Professional Documents
Culture Documents
Nonviolence and
Just Peace
Vol. 6 No. 3
lamdagcdo@live.com | ascacdo@gmail.com
see on page 2
Sa
Agosto 22, 2016,
gilusad ang Jubilee of Mercy
for Drug Responders
and
Collaborators sa Arkidiyosesis
sa Cagayan de Oro. Sumala sa
Sulat Pastoral sa Droga ug sa
Kamadagayaon sa Kinabuhi ni
Arsobispo Antonio J. Ledesma,
SJ,DD, niadtong
Agosto 4,
2016, nga kabahin kini sa tubag
sa hagit ni Papa Francisco atol
sa Extraordinario nga Tuig
sa Kaluoy. Kini nga Jubilee
of Mercy mao usab
ang
paglusad sa community based
intervention programs aron
pagtubag sa krisis sa droga.
Gisugdan kini diha sa usa
Mabulokong
gisaulog
ang kapistahan ni Seor
San Agustin diha sa Santos
nga misa nga gipangunahan
ni Arsobispo Antonio J.
Ledesma, SJ, DD sa Agosto
28, 2016 uban sa kaparian
sa Arkidiyosesis sa Cagayan
de Oro. Ang naghatag sa
homiliya mao si Fr. Raul Dael,
SSJV.
Diha sa iyang homiliya,
miingon si Fr. Dael nga
ang
pagkamapaubsanon
(humility)
mao
ang
pinakamahinungdanon
nga alagad sa kalibutan.
Ang mapaubsanon adunay
dedikasyon, makahibalo sa
iyang kakulangon, mopakaon
ug nakaila sa mga kabos,
matod ni Sirac. Sa sulat sa
taga Hebreo, si Jesus mihalad
sa iyang kaugalingon sa krus,
ug mipakita sa gugmang
mapaubsanon sa usa ka
Dios. Diha sa ebanghelyo,
gipahinumduman
ang
katawhan nga kong dapiton
sa kombira, dili mopili
sa
pinasidunggan
nga
lingkuranan kay basin naay
moabot nga mas labaw pa
kay kanila, kay matod ni
Jesus ang magpataas sa
iyang kaugalingon ipaubos
ug ang magpaubos sa iyang
kaugalingon, ipataas.
Ang pulong humility,
gikan sa Latin nga humus,
nga nagkahulugan ug yuta.
Ang tawo nga mapaubsanon
naglakaw sa yuta,
wala
maglupad
sa kahanginan.
Dinhi usab gikan ang pulong
human (tawo). Sa ato pa
Archbishop
Ledesma
talked about Amoris Laetitia:
Seedbed of Vocation. Amoris
Laetitia, the Joy of Love, is
a
Post-Synodal
Apostolic
Exhortation of Pope Francis
following the 2014 and 2015
synods on the family. It was
signed on March 19, 2016 and
released on April 8, 2016.
Amoris Laetitia talks
nga nakasala.
Nasaksihan
sa tanan
nga dili shame
walk
kondili
solidarity
march ang nahitabo, diin
ang mga kaparian, pamilya,
kaigsoonan, ug ahensya sa
gobyerno nagkahiusa niining
katilingbanong
panglantaw
nga aduna kita Ginoo sa kalooy,
ug gusto kitang mamahimong
katawhan sa kalooy sa Dios,
Continue p.3
Continue p.3
Continue p.3
LAMDAG
Archbishops Page
Lately,
the
Philippines under a new
Administration seems
to be entering a new
phase in its quest for a
just and lasting peace.
On the one hand, the
recently concluded first
round of negotiations
between the GRP and
NDFP panels in Oslo
in August has brought
about
an
indefinite
ceasefire and hopeful
prospects for reaching a
peace agreement in the
near future. On the other hand, the deadly bombing of
a crowded night market in Davao on September 2 has
raised the specter of more terroristic acts in other parts
of the country.
It is in this light that the gathering of Catholic
peace advocates in Rome last April 11-13, 2016, can
provide a broader context for the Philippine situation.
The conference on Nonviolence and Just Peace was
sponsored by the Pontifical Council for Justice and
Peace and Pax Christi International. It brought together
lay people, members of religious congregations,
theologians, priests and bishops to share peace-building
efforts in Africa, Asia, the Americas, Europe, the Middle
East and Oceania. (I was invited to share some of our
peace-building efforts in Mindanao. Ms. Loreta Castro
and Jasmin Galace of the Miriam College Peace Center
also shared their ongoing activities in peace education).
The final statement of the conference issued An
Appeal to the Catholic Church to re-commit to the
centrality of Gospel nonviolence. It first cited concrete
experiences of people engaged in work for peace e.g.,
negotiations with armed groups in Uganda, Colombia,
South Sudan; advocacy for retaining the peace clause in
the Japanese Constitution; accompaniment in Palestine;
peace education efforts in the Philippines, etc. Looking
at our world today, the conference statement pointed
out:
We live in a time of tremendous suffering, widespread
trauma and fear linked to militarization, economic
injustice, climate change, and a myriad of other specific
forms of violence. In this context of normalized and
systemic violence, those of us who stand in the Christian
tradition are called to recognize the centrality of active
nonviolence to the vision and message of Jesus; to the
life and practice of the Catholic Church; and to our long
term vocation of healing and reconciling both people
and the planet.
Looking at the example of Jesus, the conference
statement continues:
In his own times, rife with structural violence,
Jesus proclaimed a new, nonviolent order rooted in the
Archdiocesan News
LAMDAG
Msgr. Legitimas, SSJV and Sr. Pearl Balbastro with Migrants Staff.
Jubilee of Mercy for Drug Responders and Collaborators Gilusad - from p.1
Sta. Monica sa iyang lampingasan nga
anak nga si San Agustin, mao usab ang
ipadangat sa mga drug responders.
Kung wala kining pag-unong ni Sta.
Monica, wala kitay San Agustin karon.
Matod pa sa Arsobispo nga
nindot sabton ang maanindot nga
larawan ni Papa Francisco nga gigamit
alang sa parokya ug sa katilingban, nga
islands of mercy ug field hospitals
Features
LAMDAG
September 1-30, 2016
AMAZING POLAND
A life-changing and faith-strengthening journey
Fr. Rico Lapinig, SCJ (second from left holding Philippine Flag)
By Fr. Rico O. Lapinig, SCJ
September
Birthday Celebrants
Fr. Cesar Ramantin, SSJV
September 3
News
LAMDAG
September 1-30, 2016
Oro Clergy
Features
LAMDAG
September 1-30, 2016
TIBAK
LUCAS 5:33-39
TIBAK (TInuod BAKak). Unsa ba gyud? Ang tigulang kay miagig pagkabatanon. Ambot lang kon ang batan-on muabot ba ug pagkatigulang.Tinuod? Apan
adunay mga batan-on nga mura na pod ug mga tigulang. Bakak? Ang pagkatigulang
ug pagkabatan-on kay anaa daw sa edad? tawag? dagway? panghunahuna? lihok?
kinataw-an? kinan-anan? lawas? tingog? batasan? hilig? abilidad? baho?......TIBAK?
Ang edad daw sa tigulang kay 60 pataas. Sakop siya sa Senior Citizen (SC).
Tinuod? Ang edad sa batan-on kay 59 paubos. Sakop siya sa Kabataang Barangay
(KB). Bakak? Ang uban kay dili modawat nga sila tigulang na sa edad 60 pataas.
Tinuod? Dili man daw sa edad basihanan ang katigulangon. Anaa daw sa
kasingkasing. Kon young at heart daw ka dili ka pa tigulang. Bakak? Kon ang imong
heart daw moundang na sa paghigugma mao nang tigulang na daw ka.Tinuod? Kon
mukilig pa kuno imong heart sa dihang makakita ka ug gwapo o gwapa dili pa daw
ka tigulang.Tinuod? Unsa diay nang young at heart? Mao ba kanang ma-in-love ka pa
sa batan-on nga sexy ug pula-pula lang ang ngabil? O young at heart kay kon unsay
uso mao poy imo? Kon uso ang facebook ug instagram mao poy imo. Kon uso ang
gimikan mao poy imo. Kon uso ang hair color mao poy imo. Kon uso ang shabu mao
poy imo. Pak! Pak! Ganern!.Pak! Pak! Pak! Ganern! Ganern! Kon uso ang patay mao
poy imo? Patay! Sabay-sabay lang gud sa panahon ug uso kay lage daw binatan-ong
kasingkasing. Bakak? Ang edad lugar anaa sa heart? Tinuod?
Ang tawag sa tigulang kang Manong, Manang, Nanay, Tatay, Lola, Lolo, Iyo, Iya,
Senyor, Senyora, Hermana, Hermano, Manoy, Manay, Lang, Hoy, Tigulz. Ang tawag
sa batan-on kay Ms, Mr, Dong, Day, Ondo, Gwapa, Gwapo, Bay, Parts, Hello, Hi, Bata,
Bagets. Patawag na lang daw ka sa imong first name aron dili ka mahalatang tigulang
ka na o batan-on ka pa. Unsa pud nga ngalan? Pwede Ambrocio? Perfecto? Concordia?
Agapita? Ambrocio Jr? Perfecto Jr? Concordia Jr? Agapita Jr? Dili na ba mahalata kon
Tigulz o Bagets ka? Bakak? Ang dagway daw ni Iya ug Iyo kay murag nawong. Bakak?
Nawong-nawongon ka kay kunot ka nag dagway murag ampalaya ug ang uban mura
gyud og durian.Tinuod? Mao nang ang uban ipainat ang dagway aron mahamis ug
ang uban patapakan mura ug aspalto aron magmukhang BABY. Si Inday mura ug
gapas ang aping kay humok kini, hamis kini , mapula-pula kini ug murag gikamatis
na kini.Tinuod? Dawbi kon kinaraan gani imong panghunahuna pastilan tigulang
ka na daw. Maayo gani kang moestoryag gubat panahon sa hapon ay tigulang ka na.
Gipangulitawhan ka gani ni Mampor ay perting tigulanga. Wala gani klaro imong
estorya,
gataboktabok gani imong
panghunahuna,
grabe kaayo ka
mag-imagine
ug
way
puas
nga
pagpanguyab ay ay ay
bagets pa. Bakak?
Maayo pa gani imong
memory of course
pagkabatan-on
ba
gyud nimo Bay.Wala
na gani ka kadumdom
sa imong nalimtan
padulong kana sa
p a gka a n g o - a n g o
ay sus klaro na
na.Tinuod?
Ang
tigulang daw kay
maalamon.
Ang
batan-on daw kay
kinahanglan alamalamon. Bakak? Ang
imong lihok gani
hinay murag gadagan nga bakol kana tigulang na gyud ka ug kon paspas mura ug
galutaw sa hangin ayna batan-on pa gyud ka kay mahilig ka man maglupad-lupad.
Apan kon takarag gani aw mura ug tigulang o mura ug batan-on. Tinuod? Si Senyor
kay humok na ug bukog. Si Bata balibali lang ang bukog. Dali ra gani ka muondang
pagkatawa agoy tigulang na gyud ka kay hangos na man. Mao ang uban pahiyom na
lang bisan wa nay ngipon basta naay pay lagos. Buhakhak nga katawa ug galuhaluha
nang mata sa kinatawa nan batan-on ka pa Ms. Bakak? Gamay na lang siya ug kaon
ug pili na sa pagkaon kay lagi tigulang na ug daghan na ug sakit gabation. Si Ondo
walay pili, kaonon tanan, tilawan tanan kay lami lage tanan. Alang kang Lolo ug
Lola lawas luya na, panuhot daghan na ug panghaplas sige-sige na.Tinuod? Matud
sa Intsik, si Gwapa daw kay amoy melon. Si Hermana kay melon amoy. Bakak? Puti
nang buhok o pipila na lang ang buhok o wala na gyuy buhok kay lage tigulz na.
Bongol-bongol pa o bongol na gyud si Manoy. Pinakurog-kurog lang ang tingog ni
Tatay ug Nanay. Unya hait pud kaayo ang tingog ni Paparts. Bakak? Dali na siyang
masuko ug perming pangasaba kay tigulang na kuno o kaha basing sawi lang daw.
Kay ang tawo kunong masuk-anon kay kulang sa pagmamahal.Tinuod? O tigulang na
gyud? Laagan daw ka kon batan-on ka pa. Gapuyo lang daw ka ug balay kon tigulang
na.Tinuod? Abtik daw ka kon bata-bata pa ug daghan gustong buhaton apan walay
masugdan. Grabing abilidad nga ikabuga kay binag-o lagi, batan-on gud. Bakak? Ang
tigulang pud ipanghinambog gyud ang kinaraan kay wala na daw kini karon nga
panahon. Sa ato pa, batan-on ug tigulang iyahay lang og pasikat kay lage daw lahilahi
nga panahon ang ginabasihan.Tinuod? Sayang daw mamatay kon batan-on ka pa.
Bakak? OK na daw mamatay kon tigulang ka na.Tinuod? Tigulang kana ba o batanon pa? Oy gahunahuna pa siya! HEHEHEHEH!
Nakapamalandong ko nga anaa ra sa tawo kon kinsa gayud siya:Tigulang
ba? Batan-on ba? Anaa ra kaniya kon unsa nga kinabuhi ang iyang ginapuy-an.
Tinigulang ba? Binatan-on ba? Basta ako ganahan ko sa TIBAK. TIgulang BAtanon Kombinasyon. Kanang halong pagkatigulang ug pagkabatan-on ba (TIBAK).
Lovers of Old ug Lovers of Young(TIBAK).Pwede kang tigulang ug pwede pud kang
batan-on (TIBAK). Pwede bag-o ug pwede daan (TIBAK). Pwede bag-ong luto ug
pwede pud bahaw (TIBAK). Happy ka kauban ang mga tigulang ug happy pud ka
kauban ang mga batan-on.Ang batan-on nanginahanglan sa tigulang. Ang tigulang
nanginahanglan sa batan-on.Tinuod? Kon sa panahon mahatagag bili sa batan-on
ang mga tigulang ug mahatagag bili sa mga tigulang ang mga batan-on.WOW! What
a perfect combination (TIBAK). Grasya sa Dios ang pagkabatan-on. Mas grasya
sa Dios ang pagkatigulang. Apan mas mas mas talagsaon pa gyud nga grasya ang
pagkasayod nga anaa kay Dios nga mahigugmaon kaayo nga maoy basihanan nato
sa usa ka malipayon ug makahuluganon nga kinabuhi sa tanang edad ug panahon
o mapatigulang o mapabatan-on man. Ang simbahan usa ka kombinasyon sa mga
tigulang ug mga batan-on. Ang Dios kanunay batan-on bisan sa dugay nang panahon.
Sabay Siya sa tanang matang sa tawo mabata man o matigulang man.Walay pili ang
Dios mao nang mas maayong halohalo na lang ta (TIBAK). TIBAK ka kon pwede ka
sa tanan. Pwede kang magpakabata ug pwede pud kang magpakatigulang. In our
hearts, there must be wisdom of old age and the idealism of the youth. Bakak?
Tigulang ka ba? Batan-on ka ba? O TIBAK ka ba?
SAKSAK-SINAGOL
NI PEPOYE
KARONG SEPTYEMBRE OTSO
ADLAW SA INAHAN SA GINOO
SIYA ATONG PASALAMATAN
KAY PINAAGI KANIYA MIABOT ANG KALUWASAN.
mahal kaayo sa atong Ginoong Jesukristo
mao nga sa Langit gipasaka amigo
busa ato siyang tahuron
dili yaga-yagaan ug tamayon.
ANG KANUNAY NIYANG PAGPAKITA
ARON KITA MOBIYA NA SA SALA
MAGHIGUGMAAY NA ANG TANAN
KALIPAY SA DIOS SA KAGAHUMAN.
kon tinuod ka nga binunyagan
nagsunod ka sa Kristohanong pagtulun-an
ang sugo ang kinabuhi ayaw kutlo-a
kay wala kay katungod higala.
NGANONG GUSTO KANG MAMATAY ANG MGA DAUTAN
IKAW MAN UNTA BINUNYAGAN
ANG GINOONG JESUS NAG-INGON
TUNGOD SA PAGKABANHAW NABUNTOG ANG KAMATAYON.
kon siya karon namatay
walay problema kay sa sunod siya maglipay
nga kuno ang singgit panimalos kinahanglan
husto lamang kon wala nay kabanhawan.
APAN ADUNAY IKADUHANG KINABUHI
MAONG SA PANIMALOS KANIMO NAGDILI
DUGANG PA IGSOON
ANG PANIMALOS IYA LANG SA DIOS NGA LANGITNON.
kay siya man ang tag-iya sa kinabuhi
gipahulaman samtang kita karon pa buhi.
NGANONG GUSTO KITA ANG MGA DAUTAN PATYON
KAY SA PAGKABANHAW IGNORANTI KITA IGSOON
NGA UNTA KON ADUNAY KATAPUSAN
ADUNA MAN USAY KABANHAWAN.
ug kining ikaduhang kinabuhi
usa ka gasa nga hamili
timaan sa hustisya
ang mga nag-antos ra unya magmaya.
KLARO MAN UNTA KAAYO
ANG PULONG SA ATONG GINOO
NGA DILI ANG MGA MATARONG ANG IYANG GIANHIAN
KON DILI ANG MGA NAWALA UG LAMPINGASAN.
kay kon ang mga matarung mamatay
mouban man kaniya sa hingpit nga kalipay
apan kon mamatay ang mga tawong dautan
sa yawa man sila makauban.
ANG GUSTO SA GINOO
ANG YAWA SA KALAG WALAY PAHAT AMIGO
NGA MENTRAS WALA PA MOABOT ANG KAMATAYON
ANG KINABUHI NA BAG-OHON.
busa kon ang Simbahan supak sa pagpatay sa mga tawong dautan
kay nagsunod lang siya sa kang Kristong pagtulun-an
dili siya gusto may kalag nga ma-impyerno
kay kasubo ug kasakit kana sa Ginoo.
KAY ANG PINAKADAKONG KALIPAY SA DIOS SA KAGAHUMAN
KON SA DAUTAN ANG PAGPAKASALA IYA NANG BIYAAN
KAMO USANG MGA TIKASAN UG MALIMBONGON
ANG PAGKA-KORAP INYO NANG UNDANGON.
ayaw tuguti sa impierno
kamo niini mahiadto.
atong likayan ang garbo
kay kontra kaayo kini ni Kristo.
OKTOBRE NA SA SUNOD BULAN
ANG PAGROSARYO ATONG PAKUSGAN
MAG-AMPO KITA ALANG SA PAMILYA
UG ANG KALINAW SA YUTA MAGHARI NA.
hinumduman ang mga masakiton
nga sa kaayohan sa balatian makaangkon
i-ampo usab ang mga pangulo
nga sila mapaubsanon magkinabuhi diha sa Ebanghelyo.
LAMDAG
will be more than happy to print greetings and announcements at reasonable rates.
Soft copies are especially welcome.
To find out more, call the Social Communication Apostolate
Bag-ong LAMDAG
Editorial Consultant
Managing Editor
Banny E. Briones
Dr. Benie Sy
Charity Cooney
Che Reyes
Bebing Guinitaran
Maristela Camaddo
Marketing & Circulation
Association of Pauline Cooperators
Grace Fernan
Bag-ong Lamdag is a newsletter published monthly by the Social Communications Apostolate of the
Archdiocese of Cagayan de Oro, whose aim is to link the various parishes, ministries, and apostolates
within this archdiocese. For inquiries and feedback, send us an email at ascacdo@gmail.com. You may visit
us online and leave a comment at lamdagcdo.blogspot.com.
Archdiocesan News
LAMDAG
Niadtong
Hulyo
23,
2016,
malipayong nidawat sa sakramento
sa Kaminyoon ang 63 ka parisan nga
magtiayon nga gipahigayon didto sa
Our Lady of Snow Parish, El Salvador.
Ang mass wedding gipasiugdahan sa
Franciscan Hermits of the Holy Family
sa Ulaliman, kansang apostolado mao
ang paggiya sa katawhan sa pagbalik
sa Dios pinaagi sa pagdawat sa mga
sakramento.
Nakadawat usab sa sakramento sa
kumpisal, pagkalawat, pagkumpirma,
ug bunyag ang 35 ka tawo nga nakabig
balik sa pagtoong Katoliko lakip na ang
ilang mga anak. Gihatagan usab sila ug
katesismo matag Sabado ug rosaryo sa
Diosnong Kalooy.
Sa Agosto 14, 2016, gisaulog ang
Opol to Lugait
Venue: Initao Parish September 3 (Saturday)
@ 9am to 12nn
Cagayan de Oro
Venue: San Jose de Mindanao Seminary - September 3
(Saturday) @ 9am to 12nn
Inmates holding their certificates after Bible study
Bebing Guinitaran
Tagoloan to Binuangan
Venue: Jasaan Parish September 10 (Saturday)
@ 9am to 12nn
Sugbongcogon to Magsaysay
Venue: Gingoog Parish September 17 (Saturday)
@ 9am to 12nn
Camiguin Island
Venue: Mambajao Parish September 24 (Saturday)
@ 9am to 12nn
All Districts
Venue: San Jose de Mindanao Seminary October 1
(Saturday) @ 9am to 12nn
Notes:
The host parishes & seminary will prepare simple snacks/lunch for the
applicants and the venue as well
The result of the phase 1 exam will be released in October. All applicants
will receive letters from the seminary through their parish priest
Qualification: Grade 10, College level & College Graduate
No requirements yet
PHASE 2 INTERVIEW
Maristela Camaddo
The
2nd CBCP-ECSC National
Media Convention was held at Angels
Hills Retreat and Formation Center,
Tagaytay City from August 22 to 24,
2016. Convened by the CBCP-Episcopal
Commission on Social Communication,
all the dioceses and archdioceses in
the country sent their representatives.
Resource persons were Most Rev. Mylo
Hubert Vergara, D.D., chairman of CBCPECSC, Fr. Anton Pascual of Radio Veritas,
Fr. Roy de Bellen of TV Maria, Mr. Edwin
Lopez of EWTN Philippines and the very
dynamic speaker, Sean Patrick Lovett,
Director of Vatican Radios English
Programming.
The CBCP-ECSM adopted Pope
Francis message for the 50th World
Communications Day as theme of the
convention:
Communication
and
Mercy: A Fruitful Encounter. The Popes
message opens with: The Holy Year of
Mercy invites all of us to reflect on the
relationship between communication
and mercy. The Church, in union with
Christ, the living incarnation of the
Sean Patrick Lovett with ACDO delegates during the 2ND National Media Convention
Michael Yu