CAMILLA LCKBERG

KSINICZKA Z LODU
(Isprinsessan)
Tumaczenie: Inga Sawicka

Wydanie polskie: 2009

Wydanie oryginalne: 2003

Dla Willego

Dom by pusty, opuszczony. Ze wszystkich ktw wiao chodem.

W wannie utworzya si cienka warstewka lodu. Ciao nabierao
sinawej barwy.
Przywodzia mu na myl ksiniczk. Ksiniczk z lodu.
Waciwie nie czu zimna, cho siedzia na pododze. Wycign
rk i lekko jej dotkn.
Krew na przegubach dawno zastyga.
Przepeniaa go mio do niej, silniejsza ni kiedykolwiek.
Pogaska j po ramieniu, jakby chcia dotkn duszy, ktra opucia
ju ciao.
Odchodzc, nie obejrza si za siebie. Nie byo to egnaj, lecz
do zobaczenia.

Eilert Berg nie czu si szczliwy. Ciko oddycha, sapa, ale to

nie stan zdrowia by jego najwikszym problemem.
Svea w latach modoci bya liczn dziewczyn. Eilert nie mg
doczeka si chwili, gdy wreszcie znajdzie si z ni w maeskim
ku. Wydawaa si taka agodna, mia i nieco niemiaa. Po nazbyt
krtkim okresie uciech cielesnych pokazaa jednak prawdziwy
charakter. Wzia go pod pantofel i trzymaa tak od prawie
pidziesiciu lat. Ale Eilert mia tajemnic. W jesieni ycia pojawia
si szansa na troch wolnoci i nie zamierza jej zaprzepaci.
Cae ycie ciko pracowa, owic ryby, co zapewniao dochd
wystarczajcy akurat na utrzymanie Svei z dziemi. Potem przyszy
chude lata emerytury. Nie mia adnych oszczdnoci, nie mg wic
rozpocz ycia na nowo, gdzie indziej, w pojedynk.
A tu nagle pojawia si szansa, niczym dar z niebios. W dodatku
byo to takie proste, e niemal miechu warte. C, jeli kto jest
gotw paci niebotyczne sumy za par godzin pracy na tydzie, to
jego problem. Eilert nie bdzie z tego powodu narzeka.
W cigu zaledwie roku uskada spor kupk banknotw.
Schowa je w skrzynce za doem na kompost. Ju niedugo uzbiera si
tyle, e bdzie mg wyruszy do ciepych krajw.
Wchodzc na ostatni stromy pagrek, przystan na chwil, aby
wyrwna oddech i rozmasowa bolce donie. W Hiszpanii, a moe
w Grecji, wreszcie odtaj od idcego jakby od rodka chodu. Eilert
liczy, e ma przed sob jeszcze co najmniej dziesi lat, zanim

przyjdzie wycign nogi, i mia zamiar dobrze wykorzysta ten czas.

Na pewno nie zamierza ich spdzi z tak jdz.
Codzienne poranne spacery byy dla niego jedynymi chwilami
spokoju. W dodatku zapewniay niezbdny ruch. Chodzi zawsze t
sam tras i ci, co znali jego zwyczaje, czsto wygldali, eby chwil
pogwarzy. Szczegln przyjemno sprawiay mu pogawdki z adn
dziewczyn z domu koo szkoy na grce Hkebacken.
Bywaa tam tylko w weekendy i zawsze przyjedaa sama, ale
chtnie wdawaa si w rozmowy o wszystkim i o niczym. W dodatku
pann Alexandr interesoway sprawy dotyczce Fjllbacki, take te
dawne, nad ktrymi Eilert rozwodzi si z wyjtkowym zapaem.
Poza tym a przyjemnie byo na ni patrze. Eilert, cho ju
stary, zna si na tym. Wprawdzie plotkowano na jej temat, ale gdyby
czowiek mia sucha, co baby gadaj, nie miaby czasu na nic
innego.
Prawie rok temu zapytaa, czy w pitki rano nie mgby zaglda
do niej, skoro i tak ma po drodze. Dom by ju stary, wic ogrzewanie
i rury coraz to nawalay. Nie chciaaby przyjecha na weekend do
zimnego domu. Eilert dostanie klucz, wystarczy, e zajrzy i upewni
si, czy wszystko w porzdku. Przy okazji sprawdzi okna i drzwi, bo
w okolicy byo kilka wama.
Nie by to aden kopot, a raz w miesicu w jej skrzynce na listy
czekaa na niego koperta z jego nazwiskiem, zawierajca w jego
mniemaniu icie krlewsk sum. Poza tym byo mu przyjemnie, e
moe si do czego przyda. Cae ycie pracowa i trudno mu byo si

przyzwyczai do braku zajcia.

Z trudem pchn do rodka krzywo wiszc furtk. nieg by
nieodgarnity i Eilert pomyla, e moe poprosi ktrego z chopcw,
aby jej pomg. To nie jest zajcie dla kobiety.
Wymaca w kieszeni klucz, uwaajc, aby go nie upuci w
gboki nieg, bo gdyby musia przyklkn, nie mgby potem wsta.
Schodki prowadzce do sieni byy oblodzone, liskie, musia
przytrzyma si porczy. Wanie mia woy klucz do zamka, gdy
dostrzeg, e drzwi s uchylone. Zdumiony otworzy je i wszed do
przedpokoju. Moe przyjechaa troch wczeniej ni zwykle?
Halo, jest tam kto?
Nikt mu nie odpowiedzia. Zobaczy wydobywajc si z jego ust
mgiek i zda sobie spraw, e w domu jest zimno. Przez moment nie
mg si zdecydowa, ale mia wraenie, e co tu nie gra i nie jest to
tylko sprawa ogrzewania.
Przeszed przez wszystkie pokoje. Chyba wszystko byo na
swoim miejscu. W domu panowa porzdek, jak zawsze. Wideo i
telewizor stay na swoich miejscach. Eilert sprawdzi cay parter,
potem wszed na stopnie wiodce na pitro. Schody byy strome,
musia si mocno trzyma porczy.
Najpierw wszed do sypialni, urzdzonej w stylu zdecydowanie
kobiecym, ale oszczdnym i w dobrym gucie. Panowa tu taki sam
porzdek jak w caym domu. ko byo posane, obok staa walizka.
Nie wygldaa na rozpakowan. Eilertowi zrobio si gupio. A moe
przyjechaa wczeniej, zobaczya, e piec si zepsu, i wysza

poszuka kogo, kto go naprawi.

Ale sam w to nie wierzy. Co byo nie tak. Czu to w kociach,
tak jak czasem wyczuwa zbliajcy si sztorm. Ostronie szed dalej.
Wszed na due poddasze z drewnianym belkowaniem. Naprzeciw
siebie stay tam przy otwartym kominku dwie kanapy, przed nimi
stolik, na ktrym leao kilka porozrzucanych gazet. Poza tym
wszystko byo na swoim miejscu.
Zszed z powrotem na d. Tam rwnie wszystko byo tak, jak
powinno. Ani kuchnia, ani salon nie wyglday inaczej ni zwykle.
Zostaa jeszcze azienka. Co, nie wiedzia co, sprawio, e zawaha
si przed otwarciem drzwi. W domu nadal panowaa cisza.
Sta jeszcze przez moment, zastanawiajc si. Potem doszed do
wniosku, e zachowuje si miesznie, i zdecydowanym ruchem pchn
drzwi.
Chwil potem pdzi do drzwi wejciowych tak szybko, jak mu
pozwala wiek. W ostatniej chwili przypomnia sobie, e schodki s
oblodzone, i zapa si porczy. Poleciaby gow naprzd.
Przebrn przez zalegajcy nieg i skl zacinajc si furtk.
Wypad na chodnik i stan bezradnie. Kawaek dalej na drodze ujrza
zbliajc si ranym krokiem posta. Rozpozna crk Torego, Erik.
Zawoa, eby si zatrzymaa.

Erika Falck czua si potwornie, miertelnie zmczona.

Wyczya komputer i posza do kuchni po kolejn kaw. Naciskali j
ze wszystkich stron. Wydawnictwo chciao, aby w sierpniu zoya

konspekt ksiki, ktr dopiero co zacza pisa. Ksika o Selmie

Lagerlf, pita biografia jej pira powicona szwedzkim pisarkom,
miaa by zarazem najlepsza, ale Erika nie moga w sobie wzbudzi
chci pisania.
Od mierci rodzicw min ju ponad miesic, ale aoba bya tak
samo wiea jak na pocztku. Porzdkowanie domu rodzicw te nie
szo jej tak szybko, jak z pocztku sdzia. Cigle powracay
wspomnienia. Zapakowanie jednego kartonu trwao wiele godzin, bo
kada wzita do rki rzecz przywoywaa wspomnienia, ktre raz
wydaway si bliskie, a innym razem bardzo odlege.
W kocu postanowia, e nie bdzie si pieszya. I tak na razie
wynaja swoje sztokholmskie mieszkanie, poniewa wyliczya sobie,
e rwnie dobrze moe pisa w domu rodzinnym, we Fjllbace. Dom
sta nieco na uboczu, nad zatok Slvik. Otoczenie tchno spokojem.
Erika usiada na werandzie i spojrzaa na rozcigajcy si przed
ni archipelag. Widok zapiera dech i wraz z porami roku zmienia si
w sposb wrcz spektakularny. Tego dnia olepiajce soce rzucao
kaskady wiata. Migotao na grubej pokrywie lodowej skuwajcej
wody zatoki. Ojciec byby zachwycony.
cisno j w gardle. Powietrze w domu wydao jej si duszne.
Postanowia pj na spacer. Termometr pokazywa minus pitnacie
stopni. Ubraa si na cebulk, a i tak gdy tylko wysza, poczua chd.
Po chwili od szybkiego marszu zrobio jej si ciepo.
Panowaa

boga

cisza.

Nigdzie

ywej

duszy.

Jedynym

dwikiem, jaki syszaa, by jej wasny oddech. Byo zupenie inaczej

ni latem: wtedy caa okolica ttnia yciem. Latem Erika wolaa

trzyma si z dala od Fjllbacki.
Rozumiaa wprawdzie, e turystyka przesdza o dalszym jej
istnieniu, ale nie moga pozby si wraenia, e latem nastpuje
inwazja szaraczy. Albo te wielogowego potwora, ktry pomau,
rok za rokiem, poyka star ryback osad, wykupujc domy pooone
najbliej wody. Przez dziewi miesicy w roku byo to miasteczko
duchw.
Przez setki lat rdem utrzymania mieszkacw Fjllbacki byo
rybowstwo. Surowa przyroda i nieustajca walka o przetrwanie
sprawiy, e tutejsi ludzie byli szorstcy, ale i silni. Kiedy ich ycie
zaleao od pojawienia si awicy ledzi.
To si zmienio, kiedy Fjllback uznano za malownicz
miejscowo i zjawili si turyci z grubymi portfelami. Rybowstwo
jako rdo dochodu stracio na znaczeniu. Z kadym rokiem wrd
staych mieszkacw Erika dostrzegaa coraz wicej pochylonych
gw. Modzi wyprowadzili si, a starym zostay wspomnienia. Sama
bya jedn z wielu, ktrzy postanowili wyjecha.
Przypieszya kroku i skrcia w lewo, na grk koo szkoy. Ju
dochodzia, gdy usyszaa, e woa do niej Eilert Berg, ale nie
dosyszaa co. Wymachujc rkami, szed w jej kierunku.
Ona nie yje.
Eilert oddycha krtko, gwatownie, jego puca wydaway
nieprzyjemne piski.
Prosz si uspokoi, co si stao?

 Ley w rodku. Nie yje.

Palcem wskaza na duy bkitny dom na grce i spojrza na ni
pytajco.
Erika potrzebowaa duszej chwili, eby uwiadomi sobie, co
powiedzia. Gdy w kocu dotary do niej jego sowa, pchna
zacinajc si furtk i przebrna przez nieg do drzwi wejciowych.
Eilert zostawi je otwarte. Erika przestpia prg ostronie, jakby nie
wiedzc, czego ma si spodziewa. Nie pomylaa, e mogaby po
prostu zapyta.
Idcy za ni Eilert w milczeniu wskaza drzwi azienki na
parterze. Erika odwrcia si i spojrzaa na niego pytajco. By bardzo
blady, cienkim gosem wychrypia:
Tam, w rodku.
Erika nie bya w tym domu od bardzo dawna, ale kiedy znaa go
dobrze i wiedziaa, gdzie jest azienka. Mimo ciepego ubrania
przeszed j zimny dreszcz. Powoli otworzya drzwi azienki i wesza
do rodka.
Nie umiaaby powiedzie, czego si spodziewaa po zdawkowych
sowach Eilerta, ale nie bya przygotowana na tyle krwi. Kafelki w
azience byy biae. Tym silniejsze wraenie robia krew w wannie i
wok niej. Przez moment Erika pomylaa, e to pikny kontrast,
zanim do niej dotaro, e w wannie ley prawdziwa kobieta.
Jej ciao byo nienaturalnie biae, a miejscami sine, ale Erika
rozpoznaa j natychmiast. Alexandra Wijkner, z domu Carlgren,
crka wacicieli domu. W dziecistwie si przyjaniy. Teraz

pomylaa, e musiao to by w jakim innym yciu. Kobieta w

wannie bya jej obca.
Oczy miaa na szczcie zamknite, ale usta byy jaskrawosine.
Wok jej tuowia utworzya si cienka warstwa lodu zakrywajca
podbrzusze. Prawe rami, na ktrym widniay liczne prgi, zwisao z
wanny, a palce byy zanurzone w kauy krwi zastygej na pododze.
Na brzegu wanny leaa yletka. Drugie rami byo widoczne
tylko powyej okcia, reszta znajdowaa si pod lodem. Ponad
zamarznit powierzchni wody wystaway kolana. Jasne wosy
Alexandry rozsypay si jak wachlarz. Wyglday, jakby skruszay z
zimna.
Erika patrzya na ni przez dusz chwil. Draa od chodu
rwnie przejmujcego jak malujcy si przed ni obraz samotnoci.
Powoli, tyem, wysza z azienki.
Potem wszystko widziaa jak przez mg. Zadzwonia z komrki
do lekarza dyurnego, a nastpnie razem z Eilertem poczekaa na
przyjazd karetki. Miaa te same objawy szoku co wtedy, gdy dostaa
wiadomo o mierci rodzicw. Po powrocie do domu nalaa sobie
spor porcj koniaku. Nie byo to moe to, co by zaleci lekarz, ale
przynajmniej przestay jej dre rce.
Widok Alex przywoa wspomnienia z dziecistwa. Mino
ponad dwadziecia pi lat od czasu, gdy si przyjaniy, ale chocia
potem w jej yciu pojawio si i mino wiele przyjani, Alex
zajmowaa w jej sercu miejsce szczeglne. Byy wtedy jeszcze mae.

Jako dorose ju si nie widyway i stay si sobie obce.

Ale Erice trudno byo pogodzi si z myl, e Alex odebraa
sobie ycie, co wydawao si jedynym logicznym wytumaczeniem
tego, co dzi zobaczya. Alexandra, jak znaa dawniej, bya osob
energiczn i jednoczenie harmonijn. Pikn, promienn i pewn
siebie kobiet, za ktr ludzie si ogldali.
Zgodnie z przewidywaniami Eriki ycie byo dla niej askawe,
tak przynajmniej wynikao z pogosek. Prowadzia galeri sztuki w
Gteborgu, miaa przystojnego ma odnoszcego sukcesy zawodowe
i mieszkaa w wielkim dworze na pwyspie Sr. A jednak co
musiao pj nie tak.
Erika czua, e powinna skierowa myli na co innego, i
wykrcia numer telefonu siostry.
Spaa?
Chyba artujesz. Adrian obudzi mnie o trzeciej nad ranem, a
kiedy wreszcie zasn, obudzia si Emma i chciaa si bawi.
A Lucas nie mgby cho raz wzi tego na siebie?
W suchawce zapada wymowna cisza. Erika przygryza jzyk.
Ma dzi wane spotkanie i musi by wypoczty. W dodatku
sytuacja w pracy jest niepewna, firm czekaj wane i gbokie
zmiany.
Anna podniosa gos, Erika dosyszaa w nim ton histerii. Lucas
zawsze mia na podordziu jakie znakomite wytumaczenie i Anna
prawdopodobnie powtrzya je sowo w sowo. Jak nie wane
spotkanie, to stres wywoany koniecznoci podjcia trudnej decyzji

lub presja wynikajca z zajmowanej przez niego jak sam mwi

wysokiej pozycji.
Tym samym odpowiedzialno za dzieci spoczywaa na Annie. Z
nimi dwojgiem, yw trzylatk i cztero- miesicznym niemowlciem,
podczas pogrzebu rodzicw Anna wygldaa na dziesi lat wicej ni
swoje trzydzieci.
Honey, dont touch that.
A teraz powanie. Nie sdzisz, e pora, eby zacza
rozmawia z Emm po szwedzku?
Lucas uwaa, e w domu powinnimy rozmawia po angielsku.
Mwi, e zanim Emma pjdzie do szkoy, i tak przeprowadzimy si z
powrotem do Londynu.
Erika miaa serdecznie dosy sw: Lucas uwaa, Lucas mwi,
Lucas sdzi, e... W jej oczach szwagier by pospolitym dupkiem.
Anna poznaa go w Londynie, gdzie pracowaa jako au pair.
Urzeko j, e podrywa j tak zapamitale dziesi lat starszy Lucas
Maxwell, biznesmen odnoszcy sukcesy na giedzie. Zrezygnowaa z
zamiaru studiowania na uniwersytecie, by cakowicie powici si
obowizkom perfekcyjnej, reprezentacyjnej ony i pani domu.
Problem polega na tym, e Lucas by wiecznie niezadowolony, a
Anna, cho od maego robia tylko to, co jej si podobao, cakowicie
podporzdkowaa si mowi, zapominajc o wasnych potrzebach.
Erika miaa nadziej, e siostra pjdzie po rozum do gowy,
zostawi Lucasa i zacznie y wasnym yciem, ale kiedy urodzia si
Emma, a potem Adrian, zrozumiaa, e szwagier pozostanie na zawsze

szwagrem.
Dajmy sobie spokj z Lucasem i jego pogldami na
wychowanie dzieci. Jak tam moja ukochana siostrzenica i jej
braciszek? Co ostatnio zmalowali?
Nic specjalnie nowego... Emma wczoraj wpada w sza i zanim
si spostrzegam, pocia noyczkami ubranka, na ktre wydaam fur
pienidzy, a Adrian od trzech dni albo wymiotuje, albo krzyczy.
Chyba dobrze by ci zrobia zmiana otoczenia. Moe by wzia
dzieci i przyjechaa do mnie na tydzie? Zreszt przydaaby mi si
twoja pomoc przy przegldaniu pewnych rzeczy. Trzeba si zabra do
kompletowania dokumentw i tak dalej.
Wanie chcielimy z tob o tym porozmawia.
Gos Anny wyranie zadra, jak zawsze, gdy musiaa zmierzy
si z czym nieprzyjemnym. Erika nastawia uszu. Uyta przez Ann
liczba mnoga zabrzmiaa jako zowrbnie. Jeli Lucas macza w
czym palce, jest rzecz oczywist, e korzy z tego ma odnie on
sam na niekorzy innych zainteresowanych osb.
Erika czekaa na dalszy cig.
Chcemy z Lucasem przeprowadzi si z powrotem do
Londynu, gdy tylko sztokholmska filia bdzie dobrze ustawiona, no i
nie

chcielibymy

mie

na

gowie

kosztw

zwizanych

utrzymywaniem domu w Szwecji. Dla ciebie taki duy dom na wsi to

te adna przyjemno, skoro nie masz rodziny i tak dalej...
Znw cisza w suchawce.
Co chcesz przez to powiedzie?

Erika nawina kosmyk wosw na palec. Od dziecistwa tak

robia w chwilach napicia.
No wic... Lucas uwaa, e powinnymy sprzeda dom. Nie
moemy go utrzymywa w nieskoczono. Poza tym chcielibymy
po powrocie do Londynu kupi dom w Kensington i wprawdzie Lucas
wietnie zarabia, ale pienidze ze sprzeday bardzo by si przyday.
Chodzi mi o to, e za dom w takim miejscu mona dosta wiele
milionw koron. Niemcy maj bzika na punkcie domw z widokiem
na morze i morskiego powietrza.
Anna mwia dalej, ale Erika poczua, e ma do, i w poowie
zdania odoya suchawk. Na odegnanie myli o Alex wystarczy.
Zawsze bya dla Anny kim w rodzaju drugiej mamy. Od
dziecistwa pilnowaa siostry i osaniaa j. Anna bya dzieckiem
ywym i impulsywnym, nie mylaa o konsekwencjach swego
postpowania. Erika wielokrotnie ratowaa j z opresji. Ale Lucas
odebra Annie spontaniczno i rado ycia. Zwaszcza tego Erika
nie moga mu wybaczy.
Nastpnego ranka poprzedni dzie jawi si Erice jak zy sen.
Przespaa noc gboko i bez snw, ale miaa uczucie, jakby nie
zmruya oka. Ze zmczenia bolao j cae ciao. odek zaburcza
niespokojnie, kiedy jednak otworzya lodwk, zobaczya, e najpierw
trzeba bdzie si wybra do spoywczego po zakupy.
Na ulicach byo pusto, a na Ingrid Bergmans torg ani ladu
handlu, kwitncego tu latem. Widoczno bya dobra, bez mgie i

zamgle. Wida byo nawet odcinajcy si na horyzoncie najdalszy

cypel Valn, tworzcy wraz z Krkholmen wyjcie na archipelag.
Wesza na wzniesienie Galrbacken i zdya uj spory kawaek,
gdy zobaczya kogo idcego z przeciwka. Wolaaby unikn
spotkania i odruchowo rozejrzaa si za drog ucieczki.
Dzie dobry.
Elna Persson zawiergotaa a nazbyt wesoo.
Widz, e nasza autorka wybraa si na poranny spacer w
promieniach soca.
Erika w duchu a jkna.
No wanie, id po zakupy do sklepu Evy.
Biedactwo, musiaa si czu zupenie rozbita po tym
strasznym przeyciu.
Podwjny podbrdek Elny dra z podniecenia. Erice wydaa si
nagle podobna do duego, okrgego wrbla. W sigajcym kostek
zielonkawym palcie zdawaa si zupenie bezksztatna. W rku mocno
trzymaa torebk, a na gowie chybota si nieproporcjonalnie may
kapelusik,

prawdopodobnie

filcowy,

te

nieokrelonym

zielonkawym odcieniu. Malekie oczka, gboko osadzone w fadkach

tuszczu, patrzyy na Erik z wyrazem oczekiwania. Powinna co
powiedzie.
No tak, nie byo to zbyt przyjemne.
Elna kiwna gow ze zrozumieniem.
Wanie spotkaam przypadkiem pani Rosengren, powiedziaa
mi, e przejedaa koo willi Carlgrenw. Zobaczya ciebie i karetk,

wic zaraz si domyliymy, e stao si co strasznego. A pniej

tak si zoyo, e po poudniu dzwoniam do doktora Jacobssona, i
wtedy dowiedziaam si o tej tragedii. W najwikszym zaufaniu, ma
si rozumie. W kocu doktora obowizuje tajemnica lekarska.
Trzeba to uszanowa.
Z przemdrza min kiwna gow na znak szacunku dla
obowizujcej doktora tajemnicy lekarskiej.
Taka moda osoba. Nic dziwnego, e czowiek si zastanawia,
co tam si mogo sta. Dla mnie ona zawsze bya strasznie
przewraliwiona. Jej matka, a znam Birgit od wiekw, to jest dopiero
osoba z nerwami na wierzchu. Wiadomo przecie, e to dziedziczne.
A jaka si zrobia zarozumiaa, znaczy Birgit, kiedy m dosta posad
dyrektora w Gteborgu. Ju jej wtedy Fjllbacka nie pasowaa. Nic,
tylko wielkie miasto.
Ale powiem ci jedno: pienidze szczcia nie daj. Gdyby j
wychowywali tu, zamiast j wyrywa z korzeniami i przenosi do
miasta, na pewno nic takiego by si nie wydarzyo. Podobno wysali
j do jakiej szkoy w Szwajcarii, a wiadomo, co si dzieje w takich
miejscach. Tak, tak, lad zostaje na cae ycie. Przed t wyprowadzk
taka z niej bya wesoa, dzielna dziewczynka. Wycie si chyba
bawiy razem w dziecistwie? No, ja uwaam...
Elna mwia dalej. Erika zacza gorczkowo szuka pretekstu do
zakoczenia rozmowy. Stawaa si coraz bardziej nieprzyjemna. Elna
przerwaa, by zaczerpn tchu, a wtedy Erika skorzystaa z okazji.
Bardzo mio byo porozmawia, ale musz ju i. Tyle mam

spraw na gowie, jak si pani domyla.

Przybraa aosny wyraz twarzy, chcc skierowa myli Elny na
zupenie inne tory.
Oczywicie, kochanie. Nie pomylaam. To musi by dla ciebie
bardzo trudne, taka historia zaraz po tragedii rodzinnej. Wybacz starej
kobiecie bezmylno.
Elna wzruszya si prawie do ez. Erika askawie skina gow i
z ulg si poegnaa. Ruszya do sklepu w nadziei, e nie spotka
nastpnej wcibskiej paniusi, ale nie miaa szczcia, bo nastpiy
kolejne

bezlitosne

przesuchania.

Ssiedzi

byli

niezmiernie

podnieceni. Erika odetchna dopiero, gdy ju bya blisko domu.

Dowiedziaa si, e rodzice Alex wczoraj w nocy przyjechali do
Fjllbacki i zatrzymali si u siostry pani Carlgren.
Postawia torby na kuchennym stole i zacza wyjmowa zakupy.
Nie byy to bynajmniej same zdrowe rzeczy, jak sobie postanowia,
idc do sklepu. Ale gdyby nawet w tak cikim dniu nie moga sobie
pozwoli na odrobin sodyczy, to kiedy? Jak na zamwienie
zaburczao jej w odku. Pooya na talerzu dwie cynamonowe
bueczki dwanacie czerwonych punktw Stranikw Wagi i
zjada, popijajc filiank kawy.
Przyjemnie byo siedzie i patrze na znajomy widok za oknem.
Nie moga si tylko przyzwyczai do panujcej w domu ciszy.
Oczywicie zdarzao jej si dawniej by samej w domu, ale to byo co
innego. Wtedy czuo si, e kto tu mieszka, e zaraz wejdzie. A teraz
jakby ulotni si duch domu.

Na oknie leaa domagajca si napenienia fajka taty. Jej zapach

unosi si jeszcze w powietrzu, ale sab z dnia na dzie.
Zawsze lubia zapach fajki. Kiedy bya maa, czsto siadaa ojcu
na kolanach i zamykaa oczy, przytulajc gow do jego piersi.
Wszystkie jego ubrania pachniay dymem, ktry w jej dziecinnym
wiecie symbolizowa bezpieczestwo.
Z matk sprawa bya znacznie bardziej skomplikowana. Nie
moga sobie przypomnie ani jednej sytuacji z dziecistwa czy okresu
dorastania, kiedy otrzymaaby od matki jaki dowd czuoci. Nie
przytulaa jej, nie pogaskaa, nie powiedziaa sowa pociechy. Elsy
Falck bya kobiet tward i bezkompromisow, utrzymujc
nienaganny porzdek w domu i niepozwalajc sobie na adne
uciechy.
Bya gboko religijna i jak wielu mieszkacw zachodniego
wybrzea Szwecji wzrastaa w czasach wci mocno naznaczonych
nauczaniem pastora SchartauaI. Od dziecistwa uczono j, e ycie
jest pasmem cierpie, a nagroda przyjdzie dopiero po mierci. Erika
wielokrotnie zastanawiaa si, co te zobaczy w Elsy jej
dobroduszny, peen humoru ojciec.
Kiedy, w latach dojrzewania, rozzoszczona wyrzucia z siebie
to pytanie. Nie pogniewa si na ni. Usiad i obj j, a potem
powiedzia, e nie powinna osdza matki tak surowo. Tumaczy, e
niektrym ludziom okazywanie uczu przychodzi trudniej ni innym.
A potem pogaska j po zarumienionych z gniewu policzkach.
Nie suchaa go, przekonana, e usiuje ukry co, co dla Eriki

byo oczywiste: matka nigdy jej nie kochaa. To brzemi, ktre bdzie
musiaa nie do koca ycia.
Przysza jej teraz do gowy pewna myl, mianowicie aby
odwiedzi rodzicw Alexandry. Utrata rodzicw bya dla Eriki
cikim przeyciem, ale nie kcia si z naturalnym porzdkiem
rzeczy. Strata dziecka musi by czym strasznym. W dodatku kiedy
byy sobie z Alexandr bardzo bliskie, jak to przyjaciki. Wprawdzie
od tamtej pory mino prawie dwadziecia pi lat, ale spora cz
jasnych wspomnie z dziecistwa czya si cile z Alex i jej
rodzin.
Dom wydawa si opuszczony. Ciotka i wujek Alexandry
mieszkali przy Tallgatan, w poowie drogi midzy rdmieciem
Fjllbacki a kempingiem w Slvik. Domy stay tu na samym skraju
zbocza, trawniki schodziy stromo do drogi prowadzcej wzdu
brzegu morza. Drzwi wejciowe znajdoway si z tyu domu. Erika
zawahaa si, zanim nacisna dzwonek. Odezwa si echem, po czym
zamilk. Ze rodka nie dobieg najsabszy dwik i Erika miaa
wanie odej, gdy drzwi powoli si otworzyy.
Tak?
Dzie dobry, jestem Erika Falck. To ja...
Nie dokoczya. Byo jej gupio, e si przedstawia tak oficjalnie,
przecie ciotka Alexandry, Ulla Persson, doskonale wie, kim jest.
Mama Eriki przez wiele lat udzielaa si w kku parafialnym razem z
Ull, ktra czasem w niedziele zachodzia do nich na kaw.

Ulla stana z boku, przepuszczajc Erik. Wesza do

przedpokoju. W caym domu nie palia si ani jedna lampa. Do
wieczora zostao wprawdzie sporo czasu, ale wyduone cienie ju
zapowiaday zmierzch. Z pokoju na wprost dochodzi stumiony
szloch. Erika zdja buty i kurtk. Przyapaa si na tym, e stara si to
robi jak najciszej. Nastrj panujcy w domu tego wymaga.
Ulla posza do kuchni. Erika zostaa sama. Skierowaa si do
pokoju. Wesza, a wtedy pacz ucich. Na jednej z kanap stojcych
przed wielkim panoramicznym oknem siedzieli kurczowo objci
Birgit i Karl-Erik Carlgrenowie. Oboje mieli twarze mokre od ez.
Erika poczua, e wkracza w niezwykle intymn sfer, czego by
moe nie powinna robi, ale byo ju za pno na odwrt.
Usiada ostronie na kanapie stojcej naprzeciwko i splota donie
na kolanach. Od chwili, kiedy wesza do pokoju, nie pado ani jedno
sowo.
Jak ona wygldaa?
W pierwszej chwili Erika nie zrozumiaa pytania. Gos Birgit
brzmia jak gos dziecka. Erika nie wiedziaa, co odpowiedzie.
Strasznie samotnie wydusia i zaraz poaowaa tych sw.
Nie miaam na myli... nie dokoczya zdania, ktre wessaa
panujca wkoo cisza.
Ona nie popenia samobjstwa!
Gos Birgit nagle zabrzmia mocno i dononie. Karl-Erik cisn
do ony i kiwn gow na znak, e si z ni zgadza. Na twarzy Eriki
dostrzegli widocznie wyraz powtpiewania, bo Birgit powtrzya:

 Ona nie popenia samobjstwa! Znam j lepiej ni ktokolwiek

inny i wiem, e nie mogaby sobie odebra ycia. Nie starczyoby jej
odwagi! Dobrze o tym wiesz. Przecie j znaa.
Z kadym sowem prostowaa si coraz bardziej, w jej oczach
pojawi si bysk. Na przemian to zaciskaa, to rozluniaa donie,
uporczywie patrzc w oczy Eriki. W kocu Erika poddaa si i
rozejrzaa po pokoju. Byle tylko nie widzie tej rozpaczy.
Pokj by przytulny, chocia nieco zagracony. Kunsztownie
upite zasony z duymi falbanami i dobrane do nich poduszki
kanapy, uszyte z tego samego kwiecistego materiau. Na kadym
wolnym centymetrze powierzchni staa jaka ozdoba.
Drewniane miski w stylu ludowym ustawione na serwetkach
haftowanych w krzyyki i porcelanowe pieski o wiecznie wilgotnych
oczach. Cao ratowao panoramiczne okno, z ktrego rozciga si
widok wrcz niebyway. Erika pomylaa, e wolaaby zastygn ze
wzrokiem wpatrzonym w okno i nie by wiadkiem aoby tych
dwojga ludzi. Spojrzaa na Carlgrenw.
Prosz pani, naprawd nie wiem. Przyjaniymy si z
Alexandr dwadziecia pi lat temu. Waciwie nawet nie wiem, jaka
ona bya. Czsto si zdarza, e nie znamy kogo tak dobrze, jak nam
si zdaje...
Erika

zdawaa

sobie

spraw,

jej

sowa

brzmi

nieprzekonujco, e nie trafiaj i tylko odbijaj si od cian. Tym

razem odezwa si ojciec Alex. Uwolni si z kurczowego ucisku
ony i pochyli do przodu, jakby chcia si upewni, e Erika nie uroni

ani sowa.
Ja wiem, e to wyglda, jakbymy nie chcieli przyj do
wiadomoci tego, co si stao. Pewnie sprawiamy wraenie
niepozbieranych, ale gdyby nawet Alex z jakiego powodu zamierzaa
odebra sobie ycie, nigdy, powtarzam, nigdy nie zrobiaby tego w ten
sposb! Na pewno pamitasz, jak si baa krwi wrcz panicznie.
Wystarczyo drobne skaleczenie, a histeryzowaa, dopki nie
przykleilimy plastra. Zdarzao jej si nawet mdle na widok krwi.
Dlatego jestem absolutnie pewien, e raczej wybraaby na
przykad rodek nasenny. Nie ma takiej moliwoci, eby moga
wzi

yletk

podci

sobie yy,

najpierw na

jednym

przedramieniu, potem na drugim. I jeszcze jedno, ona ju o tym

wspomniaa: Alex bya osob bardzo delikatn, brakowao jej odwagi.
Decyzja o odebraniu sobie ycia wymaga siy. Ona nie miaa w sobie
takiej siy.
Mwi tak, jakby nalega, eby si z nim zgodzia, i cho bya
wci przekonana, e jest to przede wszystkim wyraz rozpaczy
dwojga ludzi, zrodzi si w niej cie wtpliwoci. Przypomniaa sobie,
e kiedy poprzedniego ranka wesza do azienki Alex, miaa uczucie,
e co jest nie tak.
Znajdowanie zwok nie jest oczywicie rzecz normaln, ale byo
w tym jeszcze co dziwnego. Czyja obecno, jaki cie. Tylko tak
mogaby to uj. Nadal wierzya, e co popchno Alexandr
Wijkner do popenienia samobjstwa, ale uparcie powtarzane
stwierdzenia Carlgrenw poruszyy w niej inn strun.

Uderzyo j podobiestwo dorosej Alex do matki. Birgit

Carlgren bya drobnej, szczupej budowy, miaa takie same, jasne
wosy jak crka, chocia w odrnieniu od bujnej grzywy Alex wosy
Birgit byy szykownie i krtko obcite na pazia. Bya ubrana cakiem
na czarno, ale mimo aoby wydawaa si wiadoma wraenia, jakie
wywiera dziki kontrastowi midzy jasnym a ciemnym.
Wykonywaa drobne gesty wiadczce o prnoci. Rka
gadzca ostronie wosy, poprawienie nieskazitelnego konierzyka.
Erika

przypomniaa

sobie,

jakim

skarbem

dla

omioletnich

dziewczynek bawicych si w przebieranki bya jej szafa. A kasetka

na biuteri bya istnym rajem albo czym bardzo bliskim raju.
M prezentowa si bardzo zwyczajnie. Nie by bynajmniej
brzydkim mczyzn, chocia nie przyciga uwagi. Mia podun,
wyobion przez zmarszczki twarz, a nasada wosw przesuna si
prawie na czubek gowy. Karl-Erik rwnie by ubrany na czarno, ale
w odrnieniu od ony wydawa si przez to jeszcze mniej
zauwaalny. Erika pomylaa, e pora si poegna. Zacza si
zastanawia, po co waciwie przysza.
Podniosa si, Carlgrenowie rwnie. Birgit spojrzaa na ma
wyczekujco, nakaniajc go wzrokiem, aby co powiedzia.
Prawdopodobnie umwili si jeszcze przed przyjciem Eriki.
Bardzo bymy chcieli, aby napisaa wspomnienie o Alex. I
daa do naszej lokalnej gazety, Bohuslningen. O jej yciu,
marzeniach... i o jej mierci. Taki snop wiata na jej osob i
dokonania. Bardzo nam na tym zaley.

 A nie woleliby pastwo Gteborgs Posten? Przecie

mieszkaa w Gteborgu, prawda? Zreszt tak samo jak pastwo.
Fjllbacka zawsze bya i bdzie naszym domem. Tak samo
czua Alex. Moe zacznij od rozmowy z jej mem, Henrikiem. Ju
go pytalimy i zgodzi si. Oczywicie pokryjemy wszelkie wydatki.
Tym samym uznali wida, e to koniec dyskusji. Erika, ktra
nawet nie zdya powiedzie, czy przyjmuje zlecenie, znalaza si na
schodkach przed domem, trzymajc w rku kartk z numerem
telefonu Henrika Wijknera. Za jej plecami zatrzasny si drzwi.
Waciwie nie miaa ochoty podejmowa si tego zadania, ale
zakiekowaa w niej pewna myl.
Zaraz j odrzucia, poczua nawet wyrzuty sumienia, e moga j
powzi, ale myl bya uparta i nie chciaa jej opuci. By to pomys
na ksik, ktrego tak dugo szukaa. A teraz si wanie pojawi.
Opowie o drodze czowieka ku przeznaczeniu. O tym, co
doprowadzio do samobjstwa mod, pikn kobiet, ktra pozornie
osigna w yciu wszystko.
Nie wymieniaby rzecz jasna imienia Alex, ale byaby to
opowie o tym, czego zdoa si dowiedzie o jej drodze ku mierci.
Napisaa do tej pory cztery ksiki. Wszystkie byy biografiami
wybitnych szwedzkich pisarek. Nie odwaya si dotd tworzy
wasnych opowieci, chocia wiedziaa, e nosi je w sobie, e tylko
czekaj, by je przelaa na papier. Moe teraz odnajdzie w sobie rytm i
inspiracj, na ktre tak czekaa. Dawna znajomo z Alex tylko jej w
tym pomoe.

Sam pomys budzi niesmak, co byo prawdziwie ludzkim

odruchem, ale take entuzjazm, co byo odruchem pisarki.
Malowa na ptnie grube czerwone pasy. Pracowa od witu i po
raz pierwszy od kilku godzin cofn si, by popatrzy na swoje dzieo.
Dla nienawykego oka przedstawiao po prostu due plamy
czerwone, pomaraczowe i te rozrzucone nieregularnie po duym
ptnie. Dla niego byy to upokorzenie i rezygnacja przedstawione w
barwach symbolizujcych namitno.
Zawsze uywa tych samych kolorw. Przeszo krzyczaa do
niego z obrazu, szydzia, a on malowa dalej z coraz wikszym
zapamitaniem.
Po kolejnej godzinie doszed do wniosku, e zasuy na pierwsze
piwo. Chwyci stojc najbliej puszk, nie zwaajc na to, e
poprzedniego wieczoru kilkakrotnie strzsn do niej popi z
papierosa. Popi przylepi mu si do warg, ale nadal pi chciwie
zwietrzay napj. Wyliza ostatnie krople i rzuci puszk na podog.
Mia na sobie tylko kalesony, z przodu poke od piwa albo
moczu. Trudno powiedzie. Prawdopodobnie od jednego i drugiego.
Tuste kosmyki wosw sigay ramion, pier mia blad i zapadnit.
Anders Nilsson by ruin czowieka, ale stojcy na sztalugach obraz
wiadczy o talencie, ktry pozostawa w ostrym kontracie ze stanem
upadku autora.
Nilsson opad na podog i opar si o cian naprzeciw obrazu.
Obok stao nieotworzone piwo. Pocign za uchwyt, rozkoszujc si

dwikiem otwieranej puszki. Obraz przypomina mu to, co przez

wiksz cz ycia stara si zapomnie. Po jak choler chciaa teraz
wszystko zniszczy? Nie moga tego zostawi, ot tak? Samolubna
kurwa, mylaa tylko o sobie. Chodna, niewinna, ksiniczka
pieprzona. Ju on dobrze wie, co w niej naprawd siedzi. Przecie s z
tej samej gliny. Uksztatoway ich i przyspaway do siebie lata
wzajemnej udrki. A ona myli, e sama moe to zmieni.
Psiakrew! wrzasn i rzuci w obraz na wp oprnion
puszk.
Zirytowa si jeszcze bardziej, bo ptno zachybotao si na
sztalugach, ale nie ucierpiao. Puszka spada na podog. Piwo
rozpryso si na obrazie, spywajc po nim razem z farbami, a
czerwie, oran i mieszay si ze sob w nowe odcienie.
Przyglda si temu z satysfakcj.
Nie

zdy

jeszcze

wytrzewie

po

wczorajszym

dwudziestoczterogodzinnym piciu i mimo wieloletniego dowiadczenia poczu dziaanie alkoholu. Osun si w znajome opary starych
wymiocin.
Miaa wasny klucz od mieszkania. Dokadnie wytara buty,
chocia wiedziaa, e to bez sensu, bo na dworze i tak byo czyciej
ni w rodku. Odstawia torby z zakupami i starannie powiesia
paszcz na wieszaku. Nie musiaa woa. Pewnie jak zwykle jest
nieprzytomny.
Kuchnia znajdowaa si na lewo. Panowa w niej ten sam co

zawsze baagan. Brudne naczynia z kilku tygodni pitrzyy si w

zlewie, na stole, krzesach, nawet na pododze. Wszdzie walay si
pety, puszki po piwie i puste butelki.
Otworzya lodwk, by wstawi kupione jedzenie. W sam por.
Bya zupenie pusta. Zapenia j i przystana, by zebra siy.
Mieszkanie skadao si z tylko jednego pokoju, pokj dzienny
by jednoczenie sypialni. Zadbaa o wstawienie paru mebli, ale
niewiele tego byo. Najwicej miejsca zajmoway stojce przy oknie
wielkie sztalugi. W rogu pokoju lea wywiechtany materac. Nie sta
jej byo na kupienie mu porzdnego ka.
Z pocztku prbowaa mu pomc utrzyma jaki taki porzdek.
cieraa, zbieraa brudne ubrania, praa, czsto go nawet mya. Cigle
w nadziei, e wszystko si zmieni, zniknie samo z siebie. Tak
upyno wiele lat. W ktrym momencie zabrako jej si. Poprzestaa
na pilnowaniu, by chocia mia co je.
Chciaaby mie wicej si. Ciyo jej poczucie winy, kadce si
na ramionach, na piersiach. Dawniej, kiedy na kolanach cieraa jego
wymiociny, mylaa sobie, e odkupuje cz winy. Teraz nie miaa
ju tej nadziei.
Spojrzaa na niego: lea oparty o cian. mierdzcy wrak
czowieka, w ktrym mieszka niezwyky talent. Tyle razy
zastanawiaa si, co by byo, gdyby tamtego dnia dokonaa innego
wyboru. Od dwudziestu piciu lat codziennie mylaa o tym, e ycie
przybraoby inny obrt, gdyby zachowaa si wtedy inaczej.
Dwadziecia pi lat to szmat czasu na takie rozmylania.

Czasem odchodzia, zostawiajc go na pododze. Ale nie dzi. Do

mieszkania wdziera si chd, przez cienkie rajstopy czua lodowat
podog. Pocigna go za rami zwisajce bezwadnie i bez czucia
wzdu boku. Nie reagowa. Wtedy oburcz chwycia go za przegub i
pocigna w kierunku materaca. Sprbowaa wtoczy go na materac i
a si wzdrygna, gdy dotkna zwiotczaego brzucha.
W kocu udao jej si wcign na materac wiksz cz jego
ciaa. Z braku kodry przykrya go kurtk przyniesion z przedpokoju.
Zasapaa si i musiaa usi. Majc tyle lat na karku, nie poradziaby
sobie, gdyby nie silne ramiona i zaprawa, jak day jej lata sprztania.
Martwia si, co bdzie, gdy zabraknie jej si.
W czuym gecie odgarna mu palcem z twarzy tusty kosmyk.
Ani jej, ani jemu ycie nie uoyo si tak, jak sobie kiedy
wyobraaa, ale zadba, eby przynajmniej nie straci tego, co im
jeszcze zostao.
Na ulicy ludzie odwracali od nich wzrok, ale nie na tyle szybko,
by nie zdya zobaczy wspczucia na twarzach. Anders by znany
wrd miejscowych alkoholikw. Czasem szed pijany przez osad,
powczc nogami i wykrzykujc obelgi pod adresem wszystkich
napotkanych osb. Spotyka si z odraz, tak jak ona spotykaa si ze
wspczuciem. A powinno by odwrotnie: to ona zasugiwaa na
odraz, a Anders na wspczucie. Jego ycie zostao uksztatowane
przez jej sabo. Ju nigdy nie bdzie saba.
Siedziaa tak kilka godzin, gaszczc go po gowie. Od czasu do
czasu z gbi swej nieprzytomnoci wykonywa jaki ruch, a wtedy

uspokaja go jej dotyk. Za oknem ycie toczyo si zwykym torem. W

tym pokoju czas stan w miejscu.
Nasta poniedziaek, z dodatni temperatur i chmurami cikimi
od deszczu. Erika prowadzia ostronie, ale jeszcze zwolnia, w
obawie przed polizgiem. Prowadzenie auta nie byo jej mocn stron,
ale wolaa jecha sama samochodem ni zatoczonym autobusem albo
pocigiem.
Skrciwszy na autostrad, gdzie nawierzchnia bya lepsza,
odwaya si przypieszy. Umwia si z Henrikiem Wijknerem na
dwunast, ale dziki temu, e wczenie wyjechaa z Fjllbacki, miaa
sporo czasu na dojazd do Gteborga.
Po raz pierwszy od owego dnia, gdy zobaczya Alex w lodowatej
azience, pomylaa o swojej rozmowie z Ann. Nadal nie potrafia
sobie wyobrazi, e Anna mogaby doprowadzi do sprzeday domu.
Przecie to dom rodzinny, rodzice byliby zrozpaczeni, gdyby
wiedzieli.
Ale z Lucasem wszystko jest moliwe. Erika musiaa liczy si z
tym, e dom zostanie sprzedany, bo doskonale wiedziaa, e Lucas
jest czowiekiem cakowicie pozbawionym skrupuw. Zachowywa
si coraz gorzej, ale tym razem przeszed samego siebie.
Erika pomylaa, e zanim zacznie na serio martwi si o los
rodzinnego domu, musi pozna swoj sytuacj prawn. Nie zamierza
si ba Lucasa ani jego pomysw. A teraz skupi si na rozmowie z
mem Alex.

Przez telefon Henrik Wijkner wyda jej si sympatyczny. Zosta

uprzedzony, zgodzi si, by przyjechaa wypyta go o Alexandr,
skoro gazetowy nekrolog jest dla jej rodzicw taki wany.
Erika bya ciekawa domu Alex, cho z pewn niechci mylaa o
spotkaniu z kolejn osob pogron w aobie. Rozmowa z
rodzicami Alex bya wrcz rozdzierajca. Jako pisarka Erika wolaaby
mie wikszy dystans do realiw, bada je z pewnej perspektywy, a
przy okazji stworzy sobie obraz dorosej Alex.
Erika i Alex byy absolutnie nierozczne od pierwszego dnia
szkoy. Erika bya bardzo dumna, e wybraa wanie Alex, ktra jak
magnes przycigaa ludzi. Wszystkie dzieci chciay bawi si z Alex,
a ona nie zdawaa sobie sprawy ze swojej popularnoci i zachowywaa
si z pewn rezerw, wiadczc o pewnoci siebie. Dopiero pniej
Erika zrozumiaa, e bya to cecha niezwyka u dziecka.
Mimo tej rezerwy Alex nie bya niemiaa, wrcz przeciwnie
bya otwarta i ufna. To ona wybraa Erik, ktra sama nie odwayaby
si zbliy do Alex. Dziewczynki byy nierozczne a do roku
poprzedzajcego przeprowadzk, gdy Alex ostatecznie znikna z
ycia Eriki. Przedtem jednak Alex coraz bardziej unikaa kontaktw, a
Erika spdzaa coraz wicej czasu w swoim pokoju, opakujc
utracon przyja.
Pewnego dnia posza do domu Alex i zadzwonia do drzwi, ale
nikt nie otworzy. Od tamtej pory mino dwadziecia pi lat, a Erika
nadal dokadnie pamitaa, jak bardzo j zabolao, e Alex nie
uprzedzia jej o wyprowadzce i nawet si nie poegnaa. Erika nie

rozumiaa, co si stao, ale jak to dziecko ca win wzia na

siebie i pomylaa, e pewnie znudzia si Alex.
Erika obawiaa si, e zabdzi, przejedajc przez Gteborg w
kierunku Sr. Wprawdzie dobrze znaa miasto, w ktrym studiowaa
cztery lata, ale w tamtych czasach nie miaa samochodu i jako
kierowca czua si jak w zupenie obcym miejscu.
Byoby jej atwiej trafi, gdyby jechaa rowerem. Niewprawnemu
kierowcy Gteborg z jednokierunkowymi ulicami, ruchliwymi
rondami i dzwonicymi zewszd tramwajami jawi si jako istny
koszmar. W dodatku wydawao si, e wszystkie drogi prowadz na
Hisingen. Jeli wybierze zy zjazd z autostrady, nieodwoalnie
wylduje wanie tam.
Okazao si jednak, e Henrik dobrze opisa tras, bo ju przy
pierwszej prbie trafia na waciwy zjazd. Tym razem udao jej si
omin Hisingen.
Dom Wijknerw przeszed jej oczekiwania. Bya to ogromna
willa z przeomu dziewitnastego i dwudziestego wieku, z widokiem
na morze i niewielk altan na ciepe, letnie wieczory. Ogrd, teraz
ukryty pod grub pokryw niegu, by doskonale urzdzony i jedynie
z powodu wielkoci wymaga opieki ogrodnika.
Erika podjechaa wierzbow alej do wysokiej elaznej bramy, a
stamtd na wysypany wirem placyk przed domem.
Kamienne schodki wiody do masywnych dbowych drzwi. Nie
byo dzwonka, musiaa uy potnej koatki. Drzwi otworzyy si od
razu. Spodziewaa si pokojwki w wykrochmalonym fartuszku i

czepku, ale przyj j mczyzna, zapewne jak si domylia

Henrik Wijkner. By wrcz bezczelnie przystojny. Erika pomylaa z
ulg, e przed wyjazdem z domu zadbaa o wygld.
Wesza do ogromnego przedpokoju, ktry na pewno by wikszy
od caego jej sztokholmskiego mieszkania.
Erika Falck.
Henrik Wijkner. Wydaje mi si, e poznalimy si zeszego
lata. W kafejce przy Ingrid Bergmans torg.
W kawiarni na pomocie. Zgadza si. Lato wydaje si teraz
bardzo odlege. Zwaszcza przy dzisiejszej pogodzie.
Henrik wymamrota co uprzejmie w odpowiedzi. Pomg jej
zdj kurtk, potem wskaza ssiadujcy z przedpokojem salon. Erika
usiada ostronie na sofie, o ktrej ze wzgldu na nieznajomo rzeczy
umiaaby powiedzie tylko tyle, e to zapewne cenny antyk.
Na pytanie, czy napije si kawy, odpowiedziaa twierdzco.
Henrik zaj si przygotowaniem kawy, a Erika przygldaa mu si
ukradkiem. Wymieniali kolejne uwagi o pogodzie. Ocenia, e nie
wyglda na szczeglnie przybitego, cho zdawaa sobie spraw, e to
nic nie znaczy, bo ludzie bardzo rnie przeywaj aob.
Henrik by ubrany w luny strj: wyprasowane sportowe spodnie
i niebiesk koszul od Ralpha Laurena. Mia ciemne, prawie czarne
wosy, elegancko ostrzyone i uczesane, ale nie przylizane.
Ciemnobrzowe oczy nadaway mu wygld poudniowca. Poddawaa
si sile przycigania tego mczyzny, ktry wyglda jak z urnala,
cho wolaa mczyzn o ywszej aparycji. Henrik i Alex musieli

tworzy uderzajco pikn par.

Przepikny dom.
Dzikuj. Jestem czwartym pokoleniem Wijknerw w tym
domu. Wybudowa go na pocztku dwudziestego wieku mj
pradziadek i od tej pory jest on w posiadaniu mojej rodziny. Gdyby te
ciany mogy mwi...
Zatoczy rk koo i umiechn si do Eriki.
To

wspaniae,

kiedy

czowiek

yje

wrd

pamitek

opowiadajcych o historii rodziny.

I tak, i nie. To rwnie odpowiedzialno. Spucizna ojcw i
tak dalej...
Zamia si lekko, ale chyba niespecjalnie mu ciya ta
odpowiedzialno. Erika czua si w tym eleganckim pokoju
nieswojo. Prbowaa usadowi si wygodnie na piknej, ale twardej
sofie. W kocu usiada na samym brzegu, ostronie pijc kaw podan
w filiankach do mokki.
A j rwao w maym palcu: musiaa powcign ten
nieelegancki odruch, bo wygldaaby groteskowo. Przez chwil
zmagaa si ze sob na widok talerza z ciastem. W kocu ulega i
naoya sobie spory kawaek. Na oko z dziesi czerwonych
punktw.
Alex uwielbiaa ten dom.
Erika zastanawiaa si, jak przej do przyczyny swoich
odwiedzin, i ulyo jej, e Henrik sam wspomnia o Alex.
Jak dugo mieszkalicie tu razem?

 Tyle, ile trwao nasze maestwo pitnacie lat. Poznalimy

si w Paryu podczas studiw. Ona studiowaa histori sztuki, a ja
staraem si opanowa zasady rzdzce gospodark, przynajmniej w
takim stopniu, by umie jako tako pokierowa rodzinnym koncernem.
Erika wtpia, aby Henrik Wijkner cokolwiek robi jako tako.
Zaraz po lubie wrcilimy do Szwecji i zamieszkalimy w tym
domu. Moi rodzice ju nie yli. Podczas mojego pobytu za granic
dom troch podupad, ale Alex wzia si do remontu. Wszystko
miao by doskonae. Kady detal w tym domu, tapety, meble i
dywany to albo oryginay, znajdujce si tu od pocztku i
odrestaurowane, albo przedmioty kupione przez Alex.
Chodzia po antykwariatach nawet nie zlicz ilu szukajc
dokadnie tego, co znajdowao si w tym domu, gdy mieszka tu mj
pradziadek. Opieraa si na caym mnstwie zdj. Rezultat jest
fantastyczny. A jednoczenie harowaa, przygotowujc otwarcie
wasnej galerii. Nadal nie rozumiem, jak sobie z tym wszystkim
radzia.
Jaka bya?
Henrik pozwoli sobie na dusz chwil zastanowienia.
Bya pikn, spokojn perfekcjonistk. Kto jej nie zna, mgby
j uwaa za osob zarozumia, ale wynikao to std, e nie
zaprzyjaniaa si zbyt atwo. O Alex trzeba byo powalczy.
Erika doskonale rozumiaa, co mia na myli. Alex zachowywaa
rezerw, a jednoczenie miaa tak si przycigania, e ju w
dziecistwie mwili o niej, e jest zarozumiaa. Najczciej mwiy to

te same dziewczynki, ktre pniej biy si, eby koo niej siedzie.
Co pan ma na myli?
Erika chciaa usysze, jak Henrik to rozumie.
Henrik spojrza w okno. Pod jego ujmujc powierzchownoci
Erika po raz pierwszy dostrzega lad uczucia.
Alex chodzia wasnymi drogami i nie zwaaa na innych. Nie
dlatego, e bya zym czowiekiem. Robia to z koniecznoci. Dla
mojej ony najwaniejsze byo, eby nie zosta zranion. Wszystko
inne, wszelkie inne uczucia byy na drugim planie. Problem w tym, e
jeli ze strachu przed wrogiem otoczysz si murem obronnym, ten
mur nie przepuci rwnie przyjaci.
Umilk. Spojrza na Erik.
Mwia mi o pani.
Erika nie potrafia ukry zdziwienia. Zwaywszy na zakoczenie
tej przyjani, zawsze sdzia, e Alex odwrcia si od niej, i ju
nigdy o niej nie pomylaa.
Zapamitaem zwaszcza jedn rzecz, a mianowicie, e bya
pani jej ostatni prawdziw przyjacik. Ostatnia czysta przyja.
Dokadnie

tak

powiedziaa.

Pomylaem,

to

szczeglne

sformuowanie, ale nie wspomniaa o tym wicej, wic zrozumiaem,

e mam nie pyta. Dlatego opowiadam pani o Alex to, o czym nigdy z
nikim nie rozmawiaem. Co mi mwi, e cho mino tyle lat,
zajmowaa pani w jej sercu wyjtkowe miejsce.
Kocha j pan?
Najbardziej na wiecie. Alexandra bya moim caym yciem.

Cokolwiek robiem czy mwiem, robiem i mwiem z myl o niej.

To prawdziwa ironia losu, e ona w ogle tego nie widziaa. Gdyby
mnie do siebie dopucia, yaby nadal. Miaa przed nosem
odpowied, ale nie odwaya si jej szuka. W mojej onie
tchrzostwo i odwaga mieszay si w przedziwny sposb.
Carlgrenowie nie wierz, e popenia samobjstwo.
Wiem. S przekonani, e rwnie ja w to nie wierz, ale prawd
mwic, sam nie wiem, co o tym myle. Przeylimy razem
pitnacie lat, ale nigdy jej do koca nie poznaem.
Mwi sucho, rzeczowo. Takim tonem mgby rwnie dobrze
rozprawia o pogodzie, ale Erika rozumiaa, e jej pierwsze wraenie
byo cakowicie faszywe. aoba Henrika bya prawdziwie gboka,
cho si z ni nie obnosi jak Carlgrenowie. Po tym, co sama przesza
ostatnio, zrozumiaa, e bya to nie tylko aoba po stracie ony, ale
rwnie al, e na zawsze utraci szans, by ona pokochaa go tak, jak
on kocha j. Erika znaa a za dobrze to uczucie.
Czego si baa?
Zadawaem sobie to pytanie tysice razy. Naprawd nie wiem.
Kiedy prbowaem z ni o tym rozmawia, natychmiast zamykaa si
w sobie i nie mogem do niej dotrze. Jakby dwigaa jak tajemnic,
ktr nie moga si z nikim podzieli. Dziwne, prawda? Nie wiem, co
to za tajemnica, dlatego nie potrafi rwnie powiedzie, czy byaby
w stanie odebra sobie ycie.
A jakie miaa stosunki z rodzicami i z siostr?
Wanie si zastanawiam, jak je opisa.

Dugo myla nad odpowiedzi.

Napite. Miao si wraenie, jakby wszyscy chodzili wok
siebie na palcach. Jedyn osob, ktra mwia, co myli, bya modsza
siostra Julia, ale ona w ogle jest inna. Zawsze miaem uczucie, jakby
pod tym, o czym mwio si gono, skrywaa si cakiem inna
rozmowa. Nie wiem, jak to wytumaczy. Jakby mwili szyfrem i
zapomnieli poda mi klucz.
Co pan ma na myli, mwic, e Julia jest inna?
Jak pani wie, Birgit urodzia j pno. Bya dobrze po
czterdziestce i nie bya to planowana cia. Julia bya takim
kukuczym jajem. Poza tym chyba nieatwo byo jej mie tak siostr
jak Alex. Julia nie bya adnym dzieckiem, jako dorosa te nie jest
specjalnie urodziwa. A wie pani, jak wygldaa Alex.
Birgit i Karl-Erik byli skupieni na Alex, o Julii jakby nie chcieli
pamita. Zamkna si w sobie. Ale ja j lubi. Skrywa co pod t
naburmuszon powierzchni. Mam nadziej, e komu bdzie si
chciao do niej dotrze.
A jak zareagowaa na mier Alex? Jak wyglday ich
wzajemne stosunki?
O to musi pani zapyta Birgit albo Karla-Erika. Nie widziaem
Julii od p roku. Studiuje pedagogik w Ume i niechtnie stamtd
wyjeda. W tym roku nie przyjechaa nawet na Boe Narodzenie.
Jeli chodzi o jej stosunek do Alex, to Julia uwielbiaa siostr.
Alex ju chodzia do szkoy z internatem, kiedy Julia si urodzia,
i nie bywaa w domu zbyt czsto, ale gdy przyjedalimy, Julia

chodzia za ni krok w krok jak may piesek. Alex pozwalaa na to, ale
nie zwracaa na ni wikszej uwagi. Czasem si zocia i burczaa, ale
zazwyczaj po prostu j ignorowaa.
Erika czua, e rozmowa zmierza ku kocowi. Kiedy milczeli,
uderzaa j cisza panujca w domu, ktry mimo przepychu musia si
teraz Henrikowi wydawa pusty.
Erika wstaa i wycigna rk. Chwyci j oburcz, przytrzyma
przez chwil, potem wypuci i poszed przodem do drzwi.
Pomylaam, e pojad do galerii rozejrze si troch
powiedziaa Erika.
Dobry pomys. Alex bya z niej bardzo dumna. Zbudowaa ten
interes od podstaw, razem z koleank ze studiw w Paryu, Francine
Bijoux. Teraz nosi nazwisko Sandberg. Kiedy spotykalimy si
prywatnie, potem rzadziej, odkd urodziy im si dzieci. Francine na
pewno jest w galerii. Zadzwoni i uprzedz j, z pewnoci zgodzi si
opowiedzie pani o Alex.
Henrik przytrzyma drzwi, Erika podzikowaa jeszcze raz,
odwrcia si i posza do samochodu.
Erika wysiada z auta i w tym samym momencie niebo otworzyo
si nad jej gow. Galeria znajdowaa si przy Chalmersgatan,
rwnolegej do Avenyn, gwnego deptaka, ale po pgodzinnym
kreniu po okolicy Erika daa za wygran i zaparkowaa w dzielnicy
Heden. Nie byo stamtd specjalnie daleko, ale przy takiej ulewie
wydawao si, e to co najmniej dziesi kilometrw.

W dodatku parkowanie kosztowao dwanacie koron za godzin,

co zdecydowanie popsuo jej humor. Oczywicie nie wzia ze sob
parasolki i wiedziaa, e zaraz bdzie miaa na gowie szop
poskrcanych wosw.
Szybko przesza przez Avenyn, w ostatniej chwili uskoczya
przed czwrk, ktra przejechaa z hukiem po szynach w kierunku
Mlndal. Mina klub studencki Valand, gdzie spdzia niejeden
pamitny wieczr, po czym skrcia w lewo na Chalmersgatan.
Galeria Abstrakt z wielkimi oknami wystawowymi znajdowaa
si po lewej stronie. Erika wesza, zadzwoni dzwonek. Lokal by
znacznie wikszy, ni si wydawao z zewntrz. Biae ciany, podogi
i sufity sprawiay, e ca uwag przycigay rozwieszone obrazy.
W drugim kocu lokalu zobaczya kobiet, ktra bez wtpienia
bya Francuzk, bo wprost promieniowaa elegancj. Rozmawiaa
wanie z klientem o jakim obrazie, ywo gestykulujc.
Zaraz przyjd, tymczasem prosz si rozejrze.
Mwia z czarujcym akcentem.
Erika posza za jej rad i z rkoma splecionymi na plecach
zacza si przechadza po galerii, przygldajc si wystawionym
dzieom sztuki. Zgodnie z sugesti zawart w nazwie galerii byy to
obrazy abstrakcyjne, przedstawiajce szeciany, kwadraty, koa i inne
ksztaty.
Erika przekrzywia gow i zmruya oczy, prbujc zobaczy, co
w nich widz znawcy, a co jej zdecydowanie umykao. Nic z tego,
nadal same szeciany i kwadraty, ktre rwnie dobrze mgby

namalowa piciolatek. Byo to poza jej zasigiem, trzeba si z tym

pogodzi.
Staa wanie przed olbrzymim ptnem z nieregularnymi
plamami ci na czerwonym tle, gdy od tyu, stukajc obcasami,
podesza Francine.
Cudowny, prawda?
Tak, rzeczywicie, adny. Ale szczerze mwic, wiat sztuki
jest mi dosy obcy. Podobaj mi si soneczniki van Gogha i na tym
mniej wicej koczy si moja wiedza o malarstwie.
Francine umiechna si.
Erika, prawda? Wanie dzwoni Henri. Powiedzia, e jest pani
w drodze.
Wycigna szczup do. Erika szybko wytara rk, nadal
mokr od deszczu, zanim chwycia do Francine.
Stojca przed ni kobieta bya niewysoka, szczupa i tak
elegancka, jak potrafi tylko Francuzki. Mierzca metr siedemdziesit
pi Erika czua si przy niej jak olbrzymka.
Francine miaa kruczoczarne wosy, gadko zaczesane z czoa i
zebrane w kok na karku. Ubrana bya w obcisy czarny kostium.
Zapewne woya czer ze wzgldu na mier koleanki, bo
wygldaa raczej na kobiet, ktra nosi zdecydowane, jaskrawe kolory
czerwie, moe . Miaa lekki, perfekcyjny makija, ktry jednak
nie zdoa ukry zaczerwienienia wok oczu. Erika miaa nadziej,
zapewne daremn, e tusz nie spyn jej z rzs wraz z deszczem.
Moe sobie przysidziemy przy kawie. Dzi jest tu bardzo

spokojnie. Przejdmy na ty galerii.

Francine posza przodem, prowadzc Erik do pokoiku
wyposaonego w lodwk, mikrofalwk i ekspres do kawy. Przy
malutkim stoliku mieciy si tylko dwa krzesa. Erika usiada, a
Francine podaa jej filiank gorcej kawy.
odek Eriki zaczyna si buntowa przeciw kolejnej porcji
kawy u Henrika wypia par filianek. Wiedziaa jednak z
dowiadczenia, po niezliczonych wywiadach przeprowadzanych
podczas zbierania materiaw do ksiek, e z jakiego powodu
ludziom lepiej rozmawia si przy filiance kawy.
Z tego, co powiedzia Henri, wywnioskowaam, e rodzice
Alex prosili pani o napisanie o niej wspomnieniowego artykuu.
Tak, ale zwaywszy na to, e w cigu ostatnich dwudziestu
piciu lat widywaam Alex tylko przelotnie, chciaabym dowiedzie
si od pani, jaka bya.
Jest pani dziennikark?
Nie, pisark. Autork biografii. Ten artyku pisz tylko na
prob rodzicw Alex. W dodatku znalazam jej ciao, no, prawie.
Mam takie dziwne uczucie, e powinnam napisa, aby stworzy sobie
inny obraz, ywej Alex. Dziwi to pani?
Nie, wcale nie. To wspaniae, e pani robi sobie tyle kopotu dla
rodzicw Alex i dla Alex.
Francine pochylia si nad stoem i pooya wypielgnowan
do na rce Eriki.
Erika poczua, e na policzki wypywa jej rumieniec. Staraa si

nie myle o konspekcie ksiki, nad ktrym pracowaa przez wiksz

cz poprzedniego dnia. Francine mwia dalej:
Henri prosi mnie, abym bardzo szczerze odpowiedziaa na pani
pytania.
Mwia po szwedzku doskonale. Gardowe r dwiczao
mikko. Erika zwrcia uwag, e mwia o Henriku z francuska
Henri.
Poznaycie si z Alex w Paryu?
Tak, studiowaymy histori sztuki. Polubiymy si od
pierwszego dnia. Wygldaa na zagubion, a ja te czuam si
zagubiona, ale, jak mwi, reszta to ju historia.
Jak dugo si znaycie?
Niech policz... Henri i Alex jesieni obchodzili pitnast
rocznic lubu, czyli... siedemnacie lat. A przez pitnacie
prowadziymy razem t galeri.
Francine umilka i ku wielkiemu zdziwieniu Eriki zapalia
papierosa. Z jakiego powodu nie wyobraaa sobie, eby Francine
moga pali. Rka draa jej lekko. Zacigna si mocno, nie
odrywajc oczu od Eriki.
Nie zastanowio pani, co si z ni stao? Musiaa przelee co
najmniej tydzie, zanim j znalelimy.
e te nie przyszo jej do gowy zapyta o to Henrika.
Wiem, e to zabrzmi dziwnie, ale nie, nie zdziwio. Alex...
Francine zawahaa si Alex zawsze robia, co chciaa. Bywao to
uciliwe, ale z czasem si przyzwyczaiam. Czsto znikaa, a potem

pojawiaa

si

jak

rekompensowaa,

gdyby

nigdy

zastpujc

mnie

nic.

Zreszt

podczas

wszystko

moich

to

urlopw

macierzyskich. Wie pani, teraz te mam uczucie, jakby zaraz miaa

znw stan w drzwiach. Ale tym razem tak nie bdzie.
Jej oczy napeniy si zami.
Nie bdzie Erika wpatrywaa si w swoj filiank, dajc
Francine czas na dyskretne wytarcie oczu. A jak na zniknicia Alex
reagowa Henrik?
Poznaa go pani. Wedug niego nic, co robia Alex, nie mogo
by ze. Ostatnich pitnacie lat powici na uwielbianie jej. Biedny
Henri.
Dlaczego biedny?
Bo Alex go nie kochaa. Wczeniej czy pniej musiaby zda
sobie z tego spraw.
Zgasia papierosa i zaraz zapalia nastpnego.
Po tylu latach na pewno znaycie si na wylot.
Nie wydaje mi si, aby ktokolwiek naprawd zna Alex. Ale
pewnie znaam j lepiej ni Henri. Nie chcia si pozby rowych
okularw.
Henrik sugerowa mi w rozmowie, e przez wszystkie lata
maestwa czu, jakby Alex co przed nim ukrywaa. Czy to prawda?
Moe pani wie, o co chodzi?
To jak na niego niezwykle przenikliwe spostrzeenie. Chyba go
nie doceniam. Francine zmarszczya piknie zarysowan brew.
Na pierwsze pytanie odpowiadam: tak, ja rwnie czuam, e co j

gniecie. Na drugie pytanie odpowied brzmi: niestety nie wiem, nie

mam bladego pojcia, o co chodzi. Mimo dugoletniej przyjani
czasem dochodziymy do miejsca, w ktrym Alex dawaa zna, e to
ju granica i dalej nie wolno. Akceptowaam to, Henri nie.
Zamaoby go to, wczeniej czy pniej. Zreszt wiem, e raczej
wczeniej.
Dlaczego?
Francine zawahaa si.
Ciao Alex zostanie poddane sekcji zwok, prawda?
Pytanie zaskoczyo Erik.
Tak, zawsze to robi w przypadku samobjstwa. Dlaczego pani
pyta?
Bo w takim razie to, co pani teraz powiem, i tak wyjdzie na
jaw. Przynajmniej bdzie mi lej na sumieniu.
Starannie

zdusia

papierosa.

Erika

czekaa

napiciu,

wstrzymujc oddech, a Francine niepiesznie zapalia trzeciego

papierosa. Nie miaa na palcach przebarwie charakterystycznych dla
naogowego palacza, Erika przypuszczaa wic, e Francine
zazwyczaj nie pali jednego papierosa za drugim.
Pewnie wie pani, e od ponad p roku Alex bywaa we
Fjllbace znacznie czciej ni dotd?
O tak, w maych miejscowociach poczta pantoflowa dziaa
znakomicie. Z plotek wynikao, e przyjeda prawie co weekend.
Sama.
Francine znw si zawahaa. Erika miaa ochot ni potrzsn,

eby wreszcie wydusia z siebie to, co trzymaa w zanadrzu.

Kogo tam poznaa. Mczyzn. Nie by to jej pierwszy
romans, ale miaam wraenie, e tym razem to co innego. Po raz
pierwszy, odkd si poznaymy, odnosiam wraenie, e osigna
spokj. Poza tym wiem, e nie moga popeni samobjstwa. Na
pewno j kto zamordowa, co do tego nie mam najmniejszych
wtpliwoci.
Skd ta pewno? Nawet Henrik nie umia odpowiedzie, czy
Alex mogaby odebra sobie ycie.
Bo spodziewaa si dziecka.
Henrik o tym wie?
Nie wiem. W kadym razie to nie jego dziecko. Oni od wielu
lat nie yli ze sob. A przedtem Alex nie chciaa z nim mie dzieci,
chocia Henrik j baga. Ojcem dziecka musia by ten nowy
mczyzna ktokolwiek nim jest.
Nie mwia, kto to?
Nie. Jak si pewnie pani domyla, nie bya skonna do
zwierze. Przyznam, e bardzo si zdziwiam, kiedy mi powiedziaa o
dziecku. To jeden z powodw, dla ktrych jestem pewna, e nie
odebraa sobie ycia. Ona po prostu kipiaa szczciem, nie moga o
tym nie mwi. Ju kochaa to dziecko, nie zrobiaby mu krzywdy, a
ju na pewno nie pozbawiaby go ycia. Pierwszy raz widziaam Alex
cieszc si yciem. Chybabym j bardzo polubia. Gos Francine
przepenia smutek. Wie pani, mam rwnie wraenie, e Alex
zamierzaa w jaki sposb rozprawi si z przeszoci. Nie wiem, z

czym ani jak, ale takie wraenie odniosam na podstawie rnych

lunych uwag.
Drzwi do galerii otworzyy si. Sycha byo, jak kto tupie na
wycieraczce, eby pozby si z butw niegu. Francine wstaa.
Pewnie klient. Musz si nim zaj. Mam nadziej, e
pomogam pani cho troch.
O tak, bardzo. Jestem pani wdziczna za szczero, Henrikowi
te.
Francine zapewnia klienta, e zaraz si nim zajmie, a potem
przesza z Erik do drzwi. Podajc sobie rce, przystany przed
olbrzymim ptnem z biaym kwadratem na bkitnym tle.
Tak z ciekawoci, ile trzeba da za taki obraz? Pi, dziesi
tysicy?
Francine umiechna si.
Raczej pidziesit.
Erika gwizdna.
No prosz. Sztuka i wykwintne wina, dwie dziedziny, ktre
pozostaj dla mnie absolutn tajemnic.
A ja nie potrafi zrobi zwykej listy zakupw. Kady ma jak
dziedzin, w ktrej jest mocny.
Rozemiay si. Erika owina si kurtk, nadal mokr, i wysza
w deszcz.

Deszcz zamieni nieg w brej. Erika jechaa jeszcze wolniej, ni

pozwalay znaki, zostawiajc sobie margines bezpieczestwa. Stracia

prawie p godziny, aby wydosta si z Hisingen, gdzie trafia przez

pomyk. Wanie dojedaa do Uddevalli. Dyskretne burczenie w
odku przypomniao jej, e przez cay dzie nic nie jada.
Zjechaa z E6 w pobliu centrum handlowego Torp na pnoc od
Uddevalli i podjechaa pod McDonalda. Nie wysiadajc z samochodu,
wrzucia w siebie cheeseburgera i wrcia na autostrad. Jej myli
przez cay czas kryy wok rozmw z Henrikiem i Francine.
Wyania si z nich obraz osoby, ktra otoczya si szczelnym murem
obronnym.
Ciekawio j, kto by ojcem dziecka Alex. Francine nie wierzya,
e Henrik, ale przecie nikt nie wie, co dzieje si w cudzej sypialni, i
Erika braa pod uwag t moliwo. A jeli nie Henrik, powstawao
pytanie, czy to mczyzna, z ktrym wedug Francine Alex spotykaa
si w weekendy w Fjllbace. A moe miaa romans w Gteborgu?
Erika odniosa wraenie, e obok ycia oficjalnego Alex
prowadzia drugie. Robia, co chciaa, nie zwaajc na skutki dla
bliskich, zwaszcza Henrika. Erika domylaa si, e Francine nie
moga zrozumie, e Henrik godzi si na takie warunki. By moe
nawet pogardzaa nim z tego powodu. Erika lepiej rozumiaa
funkcjonowanie tego rodzaju mechanizmw, bo od wielu lat
obserwowaa maestwo Anny i Lucasa.
Jeli chodzi o Ann, ktra niczego nie potrafia w swoim yciu
zmieni, Erik przytaczaa myl, e moga przyczyni si do jej braku
wiary w siebie. Erika miaa pi lat, gdy Anna si urodzia. Od
pierwszej chwili chronia siostrzyczk przed wiatem, ktry dla niej

samej by bolesnym, cho niewidocznym ciarem. Brak matczynej

mioci nie powinien nigdy sprawi, by Anna poczua si samotna czy
odtrcona. Pieszczoty i czue sowa, ktrych Ann pozbawia matka,
daa jej w nadmiarze Erika. Czuwaa nad siostrzyczk jak matka.
Ann atwo byo kocha. Nie miaa zwyczaju niczym si
martwi. Liczya si dla niej wycznie teraniejszo. Natomiast
Erika bya typow star malutk, skonn do zamartwiania si. Tym
bardziej fascynowaa j energia i rado ycia Anny.
Anna akceptowaa trosk Eriki, ale nie miaa cierpliwoci
siedzie jej na kolanach ani poddawa si pieszczotom. Beztroskie,
skupione na sobie dziecko wyroso na nieokieznan nastolatk, ktra
robia wszystko, co jej przyszo do gowy. W chwilach szczeroci
Erika skonna bya przyzna sama przed sob, e rozpucia Ann,
chronic j zanadto. Ale chciaa jej da to, czego sama nie zaznaa.
Dla Lucasa Anna staa si atw zdobycz. Uj j swoj
powierzchownoci. Nie dostrzegaa tego, co kryo si pod spodem.
Wykorzystujc jej prno, stopniowo pozbawi j radoci ycia i
wiary w siebie. Siedziaa teraz na grnym stermalmie jak w zotej
klatce, nie majc siy przyzna si do bdu.
Erika czekaa, a Anna z wasnej, nieprzymuszonej woli
wycignie do niej rk i poprosi o pomoc. Erika moga tylko czeka i
by pod rk. Zreszt sama te nie miaa szczcia w mioci. Cign
si za ni cay sznur zerwanych zwizkw i niedotrzymanych
obietnic. Najczciej to ona zrywaa.
W kadym z jej dotychczasowych romansw na pewnym etapie

co si zacinao. Ogarniaa j wwczas zapierajca dech w piersi

panika. Zabieraa swoje rzeczy i odchodzia, nie ogldajc si za
siebie. A przecie zawsze, odkd sigaa pamici, chciaa mie
rodzin i dzieci. Tymczasem czas ucieka, stukno jej ju trzydzieci
pi lat.
Cholera, cay dzie udawao jej si nie myle o Lucasie.
Przeszy j dreszcz. Musi sprawdzi, co jej grozi z jego strony. Ale
teraz jest zbyt zmczona. Poczeka do jutra. Poczua, e musi si
odpry i nie myle ani o Lucasie, ani o Alexandrze Wijkner.
Wybraa numer na komrce.
Cze, mwi Erika. Jestecie w domu? Mog wpa na chwil?
Dan rozemia si serdecznie.
Czy jestemy w domu? A nie wiesz, jaki dzisiaj dzie?
W suchawce zapado wymowne milczenie. Erika zastanawiaa
si gorczkowo, ale nie moga przypomnie sobie adnego
wydarzenia, ktre wizaoby si z dzisiejszym wieczorem. To nie
wito, nikt nie ma urodzin, lub Dana i Pernilli by latem, wic nie
jest to rocznica lubu.
Naprawd nie mam pojcia. Owie mnie.
Usyszaa cikie westchnienie i w tym samym momencie
uwiadomia sobie, e chodzi zapewne o jakie wydarzenie sportowe.
Dan by wielkim fanem sportu, co czasem byo powodem tar midzy
nim a Pernill. Kiedy, gdy sama chodzia z Danem, wymylia, jak
si odegra za wieczory spdzone przed telewizorem podczas
transmisji cakowicie bezsensownych imprez sportowych.

W zwizku z tym, e Dan by fanatycznym kibicem druyny

Djurgrden, Erika postanowia kibicowa AIK. Tak naprawd nie
interesowaa si sportem, a zwaszcza hokejem na lodzie, co Dana
bardzo zocio. Doprowadzao go do szau, e Erika zupenie si nie
przejmuje, gdy AIK przegrywa jaki mecz.
Szwecja gra z Biaorusi.
Domyli si kolejnego pytania i znw westchn.
Olimpiada, kochana, olimpiada. Wiesz w ogle, e wanie trwa
co takiego?
A, chodzi ci o ten mecz. No pewnie, przecie ledz. Mylaam,
e chodzi o to, e jest dzi jeszcze co poza tym meczem.
Przesada bya zamierzona. Daa wyranie do zrozumienia, e nie
miaa pojcia o dzisiejszym meczu. A si do siebie umiechna, gdy
wyobrazia sobie Dana rwcego wosy z gowy. Dla niego sport to nie
arty.
Wiesz co, jad do ciebie. Razem popatrzymy, jak Salming
rozbija obron Ruskw...
Salming! Przecie on ju od lat nie gra! artowaa, powiedz,
e artowaa.
No artowaam. A taka gupia nie jestem. Jad do was,
pogapimy si razem na Sundina, jeli ci lepiej pasuje. Nawiasem
mwic, piekielnie przystojny facet.
Dan westchn ciko po raz trzeci. Tym razem dlatego, e kto
omieli

si

ocenia

tego

niesportowego punktu widzenia.

wybitnego

zawodnika

innego,

 Dobrze, przyjedaj. Ale eby nie byo tak jak ostatnio!

adnego gadania podczas meczu, adnych komentarzy, e maj na
nogach seksowne ochraniacze, a zwaszcza adnych pyta, czy pod
spodenkami nosz samo suspensorium, czy jeszcze kalesony.
Zrozumiano?
Erice udao si powstrzyma miech i powanie powiedziaa:
Dan, sowo harcerki.
Przecie ty nigdy nie bya harcerk burkn Dan.
No wanie odpara Erika i nacisna przycisk z czerwon
suchawk.
Dan i Pernilla mieszkali w jednym z nowych osiedli
szeregowcw w Falkeliden. Na zboczu Rabekullen zbudowano kilka
rzdw domw tak podobnych do siebie, e praktycznie nie do
rozrnienia. By to rejon bardzo popularny wrd rodzin z maymi
dziemi, gwnie dlatego, e nie byo stamtd widoku na morze.
Dziki temu dziaki nie osigny tak zawrotnych cen jak te bliej
brzegu.
Wieczr by stanowczo zbyt chodny na przechadzk. Silnik a
jcza z wysiku, gdy Erika podjedaa pod do oszczdnie
wysypan piaskiem grk. Westchna z ulg, skrcajc w uliczk,
przy ktrej mieszkali Dan i Pernilla.
Erika nacisna dzwonek i natychmiast usyszaa wrzaw i tupot
maych nek. Chwil pniej drzwi otworzya dziewczynka w nocnej
koszuli do ziemi, Lisen, najmodsza z dzieci. rednia siostra, Malin,

odebraa to jako jawn niesprawiedliwo. Daa temu wyraz w sposb

do gwatowny.
Sprzeczka ucicha dopiero, gdy z kuchni dobieg zdecydowany
gos Pernilli. Belinda, najstarsza z dziewczynek, miaa ju trzynacie
lat. Erika widziaa j kiedy w towarzystwie kilku ledwo opierzonych
wyrostkw na motorowerach. Krcili si koo budki z hot dogami na
rynku. Rodzicom nie bdzie atwo utrzyma jej w ryzach.
Erika uciskaa je kolejno, a wtedy dziewczynki znikny rwnie
prdko, jak si pojawiy. Moga si ju spokojnie rozebra.
Pernilla staa w kuchni, gotujc co z wypiekami na policzkach.
Bya przepasana fartuchem z wielkim napisem Cauj kucharza.
Wygldao na to, e wanie nastpi krytyczny moment, bo z
roztargnieniem tylko pokiwaa Erice rk, by zaraz zaj si garnkami
i patelniami, buchajcymi par i skwierczcymi tuszczem. Erika
posza do salonu, gdzie zgodnie z przypuszczeniami znalaza Dana,
plecego na kanapie, z nogami na szklanym stoliku i pilotem od
telewizora tkwicym w prawej rce.
Cze! To ty, winiaku, lenisz si na kanapie, a onisko haruje
w kuchni w pocie czoa.
Czeee! Jak czowiek wie, czego chce, i ma tward rk, to
kada kobieta mu si podporzdkuje.
Umiechn si ciepo, zaprzeczajc wasnym sowom. Erika
dobrze wiedziaa, e tak naprawd osob sprawujc rzdy w domu
Karlssonw z pewnoci nie jest Dan.
Uciskaa go szybko, a potem zasiada na czarnej skrzanej

kanapie i, czujc si jak u siebie w domu, rwnie pooya nogi na

stoliku. Przez chwil w bogiej ciszy ogldali wiadomoci na
telewizyjnej czwrce. Erice przesza przez gow myl, zreszt nie po
raz pierwszy, e tak mogo wyglda ich wsplne ycie.
Dan by jej chopakiem i pierwsz wielk mioci. Byli par
przez cae trzy lata liceum, praktycznie nierozczn. Potem okazao
si jednak, e kade z nich oczekuje od ycia czego innego. Dan
zamierza zosta na miejscu i owi ryby tak jak jego ojciec, a
przedtem dziadek podczas gdy Erika nie moga si doczeka, kiedy
wyjedzie z Fjllbacki. Zawsze jej tu byo duszno, a przyszo
widziaa gdzie indziej.
Przez jaki czas prbowali podtrzymywa zwizek, chocia Dan
zosta we Fjllbace, a Erika wyjechaa do Gteborga. Ale ycie
kadego z nich potoczyo si swoim torem i doszo do bolesnego
zerwania. Z czasem udao im si zbudowa przyja. Teraz, pitnacie
lat pniej, bya prawdziwie mocna i serdeczna.
Pernilla pojawia si w jego yciu jako uosobienie gorcych
pocieszycielskich obj. Nastpio to w chwili, gdy Dan jeszcze nie
pogodzi si z myl, e zwizek z Erik nie ma przyszoci. Pernilla
tymczasem bya na miejscu, kiedy jej potrzebowa, a jej uwielbienie
do pewnego stopnia zapenio pustk po Erice. Widok Dana z inn
dziewczyn u boku by dla Eriki bolesnym dowiadczeniem, ale z
czasem uwiadomia sobie, e byo to nieuniknione i wczeniej czy
pniej musiao si zdarzy. Takie jest ycie.
Teraz Dan i Pernilla maj trzy crki. Erika przypuszczaa, e z

upywem lat udao im si zbudowa zwizek oparty na przywizaniu,

chocia dostrzegaa u Dana oznaki wiadczce o wewntrznym
niepokoju.
Pocztkowo dochodzio do tar. Pernilla pilnowaa go zazdronie,
a do Eriki odnosia si z wielk podejrzliwoci. Z czasem Erice udao
si j przekona, e nie zamierza jej odbi ma. Wprawdzie nie
zostay bliskimi przyjacikami, ale ich wzajemne stosunki cechowaa
niewymuszona serdeczno. Jedn z przyczyn byo to, e dziewczynki
uwielbiay Erik, zostaa nawet matk chrzestn Lisen.
Podano do stou.
Oboje podnieli si z kanapy i przeszli do kuchni. Pernilla
postawia na stole garnek, z ktrego unosiy si kby pary. Na widok
dwch talerzy Dan zmarszczy pytajco brwi.
Ja ju zjadam kolacj z dziemi. Jedzcie sobie, ja tymczasem
przypilnuj, eby poszy do ek.
Erika zawstydzia si, e Pernilla zrobia sobie tyle kopotu z jej
powodu, ale Dan wzruszy ramionami i beztrosko naoy sobie
olbrzymi porcj czego, co okazao si ryb w jarzynach.
Co tam u ciebie? Nie pokazywaa si kilka tygodni.
Powiedzia to raczej z trosk ni z wyrzutem. A mimo to Erice
zrobio si gupio, e si ostatnio nie odzywaa. Ale tyle miaa spraw
na gowie.
U mnie coraz lepiej. Zanosi si za to na awantur o dom
odpowiedziaa Erika.
Co takiego? Dan spojrza na ni zdziwiony znad talerza.

Przecie obie z Ann jestecie do niego przywizane i zazwyczaj si

dogadujecie.
My si dogadujemy. Zapominasz, e jest jeszcze Lucas. A on
zwietrzy pienidze i nie zamierza odpuci. Nigdy nie liczy si
specjalnie z Ann. Dlaczego tym razem miaoby by inaczej?
Gdybym go kiedy dorwa ciemn noc, nie byby ju taki
pewny siebie.
Waln pici w st. Erika nie miaa wtpliwoci, e gdyby
zechcia, mgby naprawd dooy Lucasowi. Od wczesnej modoci
by mocno zbudowany, a lata cikiej pracy na odzi rybackiej te
zrobiy swoje. Zewntrznemu wraeniu siy przeczy jednak agodny,
mikki wyraz oczu. O ile jej byo wiadomo, Dan nigdy nie podnis
rki na jakiekolwiek ywe stworzenie.
Waciwie trudno mi co powiedzie. Nie wiem, jak
przedstawia si moja sytuacja. Jutro dzwoni do koleanki, Marianne,
adwokatki, spyta, jakie mam szanse nie zgodzi si na sprzeda. Ala
dzi nie chc o tym myle. Poza tym w ostatnich dniach miaam
troch przey, wobec ktrych takie majtkowe sprawy s bardzo
bahe.
Tak, syszaem. Dan umilk. Po chwili zapyta: Jakie to
uczucie zobaczy czowieka w takim stanie?
Erika zastanawiaa si nad odpowiedzi.
Przeraliwie smutne i okropne. Mam nadziej, e ju mnie to
nie spotka.
Opowiedziaa mu o artykule wspomnieniowym o Alex i

rozmowach z jej mem i koleank.

Nie

rozumiem

tylko,

dlaczego

si

zamkna

przed

najwaniejszymi osobami w yciu. Zobaczyby jej ma uwielbia

j. Z drugiej strony pewnie wikszo ludzi tak ma. Umiechaj si
wesoo, a w rzeczywistoci maj potd zmartwie i problemw!
Dan przerwa jej szorstko.
Suchaj, mecz zaczyna si za jakie trzy sekundy. Wol hokeja
na lodzie od twoich pseudofilozoficznych rozwaa.
Nie ma obaw. Zreszt zabraam ze sob ksik, gdyby mecz
okaza si nudny.
Dan rzuci jej mordercze spojrzenie, ale zobaczy bysk w jej oku
i domyli si, e si z nim droczy.
Zdyli zasi przed telewizorem w chwili, gdy krek zosta
rzucony na ld.
Marianne podniosa suchawk ju po pierwszym dzwonku.
Marianne Svan, sucham.
Cze, tu Erika.
Witaj, dawno si nie odzywaa. Fajnie, e dzwonisz. Co u
ciebie? Tyle o tobie mylaam.
Erika znw sobie uprzytomnia, e ostatnio zaniedbywaa
przyjaci. Zdawaa sobie spraw, e si o ni niepokoj, ale ledwie
starczao jej si, by dzwoni do Anny. Wiedziaa, e j rozumiej.
Z Marianne przyjania si od czasw uniwersyteckich. Razem
studioway histori literatury, ale po niespena czterech latach
Marianne uzmysowia sobie, e praca w bibliotece nie jest jej

powoaniem, i postanowia zosta adwokatem. Osigna w tym

zawodzie sukces i obecnie bya najmodsz w historii wsplniczk
jednej

najwikszych

najbardziej

powaanych

kancelarii

adwokackich w Gteborgu.
Dzikuj, u mnie wszystko w porzdku, stosownie do
okolicznoci. Jako tako doszam do siebie, ale mam jeszcze na gowie
sporo spraw.
Marianne nie lubia czczej gadaniny. Intuicja podpowiedziaa jej,
e Erice te nie o to chodzi.
Co mogabym dla ciebie zrobi? Czuj, e jestem ci potrzebna,
wic nie prbuj zaprzecza.
Gupio mi, e si tak dugo nie odzywaam, a jak ju dzwoni,
to w interesie.
Nie wygupiaj si! W czym mog ci pomc? Masz jakie
problemy ze spadkiem?
Tak, tak mona powiedzie.
Erika usiada przy kuchennym stole w kuchni i obracaa w
palcach list, ktry nadszed porann poczt.
Anna, a waciwie Lucas, chce sprzeda dom we Fjllbace.
Co podobnego! wybuchna spokojna zazwyczaj Marianne.
Co on sobie wyobraa! Przecie obie kochacie ten dom!
Erika poczua w tym momencie, e jej co pka w rodku, i
rozpakaa si. Marianne natychmiast si uspokoia.
No i co si dzieje? zapytaa ze wspczuciem. Chcesz,
ebym przyjechaa? Mogabym by u ciebie wieczorem.

Erika szlochaa do suchawki, zy pyny obficie. W kocu

uspokoia si na tyle, eby wytrze oczy.
Kochana jeste, ale waciwie jest okej. Naprawd. Tylko
ostatnio

miaam

za

duo

spraw.

Sporo

mnie

kosztowao

porzdkowanie rzeczy rodzicw, wydawnictwo naciska, teraz ten dom

i jakby nie do na tym, w pitek znalazam zwoki mojej przyjaciki
z dziecistwa.
Nagle zachciao jej si mia. W oczach miaa jeszcze zy, ale
zacza si histerycznie mia. Dopiero po duszej chwili udao jej
si uspokoi.
Powiedziaa zwoki czy si przesyszaam?
Dobrze usyszaa, niestety. Przepraszam, to okropne, e si
miaam, ale to mnie przeroso. Alexandra Wijkner bya moj
najlepsz przyjacik z dziecistwa. Odebraa sobie ycie, siedzc w
wannie w rodzinnym domu we Fjllbace. A moe j znaa? Razem z
mem, Henrikiem Wijknerem, obracaa si w najlepszych krgach
Gteborga. To zupenie jak ty, co?
Erika umiechna si, wiedzc, e Marianne na pewno zrobia to
samo. Podczas studiw Marianne mieszkaa w dzielnicy Majorna i
walczya o prawa robotnikw. Z czasem musiaa zmieni piewk,
aby lepiej dopasowa si do rodowisk, z ktrymi czya j praca w
renomowanej kancelarii.
Henrik Wijkner. Tak, znam go ze syszenia, mamy nawet
wsplnych znajomych. Ale tak si zoyo, e nigdy si nie
spotkalimy. Podobno jest bezwzgldny w interesach. Taki go, co

przed niadaniem zwolni z pracy stu ludzi, ale nie straci z tego
powodu apetytu. Jego ona zdaje si prowadzia jaki sklep?
Galeri sztuki. Abstrakcyjnej.
To, co powiedziaa Marianne, zaskoczyo Erik. Zawsze jej si
wydawao, e zna si na ludziach, a Henrik bynajmniej nie zrobi na
niej wraenia bezwzgldnego biznesmena.
Zmienia temat. Przesza do tego, o czym chciaa rozmawia.
Dostaam dzi list. Od adwokata Lucasa. Wzywaj mnie na
pitek do Sztokholmu na spotkanie w sprawie sprzeday domu
rodzicw, ale kompletnie nie znam si na takich sprawach. Jakie mam
prawa? Czy w ogle jakie mam? Czy Lucas rzeczywicie ma prawo
tak postpowa?
Erika poczua, e znowu zaczyna jej dre dolna warga, i
zaczerpna gboko powietrza, eby si uspokoi. Spojrzaa w okno.
Po kilku dniach odwily z przymrozkami w nocy ld na zatoce znw
mieni si w socu. Zobaczya wrbla na parapecie. Przypomniaa
sobie, e powinna kupi pokarm dla ptakw. Wrbel przekrzywi
ciekawie gwk i lekko puka dziobem w okno. Odlecia, dopiero gdy
si przekona, e nie znajdzie tu nic do jedzenia.
Jak wiesz, specjalizuj si w sprawach podatkowych, a nie
rodzinnych, wic od rki ci nie odpowiem. Zrobimy tak: pogadam z
ekspertem w naszej kancelarii i oddzwoni do ciebie w cigu dnia.
Nie zostawi ci z t spraw. Pomog ci, obiecuj.
Dobrze byo usysze spokojne zapewnienia Marianne. wiat
wyda si Erice janiejszy, chocia po rozmowie nie bya przecie

mdrzejsza ni przed ni.

Powrci niepokj zwizany z pisaniem. Prbowaa si zmusi,
ale szo jej ciko. Zostaa jej do napisania wicej ni poowa.
Tymczasem wydawnictwo zaczynao si niecierpliwi, bo jeszcze nie
przedstawia konspektu. Przeczytaa dwie strony formatu A4, ale
uznaa, e s na nic, i skasowaa je, cho powicia na nie kilka
godzin pracy.
Znudzia

ta

biografia,

utracia

przyjemno

pisania.

Dokoczya natomiast artyku o Alexandrze. Woya do koperty i

zaadresowaa do Bohuslningen. Potem nadesza pora, by
zadzwoni do Dana i podrczy go w zwizku z wczorajszym
meczem, w ktrym Szwecja poniosa tak spektakularn porak.
Komisarz Mellberg poklepa si z zadowoleniem po brzuchu i
pomyla, e dobrze byoby uci sobie drzemk. Nie mia nic do
roboty, a gdyby nawet co si znalazo, mogo poczeka.
Wanie postanowi, e zrobi sobie przyjemno i zdrzemnie si,
aby spokojnie strawi solidny obiad, ale ledwie zmruy oczy, gdy
gone pukanie do drzwi oznajmio, e sekretarka Annika Jansson ma
do niego spraw.
Co jest, do cholery? Nie widzisz, e jestem zajty?
Mellberg bezskutecznie stara si sprawia wraenie bardzo
zajtego, grzebic na chybi trafi w papierach pitrzcych si na
biurku. Udao mu si tylko wywrci filiank z kaw i wszystko
zala. Mellberg chwyci to, co mia pod rk, czyli po wasnej

koszuli, jak zwykle wystajcej ze spodni.

Do jasnej cholery! I bd tu szefem! Nikt ci nie nauczy
szacunku dla przeoonego? Nie wiesz, e przed wejciem trzeba
puka?
Annice nie chciao si nawet przypomina, e pukaa. Wiedziaa
z dowiadczenia, e najlepiej przeczeka atak.
Zakadam, e masz do mnie spraw warkn Mellberg.
Annika odpowiedziaa chodno:
Poszukiwa ci zakad medycyny sdowej w Gteborgu, a
konkretnie patolog Tord Pedersen. Prosi, eby oddzwoni na ten
numer.
Podaa mu kartk ze starannie zapisanym numerem.
Mwi, o co chodzi?
Z ciekawoci a go zaaskotao w odku. W takiej zapadej
dziurze nieczsto czowiek odbiera telefon z zakadu medycyny
sdowej. Moe wreszcie bdzie mia okazj pokaza, jak powinna
wyglda porzdna policyjna robota.
Z roztargnieniem podzikowa Annice gestem i przytrzymujc
suchawk podbrdkiem, zacz wybiera zapisany numer.
Annika szybko si wycofaa, gono zamykajc za sob drzwi.
Usiada za biurkiem i jak wiele razy przedtem przekla w mylach
chwil, kiedy Mellberg trafi do niewielkiego komisariatu w
Tanumshede. Krca po komisariacie plotka gosia, e nie mg ju
zosta w Gteborgu po tym, jak pobi uchodc, ktry pod jego
nadzorem przebywa w areszcie.

Prawdopodobnie nie byo to jego jedyne potknicie za to

najpowaniejsze i przeoeni mieli do. Wewntrzne dochodzenie
niczego nie wykazao, ale obawiali si, e Mellberg moe narozrabia
jeszcze wicej. W zwizku z tym zapada decyzja o natychmiastowym
przeniesieniu go na stanowisko komisarza w Tanumshede.
Dla Mellberga byo to wielkie ponienie, o czym wci
przypominaa mu liczba mieszkacw gminy: dwanacie tysicy w
wikszoci yjcych w zgodzie z prawem ludzi. Byli przeoeni w
Gteborgu liczyli, e w nowym miejscu nie zdoa wyrzdzi wikszej
szkody. Byy to rachuby suszne. Z drugiej strony Mellberg nie zrobi
te nic poytecznego.
Annika do tej pory lubia swoj prac. Przestaa, gdy nasta
Mellberg. Nie do, e facet by bezczelny, to jeszcze uwaa si za
Bg wie jakiego amanta, co odczua na wasnej skrze. Dwuznaczne
uwagi, komentarze i podszczypywania stanowiy tylko niewielk
cz tego, co musiaa teraz znosi.
Najbardziej odstrczao j jego koszmarne uczesanie, ktre miao
przykry ysin na czubku gowy. Pozostae wosy, zapuszczone do
niebywaej dugoci, zwija na gowie w ksztat przypominajcy
wronie gniazdo. Dreszcz j przechodzi na sam myl, jak te wosy
musz wyglda po rozpuszczeniu, ale na szczcie ten widok jej nie
grozi.
Annik ciekawio, jak spraw mg do niego mie zakad
medycyny sdowej. Wkrtce si dowie. W tak nieduym komisariacie
wystarczya jedna godzina, by wiadomo jeli bya ciekawa

dotara do wszystkich pracownikw.

Bertil Mellberg trzyma suchawk przy uchu i patrzy na
wychodzc z pokoju Annik.
Jaka adna. Jdrna i drobna, ale pulchna tam gdzie trzeba. Dugie
jasne wosy, due piersi i kuperek jak naley. Szkoda tylko, e zawsze
nosi takie dugie spdnice i lune bluzki. Moe powinien jej zwrci
uwag, e mogaby nosi co bardziej obcisego. Jako szef ma
przecie prawo wypowiedzie si na temat ubioru personelu.
Trzydzieci siedem lat, wie, bo sprawdzi w jej aktach. Troch
ponad dwadziecia lat modsza od niego, czyli dokadnie tak, jak lubi.
Starymi babami niech si kto inny zajmuje. A on jest dla takich
modych talentw w sam raz. Dojrzay, dowiadczony, adnie
zaokrglony i nikt by si nie domyli, e troch mu si z wiekiem
przerzedziy wosy. Delikatnie sign do czubka gowy. W porzdku,
fryzura si trzyma.
Mwi Tord Pedersen.
Tu komisarz Bertil Mellberg, komisariat Tanumshede. Dzwoni
pan do mnie.
Zgadza si. Chodzi o ten przypadek, ktry mi przysalicie.
Kobieta, Alexandra Wijkner. Wygldao to na samobjstwo.
Taaak? powiedzia Mellberg. Bardzo by zaciekawiony.
Przeprowadziem wczoraj obdukcj i nie ma adnych
wtpliwoci, e to nie byo samobjstwo. Zostaa zamordowana.
Patrz pan, co takiego!

Mellberg by tak podniecony, e ponownie wywrci filiank i

resztka kawy rozlaa si na biurko. Znw chwyci po koszuli i zrobi
na niej nowe plamy.
A skd to wiecie? To znaczy, jakie macie dowody, e to
morderstwo?
Mog wam faksem przesa protok z obdukcji, ale nie wiem,
czy bdziecie od tego mdrzejsi. W skrcie mog zreferowa
najwaniejsze ustalenia. Prosz chwil zaczeka, zao okulary
powiedzia Pedersen.
Sycha byo, jak mruczy pod nosem, przebiegajc wzrokiem
tekst. Mellberg czeka niecierpliwie.
A wic: kobieta, lat trzydzieci pi, w dobrym oglnym stanie
zdrowia. Ale to ju wiecie. Leaa nieywa okoo tygodnia, mimo to
zwoki w bardzo dobrym stanie, gwnie dziki bardzo niskiej
temperaturze w pomieszczeniu. Przyczyni si do tego ld wok
dolnych partii ciaa.
Rany cite na obu przegubach, zadane yletk, odnalezion na
miejscu. W tym momencie nabraem podejrze. Rany s gbokie,
cicia proste, co jest bardzo niezwyke. Omiel si nawet stwierdzi,
e to si nie zdarza przy samobjstwach. Chodzi o to, e poniewa
jestemy albo praworczni, albo leworczni, u osoby praworcznej
rany cite na lewej rce s prostsze i gbsze ni na prawej, bo praw
tnie niewaciw rk.
Zbadaem palce obu doni i utwierdziem si w podejrzeniach.
Ostrze yletki jest tak ostre, e zazwyczaj zostawia lad w postaci

mikroskopijnych skalecze. Alexandra Wijkner ich nie miaa. To

rwnie wskazuje, e ttnice na przegubach przeci jej kto inny,
prawdopodobnie po to, by wygldao to na samobjstwo.
Pedersen zrobi pauz, a po chwili mwi dalej:
Zadaem sobie nastpnie pytanie, co zrobi sprawca, eby ofiara
nie

stawiaa

oporu.

Odpowied

znalazem

raporcie

toksykologicznym. Ofiara miaa we krwi pozostaoci silnego rodka

nasennego.
A czego to dowodzi? Nie moga sama zay piguki nasennej?
Oczywicie, moga. Ale wspczesna nauka na szczcie
wyposaya medycyn sdow w niezbdne narzdzia i metody,
midzy innymi w moliwo dokadnego wyliczenia czasu, jakiego
trzeba na przedostanie si do krwi rnych lekarstw i toksyn.
Powtrzylimy kilkakrotnie badanie krwi i za kadym razem wynik
wskazywa na to samo: Alexandra Wijkner nie moga sama przeci
sobie ttnic, bo kiedy serce stano na skutek upywu krwi, ju od
duszej chwili bya gboko nieprzytomna.
Nie mog niestety bliej okreli czasu, tak daleko nauka nas
jeszcze nie doprowadzia, ale co do tego, e chodzi o morderstwo, nie
ma najmniejszych wtpliwoci. Mam nadziej, e sobie z tym
poradzicie. Nie macie chyba tam u siebie za czsto do czynienia z
morderstwami, co?
Pedersen mwi, jakby mia wtpliwoci, co Mellberg odebra
jako krytyk pod swoim adresem.
Ma pan racj, w Tanumshede nie mamy zbyt wielkiego

dowiadczenia z morderstwami. Na szczcie ja tu jestem, chocia

tymczasowo, bo waciwie pracuj w komendzie policji w Gteborgu.
Dziki mojemu wieloletniemu dowiadczeniu bez wtpienia damy
sobie rad z dochodzeniem w sprawie morderstwa. Tutejsi,
prowincjonalni policjanci bd mieli okazj zobaczy, jak wyglda
prawdziwa policyjna robota. Prosz si przygotowa na to, e sprawa
zostanie niedugo rozwizana. Niech pan zapamita moje sowa.
Mellberg uwaa najwidoczniej, e jego napuszona przemowa
przekona lekarza sdowego Pedersena, e nie ma do czynienia z
todziobem. Lekarze zawsze zadzieraj nosa. Pedersen zrobi swoje.
Przysza pora, by spraw wzi w swe rce prawdziwy zawodowiec.
A, bybym zapomnia. Wobec takiego zarozumialstwa lekarz
a zaniemwi i prawie zapomnia o jeszcze dwch ustaleniach, ktre
uzna za wane. Alexandra Wijkner bya w trzecim miesicu ciy.
Rodzia ju wczeniej. Nie wiem, czy to ma jakie znaczenie dla
dochodzenia, ale lepiej za duo informacji ni za mao, prawda?
powiedzia Pedersen.
Mellberg prychn co w odpowiedzi, szybko si poegnali i
zakoczyli rozmow. Pedersen z mnstwem wtpliwoci co do
kompetencji policjanta cigajcego morderc, a Mellberg z nowym
duchem i nowym zapaem. azienka zostaa wstpnie zbadana tu po
znalezieniu zwok. Teraz Mellberg dopilnuje, eby dom Alexandry
Wijkner zosta przeczesany milimetr po milimetrze.

Ogrzewa w doniach kosmyk jej wosw. Drobne krysztaki lodu

topiy si. Ostronie zliza wilgo z doni.
Przytuli policzek do krawdzi wanny i poczu przenikajce przez
skr zimno. Bya taka pikna, jakby pyna po powierzchni lodu.
Czu, e ich wzajemna wi wci istnieje. Nic si nie zmienio,
wszystko jest tak samo. S z tej samej gliny.
Z wysikiem odgi jej rk i przyoy do do jej doni. Splt
palce z jej palcami. Krew zascha, stwardniaa, okruchy przykleiy mu
si do rki.
Czas by dla niego bez znaczenia, gdy by z ni. Lata, dni i
tygodnie zleway si w jedno, liczyo si tylko to: jej do w jego doni.
Tym boleniejsze stao si poczucie zawodu. Dziki niej czas ponownie
nabra znaczenia. Dlatego w jej yach nie popynie ju gorca krew.
Przed wyjciem odgi jej rk z powrotem.
Nie obejrza si za siebie.

Z gbokiego snu bez snw wyrwa Erik dwik, ktrego

pocztkowo nie potrafia zidentyfikowa. Rozlego si kilka
sygnaw, zanim uzmysowia sobie, e dzwoni telefon. Wyskoczya z
ka, by zdy odebra.
Sucham, Erika Falck odezwaa si zachrypnitym gosem i
zasaniajc suchawk, gono odchrzkna.
Przepraszam, zdaje si, e pani obudziem. Bardzo
przepraszam.
Nic nie szkodzi, nie spaam odpara odruchowo Erika,
chocia zdawaa sobie spraw, e wyranie sycha, e jest zaspana.
No dobrze, tak czy inaczej przepraszam. Mwi Henrik Wijkner.
Ot zadzwonia do mnie teciowa, Birgit. Nawiasem mwic,
prosia, ebym i pani zawiadomi. Sprawa jest nastpujca:
zadzwoni do niej rano jaki bezczelny policjant z komisariatu w
Tanumshede. Kaza jej ni mniej, ni wicej, tylko stawi si w
komisariacie i nie by ani uprzejmy, ani taktowny.
Najwidoczniej ycz sobie, ebym i ja si zjawi. Nie chcia
powiedzie nic wicej, ale domylamy si, o co chodzi. Birgit jest
bardzo zdenerwowana, jest sama we Fjllbace, nie ma ani KarlaErika, ani Julii, z rnych powodw. W zwizku z tym chciabym
pani prosi o przysug, chciabym, eby pani z ni posiedziaa.
Jej siostra i szwagier s w pracy. Ja dotr do Fjllbacki dopiero za
par godzin, a nie chciabym, eby przez ten czas bya sama. Zdaj
sobie spraw, e prosz o zbyt wiele, bo na dobr spraw si nie

znamy, ale nie mam si do kogo zwrci.

Oczywicie, zaraz tam jad. Nie ma problemu. Tylko si
ubior. Bd u niej za kwadrans.
wietnie. Bd pani bardzo wdziczny. Naprawd. Teciowa
nie jest osob zbyt zrwnowaon i wolabym, eby kto by przy
niej, dopki nie przyjad. Zadzwoni do niej, powiem, e pani ju do
niej jedzie. Ja bd po dwunastej, wtedy porozmawiamy. Jeszcze raz
bardzo pani dzikuj.
Erika popieszya do azienki obmy twarz i pozby si piasku z
oczu. Woya ubranie z poprzedniego wieczoru, szybko si uczesaa,
umalowaa rzsy i niespena dziesi minut pniej siedziaa za
kierownic. Przejazd z Slvik na Tallgatan zabra jej nie wicej ni
pi minut. Do drzwi zadzwonia w kwadrans niemal co do sekundy
po telefonie Henrika.
Birgit Carlgren musiaa schudn adnych par kilogramw od
czasu, kiedy Erika widziaa j ostatnio, bo ubranie na niej wisiao.
Tym razem nie poszy do salonu, Birgit poprowadzia j do kuchni.
Dzikuj, e przysza. Okropnie si niepokoj, czuam, e nie
wytrzymam, jeli sama bd boryka si z mylami a do przyjazdu
Henrika.
Mwi mi, e miaa pani telefon z komisariatu policji w
Tanumshede.
Tak, o smej rano zadzwoni niejaki komisarz Mellberg i kaza
natychmiast stawi si w komisariacie razem z Karlem-Erikiem i
Henrikiem. Wyjaniam, e Karl-Erik musia nagle wyjecha w

interesach, ale jutro wrci, i zapytaam, czy w zwizku z tym

moglibymy przyj jutro. Odpowiedzia, e to nie wchodzi w rachub
tak si wyrazi mam si u niego zjawi razem z Henrikiem dzisiaj.
Bardzo by nieprzyjemny.
Od razu zadzwoniam do Henrika, a on powiedzia, e postara si
przyjecha jak najprdzej. Musiaam mu si wyda roztrzsiona, bo
zaproponowa, e zadzwoni do ciebie i poprosi, eby ze mn
posiedziaa par godzin. Nie chciaabym si narzuca i mam nadziej,
e tak tego nie odebraa. Nie ma powodu wciga ci jeszcze bardziej
w nasz rodzinn tragedi, ale nie miaam si do kogo zwrci.
Kiedy bya traktowana w naszym domu prawie jak crka, wic
pomylaam...
Prosz si tym nie martwi. Chtnie pomog. Czy ten policjant
mwi, o co chodzi?
Nie, nie chcia powiedzie ani sowa. Ale domylam si.
Przecie mwiam, e ona nie popenia samobjstwa. Mwiam!
Erika pooya do na doni Birgit.
Prosz si nie pieszy z wyciganiem wnioskw. Moe
rzeczywicie ma pani racj, ale dopki nie wiadomo na pewno, lepiej
nie wdawa si w spekulacje.
Godziny przy kuchennym stole duyy si. Rozmowa urwaa si
ju po krtkiej chwili i cisz przerywao tylko tykanie kuchennego
zegara. Erika krelia palcem kka na wzorzystej ceracie. Birgit bya
rwnie starannie ubrana i umalowana jak poprzednim razem, a mimo
to wygldaa na zmczon i zniszczon.

Wygldaa jak zdjcie wytarte na brzegach. Spadek wagi jej nie

suy, bo ju wczeniej bya tak szczupa, e prawie chuda. Wok jej
oczu i ust pojawiy si nowe zmarszczki. Palce a jej zbielay od
zaciskania na filiance z kaw. Jeli dla Eriki dugie oczekiwanie byo
mczce, dla Birgit musiao by wrcz nieznone.
Nie rozumiem, kto mgby chcie zabi Alex. Nie miaa
nieprzyjaci ani wrogw. ya sobie z Henrikiem zwykym,
normalnym yciem. Po duszej ciszy jej sowa zabrzmiay prawie
jak wystrza.
Ale na razie nic jeszcze nie wiadomo. Nie warto wdawa si w
spekulacje, dopki nie wiemy, o co chodzi policji powtrzya Erika.
Milczenie odebraa jako przyznanie racji.
Zaraz po dwunastej z ulg zobaczyy przez okno, jak Henrik
zajeda przed dom. Wstay i poszy si ubra. Kiedy zadzwoni do
drzwi, byy gotowe do wyjcia. Birgit i Henrik przywitali si, caujc
w policzek. Potem przysza kolej na Erik, nieprzyzwyczajon do
takich powita. Zawsze si obawiaa, e zacznie caowa z
niewaciwej strony, ale obeszo si bez problemw. Przez chwil
rozkoszowaa si charakterystycznym zapachem wody toaletowej
Henrika.
Pojedzie pani z nami, prawda?
Erika sza ju w kierunku swego samochodu.
No, nie wiem, czy...
Prosz, zaley mi na tym.
Erika ponad gow Birgit spojrzaa Henrikowi w oczy, a potem z

westchnieniem wsiada do jego bmw. Zanosio si na bardzo dugi

dzie.
Jazda do Tanumshede zabraa nie wicej ni dwadziecia minut.
Prowadzili niezobowizujc wymian zda o pogodzie i ucieczce
mieszkacw wsi do miasta. Byle tylko nie mwi o czekajcej ich
rozmowie w komisariacie.
Siedzc na tylnym siedzeniu, Erika zastanawiaa si, co tu
waciwie robi. Wasne problemy byy wystarczajcym powodem,
eby si nie angaowa w t spraw, zwaszcza e przypuszczalnie
chodzio o morderstwo. W dodatku jej pomys na ksik rozsypa si
jak domek z kart. Wstpny konspekt, ktry zdya naszkicowa,
mona ju wyrzuci do kosza. Waciwie to dobrze, wreszcie bdzie
musiaa skupi si na biografii. Z drugiej strony gdyby tak
wprowadzi par zmian, moe daoby si ten tekst jeszcze
wykorzysta. Po wprowadzeniu wtku morderstwa mgby nawet
zyska.
W pewnym momencie uwiadomia sobie, czym si zajmuje.
Alex nie bya postaci fikcyjn, ktr mona przedstawia i nagina
wedug swego widzimisi. Bya prawdziwym czowiekiem, kochanym
przez innych, rwnie prawdziwych ludzi. Kiedy sama take kochaa
Alex. Spojrzaa na Henrika w lusterku. By tak samo nieporuszony jak
poprzednio, chocia wkrtce mia si by moe dowiedzie, e jego
ona zostaa zamordowana.
A nie jest przypadkiem tak, e wikszo morderstw zostaje
popeniona przez kogo z najbliszych ofiary? Erika ponownie

zawstydzia si wasnych myli. Prbowaa je przestawi na inne tory,

gdy z ulg stwierdzia, e wanie dojechali na miejsce. Marzya, aby
mie to wreszcie za sob i zaj si wasnymi zmartwieniami, ktre w
porwnaniu z t histori wydaway si bahe.

Sterty papierw pitrzce si na biurku Patrika Hedstrma

osigny prawdziwie imponujc wysoko. Zdumiewajce, e w tak
niewielkiej

gminie

jak

Tanum

powstaje

tyle

doniesie

przestpstwach. W wikszoci chodzio wprawdzie o drobiazgi, ale

kade doniesienie naleao sprawdzi. Patrik czu si jak pracownik
aparatu administracyjnego jakiego pastwa bloku wschodniego.
Daoby si wytrzyma, gdyby Mellberg zechcia pomaga, a nie
siedzie bezczynnie na tym swoim grubym tyku. Patrik musi przez to
wykonywa dodatkowo obowizki szefa. Westchn. To, e si nie
zaamywa, zawdzicza wycznie swemu wisielczemu humorowi,
ale ostatnio coraz czciej zastanawia si, czy ycie ma sens.
Dzi jednak mia zrobi sobie przerw w codziennych,
rutynowych zajciach i uczestniczy w wydarzeniu dnia. Mellberg
poprosi, aby by obecny podczas rozmowy z matk i mem kobiety,
ktrej ciao znaleziono we Fjllbace. Patrik bynajmniej nie
bagatelizowa tej tragedii, wspczu krewnym kobiety, ale w jego
pracy tak rzadko dziao si co interesujcego, e z przejcia a go
askotao w odku.
W szkole policyjnej Patrik mia wiczenia z prowadzenia
przesucha, ale swoje umiejtnoci na tym polu mg jak dotd

sprawdzi tylko na zodziejach rowerw i na sprawcach przemocy

domowej. Spojrza na zegarek. Czas i do gabinetu Mellberga. Z
czysto

technicznego

punktu

widzenia

nie

byo

to

jeszcze

przesuchanie, lecz wane spotkanie. Sysza, jakoby matka od

pocztku twierdzia, e crka nie moga odebra sobie ycia, i by
ciekaw, co kryo si za tym jak si okazao susznym
przekonaniem.
Wzi notes, piro i kubek z kaw i wyszed na korytarz.
Otwierajc drzwi, musia pomc sobie okciem i nog. Pooy
wszystko na stoliku, odwrci si i dopiero wtedy j ujrza. Na uamek
sekundy serce mu stano. Przez chwil czu si, jakby mia znowu
dziesi lat i chcia pocign j za warkocz. W nastpnym momencie
mia pitnacie lat i przekonywa j, by wsiada na jego motorower i
pozwolia si przewie kawaek. Mia dwadziecia, gdy da za
wygran, bo wyprowadzia si do Gteborga.
Szybko policzy w pamici, e co najmniej sze lat mino,
odkd widzia j ostatnio. Nie zmienia si. Wysoka, bujne ksztaty.
Wijce si, sigajce ramion wosy w ciepym kolorze blond, na ktry
skadao si kilka odcieni. Wida byo, e Erika, ktra ju jako
dziecko dbaa o wygld, nadal przywizuje du wag do szczegw
skadajcych si na jej prezencj. Widok Patrika przyjemnie j
zaskoczy, ale w tym momencie Mellberg wskaza wzrokiem, by
usiad, pomacha jej wic tylko rk na powitanie.
Osoby siedzce naprzeciw byy wyranie spite. Matka
Alexandry Wijkner bya niewysoka, drobnej budowy, znakomicie

ostrzyona i bardzo elegancka, cho wedug Patrika miaa na sobie za

duo zota. Podkrone oczy wiadczyy o wyczerpaniu. Natomiast
jeli chodzi o zicia, nic w jego sposobie bycia nie wskazywao na
aob. Patrik zerkn do swoich papierw.
Henrik Wijkner, odnoszcy sukcesy biznesmen z Gteborga,
dziedzic znacznego majtku, gromadzonego od pokole. Byo to po
nim wida. Chodzio nie tylko o drogie ubranie czy zapach
ekskluzywnej wody po goleniu, lecz o co wicej, o przekonanie, e
pozycja spoeczna daje mu przywilej, wreszcie o pewno siebie
wynikajc std, e nigdy niczego mu nie brakowao. Patrik czu, e
Henrik jest spity, ale jednoczenie przekonany, e panuje nad
sytuacj.
Mellberg puszy si za biurkiem. Koszul wsun do spodni, ale
niezbyt starannie, bo plamy po kawie wida byo na wzorzystym tle.
W wystudiowanym milczeniu przyglda si kolejno uczestnikom
spotkania. Jednoczenie praw rk poprawia uczesanie, ktre mu
zjechao na jedn stron. Patrik usiowa nie spoglda na Erik i
skupi wzrok na jednej z plam na koszuli Mellberga.
Wic tak. Pastwo zapewne domylaj si, dlaczego was
wezwaem. Tu zrobi dug pauz. Jestem komisarz Bertil
Mellberg, szef komisariatu w Tanumshede, a to Patrik Hedstrm,
ktry bdzie mi asystowa podczas ledztwa.
Kiwn gow, wskazujc Patrika, siedzcego poza krgiem,
ktry przed biurkiem Mellberga tworzyli Erika, Henrik i Birgit.
ledztwa? Czyli zostaa zamordowana!

Birgit pochylia si do przodu, a Henrik obj j za ramiona,

jakby chcia osoni.
Tak, ustalilimy, e pani crka nie moga sama pozbawi si
ycia. Z protokou lekarza sdowego wynika, e samobjstwo jest
wykluczone. Ze zrozumiaych wzgldw nie mog wchodzi w
szczegy, ale wiemy, e w chwili gdy przecito jej ttnice, z
pewnoci bya nieprzytomna. W jej krwi stwierdzono due stenie
rodka nasennego i kto by moe wicej ni jedna osoba woy
j w tym stanie do wanny, nala wody i przeci ttnice yletk, eby
upozorowa samobjstwo.
Okna w gabinecie Mellberga byy zasonite przed ostrymi
promieniami soca. Przygnbienie mieszao si z satysfakcj Birgit,
e Alex nie odebraa sobie ycia.
Czy wiadomo, kto to zrobi?
Birgit wyja z torebki haftowan chusteczk i wytara oczy.
Ostronie, eby nie zetrze makijau.
Mellberg splt rce na pkatym brzuchu i potoczy wzrokiem po
obecnych. Chrzkn wadczo.
A moe pastwo mi to powiecie?
My? zapyta Henrik. Jego zdziwienie wydawao si szczere.
A skd mamy to wiedzie? To musia by jaki szaleniec. Alexandra
nie miaa adnych nieprzyjaci ani wrogw.
To pan tak twierdzi.
Patrikowi wydao si, e po twarzy Henrika przesun si cie. Za
chwil ju go nie byo, Henrik znw by spokojny i opanowany jak

przedtem.
Patrik odnosi si nieufnie do mczyzn w rodzaju Henrika
Wijknera. Urodzonych w czepku facetw, ktrzy nie musieli nawet
kiwn palcem, eby mie wszystko. Henrik robi sympatyczne
wraenie, ale Patrik przeczuwa, e pod mi powierzchownoci
kryje

si

zoona

osobowo,

pod

piknymi

rysami

bezwzgldno. Zastanowio go, e Henrik nie by zaskoczony, gdy

Mellberg ujawni, e Alex zostaa zamordowana. Wierzy w co to
jedno, ale usysze, e tak jest, to zupenie co innego. Tego Patrik
nauczy si w cigu dziesiciu lat pracy w policji.
Jestemy podejrzani?
Birgit bya tak zdumiona, jak gdyby na jej oczach komisarz
zamieni si w ab.
Dane statystyczne mwi same za siebie. Wikszo zabjcw
to czonkowie najbliszej rodziny ofiary. Nie twierdz, e tak jest w
tym przypadku, ale rozumiej pastwo, e musimy si upewni.
Gwarantuj, e zbadamy kady trop. Zwaywszy na to, e mam due
dowiadczenie w sprawach o morderstwo tu Mellberg zrobi
efektown pauz na pewno szybko uporamy si z tym przypadkiem.
Poprosz powiedzie, co pastwo robili w okresie przypuszczalnej
daty mierci Alexandry.
A jaka to data? spyta Henrik. Ostatni osob, ktra z ni
rozmawiaa, bya moja teciowa. Potem adne z nas nie dzwonio do
niej a do niedzieli, wic mogo si to sta w sobot. Ja dzwoniem do
niej w pitek wieczorem, koo wp do dziesitej, i nie odebraa, ale

czsto wieczorem, przed snem, chodzia na spacer, wic rwnie

dobrze moga akurat wyj.
Lekarz sdowy moe powiedzie tylko, e leaa w wannie
martwa przez mniej wicej tydzie. Oczywicie sprawdzimy, kiedy
pastwo do niej dzwonili, ale mamy informacj, e musiaa zgin w
pitek przed dwudziest pierwsz. Okoo szstej, prawdopodobnie
zaraz po przyjedzie do Fjllbacki, dzwonia do niejakiego Larsa
Thelandera w sprawie awarii pieca.
Nie mg przyjecha od razu, ale obieca, e bdzie u niej
najpniej o dziewitej. Z jego zeznania wynika, e dokadnie o tej
godzinie zapuka do drzwi. Nikt mu nie otworzy, wic odczeka
chwil i wrci do domu. Przyjmujemy zatem wstpnie, e musiaa
zgin

wieczr

przyjazdu

do

Fjllbacki,

bo

jest

mao

prawdopodobne, e zapomniaa o zepsutym piecu, skoro w domu byo

bardzo zimno.
Poyczka z wosw znw zacza mu zjeda, tym razem na
lew stron. Patrik widzia, e Erika nie moe oderwa oczu od tego
widowiska i z trudem panuje nad odruchem, by poprawi
Mellbergowi fryzur. Przeszli przez to wszyscy pracownicy
komisariatu.
O ktrej pani z ni rozmawiaa? Mellberg skierowa to
pytanie do Birgit.
Nie bardzo pamitam. Zastanowia si chwil. Na pewno po
sidmej,

moe

kwadrans

po

albo

okoo

wp

do

smej.

Rozmawiaymy krtko, bo Alex powiedziaa, e ma gocia. Birgit

poblada. Czy to mg by...

Mellberg uroczycie kiwn gow.
Niewykluczone, prosz pani, wcale niewykluczone. Nasza
praca polega wanie na tym, by to ustali, i zapewniam pani, e
powicimy temu wszystkie siy. A poniewa jedno z najwaniejszych
zada w naszej pracy polega na wykluczaniu kolejnych podejrzanych,
poprosz pastwa o informacje, co pastwo robili w pitek
wieczorem.
Czy ode mnie rwnie oczekuje pan przedstawienia alibi?
zapytaa Erika.
Nie wydaje mi si to konieczne. Ale chciabym, aby pani
zrelacjonowaa, co pani zobaczya, gdy j pani znalaza. Prosz odda
te zeznania asystentowi Hedstrmowi.
Wszyscy spojrzeli na Patrika, a on potakujco kiwn gow.
Zaczli powoli wstawa.
To straszna tragedia. I jeszcze to dziecko.
Wszyscy zwrcili wzrok na Mellberga.
Jakie dziecko? zdziwia si Birgit, patrzc to na Mellberga, to
na Henrika.
Wedug lekarza sdowego bya w trzecim miesicu ciy. To
chyba nie jest niespodzianka.
Mellberg umiechn si szeroko i porozumiewawczo mrugn do
Henrika. Patrikowi zrobio si wstyd za nietaktowne zachowanie
szefa.
Henrik zblad jak ciana. Birgit spojrzaa na niego zdziwiona.

Erika bya jak skamieniaa.

Spodziewalicie si dziecka? Dlaczego nic nam nie
powiedzielicie? Boe.
Birgit przycisna do ust chusteczk i rozpakaa si, nie zwaajc
na tusz spywajcy z rzs. Henrik obj j ramieniem. Jego wzrok
spotka si ze spojrzeniem Patrika. Najwyraniej nie mia pojcia, e
Alexandra spodziewaa si dziecka. Natomiast z miny Eriki wynikao,
e o tym wiedziaa.
Birgit, porozmawiamy o tym w domu powiedzia Henrik, a
potem zwrci si do Patrika. Dostarcz panu pisemne sprawozdania
dotyczce tamtego pitkowego wieczoru. Potem pewnie pan bdzie
chcia przesucha nas bardziej szczegowo?
Patrik kiwn gow i spojrza pytajco na Erik.
Henriku, zaraz przyjd. Chciaabym jeszcze zamieni kilka
sw z Patrikiem. Jestemy starymi znajomymi.
Erika zatrzymaa si w korytarzu, Henrik poprowadzi Birgit do
samochodu.
Co za spotkanie. Nie spodziewaem si odezwa si Patrik.
Sta, kiwajc si nerwowo w przd i w ty.
No wanie, nie pomylaam, bo przypomniaabym sobie, e tu
pracujesz.
Obracaa w palcach pasek torebki i patrzya na niego,
przekrzywiajc gow. Dobrze zna te wszystkie jej gesty.
Dawno si nie widzielimy. Przepraszam, e nie mogem by
na pogrzebie. Jak sobie radzicie z Ann?

Wydaa mu si nagle, mimo wysokiego wzrostu, taka malutka.

Musia si powstrzyma, eby jej nie pogaska po policzku.
Jako. Anna zaraz po pogrzebie pojechaa do domu, a ja
zostaam i od kilku tygodni prbuj porzdkowa dom. Trudna
sprawa.
Syszaem, e denatk znalaza jaka kobieta z Fjllbacki, ale
pojcia nie miaem, e to ty. To musiao by okropne. W dodatku
przyjaniycie si w dziecistwie.
Tak, chyba nigdy nie zapomn tego widoku. Przynajmniej teraz
tak mi si wydaje. Suchaj, musz lecie, czekaj na mnie w
samochodzie. Moe bymy si spotkali? Zostaj jeszcze jaki czas we
Fjllbace.
Ruszya ju do wyjcia.
Moe kolacja w sobot? U mnie, o smej? Adres znajdziesz w
ksice telefonicznej.
Bardzo chtnie. To do soboty.
Erika wysza tyem.
Znikna. Ku uciesze kolegw Patrik zaimprowizowa na
korytarzu indiaski taniec radoci, a potem nagle uwiadomi sobie, e
czeka go wielkie sprztanie, by dom prezentowa si jak naley. Od
czasu gdy Karin go zostawia, nie mia siy na adne domowe
porzdki.
Patrik i Erika znali si od dziecka, ich matki przyjaniy si od
dziecistwa, byy dla siebie jak siostry. Czsto bawili si razem, kiedy
byli mali, a w pniejszych latach Erika staa si pierwsz wielk

mioci Patrika. By nawet gotw wierzy, e urodzi si ju

zakochany w Erice. Uczucie to byo dla niego czym oczywistym, ona
z kolei przyjmowaa je jak co naturalnego i nawet nie dostrzegaa
jego psiego oddania.
Dopiero po jej wyjedzie do Gteborga Patrik zrozumia, e
trzeba poegna si z marzeniami. Oczywicie potem kocha si w
innych, a kiedy eni si z Karin, by nawet przekonany, e doyje z
ni pnej staroci. Mimo to gdzie z tyu gowy zawsze koataa mu
si myl o Erice. Czasem ta myl bya nieobecna przez wiele
miesicy, a czasem wracaa po kilka razy dziennie.
Niestety sterta papierw w jego pokoju nie zmalaa, gdy by na
spotkaniu u Mellberga. Westchn ciko, siadajc za biurkiem, i
sign po pierwszy z brzegu. Praca bya na tyle rutynowa, e mg
przy okazji planowa sobotni kolacj. Na razie wiedzia tylko, co
poda na deser. Erika zawsze uwielbiaa lody.
Anders obudzi si ze wstrtnym posmakiem w ustach. Musiaa
by nieza zabawa. Kumple przyszli wczoraj po poudniu, pili a do
rana. Chodzio mu po gowie, e wieczorem chyba bya policja.
Chcia usi, ale pokj zawirowa mu przed oczami, i postanowi
polee jeszcze przez chwil.
Pieka go prawa rka. Unis j wysoko, eby spojrze. Na
mocno pokaleczonych knykciach byo peno zaschnitej krwi.
Cholera, musiao by ostro, dlatego przyjechay gliny. Przypominao
mu si coraz wicej. Kumple zaczli gada o samobjstwie, potem

ktry zacz pieprzy o Alex.

e zarozumiaa suka, e cipa, co si kurwi, ale tylko z bogaczami.
Anders przypomnia sobie, e z wciekoci a mu pociemniao w
oczach, gdy bez opamitania wali tamtego. Wprawdzie sam j
wyzywa, kiedy by wcieky, e go zdradzia. Ale to nie to samo.
Tamci jej nie znali. Tylko on mia prawo j osdza.
Zadzwoni telefon. Nie chciao mu si rozmawia, ale w kocu
uzna, e mniej go bdzie kosztowao podniesienie suchawki ni
znoszenie wwiercania si w mzg tego dzwonka.
Anders, sucham wybekota.
Mwi mama. Jak si czujesz?
Do dupy. Anders usiad na pododze, opierajc si o cian.
Ktra godzina?
Dochodzi czwarta po poudniu. Obudziam ci?
Nie, skd. Gowa wydawaa mu si nieproporcjonalnie
cika. Cay czas opadaa mu na kolana.
Byam na zakupach, syszaam, co ludzie mwi. Powiniene
wiedzie. Suchasz mnie?
Cholera, jestem przecie.

Podobno

Alex

nie

popenia

samobjstwa.

Zostaa

zamordowana. Chciaam, eby wiedzia.

Milczenie.
Halo, Anders? Syszysz?
No pewnie. Co ty mwisz? Alex zostaa... zamordowana?
Tak ludzie mwi. Wynika z tego, e Birgit bya dzi w

komisariacie w Tanumshede i tam jej to powiedzieli.

O kurcz! Matka, suchaj, mam troch spraw. Potem si
zdzwonimy.
Anders? Anders?
Ju odoy suchawk.
Dowlk si z trudem pod prysznic, ubra. Pokn dwa
paracetamole i powoli zaczyna si czu jak czowiek. Kusia go
stojca w kuchni butelka wdki, ale opar si. Musi by trzewy.
Wzgldnie trzewy.
Znw zadzwoni telefon. Nie odebra go. Z szafki w przedpokoju
wzi ksik telefoniczn. Znalaz potrzebny numer i wybra go
drcymi palcami. Musia dugo czeka, zanim suchawka zostaa
podniesiona.
Cze, mwi Anders. Nie odkadaj suchawki! Musimy
pogada.
Suchaj, nie mam wyboru.
Bd za kwadrans. Tylko eby by w domu, syszysz?
Gwno mnie obchodzi, kto jest w domu, rozumiesz? Nie
zapominaj, kto ma najwicej do stracenia.
Gwno prawda. Ju wychodz. Widzimy si za kwadrans.
Rzuci suchawk. Zaczerpn gboko powietrza, narzuci kurtk
i wyszed. Nie zada sobie trudu, by zamkn drzwi na klucz. Ze
rodka znw dobiega wcieky sygna telefonu.

Po powrocie do domu Erika czua si kompletnie wyczerpana.

Jechali w penej napicia ciszy. Erika zdawaa sobie spraw z
trudnego wyboru, przed jakim stan Henrik. Powie Birgit, e nie by
ojcem dziecka Alex, czy bdzie milcza w nadziei, e to nie wyjdzie
na jaw? Pomylaa, e mu nie zazdroci. Zreszt nie umiaaby
powiedzie, jak zachowaaby si na jego miejscu. Prawda nie zawsze
jest najlepszym rozwizaniem.
Zapad ju zmierzch. Erika pomylaa z wdzicznoci, e ojciec
zainstalowa

zewntrzne

owietlenie,

ktre

zapalao

si

automatycznie, gdy kto si zblia do domu. Baa si ciemnoci. W

dziecistwie mylaa, e z tego wyronie, bo przecie doroli nie
mog ba si ciemnoci. Tymczasem, cho skoczya trzydzieci pi
lat, nadal zagldaa pod ko, by si upewni, czy nikt na ni nie
czyha. aosne.
Pozapalaa wiata w caym domu. Potem nalaa sobie duy
kieliszek czerwonego wina i zwina si w kbek na wiklinowej sofie
na werandzie. Wbia wzrok w otaczajc dom gst ciemno.
Poczua si bardzo samotna. Tyle osb opakiwao Alex lub byo
wstrznitych jej mierci. Erice pozostaa tylko Anna. Zastanawiaa
si, czy Anna pakaaby po niej.
W dziecistwie byy sobie z Alex bardzo bliskie. Kiedy Alex
zacza unika kontaktw, a w kocu znikna w zwizku z
przeprowadzk, dla Eriki by to koniec wiata. Ta przyja bya tylko
jej. W dodatku Alex poza ojcem bya jedyn osob, ktra
okazywaa, e jej zaley na Erice.

Erika o mao nie utrcia nki od kieliszka, stawiajc go mocno

na stole. Poczua nagle, e nie usiedzi w miejscu i musi co zrobi.
Nie musi przed sob udawa, e nie poruszya jej mier Alex.
A zwaszcza e obraz Alex przedstawiony przez jej bliskich i
przyjaci nie odbiega od obrazu tej Alex, ktr kiedy znaa. To bya
wrcz obca osoba. Wprawdzie ludzie zmieniaj si w drodze od
dziecistwa do dorosoci, ale rdze ich osobowoci pozostaje
niezmienny.
Erika wstaa i woya palto. W kieszeni namacaa kluczyki od
samochodu. W ostatniej chwili przypomniaa sobie o latarce, wsuna
j do drugiej kieszeni.
W fioletowej powiacie z ulicznej latarni dom na szczycie
wzgrza wyglda bardzo pospnie. Erika postawia samochd na
parkingu za szko. Nie chciaa, aby kto zobaczy, jak wchodzi do
domu.
Podkrada si do ganku, korzystajc z osony wysokich krzeww
rosncych w przydomowym ogrodzie. Miaa nadziej, e dawny
zwyczaj si nie zmieni, i signa pod wycieraczk, gdzie tak samo
jak dwadziecia pi lat temu lea zapasowy klucz. Drzwi
zaskrzypiay lekko, gdy je otwieraa. Miaa nadziej, e nikt z
ssiadw nie sysza.
Baa si, wchodzc do ciemnego domu. Lk przed ciemnoci
przyprawi j o uczucie dusznoci. Oddychaa gboko, aby uspokoi
nerwy. Z ulg przypomniaa sobie o latarce, chocia nie miaa
pewnoci, czy baterie si nie rozadoway. Okazao si, e latarka

dziaa. Kiedy zawiecia, Erika poczua si nieco spokojniejsza.

Przesuna wiatem latarki po salonie na parterze. Nie umiaaby
powiedzie, czego szuka. Miaa nadziej, e aden ssiad ani
przechodzie nie zobaczy wiata i nie zawiadomi policji.
Pokj by bardzo adny i przestronny. Jasne skandynawskie
umeblowanie z brzozowego drewna, o prostych ksztatach, zastpio
typowe dla lat siedemdziesitych brzowo-pomaraczowe wntrze,
ktre zapamitaa z dziecistwa. Domylia si, e to dzieo Alex. W
pokoju panowa idealny porzdek. Na obiciu kanapy nie dostrzega
najmniejszego zagniecenia, a na stoliku nie byo choby jednej gazety,
przez co pokj robi wraenie opuszczonego. Nie zauwaya niczego
godnego uwagi.
Przypomniaa sobie, e kuchnia jest w gbi domu. Byo to due,
przestronne pomieszczenie. Idealny porzdek zakcaa tylko stojca
w zlewie samotna filianka po kawie. Erika przesza z powrotem
przez salon i wesza na pitro. Od razu skrcia w prawo i wkroczya
do duej sypialni. Pamitaa, e kiedy bya to sypialnia rodzicw
Alex. Teraz bya tu najwidoczniej sypialnia Alex i Henrika.
Urzdzono j rwnie z wielkim gustem, ale wicej byo
akcentw egzotycznych, tkanin w kolorze brzu i fioletu. Na cianach
wisiay afrykaskie maski. By to spory, wysoki pokj, dziki czemu
dobrze prezentowa si zawieszony w nim duy yrandol. Alexandra
opara si czstej dla letnikw pokusie zapenienia domu motywami
morskimi. W czynnych latem miejscowych sklepikach takie motywy
szy jak woda, od zason we wzory w muszelki po obrazy z wzw.

W odrnieniu od innych pomieszcze, do ktrych zajrzaa,

sypialnia sprawiaa wraenie zamieszkanej. Tu i wdzie rozrzucone
byy drobne osobiste przedmioty. Na nocnym stoliku leay okulary i
tomik wierszy Gustafa Frdinga. Na pododze leay rozrzucone
poczochy, a na ku kilka swetrw. Erika po raz pierwszy poczua,
e Alex naprawd tu mieszkaa.
Zacza ostronie przeglda zawarto szaf i szuflad. Nie bardzo
wiedziaa, czego szuka. Grzebic w piknej jedwabnej bielinie Alex,
czua si jak podgldaczka. Ju miaa otworzy nastpn szuflad,
kiedy na samym spodzie namacaa co szeleszczcego.
Nagle zastyga z pen garci koronkowych majtek i
biustonoszy. Z parteru wyranie dobieg jaki dwik. By to odgos
otwieranych i zamykanych drzwi. Erika rozejrzaa si z przeraeniem.
Moga tylko schowa si pod ko albo w jednej z szaf stojcych
wzdu ciany. W pierwszej chwili nie potrafia si zdecydowa.
Dopiero gdy usyszaa kroki na schodach, zakrada si do najbliszej
szafy. Drzwi, dziki Bogu, otworzyy si atwo i bezszelestnie.
Erika wesza midzy ubrania i zasuna za sob drzwi. Nie moga
widzie osoby, ktra wesza do domu, syszaa natomiast jej
zbliajce si coraz bardziej kroki. W pewnej chwili osoba ta
zawahaa si, stajc przed drzwiami sypialni. Wesza. W tym
momencie Erika zorientowaa si, e w rku trzyma przedmiot
znaleziony w szufladzie. Woya go ostronie do kieszeni.
Ledwie odwaya si oddycha. Zaaskotao j w nosie.
Zmarszczya si, liczc, e jej przejdzie. Rzeczywicie pomogo.

Ten kto przeszukiwa pokj. Zachowywa si podobnie jak

Erika, zanim jej przerwano. Wysuwa kolejne szuflady. Erika zdaa
sobie spraw, e zaraz przyjdzie kolej na szafy. Bya coraz bardziej
przeraona. Na czoo wystpiy jej kropelki potu. Co robi? Jedyne
wyjcie to wcisn si jak najgbiej. Miaa szczcie, bo wesza do
szafy, w ktrej wisiao sporo dugich paszczy. Staraa si nimi
zasoni. Moe nie bdzie wida jej ng, wcinitych w jedn z par
butw stojcych na dnie szafy.
Przegldanie szuflad trwao dusz chwil. W szafie pachniao
rodkiem na mole. Erika miaa nadziej, e jest skuteczny i e w tej
ciemnoci nic po niej nie azi. Miaa rwnie nadziej, e osoba
przeszukujca sypialni i znajdujca si o metr od niej nie jest t,
ktra zamordowaa Alex. Z drugiej strony kt inny miaby powd
zakrada si do domu Alex, pomylaa, zapominajc, e sama te
przysza bez zaproszenia.
Nagle drzwi szafy otworzyy si, Erika poczua na stopach
powiew powietrza. Wstrzymaa oddech.
Dla tego, kto je otworzy, szafa nie miaa chyba adnych
tajemnic. Nie znalaz te nic, bo drzwi zaraz si zamkny. Erika
usyszaa otwieranie i zamykanie kolejnych szaf, a potem ten kto
wyszed i zszed na d. Odwaya si wyj z szafy dopiero jaki czas
po tym, jak usyszaa, e drzwi wejciowe si zamkny. Cudownie
byo odetchn normalnie i nie zastanawia si nad tym.
Pokj wyglda tak samo jak przedtem. Kimkolwiek bya osoba,
ktra przeszukaa pokj, nie zostawia baaganu. Nie by to

wamywacz, co do tego Erika nie miaa wtpliwoci. Przyjrzaa si

bliej szafie, w ktrej si przedtem chowaa. Zacza szuka tego
czego twardego, na co natrafia nogami, kiedy przytulia si do
ciany. Odsuna ubrania i zobaczya spory nieoprawiony obraz.
Wyja go ostronie i odwrcia. By niezwykle pikny. Nawet
Erika zrozumiaa, e to dzieo znakomitego malarza. Przedstawia
nag Alexandr, lec na boku, z gow opart na rce. Malarz uy
wycznie ciepych kolorw, co sprawiao, e twarz Alexandry tchna
spokojem. Erika zdziwia si, e tak pikny obraz ley schowany w
szafie. Tym bardziej e Alexandra nie musiaa si wstydzi swego
ciaa. Byo rwnie doskonae jak sam obraz.
Erika nie moga oprze si wraeniu, e to dzieo co jej
przypomina. Byo w nim co znajomego, cho samego obrazu nigdy
wczeniej nie widziaa. Musi chodzi o co innego. W prawym
dolnym rogu brakowao podpisu, a z tyu widniaa tylko liczba 1999,
zapewne rok, w ktrym obraz namalowano. Wstawia go ostronie na
miejsce, w gb szafy, i zamkna drzwi.
Rozejrzaa si po pokoju ostatni raz. Czego brakowao, ale nie
moga sobie uprzytomni czego. Trudno, moe sobie przypomni. Nie
moga zosta duej. Odoya klucz na miejsce. Uspokoia si
dopiero, gdy wsiada do samochodu i uruchomia silnik. Wystarczy
sensacji na jeden wieczr. Porzdny kieliszek koniaku powinien j
postawi na nogi i cho czciowo odegna niepokj. Co te przyszo
jej do gowy, eby tam chodzi i wszy? Nie moga si samej sobie
nadziwi.

Na miejscu, na podjedzie do garau, stwierdzia, e od chwili

kiedy wyjechaa z domu, upyna zaledwie godzina. Zdziwia si, bo
wydawao jej si, e caa wieczno.

Sztokholm pokaza si tego dnia z najlepszej strony, ale Erice i

tak to nie pomogo. W normalnej sytuacji cieszyby j widok z mostu
Vsterbron na mienice si w sonecznym blasku wody Riddarfjrden.
Ale nie tym razem. Spotkanie miao si odby o drugiej. Erika
mylaa o tym przez ca drog, od samej Fjllbacki, ale nie
przychodzio jej do gowy adne rozwizanie.
Marianne wyoya bardzo jasno, jak przedstawia si jej sytuacja
prawna. Ot jeli Anna z Lucasem bd nalega na sprzeda domu,
Erika niestety bdzie musiaa si na to zgodzi. Byo jeszcze inne
wyjcie: mogaby ich spaci, ale zwaywszy na ceny nieruchomoci
we Fjllbace, nie posiadaa nawet uamka potrzebnej sumy.
Po sprzeday nie zostaaby wprawdzie z pustymi rkami, bo
uzyskaaby zapewne par milionw koron, ale nie chodzio jej o
pienidze. adna suma nie byaby w stanie wynagrodzi jej utraty
domu. Na sam myl, e przyszy, poal si Boe, waciciel, jaki
przybda ze Sztokholmu, mgby rozebra pikn werand, eby
zainstalowa okno panoramiczne, robio jej si niedobrze. Nikt jej nie
wmwi, e przesadza, bo widziaa ju niejeden taki przypadek.
Zatrzymaa

si

pobliu

kancelarii

adwokackiej

na

Runebergsgatan na stermalmie. Budynek by bardzo okazay, same

marmury i kolumny. Erika przejrzaa si jeszcze w lustrze w windzie.

Ubraa si starannie, stosownie do okolicznoci. Wprawdzie bya tu

pierwszy raz, ale nietrudno byo zgadn, z jakiego rodzaju
adwokatem zadaje si Lucas. W gecie udawanej uprzejmoci
zaproponowa jej, aby przysza ze swoim penomocnikiem, ale Eriki
nie byo sta na adwokata.
Chciaa si przedtem zobaczy z Ann i dziemi. Chtnie
wypiaby u nich kaw. Mimo rozgoryczenia z powodu zachowania
Anny dla podtrzymania kontaktu z siostr bya gotowa zrobi
wszystko.
Anna nie chciaa si spotka i wymwia si, twierdzc, e
byoby to dla niej zbyt stresujce. Lepiej bdzie spotka si na
miejscu, u adwokata. I zanim Erika zdya zaproponowa spotkanie
po wizycie u adwokata, Anna uprzedzia j, e potem jest umwiona z
przyjacik. Erika nie wierzya, e to przypadek. Anna najwyraniej
jej unikaa. Pytanie, czy robi tak, bo ona tak chce, czy te Lucas nie
pozwala jej si spotka z Erik, kiedy sam jest w pracy i nie moe
kontrolowa sytuacji.
Gdy Erika wesza, wszyscy byli ju na miejscu. Patrzyli na ni z
powag, a ona, z przyklejonym umiechem, witaa si z dwoma
adwokatami Lucasa. Lucas kiwn tylko gow na przywitanie, a
Anna zaledwie odwaya si pomacha rk zza jego plecw. Mona
byo rozpocz pertraktacje.
Nie trway dugo. Adwokaci wyjanili sucho i rzeczowo to, co
Erika wiedziaa ju wczeniej: e Anna i Lucas maj prawo domaga
si sprzeday domu. Gdyby Erika chciaa ich spaci, ma do tego

prawo. Jeli natomiast nie chce albo nie moe, po dokonaniu wyceny
przez niezalenego rzeczoznawc dom zostanie wystawiony na
sprzeda.
Erika spojrzaa Annie prosto w oczy.
Na pewno tego chcesz? Ten dom nic dla ciebie nie znaczy?
Pomyl, co przeywaliby rodzice, gdyby wiedzieli, e ledwie odeszli,
a my ju go sprzedajemy. Na pewno tego chcesz, Anno?
Specjalnie podkrelaa, e zwraca si wycznie do siostry.
Ktem oka zobaczya, e Lucas z rozdranieniem zmarszczy brwi.
Anna odwrcia wzrok, by strzepn niewidoczne pyki z
eleganckiej garsonki. Jasne wosy miaa cignite w koski ogon.
Po co nam ten dom? Stare domy wymagaj mnstwa pracy,
zreszt pomyl, ile moemy za niego dosta. Jestem pewna, e
rodzicom podobaoby si, e ktra z nas podesza do sprawy
praktycznie. Kiedy mielibymy korzysta z tego domu? Jeli ju, to
wolelibymy z Lucasem kupi letni domek na Archipelagu
Sztokholmskim, eby mie bliej. A tobie po co? Co tam bdziesz
robi sama?
Lucas umiechn si zoliwie i opiekuczym gestem pogaska
Ann po plecach. Anna nie odwaya si spojrze Erice w oczy.
Erika zwrcia uwag na zmczenie malujce si na jej twarzy.
Anna bardzo zeszczuplaa, garsonka wisiaa na niej, marszczc si na
biucie i wok talii. Miaa podkrone oczy. Erice wydawao si, e
pod warstw pudru na prawej koci policzkowej dostrzega co sinego.
W rodku a si zagotowaa z gniewu i poczucia bezsilnoci. Wbia

wzrok w Lucasa, a on odpowiedzia spokojnym spojrzeniem.

Przyszed prosto z pracy, w uniformie w postaci modnego
garnituru w kolorze marengo, olniewajco biaej koszuli i
byszczcego ciemnoszarego krawata. Powierzchowno eleganckiego
wiatowca. Erika pomylaa, e Lucas na pewno podoba si kobietom,
chocia ona dostrzegaa w jego twarzy rys okruciestwa. Bya to
twarz kanciasta, z ostro zaznaczon szczk i komi policzkowymi.
Dodatkowo t kanciasto podkrelaa fryzura, gadko zaczesane do
gry wosy.
Nie wyglda na typowego rudawego Anglika, raczej na
przecitnego jasnowosego Skandynawa o zimnych bkitnych
oczach. Usta mia pene, zarysowane jak u kobiety, co nadawao mu
wyraz pewnej prnoci i rozwizoci. Erika zobaczya, e Lucas
zerka na jej dekolt, i instynktownie poprawia akiet. Zauway to.
Zirytowaa si, bo nie chciaa, by pomyla, e moe na ni dziaa w
jakikolwiek sposb.
Po spotkaniu Erika odwrcia si na picie i wysza, nie wdajc
si w adne poegnalne uprzejmoci. Wszystko zostao powiedziane.
Skontaktuje si z ni kto, kto wyceni dom, ktry nastpnie zostanie
wystawiony na sprzeda tak szybko, jak to bdzie moliwe. Proby
nic nie pomogy. Przegraa.
Swoje mieszkanie w dzielnicy Vasastan Erika jaki czas temu
wynaja sympatycznej parze doktorantw, wic nie moga tam
pojecha. Nie chciao jej si jeszcze rusza w piciogodzinn podr
powrotn do Fjllbacki, wic zostawia samochd w pitrowym

garau przy Stureplan, aby przej si do parku Humlegrden. Chciaa

zebra myli, a pikny park, prawdziwa oaza w samym centrum
Sztokholmu, zapewnia idealne warunki.
Dopiero co spad nieg. Bieli si jeszcze na trawnikach. W
Sztokholmie wystarczy dzie, dwa, by nieg zamieni si w
brudnoszar brej. Erika usiada na awce, ale najpierw pooya na
niej rkawiczki, dla ochrony przed zimnem. Nie wolno ryzykowa
zapalenia pcherza. To ostatnia rzecz, ktrej potrzebuje.
Zagbia si w rozmylaniach, przygldajc si ludziom
pieszcym parkow alejk. Bya jeszcze pora lunchu. Erika zdya
ju zapomnie, jak stresujce moe by ycie w Sztokholmie.
Wszyscy wiecznie zabiegani, jakby bezskutecznie co cigali. Nagle
zatsknia za Fjllback. Do tej pory nie zdawaa sobie sprawy, jak
dobrze jej tam byo w ostatnich tygodniach.
Wprawdzie miaa na gowie wiele spraw, ale jednoczenie
odnalaza spokj, jakiego nigdy nie zaznaa w Sztokholmie. W
Sztokholmie osoba samotna yje w izolacji. We Fjllbace czowiek
nigdy nie jest sam, co ma i dobre, i ze strony. Ludzie troszcz si o
siebie, ssiad pilnuje ssiada i bliniego swego. Bywa, e a do
przesady. Erice nie podobay si zwaszcza plotki, ale obserwujc
ruch w rdmieciu Sztokholmu, pomylaa, e nie chce do tego
wraca.
Wrcia mylami do Alex. Dlaczego w kady weekend sama
jedzia do Fjllbacki? Z kim si spotykaa? I wreszcie pytanie za
dziesi tysicy: kto by ojcem dziecka, ktrego si spodziewaa?

Nagle przypomniaa sobie o papierze, ktry wsuna do kieszeni,

gdy staa w ciemnociach szafy. Jak moga o nim zapomnie?
Signa

do

kieszeni

wycigna

pognieciony

arkusz.

Zesztywniaymi z zimna palcami rozwina go i wygadzia.

Bya to odbitka artykuu z Bohuslningen. Nie byo daty, ale
sdzc po kroju czcionki i biao-czarnym zdjciu, ukaza si dawno
temu, w latach siedemdziesitych. Erika rozpoznaa mczyzn ze
zdjcia, znaa te opisan w artykule histori. Dlaczego Alex
schowaa go na dnie szuflady?
Erika wstaa i wsuna papier do kieszeni. Nie moga znale
odpowiedzi. Pora jecha do domu.
Pogrzeb by pikny, peen dostojestwa. Na naboestwo aobne
nie przyszo zbyt duo ludzi. Wikszo nie znaa Alexandry, a ci, co
si zjawili, przyszli gwnie z ciekawoci. Z przodu siedzieli krewni i
przyjaciele zmarej. Oprcz rodzicw i Henrika Erika rozpoznaa
jeszcze Francine, obok ktrej siedzia wysoki jasnowosy mczyzna.
Domylia si, e to jej m. Przyjaciele te nie przybyli zbyt licznie.
Zmiecili si w dwch rzdach awek, co potwierdzao wyobraenie o
Alex, jakie wyrobia sobie Erika. Zapewne miaa mnstwo
znajomych, ale przyjaci niewielu. Tu i wdzie siedziao kilku
ciekawskich.
Erika usiada na chrze. Birgit zauwaya j przed kocioem i
zaprosia, aby usiada razem z nimi, ale Erika bardzo uprzejmie
odmwia. Uznaa, e byoby to naduyciem, gdyby usiada wrd

krewnych i przyjaci, bo Alex staa si jej obca.

Krcia si w niewygodnej awce. Przez cae dziecistwo razem z
Ann musiay co niedziela chodzi do kocioa. Dugie kazania i
psalmy o trudnych melodiach, nie do powtrzenia, byy dla dzieci
potwornie nudne i dla zabicia czasu Erika wymylaa rne historyjki
i bajki, przewanie o smokach i ksiniczkach. Nie przelaa ich nigdy
na papier. Z czasem, po gwatownych protestach w okresie
dojrzewania, zacza bywa w kociele coraz rzadziej, a jeli ju
przysza, wymylaa opowiadania bardziej romantyczne. Zakrawao
na ironi, e dziki wymuszonym wizytom w kociele wybraa taki, a
nie inny zawd.
Nie odnalaza w sobie wiary i koci by dla niej tylko piknym,
przesiknitym tradycj budynkiem. Nie obudziy w niej potrzeby
wiary kazania wysuchane w dziecistwie, mwice nazbyt czsto o
piekle i grzechu. Brak w nich byo radosnej wiary w Boga, o ktrej
syszaa, ale z ktr nigdy si nie zetkna. Od tamtej pory wiele si
zmienio. Przed otarzem stoi kobieta w ornacie. Nie mwi o
wiecznym potpieniu, lecz o blasku pyncym z gry, o nadziei i
mioci. Erika aowaa, e wanie takiego obrazu Boga nie pokazano
jej w dziecistwie.
Ze swego miejsca na chrze Erika zobaczya mod kobiet
siedzc w pierwszej awce koo Birgit. Birgit trzymaa j kurczowo
za rk, czasem kada jej gow na ramieniu. Erika domylia si, e
to Julia, modsza siostra Alex. Siedziaa za daleko, by widzie jej
rysy, ale zauwaya, e Julia wzdraga si pod dotykiem ze strony

Birgit. Za kadym razem, gdy chwytaa j za rk, Julia j cofaa, a

matka albo udawaa, e tego nie widzi, albo rzeczywicie z powodu
emocji nie dostrzegaa.
Promienie soca sczyy si przez wysokie witraowe okna.
Erika poczua bl w krzyu od siedzenia na twardej, niewygodnej
awce. Uroczysto na szczcie dobiega koca. Przez chwil
patrzya z gry na powoli wychodzcych z kocioa ludzi.
Soce wiecio jasno na bezchmurnym niebie. Byo to niemal nie
do zniesienia. Niewielki orszak ludzi schodzi z pagrka, kierujc si
na cmentarz, do grobu, w ktrym miaa spocz Alex.
A do pogrzebu wasnych rodzicw Erika nigdy nie zastanawiaa
si, jak mona wykopa grb zim, gdy ziemia jest zamarznita. Teraz
ju wiedziaa, e naleao ziemi podgrza tyle, eby dao si
wykopa grb na jedn lub wicej trumien.
Idc do miejsca, gdzie miaa spocz Alex, Erika mina grb
swoich rodzicw. Poniewa sza na kocu, moga si na chwil
zatrzyma. Odgarna nieg, ktry zebra si na nagrobku, rzucia
jeszcze jedno spojrzenie i popieszya do grupki ludzi, ktra
przystana kawaek dalej. Przy grobie byli ju tylko bliscy i
przyjaciele Alex. Erika wahaa si, czy podej, ale w kocu
postanowia, e odprowadzi Alex na miejsce ostatniego spoczynku.
Henrik sta na przodzie z rkami wsunitymi gboko w kieszenie
palta i spuszczon gow, ze wzrokiem utkwionym w trumn.
Pokrywao j coraz wicej kwiatw. Najwicej byo czerwonych r.
Erika bya ciekawa, czy rozglda si, zastanawiajc si, czy

ojciec dziecka jest wrd obecnych.

Kiedy spuszczano trumn, Birgit zacza szlocha. Karl-Erik
zacisn zby. Oczy mia suche. Skupi si na podtrzymywaniu Birgit,
zarwno fizycznie, jak i psychicznie. Julia staa o kilka krokw od
nich. Henrik trafnie opisa j jako brzydkie kacztko. W odrnieniu
od starszej siostry miaa ciemne, krtko obcite wosy, a raczej strki,
bo trudno byoby mwi o fryzurze. Miaa grube rysy i gboko
osadzone oczy patrzce spod przydugiej grzywki.
Bya nieumalowana, cera nosia lady trdziku z okresu
pokwitania. Przy Julii Birgit wydawaa si jeszcze drobniejsza i
bardziej krucha. Modsza crka bya od niej co najmniej dziesi
centymetrw wysza. Sylwetk miaa cik i bezksztatn. Erika z
pewn fascynacj obserwowaa burz uczu na twarzy Julii. Bl
walczy z wciekoci. adnych ez. Jako jedyna nie pooya
kwiatw na trumnie, a po zakoczeniu uroczystoci odwrcia si i
odesza w kierunku kocioa.
Erika

bya

ciekawa

wzajemnych

relacji

sistr.

Stae

porwnywanie musiao by dla Julii nieatwe. le na tym wychodzia.

Teraz, oddalajc si od grupki stojcej przy grobie, ca postaw
wyraaa poczucie odrzucenia. Sza z gow wcinit w wysoko
uniesione ramiona.
Henrik stan koo Eriki.
Po pogrzebie organizujemy mae spotkanie, eby uczci pami
Alex. Byoby nam mio, gdyby pani przysza.
Sama nie wiem odpara Erika.

 Moe jednak, chocia na chwil.

Erika wahaa si.
No dobrze. Gdzie to bdzie? U Ulli?
Nie, po rozwaeniu wszystkich za i przeciw postanowilimy, e
jednak spotkamy si w domu Birgit i Karla-Erika. Mimo tego, co si
tam zdarzyo. Wiem, e Alex kochaa ten dom. Mamy stamtd wiele
miych wspomnie, dlatego to najlepsze miejsce, by j uczci.
Chocia rozumiem, e dla pani moe to by trudne. Wspomnienie
ostatnich odwiedzin na pewno nie naley do przyjemnych.
Erika zarumienia si na myl o prawdziwie ostatnich
odwiedzinach i odwrcia wzrok.
Bdzie dobrze.
Erika przyjechaa swoim samochodem i jak poprzednim razem
postawia go na parkingu za szko. Dom by peen ludzi. Przez
chwil zastanawiaa si nawet, czy nie zawrci. Nim zdya si
zdecydowa, byo ju za pno. Podszed Henrik i pomg jej zdj
kurtk.
Przy stole, na ktrym urzdzono bufet, panowa tok. Erika
naoya sobie spory kawaek kanapkowego tortu z krewetkami i
stana w kcie, obserwujc towarzystwo.
Jak na t okoliczno atmosfera bya wyjtkowo pogodna, ale
wyczuwao si pewne napicie. Erika widziaa po twarzach goci, e
narzucili sobie niefrasobliwo, ktra niczym maska skrywaa
rozmylania o przyczynach mierci Alex.

Przebiega wzrokiem po twarzach obecnych. Birgit siedziaa w

rogu kanapy, ocierajc zy chusteczk. Karl-Erik sta za ni. Jedn
rk nieporadnie pooy na jej ramieniu, a w drugiej trzyma talerzyk
z tortem. Henrik sun przez pokj, przechodzc gadko od jednych
goci do nastpnych, podajc rk i dzikujc za kondolencje,
namawiajc na kaw i ciasto. Doskonay gospodarz w kadym calu.
Rwnie dobrze mogoby to by przyjcie koktajlowe, a nie stypa po
pogrzebie ony. Tylko gboki oddech przed podejciem do kolejnej
grupki zdradza, e sporo go to kosztuje.
Jedyn osob, ktra zachowywaa si inaczej, bya Julia. Z
podcignit nog zasiada na parapecie werandy i utkwia wzrok w
morzu. Ktokolwiek podchodzi, by zoy wyrazy wspczucia czy po
prostu powiedzie co miego, musia odej z kwitkiem. Ignorowaa
wszelkie prby nawizania rozmowy, wpatrujc si w bia przestrze
za oknem.
Erika drgna. Kto dotkn jej ramienia. Troch kawy wylao si
na spodek.
Przepraszam, nie chciaam pani przestraszy.
Francine umiechaa si do niej.
Nic si nie stao. Po prostu si zamyliam.
Mylaa pani o Julii? Gow wskazaa posta siedzc w
oknie. Widziaam, jak pani na ni patrzy.
Tak, przyznaj, e mnie zainteresowaa. Zupenie si odgrodzia
od rodziny. Nie mog rozgry, czy to al po mierci Alex, czy zo z
jakiego powodu.

 Chyba nikt nie potrafi jej rozgry. Musiao by jej nieatwo.

Brzydkie kacztko, ktre wzrastao midzy dwiema piknymi
abdzicami. Zawsze odsuwana i pomijana. Nie chodzi o to, eby byli
dla niej niedobrzy, ale o to, e jej nie chcieli. W okresie studiw we
Francji Alex nawet o niej nie wspomniaa. Dlatego bardzo si
zdziwiam, kiedy po przeprowadzce do Szwecji odkryam, e ma
modsz siostr. O pani mwia wicej ni o Julii. Musiay was czy
bardzo silne wizy.
Czy ja wiem? Byymy mae i jak to dzieci wyobraaymy
sobie, e bdziemy nierozczne, e nasza przyja przetrwa do
grobowej deski i tak dalej. Gdyby Alex si nie wyprowadzia, pewnie
byoby tak samo jak z innymi dziewczynkami, gdy dorastaj i staj si
nastolatkami.
Przypuszczalnie rywalizowaybymy o chopcw, ubieraybymy
si zupenie inaczej, wyldowaybymy na innych szczeblach drabiny
spoecznej i porzuciybymy jedna drug na rzecz nowych przyjaci,
lepiej odpowiadajcych aktualnemu czy te podanemu etapowi w
yciu. Oczywicie Alex miaa wielki wpyw na moje ycie, nawet
kiedy ju byam dorosa.
Chyba nigdy nie udao mi si pozby poczucia odrzucenia i
myli, e widocznie powiedziaam albo zrobiam co nie tak. Coraz
bardziej si odsuwaa, a w kocu ktrego dnia znikna. Kiedy si
spotkaymy jako dorose, byymy sobie obce. A teraz mam dziwne
uczucie, jakbym na nowo j poznawaa.
Erika pomylaa o rosncej liczbie stron nowej ksiki. Na razie

byy to lune zapiski z wydarze i wasnych przemyle. Jeszcze nie

bya pewna, jaki nada im ksztat, ale wiedziaa, e co z tym musi
zrobi. Instynkt pisarski podpowiada jej, e ma szans napisa co
bardzo prawdziwego, ale nie umiaaby powiedzie, gdzie przebiega
granica midzy instynktem a osobistym zaangaowaniem.
Niezbdna u pisarza ciekawo popychaa j rwnie, cho
bardziej z osobistych wzgldw, do poszukiwania odpowiedzi na
pytanie o okolicznoci mierci Alex. Mogaby da sobie spokj z t
histori i z aosnymi znajomymi Alex i zaj si wasnymi sprawami.
Nie wiedziaa, czemu tkwi w tym pokoju, penym obcych ludzi.
Erik uderzya pewna myl. Przypomniaa sobie obraz z szafy i
nagle uprzytomnia sobie, dlaczego wyday jej si takie znajome
ciepe barwy nagiego ciaa Alex. Zwrcia si do Francine:
Wie pani, gdy spotkaymy si w galerii...
Tak?
By tam obraz, zaraz koo drzwi. Wielkie ptno, namalowane
w samych ciepych barwach , czerwie, oran...
Wiem, o ktry pani chodzi. A co? Czyby chciaa go pani
kupi? Francine umiechna si.
Nie, ale ciekawa jestem, kto go namalowa.
To do smutna historia. Malarz nazywa si Anders Nilsson.
Pochodzi std, z Fjllbacki. Alex go odkrya. To wielki talent.
Niestety, ciki alkoholik, co najprawdopodobniej zniszczy go jako
artyst. Dzi nie wystarczy wstawi obrazy do galerii i czeka na
popularno. Artysta musi te umie si wypromowa, pokazywa si

na wernisaach, chodzi na przyjcia i w stu procentach wychodzi

naprzeciw oczekiwaniom publicznoci.
Anders Nilsson to alkoholik, ktry nie nadaje si do pokazywania
ludziom. Od czasu do czasu udaje nam si sprzeda jaki obraz
komu, kto potrafi si pozna na jego talencie, ale gwiazd nie
zostanie nigdy. Prawd mwic, miaby wiksze szanse, gdyby zapi
si na mier. Malarz nieboszczyk ma wiksz si przebicia.
Erika ze zdziwieniem spojrzaa na stojc naprzeciwko kruch
osbk. Francine to dostrzega i dodaa:
Nie chciaam, eby to zabrzmiao tak cynicznie. Ale strasznie
mnie denerwuje, kiedy kto ma taki talent i marnuje go dla wdki.
Tragiczne to za mao powiedziane. On mia szczcie, e Alex
odkrya jego obrazy, bo w przeciwnym razie cieszyyby oczy tylko
innych miejscowych pijakw. Trudno mi sobie wyobrazi, eby
potrafili doceni tak subteln sztuk.
Do ukadanki mona zatem dooy jeszcze jeden kawaek,
chocia Erika nie umiaa w aden sposb przewidzie, jak si bdzie
mia do reszty. Dlaczego Alex trzymaa w szafie swj akt
namalowany przez Andersa Nilssona? Moe mia to by prezent dla
Henrika albo dla kochanka i dlatego zamwia go u malarza, ktrego
podziwiaa? Co tu si jednak nie zgadzao. Obraz promieniowa
zmysow erotyk, wiadczc o szczeglnej wizi midzy Alex i
Andersem. Z drugiej strony Erika zdawaa sobie spraw, e nie zna si
na sztuce i moga faszywie odczyta te sygnay.
Rozleg si szmer. Pojawi si wrd osb stojcych najbliej

drzwi i stopniowo ogarnia pozostaych goci. Oczy zgromadzonych

zwrciy si w stron wejcia. Do pokoju w wielkim stylu wkroczya
Nelly Lorentz. Gocie a zaniemwili ze zdziwienia. Erika
przypomniaa sobie artyku znaleziony w sypialni Alex i w jej umyle
zaczy kry myli o rnych, pozornie niepowizanych ze sob
wydarzeniach.
Egzystencja

mieszkacw

Fjllbacki

od

pocztku

lat

pidziesitych bya na dobre i na ze zwizana z fabryk konserw

rybnych Lorentza. Zatrudnienie znalaza tam prawie poowa
mieszkacw zdolnych do pracy, a rodzina Lorentzw miaa pozycj
niemal krlewsk. Sama w sobie bya odrbn klas, poniewa w
owych czasach nie byo we Fjllbace nawet zalka tak zwanego
lepszego towarzystwa. Lorentzowie na miasteczko z wyyn
ogromnej willi stojcej na szczycie wzgrza spogldali z wynios
rezerw.
Fabryk otworzy w 1952 roku Fabian Lorentz, pochodzcy z
rodziny rybakw z dziada pradziada. Spodziewano si, e pjdzie w
lady przodkw, ale ryb byo coraz mniej, a mody Fabian by
ambitny, inteligentny i nie zamierza zadowala si wizaniem koca
z kocem jak jego ojciec.
Kiedy otwiera fabryk, nie mia waciwie nic poza dwiema
rkami do roboty, a w chwili mierci pod koniec lat siedemdziesitych
zostawia po sobie nie tylko zakad w znakomitym stanie, ale rwnie
spory majtek. W odrnieniu od ma, ktry by powszechnie

lubiany, Nelly Lorentz uchodzia za osob dumn i zimn. Obecnie

nieczsto si udzielaa. Tylko od czasu do czasu przyjmowaa
specjalnie zaproszonych goci, ktrym niczym krlowa udzielaa
audiencji. Dlatego jej przyjcie stanowio nie lada sensacj. Zapewne
stanie si tematem plotek na wiele miesicy.
W pokoju na moment zapanowaa niczym niezmcona cisza. Pani
Lorentz askawie pozwolia Henrikowi wzi futro i wsparta na jego
ramieniu wkroczya do pokoju. Henrik prowadzi j do stojcej na
rodku kanapy, a ona wybranym gociom kiwaa gow na powitanie.
Gdy dosza do rodzicw Alex, pozostali gocie wrcili do
przerwanych rozmw o niczym, prbujc jednoczenie podsucha, o
czym mwi si na kanapie.
Erika naleaa do osb, ktre pani Lorentz askawie dostrzega.
Po mierci rodzicw jako prawie celebrytka otrzymaa od niej
zaproszenie na herbat, ale uprzejmie odmwia, tumaczc, e jeszcze
nie dosza do siebie.
Teraz ciekawie przypatrywaa si Nelly, ktra sztywno skadaa
wyrazy wspczucia Birgit i Karlowi-Erikowi. Erika wtpia, aby ta
sucha posta moga odczuwa co takiego jak wspczucie. Nelly
Lorentz bya bardzo chuda. Z rkaww wietnie skrojonego kostiumu
wystaway kociste przeguby.
Zapewne przez cae ycie si godzia, eby tylko zachowa
eleganck, szczup sylwetk, a nie dotaro do niej, e to, co adne za
modu, nie musi by adne przy oznakach staroci. Owal twarzy miaa
ostro zarysowany, ale skr zaskakujco gadk i woln od

zmarszczek. Erika podejrzewaa, e naturze pomg skalpel chirurga.

Najpikniejsze miaa wosy: gste, w kolorze srebra, upite w
elegancki kok. Zaczesane tak mocno, e podcigny skr na czole,
co nadawao jej wyraz lekkiego zdziwienia. Erika ocenia jej wiek na
ponad osiemdziesit lat. Podobno w modoci bya tancerk, a Fabiana
Lorentza poznaa, gdy taczya w takim miejscu w Gteborgu, gdzie
nie pokazaaby si adna porzdna dziewczyna. Poruszaa si z gracj.
Erika dopatrywaa si nawykw tancerki, ale w oficjalnej wersji
yciorysu nie byo o tym mowy. Wynikao z niej, e Nelly bya crk
konsula ze Sztokholmu.
Po kilku minutach cichej rozmowy Nelly zostawia rodzicw
Alex i posza na werand. Usiada obok Julii. Nikt nie okaza
zdziwienia. Wszyscy rozmawiali w najlepsze, czujnie zerkajc na t
dziwn par.
Erika staa sama w kcie, gdzie zostawia j Francine. Odesza,
eby porozmawia z innymi gomi. Dziki temu nikt jej nie
przeszkadza obserwowa Julii i Nelly. Po raz pierwszy tego dnia
zobaczya na twarzy Julii umiech. Dziewczyna zeskoczya z parapetu
i usiada na wiklinowej sofce obok Nelly. Siedziay z pochylonymi
gowami, szepczc co do siebie.
Co moe mie ze sob wsplnego tak niedobrana para? Erika
rzucia okiem na Birgit. Ju nie pakaa, wpatrywaa si w crk i
Nelly Lorentz spojrzeniem wyraajcym lk. Erika pomylaa, e
trzeba bdzie przyj zaproszenie pani Lorentz. Rozmowa z ni moe
si okaza bardzo interesujca.

Z wielk ulg opucia dom na wzgrzu i odetchna wieym

zimowym powietrzem.
Patrik si denerwowa. Dawno nie gotowa dla kobiety, w
dodatku takiej, ktra w najwyszym stopniu bya mu nieobojtna.
Chcia, eby wszystko byo tak jak trzeba.
Podpiewywa,

krojc

ogrki

na

saatk.

Po

dugim

zastanowieniu zdecydowa si na poldwic woow. Oczyszczon z

bon woy ju do piekarnika. Wkrtce bdzie gotowa. W garnku
perkota sos. Od jego zapachu Patrikowi a zaburczao w brzuchu.
Po poudniu mia urwanie gowy i nie udao mu si wyj z pracy
tak wczenie, jak zamierza. Musia posprzta w rekordowym
tempie. Nie zdawa sobie sprawy, do jakiego stopnia zapuci
mieszkanie po odejciu Karin. Teraz spojrza na nie oczami Eriki i
zobaczy, e jest bardzo duo do zrobienia.
Byo mu gupio, e wpad w stan typowy dla kawalera, z
niesprztnitym mieszkaniem i pust lodwk. Przedtem nie
zastanawia si, jak wiele dwigaa na swoich barkach Karin. Czysty,
wysprztany dom by dla niego czym oczywistym. Nie obchodzio
go, e w utrzymanie porzdku trzeba woy sporo pracy. Takich
oczywistoci byo wicej.
Kiedy Erika zadzwonia do drzwi, Patrik szybko cign fartuch
i rzuci spojrzenie w lustro, sprawdzajc wosy. Jak zwykle sterczay
na wszystkie strony, mimo e uy pianki.
Erika jak zawsze wygldaa fantastycznie. Miaa zarowione od

zimna policzki, a jasne wosy wiy si nad konierzem puchowej

kurtki. Obj j na powitanie. Na sekund zamkn oczy i odetchn
jej zapachem, a potem wprowadzi do ciepego mieszkania.
St by ju nakryty. W oczekiwaniu na gorce danie zaczli od
przystawek. Patrik obserwowa ukradkiem, z jak przyjemnoci
Erika delektuje si nadziewan krewetkami powk awokado.
Niezbyt wyszukana potrawa, ktr trudno zepsu.
Nie przypuszczaabym, e potrafisz upitrasi kolacj z trzech
da odezwaa si Erika, nabierajc awokado.
Ja te nie. No to skl, witaj w jadodajni u Hedstrma.
Stuknli si kieliszkami i napili schodzonego biaego wina. Przez
chwil jedli w milczeniu.
Co u ciebie sycha?
Patrik spoglda na Erik spod grzywki.
Dzikuj, bywao lepiej.
Jak to si waciwie stao, e przysza do komisariatu? Mino
chyba wiele lat od czasu, gdy miaa kontakt z Alex i jej rodzin.
Tak, jakie dwadziecia pi. Sama nie wiem, jak to si stao.
Czuj si, jakby mnie wcign wir, z ktrego nie umiem si
wydosta, i nawet nie wiem, czy chc. Wydaje mi si, e dla Birgit
Carlgren jestem przypomnieniem lepszych czasw. Poza tym jestem z
zewntrz i moe dziki temu czuje si bezpieczniej.
Erika zawahaa si.
Zrobilicie jakie postpy?
Przykro mi, ale nie mog o tym rozmawia.

 Rozumiem. Przepraszam, nie pomylaam.

Nic nie szkodzi. Ale moe mogaby mi pomc. Spotykaa si
ostatnio z jej rodzin, znasz ich z dawnych czasw. Czy mogaby mi
opowiedzie o swoich wraeniach i o tym, co wiesz o Alex?
Erika odoya sztuce. Prbowaa uszeregowa w mylach
wraenia w takim porzdku, w jakim mogaby je przedstawi
Patrikowi. Opowiedziaa mu, czego si dowiedziaa, a take o swoich
wraeniach dotyczcych osb z otoczenia Alex.
Patrik sucha bardzo uwanie, chocia jednoczenie sprzta ze
stou przystawki i podawa gorce danie. Od czasu do czasu rzuca
jakie pytania. Zdziwi si, e Erika w tak krtkim czasie zebraa tyle
informacji. Dziki nim i temu, co wczeniej wiedzia o Alex, ofiara
morderstwa staa si dla niego postaci majc twarz i osobowo.
Patriku, wiem, e nie wolno ci z nikim rozmawia o tej sprawie,
ale mgby mi chocia powiedzie, czy macie jaki trop?
Nie. Powiedziabym, e dochodzenie nie zaszo jeszcze tak
daleko. Przydaoby si jakie otwarcie, pierwszy ruch, cokolwiek.
Westchn i przesun palcem po brzegu kieliszka. Erika
zastanawiaa si.
Moe miaabym co ciekawego.
Signa po torebk i zacza w niej grzeba. Wyja zwinity
kawaek papieru i podaa Patrikowi nad stoem. Wzi go i rozwin.
Przeczyta z zainteresowaniem i spojrza pytajco.
A co to ma wsplnego z Alex?
No wanie, te si zastanawiam. Znalazam ten artyku w

szufladzie komody, by schowany pod bielizn Alex.

Jak to znalazam? A kiedy miaa okazj przeglda jej
szuflady?
Widzc, e si zaczerwienia, Patrik zacz si zastanawia, co
Erika przed nim ukrywa.
No wic tak: pewnego wieczoru poszam do jej domu, eby si
troch rozejrze.
Co takiego?
Tak, wiem. Nie musisz mi mwi. To byo gupie, ale znasz
mnie. Najpierw dziaam, potem myl Erika mwia szybko, by
unikn dalszych wyrzutw. W kadym razie t kartk znalazam w
szufladzie Alex i tak si zdarzyo, e j zabraam.
Nie zapyta, jak to si mogo zdarzy. Lepiej nie wiedzie.
Jak mylisz, o co tu chodzi? odezwaa si Erika. Artyku o
zaginiciu sprzed dwudziestu piciu lat. Jaki to ma zwizek z Alex?
A co ty o tym sdzisz? zapyta Patrik, machajc kartk.
Jeli chodzi o fakty, wiem tylko to, co jest tam napisane. e
Nils Lorentz, syn Nelly i Fabiana Lorentzw, zagin bez ladu w
styczniu 1977 roku. Nigdy nie odnaleziono ciaa. Za to sporo byo
rnych spekulacji. Jedni uwaaj, e si utopi, a ciao porwa prd
morski i dlatego nigdy go nie znaleli. Inni mwi, e przywaszczy
sobie spor sum z pienidzy ojca i uciek za granic.
Z tego, co syszaam, Nils Lorentz nie by postaci zbyt
sympatyczn i pewnie dlatego druga wersja ma wicej zwolennikw.
By jedynakiem, Nelly podobno cakiem go rozpucia. Po jego

znikniciu bya gboko zrozpaczona, a Fabian Lorentz nie pozbiera

si po tej stracie i w niespena rok pniej umar na zawa.
Jedynym spadkobierc majtku jest przybrany syn, wzity na
wychowanie jaki czas przed znikniciem Nilsa, adoptowany przez
Nelly kilka lat po mierci ma. Tyle miejscowe plotki. Cigle nie
rozumiem, jaki to moe mie zwizek z Alex. Jedyna styczno
midzy obu rodzinami bya taka, e w czasach, kiedy byymy mae,
przed wyprowadzk Carlgrenw do Gteborga, Karl-Erik pracowa w
administracji fabryki Lorentzw. Ale to byo dwadziecia pi lat
temu.
Erika przypomniaa sobie o jeszcze jednej rzeczy. Opowiedziaa
Patrikowi o pojawieniu si Nelly na stypie i o tym, e ca uwag
powicia Julii.
Nadal nie mam pojcia, jaki to moe mie zwizek z artykuem,
ale co w tym jest. Francine, wspwacicielka galerii Alex,
wspomniaa, e wedug niej Alex zamierzaa rozprawi si z
przeszoci. Nie wiedziaa nic ponadto, ale wedug mnie to si
trzyma kupy. Nazwij to kobiec intuicj. Wszystko jedno jak, ale ja po
prostu czuj, e tu jest jaki zwizek.
Erika bya zawstydzona, bo przecie nie powiedziaa Patrikowi
caej prawdy. Zreszt pomina jeszcze jeden maleki, ale bardzo
szczeglny element ukadanki. Poczeka z tym do chwili, gdy dowie
si wicej.
Z kobiec intuicj nie bd polemizowa. Chcesz jeszcze wina?
Poprosz. Erika rozejrzaa si po kuchni. Bardzo tu adnie u

ciebie. Sam urzdzae?

Niestety nie mog przypisa sobie tej zasugi. To Karin. Nieza
bya w te klocki.
A co si stao z Karin?
Zwyczajna historia. Dziewczyna poznaje piosenkarza w kusym
akieciku, zakochuje si, rozwodzi z mem i wprowadza do
piosenkarza.
artujesz!
Niestety nie. Nie do, e zostaem porzucony, to jeszcze dla
Leifa Larssona, najpopularniejszego piosenkarza w okrgu, stale
otoczonego fankami, z najpikniejsz plerez na caym zachodnim
wybrzeu. Z takim facetem, w mokasynach z frdzlami, nie miaem
szans.
Erika zrobia wielkie oczy.
Patrik umiechn si.
Troch to podkolorowaem, ale tak mniej wicej przedstawia
si ta sytuacja.
Przecie to okropne! Musiao ci by ciko.
Dugo si nad sob ualaem, ale ju jest okej. Jeszcze nie jest
cakiem dobrze, ale okej.
Erika zmienia temat.
Ta informacja o ciy to prawdziwa bomba.
Spojrzaa badawczo na Patrika, ktry odnis wraenie, e co
jeszcze si kryje pod tym pozornie niewinnym stwierdzeniem.
Tak, wyglda na to, e nie podzielia si t dobr wiadomoci

z mem.
Patrik czeka na cig dalszy. Po chwili Erika zacza mwi dalej
spokojnie, ale z wahaniem.
Wedug jej przyjaciki ojcem dziecka nie by Henrik.
Patrik zmarszczy brwi i gwizdn, ale nadal si nie odzywa, w
nadziei, e Erika powie co wicej.
Francine powiedziaa, e Alex spotykaa si z kim we
Fjllbace i w tym celu przyjedaa tu w kady weekend. Wedug
Francine Alex nie chciaa mie dzieci z Henrikiem, ale z tym
mczyzn sprawa wygldaa zupenie inaczej. Nie posiadaa si z
radoci, e bdzie miaa dziecko. Dlatego Francine naleaa do tych,
ktrzy twierdzili, e nie moe by mowy o samobjstwie. Mwia, e
Alex po raz pierwszy w yciu czua si szczliwa.
Czy ona wie, kim jest ten mczyzna?
Nie. Alex zatrzymaa to dla siebie.
I co, m zgadza si, eby Alex co tydzie jedzia bez niego
do Fjllbacki? Wiedzia, e si z kim spotyka?
Patrik wypi nastpny yk wina. Zrobio mu si gorco, ale nie
umiaby powiedzie, czy to skutek wina, czy obecnoci Eriki.
Zdaje si, e to byo bardzo szczeglne maestwo. Spotkaam
si z Henrikiem w Gteborgu i odniosam wraenie, e ich ycie
biego rwnolegymi torami, ktre nieczsto si przecinay. Zreszt
trudno mi ocenia, co wiedzia, a czego nie wiedzia. To czowiek o
kamiennej twarzy. Cokolwiek wie albo czuje, zachowuje dla siebie.
Tacy ludzie bywaj jak hermetycznie zamykane garnki. Zbiera

si w nich para, zbiera, a pewnego dnia nastpuje wybuch. Jak

mylisz, mogo tak by? Lekcewaony maonek mia do i zabi
niewiern on? gdyba Patrik.
Nie wiem, naprawd nie mam pojcia. Wiesz co, Patrik,
napijmy si wina, moe nawet wicej, niby wypadao, i pogadajmy o
wszystkim i o niczym, byle nie o morderstwach i nagej,
niespodziewanej mierci.
Patrik z przyjemnoci si zgodzi i podnis kieliszek.
Przenieli si na kanap i reszt wieczoru spdzili na rozmowie.
Erika opowiedziaa o swoim yciu, zmartwieniu zwizanym z domem
i aobie po mierci rodzicw. On opowiedzia jej, e czu gniew po
rozwodzie, ktry odebra jako porak, o tym, jaki by zdoowany, e
ma zaczyna wszystko od nowa akurat wtedy, gdy ju by gotw
wzi na siebie odpowiedzialno za rodzin i dzieci. Gdy uwierzy,
e zestarzej si we dwoje.
Przyjemnie byo te milcze z Erik. Kilka razy musia si
powstrzymywa, by jej nie pocaowa. Nie zrobi tego. Waciwy
moment min.

Patrzy, jak j wynosz. Chciao mu si krzycze, rzuci si na

przykryte ciao. Zatrzyma na zawsze.
Teraz nie ma jej naprawd. Obcy ludzie bd grzeba w jej ciele.
Nikt nie dostrzee jej pikna.
Dla nich to tylko ciao. Numer, bez ycia, bez ognia.
Lew rk potar praw. Jeszcze wczoraj gaska jej rami. Tuli
jej do do swego policzka, czu chd jej skry.
Dzi nie czuje nic. Jej nie ma.
Migotay niebieskie wiata kogutw radiowozw i karetek.
Ludzie szybko wchodzili i wychodzili. Po co si pieszy? Przecie i
tak jest za pno.
Nikt go nie widzia. Nie zauway. Dla innych zawsze by
niezauwaalny. Nie szkodzi. Ona go zauwaaa. Zawsze. Spogldaa
swoimi niebieskimi oczami, a on czu si dostrzeony.
Nic nie zostao. Walka skoczona. Sta pord zgliszcz i patrzy,
jak wynosz jego ycie, przykryte tym szpitalnym kocem. Na kocu
drogi nie bdzie wyboru. Zawsze by tego wiadom, teraz ta chwila
nadesza. Tskni za ni. Otworzy dla niej ramiona. Jej ju nie byo.

Nelly bya wyranie zdziwiona telefonem Eriki. Przez chwil

Erika pomylaa nawet, e moe zrobia z igy widy. Nie da si
jednak zaprzeczy, e pojawienie si Nelly na spotkaniu po pogrzebie
Alex byo dziwne. Podobnie jak to, e rozmawiaa prawie wycznie z
Juli. Wprawdzie do czasu wyprowadzki Carlgrenw do Gteborga
Karl-Erik pracowa u Fabiana Lorentza jako szef administracji, ale o
ile wiedziaa, nie utrzymywali prywatnych stosunkw. Pod wzgldem
towarzyskim Carlgrenowie nie dorastali do Lorentzw.
Erika zostaa wprowadzona do piknego salonu z cudownym
widokiem na port i otwierajcy si za wyspami horyzont. W taki dzie
jak ten, gdy soce odbija si na zanieonym lodzie, zimowy pejza
w niczym nie ustpowa letniemu.
Usiady na eleganckich sofach. Na srebrnej tacy podano malekie
tartinki nadzwyczaj smaczne. Erika pilnowaa si, eby nie je za
duo i nie wyj na osob pozbawion manier. Nelly zjada tylko
jedn jedyn tartink. Prawdopodobnie w obawie przed najmniejsz
fadk tuszczu na kocistej figurze.
Nelly bya uprzejma, ale rozmowa si nie kleia. W przerwach
midzy zdaniami rozlegao si tylko rwnomierne tykanie zegara i
siorbanie gorcej herbaty. Mwiy o obojtnych sprawach, jak
ucieczka modych z Fjllbacki, bezrobocie i przykre zjawisko
wykupywania na coraz wiksz skal starych domostw przez
turystw, ktrzy je przebudowuj na domy letniskowe.
Nelly opowiadaa o dawnych czasach, gdy przyjechaa do
Fjllbacki jako moda matka. Erika suchaa uwanie, od czasu do

czasu zadajc pytanie. Kryy wok tematu, ktry wczeniej czy

pniej musia wypyn.
Wreszcie Erika zebraa si na odwag.
Okolicznoci naszego poprzedniego spotkania byy niestety
przykre.
Rzeczywicie, co za tragedia. Taka moda kobieta.
Nie wiedziaam, e zna si pani tak dobrze z rodzin
Carlgrenw.
Karl-Erik pracowa u nas wiele lat, tak wic spotykalimy si z
jego rodzin przy wielu okazjach. Dlatego uznaam za waciwe
przyj na styp.
Nelly spucia wzrok. Nerwowo przebieraa zoonymi na
kolanach rkami.
Odniosam wraenie, e zna pani Juli. Gdy Carlgrenowie tu
mieszkali, nie byo jej chyba jeszcze na wiecie?
Tylko nieznaczne usztywnienie sylwetki wskazywao na to, e
pytanie jest dla Nelly niewygodne. Niedbale machna upiercienion
rk.
Rzeczywicie, znam Juli dopiero od niedawna, uwaam, e to
zachwycajca dziewczyna. Oczywicie zdaj sobie spraw, e jeli
chodzi o wygld zewntrzny, nie moe si rwna z Alexandr. Jest
za to zdecydowana i odwana, a przez to znacznie ciekawsza od
tamtej gupiej gsi.
Nelly zakrya usta rk. Nie do, e si zapomniaa, mwic le
o zmarej, to jeszcze zdradzia si z nienawici do niej. Nie byo co

do tego najmniejszej wtpliwoci. Skd u Nelly Lorentz taka

nienawi do Alexandry, ktr znaa tylko jako dziecko?
Zanim Nelly sprbowaa zatuszowa gaf, zadzwoni telefon. Z
wyran ulg przeprosia Erik i posza odebra.
Erika wykorzystaa okazj, by rozejrze si po pokoju. By
pikny, ale bezosobowy. Wida byo rk architekta: wszystko zostao
dopasowane i dopieszczone a do najmniejszego szczegu.
Porwnanie z prostot jej rodzinnego domu, w ktrym o miejscu
kadego przedmiotu decydowaa jego funkcja, a nie wygld,
narzucao si samo.
Erika uwaaa, e rzeczy naznaczone uywaniem s znacznie
pikniejsze od wystawionych na pokaz. Jedynym osobistym akcentem
by rzd rodzinnych fotografii na kominku. Nachylia si, by je
dokadnie obejrze. Stay chronologicznie, od lewej do prawej.
Pierwsze byo czarno-biae zdjcie eleganckiej pary nowoecw.
Nelly wygldaa rzeczywicie przepiknie w biaej, wskiej, wrcz
obcisej sukni. Fabian mia na sobie frak, w ktrym wyranie czu si
le.
Na kolejnym zdjciu rodzina bya ju powikszona: Nelly
trzymaa w objciach niemowl. Obok wyprony Fabian, z powan
min. Potem szereg zdj portretowych dziecka, coraz starszego,
czasem samego, a czasem z Nelly. Na ostatnim wyglda na
dwadziecia pi lat. Nils Lorentz. Zaginiony syn. Gdyby sdzi tylko
po fotografiach, rodzina skadaa si jedynie z Nilsa i Nelly. Moe
Fabian nie lubi pozowa do zdj i wola sta po drugiej stronie

aparatu. Zastanawiajcy by brak choby jednego zdjcia Jana,

adoptowanego syna.
Erika zwrcia uwag na biurko stojce w rogu pokoju. Ciemne, z
czereniowego drewna, z pikn intarsj, po ktrej Erika przesuna
palcem. Nic na nim nie byo. Widocznie penio tylko funkcj
ozdobn. Erik kusio, eby zajrze do szuflad, ale nie potrafia
przewidzie, kiedy wrci Nelly.
Wprawdzie rozmowa telefoniczna si przecigaa, ale przecie
moga wrci w kadej chwili. Erik zainteresowa kosz, w ktrym
leao kilka zmitych kawakw papieru. Nachyliwszy si, wyja
pierwszy z brzegu. Czytaa z rosncym zainteresowaniem. Coraz
bardziej zdziwiona, odoya go z powrotem do kosza. Nic nie jest tak,
jak by si mogo zdawa.
Usyszaa za plecami chrzknicie. W drzwiach sta Jan Lorentz.
Patrzy na ni pytajco. Erika bya ciekawa, od jak dawna tam stoi.
Erika Falck, prawda?
Zgadza si. Jan, syn pani Nelly, prawda?
Te si zgadza. Mio mi pani pozna. Jest pani ulubionym
tematem tutejszych rozmw.
Umiechn si szeroko: podszed z wycignit rk. Niechtnie
podaa mu swoj. Mia w sobie co takiego, e si zjeya. Troch za
dugo przytrzyma jej rk. Musiaa si powstrzyma, by jej nie
wyrwa.
W odprasowanym garniturze i z teczk w rku wyglda, jakby
przyszed prosto ze spotkania w interesach. Erika wiedziaa, e teraz

Jan kieruje firm i e robi to dobrze. Wosy mia zaczesane do gry,

przylizane. Chyba uy za duo elu. Usta jak na mczyzn zbyt
pene i misiste, ale oczy pikne, ocienione dugimi ciemnymi
rzsami.
Gdyby nie kwadratowy podbrdek z gbokim rowkiem
porodku, byaby to uroda bardzo kobieca. Jednak kombinacja
kanciastoci i krgoci nadawaa mu szczeglny wygld. Trudno
powiedzie, czy by atrakcyjny, czy wprost przeciwnie. Na Erice
zrobi odpychajce wraenie. Poczua wrcz ucisk w odku.
W kocu matce udao si pani cign. Odkd wydaa pani
pierwsz ksik, figurowaa pani na jej licie ludzi do zaproszenia.
Mam rozumie, e to wydarzenie stulecia? Paska matka
zapraszaa mnie par razy, ale jako si nie skadao. Dopiero dzi.
Wanie, syszaem o pani rodzicach. Straszna tragedia. Prosz
przyj wyrazy wspczucia.
Umiecha si, ale w jego wzroku nie byo wspczucia.
Wrcia Nelly. Jan pochyli si, by pocaowa matk w policzek.
Nelly przyja to z obojtn min.
Jak to mio, mamo, e Erika w kocu przysza. Tak na to
czekaa.
Rzeczywicie, bardzo mi mio.
Usiada na sofie. Na jej twarzy pojawi si grymas blu. Zapaa
si za prawe rami.
Mamo, co si dzieje? Boli ci? Przynie piguki?
Jan nachyli si nad ni i pooy jej rce na ramionach, ale Nelly

strzsna je szorstko.
Nic, nic, to tylko starcze dolegliwoci, nie ma o czym mwi. A
ty nie powiniene przypadkiem by w fabryce?
Przyjechaem tylko po papiery. Ju was zostawiam. Ale, mamo,
nie przemczaj si, pamitaj, co mwi lekarz...
Nelly prychna w odpowiedzi. Jan sprawia wraenie szczerze
przejtego, ale Erika mogaby przysic, e dostrzega na jego twarzy
lekki umieszek, gdy wychodzc z pokoju, na sekund zwrci gow
w ich kierunku.
Pamitaj, nie warto si starze. Z kadym rokiem coraz bardziej
doceniam zwyczaj wikingw, ktrzy starcw strcali ze skay.
Pozostaje jeszcze nadzieja, e na staro czowiekowi pomiesza si w
gowie i uwierzy, e ma znw dwadziecia lat. Byoby mio ponownie
to przeywa.
Umiechna si gorzko.
To nie by najprzyjemniejszy temat. Erika mrukna co w
odpowiedzi.
Ale na pewno znajduje pani jak pociech w tym, e syn
kieruje firm. Jak rozumiem, Jan z on mieszkaj tu razem z pani.
Pociech. No, moe.
Nelly rzucia przelotne spojrzenie na zdjcia stojce na kominku.
Nic nie dodaa, a Erika nie miaa odwagi pyta.
Do o mnie. Piszesz co nowego? Musz powiedzie, e
byam zachwycona twoj poprzedni ksik o Karin Boye. Postaci s
takie ywe. Dlaczego piszesz tylko o kobietach?

 To przypadek. Prac dyplomow na uniwersytecie pisaam o

wybitnych pisarkach szwedzkich i tak mnie wcign ten temat, e
postanowiam dowiedzie si o nich czego wicej. Zaczam, jak
pani moe wiadomo, od Anny Marii Lenngren, bo o niej wiedziaam
najmniej, a potem ju samo poszo. Teraz pisz o Selmie Lagerlf i
mam nadziej nawietli par ciekawych wtkw.
A nie mylaa nigdy, eby napisa co, jak by to powiedzie,
niebiograficznego? Masz takie wietne piro, mogoby by ciekawie,
gdyby napisaa powie.
Rzeczywicie, mylaam o tym powiedziaa Erika,
przybierajc niewinn min. Ale w tej chwili jestem zajta ksik o
Selmie Lagerlf. A potem zobaczymy.
Spojrzaa na zegarek.
Skoro o pracy mowa, chyba ju si poegnam. W moim
zawodzie nie ma wprawdzie wyznaczonych godzin, ale mimo
wszystko trzeba przestrzega dyscypliny. Musz jecha do domu i
odrobi dzienne pensum. Dzikuj za herbat i pyszne tartinki.
Nie ma za co. Byo mi bardzo mio.
Nelly podniosa si z gracj. Nie byo po niej wida starczych
dolegliwoci.
Odprowadz ci. Kiedy zrobiaby to nasza gospodyni, Vera,
ale czasy si zmieniaj. Gospodynie wyszy z mody, zreszt mao
kogo na nie sta. Ja bym j chtnie zatrzymaa, sta nas na to, ale Jan
si nie zgadza. Mwi, e nie chce w domu nikogo obcego. Z drugiej
strony zgadza si, eby przychodzia sprzta raz w tygodniu.

Nieatwo za wami, modymi, nady.

Nelly uznaa wida, e ich znajomo osigna nowy etap, bo
zignorowaa wycignit rk Eriki i przylgna policzkiem do jej
twarzy. Tym razem Erika wiedziaa, od ktrej strony zacz. Poczua
si wiatowo, prawie jak bywalczyni salonw.
Erika pieszya si do domu. Nie podaa Nelly prawdziwej
przyczyny, dla ktrej musiaa i. Spojrzaa na zegarek. Za
dwadziecia druga. O drugiej zjawi si agent nieruchomoci, eby
obejrze dom przed sprzeda. Erika zgrzytna zbami na sam myl,
e kto przyjdzie oglda dom, a co gorsza, szpera po ktach. Ale nie
ma wyjcia, sprawa musi biec swoim torem.
Samochd zostawia pod domem. Musiaa przypieszy kroku, by
zdy na czas. A zreszt niech sobie poczeka, pomylaa i zwolnia
kroku. Do czego tak si pieszy?
Pomylaa o czym znacznie przyjemniejszym. Sobotnia kolacja
u Patrika przesza wszelkie jej oczekiwania. Dotd traktowaa Patrika
jak miego, troch denerwujcego modszego braciszka, a przecie
byli rwienikami. Chyba spodziewaa si, e Patrik jest tym samym
denerwujcym

chopakiem

co

kiedy.

Tymczasem

spotkaa

dojrzaego, ciepego i dowcipnego faceta. W dodatku co musiaa

przyzna niczego sobie. Wypadaoby go zaprosi na kolacj.
Ostatnie wzniesienie przed kempingiem w Slvik byo niez
puapk; na pocztku wydawao si agodne, ale podejcie byo dugie
i mczce. Kiedy w kocu skrcia w prawo, do domu, bya solidnie

zasapana. Dosza do szczytu pagrka i stana jak wryta. Przed

domem parkowa duy mercedes. Dobrze znaa waciciela. Nie
przypuszczaa, e ten dzie bdzie tak wyczerpujcy. A jednak.
Cze, Erika.
Lucas sta z zaoonymi rkami, opierajc si o drzwi.
Co tu robisz?
To tak witasz szwagra?
Mwi po szwedzku z lekkim akcentem, ale poprawnie.
artobliwie

rozpostar

ramiona,

jak

do

ucisku.

Erika

zignorowaa to. Byo wida, e wanie tego si spodziewa. Nigdy nie

lekcewaya Lucasa. W jego obecnoci zawsze zachowywaa
czujno. Najchtniej podeszaby do niego i walna w t
umiechnit gb, ale byby to dopiero pocztek, a w finale nie
chciaa ju uczestniczy.
Odpowiedz na moje pytanie, co tu robisz?
Jeli si nie myl, to... powiedzmy... dokadnie jedna czwarta
jest moja.
Machn rk, wskazujc na dom, ale rwnie dobrze mgby
wskaza na cay wiat. By bardzo pewny siebie.
Poowa naley do mnie, poowa do Anny. Tobie nic do tego
domu.
Nie jeste zbyt dobrze obeznana z kodeksem rodzinnym, bo nie
trafia dotd na gupiego, ktry by chcia zwiza z tob swj los.
Widzisz, z tego kodeksu wynika, e maonkowie sprawiedliwie
dziel wszystko. Rwnie domy nad morzem.

Erika wietnie wiedziaa, e tak jest. Przekla w duchu rodzicw,

ktrzy nie byli do przewidujcy, by zapisa crkom dom jako ich
majtek osobisty. Dobrze wiedzieli, jakim czowiekiem jest Lucas, ale
pewnie nie sdzili, e maj przed sob tak niewiele ycia. Nikt nie
lubi, gdy mu si przypomina o mierci, i rodzice jak wielu ludzi
odkadali decyzj na pniej.
Erika postanowia nie odpowiada na obraliwy komentarz
dotyczcy jej stanu cywilnego. Wolaaby do koca ycia by star
pann, ni wyj za kogo takiego jak Lucas.
Chciaem tu by, jak przyjdzie agent. Nie zaszkodzi sprawdzi,
czym si dysponuje. Chcemy, aby wszystko odbyo si, jak naley,
prawda?
Umiechn si tym swoim szataskim umiechem. Erika
otworzya drzwi i wesza pierwsza. Agent si spnia. Miaa cich
nadziej, e zjawi si lada chwila. Myl o przebywaniu sam na sam z
Lucasem nie sprawiaa jej przyjemnoci.
Lucas wszed za ni. Powiesia kurtk i zacza robi porzdek w
kuchni. Syszaa, jak Lucas chodzi po domu i szpera. By tu ze trzy,
najwyej cztery razy. Nie trafiaa do niego szlachetna prostota
wntrza, nie ciekawia najblisza rodzina Anny. Ojciec nie znosi
zicia i to uczucie byo odwzajemnione. Anna przyjedaa do
rodzicw sama z dziemi.
Erice nie podobao si, e Lucas chodzi po domu, bierze do rki
rne rzeczy, dotyka mebli i bibelotw. Najchtniej wytaraby cierk
wszystko, czego dotkn. Z ulg dostrzega zajedajce przed dom

due volvo z siwowosym mczyzn za kierownic. Popieszya, by

mu otworzy drzwi, a potem zamkna si w swoim pokoju. Nie
chciaa patrze, jak chodzi po jej rodzinnym domu, szacujc jego
warto. A konkretnie cen za metr kwadratowy.

Komputer by ju wczony. Na ekranie widnia tekst, nad ktrym

miaa popracowa. Rano dla odmiany wstaa wczenie, dziki czemu
udao jej si zrobi cakiem sporo. Napisaa a cztery strony
konspektu ksiki o Alex. Przeczytaa je ponownie. Nie zdecydowaa
jeszcze o ostatecznym ksztacie ksiki. Na pocztku, gdy wci
wierzya w samobjstwo Alex, zamierzaa odpowiedzie w niej na
pytanie dlaczego, czyli rzecz miaa mie charakter dokumentalny.
Stopniowo jednak materia zaczyna coraz bardziej przypomina
powie kryminaln, gatunek, ktrego nie lubia. Interesowali j
ludzie, ich wzajemne relacje i motyw ich dziaa, a wikszo
kryminaw skupiaa si wedug niej na szczegowych opisach
zbrodni tak krwawych, e czytelnikowi przechodziy ciarki po
plecach. Taki schemat jej nie odpowiada.
Chciaaby napisa prawdziw opowie o tym, jak to si dzieje,
e kto popenia ten najciszy ze wszystkich grzechw, pozbawiajc
drugiego czowieka ycia. Na razie w porzdku chronologicznym
zapisaa wszystko, co zasyszaa, oraz wasne spostrzeenia i wnioski.
Trzeba zrobi selekcj, wyrzuci rzeczy niewane, by dotrze jak
najbliej prawdy. Na razie wolaa nie myle, jak zareaguje rodzina
Alex.

aowaa, e nie opowiedziaa Patrikowi o wizycie w domu Alex.

Powinna mu opowiedzie o tajemniczym gociu i o obrazie
znalezionym w szafie oraz o swoim przewiadczeniu, e z pokoju co
znikno. Nie moga si zdoby na to, eby do niego zadzwoni i
powiedzie, e co pomina, ale obiecaa sobie, e powie przy
najbliszej okazji.
Syszaa, jak Lucas chodzi po domu z agentem, ktry pewnie j
uwaa za dziwaczk. Ledwo si przywitaa, potem posza sobie i
zamkna si w pokoju. To przecie nie jego wina, e znalaza si w
takiej sytuacji. Erika postanowia zacisn zby i mimo wszystko
pokaza, e jest osob dobrze wychowan.
Wesza do salonu, gdzie Lucas wanie zachwala wiato
wpadajce przez wielkie okna ze szprosami. Ciekawe, e nawet stwr
bytujcy gdzie w ciemnym kcie potrafi doceni blask soca.
Wyobrazia sobie Lucasa jako wielkiego uka, ktrego jednym
przydepniciem mogaby na zawsze usun ze swego ycia.
Przepraszam, zachowaam si niegrzecznie, ale miaam do
zaatwienia kilka pilnych spraw.
Erika umiechna si szeroko, podajc rk porednikowi.
Przedstawi si jako Kjell Ekh. Zapewni, e nie wzi tego do siebie,
wie przecie, e sprzeda domu to sprawa bardzo osobista. Wiele by o
tym opowiada... Erika umiechna si jeszcze szerzej, pozwolia
sobie nawet mrugn filuternie. Lucas przypatrywa jej si
podejrzliwie. Zignorowaa go.
Prosz sobie nie przeszkadza. Jak wam idzie?

 Pani szwagier pokaza mi wanie ten pikny pokj. Musz

powiedzie, e bardzo gustowny, i pikne jest wiato wpadajce
przez te okna.
Bez wtpienia. Szkoda tylko, e tak tu cignie.
Cignie?
Tak, niestety okna nie s dobrze uszczelnione i nawet przy
sabym wietrze trzeba pamita o grubych skarpetach. Mona
oczywicie temu zaradzi, wymieniajc wszystkie okna.
Lucas rzuci jej wcieke spojrzenie, ale Erika udaa, e nie widzi.
Wzia pod rk agenta, ktry gdyby by psem zapewne merdaby
ju ogonem.
Domylam si, e oglda pan pokoje na pitrze. Chodmy do
piwnicy. Prosz nie zwraca uwagi na stchy zapach. To nic
gronego, chyba e ma si alergi. Tyle lat tu mieszkaam i nic mi si
nie stao. Lekarze mwi, e moja astma nie ma z tym nic wsplnego.
W tym momencie Erika zaniosa si kaszlem. Ktem oka
widziaa, jak twarz Lucasa coraz bardziej czerwienieje. Zdawaa sobie
spraw, e jej blef wyjdzie na jaw przy bliszych ogldzinach, ale na
razie miaa satysfakcj, e zdenerwowaa Lucasa.
Gdy po zwiedzeniu piwnicy agent wyszed na wiee powietrze,
na jego twarzy malowaa si prawdziwa ulga. Erika oprowadzia go,
okazujc szczery entuzjazm. Lucas milcza i Erika zaniepokoia si,
czy nie posuna si za daleko. Lucas wiedzia bardzo dobrze, e
ogldziny domu nie wyka usterek, o ktrych mwia, ale wystawia
go na pomiewisko, a tego Lucas Maxwell nie mg tolerowa.

Agent zapowiedzia, e wkrtce odezwie si do nich specjalista

od wyceny nieruchomoci, ktry dokona ogldzin caego domu od
piwnicy a po dach i odjecha.
Erika wrcia do przedpokoju. Nagle Lucas przygnit j do
ciany i brutalnie chwyci za gardo. Tu przed oczami miaa jego
twarz. Malowaa si na niej taka zo, e w jednej chwili zrozumiaa,
dlaczego Annie tak trudno wyplta si z tego zwizku. Miaa przed
sob czowieka, dla ktrego nie ma adnych przeszkd. Baa si
poruszy, ze strachu a zesztywniaa.
eby nigdy, ale to nigdy wicej tego nie robia, syszysz? Nie
pozwol wystawia si na pomiewisko, wic lepiej uwaaj!
Mwi z furi, opryskujc j lin. Musiaa si powstrzymywa,
eby jej nie zetrze z twarzy. Staa jak skamieniaa, modlc si w
duszy, eby sobie ju poszed, znikn z jej domu. Ku jej zaskoczeniu
wanie to zrobi. Puci j i odwrci si ku drzwiom. Ju miaa
odetchn z ulg, gdy nagle zawrci i znw by przy niej.
Zanim zdya cokolwiek zrobi, chwyci j za wosy i przycisn
usta do jej ust. Poczua jego jzyk. Jednoczenie zapa j za pier tak
mocno, e fiszbin biustonosza wbi jej si w ciao. Umiechn si,
odwrci i wyszed na mrz. Odwaya si poruszy, dopiero gdy
usyszaa odgos odjedajcego samochodu.
Osuna si na podog i z obrzydzeniem wytara usta grzbietem
doni. Ten pocaunek wyda jej si groniejszy od chwytu za gardo.
Zadraa, opara gow na kolanach, obja je ramionami i zapakaa.
Nie nad sob. Nad Ann.

Poniedziakowe poranki nie byy dla Patrika najmilsze. Dopiero

koo jedenastej zaczyna czu si jak czowiek. Z otpienia wytrci
go oskot sterty papierw ldujcej na biurku. Patrik a jkn: nie
do, e pobudka bya brutalna, to jeszcze przybyo mu roboty.
Annika Jansson umiechna si zoliwie i zapytaa z niewinn min:
Czy to ty mwie, e potrzebne ci wszystkie informacje
prasowe o rodzinie Lorentzw? Ja tu wykonuj tak wspania robot,
wycigam wszystkie wycinki na ich temat, a co otrzymuj w zamian?
Jk. A gdzie wyrazy wdzicznoci?
Patrik umiechn si.
Annika, zasugujesz nie tylko na wdziczno, i to dozgonn.
Gdyby ju nie bya matk, oenibym si z tob, ubra w futro z
norek i obsypa brylantami. Ale skoro, amic mi serce, zostajesz przy
tym swoim facecie, musi ci wystarczy zwyke podzikowanie. I moja
dozgonna wdziczno, ma si rozumie.
Z pewnym zadowoleniem stwierdzi, e udao mu si wywoa na
jej twarzy rumieniec.
Przez jaki czas bdziesz mia co robi. Po co chcesz to
wszystko czyta? Czy to ma zwizek z morderstwem we Fjllbace?
Szczerze mwic, nie mam pojcia. Powiedzmy, e to kobieca
intuicja.
Annika pytajco zmarszczya brwi, ale cho bardzo bya ciekawa,
postanowia na razie nie naciska. Rodzina Lorentzw bya znana
take w Tanumshede. Gdyby ktokolwiek z nich by zamieszany w
morderstwo, byaby to spora sensacja.

Patrik popatrzy za Annik, gdy wychodzia. Zuch kobieta. Mia

nadziej, e jeszcze troch wytrzyma z Mellbergiem jako szefem, bo
jej odejcie byoby dla komisariatu wielk strat. Zaj si papierami,
ktre zoya na biurku. Po pobienym przejrzeniu stwierdzi, e
czytanie zabierze mu cay dzie. Rozsiad si wygodnie na krzele,
opar nogi na biurku i wzi do rki pierwszy wycinek.
Sze godzin pniej musia rozmasowa sobie kark. Pieky go
oczy.

Czyta

porzdku

chronologicznym,

zaczynajc

od

najstarszych artykuw. Bya to naprawd fascynujca lektura. O

Fabianie Lorentzu i jego sukcesach pisano wiele, najczciej bardzo
pochlebnie, bo ycie dugo mu sprzyjao. Produkcja w fabryce ruszya
bardzo szybko. Fabian by zdolnym, byskotliwym biznesmenem.
lub z Nelly zosta opisany w rubrykach towarzyskich i
udokumentowany zdjciami przedstawiajcymi pikn par w
lubnych strojach. Po jakim czasie w gazetach pojawiy si zdjcia
Nelly z synem, Nilsem. Nelly niezmordowanie dziaaa na rzecz
organizacji charytatywnych i rozmaitych stowarzysze, a Nils zawsze
sta u jej boku. Czsto z przestraszon min, trzymajc si kurczowo
rki matki.
Rwnie w pniejszych latach, gdy jako nastolatek powinien z
wiksz rezerw odnosi si do publicznych wystpw u boku matki,
niezawodnie si pojawia, prowadzc j pod rk z min dumnego
posiadacza. Fabian wystpowa coraz rzadziej. Pisano o nim tylko
wtedy, gdy podpisywa wikszy kontrakt.
Uwag Patrika przycign artyku nieco odstajcy od reszty.

Tygodnik Allers zamieci caostronicowy artyku o Nelly, gdy w

poowie lat siedemdziesitych przyja na wychowanie chopca, ktry,
jak napisano, wzrasta w tragicznych warunkach rodzinnych tak to
okrelono. Byo tam zdjcie Nelly na tle eleganckiego salonu,
umalowanej i odszykowanej po zby, obejmujcej ramieniem chopca
w wieku okoo dwunastu lat.
Z hard, nadsan min wyglda, jakby za chwil mia odtrci
jej szczupe rami. Na zdjciu by rwnie Nils, wwczas mody
mczyzna, w wieku dwudziestu kilku lat. Sta za matk i take si nie
umiecha. Wyprony i powany, w ciemnym garniturze, z wosami
zaczesanymi do gry, w naturalny sposb wtapia si w eleganck
atmosfer salonu, podczas gdy chopak by tam wyranie obcy.
Autor artykuu wyraa uznanie dla spoecznego zaangaowania i
powicenia Nelly Lorentz. Dawa do zrozumienia, e we wczesnym
dziecistwie chopiec przey wielk tragedi, prawdziw traum,
ktr, jak powiedziaa Nelly, pomagaj mu pokona. Wyrazia
przekonanie, e dziki zdrowej i penej mioci atmosferze, w ktrej
si znalaz, wrci do rwnowagi i stanie si wartociowym
czowiekiem. Patrik uwiadomi sobie, e wspczuje chopcu. Co za
naiwno.
W rok pniej olniewajce zdjcia i reportae z domu
Lorentzw zastpiy sensacyjne tytuy. Dziedzic fortuny Lorentzw
zagin. Ta wiadomo przez wiele tygodni zajmowaa poczesne
miejsce w lokalnej prasie. Znalaza si nawet w Gteborgs-Posten.
Krzykliwym tytuom towarzyszyy mniej lub bardziej prawdopodobne

spekulacje na temat losw modego Lorentza.

Brano pod uwag wszelkie moliwe wersje, poczwszy od
przypuszczenia, e zdefraudowa majtek ojca i yje sobie w luksusie
w jakim nieznanym miejscu, a po t, e odebra sobie ycie, bo
odkry, e nie jest synem Fabiana Lorentza, a ten owiadczy, i nie
zapisze majtku bkartowi. Na og nie pisano tego wprost, robiono
mniej lub bardziej czytelne aluzje. Ale nie potrzeba byo wielkiej
inteligencji, by midzy wierszami odczyta, co autorzy mieli na myli.
Patrik podrapa si w gow. Nie widzia zwizku midzy
zabjstwem kobiety a zaginiciem sprzed dwudziestu piciu lat.
Przeczuwa jednak, e co czy te wydarzenia.
Potar oczy i sign po kolejn kartk ze stosu, ktry znaczco
stopnia. Z czasem, poniewa nie pojawiay si adne wieci o losach
Nilsa, zainteresowanie spraw ustao i coraz rzadziej o niej
wspominano. Take Nelly rzadko wymieniano w rubrykach
towarzyskich, a w latach dziewidziesitych nie napisano o niej ani
sowa. mier Fabiana w 1978 roku zostaa odnotowana na amach
Bohuslningen w obszernym nekrologu penym grnolotnych
frazesw o Lorentzu jako filarze spoeczestwa.
Za to coraz czciej na amach prasy pojawia si adoptowany
syn, Jan. Po zaginiciu Nilsa by jedynym spadkobierc fabryki, a z
chwil osignicia dojrzaoci zosta jej dyrektorem naczelnym. Pod
jego kierownictwem firma nadal kwita, a o Janie i jego onie Lisie
coraz czciej pisano w rubrykach towarzyskich.
Patrik przerwa lektur. Jedna z kartek spada na podog. Schyli

si, by j podnie, i zacz czyta z zainteresowaniem. By to artyku

sprzed dwudziestu lat. Dostarczy Patrikowi sporo ciekawych
informacji o losach Jana, zanim ten trafi do rodziny Lorentzw.
Informacji rwnie ciekawych, jak i niepokojcych. Z chwil
zamieszkania u Lorentzw ycie Jana zmienio si diametralnie.
Pytanie, czy zmieni si on sam.
Patrik chwyci plik kartek i stara si go wyrwna, stukajc o
biurko. Zastanawia si nad nastpnym krokiem. Na razie nie mia si
na czym oprze, poza wasn i Eriki intuicj. Odchyli si na
krzele, opar nogi na biurku i splt rce na karku. Zamkn oczy,
usiujc nada mylom jaki kierunek i rozway rne moliwe
wersje. To by bd. Od soboty pod powiekami stale mia Erik.
Nie bez wysiku otworzy oczy i wbi wzrok w betonow cian
w przygnbiajcym jasnozielonym kolorze. Komisariat powsta w
latach siedemdziesitych i prawdopodobnie projektowa go kto, kto
specjalizowa si w budynkach dla administracji pastwowej,
najczciej w ksztacie betonowych szecianw o barwie brudnej
zieleni. Aby oywi swj pokj, Patrik przynis kilka rolin
doniczkowych i rozwiesi kilka plansz.
W latach maestwa mia na biurku zdjcie Karin. Od tamtej
pory odkurzano tu nieraz, ale Patrikowi wydawao si, e wci
dostrzega na biurku lad po ramce. Postawi w tym miejscu pojemnik
na owki i zacz si zastanawia, jakie powinien podj dziaania w
zwizku z informacjami z wycinkw.
Mia tylko dwie moliwoci. Pierwsza sprawdzi trop na

wasn rk, czyli po godzinach, bo Mellberg pilnowa, by Patrik by

tak oboony prac, eby lata jak kot z pcherzem. Na czytanie
wycinkw te waciwie nie mia czasu. Zrobi to powodowany
odruchem buntu. Zapaci za to prac do pnej nocy. Ale poniewa
nie mia ochoty powica czasu wolnego na wykonywanie roboty
Mellberga, naleao rozway drug moliwo.
Gdyby poszed do Mellberga i waciwie nawietli spraw, by
moe otrzymaby zgod na prowadzenie dochodzenia w tym kierunku.
Sab stron Mellberga bya prno. Gdyby j umiejtnie poechta,
moe wyrazi zgod. Patrik zdawa sobie spraw, e wedug Mellberga
sprawa Alex Wijkner umoliwi mu powrt do komendy w Gteborgu.
Wprawdzie wiedzia z plotek, e to wykluczone, ale moe uda si
wykorzysta nadzieje Mellberga. Gdyby tak przejaskrawi znaczenie
powizania z rodzin Lorentzw, zasugerowa, e wedug poufnych
informacji ojcem dziecka Alex jest Jan, moe Mellberg zgodzi si na
pjcie tym tropem. Niezbyt to etyczne, ale Patrik czu przez skr, e
Lorentzowie maj jaki zwizek ze mierci Alex.
Zdecydowanym ruchem zdj nogi z biurka i gwatownie odsun
krzeso, a uderzyo o cian. Patrik zabra ze sob wszystkie wycinki
i poszed na koniec przypominajcego bunkier korytarza. Nie
pozwalajc sobie na chwil wahania, zapuka mocno do drzwi
Mellberga i wszed.
Jak zwykle zdumia si, e czowiek, ktry kompletnie nic nie
robi, moe zgromadzi tak mas papierw. Zalegay w caym
gabinecie. Pokryte kurzem pitrzyy si na parapecie, na krzesach, a

przede wszystkim na biurku. Rega stojcy za biurkiem ugina si od

segregatorw. Patrik by ciekaw, kiedy te papiery byy ostatnio brane
do rki.
Mellberg rozmawia przez telefon, ale gestem pokaza mu, eby
wszed. Patrik popatrzy z pewnym zdziwieniem, bo Mellberg wprost
promienia. Caa jego twarz bya jednym wielkim umiechem. Na
szczcie ma jeszcze uszy pomyla Patrik bo inaczej ten umiech
rozcignby si na ty gowy.
Mellberg mwi do suchawki monosylabami:
Tak.
Oczywicie.
Ale skd.
No, naturalnie.
Bardzo susznie.
Nie, nie.
Bardzo pani dzikuj. Poinformuj, obiecuj.
Triumfujco rzuci suchawk na wideki. Patrik a podskoczy.
Tak jest, kiedy si czowiek zna na rzeczy!
Umiecha si z zadowoleniem. Przypomina witego Mikoaja.
Patrik po raz pierwszy zobaczy jego zby. Byy zaskakujco biae i
rwne. A za bardzo.
Mellberg patrzy wyczekujco. Patrik domyli si, e powinien
spyta, co si stao. Takiej odpowiedzi si nie spodziewa.
Mam go! Wiem, kto zamordowa Alex Wijkner!
W podnieceniu nie zauway, e poyczka zjechaa na jedno

ucho. Widok ten po raz pierwszy nie rozmieszy Patrika. Puci mimo
uszu fakt, e komisarz mwi w pierwszej osobie liczby pojedynczej,
co

dowodzio,

nie

zamierza

dzieli

si

sukcesem

ze

wsppracownikami. Nachyli si i z powag zapyta:

Co pan chce przez to powiedzie? Jest przeom w sprawie? Z
kim pan rozmawia?
Mellberg unis do, wstrzymujc grad pyta, rozsiad si w
fotelu i splt rce na brzuchu. Zamierza jak najduej cieszy si t
chwil.
Tak, tak, mj drogi. Kto, kto tak jak ja jest w tym zawodzie
dostatecznie dugo, wie dobrze, e przeom nie nastpuje sam z siebie.
Trzeba na niego ciko zapracowa. Doprowadzio do niego moje
wieloletnie dowiadczenie w poczeniu z umiejtnociami i wyton
prac. Przed chwil dzwonia niejaka Dagmar Petrn i podzielia si
ze

mn

ciekawymi

obserwacjami

sprzed

znalezienia

ciaa.

Powiedziabym nawet, e to bardzo wakie obserwacje, ktre w

konsekwencji doprowadz do tego, e grony dla spoeczestwa
morderca zostanie wsadzony za kratki.
Patrika niemal rozsadzaa ciekawo, ale z dowiadczenia
wiedzia, e musi cierpliwie poczeka. Kiedy przecie Mellberg
dojdzie do sedna. Patrik mia nadziej, e nastpi to jeszcze przed jego
emerytur.
Pamitam spraw, ktr mielimy w Gteborgu jesieni 1967...
Patrik westchn i przygotowa si na dugie czekanie.

Znalaza Dana tam, gdzie si spodziewaa, czyli na odzi.

Przenosi sprzt z tak atwoci, jakby to by puch. Wielkie bbny z
linami,

worki

eglarskie

olbrzymie

ochraniacze.

Erika

przyjemnoci patrzya na pracujcego przyjaciela. W swetrze

zrobionym na drutach, czapce i rkawiczkach, z buchajc z ust par
wyglda jak posta z ywego obrazu. Soce wiecio wysoko, a
nieg lecy na pokadzie odbija jego blask.
Panowa

absolutny

spokj.

Dan

pracowa

sprawnie

metodycznie. Wida byo, e robi to, co lubi. By w swoim ywiole.

d, morze, wyspy w oddali. Wiedziaa, e tylko czeka, a ld puci,
a wtedy Veronica popynie a za horyzont. Zima od wiekw bya
dla mieszkacw wybrzea dugim i trudnym okresem oczekiwania.
W dawnych czasach, jeli lato byo askawe, przetrwanie zimy
umoliwiay zasolone w odpowiedniej iloci ledzie. A jeli ich nie
byo, naleao radzi sobie inaczej. Podobnie jak wielu tutejszych
rybakw Dan nie zdoaby utrzyma si z tej pracy. Poszed wic na
studia wieczorowe i teraz kilka dni w tygodniu pracowa jako
nauczyciel w gimnazjum w Tanumshede. Erika bya przekonana, e
jest dobrym nauczycielem, ale wiedziaa te, e sercem jest gdzie
indziej, nie w szkole.
By tak zajty, a Erika podesza tak cicho, e moga go
obserwowa przez dusz chwil, zanim j zauway na nabrzeu.
Nie moga si oprze pokusie, by go porwnywa z Patrikiem. Z
wygldu bardzo si rnili. Dan mia jasne wosy, latem robiy si
niemal biae. Natomiast Patrik mia ciemne i oczy tego samego

koloru. Dan by mocno uminiony, Patrik zalicza si raczej do

chudzielcw.
Mogliby za to by brami ze wzgldu na sposb bycia: spokj,
agodno i poczucie humoru z gatunku cichapk, objawiajce si
zawsze we waciwym momencie. Wczeniej nie widziaa tego
podobiestwa, a teraz nawet si ucieszya. Po rozstaniu z Danem w
adnym zwizku nie czua si szczliwa. By moe dlatego, e
mczyni, ktrych szukaa albo ktrzy j znajdowali, byli od niego
tak odmienni.
Niedojrzali, jak mwia Anna. Prbujesz wychowywa tych
chopakw, zamiast znale sobie dorosego faceta, wic nic
dziwnego, e ci nie wychodzi mwia z kolei Marianne. Moe to i
prawda. Lata leciay i Erika musiaa przyzna, e co jaki czas wpada
w panik. mier rodzicw uwiadomia jej bardzo brutalnie, czego
jej w yciu brak. Od sobotniego wieczoru mimowolnie wracaa
mylami do Patrika Hedstrma. Gos Dana wyrwa j z zamylenia.
Cze, dugo tak stoisz?

Nie,

dopiero

co

przyszam.

Pomylaam,

dobrze

przypomnie sobie, jak wyglda praca.

Na pewno nie tak jak twoje zajcie. Dostajesz pienidze za to,
e caymi dniami siedzisz na tyku i zmylasz. mieszne.
Oboje si umiechnli. Zawsze przecie sprzeczali si o to samo.
Przyniosam ci co gorcego i posilnego.
Pokazaa trzymany w rce koszyk.
Jaki jest powd tej wspaniaomylnoci? Czego dasz? Mego

ciaa? A moe duszy?

Dzikuj, zatrzymaj sobie jedno i drugie, zwaszcza dusz.
Marzenia citej gowy.
Podaa mu koszyk. Dan podtrzyma j, gdy przechodzia nad
relingiem. Polizgna si, bo byo lisko, i o mao nie klapna na
pup. Dan w ostatniej chwili zapa j w pasie. Razem odgarnli nieg
z jednej ze skrzy, pieczoowicie uoyli na niej rkawiczki, a potem
usiedli i rozpakowali koszyk. Dan umiechn si z zachwytem, gdy
zobaczy termos z gorc czekolad i starannie zawinite w foli
kanapki z kiebas.
Jeste prawdziwym skarbem.
Przez chwil jedli w milczeniu. Przyjemnie byo siedzie w
porannym blasku soca. Erika staraa si nie myle o tym, e nie
przestrzega dyscypliny w pracy. W cigu ostatniego tygodnia solidnie
pracowaa nad ksik, uznaa wic, e naley jej si troch wolnego.
Dowiedziaa si czego nowego na temat sprawy Alex
Wijkner?
Nie. Policja na razie niczego nie ustalia.
Z tego, co syszaem, masz dojcie do poufnych informacji.
Umiechn si zoliwie. Erika nie moga si nadziwi, jak
szybka i sprawna jest miejscowa poczta pantoflowa. Nie miaa
pojcia, w jaki sposb wiadomo o randce z Patrikiem moga rozej
si tak prdko.
Nie wiem, o czym mwisz.
Oczywicie, nie wiesz. Jazda prbna ju bya?

Erika grzmotna go w pier i nie moga powstrzyma miechu.

Nie byo. Poza tym nie wiem, czy jestem zainteresowana. To
znaczy jestem, ale nie wiem, czy do tego stopnia. Zreszt nie
wiadomo, czy o n jest zainteresowany. Wcale tak nie musi by.
Jednym sowem, wymikasz.
Erika nie znosia, gdy Dan mia racj. Najczciej mia, bo zna j
a za dobrze.
Tak, przyznaj, jako niepewnie si czuj.
Sama sobie odpowiedz, czy masz do odwagi, eby
wykorzysta t szans. A pomylaa, e moe si uda?
Pomylaa nieraz w ostatnich dniach. Obecnie byo to jednak
pytanie czysto hipotetyczne. Przecie tylko zjedli razem kolacj.
Uwaam, e powinna i na cao. Lepiej zaryzykowa i
straci, ni nie sprbowa...
Erika postanowia zmieni temat.
Jeli chodzi o Alex, to trafiam na co dziwnego.
Tak, a co?
Dan by zaciekawiony.
Byam w jej domu par dni temu i znalazam pewien papier.
Co? Bya gdzie?
Erika nie odpowiedziaa, udajc, e nie dostrzega jego zdumienia.
Znalazam odbitk starego artykuu z gazety o znikniciu Nilsa
Lorentza. Potrafisz zrozumie, po co trzymaa artyku sprzed
dwudziestu piciu lat schowany pod bielizn?
Pod bielizn?! Erika, do cholery, o czym ty mwisz?

Podniosa rk, by go powstrzyma, i mwia dalej:

Intuicja mi podpowiada, e to ma zwizek z jej zabjstwem.
Nie wiem jaki, ale jestem przekonana, e jest tu pogrzebany cakiem
spory pies. W dodatku, kiedy tam byam, kto wszed i myszkowa po
domu.
Zwariowaa! krzykn Dan. A w ogle co ci do tego?
Znalezienie mordercy to zadanie policji. Z emocji gos Dana
przeszed w falset.
Tak, wiem. Nie krzycz tak, such mam w porzdku. Wiem, e
to nie moja sprawa, ale po pierwsze, ju zostaam w ni wmieszana
przez jej rodzin, po drugie, kiedy byymy sobie naprawd bardzo
bliskie, a po trzecie, trudno mi o niej nie myle, skoro ja j tam
znalazam.
Erika wolaa nie wspomina o planowanej ksice, eby nie
wyszo na to, e jest wyrachowana i nieczua. W dodatku Dan
zareagowa zbyt emocjonalnie. Przyznaa mu jednak racj, e pjcie
do domu Alex, zwaywszy na okolicznoci, byo niemdre.
Suchaj, przyrzeknij mi, e dasz sobie z tym spokj.
Pooy jej rce na ramionach i odwrci do siebie. Spojrzenie
mia jak na niego stalowe.
Nie chc, eby stao ci si co zego. Zreszt jeeli nadal
bdziesz si w tym grzeba, to moesz sobie napyta biedy. Daj sobie
z tym spokj.
Dan zacisn palce na jej ramionach. Patrzy jej prosto w oczy.
Zaskoczona jego reakcj Erika otworzya usta, by odpowiedzie, gdy

doszed ich gos stojcej na nabrzeu Pernilli.

No prosz, jak milutko.
W jej gosie by chd, jakiego Erika nigdy jeszcze nie syszaa.
Oczy jej pociemniay, zaciskaa donie. Na gos Pernilli oboje zastygli,
Dan z rkami na ramionach Eriki. Jak oparzony cofn rce i wsta.
Cze, kochanie. Wczeniej dzi skoczya? Erika wpada z
kanapkami, chciaa chwil pogada.
Dan tumaczy si gorczkowo, a Erika spogldaa ze
zdumieniem to na niego, to na Pernill. Nie poznawaa jej. Pernilla
wpatrywaa si w ni oczami pociemniaymi z nienawici. Zacinite
pici a jej zbielay. Przez chwil Erika pomylaa, e Pernilla rzuci
si na ni. Nie rozumiaa, co si dzieje. Tyle lat mino, odkd sobie
wszystko wyjaniy. Pernilla wie przecie, e nic midzy nimi nie ma.
A w kadym razie z takiego zaoenia wysza Erika, cho ju nie
miaa tej pewnoci. Skd ta ostra reakcja? Patrzya to na Dana, to na
Pernill. Trwaa midzy nimi milczca walka, ktr Dan najwyraniej
przegra. Erika nie miaa ju nic do powiedzenia. Uznaa, e najlepiej
bdzie zostawi ich samych.
Pozbieraa kubki i razem z termosem woya do koszyka.
Odchodzc nabrzeem, syszaa podniesione gosy Dana i Pernilli.

Czu si nieskoczenie samotny. Bez niej wiat by pusty i zimny.

Nie potrafi sobie z tym poradzi. atwiej znosi ten bl, dopki mg
go dzieli z ni. Teraz dwiga go za dwoje i by to ciar ponad jego
siy. Znosi kolejne dni, odliczajc sekundy i minuty. wiat zewntrzny
nie istnia, bya tylko wiadomo, e jej ju nie ma i e to si nie
zmieni.
Win mona obdzieli wszystkich po rwno. Nie zamierza
dwiga jej sam. O tym nie moe by mowy.
Spojrza na swoje znienawidzone donie, niosce zarwno pikno,
jak i mier. Musia pogodzi si z t sprzecznoci. Dobre staway
si tylko wtedy, kiedy j gaska. Dotykajc jej, odpycha zo. Znikao
przynajmniej na chwil. Z drugiej strony zo tkwice w nich obojgu
ywio si nimi. Mio i mier, nienawi i ycie. Te przeciwiestwa
przycigay ich jak wiato przyciga my krce coraz bliej
pomienia. Ona spona pierwsza.
Czu na karku ar tego pomienia. By ju niedaleko.

Vera miaa do wszystkiego. Sprztania brudw po innych.

ycia bez odrobiny radoci. Kady dzie taki sam, bez rnicy.
Nieustannego poczucia winy, codziennego budzenia si i kadzenia do
ka zawsze z t sam myl o Andersie.
Nastawia wod na kaw i usiada przy stole, czekajc, a si
zagotuje. W ciszy rozlegao si tykanie zegara.
Dzi sprztaa u Lorentzw. Zabrao jej to cay dzie, bo dom jest
duy. Czasem tsknia do dawnych lat, gdy stae miejsce pracy dawao
pewno jutra. Ale rwnie presti wynikajcy z faktu, e bya
gospodyni w domu najwaniejszej rodziny w pnocnej czci
prowincji Bohus. Ta tsknota nachodzia j tylko od czasu do czasu,
bo zazwyczaj cieszya si, e nie musi ju chodzi tam co dzie.
Zgina si wp przed Nelly Lorentz, ktrej z caego serca
nienawidzia. Mimo to pracowaa u niej przez wiele lat, a przyszy
nowe czasy i trzymanie gospodyni na stae wyszo z mody. Przez
trzydzieci lat wbijaa wzrok w ziemi, mwic: tak, prosz pani,
oczywicie, prosz pani, ju, prosz pani, walczc jednoczenie z
pokus, by chwyci cienk szyj Nelly i zacisn donie, a przestanie
oddycha. Czasem pokusa bya tak silna, e musiaa chowa rce pod
fartuchem, by Nelly nie zauwaya, jak dr.
Gwizd czajnika oznajmi, e kawa gotowa. Vera z trudem wstaa
i wyprostowaa si. Signa po star, wyszczerbion filiank i nalaa
sobie kawy. Filianka bya jedyn pozostaoci po zastawie z
prezentu lubnego od rodzicw Arvida. Dobra, duska porcelana.
Niebieskie kwiatki na biaym tle nawet nie bardzo wyblaky, chocia

mino tyle lat.

Za ycia Arvida wyjmowaa serwis tylko na specjalne okazje, ale
po jego mierci nie widziaa rnicy midzy codziennoci i witem.
Naturaln kolej rzeczy cz serwisu z czasem si wytuka, a reszt
dziesi lat temu w ataku delirium potuk Anders. Zostaa tylko ta
jedna, ulubiona filianka.
Vera rozkoszowaa si smakiem kawy. Ostatni yk wylaa na
spodek i wypia przez kostk cukru. Pooya na krzele nogi, obolae
i zmczone po caodziennym sprztaniu.
Mieszkaa tu od niemal czterdziestu lat i zamierzaa zosta do
mierci, chocia dom by may, bardzo skromny i niezbyt wygodny.
W dodatku znajdowa si na szczycie stromego wzgrza i idc do
domu, Vera zawsze musiaa kilka razy przystawa, by zaczerpn
tchu. Czas nie obszed si z nim askawie. By mocno sfatygowany,
zarwno z zewntrz, jak i w rodku. Pooenie byo jednak na tyle
atrakcyjne, e dostaaby niez sum, gdyby chciaa go sprzeda.
Ale nawet jej to przez myl nie przeszo. Wolaaby raczej
dopuci do tego, eby si rozpad ze staroci, ni si wyprowadzi.
Kiedy przecie mieszkaa tu z Arvidem, przez par krtkich i
szczliwych lat maestwa. W sypialni nadal stao ko, w ktrym
spdzia pierwsz w yciu noc poza rodzinnym domem. Noc
polubn. W tym ku zosta poczty Anders.
A potem, gdy przytya i nie moga ju lee inaczej ni na boku,
Arvid przytula si do jej plecw, gaska po brzuchu i szeptem mwi,
jak bdzie wyglda w przyszoci ich wsplne ycie.

Mwi o dzieciach, ktre tu bd rosy, o tym, e ich miech

bdzie rozbrzmiewa w caym domu. A kiedy dzieci si wyprowadz,
oni bd na staro siadywa przy kominku, kade na swoim fotelu na
biegunach, rozmawiajc o swoim cudownym yciu we dwoje. Mieli
wtedy po dwadziecia kilka lat i zupenie nie wyobraali sobie, co
moe si czai za wgem.
Wiadomo dopada j przy tym samym kuchennym stole. Do
drzwi zastuka policjant Pohl. Zobaczya go, jak stoi z czapk w rku,
i ju wiedziaa, co bdzie. Zacz co mwi, a Vera uciszya go,
kadc palec na usta. Potem skina rk, by wszed do kuchni.
Wtoczya si za nim, kiwajc na boki, bo bya w dziewitym
miesicu, a potem zabraa si do parzenia kawy.
Czekajc, a woda si zagotuje, wpatrywaa si w mczyzn
siedzcego po drugiej stronie stou. Nie mg znie jej spojrzenia i
wdrowa wzrokiem po cianach, rozcigajc od czasu do czasu
przyciasny konierzyk. Postawia na stole filianki z gorc kaw i
dopiero wtedy daa znak rk, e moe mwi. Sama nie odezwaa si
ani sowem.
Wsuchiwaa si w narastajce buczenie w gowie, przez ktre nie
przebijao si ani jedno sowo, chocia patrzya na poruszajce si
usta policjanta. Nie musiaa sysze, by zrozumie, e Arvid spocz
na dnie morza, gdzie jego ciao koysze si wrd wodorostw. adne
sowa tego nie zmieni, nie rozgoni gstniejcych na niebie
ciemnych chmur.
Vera ciko westchna. Ludzie, ktrzy utracili bliskich, mwili,

e z biegiem lat ich obraz zaciera si i staje coraz mniej wyrany. U

niej byo zupenie na odwrt. Obraz Arvida stawa si coraz
wyraniejszy. Czasem widziaa go przed sob tak jasno, e bl ciska
serce elazn obrcz. Anders by wykapanym ojcem, co byo i
dopustem boym, i bogosawiestwem. Gdyby Arvid y, nic zego
by si nie stao. Arvid dodawa jej si, z nim daaby sobie rad ze
wszystkim.
Drgna na dwik telefonu. Wytrci j niemile ze wspomnie.
Pomagajc sobie rkami, zdja z krzesa zdrtwiae nogi i lekko
kulejc, popieszya do przedpokoju.
Matka, to ja.
Anders bekota. Dziki wieloletniemu dowiadczeniu dokadnie
wiedziaa, w jakim stanie jest jej syn. Mniej wicej w poowie drogi
do utraty przytomnoci. Westchna.
Co sycha, Anders?
Pomin jej pytanie. Nie zdziwia si. Tyle odbya tych rozmw.
Stojc ze suchawk przy uchu, spojrzaa na swoje odbicie w
starym, pokrytym ciemnymi plamami lustrze. Pomylaa, e
przypomina to lustro. Wosy zniszczone, siwe, jedynie tu i wdzie
przebija dawny kolor. Podcinaa je noyczkami do paznokci, stojc
przed lustrem w azience, a potem zaczesywaa gadko do gry.
Nie ma co wyrzuca pienidzy na fryzjera. Twarz od zmartwie
poorana zmarszczkami i fadami. Ubrania takie jak ona sama, bez
wyrazu, cho praktyczne, najczciej w kolorze szarym albo
zielonym. Wieloletnia harwka i niech do gotowania sprawiy, e w

odrnieniu od wielu kobiet w jej wieku nie nabraa ciaa. Pozostaa

ylasta i silna jak ko roboczy.
Nagle dotaro do niej, co po drugiej stronie suchawki mwi
Anders. Z przestrachem oderwaa wzrok od lustra.
Matka, przed domem peno samochodw policyjnych. To na
pewno po mnie. Na pewno. Cholera, co robi?
Mwi coraz goniej, w jego gosie sycha byo panik. Vera
zlodowaciaa. Spojrzaa w lustro i zobaczya, e rce jej zbielay od
ciskania suchawki.
Nic nie rb, Anders, zaczekaj na mnie. Zaraz tam bd.
Okej, ale popiesz si. To nie jest tak jak zwykle, kiedy jest
jeden samochd z glinami. Teraz s trzy, maj wczone koguty i
syreny. Cholera...
Anders, posuchaj mnie. Oddychaj gboko i uspokj si.
Odkadam suchawk i biegn do ciebie.
Udao jej si troch go uspokoi. Vera odoya suchawk,
zarzucia palto i wybiega, nie mylc nawet o zamkniciu drzwi na
klucz.
Pobiega przez parking za dawnym postojem takswek, a potem
skrtem koo tylnego wejcia do sklepu spoywczego Evy. Zaraz
jednak musiaa zwolni. Do domu Andersa dotara dopiero po prawie
dziesiciu minutach.
Trafia na moment, gdy dwch barczystych policjantw
wyprowadzao go z bloku. W kajdankach. Chciao jej si krzycze, ale
na widok ssiadw patrzcych z okien jak spy zdusia w sobie ten

krzyk. Nie zafunduje im dodatkowego przedstawienia. Jedyne, co jej

pozostao, to godno.
Nienawidzia obmawiania oblepiajcego jak guma do ucia.
Teraz bd mieli now poywk. Przecie wiedziaa, co mwi
biedna Vera, najpierw m uton, potem syn stoczy si przez wdk.
A taki z niej porzdny czowiek. Bardzo dobrze wiedziaa, e tak
wanie mwi. Wiedziaa te, e zrobi wszystko, by zminimalizowa
szkody. Tylko nie wolno jej si zaama, bo wtedy wszystko runie jak
domek z kart.
Zwrcia

si

do

stojcej

najbliej

policjantki,

drobnej,

jasnowosej kobiety, do ktrej jako nie pasowa policyjny mundur.

Nie przyzwyczaia si do nowych porzdkw, do tego, e kobiety
mog pracowa w kadym zawodzie.
Jestem matk Andersa Nilssona. Co si stao? Dokd go
zabieracie?
Niestety nie mog powiedzie. Prosz zwrci si do
komisariatu w Tanumshede. Wieziemy go do tamtejszego aresztu.
Serce jej zamaro. Domylia si, e tym razem nie chodzi o
pijack awantur. Samochody policyjne odjeday jeden za drugim.
W ostatnim zobaczya Andersa. Siedzia na tylnym siedzeniu midzy
dwoma policjantami. Odwrci si i patrzy na ni, dopki nie
znikna z pola widzenia.
Patrik widzia samochd wiozcy Andersa Nilssona w kierunku
Tanumshede. Osobicie by zdania, e to przesada uywa tak

znacznych si, ale Mellberg chcia przecie przedstawienia. W

zwizku z tym wezwa dodatkowe posiki z Uddevalli. Wedug
Patrika oznaczao to, e czterech z szeciu policjantw marnowao
czas.
Na parkingu zostaa kobieta wpatrujca si w odjedajce
samochody.
To matka sprawcy odezwaa si asystentka Lena Waltin z
policji w Uddevalli. Ona rwnie zostaa na miejscu, eby razem z
Patrikiem przeprowadzi rewizj w mieszkaniu Andersa.
Dobrze wiesz, e nie jest sprawc, dopki nie zostanie
oskarony i skazany. Do tego czasu jest tak samo niewinny jak my.
Akurat. Mog si zaoy o roczn pensj, e facet jest winny.
Tak mao? Skoro ju jeste taka pewna, mogaby postawi
wicej.
Bardzo mieszne. arty z policyjnych zarobkw to jak
wymiewanie si z cudzego kalectwa.
Patrik musia jej przyzna racj.
Nie ma na co czeka. Idziemy?
Widzia, e matka Andersa jeszcze stoi na parkingu i patrzy za
samochodami, ktre dawno odjechay. Byo mu jej al. Przez chwil
chcia nawet podej do niej. Ale Lena pocigna go za rami i
kiwna gow w kierunku klatki schodowej. Patrik westchn,
wzruszy ramionami i poszed za ni.
Drzwi nie byy zamknite na klucz, o czym przekonali si,
chwyciwszy za klamk. Weszli do przedpokoju. Patrik rozejrza si i

znw westchn. Mieszkanie byo w opakanym stanie. Ciekawe, czy

w tym baaganie uda si znale co istotnego. Przeszli midzy
pustymi butelkami walajcymi si w przedpokoju, ogarniajc
spojrzeniem pokj i kuchni.
Fuj! Lena potrzsna gow z obrzydzeniem.
Oboje wycignli z kieszeni cienkie gumowe rkawiczki. Jakby
si umwili, Patrik zacz od pokoju, a Lena od kuchni.
Pokj Andersa sprawia schizofreniczne wraenie. Z jednej
strony brud, mieci i niemal cakowity brak mebli i przedmiotw
osobistych, przez co przypomina typow narkomask melin, jakie
Patrik widywa nieraz podczas suby w policji. Z drugiej strony nie
widzia jeszcze meliny penej obrazw.
Wisiay tak gsto, e cakowicie pokryway ciany od wysokoci
metra nad podog a po sufit. Byy to obrazy abstrakcyjne,
namalowane w gorcych barwach, od ktrych a oczy pieky. Patrik
chcia je zasoni rk. Dziaay na niego niezwykle mocno, wrcz
fizycznie, jak kopniak w brzuch. Niemal si sania. Musia odwrci
wzrok, bo wydaway si wyskakiwa ze cian.
Przystpi do przegldania rzeczy Andersa. Niewiele ich byo.
Przez chwil poczu wdziczno, e mia w yciu tyle szczcia.
Wasne problemy wyday mu si miakie. Zadziwia go niezwykle
silna wola ycia Andersa, widoczna mimo pozornej mizerii. Dziki tej
woli Anders Nilsson wci trwa, dzie za dniem, rok za rokiem.
Czy w jego yciu byo jeszcze miejsce na rado? Czy
kiedykolwiek ywi uczucie, ktre sprawia, e warto y: rado,

oczekiwanie, szczcie, uniesienie czy moe wszystko byo jedynie

odcinkiem drogi prowadzcej do kolejnej dawki alkoholu?
Patrik po kolei bra wszystko do rki. Sprawdzi, czy nie ma
niczego w materacu, przejrza szuflady, zajrza pod nie, ostronie
zdj wszystkie obrazy i obejrza je od tyu. Nic. Zupenie nic godnego
uwagi. Poszed do kuchni, by zobaczy, czy Lena miaa wicej
szczcia.
Co za chlew. Jak mona tak y?
Z obrzydzeniem przegldaa zawarto worka ze mieciami.
Wysypaa je na gazet.
Znalaza co ciekawego?
I tak, i nie. Kilka rachunkw. Numery telefonw na billingu
mog okaza si ciekawe. Reszta to cham. Z gonym planiciem
cigna rkawiczki. Jak mylisz? Starczy tego na dzi?
Patrik spojrza na zegarek. Spdzili tu dwie godziny. Na dworze
zrobio si ju ciemno.
Tak. Wicej nie da si zrobi. Jak si zabierzesz do domu?
Moe ci podwie?
Dam sobie rad, przyjechaam swoim samochodem. Ale
dzikuj.
Z ulg opucili mieszkanie, pamitajc, by nie zostawi
otwartego, tak jak je zastali.
Kiedy wyszli na parking, paliy si ju latarnie uliczne. Zdyo
napada troch niegu, trzeba go byo odgarn z przednich szyb
samochodw. Jadc w kierunku stacji benzynowej OKQ8, Patrik mia

coraz silniejsze przewiadczenie, e co si nie zgadza. Towarzyszyo

mu przez cay dzie.
Nie wierzy, eby Mellberg zada waciwe pytania wiadkowi,
ktrego zeznania doprowadziy do zatrzymania Andersa. Powinien si
temu bliej przyjrze. Decyzj podj na samym rodku skrzyowania.
Zawrci i zamiast do Tanumshede skierowa si do Fjllbacki. Mia
nadziej, e zastanie w domu Dagmar Petrn.
Erika rozmylaa o doniach Patrika. U mczyzny oceniaa w
pierwszej kolejnoci donie i przeguby, bo uwaaa, e bywaj bardzo
seksowne. Nie powinny by mae, ale te nie musiay by wielkie jak
bochny. Dostatecznie due i ylaste, bez wosw, gibkie i sprawne.
Rce Patrika byy wanie takie, jak trzeba.
Si woli oderwaa si od marze. Nie warto ich trwoni na co,
co jak dotd objawia si tylko lekkim dreniem w okolicy odka.
Poza tym nie wiadomo, jak dugo zostanie we Fjllbace. Jeli dom
zostanie sprzedany, ju nic nie bdzie jej tu trzyma. Czeka na ni
mieszkanie w Sztokholmie i dotychczasowe ycie wrd przyjaci.
Czas spdzony we Fjllbace okae si jedynie krtkim epizodem
w yciorysie, a w takim razie gupio byoby budowa romantyczne
zamki na lodzie po jednym spotkaniu z przyjacielem z dziecistwa.
Erika westchna, patrzc na zmierzch nad horyzontem. Bya
dopiero trzecia po poudniu. Wcigna wielki, robiony na drutach
sweter, ktry niegdy w chodne dni ojciec nosi na morzu.
Zmarznite rce ukrya w rkawach, a ich koce zwizaa.

Siedziaa, ualajc si nad sob. Nie miaa si z czego cieszy.

mier Alex, spr o dom, Lucas, ksika, ktra jej nie idzie
wszystko jej ciyo. Temu wszystkiemu towarzyszya wiadomo,
e w zwizku ze mierci rodzicw zostao jeszcze tyle do zrobienia,
pod kadym wzgldem, zarwno praktycznym, jak i emocjonalnym.
Ju nie miaa si na porzdki. Po domu walay si worki na mieci
i kartony zapenione tylko do poowy. W rodku rwnie miaa
miejsca zapenione tylko do poowy, wiele lunych wtkw i
pltanin emocji.
Przez cae popoudnie wracaa do niej scena midzy Danem a
Pernill, ktrej bya wiadkiem. Wszystko byo nie tak. Mino
przecie wiele lat, odkd uoyy sobie wzajemne stosunki, a
przynajmniej tak si zdawao Erice. Dlaczego wic Pernilla
zareagowaa w taki sposb? Erika zastanawiaa si, czy dzwoni do
Dana, ale zrezygnowaa, bojc si, e suchawk podniesie Pernilla.
Nie miaa ochoty na kolejn awantur. Postanowia da sobie
spokj i nie myle o tym, w nadziei, e Pernilla po prostu wstaa
lew nog i przy nastpnym spotkaniu okae si, e jest po sprawie.
Mimo to gryza j ta historia. Przeczuwaa, e nie by to przypadkowy
wybuch, e chodzio o co wicej, cho nie miaa pojcia o co.
Bardzo si martwia opnieniem w pracy nad ksik. eby
poprawi sobie samopoczucie, postanowia wzi si do pisania.
Zasiada do stojcego w gabinecie komputera, ale najpierw musiaa
zdj ciepy sweter. Na pocztku pisanie szo jej opornie, ale po
chwili nabraa rozpdu. Zazdrocia pisarzom, ktrzy potrafi narzuci

sobie reim, bo sama przeywaa katusze, zmuszajc si do pisania.

Nie tyle z lenistwa, ile ze strachu, e od ostatniego razu zdya
utraci t zdolno. e bdzie tpo lcze nad klawiatur ze
wzrokiem wbitym w ekran, z pustk przed oczami i wiadomoci, e
brakuje jej sw i e ju nigdy nie napisze ani jednego zdania.
Jak dotd obawy te si nie speniy, co za kadym razem
przyjmowaa z wielk ulg. Palce biegay po klawiaturze. W cigu
zaledwie godziny napisaa dwie strony. Po kolejnych trzech dosza do
wniosku, e naley jej si nagroda i moe powici nieco czasu na
ksik o Alex.
Dobrze zna t cel, nieraz do niej trafia. Noce w celi i
rzygowiny na pododze w najgorszych okresach naleay do
codziennoci. Ale tym razem to co innego. Teraz to naprawd
powana sprawa.
Pooy si na boku i zwin w kbek, z gow na doniach, by
nie dotyka policzkiem plastikowego obicia twardej pryczy. Dygota z
zimna, bo w celi byo chodno, a we krwi mia coraz mniej alkoholu.
Dowiedzia si, e jest podejrzany o zamordowanie Alex. Potem
wepchnli go do celi i powiedzieli, e ma czeka, a kto po niego
przyjdzie. A co innego miaby robi w pustej celi? Dawa lekcje
rysunku? Umiechn si krzywo.
Kiepsko mu si mylao, kiedy nie mia na czym zaczepi oka.
Na betonowych cianach, pomalowanych na jasnozielono, tu i wdzie,
tam gdzie farba odpada, powstay szare plamy. W mylach

pomalowa te ciany wyrazistymi barwami. Tu pas czerwonego, tam

tego. Mocne pocignicia pdzla szybko uporay si z wytart
zieleni. Oczyma wyobrani widzia przed sob feeri barw i dopiero
wtedy udao mu si zebra myli.
Alex nie yje. Nie bya to myl, od ktrej mona uciec, lecz
niezaprzeczalny fakt. Umara, a wraz z ni umara jego przyszo.
Niedugo po niego przyjd. Bd go ciga, popycha, drwi, a
dotr do nagiej prawdy. Nie potrafi ich powstrzyma, nie wie nawet,
czy chciaby. Tylu rzeczy ju nie wie. Wczeniej te nie wiedzia.
Przez kojce opary alkoholu niewiele do niego docierao.
Tylko Alex. wiadomo, e ona oddycha gdzie tym samym
powietrzem co on, e myli i cierpi tak samo jak on. Tylko to byo w
stanie przedrze si do niego przez zdradliwe opary otulajce
przeszo miosiern ciemnoci.
Lec na pryczy, poczu, e nogi mu zdrtwiay, ale nie chciao
mu si ruszy. Jeli si poruszy, straci kontrol nad barwami z
wyobrani i znw bdzie musia patrze na nag brzydot cian celi.
W chwilach jasnoci dostrzega ironi swego losu. Od urodzenia
mia wprost nienasycon potrzeb pikna, a skazany by na ycie w
brudzie i brzydocie. Moe taki los mia zapisany w gwiazdach, a moe
przesdzony owego feralnego dnia.
Gdyby nie to. Tyle razy kry mylami wok owego gdyby.
Bawi si myl, jak wygldaoby jego ycie, gdyby. Moe yby
dobrze, uczciwie, w rodzinie, we wasnym domu. Sztuka byaby
rdem radoci, a nie rozpaczy. Dzieci bawice si w ogrodzie koo

pracowni, przyjemne zapachy rozchodzce si z kuchni. Prawdziwa

idylla, jak z obrazkw Carla Larssona, z dodatkiem rowej powiaty.
Porodku tego obrazka staa Alex, zawsze w samym centrum, a on
kry wok niej jak planeta wok soca.
Fantazjowanie na ten temat zazwyczaj rozgrzewao go od rodka,
ale teraz si zmieni, sta si sinoniebieski, zimny, wiao od niego
lodowatym chodem. Dobrze to zna. Przez wiele nocy bada go w
spokoju, a do najmniejszego szczegu. Najwikszy lk budzia w
nim krew. Jej czerwie ostro kontrastowaa z bkitem. Jak zwykle
bya tam rwnie mier.
Gdzie w tle zacieraa rce z zadowolenia i czekaa na jaki jego
ruch, cokolwiek. Jedyne, co mg zrobi, to nie zwraca uwagi,
ignorowa. Wtedy znikaa. Moe obraz odzyska znw row
powiat. Moe Alex si do niego umiechnie tym swoim szarpicym
trzewia umiechem. Ale mier bya zbyt blisk znajom, by mona
byo j lekceway. Znali si od wielu lat, i nie staa si przez to
przyjemniejsza. Nawet w janiejszych wsplnych chwilach wciskaa
si namolnie midzy niego a Alex.
Cisza panujca w celi dziaaa kojco. Dochodziy gosy ludzi, ale
byy tak odlege, jakby pochodziy z innego wiata. Z marze wyrwa
go dopiero odgos zbliajcych si krokw. Rozleg si szczk zamka,
drzwi si otworzyy i stan w nich may, tusty komisarz. Anders
spuci nogi na podog. Pora przesuchania. Lepiej mie to za sob.

Sice zblady na tyle, e day si ukry pod grub warstw pudru.

Anna wpatrywaa si w swoje odbicie w lustrze. Widziaa zniszczon,
wycieczon twarz, na ktrej bez makijau wyranie odznaczay
si zarysy siniakw. Jedno oko miaa nadal nieco przekrwione.
Zmatowiae wosy wisiay martwo, przydaoby si podci
kocwki. Nie moga si zebra, by umwi si na wizyt u fryzjera.
Ca energi powicaa dzieciom i ich potrzebom, eby si tylko nie
zaama. Jak mogo do tego doj?
cigna wosy w koski ogon i mozolnie zacza si ubiera,
unikajc ruchw, ktre powodoway bl w ebrach. Dawniej pilnowa
si i bi j tylko w te miejsca, ktre dao si ukry pod ubraniem, ale
od p roku ju si tym nie przejmowa i bi po twarzy.
Najgorsze byy nie same uderzenia, ale ycie w oczekiwaniu na
kolejny cios, kolejne uderzenie pici. Okruciestwo Lucasa
polegao rwnie na tym, e igra z jej strachem. Podnosi rk, jakby
mia uderzy, ale zamiast tego gaska j i si umiecha. Czasem cios
spada jak grom z jasnego nieba. Nie potrzebowa powodu.
Cios pici w brzuch, w gow, w plecy, gdziekolwiek, mg
nastpi na przykad podczas rozmowy o zakupach na obiad albo o
wyborze programu telewizyjnego. Nie traci przy tym wtku, mwi
dalej, jakby nic si nie stao, a Anna bez tchu leaa na pododze.
Rozkoszowa si wadz nad ni.
Ubrania Lucasa byy porozrzucane po caej sypialni. Anna
pozbieraa je starannie, cz porozwieszaa, cz wrzucia do kosza
na brudn bielizn. Po zrobieniu porzdkw w sypialni zajrzaa do

dzieci. Adrian spa spokojnie ze smoczkiem w buzi, lekko

pochrapujc. Emma siedziaa w swoim eczku, bawic si
spokojnie. Bya taka podobna do Lucasa. Taki sam zdecydowany
wyraz kanciastej twarzyczki i takie same lodowato bkitne oczy. Ten
sam upr.
By to jeden z powodw, dla ktrych nie moga przesta kocha
Lucasa. Nie kocha go oznaczaoby odrzuci Emm. Lucas by
czci Emmy, a zatem i Anny. By zreszt dobrym ojcem. Adrian by
za may, aby rozumie, ale Emma uwielbiaa Lucasa, i Anna nie
potrafia zdoby si na to, aby jej odebra ojca. Jak mogaby pozbawi
dzieci poowy ich poczucia bezpieczestwa, zburzy to, co znaj i co
jest dla nich wane?
Musi by silna za niego i za siebie, a wtedy uporaj si. Przecie
kiedy tak nie byo. Na pewno bdzie dobrze. Musi by silna. Lucas
mwi, e nie chce jej bi, ale musi, bo ona nie robi tego, co powinna.
Gdyby tylko chciaa, mogaby by lepsz on. Mwi, e Anna go
nie rozumie. Gdyby umiaa go zadowoli, robia, co naley, nie czuby
si ni rozczarowany.
Erika tego nie rozumie. Ta jej samodzielno i ycie w
pojedynk, odwaga i duszca nadopiekuczo. W gosie Eriki Anna
syszaa pogard, ktra doprowadzaa j do furii. Co ona moe
wiedzie o maestwie, o rodzinie? O ciarze odpowiedzialnoci,
pod ktrym czowiek a si ugina? Erika musi martwi si tylko o
siebie. Zawsze bya przemdrzaa, a matczyna troskliwo, ktr
otaczaa Ann, chwilami bya trudna do zniesienia.

Wodzia za ni niespokojnym wzrokiem, podczas gdy Anna

chciaa tylko, eby jej dano spokj. Jakie miao znaczenie, e mama
nie dbaa o crki, skoro dba tata? Jedno z rodzicw to i tak niele.
Rnica midzy ni a Erik polegaa na tym, e Anna to akceptowaa,
a Erika doszukiwaa si przyczyn. Najczciej zreszt w samej sobie.
Dlatego wanie staraa si a za bardzo.
Anna postanowia w ogle o nic si nie stara. Prociej byo nie
zastanawia si, pyn z prdem i y z dnia na dzie. Std ten al do
Eriki. e si o ni martwia i rozpieszczaa j, co utrudniao
zamykanie oczu na prawd i rzeczywisto. Odejcie z domu byo dla
Anny jak wyzwolenie. Wkrtce potem poznaa Lucasa i mylaa, e
oto spotkaa jedynego czowieka, ktry potrafi j kocha tak, jaka
jest, a co wicej, uszanowa jej potrzeb wolnoci.
Umiechna si gorzko, sprztajc po niadaniu. Wolno staa
si dla niej pojciem zupenie obcym. Ograniczya si do
kilkupokojowego mieszkania. Tylko dzieci sprawiay, e Anna
jeszcze funkcjonowaa. Dzieci i nadzieja, e jeli znajdzie sposb,
waciwe zaklcie, wszystko bdzie jak dawniej.
Przykrya maselniczk, woya ser do plastikowej torebki, a
brudne naczynia do zmywarki i wytara st. Kiedy ju wszystko
lnio czystoci, usiada na krzele i rozejrzaa si po kuchni. Sycha
byo tylko paplanie Emmy dochodzce z dziecicego pokoju.
Kuchnia bya jasna i przestronna, z drewna i stali
wysmakowane

poczenie.

Nie

oszczdzali

na

wystroju,

dominujcymi markami byy zatem Philippe Starck i Poggenpohl.

Anna wolaaby przytulniejszy styl, ale kiedy wprowadzaa si do

piknego

piciopokojowego

mieszkania

na

sztokholmskim

stermalmie, wiedziaa ju, e ma si nie odzywa.

Nie przyjmowaa do wiadomoci, e Erice moe by al domu we
Fjllbace. Nie moga sobie pozwoli na sentymenty, bo pienidze ze
sprzeday domu mogy oznacza nowy pocztek dla niej i dla Lucasa.
Wiedziaa, e Lucas nie lubi swojej pracy w Sztokholmie i chciaby
wrci do ttnicego yciem Londynu, gdzie ma szanse na wielk
karier. Dla niego Sztokholm by zaciankiem.
Przy uwzgldnieniu wysokich, bardzo wysokich zarobkw
Lucasa i dotychczasowych oszczdnoci pienidze uzyskane ze
sprzeday domu we Fjllbace pozwol im na zakup odpowiedniego
domu w Londynie. Lucasowi na tym zaleao, a tym samym zaleao i
jej.
Erika da sobie rad. Zaprztaj j tylko wasne sprawy. Prac i
mieszkanie ma w Sztokholmie, a i tak dom we Fjllbace suyby jej
tylko podczas letnich urlopw. Jej rwnie przydadz si te pienidze,
bo o zarobkach z pisania nie warto nawet wspomina. Anna wiedziaa,
e siostrze si nie przelewa. Z czasem Erika zrozumie, e tak jest
lepiej dla nich obu.
Z dziecicego pokoju dobieg donony gos Adriana. Koniec
odpoczynku. Nie ma co si zamartwia. Siniaki znikn jak zawsze, a
jutro bdzie nowy dzie.

Patrik czu lekko w sercu. Idc po schodach do Dagmar Petrn,

pokonywa po dwa stopnie naraz. Kiedy jednak doszed na gr,
musia chwil odpocz. Pochyli si w przd z rkami opartymi na
kolanach. No c, nie ma ju dwudziestu lat.
To spostrzeenie w jeszcze wikszym stopniu dotyczyo kobiety,
ktra otworzya drzwi. Malutka i pomarszczona jak suszona liwka.
W dodatku tak zgarbiona i pokrzywiona, e sigaa mu nieco powyej
pasa. Miao si wraenie, e przewrci j najlejszy powiew wiatru.
Ale patrzce na niego oczy byszczay ywo jak u modej dziewczyny.
Nie stercz tu, chopcze. Wejd, kawy dostaniesz.
Gos miaa zaskakujco mocny. Patrik poszed za ni posusznie.
Czu si jak uczniak. Powstrzyma si od ukonu i musia si mocno
stara, aby dotrzyma kroku pani Petrn, posuwajcej si naprzd w
limaczym tempie. Przekroczy prg i stan jak wryty.
Nigdy w yciu nie widzia tylu mikoajw. Figurki zajmoway
cay pokj. Mikoaje duzi i mali, starzy i modzi, wieccy i cakiem
zwykli. Patrik czu, e jego mzg pracuje na najwyszych obrotach,
by upora si z natokiem wrae wzrokowych. Z trudem zamkn
usta, bo szczka opada mu a na pier.
Jak si podoba? liczne, prawda?
Patrik nie wiedzia, co odpowiedzie, i dopiero po chwili
wyjka:
Ale tak. Fantastyczne.
Spojrza na ni niespokojnie, by sprawdzi, czy pani Petrn
zarejestrowaa pewn niezgodno midzy sowami a tonem, jakim

zostay wypowiedziane.
Spokojnie, dobrze jest. Wiem doskonale, e to nie w jego
gucie, ale ze staroci cz si pewne obowizki. Rozumie?
Obowizki?
Trzeba mie jakie dziwactwa, eby by ciekawym dla innych.
W przeciwnym razie jest si tylko nudn star bab, ktrej nikt nie
chce zna.
Ale dlaczego mikoaje?
Patrik nadal nie rozumia, wic pani Petrn tumaczya jak
dziecku.
Pierwsz zalet mikoajw jest to, e wystawia si je raz na rok.
Przez reszt roku tak tu pusto, e sobie nie wyobraa. Druga zaleta
polega na tym, e w wita przychodz dzieci. Dla starej baby, ktr
mao kto odwiedza, to wielka frajda, gdy te malestwa dzwoni do
drzwi, eby zobaczy mikoaje.
A jak dugo je pani wystawia? Przecie ju poowa marca.
Zaczynam gdzie w padzierniku, a wynosz koo kwietnia.
Oczywicie zabiera mi to ze dwa tygodnie.
Patrikowi nietrudno byo poj, e musi to zabra tyle czasu.
Sprbowa w mylach policzy figurki, ale jeszcze si nie pozbiera i
musia zapyta wprost.
Ile pani ma tych figurek?
Odpowiedziaa natychmiast:
Tysic czterysta czterdzieci trzy. Nie, przepraszam, tysic
czterysta czterdzieci dwie wczoraj jedna mi si zbia. Nawiasem

mwic, jedna z najadniejszych powiedziaa pani Petrn ze

zmartwion min.
Zaraz si jednak otrzsna i w jej oczach pojawi si wesoy
bysk. Zaskakujco mocno jak na ni pocigna Patrika za rkaw do
kuchni, gdzie nie byo ani jednego mikoaja. Patrik dyskretnie
wygadzi rkaw. Pomyla, e na pewno chwyciaby go za ucho,
gdyby tylko moga sign tak wysoko.
Tu sobie usidziemy. Ten tum mikoajw bywa mczcy. A do
kuchni nie maj wstpu.
Patrik zasiad na twardej kuchennej awie. Pani Petrn
zdecydowanie odrzucia propozycj pomocy. Przygotowa si na
pod lur. Tymczasem po raz drugi zdziwi si ogromnie, kiedy
zobaczy duy, lnicy i supernowoczesny ekspres krlujcy koo
zlewu.
Czego si napije? Cappuccino? Caf au lait? A moe podwjne
espresso przyda si, co?
Patrik zdoa tylko kiwn gow. Pani Petrn bya wyranie
zachwycona.
Co myla? e bdzie imbryk z czterdziestego trzeciego roku i
kawa mielona w rcznym mynku? To, e si jest star bab, nie
znaczy, e trzeba sobie aowa. Ten ekspres dostaam par lat temu
od syna na gwiazdk i mog powiedzie, e chodzi na okrgo. Bywa,
e ssiadki ustawiaj si w kolejce, eby dosta mojej kawy.
Poklepaa maszyn, ktra zacza prycha i sycze, spieniajc
mleko w zwiewn piank.

Na stole pojawiy si absolutnie fantastyczne wypieki. adne tam

herbatniczki czy zwyke drodowe ciasto, tylko spore bueczki
cynamonowe, pkate muffinki, ciastka czekoladowe i bezy. Patrik
zrobi wielkie oczy. Mao brakowao, a zaczby si lini. Widzc t
min, pani Petrn zachichotaa. Nalaa do filianek gorcej, pachncej,
wieo parzonej kawy i usiada po drugiej stronie stou.
Jak rozumiem, mam opowiedzie o dziewuszce z przeciwka.
Rozmawiaam ju z komisarzem i powiedziaam, co wiem. Niewiele
tego jest.
Patrik z trudem oderwa si od ciasta. Musia przetrze jzykiem
zby, eby otworzy usta.
Prosz powiedzie, co pani widziaa. propos, nie bdzie pani
przeszkadzao, jeli wcz magnetofon?
Nacisn przycisk i ugryz spory ks ciasta.
A wcz sobie. Wic tak: to byo w pitek dwudziestego pitego
stycznia, o wp do sidmej wieczorem.
Skd ta pewno co do daty i godziny? Od tej pory mino ju
adnych par tygodni, prawda?
Patrik ugryz kolejny ks.
Miaam wtedy urodziny. Syn z rodzin przyszli z prezentami i
by tort. Wyszli zaraz przed wiadomociami na czwrce o wp do
sidmej. Wanie wtedy usyszaam harmider na dworze. Podeszam
do okna, ktre wychodzi na grk, w stron domu dziewczyny, i
zobaczyam go.
Andersa?

 Tak, Andersa, malarza. Pijany by jak bela, wrzeszcza i wali w

drzwi jak oszalay. Wpucia go w kocu, zrobio si cicho. Nie wiem,
moe nadal krzycza, ale nic mi o tym nie wiadomo, bo nie byo
sycha, co si dzieje w rodku.
Pani Petrn zobaczya, e talerzyk Patrika jest pusty, i podsuna
mu tack z bukami cynamonowymi. Nie da si prosi i chtnie wzi
jedn.
Jest pani pewna, e to by Anders Nilsson? adnych
wtpliwoci?
O, nie. Tego obuza zawsze rozpoznam. Bywa tu w pitek i
witek, a jak nie tu, to z pijakami na rynku. Zupenie nie rozumiem,
co mg mie wsplnego z Alexandr Wijkner. Ta dziewuszka miaa
klas. Pikna bya i dobrze wychowana. Jak bya maa, czsto do mnie
wpadaa na sok i buki. O tu, na tej kanapie sobie siadaa, czsto
razem z creczk Torego, jak jej byo...?
Erika powiedzia Patrik z penymi ustami. Zrobio mu si
gorco na sam dwik tego imienia.
Erika, wanie. Te mia dziewuszka, ale nie to co Alexandra,
ona to co innego. Jakby od niej bi blask. Ale potem co si stao... Ju
tu nie zagldaa, ledwo si kaniaa. W kilka miesicy pniej
wyprowadzili si do Gteborga. Potem jej nie widywaam, a par lat
temu zacza przyjeda na weekendy.
A przedtem Carlgrenowie tu nie bywali?
Nigdy. Ale o dom dbali. Przychodzili rni rzemielnicy,
malarze i stolarze, Vera Nilsson sprztaa dwa razy w miesicu.

 Nie wie pani, co si stao przed wyprowadzk Carlgrenw, e

Alex tak si zmienia? Bya jaka awantura rodzinna czy co w tym
rodzaju?
Rnie si mwio, zawsze s jakie plotki, ale nie warto nawet
powtarza. S tu tacy, ktrym si wydaje, e wiedz wszystko o
innych, ale przecie nikt nie wie na pewno, co si dzieje w czterech
cianach cudzego domu. Wic i ja nie bd snu domysw, bo nie ma
z tego adnego poytku. Prosz si czstowa, nie prbowa pan
jeszcze moich bezikw.
Patrik zastanowi si i stwierdzi, e zostao mu troch miejsca na
bezika.
Co jeszcze pani widziaa? Widziaa pani na przykad, jak
Anders Nilsson wychodzi?
Nie, tamtego wieczoru ju go nie widziaam. Ale potem, w
tygodniu, widziaam kilka razy, jak wchodzi do domu. Dziwne. Z
tego, co syszaam, ona ju wtedy nie ya, prawda? A w takim razie
co on tam robi?
To samo pomyla Patrik. Pani Petrn spojrzaa na niego
wyczekujco.
No i co, smakowao?
W yciu nie jadem tak dobrych wypiekw. Jak si pani udao
tyle tego wyczarowa? Od mojego telefonu do przyjazdu min ledwie
kwadrans. Musiaaby pani by Supermanem, eby w tym czasie
zdy upiec to wszystko.
Pani Petrn z dum przyja te pochway.

 Przez trzydzieci lat prowadzilimy z maonkiem cukierni we

Fjllbace i mam nadziej, e nauczyam si co nieco. Trudno pozby
si starych przyzwyczaje, wic nadal wstaj o pitej rano i
codziennie co piek. Czego nie zjedz dzieci albo te staruchy, co
przychodz w odwiedziny, dostaj ptaki.
Poza tym przyjemnie jest wyprbowywa nowe przepisy. Tyle
dzi ciekawych wypiekw, duo smaczniejszych od suchych
ciasteczek, ktre kiedy pieklimy w wielkich ilociach. Znajduj
przepisy w rnych pismach o gotowaniu, a potem troch przerabiam
wedug wasnego uznania.
Wskazaa rk wielk stert pism o gotowaniu pitrzcych si na
pododze. Byo tam kilka rocznikw. Sdzc po ich cenach, pani
Petrn musiaa sobie odoy spor sumk z czasw cukierni. Nagle
przyszo mu co do gowy.
Nie wie pani, czy rodziny Carlgrenw i Lorentzw czyo co
poza tym, e Karl-Erik u nich pracowa? Czy utrzymywali stosunki
towarzyskie?
Lorentzowie z Carlgrenami? Bro Boe! W jednym tygodniu
musiayby chyba wypa dwa czwartki! Oni nie bywali u tych samych
ludzi. To prawdziwa sensacja, e, jak syszaam, Nelly Lorentz
zjawia si u Carlgrenw po pogrzebie.
A syn? Ten, ktry zagin. Nie wie pani, czy mia jakie
kontakty z Carlgrenami?
Nie. Mam nadziej, e nie mia. Wstrtne chopaczysko.
Podkrada nam ciastka z cukierni, ale m mu da nauczk. Tak go

zwymyla, e nie zostawi na nim suchej nitki. Potem oczywicie

wparowaa Nelly. Krzyczaa i grozia, e nale na ma policj.
Szybko jej to wybi z gowy. Powiedzia, e ma wiadkw, jak Nils
krad ciastka, wic jeli chce dzwoni na policj, to prosz bardzo.
Ale nic pani nie wiadomo o adnych powizaniach z
Carlgrenami?
Potrzsna gow.
Tak mi przyszo do gowy. Poza morderstwem Alex najbardziej
dramatycznym wydarzeniem w tej okolicy byo zaginicie Nilsa, wic
nigdy nie wiadomo... Zdarzaj si dziwne zbiegi okolicznoci. Nie
mam wicej pyta, wic ju podzikuj. Pyszne te wypieki, naprawd.
Przez kilka dni bd musia si ograniczy do surwek powiedzia
Patrik, poklepujc si po brzuchu.
E, co tam bdzie jad pasz dla krlikw. Przecie ronie
jeszcze.
Patrik nie oponowa, nie powiedzia, e kiedy si ma trzydzieci
pi lat, ronie jedynie obwd w pasie. Wsta z awy, ale musia
natychmiast przysi, bo zrobio mu si niedobrze. Opychanie si
ciastkami nie byo zbyt mdre.
Przechodzc przez pokj, umiechn si lekko do tysica
czterystu czterdziestu dwch mienicych si i byszczcych
mikoajw.
Wychodzenie z mieszkania trwao tak samo dugo jak
wchodzenie i Patrik musia si powstrzyma, eby idc do drzwi, nie
wymin pani Petrn. Bez dwch zda stara, ale jara z niej babcia. W

dodatku jest wiarygodnym wiadkiem.

Znalezienie kolejnych kawakw tej ukadanki i oskarenie
Andersa Nilssona to tylko kwestia czasu. Na razie mieli tylko
poszlaki, chocia wygldao na to, e zagadka zostaa rozwizana. A
jednak co nie dawao Patrikowi spokoju. Gdzie w rodku obok
ciastek czu niepokj wynikajcy z przewiadczenia, e najprostsze
rozwizania nie zawsze s prawdziwe.
Cudownie byo odetchn wieym powietrzem. Patrik poczu si
lepiej. Podzikowa jeszcze raz i ju wychodzi, gdy pani Petrn
wcisna mu co do rki, a potem zamkna drzwi. Spojrza z
ciekawoci na co, co okazao si torb pen ciastek. Wrd nich
leaa rwnie niewielka figurka witego Mikoaja. Patrik chwyci
si za brzuch i stkn.
Tak, Anders, nieciekawie to wyglda.
Naprawd?
Naprawd. Tylko tyle masz do powiedzenia? Siedzisz w
gwnie po sam szyj to ju wiesz?
Ja nic nie zrobiem.
Gwno prawda! Nie truj dupy i nie opowiadaj godnych
kawakw! Wiem, e j zamordowae,

wic przyznaj si.

Oszczdzisz kopotu mnie, ja oszczdz tobie. Kapujesz?

Mellberg i Anders siedzieli w pokoju przesucha komisariatu w
Tanumshede, gdzie w odrnieniu od komisariatw z amerykaskich
seriali nie byo weneckiego lustra, przez ktre mona ledzi przebieg

przesuchania. Przebywanie sam na sam z przesuchiwanym byo

absolutnie sprzeczne z regulaminem, ale, do cholery, kto by si tym
przejmowa. Wany jest wynik. Skoro Anders nie domaga si
obecnoci adwokata ani nikogo innego, dlaczego Mellberg miaby si
przy tym upiera?
Pokj by nieduy. Przy nagich cianach stao niewiele mebli.
St i dwa krzesa, zajmowane teraz przez Andersa Nilssona i Bertila
Mellberga. Anders rozwali si nonszalancko. Rce splt na
kolanach, a dugie nogi wycign pod stoem.
Mellberg pochyla si nad stoem, tak blisko Andersa, jak to byo
moliwe, zwaywszy na bijc od niego wo dalek od mitowej
wieoci. Na tyle blisko jednak, by podczas pokrzykiwania na
Andersa pryska mu lin na twarz. Anders nie zwraca na to uwagi i
nawet nie wyciera twarzy. Traktowa komisarza jak utrapion much,
tak niewan, e niewart machnicia rk.
Obaj wiemy, e zabie Alexandr Wijkner. Postarae si, eby
ykna tabletki nasenne, woye do wanny i przecie ttnice, a
potem spokojnie patrzye, jak si wykrwawia na mier. Wic moe
to sobie uprocimy, czyli ty si przyznajesz, a ja pisz.
Mellberg by bardzo zadowolony z siebie i z tego mocnego
wejcia na sam pocztek przesuchania. Rozsiad si wygodnie i splt
rce na brzuchu. Czeka bezskutecznie, nie byo odzewu. Anders
siedzia z pochylon gow. Przez dugie wosy nie mona byo
ledzi wyrazu jego twarzy. Nerwowe drganie kcika ust Mellberga
zdradzao rozczarowanie obojtnoci Andersa. Po duszej chwili

oczekiwania uderzy pici w st, by wytrci Andersa z

odrtwienia.
Ty zapluty pijaku! Mylisz, e si z tego wywiniesz, jeli
bdziesz milcze? No to ci powiem, e le trafie! Powiesz mi
prawd, chobymy mieli tu siedzie cay dzie!
Plamy potu pod pachami powikszay si z kadym kolejnym
sowem.
Zazdrosny bye, prawda? Znalelimy obrazy, ktre jej
malowae. Wynika z nich jasno, e si pieprzylicie. A gdyby kto
mia jeszcze wtpliwoci, znalelimy rwnie twoje listy do niej.
Sodziutkie listy miosne. A si niedobrze robi, takie brednie. Co ona
w tobie widziaa? Spjrz na siebie. Jeste brudny, obrzydliwy, aden z
ciebie donuan. Moe zboczona bya. Bo jak to inaczej wytumaczy.
Innych pijakw te obsugiwaa czy tylko ciebie?
Anders zerwa si na rwne nogi, rzuci przez st i zapa
Mellberga za gardo.
Zabij ci, ty parszywy glino!
Mellberg daremnie prbowa rozluni ucisk na gardle. Zrobi
si czerwony jak burak, a poyczka z wosw zjechaa z czubka gowy
i zawisa nad prawym uchem. Anders ze zdumienia rozluni chwyt i
komisarz mg wreszcie zaczerpn tchu. Anders opad na krzeso i
wpatrywa si w niego dzikim spojrzeniem.
eby tego wicej nie robi, syszysz? Nigdy wicej!
Mellberg odkasywa i chrzka, eby odzyska gos. I masz siedzie
spokojnie, bo ci wsadz do celi, a klucz wyrzuc, syszysz?

Mellberg usiad i patrzy czujnie na Andersa. W jego oczach czai

si strach, ktrego przedtem nie byo. Zorientowa si, e jego fryzura
doznaa uszczerbku, i udajc, e nic si nie stao, jednym ruchem
zarzuci wosy, zakrywajc ysin.
Do rzeczy. Wic utrzymywae stosunki seksualne z
zamordowan Alexandr Wijkner, tak?
Anders wymamrota co, wpatrujc si we wasne kolana.
Co takiego? Co powiedziae?
Mellberg pochyli si, splatajc rce nad stoem.
Powiedziaem, e si kochalimy!
Sowa te odbiy si echem od nagich cian pokoju. Mellberg
zamia si szyderczo.
Kochalimy si. Pikna i bestia kochali si. Jak mio. A od
kiedy tak si kochalicie, co?
Anders znw wymamrota co niezrozumiale i Mellberg kaza mu
powtrzy.
Od dziecistwa.
Prosz, bardzo adnie. Ale zakadam, e nie spkowalicie jak
krliki, kiedy mielicie po pi lat, wic moe zapytam inaczej: od
kiedy

utrzymywalicie

stosunki

seksualne?

Od

jak

dawna

kombinowaa z tob na boku? Jak dugo taczylicie to tango? Mam

mwi dalej czy ju rozumiesz, o co pytam?
Anders rzuci Mellbergowi spojrzenie pene nienawici, ale udao
mu si zachowa spokj.
Nie wiem, rnie bywao. Naprawd nie umiem powiedzie,

przecie nie odhaczaem tego faktu w kalendarzu.

Skuba niewidoczne nitki na nogawkach.
Przedtem bywaa tu rzadko, wic rzadko si spotykalimy.
Najczciej tylko j malowaem. Pikna bya.
A co si wydarzyo tamtego wieczoru, gdy zgina? Ktnia
kochankw? Nie chciaa da? A moe si wcieke, e zasza?
Pewnie tak? Zasza, a ty nie wiedziae, czyje to: twoje czy maonka.
I jeszcze pewnie grozia, e ci ycie zatruje, co?
Mellberg by z siebie bardzo zadowolony. By przekonany, e
Anders jest morderc i wystarczy go odpowiednio przycisn, eby
si przyzna. Na pewno. Jeszcze go bd baga, eby wrci do
Gteborga. A on poczeka, niech sobie bagaj. Jak ich troch
przetrzyma, zaczn go kusi awansem i podwyk.
Z zadowolenia poklepa si po brzuchu. Dopiero wtedy dostrzeg,
e Anders wytrzeszcza na niego oczy i jest blady jak ciana, a rce mu
dr. Spojrza mu prosto w twarz. Komisarz zobaczy, e Andersowi
dry podbrdek, a oczy ma pene ez.
Kamiesz! Nie moga by w ciy!
Pocieko mu z nosa. Wytar si rkawem, patrzc na Mellberga
niemal bagalnie.
Jak to nie moga? Gumki nie s stuprocentowe, nie syszae o
tym? Bya w trzecim miesicu, wic nie odgrywaj mi tu scen. Zasza,
a ty dobrze wiesz, jak to si robi. Inna sprawa, czy z tob, czy z
szanownym maonkiem. Tego nigdy nie wiadomo, prawda? Powiem
ci, e to jest dla mczyzny przeklestwo. Te byem par razy bliski

wpadki, ale jak dotd adnej babie nie udao si mnie przyszpili.
Mellberg zachichota.
Nic ci do tego, ale od czterech miesicy ze sob nie spalimy.
Wicej nic ci nie powiem. Zabierz mnie do celi, bo nie powiem ani
sowa wicej.
Anders pociga nosem, by bliski paczu. Odchyli si na krzele
z rkami skrzyowanymi na piersi i widrowa wzrokiem Mellberga.
Komisarz westchn, ale nie mia wyjcia.
Dobra, spotkamy si za par godzin. I eby wiedzia, nic a nic
ci nie wierz! Pomyl o tym, jak bdziesz siedzie w celi. Nastpnym
razem oczekuj przyznania si do winy.
Mellberg posiedzia jeszcze przez chwil po wyprowadzeniu
Andersa. Pijak mierdzcy, nie przyzna si. Dla Mellberga byo to nie
do pojcia. Ale nie pokaza jeszcze swojej karty atutowej. Alexandra
Wijkner odbya ostatni rozmow telefoniczn kwadrans po sidmej
wieczorem dwudziestego pitego stycznia, dokadnie tydzie przed
tym, jak znaleziono j martw.
Z billingu wynikao, e rozmawiaa z matk pi minut i
pidziesit sekund. Zgadzao si to z tym, co ustali lekarz sdowy.
Ssiadka Dagmar Petrn zeznaa nie tylko, e Anders Nilsson
odwiedzi ofiar w pitkowy wieczr, przed sidm, ale rwnie e
widziaa, jak kilkakrotnie wchodzi do jej domu w cigu nastpnego
tygodnia. Alexandra Wijkner leaa wtedy martwa w wannie.
Gdyby Anders przyzna si do winy, bardzo uatwiby
Mellbergowi ycie, ale komisarz i tak by pewien, e Anders, choby

upiera si przy swoim, zostanie uznany za winnego. Oprcz zeznania

pani Petrn by jeszcze protok z przeszukania domu Alex Wijkner.
Najciekawsze byy wyniki szczegowego badania azienki, gdzie
znaleziono ciao. Nie do, e w krwi zastygej na pododze wida
byo odcisk pasujcy do butw znalezionych w mieszkaniu Andersa,
to jeszcze na ciele ofiary znaleziono odciski jego palcw. Nie byy
moe tak wyrane, jak byyby na twardej i rwnej powierzchni, ale
rozpoznawalne.
Mellberg nie chcia wystrzela si z amunicji ju na samym
pocztku, ale postanowi, e podczas nastpnego przesuchania uyje
wszystkich dzia. A wtedy na pewno przygwodzi drania.
Zadowolony splun w do i przygadzi wosy.
Telefon zadzwoni akurat w momencie, gdy Erika opisywaa
swoj

rozmow

Henrikiem

Wijknerem.

pewnym

zniecierpliwieniem oderwaa si od klawiatury i signa po

suchawk.
Sucham. Zabrzmiao to bardziej obcesowo, ni zamierzaa.
Cze, mwi Patrik. Przeszkadzam?
Erika wyprostowaa si na krzele i poaowaa, e bya
nieuprzejma.
Ale skd, ale wanie pisz i tak mnie to wcigno, e a
podskoczyam, kiedy zadzwoni telefon. Pewnie to zabrzmiao... ale
nie, nie przeszkadzasz, jest okej, to znaczy...
Zapaa si za gow, bo zorientowaa si, e bredzi niczym

czternastoletnia panienka. Pora wzi si w gar i okiezna

hormony. Przecie to mieszne.
Jestem wanie we Fjllbace. Pomylaem, e zobacz, czy
jeste w domu. Mgbym wpa na chwil?
Mwi zdecydowanie, spokojnie, budzi zaufanie. Erice zrobio
si jeszcze bardziej gupio, e si zacinaa jak nastolatka. Spojrzaa na
lekko niewiey dres, w ktry bya ubrana, i signa rk do wosw.
Dokadnie to, czego si obawiaa. Kitka na rodku gowy i wosy
sterczce na wszystkie strony. Istna katastrofa.
Halo, Erika, jeste tam? W gosie Patrika sycha byo
zdziwienie.
Jestem, tylko wydawao mi si, jakby straci zasig.
Erika zapaa si za gow. Dobry Boe, jeszcze by kto
pomyla, e nigdy si z nikim nie umawiaa.
Halo, Erika, syszysz mnie? Halo?
Sysz, tak, przyjedaj! Tylko daj mi kwadrans, bo wanie...
pisz bardzo wany kawaek i musz skoczy.
Oczywicie. To moe jednak przeszkadzam? Jutro przecie i
tak mamy si spotka, wic...
Ale skd. Przyjedaj. Tylko daj mi pitnacie minut.
Okej. Do zobaczenia za pitnacie minut.
Erika odoya suchawk i gboko odetchna. Przepenio j
radosne oczekiwanie. Serce bio jej tak gono, e a je syszaa. Patrik
do niej jedzie. Patrik jedzie... Drgna, jakby kto wyla na ni kube
wody, i zerwaa si z krzesa.

Patrik bdzie za kwadrans, a ona wyglda, jakby si od tygodnia

nie mya ani nie czesaa. Biega po schodach na gr, sadzc po dwa
stopnie, cigajc jednoczenie bluz przez gow. W sypialni
cigna spodnie od dresu i mao brakowao, eby wywina koza,
bo nie miaa czasu sta spokojnie.
W azience umya si pod pachami i pomylaa, jak to dobrze, e
je rano wygolia, kiedy braa prysznic. Troch perfum na przeguby,
midzy piersiami i w zagbieniu szyi, gdzie wyczua palcami mocno
bijcy puls. Ostro potraktowaa szaf i dopiero po wyrzuceniu na
ko wikszoci ubra zdecydowaa si na prost czarn koszulk od
Filippy K i pasujc do niej wsk czarn spdnic do kostek.
Spojrzaa na zegarek. Jeszcze dziesi minut. Jeszcze raz
azienka. Puder, tusz do rzs, byszczyk do ust i jasny cie na powieki.
Ru nie trzeba, dostatecznie si zarumienia. Chciaa wyglda
wieo, jakby bya nieumalowana, ale z kadym rokiem zuywaa na
to coraz wicej kosmetykw.
Rozleg si dzwonek do drzwi. Erika rzucia w lustro ostatnie
spojrzenie i z przeraeniem stwierdzia, e wosy ma nadal cignite
w kitk obwizan jaskrawot wstk. Zerwaa j i szczotk oraz
odrobin pianki nadaa ksztat fryzurze. Zadzwoni drugi dzwonek i
Erika pobiega na d, ale w p drogi zatrzymaa si, aby si
pozbiera i wyrwna oddech. Z moliwie obojtn min otworzya
drzwi. Umiechna si szeroko.

Rka draa mu lekko, gdy naciska dzwonek. Ju kilka razy mia

zawrci, zadzwoni i przeprosi, e co mu przeszkodzio, ale
samochd jakby sam jecha do Slvik. Dobrze zna drog i przed
kempingiem z atwoci wzi ostry zakrt w prawo pod grk, do
domu Eriki. Byo ju zupenie ciemno, ale latarnie wieciy na tyle
jasno, e przypomnia mu si tutejszy widok na morze.
Zrozumia, co Erika musi czu do tego domu i jak bolesna jest dla
niej jego bliska utrata. Jednoczenie zda sobie spraw, e jego
uczucie do niej nie ma przyszoci. Erika sprzeda dom i wtedy nic ju
nie bdzie jej tu trzyma. Wrci do Sztokholmu, a wtedy on, prosty
gliniarz z prowincji, nie bdzie mia szans w konkurencji z bywalcami
barw przy Stureplan. Kiedy podchodzi do drzwi i kad palec na
dzwonku, mia ju troch gorszy humor.
Nikt nie otwiera, wic zadzwoni jeszcze raz. To nie by chyba
tak dobry pomys, jak mu si zdawao po wyjciu od pani Petrn. Nie
umia sobie odmwi telefonu, skoro ju by tak blisko. Potem, gdy
podniosa suchawk, zacz aowa. Wydaa mu si taka zajta, a
nawet troch za. C, za pno, stao si. Dzwonek roznis si
echem po domu.
Kto schodzi po schodach. Na chwil przystan, podszed do
drzwi i otworzy. Stana w nich Erika, z szerokim umiechem na
ustach. A mu dech zaparo. Jak ona to robi, e zawsze wyglda tak
wieo. Jasna, nieumalowana twarz, pikna w naturalny sposb, czyli
tak jak lubi najbardziej. Karin nigdy nie pokazaaby si bez makijau,
ale Erika wygldaa zupenie fantastycznie, nie wyobraa sobie, by

mona byo co poprawi.

Dom wyglda zupenie tak jak dawniej, jak zapamita z
dziecistwa. Meble i dom zestarzay si razem w sposb prawdziwie
godny. Dominoway biel, bkit i jasne tkaniny, pasujce do
postarzaych mebli. Zapalia wiece, ktre rozjaniy zimow
ciemno. Wszystko tchno spokojem. Patrik poszed do kuchni za
Erik.
Napijesz si kawy?
Poprosz. A to dla ciebie. Patrik poda jej torb z ciastkami.
Kilka chciabym zabra do komisariatu. Tyle tego, e i tak zostanie,
zapewniam.
Erika zajrzaa do torby. Umiechna si.
Widz, e odwiedzie pani Petrn.
Tak jest. Tak si najadem, e ledwo si ruszam.
Czarujca pani, prawda?
Niezwykle. Gdybym mia tak z dziewidziesit dwa lata, od
razu bym si z ni oeni.
Umiechnli si oboje.
No i jak ci si powodzi?
Dzikuj, w porzdku.
Zapada cisza, w ktrej oboje poczuli si niezrcznie. Erika
napenia dwie filianki, a reszt kawy wlaa do termosu.
Usidziemy na werandzie.
Pierwsze yki wypili w milczeniu, ktre ju nie doskwierao i
byo nawet przyjemne. Erika siedziaa na wiklinowej sofce

naprzeciwko Patrika. Odchrzkn.

Jak idzie pisanie?
Dzikuj, dobrze. A co u ciebie? Jak tam dochodzenie?
Patrik namyla si przez chwil, a potem postanowi
opowiedzie troch wicej, ni powinien. Nie wierzy, eby
przynioso to jak szkod, zwaszcza e Erika i tak jest zamieszana w
t spraw.
Chyba dochodzimy do rozwizania, przynajmniej na to
wyglda. Mamy zatrzymanego, ktry jest wanie przesuchiwany, a
dowody wydaj si bardzo mocne.
Erika pochylia si z ciekawoci.
Kto to jest?
Patrik zawaha si.
Anders Nilsson.
Wic jednak Anders. Dziwne, ale jako mnie to nie przekonuje.
Patrik by skonny si zgodzi. Za duo byo lunych wtkw,
ktrych po zatrzymaniu Andersa nadal nie dawao si poczy. Z
drugiej strony dowody zebrane na miejscu zbrodni i zeznania, e by
tam nie tylko na krtko przed przypuszczalnym czasem dokonania
zbrodni, ale i potem, nie pozostawiay miejsca na wtpliwoci. A
jednak.
Czyli po wszystkim. Dziwne. Mylaam, e poczuj ulg. A ten
artyku, ktry znalazam? Ten o zaginiciu Nilsa. Jak to si ma do
tego zabjstwa, jeli morderc rzeczywicie jest Anders?
Patrik wzruszy ramionami i unis donie do gry.

 Nie wiem. Po prostu nie wiem. By moe nie ma z tym nic

wsplnego. Moe to czysty przypadek. W kadym razie nie ma
powodu si w tym grzeba. Alex zabraa swoje tajemnice do grobu.
A dziecko, ktrego si spodziewaa? To byo dziecko Andersa?
Kto to wie? Anders, Henrik... Mona tylko zgadywa. Ciekawe
zreszt, jak doszo do zwizku tych dwojga. Dziwna para. Romanse
na boku nie s wprawdzie czym nadzwyczajnym, ale Alexandra
Wijkner i Anders Nilsson? Zdziwibym si, e ktokolwiek chce z nim
i do ka, a Alexandra Wijkner bya fantastyczn lask. To jedyne
okrelenie, ktre mi w tej chwili przychodzi do gowy.
Przez chwil wydawao mu si, e na czole Eriki pojawia si
zmarszczka, ale zaraz znika. Erika bya uprzejma i mia jak zawsze.
Musiao mu si zdawa. Erika wanie otworzya usta, eby co
powiedzie, gdy rozleg si sygna rozwoziciela lodw. Drgnli oboje.
To moja komrka. Przepraszam na chwil.
Patrik rzuci si do przedpokoju, by zdy odebra telefon, a
przedtem znale go w kieszeni kurtki.
Patrik Hedstrm.
Mhm... Okej... Rozumiem... Czyli wracamy do punktu wyjcia.
Tak, wiem. Tak powiedzia? No tak, to ju naprawd nie wiadomo.
Dobrze, panie komisarzu. Cze.
Trzasn klapk komrki i zwrci si do Eriki.
Narzu jak kurtk, przejedziemy si.
Dokd?
Erika spojrzaa na niego zdziwiona, z filiank w uniesionej rce.

 Mamy nowe informacje na temat Andersa. Wyglda na to, e

trzeba go skreli z listy podejrzanych.
No dobrze, ale dokd jedziemy?
Oboje mielimy wraenie, e co tu nie gra. Znalaza w domu
Alex artyku o zaginiciu Nilsa. Moe jest tam co jeszcze?
Przecie ju przeszukalicie dom.
Tak, ale wida nie znalelimy tego, co trzeba. Chc co
sprawdzi. Chod.
Patrik by ju w drzwiach. Erika narzucia kurtk i pobiega za
nim.
Dom by may i do zniszczony. Nelly nie moga poj, jak
mona tak mieszka, y tak nieciekawie, szaro i biednie. C, taki
jest porzdek wiata, jedni s bogaci, inni biedni. Nelly dzikowaa
swej szczliwej gwiedzie, e naley do tych pierwszych. Nie
mogaby by biedna. Taka kobieta jak ona jest stworzona do noszenia
futer i brylantw.
Kobieta, ktra otworzya jej drzwi, zapewne nigdy nawet nie
widziaa prawdziwego brylantu. Nelly spojrzaa z obrzydzeniem na
sfilcowany sweter Very i spierzchnite donie przytrzymujce go na
piersiach. Vera w milczeniu staa w drzwiach. Nelly rozejrzaa si
niespokojnie i w kocu powiedziaa:
Zaprosisz mnie do rodka czy bdziemy tak sta cay dzie?
Ani tobie, ani mnie nie zaley, eby mnie tu widzieli, prawda?
Vera nie odpowiedziaa. Cofna si do przedpokoju, by wpuci

Nelly.
Powinnymy porozmawia, co?
Nelly eleganckim ruchem cigna rkawiczki i zdegustowana
rozejrzaa si po domu. Przedpokj, salon, kuchnia i maleka
sypialnia. Vera sza za ni ze spuszczonym wzrokiem. Nelly ocenia
wntrze jako ciemne i ponure. Okres wietnoci tapet min jaki czas
temu, a podogi pokrywao linoleum.
Wida nikomu nie chciao si go zrywa, by odsoni drewniane
deski, jak zrobiono w wikszoci takich starych domw. Byo jednak
czysto i schludnie. adnych brudw po ktach. A jednak od podogi
a po dach dom przenikaa przygnbiajca beznadzieja.
Nelly przysiada na skraju starego fotela, stojcego w salonie.
Gestem wskazaa Verze kanap, zupenie jakby to ona bya tu
gospodyni. Vera przysiada na brzegu kanapy, przebierajc nerwowo
rkami na kolanach.
W dalszym cigu ani sowa nikomu. Chyba to rozumiesz, co?
Sowa Nelly brzmiay jak rozkaz. Vera kiwna gow. Patrzya
na swoje kolana.
Nie mog powiedzie, ebym aowaa Alex. Dostaa, na co
zasuya, chyba si ze mn zgadzasz. Zawsze wiedziaam, e ta suka
w co wdepnie, prdzej czy pniej.
Vera podniosa wzrok na Nelly. Nadal jednak milczaa. Nelly
poczua pogard dla tej ponurej, nijakiej kobiety, kompletnie
pozbawionej woli. Kark zawsze zgity, typowa suca. Wprawdzie
Nelly nie uwaaa, e powinno by inaczej, ale nie umiaa

powstrzyma pogardy dla ludzi bez klasy, bez stylu. Tym bardziej
zocio j, e jest zalena od Very Nilsson. Trudno, niech to kosztuje,
ile chce, musi sobie zapewni milczenie Very. Do tej pory si
udawao, teraz te si uda.
le si stao, ale najwaniejsze, eby niczego nie robi
pochopnie. Wszystko ma by, jak byo. Przeszoci nie zmienimy,
wic nie ma co grzeba w starych dziejach.
Nelly otworzya torebk i wyja bia kopert. Pooya j na
stole.
Par groszy na rne wydatki. Prosz wzi.
Przesuna kopert po stole. Vera spojrzaa, ale nie wzia jej do
rki.
Przykro mi, e tak si stao z Andersem. Ale moe to najlepsze,
co go mogo spotka. W wizieniu nie ma przynajmniej dostpu do
alkoholu.
W tym momencie Nelly zrozumiaa, e posuna si za daleko.
Vera powoli wstaa i drc rk wskazaa drzwi.
Wynocha!
Ale moja kochana, nie traktuj tego...
Wyno si z mojego domu! Anders nie pjdzie do wizienia, a
ty zabieraj swoje zasrane pienidze i niech ci szlag trafi, przeklta,
cholerna babo! Ju ja wiem, co ty za jedna. eby nie wiem ile
perfum na siebie wylaa, i tak czu gnj!
Nelly cofna si. Vera staa wyprostowana, patrzya jej prosto w
oczy, zaciskajc pici. Draa na caym ciele z nagromadzonej przez

lata wciekoci. Bez ladu dawnej unionoci. Nelly robio si coraz

bardziej nieprzyjemnie. Po co ta zo? Przecie powiedziaa tylko,
jak jest. Trzeba umie pogodzi si z prawd. Popieszya do drzwi.
Wynocha i eby mi si tu wicej nie pokazywaa!
Vera prawie wygonia j z domu i zanim zatrzasna drzwi,
wyrzucia jeszcze kopert. Nelly musiaa si schyli, eby j podnie.
Przecie nie zostawi na ziemi pidziesiciu tysicy koron. Lepiej ju
narazi si na upokorzenie musiaa si niemal czoga na oczach
ssiadw wygldajcych zza firanek.
Niewdzicznica! Jeszcze spokornieje, niech no tylko skocz jej
si pienidze i oferty sprztania po domach. U Lorentzw na pewno
nie dostanie pracy. Inne zlecenia te si wkrtce skocz, to dla Nelly
aden problem. Ju ona si postara, eby Vera posza na kolanach po
zasiek. Nikomu nie wolno bezkarnie obraa Nelly Lorentz.
Anders mia uczucie, jakby brodzi w wodzie. Po nocy spdzonej
w areszcie cay by obolay, a gow, z braku alkoholu, mia jak z
waty. Rozejrza si po mieszkaniu. Policjanci zabrudzili podog, ale
niewiele go to obchodzio. Nigdy mu nie przeszkadza brud po ktach.
Wycign z lodwki szeciopak piwa i rzuci si na materac.
Opar si na lewym okciu, praw rk otworzy puszk i zacz
chciwie pi, wielkimi ykami, a do ostatniej kropli. Puszka szerokim
ukiem poleciaa przez pokj i wyldowaa z oskotem na pododze w
przeciwlegym rogu.
Teraz mg si wycign na materacu, z rkami splecionymi pod

gow. Niewidzcym wzrokiem wpatrywa si w sufit, zagbiajc si

we wspomnieniach z dawnych czasw. Tylko one przynosiy mu
ukojenie. Midzy krtkimi chwilami reminiscencji z lepszych czasw
serce nieprzerwanie szarpa bl. Zdumiewao go, e to wszystko
wydawao si tak odlege i bliskie zarazem.
W jego wspomnieniach zawsze wiecio soce. Asfalt grza bose
stopy, a wargi miay sony smak od czstych kpieli w morzu. O
dziwo, nie przypomina sobie innych pr roku, zawsze tylko lato.
adnych pochmurnych dni, adnego deszczu. Tylko soce na
bkitnym niebie i agodna bryza marszczca powierzchni morza.
Alex w letnich sukienkach powiewajcych wok ng. Dugie,
jasne wosy do pasa, bo nie pozwalaa ich obci. Czasem potrafi
nawet przywoa w pamici jej zapach, ktry drani nozdrza i budzi
tsknot. Truskawki, sona woda, szampon z tymotk. Czasem z lekk
domieszk potu, nawet przyjemn, gdy cigali si na rowerach albo
wspinali po skakach, a ich wszystko bolao.
Kadli si wtedy na szczycie Veddeberget na plecach, ze stopami
zwrconymi ku morzu i rkami splecionymi na brzuchach. Alex w
rodku, midzy nimi, z rozrzuconymi wosami i wzrokiem
skierowanym w niebo. Czasami byy to rzadkie i cudowne chwile
chwytaa ich za rce i wtedy na moment stanowili jedno.
Pilnowali si, eby nikt ich nie widzia razem, eby ich przyja
nie utracia magii. Nie mogliby zamyka oczu na rzeczywisto, od
ktrej chcieli si odgrodzi za wszelk cen. Brzydk, szar
rzeczywisto, ktra nie miaa nic wsplnego z penym sonecznego

blasku wiatem ich marze.

O rzeczywistoci nie chcieli rozmawia. Dni wypeniay zwyke
zabawy i banalne tematy. Niczego nie traktowali powanie. Dziki
temu mogli udawa, e nie mona ich zrani, e s niepokonani,
nieosigalni. Kade z osobna nie znaczyo nic. Razem byli jak trzej
muszkieterowie.
Doroli byli drugoplanowymi postaciami ze snu, statystami
poruszajcymi si w swoim wiecie, bez wpywu na nich. Poruszali
ustami, nie wydajc adnych dwikw. Wykonywali gesty i miny,
ktre powinny co znaczy, a wydaway si nadte i bez sensu.
Wyrwane z kontekstu.
Anders umiechn si do wspomnie, ale musia wybudzi si z
tego katatonicznego stanu. Przypomniay o sobie potrzeby naturalne,
wtrcajc go w poprzedni lk. Wsta, aby temu zaradzi.
Sedes sta pod zakurzonym, brudnym lustrem. Oprniajc
pcherz, spojrza na swoje odbicie w lustrze i po raz pierwszy od
wielu lat zobaczy siebie takiego, jakim go widzieli inni. Tuste,
skotunione wosy, blada twarz o chorobliwej, szarej karnacji. Lata
zaniedba sprawiy, e brakowao mu paru zbw, co postarzyo go o
dziesitki lat.
Decyzja zapada, chocia nie by wiadom jej podjcia. Zapinajc
nieporadnie rozporek, ju wiedzia, jaki bdzie nastpny krok. Gdy
szed do kuchni, w jego wzroku malowaa si stanowczo. Poszpera
w szufladach, wycign duy kuchenny n i wytar go o nogawk.
Przeszed do pokoju i zacz zdejmowa ze cian obrazy, efekt

pracy wielu lat. Kolejno zdejmowa ptna. Zatrzyma i zawiesi tylko

te, z ktrych by najbardziej zadowolony. Wiele odrzuci, bo nie
speniay jego wymaga. Teraz bra je po kolei i ci noem. Kroi je
metodycznie, pewn rk, a zostay same strzpy w niczym
nieprzypominajce tego, czym byy kiedy.
Kiedy ju si z tym upora, czoo mia zroszone potem, bo ptna
okazay si zaskakujco twarde. Pokj przypomina wielobarwne pole
bitwy. Strzpy pokryway ca podog, puste ramy szczerzyy
bezzbne szczki. Anders patrzy z zadowoleniem.
A skd wiecie, e to nie Anders zamordowa Alex?
Dziewczyna z jego klatki schodowej widziaa, jak wrci do
domu krtko przed sidm, a Alex rozmawiaa z matk kwadrans po.
Nie zdyby wrci tak szybko. Czyli zeznania Dagmar Petrn
dowodz tylko, e by na miejscu, kiedy Alex jeszcze ya.
A odciski palcw i lady butw w azience?
Nie dowodz, e zamordowa, tylko e by tam po jej mierci.
Za mao, eby trzyma go w areszcie. Mellberg na pewno go jeszcze
troch przytrzyma, bo nadal jest przekonany, e sprawc jest Anders,
ale musi go wypuci. Inaczej adwokat zrobi z niego marmolad. Cay
czas miaem przeczucie, e co si tu nie zgadza, i potwierdzio si.
Anders nie zosta uwolniony od podejrze, ale jest do znakw
zapytania, eby szuka dalej.
I dlatego jedziemy do domu Alex. Co spodziewasz si tam
znale? zapytaa Erika.

 Sam nie wiem. Wiem tylko, e musz mie janiejszy obraz

tego, co tam si stao.
Birgit Carlgren powiedziaa, e Alex nie miaa czasu z ni
rozmawia, bo kto do niej przyszed. Jeli nie Anders, to kto?
To jest pytanie.
Patrik prowadzi auto troch za szybko jak dla Eriki. Trzymaa si
kurczowo uchwytu nad drzwiami. Prawie przejecha zjazd koo
budynku klubu eglarskiego. W ostatniej chwili skrci w prawo, o
milimetry od potu.
Boisz si, e domu ju nie bdzie? e nie zdymy na czas?
zaartowaa blado Erika.
Przepraszam. Za bardzo si zapaliem.
Zwolni do przepisowej prdkoci. Na ostatnim odcinku Erika
odwaya si nawet puci uchwyt. Nadal nie rozumiaa, po co Patrik
zabiera j ze sob, ale bya zadowolona. By moe zdobdzie jakie
przydatne informacje do ksiki.
Patrik stan przed drzwiami z gupi min.
Nie pomylaem o kluczu. Nie dostaniemy si do rodka.
Mellbergowi nie podobaoby si, gdyby jeden z jego funkcjonariuszy
zosta przyapany na wchodzeniu przez okno.
Erika schylia si i signa pod wycieraczk. Umiechna si do
Patrika, pokazujc klucz, a potem otworzya drzwi i wpucia go
pierwszego.
Kto widocznie naprawi piec, bo w domu byo znacznie cieplej
ni na dworze. Oboje zdjli kurtki i przewiesili przez porcz schodw

prowadzcych na pitro.
Co teraz? Erika skrzyowaa rce na piersi i spojrzaa
pytajco na Patrika.
Ju po rozmowie z matk, kwadrans po sidmej, Alex pokna
spor dawk rodkw nasennych. Nie byo adnych ladw wamania.
Oznacza to prawdopodobnie, e odwiedzi j kto znajomy. Kto, kto
potem mia okazj poda jej te rodki. W jaki sposb? Musieli razem
co je albo pi.
Patrik mwi, chodzc po pokoju. Erika usiada na kanapie.
Obserwowaa go z zainteresowaniem.
Faktem jest Patrik przystan i podnis palec wskazujcy
e na podstawie treci pokarmowej odka lekarz sdowy ustali, co
jada. C zatem Alex zjada przed mierci? Wedug lekarza
sdowego zapiekank rybn, ktr popia cydrem. W mieciach byo
puste pudeko po zapiekance, a koo zlewu staa pusta butelka po
jabeczniku, wic to si zgadza.
Dziwne jest jednak, e w lodwce byy dwa spore kawaki
poldwicy woowej, a w piekarniku zapiekanka z kartofli. Piekarnik
nie by jednak wczony i ziemniaki byy jeszcze surowe. Koo zlewu
staa jeszcze butelka biaego wina. Otwarta. Brakowao okoo stu
pidziesiciu mililitrw, czyli mniej wicej jednego kieliszka.
Patrik pokaza palcami, ile to jest.
A w treci odka nie stwierdzono wina?
Erika z ciekawoci wychylia si do przodu i opara okcie na
kolanach.

 Wanie nie. Bya w ciy, pewnie dlatego pia jabecznik, a nie

wino. Pytanie, kto pi wino.
Zostay jakie brudne naczynia?
Tak, talerz i sztuce z resztkami zapiekanki rybnej. W zlewie
stay dwa opukane kieliszki. Na jednym byo peno odciskw palcw
Alex, natomiast na drugim nie byo adnych.
Patrik przystan, usiad na fotelu zwrconym w stron Eriki,
wycign przed siebie dugie nogi i splt rce na brzuchu.
To oznacza, e kto je musia zetrze.
Mwic to, Erika poczua si bardzo mdra, a Patrik zachowa si
uprzejmie, udajc, e sam na to nie wpad.
Na to wyglda. Poniewa kieliszki zostay przepukane, nie
znalelimy w nich adnych ladw rodkw nasennych. Domylam
si, e byy w jabeczniku, ktry pia Alex.

Ale

dlaczego

jada

zapiekank,

skoro

przygotowaa

fantastyczn kolacj dla dwojga?

Wanie, to jest pytanie. Dlaczego zamiast eleganckiego dania
zdecydowaa si na potraw odgrzan w kuchence mikrofalowej?
Dlatego, e zaplanowaa romantyczn kolacj na dwie osoby,
ale jej partner nie przyszed.
Te tak myl. Czekaa do dugo, wreszcie daa za wygran,
wzia co z zamraarki i wrzucia do mikrofali. Rozumiem j,
niefajnie je samej poldwic.
Faktem jest, e Anders tu by, czyli raczej nie jego oczekiwaa.
Moe ojca dziecka? powiedzia Patrik.

 Najprawdopodobniej. Okropne to wszystko. Przygotowaa

pyszn kolacj z winem, moe po to, eby ogosi radosn nowin o
dziecku, czeka na niego, a on si nie zjawia. Tylko kto przyszed
zamiast niego?
Nie moemy go cakiem wykluczy. Mg przyj pniej.
Prawda. Ale to denerwujce! Gdyby te ciany mogy mwi!
Erika rozejrzaa si wok.
Pokj by bardzo pikny. Pachniao w nim nowoci i wieoci.
Erika wcigna nosem powietrze i poczua sab wo farby. ciany
zostay pomalowane na jeden z ulubionych kolorw Eriki, jasny bkit
z odcieniem szaroci, piknie kontrastujcy z biaymi ramami
okiennymi i biaymi meblami. Nadao to pomieszczeniu nastrj
wielkiego spokoju.
Erika miaa ochot oprze gow na oparciu kanapy i zamkn
oczy. Tak sam kanap, du, pkat i wylewajc si na wszystkie
strony, widziaa w sklepie House w Sztokholmie, ale przy swoich
zarobkach moga o niej tylko pomarzy. W pokoju byy zarwno
antyki, jak i nowe meble, zestawione z wielkim smakiem.
Antyki, w wikszoci z epoki gustawiaskiej, Alex znalaza
zapewne,

gdy

odtwarzaa

wntrza

domu

Wijknerw

pod

Gteborgiem. Erika rozpoznaa styl dziki Ikei. Od dawna jej si

podobaa seria nowych mebli w tym samym stylu. Westchna z
zazdroci i wtedy przypomniaa sobie, po co tu jest. Zazdro
natychmiast mina.
Wic wedug ciebie przyszed kto znajomy, kochanek czy

ktokolwiek inny, wypili razem po kieliszku i ten kto wrzuci do jej

kieliszka rodek nasenny odezwaa si Erika.
To najbardziej prawdopodobny scenariusz.
A potem? Jak mylisz, co byo pniej? Jak si znalaza w
wannie?
Erika zasiada jeszcze gbiej na kanapie, omielia si nawet
oprze nogi na stoliku. Koniecznie musi sobie odoy na tak
kanap! Nagle uderzya j myl, e jeli dom zostanie sprzedany,
bdzie moga sobie kupi meble, jakie tylko zechce. Zaraz jednak
odrzucia t myl.
Przypuszczam, e morderca poczeka, a Alex zanie, rozebra
j i zacign do azienki.
Dlaczego sdzisz, e zacign, a nie zanis?
Bo w protokole z sekcji jest mowa o otarciach na pitach i
siniakach pod pachami.
Patrik wyprostowa si na fotelu i spojrza proszco na Erik.
Pozwolisz mi co sprawdzi?
Erika zwietrzya podstp i powiedziaa:
Zaley co.
Mogaby odegra rol ofiary?
Pikne dziki. Naprawd sdzisz, e moje zdolnoci aktorskie
sigaj a tak daleko?
Rozemiaa si, ale wstaa.
Nie, nie, siadaj. Prawdopodobnie tutaj wanie siedzieli i Alex
zasna na kanapie. U si w takiej pozycji.

Erika chrzkna i sprbowaa udawa nieprzytomn. Patrik

pocign j, a wtedy otworzya jedno oko i powiedziaa:
Mam nadziej, e nie bdziesz mi zdejmowa ubrania?
Ale skd, nie ma mowy, nawet nie pomylaem, to znaczy...
jka si Patrik, czerwienic si.
Spokojnie, artowaam. No to morduj.
Patrik odsun stolik od kanapy i cign j na podog.
Sprbowa j cign po pododze za przeguby, ale mu nie szo.
Chwyci j wic pod pachami i powlk w stron azienki. W tym
momencie Erika uwiadomia sobie bardzo wyranie, ile way. Patrik
na pewno myli, e tak z p tony.
Sprbowaa maego oszustwa i zacza odpycha si nogami, ale
j upomnia. Szkoda, e w ostatnich tygodniach nie przestrzegaa
diety Stranikw Wagi. Prawd powiedziawszy, nawet nie zacza.
Objadaa si, eby si pocieszy. Teraz w dodatku zawina jej si
koszulka, odsaniajc fadk w pasie. Wcigna brzuch, ale w kocu
musiaa odetchn.
Na pododze w azience zrobio jej si zimno w plecy. Przeszed
j dreszcz, nie tylko z zimna. Patrik podcign j a do wanny i
delikatnie opuci.
Dosy gadko poszo. Troch ciko, ale nie tak bardzo. A Alex
waya mniej od ciebie.
Pikne dziki, pomylaa Erika, lec na pododze i obcigajc
dyskretnie koszulk na brzuchu.
Teraz mordercy pozostao ju tylko woy j do wanny.

Patrik chcia podnie jej nogi, ale Erika szybko wstaa i

otrzepaa si.
O nie, nic z tego. Mam ju dosy siniakw jak na jeden dzie.
Nie przekonasz mnie, ebym si daa woy do wanny, w ktrej
leaa Alex. Co to, to nie!
Patrik niechtnie przyj do wiadomoci jej sprzeciw. Wyszli z
azienki i przeszli do salonu.
Kiedy ju j woy do wanny, nalanie wody i przecicie
przegubw yletk wyjt z szafki byo cakiem proste. Pozostao
jeszcze posprzta po sobie. Umy kieliszki i zetrze odciski palcw.
A Alex w tym czasie wykrwawiaa si w azience na mier.
wiadczy to o strasznej bezdusznoci.
A piec? Nie dziaa ju, gdy przyjechaa do Fjllbacki?
Na to wyglda. Dla nas to dobrze. Byoby nam znacznie
trudniej zebra dowody, gdyby zwoki przez tydzie leay w
temperaturze pokojowej. Nie daoby si na przykad zidentyfikowa
odciskw palcw Andersa.
Erika wzdrygna si na sam myl o zdejmowaniu odciskw
palcw ze zwok.
Razem obejrzeli pozosta cz domu. Erika sporo czasu
powicia na sprawdzenie sypialni Alex i Henrika, poniewa
poprzednim razem jej przerwano. Nic jednak nie znalaza. Miaa
mczce uczucie, e czego brakuje, ale nie moga sobie przypomnie,
czego. Postanowia opowiedzie o tym Patrikowi. Bardzo si przej.
Z pewnym zadowoleniem stwierdzia, e zaniepokoi si, gdy mu

opowiedziaa o intruzie i o tym, jak schowaa si w szafie.

Westchn ciko. Przysiad na brzegu oa z baldachimem i
stara si jej pomc.
To bya maa rzecz czy dua?
Nie wiem, prawdopodobnie co maego, bo inaczej pewnie bym
si zorientowaa, prawda? Gdyby na przykad znikno ko, na
pewno bym zauwaya.
Umiechna si i usiada obok niego.
W ktrym miejscu to byo? Koo drzwi czy ka? Moe na
komodzie?
Patrik trzyma w palcach niewielk skrzan atk, ktr wzi ze
stolika nocnego Alex. Wygldaa jak znaczek klubowy z wypalon
inskrypcj T.M. 1976 napisan dziecicym pismem. Odwrci atk
i zobaczy rozmazane plamki, ktre wyglday na zaschnit krew.
Skd si tu wzia?
Nie wiem, Patriku. Gdybym wiedziaa, nie rwaabym teraz
wosw z gowy.
Zerkna na niego ukradkiem. Mia przecudne, dugie, ciemne
rzsy. Idealny zarost, jak drobnoziarnisty papier cierny, ale nie na
tyle odronity, eby drapa. Ciekawa bya tego dotyku.
Co jest? Mam co na twarzy?
Patrik niespokojnie wytar rk usta. Erika ucieka spojrzeniem,
zawstydzona, e j przyapa na podgldaniu.
Nic, nic. Okruszek czekolady. Ju go nie ma.
Zapado milczenie.

 Chyba nic wicej nie zdziaamy? zapytaa w kocu Erika.

Te tak myl. Zadzwo, jak tylko sobie przypomnisz, czego
brakuje. Jeli dla kogo byo to na tyle wane, e zdecydowa si po to
przyj, na pewno bdzie te wane dla ledztwa.
Starannie zamknli za sob drzwi. Erika odoya klucz pod
wycieraczk.
Podwie ci do domu?
Nie, dzikuj. Z przyjemnoci si przejd.
Widzimy si jutro wieczorem.
Patrik przestpowa z nogi na nog. Czu si jak nieporadny
pitnastolatek.
Czekam na ciebie o smej. Przyjd godny.
Postaram si, chocia nie obiecuj. W tej chwili czuj si,
jakbym ju nigdy nie mia by godny rozemia si Patrik, klepic
si po brzuchu, a gow wskazujc dom Dagmar Petrn po drugiej
stronie ulicy.
Erika umiechna si i pomachaa mu, gdy odjeda swoim
volvem. Emocje zwizane z jutrzejszym wieczorem pomieszane z
uczuciem niepewnoci, rozmaitymi obawami i lkiem przeywaa
wrcz fizycznie, czua je w przeponie.
Ruszya do domu, ale nie zasza daleko. Nagle si zatrzymaa.
Przyszed jej do gowy pewien pomys, ktry naleao od razu
sprawdzi. Zawrcia, wyja klucz spod wycieraczki i ponownie
wesza do domu, starannie wytarszy buty.
Co zrobiaby kobieta oczekujca mczyzny, ktry nie zjawia si

na romantycznej kolacji? Oczywicie zadzwoniaby do niego! Erika

pomodlia si w duchu, by okazao si, e Alex miaa nowoczesny
telefon i nie ulega modzie na star kobr czy nawet bakelitowy
aparat. Miaa szczcie. Na cianie w kuchni wisia nowiutki doro.
Drcym

palcem

nacisna

przycisk

powtrnego

wybierania

ostatniego numeru, modlc si w duchu, by nie okazao si, e kto

korzysta z telefonu ju po mierci Alex.
W suchawce rozlega si jeden sygna za drugim. Po sidmym
miaa si ju rozczy, lecz wtedy wczya si poczta gosowa
komrki.

Wysuchaa

komunikatu,

ale

wyczya

si

przed

uruchomieniem nagrywania. Powoli odoya suchawk. Zblada.

Miaa wraenie, jakby usyszaa chrobot kawakw ukadanki, ktre
wanie uoyy si w cao. Ju wiedziaa, co znikno z sypialni na
pitrze.

Mellberg a si pieni ze zoci. Jak furia kry po komisariacie.

Pracownicy najchtniej schowaliby si pod biurkami, ale poniewa
ludzie doroli tak nie robi, musieli cierpie, suchajc przeklestw,
wymylania i wyzwisk. Najwicej dostawao si Annice.
Wprawdzie skra jej stwardniaa od czasu, gdy Mellberg
przyszed do komisariatu w Tanumshede, ale po raz pierwszy od
dawna oczy szczypay j od ez. O czwartej miaa do. Wymkna si
z pracy, przystana przy Konsumie, kupia spory pojemnik lodw,
posza do domu i wczya telewizor. Ogldaa Mod na sukces, a zy
kapay jej na lody. Paskudny dzie.

Mellberg by wcieky, e musia zwolni z aresztu Andersa

Nilssona. Powzi przekonanie, e Anders jest morderc Alexandry
Wijkner, i gdyby mg zosta z nim sam na sam, na pewno
wydobyby z niego przyznanie si. A tak, przez jednego gupiego
wiadka, ktry twierdzi, e na chwil przed kolejnym odcinkiem
Innych wiatw widzia Andersa wracajcego do swego mieszkania,
musia go zwolni. Oznaczao to, e Anders by w domu o sidmej, a
kwadrans po sidmej Alex rozmawiaa przez telefon z matk. Niech
to wszyscy diabli.
Jeszcze ten mody, Patrik Hedstrm. Chcia mu wmwi jakie
bzdury, e kto inny zamordowa t kobiet, nie Anders Nilsson. Co to,
to nie. Po tylu latach suby jedno wiedzia na pewno: e najczciej
jest dokadnie tak, jak si zdaje. adne tam ukryte motywy, spiski,
tylko pospolite mty zagraajce porzdnym ludziom. Znajd mta, a
znajdziesz sprawc to jego yciowe motto.
Mellberg wybra numer komrki Patrika Hedstrma.
Gdzie si szwendasz? Nie bawi si w uprzejmoci. Siedzisz
w kcie, w ppku grzebiesz czy co? Tu si pracuje. S nadgodziny.
Syszae kiedy o czym takim? Jeli nie, to dopilnuj, eby ju nie
usysza. A na pewno nie tu.
Przycisn gwniarza i od razu zrobio mu si lepiej. Trzeba
krtko trzyma tych todziobw, eby nie obroli w pirka.
Masz zaraz jecha do wiadka, do tej kobiety, co twierdzi, e
Anders Nilsson by w domu koo sidmej. Przycinij j, rczk
wykr i postaraj si.

 Tak, do cholery, ju.

Mellberg rzuci suchawk i przez chwil upaja si myl, e
gwnian robot moe zrzuca na innych. Nagle spojrza na ycie od
janiejszej strony. Rozpar si na krzele, wysun grn szuflad
biurka i wycign paczk kulek czekoladowych. Grubymi jak
kiebaski palcami wyj jedn i woy ca do ust. Pogryz, pokn,
po czym sign po nastpn. Ciko pracujcy mczyzna potrzebuje
zastrzyku energii.

Kiedy zadzwoni Mellberg, Patrik zdy ju skrci na drog do

Tanumshede przez Grebbestad. Z westchnieniem zawrci przy
wjedzie na pole golfowe Fjllbacki. Byo ju pne popoudnie, a
mia jeszcze sporo roboty w komisariacie. Nie powinien by siedzie
we Fjllbace tak dugo, ale spotkania z Erik miay moc przycigania
pola magnetycznego. Trzeba byo siy woli, by si oprze.
Znowu westchn. Przecie wiadomo, jak to si musi skoczy.
le. Dopiero co zakoczy aob po Karin, a ju ciga na siebie
nowe udrki. Pozbieranie si po rozwodzie zabrao mu rok. Tyle nocy
spdzi przed telewizorem, gapic si niewidzcym wzrokiem na
seriale w rodzaju Stranika Teksasu czy Mission: Impossible.
Nawet telezakupy byy lepsze od samotnego leenia w
maeskim ou i jak w operze mydlanej wyobraania sobie
Karin z innym mczyzn. A przecie pocig, jaki na pocztku
odczuwa do Karin, by niczym w porwnaniu z tym, co teraz czu do
Eriki. Logika podpowiadaa, e koniec bdzie tym boleniejszy.

Jak zwykle na ostatnich zakrtach przed Fjllback jecha za

szybko. Ta sprawa zaczynaa mu dziaa na nerwy. Da im upust,
gnajc jak pirat przez ostatni zakrt przed wzniesieniem. W miejscu,
gdzie dawniej sta rozebrany ju silos, znajdoway si domy i budki
eglarskie zbudowane w starym stylu. Ceny nieruchomoci sigay
kilku milionw koron. Patrik nie mg si nadziwi, e ludzie s w
stanie wyda tyle pienidzy na letni dom.
Zza zakrtu wypad motocyklista. Patrik musia wykona
gwatowny manewr, by go omin. Serce zabio mu mocniej, zwolni
poniej dopuszczalnej prdkoci. Mao brakowao. Spojrza we
wsteczne lusterko i upewni si, e motocyklista jedzie dalej cay i
zdrowy.
Min plac do gry w minigolfa, dotar do skrzyowania koo stacji
benzynowej i skrci w lewo w kierunku blokw. Nie po raz pierwszy
uderzya go ich okropna brzydota. Brzowo-biae czynszwki,
porozrzucane jak klocki przy poudniowym wjedzie do Fjllbacki.
Ciekaw by, czym si kierowa architekt, ktry je zaprojektowa.
Moe ta skrajna brzydota miaa by swego rodzaju eksperymentem?
A moe mu si po prostu nie chciao? Prawdopodobnie wzniesiono je
w ramach rzdowego programu budowy miliona mieszka z przeomu
lat

szedziesitych

siedemdziesitych.

Mieszkania

dla

wszystkich. Szkoda, e nie Pikne mieszkania dla wszystkich.

Postawi samochd na parkingu i wszed do pierwszej klatki.
Numer pi. Mieszka tu Anders, a take wiadek Jenny Rosn.
Drugie pitro. Zasapa si, wchodzc, co mu przypomniao, e w jego

yciu byo ostatnio za mao ruchu, a za duo ciastek. Wprawdzie

nigdy nie by specjalnie sprawny, ale a tak le jeszcze nie byo.
Przystan przy drzwiach Andersa. Chwil nasuchiwa, ale nie
dochodzi stamtd aden dwik. Albo go nie ma, albo ju jest
kompletnie pijany.
Jenny mieszkaa po prawej, dokadnie naprzeciwko Andersa.
Standardow wizytwk wymienia na wasn, drewnian, z
ozdobnym napisem Jenny i Max Rosn oplecionym girland z
ryczek. Czyli matka.
Do komisariatu zadzwonia wczesnym przedpoudniem i Patrik
mia cich nadziej, e zastanie j w domu. Nie byo jej, gdy
poprzedniego dnia odwiedzali ssiadw w caej klatce, ale zostawili
kartk z prob o telefon. Dlatego dopiero dzi dowiedzieli si, e w
tamten pitkowy wieczr, gdy zgina Alex, Anders wrci do domu.
Dwik dzwonka roznis si echem w mieszkaniu, a zaraz po
nim rozleg si donony krzyk dziecka. Usysza kroki w przedpokoju.
Bardziej czu, ni widzia, e kto patrzy przez wizjer. Usysza
chrzst zdejmowanego acucha i drzwi si otworzyy.
Tak?
Staa przed nim kobieta z rocznym dzieckiem na rku. Bardzo
szczupa, o mocno tlenionych wosach. Sdzc po odrostach, jej
naturalnym kolorem by zapewne ciemny brz wpadajcy w czer.
Potwierdzay to ciemne oczy. Twarz miaa nieumalowan i zmczon.
Ubrana bya w wytarte, wycignite na kolanach spodnie od dresu i Tshirt z duym logo Adidasa.

 Jenny Rosn?
Tak, to ja. O co chodzi?
Nazywam si Patrik Hedstrm, jestem z policji. Dzwonia pani
do nas przed poudniem. Chciabym z pani porozmawia.
Mwi cicho, eby nie byo go sycha w mieszkaniu
naprzeciwko.
Prosz, niech pan wejdzie.
Stana z boku, eby go przepuci.
Mieszkanie byo mae, pokj z kuchni. Z ca pewnoci nie
mieszka w nim aden mczyzna, w kadym razie powyej roku
ycia. Wszystko byo rowe: dywany, obrusy, firanki, lampy, istna
eksplozja ru. Ulubionym motywem pani domu byy zdecydowanie
kokardki. Wida je byo w olbrzymich ilociach na wszystkich
lampach i wiecznikach. Obrazki na cianach rwnie wiadczyy o
romantycznym usposobieniu lokatorki. Sodkie kobiece twarzyczki na
tle odlatujcych ptakw. Nad kiem wisia obrazek przedstawiajcy
paczce dziecko.
Usiedli

na

biaej

skrzanej

kanapie.

Na

szczcie

nie

zaproponowaa kawy. Wypi ju dosy jak na jeden dzie. Dziecko

posadzia sobie na kolanach, ale may krci si, wic postawia go na
pododze. Natychmiast ruszy przed siebie na niezbyt jeszcze
pewnych nkach.
Patrika uderzy jej mody wiek. Na pewno nie przekroczya
dwudziestki. Zgadywa, e ma okoo osiemnastu lat. Wiedzia, e w
okolicznych niewielkich miejscowociach jedno, a nawet dwoje dzieci

przed dwudziestk nie naleao do rzadkoci. Zwracaa si do maego

Max. Patrik wycign wniosek, e ojciec dziecka nie mieszka z nimi.
Rwnie to nie byo niezwyke. Zwizki nastolatkw najczciej nie
wytrzymyway prby, jak byo pojawienie si dziecka.
Sign po notes.
Widziaa pani, jak Anders Nilsson wrci do domu koo
sidmej wieczorem w pitek, dwa tygodnie temu, czyli dwudziestego
pitego, tak? Skd ta pewno co do godziny?
Std, e nie przepuszcz ani jednego odcinka Innych wiatw.
Zaczyna si o sidmej, a chwil przedtem usyszaam haas na klatce.
To nic niezwykego. U Andersa zawsze jest gono. Jego kumple od
kieliszka przychodz i wychodz o rnych porach dnia i nocy, a co
jaki czas przyjeda policja.
Ale i tak podeszam do drzwi, wyjrzaam przez wizjer i go
zobaczyam. By pijany jak bela i stara si otworzy drzwi, ale
dziurka od klucza musiaaby mie z metr szerokoci, eby trafi. W
kocu udao mu si, otworzy i wszed. W tej samej chwili usyszaam
czowk Innych wiatwi pobiegam przed telewizor.
Nerwowo gryza kosmyk dugich wosw. Patrik zauway, e
paznokcie ma obgryzione. Na tym, co z nich zostao, wida byo
resztki wciekle rowego lakieru.
Max okry stolik stojcy przed kanap, zmierzajc wytrwale w
kierunku Patrika. Dotar i z triumfujc min zapa go za nogawk.
Opa, opa powtarza, a Patrik spojrza pytajco na Jenny.
Niech go pan wemie. Wyranie pana lubi.

Patrik niezdarnie posadzi sobie dziecko na kolanach i da mu do

zabawy pk kluczy. May promienia. Umiechn si szeroko,
odsaniajc dwa zbki. Wyglday jak ziarnka ryu. Patrik zapa si
na tym, e odwzajemnia ten umiech. Poczu, e dry. Gdyby sprawy
uoyy si inaczej, moe sam miaby teraz takiego malucha. W
zamyleniu pogaska Maxa po pokrytej meszkiem gwce.
Ile on ma?
Jedenacie miesicy. Niech mi pan wierzy, jest przy nim co
robi.
Twarz rozjania jej si czuoci, kiedy spojrzaa na synka.
Dopiero teraz Patrik zobaczy, jaka moe by adna, gdy nie jest
zmczona. Bycie samotn matk w tak modym wieku musiao by
niewyobraalnie trudne. Powinna si cieszy yciem i bawi z
rwienikami. A tymczasem spdza wieczory, zmieniajc pieluszki i
wykonujc rne domowe czynnoci.
Jakby na dowd rozmaitych napi, z ktrymi musiaa si
boryka, wyja papierosa z paczki lecej na stoliku i zapalia.
Zacigna si gboko, delektowaa si, a potem wycigna pudeko
w stron Patrika, patrzc pytajco. Potrzsn gow. Mia bardzo
zdecydowane pogldy na palenie w obecnoci dziecka, ale ostatecznie
to jej rzecz. Nie potrafi jednak zrozumie, jak mona wzi do ust co
tak mierdzcego.
A nie mg wrci i potem znw wyj?
Dom jest tak akustyczny, e sycha nawet, jak szpilka upadnie
na podog. Wszyscy lokatorzy wiedz, kiedy i kto wchodzi albo

wychodzi. Jestem pewna, e tego wieczoru Anders ju nie wychodzi.

Patrik widzia, e wicej nie uzyska. Z ciekawoci zapyta:
Co pani sobie pomylaa, kiedy si pani dowiedziaa, e Anders
jest podejrzany o popenienie morderstwa?
e to jaka bujda.
Zacigna si ponownie i zacza wydmuchiwa kka dymu.
Patrik musia si pohamowa, by nie powiedzie czego o zagroeniu
wynikajcym z biernego palenia. Siedzcy na jego kolanach Max
zajty by ssaniem kluczy. Trzyma je w pulchnych paluszkach,
popatrujc na Patrika, jakby chcia podzikowa za wspania
zabawk.
Jenny mwia dalej:
Anders jest wrakiem czowieka, ale nie mgby zabi. On jest w
porzdku. Dzwoni czasem do drzwi, eby poyczy papierosa, ale
trzewy czy pijany, zawsze jest w porzdku. Zdarzao mi si nawet
zostawi z nim Maxa, jak musiaam wyskoczy po zakupy. Ale tylko
gdy by trzewy. Nigdy inaczej.
Zgasia papierosa w przepenionej popielniczce.
Waciwie aden z naszych pijaczkw nie jest do koca zy.
Biedaczyska, ycie przepijaj, ale szkodz tylko sobie.
Potrzsna gow, odrzucajc spadajce na twarz wosy, i
ponownie wycigna rk do paczki z papierosami. Palce miaa te
od nikotyny. Kolejny papieros smakowa tak samo dobrze jak
poprzedni. Patrik poczu si dostatecznie uwdzony. Zreszt nie
wierzy, e dowie si jeszcze czego wanego. Max zaprotestowa,

gdy Patrik podnis go z kolan i poda Jenny.

Dziki za pomoc. Na pewno jeszcze si do pani odezwiemy.
Dobra, jakby co, to jestem. Nigdzie si nie wybieram.
Papieros lea w popielniczce, smuka dymu unosia si wprost
na Maxa. Zamruga. Nadal ssa klucze, patrzc wyzywajco na
Patrika. Patrik ostronie pocign je do siebie. May okaza si
zaskakujco silny. W dodatku klucze byy tak zalinione, e trudno je
byo porzdnie chwyci. Patrik pocign nieco mocniej. W
odpowiedzi usysza pomruk zoci.
Jenny, przyzwyczajona do radzenia sobie z takimi sytuacjami,
zdecydowanym ruchem chwycia klucze, wyrwaa je maemu i podaa
Patrikowi. Max dar si jak optany. Patrik wzi klucze w dwa palce,
wytar dyskretnie o nogawk i dopiero potem wsun do tylnej
kieszeni.
Jenny

odprowadzia

go

do

drzwi,

trzymajc

na

rku

wrzeszczcego malca. Patrikowi zosta w oczach obraz Maxa ze zami

jak grochy na okrgych policzkach. Bardzo go wzruszy ten widok.

Dom sta si dla Henrika za duy. Chodzi z pokoju do pokoju.

Wszystko przypominao mu Alexandr, bo kochaa ten dom i dbaa o
kady, najdalszy nawet kt. Czasem zastanawia si, czy przypadkiem
nie wysza za niego ze wzgldu na ten dom, bo zacza traktowa ich
zwizek powanie dopiero wtedy, gdy j tu przywiz.
Dla niego by to powany zwizek ju w chwili, gdy zobaczy j
po raz pierwszy na spotkaniu zagranicznych studentw. Bya wysoka,

jasna, otaczaa j aura nieprzystpnoci, ktra pocigaa go bardziej

ni cokolwiek innego. Nigdy nie pragn nikogo tak gorco jak Alex,
a na og dostawa to, czego pragn. Jego rodzice byli tak
zaabsorbowani wasnym yciem, e na ycie syna nie starczyo im
energii.
Czas, ktrego nie zabieraa firma, powicali na rozmaite
wydarzenia towarzyskie. Bale dobroczynne, koktajle, obiady z
partnerami w interesach. Henrik zostawa w domu z opiekunk. Jeli
chodzi o matk, najlepiej pamita zapach jej perfum, gdy caowaa go
na do widzenia, a mylami bya ju w drodze na kolejn bezsensown
imprez. Wynagradzaa mu to w ten sposb, e wystarczyo, aby
wskaza co palcem, a ju to dostawa. Nie odmawiali mu niczego, ale
wszystko dawali z tak obojtnoci, z jak gaszcze si
domagajcego si uwagi psa.
Kiedy spotka Alex, po raz pierwszy w yciu nie dosta tego, o co
prosi. Zachowywaa si obcesowo, bya nieprzystpna, a przez to
zniewalajca. Zaleca si do niej rwnie uparcie, jak intensywnie.
Re, kolacje, prezenty i komplementy. Nie szczdzi stara. Alex
zgadzaa si na to, mimo woli daa si uwika w romans. Nie
protestowaa, zreszt nie zdoaby jej do niczego zmusi. Po prostu
zachowywaa si tak, jakby byo jej to obojtne.
Dopiero gdy latem zabra j do Gteborga i pojechali do domu na
Sr, wszystko si zmienio. Zacza z now si odwzajemnia jego
uciski. Henrik by szczliwy jak nigdy dotd. Pobrali si jeszcze
tego samego lata w Szwecji, zaledwie po paru miesicach znajomoci.

Potem pojechali do Francji na ostatni rok studiw i egzaminy

kocowe, a nastpnie wrcili na dobre do domu na Sr.
Teraz, gdy o tym myla, zda sobie spraw, e naprawd
szczliw widzia j tylko wtedy, gdy zajmowaa si renowacj
domu. Usiad w jednym ze stojcych w bibliotece wielkich foteli
chesterfield, opar gow i zamkn oczy. Pod powiekami przesuway
mu si obrazy Alex, migocce jak w starym filmie krconym kamer
omiomilimetrow. Skrzane obicie fotela byo chodne i nierwne.
Palcem wskazujcym przesun po starym wijcym si pkniciu.
W pamici zosta mu zwaszcza jej zmieniajcy si umiech.
Kiedy znalaza dokadnie taki mebel, jakiego szukaa, albo gdy
odcia kawaek tapety i stwierdzia, e oryginalna, znajdujca si pod
spodem, jest w dobrym stanie, umiechaa si szeroko i szczerze.
Kiedy caowa j w kark, gaska po policzku albo mwi, jak
bardzo j kocha, wtedy take czasem si umiechaa. Czasem, ale
nie zawsze. Tego umiechu nienawidzi, bo by to umiech nieobecny,
pobaliwy. Potem odwracaa si od niego. Henrik widzia, e ciy
jej jaka tajemnica.
Nie zadawa adnych pyta. Ze strachu. Ba si, e wywoa
reakcj acuchow, na ktrej skutki nie by gotowy. Lepiej mie j
przy sobie, a wraz z ni nadziej, e kiedy bdzie chciaa nalee do
niego w peni. Gotw by si zgodzi i na to, e nie bdzie mia
wszystkiego. Wystarczaa mu pewno, e ma chocia cz. Kocha
j tak bardzo, e wystarczy mu okruch.
Rozejrza si po bibliotece. Wszystkie ciany pokryway regay z

ksikami, ktre pracowicie wyszukiwaa w antykwariatach. Zwyka

to pokazwka. Nie przypomina sobie, aby kiedykolwiek widzia j
czytajc ksik, poza podrcznikami w okresie studiw. Moe miaa
do wasnego cierpienia, by czyta o cierpieniu innych.
Najtrudniej byo mu pogodzi si z brakiem dziecka. Za kadym
razem, kiedy mwi o dziecku, gwatownie krcia gow, mwic, e
nie zamierza mie dzieci, skoro wiat jest taki, jaki jest.
Pogodzi si z tym, e w jej yciu jest inny mczyzna. Rozumia,
e Alex wyrywa si do Fjllbacki bynajmniej nie po to, aby spdza
czas w samotnoci. Potrafi to zaakceptowa. Od przeszo roku nie
yli ze sob. To take dao si zaakceptowa. Z czasem pogodzi si
nawet z jej mierci.
Nie mg natomiast pogodzi si z tym, e gotowa bya urodzi
dziecko innemu mczynie, ale nie jemu. Drczyo go to po nocach
niczym zmora. Krci si i wierci w ku, spocony, bez nadziei na
sen. Oczy mia podkrone, straci par kilogramw. Czu si jak
nacignita do granic moliwoci guma, ktra zaraz pknie z
trzaskiem. Dotychczas nie paka, ale teraz pochyli si, ukry twarz w
doniach i z jego oczu popyny zy.

Oskarenia, ostre, obraliwe sowa spyway po nim jak woda.

C znaczy kilka godzin ponienia wobec poczucia winy hodowanego
w sobie przez tyle lat. C znaczy kilka godzin zniewag wobec ycia, w
ktrym ju nie bdzie jego ksiniczki z lodu.
mieszyy go aosne prby wzicia na siebie caej winy. Nie
widzia powodu, a jak dugo nie widzi, innym te si nie uda.
Moe jednak miaa racj. Moe w kocu nadszed dzie zapaty.
W odrnieniu od niej wiedzia jednak, e sdzia nie wystpi w
ludzkiej postaci. Sdzi go moe tylko ten, kto jest ponad czowiekiem,
ponad ciaem, jak dusza. Sdzi mnie moe tylko ten, kto potrafi mi
zajrze w dusz pomyla.
To osobliwe, e cakowicie przeciwstawne uczucia mog si
poczy i stworzy zupenie nowe. Mio i nienawi staj si
obojtnoci. Mciwo i wybaczenie przeradzaj si w stanowczo,
czuo i gorycz w al. al tak ogromny, e wprost druzgoccy.
Postrzega j jako zdumiewajce poczenie wiata i ciemnoci.
Janusa

dwch

obliczach:

jednym

osdzajcym,

drugim

rozumiejcym. Raz bya gotowa obsypywa go pocaunkami, cho taki

obrzydliwy, innym razem lya go za to i nienawidzia. Nie daway mu

spokoju te sprzecznoci.
Najbardziej kocha j w chwili, gdy widzia j po raz ostatni.
Nareszcie naleaa tylko do niego. Nareszcie naleaa do niego caa,
mg j kocha albo nienawidzi, a ona nie moga kolejny raz
odpowiedzie obojtnoci.
Kiedy ta mio przywodzia mu na myl welon. Wymykajcy si,
przezroczysty, uwodzicielski. Kiedy widzia j ostatni raz, welon
utraci tajemniczo, zostao tylko ciao. Dziki temu staa si
dostpna. Po raz pierwszy mia wraenie, e wie, kim ona jest.
Dotkn jej zmarznitego, sztywnego ciaa, domylajc si
uwizionej w nim, tlcej si jeszcze duszy. Nigdy nie kocha jej tak
mocno jak wtedy. Pora i na spotkanie z losem, zmierzy si z nim,
stan oko w oko. Mia nadziej, e los przyniesie przebaczenie, ale w
to nie wierzy.

Obudzi j telefon. e te ludzie nie mog dzwoni o rozsdnej

porze.
Erika, sucham.
Cze, mwi Anna. Sycha byo, e na co czeka. I susznie,
pomylaa Erika. Co u ciebie sycha? Anna posuwaa si
ostronie, jak po polu minowym.
Dzikuj, w porzdku. A u ciebie?
Moe by. Jak ci idzie ksika?
Rnie. W kadym razie si posuwa. Z dziemi wszystko
dobrze? Erika postanowia cho troch wyj jej naprzeciw.
Emma jest mocno przezibiona, ale Adrianowi kolka jakby
przechodzi. Dziki temu udaje mi si w nocy przespa godzink.
Anna zamiaa si, ale Erika usyszaa w jej miechu ton
rozgoryczenia.
Zapada cisza.
Suchaj, musimy porozmawia o domu.
Te tak uwaam.
Tym razem w gosie Eriki sycha byo ton rozgoryczenia.
Musimy go sprzeda. Jeeli nie dasz rady nas spaci, bdziemy
go musiay sprzeda.
Erika nie odpowiedziaa. Anna nerwowo mwia dalej:
Lucas rozmawia z porednikiem i mwi, e cena powinna
wynosi trzy miliony. Trzy miliony, Erika, wyobraasz sobie? Majc
swoje ptora miliona, mogaby sobie pisa, nie martwic si o

pienidze. Pewnie nie jest ci atwo utrzymywa si z pisania. Jaki

nakad maj twoje ksiki? Dwa tysice egzemplarzy? Trzy? I pewnie
niewiele dostajesz od egzemplarza, co?
Nie rozumiesz, e dla ciebie to te szansa? Zawsze mwia, e
chciaaby zajmowa si prawdziw literatur. Z takimi pienidzmi
mogaby sobie pozwoli, eby si temu powici. Porednik
powiedzia, e z wystawieniem domu na sprzeda powinnimy
zaczeka co najmniej do kwietnia albo maja, eby zainteresowa jak
najwiksz liczb klientw, ale potem w cigu dwch tygodni naley
sfinalizowa sprzeda. Rozumiesz, e tak trzeba, prawda?
Brzmiao to jak proba, ale Erika nie potrafia jej wspczu.
Odkrycie z poprzedniego dnia sprawio, e le spaa. Rozmylaa
przez p nocy. Bya rozczarowana i, oglnie rzecz biorc, w zym
humorze.
Nie, nie rozumiem. Anno, to jest nasz dom rodzinny. Tu
dorastaymy. Rodzice kupili ten dom zaraz po lubie. Byli do niego
przywizani. Ja te jestem do niego przywizana. Anno, nie moesz
tak robi.
Ale pienidze...
W dupie mam pienidze! Do tej pory sobie radziam, to dalej
te sobie poradz.
Gos jej si trzs z wciekoci.
Erika, przecie wiesz, nie moesz mnie zmusi do zatrzymania
domu, skoro ja nie chc. Poowa i tak jest moja.
Gdybym wierzya, e to ty chcesz sprzeda dom, byoby mi

oczywicie bardzo przykro, ale pogodziabym si z tym. Problem

polega na tym, e wiem, e nie mwisz tego, co mylisz. Lucas chce
sprzeda dom, nie ty. Pytanie, czy chocia sama wiesz, czego chcesz.
Wiesz?
Erika nie czekaa na odpowied Anny.
Nie zgadzam si, eby o moim yciu decydowa Lucas
Maxwell. Twj m jest pospolitym skurwysynem! A ty powinna
dawno tu by, eby mi pomc porzdkowa rzeczy po rodzicach.
Zajmuj si tym od kilku tygodni i jestem dopiero w poowie. To
niesprawiedliwe, eby wszystko spadao na mnie. Jeli twoja smycz
jest tak krtka, e nie wolno ci nawet pomaga przy porzdkowaniu
spraw po zmarych rodzicach, to powinna si dobrze zastanowi, czy
na pewno chcesz tak y.
Erika rzucia suchawk tak mocno, e telefon spad z szafki
nocnej. Trzsa si ze zoci.
Anna siedziaa na pododze ze suchawk w doni. Lucas w
pracy, dzieci spay. Miaa chwil dla siebie i skorzystaa z okazji, by
zadzwoni do Eriki. Odkadaa to od kilku dni, ale Lucas naciska, i w
kocu ulega.
Czua si rozdarta. Kochaa Erik, ona te bya przywizana do
domu we Fjllbace, ale siostra nie rozumiaa, e swoj rodzin musi
stawia na pierwszym miejscu. Dla swoich dzieci gotowa bya
powici wszystko. A jeli miao to oznacza, e musi zrobi co
przeciwko starszej siostrze, by zadowoli Lucasa, to trudno.

Tylko Emma i Adrian sprawiaj, e wstaje rano, e yje. Gdyby

potrafia zadowoli Lucasa, wszystko by si uoyo. Bya o tym
przekonana. To ona jest trudna, bo nie robi tak, jak on chce. To
dlatego Lucas musi by dla niej surowy. Jeli ofiaruje mu dom
rodzicw, na pewno zrozumie, e dla niego i dla rodziny jest gotowa
zrobi wszystko, a wtedy bdzie dobrze.
Gdzie w rodku jaki gos mwi jej zupenie co innego.
Zwiesia gow i rozpakaa si, a pacz zaguszy ten gos. Suchawka
telefonu zostaa na pododze.
Erika ze zoci odrzucia kodr i spucia nogi z ka.
aowaa, e tak ostro potraktowaa Ann. Ponioso j, bo ju
wczeniej bya w zym humorze. W dodatku w nocy nie moga spa.
Zadzwonia do Anny, eby naprawi, co si da, ale telefon by zajty.
Cholera!
Kopna stoek stojcy przed toaletk, ale bynajmniej jej nie
ulyo. Uderzya si w palec i a zawya z blu. Podskakiwaa na
jednej nodze. Nawet pord byby chyba mniej bolesny. W kocu bl
ustpi i wtedy, cakiem niepotrzebnie, wesza na wag.
Wiedziaa, e nie powinna, ale chciaa wreszcie mie pewno.
Zdja T-shirt, ktry suy jej za koszul nocn. Zawsze to par deka
mniej. Zastanawiaa si nawet, czy zdjcie majtek zrobi rnic.
Raczej nie zrobi. Stana na wadze praw nog, lew opierajc si o
podog. Potem zacza stopniowo przenosi ciar na praw nog.
Wskazwka dosza do szedziesiciu i waciwie mogaby si

ju zatrzyma. Niestety. Erika stana na wadze caym ciarem i

wskazwka pokazaa siedemdziesit trzy kilogramy. No tak. Tego si
spodziewaa, jest nawet o cay kilogram gorzej. Mylaa, e przybyo
jej dwa kilo, tymczasem okazao si, e trzy od ostatniego waenia, od
tego ranka, gdy znalaza Alex.
I po co jej byo to waenie? Przecie wiedziaa, e przytya, bo
spodnie zrobiy si ciasne w pasie. Teraz, gdy zobaczya to czarno na
biaym, nie moe si duej oszukiwa. Wczeniej wmawiaa sobie, e
ubranie zbiego si, bo bya wilgo w szafie albo praa w zbyt
wysokiej temperaturze.
Uznaa, e jest beznadziejna. Miaa nawet ochot odwoa
kolacj z Patrikiem. Chciaa mu si wyda seksowna, adna i szczupa,
a nie nalana, tusta. Spojrzaa ponuro na swj brzuch i wcigna go.
Nic z tego. Stana bokiem do lustra i sprbowaa wypi brzuch. O,
prosz. Wanie tak si czuje.
Westchna i woya spodnie od dresu, obszerne, zaopatrzone w
wyrozumia dla figury gumk w pasie, a potem T-shirt. Obiecaa
sobie, e zacznie si odchudza od poniedziaku. Teraz nie ma co
zaczyna, bo na dzisiejszy wieczr zaplanowaa kolacj z trzech da.
Zreszt trzeba sobie jasno powiedzie, e jeli si chce olni
mczyzn sztuk kulinarn, niezbdne do tego jest i maso, i
mietana. Poza tym dobrze jest rozpoczyna nowe ycie od
poniedziaku. Po raz nie wiadomo ktry przyrzeka sobie uroczycie,
e zacznie wiczy i przestrzega diety Stranikw Wagi. Stanie si
nowym czowiekiem. Ale dzi da sobie z tym spokj.

Co innego z problemem, ktry j gryz od poprzedniego dnia.

Zastanawiaa si, jak si zachowa w tej sytuacji, ale nic mdrego nie
wymylia. Dowiedziaa si czego, o czym zdecydowanie wolaaby
nie wiedzie.
Kawa w maszynce zapachniaa apetycznie. ycie od razu wydao
si nieco przyjemniejsze. To niesamowite, ile moe zdziaa kilka
ykw gorcej czarnej kawy. Nalaa sobie filiank i zacza pi na
stojco, przy zlewie. Nie bya wielk zwolenniczk niada. Zreszt
zostawi sobie miejsce na kalorie na wieczr.
Dzwonek do drzwi zaskoczy j tak bardzo, e chlapna kaw na
T-shirt. Zakla gono, zastanawiajc si, kto mg przyj tak
wczenie. Spojrzaa na kuchenny zegar. Wp do dziewitej.
Odstawia filiank i posza otworzy drzwi. Staa tam na mrozie Julia
Carlgren, uderzajc si rkami dla rozgrzewki.
Dzie dobry powiedziaa pytajco Erika.
Dzie dobry odpowiedziaa Julia. Cisza.
Erika zdziwia si, co robi u niej wczesnym rankiem modsza
siostra Alex, ale przypomniaa sobie o zasadach dobrego wychowania
i zaprosia Juli do rodka.
Julia wesza zdecydowanym krokiem, zdja palto i pierwsza
posza do salonu.
Mogabym dosta filiank tej pachncej kawy?
Eee, tak, zaraz.
W kuchni, kiedy jej Julia nie widziaa, Erika przewrcia oczami.
Co jest nie w porzdku z t dziewczyn. Podaa jej filiank i

zaprosia na werand, na wiklinow sofk. Przez chwil popijay w

milczeniu. Erika postanowia poczeka, a Julia sama powie, po co
przysza. Musiao jednak upyn dobrych par minut, zanim si w
kocu odezwaa.
Mieszkasz tu?
Waciwie nie. Mieszkam w Sztokholmie, ale porzdkuj dom
po rodzicach.
Syszaam. Wyrazy wspczucia.
Dzikuj. Wzajemnie.
Julia zamiaa si dziwnie. Erik zdumiao to niestosowne
zachowanie. Przypomniaa sobie dokument z kosza na mieci u Nelly
Lorentz. Ciekawe, jak si maj do siebie te kawaki ukadanki.
Pewnie si zastanawiasz, po co przyszam.
Julia wpatrywaa si w Erik tym swoim dziwnym, nieruchomym
spojrzeniem. Rzadko mrugaa powiekami.
Rnica midzy ni a jej starsz siostr bya uderzajca. Cer
miaa nierwn, ze ladami po trdziku, wosy wyglday, jakby je
sama obcia noyczkami do paznokci, nie patrzc w lustro. W jej
wygldzie byo co niezdrowego. Karnacj miaa chorobliwie blad,
w odcieniu szaroci.
Sdzc po stroju, w tej dziedzinie rwnie nie podzielaa
zainteresowa siostry. Musiaa si chyba ubiera w sklepach dla pa
w wieku emerytalnym, bo jej ubranie nie miao nic wsplnego z
mod, chocia nie wygldaa, jakby si wybieraa na maskarad.
Masz jakie zdjcia Alex?

 Sucham?
Erik zdziwio to pytanie, zadane tak wprost.
Zdjcia? Wydaje mi si, e mam. Nawet sporo. Tata lubi robi
zdjcia, jak byymy mae, cigle nas fotografowa. Alex przychodzia
tak czsto, e na pewno na nich jest.
Mogabym je zobaczy?
Julia wygldaa, jakby miaa pretensje do Eriki, e jeszcze tych
zdj nie przyniosa. Erika posza po albumy, uciekajc przed
badawczym spojrzeniem Julii.
Byy w kufrze na strychu. Jeszcze tam nie dotara z porzdkami,
ale wiedziaa dokadnie, gdzie stoi kufer. Byy w nim wszystkie
rodzinne zdjcia i Erika z przeraeniem mylaa o tym, e trzeba je
przejrze. Sporo byo fotografii nieposortowanych, uoonych w
kupki, ale te, ktrych poszukiwaa, zostay wklejone do albumw.
Przejrzaa je po kolei i w trzecim znalaza to, czego szukaa. Take w
czwartym albumie byy zdjcia Alex. Wzia oba i ostronie zesza ze
strychu po drabinie.
Julia siedziaa w tej samej pozycji, w jakiej Erika j zostawia,
jakby przez ten czas w ogle si nie poruszya.
Jest tu co, co ci chyba zainteresuje.
Erika stkna i pooya na stoliku dwa grube albumy. Unis si
z nich oboczek kurzu.
Julia z zapaem chwycia album lecy na wierzchu, a Erika
usiada na sofce obok, eby opowiada o zdjciach.
Z ktrego to roku?

Julia pokazaa palcem pierwsze zdjcie Alex, wklejone na trzeciej

stronie albumu.
Niech pomyl. To musia by... 1974. Tak, miaymy po
dziewi lat.
Erika przesuna palcem po zdjciu. Zrobio jej si smutno. To
byo tak dawno. Ciepy, letni dzie, a one obie golutkie, krzyczc z
radoci, nadstawiaj si pod strumie wody z wa ogrodowego.
Dziwiy tylko grube weniane rkawiczki na rkach Alex.
Dlaczego ona ma rkawiczki? Przecie to chyba lato, lipiec czy
jako tak...
Julia ze zdziwieniem spojrzaa na Erik, a ona rozemiaa si na
to wspomnienie.
Twoja siostra uwielbiaa te rkawiczki i upara si, eby je
nosi nie tylko w zimie, ale rwnie w lecie. Uparta bya jak osio.
Nie dao jej si przekona, eby odoya te wstrtne rkawiczki.
Wiedziaa, czego chce, prawda?
Julia popatrzya na zdjcie niemal z czuoci. Chwil pniej
niecierpliwie przerzucia kolejn stron albumu.
Dla Eriki fotografie byy pamitk z innego ycia. Tyle czasu
mino od tamtej pory i tyle si przez ten czas wydarzyo. Lata
dziecistwa spdzone z Alex wydaway si odlegym snem.
Byymy bardziej jak siostry ni przyjaciki. Spdzaymy ze
sob cae dnie, czsto te sypiaymy jedna u drugiej. Codziennie
sprawdzaymy, co u ktrej bdzie na obiad, a potem wybieraymy
lepszy.

 Innymi sowy, czsto jadaycie u ciebie powiedziaa Julia, a

na jej ustach pojawi si umiech.
Tak. Cokolwiek by mwi o twojej mamie, z gotowania nie
mogaby si utrzyma.
Wzrok Eriki zatrzyma si na jednym ze zdj. Gadzia je
palcami. Byo wyjtkowo pikne. Rozemiana Alex na rufie dki
Torego. Wiatr rozwiewa jej jasne wosy, w tle widniaa w caej
okazaoci pikna panorama Fjllbacki. Pewnie pyny wtedy na
skaki, eby spdzi tam cay dzie, opalajc si i kpic w morzu.
Wiele byo takich dni. Mama jak zwykle nie pojechaa z nimi.
Wymwia si jakimi sprawami do zaatwienia. Zawsze tak byo. Na
palcach jednej rki Erika mogaby zliczy wycieczki, w ktrych
towarzyszya im Elsy. Rozemiaa si, patrzc na zdjcie Anny z tej
samej wyprawy. Wygupiaa si jak zawsze, krzywic si do aparatu i
wychylajc przez reling.
To twoja siostra?
Tak, Anna.
Julia zrozumiaa, e Erika nie chce o niej rozmawia. Przerzucaa
kartki albumu krtkimi, grubymi palcami. Paznokcie miaa mocno
obgryzione, w kilku miejscach a do krwi. Erika przeniosa wzrok na
przesuwajce si przed jej oczami zdjcia.
Pod koniec drugiego albumu na zdjciach nie byo ju Alex.
Skoczyy si nagle. Na pocztku jej zdjcia znajdoway na kadej
stronie, potem nie byo adnego. Julia odoya albumy i trzymajc w
rku filiank, wcisna si w kt kanapy.

 Dola ci gorcej kawy? Ta ju chyba wystyga.

Julia spojrzaa na filiank. Rzeczywicie.
Jeli mona, poprosz.
Podaa filiank Erice, a ta skorzystaa z okazji, by rozprostowa
koci. Na sofk przyjemnie byo patrze, znacznie trudniej na niej
wysiedzie. Po jakim czasie zaczynay bole krzy i pupa. Krzy
Julii musia by tego samego zdania, bo wstaa i posza do kuchni za
Erik.
Pogrzeb by bardzo pikny. Sporo ludzi przyszo potem do was
do domu.
Erika nalewaa kaw, odwrcona do Julii plecami. W odpowiedzi
usyszaa mruknicie. Postanowia mwi mielej.
Musisz chyba dobrze zna Nelly Lorentz. Skd si znacie?
Po tym, co przeczytaa na papierze wycignitym z kosza na
mieci u Lorentzw, Erika bya bardzo ciekawa odpowiedzi Julii. A
wstrzymaa oddech.
Tata u niej pracowa.
Julia odpowiadaa niechtnie. Woya palec do ust, zapewne
bezwiednie, i zacza go zawzicie obgryza.
Tak, ale na dugo, zanim si urodzia powiedziaa Erika, nie
dajc za wygran.
Gdy byam modsza, pracowaam u niej w fabryce podczas
wakacji.
Odpowiadaa, jakby jej wyrywano zb. Przestawaa wtedy
obgryza.

 Zdaje si, e si wietnie dogadujecie.

Rzeczywicie, Nelly dostrzega we mnie co, czego nie widzi
nikt inny.
Mwic to, umiechna si gorzko. Erika poczua przypyw
wspczucia dla Julii. Trudno by brzydkim kacztkiem. Nie
odezwaa si jednak i Julia czua si zmuszona mwi dalej.
Przyjedalimy tu zawsze na lato. W wakacje po smej klasie
Nelly zadzwonia do taty i zapytaa, czy nie chciaabym sobie zarobi,
pracujc w biurze. Takiej propozycji si nie odrzuca. Potem
pracowaam tam kadego lata, a do rozpoczcia studiw.
Erika domylaa si, e nie jest to bynajmniej wyczerpujca
odpowied. Na pewno. Rozumiaa te, e wicej z Julii nie
wydobdzie. Znw usiady na werandzie w milczeniu i piy kaw.
Obie patrzyy na ld na morzu, sigajcy a po horyzont.
Musiao ci by ciko, gdy rodzice wyprowadzili si std,
zabierajc Alex Julia odezwaa si pierwsza.
I tak, i nie. Ju wtedy nie bawiymy si ze sob. Byo mi
przykro, ale nie tak bardzo, jakbymy si nadal przyjaniy.
Ale co si stao? Dlaczego ju si nie przyjaniycie?
ebym to wiedziaa.
Sama si zdziwia, e jeszcze j boli to wspomnienie, e tak silnie
odczuwa utrat Alex. Tyle lat mino od tamtej pory, a rozpad
przyjani z dziecistwa jest raczej regu ni wyjtkiem. Moe chodzi
o to, e przyja z Alex nie zakoczya si w sposb naturalny, a
przede wszystkim zabrako wyjanienia.

Nie pokciy si, Alex nie zamienia Eriki na now przyjacik,

nie wydarzyo si nic takiego, co zazwyczaj jest powodem koca
przyjani. Wycofaa si za mur obojtnoci, a potem znikna bez
sowa.
Pokciycie si o co?
Moim zdaniem nie. Alex przestaa si mn interesowa.
Przestaa dzwoni, nie proponowaa, ebymy wsplnie co robiy.
Nie odmawiaa, jeli ja proponowaam, ale zachowywaa si tak
obojtnie, e w kocu przestaam.
Miaa nowych przyjaci?
Erika bya ciekawa, po co Julia zadaje jej te pytania, chocia nie
miaa nic przeciwko wracaniu do wspomnie. Przydadz si do
ksiki.
Nigdy jej z nikim nie widziaam. W szkole zawsze bya sama.
Ale...
Co ale? zapytaa Julia, pochylajc si w przd.
Miaam nieodparte wraenie, e kto jest. Mog si myli, w
kocu to tylko wraenie.
Julia kiwna gow w zamyleniu, jakby te sowa tylko
potwierdziy co, o czym ju wiedziaa.
Przepraszam, ale dlaczego wypytujesz o nasze dziecistwo?
Julia odpowiedziaa wymijajco, nie patrzc Erice w oczy.
Alex bya ode mnie duo starsza, zdya wyjecha za granic,
zanim si urodziam. Poza tym bardzo si od siebie rniymy.
Waciwie nie znaam jej zbyt dobrze. A teraz jest za pno.

Szukaam w domu jej zdj, ale ich nie ma zbyt wiele. Pomylaam
wtedy o tobie.
Erika musiaa si zadowoli t odpowiedzi, cho czua, e
niewiele ma wsplnego z prawd. A moe nawet jest kamstwem.
Chyba ju pjd. Dzikuj za kaw.
Julia niespodziewanie wstaa, wysza do kuchni i wstawia swoj
filiank do zlewu. Nagle zaczo jej si pieszy. Erika odprowadzia
j do drzwi.
Dzikuj za pokazanie zdj. Dla mnie to bardzo duo znaczy.
I ju jej nie byo.
Erika dugo staa w drzwiach, patrzc za ni. Szara, bezksztatna
posta, pieszca przed siebie z rkami blisko ciaa dla ochrony
przed zimnem. Erika powoli wesza do ciepego domu i zamkna
drzwi.
Patrik ju dawno niczego tak nie przeywa. Cieszy si
jednoczenie i czu ciskanie w odku.
Przymierza ubrania, ktrych stos rs na jego ku. Albo
niemodne, albo byle jakie, albo niepowane, albo brzydkie. Spodnie w
dodatku cisny w pasie. Westchn, odrzuci kolejn par i usiad na
ku w samych gatkach. Uleciaa gdzie rado, jak odczuwa na
myl o dzisiejszym wieczorze, i zastpi j lk. A gdyby tak
zadzwoni, e nie moe przyj?
Pooy si na wznak i z rkami pod gow wpatrywa si w sufit.
Zostawi sobie ko, ktre kiedy dzieli z Karin. Zrobi si nagle

sentymentalny i przesun rk po jej poowie. Dopiero od niedawna

w nocy przesuwa si na t stron. Chyba powinien by kupi nowe
zaraz po jej wyprowadzce, ale nie zdoby si na to.
Czasem si zastanawia, czy kiedy tak cierpia, bardziej aowa
jej odejcia, czy zudze co do maestwa jako instytucji. Kiedy mia
dziesi lat, ojciec zostawi matk dla innej kobiety. Rozwd by
strasznym przeyciem, zwaszcza dla Patrika i jego modszej siostry
Lotty. Przyrzek sobie wwczas, e nigdy nie bdzie zdradza, a
przede wszystkim nigdy, przenigdy si nie rozwiedzie.
Jeli si oeni, to na cae ycie. Gdy zatem pi lat temu brali z
Karin lub w kociele w Tanumshede, nie mia wtpliwoci, e to na
zawsze. Zazwyczaj jednak ycie nie ukada si tak, jak si planuje.
Spotykaa si z Leifem ponad rok, zanim ich w kocu przyapa.
Typowe.
Pewnego dnia poczu si kiepsko i wyszed wczeniej z pracy.
Zasta ich w sypialni. W tym samym ku, w ktrym teraz ley. A
moe jest masochist? Bo jak wytumaczy, e go dawno nie
wyrzuci? Teraz sprawa ju przebrzmiaa, jest bez znaczenia.
Zwlk si z ka. Nadal nie by zdecydowany, czy i do Eriki,
czy nie. Raz chcia, raz nie chcia. Nie by ju pewien. Rado na myl
o spotkaniu, ktra towarzyszya mu cay dzie, a waciwie tydzie,
uleciaa.
W kocu znalaz drelichowe spodnie, dobre w talii, i woy
wyprasowan niebiesk koszul. Od razu poczu si lepiej i rado
wrcia. Jeszcze troch pianki na wosy, porozumiewawczy gest do

wasnego odbicia w lustrze i mona i.

Bya czarna noc, chocia byo dopiero wp do smej. Kiedy
jecha do Fjllbacki, zacz prszy niewielki nieg. Pogarsza
widoczno, ale Patrik mia jeszcze sporo czasu i nie musia si
pieszy. Na chwil odsun myli o Erice, skupiajc si na ostatnich
wydarzeniach w pracy.
Mellberg nie by bynajmniej zachwycony, kiedy mu przekaza, e
alibi zapewnia Andersowi jego ssiadka, Jenny. W odrnieniu od
Mellberga Patrik si nie wciek. Pomyla tylko, e sytuacja jest
beznadziejna. Od znalezienia zwok Alex miny ju trzy tygodnie, a
rozwizania zagadki nadal nie ma.
Nie wolno si zaamywa, trzeba si pozbiera i zacz wszystko
od pocztku. Wszystkim tropom, kademu zeznaniu powinien
przyjrze si na nowo. Patrik przygotowa w gowie list spraw,
ktrymi zajmie si jutro rano. Najpierw trzeba ustali, kto by ojcem
dziecka Alex. Przecie we Fjllbace musi by kto, kto widzia lub
sysza, z kim Alex spotykaa si w weekend.
Z drugiej strony nie mona wykluczy, e ojcem by Henrik albo
choby Anders. Patrik nie wierzy, by Alex moga uwaa Andersa za
odpowiedniego ojca dla swego dziecka. Wierzy, e najblisze prawdy
jest to, co Erice opowiedziaa Francine, e w yciu Alex pojawi si
kto bardzo wany. Dlatego cieszya si, e bdzie z nim miaa
dziecko. Tej radoci nie moga lub nie chciaa dzieli z mem.
Trzeba te dowiedzie si wicej na temat jej relacji z Andersem.
Co moe czy kobiet z krgw towarzyskich Gteborga ze

skoczonym alkoholikiem? Co mu mwio, e gdy odkryje, jak i

gdzie przeciy si drogi tych dwojga, znajdzie odpowied na wiele
pyta. I jeszcze ten artyku o zaginiciu Nilsa Lorentza. Alex bya
wtedy dzieckiem. Po co trzymaa wycinek sprzed dwudziestu piciu
lat schowany pod bielizn w szufladzie?
Wtkw byo tak duo i byy tak popltane, e przypominao to
obrazek z kropek, na ktrym ksztaty staj si wyrane dopiero, kiedy
si stanie w odpowiedniej odlegoci i zmruy oczy. Problem w tym,
e jak dotd nie wiedzia, jaka to odlego. A jeli na to nie wpadnie,
morderca uniknie kary. W zwizku z tym chwilami wtpi, czy jest
dostatecznie dobrym policjantem.
Z tych ponurych myli wyrwaa go sarna. Wyskoczya na drog.
Patrik nacisn hamulec i wymin j o zaledwie kilka centymetrw.
Samochd zarzucio na liskiej drodze i zatrzyma si dopiero po
chwili. Patrik musia si uspokoi. Pooy gow na rkach kurczowo
trzymajcych kierownic. Siedzia tak kilka minut, po czym ruszy w
kierunku Fjllbacki. Przez jaki czas jecha w wim tempie, dopiero
potem odway si przypieszy.
Kiedy w Slvik podjeda pod wysypan piaskiem grk
prowadzc do domu Eriki, mia pi minut spnienia. Postawi
samochd na podjedzie do garau, za jej samochodem, i wzi
butelk wina, ktr zamierza jej wrczy. Gboki oddech, rzut oka w
lusterko, by sprawdzi, czy wosy s w porzdku, i ju by gotw.

Stos ubra na ku Eriki przypomina to, co leao na ku

Patrika, moe nawet by nieco wikszy. Szeroko rozdziawiona
paszcza szafy bya prawie pusta, na drku podzwaniao kilka
wieszakw bez przydziau.
Erika westchna ciko. Ani jeden ciuch nie lea na niej tak jak
trzeba. Wszystko przez te kilogramy, ktre jej przybyy w ostatnich
tygodniach. Cigle jeszcze bya na siebie wcieka za poranne
waenie. Samokrytycznie spojrzaa na swoje odbicie w duym lustrze.
Po wyjciu spod prysznica stana przed pierwszym dylematem,
dylematem swojej ulubionej bohaterki Bridget Jones: ktre woy
majtki. liczne koronkowe stringi, na wypadek gdyby jednak
wyldowaa z Patrikiem w ku?
Czy porzdne, cho brzydkie majtki modelujce brzuch i pup,
ktre zwiksz szanse na to, e co takiego si zdarzy? Trudny wybr,
ale ze wzgldu na wystajcy brzuch po duszej chwili zdecydowaa
si ostatecznie na wersj modelujc. Na to jeszcze obciskajce
rajstopy. Innymi sowy, cika artyleria.
Spojrzaa na zegarek i stwierdzia, e najwyszy czas co
postanowi. Rzut oka na stos ciuchw na ku i wycigna spod
spodu to, co mierzya na samym pocztku. Czarne wyszczupla, a w
klasycznej maej czarnej w stylu Jackie Kennedy wygldaa bardzo
korzystnie. Do tego perowe kolczyki i zegarek na rk.
Wosy rozpuszczone. Stana bokiem do lustra i wcigna
brzuch. Dziki kombinacji modelujcych majtek i rajstop oraz
odpowiedniego oddychania cakiem niele. Musiaa przyzna, e

dodatkowe kilogramy miay rwnie zalety. Tego, co jej przybyo na

brzuchu, najchtniej by si pozbya, ale to, co si rozoyo na biucie,
sprawio, e na dekolcie pojawi si niczego sobie przedziaek.
Wprawdzie pomg biustonosz typu push-up, ale w dzisiejszych
czasach tego rodzaju rodki pomocnicze s w powszechnym uyciu.
Biustonosz, ktry miaa na sobie, by najnowszym osigniciem
techniki w tej dziedzinie. Miseczki byy czciowo wypenione elem,
co sprawiao, e biust koysa si lekko i naturalnie. Znakomity
przykad osigni nauki w subie czowieka.
Z emocji spocia si pod pachami, wic musiaa si ponownie
umy. Zrobienie idealnego makijau zabrao jej prawie dwadziecia
minut. Nagle zorientowaa si, e ju dawno powinna wstawi
jedzenie. Migiem zaprowadzia porzdek w sypialni. Rozwieszenie
ubra na wieszakach zabraoby za duo czasu, wic chwycia stert i
po prostu wrzucia do garderoby, a potem sprawdzia, czy na pododze
nie walaj si jakie majtki. Brudne codzienne majtki z pewnoci
zniechciyby kadego mczyzn.
Pognaa do kuchni. Bya tak spita, e nie wiedziaa, od czego
zacz. Przystana i odetchna gboko. Na stole pooya dwa
przepisy. Nie bya mistrzyni gotowania, ale radzia sobie w kuchni
cakiem niele, a przepisy wyszperaa w starych numerach Elle
Gourmet, ktre kiedy prenumerowaa.
Na przystawk zamierzaa poda placki ziemniaczane ze
mietan, kawiorem i posiekan czerwon cebul. Na drugie danie
pieczon w ciecie poldwic wieprzow z sosem porto i

ziemniakami, a na deser zapiekane owoce z lodami waniliowymi.

Cae szczcie, e deser przygotowaa przed poudniem. Zacza od
wstawienia ziemniakw, ktre miay by podane do drugiego dania, a
potem wzia si do ucierania ziemniakw na placki.
Pracowaa w skupieniu przez ptorej godziny i na dwik
dzwonka u drzwi a podskoczya. Czas mija stanowczo zbyt szybko.
Oby si nie okazao, e Patrika skrca z godu, bo troch potrwa,
zanim jedzenie bdzie gotowe.
Biegnc do drzwi, uprzytomnia sobie, e ma na sobie fartuch.
Rozleg si drugi dzwonek. Erika nadal zmagaa si z supem na
plecach. W kocu si udao. Zerwaa fartuch i rzucia na krzeso w
przedpokoju. Przygadzia wosy, odetchna gboko, wcigna
brzuch i z szerokim umiechem otworzya drzwi.
Witaj, Patriku! Wejd, prosz.
Objli si na powitanie. Patrik wrczy jej zawinit w foli
aluminiow butelk wina.
Dzikuj, jak mio!
Polecono mi je w sklepie. Chilijskie, pono o penym, krgym
smaku dojrzaych czerwonych jagd, z akcentem czekolady. Nie znam
si zbyt dobrze na winach, ale sprzedawca raczej wie, o czym mwi.
Na pewno jest doskonae.
Rozemiaa si i odstawia butelk na komod, by pomc
Patrikowi powiesi kurtk.
Wejd. Mam nadziej, e nie umierasz z godu. Jak zwykle nie
zmieciam si w czasie, wic chwil potrwa, zanim jedzenie bdzie

gotowe.
W porzdku, wytrzymam.
Patrik poszed do kuchni za Erik.
Mgbym w czym pomc?
Tak, we korkocig, jest tam, w grnej szufladzie, i otwrz
wino. Moe zaczniemy od tego, ktre przyniose?
Patrik zrobi, co kazaa, a Erika postawia na blacie dwa spore
kieliszki, po czym zamieszaa w garnkach i zajrzaa do piekarnika.
Miso bdzie gotowe dopiero za jaki czas, ziemniaki te. Patrik poda
jej kieliszek napeniony winem o gbokiej, czerwonej barwie.
Poruszya nim, by uwolni aromat, potem wcigna go przez nos.
Erika miaa uczucie, jakby ciepy aromat dbu rozszed si po
caym jej ciele, docierajc a do koniuszkw palcw. Wymienite.
Upia troch i potrzymaa w ustach, jednoczenie nabierajc przez nie
troch powietrza. Smak by rwnie wyborny jak zapach. Domylia
si, e Patrik zapaci adnych kilka koron.
Patrzy na ni wyczekujco.
Fantastyczne!
No tak, zorientowaem si ostatnio, e si na tym znasz. Sam
niestety nie poczubym rnicy midzy winem z kartonu za
pidziesit koron a takim po kilka tysicy za butelk.
Na pewno by poczu. To zreszt kwestia pewnych nawykw.
No i tego, eby da sobie czas i naprawd smakowa wino, a nie
wlewa je w siebie.
Patrik spojrza z zawstydzeniem na swj kieliszek, ju

oprniony do jednej trzeciej. Kiedy Erika odwrcia si, aby zaj si

kuchni, sprbowa jej sposobu smakowania wina. Prosz, cakiem
inny smak. Chwil potrzyma je w ustach tak jak ona i poczu wicej
smakw. Co jak gorzka czekolada, wyrany smak jagd, chyba
czerwone porzeczki i truskawki. Niesamowite.
Jak idzie dochodzenie?
Erika zadaa pytanie niby mimochodem, ale z wielkim napiciem
czekaa na odpowied.
Mona powiedzie, e zaczynamy ca zabaw od pocztku.
Anders ma alibi na czas morderstwa, a innych tropw nie ma.
Popenilimy chyba bardzo typowy bd. Uznalimy, e ju mamy
sprawc, i nie rozwaalimy innych ewentualnoci. Musz si jednak
zgodzi z komisarzem, e Anders jak ula pasuje do roli mordercy
Alex.
Pijak, ktremu z niezrozumiaych powodw udao si nawiza
erotyczn relacj z kobiet, ktra normalnie byaby poza zasigiem
takiego naogowca. Kiedy nadchodzi nieuchronny koniec i facet traci
niewiarygodne szczcie, popenia zbrodni z zazdroci. Odciski jego
palcw s zarwno na zwokach, jak i w azience, a w kauy krwi na
pododze znalelimy nawet odcisk jego buta.
To chyba wystarczy, eby mu udowodni morderstwo.
Patrik obraca kieliszek w rkach, obserwujc powstajce wiry.
Wystarczyoby, gdyby nie mia alibi na przypuszczalny czas
morderstwa. Ale ma. Jak mwiem, dowodzi to jedynie, e by w
azience, a nie e by tam w chwili popenienia morderstwa. To

niewielka, ale istotna rnica. Sd podwayby taki akt oskarenia.

Z kuchni rozchodzi si rozkoszny zapach. Erika wyja z
lodwki usmaone wczeniej placki i wstawia do piecyka, eby si
zagrzay. Nastpnie wyja dwa talerzyki na przystawki i ponownie
signa do lodwki, tym razem po pojemnik ze mietan i soiczek
kawioru. Na blacie staa ju miseczka z posiekan cebul. Erika cay
czas mylaa o tym, e Patrik stoi tak blisko.
A co u ciebie? Co nowego w sprawie domu?
Niestety tak. Wczoraj dzwoni agent. Zaproponowa, eby
wystawi dom na sprzeda w Wielkanoc. Wedug niego Anna i Lucas
uznali, e to wymienity pomys.
Do Wielkanocy zostao jeszcze par miesicy. W tym czasie
moe si sporo wydarzy.
Tak, zawsze jest nadzieja, e Lucas dostanie zawau albo
czego w tym stylu. Nie, przepraszam, nie powiedziaam tego. Na
sam myl o nim wpadam w furi!
Mocno trzasna klap piekarnika.
Uwaaj na kuchenk.
Chyba musz si przyzwyczai do tej myli i zaplanowa, co
zrobi z pienidzmi za dom. Wiesz, mylaam, e bardziej bd si
cieszy z szansy zostania milionerk.
Nie ma obaw, eby ni zostaa. Zwaywszy na obowizujcy
w tym kraju system podatkowy, wikszo twoich pienidzy zostanie
przeznaczona na dofinansowanie marnego szkolnictwa i jeszcze
gorszej suby zdrowia. Nie mwic ju o absolutnie, wyjtkowo

kiepsko opacanej policji. Zobaczysz, e uda si przepuci cakiem

spor cz twojego majtku.
Erika musiaa si rozemia.
Prosz, co za ulga. Nie bd si musiaa zastanawia, jakie
futro kupi, z norek czy z niebieskich lisw. Moe nie uwierzysz, ale
przystawka jest ju gotowa.
Wzia talerze i posza przodem do jadalni. Dugo si
zastanawiaa, gdzie lepiej bdzie poda kolacj, w kuchni czy w
jadalni, i w kocu zdecydowaa si na to drugie, ze wzgldu na pikny
skadany st, ktrego urod wydobywa jeszcze blask wiec. Nie
poaowaa wiec. Gdzie przeczytaa, e adne wiato nie jest dla
kobiety rwnie askawe jak blask wiecy. No to posza na cao.
Na stole leay ju sztuce, lniane serwetki i talerze Rrstranda
do gorcego dania. Wyja talerze z biaej porcelany z niebieskimi
brzegami, pochodzce z najlepszej zastawy matki. Erika pamitaa, e
matka trzsa si nad ni. Uywano jej tylko przy nadzwyczajnych
okazjach, ktre nie obejmoway urodzin dzieci czy podobnych
sytuacji pomylaa z rozaleniem.
Wtedy podawano zwyk, codzienn zastaw. Co innego, kiedy
trzeba byo si przypodoba, bo na obiad przyszed pastor z on,
proboszcz albo diakonisa. Erika wrcia do teraniejszoci i postawia
na stole talerzyki do przystawek.
Wyglda pysznie.
Patrik ukroi sobie kawaek placka, nabra na widelec sporo
cebuli, mietany i kawioru i ju mia zacz je, gdy zorientowa si,

e Erika siedzi z uniesionym kieliszkiem i jedn zmarszczon brwi.

Z zawstydzeniem odoy widelec i wzi do rki kieliszek.
Skl i witaj w moim domu!
Skl!
Erika si rozemiaa. Urocza gafa. Cakiem miy kontrast z
facetami, z ktrymi spotykaa si w Sztokholmie. Dobrze wychowani,
znajcy si na etykiecie a wszyscy jak spod jednej sztancy. Na ich
tle Patrik wydawa si takim prawdziwkiem, e nie przeszkadzaoby
jej nawet, gdyby jad palcami. W dodatku taki by sodki, kiedy si
czerwieni.
Miaam dzi nieoczekiwanego gocia.
Tak, kogo?
Juli.
Patrik spojrza na ni zdziwiony, a ona z zadowoleniem
zauwaya, e trudno mu oderwa si od jedzenia.
Nie wiedziaem, e si znacie.
Bo si nie znamy. Pierwszy raz spotkaymy si na pogrzebie
Alex. I przysza tu dzi rano.
Czego chciaa?
Patrik zbiera z talerza to, co na nim jeszcze zostao, z takim
zapaem, jakby chcia zeskroba kolor.
Poprosia, eby jej pokaza zdjcia z czasw, kiedy Alex i ja
byymy mae. Oni maj mao zdj, wic pomylaa, e moe ja mam
wicej. Rzeczywicie mam. A potem wypytywaa szczegowo o
nasze dziecistwo. Ludzie mwi, e siostry nie byy sobie zbyt

bliskie, co nie jest takie dziwne, zwaywszy na rnic wieku. Julia

powiedziaa, e chciaaby si dowiedzie wicej o Alex. Lepiej j
pozna. W kadym razie takie odniosam wraenie. A ty j poznae?
Nie, jeszcze nie. Ale z tego, co syszaem, siostry s, czy te
byy, bardzo rne.
To prawda. Powiedziaabym nawet, e Julia jest zupenym
przeciwiestwem Alex, w kadym razie jeli chodzi o wygld.
Wspln cech jest jedynie zamknicie si w sobie. Julia jest
mrukliwa, a Alex, jeli dobrze pamitam, nie bya taka. Alex
wydawaa si bardziej, jak by to powiedzie... obojtna. Opieram si
na tym, co mi opowiadano. Julia atwo wpada w zo, nawet we
wcieko. Mam wraenie, jakby w rodku si gotowaa, kipiaa. Jak
wulkan. Upiony wulkan. Przytruwam, co?
Nie, wcale nie. Tak sobie myl, e pisarz musi mie
wyjtkowe wyczucie, gdy chodzi o ludzi. Zna natur ludzk.
Nie nazywaj mnie pisark. Wydaje mi si, e jeszcze nie
zasuyam na to okrelenie.
Wydaa cztery ksiki i mwisz, e jeszcze nie jeste pisark?
Patrik naprawd nie rozumia i Erika zacza wyjania, co ma na
myli.
Tak, cztery biografie, pita si pisze. Nie chc tego
pomniejsza, ale pisarz wedug mnie to kto, kto pisze prosto z serca i
z gowy. A nie ten, kto jedynie opowiada o yciu innego czowieka.
Nazw siebie pisark, kiedy napisz co od siebie.
Erika zdaa sobie nagle spraw, e nie jest to caa prawda. Gdyby

spojrze na rzecz powierzchownie, z tej definicji wynikaoby, e nie

ma rnicy midzy napisanymi przez ni biografiami postaci
historycznych a ksik o Alex, ktra rwnie opowiada o yciu innej
osoby.
A jednak byy rnice. Po pierwsze znaczenie Alex w jej yciu,
a po drugie w tej ksice moga powiedzie co od siebie.
Poruszajc si w obrbie faktycznych wydarze, moe przecie
wpywa na ducha ksiki. Na razie jednak nie powie tego Patrikowi.
Nikt nie moe wiedzie, e pisze ksik o Alex.
Wic Julia przysza, eby ci wypyta o Alex. Czy miaa
okazj, eby j zapyta o znajomo z Nelly Lorentz?
Erika zawahaa si, ale w kocu uznaa, e nie moe z czystym
sumieniem ukry tego przed Patrikiem. Moe on wycignie wnioski,
ktrych ona nie potrafi wysnu. Chodzio o malutki, ale wany
fragment ukadanki, o ktrym nie powiedziaa podczas kolacji u
Patrika. Ten wtek nie doprowadzi jej zbyt daleko, wic nie ma
powodu, by nadal milcze. Najpierw jednak poda gorce danie.
Signa po jego talerz i korzystajc z okazji, nachylia si nieco
gbiej. Trzeba wykorzystywa atuty. Trjka asw, sdzc po minie
Patrika. Jak dotd zakup wonderbra okaza si bardzo udan
inwestycj, chocia wydanie piciuset koron byo dla jej portfela do
bolesne.
Pozwl, e to wezm.
Patrik wzi talerze i poszed za ni do kuchni. Erika odlaa wod
z garnka, podaa mu pras do ziemniakw i salaterk. Sama

zagotowaa sos i sprbowaa. Dolaa odrobin porto i spory kawaek

masa i mona byo podawa. adnej mietany light. Pozostao tylko
wyj z piecyka miso i pokroi na kawaki.
Wygldao idealnie. Lekko rowe w rodku, ani ladu krwistego
soku, wiadczcego o niedopieczeniu. Przygotowaa te groszek
cukrowy. Podaa go na takim samym pmisku Rrstranda jak
ziemniaki. Razem zanieli jedzenie na st. Erika odczekaa, a Patrik
sobie naoy, i dopiero potem odpalia bomb.
W testamencie Nelly Lorentz Julia figuruje jako jedyna
spadkobierczyni.
Patrik wanie pocign yk wina, ktre wyranie wpado nie w
t dziurk, bo zakaszla i zapa si za pier. Do oczu napyny mu
zy.
Przepraszam, co ty powiedziaa? odezwa si z wysikiem.
Powiedziaam, e Julia jest jedyn spadkobierczyni majtku
Nelly. Tak Nelly napisaa w testamencie wyjania Erika spokojnie,
nalewajc Patrikowi wody do popicia.
A mog zapyta, skd to wiesz?
Std, e poszperaam w koszu na mieci, kiedy byam u niej na
herbacie.
Patrik ponownie zakaszla i popatrzy sceptycznie na Erik. Pi
wod duszkiem, a Erika mwia dalej:
W koszu znalazam kopi testamentu. Napisano w nim jasno i
wyranie, e Julia Carlgren odziedziczy majtek Nelly Lorentz. Jan
ma oczywicie zagwarantowany udzia w spadku, ale ca reszt

otrzyma Julia.
Jan o tym wie?
Nie mam pojcia. Przypuszczam, e nie wie.
Erika mwia dalej, nakadajc sobie jedzenie.
Zapytaam Juli, skd tak dobrze zna Nelly Lorentz.
Odpowiedziaa mi oczywicie co bez sensu, e j zna, odkd przez
par lat z rzdu w wakacje pracowaa w fabryce Lorentzw. Nie
wtpi, e to prawda, ale jednak niecaa. Wida byo wyranie, e nie
chce o tym rozmawia.
Patrik zamyli si.
Pomylaa, e w tej historii wystpuj dwie bardzo dziwne
pary? Powiedziabym nawet, e zdumiewajco dziwne. Alex i Anders
oraz Julia i Nelly. Czy maj jaki wsplny mianownik? Jeli go
znajdziemy, chyba bdziemy mieli rozwizanie tej zagadki.
Alex. Najmniejszym wsplnym mianownikiem jest chyba
Alex?
Nie odpar Patrik. Wydaje mi si to zbyt proste. Chodzi o
co innego. Co, czego nie dostrzegamy albo nie rozumiemy.
Energicznie wymachiwa widelcem.
Pozostaje Nils Lorentz, a waciwie jego zaginicie. Mieszkaa
wtedy we Fjllbace. Co zapamitaa z tamtych czasw?
Byam jeszcze dzieckiem, a dzieciom si nic nie mwi.
Pamitam tylko szepty i uciszanie.
Jak to uciszanie?
No wiesz, przerywane rozmowy, kiedy wchodziam do pokoju.

Doroli mwicy ciszonym gosem. Cicho, bo dzieci usysz tego

rodzaju komentarze. Innymi sowy wiem tylko, e o zaginiciu Nilsa
bardzo duo si mwio. Ale byam za maa, eby si czego
dowiedzie.
Musz zbada ten wtek. Umieszcz to na licie spraw na jutro.
Teraz jestem na kolacji u kobiety, ktra jest nie tylko pikna, ale te
fantastycznie gotuje. Zdrowie gospodyni!
Podnis do gry kieliszek.

Komplement

sprawi Erice

prawdziw przyjemno. Nie chodzio o pochwa jedzenia, ale o to,

e jest pikna. O ile byoby atwiej, gdyby mona byo czyta w
mylach. Caa ta gra byaby niepotrzebna.
A tak ca sob czeka na znak, czy on jest zainteresowany. Jako
nastolatka mogaby zaryzykowa, ale z upywem lat serce jakby si
kurczyo i stawao coraz mniej elastyczne. Stawka stale rosa, coraz
bardziej zmniejszajc pewno siebie Eriki.
Patrik wzi trzeci dokadk. Rozmowa od duszego czasu ju
nie krcia si wok nagej i niespodziewanej mierci, lecz marze,
ycia w oglnoci i problemw polityki wiatowej. Przeszli na
werand, eby odpocz przed deserem. Usiedli kade w swoim rogu
sofki i popijali wino.
Po drugiej butelce wina odczuli dziaanie alkoholu. Koczyny
mieli cikie, gorce, a gowy jakby otulone mikk wat. Za oknem
bya czarna, bezgwiezdna noc. Gsta nocna ciemno sprawiaa, e
czuli si na werandzie jak w kokonie, jakby byli jedynymi ludmi na
wiecie. Erika nie pamitaa, eby kiedykolwiek czua si tak

zadowolona i zadomowiona w yciu. Trzymajc kieliszek, zatoczya

rk po werandzie i caym domu.
Potrafisz zrozumie, jak Anna moe to sprzeda? Nie chodzi o
to, e dom jest pikny, najpikniejszy, ale e ma swoj histori. I nie
mam na myli historii mojej czy Anny, lecz ludzi, ktrzy tu mieszkali
przed nami. Zbudowa go w 1889 dla siebie i rodziny pewien kapitan.
Nazywa si Wilhelm Jansson. To do smutna historia, jak wiele
tutejszych. Zbudowa go dla siebie i swojej modej ony Idy.
W cigu piciu lat urodzio im si picioro dzieci, przy szstym
Ida umara w poogu. W tamtych czasach nie byo mowy o samotnych
ojcach wychowujcych dzieci, wic wprowadzia si tu niezamna
starsza siostra kapitana, a on sam wypyn w morze. Hilda nie
sprawdzaa si najlepiej w roli przybranej matki. Bya najpoboniejsz
kobiet w caej prowincji, a to niemao, zwaywszy na pobono
miejscowych.
Dzieci ledwo si ruszyy, a ju im wymylaa, e grzesz, a
potem wymierzaa surowe kary bogobojn, tward rk. Dzi
nazwano by j sadystk, ale w tamtych czasach takie zachowanie byo
norm, wynikao z religijnoci.
Kapitan Jansson nie bywa w domu na tyle czsto, aby na wasne
oczy zobaczy, jak le dzieje si jego dzieciom, chocia co
przeczuwa. Uzna, jak to mczyzna, e wychowanie dzieci jest
spraw kobiet, a on spenia ojcowskie obowizki, dbajc o to, by
miay dach nad gow i jedzenie na stole.
A pewnego dnia wrci do domu i odkry, e najmodsza

creczka Mrta od tygodnia chodzi ze zaman rk. Z hukiem

wyrzuci Hild i jako czowiek czynu zacz poszukiwa przybranej
matki dla swoich dzieci wrd okolicznych panien.
Po dwch miesicach dokona wyboru, jak si okazao, trafnego.
Oeni si z Lin Mnsdotter, porzdn, gospodarsk crk, a ona
przygarna dzieci do serca jak wasne. Urodzia mu jeszcze
siedmioro, wic musiao im tutaj by ciasno. Jeli si dobrze
przyjrze, w caym domu zostay po nich lady. Drobne wcicia,
dziurki, wytarte miejsca. Wszdzie.
A jak to si stao, e twj ojciec kupi ten dom?
Z czasem dzieci Janssonw los rozrzuci po wiecie. Kapitan
Jansson i Lina, ktrych z biegiem lat poczyo wielkie przywizanie,
umarli. Na miejscu zosta tylko najstarszy syn Allan. Nie oeni si, na
staro nie mia ju siy zajmowa si domem i postanowi go
sprzeda. Tymczasem moi rodzice, wieo po lubie, wanie szukali
domu. Tata opowiada, e zakocha si w tym domu od pierwszego
wejrzenia. Nie waha si ani chwili.
Sprzedajc tacie dom, Allan opowiedzia mu t histori. Histori
domu i rodziny. Powiedzia, e chce, aby tata pozna ludzi, ktrzy
chodzili po tych deskach. Zostawi mu rwnie rozmaite papiery, w
tym listy pisane przez kapitana Janssona z rnych zaktkw wiata,
najpierw do Idy, a potem do Liny.
No i pk rzeg, ktrych Hilda uywaa do karania dzieci. Wisz
do tej pory w piwnicy. Jak byymy mae, chodziymy z Ann do
piwnicy, eby ich dotkn. Znaymy opowie o Hildzie i

prbowaymy wyobrazi sobie, jak to jest, kiedy dostaje si rzgi na

go skr. Bardzo nam byo al tych dzieci.
Erika spojrzaa na Patrika i mwia dalej:
Teraz chyba rozumiesz, dlaczego tak mnie serce boli na myl o
sprzeday domu. Jeli go sprzedamy, stracimy go bezpowrotnie. Na
zawsze. Niedobrze mi si robi na myl, e wedrze si tu jaki bogacz
ze Sztokholmu i od razu zabierze si do cyklinowania podg,
wyklejania cian tapetami w muszelki, nie mwic o zainstalowaniu
panoramicznego okna, co nastpioby prdzej, nibym zdya
wymwi sowo bezgucie.
Czy bdzie mu zaleao, by na drzwiach spiarni zachowa kreski
zrobione owkiem, ktrymi Lina zaznaczaa, ile ktre dziecko
uroso? A komu chciaoby si czyta listy kapitana Janssona
opisujcego morza poudniowe obu onom, ktre przez cae ycie
nawet nosa nie wyciubiy poza swoj parafi? Ich historia zostaaby
wymazana, a ten dom staby si zwykym budynkiem. Jak kady inny.
Uroczym, ale bez duszy.
Erika pomylaa, e plecie trzy po trzy, ale bardzo chciaa, eby
Patrik j zrozumia. Spojrzaa na niego. Obserwowa j z uwag.
Zrobio jej si gorco. Co zaczo si dzia. Chwila absolutnego
porozumienia i zanim si zorientowaa, Patrik ju przy niej siedzia.
Zawaha si na mgnienie oka, a potem przycisn usta do jej ust.
Najpierw poczua smak wina, dopiero potem smak Patrika. Otworzya
usta, by poczu jego jzyk szukajcy jej jzyka. Ciao miaa jak
naelektryzowane.

Po chwili stao si to niemal nie do zniesienia. Erika wstaa,

wzia go za rk i bez sowa zaprowadzia do sypialni. Pooyli si
na ku, caujc si i pieszczc, a potem Patrik, patrzc pytajco,
zacz jej rozpina sukienk na plecach.
W

odpowiedzi

rozpia

guziki

jego

koszuli.

Raptem

przypomniaa sobie, e ma na sobie bielizn, w ktrej nie chce si

Patrikowi pokazywa za pierwszym razem. Prawd mwic, rajstopy
te nie naleay do szczeglnie seksownych. Pytanie, jak zdj te
rajstopy i modelujce majtki, eby ich nie zobaczy. Erika nagle
usiada.
Przepraszam, musz do toalety.
Wpada do azienki i rozejrzaa si gorczkowo. Na szczcie na
koszu lea stosik czystej bielizny, ktrej nie zdya schowa w
szafie. cigna obcise rajstopy i wrzucia do kosza razem z
ohydnymi majtkami. Nastpnie woya cieniutkie, biae majtki
koronkowe, pasujce do biustonosza.
Obcigna sukienk i korzystajc z okazji, spojrzaa kontrolnie
w lustro. Wosy miaa zmierzwione i skrcone, oczy byszczce. Usta
czerwiesze ni zwykle, lekko obrzmiae od caowania. Wydaa si
sobie cakiem seksowna. Bez modelujcych majtek brzuch nie by ju
tak paski, jak by chciaa. Wcigna go, wypia biust i wrcia do
Patrika. Lea w takiej samej pozycji, w jakiej go zostawia.
Ubrania ldoway po kolei na pododze. Ten pierwszy raz nie by
tak fantastyczny jak w ksikach, by raczej odzwierciedleniem
poczenia silnych uczu i zaenowania, biorcego si z prawdziwego

ycia. Ich ciaa reagoway na siebie spontanicznie, jednoczenie czuli

si oniemieleni nagoci, niepokoili si drobnymi defektami i byli
peni obaw przed krpujcymi dwikami.
Byli niezdarni i niepewni, nie wiedzc, co lubi albo czego nie lubi
drugie. Nie do pewni siebie, by o tym mwi, dawali sobie do
zrozumienia, e jest dobrze, e moe by jeszcze lepiej. Za drugim
razem byo lepiej. Za trzecim zupenie dobrze. Za czwartym bardzo
dobrze, a za pitym fantastycznie. Zasnli wtuleni w siebie na
yeczk, a przedtem Erika odnotowaa rami Patrika obejmujce jej
piersi i jego palce splecione z jej palcami. Zapadaa w sen z
umiechem na ustach.
Gowa mu pkaa. Zascho mu w ustach, jzyk mia przyklejony
do podniebienia. A jednak musia si wczeniej lini, bo pod
policzkiem poczu wilgo na poduszce. Mia uczucie, jakby mu kto
przytrzymywa powieki, nie pozwalajc otworzy oczu, ale w kocu
si udao.
Przed sob mia zjawisko. Erika leaa na boku, zwrcona
przodem do niego, wosy opaday jej na twarz. Gboki, spokojny
oddech wskazywa, e jeszcze pi. Prawdopodobnie nia, bo
trzepotaa rzsami, a powieki drgay jej lekko. Patrik pomyla, e
mgby dugo i bez znuenia lee i patrze na ni. Choby cae ycie.
Nagle drgna przez sen, ale zaraz jej oddech si wyrwna. To
prawda, e z mioci jest jak z jazd na rowerze: tego si nie
zapomina. Nie mia na myli samego aktu miosnego, lecz obdarzanie

kobiety uczuciem. W najczarniejsze dni i noce obawia si, e ju

nigdy nie bdzie umia kocha. Teraz pomyla, e nie mgby nie
kocha.
Erika poruszya si, najwyraniej si budzia. Zmagaa si przez
chwil, usiujc podnie cikie powieki. Wreszcie otworzya oczy, a
Patrik znw si zdumia, e s takie niebieskie.
Dzie dobry, piochu.
Dzie dobry.
Umiech na jej twarzy sprawi, e Patrik poczu si jak
prawdziwy bogacz.
Dobrze spae?
Patrik spojrza na wiecce cyfry budzika.
Tak, te dwie przespane godziny byy wspaniae. Ale
poprzedzajce je godziny byy jeszcze wspanialsze.
W odpowiedzi Erika umiechna si tylko.
Patrik podejrzewa, e ma mocno niewiey oddech, ale nie mg
si oprze i nachyli si, by j pocaowa. Po chwili pocaunek sta si
gbszy i nawet nie zauwayli, jak mina godzina. Erika leaa na
jego lewym ramieniu i zataczaa palcem kka na jego piersi.
Podniosa na niego wzrok.
Kiedy tu wczoraj przyszede, mylae, e to si tak skoczy?
Zastanowi si chwil, wkadajc praw rk pod gow.
Nie, waciwie nie. Chocia miaem tak nadziej.
Ja te. To znaczy miaam nadziej, chocia nie wierzyam.
Patrik zastanawia si, czy ma do odwagi, ale po chwili

stwierdzi, e w sytuacji, gdy Erika ley na jego ramieniu, jest gotw

na wszystko.
Rnica polega na tym, e u ciebie nadzieja pojawia si
cakiem niedawno, prawda? A wiesz, kiedy u mnie?
Spojrzaa na niego zdziwiona.
Nie, kiedy?
Patrik zrobi efektown pauz.
Nawet nie pamitam. Kocham si w tobie od zawsze.
Wypowiadajc te sowa, sam usysza, e brzmi prawdziwie.
Tak byo.
Erika spojrzaa na niego wielkimi oczami.
Nie wierz! To ja chodz, niepokoj si i martwi, czy cho
troch ci interesuj, a ty mi mwisz, e bye dojrzay i wystarczyo
ci zerwa jak owoc. Nic tylko rwa.
Mwia artobliwym tonem, ale widzia, e jest przejta.
To nie do koca tak, bo przecie nie yem w celibacie ani na
uczuciowej pustyni. Kochaem si rwnie w innych, na przykad w
Karin. Ale dla mnie zawsze bya wyjtkowa. Za kadym razem,
kiedy ci widziaem, czuem co tutaj.
Pooy zacinit do na sercu. Erika chwycia t do,
pocaowaa i przytulia do policzka. Ten gest powiedzia wszystko.
Ranek spdzili na wzajemnym poznawaniu si. Erika krzykna z
rozpaczy, gdy usyszaa o zainteresowaniach Patrika.
Nieee! Jeszcze jeden maniak sportu! Dlaczego ja nie mog
mie faceta na tyle mdrego, eby rozumia, e bieganie za pik jest

wprawdzie

zajciem

normalnym,

ale

dla

piciolatka!

Albo

przynajmniej gotw byby spyta, jak korzy ma ludzko z tego, e

kto jest w stanie przeskoczy poprzeczk wiszc na wysokoci
dwch metrw.
Dwa czterdzieci pi.
Co dwa czterdzieci pi? zapytaa Erika tonem dajcym do
zrozumienia, e odpowied nieszczeglnie j interesuje.
Ten, co skacze najwyej na wiecie, Sotomayor, przeskakuje
dwa metry i czterdzieci pi centymetrw. Kobiety skacz ponad
dwa metry.
Dobrze, dobrze, whatever!
Spojrzaa na niego podejrzliwie.
Masz Eurosport?
Owszem.
Canal+, ale nie z filmami, tylko ze sportem?
Owszem.
TV1000 z tego samego powodu?
Owszem. Dla cisoci TV1000 mam z dwch powodw.
Erika uderzya go artobliwie w pier.
Zapomniaam o czym?
Owszem, na TV3 jest duo programw sportowych.
Trzeba przyzna, e maniakw sportu wyczuwam na odlego.
Tydzie temu spdziam u swojego kumpla Dana okropnie nudny
wieczr na ogldaniu transmisji hokeja z olimpiady. Naprawd nie
rozumiem, co jest ciekawego w tym, e faceci w ochraniaczach

biegaj za maym czarnym krkiem.

Na pewno jest to przyjemniejsze i ciekawsze od latania cay
dzie po sklepach.
W odpowiedzi na t nieuzasadnion aluzj do jej najwikszej
przywary Erika zmarszczya nos i wykrzywia si do Patrika. Nagle
zobaczya w jego oczach bysk.
Kurcz!
Usiad na ku prosto jak wieca.
Sucham?
Cholera, a niech to jasny szlag!
Erika patrzya na niego zdumiona.
Jak ja mogem przeoczy co takiego?
Kilka razy uderzy si w czoo zacinit pici.
Halo, tu jestem! Mgby mi wyjani, o co chodzi?
Erika machaa mu rkami przed nosem. Na widok jej nagich
piersi Patrik na moment straci wtek. Potem wyskoczy z ka, goy
jak go Pan Bg stworzy, i zbieg po schodach. Wrci, trzymajc w
rku kilka gazet. Usiad na ku i zacz je przerzuca.
Erika przygldaa mu si z zaciekawieniem.
Mam! krzykn triumfujco. Jak dobrze, e nie wyrzucia
dodatkw z programem telewizyjnym.
Machn gazet.
Szwecja Kanada.
Erika zmarszczya pytajco brwi.
Patrik zacz tumaczy:

 Podczas igrzysk olimpijskich Szwecja pokonaa Kanad w

hokeja. W pitek dwudziestego pitego stycznia. Na czwrce.
Nadal patrzya tpo. Patrik westchn.
Ze wzgldu na mecz programy telewizyjne zostay zmienione.
Anders nie mg wrci do domu w chwili, gdy zaczyna si serial, bo
w tamten pitek go nie nadawali. Rozumiesz?
Do Eriki dotaro wreszcie, co powiedzia. Anders nie ma ju alibi.
Wprawdzie nigdy nie byo za mocne, ale policja nie moga go
podway. Teraz mona go ponownie zatrzyma. Patrik kiwn
gow, zadowolony, e Erika rozumie.
Ale przecie ty nie wierzysz, e Anders jest sprawc
powiedziaa Erika.
Rzeczywicie, nie wierz. Ale po pierwsze zdarza mi si myli,
chocia rozumiem, e trudno ci w to uwierzy. Mrugn do niej.
Po drugie, jeli si jednak nie myl, to mog da gow, e Anders wie
znacznie wicej, ni mwi. Teraz bdzie mona go mocniej
przycisn.
Patrik rozglda si po sypialni za swoimi ubraniami. Leay
porozrzucane po caym pokoju. Co gorsza, odkry, e wci ma na
nogach skarpetki. Liczy jednak, e w ogniu namitnoci Erika nie
zauwaya biaych skarpetek z napisem Tanumshede IF, bo trudno
kreowa si w nich na boga seksu.
Zaczo mu si pieszy. Wcign spodnie, ale koszul zapi tak
niedbale, e musia j rozpi i klnc, zacz od pocztku. W pewnej
chwili zda sobie spraw, jakie wraenie moe sprawia jego

popieszne wyjcie. Usiad na brzegu ka, chwyci Erik za rce i

spojrza jej prosto w oczy.
Przepraszam, e si tak zrywam, ale naprawd musz. Chc,
eby wiedziaa, e to bya dla mnie najcudowniejsza noc w yciu i
nie mog si doczeka nastpnego spotkania. Chcesz si spotka?
To, co si midzy nimi zawizao, byo wci bardzo kruche i
delikatne. Patrik wstrzyma oddech, czekajc na odpowied. Kiwna
tylko gow.
Wrc do ciebie po pracy, dobrze?
Erika znw kiwna gow. Patrik nachyli si i pocaowa j.
Kiedy wychodzi z sypialni, Erika siedziaa na ku z
podkurczonymi nogami, otulona kodr. Przez okrge okienko w
skosie dachu wpaday promienie soca, tworzc wok jej jasnej
gowy co w rodzaju aureoli. Nigdy nie widzia nic pikniejszego.
Od mokrego niegu zamoky mu mokasyny, obuwie odpowiednie
raczej na lato. Ale alkohol by skutecznym lekarstwem na zimno, wic
wybr midzy kupnem butw zimowych a butelki wdki by dosy
oczywisty.
Tego rodowego poranka powietrze byo tak czyste i przejrzyste,
a wiato soca tak delikatne, e Bengt Larsson poczu w piersi co,
czego ju dawno nie dowiadcza. Stan przypominajcy pogod
ducha. Zastanawia si, co go mogo wywoa w taki zwyky poranek.
Zatrzyma si, zamkn oczy i wcign powietrze. Gdyby w jego
yciu mogo by wicej takich porankw...

Bengt Larsson dobrze wiedzia, kiedy znalaz si na rozdrou.

Mgby nawet poda dokadn godzin. Mia wszelkie dane, eby mu
si w yciu powiodo. Nikt si nad nim nie znca, nie cierpia biedy,
godu, nie narzeka na brak mioci. Pretensje mg mie tylko do
siebie za gupot i zadufanie w sobie. Oczywicie bya te
dziewczyna.
Mia siedemnacie lat i cokolwiek robi, wszystko krcio si
wok dziewczyn. Ale Maud bya wyjtkowa. Pulchna blondynka
udajca niewinitko, graa na jego sabociach jak na skrzypcach.
Bengt, skarbie, musz mie..., Mj kochany, nie mgby mi
kupi....
Wzia go na smycz, a on posusznie to znosi. Nie nada.
Wydawa na ni wszystko, co zarobi. Pokazywaa palcem i bez sowa
kupowa jej eleganckie ubrania, perfumy. Kiedy ju dostaa, o co
prosia, zaczynaa prosi o kolejn jedyn rzecz, ktra j uszczliwi.
Maud bya jak gorczka, jak choroba. Zanim si zorientowa, ju
straci rozeznanie, o co jej waciwie chodzi. A kiedy skoczy
osiemnacie lat, oznajmia mu, e nie wyobraa sobie, by miaa z nim
jedzi samochodem innym ni cadillakiem kabrioletem. Samochd
kosztowa wicej, ni Bengt by w stanie zarobi przez cay rok.
Przez wiele bezsennych nocy zastanawia si, skd wzi
pienidze. Maud tymczasem wydymaa usta, dajc coraz wyraniej do
zrozumienia, e znajdzie sobie takiego, ktry da jej to, na co
zasuguje. Do bezsennych nocy dosza jeszcze zazdro i w kocu
nie wytrzyma.

Dziesitego wrzenia 1954 roku, dokadnie o czternastej,

wkroczy do banku w Tanumshede uzbrojony w stary wojskowy
pistolet ojca, trzymany przez wiele lat w domu, i w nacignitej na
twarz poczosze. Nie poszo tak, jak planowa. Wprawdzie kasjer
popiesznie wrzuci banknoty do torby, ale nawet w przyblieniu nie
tyle, na ile Bengt liczy.
W dodatku jeden z klientw, ojciec kolegi z klasy, rozpozna go
mimo poczochy. Policja zjawia si ju w godzin po napadzie i
znalaza torb z pienidzmi w jego pokoju pod kiem. Bengt nigdy
nie zapomnia wyrazu twarzy matki. Umara wiele lat temu, ale jej
oczy wci go przeladoway, zwaszcza kiedy by na cikim kacu.
Trzy lata spdzone w wizieniu zniweczyy nadzieje na
przyszo. Kiedy wyszed na wolno, Maud dawno zdya znikn.
Nie wiedzia gdzie, ale ju mu nie zaleao. Dawni koledzy zdyli
przez ten czas pj dalej, mieli prac, rodzin i nie chcieli mie z nim
nic wsplnego. Ojciec zgin w wypadku, gdy Bengt by jeszcze w
wizieniu. Wprowadzi si do matki i zacz szuka pracy, ale
wszdzie spotyka si z odmow. Nikt go nie chcia. Do szukania
przyszoci na dnie butelki pchny go ludzkie spojrzenia.
Komu, kto wzrasta w poczuciu bezpieczestwa w niewielkiej
spoecznoci, gdzie wszyscy kaniaj si sobie na ulicy, wykluczenie
sprawiao wrcz bl fizyczny. Myla nawet, eby si wyprowadzi z
Fjllbacki, ale dokd miaby pojecha? Prociej byo zosta i schowa
si za alkoholow mg.
Z Andersem dogadali si od razu. Biedne z nich skurczysyny, tak

o sobie mwili, miejc si gorzko. Bengt ywi do Andersa niemal

ojcowskie przywizanie i aowa go bardziej ni siebie. Czsto
myla, e chciaby co zrobi, by ycie Andersa zmienio si na
lepsze, ale zna uwodzicielsk moc wdki i zdawa sobie spraw, e
wyrwanie si z obj tak wymagajcej kochanki z biegiem lat staje si
niemoliwe. Zabiera wszystko, nie dajc w zamian nic. Mog sobie
tylko towarzyszy i pociesza si nawzajem.
Chodnik przed klatk Andersa by starannie odnieony i
wysypany piaskiem. Nie musi zatem, jak czsto si zdarzao tej
surowej zimy, drepta po lodzie ostronie ze wzgldu na butelk
wcinit za pazuch.
Wejcie na drugie pitro do mieszkania Andersa byo nie lada
wyzwaniem. Wielokrotnie musia przystawa, eby zaczerpn tchu, a
dwa razy nawet pocign dla wzmocnienia yk z butelki. Kiedy
wreszcie stan przed drzwiami Andersa, sapa ciko i musia na
chwil oprze si o framug, nim otworzy drzwi. Wiedzia, e nigdy
nie byy zamykane na klucz.
W mieszkaniu panowaa cisza. Moe Andersa nie ma? Kiedy
spa, jego gboki oddech i chrapanie sycha byo ju w przedpokoju.
Bengt zajrza do kuchni. Nic, ta sama hodowla bakterii, co zwykle.
Drzwi do azienki byy otwarte na ocie. Tam rwnie nie byo
nikogo. Kiedy skrca do pokoju, paskudne przeczucie cisno mu
odek. Potem stan jak wryty. Butelka wypada mu z rki na
podog, ale nie zbia si.
Najpierw zobaczy nogi kawaek nad podog. Koysay si lekko

 jak wahado. Anders by w spodniach, ale tors mia nagi. Gowa

zwisaa mu pod dziwnym ktem. Twarz mia spuchnit i sin, jzyk
wystawa z ust, zbyt duy, eby si w nich zmieci. By to
najaoniejszy widok, jaki Bengt widzia w yciu. Zawrci i powoli
wyszed z mieszkania, ale najpierw zabra butelk. Prbowa po
omacku chwyci si czego, ale trafia w pustk. Ratunek znalaz tam
gdzie zawsze. Usiad na progu mieszkania Andersa, przytkn butelk
do ust i zapaka.
Patrik nie by pewien, czy stenie alkoholu w jego krwi nie
przekracza dopuszczalnego poziomu, ale nie zamierza si tym
przejmowa. Na wszelki wypadek jecha nieco wolniej ni zwykle, ale
mona wtpi, czy bezpieczniej, bo jednoczenie wydzwania przez
komrk.
Najpierw zadzwoni do TV4. Potwierdzili, e w pitek
dwudziestego pitego ze wzgldu na mecz hokejowy nie nadali
kolejnego odcinka Innych wiatw. Nastpnie zadzwoni do
Mellberga, ktry zgodnie z oczekiwaniami by t wiadomoci
zachwycony i zada, aby natychmiast ponownie zatrzymano
Andersa. Potem poprosi o przysanie posikw. Mg jecha prosto
na osiedle Andersa. Jenny Rosn musiaa pomyli dni, co wiadkom
czsto si zdarza.
Na myl o przeomie w ledztwie odczuwa wprawdzie pewne
podniecenie, ale nie udawao mu si na tym skupi. Wci wraca do
Eriki i minionej nocy. Przyapa si na tym, e umiecha si

gupkowato od ucha do ucha, a rkami bbni o kierownic.

Nastawi stacj grajc same stare przeboje i od razu trafi na
Areth Franklin i Respect. Dwiki radosnego soulu z Motown
znakomicie wspgray z jego nastrojem. Podkrci radio, piewa
refren na cae gardo, podrygujc na siedzeniu. Bardzo si sobie
podoba a do chwili, kiedy straci zasig i usysza, jak ryczy R-E-SP-E-C-T. Nie byo to zbyt mie dla uszu.
Caa miniona noc bya dla niego jednym wielkim upojeniem. Nie
chodzio jedynie o ilo wypitego wina, ale o t otulajc mgiek,
zoon z uczu, mioci i erotyki.
Wjedajc na osiedlowy parking, musia rozsta si ze
wspomnieniami wczorajszej nocy. Posiki zjawiy si wyjtkowo
szybko. Wida byli gdzie w pobliu. Zobaczy dwa radiowozy z
wczonymi kogutami i zmarszczy czoo. le zrozumieli jego
instrukcje. Swoj drog typowe. Prosi o jeden samochd. Podszed
bliej i ujrza, e za radiowozami stoi karetka pogotowia. Co si
stao.
Zobaczy Len, jasnowos policjantk z Uddevalli. Podszed do
niej. Rozmawiaa przez komrk, ale wanie si poegnaa i woya
telefon do futerau u pasa.
Cze, Patriku.
Cze, Lena, co si dzieje?
Jeden z tutejszych pijaczkw znalaz Andersa Nilssona
powieszonego w jego mieszkaniu.
Wskazaa gow wejcie do klatki schodowej. Patrik poczu

ciskanie w odku.
Mam nadziej, e niczego nie ruszalicie?
Nie, no co ty! Wanie dzwoniam do centrali w Uddevalli.
Przyl ludzi do zbadania miejsca zbrodni. Dopiero co rozmawialimy
z Mellbergiem, wic mylaam, e przyjechae, bo do ciebie dzwoni.
Nie. Jechaem tu, eby zabra Andersa na przesuchanie.
Podobno mia alibi?
Tak sdzilimy, ale okazao si, e nie, i dlatego chcielimy go
zatrzyma.

Gwniana

sprawa.

Jak

mylisz,

co

to

znaczy?

Prawdopodobiestwo, e we Fjllbace nagle pojawia si dwch

mordercw, jest znikome, wic chyba zosta zamordowany przez t
sam osob, ktra zabia Alex Wijkner. A w ogle macie jeszcze
jakich podejrzanych?
Patrik poruszy si niespokojnie. Prawda, e mier Andersa
wszystko zmienia, ale nie by jeszcze gotw wycign takiego
wniosku. Wprawdzie statystycznie rzecz biorc, byo niemoliwe,
eby po kilkudziesiciu latach bez morderstwa we Fjllbace nagle
pojawio si a dwch zabjcw, ale jeszcze nie zamierza tego
wyklucza.
Chodmy na gr. Rozejrz si, a ty w tym czasie powiesz mi,
co wiesz. Kto was zawiadomi?
Lena posza przodem.
Jak powiedziaam, Andersa znalaz jeden z jego kumpli od
flaszki, Bengt Larsson. Przyszed wczenie, bo skoro Pan Bg daje

tym, co rano wstaj... Zawsze wchodzi bez klucza, to samo zrobi

dzi, a w mieszkaniu zobaczy Andersa wiszcego na sznurze na haku
od lampy.
I od razu was zawiadomi?
Nie, wanie nie. Usiad na progu mieszkania i zala smutek
flaszk explorera. Ssiad wychodzcy z domu zapyta go, co si stao,
i Larsson dopiero wtedy powiedzia, co zobaczy. Ssiad zadzwoni na
policj. Bengt Larsson jest zbyt pijany, eby mona go byo
przesucha, wic odesaam go przed chwil do waszego aresztu.
Patrik zdziwi si, e Mellberg go o tym nie poinformowa, ale
machn rk, bo postpowanie komisarza najczciej go zadziwiao.
Patrik wchodzi po dwa stopnie. Wyprzedzi Len. Drzwi
mieszkania Andersa byy otwarte na ocie, w rodku krcili si
ludzie. Jenny staa w drzwiach swojego mieszkania, trzymajc na rku
Maxa. Patrik podszed, a Max z radoci zacz wymachiwa
pulchnymi rczkami.
Co si stao?
Jenny mocniej chwycia dziecko, ktre prbowao wyzwoli si z
jej obj.
Jeszcze nie wiadomo. Wiemy tyle, e Anders Nilsson nie yje.
To wszystko. Moe pani co syszaa albo widziaa?
Nie, nic szczeglnego sobie nie przypominam. Pierwsze, co
usyszaam, to rozmow ssiada z mieszkania z kim na klatce, a po
chwili pojawiy si radiowozy, karetka i zrobio si zamieszanie.
A dzi rano, wczoraj wieczorem albo w nocy co pani

zauwaya? Patrik cisn dalej.

Nic.
Postanowi da spokj.
Okej, dziki, Jenny.
Umiechn si do Maxa i poda mu palec wskazujcy, co maego
tak rozbawio, e ze miechu nie mg zapa tchu. Patrik niechtnie
wycofa si do mieszkania Andersa, kiwajc Maxowi na poegnanie.
Lena staa w drzwiach. Bya wyranie rozbawiona.
Zachciao si, co?
Ku swemu przeraeniu Patrik si zaczerwieni, co rozbawio Len
jeszcze bardziej. Wymamrota co niewyranie. Wesza przed nim,
mwic przez rami:
Wiesz, wystarczy jedno sowo. Jestem singielk, a mj zegar
biologiczny tyka tak gono, e nie daje mi spa po nocach.
Patrik wiedzia, e Lena artuje. Miaa zwyczaj rozmawia w taki
nieco flirciarski sposb. Mimo to zaczerwieni si jeszcze bardziej i
nie odpowiedzia. A kiedy ju weszli, nie byo im do miechu.
Ciao Andersa leao na pododze, kto ju zdy je odci.
Zwisa nad nim jeszcze kawaek sznura, odcity w odlegoci
dziesiciu centymetrw od haka. Wok szyi mia zacinit ptl, a
na skrze pod ni czerwon prg.
Podczas ogldzin zwok najtrudniejszym przeyciem byo dla
Patrika patrzenie na twarz ofiary, zwaszcza jej nienaturalny koloryt.
Po mierci twarz nabiera ohydnej sinofioletowej barwy. Typowy by
rwnie wielki spuchnity jzyk wystajcy z ust. Jeli chodzi o ofiary

zabjstw, ogldnie rzecz ujmujc, do ograniczone, ale Patrik mia

dowiadczenie; ju trzykrotnie bra udzia w odcinaniu wisielca.
Rozejrza si po pokoju. Ten przypadek wyranie rni si od
samobjstw przez powieszenie. Byo niemoliwoci, eby Anders
sam woy gow w ptl umocowan na suficie. Obok nie byo
adnego krzesa ani stou. Przed odciciem jego ciao unosio si w
powietrzu swobodnie niczym makabryczna ruchoma rzeba.
Patrik ostronie chodzi wok ciaa. Anders nadal mia otwarte
oczy, wyglda, jakby patrzy wprost przed siebie. Patrik nie mg si
powstrzyma i zamkn je. Zdawa sobie spraw, e nie powinien
dotyka zwok do pojawienia si lekarza sdowego. Waciwie nie
powinno si ich nawet odcina, ale te otwarte oczy nie daway mu
spokoju. Ich spojrzenie nie odstpowao go.
ciany byy nagie. Zorientowa si, e wszystkie obrazy zdjto,
zostay po nich jedynie brzydkie lady. Poza tym pokj by rwnie
brudny jak ostatnio, ale wtedy rozwietlay go obrazy. Zderzenie
brudu z piknem nadawao mieszkaniu Andersa klimat nieco
dekadencki. Teraz pozosta tylko brud.
Lena

nieustannie

wydzwaniaa.

Rozmawiaa

kim

monosylabami, po czym zatrzasna klapk swego ericssona i

zwrcia si do Patrika:
Przyjedzie ekipa z zakadu medycyny sdowej. Wanie
wyjedaj z Gteborga. Mamy niczego nie rusza. Proponuj,
ebymy na nich zaczekali na zewntrz.
Wyszli do przedpokoju. Lena wyja klucz, ktry tkwi w zamku

od rodka, i zamkna mieszkanie. Na dworze panowa przenikliwy

chd. Lena i Patrik zaczli przytupywa z zimna.
Gdzie podziaa Jannego?
Patrik pyta o koleg, partnera Leny.
Opieka nad dzieckiem.
Jak to?
Ma zwolnienie lekarskie na chore dziecko. Z powodu ostatnich
oszczdnoci w policji nie byo komu go zastpi tak z marszu, wic
jak przyszo wezwanie, musiaam przyjecha sama.
Patrik kiwn gow w zamyleniu. Skonny by przyzna Lenie
racj. Wiele przemawiao za tym, e chodzi o tego samego morderc.
Popieszne wnioski s wprawdzie ryzykowne, ale szansa, e w maej
miejscowoci pojawio si dwch zabjcw, jest naprawd znikoma.
Jeli do tego doda bliskie powizania midzy ofiarami, szansa ta
malaa niemal do zera.
Ekipa z Gteborga miaa przyjecha za ptorej do dwch godzin,
wic aby nie zmarzn, Patrik i Lena wsiedli do samochodu i wczyli
ogrzewanie. Nastawili rwnie radio. Przez duszy czas suchali w
milczeniu

lekkiej

popowej

muzyki,

mocno

kontrastujcej

okolicznociami. Po godzinie i czterdziestu minutach nadjechay

oczekiwane posiki. Lena i Patrik wyszli im na spotkanie.
Mj kochany, nie moglibymy kupi sobie domu? Koo
Badholmen jest dom na sprzeda. Jedmy go obejrze, dobrze? Widok

stamtd jest absolutnie fantastyczny, a na dziace jest te szopa na

odzie. Kochany?
Zocio go marudzenie Lisy. Ostatnio cigle tak byo.
Maestwo z ni byoby znacznie przyjemniejsze, gdyby miaa do
oleju w gowie, eby si zamkn i adnie wyglda. Ostatnio nawet
jej due jdrne piersi i okrga pupa nie wydaway mu si warte
zachodu. Marudzia coraz czciej, tak jak dzi, a wtedy gorzko
aowa, e si oeni, ulegajc jej natarczywym probom.
Po raz pierwszy ujrza j w knajpce Pod Rudym Ormem w
Grebbestad, gdzie pracowaa jako kelnerka. Wszyscy kumple linili
si na widok jej gbokiego dekoltu i dugich ng. Jan od razu
wiedzia, e musi j mie. Zazwyczaj dostawa, co chcia, i Lisa nie
bya wyjtkiem. Jan by niczego sobie, ale rozstrzygajcy moment
nadchodzi, gdy podawa nazwisko: Lorentz. W oczach kobiet zapala
si bysk i potem ju szo jak po male.
Straci gow dla Lisy, a raczej dla jej ciaa. Nigdy nie mia go
do i nawet nie sysza jej wygaszanych krzykliwym gosikiem
nieustannych i niemdrych uwag. Jej atrakcyjno jeszcze rosa dziki
spojrzeniom innych mczyzn, gdy zjawia si z Lis u boku.
Wszelkie jej napomknienia o lubie rozbijay si z pocztku o jego
niech, bo ju dostrzeg jej gupot i wydaa mu si mniej pontna.
Dopiero zdecydowany sprzeciw Nelly sprawi, e myl o lubie
staa si wrcz nieodparta. Nie znosia Lisy od pierwszej chwili i nie
przepucia adnej sposobnoci, by to okaza. Dziecinny bunt
doprowadzi go do tego, co ma teraz. Teraz mg tylko przeklina

wasn gupot.
Lisa wyda wargi. Leaa na brzuchu w wielkim maeskim
ou. Bya naga i staraa si by bardzo uwodzicielska, ale ju go to
nie brao. Czekaa na odpowied.
Dobrze wiesz, e nie moemy si wyprowadzi od mamy, bo
nie jest zdrowa. Zreszt nie moe mieszka sama w takim duym
domu.
Sta odwrcony plecami do Lisy i wiza krawat przed lustrem
toaletki. Widzia w nim, jak Lisa marszczy gniewnie brwi. Nie byo
jej z tym adnie.
Czy ta jdza nie mogaby si przeprowadzi do jakiego
przyjemnego domu starcw i przesta by ciarem dla najbliszych?
Nie moe zrozumie, e mamy prawo do wasnego ycia? Caymi
dniami trzeba j obsugiwa. Co ona ma z tego, e siedzi na tych
swoich pienidzach?
Zao si, e jest zachwycona, e nas ponia i zmusza do
schylania si po okruchy z paskiego stou. Czy ona zdaje sobie
spraw, ile ty dla niej robisz? e najpierw harujesz w fabryce jak
niewolnik, a potem do wieczora skaczesz koo niej w domu. Nawet si
nie umie odwdziczy. Mogaby da nam najlepsze pokoje, ale woli
sama rozwala si w tych salonach, a my musimy mieszka w
suterenie.
Jan odwrci si i spojrza na ni zimno.
Zdaje si, e zabroniem ci mwi w ten sposb o mojej matce.
O matce prychna Lisa. Chyba nie wierzysz, e traktuje ci

jak syna. Dla niej nigdy nie bdziesz niczym wicej jak przypadkiem
charytatywnym. Gdyby nie znikn jej ukochany Nils, prdzej czy
pniej wyrzuciaby ci na zbit twarz. Jeste dla niej wyjciem
awaryjnym. Kto by si zgodzi harowa dla niej przez ca dob
praktycznie za darmo?
W zamian masz tylko obietnic, e jak kiedy wykituje,
dostaniesz jej pienidze. Ale po pierwsze babsko moe doy setki, a
po drugie na pewno wszystko ju zapisaa na schronisko dla
bezdomnych psw i mieje si za naszymi plecami. Naprawd,
czasem gupi jeste.
Lisa przewrcia si na wznak i ogldaa swoje starannie
wymanikiurowane paznokcie. Jan podszed do niej spokojnie,
przykucn, okrci na rku dugie jasne wosy zwisajce poza
krawd ka i pocign, a si skrzywia z blu. Nachyli si tak
blisko, e poczu jej oddech, i wysycza:
eby nigdy wicej tak nie mwia, syszysz? Pewnego dnia te
pienidze naprawd bd moje. Pytanie tylko, czy ty tu bdziesz, eby
si nimi cieszy.
Z zadowoleniem dostrzeg w jej oczach lk. Wida byo, jak w
swoim ograniczonym, lecz chytrym umyle przetwarza t informacj i
dochodzi do wniosku, e pora zmieni taktyk. Lisa wycigna si na
ku, wyda wargi i pooya rce na piersiach. Palcami zataczaa
kka dookoa brodawek, eby stwardniay, i zamruczaa:
Przepraszam za te gupoty. Przecie wiesz, jaka jestem. Czasem
mwi co bez sensu. Mog ci to jako wynagrodzi?

Ssaa palec wskazujcy, a potem opucia rk.

Jan poczu, e jego ciao odpowiada na ten sygna, i pomyla, e
do czego mu si przecie Lisa moe nada. Rozwiza krawat.

Mellberg w zamyleniu podrapa si w kroku, nie zauwaajc

obrzydzenia, jakie ten gest wywoa u zgromadzonych w jego pokoju.
Aby podkreli powag sytuacji, woy garnitur. By przyciasny, ale
komisarz przypisa to temu, e zosta uprany w zbyt wysokiej
temperaturze, gdy go ostatnio odda do pralni.
Nie potrzebowa si way, by wiedzie, e nie przyty ani grama
od czasu, gdy by w wojsku, wic nie bdzie wyrzuca pienidzy na
nowy garnitur. Rzecz w dobrym gatunku jest ponadczasowa. Inna
sprawa, e ci durnie z pralni nie znaj si na swojej robocie, ale co na
to poradzi?
Chrzkn, by przycign uwag obecnych. Ucicho szuranie
krzesami cignitymi z caego komisariatu, umilky rozmowy,
spojrzenia zebranych skieroway si na zasiadajcego za biurkiem
komisarza. Mellberg zrobi uroczyst min i patrzy w milczeniu na
siedzcych przed nim w pkolu wsppracownikw. Zamierza
wycisn z tej chwili wszystko, co si da.
Spostrzeg, e Patrik wyglda na wyczerpanego. Pracownicy
maj oczywicie prawo korzysta z czasu wolnego, jak chc, ale w
rodku tygodnia mona by wymaga, eby nie przesadzali z zabaw i
piciem. Mellberg skutecznie wypar wspomnienie wiartki, ktr
wypi poprzedniego wieczoru. Zanotowa w pamici, by na osobnoci

porozmawia z modym Patrikiem o zasadach obowizujcych w

kierowanym przez niego komisariacie.
Jak ju wszyscy wiecie, we Fjllbace doszo do kolejnego
morderstwa. Prawdopodobiestwo, e mamy do czynienia z dwoma
zabjcami, jest znikome, wic sdz, e mona przyj, i osoba,
ktra zamordowaa Alexandr Wijkner, zamordowaa rwnie
Andersa Nilssona.
Mellberg upaja si brzmieniem swego gosu i wyrazem
zainteresowania malujcym si na twarzach siedzcych przed nim
osb. By w swoim ywiole, wprost stworzony do takich sytuacji.
Mwi dalej:
Ciao znalaz rano Bengt Larsson, jeden z jego kompanw od
kieliszka. Anders Nilsson zosta powieszony. Prawdopodobnie
nastpio to wczoraj, jak wynika ze wstpnego orzeczenia ekspertw z
Gteborga. Dopki nie bdziemy mieli dokadniejszych danych, to
nasza hipoteza robocza.
Samo wymawianie sowa hipoteza sprawiao mu przyjemno.
Ludzi byo w pokoju niewielu, ale zainteresowanie, jakie czyta w ich
twarzach, nie podlegao dyskusji. Czekali na jego sowa, na jego
rozkazy. Patrzy na to z przyjemnoci. Annika, ktrej kobiece
ksztaty okrywa ty akiet i spdnica w tym samym kolorze,
notowaa pilnie na laptopie. Okulary zjechay jej na czubek nosa.
Puci do niej oko. Niech to wystarczy. Nie naley jej
rozpuszcza. Siedzcy obok niej Patrik wyglda, jakby mia si zaraz
przewrci. Mia cikie powieki i wyranie zaczerwienione oczy.

Przy okazji trzeba bdzie z nim odby zasadnicz rozmow. Od

pracownikw mona by wymaga pewnego poziomu.
Oprcz Patrika i Anniki w komisariacie w Tanumshede
pracoway jeszcze trzy osoby. Gsta Flygare, ktry by z nich
najstarszy, wszystkie swoje siy skupi na tym, aby do nieodlegej
emerytury robi jak najmniej. Dziki temu mg powica cay swj
czas na golfa, ktry sta si jego prawdziw pasj. Zacz gra
dziesi lat temu, gdy ona umara na raka i weekendy nagle okazay
si dugie i nudne. Sport sta si dla niego narkotykiem, a praca, ktr
i tak nigdy specjalnie si nie przejmowa, zacza przeszkadza.
Mimo skromnej pensji udao mu si odoy na mieszkanie na
sonecznym wybrzeu Hiszpanii. Wkrtce bdzie spdza lato na grze
w golfa w Szwecji, a pozosta cz roku na polach golfowych
Hiszpanii. Musia jednak przyzna, e po raz pierwszy od bardzo
dawna zainteresowaa go jaka sprawa. Nie na tyle jednak, eby na
przykad mia zrezygnowa z rozegrania penych osiemnastu dokw,
gdyby tylko pozwalaa pogoda.
Koo Gsty siedzia najmodszy pracownik komisariatu. Martin
Molin wzbudza uczucia opiekucze i wszyscy, cho w rnym
stopniu, starali si wspiera go tak, eby tego nie zauway. Zlecali
dziecinnie atwe zadania, a nastpnie przegldali jego raporty i
poprawiali, zanim trafiy na biurko Mellberga.
Zaledwie rok wczeniej ukoczy szko policyjn. Wszyscy byli
zaskoczeni, po pierwsze tym, e si tam dosta mimo bardzo wysokich
wymaga stawianych kandydatom, a po drugie, e si utrzyma i

ukoczy. Martin by miym, dobrym chopcem, ale naiwnym, co go

dyskwalifikowao jako policjanta. Wszyscy uznali, e w tak maej
miejscowoci nie spowoduje wikszych szkd, wic chtnie mu
pomagali.
Annik rozczula, co mu okazywaa, tulc go znienacka, ku
uciesze pozostaych kolegw, do obfitej piersi. Martin robi si wtedy
czerwony. Caa twarz nabieraa prawie tej samej barwy co jego piegi i
ognistorude, wiecznie sterczce wosy. Mimo to uwielbia Annik.
Wiele wieczorw spdzi z ni i jej mem, radzc si za kadym
razem, gdy by nieszczliwie zakochany.
A kocha si wycznie nieszczliwie. Jego naiwno i dobro
dziaaa jak magnes na kobiety, ktre zjadaj mczyzn na niadanie i
wypluwaj resztki. Annika bya zawsze gotowa wysucha go,
poskleja to, co zostao jeszcze z jego wiary w siebie, i wysa
ponownie w wiat z nadziej, e kiedy spotka kobiet, ktra doceni
skarb skrywajcy si pod piegami.
Ostatni w tym gronie by najmniej lubiany. Ernst Lundgren by
lizusem, ktry nigdy nie przepuci okazji, eby wyeksponowa
wasne dokonania, najlepiej cudzym kosztem. Nie by onaty, co
nikogo specjalnie nie dziwio. Trudno byoby nazwa go przystojnym,
ale o ile brzydsi jeszcze mczyni znajduj towarzyszk ycia dziki
temu, e s sympatyczni, o tyle Ernstowi zabrako rwnie tej cechy.
Mieszka z matk staruszk w gospodarstwie znajdujcym si
dziesi kilometrw za Tanumshede. Ojciec, znany w caej okolicy z
tego, e by rwnie skory do wypitki jak do bitki, zakoczy ywot w

ten sposb, e upad na widy. Wie niosa, e pomoga mu

maonka, ale to stare dzieje i ten temat odywa tylko wtedy, gdy
ludziom brako ju innych tematw.
Faktem jest, e jedynie matka moga kocha Ernsta, u ktrego w
parze z wystajcymi zbami, wiecznie rozczochranymi wosami i
ogromnymi uszami szo choleryczne usposobienie i zarozumialstwo.
Zawis wzrokiem na ustach Mellberga, jakby z nich paday pery, i ze
zoci ucisza kolegw omielajcych si odwraca uwag od
przemwienia szefa. W kocu podnis rk jak ucze, aby zada
pytanie.
A skd wiadomo, e Anders Nilsson nie zosta zamordowany
przez tego pijaka, ktry potem uda, e znalaz go wiszcego?
Mellberg z uznaniem kiwn gow.
Bardzo dobre pytanie. Ale, jak ju mwiem, zakadamy, e
morderc jest ta sama osoba, ktra zabia Alex Wijkner. Na wszelki
wypadek jednak sprawd alibi Bengta Larssona.
Mellberg wskaza pirem na Ernsta Lundgrena, przesuwajc
wzrokiem po pozostaych.
Wanie takiego uwanego mylenia nam trzeba do rozwizania
sprawy. Mam nadziej, e potraficie korzysta z wiedzy Ernsta, bo
niestety daleko wam jeszcze do jego poziomu.
Ernst skromnie spuci oczy, ale jak tylko Mellberg zwrci si w
inn stron, spojrza triumfujco na kolegw. Annika parskna
gono, patrzc zimno na Lundgrena.
Co to ja mwiem?

Mellberg woy kciuki pod szelki i obrci si na krzele do

ciany, na ktrej wisiaa tablica ze szczegami sprawy Alex Wijkner.
Do drugiej przyczepiono jedynie fotografi ciaa Andersa zrobion
przed odciciem przez zaog karetki pogotowia.
A wic co wiemy na t chwil? Anders Nilsson zosta
znaleziony dzi rano, ale wedug wstpnego orzeczenia nie y od
wczoraj. Zosta powieszony przez jedn lub wicej osb, raczej
wicej, poniewa trzeba sporej siy, eby podnie dorosego
mczyzn na odpowiedni wysoko i powiesi go na haku
umocowanym na suficie. Nie wiemy, jak to zrobili. ladw walki nie
ma ani w mieszkaniu, ani na zwokach. adnych sicw
wskazujcych na przemoc przed mierci lub po. S to, jak ju
mwiem, wstpne dane. Wicej dowiemy si po sekcji.
Patrik machn pirem.
A kiedy mona si tego spodziewa?
Niestety maj ca kup bada do zrobienia, wic nie umieli mi
powiedzie, kiedy si z tym uporaj.
Nikt si nie zdziwi.
Wiadomo nam rwnie, e istnieje wyrany zwizek midzy
Andersem Nilssonem i pierwsz ofiar, Alexandr Wijkner.
Mellberg wsta i pokaza palcem zdjcie Alexandry znajdujce
si na rodku pierwszej tablicy. Dostali je od jej matki. Alexandra
bya na nim uderzajco pikna. W zestawieniu z nim wstrzsajce
wraenie robio drugie zdjcie, przedstawiajce martw Alexandr, o
bladej, sinawej twarzy, ze szronem na wosach i rzsach.

 Tych dwoje tak rnych ludzi czya relacja seksualna.

Przyzna to sam Anders. Zreszt mamy i inne dowody. Nie wiemy
jeszcze, jak dugo trwaa, a przede wszystkim jak doszo do tego, e
pikna kobieta z towarzystwa wzia sobie do ka brudnego i,
oglnie rzecz biorc, odraajcego alkoholika. Na mj nos, w tym jest
co podejrzanego.
Mellberg pukn palcem w swj pokryty ykami, pokanych
rozmiarw nos.
Martin, musisz przyjrze si temu bliej. Przede wszystkim
docinij Henrika Wijknera. Wierzcie mi, ten chopta wie wicej, ni
mwi.
Martin kiwn gow, notujc co z zapaem. Annika spojrzaa na
niego znad okularw. Jej wzrok wyraa matczyn czuo.
Niestety jeli chodzi o podejrzanych o zabjstwo Alex, trzeba
zacz wszystko od pocztku. Anders wydawa si bardzo obiecujcy,
ale sytuacja si zmienia. Patriku, przejrzyj jeszcze raz wszystkie
materiay dotyczce zabjstwa tej Wijkner. Kady szczeg powinien
by sprawdzony ponownie. Musielimy przeoczy jaki trop, ktry
przeoczylimy.
Mellberg usysza takie zdanie w telewizji i zapamita, eby
uy w przyszoci.
Gsta jako jedyny zosta bez przydziau. Mellberg spojrza na
tablic i zamyli si na chwil.
Gsta, pogadasz z krewnymi Alex Wijkner. Moe powiedz
co, co wczeniej pominli. Wypytaj o przyjaci i wrogw, lata

dziecistwa, typ osobowoci, wszystko. Cokolwiek. Porozmawiaj z

rodzicami i siostr, ale z kadym z osobna. Z mojego dowiadczenia
wynika, e w ten sposb udaje si z ludzi wydoby wicej. Uzgodnij
to z Molinem, ktry ma rozmawia z mem ofiary.
Gsta skuli si i westchn z niechci. Nie dlatego, eby
przeszkodzio mu to w grze w golfa, bo w kocu by rodek zimy, ale
po prostu odzwyczai si od pracy. Wyspecjalizowa si w udawaniu,
e jest zajty. W rzeczywistoci za zabija czas w pracy, ukadajc
pasjansa. Konieczno wykazania si czym konkretnym bya dla
niego cikim brzemieniem. Koniec spokoju. Pewnie im nawet nie
zapac za nadgodziny. Bdzie dobrze, jeli mu chocia zwrc koszty
benzyny na przejazd do Gteborga i z powrotem.
Mellberg klasn w rce i zacz wygania z pokoju.
No, do roboty. Nie siedzie na tykach, bo nie rozwiemy tej
sprawy. Licz, e wemiecie si do roboty ostrzej ni do tej pory. A o
czasie wolnym zapomnijcie, dopki to si nie skoczy. Na razie bd
dysponowa waszym czasem wedug wasnego uznania. To tyle na
dzi.
Nikt si nie odezwa, nawet ci, ktrym nie podobao si takie
poganianie. Wstali, wzili krzesa, notesy i pira. Ernst Lundgren
ociga si przez chwil, ale Mellberg, o dziwo, nie by w nastroju do
suchania pochlebstw i jego rwnie pogoni.
Bardzo owocny dzie. Nie przewidzia wprawdzie, e zabrnie w
lep uliczk, stawiajc na Andersa jako gwnego podejrzanego o
zabjstwo Wijkner, ale rekompensowa mu to fakt, e jeden plus jeden

to w tym przypadku znacznie wicej ni dwa. Jedno morderstwo to

wydarzenie, ale dwa to ju sensacja. O ile wczeniej mia pewno, e
po rozwizaniu sprawy Wijkner moe liczy na bilet w jedn stron
do centrum wydarze, o tyle teraz by absolutnie przekonany, e kiedy
wyjani hurtem oba morderstwa, bd go prosi i baga, by zechcia
wrci do Gteborga.
Rozmylajc o tym, rozsiad si wygodnie na krzele, sign do
trzeciej szuflady od gry, wycign czekoladk kokosow i ca
woy do ust. Potem splt rce na karku, przymkn oczy i
postanowi uci sobie drzemk. W kocu jest pora lunchu.
Kiedy Patrik wyszed, staraa si jeszcze pospa, ale nie bardzo
jej to wychodzio. Natok uczu sprawia, e przewracaa si na ku,
a w kcikach ust pojawia si umiech. Z radoci prawie nie wiedziaa,
co ze sob zrobi. Lec na boku z domi wsunitymi pod policzek,
pomylaa, e takie szczcie nie moe pozosta bezkarne.
Dzi ujrzaa wszystko w janiejszym wietle. atwiej byo
boryka si nawet z takimi problemami, jak morderstwo Alex,
ksika, ktrej pisanie nie idzie, mimo monitw wydawnictwa, aoba
po rodzicach, a przede wszystkim perspektywa sprzeday rodzinnego
domu. Problemy nie znikny, ale Erika po raz pierwszy uwierzya, e
jej wiat nie wywrci si do gry nogami, e poradzi sobie ze
wszystkimi przeszkodami.
Prosz, ile si moe zmieni w jeden dzie, a waciwie w
dwadziecia cztery godziny. Wczoraj o tej porze obudzia si z

uczuciem wielkiego ciaru, bezgranicznie samotna. Dzi czuje

jeszcze

niemal

fizycznie

pieszczoty Patrika.

Chocia

sowo

fizycznie byo w tym przypadku nietrafne, bo zbyt ograniczone.

Bya gboko przewiadczona, e samotno si skoczya.
Panujc w sypialni cisz odbieraa jako co kojcego, chocia
wczeniej wydawaa jej si taka grona. Ju tsknia za Patrikiem, ale
byo jej z tym dobrze, bo wierzya, e gdziekolwiek jest, i tak o niej
myli.
Miaa uczucie, jakby wymiota kurz i wszystkie pajczyny ze
wszystkich zakamarkw swego umysu. Ale te uzmysowia sobie
wyranie, e nie ucieknie przed tym, co od kilku dni zaprzta jej
myli.
Od kiedy prawda o ojcu dziecka Alex objawia jej si niczym
ogniste litery na niebie, ze zgroz mylaa o nieuniknionej
konfrontacji. Wci si tym martwia, ale czua, e ma do si, eby
si z tym zmierzy, zamiast jak zwykle odsuwa na pniej. Ju
wiedziaa, co robi.
Najpierw wzia dugi i bardzo gorcy prysznic. Wszystko
wydawao si nowym pocztkiem i postanowia wyj mu naprzeciw
prawdziwie czysta. Potem spojrzaa na termometr, ubraa si ciepo i
pomodlia, eby dao si uruchomi samochd. Szczcie jej
sprzyjao. Silnik zapali ju przy pierwszej prbie.
Erika zastanawiaa si, jak zacz. Przewiczya nawet kilka
wstpw, ale wydaway si coraz mniej przekonujce. Zdaa si wic
na

natchnienie.

Nie

miaa

niezbitych

dowodw,

ale

bya

przewiadczona, e ma racj. Przez krtk chwil zastanawiaa si,

czy zadzwoni do Patrika i opowiedzie mu o swoich podejrzeniach,
ale odsuna t myl i postanowia najpierw sama sprawdzi. Stawka
bya zbyt wysoka.
Dojechaa szybko, chocia wydawao si jej, e trwao to ca
wieczno. Kiedy skrcia na parking przed Badhotellet, zobaczya
Dana. Macha do niej radonie z odzi. Zgada, e go tu zastanie.
Kiwna rk w odpowiedzi, ale nie umiechaa si.
Zamkna samochd, wsuna rce w kieszenie jasnobrzowej
budryswki i powoli ruszya w jego kierunku. Mimo szarej, mglistej
pogody powietrze byo przyjemne. Erika odetchna gboko, eby
sobie rozjani w gowie po wczorajszym winie, wypitym w sporych
ilociach.
Cze, Erika.
Cze.
Dan nie przerwa pracy, ale wida byo, e cieszy si z jej
towarzystwa. Erika rozejrzaa si za Pernill, bo wci miaa w
pamici spojrzenie, jakie im wtedy rzucia. Chocia teraz lepiej j
rozumiaa.
Po raz pierwszy dostrzega pikno starej odzi rybackiej, ktr
Dan przej po ojcu. Bardzo o ni dba. Rybaczenie mia we krwi i
bardzo aowa, e nie jest to zajcie, z ktrego daoby si utrzyma
rodzin. Wprawdzie zupenie dobrze czu si w roli nauczyciela, ale to
praca na odzi bya jego powoaniem. Kiedy pracowa na odzi, po
jego twarzy stale bka si umiech. Praca mu nie ciya, a z zimnem

dobrze sobie radzi. Chwyci ciki zwj lin i zwrci si do Eriki:

Co to? arcia nie przywioza? Niech ci to nie wejdzie w
zwyczaj. Zrozumiaa?
Erika popatrzya niewidzcym wzrokiem na horyzont.
Nie ma niczego za darmo, paciem te za mio.
Dan umiechn si i dokoczy:
Graj gono, moja gitaro, bo jednak warto byo.
Erika nie umiechaa si.
Frding to nadal twj ulubiony poeta?
Zawsze by i bdzie. Dzieciaki w szkole mwi, e Frding jest
do wyrzygania, ale wedug mnie mona go czyta bez koca.
Tak, mam jeszcze zbir jego wierszy, ktry mi dae, kiedy
bylimy razem.
Mwia do jego plecw, bo Dan odwrci si, eby przestawi
kilka skrzy penych sieci. Stay przy relingu w drugim kocu odzi.
Erika niewzruszenie cigna dalej.
Dajesz go wszystkim swoim kobietom?
Puci skrzyni i odwrci si zdumiony do Eriki.
O co ci chodzi? Ty dostaa, Pernilla te, ale wtpi, eby jej si
chciao czyta.
Erika dojrzaa na jego twarzy niepokj. Rkami w rkawiczkach
mocniej chwycia reling, o ktry si opieraa, i spojrzaa mu prosto w
oczy.
A Alex? Te dostaa?
Dan zblad. Jego twarz nabraa niemal tej samej barwy co nieg

na lodzie za jego plecami. Przez moment wyglda, jakby mu ulyo.

O co ci chodzi? Alex? Jeszcze si nie poddawa.
Mwiam ci przecie, e pewnego wieczoru w zeszym
tygodniu poszam do domu Alex. Ale nie powiedziaam, e kto tam
wtedy przyszed. Ten kto poszed prosto do sypialni, eby co zabra.
Dugo nie mogam sobie uzmysowi, co to byo, ale kiedy
sprawdziam, do kogo Alex dzwonia z domu po raz ostatni, i okazao
si, e by to numer twojej komrki, przypomniaam sobie, co zgino
z sypialni. Przecie mam w domu taki sam tomik.
Dan milcza. Erika mwia dalej.
Nietrudno byo si domyli, dlaczego kto miaby wchodzi do
domu Alex, eby zabra co tak banalnego jak zbir wierszy. Bya w
nim dedykacja, prawda? Dedykacja wskazujca jasno na mczyzn,
ktry by jej kochankiem.
Z mioci ofiarowuj ci to, co kocham Dan.
Powiedzia to gosem penym uczucia. Patrzy przed siebie. Nagle
usiad na skrzynce i zerwa z gowy czapk. Zdj rkawiczki i
przesun rkami po sterczcych na wszystkie strony wosach. Potem
spojrza na Erik.
Nie mogem pozwoli, eby wyszo na jaw to szalestwo, ktre
nas poczyo i pochono. Nie moglimy dopuci, eby kolidowao
z naszym yciem. Wiedzielimy oboje, e trzeba to skoczy.
Mielicie si spotka w tamten pitek, w wieczr jej mierci?
Na to wspomnienie przez twarz Dana przeszed skurcz. Musia
si zastanawia wiele razy, co by byo, gdyby wtedy przyszed. Czy

yaby jeszcze.
Tak, mielimy si spotka w pitek wieczorem. Pernilla miaa
jecha z dziemi w odwiedziny do siostry, do Munkedal. Ja si
wymwiem, e nie jestem w formie i wolabym zosta w domu.
Ale Pernilla nie pojechaa, tak?
Zapada cisza.
Pernilla pojechaa, ale ja zostaem w domu. Wyczyem
komrk, bo wiedziaem, e Alex nie odway si zadzwoni na
domowy telefon. A zostaem, bo stchrzyem. Nie miaem odwagi
spojrze jej w oczy i powiedzie, e to koniec. Wiedziaem, e ona
rozumie, e musi to nastpi wczeniej czy pniej, ale nie potrafiem
si zdoby na pierwszy krok. Pomylaem, e jeli bd si
wycofywa stopniowo, znudzi jej si i sama zerwie. Bardzo to mskie,
prawda?
Erika zdawaa sobie spraw, e najtrudniejsze ma jeszcze przed
sob, ale musiaa mu powiedzie wszystko. Lepiej, eby dowiedzia
si od niej.
Tylko widzisz, Dan, ona wcale nie rozumiaa, e to koniec.
Mylaa, e macie przed sob przyszo. e odejdziesz od rodziny,
ona zostawi Henrika, i bdziecie yli razem dugo i szczliwie.
Dan kurczy si z kadym jej sowem, a przecie nie powiedziaa
jeszcze najgorszego.
Dan, ona si spodziewaa dziecka. Twojego dziecka.
Prawdopodobnie chciaa ci o tym powiedzie w tamten pitkowy
wieczr. Przygotowaa uroczyst kolacj i schodzia szampana.

Dan nie by w stanie na ni spojrze. Patrzy w dal, ale przez zy

nic nie widzia. Wybuchn paczem i zy spyny mu po policzkach.
Szlocha, wycierajc nos rkawiczk. Wreszcie da za wygran i ukry
twarz w doniach.
Erika przykucna obok i chcc go pocieszy, obja ramionami,
ale Dan j odtrci. Sam musia si wydosta z tego pieka. Czekaa
cierpliwie. zy pyny coraz wolniej, a Dan odetchn spokojniej.
Skd wiesz, e bya w ciy? zapyta urywanym gosem.
Byam na policji razem z pani Carlgren i Henrikiem
Wijknerem, kiedy im o tym powiedzieli.
Oni wiedz, e dziecko nie byo Henrika?
Henrik chyba tak, ale pani Carlgren myli, e to on by ojcem.
Dan kiwn gow. Najwidoczniej znalaz jak pociech w tym,
e jej rodzice nie wiedzieli.
Jak si poznalicie?
Erika zmienia temat, by da mu chwil na oddech i odwrci
myli od nienarodzonego dziecka.
Dan umiechn si gorzko.
Bardzo zwyczajnie. Gdzie mog si tu spotka ludzie w naszym
wieku? Oczywicie w restauracji Galera. Spojrzelimy na siebie i to
byo jak kopniak w brzuch. W yciu nikt mnie tak nie pociga.
Erika poczua lekkie ukucie zazdroci. Dan mwi dalej.
Nic si wtedy nie wydarzyo, ale par tygodni pniej
zadzwonia do mnie na komrk. Pojechaem do niej. A potem jako
samo si potoczyo. Kradzione chwile pod nieobecno Pernilli. Nie

byo zbyt wielu takich wieczorw ani nocy. Spotykalimy si raczej w

cigu dnia.
Nie bae si, e ci zobacz ssiedzi? Sam wiesz, jak szybko
wieci si rozchodz.
Pewnie, e mylaem o tym. Przeskakiwaem pot i wchodziem
na tyach domu przez piwnic. Szczerze mwic, bya to nieodczna
cz naszej relacji. Zagroenie i ryzyko.
Nie zdawae sobie sprawy, ile ryzykujesz?
Dan obraca czapk w doniach. Wzrok wbi w pokad.
Oczywicie, e tak. Ale wydawao mi si, e mnie to nie
spotka, e co takiego moe si zdarzy komu innemu, ale nie mnie.
Zawsze tak jest, prawda?
Pernilla wie?
Nie, nie. Ale myl, e co podejrzewa. Sama widziaa, jak
zareagowaa na nasz widok. Od kilku miesicy tak si zachowuje. Jest
zazdrosna, pilnuje mnie. Przeczuwa, e co si dzieje.
Rozumiesz chyba, e musisz jej powiedzie?
Dan gwatownie potrzsn gow, do jego oczu znw napyny
zy.
Erika, to niemoliwe. Nie mog. Dopiero po tej historii z Alex
zrozumiaem, ile dla mnie znaczy Pernilla. Alex bya moj
namitnoci, ale Pernilla i dzieci s moim yciem. Nie mog!
Erika nachylia si i pooya do na rce Dana. Mimo przejcia
mwia spokojnie, jasnym gosem:
Dan, musisz, dopki masz szans, opowiedzie o tym wasnymi

sowami. Policja tak czy inaczej dojdzie prawdy, a wtedy nie bdziesz
mg przedstawi tego Pernilli, jak by chcia. Nie bdziesz mia
wyboru. Sam powiedziae, e ona co wie, a przynajmniej
podejrzewa. Moe dla was obojga bdzie lepiej, jak o tym
porozmawiacie. Atmosfera si oczyci.
Dan sucha. Wida byo, e jej sowa trafiy mu do przekonania.
Dra.
A jeli ona mnie zostawi? Jeli odejdzie i zabierze dzieci? Co ja
wtedy zrobi? Bez nich jestem nikim.
Zoliwy gosik w gowie Eriki wyszepta, e trzeba byo o tym
myle wczeniej, ale przeway mocniejszy gos, e mina pora
wyrzutw i przyszed czas na waniejsze sprawy. Obja go i
pogaskaa po plecach. Dan zapaka. Po chwili uspokoi si i otar zy.
Najwyraniej postanowi nie odkada tego, co nieuniknione.
Odjedajc z nabrzea, Erika spojrzaa we wsteczne lusterko i
zobaczya Dana, jak stoi na odzi ze wzrokiem utkwionym w dal.
Trzymaa kciuki za to, eby udao mu si dobra waciwe sowa. Nie
bdzie to atwe.
Patrik ziewn. Mia wraenie, jakby ziewnicie zaczo si od
palcw u ng i stopniowo ogarno cae ciao. Nigdy w yciu nie by
tak picy, ale te nigdy nie by rwnie szczliwy.
Skupianie si na papierach pitrzcych si na biurku przychodzio
mu z wielkim trudem. ledztwo obrastao w nieprawdopodobn liczb
dokumentw, a jego zadanie polegao na tym, by je dokadnie

przejrze i znale choby niewielki, ale istotny kawaek ukadanki,

ktry popchnie ledztwo do przodu. Przetar oczy i odetchn gboko,
eby nabra troch energii.
Co dziesi minut wstawa z krzesa, eby si rozcign, pj
po kaw, podskoczy zrobi cokolwiek, byle nie zasn i si skupi.
Wiele razy siga po suchawk, by zadzwoni do Eriki, ale
powstrzymywa si. Jeli jest rwnie zmczona jak on, to zapewne
pi. Mia nadziej, e tak jest, bo postanowi, e tej nocy rwnie nie
da jej spa.
Sterta papierw dotyczcych Lorentzw urosa od ostatniego
razu. Widocznie Annika, jak zawsze dokadna, znalaza stare wycinki
i pooya je na biurku Patrika. Pracowa metodycznie, odwieajc
pami i wracajc do wycinkw ze spodu sterty. Nie znalaz nic, co by
mu pomogo ruszy z miejsca. Cigle mia uczucie, e co przeoczy,
ale nie wiedzia co.
Pierwsz ciekaw informacj znalaz w wycinku ze rodka sterty.
Dotyczya podpalenia w Bullaren, okoo pidziesiciu kilometrw od
Fjllbacki. Bohuslningen z 1975 roku powici temu wydarzeniu
niemal ca kolumn. Dom spon byskawicznie w nocy z szstego
na sidmy lipca. Zostay zgliszcza, a w nich ludzkie szcztki.
Policja ustalia, e byli to waciciele domu, maestwo Stig i
Elisabeth Norin. Cudem uratowa si ich dziesicioletni syn.
Znaleziono go w jednym z zabudowa. Wedug Bohuslningen
okolicznoci poaru byy podejrzane, a policja bya zdania, e
chodzio o podpalenie.

Wycinek zosta przyczepiony spinaczem do teczki, w ktrej

Patrik znalaz wyniki policyjnego dochodzenia. Nie rozumia, co
moe mie wsplnego z rodzin Lorentzw, dopki nie otworzy
teczki i nie natrafi na imi synka Norinw. Chopiec mia na imi Jan.
W teczce znajdowa si rwnie raport opieki spoecznej o
umieszczeniu dziecka w rodzinie zastpczej, u Lorentzw. Patrik a
gwizdn. Nie bardzo wiedzia, jak to si ma do mierci Alex lub
Andersa, ale czu, e to waciwy trop. Zanotowa, a potem wrci do
przegldania materiaw.
Jego notes zapenia si coraz bardziej. Pisa zamaszycie i
niewyranie. Karin artowaa, e powinien by zosta lekarzem.
Najwaniejsze, e potrafi sam siebie odczyta. W kilku punktach
zapisa, co ma do zrobienia, ale byy tam rwnie kwestie opatrzone
wielkimi znakami zapytania.
Na kogo Alex czekaa z kolacj? Kim by mczyzna, z ktrym
spotykaa si w tajemnicy, ojciec jej dziecka? Czy by to Anders, cho
zaprzecza, czy kto inny? Jak to si stao, e Alex, pikna bogata
kobieta z klas, wdaa si w romans z kim takim jak Anders?
Dlaczego Alex trzymaa w szufladzie wycinek o znikniciu Nilsa
Lorentza?
Lista pyta wyduaa si coraz bardziej. Dopiero na trzeciej
kartce formatu A4 Patrik zapisa pytanie dotyczce mierci Andersa.
Kupka papierw zwizanych z jego spraw bya na razie niewielka. Z
czasem uronie, ale na razie byo okoo dziesiciu dokumentw.
Najwaniejsze pytanie dotyczyo sposobu, w jaki zgin Anders.

Patrik podkreli je kilka razy na czarno. Jak morderca albo

mordercy powiesili Andersa na haku na suficie? Sekcja przyniesie
jakie odpowiedzi, ale sdzc po tym, co widzia na wasne oczy, na
ciele Andersa nie byo adnych ladw wiadczcych o uyciu
przemocy. Dokadnie tak, jak powiedzia Mellberg. Bezwadne ciao
jest bardzo cikie, a ciao Andersa trzeba byo podnie na spor
wysoko.
Patrik by niemal gotw cho raz przyzna racj Mellbergowi, e
musiao w tym uczestniczy wicej osb. Tyle e nie byo to zgodne z
okolicznociami zabjstwa Alex, a Patrik daby sobie gow uci, e
sprawc jest ta sama osoba. Cho na pocztku si waha, teraz by o
tym absolutnie przekonany.
Spojrza na papiery znalezione w mieszkaniu Andersa i rozoy
je na biurku jak wachlarz. W ustach mia peno tych wirkw z
pogryzionego w zamyleniu owka. Sprbowa je wyplu, a resztki
zdj z jzyka palcami, ale nie bardzo mu to wychodzio. Przykleiy
si do palcw. Strzepn rk kilka razy, a potem da spokj i wrci
do papierw lecych na biurku.
aden nie wydawa si szczeglnie interesujcy. Wzi rachunek
z Telii, eby od czego zacz. Anders dzwoni bardzo mao, ale po
zsumowaniu wszystkich staych opat kwota i tak musiaa by
niemaa. Do rachunku doczony by wykaz rozmw. Patrik westchn
na myl, e musi przez to przebrn. Nie by to dzie na nudne,
rutynowe zajcia.
Zacz dzwoni kolejno na numery wymienione w wykazie. Nie

byo ich wiele, ale jeden zwrci jego uwag. Nie wystpowa na
pocztku wykazu. Pojawi si w rodku i potem Anders dzwoni na
niego najczciej. Patrik wybra ten numer.
Po omiu sygnaach mia ju odoy suchawk, gdy wczya
si poczta gosowa. Patrik usysza nazwisko i wyprostowa si nagle
na krzele. A go zabolay minie ud. Zapomnia, e trzyma nogi na
biurku. Spuci je na podog i rozmasowa wewntrzn stron
prawego uda, zdrtwiaego wskutek braku ruchu.
Powoli odoy suchawk, zanim umilk sygna nagrywania.
Zaznaczy co kkiem w notesie, potem jeszcze raz. Jedno zadanie
zamierza wzi na siebie, drugie zleci Annice. Wzi notatki i
poszed do Anniki. Pisaa co na komputerze. Okulary zjechay jej na
czubek nosa. Spojrzaa na niego pytajco.
Przyszede si zaofiarowa, e przejmiesz jeden z moich
niewyobraalnie cikich obowizkw, prawda?
Niezupenie, co innego miaem na myli. Patrik umiechn
si lekko.
Tak wanie podejrzewaam.
Annika udaa, e patrzy na niego surowo.
A wic jak chcesz si przyczyni do mojego wrzodu odka?
Mam dla ciebie malekie zadanie, naprawd malutkie.
Sucham.
Patrik przycign krzeso i usiad przed biurkiem Anniki. Jej
pokj, cho may, by bez wtpienia najprzyjemniejszy w caym
komisariacie. Przyniosa mnstwo rolin doniczkowych, ktre

znakomicie rosy, mimo e jedyne wiato wpadao przez okienko

wychodzce na wejcie dla interesantw. Prawdziwy cud.
Nagie betonowe ciany pokryway zdjcia przedstawiajce dwie
pasje Anniki i jej ma Lennarta psy oraz wycigi rwnolege. Mieli
dwa czarne labradory, ktre zabierali na cotygodniowe wyjazdy na
wycigi rwnolege. Spotykali tam w zasadzie stale tych samych
ludzi, trzymajcych si razem i bardzo zaprzyjanionych. Zazwyczaj
wycigi odbyway si w dwa weekendy w miesicu, a wtedy nie warto
byo nawet prbowa namawia Anniki do pracy.
Patrik zerkn do notatek.
Chciabym ci prosi, eby mi pomoga ustali pewne fakty
dotyczce Alexandry Wijkner. Poczynajc od mierci co i o ktrej
godzinie si wydarzyo. Jak dugo bya on Henrika. Jak dugo
mieszkaa w Szwecji. Wszystko na temat szk we Francji i w
Szwajcarii, i tak dalej. Okej?
Annika notowaa, a na pytanie Patrika odpowiedziaa skinieniem.
Patrik by pewien, e dowie si wszystkiego, czego trzeba si
dowiedzie, a przede wszystkim czy co z tego, co ju wiedz, nie jest
przypadkiem nieprawd. By bowiem przekonany, e co si musi nie
zgadza.
Dzikuj, Annika. Jeste prawdziwym skarbem.
Zacz wstawa, gdy Annika krzykna: Siad!.
Zastyg, a po chwili usiad z powrotem. Zrozumia, dlaczego
labradory Anniki s tak doskonale wychowane.
Annika rozsiada si i umiechna z zadowoleniem. Patrik poj

swj bd: przyszed do jej pokoju osobicie, zamiast zostawi jej na

biurku

kartk.

Powinien

wiedzie,

go

przejrzy.

Miaa

nieprawdopodobn zdolno wywszenia kadej historii miosnej.

Pozostawao tylko wywiesi bia flag i skapitulowa. Patrik rozsiad
si w oczekiwaniu na grad pyta. Zacza agodnie i podstpnie.
Co marnie dzi wygldasz.
Hm...
Niech si jeszcze troch postara.
Miae wczoraj jak imprez?
Annika wci szukaa, prbujc w jego zbroi wymaca sabszy
punkt.
Czy ja wiem? Zaley, jak na to patrze. Co to znaczy impreza?
Rozoy rce w niewinnym gecie i szeroko otworzy oczy.
Daj spokj, Patrik, opowiadaj. Kto to jest?
Nie odpowiedzia. Niech si jeszcze pomczy. Po kilku
sekundach ujrza bysk w jej w oku.
Aha! powiedziaa triumfujco i w gecie zwycistwa
machna palcem wskazujcym. To ta, jak jej tam, no, jak ona si
nazywa...
Szukajc w pamici, strzelia palcami.
Erika! Erika Falck!
Rozpara si ponownie na krzele.
No tak... Od jak dawna jestecie razem?
Patrik nie mg si nadziwi, z jak niezawodn precyzj Annika
zawsze trafiaa w samo sedno. Nie byo sensu zaprzecza, tym

bardziej e zaczerwieni si a po czubki palcw. Nie zapanowa te

nad umiechem, ktry ostatecznie wszystko przypiecztowa.
Po piciu minutach przepytywania w kocu wyrwa si Annice i
wyszed z jej pokoju. Czu si jak przepuszczony przez wyymaczk.
Rozmowa o Erice bynajmniej nie sprawia mu przykroci. Tym
trudniej byo mu wrci do zada, ktre sam sobie wyznaczy. Woy
kurtk, powiedzia Annice, dokd idzie, i wyszed. Na ziemi opaday
agodnie wielkie patki niegu.
Erika spojrzaa na nieg za oknem. Siedziaa przed wyczonym
komputerem, wpatrujc si w czarny ekran. Mimo ostrego blu gowy
zmusia si do napisania dziesiciu stron o Selmie. Pisanie tej ksiki
ju nie sprawiao jej przyjemnoci, ale bya zwizana umow i za par
miesicy ksika musiaa by gotowa. Towarzyszcy jej od rana
dobry humor po rozmowie z Danem przygas. Moe wanie w tym
momencie Dan rozmawia z Pernill? Erika postanowia przetworzy
swj niepokj w co poytecznego i ponownie wczya komputer.
Na pulpicie znajdowa si konspekt ksiki o Alex. Otworzya
liczcy ponad sto stron dokument i uwanie go przeczytaa, od
pocztku do koca. Dobry tekst. Nawet bardzo dobry. Drczya j
jednak obawa, jak na t ksik zareaguj osoby z najbliszego
otoczenia Alex. Wprawdzie zmienia niektre okolicznoci, nazwiska
i nazwy miejscowoci, tu i wdzie pozwolia sobie nawet
pofantazjowa, ale nie ulegao wtpliwoci, e treci ksiki jest
ycie Alex z punktu widzenia Eriki.

amaa sobie gow zwaszcza nad fragmentem dotyczcym

Dana. Przecie nie moe przedstawi ani jego, ani jego rodziny.
Jednoczenie czua, e powinna o nim napisa. Jeszcze nigdy nie
zapalia si tak do adnego projektu, a w ostatnich latach miaa ich
sporo. Zarzucia je, bo nie speniay jej oczekiwa. Teraz tym bardziej
nie moe sobie na to pozwoli. Postanowia, e najpierw dokoczy
ksik, a dopiero potem zastanowi si, jak si zmierzy z uczuciami
osb zamieszanych w t histori.
Po niecaej godzinie zadzwoni dzwonek. W pierwszej chwili
rozzocia si, e kto jej przeszkadza, kiedy w kocu zabraa si do
pisania, ale pomylaa, e moe to Patrik. Zerkna w lustro, a potem
zbiega na d. Kiedy otworzya drzwi, umiech zamar jej na ustach.
Pernilla wygldaa okropnie, jakby od ostatniego razu postarzaa
si o dziesi lat. Oczy miaa zapuchnite i zapakane, wosy
nieuczesane, w dodatku musiaa wybiec z domu bez okrycia, bo
trzsa si z zimna ubrana jedynie w cienki sweterek.
Erika wpucia j do domu i obja, gadzc po plecach, tak jak
par godzin wczeniej staraa si uspokoi Dana. W tym momencie
Pernilla zupenie stracia panowanie nad sob i rozszlochaa si na
ramieniu Eriki. Gdy po duszej chwili podniosa gow, pod oczami
miaa rozmazany tusz. Wygldaa do komicznie.
Przepraszam.
Na biaej koszulce Eriki zostay plamy po tuszu Pernilli.
Nie szkodzi. To niewane. Wchod.
Erika otoczya j ramieniem i zaprowadzia do pokoju. Pernilla

si trzsa, na pewno nie tylko z zimna. Erika zdziwia si, e Pernilla

postanowia przyj wanie do niej, a nie do ktrej ze swoich
przyjaciek albo do siostry. Skoro jednak przysza, zrobi wszystko,
eby jej pomc.
Napijesz si kawy? Zaparzyam wprawdzie jaki czas temu, ale
da si jeszcze wypi.
Poprosz.
Pernilla usiada na kanapie i obja si mocno ramionami, jakby
si baa, e si zaraz rozleci. Erika wrcia z dwiema filiankami
kawy. Postawia je na stoliku przed kanap. Sama usiada w fotelu
naprzeciwko, czekajc, a Pernilla zacznie mwi.
Wiedziaa?
Erika zawahaa si.
Tak, ale dopiero od niedawna. Namwiam Dana, eby ci o
wszystkim powiedzia.
Pernilla kiwna gow.
I co ja mam teraz zrobi?
Pytanie byo retoryczne, wic Erika nie odpowiedziaa.
Od samego pocztku byam dla Dana tylko plastrem na rany po
twoim odejciu.
Erika chciaa zaprzeczy, ale Pernilla powstrzymaa j gestem.
Wiem, e tak byo, ale z czasem uwierzyam, e zrobio si z
tego co wicej, e naprawd si kochamy. Byo nam dobrze,
zaufaam mu.
Pernilla, Dan ci kocha. Wiem, e tak jest.

Pernilla jej nie suchaa. Utkwia wzrok w filiance i mwia

dalej. Zaciskaa palce na uszku tak mocno, e jej zbielay.
Mogabym jako przey, e mia romans, zwali to na
przedwczesny kryzys wieku redniego albo co w tym rodzaju, ale nie
mog wybaczy, e zrobi tamtej kobiecie dziecko.
W jej gosie sycha byo gniew, a w oczach miaa tak
nienawi, e Erice przemkna przez gow myl, ktra j zmrozia.
Zastanawiaa si, od jak dawna Pernilla wie o romansie Dana i jak
daleko mogaby si posun. Zaraz odepchna t myl. Siedzi przed
ni Pernilla, od wielu lat ona Dana i matka trojga dzieci, gospodyni
domowa, a nie wcieka furia, nie anio zemsty na kochance ma. W
jej spojrzeniu byo jednak co, co Erik przejo lkiem.
I co teraz zrobicie?
Nie wiem. Nie mam pojcia. Mylaam tylko o tym, e musz
wyj z domu, bo nie mog na niego patrze.
Erika pomylaa o Danie z pewnym wspczuciem. Na pewno
przeywa pieko. Gdyby to Dan szuka u niej pocieszenia, byoby to
naturalne i wiedziaaby, co powiedzie, jakie sowa mog mu
przynie ulg. Pernilli nie znaa na tyle, eby wiedzie, jak jej
pomc. Moe wystarczy sucha?
Dlaczego on to zrobi? Co ona miaa w sobie takiego, czego nie
znalaz u mnie?
W tym momencie Erika zrozumiaa, dlaczego Pernilla przysza
do niej, a nie do ktrej ze swoich przyjaciek. Bo pomylaa, e
Erika bdzie umiaa odpowiedzie, dlaczego Dan zrobi to, co zrobi.

Niestety musi j rozczarowa, bo znaa Dana jako czowieka

niezwykle uczciwego i nie przyszoby jej do gowy, e mgby
zdradzi.
Nigdy w yciu tak si nie zdziwia jak wtedy, gdy w telefonie
Alex nacisna powtrk ostatniego numeru i odezwaa si poczta
gosowa Dana. Prawd powiedziawszy, doznaa wielkiego zawodu.
Takiego zawodu, jaki si przeywa, gdy bliska osoba okazuje si
zupenie inna, ni si uwaao. Rozumiaa, e Pernilla moe czu si
zdradzona i zawiedziona, a jednoczenie zaczyna zadawa sobie
pytanie, kim naprawd jest mczyzna, z ktrym przeya tyle lat.
Nie wiem, Pernilla. Prawd mwic, zdziwiam si bardzo, bo
to niepodobne do Dana.
Pernilla kiwna gow, jakby jej byo lej, e nie ona jedna
poczua si oszukana. Nerwowo skubaa sweter. Dugie ciemne wosy
z resztkami trwaej nosia zwizane z tyu. Caa bya jaka
zapuszczona. Erika zawsze uwaaa, e Pernilla mogaby bardziej o
siebie zadba. Nadal robia sobie trwa, chocia byo to tak samo
niemodne jak przykrtkie mskie marynarki, a ubrania kupowaa w
sklepach wysykowych oferujcych niskie ceny i rwnie nisk jako.
Ale w takim stanie Erika jej jeszcze nie widziaa.
Posuchaj. Wiem, e jest ci teraz strasznie ciko, ale jestecie
rodzin. Macie trzy udane crki, a za sob pitnacie wsplnie
przeytych fajnych lat. Nie decyduj pochopnie. Nie zrozum mnie le,
ja go nie broni. Moe nie da si ju cign tego maestwa, moe
nie bdziesz umiaa wybaczy, ale poczekaj, a opadn emocje.

Zastanw si, zanim cokolwiek zrobisz. Wiem, e Dan ci kocha,

bo mwi mi to nie dalej jak dzi, i wiem, e strasznie auje.
Powiedzia, e chcia zakoczy ten romans, i ja mu wierz.
Sama nie wiem, co myle. Skoro wszystko, w co wierzyam,
okazao si nieprawd, to jak mam mu wierzy?
Na to nie byo odpowiedzi. Zapado cikie milczenie.
Jaka ona bya?
Znw ten zimny bysk w oczach Pernilli. Erika nie musiaa pyta,
o kogo chodzi.
To dawne dzieje. Nie znaam jej jako dorosej.
Bya pikna. Widywaam j latem. Dokadnie taka, jak ja bym
chciaa by. Pikna, elegancka, subtelna. Patrzc na ni, czuam si
jak ostatnia prostaczka. Daabym nie wiem co, eby by taka jak ona.
W pewnym sensie rozumiem Dana. Jakby tak postawi nas obok
siebie, od razu byoby wida, ktra musi wygra.
Pocigna za swoje praktyczne, ale niemodne ubranie,
pokazujc, co ma na myli.
O ciebie te byam zazdrosna. Wielka modziecza mio
Dana, ktra wyjechaa do wielkiego miasta i zostawia go, eby sobie
oczy wypaka. Pisarka ze stolicy, ktra osigna sukces i od czasu do
czasu przyjeda pobyszcze wrd nas, zwykych miertelnikw.
Dan caymi tygodniami czeka na twj przyjazd.
Gorycz w jej gosie wstrzsna Erik. Po raz pierwszy
zawstydzia si, e traktowaa Pernill tak protekcjonalnie. Jak
niewiele rozumiaa! Zrobia rachunek sumienia i musiaa przyzna, e

z przyjemnoci podkrelaa rnice midzy nimi. Midzy swoj

fryzur za piset koron z salonu przy Stureplan i domow trwa
Pernilli. Midzy markowymi ciuchami kupionymi w eleganckich
sklepach przy Biblioteksgatan i tanimi bluzkami i spdnicami Pernilli.
Jakie to miao znaczenie? Dlaczego w chwilach saboci czerpaa
z tego rado? Przecie sama odesza od Dana. Zaspokajaa wasn
prno czy w gruncie rzeczy bya zazdrosna, e Pernilla i Dan
osignli wicej ni ona? Moe gdzie w rodku zazdrocia im
rodziny i nawet aowaa, e nie zostaa we Fjllbace? e nie ona ma
t rodzin.
Moe traktowaa Pernill z gry, bo tak naprawd jej zazdrocia?
Nieprzyjemna myl, ale nie moga jej po prostu odrzuci ot tak.
Zawstydzia si. Zacza si zastanawia, jak daleko sama mogaby
si posun w obronie swojej rodziny. Jak daleko bya gotowa si
posun Pernilla? Erika patrzya na ni zamylona.
Co powiedz dzieci?
Do Pernilli dotaro nagle, e sprawa odbije si take na innych
osobach.
To musi przecie wyj na jaw, prawda? Mam na myli spraw
dziecka. Co powiedz dziewczynki?
Pernilla przerazia si i Erika popieszya j uspokoi.
Policja musi si dowiedzie, e to Dan by tym mczyzn, z
ktrym spotykaa si Alex, ale nie znaczy to, e inni si dowiedz.
Sami zadecydujecie, co powiedzie dzieciom. Nadal kontrolujemy
sytuacj.

Pernill nieco uspokoiy te sowa. Wypia kilka ykw kawy,

ktra ju zdya wystygn, ale nie przeszkadzao jej to. Erika
poczua zo na Dana i sama si zdziwia, e dopiero teraz. Podanie
podaniem, ale jak mona zgupie do tego stopnia, by zapomnie o
rodzinie? Nie zdawa sobie sprawy, jakie ma szczcie? W przypywie
wspczucia dla Pernilli zacisna pici, cho nie bya pewna, czy do
tamtej to dotrze.
Dzikuj, e mnie wysuchaa. Doceniam to.
Ich spojrzenia spotkay si. Nie mina godzina od przyjcia
Pernilli, ale Erika czua, e wiele si dowiedziaa, take o sobie.
Poradzisz sobie? Masz dokd pj?
Id do domu Pernilla mwia zdecydowanym tonem. Nie
pozwol rozbi domu ani rodziny. Nie dam jej tej satysfakcji. Id do
swojego domu, do swojego ma, jako to sobie uoymy, ale pod
pewnymi warunkami. Od tej chwili inaczej bdziemy zaatwia pewne
sprawy.
Erika z trudem ukrya umiech. Dan dostanie za swoje, to
oczywiste, ale zasuenie.
Objy si niezdarnie na poegnanie. Patrzc, jak Pernilla wsiada
do samochodu i odjeda, Erika z caego serca yczya powodzenia i
jej, i Danowi. Nie moga pozby si jednak uczucia niepokoju na myl
o spojrzeniu Pernilli, bezlitosnym i penym nienawici.

Wszystkie zdjcia rozoya na kuchennym stole. Tylko to jej

zostao po Andersie stare i w wikszoci poke fotografie. Mino

tyle lat, odkd bya okazja robi zdjcia. Fotografie z okresu

niemowlctwa byy czarno-biae. Te kolorowe, nieco wyblake,
pochodziy z okresu, gdy by starszy.
Anders by radosnym dzieckiem. Troch dzikusem, ale wesoym,
troskliwym i dobrym. Opiekowa si ni. Bardzo powanie
potraktowa swoj rol jedynego mczyzny w domu. Moe zbyt
powanie, ale to jej nie przeszkadzao. Trudno powiedzie, czy zrobia
dobrze, czy le. By moe wiele rzeczy naleao zrobi inaczej, a
moe nie miao to adnego znaczenia? Kt to teraz wie.
Vera umiechna si, patrzc na jedno ze swoich ulubionych
zdj. Anders na rowerze. By dumny jak paw. Wzia dodatkow
prac w wieczory i wita, eby mu kupi ten rower. Granatowy z
kolarskim siodekiem, dokadnie taki, jaki sobie wymarzy. Pragn go
najbardziej na wiecie.
Vera nie zapomni jego miny, gdy go dosta na sme urodziny.
Spdza na rowerze kad woln chwil. Uchwycia go na zdjciu
podczas jazdy. Mia przydugie wosy, ktre wiy mu si poniej
konierza byszczcej, obcisej kurteczki Adidasa z paseczkami na
rkawach. Takim chciaa go pamita. Bo potem wszystko wzio w
eb.
Od dawna si spodziewaa, e nadejdzie ten dzie. Za kadym
razem, gdy dzwoni telefon albo kto puka do drzwi, baa si, e
usyszy to, co przeczuwaa, ale w co do koca nie chciaa wierzy.
Moe dlatego, e mier dziecka jest sprzeczna z naturalnym
porzdkiem.

Nadzieja umiera ostatnia, wic wolaa myle, e wszystko si

jako uoy. Choby cudem. Ale cudw nie ma, nie ma te nadziei.
Zostaa tylko beznadzieja i kupka pokych zdj.
Zegar kuchenny gono tyka. Nagle Vera dostrzega, e jej dom
jest bardzo zaniedbany. Nie zrobia nigdy adnego remontu i byo to
wida. Wymiataa brud, ale nie dao si wymie obojtnoci
oblepiajcej ciany i sufit. Wszystko byo szare i bez ycia.
Zmarnowane.

To

byo

najgorsze.

zostao

zmarnowane,

zniweczone.
Zdjcia umiechnitego Andersa byy teraz jak szyderstwo, bo
mwiy wyraniej ni cokolwiek innego, e jej si nie udao. Powinna
bya troszczy si o ten umiech, obdarzy go wiar w przyszo i
nadziej, a przede wszystkim mioci. Ale tylko przygldaa si w
milczeniu, jak on to wszystko traci. Zawioda jako matka i to nie da
jej spokoju.
Tak niewiele ladw zostao po yciu Andersa. Nie byo ju
obrazw. Nieliczne meble z jego mieszkania trafi wkrtce na
mietnik, jeli ich nikt nie zechce. U niej nie zostao nic z jego rzeczy,
bo albo je sprzeda, albo zniszczy. O jego istnieniu wiadczya tylko
ta kupka zdj. I jej wspomnienia.
We wspomnieniach innych ludzi pozostanie jako pijak, za ktrym
nikt nie zatskni i nie bdzie wylewa ez. Tylko jej pozostay jasne
wspomnienia. Czasem byo jej trudno do nich dotrze, a jednak
wracay, jak dzi. Na inne wspomnienia sobie nie pozwalaa.
Minuty przechodziy w godziny, a Vera tkwia przy stole. Stawy

jej zesztywniay, z coraz wikszym trudem rozrniaa szczegy na

zdjciach, bo zmrok wypiera wiato dnia, ale to nie miao znaczenia.
Teraz bya zupenie i nieodwoalnie sama.
Sygna dzwonka odbija si echem. Patrik ju mia da za
wygran i wrci do samochodu, bo za drzwiami nic si nie dziao,
gdy w kocu usysza ostrone kroki. Drzwi si otworzyy i ujrza
przed sob Nelly Lorentz. Patrzya na niego pytajco. Zdziwi si, e
sama otworzya drzwi, bo spodziewa si raczej sztywnego lokaja w
liberii. Ale w dzisiejszych czasach pewnie nikt nie trzyma lokaja.
Nazywam si Patrik Hedstrm, jestem z policji w Tanumshede.
Chciabym si widzie z pani synem, Janem.
Przedtem dzwoni do biura, ale powiedzieli mu, e Jan pracuje
dzi w domu.
Pani Lorentz nawet nie mrugna okiem i wpucia go do rodka.
Zaraz zawoam Jana, prosz poczeka.
Niepiesznym, dystyngowanym krokiem podesza do drzwi, za
ktrymi znajdoway si prowadzce w d schody. Patrik sysza, e
Jan zajmuje mieszkanie w suterenie, i pomyla, e wanie tam wiod
schody.
Jan, masz gocia. Z policji.
Patrik wtpi, czy cichy, starczy gos Nelly dotrze na d, ale po
chwili usysza kroki. Matka i syn w milczeniu wymienili spojrzenia,
po czym Nelly skina gow Patrikowi i udaa si do swoich pokoi.
Jan podszed do Patrika z wycignit rk i z umiechem

odsaniajcym uzbienie. Przypomina aligatora. Umiechnitego

aligatora.
Patrik Hedstrm z komisariatu policji w Tanumshede.
Jan Lorentz. Bardzo mi przyjemnie.
Bior udzia w dochodzeniu w sprawie zabjstwa Alex
Wijkner. Chciabym zada panu kilka pyta, jeli mona.
Oczywicie. Nie sdz, ebym mg co wnie do tej sprawy,
ale policja wie lepiej, prawda?
Znw ten umiech aligatora. Nie wiedzie czemu doprowadza
Patrika do biaej gorczki. wierzbia go rka, eby mu ten umiech
zetrze z twarzy.
Zejdmy moe do mojego mieszkania, eby nie przeszkadza
matce.
Oczywicie.
Patrika dziwiy zwyczaje panujce w domu Lorentzw. Po
pierwsze nie cierpia dorosych mczyzn mieszkajcych nadal z
mamusi. Po drugie nie rozumia, jak Jan moe si godzi na
mieszkanie w piwnicy, podczas gdy mamusia pawi si w luksusie na
co najmniej dwustu metrach kwadratowych. Janowi musiao przyj
do gowy, e Nils zapewne nie zostaby zesany do piwnicy.
Patrik poszed na d za Janem. Musia przyzna, e jak na
suteren mieszkanie byo niczego sobie. Osoba, ktra je urzdzaa, nie
aowaa pienidzy i chciaa, eby to byo wida. Duo zotych
frdzli, aksamitu i brokatu, zapewne w najlepszym gatunku.
Niestety cao nie prezentowaa si tak, jak mogaby w

dziennym wietle. Wntrze przypominao burdel. Patrik sysza, e

Jan jest onaty, i by ciekaw, ktre z nich dwojga urzdzao to
mieszkanie. Dowiadczenie podpowiadao mu, e raczej ona.
Jan zaprowadzi go do niewielkiego gabinetu, w ktrym oprcz
biurka i komputera staa jeszcze kanapa. Usiedli na niej, kady w
swoim rogu, i Patrik sign do torby po notatnik. Postanowi nie
mwi o mierci Andersa Nilssona do momentu, gdy bdzie to
niezbdne. Taka strategia jest konieczna, jeli chce od Jana Lorentza
uzyska istotne informacje.
Spojrza badawczo na siedzcego obok mczyzn. Prezentowa
si a nazbyt dobrze. Garnitur i koszula bez jednego zagniecenia,
krawat idealnie zawizany, twarz wieo ogolona, wosy uczesane
gadko. Jan Lorentz promienia spokojem i optymizmem. Za duo tej
pewnoci siebie, pomyla Patrik.
Wiedzia z dowiadczenia, e osoby przesuchiwane przez policj
zawsze si mniej lub bardziej denerwuj, nawet kiedy nie maj nic do
ukrycia. Demonstracyjny spokj wiadczy o tym, e przesuchiwany
ma co do ukrycia tak brzmiaa teoria Patrika, skonstruowana na
wasny uytek i w wielu przypadkach trafna.
adnie tu u was. Troch uprzejmoci nie zaszkodzi.
Dzikuj, mieszkanie urzdzaa moja ona, Lisa. Te jestem
zdania, e cakiem dobrze jej to wyszo.
Patrik

rozejrza

si

po

niewielkim

ciemnym

gabinecie.

Zdecydowanie za duo marmuru i poduszek z frdzlami. Znakomity

przykad poczenia kiepskiego gustu z du gotwk.

 Czy policja zrobia postpy?

Uzyskalimy pewne informacje, ktre pozwalaj odtworzy
przebieg zdarze.
Niezupena prawda, ale nie zaszkodzi troch nim potrzsn.
Zna pan Alex Wijkner? Syszaem midzy innymi, e paska
matka bya u nich po pogrzebie.
Nie mog powiedzie, ebym j zna. Wiedziaem oczywicie,
kim jest, zreszt wszyscy tu si znamy, lepiej lub gorzej, ale oni
wyprowadzili si std dawno temu. Kanialimy si sobie na ulicy i
tyle. Co do mamy, nie mog mwi za ni. Prosz j o to pyta.
Podczas dochodzenia wyszo na jaw midzy innymi to, e Alex
Wijkner pozostawaa w swego rodzaju, jak by to okreli... relacji z
Andersem Nilssonem. Jego pan pewnie zna?
Jan umiechn si krzywo, lekcewaco.
C, nie sposb go nie zna. Posta osawiona, chocia
niekoniecznie sawna. Mwi pan, e co ich czyo? Prosz
wybaczy, ale nie potrafi sobie tego wyobrazi. Niedobrana para to
mao powiedziane. Domylam si, co on mgby w niej widzie, ale
e ona chciaa si z nim zadawa? Czy to przypadkiem nie pomyka?
Ustalilimy to ponad wszelk wtpliwo. Ale wrmy do
Andersa. Zna go pan?
Znw umiech wyszoci, tym razem jeszcze szerszy. Jan z
rozbawieniem potrzsn gow.
No wie pan. Nie obracamy si w tych samych krgach, tak by
to mona uj. Widywaem go na rynku z innymi pijakami, ale ebym

go zna? Co to, to nie.

Jasno da do zrozumienia, e sam pomys jest niedorzeczny.
My si obracamy w zupenie innym rodowisku, w ktrym nie
ma miejsca dla takich pijakw.
Jan potraktowa pytanie o Andersa jak art, ale w jego oczach
pojawi si bysk niepokoju. Pojawi si i znik, ale Patrik to zauway
i ju wiedzia, e Jan poczu si niemile dotknity. Dobrze. Trop jest
waciwy. Patrik ju si cieszy na kolejne niewinne pytanie.
Poprzedzi je efektown pauz.
Dlaczego w takim razie Anders ostatnio tak czsto do pastwa
wydzwania?
Patrik stwierdzi z przyjemnoci, e Jan ju si nie umiecha i
nie potrafi zebra myli. Za mask dandysa kry si blady strach. Po
chwili zebra si w sobie i aby zyska na czasie, zacz zapala
cygaro. Unika wzroku Patrika.
Pozwoli pan, e zapal?
Nie oczekiwa odpowiedzi, i Patrik si nie odezwa.
Naprawd nie wiem, w jakim celu Anders miaby tu dzwoni.
Ja z nim nie rozmawiaem, moja ona na pewno te nie. Jaka dziwna
historia.
Cmokta cygaro, rozpierajc si na kanapie, z drug rk niedbale
opart na poduszkach.
Patrik milcza. Wiedzia, e w ten sposb najatwiej skoni do
mwienia. Dusze milczenie prowokuje do odezwania si. Patrik
dobrze opanowa t gr. Czeka.

 Wie pan, chyba si domylam. Jan pochyli si, wymachujc

cygarem. Kto si nagrywa na nasz automatyczn sekretark, ale
nic nie mwi. Na tamie sycha tylko oddech. Odebraem te kilka
guchych telefonw. Pewnie od Andersa. Pewnie w jaki sposb udao
mu si zdoby nasz numer.
Po co miaby dzwoni?
Skd mog wiedzie? Jan rozoy rce. Zazdro? Jestemy
zamoni, to kuje w oczy. Tacy ludzie jak Anders lubi zwala swoje
niepowodzenia na innych, zwaszcza jeli udao im si co osign w
yciu.
Jako sabo to zabrzmiao. Patrik nie uwierzy Janowi, ale
pomyla, e trudno bdzie cokolwiek udowodni.
Domylam si, e pastwo nie zachowali tych nagra.
Niestety. Jan zmarszczy czoo, co miao wyraa
ubolewanie. Nagrao si na nich co innego. Przykro mi, naprawd
chciabym pomc. Gdyby jeszcze zadzwoni, oczywicie zachowam
nagranie.
Zapewniam, e ju nie zadzwoni.
Dlaczego?
Patrik nie umiaby powiedzie, czy zdziwienie Jana byo
prawdziwe, czy udawane.
Bo nie yje, zosta zamordowany.
Popi z cygara spad Janowi na spodnie.
Anders zamordowany?
Tak, znalelimy rano jego ciao.

Patrik patrzy badawczo na Jana. Chtnie dowiedziaby si, co si

teraz dzieje w jego gowie. Byoby o wiele atwiej. Czy zdziwienie
jest szczere, czy Jan jest doskonaym aktorem?
Czy sprawc jest ta sama osoba, ktra zamordowaa Alex?
Za wczenie, by o tym przesdza. Patrik nie dawa za
wygran. A wic twierdzi pan, e nie zna ani Alexandry Wijkner,
ani Andersa Nilssona?
Raczej wiem, z kim si zadaj, a z kim nie. Znaem ich tylko z
widzenia. Jan ju si umiecha, promieniejc spokojem.
Patrik postanowi sprawdzi jeszcze jeden trop.
W domu Alexandry Wijkner znalelimy wycinek z
Bohuslningen o zaginiciu paskiego brata. Dlaczego paskim
zdaniem go trzymaa?
Jan znw rozoy rce i zrobi okrge oczy, co miao znaczy,
e kompletnie tego nie rozumie.
Wiele lat temu by to czsty temat rozmw we Fjllbace. Moe
traktowaa ten artyku jako ciekawostk?
Moe. A co pan sdzi o samym zaginiciu? S rne teorie na
ten temat.
C, myl, e Nils wiedzie szczliwy ywot w jakim
ciepym kraju. Z kolei mama jest przekonana, e zgin w wypadku.
Mielicie ze sob dobry kontakt?
Nie, nie mog tego powiedzie. Nils by ode mnie sporo
starszy, poza tym na pewno nie by zachwycony pojawieniem si
przybranego brata, z ktrym musia dzieli si matk. Nie bya to

wrogo, raczej obojtno.

Zosta pan adoptowany przez Nelly ju po zaginiciu Nilsa, czy
tak?
Zgadza si. Mniej wicej rok pniej.
I wtedy przypada panu poowa krlestwa.
Mona to tak uj.
Z cygara pozosta niewielki niedopaek. Jan gwatownym ruchem
zgasi go w bogato zdobionej popielniczce, eby nie poparzy sobie
palcw.
Nie jest mi przyjemnie, e stao si to cudzym kosztem, ale
mog

powiedzie,

przejmowaem fabryk,

czasem

bya

zasuyem

w doku,

na

to.

Kiedy

ale przeprowadziem

restrukturyzacj i teraz eksportujemy konserwy na cay wiat, do

Stanw Zjednoczonych, Australii, Ameryki Poudniowej...
Dlaczego pan uwaa, e Nils uciek za granic?
Moe nie powinienem tego mwi, ale krtko przed jego
zaginiciem z fabryki znikno sporo pienidzy. Znikna te cz
jego ubra, walizka i paszport.
Dlaczego nie zgoszono na policj, e znikny pienidze?
Mama si nie zgodzia. Stwierdzia, e to na pewno pomyka,
bo Nils nigdy by czego takiego nie zrobi. Taka rola matki, eby
zawsze wierzy w swoje dziecko.
Zapali kolejne cygaro. Patrik pomyla, e w powietrzu jest
troch za duo dymu jak na taki may pokj, ale nic nie powiedzia.
Moe pan te zapali? Kubaskie. Rcznie zwijane.

 Dzikuj, nie pal.

Szkoda. Nawet pan nie wie, co traci.
Jan delektowa si cygarem.
Czytaem o poarze, w ktrym zginli pascy rodzice. Musiao
to by dramatyczne przeycie. Ile pan mia lat? Dziewi, dziesi?
Dziesi. Rzeczywicie, cikie przeycie. Ale miaem
szczcie, bo przecie wikszo sierot nie trafia do takich rodzin jak
Lorentzowie.
Patrik pomyla, e mwienie o szczciu w tym przypadku jest
co najmniej niesmaczne.
Z tego, co czytaem, podejrzewano podpalenie. Ustalono co
jeszcze?
Nie, pewnie pan czyta. Policja do niczego nie dosza. Sdz, e
stary pali w ku, jak zwykle, a potem przysn. Po raz pierwszy
pozwoli sobie okaza zniecierpliwienie. Mog zapyta, co to ma
wsplnego z tymi morderstwami? Ju mwiem, e ich nie znaem, i
nie rozumiem, jaki to ma zwizek z moim trudnym dziecistwem.
Sprawdzamy kady, nawet najsabszy trop. Musiaem
sprawdzi telefony Andersa do pastwa, ale jak wida, nigdzie mnie
to nie zaprowadzio. Przepraszam, e zabraem tyle czasu.
Patrik wsta i wycign rk. Jan poda swoj, odoywszy
cygaro do popielniczki.
Nie ma sprawy. Mio byo pozna.
Prosz, jaki przymilny, pomyla Patrik, wchodzc po schodach
za Janem. W zestawieniu z suteren mieszkanie Nelly wydao mu si

jeszcze gustowniejsze ni przedtem. Szkoda, e Nelly nie daa onie

Jana numeru telefonu swego architekta wntrz.
Patrik podzikowa i wyszed z uczuciem, e skupi si na
bahostkach, a tymczasem umkno mu co wanego. Z jednej strony
mia niejasne wraenie, e widzia u Jana co, czego znaczenie
powinien rozszyfrowa. Co, co wyranie odstawao od wystawnego
wystroju jego gabinetu. Z drugiej za myla, e z Janem co jest nie
w porzdku. Po chwili powrci jednak do pierwszej myli, e facet
jest po prostu zbyt doskonay, eby by przekonujcy.
Pada gsty nieg. Dochodzia ju sidma, kiedy Patrik stan na
progu jej domu. Zdziwia j wasna reakcja na jego widok: tak
naturalnie obja go za szyj i przytulia. Patrik postawi na pododze
dwie torby z zakupami i przez dusz chwil odwzajemnia jej
ucisk.
Tskniam za tob.
Ja te.
Caowali si czule do chwili, gdy Patrikowi gono zaburczao w
brzuchu. W kuchni okazao si, e Patrik kupi za duo jedzenia. Erika
wstawia je do lodwki. Podczas przygotowywania kolacji za
milczcym porozumieniem nie rozmawiali o tym, jak spdzili dzie.
Patrik zacz opowiada dopiero przy stole, kiedy ju si najad.
Anders Nilsson nie yje. Znaleziono go martwego w
mieszkaniu.
Ty go znalaze?

 Nie, byem tam kilka minut pniej.

Jak umar?
Patrik na moment si zawaha.
Zosta powieszony.
Powieszony. To znaczy zosta zamordowany? Erika nie
ukrywaa podniecenia.
Ten sam sprawca, ktry zabi Alex?
Patrik nawet nie liczy, ile razy pado dzi to pytanie. Bez
wtpienia istotne.
Tak nam si wydaje.
Macie jakie nowe tropy? Kto co widzia? Czy jest jaka
jedna konkretna rzecz czca te morderstwa?
Tylko spokj! Patrik podnis rce w obronnym gecie. Nie
mog ci wicej powiedzie. A poza tym moglibymy porozmawia o
czym przyjemniejszym. Na przykad o tym, jak tobie min dzie.
Erika umiechna si krzywo. eby wiedzia, e dla niej te ten
dzie nie by zbyt przyjemny. Nie moga jednak nic powiedzie. Dan
musi to zrobi sam.
Najpierw pospaam, a potem wiksz cz dnia pisaam.
Niezbyt ciekawie, nie to, co u ciebie.
Siedzieli przy stole ze splecionymi domi. Jak dobrze,
bezpiecznie by razem, gdy na dworze tak ciemno. nieg nadal sypa.
Wielkie patki spaday z nieba jak gwiazdy.
Mylaam te o Annie i o domu. Par dni temu, kiedy
rozmawiaymy, rzuciam suchawk i od tamtej pory mam wyrzuty

sumienia. Zachowaam si samolubnie. Mylaam tylko o sobie, o

tym, jak si bd czu po sprzeday domu. Tymczasem Annie te nie
jest atwo. Robi, co moe w tej sytuacji, a ja wprawdzie uwaam, e
bdzi, ale przecie nie robi tego zoliwie.
Czasem jest bezmylna i naiwna, ale wobec mnie zawsze bya
czua i wielkoduszna. Wyadowaam na niej swj al i rozczarowanie.
Moe rzeczywicie najlepiej bdzie sprzeda dom. Zacz od nowa.
Za te pienidze mogabym nawet kupi nowy dom, oczywicie
znacznie mniejszy. Chyba jestem sentymentalna. Trzeba y dalej,
przesta aowa tego, co mogo by, i skupi si na tym, co si ma.
Patrik rozumia, e Erika ma na myli nie tylko dom.
Jak doszo do tego wypadku? Nie masz mi za ze, e pytam?
Nie, w porzdku. Odetchna gbiej. Rodzice wracali od
siostry ojca. Mieszka w Strmstad. Byo ciemno, po deszczu zapa
mrz, na szosie bya szklanka. Tata jedzi ostronie, ale
prawdopodobnie na drog wybiego jakie zwierz. Samochd
gwatownie zarzucio, wpad w polizg i uderzy prosto w drzewo.
Prawdopodobnie oboje zginli na miejscu. Tak nam w kadym razie
powiedzieli, bo nie wiadomo, czy tak byo naprawd.
Z oka spyna jej za. Patrik nachyli si i j star. Potem chwyci
j za podbrdek, zmuszajc, by na niego spojrzaa.
Gdyby to nie bya prawda, nie powiedzieliby. Jestem
przekonany, e nie cierpieli. Absolutnie przekonany.
Erika w milczeniu skina gow. Uwierzya mu i poczua si,
jakby jej zdjto z piersi wielki ciar. Samochd spon po wypadku i

Erika spdzia niejedn bezsenn noc, mylc z przeraeniem, e

rodzice jeszcze yli. Sowa Patrika rozproszyy jej lki. Po raz
pierwszy od wypadku mylaa o tym spokojnie. Zosta al, ale lk
znikn. Patrik star jej z policzka par zabkanych ez.
Biedna ty moja. Biedulka.
Wzia jego do i przyoya sobie do policzka.
Wcale nie, nie auj mnie, Patriku. Prawd mwic, nigdy nie
byam rwnie szczliwa jak w tej chwili. Dziwne, ale przy tobie
czuj si cakowicie bezpieczna. W ogle nie odczuwam niepokoju,
jaki si zwykle czuje na pocztku zwizku. Jak mylisz, z czego to
wynika?
Z tego, e jestemy sobie przeznaczeni.
Syszc te uroczyste sowa, Erika zarumienia si, bo czua tak
samo. Jakby odnalaza drog do domu.
Wstali jak na sygna, zostawiajc na stole naczynia, i poszli
objci do sypialni. Na dworze szalaa zamie.
Dziwnie si czua, mieszkajc znw w swoim panieskim
pokoiku. Zwaszcza e zmieni jej si gust, a pokj pozosta, jaki by.
Duo rowego i koronek to ju nie to.
Julia leaa na wskim ku i wpatrywaa si w sufit. Rce
splota na brzuchu. Wszystko si walio. ycie jej si walio,
rozpadao na kawaki. Miaa wraenie, jakby dotd ya w gabinecie
luster, gdzie nic nie jest takie, jak si zdaje. Nie wiedziaa, co dalej ze
studiami. Cay zapa z niej uszed, w rodku semestru. Nie wierzya

zreszt, aby kto dostrzeg jej nieobecno. Nigdy nie byo jej atwo o
przyjaci.
Mogaby do pnej staroci lee w tym rowym pokoju i
wpatrywa si w sufit, a Birgit i Karl-Erik nie odwa si jej
przeszkadza. Moe do koca ycia y na ich koszt, bo kluczem do
ich skarbonki s wyrzuty sumienia.
Julia miaa uczucie, jakby sza pod wod. Ruchy miaa cikie i
spowolnione, dwiki dochodziy jak przepuszczone przez filtr.
Kiedy byo inaczej. Pona susznym gniewem i nienawici, ktra
j sam przeraaa. Nienawi zostaa, ale teraz towarzyszya jej
rezygnacja. Julia bya tak przyzwyczajona gardzi sam sob, e
nienawi obrcia te przeciwko sobie. Trudno pozby si starego
nawyku, zwaszcza e opanowaa go do perfekcji.
Odwrcia si na bok. Na biurku stao zdjcie jej i Alex. Trzeba
je wyrzuci, ale najpierw musi zebra siy. Potem podrze je na
kawaeczki i wyrzuci. Skrzywia si na widok uwielbienia malujcego
si w jej spojrzeniu na zdjciu. Alex jak zwykle chodna i pikna, a
stojce obok brzydkie kacztko spoglda na ni z zachwytem. Wedug
Julii Alex nie mogaby zrobi nic niewaciwego.
Julia chciaa wierzy, e pewnego dnia wylgnie si z kokonu
rwnie pikna i pewna siebie jak Alex. Na myl o swojej naiwnoci
umiechna si z politowaniem. C za gorzki art. Najgorsze, e jej
kosztem. Ciekawe, czy obmawiali j za plecami, czy wymiewali si z
gupiej i brzydkiej Julii.
Usyszaa ostrone pukanie i skulia si na ku. Wiedziaa, kto

puka.
Julio, martwimy si o ciebie. Moe by zesza do nas na
chwil?
Nie odpowiedziaa, wpatrujc si ze skupieniem w kosmyk
wosw.
Dziecko kochane, prosz ci.
Birgit usiada na krzele stojcym przy biurku i zwrcia si w
kierunku Julii.
Rozumiem, e jeste na nas wcieka, moe nawet nas
nienawidzisz, ale wierz mi, nie chcielimy ci skrzywdzi.
Julia z przyjemnoci stwierdzia, e Birgit wyglda na skrajnie
wyczerpan, jakby miaa za sob wiele nieprzespanych nocy. Pewnie
tak byo. Wok oczu pojawiy si nowe zmarszczki jak kurze apki.
Julia pomylaa zoliwie, e Birgit bdzie musiaa przypieszy
lifting, ktry miaa zamiar sobie zrobi w prezencie z okazji
przypadajcych za rok szedziesitych pitych urodzin. Birgit
przysuna si bliej i pooya rk na ramieniu Julii. Julia j
odtrcia. Birgit odsuna si uraona.
Wszyscy ci kochamy. Przecie wiesz.
A jake. Po co to mwi? Przecie wiadomo, jak jest. Birgit nie
ma pojcia o mioci. Kochaa jedynie Alex. Zawsze tylko Alex.
Julio, musimy porozmawia, powinnimy si nawzajem
wspiera.
Gos jej zadra. Julia bya ciekawa, ile razy Birgit pomylaa, e
wolaaby, aby to ona zgina zamiast Alex. Obserwowaa Birgit, jak

zrezygnowana wstaje, z dreniem odstawia na miejsce krzeso i przed

wyjciem rzuca jej bagalne spojrzenie. Odwrcia si do ciany.
Drzwi zamkny si cicho.
Patrik nigdy nie przepada za porankami, ale dzisiejszy by
wyjtkowo ciki. Po pierwsze dlatego, e musia wsta z ciepego
ka, zostawiajc w nim Erik, i pojecha do pracy. Po drugie
dlatego, e aby wyjecha, musia przez p godziny odniea
samochd. A po trzecie ten cholerny samochd nie chcia zapali. Po
kilku daremnych prbach da za wygran i poyczy samochd od
Eriki. Na szczcie zaskoczy od razu.
Wparowa do komisariatu z pgodzinnym opnieniem.
Pocign kilka razy za przd koszuli, eby si troch ochodzi, bo a
si zgrza od tego odnieania. Przystan jeszcze przy maszynce do
kawy i dopiero gdy z napenion filiank zasiad za biurkiem, poczu,
jak mu si ttno uspokaja.
Na chwil pozwoli sobie pogry si w miosnych marzeniach.
Ostatnia noc bya rwnie cudowna jak poprzednia. Udao mu si
zachowa resztki zdrowego rozsdku i przespa kilka godzin.
Powiedzie, e jest wypoczty, byoby przesad, ale nie by tak
nieprzytomny ze zmczenia jak wczoraj.
Najpierw przejrza notatki z wczorajszego spotkania z Janem. Nie
przynioso wprawdzie adnych nowych interesujcych szczegw,
ale nie uwaa tego czasu za stracony. Istotne byo rwnie
wyrobienie sobie zdania na temat osb zamieszanych w spraw.

Dochodzenia w sprawach o morderstwo dotycz ludzi

powtarza jeden z jego wykadowcw w szkole policyjnej i Patrik
zapamita te sowa. Uwaa, e zna si na ludziach. Kiedy
przesuchiwa wiadkw i podejrzanych, stara si oderwa na chwil
od faktw i skupi na danej osobie, by wyrobi sobie pogld na jej
temat. Jan nie zrobi na nim dobrego wraenia. Patrik sprbowa
podsumowa swoje odczucia: niegodny zaufania, olizy i lubieny.
Byo dla niego oczywiste, e Jan co ukrywa. Sign ponownie
do papierw dotyczcych Lorentzw. Nadal nie potrafi dopatrzy si
zwizku midzy tymi ludmi a morderstwami. Poza telefonami
Andersa do Jana. Nie mgby jednak udowodni, e historia o
guchych telefonach jest niezgodna z prawd.
Patrik wyj teczk z materiaami na temat mierci rodzicw
Jana. Niepokoio go co, co usysza w gosie Jana, jaki faszywy ton,
kiedy o tym opowiada. Przyszed mu do gowy pewien pomys.
Podnis suchawk i wybra numer znany mu na pami.
Cze, Vicky, co sycha?
Vicky odpowiedziaa, e wszystko w porzdku. Po tych
grzecznociowych formukach Patrik mg przedstawi swoj prob.
Suchaj, czy mog ci prosi o przysug? Sprawdzam gocia,
ktry prawdopodobnie zosta wpisany do rejestru opieki spoecznej w
siedemdziesitym roku lub co koo tego. Nazywa si Jan Norin,
wiek dziesi lat. Macie w archiwach co z tamtego czasu? Okej,
czekam.
Bbni niecierpliwie po biurku, podczas gdy Vicky Lind z biura

opieki spoecznej sprawdzaa w systemie komputerowym. Odezwaa

si po duszej chwili.
Masz te dane? Super. Moesz jeszcze sprawdzi, kto prowadzi
t spraw? Siv Persson. wietnie, znam j. Masz jej numer telefonu?
Patrik zapisa numer na karteczce post-it, zapewni Vicky, e
pewnego dnia zaprosi j na obiad, i si rozczy. Zadzwoni pod
podany numer i od razu usysza w suchawce peen energii gos.
Okazao si, e Siv doskonale pamita przypadek Jana Norina i Patrik
moe zaraz do niej przyj.
cign kurtk, a przy okazji przewrci wieszak, ktry padajc
z haasem, strci ze ciany plansz, a z pki doniczk. Zostawi to na
razie i wyszed na korytarz. Zobaczy gowy kolegw wygldajcych
ciekawie ze swoich pokoi. Pomacha im i wybieg na dwr.
Biuro opieki spoecznej znajdowao si w odlegoci paruset
metrw od komisariatu. Patrik brn przez nieg w stron pasau
handlowego, skrci przy gospodzie. Zosta mu jeszcze niewielki
kawaek. Opieka spoeczna miaa siedzib w tym samym budynku co
zarzd gminy. Patrik wszed po schodach i przywita si z siedzc w
recepcji dawn koleank z liceum, ktra go wpucia do Siv.
Siv Persson przywitaa si bez zbdnych ceregieli, na siedzco,
bo nieraz miewali ze sob do czynienia subowo. Szanowali si
nawzajem, chocia nie zawsze byli tego samego zdania. Siv bya
jedn z najmilszych osb, jakie zna, chocia jednoczenie Patrik by
zdania, e pracownik socjalny nie powinien postrzega ludzi tylko od
najlepszej strony. Podziwia j jednak za to, e nadal wierzy w ludzi,

mimo e tyle razy si nacia. Z Patrikiem byo wprost przeciwnie.

Cze, jako udao ci si przebrn przez zaspy!
Patrik od razu zwrci uwag na nienaturalny ton w jej gosie.
Tak, chocia przydaby si skuter nieny.
Siv chwycia zawieszone na szyi okulary i zaoya je na czubek
nosa. Miay czerwon oprawk, dopasowan do ubrania. Lubia
zdecydowane kolory. Uczesanie to samo co zawsze, na pazia z krtk
grzywk obcit tu nad brwiami. Wosy lniy miedzi. Patrikowi
poprawia si humor od samego patrzenia na ni.
Chciaby si zapozna z jedn z moich dawnych spraw, tak?
Jan Norin.
Znw ten szczeglny ton. Na biurku leaa spora teczka
materiaw przygotowanych dla Patrika.
Jak widzisz, jest tego sporo. Jego rodzice pali, oboje. Nawet
gdyby nie ten wypadek, i tak musielibymy interweniowa. Chopak
by puszczony samopas, wychowywa si waciwie sam. Do szkoy
przychodzi brudny i obdarty, koledzy mu dokuczali, bo mierdzia.
Prawdopodobnie sypia w dawnej stajni i do szkoy przychodzi w tym
samym ubraniu, w ktrym spa.
Spojrzaa na niego znad okularw.
Zakadam, e nie zrobisz zego uytku z tych informacji i
dostarczysz mi pisemn zgod na wgld do tych dokumentw?
Patrik kiwn gow. Zdawa sobie spraw z koniecznoci
przestrzegania

pewnych

procedur,

ale

skuteczno

pracy

dochodzeniowej wymagaa czasem, by procedur dopeni dopiero po

fakcie. Do tej pory wsppraca dobrze im si ukadaa, ale rozumia,

e Siv musiaa to powiedzie.
A dlaczego nie interweniowalicie wczeniej? Jak mona byo
pozwoli, eby sprawy zaszy tak daleko? Dzieciak by zaniedbywany
od urodzenia, a w chwili mierci rodzicw mia dziesi lat.
Siv westchna gboko.
Rozumiem ci i uwierz, e mylaam tak samo. Ale kiedy tu
zaczam pracowa, jaki miesic przed tym poarem, byy inne
czasy. Trzeba byo naprawd skrajnego przypadku, eby wadze
zdecydoway si na ograniczenie wadzy rodzicielskiej. W dodatku
bya moda na liberalne wychowanie, co mcio si zwaszcza na
dzieciach takich jak Jan.
Nie mia na ciele ladw wiadczcych o biciu. Ujmujc rzecz
brutalnie, byoby dla niego lepiej, gdyby zosta pobity i trafi do
szpitala, bo wtedy opieka spoeczna zajaby si rodzin. Ale oni albo
bili tak, e nie byo wida, albo dopucili si tylko zaniedbywania
dziecka. Siv zaznaczya palcami cytat.
Patrik mimo woli poczu odruch sympatii do maego Jana. Czy
mona zosta normalnym czowiekiem, jeli wzrasta si w takich
warunkach?
Nie powiedziaam ci jeszcze najgorszego. Nie udao nam si
tego udowodni, ale wiele wskazywao, e rodzice pozwalali go
wykorzystywa rnym mczyznom w zamian za pienidze albo
narkotyki.
Patrik oniemia.

 Nie mielimy pewnoci, ale dzi mona stwierdzi, e

zachowywa si w sposb typowy dla dzieci wykorzystywanych
seksualnie. Mia na przykad wielkie problemy z zachowaniem w
szkole. Jak powiedziaam, dzieci mu dokuczay, a jednoczenie bay
si go.
Siv otworzya teczk i zacza szuka wrd papierw.
O, jest. W drugiej klasie przynis do szkoy n i grozi nim
jednemu z najgorszych przeladowcw. Skaleczy go nawet, i to w
twarz, ale dyrekcja wyciszya spraw i z tego, co widz, nie zosta
ukarany.

Potem

zachowaniem

byy

wobec

jeszcze

rne

kolegw,

ale

zajcia
historia

z
z

agresywnym
noem

bya

najpowaniejsza.
Kilka razy byy na niego skargi za niewaciwe zachowanie
wobec dziewczynek z klasy. Jak na jego mody wiek byy to bardzo
daleko posunite aluzje i zachowania seksualne. Te skargi te nie
miay dalszych konsekwencji. Wtedy jeszcze nie wiedziano, jak
postpowa z dzieckiem, ktre ma takie zaburzenia w relacjach z
otoczeniem. Dzi ju po pierwszych sygnaach byaby jaka reakcja,
pamitaj jednak, e dziao si to na pocztku lat siedemdziesitych,
gdy wiat wyglda zupenie inaczej.
Patrik bardzo wspczu Janowi. By oburzony takim stosunkiem
do dziecka.
A po poarze? Byo wicej incydentw?
Nie, i to jest wanie dziwne. Prawie natychmiast po poarze
trafi do Lorentzw i ju nigdy nie syszelimy, eby byy z nim jakie

problemy. Sama par razy byam tam na kontroli i dzieciak by jak

odmieniony. W garniturze, piknie uczesany, patrzy prosto w oczy
bez mrugnicia i uprzejmie odpowiada na pytania. To byo
niesamowite. Ludzie si tak nie zmieniaj, a w kadym razie nie tak
szybko.
Patrik drgn. Pierwszy raz sysza, eby Siv powiedziaa co
nieprzychylnego o swoim podopiecznym. Domyli si, e stoi za tym
co wicej. e chciaaby co powiedzie, ale bdzie j musia o to
spyta.
A jeli chodzi o ten poar...
Zawiesi gos. Siv wyprostowaa si na krzele i Patrik zrozumia,
e jest na waciwym tropie.
Doszy do mnie pewne pogoski na ten temat. Spojrza na ni
pytajco.
Trudno, ebym komentowaa pogoski. Co takiego syszae?
e to byo podpalenie. W protokole z dochodzenia te napisano
prawdopodobne

podpalenie,

ale

nie

znaleziono

ladw

prowadzcych do sprawcw. Poar wybuch na parterze, a rodzice

spali na pitrze. Nie mieli szans. Moe wiesz, kto nienawidzi ich tak
bardzo, e mgby zrobi co takiego?
Tak.
Krtka odpowied pada tak cicho, e przez chwil Patrik nie by
pewien, czy si nie przesysza.
Powtrzya goniej:
Tak, wiem, kto nienawidzi Norinw do tego stopnia, e by

gotw ich spali.

Patrik milcza, nie chcc jej ponagla.
Przyjechaam tam razem z policj. Na miejscu bya ju stra
poarna. Jeden ze straakw poszed do stajni, eby sprawdzi, czy
nie wpada tam jaka iskra i nie ma zarzewia nowego poaru. W tej
stajni znalaz Jana. Dzieciak nie chcia wyj, wic zadzwonili do nas,
do opieki spoecznej. Pracowaam tam od niedawna, jako asystentka
spoeczna.
Teraz, po latach, przyznaj, e bardzo mnie zaciekawia ta
sprawa. Jan siedzia oparty o cian w najdalszym kcie stajni,
pilnowany przez straaka, ktremu wyranie ulyo, kiedy si
zjawilimy. Wyprosiam policjantw i weszam sama. Mylaam, e
dziecko potrzebuje pocieszenia i trzeba je jak najszybciej zabra. Cay
czas gmera rkami, ale byo ciemno i nie widziaam, co robi. Kiedy
podeszam bliej, zobaczyam, e trzyma co na kolanach.
To byo to pudeko zapaek. Z wielk przyjemnoci rozdziela
zapaki: po jednej stronie pudeka kad czarne, wypalone, a po drugiej
niewypalone, z czerwonymi epkami. Na buzi malowaa si sama
rado. Po prostu bia od niego takim arem... w yciu nie widziaam
nic rwnie okropnego. Do tej pory czasem przed snem mam t buzi
przed oczami. Podeszam i ostronie wyjam mu z rki zapaki.
Spojrza na mnie i zapyta: Ju nie yj?. Tylko tyle. Ju nie
yj?. A potem zachichota i posusznie da si wyprowadzi ze
stajni. Przed wyjciem w kcie zobaczyam koc, latark i stos ubra.
Wtedy do mnie dotaro, e jestemy wspwinni mierci jego

rodzicw. Naleao interweniowa wiele lat wczeniej.

Mwia o tym komu?
Nie, a niby co miaabym powiedzie? e bawi si zapakami,
wic na pewno jest sprawc poaru? Sowa o tym nie powiedziaam
nikomu, dopki ty nie zapytae. Ale zawsze si spodziewaam, e
prdzej czy pniej policja si nim zainteresuje. W co jest
zamieszany?
Jeszcze nie mog ci powiedzie, ale przyrzekam, e powiem,
kiedy tylko bd mg. Bardzo ci jestem wdziczny za te informacje.
Zaraz zajm si zaatwianiem papierkw, eby nie miaa problemw.
Pokiwa rk i ju go nie byo.
Siv Persson siedziaa za biurkiem. Okulary zawisy na acuszku,
zamkna oczy i potara nasad nosa.
Patrik wyszed na zasypany niegiem chodnik i w tej samej
chwili zadzwonia jego komrka. Zesztywniaymi z zimna palcami z
trudem otworzy klapk telefonu. Mia nadziej, e to Erika, ale na
wywietlaczu pokaza si numer centrali komisariatu.
Patrik Hedstrm. Cze, Annika. Nie, jestem w drodze. Dobrze,
ale zaczekaj, zaraz tam bd.
Zamkn klapk. Znw jej si udao. Annika odkrya, e w
yciorysie Alex co si nie zgadza.
nieg skrzypia pod butami, gdy truchta do komisariatu. Szo mu
si atwiej, bo gdy by u Siv, ulic zdy przejecha pug. Pasa
handlowy by prawie pusty, mao kto chcia wychodzi w taki mrz, a

jeli ju, to szed szybko z podniesionym konierzem i czapk

nacignit na uszy.
Patrik wszed do komisariatu i otrzepa nieg z butw. Zwrci
uwag, e nieg plus pbuty rwna si mokre skarpetki. Powinien by
to przewidzie. Poszed prosto do pokoju Anniki. Sdzc po jej
zadowolonej minie, musiaa znale co naprawd istotnego.
Co si stao? Wszystkie ubrania s w praniu. Nie masz nic na
zmian?
Patrik najpierw nie zrozumia pytania, ale patrzc na jej
umieszek, domyli si, e stroi sobie z niego arty. Wreszcie
zaskoczy i spojrza na siebie. Cholera, nie przebiera si od
przedwczoraj, kiedy pojecha do Eriki. Przypomnia sobie poranne
odnieanie i zacz si zastanawia, czy pachnie brzydko, czy moe
bardzo brzydko.
Wymamrota co w odpowiedzi i spojrza na ni ze zoci, co
jeszcze bardziej j rozmieszyo.
Doprawdy, bardzo mieszne. Do rzeczy. Mwe, kobieto!
Z udawanym gniewem grzmotn pici w blat. W tym samym
momencie przewrci si wazon z kwiatami, a woda rozlaa si na
biurko.
Ojej, przepraszam. Nie chciaem. Ale ze mnie niezgraba...
Rozejrza si za czym do wytarcia wody, ale Annika jak zwykle
uprzedzia go, wyczarowujc zza biurka papierowe rczniki.
Spokojnie przystpia do wycierania i rwnoczenie wydaa znajom
komend:

 Siad!
Patrik usiad posusznie i pomyla, e w nagrod powinien
dosta smakoyk.
Zaczynamy?
Nie czekajc na odpowied, Annika zacza czyta z ekranu
swego komputera.
No wic tak. Cofnam si w czasie, zaczynajc od daty jej
mierci. W okresie, kiedy mieszkaa w Gteborgu, wszystko si
zgadza. Razem z przyjacik otworzya galeri w 1989 roku.
Wczeniej spdzia pi lat na uniwersytecie we Francji, gdzie
studiowaa histori sztuki. Dostaam dzi faksem jej wiadectwa.
Wynika z nich, e do egzaminw przystpowaa w terminie i zaliczaa
je. Nie bya wybitn studentk, raczej redni.
Annika zrobia przerw i spojrzaa na Patrika. Pochyli si,
usiujc czyta z ekranu. Odwrcia monitor, eby za wczenie nie
dotar do jej odkrycia.
Przedtem bya szkoa z internatem w Szwajcarii. Chodzia do
midzynarodowej szkoy, Lcole de Chevalier, koszmarnie drogiej.
Annika pooya nacisk na ostatnie sowa. Z informacji, ktre
dostaam od nich telefonicznie, wynika, e czesne za jeden semestr
wynosi w przyblieniu sto tysicy koron, a trzeba jeszcze doliczy
koszt mieszkania, wyywienia, ubrania i ksiki. Sprawdziam, ta
opata bya rwnie wysoka w czasach, gdy uczya si tam Alexandra
Wijkner.
Patrik chon jej sowa. Po chwili zacz gono myle:

 Pytanie, jak Carlgrenw byo sta na tak szko dla Alex? O

ile mi wiadomo, Birgit Carlgren nigdy nie pracowaa zawodowo, a jej
m na pewno nie zarabia tyle, eby go byo sta na takie czesne.
Sprawdzaa...
Annika przerwaa mu.
Tak, zapytaam, kto dokonywa wpat za Alexandr, ale takich
informacji nie udzielaj. Mgby ich do tego skoni jedynie nakaz
szwajcarskiej policji, ale uzyskanie go zabraoby przy tej biurokracji
p roku. Tak wic zabraam si od drugiego koca i zaczam
sprawdza finanse Carlgrenw na przestrzeni wielu lat.
Moe odziedziczyli jaki spadek? Czekam na informacje z banku,
potrwa to jeszcze kilka dni. Ale zrobia pauz nie to jest
najciekawsze. Carlgrenowie podaj, e Alex zacza edukacj w
szwajcarskiej szkole w semestrze wiosennym 1977, lecz z rejestrw
szkoy wynika, e dopiero wiosn 1978 roku.
Annika rozpara si triumfujco na krzele i skrzyowaa ramiona
na piersi.
Pewna jeste?
Sprawdziam nie raz i nie dwa. W yciorysie Alex jest luka od
wiosny 1977 do wiosny 1978 roku. Nie wiadomo, gdzie wtedy bya.
Wyprowadzili si std w marcu 1977 roku i potem nie ma adnych,
absolutnie adnych informacji, a do chwili pojawienia si Alex w
szkole w Szwajcarii. Jednoczenie jej rodzice pojawili si w
Gteborgu, gdzie kupili dom, a Karl-Erik Carlgren zosta szefem
firmy redniej wielkoci, zajmujcej si handlem hurtowym.

 I o nich te nie wiadomo, gdzie w tym czasie byli?

Nie. Cigle sprawdzam. Wiadomo tylko, e nie ma dowodw,
eby w tym okresie byli w Szwecji.
Patrik zacz liczy na palcach.
Alex urodzia si w 1965 roku, czyli w 1977 roku miaa
dwanacie lat.
Annika sprawdzia na ekranie komputera.
Urodzia si trzeciego stycznia. Zgadza si. Kiedy si
wyprowadzili, miaa dwanacie lat.
Patrik kiwn gow w zamyleniu. Informacje zdobyte przez
Annik s cenne, ale przynosz nowe pytania. Gdzie Carlgrenowie
przebywali od wiosny 1977 roku do wiosny 1978 roku? Nie mogli tak
po prostu znikn. Na pewno s jakie lady, tylko trzeba je znale.
Ale musi by co jeszcze. Nie dawaa mu spokoju uwaga lekarza
sdowego, e Alex ju kiedy rodzia.
Wicej luk w jej yciorysie nie znalaza? A moe kto za ni
zdawa egzaminy na uniwersytecie? Albo jej wsplniczka przez jaki
czas prowadzia galeri sama? Nie chodzi o to, ebym nie ufa twoim
informacjom, ale czy mogaby sprawdzi to jeszcze raz?
I popytaj w szpitalach, czy rodzia u nich Alexandra Carlgren
albo Wijkner. Zacznij od szpitali w Gteborgu, a jeli tam nic nie
znajdziesz, szukaj dalej, posuwajc si w gb kraju. Gdzie musz
by jakie dane na ten temat. Przecie dziecko nie moe ot tak
znikn.
A nie moga urodzi za granic? Na przykad gdy chodzia do

tej szkoy w Szwajcarii? Albo we Francji?

Oczywicie, e te sam na to nie wpadem! Moe uda si
zdoby informacje oficjalnymi kanaami policyjnymi? Moe w ten
sposb wpadniemy na trop Carlgrenw. Paszporty, wizy, ambasady.
Gdzie musz by informacje, dokd pojechali.
Annika pilnie notowaa.
propos, czy ktremu z kolegw udao si dowiedzie czego
konkretnego?
Ernst sprawdzi alibi Bengta Larssona. Zgadza si, wic jego
mona skreli. Martin rozmawia przez telefon z Henrikiem
Wijknerem, ale niczego si od niego nie dowiedzia o relacji midzy
Andersem i Alex. Pogada jeszcze z kumplami Andersa od flaszki,
eby ich wypyta, moe im co mwi. A Gsta... siedzi w swoim
pokoju, ualajc si nad sob, prbujc si zebra, eby jecha do
Gteborga na rozmow z Carlgrenami. Zao si, e wyruszy
najwczeniej w poniedziaek.
Patrik westchn. Jeli chce znale rozwizanie sprawy, bdzie
musia je sam wydrepta, nie ogldajc si na kolegw.
A nie pomylae, eby zapyta Carlgrenw wprost? Moe nie
ma w tym nic podejrzanego i wytumaczenie jest zupenie naturalne?
To oni podali nam takie wanie informacje o Alex, z jakich
powodw ukrywajc, co wtedy robili. Porozmawiam z nimi, ale
chciabym by pewien swego, eby nie prbowali si wykrca.
Annika odchylia si na krzele i umiechna podstpnie.
No to kiedy lub?

Patrik wiedzia, e Annika nie wypuci zdobyczy tak atwo.

Trzeba si pogodzi. Przez jaki czas bdzie ulubionym tematem jej
artw.
Jeszcze troch na to za wczenie. Zanim damy na zapowiedzi,
powinnimy chyba by ze sob przynajmniej tydzie.
Prooosz, czyli jestecie par.
Patrik zda sobie spraw, e nieodwoalnie wpad w jej sida.
Waciwie nie, chocia tak, no moe... Sam nie wiem. Dobrze
nam razem i tyle, ale wszystko jest takie wiee, zreszt moe ona
niedugo wrci do Sztokholmu. Tyle na razie i tym musisz si
zadowoli.
Patrik wi si jak piskorz.
Ju dobrze, ale oczekuj biecych informacji o rozwoju
wydarze, syszysz? Annika pogrozia mu palcem.
Skin gow z rezygnacj.
Tak, tak, dowiesz si wszystkiego. Przyrzekam. Zadowolona?
Na razie moe by.
Wstaa, obesza biurko i zanim si zorientowa, przytulia go do
obfitej piersi. Uciskaa go tak mocno, e a mu ebra zatrzeszczay.
Tak si ciesz ze wzgldu na ciebie. Tylko pamitaj, masz si
naprawd postara, obiecaj mi to.
Patrik nie odpowiedzia, bo na moment straci oddech, ale
milczenie odczytaa jako potwierdzenie i wypucia go z obj.
Przedtem jednak uszczypna go jeszcze w policzek.
Id do domu si przebra. Cuchniesz!

Po takim komentarzu na do widzenia musia przez chwil

dochodzi do siebie na korytarzu. Poboleway go ebra i policzek.
Bardzo lubi Annik, ale chwilami wolaby, eby troch ostroniej
obchodzia si z liczcym trzydzieci pi wiosen mczyzn, ktrego
kondycja fizyczna pozostawia wiele do yczenia.

Wysepka, na ktrej znajdowao si kpielisko, o tej porze roku

bya zupenie pusta. Latem panowa tu gwar, teraz tylko wiatr
zawodzi nad grub pokryw niegu, ktry napada ostatniej nocy.
Erika ostronie stpaa po onieonych skakach. Potrzebowaa
wieego powietrza, a std, z Badholmen, miaa w dodatku rozlegy
widok na wyspy i bezkres lodu.
Z oddali dobiega szum samochodw, poza tym panowaa boga
cisza. Prawie syszao si wasne myli. Obok staa wiea do skokw
do wody. Nie bya tak wysoka jak w latach dziecistwa, gdy
wydawaa si siga nieba, ale na tyle wysoka, e Erika nawet w
pikny soneczny dzie nie odwayaby si skoczy z najwyszej
platformy.
Mogaby tu sta w nieskoczono. Chd, cho przenikliwy, nie
mia do niej dostpu, bo odpowiednio si ubraa. Miaa nawet
wraenie, e taje od rodka. Nie zdawaa sobie sprawy ze swej
samotnoci a do chwili, gdy przestaa by samotna. A jeli bdzie
musiaa wrci do Sztokholmu? Mimo wszystko to parset
kilometrw, a na zwizek na odlego czua si ju za stara.
Czy uda jej si zosta we Fjllbace, jeli bdzie musiaa w kocu

sprzeda dom? Nie chciaa wprowadza si do Patrika, zanim ich

zwizek nie okae si trway, a to wymaga czasu. A w takim razie
powinna znale sobie inne mieszkanie.
Problem w tym, e ta perspektywa jej si nie podobaa. Gwnie
dlatego, e jeli dom zostanie sprzedany, wolaaby przeci wizy
czce j z Fjllback, ni patrze, jak obcy ludzie chodz po jej
rodzinnym gniedzie. Nie wyobraaa sobie rwnie, e miaaby tu
wynajmowa jakie mieszkanie. Byoby to bardzo dziwne.
Nakadajce

si

na

siebie

nieprzyjemne

myli

tumiy

wczeniejsz rado. Wszystkie problemy na pewno daoby si

rozwiza, ale cho nie czua si staro, lata przeyte w pojedynk
sprawiy, e nie bya ju tak elastyczna. Po namyle dosza do
wniosku, e nie musi y w Sztokholmie, pod warunkiem e
zamieszka w znajomym rodowisku, bo mio mioci, ale nie
zniosaby a tylu zmian.
Moliwe zreszt, e do tego nastawienia przyczynia si mier
rodzicw, zmiana dostatecznie wielka, eby przez cae lata chcie
tylko tego, aby ycie byo bezpieczne i przewidywalne. Dotd baa si
wiza. Teraz jednak niczego nie pragna bardziej, ni wczy
Patrika do tego bezpiecznego, przewidywalnego ycia i mc planowa
kolejne etapy.
Wsplne zamieszkanie, zarczyny, lub, dzieci, a potem wiele
nakadajcych si na siebie powszednich dni. A ktrego dnia spojrz
na siebie i odkryj, e razem doyli staroci. To przecie niezbyt
wygrowane yczenie.

Erika pomylaa o Alex i zrobio jej si al. Jakby dopiero teraz

do niej dotaro, e ycie Alex zakoczyo si nieodwoalnie.
Wprawdzie ich cieki od dawna si nie przecinay, od czasu do czasu
mylaa o niej. Wiedziaa, e Alex yje sobie gdzie, rwnolegle do
niej.
Teraz tylko Erika ma przyszo niosc zarwno dobre, jak i ze
chwile. Za kadym razem, gdy pomyli o Alex, stanie przed ni obraz
zwok lecych w wannie. Krew na kafelkach i wosy jak zmroona
aureola. Moe wanie dlatego zdecydowaa si napisa ksik o
Alex, eby wrci do lat przyjani, a jednoczenie pozna j tak, jak
si staa pniej.
W ostatnich dniach Erika zaniepokoia si. Materia wyda jej si
paski, jakby na trjwymiarow posta patrzya tylko od jednej strony,
nie dostrzegajc pozostaych, rwnie wanych. Nasuwa si wniosek,
e powinna si lepiej przyjrze ludziom z najbliszego otoczenia
Alex, nie tylko gwnym postaciom, take tym z drugiego planu.
Wrcia mylami do tego, co przeczuwaa jako dziecko, chocia nigdy
nie uzyskaa jasnoci w tej sprawie.
Co si zdarzyo w roku poprzedzajcym wyprowadzk Alex, ale
nikt jej nigdy nie powiedzia co. Wystarczyo, e si pojawia, a
szepty milky. Chcieli j chroni przed wiedz, ktrej teraz tak bardzo
potrzebuje. Problem w tym, e nie wiedziaa, od ktrego koca
zacz.
Zapamitaa

tylko,

kiedy

prbowaa

podsuchiwa

rozmawiajcych szeptem dorosych, wielokrotnie syszaa sowo

szkoa. Niewiele, ale zawsze co. Wiedziaa, e we Fjllbace nadal

mieszka nauczyciel, ktry uczy j i Alex. Mona zacz od niego.
Wiatr wzmg si i Erice mimo ciepego ubrania zrobio si
zimno. Pora si ruszy. Rzucia ostatnie spojrzenie na rodzinn
miejscowo, osonit przez wznoszc si z tyu gr. Latem
spowijao j zotote wiato. Teraz bya szara i jaowa, ale dla Eriki
nawet pikniejsza. Latem Fjllbacka przypominaa mrowisko, w
ktrym panuje cigy ruch. Teraz byo tak spokojnie, jakby
miasteczko zapado w sen.
A przecie wiedziaa, e to zudny spokj, e pod powierzchni
kbi si to samo zo co wszdzie, gdzie s ludzie. Napatrzya si na to
w Sztokholmie. Tu jednak niebezpieczestwo wydawao si jeszcze
wiksze. Nienawi, zawi, chciwo i zemsta wszystko to
zamiatano pod dywan, bo co ludzie powiedz. Pod wyglansowan
powierzchni kipiao: zo, maostkowo i zoliwo. Patrzc ze
skaek Badholmen na onieon Fjllback, Erika zastanawiaa si,
jakie si tu jeszcze tajemnice skrywaj.
Wzdrygna si, wsuna rce gboko do kieszeni i posza w
kierunku centrum.

Z kadym rokiem ycie stawao si coraz bardziej niebezpieczne.

Odkrywa coraz to nowe zagroenia. Najpierw zda sobie spraw z
obecnoci bilionw, a nawet trylionw zarazkw i bakterii w swoim
otoczeniu.

Dotknicie

czegokolwiek

stao

si

prawdziwym

wyzwaniem. Widzia przed sob armie atakujcych bakterii,

powodujcych miriady znanych i nieznanych chorb koczcych si

mierci w cikich blach.
Osobnym

zagroeniem

stao

si

samo

otoczenie.

Due

powierzchnie rodziy inne niebezpieczestwa ni mae. Wystarczyo,

e znalaz si w tumie, a oblewa si potem, oddech stawa si pytki,
przypieszony. Pozostawao tylko jedno rozwizanie: tylko we
wasnym domu mg choby czciowo kontrolowa sytuacj.
Wkrtce przekona si, e moe w ogle nie wychodzi z domu.
Ostatni raz wyszed osiem lat temu. Od tamtej pory tumi
pragnienie wyjcia na wiat tak skutecznie, e nawet nie by pewien
jego istnienia. By zadowolony i nie widzia powodu, by cokolwiek
zmienia.
Axel Wennerstrm spdza cae dnie na rutynowych zajciach.
Zawsze wedug staego, niezmiennego schematu. Dzisiejszy dzie nie
rni si od innych. Wsta o sidmej, zjad niadanie i sprztn
kuchni. Uy silnych rodkw czyszczcych, aby si pozby bakterii,
ktre mogy si rozsia wraz z wyjciem jedzenia z lodwki.
Kolejne

godziny

spdza

na

odkurzaniu,

wycieraniu

porzdkowaniu pozostaej czci domu. Dopiero koo pierwszej

pozwala sobie na przerw. Zasiada z gazet na werandzie. Mia
specjaln umow z listonoszk Signe: rano dostarczaa mu
zafoliowan gazet, eby nie musia si drczy wizj brudnych rk,
ktre jej dotykay, nim trafia do jego skrzynki.
Pukanie do drzwi wywoao gwatowny przypyw adrenaliny. Nie
spodziewa si nikogo. Jedzenie dostarczano mu w pitki, wczenie

rano. Nikt inny do niego nie przychodzi. Zacz mozolnie przesuwa

si w stron drzwi, centymetr po centymetrze. Pukanie powtrzyo si.
Drc rk sign do grnego zamka i otworzy.
aowa, e nie ma wizjera, jak w drzwiach do mieszka w
blokach. Jego dom by stary i koo drzwi nie byo nawet okienka,
przez ktre mgby zobaczy, kto chce si do niego wedrze.
Nastpnie

odsun

dolny

zamek

otworzy

drzwi.

Musia

powstrzyma si przed zamkniciem oczu ze strachu przed tym czym

nieokrelonym i przeraajcym, co czeka za drzwiami.
Pan Axel Wennerstrm?
Napicie pucio. Kobiety s mniej grone od mczyzn. Ale na
wszelki wypadek nie zdj acucha.
Tak, to ja.
Postara si, eby zabrzmiao to odpychajco, bo chcia tylko,
eby ta kobieta, kimkolwiek jest, zostawia go w spokoju i sobie
posza.
Dzie dobry. Nie wiem, czy mnie pan pamita. Byam pask
uczennic. Nazywam si Erika Falck.
Szuka w pamici. Tyle lat, tyle dzieci si przewino. Zacz
sobie przypomina niedu jasnowos dziewczynk. Wanie, bya
crk Torego.
Mogabym zamieni z panem kilka sw?
Patrzya na niego proszco przez szpar w drzwiach. Axel
westchn, zdj acuch i wpuci j do rodka. Stara si nie myle o
drobnoustrojach wdzierajcych si razem z ni do czystego domu.

Wskaza palcem szafk, dajc do zrozumienia, eby zdja buty.

Zrobia to posusznie. Zdja te palto. Nie chcia, eby mu brudzia w
domu, wic wskaza wiklinow sofk na werandzie. Usiada. Axel
zakonotowa sobie, e zaraz po jej wyjciu trzeba upra poduszki.
Tyle lat mino.
Jeli dobrze pamitam, bya moj uczennic jakie
dwadziecia lat temu.
Zgadza si. Lata lec.
Axela denerwowaa taka rozmowa o niczym. Odzywa si
niechtnie. Wolaby dowiedzie si, po co przysza, a potem eby
zostawia go w spokoju. Nie mia pojcia, czego mogaby od niego
chcie. Mia setki uczniw, ale do tej pory oszczdzali mu odwiedzin.
Teraz jednak ma przed sob Erik Falck i siedzi jak na szpilkach,
mylc tylko, jak si jej szybko pozby. Co chwila spoglda na
poduszk, na ktrej siedziaa, i mia przed oczami przyniesione przez
ni bakterie. Rozchodziy si po sofce i dalej po pododze. Nie
wystarczy upra poduszki. Kiedy wyjdzie, bdzie musia sprztn i
wydezynfekowa cay dom.
Na pewno zastanawia si pan, po co przyszam.
Skin gow.
Sysza pan na pewno, e Alex Wijkner zostaa zamordowana.
Istotnie, ta mier przypomniaa mu wiele rzeczy, o ktrych
chcia zapomnie. Tym bardziej marzy, eby Erika Falck wstaa i
posza sobie. Ale nie zrobia tego. Axel musia pohamowa dziecinny
odruch, eby zatka uszy i nuci, eby nie usysze sw, ktre za

chwil padn.
Mam osobiste powody, aby przyjrze si okolicznociom
mierci Alex, i jeli mona, chciaabym pana zapyta o kilka rzeczy.
Prosz bardzo.
Nie zapyta o te powody. Jeli chce zatrzyma je dla siebie,
prosz bardzo, nie jest ciekawy. Niech pyta, on przecie nie musi
odpowiada. Ale, ku swemu zdziwieniu, zapragn wszystko tej
jasnowosej kobiecie opowiedzie. Zrzuci brzemi, ktre od
dwudziestu piciu lat zatruwa mu ycie.
Najpierw pojawio si gboko, w sumieniu, by jak trucizna
przenikn umys i cae ciao. Chwilami zdawa sobie spraw, e
wanie std wzia si jego potrzeba czystoci i obawa przed utrat
kontroli nad otoczeniem. Niech sobie Erika Falck pyta, o co chce.
Musi poskromi pragnienie, by mwi, bo wtedy puszcz wszystkie
tamy i nie bdzie mg si broni. Nie wolno do tego dopuci.
Pamita pan Alexandr ze szkoy?
Umiechn si do siebie. Wikszo uczniw zostawia po sobie
blade wspomnienie, ale Alexandr pamita tak samo wyranie jak
dwadziecia pi lat temu. Chocia raczej nie powinien tego mwi.
Tak, pamitam. Pod panieskim nazwiskiem Carlgren
oczywicie.
Naturalnie. Jak j pan wspomina?
Cichutka dziewczynka, zamknita w sobie, troch przemdrzaa.
Erika bya zawiedziona. Axel wiadomie mwi jak najmniej,
eby sowa nie wymkny si spod kontroli i nie popyny wartkim

strumieniem.
Dobrze si uczya?
Powiedziabym, e ani dobrze, ani le. Na pewno nie naleaa
do prymusw, ale na swj sposb bya inteligentna i w swojej klasie
zaliczaa si do redniakw.
Erika zawahaa si. Axel domyli si, e przejdzie do pyta, na
ktrych jej najbardziej zaleao. Te pierwsze byy jedynie rozgrzewk.
Wyprowadzili si w poowie semestru. Czy pamita pan, jaki
powd podali jej rodzice?
Udajc, e si zastanawia, Axel zoy donie i opar na nich
podbrdek. Erika przesuna si na brzeg sofki, czekajc niecierpliwie
na odpowied. Bdzie musia j rozczarowa. Tylko jednego nie mg
jej powiedzie: prawdy.
Wydaje mi si, e jej ojciec dosta prac gdzie indziej. Szczerze
mwic, nie bardzo pamitam. Wydaje mi si, e o to chodzio.
Erika

nie

ukrywaa

rozczarowania.

Axel

znw

poczu

nieprzepart ch, by si otworzy, uly sumieniu i wyrzuci z siebie

ca prawd. Zaczerpn powietrza i stumi j.
Erika drya dalej.
To si stao nagle, prawda? Czy sysza pan wczeniej, eby
Alex wspominaa o przeprowadzce?
Chyba nie byo w tym nic dziwnego. Wprawdzie, jak mwisz,
stao si to nagle, ale moe ojciec dosta ofert pracy z okrelonym
terminem podjcia, czy ja wiem?
Rozoy rce, co miao oznacza, e jego domysy s tak samo

uprawnione jak jej. Zmarszczka midzy brwiami Eriki pogbia si.

Nie takiej odpowiedzi oczekiwaa, ale musiaa si ni zadowoli.
Jeszcze jedna rzecz. Pamitam jak przez mg, e mwio si o
Alex i doroli wspominali o szkole. Nie wie pan, o co chodzio? Jak
powiedziaam, nie pamitam adnych konkretw, tylko to, e co
utrzymywano przed nami w tajemnicy.
Axel zesztywnia. Mia nadziej, e nie wida po nim zmieszania.
Rozumia oczywicie, e musiay by plotki. Zawsze tak byo, bo nic
nie dao si utrzyma w tajemnicy. Sdzi jednak, e udao si
ograniczy szkody. Przecie sam w tym pomaga i gryzie go to do
dzi. Erika czekaa na odpowied.
Nie wiem, co to mogo by. Wiadomo, ludzie gadaj. Sama
wiesz, ile w tym prawdy. Na twoim miejscu nie przywizywabym do
tego wikszej wagi.
Erika nie potrafia ukry zawodu. Domyli si, e nie
dowiedziaa si tego, czego oczekiwaa. Nie mia jednak wyboru. To
byo jak z garnkiem cinieniowym; gdyby tylko uchyli pokrywk,
doszoby do wybuchu. Czu jednak, e co pcha go do mwienia.
Ju otwiera usta, ukada je, by powiedzie to, czego nie
powinien, gdy z ulg stwierdzi, e Erika wstaje. Byo, mino.
Woya kurtk i buty, wycigna do niego rk. Spojrza i przekn
lin, zanim poda swoj. Stara si nie skrzywi. Dotknicie drugiego
czowieka brzydzio go w stopniu niewyobraalnym. Wreszcie
wysza, ale gdy ju mia zamkn drzwi, odwrcia si.
A wanie, moe panu wiadomo, czy Nils Lorentz mia co

wsplnego z Alex albo z nasz szko?

Axel zawaha si i nagle si zdecydowa. Przecie prdzej czy
pniej i tak si dowie, jeli nie od niego, to od kogo innego.
Nie pamitasz? Przez jeden semestr mia zastpstwa w klasach
czterysze.
Szybko przekrci klucz, z powrotem zaoy acuch i opar si o
drzwi. Zamkn oczy.
Nastpnie zabra si do sprztania i usun wszystkie lady po
nieproszonym gociu. Dopiero wtedy znw poczu si bezpiecznie w
swoim wiecie.
Wieczr zacz si le. Lucas przyszed do domu w zym
humorze i Anna staraa si wyprzedza jego yczenia, eby nie da
mu dodatkowego powodu do irytacji. Nauczya si, e w takich
sytuacjach tylko szuka okazji, eby si na niej wyadowa.
Postaraa si i na kolacj przygotowaa jego ulubione danie.
Piknie nakrya do stou. Zatroszczya si o jego spokj, nastawiajc
dzieciom Krla Lwana wideo w pokoju Emmy i karmic Adriana
butelk, eby zasn. Nastawia Cheta Bakera, ulubion pyt Lucasa,
adnie si ubraa, uczesaa i umalowaa. Ale patrzc na bysk w jego
oczach, zorientowaa si, e to nic nie pomoe. Lucas najwyraniej
mia w pracy zy dzie i musi si wyadowa. Pozostawao tylko
czeka na eksplozj.
Pierwszy cios pad zupenie niespodziewanie. Od uderzenia w
prawy policzek a jej zadzwonio w uchu. Zapaa si za policzek i

spojrzaa na Lucasa w nadziei, e zmiknie, gdy zobaczy, co jej

zrobi. Tymczasem on nabra jeszcze wikszej ochoty na zadawanie
jej blu. Anna dugo nie przyjmowaa do wiadomoci, e Lucasowi
sprawia to przyjemno. Wierzya jego zapewnieniom, e te odczuwa
bl, gdy j bije. Do czasu. Ju rozpoznaa tkwic w nim besti.
Skulia si odruchowo, by osoni si przed nastpnymi ciosami.
Kiedy spad na ni grad uderze, sprbowaa skupi si na jednym
punkcie, do ktrego Lucas nie mia dostpu. Coraz lepiej jej si to
udawao. Chocia odczuwaa bl, udawao jej si od niego
zdystansowa. Zupenie jakby z gry patrzya na siebie lec na
pododze, podczas gdy Lucas daje upust wciekoci.
Jaki dwik sprawi, e wrcia do rzeczywistoci. Emma staa
w drzwiach, ssc kciuk i ciskajc w ramionach ulubiony kocyk.
Oduczya si tego rok temu, ale wyranie potrzebne jej byo takie
pocieszenie. Ssaa gono, z caych si. Lucas niczego nie zauway,
bo by odwrcony tyem. Obejrza si, kiedy si zorientowa, e Anna
wpatruje si w co za jego plecami.
Rzuci si na crk i zanim Anna zdya go powstrzyma,
podnis dziecko i silnie potrzsn. Emmie a zadzwoniy zby. Anna
prbowaa wsta, jakby w zwolnionym tempie. Wiedziaa, e do
koca ycia bdzie miaa t scen przed oczami. Lucas potrzsajcy
Emm, patrzc wielkimi oczami na swego kochanego tatusia,
zmienionego w obc, przeraajc posta.
Anna rzucia si, by osoni Emm, ale nie zdya. Lucas cisn
dzieckiem o cian. Rozleg si trzask. Anna wiedziaa, e w jej yciu

nastpuje nieodwoalna zmiana. Lucas patrzy na dziecko, jakby nie

rozumia, co si dzieje. Najpierw posadzi ma na pododze, potem
znw wzi na rce, jak niemowl, i spojrza na Ann oczami
wieccymi jak u robota.
Trzeba j zabra do szpitala. Potuka si, spadajc ze schodw.
Trzeba im wytumaczy. Spada ze schodw.
Mwi bez zwizku. Szed do drzwi. Nie oglda si na Ann,
ktra w szoku sza bezwolnie za nim. Cigle miaa wraenie, e ni i
e zaraz si obudzi.
Lucas powtarza raz za razem:
Spada ze schodw. Na pewno uwierz, jeli bdziemy mwi
to samo. Anno, powiemy to samo, e spada ze schodw, prawda?
Lucas mwi jak w gorczce, a Anna kiwaa gow. Chciaaby
wyrwa mu Emm, paczc histerycznie z blu i przeraenia, ale nie
odwaya si. W ostatniej chwili, ju na klatce schodowej,
uprzytomnia sobie, e Adrian zosta sam. Popdzia po niego, a
potem bujaa przez ca drog na pogotowie.
Moe by przyjecha zje ze mn lunch?
Bardzo chtnie. O ktrej mam by?
Mog by gotowa za godzin. Dobrze bdzie?
Doskonale. Zd zaatwi kilka spraw. Do zobaczenia za
godzin. Zrobi pauz, a potem doda: Pa. Causki.
Erika zarumienia si z radoci. To kolejny etap w ich zwizku.
Odpowiedziaa tym samym i odoya suchawk.

Podczas przygotowywania lunchu zacza si wstydzi swego

podstpu, cho bya przekonana, e nie moga postpi inaczej.
Godzin pniej rozleg si dzwonek. Odetchna gboko i posza
otworzy. Patrik. Erika przyja go tak gorco, e oprzytomniaa,
dopiero gdy minutnik zasygnalizowa, e makaron jest gotowy.
Co bdzie do jedzenia?
Patrik poklepa si po brzuchu na znak, e z przyjemnoci co
zje.
Spaghetti bolognese.
Mmmm, pycha. Wiesz, e jeste kobiet jak z marze? Stan
za ni, obj ramionami i zacz caowa w szyj. Jeste seksowna,
inteligentna, fantastyczna w ku, a co najwaniejsze, wietnie
gotujesz. Czego mona chcie wicej...
Zadzwoni dzwonek. Patrik spojrza pytajco na Erik, a ona
odwrcia wzrok, wytara rce i posza do drzwi. Na progu sta Dan.
Kompletnie zmaltretowany i zaamany patrzy tpo przed siebie. Erik
wstrzsn ten widok, ale staraa si nie pokaza tego po sobie.
Dan wszed do kuchni. Patrik spojrza pytajco na Erik.
Odchrzkna i przedstawia ich sobie.
Patrik Hedstrm Dan Karlsson. Dan chciaby ci co
powiedzie, ale najpierw usidziemy.
Posza przodem do jadalni, niosc rondel z sosem. Usiedli i
zaczli je w ponurych nastrojach. Erice byo ciko na sercu, ale
wiedziaa, e to konieczne. Zadzwonia przed poudniem do Dana i
przekonaa go, by opowiedzia policji o swoim romansie z Alex.

Wymylia, e bdzie mu atwiej, jeli rozmowa odbdzie si u niej w

domu.
Nie zwaajc na pytajce spojrzenie Patrika, Erika zacza
mwi.
Patriku, Dan chce ci jako funkcjonariuszowi policji o czym
powiedzie.
Kiwna na Dana, by zacz mwi. Dan wpatrywa si w swj
talerz. Jedzenia nie ruszy. Po chwili przytaczajcego milczenia w
kocu si odezwa.
To ze mn Alex si spotykaa. Jestem ojcem dziecka, ktrego
si spodziewaa.
Patrik upuci widelec. Z brzkiem spad na talerz. Erika pooya
mu rk na ramieniu i zacza wyjania.
Dan jest jednym z moich najdawniejszych i najbliszych
przyjaci. Wczoraj dotaro do mnie, e to Dan jest mczyzn, z
ktrym Alex spotykaa si we Fjllbace. Zaprosiam was obu na
lunch, bo pomylaam, e atwiej wam bdzie rozmawia tu ni w
komisariacie.
Erika widziaa, e Patrik jest niezadowolony, ale pomylaa, e
zajmie si tym pniej. Dan by przyjacielem. Postanowia zrobi
wszystko, by dodatkowo nie pogorszy jego sytuacji. Wczeniej przez
telefon powiedzia jej, e Pernilla wyjechaa z dziemi do siostry do
Munkedal. Powiedziaa, e musi sobie pewne rzeczy przemyle i na
razie nie wie, jak dalej bdzie. Niczego nie obiecuje.
Dan zobaczy nagle, e jego ycie wali si w gruzy. Wyjawienie

wszystkiego policji moe by dla niego swoistym wyzwoleniem.

Ostatnie tygodnie byy dla niego cikie. Musia ukrywa si z aob
po Alex, a z drugiej strony denerwowa si na kady dzwonek
telefonu czy pukanie do drzwi. Obawia si, e policja ustali, e jest
poszukiwanym kochankiem Alex. Teraz, gdy Pernilla ju wie, nie ba
si rozmowy z policj. Gorzej ju by nie mogo. Nie obchodzio go,
co si z nim stanie. Nie chcia tylko utraci rodziny.
Patriku, Dan nie ma nic wsplnego z tym morderstwem.
Opowie wam wszystko, co chcecie wiedzie o zwizku z Alex, ale
przysiga, e nie zrobi jej nic zego, i ja mu wierz. Moe mgby
si postara, eby to nie wyszo poza policj. Wiesz, jak ludzie gadaj,
a rodzina Dana i tak ju cierpi. On zreszt te. Zrobi bd i teraz paci
bardzo wysok cen.
Patrik nie wyglda na szczeglnie zadowolonego, ale skin
gow na znak, e sucha.
Eriko, chciabym porozmawia z Danem sam na sam.
Bez sprzeciwu wstaa i wysza do kuchni pozmywa. Od czasu do
czasu syszaa ich gosy, raz goniej, raz ciszej. Niski gos Dana na
przemian z wyszym gosem Patrika. Chwilami wymiana zda
stawaa si bardzo gorca, a kiedy po pgodzinie zjawili si obaj w
kuchni, Dan wyglda, jakby mu ulyo. Patrik natomiast spoglda
surowo. Dan obj Erik na poegnanie i poda rk Patrikowi.
Odezw si, gdybymy mieli jakie pytania powiedzia Patrik.
Prosz si przygotowa, bdzie pan musia zoy zeznania na
pimie.

Dan kiwn gow w milczeniu i machn rk na poegnanie.

Spojrzenie Patrika nie wryo nic dobrego.
Nigdy, przenigdy wicej tego nie rb. To jest dochodzenie w
sprawie morderstwa. Wszystko musi by zrobione jak naley.
Patrik zmarszczy czoo. Erika musiaa powcign ch, by
pocaunkami zetrze te zmarszczki.
Wiem, Patriku. Ale na licie podejrzanych na pierwszym
miejscu umiecilicie ojca dziecka Alex. Wiedziaam, e jeli Dan
przyjdzie do komisariatu, trafi do pokoju przesucha, gdzie nikt nie
bdzie si z nim patyczkowa. On by tego nie znis. ona zabraa
dzieci i wyjechaa. Nie wie, czy jeszcze do niego wrc. W dodatku
utraci osob, ktra, jakkolwiek by na to patrze, bya dla niego
wana.
I nie wolno mu byo okazywa alu po stracie Alex ani o tym
rozmawia. Dlatego pomylaam, e dobrze byoby, gdybycie zaczli
rozmawia tutaj, w miejscu neutralnym, bez obecnoci innych
policjantw. Rozumiem, e bdziecie go musieli przesucha, ale
najgorsze za wami. Bardzo ci przepraszam za ten podstp.
Wybaczysz mi?
Wyda wargi i przytulia si do niego. Chwycia jego rce i
pooya sobie w talii, a potem wspia si na palce, eby dosign
jego ust. Wsuna na prb czubek jzyka. Po chwili odpowiedzia
tym samym. Potem odsun j od siebie i spojrza w oczy.
Wybaczam ci, ale nigdy wicej tego nie rb, pamitaj. A teraz
odgrzej w mikrofalwce, co zostao z lunchu, eby mi przestao

burcze w brzuchu.
Poszli przytuleni do jadalni. Na talerzach zostao mnstwo
jedzenia.
Patrik mia ju wraca do komisariatu, gdy Erice przypomniao
si co jeszcze.
Wiesz, opowiadaam ci, e przed wyprowadzk Carlgrenw
mwio si o Alex co, co miao zwizek ze szko. Prbowaam to
sprawdzi, ale niewiele si dowiedziaam. Ale kto mi przypomnia,
e poza tym, e Karl-Erik Carlgren pracowa w fabryce Lorentzw,
byo jeszcze jedno ogniwo czce Alex i Nilsa. Ot Nils przez jeden
semestr mia zastpstwo w naszej szkole. Mnie nie uczy, ale wiem, e
uczy w klasie Alex. Nie wiem, czy to ma jakie znaczenie, ale
pomylaam, e powinnam ci to powiedzie.
Prosz, Nils by nauczycielem Alex. Patrik przystan na
schodkach. Moe to nie ma znaczenia, ale w tej chwili interesuje nas
wszystko, co mogo czy Nilsa Lorentza i Alex. Nie mamy zbyt
wielu innych tropw.
Spojrza na ni powanie.
Dan powiedzia co, co mi utkwio w pamici. Ot Alex
mwia mu ostatnio, e naley upora si z przeszoci. e trzeba si
odway i zmierzy z trudnymi sprawami, eby mc dalej y.
Zastanawiam si, czy ma to jaki zwizek z tym, o czym mwisz.
Patrik umilk, a potem, wracajc do rzeczywistoci, powiedzia:
Nie mog jeszcze wykreli Dana z listy podejrzanych. Mam
nadziej, e to rozumiesz.

 Rozumiem, ale bd wyrozumiay. Przyjedziesz wieczorem?

Przyjad, ale musz jeszcze jecha do domu, zabra troch
ubra na zmian i tak dalej. Bd koo sidmej.
Pocaowali si na poegnanie. Patrik wzi swj samochd, a
Erika staa na schodkach, patrzc, jak odjeda.

Patrik nie pojecha prosto do komisariatu. Kiedy wychodzi z

pracy, zabra klucze od mieszkania Andersa, nie bardzo wiedzc po
co. Teraz postanowi tam pojecha, eby spokojnie si rozejrze.
Potrzebowa

czego,

co

daoby

dochodzeniu

nowy

impuls.

Dotychczasowe tropy prowadziy w lepe uliczki.

W ten sposb, pomyla, nigdy nie znajdzie mordercy czy te
mordercw. Jak powiedziaa Erika, na czele listy podejrzanych
znajdowa si tajemniczy kochanek Alex, ale Patrik nie by ju taki
pewien. Nie by jeszcze gotw wykreli Dana, ale musia przyzna,
e ten trop nie wydaje si obiecujcy.
W mieszkaniu Andersa panowa upiorny nastrj. Patrik wci
mia przed oczami obraz wisielca, chocia ciao Andersa zostao
odcite, jeszcze zanim si tam pojawi. Nie wiedzia, czego szuka.
Woy rkawiczki, by nie zatrze ewentualnych ladw. Najpierw
stan pod hakiem, na ktrym zosta zaczepiony sznur, i usiowa
wydedukowa, w jaki sposb Anders zosta powieszony.
Nic mu si nie zgadzao. Mieszkanie byo wysokie, a ptla
zostaa zawizana tu pod hakiem. Trzeba wielkiej siy, eby unie
ciao na tak wysoko. Anders by wprawdzie do chudy, ale

wysoki, wic musia jednak sporo way. Patrik zakonotowa sobie,

eby sprawdzi wag w protokole z sekcji.
Widzia tylko jedno wytumaczenie: Andersa nie moga podnie
jedna osoba, musiao ich by wicej. Ale dlaczego w takim razie na
jego ciele nie byo adnych ladw? Nawet gdyby zosta upiony,
zostayby lady po podnoszeniu. To si nie trzymao kupy.
Patrik rozejrza si po mieszkaniu. Poza materacem w pokoju
oraz stoem i dwoma krzesami w kuchni innych mebli nie byo.
Jeszcze szuflady w kuchni. Zacz je sprawdza po kolei. Policja ju
to robia, ale postanowi si upewni, czy niczego nie przeoczono.
W czwartej szufladzie znalaz koonotatnik. Wyj go i pooy na
stole, eby przyjrze si bliej. Najpierw przypatrzy mu si pod
ostrym ktem w jaskrawym wietle padajcym z okna, by sprawdzi,
czy przypadkiem co si nie odcisno. Rzeczywicie, na pierwszej
stronie wida byo odcisk pisma.
Patrik uy znanego sposobu. Roztar delikatnie grafit z owka
znalezionego w tej samej szufladzie. Udao mu si odczyta niewielk
cz tekstu, ale dostatecznie du, by mg domyli si reszty. A
gwizdn. Ciekawe, moe co wreszcie ruszy. Ostronie woy
koonotatnik do plastikowej torebki zabranej z samochodu.
Przeszukiwa szuflady dalej. Peno w nich byo rnych rupieci.
W ostatniej znalaz co interesujcego. Przyjrza si trzymanej w rku
skrzanej atce. Bya taka sama jak ta, ktr widzieli z Erik na
nocnym stoliku Alex. Wypalono na niej tak sam inskrypcj T.M.
1976.

Po drugiej stronie, zupenie jak na kawaku skry u Alex, znalaz

kilka rozmazanych plamek krwi. Zwizek midzy Alex i Andersem
nie by dla niego niczym nowym. Ale kiedy patrzy na t atk, co nie
dawao mu spokoju.
Podwiadomo podpowiadaa mu, e atka wskazuje na co
istotnego. Co przeoczy i nie moe sobie uzmysowi, co to mogo
by. Dziki niej dowiedzia si, e co czyo Alex i Andersa ju w
1976 roku. By to rok poprzedzajcy wyprowadzk Carlgrenw, ich
zniknicie bez ladu na dwanacie miesicy. Rok przed zaginiciem
Nilsa Lorentza, ktry wedug Eriki uczy w szkole zarwno Alex, jak i
Andersa.
Patrik poj, e musi porozmawia z rodzicami Alex. Jeli jego
podejrzenia s suszne, na pewno znaj odpowiedzi na wiele pyta.
Pomog mu uoy kawaki ukadanki w cao.
Wzi koonotatnik i atk i jeszcze raz rzuci okiem na pokj.
Oczami wyobrani znw zobaczy chude ciao Andersa wiszce na
sznurze i obieca sobie, e bdzie dry t spraw dopty, dopki nie
pozna powodu, dla ktrego Anders zakoczy ycie w ten sposb.
Jeli jego domysy maj pokrycie w rzeczywistoci, to jest wprost
niewyobraalna tragedia. Zdecydowanie wolaby si myli.
Patrik odszuka w notesie numer telefonu Gsty. Na pewno
przeszkodzi mu w ukadaniu pasjansa.
Cze, mwi Patrik.
Cze, Patriku.

Sdzc po gosie, Gsta jak zwykle by zmczony. By zmczony

zawsze, a doprowadziy do tego znudzenie i zniechcenie.
Suchaj, umwie si ju na spotkanie z Carlgrenami w
Gteborgu?
Nie, nie miaem czasu. Miaem tyle innych spraw.
Gsta czeka. Przyj pozycj obronn, na wypadek gdyby Patrik
chcia mu wytkn, e nie wykona zadania. Ale zupenie nie mg si
zmusi, eby podnie suchawk i zadzwoni, a tym bardziej eby
wsi do samochodu i pojecha do Gteborga.
Nie miaby nic przeciwko temu, ebym to od ciebie przej?
Patrik wiedzia, e to pytanie retoryczne. Doskonale zdawa sobie
spraw, e Gsta bdzie szczliwy. Rzeczywicie, w gosie Gsty
nagle usysza rado.
Ale skd! Jeli chcesz przej t spraw, prosz bardzo. Mam
tyle innych rzeczy do zrobienia. Zupenie nie nadam.
Obaj mieli wiadomo, e to gra, w ktr graj od adnych kilku
lat, ale wcale im to nie przeszkadzao. Patrik mg robi to, na czym
mu zaleao, a Gsta mg spokojnie wrci do pasjansa, wiedzc, e
robota zostanie wykonana.
Mgby mi poda ich numer? Od razu zadzwoni.
Jasne, ju ci daj. O, jest... Odczyta numer telefonu
Carlgrenw.
Patrik zapisa w notesie przymocowanym do deski rozdzielczej.
Rozczy si i od razu zadzwoni do Carlgrenw. Mia nadziej, e
ich zastanie. Karl-Erik odezwa si po trzecim sygnale. Kiedy Patrik

powiedzia, o co chodzi, pan Carlgren najpierw si zawaha, ale potem

zgodzi si odpowiedzie na kilka pyta. Chcia wiedzie, o co chodzi,
ale Patrik powiedzia tylko, e pojawiy si pewne niejasnoci i by
moe Carlgrenowie bd mogli je wyjani.
Wyjecha z parkingu przed blokiem Andersa, najpierw skrci w
prawo, a nastpnie na skrzyowaniu w lewo, na tras do Gteborga.
Pierwszy odcinek droga wijca si przez las by mczcy, ale na
autostradzie szo ju szybko. Min Dingle i Munkedal. W Uddevalli
poow drogi mia za sob. Jak zwykle nastawi gono muzyk.
Bardzo lubi tak jedzi. Gdy dotar pod dom Carlgrenw w
gteborskiej dzielnicy Klltorp, posiedzia jeszcze przez chwil w
samochodzie, eby zebra siy. Jeli przeczucie go nie myli, bdzie
musia zburzy rodzinny spokj. Taka praca.
Przed dom zajecha samochd. Erika nie widziaa go, ale
usyszaa chrzst wiru pod koami. Otworzya drzwi i wyjrzaa. Ze
zdziwienia otworzya usta. Anna pomachaa do niej, a potem
otworzya tylne drzwi, eby wyj dzieci z fotelikw. Erika wsuna
na nogi drewniaki i wybiega na dwr, eby jej pomc. Anna nie
uprzedzia jej, e przyjedzie, wic Erika gowia si, co si stao.
W czarnym palcie Anna wygldaa bardzo blado. Ostronie
postawia Emm na ziemi. Tymczasem Erika odpia pasy Adriana i
wzia go na rce. W podzice otrzymaa szeroki bezzbny umiech.
Jej usta rwnie rozcigny si w umiechu. Spojrzaa pytajco na
siostr, ale Anna tylko potrzsna gow na znak, e ma nie pyta.

Erika znaa siostr dostatecznie dobrze, by wiedzie, e Anna opowie

wszystko, gdy uzna, e pora jest odpowiednia. Wczeniej nawet nie
ma co prbowa.
Ale mam dzisiaj fajnych goci. Jak to mio, e przyjechalicie
do cioci.
Erika szczebiotaa, umiechajc si do Adriana, i rozgldaa si
za Emm, swoj ulubienic. Ale Emma nie odwzajemnia umiechu.
Patrzya na Erik podejrzliwie, trzymajc si kurczowo palta matki.
Erika z Adrianem na rkach wesza po schodkach do domu, za
ni Anna z Emm za rk. W drugiej rce trzymaa ma walizk.
Erika ze zdumieniem stwierdzia, e kombi Anny jest zapakowane
prawie po dach, ale powstrzymaa si od zadawania pyta.
Zacza rozbiera Adriana. Szo jej dosy opornie. Anna
rozbieraa Emm ze znacznie wiksz wpraw. Dopiero wtedy Erika
zobaczya, e Emma ma gips na przedramieniu. Spojrzaa pytajco na
Ann, a ta znw, niemal niedostrzegalnie, potrzsna gow.
Emma nadal obserwowaa Erik, trzymajc si Anny. Z powag
patrzya na ni wielkimi oczami. Woya do buzi kciuk, co Erika
uznaa za kolejne potwierdzenie, e co si stao. Anna ju rok temu
chwalia si, e Emm udao si odzwyczai od ssania kciuka.
Erika posza do salonu, trzymajc wci w ramionach cieplutkie
dziecice ciako, i usiada na kanapie. Adrian spoglda na ni
zafascynowany. Umiecha si od czasu do czasu, jakby nie mg si
zdecydowa, czy si mia, czy nie. Taki by sodki, do zjedzenia.
Jak wam si jechao?

Erika nie wiedziaa, o czym rozmawia, ale uznaa, e dopki

Anna nie powie, co si stao, moe mwi o niczym.
No wiesz, to do daleko. Jechalimy przez Dalslandi i Emmie
robio si niedobrze na tych krtych lenych drogach, wic
musielimy co chwil stawa, eby moga odetchn wieym
powietrzem.
To pewnie nie byo nic przyjemnego, co, Emmo?
Erika prbowaa nawiza kontakt z ma. Emma potrzsna
gow, ale nadal spogldaa tylko spod grzywki, przyklejona do matki.
Myl, e powinnicie si przespa. Zgoda, Emmo? W podry
nie spalicie, pewnie jestecie zmczeni.
Emma kiwna gow i jak na zamwienie zacza trze oko
zdrow rczk.
Eriko, czy mog ich pooy na grze?
No pewnie. Po ich w sypialni rodzicw. Teraz ja tam
sypiam. ka s ju posane.
Anna wzia Adriana. Zacz mrucze z niezadowolenia, e go
zabieraj od tej fajnej cioci. Erika odnotowaa to z przyjemnoci.
Mama, kocyk przypomniaa Emma, gdy ju byli w poowie
schodw. Anna zesza na d po walizeczk, ktr zostawia w
przedpokoju.
Pomc ci? zapytaa Erika na widok Anny w jednej rce
nioscej Adriana, a w drugiej walizk. Emma cay czas si jej
trzymaa.
Nie trzeba. Jestem przyzwyczajona odpowiedziaa Anna z

krzywym,

smutnym

umiechem,

dla

siostry

nie

do

koca

zrozumiaym.
Erika nastawia kaw. Ile filianek dzi wypia? odek tego nie
wytrzyma. Nagle zastyga z yk kawy w rku. A niech to diabli.
Ubrania Patrika s porozrzucane po caej sypialni. Anna musiaaby
by gupia, eby nie skojarzy, o co chodzi. Chwil pniej Anna
zesza na d z lekko drwicym umiechem.
Nooo, siostro. Nic mi nie mwisz? Kim jest mczyzna, ktry
nie umie porzdnie rozwiesi swoich ubra?
Erika zarumienia si.
Wiesz, jako nagle to na mnie spado odpowiedziaa
niepewnie, co jeszcze bardziej rozbawio Ann. Twarz jej si
wygadzia, ustpi wyraz zmczenia. Przez chwil Erika zobaczya j
tak, jaka bya, zanim poznaa Lucasa.
No, kto to jest? Nie mamrocz, podziel si z siostr
smakowitymi szczegami. Zacznij od tego, jak si nazywa. Znam go?
Tak, chyba znasz. Pamitasz Patrika Hedstrma?
Anna krzykna i zacza si klepa po kolanach.
Patrika? Pewnie, e pamitam. Biega za tob jak szczeniak z
wywieszonym ozorem. No to si doczeka...
Tak, to znaczy... wiedziaam oczywicie, e si we mnie
podkochiwa, kiedy bylimy mali, ale nie wiedziaam, e do tego
stopnia...
Boe, musiaa by lepa! Przecie on by zakochany po uszy.
Ale romantyczna historia. Przez tyle lat usycha z tsknoty za tob, a

tu nagle patrzysz mu gboko w oczy i znajdujesz wielk mio.

Anna zapaa si za serce, a Erika si rozemiaa. Tak siostr
kochaa.
Niezupenie tak byo, bo przez ten czas zdy si oeni, ale
ona odesza od niego rok temu. Jest rozwiedziony i mieszka w
Tanumshede.
A co robi? Tylko nie mw, e jest rzemielnikiem, bo umr z
zazdroci. Zawsze marzyam o seksie z rzemielnikiem.
Erika pokazaa jej jzyk. Anna odpowiedziaa tym samym.
Nie, nie jest rzemielnikiem. A skoro ju musisz wiedzie jest
policjantem.
No, no. Innymi sowy jest mczyzn z pak. Nawet nieze,
wiesz...
Erika zdya prawie zapomnie, e taki kpiarz z tej Anny.
Pokiwaa gow i nalaa kawy, a Anna wzia z lodwki mleko i wlaa
do obu filianek. Umieszek znik z jej twarzy. Erika domylia si, e
teraz wyjani, dlaczego tak nagle pojawia si z dziemi we Fjllbace.
Moja historia miosna skoczya si raz na zawsze. Tak
naprawd stao si to wiele lat temu, ale dotaro do mnie dopiero teraz.
Umilka i utkwia wzrok w filiance. Wiem, e nigdy nie lubia
Lucasa, ale ja go naprawd kochaam. Tumaczyam sobie, e
owszem, bije mnie, ale potem zawsze przeprasza i zaklina si, e
kocha. Przynajmniej dawniej tak byo. Wmwiam sobie, e to moja
wina. Gdybym bya lepsz on, lepsz kochank i lepsz matk, nie
musiaby mnie bi.

Jakby w odpowiedzi na niewypowiedziane pytanie Eriki Anna

mwia dalej:
Tak, wiem, e to brzmi idiotycznie, ale bardzo dobrze mi szo
samooszukiwanie si. Poza tym Lucas by dobrym ojcem, co
usprawiedliwiao go w moich oczach. Nie chciaam im odbiera taty.
Ale co si stao, tak?
Erika chciaa pomc Annie. Widziaa, jak trudno jej mwi. e
zraniona zostaa jej godno. Tymczasem Anna zawsze miaa silne
poczucie wasnej wartoci i bardzo niechtnie przyznawaa si do
bdu.
Tak, co si stao. Wczoraj wieczorem. Rzuci si na mnie, jak
ma w zwyczaju. Ostatnio coraz czciej. Tylko e wczoraj...
Gos jej si zaama. Musiaa przekn lin, eby si nie
rozpaka.
Wczoraj rzuci si na Emm. By jak oszalay, a ona wesza i
nie potrafi si pohamowa. Znw przekna lin. Pojechalimy
na pogotowie. Stwierdzili, e ma pknit ko przedramienia.
Domylam si, e zoyli doniesienie na policj. Tak?
Erika czua, jak z gniewu w odku ronie jej wielka gula.
Nie. Ledwie j byo sycha. zy pyny jej po bladych
policzkach. Powiedzielimy, e spada ze schodw.
Boe, uwierzyli?
Anna umiechna si krzywo.
Przecie wiesz, jaki Lucas potrafi by czarujcy. Kompletnie
im zawrci w gowach, i lekarzowi, i pielgniarkom. Wspczuli mu

prawie tak samo jak Emmie.

Anno, musisz zoy na niego doniesienie. Nie moesz
pozwoli, eby mu to uszo pazem.
Erika patrzya na paczc siostr. Wspczua jej i bya za. Anna
skurczya si pod jej spojrzeniem.
To si nie powtrzy, ju ja tego dopilnuj. Udawaam, e
przyjmuj jego przeprosiny, ale jak tylko pojecha do pracy,
zapakowaam rzeczy do samochodu i wyjechaam. Nigdy do niego nie
wrc i ju nigdy nie skrzywdzi dzieci. Gdybym doniosa na niego na
policj, z pewnoci wczyyby si suby socjalne, a wtedy by
moe odebraliby dzieci nam obojgu.
Anno, Lucas nie pozwoli, eby mu odebraa dzieci. Jak
zamierzasz sprawi, eby ci przyznali wyczn opiek nad dziemi,
jeli nie zoysz na niego doniesienia i sprawa nie zostanie
rozpatrzona przez opiek spoeczn?
Nie wiem. Posuchaj, nie mam siy teraz o tym myle. Na razie
musiaam wyjecha od niego jak najdalej, a reszt zostawiam na
pniej. Prosz ci, nie krzycz na mnie.
Erika odstawia filiank, wstaa i obja siostr. Gaskaa j po
gowie, uciszaa i daa wypaka si na swoim ramieniu, mokrym od
ez. Nienawidzia Lucasa. Z przyjemnoci daaby w pysk temu
ajdakowi.
Birgit Carlgren wygldaa zza firanki na ulic. Karl-Erik patrzy
na jej wysoko uniesione ramiona i domyla si, e musi by bardzo

zdenerwowana. Od czasu, kiedy zadzwoni ten policjant, bez przerwy

chodzia w t i z powrotem. On sam poczu spokj, po raz pierwszy
od dawna. Postanowi opowiedzie wszystko jeli policjant zada
waciwe pytania.
Tyle lat paliy go te tajemnice. onie byo w pewien sposb
atwiej, bo wypara to wydarzenie ze wiadomoci. Nie chciaa o tym
mwi i sza przez ycie, jakby nic si nie stao. A stao si duo. Nie
byo dnia, eby o tym nie myla, i byo mu z tym ciarem coraz
trudniej. Zdawa sobie spraw, e komu patrzcemu z zewntrz
Birgit

moga

wydawa

si

silna.

Brylowaa

na

imprezach

towarzyskich, na ktrych on pozostawa niezauwaony, cho sta

obok. Pikne stroje, kosztowna biuteria i makija byy jej pancerzem.
Po powrocie do domu z kolejnej zabawy zdejmowaa pancerz i
nagle kurczya si, zapadaa. Stawaa si maa i drca jak dziecko
potrzebujce oparcia. Przez wszystkie lata maestwa targay nim
sprzeczne uczucia wobec niej. Jej wielka uroda i krucho zarazem
budziy czuo i instynkt opiekuczy, ale bezgranicznie zocia go
jej niech do zmierzenia si z ciemn stron ycia.
Najbardziej gniewao go to, e wcale nie bya gupia, ale zostaa
wychowana w przekonaniu, e kobieta powinna ukrywa inteligencj,
by pikna i bezradna. Powinna zachwyca. Nie widzia w tym nic
dziwnego. Gdy byli modzi i wieo polubieni, taki by duch czasw.
Ale czasy si zmieniy, stawiajc zupenie nowe wymagania i przed
kobietami, i przed mczyznami.
On si dostosowa, ona nie. Dzisiejszy dzie bdzie dla niej

bardzo trudny. Karl-Erik przypuszcza, e Birgit w gbi duszy wie, co

on zamierza zrobi, i dlatego od dwch godzin chodzi niespokojnie po
domu. Wiedzia rwnie, e bez walki ona nie pozwoli wycign na
wiato dzienne rodzinnych tajemnic.
Po co jeszcze ten Henrik tutaj?
Birgit patrzya na niego, zaamujc rce.
Policja chce rozmawia z rodzin, a Henrik naley do rodziny,
prawda?
Tak, ale uwaam, e to niepotrzebne. Ten policjant na pewno
zada same oglnikowe pytania, wic po co go tu cign?
Jej gos to wznosi si, to opada. Karl-Erik dobrze zna swoj
on.
Przyjecha.
Birgit raptownie odsuna si od okna. Dzwonek u drzwi rozleg
si dopiero po duszej chwili. Karl-Erik odetchn gboko i poszed
otworzy. Birgit wycofaa si do salonu, w ktrym zatopiony w
mylach siedzia na kanapie Henrik.
Dzie dobry. Patrik Hedstrm.
Karl-Erik Carlgren.
Podali sobie rce, a Karl-Erik oceni, e policjant jest chyba w
wieku Alex. Czsto tak robi, to znaczy ocenia ludzi, porwnujc ich
z Alex.
Prosz wej. Usidmy w salonie.
Patrik zdziwi si na widok Henrika, ale opanowa si i przywita
najpierw z Birgit, a nastpnie z Henrikiem. Usiedli i na chwil

zapado pene napicia milczenie. Patrik zacz mwi:

Jako nagle to wypado. Bardzo dzikuj, e pastwo zgodzili
si mnie przyj.
Wanie si zastanawialimy, czy wydarzyo si co
szczeglnego. S jakie nowe informacje? Od jakiego czasu policja
nie odzywa si do nas...
Birgit spogldaa na Patrika z nadziej w oczach.
Dochodzenie powoli si posuwa, ale tylko tyle mog
powiedzie. mier Andersa Nilssona rzucia na spraw nowe wiato.
Z pewnoci. Czy udao wam si ustali, e morderca naszej
crki i Andersa to jedna i ta sama osoba?
W gosie Birgit brzmia taki ar, e Karl-Erik ledwo si
powstrzyma, by nie pooy uspokajajco rki na jej doni. Tym
razem trzeba si oprze temu wyuczonemu odruchowi.
Na chwil odpyn mylami do przeszoci. Wydawaa si teraz
tak odlega. Z niesmakiem rozejrza si po pokoju. Zbyt atwo ulegli.
Nadal unosia si tu wo zapaty za przelan krew. Dom w Klltorp
by czym, o czym nie mogli nawet marzy, kiedy dzieci byy mae.
By duy i przestronny, zachowano w nim detale architektoniczne z
lat trzydziestych, ale wprowadzono te wszelkie nowoczesne
udogodnienia. Wreszcie byo ich na wszystko sta dziki pracy w
Gteborgu.
Salon by najwikszym pokojem w caym domu. Karl-Erik
uwaa, e jest w nim stanowczo za duo sprztw, ale Birgit miaa
szczeglne zamiowanie do wszystkiego, co nowe i byszczce. Mniej

wicej co trzy lata zaczynaa narzeka, e meble s podniszczone, e

znudziy jej si okropnie. Po kilku tygodniach znaczcych spojrze i
prb zazwyczaj ulega i siga do portfela. Jakby dziki urzdzaniu
si stale od nowa moga odnawia siebie i swoje ycie.
Obecnie Birgit przechodzia okres fascynacji Laur Ashley, w
zwizku z czym pokj by peen motyww ranych i falbanek, tym
samym a nazbyt kobiecy. Wiedzia jednak, e bdzie musia to
znosi najwyej przez par lat i jeli los bdzie mu sprzyja, przy
kolejnym urzdzaniu domu Birgit spodobaj si fotele typu
chesterfield i angielskie motywy owieckie. A jeli bdzie mia pecha,
mog to by rwnie dobrze prgi tygrysie.
Patrik odchrzkn.
Mam kilka wtpliwoci. Moe pastwo pomog mi je rozwia.
Nikt si nie odezwa. Patrik mwi dalej:
Co pastwo wiedz o znajomoci Alex z Andersem Nilssonem?
Henrik by zaskoczony. Karl-Erik domyli si, e zi nic nie
wie, i zrobio mu si przykro. Nic nie mg na to poradzi.
Chodzili kiedy do tej samej klasy, ale to byo dawno temu.
Birgit siedziaa na kanapie obok Henrika i krcia si nerwowo.
Przypominam sobie. Alex chyba wystawia na sprzeda kilka
jego obrazw w swojej galerii odezwa si Henrik.
Patrik skin gow. Henrik mwi dalej:
Nie rozumiem, co jeszcze miaoby ich czy. Jaki mg by
powd zamordowania mojej ony i artysty, ktrego dziea
sprzedawaa?

 Staramy si wanie tego dowiedzie.

Patrik milcza przez chwil, a potem powiedzia:
Niestety, ustalilimy rwnie, e mieli romans.
W ciszy, ktra zapada, Karl-Erik obserwowa wzburzenie na
twarzach ony i zicia, siedzcych naprzeciw. On sam zdziwi si
troch, ale by przekonany, e to prawda. Zwaywszy na okolicznoci,
nie byo w tym nic dziwnego.
Birgit z przeraenia zakrya usta rk, Henrik zblad. Wida byo,
e Patrik nie czuje si najlepiej w roli posaca przynoszcego ze
wieci.
To nie moe by prawda powiedziaa Birgit, patrzc na
pozostaych, ale nikt jej nie popar. Dlaczego Alex miaaby zadawa
si z kim takim?
Spojrzaa wyczekujco na ma, ale unika jej wzroku i uparcie
wpatrywa si w swoje rce. Henrik milcza, zapad si w sobie.
Czy utrzymywali kontakt po pastwa wyprowadzce z
Fjllbacki?
To niemoliwe. Alex cakowicie zerwaa wszystkie kontakty z
Fjllbacki.
Znw mwia tylko Birgit. Henrik i Karl-Erik milczeli.
Jeszcze jedna rzecz. Wyprowadzili si pastwo w poowie roku
szkolnego. Alex bya wtedy w szstej klasie. Jak to si stao?
Dlaczego nastpio to tak nagle, w rodku roku szkolnego?
Nie ma w tym nic dziwnego. M dosta wspania propozycj
pracy, ktrej po prostu nie mg odrzuci. Musia si szybko

decydowa, bo na to stanowisko potrzebowali kogo natychmiast.

Dlatego tak si stao.
Birgit przez cay czas wyamywaa sobie palce.
Ale nie zapisalicie Alex do szkoy w Gteborgu, tylko do
szkoy z internatem w Szwajcarii. Dlaczego?
Dziki nowej pracy ma byo nas na wicej sta, wic
chcielimy jej stworzy jak najlepsze warunki.
A w Gteborgu nie byo dobrej szkoy?
Patrik dry nieubaganie. Karl-Erik podziwia upr, z jakim
zmierza do celu. Te by kiedy mody i peen energii. Teraz jest
tylko zmczony.
Birgit mwia dalej:
Oczywicie, e bya, ale prosz pomyle, ile kontaktw moga
nawiza, chodzc do szkoy w Szwajcarii. Tam byy nawet dzieci z
rodzin krlewskich. Ile to znaczy w yciu!
Pojechalicie z ni do Szwajcarii?
Pojechalimy z ni, eby j zapisa, jeli o to panu chodzi.
Niezupenie.
Patrik zerkn w notatki, eby si podeprze.
Alexandra zostaa wypisana w poowie semestru letniego 1977.
Do szkoy w Szwajcarii zacza chodzi wiosn 1978 roku i rwnie
wtedy pan Carlgren rozpocz prac w Gteborgu. Moje pytanie
brzmi: gdzie pastwo byli przez rok dzielcy te wydarzenia?
Henrik zmarszczy czoo. Patrzy to na Birgit, to na Karla-Erika.
Oboje unikali jego wzroku. Karl-Erik czu nasilajcy si tpy bl w

okolicy serca.
Nie rozumiem, o co panu chodzi. Co to ma do rzeczy, czy
przeprowadzilimy si w 1977, czy w 1978 roku? Nasza crka nie
yje, a pan wypytuje nas, jakbymy my byli temu winni. Musiaa zaj
jaka pomyka. Kto musia le zapisa w jakich rejestrach.
Sprowadzilimy si tutaj wiosn 1977 roku i wtedy Alexandra posza
do szkoy w Szwajcarii.
Patrik spojrza na Birgit ze wspczuciem. Denerwowaa si
coraz bardziej.
Prosz pani, jest mi bardzo przykro, e pastwa na to naraam.
Wiem, e jest pastwu ciko, ale musz o to wszystko pyta. Moje
informacje s cise. Sprowadzilicie si tutaj dopiero na wiosn 1978
roku i nie ma dowodw, e wczeniej przebywali pastwo w Szwecji.
Dlatego musz ponownie zapyta: gdzie pastwo byli od wiosny 1977
do wiosny 1978 roku?
Birgit patrzya na ma z desperacj. Karl-Erik postanowi, e ju
nie udzieli jej pomocy, ktrej si domagaa. Uzna, e tak bdzie lepiej
dla caej rodziny, nawet jeli zniszczy to on. Nie byo wyboru.
Spojrza smutno na on i odchrzkn.
Bylimy wszyscy w Szwajcarii, ja, moja ona i Alex.
Cicho, nic nie mw, Karl-Erik!
Nie zwraca na ni uwagi i mwi dalej:
Bylimy w Szwajcarii, poniewa nasza dwunastoletnia crka
bya wtedy w ciy.
Patrik

Hedstrm wypuci piro z rki.

Gdyby nawet

podejrzewa, e tak byo, zupenie czym innym byo usysze to

wypowiedziane gono. Zreszt czy mona sobie wyobrazi co
takiego?
Moja crka zostaa wykorzystana, zgwacona. Takie dziecko!
Gos mu si zaama. Przycisn pi do ust, usiujc si
pozbiera. Po chwili zacz mwi dalej. ona nawet nie chciaa na
niego spojrze, ale ju nie mia odwrotu.
Zauwaylimy, e co jest nie w porzdku, ale nie
wiedzielimy, o co chodzi. Przedtem bya weso, spokojn
dziewczynk i nagle na pocztku szstej klasy zacza si zmienia.
Staa si milczca, zamknita w sobie. Nie przychodziy do niej adne
koleanki, cae godziny spdzaa poza domem i nie wiedzielimy,
gdzie jest. Na pocztku nie przywizywalimy do tego wikszej wagi,
sdzc, e to taki etap rozwoju, pocztek okresu dojrzewania czy co
w tym rodzaju.
Znw musia odchrzkn. Bl w piersi narasta.
Zorientowalimy si, e jest w ciy, dopiero gdy bya w
czwartym miesicu. Powinnimy wczeniej zauway objawy, ale kto
mg podejrzewa... Nawet do gowy nam nie przyszo...
Karl-Erik, prosz.
Twarz Birgit przypominaa szar mask. Henrik wyglda jak
oguszony, jakby nie potrafi uwierzy w to, co syszy. Zapewne nie
potrafi. Nawet Karl-Erik zdawa sobie spraw, jak nieprawdopodobnie brzmi to, co powiedzia. Przez dwadziecia pi lat te sowa gryzy
go od rodka, bo ze wzgldu na Birgit zdusi w sobie potrzeb ich

wypowiedzenia. Teraz buchny niepowstrzymanym strumieniem.

Aborcji w ogle nie rozwaalimy, nawet w takich
okolicznociach. I nie dalimy crce wyboru, nawet jeli go miaa.
Nie zapytalimy jej, ani co czuje, ani czego chce. Przemilczelimy
ca rzecz, zabralimy j ze szkoy i wyjechalimy za granic, gdzie
zostalimy a do porodu. Nikt nie mg si dowiedzie, bo co by
ludzie powiedzieli.
Zdawa sobie spraw, jak gorzko zabrzmiay jego ostatnie sowa.
To byo najwaniejsze, waniejsze od szczcia ich crki i jej
samopoczucia. Win za to nie mgby obarczy samej Birgit.
Wprawdzie to ona bardziej dbaa o pozory, ale kiedy zrobi rachunek
sumienia, musia przyzna, e jej uleg, bo on te pragn, eby obraz
jego rodziny pozosta niezmcony. Karl-Erik znw musia przekn
lin. Czu w ustach kwany smak soku odkowego. Potem mwi
dalej:
Po urodzeniu dziecka Alex zostaa zapisana do szkoy z
internatem, a my wrcilimy do Gteborga.
Kade sowo wypowiada z gorycz i pogard dla samego siebie.
Natomiast

oczy

Birgit

paay

gniewem,

nawet

nienawici.

Wpatryway si w niego, prbujc go zmusi do milczenia. Jej m

rozumia jednak, e wszystko si skoczyo z chwil, gdy Alex zostaa
znaleziona martwa w wannie.
Ju wtedy wiedzia, e zaczn szuka, grzeba i wyciga
wszystko na wiato dzienne. Lepiej, eby przedstawili prawd
swoimi sowami. Czy te jego sowami, bo tak wypado. By moe

powinien to zrobi wczeniej, ale musia znale w sobie odwag.

Impulsem sta si telefon od Patrika Hedstrma.
Zdawa sobie spraw, e wiele pomin. Ogarno go wielkie
zmczenie, wola odda inicjatyw Patrikowi. Niech odpowiedzi na
jego pytania wypeni wszystkie luki. Odchyli si na fotelu i chwyci
rkoma za podokietniki. Pierwszy odezwa si Henrik. Gos wyranie
mu dra.
Dlaczego nic nie powiedzielicie? Dlaczego Alex nic nie
mwia? Wiedziaem, e co przede mn ukrywa, ale co takiego?
Karl-Erik bezradnie rozoy rce. Nie potrafi odpowiedzie.
Patrik stara si zachowa zawodowy spokj, ale by wyranie
wstrznity. Podnis piro z podogi i spojrza na notes.
Kto j zgwaci? Kto ze szkoy?
Karl-Erik kiwn gow.
Czy to by... Patrik przerwa. Czy to by Nils Lorentz?
A kto to jest Nils Lorentz? zapyta Henrik.
Mia zastpstwo w szkole. Syn Nelly Lorentz odezwaa si
stalowym tonem Birgit.
Co si z nim dzieje? Musia chyba trafi do wizienia za to, co
zrobi Alex? Henrik prbowa przyj do wiadomoci opowie
Karla-Erika.
Zagin dwadziecia pi lat temu. Nikt go od tamtej pory nie
widzia. Chciabym si jednak dowiedzie, dlaczego nie zoylicie na
niego doniesienia. Przejrzaem nasze archiwum, nikt nie zoy
doniesienia na policj.

Karl-Erik zamkn oczy. Pytanie Patrika nie byo zarzutem, ale

tak je odebra. Bolao go kade sowo przypominajce o straszliwym
bdzie popenionym dwadziecia pi lat wczeniej.
Nie zoylimy doniesienia. Kiedy zrozumielimy, e Alex jest
w ciy, i kiedy ona wyjawia nam, co si stao, pobiegem do Nelly
Lorentz powiedzie, co zrobi jej syn. Miaem zamiar zawiadomi
policj, mwiem o tym Nelly, ale...
Nelly przysza do mnie z propozycj, ebymy rozwizali ten
problem bez angaowania policji. Powiedziaa, e nie naley
upokarza Alex, e caa Fjllbacka wemie j na jzyki. Musielimy
jej przyzna racj. Uznalimy, e bdzie lepiej, jeli zaatwimy to
midzy sob. Nelly obiecaa, e zatroszczy si odpowiednio o Nilsa
powiedziaa Birgit. Siedziaa na kanapie wyprostowana jak struna.
Nelly zaatwia mi rwnie doskona posad w Gteborgu.
Bylimy bardzo sabi. Te obietnice zupenie odebray nam zdolno
widzenia.
Karl-Erik rozlicza si ze sob bezlitonie uczciwie. Czas
zaprzecze min.
Wcale tak nie byo! Jak moesz tak mwi! Chodzio nam tylko
o dobro Alex. Co by zyskaa, gdyby wszyscy si dowiedzieli? A tak
miaa szans normalnie y.
Nie, Birgit, to my dalimy sobie szans, eby normalnie dalej
y. Alex t szans stracia, kiedy postanowilimy rzecz przemilcze.
Patrzyli na siebie nawzajem. Karl-Erik rozumia, e pewnych
rzeczy nie da si ju naprawi. Ona nigdy tego nie zrozumie.

 A dziecko? Co si z nim stao? Oddalicie do adopcji?

Milczenie. Nagle od strony drzwi rozleg si gos:
Nie, dziecko nie zostao oddane do adopcji. Postanowili je
zatrzyma i oszuka, nie mwic, kim jest.
Julia! Mylaem, e jeste na grze, w swoim pokoju!
Karl-Erik odwrci si. Patrzy na Juli. Staa w drzwiach.
Musiaa si zakra, schodzc z gry na palcach, bo nikt jej nie
usysza. Ciekaw by, od kiedy tam stoi.
Opara si o framug i skrzyowaa ramiona. Wyraaa protest
caym swoim nieksztatnym ciaem. Bya czwarta po poudniu, a Julia
bya jeszcze w piamie. Wygldaa, jakby nie kpaa si co najmniej
od tygodnia. Patrzc na ni, Karl-Erik odczuwa lito. Bl w piersi
narasta. Biedne brzydkie kacztko.
Gdyby nie Nelly, a moe powinnam powiedzie babcia,
nigdy bycie nic nie powiedzieli, prawda? Nie zdobylibycie si na to,
eby mi powiedzie, e moja mama to nie mama, tylko babcia, a tata
to nie tata, tylko dziadek, a przede wszystkim, e moja siostra to nie
siostra, tylko mama. Skapowa pan czy mam powtrzy? Troch to
zagmatwane.
To zjadliwe pytanie skierowaa do Patrika. Sprawiaa wraenie,
jakby wrcz delektowaa si przeraeniem, ktre widziaa na jego
twarzy.
Kompletne zboczenie, nie? ciszya gos. Teraz ju szeptaa,
kadc palec na wargach. Tylko , niech pan tego nikomu nie
opowiada. Bo co by ludzie powiedzieli? A nu zaczn obmawia

wspania rodzin Carlgrenw?

Znw mwia gono:
Cae szczcie, e Nelly wszystko mi powiedziaa zeszego lata,
kiedy w wakacje pracowaam w fabryce. Powiedziaa mi to, co
miaam prawo wiedzie. Kim naprawd jestem. Cae ycie czuam si
odsunita, niepasujca do reszty rodziny. Nie byo mi atwo z tak
siostr, ale uwielbiaam Alex. Bya wszystkim, czym ja chciaam by,
a nie byam.
Widziaam, jak patrzylicie na ni, a jak na mnie. Alex waciwie
nie interesowaa si mn, co jeszcze wzmagao moje uwielbienie.
Teraz rozumiem, e znosia mj widok z najwikszym trudem. Widok
bkarta zrodzonego z gwatu. A wycie j zmuszali, eby sobie
przypominaa o wszystkim, ilekro na mnie spojrzy. Nie rozumiecie,
jakie to okrutne?
Karl-Erik drgn na te sowa, jakby wymierzya mu policzek.
Miaa racj. Zatrzymanie Julii byo okruciestwem wobec Alex.
Musiaa cigle przeywa na nowo straszne zdarzenie, ktre przecio
jej dziecistwo. Byo okruciestwem rwnie wobec Julii. Ani on, ani
Birgit nie umieli zapomnie o jej pochodzeniu.
Julia prawdopodobnie czua to od samego pocztku, bo przysza
na wiat z krzykiem, ktry jej towarzyszy przez wszystkie lata, gdy
rosa i walczya z caym wiatem. Nie przepucia adnej okazji, eby
zachowa si nieznonie, a oni byli ju za starzy na mae dziecko,
zwaszcza tak wymagajce.
W pewnym sensie odczuli ulg, gdy pewnego dnia zeszego lata

stana przed nimi rozjuszona. Nie byli zaskoczeni, e Nelly na

wasn rk postanowia powiedzie Julii prawd. Nelly bya wstrtn
egoistk, troszczya si tylko o wasny interes. Domylali si, e jeli
uzna to za korzystne, na pewno powie Julii o wszystkim. Dlatego
wanie prbowali odwie Juli od przyjcia propozycji pracy w
wakacje, lecz ona jak zwykle si upara.
Kiedy Nelly powiedziaa jej prawd, przed Juli otworzy si
zupenie nowy wiat. Pierwszy raz w yciu dowiadczya, e kto jej
chce, e do kogo przynaley. Nelly miaa wprawdzie Jana, ale
naprawd liczyo si dla niej tylko pokrewiestwo. Powiedziaa
rwnie, e nadejdzie dzie, gdy zostawi Julii cay majtek.
Karl-Erik zdawa sobie spraw, jak to musiao wpyn na Juli.
Rozsadzaa j zo na rzekomych rodzicw. Nelly obdarzya
uwielbieniem, tak jak przedtem Alex. Wszystko to przemkno mu
przez gow, gdy patrzy na Juli stojc w drzwiach, owietlon
mikkim wiatem padajcym z kuchni.
Szkoda, e nigdy nie zrozumie, e kochali j naprawd, chocia
rzeczywicie patrzc na ni, zawsze pamitali o strasznej przeszoci.
Czuli si wobec niej niezrcznie jak wobec kogo obcego i nie umieli
sobie z tym poradzi. Nadal tak byo. Teraz bd musieli pogodzi si
z tym, e utracili j na zawsze. Fizycznie wci bya w domu, ale
duchem ju zdya ich opuci.
Henrik wyglda, jakby si dusi. Opuci gow na kolana i
zamkn oczy. Karl-Erik pomyla przez chwil, e popeni bd,
zapraszajc Henrika. Zrobi to, bo uwaa, e Henrik powinien pozna

prawd. On rwnie kocha Alex.

Ale Julio... Birgit nieporadnie wycigna ramiona w stron
Julii, a ona z pogard odwrcia si i poczapaa na gr.
Jest mi naprawd bardzo przykro. Domylaem si, e co si
nie zgadza, ale nie wyobraaem sobie czego podobnego. Nie wiem,
co powiedzie. Patrik z rezygnacj rozoy rce.
Sami te nie wiemy, co powiedzie, zwaszcza sobie. KarlErik spojrza badawczo na on.
Czy pastwo wiedz, jak dugo crka bya wykorzystywana?
Nie wiemy. Alex nie chciaa o tym mwi. Przypuszczalnie co
najmniej kilka miesicy, moe nawet rok. Zawaha si. To jest
rwnie odpowied na wczeniejsze pytanie.
Ktre pytanie? zapyta Patrik.
Co czyo Alex i Andersa. Anders te by ofiar. Dzie przed
przeprowadzk znalelimy kartk, ktr Alex napisaa do Andersa.
Wynikao z niej, e Anders rwnie zosta wykorzystany przez Nilsa.
W jaki sposb wpadli na to czy te dowiedzieli si, e znaleli si w
podobnej sytuacji, i przylgnli do siebie, szukajc pocieszenia.
Osobicie poszedem z t kartk do Very Nilsson. Opowiedziaem jej, co przydarzyo si Alex i co zapewne spotkao Andersa. Bya
to jedna z najtrudniejszych chwil w moim yciu. Anders jest, czy te
by, dla niej wszystkim. W gbi duszy miaem chyba nadziej, e
Vera zrobi to, na co mymy si nie odwayli, i zoy na niego
doniesienie, eby musia ponie kar za to, co zrobi. Ale nic si nie
wydarzyo, wic zakadam, e Vera bya tak samo saba jak my.

Karl-Erik niewiadomie masowa pier zacinit pici. Bl

potnia, promieniowa a do palcw.
Czy nie wiedz pastwo, co si stao z Nilsem?
Nie mamy pojcia. Ale mam nadziej, e ten podlec cierpi,
gdziekolwiek jest.
Od narastajcego lawinowo blu cierpy mu palce. Karl-Erik
domyli si, e dzieje si co niedobrego, gdy stwierdzi, e ma
ograniczone pole widzenia, a do tego wszystko widzi i syszy w
spowolnionym tempie. Ucieszy si, e nie dostrzega ju zoci w
oczach Birgit, ale gdy zobaczy jej niepokj, zrozumia, e to co
bardzo powanego. A potem spada na niego ciemno.
Patrik musia dusz chwil posiedzie w samochodzie i
odpocz po szalonej jedzie do szpitala Sahlgrenska. Pojecha swoim
autem za karetk i zosta na miejscu z pani Carlgren i Henrikiem a
do chwili, gdy lekarz owiadczy, e wprawdzie zawa by ciki, ale
bezporednie zagroenie mino.
Ten dzie Patrik zalicza do najbardziej przejmujcych w swoim
yciu. Jako policjant by wiadkiem wielu nieszcz, ale nigdy nie
sysza historii tak rozdzierajcej jak dzisiejsza opowie Carlgrena.
Wierzy, e byo tak, jak powiedzia Carlgren, jednoczenie nie
pojmowa, jak Alex moga normalnie y po tak strasznym przeyciu.
Nie do, e zostaa wykorzystana i pozbawiona dziecistwa, to
jeszcze stale jej o tym przypominali. Cho si stara, nie potrafi
zrozumie postpowania rodzicw Alex.

Nie

pozwoliby

gwacicielowi

swego

dziecka

unikn

odpowiedzialnoci, a tym bardziej nie przemilczaby takiego faktu.

Jak to moliwe, e pozory staj si waniejsze od ycia i zdrowia
dziecka? Zupenie tego nie rozumia.
Zamkn oczy i opar gow o zagwek. Zaczo zmierzcha.
Powinien ju jecha do domu, ale cho wiedzia, e czeka na niego
Erika, nie mg si jeszcze zdoby na to, by ruszy. Cae jego z gruntu
pozytywne nastawienie do ycia zachwiao si w posadach. Po raz
pierwszy zwtpi, czy w czowieku jest wicej dobra ni za.
By gboko poruszony, a jednoczenie zawstydzony: odczuwa
zawodow satysfakcj, e kawaki ukadanki zoyy si wreszcie w
cao. W jedno popoudnie zdoa uzyska odpowiedzi na wiele
pyta. Z drugiej strony by sfrustrowany, bo nadal przecie bdzi po
omacku i nie potrafi ustali, kto jest morderc Alex i Andersa. By
moe motywu trzeba szuka w przeszoci, a moe nie. Ale w to
akurat nie wierzy, bo by to jedyny wyrany cznik midzy Alex i
Andersem.
Dlaczego jednak mieliby zosta zamordowani, dlatego e
dwadziecia pi lat wczeniej zostali zgwaceni?A jeli tak byo, to
dlaczego dopiero teraz? Co poruszyo osad zalegajcy przez tyle lat na
dnie i doprowadzio do dwch morderstw w odstpie paru tygodni?
Najgorsze, e Patrik nie mia pojcia, w ktrym kierunku pj dalej.
Dzisiejsze popoudnie przynioso przeom, ale dochodzenie
zabrno w lep uliczk. Patrik wanie analizowa wszystko, co robi
i czego si dzi dowiedzia, gdy przypomnia sobie, e jest przecie

bardzo konkretny trop. Po wizycie u Carlgrenw, w zamieszaniu

zwizanym z zawaem Karla-Erika, zupenie o tym zapomnia. Teraz
poczu ten sam zapa co rano. Uzmysowi sobie, e wanie ma
okazj sprawdzi ten trop.
Wczy

komrk,

zignorowa

komunikat

trzech

wiadomociach gosowych i zadzwoni do biura numerw. Zapyta o

telefon do szpitala Sahlgrenska. Dosta numer centrali i poprosi o
przeczenie.
Szpital Sahlgrenska, sucham.
Dzie dobry, nazywam si Patrik Hedstrm. Chciabym si
dowiedzie, czy na oddziale medycyny sdowej pracuje niejaki
Robert Ek.
Zaraz sprawdz.
Patrik wstrzyma oddech. Robert by jego dawnym koleg ze
szkoy policyjnej. Po ukoczeniu studiw zrobi specjalizacj z
techniki ledczej. W okresie studiw utrzymywali oywione stosunki
towarzyskie, ale potem kontakt si urwa. Patrika doszy pogoski,
jakoby Robert pracowa w szpitalu Sahlgrenska, i mia nadziej, e tak
jest rzeczywicie.
Zaraz zobaczymy. Tak, Robert Ek pracuje u nas. Poczy
pana?
Tak, prosz.
Po paru sygnaach w suchawce odezwa si znajomy gos.
Oddzia medycyny sdowej, Robert Ek, sucham.
Cze, Robban, poznajesz, kto dzwoni?

Zapada cisza. Patrik nie wierzy, e Robert moe go pozna po

gosie, i ju mia podpowiedzie, gdy usysza okrzyk.
Patrik Hedstrm! Cze, stary! Kop lat! C to za okazja, e
do mnie dzwonisz? To znaczy... to prawdziwa niespodzianka.
Robert wyranie si z nim droczy, a Patrik si zawstydzi.
Zdawa sobie spraw, e nie dba o podtrzymanie przyjani. Robert
wykazywa zdecydowanie wiksz inicjatyw, ale zniechci si, bo
Patrik nie oddzwania. Teraz tym bardziej zrobio mu si gupio,
poniewa chcia prosi o przysug, ale byo za pno, eby si
wycofa.
Wiem, dugo si nie odzywaem. Tak si jednak skada, e
jestem wanie na parkingu przed szpitalem i przypomniao mi si, e
tu pracujesz. Wic pomylaem, e sprawdz, czy jeste na miejscu, i
przyjd si przywita.
No pewnie. Wchod, fajnie, e jeste.
Jak do ciebie trafi? Gdzie pracujesz?
W suterenie. Id do gwnego wejcia, zjed wind na d,
potem skr w prawo i id do koca korytarza. Tam znajdziesz drzwi,
a za tymi drzwiami jestemy my. Zadzwo, to ci wpuszcz. Bardzo
si ciesz.
Ja te si ciesz. Widzimy si za par minut.
Patrikowi byo gupio, e musi wykorzysta star znajomo. Z
drugiej strony Robert mia wobec niego dug wdzicznoci. Podczas
studiw Robert

mieszka

ze

swoj

narzeczon

Susanne,

jednoczenie mia gorcy romans z koleank z uczelni, Marie, ktra

te miaa innego partnera. Trwao to prawie dwa lata i Patrikowi

trudno byoby zliczy, ile razy ratowa mu skr. Ile razy zapewnia
mu alibi, uruchamiajc bogat wyobrani, kiedy Susanne dzwonia i
pytaa o Roberta.
Teraz, po latach, Patrik uwaa, e obaj zachowywali si
niehonorowo, ale byli wtedy modzi i niedojrzali. Tak naprawd
imponowao mu, a nawet troch zazdroci Robertowi, e taczy
odbijanego z dwiema panienkami. W kocu, rzecz jasna, wszystko si
wydao, a Robert zosta bez mieszkania i bez panienek. Po kilku
tygodniach sypiania na kanapie u Patrika jako urodzony czaru znalaz
sobie now dziewczyn z mieszkaniem.
Patrika doszy suchy nie tylko o tym, e Robert pracuje w
szpitalu Sahlgrenska, ale rwnie, e jest onaty i ma dzieci. W to
akurat trudno byo mu uwierzy. Zaraz si okae.
Kry po dugich szpitalnych korytarzach, bo cho opis Roberta
wydawa si jasny, Patrikowi udao si dwukrotnie zabdzi. W
kocu stan przed waciwymi drzwiami. Zadzwoni. Po chwili drzwi
si otworzyy.
Czeee!
Uciskali si serdecznie, a potem obaj cofnli si, eby si sobie
nawzajem przyjrze. Patrik stwierdzi, e czas obszed si z Robertem
askawie. Mia nadziej, e te dobrze wypad, ale na wszelki
wypadek wcign brzuch i wypi jednoczenie pier.
Wchod, wchod.
Robert zaprowadzi go do pokoju wielkoci schowka, w ktrym

ledwie miecia si jedna osoba. Patrik usiad po drugiej stronie

biurka, naprzeciwko Roberta. Teraz mg mu si przyjrze bliej.
Jasne wosy mia starannie uczesane, jak dawniej, a ubranie pod
biaym kitlem eleganckie jak zawsze. Patrik by zdania, e schludno
Roberta stanowia swoist przeciwwag dla chaosu w jego yciu
prywatnym. Zwrci uwag na zdjcie stojce na pce za biurkiem.
To twoja rodzina?
Nie udao mu si ukry zdziwienia. Robert umiechn si z dum
i wzi zdjcie do rki.
Tak jest, ona Carina i dzieci: Oscar i Maja.
W jakim s wieku?
Oscar ma dwa lata, Maja sze miesicy.
liczne. Od jak dawna jeste onaty?
Od trzech lat. Kiedy nie uwierzyby, e zostan ojcem
rodziny, co?
Patrik rozemia si.
Musz przyzna, e nie widziaem ci w tej roli.
Ale, jak wida, przysza kryska na Matyska. A co u ciebie?
Pewnie cay wysyp dzieci?
Zupenie nie tak. Jestem rozwiedziony. Nie mam dzieci. W tych
okolicznociach to moe i dobrze.
Bardzo mi przykro.
A tak le nie jest. Wanie szykuje si co, co wyglda
obiecujco. Zobaczymy.
A jak to si stao, e po tylu latach wyskakujesz nagle jak

diabe z pudeka?
Patrikowi zrobio si gupio, e najpierw dugo si nie odzywa, a
teraz przychodzi z prob o przysug.

Przyjechaem

do

Gteborga

w subowej

sprawie

przypomniaem sobie, e tu pracujesz. Potrzebuj pomocy, ale

niestety nie mam tyle czasu, eby zaatwi wszystkie formalnoci, bo
bdzie to trwao cae tygodnie. Nie mam tyle czasu ani cierpliwoci.
Robert wyglda na zaciekawionego. Zoy donie i czeka na
dalszy cig. Patrik pochyli si, wyj z torby papier w folii i poda
Robertowi. Robert zacz go oglda w wietle stojcej na biurku
lampy.
Ten papier pochodzi z koonotatnika, ktry znalazem w
mieszkaniu ofiary morderstwa. Wida na nim odcisk innej zapisanej
kartki, ale jest na tyle saby, e da si odczyta jedynie czciowo.
Zdaje si, e macie sprzt umoliwiajcy odczytanie takiej kopii,
prawda?
No tak, oczywicie odpar Robert z pewnym ociganiem,
wci ogldajc papier w wietle lampy. Ale jak sam powiedziae,
obowizuj pewne procedury, take co do kolejnoci. Mamy peno
spraw czekajcych na ekspertyz.
Wiem oczywicie, e tak jest. Pomylaem tylko, e by moe
da si to szybko i atwo sprawdzi. Bybym bardzo wdziczny, gdyby
tylko zerkn i powiedzia, czy da si to odczyta...
Robert zmarszczy czoo, jakby si zastanawia nad sowami
Patrika, a potem umiechn si szelmowsko i wsta z krzesa.

 Bez przesady z t biurokracj. Przecie to tylko par minut.

Chodmy.
Wyszed z pokoju i poszed przodem, prowadzc Patrika do
pokoju naprzeciwko. Byo to due i jasne pomieszczenie, pene
dziwnych sprztw. Wszystko lnio kliniczn czystoci. Wraenie
potgoway nienobiae ciany i chromowane szafki i blaty. Podeszli
do urzdzenia stojcego w gbi sali. Robert ostronie wyj papier z
folii i umieci na pytce. Nacisn guzik on i zapalio si bkitnawe
wiato. Na papierze ukaza si wyranie cay tekst.
Widzisz? O to ci chodzio?
Patrik przebieg po nim wzrokiem.
Na to liczyem. Moesz to chwil przytrzyma, ebym mg
przepisa?
Robert umiechn si.
Uatwi ci ycie jeszcze bardziej. Ten aparat umoliwia
zrobienie zdjcia tekstu. Bdziesz je mg ze sob zabra.
Patrik umiechn si szeroko.
Super! Dzikuj.
Po pgodzinie Patrik wyszed z fotokopi kartki wydartej z
koonotatnika Andersa. Przedtem zoy Robertowi

uroczyst

obietnic, e bdzie si czciej odzywa. Mia nadziej, e jej

dotrzyma, ale niestety zna siebie a za dobrze.
Jecha do domu pogrony w mylach. Uwielbia jedzi po
ciemku. atwiej mu si mylao, gdy go otulaa aksamitna noc, z
rzadka przecinana wiatami nielicznych samochodw jadcych z

przeciwka. Poskada uzyskane wczeniej informacje z tym, co

odczyta z kartki, i kiedy wjeda przed dom w Tanumshede, by
pewien, e udao mu si rozwiza przynajmniej jedn z mczcych
go zagadek.
Dziwnie si czu, kadc si spa bez Eriki. To dziwne, jak
szybko czowiek przyzwyczaja si do przyjemnych rzeczy. Okazao
si, e trudno mu si zasypia samemu. Kiedy Erika zadzwonia do
niego z wiadomoci, e nieoczekiwanie przyjechaa jej siostra i
bdzie lepiej, jeli Patrik zanocuje u siebie, poczu taki zawd, e a
go to zdziwio. Chcia spyta, co si dzieje, ale domyli si, e Erika
nie moe rozmawia. Powiedzia tylko, e jutro si odezwie i e
tskni.
Myli o Erice i o tym, co ma do zrobienia jutro, nie daway mu
zasn. Mia przed sob dug noc.
Okazja do rozmowy nadarzya si dopiero wieczorem, kiedy
dzieci zasny. Erika szybko rozmrozia gotowe danie, bo Anna
powinna zje co gorcego. Jej samej te burczao w brzuchu, bo z
tego wszystkiego rwnie zapomniaa co zje.
Ale Anna nie tyle jada, ile grzebaa widelcem na talerzu. Erika
tak jak dawniej zaniepokoia si o modsz siostr. Chciaaby, jak
kiedy, gdy byy mae, utuli Ann, zapewni, e wszystko bdzie
dobrze, i pocaowa bolce miejsce, eby bl znikn. S jednak
dorose, a problem Anny to sprawa znacznie powaniejsza.
Wobec tego problemu Erika czua si cakowicie bezradna i

bezsilna. Po raz pierwszy siostra wydaa jej si kim obcym. Czua si

niezrcznie i nie wiedziaa, jak z ni rozmawia. Czekaa w milczeniu,
a Anna zrobi pierwszy krok. Nastpio to dopiero po duszej chwili.
Nie wiem, co robi. Co bdzie ze mn i z dziemi? Gdzie si
podziejemy? Z czego bd y? Tyle lat siedziaam w domu, nic nie
umiem.
Anna zacisna donie na blacie stou, jakby fizycznie chciaa
zapanowa nad sytuacj.
Powoli, nie wszystko naraz. Wszystko si uoy, tylko trzeba
si do tego zabra powoli. Moesz tu zosta z dziemi, jak dugo
zechcesz. To jest rwnie twj dom, prawda?
Pozwolia sobie na lekki umiech i ku jej radoci Anna rwnie
si umiechna. A potem otara nos wierzchem doni i zacza w
zamyleniu skuba obrus.
Nie mog sobie wybaczy, e dopuciam, eby sprawy zaszy
tak daleko. Jak ja mogam pozwoli, eby Lucas zrobi krzywd
Emmie?
Lao jej si z nosa. Signa po chusteczk.
Dlaczego do tego dopuciam? Przecie w gbi duszy
wiedziaam, e to si stanie, ale wolaam zamkn oczy, bo tak mi
byo wygodniej.
Anno, akurat w tej sprawie mam stuprocentow pewno.
wiadomie nigdy nie pozwoliaby zrobi dzieciom krzywdy.
Erika signa przez st i chwycia przeraliwie chud rk
Anny. Koci doni miaa kruche jak ptak, a strach byo cisn

mocniej.
Sama nie rozumiem, jak to si dzieje, e cho tak postpi,
nadal go kocham. Trwa to od tak dawna, e ta mio staa si czci
mnie. Nie potrafi si jej wyzby. Chciaabym j dosownie wyci z
siebie, bo czuj si przez to odraajca i brudna.
Drug drc rk pooya na piersi.
Anno, to normalne, nie ma si czego wstydzi. Powinna teraz
pomyle o sobie i zadba o siebie.
Umilka.
Ale jedn rzecz musisz zrobi. Musisz zoy na niego
doniesienie na policj.
Nie, Eriko, nie mog.
zy pyny jej po policzkach, po podbrdku i kapay na obrus,
zostawiajc mokre plamki.
Anno, musisz. Nie moe mu to uj pazem. Nawet mi nie
mw, e zgadzasz si, eby nie ponis konsekwencji tego, e niemal
zama rk wasnej crce!
Nie, no tak, zreszt nie wiem. Nie umiem teraz myle jasno.
Czuj, jakbym miaa w gowie wat. Nie mam siy, moe pniej.
Nie, Anno, pniej bdzie za pno. Musisz to zrobi teraz!
Pojad z tob do komisariatu. Pamitaj, musisz to zrobi. Nie tylko
dla dzieci, rwnie dla siebie.
Nie wiem, czy dam rad.
A ja wiem, e dasz. W odrnieniu od nas Emma i Adrian maj
kochajc mam, gotow dla nich na wszystko.

W gosie Eriki zabrzmiao rozgoryczenie.

Anna westchna.
Prosz ci, daj sobie z tym spokj. Ja ju dawno pogodziam si
z tym, e miaymy waciwie tylko tat, i przestaam si zastanawia,
dlaczego tak byo. Co moemy wiedzie? Moe mama nie chciaa
mie dzieci? A moe byymy inne, niby chciaa? Nigdy si tego nie
dowiemy i nie ma co tego wakowa. Ja i tak miaam dobrze, bo
miaam ciebie. Nigdy ci tego nie mwiam, ale zdaj sobie spraw, ile
dla mnie zrobia i ile znaczya w okresie dorastania.
Ty nie miaa nikogo, kto w zastpstwie mamy zajby si tob.
Ale prosz ci, nie pielgnuj w sobie tego alu. Mylisz, e nie
widziaam, jak si wycofywaa, gdy poznawaa kogo i sprawa
zaczynaa by powana? Na wszelki wypadek, eby ci przypadkiem
nie zrani. Eriko, przesta rozpamitywa przeszo. Wydaje mi si,
e w twoim yciu zdarzyo si co naprawd fajnego, wic tego nie
zepsuj. Chciaabym kiedy zosta cioci.
Obie rozemiay si przez zy. Erika musiaa wytrze serwetk
nos. Powietrze byo a gste od emocji. Przeyway co w rodzaju
duchowych porzdkw. Tyle byo dotd rzeczy niewypowiedzianych,
tyle kurzu po ktach. Obie czuy, e pora posprzta.
Przegaday ca noc, a do witu. Dzieci spay duej ni zwykle,
a gdy Adrian w kocu da zna krzykiem, e nie pi, Erika
zaofiarowaa si, e do poudnia zaopiekuje si dziemi, aby Anna
moga si przespa.
Zrobio jej si lekko na duszy. Nie zapomniaa o Emmie i o tym,

co jej si przydarzyo, ale ulyo jej, bo powiedziay sobie z Ann

wiele rzeczy, ktre powinny wypowiedzie dawno temu. Rwnie
nieprzyjemnych, cho koniecznych. Erika bya zaskoczona, e Anna
potrafi j tak atwo przejrze. Musiaa przyzna, e nie doceniaa
modszej siostry, a nawet traktowaa j lekcewaco, jak due,
nieodpowiedzialne dziecko. Ucieszya si, gdy si przekonaa, jaka
jest naprawd.
Porozmawiay te o Patriku. Erika postanowia do niego
zadzwoni. Wybraa numer domowy, a gdy nie odebra, zadzwonia
na komrk. Na rku trzymaa Adriana. Telefonowanie byo sporym
wyzwaniem, poniewa may by zachwycony fantastyczn zabawk i
uparcie usiowa j Erice zabra. Patrik odebra ju po pierwszym
sygnale. Erika zapomniaa o zmczeniu.
Cze, kochanie.
Bardzo lubi, kiedy tak do mnie mwisz.
Co sycha?
Dzikuj, mamy tu kryzys rodzinny. Powiem ci, jak si
zobaczymy. Sporo si wydarzyo i przegadaymy z Ann ca noc.
Teraz pilnuj dzieci, eby moga si troch przespa.
Patrik usysza w suchawce, e stumia ziewnicie.
Zmczona jeste?
Tak. Jak nie wiem co, ale Anna potrzebuje snu bardziej ode
mnie, wic posiedz z dziemi. S za mae, eby same si sob zaj.
Jakby na potwierdzenie Adrian zamrucza. Patrik zdecydowa si
w jednej chwili.

 Mam inny pomys.

Czyby? Przywiza dzieci do porczy schodw? Erika
zamiaa si.
Ja przyjad ich popilnowa.
Erika zamiaa si z niedowierzaniem.
Ty? Dzieci popilnujesz?
Patrik poczu si uraony.
Chcesz powiedzie, e nie potrafi? Skoro mogem sam jeden
obezwadni dwch wamywaczy, bez problemu poradz sobie z
dwiema maymi osbkami. A moe nie masz do mnie zaufania?
Erika westchna teatralnie.
Moe i sobie poradzisz. Ale ostrzegam, maj niespoyte siy.
Jeste pewien, e dotrzymasz im kroku? Mam na myli twj podeszy
wiek.
Sprbuj. Na wszelki wypadek zabior leki nasercowe.
No dobrze, propozycja przyjta. Kiedy bdziesz?
Zaraz. Miaem spraw we Fjllbace i wanie minem plac do
minigolfa, wic bd za jakie pi minut.
Gdy wysiad z samochodu, Erika ju na niego czekaa w
drzwiach. Trzymaa na rku pucoowatego chopczyka z wielkim
zapaem machajcego rczk. Za nimi, ssc kciuk, staa ledwie
widoczna dziewczynka. Drug rczk, zagipsowan, trzymaa na
temblaku.
Patrik nie zna przyczyny nagego pojawienia si Anny, ale
zwaywszy na to, co Erika opowiadaa o szwagrze, widok Emmy

wzbudzi

nim

nieprzyjemne

podejrzenia.

Nie

pyta.

odpowiednim momencie Erika mu opowie.

Przywita si po kolei z ca trjk. Erice da buziaka, Adriana
pogaska po policzku, a potem przykucn, eby przywita si z
Emm. Bya bardzo powana. Chwyci zdrow rczk i powiedzia:
Cze, mam na imi Patrik. A ty?
Odpowiedziaa z pewnym ociganiem:
Emma.
Kciuk natychmiast wrci do buzi.
Ona si jeszcze rozrusza.
Erika przekazaa Adriana Patrikowi i zwrcia si do Emmy:
Mama i ciocia Erika musz troch pospa. Patrik was popilnuje,
zgoda? On jest moim przyjacielem. Jest bardzo, bardzo miy. A jak ty
bdziesz bardzo, ale to bardzo grzeczna, Patrik da ci loda z
zamraarki.
Emma spojrzaa nieufnie na Erik, ale lody byy tak nieodpart
pokus, e skina gow.
W takim razie zostawiam was. Na razie. Prosz, zadbaj, eby
przeyy, dopki si nie obudz.
Erika znikna na schodach, a Patrik zwrci si do Emmy, ktra
nadal przygldaa mu si nieufnie:
No to jak? Zagramy w szachy? Nie? A co powiesz na lody na
niadanie? Widz, e to ci si podoba. Dobra. Kto dobiegnie do
lodwki ostatni, dostanie zamiast lodw marchewk.

Anna budzia si powoli. Miaa wraenie, e pi od stu lat, istna

pica Krlewna. Otworzya oczy i w pierwszej chwili nie moga si
zorientowa, gdzie jest. Spojrzaa na znajome tapety swojego
dawnego pokoju i wtedy caym ciarem spado na ni wspomnienie
ostatnich wydarze. Usiada na ku. Dzieci!
Po chwili usyszaa dochodzce z parteru radosne okrzyki Emmy
i przypomniaa sobie, e Erika obiecaa popilnowa dzieci.
Postanowia jeszcze polee w ciepym ku. Jeli wstanie, bdzie
musiaa zacz dziaa, a tak zafunduje sobie jeszcze kilka minut
ucieczki od rzeczywistoci.
Po chwili zaczo do niej dociera, e wrd dobiegajcych z
dou miechw Emmy i Adriana sycha gos, ktry nie naley do
Eriki. Przerazia si, e to Lucas, ale zaraz zdaa sobie spraw, e
Erika prdzej zastrzeliaby go na miejscu, ni wpucia do domu.
Zacza si domyla, kto to jest. Zakrada si na palcach na schody i
wyjrzaa przez balustrad.
Salon wyglda, jakby przeszed przez niego huragan. Z poduszek
kanapy, czterech krzese i koca powsta namiot, a po caej pododze
walay si klocki Adriana. Na stole leao mnstwo papierkw po
lodach. Anna miaa nadziej, e to Patrik okae si tym amatorem
lodw, ale zaraz zrozumiaa, e nie ma co liczy, eby jej crka zjada
kolacj, nie mwic o obiedzie.
Tymczasem
wygldajcego,

crka

siedziaa

ciemnowosego

na
i

ramionach
ciemnookiego

sympatycznie
mczyzny.

Zamiewaa si, a wtrowa jej Adrian, lecy w samej pieluszce na

kocu na pododze. Wida byo, e Patrik bawi si najlepiej z caej

trjki. Na zawsze zapewnio mu to sympati Anny.
Wstaa i chrzkna, by zwrci uwag zabawowiczw.
Mamo, zobacz, mam konika.
Emma chciaa pokaza, e ma wadz nad konikiem, i
pocigna go mocno za wosy, nie zwaajc na agodne protesty
Patrika.
Emmo, bd dobra dla konika, bo wicej na nim nie pojedzisz.
Ta uwaga zastanowia ma amazonk. Na wszelki wypadek
zdrow rczk poklepaa grzyw Patrika.
Witaj, Anno. Kop lat.
Rzeczywicie, kop lat. Mam nadziej, e moje dzieci ci nie
wykoczyy.
Ale skd, byo fantastycznie. Na chwil spowania.
Bardzo uwaaem na jej rczk.
Jestem o to zupenie spokojna. Widz, e Emma ma si
znakomicie. Erika pi?
Tak. Rozmawiaem z ni rano przez telefon. Wydawaa si
zmczona, wic zaproponowaem, e si wcz.
I to z jakim powodzeniem!
No tak, chocia narobilimy baaganu. Mam nadziej, e Erika
nie bdzie na mnie za o ten rozgardiasz.
Ann rozbawia jego mina. Jakby Erika ju prbowaa go
dyscyplinowa.
Posprztamy razem, ale musz si najpierw napi kawy. Moe

te si napijesz?
Pili kaw i gawdzili jak starzy przyjaciele. Droga do serca Anny
prowadzia przez dzieci, a uwielbienie Emmy, ktra nawet na moment
nie odstpowaa Patrika, nie pozostawiao adnych wtpliwoci. Anna
prosia, eby Emma daa mu odpocz, ale Patrikowi zupenie to nie
przeszkadzao.
Erika pojawia si zaspana godzin pniej. Przez ten czas Anna
zdya si dowiedzie o Patriku wszystkiego, od rozmiaru butw
poczwszy, na przyczynach rozpadu jego maestwa skoczywszy.
Kiedy Patrik w kocu oznajmi, e musi i, zaprotestoway wszystkie
trzy. Adrian zapewne te by si dooy, gdyby nie usn ze
zmczenia.
Kiedy Patrik odjeda, Anna spojrzaa na Erik szeroko
otwartymi oczami.
Boooe, taki facet to marzenie kadej teciowej. Suchaj, moe
ma modszego brata?
Erika si umiechna.
Patrik od kilku godzin odkada spraw, ktra nie daa mu spa
ostatniej nocy. Nieczsto si zdarzao, eby z tak niechci
podchodzi do zadania, ktre o czym dobrze wiedzia naleao do
jego obowizkw. Zna ju sprawc jednego z dwch morderstw, ale
wcale go to nie cieszyo.
Jecha powoli z Slvik w kierunku centrum. Chcia jecha jak
najduej, ale mia niedaleko, znalaz si na miejscu wczeniej.

Postawi samochd na parkingu koo sklepu spoywczego i ostatni

odcinek przeszed piechot. Dom sta na grce, przy jednej z ulic
schodzcych stromo a do szop na odzie nad sam wod.
By to adny, stary dom, cho sdzc po wygldzie,
zaniedbywany od wielu lat. Patrik odetchn gboko i zapuka. Od tej
chwili liczy si wycznie profesjonalizm. Nie ma miejsca na emocje,
jest policjantem wykonujcym swoj prac niezalenie od tego, jak si
z tym czuje.
Vera otworzya niemal natychmiast. Spojrzaa pytajco, ale zaraz
si odsuna i wpucia go do rodka. Posza przodem do kuchni i
oboje usiedli przy stole. Nie zapytaa, o co chodzi. Patrik pomyla, e
ju wie. Tak czy inaczej, powinien w moliwie najagodniejszej
formie powiedzie, co ma do powiedzenia.
Patrzya na niego spokojnie. Tylko ciemne obwdki wok oczu
wiadczyy o tym, e cierpi. Przed ni na stole lea stary album ze
zdjciami. Patrik domyla si, e gdyby go otworzy, zobaczyby
zdjcia Andersa z dziecistwa. Byo mu przykro przychodzi do matki
pogronej w aobie, tym bardziej e od mierci syna mino
zaledwie par dni, ale wiedzia, e musi zapomnie o odruchach serca
i skupi si na ustalaniu prawdy o mierci Andersa.
Prosz pani, okolicznoci naszego poprzedniego spotkania byy
bardzo przykre. Chciabym zacz od wyrazw wspczucia w
zwizku ze mierci syna.
Vera skina gow, czekajc na dalszy cig.
Zdaj sobie spraw, e jest pani bardzo ciko, ale musz

wyjani wszystkie okolicznoci. Mam nadziej, e pani to rozumie.

Mwi powoli i wyranie, jak do dziecka, cho sam nie wiedzia
dlaczego. Bardzo chcia, eby naprawd zrozumiaa.
Przyjlimy zaoenie, e Anders zosta zamordowany.
Szukalimy nawet zwizku midzy jego mierci i zamordowaniem
Alexandry Wijkner, z ktr jak wiedzielimy wiele go czyo. Nie
znalelimy jednak adnych ladw domniemanego mordercy i nie
zdoalimy ustali, w jaki sposb morderstwo zostao dokonane.
Szczerze mwic, bralimy pod uwag rne ewentualnoci, ale nie
udao nam si ustali przebiegu wydarze. Ale pniej w mieszkaniu
Andersa znalazem to.
Patrik pooy przed ni fotokopi. Na twarzy Very pojawi si
wyraz zdziwienia. Kilka razy spojrzaa na Patrika, na papier,
podniosa go, odwrcia, przesuna palcami po literach. Wreszcie ze
zdumion min pooya go na stole.
Gdzie pan to znalaz? zapytaa gosem ochrypym ze smutku.
W mieszkaniu Andersa. Jest pani zdziwiona, bo mylaa pani,
e zabraa jedyny egzemplarz listu, prawda?
Skina gow. Patrik mwi dalej:
Waciwie tak byo. Ale znalazem koonotatnik, w ktrym
Anders pisa ten list, i kartk, na ktrej zosta odcisk. To wanie to.
Vera umiechna si ironicznie.
Nie pomylaam o tym. Spryciarz z pana, e pan na to wpad.
Wydaje mi si, e mniej wicej wiem, co si zdarzyo, ale
chciabym, e pani opowiedziaa to wasnymi sowami.

Przez chwil obracaa w rku papier. Czubkami palcw

przesuwaa po literach, jakby czytaa pismo dla niewidomych.
Westchna gboko. Po chwili postanowia odpowiedzie na
uprzejm, lecz zdecydowan prob Patrika.
Przyszam do Andersa z zakupami. Drzwi, jak prawie zawsze,
nie byy zamknite na klucz, wic zawoaam tylko od progu i
weszam. Byo cicho. Od razu go zobaczyam. Na ten widok serce mi
stano w piersi, jakby przestao bi. Koysa si lekko, jak na wietrze,
cho wiedziaam, e to przecie niemoliwe.
Dlaczego nie wezwaa pani policji albo pogotowia?
Wzruszya ramionami.
Nie wiem. W pierwszej chwili chciaam go ciga, ale jak
weszam do pokoju, zobaczyam, e jest za pno. Mj synek ju nie
y.
Po raz pierwszy gos jej zadra, ale przekna lin. Po chwili
zacza mwi dalej, ze spokojem, ktry sprawia do niesamowite
wraenie.
Ten list znalazam w kuchni. Czyta pan, wic wie pan, co w
nim jest. Nie chcia y. To byo jedno niekoczce si cierpienie i nie
mia ju si walczy. Nie mia powodu trwa. Przesiedziaam w tej
kuchni godzin, moe dwie, sama nie wiem. Schowaam list do
torebki, to by moment. Potem jeszcze odstawiam na miejsce stoek,
na ktry wszed, eby wsun gow w ptl.
Ale dlaczego? Po co pani to zrobia?
Spojrzenie miaa spokojne, ale sdzc po dreniu rk, by to

spokj pozorny. Patrik nie umia wyobrazi sobie koszmaru, jakim

musia by dla matki widok powieszonego syna, z wywalonym sinym
jzykiem i wytrzeszczonymi oczami. Nawet dla niego byo to
przeraajce, a co dopiero dla matki, ktrej ten widok zostanie w
pamici do koca ycia.
Chciaam go ochroni przed kolejnym upokorzeniem. Tyle lat
ludzie patrzyli na niego z pogard, wytykali palcami, wymiewali.
Zadzierali nosa i czuli si lepsi. A co by dopiero powiedzieli na wie,
e si powiesi? Chciaam mu oszczdzi wstydu i wydawao mi si,
e mog to zrobi tylko w ten sposb.
Cigle nie rozumiem. Dlaczego samobjstwo miaoby by
czym gorszym ni morderstwo?
Za mody pan jest, eby to zrozumie. Tu, na wybrzeu, ludzie
maj samobjcw w gbokiej pogardzie. Nie chciaam, eby tak
mwili o moim synku. Wystarczy, e obrzucali go botem przez tyle
lat.
W gosie Very zabrzmia stalowy ton. Tyle lat staraa si osania
syna, pomaga mu, wic ta ch ochrony Andersa, nawet po mierci,
na swj sposb bya naturalna. Ale Patrik nadal nie rozumia jej
postpowania.
Vera signa po album lecy na stole i rozoya go, eby mogli
oglda razem. Sdzc po strojach, zdjcia byy robione w latach
siedemdziesitych. Ze wszystkich lekko pokych fotografii
wyzieraa rozemiana, beztroska buzia Andersa.
Prawda, jaki by z niego adny chopak powiedziaa

rozmarzonym tonem, przesuwajc palcem po zdjciach.

Patrik patrzy z zainteresowaniem. Nie do wiary, e to ta sama
osoba. Zapamita Andersa jako wrak czowieka. Dobrze, e
chopczyk z tych zdj nie wiedzia, jaki los go czeka. Zainteresowao
go szczeglnie jedno. Obok Andersa, siedzcego na kolarzwce, staa
chuda jasnowosa dziewczynka. Patrzya niemiao spod grzywki, a na
buzi miaa cie umiechu.
To przecie Alex?
Tak odpowiedziaa krtko.
Czsto si razem bawili w dziecistwie?
Niezbyt, ale zdarzao si. W kocu chodzili do jednej klasy.
Patrik wszed na grzski grunt. Kolejne kroki musia stawia
bardzo ostronie.
Syszaem, e przez pewien czas uczy ich Nils Lorentz.
Vera spojrzaa na niego badawczo.
Moliwe. To byo tak dawno.
Z tego, co syszaem, ludzie gadali o Nilsie Lorentzu. Take po
jego zaginiciu.
Tutejsi ludzie wygaduj rne rzeczy, wic i o nim mogli
plotkowa.
Patrik dotkn jtrzcej rany, ale nie mg na tym poprzesta.
Rozmawiaem z rodzicami Alex. Ujawnili pewne fakty
dotyczce Nilsa Lorentza. Take Andersa.
Ach tak. Vera nie zamierzaa mu niczego uatwia.
Wedug nich Nils Lorentz wykorzystywa Alex, a take

Andersa.
Vera siedziaa sztywno na samym brzegu krzesa. Nic nie
odpowiedziaa, cho stwierdzenie Patrika byo w istocie pytaniem.
Postanowi cierpliwie poczeka. Vera walczya ze sob przez chwil.
Zamkna album i wstaa.
Nie chc rozmawia o dawnych dziejach. Prosz, eby pan
sobie poszed. Wiecie, gdzie mnie szuka, jeli policja zechce mi
zrobi spraw za to, co zrobiam po mierci Andersa, ale nie bd
wam pomaga w wyciganiu na wiato dzienne tego, co powinno
pozosta pogrzebane.
Jeszcze tylko jedno pytanie: czy kiedykolwiek rozmawiaa pani
o tym z Alexandr? Jak si dowiedziaem, chciaa si rozliczy z
przeszoci, wic byoby naturalne, gdyby z pani rozmawiaa.
A pewnie. Byam u niej w domu, jaki tydzie przed jej
mierci. Suchaam tych jej naiwnych pomysw, e trzeba rozprawi
si z przeszoci, wycign trupy z szafy i tak dalej. Takie tam
modne bzdury. Ludzie maj dzi mani, eby publicznie pra brudy,
e niby odsanianie tajemnic i wasnych grzechw wychodzi na
zdrowie. Ale pewne sprawy powinny pozosta prywatne. I to jej
powiedziaam. Nie wiem, czy mnie posuchaa, mam nadziej, e tak.
W przeciwnym razie tylko niepotrzebnie nabawiam si u niej
zapalenia pcherza, bo zimno miaa jak w psiarni.
Vera daa do zrozumienia, e na tym koczy rozmow, i ruszya
do drzwi. Otworzya i poegnaa si sztywno.
Znalazszy si na mrozie, Patrik nacign czapk na uszy i

woy grube rkawice. Mimo to z zimna przestpowa z nogi na

nog. W kocu dla rozgrzewki zacz przytupywa, a potem rano
ruszy do samochodu.
Po

tej

rozmowie

wiedzia

tyle,

Vera

jest

osob

skomplikowan, z zupenie innego pokolenia, cho i ze swoim si nie

zgadzaa w podejciu do wielu spraw. Przez cae lata utrzymywaa
siebie i syna. A potem ratowaa go, gdy ju by dorosy i powinien
sam sobie radzi. W pewnym sensie bya kobiet wyzwolon, bo
poradzia sobie bez mczyzny, ale krpoway j zasady obowizujce
kobiety z jej pokolenia. Mczyzn zreszt te. Patrik ywi dla niej
co w rodzaju niechtnego podziwu. Bya osob siln, skomplikowan
i zniosa wicej, ni powinno przypada na jednego czowieka.
Patrik nie by pewien, jakie mog by konsekwencje jej prby
upozorowania morderstwa. Bdzie musia zoy przeoonym raport
w tej sprawie, ale nie umia przewidzie, co bdzie dalej. Gdyby to od
niego zaleao, spojrzaby na to przez palce, ale nie mgby obieca,
e tak bdzie. Zgodnie z prawem powinno jej si postawi zarzut
utrudniania dochodzenia, ale Patrik mia nadziej, e do tego nie
dojdzie. Trudno, polubi Ver za jej waleczno. Nie ma teraz zbyt
wielu takich ludzi.
Wsiad do samochodu i wczy komrk. Okazao si, e ma
nagran wiadomo od Eriki, ktra w imieniu trzech pa i malutkiego
pana wyrazia nadziej, e Patrik zje z nimi kolacj. Spojrza na
zegarek. Bya ju pita. Uzna wic, e eby jecha do komisariatu,
jest za pno, a do domu nie ma po co.

Przedtem jednak zadzwoni do Anniki i opowiedzia krtko, co

zaatwi. Pomin niektre szczegy. Zostawi je sobie na rozmow
oko w oko z Mellbergiem. Przede wszystkim chcia unikn
nieporozumienia. Mellberg mgby, dla zaspokojenia wasnych
ambicji, zarzdzi wielk akcj.
Jadc do Eriki, Patrik wrci mylami do morderstwa Alex.
Irytowao go, e kolejny trop okaza si faszywy. Dwa morderstwa to
dwa razy wiksza szansa, e sprawca popeni bd. Tymczasem
znalaz si znw w punkcie wyjcia i po raz pierwszy pomyla, e
moe nie uda mu si znale mordercy Alex, cho tak bardzo si stara.
Zrobio mu si przykro, bo mia wraenie, jakby pozna Alex lepiej
ni inni. Gboko go poruszyo wszystko, czego si dowiedzia o jej
dziecistwie i pniejszym yciu.
Trzeba bdzie pogodzi si z porak. Zabrn w lep uliczk i
nie wie, gdzie szuka dalej. Za chwil spotka si z Erik i jej siostr
oraz z dziemi. Tego wanie potrzebowa. Czu si kompletnie
przytoczony cudzymi nieszczciami.
Mellberg niecierpliwie bbni palcami o blat biurka. Gdzie ten
smarkacz si podziewa? Myli, e to przedszkole? e moe
przychodzi i wychodzi, kiedy mu si podoba? Wprawdzie jest
sobota, ale myli si, jeli uwaa, e moe sobie wzi wolne, kiedy
sprawa jest niezamknita. Ju on go pozbawi zudze. W jego
komisariacie obowizuj czytelne reguy, elazna dyscyplina i jasno
wyznaczona hierarchia.

Tak ma taczy, jak mu zagra Mellberg, bo co jak co, ale ma

zdolnoci przywdcze. Matka mwia mu zawsze, e wyronie na
wielkiego czowieka. Dlatego nie zwtpi, e jego doskonae
kwalifikacje zostan wczeniej czy pniej docenione. Musia jednak
przyzna, e przyszo mu czeka duej, ni si z mamusi
spodziewali.
Zoci si tym bardziej, e dochodzenie si zacio. Ju zwietrzy
szans na sukces, ale nie ma na co liczy, dopki ci marni pracownicy
nie przynios czego w zbach. Rwnie dobrze o awans albo
przeniesienie

mgby

wy

do

ksiyca.

Wakonie

jedne,

prowincjonalne gliny, do wasnej dupy nie trafi, choby mieli do

pomocy obie rce i latark na dodatek.
Do tej pory pewne nadzieje wiza z tym Hedstrmem, ale
wyglda na to, e i na nim si zawiedzie. Nie odezwa si po
wyprawie do Gteborga, wic pewnie okae si, e jej wynik to same
koszty. Ju dziesi po dziewitej, a Hedstrma ani ladu.
Annika!
Krzykn w kierunku otwartych drzwi gabinetu i rozzoci si
jeszcze bardziej, bo mina prawie caa minuta, zanim si
przytelepaa.
O co chodzi?
Nie wiesz, co si dzieje z Hedstrmem? Wyleguje si jeszcze w
ku czy co?
Nie sdz. Dzwoni, e mia kopot z uruchomieniem
samochodu, ale ju jedzie.

Spojrzaa na zegarek.
Bdzie za jaki kwadrans.
Co jest, a piechot nie aska i do pracy?
Annika nie odpowiedziaa. Mellberg spostrzeg ze zdziwieniem,
e umiecha si pgbkiem.
Chyba nie by w domu.
To gdzie by?
Sam go zapytaj odpowiedziaa Annika, odwrcia si i posza
do swego pokoju.
Mellberg rozzoci si na myl, e Patrik istotnie moe mie
wany powd, eby si spni. A nie mgby przezornie zostawi
sobie marginesu na wypadek awarii samochodu?
Kwadrans pniej Patrik wszed do jego pokoju. Zapuka
delikatnie

otwarte

drzwi.

By

zasapany,

policzki

mia

zaczerwienione i wyglda na bardzo zadowolonego, chocia kaza na

siebie czeka wasnemu szefowi niemal p godziny.
Co ty sobie wyobraasz, e tu si pracuje na p etatu? Gdzie
si wczoraj podziewae? Przecie do Gteborga pojechae
przedwczoraj, prawda?
Patrik usiad na krzele dla interesantw i spokojnie odpowiedzia
na zaczepne pytania Mellberga.
Przepraszam za spnienie. Samochd nie chcia rano zapali.
Uruchomienie go zabrao mi przeszo p godziny. Rzeczywicie, w
Gteborgu byem przedwczoraj i pomylaem, e opowiem o tym, a
potem przejd do wczorajszego dnia.

Mellberg wyburcza co na zgod, a Patrik opowiedzia mu,

czego si dowiedzia na temat dziecistwa Alex. Nie pomin nawet
najohydniejszych szczegw. Na wie, e Julia jest crk Alex,
Mellberg ze zdziwienia rozdziawi usta, a wszystkie podbrdki
zjechay mu na klatk piersiow. Czego podobnego jeszcze nie
sysza.
Patrik opowiedzia rwnie o zawale Karla-Erika i o tym, jak
pojecha karetk do szpitala, a potem o tym, co mu si udao odczyta
z odcisku listu na kartce znalezionej w mieszkaniu Andersa. Wyjani,
e przed samobjstwem Anders napisa list poegnalny, a nastpnie
przeszed do tego, co i dlaczego robi wczoraj. Mellberg jak nigdy
milcza, wic Patrik podsumowa:
Tak wic jedno z naszych dwch morderstw okazao si
samobjstwem, a jeli chodzi o to pierwsze, nadal nie znamy ani
sprawcy, ani motywu. Wydaje mi si, e ma to zwizek z tym, co
opowiedzieli rodzice Alexandry, ale nie mam na to adnych
dowodw. Powiedziaem wszystko, co wiem. Ma pan jaki pomys, co
dalej?
Mellberg odzyska rezon dopiero po chwili.
Rzeczywicie niesychana historia. Osobicie postawibym
raczej na tego gocia, z ktrym romansowaa na boku, ni na te
starocie sprzed dwudziestu piciu lat. Proponuj, eby pogada z tym
kochasiem Alex, ale eby tym razem przykrci mu rub. W ten
sposb zrobisz ze rodkw policji lepszy uytek.
Mellberg umieci Dana na pierwszym miejscu na licie

podejrzanych, gdy tylko Patrik powiedzia mu, kto by ojcem dziecka

Alex. Patrik skin gow, co Mellberg uzna za podejrzane, a
nastpnie ruszy do wyjcia.
Eee, dobra robota, Hedstrm powiedzia Mellberg niechtnie.
To co, pocigniesz dalej ten trop?
Jasne, szefie, ju si robi.
Czyby dosysza ton ironii? Ale Patrik patrzy na niego z tak
niewinn min, e odrzuci podejrzenia. Chopak ma chyba do oleju
w gowie, eby wiedzie, e przez szefa przemawia dowiadczenie.

Czowiek ziewa, eby dostarczy do mzgu wiksz ilo tlenu,

ale Patrik wtpi, eby mu to miao pomc. Dopado go zmczenie po
nieprzespanej nocy we wasnym mieszkaniu. Kolejnej, u Eriki, te nie
przespa, bo oboje zdecydowali, e szkoda nocy. Spojrza na znajome
stosy papierw na biurku, powstrzymujc si przed zwaleniem
wszystkich razem do kosza na mieci.
Mia tak cholernie do tego dochodzenia, jakby cigno si od
Bg wie kiedy, cho w rzeczywistoci byy to najwyej cztery
tygodnie. Tyle si wydarzyo, a mimo to nie posun si duo dalej.
Annika przesza obok otwartych drzwi pokoju Patrika i widzc, e
trze zmczone oczy, przyniosa mu kubek kawy.
Co ci nie idzie?
Prawd mwic, jak po grudzie. Trzeba zacz wszystko od
pocztku. Wiem, e odpowied znajduje si gdzie w tej stercie
papierw. Nie wiem gdzie, a przydaaby si jaka wskazwka, choby

najmniejsza.
Z rezygnacj rzuci owek na jedn ze stert.
A co poza tym?
Bo co?
Jak si przedstawia twoje ycie poza prac? Chyba wiesz, co
mam na myli?
Oczywicie, Anniko, wiem doskonale, co masz na myli. A co
takiego chciaaby wiedzie?
Nadal jeste w fazie bingo?
Patrik wbrew wasnej woli zapyta:
W jakiej znowu fazie bingo?
No wiesz, pi trafie w jednym szeregu...
A potem, umiechajc si zoliwie, zamkna za sob drzwi.
Patrik zamia si pod nosem. Mona to i tak nazwa.
Zmusi si, eby wrci mylami do pracy. Podrapa si
owkiem w gow. Uprzytomni sobie, e co si nie zgadza. Co, co
powiedziaa Vera. Zajrza do notatek z wczorajszej rozmowy i
przeczyta uwanie. W jego gowie zakiekowaa pewna myl.
Szczeg, ale by moe wany. Sign po kartk z jednej ze stert
lecych na biurku. Wraenie baaganu byo zwodnicze. Patrik bardzo
dokadnie wiedzia, gdzie co jest.
Przeczyta uwanie, zamyli si, a potem sign po telefon.
Dzie dobry, mwi Patrik Hedstrm z policji w Tanumshede.
Bdzie pan teraz w domu przez jaki czas? Miabym kilka pyta. Tak?
wietnie, bd u pastwa za jakie dwadziecia minut. Jaki to adres?

Przy samym wjedzie do Fjllbacki. Za strom grk zaraz w prawo,

trzeci dom po lewej. Czerwony z biaymi naronikami. Okej, na
pewno trafi. W razie czego zadzwoni. Do zobaczenia.
Patrik by na miejscu niespena dwadziecia minut pniej. Nie
mia problemu ze znalezieniem domku, w ktrym, jak zgadywa,
Eilert mieszka z rodzin od wielu, wielu lat. Zapuka do drzwi. Od
razu otworzya kobieta. Wygldaa na zgryliw i naburmuszon.
Przywitaa si wylewnie, przedstawiajc si jako Svea Berg, ona
Eilerta, i zaprowadzia Patrika do niewielkiego salonu.
Domyli si, e telefon pobudzi j do gorczkowego dziaania,
bo st by nakryty najlepsz, odwitn zastaw, a na rodku staa
trzypitrowa patera z siedmioma rodzajami kruchych ciasteczek.
Patrik westchn w duchu na myl, e zanim zamknie t spraw, zdy
si dorobi potnego brzucha.
O ile instynktownie poczu niech do Svei Berg, o tyle z miejsca
polubi jej ma za ywe spojrzenie bkitnych oczu i mocny ucisk
doni o wyczuwalnych zgrubieniach. Do mczyzny, ktry przez
cae ycie ciko pracowa.
Gdy Eilert wsta, eby si przywita, na narzucie kanapy ukazao
si zagniecenie. Svea natychmiast je wygadzia, posyajc mowi
gniewne spojrzenie. Dom lni czystoci. Panowa taki porzdek,
jakby w nim nikt nie mieszka. Patrikowi zrobio si al Eilerta.
Sprawia wraenie zagubionego we wasnym domu.
Svea umiechaa si przymilnie do Patrika, a zaraz potem
przybieraa gron min, patrzc na ma, co w sumie sprawiao do

komiczne wraenie. Patrik by ciekaw, c takiego mg zrobi m,

eby wywoa u niej tak irytacj, i podejrzewa, e wystarczya sama
jego obecno.
Prosz, niech sidzie, napije si kawy i zje troszk ciasteczek.
Patrik posusznie usiad na krzele zwrconym w stron okna, a
Eilert zrobi ruch, jakby zamierza usi obok.
Eilert, nie tutaj, co ty, nie rozumiesz? Usid tam.
Wskazaa krzeso stojce u szczytu stou, a Eilert grzecznie
posucha. Patrik rozglda si, Svea rzucaa si po pokoju, to
nalewajc kaw, to poprawiajc obrus albo firanki. Dom zosta
urzdzony tak, by sprawia wraenie zamonoci.
Tymczasem wszystko, co si w nim znajdowao, byo produktem
zastpczym, poczwszy od zason z tkaniny udajcej jedwab,
ozdobionych niebywa iloci wymylnych falbanek i kokardek, a
po mnstwo ozdbek z posrebrzanego metalu lub imitacji zota. Na tle
tego udawanego przepychu Eilert wyglda zdecydowanie obco.
Ku swemu niezadowoleniu Patrik nie mg przej do rzeczy, bo
Svea prawie bez przerwy trajkotaa, od czasu do czasu gono
chepczc kaw.
Widzi ten serwis? Przysaa go moja siostra z Ameryki. Wysza
bogato za m i zawsze mi przysya wspaniae prezenty. To bardzo
drogi serwis.
Podniosa bogato zdobion filiank. Patrik nie sdzi, aby bya
szczeglnie cenna, ale nie skomentowa.
Te bym pojechaa do tej Ameryki, ebym nie bya tak sabego

zdrowia. Gdyby nie to, na pewno te wyszabym bogato za m,

zamiast od pidziesiciu lat siedzie w tej ruderze.
Svea rzucia oskarycielskie spojrzenie na Eilerta, a on spokojnie
przemilcza ten zapewne znajomy refren.
Wie pan, artretyzm. Mam zupenie zniszczone stawy. Bol
mnie w dzie i w nocy. Na szczcie nie jestem z tych, co narzekaj.
Oj, miaabym si na co uskara, bo jeszcze ta koszmarna migrena,
ale to nie ley w moim charakterze. Trzeba z godnoci znosi swoje
dolegliwoci. Ile to ja razy syszaam: Jaka ty silna, Svea, e tyle lat
znosisz mnie te ble. Ale ja ju taka jestem.
Skromnie spucia wzrok i demonstracyjnie wyamywaa rce,
ktre na jego oko nie wyglday na tknite chorob. Co za babsztyl,
pomyla. Wymalowana, wysztafirowana, obwieszona tani biuteri.
Jej wygld mia jedn zalet przynajmniej pasowaa do wystroju
domu. Taka niedobrana para. Jak udao im si przey razem
pidziesit lat? To charakterystyczne: tamto pokolenie rozwodzio
si jedynie z powodw znacznie powaniejszych ni rnica
charakterw. Waciwie szkoda, bo Eilert musia mie niewesoe
ycie.
Patrik chrzkn, aby przerwa potok sw Svei. Zamilka i
zawisa wzrokiem na jego ustach w oczekiwaniu na ciekawe
informacje. Wystarczyoby pewnie, eby wyszed za prg, a ju
uruchomiaby poczt pantoflow.
Mam par pyta. Chodzi o te dni, zanim znalaz pan ciao
Alexandry Wijkner. Kiedy doglda pan domu.

Umilk i spojrza na Eilerta, czekajc na jego odpowied. Svea

bya jednak pierwsza.
No wanie, kto by to pomyla, e co takiego si u nas
wydarzy. I e j znajdzie mj Eilert. Od tygodni o niczym innym si
tu nie mwi.
Policzki pony jej z podniecenia. Patrik musia si ugry w
jzyk, eby jej nie odpowiedzie ostro. Umiechn si tylko
podstpnie i powiedzia:
Prosz wybaczy, ale czy mgbym chwil porozmawia z pani
mem sam na sam? Tak mamy zasad w policji, e przy skadaniu
zezna przez wiadka nie mog by obecne osoby trzecie.
Byo to wierutne kamstwo, ale Svea posuchaa, chocia bya
wyranie wcieka, e zostaa wyproszona w najciekawszym
momencie.

Natomiast

Eilert

obdarzy

Patrika

spojrzeniem

wyraajcym uznanie i rozbawienie zarazem. Nie ukrywa zoliwej

satysfakcji, e Svea musiaa odej z kwitkiem. Kiedy ju poczapaa
do kuchni, Patrik mwi dalej:
Co to ja mwiem? No wanie, czy mgby pan zacz od tego,
co pan robi w domu Alexandry Wijkner tydzie przed jej mierci?
A jakie to ma znaczenie?
Jeszcze nie wiem, ale moe mie. Prosz sobie przypomnie jak
najwicej szczegw.
Przez chwil Eilert zastanawia si w milczeniu. Nabija fajk
tytoniem wyjtym z torebki z trzema kotwicami. Odezwa si dopiero,
gdy zapali fajk i pykn par razy.

 Wic tak. Znalazem j w pitek. Zawsze przychodziem w

pitki,

eby

przed

jej

wieczornym

przyjazdem

dopilnowa

wszystkiego. Czyli byem w pitek, tydzie wczeniej, zanim j

znalazem. Chocia nie, w pitek mielimy i do najmodszego syna
na jego czterdzieste urodziny, wic poszedem do jej domu ju w
czwartek wieczorem.
I co pan tam zasta? Zauway pan co szczeglnego?
Patrik z trudem ukrywa podniecenie.
Co szczeglnego?
Eilert zamyli si, pykajc z fajki.
Nie, wszystko byo w porzdku. Przeszedem si po domu i po
piwnicy, wszystko byo jak zwykle. I dokadnie zamknem dom.
Miaem swj klucz.
Patrik musia wprost zapyta o spraw, ktra nie dawaa mu
spokoju.
No dobrze, a piec dziaa? W domu byo ciepo?
Oczywicie. Piec dziaa bez zarzutu. Musia wysi ju po
tym, jak tam byem. Nie rozumiem, jakie to ma znaczenie, kiedy piec
wysiad.
Eilert na chwil wyj fajk z ust.
Szczerze mwic, nie wiem, czy ma to jakie znaczenie. Ale
bardzo dzikuj za pomoc. To moe si okaza wane.
A tak z ciekawoci, dlaczego pan nie zapyta przez telefon?
Patrik umiechn si.
Moe jestem starowiecki, ale wydaje mi si, e przez telefon

nie dowiem si tyle, ile podczas rozmowy w cztery oczy. Czasem

sobie myl, e powinienem si urodzi sto lat temu, przed tymi
wszystkimi wynalazkami.
Bzdury, chopcze. Nie wierz w te brednie, e niby kiedy byo
lepiej. Gdzie tam. Byo godno, chodno i robota od witu do nocy.
Nie ma za czym tskni. Ja korzystam ze wszystkich moliwych
udogodnie. Mam nawet komputer podczony do internetu. Widzisz,
nie podejrzewaby o to starego dziada.
Wskaza fajk na Patrika.
Nie powiem, ebym si specjalnie zdziwi. Musz rusza w
drog.
Mam nadziej, e si przydaem, e nie na darmo przyjechae.
Skde, dowiedziaem si dokadnie tego, czego chciaem. I
jeszcze sprbowaem tych pysznych ciasteczek pana ony.
Eilert prychn.
Tak, wypieki robi smaczne, przyznaj.
Umilk. W tym milczeniu byo pidziesit lat wyrzecze. Svea,
ktra zapewne podsuchiwaa pod drzwiami, nie moga duej
wytrzyma i wesza do pokoju.
Ju si pan dowiedzia?
Tak, dzikuj. Pani m jest bardzo uczynny. Dzikuj za kaw
i pyszne ciasteczka.
Nie ma za co. Ciesz si, e smakoway. Eilert, sprztnij ze
stou, to odprowadz pana. I zamknij porzdnie drzwi za sob. Wie
pan, nie znosz przecigw.

Eilert zacz posusznie zbiera filianki i spodki, a Svea, nie

przestajc mwi, odprowadzia Patrika.
Gdy drzwi si za nim zatrzasny, westchn z ulg. Straszne
babsko. Mia ju potwierdzenie, ktrego szuka. I pewno, e wie,
kto zabi Alexandr Wijkner.
Podczas pogrzebu Andersa, inaczej ni podczas pogrzebu Alex,
pogoda nie bya adna. Wia dokuczliwy wiatr, dajcy si we znaki
zwaszcza odsonitym czciom ciaa, na przykad policzkom.
Czerwieniay z zimna. Patrik ubra si najcieplej, jak mg, ale nie na
wiele si to zdao; stojc nad otwartym grobem, dygota z zimna.
Sama ceremonia pogrzebowa bya krtka i ponura. Do kocioa
przyszo zaledwie kilka osb. Patrik usiad dyskretnie w ostatniej
awce. W pierwszej siedziaa samotnie Vera.
Patrik dugo si waha, czy w ogle i na pogrzeb, ale w
ostatniej chwili zdecydowa, e przynajmniej tyle mgby zrobi dla
Andersa. Obserwowa Ver. Nawet si nie skrzywia, co przecie nie
umniejszao jej alu. Po prostu nie lubi okazywa uczu. Patrik
odnosi si do tego z wyrozumiaoci. Do pewnego stopnia nawet j
podziwia.
Po pogrzebie nieliczni aobnicy rozeszli si kady w swoj
stron. Vera sza wirowan ciek prowadzc w gr, w kierunku
kocioa. Powoli, ze spuszczon gow, eby cho troch osoni si
przed smagajcym wiatrem, zawizaa na gowie szalik jak chustk.
Patrik waha si. Odlego midzy nim a Ver rosa coraz bardziej.

Wreszcie zdecydowa si i dogoni j.

Pikna uroczysto.
Umiechna si gorzko.
Wie pan rwnie dobrze jak ja, e pogrzeb by tak samo ndzny
jak wiksza cz ycia Andersa. Ale dzikuj za mie sowa.
W jej gosie sycha byo wieloletnie zmczenie.
Moe powinnam by wdziczna, bo jeszcze nie tak dawno nie
pochowaliby go na cmentarzu, tylko gdzie w niepowiconej ziemi,
w specjalnym miejscu dla samobjcw. Wrd starszych ludzi nadal
jest wielu takich, ktrzy nie wierz, e samobjcy mog trafi do
nieba.
Umilka. Patrik czeka na cig dalszy.
Czy bd jakie konsekwencje tego, co zrobiam po
samobjstwie Andersa?
Raczej nie. To, co pani zrobia, byo niefortunne, s na to
odpowiednie paragrafy, ale nie sdz, eby byy jakie skutki prawne.
Minli dom parafialny i zmierzali w kierunku domu Very,
stojcego zaledwie kilkaset metrw od kocioa. Patrik ca noc gowi
si, co zrobi, i wymyli rozwizanie okrutne, ale by moe
skuteczne. Z udawan obojtnoci powiedzia:
Dla mnie najtragiczniejsze w historii mierci Andersa i Alex
jest to, e musiao zgin rwnie dziecko.
Vera nagle przystana, odwrcia si i zapaa go za rkaw.
Jakie dziecko? O czym pan mwi?
Patrik poczu wdziczno, e wbrew wszystkiemu udao si t

informacj utrzyma w tajemnicy.

Dziecko Alexandry. Bya w trzecim miesicu ciy, kiedy
zostaa zamordowana.
Jej m...
Vera zajkna si. Patrik mwi dalej, wci udajc obojtno.
Jej m nie mia z tym nic wsplnego. Najwyraniej nie yli ze
sob od kilku lat. Ojcem musia by kto, z kim spotykaa si tu, na
miejscu.
Vera ciskaa jego rkaw. Donie a jej zbielay.
Boe kochany, Boe!
Tak, to bardzo smutne, e zostao zabite nienarodzone dziecko.
W protokole po sekcji napisano, zdaje si, e to by chopczyk.
Patrik skrzywi si sam do siebie i zamilk w oczekiwaniu na
reakcj Very.
Stali pod wielkim kasztanem, pidziesit metrw od jej domu.
Zaskoczya go, rzucajc si gwatownie naprzd. Jak na swj wiek
biega zadziwiajco prdko. Patrik ruszy za ni dopiero po chwili.
Przez otwarte na ocie drzwi ostronie wszed do domu. Z azienki
usysza szloch, a potem odgos gwatownych torsji.
Gupio si czu, suchajc tego z przedpokoju, wic zdj
przemoczone buty i kurtk i poszed do kuchni. Kiedy Vera zjawia
si par minut pniej, kawa bulgotaa ju w maszynce, a na stole
stay dwie filianki. Bya blada. Po raz pierwszy Patrik dojrza
rwnie zy, a waciwie ich lad, bysk w kciku oka.
Usiada sztywno na krzele. Postarzaa si nagle o wiele lat.

Poruszaa si powoli jak stara kobieta. Patrik da jej jeszcze troch

czasu. Nala kaw, ale siadajc, rzuci jej spojrzenie mwice, e
nadesza chwila prawdy. Vera wiedziaa, e on wie i e nie ma ju
odwrotu.
A wic zamordowaam wasnego wnuka.
Patrik przemilcza to, bo musiaby kama, a skoro posun si
tak daleko, nie mg si ju wycofa. Vera jeszcze pozna prawd, a
teraz jego kolej.
Domyliem si, e pani zabia Alex, kiedy pani skamaa, e
bya pani u niej tydzie wczeniej. Powiedziaa pani, e w domu byo
zimno i zmarza pani, ale piec zepsu si dopiero tydzie pniej, w
dniu jej mierci.
Vera wpatrywaa si w przestrze. Chyba nawet nie syszaa, co
mwi.
Dziwne. Dopiero teraz do mnie dotaro, e odebraam ycie
drugiemu czowiekowi. mier Alexandry wydawaa si taka
nierzeczywista, ale dziecko Andersa... Prawie widz je przed sob...
Dlaczego Alex musiaa umrze?
Vera powstrzymaa go ruchem rki. Opowie, ale po swojemu.
Bo byby skandal. Wytykaliby go palcami, obmawiali.
Zrobiam tak, bo uwaaam, e tak trzeba. Przecie nie wiedziaam, e
i tak go wymiej. e moje milczenie wyre go od rodka, odbierze
mu godno. To byo takie proste. Przyszed do mnie pan Carlgren i
powiedzia, co si stao. Wczeniej rozmawia z pani Lorentz i
zgodzili si, e nic dobrego z tego nie wyniknie, e si wszyscy

dowiedz.
Lepiej, jeli pozostanie to nasz tajemnic, wic dla dobra
Andersa powinnam siedzie cicho. No to siedziaam cicho przez te
wszystkie lata. A z Andersem z roku na rok byo coraz gorzej.
Przeywa istne pieko, ale sama przed sob ukrywaam, e mam w
tym mj udzia. Sprztaam po nim, podtrzymywaam, eby nie
poszed na dno, ale przeszoci nie mogam odmieni. Nie da si
wymaza milczenia.
Kilkoma ykami oprnia filiank i uniosa znaczco. Patrik
wsta, przynis dzbanek i dola jej kawy. Wygldao na to, e kawa
pomaga jej odnajdywa si w rzeczywistoci.
Myl nawet, e milczenie byo jeszcze gorsze od gwatw.
Nigdy o tym nie rozmawialimy, nawet tu, w tych czterech cianach.
Dopiero teraz rozumiem, co mu si od tego porobio. Moe myla, e
nic nie mwi, bo mam mu za ze. Tego jednego nie potrafi znie:
e mgby myle, e go obwiniam o to, co si stao. Nawet mi to
przez myl nie przeszo, ale nie wiem, czy o tym wiedzia, i ju si nie
dowiem.
Vera bya bliska utraty panowania nad sob, ale wyprostowaa si
i zmusia do mwienia. Patrik wyobraa sobie, ile j to musi
kosztowa.
Z czasem udao nam si zapa jak tak rwnowag. Oboje
wiedlimy ndzne ycie, ale wiedzielimy, na czym stoimy i czego
moemy si po sobie spodziewa. Zdawaam sobie spraw, e on od
czasu do czasu spotyka si z Alex. Dziwnie ich do siebie cigno, ale

mylaam, e bdzie tak jak do tej pory.

A tu Anders mwi, e Alex chce opowiedzie, co im si
przytrafio. e chce wycign trupa z szafy tak si wyrazi. Mwi
to niby obojtnie, a mnie jakby prd kopn. Wszystko si zmieni, nic
ju nie bdzie tak jak dawniej, jeli Alex po tylu latach wycignie te
stare tajemnice. I po co? A co ludzie powiedz? Anders udawa, e go
to nie obchodzi, ale dobrze go znaam i wiedziaam, e tak jak ja nie
chce, eby opowiadaa. Znam znaam swojego syna.
I wtedy posza pani do niej.
Tak, w pitek wieczorem poszam przemwi jej do rozumu.
eby zrozumiaa, e nie wolno jej decydowa samej, skoro to si
odbije na nas wszystkich.
Ale nie zrozumiaa.
Vera umiechna si gorzko.
Nie, nie zrozumiaa.
Wypia kolejn kaw, zanim Patrik zdy wypi poow swojej.
Odstawia filiank i splota donie na stole.
Zaklinaam j, tumaczyam, jakie to bdzie trudne dla Andersa,
a wtedy ona spojrzaa mi prosto w oczy i powiedziaa, e wcale nie
chodzi mi o Andersa, tylko o siebie. Anders poczuje ulg, kiedy
wreszcie wszystko si wyda, tak mwia, bo nigdy nie prosi, eby to
trzyma w sekrecie. Powiedziaa mi jeszcze, e kiedy tak
postanowilimy razem z Carlgrenami i Nelly, zaleao nam tylko na
wasnej reputacji. Bezczelna!
Na moment w oczach Very pojawia si wcieko. Szybko

zgasa i jej spojrzenie znowu nabrao obojtnego, wrcz martwego

wyrazu. Mwia monotonnie:
Co we mnie pko, kiedy to powiedziaa. Niby e nie chodzio
mi wcale o dobro Andersa. Pko z trzaskiem i zaczam dziaa, bez
zastanowienia. Miaam w torebce tabletki nasenne. Kiedy wysza do
kuchni, pokruszyam par sztuk i wrzuciam jej do kieliszka z
jabecznikiem. Nalaa mi wina, kiedy przyszam, i jak wrcia z tej
kuchni, udaam, e pij.
Chciaa jeszcze, ebym przed wyjciem wypia z ni na zgod.
Wydawaa si zadowolona. Po chwili zasna na kanapie. Jeszcze nie
wiedziaam, co zrobi. Tabletki nasenne to by odruch, ale potem
pomylaam, e upozoruj samobjstwo. Miaam za mao tabletek,
eby jej wmusi mierteln dawk. Jedyne, co mi przyszo do gowy,
to przeci nadgarstki. Syszaam, e samobjcy to robi, lec w
wannie, wic pomylaam, e to dobry pomys i moliwy do
wykonania.
Mwia tak, jakby opowiadaa o zwyczajnym wydarzeniu, a nie o
morderstwie.
Rozebraam j. Mylaam, e j przenios, bo po tylu latach
sprztania rce mam mocne, ale nie daam rady. Musiaam j cign
po pododze, a potem wepchn do wanny. Potem przeciam jej
ttnice na rkach. yletk, ktr znalazam w szafce w azience.
Znaam dom, bo przez wiele lat przychodziam tam sprzta raz w
tygodniu. Umyam swj kieliszek, pogasiam wiata, zamknam
drzwi i odoyam na miejsce klucz.

Patrik by wstrznity, ale stara si zachowa spokj.

Pojedzie pani teraz ze mn, rozumie pani? Nie musz chyba
dzwoni po radiowz?
Nie, nie potrzeba. A mog zabra troch rzeczy?
Patrik skin gow.
Niech bdzie.
Vera wstaa. Zatrzymaa si w drzwiach i odwrcia do Patrika.
Skd miaam wiedzie, e jest w ciy? Wprawdzie nie pia
wina, zwrciam na to uwag, ale nie miaam pojcia, e z tego
powodu. Moe si po prostu miarkuje albo ma jecha samochodem.
Skd miaam wiedzie? Przecie nie mogam wiedzie, prawda?
Mwia bagalnym tonem, Patrik tylko kiwn gow. Przyjdzie
pora, to jej powie, e Anders nie by ojcem dziecka, ale na razie nie
omieli si podway zaufania, ktrym go obdarzya. Bdzie musiaa
jeszcze kilkakrotnie opowiedzie t histori, zanim sprawa zabjstwa
Alexandry Wijkner zostanie zamknita. Ale co nie dawao mu
spokoju. Intuicja podpowiadaa mu, e Vera nie powiedziaa jeszcze
wszystkiego.
Wsiad do samochodu i wyj kopi listu, ktry zostawi Anders.
Powoli przeczyta jeszcze raz i po raz kolejny uderzyo go cierpienie
bijce z jego sw.

Czsto mylaem o ironii swojego losu, o tym, e moje rce i oczy

posiady zdolno tworzenia pikna, ale poza tym jestem sprawc
brzydoty i zniszczenia. I wanie dlatego na koniec postanowiem
zniszczy obrazy, eby moje ycie nabrao konsekwencji. Lepiej by
konsekwentnym i pozostawi po sobie same brudy, ni udawa
osobowo bardziej zoon, ni si na to zasuguje.
Jestem czowiekiem prostym. Jedyne, czego zawsze pragnem, to
wymaza ze swojego ycia kilka miesicy i pewne zdarzenia. To chyba
nie tak wiele. By moe zasuyem na to, co mnie spotkao. Moe
zrobiem co strasznego w poprzednim wcieleniu i dlatego musiaem
zapaci t cen. Wprawdzie nie ma to wikszego znaczenia, ale
wolabym wiedzie, za co pac.
Mona by spyta, dlaczego postanowiem zakoczy ycie, ktre
od tak dawna nie miao sensu, wanie w tym momencie. No wanie.
Dlaczego decydujemy si na co w danym momencie? Czy kochaem
Alex tak bardzo, e teraz ycie ostatecznie stracio dla mnie sens?
Na pewno bdziecie si doszukiwa takiego wyjanienia. Mwic
otwarcie, nie wiem. Myl o mierci towarzyszy mi od dawna, ale

dopiero teraz poczuem si gotw. mier Alex daa mi wolno. Alex

jawia mi si zawsze jako kobieta nieosigalna. Otaczajcej j
skorupy nie dao si nawet zarysowa. Skoro ona moga umrze,
przede mn te nagle otworzya si taka moliwo. Od dawna jestem
spakowany i gotw do drogi. Wystarczy wyruszy.
Przebacz, mamo
Anders
Nie udao mu si odzwyczai od wczesnego wstawania wedug
niektrych w rodku nocy. Teraz si przydao. Svea w ogle nawet si
nie poruszya, gdy wsta o czwartej, ale na wszelki wypadek schodzi
na palcach. W rku nis ubranie. Ubra si cichutko w salonie, a
potem sign po walizk starannie ukryt w gbi spiarki. Od wielu
miesicy mia wszystko dokadnie zaplanowane, niczego nie zostawi
przypadkowi. Dzi jest pocztek pozostaej czci jego ycia.
Mimo mrozu samochd ruszy ju przy pierwszej prbie i
dwadziecia po czwartej Eilert opuci dom, w ktrym mieszka przez
ostatnie pidziesit lat. Przejecha przez pogron we nie
Fjllback i dopiero gdy min stary myn i skrci na Dingle, nacisn
mocniej gaz. Mia czas. Od Gteborga i lotniska Landvetter dzielio
go nieco ponad dwiecie kilometrw, ale samolot do Hiszpanii
odlatywa dopiero o smej.
Nareszcie bdzie y tak, jak chce.
Dawno to sobie zaplanowa, wiele lat temu. Z kadym rokiem

byo coraz gorzej. Coraz mniejsz mia ochot spdzi reszt ycia ze
Sve. Eilert uwaa, e zasuy na co lepszego. Przez internet znalaz
na hiszpaskim Wybrzeu Soca niewielki pensjonat pooony w
pewnej odlegoci od pla i tras turystycznych. Dlatego cena bya
przystpna.
Napisa e-maila i upewni si, e mona tam mieszka cay rok, a
cena bdzie wtedy jeszcze nisza. Musia dugo oszczdza,
zwaszcza e kady jego ruch czujnie i nieustannie obserwowaa Svea,
ale w kocu si udao. Wyliczy sobie, e przy oszczdnym
gospodarowaniu pienidzy starczy mu na dwa lata, a potem si
zobaczy. W obecnej chwili nic nie mogo ostudzi jego euforii.
Po raz pierwszy od pidziesiciu lat poczu si wolny i z tej
radoci mocniej nacisn peda gazu swego starego volva. Zostawi go
na parkingu na duszy postj. W swoim czasie Svea dowie si, gdzie
jest samochd, cho nie ma to wikszego znaczenia. Nie zawracaa
sobie gowy prawem jazdy, bo gdy ju musiaa gdzie jecha, w
osobie Eilerta miaa darmowego szofera.
Ciya mu tylko myl o dzieciach. Chocia zawsze byy raczej
dziemi Svei ni jego. Z alem stwierdzi, e s rwnie maostkowe i
ograniczone jak ich matka. Co na pewno byo take jego win,
poniewa caymi dniami pracowa, stale szukajc okazji, aby by jak
najdalej od domu. Postanowi jednak, e wyle im z Landvetter
pocztwk, zawiadamiajc, e wyjeda z wasnej i nieprzymuszonej
woli, wic nie musz si martwi. Nie chce przecie, eby szukay go
przez policj.

Jecha pustymi drogami. Otaczaa go ciemno i cisza. Nie

nastawi nawet radia, eby si ni rozkoszowa. Teraz dopiero zacznie
si ycie.
Nie dociera to do mnie. Wic mwisz, e Vera zamordowaa
Alex, eby tylko nie powiedziaa, e ona i Anders dwadziecia pi lat
wczeniej zostali zgwaceni.
Erika w zamyleniu obracaa w rku kieliszek wina.
Nie wolno lekceway typowej dla maych spoecznoci
niechci do wyrniania si pod jakimkolwiek wzgldem. Gdyby ta
historia wysza na jaw, ludzie mieliby nowy powd do obmawiania
ich i wytykania palcami. Ale nie wierz, e zrobia to dla Andersa.
Moe to prawda, e Anders te nie chcia, eby ludzie si
dowiedzieli, co ich spotkao. Ale wydaje mi si, e to przede
wszystkim ona nie moga znie tej myli. Wiedziaa, e zarzuciliby
jej, e nic nie zrobia, gdy Anders zosta zgwacony, a w dodatku
pomoga to zatuszowa. Myl, e nie zniosaby tego wstydu. Zabia,
kiedy zrozumiaa, e Alex zrobi tak, jak mwi. To by impuls. Posza
za nim, ale dziaaa z zimn krwi, metodycznie.
A jak si teraz zachowuje? Po zdemaskowaniu?
Jest zadziwiajco spokojna. Wydaje mi si, e poczua
olbrzymi ulg, e jednak nie Anders by ojcem dziecka Alex, a zatem
nie zamordowaa wasnego nienarodzonego wnuka. Od tej pory
zachowuje si, jakby jej nie obchodzio, co si z ni stanie. Zreszt
dlaczego miaoby obchodzi? Syn nie yje, ona nie ma przyjaci ani

wasnego ycia. Wszystko zostao ujawnione, nie ma ju nic do

stracenia. Poza wolnoci, ale to dla niej bez znaczenia, jak mi si
zdaje.
Siedzieli we dwoje w domu Patrika. Zjedli kolacj i popijali
wino. Erika rozkoszowaa si cisz i spokojem. Bardzo j cieszya
obecno Anny i dzieci, ale chwilami, tak jak dzi, miaa do. Patrik
przez cay dzie prowadzi przesuchania, a gdy skoczy, przyjecha
po ni i zabra do siebie. Siedzieli teraz przytuleni na kanapie jak stare
dobre maestwo.
Erika przymkna oczy. Cieszc si t chwil, jednoczenie
odczuwaa lk, bo skoro teraz jest tak wspaniale, pniej moe by
tylko gorzej. Nie chciaa nawet myle, co si stanie, jeli wrci do
Sztokholmu. Od wielu dni obie z Ann obchodziy ten temat z daleka,
jakby si umwiy, e na razie nie bd go porusza. Zreszt Erika
postanowia odoy to na pniej. Nie wierzya, eby Anna bya teraz
w stanie podj jakkolwiek decyzj.
Tego wieczoru postanowia w ogle nie myle o przyszoci.
Lepiej cieszy si chwil i nie myle o jutrze. Odepchna ponure
myli.
Rozmawiaam dzi z wydawnictwem. Na temat ksiki o Alex.
Naprawd? I co powiedzieli?
Zainteresowanie Patrika ucieszyo j.
Powiedzieli, e pomys jest znakomity, i poprosili, ebym od
razu przysaa to, co do tej pory napisaam. Musz dokoczy ksik
o Selmie, ale przeduyli termin o miesic, wic mam czas do

wrzenia. Myl, e uda mi si pisa dwie ksiki jednoczenie. Do tej

pory jako mi to wychodzio.
A kwestie prawne? Czy krewni Alex nie pozw ci do sdu?
Ustawa jest jednoznaczna. Mam prawo o tym pisa, nawet bez
ich zgody. Ale oczywicie mam nadziej, e j wyra, kiedy im
wyjani swj zamys. Nie zamierzam pisa ksiki sensacyjnej. Chc
przedstawi fakty i sylwetk Alex.
A rynek? Czy jest zainteresowanie tego rodzaju literatur?
Oczy Patrika byszczay. Erika cieszya si, e z takim
entuzjazmem podchodzi do jej pracy. Rozumia, ile ta ksika dla niej
znaczy.
Jeli o to chodzi, te si zgodzilimy. W Stanach Zjednoczonych jest ogromne zapotrzebowanie na true crime. Najpopularniejsza
autorka takich ksiek, Ann Rule, sprzedaje w milionowych
nakadach. U nas to dosy nowe zjawisko. Jest kilka pozycji tego
typu, na przykad sprzed kilku lat, o dwch lekarzach oskaronych o
morderstwo i zbezczeszczenie zwok, ale dotychczas adna nie
spenia wszystkich kryteriw gatunku.
Podobnie jak Ann Rule chciaabym skupi si na zbadaniu
okolicznoci sprawy. Ustali fakty, porozmawia ze wszystkimi
zamieszanymi osobami i na koniec napisa ksik, ktra w sposb
prawdziwy przedstawi przebieg wydarze.
Mylisz, e krewni Alex zgodz si odpowiedzie na twoje
pytania?
Nie wiem. Erika krcia na palcu kosmyk wosw.

Naprawd nie wiem. Na pewno ich poprosz, a jeli odmwi,

sprbuj to obej. Na moj korzy przemawia to, e i tak duo
wiem. Prawd mwic, troch si boj pyta, ale jako to przeyj.
Gdyby ksika si dobrze sprzedaa, nie miaabym nic przeciwko
temu, eby nadal pisa o ciekawych przypadkach kryminalnych, a w
takim razie musiaabym si przyzwyczai do naprzykrzania si
krewnym. Jedno czy si z drugim. Poza tym uwaam, e ludzie
odczuwaj potrzeb wypowiedzenia si, opowiedzenia swojej wersji
zarwno ofiary, jak i sprawcy.
Innymi sowy bdziesz chciaa rozmawia rwnie z Ver.
Oczywicie. Nie wiem, czy si zgodzi, ale sprbuj. Moe
bdzie chciaa rozmawia, a moe nie. Do niczego nie mog jej
zmusi.
Wzruszya ramionami, ale byo oczywiste, e jeli Vera si na
rozmow nie zgodzi, ksika na tym straci. Erika miaa gotowe co,
co byo zaledwie szkicem ksiki. Teraz trzeba to rozbudowa.
A ty? Erika przekrcia si na kanapie i pooya nogi na
kolanach Patrika. Domyli si i zacz jej masowa stopy. Jak ci
min dzie? Zostae bohaterem komisariatu?
Cikie westchnienie Patrika wiadczyo o tym, e byo wprost
przeciwnie.
Chyba nie wierzysz, eby Mellberg by w stanie doceni zasugi
kogokolwiek. Cay dzie lata jak kot z pcherzem midzy pokojem
przesucha

dziennikarzami.

salk

konferencyjn,

Najczciej

gdzie

uywanym

spotyka

sowem

byo

si

ja.

Zdziwibym si, gdyby w ogle wymieni moje nazwisko. Ale o co

chodzi? Kto chciaby widzie swoje nazwisko w gazecie? Wczoraj
aresztowaem morderczyni jak dla mnie to dosy.
Prosz, jaki skromny si znalaz!
Erika artobliwie pukna go pici w rami.
Przyznaj si, chciaby na konferencji prasowej stan z
mikrofonem na rodku sali, wypi pier i opowiedzie, jak genialnie
wykalkulowae, kto jest morderc.
Szczerze mwic, mio by byo, gdyby chocia lokalne gazety o
mnie wspomniay. Ale jest, jak jest. Mellberg przypisze sobie
wszystkie zasugi, nic na to nie poradz.
Wierzysz w to jego wymarzone przeniesienie?
Chciabym. Niestety podejrzewam, e szefostwo w Gteborgu
jest bardzo zadowolone, e Mellberga tam nie ma. Boj si, e
bdziemy si z nim mczy a do jego emerytury. A ona wydaje mi
si bardzo odlega.
Biedaku.
Pogaskaa go po gowie. Patrik odebra to jako sygna, e
powinien j przycisn do kanapy. Erika czua ciepo jego ciaa. Wino
spowolnio ruchy, oddech Patrika stawa si coraz ciszy. Ale Erika
chciaa jeszcze o co spyta. Uwolnia si z jego ucisku, usiada i
odepchna go w rg kanapy.
Zadowolony jeste z takiego finau? A zaginicie Nilsa?
Niczego wicej si od Very nie dowiedziae?
Nie. Ona twierdzi, e nic o tym nie wie. Nie wierz jej. Myl,

e ma znacznie powaniejszy powd, eby chroni Andersa, ni

ukrycie, e Nils go zgwaci. Myl, e ona doskonale wie, co si stao
z Nilsem, i za wszelk cen chce to ukry. To tylko domysy, i
przyznaj, e to denerwujce. Ludzie nie znikaj tak po prostu. On
musi gdzie by i na pewno jest kto, kto wie gdzie. Moe nawet
wicej ni jedna osoba. Mam teori na ten temat.
Krok po kroku przedstawi jej swoj rekonstrukcj wydarze,
podpierajc si faktami. Cho w pokoju byo ciepo, Erik przeszed
dreszcz. Nieprawdopodobna historia, a przecie moliwa. Rozumiaa
te, e Patrik nigdy nie bdzie mg dowie tego, o czym mwi.
Zreszt po co. Tyle lat mino, tylu ludziom ta historia zrujnowaa
ycie. Jaka byaby korzy z tego, e zrujnuje jeszcze jedno?
Wiem, e do niczego to nie doprowadzi. Ale chc wiedzie, dla
siebie. yj t spraw od tylu tygodni i musz zna zakoczenie.
Co zrobisz? A przede wszystkim co moesz zrobi?
Patrik westchn.
Po prostu bd prosi o odpowiedzi na kilka pyta. Jeli nie
zapytam, to si nie dowiem, prawda?
Erika spojrzaa na niego badawczo.
Nie wiem, czy to dobry pomys, ale sam wiesz najlepiej.
Mam nadziej. Czy moglibymy wreszcie zostawi mier i
zmartwienia i zaj si sob?
A wiesz, to bardzo dobry pomys.
Pooy si na niej caym ciaem i tym razem nie zosta
odepchnity.

Rano, gdy wyjeda, Erika jeszcze spaa. Nie mia serca jej
budzi. Wsta cichutko, ubra si i wyjecha.
Kiedy umawia si na spotkanie, wyczu pewne zdziwienie,
poczone z oczekiwaniem. By tylko jeden warunek e zachowa
dyskrecj. Nie widzia problemu. Dlatego w poniedziakowy poranek,
o sidmej, jecha do Fjllbacki. W zimowych jeszcze ciemnociach
mija pojedyncze samochody.
Koo tablicy z napisem Vdd, kawaek od skrzyowania, zjecha
na pusty parking. Czeka. Po dziesiciu minutach na parking wjecha
drugi samochd. Kierowca wysiad, otworzy drzwi auta Patrika i
usiad po stronie pasaera. Patrik nie gasi silnika, bo wkrtce
przemarzliby do szpiku koci.
Co za emocjonujce spotkanie, w ukryciu, pod oson
ciemnoci. Tylko po co?
Jan zachowywa si swobodnie, nie ukrywa zaciekawienia.
Mylaem, e sprawa zostaa zamknita. Zatrzymalicie
sprawc, prawda?
Zgadza si, ale zoci mnie, e zostao kilka kawakw, ktre
nie pasuj do reszty ukadanki.
Czyby? A co takiego?
Twarz Jana nie zdradzaa adnych uczu. Przez chwil Patrik
pomyla, e zaraz si okae, e niepotrzebnie zrywa si o tak
nieludzkiej porze. Skoro jednak przyjecha, dokoczy, co zacz.
Jak pan moe sysza, Alexandra i Anders zostali wykorzystani
przez Nilsa, paskiego przybranego brata.

 Tak, syszaem. Straszne. Zwaszcza dla mamy.

Ale to dla niej nic nowego. Wiedziaa o tym.
Oczywicie. Poradzia sobie z tym po swojemu, najdyskretniej,
jak si dao, bo przede wszystkim naley chroni reputacj rodziny.
Nic innego si nie liczy.
A co pan o tym myli? O tym, e brat by pedofilem, a matka o
tym wiedziaa i osaniaa go?
Jan nie da si wytrci z rwnowagi. Strzepn z palta jakie
niewidzialne pyki i unoszc brew, przez chwil zastanawia si nad
odpowiedzi.
Oczywicie rozumiem matk. W tej sytuacji zachowaa si, jak
umiaa, a nieszczcie i tak si stao, prawda?
Mona, rzecz jasna, spojrze na to w ten sposb. Pozostaje
pytanie, co si stao z Nilsem. Nie odezwa si do nikogo z rodziny?
Gdyby to zrobi, jako porzdni obywatele dalibymy, rzecz
jasna, zna policji. Ironia bya tak subtelna, e niemal nie do
wychwycenia. Domylam si, e wola znikn. Co mu pozostao?
Mama dowiedziaa si o nim wszystkiego, w szkole nie mg ju
pracowa, mama ju by si o to postaraa. No to wyjecha. Pewnie
mieszka w jakim ciepym kraju, gdzie ma atwy dostp do
dziewczynek i chopczykw.
Nie sdz.
Nie? A dlaczego? Moe znalaz pan dosownie jakiego
trupa w szafie?
Patrik nie zareagowa na t kpin.

 Nie, nie znalazem. Ale, widzi pan, mam pewn swoj teori...
Umieram z ciekawoci.
Nie wierz, eby Nils ograniczy si do Alex i Andersa.
Przypuszczam, e jego pierwsz ofiar by kto, kto by najbliej, na
podordziu. Sdz, e pan rwnie zosta wykorzystany.
Przez moment Patrikowi wydawao si, e dostrzeg pknicie na
gadkiej fasadzie, ale Jan zaraz odzyska panowanie nad sob.
Ciekawa teoria. A na czym pan j opiera?
Nie ma tego duo, przyznaj. Znalazem jednak co, co czy
ca wasz trjk. Jeszcze z dziecistwa. Gdy u pana byem,
widziaem, e ma pan w gabinecie ma skrzan atk, ktra wiele
dla pana znaczy, prawda? Co symbolizuje. Zwizek, poczucie
wsplnoty, braterstwo krwi. Od dwudziestu piciu lat j pan
przechowuje.
Anders i Alex te przechowali swoje. Na kadej z nich z tyu jest
zamazany, krwawy odcisk palca, i wanie std moje przypuszczenie,
e chodzi o braterstwo krwi. Chcielicie co przypiecztowa, z
charakterystycznym dla dzieci poczuciem dramatyzmu. Na awersie s
wypalone dwie litery: T.M. Nie rozgryzem ich. Moe pan mi
pomoe?
Wida byo, e Jan zmaga si ze sob. Z jednej strony rozsdek
podpowiada mu, eby nic nie mwi, z drugiej czu nieprzepart
potrzeb mwienia, zwierzenia si. Patrik wierzy w silne ego Jana.
Gotw by nawet zaoy si, e nie oprze si pokusie opowiedzenia
wszystkiego komu, kto go uwanie wysucha. Postanowi mu pomc

podj decyzj.
Wszystko, co pan powie, zostanie midzy nami. Nie mam ani
si, ani rodkw, by zajmowa si wydarzeniami sprzed dwudziestu
piciu lat, i nie wydaje mi si, ebym znalaz jakie dowody, nawet
gdybym si stara. Chc po prostu wiedzie, dla siebie.
Pokusa staa si dla Jana zbyt silna.
T.M. to trzej muszkieterowie. mieszne i niemdre, ale wanie
w taki romantyczny sposb postrzegalimy siebie. Nasza trjka
przeciw caemu wiatu. Kiedy bylimy razem, udawao nam si
zapomnie, co si nam przydarzyo. Nigdy o tym nie rozmawialimy.
Nie musielimy, bo rozumielimy si bez sw. Zawarlimy
przymierze. Obiecalimy sobie, e zawsze bdziemy mogli na sobie
polega.
Kawakiem szka skaleczylimy si w palce, potem zmieszalimy
krew i odcisnlimy lady na kawakach skry. Z naszej trjki ja
byem najsilniejszy. Musiaem by, bo tamci przynajmniej w domu
byli bezpieczni, a ja stale musiaem si za siebie oglda. Wieczorami
leaem pod kodr podcignit pod brod, nasuchujc zbliajcych
si krokw.
Mwi szybko, jakby puciy wszystkie hamulce. Patrik milcza,
nie chcc mu przerywa. Jan zapali papierosa i opuci szyb, eby
wypuci dym z samochodu. Potem mwi dalej:
ylimy we wasnym wiecie. Spotykalimy si, kiedy nikt nie
widzia, eby szuka u siebie pocieszenia i poczucia bezpieczestwa.
Dziwne. Mona by si spodziewa, e bdziemy sobie przypomina o

tym, co nas spotkao, ale tylko gdy bylimy razem, moglimy uciec
przed tym na chwil. Nie pamitam, jak to si stao, e si o sobie
dowiedzielimy i e si szukalimy. Ja wpadem na pomys, eby to
jako rozwiza.
Pocztkowo Alex i Anders traktowali to jako zabaw, ale ja
wiedziaem, e sprawa jest powana. Nie byo innego wyjcia.
Pewnego bezchmurnego zimowego dnia poszedem z bratem na ld.
Nietrudno byo go zwabi. By zachwycony, e propozycja wysza
ode mnie, i cieszy si na t wycieczk. Tamtej zimy spdziem na
lodzie wiele godzin i dokadnie wiedziaem, dokd go zabra.
Anders i Alex czekali na nas. Nils zdziwi si na ich widok, ale
taki by butny, e nie podejrzewa niebezpieczestwa. Przecie
bylimy tylko dziemi. Dalej poszo atwo. Przerbel, jedno
popchnicie i ju go nie byo. Najpierw czulimy wielk ulg.
Pierwsze dni byy cudowne. Nelly szalaa z niepokoju o Nilsa, a ja
leaem wieczorami w ku umiechnity, bo nie byo krokw na
korytarzu. A potem rozptao si pieko.
Rodzice Alex czego si dowiedzieli, nie wiem jak, i przyszli z
tym do Nelly. Alex prawdopodobnie nie potrafia znie presji i
wszystko im powiedziaa, o mnie i o Andersie te. Nie o tym, co
zrobilimy z Nilsem, tylko o tym, co byo wczeniej. Dostaem niez
nauczk. Mylaem, e matka bdzie mi wspczu. Od tamtej pory
nigdy nie spojrzaa mi w oczy i nigdy nie spytaa o Nilsa.
Zastanawiam si czasem, czy przypadkiem nie domyla si, co si
stao.

 Vera te si dowiedziaa, co Nils z wami robi.

Tak, ale mama j podesza, zagraa na jej uczuciach.
Powiedziaa, e trzeba za wszelk cen chroni Andersa i zachowa
pozory. Nawet nie musiaa jej paci, eby siedziaa cicho, ani
przekupywa ofert lepszej pracy.
Myli pan, e Vera w kocu si dowiedziaa, co si stao z
Nilsem?
Jestem o tym przekonany. Nie wierz, eby Anders przez tyle
lat umia utrzyma to w tajemnicy.
Patrik gono myla:
Czyli Vera zabia Alex nie tylko po to, eby nie dopuci do
ujawnienia gwatw, ale take w obawie, e Anders zostanie
oskarony o morderstwo.
Na twarzy Jana pojawi si umiech wyraajcy co w rodzaju
satysfakcji.
Co jest waciwie komiczne, bo morderstwo jest ju czciowo
przedawnione, a poza tym po tylu latach nie postawiono by nam
zarzutw, zwaywszy na okolicznoci i fakt, e bylimy wtedy
dziemi.
Patrik musia mu przyzna racj. Gdyby Alex posza na policj,
nie miaoby to adnych skutkw prawnych. Ale Vera tego nie
wiedziaa i mylaa, e Anders pjdzie do wizienia za morderstwo.
Utrzymywalicie pniej kontakt? Pan, Alex i Anders?
Nie. Alex zaraz si wyprowadzia, a Anders zamkn si w
swoim malekim wiecie. Widywaem go czasem na ulicy, ale

rozmawiaem z nim pierwszy raz od dwudziestu piciu lat, dopiero

gdy zadzwoni do mnie po mierci Alex i zacz wykrzykiwa, e j
zabiem. Oczywicie zaprzeczyem, bo nie miaem z tym nic
wsplnego, ale nie trafiao to do niego.
Nie wiedzia pan, e Alex miaa zamiar i na policj i
opowiedzie, co si stao z Nilsem?
Nie wiedziaem. Anders powiedzia mi dopiero po jej mierci.
Jan z obojtn min wydmuchiwa kka dymu.
A co by byo, gdyby pan wiedzia?
Tego nigdy si nie dowiemy, prawda?
Spojrza na Patrika zimnymi bkitnymi oczami. Patrika
przeszed dreszcz. Rzeczywicie, ju si nie dowiedz.
Jak powiedziaem, z pewnoci nikt by nas nie pocign do
odpowiedzialnoci. Przyznaj jednak, e do pewnego stopnia
skomplikowaoby to moje stosunki z matk.
Jan zmieni temat.
Z tego, co syszaem, Anders i Alex spiknli si ze sob.
Rzeczywicie, Pikna i Bestia. Moe sam powinienem by skorzysta,
po starej przyjani...
Patrik nie mia wspczucia dla tego czowieka. Wprawdzie jako
dziecko przey pieko, ale zo i zepsucie tkwio w nim samym.
Odruchowo spyta:
Pana rodzice zginli w tragicznych okolicznociach. Czy wie
pan co jeszcze poza tym, co ustalono w ledztwie?
Po ustach Jana bka si umieszek. Opuci szyb jeszcze par

centymetrw i wyrzuci niedopaek.

Wypadki chodz po ludziach, prawda? Lampa si przewraca,
powiewa firanka. Drobne zdarzenia, ktre skadaj si na jeden wielki
przypadek. Mona te uzna, e nieszczcia spadaj na ludzi, ktrzy
na to zasuyli taki dopust.
Dlaczego zgodzi si pan ze mn spotka i opowiedzie mi o
tym?
Sam si dziwi. Waciwie nie miaem zamiaru przyjeda, ale
zwyciya ciekawo. Ciekaw byem, ile pan wie i czego si
domyla. Poza tym wszyscy mamy potrzeb opowiedzenia komu o
swoich wyczynach i postpkach. Zwaszcza jeli ten kto nic ju na to
nie poradzi. Nils umar wiele lat temu, byoby tylko moje sowo
przeciw paskiemu, i przypuszczam, e nikt by panu nie uwierzy.
Jan wysiad z samochodu, odwrci si i nachyli do rodka.
Wydaje mi si jednak, e w niektrych przypadkach zbrodnie
popacaj. Pewnego dnia odziedzicz znaczny majtek. Wtpi, eby
to si stao, gdyby Nils y.
Zasalutowa artobliwie, zatrzasn drzwi i poszed do swojego
samochodu. Patrik umiechn si szyderczo. Jan nie mia pojcia o
pokrewiestwie midzy Juli a Nelly ani o roli, jak Julia odegra w
dniu otwarcia testamentu. Niezbadane s wyroki boskie.
Siedzia na maym balkonie. agodna bryza piecia jego
pomarszczone policzki. Ciepo soca dziaao uzdrawiajco na bolce
stawy. Z kadym dniem porusza si coraz sprawniej. Codziennie

chodzi do pracy na targ rybny. Pomaga sprzedawa poowy z kutrw

przypywajcych o wicie.
Tu nikt nie odbiera starszemu czowiekowi prawa do bycia
uytecznym. Jak nigdy w yciu czu si szanowany i doceniany,
zdobywa nawet pierwszych przyjaci. Wprawdzie z jzykiem byo
tak sobie, ale odkry, e przy dobrych chciach mona dogada si
rwnie gestami, a sw cho powoli poznawa coraz wicej.
Jeden czy dwa kieliszki po dobrej dniwce pomagay mu przeama
niemiao. Ku wasnemu zdziwieniu stwierdzi, e robi si z niego
prawdziwy gadua.
Siedzc na balkonie i spogldajc na bujn ziele przechodzc w
najgbszy morski bkit, jaki kiedykolwiek widzia, Eilert pomyla,
e ju bliej raju nie mona si znale.
Dodatkow rado znajdowa we flirtowaniu z gospodyni, Ros
o bujnych ksztatach. Pozwala nawet sobie igra z myl, e z czasem
ten artobliwy flirt przerodzi si w co wicej. Wzajemny pocig by
niewtpliwy, a przecie czowiek nie zosta stworzony do ycia w
samotnoci.
Przez mgnienie oka pomyla o zostawionej w domu Svei, ale
zaraz odpdzi t nieprzyjemn myl i zamkn powieki. Rozkoszowa
si zasuon sjest.
I

Henric Schartau, szwedzki teolog z przeomu XVIII i XIX w.,

ordownik bardzo surowych zasad. Znalaz posuch zwaszcza na
poudniowym zachodzie Szwecji (przyp. tum.).