Professional Documents
Culture Documents
Sigmund Freud Psikanaliz
Sigmund Freud Psikanaliz
KEND KENDNE
PSKANALZ
Scanned by Nirvana13
Birinci Bask
:Austos
1992
kinciBask
:Mays 1993
nc Bask
: u b a t 1994
Dizgi
:Dnen Adam
Bask
lYAZI Ofset Matbaaclk
Kapak Dzeni
:Dnen Adam
Genel Datm
:ada P a z a r l a m a
C a a l o l u Yokuu, B a k Ofset h a n No:6-8
Zemin Kat
Caalolu/ST.
T e l : 5 1 2 33 69-511 96 15
F a x : 512 3 3 69
-2-
SlGMUND FREUD
KEND KENDNE
PSKANALZ
eviren:
Tahsin Biiykren
AMATR PSKANALZ
1926
-8-
I
Byle bir istein gerekleip gerekleemeyecei, psikanalitik bir tedavideki zellikleri tanmak gibi bir
ykmll bulunmayan kiilere baldr. Bize den
dev, henz bu konuda bir bilgisi yok gzyle baktm bu
tarafszlara gerekli aklamalarda bulunmaktr.Keke elden
gelse, onlar byle psikanatilik bir tedavinin dinleyicileri yapabilsek! Ne yazk ki, "psikanalitik tedavi uygulamasnda"
bir nc kiinin varlna yer yoktur. te yandan, psikan
aliz tedavisindeki tek tek seanslar tadklar nem ve deer
bakmndan hi birini tutmaz, ragele bir seansa dinleyici ol
arak katlacak byle yetkisiz bir kii okluk deerlendiremeyecei bir izlenim edinecek, psikanalistle hasta
arasnda geenleri anlamama gibi bir durumla kar karya
kalacak, o da olmad sklacaktr. Dolaysyla, ister istemez,
bizim kendisine vereceimiz ve elden geldii kadar
gvenilir bir hava ierisinde kaleme almaya alacamz
bilgilerle yetinmesi gerekecektir.
Diyelim bir hasta var da, ruh durumu dalgalanmalar
geilmekte, o da bunlarn bir trl nn alamamaktadr, ya
da bir ylgnlk ve azimsizlik ierisinde bulunmakta, doru
drst hi bir ie yaramayacana inandndan kolu kanad
krk durumda hisetmektedir kendini; ya da tutalm ya
banclar arasnda korkuyla kark bir aknl
kaplmaktadr; gnlerden bir gn her zamanki mesleini
-9-
- 12-
- 16-
II
Size anlalr bir ey sylemem gerekiyorsa, psikanalatik
evre dnda bilinmeyen ya da takdir grmeyen ruhbilimsel
reticiden biraz bir eyler aklamakszn bunu yapamaya
cam muhakkak. Hastadan ne istediimiz ve istediimiz
eyi ne yoldan elde ettiimiz, imdi ele alacamz ruhbilim
sel kuramdan kolaylkla karlabilecektir. Bu kuram ta
mamlanm bir yap gibi dogmatik biimde sunacam size.
Ama szn edeceim retin filozofik bir sistem gibi bir
anda doup ktn sanmaynz. Pek yava gelitirebildik
bu retiyi, her kk paras iin uzun boylu savatk,
aba harcadk, gzlemle srekli iliki ierisinde kalarak
aralksz deitirimlere bavurduk, sonunda gttmz
amalara cevap verebilecek bir biim kazanana kadar
srdrdk abamz. Birka yl nce olsayd, ayn retiyi
daha baka deyimlerden bir giysi ierisinde sunardm. Hani
bugnk davurum biimini kesin bir gzle grmek gere
kecei konusunda tabii bir gvence veremem size. Bilimin
bir vahiy karakteri tamad ortadadr; bir bilim ilk
admlarn atlmasndan ok sonralarna kadar insan
dncesinin ite ylesine yrekten zledii bir belirlilik,
deimezlik ve amazlk niteliinden yoksun kalabilir.
Ama bir bilim ne durumda ise, bize den, ona o durumuy
la sahip kmaktr, bundan te yapabileceimiz bir ey yok
tur. unu da unutmaynz ki, zerinize eildiimiz bilim dal
henz pek krpedir, ya yzylmzn ya kadardr ancak,
aynca insandaki aratn faaliyeti nne kanlabilecek en
etin bir konuyla uramaktadr; bunlan dndnz m,
- 17-
-20-
-22-
zerine alr. iki ayr ynde faaliyette bulunur. Ben. Bir yan
dan kendi duyu ganinin, yani bilin sisteminin yardmyla
d dnyay gzetleyerek, rizikosuz bir doyum iin en uy
gun an kollar; te yandan, Es'i etki altnda bulundurur, on
daki "tutkular" dizginler, igdlerin doyumlarn erteleme
sini, hatt gerekirse amalarnda bir deitirme gitmesini ya
da bir yerde doyum karlnda bu amalardan el
ekmesini salar. Ben, Es'ten gelen itepileri bu yoldan de
netim altnda tutmakla, eskiden tek bana egemen olan haz
ilkesinin yerine gereklik ilkesini geirir; gereklik ilke
si de hani haz ilkesinin gtt en son amalar gder, ama
bunu yaparken reel d dnyann bireyin nne kard
koullan dikkate alr.
ilerde ise, d dnyaya uyum'dan ayn olarak, doyumlann kesinlikle ele geirilmesinde bir baka yolun daha
varln renir. Deitirici bir tutumla d dnyaya
mdahelelerde bulunarak, onda doyumlann gereklemiini
salayacak koullar bilinli yoldan yaratmaya urar.
Derken bu faaliyet Ben'in en yce fonksiyonuna dnr;
tutkulann dizginleyip realite karsnda boyun emenin mi,
yoksa tutkulardan yana kp d dnyaya kar kendini sa
vunmann m daha yerinde olacana ilikin alnacak karar
lar, yaamsal bilgeliin davurumlandr.
"iyi ama, sizi doru anladmsa, Es'in kendisi Ben'den
daha gl; bu durumda nasl Ben'in egemenliine nza
gsterebilir?"
Evet, Ben gerektii gibi rgtlenip bir fonksiyon gcne
kavuur ve Es'in btn paralarna ulaabilir de bunlar
zerinde etkisini gsterebilirse, duruma diyecek yoktur. Ni
hayet Ben ile Es arasnda doal bir dmanlk sz konusu
deildir, her ikisi bir btn oluturur ve bireyin salkl za
mannda pratik bakmdan birbirinden aynlmaz.
"Btn bunlar iyi gzel, ama byle ideal bir ortamda o
bozguncu hastalk olaynn nerede kendisine bir yer bulu
nup yerletirilebileceini anlamyorum."
-27-
-40-
-41 -
-43-
-44-
-49-
Bu, tecrbelerle pek olgunlatrlp mkemmelletirilebilen bir incelik sorunudur. Szgelii psikanalitik tedavi
srecini ksaltmak amacyla yorumlarnz ele geirir
geirmez hastaya bildirmeye kalkarsnz, ar bir yanlgaya
dersiniz. Bunu yapmakla hastada karkoyumsal davu
rumlara, yadsmalara ve kzgnlklara yol amaktan baka
bir ey gemez elinize; beri yandan hastann geriye itilmi
nesneler zerinde bir egemenlik kurmasn salayamadan
kalrsnz. Bu konuda uyulmas gereken kural, hastann
kendisinin geriye itilmi nesneye yaklamasn, sizin yorum
nerilerinizin klavuzluu altnda hepsi birka adm atp
yanma ulaaca kadar hastann bu nesnelere sokulmasn
beklemektir.
"yle sanyorum ki, benim hi bir vakit renebileceim
bir ey deil. Haydi diyelim, yorum konusunda bu kuralllar
uydum, sonra?"
O zaman belki ummadmz bir bulgu size gelip, kendini
buyur edecektir.
"Nasl bir bulguymu bu?"
Hastanza ilikin dncenizde yanldnz, onun
yardm ve uysallna gerekte asla gvenmememiz gerek
tii, ortak srdrdnz almaya hastanzn hi de
sanld gibi salna kavumak istemedii.
"Yo, bu kadar da deil! Bana imdiye dek anlattklarnz
iinde en kaka grneni bu szler. Dolaysyla inana
cam bir taraf yok. O kadar ac ve straplar iinde
kvranan, o kadar yrek paralayc bir dille ikayetlerini
sralayp duran, tedavi konusunda o kadar byk fe
dakrlklara katlanan hasta gerekte ifaya kavumak iste
meyecek, yle mi? Herhalde siz de bu szleri ciddi
sylemi deilsiniz."
-54-
-55-
-60-
rumsal bilgiler edinmeleri salanp, yal ve tecrbeli psikanalistlerin denetimi altnda hafif vakalarda ilk psikanaliz
tedavi uygulamalarn gerekletirmelerine izin verilmekte
dir. Byle bir eitim ve renim iin aa yukar iki yl
gibi bir sre belirlenmitir. Tabii bu srenin bitiminde de
henz acemilik kaybolup, statlk payesinde eriilmez. Geri
kalan eksik bilgilerin pratik almalar ve gen yelerin yal
yelerle buluup grtkleri psikanaliz derneklerinde
yaplan fikir al veriiyle elde edilmesi gerekir. Psikanalitik
faaliyet iin hazrlanma hi de o kadar kolay ve basit
deildir; i zor, sorumluluk ise byktr, ama her kim
byle bir eitim ve renim grm, kendisi psikanalizden
g e m i bilind psikolojisi k o n u s u n d a bugn
retilebildii kadar bilgi edinmi cinsellikten anlar duruma
gelmi, o etin psikanaliz tekniini bellemi, yorum sa
natn kavram, karkoyumlarla savap onlar alt edecek
ve aktarm olaynn iinden yznn akyla kabilecek bir
yetenek kazanmtr, o kimseye psikanaliz alannda amatr
gzyle baklmaz artk. Byle bir kimse nevrotik bozukluk
larn tedavisini zerine alacak gce kavumutur, zamanla
bu tedaviden beklenen btn baarl sonulan ortaya koya
bilecek demektir.
VI
"Psikanaliz ne olduunu ve baarl bir psikanaliz uygu
lamas iin ne gibi bilgilerin gerektiini bana anlatmak
amacyla byk aba harcadnz. Gzel, sizi dinlemek bir
ey kaybettirmez bana. Ama bilmiyorum, vereceim yarg
zerinde aklamalarnzdan nasl bir etki bekliyorsunuz.
Ben ortada pek olaanstll bulunmayan bir durum
gryorum. Nevrozlar zel bir hastalk eidi, psikanaliz de
onlarn tedavisinde uygulanan zel bir yntem kendine zg
hekimsel bir tedavi yoludur. Beri yandan, tpta belli bir uz
manlk daln seen bir hekimin elindeki diplomayla onayla-65-
-73-
-74-
-75-
-76-
-78-
nlensin. Hasta iin esiz nemde bir ey varsa, psikanalistin gven duygusu verecek kiisel zellikler tamas ve
yklendii devi yerine getirebilecek gibi bilgi, gr ve
tecrbelerle donanmasdr. Sanlabilir ki, hasta kendisini te
davi edenin hekim olmadn ve onun baz durumlarda bir
hekimin yardmna bavurmakszn yapamayacan bilirse,
psikanalistin otoritesine glge drr bu. Pek tabii hasta
larmza, kendileri tedavi eden psikanalistin durumu konu
sunda bilgi vermekten asla kanm deiliz ve bu arada
edindiimiz bir kanya gre, snfsal nyarglar hastalarda
hi bir yank uyandrmamaktadr ve hastalar hangi taraftan
gelirse gelsin kendilerine sunulan ifay kabule hazrdr.
Hekimler de bunu oktan renmi, dolaysyla enikonu bir
krlp incinme duygusuna kaplmtr. Hem bugn psikana
liz uygulamasnda bulunan amatr psikanalistler sadan sol
dan koup bir araya gelmi rasgele kiiler deil, akademik
bir formasyon sahibi kimseler, felsefe doktorlar, pedago
glar, byk bir yaam tecrbesi ve stn bir kiilii bulu
nan baz hanmlardr. Bir psikanaliz retim enstitsnn
btn adaylarnn kendilerini psikanalizden geirme zorunluu bunlarn o etin psikanalitik tedavi uygulamasna elve
rililii konusunda ilgilileri aydnlatc en iyi yoldur ayn za
manda.
imdi de hekimlerin karna gelelim. Bu karn, psi
kanalizi tp kapsamna almak ve tbba maletmekle
gzetileceini sanmyorum. Tp renimi u anda be yl
srp, son snavlarn verilmesi altnc yln bir hayli
ierlerine kadar uzanyor. Her birka ylda bir rencilere
yeni yeni ykmllkler ykleniyor, yerine getirilmemesi
rencinin gelecek iin hazrlna yetersiz gzle
baklmasn zorunlu klan istekler yneltiliyor. Hekimlik
mesleini elde etmek pek etin bir itir; uygulamas ise ne
pek doyurucu, ne pek avantajldr. Hakll su gtrmeyen
bir kanyla, hekimin hastaln ruhsal ynne de aina ol
mas gerektii benimsenir ve tp renimi biraz da psikana-86-
arasndaki ilikileri
-92-
dzenlemeyi
-93-
EK*
1927
-95-