Makina Elemanlarnn Mukavemet Hesab

Makina elemanlarnda

MUKAVEMET HESABININ iki amac vardr

1- Bir elemann zerindeki kuvveti veya

2- mal edilmi bir elemann hangi

momenti;

kuvvet veya momenti;

istenen sre boyunca emniyetli bir ekilde

emniyet snrlarn amadan NE

tayabilmesi iin HANG MALZEMEDEN

KADAR SRE tayabileceinin

ve HANG BOYUTLARDA imal edilmesi

belirlenmesidir.

gerektiinin belirlenmesidir.

D zorlama
Basit Gerilmeler

F
A
M
b b
W

F
A
M
e e
W

Statik
mukavemet snr

Bileik Gerilmeler

Kuvvet, Moment, Basn

B 2 4 2

Gerilme

B 2 3 2

B e ; B b
Statik

Ykleme
Durumu

Dinamik

Dinamik
mukavemet snr
Emniyet Gerilmesi

Emniyet Gerilmesi

emn AK , em AK
s
s

emn K , em K
s
s

emn

, em D
s
s

(Tam deiken zorlanmada)

Mukavemet art

emn
Boyutlandrma

em

Yk ve Moment
Tama Kapasitesi

Emniyet
durumu:Kontrol

zel Mukavemet Konular

Srnme

Yzey Gerilmeleri
Burkulma

Yzey Gerilmeleri
Temasta bulunan iki yzey arasnda meydana

gelen gerilmelere yzey gerilmeleri denir.

Bu gerilmeler basn eklindedir.
Basma gerilmeleri ile arasndaki fark;

Basma gerilmeleri bir kuvvet etkisi altnda bir

elemann kesitinde meydana gelir.
Yzey gerilmeleri ise kuvvet etkisi altnda temas
yzeylerinde meydana gelir.

Yzey gerilmeleri
Yzey basnc

Hertz basnc

Temas yzeylerinin ve elemanlarn boyutlar

Temas yzeyleri ok kk olduu

ayn mertebede olduu takdirde oluan

takdirde ise oluan gerilmeler Hertz

gerilme yzey basnc diye isimlendirilir.

basnc diye isimlendirilir. Rulmanl

1- temas yzeyleri arasnda bal hareket

yataklar, dili arklar da meydana

bulunmayan elemanlarda ezilmeyi nlemek

p

F
p em ,
A

p em

gelen gerilmeler

Ak
s

2- temas yzeyleri arasnda izafi hareket olan

elemanlarda anmay nlemek iin yaplr.

F p0

A s

p0: malzeme anma hzna

bal yzey basn snr

PH max PH em ; PH em

HB
s

Hertz Gerilmeleri:

Hertz gerilmelerine kar emniyeti salamak iin:

PH max

HB

PH em

HB

Bazen PHem deeri cetvellerde verilir.

PH max PH em

2 1
1

E E1 E2

E: E deer elastisite modl

E1 E2: Malzemenin elastisite modl

1
1

m boy / kesit

Enine ekil deitirme katsays

ki krenin temas:
Temas yzeyinin yar ap:

a 3 1,5.(1 2 ).

F .r
E

elik iin ( 0,3)

a 1,13

F .r
E

1 1 1

r r1 r 2

E deer yarap

2
F
3 2,25.(1 v 2 ). 2
E .r

Yasslama:

PH max

1,5F .E 2
0,388
2
2 2
r (1 v )

elik iin : 1,23 3

F2
E 2 .r

F .E 2
r2

Kre ile dzlem temas:

r1= r1 ve r2=

r = r1 alnr.

ki silindirin temas

Temas yzeyinin genilii:

PH max 3

F .E
2 rL(1 v 2 ) 2

2a 2

F .r.8 (1 v 2 )
.E.L

elik iin : 2a 3,04

elik iin : PH max 0,418 3

F .E
rL

F .r
E.L

Burkulma
Kendi ekseni dorultusunda eksenel bir basma kuvvetinin etkisi altnda
kalan bir ubuk; eer kesit boyutlar uzunluuna oranla kk ise kararsz

durumdadr. Bu durumda kuvvetin veya mesnetleme sisteminin yer

deitirmesi ubuun ani olarak burkulmasna yol aar.

FBr

2 EI min
L2k

 Boyu uzun kesiti deimeyen bir ubuun bir ucu sabit

mafsall dier ucu kuvvet dorultusunda hareketli kayc
mafsall olarak eksenel kuvvetle basmaya zorlandn
dnelim.

 F basma kuvveti altnda bu ubuun herhangi bir sebeple ekildeki gibi

burkulduunu ve bu durumda dengede durduunu kabul edelim.

N= F.cos

Q=F.sin

ekil deitirme malzemenin elastik snrlar altnda kald takdirde

elastik erinin eimi ok kk olaca iin;

alnabilir. Q=0, N=F olur.

cos =1 ; sin =0

Elastik erinin diferansiyel denklemi:

d2y
M

2
dx
E.I

d2y
1

F.y
2
dx
E.I
d2y
2

.y 0
2
dx

M F.y

y A.Sin .x B.Cos .x
x=0

y=0

B=0

x= Lk

y=0

A.Sin.Lk=0

Sin .Lk=0

Sin .Lk=Sin n.

.Lk=n

= n / Lk

En kk yk deeri n=1 iin elde edilir.

Lk

FBr

2
Lk E.I

FBr

2 EI
L2k

Euler burkulma yk
kritik yk

Elastik alanda flambaj (burkulma) olabilmesi iin FBr E A olmas gerekir.

Br=FBr/A > E olduunda Euler forml kullanlmaz.

Euler formlnn kullanlabilmesi iin:

Br E olmaldr.

FBr

2 EI min

Br

Br

2
k

2E
Lk

I min
E
A

L2k
2

Br

Lk

Narinlik katsays

E
E
2 E

E
2

I min
i
A
2

i: atalet yarap

 Euler forml elastik blgede geerlidir. Gerilmeler elastiklik snrn

getii takdirde Tetmayer veya Johnson formlleri kullanlmaktadr.

Tetmayer
Snrlar

Euler
Tetmayer bants
Snrlar

Ahap

1,8<<100

100 Br=293-1,94

D. Demir

5< <80

80

Yumuak
elik

10< <105

105 Br=3100-1,14

%5 Nikelli
elik

10 <<86

86

Br=7760-120 +0,53 2

Br=4700-23

 Ak 1 2

. .
2 E
2

Br Ak

Br Ak K0 .2

Ko
ki blgenin birleme noktasnda her iki forml geerlidir. Bu noktadaki narinlik
katsays 0 olduuna gre

2 .E
Ak
2
0

1
Ak . .2
2 E
2

2 2 E

Ak

> 0

ise Euler forml

< 0

ise Johnson veya Tetmayer forml kullanlr.

Her iki durumda da basma nominal gerilmelerinin b=F/A ; b Br /s

olmas gerekir.

 s= 3 6
s= 8 11
s= 15-22

Sabit ykleme
Deiken zorlanma

 Kuvvetin eksantrik olarak etkimesi durumunda:

Br

Plastik burkulma hallerinde

F

A

Ak

e. ymax
FBr

1 2 .Sec

i
4
.
E
.
A

e. ymax
0,25 alnarak tam eksen dorultusunda ykl
2
i

ubuklar iin Sekant bants uygulanabilir.

Burkulma Hesab:
a) ubuun kesit alan bilindii takdirde:

Snr narinlik katsays 0 bulunur

> 0
< 0

ise Euler forml

ise Johnson veya Tetmayer forml kullanlr.

Her iki durumda da basma nominal gerilmelerinin b= F/A ; b Br /s

gerekir.

olmas

b) Boyutlandrma yntemi:

Euler bants uygulanr.

FBr

2 EI min
2
k

; emniyet katsays ve Imin hesaplanr

ubuun kesit alan belirlenir.

Atalet yarap i2= I/A bants dikkate alnarak narinlik katsays ve/veya snr
narinlik katsays bulunur. Eer >0 ise hesap uygundur. Aksi takdirde Br Ak K0 .2

denkleminden Br bulunur. F yknn Br=F/A Br/s bantsn salamas

gerekir.

SICAKLIK ETKS
Genellikle scaklk malzemenin zelliklerini etkiler; s gerilmelerini
dourur ve srnme (creep) olaynn ortaya kmasna sebep olur.
Sabit gerilme altnda ekil deitirmenin srekli olarak
byd davrana srnme denir.
ekil deitirme sabit kald halde gerilmenin srekli olarak
azald davrana geveme (relaksasyon) denir.

Srnme olaynda ekil deitirmeyi karakterize etmek iin

dt
d
ekil deitirme hz tarif edilir. 1. safhada
gittike azalr. 2. safhada

d
dt

dt

sabit bir minimum deer alr. 3. safhada

malzeme kopar.

d sratle artar ve
dt

Malzemelerin srnme diyagramlar balang gerilmelerinin ve

scaklklarnn deerine bal olduu iin bu safhalar btn srnme
diyagramlarnda gremeyebiliriz.

Esas srnme olayn karakterize eden 2.safha ve buna bal ekil

deitirme hzdr.

0 min .t
Zaman
2. Safhadaki ekil deitirme hz

Balangtaki ekil deitirme hz

Srnme ile toplam ekil deitirme

Bu safhada gerilme ile ekil deitirme hz arasndaki bant aadaki denklem

ile gsterilir.
.

min K n
Bu denklemdeki K ve n deneysel sabitlerdir.

Log min Log K n.Log

.

eitli scaklklar iin min ile veya zaman ile arasndaki bant grafik olarak
gsterilir. n bu diyagramdaki dorularn ortalama eimi, K ise =1 haline karlk
gelen deeridir.
Srnme srasnda malzemelerin mukavemet esaslar srnme mukavemeti ve
srnme kopma mukavemeti olmak zere iki ekilde ifade edilir
Srnme Mukavemeti; Belirli bir scaklkta ve zamanda elemanda belirli bir
kalan ekil deitirme meydana getiren gerilmedir. Genel olarak p/h/T eklinde
ifade edilir. rnein 1/105/T
Srnme Kopma Mukavemeti: Belirli bir scaklkta ve belirli bir sre
sonra kopma mukavemetinin deeridir. K/h/T eklinde gsterilir.
Geveme olaynda belli bir scaklkta alan elemann kesitindeki i ilk
gerilmesinin her hangi bir andaki deeri

n 1

n 1
i

K .E.(n 1).t

bants ile bulunur. Geveme olay n

gerilmeli balantlarda nemlidir.

Emniyet Gerilmeleri

Deiken zorlanmada; srekli mukavemet snr bir emniyet katsaysna blnerek

emniyet gerilmeleri denilen gerilmeler elde edilir

Tam deiken zorlamalarda

o 0 olduundan

Genel deiken zorlanmada emniyet katsays

; em D
g
s

o g

Ak D

Emniyet Gerilmeleri

Her malzemenin zorlamalara kar bir dayanma snr vardr. Hibir zaman

zorlamann bu snrlara ulamas istenmez.

Statik zorlanmada akma veya kopma gerilmesi bir emniyet katsaysna (s>1)

blnerek emniyet gerilmeleri denilen gerilmeler elde edilir.

Statik zorlanmada emniyet katsaysnn ve emniyet gerilmesinin ifadesi:

Krlgan malzemeler iin:

K
s
ke

K
s
k e

em

K
ke ;
s

em

Snek malzemeler iin:

Ak
s

Ak
s

em

Ak

em

K , K , Ak , Ak malzemenin statik mukavemet snrlar;

, ise zorlanma hallerine gre nominal gerilmelerdir.

Ak

K
k e
s

Mukavemet art
D zorlamalarn elemanda dourduu gerilmeler emniyetli gerilme
deerlerin altnda kalmaldr.

Elemanda meydana gelen gerilme < Emniyet Gerilmesi

Gerilme
D kuvvetlerin ve momentlerin etkisi altnda elemann herhangi bir
kesitinde, tepki olarak i kuvvetler meydana gelir . Birim alana gelen i

kuvvetlere GERLME ad verilir.

Bir elemann kesiti
ekme, basma veya eilme hallerinin

makaslama veya burulmann etkisinde

etkisi altnda ise kesitte

ise kesitte

NORMAL gerilmeler,

KAYMA gerilmeleri,
meydana gelir.

Basit Gerilmeler
Elemann kesitinde ekme, basma, eilme, burulma,
makaslama hallerinden yalnz biri varsa BAST gerilme

hali sz konusudur.

Bileik Gerilmeler
Elemann kesitinde yukarda saylan gerilme hallerinden bir ka bir arada ise
BLEK gerilme hali sz konusudur. Bu durumda Bileke Gerilme B
hesaplanr.
ki trl bileik gerilme etkisi ortaya kabilir.
Normal gerilmeler veya
kayma gerilmeleri var ise

B e ; B b

Normal gerilmeler ve
kayma gerilmeleri bir arada ise
Mukavemet Varsaymlar
kullanlr
Maksimum Kayma Gerilmesi Varsaym

B 2 32
Maksimum Biim Deitirme Enerjisi Varsaym

B 2 42

YKLEME zaman iinde deiip deimediine gre iki ekildedir

Statik yklemeler zamana

gre sabittir.

Deiken yklemeler maksimum ve minimum

iki deer arasnda periyodik olarak deiir

max min
2
max min
g
2
a

zaman

a 0 ;
max min g

max 0 veya min 0

a 0 veya a 0 olabilir
a

max

veya a min
2
2

Statik mukavemet snrlar

Malzemenin Hasar meydana gelmeden statik olarak yklenebilecei snrdr.
ekme deneyi ile belirlenir.

Gevrek malzemelerde mukavemet

snr Kopma Gerilmesi (K ,K) dir.

F
Ao

l l0 l

l0
l0

Snek malzemelerde mukavemet snr

Akma Gerilmesi (AK , AK) dir.

Dinamik mukavemet snrlar

Malzemenin Hasar meydana gelmeden deiken olarak yklenebilecei
snrdr. Dinamik mukavemet snr yorulma deneyi ile belirlenir.
Yorulma Olay Nedir?
Yorulma; deiken gerilmeler altnda malzemenin i yapsnda meydana
gelen deiimlerdir.

mr; malzemenin kopuncaya kadar diren gsterebildii sredir.

Srekli Mukavemet snr; Malzemenin sonsuz sayda yk tekrarna veya

sonsuz mre dayanabildii minimum gerilme genliidir. (D ,D)

Yorulma Olay
Deiken gerilmelere maruz makine elemanlarnda krlma (hasar) statik
mukavemet snrlarn ok altnda gerekleir.

. evrimsel olarak deien gerilmeler malzemenin i yapsnda baz

ypranmalara sebep olur. Bylece kopma olay statik snrlarn ok
altnda meydana gelir. Elemann mr genellikle evrim says N ile
tarif edilir.

 Deiken zorlanmada kopma i yapdaki veya d yzeydeki

bir sreksizlik noktasndan balar. Bu nokta civarnda

malzeme yorulur bir atlak meydana gelir. Zamanla bu atlak

derinleir, sonunda atlak dndaki blgedeki gerilme

mukavemet snrn aarak elemann birden bire krlmasna
neden olur.

 Bu ekilde oluan krlma yzeylerinde iki blge grlr.

Krlma yzeyinin bir ksm mat ve dz, dier ksm ise parlak
ve tanelidir. Birinci blge nceden meydana gelen ve
zamanla byyen atla gsterir. kinci blge ise birden bire

kopan ksmdr.

Deiken Zorlanmada Mukavemet Snr

Deiken zorlanmaya maruz bir makine elemann tasarm mr esas

alnarak yaplr.

Deiken ykler altnda malzeme davran ilk defa 1866da Whler

tarafndan gerekletirilmitir.

Tasarlanan makina elemannn mrnn deiken gerilmenin

genliine bal olduu belirlenmitir.

Deiken zorlanmada mukavemet snr YORULMA DENEY ile belirlenir.

10mm apndaki standart deney numuneleri sabit bir ortalama gerilme

zerine deien genlikte gerilmeler uygulanarak test edilir. Her genlik
deeri iin numune kopuncaya kadar ki yk tekrar says ( N) kaydedilir.
Her defasnda genlik deeri biraz azaltlr.

Gerilme deiim says (N) arttka, gerilme genliinin (g) azald grlr.

Belirli bir gerilme deiim says iin malzemenin hi krlmakszn devaml olarak
dayanabilecei bir minimum gerilme genlii vardr. Bu gerilme genliine o
malzemenin srekli mukavemet snr (D) ve buna karlk gelen yk deime
(evrim) saysna (N0) sonsuz (srekli) mr snr denir. Bu deer eliklerde
N0=106 107 evrim arasndadr.

Logaritmik eri iki ksmdan olumaktadr. Dik olan

ksmdaki mukavemet deerine zaman mukavemeti,

erinin

yatay

ksmndaki

deerlere

ise

srekli

mukavemet deerleri ad verilir.

Yorulma

krlmas istatistiki

bir

deer olduundan

sonular geni bir salma gsterir, bu deerleri iki snr

eri

arasnda

toplamak

mmkndr.

Snr

eriler

krlmama olaynn deney paralarnn % kanda

meydana geldiini bir baka deyile gvenilirlii ifade

etmektedir.

 elik ve dkme demir olmayan malzemeler iin Whler erisinin yatay

ksm yoktur. Byle bir malzemenin srekli mukavemet snrnn

belirlenmesinde deiik bir yol izlenir. ncelikle deneylere dayanarak

malzemenin sonsuz mrn tarif eden bir No deeri belirlenir, ve buna

kar gelen deiken mukavemet deeri srekli mukavemet snr olarak

kabul edilir.

 Whler erisi sabit bir ortalama gerilmede deiken

gerilme genliinde izilmektedir.
Herhangi bir ortalama gerilme iin yorulma erisi elde

etmek yeniden yorulma deneylerinin yaplmas gerekir.

Veya belirli yaklamlar kullanlr.

GOODMAN-SODEBERG YAKLAIMI
Bu

yaklamda

yatay eksende,

statik

mukavemet

snrndan elde edilen mukavemet deerleri ve ortalama

gerilme deerleri belirlenir.
Dey eksende ise gerilme genlii ve tam deiken

gerilmeden
belirlenir.

elde

edilen

mukavemet

snr

deeri

Deney sonular iaretlenecek olursa bir kopma erisi elde edilir.

Aslnda parabol eklinde olan bu eri yerine kolaylk salamak

amacyla pratikte D ve K noktalarn birletiren Goodman dorusu

veya D ve AK noktalarn birletiren Soderberg dorusu alnr.

Soderberg doru denklemi;

g D 0 0

D 0 0 AK

bantsndan bulunur. Goodman dorusu iin Ak yerine K konur.

 Bu dorular elemann boyutlandrlmasnda ve kontrol hesaplarnda

kullanlmak zere deiik bir ekle sokulmu ve bu yeni diyagrama

yorulma diyagram denmitir.

 Bu diyagram mukavemet hesabnn esasn belirlemeye de

yarar.

g/o eimine sahip doru, diyagram

D B blgesinde keserse ie yaramazlk (hasar) akma

sonucunda oluur.

B AK blgesinde keserse ie yaramazlk (hasar) yorulma

sonucunda oluur.

 Deiken burulma zorlamalarnn laboratuar sonular

incelendiinde o n srekli mukavemet snr zerindeki

etkisinin hemen hemen yok denecek kadar az olduu

grlr. Bu sebeple basit deiken burulmann etkisi
altndaki elemanlarn hesab, basit deiken zorlanmada
D ye ve statik zorlanmada Ak ya gre yaplabilir.

 Pratikte yorulma (Soderberg) diyagramnn yan sra Smith (deitirilmi

Goodman) diyagram da kullanlmaktadr. Bu diyagram genelde kontrol

hesaplarnda kullanlr.

Srekli Mukavemet Snrna Etki Eden Faktrler.

Malzemelerin

Srekli

Mukavemet

Deerleri,

laboratuarlarda zel olarak hazrlanm deney ubuklar

kullanlarak ok dikkatli ve kontroll deneyler sonucunda

elde edilir. Ancak bu deerler gerek makina elemanlar

iin geerli deildir. zole laboratuar artlar ile gerek

mhendislik uygulamalar arasndaki farkllklar ortadan

kaldrmak iin dzeltme faktrlerinin gz nne alnmas
gerekir.

D k y k b k g k d k e k f

D k y k b k g k d k e k f

 Yzey dzgnl faktr (ky): Standart deney ubuklarnn

yzeyi ok iyi bir ekilde parlatlmtr. Uygulamada
kullanlan hi bir makina elemannn yzeyi bu kadar yksek

kalitede ilenmez. Yzey kalitesindeki azalmann srekli

mukavemet zerindeki olumsuz etkisini gsteren bu faktr
ekil 1 deki diyagramda elemann retim ekline ve
malzemenin kopma mukavemetine bal olarak verilmitir.

 Byklk faktr (kb): Deneyler, bykln artmas ile

srekli mukavemetin azaldn gstermitir. kb faktrnn
deeri cetvel 12 de verilmektedir.

 Gvenirlik

faktr

(kg):

srekli

mukavemet

deneyleri

sonucunda elde edilen mukavemet deerleri byk bir

salma gsterirler. Baka bir deile deneye katlan grubun

belli bir yzdesi ie yaramaz hale gelmekte kalan ise

salamln korumaktadr. e yarama ihtimali gvenirlii

ifade etmektedir. (Cetvel-13 )

 Scaklk faktr (kd): yksek scaklklar dislokasyonlar

harekete geirir ve bir ok malzemenin yorulma direncini

azaltr. (Cetvel 14)

T (oC)

kd

T350

350<T 500

0,5

 Gerilme ylmas faktr (ke): Basit gerilmelerin yayl ancak sabit ve

srekli kesitler iin geerlidir. Eleman zerindeki ani kesit deiiklii,

entik veya delik gibi kuvvet akn deitiren noktalarda ve bu noktalar

civarnda nominal gerilmeye gre ani gerilme artlar meydana gelir. Bu
art;

Burada

max Kt .

Me

y
I

Mb

Ip

veya

ve

veya

max Kt

eklinde ifade edilebilir.

eklindeki nominal gerilmeyi,

eklindeki kayma gerilmesini

Kt ise teorik gerilme ylmas (geometrik veya form ) faktrn

ifade etmektedir. Malzemenin cinsi bu deeri etkilemez.
Analitik (elastisite teorisi) veya deneysel (fotoelastisite, strain -

guage) yntemlerle bilinen bu deerler diyagramlar halinde

verilmitir. (ekil 37)

 Fakat malzemelerin entik etkisine kar hassasiyetleri farkl

olduundan yorulma-gerilme ylma faktr ad verilen yeni bir faktr
tarif edilmitir.
K

entiksiz deney numunesi srekli mukavemet snr

entikli deney numunesi srekli mukavemet snr

K ile Kt arasnda; K=1+q.(Kt-1) bants vardr. Burada;

K 1
Kt 1

malzemenin entik duyarlln gsteren bir

faktrdr (ekil 2)
entik duyarll az ise q=0 , K=1
entik duyarll fazla ise q=1 , K=Kt

 Bilinmeyen etkiler faktr (kf): kf faktr ile srekli

mukavemet

snrn

azaltan

btn

etkiler

dikkate

alnmaktadr. Bu etkenlerde ilgili bilgi birikimi ok fazla

deildir. Ancak srekli mukavemet deerini azalttklar

bilinmektedir. Eldeki az sayda bilginin snrlarna den

bir hesaplama yaplyorsa bu faktr kullanlr. rnek

olarak artk gerilmeler, metal pskrtme, korozyon
elektrolitik kaplama vb. verilebilir.

Sonlu mr Mukavemeti

Uygulamada mrn sonsuz alnmas yerine sonlu alnmasnn tercih edildii

alanlar vardr. Bu aratrmaclar sonlu mr ve sonsuz mr mukavemet
deerleri arasnda ilikiler kurarak deneyler yapmaya itmitir.

Baz aratrmaclar bu amala yaptklar deney sonularn mr ve D/ K

arasndaki ilikiyi gsteren bir Whler diyagram eklinde vermilerdir.

Sonlu mr blgesindeki mukavemet snrna zaman mukavemeti snr

(zD) ad verilir.

N=103 evrim iin zD 0,9 K

N=106 evrim iin zD 0,5 K

olarak alnabilir.

Buna gre yk tekrar saysna bal olarak mukavemet hesabnn esaslar

belirlenebilir.

N103

ise hesap statik mukavemet snrna

103<N<106 ise hesap zamana bal mukavemet snrna

N106 ise hesap srekli mukavemet snrna

gre yaplr

 statistik deerlere gre srekli mukavemet blgesi iin statik

mukavemet snrlar ile srekli mukavemet snrlar arasnda u

bantlar verilebilir:

K 140 daN / mm2

eliklerde

K 140 daN / mm

Eilme:

D 0,5 K

D 70 daN / mm2

ekme:

D 0,4 K

D 60 daN / mm2

Burulma:

AK 0,58 AK ; K 0,58 K ; D 0,58 D 0,29 K

Dkme demir ve dkme elik iin;

Eilme: D 0,4 K

Burulma (dkme demir):

D 0,8 D 0,32 K

Zaman mukavemeti iin:

K
1
log zD m log N b ; m log 0,9
3
D
(0,9 K ) 2
b log
;
D
zD
N

10b
m
N
10

b
1

zDm

103 N 106 ;