzpf&rnf/ v,form;rsm;udk atmufyg
(2)
(3)
trsKd ;orD;v,form;rsm;udv
k nf; wef;wlyg0ifEikd &f ef tm;ay;oifyh gonf/
h nf/
oifwef;q&mjzpfoifwef; (TOT) wufa&mufNy;D ol jzpfoifo
(2)
11
12
tyifjyifykyo
f iG v
f uPm&yfrsm;ESihf ZD0uraA'
(1)
(2)
tyif jyifykyo
f iG v
f uPm&yfrsm; avhvmjcif;
rsKd ;aphrsm;? yifymG ;rsm;? tESpH wifjcif; tajctae? yef;yGijhf cif; (erlemrsm;pkaqmif;jcif;)
(3)
tm[m±oH;k rI (vufawGU)
(4)
tyifumuG,fjcif;
(1) yd;k rTm;rsm; pkaqmif;jcif;ESihf cGjJ cm;owfrw
S jf cif;
(2) yd;k rTm;rsm;\ b0puf0ef; (yd;k rTm;O,smOf)
(3) tyifrS xkwv
f yk o
f nfh yd;k ESiaf q;rsm;
(5) a&m*gBw*d yH kH (tzGUJ vdu
k af qmif&u
G jf cif;)
&yfaus;vlxktajcjyK BuD;MuyfuGyfuJjcif;ESifh jyefvnfoHk;oyfjcif;
(1) Bu;D MuyfuyG u
f jJ cif;ESihf jyefvnfo;kH oyfjcif;
(2) jyefvnfo;kH oyfjcif;ESihf pDrcH suaf &;qGjJ cif;
,mpyg;,mcif;oifwef; (FFS) oifwef;tcsdefzGJYpnf;yHk
pyg;oD;ESHESifhywfoufonfh FFS oifwef;csdefrsm;udk tywfpOf aqmif&Gufavh&Sdygonf/
oifwef;tcsed rf mS 4em&DMumygonf/ oifwef;csed w
f pfcv
k ;kH udk atmufygtwdik ;f (3) ydik ;f cGjJ cm;xm; ygonf/
,ciftywfu aqmif&u
G cf o
hJ nfv
h yk if ef;rsm; tusO;f csKyjf yefvnfaqG;aEG;Ny;D vQi?f pdu
k yf sKd ;0ef;usijf zpfxeG ;f rI
(AESA) oifwef;cse
d u
f kd (2) em&DMumrQ aqmif&u
G yf gonf/
aemufoifwef;csdefwpfckrSm tkyfpkpdwf"mwfjrifhrm;atmif wnfaqmufjcif; (odkYr[kwf)
tm;opfavmif;avhusichf ef; jyKvyk jf cif;jzpfNy;D avhusichf ef;trsKd ;tpm;ay:rlwnf (15)rdepfrS (1)em&DrQ
Mumjrifyh gonf/ tkypf pk w
d "f mwfjrifrh m;atmif wnfaqmufjcif;avhusichf ef;onf tzGUJ tpnf;pdw"f gwf
udk jzpfay:apNy;D tm;opfavmif;avhusichf ef; jyKvyk jf cif;onf pdww
f uf<urIukd jzpfay:apygonf/
aemufq;kH oifwef;csed rf mS uGi;f qif;awG&Y cdS surf S ay:aygufvmonfh taMumif;t&mrsm; (odrYk [kw)f
BuKd wifa&G;cs,x
f m;onfh taMumif;t&may:rlwnf oifcef;pmrsm; yHyh ;kd aqG;aEG;jcif; jyKvyk Mf uygonf/
oifwef;csed o
f nf trsm;tm;jzifh (1) em&DrS (1) em&Dcx
JG d Mumavh&ydS gonf/
pdu
k u
f iG ;f jzpfxeG ;f rI tcsut
f vufrsm; aumufcjH cif;
tcsut
f vufrsm; pkpnf;jcif;
tcsut
f vufrsm;udk cGjJ crf;pdwjf zm qef;ppfq;kH jzwfjcif;
tkypf pk w
d "f mwf jrifrh m;vmatmif wnfaqmuf
jcif; ( Team building )
-
13
14
tcef; ( 2 )
yHyh ;kd jcif;
15
tcef; ( 2 )
yHhykd;jcif;
Facilitation
v,form;v,fuiG ;f oifwef;wpfck yHyh ;kd ay;&mwGif vdt
k yfonfu
h Rr;f usirf I
FFS yHy
h ;kd ay;&mwGif txl;ta&;Bu;D onfu
h Rr;f usirf I (2)ckvt
kd yfygonf/ wpfcrk mS enf;ynm
uav;oli,f
wm0ef,&l rIrsm;jcif;
16
if;jcm;em;rIwu
Ykd t
kd ajccH uav;oli,frsm;tm; oifMum;onfeh nf;pepftwdik ;f t&G,af &mufol
oufBu;D rsm;tm; roifMum;oifah y/
oufBu;D oif,rl t
I wGuf tajccHtcsurf sm;
1/
2/
t&G,af &mufoo
l ufBu;D rsm;onf oif,jl cif;xuf yHyh ;kd jcif;enf;pepfjzifh avhvm&onfrmS yd
k
tqifajyaMumif; cHpm;&ayonf/
3/
oif,rl u
I dk tkypf v
k u
kd ?f tzJUG vdu
k f jyKvyk &f onfrmS yd
k xda&mufayonf/
4/
5/
6/
7/
8/
9/
10/
rSm;,Gi;f rIwo
Ykd nf oif,rl t
I wGuf thb
H ,
G t
f cGit
hf vrf;udk zefw;D ay;ayonf/ xdaYk Mumifh trSm;
awGUvQirf &Suyf gESi/hf if;wdrYk o
S if,yl g/
11/
oif\oif,rl u
I kd rSww
f rf;jyKyg/ xdt
k cg wpfyg;olwo
Ykd nf oifbmudo
k if,cl o
hJ nf qdo
k nfukd
avhvm Edik af yonf/
yHhydk;jcif;qdkonfrSm tb,fenf;
bmom&yfrsm; odrYk [kwf ajz&Si;f &rnfjh yemrsm;tay:rlwnf yHyh ;kd rIjyKjcif;qdo
k nfh t"dyg ,f
onf rsm;pGmuGJjym;jcm;em;rI&Sdayonf/ a,bk,staejzifhqdk&vQif yHhydk;rIjyKjcif;onf vlwpfpktm;
,if;wdv
Yk v
kd m;onfh arQmrf eS ;f csurf sm;ud&k &Sad p&ef vrf;Terf aI y;jcif;jzpfayonf/ FFS wGiaf wmifol
rsm;tm; tcsif;csif;tjyeftvSef oif,lenf;vrf;udk yHhydk;ay;jcif;jzpfygonf/ odkUrSomvQif a&&Snf
wnfwHhonfh vlaerIb0ESifh pkdufysdK;oD;ESHrsm; wdk;wufaprItwGuf qHk;jzwfcsufcsrSwf&mwdkUwGif
ydrk u
kd Rr;f usirf &I o
dS rl sm; jzpfvmEdik rf nf/
17
2/
3/
4/
5/
6/
wd u sonf h o if , l r I u d k a &;qG J & ef aqG ; aEG ; rI r sm;rS t csuf r sm;ud k tusOf ; csKyf j cif ; ES i f h
pk p nf ; cd k i f r mapjcif ; wdjYk zpfygonf/
18
oifah vsmo
f nfah e&ma&G;cs,rf o
I nf oif,rl yI wf0ef;usiaf umif;wpfc\
k tpdwt
f ydik ;f wpf&yf
jzpfonf/ oifhavsmfonfhae&mqdkonfrSm tzGJU0ifrsm;twGuf vHkavmufpGm xdkifEdkifonfh
tus,ft0ef;&dSonfhae&mjzpfNyD; oifwef;twGuf vdktyfonfh taxmuftulypnf;rsm;
tvHt
k avmuf&&dS efEiS hf jyifyaESmuf,u
S rf rI sm;rS uif;a0;onfah e&mudk qdv
k akd yonf/
19
yHyh ;kd olonf ajymqdak erIEiS yhf wfoufNy;D ,HBk unfrEI iS hf &Si;f vif; jywfom;rI tjynf&h &dS rnf/
odrYk [kwyf gu oifwef;om;rsm;\pdw0f ifpm;rIukd zefw;D Edik rf nfr[kwaf y? ,if;odUk pdw0f ifpm;rI
jzpfap&ef yHyh ;kd olonfoifwef;om;rsm;udk ar;cGe;f rsm;rMumcP ar;jref;&rnf/
20
tcef; ( 3 )
v,fuiG ;f oifwef;pDru
H ed ;f tpDtpOfa&;qGjJ cif;
21
tcef; ( 3 )
v,fuGif;oifwef; pDrHudef;tpDtpOfa&;qGJjcif;
FFS Planning
ed'gef;
v,form;v,fuiG ;f oifwef;\ atmifjrifro
I nf aocsmaompDrcH suaf &;qGrJ aI y:wGif rsm;pGm
wnfygonf/ odaYk qmif&u
G &f m tqifrh sm;pGmyg0ifygonf/ yxrtqift
h aejzifh aus;&GmtwGi;f &Sd
awmifov
l ,form;tm; FFS ESiyhf wfoufaom bufp&kH nfreS ;f csuEf iS hf enf;pepfrsm;udk &Si;f vif;&ef
jzpfygonf/ odrYk o
S m awmifov
l ,form;rsm;taejzifh FFS onf if;wdt
Yk wGuf rnfonfv
h yk if ef;rsm;
trSew
f u,faqmif&u
G af y;Edik o
f nf qdo
k nft
h csuu
f dk yd
k &Si;f vif;apNy;D wlno
D nfh oabmayguf
em;vnfEikd rf w
I u
Ykd kd &&Sad prnfjzpfygonf/
&nf&G,fcsuf
pDrcH suaf &;qG&J mxm;&S&d rnfh &nf&,
G cf surf mS awmiforl sm;udk vHak vmufonfu
h Rr;f usirf rI sm;
&&Sad pa&; jzpfygonf/ okrYd o
S m awmifow
l o
Ykd nf(1)
(2)
owfrw
S o
f nfu
h mvabmiftwGi;f aqmif&u
G rf nfv
h yk if ef;pDrcH suEf iS hf axmufyrhH v
I t
kd yfonfh
aqmif&u
G rf rI sm;udk jyifqif&efjzpfygonf/
(3)
22
&yfaus;vlxv
k ,form;v,fuiG ;f oifwef; pDrcH suaf &;qG&J mwGif &So
d nft
h qifrh sm;(1) FFS twGuaf e&ma&G;cs,jf cif;
(2) &GmvH;k uRwf tpnf;ta0;ac:,l &Gmom;rsm;tm;&Si;f vif;ajymMum;jcif;
(3) ,mpyg;awmiforl sm;tm; a&G;cs,jf cif;
(4) taxGaxGoabmwlnrD &I ,ljcif;
(5) aus;&GmtzGUJ tpnf;ajryHak &;qGjJ cif;
(6) &nfreS ;f csuyf ef;wdik cf srw
S jf cif;
(7) rlvtajccHEiS hf &nfreS ;f csurf sm; pDppfjcif;
(8) vkyif ef;pDrcH suf tpDtpOf (pDrcH suZf ,m;)a&;qGjJ cif;
(9) aus;&Gmawmifoal cgif;aqmifrsm;ESiyhf Pmr tvky&f akH qG;aEG;yGJ
ae&ma&G;cs,jf cif;
ae&ma&G;cs,fjcif;onf FFS \ yxrOD;qHk;vkyfief;pOfwpfck jzpfonf/ ta&;BuD;NyD;
toH;k wnfo
h nfh ae&mudk a&G;cs,jf cif;jzifh FFS atmifjrifro
I nf tusKd ;cHpm;olawmifov
l ,form;
OD;a&rsm;pGmodYk vsijf refpmG jyefEY aYHS pygonf/ ae&maumif;wpfco
k nf yHyh ;kd olrsm;twGuf oifwef;yHyh ;kd jcif;udk
ydrk v
kd ,
G u
f al pEdik yf gonf/ FFS twGuf ae&ma&G;cs,&f mwGif yxrpHxm;&rnf rSm aus;&Gm&Sad wmiforl sm;
(odrYk [kw)f ae&mwpfc&k adS wmiforl sm;\ awmif;qdck suEf iS hf vdt
k yfryI if jzpfonf/ ae&mudk FFS tzGUJ ESihf
aus;&Gmacgif;aqmifrsm; yl;aygif; a&G;cs,o
f ifah yonf/ ae&m a&G;cs,&f mwGif aus;&Gmacgif;aqmifrsm;
yg0ifjcif;jzifh FFS onf aus;&GmtzGUJ tpnf;rS ydik q
f ikd o
f nfqo
kd nfh todpw
d "f gwfukd jzpfay:apygonf/
&GmvHk;uRwftpnf;ta0;
FFS \aemufvkyfief;rSm aus;&Gmtpnf;ta0;jyKvkyfjcif; jzpfonf/ tpnf;ta0;wGif
aus;&Gmom;rsm;tm; FFS taMumif;ukd &Si;f vif;ajymjyygonf/ &Si;f vif;ajymMum;rIukd xda&mufpmG
jyKvyk o
f ifah yonf/ twGuf FFS tzGUJ onf BuKd wifjyifqifrrI sm;udk yxrOD;qH;k jynfph pkH mG aqmif&u
G f
xm;&efjzpfygonf/ wifjyolonf tjcm;aus;&Gmrsm; FFS vkyif ef;rsm; atmifjrifraI y:tajccH
taMumif;rSm ,if;awmifow
l o
Ykd nf if;wdo
Yk if,x
l m;onfrsm;udk aus;&Gm&Sd tjcm;awmiforl sm;ESihf
jyefvnfrQa0&rnfjzpfygonf/ awmifoal &G;cs,&f mwGif vdt
k yfonfh pHxm;csurf sm;udk tydik ;f (1)wGif az:jy
xm;Ny;D jzpfygonf/ xdpk rH sm;udt
k ajccH aus;&GmtzGUJ tpnf;rSvrl sm;onf awmiforl sm;tm; &SmazGaz:xkwf
a&G;cs,&f ef tvGet
f a&;Bu;D ygonf/ yHyh ;kd olrsm;ESihf FFS\ tjcm;oifwef;om;rsm;uvnf; pHa&G;cs,rf \
I
23
ta&;Bu;D yHu
k kd &Si;f vif;ajymjy oifyh gonf/ aus;&Gmom;rsm;ud,
k w
f ikd f yg0ifwufa&mufrnfh awmiforl sm;
f ikd o
f nfqo
kd nfh ta&;ygonfch pH m;csuu
f kd aus;&GmtwGi;f xyfr&H &Sad pygonf/
a&G;cs,jf cif;jzifh FFSudk ydik q
taxGaxGoabmwlncD su&f ,ljcif;
awmifolrsm;udk a&G;cs,fNyD;onfESifh awmifolrsm;onf vkyfief;pOfrsm;wGif wuf<upGm
yg0ifaqmif&u
G f ygrnfqo
kd nfh taxGaxGoabmwlncD suu
f kd &,l&rnfjzpfonf/
aus;&G m ajryH k a &;qG J j cif ;
ed ' gef ;
aus;&GmajryHka&;qGJjcif;onf awmifolrsm;tm;vHk;ESifh FFS yHhydk;olrsm; twlwuG yg0if
aqmif&u
G &f onfh yxrOD;qH;k avhusichf ef; jzpfygonf/ odpYk wifaqmif&u
G jf cif;onf awmifol tm;vH;k udk
tkyfpkpdwf"gwf jzpfay:apygonf/ avhusifhcef;twGif; a&;qGJonfhajryHkonf aus;&GmtwGif;
,if;wd\
Yk wnfae&m taetxm;wdu
Yk dk azmfjyay;ygonf/ ajryHu
k kd aus;&GmtzGUJ \ tajccHajryHt
k jzpf
owfrw
S Nf y;D aqG;aEG;rI trsKd ;rsKd ;wGif tTe;f tjzpf toH;k jyKEikd yf gonf/
&nf&G,fcsufrsm;
aus;&GmtwGi;f &&SEd ikd rf nfh t&if;tjrpfEiS hf if;wd\
Yk wnfae&mrsm;udk az:xkw&f ef
awmiforl sm;tm; if;wdo
Yk nfaus;&GmESiS hf oufqikd af eonfqo
kd nfh cHpm;rIukd zefw;D ay;jcif;
vdktyfypnf;rsm;
rsm;/
tcsdef/
2 em&D
yHhykd;&eftoifhawmfqHk;tcsdef/
FFS tpOD;umv
tqifhrsm;
(1) aus;&GmajryHak &;qG&J jcif; taMumif;ud&k iS ;f vif;&ef
(2) avhusichf ef;\ &nf&,
G cf surf sm;udk aqG;aEG;&ef
(3) aqmif&u
G yf u
kH kd &Si;f vif;&ef
(4) ajryH\
k e,ferd w
d rf sm; owfrw
S jf cif;jzifh vkyif ef;pwif&ef
(5) xdaYk emuf ajryHx
k w
J iG f yg0ifoifo
h nfh t&if;tjrpfrsm;ESihf tcsut
f vufrsm;udk qH;k jzwf&ef
(6) yxrOD;pGm jrifomonfh ajryHt
k rSwt
f om;rsm;tm; qH;k jzwf&ef
(7) tcsut
f vuftrsKd ;rsKd ;\ oauFwESihf yHo
k @mefrsm;udk owfrw
S af zmfjy&ef
(8) tzGUJ 0ifrsm;tm; tzGUJ i,frsm;zGUJ ay;&ef(wpfzUJG vQif 5-6 OD;)
(9) tzGUJ tkypf w
k pfppk u
D kd aus;&GmajryHak &;qGaJ pjcif;
(10) jrifomonfh trSwt
f om;rsm;rSae ajryHu
k pkd wifa&;qGjJ cif;
24
(11)
(12)
(13)
(14)
&nfrSef;csufyef;wdkif owfrSwfjcif;
ed ' gef ;
FFS \&nfrSef;csufyef;wdkifukd
if;arQmrf eS ;f csuw
f u
Ykd kd tusKd ;ESit
hf aMumif;ay: tajccH wlno
D nfh arQmrf eS ;f csuyf ef;wdik rf sm;
tjzpf a,bk,saumufcsuq
f &JG ef/
vdktyfypnf;rsm;
owif;tcsut
f vufwrkd sm;a&;Edik o
f nfh u'fjym;rsm; trSwt
f om;jyKypn;f rsm;? aumfuyfwyd rf sm;/
tcsdef/
1 em&DcrJG S 2 em&D
tqifhrsm;
(1)
tpDtpOf\ &nf&,
G cf surf sm;&Si;f vif;&ef
(2)
(3)
if;wk\
Yd oabmobm0ay:rlwnfNy;D arQmrf eS ;f csurf sm;udpk pk nf;&ef/
(4)
taMumif;ESit
hf usKd ;rsm;ay: tajccHarQmrf eS ;f csurf sm;udk pDpOf&ef/
25
taMumif;ESit
hf usKd ;ay:tajccH pDpOfxm;onfh if;wd\
Yk arQmrf eS ;f csuw
f o
Ykd nf ,cktcg FFS
\ yef;wdik rf sm;jzpfaMumif; awmiforl sm;udk &Si;f vif;&ef? rsO;f aMumif;tay:&Sd arQmrf eS ;f csurf sm;onf
yef;wdik Bf u;D rsm;jzpfNy;D rsO;f aMumif;atmuf&dS arQmrf eS ;f csurf sm;onf yef;wdik if ,frsm; jzpfMuygonf/
yef;wdik if ,frsm;ud&k &Sad tmif aqmif&u
G jf cif;jzifh yef;wkid Bf u;D rsm;udv
k nf;&&S&d ef taxmuftul
jyKrnfjzpfygonf/
rSwo
f m;&ef /
0rf;pmzlvakH &;
txGuEf eI ;f wd;k wufrI
&moDMumavhvmqnf;yl;rI
,mpyg;,mcif;oifwef;
twef;vdu
k pf u
kd yf sK;d jcif;
twef;vdkufrsKd;aphcsud&d,m
aygif;vdu
k u
f &d ,
d m
a'oESiu
hf u
kd n
f aD om
txGuaf umif;rsK;d
26
ed'gef;
yef;wdik o
f wfrw
S jf cif;avhusichf ef;jzifh yef;wdik rf sm;udo
k wfrw
S &f mwGif avhusichf ef;onf aus;&Gm\
rlvtajctaeESihf yef;wdik (f 2)ckv;kH twGuf tTe;f ude;f rsm;udk azmfxw
k f owfrw
S af y; ygonf/ txl;ojzifh
oD;ESx
H w
k v
f yk rf rI sm;? txGuEf eI ;f rsm;? vuf&adS qmif&u
G af eonfh xde;f odr;f jyKpek nf; pepfrsm;? if;wd\
Yk
jyemrsm; tp&So
d nfwu
Ykd kd azmfeT ;f ay;ygonf/ odrYk o
S mvQif ESprf sm;Mumvmonfh tcgwd;k wufvmrI
rsm;udk EIid ;f ,SOEf ikd rf nfjzpfygonf/ rlvtajccHEiS hf ,if;ESihf qufpyfay:aygufvmonfh yef;wdik rf sm;udk
pDppfay;jcif;onf awmiforl sm;tm;yef;wdik rf sm;&&S&d ef vdt
k yfrnfh oifah wmfonfh vkyif ef;pOfrsm;udk
oH;k oyf&mwGif taxmuftulay;ygonf/
&nf&G,fcsufrsm;
yef;wdik u
f pkd pd pf&mwGif t&nftaoG;ESit
hf a&twGuu
f kd tao;pdw&f v'frsm;ESihf tTe;f ude;f rsm;
jzifah zmfjy&ef
aus;&Gm\ vuf&t
dS ajctaeudk oH;k oyf&efEiS Ehf idI ;f ,SOrf rI sm;jyKvyk &f eftwGuf u@toD;oD;rS
rlvtajccHwiG &f dS owif;tcsut
f vufwu
Ykd kd owfrw
S &f ef/
vdktyfypnf;rsm;
tndKa&mifpm&Gurf sm;? trSwt
f om;jyKriS w
f rH sm;? rmumaqmhyifEiS hf aumfuyfww
d rf sm;/
tcsdef/
2 em&D
tqifhrsm;
1/
tpDtpOfonf yef;wdik o
f wfrw
S o
f nfh tpDtpOftNy;D wGif aqmif&u
G &f efjzpfonf/
2/
yxrOD;pGm &nfreS ;f csuyf ef;wdik o
f wfrw
S o
f nft
h pDtpOfrS xGuaf y:vmonfh tcsuf tvuf wdu
Yk kd
eH&w
H iG f csw
d q
f x
JG m;&ef/ xdrk o
S m vlwikd ;f onf ol (odrYk [kw)f olr\ &nfreS ;f csuyf ef;wdik rf sm;udk
awGUjrifEikd o
f nf/
3/
tpDtpOf\ta&;Bu;D yHu
k kd &Si;f vif;&ef/
4/
pm&Guaf y:wGif &nfreS ;f csuyf ef;wdik rf sm;udk a&;cs&ef/ wpfcNk y;D rS wpfcpk wif&ef/
5/
&nfreS ;f csuyf ef;wdik f wpfcck si;f pD\ rlvtajccHtajctaersm;udk aqG;aEG;jcif;? wdus onfh *Pef;
rsm;azmfxw
k o
f wfrw
S jf cif;/
6/
xdaYk emuf &nfreS ;f csuyf ef;wdik rf sm;\ t&nftaoG;ESit
hf a&twGuu
f kd owfrw
S
f &nfreS ;f csuf
yef;wdik w
f pfcck si;f pD wdusonf&h v'frsm;? tTe;f ude;f rsm;udk wnfaqmuf&ef/
7/
tpDpOfwpf&yfv;kH udk tusO;f csKyaf zmfjyNy;D ,if;&v'fEiS hf tTe;f rsm;onf FFS rS &&Sv
d o
kd nfh
wdusonf&h nfreS ;f csurf sm;jzpfaMumif; awmiforl sm;tm; &Si;f vif;ajymMum;&ef/
8/
aemifvmrnfhtpDtpOfwGif &v'frsm;? tTef;rsm;&&Sd&eftwGuf rnfonfhvkyfief;pOfrsm;
vdt
k yfaMumif; wduspmG owfrw
S rf nf qdo
k nfwu
Ykd kd awmifow
l t
Ykd m;&Si;f vif;&ef/
27
vkyfief;tpDtpOfa&;qJGjcif; (pDrHcsuf)
ed ' gef ;
vkyif ef;pOfrsm;udak z:xkwNf y;D onfEiS ?hf ,if;wdu
Yk adk qmif&u
G &f rnfh wdusonft
h csed ?f wm0efrsm;?
vdt
k yf onfyh pn;f rsm; okrYd [kwf ,if;wdu
Yk akd qmif&u
G &f ef vdt
k yfonfh yHyh ;kd rIrsm;udk Z,m;jzifah z:jy&rnf/
f jzpf aqmif&u
G yf gonf/
,if;Z,m; vkyif ef;pDrcH sujf zpfay:vmNy;D FFS \ vkyif ef;vrf;Tecf sut
awmiforl sm;? tzGaYJ cgif;aqmifrsm;? yhyH ;dk olrsm;onf Z,m;ukMd unfjh cif;tm;jzifh pDrcH suw
f iG f if;wdEYk iS hf
oufqikd o
f nhf vkyif ef;cGiEf iS w
hf m0efrsm;udk odjrifEikd yf gonf/ pDrcH suu
f dk twlwuGa&;qGjJ cif;jzifh if;wdo
Yk nf
FFS \ ydi
k &f iS rf sm;jzpfonfqo
kd nfh todpw
d "f mwfudk jzpfay:apygonf/ ,if;yl;aygif; yg0ifaqmif&u
G rf I
vkyif ef;pOfonf awmiforl sm;ESiahf us;&Gm\ pDraH qmif&u
G Ef ikd rf I t&nftaoG;udk rsm;pGmjri w
hf if ay;ygonf/
&nfrSef;csufrsm;
FFS \&v'frsm; &nfrSef;csufyef;wdkifrsm;udk &,lEdkif&eftwGuf vdktyfaomwdusonfh
vkyif ef;pOfrsm;? owfrw
S cf sed w
f m0efrsm;ESihf yHyh ;kd rIrsm;udk az:xkw&f ef/
FFS \vkyif ef;pDrcH suu
f kd jyifqif&ef/
vkdtyfypnf;rsm;/
tndKa&mifpm&Gurf sm;? trSwt
f om;jyKriS w
f rH sm;? rmumaqmhyifrsm;? aumfuyfwyd rf sm;
tcsdef/
1 em&DrS 2 em&D
tygwfpOfvkyfief;rsm;
tygwfpOf (1) rJy;kH pepfjzifh pmar;yGaJ jzqkjd cif;
tygwfpOf (2)
rsKd ;aph? ysKd ;yifrsm;
tygwfpOf (3)
opfaqG;ajrMoZm? tm[m&rsm;
tygwfpOf (4) opfaqG;ajrMoZmjyKvyk jf cif;? opfprd ;f ajrMoZmjyKvyk jf cif;
tygwfpOf (5)
pdu
k u
f iG ;f owfrw
S jf cif;ESihf a&GUajymif;pdu
k yf sKd ;jcif;
tygwfpOf (6)
pyg;ysKd ;Ekpu
dk pf epftwGuf ysKd ;yifrsm;ukd ysKd ;cif;rS a&TUajymif;jcif;
tygwfpOf (7) pdu
k yf sKd ;0ef;usijf zpfxeG ;f rI qef;ppfavhvmjcif; (AESA) tpm;tpmuGe,
f ufEiS hf
tpm;tpmqufE,
G jf cif; (Food web and food chain)
tygwfpOf (8)
pdu
k yf sKd ;0ef;usijf zpfxeG ;f rI qef;ppfavhvmjcif;(AESA)
tygwfpOf (9) AESA Bu;D xGm;rItqif?h a&\ta&;ygrI
tygwfpOf (10) AESA yd;k rTm;pkaqmif;jcif;ESihf cGjJ cm;owfrw
S jf cif;
tygwfpOf (11) AESA txl;taMumif;t&m ? yHrk eS t
f pDtpOf
tygwfpOf (12) AESA txl;usa&mufwwfonfh yd;k rTm;a&m*grsm;udpk rD jH cif;enf;pepf
tygwfpOf (13) AESA tm[m&pky,
f jl cif;ESihf yd;k owfaq;rsm;\ tusKd ;oufa&mufrI tp&So
d nf
tygwfpOf (14) AESA tPkZ0D rsm;
tygwfpOf (15) AESA a&m*gBw*d H
28
tcef; ( 4 )
pdu
k u
f iG ;f avhvmjcif;rsm;
29
tcef; ( 4 )
pdkufuGif;avhvmjcif;rsm;
pdu
k u
f iG ;f avhvmjcif;rsm;\ ta&;ygyHk
pdu
k u
f iG ;f avhvmjcif;rsm;onf awmiforl sm;
twGuf tajctaerSerf S oif,al vhvmcGiu
hf kd zefw;D
ay;jcif;jzpfonf/ awmifow
l o
Ykd nf tpOftvmt&
tawGUtBuHK&ifhusufrI &Sdolrsm; jzpfMuonf/
olwo
Ykd nf uGi;f rsm;wGijf zpfysuaf eonfh taMumif;
t&mtrsm;pkukd od&MdS uaomfvnf; ,if;taMumif;
t&mrsm; rnfuo
hJ jYkd zpfay:yHEk iS hf rnfonft
h wGuf
aMumifjh zpfonfukd od&MdS uyHrk &ay/ Oyrm oD;ES\
H
ZD0uraA'ESihf kyo
f iG v
f uPmrsm; tcsed Ef iS t
hf rQ
ajymif;vJru
I kd od&MdS uaomfvnf; rnfoaYkd jymif;vJ
oGm;onfukd rod&MdS uay/
awmiforl sm;tm; oD;ESZH 0D uraA'ESihf jyifykyo
f iG v
f uPm&yfrsm;\ tajccHoabmw&m; rsm;udk
oifMum;ay;vdkufonfhtwGuf olwdkYrod&Sdao;onfh tcsdKUaomjzpfpOfrsm;udk od&aomtcg rsm;pGm
tHMh oMuayonf/ FFS wGif yg0ifonfh awmiforl sm;tm; oD;ESpH u
kd yf sKd ;xkwv
f yk ef nf;\ tajccH oabm
w&m;tm;vH;k udk oifay;avh&ydS gonf/ oabmw&m;rsm;udk toH;k jyKjcif;tm;jzifh oD;ESEH iS hf oufqikd o
f nfh
taMumif;t&m u@tm;vHk;udk avhvmEdkifayonf/ odkY&mwGif awmifolwdkYonf uGif;qif;
avhvmjcif;rsm; jyKvyk af qmif&u
G x
f m;rSomvQif tajctaerSerf sm;udk avhvmoif,El ikd rf nf jzpfygonf/
pdu
k u
f iG ;f avhvmrItrsKd ;tpm;rsm;
a,bl,stm;jzifh FFS wGif uGi;f qif;avhvmrI ESprf sKd ;&Syd gonf/ if;wdrYk mS taxGaxGavhvm
jcif;ESihf prf;oyfcsuo
f ;D oefcY srw
S u
f m txl;jyKavhvmjcif;wdYk jzpfygonf/ xdak vhvmrItrsKd ; tpm;rsm;
tjyif pdu
k u
f iG ;f rS ay:aygufvmonfh oufqikd &f mjyemrsm;tay: tajccHaemufxyfavhvmrItrsKd ;
tpm;wpfcu
k kd us,u
f s,jf yefjY yeYf wnfaqmufMuonf/ ,if;udk pdu
k cf if;wGif vufawGpY rf;oyf okawoe
jyKjcif; [kac:ygonf/
taxGaxGavhvmjcif;
taxGaxGavhvm&mwGif a&G;cs,x
f m;aompdu
k u
f iG ;f udk (2)ydik ;f cGjJ cm;ygonf/ tydik ;f wpfyikd ;f wGif
rd;kd zvm (odrYk [kw)f ord;k uspu
kd ef nf;jzifh oD;ESrH sm;udpk u
kd yf sKd ;xm;Ny;D tjcm;tydik ;f wGif obm0ywf0ef;usif
ESifhnDGwfonfh oD;ESHpdkufysdK;xkwfvkyfrI tajccHrSqif;oufvmonfh pHjypdkufysdK;enf;pepfrsm;jzifh
pdu
k yf sKd ;xm;ygonf/ ,if;enf;pepfrsm;rSm trsm;tm;jzifh bufpykH ;kd rTm;umuG,ef nf; pepf (IPM) odrYk [kwf
pyg;ysKd ;Ekpu
dk ef nf;pepf (SRI) wdjYk zpfygonf/
30
yHhykd;&ef toifhawmfqHk;tcsdef/
vd k t yf c sd e f /
awmifopl u
kd u
f iG ;f oifwef;ausmif;\ rnfonft
h csed rf qdk
3 em&D
31
tqifhrsm;
1/
uGi;f qif;avhvmcsed w
f iG f oifwef;om;rsm;udk oufqikd &f mjyem&yfrsm;tm; &SmazGazmfxw
k f
apjcif;
2/
3/
4/
t,ltqrSeu
f efaMumif;udk rnfot
Ykd wnfjyKrnfqo
kd nfukd if;wdt
Yk m; ar;jref;&ef jzpfEikd af cs
&Sdonfh taMumif;t&mtm;vHk;udk oD;jcm;pD prf;oyftajz&Sm&ef vdktyfaMumif; &Sif;jy&ef/
taMumif;t&m wpfcpk o
D nf oD;jcm;prf;oyfrw
I pfcpk D jzpfEikd o
f nf/
5/
6/
7/
xyfww
l pfcck si;f tm; ppfaq;avhvmrSwo
f m;&efEiS hf ta&;Bu;D onfh tcsurf sm;udk yHrk eS rf w
S w
f rf;
xm;&S&d ef/
8/
32
tcef; ( 5 )
,mpyg;,mcif;oifwef;yHhydk;rIoifcef;pmrsm;
33
tcef; ( 5 )
,mpyg;,mcif;oifwef;yHYydk;rIoifcef;pmrsm;
(u)
t&nftaoG;aumif;rsKd ;aph
ed'gef;
t&nftaoG;aumif;rsdK;aphonf usef;rmoefpGrf;onfh oD;ESHtwGuf tajccH jzpfygonf/
tjcm;xde;f odr;f enf;pepfrsm;udk xnfo
h iG ;f rpOf;pm;bJ t&nftaoG;aumif; rsKd ;apho;kH jcif;wpfcw
k nf;jzifh
pyg;txGuf 20&mckid Ef eI ;f txd wd;k vmEdik af pygonf/ t&nftaoG;aumif;rsKd ;aphukd toH;k jyKjcif;tm;jzifh
rsdK;apho,faqmifonfh a&m*grsm;pGmudk atmifjrifpGm xdef;odrf;Edkifygonf/ aus;&GmtzGJUtpnf;
trsm;pkonf omrefpyg;aphEiS hf rsKd ;aph\ uGjJ ym;jcm;em;csurf sm;udk owdrjyKrMd uay/ if;aMumifh jrefrmEdik if &H dS
awmifol trsm;pkonf omrefpyg;aphukd rsKd ;aphtjzpf toH;k jyKMujcif;jzpfonf/
,if ; tusd K ;quf a Mumif h pyg;
xkwv
f yk rf I odompGmusqif;jcif;omru
rvdkvm;tyfonfh jyemrsm;jzpfonfh
ydk;rTm;ESifha&m*g trsdK;rsdK;usa&mufrIudk
awGUBuHK&ayonf/ v,form;rsm;onf
a,bk,stm;jzifh a&TUajymif;pkdufysdK;&ef
trSev
f t
kd yfonfh rsKd ;aphxuf 3q rS 4q
txdy
kd toH;k jyKaeMuygonf/ t&nf
taoG;aumif;rsKd ;aphukd toH;k jyKjcif;jzifh
rsKd ;aphvt
kd yfru
I v
kd nf; odompGmavsmch s
Edik af yonf/
oif,jl cif;\&nf&,
G cf surf sm;
-
ysKd ;raxmifru
D mv
1em&DrS 1em&DcJG
vdt
k yfonfyh pn;f rsm;/ d;kd d;k pyg;aphrsm;? eH&u
H yfpuLrsm;? trSwt
f om;jyK&efypn;f rsm;? aumfuyfwyd Ef iS hf
t0wfprsm;
34
tqifrh sm;
1/
&nfreS ;f csurf sm;udk oifwef;om;rsm;tm;&Si;f jy&ef/
2/
tzGUJ i,frsm;zGpYJ nf;&ef/
3/
wpfzUJG pDtm; vufwpfqyk pf mrsKd ;aphrsm;a0iS&ef/
4/
rsKd ;aphrsm;udk atmufygtwef;tpm;twdik ;f a&G;cs,&f efajymjyyg/
- tpuftaysmufygonft
h aphrsm;
- tqHrwnfonft
h aphrsm;
- aumif;aomrsKd ;aphrsm; (t&G,yf o
kH @mefEiS t
hf a&mifnn
D mjcif;)
- t&G,yf o
kH @mefEiS hf ta&mifrnDnmonft
h aphrsm;
- tjcm;rsKd ;uGaJ phrsm;
- taphr[kwo
f nfh ypn;f rsm;
5/
twef;tpm;wpfcck si;f &Sd rsKd ;aphrsm;udak &wGuNf y;D &mcdik Ef eI ;f &SmazG&efajymjyyg/
6/
&&So
d nf&h v'frsm;udk tzGUJ Bu;D odw
Yk ifjy&efajymyg/
7/
aqG;aEG;rIrsm;udk pkpnf;yg/
aqG;aEG;&efar;cGe;f rsm;
1/
t&nftaoG;aumif;rsKd ;aphqo
kd nfrmS tb,fenf;/
2/
uReyf w
f o
Ykd nf t&nftaoG;aumif;rsKd ;aph tb,fah Mumifv
h t
kd yfoenf;/
3/
t&nftaoG;aumif;rsKd ;aph\ vuPm&yfrsm;udk aqG;aEG;yg/
4/
oif\rsKd ;aphwiG f &mcdik Ef eI ;f rnfrQonf t&nftaoG;aumif;rsKd ;aphjzpfoenf;/
5/
tjcm;rsKd ;aphqo
kd nfrmS tb,fenf;/
6/
xdrk sKd ;aphrsm; oiftoH;k jyKvQif rnfojYkd zpfrnfenf;/
7/
t&nftaoG;aumif;rsKd ;aphrsm;udk uReyf w
f Ykd rnfo&Ykd &SEd ikd o
f enf;/
t&nftaoG;aumif;rsKd ;aph\ vuPm&yfrsm;
t&nftaoG;aumif;rsKd ;aphrsm;onf t&G,?f yHo
k @mefEiS hf ta&mifnn
D mrI&o
dS nf/
,if;wdo
Yk nf a&m*gESiyhf ;kd rTm;rsm;usa&mufrrI S uif;pifonf/
,if;wdo
Yk nf aumif;pGmoefprG ;f onfh tyif& &SEd ikd o
f nfrh sKd ;aph pGr;f tm;ESihf tyifaygufEikd o
f nfh
rsKd ;aphprG ;f &nf&MdS uonf/
pyg;\tyifaygufEeI ;f onf 98 &mcdik Ef eI ;f txuf&&dS rnf/
rsKd ;a&myg0ifrI 1 &mcdik Ef eI ;f xufenf;&rnf/
Nyifqifjcif;/
tpDtpOfrpwifrD ypn;f rsm;tm;vH;k pkaqmif;xm;&rnf/
35
rsKd ;aphuq
kd m;a&toH;k jyKa&G;cs,jf cif;
ed'gef;
odyfonf;qrsm;onfh rsdK;aphrsm;onf omrefrsdK;aphrsm;xuf oefpGrf;aomysdK;yifrsm;udk
yd
k xkwv
f yk af y;Edik o
f nf/ ysKd ;yif\tpydik ;f tqifw
h iG f tm[m&rsm;udk rsKd ;aphr&S ,lMu&onf/ ysKd ;yiftwGuf
tm[m& ay;onf h rl v t&if ; tjrpf j zpf a om taph w G i f ; pmonf od y f o nf ; q rsm;
t&G,t
f pm;Bu;D rm;vQif ysKd ;yiftwGuf tm[m&rsm;udk yd
k ay;Edik pf rG ;f &So
d nf/ use;f rmoefprG ;f onfh
ysKd ;yifrsm;onf qd;k 0g;aom tajctaersm;udyk
kd cHEikd &f nf&adS om aMumifh a&m*gyd;k rTm;rsm;usa&mufrI
enf;yg;apygonf/ use;f rmoefprG ;f onfh oD;ESyH ifpu
kd yf sKd ; Edik &f ef t&nftaoG;aumif;rsKd ;aphuo
hJ yYkd if
t&nftaoG;aumif; ysKd ;yifonf ta&;Bu;D onfh oGi;f tm;pkjzpfygonf/
oif,lrI&nf&G,fcsufrsm;
-
odyo
f nf;qrsm;onfrh sKd ;aphrsm; rnfuo
hJ aYkd &G;cs,&f rnf (odrYk [kw)f cGjJ cm;&rnf udo
k if,&l ef
odyo
f nf;qrsm;onfh rsKd ;aphrsm; toH;k jyKjcif;\ta&;Bu;D yHu
k kd avhvm&ef
yHhykd;&ef toifhawmfqHk;tcsdef/
vdktyfonfhtcsdef/
1em&D
vdktyfonfhypnf;rsm;/
tqifhrsm;
1/
oifwef;om;rsm;tm; &nf&,
G cf suu
f kd &Si;f vif;ajymMum;&ef/
2/
if;wd\
Yk rsKd ;apha&G;cs,jf cif; tawGUtBuKH rsm;ukd a0iSapjcif;/
3/
rsKd ;apha&G;cs,rf \
I ta&;Bu;D yHu
k kd aqG;aEG;&ef/
4/
rSwcf su/f
5/
/ vrf;nGecf sut
f uGuu
f x
kd nf&h ef
odyo
f nf;qrsm;onfrh sKd ;aphrsm; a&G;cs,&f ef uReyf w
f Ykd tb,fah Mumifv
h t
kd yfoenf;/
2/
odyo
f nf;qrsm;onfh rsKd ;aphrsm;toH;k jyKjcif;\ tusKd ;aus;Zl;udk aqG;aEG;yg/
3/
jynfw
h if;aeonft
h aph (odrYk [kw)f odyo
f nf;qrsm;onft
h aphrsm;udk uReyf w
f Ykd ra&G;cs,v
f Qif
rnfojYkd zpfEikd o
f enf;/
36
odyo
f nf;qrsm;onfh taphrsm;cGjJ cm;enf;
a&yH;k xJwiG f vHak vmufaoma&yrmP (6 rS
10vDwm)cefu
Y x
kd nf&h ef/
-
MuufOwpfv;kH udx
k nfyh g/ MuufOonf a&yH;k
atmufajcodYk jrKyo
f mG ;ayrnf/
jyifqifjcif;/
tpDtpOfrpwifrD vdt
k yfonfyh pn;f rsm;udk pkaqmif;oifah yonf/
37
ajrqDvTmESifh ajrqDMoZmxdef;odrf;jcif;
ajrqDvmT xde;f odr;f jcif; (Soil Conservation)
ed'gef;
awmifow
l o
Ydk nf ajrqDvmT xde;f odr;f jcif;ESiyhf wfoufNy;D txl;*&kpu
dk af qmif&u
G af vhr&SMd uyg/
awmiforl sm;tm; ajrqDvmT xde;f odr;f jcif;onf awmif,mpyg;ESihf tjcm;aomoD;ESrH sm; txGuaf umif;
atmif aqmif&u
G &f mwGif t"duta&;ygaom tcef;u@jzpfaMumif; aqG;aEG;ay;&ef ta&;wBu;D
vkt
d yfygonf/ ok&Yd mwGif a&TUajymif;awmif,mvkyu
f idk Mf uonfh awmiforl sm;tzdYk wpfEpS ?f ESpEf pS o
f m
vkyu
f idk Mf uojzifh ,if;umvwGif pyg;ESihf tjcm;oD;ESpH u
dk yf sK;d a&; ajrqDtm[m&jyem &ifqikd &f avhr&Syd g/
ajrqDvmT xde;f odr;f &jcif;\taMumif;&if;rSm ajrqDvmT &Sd tm[m&rsm;onf ysuo
f Ok ;f ukecf rf;
oGm;avh&o
dS nft
h wGuaf Mumifh jzpfonf/ xko
d Ydk ajrqDvmT ysuo
f Ok ;f uke;f crf;oGm;jcif;onf ajrqDvmT
H ,
G u
f rl nfh
wku
d pf m;jcif; (Erosion) onf taMumif;&if;wpfck jzpfonfudk awmiforl sm; em;vnfvufcv
enf;vrf;rsm;azmfxw
k f aqG;aEG;ay;&rnf jzpfonf/
oif,ljcif;\ &nf&G,fcsufrsm;
ajrqDvmT xde;f odr;f jcif;^enf; ta&;Bu;D yku
H dk oif,&l ef
ajrqDwu
dk pf m;jcif;enf;vrf;rsm; avhvm&ef
ajrqDvmT wku
d pf m;jcif;ukd umuG,x
f ed ;f odr;f jcif;enf;vrf;rsm; avhvmoif,&l ef
yHhykd;&eftaumif;qkH;aomtcsdef/
oD;ESH rpku
d yf sK;d rD
vkdtyfonfh tcsdef/
2 em&D
vkdtyfonfh ypnf;rsm;/ puLtnK?d aqmhyif?uke;f jrifah wmifapmif;ajr
tqifhrsm;
1/
&nf&,
G cf surf sm;ukd oifwef;om;rsm;tm; &Si;f jy&ef
2/
tzGiYJ ,f zG&YJ ef
3/
wpfzpYJG t
D m; puLtnKEd iS hf aqmhyifxw
k af y;&ef
4/
ajrqDvmT xde;f odr;f jcif;ta&;Bu;D ykH oif,al &;ESihf ywfouf oifwef;om;tzGv
YJ u
dk f azmfjyapNy;D
atmufygtwkid ;f ajrqDvmT wku
d pf m;jcif; enf;vrf;rsm;taMumif; aqG;aEG;azmfjyap&efrk;d a&wku
d pf m;jcif;
tjcm;enf;vrf;rsm;
5/
&&Sad om&v'f?tajzrsm;ukd tzGBYJ u;D okYd wifjyap&ef
6/
aqG;aEG;rIudk pkpnf;yg/
38
aqG;aEG;&ef ar;cGef;rsm;
ajrqDvmT ysupf ;D qH;k H;I jcif;qdo
k nfrmS tb,fenf;/
tb,faMumifh ajrqDvmT ysupf ;D qk;H &I;H &oenf;/
tb,faMumifh ajrqDvmT xde;f odr;f jcif;onf oD;ESt
H xGuw
f ;dk atmif pku
d yf sK;d &mwGif ta&;Bu;D
ygoenf;/
ajrqDvmT rqk;H &I;H ap&ef rnfou
Ydk muG,x
f ed ;f odr;f rnfenf;/ (ajrqDvmT umuG,x
f ed ;f odr;f &rnfh
enf;vrf; rsm; avhvm&ef)
ajrqDvmT ysupf ;D qH;k H;I jcif;onf pdu
k yf sK;d oD;ESrH sm;tay: rnfoUkd tusK;d oufa&mufapoenf;/
&v'f a qG ; aEG ; jcif ;
ajrqDvmT ysupf ;D qk;H &I;H &onfh taMumif;&if;rsm;rSm
rk;d a&wku
d pf m;jcif;
oD;ESw
H pfrsK;d wnf;ukd umvMum&Snpf mG pku
d yf sK;d jcif;
"mwkypn;f xnfo
h ;Hk jcif;
avwku
d pf m;jcif;
ajrqDvTmxdef;odrf;jcif;r&Sdygu ajrqDvTmtm[m&rsm; avsmhenf;yaysmufrIaMumifh pyg;ESifh
tjcm;aomoD;ESrH sm;\ txGuEf eI ;f usqif;oGm;rnfjzpfonf/ xkaYd Mumifh ajrqDvmT xde;f odr;f jcif;
onf oD;ESpH u
dk yf sK;d jcif;wGif r&Srd jzpf xnfo
h iG ;f pOf;pm;&rnfu
h pd ta&;Bu;D vkt
d yfcsujf zpfygonf/
ajrqDMoZmxufoefatmif xdef;odrf;jcif;
atmufygenf;vrf;rsm;jzifh umuG,x
f ed ;f odr;f &rnfuGew
f t
dk vku
d f a&ajrmif;pepfjzifh a&wku
d pf m;rI umuG,x
f ed ;f odr;f jcif; (okrYd [kw)f
ajrqDvmT xde;f odr;f Ekid af om tyifpu
dk yf sK;d jcif;
uGew
f t
dk vku
d f pyg;ukd twef;vku
d pf u
dk yf sK;d jcif;
ajrqDvTmxdef;odrf;jcif;twGuf oifcef;pmjyifqifrI
tpDtpOfrprD ypn;f tm;vk;H pkaqmif;xm;&rnf/
39
ed'gef;
oifwef;om;^awmiforl sm;ukd a&ajrmif;pepfjzifh ajrqDvmT xde;f odr;f enf;ukd vufawGaY qG;aEG;
ay;&ef atmufygtwkid ;f aqmif&u
G yf g/ ajrqDvmT wku
d pf m;jcif;qk&d mwGif ajrjyefrY [kwyf J awmifapmif;ae&m
jzpfonfudk *&kpu
dk &f rnf/ ajrqDvmT umuG,x
f ed ;f odr;f ajrmif;ukd uGew
f t
dk vku
d f ajrmif;t&Snf (&Spaf y_
q,fay)ukd teufwpfaycG?J ajrmif;t&Snf ESpaf yukd teuf ajcmufvufr? tus,u
f dk tvsi;f oifo
h vkd
xm;yg/ 4if;a&ajrmif;wpfcEk iS w
hf pfck Mum;tuGmta0;ukd ayok;H q,frS ayav;q,fMum; xm;Ekid o
f nf/
taMumif;rSm wpfaycGJteufajrmif;twGif; rkd;a&ESifhygvmonfh tm[m&rsm;tenfxkdifapum
ajrmif;\atmufzuf tuGmta0; ayok;H q,frS av;q,ftwGi;f a&pdr0hf ifapjcif;jzifh tm[m&ukd
pdkufcif;twGif; jyefYESHYaponf/ teufajcmufvufrajrmif;rSwqifh ydkvsHa&ukdpkdufcif;ta0;okdY
ykaYd qmifay;onf/ (4if;ydv
k saH &wGif tm[m& rygoavmuf jzpfonf/)
oif,ljcif;\ &nf&G,fcsuf
yHhykd;&ef toifhawmfqkH;tcsdef
oD;ESpH u
dk yf sK;d jcif;rjyKru
D mv^pku
d cf if;ae&mra&G;rDumv
vk d t yf c sd e f /
1 em&D
tqifhrsm;
oifwef;om;rsm;tm; &nf&,
G cf suu
f dk &Si;f vif;azmfjy&ef
-
4if;wk\
Yd ajrqDvmT xde;f odr;f rI tawGt
Y BuKaH 0iSapjcif; (tzGt
YJ csi;f csi;f )
40
aqG;aEG;&ef ar;cGef;rsm;
a&ajrmif;pepf bmaMumifv
h yk &f oenf;/
-
vufawGt
Y ok;H csvQif vG,u
f t
l qifajyygovm;/
a&ajrmif;pepfjzifh oD;ESt
H xGuw
f ;dk aponfh tusK;d &v'f azmfjyyg/