3 10 Okotova, 201

Siga Tabu: 3 Sepiteba

TUVATUVA NI VEIVAKABULAI NI KALOU

Vakarautaka o Elder Ted N. C. Wilson

Na vakanananu ni kaulotu e bucini mai Lomalagi. Ni bera madaga ni basika nai valavala ca ena noda
vuravura, sa tuvana oti tu na lewe tolu va-Kalou nai tuvatuva ni noda vakabulai na tamata kevaka sa na
temaki rau rawa o Setani. Sa tu vakarau na Kalou na Tamai Jisu Karisito me tala mai na Luvena me mai
veivakabulai.
Na cakacaka ni vakabula yalo e cakacaka sau levu. Imanueli-Na Kalou sa tiko vata kei keda.
O Karisito-na Turaga vakamareqeti nei Lomalagi-e biuta na savasava, vakacegu, marau ni Parataisi me
mai cakava na cakacaka ni veivakabulai ena dua na vanua butobuto ka sinai enai valavala ca. E matata
vua nai naki ni nona lako mai-me vakasaqara ka vakabula na ka sa yali.
Me tekivu mai nai vakatekivu, e se tautauvata tiko ga na nonai tuvatuva, ena veitabagauna kece e dau talai
ira na Daukaulotu mera vakayacora na gagadre ni lomana.
Toso ena Nona Cakacaka ni Veivakabulai na Kalou
Ena 120 na yabaki e vakamamasu kina o Noa vei ira na tamata ena gauna oya mera vakarautaki ira ena
waluvu (Vakatekivu 6:3; 2 Pita 2:5). Ena loma talega ni 120 na yabaki e tatakube kina o Noa ena vosa ni
yalayala ni Kalou ka vosota na veivakalialiai e lako curuma mai vei ira saraga e via vakabulai ira tiko.
Na Kalou e talai Eparama ena nona cakacaka ni veivakabulai: me lako ena vanua ena vakatakila vua me
rawa ni vakatakila ena nonai valavala vei ira na kai Kenani me rawa ni ra veivutuni. Na Kalou e a solia e
dua na gauna vei ira ni bera ni vakarusai ira (Vakatekivu 12:1-3; 15:15,16)
Ni se cauravou gone ga o Josefasa kunei koya ena dua na matanitu tani ka sega ni digitaka. Ia e digitaka
tikoga me vakayacora nona cakacaka ni veivakabulai na Kalou, ena nona kauta mai na rarama kei nai
valavala vinaka ena loma ni matavuvale Iceni oqo. E dina ga ni sotava tale e dua na veivakatovolei
kaukauwa, e laveta tikoga na nona cina ena loma ni vale ni veivesu mai Ijipita. E muri sa qai vakayagataki
koya na Kalou me dau kaulotu yalodina ka me vakabula na vanua taucoko o Ijipita main a dravuisiga
levu. (Vakatekivu 37:25-28; 39:8,9, 21-23; 41:37-41).
Veivakarautaki balavu Cakacaka ni Veivakabulai
E lako curuma o Mosese e dua na veivakarautaki balavu ena cakacaka ni vakabulai.-matai ena yavana
nonai tubutubu marama, ka saga me teivaka e nona vakasama na bula ni rerevaka na Kalou, lomana na ka
dina kei na lewa dodonu, ka masulaki koya talega vagumatua me kaku ni rawai koya na bula dukadukali
kecega. E vakatakila vua na veivakaisini kei na ca ni qaravi matakau, ka gumatua talega me vakavulici
koya me tekiduru ka masuta na Kalou bula, o koya duadua e rawa ni rogoci koya ka vukei koya ena
veigauna ni leqa.i
Ena loma ni nonai tikotiko vakaturaga o Fero, e a ciqoma kina o Mosese na vuli cecere duadua ni
matanitu kei na kila ka vakaivalu, ka solia vua nai tuvatuva cecere ka yaco me vukei vakavinaka ena
nona liutaki ira mai e dua nai kumukumu levu mai Ijipita ki na loma ni Lekutu (Cakacaka 7:22). Ia ni se
bera tiko ni soli vua nai tavi oqo me qarava, O Mosese e se gadreva nai ka 3 ni wasewase ni
veivakarautaki, oya e vakarautaka na Kalou ena loma ni lekutu.
O vola o Ellen White, E se vo vua me vulica na lesoni vata ni vakabauta ka a vakavulici vei rau o
Eparama kei Jekope. Oya me kakua ni vakararavi ena kaukauwa se na vuku ni tamata, ia ena
kaukauwa ga ni Kalou me vakayacori kina nona vosa ni yalayalaEna koronivuli ni guilecavi iko kei
2

na sotavi ni veika dredre o koya mena vulica kina na yalo malua kei na vosota vakadede. Ni bera ni
cakava na vakatulewa matau, e na vulica taumada na bula ni vakarorogo.ii Ni oti oqo, sa qai tu
vakarau o Mosese me qarava e dua vei ira na cakacaka levu duadua ni veivakabulai.
Mai Vakasaqara me Vakabula
O Reapi, na marama ni Jeriko, e veivuke me vakabula taucoko nona matavuvale ena nona wasea vei
iratou na nonasotavi rau na yamata vuni kei na nona vakabauta me baleta na nodrau Kalou (Josua 2:1214; 6:7).
O Taniela kei iratou na 3 na nonai tokani eratou talai meratou kaulotu ena dua na matanitu kaukauwa
duadua e vuravura. Eratou yalo dina na qarava na cakacaka ni kaulotu ena loma ni nonai tikotiko
vakaturaga na Tui. Ena nodratou bula ni vakadinadina e solia kina nona bula ena vu ni lomana o
Nepukanesa vua na Kalou. E rawa ni o wilika na nona tukuni yalo na Tui oqo ena Taniela 4:34-37.
Na gone yalewa lailai ni isireli e yaco tale me nona daunitukututuku yalodina na Kalou ena matavuvale e
tiko vakabobula kina, ka tuberi Nemani na Turaga ni valu nei Tui Asiria me tukuna: Raica au sa qai
kila ni sa sega e dua na kalou e vuravura taucoko, e isireli duaduaga. (2 Tui 5:15).iii
Sa vakakina vei Jona e dua na daukaulotu e a lomalomarua, e veivuke ena nodra vakabulai na kena meca
ena nona vunautaka na Vosa ni Kalou vei ira mai Ninive (Jona 3:4-10).
Nonai Tuvatuva ni Veivakabulai na Kalou ena Veiyalayalati Vou
Na nonai tuvatuva ni veivakabulai na Kalou ena veiyalayati vou e tautauvata tiko ga kei na kena ena
veiyalayalati makawa, me vakasaqara ka vakabula na ka sa yali.
O Jisu na Daukaulotu levu duadua. O koya na Vosa, a sa tiko vata kei na Kalou, a sa Kalou na
Vosa.A sa yaco me tamata ko koya na Vosa, ka tiko vata kei keda (ia keitou a raica na nonai
ukuuku, ni sa vaka nai ukuuku ni le dua bauga sa vakatuburi mai vei Tamana,) sa Sinai ena loloma
kei na dina (Joni 1:1-14). O koya duadua e a mai vakaraitaka na nonai tukutuku ni loloma kei na
yalololoma ni Kalou enai vakatagedegede cecere duadua.
Ena nona bula tiko ena vuravura, e vakarautaki iratou sara vakavinaka nai Apositolo ena cakacaka ni
kaulotu. E vakaraitaka o Ellen White: Ena gauna e qaravi ira tiko kina na lewe vuqa o Jisu, o iratou
talega na Tisaipeli eratou a tiko ena kedratou maliwa, eratou a tu vakarau meratou vukei koya ka
vakamamadataka na nonai colacola. Eratou veivuke ena nodra tuvai vakamatau na tamata, kauti ira
main a tauvi mate vua nai vakabula, ka ratou saga mera marautaka na tamata na nodra tiko. Eratou
vakaraici ira na tamata era sa tekivu vakauqeti ka ratou wasea na vosa ni Kalou vei ira, eratou saga
ena veigaunisala me sotavi kina nodra bula vakayalo.
Eratou vakavulici ira ena veika eratou vulica mai vei Jisu, ka tekivu meratou vakila na
veivakavutuniyautaki ni veika eratou cakava tiko ena veisiga.iv
Ena gauna sa talai iratou kina meratou lako yarua (ni bera ni qai talai ira na vitusagavulu [raica na Luke
10], Ee vakasalataki iratou meratou cakava na cakacaka ni Kalou ena vunautaki ni tukutuku, Sa voleka
na matanitu vakalomalagi (Maciu 10:7). Nai kuri ni nodratou veiqaravi meratou vakabulai ira sa
tauvimate, vakasavasavataki ira na vukavuka, vakaturi ira tale na mate sara, vakasevi ira na tevoro.
Dou rawata walega, dou solia walega (Maciu 10:8). E tukuna vei iratou, ka vakananumi iratou na
tisaipeli ni kaukauw aeratou na cakava kina na veika oqo e lako mai cake, ka sega ni lako mai vei iratou.
Ni oti na Tucake Tale
Ni oti ga vakalailai nons tucake tale o Karisito, e solia o Jisu vei iratou na marama eratou a tiko enai
3

bulubulu e dua na cakacaka ni vakadinadina oya ia dou lako, tukuna vei ira na nona tisaipeli, vei Pita
talega, ni sa liutaki kemudou ko koya ki Kalili; dou na raici koya kina, me vaka na nona vosa vei kemudou.
Marika 16:7.
Ena siga vata oya e rua tale nona tisaipeli o Jisu-Kaliopasa kei na nonai tokani-e rau a yaco talega me rau
daukaulotu ena gauna sa kama kina na lomadrau ena nona vakamacalataka o Jisu vei rau nai Vola Tabu ena
gaunisala ki Emeo. Ena nodrau sa sega ni kinoca rawa na nodrau marau, e rau vakusakusa yani enai nodraui tavi
va-kalou me rau laki tukuna vei ira na tisaipeli ni sa tucake tale na Karisito (Luke 24:13-35).
E solia tale e dua nai vakaro o Karisito vei iratou nona tisaipeli ni bera nona kau cake yani, A sa kaya vei ira, Dou
lako yani ki vuravura taucoko, ka vunautaka nai tukutuku-vinaka kivei ira na tamata kecega. Ia ko ira, era sa
lako yani, ka vunau e na veiyasana kecega, a sa cakacaka vata kei ira na Turaga, a sa vakadinadinataka na vosa
e na veivakatakilakila sa muri. Emeni.
Ni da vakananumi ira na Daukaulotu eda vakasamataki Filipi, e talai me laki solia e dua na vuli vola tabu ka
papitaisotaka talega na turaga ni Iciopea ka veiqaravi tiko ena vale vakaturga (Cakacaka 8:26-40). Eda nanumi
Sitiveni talega, ka vakadinadinataki Jisu ena yalo e doudou vei ira na Jiu, e dina ga ni vakavuna na kena kau tani na
nona bula. Ia na dra e dave ena nona solia nona bula e basika mai kina e dua na daukaulotu cecere duadua: Saula,
ka vakatokai emuri me o Paula (Cakacaka 7:58; 9:1-22). E dodonu meda nanumi Panapasa, Sailasa, Joni Marika,
kei Timoci, era veivuke vakalevu ena tosoi na cakacaka ni Kalou.
Eso Tale na Daukaulotu
Enai vola na Great Controversy e basika kina na kedrai tuktuku eso na tamata ka ra soli ira mera cakava na
cakacaka ni Kalou veitalia madaga kera vakayalia kina nodra bula. Ena 1874 e tala kina na Lotu ni Kavitu ni Lesu
Vakarua mai nai matai ni lakolako ni Daukaulotu: John N Andrews, kei iratou na luvena lalai, o Mary, Charles ki
Basel, Switzerland. Na lewe ni vale nei Andrew o Angeline, e mate 2 na yabaki nib era oqo. E ka ni rarawa, ena
1878 e tauvi Mary na TB ka mate talega kina. Ni oti e lima na yabaki ni se tiko ga mai Urope, e mate talega o
J.N.Andrews ena mate talega na TB ka sa bulu koto mai Base.
Mai na gauna oya e sa udolu vakacaca na lewe ni lotu ni kavitu ni lesu vakarua mai era sa lako talega ena cakacaka
ni kaulotu, ka vakataki J. N. Andrews kei Mary Andrews e levu talega na gone kei na qase era sa solia oti na nodra
bula ena nodra qarava na cakacaka ni Kalou.
Ia, e se toso tikoga ni kua na cakacaka ni Kalou-Eda vakavinavinakataka na nodra bula kece o ira era a ciqoma na
kaci ni Kalou mera laki cakacaka ena veivanua tani-e sivia e 19 na milioni na tamata ena 200 na matanitu era sa
ciqoma na dina kei Jisu ka ra sa tiki talega ni nonai soqosoqo digitaki na Kalou.
Na Nona Cakacaka ni Kaulotu na Kalou ena gauna oqo
Ena gauna ni kua, ena vuravura e bula tiko kina e 7 na bilioni na tamata, e dua na ka na levu ni cakacaka e tu me
vakaoti kina na cakacaka ni Kalou. Na Kalou e kacivi keda tiko ni kua meda tiki talega ni nona cakacaka. Se
vakacava na yabaki ni nomu bula, se na vanua o cavu tu mai kina, se o tagine se o yalewa, na Kalou e kacivi iko
tiko mo tiki ni nona cakacaka. E kacivi iko tiko beka mo kaulotu ena nomui tikotiko, se na nomu koronivuli, se na
nomu vanua ni cakacaka se vei ira na nomui lawalawa. Se e vei ga na vanua o tiko kina, na Kalou e gadrevi iko ena
nona cakacaka mo vakasaqarai ira ka vakabulai ira na yali.
E rawarawa sara meda vakadinadina vei ira na tamata eda sotavi ira tiko ena veisiga. Vakatara na Yalo Tabu me
tuberi iko vei ira na tamata e donu vua, ka raica eso na gaunisala malumu vakaveiwekani mo vakadinadina kina ena
veituberi ni Yalo Tabu. Na vakadinadina e dodonu me marautaki ka me bucini ga mai vakataki koya main a noda
veiwekani kei na Kalou. Na Kalou ena dolava na gaunisala.
Na tamata kece e dodonu mera dau ni nona vakadinadina na Kalou! Ena noda qarava na nona cakacaka, ena uasivi
meda voleka tale tikoga vua na Kalou ena noda vulica na Vosa ni Kalou, vulica na Yalo ni Parofisai kei na
masumasu.
O Keda kece eda Daukaulotu
E vakaraitaka na yalo ni parofisai, Kevaka walega mera daukaulotu kece na lewe ni lotu, ke a sa totolo na kena
vakadewataki na kosipeli ena veimatanitu taucoko, ki vei ira kecega na tamata, na veimatanitu kei na
duivosavosa.v
4

Sa voleka sara ni lesu tale mai ko Jisu. Laveta cake na drotini ni Kalou ka matanataka talega, ka dusimaki koya na
Kalou vei ira era tiko vakavolivoliti iko ni sai koya sa noda kina na bula ka sa yalataka talega ni na mai kauti keda
ena vanua sa vakarautaka. Meda cakacaka vata, meda vakaoti na cakacaka ni Kalou ena nona vuku kei na nona
kaukauwa. Ena loloma savu ni Kalou, o keda kece eda sa nona daunivakadinadina, ka vakavuna meda vakaitavi
kece na lewe ni lotu (Total Member Involvement se TMI) meda vakatotolotaka na lesu tale mai nei Jisu Karisito.
TARO ME VEIWASEITAKI
Na cava e cakava tiko na nomui soqosoqolotu me qarava kina na cakacaka ni kaulotu ena nomudoui tikotiko? Se na
veivanua e vuravura?
Kevaka madaga o cakacaka tiko vakaulotu ena dua tale na matanitu, o raici iko tale tikoga ni o iko e dua e dodonu
mo kaulotu ena nomui tikotiko se na nomu vanua? Kevaka kina, ena gaunisala cava?
E dau dredre beka mo wasei Jisu vei ira na tani? Kevaka kina, na cava beka eso na vuna? E tiko beka eso na ka e
rawa ni o cakava me rawa ni o wasei Jisu kina?

Siga Sade: 4 Sepiteba

NA TAMATA VAKABAUTA KECE MA RA DAU KAULOTU

Raica na cakacaka ni Kalou ena vuravura oqo ka sema kei Koya ena veiqaravi
vakarautaka ko Cheryl Doss

Nai talanoa oqo ea kaburaki ka tabaki na kena itukutuku ena vica na yabaki sa oti. Ia, sa vaka me matau
mai veikeda me da rogoca na veitalanoa vaka oqo ena gauna oqo.
Nai talanoa e tekivu ena dua nai golegole ni voli tavako ena 2 na kaloko ena mataka lailai. Nai lakolako
oqo nei Ashley Smith e laki vakavotukanataki kina na gagadre nei Brian Nicholas e dua ea beitaki ena
kucu kei na laba me vesuki Ashley ena nona tavu ni sili ena loma ni nona rumu ka tukuna vei koya Au na
sega ni cakava e dua na ka rarawa vei iko kevaka o cakava na ka au tukuna vei iko
Na cava beka ko na cakava ena gauna vakaoqo? Ko na kaila beka, kerekere mo sereki se masu?
Baleta ni sa vakila tiko na loloma ni Turaga ko Ashley, ea vakayagataka na gauna dredre oqo ko me
veiqaravi kina. Ea vosa vei Brian, vakarautaka nai katalau, talanoataka na kenai talanoa ka vakarorogo.
Ea tusaka na goneyalewa oqo na nona dolava na lomana vua na Kalou ka vakaraitaka vei Brian na nona sa
vakamavotaka tiko na Kalou na mavoa ni lomana vakauasivi na veisau sa yaco tiko ena nona bula.
Oqo e dua na na marama e sasaga bula tiko ka me qarava na luvena, ka laki voli tavoko ena 2 na kaloko
ena mataka lailai sa vakadinadina tiko vua e dua e vakasaqarai tiko ena vuku ni kucu kei na laba.
Sa yaco e dua na cakamana levu ena gauna oya, o Ashley ea cakacaka vata kei na Kalou me yaco vei
Brian me sotavi koya na Kalou. Sa vakakila o Brian ni dina ga ni a sotave tiko na mosi kei rarawa ena
nona vakasasataki tiko, ia, sa rawa ni veisau na gaunisala me muria. Sa vakila na veisereki ni Kalou ka
qaravi koya na Kalou ena loma ni vale ni veivesu.
Sa veisau talega na bula nei Ashley Smith ni sa biuta vakadua na vakayagataki ni wainimate gaga ni dau
veivakamatenitaki ka liutaka tu na nona bula. Sa vakila ena vuku ni veiwasei vata kei Brian Nicholas, sa
veisautaki koya na Kalou ka sa vakaibalebale na nona bula.
Na Veitalanoa Ka Kauta Mai Na Veisau ni Bula
Ena dua tale na siga e dua na marama ka kavoro tu na lomana, madua ka bula tiko enai valavala ca, ea,
biubiu e vale me laki taki wai ena tobu wai nei Jekope. Ea sega ni vakasamataka rawa na marama oqo ni
sebera ni oti na siga oya sa na yaco o koya me nona dau kaulotu na Turaga ena dua na koro taucoko.
Ena siga oya e gole tiko ko Jisu mai Jutia ki Kaleli ena vanua vaka-Samaria ka nakita me cegu ena tobu
wai nei Jekope.
Sa lako mai e dua na yalewa ni Samaria me taki wai: sa kaya ivua ko Jisu, solia mai vei au meu
gunu (Joni 4:7)
E dua na kerekere lailai sara ka vakavuna e dua na veitalonoa ka kauta mai na veisau ni bula. Ena
veitalanoa oya, ea vakauqeta kina ko Jisu na lomana na yalewa ni Samaria na gagadre ni vakadidike, ka
moica vakamalua kina na veitalanoa, sauma na nona vakatataro ka vakadodonutaka ena loloma na
digidigi e vakayacora tiko. Ni sa vakarautaki tu na lomana na yalewa ni Samaria oqo, sa qai vakaraitaki
koya na Mesaia nai Vakabula vua.

Sa kaya vua ko Jisu, Sai au ga sa qai vosa tiko vei iko. Sa qai biuta na nonai takitaki na yalewa,
ka lako yani ki na koro, ka kaya vei ira na tamata, Dou mai bau laki raica natamata, ko koya sa
tukuna mai vei au na ka kecega kau a cakava: sai koya oqo na Karisito se segai? A ra sa qai lako tani
yani e na koro, ka lako mai vua. (Joni 4: 26-30)
Ni sa sotavi koya na Mesaia na yalewa ni Samaria, sa wasea sara nai tukutuku ni ka e yaco ena nona bula
vei ira na tamata ka sa guilecava na nonai nakinaki taumada. Era kila na nona bula kavoro na tamata. Era
sa raica na tamata na veisau ni nonai valavala kei na nona i tovo ni sa vakabulai mai na nona madua kei na
rere ni rau sa sota kei nai Vakabula. Era sa gole mai vei Jisu na tamata ena vuku ni ka e tusaka na marama
ni Samaria oqo (tikina 39).
Oqo na ka e vakaraitaka o Ellen White,
Na marama oqo ei vakaraitaki ni vakabauta e laurai se cakacakataki ena vukui Karisito. Na Tisaipeli
dina, sa ko ira era sucu ena matanitu ni Kalou me daukaulotu (Gagadre ni Tabagauna, tabana 195)
Jisu e tukuna, Me vaka ko ni a talai au mai ki vuravura, Au sa talai ira vakakina ki vuravura (Joni
17:18)
Na Kalou e sa kacivi keda tiko meda wasea nai tukutuku vinaka vei ira kece na tamata eda veitaratara kei
ira. E tusanaka vaka oqo ko Paula,
Ia kau sa sega sara ni nanuma na noqu bula me ka talei vei au ka meu vakaotia ga na noqu
cakacaka kei nai tavi ka solia mai vei au na Turaga ko Jisu, meu vakatakila nai tukutuku vinaka ni
loloma ni Kalou (Cakacaka 20:24)
O Paula talega ea tusanaka ni o keda eda mata ni Kalou, na daukaulotu ka kacivi ena dua nai naki meda
wasea nai tukutuku ni loloma eda rawata kei nai tukutuku ni veivinakati. (2 Koronica 5: 19)
Nai Tukutuku ni Veivinakati
Mai nai vakatekivu, ea, basika mai na Daukaulotu Levu Duadua ka mai vakaqara na tamata sa tamusuki
tu na nona veiwekani ena were ko Iteni. Ea kauta mai na Kalou nai tukutuku ni veivinakati ena vuravura
oqo. Ena gauna vakai-Volatabu, na Kalou edau kerei ira na nona tamata mera takosova na bai ni
veivakaduidui taki enai tovo vakavanua, lotu, bula ni veimaliwai vakatamata enai tukutuku ni loloma ni
Kalou. E vakayagataki ira saraga na tamata era sega ni dau marautaki na nodrai vakarau ni bula me ra
ivakadinadina me vakataki Eparama na daulasulasu, Sera na dauvatitiqa, Josefa na gone dautadra, Esiteri
na marama rerere, Tevita na daulaba, Jemesa kei Joni na dau yalo katakata. Tomasi na dau vakatitiqa, Pita
na daucaki, Meri na marama dautagi, Paula na dauveivakararawataki.
Sa veisautaki ira nai tukutuku ni loloma kei na veivinakati, era vakatoboicutaki vuravura ena vuku ni
Kalou ka se tiko ga vei keda nai veitalanoa oqo me bolei keda nikua.
Na Kalou sa kacivi keda kece na lewe ni nonai soqosoqo lotu na tiki ni yagona meda veitokani kei koya
ena kena kau nai tukutuku vinaka e vuravura taucoko. Sa dua dina na veinuitaki cecere oqo ka meda
cakacaka vata kei na Kalou ka tawa mudu na kena yaga, me kauta mai na veivinakati, me vakarautaki ki
na kawa tamata kina na nona lesu vakarua mai na Turaga ko Jisu.
Na veiqaravi oqo e taura na noda soli keda vakaoti ka nakita meda veiqaravi ena dela ni osooso,
veigagadre e dau veivakataotaki kei na dela ni noda nanumi keda vakataki keda.
Na Kalou e gadrevi keda taucoko, meda cakacaka vata baleta nida sota vata kei ira na tamata o koya e da
rawa ni vakadinadina vei ira ena vuku ni nona veivakayaragitaki. Na Kalou kauta mai e dua na tamata ena
nona bula o Brian Nicholas me tusanaka na nonai talanoa me sotava na veika e sotava tiko o Brian. Na
7

Kalou e via vakayacora talega vei keda oya kevaka eda tu vakarau meda vakayagataki mai vua. Eda rawa
ni wasea na vei lesoni eda vulica mai vei Jisu ena bula oqo vei ira tamata.
Ko a bale beka, mavoa ka vakakila na veivakabulai nei Jisu ena nomu bula? Na veivakabulai cava e
cakava na Kalou ena nomu bula? Oqo nai tukutuku e vinakata na Kalou mo wasea. A cava beka na ka o
gagadre kina, na veika e tu ena lomamu kei na nomu vakila na veikacivi ni Kalou ena nomu bula? Na
Kalou e vinakata me vakayagataki keda kece ena nona cakacaka ena vuravura oqo. Na Kalou sa solia vei
keda yadua nai tukutuku ni nona veivakabulai ena noda bula meda wasea. Dina ga nida vakila ni sega ni
tu vei keda e dua na ka meda wasea, e rawa beka ni yaco koso noda vuli se sega na nodai tutu ena
vuravura oqo, ia eda rawa ni tukuna vei ira na tamata na veika sa cakava na Turaga ena noda bula.
Au marautaka na ka e tusanaka ko Ellen White e kedrau talanoa na curumi tevoro e kunei ena (Maciu.
8:28-34; Marika 5:1-20):
O rau na curumi tevoro ka vakabulai mai vei Jisu e rau na kena i matai ni daukaulotu ka talaki rau ko
Jisu me rau kauta na Kosipeli ena vanua vaka Tikapoli. Ena dua na gauna lekaleka ga e rau rogoca kina
na domo ni Turaga. Se sega ni dua nai vunau nei Jisu e rau se rogoca. E rau sega ni rawa ni vakavulici
ira na tamata me vakataki iratou na tisaipeli ka ratou tiko vata kei Jisu ena veisiga. Ia e rau rawa ni
tukuna na veika rau kila, raica ka rogoca ka bale e kaukauwa nei koya nai Vakabula. Oqo na ka eda
rawa ni cakava kevaka sa tarai na lomada ena loloma ni Kalou. Oqo nai vakadinadina e kacivi keda kina
na Kalou ka gagadre levu nei vuravura me rogoca ni sa yaco tiko vakayauyau na rusa (MH tabana 99).
Na Kalou ena biuta ena noda bula o ira eda rawa ni qaravi ira. Ena vanua sara madaga eda sega ni
nanuma kei na kena mataqali tamata me vaka na ka e vakila o Ashley Smith. Na Kalou sa vakarautaka tu
vei keda na vanua, gauna meda wase na nonai tukutuku ni loloma kei na veivinakati kada rawa nida
vakanadakuya ena noda digidigi.
E dina kina na Veitalaki levu ena (Maciu. 28:19, 20) e sega ni dua ga na vakasama me nanumi, ia, e dua
dina na ka talei kei nai tavi va-Kalou meda vakayagataki ena cakacaka ni Turaga ena vuravura oqo. Ka
vanua vinaka duauda meda tekivu kina oya meda wasea na ka sa cakava na Turaga ena noda bula ena
vanua eda tiko kina vei ira eda sota kaya. Na Kalou na cakacaka tiko ena vuravura oqo. Ko tomani koya
beka ena nona veiqaravi?

A cava beka eda daunuma kina ni sega na ka e tu vei au meu wasea vei ira n atamata era tiko
vakavolivoliti au?

E rawa beka ni ko vakasamataka eso tale nai talanoa enai Volatabu ni talanoataki kina na nona
veivakayagataki na Kalou vei ira na tamata wale?

E rawa vakacava meda sotavi ira na tamata era gadreva me ra rogoca nai talanoa ni veivakabulai nei
Jisu ena noda bula?

Cheryl Doss, Ph.D.

Director of the Institute of World Mission of the General Conference of Seventh-day Adventists

Moniti 5 Sepiteba

VEISAUTAKI NAI VAKARAU NI KAULOTU

Vakarautaka o Garvin Anthony [Talatala veiqaravi e Dublin, Ireland]

Na kaci nei Jisu na kaci ni kaulotu. Drau muri au mai , e kaya, kau na qisi kemudrau mo drau
gonedau ni tamata [Maciu 4:19]. Nonai naki ni veikacivi vei ira na tisaipeli me vakavulici iratou me
daukaulotu.
Ena rawa vakacava vua e dua na dauqoli me veisau me rawata na kaukauwa Va-Kalou mei vakadinadina?
E vakaraitaka o Garvin mai na nona vakanananu taumada, e gagadre me qarava na Kalou ena vu ni
lomana taucoko. E tomana ka kaya, Ia mai na noqu gauna vata kei na Kalou au sotava na veika sega ni
namaki kei na bolebole vakavuqa ka vakavuna me tubu cake na noqu qarauna na noqu malumalumu kei
na levu ni bula lala ni valavala ca.
Na cava na vuna e kauta kina na Kalou na noqu gagadre me veisautaki kai vakadinadina ka vakatara me
sotavi au tiko na veika e kenai rairai ni veibasai?
Baleta, ena kaci nei Jisu vei keda me sema vua ena nona cakacaka ni kaulotu e liutaki keda enai lakolako
ni veisau ka vakavurea tiko ena lomada me vakila na gagadre titobu me baleti koya.
Tolu nai Kabakaba ni Veisau
Na papitaiso nei Jisu e vakaraitaka nai tosotoso ka uto kece ni veisau vakayalo,ka matata talega kina na
yavu ni noda talairawarawa me lako ka vakalotutaki ira na lewe ni veivanua kecega [Maciu 28:19].
Na nona papitaisotaki e vakarautaki koya me daukaulotu ka vakatobuicutaka na vuravura. E vola ko Luke
ena nona masu ko Jisu, veitaravi kei na nona a papitaisotaki, sa wase rua ko lomalagi, sa lako sobu mai
vua vakayago na Yalo Tabu, me vaka na ruve; [Luke 3:21,22] Eda na kunea ena tikina oqo na
veitarataravi ni tolu nai kabakaba-mate, masu kei na lako mai ni Yalo Tabu. Okoya sara ga oqo ena
kauta mai na kaukauwa Va-Kalou ena cakacaka ni kaulotu.
Meda sereki Iratou mada
Matai: Mate nai tuvaki ni bula i valavala ca ka tu vei keda, ka vakaraitaka o Jisu enai bulubulu wai. Na
vakasama ni mate ena dau i tekitekivu ni veisau, baleta o mate e bulia na yasa ni noda bula e yaga vua na
Kalou me vakaraitaki koya kina.
Meda nanuma vakavinaka oya, ko Jisu e sega ni ciqoma na papitaiso ena vuku nonai valavala i ca. E okati
koya mei valavala ca ena vukudra nai valavala ca, ka taura nai kalawa okoya e dodonu meda taura, ka
cakava na cakacaka e dodonu meda vakayacora.Nona bula ni vakararawataki kei na vosota vakadede ni
oti nona papitaiso e dua talega na kenai vakaraitaki vei keda.
Ko Jisu e vakamacalataka na mate me yaco taumada, baleta na veivakatisaipelitaki me vaka e
vakarorogotaka. Kevaka e dua sa via muri au, me kakua ni muria na lomana, ia me colata ga na nona
kauvelatai ena veisiga, ka muri au [Luke 9:23].Na kaci nei Jisu me muri koya ka colata na kauvelatai, e
sega ni kaci me colati e dua na kau bibi ka vakavuna na bula vakaloloma. E kaci ni mate, ena noda kaya
vata kei Paula Keirau sa vakaoti vata kei Karisito [Kalatia 2:20]. E vakaraitaka ko Ellen White E
9

dodonu meda vakararavi vakaoti vei Karisito mei vurevure ni noda kaukauwa. Na vakasama ni bula au e
dodonu me mate.
Eda sega ni rawa me muri Jisu ena noda bula, vakavo meda muri koya ena vanua ni mate ena veisiga. Na
noda bula ni oti oya sa yaco tiko mei madrali bula [Roma 12:1].Ia, eda na sega ni cakava tiko me vaka e
daunamaki se vagumatua, baleta o Jisu ena rawa ni vakauti keda ena so na gauna me sotava na veika sega
ni namaki kei na gaunisala vakatamata sega ni taleitaki, oya me rawa ni vakatubura na vakanananu titobu
ni malumalumu kei nai valavala ca, ena qai vakayaloqaqataki au me sorovaka na veika kece e tu vei
au,kei au, vei koya.
Karua: Masu baleta na vakavakarau, ni vakasokumuni vata, e sega tu se tubu vei au e dua na ka vinaka
me liutaka noqu bula. Ia, me tekiduru ena gauna bibi ni masu vua na Kalou me rawa niu vakatakilai koya
yani ena noqu bula.Au gadreva na vakavakarau me vaka na masu e cavuta ko Jisu ena uciwai na Joritani.
Nai vakabula e rai vagumatua ki lomalagi, ka sovaraka yani na lomana ena masu. E kila vinaka sara tuga
o koya, na cava na vuna nai valavala ca e vakaukauwataka tu kina na yalo ni tamata, kei na vuna e dredre
kina vei ira me matata cake na cakacaka ni nona kaulotu, kei na nodra ciqoma nai solisoli ni
veivakabulai.E vakamamasu vei tamana me baleta na kaukauwa me gumatua ena vuku ni nodra tawa
vakabauta, me basuka nai vesu e bukia ko Setani mera bobula kina, vaka talega kina me
vakamalumalumutaka na dauveivakarusai.
Okoya duadua na kaukauwa mai lomalagi e rawa ni vorolaka na yalo ni tamata me yaga vakalevu ena
vuku ni nonai valu na Kalou kei na kenai naki.Na kaukauwa e lako mai sa i sau ni masumasu
vagumatua.Ena vuku ni papitaiso ena Yalo Tabu ena veigauna na tamata cakacaka yadudua e dodonu me
kerea tiko vua na Kalou. Oqori sara ga na cava me vakaraitaki tarava me vakataki Jisu ena nona ciqoma
na Yalo Tabu.
Katolu: Na lako mai, se papitaiso ena Yalo Tabu me baleta na Kaulotu- Na cava e yaco ni sa lako mai na
Yalo Tabu vei Jisu. E rua nai vakadinadina e vakaraitaka ko Luke; Matai, e vola oya sa sinai ko Jisu e
na Yalo Tabu, sa lesu tale mai na Joritani, a sa kauti koya na Yalo Tabu kina loma ni veikau, a sa
dauveretaki koya na tevoro me bogi vasagavulu [Luke 4:1,2]. Jisu e gumatua vua na tevoro baleta ni
sinai ena Yalo Tabu. Kenai karua, sai koya nai talanoa e tarava, o Luke e vakamacalataka a sa lesu
tale ko Jisu ena kaukauwa ni Yalo Tabu ki Kalilia sa vakatavuvuli tiko ena nodra veivale ni lotu, a sa
dokai koya ko ira kecega [Luke 4:14,15].Jisu sa qai vakamacalataka na nona papitaiso ena Yalo Tabu e
vale ni lotu Sa tu vei au na Yalo i Jiova,
Ni sa lumuti au ko koya meu vunautaka nai tukutuku-vinaka vei ira era sa dravudravua; Meu vunautaka
na sereki vei ira na bobula, Kei na rai tale vei ira era sa mataboko, Meu vakalalagataki ira era sa
mavoa, Meu vunautaka na yabaki vinaka i Jiova.[Luke 4:18, 19]. Na papitaiso ena Yalo Tabu e solia na
kaukauwa vei Jisu me gumatua vei Setani ka vunautaka na kosipeli ena kaukauwa ni Kalou. Na papitaiso
ena Yalo Tabu e noda tale ga nikua.O Maciu, Marika kei Luke eratou volai tukutukutaki Joni na
dauveipapitaisotaki ni kacivaka oya o Jisu ena papitaisotaki kemudou ena Yalo Tabu [ Luke 3: 16,
Maciu 3:11, Marika 1:8]. Ko Joni na dauniveipapitaisotaki e vakatakilai koya [Jisu] O koya ko na raica
ni sa lako sobu kina na Yalo Tabu, a sa mai toka vua, sai koya oqo sa veipapitaisotaki ena Yalo Tabu
[Joni 1:33]
Ena Kaukauwa duadua Va-Kalou
Ni dua e tisaipeli kacivi me daukaulotu, me vakataki Garvin me vakararavi vakatabakidua ena
veipapitaisotaki ni Yalo Tabu. Oqo e dua na dina, na Kalou e veivakaukauwataki tu kina ena gauna ni
10

noqu bula. Ena 20 na yabaki me yacova mai nikua na noqu bula e vakararavi kina kaukauwa mai taudakuoya me vakatulewa enai lakolako, baleta e sega ni rauta na kaukauwa e tiko vei au.E sega ni ka marautaki,
me vaka e dua nai talatala, au raica niu cakacaka ena cakacaka ni Kalou ena noqu kaukauwa ena dua na
gauna, sa oti au kila ni dua na noqu cala. Na cava na ka dina me baleta na noqu bula vakayago e
vakatalega kina vei keda kece vakayalo. E sega ni rawa me veisautaki keda me tisaipeli ena vuku ni tikina
oya, e sega ni rawa me dina ni laveta nai tovo ni Kalou kei na kenai naki ke sega na kaukauwa Va-Kalou
mai na taudaku vei keda.
Ia, na Kalou ni sa veituberi enai lakolako ena vakatakila vei keda, kevaka e sega okoya eda na sega ni
rawata e dua na ka [Joni 15:5], e na vakavulici keda me mate tikoga na veika eda tuvana vakataki keda, ka
vakatitobutaki na noda gadreva me vakaiyaragitaki keda ena cakacaka ni kaulotu, Jisu ena qai
papitaisotaki keda ena veigauna ena Yalo Tabu. Ni oti eda sa rawa ni toso vei ira era vakaitikotiko voleka
vei keda ena kaukauwa oya me rawa ni vakataqayataki setani
ka yaco me sega ni wili rawa oira sa na veisautaki nodra bula.
Taro ni Veiwasei
1. Na duidui cava e tiko ena nodra kacivi nai Apositolo kei keda nikua?
2. Cava na papitaiso ena bukawaqa?
3. Sa veiliutaki na Kalou vei iko ena tolu nai kabakaba o wilika enai tuvatuva? Ena sala cava?

11

Tusiti 6 Sepiteba

RAWA YALO ENA YALO NI VEICIQOMI NI DA KILA VAKAVINAKA

NA GAGADRE NI TAMATA YADUDUA
Ean Nugent
Na gaunisala ni kena vakadewataki se tukuni na ka dina vei ira na tamata e dodonu me vakadewa
taki ena gaunisala rawarawa duadua ka matata vei ira na rogoca. Vosoti au? O na rawata beka na
bula tawa mudu? A tarogi au mai e dua na cauravou yabaki ruasagavulu. Na cava o taroga? au a
tarogi koya lesu tale niu a sega ni rogoci koya sara vakavinaka. O sa savai beka ena dra ni Lami?
Ni bera mada ga niu sauma lesu na nona taro, sa vakamacalataka mai vakalekaleka na cauravou
oqo na i balebale ni kosipeli ena i Vola Tabu. Au mani vakamacalataka vua niu lotu va-Karisito ka
sa rairai siqema o koya niu kila vinaka talega na i tukutuku e via wasea tiko mai vei au.
Sa oti oya, au a lako ka laki volivoli ena dua na sitoa, ia au vakananuma vakalevu tikoga na neirau a
sota kei koya na cauravou oqo kei na veitalanoa keirau a cakava. E bolei au vakalevu na nona yalo
doudou ena nona tarogi au me baleta na ulutaga ni veivakabulai ni Kalou. Au sa qai vakanananu
taka tu ni kevaka ena taroga e levu na tamata na cauravou oqo ena taro vata ga e a tarogi au kina, au
vakabauta ni lewe levu era na sega ni taleitaka se ciqoma. Na taro talega eda na taroga sa i koya qo,
O cei sara mada na lotu va-Karisito e na kila vakavinaka na i balebale dina ni savai ena dra ni
Lami?. Sa totoka vakaoti na nona gadreva me wasea na i tukutuku na cauravou oqo ia e via leqa ga
vakalailai na gaunisala ni kena vakadewataki. E tiko na ririko ni kevaka e vakadewataki ena
gaunisala cala, ena sega ni levu talega na yalo ena rawa, veitalia ga ni tukutuku dina eda wasea tiko
vei ira na tani.
WASEI NI TUKUTUKU
Ena noda gadreva me da cakava na cakacaka ni Kalou ena kena wasei na dina vei ira na wekada, e
laurai ni levu na gaunisala eda cakava kina na cakacaka oqo, edau caka tu ga ena gaunisala e donu
vei keda. Na ka ga sa donu vei keda, sa caka sara; na ka sa sega ni donu, e biu vakatikitiki. Ena
maumau taucoko na noda sasaga kevaka eda sega ni taura na gauna me da dabe sobu ka dikeva
vakamatailalai na mataqali kumukumu cava eda vinakata me da vakalotutaka. Na cava era dau
taleitaka? Na cava era sega ni dau marautaka? Na cava na draki ni bula era lako curuma ena
veisiga? Na cava na ka era gadreva dina tu ena veisiga? Ni sa saumi taucoko na vei taro oqo, e sa na
qai matata vei keda na gaunisala dodonu me da veivakalotutaki kina. Oqo sara ga na i walewale ni
nona veivakalotutaki o Paula ka vakadeitaka tiko o koya ena nona i vola ki na soqosoqo lotu mai
Korinica ena 1 Korinica 9: 20-22, Ia kau sa yaco meu vaka e dua na Jiu vei ira na Jiu, meu rawai ira
kina na Jiu; vei ira sa vauci e na vunau, meu vaka e dua sa vauci e na vunau,au sa yaco meu ka
kecega vei ira kecega na tamata meu vakabula eso e na ka kecega. Matai ni ka e cakava o Paula sa i
koya na nona vinakata me kila vakavinaka na vanua e kau i tukutuku kina; na nodra bula na Jiu, o ira
era vauci ena i vunau, o ira era sega ni vauci ena i vunau kei na duidui tamata kecega.
O Jisu talega e cakava vakakina ia e rabailevu vakalailai na nona veiqaravi. O Paula e tarai ira na i
kumukumu lelevu, ia o Jisu e veiqaravi vei ira vakayadudua na tamata kecega. Na Kalou e gadreva
me kila taucoko na tamata na nona i tukutuku ni loloma. Ena rawati ga na cakacaka oqo kevaka eda
cakacaka vagumatua na lewe ni lotu yadudua vei ira na wekada. Qo na gaunisala ni rawa yalo nei
12

Jisu. E levu ga na cakacaka e cakava na Turaga e a cakava ni sotava na nodra gagadre vakatamata
yadudua. Na yalo ni veikauwaitaki e tu vei Jisu e vakavuna sara ga me sotavi ira vaka tamata
yadudua. Ena kedra maliwa na i kumukumu tamata, e a veitalanoa kina kei na dua na marama ni
Sairo-finisia (Marika 7: 24-30), na Farisi (Luke 11: 37-44), na daukumuni vakaicavacava (Luke 19: 110), na tamata tauvi paralase (Joni 5 1-15), na yalewa dautagane (Joni 8: 1-11) kei na vuqa tale eso.
E kauwaitaka na tamata yadudua o Jisu.
Ni oti na nona veitalanoa vata kei ira, sa qai semati ira vata vakaveiwekani o Jisu ena nona saga me
walia na nodra leqa. Qo na ka me da cakava kevaka eda gadreva me levu na yalo eda rawata edai.
Me da veitalanoa kei ira na wekada, lewe ni matavuvale vata, o ira era wavolivoliti keda, noda i
tokani vakacakacaka kei ira na tamata taucoko ga; me da veimaliwai ka semati keda vei ira, raica na
nodra leqa ka me da saga ena noda i gu taucoko sara me da vukei ira ena kena wali na nodra veileqa
kece sara. Ni sa taucoko ka caka vakavinaka kece na veika oqo, sa na qai tadola na lomadra ki na
dina eda gadreva me da wasea yani vei ira; ko sa vakalougatataki keda tiko kina na Turaga ni kua.
Sa rui ka bibi gona kina me da kila taumada e vica na ka kevaka eda vinakata me da rawa yalo
vakalevu ni kua.
Vica na taro e dodonu me da taroga ena vuku ni cakacaka ni rawa yalo; Na cava sara mada na veika
era dau taleitaka se sega ni taleitaka? Na cava sara mada e tara vakalevu na nodra bula ena veisiga?
Na cava na nodra gagadre levu duadua ena loma ni nodra i tikotiko? Ni da sa kunea na i sau ni taro
lelevu oqo, e sa na qai matata vei keda na i tuvatuva eso me da cavuikalawa vata kina vaka lewe ni
lotu me rawa ni ra sotavi kina na wekada ko da saga tiko me da vakalotutaka.
GAUNISALA NI RAWA YALO VINAKA DUADUA - NA GAUNISALA NEI JISU
Na i Vola Tabu e bini tu kina e levu sara na i vakaraitaki vinaka ni rawa yalo vakaoqo. Ena i ka 2
Samuela 12, e a kauta o Necani e dua na i tukuuku vua na tui o Tevita. E rawa vakacava vua me
kauta e dua na i tukutuku ni kena vatonaki na nona bula me baleta na vakasisila ni nona i valavala
ca? E kila tu vakavinaka o Necani ni tui o Tevita e a dau vakatawa sipi tu i liu ka dau lomani ira dina
na nona qele ni sipi. E kila tale tu ga vakavinaka o koya ni o Tevita, e a vola na Same 12, ka volai tu
kina ni o koya, e dau sega ni taleitaki ira na dau vakalolomataki ira na malumalumu se dravudravua
(Same 12: 5). Ena vuku ni vakanananu oqo, e a qai lako kina o Necani me laki vakadewataka kina na
nona i tukutuku vei Tevita. E tara saraga o Necani na gagadre levu nei Tevita ka vakavuna na nona
veivutuni ka saumaki lesu mai ki vua na Kalou.
Dua tale na i vakaraitaki vinaka o Jisu, ena nodrau a sota kei na yalewa ni Samaria ena Joni 4. Ni oti
na nodrau sota, e a vakamacalataki Jisu me dua na tamata, sa tukuna mai vei au na ka kecega
kau a cakava... (Joni 4: 29). Sa qai vakadeitaka o koya ni sa i koya dina ga qo na Mesaia, dina ga ni
sega ni vakamacalataka taucoko sara na nona bula o Jisu. E raica o Jisu na nona bula malumalumu
ka qai vakayagataka na gauna talei oya me wasea vua na i tukutuku ni bula ni sa i Koya na Mesaia ka
na vakabulai koya, dina ga ni tu na nona malumalumu. E kila tu vakavinaka o Jisu na ka vuni me
baleta na nona bula na yalewa ni Samaria oqo ia e vaki la na yalewa daautagane oqo ni o Jisu e
lomani koya dina. Na vakatabui kei na savasava ni bula nei Jisu e vatonaka na nona bula i valavala ca
ia e sega ni tukuna vakadua na Turaga e dua na vosa me vakamavoataka kina na yalona, ia e a
tuberi koya ga ki na loloma ni Kalou ka na rawa ni vakavoutaka se veisautaka na nona bula i
valavala ca.

13

Sa tekivu me vakila o koya na i tovo dina nei Jisu. Sa vakatataro na lomana, sai koya dina beka qo na
Mesaia? Dua talega na i vakaraitaki vinaka ni rawa yalo e mai vakaraitaka o Jisu ena nodrau a sota
kei Nikotimo. E kila o Jisu ni sega ni nona gagadre levu duadua na kena vakamatatataki vua na i
tukutuku ni o koya na Mesaia (Joni 7: 50-52). E sega talega ni kena vakadewataki na kosipeli vua
baleta o Nikotimo sa tu rawa vua na vuku kei na kila ka vakayalo Dina ga ni vinakata taucoko tu o
Nikotimo na veika taucoko vakaoqo, na nona gagadre levu duadua sa i koya me sucu vou tale (Joni
3: 7). Oqo na vanua qai tara o Jisu me rawata kina na yalona.
RAWA YALO ENA DELA NI LOLOMA
Dua na lesoni vinaka e dodonu me da kila. Na rawa yalo e sega walega na noda laki tukuna na veika
era via rogoca tu na tamata ena vei gaunisala eso era vinakata. Me da muria na gaunisala nei Jisu sa
i koya na noda tukuna vei ira na dina ena gaunisala rawarawa duadua ena ciqomi kina ka yavutaki
ena dela ni loloma. Me da na raica taumada e vica na ka baleti ira na wekada. Na cava sara mada na
veika era dau taleitaka se sega ni taleitaka? Na cava sara mada e lako curuma tiko na nodra bula
ena gauna sara ga oya? Ni da sa kila na vei sau ni taro lelevu kece oqo, ena qai rawarawa vei keda
me da kila na gaunisala vinaka duadua ni rawa yalo.
Na cava me vakauqeti keda me da cakava na cakacaka oqo? Tukuna o Paula Ni sa rawai keitou sara
na loloma i Karisito: (2 Korinica 5:14). Ni da taura na gauna me da vakananuma kina na loloma levu
nei Jisu vei keda vakatamata yadudua, ena uqeti na lomada me da vakadewataka talega na loloma
oqo vei ira na tamata. Ena tubu cake talega na noda wasea na vinaka ni loloma oqo ni da sa
vakadinadinataka na nona dau sotavi keda na Turaga ena vei draki ni bula eda dau lako curuma ena
veisiga kece sara.
Ena noda masu ena veisiga, me da kerea vua na Yalo Tabu me vakasinaiti keda ena nona i solisoli
talei ni loloma ena lomada me rawa kina vei keda me da vakasinaiti tiko ena loloma ni Kalou ena
veisiga kece sara me rawa kina vei keda me da wasea yani na dina kei na loloma talei oqo vei ira na
tamata kecega.
Rai Lesu kei na Veiwasei:

Na cava sara mada na ka o rerevaka duadua ena nomu bula ena nomu gadreva mo tarai ira
yani na tamata o sega ni kila se dau veimaliwai vakalevu kei ira?
dau vakaveiwekanitaki iko kei ira tale eso ka ra sega tu ni dau lotu se kumukumu tamata
vata kei iko?
Vakamacalataka mada vakalekaleka na veiwekani oya.
Rawa ni o kila vakacava na gauna donu mo rawa yalo kina?

14

Vukelulu: 7 Sepiteba

VEIKACIVI ENA LOLOMA

Gaunisala e Vakayagataka o Karisito
Vakadewa Gary Krause

Ena 1901, sa mai vakadonui ena lawa virikotori (Tenement House Act) me rawa ni vakadeitaka na kena
maroroi na veivale lelevu ena koro levu o New York. Mai vakanaulu vakasauri ka lutu vakaca na volau
levu ni ka vakailavo (New York Stock Exchange) enai matai ni gauna. Mai vakilai talega na revurevu ni
draki katakata levu e tara na koro levu o New York ena kenai tukutuku ni veigauna.
O Stephen Haskel kei na nona lewe ni vale, Hetty, erau yabaki 68, ka rau kaulotu mai na Lotu ni Kavitu.
Erau sa mai kaulotu sara kina koro levu oqo ko New York. Ena nodrau bula taucoko, erau dau tu matau
voliga ena vei koro lalai. Erau yaco sara ga yani ena uto ni koro levu o New York ka laki tiko voleka
saraga ena vanua osooso kilai levu o Central Park. E dau vola o Stephen na mala ni vosa oqo Mo ni
kakua ni dau guilecava na masulaki keimami, mo ni kakua talega ni guilecava na tikotiko keimami tiko
kina na 400 West 57th , New York. Erau qoroya na kena levu na koro vavalagi erau sa mai vakayacana
me nodrau i tikotiko. E vola o Stephen, Ena tikotiko keirau tiko kina oqo, e tiko talega kina e rauta ni 53
na matavuvale. E taba vitu na kena cecere nai tikotiko ka cici tiko eloma e rua na misini ni veitosoyaki ni
kau tamata (elevator) bogi kei na siga. Dina ga ni rau dau matau tu ena bula ena nodrau vanua lailai vica
ga na eka mai New England. Ia erau sa mai ciqoma tiko nai vakasala ka vola na marama vada o Ellen
White, noda vakayawai keda mai na noda vunau tiko ena i tutu ni vunau.
O ira era sa muri Karisito me ra muria na mawe ni nona veiqaravi vakatamata o Karisito na bula
veimaliwai veisemati sa rawa vua na lotu Vakarisito me tarai vuravura
ka kuria na vada ena nona vola
O ira na noda era sa matua ena kaulotu me ra gu kaukauwa me ra lai tiko ena kedra maliwa na
tamata era gadreva vakalevu na veivuke.
Oqo saraga na gaunisala e vakayagataka ka bulataka o Jisu me sema yani kina ena kawa tamata. Na
vunavuci vakarautaki raraba ni lotu ni Kavitu e vuravura Seventh-day Adventist Church Reach the
World e vakamatatataka vakavinaka na gaunisala e dau Vakayagataka o Karisito ka sa yaco me uto tudei
(blueprint) ni veikacivi ni lotu. E umana vakavinaka na vada Ellen White ena vuku ni gaunisala e
Vakayagataka o Karisito, ena nona vakaraitaka ni veimaliwai kei ira na tamata, sa matai ni lima ni kalawa
bibi.
E vakaraitaka o Ellen White ni o Karisito:
1.
2.
3.
4.
5.

E veitauraki kei ira na tamata me vaka e dua e gadreva me ra vinaka

E vakaraitaka na nona kauwai ena nodra rarawa
E sotava ka qarava na nodra dui gagadre
E rawai ira kina na tamata me ra nuidei Vua
Sa tukuna vei ira, Muri Au

1. Nai Vakabula E Veitauraki

O Jisu e sega ni lomadei me tikoga mai lomalagi, veiyawaki mai na kawa tamata ka solia mai na bula ena
dua na vakasaribariba ni biau livaliva. Me vaka nona laveta o Joni A sa yaco me tamata ko koya na Vosa
[Logos], ka tiko vata kei keda.. (Joni 1: 14. Na mala ni vosa logos e tiko na kena bibi ena tukutuku ni
veigauna ni bula vakavanua vei ira na Kiriki kei ira na Jiu. Vei ira na Kiriki, iqo e dua na vakanananu
titobu; e yavu ni veivakaduavatataka na veika vakalomalagi ka maroroya na tudei, i vakarau kei na
dodonu. Ena vakasama vaka-Jiu, na logos (vaka-Iperiu Davar) e vakaraitaka na nona vakamatanataka
15

na Kalou na lomana, na ka e cakava kei na vosa. O Joni eke, e talaucaka e dua na mala ni vosa vutuniyau
me vakararamataki Jisu kina. Vei ira na Kiriki nai yaloyalo oqo e dreta e dua na vakanananu rabailevu ka
mai vakamatanataki vakarawarawa ena dua ga na tamata. Vei ira talega na Jiu nai yaloyalo levu ni Kalou
mai lomalagi sa mai laurai ni vakamataliataki ena bula ni tamata vakayago ena dela ni vuravura oqo. Na
lewe kei na sui vakavotukanataki ena dina ni Kalou levu.
Na nona lia tamata o Jisu ena vuravura oqo, e a sega ni vakadabera e dua na nona valenivolavola ni
veiliutaki ena dua na vanua rogo me rawa kina vei ira na tamata me ra rawa ni gole mai vua. O Joni e
tukuna ni o Jisu e a mai tiko vata kei keda. Na vosa vaka-Kiriki skenoo e kenai balebale me biriki
na nona vale laca e dua se me vakaitikotiko ena loma ni dua na vale laca (Joni 1: 14). Na logos
e biri na nona vale laca me mai vakatikotiko kei keda. E gunuva vata ga na wai kei na kakana e da kania
ka drodro talega na waini matana vakatamata ena gauna e dua tagi kina.
O Jisu e dau vosa ka veivakavulici ena veivale ni lotu. E levu ga na gauna e dau sotavi ira na marama i
valavala ca ena bati ni tobu ni wai, veitalanoa kei ira na daukumuni vakacavacava era kaba tiko e vunikau,
vakabulai ira na mataboko ena tolo ni gaunisala kubou duka. O Jisu e volekati keda ena taucoko ni nona
veiqaravi ni veivakavulici, vunau kei na veivakabulai mana (Maciu 9: 35)
Ena Maciu 8 kei na 9 eda raici Jisu ni veitauraki kei ira na Jiu ka vaka kina o ira na sega ni lotu, turaga
kei na marama, gone kei na qase. E da raica ni o Jisu e mai vei taratara voleka kei ira na tamata (Maciu 9:
20, Maciu 8: 3, 15, Maciu 9: 25, 29). E vakadinadinataki ni veimaliwai vakawasoma kei ira era vakatokai
me ra i valavala ca ka yaco kina vei ira na liuliu vakalotu me ra vakasewasewani koya. (Maciu 8: 10-13)
Sa levu na gauna na lotu Vakarisito sa sogoti tu ga ena veivale ni lotu,e na loma ni veiyavu kei na lawa ni
lotu. Na kena vale dina ni lotu Vakarisito sai koya na veitolo ni veisaqata, na veivanua ni cakacaka, ena
loma ni veivale kei na loma ni noda dui bula na tamata. Na gaunisala e vakayagataka o Karisito e
vakavulici keda ni noda veikacivi(mission) e sega ni kovuta walega na nodra dreti mai o ira na tamata ena
noda veivale ni lotu. E sega ni vakamamadataka na kena vakarautaki vakavinaka na noda veivale ni lotu
ena kena tuvatuva ni porokaramu kei na vunau. Ia me kakua ni uadelava na usutu levu ni kena kacivi nai
soqosoqo lotu sai koya na nodra vakauqeti, vakavulici ka veibolei na lewe ni lotu me ra sudra yani e
taudaku ni nodrai dabedabe e vale ni lotu kinai tikotiko e taudaku ni vale ni lotu. E taubale bula mai na
Dina kevaka e vakamatanataki ena noda bula ni veimaliwai voleka kei na turaga, marama, cauravou kei
na gone yalewa. Na yavu ni lotu e ka bibi ia ena tara bi kevaka eda bula taka ena noda dui bula.
2. Nai Vakabula E Vakaraitaka Na Nona Kauwai Ka Veiqaravi Ena Nodra Gagadre
Ni da muria na gaunisala e vakayagataka o Jisu ena veimaliwai kei na veitauraki, eda vakila ni tarai keda
na kauwai ni gagadre levu ni matavuvale. Me vaka e vakaraitaka na vada o Ellen White eda vakaraitaka
na noda kauwai. Oqo e takele ni nona veiqaravi mana nei Karisito. Ia ni sa raici ira na lewe vuqa ko
koya, sa lomani ira (Maciu 9: 36)
Kevaka e gadrevi me mana na noda veikacivi (mission), ia sa dodonu me cici ena yavu ni loloma kei na
veikauwaitaki. O Jisu e sega ni mai veimaliwai me vaka edua edau volivolitaki me volitaka na nonai le se
dua e mai vunau vosa ena vuku ni dua nai soqosoqo ni politiki. O koya e gole bula mai (logos) me
vakaraitaka na nona kauwai kei na nona loloma dina ka veiqaravi vei ira na luvena me baleta na dina ni
Kalou levu. Na yavu ni veivakauqeti (motivation) ena vuku ni veikacivi (mission) e sa rui bibi. Me vaka e
vakaraitaka o Paula ni sa rawai keitou na loloma i Karisito; ni keitou sa lewa vakaoqo.. (2 Koronica
5: 14)
Kevaka o veiqaravi me sotavi na gagadre ena tabana ni bula, tabana ni vuli se tabana ni veiqaravi raraba
se veiqaravi mada ga ni veivakataukenitaki vei ira na tu duadua na loloma ni Kalou e dodonu me ua tiko
ni veiuqeti(motivation).
16

3. Nai Vakabula Sa Rawai Ira Mera Nuidei Vua

Ni da muria na gaunisala e vakayagataka na Karisito ena vuku ni veiqaravi na veitauraki, ena kena
kauwaitaki ka sotavi na nodra gagadre, e vuataka vakarawarawa na nodra nuidei. Na noda
veivakatokanitaki kei na veikauwaitaki e vakatubura kina na veivakabauti kaukauwa. Na yavu oqo ni
veivakabauti e tekivu dolava mai kina na lomadra na tamata me veisemati ena ka vakayalo. Iqo e sega ni
dua nai tuvatuva e biu vakaveitalia, ia e dua nai tuvatuva vakalou e mai vakamatanataka o Karisito. E
gadrevi me da masu vakalevu ka kerea tiko na veiliutaki ni Yalo Tabu ni da vavaca yani nai otioti ni
kalawa; na nodra vagolei na tamata me ra muri Jisu. Me da cuqena na kena vaqarai na veikatuba dolavi
ena vuku ni otioti ni kalawa oqo.
Na Lotu ni Kavitu e sega ni kacivi me dua nai soqosoqo ena tabana ni veivuke me vaka na soqosoqo ni
tabani veivuke sat u ni kua, ia e bibi vakalevu sara ena vuku ni dela ni yavu vakayalo e mona taka na kena
veiqaravi; na veitakitaki ni supu kakana eda wasea, na veivuli ni vakacegu ni vakasama e da cicivaka kei
na veikakana draudrau e wasei yani. E vakacalai kina na vakanananu, ni dodonu me ra ciqoma nai
tukutuku bera ni ra Vakayagataka na noda veiqaravi vakayago. Na noda veiqaravi enai tikotiko me kakua
vakadua ni yavutaki ena drake ni veisausaumitaki na noda veikauwaitaki. Ia me matata talega vei keda me
kakua ni tawase tani na noda veiqaravi vei ira na tamata kecega kei na noda vakadinadina tiko.
4. Nai Vakabula Sa Tukuna Vei Ira, Muri Au
Sa vuqa na yabaki, na Lotu ni Kavitu sa dau vakabibitaka nai otioti ni kalawa na nodra vakauqeti na
tamata me ra muri Jisu. Sa mai vakayacori ni rauta na milioni na veivuli eso kei na veivakalotutaki, tabaki
e rauta ni bilioni na veitiki dua me baleta na dina. Ia na taro me da sauma Vakacava na gauna e sorovaki
ena vuku ni muri nai otioti ni kabakaba? Na noda kalawaca e dua na kabakaba e yavutaki ena gaunisala e
Vakayagataka o Karisito ena vakalekalekataka-muduka na taucoko ni Nona veiqaravi. Na kena
vakalekalekataka-muduka e vuataka na yali ni kaukauwa.
Ena yabaki 1900 o Ellen White e vakacaucautaka na cakacaka ni veiqaravi ena Lotu ni Kavitu e San
Francisco ena kena muri tiko na Gaunisala ni veiqaravi e muria o Jisu. E vakatoka me sova ni oni(bee
hive). O ira na lewe ni lotu era dau laki veisiko vei ira na tauvimate kei na malumalumu. Era dau veivuke
ena kena qarai na nodra vakavaletaki na luveniyali ka qarai talega na cakacaka vei ira era sega tu ni
cakacaka. Era curu vale, vakayacori na vuli ni tiko savasava ka ra soli vola talega. Era tekivutaka e dua na
koronivuli vei ira na gone ena loma ni koro levu e Laguna ka ra vakadabera e dua na vale ni vei
vakarautaki ni tabani ni bula. Era vakarautaka talega e dua na vale vei ira na turaga cakacaka. Ena loma ni
koro levu talega era vakaduria kina e dua na vale levu ka wasei rua na kena rumu. Dua na rumu e qaravi
kina na veiqaravi vakavuniwai ka dua tale na rumu e cicivaki kina e dua na sitoa ka volitaki ga kina na
kakana bulabula. Era cicivaka e dua na vale ni kana ka vakasaqari ga kina na kakana mai na were ka sega
kina na lewe ni manumanu ena loma ni ono na siga. Ena bati ni wavu e San Francisco, e cicivaki talega
kina e dua na veiqaravi vei ira na dausoko. Era cicivaka talega na veivakalotutaki ena loma ni olo levu ena
loma ni koro levu (City Hall). Edaidai, oti e 100 yabaki, na nodra veiqaravi sa yaco me duru rarama cila
tiko mei i vakaraitaki ni ka e rawa ni cakava na lotu ni Kalou ni sa yavalati ena loloma i Karisito.
5. Vakamatanataki Na Gaunisala Ni Veiqaravi i Karisito
Na noda gaunisala ni veiqaravi e sega ni gaunisala rawarawa. Ni kua ena vuku ni toso ni gauna o tabaka
sobu nai vakasaribariba na motoka e yali vakasauri ena kena lai maroroi ena kena qarati. O ira era tiko ena
veikoro vakavavalagi era sogolati ira ena nodra dui vale ka sa dredre kina me da sota veitalanoa kei ira era
tiko vakavolivoliti keda. Na kena vakabalavutaki na gauna ni cakacaka sa lailai kina na gauna ni
veitauraki. Me da kila ni gaunisala ni veiqaravi e Vakayagataka o Karisito e sega ni dua na veiqaravi e
vakayacori vakadua ga ka me da qara na kena gauna, ia ka ni bula e veisiga.
17

E kena i balebale me da Vakayagataka na ka sat u vei keda, ka me da ukutaka vakavinaka ena vuku ni
veiqaravi. Bibi vakalevu na noda vakayagataka na noda gauna me da veitauraki kei ira e ra sega ni lotu ni
Kavitu. O dau taubale ena veisiga? Sureta mai edua e sega ni lotu ni Kavitu mo drau taubale vata. E levu
tu nai soqosoqo ena loma ni nomu i tikotiko o rawa ni lewena ka rawa kina vei iko mo veitauraki kei ira
se ko veiqaravi kina vei ira. O dau kana ena veisiga? Vakacava mo sureta eso era sega ni lotu ni Kavitu
mo dou mai kana vata. Na gauna vinaka ni veitauraki se veiwasei sai koya na gauna ni kana. E levu na ka
o rawa ni cakava kina; veimaliwai, vakarorogo, vakararai ka gauna vinaka talega ni o vulica kina edua na
ka vou.
Ellen White e veivakasalataki vei keda ni gaunisala ni veiqaravi e vakayagataka o Karisito, e sa
gaunisala duadua ga ena kauta mai na vuana vinaka ka mana talega. Kevaka me sa vakalailaitaki na
vunau ka vakalevutaki na cakacaka ni kaulotu, ena vuavua vinaka sara ena vakadinadinataki. Me qai
salavata kei na kaukauwa ni veibolei, kaukauwa ni masu, kaukauwa ni loloma ni Kalou, ena vakilai
na revurevu ni veiqaravi. O Stephen kei Hetty Haskell erau vakadinadinataka na revurevu ni kaukauwa
mana ni kena muri na gaunisala ni veiqaravi nei Karisito. Na sova ni oni(bee hive) e San Francisco e
vakadinadinataka talega ena vuku ni kena bula taki. E rawa talega ni da vakadinadinataka kevaka me
vakamatanataki ena noda veiqaravi.

18

8 Sepiteba: Lotulevu

KAULOTU E NA YALO NI VAKABAUTA

Mai vei Alain Coralie vunivola ni
East Central Africa Division
Ena ivola How to give Away your faith a vola kina o Paul Little na vakananananu oqo me baleta na ibalebale ni
vosa vakadinadina; na vakadinadina sai koya na gagadre titobu o rawa ni solia mo vukea kina e dua me kilai
Jisu. O ira na lotu Vakarisito taumada era vaka-Emeni ena dina ni vosa oqo. Na veivanua cava ga era gole kina na
lotu taumada, era wasea na nodra vakabauta ena doudou kei na yaloqaqa,,ka vakavuna me kurabui kina e so ka
vakalomaleqataki ira talega e lewe vuqa. Sega ni dua a vota lutu e na nodra ivakamacala, sa rauta, e na dua ga na
gauna lekaleka a kama vaka na gasau na nodratou vakabauta ka ra saumaki mai e udolu na tamata e na dua ga
na siga. Cava na vuna e rui mana kina vakalevu na nodra cakacaka ni kaulotu na lotu taumada? Na lesoni cava
eda rawa ni vulica mai vei ira? Dua na yaloyalo ni bula e da vulica rawa ni o ira na lotu taumada era mosita e na vu
ni yalodra na tukutuku vinaka kei Jisu. Na kosipeli a veisautaka na nodra bula. O Paula nai vakadinadina bula, ni
nona veisau mai e vakadinadinataki e na cakacaka ni nona kaulotu. Nai Volatabu e vakaraitaka ni oti ga na veisau
21
mai nei Paula A sa vunautaka sara e na veivale ni lotu, ni sa Luve ni Kalou na Karisito. A ra sa

kurabui kecega era sa rogoca, a ra sa kaya, Sai koya beka oqo se segai ka vakacacani ira mai
Jerusalemi era sa masuta na yaca oqo, a sa lako talega mai kike me kitaka vakakina, me kauti ira ka
vesu tu vei ira na bete levu? 22 A sa kaukauwa cake mai ko Saula, a sa vakataqayataki ira na Jiu era sa
tiko mai Tamasiko, ni sa vakadinadina sara ni sa Karisito ko koya oqo. Cakacaka 9:20-22.
VAKAUQETI MAI LOMALAGI

Na veisau ka yaco vei Paula e na lakolako iTamasiko e vakadeitaki koya me kila rawa kina ni o Jisu na Luve ni
Kalou na Mesaia. A veisautaka vakadua na nona bula ka yaco kina o koya me dua na daukaulotu rogo. Na vosa ga
nei Paula e na nona ivola e dusia; sa tauri Jisu Karisito me nona (Filipai 3:12) ka me iyaya ni veiqaravi ka kauta
na yacai Jisu e vuravura. (Caka 9:15; 26:15-19; Kal. 1:15, 16). E na gauna e liu, a vakabauta tu o Paula ni o ira na
lotu Vakarisito era lialia, era cakitaka na Kalou, dauveisaqasaqa ka kedra i totogi vinaka me ra vakararawataki. Oqo
na vuna a yalataka kina o Paula me vakawabokotaki ira na lotu Vakarisito (Cakacaka 8:3). O Jisu a rairai ga vei
Paula dina ga ni lecaikataka tu na veika a vakayacora tiko vei ira na lewe ni soqosoqo lotu(1 Kor. 15:8) ka yaco me
vukica vakataboicu na vuravura e na dela ni nona gauna. Yaloqaqa o Paula me vunautaki Jisu Karisito o Koya ka
mai semati lomalagi kei vuravura e na vuku ni nona bula, mate kei na nona tucake tale.
VAKAUQETI NI YAVUTAKI VEI KARISITO

Na bula nei Paula e dusia vakamatata ni vakabauta dina kei na cakacaka ni vakadinadina e rawati ni sa vakila e
dua na kaukauwa ni tucake tale mai ni mate nei Jisu. E dodonu meda lako curuma na veika vata ga ka sotava o
Paula e na ilakolako iTamasiko. E na sega ni vakataka sara na veika a lako curuma o Paula, ia meda vakila nida sa
vakabulai mai vei Jisu, sa na qai rawa ni da wasea nai tukutuku vinaka vei ira na tani. Eda sega ni wasea rawa na
veika e da sega ni vakila, ia eda rawa ni vakadinadina ga kina veika e da lako curuma. Kevaka e sega oya na noda
vakadinadina e mate ka sega kina na kaukauwa.
Eda sega ni kacivi me da wasea walega na yavu ni vakabauta ni lotu vei ira era sega ni vakabauta vata kei keda.
Eda kacivi me da vunautaka na tukutuku bula kei Jisu Karisito. Vakaraitaka na yalo ni Parofisai; : Vei ira kece na

lotu vakarisito, na lotu ni Kavitu e dodonu me matai ni laveti Jisu cake e vuravura taucoko. . . . me kakua ni
tabonaki, ni o Jisu ga na idre kaukauwa3 Oqo na veika a vakayacora o Paula ni oti ga na nona saumaki mai,
vunautaki Karisito e na veivalenilotu ni o koya na luve ni Kalou. . . .

A sa kaukauwa cake mai ko Saula, a

sa vakataqayataki ira na Jiu era sa tiko mai Tamasiko, ni sa vakadinadina sara ni sa Karisito ko koya
oqo (Cakacaka 9:20-22). E na dua na gauna e muri ni cakacaka ni kaulotu nei Paula a vunau tiko mai Eceni
Jisu kei na tucake tale (Caka 17:18). E rui talei na tuvatuva ni veiqaravi ena vuku ni kena wasei na kosipeli ka
vakaraitaka tiko o Paula e na Cakacaka 9 kei na Cakacaka 17. Na vica na tikina oqo e laveta cake e tolu na ka
eda rawa ni bolei kina me da vakayacora kina na kaulotu e na yaloqaqa.
1. Vakayagataka o Paula na Katuba kece e dolavi vua me vakadinadinataki Jisu kina.
Vei Paula na veivakalotutaki e sega ni dua ga na tuvatuva ga ni soqosoqo lotu, ia e tiki ni nona bula ka soli bula
talega kina! Vakasaqara o koya na veigaunisala kece me wasea kina na nona vakabauta. Vei keda na lotu ni
Kavitu na vakadinadina se kaulotu e sega ni da digitaka, ia e dua nai vakaro me da vakayacora.Nida sotavi koya na
Karisito sa tucake tale mai na mate, eda na sega ni galuvaka rawa. Sa noda itavi vakatamata lotu e na veisiga
meda vakaitavi e na cakacaka ni kaulotu, tukuniyalo vua na nomui tokani, wasea e dua na tikidua, vukei ira na

19

vakaloloma se caka vuli Volatabu. Vuqa na gaunisala e da rawa ni vakadinadinataki Jisu kina. Sega beka ni ko
digitaka na sala ni vakadinadina e veiraurau kei na nomu taledi kei na nomu isolisoli
2. Ni sa rawata o Paula e dua nai kumukumu era vakarorogo vua, sa vakarautaka o koya nai tukutuku e
veiganiti kei ira.
Paula a sotavi ira na tamata e na vakatagedegede ni bula era dui tu kina,na Jiu daulomakatakata e na vale
ni soro, o ira era tu e na makete ni volivoli, kei ira na Iceni vuli-vinaka. Na lesoni cava eda rawa ni vulica
mai kina? Eda na sega ni yacovi vuravura taucoko vakavo keda sa dui curuma yani na noda itikotiko..Oqo e
na bolei keda meda veimaliwai kei ira na tamata, sotavi ira ena bula era dui tu kina ka solia na nodai gu meda
qaravi ira vakavinaka. Na yalo ni parofisai e vakaraitaka Na nomu caka vinaka e sega ni vakatautaki e na nomu
vuku se na ka o rawa ni cakava, ia mai na nomu kila na gaunisala o rawa ni sotava kina na yalo ni tamata. 4 Oqo
saraga nai walewale ni veiqaravi nei Paula. Na vanua cava ga a gole kina o koya sa nona sasaga me kilai ira na
tamata, kila na yavu ni nodra vakabauta, nodra itovo, ka sa rawa vua me cavuqaqataka na nodra serekali.
[Cakacaka 17:] Na veika a lako curuma o Paula e rawa ni dina talega vei keda, vakavo keda mosita mai vu ni
yaloda na cakacaka ni kaulotu.
3. O Paula a veiwasei kei ira na tamata me rawa ni vadeitaka na dina kei na kaukauwa mana ni kosipeli.
E tiko na gaunisala matata me vakayacori kina na yavu ni vakasama e toka oqo e cake. E sega ni dodonu me
veiba na noda vakasama ni da wasea tiko na noda vakabauta. Na vakabauta ni lotu Vakarisito e savasava ka
dodonu. E sega ni tabonaki rawa ni vakadikevi na kena dina. Karua,sa rui kabibi meda kila vakavinaka na yavu ni
noda vakabauta me rawa ni da wasea kina vakavinaka. Meda vakanananu kina ka kila vakavinaka.
E dodonu me matata vei keda na vakadewa ni noda vakabauta me rawa kina ni da tutaka ka taqomaka. Na wasei
ni noda vakabauta e sega ni kani vakasama walega. Noda vakadinadina e sega ni veibataki se me laurai kina ni
donu ni nomu ile, ia meda tuberi ira ga kina na tamata vei Karisito. Na Volatabu e dusia ni dodonu me da laveti
15
Karisito me Turaga ni noda bula. ia dou vakarokorokotaka na Turaga na Kalou e na yalomudou: ka mo

dou vakarau tiko mo dou tukuna vua na tamata yadua sa tarogi kemudou, na vu ni nuinui sa tu e na
lomamudou e na yalomalumalumu kei na rere (1 Pita 3:15). Mevaka nai vosavosa e dautukuni: O ira na
tamata era sega ni via kila na levu ni ka o kila me yacova ni ra sa raica na yalo ni nomu veikawaitaki. E
dodonu me da tutaka vakadoudou na cakacaka ni kaulotu ka me yakayacori e na yalo ni loloma.

Mo Cavui Kalawa
E na vuku ni nona yalodina vakaoti vei Jisu Karisito o Paula, sa bolea o koya me cakacacani, warolaki, vesu, voca
e na waqa ka tini saraga me vakamatei. Ni oti e tinikalima na drau na yabaki e liu, o Martin Luther na italatala mai
Jamani a sotava na Jisu vata ga Ska rairai vei Paula. A mosita o koya na nodrau veiwekani kei Jisu ni sa Turaga o
Koya e na nona bula, a tuvorati ira na dauveibeitaki e na lewe ni matabose na Diet Of Worms ka vakaraitaka
kina o koya na vosa oqo Oqo Na Noqu Lewa Au Na Sega Ni Veisautaka, Vukei Au Na Noqu Kalou. O Martin
Luther me vakataki Paula, a sega walega ni tutaka na nona vakabauta, a bole mate talega kina. Kaulotu e na yalo
ni vakabauta e na laurai kina na bula ni sorosorovaki.

20

Vakaraubuka: 9 Sepiteba

NA VEIQARAVI NI VEISAU
Ben & Mary Maxson rau veiqaravi vakaitalatala
ena Paradise Adventist Church, California

E talei ka veivakurabuitaki dina nai talanoa ni nodratou veiqaravi na Tisaipeli enai vola ni Cakacaka 2:42-47. Sa
na rawa nida na vulica talega kina e levu sara na cakacaka ni veivakatisaipelitaki me vaka na veika eratou a
vakayacora nai apositolo. Na veitalevi kei na veiqaravi e vakayacori enai vola ni Cakacaka 2 e laurai ni sotavi na
nodra gagadre na tamata vakayadudua ena kena wasei nai tukutuku vinaka, ka sotavi na veika ni bula eso era lako
curuma tu na vei tamata yadudua. Na cakacaka vaka dauniveiqaravi eratou vakayacora na tisaipeli e vukea na bula
ni tamata ka sa yaco talega kina mera muri Jisu Karisito.
E dodonu meda kila ni Yalo Tabu ni Kalou e veiliutaki ka cakacaka vata kei iratou na Tisaipeli ena siga i Penitiko;
Na Yalo Tabu vata ga oya ena cakacaka vata tiko kei keda me yacova na lesu mai ni Turaga. Kenai balebale oya;
na siga i Penitiko e sega ni mai cava walega ena nodratou gauna nai apositolo. Na siga i Penitiko ena gauna sa oti e
se tiko ga e daidai ka sa dodonu meda kakua ni vakaweleweletaka na gauna bibi ni kena sovaraki na yalo Tabu eda
sa bula tiko kina oqo.
Na Kalou ena vakayacora na ka veivakurabuitaki e vuqa ena loma ni nona i soqosoqo lotu. E sega ni gadrevi na
tamata vuli vinaka se tamata vutuniyau; na Kalou e gadreva ga na tamata yalodina ka dei na nona vakabauti koya
na Kalou. Ena vakayagataki ira na vei mata tamata eso na Kalou mai na duidui ni vei vanua era cavu tu mai kina
kei nai tuvaki ni bula e tu vei ira me tauyavutaka kina na nona i Soqosoqo lotu.
Ni da vaka wilika na veika e vakayacora na Kalou mai Jerusalemi; e rawa ni da vulica kina ni soqosoqolotu e sega
ni dua walega nai kumukumu tamata era mai sota ena dua na vanua se loma ni vale. Na ka bibi meda na kila oya;
nai soqosoqo lotu e dua na ka bula baleta nira lewena tiko nai kumukumu tamata era bula kara vakabulai tu mai vua
edua na Kalou bula. E ka bula nai soqosoq olotu baleta o Jisu Karisito e solia na bula. Ena qai doudou kina meda
kaya nida luve ni Kalou bula baleta nida yavutaki tu vei Jisu Karisito okoya nai taukei ni bula. Ni da sa yavutaki vei
koya nai taukei ni bula; eda sa na doudou meda qarava na cakacaka ni veivakabulai eso meda vukei ira kina na
wekada me rawa nira rawata talega na bula.
Dua na marama na yacana o Penny Stratton e dau mai taki wai ni gunu tiko ena lomanibai ni Paradise Adventist
Church. Ni oti e va na yabaki ni taki wai e Paradise Adventist Church; sa tekivu me loma tarotarotaka na marama
oqo na Lotu ni Kavitu ni Lesu Vakarua Mai. E vakasaqara ka vakataroga nai tukutuku me baleta Lotu ni Kavitu ni
Lesu Vakarua Mai vei ira na tamata eso kei na mona livaliva eso (Internet). Sa dau talanoataka na veika me baleta
na Lotu ni Kavitu ni Lesu Vakarua Mai ki vei ira era cakacaka vata kei ira na nona i tokani. Ena nona vinakataka
me kila nai tukutuku me baleta na lotu, sa tekivu me dau mai lotu ena vei sigatabu kei na luvena cauravou me rawa
ni raica ka kila se cava na ka dina e kilai kina na Lot uni Kavitu ni Lesu Vakarua Mai.
Ni oti e vica na gauna ni nona sa dau laki lotu tiko o Penny e Paradise SDA Church; sa taroga cake yani o Penny ki
vei ira na lewe ni lotu era Vakasigalevu vata tiko se cava e vakavuna mera lewena tiko kina nai Soqosoqo lotu ni
Kavitu. E saumi na nona taro oya ena nodra sa dui talanoataka na veigaunisala duidui eso e sotavi ira kina o Jisu
Karisito. E raica rawa o Penny na ka e vakayacora na Yalo Tabu ni Kalou kina nodra dui bula yadudua na lewe ni
Soqosoqo Lotu.
Mai nai tuvaki ni bula makawa e lako curuma o Penny ena loma ni tini vakacaca na yabaki; sa tekivu me vakila na
veisau kina nona bula ena gauna sa tekivu me curuma tale kina na vale ni lotu e Paradise SDA Church ka sa dau
tukuni yalo taka na veika e sa vakadinadinataka ka mai sotava ena loma ni soqosoqolotu. E raica o Penny nai
vakarau ni bula ena loma ni soqosoqolotu ni sa rui uasivi ka kunei kina na loloma dina mai vua na Kalou.
21

Sa tekivu me Vuli Vola Tabu o Penny ka curu me lewena talega nai Soqosoqo ni marama enai Soqosoqo lotu. E
raica o Penny nira bulataka na vosa ni Kalou na lewe ni soqosoqolotu ka dei na nodra buvakabauta na Kalou. E
bolei na nona bula na marama oqo ka sa tekivu me vakaitavi taki koya ena cakacaka ni veiqaravi eso koya era dau
qarava na marama tokasa me vaka na tiko bulabula, vuli vakasaqa, kei na veika tale eso.
Mai na veika sa vulica rawa o Penny; sa tekivu me kauta yani na marama oqo na veika oqori me talevi ira kina na
wekana kei ira era tiko volekata nai tikotiko oya. Sa vakila o Penny na veikacivi ni Kalou kina nona bula ka sa dau
caka vuli Vola Tabu me veivuketaka ka tokona na cakacaka ni veiqaravi vakai Talatala ena nodratou i Soqosoqo
lotu.
E doudou me tukuni yalo taka o Penny ni sa vakadinadinataka ka vakila na kaukauwa ni Kalou kina nona bula mai
na gauna e ciqomi Jisu Karisito kina me yacova na gauna oqo. Na noda bula na lewe ni Soqosoqo lotu e dua tiko na
gaunisala ni noda vakaveikilaitaki Jisu Karisito ki vei ira na tamata. O Penny e raici Jisu vei ira na lewe ni
Soqosoqo lotu ena gauna taucoko e dau laki taki wai tiko kina ena loma ni bai ni valelotu. E kunea na loloma dina
va-Kalou ena vuku ni ka vinaka e mai sotava ena loma ni Soqosoqo lotu. E yaco na veika oqo baleta ni bulataki na
loloma dina va Kalou ena nodra bula na lewe ni Soqosoqo lotu.
Taro: Ena rawa beka vakacava me vanua vinaka ni veisusugi ka veituberi nai soqosoqolotu?
Kenai Sau: Ena rawa ni yaco na sasaga oqri kevaka meda na yavutaki tiko vei Jisu Karisito. Na gagadre levu e
dodonu me laurai kina loma Soqosoqo lotu ena gauna nikua oya meda bulataka na bula e kilai kina o Jisu Karisito.
E gadrevi me laurai na tubu e nai Soqosoqo lotu, e gadrevi na cakacaka vata kei na duavata ena loma ni Soqosoqo
lotu. Me tarai cake na loloma dina va Kalou enai Soqosoqo lotu (Efeso 4:16). Na Kalou duadua ga e rawa ni vukei
keda meda bulataka na veika vaka oqo ena loma ni Soqosoqo lotu kei na veivanua eso eda tiko kina.
Taro: Gaunisala cava eso e rawa ni yaco kina na veika vaka oqo? Rawa nida vakatokai vakacava meda lewe ni
nona i Soqosoqo lotu dina na Kalou? Ena rawa beka vakacava vua nai Soqosoqo lotu me qarava na veitavi eso e
dodonu me qarava nai Soqosoqo lotu?
Kenai Sau: Me vakavinakataki ka vakadeitaki na noda veiwekani kei na Kalou. Me kakua ni wiliki, vulici se kilai
walega na vosa ni Kalou; sa dodonu me laurai bulataki na Vosa ni Kalou. E laurai na vua ni noda veiwekani kei na
Kalou mai na veika eda bulataka ena veisiga. Ena gadrevi na noda veivukei ena masu kei na kena vulici na Vosa ni
Kalou (1 Cesolonaika 2:7). Nai Soqosoqo lotu e dodonu me yaco me dua na vanua vinaka ni veituberi se veisusugi
na noda i tikotiko raraba.
Nai Soqosoqo lotu me vanua ni bula kei na marau, me kunei kina na vakacegu mai vei ira na wekada; na vanua e
dodonu me sotavi kina na loloma kei na vakacegu. Ena basika nai yaloyalo ni bula oqo kevaka e semati keda vata
tiko na dina ni vosa ni Kalou ka noda yavu tudei o Jisu Karisito. Ni sa yaco na veika oqori sana qai vakaibalebale
dina na qaravi Kalou (Joni 14:6).
Meda talanotaka ka tukuni yalo taka na veika vinaka sa vakayacora na Kalou kina noda bula. Meda veibolei ena
vei talanoa eso ka meda cakava na cakacaka ni vei vakatisaipelitaki eso me rawa kina ni ra sotavi Jisu Karisito
talega o ira na wekada (Luke 8:39).
Na Kalou e gadreva meda vakayagataka na taledi kei nai solisoli e tu vei keda. E dodonu meda vakatetea nai
tukutuku vinaka ni Kalou kei na nona loloma ki vei ira na wekada. Meda vukea ka tuberi ira na noda i tokani mera
kila nai solisoli kei na taledi e tu vei ira ka me rawa ni ra vakaitavi talega ena kena wasei yani na loloma ni Kalou
kina vei tikotiko volekata eso era dui tiko kina (Efeso4:11). Na gagadre levu ni Kalou kina i soqosoqolotu oya me
daru tokona ka veivuketaka vata na nona cakacaka.
22

Na Yalo Tabu ni Kalou sa tiko oti e vuravura mai na nodratou gauna nai Apositolo me yacova e daidai; ka sa
waraki keda tu ga meda sureti koya kina noda bula meda toso vata ena vei cakacaka ni veiqaravi eso mera vukei
kina o oira na wekada era gadreva tu na veivuke.
Meda masulaka na veituberi ni Yalo Tabu ni Kalou ena loma ni Soqosoqo lotu me rawa ni da kila ka cakava na
gagadre levu ni Kalou oqo.

23

10 Sepiteba - Siga Tabu

QARAVI OTI NA CAKACAKA

Cakacaka tiko me vakatotolotaki na siga lagilagi koya.

Vola ko Ellen G. White
Ena loma ni vica na drau na yabaki sa oti, sa mai cegu koto na nodratou veiqaravi ena bula ni vakadinadina,
cakacaka kei na bula ni vosota na Apositolo ka sa dua nai yau levu ka yavutaki tu kina na toso ni Nona lotu na
Kalou. Na vei tukutuku ni nodratou veiqaravi oqo e volai tukutukutaki sobu ena Nona veituberi na Yalo Tabu ka
me veivakananumi vei ira na lotu vakarisito ena veitabagauna kei vuravura oya na bibi ni Nona cakacaka na i
Vakabula kei na noda semati keda ena cakacaka oqo.

Vakadinadina ena i matai ni Tabatamata

Na veitalai a cakava na ko Jisu vei ratou na tisaipeli ea vakamuri ka vakayacori me vaka na Nona gagadre. Ni ratou
tarai vuravura yani na dau kau itukutuku ni kauveilatai oqo ena kena vakadewataki na Kosipeli, sa dua na ka na
kena vakatakilai nai serau ni Kalou ka se sega vakadua ni se bau vakadinadinataki ena dela ni vuravura. Ena dela
ga ni dua na tabatamata, a tarai vuravura kina na kosipeli baleta ni ratou cakacaka vata kina na Apositolo kei na
Yalo Tabu.
Sa dua na ka na lagilagi kei na kena talei ni basika na vua ni nodratou cakacaka na apositolo digitaki ni Kalou. Ena
tekitekivu ni nodratou kaulotu, eso vei iratou na apositolo e sega ni tamata vuku se vuli vinaka sara, ia sa dua na ka
na noda sarava na talei ni kena sorovaki na bula ena cakacaka ka veikacivi kina ko lomalagi ena nodratou bula.
Eda sarava na Nona vakayagataka na Kalou na nona bula e dua e vakararavi ena kaukauwa ni Kalou, nona
vakayalomalumalumutaki koya ena Nona veivakauti na Kalou, ka yavutaka na nona cakacaka ni vakadinadina ena
Nona loloma na Turaga. Na nodratou bula na tisaipeli e laurai kina na kena vosataki ka wasei vakadodonu na dina,
bula ni daumasu ka vaka talega kina ni ratou vakararavi vakaoti ena Nona veituberi kei na Nona vei vakaukauwata
ki na Kalou ni Isireli. Sa dua na ka na kena mau vakavinaka na veiwekani koya ka sa yacova edua na
vakatagedegede ni dua na ka e takosova se vakalatilati ena nodratou kaulotu, sa dua na ka na kena mositi ratou, ka
sa vaka me dua sara ga na tiki ni yagodratou e vakararawataki tiko. Sa dua na ka na nodratou taura matua na dina
baleta ni ratou vakila ni ko lomalagi saraga e lumuti ratou ena cakacaka bibi koya.
Sa vakatakilai Koya ko Jisu vei ratou na Nona tamata ka vakatalega kina na nodratou guta na vakasaqarai Koya me
veiliutaki. Na nodratou kila na dina kei na rarama ni vosa ni Kalou e veiraurau vinaka saraga kei na kaukauwa e
gadrevi me valuti kina na dredre kei na veivaluvaluti ni vinaka kei na ca. Na yaca ni Kalou eratou kila ni yaca
duadua ga ena rukui lomalagi ena bula kina na tamata kecega.
Eratou sega ni vakacavara na cakacaka ena nodratou kaukauwa, ia ena kaukauwa ga ni Kalou. E sega ni rawarawa
dina na nodratou cakacaka. Eratou matai tiko ni kumukumu kaulotu ena delani vuravura oqo ka sega dina ni
rawarawa na tekivu ni cakacaka ni kaulotu eratou lako curuma. Eratou vosataki, tagi, vakasewasewani,
vakararawataki; ia eratou sega ni yalo lailai kina ka ratou marautaka ga na cakacaka vua na Kalou. Eratou
marautaka na veidredre eratou lako curuma.

Na yavu dei
Ena dela ni yavu ka virikotora ko Jisu, eratou tara kina na Apositolo na Soqosoqo lotu. Ena i vola tabu, na
vakayagataki ni veivosa ka vakanananutaki kina na tara ni vale ni Kalou e dusimaka tiko na yavu me vakacokotaki
kina na Nona i Soqosoqo lotu.Ena vakanananu oqo e tukuna kina ko Pita, Ni dou sa lako mai kivei koya, me
24

vaka ki na vatu bulabula, ko ya sa biuta ko ira na tamata, ia na Kalou sa digitaka, a sa talei: oi kemudou talega,
me vaka dou sa veivatu bulabula, dou sa tara cake mo dou vale vakayalo, me matabete yalosavasava, mo dou
cabora kina nai madrali vakayalo, sa vinaka vua na Kalou e na vuku i Jisu Karisito(1 Pita 2:4,5).
Ena draki ni bula ni kaulotu eratou lako curuma, sa rawa me basika na vei vatu ka rawa me tarai cake kina na yavu
ni Nona lotu na Kalou. Ena nona i vola o Paula vei iratou mai Efeso ka tukuna, O koya oqo dou sa qai sega tiko ni
vulagi kina se kai tani, dou sa koro vata ga kei ira era sa lotu, ka dou sa lewe ni vale ni Kalou; ka dou sa tara
cake e na nodra yavu nai apositolo kei ira na parofita, ia sai koya ko Jisu Karisito sa kenai vakadei e na tutu-nivale: o koya sa sema vata kina na vale taucoko, a sa tubu cake kina me vale tabu ni sa tu vata kei na Turaga: o
koya dou sa vakatataki vata talega kina me vale ni Kalou ni sa tiko kina na Yalo Tabu (Efeso 2:19-22). Eratou
tara vale na Apositolo ena yavu dei, na vatu ni vei tabagauna. Ena yavu dei oqo eratou tara kina na veivatu e kau
mai ena veiyasai vuravura. E sega ni rawarawa na nodratou cakacaka ka ni sasaga tale tikoga na meca me
vakalatilati ena cakacaka cecere oqo.

Veivakararawataki rerevaki
Era sa lutu ka yali yani yadudua na dau taravale ena ligadra na meca. A virilaki ko Sitiveni, Jemesa a vakamatei
ena i seleiwau, musu na ului Paula, vakoti ena kaulveilatai ko Pita, Joni a laki biu duadua tu ena dua na yanuyanu
lala, ia e tubu ga na Nona lotu na Kalou. Era basika mai na veisosomitaki vei ira na bale, ka sa toso cake tikoga na
veivatu ena yavu koya kei na Nona vale na Kalou.
Na talei ni sorovaki ni bula ena cakacaka ni kaulotu era sa bolea kina na dredre na Apositolo ka ni sa rui bibi cake
na Nona cakacaka na Kalou mai na nodra bula vakaira. Sa dua na ka na kaukauwa ni nona sasaga na meca ena
nodra vakararawataki ka vakayalolailaitaki na sotia ni Kalou ia era dinata tiko na Nona veikacivi na Kalou ena
nodra bula. E sega talega ni vakatara na Kalou me sega ni dua na Nona dauvakadinadina e vuravura, Ia ka sega
ga ni laiva me sega na nonai vakatakilakila.(Cakacaka 14:17). Era vakamatei na daucakacaka ni Kalou ia e tubu
ga na lotu ka toso ga na cakacaka. Ira na Waldenses, John Wycliffe, Huss kei Jerome, Martin Luther kei Zwingli,
Cranmer, Latimer, kei Knox, ira na Huguenots, John kei Charles Wesley, kei vuqa tale na sotia qaqa na tarai cake
kina na yavu oya ena veitabagauna ka ra soli bula ena cakacaka ka veitalai kina ko lomalagi. Ena nodra cakacaka na
sotia yalodina ni Kalou oqo kei na vuqa tale ena veitabagauna e muri, sa tadola kina na veimatani katuba ena kena
rawa ni vakarawarawataki na vakadewataki ni vosa ni Kalou ena veivanua vakapekani kei na iceni me kacivaki
kina na loloma ni Kalou kei na otioti ni tukutuku me tarai vuravura.
Ko Paula kei ira na apositolo, ka vakatalega kina ko ira na yalo dodonu era bula mai na gauna koya era sa
vakayacora na nodra I tavi ena kena tarai cake na yavu ni Nona lotu na Kalou. Dua tiko na nona vosa ni veibolei kei
na veivakasalataki ko Paula vei ira era vakaitavi ena kena tarai cake ni yavu oqo; Kevaka sa tu dei na nona
cakacaka e dua na tamata, sa tara cake ko koya, ena rawata na kenai sau. Kevaka ena vakamai na nona
cakacaka e dua, ena yali vua na kenai sau; ia ko koya ga ena vakabulai; ia sa na vaka ga na bula mai na
bukawaqa(1 Korinica 3:14,15).
Me vaka na Nona veitalaki o Jisu vei iratou na Nona tisaipeli, sa vakatalega kina na Nona veitalaki vei ira na Nona
lewe ni lotu ena gauna edaidai. Na kaukauwa vata ga ka veivakauti ena gauna koya, e veivakayavalati ka
veivakaukauwataki ena gauna edaidai. Kevaka era vakatara na kaukauwa ni Kalou me nodra, ena cakacaka ko
Koya ena vukudra. Me ra kila ni qo e cakacaka uasivi duadua ena ruku i lomalagi.
Na Kalou e solia kina i soqosoqo lotu e dua na tukutuku ni veibolei kei na veivakayaloqaqataki, na lewe ni lotu
yadudua e dodonu me gaunisala se dewadewa ni loma ni Kalou ka vakatakila talega e vuravura ka na Nona loloma.
Kevaka e dua na ka e marautaka vakalevu na Kalou oya n ira vakatakila na Nona i tovo kei na Yalona na Nona
tamata. Oqo e dua na ka e gadrevi vakalevu ena vuravura oqo, me vakatakilai na loloma ni Kalou ena nodra dui
bula na Nona tamata. Sa wawa tu ko lomalagi, waraki ira na turaga kei na marama me ra soli ira vakaoti me
vakatakilai kina na lomana kei na Nona kaukauwa.

Liga ni Nona Cakacaka na Kalou

Nai Soqosoqo lotu e vanua ni Nona veivakarautaki na Kalou ka ra tiko kina na Nona Dauniveiqaravi. Oqo na vanua
25

era vakatovolei kina kevaka era lomani Koya, kevaka talega era dinati Koya kei Nona veidigitaki ena nodra bula.
Oqo talega na vanua e laurai se ko cei era solia tiko kina na nodra dina, i yau, kei na gauna.
E bolei na lomadra na lewe ni lotu taumada ni ra raica na Kalou kei na kaukauwa e yalataki me nodra. Era sega ni
raici ira vakaira kei na ka era rawata. Sega li ni dodonu me vakaoya na noda vakanuinui vua na Kalou ka kacivi
keda? Sa dodonu me levu cake na kama ni lomada ni da kila ni da sa tiko sara ena i vakataotioti ni gauna kei
vuravura. Sa dodonu me vakama na lomada na loloma ni Kalou kei na Nona sorovaka na Nona bula ena vukuda.
Sa dua na kalougata levu vei keda na lotu vakarisito me da bula donuya e dua na gauna vakaoqo ka vakatalega kina
ni rawa me da cakava na cakacaka ni Kalou ka vakatotolotaka na Nona lesu vakarua mai.
Kevaka e daramaka na i Soqosoqo lotu nai sulu ni yalododonu i Karisito, tamusuka nai sema kina bula
vakavuravura, sa na lamata sara tu ga vakamatata me vaka na kena sa yali yani na kabukabu ni mataka ka cadra mai
na matanisiga oya na siga marautaki ka namaki, na Nona lesu vakarua mai na noda Kalou. Na Nona vosa ni
yalayala na Kalou kina Nona i soqosoqo lotu ena tudei ka tawamudu.Na dina.ena qaqa tikoga. Dina ni vuqa
na gauna ena dusimaki, tukuni ni sa vakavuravura, nanumi ni ra sa lialia na lewena, oqori na veika ena kacivaki mai
vei ira na meca. Ia, na Nona lotu na Kalou ena vakataotioti ni gauna ena vakaukauwataki cake ka na basuraka nai
lati kecega, ka na qaqa mai na veidredre kece e vakalatilati.
Na cava a vakadeitaki Jisu ena gauna ka lako curuma kina na dredre ena Nona bula ena dela ni vuravura oqo? A sa
raica oti tu ko Koya na daku ni dredre, na marau kei na kalougata e muri mai ka sa vakacegu kina na yalona. A
raica talega na bula tawamudu kei na marau ena yaco vei ira era ciqomi Koya. E rogoca rawa na nodra kaila ni
marau na vakabulai ka sa rogoca talega na nodra lagasere o ira era ka vesuki tu ni ra lagata tiko na sere nei Mosese
kei na Lami.
Eda rawa ni raica na veika sa tu mai ki liu, na kena talei ko lomalagi. E nai vola tabu eda raica kina e levu sara na
parofisai ka vakatakila vei keda na veika e tu mai ki liu kei na veika e vakarautaka na Kalou kina Nonai Soqosoqo
lotu. Ena vakabauta, ena rawa ni da yaco kina matamata ni koro ka rogoca ni kacivaki na vosa ni veikidavaki vei
ira ena bula oqo, era sorovaki ira vakaoti ena Nona veikacivi na Kalou ka ra sega ni vakanadakuya na Nona kaci ni
veisureti ka ra wilika me nodra na kalougata ni ra vakararawataki ena vuku ni yacana. Eda na rawa ni rogoca na
vosa oqo ni tau vei ira; era sa kaya e na domo levu, Sa yaga na Lami ka vakamatei, me soli vua na kaukauwa,
kei nai yau, kei na vuku, kei na qaqa, kei na veidokadokai, kei na vakarokoroko, kei na vakavinavinaka. Ia kau
a rogoca na ka bula kece mai lomalagi, kei vuravura, kei na ruku i vuravura, kei na wasawasa, kei na ka kecega
sa tu kina, ni ra kaya, Me ia vua sa tiko e nai tikotiko-vakaturaga, vei koya talega na Lami, na vakavinavinaka,
kei na vakarokoroko, kei nai ukuuku, kei na kaukauwa, ka sega ni mudu(Maciu 25:34, Vakatakila 5:12,13).
Mai lomalagi era na laki sota na yalododonu kei ira ka tuberi ira vei Karisito, ka ra na laki duavata na
vakacaucautaki Koya na Lami ena vuku ni Nona soli bula ena vukudra. Sa na oti na dredre kei na veivaluvaluti ni
vinaka kei na ca. Era na laki domovata na vakabulai ena kena lagati na sere ni qaqa; E dodonu, e dodonu me
laveti ka vakacaucautaki na Lami ka mate qai tucake tale, sa Nona na qaqa.

Taro me veitalanoataki
1. Ko valuta tiko beka nai valu eratou a sotava talega na tisaipeli ena vuku ni Nona cakacaka na Kalou?
Kevaka e sega, cava na vuna?
2. O iratou na Apositolo i Karisito e ratou namaka e levu na ka ka ratou solia ka cakava talega e levu na
ka. Cava beka e rua se tolu na ka rawa ni ko cakava me vakalevutaki kina na nomu tatadra ena
cakacaka ni Kalou?
3. Ko sa bau tatadrataki lomalagi li? Cava beka ko dau raica ena nomu tatadra oqori?

26

27