TA

S
E
F
A

S
A
Z
A
B
A
C
DAS

Correccin de texto: Rebeca Fernndez Facal e Alejandra Campo Penn

A FESTA DOS CAL

ACS

SAMAN, 2015
MATERIAIS
EDLG do CEIP EDUARDO PONDAL
PONTECESO (A Corua)
EQUIPO
DINAMIZACIN
LINGUA
GALEGA

CEIP GALN de OSEIRO-ARTEIXO (A CORUA)

EQUIPO DE ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES.

CEIP DE GALN

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

Textos de Rafael Lpez Loureiro, Asociacin para a Renovacin Pedagxica e Cultural Martn Sarmiento e Sindicato Galego de Ensino e Investigacin.

AS ORIXES DO SAMAN
A noite do 31 de outubro comezaba o aninovo celta, como
anda se celebra na illa de Man.
Nesta noite as nimas dos finados voltan visitar s sas
familias e s sas vellas casas para quentrense a carn do
lume e comer dos alimentos que con agarimo lles teen
preparados os parentes.
O cristianismo, adoptando o aninovo dos celtas e a sa festa
honra dos mortos, designara o primeiro de novembro como Da
de Todos os Santos, e no sculo XII, o da seguinte, establecerao como
Da dos Defuntos.
1.- Que da comezaba o aninovo celta?

2.- Que fan as nimas dos finados ao comezo do aninovo celta?

3.- Que da celebra o cristianismo o aninovo dos celtas?

5.- Que camio seguir esta nima para chegar casa dos seus parentes?

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

Textos de Rafael Lpez Loureiro, Asociacin para a Renovacin Pedagxica e Cultural Martn Sarmiento e Sindicato Galego de Ensino e Investigacin.

A LENDA DAS CABAZAS, CATRO TEXTOS

Chega o outono. Tempo de castaas, noces, vento, follas
secas e das escuros. o tempo de recoller o manzo e as
cabazas. tamn o tempo en que a rapazada fai as caveiras
na cortiza das cabazas, seguindo unha antiga tradicin dos
tempos dos celtas.
Os celtas foron uns antigos habitantes de Galicia. Un dos seus costumes
era poer unha luz acesa dentro das caveiras dos inimigos mortos. Xa hai
moitos sculos que tal costume se perdeu, mis hoxe en da anda fica a
tradicin de tallar unha caveira na cortiza dos melns e poer no seu interior
unha candea que escintile pola noite.
Os celtas tian un grande respecto polos mortos. Nas
sas caveiras poan unha candea para que, ao escentilar
pola noite, puxera medo no corazn da xente. Tal cousa
facana ao chegar os tempos escuros do ano, que ao andar
o tempo, foise transformando na festa dos defuntos.
Hoxe en da xa non se practican tales crenzas, mis ao
longo do tempo mantvose un costume derivado destas:
tallar caveiras na cortiza das cabazas e alumealas cunha candea no seu
interior.

1.- Que fai a rapazada cando chega o outono?

2.- Que facan os celtas coas caveiras dos inimigos mortos?

3.- Por quen tias os celtas un gran respecto?

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

O ENCRUCILLADO DO SAMAN

A
I

5
6

1.- CELTAS 2.- CABAZAS 3.- MAN

5.- CRISTIANISMO 6.- OUTONO

4.- NIMAS

HORIZONTAIS
1.- Antigos habitantes de Galicia.
2.- Planta que se recolle no outono e na que, despois de tallada, se lle pon
unha candea para poer medo xente.
3.- Illa na que anda se celebra o aninovo celta.
4.- Espritos que voltan visitar s sas familias e s sas vellas casas na
noite do aninovo celta, o 31 de outubro.
5.- Relixin que adoptou o 1 de novembro como Da de Todos os Santos.
6.- poca do ano na que se celebra o Saman.

A FOTOCOPIA DA CABAZA

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

OS BOLECHAS

Os Bolechas van festa dos Calacs, de Pepe Carreiro. Edit. A Nosa Terra

Os Bolechas van ir festa

dos Calacs que fan na
escola e teen que levar
cadanseu calac.

Tata leva unha laranxa

porque pequeno e anda non pode cun cabazo.

Vela van todos co pap

parada do autobs escolar.
SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

QUE LEMBRAS DA LECTURA?

1.- A que festa van ir os Bolechas?

2.- Onde vai ser a festa?

3.-Que leva Tata para a festa?

4.- Porque leva Tata unha laranxa?

5.- Con quen van todos os rapaces?

6.- Que tipo de transporte van coller os Bolechas?

7.- Que animal aparece nas imaxes dos Bolechas?

Arrodea a sa silueta.

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

O LABIRINTO DO MOUCHO
Que camio ter que seguir o morcego para chegar a casa do seu amigo o moucho?

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

O LABIRINTO DA OLA
Que camio ter que percorrer a araa para chegar sa araeira?

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

COMO SE TALLA UNHA CABAZA?

1
2

Coa axuda dun familiar maior

corta a parte superior da cabaza e grdaa. Servirache de
tapa.

3
4

Escolle a ta cabaza. O tamao non importa,

pero procura que estea mis verde que madura. Aguantar mis tempo.

Colle unha culler e baleira o interior da cabaza.

Lmpaa moi ben para que quede s a tona dura
do exterior.

Talla unha cara que dea

moito medo. Cun coitelo
ide tallando os ollos, o nariz, a boca...

Decora a cabaza, colcalle unha candea no interior e xa est. Colcaa na fiestra, na terraza,
nun valado, no camio e... a meter medo vecianza!

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

UN MORCEGO
Pinta de negro as s do morcego. Pinta, tamn de negro, unha pinza de
madeira, con rotuladores ou tmpera. Recorta as s e os ollos e monta as
das cousas sobre a pinza. Xa tes o morcego!

MODELO

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

10

OUTRO MORCEGO
Pinta de negro as s do morcego, as orellas e o cilindro do papel hixinico.
Recorta as s, os ollos e as orellas do morcego. Pgaas sobre o cilindro
negro e debxalle a boca.

12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901

12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901
12345678901

12345
12345
12345
12345
12345
12345

12345
12345
12345
12345
12345
12345

MODELO

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

11

DAS PANTASMAS
Pinta e recorta as pantasmas. Pgaas en cadansa pallia e xa tes dous
monicreques.

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

12

UNHA CABAZA PARA O SAMAN

Recorta a cabaza, pcalle os ollos, o nariz e a boca e pgalle papel celofn
de cores nos ocos. Clgaa dun fo ou pgaa na fiestra.

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

13

A CAVEIRA ARREPIANTE!!!
Colorea de negro a caveira. Pcalle os ollos, a boca e o nariz. Recrtaa e
pgalle papel celofn de cores pola parte posterior. Clgaa dun fo ou pgaa na fiestra.

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

14

UN ESQUELETO DE MEDO
Recorta o esqueleto seguindo as lias, pcalle os furados e mntao con
encadernadores.

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

15

MEDIO MORCEGO
Sers quen de completar o morcego? Colorao, recrtao e clgao dun fo.

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

16

UN ANTEFACE PARA O SAMAN

Colorea o anteface de cabaza, pcalle os ollos, recrtao, colcalle unha
goma e xa es unha autntica cabaza con pernas.

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

17

A SOPA DE CABAZA
Colorea a bruxa que est a preparar unha rica sopa de cabaza e recrtaa.

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

18

O ESTANDARTE DO SAMAN (1 DE 2)
Colorea a cabaza das das fichas. Pcalles os ollos, nariz e boca. Pgalle
papel celofn pola parte posterior. Recorta as cabazas, decraas con papeis de cores, pega unha coa outra e colcalle un pao polo medio.

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

19

O ESTANDARTE DO SAMAN (2 de 2)
Colorea a cabaza das das fichas. Pcalles os ollos, nariz e boca. Pgalle
papel celofn pola parte posterior. Recorta as cabazas, decraas con papeis de cores, pega unha coa outra e colcalle un pao polo medio.

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

20

UN CREBACABEZAS
Colorea as pezas, recrtaas e monta unha cabaza.

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

21

O MBIL
Colorea, recorta, pica e monta as pezas deste mbil do Saman.

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

22

UN PIN DO SAMAN
Colorea, recorta, plastifica a cabaza e pgalle pola parte posterior unha
pinza ou un clip e poders lucir o pin conmemorativo do Saman deste ano.

SAMAN, 2015

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

23

CON S DE MORCEGO
Para facer un autntico morcego-pinza s precisas unhas pinzas da roupa,
colorear e recortar estas s, pegarllas pinza nos laterais e colocar o morcego-pinza na camisa, nun libro... onde ti queiras.

123456
123456
123456
123456
123456
123456
123456
123456
123456
123456
123456
123456
123456

12345
12345
12345
12345
12345
12345
12345
12345
12345
12345
12345
12345
12345

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

24

A PANTASMA
Para facer esta pantasma s precisas dun prato de cartn, para a cara, un
folio para facerlle o corpo, colorear os ollos e a boca, recortar e pegarlle os
brazos.

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

25

UN ESQUELETO PARA O SAMAN

Colorea de negro o borde do esqueleto, os ollos, o nariz... e deixa sen
colorear os sos. Recorta o esqueleto polo borde exterior, plastifcao e
pgalle unha pinza pola parte posterior. Xa tes listo un pin para lucir este
Saman, 2013!

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

26

E OUTRO MORCEGO MIS ...

Colorea de negro o corpo e as s do morcego. Pega o corpo e as s, os
ollos e os cairos. Picalle ao morcego un furadio na parte posterior, colcalle un fo e xa o tes listo para colgar na aula, na casa, no portal, no...

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

27

UN CRANIO PELADO, PELADO...

Colorea de negro os ollos, o nariz, a beira da boca e pega todas as pezas
pola parte anterior e posterior. Ters das caveiras nunha soa. Faille un
furadio na parte posterior, colcalle un fo e... a colgala!.

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

28

UN MONICREQUE
Colorea o morcego polas das partes. Recrtao e pegao cunha pallia ou
un pau pequenio polo medio. Xa podes xogar co teu monicreque.

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

29

UNHA GUIRNALDA DE CAVEIRAS

Colorea de negro as caveiras, recrtaas, xntaas cos do resto da clase e
pgadeas nun fo para conseguir a guirnalda coa que decorar a aula, os
corredores...

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

30

UNHA GUIRNALDA DE CABAZAS

Colorea da cor que queiras as cabazas, recrtaas, xntaas cos do resto da
clase e pgadeas nun fo para conseguir a guirnalda coa que decorar a
aula, os corredores...

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

31

UNHA GUIRNALDA DE MORCEGOS

Colorea de negro os morcegos, recrtaos, xntaos cos do resto da clase e
pgadeos nun fo para conseguir a guirnalda coa que decorar a aula, os
corredores...

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

32

UNHA GUIRNALDA DE MOUCHOS

Colorea de negro os mouchos, recrtaos, xntaos cos do resto da clase e
pgadeos nun fo para conseguir a guirnalda coa que decorar a aula, os
corredores...

SAMAN, 2015. A FESTA DAS CABAZAS. A FESTA DOS CALACS

33