You are on page 1of 643

ACTA

APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE

ANNUS X I I - VOLUMEN X I I

ROMAE
TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS
MCMXX

fr

fr

Num. 1

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM

OFFICIALE

ACTA BENEDICTI PP. XV


CONSTITUTIO

APOSTOLICA

AGRENSIS ET P U R U E N S I S
ERECTIO

PRAELATURAE

BENEDICTUS

NULLIUS

EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM DEI


AD

PERPETUAM

REI

MEMORIAM

Ecclesiae universae regimen, Nobis ex alto commissum, o n u s Nobis


imponit diligentissime curandi ut in orbe catholico circumscriptionum
ecclesiasticarum n u m e r u s , ceu occasio vel necessitas postulat, augeatur,
ut, coarctatis dioecesum finibus ac proinde minuto fidelium grege singulis P a s t o r i b u s credito, Praesules ipsi m u n u s sibi commissum facilius
ac salubrius exercere possint.
Q u u m autem a p p r i m e constet dioecesim Amazonensem in Brasiliana Republica latissime patere, viisque q u a m maxime deficere, praesertim in occidentali parte, in provinciis scilicet, quae Alto Aere et
Alto Purus vocantur, ubi fideles commixti saepe saepius cum indigenis
infidelibus vivunt et spiritualibus subsidiis, q u i b u s christiana vita alitur
et s u s t e n t a t u r , ferme ex integro c a r e n t ; Nos t a n t a e necessitati subveniendum d u x i m u s .
Ideoque, collatis consiliis cum dilectis filiis Nostris S. R. E. Cardinalibus S. Congregationi Consistoriali praepositis, o m n i b u s q u e m a t u r e
perpensis, partem territorii dictae dioecesis Amazonensis, q u o d praedictas provincias Alto Aere et Alto Purus complectitur, ab eadem dioecesi distrahere et in P r a e l a t u r a m Nullius erigere statuimus.

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Q u a m o b r e m , potestate q u o q u e u t e n t e s Sanctae Sedi reservata, in


Apostolicis sub p l u m b o litteris, q u a r u m initium Ad universas Orbis
ecclesias, die vigesima septima mensis aprilis, a n n o Domini millesimo
octingentesimo nonagsimo secundo datis, libere novam ineundi in
Brasiliana ditione circumscriptionem dioecesum, quoties id expedire
visum fuerit, assentiente venerabile fratre Episcopo Amazonensi et
suppleto, q u a t e n u s opus sit, q u o r u m intersit, vel s u a interesse praesumant, consensu, m e m o r a t u m territorium a dioecesi Amazonensi, de
Apostolicae potestatis plenitudine, dividimus ac s e i u n g i m u s et illud,
donec in dioecesim erigi possit, in P r a e l a t u r a m , Acrensem et Puruensem n u n c u p a n d a m , erigimus a t q u e instituimus, simul decernentes ut
haec P r a e l a t u r a , u s q u e d u m aliter de ea disponere visum fuerit, ad
o m n e s iuris effectus sit vere et proprie Nullius Dioecesis, a t q u e Archidioecesi Belemensi de P a r a eiusque Archiepiscopo pro tempore tamquam suffraganea sit subiecta.
H u i u s autem novae P r a e l a t u r a e fines circumscribantur limitibus
civilibus, quibus dictae provinciae Alto Aere et Alto Purus s e p a r a n t u r
a Statu Amazonum, a territorio Alto Parauc, a republica Boliviana et
a republica P e r u a n a . Praeterea viro ad haec exsequenda infra designando
p o t e s t a t e m facimus ut h u i u s P r a e l a t u r a e Nullius oppidum, sedem et
ecclesiam praelatitiam magis o p p o r t u n a m et aptam constituat, eisdemque omnia i u r a ac privilegia concedat, q u i b u s civitates et ecclesiae
episcopales in Brasiliana regione e a r u m q u e cives fruuntur et g a u d e n t
et q u a e Codicis Iuris Canonici s t a t u t a permittunt, itemque in eadem
ecclesia sedem et dignitatem praelatitiam, ad instar episcopalis dignitatis, instituat pro u n o Praelato Nullius Dioecesis, qui eisdem praesit
cum iuribus, officiis, mensa et capitulo, h o n o r i b u s et privilegiis, q u i b u s
Praesules Ecclesiarum in Brasiliis u t u n t u r et gaudent, iisque exceptis,
q u a e ex peculiari indulto vel ex iure ad (Episcopos t a n t u m pertinent.
Ut vero constitutus Acrensis et P u r u e n s i s P r a e l a t u s in suo territorio
omnes sui muneris partes a d a m u s s i m explere possit ac valeat, simulque
omnia m u n e r a obire uti Episcopi in suis dioecesibus, s t a t u i m u s ut ipse
P r a e l a t u s charactere ac dignitate episcopali sit exornatus, eidemque
idcirco simul cum P r a e l a t u r a titulus episcopalis ex S u m m i Pontificis praescripto erit conferendus; ideoque idem P r a e l a t u s , ita dignitate episcopali
auctus, in suo territorio e a m d e m t u m ordinis, t u m iurisdictionis exercebit
potestatem, q u a m Episcopi in suis dioecesibus ; et, velut ipse iuribus et
h o n o r i b u s Episcopi fruitur, ita et iisdem adstringetur legibus et officiis.
P r a e t e r e a q u a e in s u p r a memoratis Apostolicis sub p l u m b o litteris
diei vigesimi septimi mensis aprilis, a n n i millesimi octingentesimi nona-

Actu Benedicti

PP.

XV

gesimi secundi, constituenda d i s p o n u n t u r de n o v a r u m dioecesum in


Brasiliana Republica h o n o r i b u s , privilegiis et indultis, de n o v o r u m
Episcoporum potestate et attributionibus, de Capituli institutione ac
Seminarii regimine et administratione, de ipsorum denique christifidelium ac clericorum iuribus ac muniis, de d o c u m e n t o r u m traditione,
aliisque id genus, omnia, congrua congruis referendo, quoad n o v a m
P r a e l a t u r a m Nullius religiose serventur, iuxta canones Codicis Iuris
Canonici et decreta Concilii plenarii Americae Latinae.
In dotem h u i u s novae P r a e l a t u r a e assignandus et attribuimus, si
quae sint, bona et reditus Ecclesiae, uti supra, in praelatitiam erigendae, nec n o n oblationes, subsidia et donationes q u a s c u m q u e , q u a e titulo
gratuito ad h u n c finem conferuntur.
S t a t u i m u s insuper ut, iuxta ea, quae in m e m o r a t o Concilio plenario Americae Latinae R o m a e a n n o millesimo octingentesimo nonagsimo n o n o celebrato, decreta sunt, etiam ab hac neoerecta P r a e l a t u r a
Nullius, eiusque s u m p t i b u s alendi, q u a m p r i m u m fieri poterit, bini
delecti iuvenes ad Collegium Pium Latinum Americanum de Urbe,
n o n intermissa vice, mittantur, in quo in opem Ecclesiae instituantur.
Quo vero stabilius et horum clericorum sustentationi et Collegii
dotationi sit provisum, s u m m o p e r e e x o p t a m u s ut, h u i u s P r a e l a t u r a e
P r a e s u l u m pro tempore cura, q u a m citius fieri poterit, tot conferantur
bona, quot requiruntur, ut ex eorum reditibus duo praedicti a l u m n i ,
aut m o d o saltem u n u s , sustentari queant.
P r a e s e n t e s a u t e m litteras et in eis contenta q u a e c u m q u e nullo
u n q u a m tempore de subreptionis, vel obreptionis a u t nullitatis vitio,
seu intentionis Nostrae, vel quolibet alio substantiali et inexcogitato
defectu notari, impugnari, vel in controversiam vocari posse, sed eas
t a m q u a m ex certa scientia ac potestatis plenitudine factas et e m a n a t a s ,
perpetuo validas exsistere et fore, suosque plenarios et integros effectus
sortiri et obtinere, atque ab omnibus, ad quos spectat, inviolabiliter
observari debere, et si secus super h i s a q u o c u m q u e , quavis auctoritate, scienter vel ignoranter contigerit attentari, irritum p r o r s u s et inane
esse et fore v o l u m u s et decernimus.
Hisce itaque ut s u p r a constitutis, ad eadem omnia exsecutioni mand a n d a d e p u t a m u s venerabilem fratrem Angelum Scapardini, archiepiscopum titularem D a m a s c e n u m et in Brasiliana Republica Apostolicum Nuntium, eidem tribuentes necessarias et o p p o r t u n a s facultates,
etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet in ecclesiastica dignitate constitutum et in primis ipsum h o d i e r n u m Archiepiscopum Belemensem de P a r a , ac definitive p r o n u n t i a n d i super q u a v i s

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

difficultate et oppositione in exsecutionis actu quomodolibet o r i t u r a ,


facto insuper eidem onere ad Sacram Congregationem Consistorialem
intra sex menses t r a n s m i t t e n d i authenticum exemplar peractae exsecutionis.
Non obstantibus, q u a t e n u s opus sit, regulis in synodalibus, provincialibus, generalibus, universalibusque conciliis editis, specialibus, vel
generalibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis, et quibusvis
aliis R o m a n o r u m Pontificum praedecessorum Nostrorum dispositionib u s , ceterisque contrariis q u i b u s c u m q u e .
Volumus autem ut h a r u m litterarum t r a n s u m p t i s , etiam impressis,
m a n u t a m e n alicuius notarii publici subscriptis ac sigillo alicuius in
ecclesiastica dignitate constituti munitis a d h i b e a t u r in iudicio et e x t r a
illud eadem p r o r s u s fides, q u a e eisdem praesentibus a d h i b e r e t u r , si
originaliter forent exhibitae vel ostensae.
Nemini ergo liceat quae hisce litteris Nostris dismembrationis, erectionis, subiectionis, decreti, commissionis, mandati, derogationis et
voluntatis statuta s u n t infringere, vel eis a u s u temerario contraire.
Si quis a u t e m hoc a t t e n t a r e praesumpserit, indignationem Omnipotentis Dei ac beatorum Petri et Pauli Apostolorum Eius se noverit
incursurum.
D a t u m Romae, a p u d sanctum P e t r u m , a n n o Domini millesimo
nongentesimo decimo n o n o , die q u a r t a mensis octobris, Pontificatus
Nostri a n n o sexto.
O.

CARD.

CAGIANO

S. B. E. Cancellarius.
Raphael

Virili,

Protonotarius

Apostolicus.

Lodo vicus Schller, Protonotarius Apostolicus.


Loco )${ Plumbi
Reg. m Conc. Ap., vol. XIX, n. 12.

C.

CARD.

DE

LAI

S. G. Consistorialis Secretarius.

Acta Benedicti

LITTERAE

PP.

XV

APOSTOLICAE
I

CURIALIS AEDES S. ANDOCHII, IN CIVITATE SEDELOCO, DIOECESIS DIVIONENSIS,


TITULO AC PRIVILEGIIS BASILICAE MINORIS HONESTATUR.

B E N E D I C T U S P P . XV
Ad perpetuam rei memoriam. Inter potiores sacras aedes, q u i b u s
Divionensis dioecesis cohonestatur, iure meritoque accensetur parochialis
ecclesia ad sancti Andochii, prope Sedelocum, q u a e regionis illius civium
insigne ac vetustissimum exstat pietatis m o n u m e n t u m , in memoriam
erecta Andochii presbyteri, Thyrsi diaconi et Felicis m a r t y r u m , qui, in
Galliam ab Oriente appulsi, Christi fidem, quam nunciaverant, effuso
sanguine asseruerunt, et antiqua iam a primis Ecclesiae saeculis populi
religione percelebris, a Karolo Magno Ecclesiae Regiae titulum obtinuit. Postea, temporis iniuria fatiscens, de integro restituta, a Decessore
Nostro Callisto P P . II, die xxi mensis decembris anni MCXIX, sollemni
ritu Deo iterum dicata est. P e r longam a n n o r u m seriem i n n u m e r a e fidelium peregre adeuntium t u r m a e t e m p l u m illud lustrarunt, p l u r i b u s q u e
idem privilegiis atque indulgentiis R o m a n i Pontifices a u x e r u n t . Ad
immanem u s q u e r e r u m publicarum perturbationem, quae per Galliam,
saeculo decimo octavo exeunte, debacchata est, frequens canonicorum
Ordo divinis ibi laudibus concinendis operam praestitit; atque etiam in
praesens ipsa ecclesia, supradictorum m a r t y r u m relliquiis insignis et
sacra supellectile a b u n d e praedita, nec non pretiosis artis operibus excellens, curis committitur parochi, qui cum suis vicariis ceteroque clero
divini cultus decori diligentissime consulit. Haec animo repetens, cum
venerabilis frater Mauritius, episcopus Divionensium, enixas Nobis preces adhibuerit, ut, hoc a n n o , quo octavum sese vertit saeculum ex quo a
Decessore Nostro Callisto II ecclesia ipsa consecrata, uti s u p r a diximus,
fuit, ad Basilicae eam gradum promovere dignemur; Nos quidem, tantis
permoti memoriis, votis his a n n u e n d u m ultro libenterque existimavimus.
Quare, collatis consiliis cum W . F F . NN. S . R . E . Cardinalibus Sacris
tuendis Ritibus praepositis, Apostolica Nostra auctoritate, praesentium
tenore p e r p e t u u m q u e in modum, parochialem ecclesiam sancti Andochii, civitatis Sedeloci, dioecesis Divionensis intra terminos, auspicata

10

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

occasione octavi centenarii reditus ab enunciata ipsius consecratione,


ad Basilicae Minoris dignitatem evehimus, illique omnia privilegia a t q u e
honorificentias tribuimus, q u a e Minoribus Almae h u i u s Urbis Basilicis
de iure competunt. Decernentes praesentes Litteras firmas, validas a t q u e
efficaces semper exstare ac p e r m a n e r e , s u o s q u e plenos a t q u e integros
effectus sortiri a t q u e obtinere, illisque ad q u o s spectant, sive spectare
poterunt, n u n c et in p o s t e r u m plenissime suffragari; sicque rite iudic a n d u m esse ac definiendum, i r r i t u m q u e ex n u n c et inane fieri si quidq u a m secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter, attentari contigerit. Non o b s t a n t i b u s contrariis q u i b u s c u m q u e .
Datum R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m s u b annulo Piscatoris, die
x novembris MCMXIX, Pontificatus Nostri a n n o sexto.

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

Il
FLORENTINUM TEMPLUM S. MARIA NOVELLA

AD

DIGNITATEM BASILICAE

MINORIS EVEHITUR.

B E N E D I C T U S P P . XV
Ad perpetuam rei memoriam. Neminem latet inter potiora sacra
templa, mirificis artis operibus conspicua, q u i b u s Florentia gaudet, iure
meritoque illud accenseri posse quod Santa Maria Novella dicitur. A
P r a e d i c a t o r u m Ordinis F r a t r i b u s erectum, eo tempore quo familia ipsa
clarissimis liberalium artium cultoribus a b u n d a b a t , continuo t a m structura, quam o r n a m e n t i s p u l c h e r r i m u m evasit, s u m m i q u e magistri t u m
pictis tabulis, tum sculptis m a r m o r e signis illud o r n a r u n t . Accessit iugiter
t a n t a e magnificentiae, divini cultus splendor et fidelium ad sacras functiones concursus. Memorare quidem iuvat hoc in templo, adstante Pontificio Legato, pacem fuisse compositam inter Guelphos et Ghibellinos,
ibique etiam singulares Concilii Florentini sessiones fuisse h a b i t a s
a t q u e inde primam processisse per urbis vias sollemnem Corporis Domini
p o m p a m . Plures R o m a n i Pontifices erga ecclesiam eamdem benevolentiam singularem significarunt. Eugenius IV, Martinus V, Pius II et Leo X
in adnexo coenobio commorati sunt, et constat quidem Pium P p . VII,
rec. mem. Decessorem Nostrum, R o m a m auctore Deo reducem, in hac
ecclesia A m b r o s i a n u m h y m n u m , ovante christiano populo, cecinisse.

Acta Benedicti

PP.

XY

Ii

P l u r i b u s s a n c t o r u m relliquiis, t u m martyrum, tum ex Ordine Praedicator u m confessorum, ecclesia ipsa nobilitatur; ac pretiosa quidem sacra
supellectile referta est. Cum igitur hoc a n n o , quo septimum sese vertit
saeculum ex quo divus Dominicus Patriarcha, Ordinis P r a e d i c a t o r u m
conditor ac legifer, beato Ioanne a Salerno duce, duodecim discipulos
suos misit Florentiam, ut illa in civitate Ordinem suum constituerent,
dilectus filius Noster Alfonsus S. R. E. cardinalis Mistrangelo, Florentin o r u m archiepiscopus, u n a cum dilecto filio Alberto Maria Zucchi, Provinciali R o m a n o , supplices Nobis preces porrexerint, ut, auspicata occasione, ecclesiam h a n c , primam Ordinis enunciati sedem Florentiae, ad
Basilicae Minoris dignitatem evehere d i g n a r e m u r ; Nos, t a m insignes
inclyti illius templi memorias animo repetentes, optatis his concedendum
ultro libenterque existimavimus. Quare, collatis consiliis cum VV. F F .
NN. S. R. E. Cardinalibus Sacris tuendis Ritibus praepositis, Auctoritate
Nostra Apostolica, p r a e s e n t i u m vi p e r p e t u u m q u e in m o d u m , ecclesiam
a Santa Maria Novella n u n c u p a t a m , Florentinae civitatis, titulo ac dignitate Basilicae Minoris cohonestamus, omnia et singula privilegia atque
honorificentias eidem tribuentes, quae Minoribus Almae h u i u s Urbis Basilicis de iure competunt. Haec concedimus, largimur, decernentes praesentes Litteras Nostras firmas, validas a t q u e efficaces semper exstare ac
p e r m a n e r e , suosque plenos a t q u e integros effectus sortiri a t q u e obtinere,
illisque ad quos spectant et in posterum spectare poterunt plenissime
suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritum que ex
nunc et inane fieri si q u i d q u a m secus, super his, a quovis, auctoritate
qualibet, scienter sive ignoranter, attentari contigerit. Non obstantibus
contrariis q u i b u s c u m q u e .
Datum R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m sub annulo Piscatoris, die
XIII n o v e m b r i s MCMXIX, Pontificatus Nostri a n n o sexto.

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

EPISTOLAE
I
AD PETRUM S. R. E. CARD. LA FONTAINE, PATRIARCHAM VENETIARUM, DE OFFICIIS DELATIS, NOMINE ETIAM CLERI SACRIS EXERCITATIONIBUS VACANTIS,
GRATIAS PERSOLVIT.

Dilecte fili noster, salutem et apostolicam benedictionem. Officia


pietatis, quae t u u s Nobis obtulit clerus cum n u p e r sacris tecum vacaret
exercitationibus, non u n o nomine g r a t a fuisse scito. Praeter cetera, placuerunt proposita sancta, quibus idem eo fidelius viam sanctitatis sequi se
velle scribit, quo miserius a Christo m u n d u s oberrat. Hoc quippe maxime
sacerdotum est in diebus peccatorum corroborare pietatem et, ea imitando
quae cotidie tractant, sese Deo hostiam offerre pro proximorum salute.
Quod muneris et ad p r o m e r e n d u m sibi et ad proficiendum aliis uberrimum, ut alacres, in omni opere bono fructificantes, obeant quotquot
istic s u n t sacrorum administri, Nos quidem, delata officia grato animo
prosequentes, illis o m n i b u s tibique in primis, dilecte fili Noster, caelestium auspicem gratiarum Nostraeque benevolentiae testem, apostolicam benedictionem p e r a m a n t e r in Domino impertimus.
Datum R o m a e a p u d S. P e t r u m , die

VIII

octobris

MCMXIX,

Pontifica-

t u s Nostri a n n o sexto.
B E N E D I C T U S P P . XV

n
AD R. D. ALOISIUM

LAMERAND, QUEM CONSOCIATIONIS APOSTOLICAE PRAEPO-

SITUM GENERALEM ELECTUM ESSE GAUDET.

Dilecte fili, salutem et apostolicam benedictionem. Te n u p e r Consociationis Apostolicae praepositum generalem esse r e n u n t i a t u m , quod
Nos perofficiosis litteris fecisti certiores, g r a t u m Nobis est, probe consens q u a m tu p a r a t u s r e b u s q u e o m n i b u s instructus accedas ad istam
regendam societatem, q u a m quidem Nos, aeque ac decessores Nostri,
valde cordi h a b e m u s . Etenim si u n q u a m o p t a n d u m fuit homines sacri

Acta Benedicti

PP.

XV

13

ordinis - scilicet ut de m u n d a n o pulvere quam minime sordescerent seorsim se a saeculi consuetudine tenere, communiterque inter se vitam
agere ac mutuis consiliis, exemplis, hortamentis adiuvare, ad q u o d ipsum
vestra spectat consociatio, id sane c u r a n d u m est maxime hoc tempore,
cum sic vulgo vivitur, ut et s u m m a sit a e t e r n o r u m b o n o r u m oblivio
et fluxarum rerum infinita cupiditas. Egregie o p p o r t u n u m igitur patet
clericis adversus multiplicia et gravia m u n d i pericula in ista consociatione perfugium ; q u a m Nos vehementer cupimus longe lateque, te praeside, propagari. Nec vero est d u b i u m quin, pro t u a sollertia diligentiaque, Nobis quidem satis explorata, sis hac in re utilissime elaborat u r u s . I t a q u e divinae gratiae auxilia tibi affluant p r e c a m u r ; q u o r u m
auspex itemque p a t e r n a e benevolentiae Nostrae testis apostolica sit benedictio, q u a m tibi, dilecte fili, et universis tuis sodalibus amantissime
impertimus.
Datum R o m a e a p u d sanctum P e t r u m , d i e x x x mensis octobris MCMXIX,
Pontificatus Nostri a n n o sexto.

B E N E D I C T U S P P . XV

Acta Apostolicae

14

Sedis

Commentarium

Officiale

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
I
DESIGNATIO ORDINARIORUM PRO APPELLATIONE IUXTA CAN. 1594, 2

I u x t a can. 1594, % Codicis Inris Canonici pro appellatione:


R m u s Archiep. T a u r i n e n s i s designavit Ordinarium Montis Regalis

in Pedemonte;
Angelorum, Ordinarium Mexieanum;
Carthaginensis in Indiis, Ordinarium S. M a r t h a e ;

T u a m e n s i s , Ordinarium Galviensem;
Sancti Ludovici, Ordinarium Kansanopolitanum ;

Marianopolitanus, Ordinarium S. Hyacinthi;


Compsanensis, Ordinarium Abellinensem;
Hydruntinus, O r d i n a r i u m B r u n d u s i n u m ;

Lugdunensis, Ordinarium A u g u s t o d u n e n s e m ;
De Durango, Ordinarium L e o n e n s e m ;

Cameracensis, Ordinarium Atrebatensem ;

Managuensis, O r d i n a r i u m Leonensem in America


Centrali;

Baltimorensis, Ordinarium Sancti Ludovici;


Chamberiensis, Ordinarium Anneciensem ;
Albiensis, Ordinarium R u t h e n e n s e m .

DESIGNATIO ORDINARIORUM PRO APPELLATIONE

EPISCOPORUM SANCTAE SEDI

IMMEDIATE SUBIECTORUM;

Vigore can. 1594 Codicis Iuris Canonici et art. V decreti Conciliorum provincialium, a S. C. Consistoriali editi sub die 15 februarii 1919,
pro electione tribunalis secundae i n s t a n t i a e :
R m u s P. D. Ioannes B. Cardinale, archiepiscopus Perusinus, designavit Ordinarium Assisiensem;

S.

Congregatio

Consistorialis

15

R m u s P. D. T h o m a s Trussoni, archiepiscopus Cosentinus, Ordinarium S. Marci et Bisinianen.


R m u s P. D. Alexander M. Zanecchia-Ginnetti, episcopus A p r u t i n u s ,
Ordinarium F i r m a n u m ;
R m u s P. D. Vincentius Migliorelli, episcopus Nursinus, O r d i n a r i u m
Spoletanum ;
R m u s P. D. Guido M. Conforti, episcopus P a r m e n s i s , Ordinarium
Mutinensem ;
R m u s P. D. Iosephus Fabbrucci, episcopus Burgi S. Domnini, Ordin a r i u m Mutinensem;
R m u s P. D. Ioannes Carli, episcopus Lnen, Sarzanen., Ordinarium
Ianuensem;
R m u s P. D. Iosephus Batignani, episcopus Montis Politiani, Ordinar i u m Senensem;
R m u s "P. D. Ambrosius Luddi, episcopus Assisiensis, Ordinarium
Perusinum ;
R m u s P. D. Carolus Taccetti, episcopus E u g u b i n u s , Ordinarium
Perusinum ;
R m u s P. D. Salvator Frattocchi, episcopus Urbevetanus, Ordinarium
Perusinum ;
R m u s P. D. Carolus Liviero, episcopus Civitatis Castelli seu Tifernaten., Ordinarium P e r u s i n u m ;
R m u s P. D. Iustinus Sanchini, episcopus Fanensis, Ordinarium
Urbinatensem ;
R m u s P. D. Apollonius Maggio, episcopus Asculan. in Piceno, Ordinarium Firmanum;
R m u s P. D. Pius M.
Aquilanum;

Bagnoli, episcopus Marsorum, O r d i n a r i u m

R m u s P. D. Aloisius Ferretti, episcopus Mandelensis, Ordinarium


Spoletanum ;
R m u s P. D. Septimius Caracciolo di Torchiarolo, episcopus Aversanus, Ordinarium N e a p o l i t a n u m ;
R m u s P. D. Albertus Costa, episcopus Melphien. et Rapollen., Ordinarium Salernitanum;
R m u s P. D. Nicolaus Giannattasio, episcopus Neritonensis, Ordinarium Hydruntinum;
R m u s P. D. Nicolaus Zimarino,
Pelusii, Ordinarium B a r e n s e m ;

episcopus Gravinen. et Montis

R m u s P. D. I o a n n e s Iacono, episcopus Melficten., Iuvenacen. et


Terlitien., Ordinarium B a r e n s e m ;

16

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

R m u s P. D. Salvator Scanu, episcopus

Officiale

S. Marci et Bisinianen.,

Ordinarium C o s e n t i n u m ;
R m u s P. D. Iosephus Morabito, episcopus Miletensis, Ordinarium
Rheginensem;
,
R m u s P. D. Ioannes Bapt. Arista Vigo, episcopus Iaciensis, Ordinarium Messanensem;
E m u s et R m u s P. D. I o s e p h u s Card. Francica-Nava, archiepiscopus
Catanen., Ordinarium Messanensem;
R m u s P. D. Iosephus Ramiro Marcone, Abbas Ord. Montis Virginis,
Ordinarium Beneventanum ;
x

R m u s P. D. A d u l p h u s Verrienti, Prael. Ord. Altamuren. et Aquaviven., Ordinarium Berensem.


Quas designationes S s m u s D. N. Benedictus P p . XV benigne approb a r e dignatus est.
Romae, ex aedibus S. C. Consistorialis, die 14 decembris 1919.

II
NOMINATIO
Decreto S. Congregationis Consistorialis, S S m u s D. N. Benedictus
P p . XV n o m i n a r e dignatus est:
8 decembris 1919. R. P. D. Carolum Gregorium M. Grasso, archiepiscopum Salernitanum, Administratorem Apostolicum dioecesis Nolanae.

S.

Congregatio

de

17

Religiosis

SACRA CONGREGATIO DE RELIGIOSIS

DUBIUM
CIRCA TESTIMONIALES IURATA S

Sacrae Congregationi de Religiosis propositum fuit sequens dubium :


Quid a g e n d u m in casu quo Superior Religiosus vel Rector Collegii a u t
Seminarii renuerit i u r a m e n t o firmare, ad n o r m a m can. 545, 1, litteras
testimoniales a Superiore alterius Instituti requisitas pro admittendo
postulante ad n o r m a m can. 544, 3 ? .

S. Congregatio, re m a t u r e perpensa, respondendum censuit prout


r e s p o n d e t : P r a e s c r i p t u m canonum esse s e r v a n d u m , et Ordinarius, si
agatur de Institutis iuris dioecesani a u t laicalibus, sive Collegiis a u t
Seminariis; vel S u p r e m u s Moderator in Institutis clericalibus a u t in
Ordinibus Regularibus, contra tales Superiores r e n u e n t e s procedant, eos
cogendo etiam per poenas, usque ad privationem officii. Quodsi nihi lominus litterae i u r a t a e haberi n o n possint, res deferatur ad S. Con gregationem .
Datum R o m a e ex Secretaria S. Congregationis de Religiosis, die
21 novembris 1919.

MAURUS M. SERAFINI, Ab.

Secretarius.

ACTA,

vol.

XII.

n.

1.

2-1-920.

O. S. B.,

18

Acta Apostolicae

ACTA

Sedis

Commentarium'

Officiale

TRIBUNALIUM

SACE POENITENIABIA. APOSTOLICA


SECTIO DE INDULGENTIIS

DUBIUM
CIRCA INDULGENTIAS LITANIIS MARIALIBUS ADNEXAS

Propositum fuit huic S. Tribunali s e q u e n s d u b i u m :

Quibusdam in locis consuetudo invaluit Litanias L a u r e t a n a s sic


cantandi ut 1) semel t a n t u m recitetur Kyrie, eleyson (Kyrie eleyson,
Christe eleyson, Christe audi nos, Christe exaudi n o s ) ; 2 ) invocationes mariales t e r n a e c o n i u n g a n t u r cum unico ora pro nobis (Sancta
Maria, Sancta Dei Genitrix, Sancta Virgo Virginum, ora pro" n o b i s ) ;
3) semel t a n t u m pariter dicatur Agnus Bei (Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, parce nobis, Domine, exaudi nos, Domine, miserere
nobis).

<< Attento can. 934, 2 Codicis Iuris Canonici, quaeritur u t r u m hac


r a t i o n e fideles lucrari valeant Indulgentias Litaniis a d n e x a s .
Sacra Poenitentiaria, m a t u r e consideratis expositis, r e s p o n d e n d u m
censuit: Negative.
H a n c a u t e m sententiam, ab infrascripto Cardinali Poenitentiario
Maiore Ssmo Dno Benedicto P p . XV, in audientia diei 18 vertentis
mensis relatam, Sanctitas S u a confirmavit et insuper declarari iussit:
praedictam consuetudinem non esse approbandam, ideoque ab Ordinariis
prudenter curandum ut in locis ubi viget submoveatur.
Datum in Sacra Poenitentiaria, die 21 mensis iulii, anni 1919.
O.

CARD.

GIORGI,

Poenitentiarius Maior.

L. S.
F.

Borgongini Duca, Secretarius.

Diarium

Romanae

19

Curiae

DIARIUM ROMANAE CURIAE


S. CONGREGAZIONE DEI

RELIGIOSI

AVVISO DI CONCORSO
Nella Sacra Congregazione dei Religiosi, il giorno 29 gennaio prossimo,
alle ore 8, avr luogo il concorso per un posto vacante di Officiale minore.
Quegli ecclesiastici che desiderassero prendervi parte, dovranno, dentro
il 22 gennaio, esibire alla Segreteria della Sacra Congregazione la domanda,
corredata dei titoli necessari per l'ammissione.
Roma, dalla Segreteria della Sacra Congregazione dei Religiosi, 12 dicembre 1919.
Mauro M. Serafini, Ab. O. S. B.
Segretario.

S.

CONGREGAZIONE DEI RITI

Marted 2 dicembre 1919, nel Palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi all'augusta presenza del Santo Padre, si tenuta la Congregazione Generale dei
Sacri Riti, nella quale gli Emi e Rmi Signori Cardinali, i Rfii Prelati ed i
Consultori teologi componenti la medesima, hanno discusso e dato il loro voto
dapprima sul dubbio detto del Tuto per la solenne Beatificazione, ossia dichiarazione del martirio, delle Serve di Dio Maria Maddalena Fontaine e di tre
Compagne di lei, Figlie della carit di S. Vincenzo de' Paoli, e parimenti di
Maria Clotilde Angela di S. Francesco Borgia e di dieci Compagne di lei, Orsoline di Valenciennes: e di poi sul dubbio intorno al Martirio, alla cagione
del Martirio ed ai segni o miracoli del Venerabile Girolamo detto della Rocca
delle Ventiquattr'ore, ucciso, come si asserisce, in odio alla Fede in Giulia
Cesarea o Algeri.
La mattina del 9 dicembre 1919, nel Palazzo Apostolica Vaticano, si
tenuta la Congregazione Particolare dei Sacri Riti, nella quale gli Emi e
Rmi Signori Cardinali ed i Rmi Prelati Officiali componenti la medesima,
hanno discusso e dato il loro voto sopra le seguenti materie:
1) intorno alla validit di tutti i Processi Apostolici ed Ordinarii costruiti
nella Curia di Parigi per la Causa di beatificazione, ossia dichiarazione del
martirio, dei servi di Dio Giovanni Maria du Lau, arcivescovo di Arles, Fran-

20

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

cesco Giuseppe de La Rochefocauld, vescovo di Beavais, Pietro Lodovico de


La Rochefocauld, vescovo di Saintes, e Compagni, uccisi in Parigi nel set
terabre 1792, come si asserisce, in odio alla Fede;
2) e parimenti intorno alla validit di tutti i Processi Apostolici ed Ordinarii costruiti nella Curia di Vannes per la Causa di beatificazione e canonizzazione della Ven. Caterina de Francheville, fondatrice della Congregazione
delle Suore Figlie di Maria Vergine del Ritiro di Vannes;
3) intorno alla validit ed al rilievo del Processo Apostolico costruito
nella Curia di Lione sopra la fama di santit della vita, delle virt e miracoli in genere del Ven. Antonio Chevrier, sacerdote fondatore dell'Asilo detto
La Provvidenza di Prado e della Societ dei Preti di Prado;
4) intorno al culto, in ossequio ai decreti di Urbano VIII, non mai prestato, al Servo di Dio Natale Pinot, parroco di Louroux Bconnais, diocesi di
Angers;
5) e parimenti intorno al culto, in ossequio ai decreti di Urbano VIII,
non mai prestato al Servo di Dio Lodovico Pavoni, sacerdote fondatorexlelle
Figlie di Maria Immacolata in Brescia.
Marted 23 dicembre 1919, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento degli Emi e Rmi Signori Cardinali e col voto dei Rmi Prelati Officiali
e dei Consultori teologi, si tenuta la Congregazione dei Riti Preparatoria
per discutere il dubbio sopra l'eroismo delle virt del Ven. Servo di Dio Bartolomeo Maria Dalmonte, Sacerdote secolare ed Istitutore della Pia Opera delle
Missioni in Bologna.

NOTA DELLE CONGREGAZIONI DEI SACRI RITI DA TENERSI NELL'ANNO 1920

13 gennaio.
27

10
24
9
23
20
27

Congregazione Ordinaria.
Congregazione Preparatoria sopra le virt del Ven. Giuseppe
Cafasso.
febbraio. Congregazione Generale sopra il martirio, segni o miracoli dei Venerabili Servi di Dio Mattia Murumba e Compagni d'Ouganda.

Congregazione Ordinaria.
marzo. Congregazione Preparatoria sopra le virt del Ven. Andrea
Uberto Fournet.

Congregazione Generale sopra le virt del Ven. Antonio Maria


Gianelli.
aprile. Nuova Congregazione An ti preparatoria sopra le virt della Ven.
Giovanna Delanoue.

Congregazione Ordinaria.

Diarium

18

maggio.

giugno.

8
22

13

luglio.

27
10

agosto.

26 ottobre.
16 novembre.
23

7 dicembre.
14

21

Romanae

21

Curiae

Congregazione Preparatoria sopra le virt del Ven. Giovanni Martino Moye.


Congregazione Antipreparatoria sopra le virt della Serva di
Dio Suor Teresa del Bambin Ges.
Congregazione Ordinaria Particolare.
Congregazione Generale sopra le virt del Ven. Marcellino Champagnat.
Congregazione Preparatoria sopra le virt del Ven. Antonio
M. Claret.
Congregazione Ordinaria.
Congregazione Antipreparatoria sopra i miracoli della B. Maria
Maddalena Postel.
Congregazione Preparatoria sopra le virt della Ven. Teresa
Verzieri.
Congregazione Ordinaria.
Congregazione Preparatoria sopra le virt del Ven. Pietro Giuliano Eymard.
Congregazione Generale
Congregazione Ordinaria Particolare.
Congregazione Antipreparatoria sopra i miracoli del Ven. Michele
Garicoits.

PONTIFICIUM

INSTITUTUM

ORIENTALE

DE QUODAM CONCURSU
Emus ac Rmus f. m. Cardinalis Franciscus a Paula Cassetta, Sanctae Sedi
duorum millium libellarum summam dono reliquerat, in praemium tribuendam pro meliori opere circa hoc thema conscribendo : De Primatu Romam
Pontificis eiusque ad Orientales Ecclesias relationibus.
Ssmus D. N. Benedictus Papa XV Academico Doctorum Consilio Pontificii
sui Instituti Orientalis curam commisit certaminis, condiciones ac praemium
pro merito tribuendi.
Professores vero in concilium congregati has statuerunt condiciones:
1) inquisitio ad eam temporis periodum restringatur quae ab anno post
Christum 428 ad 519 usque extenditur;
2) hos inter fines concertantium erit, tum testimonia quibus Primatus
Romani Pontificis assertus est, tum facta quibus re ipsa est exercitus recensere, ratione tamen habita solarum Orientalium Ecclesiarum (Byzantina sane
non exclusa) ;

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

3) inquisitio hauriatur ipsis ex fontibus primigeniis, testimoniis omnibus ad severae criticae trutinam vocatis et omnimoda historiae luce illustratis;
4) testimonia graeca et latina adducenda sunt in ipsa eorum lingua originali, cetera vero in commentatoris linguam verti possunt (allegentur ut plurimum Patrologiae Migne, Graffili, Chabot);
5) hisce linguis scribere fas esto: graeca, latina, italica, gallica, hispanica, anglica, germanica (latinis tamen litteris);
6) scribendi modus admodum nitidus. Immo, si fieri potest, optandum
ut concertantes machina utantur dactylographica;
7) scripta mittantur Romam ad Pontificium Institutum Orientale (Piazza
Scossacavalli) ante diem kal. ian. 1922. Ne ullum auctoris nomen prae se
ferant, sed tantum sententiam quamdam, repetendam tamen in superiori parte
sciddae sigillo omnino signatae et clausae in* qua et nomen revelentur auctoris
et domicilium ;
8) non conferetur praemium si iudicio Consilii Academici nullum opus
eo dignum invenietur. Quo in casu novum indicetur certamen.

SEGRETERIA DI

STATO

NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre si degnato di
nominare:
22 novembre 1919. Il sig. conte Ildebrando Silvestri Fa, Guardia Nobile di S. S.,
Corriere di Gabinetto presso Mons. Arcivescovo
di Saragozza.
22

Mons. Gennaro di Somma, Ablgalo Apostolico a recare la


berretta cardinalizia a Mons. Arcivescovo di Saragozza.
*26

Il Rmo P. Giambattista Frey, della Congregazione dello


Spirito Santo, Consultore della Sacra Congregazione dei Seminarii e delle Universit degli Studi,.
28

Il Rmo P. Lodovico Ferretti, 0. P., a Primo Compagno


del Brno Commissario del S. Uffzio.
7 dicembre
L'Emo sig. Card. Basilio Pompilj, Protettore della Congregazione dei Figli della S. Famiglia.

L'Emo sig. Card. Lodovico Billot, Protettore dell'Istituto


delle Ancelle del S. Cuore di Ges e dei Poveri .
24

L'Emo sig. Card. Antonio Vico, Protettore delle Suore di


Notre Dame de Namur.
27

L'Emo sig. Card. Augusto Silj, Membro del Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica.

Diarium

Romanae

Curiae

23

GO Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di nominare:


Protonotarii)

apostolico di numero partecipante:

17 dicembre 1919. Mons. Domenico Spolverini, Rettore del Pontificio Seminario


Romano Maggiore.
Protonotari apostolici ad instar participantium :
25 novembre 1919. Mons. Antonio Martnez y Martnez, della diocesi di Tortosa.
26

Mons. Giuseppe Ferreira da Ponte, della diocesi di Sobral.


12 dicembre
Mons. Giovanni Battista Del Signore, della diocesi di Novara.
Prelati Domestici di S. S.:
18 novembre 1919.
26

3 dicembre
18

Mons.
Mons.
Mons.
Mons.

Francesco Pelonzi, della diocesi di Sabina.


Angelo Recehia, di Roma.
Antonio Rboli, della diocesi di Piacenza.
Lorenzo Leoni, della diocesi di Viterbo.

ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di conferire le seguenti
onorificenze:
La Commenda con placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
13 dicembre 1919. Al sig. Leone de Sauvage, della diocesi di Namur.
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
17 dicembre 1919. Al sig. Leone Huayek, della nazione maronita.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
7

agosto

1919. Al sig. dott. Francesco P. Sagasti, dell'archidiocesi di Buenos Aires.


16 novembre 1919. Al sig. Leone Grados, delParchidiocesi di Parigi.
10 dicembre
Al sig. Vincenzo Van Haelst, della diocesi di Gand.
11

Al sig. Teodoro Giovanni, de Groen, dell'Aia.


15

Al sig. Enrico Marrel, di Rive-de-Gier.

Al sig. Giovanni Condamin, di S. Chamond.


Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
23 novembre 1918. Al sig. Lotario Primbs, dell'archidiocesi di Monaco di
Baviera.

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

MAGGIORDOMATO DI S U A SANTIT
NOMINE
Con Biglietti di S. E. Rma Mons. Maggiordomo, il Santo Padre si degnato
di nominare:
Camerieri Segreti soprannumerari di S. S. :
28 ottobre 1919.
12 novembre

3 dicembre
4

15

16

Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.

20 dicembre

Mons.
Mons.
Mons.
Mons.

Luigi Bardoni, dell'archidiocesi di Lucca.


Angelo Fabiani, della diocesi di Velletri.
Ettore Moresi, della medesima diocesi.
Plewka Plewczynski, dell'archidiocesi di Varsavia.
Pietro Giorgio, della diocesi di Isernia e Venafro.
Leandro Corbellini, della diocesi di Norcia.
Venceslao Mayer, dell'archidiocesi di Gnesna e Posnania.
Stanislao Janasik, della medesima diocesi.
Taddeo Zakrzewski, della medesima diocesi.
Teodoro Taczak, della medesima diocesi.
Vincenzo Sstito, della diocesi di Squillace.

Cameriere Segreto di Spada, e Cappa soprannumerario di S. S.:


13 dicembre 1919. Il sig. Stanislao Pomian Grabinski, dell'archidiocesi di
Varsavia.
Cappellani d'onore extra Urbem di S. S:
10 novembre 1919. Mons. Francesco Carla, della diocesi di Lecce.
13 dicembre
Mons. Giovanni Gartner, dell'archidiocesi di Vienna.

NECROLOGIO
17 dicembre 1919. L'Emo Sig. Card. Giuseppe Maria Cos y Macho, arcivescovo
di Valladolid.
26

Mons. Giovanni Muoz y Herrera, vescovo di Malaga.

Mons. Guglielmo Van de Ven, vescovo di Bois-le-Duc.


27

Mons. Luigi Bignami, arcivescovo di Siracusa.


28

Mons. Emanuele M. Martin de Gibergues, vescovo di Valence.

Annus XII Yol. XII

2 Februarii 1920

Num. 2

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM

OFFICIALE

ACTA BENEDICTI PP. XV


CONSTITUTIONES

APOSTOLICAE

I
URBIS
RECTIO NOVAE PAROCHIAE SUB TITULO BEATAE MARIAE VIRGINIS BONI CONSILII, IN LOCO QUATRARIUM , VULGO IL

QUADRARO , NUNCUPATO.

BENEDICTUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD

PERPETUAM

REI

MEMORIAM

Inter officia Ecclesiae regiminis propria hoc sane p r i m u m obtinet


locum spirituali christifidelium bono in universo catholico orbe opport u n e providere, maxime vero in h a c a l m a Urbe, quae sub ipsis fere
oculis R o m a n o r u m PONTIFICUM posita est et E o r u m curae praecipue
commissa.
Cum igitur in aliqua eiusdem Urbis a u t finitimorum locorum regione
incolarum frequentia crescat, ibi etiam circumscriptionum ecclesiasticarum n u m e r u s est augendus, ut a n i m a r u m cura, inter plures divisa
pastores, facilius et salubrius exerceri possit.
Cum itaque extra Urbis moenia, a p u d tertium circiter miliarium
Viae Tusculanae, locum Q u a t r a r i u m , vulgo II Quadrare-, n u n c u p a t u m ,
magis in dies a incolis frequentari coepisset, et necessitas postularet
ut ibi a n i m a r u m CURAE maioribus praesidiis provideretur, fel. rec. P i u s
P a p a Decimus, Praedecessor Noster, ibi scholam instituit, Monialibus commissam, in q u a pueri ad christianam religionem et ad BONAS artes inforACTA, rol. XII, n. 2. 2 - 9 - 9 * 0 .

26

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

marentur, ibique ecclesiam exstrui iussit, beatae Mariae Virgini Boni


Consilii dicandam, in qua, post eiusdem Praedecessoris Nostri obitum^
a Nobis perfecta, a die n o n a mensis augusti a n n i Domini millesimi nongentesimi decimi sexti sacra p e r a g u n t u r .
Nunc vero, quum in eodem loco incolarum n u m e r u s augeri n o n
desiverit, ad spirituale fidelium ibi c o m m o r a n t i u m bonum parochiam
instituendi necessitas patuit.
Nos igitur, o m n i b u s m a t u r e perpensis, praedictam ecclesiam, b e a t a e
Mariae Virgini Boni Consilii dicatam, -in loco Q u a t r a r i u m , vulgo U
Quadraro, n u n c u p a t o , auctoritate Nostra in parochiam erigimus, erectamque per praesentes litteras d e c l a r a m u s cum o m n i b u s iuribus et
privilegiis ad parochialitatem pertinentibus.
Dictae parochiae sic noviter erectae a t t r i b u i m u s circa positum t e r ritorium, cuius propterea p a r t e m ex Sacrosanctae Ecclesiae L a t e r a n e n s i s
parochia, p a r t e m vero e parochia s u b u r b a n a sanctorum Petri et Marcellini
inter duas lauros, suppleto consensu tum Capituli eiusdem L a t e r a n e n s i s
Ecclesiae, t u m parochi praefatae ecclesiae s a n c t o r u m Petri et Marcel
lini inter duas lauros, Apostolicae potestatis p enitudine per easdem
praesentes litteras d i s m e m b r a m u s .
Novae insuper sic erectae parochiae congruam pecuniae vim constit u i m u s , a t q u e usum domus, q u a e praedictae ecclesiae adiacet, in parochi
pro tempore habitationem concedimus.
Ad haec omnia exsequenda et in primis ad novae parochiae fines^
ut supra, statuendos, d e p u t a m u s venerabilem ratrem Nostrum Basilium, episcopum Veliternum, S. R. E. cardinalem Pompilj, Nostrum in
Urbe generalem in spiritualibus V carium, eidem tribuentes necessariae
et o p p o r t u n a s facultates ad effectum de quo agitur.
P r a e s e n t e s autem itteras et in eis contenta quaecumque, etiam ex
eo quod quilibet, quorum interest, vel s u a interesse p r a e s u m a n t , aut in
praemissis, seu e o r u m aliquo ius q u a m v i s ex fundatione, vel dotatione,
vel aliquo quovis
tuto, h a b e a n t ve h a b e r e p r a e s u m a n t , auditi non
fuerint ac praemissis iisdem n o n consenserint, etiam si expressa, specifica et individua mentione digni sint, nullo u n q u a m tempore de s u b r e ptionis, vel obreptionis, a u t nullitatis vitio, seu intentionis Nostrae, vel
quolibet alio, licet substantiali et inexccgitato defectu, notari, impug n a r vel in controvers am vocari posse, sed eas, t a m q u a m certa scientia
et potestatis plenitudine editas, p e r p e t u o validas esse et fore, s u o s q u e
plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, a t q u e ^ i s omnibus, ad
quos spectat, inviolabiiter o b s e r v a n v o l u m u s et decernimus, sublata
cuicumque, etiam Cardinali! a dignitate fulgenti, quavis aliter iudicandi

Acta Benedicti

PP.

XV

Ti

et interpretandi facultate, irritum quoque et inane decernentes quidquid in contrarium scienter vel ignoranter contigerit attentari.
Non obstantibus Praedecessorum Nostrorum constitutionibus -et
ordinationibus, ceterisque quibuscumque in contrarium praemissorum,
quibus omnibus, de illis e o r u m q u e ' totis tenoribus, praesentibus litteris
pro expressis habentes, Motu, scientia et Apostolicae potestatis plenitudine latissime specialiter derogamus.
Nemini ergo liceat ea quae his litteris Nostris s t a t u t a sunt infringere,, vel eis a u s u temerario contraire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei ac b e a t o r u m Petri et Pauli
apostolorum E i u s se noverit i n c u r s u r u m .
Datum R o m a e apud sanctum Petrum, anno Domini millesimo nongentesimo decimo nono, die vigesima sexta mensis iulii, Pontificatus
Nostri a n n o q u i n t o . .
O.

CARD.
S. R. E.

CAGIANO
Cancellarium.

Lodovicus Schller, Protonotarius Apostolicus.


Leopoldus Capitani, Subst. Reg. ex spec. deleg.
Loco ( Plumbi.
Reg.

in Cane. Ap., vol. XVIII, n. 52.

II
U R B I S
ERECTIO

NOVAE

PAROCHIAE SUB

TITULO OMNIUM SANCTORUM, IN REGIONE

CIRCA VIAM APP1AM, EXTRA PORTAM SANCTI IOANNIS.

BENEDICTUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Nihil Sedi Apostolicae antiquius fuit, q u a m diligenter curare ne


auxilia spiritualia christifidelibus u n q u a m deficerent.
Huiusmodi R o m a n o r u m Pontificum sollicitudinem praecipue h a e c
alma U r b s experta est, ubi cum in aliqua regione, vel intra, vel extra
moenia posita, incolarum frequentia creverit, ibi etiam novas parochias
Pontifices erexerunt, eo sane consilio ut spiritualibus necessitatibus
fidelium ibi degentium o p p o r t u n e provideretur.
C u m autem in regione circa Viam Appiam Novam, extra P o r t a m
sancti Ioannis, incolarum n u m e r u s magis in dies augeretur, fel. rec.

2.8

Ado

Apostolicae

Sedis

(; ommentarium

Officiale

P i u s P a p a decimus, P r a e d e c e s s o r Noster, iam ab a n n o millesimo n o n gentesimo septimo m u n u s Congregationi Opera divinae Providentiae
detulit curandi ut ibi nova erigeretur parochia.
Sed, ob difficultates in pactionibus de solo comparando, ubi novum
t e m p l u m exstrueretur, dirimendas, o n a n t e a n n u m millesimum nongent e s i m u m decimum septimum templum ipsum aedificari coepit et eodem
a n n o , die festo s a n c t o r u m Petri et Pauli, prima fundamenta eiusdem
templi, Sanctis o m n i b u s dedicandi, s u b s t r u c t a sunt.
Nunc vero, cum novi templi p a r s iam sit perfecta, ac ibidem a
primo h u i u s mensis die sacra peragi coepta sint, curae a n i m a r u m in
illa regione, nulla interposita mora, definitive providere o p p o r t u n u m
visum est.
Nos igitur, omnibus m a t u r e perpensis, praedictam ecclesiam Omnium
Sanctorum, extra P o r t a m sancti Ioannis, auctoritate Nostra in parochiam
erigimus, erectamque per praesentes litteras declaramus, cum o m n i b u s
iuribus et privilegiis ad parochialitatem pertinentibus.
Noviter sic erectae parochiae a t t r i b u i m u s circa positum territorium,
quod propterea e parochia Sacrosanctae Lateranensis Ecclesiae, suppleto
eiusdem Lateranensis Ecclesiae CapituJi consensu, Apostolicae potestatis
plenitudine, per easdem praesentes litteras d i s m e m b r a m u s .
Eidem novae parochiae congruam pecuniae vim constituimus, atque
u s u m domus, quae praedictae ecclesiae adiacet, in parochi pro tempore
habitationem a s s i g n a m u s .
Ad haec omnia et alia quae necessaria erunt, exsequenda, in primis,
vero, ad novae parochiae fines s t a t u e n d o s , d e p u t a m u s venerabilem
fratrem Nostrum Basilium, episcopum Veliternum, S. R. E. cardinalem Pompilj, N o s t r u m in Urbe generalem in spiritualibus Vicarium,
eidem tribuentes necessarias et o p p o r t u n a s facultates ad effectum de
quo agitur.
Praesentes autem litteras et in eis contenta q u a e c u m q u e , etiam ex
eo quod quilibet, q u o r u m interest vel s u a interesse p r a e s u m a n t , a u t in
praemissis, seu e o r u m aliquo, ius, q u a m v i s ex fundatione, vel dotatione,
vel aliquo quovis titulo, habeant, vel h a b e r e p r a e s u m a n t , auditi n o n
fuerint ac praemissis iisdem n o n consenserint, etiam si expressa, specifica et individua mentione digni sint, nullo u m q u a m t e m p o r e de s u b reptionis, vel obreptionis, a u t nullitatis vitio, seu intentionis Nostrae,
vel quolibet alio, licet substantiali et inexcogitato, defectu, notari, impugnari, vel in controversiam vocari posse, sed eas, t a m q u a m certa scientia
et potestatis plenitudine editas, perpetuo validas esse et fore, s u o s q u e
plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, atque iis o m n i b u s ad

Acta Benedicti

PP.

XV

quos spectat inviolabiliter observari volumus et decernimus, sublata


cuicumque, etiam cardinalitia dignitate fulgenti, quavis aliter iudicandi
et interpretandi facultate, irritum quoque et inane decernentes quidquid
in contrarium, scienter vel ignoranter, contigerit attentari.
Non o b s t a n t i b u s Praedecessorum Nostrorum constitutionibus et
ordinationibus, ceterisque quibuscumque in contrarium praemissorum,
q u i b u s omnibus, de illis e o r u m q u e totis tenoribus praesentibus litteris
pro expressis habentes, Motu, scientia et Apostolicae potestatis plenitudine latissime specialiter derogamus.
Nemini ergo liceat quae hisce litteris Nostris statuta s u n t infringere,
vel eis, a u s u temerario, contraire. Si quis a u t e m hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei ac beatorum Petri et Pauli
apostolorum Eius se noverit incursurum.
Datum Romae apud sanctum Petrum, a n n o Domini millesimo
nongentesimo decimo nono, die q u a r t a mensis novembris, Pontificatus
Nostri anno sexto.
O.

CARD.
S.

B.

E.

CAGIANO
Cancellarius.

iulius Cam pori, Protonotarius Apostolicus.


Leopoldus Capitani, Subst. Reg. ex spec. deleg.
LOCO >J< PLUMBI.
Reg. in Cane. Ap., vol. XIX, n. 16.

EPISTOLAE
I
AD R. P. OGTAVIUM MARCHETTI, S. I., DE SCHOLA THEOLOGIAE ASCETICO-MYSTICAE IN GREGORIANA UNIVERSITATE.

Diletto figlio, salute ed apostolica benedizione. Con viva soddisfazione vedemmo nel passato a n n o sorgere in cotesta illustre Universit, insieme all'opportunissima iniziativa di un Istituto di cultura
filosofica e religiosa per il laicato, anche quella n o n meno o p p o r t u n a , e
del pari necessaria, di u n a cattedra di teologia ascetico-mistica, mirante
a procurare u n a pi profonda formazione religiosa del clero, merc lo
studio scientifico e pratico delle principali questioni concernenti la perfezione cristiana. Il Nostro cuore si apr allora alle pi liete speranze,
facilmente presagendo quali eletti frutti di piet e di zelo avrebbe recato

30

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

un insegnamento, che le anime pi eminenti per santit e per dottrina


ritengono risponda alla realt di un sentito bisogno. Suole infatti accad e r e che, n o n esistendo la trattazione di tal genere di studi negli ordinari corsi di teologia d o m m a t i c a e morale, il giovane clero, mentre si
n u t r e di svariate sacre discipline, r i m a n g a poi digiuno dei ver principi
delia vita spirituale, il cui s a n o e a r d u o discernimento gli
indispensabile per la propria perfezione e per il successo di quel sacro ministero
cui chiamato da Dio. A colmare tale lacuna sorta, per b u o n a
ventura, questa scuola; la quale, n o n solo tende a p r e p a r a r e dotti
direttori di spirito, capaci di guidare le anime per le varie e mirabili
ascensioni della santit, ma destinata nel tempo stesso a correggere
quell'ascetismo vago e sentimentale e quell'erroneo misticismo che, o
inventati liberamente dall'arbitrio individuale, o attinti a fonti sospette,
non mancano p u r t r o p p o anche oggi di serpeggiare nel popolo, con grave
pericolo delle anime. Ed ora che Ci dato di constatare il felice esito
del primo a n n o scolastico, come voi, diletto figlio, Ci avete poc'anzi
informato con la vostra relazione, Noi ne a b b i a m o motivo a confermarci
nella speranza che questa istituzione s a r feconda di messe copiosa,
consolante e per molti spiriti m'attesa. Ce ne d affidamento n o n solo
l'esperto magistero dell'egregio insegnante, posto saggiamente sotto
l'auspice e sicura guida dell'Aquinate, il quale, come nelle altre sacre
discipline, cos anche in questa apparisce g r a n d e Dottore e gran S a n t o ;
ma anche il volenteroso impegno di quegli uditori che gi si ascrissero
al corso, e degli altri che, solleciti di meglio corrispondere alla divina
chiamata, si t e r r a n n o felici di esservi assidui per l'avvenire. Al qual
proposito, Ci parso assai lodevole il vostro divisamento di tenere
d'ora innanzi, n o n u n a , ma due lezioni settimanali, con trattazione di
materie diverse, per dare agio a chi n o n possa, in u n o dei d u e giorni,
di intervenire egualmente alla scuola e di avere ogni settimana un insegnamento continuato. Degno poi di particolare encomio Ci sembrato
a n c h e il proposito di aprire nell'Universit Gregoriana, a lato della
scuola, u n a biblioteca ascetic-mistica, per la consultazione delle principali opere a vantaggio degli studiosi. A n e s s u n o sfuggir l'alta finalit
e la singolarissima i m p o r t a n z a di queste ben concepite intraprese, le
quali, tendendo ad integrare l'istruzione del clero, gli faciliteranno
insieme l'obbiettivo della s u a sacra missione, vale a dire la santificazione
di se stesso e del prossimo. Ci allieta quindi il pensiero che al suddetto
corso non solo s a r a n n o attratti cotesti alunni di teologia, ma ancora, ed
in gran n u m e r o , i sacerdoti s secolari che regolari di q u e s t ' a l m a citt,
e coloro specialmente a cui compete per ufficio di a t t e n d e r e alla dire-

Acta Benedicti

PP.

31

XV

zione delle anime e che n o n vorranno esporsi al rischio di lavorare,


se n o n con n i u n frutto, certo con minore utilit. Cos cotesto insigne
Ateneo, alle t a n t e benemerenze gi acquistate nel campo della scienza,
aggiunge ora anche questa, di dar lume ai direttori di spirito; i quali
poi, alla loro volta, nei seminari, nei chiostri e tra il popolo cristiano
s a r a n n o fari di luce, contribuendo alla pratica di quella vera piet che,
nella grazia e nell'imitazione di Cristo, solleva le anime fino ai fastigi
di virt che sono proprii della s a n t a Chiesa cattolica.
Come auspicio dei celesti favori e come pegno insieme della p a t e r n a
Nostra benevolenza i m p a r t i a m o di cuore a voi, diletto figlio, a quanti
vi prestano aiuto ed a singoli vostri uditori l'apostolica benedizione.
Dal Vaticano, 10 novembre 1919.
BENEDICTUS P P . XV

II
AD RR. P P . DD. HIERONYMUM, ARCHIEPISCOPUM

*
S. SALVATORIS IN BRASILIA,

CETEROSQUE ARCHIEPISCOPOS ET EPISCOPOS BRASILIAE SEPTEMTRIONALIS:


GRATULATUR QUOD ANNUUM CONVENTUM SUB AUSPICIIS BEATAE MARIAE
VIRGINIS DE MONTE CARMELO PROXIME HABUERINT.

Venerabiles fratres, salutem et apostolicam benedictionem. Opport u n e a d m o d u m , hoc a n n o , de c o m m u n i b u s Ecclesiarum vestrarum negotiis tum vobis agere libuit cum Recifem simul convenistis, ut imaginem
a u g u s t a m beatae Mariae Virginis de Monte Carmelo regiae ornaretis
maiestatis insignibus. Ea t u n c in u r b e congregatis visum scilicet Nobis
est res vestras et consilia cum ipsa q u o d a m m o d o conferre boni consilii
Matre, eademque auspice a t q u e adiutrice a n i m u m vos s u m e r e a t q u e
alacriores effici ad a r d u a q u a e q u e aggredienda. Nos quidem cum perg r a t u m h a b u i m u s nuncium celebrati coetus, Marialium sollemnium et
votorum, q u a e suscepta t u n c pro Nobis sunt, t u m etiam p l u r i m u m spei
ac solatii h a u s i m u s simul ex pietate in Nos vestra, simul ex certa exspectatione praesentioris in dies Virginis opis, tam trepidis praesertim in
rebus.
P r a e t e r ea, q u a e in data ad Nos epistola recte et considerate scribitis de pace stabilienda m u n i e n d a q u e christiana fraternitate in primisq u e obsequio erga catholicae Ecclesiae iura, gratias - quae vestra h u m a nitas est - Nobis agitis quod Reipublicae vestrae Praesidem, cum

32

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

R o m a m se nuper contulisset, singulari benevolentia accepimus. Nihil


tribuimus immerenti. Moderatorem florentissimarum civitatum, p r a e s t a n tem virum Nostrique observantissimum, aequissimum sane fuit liberaliter, ut licuit, tractare et omni Nos prosequi officio. Cum ipsius id c a u s s a
fecimus, t u m etiam Nostra ac "vestra. Q u o a d cetera q u a e nuntiatis de
cleri populique vestri pietate ac disciplina q u a e q u e Nos iucundissime
affecerunt, vestrum erit vineam Domini ut boni operarii et excolere et
custodire ita, ut, q u a n t u m in Nobis est, r e d d a t fructum centuplum. Id
ex optato ut eveniat, caelestium conciliatricem m u n e r u m N o s t r a e q u e
testem caritatis, vobis omnibus, venerabiles fratres, clero ac populo unicuique vestrum tradito, apostolicam benedictionem p e r a m a n t e r in D o m i n o
impertimus.
Datum R o m a e a p u d sanctum P e t r u m , die xxv novembris
Pontificatus Nostri anno sexto.

MCMXIX,

BENEDICTUS PP. XV

in
AD ANTONIUM S. R. E. CARD. MENDES BELLO, PATRIARCHAM ULYSSIPONENSEM,
CETEROSQUE ARCHIEPISCOPOS ET EPISCOPOS LUSITANTAE : DE SUADENDA
SUBIECTIONE ET OBEDIENTIA CIVILI POTESTATI CONSTITUTAE.

Dilecte fili Noster et venerabiles fratres, salutem et apostolicam


benedictionem. Celeberrima evenisse sollemnia, quae recens in h o n o rem beati Nonii Alvares Ulyssipone acta s u n t eisdemque complures
vestrum interfuisse, equidem didicimus perlibenter. Ita enim, p r a e c l a r a m
nacti occasionem, n o n modo consilia de statu r e r u m inter vos contulistis,
ut in iis, quae ad religionem civitatemque pertinent, c o m m u n e m agendi
n o r m a m fidelibus vestris iudicaretis, sed etiam sententiam Nostram
in h a c causa gravissima ab Apostolico Nuntio cognovistis. V e r u m t a m e n
q u a s u m u s erga nobilissimam L u s i t a n o r u m gentem propensa volontate,
vosmetipsos, venerabiles fratres, p a t e r n e alioqui volumus, In primisque spem b o n a m fovemus, fore ut omnes, vel clerici vel laici, q u o r u m
quidem sincerum patriae s t u d i u m est exploratissimum, in pace concordiaque civium redintegranda cedant nemini. Etenim, quoniam Ecclesia
neque factionibus obnoxia esse, uti patet, neque politicis p a r t i b u s servire debet, idcirco ipsius est fideles hortari ut iis p a r e a n t qui praesunt,

Acta

Benedicti

PP.

XV

33

qualiscumque d e m u m sit civitatis constitutio. Ab his enim pendet


c o m m u n e b o n u m , q u o d est sane, s e c u n d u m Deum, s u p r e m a lex civitatis,
ut egregie docuit decessor Noster fel. rec. Leo XIII in Litteris Encyclicis
Au milieu des sollicitudes, die x vi februarii MDCCCXCII datis. Qui praeterea, ad Cardinales Galliae die III maii eiusdem anni scribens, hoc
edixit, christiani hominis esse ei se fideliter subiicere potestati q u a e
reipsa dominetur. Sequentes igitur doctrinam et consuetudinem Ecclesiae, q u a e semper cum r e b u s publicis cuiusvis formae amicitiae coniunctionem habere consuevit, quaeque n u p e r cum Lusitana Republica
rationes m u t u a s restituit, isti q u o q u e catholici h o m i n e s civili potestati,
uti n u n c constituta est, velint bona cum fide obtemperare et civilia
munia, q u a e sibi delata sint, in c o m m u n e religionis civitatisque emolum e n t u m non inviti suscipere. Haec vero h o r t a m e n t a eo magis Nos
facimus quod, ex iis q u a e sunt Nobis declarata, confidimus L u s i t a n o s
magistratus servaturos esse Ecclesiae plenam libertatem u s u m q u e
sacrorum iurium, ut ea istic divinum m u n u s utilissime persequatur.
V e s t r a m q u e erit, venerabiles fratres, cum clero vestro fidelibus saepius
suadere ut, Ecclesiam matrem rationibus factionibusque potiorem habentes, unitis viribus ad eius t u t a n d a iura omnino contendant. Ita enim
ad incrementum prosperitatemque ipsius Lusitanae patriae valde conferent, ut quod ea gloriosissimum m u n u s a divina Providentia accepit,
idem, Fidem praesertim civilemque cultum per coloniarum immensitates
p r o p a g a n d o , feliciter exsequi perseveret. Atque auspicem caelestium
d o n o r u m p r a e c i p u a e q u e benevolentiae Nostrae testem, vobis, dilecte
fili Noster et venerabiles fratres, universoque clero vestro ac populo
apostolicam benedictionem amantissime elargimur.
Datum R o m a e a p u d sanctum Petrum, die xvni decembris
Pontificatus Nostri a n n o sexto.

MCMXIX,

BENEDICTUS P P . XV

IV
AD R. P. D. FRANCISCUM KOHDAC, ARCHIEPISCOPUM PRAGENSEM, COETUM EPISCOPORUM CONVOCANDUM STATUENS.

Venerabilis frater, salutem et apostolicam benedictionem. Quandoquidem n o n paucas paterni studii Nostri erga B o h e m o r u m gentem
significationes d e d e r a m u s , idcirco spes erat Ecclesiae catholicae condicionem a p u d vos brevi fore meliorem. Verum u n d i q u e Nobis n u n t i a t u r

34

Actu Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

eadem potius ingravescere coepisse : idque pro pastorali t u a diligentia,


facile intelliges, venerabilis frater, q u a n t o p e r e Nos a n g a t a t q u e sollicitet.
Q u a r e , officio permoti quo fungimur P a s t o r i s universi christiani gregis,
et praecipuo q u o d a m ducti a m o r e in filios in tantis periculis constitutos, Nostrum esse censemus te, venerabilis frater, tuosque in Episcopatu
collegas, quibus illi s u n t proxime concrediti, vehementer hortari ut
praesentem s t a t u m attentissime consideretis. Itaque ut vos plane possitis
perspicere quomodo res se h a b e a n t eisque idonea adhibere remedia,
omnino p u t a m u s oportere q u a m p r i m u m vos P r a g a m in u n u m conveniatis. Qui conventus, pro gravitate a g e n d a r u m rerum q u a e m o r a m non
patiuntur, n o n u l t r a dimidium mensis proximi februari h a b e n d u s erit.
Tu igitur, venerabilis frater, ubi h a s litteras acceperis, hoc m a n d a t u m
Nostrum collegis tuis significans ; itemque videbis an dilectum filium
Nostrum, Cardinalem Archiepiscopum Olomucensem, sua ipsius valetudo
et ecclesiae suae status huic conventui sinant interesse: Nos enim valde
velimus eum vobiscum adesse et honoris ergo, uti par est, coetui praesidere. Palam est rerum condicionem praecipue fieri graviorem ex agendi
ratione nonnullorum e clero, eorum m a x i m e qui s u n t de consociatione
cleri bohemici Iednota uti vocant, q u o r u m pervicacia in postulandis
insanis r e r u m novitatibus insistit. Scimus equidem qui ista contendant
-esse eos cleri bohemici partem sane e x i g u a m : sed t a m e n novimus
q u a n t a sit in ceteros vis paucorum quae consociationis praesidio confirmetur. Quapropter vobis in proximo conventu expendenda in primis
erit h u i u s consociationis opera p r o b e q u e considerandum utrum ea sit
q u a e ita possit emendari ut ecclesiasticae disciplinae ratio salva sit, an
eadem sit omnino dissolvenda p r o h i b e n d i q u e sacerdotes omnes ne
a d h a e r e a n t ei, si quidem contra voluntatem vestram, permanserit. De
iis autem r e r u m capitibus quae ei consociationi proposita sunt, n o n
opus est hic a Nobis iterari quod tibi coram, cum ad Nos a d m i s s u s es,
significavimus quodque iis sacerdotibus, qui m e n s e iunio proxime elapso
istinc missi consultum R o m a m venerant, omni asseveratione affirrnav i m u s : scilicet ecclesiastici caelibatus legem, ut praecipuum sacerdotii
catholici decus eiusque virtutum o p t i m a r u m fontem, sancte inviolateque
esse retinendam, nec u m q u a m futurum esse ut eam haec Apostolica
Sedes abolere a u t mitigare velit. Item pati non p o s s u m u s clero id tribuere ut ius aliquod sibi arroget in praerogativas istius Sedis Archiepiscopalis. Cuius quidem Sedis dignitatem a t q u e amplitudinem cum
ipsi h a b e m u s plane perspectam, Nostrum erit iudicare n u m et quomodo
eam vel ad altiorem honoris g r a d u m promoveri oporteat. O p t a n d u m
est istum clerum, ab his insanis postulationibus recedentem, in officio

Acta

Benedicti

PP.

35

XV

p e r m a n s u r u m esse, nec vobis, venerabiles ratres, d a t u r u m causam


graviter in ipsum animadvertendi. Confidimusque e u m clerum qui Ioannis Nepomuceni, sacerdotalis officii martyrio praeclarissimi, gloria ornat u r et patrocinio, sacrosanctis quibus t e n e t u r legibus fidelissime obtemp e r a t u r u m , quin immo paratum fore omnia pati d u m par necessitatibus
horum t e m p o r u m exsistat, vobisque in refovenda religione et moribus
istius populi o p e r a m navet. In cuius rei auspicium ac p a t e r n a e benevolentiae Nostrae testimonium, tibi, venerabilis frater, ceterisque Episcopis qui tecum convenient apostolicam benedictionem, divini luminis
conciliatricem, amantissime impertimus.
Datum R o m a e a p u d sanctum Petrum, die
a n n o MGMXX, Pontificatus Nostri sexto.

III

mensis

ianuarii

BENEDICTUS P P . XV

V
AD PERILLUSTREM D. HERBERTUM HOOVER: DE OPERA AB EO INITA AD REFICIENDUS PUEROS IN REGIONIBUS EUROPAE BELLO VEXATIS GRATULATUR.

Cher

Monsieur,

P a r l'intermdiaire de Notre cher fils, Monsieur le Cardinal Archevque de Baltimore, Nous avons reu de nouvelles informations sur
l'uvre vraiment admirable et providentielle q u e vous continuez dvelopper p o u r subvenir aux graves et multiples ncessits, dont souffre
l'Europe, au point de vue de l'alimentation. De tels bienfaits, qui vous
assurent, sans a u c u n doute, un trs h a u t rang d a n s l'histoire de la charit chrtienne et, p o u r ainsi dire, un titre unique la reconnaissance
d e s peuples, remplissent Notre m e d'une profonde satisfaction et de
la plus vive consolation, la pense du g r a n d bien qui en dcoule
pour la multitude des m a l h e u r e u x d a n s cette E u r o p e dsole.
Nous avons appris, en particulier, que vous prodiguez actuellement
votre sollicitude la plus empresse et la plus dlicate, en faveur des
p a u v r e s petits enfants. Nous avons encore prsent l'esprit, et trs
vivant, le souvenir de tout ce que vous avez fait p o u r venir au secours
des m a l h e u r e u x petits enfants Belges, un m o m e n t o, par m a n q u e
d ' u n e n o u r r i t u r e apte soutenir leur frle existence, ils taient sur le
point de prir. C'est de tout cur que Nous avions, alors, fait entend r e Notre voix p o u r encourager votre gnreuse initiative: et, actuelle-

36

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

ment, Nous ne voulons p a s faire autrement, d ' a u t a n t plus que ce n'est


plus seulement la vie des petits enfants d'une seule n a t i o n qui est
en pril, mais, selon ce qui N o u s a t r a p p o r t , celle de plus de trois
millions de petits enfants, a p p a r t e n a n t divers E t a t s d'Europe.
Ainsi donc, presss par la charit de Jsus-Christ et participant la
prdilection q u ' i l avait p o u r les petits enfants, Nous r e c o m m a n d o n s de
la manire la plus pressante l'uvre, que v o u s dveloppez d a n s ce but,
la gnrosit de t o u s les citoyens d'Amrique, sans distinction de
foi ou de parti, bien assurs q u ' e u x - m m e s , dont le cur reste toujours
ouvert toute noble initiative, r p o n d r o n t avec enthousiasme cet
appel; d'autant plus qu'il seront h e u r e u x de voir que votre uvre,
trangre tout ressentiment et tout particularisme, a pour but de
secourir tous les malheureux, et de prfrence les petits enfants innocents de ceux qui furent les ennemis d'hier et qui, actuellement, sont
en proie de plus grandes souffrances.
N o u s - m m e s , comme vous le savez, Nous avons t pousss p a r
ces mmes sentiments levs, lorsque Nous Nous s o m m e s adresss
tous les Evques du m o n d e entier pour exciter la charit des fidles
secourir, le j o u r des Sts Innocents, les petits enfants de l'Europe Centrale, lorsqu'il Nous a t agrable galement de r e c o m m a n d e r l'uvre
Save the Children Fund de Londres, qui s'est faite la promotrice d'une
initiative analogue. Nous ne d o u t o n s p a s que la multiplicit de ces
efforts n'atteignent, Dieu aidant, les rsultats les plus bienfaisants. Nous
pensons, par ailleurs, que le b u t serait plus srement atteint si ces
diverses nergies se coordonnaient entre elles, d a n s u n e sage entente.
Souhaitant de tout cur le plus g r a n d succs votre gnreuse
activit, nous prions Dieu i n s t a m m e n t de vous accorder ses plus prcieuses rcompenses.
Du Vatican, le 9 janvier 1920.
B E N E D I C T U S PP. XV

Suprema

S.

Congregaiio

S.

37

Officii

CTA SS. CONGREGATIONUM


SUPREMA SACRA CONGREGATIO S. OFFICII
DECRETUM
SCHEMATICA NONNULLORUM E CLERO

BOHEMO SACERDOTUM

COALITIO DAM-

NATUR.

Nunciatura est Sanctae Sedi nonnullos e clero bohemo sacerdotes,


q u o r u m impulsu insanae iam antea postulationes eidem Sanctae Sedi
oblatae fuerant, postremis hisce diebus illegittime congregatos, schismatico ausu, defectionem ab Ecclesia Romana, aliarum omnium ecclesiarum
m a t r e et magistra et catholicae unitatis centro, proclamasse a t q u e in
nationalem, q u a m vocant, ecclesiam coaluisse.
T a n t u m facinus S u p r e m a haec Sacra Congregatio Sancti officii, cui
fidem moresque t u t a n d i o n u s incumbit, ex animo detestata, m u n e r i s sui
esse ducit praefatam ecclesiam seu schismaticam coalitionem, a b s q u e
ulla mora reprobare, d a m n a r e atque a n a t h e m a t i z a r e , ut reapse praesenti
Decreto, n o m i n e et auctoritate Ssmi D. N. Benedicti XV, reprobat, d a m n a t
atque anathematizat, insimul declarans supradictos sacerdotes, cuiusque
sint gradus, conditionis et dignitatis, iam ipso facto excommunicationem
incurrisse ad praescriptum canonis 9384 speciali modo Sedi Apostolicae
reservatam, et si forte (quod Deus avertat) in ea contumaciter insord e s c a t , omnibus aliis per Sacros Canones statutis poenis atque inhabilitatibus q u a m p r i m u m plectendos fore.
Curent a u t e m pro suo munere Sacri Bohemorum Antistites praesens
Decretum ad fidelium sibi commissorum notitiam, quo efficaciori modo
in Domino censuerint, statim deducere eosque a schismaticae factioni
q u o m o d o c u m q u e a d h a e r e n d o deterrere, ne forte et iidem fideles in eamd e m incidant d a m n a t i o n e m .
Datum Romae ex aedibus S. Officii, die 15 ianuarii 1920.
Aloisius Castellano, Supremae S. G. S. Off. Notarius.

38

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

SACKA CONGREGATIO CONSISTORIALIS

I
MELE VIT AN A ET GAUDISIEN.
CIRCA BENEFICIA, CAPELLANAS ET PATRIMONIA SACRA DE IURE PATRONATUS

Iam inde ab a n n o 1910 Melevitanus Ordinarius, cui postea accessit


et Episcopus Gaudisiensis, c o n q u e r e b a t u r incassum cessisse iussa ad
rem d a t a ut iuvenes qui patrimonia sacra vel beneficia iuris p a t r o n a t u s
(quae in iis insulis q u a m plura n u m e r a n t u r ) assecuti fuissent, sacrum
seminarium i n g r e d e r e t u r et ecclesiastica studia peragerent. Hi n a m q u e ,
beneficii vel patrimonii possessione adepta, ecclesiastica induti veste vel
etiam solo romano collari adhibito velut insigne clericalis status, civilis
legis auxilio freti, pristinum vitae tenorem servare ac prosequi solebant,
studiis vel etiam saecularibus negotiis vacantes, quin de ecclesiastico
statu q u i d q u a m cogitarent curarentque. Vix s a n e dici potest q u a n t u m
in apertam iustitiae laesionem haec cederent; etenim eiusmodi agendi
ratione piae in primis fundatorum voluntates p e s s u n d a b a n t u r : simul
vero catholicae fidei et religioni d e t r i m e n t u m afterebatur, imo et in
a p e r t u m spretum saepe n u m e r o vergebant ecclesiastici h a b i t u s et status,
idque penes protestantes h o m i n e s praesertim, qui ecclesiasticam vestem
a pueris et ab adolescentibus multo cum dedecore gestari vidrent.
Plura, ad haec vitanda, inita fuerunt consilia, et in plenariis E m o r u m
P a t r u m comitiis iterum i t e r u m q u e de iis est actum ut t a n t o malo opport u n a p a r a r e n t u r remedia. T a n d e m vero necessitati satis consulere- visa
est, et a S S m o Domino Nostro p r o b a t a fuit, provisio quae heic inferius
ponitur, q u a e q u e a Melevitano Episcopo, de Sanctae Sedis m a n d a t o , in
iis insulis publicata iam fuit, ac modo in Actis Apostolicae Sedis refertur.
Datum R o m a e , die 20 decembris 1919.

ffa G. CARD. DE L A I , Ep. Sabinen., Secretarius.


L.

S.
f V. Sardi, Archiep. Caesarien., Adsessor.

8.

Congregatio

Consistorialis

DECRETO
1. Dalia data della pubblicazione di questo Decreto, q u a l u n q u e
beneficio, cappellania ecclesiastica perpetua, patrimonio sacro o sussidio patrimoniale perpetuo non sar considerato come titolo sufficient eper l'ordinazione, se il reddito delia fondazione, dedotti i pesi, non
di lire sterline dieci (10), pari a franchi duecento e cinquanta, l'anno.
2. Non s a r permessa, in avvenire, alcuna fondazione con la riserva
di giuspatronato, sia attivo che passivo. Trattandosi di u n a fondazione
di giuspatronato, sia ecclesiastico sia laicale, anche con riserva della
vocazione passiva, ora esistente, la cui dotazione minore di lire sterline dieci (10), di netto l'anno, tale fondazione diventer di libera collazione
si intender risoluto in riguardo alla stessa il vincolo del
patronato, s attivo che passivo, qualora i patroni, nel termine di un
a n n o dalla pubblicazione e notificazione dell* infrascritto editto, n o n si
cureranno di supplire, nelle debite forme, alla dote della fondazione
riconosciuta insufficiente, u n a rendita in capitale fruttifero, con l'approvazione dell'Ordinario, tale da formare la s o m m a di lire sterline dieci (10)
Fanno, dedotti i pesi, e ci in conformit al disposto nel canone 1470,
1, n. 4, del Codice di D ritto C a n o n i c o . ,
A tale oggetto l'Ordinario far pubblicare un ruolo delle fondazioni
di giuspatronato, la cui rendita , ai termini del paragrafo primo, insufficiente per l'ordinazione, e ci mediante un editto, il quale conterr
l'interpellazione ai patroni di reintegrare e ricostituire la dote entro
l'anno, con la comminazione che, in difetto di tale reintegrazione e ricostituzione entro quel termine, si intender risoluto il diritto di patronato..
Con la pubblicazione e l'affissione d tale editto s ' i n t e n d e r a n n o
notificati i patroni che avessero presentato, con effetto, nelle precedenti
due vacanze, o, in difetto, i loro eredi e successori, purch, nell'uno
e nell'altro caso, siano residenti in queste isole.
Le prescrizioni stabilite in quest'articolo a v r a n n o luogo, nonostante
qualsiasi consuetudine, anche immemorabile, e q u a l u n q u e condizione
contraria, anche se contenuta nelle tavo e di fondazione del patronato,,
ma ne sono espressamente esclusi I canonicati delle Cattedrali e Collegiate ed i benefzi parrocchiali e coadiutoriali,- con cura di anime o in
tutto o in parte.
3. 11 p a t r o n o deve, sotto p e n a di decadenza pro illa vice dal suo
diritto, presentare il candidato entro il quadrimestre stabilito dalla legge..

40

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

II quale termine, sotto la stessa comminazione, da osservarsi dal passivamente vocato per presentarsi all'Ordinario.
La p e r s o n a che si presenta dev'essere idonea nel senso ed ai termini del canone 1463.
L'et del presentato o del passivamente vocato, che vuole valersi
del suo diritto, di quattordici anni incominciati, avuto riguardo al
tempo della presentazione, n o n o s t a n t e q u a l u n q u e condizione contraria,
a n c h e se contenuta nelle tavole di fondazione, e riprovata q u a l u n q u e
consuetudine, anche immemorabile.
4. Tutti i giovani, i quali sieno pregraduati ad u n a fondazione di
diritto di p a t r o n a t o , s attivo che passivo, sotto qualsivoglia titolo o denominazione, dovranno, entro q u a t t r o mesi, entrare in Seminario, a cominciare dalla data di questo Decreto, se sono stati gi pregraduati, o da
quella della sentenza di graduazione, se v e r r a n n o pregraduati in seguito.
Ove ci, per qualsiasi motivo, n o n avvenga, decadranno ipso facto
dalla presentazione e pregraduazione avuta.
Eguale decadenza ipso facto stabilita per coloro che, entrati in Seminario, vengano, in qualsiasi tempo, dichiarati inidonei allo stato ecclesiastico e dimessi, oppure di loro arbitrio e volont si dipartano dal pio luogo.
Nell'uno e nell'altro caso la decadenza sar dichiarata dall'Ordinario mediante decreto dal quale n o n s a r a m m e s s o alcun reclamo,
neanche in devolutivo, a qualsiasi autorit, in via giudiziaria.
5. Quanto a quelli che attualmente sono investiti di un benefzio
o di u n a qualsiasi fondazione di giuspatronato e che tuttavia dimorano
fuori del Seminario, essi, se sono in et o condizione da potere ancora,
a giudizio dell'Ordinario, iniziare la carriera ecclesiastica, d o v r a n n o ,
entro q u a t t r o mesi dalla pubblicazione di questo Decreto, entrare in
Seminario, sottostando alle condizioni stabilite nell'articolo precedente.
Se invece sono in et adulta e in tali condizioni da non potere, a
giudizio dell'Ordinario, entrare in Seminario, essi, q u a l o r a siano in abito
laicale, dovranno, entro q u a t t r o mesi dalla pubblicazione di questo Decreto, indossare l'abito talare sotto p e n a di decadenza ipso facto, conservando poi il dovuto decoro ed onest di vita. Se gi indossano l'abito
talare, dovranno parimenti conservare il dovuto decoro ed onest di vita.
Se in entrambi gli ultimi casi non conserveranno il dovuto decoro
ed onest di vita o si dedicassero ad occupazioni incompatibili con lo
stato clericale, l'Ordinario proceder contro di loro in via amministrativa o disciplinare per far loro deporre l'abito talare e con ci decad r a n n o dal benefizio o dalla fondazione, di cui sono investiti.

S.

Congregatio

41

Consistorialis

Dal decreto dell'Ordinario, che dichiara tale decadenza, n o n s a r


a m m e s s o alcun reclamo in via giudiziaria, neanche in devolutivo.
6. Dichiarata dall'Ordinario, in tutti i casi precedentemente stabiliti,
la decadenza ipso facto, i patroni dovranno, entro il termine canonico,
presentare altro candidato; trascorso inutilmente questo tempo, il benefizio e la fondazione diventeranno per quella volta di libera collazione
e la provvista ne s a r devoluta all'Ordinario.
7. E poich nel canone 476 del Codice stabilito che nessuno possa
essere promosso alla p r i m a tonsura, p r i m a di avere incominciato il
corso teologico, sar, dopo la pregraduazione e fino al conferimento
della tonsura, n o m i n a t o dall'Ordinario un economo per raccogliere le
rendite della fondazione, soddisfare i pesi ed applicarne il sopravanzo
nel p a g a m e n t o della retta del Seminario e di tutte le altre spese di educazione del p r e g r a d u a t o .
8. P e r concorrere ad un benefizio, cappellania o pensione di giusp a t r o n a t o , necessario ottenere dal Diocesano le lettere testimoniali,
sotto p e n a di nullit della presentazione, e ci entro il quadrimestre,
in caso t a n t o di p a t r o n a t o attivo q u a n t o di p a t r o n a t o passivo.
9. abrogata q u a l u n q u e disposizione contraria al tenore del p r e - '
sente Decreto, anche se c o n t e n u t a in precedenti Costituzioni Apostoliche, ed specialmente derogato al Motu proprio inconciliabile con le
presenti disposizioni.
Datum Melitae, in Archiepiscopali Palatio Civitatis Vallettae, die
8 octobris 1919.
f MAURUS, O. S. B., Arch. Episc. Melitae, Delegatus S. Sedis.
L. hB s.
Sac. P. Velia Mangion, D. D., Cancellarius.

Ii
C I R C A

S T A T U M

E P I S C O P I

A U X I L I A R I S

M A N A G - U E N S I S

Q u u m exortum esset d u b i u m u t r u m Auxiliaris Episcopus d a t u s


fuisset Archiepiscopali Sedi Managuensi, an potius et d u m t a x a t ipsi
personae Archiepiscopi; Emi S. C. Consistorialis P a t r e s , in plenariis
comitiis diei 8 ianuarii 1920, r e s p o n d e n d u m c e n s u e r u n t : Affirmative ad
primam partem ; negative ad secundam : hoc est datum esse Sedi ArchieACTA, vol. X I I , n. 2, 2 - 2 - 9 2 0 .

42

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

piscopali; ideoque eius officium perseverare, etiam vacante eadem Sede,


servata tamen semper sua conditione dependentiae ab eo qui Archidioeceseos regimen obtineat.
Ssmus D n u s Noster autem, in audientia sequentis diei, resolutionem h a n c r a t a m h a b u i t et confirmavit, e a m q u e publici iuris fieri iussit.
Die 10 ianuarii 1920.
g G. CARD. DB L A I , Episc. Sabinen., Secretarius.

f V. Sardi, Archiep. tit. Gaesarien., Adsessor.

III
NOMINATIO
Decreto S. Congr. Consistorialis S s m u s D. N. Benedictus Pp. XV
deputa

vit:

26 ianuarii 1920. R. P. D. Ioannem I o s e p h u m Me Cort, episcopum titularem Azoten., in Coadiutorem Episcopi Altunensis, cum iure
futurae
successionis.

SACRA CONGREGATIO CONCILII


I
INDEX

FESTORUM

IN

UNIVERSA

ECCLESIA

SUPPRESSORUM

Statim ac per r e s p o n s u m diei 17 februarii 1918 a Pontificia Commissione ad Codicis canones authentice interpretandos declaratum fuit
nihil per Codicem iuris canonici i m m u t a t u m esse a disciplina h u c u s q u e
vigente quoad dies festos suppressos, q u i b u s in universa Ecclesia obligatio adnexa est missam pro populo applicandi, q u i d a m locorum Ordinarii ab hac S. Congregatione Concilii suppliciter p o s t u l a r u n t ut, ad
commodiorem q u o r u m interest notitiam, index festorum in universa
Ecclesia suppressorum de q u i b u s agitur denuo auctoritative publici i u r i s
r

S.

Congregatio

43

Concilii

fieret. His itaque votis a n n u e n s , haec S. Congregatio, ad n o r m a m Constitutionis Urbani Viii Universa per orbem diei 13 septembris 1642, indicem qui
sequitur festorum suppressorum, q u i b u s , iuxta praescripta c a n o n u m 339,
1, et 466, 1, Codicis, in universa Ecclesia inest o n u s litandi Sacrum
pro populo, e d e n d u m statuit, idest:
Feriae II et III post Dominicam Resurrectionis D. N. I. C, et Pentecostes ;
Dies Inventionis S. Crucis;
Dies Purificationis R. Mariae Virginis;
Dies Annuntiationis B. Mariae Virginis;
Dies Nativitatis B. Mariae Virginis;
Dies Dedicationis S. Michaelis Archangeli;
Dies Nativitatis S. Ioannis B a p t i s t a e ;
Dies Ss. Apostolorum: Andreae, Iacobi, Ioannis, T h o m a e , Philippi
et Iacobi, Bartholomaei, Matthaei, Simonis et Iudae, Mathiae;
Dies S. Stephani P r o t o m a r t y r i s ;
Dies Ss. I n n o c e n t i u m ;
Dies S. Laurentii Martyris;
Dies S. Silvestri P a p a e ;
Dies S. Annae, matris B. M. V ;
Dies S. Patroni R e g n i ;
Dies S. Patroni loci.
Datum Romae, ex Secretaria S. Congregationis Concilii, die 28 decembris 1919.
D.

CARD.

SBARRETTI,

Praefectus.

I.

MOR,

Secretarius.

II
W R A T I S L A V I E N . ET A L I A R U M
LICENTIAE

GESTANDI

BARBAM

Die 10 ianuarii 1920


- E m u s Episcopus Wratislaviensis, litteris diei 2 elapsi
septembris ad hanc S. C. datis, quae s e q u u n t u r exposuit: In variis
particularibus casibus S. Congregatio Concilii, ad preces a me commen datas, hoc et praecedentibus annis, uni alterive ex m e a dioecesi sacer dotibus licentiam gestandi b a r b a m ob rationes speciales concessit.
SPECIES FACTI.

44

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Nunc yero orta est inter canonistas in Germania controversia, sitne


h a c in re disciplinae m u t a t i o inducta per s t a t u t a Codicis Iuris Canonici:
ex q u a a u c t o r u m controversia iam oriri incipit varietas in praxi.
Asserunt q u i d a m auctores, c a n o n e m 136, qui capillorum simplicem
cultum

permittit et

de

a b r a d e n d a b a r b a omnino tacet,

libertatem

gestandi b a r b a m m o d e s t a e formae o m n i b u s saecularibus clericis con cessisse, n o n o b s t a n t e

c o n s u e t u d i n e per t o t a m G e r m a n i a m vigente,

q u a e h u c u s q u e vim obligantem h a b u i t . In Germania enim b a r b a m


gestare vetitum est p a r t i m p e r Concilia provincialia partim per con s u e t u d i n e m c e n t e n a r i u m s u p e r a n t e m . Quo vero ad legislationem dioe cesanam, alii asserunt, episcopum decernere posse, prohibitionem in
s u a dioecesi h u c u s q u e vigentem firmam et obligantem m a n e r e ; alii
volunt, episcopum nihil iure c o m m u n i expresse permissum prohibere
p o s s e , nisi ipsi sacri c a n o n e s id ei aperte concedant vel Sanctae Sedis
auctoritate prohibitio confirmetur.
Episcopi n u p e r F u l d a e in conferentiam congregati u n a n i m i t e r cen suerunt, vigentem h u c u s q u e prohibitionem n o n esse tollendam. Optan d u m certe est, ne in h a c re, licet minime pertineat ad essentiales
s t a t u s clericalis virtutes, varietate indecenti admiratio aliqua in populo
o r i a t u r . Idcirco r e v e r e n t e r peto a S. Congregatione: An Codice Iuris
Canonici

data

sit

quibuscumque

barbam, et, respective,

an

clericis saecularibus

Episcopis

libertas

competat prohibitionem

gestandi
hucusque

vigentem in suo robore sustinere pro dioecesibus suis .


ANIMADVERSIONES. - Manifestum est vel ex praemissis controversiam
n o n aliud fundamentum h a b e r e posse, q u a m in can. 6, n. 6, ubi edicitur:
Si q u a ex ceteris disciplinaribus legibus, q u a e h u c u s q u e viguerunt,
nec explicite nec implicite in Codice contineatur, ea vim o m n e m

ami-

sisse dicenda est . - Ut autem canon hic ad r e m trahi possit, oportet


omnino, n o n solum ut agatur de vera edita lege, atque ut h a e c ne implicite quidem (praesertim h a b i t a ratione can. .20) in Codice c o n t i n e a t u r ;
verum etiam, p r o u t e r u i t u r ex can, 22, oportet ut lex de q u a agitur n o n
fuerit lex specialis, pro particularibus locorum (ac temporum) circumstantiis lata, sed lex generalis p r o r s u s , perpetuo et ubique valitura. Ita,
post p r o m u l g a t u m Codicem, n o n obstante h u i u s silentio, declaratione
S. C. S. Officii d. 20-22 martii 1918*[4. A. S., X, 136], s u s t i n e n t u r leges
et provisiones generales datae contra m o d e r n i s m u m , q u o u s q u e hic error
grassaverit; itemque ex declaratione S. C. de Religiosis 15 iulii 1919
[A.A.S.t'Xl, 321], s u s t i n e n t u r decreta circa religiosorum servitium militare, ubi et u s q u e d u m circumstantiae h a n c necessitatem subire cogerint;

S._ Congregatio

Concilii

45

et generatim, prouti in praefatis decretis continetur, praescriptiones et


leges n a t u r a s u a t e m p o r a r i a s ac transitorias vel q u a e ad circum stantias locorum et t e m p o r u m h a b e n t r a t i o n e m q u u m generalis
legis rationem n o n i n d u a n t , certum est eas non cadere sub abrogatione can. 6, n u m . 6, praescripta.
At vero in casu de q u o agitur, id est quoad morem n o n gestandi
b a r b a m , animadverti potest: Primo, non agi in casu de vera lege ecclesiastica generali prohibitiva. Canones qui ad rem citari solent, v. g. cap. 7
de vita et honest. Clericorum, III, 9, ex c o m m u n i doctorum sententia ita
accipiuntur ut solummodo prohibeant b a r b a m n u t r i r e more saecularium
studiose c o m p o s i t a m ; epistolae etiam RR. P P . (v. g. Gregorii VII ad
Archiepiscopum C a l a r i t a n u m ; acta conc. Lateran, a. 1514 sub Leone X)
t a n t u m m o d o t e s t a n t u r pristinum m o r e m et institutionem R o m a n a e
Ecclesiae, quem a contrariis abusibus defendunt. Nullibi a u t e m reperitur
vera et generalis lex morem gestandi barbam u b i q u e et futuris temporibus perpetuo interdicens; haec vero deficientia nonnisi p r u d e n t i a m
commendat Legislatoris ecclesiastici, q u a m l a u d e m nec noviter d a t u m
Codicem demereri oportebat. Fieri etenim poterit aliquando ut a more
barbirasii recedendum fortasse sit, prout vel post T r i d e n t i n a m Synodum, u s q u e ad exitum saec. x V I I , recessum fuisse omnes n o r u n t : nec
q u e m q u a m fugere potest q u a m incommodum sit, solemniter datam et
firmatam in Codice legem, abrogare.
Secundo, et consequenter: mos iste b a r b a m radendi, prouti historicae
eius vicissitudines ostendunt, nonnisi consuetudine probatis nempe region u m moribus, q u a n d o q u e iure particulari firmatis, universalis evasit,
saltem quoad locorum c i r c u m s t a n t i a s : q u a m o b r e m , q u a t e n u s in Codice
recipi poterat (idest implicite et hypothetice, n o n absolute) satis receptus
videtur u b i Codex, n o n absimiliter a Concilii Tridentini sanctione (cap. 6,
sess. XIV de ref.) decentem habitum ecclesiasticum, secundum legitimas
locorum consuetudines et Ordinarii loci praescripta clericos deferre
iussit, immo universam h a n c materiam de externo corporis cultu, salva
quidem necessaria unitate disciplinae et conformitate, ad praefatam
n o r m a m consuetudinis redigendam voluit (c. 186, 1). Ceterum, abson u m p r o r s u s censeri debet eorum c o m m e n t u m qui volunt in ipso n u m . 6>
can. 6, abrogatas esse consuetudines generales de q u i b u s Codex simpliciter sileat, quasi Legislator benignius egerit erga consuetudines vigentes
contra canones (cfr. can. 5, coli. cum can. 30), q u a m erga consuetudines
secundum a u t praeter legem.
T e r t i o : praescindendo a generali praescripto legis, d u b i u m esse
nequit quin in casu particularis lex in loco vigens prohibensque b a r b a m

46

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

gestare, pro n o r m a s u m e n d a sit, non solum quia, ex iam demonstratis,


silentio Codicis potius recepta q u a m exclusa apparet, sed etiam ex
explicito praescripto can. 20, ubi docetur: si certa de re desit express u m praescriptum legis sive generalis sive particularis u n d e p r o n u m
est inferre, silente lege generali, s e q u e n d u m esse particularis legis praescriptum. - F o r t i u s id firmatur, si consideretur praescriptum hoc particularis legis, in casu, conforme o m n i n o esse universali in praesenti
Ecclesiae latinae usui et consuetudini, prouti in comperto est: ut autem
contra universalem consuetudinem u s u s oppositus alicubi introducatur,
nec sufficere Ordinariorum auctoritatem, sed requiri saltem tacitum
supremi Ecclesiae P a s t o r i s consensum. P r a e s t a t ad r e m litteras referre
q u a s N u n t i u s Apostolicus a p u d aulam a v a r i a e sub die 16 iunii 1863
dedit nomine rec. mem. Pii P P . IX ad Archiepiscopum Monacen, et
Frisingen., quae ita s o n a n t :
Ad aures Beatissimi Patris pervenit in nonnullis Bavariae dioe cesibus adesse ecclesiasticos viros qui, novitatis vel potius levitatis
spiritu perducti, u s u m iamdiu insoletum b a r b a m gestandi iterum introd u c e r e conantur. Quidquid de anteactis saeculis dici debeat, in con fesso est m o d e r n a m et vigentem Ecclesiae latinae disciplinam huic usui
prorsus obstare, novamque consuetudinem, ut legitime introducatur,
necessario requirere assensum saltem tacitum supremi Ecclesiae Pastoris.
Hic a u t e m h u i u s m o d i novitatem omnino se reprobare declarat: eo
vel magis quod tristissimis hisce t e m p o r i b u s spiritus omnia innovandi
h a u d paucos seducat, et ex u n a novitate ad aliam facile procedi possit.
Quae cum ita sint, placuit Sanctitati Suae mihi in mandatis dare, ut
o m n i b u s Bavariae Antistitibus suo nomine significarem, ab ipsis omni mode c u r a n d u m esse n o n solum ut praedictus u s u s expresse prohi beatur, sed etiam ut disciplinae u n i t a s et perfecta cum Ecclesia R o m a n a ,
omnium magistra, conformitas in o m n i b u s , ac proinde in habitu et
t o n s u r a clericorum servetur, vel, si opus sit, restauretur, ac qualiscum que nova consuetudo vitetur quae supremo Ecclesiae Capiti apprime
cognita atque ab ipso probata non sit.

Dum haec Excellentiae T u a e Illmae et R e v m a e Beatissimi Patris


iussu ac nomine scribo, illam rogo ut me de h u i u s epistolae receptione
instructum reddens, mihi etiam indicare velit, quid Excellentia T u a
o p p o r t u n u m facere existimaverit, ut praedictus usus, si forte in ista
dioecesi manifestari incoepit, extemplo relinquatur, a t q u e nemini
u n q u a m in mentem veniat illum introducere 1

Ex

Collectione Lacensi,

tom.

III,

pag. 547, n. 4.

S.

Congregatio

47

Concilii

RESOLUTIO. - Porro, relatis in plenario conventu Sacrae Congregationis Concilii, die 10 ianuarii 1920, precibus Emi Episcopi Wratislavien.,
Emi P a t r e s rescribendum c e n s u e r e : Negative ad primam partem; affirmative ad alteram.
F a c t a q u e de praemissis relatione Ssmo Dno Nostro Benedicto, Div.
Provid. P P . XV, in audientia insequenti die infrascripto Secretario concessa, Sanctitas Sua resolutionem E m o r u m P a t r u m a p p r o b a r e et confirmare dignata est.
I.

MORI,

Secretarius.

48

Acta

Apostolicae

ACTA

Sedis

Commentarium

Officiale

TRIBUNALIUM

SACKA ROMANA ROTA


CAUSAE ACTAE

SUB

SECRETO

In Tribunali S. R. Rotae, a mense ianuario ad mensem decembrem anni 1919,


actae

sunt sub secreto causae quae sequuntur, quarum definitiva sen-

tentia

editur,

tantum

in

parte

I. NULLITATIS MATRIMONII

dispositiva.
ex

capite

simulati

consensus

nec non

erroris.
Proposito d u b i o : An constet de nullitate matrimonii in casu? RR. P P .
DD. I. Prior, Ponens, A. Sincero e t , F . Cattani, Auditores de T u r n o , die
22 februarii, r e s p o n d e n d u m censuerunt: Affirmative.
I I . NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis et metus.

Proposito d u b i o : An sententia Rotalis diei 24


firmanda vel infirmanda in casu? R R . P P . DD.
n u s , Ponens, M. Massimi et I. Grazioli, Auditores
r e s p o n d e n d u m c e n s u e r u n t : Confirmandam esse
III.

novembris 1917, sit conG. Sebastianeiii, Decade T u r n o , die 8 martii,


sententiam Rotalem:

PROPRIETATIS.

Propositis dubiis: 1) Quaenam soli pars Monasterio NN. sit tribuenda


ad normam sententiae diei 6 februarii 1913? 2) Quaenam mensura et a
qua die statuendus sit canon in casu? 3) An et quibus cautelis iura
utriusque partis sint tuenda, in casu? R R . P P . DD. A. Sincero, Ponens,
F. Cattani et P. Rossetti, Auditores de T u r n o , die 20 iunii, respondend u m c e n s u e r u n t : Ad 1) Tribuenda est pars soli in mensura pedum, vulgo
m. q. 6762,85, iimta peritiam. Ad 2) Canon statuendus est in mensura
Lib. 12,000, quotannis solvendus a die quo domui NN. a competenti auctoritate administrativa, ad tramitem Constitutionum, decreta fuit independentia. Ad 3) Casu quo vendatur reliqua pars soli, Sorores habent ius
protimiseos cum spatio unius mensis ad deliberandum. Curent interim
partes ut contractum emphiteuticum inter se ineant in forma iuris civilis
valida, ea etiam facta lege ut in partibus aedificii, quae forte extruenda

S.

Bomana

49

Boia

erunt in reliqua parte soli, quaeque prospicient super viridario Monasterii NN. nulla omnino fenestra adsit vel aperiri possit.
Contra q u a m sententiam appellatio interposita est.
IV. NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis et metus.

Proposito d u b i o : An sententia Rotalis diei 23 ianuarii 1918, sit confirmanda vel infirmanda m casu? RR. P P . DD. I. Prior, Ponens, A. Sincero et F. Cattani, Auditores de T u r n o , die 8 iulii 1919, r e s p o n d e n d u m
c e n s u e r u n t : Sententiam Rotalem esse confirmandam in casu.
V. NULLITATIS MATRIMONII ex defectu consensus.

Proposito d u b i o : An sententia Rotalis diei 10 decembris 1914, sit confirmanda vel infirmanda in casu? RR. P P . DD. A. Sincero, Ponens,
F. Cattani et M. Massimi, Auditores de T u r n o , die 31 octobris, respond e n d u m c e n s u e r u n t : Sententiam Rotalem esse infirmandam in casu.
V I . NULLITATIS MATRIMONII ex defectu consensus.

Proposito d u b i o : An constet de matrimonii nullitate in casu? RR. P P .


DD. I. Prior, Ponens, A. Sincero et F. Cattani, Auditores de T u r n o , die
14 novembris 1919 r e s p o n d e n d u m c e n s u e r u n t : Affirmative.
Ex Cancellaria Tribunalis, die 17 ianuarii 1920.

Sac. T. Tani, Notarius.

Acta

50

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

DIARIUM ROMANAE CURIAE


S. C O N G R E G A Z I O N E D E L CONCILIO
REGOLAMENTO PER LO STUDIO PRESSO LA S. CONGREGAZIONE DEL CONCILIO

A norma dei decreto di questa S. Congregazione dei Concilio in data


11 novembre 1919, emaniamo il presente Regolamento per l'opportuna osservanza:
1) La domanda per l'ammissione allo Studio presso la S. Congregazione
del Concilio, corredata.dei relativi documenti di cui nel citato decreto, sar
diretta al Cardinale Prefetto della medesima S. Congregazione.
2) L'ammissione allo Studio, che sar ristretta a pochi e scelti sacerdoti
dell'uno e dell'altro clero, verr decisa nell'ordinario Congresso.
3) I sacerdoti ammessi presteranno giuramento de munere fideliter adimplendo et de secreto servando secondo la formla stabilita.
4) La pratica dello Studio durer per un triennio, ma dovr rinnovarsi
ogni anno la domanda per la relativa iscrizione.
5.) Lo Studio sotto la direzione e vigilanza di mons. Segretario o di chi
ne tiene le veci.
6) I sacerdoti apprendisti dovranno frequentare lo Studio almeno in due
giorni della settimana da determinarsi secondo l'orario della Segreteria.
7) Gli studenti dovranno:
a) studiare le posizioni che si propongono nella Congregazione plenaria,
addestrandosi nella compilazione dei fogli d'ufficio secondo la prassi della
Segreteria ;
b) studiare gli stessi fogli d'ufficio per riferirne con il loro voto scritto
nell'adunanza mensile precedente alla plenaria;
c) studiare le altre posizioni loro commesse, farne il ristretto in scritto
e riferirne nelle adunanze settimanali, nonch prestarsi ad altri lavori loro
affidati.
1

La formla del giuramento la seguente : In nomine Domini. Amen. - Ego N.


spondeo, voveo ac iuro fidelem et obedientem me semper futurum Beato Petro et
Domino Nostro Papae eiusque legitimis successoribus, munera huic Studio adnexa
fideliter ac diligenter impleturum, secretum officii religiose servaturum in iis omni bus quae Sacri Canones aut Superiores secreta servare iusserint itemque quoties
ex revelatione alicuius actus praeiudicium partibus aut Ecclesiae obvenire potest.
Sic me Deus adiuvet et haec sancta Dei Evangelia quae manibus meis tango >.

Diarium

51

Romanae. Curiae

8) Le posizioni ed. i fogli d'officio non potranno rendersi ostensibili ad


estranei e dovranno restituirsi alla Segreteria entro il termine prefisso.
9) Alla fine della pratica triennale verr rilasciato apposito attestato a
seconda della diligenza e profitto.
Roma, dalla Segreteria della S. Congregazione del Concilio, 15 dicembre 1919.
D. Card. SBARRETTI, Prefetto.
G. Mori, Segretario.

S. C O N G R E G A Z I O N E D E I

RITI

NOMINE
l'i gennaio 19S0
La Santit di Nostro Signore, in vista della prossima Canonizzazione, si
benignamente degnata di costituire una particolare Congregazione ad praecavendas et dirimendas controversias, composta dei seguenti Emi e Rmi Signori
Cardinali:
ANTONIO VICO,

Prefetto della S. Congregazione dei Riti, Presidente;


decano del Sacro Collegio;

VINCENZO VAINUTELLI,

GENNARO GRANITO PIGNATELLI DI BELMONTE, Vescovo di Albano;

Arciprete della Patriarcale Basilica Vaticana;


PIETRO GASPARRI, Segretario di Stato di S. S.;
RAFFAELE MERRY DEL VAL,

e dei seguenti Revmi Prelati:


Mons. Alessandro Verde,
Mons. Alfonso Carinci,
Mons. Angelo Mariani,
Mons. Carlo Salotti,
Mons. Carlo Respighi.
La medesima Santit Sua si degnata di nominare:
L'Emo Signor Cardinale ANTONIO VICO, Prefetto della S. Congregazione
dei Riti, Procuratore della prossima Canonizzazione;
Mons. Giuseppe De Bisogno, Presidente dei Postulatori delle cause di Canonizzazione.
Inoltre il Santo Padre, in vista della prossima Canonizzazione, si degnato
di costituire un'apposita Commissione incaricata di provvedere a quanto possa
occorrere per preparare e compiere la sacra funzione, e si degnato disporre
che a questa Commissione appartengano:
L'Emo Signor Cardinale ANTONIO VICO, Prefetto della S. Congregazione
dei Riti, Presidente;

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

ed i seguenti Revmi Prelati:


Mons. Alessandro Verde,
Mons. Alfonso Carinci,
Mons. Angelo Mariani,
Mons. Carlo Salotti,
Mons. Carlo Respighi,
Mons. Giuseppe De Bisogno.

Marted 13 gennaio 1920, nel Palazzo Apostolico Vaticano, si tenuta la


Congregazione Ordinaria dei Sacri Riti, nella quale, al giudizio degli Emi e
Revmi Signori Cardinali componenti la medesima, sono state sottoposte le
seguenti materie:
1) introduzione della Causa di Beatificazione e Canonizzazione della
Serva di Dio Gioacchina De Vedruna de Mas, vedova, Fondatrice delle Suore
Carmelitane della Carit, in Vich;
2) intorno alla revisione degli scritti del Servo di Dio Andrea Franchi,
dell'Ordine dei Predicatori, Vescovo di Pistoia, chiamato Beato;
3) e parimenti intorno alla revisione degli scritti della Serva di Dio
Maria Teresa Carlotta de Lamourous, Fondatrice dell' Istituto delle Suore della
Misericordia, in Bordeaux.
Marted 27 gennaio 1920, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento
degli Emi e Revmi Prelati Officiali e dei Consultori Teologi, componenti la
Sacra Congregazione dei Riti, si tenuta la Congregazione Preparatoria per
discutere il dubbio sopra l'eroismo delle virt esercitate dal Ven. Servo di
Dio Giuseppe Cafasso, Prete secolare, Rettore del Collegio Ecclesiastico di
Torino.

SEGRETERIA DI

STATO

NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre si degnato di
nominare:
5 gennaio 1920. L'Emo sig. Card. Andrea Frhwirth, Membro della S. Congregazione dei Riti.
9

L'Emo sig. Card. Donato Sbarretti, Protettore delle Suore


Missionarie Francescane dell'Immacolata Concezione in Boma.

L'Emo sig. Card. Filippo Giustini, Protettore delle Suore


Terziarie Francescane del Sacro Cuore, aventi la
Casa Madre in Joliet (Illinois, St. Un.).
11

L'Emo sig. Card. Donato Sbarretti, Membro della Sacra Congregazione Concistoriale.

Diarium

Romanae

Curiae

53

19 gennaio 1920. L'Emo sig. Card. Ottavio Cagiano de Azevedo, Protettore


delle Suore Compassioniste Serve di Maria.

L'Emo sig. Card. Donato Sbarretti, Protettore della Congregazione delle Suore Terziarie Francescane di
Peora.
. 20

L'Emo sig. Card. Pietro Gasparri, Protettore del Santuario


di Maria Santissima del Pianto, in Foligno.

L'Eiio sig. Card. Amedeo Ranuzzi de Bianchi, Protettore


delle Religiose di S. Orsola della Ssma Vergine.
22

L'Emo sig. Card. Filippo Giustini, Protettore delle Suore


Terziarie di San Francesco d'Assisi e dell'Immacolata Concezione, che hanno la Casa Madre a
Valenza, in Spagna.
23

Il Rev. Sac. Don Carlo Grano, Maestro soprannumerario


delle Cerimonie Pontificie.
24.

Il Rev. Sac. Don Giuseppe Calderari, Maestro soprannumerario delle Cerimonie Pontificie.

Mons. Ernesto Filippi, Uditore e Abbreviatore della Nunziatura Apostolica del Portogallo.
27

L'Emo sig. Card. Filippo Giustini, Protettore della Congregazione delle Oblate dell'Assunzione.
30

Mons. Francesco Solieri, Prelato Uditore del Tribunale della


Sacra Romana Rota.

Con Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di nominare:


Assistenti al Soglio

Pontificio:

2 gennaio 1920. Mons. Stanislao Zdzitowiecki, vescovo di Wladislavia.

Mons. Antonio Giuliano Nowowiejski, vescovo di Plock.


17

Mons. Michele de Faulhaber, arciv. di Monaco e Frisinga.


21

Mons. Benedetto Spila, vescovo titolare di Aretusa.


Protonotario apostolico ad instar participantium :
31 dicembre 1919. Mons. Alfonso Blaeschke, della diocesi di Breslavia.
Prelati Domestici di S. S.:
23 dicembre 1919. Mons. Pellegrino Fini, della diocesi di Cortona.
2 gennaio 1920. Mons. Vincenzo Pymieniecki, dell'archidiocesi di Varsavia.
8

Mons. Francesco Tylla, della diocesi di Breslavia.

Mons. Michele Dietz, dell'archidiocesi di Bamberga.

Mons. Giovanni Heidenreich, della medesima archidiocesi.

Mons. Angelo Raggi, della diocesi di Malta.


10

Mons. Francesco Mercuri, della diocesi di Gerace.


13

Mons. Giovanni Battista Ogno, Incaricato di Affari della


Santa Sede a Vienna.
19

Mons. Cario Scifoni, di Roma.

54

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

ONORIFICENZE
Con" Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di conferire le seguenti
onorificenze:
La Gran Croce dell'Ordine Piano:
16 dicembre 1919. Al sig. conte Carlo de Broqueville, Ministro di Stato nel
Belgio.

Al sig. Enrico Carton de Wiart, Ministro di Stato nel Belgio.


La Gran Croce dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
16 dicembre 1919. Al sig. barone Ernesto Schonberg Roth-Schonberg, del Vicariato apostolico di Sassonia.
La Gran Croce dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe militare:
8 gennaio 1920. Al sig. ammiraglio Guglielmo Sheperd Benson, della Marina
Americana.
La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
13 gennaio 1920. Al sig. Romualdo Silva Cortes, Deputato al Parlamento

Cileno.

Al sig. Francesco Pessoa De Queiroz, Segretario del Presidente della Repubblica del Brasile.
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
30 dicembre 1919. Al sig. Alessandro Benone Dupuis, dell'archidioc. di Qubec.

Ai sig. Pietro Giorgio Roy, della medesima archidiocesi.


2 gennaio 1920. Al sig. Edoardo Alessio Camillo Kervyn, direttore generale
del culto nel Ministero delle Colonie del Belgio.
3

Al sig. Gioacchino Gonaves ranjo, della diocesi di Manaos.


9

Al sig. Pietro Castillon du Perron, dell'archidiocesi di Auch.


16

Al sig. Sebastiano dos Santos Pereira de Vasconcellos, della


diocesi di Oporto.
20

Al sig. dott. Francesco Calot, della diocesi di Arras.


Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
17 dicembre 1919. Al sig. Renato Andrea Caraman, dell'archidiocesi di Westminster.
30

Al sig. Giulio M. Ignazio Schaepkens van Riempst, di


Maastricht.

Al sig. Emilio Romanet, della diocesi di Grenoble.

Al sig. Cirillo Robitaille, dell'archidiocesi di Qubec.

Al sig. Giuseppe Gauthier, della medesima archidiocesi.

Al sig. Nazario Fortier, della medesima archidiocesi.

Diarium

Romanae

Curiae

55

30 dicembre 1919. Al sig. Bennone Laline, dell'archidiocesi di Qubec.


31

Al sig. Edoardo Tozer, della diocesi di Plymouth.

Al sig. Guglielmo Patrizio Mara, dell'archidiocesi di Westminster..


3 gennaio 1920. Al sig. Francesco Zonghi, della diocesi di Fabriano.
8

Al sig. Giuseppe Lo, di Shanghai.


9

Al sig. Federico Vincenzo Milan, dell'archidiocesi di S. Paolo


di Minnesota.

Al sig. Guglielmo Giuseppe Mulligan, della diocesi di Hartford.


12

Al sig. Edoardo Ottaviani, della diocesi di Orvieto.

Al sig. Amilcare Ottaviani, della medesima diocesi.

MAGGORDOMATO DI S U A SANTIT
NOMINE
Con Biglietti di S. E. Rina Mons. Maggiordomo, il Santo Padre si degnato
di nominare:
Camerieri Segreti soprannumerari di S. S. :
29 gennaio 1919. Mons. Enrico FJeck, della diocesi di Leitmeritz.
2 giugno

Mons. Pietro Gruber, della diocesi di Seckau.

Mons. Carlo Schweitzer, delia medesima diocesi.


12

Mons. Giovanni Tyrychter, della diocesi di "Leitmeritz.


3 gennaio 1.920. Mons. Mariano Ricci, della diocesi di Norcia.

Mons. Pietro Fidanza, della medesima diocesi.

Mons. Teodoro Teissier, dell'archidiocesi di Algeri.

Mons. Giuliano Roczkowski, dell'archidiocesi di Varsavia.

Mons. Taddeo Iachimowski, della medesima archidiocesi.

Mons. Alessandro Fajecki, della medesima archidiocesi.

Mons. Taddeo Czechowski, della medesima archidiocesi.


20

Mons. Bernardo Neumann, dell'archidiocesi di Monaco.

Mons. Nicolao Brem, della medesima archidiocesi.

Mons. Teodoro Becker, della medesima archidiocesi.

Mons. Antonio Giuseppe Moita, della diocesi di Beja.


Camerieri Segreti di Spada e Cappa soprannumerarli di S. S.:
9 gennaio 1920. 11 sig. nobile Giacomo Lucheschi, della diocesi di Ceneda.
12

11 sig. visconte Arturo Edoardo Giuseppe Noel Campden,


della diocesi di Nottingham.
16

Il sig. conte Saverio De Maistre, della diocesi di Versailles.


23

Il sig. Daniele Carlo Maria della Chausse, dell'archidiocesi di Westminster.

56

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S.:


30 dicembre 1919. Mons. Giuseppe Kozankiewiez, dell'archidiocesi di Gnesna
e Posnania.
3 gennaio 1920. Mons. Giovanni Felice Niemira, dell' archidioc. di Varsavia.

Mons. Marcello Nowakowski, della medesima archidiocesi.

Mons. Casimiro Lutostawski, della medesima archidiocesi.

Mons. Severino Poptawski, della medesima archidiocesi.


8

Mons. Agostino Coy e Cotonat, della diocesi di Barcellona.


9

Mons. Cataldo Arena, della diocesi di Cariati.

Mons. Nicola Altavista, dell'archidiocesi di Rossano.


17

Mons. Nicola Lerro, della diocesi di Bovino.


Camerieri d'onore di Spada e Cappa soprannumerarii di S. S.:
9 gennaio 1920. Il sig. Vincenzo Negri, dell'archidiocesi di Milano.
16

Il sig. Marcello Tabanelli, di Roma.


Cappellani d'onore extra Urbem di S. S:
3 gennaio 1920. Mons. Pietro Gorski, dell'archidiocesi di Varsavia.
9

Mons. Andrea Aieilo, dell'archidiocesi di Napoli.


>

Mons. Gaetano Sabia, della diocesi di Sorrento.

NECROLOGIO
23 dicembre 1919. Mons. Enrico Maquet, vescovo titolare di Amatunte, vicario
apostolico del Celi meridionale occidentale (Cina).
6 gennaio 1920. Mons. Raimondo Pris y Mencheta, vesc. di Coria (Spagna).
19

Mons. Tommaso Francesco, Barry, vescovo di Chatam.


21

Mons. Bernardo Ward, vescovo di Brentwood.


25

Mons. Guglielmo Sebastianeiii, decano della Sacra Romana Rota.


26

Mons. Giacomo Ghezzi, dei Minori, vescovo di Civitacastellana, Orte e Gallese.


27

Mons. Angelo Michele lannacchino, vescovo tit. di Lorea.

Annus XII - Voi. XII

1 Martii 1920

Num. S

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM

OFFICIALE

ACTA BENEDICTI PP. XV

EPISTOLAE

I
AD

R. P. D. FRANCISCUM

KORDAC, ARCHIEPISCOPUM PRAGENSEM:

DE

NUPER

HABITO COETU EPISCOPORUM BOHEMIAE.

Venerabilis frater, salutem et apostolicam benedictionem. Cum


in catholicae rei integritatem gravia istic apparari conata videremus, ad
te, venerabilis frater, die in huius mensis epistolam dedimus, q u a te
dignosque conlegas in episcopatu tuos hortabamur, ut ad excogitanda
et decernenda aptiora t a n t o r u m maiorum remedia omnes u n a coiretis.
Sed vixdum epistolam miseramus, cum allatum ad Nos est, vosmetipsos,
ea permotos pastorali diligentia quae in Bohemis Episcopis nullo non
tempore enituit, in u n u m convenisse, ut eas ipsas dirimeretis quaestiones, q u a s vobis o p p o r t u n e p e r p e n d e n d a s Nostris litteris denuntiaveram u s . Ex q u a quidem consilii congruentia h a u d mediocrem idcirco cepim u s delectationem, quod arctissimam omnium vestrum cum Apostolica
Sede coniunctionem etiam atque etiam comperire inde licuit. Verum,
q u e m a d m o d u m saepe fit ut iucundis r e b u s proxime tristes succedant,
sic n u n t i u m illico accepimus, nonnullos e Bohemia ecclesiasticos viros,
animorum perturbationibus abreptos, ab Ecclesia Iesu Christi infeliciter
defecisse. Quem casum o m n i u m miserrimum eo vehementius deflevim u s , quo magis P a t r e m commoveri necesse erat filiorum iactura qui
sibi peculiari sacerdotii vinculo obstringebantur ; sed, apostolici conscientia officii, sacri iuris praescripta in seditiosos homines urgere minime
dubitavimus, atque pro certo h a b e m u s , s u p r e m a e h u i u s S. Officii Congregationis Decretum iam nunc ad te pervenisse, quo inconsulti iidem
ecclesiastici viri communionis christianae gratiis privati declarantur.
A C T A , vol. X I I , n. 3. 1-3-920.

58

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Probe quidem n o v i m u s numerum'?sacerdotum, qui ab Ecclesiae u n i t a t e


desciverunt, ab e o r u m n u m e r o , qui in officio perstant, longissime d i s t a r e ;
at n o n ignoramus, q u a e q u a m q u e gravia totius cleri compagi detrimenta
ac discrimina istic impendeant. Q u a m o b r e m , q u a e in coetu a vobis
habito consilia cepistis, ea s u m m o p e r e l a u d a m u s ac p r o b a m u s , atqtie
illud praecipue q u o d est de universa Consociatione Cleri dissolvenda
quam Iednoda vulgo vocant, et de dioecesanis n o n ante ineundis q u a m
potestatis episcopalis iuribus idonee sit c a u t u m . Ecclesiastica enim disciplina ut consistat incolumis, necesse o m n i n o est clerum, q u a m v i s conso
ciatum, in auctoritate et vigilantia m a n e r e Episcoporum, qui e u m regere
ac moderari debent. Supervacaneum q u o q u e est, etiamnum dicere, Apostolicam Sedem, cum de r e b u s in Ecclesia populariter novandis, tum de
coelibatus lege, q u a Ecclesia latina t a m q u a m insigni o r n a m e n t o gloriatur, abroganda vel t e m p e r a n d a , n u n q u a m fore consensuram. Id placet
interea, venerabilis frater, et tibi et conlegis tuis a d m o d u m gratulari,
quod ipsa o m n i u m vestrum agendi ratio confirmavit sollertiae ac navitati Nos vestrae iure confisos esse. Cum Petri enim Cathedra t a m devinctos et in re catholica t u e n d a t a m studiosos strenuosque vos praestitistis, ut dicere merito liceat t a n t a e eventuum asperitati p a r e s vos exstitisse; q u a profecto re benevolentia erga vos Nostra mirifice excitata
est atque aucta. Cui o m n i u m vestrum fortitudini u t i n a m sacerdotum et
popularium, q u i b u s praeestis, constantia ita respondeat, ut Ecclesia a p u d
vos prosperioribus fortunis q u a m p r i m u m u t a t u r ! Clerum vero commeminisse volumus q u a m grande et sacrosanctum sit sacerdotale m u n u s
sibi Dei benignitate commissum, itemque q u a m magnopere debeat praeire
exemplo fidelibus et ab religione officii nulla in re declinare. P a t e r n o s
denique gemitus h o r t a t u s q u e Nostros miserrimi ii sacerdotes a u d i a n t
qui de salutis via deflexerunt; recipiant se, r o g a m u s , et considerent
quam in perniciem caeci c o r r u e r i n t ; sciant autem, Nos n u n q u a m desituros ab Eo, cuius vices gerimus, suppliciter exposcere, ut, animi cupiditatibus compressis a t q u e restinctis, ad sanctae eius fidei a m p l e x u m
redeant, cuius administri consecratione facti sunt. Caelestium i n t e r e a
d o n o r u m auspicem p a t e r n a e q u e caritatis Nostrae testem, tibi, venerabilis frater, reliquis Bohemiae Episcopis universoque clero ac populo
unicuique v e s t r u m concredito apostolicam benedictionem p e r a m a n t e r
in Domino impertimus.
D a t u m R o m a e a p u d sanctum P e t r u m ,
anno MCMXX, Pontificatus Nostri sexto.

die xxrx mensis ianuarii

BENEDICTUS PP. XV

Acta Benedicti PP. XY

59

II
AD R. P. D. ALBXIUM MARIAM LPICIER, ORDINIS SERVORUM B. MARIAE VIRGINIS PRIOREM GENERALEM, CUIUS LAUDAT ET LIBELLUM DE IESU CHRISTO REGE CORDIUM ET PROPOSITUM I P S I CORDI IESU ORDINEM CUI PRAEEST
CONSECRANDI.

Dilecte fili, salutem et apostolicam benedictionem. R e d d i t u m


Nobis est perlibentibus id t u u m volumen, exiguum quidem sed ponderosum, in quo a r g u m e n t i s a theologia petitis Iesum Christum o m n i u m
h o m i n u m esse regem plane dilucideque demonstras. Cuius regni cum
bene n a t u r a m explices a t q u e illustres, praesertim placet quod, congruenter iuri sanctissimo nostri Redemptoris in nos, simul ostendis q u a n t o
t e n e a n t u r officio et singuli et d o m u s omnes et universa h o m i n u m societas
sese Eius Cordi consecrandi. Hoc a u t e m , ut velint, perfacile p e r s u a d e s
legenti us ipso quo uteris scribendi genere; tam suavi quodam odore
pietatis aspergitur. Itaque gratias tibi de h u i u s opusculi exemplari
Nobis tributo p e r s o l v i m u s ; p r o b a m u s q u e m a g n o p e r e q u o d te a u d i m u s
propediem effectarum, ut ipse cunctam, cui praees, religiosam familiam
divino Cordi devoveas. Est enimvero c o n s e n t a n e u m eos in primis amori
Iesu Domini, t a n t a pro nobis passi, esse deditos, qui peculiarem Mariae
perdolenti cultum profiteantur: siquidem nihil divinae Matri est antiquius q u a m ut clientes sui Filio studiosissime serviant. Ceterum dubitari n o n licet, quin solemnis ista declaratio pientissimi obsequii in sacratissimum Cor, fontem vitae et sanctitatis, alumnis tuis futura sit omnium
incremento v i r t u t u m . Cuius auspex e a d e m q u e p a t e r n a e Nostrae b e n e volentiae testis sit apostolica benedictio, q u a m tibi, dilecte fili, et sodalibus, q u o t q u o t s u n t ex inclito isto Ordine, amantissime impertimus.
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m , die II februarii, in festo Purificationis B. Mariae Virginis, a n n o MCMXX, Pontificatus Nostri sexto.

B E N E D I C T U S P P . XV

60

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

III
AD R. P. D. NORBERTUM SCHACHINGER, CANONICORUM REGULARIUM PRAEMONSTRATENSIUM ABBATEM GENERALEM, OB SAECULARIA ORDINIS SOLEMNIA.

Dilecte fili, salutem et apostolicam benedictionem. Istum, cui


praesides, illustrem Ordinem, octavo i a m exeunte saeculo ex quo est
conditus equidem g a u d e m u s , t a n t a vel longinquitate vel varietate temporum adeo non consenuisse ut novam viriditatem q u a m d a m h a b e r e
videatur.
Sane cognitum est a n t e illam n o n reformationem sed corruptionem rei religiosae, per novatores invectam, Norberti patris i n s t i t u t u m
q u a m floreret u s q u e q u a q u e , et q u a n t a s ex ea calamitate plagas acceperit : mirum vero ut, veluti ab interitu resurgens, coeperit, quae fecisset
detrimenta sarcire, ac sensim per ea ipsa loca r u r s u s propagari, ubi
iam o p p r e s s u m erat et exstinctum. I t a q u e videmus perlibenter Praemonstratenses sodales, pro his t a m iniquis temporibus h a u d ita paucos,
in omni genere studiose laborare, q u o d ad divinae gloriae i n c r e m e n t u m
salutemque pertineat. Hoc autem Nobis praecipue g r a t u m est, quod
spiritum ipsum agnoscimus in vobis a sanctissimo auctore vestro et
legifero patre traditum, spiritum dicimus in quo eminet et actuosa
caritas erga S a c r a m e n t u m a u g u s t u m , et filiorum pietas erga Immaculatam Dei Matrem, et plenum amoris obsequium in hanc Apostolicam
Sedem. Iamvero, ad exacuendam in animis vestris optimi cuiusque studii
alacritatem, m u l t u m profutura a r b i t r a m u r ista quae paratis saecularia
solemnia ob memoriam originum r e r u m q u e vestrarum.
Quae commemoratio, quo vel fructuosior exsistat atque etiam, Pontificiae auctoritatis intercessu, solemnior, d a m u s ut, u b i c u m q u e a p u d
vos ea celebrabitur, quisquis vestra templa vel sacella i n v i s e n t et sacris
ob eam causam peractis interfuerit, plenariam peccatorum s u o r u m
veniam, usitatis condicionibus, semel lucretur. Divinorumque auspicem
m u n e r u m ac benevolentiae Nostrae p a t e r n a e testem h a b e , dilecte fili,
apostolicam benedictionem, q u a m tibi et o m n i b u s qui de P r a e m o n s t r a tensi familia sunt, amantissime i m p e r t i m u s .
Datum R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m , die iv mensis februarii MCMXX,
Pontificatus Nostri anno sexto.
BENEDICTUS P P . XV

Acta

Benedicti

PP.

61

XV

SERMO
HABITUS
IN

DfE
URBE

XVI

FEBRUARII

MCMXX

AD

PAROCHOS

ET

AD Q U A D R A G E S I M A L E S

CONCIONATORES.

Or fa un a n u o , in pari circostanza, Noi chiedemmo al Dottore delle


genti con quali parole a v r e m m o potuto salutare efficacemente i predicatori della Quaresima, adunati alla Nostra presenza; e san Paolo allora
ci sugger di salutarli col n o m e espressivo di uomini di Dio : tu
autem, homo Bei (I a Tim., vi, 11). Lo stesso saluto p o t r e m m o ora volgere a voi, o dilettissimi figli, che vi preparate a bandire la divina parola
in Roma, nella Quaresima ormai imminente. Ma, se il n o m e che meglio
si addice ai predicatori giova a dimostrare il rispetto che loro dovuto
e deve persuadere ad essi le virt necessarie all'esercizio del loro eccelso
ministero, sembra a Noi, che il doppio scopo sarebbe anche pi facilmente raggiunto, se si avesse adeguato concetto dell'opera che commessa ai predicatori. All'amore delle persone e delle cose necessario
v a d a n o innanzi la conoscenza e l a . stima delle u n e e delle altre : nil
volitum quin praecognitum; e perch non dire che, q u a n t o meglio radicata la stima delle persone e delle cose, tanto pi giustificato e sincero ne deve esser l ' a m o r e ? Perci u n ' a l t r a volta Ci siamo rivolti a
san Paolo ed abbiamo chiesto a lui una parola, capace di esprimere
in maniera comprensiva l'importanza dell'opera affidata ai predicatori.
E il Dottore delle genti ha fatto subito risuonare all'anima Nostra l'eco
della parola da lui indirizzata al suo discepolo Timoteo: opus fac evangelistae (I a Tim., iv, o).
Certamente a tutti palese l'importante significato di questa parola,
la quale viene a rinnovare, e ad applicare ai predicatori, quell'antico
p r e c e t t o : age quod agis, cui connesso il ricordo della necessit di
far bene ci che si deve compiere. Ma, aftinch a niuno apparisca superflua la parola dell'Apostolo e niuno dica che solo equivale ad inutile
ripetizione, Noi vi invitiamo, o dilettissimi figli, a riflettere che san Paolo,
nello scrivere a T i m o t e o : opus fac evangelistae, supponeva che il s u o
discepolo conoscesse e ci che vale per s l'ufficio di evangelista,
e ci che un tale ufficio richiede in chi deve adempierlo. Anche Noi
pertanto facciamo Nostra la parola di san Paolo : opus fac evangelistae,
e, mentre la indirizziamo a ciascuno dei predicatori dell'imminente Quaresima, nei senso in cui il Dottore delle genti la indirizzava ai suo fido

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Timoteo, giudichiamo n o n i n o p p o r t u n o ricordare p r i m a il carattere proprio, o la n a t u r a , dell'ufficio dell'evangelista, e poi gli obblighi o i doveri
che un tale ufficio importa. P o t r e m o cos sperare che in n e s s u n o dei
predicatori, destinati ad a n n u n z i a r e la divina parola ai fedeli di R o m a ,
nella imminente Quaresima, sieno per far difetto le due cose che l'Apostolo supponeva nell'evangelista, q u a n d o scriveva al discepolo: opus
fac evangelistae. E Ci affida a n c h e la speranza che, come lo studio del
nome proprio dei predicatori : tu autem, homo Dei, ha potuto nel passato
a n n o determinare la stima e l'amore di essi in mezzo al popolo, cos
q u e s t a medesima stima e questo medesimo a m o r e si accresceranno
ognor pi in questo a n n o , merc lo studio di ci che in se stessa
l'opera del p r e d i c a t o r e : opus fac evangelistae.
Il divin Salvatore, nei tre a n n i della sua vita pubblica, diede ai
discepoli un insegnamento completo intorno a ci che i suoi seguaci
avrebbero dovuto credere ed operare. Quell'insegnamento per, lungi
dall'essere ristretto alle poche persone che allora seguivano Ges, era
destinato a tutte le genti e a tutte le et future. Il divino Maestro dovea
quindi determinare anche il modo di farne giungere l'eco a quanti sarebbero stati gli abitatori della terra, in tutti i tempi e in tutti i luoghi,
dopo che Egli avesse sottratto alla t e r r a il conforto della sua presenza
visibile. E il modo voluto da Ges fu la missione d a t a agli Apostoli
e, nella p e r s o n a di essi, a tutti i predicatori delle future et, di a n n u n ziare il Vangelo a tutti gli uomini, ammaestrandoli ad osservare q u a n t o
Egli aveva prescritto : euntes in mundum universum, praedicate evangelium omni creaturae (Marco, XVI, 15)... docentes eos servare omnia, quaecumque mandavi vobis (Matteo, XXVIII, 20). Di qui segue che gli Apostoli n o n sono stati, e i predicatori a n c h e dell'et n o s t r a altro non
devono essere, che l'eco della voce di Ges Cristo. Ma chi potrebbe
dire l'eccellenza dell'opera che, in tal guisa, vengono a compiere i predicatori ?
Chi riproduce l'altrui voce s e m b r a ravvicinare persona lontana, e
chi di persona assente prosegue l'opera s e m b r a colmare il vuoto lasciato
dalla dipartita di quella p e r s o n a . poi facile intendere che l'eco del
l'altrui voce merita di essere t a n t o pi apprezzata q u a n t o pi eccellente
fu la p e r s o n a che p r i m a p a r l : e del pari, q u a n t o pi illustre s t a t a
la persona di cui si p r o s e g u e l'opera, la continuazione di q u e s t a deve
aversi in tanto maggior pregio. Ora ai predicatori commesso di ripetere gli insegnamenti n o n di un u o m o , ma di un Dio. Come il divin
Salvatore addit agli uomini la via per giungere a salvezza, anche i
predicatori devono indirizzare e guidare gli uomini nello stesso eam-

Acta Benedicti PP. XV

63

mino. L ' o p e r a loro si dice di evangelisti , a p p u n t o perch a n n u n z i a


la b u o n a novella dalla redenzione compiuta da Ges Cristo, e addita
il facile modo di goderne i frutti. Q u a n d o perci si intima al predicatore di fare opera di evangelista: opus fac evangelistae, gli si viene quasi
a dire di farsi eco della voce di Ges Cristo o, se meglio piace, di proseguire l'opera del suo divino insegnamento.
Non a b b i a m o mestieri di avvertire l'enorme differenza che corre
fra l'opera,' autorevole per se stessa perch divina, dell' incarnata S a pienza e l'opera ministeriale dei predicatori: a tutti noto che q u e s t a
n o n ha valore se n o n in virt di quella. Ma n o n men vero che l'una
e l'altra trae seco l'annunzio della stessa d o t t r i n a ; n o n m e n vero
che l'una e l'altra mira allo stesso fine. Ges Cristo n o n ha detto soltanto che la vita eterna s a r data a chi a v r conosciuto il vero Dio e
il Figliuolo m a n d a t o da Dio (Giovanni, XVII, 3), ma ha detto altres
che s a r salvo chi a v r creduto alla parola degli evangelisti : praedicale evangelium omni creaturae; qui crediderit salvus erit. Ecco come
l'opera degli evangelisti associata a quella di D i o ; ecco come nell'ordine attuale di provvidenza, la salute eterna n o n altrimenti possibile agli uomini che per mezzo della predicazione.
E valga il vero, dopo che il divin Salvatore ebbe posto termine
ai suo insegnamento pubblico, rest articolo di fede che c h i u n q u e
invocher il n o m e del Signore s a r salvo. Ma come invocheranno u n o
in cui n o n h a n n o creduto ? E come crederanno in u n o di cui n o n h a n n o
s e n t i t o parlare ? Come poi ne sentiranno parlare senza chi predichi? :
quicumque invocaverit nomen Domini salvus erit. Quomodo ergo invocabunt, in quem non crediderunt ? aut quomodo credent ei, quem non audierunt? quomodo autem audient sine praedicante? (Ai Rom., X, 13).
Sono due p e r t a n t o i titoli della gloria che compete all'evangelista :
quello di continuare l'opera del Messia e quello di far cosa che, secondo,
l'ordinario corso dalla divina Provvidenza, indispensabilmente connessa alla salvezza degli uomini. Da questi due titoli di gloria risulta
cos esaltato l'ufficio dell'evangelista, che, intorno alla n a t u r a o al carattere di esso, crediamo n o n possa pretendere di pi chi ha intesa la
Nostra parola rivolta ai quaresimalisti di R o m a : opus fac evangelistae.
Raccoglietela voi, o dilettissimi figli, ai quali s t a t a rivolta, e mostrate
di a p p r e n d e r e t u t t a l'eccellenza del suo significato. Se infatti per compiere b e n e un ufficio necessario anzitutto di apprezzarne a dovere
F importanza, n o n p o t r a n n o n o n essere buoni evangelisti coloro, i quali
s a p r a n n o di essere continuatori dell'opera di un Dio, cooperatori alla
e t e r n a salvezza del prossimo.

64

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Questa stima, o dilettissimi figli, voi dovrete avere n o n alle vostre


persone, ma all'ufficio a voi affidato. E p p e r n o n solo n i u n a invidia,
n i u n a gelosia dovrete avere verso coloro che a v r a n n o c o m u n e con voi
l'opera dell'evangelista, ma, m e n t r e procurerete di renderla fruttuosa
per conto vostro, dovrete pure a u g u r a r l a feconda di vantaggi merc lo
zelo altrui.
Risuona ancora l'eco della parola che, al cadere dell'anno passato,
Noi abbiamo indirizzata a tutti i Vescovi intorno a l l ' i m p o r t a n t e argomento della propagazione della fede cattolica in tutto il m o n d o . I missionari che si recano in l o n t a n e regioni per predicare il Vangelo a coloro
che brancolano ancora fra le t e n e b r e dell' ignoranza o siedono nell'ombra
di morte, compiono opera che deve dirsi : di evangelisti q u a s ^ f e r
antonomasia. Noi v o r r e m m o perci che i predicatori della p r o s s i m a
Quaresima in R o m a parlassero almeno u n a volta, d u r a n t e il corso della
loro predicazione, della ricordata Nostra Enciclica, sia per inculcare
l'obbligo che h a n n o tutti i fedeli di favorire l'opera delle sante missioni, sia per rendere pubblico omaggio alla sublimit dell'officio dell'evangelista. U n a certa modestia, pi o meno giustificata, avrebbe p o t u t o
far morire sul vostro labbro, o dilettissimi figli, l'encomio dovuto all'evangelista, perch avreste potuto n o n volere la implicita lode che ne sarebbe
venuta all'opera vostra. Ma se, togliendo dalla Nostra Enciclica l'occasione a parlare, voi additerete all'ammirazione dei vostri uditori le fatiche
e 1 zelo dei missionari, compirete u n ' o p e r a di giustizia, e insieme presterete un omaggio alla verit. E non sar atto di giustizia il rendere
maggior lode a chi ha merito maggiore? n o n s a r culto di verit il
dichiarare ognor meglio alla luce degli esempi, che cosa intendeva
san Paolo q u a n d o scriveva al discepolo, e che cosa intendiamo Noi q u a n d o
diciamo a ciascuno dei predicatori della Q u a r e s i m a : opus fac evangelistae?
Vi ha per anche un altro modo di attestare efficacemente il pregio
in cui dev'essere t e n u t o l'ufficio dell'evangelista. Questo modo dipende
da coloro ai quali un tale ufficio commesso, e Noi lo ricordiamo ora
non per insegnare cose nuove, ma per raffermare voi, o dilettissimi, in
quei giudizi e in quei propositi che gi sappiamo essere vostri.
Abbiamo detto poc'anzi che san Paolo, nello scrivere a T i m o t e o :
opus fac evangelistae, s u p p o n e v a che il suo discepolo conoscesse n o n
solo ci che vale per s l'ufficio dell'evangelista, ma anche ci che
un tale ufficio richiede in chi lo deve adempiere. E Noi, alla nostra
volta, nell'indirizzare la parola dell'Apostolo ai predicatori della Quaresima, n o n potevamo p u n t o supporre che essi ignorassero gli obblighi
o i doveri che Y opus evangelistae richiede. F a t e dunque, o carissimi,

S.

Congregatio

Concilii

65

che n o n apparisca mai esserci Noi ingannati nei respingere con forza
u n a siffatta supposizione.
Ci piace infatti i m m a g i n a r e che chi sa di essere continuatore deli'opera del Messia "nulla dica, nulla faccia, nulla tolleri che alla missione del Messia n o n apparisca perfettamente conforme. superfluo il
dire che l'evangelista deve a n n u n z i a r e il Vangelo di Ges Cristo, perch, se ci non facesse, non meriterebbe n e m m e n o il n o m e di evangelista . Ma n o n forse inutile aggiungere che l'evangelista deve a n n u n ziare solo il Vangelo di Ges Cristo. I predicatori della Q u a r e s i m a
si a s t e n g a n o perci n o n solamente dal parlare di s, ove u n a stretta
necessit n o n lo richiegga, affinch n o n si possa dire che predicano
se stessi , ma si a s t e n g a n o altres dal portare sul pulpito argomenti
che n o n appariscano evidentemente connessi all'insegnamento del santo
Vangelo.
Il primo Vescovo di Madrid, - quel Monsignor Martnez Izquierdo,
che, nella Domenica delle Palme del 1886, cadde martire del suo dovere
sotto la m a n o sacrilega di un sacerdote - aveva poco prima ordinato
che nella s u a diocesi n e s s u n oratore chiudesse l'esordio delle prediche,
senza indicare esplicitamente a quale articolo del catechismo si riferisse
la tesi che prenderebbe a dimostrare. E Noi ricordiamo che l'unica volta,
in cui o s a m m o predicare nella capitale della Spagna nell'idioma del
paese, fu in occasione della p r i m a Messa di un sacerdote novello, e
anche Noi citammo l'articolo del catechismo, che prescrive la venerazione ed il rispetto dovuto al sacerdote cattolico. Evidentemente il preeetto dello zelantissimo primo Vescovo di Madrid era determinato dal
desiderio di impedire l'abuso, allora t r o p p o comune in Ispagna, che i
predicatori trattassero argomenti alieni dall'ordine soprannaturale. A h !
quell'abuso ha varcato anche le nostre frontiere, e temiamo che talora
abbia violato persino il rispetto dovuto alla Citt santa. Oh! come
sarebbe d u n q u e opportuno che i quaresimalisti di R o m a si obbligassero
a predicare tutto e solo il santo Vangelo! E, poich ci che si dimostra insegnamento del Vangelo r i m a n e meglio scolpito nella mente degli
ascoltatori, farebbero cosa utilissima i predicatori di R o m a se prendessero l'abitudine di additare il vincolo di relazione che le loro prediche
devono sempre avere coi santo Vangelo. Collocherebbero cos sopra base
granitica il loro i n s e g n a m e n t o ; perfezionerebbero il metodo che a b biamo lodato nei predicatori della Spagna, renderebbero agli uditori pi
facile l'intelligenza delle loro lezioni, e, ci che pi monta, apparirebbero quali esser devono coloro ai quali dato il nome di evangelisti .
Imperocch q u a n t o agevole comprendere, anch per la semplice

66

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium- Officiale

considerazione del n o m e , che gli evangelisti devono predicare il Vangelo, altrettanto sarebbe assurdo il s u p p o r r e che l'evangelista dovesse
aggiungere alcunch al Vangelo, come se l'insegnamento di Ges Cristo
n o n fosse stato perfetto. E q u a n d o escludiamo gli argomenti n o n necessariamente connessi col santo Vangelo, intendiamo di escludere, quasi
a pi forte ragione, le citazioni profane, n o n essendo tollerabile il supporre che queste possano accrescere forza o valore dimostrativo alle
lezioni evangeliche. L'evangelista Noi a b b i a m o detto essere eco della
voce di Ges Cristo : oh ! q u a n t o si avvilirebbe, se si facesse eco della
voce dei filosofi gentili o dei poeti p a g a n i !
N si dica che ragioni di polemica possono talora i n d u r r e il predicatore ad usare un linguaggio diverso dall'esposizione del Vangelo. Non
si dica che egli deve talora t e n e r e in conto il gusto depravato degli
uditori, per riuscir meglio nel suo intento di persuaderli della verit
evangelica. Imperocch q u a n d o fu che l'Apostolo scrisse a Timoteo :
opus fac evangelistae? Proprio allora q u a n d o gli avea predetto che
sarebbe venuto un tempo in cui gli uomini n o n avrebbero potuto patire
la s a n a dottrina, ma secondo le proprie passioni, per prurito di udire,
avrebbero moltiplicati a se stessi i m a e s t r i : Erit enim tempus cum sanam
doctrinam non sustinebunt, sed ad sua desideria coacervabunt sibi magistros, prurientes auribus. L'Apostolo era a n d a t o anche pi innanzi, predicendo a Timoteo che gli uditori si sarebbero ritirati dall'ascoltare la
verit e si sarebbero rivolti alle favole: Et a veritate quidem auditum
avertent, ad fabulas autem convertentur. Ma che perci? Egli soggiunse
tosto : Tu vero vigila, quasi sottintendendo : A te ci n o n deve impor t a r e ; tu devi solo pensare a compiere il t u o ufficio . E, volendo tutto
esprimere con u n a sola parola, allora fu che d i s s e : Tu fa l'ufficio di
predicatore del Vangelo : opus fac evangelistae. Ecco come la parola
di san Paolo, studiata nel contesto della seconda epistola a Timoteo,
insegna che il predicatore n o n deve allontanarsi dal Vangelo n e m m e n o
q u a n d o i suoi uditori abbiano un gusto cos depravato da n o n patire
la s a n a d o t t r i n a : cum sanam doctrinam non sustinebunt. Ai d nostri si
potrebbe forse aggiungere con san Paolo che numerosi uditori ad fabulas
convertuntur. Ma anche per quest'ora nefasta bisogna ripetere con lo
stesso Apostolo: Tu vero vigila... opus fac evangelistae.
ci che ripetiamo u n ' a l t r a volta a voi, o dilettissimi figli, per persuadervi ognor meglio che n condizioni di tempi, n circostanze di
luoghi, n esigenze di persone autorizzeranno mai il predicatore cattlico a non conformarsi al precetto di predicare sempre e solo il
santo Vangelo.

Acta

Benedicti

PP.

XV

67

forse superfluo di aggiungere che chi fa opus evangelistae n o n


deve limitarsi a predicare solo dal pulpito, ma deve p r o c u r a r e che t u t t a
la s u a vita sia u n a predica continua. Sia predica il suo raccoglimento
a l l ' a l t a r e ; predica la gravit del suo contegno nei passeggi, nelle visite
e nei pubblici ritrovi ; predica la seriet dei suoi discorsi famigliari, predica l'amorevolezza del suo tratto nell'accogliere chi a lui ricorre. Anche
qui possiamo fare appello all'autorit di san Paolo, perch il g r a n d e Apostolo considera Timoteo obbligato ora ad esortare ora a riprendere, ma
vuole che faccia l'una e l'altra cosa con dottrina e con pazienza : argue,
obsecra, increpa in omni patientia et doctrina. Si pu dire che con queste
parole s a n Paolo si aprisse la via al suo comprensivo precetto: opus fac
evangelistae. E perch non dire altres che riepilogasse poi gli obblighi
dell'evangelista con quelle altre parole che soggiungeva all' intimazione
del precetto opus fac evangelistae? Il ministerium tuum imple, sobrius
esto riassume tutti i doveri del predicatore, perch ille implet officium
evangelistae - dice san T o m m a s o nel Commento all'epistola P a o l i n a qui verbo praedicat et opere implet, e la sobriet di cui parla l'Apostolo
non r i g u a r d a t a n t o la parsimonia dei cibi q u a n t o la discrezione in t u t t e
le opere, come insegna ancora lo stesso Dottore Angelico: sobrietas
ponitur hic pro discretione (Comm. in epist. S. Pauli).
O h ! con q u a n t a ragione ci siamo d u n q u e rivolti a s a n Paolo per
averne u n a parola che ci facesse conoscere ci che l'ufficio del predicatore in se stesso e ci che richiede in chi deve adempierlo. Voi, o
dilettissimi figli, mostrerete, nell'imminente Quaresima, di aver bene
appreso questo insegnamento dell'Apostolo, e la pratica dei discepoli,
conforme alla teoria del Maestro, far meglio apprezzare, anche dai semplici fedeli, ['opus evangelistae.
Ad un cos desiderabile effetto concorrer n o n lievemente il b u o n
esempio dei parroci di R o m a , che noi salutiamo evangelisti perenni .
Ma vi concorrer soprattutto quella celeste benedizione, che Noi imploriamo copiosa e sui parroci e sui predicatori di R o m a . sublime l'ufficio
affidato agli uni e agli altri, ma la benedizione che per tutti imploriamo
dall'alto deve renderlo q u a n t o sublime altrettanto efficace, per la gloria
di Dio, per la salvezza delle anime e per la spirituale utilit di chi lo
compie.

68

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SUPREMA SACRA CONGREGATIO S. OFFICII
ERRATA-CORRIGE
In decreto Supremae S. Congregationis S. Officii quo schismatica
nonnullorum e clero b o h e m o sacerdotum coalitio d a m n a t u r (Acta
Apostolicae Sedis, an. XII, vol. XIf, n. % pag. 37), loco can. 2384 legend u m est can. 2314.
Datum R o m a e , ex aedibus S. Officii, die 10 februarii 1920.
A. Castellano, Supremae S. C. S. Off. Notarius.

SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS


I
S. L U D O V I C I
DE

POTOSIENSIS

DIOECESANORUM

FINIUM

ET I>E

ZACATECAS

COMMUTATIONE

DECRETUM
Quum pro faciliori a n i m a r u m regimine valde expediat ut ecclesiasticae iurisdictionis limites iidem sint ac coincidant eam limitibus
iurisdictionis civilis, et q u u m constet d u a s sibi invicem adiacentes dioeceses de Zacatecas et S. Ludovici Potosiensis in Mexicana regione h o e
beneficio carere, et dioecesim de Zacatecas ingredi ex parte in civilem
provinciam seu Statum de P o t o s i ; et viceversa dioecesim S. Ludovici
Potosiensis ex parte ingredi in civilem provinciam seu Statum de Zacat e c a s ; Ssmus D n u s Noster Benedictus P P . XV, postulationibus d u o r u m
dictarum dioecesum Episcoporum favens, benigne annuit ut, iuxta eorum
vota ac preces, o p p o r t u n u m remedium afferretur. Quapropter, omnibus
perpensis et suppleto, q u a t e n u s o p u s sit, q u o r u m intersit vel sua interesse p r a e s u m a n t , consensu, hoc consistoriali Decreto partem dioecesis
S. Ludovici Potosiensis seu circumscriptionem vulgo n u n c u p a t a m

69
districtum de Pinos, qui intra fines proximi S t a t u s de Zacatecas continetur, a dioecesi S. Ludovici Potosiensis separat et dioecesi de Zacatecas
coniungit et unit. I t e m q u e p a r t e m illam dioecesis de Zacatecas, q u a e a
loco Salinas n o m e n h a b e t et intra fines S t a t u s de Potosi iacet, a dioecesi de Zacatecas seiungit et dioecesi S. Ludovici Potosiensis adiicit ac
attribuit, cum o m n i b u s iuribus et obligationibus utrique territorio ad
iuris tramites propriis : contrariis q u i b u s c u m q u e n o n o b s t a n t i b u s . Ad
haec a u t e m exsecutioni m a n d a n d a idem S s m u s D n u s deputavit R. P. D.
F r a n c i s c u m P l a n e a r t e et Navarrete, archiepiscopum de Linares, eidem
tribuens necessarias et o p p o r t u n a s facultates, etiam subdelegandi, ad
effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate cons t i t u t u m ; imposita eidem obligatione intra sex menses, a d a t a praesent i u m computandos, ad S a c r a m h a n c Congregationem mittendi authenticum exemplar exsecutionis peractae.
Datum Romae, ex aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis,
die 16 ianuarii 1920.
j$| C. CARD. DB LAI, Ep. Sabinen., Secretarius.
L. S.
f V. Sardi, Archiep. Gaesarien., Adsessor.

Il
NOMINATIONES
Decreto S. Congregationis Consistorialis diei 6 februarii 1920, S s m u s
D. N. Benedictus P p . XV, attenta infirmitate Archiepiscopi Carthaginiensis, nominare dignatus est R. P. D. Augustinum F e r n a n d u m Leynaud,
archiepiscopum Algerinum, Administratorem Apostolicum
archidioecesis
Carthaginiensis.
Item decretis S. Congregationis Consistorialis nominati s u n t :
12 ianuarii 1920. R. D. iacobus
stolicus dioecesis Syracusanae.

Carabelli, Administrator Apo-

23 ianuarii. R. P. D. P a u l u s iacuzio, archiepiscopus Surrentinus,


Administrator Apostolicus dioecesis Castri Maris seu Stabien.
1 februarii. R. P. D. Ioseph Conti, episcopus Clusin. et Pient.,
Administrator Apostolicus dioecesis
Grossetanae.
6 februarii. E m u s D. Augustus S. R. E. Card. Silj, Vicarius
pontificius penes Sanctuarium B. M. V. a Rosario et opera adnexa in
valle
Pompeiana.

70

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

SACRA CONGREGATIO CONCILII


MONTIS V I D E ! ET A L I A R U M
STIPENDII MISSARUM

Die 10 ianuarii 1920


SPECIES FACTI. - Administrator Apostolicus archidioecesis Montisvidei de a n t i q u a consuetudine p l u r i m a r u m paroeciarum archidioecesis
et d u a r u m dioecesium suffraganearum Metensis ac Saltensis, ad h a n c
S. Congr. referendum esse duxit. Ibi enim parochi vicarii cooperatoribus
m e n s t r u a m mercedem 50 pesos solvunt, imposita vicariis obligatione
applicandi missam quotidie .ad intentionem parochi, qui sibi retinet
stipendia missae, non considerata s u m m a ad q u a m haec re vera per
mensem ascenderint. Quod, in nonnullis saltem paroeciis, hoc modo
intelligitur, ut ex 0 pesos pars v. g. dimidia t a m q u a m s u m m a fixa assignetur, altera vero quasi per compromissionem t r a d a t u r pro stipendiis
m i s s a r u m : haec a u t e m stipendia in nonnullis locis s u m m a m illam n o n
aequare, in aliis illam superare solent. - Litteris praeterea 7 sept. h u i u s
anni, interroganti E m o Praefecto respondit habitationem q u o q u e et alimenta a parochis s u p p e d i t a r i ; vicariis propter consuetudinem copiam
alius pactionis moraliter nullam d a r i ; nec deesse privatas querelas
vicariorum de isto usu. - Testatur simul r e m u n e r a t i o n e m vicariis trib u t a m certo esse sufficientem; sed hoc in quaestionem vocari, u t r u m
necne haec pactio de m i s s a r u m applicatione cum can. 840 1 componi
possit. Addebatque interim in constitutionibus dioecesanis a n n o superiore, in p a r o c h o r u m congregatione, s t a t u t u m fuisse ac, auditis archidiocesanis consultoribus, a se a p p r o b a t u m , ut in posterum, donec S. C. C.
quaestionem dirimat, parochi cooperatoribus suis mercedem solvant 25
ponderum, adiecto quotidie missae stipendio integro iuxta taxam, ita ut
h o n o r a r i u m m e n s t r u u m s u m m a e 50 p o n d e r u m coaequetur . - Quare
reverenter postulabat u t r u m exposita praxis sustineri a d h u c posset.
ANIMADVERSIONES. - Canon 827 iubet ut a stipe m i s s a r u m quaelibet
etiam species negotiationis vel m e r c a t u r a e omnino arceatur. - Ex can.
autem 840 1, qui m i s s a r u m stipes m a n u a l e s ad alios transmittit, debet
acceptas integre transmittere, nisi oblator expresse permittat aliquid
retinere.

S.

Congregatio

Concilii

P o r r o , in casu, nulla species negotiationis a u t m e r c a t u r a e adesse


cernitur. Nulla negotiatio: n o n enim studiosa collectio e l e e m o s y n a r u m
fit cum intentione eas distribuendi inter sacerdotes qui minore stipendia
contenti sint. Nulla mercatura: n o n enim t e n t a t u r commutatio stipendiorum pro libris vel aliis mercibus aut associationibus (ut vocant) cum
diariis; sed h a b e t u r t a n t u m collectiva stipendiorum m i s s a r u m , quae de
iure vicariorum essent, t a m q u a m breviore m a n u facta attributio parocho, qui, pro m i n u s certa s u m m a , certam e a m q u e convenientem in salarium m e n s t r u u m assignat. Sane m o d u s iste agendi in nullam reprehensionem incurrit in locis ubi m e n s t r u a e eleemosynae 25 pesos vix
attingunt. Quid t a m e n in locis ubi talia dari consueverunt stipendia,
q u a e 25 pesos notabiliter s u p r e n t ? N a m q u e priora 25 pesos a parochis solvi solita, t a m q u a m saiarium fixum debita videntur. Quo i t a q u e
titulo parochi excessum stipendiorum sibi retinebunt? Verum ex litteris
ipsius Administratoris Apostolici novimus, praeter s u m m a m pecuniae
stabilem, etiam habitationem et victum a parochis praeberi. E x c e s s u s
itaque stipendiorum t a m q u a m modica compensatio alimentorum considerari potest. Sed si ita res se habent, casus p a r o c h o r u m et vicariorum
comparari potest cum probatissimo u s u religiosorum. Hi, quia in professione religiosa omnes fructus industriae a b d i c a r u n t (can. 580, 2),
missas celebrant ad intentionem Superiorum, qui o m n i a stipendia accipiunt pro c o m m u n i t a t e : haec a u t e m decenti religiosorum sustentationi
prospicere debet. Vicarii, n o n omnes quidem fructus, sed missarum stipendia cedunt parochis, qui eorum sustentationi a b u n d a n t e r consulunt.
Ceterum n o n leve subsidium ad solvendam propositam quaestionem
nobis afferunt bina responsa H. S. Congr. in Treviren., Eleemosynae
Missarum, 11 maii 1888, et in Bredan., ei. tit., 25 febr. 1905.
In priore, ad 3, licita existimata est conventio qua, sive expresse
sive tacite, inter aliquos parochos vicariosque statuitur ut, pro commodiore victu vicariis concedendo, parochis cedant in cumulo fructus
fundationum pinguiorum, et vicariis t r i b u a t u r stipendium ab Ordinario
t a x a t u m . In altero responso admissum est ad 1, ut pro victu et
servitio, vicarii parochis in cumulo cedant fructus missarum pinguio r u m , et vicariis t r i b u a t u r stipendium ordinarium missae lectae . - Ad 3
vero declaratum est consuetudinem sustineri q u a vicarii o m n e s fere
missas ad intentionem parochi celebrare debent, qui eis praestet
victum et servitium, d u m ipsi ex aerario ecclesiae determinatam obti nent pensionem .
Age p o r r o : responsa ad 3 in Treviren. et ad 1 in Bredan. solvunt
casum difficiliorem, quia bi pars stipendii r e t i n e b a t u r ; decreta autem

78

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

propter m a i u s periculum abusiomim, magis expresse prohibent ne p a r s


stipendii retineatur q u a m totum. Cf. r e s p o n s a H. S. G. 1625; 23 dec. 1697;
Bullam Quanta cura, Benedicti XIV, 30 iun. 1741, et ipsum can. 840, 1.
In Bredan. autem, r e s p o n s u m ad 3, casum nostro omnino similem
contemplatur. Ratio a u t e m responsi istius h a e c a S. C. Secretario dabatur, quia decretum Ut debita 11 maii 1904, hoc u n u m vetat, ne ope
stipendiorum commercium q u o d p i a m exerceatur, pactionem a u t e m propositam in nullius commercii subsidium vergere.
Novimus autem, ex c. 6, n n . 2 et 3, in p a r t i b u s q u a e cum iure
veteri congruunt, canones ex iure antiquo et receptis interpretationibus
aestimandos esse: canones porro 827 et 840, 2, cum iure superiore.congruunt. I m m o etiam m i n u s severe s o n a n t q u a m decr. Ut debita, quo
vigente, responsum in B r e d a n . d a t u m est. Etenim, in decreto Ut debita,
n. 9, eleemosynae missarum in alias res c o m m u t a r i a u t imminui stricte
prohibebantur, d u m cc. 827 et 840 volunt t a n t u m ut omnis etiam species
negotiationis a u t mercaturae absit et integra missarum stipendia transmittantur.
Scrupulus a u t e m quem idem Administrator Apostolicus manifestat,
sitne satis s p o n t a n e u s et liber vicariorum consensus, facile removetur:
liber est consensus, q u a t e n u s officium vicarii libere acceperint, cum
congrua retributione, cuius forma, consuetudine definita, ab ipsis non
i g n o r a b a t u r ; nulla a u t e m p r a e s e n s lex s p o n t a n e u m consensum in huiusmodi pactionem postulat. Ceterum, in Bredan. similis consuetudinis
necessitas vicarios p r e m e b a t .
U n u m t a m e n o b s e r v a n d u m superest. Oblator pinguioris stipendii
hac etiam spe ad liberalitatem moveri videtur obtinendi, ex grato animo
sacerdotis, celebrationem ferventiorem et, fortasse, etiam superadditas
preces. Spes ista a u t e m supradicta pactione tollitur. Nec praeterea spern e n d u m est quod a nonnullis (cfr. Monitore eccles., 1919, pag. 92, n. 18)
circa can. 827 observatum est, in eo videlicet non solum omne g e n u s
negotiationis et mercaturae prohiberi circa stipendium missarum, sed
etiam inculcari ut quaelibet vel apparentia aut suspicio rei sollicite
amoveatur, p r o u t insinut in canone v e r b u m illud etiam, ibi: A stipe
Missarum quaelibet etiam species negotiationis vel m e r c a t u r a e omnino
arceatur . Quare praeferenda s a n e videtur s u p r a relata ordinatio
ab ipso administratore facta a n n o 1918, in p a r o c h o r u m congregatione;
idque eo magis quod vicariis gratior erit.
RESOLUTIO. - Die 10 ianuarii 1920, S. Congregatio Concilii, in plenariis E m o r u m ac R m o r u m P a t r u m comitiis, rescribendum super relatis

S.

Congregatio

73

Concilii

precibus
censuit:
Propositam consuetudinem remunerandi coadiutores
vicarios tolerari posse. Et ad mentem. Mens a u t e m est, quod Admini s t r a t o r Apostolicus operam n a v e t ut in praxi p o n a t u r s t a t u t u m dioe cesanutn vi cuius " parochi cooperatoribus suis mercedem solvant
2 5 p o n d e r u m , adiecto q u o t i d i e . m i s s a e stipendio integro iuxta t a x a m ,
i t a ut h o n o r a r i u m m e n s t r u u m s u m m a e 50 p o n d e r u m c o a e q u e t u r .
Facta autem de praemissis S S m o Dno Nostro Benedicto divina
Providentia P P . XV relatione per infrascriptum S. Congregationis
Secretarium in audientia insequentis diei, Sanctitas Sua d a t a m resolutionem a p p r o b a r e et confirmare dignata est.
I.

MORI,

Secretarius.

SACRA CONGREGATIO DE RELIGIOSIS


DUBIUM
S. Congregationi de Religiosis propositum fuit sequens d u b i u m circa
declarationem q u o a d Decretum Inter reliquas, datam sub die 15 iulii 1919,
videlicet:
U t r u m in Congregationibus seu Institutis Religiosis, in quibus ex
Constitutionum praescripto post Novitiatum vota annualia e m i t t u n t u r ,
Alumni servitio militari adstricti, absoluto Novitiatu, admitti valeant
ad professiones a n n u a i e s .
S. Congregatio, re m a t u r e perpensa, r e s p o n d e n d u m censuit:
Affirmative: ita t a m e n ut vota a n n u a l i a cessent si Religiosi ad
servitium militare vocentur, et eo die quo militiae effective adscripti
et disciplinae militari subiecti evadant .
F a c t a a u t e m de his relatione" Ssmo D. N. Benedicto P p . XV, in
audientia diei 30 novembris 1919, ab infrascripto Secretario, Sanctitas
S u a eamdem resolutionem a p p r o b a r e dignata est et publici iuris fieri
mandavit.
L.

S.

A C I A , v o l . XII, . 3. 1-3-920.

f Maurus M. Serafini, O. S. B., Secretarius.

74

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

SACRA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE


I
EPISTOLA
AD

UNIVERSOS
IN

SACRORUM

ANTISTITES

DE

STIPE

COLLIGENDA

PRO

NIGRITIS

AFRICA.

Ulme ac Revme Domine,


S u m m u s Pontifex Leo X I i l , gloriosae recordationis, nigritarum in
Africa m i s e r a t u s a e r u m n a s , qui, in servitutem abducti, supremam animi
a t q u e corporis p a t i e b a n t u r iacturam, per encyclicas Litteras, ad universos sacrorum Antistites catholici orbis die 20 novembris 1890 datas>
eorum caritati s u m m o p e r e commendavit o p u s a Se susceptum pro nigrit a r u m in Africa t u e n d a libertate, iisque ab ethnica superstitione e m e n d i s .
Q u a super re provide constituit ut, quotannis, qua die in quibusque locis
Epiphaniae Domini celebrantur mysteria, in subsidium memorati operis
pecunia stipis instar corrogetur.
Non defuit S u m m i Pontificis desiderio pia fidelium voluntas, eleemosynisque ad id collectis non mediocriter sacrae Missiones in Africa
recreatae sunt. Verum, labente a n n o r u m decursu, evenit ut a p u d n o n nullas dioeceses excidisse videatur pontificii m a n d a t i memoria a u t l a n guidiori studio iussa serventur, dum, e contra, aliis multis in locis, adnitente Episcoporum zelo, inducta praxis, etiam flagrante bello, stetit
hactenus ac viguit
Quapropter haec S. Congregatio, cui dicti operis d e m a n d a t a est
cura, o p p o r t u n u m censuit per praesentes litteras a p u d universos Praesules enixe instare ut velint, in propria quisque dioecesi, sacro Epiphaniae die, iuxta pontificia praescripta, pecuniam pro Africae nigritis in
singulis ecclesiis et sacellis colligendam curare, iis additis hortamentis,
quibus fidelium studia ad t a m nobile opus excitentur.
Qua quidem occasione c o m m e m o r a n d u m etiam venit, eiusdem Pontificis iussu constitutum esse ut pecunia, praedicta die collecta in ecclesiis et sacellis,... Romam mittatur ad Sacrum Consilium christiano nomini
propagando, cuius m u n u s est eam pecuniam inter singulas Missiones
aequa proportione partiendi.

S.

Congregatio

de

Propaganda

75

Fide

i t a q u e , sine speciali Apostolicae Sedis dispensatione, n o n ad particulares quaslibet p r o redimendis captivis constitutas Societates, sed ad
h a n c ipsam S a c r a m Congregationem Fidei P r o p a g a n d a e eorrogata, festo
die E p i p h a n i a e , ad"id operis pecunia mittenda est.
P o r r o , cum tot ac t a n t i s , praesertim post i m m a n e bellum, s a c r a r u m
Missionum necessitatibus consulere oporteat, n o n dubito quin Amplitudo
Tua, q u o d ad dioecesim sibi commissam spectat, suas p a r t e s libenti
animo expleat.
Interim Deum ex corde precor ut Te diu sospitem reddat.
R o m a e , ex aedibus S. Congregationis de P r o p a g a n d a Fide, die
29 septembris 1919.
Addictissimus
G. M. CARD. VAN R O S S U M , Praefectus.

L. S.
C.

Laurenti, Secretarius.

II
DESIGNATIO ORDINARII PRO APPELLATIONE IUXTA CAN. 285

I u x t a can. 285 Codicis Iuris Canonici pro appellatione:


15 ianuarii 1920. R e v m u s Episcopus Nicopolitanus designavit
Ordinarium Bukarestiensem.
Quam designationem S s m u s D. N. Benedictus P p . XV, die et a n n o
supradictis, approbare d i g n a t u s est.

76

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium. Officiale

SACRA CONGREGATIO RITUUM


I
V I G E N ; SEU B A R C I N O N E N .
BEATIFICATIONIS
DE

MAS,

ET

VIDUAE,

CANONIZATIONIS
FUNDATRICIS

SERVAE

INSTITUTI

DEI

IOACH1MAE

SORORUM

DE

VEDRUNA

CARITATE.

Barcinonis in parochia Sanctae Mariae del Pino, a genitoribus Laurentio de Vedruna de Mas et Teresia Vidal, pietate non m i n u s quam
nobilitate praestantibus, die 16 aprilis 1783, o r t u m duxit, eodemque die
lustralibus aquis abluta est, imposito nomine, Ioachima inter sorores
minima. Iuxta morem familiae, prima institutionis elementa domi accepit,
curisque parentum ipsa, peculiaribus animi dotibus o r n a t a , prae ceteris
natis, respondisse fertur. Humilis, pia, obediens, laboribus studiisque
addicta et coram Deo iugiter ambulans, sororibus ac familiaribus domesticae vitae exemplum praeferebat. Ad sacram Synaxim primitus admissa,
ab illo caelesti pabulo vocationis religiosae sensus hausit et fovit. Propositum tamen ingrediendi Carmelitidum monasterium, prouti optaverat,
ob teneram adhuc aetatem exsequi n o n potuit, illudque differre coacta
est. Interim, velut apis industria mellisque opifex, meditatione, oratione,
lectione spirituali ac s a c r a m e n t o r u m perceptione fructus ferebat salutares. Temporis progressu, ita Deo disponente, puella, decem et septem
a n n o s agens, patris monitis et confessarii consiliis coniugium suadentium, se docilem praebuit, a t q u e in ipsa parochiali ecclesia Sanctae
Mariae del Pino, die 24 martii anno 1799, rite nupsit optimo ac nobili
viro Theodoro de Mas, e Vicensi urbe. Benedictio Dei descendit super
coniugio, fidelitatis, pacis, prolisque foecundo, etiam per civilem et catholicam filiorum u t r i u s q u e sexus educationem. D u a e enim ex puellis, in
religiosa domo ad institutionem concreditae, maior Valbonae, minor
Petralbae, dein, gestiente prae gaudio matre, inter sodales cooptatae in
respectivo monasterio, virtutis et sanctitatis fama inclaruerunt. Sexdecim
post annos, orbata viro pie defuncto, die 4 martii a n n o 1816, Ioachima
sola sustinuit multiplicis prolis onus, licet, coniugali vinculo soluta, ad
perfectiorem et claustralem vitam i n e u n d a m se magis inclinatam agnos c e n t . U n d e in locum Manso Escorial, prope Vicensem urbem, u n a cum
filiis, se recepit, maternis officiis sedulam o p e r a m impendens. Eo tem-

S.

Congregatio

Rituum

77

pore, pacis sequestra, s u m m a patientia et suavi fortitudine concordiam


obtinuit inter affines circa bona demortui viri sui. insimul, ad caritatis
opera peragenda, valetudinarium eiusdem civitatis adibat a t q u e aegrotis
ibi degentibus, veluti ancilla, demisse inserviebat. Q u u m vero filiorum
b o n o iam plene providisset, a n t i q u u m propositum de vita religiosa amplectenda studiose recogitavit, simulque in animo habuit condere institutum
p i a r u m foeminarum pro puellis egenis et ob dotis defectum impeditis
ad s t a t u m religiosum profitendum, necnon pro aegrotis p a u p e r i b u s ac
derelictis q u i b u s salutare a t q u e o p p o r t u n u m auxilium afferretur, i t a q u e
ad h u n c finem, praehabito tum Episcopi Vicensis t u m probati viri Stephani de Olot, sacerdotis ex Ordine Gapuccinorum, consilio et consensu, die 6 ianuarii anni 1826, Ioachima vota religiosa emisit coram
eodem Episcopo et, die 26 februarii ipsius anni, novem p a u p e r e s piasque
mulieres ad vitam religiosam secum suscipiendam adduxit, assignata
aede Escoriai, ubi eius vir obierat, extra m u r o s Vicensis civitatis, quam
paulo post mutavit in alteram magis a p t a m et conductam intra ipsam
urbem, ut facilius liberiusque pueros et puellas erudire a t q u e infirmos pauperes, sive in domibus sive in nosocomiis, iuvare posset u n a cum sodalibus. Instituto cui nomen Congregatio Sororum Carmelitarum a Caritate, ab Ordinario loci approbato, traditae sunt regulae a p r a e l a u d a t o
religioso conscriptae. Quae quidem regulae t a m ab Episcopo Vicensi
q u a m ab aliis P r a e s u l i b u s , nempe Barcinonensi, Gerundensi ac Terulensi, a p p r o b a t a e , decurrente a n n o 1880 Apostolica confirmatione sancitae sunt. Sodales, pluribus in d o m i b u s iam constitutae, tria simplicia
religionis vota, p e r p e t u a tamen, n u n c u p a n t . Quae in singulis d o m i b u s
degunt, praesidi subsunt, omnes vero Generali Antistitae plenam obedientiam profitentur. Dei F a m u l a fundatrix et Instituto regendo praeposita totis viribus temporali et spirituali eius incremento prospexit,
speciatim per selectas Superiores locales et per personalem d o m o r u m
visitationem. Inter pietatis opera valde c o m m e n d a b a t sororibus, ut n u n q u a m cubitum irent, quin antea conscientiam diligenter excuterent et
a u g u s t i s s i m u m Eucharistiae s a c r a m e n t u m devotissime inviserent. E x o r t o
et furente in Hispania bello civili, Ioachima cum sodalibus Galliam
petere debuit, plerisque insidiis, molestiis et periculis in itinere a n i m o
constanti et caelesti ope superatis. Quum P e r p i n i a n u m pervenissent
omnes incolumes, pia muliere auxiliante, d o m u m habitationis invenerunt, ibique sive laborando sive aegrotis adiuvandis t e m p u s traduxerunt, p r a e e u n t e Ioachima, q u a e sodalibus verbo et exemplo fidem et
fiduciam in D e u m animose infundebat. Extincto hispanico bello et republica in pace composita, I n s t i t u t u m s o r o r u m e tertio Ordine Carmeli-

78

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

t a r u m a Caritate, vivente a d h u c fundatrice et praesertim post eius obitum


a d e o floruit per observantiam regularem, pietatis et caritatis opera, et
catholico-socialem iuventutis educationem, hodiernis etiam t e m p o r i b u s
recte consonam, ut domo principe Vici b e n e fundata, in aliis civitatibus
et provinciis Hispaniae, uti Matritensi, Barcinonensi, Hispalensi, Valentina fuerit p r o p a g a t u m ; ducentae enim d o m u s et mille ac septingentae
sodales et ultra a d n u m e r a n t u r , a t q u e aliarum d o m o r u m erectiones expostulantur. Verum Ioachima, assiduo labore et morbo, q u o ante fuerat
correpta, debilitata, imminentem e vita discessum persentiens, o m n i b u s
morientium sacramentis devotissime susceptis, die 28 augusti a n n o 1854,
in domo a caritate, Barcinone, indica lue in ea civitate grassante, u n u m
et septuaginta a n n o s agens, bonisque operibus dives migravit ad Domin u m . Quivis ordo civium ad corpus expositum invisendum confluxit,
aestimationis et venerationis sensus p a l a m o s t e n d e n s ; donec, solemni
funere rite peracto, i p s u m corpus in sepulcreto Barcinonensi depositum
fuit: deinceps a n n o 1881 in d o m u m Vicensem Instituti primariam translatum, subter aediculam Sancti Raphaelis Archangeli a p u d h o r t u m continentem, in pace quiescit. I t a q u e fama sanctitatis Servae Dei, a d h u c
viventis in triplici statu nempe libero, coniugali et religioso, post eius
obitum magis in dies u s q u e in praesens clara et diffusa etiam per ipsius
gesta publicis commentariis consignata a p r a e s t a n t i b u s viris Cardinali
Sanz y F o r s et a P. Iacobo Novell, S. I., excitavit R m u m Dominum
Episcopum Vicensem ad Processum informativum auctoritate Ordinaria
conficiendum super eadem fama, iuxta veteres recentesque n o r m a s .
Q u i b u s actis processualibus rite absolutis et ad sacram Rituum Congregationem delatis, servato iuris ordine, de Causae introductione discep t a t u m est. I n s t a n t e enim R m o D. Carmelo Blay, eiusdem Causae
postulatore, attentis litteris postulatoriis q u o r u m d a m E m o r u m S . R . E /
Cardinalium, plurium R m o r u m Archiepiscoporum et Episcoporum presertim Hispaniae, necnon Capitulorum Ecclesiarum Cathedralium, Praepositorum Ordinum seu Congregationum regularium u t r i u s q u e sexus,
p r a e e u n t e Antistita Generali Instituti S o r o r u m Carmelitarum a Caritate,
u n a cum praesidibus d o m o r u m de la Cortes et Petralbae, aliorumque
virorum et mulierum e coetu nobilium, q u u m scriptorum Servae Dei
revisione peracta, nihil obstaret q u o m i n u s ad ulteriora procederetur,
infrascriptus Cardinalis Antonius Vico, Episcopus P o r t u e n s i s et S. Rufinae, h u i u s Causae P o n e n s seu Relator, in ordinariis sacrorum rituum
Congregationis comitiis subsignata die ad Vaticanum coadunatis, sequens
dubium discutiendum p r o p o s u i t : An signanda sit Commissio introductionis Causae, in casu et ad effectum, de quo agitur? Et Emi ac Rmi P a t r e s

S.

Congregatio

79

Rituum

sacris tuendis ritibus praepositi, post relationem eiusdem Cardinalis


Ponentis, audito voce et scripto R. P. D. Angelo Mariani, Fidei promotore generali, omnibus accurate discussis et perpensis, rescribendum
c e n s u e r u n t : Signandam esse Commissionem introductionis Causae, si
Sanctissimo placuerit. Die 13 ianuarii 1920.
F a c t a p o s t m o d u m de his Sanctissimo Domino nostro Benedicto
P a p a e XV per infrascriptum Cardinalem Sacrae Rituum Congregationi
Praefectum relatione, Sanctitas Sua rescriptum eiusdem sacrae Congregationis r a t u m h a b e n s , propria m a n u signare dignata est Commissionem introductionis Causae beatificationis et canonizationis Servae Dei
loachimae de Vedruna de Mas, viduae, fundatricis Congregationis Soror u m Carmelitarum a Caritate, die 14, eisdem mense et anno.
)$( A. CARD. VICO, Ep. P o r t u e n . et S. Rufinae,

S. B. C. Praefectus.
L. S.
Alexander

Verde,

Secretarius.

Il
CAMERACEN.
BEATIFICATIONIS SEU DECLARATIONIS MARTYRII VENERABILIUM SERVARUM DEI
MARIAE MAGDALENAE FONTAINE ET TRIUM SOCIARUM EIUS, EX INSTITUTO
PUELLARUM CARITATIS S. VINCENTII A PAULO, NEC NON MARIAE CLOTHILDIS
ANGELAE A SANCTO FRANCISCO BORGIA ET DECEM SOCIARUM EIUS, EX
ORDINE MONIALIUM RSULINARUM DE VALENCIENNES.
S U P E R DUBIO

An,

stante approbatione

martyrii et causae martyrii,

nec

tione a signis seu miraculis, tuto procedi possit ad


fatarum

Venerabilium

Servarum

Dei

non dispensasolemnem prae-

Beatificationem?

Quamvis, sive de Martyre, sive de Confessore agatur, u n u m idemq u e semper sit et esse debeat expendendae definiendaequae christianae
heroicitatis fundamentum, quippe quod in u n a situm est incensissima
erga Deum caritate, ipsius t a m e n a d s t r u e n d a e et evincendae heroicititis n o n u n u s idemque, u t r o q u e in casu, est modus, q u e m a d m o d u m
ex iis colligere est, quae scite apteque h u c spectantia tradit Benedictus XIV.

SQ

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Scribit s a n e : In Martyribus, uti plurimum, sola mors est, in qua


residet heroicitas: in ea quippe una tanta quandoque heroicitas continetur, quanta in omnem vel iam ante actam, vel post agendam vitam
poterat extendi. In Confessoribus vero heroicitas non parte aliqua continetur, sed totam respicit vitam, respicit obitum, et multiplex esse debet,
multisque actibus et habitibus extensa (Lib. III, cap. XXI, n. 8). Hisce
idcirco a d h a e r e n s h u i u s sacri fori Magister sibique constans, declarat
quidem necessarium n o n esse, ut in causis Martyrum virtutum et morum
ratio habeatur, sed n o n exiguae profecto frugis, quoties dabitur facultas,
eamdem existimat inquisitionem, p r o u t i illius pariter haec aperte significant verba: Ante actam quoque vitam Martyrum et virtutes ab ipsis
exercitas, ante martyrium, pro felici exitu causae, si probationes non
desint, expedit exponere; reique statim rationem affert e a m q u e ad pers u a d e n d u m valde a c c o m m o d a t a m ; proxime n a m q u e s u b d i t : licet enim
nemo possit de condigno (ut dicitur) martyrium mereri, iuxta illud S. Petri
ChrysologiAttendat
auditor,
attendat,
ut intelligat
martyrium
non
constare per meritum, sed venire per gratiam ; de congruo tamen martyrium cruentum aliquis mereri potest, si per longum usum martyrii
incruenti cruento proluserit (Ibid., cap. XV, n. 17.-18).
Iamvero superius descripto praeclaroque laudis genere quindecim
florere dicendae s u n t Deo sacrae Virgines, q u a r u m martyrii veritas n u p e r
edito agnita et sancita fuit apostolico Decreto. Nam prioribus q u a t u o r
eisque a Caritate Puellis id sane obtigerat auspicato, ut eamdem Atrebatensi in u r b e religiosam incolerent d o m u m , q u a m in vivis a d h u c
agentes et operantes s a n c t u s Vincentius a P a u l o et eius dilecta discipula vitaeque spiritualis filia, venerabilis Ludovica de Manilae, erigendam curaverant. Inibi enim u t r i u s q u e , P a r e n t i s n e m p e legiferi et
amantissimae Matris g e n u i n u m n a t i v u m q u e h a u s e r a n t spiritum Filiae
benemerentissimae, eoque universa i p s a r u m agendi ratio et sancta praesertim earum conversatio i m b u t a m manifesto se praebuit planeque refert a m . Nil proinde mirum si hae Vincentianae Sorores omnium fere, quotquot Atrebatenses erant cives, q u a m excitaverant sui, brevi repleverint
exspectationem. I m m o , vel q u u m celeberrima illa, octavodecimo saeculo
iam iam occiduo, furere coepit procella, quin de curis, solatiis, subsidiis egentibus aegrisque h o m i n i b u s a d h i b e n d i s et afferendis q u i d q u a m
remitterent, praefato potius praecipuoque suae professionis m u n e r e
constantius et alacrius, medias inter o m n e g e n u s r e r u m asperitates*
insistere pergebant et reapse perrexerunt, donec semel iterumque id
impositum eis fuit, quod, incolumi conscientia salvisque religionis iustitiaeque iuribus, se p r a e s t a r e n o n posse pro comperto h a b e b a n t . T u n c ,

S. Congregatio "Rituum

81

uti s u u m erat, ulla absque haesitatione abscisse r e c u s a r u n t ; eaque de


causa pessime habitae, in vincula detrusae, de u n a in aliam custodiam
Atrebatibus C a m e r a c u m translatae, cruciatus o m n e s exquisite inventos,
ipsamque cruentano, vitae iacturam s u m m a constantia invictaque fortitudine s u n t perpessae, quippe q u a e ad p r o p o s i t u m sibi certamen
instructae p a r a t a e q u e accesserant domesticis prius incorruptae adolescentiae virtutibus et severa p o s t m o d u m religiosae disciplinae custodia, crebris quoque p r o b a t a afllictationibus et a e r u m n i s ita n e m p e , ut
memoriam excitarent n o t a e satis celebrataeque sententiae: Vidimus vix
martyres effici, nisi eos qui se ante affecerint martyrio; aut qui a Deo
multis prius aerumnis sunt exerciti et quasi praeparati atque eruditi ad
martyrium illudque emeriti (Cornelius a Lapide, In Epist, ad Hebr., XII, 11).
i d i p s u m dicendum ac celebrandum de undecim sanctimonialibus
ex Ordine U r s u l i n a r u m . H a e siquidem, p r a e e u n t e auctoritate et exemplo
e a r u m praeside Maria Clothilde Angela, quod, religionis ingressu, christianae perfectionis animose a r r i p u e r a n t iter, contentione s u m m a summ a q u e navitate prosequi subinde adnitebantur. Q u u m q u e praecipua
inter suae professionis officia exstaret illud, christiana cathechesi et educatione erudiendi et informandi e populo praecipuo p u e l l a s ; q u u m q u e
m u n u s eiusmodi, quo sororibus ipsis laboriosius, eo universo h o m i n u m
convictui fructuosius, derelinquere impie versuteque iuberentur ab hominibus n e q u a m , seditioni addictis, Tesu Christi eiusque Ecclesiae osoribus, atrocissima q u a e q u e , ad c r u e n t a m u s q u e gloriosamque capitis
abscissionem, Ursulinae moniales perferre maluerunt, q u a m vel hilum
a vocatione s u a desciscere. Quae vero i p s a r u m Antistita Maria Clothildes Angela, in mortis conspectu, interrogantibus carnificibus responsa
dedit, digna utique eadem inveniuntur veterum m a r t y r u m lingua, confirmantque divina illa p r o m i s s a : Dabitur enim vobis in illa hora quid
loquamini (Matth., X, 19).
E q u i d e m hic etiam, nec parvi momenti, causae locus, q u u m idoneae p a r e s q u e s u p p e t e r e n t probationes, suam in lucem erat proferendus,
idque in hac p o s t r e m a iudiciali actione, sicut eiusdem ferebat n a t u r a ,
a p t a m sibi nanciscebatur sedem. Quapropter in generalibus sacri h u i u s
Ordinis comitiis, q u a e die secunda mensis decembris superioris anni,
coram Sanctissimo Domino nostro Benedicto P a p a XV celebrata sunt,
proposito per Reverendissimum Cardinalem Vincentium Vannutelli,
causae Relatorem, D u b i o : - An, stante approbatione martyrii et causae
martyrii, nec non dispensatione a signis seu miraculis, tuto procedi
possit ad solemnem venerabilium Famularum Dei Mariae Magdalenae
Fontaine ac trium Sociarum eius, necnon Mariae Clothildis Angelae a

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

S. Francisco Borgia et decem Sociarum eius beatificationem ? - tum Reverendissimi Cardinales, t u m P a t r e s Consultores affirmativum suum edid e r a n t suffragium. Beatissimus vero Pater, impensius exoraturus divinae
Sapientiae praesidium, sententiam sibi a d h u c p r o r o g a n d a m duxit, q u a m
tamen, q u u m p o s t m o d u m patefacere statuisset, h o d i e r n a m designavit
diem Dominicam secundam in Quadragesima, eaque adveniente, sacris
prius devotissime operatus, ad Vaticanas Aedes arcessiri voluit Reverendissimus Cardinales Antonium Vico Episcopum P o r t u e n s e m et S. Rufinae, sacrae r i t u u m Congregationi Praefectum, et Vincentium Vannuselli, Episcopum Ostiensem et P r a e n e s t i n u m , Sacri Collegii Decanum
causaeque Relatorem, u n a cum R. P. Angelo Mariani, Fidei P r o m o t o r e
generali, meque insimul infrascripto Secretario, eisque adstantibus, solemniter edixit: Tuto procedi posse ad solemnem venerabilium Famularum
Dei Mariae Magdalenae Fontaine ac trium Sociarum eius, nec non Mariae
Clothildis Angelae a S. Francisco Borgia et decem Sociarum eius Beatificationem.
Hoc Decretum in vulgus edi, in acta s a c r o r u m rituum Congregationis referri, litterasque apostolicas in forma Brevis de Beatificationis
solemnibus, ubi primum licuerit, in Basilica Vaticana celebrandis, expediri iussit, pridie kalendas martias a n n o MCMXX.
A. CARD. VICO, Ep. P o r t u e n . et S. Rufinae,

S. E. G. Praefectus.
L. j$( S.
Alexander

Verde,

Secretarius.

III
* VICARIATUS APOSTOLICI UGANDEN.
BEATIFICATIONIS SEU DECLARATIONIS MARTYRII VENERABILIUM SERVORUM DEI
CAROLI LWANGA, MATHIAE MURUMBA ET SOCIORUM VULGO DE UGANDA .
S U P E R DUBIO

An

constet de martyrio et causa martyrii, signis seu miraculis in casu


et ad effectum, de quo agitur?

Studiose simul et iucunde historiam perlegenti praenobilis h u i u s


beatificationis, seu declarationis martyrii, causae, quaedam, sponte velut
sua, in conspectum se p r o d u n t adiuncta, q u a e causae ipsius dignitatem
ac praestantiam mirum in m o d u m e x o r n a n t a t q u e commendant.

S.

Congregatio

Rituum

83

Initio n a m q u e ducto a supplicii loco, m e n s statim ad Africam respicit; quippe q u a e hoc recenti, quod adeo p u l c h r u m a t q u e praeclarum
Ecclesiae peperit, t r i u m p h o , ad avitam s u a m verique nominis gloriam
revirescere visa est. Q u a e d a m siquidem peculiaris eiusdem penitioris
Africae regionis pars, q u a m Ugandam vocant, abhinc plenum n o n d u m
e x p l e t u m q u e saeculi dimidium, apostolicis irriganda sudoribus, Missionariis commissa fuit, quos non ita pridem, pro Arabum praesertim et
Nigritarum conversione, instituerat clarae memoriae perillustris t u n c et
Reverendissimus Carolus Martialis Lavigerie, Algeriensis archiepiscopus,
q u i b u s q u e Alborum Patrum n o m e n accessit. Qui sane apostolicorum
s u o r u m , quos brevi potius temporis intervallo exantlaverant; laborum
o p i m u m satis satisque conspicuum et fructum retulisse atque praemium,
i u r e meritoque n u n c l a e t a n t u r : qui quidem fructus q u o d q u e p r a e m i u m ,
q u a n t i pluris sit faciendum, lectissima haec causa ostendit p l a n e q u e
significat.
De viginti enim ac d u o b u s agitur Servis Dei, quos veluti in cohortes
d u a s secernere iuvat: q u a r u m prior tredecim n u m e r o complectitur Dei
F a m u l o s , qui igne s u n t absumpti quique vocantur : Mbaga Tuzind,
B r u n o Sron Kuma, Iacob Buzabaliao, Kizito, Ambrosius Kibuka,
Mgagga, Gyavira, Achilles Kiwanuka, Adulphus Ludigo Mkasa, Mukasa,
Kiriwanvu (Kilwanon), Anatolius Kiriggwajjo, Lucas Banabakintu, Carol u s Lwanga. Altera vero reliquis constat novem, qui n o n u n o eodemq u e , sed diverso suppliciorum genere fuerunt interempti ; eisque n o m e n
e s t : A t h a n a s i u s a d z e k u k e t t a , P o n t i a n u s Ngondw, Gonzague Gonza,
Mathias Kalemba Murumba, Andreas Kagwa, No Magwalli, Iosephus
Mukasa Balikuddemb, I o a n n e s Maria Muzei (Tamari) et Dionysius Sebuggwao.
Revera, ut locus monet, ab extrinsecis ad intimum digredienti totius
c a u s a e meritum, hoc probe dignoscendi iustoque pretio aestimandi
n o n difficile facta fuit potestas, o m n i a et singula sedulo i n d u s t r i e q u e
investigando et p e r p e n d e n d o , quae eo potissimum spectabant, ut tyrann u s quis exstiterit, seu persecutor, q u a q u e m o t u s ille causa fuerit ad
mortis poenam e a m q u e t a m saevam t a m q u e t e t e r r i m a m Dei F a m u l i s
infligendam, clare distincteque edocerent; simulque, alia ex parte, explor a t a m facerent atque c o m p e r t a m singulorum Servorum Dei personam,
a e t a t e m , conditionem aliaque generis eiusdem, m a x i m e q u e ponerent in
a p e r t o causam, qua, quin vel minime exhorruissent, festinarunt immo
illi admirabili animi festivitate a t q u e laetitia obviam ire neci o m n i u m
atrocissimae, eique superiores prorsus, cunctis spectantibus ipsisque
o b s t u p e s c e n t i b u s carnificibus, strenue invicteque sese probaverunt.

84

Acta

Apostolicae

Sedis -

Commentarium

Officiale

Cuncta haec vir p r u d e n s , a e q u u s , i u s t u s q u e veritatis investigator


diligenter naviterque q u u m collegerit, m e n t e complexus fuerit atque
meditatus, hoc ipso omne in p r o m p t u habet, quo certam ac t u t a m
capiat iudicii deliberationem; q u a n d o q u i d e m ex o m n i b u s , q u a e s u p r a
posita sunt, u n a simul sumptis expensisque, q u a e d a m necessaria t a m q u a m rei consecutio, n e d u m martyrii causaeque martyrii iusta a t q u e
legitima naturali itinere descendit d e m o n s t r a t i o , v e r u m et martyrii ipsius
singularis quoque splendor emicat a t q u e nobilitas.
Hac via et ratione propositam quaestionem explanare licuit a t q u e
enucleare; reique obtinendae a c c u r a t a n o n m i n u s q u a m severa ubertim
contulit disceptatio, quae, semel instituta, bis, ceu de more, repetita
deinceps fuit; a n t e p r a e p a r a t o r i a e quippe Congregationi p r a e p a r a t o r i a
successit e a m q u e subsecuta est Congregatio generalis, quae, die decima
huius vertentis mensis, coram Sanctissimo Domino n o s t r o Benedicto
P a p a XV coacta fuit, in q u a a Reverendissimo Cardinali Vincentio Vannutelli, causae Relatore, sequens ad discutiendum propositum est Dubium :
An constet de martyrio et causa martyrii, de signis seu miraculis in casu
et ad effectum, de quo agitur? Omnes, qui convenerant, tum Reverendissimi Cardinales, t u m P a t r e s Consultores, s u a s quisque ex ordine
exposuere sententias, q u a s t a m e n Sanctissimus Dominus noster, intento
a d m o d u m prosecutus q u u m fuisset animo, ad Sancti Spiritus lumen, in
tanta re decernenda, i m p l o r a n d u m , cunctis, qui aderant, indixit preces.
Iis interim congruum relictum q u u m iam fuisset spatium, pro s u p r e m o
Suo proferendo iudicio, h o d i e r n a m t u n c eligit diem Dominicam secund a m in Quadragesima; ideoque, divina Hostia ferventer oblata, ad Vaticanas Aedes advocari iussit Reverendissimos Cardinales Antonium Vico,
Episcopum P o r t u e n s e m e t S. Rufinae, sacrae r i t u u m Congregationi P r a e fectum, et Vincentium Vannutelli, Episcopum Ostiensem et Praenestin u m , Sacri Collegii Decanum causaeque Relatorem, u n a cum R. P. Angelo
Mariani, Fidei P r o m o t o r e generali, m e q u e insimul infrascripto Secretario, eisdemque a d s t a n t i b u s , solemniter p r o n u n t i a v i t : Constare de martyrio et causa martyrii venerabilium Famulorum Dei
Caroli Lwanga,
Mathiae Murumba et Sociorum, in casu et ad effectum, de quo agitur.
Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in acta sacrae r i t u u m
Congregationis inseri mandavit, pridie kalendas m a r t i a s a n n o MCMXX.
Cfr A. CARD. VICO, Ep. P o r t u e n . et S. Rufinae,

S. B. C. Praefectus.

h. % S.
Alexander

Verde,

Secretarius.

S. Romana Bota

ACTA

85

TRIBUNALIUM

SACEA ROMANA ROTA


S.

ANGELI

DE

LOMBARDIS

IURIUM

Benedicto Pp. XV feliciter regnante, Pontificatus Dominationis Suae


anno quinto, die 28 februarii anno 1919, RR. PP. DD. Fridericus Cattani
Amadori, Ponens, Petrus Rossetti et Maximus Massimi, Auditores de
turno, in causa S. Angeli de Lombardis - Iurium, inter archipresbyterum
Victorium Novia, actorem, repraesentatum per legitimum procuratorem
Thomam Ambrosetti, advocatum, et Clerum Ecclesiae receptitiae, oppidi
Vallata , repraesentatum per legitimum procuratorem Vincentium Sacconi, advocatum, interveniente et disceptante in causa Promotore iustitiae
huius S. Tribunalis, sequentem tulerunt definitivam sententiam.
In oppido, quod Vallata vocant, dioecesis S. Angeli de Lombardis,
exstat ecclesia parochialis S. Bartholomaei, in qua a n i m a r u m cura habitualis ad clerum receptitium pertinet, actualis vero ad archipresbyterum.
Lege autem italica, anni 1867, clerus receptitius suppressioni obnoxius fuit
eiusque b o n a omnia fiscus sibi attribuit, excepta t a n t u m archipresbyteri
portione, quae in natura, ut aiunt, ratione curae a n i m a r u m , illi concessa
est. Qui t u n c clerum receptitium efficiebant, pensionem a fsco perceperunt, eorum successoribus non persolvendam. Cum b o n a omnia,
archipresbyteri portione excepta, fiscus arripuisset, n o n amplius pecunia
praesto erat pro ecclesiae m a n u t e n t i o n e , et ideo, decursu temporis,
gravibus refectionis operibus aedificium indigere coepit; eoque res pervenit, ut cum, paullo post, sacerdos Victorius Novia, in causa actor,
archipresbyteratum consecutus sit, civilis auctoritas, ad periculum a
fidelibus avertendum, ecclesiam claudi mandaverit. T u n c archipresbyter
consilium iniit eam reficiendi, ne Vallatae populus sua parochiali ecclesia careret. Quod, partim collatitia pecunia, partim v e n u m dando aliquid
ex supellectili ecclesiae, partim pecunia a se m u t u o ' c o m p a r a t a , perficere t a n d e m potuit. T u n c archipresbyter, pro operibus perfectis, necnon
pro cultus expensis a se toleratis et in futuro tolerandis, civilem administrationem, q u a m Fondo per il culto appellant, in iudicium rapuit, sent e n t i a m q u e obtinuit, q u a definitive iudicatum fuit, civilem administra-

86

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

tionem solvere debere ipsi Victorio Novia, u t p o t e loci Vallatae p a r o c h o ,


a n n u a s libellas 1482,75 pro ecclesiae cultu; a n n u a s libellas 300 pro ecclesia
m a n u t e n e n d a a t q u e r e p a r a n d a , et hoc etiam in p o s t e r u m . Ad r e p e n d e n d a s
vero eidem expensas pro divino cultu q u o t a n n i s factas (a die 6 m e n s i s
maii a n n i 1895, q u a l a u d a t u s Novia in possessionem immissus fuit sui
beneficii) libellae assignatae s u n t 25,809, 80, libellae insuper 2000 p r o
sacra suppellectili ab ipso comparata. Victoria ab archipresbytero a d e p t a ,
clerus receptitius a p u d Episcopum institit, ut s u m m a e vindicatae, p r o
retroacto tempore, p a r s sibi t r a d e r e t u r , vel quia et ipse q u a s d a m p r o
sacris faciendis e x p e n s a s sustinuerat, vel quia, etsi quovis reditu destit u t u s , a b s q u e ullo emolumento, plures q u o t a n n i s sacras celebraverat functiones, vel quia ea pecunia, ex b o n i s sibi a fisco abreptis, p r o v e n i e n t .
Petiit insuper, ut s u m m a libellarum 2000, q u a e pro sacra supellectili
vindicata fuerat, inter se et archipresbyterum, ex iisdem ipsis r a t i o n i b u s ,
dispertiretur, iuxta impensas toleratas. I n s u p e r ius sibi vindicavit administrandi, u n a cum archipresbytero, s u m m a m libellarum 1782,77 quot a n n i s pro cultus expensis et pro ecclesiae reparatione peripiendarum.
Archipresbyter t a m e n acerrime restitit, o p p o n e n s se ex libellis 27,809,80
dimidiam partem advocato, qui causae p a t r o c i n a t u s est, ex pacto solvere
d e b u i s s e ; alteram autem dimidiam p a r t e m in pecuniae, pro ecclesiae
refectione m u t u o acceptas, restitutionem erogasse, nec aes alienum in
t o t u m restituere potuisse. Ad libellas vero 2000 q u o d attinet, contendit eas a se pereipiendas esse, quia pecuniae s u m m a m longe maiorem
impenderat pro sacra supellectili. Ceterum tuitus est quod etsi quid, ex
pecunia a Fondo per il culto soluta, et u n o q u o q u e a n n o solvenda,
superesset, id ad se spectaret, quia e x p e n s a s pro cultu ipse tot a n n i s
sustinuerat, ita ut clero n o n aliud a d i u d i c a n d u m esset, nisi s u m m a
libellarum 435, pro expensis q u a s ipse fecerat. Episcopus, ut lis de b o n o
et aequo componeretur, s u u m Provicarium generalem Vallatam misit, qui,
contendentibus auditis, attentis iis q u a e a p a r t i b u s allata atque p r o b a t a
fuerant, detractis vero litis expensis (quas in s u m m a m 25/ computavit),
n e c n o n pecunia soluta pro t a x a cathedratici, seminarii et Ss. Visitationum, h a n c proposuit conclusionem : Libellas 27,809,80, a Fondo per
il culto solutas, ita dispertiendas esse, ut archipresbytero libellae 8244,55,
clero libellae 4248 adiudicarentur. Hae s u m m a e ad expensas, ab u n o
alterove factas, r e s p o n d e b a n t . Cum vero superessent libellae 7208,74,
h a r u m partem, n e m p e libellas 1752, clero, partem aliam, n e m p e libell a s 2850, archipresbytero attribuit; reliquum iudicio Episcopi erogan d u m esse a r b i t r a t u s est . Huic divisioni, a Provicario Generali
propositae, consentire noluit archipresbyter Novia. Ideo Episcopus,
0

S.

Romana

87

Rota

die 21 iulii 1912, decretum edidit, quo (demptis libellis 1000 titulo cathedratici et t a x a e pro seminario) libellae 6000 clero, reliquae libellae
20,809,80 archipresbytero adiudicatae s u n t ; et insuper statuit q u o d
circa libellarum 1482,75 erogationem, q u o t a n n i s pro cultus expensis a
Fondo per il culto archipresbytero solvendarum, ipse archipresbyter,
simul cum d u o b u s sacerdotibus e clero receptitio et Vicario foraneo, sibi
intra mensem exhiberent consilium. At archipresbyter contra decretum
Episcopi ad S u m m u m Pontificem r e c u r s u m habuit, obtinuitque ut lis
a Nostro Sacro Tribunali in p r i m a instantia dirimeretur.
Cum vero Episcopus in suo decreto statuisset ut libellae 1000, ab
archipresbytero Novia iam Episcopo traditae, relinqui deberent pro t a x a ,
partim seminario, partim cathedratico ab eo debita, archipresbyter a u t e m
pro seminario nihil se debere assereret, ideo a Nobis in causa vocatus
est P r o m o t o r iustitiae a p u d N. S. T., qui Seminarii iura t u e r e t u r . Nobis
igitur r e s p o n d e n d u m est dubiis, inter partes concordatis, scilicet:
1) an et quae repartitio facienda sit summae libellarum 27,809, 80,
quam archipresbyter Novia percepit ab administratione, vulgo Fondo
per il culto ; 2) quomodo erogari et a quo administrari debeat annua
assignatio ab eadem administratione in posterum solvenda in casu.
Ad ius quod attinet. - In ecclesiis receptitiis, leges italici gubernii
aboleverunt collegium receptitium, t a n t u m m o d o relinquentes p a r o c h u m ,
qui a n i m a r u m c u r a m in eis h a b e t ; at hae leges, utpote quae contrariae
s u n t legibus ecclesiasticis, coram ecclesia, auctoritate c a r e n t ; ideo a d h u c
collegium cleri receptitii, q u a m v i s suis bonis expoliatum, exstare censetur. Hae receptitiae ecclesiae, q u a e t a n t u m fere in provinciis, olim ad
Neapolitanum r e g n u m pertinentibus, inveniuntur, specialem in iure natur a m habent, q u a m ita Salzano exponit: Le chiese recettizie, nel regno
napoletano, dalla piet dei fedeli sono arricchite di congrue rendite,
da distribuirsi pro rata a coloro che sono addetti al loro servizio. Esse
diconsi o n u m e r a t e o non n u m e r a t e , secondo che sono ammessi ad
esercitarvi le sacre funzioni o un n u m e r o determinato di chierici o
generalmente tutti i preti del luogo ; come pure alcune sono senza
c u r a di anime, od anche con cura, come per io pi suole avvenire .
{Lezione, di Diritto Canonico, vol. II, lez. 25 ). Receptitiae ecclesiae ordin a t i o n i b u s r e g u n t u r quae in Apostolico Brevi Impensa, Pii VII, diei
13 augusti, anni 1824, continentur, necnon singularum ecclesiarum statutis, confectis ad n o r m a m exemplaris, q u o d a n n o 1824, iussu regis
F e r d i n a n d i I ad Ordinarios o m n e s sui regni, ab Episcoporum q u a d a m
congregatione ad hoc constituta, redactum est (cf. Salzano, 1. c ) . Exem
plaris capita, quae ad r e m n o s t r a m faciunt, haec s u n t : Art. II. - H
a

83

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

clero a m m i n i s t r e r in m a s s a comune, e n o n gi divisamente, le rendite


di qualunque natura esse siano, per mezzo di un partecipante, eletto
dal clro stesso, che eserciter tutte le funzioni di procuratore e ne
a s s u m e r il titolo. - Art. V. - Se vi s a r accidentale accrescimento di
rendita, anche per causa di porzioni vuote, alla fine dell'anno, secondo
il reale rescritto 10 n o v e m b r e 1823, il procuratore ne dar piena cogni zione all'Ordinario, il quale ordiner un'eguale partizione fra tutti i
partecipanti, oppure, richiedendolo il bisogno, disporr che o tutti o parte
degli avanzi si applichino a beneficio della chiesa o a riparazioni di
fabbriclie o migliorie di fondi, o sacri arredi o altro secondo il bisogno
di essa. Art. VIII. - Per le spese di chiesa, coltivo di fondi, e di
q u a l u n q u e n a t u r a esse siano, come a n c h e per l ' i n t r o d u z i o n e delle liti,
d e b b a (il procuratore) esserne autorizzato dal clero, per mezzo di rego lare conclusione. Art. XIII. - T u t t e le spese erogate, all'infuori dei
pubblici pesi e delle porzioni ai partecipanti, senza autorizzazione del
clero, a n d r a n n o a carico del procuratore .
R e b u s sic stantibus, a p p a r e t quod archipresbyter, n o n independenter a clero receptitio potest b o n a ecclesiae libere administrare, sed
t a n t u m simul cum clero, ideoque neque, inaudito clero receptitio, se litibus
cum gubernio implicare poterat, n e q u e expensas, cum gravi ecclesiae
onere, sustinere. P a r o c h u s ergo Novia in actione contra administrationem, quae dicitur Fondo per il Culto, p r o m o v e n d a , ecclesiae s u a e iura
defensurus, receptitii cleri loci Vallatae a s s e n s u m obtinere debebat, sive
iure communi iuxta illud: Quod omnes attingit, ab o m n i b u s debet
probari , sive iure particulari ecclesiae receptitiae (cf. art. VIII, s. c ) .
Imo sui superioris ecclesiastici obtinere licentiam debuerat, nec poterat
expensas ingentes facere nisi servatis solemnitatibus iuris, eo magis
quod propter h a s se debuerit debitis onerare. Pactum autem, q u o d cum
suo advocato archipresbyter iniit (cuius vi, ei quinquaginta pro q u o q u e
centenario solvere debuit), est contra iuris p r a e s c r i p t u m ; advocatis enim
vel emere lites vel de immodica rei litigiosae p a r t e sibi vindicanda
pacisci, nefas est, tum in iure ecclesiastico t u m in civili; q u i n i m o tale
p a c t u m est omnino irritum (1. Sumptus, 55 ff., de pactis et 1. salarium
ff. mandati, ut habet Reiffenstuel, Ius can. univ., lib. I; Decret., t i t . X X X V I I ,
par. II, n. 43, cf. etiam Cod. 1. C, can. 1665, et Cod. Civ. lt., art. 1458).
U n d e opportune provicarius generalis dioecesis, can. Antonius Freda,
e m o l u m e n t u m pro advocato archipresbyteri ad 25 libellas pro u n o q u o q u e
centenario reduxit. Hic de cetero, qui omnia accurate perpendit, clero
libellas 4248 attribuit, m a x i m a m a u t e m partem ipsi archipresbytero.
Stricto enim iure erga illum uti n e q u i m u s , quia, quidquid sit de m o d o

S.

Romana

Rota

89

non legitime servato in facto, eius agendi ratio m a g n a m ecclesiae receptitiae attulit utilitatem. Insuper q u a m v i s Episcopus testetur: Tl reve r e n d o Vittorio Novia, arciprete di Vallata, nella causa s o s t e n u t a contro
il tondo per culto, non ha mai interpellato il clero (Docum. nov.,
1.8 mart. 1918), t a m e n verum est quod clerus receptitus optime sciebat
quae archipresbyter pro s u a ecclesia adversus administrationem vulgo
Fondo per il culto agebat. Hoc manifeste constat ex Uteris eiusdem Episcopi ipsi archipresbytero missis, sub die 12 ianuarii 1912, in q u i b u s
legitur : Manifester intanto al reverendo clero lo stato delle cose,
onde si m a n t e n g a calmo e tranquillo (Summ, pro Novia, pag. 29,
doc. VI). Quae a u t e m ad lites s u s t i n e n d a s documenta necessaria essent,
archipresbytero Episcopus suppeditabat, ut ipse concedit; adeo luculenter apparet quod ille non t a n t u m sciebat, sed etiam r a t i o n e m agendi
archipresbyteri a p p r o b a b a t . Ad clerum ergo receptitium quod pertinet,
in casu applicari p o s s u n t principia: A p p r o b a t u r quod a sciente n o n
r e p r o b a t u r (Leg. Si ab initio, 10 ff. qui satis d. cogant); Qui n o n
contradicit et patitur, cum possit vetare, censetur consentire (Leg. 5,
Cod. de nupt.); Non videtur contradicere qui iustam causam contra dicendi non habet (Leg. Dotem, 38 ff. solut. matrim.). Ex alia parte
archipresbyter Novia bene egit, q u a n d o litem contra publicum aerarium
pro cultus expensis excitavit, cum b o n u m evidens suae ecclesiae .id
postulasset; imo si m a n d a t u m ad litem a clero receptitio petivisset, hic
minime potuisset illud denegare, cum et ipse bonum ecclesiae procurare
t e n e a t u r : u n d e aequitas n o n sinit quod receptitiae ecclesiae c o m p a r a t a
utilitas sit cum gravi d a m n o illius qui illam procuravi!. At nullum ius
archipresbytero favet relate ad t a x a m pro seminario solvendam, quod
ille facere detrectat; eidem enim i n c u m b e b a t probandi, t a x a m illam,
(quae a n n o 1749 constituta fuit in a n n u a s u m m a libellarum 76.56) a se
non amplius deberi, quod n o n facit. Referre sufficiat q u a e de h a c re
habet Card. De Luca : Illud a u t e m pro regula generali statuendum
est, quod, ubi speciale i n d u l t u m Sedis Apostolicae limitationem (semi naristici) n o n suadeat, nulla d a t u r privilegiativa exemptio (Adnot.
ad Conc. Trid., Disc. 25, n. 12). Ceterum h u i u s m o d i t a x a n o n est sua
n a t u r a p e r p e t u a ; Concilium enim Trid. (Sess. 23, C. 18, de Ref.), uti
scribit idem auctor (Disc. 88, n. 7, De Benef.), e a t e n u s mandavit huius modi contributionem beneficiorum pro sustentatione Seminarii, qua t e n u s n o n posset aliunde consultum esse, et t a n q u a m per r e m e d i u m
subsidiarium : proinde nihil iuvat opponere in casu, huiusmodi taxam
ab a n n o 1822 non a m p l i u s Seminario fuisse p e r s o l u t a m ; nam etiamsi
hoc verum esset (quod p r o b a t u m non est), cum seminaristici solutio a
A C T A , v o l . X I I , n. 3. 1-3-920.

90

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiate

Seminarii pendeat inopia, Episcopus potest h a n c t a x a m vel minuere,


vel augere, vel etiam auferre. Ad r e m ergo nil p r o b a t id quod de seminaristico nulla mentio h a b e a t u r in schemate, quod archipresbyter in medium
affert, vulgo Piano per la numerazione per la chiesa recettizia di Vallata, a norma delle istruzioni approvate da S. Maest nel 18 novembre 1822, quia istius schematis silentium a r g u m e n t u m mere negativum
praebet, d u m e contra ad seminaristici abolitionem d e m o n s t r a n d a m ,
a r g u m e n t u m positivum a t q u e directum debet afferri.
Quod vero s e c u n d u m d u b i u m respicit, in o m n i b u s videtur p r o b a n d a
Episcopi dispositio in suo decreto statuta. Episcopi enim, utpote supremi
administratoris b o n o r u m ecclesiasticorum suae dioecesis, est condere
leges, tam in synodo, q u a m extra synodum, pro a e q u a partitione vel administratione bonorum eorumdem (cf. Lucidi, De Visit. Sacr. Lim., Cap. 7,
n. 268); idque etiam ex iure c o m m u n i (cf. etiam can. 1519, 1,1. G.). In
casu vero hoc potest E p . S. Angeli de Lombardis etiam vi s t a t u t o r u m ,
de q u i b u s s u p r a (cf. art. V super relatum pro ecclesiis receptitiis).
Ad factum quod attinet. - Doctrinam, q u a m s u p r a exposuimus, casui
nostro applicantes, decretum Episcopi S. Angeli de Lombardis sub die 21
mensis iulii a n n o 1912 ut n o r m a m pro r e p a r a t i o n e facienda s u m i m u s ,
s u m m a e quam archipresbyter percepit ab administratione civili, et
etiam pro n o r m a erogandi a t q u e administrandi a n n u a m pecuniam ab
eadem administratione in posterum solvendam. Iudex a u t e m ecclesiasticus sententias ab auctoritate civili latas corrigere vel i m m u t a r e nequit
nisi in his quae iuri ecclesiastico contraria s u n t vel evidenti iustitiae.
Sententia vero q u a m archipresbyter Novia in sui favorem a foro civili
obtinuit, in hoc t a n t u m iuri ecclesiastico contradicit, quod e x p e n s a s , a
clero receptitio factas, minime spectat, nec iura recognoscit, q u a e in
ipsa ecclesia, eiusque b o n o r u m administratione ad clerum pertinent. In
his ergo sententia fori civilis e m e n d a n d a est, ita ut expensae omnes,
q u a s ille pro cultu ecclesiae parochialis habuit, eidem sint reficiendae,
eiusque iura sarcienda. Ideo libellae 4248, pro expensis, q u a s clerus
sustinuit, legitime eidem assignandae sunt, et p r o b a n d a est computatio
q u a m Provicarius generalis dioecesis, r e b u s o m n i b u s perpensis, in sua
condicione statuit atque Episcopus probavit. Ceterum h a n c ipsam computationem recte factam esse, concessit p a t r o n u s Cleri receptitii. Non
p o s s u n t autem clero receptitio assignari libellae 1752 pro servitio ecclesiastico, seu, ut dicitur in decreto Episcopi, per compenso delle funzioni,
quia nullam pecuniae p a r t e m propter h u n c titulum, civilis administratio
restituit. Standum insuper est decreto Episcopi relate ad libellas 1000 pro
cathedratico et taxa seminarii, q u a m v i s Provicarius generalis aliquanto

S.

Romana

Rota

91

plus assignaverit; ad Episcopum enim pertinet h a n c rem definire. Reliqua


omnis pecunia archipresbytero Novia est adiudicanda, qui, cum satisfecerit
Episcopo et clero, pro se retinere potest q u a e a gubernio ipse vindicavit.
Circa vero pecuniae s u m m a m , q u a e singulis annis a civili administratione, vulgo Fondo per il culto, solvenda est, sive pro ecclesiae manutentione, sive pro cultus expensis, Episcopus ita in suo decreto s t a t u i t :
Che u n a Commissione, composta dal Sig. Arciprete, da un sacerdote
pensionato, da un sacerdote n o n pensionato e dal Vicario F o r a n e o ,
Nostro rappresentante, fra lo spazio di un mese, presenti in Curia un
bilancio preventivo per la ripartizione della s o m m a di L. 1482.75. Nel
compilarlo si tenga presente che nulla deve m a n c a r e per la decenza
e lo splendore del Culto, senza tralasciare di stanziare un fondo per
un corso di esercizi annuali, di u n a missione q u i n q u e n n a l e , e per un
quo compenso ai sacerdoti addetti al servizio della Chiesa . Nihil in
his praescriptis invenitur, q u o d iura archipresbyteri vel aliorum laedat,
et Episcopus u s u s est iure s u o ; imo sui muneri satisfecit, cuius est
advigilare administrationi et erogationi b o n o r u m ecclesiasticorum, q u a e
in suo territorio s u n t et suae auctoritati sunt obnoxia, ut supra diximus.
Quibus omnibus in iure et in facto perpensis, Nos infrascripti auditores de T u r n o pro tribunali sedentes et solum D e u m prae oculis habentes,
decernimus, declaramus et definitive sententiamus, ita propositis dubiis
esse respondendum, scilicet:
Ad I: Affirmative, quoad primam partem. Quoad alteram partem
vero: Reparatio fiat ut in decreto Episcopi diei 21 iulii 1912, detractis
tamen, de parte assignata clero, libellis mille septingentis quinquaginta
duabus
(1752),
Archipresbytero adiudicandis.
Ad II : Standum esse decreto Episcopi, cuius erit de administratione
quoque statuere ad normam iuris.
E x p e n s a e h a b e b u n t u r inter p a r t e s compensatae.
Quare m a n d a m u s Ordinariis locorum et ministris T r i b u n a l i u m ad
q u o s spectat, ut exsecutioni m a n d e n t h a n c n o s t r a m definitivam sententiam, et adversus reluctantes procedant ad n o r m a m Sacrorum C a n o n u m ,
et praesertim Codicis Iuris Canonici, lib. IV, tit. XVII, iis adhibitis exsecutivis et coercitivis mediis, q u a e magis efficacia et o p p o r t u n a pro r e r u m
adiunctis esse iudicaverint.
R o m a e , in Sede Tribunalis S. R. Rotae, die 28 februarii a n n o 1919.
Fridericus Cattani-Amadori, Ponens.
P e t r u s Rossetti.
Maximus Massimi.

92

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

S. CONGREGAZIONE

Officiale

DEI RITI

Marted 10 febbraio 1920, nel Palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi all'augusta presenza del Santo Padre, si tenuta la Congregazione Generale dei
Sacri Riti, nella quale gli- Emi e Rmi Signori Cardinali con i Revmi Prelati
Officiali e Consultori Teologi che la compongono, hanno emesso il loro voto
sopra il dubbio del martirio e della cagione del martirio, dei segni o miracoli, dei Servi di Dio Carlo Luanga, Mattia Murumba e Compagni della Uganda,
uccisi, come si asserisce, in odio alla Fede.
Marted 24 febbraio 1930, nel Palazzo Apostolico Vaticano, si tenuta la
Congregazione Ordinaria dei Sacri Riti, nella quale al giudizio degli Emi e
Revmi Signori Cardinali componenti la medesima, sono state sottoposte le
seguenti materie:
1) Intorno alla Causa di Beatificazione, ossia dichiarazione del martirio
del Servo di Dio Michele Abba Ghebre, Sacerdote, aggregato alla Congregazione della Missione di San Vincenzo de' Paoli, ucciso, come si asserisce, i a
odio alla Fede nell'Abissmia.
2) intorno alla revisione degli scritti del Servo di Dio Valentino Paquay, Sacerdote professo dei Frati Minori.

SEGRETERIA DI

STATO

NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre si degnato di
nominare:
31 gennaio 1920. L'Emo sig. Card. Filippo Camassei, Protettore della Confraternita degli Angeli Custodi.
3 febbraio

L'Emo sig. Card. Teodoro Valfr di Bonzo, Protettore dell'Ordine dei Trinitari Scalzi.

Mons. Placido Gobbini e Mons. Gaetano Cicognani, Uditori


di Nunziatura di seconda classe.

Il Rev. P. Giovanni Hudeek, dei Sacerdoti del Ssmo Redentore, e il Rev. P. Giuseppe Noval, dell'Ordine
dei Predicatori, Consultori della Sacra Congregazione di Propaganda Fide,

Diarium

Romanae

Curiae

93

7 febbraio 1920. L' Emo sig. Card. Michele Lega, Protettore della Venerabile
Confraternita della Curia Romana.
10

L'Emo sig. Card. Andrea Frhwirth, Protettore delle Suore


Terziarie Domenicane della Congregazione del
SSmo Rosario, in California.

L'Emo sig. Card. Vittorio Amedeo Ramazzi de Bianchi, Protettore dell'Arciconfratemita di Santa Maria del
Soccorso.
16

Mons. Giuseppe Florczak, Prelato Uditore della Sacra Romana Rota.


23

L'Emo sig. Card. Vincenzo Vannutelli, Protettore dell'Almo


Collegio Capranica.
24

Mons. Giovanni Volpi, arcivescovo titolare di Antiochia,


Consultore della S. Congregazione Concistoriale.

Con Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di nominare:


Protonotari apostolici ad instar participantium :
27
1

31
5
15

marzo 1919. Mons. Zenone Kwiek, della diocesi di Lublino.


dicembre

Mons. Camillo Meichtry, della diocesi di Sion.

Mons. Giuseppe Nautermod, della medesima diocesi.


gennaio 1920. Mons. Giovanni di Dio Pereyra, della diocesi di Cajamarca.
febbraio

Mons. Giorgio Jost, della diocesi di Strasburgo.

Mons. Raffaele Todmi, di Roma.


Prelati Domestici di S. S.:

5
7

24

8
24
26

30

1919. Mons. Giacomo Savage, della diocesi di Dtroit.


Mons. Ernesto Van Dyke, della medesima diocesi.
Mons. Morgan Giuseppe Patrizio Dempsey, della medesima
diocesi.
agosto

Mons. Giorgio Gautier, deH'archidiocesi di Varsavia.

Mons. Mariano Nassalski, della diocesi di Wladislavia.

Mons. Ceslao Meissner, dell'archid. di Gnesna e Posnania.

Mons. Leone Kretschmer, della medesima archidiocesi.

Mons. Roberto Weimann^ della medesima archidiocesi.


novembre
Mons. Giuseppe Florczak, della diocesi di Wladislavia.
gennaio 1920. Mons. Antonio Dos Santos Coelho, della diocesi di Beja.

Mons. Sebastiano Degenbeck, dell'archidiocesi di Monaco


e Frisinga.
luglio

Mons. Gioacchino Poelzl, della medesima archidiocesi.


Mons, Giovanni J. Blair, dell'archidiocesi di Winnipeg.

94

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

3 febbraio 1920. Mons. Patrizio Canili Hayden, della diocesi di Natchez.


9

Mons. Monalduzio Leopardi, della diocesi di Recanati.


10

Mons. Pietro Soracco, della diocesi di Chiavari.


12

Mons. Giovanni Fratini, della diocesi di Loreto.


21

Mons. Emanuele Rivas Mateos, dell'archidiocesi di Burgos.


23

Mons. Bartolomeo Arecco, dell'archidiocesi di Genova.

ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di conferire le seguenti
onorificenze :
La Gran Croce dell'Ordine Piano:
30 gennaio 1920. A S. A. S. il principe Giovanni Schnburg-Hartenstein,
gi Ambasciatore dell'Austria-Ungheria presso
la S. Sede.
La Commenda dell' Ordine Piano :
4 febbraio 1920. Al sig. conte Pietro Vial di SantAgata, dell'archidiocesi
di Napoli.
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
19 gennaio 1920. Al sig. Francesco Agostino Wellesley, della diocesi di Southwark.
10 febbraio

Al sig. Paolo Bergamini, dell'archidiocesi di Modena.


U

Al sig. ing. Maurizio Musso, dell'archidiocesi di Torino.


12

Al sig. cav. Filippo Fausto Marucchi, di Roma.


14

Al sig. dott. Quirino Avelino de Iesus, del patriarcato di


Lisbona.
15

Al sig. Alfredo Tastevin de Nouvel, dell'archidioc. di Parigi.


Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
15 gennaio 1920.
29

30

3 febbraio

-
5

12

Al sig.
Al sig.
Al sig.
Al sig.
Al sig.
Al sig.
Al sig.
Al sig.
Al sig.

Francesco Van Thiel, della diocesi di Bois-le-Duc.


Giovanni K. Barret, dall'arcbidiocesi di Winnipeg.
Gaetano Mezzanotte, dell'archidiocesi di Breslavia.
Enrico Stulemeyer, della diocesi di Harlem.
Leone Ducatteau, della diocesi di Lilla.
avv. Giulio Challamel, dell'archidiocesi di Parigi.
Pio Cavazzi, di Roma.
ing. Ludovico Alessandri, di Roma.
avv. Pietro Antonio Van der Biesen-Schaessmann,
di Olanda.

Diarium

omanae

Curiae

95

20 febbraio 1920. Al sig. Ferdinando Van Ackere, della diocesi di Gand.

Al sig. Felice Brousse, della diocesi di Arras.


21

Al sig. Vittorio Masperi, della diocesi di Brescia.


23

Al sig. Carlo Bouchez, della diocesi di Soissons.


La Gran Croce dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
6 febbraio 1920. Al sig. conte Maurizio Palfiy di Erdod, inviato straordinario
e ministro plenipotenziario, gi Incaricato d'Affari d'Austria-Ungheria presso la S. Sede.
La Commenda dell' Ordine di S. Silvestro Papa :
25 gennaio 1920. Al sig. Alessandro Vanzi, tenente della Gendarmeria Pontifcia.
13 febbraio 1920. Al sig. Pasquale Beato, di Roma.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
7 febbraio 1920. Al sig. rag. Cesare Cavaceppi, di Roma.

MAGGIORDOMATO DI S U A SANTIT
' NOMINE
Con Biglietti di S. E. Rina Mons. Maggiordomo, il Santo Padre si degnato
di nominare:
Camerieri Segreti soprannumerari di S. S. :
20 gennaio 1920. Mons. Domenico Colasanti, della diocesi di Veroli.
27

Mons. Giuseppe Gallenzi, della diocesi di Novara.

Mons. Enrico Quattrocolo, di Roma.


29

Mons. Giuseppe Asti, dell'archidiocesi di Milano.


4 febbraio

Mons. Angelo Serafini, della diocesi di Orvieto.


5

Mons. Carmelo Conte, di Roma.

Mons. Loreto Forti, della diocesi di Rieti.


7

Mons. Antonio Colli, della diocesi di Reggio Emilia.

Mons. Boleslao Puchalski, della diocesi di Brooklyn.

Mons. Felisberto Marcondes Pedrdsa, dell'archidiocesi di


San Paolo.

Mons. Francesco de Mello e Sousa, della medesima archidiocesi.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

96

Camerieri Segreti di Spada e Cappa soprannumerarii di S. S.:


3 luglio 1919. Il sig. marchese Enrico Rappini, di Roma.
23 gennaio 1920. Il sig. marchese Mattia de Oate y Lopez, della diocesi di
Madrid.
28

Il sig. conte Gaetano Paradisi, della diocesi di Veroli.

30

11 sig. conte Eugenio Ardias, dell'archidiocesi di Napoli.


Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S.:

3 gennaio 1920. Mons. Gabriele Migliorini, della diocesi di Vicenza.

Mons. Ilario Rossettini, della medesima diocesi.

Mons. Giovanni Prosdocimi, della medesima diocesi.

Mons. Francesco Dal Santo, della medesima diocesi.

Mons. Giuseppe Arena, della medesima diocesi.


20

Mons. Giacomo Marroni, della diocesi di Veroli.

Mons. Pio Carboni, della medesima diocesi.


3 febbraio

Mons. Ludovico Uberto Maria van Reyckevorsel-van Kessel, della diocesi di Bois-le~Duc.

Mons. Luigi Bortolanza, della diocesi di Treviso.


5

Mons. Antonio Signori, della diocesi di Rieti.


Cameriere d'onore di Spada e Cappa soprannumerario di S. S.:
14 febbraio 1920. Il sig. cav. Francesco Diamilla Magnelli, di Roma.
Cappellano Segreto d'onore di S. S.:
5 febbraio 1920. Mons. Faustino Luchetti, dell'archidiocesi di Fermo.

NECROLOGIO
11 gennaio 1920. Mons. Giacinto Jalaberl, vescovo tit. di Telepte, vicario
apostolico della Senegambia e prefetto apostolico
del Senegal.
10 febbraio

Mons. Giuseppe Antonio Hulka, vescovo di Budweis.

Mons. Giovanni Elli, vescovo di Squillace.


Mons. Placido Col hard, vescovo di Losanna e Ginevra.
11

L'Emo sig. cardinale Aristide Rinaldini.


13

Mons. Luciano Mossard, vescovo titolare di Medea, vicario

apostolico della Cocincina occidentale.


21

Mons. Alessandro Beniamino Zanecchia Ginetti, vescovo


di Teramo.

Annus XII - Vol. XII

1 Aprilis 1920

Num. 4

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA BENEDICTI PP. XV

SACRUM CONSISTORIUM
Die 8 martii 1920, in palatio apostolico Vaticano, h a b i t u m est Consistorium secretum, cuius Acta ex ordine referuntur:
r.

CAMERARIATUS

SACRI S. R.

E.

CARDINALIUM

COLLEGII

R m u s Cardinalis Pompilj perulam Sacri S. R. E. Cardinalium Collegii detulit ac reddidit Ssmo Domino Nostro Benedicto P a p a e XV, qui
eam tradidit R m o Cardinali Boschi, pro hoc a n n o ipsius Sacri S. R. E.
Cardinalium Collegii Camerario.
n.

ALLOCUTIO

Postea Sanctissimus P a t r e s Cardinales allocutus est; et R e v m u s


Cardinalis Vico, Praefectus S. Congregationis R i t u u m , sermonem habuit
de b e a t o r u m Gabrielis a Virgine Perdolente Confessoris, Margaritae
Mariae Alacoque Virginis et I o a n n a e de Arc Virginis, causa.

III.

PROVISIO

ECCLESIARUM

Deinde Ssrnus Dominus Noster h a s , q u a e sequuntur, ecclesias de


proprio p a s t o r e providit, scilicet:
Patriarchali latini ritus ecclesiae Hierosolymae praefecit R. P. D. Aloisium Barlassina, h a c t e n u s episcopum titularem de C a p h a r n a u m .
Metropolitanae ecclesiae Calaritanae, R.
h a c t e n u s archiepiscopum Arborensem.
A C T A , v o l . X I I , n. 4. 1-4-920.

P.

D. E r n e s t u m

Piovella,
8

Acta

98

Metropolitanae

Apostolicae

ecclesiae

Sedis

Commentarium

Coloniensi,

R.

P.

Officiale

D.

Carolum I o s e p h u m

Schulte, h a c t e n u s episcopum P a d e r b o r n e n s e m .
Titulari

archiepiscopali ecclesiae

Trapezwntinae,

R. P. D.

Ioannem

Zucchetti, h a c t e n u s archiepiscopum S m y r n e n s e m .
Titulari episcopali ecclesiae Amathuntinae, R. P. D. Ulyxem

Basche-^

rini, h a c t e n u s episcopum G r o s s e t a n u m .
Titulari episcopali ecclesiae Derbensi, R. P. D. Maximinum Ruiz,
h a c t e n u s episcopum de Chiapas, d e p u t a t u m in auxiliarem Rmi Archiepiscopi Mexicani.
Cathedrali ecclesiae Aquaependenti, R. P. D. Tranquillum Guarneri,
h a c t e n u s episcopum E u r o p e n s e m .
Cathedrali ecclesiae larensi seu S. Elisabeth, R. P. D. I a c o b u m Mae
Closkey, hactenus episcopum Z a m b o a n g e n s e m .
Cathedrali

ecclesiae

Siopolitanae,

R.

P.

D.

Edmundum

Heelan,

h a c t e n u s episcopum Gerasensem ac administratorem eiusdem Siopolitanae dioecesis.


Cathedrali ecclesiae Civitatis Castellanae, Hortanae et Gallesinae,
R. D. Godefridum Zaccherini, cathedralis ecclesiae Imolensis archidiaconum et vicarium generalem Sublacensem.
Cathedrali ecclesiae Grossetanae, R. D. G u s t a v u m Matteoni, vicarium
generalem dioecesis S. Miniati.
Titulari episcopali ecclesiae Onsi, R. D. Salvatorem Ballo, metropolitanae ecclesiae P a n o r m i t a n a e canonicum.
Cathedrali ecclesiae Luxemburgensi, R. D. P e t r u m Nommesch, paroc h u m decanum civitatis Battemburgensis.
Titulari episcopali ecclesiae Nyssenae, R. D. A l e x a n d r u m Cousin,
vicarium generalem dioecesis Anneciensis, electum ad coadiutoris m u n u s
cum iure successionis R. P. D. iacobi Gly, episcopi Mimatensis.
Titulari episcopali ecclesiae Siccensi, R. D. Stanislaum Kostka Lukomski, canonicum metropolitanae ecclesiae P o s n a n i e n s i s , d e p u t a t u m
in auxiliarem E m i ac R m i P. D. E d m u n d i S. R. E. Card. Dalbor, archiepiscopi Gnesnensis et P o s n a n i e n s i s .
Titulari episcopali ecclesiae

Danabensi, R. D. Valentinum

Wojciuh,

canonicum cathedralis Vratislaviensis, d e p u t a t u m in auxiliarem E m i ac


R m i P. D. Adulphi S. R. E. Card. B e r t r a m , episcopi Vratislaviensis.

Acta

Benedicti

PP.

99

XV

Titulari episcopali ecclesiae Paphiensi, R. D. Antonium P o d l a h a


canonicum metropolitanae ecclesiae Pragensis, d e p u t a t u m in auxiliarem
R. P. D. Francisci Kordac, archiepiscopi P r a g e n s i s .
Titulari episcopali ecclesiae Bethsaidensi, R. D. Carolum Kaspar,
ecclesiae metropolitanae Pragensis canonicum, deputatum in auxiliarem
R. P. D. Iosephi Doubrava, episcopi Reginae Gradeeensis.
Titulari episcopali ecclesiae
Mexicani seminarii rectorem.

de

Chiapas, R.

D.

Gerardum

Anaya,

Cathedrali ecclesiae Zuliensi, R. D. Marcum Sergium Godoy.


Titulari episcopali ecclesiae Obbensi, R. D. Dominicum Comin e
congregatione S. Francisci Salesii, d e p u t a t u m in vicarium apostolicum
de Mndez ac Gualaquiza.
Titulari episcopali ecclesiae

Tagastensi, R.

D. Godefridum F r e d e r i x ,

d e p u t a t u m in vicarium apostolicum de Kan-Su septentrionali.

I n s u p e r Beatissimus P a t e r alios etiam, iam renunciatos per Apostolicas sub plumbo Litteras, Sacrorum Antistites publicavit, scilicet:

ARCHIEPISCOPUM :

Tranensem ac Barolensem,
triensem et Tropiensem.

Iosephum

Leo, iam

episcopum

Nico-

EPISCOPOS :

Anotensem, I o a n n e m Me. Cort, coadiutorem episcopi Altunensis.


Monopolitanum,

Augustinum

Migliore,

iam

episcopum

titularem

Domitianopolitanum.
Iajfnensem,

Iosephum

Brault.

IV. - SACRI PALLII EXPOSTULATIO ET CONCESSIO

T a n d e m Beatissimus P a t e r s a c r u m Pallium expostulatum concessit


ecclesiis : patriarchali Hierosolymitanae et metropolitanis
ritanae,

Coloniensi.

Tranensi,

Cala-

100

Acta

Apostolicae

Sedis

LITTERAE

Commentarium

Officiale

APOSTOLICAE
I

INSULA CLEBES EIQUE CONTINENTES

MINORES

INSULAE

VICARIATU

APO-

STOLICO BATAVIENSI SEPARANTUR ET IN NOVAM PRAEFECTURAM APOSTOLICAM DE CLEBES NUNCUPANDAM ERIGUNTUR.

B E N E D I C T U S P P . XV
Ad futuram rei m e m o r i a m . Nobis s u p r e m u m Ecclesiae clavum
obtinentibus illud imprimis cordi est, ut christiani gregis tutiori custodiae ex aucto P a s t o r u m n u m e r o provideamus. Cum igitur, ad nomen
christianum in I n d i a r u m Neerlandicarum insulis latius atque citius prop a g a n d u m , o p p o r t u n u m visum sit consilium territorium Vicariatus Apostolici Bataviensis, h u c u s q u e iam pluries d i s m e m b r a t u m , ulteriori divisioni subiicere, ab eodem I n s u l a m Clebes aliasque eidem adiacentes
separando, ex q u i b u s nova efformaretur Praefectura Apostolica, aliis
operariis evangelicis assignanda ; Nos, o m n i b u s rei momentis attento ac
sedulo studio perpensis cum VV. F F . NN. S. R. E. Cardinalibus negotiis
P r o p a g a n d a e Fidei p r a e p o s i t i s , h a e c quae infrascripta sunt decern e n d a existimavimus. Nimirum, ex certa scientia et m a t u r a deliberatione Nostris deque Apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, praes e n t i u m vi p e r p e t u u m q u e in m o d u m , I n s u l a m vulgo Clebes eidemque
continentes alias minores Insulas a Vicariatu Apostolico Bataviensi
s e p a r a m u s , easque in Praefecturam Apostolicam de Clebes n u n c u p a n d a m erigimus. P r o p t e r e a volumus, ut haec nova Praefectura Apostolica
de Clebes intra fines suos residentias civiles vulgo de Menado ac de
Clebes cum adnexis (Onderhoorigheden) complectatur, e a n d e m q u e Missionariorum a Sacro Corde Iesu apostolicis curis committimus. P o r r o
haec s t a t u i m u s , decernentes praesentes Litteras Nostras firmas, validas
atque efficaces semper exstare ac p e r m a n e r e , suosque plenos atque
integros effectus sortiri a t q u e obtinere, illisque ad quos pertinent sive
pertinere p o t e r u n t plenissime suffragari, sicque rite iudicandum esse
ac definiendum, i r r i t u m q u e ex n u n c et inane fieri si q u i d q u a m secus
super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter, attent a r i contigerit. Non obstantibus contrariis quibuscumque.
Datum R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m sub annulo Piscatoris, die
XIX novembris MCMIX, Pontificatus Nostri anno sexto.
P.

CARD.

GASPARRI,

a Secretis Status.

Acta

Benedicti

PP.

XV

101

II
IN IAPONIGO IMPERIO APOSTOLICA DELEGATIO CONSTITUITUR EIDEMQUE ETIAM
COREA ET INSULA FORMOSA COMMITTUNTUR.

BENEDICTUS P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei memoriam. Quae catholico nomini a e t e r n a e q u e
fidelium saluti bene, prospere ac feliciter eveniant, ea ut m a t u r e p r a e stemus, Nos a d m o n e t supremi Apostolatus m u n u s , quo in terris, licet
immeriti, fungimur. Hoc ducti consilio, fidei catholicae incremento per
universum t e r r a r u m orbem advigilamus et ad populos etiam longo
disiunctos spatio oculos mentis Nostrae convertimus. I a m vero minime
Nos latet fidem catholicam iam pridem in l a p o n i a m a divo Francisco
Xaverio invectam illas illustrasse gentes, postea vero teterrimis obten e b r a t a m calamitatibus diu delituisse, donec denuo, superiore saeculo,
veluti n o v a felicioris aetatis a u r o r a populis illis illuxit. Neque i g n o r a m u s a n n o MDCCCLXXXXI fel. rec. Decessorem Nostrum Leonem P P . X I I I
ut enascenti illi Ecclesiae r o b u r adderet, ecclesiasticam in eodem Imperio hierarchiam excitasse, Metropolitana Sede in u r b e Tokiensi, u n i versae regionis prncipe, constituta. Nunc a u t e m n o n sine m a g n a laetitia
comperimus, aliis ibi institutis Missionibus novisque eo missis Evangelii praeconibus, uberrimos in illis insulis catholicam religionem progressus obtinuisse, ideoque in eam m e n t e m venimus christianum n o m e n
in illis regionibus singulari Pontificiae voluntatis significatione firmare.
Idcirco, collatis consiliis cum VV. F F . NN. S. R. E. Cardinalibus negotiis
P r o p a g a n d a e Fidei praepositis, ut, novo supposito robore a t q u e impulsu
submoIisque q u a e forte obstent difficultatibus, amplioribus vigeat religio
incrementis, pariterque ut benevolam propensionem Nostram erga I a p o niae nobilissimam gentem t e s t e m u r luculenter, Motu proprio a t q u e ex
certa scientia et m a t u r a deliberatione Nostris deque Apostolicae Nostrae
potestatis plenitudine, p r a e s e n t i u m vi constituimus, ut Apostolica Delegatio in Iaponico Imperio h a b e a t u r , h u i u s q u e vigilantiae et curis, p r a e t e r
Iaponicam regionem universam, Coream etiam F o r m o s a m q u e insulam
committimus. Decernentes p r a e s e n t e s Litteras firmas, validas a t q u e
efficaces semper exstare ac p e r m a n e r e , suosque plenos atque integros
effectus sortiri a t q u e obtinere, illisque ad q u o s pertinent, sive pertinere
poterunt, n u n c et in p o s t e r u m plene suffragari ; sicque rite iudicandum
esse ac definiendum, i r r i t u m q u e ex n u n c et inane fieri, si q u i d q u a m

102

Actu Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter vel ignoranter


contigerit attentari. Non o b s t a n t i b u s contrariis q u i b u s c u m q u e .
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m s u b a n n u l o Piscatoris, die
XXVI

novembris MCMXIX, Pontificatus Nostri a n n o sexto.


P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

III
B SEIUNCTIS

BEURONENS1 CONGREGATIONE ABBATIIS

REGINAE CAELI
BRASILIENSI,

DE

LOVANIO

ABBATIA SANCTI

DE

MARETIOLO ET

ITEMQUE E SEPARARI, A CONGREGATIONE


ANDREAE DE ZEVENKERKEN

PROPE

BRUGAS, NOVA EFFORMATUR CONGREGATIO BENEDICTINA TITULO ANNUNTIATIONIS BEATAE MARIAE VIRGINIS.

B E N E D I C T U S P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei m e m o r i a m . Ordo a divo Benedicto fundatus,
nimirum a P a t r i a r c h a Monachorum Occidentalium, iugiter per saecula
ab illius erectione ad n o s t r a u s q u e t e m p o r a , eximiis t u m de Ecclesia
Dei, t u m de civili societate meritis inclaruit. Coenobia illius, piorum
monachorum sanctimonia et virtutibus celeberrima, t u t u m , licet inter
b a r b a r o r u m incursiones, h u m a n i s Uteris et disciplinis atque artibus asylum p r a e b u e r u n t ; n e q u e in d u b i u m vocari potest gravi illa t e m p e s t a t e
in u n i v e r s a m fere E u r o p a m sapientiae l u m e n e Benedictinis claustris
emicuisse. I u r e igitur meritoque R o m a n i Pontifices Nostri Decessores
erga Ordinem sancti Benedicti grati animi sensus exhibere m a t u r a r u n t
a t q u e Abbatias Ordinis singularibus privilegiis nobilitarunt, a u x e r u n t .
Nos quidem, hoc sapienti ducti consilio, ea decernere satagimus q u a e
in Ordinis enunciati Congregationum b o n u m atque e m o l u m e n t u m cedant,
cumque, ob t e m p o r u m vicissitudines et m u t a t u m p l u r i u m E u r o p a e
n a t i o n u m statum, in praesens contingat ut Abbatiae Benedictinae de
Maretiolo et Reginae Caeli de Lovanio ad Congregationem Beuronensem pertinentes, nec n o n Abbatia Sancti A n d r e a e de Zevenherken, p r o p e
Brugas, ad Congregationem Brasiliensem pariter Ordinis sancti B e n e dicti iuncta, enixas Nobis preces porrexerint, ut separatae a Congregationibus q u i b u s h u c u s q u e unitae erant, in u n a m n o v a m Congregationem efformandam, ex i m p e t r a t a Apostolica venia, coire queant, Nos
optatis his a n n u e n d u m , q u a n t u m in Domino p o s s u m u s , existimavimus.

Acta Benedicti

PP.

XV

103

Q u a e cum ita sint, collatis consiliis cum VV. F F . NN. S. R. E. Cardinalibus Congregationi de Religiosis praepositis auditoque suffragio
dilecti filii Abbatis P r i m a t i s Ordinis sancti Benedicti, cui rite commiss u m est negotium omnia rei adiuncta perpendendi, haec q u a e s e q u u n t u r
Apostolica Nostra auctoritate per praesentes s t a t u i m u s . - I. Abbatiae
sancti Benedicti de Maretiolo et Reginae Caeli d Lovanio e Congregatione Beuronensi s e p a r a n t u r in p e r p e t u u m ; pariter in p e r p e t u u m Abbatia sancti Andreae de Zevenkerken e Congregatione Brasiliana seiungitur. - II. H a e tres Abbatiae u n a m in posterum Congregationem Ordinis
sancti Benedicti efformabunt, q u a e praesentium Apostolicarum Litter a r u m .vi canonice erigitur sub titulo Annuntiationis Beatae Mariae
Virginis, e a n d e m q u e v o l u m u s ad Confoederationem Benedictorum nigrorum, a e q u o iure ac ceteras Congregationes, pertinere. - III. T a m Congregatio B e u r o n e n s i s , q u a m Congregatio Brasiliensis, per praesens
d i s m e m b r a t i o n i s actum, nullum omnino detrimentum in suis iuribus ac
privilegiis, qua Congregationes, referant, iisque piene u t i a n t e a fruantur
- IV. Monachis et conversis Abbatiarum praedictarum, qui novae Congregationi n o m e n dare noluerint, fas siet ut, i n t r a sex menses a praesentium Literarum Nostrarum publicatione, t r a n s e a n t in ea Monasteria
q u a e ipsi sibi elegerint ex Abbatiis Congregationis cui h u c u s q u e adhaeserunt, impetrato consensu Abbatis et praepositi Conventus ac Monasterii ad quod t r a n s i r e velint, servatisque ceteris de iure servandis. V. Qui ita transire voluerint professi votorum simplicium bona s u a sine
fructibus m a t u r a t i s ad n o v u m Monasterium transferant. B o n a vero, si
q u a e Monasterio professionis e o r u m legitime dono dederint, huic remaneant. Si q u o d in hoc negotio oriatur d u b i u m vel difficultas, res comp o n a t u r inter Abbates a u t ad s a c r a m Congregationem de Religiosis
deferatur. - VI. Professi qui in propria Monasteria, lege obstante civili,
redire n u n c prohibeantur, et in aliud Monasterium transire nolint, a u t
ibi n o n recipiantur, in Monasteriis Congregationis respectivae degant,
d o n e c reditus eis pateat. Sed pro eorum sustentatione Monasterium
professionis, quod ad victum et vestitum, aequam compensationem
praestare t e n e a t u r si religiosi laboribus impares existant a u t extraordinariis expensis indigeant. - VII. De c o m m u n i aerario Congregationis
B e u r o n e n s i s Monasteriis modo ab ea separatis p a r s pecuniae n u m e r e t u r , q u a e , debitis solutis, eis obtingit. - VIII. Suffragia pro defunctis,
q u a e h u c u s q u e c o m m u n i a erant, in posterum quaelibet Congregatio
pro suis t a n t u m persolvat; u n u m t a n t u m pro d u o b u s fundatoribus Congregationis Beuronensis in separatis ab ea Monasteriis Maretiolensi et
Lovaniensi retineatur et legatur memoria erectionis Abbatiae Beuro-

104

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

nensis. - IX. Abbatia Monialium sanctae Scholasticae de Maredret a


Congregatione B e u r o n e n s i i n d e p e n d e n s esto, et dilecto filio Abbati Primati Ordinis interim subiecta r e m a n e a t , q u o u s q u e ab h a c Sancta Sede
aliquid definitive s t a t u a t u r . H a e c s t a t u i m u s , edicimus, m a n d a m u s ,
decernentes praesentes Literas firmas, validas a t q u e efficaces semper
exstare ac p e r m a n e r e , s u o s q u e plenos a t q u e integros effectus sortiri
atque obtinere, illisque ad quos" pertinent, sive pertinere poterunt, n u n c
et in p o s t e r u m amplissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac
definiendum, i r r i t u m q u e ex n u n c et inane fieri, si q u i d q u a m secus super
his, a. quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari
contigerit. Non o b s t a n t i b u s Constitutionibus et Ordinationibus Apostolicis, ceterisque o m n i b u s speciali licet atque individua mentione ac
derogatione dignis in contrarium facientibus q u i b u s c u m q u e .
D a t u m R o m a e a p u d sanctum P e t r u m s u b a n n u l o Piscatoris, die
XX februarii MCMXX, Pontificatus Nostri anno sexto.

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

IV
ECCLESIA SANCTI FRANCISCI ASSISIENSIS, MINORUM CONVENTUALIUM, CRACOVIAE, BASILICAE MINORIS DIGNITATE AC TITULO HONESTATUR.

BENEDICTUS P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei m e m o r i a m . Cracoviae in Polonia sacra exstat,
cum continenti claustro, aedes, quae, t u m antiquitate, t u m molis amplitudine, t u m artis m o n u m e n t i s , t u m g e r m a n a christianae plebis religione
praefulgens, iure meritoque inter potiora Poloniae templa r e c e n s e t u r ;
q u a m q u e religiosa familia F r a t r u m Minorum Conventualium, veluti
a l m a m o m n i u m sui Ordinis in Polonia ecclesiarum m a t r e m et altricem,
colit a t q u e agnoscit. Et re quidem vera sacra haec aedes p r i m a in Poloniae regno F r a t r e s Conventuales excepit, eosque misit ad alias ecclesias
in ipsius regni provinciis fundandas. Inde primi ex Polonica gente Minores Conventuales, divinis h u m a n i s q u e disciplinis imbuti et fidei propagandae studio ducti, ad longinquas Lithuaniae et Russiae plagas prodierunt,
sollertes in messem Domini operarii, quorum nonnulli, q u a m severant
frugem, irrigare sanguine n o n dubitarunt, gloriosum pro Christi nomine
m a r t y r i u m obeuntes. Ecclesia autem a Boleslao Pudico rege, a n n o MCCLVII

Acta

Benedicti

PP.

XV

105

erecta et Conventualibus F r a t r i b u s donata, primum dicata est S S m o Christi Corp.ori, postea divi Francisci Assisiensis titulum assumpsit, eandemque per longam saeculorum seriem Cracovienses Antistites et Poloniae
Reges ac proceres novis continuis operibus a u x e r u n t et privilegiis singularibus d e c o r a r u n t Illud quidem m e m o r a r e iuvat ecclesiam ipsam,
licet gravissimas vicissitudines perpessam et modo hostili m a n u spoliat a m , modo igni c o n s u m p t a m , nihilominus n u n q u a m funditus fuisse deletam vel obliteratam, et brevi, favente Deo, ad pristinum decus rediisse.
Medio etiam saeculo n u p e r elapso, i m m a n e eam incendium vastavit, sed,
corrogata protinus a civibus universis stipe, novo et maiori in praesens,
a fundamentis restituta, splendore renidet. Mirificis artis m o n u m e n t i s
dives et pretiosa supellectile referta, sacra ipsa aedes pluribus Beatorum Caelitum relliquiis nobilitatur. Corpora F r a t r u m Minorum Conventualium in odium fidei a Tartaris necatorum in ea asservantur, ibique
etiam sepulchra a d s u n t plurium piorum Poloniae Principum a t q u e in
primis sepulchrum Boleslai Pudici regis. Pervetusta imago Dolorosae
Virginis in ligno depicta, multis miraculis et caelestibus signis inclyta,
s u r a m a q u e populi veneratione celeberrima, in eiusdem templi praenobili
sacello exstat, e a n d e m q u e ad iconem in visendam t u r m a t i m , etiam e longinquis regionibus, fideles confluunt. Iamvero cum dilectus filius Marianus Sobolewski, custos Conventus et rector ecclesiae F r a t r u m Minorum
Conventualium Cracoviae, de consensu S u p e r i o r u m et vota exprimens
u n i v e r s o r u m F r a t r u m Provinciae Polonicae n u n c resurgentis, Nos enixis
precibus flagitaverit, ut ecclesiam ipsam sancti Francisci Assisiensis ad
titulum et dignitatem Basilicae Minoris evehere dignaremur, Nos, animo
repetentes gloriosas inclyti illius templi memorias, optatis his a n n u e n dum ultro libenterque existimavimus. Quae cum ita sint, collatis consiliis cum VV. F F . NN. S. R. E. Cardinalibus Sacris t u e n d i s Ritibus
praepositis, Apostolica Nostra auctoritate, praesentium vi p e r p e t u u m q u e
in m o d u m , ecclesiam in h o n o r e m sancti Francisci Assisiensis Deo dicat a m in civitate Cracoviensi, coenobio continentem Ordinis F r a t r u m Minor u m Conventualium, Basilicae Minoris titulo ac dignitate condecoramus,
singulis privilegiis a t q u e honorificentiis illi attributis quae Minoribus
Almae h u i u s Urbis Basilicis de iure competunt. Haec concedimus, edicimus, decernentes praesentes Nostras Literas firmas, validas et efficaces
semper exstare ac p e r m a n e r e , suosque plenos atque integros effectus
sortiri a t q u e obtinere, illisque ad q u o s pertinent, sive pertinere poterunt, n u n c et in posterum amplissime suffragari; sicque in praemissis
rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex n u n c et i n a n e fieri
si q u i d q u a m secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

106

vel ignoranter attentari contigerit. Non o b s t a n t i b u s contrariis quibuscumque.


D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m s u b annulo Piscatoris, die
XXIII

februarii MCMXX, Pontificatus Nostri a n n o sexto.

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

V
TEMPLUM ABBATIALE BEATAE MARIAE VIRGINIS IN CAELUM ASSUMPTAE, LOCI
ETTAL IN BAVARIA, AD BASILICAE MINORIS DIGNITATEM EVEHITUR.

B E N E D I C T U S P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei m e m o r i a m . - Inter potiora atque illustriora Bavariae sanctuaria templum illud iure meritoque accensetur, quod, in honor e m Beatae Mariae Virginis in Caelum A s s u m p t a e erectum penes abbatiam Ordinis sancti Benedicti, loci vulgo Ettal appellati, prostat. H a c
e n i m in s a c r a aede a n t i q u a populi religione colitur statua ex m a r m o r e
Virginis Deiparae, q u a m specie formosissimam et ore suavissimam, a
P i s a n a e scholae artificibus sculptam, saeculo decimoquarto Lodovicus
B a v a r u s i m p e r a t o r ex Italia asportasse fertur. T r a d i t u m q u o q u e est
i p s u m Imperatorem enunciatam s t a t u a m brachiis gestantem, ecclesiae
et continentis monasterii fundamenta iecisse. Ab eo t e m p o r e ad praesens usque a e v u m , ob gratias et prodigia t h a u m a t u r g a e Virginis intercessione p a t r a t a , innumeri t u r m a t i m ad Ettalense t e m p l u m confluxere
fideles, non modo ex t o t a Bavaria, sed ab Austria, Hungaria, Germania,
aliisque dissitis regionibus. Ecclesia a u t e m saeculo decimoctavo a fund a m e n t i s restituta, c a m p a n a r i a turri et sacrario a gubernio Bavarico
ingenti s u m p t u munita, divite q u o q u e et copiosa sacra supellectili pollet.
Neque silentio p r a e t e r e u n d u m a r b i t r a m u r plures R o m a n o s Pontifices
Nostros Decessores conspicuis ipsum s a n c t u a r i u m privilegiis a t q u e indulgentiis nec non reliquiis insignibus locupletasse. Ettalense monasterium
q u i n q u e post saecula a fundatione, a n n o MDCCCIII, per nefas suppressum, ineunte praesenti saeculo, abbatis Schyrensis et Baronis de CramerHlett opera et pecunia i n n o v a t u m , n u n c seminario et gymnasio publico
g a u d e t pro iuvenibus in Ecclesiae spem et civilis societatis b o n u m instituendis. Neque i n t e r r u p t a m a n e t frequentia peregrinorum ad sanctuarium Virginis u n d i q u e o c c u r r e n d u m , atque inde veluti e fonte perenni

Acta Benedicti

PP.

XV

107

i n n u m e r a in christianam plebem charismata p r o m a n a n t . Quare, cum


dilectus filius Willibaldus Wolfsteiner, h o d i e r n u s a b b a s coenobii Ettalensis, Ordinis sancti Benedicti, vota exprimens m o n a c h o r u m s u o r u m ,
ad fovendam a u g e n d a m q u e Bavarici populi erga Virginem pietatem,
enixis Nos precibus flagitaverit, ut suo continuam monasterio ecclesiam, A s s u m p t a e in Caelum Virgini dicatam, titulo ac dignitate Basilicae
Minoris cohonestare dignemur, hisque precibus gravissima accedant
suffragia t u m Ordinarii Monacensis et Frisingensis, t u m A b b a t i s Primatis Ordinis sancti Benedicti, Nos, animo repetentes inclytas celeberrimi illius sanctuarii memorias, optatis his a n n u e n d u m ultro libenterque
existimavimus. Quae cum ita sint, collatis consiliis cum VV. F F . NN.
S. R. E. Cardinalibus sacris tuendis Ritibus praepositis, abbatialem
ecclesiam, Ettalensi monasterio Ordinis sancti Benedicti continentem,
Deo sacram in h o n o r e m Beatae Mariae Virginis in Caelum Assumptae,
Apostolica Nostra auctoritate, praesentium vi p e r p e t u u m q u e in m o d u m ,
ad titulum ac dignitatem Basilicae Minoris evehimus, illique o m n i a ac
singula privilegia atque honorificentias tribuimus, q u a e Minoribus almae
h u i u s Urbis Basilicis de iure competunt. Haec concedimus, edicimus,
m a n d a m u s , decernentes praesentes Literas Nostras firmas, validas a t q u e
efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque integros
effectus sortiri a t q u e obtinere ; illisque ad quos pertinent, sive pertinere
poterunt, n u n c et in p o s t e r u m amplissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex n u n c et inane fieri si quidq u a m secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignor a n t e r a t t e n t a r i contigerit. Non o b s t a n t i b u s contrariis q u i b u s c u m q u e .
D a t u m R o m a e apud s a n c t u m P e t r u m s u b a n n u l o Piscatoris, die
XXIV februarii MCMXX, Pontificatus Nostri a n n o sexto.

P.

CARD.

GASPARRI,

a Secretis Status.

108

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

EPISTOLAE
I
AD R. D. DOMINICUM MARIANI, PRAELATUM DOMESTICUM,

CUIUS OPUS CATE^

CHISTICUM LAUDIBUS PROSEQUITUR.

Dilecte fili, salutem et apostolicam benedictionem. Edito in lucem


tertio volumine t u a r u m de Catechismo lectionum, opus tu quidem conciusisti cui videmus meritam dari laudem praeclarae cuiusdam opportunitatis. Quisquis enim de salute sollicitus est studiosae iuventutis,
hodie ex disciplina laica, ut aiunt, tantis obnoxiae periculis, p l u r i m u m
interesse intelligit, ut qui praesertim e scholis elementorum excesserunt,
diligenter, magistro Clero, institutis sanctae religionis informentur. H a n c
tu ob causam, ut profitens in prooemio, te contulisti ad scribendum,
eo consilio ut plenam explicationem d u m t a x a t doctrinae christianae
adolescentulis nostris offerres, recte existimans, qui bene se cognitione
veritatis armassent, ipsos facile suam fidem ab impugnatione defensuros. Nec vero neglexisti inimicos, hoc tempore, catholicae fidei praecipuos eosque in duplex g e n u s dispertitos, in texendo isto opere, attendere, adversus u t r o s q u e convincens catechismi catholici et dogmata et
praecepta t u m rationi consentanea esse a u t certe n o n contraria, t u m a
Deo revelante Ecclesiae esse tradita. Quod a u t e m professus sis, id te
fideliter praestare affirmant homines huius disciplinae peritissimi, q u i b u s
videntur tui libri etiam propter idoneam rerum copiam lucidumque
ordinem valde commendabiles. Nos igitur ex animo tibi g r a t u l a m u r ,
dilecte fili, a t q u e ut ingenii, studii pietatisque t u a e fructus q u a m plurimis ad christianam sapientiam vel discendami vel docendam evadat,
Deo favente, perutilis, vehementer o p t a m u s . Ita illam hic laboris tui
mercedem accipies quae tibi in votis debet esse; sed altera eaque multo
amplior te manet in caelis ubi qui ad iustitiam erudiunt multos,
(fulgebunt) quasi stellae in perpetuas aeternitates . Cuius auspex sit
apostolica benedictio, q u a m tibi in testimonium benevolentiae p a t e r n a e
amantissime impertimus.
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m , die xxxi mensis ianuarii
a n n o MCMXX, Pontificatus Nostri sexto.
B E N E D I C T U S P P . XV

Acta

Benedicti

PP.

XV

109

II
AD IOSEPHUM S. R. E. CARD. FRANGIOA-NAVA, IN XXV NATALI EIUS ARCHIEPISCOPATUS CATANENSIS.

Dilecte fili Noster, salutem et apostolicam benedictionem. Fecisti


h a u d ita pridem pro t u a modestia, ut nemini significares, quo die abhinc
a n n i s q u i n q u a g i n t a sacerdotium inivisses. Eius igitur commemoratio
diei, qui faustus in primis haberi solet, insciis o m n i b u s quos nosti - et
multos quidem - studiosos tui, a p u d te tacita praeteriit. Verum quo
pacto prohiberes eos meminisse q u o t u s esset hie a n n u s , q u u m te ista
ecclesia pastore diligentissimo u t e r e t u r ? Itaque hoc Nobis sane habentibus affertur, quod t u a egregie illustrat promerita, n a t a l e m q u i n t u m et
vicesimum archiepiscopatus tui Catanensis c o m m u n i b u s istius Cleri
populique laetitiis propediem celebratum iri. Cuius Nos gratulationis
ex animo participes, ea tibi, volumus, non solum pietatem erga te filiorum, sed Nostram etiam in te benevolentiam declaret. Q u a r e u n a cum
his litteris m u n u s c u l u m accipe a Nobis, triplicem t a b u l a m in q u a tu
c o n t e m p l a n d a n o n t a m artificis m a n u m , q u a m a n i m u m d a n t i s i n t u e a r e .
Deus vero lectissimis te m u n e r i b u s augeat, p r e c a m u r ; e o r u m q u e sit
auspex, dilecte fili Noster, apostolica benedictio q u a m tibi singulari
cum caritate impertimus.
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m Petrum, die v mensis martii
Pontificatus Nostri a n n o sexto.

MCMXX,

B E N E D I C T U S P P . XV

III
AD R. P. D. ALOISIUM MARIAM MARELLI, EPISCOPUM BERGOMENSEM: DE PRAESCRIPTIONIBUS SEDIS APOSTOLICAE IN RE SOCIALI NON NEGLIGENDIS, IMMO
RELIGIOSISSIME SEQUENDIS.

Venerabilis frater, salutem et apostolicam benedictionem. - Soliti


Nos quidem Bergomates nostros, utpote qui christianis moribus institutisque in exemplum florerent, libentissime respicere, a d m o d u m aegre
n o n bonos r u m o r e s excepimus de q u i b u s d a m popularibus motibus qui
n u p e r istic exstitissent. Profecto n o n est mirum, si inimicus homo, cum

1 IO

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

iam pridem de ista dominici agri u b e r t a t e tabesceret, sedulusque a u c u p a r e t u r nocendi opportunitatem, hac m i s e r r i m o r u m t e m p o r u m occasione
u s u s sit, ut in laeta foecundaque segete zizania superseminaret. At vero
m a l a semina, quae, si semel radices egerint, p o s s u n t ipsas fruges opprimere, omnino, q u a n t u m est in Nobis, prohibere d e b e m u s ne s u c c r e s c a n t ;
Nobis enim totius agri mystici c u r a m Dominus demandavit. Itaque his
te litteris appellamus, venerabilis frater, n o n q u o d de t u a diligentia
dubitemus, cuius in hac ipsa causa d o c u m e n t u m dedisti, sed quia opport u n u m ducimus dilectos filios, te interprete, hortari, ut in officio perman e a n t : id quod alacriore etiam voluntate facturos confidimus, cum t u a e
viderint Nostram suffragari auctoritatem.
Principio sciant omnes, cupimus, v e h e m e n t e r Nobis p r o b a r i quod,
cum, iam qniescentibus armis, ad intermissa opera vulgo reditus fieret,
tu, venerabilis frater, novis t e n u i o r u m necessitatibus occurrens, dioeces a n o Consilio adhibito, p r o p r i u m Officium i n s t i t u e n s opificum r a t i o n i b u s ,
pro eorum varietate, provehendis. O p t i m u m enimvero instituti g e n u s
valdeque frugiferum, si quidem recte, id est religione magistra, gubern e t u r ; secus q u a n t a m perturbationem civitati possit afferre, satis superque apparet. Ergo qui rei p r a e s u n t eiusmodi, quae cum c o m m u n i salute
arcte cohaeret, a n t e o m n i a necesse est christianae sapientiae de re
sociali doctrinas, m e m o r a n d i s encyclicis Rerum Novarum aliisque Apostolicae Sedis litteris traditas, ob oculos semper h a b e a n t , easque religiosissime sequantur. Illa praesertim m e m i n e r i n t : in hoc vitae exiguo
cursu miseriisque omnis generis obnoxio, nemini licere esse beato ; beatitatem veram absolu tamque et eam s e m p i t e r n a m , t a m q u a m aetatis
bene actae praemium, nobis esse in caelis propositam ; illuc nos, quidquid a g a m u s , spectare o p o r t e r e ; ob eam i p s a m c a u s a m n o n t a m diligentes esse debere in nostris iuribus q u a m in servandis officiis; sed
t a m e n in hac q u o q u e mortali vita fas esse n o s t r a m , quoad p o s s i m u s ,
e m e n d a r e fortunam, commodioremque s t a t u m nobis q u a e r e r e ; ad comm u n e autem b o n u m nullam r e m plus valere q u a m concordiam conspirationemque o m n i u m o r d i n u m ; huius vero conciliatricem m a x i m a m esse
christianam caritatem. Videant igitur q u a m male opificum utilitati consulerent qui, se professi meliorem eis vitae condicionem p a r a t u r o s , u n i c e
se ad haec fluxa et caduca potiunda adiutores praeberent, e o r u m q u e
animos n o n solum, officiorum christianorum admonitu, moderari ngligrent, sed infestiores etiam facerent locupletibus, idque ea vi et acerbitate verborum, q u a concitare multitudines ad civilis societatis eversionem alieni a nobis homines consuevissent. Ad hoc t a n t u m periculum
a v e r t e n d u m erit, venerabilis frater, vigilantiae tuae, quotquot operariorum

Acta

Benedicti

PP.

XV

HI

utilitatibus proprie studeat, eos, ut instituisti, commonefacere, ut, procul


ab i n t e m p e r a n t i a linguae socialistis usitata, o m n e m operam suam, tum in
agenda, tum in p r o p a g a n d a defensione h u i u s causae, p e n i t u s perfundant
christiano s p i r i t u ; qui si desit, nimium q u a n t u m obesse possunt, certe
prodesse n o n possunt. Tibi autem o m n e s dicto audientes iam fore, sperare Nobis libet; quod si quis renuerit, e u m a suscepto m u n e r e sino,
dubitatione removebis.
Sed enim ad h a n c , quae proposita est, christianam elevationem, ut
dicitur, humiliorum plus conferant oportet, qui plus h a b e n t , divino
m u n e r e beneficioque, facultatis. Ita q u o t q u o t loco vel ingenii cultura
ceteros antecedunt, ne recusent consilio, auctoritate, voce operariis
adesse, varia praesertim q u a e sunt providenter instituta fovendo. Qui
autem opibus a b u n d a n t , nolint suas cum proletariis rationes ad s u m m u m
ius exigere, sed aequitatis potius n o r m a metiri. Quin vehementer iis
auctores s u m u s , ut in hoc se gerant vel indulgentius, largeque et liber a
uter, q u a m p l u r i m u m potuerint, de suo concedant a t q u e remittant. Commode in ipsos cadit illud Apostoli ad Timotheum : divitibus huius saeculi
praecipe... facile tribuere, communicare.
Quo quidem pacto t e n u i u m
animos, quos aviditatis opinio a se abalienavit, sensim sibi reconciliabunt. - Ceterum qui inferioris loci fortunaeque sunt, hoc probe intelligant, varietatem ordinum in civili societate a n a t u r a proficisci a t q u e
a Dei voluntate denique esse r e p e t e n d a m : quoniam pusillum et magnum
ipse fecit;* et quidem ad commoda et singulorum et c o m m u n i t a t i s aptissime. Iidem sibi p e r s u a d e a n t , q u a n t u m v i s s u a industria, o p i t u l a n t i b u s
bonis, ad meliora profecerint, semper sibi reliquam, ut ceteris h o m i n i b u s ,
non exiguam dolorum m a t e r i a m fore. Quapropter, si sapient, nec ad
altiora q u a m q u e a n t attingere, frustra enitentur, et q u a e mala defugere
n o n possint, ea quiete et constanter perferent in spem b o n o r u m immortalium.
1

i t a q u e Bergomates, pro singulari eorum in Apostolicam h a n c S e d e m


pietate et observantia, r o g a m u s obsecramusque, ne se decipi p a t i a n t u r
h o r u m fallaciis, qui mirifica q u a e d a m pollicendo, ipsos n i t u n t u r ab avita
fide divellere, ut ad miscenda t u r b a n d a q u e violenter o m n i a deinceps
impellant. Non vim inferendo nec ordinem p e r t u r b a n d o iustitiae veritatisque causa defenditur: illa a u t e m eiusmodi a r m a sunt, q u i b u s qui
u t a n t u r , ipsi se ante o m n e s graviter vulneren!.
I a m vero contra istos t a m perniciosos fidei catholicae civilisque societatis hostes, sacerdotum est m a x i m e q u e parochorum, coniunctissimis.
1

I Tim., VI, 17-18.


Sap., VI, 8.

112

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

inter se animis tibique, venerabilis frater, perstudiose obsequentibus,


fortiter contendere. Nemo ex iis iam putet r e m hic agi a sacri ordinis
ministerio alienam, propterea quod in genere a g a t u r oeconomico, q u a n d o
hoc ipso in genere sempiterna a n i m a r u m salus periclitatur. Q u a r e in
suis officiis hoc n u m e r e n t , v o l u m u s , q u a n t u m studii, vigilantiae, laboris
possint, t a n t u m ad socialem disciplinam actionemque conferre, a t q u e eos
qui hac in re ad n o s t r o r u m utilitatem recte versentur, omni ope fovere.
Simul vero, quos h a b e n t suae c u r a e concreditos, diligenter cum christiana vivendi praecepta doceant, t u m de socialistarum insidiis erudiant,
t u m etiam ad rei familiaris i n c r e m e n t a promoveant, illud t a m e n semper
admonentes, quod impense orat Ecclesia: sic transeamus per bona temporalia ut non amittamus aeterna.
i n t e r e a Nos divinae benignitatis vobis o m n i b u s precari m u n e r a n o n
c e s s a b i m u s : q u o r u m auspicem peculiarisque benevolentiae Nostrae
testem, apostolicam benedictionem tibi, venerabilis frater, et clero populoque tuo amantissime impertimus.
D a t u m R o m a e a p u d sanctum P e t r u m , die xi mensis martii
Pontificatus Nostri a n n o sexto.

BENEDICTUS P P . XV

MCMXX,

Suprema

S.

Congregatio

S.

113

Officii

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SUPREMA SACKA CONGREGATIO S. OFFICII
I
DECRETUM
CIRCA LES FAITS DE

LOUBLANDE

in generali consessu habito feria iv, die 10 martii 1920, facta relatione de praetensis visionibus, revelationibus, prophetiis, etc., q u a e sub
appellatione Les faits de Loublande evulgantur, et examinatis scriptis
quae ad eadem referuntur, Emi ac Rmi Di Cardinales in r e b u s fidei
et m o r u m Inquisitores Generales, praehabito DD. Consultorum voto,
decreverunt: M a t u r e perpensis omnibus, S. Congregatio declarat praees tensas visiones, revelationes, prophetias, etc., quae sub appellatione Les
faits de Loublande vulgo designari solent, nec non scripta quae ad
eadem referuntur, non posse probari .
Et insequenti feria v, die 11 eiusdem mensis et anni, Sanctissimus
I). N. Benedictus divina Providentia P a p a XV, in solita audientia
R. P. D. Assessori S. Officii impertita, resolutionem E m o r u m ac R m o r u m
P a t r u m a p p r o b a v i t , confirmavit et in Ada Apostolicae Sedis referri
praecepit.
D a t u m R o m a e , ex aedibus S. Officii, die 12 martii 1920.
A. Castellano, Supremae S. C. S. Off. Notarius.

II
SUBMISSIO AUCTORIS

OPERIS

DAMNATI

Alexander Fa vero, alter ex auctoribus libri, cui titulus: S. E. monsignor arcivescovo L.


Puecher-Passavalli, predicatore apostolico, vicario
di S. Pietro; ricordi e lettere (1870-1897), decreto S. Indicis Congregationis diei 13 ian. 1913 proscripti et in Indicem librorum p r o h i b i t o i u m
inserti, se subiecit et o p u s reprobavit.
D a t u m R o m a e , ex aedibus S. Officii, die 12 martii 1920.
A. Castellano, Supremae S. G. S. Off. Notarius.
A C T A , vol. X I I , n . 4 . 1 - 4 - 9 2 0 .

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS


I
TRIDENTINA
DECRETUM QUO TRIDENTINA DIOECESIS S. SEDI IMMEDIATE SUBIICITUR

Sedes episcopalis Tridentina, quae, p r i m u m Patriarchatui Aquileiensi


subdita, dein Sanctae Sedi immediate subiecta erat, a n n o 1825 suffraganea reddita est Metropolitanae ecclesiae Salisburgensi. Mutatis vero
in praesenti conditionibus et adiunctis, q u o r u m causa Tridentina Sedes
obnoxia facta fuerat metropoliticae iurisdictioni Salisburgensi, visum est
expedire, ut praecedens memoratae dioecesis s t a t u s redintegre t u r : idque
S s m u s Dominus Noster Benedictus P p . XV, r e b u s omnibus rite perpensis, fieri iussit.
Quapropter, in exsecutionem Apostolici m a n d a t i , Sacra h a e c Congregatio, auditis Archiepiscopo Salisburgensi et Episcopo Tridentino, suppleto, q u a t e n u s opus sit, q u o r u m intersit vel s u a interesse p r a e s u m a n t
consensu, hoc Consistoriali decreto dioecesim Tridentinam a provincia
ecclesiastica Salisburgensi separat ac seiungit, e a m q u e d e n u o immediate
Sanctae Sedi subiectam declarat et constituit ad tramitem iuris, contrariis quibuslibet minime obstantibus.
D a t u m R o m a e , ex aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis,
die 24 februarii 1920.
>g C. CARD. DE L A I , E p . Sabinen., Secretarius.

L. S . '

f V. Sardi, Archiep. Caesarien., Adsessor.

II
DECRETUM
PRO SOLEMNI CANONIZATIONE BEATORUM GABRIELIS A VIRGINE PERD O LENTE,
MARGARITAE MARIAE ALACOQUE ET IOANNAE DE ARC.

Omnibus feliciter expletis, quae iuxta sacros canones praemitti


praescripta sunt, ut beati Servi Dei Gabriel a Virgine perdolente, clericus professus Congregationis Passionis, Margarita Maria Alacoque et

S.

Congregatio

Consistorialis

115

I o a n n a de Arc, Virgines, in S a n c t o r u m albo r e c e n s e a n t u r ; S s m u s D. N.


Benedictus P p . XV, in huius diei Consistorio, p r o x i m a m festivitatem
Ascensionis D. N. I. C, die x r a mensis maii, pro solemni Canonizatione b e a t o r u m Gabrielis a Virgine perdolente et Margaritae Mariae Alacoque assignavit, dominicam vero sequentem pro I o a n n a de Arc. Insuper nonnullos ante dies, hoc est VII maii, n o v u m Consistorium fieri
decrevit in q u o sententiam Episcoporum in re tanti momenti exquirat.
Et ad h u n c finem praescribit ut o m n e s Antistites, qui s u n t intra centesimum ab Urbe lapidem, si possint, R o m a m petant et praefatis Canonizationis solemniis adsistant, etiamque, nisi grave aliquid obstet, Consistorio diei VII maii intersint, votum s u u m edituri. Ceteros Italiae et
p r o x i m a r u m regionum Archiepiscopos et Episcopos, ut r o m a n u m iter ad
e u n d e m finem aggrediantur, p e r a m a n t e r invitat. Remotiores vero de h a c
tam i u c u n d a et extraordinaria solemnitate certiores reddit. Ne a u t e m
frequentibus ad Urbem itineribus nimium graventur Episcopi, Sanctitas
Sua benigne indulget ut, qui hac occasione R o m a m advenerint et memoratis solemniis interfuerint, eximantur ab obligatione visitandi sacra
Limina p r i m a proxima vice.
Datum R o m a e , ex aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis, die
8 martii 1920.
)$i C. CARD. DE L A I , Ep. Sabinen., Secretarius.

h. rB S.
f V. Sardi, Archiep. Caesarien., Adsessor.

MONITUM
CAEREMONIARUM

PRAEFECTI

Rmi Archiepiscopi et Episcopi qui, iuxta a d n e x u m S. Congregationis


Consistorialis convocationis decretum, Romae sacris canonizationum
Solemniis intererunt, oportet ut q u a m p r i m u m subscripto Apostolicarum
Caeremoniarum Praefecto (Piazza Capranica, 98, Roma-20) per epistolam significent quo circiter die venturi sint, ut P r a e s u l u m n u m e r u s
o p p o r t u n e cognoscatur, et ipsi schedulas, intimationes, nec n o n a
Ss. R i t u u m Congregatione c a n o n i z a n d o r u m acta, pro Consistorio tempestive accipere possint.
Ne vero Apostolici cursores in schedularum distributione ancipites
h a e r e a n t de Episcoporum domiciliis, oportet ut ipsi Archiepiscopi et

116

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Episcopi in scriptis e u m d e m C a e r e m o n i a r u m Praefectum de suo quisque


domicilio certiorem faciant.
Iidem Antistites secum dfrent vestes praelatitias ianeas violaceas,
cum tnantelleto pariter laneo violacei coloris, biretum, rocchetum, pluviale simplex ex l a m i n a argentea, sin m i n u s ex serico d a m a s c e n o albo,
amictum, m i t r a m ex linea tela alba, et cappam laneam violaceam p r o
Consistorio; q u i b u s vero cappae praesto n o n sint, ex benignitate Sanctissimi Domini nostri P a p a e , ad Consistorium fas erit accedere indutos
mantelleto s u p r a rocchetum.
Antistites autem, Cardinalitia dignitate praefulgentes, praeter vestes
et cappas cardinalitia s t a m rubei q u a m violacei coloris, pro Solemniis
canonizationum h a b e b u n t calceos rbeos, amictum, p l a n e t a m albam
opere phrygio aureo distinctam, m i t r a m serico-damascenam cum vimpa
et superpelliceo pro capellano caudatario, qui induet vestem sericam
violaceam cum crocea lanea violacei pariter coloris.
Praesules ad Ordines vel Congregationes religiosas pertinentes
quoad rocchetum et qualitatem ac colorem vestium, consuetum m o r e m
servabunt.
A die 1* maii e cappis E m o r u m et R m o r u m S. R. E. Cardinalium,
Episcoporum et officialium Curiae tollentur pelles ermellineae, et Cardinales ac Antistites aliique de capella, domo vel familia Pontificis, ad
Ordines vel religiosas Congregationes non pertinentes, vestes sricas
induent.
DE MANDATO S S M I D. N. P A P A E .

Romae, die 8 martii 1920.


CAROLUS R E S P I G H I ,

Protonot.

Ap.,

Gaerem.

Praefectus.

L. S.
III
NOMINATIO
S s m u s D. N. Benedictus P p . XV, S. Congregationis Consistorialis
decreto, n o m i n a v i t :
16 martii 1920. R. P. D. E u g e n i u m Giambro, episcopum Neocastrensem,
piensis.

Administratorem

Apostolicum

dioecesis

Nicotriensis

et

Tro-

S.

Congregatio

Concilii

117

SACRA CONGREGATIO CONCILII


BOIANEN.
SERVITII

CHORALIS

Die 14 februarii 1920


QUAESTIO. - Pontificia Commissio ad Codicis canones authentice
interpretandos n u p e r ad h a n c S. Congregationem solvendum remisit
d u b i u m , a canonico theologo ecclesiae cathedralis o i a n e n s i s de sui
Episcopi consensu propositum, cuius tenor hic e r a t : / Z canone 416 dei
Codice di diritto canonico stabilisce: In statutis capitularibus iusta
designetur norma, ad quam canonici et beneficiarii in servitio altaris
fungantur per t u r n u m t u m officio celebrantis t u m etiam ministerio
diaconi et subdiaconi, exclusis tamen ab hoc ministerio dignitatibus,
canonico theologo, poenitentiario, et, si p r a e b e n d a e distinctae habeantur,
canonicis ordinis presbyteralis. Sebbene le fonti, addotte in calce al
succitato can. 416 (tra le quali Conc. Trid. sess. XXII, De ref. c. IV,
e Caer. Ep.> c. VIII, che parlano di assistenza al Vescovo), lascino
intendere che il riferito disposto debba riguardare anche l'assistenza del
ministero di diacono e di suddiacono da prestarsi al Vescovo, pure, per
eliminare qualsiasi dubbio, il sottoscritto prega l'Eminenza Vostra Revma,
che si compiaccia chiarire se il disposto del Can. 416 succitato esenta
il canonico teologo ed il penitenziere dal ministero di diacono e di sud diacono anche quando pontifica il Vescovo .
ANIMADVERSIONES. - Argumentum ab oratore deductum per se solum
ad d u b i u m dirimendum profecto non sufficit. Ut enim in ipsa Praefatione Codicis (ed. cum notis) m o n e m u r vix a n i m a d v e r t e r e attinet,
canones h a u d semper cum suis fontibus omni ex parte in sententia
congruere ; quo in casu n o r m a e adhibendae praescribuntur dilucide
can. 6 n. 3 et 4, ita sane ut ius quoque vetus in adnotatione fontium
recensitum, n o n semper p r a e s u p p o n a t u r canonibus corrigendum, sed
o p p o r t u n u m q u o q u e perhibeatur ad supplendum quod in canonibus aptum
locum forte non invenerit. In casu praescriptum cap. VIII, n. 1 Caerem.
Episcop. (cui consonant cap. IX n. 1 et cap. X n. 1) haec exhibet: Epi scopo sive missam celebret vel ad Vesperas officium faciat, vel si illis

118

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

t a n t u m m o d o sit praesens, convenit suos adsistere canonicos, qui, si


in ecclesia sint distincti ordines, seu p r a e b e n d a e presbyterales et dia conales, e r u n t duo primi canonici ex ordine diaconali. Quod si forte
in aliqua ecclesia nec dignitates n e q u e ordines distincti essent, t u n c
e r u n t duo primi canonici, vel dignitates, immediate sedentes post
p r i m a m dignitatem, vel post p r i m u m canonicum . Ut facile liquet, ab
hoc praescripto quaelibet abest mentio exceptionis favore canonici t h e o logi ac poenitentiarii: nihilque profecto impedit, q u o m i n u s v. g. c a n o nicus theologus qui p r a e b e n d a m possidet diaconalem, ex praescripto
Caeremonialis, si sit p r i m u s vel alter in suo ordine, t e n e a t u r Episcopo
in ministerio diaconi a u t subdiaconi ministrare. - Q u a m o b r e m , si p r a e scriptum istud ad n o r m a m can. 416 accipiendum sit, iam dicendum erit
Codicis promulgatione correctum et innovatum, ita quidem ut, t u m in
prima, t u m in altera eiusdem praescripti periodo, a d d e n d u m sit exclusis
t a m e n ab hoc ministerio canonico theologo ac poenitentiario .
At vero, h a e c correctio, ad n o r m a m can. 2, n o n est de facili p r a e s u m e n d a , q u u m , immo e contrario, omnes liturgicae leges vim s u a m
retinent, nisi e a r u m aliqua in Codice expresse corrigatur . Sed in
casu, quin de expressa cogitare liceat, nec implicitam h a b e r e s correctionem, quum in can. 416 procul dubio n o n a g a t u r nisi de chorali
ordinario servitio a canonicis erga canonicos exhibendo : loquitur enim
c a n o n de canonicis vel beneficiariis in officio celebrantis, de ministeriis
q u i b u s per turnum fungi debeant, n o n solum canonici sed etiam beneficiarii; q u a e omnia nullo modo a u t titulo aptari possunt adsistentiae
p r a e s t a n d a e Episcopo, a q u a e x c l u d u n t u r beneficiari, exsulat officium
celebrantis, multoque magis t u r n i cuiuspiam notio. - Crescit haec difficultas consideranti, exceptionem in Codice concessam favore canonici
poenitentiarii et theologi, si a b s q u e limitatione accipiatur, novam esse
in iure, q u u m h u c u s q u e u t e r q u e eximeretur ab hoc ministerio praes t a n d o , dumtaxat d u m suis specialibus d e t i n e b a t u r officiis audiendi
confessiones a u t legendi docendique (cfr. v. g. S. C. C. in Montis Alti
Oneris, 22 dec. 1906 et i u r a m u l t a ibi recensita) : q u a m o b r e m nec legislator eam exemptionem directe et expresse sancire voluisse videtur,
sed potius indirecte, q u u m prima intentio canonis 416 feratur, ut palam
legenti est in iustam designandam n o r m a m pro servitio altaris, per
q u a m n o r m a m , in singulis casibus designandam, potius q u a m ipsa
auctoritate canonis, exceptio illa in concreto firmetur: nec a b s o n u s erit
cogitatu casus, in capitulis in q u i b u s p r a e b e n d a e distinctae h a b e a n t u r
et canonicus theologus ac poenitentiarius n o n sint in ordine presbyterali, ubi exceptio illa, ad h o s q u o q u e c o n s t a n t e r et absolute extensa,

119

S. Congregatio Concilii

officere possit iustitiae, constabiliendae n o r m a e , quippe q u a e p r a e t e r


m o d u m coarctaret n u m e r u m e o r u m qui in t u r n u m ministerii advocari
possent. Quidquid de hac re sit censendum, certe i n c o n g r u u m magis apparet, n o n t a m per Codicem q u a m potius per n o r m a m servitii choralis
in singulis capitulis constabiliendam, i n n o v a t u m arbitrari Caeremonialis
E p i s c o p o r u m de quo agimus generale praescriptum.
R E S O L U T I O . - Sacra Congregatio Concilii, in plenariis E m o r u m ac
R m o r u m P a t r u m comitiis in Palatio Apostolico Vaticano habitis die
14 februarii 1920, proposito dubio, n i m i r u m : An, vi can. 416 G. 1. G.,
canonicus theologus et poenitentiarius exempti sint ab officio diaconi et
subdiaconi praestando Episcopo solemniter celebranti r e s p o n d e n d u m cens u i t : Negative, et servetur Caeremoniale Episcoporum.
F a c t a a u t e m de praemissis Ssmo Domino Nostro Benedicto Div.
Prov. P P . XV relatione per infrascriptum S. Congregationis Secretarium
in audientia diei insequentis, Sanctitas Sua d a t a m resolutionem approbare et confirmare dignata est.
I.

MORI,

Secretarius.

SACRA CONGREGATIO DE RELIGIOSIS


Decretis S. C. de Religiosis, S s m u s D n u s Noster Benedictus P P . XV:
18 ianuarii 1920. I n s t i t u t u m Filiarum a S. Ioseph, vulgo Protectoras de la Infancia n u n c u p a t u m , cuius d o m u s princeps in civitate
S. Iacobi de Cile sita est, laudavit;
Instituti Sororum S. Ioseph, a Ssmo Corde Iesu, cuius d o m u s
princeps in civitate Sydneyensi sita est, Constitutiones definitive approbavit.

120

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

SACRA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE


I
EPISTOLA
AD VICARIOS ET PRAEFECTOS APOSTOLICOS, QUA

POTESTAS

IPSIS FIT NOMI-

NANDI VICARIUM DELEGATUM.

Reverendissime Domine,
I u x t a can. 198 Codicis I. C, Vicariis et Praefectis Apostolicis ius
n o n competit sibi eligendi Vicarium Generalem sicut fas est Episcopis
residentialibus ; sed ipsis potestas t a n t u m est n o m i n a n d i , cum munerib u s in singulis casibus determinandis, delegatum qui etiam alius esse
potest q u a m provicarius, de quo in can. 309.
Sed cum ex alia parte o p p o r t u n u m videatur Superiores Missionum
auctoritate pollere sibi deligendi aliquem vicarium, qui practice eadem
gaudeat iurisdictione quam ius canonicum Vicariis Generalibus tribuit,
n o n exclusa habituali potestate exsecutioni m a n d a n d i rescripta pontificia atque u t e n d i iisdem peculiaribus facultatibus q u a s haec S. C. Ordinariis locorum communicat, S S . D. N. Benedictus divina Prov. P P . XV,
in audientia habita ab infrascripto Cardinali Praefecto S. G. de P r o p a g a n d a Fide, die 6 novembris anni 1919, haec in bonum Missionum s u a
benignitate concessit: I. Sanavit nullitatem a c t u u m iurisdictionis posit o r u m ab illis missionariis qui forsan ut vere Vicarios Generales se
gesserunt. II. Elargitus est Ordinariis Missionum potestatem n o m i n a n d i
Vicarium Delegatum, si eo indigeant, cui practice concessa sit omnis
iurisdictio in spiritualibus et temporalibus, qua ex Codice 1. C. uti potest
Vicarius Generalis in dioecesi.
Ex hae concessione, o m n i b u s Superioribus Missionum facta, n u n c
tu poteris Vicarium Delegatum n o m i n a r e , qui g a u d e a t omnibus facultatibus Vicario Generali tributis, ad n o r m a m can. 368, I , 2.
De n u m e r o a u t e m et de officio Vicariorum Delegatorum in unaq u a q u e Missione eadem valeant q u a e de Vicario Generali in Codice I. C.
s t a t u t a s u n t (can. 366 et seq.). - Quae d u m tibi communico, Deum precor
ut te sospitem incolumenque servet.
R o m a e , die 8 decembris 1919.
o

Addictissimus
G.

M. CARD. VAN ROSSUM, Praefectus.

C. Laurenti, Secretarius.

S.

Congregatio

de

Propaganda

mt

Fide

II
DECRETUM
DESIDERATUR S. R. E. CARD. MERCIER, ARCHIEPISCOPUS M E C H L I N I E N S I , NOMINATUR PRAESES IN UNIVERSA REGIONE BELGICA PIAE UNIONIS CLERI PRO
MISSIONIBUS.

Ut gravissimo officio, quod Ecclesiae incumbit praedicandi Evangelium per universum orbem, christifideles pro suis viribus validius cooperentur, nihil magis conferre potest q u a m eorum studium ad t a m
nobile opus, impensa a t q u e adsidua sacerdotum cura, excitare a t q u e
fovere. H u n c in finem n u p e r orta est Unio cleri pro missionibus, quam
S s m u s D. N. Benedictus P p . XV, multis ditatam indulgentiis atque spiritualibus auctam privilegiis, per s u a s Litteras Encyclicas de fide prop a g a n d a modo d a t a s , s u m m o p e r e commendavit, atque ut in o m n i b u s
dioecesibus erigeretur se in votis h a b e r e significavit. Ut autem in nobilissima Belgarum natione, quae sacras missiones i a m d u d u m apostolicis
viris opibusque plurimum iuvit, praedicta Consociatio firmius stabiliatur
et vigeat, haec S. Congregatio Christiano Nomini P r o p a g a n d o , vigore
facultatum sibi a S u m m o Pontifice tributarum, eiusdem Piae Unionis
cleri pro missionibus P r a e s i d e m in universa Belgica regione per praesens Decretum nominat et constituit E m u m Virum Cardinalem Desider a t u m Mercier, Archiepiscopum Mechliniensem, cum o m n i b u s iuribus ac
facultatibus tali muneri adnexis ; cuius auctoritate et ductu nihil est
dubitandum, quin s t u d i u m erga sacras missiones in ea regione iam
adeo fervens, vividius etiam ad catholicam fidem per orbem promovend a m flammescat. Contrariis n o n obstantibus q u i b u s c u m q u e .
D a t u m R o m a e , ex aedibus S. Congregationis de P r o p a g a n d a Fide,
die 2 februarii 1920.
G. M. CARD. VAN

ROSSUM, Praefectus.

L. S .
C.

Laurenti,

Secretarius,

122

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

SACBA CONGREGATIO RITUUM


I
ROMANA
DUBIA
CIRCA TRES MISSAS IN DIE NATIVITATIS DOMINT ET COMMEMORATIONE OMNIUM
FIDELIUM DEFUNCTORUM CELEBRANDAS.

A Sacra R i t u u m Congregatione sequentium dubiorum solutio expostulata est; n i m i r u m :


1. An Sacerdos, qui ob debilitatem visus aliamve iustam causam
ex Indulto Sedis Apostolicae celebrat aliquam ex Missis votivis a u t
Missam quotidianam Defunctorum, possit in die Commemorationis
Omnium Fidelium Defunctorum ter S a c r u m facere, eamdem Defunctorum Missam quotidianam r e p e t e n d o ? .
2. An idem Sacerdos, qui pariter ex Apostolicae Sedis Indulto
Missam Deiparae votivam a u t aliam votivam celebrat, valeat in poste r u m die Nativitatis Domini e a m d e m p r o r s u s Missam ter dicere? .
Et Sacra eadem Congregatio, audito specialis Commissionis suffragio, o m n i b u s perpensis, rescribendum censuit:
Affirmative ad utramque quaestionem facto verbo cum Sanctissimo;
de cetero rite servatis t u m Constitutione Apostolica Incruentum alta ris Sacrificium, 10 augusti 1915, tum Rubricis ac Decretis dies Nati vitatis Domini et Commemorationis Omnium Fidelium Defunctorum
respicientibus .
Quam resolutionem, Sanctissimo Domino Nostro Benedicto P a p a XV
per infrascriptum Cardinalem Sacrae R i t u u m Congregationi Praefectum
relatam, Sanctitas Sua r a t a m h a b u i t et probavit, die 26 ianuarii iQ<w>

j$j A. CARD. VICO, E p . Portuen. et S. R u n n a o ,

S. E. G. Praefectus.
Alexander Verde,

Secretarius.

S,

Congregatio

123

Rituum

II
ABYSSINEN.
BEATIFICATIONIS SEU DECLARATIONIS MARTYRII
CHAELIS, SACERDOTIS, COOPTATI

SERVI DEI ABBA GHEBRE MI-

IN CONGREGATIONEM

MISSIONIS S. VIN-

CENTII A PAULO, IN ODIUM FIDEI, UTI FERTUR, INTEREMPTI.

Aethiopiae gentes, q u a s primis Ecclesiae saeculis divini verbi praecones, ab Aegypto advenientes, evangelizarunt, postea, everso potissim u m imperio r o m a n o , paulatim segregatae, ab ipsa vera fide et Ecclesiae unitate, eiusque capitis R o m a n i Pontificis c o m m u n i o n e seiunctae
sunt. Aliqua quidem antiquae fidei legisque christianae o b s e r v a b a n t
vestigia, sed pluribus arianorum, m o n t a n i s t a r u m , graecorum aliorumq u e dissidentium erroribus, m a g n a in parte, commixta. Non defuerunt,
maxime saeculis xiv et x vi, missionarii ex Ordine Franciscali et e Societate iesu, qui, apostolico zelo et salutari doctrina, regiones illas excolere aggressi sunt. Attamen, alternis vicibus, propitia vel hostili dominatione imperante, missionis africanae opus magis vel minus attulit
congruentes fructus. Schismaticorum enim opera, r e g u m q u e potentia,
in catholicos, praesertim in missionarios, saepe saepius excitatum fuit
odium et bellum; multique Fidei assertores et vindices occubuerunt,
q u i b u s accensendi s u n t illius regionis protomartyres beati Agathangelus
et Gassianus ex inclyto capuccinorum Ordine. Postremis a u t e m temporibus Fidei catholicae propagationem r e n o v a r u n t sodales illustres,
t u m ex eodem Ordine Franciscali, inter q u o s clarissimus Gulielmus
Massaia, postea S. R. E. Cardinalis, t u m e Congregatione Missionis
s. Vincentii a Paulo, ex quibus apostolatus et sanctitatis fama inclar u e r u n t Ven. Iustinus de Iacobis, episcopus Nilopolitanus et Vicarius
Apostolicus Abyssinen., eiusque praecipuus discipulus aethiops et sacerd o s Abba Ghebre Michael, de cuius vita et passione ad causam beatificationis seu declarationis martyrii ineundam, brevi s e r m o n e n a r r a t u r .
In aethiopica regione Godjiam n u n c u p a t a , saeculo xvin, a n n o n e m p e
1788, a p u d oppidulum cui n o m e n MertouU Mariam, o r t u s est Dei Fam u l u s Michael Abba Ghebre. Ex historicis documentis et testium depositionibus iuridice constat quod eius pater fuit Akilo, et ipse, t u m p u e r
t u m adolescens, virtutis a m o r e et scientiae studio effulsit. In loco et
t e m p o r e schismate et haeresi contaminatis, Michael, licet in schismate

124

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

n a t u s et e r r o r u m tenebris, iuxta sectam Kevat, ad q u a m pertinebat,,


obscuratus, t a m e n , t i m e n s Deum, operibus et precibus E u m sibi propitium reddere satagebat. Anceps dubiisque agitatus circa suae vitae
s t a t u m et religionem, magis incensus erat ad veritatem i n q u i r e n d a m et
iustitiam sectandam. In quo discrimine versatus, o m n e studium adhibuit ad a s s e q u e n d u u m q u o d o p t a b a t et, factus iam adultus, u n a m Christi
Fidem se profiteri ostendens, m o n a s t e r i u m satis illustre ingressus est
et inter monachos adscitus. Quo suis a u t e m verae doctrinae inquirendae satisfaceret votis, sodalium et s u p e r i o r u m consilio a d h a e r e n s , celebre
monasterium Dbr-Motsa adivit, ea spe suffultus, ut ex v e t e r u m libror u m lectione et m o n a c h o r u m conversatione et doctrina i n s t r u e r e t u r .
Verum nec studiis nec exspectationi respondit o p t a t u s exitus. Neque
melior exstitit scholasticus fructus sub d u o b u s monachis doctisque magistris Halka Oueid Sellasi a t q u e Azadi Lamieh, degentibus in u r b e
Gondar, ad q u a m ipse, eadem spe fretus, migraverat. Itaque, de monasterio
in monasterium, de magistris in magistros transiens, suas anxietates et
d u b i a nec enodare nec deponere poterat. Interim Michaelem, eruditione
et virtute praeditum, plures adolescentuli existimabant et, a n n u e n t i b u s
p a r e n t i b u s , ad illum confluebant, ut Fide, litteris bonisque m o r i b u s
imbuerentur. Ex discipulis h a b u i t sibi carissimum ipsius regis filium
I o a n n e m , eosque omnes affectu et labore docuit et erudivit in illustri
monasterio Gound-Gound, quo ad finem sibi propositum consequend u m se receperat. Contigit a u t e m q u o d Oubi rex, Tigrensi regione
potitus, u n a m e a m d e m q u e volens suis subditis esse fidem et religionem,
e medio sublata sectarum varietate, ad hoc o p u s suscipiendum et absolv e n d u m legatos constituit, inter quos ipse Michael, prudentia et zelo
pollens, electus fuit. Paulo post ad a e t h i o p u m littora appulit Ven. Dei
F a m u l u s I u s t i n u s de Iacobis, e Congregatione missionariorum sancti Vincentii a P a u l o , qui, verbo et exemplo, illas regiones q u a q u a v e r s u s perl u s t r a b a t ad catholicam religionem p r o p a g a n d a m . Hic sacerdos europ a e u s a rege legatis praepositus, officium accepit s u b conditionibus,
nempe, post expletam legationem, cum ipsis legatis R o m a m a d e u n d i ;
et catholici nominis c o m m u n i t a t e m et t e m p l u m in illo regno constituendi. Voti compos factus, u n a cum sociis in Aegyptum profectus est
Iustinus, qui, in ipso itinere, novit Michaelem esse veritatis cupidum
et bene dispositum ad veram Fidem r e c t a m q u e disciplinam a novo
praeceptore percipiendam : de quo idem Michael amicis dixerat : Euro p a e u m v i r u m agnovi, qui b o n a m religionem docet; huic attente exau diam . Legati q u u m pervenissent ad P e t r u m , Coptorum P a t r i a r c h a m
schismaticum, s u a m ibi missionem diligenter expleverunt. Mox, I u s t i n o

S.

Congregatio

Rituum

125

duce, Italiam per T y r r e n u m m a r e petierunt, et R o m a m ingressi, h a n c


a l m a m Urbem civiiitatis et religionis fama celebrem consalutarunt. I u v a t
hic referre q u i n a m fuerint, Iustino de Iacobis praeside, praecipui h u i u s
legationis et peregrinationis socii; videlicet: Alleka Afte Selassi, A b b a
Ghebre Michael, Reuss Debr Oueldon, Amar Knfou, Abba Scifou,
A b b a Ghebre Selassi, Deftra Desta, Deftra Ailou, Zacharias, etc. Legati
omnes, stupore capti et a d m i r a n t e s vetera et nova, profana et s a c r a almae
Urbis m o n u m e n t a et tempia, ineffabile solatium et g a u d i u m experti sunt,
magis a u c t u m cum Pontifici Maximo Gregorio XVI se demisse ac humiliter sistiterunt. Magnificum urbis R o m a e spectaculum, solemnes functiones religiosae, viva et operosa civium Fides, q u a e , inde a primordiis
christianae religionis, teste Paulo, a n n u n t i a b a t u r in universo m u n d o ,
et praesertim R o m a n i Pontificis, Christi in terris Vicarii et P e t r o apostolorum principi successoris conspectus et eloquium, hoc t o t u m ita
illos foris infusque commovit, ut, divina opitulante gratia, ad v e r a m
Fidem plures converterentur, et si n o n omnes, id h u m a n i s timoribus
contigisse compertum est. In Aegyptum o m n e s reversi, ibique relicto
Iustino sacerdote europaeo, legati r u r s u s a d e u n t P e t r u m P a t r i a r c h a m
et coram ipso eiusque clero de vera religione strenue disputt Michael
eo felici successu, ut a P a t r i a r c h a litteras acciperet ad Episcopum schismaticum, vulgo Abuna, q u i b u s universi aethiopes ad a b i u r a n d a s haereses et sectas, et ad pacem et c o m m u n i o n e m cum Aegyptiorum ecclesia
coptica vehementer excitabantur. T u n c Massauam urbem maritimo itinere omnes t e n u e r u n t . Sed q u u m quidam presbyteri schismatici mentem et m a n d a t u m Michaelis no vissent, eidem insidias et necem moliunt u r et parant, ut impedirent litterarum patriarchalium traditionem, et
o p t a t a m conversionem in u n a m F i d e m et c o m m u n i o n e m , cum sectarum
detrimento et eversione. F r u s t r a t a m e n : n a m Michael haec omnia destinavit, iter faciendo ad civitatem Aduam, ubi I u s t i n u m de Iacobis libentissime revisit et alloquutus est. I n d e ad u r b e m Gondar rediit, ubi coram
suis presbyteris Episcopus schismaticus Salama Michaelem excepit, sed
epistolas patriarchales sibi t r a d i t a s legere noluit, Imo contempsit et
seposuit; Deique servum contra obtestantem graviter percuti a t q u e in
vincula et carcerem confici iussit; cognita deinde eius amicitia cum
Rege, remissiori p o e n a ipsum excommunicatione et exilio mulctavit.
Michael a u t e m patria relicta, A d u a m petiit, ibi cum Iustino de Iacobis
de religione disserens, meruit a Deo accipere l u m e n Fidei et gratiae
d o n u m . Abiurata enim haeresi, in g r e m i u m R o m a n a e Ecclesiae ab ipso
i u s t i n o susceptus est; h u i u s q u e conversionis exemplum plures q u o q u e
aethiopes sequuti sunt. Inde ira et odio exarsit Episcopus haereticus

126

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

contra catholicos et missionarios, et Michaelem eiusque comitem A b b a


Tkl Gorghis tormentis, catenis et durissimo carcere damnavit. Quod
q u u m addiscisset Iustinus, o b s e q u e n t i b u s litteris ad regem Oubi missis, u t r i u s q u e viri libertatem postulavit et obtinuit. T u n c a m b o , vinculis
soluti et ad libertatem restituti, d e s c e n d e r u n t Alitienam et ab ipso Iustino
de Iacobis, qui, Massauam secedere coactus, illic consecrationem episcopalem per m a n u s Episcopi Massaia iam receperat, quique t u n c Alitienae m o r a b a t u r , a t q u e ab universo populo gratulatione ac laetitia
excepti et ad t e m p l u m deducti, gratias Deo optimo maximo t u m p a s sionis t u m liberationis reddiderunt. P a u l o post Michael, virtute et merito dignus, ab eodem Episcopo Nilopolitano Iustino, per o m n e s et singulos Ordinum g r a d u s p r o m o t u s , sacerdotio est a u c t u s , eiusque adiutor
et comes assiduus, etiam in Congregationem Missionis cooptatus, maxime adlaboravit in ministerio verbi Dei, in sacris libris amarico serm o n e vulgandis ad p o p u l a r i u m u s u m et utilitatem, indefessus ad conversionem civium et confutationem haereticorum, fulgens catholicae
doctrinae vindex et p r o p u g n a t o r a t q u e christianae virtutis exemplar.
H o c decurrente tempore, T h e o d o r u s rex Abyssiniae, inito foedere cum
amico Salama episcopo, decretum edidit iussitque aethiopes universos
u n a m e a m d e m q u e F i d e m profiteri oportere, sancita poena mortis contradicentibus. Nova fidei formula, ab ipso schismatico episcopo composita et proclamata a s s e r e b a t : Christum Salvatorem in ipsa s u a
h u m a n i t a t e esse Deum, a t q u e uti h o m i n e m h a b e r e u n a m e a m d e m q u e
scientiam Dei P a t r i s et Spiritus Sancti . Quare, instante Salama,
decreto regio Iustinus e u r o p a e u s in exilium p u l s u s est, aethiopes vero
catholici t o r m e n t i s subiecti, nisi s u a m religionem desererent et propositam fidei formulam unice profiterentur. Michael, constanter r e s p u e n s
formulam haereticam firmiterque profitens catholicam suae Fidei confessionem, pluries tormentis cruciatus et flagellis caesus, in h o r r i d u m
carcerem d e t r u s u s est, catenis o n u s t u s . T a n d e m d e c i m o q u a r t o captivitatis mense, laboribus et vexationibus debilitatus et fractus, s t r e n u u s
Christi Atleta spiritum Deo reddidit, exeunte mense augusto, in calendario a e t h i o p u m a n n o 1847 (1855), aetatis suae sexagesimo q u a r t o . Eius
corpus ab amico et comite Deftra Desta elatum et s e p u l t u m prope
d o m u m cuiusdam Sedik Abroy, in provincia Ovar, regni Gailensis,
fertur fidelium pietate et frequentia n e c n o n q u i b u s d a m signis et prodigiis fuisse statim illustratum. Super fama a u t e m sanctitatis et martyrii Servi Dei, ab eius obitu u s q u e ad haec tempora, constructi s u n t
Processus Informativi, auctoritate ecclesiastica, Abyssiniae a n n o 1904
et Eritreae a n n o 1909, a t q u e R o m a m ad Sacram- R i t u u m Congregatio-

S.

Congregatio

Rituum

n e i n delati, ex q u i b u s superius descripta de vita et passione Abba


Ghetre Michaelis h a b e n t u r d e s u m p t a . Quae q u u m ita sint, instante
R m o Dno Raphaele Ricciardelli, Congregationis Missionis p r o c u r a t o r e
generali et h u i u s causae postulatore, servato iuris ordine, a t t e n t i s q u e
litteris postulatoriis q u o r u m d a m E m o r u m S. R. E. Cardinalium, plur i u m Archiepiscoporum et Episcoporum, r o g a n t i b u s etiam Vicariis Apostolicis et Superioribus Abyssiniae, Eritreae aliorumque m i s s i o n u m ,
praepositis generalibus Ordinum et Congregationum u n a cum superiore
generali et visitatoribus Congregationis missionis atque antistita generali P u e l l a r u m caritatis s. Vincentii a Paulo aliisque illustribus viris et
mulieribus, infrascriptus Cardinalis Antonius Vico, Episcopus P o r t u e n .
et S. Rufinae, loco et vice Emi ac R m i Di Cardinalis Caietani Bisleti,
eiusdem causae P o n e n t i s seu Relatoris, in Ordinario sacrae R i t u u m
Congregationis coetu, subsignata die ad Vaticanas aedes c o a d u n a t o ,
sequens d u b i u m discutiendum proposuit : An signanda sit Commissio
introductionis causae in casu et ad effectum de quo agitur? Et Emi ac
R m i P a t r e s sacris t u e n d i s ritibus praepositi, post relationem ipsius Cardinalis proponentis, audito voce et scripto R. P. D. Angelo Mariani,
Fidei p r o m o t o r e generali, o m n i b u s sedulo perpensis, r e s c r i b e n d u m cens u e r u n t : Affirmative seu signandam
esse
Commissionem introductionis
causae, si Sanctissimo placuerit. Die 24 februarii 1920.
F a c t a p o s t m o d u m Sanctissimo Domino n o s t r o Benedicto P a p a e XV
per infrascriptum Cardinalem Sacrae R i t u u m Congregationi Praefectum
relatione, Sanctitas S u a Rescriptum eiusdem Sacrae Congregationis r a t u m
h a b e n s , p r o p r i a m a n u signare dignata est Commissionem Introductionis
Causae beatificationis seu declarationis martyrii Servi Dei Abba Ghebre
Michaelis, sacerdotis, cooptati in Congregationem Missionis s. Vincentii
a P a u l o , die 25 eisdem mense et a n n o .

l$l A. CARD. VICO, E p . P o r t u e n . et S. Rufinae,

S. E. C. Praefectus.
L. S.
Alexander

Verde,

Secretarius.

Acta

Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

m
S. SEBASTIANI FLUMINIS IANUARII IN BRASILIA
CIRCA RITUM EXEQUIARUM

E m u s et R m u s D n u s Cardinalis Ioachim Arcoverde de Albuquerque


Cavalcanti, archiepiscopus S. Sebastiani F l u m i n i s ianuarii, in Brasilia,
Sacrae Rituum Congregationi haec quae s e q u u n t u r exposuit, nimirum :

Ritus e x e q u i a r u m , ut in Rituali romano praescribitur, in hac Archidioecesi non est servatus, quia cadavera ad ecclesiam n o n d u c u n t u r ,
ob leges civiles, q u a e obligant ut sepulturae t r a d a n t u r vigintiquatuor
horis post o b i t u m ; et etiam quia coemeteria, q u a e s u n t s u b lege civili,
satis distant a paroecia. Parochi vocantur domi et hic cadavera commendantur.
Hinc q u a e r i t u r : Quaenam rubricae et normae in casu servandae? .

Et Sacra eadem Congregatio, audito etiam specialis Commissionis


suffragio, praepositae quaestioni ita r e s p o n d e n d u m censuit:
1. S e r v a n d u m , q u a n t u m fieri potest, Rituale romanum (tit. Vi,
c. IV, Exequiarum Ordo) et can. 215 Cod. 1. G. .
2. Familia defuncti certior fiat funus cum Missa exequiali peragi
"posse, etiam praesente moraliter cadavere, iuxta Rubricas et Decreta .
3. Pro casibus a u t e m extraordinariis dabitur Instructio S. R. C. .
Atque ita rescripsit et declaravit. Die 28 februarii 1920.

l$l A, CARD. VICO, E p . P o r t u e n . et S. Rufinae,

S. R. G. Praefectus.
L.^S.
Alexander

Verde,

Secretarius.

S.

ACTA

Romana

Rota

TRIBUNALIUM

SACRA ROMANA ROTA


BERGOMEN.
IURIS

FUNERANDI

(PEZZOLI-FOJADELLl)

Benedicto PP. X V feliciter regnante, Pontificatus Dominationis Suae


anno quinto, die 25 februarii 1919, BR. PP. DD. Petrus Rossetti, P o n e n s ,
Raphael Ghimenti et Maximus Massimi, Auditores de turno, in causa
Bergomen. - Iuris funerandi, inter Rev. Alexium Pezzoli, Parochum loci
Almenno S. Bartolomeo , repraesentatum per procuratorem Angelum
D'Alessandri, advocatum, et Rev. Aloisium Fojadelli, parochum loci Alhema , repraesentatum per procuratorem ex officio deputatum, Henricum
Benvignati, advocatum, sequentem tulerunt definitivam sententiam.
In pago, vulgo Almenno S. Bartolomeo Dioecesis Bergomensis
a n n o 1856 fuit erecta d o m u s hospitalis a fundatoris nomine Bettoni
n u n c u p a t a , infirmis recipiendis atque curandis t r i u m parochiarum Communitatem constituentium, a l i a r u m q u e trium p a r o c h i a r u m finitimarum.
Parochus loci, in quo sita est praefata domus, inde ab initio fundationis
omnia parochialia munia in ea exercuit, et infirmorum, ibi degentium,
curam egit, quos etiam morti proximos Sacramentis Ecclesiae refecit,
defunctosque, iustis funebribus rite persolutis, nulla facta p a r o c h i a r u m
distinctione, tumulavit, quin ullus p a r o c h u s proprius reclamaverit.
Die 28 martii 1916 in dicto hospitali Maria Castagna, domo Albenza,
defuncta est: et t u n c p r i m u m Rev. P a r o c h u s Aloisius Fojadelli parochialia iura sibi exercenda reclamavit, eaque exercere sategit; monito
enim prius P a r o c h o Almenno S. B., defunctae cadaver levavit, expietoque funere, in parochia sua illud tumulavit.
De h a c agendi ratione conquestus est P a r o c h u s Almenno S. B.,
Alexius Pezzoli, qui r a t u s , iura sua in casu fuisse laesa, rem definiendam Ecclesiasticae Curiae Bergomensi commisit: postulavit ut ante
omnia P a r o c h u s Fojadelli e m o l u m e n t a omnia, praefati funeris intuitu
percepta, sibi restitueret, et deinde ius s u u m exclusivum recognoscer e t u r funera peragendi eorum omnium, qui in hospitali Bettoni deceA C T A , T O L X I I , XI. 4 . 14920.

19

130

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

derent, quamvis subditi essent P a r o c h o Albenza, quin huic q u a r t a canonica deberetur.


Quaestione administrationis et disciplinae tramite perpensa, Ecclesiastica Curia n e u t r u m a d m i s i t : - huic decisioni P a r o c h u s Pezzoli n o n
acquievit, qui ideo voluit, q u a e s t i o n e m perpendi ac definiri iudiciali
ordine servato. Quod revera factum est. Sed sententia, q u a e die 11 martii 1917 prodiit, resolutioni iam factae fuit plene conformis; Iudex enim
decrevit:

1) Doversi respingere la d o m a n d a dell'attore, che cio sia riconosciuto ai parroco pro tempore di Almenuo S. Bartolomeo il diritto
esclusivo e quoad omnia di fare i funerali di quei parrocchiani di
Albenza, che vengono a morire nell'Ospedale Bettoni di Almenno
S. Bartolomeo.

2) Non spettare al P a r r o c o di Almenno lo spoglio e gli emolu menti percepiti dal parroco di Albenza nel funerale da lui celebrato
alla defunta Castagna Maria.
3) Le spese della causa, stabilite in lire 200, spettare all'attore
Sac. Alessio Pezzoli, Prevosto di Almenno S. Bartolomeo, il quale pure
dovr rifondere al convenuto tutte le spese, per il presente processo
incontrate, da liquidarsi in s e p a r a t a sede .
Ab hac sententia P a r o c h u s Pezzoli ad H. S. T. rite appellavit, et
in hodierno t u r n o quaestio p e r p e n d e n d a ac definienda proponitur s u b
sequenti dubiorum formula inter partes contendentes s t a t u t a :
1) An ius funerandi et tumulandi decedentes in Hospitalia vulgo Bettoni, exclusive et quoad omnia competat parocho loci, Almenno S. Bartolomeo dicti, vel potius parochis respectivi domicilii defunctorum.
2) An Parochus loci Albenza dbeat parocho loci Almenno S. Bartolomeo emolumenta restituere, ex funere Mariae Castagna percepta.
3) An expensae prioris iudicii solvendae sint a Parocho loci Almenno
S. Bartolomeo, vel potius inter partes compensandae.
In iure. - Explorati iuris est, generatim christifideles, decedentes
absque electione sepulturae, vel sepultura maiorum, in parochiali Ecclesia debere sepeliri, in q u a officia consueverunt audire divina, et ecclesiastica recipere s a c r a m e n t a (cap. 1 et 5, De sepult.; cap. 1 et 3 eiusd.
tit. in 6; Clementina, Dudum, par. Verum, eod. tit.). Ideo ad p a r o c h u m
domicilii vel quasi domicilii pertinet nedum cadaver levare et deducere
funus, sed insuper, si defunctus sit in s u a parochia sepeliendus, exequiales preces super illud peragere, ac d e m u m h u m o m a n d a r e (Vecchiotti, Inst. Can., vol. I. t. 3, c. 5).

S.

Romana

Rota

131

Hanc regulam confirmant Doctores, quos inter Barbosa (De Offic.


Parochi, p. 3, c. 27, n. 1); Card. De Luca (De Paroch., D i s c * 4 1 , n. 6);
Pignatelli (tomo IV, Consult. 73, n. 5 2 ; Consult. 57, n n . 6, 7, 8 ) ; Leur e n i u s (For. Benef., p. I, qu. 451, n. 1); Wernz (Ius Decret., tom. III,
par. II, n. 776, n o t a 27): praxis S. Congregationis Concilii (in Bononiensi,
13 februarii 1695; in alia Bononiensi, 13 februarii 1857; in Apuana,
19 maii 1888): d e m u m iurisprudentia rotalis (Iuris tumulandi, 5 martii 1705, c. Priolo; Mediolanen., 29 maii 1914, c. Sebastianeiii). Concinit
Cod. Iur. Can., can. 1216, can. 1218.
Sequitur inde, decedentes extra parochiam, non electa sepultura, et
sepultura maiorum non exstante, in parochia propria t u m u l a r i debere
si eo commode possint transferri; alias in parochia in q u a m o r s accidit
(S. C. C, 27 maii 1893 ; 28 iunii 1895; Acta S. Sedis, vol. 28, p. 233 seq.;
Wernz, 1. c. ; Pirhing, t. III, tit. 28, n. 8). Hoc servatur etiam si qui in
hospitali decedunt, nisi aliter privilegium exigat vel consuetudo legitima. Quod confirmatum legitur in Codice citato can. 1222.
Privilegium hoc, n e d u m ab Apostolica Sede, sed etiam ab Episcopo
concedi potest (Wernz, 1. c, n n . 777, 778, not. 31,32, tom. II, par. II, n. 828;
Many, De locis sacris, n. 173 in fine; S. C. C. in Apuana, 11 aprii. 1891;
Acta S. Sedis, vol. 24, p. 114 seq., 25 ianuarii 1873, vol. 8, p. 546): maxime
in Synodo Dioecesana (Wernz, 1. c; Berardi, Theol. Past., p. 351). I m m o
potest esse quoque obiectum conventionis inter parochos, et acquiri vi
legitimae consuetudinis (Wernz, 1. c, 775, n. 27; Schmalgr., I. III, tit. 28,
n. 38; S. C. C, 23 decembris 1866; Acta S. Sedis, vol. 3, p. 41).
Neque dicatur exemptionis privilegium, utpote iuri communi cont r a r i u m , n o n posse constituere obiectum legis dioecesanae, et t a n t o
m i n u s episcopalis decreti ; privilegium enim hoc, quo hospitalia gaudent,
iuris favorem h a b e t (De Luca, De paroch., disc. 23, n. 1 1 ; disc. 41, n. 6);
est enim ordinatum difficultatibus gravibus et i n n u m e r i s r e m o v e n d i s ,
q u i b u s secus saepissime deberet occurri. Iuris ergo intentioni plene
r e s p o n d e t ; et ideo si q u a e h a c super re lex dioecesana sit lata, optime
sustinetur, et iuri c o m m u n i derogat.
De iure particulari constare potest potissimum ex consuetudine sive
generali, q u a e certam aliquam provinciam obstringit, de q u a fit sermo
in cap. Cum Ecclesia, De elect. et elect. pot.; cap. Tuorum, De auctor, et usu
patii; sive speciali, quae in aliqua urbe vel pago viget (Reiffenstuel,
1. 1, tit. IV, par. I, 1, n. 14). Differt autem consuetudo a praescriptione:
illa enim se refert ad legem, et ius n o n scriptum constituit m o r i b u s
populi i n t r o d u c t u m , sive sit prae!er legem, sive sit iuxta legem, sive
sit contra legem; haec a u t e m se refert ad ius tertii, cui affert praiu-

132

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

dicium: in consuetudine nec titulus, nec bona fides r e q u i r u n t u r , sed


r e q u i r u n t u r in praescriptione, q u a e n o n sit centenaria vel immemorabilis (Maroto, Inst. Iur. Can., I, n. 243).
Iuri ecclesiastico consuetudo non affert praeiudicium, nisi fuerit per
a n n o s q u a d r a g i n t a continuos et completos p r a e s c r i p t a : contra legem
vero ecclesiasticam, q u a e clausulam contineat futuras c o n s u e t u d i n e s
prohibentem, sola praescribere potest consuetudo centenaria et immemorabilis (Cod. Iur. Can., in can. 27). Haec altera consuetudo praesumptionem inducit concessi privilegii (can. 63, par. 2).
In facto. - Iamvero lex synodalis pro dioecesi Bergomensi lata,
quamvis aliter fuerit ab appellata sententia interpretata, hospitalium
exemptionem a p a r o c h o r u m iurisdictione revera decrevit. Etenim in
dioecesana Synodo p a r o c h o r u m iura, quoad funera suorum parochianorum, ad tramites iuris communis, determinata leguntur in articulis 249-250,
sive quis in s u a paroecia moritur, sive moritur in aliena: in articulo
vero 251 casus mortis consideratur, q u a e in hospitalibus accidit, vel in
aliis institutis, eoque articulo decernitur, o m n e ius ad illum pertinere, qui
in illis parochi p e r s o n a m gerit, si hospitalia, aliaque instituta exemptionis
h a b e a n t privilegium; secus pertinere ad p a r o c h u m loci: In clericorum
seminario, in nosocomiis, in religiosis sodaliciis, quae votis simplicibus
tenentur, t u m solum cum ex superioris auctoritatis decreto vere sunt a
parochi externi iurisdictione immunia, ius omne est eius, qui in illis
parochi p e r s o n a m gerit: aliter omnia parocho proprio loci debentur
seu parocho loci, in quo sita sunt.
H u n c revera esse sensum vocis loci in art. 251 adhibitae, manifeste
apparet ex contextu. Ibi enim nosocomia aeque considerantur ac semin a r i u m clericorum, et instituta votorum simplicium: quae omnia, si
exemptionis g a u d e n t privilegio, eodem iure r e g u n t u r sub dependentia
sacerdotis, qui in illis parochi m u n e r e fungitur: si tale n o n adsit privilegium, eodem q u o q u e iure parocho proprio loci subiiciuntur. Iamvero
si quoad seminarium et instituta, quae votis simplicibus tenentur, parochus proprius loci ille intelligitur, in cuius districtu s u n t sita, ratio non
suppetit cur aliter quoad hospitalia r e t i n e a t u r : si ita non esset, non parochum proprium loci synodalis legislator dixisset, sed p a r o c h u m proprium
mortui designasse!, sicut in praecedenti art. 350 revera dixit: Paro chus proprius mortui h a b e t ius efferendi corpus et exequias faciendi,
neque vero parocho loci, ubi mors evenit... q u i d q u a m repetere liceat .
Dixisse non relevat in appellata sententia, legislatorem synodalem
iuridicas relationes statuisse, s e r v a n d a s inter p a r o c h u m loci et capel-

S.

Romana

Rota

133

lanos, seu sacerdotes, quibus spiritualis c u r a praedictorum institutorum


esset d e m a n d a t a , nulla ad parochos proprios degentium in hospitalibus
habita r a t i o n e ; h o r u m proinde iura omnia sarta tectaque manere. Nam
lex dioecesana in articulis 249 et 250 parochi proprii iura, a sacris canonibus sancita, plenissime exposuerat, sive quis moritur in s u a parochia,
et in ista, vel aliena sepeiiendus; sive moritur in parochia aliena, sepeliendus in sua. In articulo 251 ius speciale constituit q u o a d seminarium
clericorum, instituta votorum simplicium, et hospitalia, sive exemptionis fruerentur privilegio, sive eo privilegio carerent. Nil ergo mirum si
nulla ibi parochorum degentium in hospitalibus- mentio facta fuerit, quin
ideo obiectio vim ullam h a b e a t ; parochorum enim iura in art. 249 et 250,
fuerunt omnia designata, de q u i b u s propterea in art. 251 non erat amplius
loquendum.
Neque contradictio, quae praetenditur, potest admitti inter art. 251
et articulos 249 et 250, quasi in illo fuisset retractatum quod in istis
fuerat s t a t u t u m : sicut non admittitur nullitas, inde deducta, dispositionis illius. Nam in articulis 249 et 250 parochorum iura firmantur a
iure communi concessa, et in art. 251 ius particulare statuitur quoad
entia moralia ibi designata: ideo contradictio praetensa evanescit; n o n
enim admittitur et negatur idem de eodem et s e c u n d u m i d e m ; sed habet u r potius lex generalis in prioribus articulis sancita, et in isto exceptio
decreta. Porro exceptio legem in contrarium potius confirmat. Quare et
nullitas excluditur, q u a e inde fuit deducta. Quod si addatur, legislatorem synodalem, iure suo u s u m , in articulo 251 parocho proprio degent i u m in hospitalibus p a r o c h u m loci substituisse, praetensa nullitas excluditur, et dispositio legitime facta retinetur.
Nec gravis causa defuit ita statuendi. Stricto iure ad p a r o c h u m proprium domicilii vel quasi domicilii pertinet, degentibus in hospitali non
exempto extrema s a c r a m e n t a administrare, et in casu mortis iuxta funebria persolvere (De Luca, De paroch., disc. 27, n. 14; disc. 38, n. 14;
dise. 41, n. 6): sed in facto hoc est fere impossibile ob magnam con fusionem, alias resultantem, circa s a c r a m e n t o r u m administrationem,
quam frequentius ex improviso et q u a c u m q u e hora, etiam de nocte,
facere oporteret, si pro singulis infirmis diversarum p a r o c h i a r u m con vocare oporteret parochos proprios, quod esset impracticabile (De
Luca, De paroch., disc. 23, n. 11). Unde necessitas aliter providendi. Et
hoc revera factum est in citato art. 251. Sicut hospitalibus, praesertim
m a g n a r u m civitatum, ex apostolico Indulto concessa fuit exemptio a
p a r o c h o r u m iurisdictione, et capellanis facta fuit potestas degentibus
in illis s a c r a m e n t a administrandi, et in casu mortis, eos funerandi ac

134

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

sepeliendi, ita etiam, ob e a m d e m rationem dictae confusionis vitandae,


factum est in Bergomensi dioecesi ex privilegio ab Ordinario concesso ;
ita ut eadem esset potestas parochis loci, in quo s u n t sita hospitalia.
Non solum lex synodalis, sed consuetudo etiam his parochis favet,
quae in tota Bergomensi dioecesi viget ab immemorabili tempore, sicut
luculenter p r o b a t u m a p p a r e t ex actis. N a m speciatim ad p r o b a n d a m
consuetudinem immemorialem vel c e n t e n a r i a m requiritur, ut testes
conformiter deponant, sese saltem per 40 a n n o s consuetudinem illam
observatam vidisse, atque a maioribus suis audivisse, Semper fuisse
observatam, quin ipsi testes a u t maiores viderint a u t audiverint, aliquid
factum fuisse in contrarium (Wernz, vol. T, n. 192). i a m v e r o qui hoc
in sensu d e p o s u e r u n t plures h a b e n t u r t e s t e s : tres autem t a n t u m hic
referuntur, quot ad plenam probationem sufficiunt.
a) Angelus Giorgi, cathedralis ecclesiae archipresbyter, a n n o r u m 77,
qui a n i m a r u m curae vacavit in loco vulgo Grumello dei Monte ab anno 1874
ad a n n u m 1885, deinde in loco vulgo Nembro ab a n n o 1885 ad a n n u m 1900,
d e m u m in cathedrali ecclesia ab a n n o 1900 u s q u e ad diem factae deposisitionis, sic ait: A Grumello, nell'Ospedale, q u a n d o io era l parroco,
avvenne qualche caso di extraparrocchiani, e cio di Tagliuno, ivi
decessi, e i funerali si fecero sempre da me, e le salme furono t u m u l a t e
nel cimitero locale. In tali casi io n o n mi sono mai fatto obbligo di
avvertire il parroco di Tagliuno perch credevo di n o n esserne t e n u t o .
Io sono convinto che la pratica da me seguita q u a n t o ai funerali dei
defunti extraparrocchiani decessi nell'ospedale di Grumello si sia u s a t a
anche dai miei antecessori... Nel tempo, che io mi trovo arciprete nella
Cattedrale, avvenuto qualche caso di miei parrocchiani decessi nel l'ospedale delle Suore di Carit in S. Bernardino. Non posso affer m a r e molto riguardo ai loro funerali perch non venni neppure a w e r tito della loro morte .
o) Ioannes Baptista Bellini, p a r o c h u s Castagneti, a n n o r u m 77, qui
a n i m a r u m curae vacat ab a n n o 1871, d e p o s u i t : Ho avuto parecchi casi
di bambini miei parrocchiani decessi nell'ospedale dei contagiosi ai
Gelestini. Io per non ho mai celebrato i funerali di essi perch n o n
venivo avvertito della morte.... Anche nei 15 anni che io mi sono tro
vato coadiutore in Parrocchia di Castagneta, non ho mai sentito il
Parroco parlare di funerali di propri parrocchiani morti nei due sopra indicati Ospedali (di S. B e r n a r d i n o e dei Celestini) da lui compiuti.
Io non ho mai percepito pei funerali dei bambini all'ospedale conta giosi n quarta, n altro compenso .
c) Ioannes Baptista Deleidi, coadiutor in loco Martinengo, a n n o -

S. Romana Rota

135

r u m 71, qui ibi vacavit curae a n i m a r u m per 48 a n n o s , r e t u l i t : In Mar tinengo esiste un ospedale interparrocchiale e intercomunale. Da che
mi trovo a Martinengo posso affermare, che ogni a n n o vengono nel
suddetto Ospedale dei decessi di ammalati, anche a p p a r t e n e n t i ad
altre parrocchie. Di questi, p a r t e furono funerati e t u m u l a t i a Marti nengo, parte nella loro parrocchia. P e r per questi ultimi i dolenti
furono sempre venuti a d i m a n d a r e il permesso al parroco di fare i
funerali nella loro parrocchia. Io credo che tale pratica si sia osservata
sempre dalla fondazione dell'Ospedale, che risale al 1737 .
I t e r u m testium depositio, aliis depositionibus, existentibus in actis,
coniuncta, extra d u b i u m ponit, consuetudinem ab immemorabili t e m p o r e
in universa Bergomensi dioecesi vigere, decedentes in hospitalibus tumulandi in parochia ubi s u n t sita. Consuetudo autem haec semel p r o b a t a
facit, ut melior de m u n d o titulus h a b e a t u r , qui a parochis iure possit
invocari, et quo p a r o c h u s loci Almenno S. B. in casu uti p o t e s t : Con suetudo generalis alicuius loci extenditur ad ecclesiam particularem,
h a b e n t e m illam qualitatem, q u a e regulariter est in aliis ecclesiis eiusdem
loci ( P a n o r m i t a n u s , in cap. Dilectus de Gapell. Monach.); q u o d idem
docet P e t r u s de Ancarano (in id cap., n. 8) dicens u n a ecclesia n o n
debet declinare a generali consuetudine aliarum . Quod de ecclesia
dicitur, de hospitali etiam dici debet.
Nec factum huius immemorabilis consuetudinis evertitur per except i o n e m , q u a affirmatur, eam n o n extendi alle cos dette case di salute
aperte ultimamente a Bergamo ; a n t e q u a m enim tales d o m u s aperia n t u r , hospitalia proprie dieta consuetudinario iure a p a r o c h o r u m iurisdictione iam e r a n t exempta, et deinceps eamdem exemptionem servar u n t ; aliunde le cos dette case di salute s u n t d o m u s omnino privatae,
q u a e veluti entia moralia, sicut s u n t hospitalia publice recognita, n o n
p o s s u n t , h a b e r i . Unde ex praxi, q u a e istis in d o m i b u s servatur, argui
non potest contra consuetudinem i n t r o d u c t a m et in hospitalibus ab
immemorabili servatam.
Neque conventio nocet, q u a e inter parochos dioecesis facta dicitur,
cuius vi ius o m n e servatur parocho proprio quoties quis in aliena parochia
moriatur. E t e n i m conventionis huius nulla vis p r o b a n d i potest a d m i t t i ;
nullum enim adest d o c u m e n t u m , q u o d eius authenticitatem o s t e n d a t ;
i m m o a d s u n t indicia, q u a e eam excludunt, ex. gr., a n e m i n e subscrip t a est q u a e fuit deposita in actis. Sed insuper conventio si inter contrah e n t e s vim obligandi habet, quoad eos, qui fuerunt extranei, nullam
vim exerit: ideo contra p a r o c h u m Almenno S. B., qui fuit conventioni
e x t r a n e u s , dicta conventio n o n potest invocari.

136

Acta

Apostolicae

Seis

Commentarium

Officiale

Quod si observantia in bospitali e t t o n i servata considerari velit


etiam independenter a c o n s u e t u d i n e generali totius dioecesis Bergomensis, in h a c q u o q u e hypothesi e a m d e m vim, seu valorem, retinet.
Nam ab a n n o 1856, q u a n d o hospitale fuit erectum, u s q u e ad c a s u m
decessus Mariae Castagna, p a r o c h u s loci Almenno S. B. s e c u n d u m eiusdem s t a t u t u m (art. 11-78), o m n i u m infirmorum in eo degentium spiri,
tuaiem curam egit, morituris s a c r a m e n t a administravit, eosque m o r t u o s ,
post exequias expletas, in s u a parochia tumulavit, nulla p a r o c h i a r u m
facta distinctione.
H o c vel ipsa sententia appellata ultro concessit. H a b e t u r ergo observantia plusquam q u a d r a g e n a r i a , quae, quamvis talis n o n esset, ut p r a e scriptionem induceret, nihilominus favore eiusdem parochi legitima
deberet retineri. Q u a t e n u s enim adsit c o n s u e t u d o , quae assistat cap pellanis et ministris hospitalis, t u n c si ista esset alicuius temporis
considerabilis, q u a m v i s n o n esset talis, q u o d sufficeret in iis, q u a e s u n t
contra ius... a d h u c eam sufficere dicebam, quasi quod ita illa sit p o t i u s
interpretativa, seu probativa c u i u s d a m m a n d a t i , q u o d p a r o c h o r u m uni versitas dederit illis cappellanis et ministris hospitalis, ut eorum vice
ac nomine ille actus exerceretur pro e o r u m indemnitate (De Luca,
De Paroch., Disc. 41, n. 6). Observantia pacifica q u a d r a g i n t a a n n o r u m ,
est certo plus q u a m t e m p u s considerabile; decennium enim in iure
censetur longum vel longaevum (Leg. Super longi. Cod. de Praescript.
longi temp.).
I m m o in hypothesi p r a e m i s s a etiam praescriptionem RR. P P . admittunt, aliter ac appellata sententia retinuit. Enimvero praescriptio contra
b o n a ecclesiastica q u i b u s iura beneficiis a d n e x a accensentur (Santi,
1. II, tit. 26, n. 42), est admittenda, posita b o n a fide, et q u a d r a g e n a r i a
observantia t a n t u m : tunc d e m u m titulus coloratus requireretur, q u a n d o
ius c o m m u n e praescribenti resistit. B o n a haec (ecclesiarum immo bilia) p r a e s c r i b u n t u r spatio q u a d r a g i n t a a n n o r u m , seu requiritur qua dragenaria praescriptio . Ita in c. 6-8 et 9 h. t. Et quidam Doctores
(inter quos Pirhing, h. t., n. 84, et Barbosa, Collectanea, in c. 6, h. t.)
t r a d u n t , posita b o n a fide et possessione q u a d r a g e n a r i a , etiam absque
titulo praescriptionem valere contra b o n a immobilia ecclesiarum: requiri
vero titulum coloratimi q u a n d o ius canonicum c o m m u n e resistit praescribenti, vel q u a n d o p r a e s u m p t i o iuris favet Ecclesiae, contra q u a m praescriptio procedit. Haec theoria fundatur in cap. I, h. t, ubi sic legitur:
Licet sufficiat, eum qui praescribit rem ecclesiasticam, h a b e r e b o n a m
fidem, q u a n d o non est c o n t r a r i u m isti ius c o m m u n e , vel nulla alia
contra illum praesumptio existit; si t a m e n vel ius c o m m u n e sit contra

S.

Romana

Rota

137

p o s s e s s o r e m , vel alia praesumptio, tunc ad praescribendum n o n suf fcit bonae fidei possessio, nisi etiam titulus adsit . Hoc idem docent
Wernz (tom. III, pag. 1, n. 304), F e r r a r i s (B. C. V. Usucapi, art. 3, n. 9),
Smalgr. (1. TI, tit. 26, n. 103). Qua in re sic n o t a t F a g n a n u s (1. I I , c. III,
de caus. possess. et propr., n. 3): Quotiescumque praescriptio n o n h a b e t
vehementem iuris resistentiam n o n requirit titulum c. Placuit, par.
Potest, 16, q. 3..., dicens, decisionem c. I de praescripta 1, 6 procedere
ubi fortiter ius commune resistit praescribenti. Ratio est quia titulus
n o n requiritur in praescriptione nisi ad excludendam malae fidei pos sessionem, et m a l a fides non p r a e s u m i t u r in eo qui possidet iure n o n
i m p r o b a n t e , a u t resistente . Hoc sensu est intelligenda t explicanda
decisio Rotalis in Mediolanen., 29 maii 1914, q u a e cum q u a d r a g e n a r i a
possessione requirit t i t u l u m : cum enim de consuetudine praescriptiva
loquatur, iuris resistentiam supponit in q u a agitur de iure tertii laedendo.
Iamvero observantiae in Hospitali Bettoni servatae ius c o m m u n e , ut
iam fuit observatum, non resistit, sed potius assistit (De Luca cit.,
Disc. 23, n. 1 ; Disc. 4 1 , n. 6). R o t a in Vicentina - Exemptionis et funerum,
29 martii 1915, coram Sincero, ait: Q u e m a d m o d u m Episcopus habet
intentionem fundatam in iure super subiectione, quoad iurisdictionem,
hospitalium, et o m n i u m locorum religiosorum, intra fines suae Dioe cesis (c. si quis Episcoporum, 16, q. 5, de Xenodochs; 3, De Relig.
dom), nisi exempta fuerint in fundatione, praescriptione, a u t pri vilegio Apostolico ... ita p a r o c h u s . . . in iure h a b e t fundatam intentio nem super subiectione, q u o a d curam spiritualem, hospitalium intra
fines sui territorii, nisi exempta fuerint privilegio aut praescriptione
(cf. De Luca, Disc. 38, n. 2; Pallottini, v. Parochus, par. V, n. 119, 120).
Nec dicatur, ius c o m m u n e assistere etiam parocho proprio domicilii vel
quasi-domicilii siquidem in pari causa melior est conditio possidentis
(Pirhing, 1. II, tit. 26, n. 38), adeo ut, neque, hoc admisso, p r a e s u m p t i o
rsistt parocho loci, et consequenter possessio q u a d r a g e n a r i a sine titulo
in casu ad praescriptionem sufficit.
Triplex ergo titulus parocho loci Almenno S. B. favet. Lex dioecesana,
consuetudo legitima sive generalis, sive specialis, et praescriptio; nec ei
nocet sepulturae electio, q u a e a Maria Castagna facta dicitur. Re enim
vera illius testamenti verba haec s u n t : Voglio la spesa di lire trecento
per il mio funerale e per il mio trasporto ad Albenza, e la celebrazione
di q u a r a n t a Messe entro sei mesi dalla mia morte : ex q u i b u s non
satis apparet quid ipsa voluerit, an scilicet funus esset explendum in
loco mortis iuxta hospitalis morem, vel in loco sepulchri. Quod est adeo
verum, ut Iudex ipse Bergomensis anceps haeserit, et testes d u o s ex

138

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

officio vocaverit, Aureliam Rota et I o a n n a m R o t a , q u a e v e r a m testatricis m e n t e m expiicarent: q u i b u s d u o alii testes fuerunt adiuncti, ad
eumdem finem, Teresia onfanti et R o s a Mazzoleni, quae, extraiudicialiter p r i m u m , et deinde, iudiciali forma servata, fuerunt excussae. Sed
q u o d desiderabatur, ex e o r u m depositionibus n o n a p p a r u i t : q u o d enim
ex u n a parte declaratum fuit a primis d u a b u s : Le intenzioni di
M. Castagna erano, che se ella moriva in Almenno le funzioni di fune rale ed il seppellimento avesse ad aver luogo in Albenza. Le intenzioni
s u e . . . erano di essere t r a s p o r t a t a in Albenza, ove voleva che si avesse
a fare anche il funerale... , est omnino c o n t r a r i u m depositionibus
aliarum d u a r u m : Ha sempre sentito che la Castagna Maria ripeteva,
che voleva fosse fatto con lei, come fu fatto con la cos detta R o s a
Gapolca, la cui salma fu p o r t a t a in chiesa ad Almenno S. B. e poi
t r a s p o r t a t a ad Albenza... aveva s e m p r e dichiarato, che intendeva le
si facesse un funerale decoroso ... ad Almenno, e poi si fosse t r a s p o r t a t a
ad Albenza, come fu fatto con la Capolca... Ripeteva tutte le volte,
che veniva all'Ospedale, che la s u a intenzione era, che fatto il funerale
in Almenno S. B. la sua salma fosse t r a s p o r t a t a in Albenza : q u a e
depositiones proinde ad invicem eliduntur, et nihil certi constituunt.
Aliunde ratio n o n suppetit primis potius testibus fidem habendi, q u a m
aliis. Ideo quid Maria Castagna citatis in verbis vere intellexerit d u b i u m
m a n e t : et in dubio melior est conditio p o s s i d e n t i s , seu parochi
Almenno S. B. qui ideo, iuxta loci consuetudinem, a n t e q u a m cadaver
efferretur, sepeliendum in parochia Albenza, ius h a b e b a t iusta funebria
persolvendi et e m o l u m e n t a percipiendi, q u a e indebite de facto parochus
Albenza percepit.
Sequitur ex dictis, p a r o c h u m Almenno S. B., Alexium Pezzoli, in
primo iudicio immerito ad o m n e s iudiciales e x p e n s a s fuisse condemn a t u m . Ipse enim rationibus ductus in iure fundatis coram Ecclesiastica Curia p a r o c h u m Fojadelli in ius r a p u i t ; et ideo t e m e r a r i u s litigator
retineri n o n poterat, qui ad e x p e n s a s debuisset d a m n a r i . E x p e n s a r u m
enim refectio a victo facienda victori est q u a e d a m poenae species inflictae
temere litigantibus (C V., tit. 12, lib. I I ; c. V, t. 27; 1. 79, ff. de iudic.
i. 13, cod. de iud., par. 2, Inst.).
Quibus o m n i b u s t u m in iure tum in facto consideratis et rite perpensis, Nos infrascripti Auditores de t u r n o , pro Tribunali sedentes et
solum Deum prae oculis h a b e n t e s , Christi n o m i n e invocato, decernimus,
declaramus et definitive s e n t e n t i a m u s propositis dubiis respondentes,
sicut r e s p o n d e m u s : Ad l
affirmative quoad primam partem; negative
u m

S.

Romana

139

Rota

um

um

quoad alteram; ad 2 affirmative; ad 3


negative quoad primam partem; affirmative quoad alteram. Statuentes praeterea, e x p e n s a s praesentis
iudicii inter p a r t e s retineri debere compensatae ; n o n obstante Can. 1910
Codicis Iuris Canonici, cum de causa a g a t u r introducta a n t e publicationem
Codicis.
Ita p r o n u n c i a m u s , m a n d a n t e s Ordinariis locorum et ministris tribunalium, ad quos spectat, ut exsequutioni m a n d e n t h a n c n o s t r a m definitivam sententiam, et a d v e r s u s reluctantes p r o c e d a n t ad n o r m a m Codicis
I u r i s Canonici, praesertim tit. XVII, lib. IV, De exsecutione sententiae,
iis adhibitis exsecutivis mediis, q u a e magis efficacia et o p p o r t u n a p r o
r e r u m adiunctis exstitura sint.
R o m a e , in Sede Tribunalis S. R. Rotae, die 25 februarii 1919.
P. Rossetti, Ponens.
Raphael

Chimenti.

Maximus Massimi.
Ex Cancellaria, die 29 martii 1919.
T.

Tani, Notarius.

140

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

DIARIUM ROMANAE CURIAE


SACRA

CONGREGAZIONE DI PROPAGANDA FIDE


AVVISO DI CONCORSO

Viene indetto un concorso per due posti di officiali minori nella Segreteria della Sacra Congregazione.
Gli ecclesiastici che volessero prendervi parte rivolgeranno, entro un mese
dalla data del presente avviso, analoga domanda all'Emo Cardinale Prefetto,
corredata delle opportune generalit e del nulla osta della rispettiva Curia
diocesana.
Presenteranno inoltre i documenti dei gradi accademici nelle scienze ecclesiastiche, qualora ne fossero forniti, o almeno l'attestato di un eorso di studi
ecclesiastici regolarmente compiuto con lode. Sar pure tenuta in considerazione la conoscenza di lingue straniere.
Si richiede che i concorrenti, pel conveniente adempimento del proprio ufficio, abbiano una nitida e ben formata calligrafia.
La loro et non dovr superare i 35 anni.
Il concorso avr luogo in iscritto, in giorno da designarsi, su tema'concernente la Sacra Teologia morale e i principi del Diritto Canonico.
Roma, dal Palazzo della Sacra Congregazione di Propaganda, 5 marzo 1920.

S. CONGREGAZIONE

DEI RITI

Marted 9 Marzo 1920, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento


degli Emi e Revmi Signori Cardinali e col voto dei Revmi Prelati Officiali e
Consultori teologi componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si tenuta la
Congregazione Preparatoria, per discutere il dubbio sopra l'eroismo delle virt
esercitate dal Ven. Servo di Dio Giovanni Martino Moye, Sacerdote delle Missioni Estere, Fondatore della Congregazione delle Suore della Provvidenza.
Marted 23 marzo 1920, nel Palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi all'augusta presenza del Santo Padre, si tenuta la Congregazione Generale dei
Sacri Riti, nella quale gli Eoli e Revmi Signori Cardinali, i Revmi Prelati ed
i Consultori teologi componenti la medesima hanno discusso e dato il loro
voto dapprima sul dubbio detto del TUTO per la solenne beatificazione dei Servi
di Dio Carlo Luanga, Mattia Murumba e Compagni della Uganda, uccisi in

Diarium

Romanae

Curiae

141

odio alla Fede ; e quindi sul dubbio intorno all'eroismo delle virt esercitate
dal Ven. Servo di Dio Antonio Maria Gianelli, vescovo di Bobbio, fondatore
della Congregazione delle Figlie di Maria Ssma dell'Orto, in Chiavari.

SEGRETERIA DI

STATO

NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre si degnato di
ominare:
2

marzo

11

13

lo
20

29

1920. Mons. Francesco Cherubini, arcivescovo titolare di Nicosia


e Internunzio Apostolico ad Hati, Nunzio Apostolico presso il Regno dei Serbi, Croati e Sloveni.

L'Elio sig. Card. Teodoro Valfr di Bonzo, Protettore della


Venerabile Arciconfraternita dei Santi Ambrogio
e Carlo della Nazione Lombarda, in Moma.

L'Emo sig. Card. Teodoro Valfr di Bonzo, Prefetto della


Sacra Congregazione dei Religiosi.

L' Emo sig. Card. Antonio Vico, Protettore delle Cappuccine,


di Fabriano.

L'Emo sig. Card. Teodoro Valfr di Bonzo, Protettore delle


Suore Mantellate, di Pistoia.

L'Emo sig. Card. Teodoro Valfr di Bonzo, Protettore delle


Suore Benedettine dell'Adorazione Perpetua, di
Bonn Endenich.

Moas. Ettore Felici, Uditore di Nunziatura di seconda classe.

L'Emo sig. Card. Antonio Vico, Protettore della Congregazione del Santissimo Sacramento.

L'Emo sig. Card. Michele Lega, Prefetto della Sacra Congregazione dei Sacramenti.

L'Eolo sig. Card. Augusto Silj, Prefetto del Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica.

L'Emo sig. Card. Donato Sbarretti, Protettore del Collegio


Irlandese, in Roma.

Con Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di nominare:


Protonotari apostolici ad instar participantium :
26 febbraio 1920. Mons. Omero Cloutier, dell'archidiocesi di Qubec.
28

Mons. Ettore Sanfelice di Acquavella, dell'archidiocesi di


Napoli.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

142
4
4
16

marzo
marzo

1920. Mons. Luigi Paolino, della diocesi di Capaccio-Vallo.

Mons. Giovanni Maiese, della medesima diocesi.

Mons. Giuseppe Teodoro Eugenio Beniamino Cabanel, della


diocesi di Montpellier.
Prelati Domestici di S. S.:

22 febbraio 1920. Mons. Ruggiero Rossetti, di Roma.


27

Mons. Antonio Giudice, della diocesi di Girgenti.


3 marzo

Mons. Gioacchino Giuseppe Da Silva, della diocesi di Portalegre.


8

Mons. Patrizio Kilkenny, dell'archidiocesi di Tuam.


23

Mons. Luigi Cavotta, della diocesi di Poggia.


ONORI K I C K N Z K

Gon Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di conferire le segueuii


onorificenze :
La Commenda dell' Ordine Piano :
29 febbraio 1920. Al sig. marchese Pietro Pellegrini Quarantotti, Esente della
Guardia Nobile.

Al sig. conte Livio Guarini, Esente della Guardia Nobile.


La Gran Croce dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
2
22

marzo

1920. Al sig. Anselmo Barreto, Presidente della Suprema Corte


di Giustizia nel Per.

Al sig. marchese visconte Antonio De Paria, dell'archidiocesi di Lisbona.

La Commenda dell'Ordine di 8. Gregorio Magno, classe civile:


27 febbraio 1920. Al sig. Nicola De Bock, gi Segretario della Legazione di
Russia presso la Santa Sede.
2 marzo

Al sig. cav. Cesare Elguera, Direttore generale del Ministero degli Esteri del Per.

Al sig. cav. Vittore Kiefer Marchand, Console della Grecia


e di Hati a Lima.

Al sig. Germano Cisneros Raygada, introduttore dei Ministri presso il Presidente della Repubblica del
Per.

Al sig. dott. Augusto Perez Aranibar, dell'archidiocesi di


Lima.
8

Al sig. Luigi Capri-Cruciani, della diocesi di Albano.


16

Al sig. Giacomo de Gruijter, della diocesi di Bois-le-Duc.

Diarium

Romanae

Curiae

14a

La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe militare:


29 febbraio 1920. Al sig. marchese Luigi Antici Mattei, Cadetto della Guardia
Nobile.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
21 febbraio 1920. Al sig. Augusto Gindre, dell'archidiocesi di Reims.
2 marzo

Al sig. Lorenzo Nasi, della diocesi di Mondov.'

Al sig. Crescente Errazuriz Valdez, addetto alia Legazione


del Cile presso la Santa Sede.

Al sig. Enrico Roggero, dell'archidiocesi di Lima.

Al sig. avv. Carlo Arenas y Loayza, della medesima archidiocesi.


8

Al sig. Roberto Franceschi, dell'archidiocesi di Firenze.


13

Al sig. Martino Gerardo Bervoets, della diocesi di Harlem.

AI sig. Giovanni Antonio Bervoets, dell'archid. di Utrecht.


17

Al sig. Girolamo Lega, della diocesi di Faenza.


La Gran Croce dell'Ordine di S. Silvestro Papa :
17

marzo

1920. Al sig. Eberto von Beneckendorff und von Hindenburg,


Ministro plenipotenziario.
La Commenda dell'Ordine di S. Silvestro Papa:

24

marzo

1920. Al sig. Uberto Gennaro, dell'archidiocesi di Torino.


Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:

18

marzo

1920. Al sig. Giuseppe Moris, della diocesi di Massa Marittima.

M A G G I O R O O M A T O D I SUA. S A N T I T
NOMINE
Con Biglietti di S. E. Rina Mons. Maggiordomo, il Santo Padre si degnato
di nominare:
Camerieri Segreti soprannumerari di S. S. :
9 luglio 1919. Mons. Ludovico Campi, dell'archidiocesi di Ferrara.
17 novembre
Mons. Venceslao Nejmak, della diocesi di Zytomir.

Mons. Stanislao Yachniewicz, della medesima diocesi.

Mons. Giorgio Zwalinski, della medesima diocesi.

144

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

21 febbraio 1920. Mons.

Mons.
26

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.
2 morso

Mons.

Mons.
10

Mons.
12

Mons.
23

Cameriere Segreto di Spada e Cappa Sopr. di S. S. :


23 febbraio 1920. 11 sig. barone Rodolfo de Twickel, della diocesi di Monastir.
Camerieri d'onore m abito paonazzo di S. S. :
23 agosto 1919. Mons. Oreste Pantalini, dell'archidiocesi di Milano.
3 marzo 1920. Mons. Giuseppe Fatane, della diocesi di Foggia.
18

Mons. Giuseppe Fiocchi, di Roma.


Cameriere d'onore di Spada e Cappa soprannumerario di S. S. :
4

marzo

1920. Il sig. Maurizio Beaufaux, dell'archidiocesi di Malines.

NECROLOGIO
5

marzo

17

23

29

1920. Mons. Renato Francesco Renou, arcivescovo titolare di Apamea, gi arcivescovo di Tours.

L'Emo sig. cardinale Filippo Giustini, prefetto della Sacra


Congregazione dei Sacramenti.

Mons. Giuseppe Darian, arcivescovo titolare di Tarso, vicario


patriarcale maronita d'Egitto.

Mons. Nicola Donelly, vescovo titolare di Canea, ausiliare


dell'arcivescovo di Dublino.

Annus XII - Vol. XII

1 Maii 1920

Num. 5

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA BENEDICTI PP. XV

SACRUM CONSISTORIUM
I.

CONSISTORIUM

PUBLICUM

Die 22 aprilis 1920, in palatio apostolico Vaticano, habitum est Consistorium publicum, cuius Acta ex ordine referuntur:
Orationibus Advocatorum Consistorialium pro canonizatione beati
Gabrielis a Virgine Perdolente, confessoris, atque b e a t a r u m Margaritae
Mariae Alacoque et I o a n n a e de Arc, virginum, Ssmi Domini Nostri
Benedicti P a p a e XV nomine, R. D. Aurelius Galli, litterarum in forma
brevi ad Principes secretarius, his verbis r e s p o n d i t :
Quae vos, triplicem causam perorantes, graviter copioseque dixistis, ea beatissimus Pater, cum libenter audierit, vehementer approb a t : siquidem egregie confirmari videt quod aliunde compertum sibi
erat, beatos caelites Gabrielem a Virgine Perdolente, Margaritam Mariam
Alacoque et I o a n n a m de Arc in omni virtutum genere praestitisse et
p r a e s t a n t i a m h u i u s m o d i fulgore prodigiorum illustrari adeo, ut e o r u m
iam declarari solemni decreto sanctitatem plane consentaneum et a e q u u m
esse intelligat. Cum a u t e m in magnis officii sui m u n e r i b u s hoc h a b e a t
gratissimum, perfectae virtutis consecrare gloriam, t u m pergaudet eius
rei sibi facultatem in his t r i b u s caelieolis offerri, spectata praesertim
condicione t e m p o r u m . Nam, q u a n d o ob t a m late diffusam negligentiam
et oblivionem vitae sempiternae, tanto vulgo levitas animi et ignavia
d o m i n a t u r , compluribus etiam, in quos suspicio nulla ceciderit, miserabiliter de via decedentibus, n u m consilio videatur Dei providentis alieACTA, v o l . X I I , n. 5. 1-5-920.

11

146

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

n u m , quod in luce orbis t e r r a r u m h o n o r e t u r vel hic adolescens, q u i


cum se a m u n d i vanitatibus avertisset, Iesum Christum Crucifixum
incredibili alacritate secutus, sexennio n o n amplius, ad christianae perfectionis fastigium pervenit; vel h a r u m virginum altera quae, ad patriam
liberandam divinitus evocata, singularem vitae innocentiam insigni laude
fortitudinis cumulavit, q u a e q u e n o n m i n u s exstitit indignitates perpetiendo, quam m a g n a s res gerendo, a d m i r a b i l i s ? P o s t crudelissimum
vero bellum, auctis in i m m e n s u m h o m i n u m miseriis, quibus unice mederi
iam queat Cordis Iesu i m m e n s a benignitas, n o n n e , si Margaritae Alacoque nomen creverit, altius per eam insonet illa divina vox et invit a t i o : Venite ad me omnes qui laboratis? Sed t a m e n rei m a g n i t u d o Sanctissimum D o m i n u m s u a d e t n o n ante q u i d q u a m decernere q u a m in
Consistorio semipublico, quod dicitur, Sanctae R o m a n a e Ecclesiae Cardinalium itemque omnium, q u o t q u o t in Urbe propediem a d e r u n t Patriarchae, Archiepiscopi et Episcopi, de more sententias exquirat. Hoc interim
spatio ab universis illud expetit pietatis officium ut, humilibus precibus
insistentes, optati luminis copiam menti suae a Spiritu Sancto impetrent, scilicet ad id perspiciendum q u o d et Dei gloriae et Ecclesiae
emolumento et a n i m a r u m utilitati conducat. Haec me beatissimus P a t e r
iussit ad orationes vestras suo ipsius n o m i n e responderem.
Deinde Ssmus D o m i n u s Noster r u b r o P u r p u r a t o r u m P a t r u m galero
ornavit E m u m IOANNEM SOLDEVILA Y ROMERO, Archiepiscopum Caesar a u g u s t a n u m , Cardinalem

creatum et publicatum in Consistorio diei

15 decembris 1919.
II. - CONSISTORIUM SECRETUM

Eodem die 22 aprilis 1920, Consistorium secretum habitum est, in*


quo Beatissimus P a t e r has, q u a e s e q u u n t u r , ecclesias de proprio pastore
providit, scilicet:
Metropolitanae ecclesiae

Vallisoletanae

praefecit R. P. D. Remigium

Gandsegui y Gorrochategui, h a c t e n u s episcopum Segobiensem.


Metropolitanae ecclesiae Valentinae, R. P. D.
Casanova, h a c t e n u s episcopum Barcinonensem.

Henricum

Reig.y

Cathedrali ecclesiae Barcinonensi, R. P. D. R a y m u n d u m Guillame! y


Coma, hactenus episcopum Cordubensem.
Cathedrali

episcopali

ecclesiae Malacitanae, R. P.

D. E m m a n u e l e m

Gonzalez y Garcia, h a c t e n u s episcopum titularem Olimpiensem.

Acta Benedicti

Titulari

episcopali ecclesiae

PP.

Gerasemi,

147

XV

R. P. D. P a u l u m I o s e p h u m

Henricum N u s s b a u m , h a c t e n u s episcopum Corporis Christi.


Cathedrali ecclesiae Crisiensi, R. P. D. Dionysium Nyaradi, h a c t e n u s
episcopum titularem Abilensem.
Cathedrali ecclesiae Volaterranae, R. P. Raphaelem a S. Iosepho, in
saeculo Carolum Rossi, ex Ordine Carmelitarum excalceatorum.
Cathedrali ecclesiae Valentinensi, R. D. Desideratum Paget, vicarium
generalem Senonensem.
Cathedrali ecclesiae

Guaxupensi, R. D. R a n u l p h u m

Silva Faria,

metropolitanae ecclesiae Sancti Salvatoris in Brasilia canonicum.


Cathedrali

ecclesiae

Bosnensi et

Sirmiensi, R. D. Antonium

Aksa-

movic.
Titulari episcopali ecclesiae Mediensi, R. D. Felicem Perroy, deput a t u m in coadiutorem cum iure successionis Vicarii apostolici Birmaniae meridionalis.
Cathedrali ecclesiae Jassiensi, R. D. Alexandrum Cisar.
Titulari

episcopali ecclesiae Olimpiensi,

R. D.

Iacobum

Michaelem

Liston, d e p u t a t u m in coadiutorem cum iure successionis Episcopi Aucopolitani.


Cathedrali ecclesiae Dunedinensi, R. D. I o s e p h u m

White.

Titulari episcopali ecclesiae Abilensi, R. P. Ignatium S k a n a h a m ,


e Congregatione a Spiritu Sancto, d e p u t a t u m in vicarium apostolicum
Nigeriae meridionalis.
Titulari episcopali ecclesiae Europensi, R. P. Aloisium Le H u m s e c ,
e Congregatione a Spiritu Sancto, d e p u t a t u m in vicarium apostolicum
Senegambiae.
Titulari episcopali ecclesiae Selgensi, R. P. R a y m u n d u m Lerouge,
e Congregatione a Spiritu Sancto, d e p u t a t u m in vicarium apostolicum
G-abonensem.
Titulari episcopali ecclesiae Charystiensi, R. P. Aloisium Versiglia,
e Societate S. Francisci Salesii, d e p u t a t u m in vicarium apostolicum de
Shiu-Kow.
Titulari episcopali ecclesiae Ombitensi, R. P. I o s e p h u m Mariam Birr a u x , e Societate Missionariorum Africae, d e p u t a t u m in vicarium apostolicum Tanganikensem.

148

Acta Apostolicae

Titulari

Sedis

episcopali ecclesiae

de

Commentarium

Gapharnaum,

Officiale

R.

P.

Santos ^Balle-

steros, ex Ordine E r e m i t a r u m Recollectorum S. Augustini, d e p u t a t u m


in vicarium apostolicum Gasanarensem.

Insuper Beatissimus P a t e r alios etiam, iam renunciatos per Apostolicas s u b plumbo Litteras, Sacrorum Antistites publicavit, scilicet:
EPISCOPOS

Domitianopolitanum,

Stephanum

Zadravetz.

Ganeensem, E d u a r d u m O' Rourke, iam episcopum Rigensem.


Eigensem, A n t o n i u m Springowicz.

Deinde Beatissimus P a t e r s a c r u m Pallium expostulatum concessit


ecclesiis:
Vallisoletanae,

Valentinae,

Barcinonensi (ex privilegio),

Volaterranae

(ex privilegio).
T a n d e m Sanctissimus Dominus Noster E m o SOLDEVILA Y ROMERO
titulum Sanctae Mariae de Populo assignavit.

Acta

Benedicti

MOTU
EPISCOPIS

REGULARIBUS

PP.

XV

PROPRIO

ORDINIBUS

U S U M ROCHETT CONCEDIT

B E N E D I C T U S P P . XV

Episcopis e regularibus Ordinibus, monachorum scilicet et


mendicantium, consuevit Apostolica Sedes postulantibus concedere rocheti gestandi facultatem. Nobis autem, occasione
sacrorum solemnium, quae appetunt, ob duplicem Canonizationem, placet, uniformitatis quoque gratia, omnes Venerabiles Fratres huius facultatis compotes facere. Quare motu proprio in perpetuum statuimus, ut omnes Episcopi regulares iam
nunc rocheto utantur, atque eodem prorsus modo induti incedant ac saeculares Episcopi, salvo nimirum usitato vestimentorum colore et qualitate. Itaque, praeter casus in quibus, iuxta
Caeremoniale Episcoporum et Decreta, mozzeta tantum super
rocheto, aut mozzeta cum mantelleto gestari debet aut potest,
alias, uti omnes Episcopi, semper in hac alma Urbe mantelletum tantum super rocheto gerant: non obstantibus Constitutionibus apostolicis, ceterisque quamvis speciali mentione dignis, in contrarium facientibus quibuslibet.
Datum Romae apud S. Petrum, die xxv mensis aprilis anno
M C M x x , Pontificatus Nostri sexto.

B E N E D I C T U S P P . XV

150

Acta

Apostolicae

Sedis

LITTERAE

Commentarium

Officiale

APOSTOLICAE
I

SANCTUARIUM
LICAE

LOCI E M M A U S IN

MINORIS

PALAESTINA

TITULO

AC

PRIVILEGIIS

BASI-

HONESTATUR.

B E N E D I C T U S P P . XV
Ad perpetuam rei memoriam. Inter potiora, quibus Palaestina
nobilitatur, sanctuaria, iure meritoque accensendum est illud a p u d Castellum E m m a u s exstructum in domo sancti Cleophae, nimirum in loco ubi,
post Eius passionem et mortem, Christus d u o b u s discipulis ambulantibus.
in via et de se loquentibus apparuit, seque socium adiungens, Sacrae
iis Scripturae aperuit mysteria, et postea, hospitio receptus et inclinato
a d vesperam die mensae incumbens, in p a n i s fractione sese illis patefecit, renovato ita SSmae Eucharistiae mysterio. In ecclesiam conversa
domus, t e m p o r u m h o m i n u m q u e iniuria fatiscens, n u p e r a F r a t r i b u s
Minoribus instaurata, novo cultu renidet. Continens ecclesiae coenobium exstat et hospitium peregrinis excipiendis, qui potissimum feria
secunda post P a s c h a et die vicesimo quinto mensis septembris turmatim ad sanctuarium confluunt. R o m a n i q u o q u e Pontifices Nostri Decessores singularibus privilegiis a t q u e indulgentiis illud a u x e r u n t . Nunc
autem cum dilectus filius F e r d i n a n d u s Diotallevi ex Ordine Minorum,
hodiernus Custos T e r r a e Sanctae in Palaestina, Nos supplicibus votis
deprecatus sit, ut enunciatum sanctuarium, prouti cohonestata iam sunt
alia sanctuaria praecipua Terrae Sanctae, ad titulum et dignitatem Basilicae Minoris evehere dignemur, h a s q u e preces cumulet atque ornet
amplissimum commendationis officium dilecti filii Nostri Philippi S. R. E.
cardinalis Giustini, Ordinis F r a t r u m Minorum Protectoris, Nos optatis
his a n n u e n d u m ultro libenterque existimavimus. Quare, collatis consiliis
cum venerabili fratre nostro S. R. E. cardinali Vico, Episcopo Portuensi
et sanctae Rufinae, Ss. R i t u u m . Congregationi Praefecto, auctoritate
Nostra apostolica, praesentium vi, s a n c t u a r i u m a p u d E m m a u s , quod ob
memoriam Resurrectionis et mysteriorum Filii Dei Redemptoris m a g n a
celebritate pollet, titulo ac dignitate Basilicae Minoris condecoramus,
omnibus et singulis honorificentiis et privilegiis illi attributis, quae
Minoribus almae h u i u s Urbis Basilicis de iure competunt. Decernentes

Acta

Benedicti

PP.

XV

151

p r a e s e n t e s Literas firmas, validas a t q u e efficaces semper exstare ac perm a n e r e , suosque plenos a t q u e integros effectus sortiri a t q u e obtinere,
illisque ad quos spectant, sive spectare poterunt, n u n c et in p o s t e r u m
plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irrit u m q u e ex n u n c et inane fieri si q u i d q u a m secus super his, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter vel ignoranter attentari contigerit. Non
o b s t a n t i b u s contrariis q u i b u s c u m q u e .
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m sub annulo Piscatoris, die
XVII martii MCMXX, Pontificatus Nostri anno sexto.
P.

CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

II
SANCTUARIUM BEATAE MARIAE VIRGINIS DE POUPSIS, VULGO DI POLSI , IN
DIOECESI HIERACENSI, TITULO ABBATIAE NULLIUS DECORATUR, ET RECTORI
EIUS PRO TEMPORE CONCEDUNTUR TITULUS ABBATIS NULLIUS, NONNULLA
PRIVILEGIA ET FACULTAS SACRAMENTI CONFIRMATIONIS CONFERENDI CERTIS CIRCUMSCRIPTA FINIBUS.

BENEDICTUS P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei memoriam. S a n c t u a r i u m beatae Mariae Virginis de Poupsis, vulgo di Polsi, in finibus dioecesis Hieracensis situm,
a comite Rogerio N o r m a n n o a u t a Rogerio I rege exstructum dicitur,
p o s t q u a m , a n n o MCXLIV, ut litterarum a r t i u m q u e m o n u m e n t a et comm u n i s fama testantur, l a u r u s , qui a grege longius processerai, depreh e n s a est eo loco in cruce graeca ferrea, quam e solo ungulis cornibusq u e e m e r a t , submissis genibus a d o r a n d a , et Beatissima Virgo, Infantem
Iesum brachio gestans, se conspiciendam illico dedit, aperuitque velle
se, in s u u m et crucis honorem, aedem sacram ibidem excitari. Quae
ab initio monachis Basilianis commissa est, qui, cum e Sicilia, q u a
m a h u m e t a n i potirentur, ad proximae Calabriae montes confugissent,
coenobia h a u d procul a sanctuario sita incolebant; visum t a m e n iis est,
medio saeculo xiv, coenobium consulto a p u d sanctuarium aedificare, ut
sibi liceret, peregrinis citius aptiusque adesse, qui u n d i q u e , Reginam
Montium veneraturi, eo frequentissimi confluebant. Sanctuarium vero
iam a saeculo xv in omni floruisse genere, constat tum e codice vatic a n o lateranensi an. MCDLXXXII, in quo, ecclesias inter archiepiscopales,

152

Acto,

Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

episcopales et abbatiales totius orbis, ecclesia abbatialis Sanctae Mariae


de Poupsis, Ordinis sancti Basilii, e n u m e r a t u r , t u m ex Litteris A p o s t o licis XIV cal. ianuar. an. MCDLXXXVII ab Innocentio P a p a VIII datis,
quibus abbati sanctae Mariae de Poupsis m a n d a b a t u r de nonnullis
monasteriis eiusdem Ordinis Basiliani monasterio sanctae Mariae de
Butramo uniendis. Cum a u t e m , ob r e r u m t e m p o r u m q u e vices, monachi
Basiliani saeculo xvi coenobia s u a dereliquissent, quorum hodie vix
parietinae exstant, s a n c t u a r i u m Beatae Mariae Virginis de Poupsis cum
continentibus aedibus sensim interiturum erat, nisi episcopi Hieracenses,
Siculorum C a k b r o r u m q u e pietate ac largitate^fulti, illud pro viribus tuendum suscepissent. Iisdem enim P r a e s u l i b u s auspicibus atque a u c t o r i b u s ,
aedes sacra amplificata est et die iv mensis septembris an. MDCCXXXVII
consecrata; hospitia episcopis, proceribus, peregrinis excipiendis, instaur a t a atque a u c t a ; rector sanctuarii c o n s t i t u t u s ; privatae d o m u s a christifidelibus eius regionis, circum, pietatis causa, exaedificatae ; Beatae Mariae Virginis signum sollemni ritu, die xxx mensis augusti an. MDCCCLXXXI,
a u r e a redimitum corona, et sanctuarium, h a u d ita multo post, pulchre refectum o r n a t u m q u e est. Neque R o m a n i Pontifices sanctuarium de P o u p s i s
praeclaris studiosae voluntatis s u a e testimoniis carere passi sunt. P r a e terquam enim quod rec. mem. P i u s P a p a VI a n n o MDCCLXXVII illud
sacris indulgentiis locupletavit, p r o x i m u s Decessor Noster Pius P a p a X
rectores sanctuarii pro t e m p o r e , ab episcopis Hieracensibus ad n u t u m
designandos, titulo ac privilegiis Antistitum U r b a n o r u m , d u r a n t e tant u m m o d o m u n e r e fruendis, Litteris Apostolicis die iv mensis maii
an. MCMX Piscatoris anulo obsignatis, honestavit atque auxit. Ad Nos
vero quod pertinet, p o s t q u a m , inde ab inito Pontificatu, edocti s u m u s ,
eo a n i m o r u m ardore Galabros Siculosque ad s a n c t u a r i u m ferri, ut, praesertim m e n s i b u s a u g u s t o et septembri, nulla deterriti itinerum diuturnitate a t q u e asperitate, illuc ingenti n u m e r o c o n c u r r a n t neque a n t e
a b e a n t quam animos rite expiaverint novoque aestu caritatis incender m i , et cum p e r s u a s u m Nobis fuerit, in eiusmodi peregrinationibus mirabilem inesse vim ad christianas virtutes in popularibus u t r i u s q u e regionis firmandas a t q u e augendas, non modo, q u a n t u m tempora siverunt,
necessitatibus sanctuarii prospeximus, sed etiam dilectum filium Nostrum
Philippum S. R. E. Cardinalem Giustini, i m m a t u r a morte Nobis Ecclesiaeque n u p e r p r a e r e p t u m , P a t r o n u m seu Protectorem sanctuario destin a v i m u s , qui eius utilitates ac i u r a a p u d Apostolicam h a n c Sedem proveheret ac tueretur. Sed videmur rem facturi esse, cum aedis sacrae
decori congruentem, t u m peregrinis ad eam confluentibus perutilem, si,
vetusto abbatiali titulo restituto, sanctuarii rectorem facultate sacra-

Acta

Benedicti

PP.

XV

153

menti Confirmationis conferendi auxerimus, cum s a c r a m e n t u m hoc


pueris ibidem administrari ante actis aetatibus soleret, et episcopi Hieracenses n e q u e a n t eo accedere, nisi forte die t a n t u m tertio mensis
septembris, quo die sollemnia Beatae Mariae Virginis de P o u p s i s peraguntur. Itaque m o t u proprio, certa scientia et m a t u r a deliberatione
Nostris, apostolica Nostra auctoritate, haec q u a e s e q u u n t u r decernim u s : I. S a n c t u a r i o Beatae Mariae Virginis de Poupsis, vulgo di Polsi,
in dioecesi Hieracensi, titulum abbatiae Nullius denuo concedimus seu
restituimus, incolumi t a m e n in p e r p e t u u m plena et i m m e d i a t a iurisdictione Episcoporum Hieracensium in paroeciam ac s a n c t u a r i u m de
Poupsis. II. Rector sanctuarii pro tempore, ab Episcopo Hieracensi, uti
antehac, ad n u t u m designandus et deligendus, d u r a n t e m u n e r e , titulo
abbatis Nullius fruatur; in ecclesia, et in pompis in vicinia forte peragendis, insignibus pontificalibus uti possit, exceptis t h r o n o ac baldachino et baculo, et ius h a b e a t ibidem divina pontificali ritu, ad faldistorium, celebrandi, absente t a m e n , vel praesente et consentiente Ordinario
Hieracensi; crucem autem pectoralem, a n u l u m cum g e m m a ac pileolum
violaceum poterit ubivis licite deferre, ad n o r m a m can. 325. III. Rectori
sanctuarii pro tempore seu abbati de P o u p s i s facultas esto sacramenti
Confirmationis in sua ecclesia conferendi, absente, vel praesente et
consentiente Episcopo Hieracensi, d u m m o d o t a m e n accedat m a n d a t u m
Ordinarii confirmandorum. Ordinarii vero p o t e r u n t eiusmodi m a n d a t u m
abbati de Poupsis a u t dare, t a m d i u d u r a t u r u m , q u a m d i u eius m u n u s
manebit, et successori r e n o v a n d u m quoties a b b a s decedat vel ab officio
removeatur, a u t concedere, si maluerint, pro singulis casibus. IV. Abbas
de P o u p s i s confirmationem ne conferat pueris septennio minoribus,
a u t doctrina christiana h a u d satis imbutis, nisi quos forte O r d i n a r i u s
proprius, authenticis Litteris datis et abbati exhibendis, ab alterutra
vel u t r a q u e condicione dispensaverit; praeterea ne iis quidem pueris
conferat, qui careant authentico parochi sui testimonio, u n d e constet
de e o r u m baptismo, aetate, domicilio et sufficienti in christiana doctrina
institutione. V. Abbas, ad n o r m a m can. 798 et 799, confirmationes a se
collatas in peculiari regesto rite inscribat, subiiciendo, uti cetera sanctuarii regesta, visitationi Ordinarii Hieracensis; et testimonium authenticum collatae confirmationis ad parochos singulorum confirmatorum
t r a n s m i t t a t vel tuto t r a n s m i t t e n d u m curet. VI. Si a b b a s de P o u p s i s sine
Ordinariorum m a n d a t o confirmare eorum dioecesanos praesumpserit,
collatio erit invalida, et ad n o r m a m can. 2365 confirmandi facultate eo
ipso privatus exsistet; si vero ea illicite neglegat q u a e n n . IV et V praescribuntur, Ordinarii, s e c u n d u m can. 784, expresse vetent ne subditi sui

154

Actu Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

ab a b b a t e confirmentur, idest m a n d a t u m ne concedant, a u t concessum


revocent, et Apostolicam Sedem de re m o n e a n t . Decernentes praesentes
Litteras firmas, validas a t q u e efficaces semper exstare ac p e r m a n e r e ,
suosque plenos a t q u e integros effectus sortiri atque obtinere, illisque
ad quos pertinent, sive pertinere poterunt, n u n c et in posterum plene
suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex
n u n c et inane fieri, si q u i d q u a m secus super his, a quovis, auctoritate
qualibet, scienter vel ignoranter attentari contigerit. Non o b s t a n t i b u s
contrariis quibuslibet.
D a t u m R o m a e a p u d sanctum P e t r u m s u b annulo Piscatoris, die VIII
mensis aprilis a n n o MCMXX, Pontificatus Nostri sexto.

P.

CARD.

GASPARRI, a Secretis Status.

III
A VICARIATU APOSTOLICO DE GANTON IN SINIS SEPARATUR PARS SEPTENTRIONALIS,

EAQUE

ERIGITUR. IN

VICARIATUM

APOSTOLICUM

DE

SHIU-KOW

APPELLANDUM.

B E N E D I C T U S P P . XV
Ad futuram rei memoriam. Cum, opitulante Deo, feliciter evenerit ut fidelium n u m e r u s , potissimum postremis hisce annis, increverit
in Vicariatu Apostolico de C a n t o n in Sinis, ita ut Evangelici operarii
illius Missionis, e Societate Parisiensi pro Missionibus Exteris, impares
essent ad omnia s u a m u n e r a o b e u n d a in vastissimo territorio sibi concredito, Vicarius Apostolicus venerabilis frater I o a n n e s Baptista de Guebriant per Congregationem de P r o p a g a n d a Fide r o g a t u s est, ut aliquem
districtum adsignaret Presbyteris Piae Societatis sancti Francisci Salesii
a venerabili Bosco. Vicarius a u t e m dicto a u d i e n s p a r t e m Septentrionalem
illius Vicariatus, q u a e saeculo xvi exeunte fidem christianam receperat
ab illustri P a t r e Matthaeo Ricci Societatis Iesu, adsignavit praedictis Missionariis a sancto Francisco Salesio, qui, initio a n n i MCMXVIIT illuc profecti, sub iurisdictione eiusdem Vicarii Apostolici ministerium ecclesiasticum exercere iniverunt. Nunc vero q u u m iam res christiana eo feliciter
a d d u c t a sit in praefata regione, ut nihil deesse videatur ad separatam
Missionem in eo constituendam, Nos, collatis consiliis cum VV. F F . NN.
S. R. E. Cardinalibus negotiis P r o p a g a n d a e Fidei praepositis, haec q u a e

Acta Benedicti PP. XV

155

infra scripta s u n t decernimus, s t a t u i m u s ac m a n d a m u s . Nimirum Apostolica Nostra auctoritate, p r a e s e n t i u m vi, a Vicariatu Apostolico de
Ganton in Sinis, Societati Parisiensi pro Missionibus Exteris concredito, s e p a r a m u s m e m o r a t a m p a r t e m septentrionalem, undecim s u b - P r a e fecturas Supraintendentiae de N i n - n a m - t a o complectentem, cuius fines
s u n t : ad meridiem Vicariatus Apostolicus de Canton, ad occidentem Vicariatus Apostolicus de T u a n g - s i , ad septentrionem Vicariatus Apostolicus
de H u n a n meridionali, denique ad orientem Vicariatus Apostolicus de
Kiang-si meridionali. H a n c a u t e m partem, ita a Vicariatu de Canton
seiunctam, sive d i s m e m b r a t a m , in Vicariatum Apostolicum erigimus^,
ab urbe principe de S h i u - K o w n u n c u p a n d u m et Piae Societatis sancti
Francisci Salesii a venerabili Bosco curis t r i b u e n d u m . H a n c porro
dismembrationem a Vicariatu de Canton et erectionem novi Vicariatus
de S h i u - K o w fieri declaramus de pleno consensu sive Rectoris maioris
Societatis sancti Francisci Salesii, sive Superioris Seminarii Parisiensis
pro Missionibus Exteris, qui per h u i u s m o d i separationem a t q u e erectionem s u p r e m o a n i m o r u m b o n o consulere optarunt. Haec m a n d a m u s ,
praecipimus, s t a t u i m u s n o n o b s t a n t i b u s super editis sanctionibus, constitutionibus et ordinationibus apostolicis, speciali licet a t q u e individua
mentione ac derogatione dignis in contrarium facientibus quibuscumque.
Datum R o m a e a p u d s a n c t u m Petrum sub annulo Piscatoris, die
ix aprilis MGMXX, Pontificatus Nostri a n n o sexto.
P. CARD. GASPARRI, a Secretis Stcvtus.

EPISTOLA
AD R. P. SILVIUM A S. BERNARDO, SODALIUM PASSIONISTARUM PRAEPOSITUM
GENERALEM, ALTERO EXEUNTE SAECULO A SODALITATE CONDITA.

Dilecte fili, salutem et apostolicam benedictionem. Optimo sane


consilio, datis ad universos sodales t u o s litteris, sacras tu supplicationes
indixisti ob m e m o r i a m iterum saecularem sodalitatis conditae solemni
r i t u c e l e b r a n d a m ; nimirum ut et beneficia recolentes, a Deo in vos u s q u e
a d h u c profecta, debitas ei grates persolveretis, et maiorum v e s t r o r u m laudes sancteque gesta recordantes, ad eorum imitationem, t a m q u a m renovatis animis, niteremini. Etenim divinae bonitatis praeclara exstiterunt

156

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

erga istum Ordinem, maxime sub initium, d o c u m e n t a , cum Dominus Iesus,


n o n semel Castellatii cellulam invisens, ubi p a r e n s et legifer vester sese
abdiderat, m e n t e m a n i m u m q u e eius singulari sui cognitione et amore
ad mysterium Crucis praedicandum conformavi!, c u m q u e beatissima
Iesu Mater, cui quidem nihil t a m est cordi, quam Filium s u u m pro
nobis Crucem p a s s u m a nobis diligi, P a u l o , ad vestram similitudinem
a t r a t a , h u m a n i s s i m e se conspiciendam dedit, a p e r t e o s t e n d e n s ipsum
eiusque a l u m n o s in peculiarium clientum loco se habere. H o c auspice
et hac patrona, sodalitas, m i r u m n o n est, si brevi, m a t u r i t a t e m s u a m
adepta, eorum coepit sodalium copia florere qui b o n u m Christi odorem
longe lateque diffunderent. Luce clarior est in omni v i r t u t u m genere
p r a e s t a n t i a vestri conditoris : cui verissime dixeris Pauli n o m e n adhaesisse, cum is in Iesu Crucifixo vel a d a m a n d o vel praedicando illi Gentium Apostolo vix a u t omnino n o n cessisse videatur. Praeterea qui P a s sionis institutum primi professi sunt, non ii se sanctissimo magistro
indignos praestiterunt, quin imo complures ex iis, tum innocentissimae
vitae exemplo tum apostolatus ardore, i n n u m e r a b i l e s Christo a n i m a s
lucratos accepimus. E m i n e t in hoc n u m e r o venerabilis ille Vincentius
Maria Strambi, q u e m ipse vestrae disciplinae auctor tanti fecit, ut eum
potissimum voluerit sibi adesse morienti, quique primariis in Sodalitate m u n e r i b u s sancte perfunctus, sacras postea nfulas magnis virtutibus illustravit. Quae sanctimoniae laus cum deinceps in sodalibus a
Passione profecto n o n desiderata sit, nemo ignorat q u a m insignis ea
et splendida fuerit, ut alios omittamus, in venerabili Dominico a Matre
Dei, cuius praesertim studio constantiaque mirabili factum est, ut orir e t u r is, qui feliciter perseverat, m o t u s Anglorum ad Ecclesiae matris
male desertae sinum redeuntium. Recentior a u t e m ac paene h u i u s temporis est vester ille christianae perfectionis flosculus, qui m o x in albo
sanctorum a d s c r i b e n d u s est, Gabriel a Virgine Perdolente, ex cuius
incremento honoris propria q u a e d a m causa nascitur Ordini vestro gloriandi. H u n c enim scimus ad fastigium sanctitatis n o n alia via, q u a m
regularis disciplinae observantia pervenisse, ut a p p a r e a t absolutissimam
virtutum scholam in isto, quo utimini, vitae instituto vobis p a t e r e . Iam id ipsum est a r g u m e n t o vigere e t i a m n u m a p u d vos spiritum bonum a legifero p a t r e vobis t r a d i t u m : q u o d Nos equidem valde grat u l a m u r . Sed h a n c pulcherrimam haereditatem ut hodie integram conservetis, q u a n t a vobis vigilantia q u a n t a q u e contentione animi opus est.
Inimicissima, siqua u n q u a m , humilitati poenitentiaeque christianae, in
q u i b u s praecipue vestra vivendi ratio consistit, haec s u n t t e m p o r a ;
s u p e r b i a enim vitae et inexplebilis voluptatum sitis usque q u a q u e domi-

Acta Benedicti

PP.

XV

157

n a t u r adeo ut, t a m q u a m corrupto eo, qui circumfusus est ar, difficile


sit vel religiosis cordibus nihil de h u i u s pestilentiae contagione concipere. Accessit postremo ad m o r e s amplius labefactandos i m m a n e bellum,
cuius necessitas n o n paucos e sacris claustris extraxit in aciem, periculisque o m n e genus eorum virtutem obiecit. - Vos igitur, de c o m m u n i
n o n m i n u s q u a m de vestra salute solliciti, o m n e m dabitis operam, ut
ad a m o r e m Crucis Christi et ipsi magis magisque renovemini, et alios
etiam, voce exemploque vitae, quam plurimos possitis, excitetis. Ad
u t r a m q u e rem autem plurimum profutura a r b i t r a m u r ista, q u a e appa
ratis, sacra solemnia: q u o r u m Nos de sanctae Ecclesiae t h e s a u r o , Nobis
divinitus commisso, fructum s u m u s et dignitatem libentissime aucturi.
I t a q u e pro Apostolica potestate d a m u s , ut, u b i c u m q u e apud vos, vertente a n n o , ob h u i u s fauste facti commemorationem, publica aliqua
supplicatio fiat, quisquis vestras v e s t r a r u m q u e monialium sacras aedes
invisent, plenariam peccatorum s u o r u m veniam, usitatis condicionibus,
a Deo impetret. Item domorum v e s t r a r u m praepositis facultatem facim u s , cuilibet sacrorum antistiti vel sacerdoti delegandam si velint, P a p a lis benedictionis ea ipsa die populo tribuendae. Divinorum vero auspicem m u n e r u m , q u a e Nos ex animo vobis p r e c a m u r uberrima, e a m d e m q u e
p a t e r n a e Nostrae benevolentiae testem, tibi, dilecte fili, o m n i b u s q u e
sodalibus et monialibus a Passione apostolicam benedictionem amantissime impertimus.
D a t u m R o m a e a p u d sanctum P e t r u m , die xi mensis aprilis MCMXX,
Pontificatus Nostri anno sexto.

B E N E D I C T U S P P . XV

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

158

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SUPREMA SACRA CONGREGATIO S. OFFICII

I
DECRETUM
CIRCA

AUTHBNTIAM

MOSAICAM

PENTATEUCI

Quaesitum est ab hac S u p r e m a Congregatione Sancti Officii: U t r u m


doctrina circa a u t h e n t i a m mosaicam Pentateuci, n u p e r exposita in
o p e r e : Dictionnaire apologtique de la foi catholique, an. 1919, fase. XV,
s u b titulo: Mose et Josu; nec n o n in Revue du Clerg franais, XCIX
( I sept. 1919), pag. 321-343, sub t i t u l o : Mose et le Pentateuque, tuto
tradi possit .
o

Et in generali consessu habito feria iv, die 21 aprilis 1920, E m i ac


R m i Domini Cardinales in r e b u s fidei et m o r u m Inquisitores Generales,
praehabito DD. Consultorum voto, r e s p o n d e n d u m decreverunt: Negative.
Insequenti vero feria v, die 22 eiusdem mensis et anni, Sanctissimus D. N. Benedictus divina Providentia P a p a XV, in solita audientia
R. P. D. Assessori S. Officii impertita, r e l a t a m Sibi E m o r u m et R m o r u m
P a t r u m resolutionem approbavit, confirmavit et evulgandam praecepit.
D a t u m R o m a e , ex aedibus S. Officii, die 23 aprilis 1920.

A. Castellano, S. C. S. Off. Notarius.

Il
DECRETUM
DAMNANTUR

OPERA

OMNIA A U C T O R I S

VULGO

G U I D O DA V E R O N A

Feria IV, die 21 aprilis 1920


In generali consessu S u p r e m a e S. Congregationis S. Officii E m i ac
R m i Domini Cardinales fidei et m o r i b u s t u t a n d i s praepositi proscripser u n t , d a m n a v e r u n t a t q u e in Indicem librorum prohibitorum inserenda
mandarunt
auctoris vulgo Guido da Verona opera omnia.

"

Suprema S. Congregatio S. Officii

Et insequenti feria v, die 22 eiusdem mensis et anni, Sanctissimus


D. N. Benedictus divina P r o v i d e n t i a P a p a XV, in solita audientia
R. P. D. Assessori S. Officii impertita, relatam sibi E m o r u m P a t r u m
resolutionem approbavit, confirmavit et publicandam iussit.
Datum R o m a e , ex aedibus S. Officii, die 23 aprilis 1920.
A. Castellano, 'S. G. S. Off. Notarius..

SACKA CONGREGATIO CONSISTORIALIS


I
DECRETUM
DE D I S C I P L I N A R I ORDINE A C A P I T U L O ET CLERO B A S I L I C A E S. NICOLAI B A R E N S I S
SERVANDO.

Il S. P a d r e Benedetto XV, nella sua sollecitudine pel bene delle


anime e pel decoro delle sacre funzioni nella casa di Dio, tutto b e n
ponderato, ed avuto il voto degli Ei Cardinali della S. Congregazione
Concistoriale, ha creduto opportuno,- per ora e fino a n u o v a disposizione, di avocare immediatamente a s, e col presente decreto avoca nel
modo predetto a s, la giurisdizione ordinaria sulla basilica di S. Nicola
di Bari e sul clero alla medesima ascritto.
In forza di c h e :
1. La detta basilica sar immediatamente soggetta alla Santa S e d e
e sar esente dalla visita e dalla giurisdizione dell'Ordinario locale, per
tutto ci che r i g u a r d a l'interno ordinamento per il servizio del culto e
per la s u a amministrazione temporale.
2. Il Gran Priore godr dell'esenzione n o n solo locale nella sua
dimora nell'ambito della basilica, ma a n c h e personale, come godono i
superiori regolari dall'Ordinario diocesano.
3. Il resto del clero godr della esenzione locale, se e fino che
dimora nell'ambito della basilica: fuori di essa sar soggetto all'Ordinario diocesano locale per tutto ci che r i g u a r d a la disciplina eccles i a s t i c a ; ' c o s che se alcuno per qualche colpa venisse ad esser colpito-

160

Actu

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

di qualche pena, il Gran Priore, debitamente avvertito, dovr entro la


Basilica osservarne e farne osservare le disposizioni, fino a che detta
pena n o n sia stata nei debiti modi di diritto revocata a n n u l l a t a od
espiata.
4. Il Gran Priore avr la cura delle anime col diritto dell'amministrazione dei sacramenti, eccetto il m a t r i m o n i o , entro l'ambito della
basilica per tutti gli adcletti al santuario, che a b i t u a l m e n t e abitano nei
locali annessi, siano essi ecclesiastici o secolari, e pei loro ospiti, con
diritto anche dei funerali, se ivi decedessero.
Sono esclusi da questo privilegio gli inquilini degli a p p a r t a m e n t i
che, sebbene uniti alla basilica, fossero affittati ad estranei non inservienti alla basilica.
Come avente cura d'anime il Gran Priore dovr tenere i libri parrocchiali, eccetto che pel m a t r i m o n i o : e pel matrimonio, se accada fra
gl'inservienti della basilica, gli atti d o v r a n n o compiersi dai parroco delia
sposa, o da quello della Cattedrale di Bari.
5. Il Gran Priore p o t r autorizzare a confessare ed a predicare
nella sua chiesa, quelli che a b b i a n o gi ricevuto la pagella di confessori e di predicatori dall'Ordinario di Bari, in conformit al diritto
comune ed alle recenti disposizioni generali.
Si esorta pertanto il clero addetto alla basilica a munirsi di dette
facolt, facendo gli esami prescritti. E si r a c c o m a n d a al Gran Priore
di i n t r o d u r r e nella basilica la spiegazione domenicale del Vangelo, le
predicazioni dell'Avvento, della Quaresima ed altre di comune uso nella
Chiesa, e di stabilire confessori fssi, preferendo in tali ministeri il clero
di detta basilica, q u a n d o ne sia debitamente approvato.
6. In occasione di pellegrinaggi, o di g r a n concorso di fedeli
nel tempio, il Gran Priore potr, ad modum actus e per quell'occasione,
autorizzare alle confessioni i sacerdoti estranei, che si presentassero
con la pagella di confessori del proprio Ordinario.
7. Ai sacerdoti della s u a basilica p o t r dare le testimoniali de
vita et moribus, ed anche le discessoriali, onde possano essere ammessi
a celebrare altrove.
8. Venendo n o m i n a t o alcuno canonico o cappellano di S. Nicola,
prima di ascriverlo alla chiesa e dargli l'istituzione nel beneficio, il
Gran Priore dovr chiedere le testimoniali del suo Ordinario e regolarsi
in conformit delle medesime secondo il disposto dei Sacri Canoni.
E se il n o m i n a t o sia n o n diocesano di Bari, il Gran Priore, ricevute
le testimoniali di cui sopra, dovr r e n d e r n e consapevole l'Ordinario
di Bari.

S.

Congregatio

161

Consistorialis

9. Il Gran Priore p o t r disporre e prescrivere q u a n t o , in conformit ai sacri Canoni, necessario od opportuno per l'ordine del servizio divino ed il t e m p o delle sacre funzioni nella basilica, e per la
disciplina del clero alla medesima addetto. Ed egualmente nell'ambito
delia basilica e per le m a n c a n z e pi lievi potr infliggere proporzionate
p e n e ; anzi, se fosse necessario, potr anche sospendere a divinis, sia
per ragione di censura contro i contumaci, sia per ragione di p e n a ; ma
ad breve tempus; e in a m b o i casi avvertir t a n t o l'Ordinario di Bari,
q u a n t o la S. Congregazione Concistoriale. Per le mancanze pi gravi
dovr deferire la cosa alla S a n t a Sede.
10. Il Gran Priore ordiner al Capitolo di redigere entro sei mesi
i suoi statuti pel servizio corale e per l'ordine delle sacre funzioni, in
conformit alle nuove disposizioni del diritto, che egli a p p r o v e r con
la sua autorit, dopo avere ottenuto il nulla osta dalla S a n t a Sede.
11. Tenendosi il sinodo diocesano, il Gran Priore col suo clero
d o v r a n n o prendervi parte.
12. P e r il Memento, le Collette solite a recitarsi nella Messa e nelle
sacre funzioni, per le novene ed altre pubbliche preghiere indette per
t u t t a la diocesi di Bari, il Gran Priore ed il Capitolo di S. Nicola, debitamente avvertiti, non m a n c h e r a n n o di uniformarsi al prescritto comune.
13. Dovr il Capitolo intervenire alle processioni pubbliche generali, p r e n d e n d o il primo posto dopo il Capitolo Cattedrale. Il Gran
P r i o r e ' p e r , tanto sede piena q u a n t o sede vacante, potr dispensarsi
dall'intervento.
14. Gli ol santi d o v r a n n o dal Gran Priore e dal Capitolo di
S. Nicola esser presi dalla Cattedrale, anche d u r a n t e la Sede Arcivescovile vacante.
15. Il Gran Priore dovr ogni quinquennio, c o m p u t a n d o dal 1921,
fare la visita pastorale della sua chiesa e del suo clero e d a r n e rapporto alla S. Congregazione Concistoriale, salvo il diritto della S a n t a Sede
di inviare un suo delegato per la visita medesima.
16. Il Gran Priore curer che nella basilica si faccia il catechismo
pei suoi dipendenti ; e, previo consenso con l'Arcivescovo, potr accettarvi
a n c h e gli estranei ed a m m e t t e r e i fanciulli alla prima Comunione.
R o m a , nella festa di S. Nicola di Bari, 6 dicembre 1919.

83 C. CARD. DE LAI, Vescovo di Sabina, Segretario.


L. rB S.
f V. Sardi, Arciv. tit. di Cesarea, Assessore.
ACTA, v o l . X I I . n. 5, 1-5-920.

12

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

162

II
GORRIENTENSIS
DIFFAMATIONIS

In causa, q u a m Sac. L e o n a r d u s Ayala contra Episcopum Corrientensem instituit, et de qua, ut Iudex a Sancta Sede delegatus, vidit ac
die 10 decembris 1917 sententiam primi g r a d u s tulit R. P. D. Abel
a z a n , Episcopus P a r a n e n s i s , Sanctissimus Dominus Noster Benedictus P p . XV, appellante Episcopo Corrientensi, utpote a m e m o r a t a sententia gravato, deputavit ad videndum et ad definitivam sententiam in
g r a d u appellationis ferendam peculiarem coetum seu Commissionem
Cardinalium Sacrae Congregationis Consistorialis, nimirum C. De Lai,
B. Pompilj, R. Merry dei Val, P. Gasparri, C. Bisleti. Qui, die 26 martii 1920, in Aedibus Vaticanis legitime, prouti de more, congregati, ad
dubium : An sententia primi gradus, de qua quaestio, sustineatur, visis
universis processualibus actibus, prae oculis habitis defensionalibus
scriptis a R R . DD. Americo Bevilacqua, archiepiscopo titulari Scythopolitano, et Francisco Solieri, S. R. R o t a e Auditore, priore q u a defensore Sac. Ayala, altero q u a defensore Episcopi Corrientensis, invocato
divino Nomine et omnibus m a t u r e perpensis, u n a n i m i voto h a n c definitivam sententiam tulerunt: Sententiam primi gradus nulla ex parte sustineri.
Sanctissimus Dominus Noster autem in audientia eiusdem diei,
infrascripto Cardinali concessa, sententiam Commissionis E m o r u m Pat r u m r a t a m habuit et confirmavit.
Datum R o m a e , ex aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis,
die 26 aprilis 1920.
}$f C. CARD. DB LAI, E p . Sabinen., Secretarius.
L. S.

f V. Sardi, Archiep. Caesarien., Adsessor.

HI
DESIGNATIO ORDINARIORUM PRO APPELLATIONE IUXTA CAN. 1594, 2

I u x t a can. 1594, 2, Codicis Iuris Canonici pro appellatione:


R m u s Archiep. Bononiensis designavit Ordinarium F e r r a r i e n s e m ;

Rheginensis, Ordinarium Hieracensem ;

Rhedonensis, Ordinarium Venetensem;

S. Congregatio

Consistorialis

163

R m u s Archiep. S. Iacobi de Cile, Ordinarium de S e r e n a ;

Salernitanus, Ordinarium A m a l p h i t a n u m ;
F i r m a n u s , Ordinarium Asculanum in P i c e n o ;
Beneventanus, Ordinarium S. Agathae G o t h o r u m ;
Mechliniensis, Ordinarium G a n d a v e n s e m ;

R h e m e n s i s , Ordinarium Suessionensem ;
Pragensis, Ordinarium Olomucensem ;

Bostoniensis, O r d i n a r i u m N e o - E b o r a c e n s e m ;
de Linares, Ordinarium Mexicanum ;

Bracharensis, Ordinarium Portugallensem.

Q u a s designationes S s m u s D. N. Benedictus P p . XV a p p r o b a r e
dignatus est.
R o m a e , ex aedibus S. Congregationis Consistorialis, die 12 aprilis 1920.

SACRA CONGREGATIO CONCILII


VERONEN. ET ALIARUM
IN D I T I O N E VENETA
IURISPATRONATUS POPULARIS

14 februarii

1920

SPECIES FACTI. - In ditione Veneta complures sunt paroeciae iurisp a t r o n a t u s laicalis, seu potius praesentationis popularis, q u u m omnes
familiae, q u a e q u e per s u u m caput repraesentatae, illud exerceant celebratis comitiis ad suffragium ferendum ; ex antiqua t a m e n ^ o n s u e t u d i n e
in eadem ditione prouti in plurimis Austriae et Germaniae regionibus
inolita, legibusque civilibus recepta (cf. v. gr. Regolamento 15 maggio 1804;
circolare 13 maggio 1818, a p u d Saredo, Cod. eccles, del regno d'Italia, III,
p. 1167), etiam paroeciae i u r i s p a t r o n a t u s laicalis, absque ulla exceptione,
sive regium, sive populare, sive privatum illud ius sit, subiiciuntur legi
c o n c u r s u s (cf. etiam Goncordien., 18 iun. 1916; A. A. S., VIII, 271), ita
quidem ut in casu i u r i s p a t r o n a t u s popularis, habito prius auctoritate
Ordinarii loci experimento, omnium n o m i n a qui idonei r e n u n c i a n t u r ,
p r o p o n a n t u r in comitiis postea celebrandis, ut ex his per suffragia seligatur cui ab Ordinario d a n d a sit institutio.
P r o m u l g a t o n u p e r Codice Iuris Canonici, in quo, can. 1452 de his
electionibus ita cavetur : Electiones ac praesentationes populares, sicubi

164

Acta

Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

vigent, tolerari tantum p o s s u n t si populus clericum seligat inter tres ab


Ordinarii loci designatos , a n s a m nonnulli s u m p s e r u n t ad effugiendam
concursus subeundi obligationem ; praetendentes Episcoporum deinceps
esse absque praevio concursu ternam - ut aiunt - popularibus suffragiis
proponere, et, postea, electum examini subiicere ut de ipsius idoneitate
constaret. Nova haec q u a e p r o p o n e b a t u r agendi ratio a fere o m n i b u s
Venetis Ordinariis reiicienda visa e s t ; nonnullis tamen arrisit, hac praesertim de causa, quia i n c o m m o d u m levare videbatur facile exoriturum
si ex concursu nonnisi unus idoneus renunciaretur. Hoc enim in casu,
sane n o n infrequenter accidebat r e n u n c i a t u m in comitiis maiore ex
n u m e r o suffragiorum reiici ; quo pacto difficilior evadebat vacantis paroeciae provisio, q u u m n o v u s concursus indicendus esset, novique expectandi concurrentes, q u o r u m n o m i n a in novis comitiis p r o p o n e r e n t u r .
Et q u u m huiuscemodi casus iam semel i t e r u m q u e in Veronen. et Utinen.
dioecesibus contigisset, ubi, nolentibus ceteris clericis concursus obligationem subire, nonnisi u n u s fuit u t r i m q u e oppositor, in comitiis reiectus, E m u s Cardinalis Patriarcha Venetiarum aliique Ordinarii rei cons u l e n d u m duxere, proposito huic S. Congregationi d u b i o : An sustineri
possit inolita praxis providendi paroeciis i u r i s p a t r o n a t u s in casu .
ANIMADVERSIONES. - P l a n e notissimum et evidens est in cunctis Codicis canonibus qui de iure p a t r o n a t u s agunt, alienum p r o r s u s ab hoc
instituto a n i m u m Legislatorem manifestasse; hic enim d u m in posterum
quodlibet ius p a t r o n a t u s q u o c u m q u e titulo constitui vetuit (can. 1450),
d u m immo et in praesenti constitutorum resolutionem i m p e n s e sollicitavit, saltem quoad p r a e s e n t a n d i ius (can. 1451), solummodo necessitati
graves perturbationes de vitandi, ac n o n laedendi iura iam quaesita, in
hoc instituto a d h u c ferendo et tolerando cessisse videtur, quin t a m e n
abstineret a plurimis cautionibus et restrictionibus sanciendis, ut, quo
melius fieri posset, quodlibet detrimentum libertatis Ecclesiae praecav e a t u r . Q u a m o b r e m nihil in iure certius hodie apparet, q u a m , in tota
hac re de i u r e p a t r o n a t u s , strictissimam interpretationem esse faciendam,
e a m q u e a m p l e c t e n d a m in singulis dubiis rationem, q u a e magis libertati
Ecclesiae et a n i m a r u m saluti consulit.
At vero, in casu, interpretatio q u a e solveret ius p a t r o n a t u s populare a necessitate praevii h a b e n d i concursus, sicubi h a e c necessitas
vigeat, esset profecto ampliativa iuris p a t r o n a t u s ipsius prouti in praesenti est: ideoque a priori reiicienda apparet. Consideratio a u t e m vel
solius can. 1452 idipsum suadet: manifestum enim est eodem canone
t e m p e r a t u m et coarctatum fuisse ius p a t r o n a t u s populare, ut antea

S. Congregatio Concilii

165

vigebat: n a m in i u s p a t r o n a t u s laicali, in arbitrio est p a t r o n i quem velit


p r a e s e n t a r e , d u m m o d o iure communi a u t particulari n o n impeditum
(Wernz, Ius decret., U, 827, IV); q u a e n o r m a , q u u m h u c u s q u e vigeret
etiam in i u r e p a t r o n a t u s populari, incommodis i n n u m e r i s occasionem
praebebat, propter effrenatam libertatem populi, cuius quot capita tot
s u n t sententiae , suffragium dandi cui clerico q u i s q u e vellet. Hinc
merito, in his r e r u m adiunctis, haec coarctatio i n d u c t a est, ut nonnisi
inter tres ab Ordinario designatos optio daretur eligendi: q u a e intentio
restrictiva ceteroquin apertissima est vel ex verbis exclusivis in canone
occurrentibus: Sicubi vigeant tolerari tantum possunt si, etc., q u a e o m n e m
contrariam consuetudinem, in iis q u a e descripsimus r e r u m adiunctis,
plane excludunt ac reprobant. Verum ubi coarctatio huiuscemodi iam
locum obtinuerat, ut in casu, per necessitatem seligendi inter eos tantum qui ex praevio concursu r e n u n c i a r e n t u r , q u a e immo coarctatio
gravior proculdubio apparet ea q u a e canone statuitur, illa est retinenda,
quia talis consuetudo, per q u a m finis lege intentus pariter immo certius
obtinetur, potius legi consentanea q u a m contraria c e n s e n d a est. Designatio videlicet c a n d i d a t o r u m qui suffragiis p r o p o n e n d i sint, dicitur
facienda ab Ordinario, pro suo arbitrio, ubi desit, n o n vero ubi, a b s q u e
ministerio Ordinarii, vi concursus iam facta adsit. N e c refert in can. 1452
nullam mentionem fieri concursus: p r i m u m , quia canon iste agit de
beneficiis in genere, n o n de solis paroeciis; secundo, quia Codex prospicit universo orbi catholico, lex autem concursus pro paroeciis n o n
viget nisi in nonnullis regionibus (cf. can. 459, 4): q u a m o b r e m nulla
necessitas erat recolendi in canone concursus legem.
Ceterum hic q u o q u e canon concordari debet cum explicito praescripto can. 1462 edicentis: Si ecclesiae vel beneficio provideri debet
per concursum, p a t r o n u s , etiam laicus, n o n potest p r a e s e n t a r e nisi
clericum legitime ex concursu p r o b a t u m : nulla enim fit in hoc c a n o n e
distinctio p a t r o n i laicalis, sive is rex, sive populus, sive privatus h o m o
sit. Q u a m o b r e m , si ex rigore iuris procedere velimus, a t q u e canoni 1452
uti generi, a p t a r e can. 1462 uti specificam differentiam, dicendum t a n d e m
esset electiones et praesentationes ad beneficia quibus provideri debet
per concursum, sicubi vigent, tolerari t a n t u m posse si p o p u l u s cleri cum seligat inter tres ex concursu probatis ab Ordinario loci desi gnatos , quo pacto restrictio i u r i s p a t r o n a t u s popularis gravior etiam
in casu evaderet, a t q u e ea quae in praesenti viget. Sed a m b i g e n d u m
videtur u t r u m id in b o n u m a n i m a r u m q u o d celeriorem postulat provisionis expeditionem, cederet, cui vel praesens praxis, ut in facti specie
enarratur, q u a m d a m difficultatem parat. Consultius a p p a r e t et Legisla-

166

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

toris menti magis c o n s e n t a n e u m u t r u m q u e Codicis praescriptum separatim considerare, nec praescriptum can. 1 4 5 2 urgere, ubi, prouti in
casu, finis lege i n t e n t u s satis obtinetur sola observantia can. 1 4 6 2 .
D e m u m , quidquid de canonis 1 4 5 2 in casu vi et potestate foret edicendum, res considerari q u o q u e potest sub mero aspectu consuetudinis,
seu legis particularis, Codici t a m e n non contrariae, uti vidimus, ad norm a m can. 3 0 : haberi in casu consuetudinem u l t r a centenariam manifestissimum est, sive ex concordi E p i s c o p o r u m testimonio, sive ex allatis
d o c u m e n t i s ; leges potestatis civilis desuper latae a. 1 8 0 4 et 1 8 1 8 , q u i b u s
inolitus i a m d u d u m m o s supponitur, rei saltem testimonium suppeditant.
H a n c vero consuetudinem in casu vim legis habuisse, ad effectum definite imponendi concursum, liquet, sive ex doctorum sententiis (De Angelis, in tit. De consuet., n. 1 2 ; Gennari, a p u d Monit. Eccl., III, I, p. 1 0 3 ;
Sebastianeiii, Praelectiones, tom. I, pag. 4 8 ) sive ex n a t u r a rei, cum agat u r de consuetudine vergente in b o n u m Ecclesiae, q u a e propterea ab
ipsa Apostolica Sede c o m m e n d a t a n o n n u m q u a m et insinuata fuit (cf.
v. g. Litt. Secret. S t a t u s ad Archiepiscopum Friburgen. 30 sept. 1 8 5 9 in
Raccolta di Concordati, pag. 9 0 8 sq.). Nihil igitur prohibere videtur, mult o q u e m i n u s Codex, q u o m i n u s ea consuetudo r e t i n e a t u r ; nec ad rem
necessarium est confugere ad ea q u a e ulterius Ordinarii t e s t a n t u r :
disturbare un tale possesso immemorabile sarebbe lo stesso che met tere a soqquadro ogni cosa e dare occasione a lotte n o n sempre di
semplici parole ; q u a e ratio a lege a d m i t t i t u r (cfr. can. 5) etiam ad
ferendas consuetudines Codici contrarias, qui casus noster n o n est.
Concludendum itaque videtur nihil i n n o v a n d u m in casu, legemque
concursus ad n o r m a m can. 1 4 5 2 esse u r g e n d a m quoad omnes qui beneficia paroecialia de q u i b u s agitur, assequi velint; q u a posita obligatione,
i n c o m m o d u m in factispecie e n u n c i a t u m s u a p t e evanescet, a u t certe, quin
n o v a edita lege ingravescat, i m m i n u e t u r .
Quare, etc.
RESOLUTIO. - In plenario conventu h a b i t o die 14 februarii 1 9 2 0 in
Palatio Apostolico Vaticano E m i P a t r e s S. Congregationis Concilii proposito dubio r e s p o n d e n d u m censuere :
Affirmative.
Q u a m resolutionem, referente infrascripto S. Congregationis Secretario, in Audientia subsequentis diei, S s m u s D n u s Noster Benedictus
Div. Prov. P p . XV a p p r o b a r e et confirmare d i g n a t u s est.
I,

MORI,

Secretarius.

8. Congregatio de Religiosis

167

SACRA CONGREGATIO DE RELIGIOSIS


S S m u s D n u s Noster Benedictus P P . XV, S. Congregationis de Religiosis decretis, h a r u m , q u a e s e q u u n t u r , religiosarum Congregationum
Constitutiones definitive approbavit, scilicet:
28 februarii 1920. Instituti Sororum Tertii Ordinis Servorum
Beatae Mariae Virginis, q u a s vocant Mantellatas, cuius d o m u s princeps
Pistoriae sita est
^
,
Instituti P'iliarum a Sacratissimis Cordibus Iesu et Mariae I a n u e n s e m , vulgo Bavasco n u n c u p a t i , cuius d o m u s princeps I a n u a e sita est.
Instituti Sororum, quae vulgo appellantur Figlie povere di
San Giuseppe Calasanzio, cuius d o m u s princeps in civitate Florentina
sita est.
e
Instituti Sororum a S. Ioseph, Beatae Mariae Virginis Sponso,
vulgo Suore Giuseppine del Messico, n u n c u p a t i , cuius d o m u s princeps
Mexicopoli sita est.

SACRA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE


NOMINATIONES
Brevibus Apostolicis nominati s u n t :
5 martii 1920. Vicarius apostolicus de Mndez ac Gualaquiza in
Republica Aequatoriana R. D. Dominicus Comin, e Societate sancti Francisci Salesii.
Vicarius apostolicus de Kamsu Septentrionali in Sinis R. D. Godefridus Frederix, e Congregatione Cordis Immaculati Beatae Mariae
Virginis de Scheut.

168

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

SACRA CONGREGATIO RITUUM


I
VICARIATUS APOSTOLICI

UGANDEN.

BEATIFICATIONIS SEU DECLARATIONIS MARTYRII VENERABILIUM SERVORUM DEI


CAROLI LWANGA, MATHTAE MURUMBA ET SOCIORUM VULGO DE UGANDA .
SUPER DUBIO

An, stante approbatione martyrii et causae martyrii, nec non dispensatione


a signis seu miraculis, tuto procedi possit ad solemnem praefatorum
Venerabilium Servorum Dei Beatificationem?
Sancta mater Ecclesia, quae felicem s u u m t u n c sortita fuit natalem,
quum, cruci affixus, divinus moriebatur eius Conditor, s u u m q u e infiniti
pretii, pro redemptione mundi, effundebat sanguinem, a e q u u m i u s t u m q u e
profecto erat, ut, nonnisi medias inter persecutiones et adversitates, et
i p s a adolesceret, magisque dilataret in dies locum tentorii sui et pelles
tabernaculorum suorum extenderet (Is., LIV, 12) ita nempe, ut in ipsis,
quae eidem Ecclesiae, vix e Christi latere egressae, perferenda iugiter
constanterque forent, dimicationibus, certaminibus, contradictionibus et
simultatibus, crescendi et augendi idoneas illa inveniret causas, insignes
sibi p a r a r e t victorias, novosque in omne t e m p u s ageret t r i u m p h o s , quema d m o d u m qui, tam diuturno t a m q u e vario saeculorum cursu, secuti sunt,
mirifice c o m p r o b a r u n t eventus, et vere non minus quatto venuste a sancto
Hilario scripto est t r a d i t u m ; videlicet: H o c Ecclesiae ^proprium est, ut
t u n c vincat, cum laeditur; t u n c intelligat, cum a r g u i t u r ; t u n c obti neat, cum d e s e r i t u r : d u m vexatur, floret; dum opprimuntur, crescit;
dum contemnitur, proficit : t u n c stat, cum s u p e r a n videtur (De
Trinit, lib. IV).
Non absimilem idcirco exspectare sibi poterat sortem ea praeclara
sobles, cui, excussa prius superstitionis caligine, alendae erudiendaeque
fidei pabulo operam s u a m sedulam i n d u s t r i a m q u e impendere coeperant
strenueque perseverabant Missionarii benemerentissimi, Patrum Alborum
nomine pernoti, vixdum apostolico zelo incensi, in eam penitiorem
Africae regionis p e n e t r a r u n t partem, q u a m Ugandam dicunt.
Nam, dum in praefato aggrediendo p e r s e q u e n d o q u e opere, q u o , religioni simul et reipublicae salubrius et fructuosius, esse excogitarique

S. Congregatio Rituum

169

nullum potest, fautorem potius sibi experti initio fuerant i p s u m Ugandae


regem, brevi t a m e n in regis animo mira facta fuit mutatio. Q u a de
causa id acciderit, satis s u p e r q u e ille ostendit, q u u m adeo i m m a n i
teterrimoque duos et viginti Dei F a m u l o s d a m n a v i t supplicio ; et manifestius q u o q u e patuit, q u u m supplicium istud veras p r o p r i a s q u e complecti et prae se ferre christiani martyrii notas, iuridice constitit, et
apostolicum agnovit sancivitque n o n ita pridem evulgatum D e c r e t u m .
Itaque, q u u m de christiano a g a t u r veri nominis martyrio, quod
ecclesiastico solemnique vindicatum fuit iudicio, longe aliud a t q u e '
proposuerat sibi, reapse a s s e q u u t u s fuit t y r a n n u s . Iterare n a m q u e
iuvat celebrata illa sancti Hieronymi v e r b a : Q u u m quis viderit t a n t a
perseveratia stare m a r t y r e s a t q u e torqueri et in suis cruciatibus
gloriari, subit tacita cogitatio, quod, nisi verum esset Evangelium,
n u m q u a m sanguine defenderetur. Neque enim delicata et divitiis stu dens confessio est, sed in carceribus, in plagis, in persecutionibus, in
nuditate, in siti. Hic t r i u m p h u s est Dei, Apostolorumque victoria
(Epist 120 ad Hedibiam., cap. X). Huc procul dubio spectavit Ugandae
Vicarius Apostolicus, q u u m litteras suas, q u i b u s inquisitionem super
F a m u l o r u m Dei martyrio, apostolica auctoritate conditam, R o m a m
transmisit, auspicatissimis hisce concludebat v e r b i s : Causa beatifica tionis h o r u m Servorum Dei q u u m ea sit, quae incremento catholicae
religionis in U g a n d a et alibi s u m m o p e r e prodesse queat, rogare a u d e o ,
ut q u a m citissime dies albescat, q u a cultus 'decerni possit his Dei
Servis Ugandensibus. Nam universae Ugandae et regionum finitimarum
Christicolae sciunt h u n c in Uganda processum absolutum fuisse et
t o t a m rem a Sancta Sede Apostolica p e n d e r e : et, oculis in h a n c defixis,
m a n i b u s q u e in caelum extensis, toto corde a Deo, ut adesse festinent
t e m p o r a t a m iucunda exorant, ut et ipsis, d u m supra altaria proprios
concives adspicient, viribus novis a t q u e magnis susceptis, dicere liceat:
Si isti et illi, cur n o n et n o s ? .
Ita, q u a e q u o t q u e lectissimae causae h u i u s essent merita, cunctis
i n n o t u i t ; in generalibus proinde sacri h u i u s Ordinis comitiis, quae, die
vigesima tertia superioris mensis martii, coram Sanctissimo Domino
nostro Benedicto P a p a XV celebrata sunt, proposito per Reverendissimum Cardinalem Vincentium Vannutelli, causae Relatorem, Dubio :
- An, stante approbatione martyrii et causae martyrii, nec non dispensatione a signis seu miraculis, tuto procedi possit ad solemnem venerabilium Servorum Dei Caroli Lwanga, Mathiae Murumba et Sociorum
Beatificationem? - u n a e a d e m q u e t u m Reverendissimorum Cardinalium
t u m P a t r u m Consultorum haec u n a n i m i s suffragatio fuit; n i m i r u m :

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

170

tuto procedi posse. Quamvis vero Sanctissimus Dominus noster in eamdem prolixo a n i m o d e s c e n d e n t sententiam, noluit t a m e n tantae utilitatis
t a n t a e q u e expetitae laetitiae causam s u p r e m o Suo decretorio absolvere
iudicio, sed, ceu de more, hoc Sibi p r o r o g a n d u m duxit, maioris caelestis
luminis gratiam interim imploraturus. H o d i e r n a vero die Dominica in
Albis, devotissime oblata propitiationis Hostia, accitisque Reverendissimis Cardinalibus Antonio Vico, Episcopo Portuensi et S. Rufinae,
sacrae r i t u u m Congregationi Praefecto, et Vincentio Vannutelli, Episcopo
Ostiensi et P r a e n e s t i n o , Sacri Collegii Decano causaeque Relatore, u n a
cum R. P. Angelo Mariani, Fidei P r o m o t o r e generali, m e q u e insimul
infrascripto Secretario, eisdem adstantibus, solemniter edixit: Tuto procedi posse ad solemnem venerabilium Servorum Dei Caroli Lwanga,
Mathiae Murumba et Sociorum Beatificationem.
Hoc autem Decretum in vulgus edi, in Acta sacrorum r i t u u m Congregationis inseri, litterasque apostolicas in forma Brevis de Beatificationis solemnibus, u b i p r i m u m licuerit, in Basilica Vaticana celebrandis,
expediri iussit, tertio idus aprilis a n n o MCMXX.
A. CARD, VICO, E p . P o r t u e n . et S. Rufinae,

S. B. C. Praefectus.
L. * S.
Alexander Verde,

Secretarius.

II
B O B I E N . SEU P L A G E N T I N A E T I A N U E N .
BEATIFICATIONIS ET CANONIZATIONIS VEN. SERVI DEI ANTONII MARIAE GIANELL],
EPISCOPI BOBIENSIS, FUNDATORIS CONGREGATIONIS RELIGIOSARUM SORORUM FILIARUM MARIAE SS.MAE AB HORTO NUNCUPATARUM.
SUPER DUBIO

An constet de virtutibus theologalibus, Fide, Spe et Caritate in Deum et


proximum, nec non de cardinalibus, Prudentia, Iustitia, Fortitudine
ac Temperantia earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad
effectum, de guo agitur?
Si q u a n d o contingat, ut difficilis solutio evadat controversiae cuiusd a m , in eaque idcirco definienda discrepent iudicia h o m i n u m , u s u id
venire duplici potissimum ex capite n o r u n t expertique s u n t omnes, qui
vel a g u n t causas vel ius dicunt in foro: a u t enim obscura est, com-

S.

Congregatio

Rituum

171

plexa et a m b a g i b u s circum voluta iuris quaestio, aut, ut ponitur, certum


n o n est factum, s u p e r q u o d controversia cadit.
Iamvero, n o n facta, n e q u e factorum iusta, legitima et recta cognitio
a t q u e interpretatio h a n c , q u a e de heroicis virtutibus est, satis superque
i u s t o q u e longius divexarunt causam, sed q u a e d a m potius circa heroicit a t e m propositae p r o p u g n a t a e q u e opiniones causae ipsi p a r a r u n t m o r a s
e a m q u e in grave a d m o d u m adducere discrimen fuerant minitatae.
Verumtamen, in eo praesertim, quod Congregationem coram Ssmo
p r o x i m e antecessit, certamine, fusa, docta a p t a q u e Defensione, opport u n o etiam additionali S u m m a r i o communita, ostendere et suadere pro
v i r i b u s connisi sunt actores, istiusmodi opiniones admitti et sustineri
n o n posse. Revera, q u u m quis diligenter quaerit, quid sit, in quo chris t i a n a r u m v i r t u t u m g r a d u s ille consistat, quem heroicum appellant, nisi
n a n i t e r ille velit in aere vago pro libito spatiari, ab uniformi et immutabili idearum regione descendat oportet, ut medios inter homines se
collocet, eosque in h u m a n i s agentes inspiciat, iuxta cuiusque conditionem et vitae institutum, neque seiunctim a peculiaribus t e m p o r u m ,
locorum ac p e r s o n a r u m adiunctis, q u i b u s in mediis eisdem hominibus
d e g e r e contigit a t q u e operari. Hisce quippe positis, a rei veritate disced e r e dicendi sunt, qui vagam q u a m d a m , a b s t r a c t a m atque indefinitam
sibi q u u m effinxerint heroicitatis ideam, h a n c e a m d e m cunctis Servis
Dei aeque convenire posse ac debere a r b i t r a r e n t u r ; hoc enim v e r u m si
esset, t u n c deleri p r i u s opus fuisset cunctas, q u a e inter h o m i n e s existunt, differentias, ipsis a n a t u r a , seu a n a t u r a e auctore et artifice, omnipotenti et sapientissimo Deo, inditas. H a s n a m q u e differentias, quin ridas
omnino efficeret, p e s s u m d a r e t ac ferme in nihilum redigerei, fovet immo,
erigit et perficit divina gratia, prouti satis n o t u m in theologica disciplina satisque pervulgatum hoc significat effatum : Gratia n o n destruit,
sed perficit n a t u r a m ; suoque more a u r e a doctrina docet Angelicus
Doctor, q u u m nitide scribit: Aptitudo ad virtutem inest nobis a n a t u r a ,
licet complementum virtutis sit per assuetudinem, vel per aliquam
aliam c a u s a m ; u n d e patet quod virtutes perficiunt nos ad prose q u e n d u m debito modo inclinationes n a t u r a l e s . . . ; et ideo ad quam libet inclinationem naturalem ordinatur aliqua virtus specialis (2 ,
2 , quaest. 108, art. 2 in corp.). Faciunt huc quoque accommodatiss i m a haec Rosignolii verba, q u a e ad rem idcirco m e m o r a t Benedic t u s X I V ; n i m i r u m : Quinta industria est, ut eas virtutes potissimum
exerceamus, ad q u a s vel n a t u r a , vel gratia promptiores s u m u s ; eam
enim p r o m p t i t u d i n e m vel n a t u r a e inseruit Deus, vel gratuito donavit
a d h u n c finem, ut ipsis virtutibus excellamus.... Quod etiam de virta

a e

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

tibus cuiusque s t a t u s et vocationis propriis intelligendum est ; e a s


enim virtutes colere nos Deus vult, q u i b u s nititur q u i b u s q u e perfi citur m u n u s vocationis, in q u a ab Eo constituti s u m u s (Apud Benedictum XIV, lib. III. cap. XXI, n u m . 11). Neque impune praetereundi,
quippe sponte menti s u c c u r r u n t hi celebres divini Aligherii v e r s u s : E
se il mondo laggi ponesse mente - Al fondamento, che natura pone, Seguendo lui, avria buona la gente (Parad., VIII, 142-144). Q u a p r o p t e r
iure meritoque divina Gratia multiformis esse dicitur eaque c o m p a r a t u r
caelesti rori. Nam, sicut iste in varias defluens plantas, varias g e m m a r u m
imagines oculis intuentium exhibet, ita varia Sanctorum ingenia et virtutes, q u a s u n a Gratia perfecit, aluit, ornavit, diverso quasi colore et l u m i n e
distinguuntur, et ipso specierum discrimine m a i u s a d d u n t Ecclesiae
decus, quae a rege fatidico praevisa fuit circumamicta varietatibus. Q u i d ?
Num alter altero sanctior a u t deterior; quia non idem u t r i q u e ingenium, non eadem utrique ratio agendi? P a l a m ergo est, ipsum sustolli
fundamentum, quod positum est a n a t u r a , i p s u m q u e devenustari Ecclesiae decorem eximiamque pulchritudinem, q u u m quis adduci eo posset,
ut a u t u m a r e t , Sanctos omnes u n o eodemque t a m q u a m typo fuisse
expressos atque" confictos.
Neque in heroicis diiudicandis virtutibus incertum h a e r e r e fas est
atque ancipitem, m u l t o q u e m i n u s easdem virtutes heroica qualitate
praeditas non agnoscere et fateri, eo quia singularia desint gesta, insolita a t q u e extraordinaria desiderentur facta, q u a e stupore percellant
h o m i n u m m e n t e s ; idque ut probetur, et clarius et validius, quo fieri
potest, probetur, sat erit hanc, dialecticorum ferme ritu, adhibere ratiocinandi formulam. - Ad elicienda facta mirabilia et insolita opus est
idonea occasione. Sed idonea haec occasio, ut p l u r i m u m , rara, ab
hominis arbitrio n o n p e n d e t : neque persecutiones ex. gr., n e q u e pestes,
neque t e r r a e m o t u s excitari pro libito p o s s u n t ; et vae o m n i b u s , si ita
foret; ideoque, si in istiusmodi factis constitueretur sanctitas, necessario sequeretur, sanctitatem ipsam n o n pendere ab hominis voluntate,
quod est a b s u r d u m . Exinde valde proclive est intelligere, c u r n a m celebris P. Martinus de Esparza, cuius nomine et auctoritate passim u t i t u r
Benedictus XIV, q u u m scripsisset: Herom esse, qui plerosque alios
homines recte agentes splendore s u p e r a t et laude virtutis , p r o b e
intellexerit, per haec verba illud, in quo heroicae virtutis ratio, seu
substantia, sita esset, se n o n declaravisse ; eapropter continenter sic est
p r o s e c u t u s : Id n o n sufficere ad o m n i m o d a m cognitionem heroicitatis;
q u a n d o q u i d e m eius substantia n o n tangitur, sed exprimitur p r o p r i e t a s
q u a e d a m accidentalis, ex comparatione ducta ita, ut aliquid a b s o l u t u m

S.

Congregatio

Rituum

173

praecedere debeat, in quo heroicitas fundetur (Apud Benedictum XIV,


lib. III, cap. X X I , n u m . 10). Quid a u t e m sit hoc absolutum, in quo fundetur heroicitas, mox inquirere est aggressus, u t q u e facilius assequeretur, a discrimine, quod Martyres inter a t q u e Confessores late intercedit, sumpsit exordium. Scribere sane p e r r e x i t : H e r o i c i t a s virtutum
n o n d e p r e h e n d i t u r in sanctis Confessoribus, sicut in Martyribus, ex
u n o vel altero opere exterior! valde a r d u o ac difficili a t q u e mira-bili;
quia tale aliquod particulare opus paucis sanctis Confessoribus et
r a r o occurrisse legitur, et quibus occurrit quique talia peregere, n o n
inde praecipue a e s t i m a n t u r n e c r e p u t a n t u r Heroes sanctitatis (Ibid.).
Haec praefatus q u u m esset, ad p r o p o n e n d a m , q u u m de sanctis Confessoribus agitur, evangelicam heroicitatem, progressus est consultissifflus Auctor, e a m q u e in fideli et continuata praeceptorum custodia u n a
cum exacta e o r u m omnium, q u a e proprii muneris sunt, observantia
reperit ille ostenditque hac potissimum ratione innixus, quod videlicet
eiusmodi agendi ratio uniformiter ac invariabiliter longo t e m p o r e
r e t e n t a . . . praetergreditur h u m a n a e n a t u r a e sibi relictae conditionem,
variabilem utique et inconstantem multiplici ex capite, maxime vero
p r o p t e r assiduum passionum assultum sibi invicem adversantium...
(Ibid.). Cunctis veluti cumulum imponere visus est Sanctissimus Domin u s noster Benedictus P a p a XV, quippe qui in sermone habito, occasione
promulgationis Decreti super virtutibus heroicis venerabilis Servi Dei
I o a n n i s Baptistae a B u r g u n d i , aperte professus fuit che la santit prpriamente consiste solo nella conformit al divino volere, espressa in un
continuo ed esatto adempimento dei doveri del proprio stato.
Ita comperta t a n d e m firmiterque praeiacta sincera atque genuina
heroicitatis conceptione, non difficile sane fuit eamdem ad venerabilem
Dei F a m u l u m A n t o n i u m Mariam Gianelli transferre eiusque a p t a r e
actionibus a t q u e operibus, maximeque r e b u s ab eodem, q u a sacerdote,
q u a parocho, q u a episcopo gestis, perite industrieque accommodare ita
n e m p e , ut, cunctis denique, quae ex adverso fuerant opposita, factis,
sive, p r o u t vere certoque acciderant, explanate et fideliter expositis,
eoque ipso congruenter explicatis, sive, sedula efficacique ratiocinatione
amotis, utpote constitutam iam probationem nullo pacto infirmare a u t
p e r t u r b a r e valentibus, viro prudenti deque re gravi iudicaturo perspicere licuerit sibique plane suasum habere, quae p a r a n d a et a c c u r a n d a
erat, confectam reapse fuisse et suffragatoribus exhibitam, heroicarum
v i r t u t u m demonstrationem.
Equidem aspera satis satisque d i u t u r n a actoribus s u s t i n e n d a fuit
concertatio, ast strenue invicteque adlaborantibus, beneque adiuvante

174

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Deo, ipsis obtigit auspicato, ut superiores e contentione discederent


e a m q u e cum victoria concluderent; antepraeparatoriae siquidem Congregationi, quae undecim abhinc annis est habita, n o n u n a a u t altera, sed
tres, praeter morem, p r a e p a r a t o r i a e successerunt Congregationes, eisque
peroptatum imposuit finem Congregatio generalis, quae, die vigesima
tertia n u p e r elapsi mensis martii, coram Sanctissimo Domino n o s t r o
coacta fait, in eaque a Reverendissimo Cardinali Caietano Bisleti, causae
Relatore, sequens ad discutiendum propositum est Dubium : An constet
de virtutibus theologalibus, Fide, Spe et Caritate in Deum et proximum,
nec non de cardinalibus, Prudentia, Iustitia, Fortitudine et Temperantia
earumque adnexis venerabilis Servi Dei Antonii Mariae Gianelli, in gradu
heroico, in casu et ad effectum, de quo agitur ? T u m Reverendissimi Cardinales t u m P a t r e s Consultores proprias dixerunt sententias, q u i b u s
t a m e n intento studiosoque animo exceptis, Beatissimus P a t e r praesidium et l u m e n a P a t r e l u m i n u m impensius e x o r a t u r u s , mentem S u a m
aperire distulit. H a n c vero q u u m p o s t m o d u m patefacere statuisset,
hodiernam elegit diem Dominicam in Albis; quapropter religiosissime
perlitato eucharistico sacrificio, accitisque Reverendissimis Cardinalib u s Antonio Vico, Episcopo P o r t u e n s i et S. Rufinae, sacrae r i t u u m
Congregationi Praefecto, et Caietano Bisleti, causae Relatore, u n a
cum R. P. Angelo Mariani, Fidei P r o m o t o r e generali, m e q u e insimul
infrascripto Secretario, eisdem a d s t a n t i b u s , solemniter p r o n u n t i a v i t :
Constare de virtutibus theologalibus, Fide, Spe et Caritate in Deum et
proximum, nec non de cardinalibus, Prudentia, Iustitia, Fortitudine ac
Temperantia earumque adnexis venerabilis Servi Dei Antonii Mariae
Gianelli, in gradu heroico, in casu et effectum, de quo agitur.
Hoc Decretum publici iuris fieri et in Acta sacrorum r i t u u m Congregationis referri mandavit, tertio idus aprilis a n n o MCMXX.

8 A. CARD. VICO, E p . P o r tuen, et S. Rufinae,

S. R. C. Praefectus.

h. rB S.
Alexander

Verde,

Secretarius.

S.

Congregatio

Rituum

175

III
DECRETUM
B. MARIA VIRGO LAURETANA AREONAUTARUM PATRONA DECLARATUR

Sanctissimus D o m i n u s noster Benedictus P a p a XV, piis q u o r u m d a m


Sacrorum Antistitum et aliorum fidelium supplicibus votis, ab infrascripto Cardinali Sacrae R i t u u m Congregationi Praefecto relatis, libentissime o b s e c u n d a n s , Beatissimam Mariam Virginem, L a u r e t a n a m n u n cupatam, o m n i u m a r e o n a u t a r u m p r a e c i p u a m a p u d D e u m P a t r o n a m
s u p r e m a auctoritate Sua declaravit et constituit. Contrariis n o n obstantibus q u i b u s c u m q u e .
Die 24 martii 1920.
8 A. CARD. VICO, E p . P o r t u e n . et S. Rufinae,

S. R. G. Praefectus.
L. S.
Alexander

Verde,

Secretarius.

IV
BENEDICTIO MACHINAE ITINERI AEREO DESTINATAE

f. Adiutorium n o s t r u m in n o m i n e Domini.
RJ. Qui fecit caelum et t e r r a m .
f. Benedic, nima mea, Dmino.
RJ. Dmine, Deus meus, magnificatus es vehementer.
f. Qui ponis n u b e m ascensum t u u m .
RJ. Qui m b u l a s super p e n n a s ventrum.
f. Dmine, exaudi orationem m e a m .
RJ. Et clamor m e u s ad te veniat.
f.

D o m i n u s vobiscum.

RJ. Et cum spiritu t u o .


Oremus.

Oratio.

Deus, qui o m n i a propter temetipsum operatus es, et cuncta m u n d i


h u i u s elementa in u s u m h u m a n i generis destinasti: bne)$dic, q u a e s u m u s , h a n c mchinam (has machinas) itineri areo d e p u t t a m (deputtas) ;

Acta Apostolicae

176

Sedis

Commentarium

Officiale

ut ad laudem et gloriam nominis tui latius p r o p a g a n d a m , et ad res


h u m a n a s p r o m p t i u s expediendas, d a m n o quovis et periculo remoto,
deserviat (deserviant), et in o m n i u m fidelium, e a m d e m mchinam (easd e m machinas) a d h i b n t i u m , animis caelestia foveat (foveant) desideria.
P e r Christum Dominum n o s t r u m .
RJ*. Amen.
Oremus.

Oratio.

Deus, qui b e a t a e Mariae Virginis d o m u m per Incarnati Verbi myster i u m misericorditer consecrsti, e a m q u e in sinu Ecclesiae t u a e mirabiliter collocasti : effnde, q u a e s u m u s , b e n e ^ d i c t i n e m t u a m super h a n c
m c h i n a m (has machinas); ut, qui per eam (eas) itineri areo sub tutela
e i u s d e m beatae Virginis se commiserint, eo quo tendunt- prospere perveniant, et inclumes ad propria revertantur. P e r e u m d e m Christum
Dominum n o s t r u m .
RJ. Amen.
Oremus.

Oratio.

Deus, in te s p e r n t i u m salus, famulis tuis iter areum peragntibus


ac t u a m opem invocntibus, Angelum b o n u m de caelis comitem benignus
a d i n g e : ut ab eo custodiantur in m n i b u s viis, et ad propositam sibi
m e t a m feliciter deducantur. P e r Christum D o m i n u m n o s t r u m .
B/. Amen.
Sacerdos aspergat

aqua

benedicta.

Sanctissimus Dominus noster Benedictus P a p a XV h a n c formulam


benedictionis machinae itineribus aeris destinatae, a Sacra R i t u u m Congregatione revisam atque dispositam et ab infrascripto Cardinali eidem
Sacro Coetui Praefecto relatam, approbavit, e a m q u e Appendici Ritualis
Romani inserendam iussit.
Die 24 martii 1920.

A. CARD. VICO, Ep. Portuen, et S. Rufinae,


S. R. G. Praefectus.
L. % S.
Alexander

Verde,

Secretarius.

S.

Congregatio

Rituum

177

V
DUBIUM
DE

SOLEMNITATE

SACRATISSIMI

ROSARII

Sacrae R i t u u m Congregationi, pro o p p o r t u n a declaratione, propositum fuit sequens d u b i u m , n i m i r u m : An privilegium, per Decretum
Generale diei 28 octobris 1913 concessum solemnitati externae Sacra tissimi Rosarii, q u a e Dominica I octobris celebrari poterit cum o m n i b u s
Missis, praeter conventualem et parochialem, de Ssmo Rosario, extendi
valeat ad alias q u o q u e festivitates externas, q u a e peragi solent cum
magno concursu populi? .
Et Sacra R i t u u m Congregatio, audito etiam specialis Commissionis
suffragio, o m n i b u s perpensis, rescribendum censuit: Negative, q u o a d
extensionem privilegii solemnitatis Sacratissimi Rosarii, iuxta Decre t u m Generale 28 octobris 1913 .
Atque ita rescripsit et declaravit die 27 martii 1920.
Pg A. CARD. VICO, E p . P o r t u e n . et S. Rufinae,

S. B. C. Praefectus.
L.^S.
Alexander

Verde,

INSIGNIBUS

AC

Secretarius.

VI
DUBIA
DE

QUIBUSDAM

EPISCOPORUM

PRIVILEGIIS,

FUNCTIONIBUS

Sacra R i t u u m Congregatio enixe rogata est, ut o p p o r t u n e insequentia, de q u i b u s d a m Episcoporum privilegiis, insignibus ac functionibus, dubia enodare dignaretur, n i m i r u m :
I. De quolibet Episcopo, quaeritur:
1. Num Episcopale biretum r u b r o torulo exornari q u e a t ?
2. N u m cuivis Episcopo liberum sit uti cappa ceterisque vestibus
p a n n o serico et u n d u l a t o (vulgo amoerro), a u t saltem serico?
3. U t r u m violacei coloris esse possint, an potius nigri coloris esse
debeant, vestis talaris, mantelletum et forte mozzeta et biretum EpiACTA, v o l . XII, n. 5. 1-5-920.

13

178

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

scopi, in iis functionibus q u a e poenitentiae temporibus, vel pro defunctis fiunt?


4. N u m u m q u a m Episcopus, s t a n t e praesertim consuetudine, v. g.
ad Confirmationem sive publice sive privatim ministrandam, a u t in processionibus, gestare possit stolam et mitram et pastoralem baculum cum
habitu praelatitio uti s u p r a ?
5. Num u s u s mitrae argenteae cum laciniis item argenteis, pro simplici mitra d a m a s c e n a vel linea cum rubeis laciniis, sicubi invectus fuerit,
tolerndus sit?

II. De Episcopo in propria dioecesi, p e t i t u r :


1. P r a e s e n t e S. R. E. p u r p u r a t o P a t r e n o n Legato, u t r u m mozzetam,
a n satius mantelletum, Episcopus Ordinarius i n d u a t ?
2. P r a e s e n t e item Cardinali vel Metropolitano, debeatne Episcopus
Ordinarius cappam, si induerit, reflexam sustinere, et a privatis b e n e dictionibus abstinere ?
3. Possitne Episcopus Ordinarius, post Missam de Requiem, cui mozzeta i n d u t u s in Choro adfuit, stolam super amictum, et pluviale assumere, et, recedente Celebrante, absolutionem ad t u m u l u m ritu consueto
peragere?
4. U t r u m Episcopo Missam lectam (sive privatam, sive Ordinationis)
celebranti assistere valeant ad altare, ubi saltem id iam moris est, duo
Canonici quibusvis insignibus vestiti; an t a n t u m adhibito superpelliceo
super rochetum, si h u i u s u s u g a u d e a n t ?

I i i . De Episcopo extra propriam dioecesim, inquiritur:


1. Num, a t t e n t a consuetudine, tolerari possit ut Episcopus extraneus, sive praesente, sive absente Episcopo Ordinario, non mantelleto,
sed mozzeta super rochetum u t a t u r ?
2. Num et q u a n d o extraneo Episcopo fas sit, praesente vel absente
Episcopo Ordinario, cappam a d h i b e r e ?
3. Quomodo Episcopus e x t r a n e u s , si, functione id requirente, a u t
a n n u e n t e Episcopo Ordinario, pastorali baculo u t a t u r , superiorem h u i u s c e
baculi p a r t e m vertere d e b e a t ?
4. Praesente Episcopo Ordinario, qui extraneo Episcopo solemniter
celebranti t h r o n t u s u m concessit, u t r u m hic t h r o n u s esse possit t h r o n u s
i p s i u s Episcopi Ordinarii ab Evangelii parte p o s i t u s ; an erigi debeat a
p a r t e Epistolae t h r o n u s alter, Episcopo quidem Ordinario p r o p r i u m t h r o num retinente?

S.

Co^^gregatio Rituum

179

5. Possitne Episcopus Ordinarius assistere in proprio t h r o n o , d u m


Metropolitanus in altero throno, ab Epistolae parte posito, solemniter
celebrat?
6. Si Metropolitanus, vel Episcopus e x t r a n e u s , u t e n s Episcopi Ordinarii t h r o n o , pontificaliter celebret:
a) num septimum candelabrum a d h i b e n d u m sit?
b) possintne, praeter presbyterum assistentem et diaconum et subdiaconum, duo etiam diaconi parati Episcopo celebranti adsistere?
7. Assistente Episcopo Ordinario in proprio t h r o n o , d u m alter Episcopus solemniter ad faldistorium celebrat, si, cantato Evangelio, fiat
concio:
a ) - u t r i Episcopo concionatorein ante sermonem benedicere competat?
6) c o r a m utro, in fine, diaconus confessionem decantare d e b e a t ?
c) u t r i u s sit solemnem tunc benedictionem impertiri?
8. Si forte eiusmodi concio ab alio Episcopo praesente, ut supra,
vel celebrante Episcopo Ordinario, habita sit, quis indulgentias post
publicam confessionem n u n t i a r e debeat?
9. Assistente autem in Choro, vel absente, Episcopo Ordinario, dum
e x t r a n e u s Episcopus pontificaliter in eius t h r o n o celebrat, si fiat post
Evangelium concio, n u m q u i d hac conclusa, solemnis q u o q u e benedictio
dari debeat, a u t possit?
IV. De pluribus Episcopis simul praesentibus, d u b i t a t u r :
1. Fierine debeat Episcoporum, Missae solemni pontificali adsistentium, thurificatio statim ante incensationem presbyteri et diaconorum
p a r a t o r u m , qui Episcopi celebranti a d s i s t a n t ?
2. Num p r o b a n d a sit consuetudo instituendi, solemnitatum q u a r u m dam occasione, processiones, in q u i b u s omnes, qui eisdem intersunt, Episcopi stola et pluviali et mitra parati sunt, ac baculum pastoralem
gestant?
3. In eiusmodi processionibus:
a) q u o n a m ordine incedere debeant t u m Episcopus qui processioni
praeest, t u m ceteri Episcopi?
b) n u m debeatur, an saltem concedi possit, singulis Episcopis n o n
celebrantibus d u o r u m canonicorum a d s i s t e n t i a ?
4 Num probari possit ut populo, piae cuiusdam peregrinationis a u t
festivitatis occasione congregato, o m n e s simul Episcopi p r a e s e n t e s cons u e t a m benedictionem, verba u n a voce d c a n t a n t e s , solemniter impertiantur?

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

V. De Episcopo Ordinario et de Vicario Generali, qui est Episcopus


titularis Auxiliaris.
1. Potestne Episcopus O r d i n a r i u s permittere suo Vicario Generali,
qui est etiam Episcopus titularis Auxiliaris, induere solam mozzetam
loco m antelieti?
2. Idem Vicarius Episcopus etiam Auxiliaris potestne benedicere
populo intra et extra Ecclesiam?
3. Attento can. 337 3, Codicis I. C, m a n e t n e in suo robore Decret u m S. R. C., n. 4023, diei 12 iunii 1899, super iure Episcoporum Dioecesanorum cedendi t h r o n u m alteri E p i s c o p o ?
Sacra porro R i t u u m Congregatio, audito specialis Commissionis suffragio, o m n i b u s et singulis propositis quaestionibus m a t u r o examine perpensis, ita rescribendum censuit; n i m i r u m :
I. - Ad 1. Negative.
Ad 2. Negative, iuxta Caeremoniale Episcoporum (lib; I, cap. III,
nn. 1, 3), adhibito nempe rudiori vel leviori p a n n o ex l a n a pro opport u n i t a t e : textui enim serico (non undulato) legitime u t u n t u r qui s u n t de
Cappella, Domo, Familia S u m m i Pontificis.
Ad 3. Romae, semper esse debent violacei coloris, excepta Sede
v a c a n t e ; extra Urbem, laudabiliter coloris nigri, exceptis bireto ac
pileolo, q u a e semper e r u n t violacei coloris.
Ad 4. Negative, et s e r v e n t u r : Pontificale Romanam (edit. typ., 3 augusti 1888),; Caeremoniale Episcoporum (edit. typ., 21 augusti 1886), et
Decreta.
Ad 5. Negative, q u u m mitra ex tela argentea sit propria S u m m i Pontificis in luctuosis; sed n e q u e damascena, q u a e vel Cardinalium (specialis) vel P r o t o n o t a r i o r u m Apostolicorum ad instar est propria.
I i . - Ad 1. Servetur Caeremoniale Episcoporum (lib. 1, cap. IV, n. 7).
Ad 2. Ad p r i m a m p a r t e m , affirmative. Attamen illam explicabit pontificalia peracturus, inserviente de ea caudatario, illos actus excipiendo,
q u o s immediate cum Cardinali vel Metropolitano a u t versus eos exhibeat. Ad s e c u n d a m affirmative, iuxta Caeremoniale Episcoporum (lib. I,
cap. IV).
Ad 3. Affirmative.
Ad 4. Negative ad p r i m a m p a r t e m ; affirmative ad secundam.
III. - Ad 1. I m o convenit, domi, invitante Episcopo Ordinario, a u t
ex p r a e s u m p t o ipsius beneplacito; extra, negative, nisi iuxta Caeremoniale Episcoporum (lib. I, cap. IV, nn. 4 et 7) et Decreta (praesertim Decr.

S.

Congregatio

Rituum

181

n. 388, Ianuen., 20 iulii 1621), cum mozzeta h a b e a t u r simul mantellet u m : paulatim amota, iuxta p r u d e n s arbitrium Ordinarii, consuetudine,
ubi adsit.
Ad 2. Rite u t i t u r cappa, q u a n d o Pontificalia solemnia ad solium
legitime peragit; si t a m e n sit Ordinarii Coadiutor seu Auxiliaris, uti
poterit iis in adiunctis, in q u i b u s licet i u x t a leges liturgicas, de licentia
Ordinarii, ad mentem Decretorum S. R. C. n n . 2010, Veliterna, 6 septembris 1698, ad 1 et 2; 2011, Veliterna, item 6 septembris 1698, ad 1, et
4023, 12 iunii 1899.
Ad 3. S e m p e r cum p a r t e reflexa ab se; scilicet, versus p e r s o n a s vel
res q u a s prospicit.
Ad 4. Affirmative ad primam partem ; imo Missae pontificalis ad
t h r o n u m celebratio ad t r a m i t e m Caeremonialis Episcoporum h a b e n d a
est, etiam quoad situm t h r o n i Celebrantis, qui sit in abside, seu in
centro Chori, a u t e cornu Evangelii. Negative ad s e c u n d a m salvo iure
Metropolitani et Legati Apostolici Episcopali charactere insigniti, q u o a d
assistentiam in t h r o n o a latere Epistolae, celebrante Episcopo, etiam
Ordinario, ad faldistorium, iuxta Caeremoniale Episcoporum (lib. I,
cap. XXII, n. 24, et lib. II, cap. IX, nn. 5-7); quod assistentiae ius n o n
competit cuilibet Episcopo Ordinario, nisi ad tramitem Caeremonialis
Episcoporum, loco secundo citato, scilicet in propria sede, celebrante
alio Episcopo ad faldistorium.
Ad 5. Negative,
Ad 6. Ad a): Negative; ad b): Affirmative.
Ad 7. Ad a, b, c. Servetur Caeremoniale Episcoporum (lib. II, cap. IX,
n n . 5-7), delata Episcopo Ordinario etiam benedictione concionatoris.
Ad 8. Servetur Caeremoniale Episcoporum (lib. II, cap. VIII, n. 51).
Ad 9. Negative, q u u m benedictio, ex Caeremoniali et Pontificali,
secumferat Indulgentiarum concessionem, q u a m omittere irregulre
esset; v e r u m t a m e n Episcopus celebrans, n e q u e ex Ordinarii delegatione, valeret Indulgentias concedere; O r d i n a r i u s a u t e m n o n posset
benedictionem impertiri, quippe quae a celebratione nequit separari.
IV. -

Ad 1. Servetur Caeremoniale Episcoporum.

Ad 2. Nihil o b s t a t ; abstineant tamen a stola et baculo pastorali


gerendis.
Ad 3. Ad a): Servetur consuetus in processionibus o r d o ; ad &): Negative, in casu.
Ad 4. Negative, n o n obstante, sicubi inoleverit, istiusmodi consuetudine, q u a e p r u d e n t e r eliminanda* est.

182

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

V. - Ad 1. Negative.
Ad 2. Episcopus auxiliaris, qui simul sit Vicarius Generalis, potest
in Dioecesi ubique benedicere populo, t u m in Ecclesia t u m extra Ecclesiam, idque iure, quin opus sit specialem concessionem obtinere ab
Episcopo O r d i n a r i o ; ad n o r m a m can. 370 2, collati cum can. 349 1
et 239 1, n . 12.
Ad 3. Affirmative.
Atque ita rescripsit, declaravit et servari mandavit.
Die 26 novembris 1919.
fc A. CARD. VICO, Ep. P o r t u e n . et S. Rufinae,

S. R. O. Praefectus.

h. S.
Alexander

Verde,

Secretarius.

ERRATA-CORRIGE

in Decreto Sacrae R i t u u m Congregationis: . Sebastiani Fluminis


Ianuarii in Brasilia circa ritum e x e q u i a r u m , 28 februarii 1920 (Acta
Apostolicae Sedis, fase. 4, p. 128), in responso I legendum e s t :
S e r v a n d u m , q u a n t u m fieri potest, Rituale Romanum (tit. Vi, c. III,
Exequiarum Ordo) et can. 1215 Cod. I. G.
E Secretaria Sacrae R i t u u m Congregationis, die 10 aprilis 1920,

Alexander Verde, S. R. C. Secretarius.

S.

ACTA

Romana Rota

TRIBUNALIUM

SACRA ROMANA ROTA


I
DE MANILA
LEGATORUM

PIORUM

Benedicto PP. XV feliciter regnante, Pontificatus Dominationis Suae


anno quinto, die 18 februarii 1919, RR. PP. DD. Petrus Rossetti, P o n e n s ,
Raphael Giumenti el Maximus Massimi, Auditores de Turno, in Causa
De Manila-Legatorum P i o r u m , inter Sacram Provinciam SSmi Nominis
Iesu S. Augustini, repraesentatam per legitimum procuratorem TJtomam
Ambrosetti, advocatum, et R e v m u m Vincentium L a p u s , parochum loci
Candaba, repraesentatum per
legitimum procuratorem Felicem
Santi,
advocatum, interveniente et disceptante in Causa Revmo Promotore Iustic
Hae, sequentem tulerunt definitivam sententiam.
Rev. sac. Vincentius L a p u s , p a r o c h u s S. Andreae loci Candaba,
archidioecesis de Manila, die 31 decembris 1904 contra P a t r e s Augustinianos iudicialem instituit actionem petens, a Iudice Manilensi decerni
ad p a r o c h i a m s u a m dominium et ad se, utpote p a r o c h u m , liberam administrationem pertinere a l i q u o r u m b o n o r u m , q u a e pia mulier Lucia Gumamela, suo ultimo, q u o decessit, elogio diei 16 decembris 1679, Sacrae
Provinciae Ssmi Nominis Iesu, et Conventui de Candaba reliquerat, cum
onere m i s s a r u m . Die 14 a u g u s t i 1908, sententia prodiit quae actori plenissime favit, hisce verbis expressa : Il Provisore e Vicario Generale
dell'Arcivescovado di Manila,... sentenzi che doveva dichiarare e dichia rava, che i terreni detti della Cappellania di Candaba, racchiusi nel
territorio di Dalayap, di quella parrocchia, nella provincia detta P a m panga, sono di propriet della chiesa e del convento di S. Andrea di
C a n d a b a della stessa parrocchia e provincia, e che la loro ammini strazione va a carico dei parroci di Candaba, siano secolari, siano
regolari, e che si fa obbligo alla Provincia del Ssmo Nome di Ges,
di S. Agostino, che restituisca al parroco attuale le rendite dei riferiti

181

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

terreni dal giorno in cui tralasciarono di essere parroci di detta chiesa


o convento i religiosi dello stesso Ordine di S. A g o s t i n o .
Contra huiusmodi sententiam S. Provincia, die 19 eiusdem mensis,
legitime appellavit; sed cum, infra t e m p u s a iudice primi g r a d u s praefixum, coram iudice appellationis n o n comparuisset, ille appellationem
desertam decrevit, s e n t e n t i a m q u e dixit transiisse in rem iudicatam, quae
etiam, S. Provinciae oppositionibus minime obstantibus, sub comminatione c e n s u r a r u m , fuit exequutioni m a n d a t a .
iudicis mandatis, ne scandala orirentur, S. Provincia o b t e m p e r a v i t ;
controversa bona parocho L a p u s tradidit, sed quolibet iure Ordini suo
reservato, die 12 iunii 1909; simulque ad H. S. O. appellavit, cui rem
totam definiendam commisit. O m n i b u s rite peractis, die 7 februarii 1916
sententia lata fuit, quae S. Provinciae restitutionem in integrum concessit a sententia diei 14 augusti 1908, eidemque b o n a universa adiudicavit a Lucia G u m a m e l a relicta et in clausulis 115 et 116 testamenti
sui designata.
Nunc vero, cum p a r o c h u s L a p u s adversus h a n c sententiam appellationem interposuisset, in hodierno T u r n o quaestio definienda proponitur, sub consueta formula dubii : Utrum confirmanda vel infirmanda sit
sententia rotalis diei 7 februarii 1916 in casu. Q u a r e d u a e sunt quaestiones
perpendendae atque definiendae, q u a r u m p r i m a e s t : An sententia appellata rite, vel secus, concesserit restitutionem in integrum, altera a u t e m :
An, praeter bona clausulae 115 S. Provinciae assignata, rite Conventui
de Candaba adiudicaverit bona in clausula 116 descripta.

QUAESTIO I.

Ius quod spectat. - Restitutio in integrum


nita est redintegrandae rei vel causae actio
tit. VII, 1), quae, t u m in extraiudicialibus
d a t u r : concessa a Principe gratiosa dicitur, a
nuncupatur.

a P a u l o iureconsulto defi(receptae sententiae lib. i,


negotiis, t u m iudicialibus,
Iudice concessa ex iustitia

Si sententia transierit in r e m iudicatam, quia appellatio non fuit


interposita, vel quia, licet interposita, fuit deserta, vel denique, quia, ob
tres conformes sententias, nullus appellationi locus esse potest, u n u m
t a n t u m superest remedium, restitutio in integrum, q u a e , iure r o m a n o
introducta, ita exigente naturali aequitate, fuit a canonico iure recepta
(cap. III, De in integr. rest), q u a e q u e c o m m u n i t e r definitur extraor dinarium iuris remedium, quo graviter laesus ex naturali aequitate
per officium iudicis reducitur in e u m statum, sive ius, in quo fuerat

'S. Romana

Rota

185

ante laesionem . Datur noe r e m e d i u m extra ordinem, ut subsidio sit


iis, quibus aliquae d e s u n t actiones per q u a s ius s u u m consequantur.
Quare, cum aliud suppetit ordinarium iuris remedium, in integrum
restitutio- dari n o n solet.
Haec restitutio conceditur minoribus laesis, q u i b u s per aetatis beneficium succurri potest, sive d u m agunt, sive d u m c o n v e n i u n t u r (L. Ait
Praetor, 7, Sed et Digest., h. t., 1. Minor, 18, Sin autem Princeps;
L. Minor, 25 annis, 36, Digest, h. t., lib. II, tit. 36, Cod. Si adver. rem
iudic.): aliis q u o q u e conceditur, qui minorum iure censentur, ut s u n t
ipsi maiores, qui a iudicio abfuerunt causa reipublicae, vel in carcere
detenti, vel ab h o s t i b u s capti (Cod. Quibus ex causis mai. in int. rest.) et
q u o t q u o t alii, qui, animi vel corporis vitio r e b u s suis moderandis impares, c u r a t o r u m opera r e g u n t u r ; quamvis enim h o r u m expressa mentio
in legibus n o n inveniatur, quia t a m e n eadem occurrit legis ratio ad eos
extenditur eadem legis dispositio (L. Non possunt, 2 Dig. De leg.).
Beneficium hoc ad ecclesias etiam e x t e n d i t u r (cap. I, de in integr.
rest., cc. 1 et 2. eod tit., in 6): quo nomine, iurisconsultorum sententia et
u s u fori, o m n i a corpora ecclesiastica, monasteria, d o m u s religiosae, a c a demiae, hospitalia Episcopi auctoritate erecta, c o m p r e h e n d u n t u r ; et n o n
solum hoc beneficio u t i t u r ecclesia contra laicum, sed etiam contra aliam
ecclesiam j(cap. II, De in int. rest.), sicut minor contra m i n o r e m etiam
restituitur (L. XII, Item quaeritur ff. de minor ; Devoti, Ius can., t. I I I ,
3; De Angelis, lib. I, tit. XLI, n. 3), sed t u n c t a n t u m cum par n o n
sit u t r i u s q u e c a u s a : ex. gr. si u n a p a r s restitutionem petat ob veram
laesionem, alteri vero contigerit lucrum (Pirhing, De rest. in integr., 4;
Wernz, V, n. 736).
Ad restitutionem autem in integrum laesio requiritur. Sed non quaelibet laesio satis e s t ; n o n enim a t t e n d i t u r laesio levis (L. Scio illud
ff. de rest. integr. iuncta, Glossa et DD. i b i d e m ) : u n d e illud vulgatum
de minimis non curat Praetor, sed laesio gravis esse debet, seu notabilis, iuxta arbitrium boni viri, seu discreti iudicis. Ita Glossa, c. I, vox
Detrimentum, h. t., q u a e n o n de u n o d a m n o praesenti, sed de d a m n i
q u o q u e periculo intelligitur. I m m o nec gravis laesio attenditur, orta ex
casu a u t infortunio, vel etiam ex delicto p r o p r i o ; sed requiritur, q u o d
acciderit vel dolo adversari! vel inconsulta facilitate laesi, vel etiam negligentia Procuratoris (Reiff., lib. I, tit. XLI, n n . 10-11).
Factum quod attinet. - Iamvero S. Provincia Ssmi Nominis Iesu in
casu appellationem legitime interpositam adversus sententiam diei 14 augusti 1908 infra t e m p u s a iudice Manilensi, per decretum diei 24 eiusdem

18

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

mensis, s t a t u t u m , de facto n o n fuit prosequuta, et ideo appellatio, decreto


diei 21 octobris 1908, deserta fuit declarata, et sententiae praedictae auctoritas rei iudicatae attributa. De restitutione ergo agitur, q u a e directe
est contra temporis lapsum et indirecte contra sententiam. Magna vero
- ait card. De Luca, Disc. XXVIII, n. 89, De iud. - constituenda venit
differentia inter illam restitutionem in integrum, q u a e petatur a d v e r s u s
rem iudicatam, r e s u l t a n t e m solum a n o n interposita appellatione in
tempore, sive ab eius desertione, et sic ex c a u s a solius negligentiae,
q u a n o n accedente, r e m a n e a n t u n a vel plures instantiae, in q u i b u s
e t i a m ex simplici et ordinaria iustitia... sperari debuisset infirmati
sententiae iudicis a quo : et alterum casum, in quo restitutio p e t a t u r
adversus tres conformes.... - Ex ea differentiae ratione, quod in p r i m o
casu agitur de restitutione adversus dictam negligentiam, quae, ut plu rimum, est causidici defensoris, q u a m ipsius principalis, q u o d q u e ista
restitutio est cognita a iure communi, a t q u e ab eodem p e r m i s s a ; in
altero a u t e m est incognita, immo prohibita, d u m lex civilis, a q u a n o n
d i s c o r d t canonica, disponit, ut tres conformes omnimodam finem liti bus imponant. Rescribere a u t e m adversus eas - de restitutione in inte grum - provenit ex stylo Curiae, fundato in q u a d a m aequitate . Cum
in casu agatur de p e r s o n a privilegiata, quae, ob temporis lapsum, in
r e m iudicatam incidit, et consequenter b o n o r u m controversorum privata
possessione, gravem p a s s a est laesionem, in defectu aliarum actionum,
quibus ius s u u m consequi possit, per extraordinarium restitutionis in
integrum remedium ei succurri debuit. Hoc appellata sententia iure
meritoque decrevit: contra enim l a p s u m temporis n o n solum potest, sed
etiam debet concedi tale remedium, cum non de odiosa restitutione agatur, a iure communi n o n cognita, i m m o prohibita (ut ait De Luca,
loc. cit!), sed de ea restitutione, q u a e est cognita a iure communi, a t q u e
ab eodem p e r m i s s a ; idque praescindendo a procuratoris negligentia. H o c
eruitur ex cap. Coram, 7. tit. De in integr. rest; ex Clement, u n i e , eod. tit.,
et ex cap. I, cod. Si saepius in integr., ubi h a b e t u r - ait Pirhing (lib. I,
tit. XLI, n. 23), q u o d minor, si post sententiam contra e u m latam infra
decemdium non appellavit, per restitutionem in integrum ad appeilan d u m sit admittendus . Quod idem docet Santi, lib. I, tit. XLI, n. 9.
Actoris parochi p a t r o n u s plura in contrarium obiecit, q u a e t a m e n
omnia quovis iuridicio carent valore et veluti inconcludentia refici debent.
Primo enim vero asseruit, T r i b u n a l S. Rotae, utpote incompetens
ad praescriptum Canonis 14, 4, Legis propriae, restitutionem in integ r u m immerito concessisse. Verum in hac affirmatione gravissimus error
irrepsit. Nam restitutio in integrum vel est petenda a iudice primae

S.

Romana

Rota

187

instantiae, si a g a t u r de laesione iudiciali, vel a iudice superiori (Lega,


De ind. civ. comp., n. 513; Santi, lib. I, tit. XLI, n. 13): quo nomine
venit n e d u m iudex appellationis, sed etiam Sedes Apostolica, quae, ut
scite notat sententia appellata, h a b e t concurrentem potestatem cum
o m n i b u s Ordinariis, et ad q u a m provocari potest n o n solum in tertia
vel ultima instantia, sed etiam in s e c u n d a . . . Sed insuper, facti perpensis adiunctis, petitio restitutionis in integrum a p u d iudicem appellationis, Episcopum Nuova Caceres, fuisset p r o r s u s i n u t i l i s ; qui enim causam a se repulerat, i m m o appellationis desertionem et rei iudicatae
declarationem decerni c u r a v e r a t : qui et appellationis prosequutionem
reiecerat, talis certo non erat, q u i actionem restitutionis, saltem aegro
animo et non sine suspicione fundata, admisisset. U n d e S. Provincia
de fado remedio caruit, quo contra rem iudicatam coram iudice secundae
instantiae u t e r e t u r : consequenter iure subintravit S. Rota, adversarii
patroni etiam admissa sententia, nedum iure communi, sed etiam vi
canonis 14, 4, Legis propriae: Videt q u o q u e de recursibus pro resti tutione in integrum a sententiis quibusvis, q u a e transierint in rem
iudicatam, et remedium invenire n o n possunt a p u d iudicem secundae
instantiae .
Faliitur autem idem p a t r o n u s cum, verbis innixus, quae dispositionem s e q u u n t u r iuxta titulum restitutionis in integrum , u b i de
hoc extraordinario remedio agitur, concludit, S. Rotae fas n o n esse
remedium hoc concedere, quoties concedi potest a iudice secundae
iustantiae. Nam hoc, ut dictum est, n o n verificaretur in casu, sed nec
etiam sustinetur ipsa conclusio. Etenim v e r b a : iuxta titulum restitutionis in integrum propositionem immediate praecedentem directe n o n
afficiunt, sed respiciunt totius canonis dispositionem, q u a m veluti declarant, adeo ut hic totius canonis seu 4 sit s e n s u s : videt de recursibus
pro restitutione in integrum, iuxta praescriptiones in titulo s t a t u t a s ,
concedenda, quoties alia media desint experienda a p u d tribunal appellationis (Pirhing, 1. 1, tit. XLI, n. 2). Atque ita, quod in can. 14,
4, Legis propriae praescribitur, constituit ius c o m m u n e et n o n solum
S. R o t a e sed cuilibet alii Tribunali c o m p e t i t : u b i etenim - ut scribit
card. De Luca (De iudic, Summ., 128) - ordinaria s u p p e t u n t remedia,
extraordinariis locus n o n est p r a e b e n d u s .
Ex parte parochi L a p u s secundo loco fuit o b s e r v a t u m , S. Provinciam petendae restitutionis in integrum causam n o n probasse, e a m q u e
propter h u n c defectum concedi n o n potuisse. Verum si hoc de maiori
dicitur p r o certo r e t i n e t u r ; n o n a u t e m si de minori a g a t u r vel de persona q u a e minorum iure utitur. Discrimen est - ait Pirhing, lib. I,

188

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

t i t . XLI, n. 16 - inter restitutionem, q u a e conceditur minoribus vel


ecclesiae, et eam q u a e conceditur n a t u maioribus, quod ad illam suf ficiat ostendere gravem laesionem intervenisse, n a m minori laeso pro pter aetatis imbecillitatem officio iudicis ex aequitate succurritur,
etiamsi fuerit in culpa vel negligentia: similiter et ecclesiae
; at vero
ad r e s t i t u e n d u m maiorem 25 annis, p r a e t e r laesionem gravem, necesse
est aliam iustam c a u s a m d e m o n s t r a r e (conc. Cod. Iur. Can., can. 1687;
cf. Santi, lib. I, tit. XLI, n. 7). Iamvero agitur in casu de p e r s o n a privilegiata, de Sacra Provincia, q u a e u t i t u r iure m i n o r u m , q u a e q u e gravem
passa laesionem restituitur, etiam nulla p r o b a t a causa, q u a e semper
praesumitur, favor scilicet religioni debitus.
Ulterius obiicitur, P a t r e s Augustinianos sententiam diei 14 a u g u sti 1908 acceptasse et in eam proinde a m p l i u s insurgere non posse : in
eius enim exequutione n o n sententiae meritum, sed applicationis extensionem o p p u g n a r u n t . Dicendum est - p a t r o n u s parochi ait - P P . Romi t a n o s sententiam Curiae Manilensis acceptasse, et hac de causa contra
e a m d e m restitu tionem in integrum hodie insilire n o n p o s s e .
H a n c affirmationem falsam esse et reiiciendam acta d e m o n s t r a n t .
Nam contra sententiam praedictam, diei 19 augusti 1908, P r o c u r a t o r
Provincialis Antonius Lazano ad viciniorem Episcopum de Nuova Caceres
rite appellavit et, die 24 octobris, a p u d e u m d e m institit, Ordinis sui i u r a
d e f e n s u r u s : sed, decreto 5 novembris, i n s t a n t i a n o n fuit admissa, cum
die 21 octobris appellationis desertio fuisset declarata et res iudicata
fuisset retenta. U n u m ergo s u p e r e r a i , iudiciali auctoritate cogente, ad
S. Sedem r e c u r r e r e : q u o d revera factum est.
Cum de sententiae exequutione ageretur, p a r o c h u s Lapus, p r a e t e r
b o n a designata in clausula 116, et alia p r a e t e n d i t quae in clausula 115
descripta r e p e r i e b a t u r . I u d e x Manilensis, decreto diei 11 ianuarii 1909,
frustra P r o c u r a t o r e Provinciali i n s t a n t e , qui specialem i n s t r u c t i o n e m
petierat pro bonorum determinatione, q u a e essent t r a d e n d a , p a r o c h o
favens sic ait: Avvisiamo, preveniamo e minacciamo la Congregazione
che se, nel termine di otto giorni, n o n d a r esecuzione alla n o s t r a
sentenza, c o n s e g n a n d o al parroco di C a n d a b a tutti i fondi che attual mente costituiscono la cappellania mentovata, ci vedremo obbligati
fare u s o delle facolt che ci concede il Concilio di T r e n t o , Sess. 25, c. 3,
de Beform. . Ab hoc Decreto cum Vicarius Provincialis, die 22 ianuarii 1909 appellasset, idem iudex, die 22 martii, appellationem non a d m i s i t ;
altero vero decreto diei 5 iunii 1909, confirmavit quod die 11 ianuarii 1909
s t a t u e r a t : L a corporazione Agostiniana, nel termine di q u a t t r o giorni
e sotto l'ammonimento fatto nel n o s t r o decreto dell'11 gennaio, con-

S.

Romana

Rota

189

segner al parroco di C a n d a b a tutti i terreni compresi nella copia


d e l l a pianta p r e s e n t a t a da lei stessa, che porta il titolo " p i a n t a dei l'azienda di Candaba, P a m p a n g a , I. F. . Contra hoc decretum S. Provincia, die 8 iunii, appellavit ad S. Sedem: Appelliamo alla S a n t a
Sede, confidando che, in forza di tale appello, dovr essere sospesa
la consegna o r d i n a t a . Sed Iudex Manilensis, die 9 eiusdem mensis,
appellationem non admisit, iniuncta b o n o r u m traditione non ultra diem 14,
et S. Provincia sententiam exsequi cogitur.
T u n c t a n t u m , die 12 iunii 1909, Praeses Augustinianae Provinciae
b o n a controversa parocho tradidit in obbedienza degli ordini del Tri. bunale ecclesiastico e ad evitare io scandalo cui darebbe luogo l'at tuazione della minaccia (Conc. Trid., Sess. 25, c. 3, De reform) on tenuta nelle dette ordinanze (11 ian. et 5 iun. 1909) e con riserva di
tutti i diritti che le (S. Provinciae) possono spettare sulla detta azienda ;
quod ceteroquin iam fuerat expressum in appellatione ad S. Sedem
8 iunii 1909 contra decretum iudicis diei 5 eiusdem m e n s i s : .... sia n o t o
che se facciamo la detta consegna, la facciamo solamente in eseu zione degli ordini del Tribunale e ad evitare lo scandalo, cui darebbe
luogo l'esecuzione della minaccia che p o r t a il detto decreto .
Non solum ergo Patres Augustiniani sententiam diei 14 augusti 1908
n o n acceptarunt, sed eam, q u a n t u m eis licuit, formaliter i m p u g n a r u n t .
Quod si in sententiae exsecutione S. Provincia c o n t r a illius t a n t u m
extensionem protestata est, quin meritum impugnasset, n o n ideo dicenda
est sententiam admisisse. T u n c enim quaestio t a n t u m facti fuit agitata,
cum p a r o c h u s plus petiisset q u a m sententia concessisset, nullo ad merit u m sententiae habito respectu, quae, conatibus o m n i b u s in irritum
cessis, necessario exsecutioni m a n d a r i debuit: quo posito, sententiae
lirnites in facto optime potuerunt impugnari, et sententia in iure n o n
admitti, quin contradictio h a b e a t u r , q u a m p a t r o n u s parochi actoris vidisse
praetendit. Aliunde bonorum coacta traditio facta fuit per P r o c u r a t o r e m
Provincialem, iuribus o m n i b u s suo Ordine reservatis, et appellatione
a p u d S. Sedem interposita. Quae omnia sententiae acceptationem excludunt.
F r u s t r a d e m u m observatum fuit, petitionem restitutionis in integrum
pluribus transactis annis fuisse exhibitam, veluti si extra t e m p u s fuisset
praesentata. Nam petitio h a e c infra quadriennium debet praesentari,
quo elapso, qui restitutionem petit non auditur, nisi iusta et rationabili
causa fuerit, q u a impeditus, eam petere n o n potuit. Quadriennium autem
c o m p u t a t u r a die quo minor excessit a n n o s 25, vel, si maior, a die laesionis
passae, itemque si restitutionem petat ecclesia. In casu ergo quadrien-

190

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

niurn c o m p u t a t u r a die 12 iunii 1909, q u a n d o S. Provincia, post acerrimas


oppositiones, bonis o m n i b u s expolala, gravissimam passa est laesionem.
* Cum vero tunc omnia iura sibi reservasset iudiciario ordine determin a n d a , restitutionem in integrum voluit, q u a m revera formaliter petiit
die 12 iunii 1912 in suo libello ad n o r m a m canonis 14, 4, Legis propriae,
et quam confirmavit, adversa parte consentiente, die 3 ianuarii 1914,
cum de lite contestanda ageretur: d u b i u m enim fuit c o n c o r d a t u m : an
restitutio in integrum in casu esset concedenda. Petitio ergo restitutionis
in integrum infra t e m p u s a iure s t a t u t u m facta fuit.
Quamvis autem quadriennium computari vellet, quod nefas est, a
die prolatae sententiae, petitio aeque deberet retineri facta tempore utili,
a die enim 14 augusti 1908, q u a n d o sententia lata fuit, q u a d r i e n n i u m comp u t a t u m , die 10 iulii 1912, q u a n d o , per appellationem ad H. S. O . , S. Provincia o m n i a iura s u a d e t a r m i n a n d a postulavit, non fuisset praeterlapsum.
Ceterum, ut minoribus concedatur restitutio in integrum, petitio non
requiritur. Minor vel ecclesia, si graviter laesa sit, ex officio iudicis, in
integrum restitui debet, etsi nemo sit qui petat (Pirhing, loc. cit., n. 16).
Quare, oppositionibus parochi reiectis, nihil impedit q u o m i n u s restitutio ab appellata sententia concessa legitima, habeatur.

QUAESTIO I I .

hi iure. - Quum testamentum sit voluntatis nostrae iuxta sententia


ds eo quod quis post mortem suam fieri velit (1. I D. Qui test. fac. poss.),
sequitur, quaestiones omnes de legatis esse dirimendas secundum volunt a t e m testatoris. Quae si clara est, difficultas omnis evanescit; si dubia,
ex, gr. ob verba a m b i g u a testatoris, tit locus interpretationi i n d a g a n d o
substantiam verisimilis voluntatis. N a m - ut ait Card. De Luca (De
Legatis, Disc. XLVII, n. 10) - istud verisimilitudinis vel inverosimi litudinis a r g u m e n t u m in materiis coniecturalibus dicitur omnium maxi muni, ac principaliter a iudi cantibus prae oculis h a b e n d u m ex aliis
coniecturis et argumentis metiendis .
Testator qui de missis pro se suisque celebrandis pie statuit, d u a s
vias inire potest, vel statuere legatum sub modo, vel piam fundationem
per erectionem verae capeltaniae. Ratio autem, qua u n u s modus ab
altero distinguitur, ea est, quod in pia fundatione h a b e t u r iure r o m a n o
christiano ficticia persona, ut docet ci. Bonfante: Non si ha verun s u b bietto dei diritto, ma soltanto u n o scopo, a proseguire il quale desti nato un patrimonio, cio un complesso di beni (Istit., 1896, pag. 50).

S.

Romana

Rota

191

i t a q u e si iegatarius, modo s a t i s f a c t u r a , b o n a q u a e d a m designet ex sibi


relictis, hoc minime sufficit ad piam fundationem. Cum enim Iegatarius
dominus, post h a n c designationem, m a n e a t e o r u m b o n o r u m , n o n h a b e t u r
illud p a t r i m o n i u m eum subiecto iuris, q u o d est de essentia p i a r u m fundationum.
Cappeliania - ut scribit Santi (I. III, tit. V, n. 30) - est institutio
q u a e d a m ecclesiastica, q u a clericus t e n e t u r missam celebrare iuxta
intentionem pii fundatoris et i u s h a b e t percipiendi fructus b o n o r u m
designatorum ab eodem pio fundatore . Et D'Annibale (1. III, n. 91)
< ait: ... Cappellaniae propriam n a t u r a m n o n habent, sed eam capiunt ex
voluntate constituentium. Nihilominus sine dote a cappellano possi d e n d a et aliquo ecclesiastico m u n e r e . . . ne intelligi quidem p o s s u n t .
Est ergo cappeliania ens iuridicum, quod, ut existat, eget dote et cappellano qui ea fruatur, praeter spirituale officium ab eo a d i m p l e n d u m :
q u o r u m si vel u n u m desit, capellana non existit (cfr. Berardi, in I. C. U.,
in fin. App. De Benef. imp.).
IN FACTO. - Iamvero, meritum quaestionis quod attinet, abs re non
erit praemittere, heic n o n agi de bonis in clausula 115 descriptis, q u a e
ab actore, etiam veluti propria S. Provinciae Ssmi Nominis Iesu, retin e n t u r (Def. par., 20 octobris 1905; Restr. iur. et fact., coram Sebastianelli et in alio Restr., 1 decembris 1917; Archiepiscopus Manilen., 30 octobris 1917, in Actis), sed de illis t a n t u m , q u a e leguntur in clausula 116
designata. Haec cum Conventui S. Andreae de C a n d a b a fuissent relicta,
est d e t e r m i n a n d u m an Conventus nomine Religiosa Augustiniana Familia, q u a talis, vel potius parochialis ecclesia sit intelligenda: RR. P P . Auditores p r i m u m retinuerunt.
De bonis in clausola 116 descriptis legitur in testamento diei 16 decembris 1679: Li lascio in elemosina al Convento di questo paese di Can d a b a . . . il Priore Fr. Giuseppe della Croce, a s u a volont, eriga eap pellame, perch godano di messe le a n i m e dei miei genitori e dei miei
f r a t e l l i . Testatricis voluntas est satis clara: Conventum voluit suor u m b o n o r u m haeredem, seu legatarium, qui, tempore conditi testamenti,
hoc n o m i n e d e s i g n a b i t u r et publice retinebatur.
Iamvero Conventus de Candaba, t u n c temporis, a caeteris S. Provinciae conventibus n o n distinguebatur. Initium h a b u i t die 30 aprilis 1575,
q u a n d o P P . Augustiniani in Capitulo Provinciali Manilae habito, Candabae d o m u m et doctrinam admiserunt, sed - a n n o 1578 - Conventus auton o m u s fuit erectus, conventibus caeteris, sive cum cura a n i m a r u m , sive
sine cura, assimilatus et veluti persona moralis h a b i t u s , suis iuribus

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

gaudens, suis obligationibus et legibus adstrictus, clausurae lege n o n


excepta (Orbis Augustinianus, auctore A. Lubin, pag. 405 seq., Cap.
Prov. 19 aprilis 1641). Conventus ergo de Candaba, n o n aliter ac Conventus caeteri, quibus coalescebat S. Provincia, acquirendi pollebat potestate sive per actus inter vivos, sive mortis causa. Hoc s u b respectu
conventus S. Andreae de Candaba, sicut o m n i b u s in publico, ita et Luciae
Gumamela, innotuit, et n o n aliter, q u a m sub hoc respectu, illum in suo
t e s t a m e n t o consideravit, nec aliter considerare poterat, cum in eius
favore b o n a s u a in clausula 116 descripta reliquit. Et revera pia mulier,
erga Conventum, in suo testamento, e u m d e m servavit m o d u m , q u e m erga
S. Provinciam tenuerat, eadem u s a donationis forma, designato pro
S. Provincia Priore Provinciali, pro Conventu Priore Conventuali: relicta
utrique eadem facultate cappellanias erigendi, elemosynae titulo tum
S. Provinciae t u m Conventui p r a e m i s s o : adeo ut in u t r a q u e clausula
iure meritoque retinendum sit Religioni P P . Augustinianorum favere
voluisse in obsequium S. F u n d a t o r i s , cui erat devota: . . . dei n o s t r o
P a d r e S. Agostino .
Equidem Religiosi Augustiniani in Conventu S. Andreae de C a n d a b a
omnia parochialia m u n i a peragebant. Sed n o n quia veri essent parochi
hisce fungebantur m u n e r i b u s , bene vero quia in missionum locis omnimoda auctoritas eis, q u a t e n u s iuridicam personam constituebant, fuerat
largita. Hoc constat ex m a n d a t o Hadriani VI in Bulla Exponi Nobis, edita
die 9 maii 1522, q u o d fuit confirmatum et etiam a u c t u m a P a u l o III (15 februarii 1535) et a Pio V (23 martii 1567) ad ea etiam loca extensum, iii quibus Episcopatus essent erecti. Hisce concessionibus attentis, P a t r i b u s
Augustinianis, profectis ad I n s u l a r u m P h i l i p p i n a r u m ethnicas gentes ad
iidem convertendas, ita disponente Diffinitorio, seu Capitulo in Conventu
de Culhuacan in Mexico, v idus februarii 1564, congregato, pienissima
erat facultas condendi domos et monasteria Ordinis iis in locis in
q u i b u s eis hoc videretur expediri, nec non administrandi omnia sacram e n t a o m n i b u s christifidelibus, quos, q u o c u m q u e accessissent, contigisse! invenire; eaque omnia p e r a g e b a n t cum sola dependentia a Superiore Provinciali, nulla ad Episcoporum iurisdictionem h a b i t a ratione.
H a d r i a n u s VI huiusmodi praedicatoribus concessit et indulsit omnimodam s u a m potestatem ; t a n t a m q u a n t a m ad neochristianorum conversionem et m a n u t e n t i o n e m eis videbatur e x p e d i r e : Q u a m facultatem nos,
q u a n t u m p o s s u m u s , ratione officii nostri, concedimus et indulgemus.
Concedimus vobis facultatem ad administrationem o m n i u m sacramen t o r u m . . . o m n i b u s aliis christifidelibus, quos, q u o c u m q u e accesseritis,
contigerit invenire, s e c u n d u m ea q u a e ab H a d r i a n o VI et Paulo III

S.

Romana

Rota

193

et caeteris o m n i b u s Pontificibus vobis h a c ratione concessa s u n t .


Clarior etiam est concessio a S u m m o Pontifice Pio V facta in Brevi
citato, quo omnes et singuli religiosi veluti parochi r e n u n c i a n t u r : Omni b u s et singulis Religiosis, q u o r u m c u m q u e , etiam mendicantium, Ordi n u m , in dictis I n d i a r u m p a r t i b u s ut in locis i p s a r u m partium, officium
parochi huiusmodi, m a t r i m o n i a celebrando, et ecclesiastica s a c r a m e n t a
ministrando, de s u o r u m Superiorum licentia... praedicare ac confessio nes audire, Ordinariorum locorum et aliorum q u o r u m c u m q u e licentia
minime requisita, libere et licite valeant, licentiam et facultatem aucto ritate Apostolica t e n o r e p r a e s e n t i u m concedimus et indulgemus. Et
insuper ne in locis illarum partium, in q u i b u s s u n t monasteria Religio sorum, qui a n i m a r u m c u r a m exercent, aliquid per praedictos Episcopos
innovetur eadem auctoritate et tenore s t a t u i m u s et o r d i n a m u s .
De parochia ergo, quo t e m p o r e Lucia Gumamela t e s t a m e n t u m confecit, sermo esse n o n potest. Et revera q u a m v i s plura aliarum erection u m , saltem praeliminaria, fuerint acta relata, erectionis t a m e n parochiae
S. Andreae de C a n d a b a nullum omnino extat d o c u m e n t u m . Facto t a m e n
attento, quod Priorum C a n d a b e n s i u m electio Archiepiscopo Manilensi
a n n o 1759 aliquo modo fuerit primo subordinata, coniicere licet, ad
s u m m u m ex tunc t a n t u m habitam esse parochiam.
Parochi p a t r o n u s affirmat, S. Andreae parochiam inde ab a n n o 1679
extitisse. I d q u e probari c o n t e n d i t : 1) ex Actis Capituli Provincialis de
Manila, anni 1656, in q u i b u s legitur: Siccome le nostre S. Costitu zioni n o n t r a t t a n o dell'ufficio dei parroci, che esercitiamo in questa
Provincia, ed essendo necessario dare regola che... per haec enim
verba parochia erecta s u p p o n i t u r ; 2) ex praescripto Legis 23 maii 1559
latae a Philippo II H i s p a n i a r u m Rege, cuius virtute in Insulis Philippinis C o n v e n t u u m n o n a d m i t t e b a t u r erectio, regio beneplacito non
o b t e n t o ; cum n o n constet in casu, beneplacitum hoc n u m q u a m fuisse
i m p e t r a t u m , sequitur, n o n Conventum proprie dictum, sed parochiam
exstitisse. Inde explicatur cur Augustiniani, vi decreti 23 octobris 1771,
e Conventu de C a n d a b a fuerint expulsi et bonis etiam clausulae 116
privati: q u o d n o n contigisset si de Conventu proprie dicto, et n o n de
parochis a g e r e t u r ; ab u n a enim parochia fuerunt remoti, in q u a sacerdotes saeculares fuerunt substituti.
Verum, p r i m u m q u o d attinet, Religiosorum privilegia, a S. Pio V, ut
dictum est, q u o d a m m o d o fuerunt a m p l i a t a ; sed n o n ostenditur, Philippinis in Insulis veras extitisse parochias, et multo m i n u s in oppido
Candabae. Supposita enim privilegiorum ampliatione, necesse fuit ut
leges constituerentur servandae in approbatione Religiosorum, qui paroA C T A , v o l . XII, n. 5. - 1-5-920.

194

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

chialia m u n i a exercere debuissent. H o c u n u m statuit Concilium Provinciale: S i c c o m e le nostre S. Costituzioni n o n t r a t t a n o dell'ufficio dei
parroci che esercitiamo in q u e s t a Provincia, ed essendo necessario
dare regola, perch ognuno adempia quell'obbligo, come si deve, coman diamo che siano esaminati i ministri con c u r a di anime, siano priori
o sudditi, che... . P e r hoc parochia n o n supponitur, i m m o penitus
excluditur; praescriptio enim Provincialis Concilii se refert ad privilegium, a Pio V concessum, rite e x s e q u e n d u m , et s u a utitur potestate a
Pontifice sibi concessa, nulla O r d i n a r i o r u m petita facultate. Sic etiam
Concilium Provinciale anni 1674, n o n de parochis, praesertim de p a r o c h o
Candabae, loquitur, sed de facultatibus ab ipso Capitulo Religiosis concedi solitis vi privilegiorum: Autorizziamo il N. P. Provinciale affinch
amministri i santi Sacramenti ed a m m e t t i a m o per ministri quelli che
egli ammettesse... P e r m e t t i a m o che tutti i ministri (di culto) di questa
Provincia, siano priori o siano vicarii, p o s s a n o far uso della facolt
omnimoda nel foro interno .
Quod a u t e m secundo loco dicitur, nullo modo probat q u o d asseritur. Primo, enim, affirmatio nullo est innixa d o c u m e n t o ; quae ideo n o n
potest attendi. Sed insuper hodie, plusquam d u o b u s saeculis elapsis a
Conventus existentia, h u i u s erectio iure p r a e s u m i t u r legitime facta,
solemnitatibus o m n i b u s servatis, t u n c temporis a lege requisitis (Card.
De Luca, De alint., disc. 1, n. 14; disc. 9, n. 3). Et revera P a t r e s Augustiniani, o m n i m o d a usi auctoritate ab Apostolica Sede concessa, in Insulis Philippinis n e d u m Conventus, sed et Provinciam a Ssmo Nomine Iesu
n u n c u p a t a m fundaverunt ad tramites R e g u l a r u m Ordinis, et, a n n o 1569,
h a b i t u m fuit Manilae p r i m u m Capitulum Provinciale, quod, tertio quoque anno celebratum, Priori Provinciali facultatem concessit nova Monasteria iuxta R e g u l a m Ordinis erigendi, eadem uniendi et d i s m e m b r a n d i .
Inde ortus Candabae Conventus a n n o 1578, quin exposita Lex Philippi II ullo modo obstaret. Cum enim regalis potestas nihil posset
detrahere Apostolico Privilegio, rite coniicitur, erectionem h u i u s Conventus, saltem tacite, a regali. auctoritate fuisse a p p r o b a t a m . Neque
obstat quod regulares Candabensem paroeciam, vi decreti Gubernatoris
De Anda, diei 23 octobris 1771, dimiserint, q u a m v i s decretum istud de
Conventibus dimittendis n o n loqueretur. N o n n e enim Candabensis Conv e n t u s u n a simul et paroecia esse p o t e r a t ? Quod si religiosi, c u r a anim a r u m privati, bonis etiam fuerunt exspoliati, hoc constituit factum,
quod cum iure n o n potest confundi: fuit enim c o n s u m m a t u m ab auctoritate publica post d i u t u r n a s et acerrimas contentiones Augustinianos
inter et Delegatos Archiepiscopi Mexicani, et primi Episcopi Salazar,

S.

Romana

Rota

195

q u o r u m intererat Religiosos hisce bonis privari. Ideo eorruit fundament u m praetensae existentiae parochiae t e m p o r e conditi testamenti.
Quo posito, otiosum est quaerere an Conventus nomine a n n o 1679
parochia intelligeretur vel potius Familia Regularis ; idque tanto magis,
quia, cum agatur in casu de vi facienda verborum significatione cont r a r i a probatio adeo evidens esse deberet, ut quodlibet d u b i u m remover!.
Concedi potest cum testibus et documentis allatis, n o n solum hodie,
sed et praeterito tempore, erecta scilicet iam Candabensi paroecia, Prioris
nomine p a r o c h u m , etiam saecularem, designari, et fuisse etiam designatum, n o m e n q u e Conventus indicare et indicasse p a r o c h i a m ; sed nihil
inde sequitur favore parochi appellantis. Quae enim pro parocho fuerunt
allata d o c u m e n t a et testium depositiones, tempus conditi testamenti
n o n respiciunt; immo, depositiones testium quod attinet, hae nec t e m p u s
illud p o s s u n t respicere (De Luca, De indie, disc. XXI, n. 45). Sed deinde,
dato etiam et n o n concesso, quod t u m documenta, tum testium depositiones t e m p u s illud attingerent, id u n u m esset a d m i t t e n d u m , scilicet
vocem Conventus aequivocam esse, quae t u m de E n t e Monastico, tum
de Ente Parochiali posset intelligi; idem esset dicendum de voce P r i o r .
Unde necessitas oriretur investigandi q u a e vera fuisset testatricis intentio
in u s u vocis Conventus et Prioris , cum illi b o n a sua reliquit, et
huic Cappellanias erigendi facultatem dedit: q u a m investigationem actoris
p a t r o n u s ne tentavit quidem. In dubio igitur melior est conditio possidentis, qui, a n n o 1679, erat Conventus Religiosorum.
Caeterum cum Regularibus, a n i m a r u m cura privatis, sacerdotes
saeculares in parochia fuissent substituti, nil m i r u m quod in c o m m u n i
u s u populi, cum Religiosis agere assueti, eadem n o m i n a retinuerint, ut
parochia diceretur conventus et Prior diceretur p a r o c h u s . Sed vulgi
opinio rei veritatem n o n mutat, praesertim si consideretur relate ad
t e m p u s conditi testamenti.
Sed instat ulterius actoris p a t r o n u s , publico innixus i n s t r u m e n t o
diei 25 ianuarii 1681, quo Fr. Iosephus a Cruce testatricis dispositionem exequutioni m a n d a v i t : ex quo plura deducit in sui favorem, q u a e
t a m e n nec possunt, nec debent admitti.

Sane in dicto i n s t r u m e n t o legitur: Innanzi a me notaro e testi moni comparso il Rev. P a d r e Fr. Giuseppe della Croce, Priore del
convento di Candaba,... e con licenza esibita del M. Rev. P a d r e Diego
di Ges, disse che D o n n a Lucia Guamela lasci disposto nella clausula 116, che si gravasse sulla chiesa di S. Andrea del detto paese di
C a n d a b a q u a r a n t a c i n q u e cabalitas di terreno pulito,... che con le ren-

196

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

dite e frutti delle dette terre seminative e stagni, si dicano ogni a n n o


otto messe, q u a t t r o cantate ... le altre q u a t t r o lette. Quindi nel miglior
modo il Rev. P. Fr. Giuseppe della Croce, del detto paese di Candaba, dichiara che, fin da ora, impone, assegna e fonda e per sempre
nella chiesa e convento sotto l'invocazione di Sant'Andrea, che dota
con le q u a r a n t a c i n q u e cabalitas con i detti stagni, nella qualifica di
Priore che egli di questo convento, affinch come beni di esse siano
conosciuti ed avuti, ed in vista di essi ora e per sempre, abbia l'obbligo il detto R. P a d r e Priore di detto convento di Candaba, e gli
altri che in avvenire gli succederanno e s a r a n n o Priori di esso, di
dire in ciascun a n n o le dette otto Messe... Ed all'adempimento del
suddetto obbligo, obbliga i beni e le rendite del detto Convento,
perch riconosce r i d o n d a r e in p r o ' ed utilit di e s s o . . . Ed a tutto ci
si obbliga il detto Priore nella surriferita forma e come si pu obbligare a seconda delle sue Regole e Costituzioni c h e . . . , etc.
o

Quibus ex verbis p a t r o n u s praefatus deducit: I Fr. I o s e p h u m a


Cruce, Dominae Luciae G u m a m e l a votis o b s e q u u t u m , ecclesiam S. Andreae designasse, in q u a donatio s u u m h a b e r e t effectum, excluso Conv e n t u ; 2 E u m d e m P. Iosephum (qui Candabae parochi m u n e r e fungebatur, Priore del paese di C a n d a b a se dicit) ceu p a r o c h u m , et n o n aliter
fundatricis m e n t e m explicasse a t q u e in praxim deduxisse ... fundatio
- ipse dicit - facta fuit ratione officii parochialis, idest officii perpetuo
a d n e x i Ecclesiae et C o n v e n t u i ; 3 Cappellaniam dicto i n s t r u m e n t o
in ecclesia S. Andreae fuisse fundatam, q u a m ideo u n a cum bonis assignatis nefas est alio transferri.
Sed, quoad p r i m u m , debet observari, in i n s t r u m e n t o diei 25 ianuarii 1681 n e d u m ecclesiae S. Andreae mentionem fieri, sed Conventus
etiam, qui, prae ecclesia, saepius n o m i n a t u r ; immo ecclesia et conventus adeo coniunctim n o m i n a n t u r , ut debeant retineri veluti quid
u n u m declaratum : Il Rev. P. Fr. Giuseppe della Croce,... impone,
assegna e fonda (legatum pium seu cappellaniam) nella Chiesa e Con vento di C a n d a b a sotto l'invocazione di S. Andrea . Quod mirum
n o n est. Nam Regularium Conventus constant non u n a habitationis
domo, in q u a servatur vita communis, sed etiam ecclesia sacris peragendis destinata. Ecclesia dicitur m e m b r u m ac pars ipsius Conventus,
pro cuius usu, et conservatione S a c r a m e n t o r u m , illa necessaria videtur,
neque inter claustra, seu recinctum, et ecclesiam ibi a d n e x a m et incor p o r a t a m adesse videtur notabilis differentia (De Luca, De par., disc.
23, n. 14). Ideo in dicto i n s t r u m e n t o ecclesia demonstrative t a n t u m
nominatur, ad i n n u e n d u m scilicet, Missas, quarum, o n u s Conventui

S.

Romana

Rota

197

i n c u m b e b a t , ea in ecclesia fore c e l e b r a n d a s ; sed insuper Cum testatrix


ullo absque dubio Conventui b o n a s u a reliquisset, nulla ecclesiae facta
mentione, P. i o s e p h u s n o n potuisset ea ecclesiae assignare si vere hoc
voluisset, ius enim ei n o n erat testatricis m u t a n d i voluntatem (Conc.
Trid., Sess.
c. 5, De Reform.; cf. Santi, 1. III, tit. XXVI, n. 76).
Quae vero secundo loco est exposita deductio n o n solum est amplior q u a m contextus permittat, sed etiam cum universa P. Iosephi de
Cruce agendi ratione n o n conciliatur. Si enim hic n o n aliter q u a m
p a r o c h u s coram notario stetisset et egisset, hoc aliquo modo indicasset,
et curae a n i m a r u m , q u a m exercebat, certo mentionem fecisset; sed haec
siluit omnia. Deinde, in hypothesi praetensa, idem P a t e r nulla adigeb a t u r necessitate Superiorum Ordinis impetrandi facultatem quam revera
obtinuit, et q u a u s u s egit: Con licenza esibita del M. Rev. Fr. Diego
di Ges , nec declarasset se velle obligari a nome delle sue regole
e costituzioni et, quod gravius est, pro securitate implementi impositae obligationis, b o n a Conventus n o n g r a v a s s e t : All'adempimento
del suddetto, obbliga i beni e rendite del detto Convento ; nec affirmassct, in h u i u s favorem b o n o r u m utilitatem cedere, perch riconosce
ridondare in pro' ed utilit di esso... . Quae omnia optime explicant u r si retineatur, P. I o a n n e m a Cruce in sua qualitate Prioris Conventus egisse, sicut revera egit, ut ex i n s t r u m e n t o apparet. Conventui,
enim, ipse, cum esset Prior, controversa b o n a assignavit, eique Missarum celebrandarum o n u s imposuit per P r i o r e m perpetuo implendum,
Conventus sui bonis oneratis a t q u e reditibus, quia d o n a t a bona in eius
utilitatem cedebant.
P r i m a fronte gravior a p p a r e t deductio, q u a e sub n u m e r o tertio
legitur, sed haec q u o q u e facilem admittit responsionem. Enim vero
cappeliania, laicalis ea sit vel ecclesiastica, est ens, ad cuius essentiam,
uti innuimus, necessario requiritur dos, cappellanus et spirituale aliquod
officium; u n d e sequitur, in casu agi n o n posse de cappeliania laicali,
nec de cappeliania ecclesiastica, pro q u a defuit etiam canonica erectio.
Nam dos n o n h a b e t u r constituta a cappellano u t e n d a ; , universa enim
bona, in clausula 116 descripta, Conventui de Candaba fuerunt legata
sub modo, scilicet cum onere Missarum, nulla omnino eorumdem portione cappellano reservata; quod etiam in i n s t r u m e n t o diei 15 ianuarii 1681
fuit recognitum. Neque cappellanus designatur, seu subiectum, q u o d
cappellaniae, praevia investitura, redditus percipiat et onera adimpleat.
Et siquidem in hoc i n s t r u m e n t o Prior n o m i n a t u r , hoc ideo factum est
ut i n n u e r e t u r Priori, qui Conventum legatarium repraesentabat, o n u s
incumbere susceptas obligationes adimplendi. Quod si ita n o n esset.
1

198

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

cappellania regularis deberet admitti, a Regularibus scilicet p o s s i d e n d a


(Pirhing, i. III, tit. 5, n. 8 et 13 in fin.); q u o d ne ipse appellans admittit.
Neque obstat vox cappellanie a testatrice adhibita, sed in supradicto i n s t r u m e n t o n o n r e l a t a ; est enim vox generica et indifferenter in
facto est in u s u t u m ad significandam cappellaniam proprie dictam,
t u m ad exprimendum simplex Missarum legatum (Santi, III, tit. 5, n. 31);
aliunde simplex denominatio n o n i m m u t a t essentiam rei (Rota, c. Mohnes, Hidruntina-Oappellaniae, die 10 maii 1697, 18).
Cappellania igitur in casu, o m n i b u s ad eius essentiam requisitis
deficientibus, n o n potest retineri ecclesiasticis n o r m i s obnoxia, q u i b u s
beneficia r e g u n t u r (Schmalgr., 1. III, tit. V, n 8); sed simplex legatum
est r e t i n e n d u m (Reiff., I. III, tit. V, n. 15-16; Card. De Luca, De iur.
pair., Disc. XV, n. 4; D'Annibale, loc. cit.; Rota, coram Dunazzotto,
Melphiten. - Legati pii, dec. 101, n. 1-2; Wernz, Ius decr., 1. III, p. I,
n. 196), quod procedere debet cum regulis suis.
Iam vero, cum h u i u s m o d i legatum, n o n pro particulari devotione
ecclesiae materiali S. Andreae, sed potius respectu Religiosorum ibi
c o m m o r a n t i u m fuerit institutum, n o n taxative sed demonstrative volit u m r e t i n e t u r ; consequenter Religiosos ipsos sequitur, q u o c u m q u e hi
se conferant, ecclesia S. A n d r e a e relicta. Ubi ecclesia d e s e r a t u r per
clericos saeculares vel regulares ibi morari solitos eique inservientes ...
tunc cadit dubitatio circa onera Missarum et anniversariorum, an
r e m a n e a n t in ipsa ecclesia... vel potius cum dictis clericis vel reli giosis eadem onera t r a n s e a n t in aliam ecclesiam ... Et t u n c distinctio
est, quod a u t constat q u o d Missarum et a n n i v e r s a r i o r u m legata facta
n o n sint taxative pro particulari devotione illius ecclesiae materialis,
sed potius respectu clericorum, seu religiosorum ibi morantium; et, tali
casu, cum eorum corpus, sive universitas, non dissolvatur, sed a g a t u r
t a n t u m de translatione de loco ad locum, praesertim i n t r a eamdem
c i v i t a t e m , vel dioecesim, verius est ut personae secum t r a h a n t haec
b o n a vel iura cum oneribus, iuxta celebrem decisionem Serafini ...
quoniam ea stare censentur demonstrative, t a m q u a m illa ecclesia, in
q u a moniales missas a u d i u n t atque divinis assistunt (De Luca,
lib. XIV, Adnot. ad Conc. Trid., disc. 17, n. 3-4; De Legatis, disc. 25, n. 4).
Denique actoris p a t r o n u s praescriptionem opponit, quae, incepta
a n n o 1771, q u a n d o , Regularibus remotis, parochi saeculares fuerunt
nominati, u s q u e ad a n n u m 1854 se protendit; hoc enim volvente tempore p a r o c h u s b o n o r u m possessionem pacifice retinuit, q u o d est plus
q u a m sufficiens ad praescribendum.
Verum hoc non recte asseritur; t e m p u s enim possessionis b o n o r u m

S..

Romana Rota

199

ex p a r t e parochi bifariam dividi d e b e t : p a r s u n a incoepta a n n o 1771


p r o t r a h i t u r u s q u e ad a n n u m 1826, q u a n d o Regulares fuerunt in P a r o chiam restituii ; altera ab a n n o 1826 se protendit u s q u e ad a n n u m 1854,
q u a n d o Religiosi in b o n o r u m possessione de facto fuerunt reintegrati.
Iamvero in p r i m a temporis periodo de praescriptione loqui n o n poss u m u s ; Religiosi eni n, a publica auctoritate civili bonorum possessione
privati, nihil omnino iuridice agere poterant, ut ea r e c u p e r a r e n t ; et ideo
contra ipsos praesciiptio n o n potuit incipere: Contra non vaientem
agere n o n currit praescriptio (L. 30, G. de iur. dot., 1. 1, ult., c. De
ann praescr.). Et hoc tanto magis quia ex parte parochi possessio bonor u m non fuit pacifica: Religiosi enim, usi iuribus, quibus uti licebal,
talem possessionem i m p u g n a r u n t , a p u d Regem H i s p a n i a r u m reclamantes
et revocationem invocantes decreti diei 9 novembris 1771 editi a Gubern a t o r e De A n d a : quod decretum revera fuit revocatum a Rege die
25 augusti 1774, licet de facto b o n o r u m restitutio sequuta non fuerit
ante a n n u m 1854, q u a m v i s impetrata regio decreto diei 8 augusti 1826.
In epistola diei 9 n o v e m b r i s 1774 ab H i s p a n i a r u m Rege d a t a ad
Provincialem A u g u s t i n i a n o r u m sic legitur: Visto ci nel mio Consiglio
delle Indie, coi ricorsi fatti... dalla vostra Provincia, e dalle altre es stenti in codeste Isole, udito il mio Fiscale, e datomi su di ci il suo
parere il 20 novembre 1772, ho risoluto tra le altre cose col mio
R. Decreto del 25 agosto di q u e s t ' a n n o che ai Religiosi vostri rimossi,
si restituiscano i beni sequestrati, servendosi per questo dei 34 inven tari formati per ordine dello stesso Governatore al tempo della loro
esecuzione e, in m a n c a n z a di quelli, di relazioni giurate, che d a r a n n o
gli stessi dottrinari rimossi . Nec de praescriptione agi potest in altera
periodo: ab a n n o enim 1826 ad a n n u m 1854 n o n h a b e t u r t e m p u s sufficiens ad praescribendum a iure s t a t u t u m , quia ad praescribendum cont r a ecclesiam et contra entia ecclesiae assimilata, cuiusmodi s u n t Conventus, loca religiosa, etc., q u a d r a g i n t a anni r e q u i r u n t u r (cap. 4-6, 8,
De praesoript.); in casu nonnisi spatium 28 a n n o r u m habetur. Caeter u m cum praescriptio res sit valde odiosa, concludenter debet ab allegante probari (De Luca, De iudic, disc. XXI, n. 8 ) : hoc in casu n o n
constat p r o b a t u m .
Ad Augustinianos ergo de C a n d a b a b o n a u t r i u s q u e clausulae 115 et
116 t e s t a m e n t i Dominae G u m a m e l a de iure pertinent. Ex quo sequitur,
p a r o c h u m Vincentium Lapus, fructus e o r u m d e m b o n o r u m , qui ad fund o r u m d o m i n u m pertinent, indebite percepisse, et ideo ad e o r u m d e m
restitutionem P a t r i b u s Augustinianis faciendam teneri ( c , 1, n. 4, De rest.
in integr., c. penult., De reb. eccl. non alienand).

200

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Ideo t e n e t u r restituere s c u t a t a 4618,31, vulgo pesos, q u a e P a t r e s


Augustiniani vi sententiae diei 14 augusti 1908 coacti ei t r a d i d e r u n t :
n o n enim adest ratio eos sibi legitime retinendi. Sed, quoad fructus
perceptos a die nactae dictorum b o n o r u m possessionis, R R . P P . , praemissa distinctione inter fructus perceptos ante petitam restitutionem in
integrum, et eos, qui postea fuerunt percepti, hos decreverunt esse restituendos, sed deductis expensis: et hoc n o n solum ob rationem supradictam, sed etiam quia, inchoato restitutionis processu, possessor
respectu rei, ex quo fructus percipit, censetur fictione iuris, esse in
mala fide arg. L, Sed etsi, Etiam si ante De petit, haer edit. Atqui
malae fidei possessor, et quilibet post litis contestationem, t e n e t u r
omnes fructus restituere. L. Certum est C. De rei vindic. (Reiff., lib. I,
tit. XLI, n. 131). Sed quoad illos observarunt, n o n solum n o n esse restit u e n d o s fructus triennali praescriptione acquisitos, p r o u t recte sententia
appellata decrevit, sed nec alios, licet a d h u c exstantes et non c o n s u m p t o s .
Nam q u o a d istos u n a n o n est Doctorum sententia, quae, q u a m v i s sit
probabilior et magis iuri conformis pro restitutione, non est t a m e n certa
(Reiff., loc. cit.); in dubio melior est conditio possidentis: ideo P a t r i b u s
n o n visus est Vincentius L a p u s compellendus ad hos fructus restituendos.
Quibus o m n i b u s in iure et in facto perpensis, Nos, infrascripti
Auditores de t u r n o , pro Tribunali sedentes, et solum Deum prae oculis
habentes, Christi n o m i n e invocato, decernimus, declaramus et definitive sententiamus, proposito d u b i o : An sententia rotalis diei 7 februarii 1916 sit confirmanda vel infirmanda, r e s p o n d e n d o : Affirmative quoad
primam partem, Negative quoad alteram, seu esse confirmandam : et insu
per fructus esse restituendos a parocho L a p u s Augustinianis P a t r i b u s ,
sicut in expositione sententiae declaratum est. E x p e n s a s a u t e m u t r i u s q u e
instantiae inter partes compensatas esse* v o l u m u s .
Ita decernimus, m a n d a n t e s Ordinariis locorum et ministris tribunalium, ad quos spectat, ut exsecutioni m a n d e n t h a n c n o s t r a m definitivam
sententiam, et a d v e r s u s reluctantes procedant ad n o r m a m C. I. C, praesertim tit. XVII, lib. IV, iis adhibitis exsecutivis et coercitivis mediis,
quae magis o p p o r t u n a et efficacia pro rerum adiunctis exstitura sint.
Romae, in Sede Tribunalis S. R. Rotae, 18 februarii 1919.

L. S.
Ex Cancellaria S. R o m a n a e Rotae
Sac. T. Tani, Notarius.

P. Rossetti, Ponens.
R. Chimenti.
Maximus Massimi.

201

S. Romam Bota

II
Citatio

edictalis

HARLEMEN.
NULLITATIS MATRIMONII (DE GLABEEK-MASSA AR)

Cum ex actibus processus constet D a m Elisabeth Mariam Massaart


(aut Massaar), h a c in causa conventam, reperiri n o n posse, instante
patrono actoris Guilelmi de Glabbeek, per p r a e s e n s edictum eandem
citamus ad c o m p a r e n d u m sive per se, sive per P r o c u r a t o r e m legitime
constitutum, coram Nobis vel nostro a studiis Adiutore, in Sede Tribunalis S. R. Rotae (Palazzo Dataria - Via della Dataria, n. 94, R o m a )
die 1 iulii 1920, tiora undecima, ad d u b i u m c o n c o r d a n d u m vel infrascriptum s u b s c r i b e n d u m , et ad destinandam diem, q u a h a b e b i t u r T u r n u s
Rotalis pro definitione causae de q u a agitur.

DUBIUM

An constet de nullitate matrimonii in casu


Ordinarii locorum, Parochi, Sacerdotes et fideles quicumque, notitiam h a b e n t e s de domicilio a u t commorationis loco praefatae Dominae,
curare debent, si et q u a t e n u s fieri possit, ut de hac edictali citatione
eadem moneatur.
Romae, e Sede Tribunalis S. R. Rotae, 30 martii 1920.

Franciscus

Parrillo,

Ponens.

202

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Traduction.

TRIBUNAL DE LA SACRE ROTE ROMAINE


Citation

par

dit

HARLEMEN.
NULLITATIS

MATRIMONII

(DE

GLEBEEK-MASSAAR)

Puisqu'il conste des actes du procs que Mme Elisabeth Marie


Massaart (ou Massaar) dfenderesse en cette cause, ne peut tre trouve,
sur l'instance de l'avocat du d e m a n d e u r Mr Guillaume de Glabbeek,
n o u s citons par le prsent dit la m m e dfenderesse comparatre
par p r o p r e p e r s o n n e o u p a r u n P r o c u r e u r lgitimement constitu, d e v a n t Nous au sige du T r i b u n a l de la S. Rote R o m a i n e (Roma - Palazzo
della Dataria - Via della Dataria, n. 94) le 1 juillet 1920, , 11 heures
du matin, pour souscrire le doute ci-dessous r a p p o r t et fixer le j o u r de
la proposition de la cause devant la Rote.
DOUTE

Conste-t-il de la nullit du mariage dans le cas prsent?


Les Ordinaires des lieux, les curs, les prtres et les fidles, ayant
connaissance du domicile ou du lieu de la rsidence de la dite dfenderesse, doivent, d a n s la m e s u r e du possible, l'avertir de la p r s e n t e
citation.
Franois Parrillo, Ponens.

Ex Cancellaria Tribunalis, 30 martii 1920.


T.

Tani, Notarius.

Diarium

Romanae

203

Curiae

S. CONGREGAZIONE DEI RELIGIOSI


AVVISO DI CONCORSO
Viene indetto, per il giorno 20 maggio prossimo, alle ore 8 (legali), un
Concorso per un posto di Officiale minore nella Segreteria della Sacra Congregazione dei Religiosi.
Gli ecclesiastici che volessero prendervi parte, rivolgeranno, entro il 12 maggio, analoga domanda all'Emo Signor Cardinale Prefetto, corredata dalle opportune generalit e dal nulla osta della rispettiva Curia diocesana e dell'Eolo
Signor Cardinale Vicario di Sua Santit.
Presenteranno inoltre i documenti dei gradi accademici o studi ecclesiastici compiuti. Sar pure tenuta in considerazione la conoscenza di lingue
straniere.
Dalla Segreteria della Sacra Congregazione dei Religiosi, il 12 aprile 1920.
L.

S.
MAURO M. SERAFINI, Ab. O. S. B.

Segretario.

S. CONGREGAZIONE DEI RITI


Marted 20 Aprile 1920, presso l'Emo e Revmo Signor Cardinale Andrea
Frhwirth, Ponente della Causa di Beatificazione e Canonizzazione della Venerabile Giovanna Delanone, Fondatrice delle Suore di Sant'Anna, dette della
Provvidenza, in Angers, si tenuta la Congregazione dei Sacri Riti Antipreparatoria, nella quale i Revmi Prelati Officiali ed i Revmi Consultori teologi
hanno discusso e dato il loro voto sopra l'eroismo delle virt esercitate dalla
stessa Venerabile Serva di Dio.
Marted 27 Aprile 1920, nel Palazzo Apostolico Vaticano si tenuta la
Congregazione Ordinaria dei Sacri Riti, nella quale, al giudizio degli Emi e
Revmi Signori Cardinali componenti la medesima, sono state sottoposte le
seguenti materie:
1) Introduzione della Causa di Beatifieazione e Canonizzazione della
Serva di Dio Gemma Galgani, vergine di Lucca :

204

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

2) intorno alla revisione degli scritti del Venerabile Giuliano Maunoir,


Sacerdote professo della Compagnia di Ges;
3) del Servo di Dio Alfredo Pampalon, Sacerdote professo della Congregazione del Santissimo Redentore;
4) del Servo di Dio Giovanni Merlini, Sacerdote della Congregazione
del Preziosissimo Sangue;
5) intorno alla concessione ed approvazione dell'Officio e Messa in
onore della Beata Maria Vergine sotto il titolo de Dunis, venerata nella
diocesi di Lille.

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre si degnato dh
nominare:
>
8

aprile

1920. L'Emo sig. Card. Teodoro Valfr di Bonzo, Protettore dell'Istituto delle Orsoline.

10

L'Emo sig. Card. Antonio Vico, Protettore della Congregazione delle Suore della Sacra Famiglia di Bordeaux.

L'Emo sig. Card. Gennaro Granito Pignatelli di Belmonte,


Protettore dell' Istituto dei Piccoli Fratelli di
Maria.

12

L'Emo sig. Card. Michele Lega, Protettore della Venerabile


Arciconfratemita del Santissimo Crocifisso Agonizzante, in S. Nicola dei Prefetti, in Boma.

15

Mons. Francesco Solieri e il Revio P. Ludovico Nolan,


dei P P . Predicatori, Consultori della Sacra Congregazione dei Beligiosi.

Mons. Antonio Farolfi, Segretario di Nunziatura di seconda


classe.

24

L'Emo sig. Card. Gennaro Granito Pignatelli di Belmonte,


Protettore dell' Istituto delle Ancelle del SacroCuore di Ges.

L'Emo sig. Card. Oreste Giorgi, Protettore dell'Ordine dei


Frati Minori.

Diarium Romanae Curiae

205

COD Brevi Apostolici ii Santo Padre si degnato di nominare


Assistente al Soglio
17

15
17

3
19
23

27
29
7
14

15
16
21

Pontificio:

aprile

1920. Mons. Raimondo Iaffei, vescovo di Forl.

aprile

Protonotari apostolici ad instar participantium :


1920. Mons. Nicola Sebastiani, Cancelliere dei Brevi Apostolici.

Mons. Stefano Faugier, dell'archidiocesi di Lione.

Prelati Domestici di S. S.:


gennaio 1920. Mons. Bernardo. Moeller, dell'archidiocesi di Cincinnati.

Mons. Francesco Leone Roberto Gassler, dell'archidiocesi di


New Orleans.

Mons. Francesco I. Beckmann, dell'archidiocesi di Cincinnati.

Mons. Daniele A. Buckley, della medesima archidiocesi.

Mons. Guglielmo Hichey, della medesima archidiocesi.

Mons. Giovanni Francesco Prim, dell'archidiocesi di New


Orleans.
marzo

Mons. Vincenzo Keating, dell'archidiocesi di Birmingham.


aprile

Mons. Giovanni Licitri, dell'archidiocesi di Catania.

Mons. Antonio Witschko, della diocesi di Sant'Ippolito.

Mons. Luigi Schmger, della medesima diocesi.

Mons. Giuseppe Valentino Donnelly, della diocesi di Harbour Grce.

Mons. Cataldo De Benedictis, dell'archidiocesi di Trani.

Mons. Giuseppe Ghanima, del Patriarcato di Babilonia dei


Caldei.
ONORIFICENZE

Con Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di conferire le seguenti


onorificenze :
La Gran Croce dell'Ordine Piano:
20

aprile

1920. A S. E. il sig. Agosto Leguia, Presidente della Repubblica


del Per.

A S. E. il sig. Giovanni Mariano De Goyeneche y Gamio,


conte di Guaqui, Ambasciatore del Per presso
la Santa Sede.

La Gran Croce dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


15 febbraio 1920. Al sig. Giulio Maenhaut, Deputato Belga.
25 aprile

A S. E. il sig. Melitene F. Porras, Ministro degli Affari


Esteri della Repubblica del Per.

20.6

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


20

aprile

1920. Al sig. Giacomo Rohner, Deputato al Gran Consiglio di


San Gallo, in Svizzera.

La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


30
7

marzo
aprile

14
15

1920. Al sig. Giovanni Gilbert, dell'archidiocesi di Westminster.

Al sig. Fortunato d'Almeida, Professore nell'Universit di


Coimbra.

A S. A. Chek Khaz'al, Vicer d'Ahwas.

Al sig. Ludovico Van de Werve, dell'archidiocesi di Malines.

Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


28 marzo
29

30

7 aprile

1920.
'

10

12
13

14
21

Al sig. dott. Vincenzo Casapian, residente a Costantinopoli.


Al sig. avv. Leonardo Gargano, dell'archidiocesi di Salerno.
Al sig. dott. Carlo Precerutti, dell'archidiocesi di Torino.
Al sig. Clodoveo Uriarte, dell'archidiocesi di Sucre, in Bolivia.
Al sig. Nasri Baccasce, di Aleppo.
Al sig. Giacomo Maro, di Bassorah.
Al sig. Arturo Dorer-Rotb, di Murg, in Svizzera.
Al sig. dott. Alfredo Ramoni, Medico-chirurgo dei Sacri
Palazzi Apostolici.
Al sig. Michelangelo Pulieri, di Roma.
Al sig. dott. Melchiorre Bernaert, della diocesi di Gand.

La Gran Croce dell'Ordine di S. Silvestro Papa:


30

marzo

1920. Al sig. cav. Giovanni Castelli, residente a Costantinopoli.


La Commenda dell' Ordine di S. Silvestro Papa :

24

marzo

1920. Al sig. Uberto Gennaro, dell'archidiocesi di Torino.


Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:

21

marzo

26
14

aprile

1920. Al sig. prof. Camillo Scaccia Scarafoni, della diocesi di


Veroli.

Al sig. lad Allah lacir, cattolico latino di Betlehem.

Al sig. David Yousoufani Bey, del Patriarcato Caldeo di


Babilonia.

Diarium

Romanae

Curiae

207

MAGGIORDOMATO DI S U A SANTIT
NOMINE
Con Biglietti di S. E. Rina Mons. Maggiordomo, il Santo Padre si degnata
di nominare:
Camerieri Segreti soprannumerari di S. S, :
23 agosto 1918, Mons. Vittorio Steska, della diocesi di Lubiana.
11 gennaio 1919. Mons. Ignazio Ermanno Hergenroether, della diocesi di
Erbipoli.

Mons. Federico Roth, della medesima diocesi.


2 marzo 1920. Mons. Leone Gromier, di Roma.
6

Mons. Francesco Huber, della diocesi di S. Ippolito.

Mons. Giuseppe Aichinger, della medesima diocesi. 11

Mons. Giuseppe Peyretti, dell'archidiocesi di Torino.


26

Mons. Enrico Giuseppe Uberto Wonters, della diocesi di


Ruremonda.
27

Mons. Alessandro Glimati, dell'archidiocesi di Benevento.

Mons. Michele Mossotto, dell'archidiocesi di Torino.


29

Mons. Giuseppe Macho, della diocesi di S. Ippolito.

Mons. Francesco Saverio Gleiss, della medesima diocesi.

Mons. Michele Masiello, della diocesi di Irsina.


30

Mons. Lorenzo Solak, della diocesi di Cracovia.


16 aprile

Mons. Giacomo Boggio, della diocesi di Ivrea.

Mons. Giulio Didaco, della medesima diocesi.


19

Mons. Giovanni Damasceno da Silva Fiadeiro, del patriarcato di Lisbona.

Mons. Giuseppe Gregorio d'Oliveira Tavares, del medesimo


patriarcato.

Mons. Giuseppe Vyhnnek, dell'archidiocesi di Olmtz.

Mons. Maurizio Rzicka, della medesima archidiocesi.


20

Mons. Ettore Castelli, rettore del seminario regionale di:


Fano, dell'archidiocesi di Milano.
21

Mons. David Rammo, del patriarcato Caldeo di Babilonia.


Camerieri Segreti di Spada e Cappa Sopr. di S. S. :
8

aprile

12

1920. Il cav. Filippo dei marchesi Paterno Landolina, dell'archidiocesi di Catania.

Il conte Tommaso Garagnani, dell'archidiocesi di Bologna..

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

208

Cameriere d'onore in abito paonazzo di S. S. :


30

marzo

1920. Mons. Giovanni Ganzio Fiedor, della diocesi di Cracovia.

Cameriere d'onore di Spada e Cappa soprannumerario di S. S. :


29

marzo

1920. Il sig. Renato Berga, della diocesi di Metz.


Cappellano Segreto d'onore di S. S.:

17

aprile

1920. Mons. Michele Epifani, della diocesi di Subiaco.

NECROLOGIO
5

marzo

26
27

12
19
20
21

aprile

1920. Mons. Edoardo Solar y Vicua, vescovo titolare di Selge,


ausiliare del vescovo di La Serena.

Mons. Carlo Taccetti, vescovo di Gubbio.

Mons. Ludovico Rajner, vescovo titolare di Cidiesso, ausiliare del cardinale arcivescovo di Strigonia.

Mons. Ludovico Giovanni Dchelette, vescovo di Evreux.

Mons. Francesco di Paola Mas y Oliver, vescovo di Gerona.

Mons. Francesco Bonnefoy, arcivescovo di Aix-en-Provence.

Mons. Giuseppe Dallepiane, vescovo di Iglesias.

Annus XII - Vol. XII

1 Iunii 1920

Num. 6

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA BENEDICTI PP. XV


EPISTOLA ENCYCLICA
AB PATRIARCHAS, PRIMATES, ARCHIEPISCOPOS, EPISCOPOS ALIOSQUE LOCORUM
ORDINARIOS PACEM ET COMMUNIONEM CUM APOSTOLICA SEDE HABENTES:
DE PACIS RECONCILIATIONE CHRISTIANA.

BENEDICTUS

PP. XV

VENERABILES FRATRES
SALUTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM

Pacem, Dei munus pulcherrimum, quo, ut Augustinus


ait, etiam in rebus terrenis atque mortalibus nihil gratius soleat audiri, nihil desiderabilius concupisci, nihil postremo possit melius inveniri ; pacem quadriennio amplius tantis et bonorum votis et piorum precibus et matrum lacrimis imploratam,
tandem coepisse affulgere populis Nos equidem ante omnes gaudemus vehementerque laetamur. At vero hanc ipsam paterno conceptam animo laetitiam nimis multa eademque acerbissima perturbant ; nam si fere ubique bellum aliqua ratione compositum
est, et pacis quaedam conventiones subscriptae, reliqua sunt tamen antiquarum semina inimicitiarum ; vosque probe tenetis,
Venerabiles Fratres, nullam pacem consistere, nulla pacis f oedera
posse vigere, quamvis diutinis laboriosisque consultationibus
1

De Civitate Dei, lib. XIX, c. XI.

ACTA, v o l . X I I , n. 6. 1-6-920.

15

210

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

constituta sancteque firmata, nisi per caritatis mutuae reconciliationem odia simul inimicitiaeque conquiescant. De hac re
igitur, quae maximi sane momenti est ad commune bonum, vobiscum, Venerabiles Fratres, colloqui placet ac populos item
vestros diligentius commonere.
Nos enimvero, ex quo ad huius Cathedrae dignitatem arcano Dei consilio evecti sumus, numquam, dum bellum conf agravit, cessavimus, quacumque potuimus ope, contendere, ut
quamprimum omnes orbis terrarum populi fraternam inter se
officiorum vicissitudinem rptrent. Itaque instare precibus,
hortationes iterare, amicitiae reconciliandae vias proponere, denique omnia tentare, si liceret, favente Deo, ad pacem, quae iusta
quidem et honesta futura esset et stabilis, hominibus aditum iamiamque patefacere ; interea studiosam paterno pectore dare
operam, ut maximis omne genus doloribus et aerumnis, quae
immanem dimicationem consequebantur, aliquid usque quaque
levationis aferremus. Iam vero quae Nos ab initio tam difficili
Nostri Pontificatus impulit Iesu Christi caritas vel ad elaborandum pro pacis reditu, vel ad horrores belli mitigandos, eadem
hodie, cum pax aliqua tandem aliquando convenit, urget nos ut ,
omnes Ecclesiae filios atque adeo hominum universitatem hortemur, velint diuturniora iam odia abiicere ex animis, concor
diamque suscipere mutuumque amorem.
Nec sane est cur multis demonstremus generis humani societatem maximis affectum, iri detrimentis si, pace conventa, obscurae tamen gentium inter gentes inimicitiam simultatesque
persvraient. Mittimus damna earum rerum omnium, quibus
civilis vitae, progressio alitur et promovetur, ut mercatoris, ut
opificiis, ut artibus, ut litteris, quae quidem communi populorum consuetudine ac tranquillitate vigent. At, quod maius est,
gravissimum vulnus acceptura esset christianae vitae ratio ac
frma, cuius vis omnis in caritate consistit, cum ipsa christianae legis praedicatio Evangelium pacis appelletur.
1

Eph., VI, 15.

Acta

Benedicti

PP.

211

XV

Etenim, ut scitis et ut Nos pluribus alias commemoravimus,


nihil tam saepe tamque vehementer a Iesu Domino inculcatum,
est discipulorum auribus, quam hoc de mutua caritate praeceptum, utpote quod cetera complecteretur omnia; idque et
novum Christus ipse nominavit et suum, et christianorum tamquam insigne voluit esse, unde internosci ab aliis facile possent.
Denique iam moriens id ipsum suis testatus est, rogavitque ut
inter se diligerent ac diligendo eam ineffablem unitatem imitari;
contenderent, quae divinis Personis est in Trinitate : Ut omnes
unum sint... sicut et nos unum sumus ... ut sint consummati in
unum .
Ergo divini Magistri vestigia sectantes Apostoli, eiusque
voce ac praeceptis probe conformati, mirificae sedulitatis erant,
ad fideles ita cohortandos : Ante omnia autem mutuam in vobismetipsis charitatem continuam habentes . Supra omnia
autem haec charitatem habete, quod est vinculum perfectionis . (( diarissimi, diligamus nos invicem : quia charitas ex
. Deo est . Bene autem monitis exsequebantur et Christi et
Apostolorum illi priscorum temporum fratres nostri: qui quidem, etsi alii ex aliis contrariisque inter se nationibus erant,.,
tamen discordiarum memoriam voluntaria oblivione delentes,
concordissime vivebant. Et vere cum mortalibus inimicitiis, in
societatis humanae sinu tum flagrantibus, mirandum in modum
tanta mentium animorumque consensio discrepabat.
Iam quae modo allata sunt ad praeceptum mutui amoris nr
gendum, eadem ipsa valent ad oblivionem iniuriarum : nec minus affirmate id praecipit Dominus : Ego autem dico vobis : Dico ligite inimicos vestros : benef acite his qui oderunt vos : et orate
pro persequentibus et calumniantibus vos : ut sitis filii Patris
vestri qui in caelis est : qui solem suum oriri facit super bonos
1

IOAN., XVII, 21-23.

I PETR., IV, 8.

Coloss., III, 14.


I IOAN., IV, 7.

Acto,

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

et malos .
Hinc illud gravissimum Ioannis Apostoli:
Omnis qui odit fratrem suum, homicida est. Et -scitis quoniam
omnis homicida non habet vitam aeternam in semetipso mace nentem . Denique sic a Christo Domino instituti sumus ad
Deum orandum, ut profiteamur ita nos nobis velle ignosci, si
aliis ignoscamus: Dimitte nobis debita nostra, sicut et nos
dimittimus debitoribus nostris . Quod si huic obtemperare
legi nimis aliquando est arduum et difficile, adest ad omnem
submovendam difficultatem divinus humani generis Redemptor non solum opportuno suae gratiae auxilio, sed etiam suo
ipsius exemplo, qui cum in cruce penderet, eos, a quibus tam
iniuste indigneque torquebatur, Patri excusans : Pater, inquit,
dimitte illis : non enim sciunt quid faciunt . Nos igitur, cum
misericordiam benignitatemque Iesu Christi, cuius, quamvis
nullo merito, vicem gerimus, sequi ante omnes debeamus, ipsius
exemplo, inimicis Nostris quicumque, scientes imprudentesve,
personam operamve Nostram quibusvis contumeliarum aculis
vel lacerarunt vel lacrant, universis et singulis toto pectore v- .
niam damus, omnesque summo studio ac benevolentia complectimur, nullum etiam praetermittentes locum eosdem benefactis
pro Nostra facultate cumulanda Quod ipsum christiani homines,
qui hac sint appellatione digni, faciant oportet erga eos qui se,
tenente bello, iniuriis affecerint.
2

Neque enim eo contenta est christiana caritas ut non inimicos oderimus atque ut eos fratrum loco dirigamus, vult quoque ut
benigne eisdem faciamus, vestigiis insistentes Redemptoris nostri, qui pertransiit benefaciendo et sanando omnes oppressos
a diabolo , et mortalis vitae cursum, quem totum maximis
in homines beneficiis emensus erat, profuso pro iisdem sanguine
consummavit. Quare Ioannes : In hoc cognovimus charitatem
5

44-45.

MATTH., V ,

I IOAN., III, 15.

MATTH., VI, 12.

Luc,

Act, X , 38.

XXIII.

34.

213

Acta Benedicti PP. XV

Dei, quoniam ille animam suam pro nobis posuit: et nos debe mus pro fratribus animam ponere. Qui habuerit substantiam
huius mundi et vident fratrem suum necessitatem habere et
causerit viscera sua ab eo : quomodo charitas Dei manet in eo ?
Filioli mei, non diligamus verbo neque lingua, sed opere et vete rtate )). Numquam vero amplius dilatanda spatia charita
tis visa sunt, quam hisce ipsis diebus, in summis nempe angustiis quibus premimur omnes ac laboramus : neque alias fortasse
unquam hominum generi tam opus fuit, quam hodie communis
beneficentia, quae a sincero aliorum amore nascatur plenaque sit
devotionis et alacritatis. Etenim si circumspiciamus quacumque
pervagatus est bellicus furor, immensi terrarum tractus obiciuntur ubi solitudo et vastitas, ubi inculta et relicta omnia; redactae usque eo plebes ut victu vestitu tectisque ipsis careant;
viduae orphanique innumerabiles, qui cuiuslibet opis indigent;
incredibilis multitudo debilium, infantium potissimum ac puerorum, in affectis corporibus testantium belli huius atrocitatem.
1

Has tantas miserias contemplanti, quibus premitur humanum genus, sponte venit in mentem viator ille evangelicus, qui,
descendens ab Ierusalem in lericho, incidit in latrones, a quibus
despoliatus, plagisque impositis, est semivivus relictus. Magna
enim est inter utrumque similitudo ; et quemadmodum ad illum,
misericordia motus, Samaritanus accessit, qui, alligatis vulneribus, infusoque oleo et vino, duxit eum in stabulum, et curam
eius egit : ita ad sananda humanae societatis vulnera manum
suam adhibeat oportet Iesus Christus, cuius quidem Samaritanus ille personam sustinebat.
Iam hoc opus et munus tamquam proprium sibi Ecclesia
vindicat, quae Iesu Christi spiritum custodit, ut haeres; Ecclesia, inquimus, cuius omnis vita mirabili beneficiorum varietate
contexitur : ipsa enim mater christianorum verissima, proximi
dilectionem atque charitatem ita complectitur ut variorum
morborum, quibus pro peccatis suis animae aegrotant, omnis
2

I IOAN., III, 16-18.

Luc, X, 30 sqq.

214

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

apud ipsam medicina praepollat : unde pueriliter pueros,


fortiter iuvenes, quiete senes, prout cuiusque non corporis tance tum, sed et animi aetas est, exercet ac docet \ - Haec autem
christianae beneficentiae officia animos permulcendo, incredibile
est quam sint tranquillitati publicae restituendae conducibilia.
Quare,, Venerabiles Fratres, oramus et obsecramus in visceribus caritatis Christi, omni studio ac diligentia in hoc incumbite ut, quotquot habetis vestrae mandatos curae, eos non
"moderad odia deponenda iniuriasque condonandas excitetis, sed
eificacius etiam ad ea omnia christianae beneficentiae instituta
provehenda impellatis, quae sint subsidio egenis, solatio maerentibus, munimento infirmis, denique omnibus qui bello maximas iacturas fecerint, opportunam varii generis opem afferant.
Praecipue vero volumus sacerdotes hortemini, administri qui
sunt christianae pacis, ut in hac re, quae vitam christianam maxime continet, assidui sint, id est in amore erga proximos vel
'inimicos commendando: atque omnibus omnia facti adeo
ut ceteros antecedant exemplo, odio inimicitiaequ bellum indicant, acriterque gerant usque quaque, gratissimum facientes
et amantissimo Iesu Cordi, et ei, qui vices ipsius iii terris, quamvis non digne, sustinet. Quo loco admonendi sunt etiam vehementerque rogandi catholici homines, qui scribendis vel libris
vel commentariis vel diariis dant operam, velint sicut electi
Dei, sancti et dilecti, viscera misericordiae, benignitatem induere, eamque scribendo exprimere, non modo a falsis vanisque
criminationibus abstinentes, sed etiam ab omni violentia contumeliaque verborum, quae quidem cum christianae legi contraria est, tum male obductas refricare cicatrices dumtaxat potestj cum praesertim recens a vulnere animus sit vel levissimi
attactus iniuriarum impatientior.
Quae vero hic de colendae caritatis officio singulos admonemus, eadem ad populos diutina belli contentione perfunctus vo^2

Cf. AUGUSTINUS, De moribus Ecclesiae catholicae, lib. 1, c. XXX.


I Cor., ix, 22.

Coloss., III, 12.

Acta

Benedicti

FB.

XV

215

inius pertinere ut, amotis, quantum fieri potest, dissidiorum


causis, - ei salvis utique iustitiae rationibus - amicitiam inter se
et coniunctionem redintegrant. Nec enim alia est evangelica lex
caritatis in singulis hominibus, alia in ipsis civitatibus et populis, qui demum omnes e singulis hominibus confluantur et constant. Exacto autem bello, non ratione tantum caritatis, sed
quadam etiam necessitate in universalem quandam populorum
inter populos conciliationem inclinare res videntur,, cum gentes
naturali vinculo mutuae et indigentiae simul et benevolentiae
inter se nunc maxime copulentur, hoc exquisitiore humanitatis
cultu et commerciorum aucta mirum in modum facilitate.
Hanc igitur oblivionem offensionum fraternamque populorum reconciliationem quam Christi Iesu lex sanctissima iubet ac
rationes ipsae humani civilisque convictus flagitant, haec Apostolica Sedes, cum, saeviente bello, ut supra docuimus, nunquam urgere praetermiserit, nec passa sit unquam quibusvis
simultatibus odiisve obliteran, multo nunc magis, pacis constitutis f oederibus, fovet ac praedicat, ut litteris datis haud ita pridem ad omnes Germaniae episcopos, alterisque ad Cardinalem
Archiepiscopum Parisiensem. Quoniam vero hanc excultorum
gentium concordiam tuetur multumque promovet ea, quae hodie
increbruit, consuetudo ut ad maiora negotia expedienda inter se
visitent conveniantque civitatum gubernatores ac principes, Nos,
omnia reputantes et mutata rerum adiuncta et magnas communium temporum inclinationes, eiusdem concordiae adiuvandae
causa, ne ab eo quidem consilio alieni essemus aliquid remittendi
de illarum severitate conditionum, quas, ob eversum Apostolicae Sedis civilem principatum, iure Decessores Nostri statuerunt, ut catholicorum principum solemniores ad Urbem adventus cohiberent. Apertissime autem profitemur hanc Nostrae
rationis indulgentiam, quam humanae societatis gravissima
praeter modum tempora suadere atque adeo postulare videntur,
nequaquam interpretandam esse tanquam Apostolicae Sedis
1

Litterae apostolicae Diuturni, die xv iulii MCMXIX.


Epist. Amor ille singularis, die VII octobris MCMXIX.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

216

abdicationem tacitam iurium sanctissimorum, quasi in praesenti,


quo utitur, abnormi statu ea tandem acquieverit. Quin potius
hanc ipsam Nos occasionem nacti quas Decessores Nostri plu(( ries expostulationes fecerunt, non quidem humanis rationibus,
sed officii sanctitate adducti, ut videlicet iura ac dignitatem
Apostolicae Sedis defenderent, easdem Nos iisdem de causis
/< hic renovamus , denuo graviusque postulantes ut, pace inter
gentes composita* etiam Ecclesiae Caput in hac desinat absona
conditione versari, quae ipsi tranquillitati populorum, non uno
nomine, vehementer nocet .
Ita igitur restitutis rebus, iustitiae et caritatis ordine revocato, reconciliatisque inter se populis, optandum sane est, Venerabiles Fratres, cunctas civitates, quavis ultro citroque suspicione remota, in unam tamquam consociationem seu potius
quandam quasi familiam coalescere cum ad propriam uniuscuiusque libertatem tuendam, tum ad ordinem conservandum
humanae societatis. Ad quam gentium consociationem contrahendam hortatur, ut alia multa praetereamus, ipsa vulgo explorata necessitas omnem dandi operam ut, sublatis vel imminutis
rei militaris sumptibus, quorum immane pondus iam sustinere respublicae non possunt, nulla posthac existant tam exitiosa bella, vel certe quam longissime eiusmodi periculum
avertatur, et unicuique populo, cum libera potestate, sua territorii, iustis quidem terminati finibus, integritas conservetur.
Foederatis autem christiana lege nationibus, quicquid iustitiae et caritatis causa susceperint, non studium operamque suam
desiderari sinet Ecclesia, quae cum absolutissimum sit societatis
universalis exemplar, tum ex sua ipsius temperatione suisque institutis mirifica virtute pollet ad homines copulandos non modo
in aeternam eorum salutem, sed etiam in huius vitae commoditatem, sic eos nempe deducens per bona temporalia ut non amittant
aeterna. Itaque, historia teste, cognovimus, veteres Europae gentes immanitate barbaras, ex quo in easdem Ecclesiae spiritus penetraverit, extenate sensim ipsarum inter ipsas multiplici maxi1

Litterae encyclicae Ad beatissimi, datae die i novembris

MCMXIV.

Acta

Benedicti

PP.

217

XV

moque discrimine sublatisque discordiis, coivisse tandem in


unam eiusdem generis societatem, natamque esse Europam christianam, quae, ductu auspicioque Ecclesiae, nationum varietatem
retinens, tamen ad unitatem quamdam prosperitatis fautricem
gloriaeque niteretur. Praeclare ad rem ita Augustinus : Haec
caelestis civitas dum peregrinatur in terra, ex omnibus genti bus cives evocat atque in omnibus linguis peregrinam colligit
societatem, non curans quidquid in moribus, legibus institue tisque diversum est, quibus pax terrena vel conquiritur vel te(( netur, nihil eorum rescindens vel destruens, immo etiam ser vans ac sequens, quod licet diversum sit in diversis nationibus,
ad unum tamen ^eundemque finem terrenae pacis intenditur,
si religionem qua unus summus et verus Deus colendus docete tur, non impedit . Sic igitur idem sanctus Doctor Ecclesiam
alloquitur : <e Tu cives civibus, gentes gentibus et prorsus homiee nes, primorum parentum recordatione, non societate solum,
ee sed quadam etiam fraternitate coniungis .
1

Quare Nos, ut eo redeamus unde initium scribendi fecimus,


primum filios Nostros, quotquot sunt, amplectentes, in nomine
Domini Nostri Iesu Christi rogamus iterum et obsecramus inducant animum mutuas simultates offensionesque omnes voluntaria oblivione conterere, et christianae caritatis, cui nemo
extraneus est aut alienus, sanctissimo inter se cohaerere vinculo ;
tum nationes universas magnopere hortamur, ut veram inter
se pacem christianae benevolentiae spiritu componere velint,
coeuntes in unum foedus, auspice iustitia, mansurum; denique
cunctos homines populosque appellamus, ut mentibus et animis Ecclesiae Catholicae, et per Ecclesiam Christo humani generis Redemptori sese adiungant : atque ita quibus verbis Paulus Ephesios, iisdem Nos alioqui omnes ferissime possimus:
<e Nunc autem in Christo Iesu vos, qui aliquando eratis longe, fa<e cti estis prope in sanguine Christi. Ipse enim est pax nostra, qui
ee fecit utraque unum, et medium parietem maceriae solvens, ....
1

De Civitate Dei, lib. XIX, c. XVII.


De moribus Eccelesia catholicae, I, c. XXX.

218

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

interficiens inimicitias in semetipso. Et veniens evangelizavit


(( pacem vobis, qui longe fuistis, et pacem iis qui prope . Nec
minus apte cadunt quae idem Apostolus habet ad Colossenses :
Nolite mentili invicem, expoliantes vos veterem hominem cum
actibus suis, et induentes novum, eum qui renovatur in agnitione nem, secundum imaginem eius, qui creavit illum: ubi non est
Gntilis et Iudaeus, circumcisio et praeputium, Barbaras et
Scytha, servus et liber : sed omnia, et in omnibus Christus .
Interea Spiritum Sanctum Paraclitum, - patrocinio confisi
Mariae Virginis Immaculatae, quam Reginae pacis titulo ab
omnibus invocari nuper iussimus, itemque trium beatorum caelitum quibus sanctorum honores proxime decrevimus - humilibus precibus exoramus, ut Ecclesiae suae unitatis et pacis propitius dona concedat , et faciem orbis terrarum nova suae
caritatis effusione renovet ad communem salutem.
Huius auspicem divini muneris benevolentiaeque Nostrae
testem, apostolicam benedictionem vobis, Venerabiles Fratres,
et Clero populoque vestro amantissime impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum, die xxin maii, in festo Pentecostes, MCMxx, Pontificatus Nostri anno sexto.
1

B E N E D I C T U S P P . XV

Eph., II, 13 sqq.


Coloss., III, 9-11.
Secreta in Solemnitate Corporis Christi.

Acta

Benedicti PP. X V

SACRUM CONSISTORIUM
Die 7 maii 1920

I. - CONSISTORIUM SECRETUM

Sanctissimus Dominus Noster Benedictus P p . XV h a s , q u a e sequunt u r , ecclesias de proprio pastore providit, n e m p e :


Titulari

archiepiscopali ecclesiae Apamensi praefecit R. D.

Clemen-

t e m Micara, N u n t i u m apostolicum in Republica Cechoslavica.


Cathedrali ecclesiae Augustanae, R. D. Iosephum

Calabrese, canoni-

cum theologum cathedralis Segusiensis.


Cathedrali ecclesiae Brentwoodensi, R. D. A r t h u r u m Doubleday, antistitem u r b a n u m , canonicum eiusdem cathedralis Brentwoodensis.
Cathedrali

ecclesiae Lausanensi,

cui annexus

est

titulus Genevensis,

R. D. Marium Besson, professorem in maiore Friburgensi seminario.


Cathedrali ecclesiae Zamboangensi,

R. P. Iosephum

Clos, e

Socie-

t a t e Iesu.
Cathedrali

ecclesiae Loianae, R. D.

Guilelmum

Harris, canonicum

e i u s d e m cathedralis Loianae et seminarii episcopalis rectorem.


Titulari episcopali ecclesiae Eeniensi, R. D. Florentium Du Bois
De la Villerabel, vicarium generalem Ambianensem, d e p u t a t u m in auxiliarem cum iure futurae successionis Rmi Archiepiscopi Turonensis.

I n s u p e r Beatissimus P a t e r alium etiam, iam r e n u n c i a t u m per Apostolicas s u b p l u m b o Litteras, S a c r o r u m Antistitem publicavit, scilicet:
Lucerinum, R. D. Iosephum Di Girolamo, officialem
tionis Concilii.

S. Congrega-

220

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

II. - CONSISTORIUM SEMIPUBLICUM DE CANONIZATIONE BB. GABRIELIS A VIRGINE PERDOLENTE, MARGARITAE MARIAE ALACOQUE ET IOANNAE DE ARC.

Sanctissimus Dominus Noster Benedictus P p . X V , Eminentissimor u m P a t r u m Cardinalium et Reverendissimorum P a t r i a r c h a r u m , Archiepiscoporum, Episcoporum et A b b a t u m suffragia excepturusj haec praefatus est.
VENERABILES FRATRES,

Ex iis quae in duobus Consistoriis proximis rite ad vos


relata sunt, itemque ex legitimis commentariis quos his diebus pervolutastis, de beato Gabriele a Virgine Perdolente, deque beatis virginibus Margarita Maria Alacoque et Ioanna de
Arc, equidem arbitramur nihil iam vobis esse dubii quin ii,
quoad terrestre domicilium incoluere, insignibus omnium virtutum eluxerint, cumque hinc ad caelestem patriam evola vissent,
iisdem apud Deum deprecatoribus, plura rerum miracula evenerint. Superest igitur ut de augenda consecrandaque eorumdem
beatorum caelitum apud Ecclesiam militantem gloria vobiscum
"hodierno die consultemus. Res sane est magni consilii, utpote
quae intimam cum ipsa Fidei sanctitate coniunctionem habeat ;
agitur enim ut, pro Apostolici magisterii auctoritate, cives ii
caelestis Hierusalem a Nobis declarentur, simulque, velut recte
vivendi exempla, populo christiano ad imitandum proponantur.
Quod si in munere obeundo tam gravi plane Nos Iesu Christi promissio fidesque confirmat, non eo minus optabile est vestram
quoque Nobis suffragari prudentiam. Itaque de proposita causa
vos singillatim, Venerabiles Fratres, sententiam rogamus.

Exceptis

praesentium

suffragiis, Beatissimus

P a t e r haec addidit

verba:

Idem placere vobis, Venerabiles Fratres, videmus quod Nobismet ipsis, ut hi tres beati caelites in sanctorum numerum,
more institutoque huius Apostolicae Sedis, referantur. Certum.

Acta

Benedicti

PP.

XV

221

igitur deliberatumque Nobis est rem propediem ad Sancti Petri


in Vaticano peragere, solemnibus caeremoniis : et canonizationi
quidem beatorum Gabrielis a Virgine Perdolente et Margaritae
Mariae Alacoque diem dicimus huius mensis tertium decimum,
sacrum ob memoriam Iesu Christi in caelum ascendentis, beatae vero Ioannae de Arc diem dominicum proxime subsequentem, id est mensis sextum decimum. - Interea vos Nostrae voluntatis propositum supplices commendare Deo, quaesumus, ne
cessetis.

322

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

IN SOLEMNI CANONIZATIONE
BB. GABRIELIS A VIRGINE PERDOLENTE ET MARGARITAE MARIAE ALACOQUE,
HABITA IN BASILICA VATICANA, DIE XIII MAII MCMXX, FESTO ASCENSIONIS
DOMINI.

Ad triplicem postulationem, instanter, instantius, instantissime, factam


per Advocatum consistorialem D. Augustum Milani a Viro Eminentissimo
Antonio Vico Cardinali, Praefecto S. Rituum Congregationi, Canonisatioms Postulatore, Rmus D. Aurelius Galli, Secretarius Litterarum ad Principes, nomine Sanctitatis Suae ita respondit :
i. Licere sibi nobilissimum par b e a t o r u m caelitum s u m m i s Ecclesiae
h o n o r i b u s afficere, p e r g r a t u m sane sanctissimo Domino Nostro p e r q u e
i u c u n d u m contingit. P r i m u m enim prospicit animo secutura c o m m u n i s
pietatis incrementa ex aucto eorum cultu et gloria, cum Gabriel quidem,
studio Virginis Perdolentis evectus in caelum, ad cordis cruciatus divinae
Matris consolandos alliciat, Margarita a u t e m , q u a e Cordis Iesu a l u m n a
existit et ministra peculiaris, ad ipsum p e n i t u s cognoscendum et delig e n d u m vehementer invitet. Quod u t r u m q u e praeclarae q u o q u e videt
esse opportunitatis ad haec tempora, cum h u m a n u m genus iis a e g r o t a t
ex vulneribus q u a e Mariae m a t e r n a m m a n u m et caritatis Iesu medicinam omnino requirant ad s a n a n d u m . O m n i u m siquidem miseriarum
q u i b u s n u n c publice privatim que laboratur, caput est discessus a Christo : r e d e u n d u m igitur ad Cor eius et, Maria duce, r e d e u n d u m , per quam
h o m i n i b u s Salvator illuxit. Accedit quod facultas sibi percupienti d a t u r
ut m a g n a m desiderii exspectationem expleat Ecclesiae sanctae, cuius
lectissimam partem mirifice gaudet in h a c loci maiestate praesentem
conspicere. At vero solemnem ritum ingrediens, sedium s u p e r n a r u m
assistricem sapientiam eo studiosius, ut p a r est, i m p l o r a t ; ob e a m q u e
rem, q u o t q u o t hic adsunt, universos cupit Deo secum esse supplices,
patrocinium adhibentes Mariae Virginis I m m a c u l a t a e , castissimi Sponsi
eius Iosephi, Petri et Pauli, Apostolorum principum, totiusque Curiae
caelestis.
II. P a u l l u m e t i a m n u n c m o r a e videtur beatissimo P a t r i ad solemne
decretum p r o n u n t i a n d u m interponere. Interim ab omnibus postulat ut,
preces iterando, invocare sibi velint Spiritum S a n c t u m .

Acta Benedicti PP. XV

223

III. Servatis diligenter iis q u a e , more institutoque h u i u s Apostolicae Sedis, s e r v a n d a erant, nihil iam esse c a u s a e beatissimus P a t e r
a u t u m a t , q u a r e decretoriam amplius differat sententiam. Erigite ergo
animos ad a u d i e n d u m , et Petri in Benedicto viventis oraculum excipite.

HOMILIA SANCTISSIMI DOMINI N O S T R I


VENERABILES FRATRES, DILECTI FILII,

Triumphalem recolentibus hodierno die reditum Iesu Domini ad Patrem, magna et iustissima nobis, quotquot Liberatorem nostrum diligimus, est causa exsultandi, cum in sublimitate caelestis gloriae constitutam humani generis naturam
videamus, et quo Caput Ecclesiae sanctae processerit, eodem
corpus venturum non dubitamus. Ab hac vero tanta exsultatione laetitiae minime segreganda est recordatio dominicae Passionis, quando ipse Dominus et crucis, de qua pro nobis pependerat, voluit in sui aeternitate triumphi retinere stigmata,
neque aditum in caelos cuiquam post se, nisi via regia crucis,
patere permittit. Ad salutiferam autem considerationem Iesu patientis, praeterquam solemni adscensionis eius memoria, etiam
huius diei propria celebritate revocamur, idque praeclaro Dei
beneficio, qui cum omnem rerum cursum inscrutabili sapientia
gubernat, tum vero de Sanctis suis providentissime disponit, et
quo quisque tempore in Ecclesiae bonum oriatur, et quo in terris, postquam ad superos abierit, glorificetur.
Sane quod Iesus Christus, mandatu Patris, habuit, ante
suum in caelos adscensum exsequi opus humanae Redemptio^
nis, Sicut I ab ineffabili erat Dei erga homines amore profectum,
sic, tamquam ad finem, huc spectabat, ut homines ad Deum dirigendum inflammaret. Ex ipso enim sanctissimo eius ore, vel
potius corde, exiit ea vox, Sic Deusdilexit mundum, ut Filium
suum Unigenitum daret; itemque Ignem veni mittere in terram, et quid volo, nisi ut accendatur? Ergo ex quo aeternus

Dei Filius humilitatem nostrae carnis assumpsit, usque dum ad

224

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Patris dexteram victor collocavit, omnia in eo quidem plena infinitae caritatis, ut, qui Dominum Nostrum Iesum Christum non
amet, anathema eum esse iubeat Apostolus : sed, quoniam maiorem hac dilectionem nemo habet ut animam suam ponat quis
pro amicis suis, nihil est profecto quod tam spiret amorem tamque ad redamandum alliciat quam Iesus Crucifixus, de quo illud
est verissime dictum : vidimus sapientiam amoris nimietate
infatuatam >*.
Quod si fuit unquam tempus ullum, in quo homines Redemptorem suum negligere viderentur, hoc certe est, cum licet affirmari eos, sempiternae fere salutis immemores, omnes suas curas cogitationesque in terrenis rebus habere defixas. Quare valde
laudanda atque efferenda est divina benignitas, cuius providentia nutuque accidit ut aucti duobus caelitibus honores ad Iesu
Christi Passionem hodie hominum mentes animosque convertant.
Etenim Margaritae Mariae assignatum munus a Deo, quod
sit, apparet: Cordis Iesu omnibus hominibus, quas ipso revelante didicisset, praedicare divitias. Ostendit igitur illa mundo
Sacratissimum Cor, at Cruce imposita ornatum ostendit, spinis
redimitum vulneratumque lancea, nimirum ut significet visum
esse in Passione maxime amore flammescere. Eminet atque exstat in Gabriele singularis erga Virginem Perdolentem
pietas, unde et cognomen accepit. Verum hic pietatis affectus
cum incredibili Iesu Christi Crucifixi studio cohaeret, ut facile
possis dignum Pauli a Cruce filium agnoscere. Sed enim haec
duo intimo necessitatis vinculo continentur inter se : cruciatibus Iesu compati et Mariae doloribus. Nam ut Adam primus
feminam habuit in praevaricatione sociam, sic alter in salutis
nostrae reparatione participem voluit eam, quam de Cruce muliestrae reparatione participem voluit eam, quam de Cruce mulierem appellando, Evam alteram declaravit, idest Matrem ineffabiliter dolentem omnium hominum, quibus ipse ut vitam
acquireret, moriebatur.
His itaque auspicibus quos celebramus, iure exspectandum
est, ut largior quaedam ex vulneribus Christi per Mariam exsi-

Acta

Benedicti

PP.

XV

stat iam effusio divinae caritatis. Neque eo minus requiritur vel


ad excitandos qui vulgo iacent, christianos spiritus, vel ad reparandas maximorum bonorum iacturas quas fecit, recedens magnam partem a Deo, genus humanum. Id autem omnibus precibus petat oportet, cuicumque vere cordi est amplificari cum
animarum salute regnum Christi. Nos vero, quotquot sumus,
quibus semper adhaerere Deo bonum est, in Sanctos novensiles
studiose intueamur, eorum et virtutum sequamur exempla et
patrocinium imploremus, ut, cum dies nobis aeternitatis illuxerit, et ipsi, eorumdem consortes, regnare possimus cum Christo
Iesu, cui sit laus et honor et gloria in saecula saeculorum. Amen.

A C T A , v o l . XII, n. 6. 1-6-929.

16

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

IN SOLEMNI CANONIZATIONE
B. IOANNAE DE ARC, HABTTA IN BASILICA VATICANA, DIE XVI MAII MCMXX, DOMINICA INFRA OCTAVAM ASCENSIONIS DOMINI.

Ad triplicem postulationem, instanter, instantius, instantissime, factam


per Advocatum consistorialem D. Virginium lacoucci, ab Eminentissimo
Viro Antonio Vico, S. R. Congregationi Praefecto, canonizationis Procuratore, Rmus D. Aurelius Calli, Secretarius Litterarum ad Principes,
nomine Sanctitatis Suae ita respondit :
I. Solemnem ritum auspicatur beatissimus P a t e r s u m m a cum voluntate gratissimoque animo erga Deum, cuius beneficio n o n solum h u i u s
diei* faustitatem videt, sed eius celebrandae obtinet ipse p r i n c i p a t u m .
N a m q u e id hodie agitur ut qui constitutus est a Iesu Christo magister
veritatis ac iustitiae vindex, fortissimae post h o m i n u m m e m o r i a m innocentissimaeque virginis consecret immutabili sententia virtutes, m a x i mosque eidem honores decernendo, a e t e r n a simul oblivione iniquae
d a m n a t i o n i s dedecus obruat. In quo divinae Providentiae licet mirari
consilium. Cum enim iniusto iudicio o p p r i m e r e t u r Ioanna, plus semel
audita est R o m a n u m appellare Pontificem; et ea quidem appellatio,
etsi minime valuit ad crudele supplicium p r o h i b e n d u m , vim t a m e n et
effectum h a b i t u r a erat opinione maiorem. Ergo, recenti re, Gallistus ab
omni criminatione Puellae Aurelianensis nomen vindicavit; n u n c autem,
q u i n q u e fere saeculorum intervallo, auctoritate n u t u q u e Dei, beatissimus Dominus noster, in augustissimo orbis t e r r a r u m consessu, eam
ipsam Puellam exemplar edicit esse sanctitatis, e a n d e m q u e universi
tati christianorum proponit ad colendum, ad imitandum. Atque in h a c
incolarum et hospitum celebritate, praecipue aspectu et praesentia delectatur Galliae, cuius clarissimum civem, qui eius p e r s o n a m publice gerit,
frequentesque sacrorum antistites i n t u e t u r ; nec vero dubitat quin t a n t a
generosae nationis alacritas ad I o a n n a m de Arc, patriae servatricem
h o n o r a n d a m , magnopere futura sit ei salutaris. Interea, ut in re s a n e
maxima, vult o m n e s qui adsunt, sibi Deum exorent, d e p r e c a t o r i b u s
adhibendis Maria Deipara Immaculata, Ioseph beatissimo eius Sponso,
Petro et Paulo, principibus Apostolorum, ceterisque caelitibus universis.
IL Antequam solemne decretum beatissimus P a t e r pronuntiet, iudicans paulo amplius esse in petitione supplici divini luminis immorand u m , enixius invocari iubet, sapientiae auctorem, Spiritum S a n c t u m .

Acta

Benedicti

PP.

XV

III. E n adest t a m diu exspectatam bonis h o r a e m o m e n t u m u t


i o a n n a e de Arc excellens in omni genere virtus Petri auctoritate sanciatur. Audiat catholicus orbis, et cuius demirari consuevit fortia facta
in salutem patriae, eandem splendidissimum l u m e n Ecclesiae triumphantis iam n u n c veneretur.

HOMILIA SANCTISSIMI DOMINI N O S T R I


VENERABILES FRATRES, DILECTI FILII,

Mirabilis Deus in sanctis suis, quandoquidem quae stulta


sunt mundi elegit ut confundat sapientes et infirma mundi
ut confundat fortia singulare et eximium propriae tum virtutis tum sapientiae specimen nobis exhibet in femina, cuius dum
apud homines summis effertur laudibus immortale nomen, Nos
hodierno die caelestem gloriam gratulando celebramus. Etenim
cum ex iis qui splendore sanctitatis eminent, ut ceteris recte vivendi sint documento, nonnulli maxime in signum et in portentum, quemadmodum Scriptura loquitur, dati videantur, Ioannae
quidem vita, in illustri quodam flexu saeculorum apparet iis
abundans atque affluens gestorum miraculis, quae omnes, quicumque sunt, veritatis amicos ad agnitionem venerationemque
divini .Auctoris inducant. Nam quod simplex rudisque rerum
puellula, arcanae vocis invitatu, ex timida repente animosior
effecta, alacris ad opus aggressa est ex humanis longe difficillimum maximeque arduum ; quod quietem paterni ruris laboribus
castrorum, et colum atque fusum hasta gladioque secura mutavit; quod, ovicularum assuefa custodiae, magnis et bellicosis
copiis solertissime imperitavit, easque ex aliis in alias victorias
sine ulla dubitatione rapuit ; quod denique regem suum, praeter
omnium spem exspectationemque, Aurelianensi obsidione soluta,
rite consecrandum curavit; quod etiam secreta mentium aperuit,
futura praedixit, similia supra naturae vires gessit : haec omnia
profecto luce clarius indicant adfuisse hic Digitum Dei. Sunt
quidem, atque utinam pauci, qui eam secuti sapientiam carnis

228

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

quam damnat Apostolus, - cum quidquid humanae naturae modulum superat, praeiudicata opinione reiiciant, - haec ipsa admi
rabilia ita conantur explicare, ut nullo prorsus divino instinctu
afflatuque facta esse contendant. Sed evanuerunt in cogitationibus, suis : tam certis tamque illustribus monumentis testatae res, si ab illis remotus sit Deus, continuo fiunt quiddam
humanae rationi omnino inextricabile.
Quamquam autem de hac honorum celebritate quibus afficitur fortissima civis, iure meritoque Gallia gloriatur, est sane,
cur eo magis in virtutum commendatione inditae filiae triumphet mater Ecclesia : nam, si patriae maxime necessario tempore
adfuit Ioanna, verissimeque in eius salutem nata divinitus esse
dicitur; at simul exploratissimum est, quaecumque admirabiliter gesserit, omnia eam gessisse, ut Iesu Christi regnum in suis
praesertim civibus confirmaret. Neque aliam rem ullam studiosius visa est aut vehementius quaerere, vel cum, caelestem opem
in primis, quodcumque susceptura erat, magnis precibus imploraret, vel cum insigne Crucifixi imagine vexillum sibi ad praeliandum praeferri iuberet, vel cum, ut victrix evaserat, victoriam non sibi, sed rerum omnium (arbitro referret acceptam.
Accedebat, ut militarem peccandi licentiam in castris suo ipsius
conspectu cohiberet, et si quid peccatum esse intellexisset, in
sontes severissime animadverteret. Iam quae tam diligens erat
ad imperium Dei propagandum, quid mirum si obsequii erga divinam voluntatem ipsa se praeberet exemplum % Id vero, si unquam alias, in huius innocentissimae vitae exitu praeclare patuit. Quam magno, quam forti animo, ut caeleste sibi mandatum
munus comprobaret, iniustissimum subiit acerbissimumque supplicium! Flammis iam circa virgineum corpus crepitantibus, Domini sui de cruce pendentis effigiem amantissime deosculata,
animam causamque suam in manus eius, cui vitam omnem vixerat, monens commendavit.
Ecce autem, quinque saeculorum interiecto spatio, virtutes
Ioannae de Arc, apud sacratos Petri cineres, magnificentissime
consecrantur, maximique nomini eius decernuntur honores, e

Acta Benedicti PP. XV

quibus elucet illa, qua iam diu apud Dominum in caelis perimitur, gloria sempiterna. Non id fortuito aut sine consilio accidit
hoc tempore, cum homines vulgo nolunt in administrandis rebus
publicis regnare super se Christum. Atqui Oportet illum regnare,
- quem (Pater) constituit haeredem universorum, per quem fecit
et saecula.

Itaque hoc reges intelligant et erudiantur qui iudicant


terram : potentem et imperiosam nationem a summo periculo et
discrimine per manum feminae qui liberavit, eum esse cuius
arbitrio nutuque omnis humanarum rerum cursus dirigatur.
Quando igitur eius voluntati frustra aut crte non impune resistitur, obtemperare et obsequi ne recusent. Nos vero Sanctae
Ioannae de Arc et exempla secuti et patrocinio subnixi, omnibus
in rebus Iesu Christo Deo mente animoque serviamus, cui servire regnare est nunc et in perpetuum. Amen.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarnm Officiale

230

LITTERAE APOSTOLICAE
I
V E N E R A B I L I DEI

F A M U L A E LODOVIGAE D E

FUNDATRICi CONGREGATIONIS
RES

MARILLAG, V I D U A E L E

PUELLARUM A

GRAS, CON-

CARITATE, BEATORUM H O N O -

DECERNUNTUR.

B E N E D I C T U S P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei memoriam. Religiosas inter familias q u a s longo
saeculorum cursu Deus excitare visus est, n o n modo pro Ecclesiae suae
praesidio atque o r n a m e n t o , sed etiam pro h u m a n a e societatis aedificatione a t q u e utilitate, p r a e c i p u u m profecto locum obtinet celeberrima illa
puellarum Sodalitas, q u i b u s a Caritate factum est nomen. Et re quidem
vera ad triginta septem millia n u m e r a n t u r h u i u s societatis sorores
eaeque in omnes catholici orbis regiones mirifice diffusae, in cnlegiis,
orphanotrophiis, brephotrophiis, nosocomiis, carceribus, et in castris
etiam inter p u g n a n t e s milites christianae caritatis officiis funguntur,
admirationem o m n i u m sibi merito vindicantes. Quem ad m o d u m contigit nonnullis aliis religiosarum mulierum institutis, Benedictinis n e m p e ,
Clarissis et monialibus a Visitatione, q u a e praeter fundatores suos Benedictum, Franciscum Assisiensem et Franciscum Salesium, confundatricibus respectivis gloriantur, videlicet Scholastica, Clara et I o a n n a de
Chantal, ita bini r e c u r r u n t etiam huic frugiferae Societati institutores.
Ex his alter fuit insignis sanctimonia vir, cuius nomini nullum p a r
elogium, Vincentius a P a u l o ; alter praeclara eius discipula vitaeque
spiritualis filia, o p e r u m consors et socia laborum, venerabilis Dei F a m u l a
Lodovica de Manilae, v i d u a Le Gras. Parisiis orta die xii mensis augusti,
a n n o MDLXXXXI, ex Lodovico de Marillac et Margarita Le Camus, piis ac
nobilibus parentibus, diligenter quidem m e n t e m b o n a r u m artium et philosophiae studiis excoluit, sed multo diligentius a n i m u m pietatis flore
et v i r t u t u m omnium custode pudicitia. Etsi venustissimae ac s u m m o
in loco n a t a e puellae regia q u o q u e aula pateret, a corrupti t a m e n
saeculi oblectamentis adeo abstinuit, ut in monialium C a p u l a t a r u m
asceterio se Deo devovere cooptaverit. Alia t a m e n de Ancilla s u a praeordinaverat O m n i p o t e n s . P a t r e enim orbata, auctore consilii confessario
illiusque dicto audiens, a n n o MDCXIII, nupsit Antonio Le Gras, nobili viro,
filiumque edidit unicum, Michaelem Antonium, quem ad bonos mores
accuratissime instituit. In coniugali statu plus q u a m duodecim per a n n o s
optime se gessit ac prudentissime, et domestici q u o q u e eius praeclaram
matris familias virtutem experti sunt. Q u u m diuturno et gravi morbo

Acta

Benedicti

PP.

XV

231

perculsus deeubuit Antonius, assidens lectulo mitissima uxor, morosi


a t q u e iracundi viri obiurgationes et convicia humiliter p e r t u l i t : patientia
vicit pervicaciam et pietate s u a obtinuit ut christiano et quidem placidissimo exitu vitam concluderet. Coniugii vinculis soluta, r u r s u m q u e
venerabilis Dei F a m u l a libertatem adepta, viduitatis votum n u n c u p a v i t
et q u o d semper ipsi cordi fuerat, p a u p e r u m calamitatibus sublevandis
totam se addixit; seque ultro commisit in disciplinam divi Vincentii a
P a u l o , qui t u n c temporis caritatis segetem u b e r r i m a m metiebatur. Apostolicus hic vir, ut nulla siue levami ne necessitas, nulla sjne auxili
egestas, nulla sine solatio maneret miseria, notissima instituerat caritatis Sodalitia, q u a e Parisiis et extra brevi multiplicata, o p p o r t u n a omnimodis malis remedia c o m p a r a b a n t . Horum coetuum quasi spiritus
vivificans Dei famula fuit, q u a e magistri vestigiis insistens, in illius
virtutum imitationem adeo exarsit, ut n o n modo magno eidem praesidio
fuerit, sed eum in exantlandis laboribus pene aequiparaverit. Non itiner u m asperitas, non caeli inclementia, n o n cibi p o t u s q u e defectus, n o n
tenuis valetudo ab assidua caritatis operum exercitatione Dei F a m u l a m
avertere potuerunt. At per duplicem matrimonii et viduitatis statum
c u n c t a s edocta h o m i n u m miserias, ut sodalitia caritatis proposito fini
responderent plenius, cogitare coepit de institutione religiosae Congregationis puellarum et mulierum, q u a e naturalis familiae vinculis
n e q u a q u a m obligatae, sed clausurae legibus n o n obstrictae, certis
t a m e n s u b regulis, in mediis illis ipsis miseriis versarentur, q u a s ad
l e v a n d a s essent vocatae. Animum venerabilis Dei ancilla divo Vincentio aperuit, qui, rei novitate perculsus, utpote quia per illud temporis, quotquot erant moniales, cunctas inclusas coenobii septis m a n e r e
o p o r t e b a t ex Synodi Tridentini expressa lege, et mulierum ordo extra
claustra vagantium ne concipiebatur quidem, diu anceps i m m o r a t u s
est, caeleste lumen fervida prece implorans. Verum q u u m Sanctus vir
propositae institutionis opportunitatem novit, futurosque u b e r r i m o s
fructus in Domino praesensit, ultro commisit Lodovicae ut fundam e n t a p a r a r e t huius novae societatis Filiarum Caritatis, regulasque
exararet. Qua prudentia h a s leges tulerit, q u a diligentia venerabilis Dei
F a m u l a ineuntis Societatis incremento prospexerit, id argui facile potest
ex m i r a n d a instituti eiusdem diffusione. Ut Filiae Caritatis p a u p e r u m
servae essent, iisque omnibus praesto essent officiis, studio a t q u e amore
pari praecepit. Ut tum domi, t u m in nosocomiis assisterent infirmis,
derelictos vel orbatos p a r e n t i b u s infantes alerent, senes aetate imbecillos sustentarent, detentos in vinculis publicis solarentur, consuluit.
Voluit denique ut h a e mites n o n m i n u s q u a m fortes puellae nullos

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

detrectarent labores, nulla pericula, sed, u r g e n t e caritate Christi, m o r t e m


ipsam oppetere paratae, n o n d a m n a t o r u m remigio convicia, n o n contagia
m o r b o r u m , n o n ignearum ballistarum ictus pavrent. E x e u n t e a n n o
reparatae salutis MDCXXXVIII, ad simplicia paupertatis, castitatis et obedientiae vota emittenda venerabilis Dei F a m u l a admissa est; e a d e m q u e
u n a cum primis q u a t u o r sororibus, die Beatae Mariae Virginis Deiparae
Annuntiationi sacro, a n n o MDCXXXXII, renovavit. Quod vitae reliquum ei
fuit totum impendit in religiosa familia, q u a m instituerat, firmanda
a t q u e amplificanda. Continuo novae d o m u s apertae, novae fundationes
habitae, et adhuc vivente legifera matre Lodovica, n o n modo in universas Galliae provincias, sed in Poloniam q u o q u e Caritatis Filiae
migrarunt. Ad extremos u s q u e mortalis aevi dies, quamvis saepe adversa valetudine u t e r e t u r , Congregationi praefuit a c t u o s e , Consueta
opera n u m q u a m praetermisit, a l u m n a s q u e suas verbo a t q u e exemplo
ad pietatis studia informavit. T a n d e m cum a n n u m ageret aetatis s u a e
sexagesimum n o n u m , mense februario a n n o MDCLX m o r b o graviter
conflictata, et mortem sibi imminentem sentiens, misit qui amantiss i m u m P a t r e m S. Vincentium advocaret. Sed sanctus vir, o c t u a g e n a r i o
maior et senio m o r b o q u e confectus, cum ne gradum quidem facere
posset, ea verba protulit, q u a e tum magistri, t u m discipulae singularem virtutem p r o d u n t : Die Lodovicae: q u o d ad te attinet, n u n c
a b i ; mox te s e q u a r in c a e l u m . Idibus martiis Sacra per Viaticum
recreata Synaxi, infirmorum oleo com munita, p o s t q u a m Serva Dei collacrimantibus filiabus suis, quae circum aderant, benedixit easque ad
regulas religiose s e r v a n d a s h o r t a t a fuit, sanctissimo fine in Domino
obdormivit. Sex circiter per menses praeclarae suae discipulae vitaeque
spiritualis filiae superstes fuit Sanctus Vincentius. Hic in d u a b u s q u a s
ante novae Praesidis electionem h a b u i t concionibus, coram Societatis
Caritatis puellis defunctae matris Lodovicae, prouti Sanctorum est,
exercitas virtutes concelebravit; nihilominus sibi religioni duxit caute
eas esse m o n e n d a s , q u a n t a de famula Dei Lodovica foret h o m i n u m
opinio, nullam t a m e n erga ipsam publici et ecclesiastici cultus exhib e r i ! posse significationem. Uti par erat, sancti Patris monitis plane
obsequentes usque sese p r a e b u e r u n t a Caritate puellae et bina p e r
saecula in propriis t a n t u m aedibus, humilitatis spiritu ductae, piissimae fundatricis m e m o r i a m s e r v a r u n t et coluerunt. Sed aucta iugiter
fama sanctitatis et miraculorum splendore accedente, Lutetiae Parisior u m , u n d e Dei famula biscentum viginti ante a n n o s ad caelites convolaverat, super eiusdem fama sanctitatis, v i r t u t u m et miraculorum
auctoritate Ordinaria processus conditus est, et probationibus legitime

Acta

Benedicti

PP.

XV

233

sumptis, a Leone XIII rec. me. Decessore Nostro, die x mensis iunii
a n n o MDCCCLXXXXV, Introductionis Causae decretum editum. P o s t e a de
virtutibus in g r a d u m heroicum exercitis agitari quaestio coepta est,,
ceterisque ad n o r m a m iuris exactis, Decessor Noster s. m. P i u s P P . X,
die XIX mensis iulii a n n o MDCCCCXI, venerabilis Dei famulae Lodoviae de
Manilae virtutes heroicum attigisse culmen sollemni decreto sanxit.
Continuo inita est actio de miraculis quae Dei famula d e p r e c a n t e
p a t r a t a divinitus ferebantur. Nosque, die ix mensis martii superioris
anni MDCCCCXIX, edito decreto, de tribus miraculis enunciatae Dei
famulae intercessione patratis, s u p r e m a Nostra auctoritate constare
declaravimus. Ad haec cum, pro indole p r o b a t i o n u m q u i b u s haec C a u s a
fulciebatur, d u p l i c a n necesse fuerit miraculorum n u m e r u m , ut q u o d
h u m a n o deerat divino compensaretur iudicio, q u u m q u e de t r i b u s t a n t u m
miraculis constare non ita pridem fuisset p r o n u n t i a t a m , hoc u n u m , q u o d
officiebat, obstaculum, Nos de medio auferre, interposita Apostolica
auctoritate, m a t u r a v i m u s . Decessorum itaque Nostrorum exempla sequuti,
qui eadem usi sunt indulgentia' in Causis F u n d a t o r u m religiosorum
O r d i n u m vel Familiarum, dispensationem super q u a r t o miraculo ultra
largiti s u m u s . Q u u m igitur de virtutibus heroicis ac de triplici miraculo
iam esset p r o b a t u m iudicium, illud supererat ut P a t r e s rogarentur, n u m
venerabilis Dei famula tuto foret inter Beatos caelites recensenda. Quod
praestitit Ven. F r a t e r Noster Vincentius Vannutelli, S. R. E. Cardinalis,
Episcopus Ostiensis ac P r a e n e s t i n u s , Sacri Collegii Decanus et Causae
Relator, in generali conventu, coram Nobis in Vaticanis aedibus habito,
die XVII mensis iunii anni superioris ; omnesque t u m Cardinales Sacris
tuendis Ritibus praepositi, tum qui a d e r a n t P a t r e s Consultores, u n a n i m i
suffragio affirmative responderunt. Nos vero Nostram aperire m e n t e m
distulimus in tanti m o m e n t i re, donec ferventi prece a P a t r e l u m i n u m
subsidium posceremus. Quod cum impense fecissemus, tandem, Dominica
post Pentecosten quarta, idest pridie n o n a s iulias eiusdem a n n i MDCCCCXIX,
Eucharistico Sacro rite prius litato, accitis ad Vaticanas aedes Venerabilibus F r a t r i b u s Nostris S. R. E. Cardinalibus Antonio Vico, Episcopo
Portuensi ac S. Rufinae, S a c r o r u m R i t u u m Congregationi Praefecto, et
Vincentio Vannutelli, Episcopo Ostiensi ac Praenestino, Sacri Conlegii
Decano, Causaeque Relatore, nec n o n dilectis filiis Angelo Mariani, Fidei
P r o m o t o r e Generali, atque Alexandro Verde, S a c r o r u m R i t u u m Congregationis Secretario, iisdemque adstantibus, tuto procedi posse decrevimus
ad venerabilis Servae Dei Lodovicae de Marillac, viduae Le Gras, Societatis Puellarum Caritatis confundatricis, sollemnem Beatificationem.
E q u i d e m n o n sine provido sapientique Dei consilio contigisse arbitra-

234

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

mur, ut h a c nostra aetate, q u a teterrimum in universa E u r o p a exarsit


bellum, cuius i n s a n u s furor praesertim Galliae provincias vastavit carissime, haec filia catholicae Galliae et praenobilis illius nationis ornam e n t u m ac decus, h a e c caritatis m u t u i q u e inter h o m i n e s amoris apostola
ad s u p r e m o s Altarium honores evehatur. Quae cum ita sint, supplication i b u s q u o q u e permoti t u m Congregationis Missionum, q u a e institutore
g a u d e t Vincentio a Paulo, t u m universae Societatis Puellarum Caritatis,
Apostolica Nostra Auctoritate, praesentium Literarum vi, facultatem
facimus, ut venerabilis ancilla Dei Lodovica de Manilae, vidua Le Gras,
Beatae n o m i n e in p o s t e r u m n u n c u p e t u r , eiusque lypsaha sive reliiquiae,
non t a m e n in sollemnibus supplicationibus deferendae, publicae fidelium
venerationi p r o p o n a n t u r , et imagines radiis decoren tur. P r a e t e r e a eadem
auctoritate Nostra concedimus, ut de illa recitetur q u o t a n n i s officium
et Missa de c o m m u n i nec Virginum nec Martyrum cum orationibus
propriis per Nos approbatis, iuxta Rubricas Missalis et Breviarii R o m a n i .
H a n c vero Officii recitationem et Missae celebrationem d u m t a x a t concedimus in Civitate atque Archidioecesi Parisiensi, necnon in o m n i b u s
templis et religiosis domibus ad Congregationem Missionis et ad Societatem Puellarum Caritatis, u b i q u e t e r r a r u m pertinentibus, vel in q u i b u s
iidem Missionarii et Puellae Caritatis inserviunt, ab o m n i b u s Christifidelibus qui h o r a s canonicas recitare t e n e a n t u r , et, quod ad Missas
attinet, ab o m n i b u s Sacerdotibus, tam saecularibus q u a m regularibus,
ad Ecclesias confluentibus, in q u i b u s festum, die decimo quinto mensis
martii q u o t a n n i s agendum, celebratur. Denique concedimus, ut sollemnia
Beatificationis venerabilis Dei F a m u l a e Lodovicae de Marillac viduae
Le Gras, in templis supradictis Societatis Missionis et Congregationis
Puellarum a Caritate necnon in Archidioecesi Parisiensi, celebrentur, cum
Officio et Missis duplicis maioris r i t u s ; quod quidem fieri praecipimus,
die per Ordinarium praeficiendo, intra primum a n n u m postquam eadem
sollemnia in Basilica Vaticana per Nos celebrata fuerint. Non o b s t a n t i b u s
Constitutionibus et Ordinationibus Apostolicis ac Decretis de non cultu
editis, ceterisque contrariis q u i b u s c u m q u e . Volumus a u t e m ut h a r u m Liter a r u m exemplis, etiam impressis, d u m m o d o m a n u Secretarii Congregationis a Sacris Ritibus t u e n d i s subscripta sint, et sigillo Praefecti munita,
eadem p r o r s u s fides in disceptationibus etiam iudicialibus h a b e a t u r ,
quae Nostrae voluntatis significationi, hisce Literis ostensis, h a b e r e t u r .
Datum R o m a e a p u d sanctum P e t r u m sub a n n u l o Piscatoris, die ix
mensis maii MCMXX, Pontificatus Nostri anno sexto.
P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status-.

Acta Benedicti PP. XV

235

II
VENERABILI DEI FAMULO OLIVERIO PLUNKET, ARCHIEPISCOPO ARMACANO ET
HYBERNIAE PRIMATI, MARTRI, BEATORUM CAELITUM HONORES DECERNUNTUR.

BENEDICTUS P P . XV
Ad perpetuam rei memoriam. Ex quo Ecclesia Christi r e g n u m
Dei inter h o m i n e s propagare coepit e o r u m q u e fallaciis a t q u e cupiditatibus doctrinam de fide et moribus, sibi divinitus traditam, obiicere
a t q u e opponere, necesse fuit invidiae flammam, ut Divinus Magister
praedixerat, in eam excitari. Unde factum est ut, prioribus christiani
aevi saeculis, fideles ex omni aetate, sexu atque ordine civium, ad torm e n t a et ad mortem ingenti n u m e r o rapti, sanguine effuso, inlustre
pro divinitate Christi Ecclesiaque ab ipso instituta testimonium ediderint, idque t a m eloquens, t a m firmum atque prodigiis t a m mirabilibus
fultum, ut dici merito licuerit martyrum sanguinem fuisse semen chris t i a n o r u m . Neque, procedente tempore, divina vis a t q u e virtus Ecclesiae
eiusmodi caruit t e s t i m o n i o ; n u n q u a m enim defuerunt, qui catholicam
fidem adorirentur, nec, contra, qui pro Christo et Ecclesia sanguinem
et vitam libenter sancteque profunderent. Id quidem septimo decimo
saeculo evenisse constat, cum haeresis in Anglia fureret, et rei publicae g u b e r n a t o r e s fidei H y b e r n o r u m praestantissimae, sub specie civitatis tuendae, insidiaren tur, et continentis Hyberniae regiones populosque vastitate, caedibus everterent a t q u e excruciarent. Quo tempore,
cum m o r u m sanctitate et studiosa gregis cura, tum martyrio fortiter
facto, divinae Providentiae consilio, Hyberniae Ecclesiae, quae merito
Sanctorum insula appellata est, venerabilis Dei F a m u l u s Oliverius Prunket, archiepiscopus A r m a c a n u s et Hyberniae P r i m a s , illuxit. Natus a n n o
r e p a r a t a e salutis MDCXXTX in oppido Loughcrew nuncupato, e nobili ac
vetusta gente, et commissus, a d h u c puer, Patritio Plunket, t u n c abbati
sanctae Mariae Dublinensis, postea vero episcopo ecclesiarum Ardaehadensis et Midensis, consanguinei sui curae et diligentiae adeo respondit, ut, p r o r s u s adolescentulus, iam o m n i b u s virtutibus o r n a t u s et a
iuvenilibus ludis alienus, insignia pietatis ederet exempla et salutis anim a r u m studio flagraret. Quod vero iam t u n c vocari se ad sacra ministeria animadverteret, cum Petro Francisco Scarampo, qui, pontificia
functus legatione, a n n o MDCXLVII ex Hybernia revertebatur, et quibusdam

236

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

aliis ex eadem regione adolescentulis, venerabilis Dei famulus, sextum


ac decimum aetatis suae a n n u m agens, R o m a m petiit, et, postquam
rethoricae a n n u m vacavit, in Ludovisianum H y b e r n o r u m Conlegium
receptus est. Q u a m o p t i m a r u m virtutum sedem ita animi ingeniique
laudibus inde ab initio inlustravit, ut a condiscipulis p r a e c e p t o r i b u s q u e
suis t a m q u a m conspicuum religionis, pietatis ac diligentiae exemplar
celebraretur. Cum vero perdiligenter philosophiae et theologiae studiis
vacasset, pari cum sedulitate canonici civilisque iuris disciplinae in
r o m a n o athenaeo, quod vulgo Sapientia vocabatur, operam dedit. Integritate ac sanctitate m o r u m praeibat sodalibus, cum iisque t a m u r b a n e
h u m a n i t e r q u e agebat ut o m n i u m ad se a n i m o s alliceret. Studiorum
curriculo absoluto, a n n o MDCLIV sacerdotio est auctus, sed, ob Cromwellianam catholicorum vexationem, q u a i m p e d i e b a t u r , q u o m i n u s in
Hy bernia in ad sacerdotalia officia explenda reverteretur, moderatorum
iussu, R o m a e aliquot a n n o s m o r a t u s est; q u o tempore, n o n modo a p u d
Oratorium sancti Hieronymi a Caritate sacri ministerii muniis se dedidit et totus erat in caritatis operibus erga p r o x i m u m exercendis, sed
etiam, sacrae theologiae in Conlegio U r b a n i a n o de P r o p a g a n d a Fide
t r a d e n d a e doctor r e n u n t i a t u s , officio sibi commisso, cum a l u m n o r u m
profectu et plausu, perfunctus est. Eodem fere t e m p o r e inter Consultores sacrae Congregationis Indicis est cooptatus, et, a n n o MDCLXVIH, ad
m u n u s P r o c u r a t o r i s Episcoporum Hyberniae a p u d S a n c t a m Sedem
o b e u n d u m ab iisdem Hyberniae P r a e s u l i b u s delectus, t a m laudabiliter
a p u d R o m a n a m Curiam egit, ut complurium Antistitum admirationem
ac benevolentiam sibi conciliaverit, quos inter commemorare placet
Benedictum Odescalchi, qui postea, n o m i n e Innocentii XI, h a n c s u m m a m Petri Cathedram feliciter sanctissimeque tenuit. Quod vero ipsi
detulerant m u n u s Hyberniae Episcopi, id innumerabilibus difficultatibus implicabatur ob miserrimam in Hy bernia rei catholicae condicionem; at viriliter p r u d e n t e r q u e Oliverius patriae suae malis ac
necessitatibus occurrit, t u m efficiendo ut pastores optimi episcopalibus
sedibus, p e r d u r a n t e Cromwellii insectatione, viduatis, praeficerentur,
t u m hybernos abalienando a falsis fratribus, qui q u a n d a m Remonstrantiam hybernorum, pontificiae auctoritati penitus refragantem haereticaque lue infectam, v u l g a n d a m c u r a b a n t . Cum a u t e m interea A r m a c h a n u s
Antistes se ab archiepiscopatu abdicasset, fel. rec. Decessor Noster
Clemens P P . IX, qui egregias Dei F a m u l i virtutes noverat e u n d e m q u e
prae ceteris a p t u m ad episcopatum g e r e n d u m habebat, motu proprio,
anno MDCLXIX, die ix mensis iunii, illum archiepiscopum Armacanum
itemque Hyberniae Primatem elegit. Cuius n u n t i u s electionis mira ab

Acta Benedicti

PP.

XV

237

o m n i b u s laetitia exceptus est, et Praesulibus et clero totius Hyberniae


pergratus accidit, uti ex gravissimorum eiusdem temporis testium epistolis comperitur. Eodem anno, die mensis novembris tricesimo, Oliverius est Gandavi, in episcopali sacello, ab illius civitatis Antistite,
a d s t a n t e hyberno Praesule Fernensi, episcopus sollemni ritu consecrat u s ; statim vero ac consecrationem accepit, e Belgio primo in Angliam
profectus est, postea in Hyberniam, quo mense martio a n n i MDCLXX
t a n d e m pervenit et, dioecesis suae fines ingressus, de pastorali m u n e r e
rectissime obeundo sollicitum se s u m m o p e r e ostendit. Neque in Armac h a n a t a n t u m m o d o Ecclesia regenda et pascenda acquievit, sed ad
b o n a m disciplinam, fere u b i q u e in Hybernia collapsam, i n s t a u r a n d a m
et clerum ad sanctioris vitae n o r m a m revocandum sic proficiebat, ut
ad id divinitus vocatus videretur. P l u r a igitur venerabilis Dei F a m u l u s
c u m dioecesana t u m provincialia concilia multis laboribus vigiliisque
p a r a r e , s u m m a q u e prudentia ac sollertia ad felicem exitum p e r d u c e r e ;
Concilii Oecumenici Tridentini decreta in Hybernia curare p r o m u l g a n d a ;
c u r a s cogitationesque in reverentia R o m a n a e Cathedrae provehenda
collocare; monita, m a n d a t a , epistolas, documenta cuiusvis generis, quae
ad officium pastorale attinerent, incredibili sollertia edere. Quia vero in
altissimo m u n e r e exercendo nec laboribus pepercit nec pericula metuit,
nil mirum si acatholici o m n e s , et nonnulli etiam ex hybernis mali
catholici, piissimo Pastori adversi atque intensissimi fuerunt, eiusque
necem anhelantes, nullam insidiam, nullum conatum perdendi hominis
praetermittebant. Quapropter, cum a n n o MDCLXXVIII, simulata ab haereticis catholicorum in regem coniuratione, r u r s u s catholici divexarentur
et, novis legibus latis, Episcopi et sacerdotes exilio mulctarentur, poenis praeterea in eos statutis, qui praestare rcusassent iusiurandum
quo regem d o m i n u m h a b e r e n t in r e b u s q u o q u e Fidei, acerrimi Servi
Dei inimici facilem h a n c occasionem nacti s u n t eum perdendi, quamvis
ipse, ad haereticos vexatores effugiendos, tutis in recessibus suae dioecesis p r u d e n t e r lateret. At cum, accepto nuncio infirmitatis Midensis
Episcopi, consanguinei sui, caritate p e r m o t u s , clam Dublinum se contulisset, ut q u e m adolescens h a b u e r a t institutorem, eum inviseret extremusque morientem reficeret sacramentis, praetereaque, cum, eo vita
functo, sacris operatus esset atque episcopalem iurisdictionem exercuisset, in ipsum carcerem Dublinensem coniectus est. Unde, septimo
post mense, in ius ad u r b e m Dundalk n u n c u p a t a m vocatus, cum accusatores ausi n o n sint palam contra eum testimonium dicere, nullo crimine argui potuit; immo ipsi haeretici iudices eum condemnare noluer u n t . Quare a n t e a Dublinum, postea Londinum, contra mores leges

238

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

regni, ductus, inibi, die III mensis novembris anni MDCLXXX, sub arctiore
custodia, in carcere Newgate, hieme rigente, est detentus. Die autem
III maii et VIII iunii anni MDCLXXXI iudicium Londini iteratum est, in
quo, etsi solita iudicialis forma servata est, q u o q u o t a m e n modo iustitiae
defensionisque iura violata sunt. Iudices enim, odio catholicae Fidei
flagrantes atque Archiepiscopo infensissimi, n o n modo venerabili Dei
F a m u l o p a t r o n u m , qui eius c a u s a m ageret, a t q u e inducias ad testes ex
Hybernia arcessendos denegarunt, verum etiam hostili animo testes quoque ex officio productos s u b o r n a r u n t , virosque iuratos, fraudibus adhibitis excitatoque in religionem odio, ad iniustam p r o r s u s sententiam
ferendam impulerunt. Ex ipsius quidem processus tabulis apertissime
patet non perduellione vel alio eiusmodi crimine, cum nullo id fundamento veritatis niteretur n u l l a m q u e veri similitudinem p r a e se ferret,
F a m u l u m Dei reapse c o n d e m n a t u m esse; sed propter episcopalem et
primatialem in Hybernia dignitatem Fideique catholicae firmissimam
professionem, q u a m ceterum fictione t a n t u m iuris Anglicani proditionem
voeabant. Morte d a m n a t u s die xv mensis iunii anni MDCLXXXI, Dei Servus
Deo gratias egit quod martyrio pro Fide c o r o n a r e t u r : et ad crudelissimum supplicium paravit se tranquillo invictoque animo. Ex q u i b u s d a m
epistolis e carcere datis colligitur q u a m heroicis animi affectionibus et
q u a constantia ad patiendum pro Christo i n t e n d e r e t ; scribebat e n i m :
F o r t e m servo a n i m u m mortis terrore c a r e n t e m ; C u p i o dissolvi et
esse cum Christo ; quod alios in Hybernia h o r t a t u s sum verbo,
a e q u u m est ut eosdem firmem exemplo . Ecclesiae refectus S a c r a m e n t i s
e supplicii loco ingentem populi multitudinem allocutus est, o m n e s q u e
acatholicos quoque com movit, declaravitque sese, perduellionis seu proditionis culpa vacuum, gratias iudicibus agere, veniam a Deo pro inimicis
suis exposcere, catholicam Fidem firmiter c o n s t a n t e r q u e retinere. Calendis
iuliis anni MDCLXXXI dirissimum facit m a r t y r i u m ; suspenditur enim, vivens
a d h u c exenteratur, in q u a t u o r partes t a n d e m dissecatur. Post mortem,
regis venia, venerabilis Dei F a m u l i disiecta membra, ut iam ipse exoptaverat, composita s u n t in coemeterio sancti Giles Londini; postea vero ad
t h e u t o n i c u m coenobium Ordinis sancti Benedicti in Lambspring delata,
inibi a n n o MDCXCIII in m o n u m e n t o condita sunt, quod in hypogaeo exstructum erat. At corpus in coenobium anglicum benedictinum civitatis
Downside n u n c u p a t a e a n n o MDCCCLXXXIII t r a n s l a t u m est; caput vero iam
ab a n n o MDCCXI Droghedae in Hybernia incorruptum a s s e r v a b a t u r a p u d
moniales sancti Dominici. Catholicorum ex H y b e r n i a et Anglia pietas
erga venerabilis Dei F a m u l i reliquias statim exarsit, nec u n q u a m deferb u i t : vix enim tertio post a n n o ab eius morte, rogaverunt liceret l u m e n

Acta

Benedicti

PP.

XV

239

incendere ad Servi Dei sepulchrum, et, u s q u e ab a n n o MDCLXXXIV,


sacra Congregatio de P r o p a g a n d a Fide hybernis archiepiscopis Casheliensi a t q u e Armacano mandavit ut de causa mortis F a m u l i Dei rite
inquirerent. Cum autem veneratio erga venerabilem Dei F a m u l u m Oliverium P l u n k e t temporis decursu magis magisque percrebresceret, a p u d
sacrorum Rituum Congregationem illius Beatificationis et Canonizationis causa est instituta; absolutisque iis o m n i b u s quae in huiusmodi
iudicio erant necessario pertractanda, disceptari coeptum est super martyrio et causa martyrii venerabilis Servi Dei, nec n o n de signis seu
miraculis. Quod, ut rite fieret, die xiv mensis iulii anni MCMXIV Congregatio antepraeparatoria, die xix mensis iunii a n n i MCMXVII Congregatio
praeparatoria, et t a n d e m die v mensis februarii anni MGMXVIII Congregatio generalis h a b i t a est, r e b u s q u e o m n i b u s acerrimo iudicio investigatis, Nosmetipsi, die x v n mensis martii anni MCMXVIIT, edito decreto,
de martyrio et causa martyrii venerabilis Dei F a m u l i Oliverii Plunket
constare sollemniter declaravimus ulteriusque proinde in casu procedi
posse. Cum vero nihil, s e c u n d u m sacri fori instituta, iam superesset,
nisi ut P a t r e s Cardinales Sacrae R i t u u m Congregationi praepositi, ceterique de more consulendi r o g a r e n t u r n u m tuto procedi posse censerent
ad sollemnem venerabilis Servi Dei beatificationem, in generali conventu die XVI mensis aprilis anni MCMXVIII, coram Nobis habito, t u m
iidem S. R. E. Cardinales, t u m qui a d e r a n t Praelati et Consultores,
u n a n i m i consensu tuto procedi posse responderunt. Nos vero in re
tanti momenti Nostram aperire mentem cunctati s u m u s , ut enixis precibus s u p e r n u m antea lumen posceremus. Quod quidem cum fecissemus, Dominico intra Octavam Ascensionis die, idest xn mensis maii
eodem a n n o , religiosissime litato Eucharistico Sacrificio, a d s t a n t i b u s
venerabilibus fratribus Nostris Antonio S. R. E. Card. Vico, Episcopo
Portuensi et S. Rufinae, Sacrae R i t u u m Congregationi Praefecto, et
Vincentio S. R. E. Card. Vannutelli, Episcopo Ostiensi et Praenestino,
Sacri Conlegii Decano causaeque relatore, et Reverendis Dominis Alex a n d r o Verde, eiusdem S. R i t u u m Congregationis a secretis, et Angelo
Mariani, Fidei promotore, sollemniter ediximus tuto procedi posse ad
sollemnem venerabilis Servi Dei Oliverii Plunket beatificationem. Quae
cum ita sint, precibus permoti venerabilium fratrum Episcoporum Hyberniae et Australasiae, auctoritate Nostra apostolica, concedimus ut
idem venerabilis Oliverius Plunket beati nomine in posterum nuncupetur, eiusque corpus et lypsana seu reliquiae publicae venerationi prop o n a n t u r , non t a m e n in sollemnibus supplicationibus deferendae; itemq u e permittimus, ut imagines eiusdem Servi Dei radiis decorentur.

240

Acta

Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

Praeterea, eadem auctoritate Nostra, concedimus, ut de eo q u o t a n n i s


recitetur Officium de Communi u n i u s Martyris, cum lectionibus propriis
p e r Nos adprobatis et Missa propria pariter per nos a d p r o b a t a celebretur,
servatis rubricis, d u m t a x a t tamen in dioecesibus Hyberniae a t q u e Australasiae nec n o n in Ecclesiis atque Oratoriis Conlegii aliorumque
Institutorum Hybernorum in h a c Alma Urbe Nostra exsistentium. Deniq u e largimur ut sollemnia beatificationis venerabilis Dei Famuli Oliverii Plunket, servatis servandis, in dioecesibus supradictis Hyberniae
a t q u e Australasiae celebrentur, nec non in templo Conlegii Ludovisiani
H y b e r n o r u m i n t r a a n n u m ab iisdem sollemnibus in Basilica Vaticana
rite peractis. Non o b s t a n t i b u s constitutionibus a t q u e ordinationibus apostolicis ac decretis de n o n cultu editis, ceterisque contrariis quibuscumq u e . Volumus autem ut praesentium Litterarum exemplis, etiam impressis, d u m m o d o m a n u Secretarii Sacrae R i t u u m Congregationis subscripta
,sint et sigillo Cardinalis Praefecti obsignata, eadem p r o r s u s fides in
disceptationibus, iudicialibus quoque, h a b e a t u r , quae voluntatis Nostrae
significatione hisce Litteris ostensis, haberetur.
Datum R o m a e a p u d sanctum P e t r u m sub anulo Piscatoris, die x x m
t n e n s i s maii, a n n o MCMXX, Pontificatus Nostri sexto.
P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

III
VENERABILI

DEI FAMULAE ANNAE

ORDINE SANCTISSIMAE

MARIAE

TRINITATIS

T A 1 G I , MATRIFAMILIAS, E TERTIO

REDEMPTIONIS

CAPTIVORUM,

BEATO-

RUM CAELITUM HONORES DECERNUNTUR.

BENEDICTUS P P . XV
Ad perpetuam rei memoriam. Quod h a b e t u r in Sacris Litteris:
Mulierem fortem quis inveniet? procul et de ultimis finibus pretium
eius. Fortitudo et decor i n d u m e n t u m eius : os s u u m aperuit sapien tiae et lex d e m e n t i a e in lingua eius. S u r r e x e r u n t filii et beatissimam
praedicaverunt, vir eius et laudavit eam , id merito referri potest
ad venerabilem Dei famulam A n n a m Mariam Taigi, matrem familias.
Et sane haec ancilla Dei a divina Sapientia exhibitam absolutissim a m h a n c fortis mulieris imaginem ad a m u s s i m expressit, probavitque
exemplo suo nullam esse vitae conditionem, in qua ad christianam

Acta

Benedicti

PP.

XV

241

perfectionem praecludatur iter. Ecclesiae Dei Sponsae floribus nec


rosae desunt, nec lilia , sed d u m eiusdem Ecclesiae fasti virginum
nominibus a b u n d a n t , multo minori coniugatarum n u m e r o pollent. Ex
hoc facile argui potest, quo r a r i u s in matrimonio occurrit absolutae
sanctitatis exemplar, eo etiam pretiosius esse omnino existimandum.
Q u o n i a m vero christianum matrimonium Christi coniunctionem cum
Ecclesia s u a refert, dictumque propterea est ab Apostolo S a c r a m e n t u m
m a g n u m , h a u d raro Deus ostendere voluit, positum esse in hominis
arbitrio, gratiae caelestis ope, pervenire ad fastigium perfectionis h a c
etiam in conditione, n o n obstante qualibet obiecta difficultate. Id praeteritis aetatibus ostendit per Elisabethas, Hedviges aliasque principes
foeminas; id, n u p e r elapso saeculo, portendere voluit Altissimus per
humilem mulierem, quae, licet matrimonii curis circumsepta et m a n u u m
labore sibi suisque victum comparare coacta, pretiosissima t a m e n edidit
c o n s u m m a t a e sanctitatis exempla. Senis, in Hetruriae urbe nobilissima,
in lucem edita fuit serva Dei,die vicesimo n o n o mensis maii a n n o M D C C L X i x
e piis a t q u e honestis parentibus Aloisio Gian netti, qui pharmacopolam
agebat, et Maria S a n c t a Masi, eique, sequenti die, salutari a q u a ablutae,
Annae Mariae Antoniae Iesualdae n o m i n a indita sunt. Pater, ex mediocri fortuna ad egestatem cum de venisset, u n a cum uxore et puellula,
relicta patria, R o m a m petiit, et vix sexennis A n n a longum iter pedes
e m e h s a est. Hic dum pia m a t e r in famulatu degit penes h o n e s t a m
familiam, puella instituenda t r a d i t u r magistris nomine Piis ad Sanctae Agathae Gothorum. In e a r u m disciplina, bonis i m b u t a moribus
a t q u e in domesticis officiis, q u a e ad tenuis conditionis mulieres spec t a n t , v e r s a t a , grandiuscula iam effecta, p a r e n t i b u s suis suppetias
ferendi desiderio acta, a p u d conspicuam dominam ancillae m u n u s obire
coepit. At v e n u s t a iuvenis continuo pericula experta est, quibus honestas obiicitur, ideoque nuptias ineundi consilium coepit, D e u m q u e fervida prece rogavit ut virum sibi designaret propriae indoli respondentem, quocum in timore Domini atque in honesta p a u p e r t a t e vitam
t r a d u c e r e t . P a r e n t i b u s a n n u e n t i b u s conciliatae nuptiae, seque matrimonio coniunxit cum Dominico Taigi, iuveni e famulatu d o m u s Chis i o r u m , patria Mediolanensi, pio quidem et probo, r u d i b u s t a m e n incultisque m o r i b u s a t q u e ingenio moroso. Q u e m a d m o d u m de sancta Monica m a t r e sua divus Augustinus scripsit, ita A n n a Maria pudice ac
sobrie viro suo obtemperavit sicuti Domino, e u m q u e studuit lucrari
Deo. Primis matrimonii annis, quod florentissima viginti annorum aetate
inierat, ut viro satisfaceret, saeculi vanitatibus aliquantisper indulsit,
nec renuit elegantes vestes induere comptoque crine incedere. Mox,
A C T A , v o l . XII, n. 6. 1-6-920.

17

242

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

intimas animadvertere coepit voces a t q u e anxietates animo concipere,


ex quibus persensit, se, dimissis r e r u m fluxarum blandimentis, ad perfectionis semitam d e c u r r e n d a m a Deo compelan. Et re vera, cum quodam die, concinnis o r n a t a vestibus, Basilicam Vaticanam adivisset,
sacerdos q u i d a m ex Ordine- Servorum Mariae mulierem conspiciens,
i n t e r n a voce se m o n e r i sensit, ut vultum foeminae illius adnotaret,
utpote q u a e brevi ad piacularem exedram ipsius foret accessura, b r e .
vique ad fastigium sanctitatis perventura. A n n a autem, cum compescere minime posset stimulos conscientiae seque ad Deum trahi vividius
experiretur, ut animi sui latebras Dei ministro aperiret, ad sancti Marcelli t e m p l u m venit, ibique in illum ipsum sacerdotem, virtute ac vitae
sanctimonia spectatissimum, incidit, qui p r o p e Basilicam Vaticanam
s u p e r n o lumine fuerat p r a e m o n i t u s . Hic, simul atque exspectatam conspexit, p a t e r n a ancillam Dei caritate excepit, proditaque mirabili divina
illustratione, dubium erexit a n i m u m , susceptum probavit consilium, eique
calcara addidit ad a r d u u m a t q u e asperum virtutis iter firmo pede terendum. Quare, quidquid in ornatu a u t vestibus fastum redoleret a se p e n i t u s
reiecit ancilla Dei et, consentiente viro a t q u e a n n u e n t e confessario,
h a b i t u m recepit Tertii Ordinis S S m a e Trinitatis Redemptionis Captivorum a t q u e in sacra aede sancti Caroli in Monte Quirinali, cum
ingenti sui cordis laetitia, in enunciatum Tertium Ordinem rite adiecta
fuit. Religioso h a b i t u induta, ieiuniis, cilicio, flagellis compescere coepit
c a r n e m , vitamque ad Christi Crucifixi exemplar c o m p o n e r e ; rigidamque vivendi rationem aggressa, cunctas edomuit cupiditates,quae, nisi
parent, imperant. Saepenumero, q u u m in praeteritae vitae Ievitates detes t a n d a s ac defiendas nimio rigore raperetur, faciem in t e r r a m offendere,
donec sanguis afflueret, consuevit; at confessarius, ne h u i u s m o d i poenitentiae genere uteretur, vetuit, dictoque audiens Dei famula illico
obtemperavit. Interea, optimae uxoris ac diligentissimae matris familias
m u n e r i b u s t a m religiose perfuncta est, ut merito cunctis u x o r i b u s ac
m a t r i b u s perfectum ac nitidissimum exstiterit exemplum. S u m m o m a n e
e lecto surgebat, p r o x i m a m q u e domui ecclesiam adibat, ut pietatem
s u a m foveret, seque eucharistica recrearet m e n s a ; sed vix illucescebat,
se inter domesticos recipiebat parietes, ut familiaribus negotiis operam
sedulam daret et proprii status officia impleret. Septem suscepit liberos,
q u a t u o r mares et tres foeminas; ex his, qui superfuerunt, nonnulli enim
a d h u c infantes occubuerunt, honestate vitae m o r u m q u e , q u a m n a m religiosam a p t a m q u e suae conditioni institutionem accepissent, ostenderunt.
At, licet esset domesticis intenta laboribus, ut m a n u u m opera filios
aleret suos, venerabilis serva Dei assiduo studio s u p e r n a m e d i t a b a t u r ;

Acta Benedicti

PP.

XV

243

et memoriae p r o d i t a m est, eandem, d u m oraret, caelesti delectatione


ac iucunditate a Deo fuisse perfusam. Virtutes omnes tam theologicas
q u a m morales coluit, a t q u e in uniuscuiusque ex illis exercitatione adeo
excelluit, ac si, reliquis posthabitis, illam u n a m toto corde a d a m a s s e t .
Coniugali tecto quasi in coenobium converso, venerabili ancillae Dei
nec contumeliae defuerunt, neque c a l u m n i a e ; h a s vero pro Christo
sustinuit intrepido animo, parcens obtrectatoribus, quibus pro malo
b o n u m reddere studuit. T a n t o in Deum a e s t u a b a t amore, ut ipsum
vehementer cohibere cogeretur. Nec tamen, etsi caelesti illa flamma
erat a b s u m p t a et latebat abdita in Christo, m i n u s de proximis ac de
civili societate meruisse dicenda est. Licet enim inopia r e r u m laboraret,
nullam occasionem venerabilis Dei famula praetermisit, q u o m i n u s egenor u m necessitatibus opitularetur; eademque vel in publicis vel in privatis
calamitatibus, superno lumine illustrata, divinae ultioni se victimam
obtulit praeclaram, studens n o n intermissa prece impendentia aliorum
cervicibus infortunia propulsare. Caelestibus signis ac divinis charismatibus ditata, in exstasim saepissime r a p i e b a t u r ; Eucharistiae sedem per
olfactum agnoscebat; s a c r a s ' S p e c i e s a n o n consecratis g u s t a distinguebat. Sed inter cetera dona illud sane mirabile quadraginta septem per
a n n o s experta est quasi solis ob oculos positi, q u a in luce intueretur
praesentia n o n m i n u s quam absentia, eventura prospiceret, mentium
latebras scrutaretur, quaelibet arcana, licet occultissima, significaret.
Tot ac tantis gratiae thesauris cumulata, etiam cum in vivis ageret,
s u m m a sanctitatis fama enituit. Ut in spiritualibus aut in temporalibus
negotiis consilium ab ea quaererent, ad venerabilem Dei servam omnis
conditionis homines confluebant: nosque excipiebat comiter, domesticis
intenta pensis, suoque t a n t u m adspectu recreatos dimittebat. Saepe conclamatos a medicis infirmos ad sanitatem revocavit: saepe obstinatos
peccatores ad b o n a m frugem reduxit. Principes viri, Praesules in ecclesiastica dignitate constituti, Sanctae etiam R o m a n a e Ecclesiae Cardinales gravissimis in adiunctis ad se illam accire n o n d u b i t a r u n t : saepen u m e r o humilis femella exterarum n a t i o n u m Legatos arcana S t a t u s
edocuit. Multis a e r u m n i s iactata, infirmaque iam pridem valetudine,
extremi morbi doloribus invicta patientia toleratis, tandem a n n o aetatis
suae sexagesimo octavo, cupiens dissolvi et esse cum Christo , tranquillissimo exitu in Ipso obdormivit v idus iunias a n n o MDCCCXXXVII,
prouti ipsa praedixerat. F a m a sanctitatis, q u a vivens floruit, post obitum
percrebuit, miraculorum splendore roborata. Corpus in Agro Verano
p r i m u m sepultum, decem et octo post a n n o s a r o m a n o clero honoris
causa petitum i n c o r r u p t u m q u e r e p e r t u m , ad sanctae Mariae Paciferae

244

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

elatum est, ibique iacuit ad a n n u m u s q u e MDCCCLXV, donec, ut Ordinis


S S m a e Trinitatis votis satisfieret, eo q u o d ipsa venerabilis Dei famula
vivens optaverat se in a l i q u a Ecclesia Ordinis sepeliri, in basilica sancti
Chrysogoni conditum fuit, ubi in p r a e s e n s singulari devotione asservatur.
H a e sacri corporis translationes, ob frequentem civium R o m a n o r u m concursum, t r i u m p h o simillimae visae sunt. Q u a m o b r e m , collectis testimoniis
et iuridicis inquisitionibus Ordinaria auctoritate rite absolutis, c a u s a agitari coepta est penes sacrorum Rituum Congregationem de beatorum Caelitum honoribus venerabili servae Dei decernendis, et rec. me. P i u s P P . IX,
Praedecessor Noster, per decretum die VIII mensis ianuarii a n n o MDCCCLXIII
d a t u m , introductionis causae Commissionem signavit. Postea a c t u m est
auctoritate apostolica de virtutibus, q u i b u s venerabilis Dei serva, d u m
mortalem vitam ageret, excelluit et, probationibus o m n i b u s legitime sumptis, Pius P P . X, fel. r e c , Noster Praedecessor, per decretum iv n o n a s martias a n n o MCMVI obsignatum, venerabilis servae Dei Annae Mariae Taigi
virtutes heroicum fastigium attigisse sanxit. Inita dein actio est de
miraculis quae, ea deprecante, divinitus p a t r a t a ferebantur, et, iuridicis
disceptationibus rite peractis, Nos sollemni decreto VIII idus i a n u a r i a s
a n n o MCMXIX edito, de d u o b u s miraculis constare ediximus. Cum igitur
esset de virtutibus in g r a d u heroico ac de d u o b u s miraculis p r o l a t u m
iudicium, u n u m illud supererat ut r o g a r e n t u r P a t r e s n u m venerabilis
Dei famula inter beatos Caelites tuto foret accensenda. Hoc praestitit
venerabilis frater Noster Antonius S. R. E. Cardinalis Vico, Episcopus
Portuensis et Sanctae Rufinae, sacrorum Rituum Congregationi Praefectus et Causae Relator, in generali conventu coram Nobis in Vaticanis
aedibus habito, die xi mensis februarii a n n o MCMXIX, o m n e s q u e t u m
S. R. E. Cardinales Ritibus sacris tuendis praepositi, t u m qui a d e r a n t
P a t r e s Consultores, u n a n i m i suffragio affirmative responderunt. Nos
vero ab aperienda mente Nostra supersedimus, rati iterandas Deo esse
preces ante edendum s u p r e m u m in re t a m gravi iudicium. Quod cum
impense fecissemus, t a n d e m Dominica p r i m a Q u a d r a g e s i m a e , idest
VII idus martias eodem a n n o MCMXIX, Eucharistico litato Sacrificio,
accitis a d s t a n t i b u s q u e praedicto venerabili fratre Nostro Antonio S. R. E.
Cardinali Vico, Episcopo Portuensi et Sanctae Rufinae, sacrorum R i t u u m
Congregationi Praefecto et Causae R e l a t o r e , nec n o n dilectis filiis
Angelo Mariani, sanctae Fidei P r o m o t o r e generali, et Alexandro Verde,
enunciatae sacrorum R i t u u m Congregationis Secretario, sollemni decreto
s a n x i m u s procedi tuto posse ad venerabilis Dei famulae A n n a e Mariae
Taigi beatificationem. Quae cum ita sint, Nos, etiam permoti precibus
universi Ordinis S S m a e Trinitatis Redemptionis Captivorum, auctoritate

Acta Benedicti

PP.

XV

245

Nostra Apostolica, h a r u m Litterarum vi, facultatem facimus ut venerabilis Dei famula A n n a Maria Taigi, mater familias, e Tertio Ordine
S S m a e Trinitatis Redemptionis Captivorum, Beatae nomine in posterum
n u n c u p e t u r , eiusque corpus et lypsana, seu relliquiae, non t a m e n in
sollemnibus supplicationibus deferendae, publicae fidelium venerationi
p r o p o n a n t u r , atque imagines radiis decorentur. P r a e t e r e a eadem auctoritate Nostra Apostolica concedimus, ut d e . illa recitetur Officium et
Missa celebretur singulis a n n i s de communi nec Virginum nec Martyr u m , cum orationibus propriis per Nos approbatis iuxta rubricas Missalis ac Breviarii R o m a n i . Eiusmodi vero Missae celebrationem et Officii
recitationem fieri d u m t a x a t concedimus in hac alma Urbe eiusque districtu, nec n o n in templis o m n i b u s a t q u e oratoriis q u i b u s u b i q u e t e r r a r u m
utitur Ordo S S m a e Trinitatis Redemptionis Captivorum, ab o m n i b u s
fidelibus t a m saecularibus, quam regularibus, qui h o r a s canonicas recitare teneantur, et, quod ad Missas attinet, ab o m n i b u s sacerdotibus ad
t e m p i a in q u i b u s festum agitur confluentibus. Denique volumus, ut
sollemnia beatificationis venerabilis Dei famulae Annae Mariae Taigi in
hac alma U r b e eiusque districtu, nec n o n in templis supradictis, celeb r e n t u r cum Officio et Missa duplicis maioris ritus, quod quidem fieri
praecipimus diebus ordinaria auctoritate designandis, intra a n n u m postq u a m e a d e m sollemnia in Patriarchali Basilica Vaticana rite fuerint
celebrata. Non o b s t a n t i b u s Constitutionibus et Ordinationibus Apostolicis, ac decretis de n o n cultu editis, ceterisque contrariis quibuscumque. Volumus autem ut praesentium Litterarum t r a n s u m p t i s , seu exemplis, etiam impressis, manu alicuius Notarii publici subscriptis, et sigillo
personae in ecclesiastica dignitate vel officio constitutae munitis, eadem
p r o r s u s fides adhibeatur, quae adhiberetur ipsis praesentibus si forent
exhibitae vel ostensae.
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m sub annulo Piscatoris, die
XXX mensis maii, a n n o MGMXX, Pontificatus Nostri sexto.
P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

246

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

EPISTOLA
AD R. P. D. ALFREDUM EPISCOPUM WINNIPEGENSIM, DE LITTERIS OFFICIOSISSIMA GRATIAS PERSOLVENS.

Venerabilis frater, salutem et apostolicam benedictionem. P a s t o ralem epistolam, q u a dioecesis t u a e fideles ea diligenter edocuisti, q u a e
de sacris Missionibus, n o n ita p r i d e m , Apostolicis Nos Litteris catholici
orbis Episcopis c o m m e n d a v i m u s , libentissime legimus. Fluit in ea ut
r o s eloquium t u u m sive multam a t q u e albescentem messem et evangelicorum o p e r a r i o r u m n o n u n a a b r e inopiam c o m m m o r a s , sive h o r t a n s
ad semen eis d a n d u m s e m i n a n t i b u s ac p r a e m i a extollis misericordibus
promissa, sive d e m u m adiutores ac socios iisdem c o m p a r a n d o s curas.
Enimvero pleno de pectore m a n a n t verba t u a ex iisque te e u m agnovimus qui, ut allatum est, in a g e n d a s a c r o r u m Missionum caussa es
t o t u s . P r o p o s i t u m s a n c t u m vel strenue p e r s e q u e n t i Nos c o m m e n d a n t e s
iterum, tibi, venerabilis frater, et g r a t u l a m u r ex animo et u b e r e s a Deo
p r e c a m u r l a b o r u m fructus et h o r u m auspicem u n a q u e caelestium con-,
ciliatricem m u n e r u m ac Nostrae testem benevolentiae, apostolicam
benedictionem p e r a m a n t e r in Domino elargimur.
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m , die xix martii MCMXX, P o n tificatus Nostri a n n o sexto.

BENEDICTUS P P . XV

8.

Congregatio

de

Propaganda

Fide

247

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SACRA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE
I
DECRETUM
SUPER ADPROBATIONE OPERIS S. PETRI APOSTOLI

Ut Missionum a p u d exteras gentes semel i n c h o a t a r u m progressui


atque stabilitati prospiciatur, nihil magis profecto confert q u a m apta
indigenae cleri efformatio; id quod saepius non solum ab hoc S. Consilio, sed ab ipsis S u m m i s Pontificibus solemniter proclamatum est. Ad
o p p o r t u n a vero subsidia in tam nobilem finem p a r a n d a , inde ab a n n o 1889,
exorta p r i m u m in Gallia est peculiaris Consociatio, cui n o m e n Opus
S. Petri Apostoli. Quae quidem Consociatio, t r a n s l a t a postea in Helvet i a m sede, pluribus Episcopis a t q u e h a c S. Congregatione faventibus,
n o n mediocres protulit in bonum Missionum fructus. Ut a u t e m praecellenti huic Operi, iam n u n c firmiter constituto, n o v u m r o b u r accedat,
ac laetiora, in t a m urgentibus Missionum necessitatibus, incrementa
suscipiat, Emi P a t r e s Sacrae h u i u s Congregationis Fidei P r o p a g a n d a e ,
in plenariis comitiis, habitis die 29 superioris mensis martii, vota excipientes, a Moderatoribus dictae Consociationis inde ab eius ortu saepius
iterata, censuerunt idem S. Petri Apostoli Opus S. Congregationis adprobatione m u n i r e illudque s u b immediata eiusdem S. Congregationis dependentia collocare; eius vero statuta, iuxta a d n e x u m exemplar, ad trienn i u m , experimenti causa, a d p r o b a r e .
H a n c vero E m o r u m P a t r u m sententiam, in audientia diei 12 vertentis aprilis, Sanctissimo D. N. Benedicto P P . XV ab infrascripto S. Congregationis Secretario relatam, Sanctitas Sua benigne in o m n i b u s adprobavit, r a t a m q u e h a b u i t ; ac p r a e s e n s ea super re decretum confici iussit.
D a t u m R o m a e , ex aedibus S. Congregationis de P r o p a g a n d a Fide,
die 26 aprilis a n n o Domini 1920.
G. M. CARD. VAN ROSSUM, Praefectus.

L. S.
C. L a u r e n t i , Secretarius.

248

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

II
NOMINATIONES
Brevibus Apostolicis nominati s u n t :
22 aprilis 1920. Vicarius apostolicus de Tanganika in Africa centrali R. P. Ioseph Maria Birraux, e Societate Missionariorum Africae.
23 aprilis. Vicarius apostolicus Senegambiae R. P. Aloysius Le
Hunsec, e Congregatione Spiritus Sancti.
4 maii. Coadiutor cum iure successionis Vicarii apostolici Birmaniae meridionalis R. P. Felix Perroy, e Congregatione Parisiensi a
Missionibus exteris.
Vicarius apostolicus de Shiu-kow R. D. Aloisius Versiglia, e Congregatione S. Francisci Salesii Ven. Bosco.

SACRI CONGREGATIO RITUUM


LUGANA
B E A T I F I C A T I O N I S E T CANONIZATIONIS S E R V A E DEI GEMMAE

GALGANI, VIRGINIS

Camiliani in oppido, intra fines L u c a n a e archidioecesis, q u a e e


nobili Hetruriae regione n o n m i n u s h u m a n i t a t e m o r u m ac suavitate
q u a m animi fideique constantia praestat, e piis honestisque coniugibus
Henrico Galgani et Aurelia Landi, die 12 martii a n n o 1878, in lucem edita
fuit infantula, cui die sequenti in parochiali S. Michaelis Archangeli
ecclesia s a c r a m e n t u m baptismatis collatum est, a t q u e impositum n o m e n
Gemma, quasi praelucens virtuti et integritati vitae, q u a in p o s t e r u m
ipsa claresceret. Revera a p r i m a aetate, sicut in eius animo continens
cupiditatum moderatio erat admirabilis., ita in locutione, incessu, vestitu
et o r n a t u r e s p o n d e b a t modestia ac t e m p e r a n t i a . Solitudinis amore illecta,
suo in cubiculo foemineis i n c u m b e b a t operibus, simulque suae devotionis
fervori, verae reJigionis studio, r e r u m q u e caelestium desiderio satisfacere
satagebat. Q u a m vivendi et agendi r a t i o n e m ab optima m a t r e et magistra
Aurelia se accepisse fassa est. In praefata Sancti Michaelis ecclesia,
die 26 maii a n n i 1885, sacro chrismate Unita et in fide confirmata, q u a -

S.

Congregatio

Rituum

249

t u o r fere post menses dilectam genitricem, diro morbo correptam et in


aetate trigintanovem a n n o r u m pie defunctam, amisit, a n i m o quidem
moerenti et afflicto sed demisso et humili in divino beneplacito. Quum
puella novem a n n o s ageret, valde opta ns ad s a c r a m accedere m e n s a m ,
hoc enixe postulavit et obtinuit. Quare religiosam d o m u m ingressa est,
ibique per decem dies exercitiis spiritualibus vaca vit, a t q u e ita bene
parata, dominica die 27 iunii a n n i 1887, sanctissimo Eucharistiae sacramento primitus refecta est, ingenti gaudio et laetitia. Quos fidei s e n s u s
q u o s q u e a m o r i s affectus innocens virgo illa die experta sit, suavissimis
litteris, s u p r a aetatem, patefecit dilecto genitori et pietatis magistro,
inter alia haec et similia s c r i b e n s : T u n c agnovi vim promissionis
Christi : Qui manducat me et ipse vivet propter me. T u n c perspexi
caelestes delicias longe abesse a m u n d a n i s oblectamentis. T u n c a r d n tius concupivi a d h a e r e r e Deo et iungi Iesu Christo meo. T u n c excla m a v i : " O me b e a t a m ! Dilectus m e u s mihi et ego illi! Deus cordis mei
et pars mea Deus in a e t e r n u m . Proposita insuper aperuit de congruis
dispositionibus ad s a c r a m e n t a suscipienda, de frequenti visitatione
eucharistica, praesertim in afflictionibus et angustiis, de actibus s u i s
coram Deo et in gloriam Dei dirigendis, ac d e m u m de invocando, ad
sonitum horae, Iesu, miserere mei. Succrescente aetate, Gemma in domo
patrui avique, eisque demortuis, in aede p a t e r n a sub binis egregiis
amitis, ferventem duxit vitam in variis christianae religionis officiis.
Exinde ab ipso p a t r e tradita est prius quibusdam honestis foeminis, ut
in privato e a r u m ludo bonis artibus et m o r i b u s esset instituta, deinceps
monialibus S. Zitae, ut in studiis et virtutibus perficeretur. Inter a l u m n a s
doctrina et disciplina praestantior, sub a n n u m aetatis decimum q u i n t u m ,
gravi morbo afflicta, ad suos redire coacta est; et, sanitate i n s t a u r a t a ,
domesticis vacavit negotiis, d u m q u e consilio et exemplo fratribus et
sororibus praesto erat, egenorum et p a u p e r u m necessitates, suis industriis, etiam stipe a p a t r e obtenta, sublevabat. Ineunte a n n o 1896 ob
l e n t u m morbum, rei familiaris angustias, dilectique patris obitum fere
derelicta, a p u d amitam in loco Gamaiore degentem se recepit, ubi labore,
oratione aliisque pietatis et caritatis operibus t r a n q u i l l a m agebat vitam
et in Deo absconditam. Interim accidit, ut vir nobilis et dives, G e m m a e
specie et v e n u s t a t e captus, eam in s p o n s a m petierit, ipsa tamen, q u u m
se totam Deo devovisset, oblatas nuptias p r u d e n t e r a b n u i t et, ad occasionem effugiendam, in p a t e r n a m d o m u m , licet in miserum s t a t u m
r e d u c t a m , a p u d alteram amitam reversa est. Deinceps, recrudescente
morbo et vitae periculo p e r d u r a n t e , novendiales preces pro infirma
institutae s u n t : quo tempore ferunt b e a t u m Gabrielem a Virgine Perdo-

250

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

lente eidem aegrotanti et in lecto decumbenti a p p a r a i s s e ac dixisse a


Sanctissimo Corde Iesu, b e a t a Margarita Maria Alacoque suffragante,
sanitatem esse i m p e t r a n d a m , sicut factum est, et, expletis novendialibus
et s a c r a m e n t i s confessionis et communionis rite susceptis, adolescentula
illico convaluisse visa est. A d d u n t etiam, ea occasione, Christum I e s u m
ipsi s a n a t a e se exhibuisse uti patrem, et Beatissimam Virginem Perdolent e m uti m a t r e m novasque c u r a s novosque favores, uti dilectae filiae praestandos, s u m m a cum benignitate promisisse. R e v e r a divina Providentia
G e m m a e inopia laboranti m o x succurrit. Q u a e d a m enim pia foemina,
q u u m eam vidisset frequentem in ecclesia, m o d e s t a m ac devotam, admiratione atque a m o r e permota, ipsam in a m p l a m et h o n e s t a m familiam s u a m
recepit, in q u a Dei famula'per q u a t u o r circiter a n n o s vixit. Illic sacris
quotidie a d s t a n s et ad eucharisticam m e n s a m accedens, suae dominae
p a r e n s , r e b u s familiaribus incumbens, de cura et salute infirmorum
sollicita ac d e m u m obsequio, comitate et sermone, o m n i u m animos ita
sibi conciliabat, ut veluti d o n u m Dei, angelus in carne et familiae solatium aestimaretur. Vertente a n n o 1899, ad s t a t u m vitae perfectiorem se
vocatam sensit et a p u d Moniales Salesianas per tres h e b d o m a d a s
mansit, virtutis suae efflans o d o r e m ; sed medicorum consilio d o m u m ,
licet invita, redire debuit. P a u l o post u n a cum t r i b u s sociis ad Moniales
Passionistas, in urbe C o r n e t a n a degentes, se convertit, a t q u e in e a r u m
m o n a s t e r i u m ingressum petiit; sed illarum antistita tres socias admisit,
n o n t a m e n Gemmam, fortasse ob t e n u e m a u t nullam valetudinem.
Neque huius humiles enixaeque preces dimovere p o t u e r u n t ipsam antistitam neque s u u m pietatis magistrum, cui scribebat agi de negotio
urgenti statim expediendo. Q u u m vero in civitate Lucana condendum
esset e a r u m d e m religiosarum monasterium, ipsa pressius instare coepit,
ut quantocius fieret, assignato, ad initium operis, termino sex mensium,
q u i b u s transactis a b s q u e opere incoepto, ipsa, uti asserebat, e vita
discederet. Hoc quidem accidit, n a m Gemma, corpore et valetudine
debilis et infirma, sed fide et virtute fortis et dives, privatim emissis
t a n t u m votis, sanctissimo Viatico et E x t r e m a Unctione roborata, devotissime aspiciens sanctissimi Crucifixi effigiem e a m q u e ponens s u p e r cor
s u u m , ut signaculum ferventissimi sui amoris, obdormivit in Domino, in
pervigilio dominicae Resurrectionis, die 11 aprilis a n n o 1903, quinto
aetatis lustro vix emenso. Illico post eius obitum, studium aedificandi
Lucae m o n a s t e r i u m revixit, quod incoeptum et a b s o l u t u m est, S u m m i
Pontificis Pii X auspicio et approbatione, Episcopis H e t r u r i a e consensum
et auxilium s u p p e d i t a n t b u s ; eiusque regimini ab ipso Pontifice p r a e posita fuit religiosa illa q u a m famula Dei futuram antistitam praedixerat.

S.

251

Congregatio 'Rituum

Hinc pia virgo, G e m m a Galgani, sin m i n u s h a b i t u et professione, h a u d


dubie desiderio et affectu, inter religiosas filias Sancti Pauli a Cruce
merito recensetur. Solemnibus exsequiis in ecclesia peractis, eius corpus
in coemeterio, selecto in tumulo, conditum est, superposita funebri
inscriptione q u a e concludit: Anima dulcis te in pace cum Angelis . Interim fama sanctitatis Servae Dei, q u a e in vita erat circumscripta,
post obitum magis in dies clara, etiam in exteras regiones diffusa est.
Q u a t u o r post a n n o s ab obitu, n e m p e a n n o 1907, mense octobri, in ecclesiastica curia Lucana, de praedicta fama inquiri coeptum e s t ; a t q u e acta
processualia a n n o 1910 expleta et R o m a m transmissa, ad sacrorum
r i t u u m Congregationem p e r v e n e r u n t ; ex q u i b u s actis et documentis
authenticis excerpta est vitae Gemmae synopsis superius relata. Denique,
instante hodierno Causae Postulatore R m o P. Aloisio a S. Francisco
de Paula, generali consultore Congregationis a Christi Passione, q u u m ,
servato iuris ordine, omnia in p r o m p t u sint et nihil obstet q u o m i n u s
ad ulteriora procedi possit, attentis q u o q u e litteris postulatoriis quor u m d a m E m o r u m S. R. E. Cardinalium, plurium R m o r u m Archiepiscoporum et Episcoporum necnon A b b a t u m ac Praepositorum generalium
Ordinum et Congregationum regularium, E m u s et R m u s Dominus Cardinalis I a n u a r i u s Granito Pignatelli di Belmonte, Episcopus Albanensis
et eiusdem Causae P o n e n s seu Relator, in ordinariis sacrae r i t u u m
Congregationis comitiis, subsignata die, ad Vaticanas aedes coadunatis,
sequens d u b i u m discutiendum p r o p o s u i t : An sit signanda Commissio
introductionis Causae, in casu et ad effectum, de quo agitur? Et E m i ac
R m i P a t r e s sacris t u e n d i s ritibus praepositi, post relationem eiusdem
Cardinalis Ponentis, audito voce et scripto R. P. D. Angelo Mariani,
Fidei p r o m o t o r e generali, o m n i b u s q u e accurate perpensis, rescribendum
c e n s u e r u n t : Affirmative, seu signandam esse Commissionem introductionis
Causae, si Sanctissimo placuerit. Die 27 aprilis 1920.
F a c t a postmodum de his Sanctissimo Domino nostro Benedicto
P a p a e XV per infrascriptum Cardinalem, sacrae r i t u u m Congregationi
Praefectum, relatione, Sanctitas Sua rescriptum eiusdem sacrae Congregationis r a t u m h a b e n s , propria m a n u signare dignata est Commissionem
introductionis Causae beatificationis et canonizationis Servae Dei
Gemmae Galgani, virginis, die 28 eisdem m e n s e et a n n o .
A. CARD. VICO, E p . P o r t u e n . et S. Rufinae,

S. R. C. Praefectus.
L. S.
Alexander

Verde,

Secretarius.

252

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ACTA

TRIBUNALIUM
SUPREMUM

SIGNATURAE APOSTOLICAE TRIBUNAL


DE MANILA
NULLITATIS ET RESTITUTIONIS IN INTEGRUM SEU LEGATI PII

Inter S. Provinciam SSmi Nominis Iesu, Ordinis Eremitarum S. Augustini, repraesentatam per
legitimum procuratorem
Thomam Ambrosetti,
advocatum, resistentem; et sac.
Vincentium Lapus, interim parochum
oppidi de Candaba, archidioecesis Manilen. repraesentatum per legitimos
procuratores Christophorum Astorri et Felicem Santi, advocatos, recurrentem ; interveniente et disceptante in causa Promotore Iustitiae ex officio
deputato.
1. Insulis Philippinis primi, uti videtur, evangelii l u m e n attulerunt
F r a t r e s Ordinis E r e m i t a r u m S. Augustini, qui a n n o ineunte 1565 easdem
adierunt omnibus ad rem facultatibus praediti, inter q u a s explicite illa
recensebatur condendi d o m u s et m o n a s t e r i a Ordinis , sicut etiam ad
administrationem q u o r u m c u m q u e s a c r a m e n t o r u m et universim omni*. m o d a Apostolica auctoritas, t a n t a q u a n t a ad neo-christianorum conv e r s i o n e m et m a n u t e n t i o n e m videbitur expedire (Bulla Hadriani VI,
9 maii 1522). C a n d a b a e in oppido, q u o d ab urbe principe Manilensi
quindecim leucis distat, doctrinam q u a e dicebatur, - i. e. centrum missionis cum cura a n i m a r u m - d o m u m q u e fundarunt a. 1575, q u a e paulo
post, a n n o 1578 formaliter in C o n v e n t u m erecta est. Subinde vero,
die 21 decembris 1585, vi Litterarum Apostolicarum de die 13 februarii 1578, instituta est ipsa dioecesis Manilen. quin t a m e n aliquid innov a r e t u r de conditione iuridica praefati Conventus, id prohibente bulla
Sancti P. Pii V, die 24 mart. 1567, Exponi nobis, 3: Ne in locis illa r u m p a r t i u m [Indiarum] in q u i b u s s u n t Monasteria Religiosorum ali quid per praedictos Episcopos innovetur, eadem auctoritate et tenore
< s t a t u i m u s . Effectus vero huiusce Bullae Pii V demum cessavit, saltem
de iure, vi Constitutionum Benedicti P P . XIV, Quamvis ad confirman-

Supremum

Signaturae

Apostolicae

Tribunal

253

dam, die 27 februarii 1746, ei G um nuper, die 8 novembris 1751, ut ipse


ibidem recolit l a u d a t u s Pontifex, d u m ad eas Insulas extensam voluit
celebrem const. Firmandis, 6 novembris 1744 editam. Hinc est, ut acta
docent, q u o d Prioris Gandabensis electio, qui c u r a m gerebat a n i m a r u m
in loco, inde ab a n n o 1750, a p p a r e a t p r o r s u s approbationi et confirmationi Archiepiscopi Manilensis subiecta.
2. Longe t a m e n a n t e q u a m h a e Constitutiones vulgarentur, pia
femina Lucia Gumamila, cum sine h e r e d i b u s , ut ipsa asserit, decessisse!, perch n o n ho -n figlio, n fratello, ne nipote prossimo, che
possa esser mio erede nelle terre di Marinila alte e basse, e dei miei
schiavi e della mia mobilia , o m n i a disponere voluit in favorem a n i m a e
s u a e et s u o r u m : al presente, ci che ordino si che tutto lascio per
limosina dell'anima mia e di quelle dei miei genitori . Ad r e m , testamento condito die 16 decembris 1679, p o s t q u a m de singulis bonis mobilibus longa clausularum serie disposuisset, de immobilibus h a n c
voluntatem s u a m tabulis c o n s i g n a n iussit: claus. 115. L e terre del
monte Masin... dichiaro che le dono per limosina alla Provincia del
<< S S m o Nome di Ges del Nostro Santo P a d r e Agostino, a elezione
del nostro R. P. Provinciale resta farne cappeliania e applicare Messe
pei miei genitori, per i miei fratelli, come di diritto, e per me. Ma
la p a r t e che ha il sig. Gaspare Balactas n o n si computi, perch
mio condomino. Faccia questo il mio esecutore perch tale la mia
volont. - 116. Dichiaro parimenti che tutti i miei seminativi i quali n o n
avessero altro padrone che l limosina per l'anima mia, e q u a n t o rima nesse dopo pagati i debiti miei e di mia madre, lascio in limosina al
Convento del beato S a n t ' A n d r e a qui di C a n d a b a ; ad arbitrio del p a d r e
Priore fra Giuseppe della Croce resti fondarne cappeliania perch
g o d a n o di Messe le anime dei miei genitori e io, e i miei fratelli.
Faccia q u a n t o comando . Exsecutores piae suae voluntatis in claus u l a 125 detegit t u m i p s u m Priorem Provincialem eius temporis, fr. Ioann e m Xeres, t u m illius praedecessorem fr. Iosephum Duque, a m b o s ex
O. E. S. A., che restano in mio luogo... come se io fossi loro. P o s t
testatricis obitum Defmitorium plenarium SSmi Nominis Iesu, eiusdem
Ordinis, in sessione diei 14 maii 1680 u t r u m q u e legatum acceptavit hisce
v e r b i s : Diamo autorizzazione al nostro P a d r e Provinciale perch col
suo Definitorio possa accettare le cappellanie che fond d o n n a Lucia
Gumamila per questa Provincia e per il nostro Convento di Candaba,
facendo a ci le pratiche necessarie di cui abbiamo avuto comunica zione , a t q u e in vim h u i u s facultatis, de scripta licentia et m a n d a t o
sui Provincialis, fr. Iosephus a Cruce, P r i o r Conventus Gandabensis,

254

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

coram notario i n s t r u m e n t u m confici iussit, die 25 ianuarii 1681, in exsecutionem clausulae 116. I u x t a istud i n s t r u m e n t u m disse che avendo
D. Lucia Gumamila... lasciato disposto nella clausola 116 che si inseri- ,
v e s s e r alla chiesa di S. Andrea nel detto paese di C a n d a b a 45 caba litas di t e r r e n o che sono situate, etc.... perch con le rendite, frutti e
proventi delle dette terre seminative e stagni, si dicano ogni a n n o otto
Messe, etc. ; che in esecuzione della volont di detta testatrice il
M. R. fr. Giuseppe D u q u e lo ha sollecitato a tale iscrizione a seconda
del citato t e s t a m e n t o e clausola. Quindi nel miglior m o d o . . . il Rev.
P. fr. Giuseppe della Croce dichiara che fin da ora e per sempre
assegna e fonda nella chiesa e convento sotto F invocazione di S. An drea, che dota con te dette 45 cabalitas... nella qualifica di Priore
ch'egli di questo Convento, affinch come beni di esso siano cono sciuti e avuti, e per essi, da ora e per sempre, abbia l'obbligo il detto
R. P. P r i o r e di detto Convento di C a n d a b a e gli altri che in avvenire
gli succederanno e s a r a n n o Priori di esso, di dire, ciascun a n n o , le
dette Messe... per le rendite, frutti e proventi che d a r a n n o i detti ter reni... i quali r e s t e r a n n o p e r p e t u a m e n t e come beni del detto Convento...
dei quali se ne dichiara gi preso il possesso per essere i relativi titoli
presso di lui dichiarante. E a tutto ci si obbliga il detto P a d r e nella
surriferita forma, come si pu obbligare a seconda delle sue regole e
Costituzioni, ecc. .
3. Controversiae q u a e s u p e r hisce bonis et actis hodie agitatur occasio
et ratio haec fuit. Anno 1898 q u u m indigenae I n s u l a r u m P h i l i p p i n a r u m
a d v e r s u s dominationem Hispanicam vi et armis insurrexissent, Religiosi q u o q u e inde discedere coacti sunt. R e b u s postea compositis, I n s u lisque sub auctoritatem S t a t u u m F o e d e r a t o r u m Americae Septemtrionalis translatis, in eam Provinciam r e d e u n t e s Religiosi, minime restitui
v a l u e r u n t in conventum et ecclesiam loci Candabae, ubi interim parochus come parroco interino constitutus fuerat ab Archiepiscopo
sac. Vincentius L a p u s . Hic autem, exeunte a n n o 1904, contendens cappellaniam Gumamila eiusque bona ad paroeciam spectare, praedia ab Augustinianis a d h u c possessa sibi adiudicari, c a u s a in Ordinem dicta, postulavit et obtinuit sententia Curiae Manilensis, die 4 augusti 1908. Appell a n t i b u s quidem Religiosis, sed ipsorum P r o c u r a t o r e fatalia ad proseq u e n d a m appellationem negligente, sententiam in rem iudicatam t r a n s iisse declaratum fuit per decretum eiusdem Curiae, die 21 octobris 1908,
adversus quod ad Sedem Apostolicam fuit a Religiosis provocatum.
Urgente t a m e n interea Curia Archiepiscopali rei iudicatae exsecutionem,
nova causa provocandi ad S. Sedem s u b o r t a est. Enimvero, q u a m v i s

Supremum Signaturae Apostolicae Tribunal

255

semel et iterum, t u m in libello introductionis, tum in ipsa sententia,


legatur actorem coarctasse s u a m intentionem ad b o n a claus. 116 ( Ri sultando - ita sententia - che l'attore alleg... che i terreni in que tione sono quelli del legato contenuto nella clausola 116 del testa mento ), a t t a m e n in exsecutionem sententiae nullos limites praefinientis nisi h o s : t e r r e n i racchiusi nel territorio di Delayap , idem
sac. L a p u s postulavit et per n o v u m decretum Curiae die 5 iunii 1909
obtinuit sese in possessionem immitti totius latifundii, seu Azienda di
Candaba, situata nelle contrade di Delayap e Talang, nel territorio di
Candaba, della superficie di ettari 2153, 48 , licet in eodem continer e n t u r q u o q u e bona, q u a e respicit clausula praecedens, seu 115. Res itaque omnis coram S. R. Rotae Auditorio proposita fuit sub his d u b i o r u m
formulis: A n sit locus restitutioni in integrum a sententia C u r i a e .
Et q u a t e n u s affirmative: Ad q u e m pertineat dominium controversorum
b o n o r u m (cum fructibus) legatorum a pia femina Lucia Gumamila in
c a s u ; ad quae dubia, p o n e n t e R. P. D. bo. me. Sebastianeiii, Decano,
r e s p o n s u m est, die 7 februarii 1916: A d I Affirmative; ad II P e r t i nere ad F r a t r e s Augustinianos Provinciae Ssmi Nominis Iesu (Cf. Acta
Ap. Sedis, VIII, p. 275). Ad alterum t u r n u m appellavit victus, qui etiam
i n c a s s u m institit penes S u p r e m u m hoc Tribunal, ut revocaretur decret u m de interim exsequenda primi T u r n i s e n t e n t i a ; n a m decretum illud,
extensa per me decisione, confirmatum fuit (Ibid., X, p. 39) p l e n u m q u e
in praesenti r o b u r et effectum obtinuit, restitutis n e m p e Religiosis in
provisoria possessione b o n o r u m controversorum sub consuetis cautionibus. Sententia alterius T u r n i , p o n e n t e R. P. D. Rossetti, lata die 18 februarii 1919 praecedentem plene confirmavit (Ibid., XII, p. 183): quamobrem pars vieta, ut sese tueretur adversus rem iudicatam ad n o r m a m
can. 1902, I , exsurgentem, r e c u r s u m interposuit a p u d S u p r e m u m Hoc
Tribunal, coram quo res acta fuit interveniente et disceptante Promotore Iustitiae ex officio, super d u o b u s dubiis ad tramites can. 1603, 1,
n. 3 et 4, 1604, 3 consuetis : /. An constet de nullitate sententiae
rotalis in casu, et, q u a t e n u s n e g a t i v e : II. An sit locus restitutioni in
integrum in casu . Causa itaque funditus pertractata, omnibusque rite
paratis, in plenario E m o r u m ac R m o r u m P a t r u m conventu habito die
sabbati, sexta martii 1920, in Palatio Apostolico Vaticano, Emi P a t r e s ,
ad relationem Emi ac R m i Di D. Orestis Card. Giorgi, causae P o n e n t i s ,
propositis dubiis rescripserunt:
Ad I: Negative;
o

Ad II: Affirmative; expensis inter partes compensatis, iniunctoque


mihi e x a r a n d a e decisionis m u n e r e .

256

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

4. Et merito quidem reiectam fuisse querelam nullitatis a recurrente


p r o m o t a m , non est cur multis ego prosequar. Nullatenus enim p r o b a b a t
recurrens sententiam incidisse in aliquod vitium sanabile a u t insanabile
nullitatis, quod in can. 1892 et 1894 recenseretur, neve defectum praeseferre alicuius essentialis elementi ad n o r m a m can. 1680. Suaderi ceterum
n e q u a q u a m potuit Emis P a t r i b u s q u o d r e c u r r e n s c o n a b a t u r obtendere,
in t e s t a m e n t o sive in i n s t r u m e n t o exsecutorio q u o r u m tenorem late recitavimus, u b i c u m q u e vox Conventus et vox Prior occurreret, intelligenda
esse parochiam et p a r o c h u m ; falsumque a p p a r u i t vel inspecto capite
testamentariae tabulae, ubi explicitis verbis Doctrinae et ministri mentio
occurrit, quod a recurrente subdebatur, testatrici nulla praeterea verba
q u a m Conventum et Priorem prostitisse ad designandum officium curae
a n i m a r u m eiusque subiectum. S u p e r v a c a n e a igitur meritoque a T u r n o
Rotali reiecta evadebat petitio ad o b t i n e n d u m , ut super praesenti u s u
loquendi incolarum in hac re, nova fieret inquisitio. - Itemque coram apertissimis tabulis tum testamenti t u m instrumenti, u n d e bona legata et
tributa a p p a r e b a n t Conventui, ab eodemque recepta, frustra connitebatur
o b t e n d i in nonnullis r e r u m adiunctis Religiosos n o n agnovisse praedicta
b o n a uti sua, d u m constat omnino, etiam ex ipso facto contestatae litis,
ipsorum b o n o r u m possessionem Religiosos vel a. 1904 retinuisse. - Observatum quidem fuit in ipso sententiae textu, n o n n u l l a occurrere, q u a e ,
p r i m o saltem obtutu, n o n recte prolata v i d e r e n t u r : ut ex. gr., quod ab
initio sententiae m i n u s exacte libellus a r e c u r r e n t e oblatus Curiae Manilensi r e p r a e s e n t a r e t u r ; quod passim mera facultas dicatur facta a testatrice fundandi capellaniam; quod dilemma coarctaverit sententia inter
parochiam veri nominis et conventum, praetermissis videlicet doctri nis, aliisque muniis et officiis ad curam pertinentibus a n i m a r u m
q u a e recolit Benedictus XIV, in cit. const. Cum nuper, praesertim 4,
q u a e q u e datus n u p e r Codex nomine quasi-paroeciae comprehendit; quod
n o n satis evicerit eadem sententia, in casu, nec regularem a u t laicalem cappellaniam, ad n o r m a m can. 1412, 2 et 1544 ss., fuisse a testatrice
intentam. Sed haec aliaque id genus, in primis omnia et singula cong r u a m explicationem suscipere p o t e r a n t ; atqui i n materia circumscribi ptionis odiosissima, quaelibet benigna interpretatio pro actorum vali ditate s u m e n d a est, ut, ad doctrinam Iuliani, 1. 15 ff. de reb. dub. actus
potius valeat q u a m pereat (Decis. Signat, typis ed., II ser. 1845-1854
decis. 9, 5; 279, 3, etc.); ac secundo ea q u a e accusabantur, quin ad
essentialia elementa sententiae pertingerent, nullius plane momenti erant
ad partes sententiae dispositivas, ex q u i b u s d u m t a x a t res iudicata aestim a t u r : H a u d enim rationes quae iudicibus sententiam latam suasere

Supremum

Signaturae

Apostolicae

Tribunal

rem iudicatam constituunt, sed res iudicata eadem ex p a r t i b u s dispo sitivis sententiae exsurgit (Decis. Signat, cit., dec. 14, 2).
5. Omni- ergo fundamento carebat circumscriptionis postulatio. At
non ita dicendum de restitutione in integrum. Aperta est enim Codicis
quo utimur littera (can. 1905, 2, n. 4) huiuscemodi extraordinarium
remedium concedendum esse iubens, si claris univocisque probationibus
d e m o n s t r e t u r legis praescriptum evidenter neglectum fuisse ; enimvero
beneficium istud legis potius q u a m litigantium favore inductum est
ut constans tenuit Ordinis Nostri disciplina (cfr. Decis, cit., 70, 2; 204,
22). Nec nomine legis solummodo generale praescriptum Codicis heic
intelligendum; verum etiam peculiaria praescripta et statuta, q u i b u s a
p a r t i b u s contra venire n o n liceat - ut sunt fundationis tabulae, ultimae
voluntates, pacta conventa, ceteraque id g e n u s - ad effectum restitutionis in integrum ex hoc capite neglecti praescripti legis concedendae,
comprehendi, id innumeris Signaturae decisionibus firmatum est (cfr.
v. g. ex cit., dec. 204, ubi nonnisi de nuptialibus tabulis res est). Notiss i m u m enim illud est principium, posse in c o n t r a h e n d o partes q u a m
sibi libuerit legem edicere; cfr. Reg. CLXXXV in VI: contractus ex
conventione legem accipere d i g n o s c u n t u r .
At vero in casu luce meridiana patebat rem iudicatam ad hoc t a n t u m
inquisitionem coarctasse circa mentem testatricis, ut d e m o n s t r a r e ! in
casu legatum fuisse conventui seu d o m u i , non autem paroeciae aut
quasi-paroeciae. Atqui ulterius profecto progrediendum erat : lege enim
i u b e b a t u r inquirere, ut etiam constat ex can. 533 1, n. 3, utrum fundi
domui tributi legative sint ad Dei cultum beneficentiamve eo ipso loco
i m p e n d e n d a e ! ; et n. 4 n o n solum si pecunia d a t a sit paroeciae vel
missioni , sed etiam a u t religiosis intuitu paroeciae vel missionis
t r a d i t a donatave fuerit; quae praescriptiones non noviter t a n t u m datae
leges sunt, sed immo, vel sola ratione dictante, d e d u c u n t u r ex firmo illo
inconcussoque principio, spectandum apprime oportere quid d e m u m testator ipse voluerit.
6. Apertissima h u i u s ulterioris inquisitionis necessitas facile in casu
d e m o n s t r a b a t u r : primum, ex eo quod, testatrix ipsa, vel procul dubio
exsecutor voluntatis ipsius, qui agebat, ut vidimus, t a m q u a m alter ego
testatricis, come se io fossi loro , Missas ex claus. 116 (quae sola in
quaestionem n o s t r a m venire potest) dicendas determinaverit eo ipso loco,
i. e. in ecclesia sancti Andreae Candabae, ubi p a r e n t u m testatricis corpora quiescebant et ipsa sepeliri se iussit. Id enarrat, ut in publico instrum e n t o vidimus (n. 2), exsecutor: che D. Lucia Gumamila
lasci
disposto che... nella chiesa di s. A n d r e a di Candaba... si dicano ogni
ACTA, v o l . X I I , n. 6. 1-6-920,

18

258

Acta Apostolicae Seis - Commentarium Officiale

a n n o otto Messe, ecc. ; id religiose exsecutioni demandt ipse: in


e s e c u z i o n e di tale volont... nel miglior modo... per sempre... nella
chiesa e nel convento sotto l'invocazione di s. Andrea... da ora e
sempre abbia l'obbligo di dire ciascun anno le dette Messe, ecc. . - Quo
posito, s a n e difficilis evadit applicatio q u a m sententia (p. 198) facit, doctrinae card. De Luca (ibid. cit.), procedentis e contrario d u m t a x a t q u a n d o
constat quod Missarum et anniversariorum legata facta non sint taxa tive pro particulari devotione illius loci materialis, sed potius respectu
clericorum aut religiosorum ibidem c o m m o r a n t i u m . - I m m o ex imposita lege forsan a testatrice, vel certe ab exsecutore, eas Missas persolvendi perpetuo da ora e sempre in praefata ecclesia, potius contrarium
constare videtur, nec posse ea onera alibi, q u o c u m q u e Religiosi ierint,
ecclesia s. Andreae relicta, persolvi, a b s q u e peculiari indulto S. Sedis
ad n o r m a m can. 1551, 1.
7. Nec s a t i s ; necessitas enim ulterius inquirendi utrum eadem b o n a
clausulae 116 (quae sententia demonstravit d o n a t a legata ve fuisse Conventui seu domui regulari), essent regularibus q u a talibus seu reduplicative, non autem, domui quidem, sed intuitu paroeciae a u t missionis,
donata, scatebat manifestissime, ex eo quod nisi hoc probetur, contraria
praesumptio vigeat, ad n o r m a m can. 1636, 1 : Nisi contrarium probe tur, p r a e s u m e n d u m est ea q u a e d o n a n t u r rectoribus ecclesiarum, etiam
religiosorum, esse ecclesiae d o n a t a : ubi facile a n i m a d v e r t i t u r ecclesiam
heic latissime patere, nec ad solam veri nominis paroeciam coactari; ac
ulterius, non posse hoc n o m i n e intelligi monasterium vel conventum, nisi
inutilem iterationem fngere velimus can. 580, 2 et 582, quasi non sufficeret tritum illud: Quidquid m o n a c h u s acquirit, monasterio acquirit.
Sensus itaque is est: ubi ecclesia h a b e a t u r , ut in casu nostro, cuius rector
sit m o n a c h u s vel conventus, quidquid huic rectori donatur, nisi contrarium
probetur, p r a e s u m e n d u m ecclesiae d o n a t u m . Sensus huiusmodi manifesto
edicitur ex notissima const. Leonis XIII Romanos Pontifices 8 maii 1881
(cfr. Act. Ap. Sed., II, 267 ss.) unde canon est exceptus, quae, si ad insulas
Philippinas extensa est d u m t a x a t a die 1 ianuarii 1910 (cfr. Act. Ap.
Sed., VIII, 296) attamen, in hac re, n o n novae legis, sed c o m m u n i s iuris
declaratoriae vim habet, ut in ipsa n o t a t u r : ibi Nihil enimvero in h i s
decernendis est actum, quod iuris communis doctrinis vulgatissimis
apprime non congruat. Nam quaevis oblatio parocho a u t alteri ecclesiae
Rectori data, cuiusvis causae piae intuitu, ipsimet causae piae acquiri t u r . P r a e s u m p t i o n e m a u t e m iuris q u a m diximus luculenter eadem
Constitutio hisce conficit: T a n d e m ne quis o b r e p a t error a u t dissensus...
definiendum censemus, q u a e pecuniae, q u a e q u e res viris religiosis

Supremum

Signaturae

Apostolicae

259

Tribunal

oblatae intuitu missionis intelligantur. N a m q u e receptum est, h a n c


in re spectari p r i m u m oportere quid testator a u t oblator voluerit; quod
si non apparet, placuit [nonnullis, olim] parocho vel rectori ecclesiae
collatam donationem praesumi. At multum ab hac regula recessum est,
propter consuetudinem q u a m quidam ecclesiastici iuris periti, fere
communem evasisse testantur, cuius vi hodie, pene solae oblationes quae
in ecclesia in Missis ad altare fiunt, et q u a e pro administratione sacram e n t o r u m , pro benedicendis nuptiis a u t mulieribus post p a r t u m , pro
exsequiis et sepulturis, a u t aliis similibus functionibus specialiter offer u n t u r , ad p a r o c h u m spectant; consuetudine reliquas ferme omnes ecclesiis ipsis a u t sacellis a u t aliis certe finibus applicante (Reiftenst., 1. III,
tit. 30, n. 193; Van Espen, lus eccl. univ., p. II, sect, IV, tit. 11, cap. 10,
nn. 20, 21). Praeterea, si in parochum rectoremve, a quibus spiritualia
adiumenta fideles accipiunt, h a u d inconcinne praesumi potest collata
liberalitas, ubi ecclesia bonis praedita sit, per quae religionis decori et
ministrorum tuitioni prospiciatur, longe aliud iudicium esse debet ubi
eam bonorum copiam ecclesia non habeat, ac liberalitate fidelis populi
unice, aut potissimum sustentetur. Tunc enim largitores putandi forent
voluisse consulere cultus divini splendori et religionis dignitati .

Q u a n t u m haec perspicua legis doctrina in rem n o s t r a m q u a d r e t ,


nemo est profecto qui n o n videat: et q u u m eadem, nihilominus, praetermissa, vel certe n o n satis considerata a reiudicata appareret, ad
eiusdem doctrinae n o r m a m circa legatum claus. 116 iterum iudicium
fieri debere constabat, ac propterea adversus rem iudicatam procul dubio
restitutionem in integrum ex explicito praecepto legis concedere oportebat.
Atque ita editum est, pronunciatum, decretum, declaratum, m a n d a t u m q u e ut haec definitiva sententia publici iuris fieret, et ab o m n i b u s
ad quos spectat exsequutioni m a n d a r e t u r ; n o n solum, etc.; sed et
omni, etc.
Datum Romae, ex aedibus Supremi Tribunalis, die 6 aprilis 1920.

Ubaldus

Mannucci, Signaturae

Votans,

L. S.
VISA

Evaristus Lucidi, S. A. S. T. a Secretis.


Josephus adv. Fornari, Notarius.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

260

DIARIUM ROMANAE CURIAE


S. CONGREGAZIONE

DEI RITI

Marted 18 Maggio 1920, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento


degli Eoli e Revmi Signori Cardinali e col voto dei Revmi Prelati Officiali e
dei Consultori Teologi componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si tenuta
la Congregazione Nuova-Preparatoria, per discutere il dubbio sopra l'eroismo
delle virt esercitate dal Venerabile Servo di Dio Andrea Uberto Fournet,
Prete secolare, Fondatore della Congregazione delle Figlie della Croce, dette
volgarmente Suore di Sant'Andrea.

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre si degnalo di
nominare:
1 maggio
10

11

14

16

19

21

24

27

1920. L'Emo sig. Card. Michele Lega, Protettore del Santuario di


Polsi in Aspromonte Calabro.

L'Emo sig. Card. Oreste Giorgi, fra gli Emi Protettori della
Pontificia Accademia Teologica.

L'Emo sig. Card. Guglielmo van Rossum, Protettore della


Congregazione di S. Carlo Borromeo, avente la
Casa-Madre a Trebnitz.
.L'Emo sig. Card. Oreste Giorgi, Protettore dell'Istituto delle
Suore di Carit dell'Imm. Concezione d'Ivrea.

L'fEmo sig. Card. Gaetano Bisleti, Protettore delle Daine di


Carit di Montpellier.

L'Emo sig. Card. Guglielmo van Rossum, Protettore degli


Oblati di Maria Immacolata.

L'Emo sig. Card. Oreste Giorgi, Delegato Pontificio della


Chiesa e del Monastero di S. Chiara in Napoli.

Mons. Francesco Marchetti Selvaggiani, Nunzio Apostolico


nella Repubblica del Venezuela.

Mons. Filippo Mauri, Prelato Votante del Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica.

L'Emo sig. Card. Gennaro Granito Pignatelli di Belmonte,


Protettore degli Eremitani di Sant'Agostmo.

Diarium

Romanae

Curiae

Con Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di nominare:


Assistenti al Soglio
29
12

Pontificio:

aprile

1920. Mons. Emilio Ferrais, ausiliare del card, arcivescovo di


Catania.
maggio

Mons> Francesco Moretti, vescovo di Narni e Terni.


Protonotari apostolici ad instar participantium :

25 aprile
30

8 maggio
9

11

17
20

21

1920.

Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.

Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.

Felice Sznarbackowski, della diocesi di Lueeoria.


Donato Venditti, dell'archidiocesi di Taranto.
Eugenio Caulle, dell'archidiocesi di Rouen.
Antonio Mller, della diocesi di S. Gallo.
Alessandro Baczynskyj, dell'archidiocesi di Leopoli
dei Ruteni.
Giulio Baudriller, della diocesi di Angers.
Edoardo Thomas, dell'archidiocesi di Parigi.
Enrico Debout, della diocesi di Arras.
Giacomo Giuseppe Ryan, dell'archidiocesi di Cashel.
Enrico Maria Massimiliano d'Allaines, della diocesi
di Orlans.
Prelati Domestici di S. S.:

16 marzo 1920. Mons. Donaldo Mac Dougal, della dioc. di Argyll ed Isole.
24 aprile Mons. Arturo M amoli, della diocesi di Reggio Emilia.
8 maggio

Mons. Giovanni Marino Van Oers, della diocesi di Breda.


9

Mons. Giuseppe Fietta, della diocesi d'Ivrea.

Mons. Francesco Saverio Fritschi, della diocesi di S. Gallo.


U

Mons. Tito Wojnarowski, dell'archidiocesi di Leopoli dei


Ruteni.
.

Mons. Alessio Piasecki, della medesima archidiocesi.


12

Mons. Raffaele Ruggiero, della diocesi di S. Agata dei Goti.


14

Mons. Carlo de Boismarmin, dell'archidiocesi di Bourges.

Mons. Giovanni Girbeau, della medesima archidiocesi.


15

Mons. Giovanni Gaire, dell'archidiocesi di Regina.

Mons. Zeffirino Marois, della medesima archidiocesi.

Mons. Giorgio Stefano Grandbois, della medesima archidiocesi.

Mons. Emanuele Bechetoille, dell'archidiocesi di Lione.


17

Mons. Leone Thibault, della diocesi di Angers.


18

Mons. Domenico Amato, della diocesi di Tlese e Cerreto


Sannita.

Mons. Guido Anichini, dell'archidiocesi di Palermo.

262

Actu Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

20 maggio 1920. Mons. Mose Cagnac, dell'archidiocesi di Bourges.


21

Mons. Giuseppe Emilio Borrel, della diocesi di Tarentaise.

Mons. Eugenio Maria Filiol, della diocesi di Orlans.

ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di conferire le seguenti
onorificenze :
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
25 aprile
13 maggio
15

21

1920. Al sig. ing. Leopoldo Candiani, dell'archidiocesi di Milano.

Al sig. barone Tommaso Carizzi, della diocesi di Tlese e


Cerreto Sannita.

Al sig. cav. Gastone Lepercq, dell'archidiocesi di Lione.

Al sig. cav. Renato Mouterde, della medesima archidiocesi.

Al sig. Alfonso Turgeon, dell'archidiocesi di Regina.

Al sig. cav. Giovanni de Cessac, della diocesi di Limoges.

Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


3 maggio 1920. AI sig. avv. Lodovico Renato Sall, della dioc. di Bayeux.
12

Al sig. conte Emanuele de Las Cases, senatore francese.


14

Al sig. Giorgio Mairot, presidente dell'Unione regionale


della giovent cattolica francese in Borgogna.

Al sig. Alfredo Douard, vicepresidente dell' Unione regionale


della giovent cattolica francese nella FrancheComt.

Al sig. Enrico Jarry, vicepresidente generale della Giovent


cattolica francese.
15

Al sig. Stefano Berne, dell'archidiocesi di Lione.

Al sig. Giacomo Brac de La Perrire, della medesima archidiocesi.

Al sig. Andrea Bellin, della medesima archidiocesi.

Al sig. Beniamino Chomel, della medesima archidiocesi.

Al sig. Augusto Deriard, della medesima archidiocesi.

Al sig. Giuseppe Fichet, della medesima archidiocesi.

Al sig. Emilio Paillard Metty, della diocesi di Chlons.

Al sig. Alessandro Souriac, presidente generale della Giovent cattolica francese.


17

Al sig. Nicola Dekker, della diocesi di Harlem.

Diarium Romanae Curiae

263

La Commenda dell'Ordine di S. Silvestro Papa:


6 maggio 1920. Al sig. Carlo Nmes Teixeira, del Patriarcato di Lisbona.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
28 aprile 1920. Al sig. Galileo Giobbe, di Roma.
13 maggio

Al sig. Carlo Dumortier, dell'archidiocesi di Malines.

MAGGIORDOMATO DI SUA. SANTIT


NOMINE
Con Biglietti di S. E. Rina Mons. Maggiordomo, il Santo Padre si degnato
di nominare:
Camerieri Segreti soprannumerari di S. S. :
26 marzo 1920. Mons. Salvatore Gangarelli, dell'archidiocesi di Catania.
13 aprile

Mons. Guglielmo Enrico Vlker, della diocesi di Bois-le-Duc.


16

Mons. Alessio Apuzzo, dell'archidiocesi di Amalfi.


29

Mons. Luigi Di Meo, della diocesi di Sessa Aurunca.


1 maggio

Mons. Zenobio Pclisan, della diocesi di Alba Giulia e Fogaras.


20

Mons. Ettore Baranzini, dell'archidiocesi di Palermo.


22

Mons. Giorgio Coote, dell'archidiocesi di Westminster.

Mons. Lionello Evans, della medesima archidiocesi.

Mons. Giovanni Cauley, della diocesi di Monterey e Los


Angeles.

Mons. Ildefonso Montero Diaz, dell'archidiocesi di Siviglia.


Camerieri Segreti di Spada e Cappa Sopr. di S. S. :
4 febbraio 1920. II sig. Fermin Carlos de Yeregui, dell'archidiocesi di Montevideo.
6 maggio

Il conte Prospero Keller, dell'archidiocesi di Parigi.


22

II conte Giuseppe Ignazio Caver y Alcibar, della diocesi


di Saragozza.
25

Il sig. Daniele Girona y Llogostera, della dioc. di Barcellona.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

264

Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S.


20 aprile
1 maggio

1920. Mons. Palmerino Mastrojacono, della diocesi di Trivento.

Mons. Ottavio Platau, della diocesi di Cambrai.

Camerieri d'onore di Spada e Cappa soprannumerari di S. S. :


24 aprile

6 maggio
22

1920.

Il sig. Francesco eballos y Gonzales, della diocesi di Cadice.


11 sig. Pasquale Pinto, della diocesi di Capaccio Vallo.
Il sig. Alfonso Schelstraete, della diocesi di Bruges.
Il sig. Giovanni Lane Mullins, dell'archidiocesi di Sydney.

NECROLOGIO
8 maggio 1920. Mons. Francesco Ferreira da Silva, vescovo titolare di Siene
e prelato di Mozambico.

L'Eolo sig. Card. Giulio Boschi, vescovo di Frascati.


15

Mons. Pietro Luigi Pchenard, vescovo di Soissons.

27

Annus XII - Vol. XII

1 Iulii 1920

ISTum. 7

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA BENEDICTI PP. XV


CONSTITUTIONES

APOSTOLICAE

I
CARD1FFENSIS
ERECTIO

NOVAE

ABBATIAE

BENEDICTUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD

PERPETUAM

REI

MEMORIAM

Praeclara gesta Benedictini Ordinis ad Ecclesiae gloriam a u g e n d a m ,


c u m aliis E u r o p a e regionibus etiam Britannia Insula experta est, in
q u a m sancti Benedicti filii, u n a cum christiana religione h u m a n u m
civilemque cultum i n t r o d u x e r u n t . H a e c m o n a c h o r u m sollicitudo n o n
defuit, q u u m nobilissima illa natio e sinu R o m a n a e Ecclesiae avulsa
fuit, immo in dies crevit, praesertim hac n o s t r a aetate. Eiusdem itaque
Ordinis operae et studio n o n modica ex parte recte ascribendum est,
si tot t a n t a q u e in Anglia incrementa catholica Fides hisce temporibus
a s s e q u u t a est, ut ibi, plurimis in locis, sacra hierarchia denuo constitui
visum esset.
Haec Benedictini Ordinis merita p r a e oculis habentes, Nos Apostolicis Litteris Cambrici Celtica, die septima mensis februarii, a n n i millesimi nongentesimi decimi sexti, Pontificatus Nostri a n n o secundo,
datis, episcopali sede Neoportensi in u r b e m Cardiffensem t r a n s l a t a et ad
Metropolitanae dignitatem evecta, simulque hoc ipso nova ecclesiastica
provincia in Walliae principatu constituta, decrevimus ut monasticum
4.OTA, rol. XII. H. 7. 1 - 7 - 9 2 0 .

19

266

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

capitulum in loco Belmont penes Hereford et episcopalis cathedra ibi


erecta in suo statu s e r v a r e n t u r . . . adeo ut archiepiscopus Cardiffensis
duo h a b e r e t capitula, 'alterum saeculare, alterum regulare, d u a s q u e
cathedrales ecclesias .

Dum, vero, Apostolicae Litterae ad exsecutionem d e m a n d a b a n t u r et


de regulis a g e b a t u r utrique capitulo s t a t u e n d i s , dilectus filius Cuthbert u s Butler, Abbas, Congregationis Anglo-enedictinae Praeses, u n a cum
aliis Abbatibus ipsius Congregationis, b o n u m a t q u e utile Ecclesiae se
facturum existimavit, si cathedralis privilegio et capituli cathedralis,
quod Belmontensi conventui concessum fuerat, renunciaret. Q u a m o b r e m ,
habito tum praedictorum Abbatum, t u m Belmontensis Monasterii consensu, litteris die vigesima q u a r t a ianuarii h u i u s a n n i millesimi nongentesimi vigesimi datis, Nobis declaravit p a r a t u m se esse, si Apostolicae
Sedi placeret, memoratis privilegiis sese abdicare, illud t a m e n a d d e n s
gratum sibi fore, ad dimissae cathedralitatis dignitatis m e m o r i a m retin e n d a m , ut Belmontense Monasterium in propriam v e r a m q u e Benedictini Ordinis Abbatiam erigeretur.
Nos autem, d e p r e h e n d e n t e s Abbatis m e m o r a t a e Congregationis
Praesidis consilium iustis innixum causis, preces ab eodem exhibitas
a d m i t t e n d a s decrevimus a t q u e admisimus.
Hisce itaque Apostolicis sub p l u m b o Litteris, dimissionem praefati
privilegii cathedralitatis et capituli, praedictae ecclesiae monasticae et
religiosorum domui iam concessi, acceptam h a b e m u s , simulque vero Benedictinum Belmontense Monasterium in veram, p r o p r i a m a t q u e independentem, iuxta preces, Abbatiam erigimus et constituimus, sicut ceterae
omnes Anglo-Benedictinae Abbatiae, cum universis iuribus, privilegiis
et obligationibus, quae ad eas, iuxta canonicas leges et constitutiones a
Sancta Sede a d p r o b a t a s , ac memorati Ordinis, pertinent, cum familia
insuper sui iuris, sub Abbate ab eadem familia ad n o r m a m Constitutionum dictae Congregationis eligendo.
Noscentes insuper q u a e et q u a n t a B e n e d i c i m u s Ordo, iam a tempore
Magni Gregorii, Decessoris Nostri, de Ecclesia et de religione in Anglia
sit meritus, simulque recogitantes hodiernam ipsam renunciationem
nonnisi h a c m e n t e peractam esse, scilicet ad m a i u s Ecclesiae b o n u m
a s s e q u e n d u m , declaramus Apostolicam Sedem tot Benedictini Ordinis
p r o m e r i t o r u m n u n q u a m oblituram, atque in tot beneficiorum memoriam,
q u a n t u m h u m a n a p e r m i t t a n t adiuncta, libenter c u r a t u r a m , n e u n q u a m
desit inter Angliae Praesules u n u s ex sancti Benedicti alumnis, qui
aliquam regendam suscipiat dioecesim, e a m q u e , ut per elapsa t e m p o r a ,
scientia ac virtute illustret.

Acta Benedicti

PP.

267

XV

P r a e s e n t e s a u t e m Litteras et in eis contenta q u a e c u m q u e , etiam ex


eo q u o d quilibet q u o r u m interest, vel interesse p r a e s u m a n t , auditi n o n
fuerint, ac praemissis non consenserint, etiam si expressa, specifica et
individua mentione digni sint, nullo u n q u a m tempore de subreptionis,
vel obreptionis, a u t nullitatis vitio seu intentionis Nostrae, vel quolibet
alio, licet substantiali et inexcogitato defectu notari, impugnari, vel in
controversiam vocari posse, sed eas, t a m q u a m ex certa scientia ac potestatis plenitudine factas et e m a n a t a s , perpetuo validas exsistere et fore,
suosque plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, a t q u e ab omnib u s ad q u o s spectat inviolabiliter observari debere, et si secus s u p e r h i s
a q u o c u m q u e , quavis auctoritate, scienter, vel ignoranter contigerit
attentari, irritum p r o r s u s et inane esse et fore volumus et d e c e r n i m u s .
Non obstantibus, q u a t e n u s opus sit, regulis in synodalibus, provincialibus, generalibus universalibusque conciliis editis, specialibus, vel
generalibus Constitutionibus et ordinationibus Apostolicis, et quibusvis
aliis R o m a n o r u m Pontificum praedecessorum Nostrorum dispositionibus,
ceterisque contrariis q u i b u s c u m q u e .
Volumus a u t e m ut h a r u m Litterarum t r a n s u m p t i s , etiam impressis,
m a n u t a m e n alicuius notarii publici subscriptis, ac sigillo alicuius in
ecclesiastica dignitate constituti munitis, adhibeatur eadem p r o r s u s fides,
in iudicio et extra illud, q u a e eisdem praesentibus litteris adhiberetur,
si originaliter forent exhibitae, vel ostensae.
Nemini ergo liceat q u a e hisce Litteris Nostris s t a t u t a sunt infringere
vel eis a u s u temerario contraire.
Si quis autem hoc a t t e n t a r e praesumpserit, indignationem Omnipotentis Dei ac b e a t o r u m Petri et Pauli, Apostolorum Eius, se noverit
incursurum.
Datum R o m a e a p u d sanctum P e t r u m , a n n o Domini millesimo
nongentesimo vigesimo, die vigesima prima mensis martii, Pontificatus
Nostri a n n o sexto.
C.

CARD. DE LAI

Episcopus Sabinensis
Secret. S. Congr. Consistorialis.

P . CARD. G A S P A R R I
a Secretis Status.

Iulius Campori, Protonotarius Apostolicus.


R a p h a e l Virili, Protonotarius Apostolicus.
Loco ffr plumbi
Reg. in Can. Ap., vol. XX, n. 22.

268

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Ii
MOHILOVIENSIS
DIVISIONIS ET ERECTIONIS NOVI VICARIATUS APOSTOLICI DE FINLANDIA

BENEDICTUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Inter alias supremi Pastoris sollicitudines, ea semper fuit, ut dioeceses nimis amplae pro aptiori a n i m a r u m c u r a et administratione dividerentur, praesertim q u u m vel ipsa t e m p o r u m locorumve adiuncta id suadere, a u t postulare viderentur.
Q u u m vero ad consulendum utiliori ecclesiastico regimini Finlandiae
regionis, quae u s q u e n u n c ad Archidioecesim Mohiloviensem pertinuit,
expediat maxime, et t e m p o r a modo permittant, ut h a e c regio a praedicta Archidioecesi seiungatur ; Nos, o m n i b u s m a t u r e perpensis, habitis
secundis suffragiis venerabilium fratrum Achillis Ratti, archiepiscopi
titularis Naupactensis, Nuncii Apostolici in Polonia, a t q u e hodierni
Metropolitae Mohiloviensis, nec n o n de consulto Sacrae Congregationis
Consistorialis, m e m o r a t u m territorium Finlandicum per p r a e s e n t e s litteras ab archidioecesi Mohiloviensi Apostolica auctoritate s e p a r a m u s
et in n o v u m distinctum Vicariatum Apostolicum erigimus, de Finlandia
n u n c u p a n d u m , qui Sacrae Congregationi de P r o p a g a n d a Fide plane
subiicietur.
P r a e s e n t e s autem Litteras et in eis contenta q u a e c u m q u e , etiam ex
eo q u o d quilibet q u o r u m interest, vel s u a interesse p r a e s u m a n t , auditi
n o n fuerint, ac praemissis n o n consenserint, etiam si expressa, specifica
et individua mentione digni sint, nullo u m q u a m tempore de subreptionis
a u t obreptionis, vel nullitatis vitio, seu intentionis Nostrae, vel quolibet
alio, licet substantiali et inexcogitato defectu notari, impugnari, vel in
controversiam vocari posse, sed eas, t a m q u a m ex certa scientia ac potestatis plenitudine factas et em a n a t a s , perpetuo validas exsistere et fore,
suosque plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, a t q u e ab omnib u s ad quos spectat inviolabiliter observari d e b e r e ; et si secus super
his a q u o c u m q u e , quavis auctoritate, scienter, vel ignoranter contigerit
attentari, irritum p r o r s u s et inane esse et fore v o l u m u s ac decernimus.

269

Acta Benedicti PP. XV

Non obstantibus, q u a t e n u s o p u s sit, regulis in synodalibus, provincialibus, generalibus, universalibusque conciliis editis, specialibus vel
generalibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis, et quibusvis
aliis R o m a n o r u m Pontificum praedecessorum Nostrorum dispositionibus,
ceterisque contrariis q u i b u s c u m q u e .
Volumus a u t e m ut h a r u m Litterarum t r a n s u m p t i s , etiam impressis,
m a n u t a m e n alicuius notarii publici subscriptis, ac sigillo alicuius in
ecclesiastica dignitate constituti munitis, a d h i b e a t u r eadem p r o r s u s fides
in iudicio et extra illud, q u a e eisdem p r a e s e n t i b u s litteris adhiberetur,
si originaliter forent exhibitae, vel ostensae.
Nemini ergo liceat q u a e hisce Litteris Nostris statuta sunt infringere
vel eis ausu temerario contraire.
Si quis autem hoc a t t e n t a r e praesumpserit, indignationem Omnipotentis Dei ac B e a t o r u m Petri et Pauli, Apostolorum Eius, se noverit
incursurum.
D a t u m R o m a e a p u d sanctum P e t r u m , anno Domini millesimo n o n nongentesimo vigesimo, die octava mensis iunii, Pontificatus Nostri
a n n o sexto.
O.

CARD.

S. B.

E.

CAGIANO

CARD. DE

Episcopus

Cancellarius.
S.

Raphal
Lodovicus
Loco

C.

plumbi

Reg. in Cane. Ap., vol. XX, n. 38.

Virili,

C.

LAI

Sabinensis

Consistorialis

Secretarius.

Protonotarius Apostolicus.

Schller,

Protonotarius

Apostolicus.

270

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

III
SAMOGITIENSIS ET R I G E N S I S
DE FINIUM DIOECESANORUM COMMUTATIONE

BENEDICTUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Maxime interest dioecesum fines c u m s t a t u u m civilium finibus coincidere, ut fideles cum suis Ordinariis expeditius et absque ulla difficultate communicare valeant.
Q u u m autem, post n o v a m politicam constitutionem s t a t u u m Lituaniae et Latviae seu Lettoniae, acciderit ut p a r s praecipua provinciae
civilis Curlandiae, q u a e ad E p i s c o p a t u m Samogitiensem et ad aliam
rempublicam h u c u s q u e pertinebat, inclusa manserit intra fines reipublicae Lettoniae, rogavit civile h u i u s Reipublicae g u b e r n i u m ut haec
Curlandiae p a r s a b s t r a h e r e t u r a dioecesi Samogitiensi, et uniretur dioecesi Rigensi, n u p e r in Lettonia restituta.
Q u u m vero h u i c postulationi accesserit favorabile v o t u m venerabilium fratrum Nostrorum Francisci Karevi, hodierni episcopi Samogitiensis, a t q u e Achillis Ratti, archiepiscopi titularis Naupactensis et
Nuntii Apostolici in Polonia, Nos, re m a t u r e considerata, oblatis precibus
a n n u e n d u m censuimus.
Q u a m o b r e m per praesentes Litteras apostolica auctoritate statuimus,
ut, quae p a r s territorii Curlandiae ad s t a t u m Lettoniae seti Latviae
adscripta est, a dioecesi Samogitiensi separetur ac dioecesi Rigensi perp e t u o et in o m n i b u s u n i a t u r .
P r a e s e n t e s a u t e m Litteras et in eis contenta q u a e c u m q u e , etiam ex
eo q u o d quilibet q u o r u m interest, vel s u a interesse p r a e s u m a n t auditi
n o n fuerint, ac praemissis non consenserint, etiam si expressa, specifica
et individua mentione digni sint, nullo u n q u a m t e m p o r e de subreptionis,
vel obreptionis, a u t nullitatis vitio, seu intentionis Nostrae, vel quolibet
alio, licet substantiali et inexcogitato defectu notari, impugnari, vel in
controversiam vocari posse, sed eas, t a m q u a m ex certa scientia ac
potestatis plenitudine factas et e m a n a t a s , perpetuo validas exsistere et
fore, s u o s q u e plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, atque ab

271

Acta Benedicti PP. XV

o m n i b u s ad quos spectat inviolabiliter observari debere ; et si secus


s u p e r h i s a q u o c u m q u e , quavis auctoritate, scienter, vel ignoranter contigerit attentari, irritum p r o r s u s et i n a n e esse et fore v o l u m u s ac decernimus.
Hisce itaque ut s u p r a constitutis, ad eadem omnia exsecutioni
m a n d a n d a , d e p u t a m u s dilectum filium A n t o n i u m Springovicz, electum
episcopum Rigensem, eidem tribuentes necessarias et o p p o r t u n a s facult a t e s etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur quemlibet in ecclesiastica dignitate constitutum, imposito praeterea eidem onere mittendi
infra sex menses, a data praesentium litterarum computandos, ad Sacram
Congregationem Consistorialem authenticum exemplar peractae exsecutionis.
Non obstantibus, q u a t e n u s opus sit, regulis in synodalibus, provincialibus, generalibus universalibusque conciliis editis, specialibus, vel
generalibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis et quibusvis
aliis R o m a n o r u m Pontificum praedecessorum Nostrorum dispositionibus,
ceterisque contrariis q u i b u s c u m q u e .
Volumus a u t e m ut h a r u m Litterarum t r a n s u m p t i s , etiam impressis,
m a n u t a m e n alicuius Notarii publici subscriptis et alicuius in ecclesiastica dignitate constituti munitis, adhibeatur eadem p r o r s u s fides, in
iudicio et extra illud, q u a e eisdem praesentibus litteris adhiberetur, si
originalster forent exhibitae, vel ostensae.
Nemini ergo liceat q u a e hisce Litteris Nostris s t a t u t a sunt infringere,
vel eis a u s u temerario contraire.
Si quis a u t e m hoc a t t e n t a r e praesumpserit, indignationem Omnipotentis Dei ac b e a t o r u m Petri et Pauli, Apostolorum Eius, se noverit
incursurum.
D a t u m R o m a e a p u d sanctum
nongentesimo vigesimo, die n o n a
a n n o sexto.

P e t r u m , a n n o Domini millesimo
mensis iunii, Pontificatus Nostri

O . CARD. C A G I A N O

S. B. E. Cancellarius.

CARD. DE LAI

Episcopus
S.

Raphal
Ludovicus
Loco

C.

plumbi.

Beg. in Cane. Ap., vol. XX, n. 89.

Virili,

C.

Protonotarius

Schller,

Sabinensis

Consistorialis Secretarius.

Apostolicus.

Protonotarius

Apostolicus.

272

Acia

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

LITTERAE APOSTOLICAE
I
VENERABILIBUS

DEI F A M U L I S

EORUM, VULGO

DB

CAROLO L W A N G A , M A T T H I A E M U R U M B A E T S O C I I S

UGANDA , MARTYRIBUS, BEATORUM HONORES DECER-

NUNTUR.

BENEDICTUS P P . XV
Ad perpetuam rei memoriam. In Africam quisnam christianam
fidem p r i m u s invexerit, disceptatur a d h u c ; constat t a m e n , inde ab a e v o
apostolico religionem ibidem eftloruisse ac viguisse, et, quam p u r a m
Christifideles Afri vitam agerent, Tertullianus ita describit, ut legentium
animos vehementer commoveat. Quae quidem regio nulli cedere videtur
inlustrium virorum m a r t y r u m q u e copia. Ex his vero m a r t y r e s Scillitanos
commemorare placet, qui Carthagine, Publio Vigellio S a t u r n i n o proconsule, s a n g u i n e m pro Christo profuderunt; e conscriptis a u t e m iudicii
quaestionibus, q u a e hodie q u o q u e feliciter exstant, colligitur q u a constantia, q u a m generosa animi simplicitate proconsuli responderint fidemque s u a m professi sint. Recolere item libet P o t a m i e n a s , P e r p e t u a s , Flicittes, Cyprianos et multos fratres martyres , quos Acta generatim
p e r c e n s e n t ; Uticenses praeterea, nomine etiam Massae Gandidae idcirco
n u n c u p a t o s , a u t quod calce viva obruti sint, ut h y m n o XIII e n a r r a t Aurelius P r u d e n t i u s , a u t ob causae fulgorem, uti A u g u s t i n u s opinari videtur.
H a u d ita multo post, primo haeretici, deinde Vandali, postremo m a h u m e tani Africam christianam adeo v a s t a r u n t atque everterunt, ut, q u a e tot
nclitos heroas Christo pepererat, q u a e sedibus episcopalibus plus trecentis gloriabatur et Concilia t a m multa fidei disciplinaeque t u e n d a e congregaverat, ea, christiano sensu deleto, paene o m n e m gradatim exuerit
h u m a n i t a t e m et ad b a r b a r i a m desciverit. Recentiore t a m e n aetate, quema d m o d u m n o n defuerunt q u i , scientiae cupiditate incensi, interiores
explorare regiones ausi sint, ita, nec minore sane studio, Missionales, spiritibus plene imbuti q u i b u s Apostoli a n i m a b a n t u r , nullis armis nisi Cruce
instructi, nulla arte nisi invicta in Deum fide confisi, in abditos illos tractus pervaserunt. Eos inter evangelicae sapientiae praecones, honorificehtissimum sane obtinent locum Missionarii Africae, qui, Patres q u o q u e
Albi vulgo nuncupati, conditorem p a t r e m q u e legiferum h a b u e r u n t fel. rec.
Carolum Martialem Lavigerie, p r i m u m restitutae Carthaginiensis Sedis
Archiepiscopum et S.R.E. Cardinalem. Quibus, in ipsis Instituti sui primor-

Acta

Benedicti

PP.

XV

diis, id auspicato contigit, ut, Vicariatu Nili Superioris sibi ab Apostolica


Sede commisso, a n n o MDCCCLXXVIII in Ugandae regnum, in media Africa
situm, ingrederentur, ubi, octavo post a n n o , nigritae duo et viginti, q u o r u m plerique a d h u c adulescentes, t a m admirabile m a r t y r i u m fecerunt, ut
merito dici queat, eos n o n modo priscis Africae christianae heroibus aemulatos esse, sed etiam, duplici pudoris et religionis martyrio, suavissimam
beatae Agnetis m e m o r i a m revocasse. Sed r e m praestat ordine exponere,
et eventus n a r r a t i o n e delibare, qui Ecclesiae Christi gloriam, e a n d e m q u e
ob r e r u m condiciones n o v a m ac splendidam, peperere. Cum igitur Missionales, q u o s m e m o r a v i m u s , stationem Sanctae Mariae de R u b a g a constituassent et rex Ugandae Mtesa christianae fidei p r o v e h e n d a e m i n i m e
refragaretur, is a n i m o r u m ardor excitatus est, tot centena catechumen o r u m se divini verbi satoribus i n s t i t u e n d o s tradiderunt, ut laetam tota
illa regio u b e r r i m o r u m fructuum spem atque exspectationem de se cottimo veret. Verumtamen, paulo post, rex Mtesa, m a h u m e t a n i s impulsoribus, qui, si christiana religio plus valuisset, m e t u e b a n t ne quid merc a t u r a servorum detrimenti caperet, q u a m libere agere consueverant,
c o m m u t a t a sensim voluntate atque opinione, id animo denique intendit,
ut fidei propagatione vi quoque illata, si o p u s esset, Obsistere! Qua
rerum condicione p r u d e n t e r perpensa, missionales interim cessere loco;
sed cum, brevi post, rex vita functus esset, Muanga eius filius, quo familiari ac benevolo u t e b a n t u r , vix regno potitus, iis institit, ut in urbem
principem regrederentur. Idem vero, cum reversos benigne excepisset,
palam spopondit, q u a n d o q u i d e m in patris locum, Deo christianorum
precibus conciliato, suffectus erat, fore ut n o n modo ex hisce optimos
ad se arcesseret a t q u e ad regni dignitates eveheret, sed etiam ethnicos
o m n e s imperio suo obnoxios ad religionem amplectendam ipsemet inci
taret. Iussit sane complures ex christianis vel catechumenis in regia
aula circumsistere, et quidem n o n sine s u a ipsius u t i l i t a t e ; cum enim
optimates, rebus novis adversi, de rege interimendo clam decrevissent,
nonnulli ex christianis aulicis, re cognita, Muanga occulte m o n u e r u n t ut
sibi caveret, a d d i d e r u n t q u e , posse ipsum, cum christianis omnibus, tum
h o m i n i b u s qui in e o r u m dicione essent, idest d u o b u s a r m a t o r u m millibus, plene confidere. P r i m u s interea regis administer, idemque p r a e cipuus coniurationis auctor, etsi veniam sibi sociisque a Muanga impetravit, vehementiore tamen, q u a m antea, odio in christianos exarsit;
quid, q u o d audivit, se magistratu destituendum, et in sui locum I o s e p h u m
Mkasa, christianum, s u b r o g a t u m iri? Itaque, o m n e s n a n c t u s occasiones,
i n s u s u r r a r e ille regi, qui Christi religionem p r o f i t e a n t u r , eos capitales
hostes h a b e n d o s esse; fidem regi utique servaturos, donec parvo essent

Acta

Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

n u m e r o ; at, si q u a n d o ceteris n u m e r o praestitissent, eum de medio


s u b l a t u r o s ut aliquem e suis ad regiam dignitatem proveherent. Sed
alia h u c accessit, eaque potior, invidiae caussa, q u a rex Muanga ad
christianos insectandos impelleretur ; cum enim, detestabili m a h u m e t a norum opera, vitiis contra n a t u r a m indulgere coepisset, q u o d c o n a t u s
o m n i contentione est, id n u n q u a m consequi potuit, ut christiani ex aula
regia pueri morem sibi gererent. Ita, q u o d religioni in honorem verti
debuit, facessivit religioni periculum. V e n t u m denique est ad caedes, et
Muanga primo administro denuntiavit, velle se o m n i b u s qui o r a r e n t
mortem inferri : q u a p u l c h e r r i m a verborum figura nostri d e s i g n a b a n t u r .
Quot h a c in persecutione hostiae Deo gratae immolatae sint, h a u d satis
c o n s t a t ; inlustre vero prae ceteris fecere martyrium, uti a n t e diximus,
nigritae duo et viginti, quos, p r o mortis genere, in duo agmina distinguere iuvat: alterum eorum, n u m e r o tredecim, qui vivi combusti; alterum
eorum, n u m e r o novem, qui vario suppliciorum genere interempti sunt.
E priore agmine, aulici seu pueri regii fere omnes, s u n t Carolus Lwanga,
Mbaga Tuzind, B r u n o Sron Kuma, Iacobus Buzabaliao, Kizito, A m b r o sius Kibuka, Mgagga, Gyavira, Aehilles Kiwanuka, A d u l p h u s Ludigo
Mkasa, Mukasa Kiriwanvu, Anatolius Kiriggwajjo, Lucas B a n a b a k i n t u . Carolus Lwanga, in oppido Bulimu ortus et die xv mensis novembris
a n n o MDCCCLXXXV baptismo ablutus, ob egregias animi laudes omnium
admirationem ac benevolentiam sibi conciliavit; q u e m Muanga ipse
magni habebat, quod m u n e r a a se commissa perdiligenter expleret.
Cum a u t e m pueris regiis praeesset, eos ad fidem et castitatem servandam,
contemptis impii atque impudici regis illecebris, confirmavit; vinculis
constrictus, catechumenos quoque, ut in religionis studio perseverarent,
palam h o r t a t u s est et ad supplicii locum admirabili animi fortitudine
contendit, cum a n n u m ageret vicesimum. - Mbaga Tuzind, puer regius,
filius Mkadjanga, praecipui et crudelissimi ex carnificibus, a d h u c catec h u m e n u s cum persecutio exarsit, a Carolo Lwanga paulo ante commun e m condemnationem baptismo ablutus est. Quem pater cum q u o q u o
pacto a morte eripere vellet, iterum iterumque deprecatus est, ut religionem catholicam eiuraret, a u t saltem se abdi p a t e r e t u r et promitteret se
o r a r e desiturum. Verum m a g n a n i m u s adulescens respondit, se c a u s s a m
mortis suae nosse et probare, regis a u t e m i r a m in patrem conflare nolle :
rogavit, ne sibi parceretur. T u n c Mkadjanga, ut filium, vix a n n o r u m
sedecim, ignis cruciatibus subduceret, u n i ex minoribus carnificibus
imperavit, ut caput eius fuste percuteret et exanime corpus igni trad e n d u m cum aliis componeret. - B r u n o Sron Kuma, in pago Mbal
natus et die xv mensis novembris a n n o MDCCCLXXXV baptizatus, e fra-

Acta

Benedicti

PP.

XV

275

tris sui contubernio discessit, q u o d hic acatholicam sectam sequeretur.


Regi Mtesa famulatus, p o s t q u a m Muanga patri successit, officium abdi
cavit ut stipendia mereret. Cum christianis aulicis comprehensus, sex et
viginti a n n o s n a t u s , verbo a t q u e exemplo gloriosi certaminis socios roboravit. - Iacobus Buzabaliao, die xv mensis novembris a n n o MDCCCLXXXV
baptismi aquis ablutus, singulari religionis provehendae studio incensus,
alios, i p s u m q u e Muanga, n o n d u m in paterno solio collocatum, ad Christi
fidem a m p l e x a n d a m allicere atque excitare omni ope nisus est ; id ipsum
rex fortissimo iuveni exprobravit, cum eum, viginti a n n o s n a t u m , occidi
iussit. - Kizito, candidula anima, ceteris iunior, utpote qui aetatis suae
a n n o tertio decimo m a r t y r i u m fecerit, filius u n i u s e regni proceribus et
innocentia ac firmitate animi praeclarus, paulo ante q u a m in vincula coniectus est, a Carolo Lwanga b a p t i s m u m accepit. Fortissimum p u e r u m libidinosus rex, acrius q u a m ceteros, frustra ad se pellexit. Quosdam vero
christianos, q u o d fugam ceperant, Kizito ita obiurgavit, ut ii se regi
Muanga, metu deposito, stiterint; et cum in eo esset ut ad supplicium
duceretur, sociis, ne quis animo deficeret, auctor fuit ut coniunctis inter
se m a n i b u s omnes simul procederent. - Ambrosius Kibuka, ipse q u o q u e
ex aulicis, die xvir mensis novembris a n n o MDCCCLXXXV baptismo tinctus,
, fidem ardenter constanterque retinuit ad atrocissimam u s q u e necem,
q u a m p r o Christo oppetiit a n n o s n a t u s duodeviginti. - Mgagga, puer
regius, a d h u c catechumenus, regi obscena suadenti fortiter restitit, et,
se christianum professus, cum aliis in carcerem coniectus est: a n t e quam
detineretur, a Carolo Lwanga b a p t i s m u m accepit, et, h a u d secus ac ceteri,
m a r t y r i u m tranquillo a n i m o fecit, a n n o aetatis suae sexto decimo. - Gyavira, ex iisdem aulicis, pulcher adspectu, a rege Muanga diligebatur, qui
t a m e n nequiquam e u m ad explendam secum libidinem illexit. Catechumen u s a d h u c cum, post fidei professionem, a Muanga morte d a m n a t u s est,
noctu a Carolo Lwanga baptismo tinctus et cum ceteris ad supplicii locum,
a n n o s n a t u s septemdecim, a carnificibus d e d u c t u s est.- A chilles Kiwanuka,
puer regius, Mitiyanae n a t u s , die xvii mensis n o v e m b r i s a n n o MDCCCLXXXV
baptizatus est. P o s t q u a m firmo animo fidem s u a m coram rege confessus
est, cum sociis catena vinctus et in carcerem contrusus, denuo asseveravit
se n u n q u a m a catholica religione desciturum et ad ultimum supplicium
progressus strenue est, a n n o aetatis suae decimo septimo. - Adulphus
Ludigo Mkasa, aulicus, m o r u m integritate itemque assiduitate patientiaque
l a b o r u m enituit. Baptismo die XVII mensis novembris anno MDCCCLXXXV
suscepto, catholicam fidem, cum sancte retinuit, t u m constanter cum
ceteris professus est ad mortem usque, q u a m , a n n o s n a t u s q u i n q u e ac
viginti, pro Christo pertulit. - Mukasa Kiriwanu, p u e r regius cibariis in

276

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

aula partiendis, cum carnifices Carolum L w a n g a eiusque socios ad collem


Namugongo perducerent, rogatus n u m christianus esset, affirmavit, e,t
cum aliis ad supplicium r a p t u s est. C a t e c h u m e n u s n o n d u m b a p t i s m u m
fluminis adeptus, baptismo sanguinis, a n n o s duodeviginti n a t u s , aetern a m gloriam consecutus est. - Anatolius Kiriggwajjo, regius puer, die x v n
mensis novembris a n n o MDCCCLXXXV b a p t i s m o ablutus, christianae vitae
praecepta ea animi firmitate retinuit, ut oblatam sibi a rege dignitatem,
q u a e a e t e r n a e saluti aliquid detrimenti afferre posse videbatur, sine cunctatione respuerit. Catholicam vero fidem cum ceteris aperte professus,
c o m m u n e m cum iisdem mortem oppetiit sexto decimo aetatis a n n o . P o s t r e m u m ex hoc agmine recensemus Lucam B a n a b a k i n t u , qui, in
pago Ntlomo n a t u s , optimati cuidam, Mukwenda nomine, perdiligenter
famulabatur. Die x x v n i mensis maii a n n o MDCCCLXXXI, cum baptismo
et confirmatione d o n a t u s est, t u m ad s a c r a m synaxim p r i m u m accessit:
quo faustissimo ex die, integritate m o r u m p r a e c e p t o r u m q u e observatione
ceteris in exemplum praeluxit, et nihil h a b u i t antiquius q u a m ut de
divinis r e b u s cum amicis colloqueretur. Is, cum mortem facile effugere
posset, maluit, ad necem conquisitus, se domino sistere, a quo homin i b u s a rege missis traditus est. In carcerem detrusus, laetissimo ibi
animo degit, donec cum ceteris, tricesimum agens a n n u m , pro Christo
vitam profudit. - Hi omnes, quos n o m i n a v i m u s , die III mensis iunii
a n n o MDCCCLXXXVI, orto iam sole, ad collem Namugongo feruntur. Quo
cum pervenissent, m a n i b u s post tergum devinctis pedibusque colligatis,
crate u n u s q u i s q u e e o r u m involvitur a r u n d i n i b u s t e x t a ; rogus struitur,
in q u e m fasces eiusmodi h u m a n i i m p o n u n t u r . Admoto pedibus igni, ut
grex ille i m m o l a t o r u m tener lentius ac diutius torqueretur, crepitare
flamma, quae sanctis corporibus a l e r e t u r ; e rogo m u r m u r a p r e c u m in
aera diffundi et pro vi cruciatuum crebrescere; mirari carnifices, n o n
questura, n o n gemitum a morientibus fieri, q u o r u m similes a d h u c nullos
sibi videre contigisset. Sic castissimos fortissimosque heroas ignis u n u s
o m n e s simul consumpsit, una patria simul o m n e s caelestibus sedibus
excepit. In altero n o v e m nigritarum agmine n u m e r a n t u r venerabiles
Dei servi Matthias Kalemba Murumba, A t h a n a s i u s Badzekuketta, Pontian u s Ngondw, Gonzaga Gonza, A n d r e a s Kagwa, No Mawgalli, Iosephus
Mkasa Balikuddemb, Ioannes Maria Muzi (Iamari), Dionysius Sebuggwao, - Matthias Kalemba Murumba q u i n q u a g e s i m u m agebat a n n u m
cum martyrium fecit. Ad m u n u s iudicis delectus, cum ex mahumetana.
ac protestantica secta ad catholicam religionem transiisset, b a p t i s m o
die x x v n i mensis maii a n n o MDCCCLXXXI suscepto, v e n t u s ne cui, iure
dicendo, iniuriam inferret, se officio abdicavit. Modestia ac lenitate animi

Acta

Benedicti

PP.

XV

277

praeditus, religionis p r o p a g a n d a e studio sic erat incensus, ut n o n modo


liberos suos ad sancte vivendum i n s t i t u e n t , sed q u o s c u m q u e potuit,
christianam doctrinam docuerit. P r i m u s regis administer, coram q u o
p r o d u c t u s est, gravissimo homini, fidem animose professo, iussit m a n u s
pedesque praecidi, et carnis fragmenta e tergo evelli, ante oculos eius
a d u r e n d a . Garnifices igitur in collem incultum ac desertum, ne a spectat o r i b u s in atrocissimo officio fungendo p e r t u r b a r e n t u r , venerabilem Dei
famulum, alacrem laetitiaque gestientem, a b d u c u n t ; iussa ad u n g u e m
perficiunt; ut inclitus martyr diutius cruciaretur, ea arte sanguinem ex
a r t u b u s fluentem corcent, ut, triduo post, servi quidam, illuc ad r e d d e n d a s arundines countes, languidam ac remissam vocem audierint
Matthiae aquae h a u s t u m poscentis: q u e m cum t a m foede detruncat u m conspexissent, ferriti inde aufugiunt et Christi morientis imitatorem omni destitutum solacio relinquunt. - Athanasius Badzekuketta,
inter regiae d o m u s adulescentes adlectus et die x VII mensis novembris
a n n o MDCCCLXXXV baptismo ablutus, perdiligenter Dei Ecclesiaeque praecepta exsequebatur. i t a vero martyrii desiderio flagrabat, ut carnifices,
a quibus ad statum locum cum aliis perducebatur, impense rogaverit
ut se ilico caederent. I t a q u e s t r e n u u s adulescens, die xxvi m e n s i s
maii a n n o MDCCCLXXXVI, aetatis suae duodevicesimo, iteratis ictibus
dilaniatus est. - P o n t i a n u s Ngondw, in vico Bulimu ortus et regis Mtesa
aulicus, Muanga in h u i u s locum suffecto, stipendia meruit et, catechum e n u s a d h u c , christianis spiritibus adeo a n i m a t u s apparuit, ut a s p e r u m
ac m o r o s u m ingenium, sui victor, commutaverit. Persecutione a u t e m
instante, b a p t i s m u m die xviu mensis novembris a n n o MDCCCLXXXV suscep i t : quare, h a u d ita multo post, in carcerem cum aliis coniectus est.
C u m vero carnifex Mkadjanga, a quo, supplicio m u l c t a n d u s , ad collem
Namugongo ducebatur, eum in itinere iterato rogasset n u m christianam
religionem sectaretur, bis affirmantem, bis lancea confodit, abscissumque eius c a p u t in viam proiecit, die xxvi mensis maii anno MDCCCLXXXVI. Gonzaga Gonza, regius puer, die XVII mensis novembris a n n o MDCCCLXXXV
baptizatus, religionis officia sedulo explevit et caritatis virtute praecipue
enituit. Qui cum ad supplicii locum progrederetur et compedibus, q u a e
distrahi nequiverant, impediretur, q u o m i n u s pleno gradu incederet, a
carnificibus iterum i t e r u m q u e lancea t r a i e c t u s , martyrium fecit, die
XXVII mensis maii a n n o MDCCCLXXXVI, aetatis suae duodevicesimo. Andreas Kagwa, in oppido n y o r o n a t u s et Munga cum principe t u m
rege u s u s familiarissimo, die xxx mensis aprilis a n n o MDCCCLXXXII baptismi, confirmationis et Eucharistiae s a c r a m e n t a percepit. Ob egregias
animi l a u d e s o m n i b u s c a r u s , n o n modo q u o t q u o t se adibant, ad chri-

278

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

stianam sapientiam informabat, sed etiam, cum olim pestis regionem


invasisset, o m n i b u s o m n i a factus, singulari infirmos caritate complexus
est, satis multos, aquis baptismi ablutos, Christo peperit et vita functos
sepultura aftecit. Cum vero p r i m u s regis administer molestissime ferret,
liberos suos ab eo christiana imbui doctrina, rege t a n d e m consentiente,
eum comprehendi et occidi iussit, addens, se n o n a n t e c e n a t u r u m q u a m
carnifex praecisam Andreae demortui m a n u m ad se attulisset. Ita, die
XXVI mensis maii a n n o MDCCCLXXXVI, aetatis suae tricesimo, venerabilis
Dei famulus ad caelestia gaudia, martyrio facto, convolavi!. - No
Mawgalli, proceris Mukwenda famulus vasis escariis conficiendis, virt u t u m christianarum laude m a g n o p e r e floruit Calendis n o v e m b r i b u s
anno MDCCCLXXXV baptismo ablutus, a b hominibus, q u o s rex Muanga ad
diripiendas Christifidelium domos circum miserat, lancea confossus, occubuit die XXXI mensis maii a n n o MDCCCLXXXVI, aetatis suae tricesimo. Iosephus Mkasa Balikuddemb, n a t u s in pago B u w a m a , ob spectatam
fidem a rege Mtesa delectus est, qui ei diu noctuque inserviret atque
aegrotanti mederetur. Eius filius Muanga, h a u d secus ac pater, venerabili Dei servo plenissime confidebat; q u a r e non m o d o eum o m n i b u s
aulae regiae famulis praefecit, sed voluit q u o q u e -ut se numeret, si quid
fecisset reprehensione dignum. Die xxx mensis aprilis a n n o MDCCCLXXXI
baptismo et confirmatione d o n a t u s est et p r i m u m ad s a c r a m synaxim
accessit, quam crebro deinde percepit. Animi suavitatem, caritatem religionisque studium p r a e se ferens, n o n modo iuvenes satis multos Christo
lucratus est, sed etiam pueris regiis ceterisque aulicis consilio, hortationibus institit, ut regis Muanga libidini ne obsequerentur. Quod cum
rex didicisset, coepit venerabilem Dei famulum aversari, donec, primi
administri, qui Iosepho invidebat, sollicitationibus e x p u g n a t u s , morte
eum plecti iussit. Iosephus, caelesti epulo recreatus, in locum Mengo
abducitur, ubi, p o s t q u a m denuntiavit, se regi et veniam dare et paenitentiam consulere, prima persecutionis victima, a carnifice, capite
abscisso, in ignem conficitur, die xv mensis novembris a n n o MDCCCLXXXV,
aetatis suae sexto et vicesimo. - Ioannes Maria Muzi (Iamari), in pago
Minziro n a t u s , t a n t a m prae se ferebat gravitatem ut cognomine Muzi,
idest senis, honestatus sit; prudentia q u o q u e , caritate, suavitate a n i m i ,
largitate in pauperes, a e g r o r u m amore insignis, pecuniam o p e r a m q u e
suam in captivos redimendos contulit, quos christiana fide imbuebat. Is
fertur u n o die universam catechesim didicisse ; baptismo a u t e m ablutus
est calendis novembribus a n n o MDCCCLXXXV et sacro chrismate periinit u s insequenti a n n o , die I I I mensis iunii. P o s t q u a m i o s e p h u s Mkasa,
amicissimus suus, i m m o l a t u s est, cum se a rege i n t e r e m p t u m iri intel-

Acta Benedicti

PP. XV

exisset, occultare se noluit, n e d u m fugam caperet; immo etiam, comit a n t e q u o d a m Kulugi, regi in conspectum se dedit, a quo, causa quadam interposita, p r i m u m administrum adire i u s s u s est. Fecit, etsi insidias
suspicabatur, quod religionis caussa pavere atque extim escere a se alienum putaret. P r i m u s vero regis administer eum in stagnum, q u o d
in praedio suo situm erat, proiici iussit die xxvii mensis ianuarii
a n n o MDCCCLXXXVII. - Dionysius Sebuggwao, in pago B u n o n o natus,,
puer regius, die XVII mensis novembris a n n o MDCCCLXXXV b a p t i s m u m
accepit m o r u m q u e integritate floruit. Quem cum rex Muanga rogasset
n u m duos ulicos christianae fidei r u d i m e n t a doceret, affirmantem,
lanceae ictu confodit, eiusque caput abscindi iussit. Ita Dionysius die
xxvi mensis maii a n n o MDCCCLXXXVI, aetatis suae sexto decimo, martyr
occubuit. Quisquis h o r u m o m n i u m Acta martyrum perlegerit, mirabitur profecto q u a sapientia, q u a m tranquilla animi constantia et quo>
fidei spiritu ii, cum regis, tum primi administri et carnificum percontationibus responderint, in iisque divinum Christi promissum dabitur
enim vobis in illa hora quid loquamini plane servatum a n i m a d v e r t e t .
Constat etiam, gloriosum Venerabilium Dei F a m u l o r u m martyrium signa
esse consecuta. Etenim n o n modo persecutores omnes tam misero mortis
genere interierunt, ut liqueat, iustissimas ab iis poenas, q u a e culpae
m i r a n d u m in m o d u m responderent, Deum repetere voluisse, sed etiam,
ilico post e o r u n d e m d u o r u m et viginti nigritarum supplicium, adeo anim o r u m ardor ad catholicam fidem amplectendam a u c t u s est, ut sit effuso
m a r t y r u m sanguini t r i b u e n d u m , testibus indigenis ipsis, quod, voluntatibus commutatis, latius in dies religio propagata sit a t q u e a d h u c propagetur. Et sane, post q u a t t u o r et triginta ab iis eventibus annos, p l u r a
centena millia c a t e c h u m e n o r u m et baptizatorum in ea regione numer a n t u r . Hisce vero de caussis factum est, ut de viginti duorum nigrit a r u m martyrio canonicae inquisitiones i n s t i t u e r e n t u r : q u i b u s rite
peractis, fel. rec. decessor Noster P i u s P p . X, die xiv mensis augusti
a n n o MCMXII, decretum signavit de introducenda Causa beatificationis seu declarationis martyrii venerabilium Dei famulorum Caroli
Lwanga, Matthiae M u r u m b a et Sociorum vulgo de Uganda . Postq u a m vero facultatem Nosmetipsi fecimus, die xix mensis decembris
anno MCMXVIII, ex q u a de martyrio et causa martyrii, itemque de signis seu
miraculis, disceptari iiceret, quamvis n o n d u m elapsi essent q u i n q u a g i n t a
anni a Venerabilium Servorum Dei nece, denique, cum in Congregatione
Generali, coram Nobis habita, o m n e s qui convenerant, cum Reverendissimi Cardinales S. Rituum Congregationi praepositi, t u m P a t r e s Consultores, sententiam quisque s u a m protulissent, Nos dominico die secundo-

280

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Quadragesimae, idest n o n o ac vicesimo mensis februarii, hoc a n n o , sollemniter decrevimus, constare de martyrio et causa martyrii venerabilium famulorum Dei Caroli Lwanga, Matthiae M u r u m b a et Sociorum.
Illud u n u m s u p e r e r a i ut iidem VV. F F . NN. et P a t r e s Consultores rogarentur, u t r u m tuto procedi posse censerent ad b e a t o r u m honores iisdem
venerabilibus Dei famulis decernendos. Quod fecit Venerabilis F r a t e r
Noster Cardinalis Vincentius Vannutelli, Episcopus Ostiensis et Praenestinus, Sacri Conlegii Decanus et Causae Relator, in generali conventu
c o r a m Nobis habito die tertio ac vicesimo mensis martii vertentis a n n i ;
o m n e s q u e cum Reverendissimi Cardinales tuendis Ritibus praepositi,
t u m qui a d e r a n t P a t r e s Consultores tuto procedi posse responderunt.
A t t a m e n in tanti momenti re Nostram aperire mentem distulimus, donec
impensis precibus a P a t r e l u m i n u m auxilium posceremus. Quod cum
interea fecissemus, t a n d e m die dominico in Albis, idest XT mensis aprilis,
sacris pientissime operati, accitis Reverendissimis Cardinalibus Antonio
Vico, Episcopo Portuensi et S. Rufinae, S. R i t u u m Congregationi P r a e fecto, et Vincentio Vannutelli, Episcopo Ostiensi et Praenestino, Sacri
Conlegii Decano et Causae Relatore, nec non Angelo Mariani, Fidei Promotore generali, et Alexandro Verde, S. Rituum Congregationis Secretario, sollemni decreto ediximus t u t o procedi posse ad venerabilium
servorum Dei Caroli Lwanga, Matthiae M u r u m b a et Sociorum Martyrum vulgo de U g a n d a sollemnem Beatificationem. Quae cum ita
sint, precibus permoti complurium Archiepiscoporum, Episcoporum et
religiosorum Ordinum, necnon totius Congregationis Missionariorum
Africae, auctoritate Nostra Apostolica, h a r u m Litterarum vi, concedimus
ut Venerabiles Dei F a m u l i Carolus Lwanga, Matthias M u r u m b a eorumq u e viginti Socii, Martyres, quos s u p r a singillatim e n u m e r a v i m u s , Beati
in posterum appellentur, e o r u m q u e lypsana seu reliquiae, n o n tamen
in sollemnibus supplicationibus deferendae, publicae venerationi propon a n t u r , a t q u e imagines radiis decorentur. Praeterea, eadem apostolica
Nostra auctoritate, concedimus, ut de illis recitetur Officium et Missa
singulis annis de Communi P l u r i m o r u m Martyrum cum Orationibus
propriis per Nos adprobatis, secundum rubricas Breviarii et Missalis
R o m a n i . H a n c vero Officii recitationem et Missae celebrationem fieri
d u m t a x a t concedimus in o m n i b u s et singulis domibus Missionariorum
Africae, qui vulgo Patres Albi n u n c u p a n t u r , et in o m n i b u s Praefecturis
et Vicariatibus Apostolicis eidem Congregationi commissis vel in poster u m committendis, ab omnibus Christifidelibus, qui H o r a s canonicas
recitare teneantur, et, quod ad Missam attinet, ab o m n i b u s sacerdotibus
c u m saecularibus tum regularibus ad tempia, in q u i b u s festum agitur,

Acta Benedicti

PP.

281

XV

confitentibus. Denique concedimus ut Sollemnia Beatificationis eorundem Venerabilium Dei F a m u l o r u m in domibus et Praefecturis et Vicariatibus s u p r a dictis, die per Ordinarios praefiniendo, peragi queant,
intra a n n u m p o s t q u a m e a d e m sollemnia in Basilica Vaticana celebrata
erunt. Non o b s t a n t i b u s Constitutionibus et Ordinationibus Apostolicis,
ac decretis de n o n cultu editis ceterisque contrariis quibuslibet. Volum u s a u t e m u t h a r u m Litterarum exemplis etiam impressis, d u m m o d o
m a n u Secretarii S. R i t u u m Congregationis subscripta sint et sigillo Praefecti munita, eadem p r o r s u s in disceptationibus etiam iudicialibus fides
habeatur, quae Nostrae voluntatis significatione hisce Litteris ostensis,
haberetur.
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m sub a n n u l o Piscatoris, die
vi mensis iunii a n n o MCMXX, Pontificatus Nostri sexto.

P.

CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

II
VENERABILES
EX

SERVAE

INSTITUTO

MARIA

LITUM

MARIA

PUELLARUM

CLOTILDES

SOCfAE, E

DEI

ANGELA

MONIALIBUS

HONORES

MAGDALENA

FONTAINE ET TRES EIUS SOCIAE,

CARITATIS SANCTI V I N C E N T I I A P A U L O , NECNON


A

SANCTO

U R S U L I N I S DE

FRANCISCO

BORGIA

VALENCIENNES,

AD

ET

DECEM E I U S

BEATORUM

CAE-

EVEHUNTUR.

B E N E D I C T U S P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei memoriam. Martyrum rigata s a n g u i n e vel ab
ipsis suis primordiis Ecclesia Dei, exhibere postea ad n o s t r a u s q u e tempora n u n q u a m destitit m i r a n d a exempla fortitudinis. Id evenit etiam in
immani illa impiaque seditione quae, saeculo x v m iam ad finem vergente, Galliam universam per nefas exagitavit, avitamque illius praenobilis regionis fidem penitus exstinguere molita est. Etenim, ea g r a s s a n t e
seditione, ad s e m p i t e r n u m Ecclesiae decus r e n o v a t a e quidem s u n t mart y r u m coronae et palmae, et sacrae Deo virgines, veterum fidei adsert o r u m facinora aemulatae, atrocissima q u a e q u e pro Christo pati i p s a m q u e
c r u e n t a m vitae iacturam facere n o n d u b i t a r u n t . - H a s inter, quindecim
accensentur Virgines, q u a r u m priores q u a t u o r ad Societatem pertinent
Puellarum a Caritate, n i m i r u m sorores Maria Magdalena F o n t a i n e , Maria
Francisca Lanel, Teresia F a n t o u et I o a n n a G r a r d ; undecim vero reliACTA., r o l . X I I , n. 7.

1-7-920.

20

282

A-ota Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

giosae ex Ordine s u n t Monialium Ursulinarum, eaeque nomen h a b e n t


Maria Clotildes a sancto Francisco Borgia, Maria Scholastica a sancto
Iacobo, A n n a osephina, Maria Ursula a sancto Bernardino, Maria Aloisia
a sancto Francisco Assisiensi, Maria L a u r e n t i n a a sancto Stanislao, Maria
Augustina a sacro Corde Iesu, Maria Natalia a sancto Aloisio, A n n a
Maria, Maria Francisca et Maria Cordula a sancto Dominico. H a r u m
primae q u a t u o r in civitate Gameracensi, alterae vero Valencenis in
catholicae fidei odium capitis damnatae^ alacri libentique animo supplicium perpessae sunt. Quamvis cum de m a r t y r i b u s agatur sola m o r s
sit in q u a residet heroicitas ideoque necessarium non sit vitam ante
actam inquirere , expedit t a m e n paucis verbis et s u m m a t i m quasi delib a r e vitam h a r u m christianarum heroidum, ut ex operibus fides e a r u m
agnoscatur. Quod attinet ad q u a t u o r Puellas a Caritate, illis id sane
obtigerat ex auspicato, ut Atrebatensi in u r b e eandem illam religiosam
d o m u m incolerent, q u a m in vivis a d h u c agentes et operantes s a n c t u s Vincentius a P a u l o et eius dilecta discipula vitaeque spiritualis filia Lodovica de Marillac erigendam curaverant. P i a e communitati praeerat Maria
Magdalena F o n t a i n e , quae, a d h u c adolescentula in Institutum Puellar u m Caritatis cooptata, eos fecerat in virtute progressus ut domui regendae fuerit praeposita, quo in m u n e r e singularem p r u d e n t i a m cum religiosa regularum observantia sociatam ostendisse constat. I m m i n e n t e
enim teterrima procella, sodales iuniores, magis periculo obnoxias, ad
proprias familias iussit r e m e a r e vel ad exteras nationes confugere ; ipsa
cum tribus probatis sororibus mansit Atrebati. H a e laborum et gloriosae
passionis sociae fuerunt Maria Francisca Lanel, Maria Teresa F a n t o u
et I o a n n a Grard, o m n e s in Gallia ortae et Instituti Caritatis benemerentissimae filiae, q u a e , n o n m i n u s a t q u e Antistita, t a m legiferi P a t r i s
Vincentii a Paulo, q u a m Ordinis confundatricis Lodovicae g e n u i n u m
n a t i v u m q u e h a u s e r a n t spiritum. Et sane, licet inter civiles t u m u l t u s et
pericula impendentia, nihil ipsae remisere de curis ac solatiis q u a e egenis a t q u e aegrotis adhibere consueverant, immo c o n s t a n t i u s et alacrius
inter o m n e g e n u s asperitates in hoc praecipuo ipsarum professionis
m u n e r e insistere perrexerunt. Monitae ut propriae saluti consulerent
a t q u e in tutiorem locum se reciperent, ne p a u p e r e s desererent, constanter r e c u s a r u n t : donec semel i t e r u m q u e id impositum eis fuit, quod
incolumi conscientia salvisque religionis iuribus se praestare n o n posse
pro comperto h a b e b a n t . Adactae ad i u s i u r a n d u m q u o d libertatis et aequalitatis vocabatur, impavidae virgines necti nescio pectore illud detrectarunt, ideoque in. vincula coniectae, in publicos carceres detrusae sunt.
Cameracensem in civitatem traductae, d u m in custodia degunt, in leva-

Acta Benedicti

PP.

XV

283

m e n et solatium concaptivorum caritatis apostolatum exercent, in iudicium r a p t a e ac de i u r a m e n t o p r a e s t a n d o denuo a t q u e instanter rogatae,


veterum martyrum constantiam praeseferentes, d e n e g a r u n t iugiter; eaque
de causa capite d a m n a n t u r . Continuo de his supplicium s u m p t u m . Euntes ad mortem R o s a r i u m et L a u d e s Virginis recitabant, et, quasi triump h u m agerent, caelesti iucunditate perfusae, h y m n u m Ave, maris stella
concinebant. Altera post alteram securi percussae, ad caelestis Sponsi
complexum convolarunt; ultima letale pegma conscendit Antistita Maria
Magdalena Fontaine. Haec, a n t e q u a m securi submitteret caput, insigne
protulit v a t i c i n i u m ; n e m p e se s u a s q u e sodales ultimas fore hostias patibuli, nuntiavit adstanti p o p u l o ; et vaticinium probavit eventus. Religiosae enim ipsae sorores, novissimae revera fuerunt dirissimae illius
insectationis victimae in u r b e Cameracensi. E x t r e m u m hoc Puellarum Caritatis supplicium c o n s u m m a t u m est die xxvi mensis iunii a n n o MDCGXGIV. Quod si mentem c o n v e r t a m u s ad Virgines Ursulinas, quae, eadem seditione debacchante, Valencenis m a r t y r i u m fecerunt, h a u d m i n u s insignia
christianae virtutis et constantiae exempla inveniemus. Clotildes Iosepha
Pailiot, septem ac viginti a n n o s nata, q u u m Ursulinarum Valencenis
asceterium ingressa est, in religione nomen assumpsit Mariae Clotildis
Angelae a sancto Francisco Borgia, et regulare vitae genus exorsa, tant a m consororum aestimationem fiduciamque sibi conciliavit brevi, ut ad
Sodalitatem m o d e r a n d a m eligeretur. P r o d i t u m memoriae est commissi
sibi muneris partes ipsam angelica dulcedine implevisse, simulque adeo
v i r t u t u m laude praestitisse, ut n o n modo o m n i b u s esset carissima, sed
etiam t a m q u a m exemplum respiceretur. P r u d e n t i a cum animi lenitate
sociata praecipue enituit, effecitque ut in s u a religiosa familia regularis
observantia ad a m u s s i m servaretur. Neque m i n u s excelluit in puellis
instituendis, q u a r u m plures ab ea educatae, vel rectissimam vitae ration e m servarunt, vel Deo virgineum florem voverunt. Maria Margarita Iosep h a [Leroux, cum asceterium ingressa est, Mariae Scholasticae a sancto
Iacobo n o m e n assumpsit et pietatis studio non m i n u s q u a m lifcerarum
l a u d e et m a n u u m labore praestitit. H u i u s g e r m a n a soror A n n a Iosepha
Leroux, etsi vota n u n c u p a v i t religiosa in conventu Urbanistarum a sancta
Clara, iure t a m e n inter Ursulinas virgines in odium fidei interfectas recensetur. Everso enim Clarissarum coenobio, Valencenas venit, ut, Ursulinar u m veste induta, gloriosam pro fide m o r t e m oppeteret. H y a c i n t h a Augustina Gabriella Boura, cui religionis n o m e n inditum fuit Mariae Ursulae
a sancto Bernardino, ita semper se gessit, ut angelus in terris videretur
ob singulare potissimum puritatis et humilitatis studium. Maria Genovefa
Iosepha Ducrez, in religione vocata Maria Aloisia a sancto Francisco Assi-

284

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

siensi, nitidum regularis vitae exemplar habita u s q u e fuit. I o a n n a Regina


Prin, scilicet in religione Maria L a u r e n t i n a a sancto Stanislao, licet
infirma valetudine devexata, nec caritatis fervorem imminuit, n e q u e aliquid u n q u a m de suis officiis praetermisit. Sollers ludi magistra, piae
puellarum institutioni diligentissime vacavit. Maria Magdalena Iosepha
Dejardin, quam in religione Mariam Augustinam a sacro Corde Iesu appellabant, Ursulinarum vestem, q u a m sumpserat, ad mortem usque fideliter
servavit, neque illam voluit demittere cum nefaria lex suppressionis
claustrorum edita est. Ingenio fuit fervido, martyriique desiderio adeo
exarsit, ut vel brevissima exspectatio nimis longa ei visa sit. Maria
Aloisia Iosepha Vanot, in religione vocata Maria Natalia a sancto Aloisio, in regularum perfectissima observantia vitam transegit, et familiarum, quae pueros ipsi committebant instituendos, benevolentiam atque
existimationem promeruit, ob studiosissimam c u r a m q u a eorumdem educationi advigilabat. Maria Augustina E r r a u x , in religione A n n a Maria,
incensissima in Deum caritate enituit, a l u m n o s q u e suos ad a m o r e m
Domini verbo excitavit a t q u e exemplo. Maria Lievina Lacroix, cui n o m e n
in religione fuit Mariae Franciscae, ad perfectiorem vitam divinitus
vocata, p r i m u m inter Birgittinas moniales emissis votis cooptata e s t ;
dein, monasticis Ordinibus eversis, Valenceniensibus Ursulinis sese adiunxit, easque ad gloriosam u s q u e m o r t e m s e q u u t a est. Denique I o a n n a
Aloisia B a r r , in coenobio Maria Cordula a sancto Dominico n u n c u pata, t a m q u a m soror conversa inter Ursulinas adiecta, antistitam dilectissimam sororesque s u a s ne relinqueret, voluit cum illis pretiosam
m o r t e m obire. H a e decem sorores, etiam ipsae o m n e s in Gallia n a t a e ,
sub disciplina Antistitae Mariae Clotildis Angelae a sancto Francisco
Borgia, in asceterio a sancta Ursula civitatis Valencenarum, q u o d religionis ingressu animose a r r i p u e r a n t christianae perfectionis iter, contentione s u m m a , s u m m a q u e alacritate prosequi nitebantur. Inter p r a e cipua ipsarum professionis officia illud erat, ut christiana catechesi
a t q u e educatione erudirent et informarent p u e r o s e populo ac praesertim puellas. Munus huiusmodi, quo sororibus J p s i s laboriosius et universo h o m i n u m convictui fructuosius, vix vesana illa conflagra vit seditio
eo magis Christi nominis osorum iram in sacras Deo virgines excitavit.
Quare primum in odium fidei e claustris d e t u r b a t a e et in exilium pulsae, cum, recuperata ab Austriacis copiis u r b e Valencenarum, quasi ad
o p t a t u m p o r t u m , ad s u u m asceterium Ursulinae virgines remeassent,
paucos post menses, e x p u g n a t a a factiosis Reipublicae turmis civitate,
pulsisque Austriacis, denuo in impiorum m a n u s religiosae sorores ceciderunt. U n a cum Antistita in carcerem coniectae sub falso migration is

Acta Benedicti PP. XV

285

praetextu, capite d a m n a n t u r , i p s a r u m Antistita Maria Clotildes Angela,


interrita in conspectu mortis, interrogantibus iudicibus, responsa dedit
digna martyre p r i s c o : n i m i r u m u s a est illa lingua q u a veteres fidei
adsertores u t e b a n t u r , secundum divinam illam p r o m i s s i o n e m : Dabitur
enim vobis in illa h o r a quid loquamini (Matth., X, 19). P r i m a e ad supplicium adductae s u n t q u i n q u e Moniales, nempe Maria Natalia Vanot,
Maria L a u r e n t i n a Prin, Maria U r s u l a Bourla, Maria Aloisia Ducrez et
Maria Augustina Dejardin, quae, psalmum Miserere recitantes, patibulum adscenderunt. Quo desiderio martyrii p a l m a m inhiarent ex hoc
argui potest, q u o d soror Dejardin celeri pede g r a d u s pegmatis conscendere connisa est, ut socias anteiret in m o r t e ; sed consororis q u e s t u et
carnificis iussu ad s e r v a n d u m ordinem adstricta est. H a e q u i n q u e virgines
die xvii mensis octobris a n n o MDGCXCIV martyrium fecerunt., Aliae quinque s u p e r e r a n t u n a cum Antistita Maria Clotilde Paillot sorores, videlicet
losephina Leroux, Maria Leroux, Francisca Lacroix, Anna Maria E r r a u x
et Maria Cordula Barr. Hae, p a u c o s post dies, idest die vicesimo tertio
eiusdem mensis et anni, capite plectendae t r a d u n t u r carnifici ; et, ne profana m a n u s sacras Deo virgines foedaret, propriis m a n i b u s absciderunt
comas, n u d a r u n t q u e colla securi percutienda. A pia Antistita confirmatae
ad mortem pro Christo sancte oppetendam ac dulci spe erectae ad exspectatam caelestis Sponsi n u p t i a s convolandi, Ambrosianum h y m n u m et
Litanias Virginis concinentes, ad patibulum processerunt, a d s t a n t e populo
ipsisque tortoribus t a n t a m fortitudinem demirantibus. Divini Salvatoris
exemplum sequutae, qui in Calvariae vertice iam Cruci defixus ignovit
interfectoribus suis, a n t e q u a m caput o b t r u n c a n d u m traderent carnifici,
illius m a n u s osculari non h o r r u e r u n t . Brevi interemptae, cum p a l m a
victoriae priori sociarum agmini adiunctae sunt. Post pretiosam h a n c
p i a r u m virginum in conspectu Domini mortem, q u a e ut ait s a n c t u s
C y p r i a n u s : emit immortalitatem pretio sanguinis et accepit coronam
de c o n s u m m a t i o n e virtutis invaluit in populum fama martyrii. Ursulinarum virginum n o n m i n u s q u a m puellarum a Caritate caedes etiam
a gravibus r e r u m gestarum scriptoribus verum ac formale m a r t y r i u m
appellata est, ipsaeque t a m q u a m Christi martyres in odium fidei peremptae haberi coeptae sunt ac recoli. Quare de Beatorum Martyrum honoribus ipsis tribuendis Causa agitari coepta est penes Sacrorum R i t u u m
Congregationem et in Curia Cameracensis Dioecesis, cuius intra fines
duplex virginum agmen coronam obtinuerat; processus ordinarii adornati sunt, o m n i b u s q u e rei momentis m a t u r e perpensis, r. m. Pius P p . X,
Decessor Noster, die xxix mensis maii a n n o MCMVII introductionis Causae decretum obsignavit. Continuo proposita quaestio est de martyrio,

286

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

martyriique causa, et cum post quadruplicem disceptationem constiterit


quindecim h a r u m p i a r u m virginum internecionem a p p r i m e evenisse in
odium christiani nominis et solam fidem fuisse illius causam, Nos, sollemni decreto, pridie n o n a s iulias a n n o MCMXIX edito, de martyrio et
causa martyrii venerabilium famularum Dei Mariae Magdalenae Fontaine et trium Sociarum eius, nec n o n Mariae Glotildis Angelae a sancto Francisco Borgia et decem Sociarum eius constare declaravimus.
Illud quidem obtigit ex auspicato, ut hoc decretum declarationis martyrii q u a t u o r P u e l l a r u m Caritatis illo ipso die in lucem prodiret, quo
aliud p r o m u l g a b a t u r decretum de Beatorum caelitum h o n o r i b u s Instituti Puellarum Caritatis confundatrici, venerabili ancillae Dei Lodovicae
de Mariilac tuto tribuendis. Super signis sive miraculis dispensatum est.
Cum igitur de martyrio constaret, illud supererai, ut Sacrorum R i t u u m
Cardinales et Consultores r o g a r e n t u r an, stante approbatione martyrii
martyriique causae, nec n o n dispensatione a signis seu miraculis, tuto
procedi posse censerent ad sollemnem e a r u n d e m servarum Dei Beatificationem. Hoc praestitit Venerabilis F r a t e r Noster Vincentius Cardinalis
Vannutelli, Episcopus Ostiensis et P r a e n e s t i n u s , Sacri Conlegii Decanus,
Causae Relator, in generalibus Comitiis, coram Nobis in Vaticanis aedib u s habitis, die secundo mensis decembris, a n n i superioris; omnesque
tum Reverendissimi Cardinales, t u m qui a d e r a n t P a t r e s Consultores unanimi consensu affirmative responderunt. Nos t a m e n in tanti momenti
re Nostram aperire m e n t e m distulimus, donec a P a t r e l u m i n u m caelestis sapientiae auxilium i m p e t r a r e m u s . Quod cum impensis precibus
fecissemus, tandem pridie kalendas martias vertentis anni, n e m p e secunda
Dominica Quadragesimae, Eucharistico Sacro rite litato, accitis adstantibusque VV. F F . NN. Antonio S. R. E. Cardinali Vico, Episcopo Portuensi et s a n c t a Rufinae, SS. Rituum Congregationi Praefecto, et Vincentio S. R. E. Cardinali Vannutelli, Episcopo Ostiensi et Praenestino,
Sacri Conlegii Decano et Causae Relatore, u n a cum dilectis filiis Angelo
Mariani, Fidei P r o m o t o r e generali, nec n o n Alexandro Verde, eiusdem
SS. R i t u u m Congregationis Secretario, sollemniter ediximus tuto procedi posse ad sollemnem enunciatarum famularum Dei Beatificationem.
Quae cum ita sint, Nos precibus etiam permoti t u m Missionariorum
sancti Vincentii a Paulo et Puellarum a Caritate, t u m universae Congregationis Monialium a sancta Ursula, Apostolica N o s t r a Auctoritate,
praesentium vi, facultatem facimus ut venerabiles ancillae Dei Maria
Magdalena F o n t a i n e ac tres Sociae eius, n e m p e Maria Francisca Lanel,
Francisca F a n t o u et I o a n n a Grard e Congregatione P u e l l a r u m Caritatis,
nec n o n Maria Clotildes Angela a sancto Francisco Borgia ac decem

Acta Benedicti

PP.

XV

287

ipsius Sociae, videlicet Maria Scholastica a sancto Iacobo, A n n a Iosephum, Maria Ursula a sancto B e r n a r d i n o , Maria Aloisia a sancto Francisco Assisiensi, Maria L a u r e n t i n a a sancto Stanislao, Maria Augustina
a sacro Corde iesu, Maria Natalia a sancto Aloisio, A n n a Maria, Maria
Francisca et Maria Cordula a sancto Dominico sanctimoniales a sancta
Ursula, Beatae in posterum appellentur, e a r u m q u e corpora et relliquiae,
n o n t a m e n in sollemnibus supplicationibus deferendae, publicae fidelium
venerationi p r o p o n a n t u r atque imagines radiis decorentur. I n s u p e r eadem
auctoritate Nostra concedimus, ut de illis recitetur Officium et Missa de
Communi Martyrum iuxta r u b r i c a s Missalis et Breviarii R o m a n i . Eiusmodi vero Officii recitationem et Missae celebrationem fieri d u m t a x a t
concedimus, ad b e a t a s Puellas a Caritate quod attinet, in dioecesibus
Cameracensi et Atrebatensi itemque in iis ubi ipsae n a t a e sunt, nec n o n
in o m n i b u s templis ac domibus u b i q u e t e r r a r u m sitis, q u a e pertineant
ad Missionarios Vincentianos et Puellas a Caritate, atque etiam in locis
ubi eaedem virgines sua m u n e r a impleant, q u o d vero ad beatas Moniales
a Sancta Ursula, in dioecesi Cameracensi et domibus ac templis Monialium a S. Ursula, ab o m n i b u s fidelibus tam saecularibus, q u a m regularibus, qui h o r a s canonicas recitare t e n e a n t u r ; et quod ad Missas attinet,
a Sacerdotibus confluentibus ad tempia in quibus B e a t a r u m i p s a r u m
festum celebretur. Denique largimur, ut sollemnia Beatificationis earundem famularum Dei p e r a g a n t u r cum Officio et Missa duplicis maioris
ritus, idque fieri concedimus in praedictis dioecesibus et in templis seu
oratoriis q u a e nominavimus, die per Ordinarium designando, intra a n n u m
p o s t q u a m eadem sollemnia in Patriarchali Basilica Vaticana fuerint celebrata. Non o b s t a n t i b u s Constitutionibus et Ordinationibus Apostolicis
nec n o n Decretis de n o n cultu editis, ceterisque contrariis quibuscumq u e . Volumus a u t e m ut h a r u m Litterarum exemplis, etiam impressis,
d u m m o d o m a n u Secretarii S a c r o r u m R i t u u m Congregationis subscripta
et Praefecti sigillo m u n i t a sint, in disceptationibus etiam iudicialibus
eadem p r o r s u s fides adhibeatur, q u a e Nostrae voluntatis significatione
kis ostensis Litteris, h a b e r e t u r .
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m s u b a n n u l o Piscatoris, die
xrii mensis iunii a n n o MCMXX, Pontificatus Nostri a n n o sexto.

P . CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

288

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

EPISTOLAE
I
AD R. P. P A U L U M A L B E R A , M O D E R A T O R E M P I A E S O C I E T A T I S S. FRANCISCI S A L E S I I I
DE
'

OCTAVO

CONGRESSU

INTERNATIONALI

COOPERATORUM

SALESIANORUM

PROXIME HABENDO.

Diletto figlio, salute ed apostolica benedizione. La notizia che ella


ci ha dato del prossimo ottavo Congresso Internazionale dei cooperatori
Salesiani in Torino, il quale s a r coronato dall'inaugurazione del monum e n t o eretto alla memoria del venerabile Giovanni Bosco dalla gratitudine e dalla piet dei suoi figli, s t a t a a p p r e s a da Noi con t a n t o
maggior letizia quanto pi o p p o r t u n a , a Nostro avviso, l'ora di richiam a r e da ogni p a r t e a raccolta t u t t e le migliori energie dei fedeli, per
ridestarle al massimo rendimento a pro della b u o n a causa e s o p r a t t u t t o
al raggiungimento di quel nobilissimo fine, in cui s ' i m p e r n i a il prog r a m m a del venerabile Don Bosco, cio la salvezza della giovent. In
u n a s provvida iniziativa, Noi a b b i a m o un n u o v o d o c u m e n t o della
vigile ed oculata attivit della g r a n d e famiglia Salesiana e del senso
pratico onde la medesima, c a m m i n a n d o fedelmente sulle orme del glorioso suo F o n d a t o r e , g u i d a t a nelle sue generose e sante i n t r a p r e s e .
Non dubitiamo quindi che, come dai precedenti Congressi, cos da
questa n u o v a solenne assemblea uscir r i n s a l d a t a la coesione e riacceso
lo zelo dei cooperatori, ed in pari t e m p o n u o v o impulso t r a r r a n n o e
n u o v a forza di a d a t t a m e n t o le molteplici Opere nelle quali, come albero
gigantesco, la P i a U n i o n e Salesiana d i r a m a la s u a attivit nelle diocesi
e nelle parrocchie di quasi t u t t o il m o n d o . Il nobile p r o g r a m m a che
la sapienza e la santit del F o n d a t o r e tracciarono ai cooperatori Salesiani n e u ' istituirli, n o n pu n o n a p p o r t a r e in mezzo al popolo cristiano
i pi tangibili e preziosi frutti di eterna vita. Ond' che Noi ben di
cuore facciamo l'augurio che tale p r o g r a m m a sia nel prossimo Congresso
oggetto di utili deliberazioni, in a r m o n i a coi bisogni di questi tristissimi
tempi, ed a b b i a m o ferma fiducia che la mistica figura di Don Bosco,
come si erger nel m a r m o dinanzi alla basilica di Maria Ausiliatrice,
cos si aderga viva nello spirito e nel cuore di tutti i suoi figli e vi
fomenti ognor pi la devozione alla Vergine Madre di Dio e la frequenza
alla santissima Eucaristia, fonte di carit e di vita. A tal fine impar-

Acta Benedicti

PP.

XV

tiamo con t u t t a l'effusione dell'animo a Lei, diletto figlio, degno s u c cessore di Don Bosco, ai suoi confratelli sparsi in ogni plaga della t e r r a ,
ai cooperatori e benefattori, agli alunni degl'Istituti Salesiani, a t u t t e
le O p e r e della Congregazione ed in particolar modo a q u a n t i prender a n n o p a r t e a l l ' i m m i n e n t e Congresso Internazionale, l'apostolica benedizione.
Dal Vaticano, li 15 maggio 1920.

B E N E D I C T U S P P . XV

n
AD RR. P P . DD. NATALEM, ARCHIEPISCOPUM MUTINENSEM, GUIDONEM MARIAM,
ARCHIEPISCOPUM EPISCOPUM PARMENSEM, CETEROSQUE EPISCOPOS AEMILIAE REGIONIS: DE DELATO LITTERARUM OFFICIO GRATIAS AGIT.

Venerabiles fratres, salutem et apostolicam benedictionem. Quae


Mutinam congregati c o m m u n i b u s litteris nunliastis, et p r o b a t a Nobis et
grata fuerunt. Ea sunt consilia in id collata, ut, in h a c s u m m a annonae caritate, fiat clericis vita tolerabilior et susceptum propositum celeb r a n d i proxime Concilium provinciale. Q u a m q u a m n o n eae s u n t Ecclesiarum opes, ut h o n e s t a e clericorum sustentationi possit commode provi deri, episcopos t a m e n hac in re conari aliquid necesse est. P r a e t e r
enim q u a m q u o d id iustitia clamat, consulitur decori d o m u s Dei eo
ipso quod dignitati ac decori consulitur e o r u m qui altari inserviunt
a t q u e eos qui sacram cogitant militiam ab altari m e t u inopiae n o n retrah u n t u r . Provinciale Concilium o p p o r t u n e cadit vos celebrare post prom u l g a t u m n o v u m Codicem Iuris Canonici. Consilia enim vestra m u l t o
p r o v i d e b u n t utilius. Concilio interim eidem vos m a t u r e dare operam t u m
conficienda r e r u m a g e n d a r u m serie, t u m ceteris, q u a e necessaria s u n t ,
a p p a r a n d i s , libenter c o m p e r i m u s ; ac sollertiae diligentiaeque vestrae ut
secunda aspiret divina gratia, apostolicam benedictionem, Nostrae testem
benevolentiae, vobis o m n i b u s , venerabiles fratres, Clero ac populo unicuique vestrum credito p e r a m a n t e r in Domino i m p e r t i m u s .
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m , die xii iunii MCMXX, Pontificatus Nostri a n n o sexto.
BENEDICTUS P P . XT

290

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

III
AD PETRUM S. R. E. P R E S B . CARD. LA FONTAINE, PATRIARCHAM VENETIARUM,
ET BARTHOLOMAEUM S. R. E.
NENSEM,

P R E S B . CARD.

B A C I L I E R I , E P I S C O P U M VERO-

ANTONIUM, ARCHIEPISCOPUM UTINENSEM, CETEROSQUE EPISCOPOS

V E N E T A E R E G I O N I S : D E P R I N C I P I I S C H R I S T I A N I S I N R E SOCIALI A D H I B E N D I S .

Dilecti filii Nostri ac venerabiles fratres, salutem et apostolicam


benedictionem. intelleximus ex iis litteris, q u a s d u d u m c o m m u n i t e r
ad Nos dedistis, m a g n a vos urgeri sollicitudine ob eos p o p u l a r e s motus,
quibus istius regionis tranquillitas in praesens c o n t u r b a t u r ; n o n solum
quia perdifficiles s u n t a t q u e a r d u a e quaestiones de q u i b u s agitur, sed
etiam quia ipsa Fides in discrimen adducitur. Istam Nos c u r a m vestram
ex a n i m o e a s d e m q u e ob causas p a r t i c i p a m u s ; eo magis quod Nostrar u m p a r t i u m est m a x i m e et christianam a n i m o r u m reconciliationem
revocare et sempiternae p o p u l o r u m saluti prospicere. P r i m u m omnium,
recte vos propria q u a e d a m in o p e r a r i o r u m utilitatem instituistis officia,
q u a e quidem, principiis christianae sapientiae adhibitis, quasvis inter
eos qui vel rem conferunt vel operam contentiones dirimerent. Et certe,
uti ad Bergomensem Episcopum h a u d ita pridem scripsimus, m a g n o
usui esse p o s s u n t haec officia, d u m m o d o et catholicis principiis nitantur, et in iis q u a e ad religionem, mores d o c t r i n a m q u e pertinent, potestati Ecclesiae oboedienter subsint.
N a m q u e ad s a n a t i o n e m m a i o r u m q u a e in h u i u s m o d i causis exsistunt, Ecclesia t a n t u m certam h a b e t medicinae efficacitatem, congruenter
aeternis iustitiae legibus, quam hodie h u m a n u m g e n u s m a g n a voce
u n d i q u e efflagitare a u d i m u s . Atque h a e s u n t omnino servandae leges,
i n t r a t a m e n proprios i p s a r u m f i n e s u t iustae stabilesque p e r m a n e a n t .
Q u a r e cum locupletes h o r t a m u r ut largitati s t u d e a n t et a e q u i t a t e m
potius s e q u a n t u r q u a m ius, t u m proletarios sedulo c o m m o n e m u s , caveant
ne, si quid i m m o d e r a t i u s expostulare contendant, s u a ipsorum Fides
periclitetur. Haec enim insidiosa est a d v e r s a r i o r u m ratio ut, etiam ab
Ecclesia, immodica exigere s u a d e a n t ; q u a e ubi multitudo n o n adepta
sit, i p s a m ad defectionem concitent. I t a q u e ab omni agendi intemper a n t i a a b s t i n e n d u m est; q u a e quidem semper adest cum vel vis adhib e t u r atque odia inter civium ordines foventur, vel q u a e sunt in ipsa
h o m i n u m fraternitate et aequalitate p l u r i m a e n a t u r a dissimilitudines
negliguntur, vel d e m u m in hac fluxarum r e r u m adeptione omnis huma-

Acta Benedicti

PP.

XV

291

n a e vitae finis collocatur. N o r u n t quidem p a u p e r e s et egentes q u a m


peculiari studio Nos eos prosequantur, utpote similitudini Iesu Domini
propiores. Sed t a m e n v e r e m u r ne aliquando, d u m p e t u n t q u o d sibi
debetur, u s q u e eo p e r v e n i a n t ut, officiis posthabitis, i n v a d a n t in aliena
iura, q u a e sancta, non aliter ac s u a propria, p r o r s u s h a b e n d a esse
Religio iubet. Docent q u i d e m adversarii alienum ius l a e d e r e , iis valde
p r o b a n t i b u s qui hominis beatitatem in h a c mortali vita o m n e m p o n u n t ;
atqui violatam ius in a e t e r n u m rclamt.
Q u a p r o p t e r sint dicto Ecclesiae audientes proletarii, quamvis m i n u s
ea dare q u a m adversarii v i d e a t u r ; n o n enim immodica est fallacia, sed
q u a e iusta sunt ac d i u t u r n a promittit : ac meminerint eam, q u a m q u a m
o m n i u m m a t r e m , ipsos, uti diximus, praecipuo q u o d a m studio complecti;
divitesque, si q u a n d o defendat, n o n quia divites, sed quia iniuste vexatos
defendere. Item locupletes Ecclesiae o b s e q u a n t u r , m a t e r n o ipsius amore*
et aequabilitate confisi.
Vos vero, dilecti filii Nostri et venerabiles fratres, i m p e n s a m date
o p e r a m ut pacifice p o p u l u s s u u m assequi c o n t e n d a t : c u m q u e in h a n c
rem catholicae praesertim consociationes conducant, vestrum erit curare
modis o m n i b u s quo ipsae cotidie magis ubique vigeant ac floreant. In
his lecti de populo h o m i n e s praecipue a d l a b o r e n t ; iuniores a c t u o s a m
virtutem afferendo, seniores p r u d e n t i a m , consilium u s u m q u e r e r u m
p r a e s t a n d o : clerus a u t e m nec agitationes nec multo m i n u s seditiones
participet, sed potius, optima q u a e q u e verbis et exemplo suadens, conc i t a n s a n i m o s opportune tranquille!. H a s igitur consociationes Nos cum
o p e r a r i o r u m t u m d o m i n o r u m benevolentiae m a g n o p e r e c o m m e n d a m u s ;
ac fore confidimus ut plurimum ipsae, Deo favente, ad c o m m u n e b o n u m
conferant, m a x i m e si n u m q u a m ab ecclesiasticae Auctoritatis obsequio
discedant nec a lege christianae charitatis. Caelestium autem m u n e r u m
auspicem ac p a t e r n a e benevolentiae Nostrae testem, vobis, dilecti filii
Nostri et venerabiles fratres, cunctoque clero ac populo vigilantiae vestrae
credito, apostolicam benedictionem p e r a m a n t e r impertimus.
D a t u m R o m a e a p u d sanctum P e t r u m , die xiv mensis iunii
Pontificatus Nostri a n n o sexto.

B E N E D I C T U S P P . XV

MCMXX,

292

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

IV
AD RR. P P . DD. IOANNEM, ARCHIEPISCOPUM PERUSINUM, PETRUM, ARCHIEPISCOPUM SPOLETANUM, CETEROSQUE UMBRIAE

EPISCOPOS : DE

ANNUO EPI-

SCOPALI CONVENTU NUPER HABITO.

Venerabiles fratres, salutem et apostolicam benedictionem. Opport u n e a d m o d u m in superiore conventu consilia iniistis de revocandis
populis vestris ad severiorem v i r t u t u m c h r i s t i a n a r u m cultum. Q u a m q u a m enim in omnes aetates cadit h e u n i m i u m ! illud desolatione
desolata est omnis terra, quia nullus est qui recogitet corde , cadit
t a m e n aptissime in aetatem n o s t r a m , q u u m affluendi divitiis deliciisque
et otio et luxuria difiTuendi libido ita corripit h o m i n e s non paucos, ut
cor e o r u m longissime sit a Deo. Vulgo politicis oeconomicisque r e b u s
tribuitur haec ampla seges a e r u m n a r u m , q u i b u s civitates p r e m u n t u r in
dies magis. Verum id q u i d e m : sed verius n o n t a m providentia legum,
q u a m Numinis reverentia h o m i n e s in officio teneri: e o s d e m q u e n o n tam
laborare inopia r e r u m t e r r e n a r u m , q u a m oblivione caelestium.
Consilia coeptaque vestra foecundet divina gratia, cuius auspicem
Nostraeque testem benevolentiae, apostolicam benedictionem vobis omnibus, venerabiles fratres, clero ac populo u n i c u i q u e v e s t r u m tradito peram a n t e r in Domino impertimus
Datum R o m a e a p u d sanctum P e t r u m , die xiv iunii MCMXX, Pontificatus Nostri a n n o sexto.

BENEDICTUS P P . XV

V
AD GEORGIUM S. R. B. PRESB. CARD. GUSMINI, ARCHIEPISCOPUM BONONIENSEM,
CETEROSQUE ARCHIEPISCOPOS ET EPISCOPOS

FLAMINIAE REGIONIS: DE

COMMUNIBUS OFFICIOSIS LITTERIS GRATIAS PERSOLVENS.

Dilecte fili Noster ac venerabiles fratres, salutem et apostolicam


benedictionem. Gratis vos animis accepisse catholicae doctrinae
capita ac monita, q u a e Bergomatibus h a u d ita pridem c o m m e m o r a n d a
d u x i m u s , n o n u n a de c a u s s a laetamur. De re, ut nostis, egimus in q u a

Acta Benedicti

PP.

XV

293

sit sedulo vigilandum. Cotidianis enim difficultatibus ac disceptation i b u s calent animi adeo, ut sibi i m p e r a r e vix q u e a n t . Recte in primis
sentire et agere oportet. Licet quippe iis, qui misere vivunt, meliorem
sibi c o m p a r a r e f o r t u n a m : sed id velle per t u r b a s assequi ac per vim,
nullo habito iusti iniusti discrimine, n o n licet. Quo e v a s u r a sint illorum
n o s t r o r u m h o m i n u m studia, qui in t u e n d i s operariorum iuribus social i s t a r u m societates imitari a t q u e a e m u l a r i n o n a s p e r n a n t u r , nemo est
qui non videat. Quare id vobis, dilecte fili Noster ac venerabiles fratres, id ceteris o m n i b u s , qui catholicorum operariorum consociationibus
p r a e s u n t , p e t e n d u m c u r a n d u m q u e est, ut colenda iustitia t u e n d a q u e
disciplina b o n u m certamen operarii c e r t a n d u m suscipiant.
De delatis officiis gratias vobis agimus ex a n i m o ; iisdemque, clero
ac populo unicuique vestrum tradito, caelestium conciliatricem muner u m Nostraeque testem benevolentiae, apostolicam benedictionem peram a n t e r in Domino impertimus.
D a t u m R o m a e a p u d sanctum P e t r u m , die x x n iunii MCMXX, Pontificatus Nostri a n n o sexto.

B E N E D I C T U S P P . XV

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SUPREMA SACRA CONGREGATIO S. OFFICII

CIRCA

L E S F A I T S DE L O U B L A N D E

P o s t promulgatum in Actis Apostolicae Sedis (an. xn, vol. XII, n. 4


pag. 113, I), s u b die 12 martii a n n i currentis, Decretum Sancti Officii
circa praeternas visiones, revelationes, prophetias, etc., quae sub appellatione : Les faits de Loublande vulgo designari solent, nec non scripta
quae ad eadem referuntur, l a t u m die 10 eiusdem mensis et sequenti
die 11 a SSmo Domino Nostro a d p r o b a t u m et confirmatum, nonnullae in
q u i b u s d a m diariis et periodicis gallicis gallicae .ipsius versiones atque
interpretationes et explanationes editae sunt, q u a e inditum in eo a t q u e
a Sacra Congregatione expresse i n t e n t u m eorumdem factorum scriptor u m q u e reprobationis sensum p e n i t u s excludere seu ad simplicem defectum adprobationis iuridicae ex parte S u p r e m a e Auctoritatis Ecclesiasticae coarctare n i t u n t u r . Ne ex arbitrariis et falsis h u i u s m o d i versionibus, interpretationibus et explanationibus fideles in errorem circa
g e n u i n a m Sacrae Congregationis m e n t e m forte inducantur, Emi ac
R m i Di Cardinales in r e b u s fidei et m o r u m Inquisitores Generales,
p r o b a n t e Sanctissimo, authenticam, q u a e sequitur, praefati Decreti gallicam versionem p u b l i c a n d a m m a n d a r u n t .

DCRET TOUCHANT

LES FAITS

DE

LOUBLANDE

D a n s l'assemble plnire du mercredi 10 m a r s 1920, relation faite


des prtendues visions, rvlations, prophties, etc., vulgairement connues
sous les n o m de faits de Loublande, et les crits qui s'y r a p p o r t e n t
a y a n t t examins, les Eminentissimes et Rvrendissimes Cardinaux
Inquisiteurs Gnraux en matire de foi et de m u r s , a p r s le vote
pralable des Consulteurs, o n t dcrt: T o u t e s choses m r e m e n t peses,
la S. Congrgation dclare que les p r t e n d u e s visions, rvlations, pro phties, etc., vulgairement comprises sous le n o m de faits de Lou-

Suprema S. Congregatio S. Officii

blande, ainsi que les crits qui

s'y

rapportent,

ne

peuvent tre

a p p r o u v s .
Et le j e u d i suivant, 11 du mme mois, Notre Trs-Saint Pre le
P a p e Benot XV, d a n s l'audience ordinaire accorde au R e v e r e n d i s s i m e
Assesseur du S. O., a a p p r o u v et confirm la rsolution des Eminentissimes et Rvrendissimes Pres, et en a ordonn la publication d a n s
les Acta

Apostolicae

Sedis.

Donn R o m e , du P a l a i s du Saint-Office, le 12 m a r s 1920.


L. Castellano,
Notaire de la Sup. Congr. du Saint-Office ,

SACKA CONGREGATIO CONSISTORIALIS

I
COLONIENSIS ET PADERBORNENSIS
DE F I N I UM D I O E C E S U M COMMUTATIONE

S S m u s D. N. Benedictus P P . XV, decreto S. Congregationis Consistorialis diei 2 iunii 1920, statuit, ut praedia, ad familiam Schulte-Kemna
pertinentia, a paroecia Steele, archidioecesis Coloniensis, d i s t r a h e r e n t u r
ob m a g n a m distantiam a paroeciali ecclesia, a t q u e paroeciae Wattenscheid, in dioecesi Paderbornensi, perpetuo ac in o m n i b u s unirentur.
Datum R o m a e , ex aedibus S. Congregationis Consistorialis, die
3 iunii 1920.
C. CARD. DE L A I , E p . Sabinen,, Secretarius.
L.

j $ S.
f V. Sardi, Archiep. tit. Caesarien., Adsessor.

296

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

II
MA NIZ ALBNSIS-G ALIENS IS
DISMEMBRATIONIS ET UNIONIS

DECRETUM
Quo facilius consulatur a n i m a r u m curae regionis La Balsa n u p e r
in municipium, Alcal n u n c u p a t u m , erecta, R. P. D. Gregorius Nazianzenus Hoyas, episcopus Manizalensis, ab Apostolica Sede postulavit,
ut ea a sua dioecesi d i s t r a h e r e t u r et Cathedrali Ecclesiae Caliensi unir e t u r ; eo vel magis quia regio ac municipium, de q u i b u s sermo, i n t r a
fines civilis provinciae vulgo Valle, in q u a dioecesis Caliensis erecta
est, continetur. Q u a r e S s m u s D n u s Noster Benedictus P P . XV, acced e n t e consensu R. P. D. Helladii P. Perlaza, episcopi Caliensis, et
suffragante Illmo ac Revmo Dno Henrico Gasparri, archiepiscopo titutari Sebastensi, in Columbiana Republica Apostolico Nuntio, supple
toque, q u a t e n u s o p u s sit, q u o r u m intersit vel s u a interesse p r a e s u m a n t ,
consensu, hoc consistoriali Decreto praefatam regionem La Balsa, seu
municipium Alcal, cum o m n i b u s et singulis fidelibus ibi exsistentib u s et c o m m o r a n t i b u s , a dioecesi Manizalensi s e p a r a t et dioecesi Caliensi coniungit et u n i t : contrariis q u i b u s c u m q u e n o n o b s t a n t i b u s . Ad
haec a u t e m exsecutioni m a n d a n d a idem S S . D n u s deputavit R. P. D. Emmanuelem Iosephum Cayzedo y Cuero, archiepiscopum Medellensera,
eidem t r i b u e n s necessarias et o p p o r t u n a s facultates, etiam subdelegandi
ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate cons t i t u t u m , onere t a m e n ei imposito ad S. H. Congregationem Consistorialem intra sex menses, a d a t a p r a e s e n t i u m c o m p u t a n d o s , mittendi exemplar a u t h e n t i c u m exsecutionis peractae.
D a t u m R o m a e , ex aedibus S. Congregationis Consistorialis, die
11 iunii 1920.

g C. CARD. DE L A I , Episc. Sabinen., Secretarius.


L. $ S.
f V. Sardi, Archiep. tit. Caesarien., Adsessor.

S.

Congregatio

Consistorialis

297

III
MARIANOPOLITANA ET IOLIETTEN.
DE MUTATIONE DIOECESANORUM FINIUM

DECRETUM
I a m p r i d e m nonnulli fideles paroeciae S. Annae des Plaines, in archidioecesi Marianopolitana, qui ad viginti quinque familias a d n u m e r a n t u r ,
eftlagitarunt ut, propter n i m i a m ab ecclesia paroeciali distantiam, viciniori paroeciae S. Ioaehim, dioecesis Ioliettensis, aggregarentur. Nunc
ver R m i Ordinarii Marianopolitanus et Ioliettensis, re prius inter se
collata, supplicem libellum Apostolicae Sedi porrexerunt, ut illorum
fidelium votis satisfieret. Quare S S m u s D. N. Benedictus P P . XV, preces
benigne excipiens, de Apostolicae potestatis plenitudine ac suppleto,
q u a t e n u s o p u s sit, q u o r u m intersit vel s u a interesse p r a e s u m a n t , consensu, per p r a e s e n s decretum consistoriale statuit, ut t o t u m territor i u m quod comprehendit Rang Ste-Claire et Fie f, a n u m e r o 467 ad
n u m e r u m 509 inclusive, Concession du Trcarr, a n. 325 ad n. 333
inclusive, n e c n o n Concession de la Plaine, a n. 306 ad n. 324 pariter
inclusive, a praedicta paroecia S. A n n a e et ab archidioecesi Marianopolitana avellatur a t q u e paroeciae S. Ioaehim et dioecesi Ioliettensi perpetuo ac cum o m n i b u s iuribus et obligationibus h u i u s dioecesis territorio propriis a t t r i b u a t u r .
Ad praemissa a u t e m exsecutioni m a n d a n d a , Sanctitas Sua deputava R. P. D. P a u l u m Bruchesi, archiepiscopum Marianopolitanum,
eidem t r i b u e n s necessarias et o p p o r t u n a s facultates etiam subdelegandi
ad effectum de quo agitur quemlibet virum in ecclesiastica dignitate
constitutum : facta eidem obligatione intra sex menses, a d a t a praesentium c o m p u t a n d o s , ad h a n c S. Congregationem mittendi a u t h e n t i c u m
exemplar exsecutionis peractae. Contrariis quibuslibet minime obstantibus.
D a t u m R o m a e , ex aedibus S. Congregationis Consistorialis, die
19 iunii 1920.
g C. CARD. DE L A I , Ep. Sabinen., Secretarius.
L. S.
f V. Sardi, Archiep. Caesarien., Adsessor.
ACTA, v o l . X I I , n . 7 . 1 - 7 - 9 2 0 . .

21

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

IV
PROVISIO

ECCLESIARUM

Decretis S. Congregationis Consistorialis, S s m u s D o m i n u s Noster


Benedictus P p . XV h a s , q u a e s e q u u n t u r , ecclesias de proprio pastore
providit, scilicet:
15 maii 1920. Cathedrali ecclesiae P h a r a o n e n s i praefecit R. D.
Marcellinum A n t o n i u m Mariam F r a n c o , vicarium capitularem eiusdem
ecclesiae.
Cathedrali ecclesiae Leiriensi, sac. I o s e p h u m Alves Correia da
Silva, canonicum cathedralis ecclesiae Portugallensis.
iunii. Titulari archiepiscopali ecclesiae Philippopolitanae,
R. D. E m m a n u e l Mentes da Gonceiao S a n t o s , d e p u t a t u m in Coadiut o r e m Rmi Archiepiscopi Eborensis.
10 iunii. Cathedrali ecclesiae Aterradensi, R. D. E m m a n u e l e m
Nunes Coelho, p a r o c h u m in archidioecesi A d a m a n t i n a .
15 iunii. Titulari episcopali ecclesiae Syenensi, R. D. P r u d e n t u m Contardo, presbyterum Congregationis Ssmi Redemptoris, gubern a t o r e m ecclesiasticum seu vicarium generalem Temucensem, dioecesis
S s m a e Conceptionis.
16 iunii. Cathedrali ecclesiae Suessionensi, sac. H e n r i c u m Carolum Ioseph Binet, canonicum ad h o n o r e m eiusdem cathedralis ecclesiae
Suessionensis.
20 iunii. Cathedrali ecclesiae de Pace in Boliviana Repubblica,
R. D. Caelestinum Loza, c a n o n i c u m eiusdem cathedralis ecclesiae de
Pace.
28 iunii. - Titulari episcopali ecclesiae Loriensi, R. D. T h o m a m
Molloy, sacerdotem dioecesis Bruklyniensis, d e p u t a t u m in Auxiliarem
R m i Episcopi Bruklyniensis.

V
NOMINATIO
S S m u s D. N. Benedictus P p . XV, decreto S. Congregationis Consistorialis, nominavit :
1 iunii 1920. R. P. D. P a u l u m E u g e n i u m Roy, archiepiscopum
titularem
Emi

D.

Seleuciensem,
Card.

Coadiutorem

Ludovici Nasarii Bgin,

cum

iure

archiepiscopi

futurae

successionis-

Quebecensis.

S. Congregatio Concilii

299

SACRA. CONGREGATIO CONCILII


I
LETTERA

CIRCOLARE

AI

REVERENDISSIMI

ORDINARI

D' ITALIA

Revmo Signore,
Se in ogni tempo necessaria l'istruzione religiosa del popolo cristiano, lo maggiormente in questi tempi calamitosi, in cui si t e n t a con
tutti i mezzi di sovvertire dalla stessa base l'ordine religioso e sociale.
Ed il nuovo Codice di diritto canonico nei capitoli de catechetica institutione (can. 1329-1336) e de sacris concionibus (can. 1344-1348) prescrive norme tassative per l'insegnamento della Dottrina Cristiana ai fanciulli e agli adulti e per la spiegazione del Vangelo al popolo.
Niun dubbio che i Revmi Ordinari d'Italia, nel loro zelo illuminato,
a v r a n n o inculcato ai parroci e agli altri aventi c u r a d'anime - nel modo
che la p r u d e n z a e la sollecitudine per il gregge loro affidato dettava l ' e s a t t a osservanza delle sapienti disposizioni stabilite dai diritto
canonico.
Nell'intento per di dare un maggior impulso all'istruzione religiosa
e di coadiuvare l'azione dei Revmi Ordinari in u n a causa di cos capitale importanza, q u e s t a Sacra Congregazione, con la piena approvazione
del Santo P a d r e , invita i Revmi Ordinari d'Italia a rispondere, secondo
scienza e coscienza e nel pi breve tempo possibile, ai seguenti quesiti:
I. Se e quali provvedimenti siano stati presi per l'esecuzione delle
suindicate disposizioni relative alla spiegazione del Vangelo e all'inseg n a m e n t o del Catechismo.
II. Se dal Vescovo
trasgressori.

siano

state

sancite pene

speciali contro i

III. Se tutti i singoli parroci della diocesi ed altri aventi cura


d'anime :
a) spieghino il Vangelo al popolo in tutte le domeniche ed altre
feste di precetto,
6) nei predetti giorni spieghino agli adulti la Dottrina Cristiana,
e se, e per quali motivi, siasi introdotta la consuetudine di qualche
vacanza.

300

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

IV. Se i parroci e gli altri aventi cura d'anim insegnino per s o


per mezzo di altri il Catechismo ai fanciulli ed
a) in qual tempo e in qual modo lo i n s e g n i n o ;
b) se p r e p a r i n o e in qual modo e in qual t e m p o i fanciulli alla
confessione, alla cresima e alla prima c o m u n i o n e ;
c) se in ogni parrocchia siano state erette le Confraternite,della
Dottrina Cristiana;
d) se e quale altro mezzo sia stato u s a t o per l'insegnamento del
Catechismo a coloro, che n o n ebbero tale istruzione.
V. S'indichino i nomi di quei parroci e curatori d'anime che n o n
soddisfacessero ai doveri notati sotto i n u m e r i III e IV.
VI. Quali i provvedimenti presi dall'autorit diocesana contro i
trasgressori.
VII. Se per questi trasgressori, oltre l'azione dell'Ordinario, si richiedesse l'intervento di q u e s t a S. C.
VIII. Se il clero secolare e regolare si presti all'insegnamento del
Catechismo in parrocchia ed in caso negativo per quali motivi. Se ne
indichino le persone e gli istituti religiosi.
IX. S'indichino le altre misure che si p r o t r e b b e r o prendere dalla
S a n t a Sede, perch le disposizioni canoniche riguardanti l'insegnamento
del Catechismo e la spiegazione del Vangelo vengano efficacemente poste
in esecuzione.
Roma, dalla Segreteria della S. C. del Concilio, 31 maggio 1920.
D. CARD, SBARRETTI, Prefetto.

G.

Mori, Segretario.

II
MONITUM
Q u u m sac. Camillus Ferr, e dioecesi lesensi (Blois), collegerit
stipes Missarum, sciant omnes fideles, ne in p o s t e r u m decipiantur, nulla
ipsum facultate ad hoc p r a e d i t u m esse.
R o m a e , ex aedibus S. C. Concilii, die 10 iunii 1920.
I.

Mori, Secretarius.

S.

Congregatio

de

301

Religiosis

SACRA CONGREGATIO DE RELIGIOSIS


MONITUM
Sacra Congregatio de Religiosis o p p o r t u n u m ducit m o n e r e Moderatores Generales Congregationum Religiosorum iuris pontificii, qui Procuratorem Generalem ad negotia Instituti g e r e n d a a p u d Sanctam Sedem
n o n d u m c o n s t i t u e r a t , vi Can. 517, 1, Codicis Iuris Canonici, u n a m q u a m q u e Religionem virorum iuris pontificii teneri ad d e p u t a n d u m Procuratorem Generalem qui praedicta negotia agat, quique e gremio eiusdem Religionis esse debet
Ut a u t e m commisso sibi m u n e r e fungi valeat, P r o c u r a t o r Generalis
residentiam habitualem in Urbe, iuxta praxim, h a b e a t oportet.
D a t u m R o m a e , ex Secretaria eiusdem Sacrae Congregationis de
Religiosis, die 4 iunii 1920.
L. & S.
Maurus M. Serafini, Ab. O. S. B., Secretarius.

SACRA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE


DESIGNATIO

ORDINARII

PRO

APPELLATIONE

IUXTA

CAN.

1594, 2

I u x t a can. 1594, 2, Codicis Iuris Canonici pro appellatione:


R m u s Archiepiscopus
laidensem.

Melburnensis

designavit

O r d i n a r i u m Ade-

Q u a m designationem S s m u s D. N. Benedictus P p . XV, die 20 martii 1919, a d p r o b a r e dignatus est.

302

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

ACTA OFFICIORUM

DATARIA A P O S T O L I C A

ECCLESIA S. CRUCIS

CIVITATIS M E D I O L A N E N .

IN

PAROECIAM

ERIGITUR

BENEDICTUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
DILECTO F I L I O N O S T R O A N D R E A E CAROLO, TITULI SANCTAE A N A S T A S I A E, S A N C T A E
ROMANAE ECCLESIAE
SALUTEM

CARDINALI

ET APOSTOLICAM

FERRARI,

ARCHIEPISCOPO MEDIOLANEN.,

BENEDICTIONEM.

Presbyteri Sodales a Ss. Stigmatibus Domini Nostri Iesu Christi,


a n n o millesimo nongentesimo septimo, in suo praedio a p u d Aquaebellae
regionem, q u a e iam civibus frequentari incipiebat, ut facilius religionis
operibus Vacarent, ad fidelium, praesertim iuvenum, utilitatem, orator i u m vel parvulam ex ligno aediculam provide exstruxerunt. Quae, cum
postea insufficiens visa fuisset ad fideles illius regionis recipiendos, qui
u n a cum novis fabricis in dies a u g e b a n t u r , Comitatus pro Sollemnibus
anni saecularis decimisexti a pace Cons tantiniana celebrandis, a n n o
millesimo nongentesimo decimo tertio, ad p e r p e t u a m tanti facti m e m o riam, inter cetera q u a e p a r a b a n t u r , m a g n u m splendidum que templum
Sanctae Cruci dicatum, universis l a e t a n t i b u s civibus, erigendum censuit.
Tu vero, libentissimo animo haec omnia s e c u n d a n s , ad t a n t u m perficiend u m o p u s plures ecclesiasticos viros delegisti et nonis octobribus eiusdem a n n i , ingenti populi concursu cunctisque plaudentibus, p r i m u m
lapidem votivi templi, deposuisti, eiusque directionem et cultum eisdem
Presbyteris a Ss. Stigmatibus Domini Nostri Iesu Christi iure meritoque concredidisti. Magnifica a u t e m illius inaedificatio singularibus
oblationibus tuis et populi Urbis ac Dioecesis a t q u e in primis Ernesti

Dataria

Apostolica

303

Lombardo Gomitis Novariensis, viri piissimi, memoria quidem digni, adeo


crevit ut decimo kalendas ianuarii anni Domini millesimi nongentesimi
decimi octavi quoad praecipuas partes t e m p l u m confectum a Te sollem n i b u s caeremoniis lustrari potuerit. Interea, dum h a e c o m n i a ageb a n t u r , perutile visum fuit ut a n i m a r u m c u r a in novo templo exerceretur. Q u a p r o p t e r Tu, praeter p l u r i m a s alias causas, attentis praecipue
civium supplicationibus, q u i b u s ob nimiam distantiam, accessio ad tres
fintimas illius regionis Paroecias gravi impedimento erat, ad hoc remov e n d u m n u n c a Nobis et Sede Apostolica in eo ipso templo paroeciam
instituere q u a m enixe petis. Nos igitur, desiderio tuo et civium libenter
a n n u e n t e s , hisce Nostris Apostolicis Litteris, Ecclesiam a S a n c t a Cruce
n u n c u p a t a m , a p u d Aquaebellae regionem, in Paroeciam erigimus et
erectam declaramus, e a m q u e sequentibus limitibus comprehendi volumus, videlicet a dimidio viarum delle Cascine doppie, Castel Morone,
Corso Indipendenza, Viale Piceno, u s q u e ad e x t r e m u m limen Communitatis Mediolanensis per viam Archimedis pariter dimidiam : q u a s a u t e m
regiones a Paroeciis Sanctissimi Redemptoris, S. Franciscae R o m a n a e ,
Sanctae Mariae a Suffragio et Lambratis, Nostrae et Sedis Apostolicae
potestatis plenitudine, etiam e a r u m d e m Paroeciarum R e c t o r u m consensui supplendo, seiungi itidem volumus et declaramus. Ecclesiae praedictae, sic in P a r o e c i a m erectae, iura o m n i a et privilegia, q u a e Parochialibus Ecclesiis de iure competunt, concedimus. Quod vero ipsius
Ecclesiae dotem spectat, h a n c , sive ex populi, sive ex munificis benefactorum oblationibus in Curia Medionalensi iam solutis constare similiter volumus et d e c l a r a m u s ; quibus a u t e m deficientibus, ut ipsa Paroecia
reditum a n n u u m mille et q u i n g e n t a r u m libellarum attingat, eadem Curia
Archiepiscopalis Mediolanensis consulere debeat et teneatur, imposito
t a m e n P a r o c h o pro tempore exsistenti onere duodecim Missas celebrandi
q u o t a n n i s a b s q u e ulla spe reductionis in posterum. Insuper, ut praedicta
Ecclesia Parochialis ex novo erecta de idoneo rectore provideatur, qui
populo in divinis et a n i m a r u m cura regenda praesit, benemeritis Presbyteris Sodalibus a Ss. Stigmatibus Domini Nostri Iesu Christi eam concedimus, illisque curam, regimen et S a c r a m e n t o r u m administrationem
eiusdem Paroeciae, iuxta n o r m a m iuris, in p e r p e t u u m committimus. Volum u s denique quod Tu ad praesentis gratiae exsequutionem cum omnibus facultatibus necessariis et opportunis, praesertim circa fines territorii paroecialis, auctoritate Nostra procedas et n o n alias. Contrariis
q u i b u s c u m q u e minime o b s t a n t i b u s . Nulli ergo o m n i n o h o m i n u m liceat
hanc p a g i n a m Nostrae erectionis, dismembrationis, decreti et voluntatis
infringere vel ei a u s u temerario contraire. Si quis autem hoc atten-

Acta

304

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

t a r e praesumpserit, indignationem Omnipotentis Dei ac b e a t o r u m Petri


et Pauli, Apostolorum Eius, se noverit i n c u r s u r u m .
Datum R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m , a n n o Domini millesimo nongentesimo vigesimo, q u i n t o idus februarii, Pontificatus Nostri a n n o sexto.

VINCENTIUS

CARD.

VANNUTELLI,

Datarius.

I o s e p h Guerri, Regem.
Sac. Alafridus Vitali, Adiutor a studiis.
Michael Pecci, Revisor.

Diarium

Romanae

Curiae

305

DIARIUM ROMANAE CURIAE


S. CONGREGAZIONE DEI RITI
o

Marted I Giugno 1920, presso l'Emo e Rmo Signor Cardinale Antonio


Vico, Prefetto della Sacra Congregazione dei Riti, Ponente della Causa di Beatificazione e Canonizzazione della Serva di Dio Teresa del Bambino Ges,
Monaca professa dell'Ordine dei Carmelitani Scalzi nel Monastero di Lisieux,
si tenuta la Congregazione Anti-Preparatoria, nella quale dai Revmi Prelati
Officiali e dai Consultori Teologi componenti la Sacra Congregazione dei Riti,
si discusso il dubbio sopra l'eroismo delle virt esercitate dalla stessa
Serva di Dio.
Marted 8
Congregazione
Cardinali ed i
e dato il loro

Giugno 1920, nel Palazzo Apostolico Vaticano, si tenuta la


Particolare dei Sacri Riti, nella quale gli Emi e Revilii Signori
Revmi Prelati Officiali componenti la medesima, hanno discusso
voto sopra le seguenti materie:

1) Intorno alla validit del Processo Apostolico sopra i miracoli in specie, che si asseriscono da Dio operati per intercessione del Beato Giovanni
Eudes, Fondatore della Congregazione di Ges e Maria e dell'Ordine della
Beata Vergine Maria della Carit, miracoli avvenuti dopo la Beatificazione del
medesimo Confessore;
2) e parimenti intorno alla validit dei Processi Apostolici sopra due
miracoli, che si asseriscono da Dio operati per l'intercessione del Venerabile
Vincenzo Maria Strambi, gi Vescovo di Macerata e Tolentino, dei Chierici
Regolari Scalzi della Santissima Croce e Passione di Nostro Signore Ges
Cristo ;
3) intorno alla validit di tutti i Processi Apostolici e Ordinarii della
Causa di Beatificazione e Canonizzazione del Venerabile Giovanni Bosco, Sacerdote, Fondatore della Pia Societ Salesiana e dell'Istituto delle Figlie di
Maria Ausiliatrice ;
4) intorno alla validit ed al rilievo del Processo Apostolico costruito
nella Curia di Napoli, sopra la fama di santit in genere del Venerabile Emanuele Ribera, Sacerdote professo della Congregazione del Ssmo Redentore ;
5)'e parimenti intorno alla validit ed al rilievo del Processo Apostolico costruito nella Curia di Torino, sopra la fama in genere del Servo di Dio
Domenico Savio, giovanetto alunno dell'Oratorio Salesiano;

306

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

6) intorno al culto, in ossequio ai Decreti di Urbano VIII, non mai prestato al Servo di Dio Giacomo Desiderato Laval, Sacerdote Missionario della
Congregazione dello Spirito Santo;
7) e finalmente intorno al culto, in ossequio ai Decreti di Urbano VIII,
non mai prestato alla Serva di Dio Paola Elisabetta, al secolo Costanza Cerioli vedova Busecchi-Tassis, Fondatrice dell'Istituto della Santa Famiglia.
Marted 22 giugno 1920, nel Palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi all'Augusta presenza del Santo Padre, si tenuta la Congregazione Generale dei
Sacri Riti, nella quale gli Erui e Rmi Signori Cardinali, i Rmi Prelati ed i
Consultori teologi componenti la medesima, hanno discusso e dato il loro voto
sul dubbio intorno all'eroismo delle virt esercitate dal Venerabile Servo di
Dio Marcellino Giuseppe Champagnat, sacerdote marista, Istitutore della Congregazione dei Piccoli Fratelli di Maria.

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre si degnato di
nominare:
1

giugno

11

12

17

22
23

1920. L'Emo sig. Card. Antonio Vico, Protettore della Congregazione dei Fratelli della Carit, aventi la Casa
Madre a Gand.

L'Emo sig. Card. Ludovico Billot, Protettore dei Monasteri


di Santa Brigida di Spagna e d'Italia, e dell'Istituto delle Suore della Croce del S. Cuore di Ges,
del Messico.

L'Emo sig. Card. Basilio Pompilj, Protettore dei Carmelitani Scalzi.

L'Emo sig. Card. Gennaro Granito Pignatelli di Belmoute,


Protettore degli Agostiniani Scalzi.

L'Emo sig. Card. Gennaro Granito Pignatelli di Belmonte.,


Protettore della Congregazione di S. Giuseppe
d Cluny.

L'Emo sig. Card. Donato Sbarretti, Protettore delle Religiose


della Carit dell'Immacolata Concezione di S. Jean
(Canada).

Mons. Eugenio Pacelli, Nunzio Apostolico in Germania.

L'Emo sig. Card. Gaetano Bisleti, Membro della Sacra Congregazione degli Affari Ecclesiastici Straordinari.

Diarium

Romanae

Curiae

307

2$ giugno 1920. Il Rev. Sac. P; Pietro Vidal della Compagnia di Ges, Consultore della Sacra Congregazione degli Affari
Ecclesiastici
Straordinari.

Il Rev. Sac. D. Pietro Borgia, Archivista della Sacra Congregazione degli Affari Ecclesiastici Straordinari.
25

L ' E m o sig. Card. Oreste Giorgi, Protettore delle Suore di


Nostra Signora delle Missioni, aventi la Casa
Madre nella diocesi di Southwark.
26

L' Emo sig. Card. Andrea Frhwirth, Protettore della Congregazione dei Poveri Fratelli di S. Francesco
di Bleijerheide (Olanda).

L'Emo sig. Card. Teodoro Valfr di Bonzo, Protettore della


Pia Societ di S. Giuseppe.
28

L ' E m o sig. Card. Ludovico Billot, Protettore delle Suore


di S. Giuseppe di Tarbes.

L'Eio sig. Card. Guglielmo Van Rossum, Protettore della


Congregazione degli Alessiani di Aquisgrana.

Con Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di nomiaare:


Assistenti al Soglio

Pontifcio:

8 maggio 1920. Mons. Giorgio Guglielmo Mundelein, arcivescovo di Chicago.


14 giugno

Mons. Patrizio Giuseppe 0' Connor, vescovo di Annidale.


Protonotari apostolici ad instar participantium :
10 maggio 1920. Mons. Francesco Saverio Hertzog, procuratore generale dei
Sulpiziani.
8 gmgno

Mons. Domenico I. Casey, della diocesi di Peterborough.

Mons. Edoardo H. Murray, della medesima diocesi.


Prelati Domestici di S. S. :
25 maggio 1920. Mons. Cornelio Carlo Prinsen, della diocesi di Bois-le-Duc.
28

Mons. Achille Gorrino, dell'archidiocesi di Vercelli.

Mons. Cristoforo Me Grath, dell'archidiocesi di Boston.

Mons. Michele Me Manus, della medesima archidiocesi.


30

Mons. Anselmo Dziel, dell'archidiocesi di Qubec.


Mons. Davide Gosselin, della medesima archidiocesi.

Mons. Ermenegildo Bouffard, della medesima archidiocesi.

Mons. Clodoveo Arsenault, della medesima archidiocesi.

Mons. Michele Quinn, dell'archidiocesi di Armagh.

308

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

30 maggio 1910. Mons. Guglielmo Giuseppe Me Coli, della diocesi di Peterborough.


31

Mons. Emilio Descamps, della diocesi di Lilla.


2 giugno

Mons. Luigi China, dell'archidiocesi di Vercelli.


5

Mon&. Giovanni 1. Walsh, della diocesi di S. Giovanni nel


Nuovo Brunswick.

Mons. Giovanni O'Flaherty, della medesima diocesi.


11

Mons. Emanuele Bans, dell'archidiocesi di Westminster.


lo

Mons. Luigi Castellano, di Roma.


18

Mons. Giovanni Duan, dell'archidiocesi di Cashel.


20

Mons. Ruggiero O'Hara, della diocesi di Achonry.


22

Mons. Fiorenzo M. Alvarez, dell'archidiocesi di Puebla.


30

Mons. Michele O'Donnel, della diocesi di Limerick.

ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di conferire le seguenti
onorificenze:
s
L'Ordine Supremo del

Cristo:

10 giugno 1920. A S. A. Serenissima il principe Giovanni Schnburg-Har tenstein.


La Commenda dell' Ordine Piamo :
31 maggio 1920. Al sig. Camillo Ruffin, dell'archidiocesi di Tours.
22 giugno

Al sig. Pietro Giuseppe Nguyn Huiu Bi, Ministro dell'interno del Regno di Annam.
TI Cavalierato dell'Ordine Piano:
7 giugno 1920. Al sig. Paolo Simeon.
La Gran Croce dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
25 maggio 1920. Al sig. Meiitone F. Porras, ministro degli Esteri del Per.
17 giugno

Al sig. Stanislao Patek, ministro degli esteri di Polonia.

Al sig. Bernardino De Melgar, marchese De Benavites e


di S. Giovanni de Piedras Albas, della diocesi
di Avila.
La Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
31 maggio 1920. Al sig. comm. Giuseppe Angelini, di Roma.

Diarium

Romanae

Curiae

309

La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


25 maggio 1920. Al sig. avv. Carlo Lenti, di Roma.
8 giugno

Al sig. Edoardo Hines, dell'archidiocesi di Chicago.


La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
31

marzo

1920. Al sig. conte Giuseppe De Lazerme De Lon, della diocesi


di Perpignano.
3 giugno

Al sig. Giuseppe Nsiringisira, del Vicariato Apostolico dell' Uganda.

Al sig. Dionisio Kamyuka, dello stesso Vicariato apostolico.


20

Al sig. marchese Alfonso Pallavicini, gi segretario della


cessata Ambasciata Austro-Ungarica presso la
Santa Sede.

Al sig. principe Giovanni Lobkowic, gi segretario della


cessata Ambasciata Austro-Ungarica presso la
Santa Sede.

Al sig*. conte Alessandro Thurn-Valsassina, gi primo segretario della cessata Ambasciata Austro-Ungarica
presso la Santa Sede.

Al sig. Giuseppe Sch.wen.dt, gi consigliere di cancelleria


della cessata Ambasciata Austro-Ungarica presso
la Santa Sede.
La Commenda dell'Ordirne di S. Gregorio Magno, classe militare:

25 maggio 920. Al sig. cav. Gioacchino Antonelli Costaggini, aiutante capitano della Guardia Palatina d'onore.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
18 maggio 1920. Al

20
Al

Al

30
Al

31
Al

Al

Al
4 giugno
Al

Al
7

Al
> Al
8
Al
15

Al

sig. Stanislao Ptaszycki, dell'archidiocesi di Vilna.


sig. architetto Mariano Pernigoni, della dioc. di Nicopoli.
sig. m. Enrico Ricci, di Roma.
sig. Humphrey Sullivan, dell'archidiocesi di Boston.
sig. Arturo Paquet, dell'archidiocesi di Qubec.
sig. Pietro Beaul, della medesima archidiocesi.
sig. Luigi Edmond, della medesima archidiocesi.
sig. Ruggiero Dubouch, della diocesi di Costantana.
sig. Emanuele Garcia, dell'archidiocesi di Puebla.
sig. Riad bey Yassa, della diocesi di Luksor.
Sig. Dionigi F. Kelly, dell'archidiocesi di Chicago.
Sig avv. Eugenio Vignon, della diocesi di Troyes.
sig. Leone Piguerol, della medesima diocesi.

3t0

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

15 giugno

17


18
21

22

Il

1920. Al sig. avv. Clodoveo Meunier, della medesima diocesi.

Al sig. avv. Eugenio Boulard de Villeneuve, della medesima diocesi.

Al sig. Paolo Bartolini, di Roma.

Al sig. conte Carlo Almeida, gi addetto alla cessata Ambasciata Austro-Ungarica presso la Santa Sede.
Al sig. Giovanni D umreicher, gi addetto alla cessata Ambasciata Austro-Ungarica presso la Santa Sede.

Al sig. Antonio Sinkel, della diocesi di Harlem.

Al sig. Giovanni Prinzen-Verschure, della diocesi di Boisle-Duc.

Al sig. Giovanni Flors Garcia, della diocesi di Barcellona.

Al sig. Giacomo W. Conway, della diocesi di Savannah.


Cavalierato

dell'Ordine

di

S.

Gregorio

Magno,

classe

militare:

18 giugno 1920. Al sig. Alfredo Danis, dell'archidiocesi di Montral.

Al sig. Filia Bleau, della medesima archidiocesi.


La

Commenda

dell' Ordine di

S.

Silvestro

Papa :

16 giugno 1920. Al Sig. cav. avv. Federico Ferraris dei conti Di Celle, della
archidiocesi di Torino.
Il

Cavalierato

dell'Ordine

di

S.

Silvestro

Papa :

25 maggio 1920. Al sig. cav. Lodovico Gaudenzi, di Roma.


29

Al sig. Patrizio Walsh, della diocesi di Lincoln.


3 giugno

Al sig. Giuseppe Meier, sergente maggiore della Guardia


Svizzera.

Al sig. Pietro Giampaolo, della diocesi di Boiano.


o

Al sig. Vincenzo Leone, dell'archidiocesi di Monreale.


17

Al sig. Enrico Durantini, di Roma.

MAGGIORDOMATO DI SUA SANTIT


NOMINE
Con Biglietti di S. E. Rma Mons. Maggiordomo, il Santo Padre si degnato
di nominare:
Camerieri

Segreti

soprannumerari

di

S. :

6 marzo 1920. Mons. Francesco Reininger, delia diocesi di S. Ippolito.


27 maggio

Mons. Orazio Ceccarelli, della diocesi di Pistoia.

Diarium 'Romanae Curiae

311

1 giugno 1920. Mons. Giacomo Patrizio Cantwell, dell'archici, di S. Francisco (California).


10

Mons. Agostino Schmitz, della diocesi di Treviri.


lo

Mons. Giovanni Pietro van den Heuvel, della diocesi di


Bois-le-Duc.

Mons. Matteo Delli Muti, dell'archidiocesi di Manfredonia.


25

Mons. Antonio Santillana, dell'archidiocesi di Puebla degli


Angeli (Messico).
26

Mons. Primo Lanzoni, della diocesi di Faenza.

Mons. Placido Ferniani, della medesima diocesi.

Mons. Giov, Battista Tasselli, della medesima diocesi.


Camerieri d'onore in

abito paonazzo

di

S. S.-

31 maggio 1920. Mons. Liberale Dell'Angelo, dell'archidiocesi di Udine.


12 giugno

Mons. Federico Guglielmo Esser, dell'archidiocesi di Colonia.


Camerieri d'onore di Spada e

Cappa Sopr. di S. S. :

2 giugno 1920. Il sig. Antonio Ceribelli, di Roma.


25

li sig. Francesco de Velasco dell'archidiocesi di Puebla


degli Angeli (Messico).
Il sig. Carlo Diez de Urdanivia, della medesima archidiocesi.
Il sig. Alberto Moreno, della medesima archidiocesi.
Cappellano Segreto d'onore di S. S. :

31 maggio 1920. Mons. Antonino Chionna, della diocesi di Ostimi.


Cappellani d'onore extra urbem :
25

giugno

1920. Mons. Michele M. Marquez, dell'archidiocesi di Puebla


degli Angeli (Messico).

Mons. Leopoldo Villanueva, della medesima archidiocesi.

Mons. Eugenio Manzanedo, della medesima archidiocesi.

312

Actu Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

NECROLOGIO
6 giugno 1920. Mons. Alessandro Piquemal, vescovo titolare di Tagora,
ausiliare dell'arcivescovo di Algeri.
19

Mons. Roberto Calai Marioni, vescovo titolare di Esbon.


21

Mons. Giovanni Edmondo Pitz-Maurice, vescovo di Erie


nella Pensilvania.

Annus XII - Vol. XII

2 Augusti 1920

Num.

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA BENEDICTI PP. XV


MOTU

PROPRIO

D E S A C R I S S O L E M N I B U S A N N I Q U I N Q U A G E S I M I E X QUO S . I O S E P H B . M . V . S P O N S U S
ECCLESIAE CATHOLICAE P A T R O N U S R E N U N T I A T U S E S T .

B E N E D I C T U S P P . XV

Bonum sane et salutare fuit nomini christiano quod Decessor Noster immortalis memoriae Pius IX castissimum Virginis Deiparae Sponsum eundemque Verbi Incarnati Nutricium
Ioseph Ecclesiae Catholicae Patronum declaravit ; quae res quoniam decembri proximo quinquaginta erunt anni cum auspicato evenerit, vehementer utile futurum ducimus si ea toto orbe
terrarum solemni commemoratione celebretur.
Respicientibus quidem hoc spatium praeteriti temporis, obversatur Nobis ante oculos continuatio quaedam seriesque pie
institutorum, quae cultum sanctissimi Patriarchae apud Christi
fideles sensim usque adhuc crevisse indicent : verum, intuentibus rerum acerbitates quibus hodie humanum genus connectatur, hanc ipsam pietatem multo studiosius foveri in populis, multoque latius propagari apparet oportere. Etenim post tam gravem belli contentionem, quid ad communem ordinis tranquillitatem restituendam deesset, ostendimus nuper encyclicis illis
litteris de pacis reconciliatione christiana, in quibus civiles potissimum tum populorum tum hominum inter ipsos rationes
consideravimus. Nunc autem altera est perturbationis causa atA C T A . vol. X I I , n . 8 . 2 - 8 - 9 2 0 .

22

314

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

tendertela eaque longe maior, utpote quae in venis atque visceribus humanae societatis insideat. Scilicet eo tempore calamitas
belli gentes occupavit, cum penitus eas naturalismus infecerat
maxima illa saeculi lues, quae, ubi invaluit, caelestium bonorum
desiderium dbilitt, flammam divinae caritatis opprimit, hominem sananti et elevanti Christi gratiae subtrahit, eumque, fidei
lumine denique orbatum et solis naturae infirmis corruptisque
viribus instructum, effrenatis animi cupiditatibus permittit.
Conversa igitur unice studia ad res caducas nimis multi mortales cum haberent, cumque proletarios inter et locupletes infensissimae aemulationes et simultates intercdrent, mutuasclassium inimicitiam adauxit acrioresque reddidit belli diuturnitas et magnitudo, ideo praesertim quod hinc intolerandam multitudini annonae caritatem, illinc subitam fortunarum affluen^
tiam perpaucis attulit.
Accedit eo in cumulum, ut coniugalis fidei sanctitas patriaeque potestatis verecundia non parum detrimenti apud plurimos
bello ceperint, propterea quod et alterius coniugis longinquitas
officiorum vincula in altero relaxaret, et custodis absentia temeritatem maxime puellarum ad indulgendum sibi licentius impellerei Itaque dolendum est multo esse magis, quam antea, corruptos depravatosque mores, eaque re ipsam causam socialem
quae dicitur, ingravescere in dies adeo ut extrema iam sint ma
lorum extimescenda. Est enim flagitiosissimi cuiusque votis
atque exspectationi maturus ortus Cuiusdam universalis reipublicae, quae perfecta hominum aequalitate et bonorum communione, tamquam principiis innitatur, et in qua nec ulla sint nationum discrimina, nec patris in filios, nec publicae potestatis;
in cives, nec Dei agnoscatur in homines consociatos auctoritas.
Haec si deducantur in usum, miros terrores sequi necesse est;
et eos nunc quidem non exigua Europae pars experitur ac sentit. Atqui condicionem eiusmodi ceteris etiam populis quaeri
videmus, concitatisque paucorum furore et audacia plebibus,
magnas hic illic turbas subinde exsistere.
Equidem hoc rerum cursu Nos in primis solliciti, Ecclesiae fi-

Acta

Benedicti

PP.

35

XV

lios sui commonefacere officii ex occasione haud praetermisimus,


ut datis proxime ad Episcopum Bergomatium litteris, itemque
ad Venetae regionis Episcopos. Iam eandem ob causam ut nostros homines, quotquot ubique sunt, qui manu et labore victum
sibi comparant, in officio retineamus, eosque a contagione socialismi; quo nihil christianae sapientiae est inimiius, intactos
conservemus, eisdem praesertim Sanctum Ioseph perstudiose
proponimus, quem peculiarem et vitae ducem observent et patronum colant.
Is enim simili, atque ipsi, vitae genere aetatem exegit : cuius
ratione rei Christus Deus, cum esset aeterni Patris unigenitus,
f abri Filius appellari voluit. At eam loci fortunaeque humilitatem quantis quamque excellentibus ornavit virtutibus; nimirum iis quibus elucere decebat eum, qui vir esset Mariae Immaculatae, quique Iesu Domini Pater putaretur. Quare, Ioseph
magistro, discant omnes praesentia, quae fluunt, sub lumine
spectare futurorum, quae permanent; et humanae incommoda
condicionis spe consolantes caelestium bonorum, ad ea, divinae
voluntati obsequendo, id est, sobrie et iuste et pie vivendo, contendant. Quod autem proprie ad operarios attinet, placet ea referre quae Decessor Noster fel. rec. Leo XIII simili in causa edixit; sunt enim eiusmodi ut nihil aptius dici posse videatur:
(( Harum cogitatione rerum debent erigere animos et aequa sen tire egeni et quotquot manuum mercede vitam tolerant : qui (( bus si emergere ex egestate et meliorem statum acquirere con cessum est non repugnante iustitia, ordinem tamen providen tia Dei constitutum subvertere, non ratio, non iustitia permit tit. Immo vero ad vim descendere, et quicquam in hoc genere
aggredi per seditionem et turbas, stultum consilium est, mala
illa ipsa efficiens plerumque graviora, quorum leniendorum
causa suscipitur. Non igitur seditiosorum hominum promissis
confidant inopes, si sapiunt, sed exemplo patrocinioque beati
Iosephi, itemque materna Ecclesiae caritate, quae scilicet de
illorum- statu curam gerit quotidie maiorem .
1

Epist. Encye. Quamquam pluries.

316

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Crescente autem nostrorum religione erga Sanctum Ioseph,


simul proclive factu est, ut eorum religio in Sacram Familiam
Nazarethanam, cuius augustum Caput is fuit, capiat incrementum : alterum enim ex altero sua sponte effiorescit. Namque ab
Ioseph ad Mariam recta deducimur, per Mariam autem ad omnis
sanctitatis fontem, Iesum, qui domesticas virtutes suo ipsius
in Ioseph et in Mariam obsequio consecra vit. Ad haec vero tanta
virtutum specimina omnino se christianae familiae renovent
cupimus atque conforment. Ita, quoniam familiae fundamento
communitas humani generis constituta est, cum societati domesticae plus firmitatis accesserit, eius nimirum munita sanctius
et castimonia et concordia et fide, eo ipso novum quoddam robur
et novus quasi sanguis per omnfa societatis humanae membra
diffundetur, influente usque quaque virtute Christi; nec solum
privatorum morum sequetur emendatio, sed etiam communis
vitae civilisque disciplinae.
Nos igitur eius plurimum confisi patrocinio, cuius vigilantiae providentiaeque Deus Unigenam suum Incarnatum Virgi
nemque Deiparam commendatos voluit, omnibus Catholici orbis Episcopis auctores sumus, ut tam necessario rei christianae
tempore fideles ad opem S. Ioseph eo vel studiosius implorandam
cohortentur. Cum autem plures haec Apostolica Sedes modos
probaverit sanctum Patriarcham venerandi, in primis quarta
quaque feria et continenter per mensem proprium, eos omnes volumus in una quaque dioecesi, instante, sacrorum Antistite,
quoad possit, frequentari. Sed praecipue, quoniam praesentissimus morientium adiutor merito habetur, cui Iesus ipse cum
Maria morienti adfuerint, Venerabilium Fratrum erit illa piorum sodalitia, quae Ioseph pro decedentibus exorando condita
sunt, hit a Bona Morte, ut a Transitu S. Ioseph, ut pro Agoni-

zantibus, omni auctoritatis suae suffragio et favore prosequi.


Ad memoriam vero celebrandam pontificalis Decreti, quod
supra memoratum est, praecipimus et mandamus, ut intra annum a die VIII mensis Decembris proximi, toto orbe catholico,
in honorem S. Ioseph B. M. V. Sponsi, Ecclesiae Catholicae Pa-

Acta Benedicti

PP.

XV

317

troni, quo et tempore et modo cuique Episcopo videbitur, solemnis supplicatio fiat; cui quotquot interfuerint, eis singulis
plenariam peccatorum veniam, usitatis condicionibus, lucrari
licebit.
Datum Romae apud sanctum Petrum, die xxv mensis Iulii,
in festo S. Iacobi Apostoli, anno MCMXX, Pontificatus Nostri
sexto.
BENEDICTUS P P . XV

CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
BRACARENSIS
REVISIO ET APPROBATIO NOVI BREVIARII

BENEDICTUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Sedis h u i u s Apostolicae, ut q u a e Iuris Liturgici s u p r e m a Moderatrix est, solemnis s e m p e r cura fuit, ut Ecclesiae Catholicae sacri R i t u s
in s u a u b i q u e integritate persistrent, aut, sicubi forte ab ea dclinas1

sent, ad pristinam p u r i t a t e m r e v o c a r e n t u r . Quae res necessario ex ipso


consequitur Pastorali Officio, q u o d R o m a n a e C a t h e d r a e commissum est,
sedulo invigilandi, ut debita cum veneratione externus cultus erga
Deum exerceatur, ut s a c r a q u a e p e r a g u n t u r mysteria a u g u s t i o r a fiant
c e d a n t q u e in m a g n a m Christifidelium aedificationem, eorum in Deum
p i e t a t e m excitando et devotionis a f f e c t u m .

Pervigil haec cura t u m vel m a x i m e elucet, cum sacri ritus alii ab


aliis differunt; n a m h o r u m varietas, si legitima sit, h a u d p a r u m confert ad divini cultus splendorem amplificandum. Neque h u i u s m o d i diversitas cum.fidei u n i t a t e n o n congruit, q u i n revelata divinitus d o g m a t a
1

Tridentina Synodus, Sess. XXI, de Missae Saerif., cap. 5, et sess. VII, de Sacram,
in genere, Can. Vi.
Instr. S. C. de Prop. Fide, die 3 iul. 1830.
2

Acta Apostolicae

318

Sedis

Commentarium

Officiale

m u l t o vividius exprimit planiusque d e c l a r a t : Fidei enim u n i t a s cum


legitimorum R i t u u m varietate optime consistit, ex q u i b u s immo maior
in Ecclesiam splendor et maiestas mirifice r e d u n d a t . Hinc effatum
illud S. Leonis n o n i : Nihil o b s u n t saluti credentium diversae pro loco
et t e m p o r e consuetudines, q u a n d o u n a fides, per dilectionem operans
b o n a q u a e potest, uni Deo commendat omnes .
1

Etenim mirabili q u a d a m consonantia e variis Liturgiis, adversus


haereses, fides eruitur de fere singulis Ecclesiae Catholicae d o g m a t i b u s :
u n d e factum est, ut theologi in Liturgiis u b e r r i m u m fontem theologicum agnoverint, ex q u o Ecclesiae doctrina nobis a b u n d e manifestatur.
H u c etiam faciunt illa Decessoris Nostri, Leonis X I I I , verissima d i c t a :
Augusta, q u a varia R i t u u m genera nobilitantur, antiquitas et p r a e claro est o r n a m e n t o Ecclesiae omni, et fidei catholicae u n i t a t e m affirmat.
Q u a p r o p t e r vera- Christi Ecclesia, sicut m a g n o p e r e studet ea custo dire inviolata, q u a e , utpote divina, immutabilia accepit; ita in u s u r p a n d i s e o r u m d e m formis n o n n u m q u a m concedit novi aliquid vel
indulget in iis praesertim, q u a e cum venerabili antiquitate conveniat.
Hoc etiam m o d o et eius vitae n u m q u a m senescentis p r o d i t u r vis, et
ipsa magnificentius Christi Sponsa excellit, q u a m S a n c t o r u m P a t r u m
sapientia velut a d u m b r a t a m in effato agnovit Davidico : Astitit Regina
a dextris tuis in vestitu deaurato, circumdata varietate... in fimbriis
aureis, circumamicta varietatibus .
3

Quae omnia quidem perpendentes, R o m a n i Pontifices n o n solum


n o n r e p r o b a r u n t u n q u a m sacros Ritus, qui ob e o r u m antiquitatem veneratione digni essent, q u a m d i u cum u n i t a t e fidei obsequium retinerent
Apostolicae Sedi d e b i t u m ; verum etiam eosdem semper voluerunt reverenter conservatos et fideliter in u s u m deductos in iis o m n i b u s , q u a e
n o n a d v e r s a r e n t u r novo ac legitimo alicui t e m p e r a m e n t o , ab eadem
Apostolica Cathedra forte inducto, cui n e m p e , t a m q u a m s u p r e m a e Magistrae, R i t u s omnes p a r e r e debent.
H a e c cum ita sint, g r a t u m o m n i n o acceptumque Nobis est alacre
illud studium, dignissimumque laude, q u o m o t u m videmus Venerabilem
F r a t r e m Nostrum, E m m a n u e l e m Vieira de Mattos, h o d i e r n u m Archiepiscopum Bracarensem, qui, votis o b s e c u n d a s s u o r u m Antecessorum et
Cleri pariter praesentis, cui adeo cordi est a n t i q u u s et praecipua reverentia dignus R i t u s Bracarensis, nullis nec curis nec laboribus peper1

Pius PP. IX, Litt. Apost.

Epist,

ad

Michaelem,

Litt. Apost. Orientalium


10, 14-15.

Ps. XLIV,

Romani Pontifices,

Patriarch.

die 6 iunii 1862.

Constantinopol.

dignitas Ecclesiarum,

die 30 nov. 1894.

Acta Benedicti

PP.

XV

319

it, ut h u i u s R i t u s libri liturgici iterum typis e d e r e n t u r ; ita t a m e n ,


ut, retenta nativa forma, n o n solum n o n offenderent generales Liturg i a e Catholicae leges, singulis in Ritibus servandas, verum etiam iisdem
legibus o m n i n o conformarentur, uti" pie in Ritu r a c a r e n s i ac p e r p e t u o
in u s u fuit.
Ritus hic peculiaris, quo Ecclesia Bracarensis a r e m o t a g a u d e t antiq u i t a t e , inter praecipuos r e c e n s e n d u s est gloriae titulos, q u i b u s iure
gloriatur Lussitaniae populus, t a m egregie quidem de Ecclesia Catholica meritus, ut a Pontificibus R o m a n i s fidelissimus sit appellatus.
Quod gloriosum n o m e n Lusitani sibi p r o m e r u e r u n t , n o n solum ob
s i n g u l a r e m eorum pietatem ac devotionem in Sedem h a n c Apostolicam,
v e r u m etiam ob eximia, q u a m semper p o s u e r u n t operam, in p r o p a g a n d o
late per o r b e m n o m i n e et cultu christiaoo. Hinc etiam, veluti iustum
fidei p r a e m i u m , ius illud P a t r o n a t u s R o m a n a Sedes Portugalliae contulit in ecclesias, ubi tot inclyti Lusitaniae filii et sudores apostolicos
et ipsum sanguinem p r o f u d e r u n t ; quo quidem iure, ad h a e c u s q u e
tempora, multis a d h u c locis Religio dilatari pergit ac foveri, templa
supellectili sacra ornari, piis q u i b u s q u e operibus a t q u e institutis subsidia suppeditari, u n a cum sacerdotibus in hoc saluberrimum ministerium incumbentibus.
1

E s t igitur res Deo profecto acceptissima Nostroque simul paterno


animo valde i u c u n d a instituta haec, sub auctoritate Sedis Apostolicae,
R i t u s Bracarensis revisio et ab o m n i b u s naevis, qui progressu temporis in e u m irrepserint, a c c u r a t a emendatio. I t a enim haec Lusitanis
gloria purior constabit, m a i o r q u e exorietur virtus salutis et sanctificationis in clerum p o p u l u m q u e Ecclesiae Bracarensis, cui ab omnipotenti
Deo, intercedente Deipara I m m a c u l a t a , praecipua Lusitaniae P a t r o n a ,
caelestium m u n e r u m amplissimam i m p l o r a m u s copiam.
I a m inter capita, q u a e in h a c typica editione Breviarii Bracarensis,
q u a l i s e Typographia Nostra Vaticana prodiit, in melius m u t a t a fuerunt
ac p r a e c i p u a m m e r e n t u r laudem, peculiaris facienda est mentio n o n
s o l u m de adhibita constantius lectione sacrae Scripturae, q u a e pia cons u e t u d o in Ritibus o m n i b u s per feliciores aetates sancte servata est,
d e q u e introducta nova Psalterii dispositione, a Decessore Nostro Pio X
per Constitutionem Apostolicam Divino afflatu praescripta; v e r u m etiam
de servandis n o r m i s a Sede Apostolica constitutis, ubi c o n c u r r u n t vel
PP. X, in Bulla Dum fidei constantiam animaeque devotionis affectum, ie
et in alia diei 3 novembris eiusdem anni Praeclarae devotionis et indefessum fervorem; quibus accedunt plura alia Romanorum Pontificum documenta,
decursu saeculorum in favorem et laudem Lusitaniae concessa.
1

iunii

LEO

1514;

320

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

occurrunt Officia, deque expunctis in p a r t e historica Breviarii Bracarensis q u i b u s d a m n a r r a t i o n i b u s , q u a e , a rerum veritate vel a p r o b a t a
Ecclesiae Bracarensis traditione a b h o r r e b a n t . Diligentissima autem c u r a ,
q u a e in edendo Breviario Bracarensi adhibita est, pariter i m p e n d a t u r
oportet a d o r n a n d a e novae editioni Missalis aliorumque librorum liturgicorum. Hac a u t e m in re o p t i m u m spiritum Cleri Bracarensis e i u s q u e
venerabilis Ecclesiae cum R o m a n a Cathedra intimam coniunctionem
perlibenter a g n o s c i m u s .
Edito iam novo Breviario, evanescit a p u d Clerum B r a c a r e n s e m
difficultas, q u a h a c t e n u s laborabat, suo proprio u t e n d i R i t u ob exemplariorum p e n u r i a m . Q u a r e n u n c plene fit satis s a c e r d o t u m votis ac
desideriis, qualia in novissima Synodo Bracarensi expressa fuerunt: q u a e
quidem vota p r o b a n t e s o m n i n o ac r a t a h a b e n t e s , hisce Nostris litteris
praecipimus ac m a n d a m u s , ut o m n e s et singuli qui ad H o r a s Canonicas in Archidioecesi Bracarensi tenentur, proprio hoc Nostraque auctoritate reviso Breviario u t a n t u r . Quae precum liturgicarum u n i t a s in
universo venerabili Clero Bracarensi magis magisque accendat ac foveat
spiritum illum orationis, quo a n i m a t o s a d m i r a m u r binos Archidioeceseos Urbisque Bracarensis inclytos P a t r o n o s , sanctos P e t r u m de R a t e s
et Geraldurn.
Haec vero edicimus, declaramus, sancimus, decernentes h a s N o s t r a s
litteras validas et efficaces semper esse ac fore; n o n o b s t a n t i b u s constitutionibus et ordinationibus apostolicis, generalibus et specialibus,
ceterisve quibusvis in c o n t r a r i u m facientibus. Nulli ergo omnino homin u m liceat h a n c paginam Nostrae approbationis, decreti, concessionis,
indulti et voluntatis infringere, vel ei, a u s u temerario, contraire. Si q u i s
autem hoc a t t e n t a r e p r a e s u m p s e r i t , indignationem omnipotentis Dei,
ac b e a t o r u m Petri et Pauli, Apostolorum Eius, se noverit i n c u r s u r u m .
D a t u m R o m a e a p u d sanctum P e t r u m , anno Incarnationis Dominicae
millesimo nongentesimo decimo nono, pridie I d u s Maii, die Octava Solemnitatis sancti ioseph, sponsi beatae Mariae Virginis, Pontificatus Nostri
a n n o quinto.
O. C A R D . C A G I A N O
S.

B.

E.

A. CARD. VICO
Cancellar

ius.

Ep. Portuen.
S. B.

C.

et S.

Rufinae

Praefectus.

R a p h a l Virili, Protonotarius Apostolicus.


Lodovicus Schller, Protonotarius Apostolicus.
Loco >J Plumbi.
Beg. in Cane. Ap., vol.

XVIII, n. 24.

Acta

Benedicti

PP.

32

XV

II
TREIENSIS
DB

UNIONE

DIOECESIS

TREIENSIS

CUM

DIOECESI

SANCTI

SEVERINI

BENEDICTUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD

PERPETUAM

REI

MEMORIAM

Boni Pastoris, idest Iesu Christi Domini Nostri exemplum i m i t a n t e s ,


R o m a n i Pontifices o m n e semper a d h i b u e r u n t s t u d i u m ad spirituale
gregis Dominici b o n u m a s s e q u e n d u m .
Q u u m a u t e m emolumento gregi sit p r o x i m u m habere pastorem,,
visum est expedire ut parva Treiensis dioecesis, q u a e h u c u s q u e r e g e batur ab Archiepiscopo Camerinensi, longitudine et difficultate viarum
ab eadem dioecesi valde distante, regenda t r i b u e r e t u r proximo Episcopo
Sancti Severini. Quapropter, decreto diei q u a r t a e novembris a n n i millesimi nongentesimi decimi tertii, S. Congregatio Consistorialis statuit ac
decrevit ut regimen dioecesis Treiensis acciperet ac retineret ad n u t u m
S. Sedis, donec aliter provideretur, Venerabilis F r a t e r A d a m u s Borghini,
Episcopus Sancti Severini.
Nunc, vero, spirituali Treiensium b o n o modo stabili prospicere
cupientes, Nos, re m a t u r e perpensa, m e m o r a t a m Treiensem dioecesim,
Apostolicae potestatis plenitudine, in p e r p e t u u m coniungimus cum dioecesi Sancti Severini, ita scilicet, ut a m b a e iurisdictioni, regimini a t q u e
administrationi s u b s i n t u n i u s eiusdemque Pastoris, qui proinde Episcopus Sancti Severini et Administrator Apostolicus Treiensis p e r p e t u a
nominabitur, salvis u t r i u s q u e dioecesis iuribus ac privilegiis.
Episcopus in a l t e r u t r a dioecesi residere poterit; officii t a m e n sui
erit ita rem temperare, ut penes u t r a m q u e , per notabile temporis spatium,
iuxta r e r u m necessitatem, singulis a n n i s commoretur.
insuper, h a c s t a t u t a Ecclesiarum unione, decernimus ut duplicis
episcopalis m e n s a e reditus idem Episcopus percipiat, isque ecclesiastica,
beneficia u n i u s dioecesis promiscue sacerdotibus alterius dioecesis conferre possit.
Quoniam vero n u n c Sancti Severini Ecclesia suo feliciter gaudet
pastore, per h a s Apostolicas litteras decernimus ut Venerabilis F r a t e r
A d a m u s Borghini, hodiernus Sancti Severini Episcopus, Treiensis q u o q u e
P e r p e t u u s Administrator Apostolicus evadat.

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

P r a e s e n t e s a u t e m litteras et in eis contenta q u a e c u m q u e , etiam ex


eo q u o d quilibet q u o r u m interest, vel interesse p r a e s u m a n t , auditi n o n
fuerint, etiam si expressa, specifica et individua mentione digni sint,
nullo u n q u a m t e m p o r e de subreptionis, vel obreptionis, a u t nullitatis
vitio, seu intentionis Nostrae, vel quolibet alio substantiali et inexcogitato
defectu notari, impugnari, vel in controversiam vocari posse, sed eas,
t a m q u a m ex certa scientia ac potestatis plenitudine factas et e m a n a t a s ,
perpetuo validas exsistere et fore, suosque plenarios et integros effectus
sortiri et obtinere, a t q u e ab o m n i b u s ad q u o s spectat inviolabiliter observari debere, et si secus s u p e r his a q u o c u m q u e , quavis auctoritate,
s c i e n t e r vel ignoranter contigerit attentari, irritum p r o r s u s et inane esse
et fore v o l u m u s et decernimus.
Non obstantibus, q u a t e n u s o p u s sit, regulis in synodalibus, provincialibus, generalibus universalibusque conciliis editis, specialibus, vel
generalibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis, et quibusvis
aliis R o m a n o r u m Pontificum P r a e d e c e s s o r u m N o s t r o r u m dispensation i b u s , ceterisque contrariis q u i b u s c u m q u e .
Volumus a u t e m ut h a r u m litterarum t r a n s u m p t i s , etiam impressis,
m a n u t a m e n alicuius notarii publici subscriptis, ac sigillo alicuius in
ecclesiastica dignitate constituti munitis, a d h i b e a t u r in iudicio et extra
illud eadem p r o r s u s fides, q u a e eisdem p r a e s e n t i b u s adhiberetur, si
originaliter forent exhibitae vel ostensae.
Nemini ergo liceat q u a e hisce litteris Nostris unionis, decreti, derogationis et voluntatis s t a t u t a s u n t infringere, vel eis, a u s u temerario,
contraire.
Si quis a u t e m hoc a t t e n t a r e p r a e s u m p s e r i t , indignationem omnipotentis Dei ac b e a t o r u m Petri et Pauli, Apostolorum Eius, se noverit
incursurum.
D a t u m R o m a e , a p u d S a n c t u m P e t r u m , a n n o Domini millesimo nongentesimo vigesimo, die vigesima mensis februarii, Pontificatus Nostri
a n n o sexto.
O. CARD. CAGIANO

>$( C. CARD.

S. R. G. Cancellarius.

DE

LAI,

Ep. Sabinensis,

Secret. S. Congreg. Consistorialis.


Raphal
Lodovicus

Loco ^ Plumbi.
Reg. in Can., vol. XX, n. 56.

Virili,

Protonotarhts

Schller,

Apostolicus.

Protonotarius

Apostolicus.

Acta Benedicti

PP.

XV

323

III
CATAMARCENSIS-SALTENS1S
DE DISMEMBRATIONE TERRITORII DE LOS ANDES A DIOECESI CATAMARCENSI
AC DE EIUS UNIONE DIOECESI SALTENSI.

BENEDICTUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Semper R o m a n i Pontifices, vei propria auctoritate, vel rogatu Ordin a r i o r u m dioecesum, diligentissime curaverunt ut, ob m u t a t a s in aliqua
regione r e r u m condiciones, a u t ob alias iustas causas, circumscriptionum
ecclesiasticarum limites o p p o r t u n e m u t a r e n t u r , eo consilio ut spirituale
Christifidelium b o n u m et religionis incrementum magis magisque promoveretur.
Cum a u t e m Venerabilis F r a t e r B a r n a b a Pietrabuena, h o d i e r n u s
Episcopus Catamarcensis, n u p e r ab Apostolica Sede efflagitaverit ut territorium de los Andes n u n c u p a t u m , ipsius iurisdictioni obnoxium,
Saltensi dioecesi a g g r e g a n t u r , c u m q u e iustae petitionis causae ex legitimo processu firmatae sint, accedente voto Ordinarii eiusdem dioecesis
Saltensis, et Apostolico Nuntio in Republica Argentina suffragante; Nos,
maiori a n i m a r u m bono semper intenti, oblatis precibus obsecundare
statuimus.
Suppleto igitur, q u a t e n u s o p u s sit, q u o r u m interest, vel s u a in h a c
re interesse p r a e s u m a n t consensu, praedictum territorium de los
Andes cum o m n i b u s et singulis in eo exsistentibus et c o m m o r a n t i b u s ,
a dioecesi Catamarcensi, Apostolicae potestatis plenitudine, per praesentes litteras s e p a r a m u s et avellimus, illudque dioecesi Saltensi aggreg a m u s et addicimus. Volumus autem et m a n d a m u s ut documenta et
a c t a o m n i a q u a e territorio de los Andes spectant, q u u m p r i m u m fieri
poterit, ex archivio Curiae Episcopalis Catamarcensis e x t r a h a n t u r , et
in archivio Curiae Episcopalis Saltensis r e p o n a n t u r .
P r a e s e n t e s a u t e m litteras et in eis contenta q u a e c u m q u e nullo
u n q u a m t e m p o r e de subreptionis, vel obreptionis, a u t nullitatis vitio,
seu intentionis Nostrae, vel quolibet alio substantiali et inexcogitato
defectu notari, impugnari, vel in controversiam vocari posse, sed eas
t a m q u a m ex certa scientia, ac potestatis plenitudine factas et e m a n a t a s ,

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

perpetuo validas exsistere et fore, suosque plenarios et integros effectus


sortiri et obtinere, a t q u e ab o m n i b u s ad q u o s spectat inviolabiliter observari debere, et si secus super his a q u o c u m q u e , quavis auctoritate,
scienter vel ignoranter c o n t i n g e n t attentari, irritum p r o r s u s et i n a n e
esse et fore v o l u m u s et decernimus.
Hisce itaque, ut supra, constitutis, ad eadem o m n i a exsecutioni m a n d a n d a d e p u t a m u s Venerabilem F r a t r e m Albertum Vassallo di Torregrossa, Archiepiscopum Titularem Hemesensem, in Republica Argentina
Apostolicum Nuntium, ipsi tribuentes necessarias et o p p o r t u n a s facultates, etiam subdelegandi, ad effectum de q u o agitur, q u e m c u m q u e alium
in ecclesiastica dignitate constitutum, facto i n s u p e r eidem onere infra
sex menses, a d a t a p r a e s e n t i u m litterarum c o m p u t a n d o s , ad Sacram
Congregationem Consistorialem mittendi exemplar, authentica forma
e x a r a t u m , exsecutionis peractae.
Non obstantibus, q u a t e n u s opus sit, regulis in synodalibus, provincialibus, generalibus universalibusque Conciliis editis, specialibus, vel
generalibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis, et quibusvis
aliis R o m a n o r u m Pontificum, praedecessorum Nostrorum dispositionibus, ceterisque contrariis q u i b u s c u m q u e .
Volumus autem ut p r a e s e n t i u m litterarum t r a n s u m p t i s , etiam impressis, m a n u t a m e n alicuius notarii publici subscriptis et sigillo alicuius
in ecclesiastica dignitate constituti munitis, adhibeatur in iudicio et
extra illud eadem p r o r s u s fides, q u a e eisdem p r a e s e n t i b u s adhiberetur,
st originaliter forent exhibitae vel ostensae.
Nemini ergo liceat quae hisce litteris Nostris dismembrationis, subiectionis, decreti, commissionis, mandati, derogationis et voluntatis infringere, vel eis, a u s u temerario, contraire.
Si quis a u t e m hoc a t t e n t a r e praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei ac b e a t o r u m Petri et Pauli, Apostolorum Eius, se noverit
incursurum.
D a t u m R o m a e , a p u d s a n c t u m Petrum, a n n o Domini millesimo nongentesimo vigesimo, die vigesima secunda mensis maii, Pontificatus
Nostri a n n o sexto.
O. CARD. CAGIANO,

S. B. E. Cancellarius.

C. CARD.

DE

LAI,

Ep.

Sabinensis,

Secret. S. Congreg. Consistorialis.


R a p h a l Virili, Protonotarius Apostolicus.
Lodovicus Schller, Protonotarius Apostolicus:

Loco

Plumbi.

Reg. in Cane, vol. XIX, n. 7.

Acta

Benedicti

PP.

XV

EPISTOLAE
I
AD R. D. A L O I S I U M

ORIONE, PARVI

TOREM, CUI, X X V S A C E R D O T I I
PROMERITA

OPERIS A DIVINA
ANNUM

PROVIDENTIA

CELEBRANTI, OB EIUS

MODERA-

PRAECLARA

GRATULATUR.

Dilecte fili, salutem et apostolicam benedictionem. Q u a m q u a m


satis tibi p u t a m u s esse cognitum, q u e m a d m o d u m Nos erga te affecti
s i m u s , occasioni t a m e n Nostri in te animi declarandi n o l u m u s deesse,
q u a m vicesimus q u i n t u s natalis affert sacerdotii tui. Nam, q u o n i a m hoc
t o t u m aetatis spatium n o n tibi d u m t a x a t , sed, q u o d boni sacerdotis est,
c o m m u n i utilitati vixisti, nec nativae dioecesis finibus t u a m de animar u m salute continuisti curam, studens, q u a n t u m in te erat, perpetuo
sanctae Ecclesiae emolumento, sane decet Nos ista diei faustitate, quae
fructuosi tui laboris m e m o r i a m renovat, in primis gratulari. I d q u e
libentes facimus, eo vel magis quod nihil t a m est exploratum q u a m
t u a in h a n c Apostolicam- Sedem plena studii a t q u e obsequii pietas et
fides. N o r u n t omnes eam, q u a m et Decessori Nostro fel. rec. Pio X et
Nobismet ipsis navasti operam, in duplici negotio ac perdifficili adhibitus,
cum horribilis ille ad fretum Siciliense t e r r a e motus evertisset omnia,
et similem regio Marsica calamitatem accepisset. Scilicet, q u a e tibi tum
d a t a est facultas, si u n q u a m alias, u b e r r i m a ad miseris opitulandum,
ea tu, Deo adiuvante, sedulo u s u s s ac sapienter, ut omnino u t r i u s q u e
N o s t r u m vota et exspectationem expleveris. T u u m vero erit ex hoc
Nostrae de te opinionis d o c u m e n t o s u m e r e animos, ut iam n u n c vel
maiore cum alacritate ad aliorum miserias sublevandas, divina Provid e n t i a confisus, i n c u m b a s . Confecto enim luctuosissimo bello, cum
h o m i n u m necessitates o m n i s generis incredibilem in m o d u m excreverint,
i m m e n s u s quidam est c a m p u s christianae caritatis, in quo tui similium
a c t u o s a virtus utilissime versetur. Nos a u t e m , ad laetitiam istius solemnitatis a u g e n d a m , tibi m u n u s c u l u m mittimus calicem sacrificalem ;
a t q u e etiam ultro d a m u s , ut Papalem benedictionem semel infra a n n u m ,
sacro anniversario in singulis Sodalitatis t u a e d o m i b u s peracto, p r a e s e n t i b u s possis cum plenaria peccatorum venia, usitatis condicionibus
l u c r a n d a , tribuere. Atque h u i u s potestatis in u r b e u s u r p a n d a e commod u m t e m p u s mox erit, cum curialis nova aedes Sanctorum o m n i u m

326

Acta

Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

extra moenia, q u a m idem Decessor tibi in p e r p e t u u m g u b e r n a n d a m tradidit, fiet ut rite dedicetur. Ceterum pro fratribus suis minimis te labor a n t e m n u m q u a m Christus Dominus omnipotenti auxilio suo d e s t i t u e t ,
cuius quidem auspicem i t e m q u e p a t e r n a e benevolentiae Nostrae testem
tibi, dilecte fili, et o m n i b u s instituti tui vel sodalibus a l u m n i s q u e vel
fautoribus apostolicam benedictionem a m a n t i s s i m e impertimus.
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m , die n mensis aprilis MCMXX,
Pontificatus Nostri a n n o sexto.

B E N E D I C T U S P P . XV

II
AD R. D. HENRICUM DEBOUT, PROTONOTARIUM APOSTOLICUM, CUIUS DE IOANNA
DE ARC EDITOS LIBROS DILAUDAT.

Dilecte fili, s a l u t e m et apostolicam benedictionem. Quod I o a n n a


de Arc s u m m a m a p u d ipsos h o m i n e s consecuta est gloriam, h o n o r i b u s
ei sanctorum caelitum Apostolica Nostra auctoritate decretis, m e r i t a
a n t e o m n e s gaudent, ut est consentaneum, qui Gallicae s u n t n a t i o n i s ,
cuius illa columen exstitit ac praeclarum o r n a m e n t u m ; sed praecipuo
q u o d a m iure tibi, dilecte fili, g a u d e r e licet. I a m pridem enim te ad
m a g n a n i m a e Virginis vitam resque' gestas illustrandas totum contulisti;
ot q u a e hisce annis, ut eius vel existimationem innocentiamque defenderes, vel excellentiam v i r t u t u m convinceres, scribendo exsecutus es,
ea, cum gravem tibi a p u d doctos auctoritatem peperrint, t u m m a g n u m
p o n d u s h a b u e r u n t ad h a n c eidem gloriam conciliandam. Itaque, cum
illud t u o r u m scriptorum m a x i m u m o p u s n u p e r , tertio editum, ad Nos
pietatis causa misisti, dubitare n o n debes quin fem Nobis gratissimam
feceris. Nos igitur tibi de hoc ingenii, doctrinae laborisque tui m u n e r e
g r a t u l a m u r : q u o d ipsum c u p i m u s in m a n u s p l u r i m o r u m veniat, ac
molles solutosque saeculi corruptelis animos, oblato, praesertim foeminis,
Puellae Aurelianensis exemplo, ad christianae vitae constantiam et dignitatem adhortetur. Auspicem vero divinorum m u n e r u m ac testem benevolentiae Nostrae, apostolicam benedictionem tibi, dilecte fili, p e r a m a n t e r
impertimus.
Datum R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m , die v mensis iulii MCMXX, Pontificatus Nostri a n n o sexto.
B E N E D I C T U S P P . XV

S* Congregatio Consistorialis

327

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS

I
ORANENSIS
DISMEMBRATIONIS

ET

UNIONIS

DECRETUM
Ut facilius prospiceretur bono spirituali fidelium, qui in e x t r e m a
parte meridionali suae dioecesis sparsim reperiuntur, R. P. D. Ludovicus Legasse, Episcopus Oranensis, S S m o Dno Nostro Benedicto P P . XV
supplices preces porrexit ut m e m o r a t a territorii p a r s a s u a dioecesi
d i s t r a h e r e t u r et Praefecturae Apostolicae Ghardaiensi uniretur. P o r r o
Sanctitas Sua, cui nihil a n t i q u i u s est q u a m ad m a i u s fidelium b o n u m
animum s u u m intendere, oblatis precibus benigne a n n u e r e dignata est.
Q u a p r o p t e r de Apostolicae potestatis plenitudine, suppleto q u a t e n u s
opus sit q u o r u m intersit vel sua interesse p r a e s u m a n t consensu, praesenti consistoriali decreto, partem meridionalem infra describendam dictae
dioecesis, cum o m n i b u s et singulis fidelibus ibi exsistentibus et commorantibus, ab ea in p e r p e t u u m s e p a r a t a t q u e avellit illamque Praefecturae Apostolicae Ghardaiensi u n i t a t q u e coniungit; adeo ut fines dioecesis
Oranensis in parte Australi posthac pertingant ad sequentem lineam
q u a e lingua gallica ita describitur: Depuis la frontire marocaine
T e n i e t - S a s s i , j u s q u ' a u point o l'Oued Falet se perd d a n s le ChoU el-Chergui, elle coincide avec la limite sud du d p a r t e m e n t d ' O r a n ;
ensuite elle se dirige vers l'est (coupant la voie ferre un peu au sud
du kil. 260) j u s q u ' ce qu'elle rejoigne, au sud du Daetel-Kerch, la
Risire nord du Chott; elle suit cette lisire j u s q u ' l'extrmit est du
Chott (prs de An-el-Keteta); aprs quoi elle suit u n e ligne droite
tire de ce point j u s q u ' celui o l'Oued Touil coupe la limite d e s
provinces d'Alger et d'Oran .

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

P r a e s e n s decretum de m a n d a t o Sanctissimi perinde valeat ac si Apostolicae s u b p l u m b o litterae expeditae forent; contrariis q u i b u s c u m q u e ,


etiam speciali mentione vel derogatione dignis, minime o b s t a n t i b u s .
D a t u m R o m a e ex aedibus S. d Consistorialis, die 2. iulii 1920.
C. CARD. DE LAI, Episc. Sabinen., Secretarius.
L. % S,

f V. Sardi, Archiep. tit. Caesarien., Adsessor.

II
COMACLENSIS
SEPARATIONIS DIOECESIS COMACLENSIS AB ARCHIDIOECESI FERRARIENSI

DECRETUM
i n s t a n t e s supplicationes Apostolicae Sedi novissime factae sunt,
ut dioecesis Comaclensis, per decretum h u i u s S. Congregationis Consistorialis diei 29 decembris 1908 Ferrariensi coniuncta, denuo separaretur, q u u m in praesenti civitatis conditio melior evaserit et m e n s a e
episcopalis dos restituta sit et sufficiens Episcopi ac dioecesis sustentationi h a b e a t u r . Quae q u u m ita sint, S S m u s D o m i n u s Noster Benedictus P P . XV, re m a t u r e perpensa, de consensu R. P. D. Francisci
Rossi, Archiepiscopi F e r r a r i e n s i s necnon Episcopi Comaclensis, Apostolica auctoritate, fidelium Comaclensium votis benigne a n n u e n d u m cen
suit, et o p p o r t u n u m ad r e m decretum ab h a c S. C. Consistoriali edi
iussit. In cuius m a n d a t i exsecutionem, praesenti consistoriali decreto,
valituro perinde ac si Apostolicae sub p l u m b o Litterae expeditae essent,
m e m o r a t a Comaclensis ecclesia ab archidioecesi F e r r a r i e n s i seiungitur,
a t q u e in pristinum s t a t u m , in quo erat a n t e unionem, cum proprio
Episcopo restituitur; firmo ut in praesenti et u s q u e ad novi Episcopi
a d v e n t u m et initam ab eo canonicam dioecesis possessionem, R. P. D.
Archiepiscopus F e r r a r i e n s i s eam regat et g u b e r n e t ut antea, q u a Apostolicus Administrator. Contrariis q u i b u s c u m q u e minime o b s t a n t i b u s .
Romae, ex a e d i b u s S. C. Consistorialis, die 7 iulii 1920.
g C. CARD. DE LAI, Episc. Sabinen., Secretarius.
f V. Sardi, Archiep. Caesarien., Adsessor.

S.

Congregatio

329

Consistorialis

III
DESIGNATIO

ORDINARIORUM

PRO

APPELLATIONE

IUXTA

CAN.

1594,

I u x t a can. 1594, % Codicis Iuris Canonici pro appellatione:


R m u s Archiep. Neapolitanus designavit Ordinarium Salernitanum.

Surrentinus, Ordinarium A m a l p h i t a n u m .

C a p u a n u s , Ordinarium Neapolitanum.

Neo-Eboracensis, Ordinarium Philadelphiensem.

Bonarensis, Ordinarium Cordubensem in America.

Winnipegensis, Ordinarium Reginatensem.

P i s a n u s , Ordinarium Senensem.

Senensis, Ordinarium P i s a n u m .

Arborensis, Ordinarium Calaritanum.

Acheruntinus et Materanensis, Ordinarium Potentium.

DESIGNATIO

Quitensis, Ordinarium Bolivarensem.

ORDINARIORUM

IMMEDIATE

PRO

APPELLATIONE

EPISCOPORUM

SANCTAE

SEDI

SUBIECTORUM.

Vigore can. 1594 Codicis Iuris Canonici et art. V decreti Conciliorum provincialium, a S. C. Consistoriali editi sub die 15 februarii 1919,
pro electione tribunalis secundae i n s t a n t i a e :
Rfius Archiep. A n c o n i t a n u s designavit Ordinarium Senogalliensem.

Utinensis, Ordinarium Goritiensem.

Camerinensis, Ordinarium Anconitanum.

Spoletanus, Ordinarium Assisiensem.

Sipontinus," Ordinarium Barensem.

Episc. A u x i m a n u s et Cingulanus, Ordinarium Anconitanum.

Aesinus, Ordinarium A n c o n i t a n u m .

Rheatinus, Ordinarium Spoletanum.

Fulginatensis, Ordinarium P e r u s i n u m .

Nucerinus et Tadinensis, Ordinarium P e r u s i n u m .

Cortonensis, Ordinarium Florentinum.

P i e n t i n u s , Ordinarium Senensem.

Triventinus, Ordinarium T h e a t i n u m .

ACTA, vol. XII, n. 8.

330

Acta Apostolicae

Rmus

Episc.

Sedis

Commentarium

Officiale

Pinnensis et Atriensis, Ordinarium T h e a t i n u m .


Podianus, Ordinarium Barensem.
T u d e r t i n u s , Ordinarium P e r u s i n u m .
Placentinus, Ordinarium Mediolanensem.

R m u s Administrator Apostolicus Treiensis, Ordinarium F i r m a n u m .


R m u s Abbas O r d i n a r i u s Montis Cassini, Ordinarium C a p u a n u m .

Ssmae Trinitatis
Neapolitanum.

Cavensis, O r d i n a r i u m

Q u a s designationes S s m u s D. N. Benedictus P p . XV a p p r o b a r e
dignatus est.
R o m a e , ex aedibus S. Congregationis Consistorialis, die 28 iunii 1920.

IV
PROVISIO

ECCLESIARUM

Decretis S. Congregationis Consistorialis, S s m u s Dominus Noster


Benedictus P p . XV h a s , q u a e s e q u u n t u r , ecclesias de proprio pastore
providit, scilicet:
18 iunii 1920. Titulari archiepiscopali ecclesiae Chersonensi
praefecit R. D. Alexium Charost, h a c t e n u s episcopum Insulensera,
q u e m deputavit in Coadiutorem cum iure futurae successionis Emi ac
R m i Di cardinalis Dubourg, archiepiscopi Rhedonensis.
r Cathedrali ecclesiae Insulensi R. P. D. Heetorem R a p h a e l e m
Quilliet, h a c t e n u s episcopum Lemovicensem.
8 iulii. Titulari episcopali ecclesiae Thagorensi R. D. Michaelem
de los S a n t o s Diaz y Gomara, quem deputavit in Auxiliarem Emi ac
R m i Di card. Archiepiscopi Caesaraugustani.
9 iulii. Metropolitanae ecclesiae Aquensi R. P. D. Mauritium
Rivire, h a c t e n u s episcopum Petrocoricensem.
Cathedrali ecclesiae Segobiensi R! P. D. E m m a n u e l e m de Castro
y Alonso, h a c t e n u s episcopum Iacensem.
10 iulii. Cathedrali ecclesiae Cauriensi R. P. D. P e t r u m S e g u r a
Senz, h a c t e n u s episcopum Apolloniensem.
11 iulii. Cathedrali ecclesiae Cordubensi R. P. D. A d u l p h u m
Perez y Muoz, h a c t e n u s episcopum P a c e n s e m .
24 iulii. Metropolitanae ecclesiae Eborensi R. P. D. E m m a n u e l e m
Mendes de Conceiao Santos, hactenus episcopum Portalegrensem, et
iam designatum Coadiutorem m o x defuncti archiepiscopi Eborensis.

S.

Congregatio

331

Consistorialis

V
NOMINATIO
S S m u s D. N. Benedictus P p . XV, decreto S. Congregationis Consistorialis, n o m i n a v i t :
12 iunii 1920. R. P. D. I o a n n e m Toner, episcopum Dunkeldensem,
Administratorem
apostolicum
dioecesis
Glasguensis.

SACRA CONGREGATIO DE RELIGIOSIS


Decretis S. C. de Religiosis S s m u s D n u s Noster Benedictus P p . XV:
20 iunii 1920. I n s t i t u t u m S o r o r u m a Sancto Ioseph Torontinensium, cuius d o m u s princeps in ipsa civitate Torontinensi sita es t, laudavit.
Instituti Sororum Franciscalium a Sancto Georgio Martyre n u n cupati, cuius d o m u s princeps in dioecesi Osnabrugensi sita est, Constitutiones
definitive
approbavit.
e

Instituti Sororum a Bono S a m a r i t a n o n u n c u p a t i , c u i u s d o m u s


princeps in civitate Sydneyensi sita est, Constihitiones approbavit, experimenti gratia, ad septennium.

SACRA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE


I
INSTRUCTIO
CIRCA ERECTIONEM Q U A S I - P A R O E C I A R U M

IN VICARIATIBUS

ET

PRAEFECTURIS

APOSTOLICIS.

Cum a pluribus Vicariis et Praefectis Apostolicis huic S. Consilio


Christiano Nomini P r o p a g a n d o dubia q u a e d a m de quasi-paroeciis earumq u e erectione proposita fuerint; ad ea tollenda a t q u e ad o p t a t a m in
agendo uniformitatem inducendam, o p p o r t u n u m visum est sequentes
t r a d e r e n o r m a s , fideliter et diligenter servandas.
1) Ea est sacrorum C a n o n u m m e n s ut cuiusvis seu Vicariatus Apostolici seu Praefecturae territorium in distinctas p a r t e s dividatur, qua-

332

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

r u m singulae d e t e r m i n a t u m populum, cum p r o p r i a ecclesia et peculiari


pastore, h a b e a n t (can. 216, 2). Quare Vicarii Praefectique Apostolici eo
t e n d e r e d e b e n t ut Missionem sibi concreditam ad h a n c suscipiendam
a p t a e constitutionis formam a d d u c a n t , et, ubi iudicaverint ad eam divisionem procedi posse, id perficere n o n omittant.
2) Non praepropere t a m e n et inconsiderate u r g e n d a est divisio, praesertim si ea q u a e necessaria sunt, p r a e v i d e a n t u r defutura (can. 1415, 3).
P r a e oculis in primis h a b e a n t Vicarii et Praefecti Apostolici, in erigendis quasi-paroeciis, utilitatem a n i m a r u m et q u i b u s incrementis res catholica in suis regionibus adoleverit. Res hinc serio examinetur, audita, ad
n o r m a m can. 302, Consiliariorum sententia, vel etiam p r a e c i p u o r u m Missionariorum in congressu a d u n a t o r u m , p r o u t in can. 303 statuitur.
3) Neque t a m e n necesse est a u t s u a d e n d u m ut t e m p u s exspectetur
quo totum Vicariatus vel Praefecturae territorium in quasi-paroecias
dispertiri possit ; pedetentim enim et per partes utiliter etiam proceditur,
ita ut u n a p a r s in quasi paroecias dividatur, alterius partis divisione in
o p p o r t u n i u s t e m p u s dilata.
4) Erectio quasi-paroeciae fiat per decretum Ordinarii, quo clare
d e s c r i b a n t u r territorii limites. Ubi vero practice hoc obtineri n o n possit,
sufficit declarasse q u a e christianitates ad singulas quasi-paroecias pertineant. Decreto insuper s t a t u a t u r q u a e sit ecclesia principalis quasi-paroeciae, nec n o n residentia quasi-parochi.
5) H u i u s decreti bina exemplaria conficiantur, q u o r u m u n u m in
archivo Vicariatus vel Praefecturae Apostolicae, alterum in novae erectae quasi-paroeciae actis adservetur.
6) Constituta quasi-paroecia, ipso facto o r i u n t u r iura et obligationes
quasi-parochi, q u a e a Codice iuris canonici s a n c i u n t u r (vid. praesertim
canones 451, 2 , 1 ; 454, 4; 456 ; 456; 459; 4 6 1 ; 1356; 306; 462 et seq.).
7) In erectis quasi-paroeciis pro m a t r i m o n i o r u m celebratione attend a t u r oportet canonibus 1096 et 1095; in locis vero ubi ipsae constit u t a e n o n sunt, Missionarii censendi s u n t cooperatores Vicarii vel Praefecti Apostolici, a t q u e proinde cum licentia generali ab Ordinario concessa valide et licite a d s i s t u n t matrimoniis.
8) Similiter ex quasi-paroeciae erectione s e q u i t u r ut o m n e s ecclesiae, capellae vel oratoria, intra fines territorii quasi-paroeciae sita, subsidiaria h a b e a n t u r et in eius ditione et dependentia m a n e a n t donec
quasi-paroecialitatem c o n s e q u a n t u r vel a quasi-parochi cura exempta
fuerint, ad n o r m a m can. 464.
9) O p t i m u m d e m u m consilium erit, divisione territorii in quasi-paroecias peracta, dispertiri q u o q u e Vicariatum vel Praefecturam in aliquos

S.

Congregatio

de

Propaganda

333

Fide

districtus qui plures quasi-paroecias c o m p r e h e n d a n t , prouti iam in aliq u i b u s Vicariatibus laudabiliter factum est, ut ita etiam Vicariatus foranei a d u m b r e n t u r atque aptius regimini et administrationi missionis
provideatur (can. 217, 445 et seq.).
Ex aedibus S. G. P r o p a g a n d a e Fidei, die 25 iulii 1920.
G. M. CARD. VAN ROSSUM, Praefectus.

I * * S.
G. Laurenti, Secretarius.

II
DESIGNATIO ORDINARII PRO APPELLATIONE IUXTA CAN. 1594, 2

I u x t a can. 1594, 2 , Codicis Iuris Canonici pro appellatione:


R m u s Archiepiscopus Pondicheriensis in India designavit O r d i n a rium Kumbakoamensem.
f

Q u a m designationem S s m u s D. N. Benedictus P p . XV, die 5 februarii 1920, a d p r o b a r e dignatus est.

III
NOMINATIO
Brevi apostolico n o m i n a t u s e s t :
15 iulii 1920. Vicarius Apostolicus Insularum Salomonicarum
Meridionalem R. P. Aloisius M. Raucaz, e Societate Mariae.

I
DECRETUM
QUO EDITIO VATICANA BREVIARII BRACARENSIS TYPICA DECLARATUR

Q u u m per Bullam Sedis huius Apostolicae, d a t a m a S a n c t i s s i m o


Domino nostro Benedicto P a p a XV pridie Idus m a i a s MCMXIX, a p p r o b a t a fuerit h a e c editio Breviarii Bracarensis, typis impressa Vaticanis,
Sacra R i t u u m Congregatio de eadem editione statuit ac d e c e r n i t :

334

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Vaticana h u i u s Breviarii editio pro typica h a b e n d a est, ad q u a m


futurae impressiones omnino conformandae erunt, ita ut in iis nihil
i m m u t a r e fas sit, nisi q u o d a Sede Apostolica p r o b a t u m vel i n d u l t u m
fuerit a u t iniunctum. Quod si ab eadem Sancta Sede i n d u c t a fuerit variatio aliqua a u t mutatio vel emendatio, sive in Sacrae Scripturae t e x t u
sive in Homiliis a u t Lectionibus historicis, Breviario Bracarensi insertis,
m u t a t i o n e s et emendationes in Ritu Bracarensi continuo a d h i b e n d a e
erunt, etsi v e n e r a n d u s ille R i t u s n o n expressis verbis m e m o r e t u r . Contrariis n o n o b s t a n t i b u s q u i b u s c u m q u e , etiam speciali mentione dignis.
Die 6 februarii 1920.
A. CARD. Vico, Ep. P o r t u e n . et S. Rufinae,
S. R. G. Praefectus.
L. & S.
Alexander

Verde,

Secretarius.

II
LUGDUNEN.
BEATIFICATIONIS ET

CANONIZATIONIS

VEN.

BENEDICTI CHAMPAGNAT, SACERDOTIS

SERVI

DEI

MARISTAE

ET

MARCELLINI

IOSEPHI

INSTITUTORIS

CON-

GREGATIONIS PARVULORUM FRATRUM MARIAE.


SUPER DUBIO

An constet de virtutibus theologalibus, Fide, Spe et Caritate in Deum et


Proximum,

nec

non

de

cardinalibus,

Prudentia,

Iustitia, Fortitu-

dine et Temperantia earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et


ad effectum, de quo agitur ?
Servi Dei Marcellini C h a m p a g n a t integram p e r a g r a n d o aetatem,
q u a e brevi potius u n i u s et quinquaginta a n n o r u m conclusa fuit spatio,
sedulo studioseque p e r v e s t i g a n t necessaria d a t u m est invenire elementa,
q u i b u s conficiatur, christianas ab eodem Dei F a m u l o exercitas virtutes
g r a d u m illum, quem heroicum appellant, fuisse a d e p t a s .
Hoc sane, q u o d d a m veluti rei consectarium, ex ea praesertim visum
est descendere, q u a p r a e d i t u s venerabilis Marcellinus erat animi comp a r a t i o n e , ut ad perfectiora q u a e q u e cogitanda, capessenda et exsecutioni d e m a n d a n d a iugiter constanterque moveretur. Q u u m q u e ista inter

S.

Congregatio

Rituum

335

perfectiora, ceu valde proclive est intelligere, p o n d e r e et gravitate s u a


e x s t a r e n t ea a t q u e eminerent, quae ad peculiarem ipsius venerabilis
Marcellini s t a t u m eiusque vitae institutum spectabant, factum exinde
est, ut cunctis maxime, q u a e s u a e conditionis propria erant, perfunctus
ille sit m u n e r i b u s naviter sancteque; ea nimirum contentione, persever a n t i a et alacritate, q u a e aliorum sacerdotum a u t religiosarum familiar u m sodalium, etiam virtuose o p e r a n t i u m , c o m m u n e m vivendi agendique
p r a e t e r g r e d i u n t u r m o d u m ; a t q u e , hoc ipso, eam, q u a n u n c est o p u s ,
q u a e q u e idcirco e proposito quaeritur, a d s t r u u n t manifestamque faciunt
h e r o i c a r u m v i r t u t u m probationem.
Revera, qui p a r u m p e r animo reputaverit complexusque cogitatione
fuerit q u a e n a c t u s Dei F a m u l u s sit t e m p o r u m , locorum a t q u e h o m i n u m
adiuncta, facere profecto n o n poterit, quin venerabilem Marcellinum
facile accenseat praeclaro illi s a n c t o r u m virorum agmini, q u o s dives in
misericordia ideo excitasse visus est Deus, ut gravissima, q u a e n o n ita
pridem i m m a n i s ille teterrimusque, octavodecimo exeunte saeculo, per
Gallias desaeviens finitimasque regiones insectationis t u r b o religioni
intulerat civilique reipublicae, valide c u r a r e n t u r v u l n e r a et funditus
sarcirentur d a m n a . Magnum p o r r o L u g d u n e n s e seminarium ingressus
cum fuit Marcellinus, theologicis disciplinis o p e r a m d a t u r u s , alios inter,
binos inibi, q u a d a m n o n sine caelesti dispensatione, sortitus est condiscipulos; quorum u n u s I o a n n e s Baptista Vianney, qui, vix biennium,
eum p r a e i b a t a e t a t e ; alter vero I o a n n e s Claudius Colin. Utque u s u n o n
r a r o venisse historia docet, brevi praefatos inter ephebos sanctaeque
amicitiae foedere colligatos m a g n a exorta est a n i m o r u m coniunctio,
e a m q u e subsecuta q u o q u e fuit mira consiliorum c o m m u n i o et societas,
q u o r u m id c a p u t erat, ut, q u a n t u m in se h a b e r e n t facultatis, t o t u m
assidue industrieque conferrent ad semetipsos p a r a n d o s efficiendosque,
q u o magis fieri posset, m i n u s indignos Christi Ecclesiaeque suae sacros
a d m i n i s t r o s . Q u a n d o q u i d e m tot immensitati r u i n a r u m , q u a s ea cumulaverat, q u a e conquiescere t u n c coeperat, adeo tristi celebritate insignis,
universa publicarum rerum perturbatio et eversio, aptius consultiusque
succurri nequiret, quam vitae christianae s u p r e m a i n s t a u r a n d o principia, eisque m i n u t a m praecipue i m b u e n d o plebem, m a x i m e q u e catholicae fidei rudimentis erudiendo et informando teeras p u e r o r u m mentes.
Q u o a u t e m hisce, q u a e t a m digna t a m q u e tempori a c c o m m o d a t a
p r o p o s u e r a n t sibi, large copioseque benediceret Deus, a u g u s t a m Eiusdem Genitricem rati iure meritoque fuerunt p r a e s e n t i s s i m a m sibi adhib e n d a m esse conciliatricem; eapropter, suasore etiam seminarii rectore,
qui eisdem se dedit itineris socium, ad Mariale s a n c t u a r i u m , vulgo de

336

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Fourvire, q u o d ea in regione et circum m a g n o h a b e b a t u r et h a b e t u r


in honore, s u n t peregrinati. Neque incassum fusae t u n c fuerunt p r e c e s ;
h a s n a m q u e t a n t a u b e r t a t e fortunare d i g n a t u s est Deus, q u a n t a m qui
proxime s u n t subsecuti, amplissime o s t e n d e r u n t eventus. E p h e b u s
quippe ille Ioannes Baptista Vianney idem profecto est ac Beatus Parochus vici Ars; isto enim potius q u a m suimet proprio cunctis ipse
evasit p e r n o t u s n o m i n e ; ob p e r a r d u u m siquidem ab eo ad exemplum
gestum curionis m u n u s , nihil universo christiano populo iucundius et
fructuosius procul dubio accideret, q u a m si eius Canonizationis causa
fausto celerique gressu p e r o p t a t a m s u a m m a t u r a r e t m e t a m . E p h e b u s
vero alter I o a n n e s Claudius Colin idem et ipse est ac venerabilis Dei
Servus Ioannes Claudius Colin, cuius n e m p e duodecim ante a n n o s a p u d
sacram rituum Congregationem inita q u u m fuerit Beatificationis causa,
incoeptum n u n c s u u m ipsa prosequitur c u r s u m ; q u o d q u e insuper minime est p r a e t e r e u n d u m , peculiari immo est notatione dignum, idem
venerabilis Colin b e n e meritissimam instituit Congregationem Societatis
Mariae, quae, p r a e ceteris, d u o b u s m a g n o p e r e suis gloriatur a l u m n i s ;
Beato videlicet Petro Aloisio Maria Chanel, Oceaniae protomartyre,
cuius pariter r e a s s u m p t i o obtenta est causae Canonizationis, et magni
L u g d u n e n s i s seminarii olim ephebo simulque Beati Parochi vici Ars
et venerabilis Colin condiscpulo, ad q u e m pertinet h o d i e r n u m hoc
apostolicum Decretum : venerabili scilicet Marcellino Iosepho Benedicto
C h a m p a g n a t . Hic sane, qui venerabilis Colin lateri semper a d s t i t e r a t
e u m q u e m i r u m in m o d u m adiuverat in Congregatione fundanda Societatis Mariae, totus in eo p o s t m o d u m fuit, ut, eodem p r o b a n t e et suadente P a t r e Colin, n o v a m congregaret familiam Parvorum Fratrum
Mariae, quippe qui laici q u u m essent cunctisque proinde soluti, q u a e
secum ferant oportet sacerdotalia munia, liberius, constantius p l a n e q u e
unice vocationi suae, q u a e in u n a d u m t a x a t christiana p u e r o r u m institutione sita esse deberet, intendere possent. Neque in hoc venerabilem
Dei F a m u l u m vel minime falsum fuisse opinione sua, q u u m cetera deessent, insigni praeclaroque documento exstat mirifica novi Sodalitii propagatio, u t p o t e quod, veluti sinapis g r a n u m , exiguo temporis fluxu,
u b e r r i m a m adolevit in segetem suosque ad u n i v e r s u m fere o r b e m opim o s protulit fructus.
Cuncta haec plenam in lucem proferenda c u r a r u n t actores, cum
s u p e r heroicis venerabilis Marcellini virtutibus, abhinc decennium, instit u t u m impigre s t r e n u e q u e persecuti s u n t iudicium, q u o d q u e t r i b u s d e
m o r e disceptationibus licuit a b s o l v e r e ; binas quippe, q u a e p r a e h a b i t a e
iam fuerant, congregationes, a n t e p r a e p a r a t o r i a m n e m p e et p r a e p a r a t o -

S.

Congregatio

337

Rituum

rim, subsecuta est Congregatio generalis, quae, die vigesima s e c u n d a


superioris mensis iunii, coram sanctissimo Domino nostro Benedicto
P a p a XV coacta fuit, in q u a a Reverendissimo Cardinali I a n u a r i o Granito Pignatelli di Belmonte, causae Relatore, sequens ad discutiendum
propositum est d u b i u m : An constet de virtutibus theologalibus, Fide
Spe et Caritate in Deum et Proximum, nec non de cardinalibus, Prudentia, Iustitia, Fortitudine ac Temperantia earumque adnexis venerabilis Servi Dei Marcellini Iosephi Benedicti Champagnat, in gradu heroico,
in casu et ad effectum, de quo agitur? Reverendissimi Cardinales et P a t r e s
Consultores s u a quisque ex ordine suffragia ediderant, q u i b u s t a m e n
laeto intentoque animo exceptis et perpensis, Sanctissimus D o m i n u s
noster iudicium Sibi p r o r o g a n d u m duxit, cunctisque qui a d e r a n t interim
indixit preces ad caeleste lumen i m p l o r a n d u m . Quod quidem praestitum
q u u m fuerit, s u p r e m a m S u a m statuit edicere sententiam hodierna die
Dominica VII post P e n t e c o s t e n ; ideoque, Sacro devotissime peracto, ad
Vaticanas Aedes arcessiri voluit Reverendissimos Cardinales Antonium
Vico, Episcopum P o r t u e n s e m et S. Rufinae, sacrae r i t u u m Congrega
tioni Praefectum, et I a n u a r i u m Granito Pignatelli di Belmonte, Episco
p u m Albanensem, causaeque Relatorem, u n a cum R. P. Angelo Mariani,
Fidei P r o m o t o r e generali, m e q u e insimul infrascripto Secretario, eisque
adstantibus, solemniter p r o n u n t i a v i t : Constare de virtutibus theologalibus,.
Fide, Spe et Caritate in Deum et Proximum, neo non de cardinalibus,
Prudentia, Iustitia, Fortitudine ac Temperantia earumque adnexis venerabilis Servi Dei Marcellini Iosephi Benedicti Champagnat, in gradu
heroico, in casu et ad effectum de quo agitur.
T

Hoc Decretum publici iuris fieri et in acta sacrorum r i t u u m Congregationis referri mandavit, quinto idus iulias a n n o MCMXX.

g A. CARD. VICO, E p . P o r t u e n . et S. Rufinae,

S. B. C. Praefectus.
& S.
Alexander

Verde,

Secretarius.

338

Acta

Apostolicae

ACTA

Sedis

Commentarium

Officiale

TRIBUNALIUM
QUEBECEN.

NULLITATIS

MATRIMONII

(LACROIX-SHINK)

Benedicto PP. XV feliciter regnante, pontificatus dominationis suae


anno quinto, die 23 decembris 1918, BB. PP. DD. Ioannes Prior, Aloisius
Sincero, P o n e n s [ex delegatione Praesidis turni, et Fridericus Cattani
Amadori, Auditores de turno, in causa Quebecen. - Nullitatis matrimonii
inter Dionisiam Lacroix, actricem appellatam, repraesentatam per legitimum procuratorem ex officio deputatum Sac. Carmelum Conte, advocatum, et Gildam Shink, instante pro appellatione Defensore Vinculi
matrimonialis ex officio Curiae Quebecensis, atque interveniente et disceptante in causa Substituto Vinculi Defensoris ex officio nostri Tribunalis,
sequentem
tulerunt definitivam sententiam.
Dionisia Lacroix, vigesimum aetatis suae a n n u m agens, q u u m in
Gildae Shink famulatu esset, a m o r e erga e u m impulsa consilium coepit
n u p t i a s cum eo ineundi.
Quamvis vero eius P a r o c h u s studerei eam dissuadere ne n u b e r e t
viro, qui allait p r o b a b l e m e n t devenir fou, vu que dj il faisait cer tains actes de folie , demoveri t a m e n e suo consilio n o n potuit, tum
q u i a Dionisia Gildam amore, eoque, q u a n t u m ex actis coniicere licet,
inhonesto prosequebatur, ita ut sibi videretur u t e r u m gestare, t u m quia
i n s t a b a n t pro matrimonio Gildae parentes. Cum enim Gildas, vix ac priori
u x o r e o r b a t u s fuit, manifestae alienationis mentalis indicia edere eoepisset, eius parentes s p e r a b a n t coniugalis vitae i n s t a u r a t i o n e m illius
valetudini profuturam esse.
Matrimonium igitur celebratum fuit die 9 octobris 1899 in paroecia
Sancti Michaelis de Bellechasse, dioecesis Quebecensis. At, m e n s e vix
elapso a matrimonio celebrato, a m e n t i a Gildae brevi eo devenit, ut die
21 n o v e m b r i s includi debuerit in a m e n t i u m asylo loci Beaufort.
Q u u m vero nulla spes sanationis supersit, Dionisia Lacroix Curiam
Q u e b e c e n s e m adivit, ab ea p e t e n s declarationem nullitatis sui matrimonii, ob defectum consensus seu aptitudinis ad consentiendum viri
amentis, instantia d a t a 17 augusti 1917, et favorabilem sententiam tulit
^die 15 aprilis 1918.

S.

Romana

Rota

339

Appellante vero Vinculi Defensore ex officio curiae Quebecensis,


c a u s a n u n c definienda venit sub consueto d u b i o : an constet de matrimonii

nullitate

in

casu.

Ius quod spectat. - T u m ex iure decretalium, cap. 24, De Spons. et

matr., ex c o m m u n i doctrina ac constanti iurisprudentia canonica, t u m ex


ipso naturali iure, qui inepti s u n t , et incapaces actus h u m a n i eliciendi,
consentiendi n e m p e libere cum m e n t i s advertentia ac cognitione, s u n t
inhabiles ad m a t r i m o n i u m , et si contrahant, m a t r i m o n i u m irritum est.
Ita p o r r o sunt amentes, sive furore laborent, qui in decretalibus
proprie furiosi appellantur, sive n o n , ideoque sint et appellentur comm u n i t e r a m e n t e s vel mentecapti.
At n o n u n a est species, n o n u n u s est g r a d u s amentiae.
Nam m e n t i s insania dividitur in a m e n t i a m veram et propriam si
q u i s circa omnia insaniat, et in dementiam, seu m o n o m a n i a m si circa
u n a m rem t a n t u m vel alteram. Amentes per omnia et in o m n i b u s s u n t
inhabiles, uti dictum est, ad m a t r i m o n i u m , sicut ad quemlibet a c t u m
h u m a n u m , ob defectum u s u s rationis. Dementes vero in h i s t a n t u m q u a e
ad dementiam ipsorum pertinent, a e q u i p a r a n t u r a m e n t i b u s . Gasparri,
de m a t r . II, n. 884; Wernz i u s decret. IV, n. 41 ; D'Annibale, I, n. 31, etc.
T u m amentes, t u m praesertim d e m e n t e s lucidis, ut aiunt, intervallis
g a u d e r e possunt, ideoque quaeritur n u m m a t r i m o n i u m celebratum ab
a m e n t e in lucido intervallo validum sit, quae quaestio est facti potius
q u a m i u r i s ; v i d e n d u m enim est u t r u m lucidum illud intervallum apparens t a n t u m sit, ut aiunt, an reale. In dubio u t r u m m a t r i m o n i u m init u m sit t e m p o r e amentiae an in lucido intervallo, censetur initum tempore amentiae si m o r b u s sit suapte n a t u r a perpetuus, insanabilis ac
d e s p e r a t u s , a t q u e constet t u m de a m e n t i a antecedenti, t u m de consequenti, Snchez, I, I disp. 8, n. 17. Gasparri, cit., etc.
T a n d e m a m e n t i a potest esse subitanea, ut si quis veluti u n o ictu
u s u m rationis amittat, vel alio ex morbo, a u t progressiva, q u a m vocant.
Dein in ipsa amentia progressiva, q u a e gradatim evolvitur, distinguend u m est inter gradum evolutionis amentiae, et eiusdem manifestationem
per signa et indicia. Haec indicia enim p o s s u n t esse aequivoca.
Circumspecte igitur h a c in re p r o c e d e n d u m est, a t q u e videndum an
ex factis, ex depositionibus testium, ex peritorum iudiciis in e x a m i n e
amentis et facti circumstantiis fundatis, concludendum sit a m e n t e m iam
caruisse u s u rationis sufficienti ad actum h u m a n u m q u u m m a t r i m o n i u m
celebravit. S. R o t a Buscoducen, coram P r i o r 15 maii 1915, et coram
Decano Sebastiane Hi 7 ianuarii 1918.

340

Actu Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Factum quod attinet. - P o r r o Gildas Shink die 9 oct. 1899 m a t r i m o nium contraxit, et die 21 mensis insequentis includi debuit in a m e n t i u m
asylo a S. Michaele Arc. dicto, ubi a d h u c c o m m o r a t u r sine sanationis s p e .
Iamvero doctores s u b q u o r u m cura fuit vix ac in asylo ingressus
fuit, concordi sententia d e p o n u n t insaniam, q u a Gildas Shink laborat,
esse progressivam seu degenerativam, e a m q u e initium habuisse duodeviginti m e n s e s ante ingressum in asylo. Ita doctor Albertus Marois,
adiutor Directoris, seu assistant-surintendant hospitalis : Gildas Shink
a t admis l'Hpital St. Michel-Archange le 21 n o v e m b r e 1899;
p a r consquent il a commenc cette date tre sous mes soins....
Gildas Shink a t classine comme tant atteint de folie des dgnrs....
Cette maladie se dveloppe lentement, et d'aprs les renseignements
que nous, avons, la maladie datait de dix-huit mois, et d'ailleurs, d a n s
les symptmes prsents, d a n s les documents, rien n'indique u n e
affection rcente aigu, mais tout au contraire u n e affection qui s'est
dveloppe l e n t e m e n t ; est il de fait que, malgr un long i n t e r n e m e n t ,
l'individu reprsente encore les mmes ides dlirantes; sa maladie n ' a
p a s fait un progrs trs sensible . Doctor vero Ulricus Antonius
Blanger, medicus i n t e r n u s hospitalis: J'ai commenc donner des
soins mdicaux Gildas Shink a p r s son entre l'Hpital vers le
21 n o v e m b r e 1899.... Dans la formule C, produite lors de l'admission
de Gildas Shink, on r e m a r q u e q u e l'alination mentale dont souffrait
Gildas Shink, tait considre comme la premire a t t a q u e ; que les
premiers s y m p t m e s de cette a t t a q u e remontaient dix huit mois :
que ces symptmes se sont manifests sous la forme de chagrins la
suite de la mort de sa premire femme; que le trouble mental du
malade se manifestait particulirement sous l'illusion que t o u s les bti ments, qui passaient s u r le fleuve en face de sa demeure, lui a p p a r t e n a i e n t ; en outre on signalait que parfois Gildas Shink refusait de
manger, p r t e n d a n t que les aliments taient e m p o i s o n n s et on ajoutait
q u ' u n de ses frres avait t alcoolique, et tait mort d a n s un asile....
Gildas Shink souffrait de la maladie dite " folie des dgnrs , ...
d'aprs les renseignements officiels, la maladie remontait dix-huit
mois. La lenteur, d a n s le dveloppement de cette maladie, dpend d e s
cas p r s e n t s ; chez un malade qui a des prdispositions, la m a l a d i e
peut se dvelopper rapidement. Dans le cas de Gildas Shink, je crois
que la maladie s'est dveloppe r a p i d e m e n t et a pris ds le debut, les
caractres de permanence ou d'acuit, qu'elle a actuellement. A l'po que de son admission, on a constat q u e la maladie tait en pleine
v o l u t i o n ; elle n ' a p a s faite b e a u c o u p de progrs depuis son e n t r e .

S.

Romana

Rota

341

In idem porro consentiunt, quoad n a t u r a m progressivam infirmit a t i s mentalis, ceteri doctores. Medicus enim Michael Brochu, director
s e u surintendant mdical hospitalis, qui Gildam p r i m o inspexit a n n o 1903,
d e p o s u i t : D a n s m o n opinion, la trs grande probabilit c'est q u e la
maladie s'est dveloppe graduellement p a r u n e altration des ides
et la naissance ou la p r o d u c t i o n d'illusions d a n s l'esprit du sujet,
plusieurs j o u r s au moins, ou plusieurs semaines a v a n t la maladie
confirme.... Gnralement (cette maladie prend) quelques semaines
ou quelques mois . Doctor a u t e m Simeon B a l d u c , q u i Gildam cognovit
a n t e s u u m m a t r i m o n i u m cum Dionisia: Je ne puis p a s dire q u a n d ces
troubles o n t commenc, je ne puis p a s dterminer de temps, peut-tre
quelques m o i s a v a n t son mariage. Cette maladie a pris un certain temps;
elle s'est dveloppe trs lentement, peut-tre p e n d a n t quelques an nes.... Il n'y a eu rien d'aigu d a n s le dveloppement de la maladie .
Quum igitur ex conspiranti sententia, eaque iurata, o m n i u m medicorum, qui Gildam diversis t e m p o r i b u s inspexerunt a u t cognoverunt,
n u l l u m d u b i u m supersit Gildam a n t e ipsum m a t r i m o n i u m ea mentis
infirmitate laborasse, q u a n u n c detinetur, q u u m n e m p e constet de
a m e n t i a subsequenti et antecedenti, iure meritoque et a m e n t i a concomit a n s deducitur ex allatis per Card. Gasparri, loc. cit. etc.
Quinimo praesto sunt testimonia a t q u e facta, et indicia ex quibus
directe p r o b a t u r Gildam suae mentis n o n fuisse t u m ante m a t r i m o n i u m
celebrandum, t u m in ipsa celebratione matrimonii.
P r i m o quidem, ex concordi sententia doctorum Marois et Blanger,
excludendum est Gildam tempore matrimonii h a b e r e potuisse lucidum
ut vocant intervallum, sufficiens ad valide c o n t r a h e n d u m m a t r i m o n i u m
ipsum. I t a doct. Marois: A la date du mariage, d a n s l'tat mental
d'alors de Gildas Shink, je n ' a d m e t s p a s la possibilit d'un intervalle
lucide suffisant p o u r accomplir un acte comme celui-l . Et Blanger:
Je ne crois p a s (quod Gildas habere potuerit lucidum intervallum
sufficiens ad valide c o n t r a h e n d u m ) , parce q u e les cas de maladie de
ce genre ne p e r m e t t e n t p a s de lucidit suffisante p o u r lgitimer un
acte de cette importance .

P o r r o Ioseph Shink, Gildae filius ex primo matrimonio, t e s t a t u s e s t :


Mon pre Gildas donnait des signes de folie depuis q u a t r e mois envir o n q u a n d il s'est mari avec Denyse Lacroix... Mon pre faisait de
voyages, et voyait des choses tranges... Q u a n d il voyait des btiments
sur le fleuve, il pensait q u e ces b t i m e n t s lui appartenaient. 11 allait
St Michel et il disait qu'il y avait l de b a t e a u x - d r a g u e u r s qui lui
appartenaient. Mon pre m ' e n voulait aussi : il me disait que j ' a t t i r a i s

342

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

des gens a u t o u r de la maison. Cette folie a commenc environ quinze


j o u r aprs la mort de sa premire femme... Mon pre n'tait p a s
capable de faire les actes de la vie civile. Il n'tait p a s capable d'ac complir des devoirs religieux cause de sa condition mentale... Q u a n d
mon pre s'est mari avec Denyse Lacroix, m o n opinion tait que m o n
pre tait compltement fou. Mes p a r e n t s avaient la m m e opinion... .

Item Georgius T u r g e o n : J'ai r e m a r q u un d r a n g e m e n t d a n s ses


facults mentales environ six mois ou un an a v a n t son mariage avec
Denyse Lacroix... Lorsque Gildas tait fou, il attelait son cheval et
se rendait a u x chantiers Gilmour la Pointe Levis et il disait que
tout ce qu'il y avait l, lui appartenait... Quelques mois avant son
mariage avec Denyse Lacroix, je ne crois p a s que Gildas Shink pouvait administrer ses biens, ni faire les actes de la vie civile... Je ne
pense p a s que Gildas Shink pouvait contracter un mariage valide .

Item H o n o r a t u s J o u r n e a u : La premire fois que j ' a i constat un d r a n g e m e n t d a n s les facults mentales de Gildas Shink, ce fut la mort
de sa premire femme; il parlait avec M. Auguste Charrier, et il riait
d'une faon qui me faisait croire qu'il n'tait p a s bien... Quand il voyait
de navires sur le fleuve, Gildas Shink disait que ces navires lui apparte n a i e n t . . . Quelques mois a v a n t son second mariage, je ne le considrais
pas capable d'administrer ses biens ni de faire des actes de la vie civile ...
Gildas Shink n'avait p a s assez d'esprit p o u r se marier validement . Et
Adelrdus T u r g e o n : Avant son mariage avec Denyse Lacroix, il y avait
peu prs six mois que Gildas Shink n'tait p a s bien ... Quelques
mois a v a n t son mariage, Gildas Shink n'tait p a s capable de faire
les actes de la vie civile... Je ne le croyais pas capable de se marier .
Q u o a d diem vero celebrationis matrimonii, medicus Balduc t e s t a t u s
est: J'ai rencontr Gildas Shink quelque t e m p s avant son second ma r i a g e : j ' a i caus avec l u i ; je sais qu'il a t veuf, mais je sais bien com bien de temps. Je suis all chez l u i : j ' a i eu des conversations avec lui.
11 est venu chez moi et il avait des ides excentriques sur certains
sujets. Ainsi, j ' a i eu u n e conversation avec l u i ; il attendait, disait-il, un
btiment qui devait venir de l'Angleterre... Je me rappelle que lorsque
Gildas Shink est venu se marier avec Denyse Lacroix il tait com pltement " h o r s de g o n d s ;.'. A l'poque de son mariage, c'est--dire
le 9 octobre 1899, je n'ai p a s e x a m i n Gildas Shink, mais par les
conversations que j ' a v a i s eues avec lui a u p a r a v a n t , et, en le voyant
venir ainsi se marier vtu avec un habit de travail, j ' a i conclu qu'il
tait fou . Et Narcisus R o y : Gildas Shink tait certainement fou et
troubl ; il l'tait depuis environ un an. P e n d a n t la clbration du

8. Romana Rota

343

mariage Gildas Shink n ' a rien fait d'trange ; mais aprs le mariage,
d a n s la sacristie Gildas Shink a manifest des signes de dmence en
v o u l a n t se sauver et ne pas signer les registres. Gildas disait que ce
n'tait p a s ncessaire de signer, il tait mari et c'tait suffisant. S u r
les instances trs fortes de Mr l'Abb B u r e a u , cur de Saint-Michel
et de m o n pre, Narcise Roy, sacristain, Gildas Shink s'est dcid de
signer. En arrivant la sacristie, Gildas Shink avait l'air fou et por tait un costume des plus ngligs . E a d e m porro, saltem q u o a d subs t a n t i a m , confirmant Ioseph Shink et H o n o r a t u s J o u r n e a u .
Nec obstant ea q u a e egregius Substitutus Vinculi Defensoris opponit, nempe Gildam, etsi in imaginatione laesum, habitualiter t a m e n
se bene h a b u i s s e , in c o m m u n i b u s bene l o q u u t u m fuisse, ac quae h u m a n a e
vitae s u n t ordinaria bene gessisse, a t q u e ex testimonio Parochi Bernier
capacem fuisse vendendi a u t emendi etc.
Ne enim r e p e t a m u s ea quae s u p r a disseruimus, ex actis constat
Gildam in rebus gravioris momenti mentis compotem n o n fuisse, et ea
q u a e lucida intervalla vocantur, in Gilda potius fuisse opinata et fucata,
q u a m vera. Ita medicus B a l d u c : D'une manire habituelle, Gildas
r p o n d a i t bien d a n s les choses ordinaires; mais si on Pinterrogait s u r
des choses importantes, il d r a i s o n n a i t . . . . Id porro fiebat etiam
postea, q u a n d o a c t u m est de eo includendo in amentium asylo, ut testat u r ipse Balduc: Q u a n d j ' a i examin Gildas Shink, je me suis bas
sur sa conversation trouble. Gildas Shink n'tait p a s compltement
fou ou idiot. Q u a n d je lui posais des questions lmentaires, il rpon dait assez bien, comme les a u t r e s fous. Mais sur certains sujets, il
pouvait parler d'une manire sense. Q u a n d on lui parlait d'affaires
srieuses, alors il draisonnait et parlait de ses spculations .
Ceterum etiam n u n c potest, ut t e s t a t u r doctor Brochu faire encore
des actes suivis pour certaines choses matrielles, certains soins mat riels, qu'il fait assez rgulirement bien , quin t a m e n concludi possit eum d u m t a x a t extenuationem mentis pati, non autem a m e n t e m esse.
Nec officit quod doctor Balduc dixerit Gildam n o n fuisse compl tement fou ou idiot , et non potuisse neque affirmare n e q u e negare
e u m valide contraxisse m a t r i m o n i u m . Nam ipse doctor Balduc iam
coneluserat. Gildam die celebrationis matrimonii s u a e mentis non fuisse:
j ' a i conclu qu'il tait fou . Quod autem valide necne contractum fuerit,
m a t r i m o n i u m , iudicis non medici est pronunciare.
Quoad vero lucida intervalla ante matrimonii celebrationem, ea
fuisse fucata non vera confirmant testes. Ita Georgius T u r g e o n : A v a n t
son mariage, Gildas Shink raisonnait assez bien q u a n d il se trouvait

Acta

344

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

avec des trangers. Cette lucidit ne durait p a s l o n g t e m p s : p e n d a n t


c i n q au six minutes il raisonnait comme a v a n t sa m a l a d i e : immdiat e m e n t a p r s i l commenait d r a i s o n n e r . H o n o r a t u s J o u r n e a u :
Avant son mariage, q u a n d on abordait Gildas Shink p o u r converser,
ses premires paroles taient senses, puis de suite il se mettait
divaguer . Et Adelardus T u r g e o n : Avant son mariage, quand^Gildas
Shink se trouvait surpris, il parlait d'une manire sense, mais il se
mettait draisonner immdiatement .
Nec relevat quod p a r o c h u s Beraier putaverit Gildam capacem valide
c o n t r a h e n d i m a t r i m o n i u m . Id enim arguebat ex eo quod Gildas: con- duisait bien sa maison, ses affaires; il travaillait bien sa ferme... il
tait capable de vendre ou d'acheter d'une m a n i r e intelligente . Nam
ut p r a e t e r m i t t a m u s ea q u a e s u p r a disseriiimus de capacitate complendi
materialiter q u a e d a m acta minoris momenti, ut s u n t acta s u p r a recensita emptionis eorum, quae ad culturam sui agri pertinebant, et vend i t i o n i s fructuum agri sui, prout fatetur ipse p a r o c h u s : c'tait un t o u t
petit commerce , veram et propriam capacitatem explendi h u m a n o
m o d o actus civiles in Gilda denegant q u a m p l u r e s testes s u p r a relati,
ut Adelardus Turgeon, Georgius Turgeon et H o n o r a t u s Journeau, qui
significanter t e s t a t u s est: Quelques mois a v a n t son second mariage,
je ne le considrais p a s capable d'administrer ses biens, ni de faire
des actes de la vie civile. Gildas Shink vendait ses p r o d u i t s : je ne le
trouvais p a s capable de faire u n e administration responsable .
Constat igitur Gildam Shink suae mentis n o n fuisse q u u m matrim o n i u m contraxit, ideoque invalide contraxisse.
Quibus o m n i b u s in iure et in facto perpensis, Nos infrascripti Auditores de t u r n o , pro tribunali sedentes et solum Deum prae oculis habentes,
Christi nomine invocato, decernimus, declaramus et s e n t e n t i a m u s constare de matrimonii nullitate in casu, seu ad propositum d u b i u m respond e m u s : Affirmative.
Quare m a n d a m u s Ordinariis locorum et ministris tribunalium ad
q u o s s p e c t a t u t exsecutioni m a n d e n t h a n c n o s t r a m definitivam sententiam, ad normam lib. IV, tit. XVII, Codicis Iuris Canonici.
Romae, in sede Tribunalis S. R. Rotae, die 23 decembris 1918.
I o a n n e s Prior.
L. 8 S.

Aloisius Sincero, Ponens.


Fridericus

Ex Cancellaria S. R. Rotae, die 18 feb. 1919.


Sac. T. Tani, Notarius.

Cattani-Amadori.

Secretaria

345

Status

ACTA OFFICIORUM
SECRETASIA

STATUS

EPISTOLA
AD G U L I E L M U M

S. R. E.

C A R D . VAN

R O S S U M , S. C O N G R E G A T I O N I S DE P R O P A -

GANDA F I D E P R A E F E C T U M , CIRCA P O N T I F I C I U M O P U S A S. P E T R O A P O S T O L O
P R O CLERO INDIGENA

TN S A C R I S

MISSIONIBUS EFFORMANDO.

E m o e Revmo Signor mio Ossmo,


Non ho d'uopo dire a V. E. q u a n t o il Santo P a d r e abbia a cuore
la formazione del clero indigeno, che sia capace di coprire m a n mano
i vuoti immensi dello scarseggiali te n u m e r o dei Missionari e raccolga
pi larga messe di conversioni merc un pi facile adito negli animi
degli infedeli, con i quali ha comune la patria, la lingua e l'indole. Egli
perci che, fin dal. 28 maggio dello scorso anno, Sua Santit si era
degnata disporre che io inviassi una lettera al Direttore Generale della
S a n t a Infanzia per esprimere a quella b e n e m e r i t a Opera un elogio e
u n incoraggiamento a u g u s t o .
Un elogio per gli a n n u i sussidi che l'Opera della Santa Infanzia
suole erogare per m a n t e n e r e in Seminario alcuni dei fanciulli da essa
salvati, che diano serio affidamento di essere chiamati al s a c e r d o z i o :
un incoraggiamento a continuare, con intensificato ardore, in questa
a r d u a via, la cui meta certo di grandissima importanza per la propagazione del S a n t o Vangelo.
All'uopo r a c c o m a n d a v o al Direttore di chiedere esplicitamente
l'obolo dei soci della S a n t a infanzia anche per questo santo s c o p o ; e
onde affluissero pi eopiosi i sussidi, avevo il piacere di inviargli con
la stessa lettera il dono generoso di cinquantamila lire, con cui il Santo
P a d r e si degnava incoraggiarne l'iniziativa.
Monsignor De Teil, Direttore Generale della S a n t a Infanzia, si
mostr ben felice di questo incarico, ed espresse al Santo P a d r e la s u a
profonda riconoscenza per il pi vasto campo di apostolato che la
ACTA, vol. XII, n. 8. 2-8-920.

24

346

Acta

Apostolicae

Sedis -

Commentarium

Officiale

fiducia pontificia apriva all'opera della S a n t a Infanzia. Se n o n che


l'opera della formazione del clero indigeno ora v e n u t a ad a s s u m e r e
u n ' i m p o r t a n z a essenziale nel piano missionario tracciato dall'Enciclica
del 30 n o v e m b r e scorso Maximum illud.
Non potendo quindi la S a n t a Infanzia attendervi ormai da sola
con p r e m u r a , ampiezza ed intensit di azione, senza venir meno al
suo scopo primario, il S a n t o P a d r e , d'accordo con Monsignor De Teil,
venuto nella determinazione di affidare all'Opera, di San Pietro Apostolo, gi sorta con questo scopo, l'incarico di raccogliere sussidi in
tutto il mondo per il fine sopradetto, e di provvedere con essi, sotto la
dipendenza della Sacra Congregazione di P r o p a g a n d a Fide, all'educazione e alla formazione del clero indigeno delle Missioni.
Ci posto, Sua Santit mi incarica di t r a s m e t t e r e qui u n i t e all'Eminenza Vostra R e v m a le cinquantamila lire che e r a n o gi state inviate
alla S a n t a Infanzia, affinch figurino come prima offerta pontificia alla
importantissima Opera di San Pietro Apostolo^
L'Eminenza Vostra conosce quali voti ardenti l'Augusto Pontefice
n u t r a nel Suo cuore di Vicario di Ges Cristo perch l'Opera di S a n
Pietro si organizzi e si sviluppi q u a n t o p r i m a in ogni diocesi, mettendosi cos in grado di concorrere col desiderato successo alla formazione
del clero indigeno. Sua Santit invoca sull'opera provvidenziale u n a
particolarissima assistenza divina-, ed imparte di g r a n cuore ai direttori,
ai soci, ai benefattori tutti dell'Opera di S a n Pietro Apostolo e spe*
cialmente all'Eminenza Vostra l'apostolica benedizione.
Nella fiducia che l'esempio e il desiderio del Santo P a d r e suscitino
nei cattolici di tutto il m o n d o u n a nobile g a r a di carit e di apostolato
i n t o r n o all'Opera di San Pietro, mi onoro professarmi con profonda
venerazione
di Vostra E m i n e n z a Revra
Dai Vaticano, li 10 giugno 1920.
Umilino, Devino servitor vero
P. CARD. GASPARRI.

Diarium

Romanae

347

Curiae

DIARIUM ROMANAE CURIAE


S. CONGREGAZIONE CONCISTORIALE
AVVISO
Per norma del Clero, si fa noto ehe il sacerdote Onofrio Cassar della Diocesi di Mazzara del Vallo, ma da parecchi anni senza il consenso del Vicariato residente in Roma, non per niente autorizzato dalla S. Congregazione
Concistoriale ad esercitare l'ufficio di Agente ecclesiastico.

S. CONGREGAZIONE DEI RITJ

Marted 8 Luglio 1920, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento


degli Emi e Rmi Signori Cardinali e col voto dei Rmi Prelati Officiali e dei
Consultori teologi, componenti la S. Congregazione dei Riti, si tenuta la
Congregazione Preparatoria per discutere il dubbio sopra l'eroismo delle virt
esercitate dal Ven. Servo di Dio Antonio Maria Claret, arcivescovo di S. Giacomo di Cuba, poi di Traianopoli, Institutore della Congregazione dei Missionari Figli dell'Immacolato Cuore di Maria Vergine.
Marted 27 Luglio 1920, nel Palazzo Apostolico Vaticano, si tenuta la
Congregazione Ordinaria dei Sacri Riti, nella quale al giudizio degli Emi e
Revmi Signori Cardinali, componenti la medesima, sono state sottoposte le
seguenti materie:
1) Inlroduzione della Causa di Beatificazione e Canonizzazione del Servo
di Dio Andrea Bel trami, Sacerdote della Pia Societ Salesiana;
2) Intorno al dubbio: Se la festa di S. Efrem Siro, con il titolo di
Dottore, debbasi estendere alla Chiesa Universale insieme all'Officio e Messa
propria.
3) Intorno alla revisione degli scritti del Servo di Dio Giovanni Duns
Scoto, Sacerdote professo dei Frati Minori, da tempo immemorabile venerato
con il titolo di Beato o Santo.
4) E parimenti intorno alla revisione degli scritti del Servo di Dio Corrado da Parzhan, Laico professo Cappuccino.

348

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre si degnato di
nominare:
1

luglio

13

17

26

27

1920. Il Rev. Sac. D. Giuseppe Zaccarella, Minutante della Segreteria di Stato (Sezione Affari Ordinari).

L'Emo sig. Card. Antonio Vico, Protettore della Societ di


Maria Riparatrice.

L'Emo sig. Card. Gennaro Granito Pignatelli di Belmonte,


Protettore delle Suore di S. Filippo Neri, aventi
la Casa Madre a Sarri (Spagna).

L'Emo sig. Card. Oreste Giorgi, Protettore delle Terziarie


di S. Francesco d'Assisi e dell'Immacolata Concezione, aventi la Casa Madre a Valencia (Spagna).

Mons. Giovanni Battista Vallega, Uditore di Nunziatura di


prima classe.

L'Eio sig. Card. Antonio Vico, Protettore delle Serve di


Maria.

L'Emo sig. Card. Augusto Silj, Protettore delle Figlie di


Maria Immacolata di Reggio Calabria.

Il Rino P. Lorenzo di S. Basilio dei Carmelitani Scalzi della


Provincia Romana, Consultore della S. Congregazione del S. Offizio.

L'Emo sig. Card. Teodoro Valfr di Bonzo, Protettore dell'Istituto delle Pie Signore dette della Casa di
Nazareth, in imitano.

Con Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di nominare :


Assistente al Soglio Pontificio:
27 giugno 1920. Mons. Carlo Garcia Irigoyen, vescovo di Trujillo.
Protonotari apostolici ad instar participantium :
7 aprile
11 giugno
16
20

1920. Mons. Antonio Hillebrand, dell'archidiocesi di Oregon.

Mons. Francesco Saverio Ross, della diocesi di S. Germano


di Rimouski.

Mons. Cesare Boccoleri, della diocesi di Chiavari.

Mons. Patrizio J. Hartigan, dell'archidiocesi di Kingston.

Diarium

Romanae

Curiae

349

20 giugno 1920. Mons. Eugenio Oiaez, della diocesi di Leon nel Messico.
6
luglio

Mons. Giorgio Kaupert, della diocesi di Brooklyn.


15

Mons. Giacomo Garrote y Amigo, della diocesi di Avana.


Prelati Domestici di S. S. :
11 giugno

28
30
3
5
7

9
12
15

luglio

1920. Mons. Romualdo Filippo Sylvain, della diocesi di S. Germano di Rimouski.

Mons. Carlo Alfonso Carbonneau, della medesima diocesi.

Mons. Giovanni Healy, dell'archidiocesi di Adelaide.

Mons. Francesco Saverio Arato, della diocesi di Teggiano.

Mons. Federico Lech, della diocesi di Lussemburgo.

Mons. Francesco Morelli, della diocesi di Aquino.

Mons. Luigi Sepulveda, della diocesi di Leon nel Messico.

Mons. Michele Gabriele Flannerj, della diocesi di Brooklyn.


Mons. Giacomo I. Coan, della medesima diocesi.

Mons. Felice Turchetta, della diocesi di Pontecorvo.

Mons. Antonio Cimmino, dell'archidiocesi di Napoli.

Mons. Enrico Perez Serantes, della diocesi di Cienfuegos.

Mons. Amedeo Lercaro, dell'archidiocesi di Genova.

ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di conferire le seguenti
onorificenze :
La Commenda deV Ordine Piano :
2
31

luglio

1920. Al sig. Michele Lasso de la Vega, dell'archid. di Siviglia.

Al sig. marchese Luigi Antici Mattei, esente della Guardia


Nobile Pontifcia.

La Gran Croce dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


20

luglio

1920. Al sig. barone Ottone De Ritter De Gruenstein, Ministro


di Baviera presso la S. Sede.

La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile :


25 giugno 1920. Al sig. marchese Giulio Negrone, dell'archid. di Genova.
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
25 giugno 1920. Al sig.'cav. Salvatore Parisi, di Roma.
9 luglio

Al sig. conte Carlo Olivieri de Vernier, dell'archidiocesi


di Torino.

350
12

Acta Apostolicae

luglio

20
31

Sedis

Commentarium

Officiale

1920. Al sig. Pietro Van Zuylen, gi segretario della Legazione


del Belgio presso la S. Sede.

Al sig. conte Pio Ranuzzi de Bianchi, dell'archidiocesi di


Bologna.

Al sig. avv. Pasquale Baldi, di Roma.

Al sig. conte Carlo Fiacchi, cadetto della Guardia Nobile


Pontificia.

Al sig. nobile Francesco Alessandroni, cadetto della Guardia Nobile Pontificia.

Al sig. marchese Carlo Sacripante, cadetto della Guardia


Nobile Pontificia.

Al sig. marchese Ignazio Honorati, cadetto della Guardia


Nobile Pontificia.

l Cavalierato dell'Orarne di S. Gregorio Magno, classe civile:


22 giugno 1920. Al
Al
26
Al
29
Al
5 luglio

sig.
sig.
sig.
sig.

Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al

s g.
s g.
s g.
s: g.
s g.
s g.
s: g.
s: g.
s: g.

9
14
17
19

Fernando Angelucci, di Roma.


Agostino Diorio, di Roma.
Andrea Chiocca, di Roma.
Federico I. Smith, dell'archidiocesi di S. Andrea ed
Edimburgo.
Martino A. Metzner, della diocesi di Brooklyn.
Giuseppe 1. Keany, della medesima diocesi.
Tommaso E. Murray, della medesima diocesi.
Giovanni E. Baxter, della medesima diocesi.
prof. Augusto Morelli, di Roma.
Felice Fighiera, della diocesi di Nizza.
Guglielmo Giovanni M. Marcelis, di Rotterdam.
Emilio Bailly, dell'archidiocesi di Reims.
dott. Giuseppe Reynders, di Bruxelles.

Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe militare:


,26 giugno

1920. Al sig. Andrea Sellini, aiutante sott'ufficiale della Guardia


Palatina d'onore.
La Commenda dell' Ordine di S. Silvestro Papa :

4 giugno 1920. Al sig. Cristiano Thierry Schuller de Peursum, gi Segretario della Legazione di Olanda presso la S. Sede.
25

Al sig. cav. Pietro Buttarelli, gi capitano della Guardia


Palatina d'onore.

Al sig. cav. Ettore Mascari, gi capitano della Guardia Palatina d'onore.

Diarium

25 giugno
26
20

luglio

Romanae

Curiae

351

1920. Al sig. cav. Pietro Morgante, gi capitano della Guardia


Palatina d'onore.

Al sig. cav. Guglielmo Franchi, di Roma.

Al sig. Giuseppe Grazioli, di Roma.


Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:

25 giugno
26

1 luglio
2

12

1920.

Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al

sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.

Antonio Candoli, di Roma.


Leonardo Frenguelli, custode del Museo Vaticano.
Ettore Piersanti, custode del Museo Vaticano.
Giovanni M. Mac Cabe, della diocesi di Superior.
Apostolo Perpignani, di Volo in Tessaglia.
Pericle Apostolides, di Volo in Tessaglia.
Giulio Cesare Vianelli, di Larissa in Tessaglia.
Giovanni Emanuele Robles, della diocesi di Leon.
Remo Danesi, di Roma.
Giuseppe Danti, di Roma.

MAGGIORDOMATO DI SUA SANTIT


NOMINE
Con Biglietti di S. E. Rina Mons. Maggiordomo, il Santo Padre si degnato
di nominare:
Camerieri Segreti soprannumerari di S. S. :
20
15
26

30
12

13
15

17

marzo 1920. Mons. Giovanni Oliveira Mattos, della diocesi di Guarda.


giugno
Mons. Nicola Leone, dell'archidiocesi di Napoli.

Mons. Giuseppe Assoni, dell'archidiocesi di Torino.


.
Mons. Guglielmo J. Maguire, della diocesi di Brooklyn.

Mons. Enrico J. Zimmer, della medesima diocesi.

Mons. Giacomo J. Corrigan, della medesima diocesi.

Mons. Giovanni Mossa, dell'archidiocesi di Torino.

Mons. Michele Carriero, della diocesi di Ostuni.


luglio
Mons. Stefano Madarsz, dell'archidiocesi di Strigonia.

Mons. Michele Trk, della medesima archidiocesi.

Mons. Paolo T. Noya, della diocesi di Cienfuegos.

Mons. Luigi A. Mena, dell'archidiocesi di S. Domingo.

Mons. Virgilio Molflno, dell'archidiocesi di Genova.

Mons. Ernesto Filippi, della diocesi di Poggio Mirteto.

352

Acta

24

26

luglio

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

1920. Mons. Ugo Aiuti, della diocesi di Urbino.

Mous. Odoardo Petrangolini, della medesima diocesi.

Mons. Giuseppe Kubiza, della diocesi di Gurk.

Camerieri Segreti di Spada e Cappa soprannumerarii di S. S.:


7 giugno

1920. Il sig. marchese Carlo de Lara y Guerrero, della diocesi


di Madrid Alcal.

Il sig. marchese Enrico de Lara y Guerrero, della medesima diocesi.

Il sig. marchese Giuseppe Romero Lerroux y Juseu, della


medesima diocesi.

Il sig. Ramon Pidal, Lobatn, Rebollo y Aranda, della


medesima diocesi:
Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S

26 giugno 1920. Mons. Angelo De Theo, della diocesi di Foggia.


28

Mons. Sebastiano Thill, dell'archidiocesi di Colonia.


12 luglio

Mons. Sebastiano Felici, dell'Abazia di San Paolo fuori le


mura,
Camerieri d'onore di Spada e Cappa Sopr. di S. S. :
16
28

luglio

1920. Il sig. Gervasio Elwes, della diocesi di Northampton.

11 sig. Ladislao .Jaroszynski, della diocesi di Luceoria e


Zytomierz.
Il sig. Sigismondo 'Czer whiski, della medesima diocesi.

NECROLOGIO
SO giugno 1920. Mons. Fabiano Laudi, vescovo titolare di Thenaro, vicario
apostolico dell'Hu-P occiduo-settentrionale.
_ luglio

Mons. Francesco Planearte y Navarrete, arcivescovo di Linares (Messico).


14

Mons. Augusto Edoardo Nunes, arcivescovo di Evora (Portogallo).


27

Mons. Tommaso Nrber, arciv. di Friburgo di Brisgovia.

Annus XII - Yol. XII

1 Septembris 1920

Num. 9

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA BENEDICTI PP. XV


EPISTOLAE

AD

RR. P P .

D D . IACOBUM

BURGEN.,
LEGIO

AUGUSTINUM, ARCHIEPISCOPUM S. ANDREAE

CETEROSQUE

TUENDO

ET

SCOTIAE

EPISCOPOS:

DE

URBANO

ET

SCOTORUM

EDELCOL-

AMPLIFICANDO.

Venerabiles fratres, salutem et apostolicam benedictionem. Optime


profecto et immortaliter m e r u i s s e de natione vestra dicendus est Decessor Noster Clemens VIII, condito in hac a l m a Urbe Collegio Scotorum
ob eam quidem causam, ut delecti adolescentes b o n a e spei, cum ibi ad
sacra rite instituti essent, r e d e u n t e s in patriam sacerdotes sempiternae
-civium s u o r u m saluti p r o v i d e r e n t . E t e n i m qui ex ea disciplina u s q u e
a d h u c prodierunt s a c r o r u m administri, iis m a g n a s utilitates debet accep t a s referre Scotia ; debet in primis quod in illa superiorum t e m p o r u m
infelicitate, cum t a n t o p e r e divexaretur publice catholica fides, n o n funditus p e n i t u s q u e eam amisit. At vero, q u o m i n u s id Collegium o m n e m
fructuum copiam q u a e sperari poterat, efferret, rei familiaris angustiae
p r o h i b u e r u n t , q u i b u s m a t u r e laborare coepit. Instruxit illud quidem
idoneis reditibus Clemens conditor : sed ii variis subinde casibus sensim
imminuti s u n t adeo, ut m a x i m a ex p a r t e d e m u m defecerint. Nec ceteroquin o p p o r t u n u m subsidium exspectandum erat ab ista Ecclesia, quae
s u m m i s t u m difficultatibus conflictabatur. Quod si sub initio saeculi
superioris a p u d vos, augescente fidelium n u m e r o , licuit rei catholicae
a,b illa d i u t u r n a vexatione respirare et aliquem in dies progressum ad
ACTA, vol. XII. u. 9 . 1-9-920.

25

354

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

meliora facere, n o n t a m e n u r b a n o h u i c Collegio melius est factum,


cuius rationibus plane exitiosa et fatalis accidit Europaei belli calamitas.
I t a q u e Nos, de h a c s a n e gravi causa solliciti, h a u d ita pridem vos, venerabiles fratres, per collegas vestros duos, qui Apostolorum limina visit a t u m adierant, vehementer hortati s u m u s , ut de ope huic nationis
vestrae Collegio ferenda communiter Scotos catholicos a p p e l l a n t i s . Rei
successus, Deo favente, vicit exspectationem Nostram : siquidem ea pecuniae vis est a vobis, stipes corrogando, collecta, q u a e et facultatem
Collegio dederit ad se aere alieno liberandum, et fecerit etiam ut ipsum
posthac esset solvendo. In quo cum sedulitas et instantia vestra, venerabiles fratres, tum fidelis populi, praesertim t e n u i o r u m o r d i n u m , est
largitas d i l a u d a n d a : compertum est enim eam s u m m a m maxime esse
ex operariae plebis collatione confectam. - I a m reliquum est, ut de hoc
t a n t a e opportunitatis Instituto n o n solum tuendo, sed amplificando cogitetis. Omnino enim oportet ipsum ad Ecclesiae istius incrementa t u m
respondere, tum etiam c o n d u c e r e ; ob e a m q u e r e m necesse est ad eius
opes t a n t u m adiungi, u n d e eum a l u m n o r u m n u m e r u m queat s u s t e n t a r e ,
qui satis esse videatur. Id vos effectum dare- pro vestra sollertia et
diligentia pastorali nitemini, stimulos scilicet a d m o v e n t e s propensissim a e vestrorum voluntati: nec d u b i t a n d u m quin operam posituri in hoc
sitis valde frugiferam. Sed quia res eo succedet uberior, quo fuerit ordin a t i o ^ ideo cupimus o p t a m u s q u e , ut singuli vos ipsi v e s t r u m clerum
q u o t a n n i s h u i u s a d i u t a n d i Collegii a d m o n e a t i s ; p o p u l u m a u t e m per
sacerdotes vestros item q u o t a n n i s in singulis Scotiae missionibus a d m o n e n d u m curetis. Qui vero h a s ad populum contiones h a b e b u n t , nimirum
explicabunt diligentius, q u a e sit haec R o m a n a Scotorum d o m u s , quis
eius finis, quid utilitatis inde iam Scoti acceperint, et q u a n t u m eorum
intersit, u s q u e magis eam florere. Equidem, explorata fidelium e Scotia
pietate ac studio erga h a n c Apostolicam Sedem, pro certo h a b e m u s eos
optatis Nostris cumulate satisfacturos, modis o m n i b u s o r n a n d o u r b a n u m
suae gentis clericorum Collegium, in quo singulare ipsorum cum Ecclesiae catholicae Capite coniunctionis vinculum consistit. - Auspicem
autem divinorum, quae precamur, m u n e r u m , e a n d e m q u e s u m m a e benevolentiae Nostrae testem, apostolicam benedictionem vobis, venerabiles
fratres, et clero populoque vestro amantissime i m p e r t i m u s .
Datum R o m a e a p u d sanctum P e t r u m , die xxv mensis iulii, in festo
S. Iacobi Apostoli, MCMXX, Pontificatus Nostri a n n o sexto.
BENEDICTUS P P . XV

Acta

Benedicti

PP.

XV

355

II
AD R. P. D. IACOBUM
CETEROSQUE

STAMMLER, E P I S C O P U M

EPISCOPOS HELVETIAE:

COMMUNIBUS LITTERIS

E X C O E T U L U C E R N E N S I D A T I S , SACRUM
ENIXE

BASILEENSEM ET LUGANENSEM,
RESPONDENS

SEMINARIUM IN URBE CONDENDUM

COMMENDAT.

Venerabiles fratres, salutem et apostolicam b e n e d i c t i o n e m . Libenter a d m o d u m c o m p e r i m u s ex suavissimis litteris, q u o s coniunctim ex


coetu Lucernensi n u p e r habito ad Nos dedistis, in a n i m o vobis fuisse
L u g a n u m hoc a n n o c o n v e n i r e n t fraternam erga Dauliensem Episcopum,
collegam vestrum, significamus caritatem ; siquidem magni e u m facimus
Nosmet ipsi ob eximias, q u i b u s nitet, virtutes ac praesertim ob studium
a n i m a r u m ; c u m q u e ipsius infirmitas prohibuerit q u o m i n u s illuc congregaremini, enixe vobiscum D e u m p r e c a m u r ut idem, in L u g a n e n s i s
ecclesiae b o n u m , q u a n t o c i u s convalescat. Quod vero ad statum rei
catholicae in Helvetia pertinet, multiplex sane causa est cur inde solatium aliquod in cotidianis curis capiamus. Imprimisque, g r a t u m quidem
a c c e p t u m q u e h a b e m u s s u m m u m istud obsequium, quo vos, n o n solum
in p a r t e m venitis N o s t r a r u m sollicitudinum, sed etiam ea omnia q u a e
ad c o m m u n e m salutem vel discenda t r a d i m u s , vel s u a d e m u s agenda,
diligenter amplectimini ; ista enim m e n t i u m et v o l u n t a t u m consociatio
certam Nobis spem facit, coniuncta etiam fore omnium studia in iis
exsequendis q u a e ad defensionem Fidei pietatisque i n c r e m e n t u m a vobis,
collatis consiliis, scita sint vel fuerint. Ipsi videtis q u a m necesse sit ut,
in t a n t a iniquitate t e m p o r u m , s a c r o r u m Antistites m a g n o p e r e allaborent,
unitis viribus, in p r o p u l s a n d i s i m p r o b o r u m insidiis, m a x i m e q u e socialistarum, qui mirificam q u a n d a m ac fallacem inopibus o s t e n t a n t e s
h u m a n i convictus instaurationem, moliuntur cuncta miscere ac simul
cum civili cultu religionem m o r e s q u e labefactare. Ad h u i u s m o d i
refellendos errores p l u r i m u m conferet si optimus quisque de clero
ac populo, h o r t a t u vestro, a e t e r n a inculcet, verbis scriptisque e d e n dis, christianae sapientiae principia, q u a e quidem in u s u m deducta,
perpetuo cum v i r t u t u m laudes t u m prosperitatem civitatibus peperer u n t . De optato a u t e m vestro, ut scilicet consuetudo renovetur celebrandi inter nationes Eucharisticos Conventus, id profecto pastorali
sollertia vestra dignum est; etenim nihil magis conducit ad christianam
gentium reconciliationem, q u a m diffusa u s q u e q u a q u e Sacramenti augusti

^56

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

religio, in quo ipse Rex pacificus, ab o m n i b u s colitur, qui est via,


veritas et vita : idcirco vehementer velimus ut hoc s a n c t u m propositum
ad effectum q u a m p r i m u m a d d u c a t u r . Iamvero Nobis q u o q u e , venerabiles fratres, res est in optatis pulcherrima, cum q u a m a g n u m coniungitur religiosum Helvetiae e m o l u m e n t u m . P r o b e nostis q u a m mirabiles
p r a e b e a n t utilitates ea clericorum collegia q u a e in u r b e R o m a a variis
n a t i o n i b u s saeculorum cursu condita s u n t : ex iis enim continenter
sacerdotes optimi, a scientiis et pietate instructi, alii ex aliis in patriam
revertents, ad fovendum a u g e n d u m q u e in suis civibus u n a cum fide
singulare q u o d d a m s t u d i u m erga Apostolicam h a n c Sedem magnopere
conferre c o n s u e v e r u n t : erga eam, i n q u i m u s , R o m a n a m Ecclesiam ad
q u a m , ut ipsi recte scribitis, sancto I r e n a e o a d m o n e n t e , propter potiorem principalitatem necesse est omnem convenire ecclesiam. Verum in t a m
e gregio exterorum i u v e n u m t a m q u a m sacro certamine, helvetici omnino
d e s i d e r a n t u r alumni, qui quidem, ut ceteri, sub ipsis Pontificis S u m m i
oculis a t q u e h a c in sede christianarum a n t i q u i t a t e m celeberrima, rite
ad omne studiorum g e n u s instituantur. Valde igitur instetis oportet,
venerabiles fratres, ut sacrum Helvetiorum S e m i n a r i u m per vos R o m a e
excitetur, in quo, E p i s c o p o r u m auspicio ductuque, m o d e r a n t e a u t e m
helvtico Rectore ab eisdem designando, b o n a e spei adulescentes, ex
variis istis dioecesibus n a t i o n i b u s q u e , altiores ediscant philosophiae,
theologiae iurisque canonici disciplinas, et q u i c u m q u e de clero vestro
fortasse U r b e m petent, hospitio amice recipiantur. Ad r e m gerendam,
occasio datur, si u n q u a m alias, praeclarissima; d u m Nosmetipsi, q u a
s u m u s erga vestrates v o l u n t a t e propensa, pro viribus id coeptum iuvare
p a r a t i s u m u s ; d u m restituta per hos dies, u t i audistis, a p u d vos Legatione Apostolica, arctior officiorum ac n e c e s s i t u d i n u m c u r s u s Nobis
cum ista Republica feliciter intercedit, et denique boni o m n e s , u t p o t e
a belli detrimentis incolumes, promptiores forent h u i u s m o d i instituto
opitulari. I t a q u e res tota, post D e u m , navitati industriaeque vestrae comm e n d a t a e s t : q u a e quidem cum Nobis sit probe cognita, laeti futurum
esse confidimus ut saluberrimum coeptum actuose perficere ne dubitetis.
Atque o p p o r t u n a auxilia a Deo vobis implorantes, in auspicium caelestium m u n e r u m itemque ut praecipuae benevolentiae Nostrae pignus,
vobis, venerabiles fratres, universoque clero ac populo unicuique vestrum
concredito, apostolicam benedictionem amantissime i m p e r t i m u s .
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m , die xxv mensis augusti MCMXX,
Pontificatus Nostri a n n o sexto.
B E N E D I C T U S P P . XV

/9.

Congregatio

Consistorialis

357

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
PROVISIO

ECCLESIARUM

Decretis S. Congregationis Consistorialis, S s m u s D o m i n u s Noster


Benedictus P p . XV h a s , q u a e s e q u u n t u r , ecclesias de proprio p a s t o r e
providit, scilicet:
28 iunii 1920. Titulari episcopali ecclesiae Cidyessensi praefecit
R. P. D. Natalem Gabrielem Moriondo, h a c t e n u s episcopum Cuneensem.
28 iulii. Titulari archiepiscopali ecclesiae Cabasitanae R. P. D.
Alexium Lematre, h a c t e n u s episcopum Sitifensem et vicarium apostolicum S a h a r e n s e m , e u m q u e deputavit in Coadiutorem R. P. D. Bartolomaei Clementis Combes, archiepiscopi Carthaginensis.
30 iulii. Cathedrali ecclesiae Ebroicensi R. D n u m Constantinum
Chauvin, vicarium generalem Rmi Episcopi Vallis Vidonis.

SACRA CONGREGATIO CONCILII


TOLETANA ET ALIARUM
SERVITII

CHORALIS

Die 10 iulii 1920


SPECIES FACTI. In Hispania vetus consuetudo, plus q u a m centenaria, retinet t a m q u a m residentes ad effectus lucrandi praebendae fructus, eos omnes beneficiarios chorales, qui u n a etiam t a n t u m h o r a
canonica quovis die choro assistant. Hinc est, ut hi omnes, q u a die
uni etiam t a n t u m chorali h o r a e intersunt, t u e r e n t u r fructus p r a e b e n d a e
diei r e s p o n d e n t e s et distributiones r e s p o n d e n t e s h o r a e praesentiae, amittentes itaque solas distributiones r e s p o n d e n t e s horis absentiae.
P r o m u l g a t o n u p e r Codice, plura dubia exorta s u n t circa valorem
praefatae consuetudinis et circa consectaria, q u a e ex varia resolutione

358

Actu Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

h u i u s quaestionis s u n t deducenda. Dubia h a e c ad S. Sedem deferre


merito voluerunt E m u s Archiepiscopus T o l e t a n u s et Episcopus Legionensis, t u m ut a u t h e n t i c a h a b e r e t u r decisio, cui o m n e s varie sentientes
stare deberent, t u m ut quaestiones h u i u s m o d i / n i m i o forsan a r d o r e exagitatae, quiescerent t a n d e m et n o n eo u s q u e devenirent ut pax et concordia in clero s e r v a n d a d e t r i m e n t u m aliquod pateretur.
P l u r a ad r e m in u t r i u s q u e Antistitis litteris e x p o n u n t u r , q u a e t a m e n
o m n i a p e n d u n t ex praeiudiciali quaestione de valore enunciatae m e m o rialis consuetudinis. Super his itaque exquisitum est votum Consultoris,
qui rem universam breviter et dilucide confecit. P r a e s t a t igitur idem
v o t u m ex integro subnectere.
VOTUM CONSULTORIS. I. De exsistentia istius consuetudinis et de
eius antiquitate non est a m b i g e n d u m . Non solum enim eam nobis
t e s t a t u r E m u s Archiepiscopus Toletanus, sed de ea iam l o q u u n t u r t a m q u a m de consuetudine ab antiquo t e m p o r e vigente antiquiores canonistae, ut Reiffenstuel (f 1703), Garcia (f post a n n . 1613) et alii.
Antiquiores hi Doctores eam validam h a b u e r u n t ; Sufficiat testem
adducere Reiffenstuel, qui (in 1. III, tit. 4, n. 112) scribit: Addit Theo dosius R u b e u s (Disceptationes forenses Stephani Gratiani, c. 298), quem
refert B a r b o s a (De off. et pot. Episc, p. III, all. 53, n. 133), q u o d cano< nici n o n possint iuvari aliqua consuetudine, q u i n t e n e a n t u r omnibus
septem horis inservire. Verum Garcia (De benef., p. III, c. 2, n. 330)
asserit istud n o n servari, nec esse receptum in Hispania, in cuius
ecclesiis c o m m u n i t e r lucrifit grossa seu p r a e b e n d a residendo u n a h o r a :
q u a e consuetudo videtur valere (Caesar de Grassis, decis. 116, n. 8),
et potest sustineri (inquit Garcia, cit. n u m . 330), saltem dum per superi riorem a u t per Capitulum n o n sit aliud o r d i n a t u m . - Et hoc, ut
bene advertit hic Reiffenstuel, a Garcia adscribitur facto, q u o d in Hispania Conc. T r i d e n t i n u m in hoc puncto n o n fuerit receptum. Garcia
enim admittit omnino doctrinam c o m m u n e m in hypothesi n o n exsistentis consuetudinis, s e c u n d u m q u a m ad c o m p u t a n d o s dies residentiae
requiritur ut beneficiarius intersit integro officio diei et omnibus horis
canonicis. Imo affirmat hoc idem constare ex Concilio Tridentino et ex
pluribus declarationibus S. Congr. Concilii q u a s allegat, sine mentione
t a m e n mensis et anni. Ex allegatis a u t e m his r e s p o n s i o n i b u s u n a
est, in q u a dicitur: Interessentia, de q u a in hoc decreto, debet esse
in o m n i b u s diebus et h o r i s officiis divinis interesse et inservire, p r a e t e r q u a m i n tribus m e n s i b u s singulorum a n n o r u m , nisi Ecclesiae
constitutiones longius servitii t e m p u s r e q u i r a n t (loc. cit., n. 325).

S.

Congregatio

Concilii

359

Audit autem (loc. cit., n. 329): Quin imo amplius voluit S. Congregatio
n o n valere s t a t u t u m seu consuetudinem, ut praebenda vel grossa
lucrifiat interessendo u n a vel d u a b u s horis a u t minori tempore novem
m e n s i u m , u t i n declarationibus s e q u e n t i b u s : " N o n valet s t a t u t u m ,
ut u n a h o r a vel d u a b u s interessentes l u c r e n t u r m a s s a m grossam
s i v e p r a e b e n d a m , amissis distributionibus q u o t i d i a n i s , , .
Q u a n t i a u t e m facienda sit ratio a Garcia hic adducta ad cohones t a n d a m praxim hispanicam, Concilium scilicet T r i d e n t i n u m quod ad
hoc p u n c t u m n o n fuisse ea in regione receptum, n o n iuvat hic multis
disputare. Unicum enim habere videtur s e n s u m probabilem, a u t melius
n o n illico i m p r o b a n d u m , eam scilicet valere vi contrariae consuetudinis.
Verum a d v e r t e n d u m est, consuetudinem abessendi a choro utpote
a d v e r s a m chorali disciplinae, nullius roboris esse saepe saepius cen suisse S. Congregationem , ut asserit Pallottini (Collectio v. Canonici,
9, n. 201). Quare videtur optimo iure potuisse scribere de H e r d t (Praxis
capitularis, c. 28, 8, I I I ) : Quapropter qui quolibet die alicui h o r a e
clpate n o n intererit, r e p u t a b i t u r a b s e n s ea ipsa die quoad mulctam
fructuum suae p r a e b e n d a e , quamvis lucretur distributiones pro ceteris
h o r i s q u i b u s praesens e r i t .
R e l i n q u e n d o autem n u n c a n t i q u a m disciplinam, et considerationem
n o s t r a m ad praescripta Codicis convertendo, videndum breviter est, quid
s e c u n d u m ea de praxi hispanica sit sentiendum.
P o r r o h a b e m u s canonem 414 praescribentem o m n e s chorales beneficiarios debere divina officia, q u a e c o m p r e h e n d u n t psalmodiam horar u m canonicarum (omnium profecto) et celebrationem cum cantu Missae
conventualis (c. 413), in choro persolvere singulis d i e b u s : O m n e s et
s i n g u l i qui chorale beneficium obtinent, t e n e n t u r in ipso choro divina
officia persolvere singulis diebus* nisi servitium per t u r n u m a Sede
Apostolica a u t fundationis legibus fuerit i n d u l t u m .
H a b e m u s praeterea canonem 1475, 1, in m e m o r i a m revocantem
et positiva lege confirmantem praeceptum, lege ipsa naturali vigens,
debere beneficiarium onera beneficio annexa, ad q u a e explenda fruitur
iuribus beneficialibus et p r a e b e n d a , fideliter adimplere: Beneficiariis
t e n e t u r peculiaria o n e r a beneficio a n n e x a fideliter adimplere et p r a e terea canonicas h o r a s quotidie recitare .
Certum pariter est beneficiarios ad residentiam obligatos attento
a n t i q u o iure, n o n censeri residentes, nisi officia beneficio a n n e x a persolverint, q u u m ab ipsis n o n materialis quaelibet residentia, sed formalis
r e q u i r a t u r . A n t i q u u m hoc ius n e d u m a Codice i m m u t a t u m fuerit, dicend u m est confirmatum, si a t t e n d a m u s ad praescripta canonis 6, n n . 2-4.

360

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Ex his o m n i b u s facile deducitur et evidenter beneficiarios chorales, qui hispanicam p r a x i m s e q u u n t u r , ad m e n t e m iuris, etiam Codicis, n o n esse h a b e n d o s veluti r e s i d e n t e s ; ' e o s proinde, attento iure
communi, incurrere p o e n a s n o n residentium, q u a e a Codice feruntur
in can. 2381.
Excusari a u t e m ab his sequelis unice p o s s u n t ratione consuetudinis.
Quare tota quaestio ad valorem istius consuetudinis restringitur. P r a e scindamus a quaestione n u m consuetudo h a e c ad n o r m a m antiqui iuris
legitima dicenda esset; s u p e r v a c a n e u m enim esset hoc quaerere. Certe
si illegitima esset h a b e n d a , ne suspicari quidem potest eam a Codice
r o b u r obtinuisse.
S u p p o n a m u s igitur praxim istam u s q u e ad Codicem fuisse legitim a m , et i n q u i r a m u s , an, Codice promulgato, in s u a legitimitate et vi
m a n e r e dicenda sit. De consuetudinibus c a n o n i b u s contrariis, q u a e a n t e
Codicem vigebant, agit canon 5, qui eas in duplicem classem dispert i t u r : in eas scilicet, q u a e a Codice reprobantur, et in eas, quae n o n
r e p r o b a n t u r . H a e , si centenariae sint vel immemoriales, p o s s u n t ab Ordinario tolerari, q u a n d o is existimet n o n posse eas facile s u b m o v e r i ;
illae corrigendae sunt, licet immemoriales.
Consuetudo, de q u a hic agitur, pertinetne ad p r i m a m vel ad alter a m classem ? Et p u t o dicendum pertinere ad p r i m a m seu ad consuet u d i n e s reprobatas. H a b e m u s enim canonem 418, qui s t a t u i t : Reprobbala contraria consuetudine, canonici ac beneficiarii quotidiano choro
a d s t r i c t i , p o s s u n t singuli abesse t r e s t a n t u m m e n s e s in a n n o , sive
c o n t i n u o s sive interpolatos, d u m m o d o propriae ecclesiae s t a t u t a a u t
legitima consuetudo servitium d i u t u r n i u s n o n r e q u i r a n t . P o r r o , ut
ex dictis patet, ad legitimam residentiam seu praesentiam n o n sufficit,
ut quis uni vel alteri h o r a e intersit, sed necesse est ut integre choro
inserviat, idest ut divina officia, o m n i a scilicet, in choro persolvat ad norm a m canonis 414. C o n s u e t u d o autem, de q u a quaeritur, permittit ut
h a b e a n t u r residentes ii q u o q u e , qui hoc n o n p r a e s t a n t et c o n s e q u e n t e r
ad n o r m a m iuris n o n s u n t tales, et proinde permittit ut de facto canonici et beneficiarii absint (in sensu iuris) u l t r a t r e s menses. H u i u s m o d i
a u t e m c o n s u e t u d o in Codice reprobatur. E s t igitur a d n u m e r a n d a iis,
q u a e , ut loquitur canon 5, t a m q u a m iuris corruptelae corrigendae s u n t .
Hinc post Codicem s e q u e n t e s a n t i q u a m praxim h a b e n d i s u n t t a n q u a m
n o n residentes, et i n c u r r u n t p o e n a s , de q u i b u s in can. 2381.
Quare ad principalem quaestionem ab E m o Archiepisc. Toletano
et ab Episcopo Legionensi propositam r e s p o n d e n d u m censeo Negative,
idest eam consuetudinem n o n posse amplius servari.

S. Congregatio Concilii

36

IL Ex h u i u s principalis quaestionis solutione p r o n a fit via ad solvendas alias, q u a e s u n t veluti accessoriae et consequentiales, ac s u m matim ita expediri p o s s u n t .
Quaeritur in primis u t r u m poenae canonis 2381 t e n e a n t etiam eum,,
qui residentiam n o n fovit ex causa n o n graviter culpabili et proinde
materialiter potius q u a m formaliter deliquit. - Responsio facilis est. Vel
causa absentiae (quin recolam Pontificium indultum) a d m i t t i t u r a i u r e
t a m q u a m e x c u s a n s a servitio chori (cfr. cc. 420 et 421), et t u n c nulla
difficultas; lex ipsa decernit quid absens h u i u s m o d i lucretur, quid amitt a t in casu. Vel a iure n o n a d m i t t i t u r ; t u n c h a b e b i t u r externa legi
violatio. P o s i t a a u t e m externa legis violatione, dolus in foro e x t e r n o
p r a e s u m i t u r , d o n e c c o n t r a r i u m p r o b e t u r (c. 2200, 2); si a u t e m
dolus p r a e s u m i t u r , q u u m dolus sit deliberata voluntas violandi legem
(c. 2200, 1), p r a e s u m i t u r delictum. Erit igitur talis a b s e n s p o e n i s
obnoxius, q u o u s q u e n o n probat defectum seu absentiam deliberatae
voluntatis violandi legem.
Aliud d u b i u m est, n u m illegitime a b s e n s retinere possit fructus
r e s p o n d e n t e s privatae recitationi officii divini aliisque oneribus. - Dubium videtur fundari in sententia q u o r u m d a m (D'Annibale, Summ., III,.
180), s e c u n d u m q u a m canonici quoad fructus, beneficiatorum, q u o a d
distributiones quotidianas, choralium iure censentur . Ex quo conseq u e n s est ut, q u e m a d m o d u m de beneficialis dicitur (cfr. L e h m k u h l
Theol, mor., ed. X, II, 640), eos, q u a n d o praeter recitationem officii alia
o n e r a beneficio a n n e x a sunt, partem t a n t u m fructuum beneficii p r o p t e r
neglectam recitationem amittere, idem de choralibus dicendum sit. Ver u m etiam admisso, in praesenti q u o q u e disciplina Codicis idem dicend u m esse, q u o d non est extra d u b i u m (cfr. c. 1475, 2): a d v e r t e n d u m
est, hic agi de p o e n a a lege statuta. P o r r o l e g e s ecclesiasticae (etiam
poenales) intelligendae s u n t s e c u n d u m p r o p r i a m verborum significa tionem in textu et contextu consideratam (c. 18). I a m age p o e n a
canonis 2381 clarissimis verbis enunciatur. Eo ipso, dicit canon (ille gitime absens) privatur omnibus fructibus sui beneficii vel officii p r o
r a t a illegitimae absentiae . Si igitur lex dicit illegitime absentem privari omnibus fructibus pro r a t a absentiae, nulli s u n t fructus excipiendi.
Nec m i r u m debet esse talem absentem privari o m n i b u s fructibus, etsi
recitationi divini officii privatim satisfecerit. Agitur enim hic de p o e n a .
P o e n a a u t e m est privatio alicuius boni ad delinquentis correctionem
e t delicti punitionem a legitima auctoritate inflicta (c. 2215); privatio vero dicit ablationem seu ademptionem alicuius rei, q u a m q u i s
habet. Nemo enim privatur a u t privari potest re, q u a caret. H i n c est
r

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

q u o d illegitime absens, recitando privatim h o r a s canonicas, beneficii


fructus suos fecit; iis a u t e m privatur in p o e n a m . Si contra, h o r a s n o n
recitasset, fructus suos n o n fecit (c. 1475, 2), q u i b u s proinde privari
n o n posset, sed eos n o n ratione poenae, v e r u m r a t i o n e iustitiae commutati vae restituere deberet, s e c u n d u m m o d u m a lege praescriptum.
r

Q u a r e ad hoc dubium r e s p o n d e n d u m c e n s e o : Negative.


Tertium d u b i u m est u t r u m illegitime a b s e n s , a n t e q u a m beneficio
privetur, retinere sibi possit portionem q u a m d a m ab Ordinario desig n a n d a m et ad eius sustentationem necessariam. P o r r o illegitime a b s e n s
p r i v a t u r quidem o m n i b u s fructibus, sed pro r a t a absentiae. Cesset igitur
ab illegitima absentia et lucrabitur fructus ; si ab ea n o n cessat et in s u a
c o n t u m a c i a persistit, n o n video cur ei s u c c u r r e n d u m sit concessione
alicuius partis ex fructibus. Si vero O r d i n a r i u s perveniat u s q u e ad privationem beneficii, t u n c m e m o r i a retinenda est c o m m u n i s canonistarum
doctrina, q u a m Wernz (Ius eccl., VI, 117) d e s u m p t a m ex Stremler (Traite
des peines ecclsiastiques, pag. 33) sic exponit: Q u u m paupertas cogat
ad turpia, iudex ecclesiasticus, qui clericum suo beneficio privavit,
curare debet, ut clerico isti sufficiens q u a e d a m alimentatio submini stretur, v. gr. in domo correctionis vel d e m e r i t o r u m ; secus enim pri vatio beneficii a e q u i p a r a r e t u r poenae capitali p e r inediam infligendae.
Quae poena capitalis a foro ecclesiastico o m n i n o aliena est. Cetero quin ne ista quidem alimentatio concedenda est contumacibus, q u a m diu illi in s u a contumacia perseverant . Quae o m n i a concordant cum
doctrina Codicis in can. 2299, 3; 2303, 2; 2304, 2.
Quare ad d u b i u m r e s p o n d e n d u m videtur: Negative.
Quartum d u b i u m e s t : Utrum absentiae t e m p u s sit per dies supput a n d u m , n o n per h o r a s canonicas; et quot dies illegitimae absentiae
r e q u i r a n t u r ut quis irresidens censeatur ac contra eum procedi possit
ad n o r m a m can. 2168-2175.
Quod ad p r i m a m p a r t e m dubium iam resolutum fuit ab h a c S. Congregatione in Aquilana, 17 iun. 1594, in q u a censuit: Ad constituend u m servitium novem mensium n o n esse colligendas p u n c t a t u r a s ,
quasi ii, qui n o v e m p u n c t a t u r a r u m ex duodecim, q u a e ex servitio
totius a n n i conflantur, deserviendo tulerint, servitio n o v e m m e n s i u m
debito satisfecerint; sed ipsos dies residentiae et servitii, sive continui
fuerint sive interpolati, n u m e r a n d o s esse, ut n u m e r u m compleant dicto r u m novem m e n s i u m (cfr. Ben. XIV, Inst. 107, n. 32).
P o r r o nulla videtur ratio cur ab h a c responsione, q u a e statuit p r a x i m
o r d i n a r i a m S. Congregationis, sit recedendum in casu. Nam, q u a m v i s
p e r r a r o S. Congr. concessit (in Mexicana, 18 martii 1854) ut vacationis

S.

Congregatio

363

Concilii

t e m p u s a choro non per dies sed per h o r a s canonicas s u p p u t a r e t u r ,


q u i n t a m e n vacatio ultra t r e s m e n s e s p r o t r a h i valeret, n o n o b s t a n t e
contraria quavis consuetudine (cf. Pallottini, Collectio, v. Canonici, 9,
n. 200); id factum semper fuit in raris illis casibus ob peculiares rationes, praesertim ob p e n u r i a m cleri, q u a e in Hispania n o n verificantur.
Quod ad alteram p a r t e m attinet, evidens est nihil aliud requiri nisi
a b s e n t i a illegitime protracta u l t r a t r e s m e n s e s ; q u o in casu statim p r o cedi potest, servatis t a m e n praescriptis c a n o n u m 2168-2175.
m

Q u a r e a d d u b i u m r e s p o n d e n d u m c e n s e o : Q u o a d l p a r t e m stetur
decisioni S. Congr. in Aquilana, 17 iun. 1594; quoad 2 p a r t e m : statim
a completo tertio mense absentiae, servato t a m e n procedendi modo
praescripto in cc. 2168-2175.
m

Quintum t a n t u m est d u b i u m , n u m illegitime a b s e n s t e n e a t u r fructus restituere ante sententiam declaratoriam q u o q u e ; et an capitularia


s t a t u t a praescribere possent cum approbatione Ordinarii fructus tradendos esse fabricae ecclesiae in toto vel in p a r t e .
Quod ad p r i m a m p a r t e m p u t o , saltem s e c u n d u m disciplinam Codicis,
r e s p o n d e n d u m esse affirmative. Ratio est praescriptum canonis 2232, 1,
ex quo poena latae sententiae, qualis est ista, r e u m delicti conscium
statim t e n e t in u t r o q u e foro, et ad hoc n o n est necessaria sententia
declaratoria, nisi in casu, quo r e u s p o e n a m subire n o n posset sine
infamia. Quae exceptio in casu nostro locum h a b e r e n o n potest, q u u m
de re publica et manifesta agatur. Dixi: saltem s e c u n d u m disciplinam
Codicis. Nam antiquo iure fuit q u a e d a m discrepantia inter Doctores.
Nonnulli enim ad applicationem poenae semper necessariam dixerunt
sententiam saltem declaratoriam. H o s sequitur D'Annibale (I, 309), qui
dicit : P o e n a e positivae non t e n e n t a n t e sententiam iudicis, etsi in
lege c a u t u m sit ut i n c u r r a n t u r ipso facto, ipso iure, immo etiam nulla
d e c l a r a t i o n e p r a e m i s s a . At etiam in antiquo iure praeferenda fuit
sententia contraria, q u a e a Suarez communis dicebatur, et s e c u n d u m
q u a m n o n r e q u i r e b a t u r sententia declaratoria (quando t a m e n verba
legis essent perspicua) etiam q u a n d o a g e b a t u r de legibus praecipient i b u s actiones afflictivas corporis, quamvis, ut advertit Suarez (De leg.,
c. 7, n. 6).v Ordinarie n o n solent cogi h o m i n e s per solas leges ad
h u i u s m o d i actiones, licet n o n r e p u g n e t obligari... et h a r u m legum
exempla n o n h a b e m u s in iure civili vel canonico : multo a u t e m
magis in legibus imponentibus pecuniarias poenas, in quibus, ait idem
Suarez (loc. cit., n. 7), facilius potest haec obligatio imponi,quia ex genere
s u o leviores sunt et sine dedecore vel infamia impleri p o s s u n t . Q u a m
sententiam, ut patet ex dictis, Codex n o s t e r recepit. Quare q u u m in

364

Acta

Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

can. 2 3 8 1 , 1 d i c a t u r : Eo ipso privatur o m n i b u s fructibus, etc., nulla


exspectanda erit in casu sententia declaratoria.
.
Quod ad s e c u n d a m p a r t e m a d v e r t e n d u m est Codicem statuere in
citato canone illegitime a b s e n t e m fructus, q u o s restituere debet, t r a d e r e
debere Ordinario, qui ecclesiae vel alicui pio loco vel p a u p e r i b u s
d i s t r i b u a t . Potest igitur Ordinarius, si vult, eos applicare fabricae
ecclesiae, sed liber est eos aliter etiam distribuere intra limites a Codice
eius electioni assignatos. P o r r o n o n video q u a ratione et quo iure haec
electionis libertas ab Ordinario auferre possint s t a t u t a capitularia, etsi
a p p r o b e n t u r ab Ordinario, qui hoc modo restringeret potestatem s u o r u m
successorum. Quare ad h a n c p a r t e m r e s p o n d e n d u m censeo negative.
RESOLUTIO. - Die 10 iulii 1 9 2 0 , propositis, in plenariis S. Congregationis Concilii comitiis, in Palatio Apostolico Vaticano habitis, infrascriptis dubiis n i m i r u m :
I. Utrum sustineri, vel tolerari, possit centenaria et immemorabilis
hispanica consuetudo lucrandi
fructus praebendae
quotidianos, etiamsi
una tantum vel duabus horis canonicis praebendatus choro assistat in
die naturali vel liturgico.
%

II. Utrum Codicis canon 2381 urgeat etiam in casu non residentiae,
non graviter culpabilis, vel materialiter tantum, non formaliter, culpabilis ac notoriae.
III. Utrum, post vigentem canonem 2381, Beneficiarius vel
illegitime absens retinere possit fructus respondentes privatae
Officii divini.

Canonicus
recitationi

IV. Utrum, ex fructibus praebendae adhuc possessae, salvanda sit


et a possessore (licet illegitime absente) retinenda portio quaedam ab Ordinario designanda et ad ipsius praebendati sustentationem sufficiens.
V. Utrum, attentis Fabricarum indigentiis, possint statuta capitularia cum Ordinarii approbatione statuere fructus amissos esse Fabricae
ecclesiae tradendos in toto vel in parte.
VI. Utrum absentiae tempus sit per dies an per horas canonicas supputandum, et quoties dies illegitimae absentiae requirantur ut quis irresidens censeatur, ac contra eum procedi possit ad normam can. 2168-2175.
VII. Utrum illegitime
tiam
declaratoriam.

absens

teneatur fructus restituere

ante senten-

E m i P a t r e s r e s p o n d e n d u m censuere :
Ad I. Negative.
Ad II. Affirmative, d u m m o d o ne c o n c u r r a n t causae excusantes iuxta
can. 4 2 0 , 4 2 1 , vel Pontificium i n d u l t u m .

S.

Congregatio

365

Concilii

Ad ITI. Negative.
Ad IV. Negative.
Ad V. S t a n d u m dispositioni can. 1475, 1, et 2381.
Ad VI. Esse s u p p u t a n d u m per dies integras et t e m p u s illegitimae
absentiae computari statim a t e m p o r e t r a n s a c t o t r i u m m e n s i u m , seu
alio, legitimae vacationis.
Ad VII. Affirmative.
F a c t a a u t e m de praemissis SSmo Dno Nostro Benedicto Divina
Providentia P P . XV relatione, per infrascriptum S. G. Secretarium, in
Audientia diei subsequentis, Sanctitas S u a d a t a s resolutiones in omnibus a p p r o b a r e et confirmare benigne dignata est.
I.

MORI,

Secretarius.

SACRA CONGREGATIO DE RELIGIOSIS


I
LITTERAE CIRCULARES AD ORDINARIOS

LOCORUM

CIRCA EIUSDEM PERSONAE

REPETIT AM ELECTIONEM AD MUNUS MODERATRICIS GENERALIS IN CONGREGATIONIBUS RELIGIOSIS ET ANTISTITAE IN MONASTERIIS MONIALIUM.

Illme et R e v m e Domine,
Saepissime accidit, ut Moderatrices generales I n s t i t u t o r u m , q u a e
ex praescripto s u a r u m Constitutionum ad plurium a n n o r u m periodum
eliguntur, et iterum ad idem m u n u s immediate eligi queunt, tertio
etiam et pluries, suffragio capitulari expetitae, opus h a b e a n t r e c u r r e n d i
ad H. S. G. de Religiosis pro debita facultate obtinenda.
H a e c frequens regiminis protractio u l t r a t e m p u s a Constitutionibus
s t a t u t u m a u t p e r m i s s u m , m i n u s o p p o r t u n a videtur, praecipue cum ordin a r i e m u n u s Moderatricis generalis ad sex a n n o s duret, ex quo fit ut
e a d e m persona, i t e r u m electa, per duodecim a n n o s continuos regimen
legitime t e n e r e queat. Si vero faciliter p e r m i t t a n t u r ulteriores s e l e c t i o nes, in c a s s u m cedit finis Constitutionum, q u a e ad tempus regimen ab
e a d e m p e r s o n a in Instituto t e n e n d u m e s s e praescribunt, cui temporaneitati t o t a Constitutionum compago innititur. Hinc fit ut n o n r a r o , ex
nimis protracto regimine u n i u s eiusdemque personae, n o n parvi m o -

366

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

menti i n c o m m o d a et d e t r i m e n t a Instituto proveniant. Nec valet q u o d


in pluribus religiosarum Congregationum Constitutionibus expresse
dicatur etiam tertio Moderatricem generalem posse eligi, d u m m o d o d u a e
tertiae p a r t e s suffragiorum eidem faveant et S. Sedis confirmatio acced a t ; hoc enim ita intelligendum est, ut si a l i q u a n d o ob graves c a u s a s
eadem p e r s o n a tertio a u t ulterius nominari debeat, hoc fieri n e q u e a t
nisi adsint illae duae conditiones. H i n c retinendum est quod in casu
occurrit vera inhabilitas ad h u i u s m o d i m u n u s ; quoties a u t e m inhabilitas aliqua ex iure habetur, causae graves ad dispensationem requir u n t u r ; u n d e simplex voluntas electorum a u t idoneitas personae n o n
est de se sufficiens ratio ad dispensationem o b t i n e n d a m . P e r s o n a vero
tali inhabilitate l a b o r a n s n o n eligi, sed postulari canonice debet.
E a d e m s a n e a n i m a d v e r t e n d a sunt, servata debita proportione, circa
electiones Abbatissarum, seu Antistitarum monialium, q u i b u s per Constitutionem Gregorii X I I I prohibitum fuit q u o m i n u s u l t r a triennium
regimen monasterii h a b e r e n t ; q u a m v i s vero in Codice Iuris Canonici
haec praescriptio confirmata h a u d fuerit, t a m e n ex S u m m i Pontificis
m a n d a t o H. S. C. in Constitutionibus m o n a s t e r i o r u m eam servari praecipit. Cum t a m e n in monasteriis electio p e r a g e n d a est intra Communitatis m e m b r a , quae saepe p a u c a sunt, facilius causa ad dispensationem
haberi poterit, ex defectu scilicet idoneae personae.
H a e c o m n i a revolvens animo S S m u s D. N. Benedictus XV, ad
praecavendos a b u s u s , qui in h a c re facile subrepere possunt, m a n d a t u m
dedit m o n e n d i ' singulos Ordinarios locorum, quibus cura incumbit praesidendi electionibus sive Moderatricis generalis in capitulis Congregationum, sive Antistitarum in monasteriis monialium suae dioecesis, ut
de praefata inhabilitate electrices doceant, et si q u a n d o certiores fiant
capitulares in e a m d e m personam ultra t e m p u s a Constitutione permissum suffragium esse laturas, inquirant de specialibus et gravibus
causis, q u a e postulationem exigere videantur, et moneant, vocales Sedem Apostolicam difficilem omnino se praebere ad h u i u s m o d i g r a t i a m
concedendam. I n s u p e r noverint oportet, postulationem nonnisi perpensis
m a t u r e causis admitti, q u a e proinde per litteras ab Ordinario ipsi Sanctae Sedi exponi debent. Quod sane n o n modicum t e m p u s requirit et
certum i n c o m m o d u m affert capitularibus, quae r e s p o n s u m exspectare
debent a n t e q u a m ad ulteriora procedere possint.
Si q u a n d o t a m e n causae ita
electionem exigant u l t r a t e m p u s
n a r i u s , dispensationis o b t i n e n d a e
gationem mittat, in q u a clare et

graves adsint, q u a e e i u s d e m p e r s o n a e
in Constitutionibus p e r m i s s u m , Ordicausa, petitionem ad S a c r a m Congredistincte referat, quot scrutiniis fuerit

S.

Congregatio

de

367

Religiosis

postulatio completa, quotve suffragia ex n u m e r o capitularium electae


faverint; praecipue rationes e x p o n a t q u a e talem reelectionem exigere
videantur, addita q u o q u e s u a sententia.
Interim o m n i a tibi fausta a Domino adprecor.
R o m a e , ex Secretaria Sacrae Congregationis de
9 martii 1920,

Religiosis, die

THEODORUS CARD. VALFR DI BONZO,

Praefectus.
Maurus M. Serafini, Ab. O. S. B.,
Secretarius.

II
Decreto S. C. de Religiosis, Ssmus D n u s Noster Benedictus P p . XV:
26 iunii 1920. Instituti S o r o r u m Ancillarum I m m a c u l a t i Cordis
Beatae Mariae Virginis, cuius d o m u s princeps in civitate vulgo Monroe,,
in dioecesi Detroiten., sita est, Constitutiones definitive approbavit.

SACKA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FEDE


DECRETUM
SUPER EXTENSIONE DELEGATIONIS APOSTOLICAE INDIARUM ORIENTALIUM ADREGIONEM BIRMANICAM.

Quo aptius sollicita cura, q u a m hoc s a c r u m Consilium Christiano


Nomini P r o p a g a n d o gerit de o m n i b u s I n d i a r u m Orientalium missionib u s , exerceretur, o p p o r t u n u m i a m d u d u m videbatur m u n e r a Delegati
Apostolici ad Birmaniam q u o q u e extendere, q u a e u s q u e a d h u c , variis
de causis, a finibus Delegationis Apostolicae I n d i a r u m O r i e n t a l i u m ' e x clusa manserat. Itaque, sublatis n u n c difficultatibus q u a e prius obstculo
fuerant, E m i P a t r e s h u i u s sacrae Congregationis de P r o p a g a n d a Fide,
in generalibus comitiis die 12 vertentis mensis iulii habitis, re m a t u r e
perpensa a t q u e attentis o m n i b u s circumstantiis, q u a e n u n c i d suadent,
s t a t u e n d u m c e n s u e r u n t ut limites eiusdem Delegationis Apostolicae,
quales ab a n n o 1884 constituti sunt, etiam ad Birmaniae integrae inclu-

368

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

s i o n e m e x t e n d a n t u r . Q u a m E m o r u m P a t r u m sententiam, eodem die 12


currentis mensis iulii Ssmo D. N. Benedicto div. prov. P P . XV ab infras c r i p t o sacrae h u i u s Congregationis Secretario relatam, eadem Sanctitas
S u a a d p r o b a r e r a t a m q u e h a b e r e dignata est, a t q u e p r a e s e n s Decretum
ea super re confici iussit.
Datum R o m a e ex Aedibus sacrae
Fide, die 16 iulii, a n n o Domini 1920.

Congregationis de P r o p a g a n d a

G. M. CARD. VAN ROSSUM, Praefectus.

L. % S.

*
C.

Laurenti, Secretarius.

SACRA CONGREGATIO RITUUM


I
TAURINEN, SEU NOVARIEN.
BEATIFICATIONIS ET-CANONIZATIONIS SERVI DEI ANDREAE BELTRAM1, SACERDOTIS PIAE SOCIETATIS SALESIANAE.

Saeculo decimonono in finem vergente, P i a Salesianorum Societas


a Ven. I o a n n e Bosco instituta, novisque t e m p o r u m necessitatibus et
a d i u n c t i s a p p r i m e consona, exinde in varias orbis regiones p r o p a g a t a
est. Alma mater filios et a l u m n o s q u o s genuit et aluit, continuo Christo
et Ecclesiae obtulit et offert in gloriam Dei proximique salutem. Ex
his iucundo laetoque animo n u n c ostendit A n d r e a m Beltrami, quem
a d h u c p u e r u m in proprio ephbeo educavit, adolescentem in s u a m aggregavit familiam et sacerdotem integerrimuni ac operarium pretiosum complexa est. In amoeno et salubri oppido Omegna, Novariensis dioecesis,
d i e 24 iunii anni 1870, e piis honestisque p a r e n t i b u s Antonio et Catharina
pariter Beltrami, Servus Dei n a t u s est, dieque sequenti in ecclesia p a r o chiali b a p t i z a t u s . Infanti n o m e n A n d r e a s i m p o n i t u r in sacro fonte.
O p t i m a m a t e r h u n c filium, primogenitum suae foecunditatis et n u m e r o s a e prolis, statim Iesu Christo et Beatae Mariae Virgini generoso
e o r d e devovit; atque aetate crescentem religione b o n i s q u e moribus instit u e n d u m curavit. Adhuc puer, licet vivax, pietatis t a m e n et obedientiae
s p e c i m e n dedit, in p a u p e r e s q u o q u e misericors opisque largitur visus

S. Congregatio de Propaganda Fide

369

est, dignusque h a b i t u s qui, vix decennis, praeter morem, ad s a c r a m


Synaxim admitteretur. Primis studiis cum ingenii et diligentiae l a u d e
expletis, a n n o 1883, die 24 octobris, inter a l u m n o s Collegii S. Philippi
in loco Lamo cooptatur, ut litteras h u m a n i o r e s cum pietatis incremento
addisceret, sub m o d e r a t o r i b u s et magistris e P i a Societate Salesiana.
Ab initio collegiali disciplinae insuetus a l i q u a n t u l u m obsistit, sed vix
p a t e r n a superioris monitione correctus, libenter se subiicit. Mox selectis
sodalibus S. Aloisii et Ssmi Sacramenti accenseri meruit, a t q u e inter
condiscipulos facile p r a e s t a n s , ad altiora vocatus a p p a r u i t . H u i u s vocationis exordium t r i b u i t u r sermoni quem illustris missionarius Salesianum,
dein episcopali dignitate et sacra p u r p u r a o r n a t u s , I o a n n e s Cagher,
h a b u i t ad convictores de Christi apostolatu ad lucem Evangelicam et
catholicam Fidem a p u d b a r b a r a s gentes p r o p a g a n d a m . Quem sermonem
mente recogitans et in corde revolvens, de s t a t u vitae amplectendo Dei
v o l u n t a t e m clarius agnoscere studuit Andreas, t u m interpositis exercitiis spiritualibus, t u m rogatis ad hoc piis doctisque viris a t q u e ipso
Ven. I o a n n e Bosco, cui totius anteactae vitae confessionem peragere
voluit. E o r u m responsis et consiliis excitatus, divina opitulante gratia,
novit et fovit suam vocationem, donec, absoluto curriculo gymnasiali,
post a u t u m n a l e s vacationes domi peractas, de p a r e n t u m et superiorum
licentia, a n n o 1886, mense augusto, a Salesianis receptus est, et die
29 septembris in t y r o n e m adscitus, t a n d e m die 4 novembri clericalem
vestem induit. Sanctas regulas, q u a s ipse a superiore acceperat, cum
salutari monito : Fac hoc et vives fideliter observans, a sociis nuncup a b a t u r : Regula personificata. Teste novitiorum magistro, sodalibus in
tyrocinio p r a e s t a n s , divinae gratiae sanctisque inspirationibus se docilem praebebat. Die "vero secunda octobris a n n o 1887, coram Venerabili
F u n d a t o r e I o a n n e Bosco, humili laetoque a n i m o p e r p e t u a m profession e m emisit, ante et post eam ingeminans v e r b a : Q u e m a d m o d u m
desiderat cervus ad fontem a q u a r u m : ita desiderat a n i m a mea ad te,
Deus . Et alia : Q u a m dilecta t a b e r n a c u l a t u a , Domine virtutum :
concupiscit et deficit a n i m a mea in atria Domini . T u m in eiusdem
loci Lyceo studiis philosophicis addiscendis n o n m i n u s q u a m virtutibus
augendis o p e r a m dedit solertem, sibi proposito in exemplum studiosae
iuventutis p a t r o n o S. Aloisio Gonzaga. Eodem tempore q u o discipulus
etiam magister exstitit, inferiorem philosophiam t r a d e n s , simulque licentiam lycealem in regiis scholis, a n n o 1889, u n a n i m i censorum suffragio,
c o n s e q u u t u s est. Deinceps, etiam e s u p e r i o r u m v o l u p t a t e Regiae Universitati a d s c r i p t u s et studiis litterarum superioribus n a v a n s , Circulum
U n i v e r s i t r e m Catholicum, a Caesare Balbo n u n c u p a t u m , instituendum
ACTA, Y O I . X I I , n . 9 . 1-9-920.

26

370

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

curavit. Insuper litteras docens novitios, sacras etiam disciplinas excolebat, ut se sacerdotio pararet. Inter h a e c electus fuit a secretis sacerdotis Salesiani Czartoryski, principis poloni. Hisce officiis et laboribus
debilitatus variisque infirmitatibus afflictus, a n n o 1891, e medicorum
iudicio et superiorum iussu, s a n i t a t i r e c u p e r a n d a e o m n e m curam intendere coactus est, s a l u b r i b u s in locis aptisque remediis adhibitis. P a u l o
post, viribus corporis nimis exhaustis, q u u m vix ulla spes esset valetudinis i n s t a u r a n d a e , iidem superiores peculiarem F a m u l o Dei consolationem procurare s t u d u e r u n t per a s c e n s u m ad sacerdotium, ut benefica
Dei voluntas infirmitate corporis et sanctificatione spiritus in eo s a n c t u m
sacrificium et i m m a c u l a t a m hostiam offerente, melius a e q u i u s q u e comp a r e t u r . Itaque, necessariis absolutis studiis, per varios sacri Ordinis
g r a d u s , t a n d e m in privato sacello I n s t i t u t i et fundatoris I o a n n i s Bosco,
ab illo ipso per q u e m divinae vocationis initia susceperat, iam P r a e sule, I o a n n e Gagliero, ad sacerdotium rite evectus est Dei F a m u l u s , cum
ingenti sui animi consolatione et laetitia, die octava ianuarii a n n o 1893.
Sacerdos, corpore debilis, a n i m o fortis, orationi et meditationi i n s t a b a t
et Sacro devotissime litando intimam c u m Deo u n i o n e m servabat. Peculiari Fidei sensu et amoris affectu ferebatur in S s m u m Eucharistiae
S a c r a m e n t u m n e c n o n in B. Mariam Virginem Auxiliatricem et in Angelos
et Sanctos Tutelares. Q u u m praedicationis m u n u s et s a c r a m e n t o r u m
administrationem exercere n o n posset, Dei gloriae a t q u e a n i m a r u m
saluti provehendae satisfaciebat, q u a n t u m poterat, per aedificantium
librorum evulgationem. Licet morbo, quem patienter toleravit per septem
integros a n n o s , afflictabatur, t a m e n scripsit s a n c t o r u m caelitum vitas,
n e m p e Margaritae Mariae Alacoque (La sposa del S. Cuore), Francisci
Assisiensis (Un Serafino in terra), S. Stanislai Kostka (L'amante di Maria),
Iulii et Iuliani (Due fulgidi astri del secolo IV), I o a n n a e de Arc (La pulcella d'Orlans), I o a n n i s B. de la Salle (Il fondatore dei Fratelli delle
Scuole Cristiane), L i d u i n a e (Il modello degli ammalati). Edidit etiam
opuscula litteraria, moralia et ascetica scilicet: Tommaso Moro (dramma),
Napoleone I (letture amene), L'aurora degli astri (la giovinezza di personaggi illustri), Perle e diamanti (gli eroi cristiani), Il volere potere
(maniera facile di coltivar la virt), Massime di D. Bosco (raccolte dai
suoi scritti). P r a e t e r complures Dei F a m u l i epistolas, aliquae elucubrationes exhibitae s u n t t a n t u m incoeptae, q u i a ipse a morte p r a e r e p t u s
fuit. Denique, labente mense decembri a n n i 1897, morbo ingravescente,
extremos vitae s u a e dies praesentiens, confessione sacramentali expiari
voluit; quin imo die 29 Sacrum piissime litavit, dieque sequenti, n e m p e
trigesima, morbi angoribus oppressus et s u b i t a n e a cordis commotione

S.

Congregatio

371

Rituum

perculsus, spiritum Deo reddidit in loco Valsalice, a p u d Taurinensem


u r b e m , in aetate viginti septem a n n o r u m . C o n s u m m a t u s in brevi,
explevit t e m p o r a multa hic noster Aloisius , haec erat vox moerentium
sodalium. P o s t funus in ecclesia, praesente cadavere, rite p e r a c t u m , exuviae Servi Dei, ex p a r e n t u m voluntate, recedentium a desiderio defuncti,
qui sepeliri inter sodales petierat, ad nativum oppidum t r a n s l a t a e sunt,
ubi, iterato funere, in speciali familiae sepulcreto conditae, in pace
quiescunt. Interim sanctitatis fama, q u a m Servus Dei a d h u c vivens
a d e p t u s fuerat, post o b i t u m magis clara, diffusa et perseverans, viam
aperuit, ut super ea Processus Informativus Novariensis et alter Rogatorialis Taurinensis, auctoritate ordinaria, institueretur. Quibus absolutis
et ad S a c r a m R i t u u m Congregationem transmissis riteque apertis, servato iuris ordine, scriptis etiam Servi Dei revisis, q u u m nihil obstet
q u o m i n u s ad ulteriora procedi queat, instante R m o D. Dante Munerati,
Piae Societatis Salesianae postulatore generali, communia vota ac preces
S a c r o r u m Antistitum a l i o r u m q u e virorum ecclesiastica vel civili dignitate p r a e s t a n t i u m , ac praesertim ipsius universae Societatis et Instituti
S o r o r u m filiarum Mariae Auxiliatricis depromente, E m u s et R m u s D n u s
Cardinalis Vincentius Vannutelli, Episcopus Ostien. et P r a e n e s t i n u s ,
Sacri Collegii Decanus et h u i u s Causae P o n e n s ac Relator, in ordinariis Sacrorum R i t u u m Congregationis comitiis subsignata die ad
Vaticanas aedes coadunatis, s e q u e n s d u b i u m discutiendum p r o p o s u i t :
An signanda sit Commissio introductionis Causae, in casu et ad effectum
de quo agitur?
Et Emi ac R m i Patres sacris tuendis ritibus praepositi, post relationem ipsius Emi Cardinalis P o n e n t i s , audito etiam R. P. D. Angelo
Mariani, Fidei P r o m o t o r e Generali, o m n i b u s perpensis, rescribendum
c e n s u e r u n t : Affirmative, seu signandam esse Commissionem introductionis
Causae, si Sanctissimo placuerit. Die 27 iunii 1920.
F a c t a p o s t m o d u m de his Sanctissimo Domino Nostro Benedicto
P a p a e XV per infrascriptum Cardinalem Sacrae R i t u u m Congregationi
Praefectum relatione, Sanctitas S u a R e s c r i p t u m eiusdem Sacri Consilii
r a t u m h a b e n s , propria m a n u signare dignata est Commissionem introductionis Causae Servi Dei A n d r e a e Beltrami, sacerdotis Piae Societatis
Salesianae. Die 28, eisdem m e n s e et a n n o .
>$i

A. CARD. VICO, E p . P o r t u e n . et S. Rufinae,

S. B.

C. Praefectus.

L. S.
Alexander

Verde,

Secretarius.

372

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

II
DUBIA
Repropositis dubiis in Decreto S. R. C. De quibusdam Episcoporum
privilegiis, diei 26 novembris 1919 contentis (I, 5-IV, 1 ; Acta Ap. Sedis,
an. 1920, n. 5); n i m i r u m :
I. - Num u s u s mitrae argenteae cum laciniis item argenteis, pro
simplici mitra d a m a s c e n a vel linea cum rubeis laciniis, sicubi ab aliquo
Episcopo invectus fuerit, t o l e r a n d u s sit.
II. - Fierine debeat Episcoporum Missae solemni pontificali adsistentium, thurificatio statim a n t e incensationem presbyteri et diaconor u m p a r a t o r u m , qui Episcopo celebranti a d s i s t a n t ?
Et sacra r i t u u m Congregatio, exquisito specialis Commissionis voto,
expositis dubiis ita r e s p o n d e n d u m c e n s u i t :
Ad I: Negative, iuxta Caeremoniale Episcoporum (lib. f, cap. XVII,
n u m . 1).
Ad II: Servetur Caeremoniale Episcoporum (lib. T, cap, XXIII, n n . 27
et 28).
Atque ita rescripsit et declaravit. Contrariis n o n o b s t a n t i b u s quibuscumque.
Die 9 iulii 1920.

>$( A. CARD. Vico, E p . P o r t u e n . et S. Rufinae,


S. B. C. Praefectus.
L.

S.

Alexander

Verde,

Secretarius.

S. Romana Rota

ACTA

373

TRIBUNALIUM

SACRA ROMANA ROTA


I
PARISIEN.
NULLITATIS

MATRIMONII

(LE

FORTIER-TOPOUZIAN)

Benedicto Pp. XV feliciter regnante, Pontificatus Dominationis Suae


unno quarto, die 4 aprilis 1919, BR. PP. DD. Aloisius Sincero, P o n e n s ,
Fridericus Gattani-Amadori, Petrus Rossetti, Auditores de turno, in causa
Parisien. - Nullitatis matrimonii, inter Eugeniam Le Fortiev, actricem,
repraesentatam per
legitimum procuratorem D. Henricum
BenvignaU,
advocatum, et I o a n n e m Baptistam Topouzian, conventum, interveniente
et disceptante in causa Vinculi Defensore huius S. Tribunalis, hanc tulerunt definitivam sententiam.
Eugenia Le Fortier die 10 iulii 1910 m a t r i m o n i u m contraxit cum
Ioanne Baptista Topouzian, natione a r m e n o , in ecclesia S. H o n o r a t i
vulgo d'Eylau, Parisiis.
Vita coniugalis per t r e s a n n o s circiter duravit, d e m u m , ea a b r u p t a
sine reconciliationis spe, Eugenia a p u d m a t r e m s u a m se recepit. Praehabito vero civili, ut aiunt, divortio, Eugenia supplici libello, dato die
15 aprilis 1917, a Curia Parisiensi petiit declarationem nullitatis sui matrimonii ex capite vis et m e t u s , ac favorabilem obtinuit sententiam, latam
die 23 aprilis 1918.
Appellante vero Defensore Vinculi Curiae Parisiensis ad S a n c t a m
Sedem, causa n u n c definienda venit sub consueto dubio : An constet de
matrimonii nullitate in casu.
Ius quod spectat. - Q u u m notissima sint iuris principia circa vim
et m e t u m , seu coactionem moralem in ordine ad matrimonii validitatem, sufficiat recolere ex iure decretalium, a t q u e ex constanti iurisprudentia et doctrina canonica m a t r i m o n i u m esse invalidum si c o n t r a h a t u r
ex metu gravi et iniusto, directe incussu ab extrinseco ad extorquend u m consensum matrimonialem; item et speciem illam metus, q u a e
vocatur reverentialis, dirimere m a t r i m o n i u m , si ex circumstantiis prae-

374

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

sertim et adiunctis metus evadat gravis et vere qualificatus, a t q u e


ceterae concurrant conditiones ad m e t u m gravem in genere requisitae.
Quae cum trita sint in foro nostro, supervacaneum est auctoritates
afferre et congerere.
Factum quod attinet. - E n a r r a t porro actrix sibi renuenti ac reluctanti a patre p r o p o s i t u m et impositum fuisse B a p t i s t a m Topouzian in
s p o n s u m a t q u e ad m a t r i m o n i u m cum eo c o n t r a h e n d u m coactam fuisse
gravibus m i n i s : Mon pre me menaait, si je n'pousais p a s Monsieur
Topouzian, de me mettre la porte. La premire fois, je n'ai p a s trop
pris cette menace au srieux ; mais il la rpta plusieurs fois avec
u n e telle insistance, me p r e n a n t p a r le b r a s et me s e r r a n t fortement,
t a n t trs en colre, q u e je me rendis compte que c'tait trs srieux
et qu'il le ferait comme il me le disait. J'tais t r s j e u n e alors, n ' a y a n t
j a m a i s quitt mes parents, sans exprience de la vie, et j ' t a i s effraye
la pense d'tre jete seule d a n s Paris p o u r chercher les m o y e n s
de subsister. Q u a n t ma mre, elle soutenait m o n pre, disait qu'il
avait raison, p e n s a n t d'ailleurs que d a n s cette situation il valait mieux
p o u r moi que je sois marie .
o

Cum igitur actrix asserat m a t r i m o n i u m sibi impositum fuisse: I patris imperio, imo 2 et gravibus minis, v i d e n d u m est u t r u m actricis affirm a t i o n e s ex actis c o m p r o b e n t u r necne.
Iamvero primo quidem R o b e r t u s Le Fortier, frater actricis, et Maria
Falck, actricis soror, u t r u m q u e sub fide iuramenti confirmant. Nam Ro
b e r t u s Le Fortier deponit quoad primum, seu q u o a d patris i m p e r i u m :
L'impression que pouvait donner ma s u r tait celle d'une j e u n e fille
se s o u m e t t a n t au sacrifice que lui c o m m a n d a i t son pre, par crainte
de voir s mre souffrir par suite de son refus... Ma sur a eu seu lement subir de paroles d u r e s de la p a r t de m o n pre . Q u o a d
m i n a s v e r o : Gomme menace, mon pre dit ma sur que si elle
refusait de se marier, il supprimerait tout subside l'entretien de son
foyer: ce qui tait rduire sa mre la dtresse . Item Maria Falk,
q u o a d patris imperium : Mon pre poussait ce mariage parce qu'ainsi
il n ' a u r a i t plus la charge de ma sur... Ma mre n ' a u r a i t p a s pouss
ma s u r ce mariage s'il n'y avait p a s eu la volont de mon pre,
exigeant cette u n i o n p o u r des motifs intresss . Quoad minas vero :
Oui, mon pre a m e n a c ma s u r de ne plus subvenir ses besoins,
si elle n'acceptait p a s cette union. Et devant moi, mon pre fit, un
jour, u n e scne trs violente ma sur, lui disant que d o r n a v a n t
elle n'aurait plus compter sur lui si elle refusait ce mariage,.

S.

Romana

Rota

375

Ipse a u t e m actricis pater, Gabriel Le Fortier, explicite admittit d a t u m


imperium, et implicite saltem m i n a s illatas. Quoad imperium enim confessus e s t : Elle (Eugenia) tait t r s douce et trs obissante mes
o r d r e s : elle n ' a u r a i t j a m a i s os se rvolter. Elle a manifest b e a u c o u p
de chagrin, mais rien ne m'arrtait. Je voulais faire son b o n h e u r et
j e ne voulais p a s la laisser seule d a n s u n e chambre, moi p a r t a n t
ailleurs p o u r crer un n o u v e a u m n a g e . . . J'aimais ma fille, j ' t a i s t r s
sevre p o u r elle comme p o u r t o u s les a u t r e s : il fallait qu'on obisse .
Ipsas q u o q u e m i n a s illatas implicite saltem a d m i s i t : J'ai dit ma fille
que, p o u r d e s r a i s o n s que je n'avais p a s lui exposer, il fallait qu'elle
se marie, et quitte la maison... Je ne voulais p a s la laisser seule d a n s
u n e chambre, moi p a r t a n t ailleurs , etc. J'tais d ' a u t a n t plus absolu
pour elle, je le rpte, qu'il m ' e n a u r a i t trop cot de la laisser seule
d a n s u n e chambre, a u x prises avec la vie... Les s u r s sont interve n u e s a u p r s de moi p o u r empcher ce mariage. Je leur ai r e p o n d u
que p o u r des raisons qui m'taient personnelles, je voulais quitter
la maison, et je ne voulais p a s laisser leur s u r seule, s a n s moyens
d'existence .
Circumstantiae quoque, et adiuncta confirmant m e t u m g r a v e m et
iniustum a p a t r e filiae i n c u s s u m ad e x t o r q u e n d u m s u u m consensum in
m a t r i m o n i u m impositum.
P r i m o quidem impellens et t u r p i s s i m u m e r a t motivum, q u o p a t e r
d u c e b a t u r a d cogendam f i l i a m u t m a t r i m o n i o c o n s e n t i a t . Ipse enim
volebat se liberare a filia, ut liberius posset adhaerere amasiae, a q u a
et filios habebat, q u e m a d m o d u m ex infra relatis constat. Je voulais
me d b a r a s s e r du dernier des q u a t r e enfants, qui me restait de m o n
premier lit. Je voulais, p a r la suite, me consacrer davantage et eom pltement aux enfants du second lit . Et Gabriel Le F o r t i e r : Le
motif tait u n e question personnelle de m o n pre qui, voulant quit ter le domicile conjugal p o u r vivre avec u n e a u t r e femme, de qui il
avait des enfants, voulait, en m a r i a n t mes s u r s , diminuer le ct
odieux de l'abandon "de sa famille. Mon pre n ' a i m a i t plus ses enfants
lgitimes .
P a t e r actricis erat d u r a e indolis et cervicis. Ita Clementia Le Fortier, eius u x o r : M o n mari tait un h o m m e trs ferme: il ne disait
rien chez nous. Ses enfants n'taient p a s en confiance avec lui. En
paroles, il tait bref et sevre avec eux . Et I r m a Loewy, soror
actricis: Mon pre tait trs sombre, ne c a u s a n t j a m a i s , a y a n t tou j o u r s l'air de mauvaise h u m e u r . R o b e r t u s Le Fortier: Mon pre
tait d'un caractre renferm, goste . Maria Falck: Mon pre a

376

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

toujours t taciturne, d'un caractre renferm. On ne le voyait pres q u e j a m a i s .


E u g e n i a e c o n t r a mitis et timida erat et vix decem et novem circiter a n n o r u m . Ita eius m a t e r : Ma fille tait trs gentile et t r s obis sante . I r m a Loevy: Ma s u r tait trs obissante . I o a n n a F r a n cois: Elle m'a toujours fait l'effet d'tre u n e n a t u r e timide... . R o b e r t u s
Le Fortier: Ma sur tait timide, doiaee, nerveuse, impressionnable et
porte au dvoment . Maria Falck: Ma s u r tait trs douce, d'un
caractre rsign et trs obissante ses p a r e n t s .
Nullum item auxilium Eugenia sperare poterat contra patris imperium. I t a I r m a Loewy: Ma sur n'a fait intervenir personne, p a s
plus trangre que ma mre. Ils n ' a u r a i e n t rien pu sur mon pre .
R o b e r t u s Le F o r t i e r : Ma s u r m'en causa et me d e m a n d a d'interve nir a u p r s de mon pre p o u r viter ce mariage. Je lui dis qu'il n'y
avait rien faire, s a c h a n t m o n pre ides trs arrtes . Et Maria
Falck: Il n'y avait rien faire: p e r s o n n e ne pouvait intervenir a u p r s
de m e s p a r e n t s .
P o r r o m e t u s illatus confirmatur q u o q u e ex aliis circumstantiis et
adiunctis, ut ex aversione, aut saltem indifferentia Eugeniae erga s u u m
s p o n s u m , ex signis moeroris et tristitiae in die celebrati matrimonii, etc.,
de q u i b u s a b u n d e constat ex actis.
Nec obstat m a t r e m actricis denegasse violentiam et m i n a s illatas,
ut observat Vinculi Defensor. Nam ipsa denegat t a n t u m minas ut a se
illatas : Je ne crois pas tre alle j u s q u ' la menacer . Quoad violent i a m vero, t u m ex contextu, t u m ex ceterorum, praesertim vero Mariae
Falck depositionibus, patet eam intelligendam esse de vi physica, n o n de
coactione morali. H a n c p o r r o implicite saltem admittit ipsa mater dum
fatetur: Si elle n'avait p a s pris son mari, elle eut t oblige d'aller
t r a v a i l l e r chez les a u t r e s .
Neque relevat testimonium m e r e negativum I r m a e Loewy, sororis
actricis; n a m ipsa tunc temporis in domo patris n o n amplius commor a b a t u r : J'tais marie cette poque, et n'ai rien su ou peu prs
de ce qui s'est pass avant le mariage. J ' a t t e n d a i s un bb ce
moment-l .
Item n o n officit q u o d actrix et testes in q u i b u s d a m circumstantiis
discrepent. Hae enim sunt accidentales ad meritum causae. At quoad
substantiam m e t u s illati satis superque actrix et testes aliati conveniunt
in a s s e r e n d o et c o m p r o b a n d o m a t r i m o n i u m initum fuisse ex m e t u gravi
et iniusto, ab extrinseco, nempe a patre directe incusso ad extorquend u m consensum in m a t r i m o n i u m .

S. Montana

377

Rota

Quibus o m n i b u s in iure et in facto perpensis, Nos infrascripti Auditores pro Tribunali sedentes et solum Deum p r a e oculis habentes, Christi
Nomine invocato, decernimus, d e c l a r a m u s t s e n t e n t i a m u s constare de
matrimonii nullitate in casu, seu ad p r o p o s i t u m dubium r e s p o n d e m u s :
affirmative.
Q u a r e m a n d a m u s Ordinariis locorum et ministris tribunalium ad
q u o s spectat, ut exsecutioni m a n d e n t h a n c n o s t r a m definitivam sententiam, et a d v e r s u s reluctantes p r o c e d a n t ad n o r m a m novi Codicis iuris
canonici, lib. IV, tit. XVII.
R o m a e , in sede Tribunalis S. R. Rotae, die 4 aprilis 1919.
Aloisius Sincero, Ponens.
Fridericus C a t t a n i - A m a d o r i .
P e t r u s Rossetti.
L. % S.
Ex Cancellaria, die 9 maii 1919.
Sac. T. Tani, Notarius.

378

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

II

HARLEMEN.
N U L L I T A T I S MATRIMONII ( DE G L A B B E E K - MASSA AR )

Declaratio

contumaciae per

edictum

notificanda

Die I iulii a. 1920, h o r a l i a . m., c o m p a r u e r u n t , coram infrascripto


P o n e n t e , Illmus D. Adv. Vincentius Sacconi, P r o c u r a t o r actoris D. Gulielmi de Glabbeek, et R e v m u s D. Vinculi Defensor ex officio.
Altera pars, n e m p e D n a Elisabeth Maria Massaar (vel Massaart),
quamvis per edictum citata, nec comparuit, nec absentiae rationes aliq u o m o d o significavit; u n d e , exspectata integra hora, actoris P r o c u r a t o r
mulieris Massaar c o n t u m a c i a m accusavit.
D. P o n e n s , declarata reae conventae contumacia, iussit ad ulteriora
progredi et, a n n u e n t i b u s actoris P r o c u r a t o r e ac Vinculi Defensore, mandavit disputari sequens d u b i u m : An constet de matrimonii nullitate,
in casu, atque designavit t u r n u m rotalem, die 21 ianuarii p. a. 1921
h a b e n d u m , pro eiusmet causae resolutione. .
D e m u m , ipse P o n e n s mandavit notificari per edictum praesens decret u m declarationis contumaciae praedictae D a e Elisabeth Mariae Massaar, assignato eidem termino d u o r u m mensium, a die insertionis Decreti
in Commentario Officiali S. Aedis c o m p u t a n d o , ad contumaciam ipsam,
si et q u a t e n u s de iure, p u r g a n d a m ; cum comminatione quod, praefixo
termino inutiliter elapso, ad causae resolutionem procedetur.
Ordinarii locorum, Parochi, Sacerdotes et fideles quicumque, notitiam h a b e n t e s de domicilio a u t commorationis loco praefatae Dominae,
curare debent, si et q u a t e n u s fieri possit, ut de h a c edictali declaratione
eadem m o n e a t u r .
a

R o m a e , e Sede Tribunalis S. R. Rotae, I iulii 1920.

Franciscus Parrillo, Ponens


T.

Tani, Notarius.

S.

Romana

379

Rota

(Traduction)

HARLEMEN.
NULLITATIS

MATRIMONII

(DE

GLABBEEK-MASSAAR)

Dclaration de dfaut notifier par edit


Le premier juillet 1920, 11 heures, ont p a r u d e v a n t le P o n e n t
soussign Mr l'avocat Vincent Sacconi, P r o c u r e u r du d e m a n d e u r Mr Guill a u m e de Glabbeek, et Mgr le Dfenseur du lien ex officio. La dfenderesse Mme Elisabeth Marie Massaar (ou Massart), quoique d m e n t
cite p a r dit, n ' a p a s c o m p a r u s a n s justifier a u c u n e m e n t les raisons de
son a b s e n c e ; par consquent, aprs attente d'une h e u r e , le P r o c u r e u r
du d e m a n d e u r dnona sa contumace.
Mgr le Ponent, a y a n t dclar en dfaut la dfenderesse Mme Massaar, o r d o n n a la poursuite du procs, a p p r o u v a le doute suivant
d i s c u t e r : Conste-t-il de la nullit du mariage dans le cas prsent? et
fixa p o u r la dcision de la cause la session du 21 janvier 1921.
Enfin le mme Mgr P o n e n t o r d o n n a que le prsent dcret, par
lequel Mme Elisabeth Massaar a t dclare en dfaut, lui soit notifi
p a r dit; en lui d o n n a n t p o u r se purger, si et quatenus de iure, de sa
contumace, un t e r m e d deux mois commencer du j o u r o ce dcret
sera publi d a n s le j o u r n a l officiel du St-Sige (Commentarium officiale
S. Sedis), avec signification que, ce t e r m e u n e fois coul, la sentence
dfinitive sera prononce.
Les Ordinaires des lieux, les Curs et les fidles, qui auraient
connaissance du domicile ou de la rsidence de la dite Mme Massaar,
doivent faire en sorte, d a n s la mesure du possible, qu'elle soit renseigne du p r s e n t dcret.
R o m e , du Sige du S. T. de la Rote, l juillet 1920.
r

Franois Parrillo, Ponent.


Sac. T. Tani, Notaire.

380

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

DIARIUM ROMANAE CURIAE


S. CONGREGAZIONE DEI RITI
Marted 10 agosto 1920, presso l'Emo e Rmo signor Cardinale Antonio Vico,
Prefetto della S. Congregazione dei Riti, Ponente della causa di canonizzazione
della beata Maria Maddalena Postel, vergine, Fondatrice dell'Istituto delle
Suore delle Scuole Cristiane, si tenuta la Congregazione Antipreparatoria,
nella quale dai Rmi Prelati Officiali e d'ai Consultori teologi della medesima
si discusso il dubbio su due miracoli che si asseriscono da Dio operati per
intercessione della stessa Beata, i quali vengono proposti per la Canonizzazione.

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre si degnato di
nominare:
28
30

10

20

luglio

1920. Il Sig. comm. Gioacchino Antonelli Costaggini, Minutante


della Cancelleria dei Brevi Apostolici.

Il Rev. P. Lorenzo di S. Basilio dei Carmelitani Scalzi,


Consultore della Suprema Sacra Congregazione
del S. Offizio.
agosto

L'Emo sig. Card. Teodoro Valfr di Bonzo, Protettore della


Congregazione dei Servi della Carit e delle Figlie
di Maria della Provvidenza.

Mons. Lorenzo Schioppa, arcivescovo tit. di Giustinianopoli, Nunzio Apostolico in Ungheria.

L'Emo sig. Card. Michele Lega, Protettore dell'Arciconfraternita del Santissimo Crocifisso in S. Marcello,
Roma.

Diarium

Romanae

Curiae

381

Coq Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di nominare:


Assistente al Soglio Pontificio:
11

agosto

1920. Mons. Giovanni Antonio Dueas, vescovo di San Michele


nel Salvador.
Protonotari apostolici ad instar participantium:

6
15

luglio

7 agosto
11

1920. Mons. Giuseppe Suhr, della diocesi di Pittsburg.

Mons. Edoardo A. Pace, dell'Universit cattolica di Washington.

Mons. Giuseppe Pereira Alves, della diocesi di Recife.

Mons. Alfredo Noseda, della diocesi di Lugano.


Prelati Domestici di S. S. .-

9 giugno
19 luglio
4 agosto
5

11

16

17

1920.

Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.

Maurizio Tobin, della diocesi di Armidale.


Luigi Donadeo, dell'archidiocesi di Napoli.
Giuseppe de Donno, della diocesi di Otranto.
Filippo Sa vrese, dell'archidiocesi di Napoli.
Carlo Vannoni, della diocesi di Lugano.
Enrico Maspoli, della medesima diocesi.
Giuseppe Laura, della diocesi di Ventimiglia.
Riccardo Fortis, dell'archidiocesi di Torino.

ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di conferire le seguenti
onorificenze:
La
29

luglio

Commenda dell'Ordine Piano:

1920. Al sig. conte Ranieri Callori di Vignale, cameriere segreto


di Spada e Cappa di S. S.

La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


8 giugno 1920. Al sig. Michele Giuseppe Dufty, della diocesi di WilcanniaForbes.
27 luglio

Al sig. Giovanni Marango, della diocesi di Sira.


30

> Al sig. barone Giovanni De Gebsattel, gi segretario della


Legazione di Baviera presso la Santa Sede.
31

Al sig. Giuliano Gendoya, dell'archid. di Santiago di Cuba.


17 agosto

Al sig. Giovanni Bournisien, della diocesi di Sez.

382

Acta

Il

22
25

luglio

29
31

16 agosto
17

Cavalierato

agosto

Sedis

dell'Ordine

di

S.

Commentarium

Gregorio

Officiale

Magno,

classe

civile:

1920. Al sig. Luciano Broche, della diocesi di Soissons.

Al sig. conte Adriano D'Esclaibes, cameriere segreto soprannumerario di Spada e Cappa di S. S.

Al sig. Eugenio Langlois, dell'archidiocesi di Parigi.

Al sig. Tommaso Padr y Grian, dell'archidiocesi di Santiago di Cuba.

Al sig. Federico Roscher.

Al sig. Enrico Valera y Ramirez de Saavedra, marchese di


Auon, gi addetto all'ambasciata di Sua Maest
Cattolica presso la Santa Sede.
La

17

Apostolicae

Gran

Croce dell'Ordine

di

S. Silvestro Papa:

1920. Al Sig. Teodoro de Arana y Belanstegui, conte de Arana,


della diocesi di Vittoria.
La

Commenda

dell' Ordine

di

S.

Silvestro

Papa :

7 giugno 1920. Al sig. Leonello Pssemier, della diocesi di Gand.


30

Al sig. Pietro Katalini, della diocesi di Spalato.


Il

17

agosto

Cavalierato

dell'Ordine

di

S.

Silvestro

Papa:

1920. Al sig. Giuseppe Cantore, della diocesi di Muro Lucano.

MAGGIOROOMATO DI SUA SANTIT


NOMINE
Con Biglietti di S. E. Rina Mons. Maggiordomo, il Santo Padre si degnato
di nominare:
Camerieri

23 luglio

27

4 agosto

1920.

1920.

Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.

Segreti

soprannumerari

di

S.

S.:

Benedetto Fralleone, della diocesi di Segni.


Sebastiano Mussetti, delParchidiocesi di Torino.
Edoardo Gallini, dell'archidiocesi di Bologna.
Giovanni Degobbis, della diocesi di Parenzo.
Emmanuele Pacovich, della medesima diocesi.

383

Diarium Romanae Curiae

4
11

17
23
25

agosto 1920. Mons. Angelo Cocconcelli, della diocesi di Guastalla.

Mons. Giovanni Dib, del patriarcato di Antiochia (rito maronita).

Mons. Emanuele Tortorelli, dell'archidiocesi di Matera.

Mons. Pietro Giuseppe Villalonga y Pons, dell'archidiocesi


di Santiago di Cuba.

Mons. Giovanni Durando, dell'archidiocesi di Torino.

Mons. Giuseppe Angeloni, della diocesi di Cassano Jonio.

Mons. Enrico Capuccio, dell'archidiocesi di Torino.


Camerieri Segreti di Spada e Cappa soprannumerarii di S. S. :

7
28

luglio

agosto

1920. Il sig. Paolo Lambert, della diocesi di Lilla.

Il nobile sig. Enrico Staftord Jerningham, dell'archidiocesi


di Westminster.

Il sig. conte Vittorio de San Julin Mellado y Prez de


Meca, della diocesi di Madrid-Alcal.

Il sig. Giovanni de Velasco Nieto Palacios y Prez, della


medesima diocesi.

Il sig. Enrico Carrion y Vecin, della medesima diocesi.


Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S. :

26
11

luglio 1920. Mons. Domenico Bonavoglia, della diocesi di Muro Lucano.


agosto

Mons. Giuseppe Pagliani, della diocesi di Reggio Emilia.

Mons. Guglielmo Classen, dell'archidiocesi di Colonia.

Mone. Pietro Limberg, della medesima diocesi.


Camerieri d'onore di Spada e Cappa soprannumerari di S. S. :

23 luglio
4 agosto

1920. Il sig. Raffaele del Rio del Val, della diocesi di Vich.

Il sig. Luigi Maria Cabello Lapiedra, della dioc. di Madrid.


Cappellano Segreto d'onore di S. S. :

23

luglio

1920. Mons. Giuseppe Di Maggio, della diocesi di Gaeta.


Cappellano d'onore extra urbem :

agosto

1920. Mons. Donato Perii, della diocesi di Trento.


Chierico soprannumerario della Cappella

agosto

1920. Rev. Tito Pasqualini.

Pontificia:

384

Acta

Apostolicae

Cappellani

21

Sedis

Comuni

Commentarium

Officiale

soprannumerari:

luglio 1920. Rev. Pietro Ravelii.

Rev. Enrico Ponti.

NECROLOGIO
U

agosto

14
19

29

1920. Mons. Turribio Minguella y Arnedo, vescovo titolare di


Basilinopoli.

Mons. Vincenzo Sardi, arcivescovo titolare di Cesarea di


Palestina, assessore della S. C. Concistoriale.

Mons. Francesco Niola, arcivescovo di Gaeta.

Mons. Gaspare Bova, vescovo titolare di Samaria, ausiliare


dell' Emo arcivescovo di Palermo.

L'Emo signor Cardinale Leone Adolfo Amette, Arcivescovo


di Parigi.

Annus XII - Yol. XII

15 Septembris 1920

Num. 10

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA BENEDICTI PP. XV


LITTERAE ENCYCLICAE
AD

PATRIARCHAS,

PRIMATES,

ORDINARIOS, PACEM
IN

NATALI

MD

ET

ARCHIEPISCOPOS,
COMMUNIONEM

S. HIERONYMI

EPISCOPOS

ALIOSQUE

CUM APOSTOLICA

ECCLESIAE

SEDE

LOCORUM
HABENTES,

DOCTORIS.

BENEDICTUS PP. XV
VENERABILES
SALUTEM

ET

FRATRES

APOSTOLICAM

BENEDICTIONEM

Spiritus Paraclitus, cum genus humanum, ut arcanis divinitatis imbueret, sacris Litteris locupletasse^ sanctissimos doctissimosque viros, labentibus saeculis, non paucos providentissime excitavit, qui non modo caelestem illum thesaurum
iacere sine fructu non sinerent, sed suis et studiis et laboribus
consolationem inde Scripturarum Christifidelibus uberrimam
compararen! Hos inter, principem sane, communi omnium consensu, locum obtinet Sanctus Hieronymus, quem Doctorem
Maximum sacris Scripturis explanandis divinitus sibi datum
catholica agnoscit et veneratur Ecclesia. Iamvero, cum ab eius
obitu plenum proxime quintum et decimum saeculum commemoratur! simus, nolumus, Venerabiles Fratres, singularem opportunitatem praetermittere, quin de Hieronymi in scientia Scripturarum laudibus ac promeritis vos data opera alloquamur.
Conscientia enim apostolici muneris impellimur, ut, ad nobilissimam hanc disciplinam provehendam, insigne tanti viri exem1

Conc. Trid. s. V. decr. de reform, c. 1.

ACTA, v o l . X I I , n. 10. 15-9-920.

27

386

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

pium ad imitandum proponamus, et quae fel. rec. decessores


Nostri Leo XIII et Pius X monita et praescripta hoc in genere
utilissima ediderant, eadem, apostolica Nostra auctoritate, confirmemus et ad haec Ecclesiae tempora pressius aptemus. Etenim
Hieronymus, vir maxime catholicus et sacrae legis peritissimus atque catholicorum magister itemque morum
exemplar mundique magister , cum catholicam de sacris Libris doctrinam mirifice illustrant acriterque defendent, documenta sane plurima, eaque gravissima, Nobis affert, quae quidem
usurpando, filios Ecclesiae universos, clericos potissimum, ad
Scripturae divinae reverentiam, cum pia lectione assiduaque
commentatione coniunctam, hortemur.
Nostis, Venerabiles Fratres, Hieronymum Stridone natum,
in oppido (( Dalmatiae quondam Pannoniaeque confinio , et
ab ipsis incunabulis catholico laete nutritum , postquam Christi
vestem in hac alma Urbe de sacro fonte suscepit , quoad longissime vixit, quicquid habuit virium, id in sacris Bibliis perscrutandis, exponendis vindicandisque adhibuisse. Is latinis graecisque litteris Romae eruditus, vixdum e rhetorum schola egressus erat cum, adhuc adulescens, Abdiam prophetam interpretari
conatus est : qua ex puerilis ingenii exercitatione ita in eo
crevit Scripturarum amor, ut, veluti invento thesauro secundum
evangelicam imaginem, omnia istius mundi emolumenta *
pro eo contemnenda sibi esse duxerit. Quamobrem, nulla deterritus asperitate consilii, cum domum, parentes, sororem, propinquos dereliquit, tum a consuetudine lautioris cibi recessit,
et in sacras Orientis regiones transmigravit, ut divitias Christi et
Salvatoris scientiam in lectione et studio Bibliorum sibi pararet
1

Sulp. Sev., Dial. 1, 7.


Gass., De inc. 7, 26.
S. Prosper", Carmen de ingrati, v. 57.
De viris iii. 135.
Ep. 82, 2, 2,
Ep. 15, 1, 1; 16, 2, 1.
In Abd. Praef.
* In Matth. 13, 44.
2

Acta

Benedicti

PP.

XV

387

ampliores \ Qua in re quantum desudaverit, haud semel ipse


describit : Miro discendi ferebar. ardore, nec iuxta quorumdam praesumptionem ipse me docui. Apollinarium Laodicenum
audivi Antiochiae frequenter et colui, et cum me in sanctis
Scripturis erudiret, nunquam illius contentiosum super sensu
dogma suscepi . Inde in regionem Chalcidis desertam Syriae
orientalis regressus, ut verbi divini sensum perfectius assequeretur, simulque ut aetatis aestum studiorum assiduitate coerceret,
cuidam fratri, qui ex Hebraeis crediderat, in disciplinam se tradidit, ut hebraijcum et chaldaicum quoque sermonem ediseeret.
(( Quid ibi laboris insumpserim, quid sustinuerim difficultatis,
quoties desperaverim quotiesque cessaverim et contentione discendi rursus inceperim, testis est conscientia tam mea, qui passus sum, quam eorum qui mecum duxerunt vitam. Et gratias ago
Domino, quod de amaro semine litterarum dulces fructus capio .
Cum autem ab haereticorum turbis ne in ea quidem solitudine
quiescere sibi liceret, Constantinopolim se contulit, ubi Sanctum
Gregorium Theologum illius Sedis Antistitem, qui summa doctrinae laude ac gloria floreret, ad sacrarum Litterarum interpretationem, fere triennium, ducem ac magistrum adhibuit; quo
tempore Origenis in prophetas Homilias et Eusebii Chronicon
latine reddidit, et Isaiae de Seraphim visionem edisseruit. Eomam autem ob rei christianae necessitates cum revertisset, a
Damaso Pontifice familiariter exceptus, et in gerendis Ecclesiae
negotiis est adhibitus . Quibus etsi summopere distinebatur,
nullo tamen pacto cum divinos pervolutare Libros codicesque
exscribere et inter se comparare , tum quaestiones sibi propositas dirimere et discipulos ex utroque sexu ad Bibliorum cognitionem informare desiit ; laboriosissima! vero provinciam sibi
2

Ep. 22, 30, 1.


Ep. 84, 3, .1.
Ep. 123, 12.
* Ep. 123, 9 al. 10; Ep. 127, 7, 1
Ep. 127, 7, 1 s.
Ep. m, 1; Ep. 32, 1.
Ep. 4 5 , 2; 126, 3; 127, 7.
2

388

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

a Pontifice mandatam latinae Novi Testamenti versionis emendandae, tam acri subtilique iudicio est exsecutus, ut recentiores
ipsi huius disciplinae existimatores Hieronymianum opus cotidie magis admirentur plurisque faciant. Sed, quoniam ad sancta Palaestinae loca omni cogitatione desiderioque 'ferebatur,
Damaso vita functo, Hieronymus Bethlehem concessit, ubi, coenobio apud Christi cunabula condito, totum Deo se devovit et,
quantum ab orando superesset temporis, id omne in Bibliis ediscendis docendisque insumpsit. Nam, ut iterum de se ipse testatur, iam canis spargebatur caput, et magistrum potius quam
discipulum decebat; perrexi tamen Alexandriam, audivi Didymum. In multis ei gratias ago. Quod nescivi, didici; quod sciebam, illo diversum docente non perdidi. Putabant me homines
finem fecisse discendi; rursum Ierosolymae et Bethlehem quo
labore, quo pretio Baraninam nocturnum habui praeceptorem !
Timebat enim Iudaeos et mihi alterum exhibebat Nicodemum \ Neque vero in horum aliorumque doctorum institutione praeceptisque acquievit, sed praeterea subsidia omne genus adhibuit ad proficiendum utilia; praeterquam enim quod
inde ab initio codices commentariosque Bibliorum optimos sibi
comparaverat, libros quoque synagogarum et volumina bibliothecae Caesarensis ab Origene et Eusebio collectae evolvit, ut,
comparatione eorum codicum cum suis instituta, germanam
textus biblici formam verumque sensum erueret. Quem ut plenius assequeretur, Palaestinam, qua late patet, peragravit* cum
id sibi haberet persuasissimum quod ad Domnionem et Kogatianum scribebat: Sanctam Scripturam lucidius intuebitur,
qui Iudaeam oculis contemplatus est et antiquarum urbium memorias locorumque vel eadem vocabula vel mutata cognoverit.
Unde et nobis curae fuit, cum eruditissimis Hebraeorum hunc
laborem subire, ut circumiremus provinciam quam universae
Christi ecclesiae sonant . Hieronymus igitur suavissimo illo
2

Ep. 84, 3, 1 s.
Ad Domnionem et Rogationum in 1 Paral. Praef.

Acta Benedicti PP. XV

389

pabulo animum continenter pascere, Pauli Epistulas explanare,


Veteris Testamenti latinos codices e graecorum lectione emendare librosque fere omnes ex hebraica veritate denuo in latinum
sermonem convertere, sacras Litteras coeuntibus fratribus cotidie
edisserere, ad epistulas rescribere quae undique quaestiones de
Scriptura dirimendas afferant, unitatis ac doctrinae catholicae
oppugnatores acriter refellere; neque - tantum apud eum potuit
Bibliorum amor - a scribendo vel dictando ante desistere, quam
manus obriguerint et vox morte intercepta sit. Ita, nullis parcens nec laboribus nec vigiliis nec sumptibus, ad summam usque
senectutem, in lege Domini noctu diuque apud Praesepe meditanda perseveravit, maioribus e solitudine illa efusis iii catholicum nomen, per vitae exempla et scripta, utilitatibus, quam
si Romae, in capite orbis terrarum, aevum exegisse!
Vita rebusque gestis Hieronymi vix delibatis, iam, Venerabiles Fratres, ad considerandam eius doctrinam de divina dignitate atque absoluta Scripturarum veritate veniamus. Qua in
re nullam profecto in scriptis Doctoris Maximi paginam reperias,
unde non liqueat, eum cum universa catholica Ecclesia firmiter
constanterque tenuisse, Libros sacros, Spiritu Sancto inspirante
conscriptos, Deum habere auctorem, atque ut tales ipsi Ecclesiae traditos esse \ Asseverat nimirum codicis sacri libros Spiritu Sancto inspirante vel suggerente vel insinuante vel etiam
dictante compositos esse, immo ab Ipso conscriptos et editos;
sed nihil praeterea dubitat, quin singuli eorum auctores, pro sua
quisque natura atque ingenio, operam afflanti Deo libere navarint. Etenim non modo id universe affirmat quod omnibus sacris
scriptoribus commune est, ipsos in scribendo Dei Spiritum secutos, ut omnis sensus omniumque sententiarum Scripturae Deus
causa princeps habendus sit; sed etiam quod uniuscuiusque proprium est, accurate dispicit. Nam singillatim, in rerum compositione, in lingua, in ipso genere ac forma loquendi ita eos suis
1

Conc. Vat. s. III const. de fide cath. cap. 2.

390

Acia

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

quemque facultatibus ac viribus usos esse ostendit, ut propriam


uniuscuiusque indolem et veluti singulares notas ac lineamenta,
praesertim prophetarum et apostoli Pauli, inde colligat ac describat. Quam quidem Dei cum homine communitatem laboris ad
unum idemque opus conficiendum, Hieronymus comparatione
illustrat artificis, qui in aliqua re factitanda organo seu instrumento utitur; quicquid enim scriptores sacri loquuntur, Domini
sunt verba, et non sua, et quod per os ipsorum dicit, quasi per
organum Dominus est locutus . Quod si etiam inquirimus,
qua ratione haec Dei, uti causae principis, virtus atque actio in
hagiographum sit intellegenda, cernere licet, inter Hieronymi
verba et communem de inspiratione catholicam doctrinam nihil
omnino interesse, cum ipse teneat, Deum, gratia conlata, scriptoris menti lumen praeferre ad verum quod attinet, ex persona
Dei hominibus proponendum; voluntatem praeterea movere
atque ad scribendum impellere; ipsi denique peculiariter continenterque adesse donec librum perficiat. Quo potissimum ex
capite sanctissimus vir summam Scripturarum praestantiam
ac dignitatem infert, quarum scientiam thesauro pretioso et
nobili margaritae aequiparat, in iisque asserit divitias Christi
et argentum quo domus Dei ornatur inveniri.
Praecellentissimam vero earum auctoritatem sic verbis et
exemplo commendabat, ut, quaecumque oriebatur controversia,
ad Biblia veluti ad confertissimum armamentarium confugeret,
et testimoniis inde eductis, tamquam firmissimis argumentis,
quibus refragari minime liceret, ad coarguendos adversariorum
errores uteretur. Ita Helvidio perpetuam Deiparae virginitatem
neganti, aperte ac simpliciter: Ut haec quae scripta sunt,
non negamus, ita ea quae non sunt scripta, renuimus. Natum
Deum esse de Virgine credimus, quia legimus. Mariam nupsisse
1

Tract, de Ps. 88.


In Matth. 13, 44; tract, de Ps. TT.
In Matth. 13, 45 ss.
Quaest, in Gen., Praef.
In Agg. 2, 1 ss.; cf. in Gal. 2, 10 etc.

Acta

Benedicti

BP.

391

XV

post partum, non 'credimus, quia non legimus ;\ Iisdem vero


armis contra Iovinianum pro doctrina catholica de statu virginali, de perseverantia, de abstinentia deque bonorum operam
merito se spondet acerrime propugnaturum: -Adversus singulas propositiones eius, Scripturarum vel maxime nitar testimoniis, ne querulus garriat, se eloquentia magis quam veritate
superatum . Atque in libris suis contra eundem haereticum
defendendis quasi vero , scribit, rogandus fuerit ut mihi
cederet, et non invitus et repugnans in veritatis vincula ducendus )) . De universa autem Scriptura, in Ieremiae commentario,
quem morte prohibitus est absolvere : Nec parentum nec maiorum error sequendus est, sed auctoritas Scripturarum et Dei docentis imperium . Et viam rationemque adversus hostes dimicandi sic Fabiolam docet : Cum divinis Scripturis fueris eruditus et leges earum ac testimonia vincula sciens veritatis, contendes cum adversariis, ligatos eos et vinctos duces in captivitate!
et de hostibus quondam atque captivis liberos Dei facies .
Porro cum divina sacrorum Librorum inspiratione summaque eorundem auctoritate docet Hieronymus immunitatem et
omni ab errore et fallacia vacuitatem necessario cohaerere : quod,
uti a Patribus traditum communiterque receptum, in celeberrimis Occidentis Orientisque scholis didicerat. Et sane, cum, post
inceptam, Damasi Pontificis mandato, Novi Testamenti recognitionem, quidam homunculi ipsum studiose obiurgarent quod
adversus auctoritatem veterum et totius mundi opinionem aliqua in Evangeliis emendare tentasset, paucis respondit, non
adeo se hebetis fuisse cordis et tam crassae rusticitatis, ut aliquid de Dominicis verbis aut corrigendum putasset aut non
divinitus inspiratum . Primam vero Ezechielis visionem de
2

* Adv. Helv. 19.


Adv. Iovin. 1, 4
Ep. 49, al. 48, 14, 1.
* In Ier. 9, 12 ss.
Ep. 78, 30, al. 28. mangio.
Ep. 27, 1, 1 s.
2

392

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

quattuor Evangeliis exponens totum autem corpus , animadvertit, et dorsa plena oculis adprobatum qui viderit nihil
esse in Evangeliis quod non luceat et splendore suo mundum
illuminet: ut etiam quae parva putantur et viiia, Spiritus Sancti fulgeant maiestate \ Iam quae de Evangeliis inibi affirmat, eadem de omnibus aliis Dominicis verbis in singulis
commentariis profitetur, ut catholicae interpretationis legem ac
fundamentum; et hac ipsa veritatis nota germanus propheta,
Hieronymo auctore, a falso internoscitur . Nam Domini verba
sunt vera, et eius dixisse, fecisse est . Itaque Scriptura mentili non potest , et nefas est dicere Scripturam mentiri , immo
solum errorem nominis in eius verbis, admittere . Addit praeterea Sanctus Doctor, se aliter habere Apostolos, aliter reliquos
tractatores idest profanos ; illos semper vera dicere, istos in
quibusdam, ut homines, aberrare ; et licet multa in Scripturis dicantur, quae videntur incredibilia, tamen vera esse ;
in hoc verbo veritatis nullas res sententiamque inter se pugnantes inveniri posse, nihil dissonum, nihil diversum ;
quare cum videatur Scriptura inter se esse contraria, utrumque
verum esse, cum diversum sit . Cui cum fortiter principio
adhaeresceret, si qua in sacris libris inter se discrepare viderentur, eo curas omnes cogitationesque Hieronymus convertere, ut
quaestionem enodaret; quodsi rem nondum apte diremptam putaret, de eadem, data occasione, iterato libenterque inquirere,
haud ita felici interdum exitu. Scriptores tamen sacros nunquam
de fallacia arguit vel levissima - hoc quippe impiorum est,
2

10

In Ex. 1, 15 ss.
In Mich. 2, 11 s.; 3, 5 ss.
In Mich. 4, 1 ss.
* In Ier. 31, 35 ss.
* In Nah. 1, 9.
Ep. 57, 7, 4.
7 Ep. 82, 7, 2.
Ep. 72, 2, 2.
Ep. 18, 1, 4; cf. Ep. 46, 6,
Ep. 36, 11, 2.

50

Acta

Benedicti

PP.

393

XV

Gelsi, Porphyrii, Iuliani \ - In quo quidem cum Augustino


plane consentit, qui, ad ipsum Hieronymum scribens, se solis
libris sacris hunc timorem honoremque ait deferre, ut nullum
eorum auctorem scribendo /errasse aliquid, firmissime credat,
ideoque, si quid in eis offendat litteris, quod videatur contrarium veritati, non id opinari, sed vel mendosum esse codicem
vel interpretem errasse vel seipsum minime intellexisse ; quibus haec subiicit : Nec te, mi frater, sentire aliud existimo :
prorsus, inquam, non te arbitror sic legi tuos libros velle tamquam prophetarum et Apostolorum, de quorum scriptis quod
omni errore careant, dubitare nefarium est . Hac igitur Hieronymi doctrina egregie confirmantur atque illustrantur ea quibus
fel. rec. decessor Noster Leo XIII antiquam et constantem Ecclesiae fidem sollemniter declaravit de absoluta Scripturarum
a quibusvis erroribus immunitate : Tantum abest ut divinae
inspirationi error ullus subesse possit, ut ea per se ipsa non
modo errorem excludat omnem, sed tam necessario excludat
et respuat, quam necessarium est, Deum, summam veritatem
nullius omnino erroris auctorem esse . Atque allatis definitionibus Conciliorum Fiorentini et Tridentini in synodo Vaticana
confirmatis, haec praeterea habet : Quare nihil admodum refert, Spiritum Sanctum assumpisse homines tamquam instrumenta ad scribendum, quasi non quidem primario auctori, sed
scriptoribus inspiratio quidpiam falsi elabi potuerit. Nam supernaturali ipse virtute ita eos ad scribendum excitavit et movit,
ita scribentibus adstitit, ut ea omnia eaque sola quae ipse haberet, et recte mente conciperent, et fideliter conscribere vellent, et
apte infallibili veritate exprimerent : secus non ipse esset auctor
sacrae Scripturae universae . Quae decessoris Nostri verba
quamquam nullum relinquunt ambigendi vel tergiversandi locum, dolendum tamen est, Venerabiles Fratres, non modo ex iis
2

Ep. 57, 9, 1.
S. Aug. ad S. Hieron., inter epist, S. Hier. 116, 8.
Litt.

Enc. Providentissimus Deus.,

394

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

qui foris sunt, sed etiam e catholicae Ecclesiae filiis, immo vero,
quod animum Nostrum vehementius excruciat, ex ipsis clericis
sacrarumque disciplinarum magistris non defuisse qui, iudicio
suo superbe subnixi, Ecclesiae magisterium in hoc capite vel
aperte reiecerint vel occulte oppugnarmi Equidem illorum comprobamus consilium, qui ut semet ipsos aliosque ex difficultatibus sacri codicis expdiant, ad eas diluendas, omnibus studiorum et artis criticae freti subsidiis, novas vias atque rationes
inquirunt ; at misere a proposito aberrabunt, si decessoris Nostri
praescripta neglexerint et certos fines terminosque a Patribus
constitutos praeterierint. Quibus sane praeceptis et finibus nequaquam recentiorum illorum continetur opinio, qui, inducto
inter elementum Scripturae primarium seu religiosum et secundarium seu profanum discrimine, inspirationem quidem ipsam
ad omnes sententias, immo etiam ad singula Bibliorum verba
pertinere volunt, sed eius effectus, atque in primis erroris
immunitatem absolutamque veritatem, ad elementum primarium seu religiosum contrahunt et coangustant. Eorum enim
sententia est, id unum, quod ad religionem spectet, a Deo in
Scripturis intendi ac doceri ; reliqua vero, quae ad profanas disciplinas pertineant et doctrinae revelatae, quasi quaedam externa
divinae veritatis vestis, inserviant, permitti tantummodo et scriptoris imbecillitati relinqui. Nihil igitur mirum, si in rebus physicis et historicis aliisque similibus satis multa in Bibliis occurrant quae cum huius aetatis bonarum artium progressionibus
componi omnino non possint. Haec opinionum commenta, sunt
qui nihil repugnare contendant decessoris Nostri praescriptionibus, cum is hagiographum in naturalibus rebus secundum
externam speciem, utique fallacem, loqui declaraverit. Id vero
quam temere, quam falso affirmetur, ex ipsis Pontificis verbis
manifesto apparet. Neque enim ab externa rerum specie, cuius
rationem esse habendam, Leo XIII, praeeuntibus Augustino et
Thoma Aquinate, sapientissime edixit, ulla falsi labes divinis
Litteris aspergitur, quandoquidem sensus in iis rebus proxime

395

cognoscendis, quarum sit propria ipsorum cognitio, minime decipi, dogma est sanae philosophiae. Praeterea decessor Noster,
quovis inter elementum primarium et secundarium, uti vocant,
remoto discrimine omnique ambiguitate sublata, luculenter
ostendit, longissime a vero abesse illorum opinionem, qui arbitrantur <( de veritate sententiarum cum agitur, non adeo exquirendum quaenam dixerit Deus, ut non magis perpendatur quam
ob causam ea dixerit ; idemque docet divinum afflatum ad
omnes Bibliorum partes, sine ullo delectu ac discrimine, proferri, nullumque in textum inspiratum errorem incidere posse :
At nefas omnino fuerit, aut inspirationem ad aliquas tantum
Sacrae Scripturae partes coangustare, aut concedere sacrum
ipsum errasse auctorem ,
Neque minus ab Ecclesiae doctrina, Hieronymi testimonio
ceterorumque Patrum comprobata, ii dissentiunt, qui partes
Scripturarum historicas non factorum absoluta inniti veritate
arbitrantur, sed tantummodo relativa, quam vocant, et concordi
vulgi opinione : idque non verentur ex ipsis Leonis Pontificis
verbis inferre, propterea quod principia de rebus naturalibus
statuta ad disciplinas historicas transferri posse dixerit. Itaque
contendunt, hagiographos, uti in physicis secundum ea quae
apparerent locuti sint, ita eventa ignaros rettulisse prouti haec
e communi vulgi sententia vel falsis aliorum testimoniis constare viderentur, neque fontes scientiae suae indicasse, neque
aliorum enarrationes fecisse suas. Rem in decessorem Nostrum
plane iniuriosam et falsam plenamque erroris cur multis refellamus? Quae est enim rerum naturalium cum historia similitudo, quando physica in iis versantur quae sensibilit! apparent ideoque cum phaenomenis concordare debent, cum, contra, lex historiae praecipua haec "sit, scripta cum rebus gestis,
uti gestae reapse sunt, congruere oportere? Recepta semel istorum opinione, quo pacto incolumis consistat veritas illa, ab omni
falso immunis, narrationis sacrae, quam decessor Noster in toto
Litterarum suarum contextu retinendam esse declarat? Quodsi

396

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

affirmt, ad historiam cognatasque disciplinas eadem principia


transferri utiliter posse quae in physicis locum habent, id quidem non universe statuit, sed auctor tantummodo est ut haud
dissimili ratione utamur ad refellendas adversariorum fallacias
et ad historicam Sacrae Scripturae fidem ab eorum impugnationibus tuendam. Atque utinam novarum rerum fautores hic sisterent; siquidem eo procedunt ut Doctorem Stridonensem ad
sententiam suam defendendam invocent, utpote qui historiae
fidem et ordinem in Bibliis servari non iuxta id quod erat, sed
iuxta id quod illo tempore putabatur et hanc quidem propriam
esse historiae legem asseveraverit \ In quo mirum quantum ad
sua commenta detorquent verba Hieronymi. Nam quis est qui
non videat, hoc Hieronymum dicere, hagiographum non in rebus
gestis enarrandis, veritatis ignarum, ad falsam se vulgi opinionem accommodare, sed in nomine personis et rebus imponendo
communem sequi loquendi modum? Ut cum Sanctum Iosephum
patrem Iesu appellat, de quo quidem patris nomine quid sentiat,
ipse in toto narrationis cursu haud obscure significat. Atque haec
ad Hieronymi mentem vera historiae lex est, ut scriptor, cum
de eiusmodi appellationibus agitur, remoto omni erroris periculo, usitatam loquendi rationem teneat, propterea quia penes
usum est arbitrium et norma loquendi. Quid, quod res quas
Biblia gestas enarrant, hic noster non secus ac doctrinas fide
ad salutem necessaria credendas proponit ? Et sane in commentario Epistulae ad Philemonem haec habet : Quod autem dico,
tale est : Credit quispiam in Conditorem Deum : non potest credere nisi prius crediderit de sanctis eius vera esse quae scripta
sunt . Exemplis deinceps quam plurimis ex Veteris Testamenti
codice allatis, sic concludit : Haec et cetera quae de sanctis
scripta sunt, nisi quis universa crediderit, in Deum sanctorum
credere non valebit . Hieronymus igitur idem omnino profitetur, quod Augustinus, communem totius antiquitatis christia2

In Ier. 23, 15 ss.; in Matth. 14,8; adv. Helv. 4.


In Philem. 4.

Acta

Benedicti

PB.

XV

397

nae sensum complexus, scribebat: Quidquid de Henoch et de


Elia et de Moyse Scriptura sancta, certis et magnis fidei suae
documentis in summo culmine auctoritatis locata, testatur, hoc
credimus... Non ergo ideo credimus natum ex Virgine Maria,
quod aliter in vera carne exsistere et hominibus apparere non
posset (uti voluit Faustus), sed quia sic scriptum est in ea Scriptura cui nisi crediderimus, nec christiani nec salvi esse poterimus \ - Neque aliis Scriptura sancta obtrectatoribus caret ;
eos intellegimus, qui rectis quidem, si intra certos quosdam
fines contineantur, principiis sic abutuntur, ut fundamenta veritatis Bibliorum labefactent et doctrinam catholicam communiter a Patribus traditam subruant. In quos Hieronymus, si adhuc
viveret, utique acerrima illa sermonis sui tela coniiceret, quod,
sensu et iudicio Ecclesiae posthabito, nimis facile ad citationes
quas vocant implicitas vel ad narrationes specie tenus historicas
confugiunt; aut genera quaedam litterarum in libris sacris inveniri contendunt, quibuscum integra ac perfecta verbi divini
veritas componi nequeat; aut de Bibliorum origine ita opinantur,
ut eorundem labet vel prorsus pereat auctoritas. Iam quid de
iis sentiendum, qui, in ipsis Evangeliis exponendis, fidem illis
debitam humanam minuunt, divinam evertunt? Quae enim Dominus Noster Iesus Christus dixit, quae egit, non ea censent ad
nos integra atque immutata pervenisse, iis testibus, qui quae ipsi
vidissent atque audivissent, religiose perscripserint; sed - praesertim ad quartum Evangelium quod attinet - partim ex Evangelistis prodiisse, qui multa ipsimet excogitarint atque a d d i d e r
rint, partim e narratione fidelium alterius aetatis esse congesta;
ob eamque causam aquas e duobus fontibus manantes uno
eodemque alveo sic hodie contineri, ut nulla iam certa nota distingui inter se possint. Haud ita Hieronymus, Augustinus et
ceteri Ecclesiae Doctores historicam Evangeliorum fidem intellexerunt, de qua qui vidit, testimonium perhibuit, et verum
est testimonium eius. Et ille scit, quia vera dicit, ut et vos cre1

S. Aug., Contra Faustum 2(>, 3 s. C s.

398

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

datis \ Ac Hieronymus quidem, postquam haereticos, qui apocrypha evangelia confecerant, in eo reprehendit quod conati
sunt magis ordinare narrationem quam historiae texere veritatem , de Scripturis canonicis, contra, scribit : nulli dubium
sit, facta esse quae scripta sunt , iterum iterumque cum Augustino consentiens, qui de Evangeliis praeclare : vera haec ,
inquit, <( et de illo fideliter veraciterque conscripta sunt, ut quisquis Evangelio eius crediderit, veritate instruatur, non mendaciis illudatur *.
Iam videtis, Venerabiles fratres, quanto opere sit vobis
adnitendum, ut quam Patres diligentissime detegerint insanam
opinandi libertatem, eamdem Ecclesiae filii non minus diligenter devitent. Quod quidem eo facilius assequemini, si et clericis
et laicis, quos Spiritus Sanctus vobis credidit regundos, persuaseritis, Hieronymum ceterosque Ecclesiae Patres hanc de sacris
Libris doctrinam nusquam alibi nisi in schola ipsius divini Magistri Iesu Christi didicisse. Num quid aliud legimus de Scriptura sensisse Dominum? Cuius ex verbis scriptum est .et
oportet impleri Scripturam iam argumentum omni exceptione maius exsistit, quod omnibus controversiis finem imponat. Sed, ut in re paulisper commoremur, cuiusnam scientiam
aut memoriam fugiat, Dominum Iesum in sermonibus quos ad
populum habuit, cum in monte prope lacum Genesareth, tum
in synagoga Nazareth et in civitate sua Capharnaum, capita
doctrinae et argumenta ad eam probandam ex codice sacro assumpsisse? Nonne ad disceptandum cum pharisaeis et sadducaeis invicta arma indidem cepit? Sive enim doceat, sive disputet, ex qualibet Scripturae parte sententias affert et exempla,
et uti talia affert, quibus sit necessario credendum; quo in genere ad Ionam et Ninivitas, ad reginam Saba et Salomonem,
ad Eliam et Elisaeum, ad David, ad Noe, ad Lot et Sodomitas et
2

Ioh. 19, 35.


In Matth. Prol.
Ep. 78, 1, 1; cf. in Mare. 1, 13-31
* S. Aug., C. Faustum 26, 8.
2

"

Acta Benedicti

PP.

XV

399
1

ipsam uxorem Lot, sine ullo discrimine, provocat . Veritatem


autem sacrorum Librorum sic testatur, ut sollemniter edicat.:
Iota unum aut unus apex non praeteribit a lege donec omnia
fiant , et : Non potest solvi Scriptura : quamobrem qui
solverit unum de mandatis istis minimis et docuerit sic homines,
minimus vocabitur in regno caelorum . Quam ut doctrinam
Apostoli, quos brevi in terris erat relicturus, plene imbibrent,
ante quam ad Patrem in caelum adscendit, aperuit illis sensum, ut intellegerent Scripturas, et dixit eis : Quoniam sic scriptum est et sic oportebat Christum pati et resurgere a mortuis
tertia die . Doctrina igitur Hieronymi de praestantia et veritate Scripturae, ut uno verbo dicamus, doctrina Christi est.
Quare omnes Ecclesiae filios, eosque praecipue, qui sacrorum
alumnos ad hanc excolunt disciplinam, vehementer hortamur,
ut Stridonensis Doctoris vestigia constanti animo persequantur : ex quo, sine dubio, futurum est, ut hunc Scripturarum thesaurum, quanti ille habuit, tanti ipsimet faciant, et ex eius possessione suavissimos capiant beatitatis fructus.
Etenim quod Doctore Maximo utamur duce ac magistro, id
utilitates non modo quas supra memoravimus, sed alias etiam
nec paucas nec mediocres habet, quas, Venerabiles Fratres, placet vobiscum paucis recolere. Quod quidem ut aggrediamur, ille
in primis ante oculos mentis Nostrae obversatur ardentissimus
Bibliorum amor, quem omni vitae suae exemplo et verbis Spiritu Dei plenis Hieronymus demonstravit atque in fidelium animis cotidie magis excitare studuit. Ama Scripturas sanctas ,
ita in virgine Demetriade hortari omnes videtur, et amabit te
sapientia; dilige eam et servabit te; honora illam et amplexantur te. Haec monilia in pectore et in auribus tuis haereant .
2

Cf. Matth. 12, 3. 39-42; Luc. 17, 20-29. 32 etc.


* Matth. 5, 18.
Ioh. 10, 35.
* Matth. 5, 19.
* Luc. 24, 45 s.
Ep. 130, 20.
3

400

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Continua sane Scripturae lectio atque accuratissima singulorum


librorum et vel sententiarum vocumque pervestigatio id effecit,
ut tantum sacri codicis usum haberet, quantum nullus alius
scriptor ecclesiasticae antiquitatis. Cui Bibliorum scientiae cum
subtilitate iudicii coniunctae tribuendum est, quod versio Vulgata a Doctore nostro confecta, omnium integrorum iudicum
consensu, reliquis longe praestat antiquis versionibus, cum accuratius atque elegantius archetypon reddere videatur. Vulgatam vero ipsam, quam longo tot saeculorum usu in ipsa
Ecclesia probatam Concilium Tridentinum uti authenticam
habendam et in docendo et orando usurpandam esse constituit,
praegestimus animo, si quidem benignissimus Deus huius lucis
Nobis usuram protulerit, ad codicum fidem, emendatam restitutamque videre : quo ex arduo laboriosoque opere, a fel. rec. decessore Nostro Pio X sodalibus Benedictinis providenter commisso, minime dubitamus quin nova ad Scripturarum intellegentiam praesidia accedant. Quarum amor e Hieronymi praesertim epistulis adeo eminet, ut eae velut ipsis divinis verbis
contextae videantur; et, quemadmodum Bernardo nihil ea sapiebant unde dulcissimum Iesu nomen abesset, sic noster nullis
iam litteris delectabatur quae luminibus carerent Scripturarum.
Quare ad sanctum Paulinum, virum senatoria olim et consulari
dignitate conspicuum, eumque non multo ante ad Christi fidem
conversum, haec candide scribebat : Si haberes hoc fundamentum (id est scientiam Scripturarum), immo, quasi extrema* manus in tuo opere duceretur, nihil pulchrius, nihil doctius nihilque latinius tuis haberemus voluminibus... Huic prudentiae et
eloquentiae si accederet vel studium vel intellegentia Scripturarum, viderem te brevi arcem tenere nostrorum \
Sed qua via ac ratione magnus Hic thesaurus, a Patre caelesti in solacium peregrinantium filiorum conlatus, sit cum laeta
boni exitus spe quaerendus, Hieronymus suo ipse exemplo indi1

Ep. 8, 9, 2; 11, 2.

Acta

Benedicti

PP.

401

XV

eat. Atque in primis monet, praeparationem diligentem affectamque bene voluntatem ad eiusmodi studia afferamus. Ipse enim,
postquam baptismo ablutus est, omnia ut removeret externa impedimenta, quae a sancto eum proposito remorari poterant, hominem illum imitatus, qui, thesauro invento, prae gaudio illius
vadit et vendit universa quae habet et emit agrum illum \ fluxas inanesque huius mundi delicias missas facere, solitudinem
percupere, et severam vitae institutum eo studiosius amplecti,
quo magis in vitiorum illecebris antea salutem periclitan perspexerat. At certe, iis sublatis impedimentis, reliquum erat, ut animum quoque ad Iesu Christi scientiam compararet, Eumque
indueret qui mitis est et humilis corde ; siquidem in se'
id expertus erat, quod Augustinus sibi sacrarum Litterarum
studia ineunti contigisse testatus est. Qui postquam se in scripta
Ciceronis aliorumque adulescens immerserat, cum animum ad
Scripturam sanctam intenderet, visa est mihi , ait, indigna
quam Tullianae dignitati compararem. Tumor enim meus refugiebat modum eius, et acies mea non penetrabat interiora eius.
Verumtamen illa erat quae cresceret cum parvulis: sed ego
dedignabar esse parvulus, et turgidus fastu mihi grandis videbar . Haud aliter Hieronymus, etsi in solitudinem secesserat,
profanis litteris adeo delectabatur, ut humilem Christum nondum in humilitate Scripturae cognosceret. Itaque miser ego ,
inquit, lecturas Tullium ieiunabam. Post noctium crebras vigilias, post lacrimas quas mihi praeteritorum recordatio peccatorum ex imis visceribus eruebat, Plautus sumebatur in manus.
Si quando in memetipsum reversus, prophetas legere coepissem,
sermo horrebat incultus, et quia lumen caecis oculis non videbam, non oculorum putabam culpam esse sed solis . Sed brevi
Crucis stultitiam sic adamavit, ut sit documento quantum humilis piusque animi habitus ad Bibliorum intellegentiam con2

Matth. 13, 44
S. Aug. Conf. 3, 5; cf. 8, 12.
Ep. 22, 30, 2.

ACTA, vol. XII, n. 10. 15-9-920.

402

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

ferat. Itaque cum sibi ipse conscius esset semper in exponen*


dis Scripturis sanctis Spiritus Dei indigere nos adventu et
non aliter Scripturam esse legendam et intellegendam quam
sensus Spiritus Sancti flagitat quo conscripta est \ sanctissimus vir Dei opem et Paracliti lumina, amicis quoque deprecatoribus usus, suppliciter implorat; eumque legimus divino
auxilio fratrumque precibus et explanationes librorum sacrorum, quas inchoaret, commendantem, et quas feliciter absolvisset, referentem acceptas. Praeterea, quemadmodum Dei gratiae, sic maiorum auctoritati se permittit, ut affirmare queat,
se quod didicerat, non a seipso, id est a praesumptionis pessimo
praeceptore, sed ab illustribus Ecclesiae viris didicisse ; fatetur enim, se nunquam in divinis voluminibus propriis viribus credidisse , et cum Theophilo, episcopo Alexandrino,
legem, ad quam vitam suam et studia sacra composuerat, hisce
verbis communicat : Sed tamen scito nobis esse nihil antiquius quam Christiani iura servare nec patrum transferre terminos semperque meminisse Romanam fidem apostolico ore laudatam . Atque Ecclesiae, supremae per Romanos Pontifices magistrae, toto pectore obsequitur et paret; e regione igitur Syriae
deserta, ubi haereticorum factionibus premebatur, ut controversiam Orientalium de Sanctissimae Trinitatis mysterio dirimendam Romanae Sedi subiiceret, ita scribit ad Damasum Pontificem: Ideo mihi cathedram Petri et fidem apostolico ore
laudatam censui consulendam, inde nunc meae animae postulans cibum unde olim Christi vestimenta suscepi... Ego nullum
primum nisi Christum sequens, Beatitudini Tuae id est cathedrae Petri communione consoeior. Super illam petram aedificatam Ecclesiam scio... Decernite, obsecro : si placet, non timebo
tres hypostases dicere; si iubetis, condatur nova post Nicaenam
1

In Mich. 1, .10, 15.


In Gal. 5, 19 ss.
Ep. 108, 26, 2.
Ad Domnionem et PoR-atinmim in 1. Par. Praef.
2

Ep. 63, 2.

Acta Benedicti PP. XV

fides, et similibus verbis cum Arianis confiteamur orthodoxih


Tandem hanc fidei suae praeclaram confessionem in proxima
epistula repetit : Ego interim clamito : Si quis cathedrae Petri
iungitur, meus est . Quam quidem fidei regulam in Scripturarum studio continenter secutus, falsam quandam sacri codicis
interpretationem hoc uno argumento rfutt: Sed haec non
recipit Ecclesia Dei , et librum apocryphum, quem Vigilantius
haereticus ipsi opposuerat, paucis hisce reiicit: Quem ego
librum nunquam legi. Quid enim necesse est in manus sumere
quod Ecclesia non recipit? . Ergo cum in fidei integritate retinenda tam esset diligens, acerrime cum iis depugnabat qui ab
Ecclesia descivissent, eosque adversarios veluti suos proprios
habebat : Breviter respondebo, nunquam me haereticis pepercisse et omni egisse studio, ut hostes Ecclesiae mei quoque hostes
fierent ; et ad Rufinum cum scriberet : In uno tibi ait consentire non poter, ut parcam haereticis, ut me catholicum non
probem . Eorum tamen defectionem complorans, rogabat, vellent ad lugentem Matrem, unicam salutis causam, reverti ,
et pro iis qui de Ecclesia egressi erant et dimitientes doctrinam
Spiritus Sancti suum sensum sequebantur , precabatur, ut toto
animo ad Deum converterentur . Quodsi unquam alias, Venerabiles Fratres, at hac nostra praesertim aetate, cum Dei revelantis Ecclesiaeque docentis auctoritatem atque imperium non
pauci contumaciter detrectant, spiritu Doctoris Maximi omnes
e clero populoque christiano imbuantur oportet. Nostis enim
- quod iam Leo XIII praemonuerat - quale adversetur et
instet hominum genus, quibus vel artibus vel armis confidant >.
Omnino igitur quam plurimos quamque maxime idoneos exci2

Ep. 15, 1. 2. 4.
Ep. 16, 2, 2.
In Dan. 3, 37.
Adv. Vigil. 6.
Dial. c. Pelag., Prolog. 2.
Contra Ruf. 3, 43.
In Mich. 1, 10 ss.
" In Is. I. 6 cap. 16, 1-5.
2

404

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tetis oportet sanctissimae causae defensores, qui non modo adversus eos dimicent quibus, ordinem supernaturalem universum
negantibus, nulla est Dei revelatio et afflatus, sed etiam cum iis
congrediantur qui, profanarum novitatum cupidi, sacras Litteras quasi librum prorsus humanum interpretari audent, aut a
sententiis discedunt in Ecclesia a prisca antiquitate receptis,
aut magisterium eius sic neglegunt, ut Apostolicae Sedis Constitutiones et Pontificii Consilii de Re Biblica decreta parvi pendant vel silentio praetereant vel etiam ad placita sua subdole
petulanterve detorqueant. Utinam catholici omnes auream sancti Doctoris regulam sequantur, et, Matris dicto audientes, intra
terminos antiquos a Patribus positos et ab Ecclesia ratos se modeste contineant.
Sed ad propositum redeamus. Animos igitur iam pietate ac
demissione comparatos, ad Bibliorum studium invitat Hieronymus. Ac primum omnibus iterum iterumque cotidianam verbi
divini lectionem commendat : Modo non sit corpus nostrum
subditum peccatis, et ingredietur in nos sapientia : exerceatur
sensus, mens cotidie divina lectione pascatur \ Et in Epistulam
ad Ephesios : Unde omni studio legendae nobis Scripturae sunt
et in lege Domini meditandum die ac nocte, ut probati trapezitae sciamus quis nummus probus sit, quis adulter . Neque
ab hac communi lege matronas virginesque eximit. Laetae, matri Romanae, haec de filia instituenda, inter alia, tradit praecepta:
Reddat tibi pensum cotidie Scripturarum certum... Pro gemmis
aut serico divinos codices amet... Discat primum psalterium, his
se canticis avocet, et in Proverbiis Salomonis erudiatur ad vitam.
In Ecclesiaste consuescat calcare quae mundi sunt. In Iob
virtutis et patientiae exempla sectetur. Ad Evangelia transeat,
nunquam ea positura de manibus. Apostolorum Acta et Epistulas tota cordis imbibt voluntate. Cumque pectoris sui cellarium
his opibus locupltavrit, mandet memoriae prophetas et Hepta2

In Tit. S , 9.
* In Eph.. 4 .

Acta Benedicti

PP.

XV

405

ieuchum et Regum ac Paralipomenon libros, Esdraeque et


Esther volumina, ut ultimum sine periculo discat Canticum Canticorum \ Neque aliter Eustochium virginem hortatur : Crebrius lege et disce quam plurima. Tenenti codicem somnus obrepat et cadentem faciem pagina sancta suscipiat . Cui cum
epitaphium mitteret Paulae matris, sanctissimam feminam eo
quoque nomine dilaudat,. quod una cum filia sic se Scripturarum studiis excoluisset, ut eas et penitus nosset et memoriae
mandasset. Addit praeterea: Loquar et aliud quod forsan
aemulis videatur incredulum : hebraeam linguam, quam ego ab
adulescentia multo labore ac sudore ex parte didici, et infatigabili meditatione non deser, ne ipse ab ea deserar, discere voluit
et consecuta est ita ut psalmos hebraice caneret et sermonem
absque ulla latinae linguae proprietate resonaret. Quod quidem
usque hodie in sancta filia eius Eustoehio cernimus . Neque
sanctam praeterit Marcellam, quae item Scripturas calleret
optime . Quem vero lateat, ex pia sacrorum librorum lectione
quantum utilitatis ac suavitatis in animos rite compositos defluat? Ad Biblia enim quisquis pia mente, firma fide, humili
animo et cum proiiciendi voluntate accesserit, is eum ibi inveniet et comedet panem qui de caelo descendit, et Davidicum illud
in se ipse experietur : Incerta et occulta sapientiae tuae mani
festasti mihi , cum haec verbi divini mensa sit vere continens doctrinam sanctam, erudiens fidem rectam, et firmiter
usque ad interiora velaminis, ubi sunt Sancta Sanctorum, perducens . Quod autem in Nobis est, Venerabiles Fratres, Christifideles omnes auctore Hieronymo cohortari numquam desinemus, ut sacrosancta praesertim Domini Nostri Evangelia,
itemque Acta Apostolorum et Epistulas cotidiana lectione per2

Ep. 107, 9. 12.


Ep. 22, 17, 2; cf. ib. 29, 2
Ep. 108, 26.
* Ep. 127, 7.
Ps. 50, 8.
Irait, Chr. 4, 13. 4.
2

Acia

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

volutare et in sucum et sanguinem convertere studeant. Itaque


in his saecularibus sollemnibus ad Societatem, quae Sancti Hieronymi nomine nuncupatur, libenter provolat cogitatio Nostra;
eoque libentius quod Nosmet ipsi rei inchoandae perficiendaeque participes fuimus, cuius quidem incrementa cum praeterita
iucunde perspeximus, tum praecipimus laeto animo futura. Huic
enim Societati non ignoratis, Venerabiles Fratres, id esse propositum, quattuor Evangelia et Acta Apostolorum quam latissime pervulgare ita, ut nulla iam sit christiana familia quae iis
careat, omnesque cotidiana eorum lectione et meditatione assuescant, Quod opus Nobis ob exploratas eius utilitates carissimum,
vehementer cupimus, societatibus eiusdem nominis et instituti
ubique conditis, et iis ad Romanam aggregatis, in dioeceses vestras propagari atque diffundi. Eodem in genere optime de re
catholica merentur illi e variis regionibus viri, qui omnes Novi
Testamenti et selectos e Vetere libros commoda ac nitida forma
edendos et evulgandos perdiligenter curarunt et in praesenti curant: unde constat haud exiguam fructuum copiam in Ecclesiam Dei permanasse, cum multo iam plures ad hanc caelestis
doctrinae mensam accedant, quam Dominus Noster per suos
prophetas, Apostolos et Doctores christiano orbi ministravit \
Iam vero, cum sacri codicis studium ab omnibus fidelibus
requirit Hieronymus, tum maxime ab iis qui iugum Christi
collo suo imposuerunt et ad divinum verbum praedicandum
divinitus vocati sunt. Sic enim in monacho Rustico clericos
omnes affatur : Quamdiu in patria tua es, habeto cellulam pro
paradiso, varia Scripturarum poma decerpe, his utere deliciis,
harum f mere complexu... Numquam de manu et oculis tuis recedat liber, Psalterium discatur ad verbum, oratio sine intermissione, vigil sensus nec vanis cogitationibus patens . Nepotianum vero presbyterum sic monet : Divinas Scripturas saepius
lege, immo nunquam de manibus tuis sacra lectio deponatur.
2

Tmit. Chr. 4, 11. 4.

Acta

Benedicti

PP.

XV

407

Disce quod doceas. Obtine eum qui secundum doctrinam est fidelem sermonem, ut possis exhortari in doctrina sancta et contradicentes revincere \ Cum autem in Sancti Paulini memoriam
praecepta a Paulo discipulis Timotheo ac Tito de scientia Scripturarum impertita redegisset, haec addit : Sancta quippe rusticitas sibi soli prodest, et quantum aedificat ex vitae merito
Ecclesiam Christi, tantum nocet si contradicentibus non resistit.
Malachias propheta, immo per Malachiam Dominus : Interroga,
ait, sacerdotes legem. In tantum sacerdotis officium est interrogatum respondere de lege. Et in Deuteronomio legimus : Interroga patrem tuum et annuntiabit tibi, presbyteros tuos et dicent
tibi... Daniel in fine sacratissimae visionis iustos ait fulgere quasi
Stellas, et intellegentes id est doctos quasi firmamentum. Vides
quantum distent inter se iusta rusticitas et docta iustitia? Alii
stellis, alii caelo comparantur . Aliorum quoque clericorum
iustam rusticitatem in epistula ad Marcellam per ironiam
carpit : quam (rusticitatem) illi solam pro sanctitate habent,
piscatoriam se discipulos asserentes, quasi idcirco iusti sint, si
nihil scierint . At non eiusmodi tantummodo rsticos, verum etiam clericos litteratos Scripturarum ignorantia peccare
animadvertit, et gravissimis verbis assiduam in sacris voluminibus exercitationem sacerdotibusinculcat. Quae quidem exegetae sanctissimi documenta, Venerabiles Fratres, studiose efficite
ut animis clericorum et sacerdotum vestrorum altius insideant ;
nam vestrum in primis est diligenter revocare eos ad considerandum quid ab ipsis divini muneris, quo aucti sunt, ratio postulet, si eo non indignos se praestare velint : Labia enim sacerdotis custodient scientiam et legem requirent ex ore eius, quia
Angelus Domini exercituum est . Sciant igitur, sibi nec studium Scripturarum esse neglegendum, nec illud alia via aggrediendum, ac Leo XIII Encyclicis Litteris Providentissimus
2

Ep. 52, 7, 1.
Ep. 53, 3 ss.
Ep. 27, 1, 2.
* Mal. 2, 7.

48

Acta

Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

Deus data opera praescripsit. Iidem profecto perfectius aliquid


attingent, si Institutum Biblicum celebrarmi, quod, secunduni
Leonis XIII optata, proximus decessor Noster condidit permagna quidem cum Ecclesiae sanctae utilitate, ut est horum
decem annorum experimento testatissimum. Sed quoniam plerique hoc nequeunt, optabile est ut selecti ex utroque clero viri,
vobis, Venerabiles Fratres, auctoribus atque auspicibus, undique
in Urbem conveniant operam rei biblicae in Instituto Nostro
daturi. Qui autem alumni convenerint, iis non una de causa
Institutum frequentare licebit. Alii enim, secundum praecipuum
huius Lycei magni finem, studia biblica ita pertractabunt, ut
ea postmodum tam privatim quam publice, tum scribentes
cum docentes, profiteri valeant, sive in munere magistrorum
penes catholicas scholas, sive in officio scriptorum pro catholica,
veritate vindicanda, eorum dignitatem tueri possint ; alii vero,
qui iam ministerio sacro initiati sint, ampliorem, quam in theologiae curriculo, cognitionem Scripturae sacrae, itemque magnorum eius interpretum et temporum locorumque biblicorum,
sibi comparare poterunt, quae cognitio ad usum praecipue pertineat, ad id nempe, ut perfecti evadant verbi divini administri,
ad omne opus bonum instructi .
Habetis, Venerabiles Fratres, ex Hieronymi exemplo et auctoritate quibus virtutibus oporteat instructum esse, quisquis se
ad lectionem studiumve Bibliorum conferat : nunc ipsum audiamus docentem quorsum sacrarum litterarum cognitio spectare
quidque debeat intendere. Primum in iis paginis cibus quaerendus est, unde vita spiritus ad perfectionem alatur: quam ob
causam Hieronymus in lege Domini meditari die ac nocte et in
sanctis Scripturis panem de caelo ac manna caeleste, omnes in se
delicias habens, consuevit comedere . Quo quidem cibo animus
noster carere qui possit? Et quomodo ecclesiasticus vir viam salutis alios doceat, quando, neglecta Scripturae meditatione, se ipse
1

Pius X in Litt. Ap. Vinea electa, 7 Maii 1909.

Cf. 2 Tim. 3, 17.


Tract, de Ps. 147.

Acta Benedicti PP. XV

409

non docet? Aut quo pacto, sacra administrando, confidat se esse


ducem caecorum, lumen eorum qui in tenebris sunt, eruditorem
insipientium, magistrum infantium, habentem formam scientiae
et veritatis in lege \ si hanc legis doctrinam commentari nolit et
superno lumini aditum prohibeat? Heu quot sacrorum administri, posthabita Bibliorum lectione, fame ipsi pereunt et alios nimis multos interire sinunt, cum scriptum sit : Parvuli petierunt
panem et non erat qui f rangeret eis . Desolata est omnis terra
quia nullus est qui recogitet corde . Deinde, ut res postulaverit, argumenta ex Scripturis petenda sunt quibus fidei dogmata
illustremus, confirmemus, tueamur. Quod ille mirifice praestitit,
adversus sui temporis haereticos dimicans : quos ad refellendos,
quam acuta, quam solida e locis Scripturae arma desumpserit,
omnia eius opera luculenter ostendunt. In quo si eum imitari
erunt nostri Scripturarum interpretes, id profecto consecuturum
est - quod decessor Noster in Encyclicis Litteris Providentissimus Deus <( maxime optabile et necessarium dixit -, ut eiusdem Scripturae usus in universam theologiae influat disciplinam
eiusque prope sit anima . Praecipuus denique Scripturae usus
ad divini verbi ministerium pertinet, sancte fructuoseque exercendum. Atque hoc loco, gratissimum est Doctoris Maximi verbis
roborari praecepta, quae Nos Litteris Encyclicis Humani generis de verbi divini praedicatione tradidimus. Ac profecto
insignis interpres tam ^graviter, tam frequenter continuam sacrarum Litterarum lectionem ad id potissimum sacerdotibus
commendat, ut munere docendi et contionandi digne perfungantur. Neque enim eorum sermo habeat aliquid, cum momenti et
ponderis, tum ad effingendus animos efficacitatis, nisi a sacra
Scriptura informetur ab eaque vim suam ac robur mutuetur.
Sermo presbyteri Scripturarum lectione conditus sit . Nam
quidquid in Scripturis sanctis dicitur, tuba comminans est et
2

Rom. 2, 19 s.
Thren. 4, 4.
Ier. 12, 11.
Ep. 52, 8, 1.

410

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

grandi voce credentium aures pene-trans \ Nihil enim ita percutit, ut exemplum de Scripturis sanctis .
Quae autem sanctus Doctor habet de legibus in usu Bibliorum servandis, ea, quamquam ad interpretes quoque, maximam
partem, pertinent, sacerdotes in verbi divini praedicatione ante
oculos habento. Ac primo quidem monet, ipsa Scripturae verba
perdiligenter consideremus, ut certo constet quidnam sacer scriptor dixerit. Neque enim quisquam ignorat, Hieronymum, si
quando opus esset, consuevisse ad codicem primigenium adire,
aliam interpretationem cum alia comparare, vim verborum excutere et, si qui incidisset error, causas erroris aperire ut de ipsa
lectione omnis tolleretur dubitatio. Tum vero, quae in verbis
insit significatio et sententia, docet esse inquirendum, quia de
Scripturis sanctis disputanti non tam necessaria sunt verba
quam sensus . Atque in eiusmodi significatione perscrutanda
minime diffitemur Hieronymum, doctores latinos nonnullosque
ex graecis superiorum temporum imitatum, fortasse plus aequo
allegoricis interpretationibus initio concessisse. Verum fecit ipse
sacrorum Librorum amor, fecit perpetuus labor in eos recognoscendos ac penitus percipiendos impensus, ut cotidie magis in
recta sensus litteralis aestimatione proficeret, et sana hoc in genere principia proponeret ; quae, cum nunc quoque tutam omnibus viam muniant ad plenum ex sacris libris sensum eruendum,
breviter exponemus. Ad litteralem igitur seu historicam explicationem in primis animum intendere debemus : Prudentem
semper admoneo lectorem, ut non superstitiosis acquiescat interpretationibus et quae commatice pro fingentium dicuntur arbitrio, sed consideret priora, media et sequentia, et nectat sibi
universa quae scripta sunt \ Addit, reliquum omne interpretationis genus, tamquam fundamento, sensu litterali inniti , qui
2

In Amos 3, 3 ss.
In Zach. 9, 15 s.
' Ep. 29, 1, 3.
In Matth. 25, 13.
Cf. in Ez. 38, 1 ss.; 41, 23 ss.; 42, 13 s.; in Marc. 1, 13-31; Ep. 129, 6, 1 etc.

Acta Benedicti PP. XV

'

'

4il

neque tum abesse putandus est, cum aliquid translate effertur ;


nam frequenter historia ipsa metaphorice texitur et sub imagine... praedicatur \ Qui vero opinantur, Doctorem nostrum id
nonnullis Scripturae locis tribuisse quod sensu historico carerent, eos ipsemet refellit : Non historiam denegamus, sed spiritalem intellegentiam praef erimus . Litterali autem seu historica significatione in tuto collocata, interiores altioresque rimatur sensus, ut exquisitiore epulo spiritum pascat : docet enim
de libro Proverbiorum, idemque de reliquis Scripturae partibus
saepe monet, sistendum non esse in solo litterali sensu, sed,
quasi in terra aurum, in nuce nucleus, in hirsutis castanearum
operculis absconditus fructus inquiritur, ita in eis divinum sensum altius perscrutandum . Quamobrem, cum Sanctum Paulinum edoceret, quo in Scripturis sanctis calle graditur , totum , ait, quod legimus in divinis libris, nitet quidem et fulget
etiam in cortice, sed dulcius in medulla est. Qui esse vult nucleum, frangit nucem . Monet tamen, cum de quaerendo agitur
eiusmodi interiore sensu, quemdam modum esse adhibendum,
ne, dum spiritales divitias sequimur, historiae contemnere paupertatem videamur . Itaque haud paucas improbat antiquorum scriptorum mysticas interpretationes ob eam praecipue
causam quod in litterali sensu minime inniterentur : ut omnes
illius repromissiones quas sancti prophetae suo ore cecinerunt,
non inanem sonum habeant et crassa solius tropologiae nomina,
sed fundentur in terra et cum historiae habuerint fundamenta,
tunc spiritalis intellegentiae culmen accipiant . Qua in re sapienter animadvertit, non esse a Christi et Apostolorum vestigiis
discedendum, qui, quamquam Vetus Testamentum uti Novi Foederis praeparationem et obumbrationem considerant propterea2

In Hab. 3, 14 ss.
In Mare. 9, 1-7; cf. in Ez. 40 , 24-27.
In Eccle. 12, 9 s.
Ep. 58, 9, 1.
In Eccle. 2, 24 ss.
In Amos 9. 6.
s

412

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

que locos complures typice interpretantur, non omnia tamen ad


typicam significationem trahunt. Atque, ut rem confirmet, saepe
ad Paulum Apostolum appellat, qui, exempli gratia, exponens
sacramenta Adae et Evae, non negavit plasmationem eorum, sed
super fundamentum historiae spiritalem intellegentiam aedificans ait : Propter hoc relinquet homo etc. \ Quodsi sacrarum
Litterarum interpretes et divini verbi praecones, Christi et Apostolorum exemplum secuti monitisque Leonis XIII obtemperantes, ea non neglexerint quae ab eisdem Patribus ad allegoricam similemve sententiam translata sunt, maxime cum ex
litterali descendant, et multorum auctoritate fulciantur , et modeste temperateque e litterali sententia ad altiora exsurgant
atque se erigant, cum Hieronymo experientur quam verum illud
Pauli : Omnis Scriptura divinitus inspirata et utilis ad docendum, ad arguendum, ad corrigendum, ad erudiendum in iustitia , et larga ex infinito Scripturarum thesauro habituri sunt
rerum sententiarumque subsidia, quibus fortiter suaviterque vitam moresque fidelium ad sanctitatem conforment.

Quod vero attinet ad exponendi et dicendi rationem, quoniam inter dispensatores mysteriorum Dei quaeritur ut fidelis
quis inveniatur, statuit Hieronymus, potissimum veritatem interpretationis retinendam esse et commentatoris officium esse,
non quid ipse velit, sed quid sentiat ille quem interpretatur, exponere ; adiicit autem, grande periculum esse in Ecclesia loqui,
ne forte interpretatione perversa de Evangelio Christi hominis
fiat Evangelium . Deinde in explanatione sanctarum Scripturarum non verba composita et oratoriis flosculis adornata, sed
eruditio et simplicitas quaeritur veritatis . Quam quidem ad
normam cum scripta sua exararet, in commentariis profitetur
hoc sibi habere propositum, non ut verba sua -laudentur, sed ut
2

In Is. 6, 1-7.
* 2 Tim. 3, 16.
Ep. 49 al. 48, 17, 7.
In Gal 1, 11 ss.
In Amos, Praef, in 1. 3.

Acta

Benedicti

PP.

413

XV
1

quae ab alio bene dicta sunt, ita intellegantur ut dicta sunt ; in


expositione vero divini verbi eam requiri orationem, quae a nullam lucubrationem redolens... rem explicet, sensum edisserat,
obscura manifestet, non quae verborum compositione frndescat . Atque hic placet plures Hieronymi locos subiicere, e quibus liquet, quam vehementer ab eloquentia illa abhorreret declamatorum propria, quae vacuo verborum strepitu et celeritate
loquendi inanes plausus intendit. Nolo te , monet Nepotianum presbyterum, declamatorem esse et rabulam garrulumque, sed mysterii peritum et sacramentorum Dei tui eruditissimum. Verba volvere et celeritate dicendi apud imperitum vulgus
admirationem sui facere, indoctorum hominum est . Ex litteratis quicumque hodie ordinantur, id habent curae, non quomodo Scripturarum medullas ebibant, sed quomodo aures
populi declamatorum flosculis mulceant \ Taceo de mei similibus, qui si forte ad Scripturas sanctas post saeculares litteras
venerint, et sermone composito aurem populi mulserint, quidquid dixerint, hoc legem Dei putant, nec scire dignantur quid
prophetae, quid Apostoli senserint, sed ad sensum suum incongrua aptant testimonia : quasi grande sit et non vitiosissimum
dicendi genus, depravare sententias et ad voluntatem suam
Scripturam trahere repugnantem . Nam sine Scripturarum
auctoritate garrulitas non haberet fidem, nisi viderentur perversane doctrinam etiam divinis testimoniis roborare . Verum
haec garrula eloquentia et verbosa rusticitas nihil mordax,
nihil vividum, nihil vitale demonstrat, sed totum flaccidum
marcidumque et mollitum ebullit in olera et in herbas, quae
cito arescunt et corruunt ; simplex, contra, Evangelii doctrina,
similis minimo grano sinapis, non exsurgit in olera, sed crescit
2

In Gal., Praef, in 1. 3.
Ep. 36, 14, 2? cf. Ep. 140, 1, 2
Ep. 52, S, 1.
Dial. c. Lucif 11.
Ep. 53, 7, 2.
In Tit. 1, 10 s.

414

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

in arborem, ita ut volucres caeli... veniant et habitent in ramis


eius \ Quare hanc sanctam dicendi simplicitatem, cum perspicuitate et venustate minime quaesita coniunctam, ipse in
omnibus sectabatur : Sint alii diserti, laudentur ut volunt, et
inflatis buccis spumantia verba trutinentur: mihi sufficit sic
loqui ut intellegar et ut de Scripturis disputans Scripturarum
imiter simplicitatem . Etenim ecclesiastica interpretatio
etiamsi habet eloquii venustatem, dissimulare eam debet et fugere, ut non otiosis philosophorum scholis paucisque discipulis,
sed universo loquatur hominum generi . Quae profecto consilia et praecepta si iuniores sacerdotes ad effectum deduxerint
et seniores continenter prae oculis habuerint, confidimus eos fore
Christifidelium animis per ministerium sacrum summopere profuturos.
Reliquum est, Venerabiles Fratres, ut dulces fructus
commemoremus, quos Hieronymus de amaro semine litterarum decerpsit, in eam erecti spem, futurum, ut eius exemplo
ad cognoscendam percipiendamque sacri codicis virtutem sacerdotes et fideles vestris curis concrediti incendantur. Sed tantas
tamque suaves spiritus delicias, quibus pius anachoreta affluebat, malumus ex eius veluti ore quam ex Nostris verbis complectamini. Audiatis igitur quomodo de sacra hac disciplina Paulinum symmystam, sodalem et amicum alloquatur : Oro te,
frater carissime, inter haec vivere, ista meditari, nihil aliud nosse,
nihil quaerere, nonne tibi videtur iam hic in terris regni caelestis habitaculum? . Alumnam vero suam, P aulam ita interrogat : Oro te, quid hoc sacratius sacramento? quid hac voluptate
iucundius? Qui cibi, quae mella sunt dulciora quam Dei scire
prudentiam, in adyta eius intrare, sensum Creatoris inspicere et
sermones Domini tui, qui ab huius mundi sapientibus deridentur, plenos docere sapientia spiritali? Habeant sibi ceteri suas
2

In Matth. 13, 32.


Ep. 36, 14, 2.
Ep. 48 al. 49, 4, 3.

Acta

Benedicti

PP.

XV

415

opes, gemma bibant, serico niteant, plausu populi delectentur


et per varias voluptates divitias suas vincere nequeant : nostrae
deliciae sint, in lege Domini meditari die ac nocte, pulsare ianuam non patentem, panes Trinitatis accipere et saeculi Auctus,
Domino praeeunte, calcare \ Ad eandem Paulam et filiam eius
Eustochium in commentario Epistulae ad Ephesios : Si quidquam est, Paula et Eustochium, quod in hac vita sapientem
teneat et inter pressuras et turbines mundi aequo animo manere
persuadeat, id esse vel primum reor meditationem et scientiam
Scripturarum . Qua cum ipse uteretur, gravibus animi maeroribus corporisque aegrotationibus affectus, tamen pacis et interioris gaudii solacio fruebatur : quod quidem gaudium non erat
in vana atque otiosa delectatione positum, sed, a caritate profectum, in caritatem actuosam erga Ecclesiam Dei convertebatur,
cui divini verbi custodia a Domino commissa est.
Etenim in sacris utriusque Foederis Litteris Ecclesiae Dei
laudes legebat passim praedicatas. Singulae fere illustres sanctaeque mulieres, quae in Veteri Testamento honorificum obtinent locum, nonne huius Christi Sponsae figuram praeferebant?
Nonne sacerdotium et sacrificia, instituta et sollemnia, universae paene Veteris Testamenti res gestae ad eam adumbrandam
pertinebant? Quid, quod tot Psalmorum et prophetarum vaticinationes in Ecclesia divinitus impletas intuebatur? Non ipsi
denique audita erant, a Christo Domino et ab Apostolis enuntiata, maxima eiusdem Ecclesiae privilegia? Quidni igitur in
animo Hieronymi amorem erga Christi Sponsam cotidie magis
excitaverit scientia Scripturarum? Iam vidimus, Venerabiles
Fratres, quanta reverentia et quam flagranti caritate is Ecclesiam Romanam et Petri Cathedram prosequeretur; vidimus
quam acriter Ecclesiae adversarios impugnaret. Cum autem iuniori commilitoni Augustino, idem proelium proelianti, plauderet, et se una cum eo haereticorum invidiam in se suscepisse
2

Ep. 30, .13.


In Eph., Prol.

416

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

laetaretur : Macte virtute , ita eum alloquitur, in orbe celebrans. Catholici te conditorem antiquae rursum fidei venerantur
atque suscipiunt, et, quod signum maioris gloriae est, omnes haeretici detestantur, et me pari persequuntur odio, ut quos gladiis
nequeant, voto interficiant \ Quae egregie confirmat Postumianus, apud Sulpicium Severum de Hieronymo testatus : Cui
iugis adversum malos pugna perpetuumque certamen concivit
odia perditorum. Oderunt eum haeretici, quia eos impugnare
non desinit; oderunt clerici, quia vitam eorum insectatur et crimina. Sed plane eum omnes boni admirantur et diligunt . Quo
ex haereticorum peritorumque hominum o*dio multa perpessu
aspera Hieronymus oppetiit, tum maxime cum Pelagiani coenobium Bethlehemiticum tumultuose adorti vastarunt; at omnes
indignitates contumeliasque libenter pertulit, neque animo concidit, utpote qui pro tuenda Christi fide mori non dubitaret :
Hoc meum gaudium est , ad Apronium scribit, quando in
Christo audio filios meos dimicare, et istum zelum in nos ipse
confirmet, cui credimus, ut pro fide eius sanguinem voluntarie
fundamus... Nostra autem domus secundum carnales opes haereticorum persecutionibus penitus eversa, Christo propitio spiritalibus divitiis plena est. Melius est enim panem manducare
quam fidem perdere . Quodsi errores nusquam impune serpere passus est, haud minore sane studio in perditos mores vehementi illo suo dicendi genere usus est, ut, quantum in se erat,
Christo exhiberet... gloriosam Ecclesiam, non habentem maculam aut rugam, aut aliquid eiusmodi, sed ut sit sancta et immaculata . Quam graviter eos increpat, qui sacerdotalem dignitatem pravo vitae instituto violarent I Quam eloquenter ethnicos
vituprt mores, qui ipsam Urbem magna ex parte inficerent!
Hanc vero vitiorum scelerumque omnium colluviem ut quoquo
pacto cohiberet, opponere ipse virtutum christianarum praestan2

Ep. 141, 2; cf. Ep. 134, 1.

Postumianus apud Sulp. Sev., Dial. 1, 9.

Ep. 139.

Acta Benedicti PP. xf


,V,.. .

-,

It!

......

tiam atque pulchritudinem, verissime ratus nihil tam ad malum


aversandum valere quam rerum optimarum amorem ; instare ut
adulescentes pie ac recte instituerentur; gravibus consiliis coniuges ad vitae integritatem sanctitatemque hortari ; studium virginitatis purioribus instillare animis; arduam quidem sed suavem interioris vitae severitatem omnibus laudibus extollere ; primam illam christianae religionis legem, caritatis scilicet cum
labore coniunctae, qua servata, e perturbationibus ad tranquillitatem ordinis se hominum societas feliciter reciperet, omni
contentione urgere. De caritate autem ita praeclare ad Sanctum
Paulinum : Verum Christi templum anima credentis est : illam
exorna, illam vesti, illi ofer donaria, in illa Christum suscipe.
Quae utilitas, parietes fulgere gemmis et Christum in paupere
fame mori? \ Laboris vero legem non scriptis modo, sed totius
quoque vitae exemplis tam impense omnibus suadebat, ut Postumianus, qui sex menses cum Hieronymo in urbe Bethlehem
commoratus erat, apud Sulpicium Severam testatus sit : Totus
semper in lectione, totus in libris est : non die, non nocte requie
scit; aut legit aliquid semper aut scribit . Ceterum, quantum
Ecclesiam adamaret, liquet etiam ex commentariis, in quibus
nullam dilaudandae Christi Sponsae opportunitatem praeterit.
Ita, exempli causa, in explanatione Aggaei prophetae legimus:
Venerunt electa omnium gentium et repleta est gloria domus
Domini, quae est Ecclesia Dei viventis, columna et firmamentum veritatis... His metallis illustrior fit Ecclesia Salvatoris
quam quondam synagoga fuerat : his lapidibus vivis aedificatur
domus Christi et pax ei praebetur aeterna . Et in Michaeam :
(V Venite, ascendamus in montem Domini : ascensione opus est
ut quis ad Christum valeat pervenire et domum Dei Iacob, Ecclesiam, quae est domus Dei, columna et firmamentum veritatis . In prooemio commentarii in Matthaeum-. Ecclesia...
2

E p . 58,

7, 1.

. .

Postumianus apud Sulp. Ser., Dial. 1, 8;


in
* la

Agg,

Mick.

LE.

4, Im,

e s vol. XII, . 10. ~ 16-0*MD< '

Acta Apostolicae

Seis

Commentarium

Officiale

supra petram Domini voce fundata est, quam introduxit Rex in


cubiculum suum et ad quam per foramen descensionis occultae
misit manum suam \
Quemadmodum in postremis, quos attulimus, locis, sic plerumque Dominum Iesum intime cum Ecclesia coniunctum Doctor noster concelebrat. Caput enim cum a corpore mystico separari nequeat, necessario coniungitur cum Ecclesiae studio
Christi amor, qui scientiae Scripturarum praecipuus atque dulcissima omnium fructus habendus est. Hanc profecto sacri codicis scientiam adeo Hieronymus persuasum habebat usitatam
esse viam qua ad cognitionem et .amorem Christi Domini pervenitur, ut asseverare minime dubitaverit: Ignoratio Scripturarum ignoratio Christi est . Idem ad sanctam Paulam scribit :
Quae enim alia potest esse vita sine scientia Scripturarum per
quas etiam ipse Christus agnoscitur, qui est vita credentium ? .
In Christum enim veluti centrum omnes utriusque Testamenti
paginae vergunt; et Hieronymus, cum verba Apocalypsis explanat quae sunt de fluvio et ligno vitae, inter alia, haec habet :
Unus fluvius egreditur de throno Dei, hoc est gratia Spiritus
Sancti, et ista gratia Spiritus Sancti in sanctis Scripturis est, hoc
est in isto fluvio Scripturarum. Tamen iste fluvius duas ripas
habet, et Vetus et Novum Testamentum, et in utraque parte
arbor piantata Christus est \ Nihil igitur mirum si, quaecumque in sacro codice leguntur, ea, pia meditatione, ad Christum
referre consueverat : Ego quando lego Evangelium et video
ibi testimonia de lege, testimonia de prophetis, solum Christum
considero: sic vidi Moysen, sic vidi prophetas, ut de Christo
intellegerem loquentes. Denique quando venero ad splendorem
Christi et quasi splendidissimum lumen dari solis adspexero, lucernae lumen non possum videre. Numquid lucernam si incendas in die, lucere potest ? Si sol luxerit, lux lucernae non paret :
2

In Matth., Prol.
In Is., Prol.; cf. tract, de Ps. 77.
* Ep. 80, 7.

* YAJT*

ffc-Pfl. %*

>

rr

Acta Benedicti PP. XV

419

sic et Christo praesente comparata lex et prophetae non apparent. Non detraho legi et prophetis, quin potius laudo, quia Christum praedicant. Sed sic lego legem et prophetas ut non permaneam in lege et prophetis, sed per legem et prophetas ad
Christum perveniam \ Ita, qui Christum ubique pie quaereret,
eum Scripturarum commentatione ad amorem et scientiam Domini Iesu mirifice efferri cernimus, in qua margaritam illam
Evangelii pretiosam invenit : Unum autem est pretiosissimum
margaritum, scientia Salvatoris et sacramentum passionis illius
et resurrectionis arcanum . Qua Christi caritate cum flagraret,
nimirum fiebat ut, pauper et humilis cum Christo, animo ab
omnibus terrenis curis libero ac soluto, unice Christum quaereret, eius spiritu ageretur, cum eo coniunctissime viveret, eum
patientem in se, imitando, efrngeret, nihil haberet antiquius
quam ut cum Christo et pro Christo pateretur. Quare, cum, iniuriis odiisque improborum hominum lacessitus, Damaso vita functo, Roma discessisset, in eoque esset ut navem conscenderet,
haec scribebat : Et licet me sceleratum quidam putent et omnibus flagitiis obrutum, et pro peccatis meis etiam haec parva sint,
tamen tu bene facis, quod ex tua mente etiam malos bonos putas... Gratias ago Deo meo quod dignus sum quem mundus oderit... Quotam partem angustiarum perpessus sum qui cruci milito? Infamiam falsi criminis importarunt : sed scio per malam et
bonam famam perveniri ad regna caelorum . Et sanctam virginem Eustochium ad eiusmodi vitae labores pro Christo fortiter
ferendos sic hortabatur : Grandis labor, sed grande praemium,
esse quod Martyres, esse quod Apostolos, esse quod Christus
est... Haec omnia, quae digessimus, dura videbuntur ei qui non
amat Christum. Qui autem omnem saeculi pompam pro purgamento habuerit et vana duxerit universa sub sole, ut Christum
lucrifaciat, qui commortuus est Domino suo et conresurrexit et
crucifixit carnem cum vitiis et concupiscentiis, libere procla2

Tract, in Marc. 9, 1-7.


In Matth. 13, 45 s.
Ep. 45, 1. C

420

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

rnabit : Quis nos separabit a caritate Christi? \ Fructus igitur


e sacrorum voluminum lectione Hieronymus capiebat ubrrimos : incle interiora illa lumina, quibus ad Christum magis magisque cognoscendum adamandumque trahebatur ; inde spiritum
illum orationis, de quo tam pulchra conscripsit; inde mirabilem
illam cum Christo consuetudinem, cuius incitatus deliciis, per
arduam crucis semitam, ad adipiscendam victoriae palmam sine
intermissione procurrit. Idem continuo animi ardore in Sanctissimam Eucharistiam ferebatur, cum nihil illo ditius qui Corpus
Domini canistro vimineo, sanguinem portat vitro ; nec minore reverentia et pietate Deiparam colebat cuius perpetuam virginitatem pro viribus defendit; eandemque Dei Matrem, nobilissimum virtutum omnium exemplar, Christi sponsis proponere
ad imitandum consueverat . Quamobrem nemo mirabitur, tam
vehementer Hieronymum allectum atque attractum esse iis Palaestinae locis quae Redemptor Noster et Sanctissima eius Mater
consecravissent ; ipsius profecto sententiam in iis licet agnoscere,
quae Paula et Eustochium, eius discipulae, ex urbe Bethlehem
ad Marcellam conscripserunt : Quo sermone, qua voce speluncam tibi possumus Salvatoris exponere? Et illud praesepe, in
quo infantulus vagiit, silentio magis quam infirmo sermone
honorandum est... Ergone erit illa dies, quando nobis liceat
speluncam Salvatoris intrare, in sepulcro Domini Aere cum sorore, Aere cum matre? Crucis deinde lignum lamber et in Oliveti monte cum ascendente Domino, voto et animo sublevari? .
Has igitur recolens sacras memorias, Hieronymus, Roma procul,
corpori quidem duriorem sed tam suavem animo vitam agebat,
ut exclamaret : Habeat Roma, quod angustior Urbe Romana
possidet Bethlehem .
2

Ep. 22, 38 s.
Ep. 125, 20, 4.
Cf. Ep. 22, 38, 3.
* E\). 4(5, 11. 13.
Ep. 54, 13,

"

Acta

Benedicti

PP.

XV

421

Sanctissimi viri optatum, alia ratione atque ipse intellegebat, perfectum esse, est cur Nos gaudeamus et Romani cives
Nobiscum gaudeant; quas enim Doctoris Maximi reliquias, in
illo ipso specu conditas, quem tamdiu incoluerat, Davidica nobilissima civitas se olim possidere gloriabatur, eas iam felix Roma
habet, in maiore Deiparae Basilica depositas, apud ipsum Praesepe Domini. Silet quidem vox illa, cuius sonum e solitudine
olim prodeuntem totus audivit catholicus orbis; sed scriptis suis,
quae per universum mundum quasi divinae lampades rutilant \ Hieronymus adhuc clamat. Clamat, quae sit Scripturarum praestantia, quae integritas et historica fides, quam dulces
fructus earum lectio pariat ac meditatio. Clamat, ut ad institutum vitae christiano nomine dignum omnes Ecclesiae filii redeant, et ab ethnicorurn moribus, qui hac nostra aetate paene
revixisse videntur, se immunes atque incolumes servent. Clamat,
ut Petri Cathedra, Italorum praesertim pietate et studio, quorum in finibus divinitus constituta est, eo sit in honore, ea fruatur libertate, quam apostolici muneris dignitas atque ipsa perfunctio omnino postulant. Clamat, ut christianae illae gentes,
quae ab Ecclesia Matre misere desciverunt, ad eam denuo confugiant, in qua spes omnis posita est salutis aeternae. Atque utinam his monitis obsequantur orientales in primis Ecclesiae,
quae iam nimium diu a Petri Cathedra averso sunt animo. Hieronymus enim, cum in iis regionibus viveret et Gregorio Nazianzeno Didymoque Alexandri no usus esset magistris, orientalium aetatis suae populorum doctrinam ea complexus est pervulgata sententia : Si quis in Noe arca non fuerit, periet regnante diluvio . Cuius diluvii Auctus nonne hodie impendent
ad omnia, nisi eos Deus avertat, hominum instituta destruenda ?
Ecquid enim, sublato, universarum rerum auctore et conservatore, Deo, non corruat ? Ecquid non pereat, quod ab se Christum,
qui vita est, segregarit? Sed qui olim, discipulis comprecantibus,
2

Cassian., De incarn. 7, 26.

Ep. 15, 2, 1.

423

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

mare turbatimi tranquillavit, potest -idem pulcherrima pacis munera exagitatae hominum consortioni restituere. In quo opituletur Hieronymus Ecclesiae Dei, quam cum peramanter coluit,
tum a quavis adversariorum oppugnatione strenue defendit;
idque patrocinio suo impetret, ut, discidiis secundum Iesu Christi
optata compositis, fiat unum ovile et unus pastor .
Iam quae, Venerabiles Fratres, quinto decimo a Doctoris
Maximi obitu exeunte saeculo, vobiscum communicavimus, ea
vos ad clerum populumque vestrum perferre ne cunctemini, ut
omnes, Hieronymo duce ac patrono, non modo catholicam de
divina Scripturarum inspiratione doctrinam retineant ac tueantur, sed etiam principiis studiosissime inhaereant, quae Litteris Encyclicis Providentissimus Deus et hisce Nostris praescripta sunt. Universis interea Ecclesiae filiis optamus, ut, sacrarum Litterarum dulcedine perfusi et roborati, supereminentem Iesu Christi scientiam assequantur : cuius auspicem paternaeque benevolentiae Nostrae testem, vobis, Venerabiles Fratres,
cunctoque clero et populo vobis concredito, apostolicam benedictionem amantissime in Domino impertimus.
Datum Romae apud Sanctum Petrum die xv mensis Septembris anno MDCCCCXX, Pontificatus Nostri septimo.
B E N E D I C T U S P P . XV

i nilus XII - Vol. XI

1 Octobris 1920

Num. 11

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA BENEDICTI PP. XV


CONSTITUTIO APOSTOLICA
MACE1ENSIS
ERECTIONIS NOVAE PROVINCIAE ECCLESIASTICAE

BENEDICTUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
ns

AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Inter varias gra vissi m a s q u e Apostolatus Nostri curas-, ea sane magni


momenti est, q u a e dioecesum per u n i v e r s u m orbem d i s t r i b u t a r u m
respicit s t a t u m . Est enim s u p r e m a e Nostrae potestatis et iudicii illas
moderari, e a r u m q u e limites definire vel i m m u t a r e , a u t etiam n o v a s
provincias ecclesiasticas constituere, prout, habita t e m p o r u m r e r u m q u e
ratione, fidelium utilitati conducere dignoscimus.
P l u r i b u s siquidem ex locis et a m a g n a e n o t a e viris a n i m a d v e r s u m
fuit rei catholicae valde profuturum esse, si n o v a in Brasiliana R e p u blica ecclesiastica provincia erigeretur, q u a e civiles S t a t u s Alagoas et
Sergipe n u n c u p a t u s , complecteretur, in q u i b u s m o d o tres dioeceses
n u m e r a n t u r , Maceiensis, nempe, Penedensis et Aracainensis.
Hoc a u t e m consilium cum plene secuti fuerint t u m N u n t i u s Apostolicus in Brasiliana Republica, t u m Archiepiscopi, q u o r u m hoc interest, videlicet Olindensis et Recifensis, et Sancti Salvatoris, Nos, o m n i b u s m a t u r e perpensis, ad praefatam erectionem d e v e n i e n d u m c e n s u i m u s .
Quapropter, habito p r i u s explicito consensu praedictorum Ordinar i o r u m Archidioecesum Olindensis et Recifensis, ac Sancti Salvatoris
a l i o r u m q u e q u o r u m hoc interesse poterat, ac ceterorum suppleto, qui
ACTA, v o l . X I I , n. 11. 1-10-420.

30

426

Acta

Apostolicae

Seis

Commentarium

Officiale

sua interesse p r a e s u m e r e t , Nos, suffragante venerabili fratre Angelo


Seapardini, Archiepiscopo Damasceno, hodierno in Brasiliana d i t i o n e
Sanctae Sedis Nuntio, ac de consulto dilectorum filiorum Nostrorum
S. R. E. Cardinalium, qui sacrae Congregationi Consistoriali s u n t p r a e positi, de apostolicae potestatis plenitudine, Maceiensem sedem a i u r e
metropolitico archiepiscopalis ecclesiae Olindensis et Recifensis absolv i m u s et eximimus, e a m q u e ad gradum et dignitatem ecclesiae archiepiscopalis et metropolitanae evehimus a t q u e extollimus. Huic a u t e m sic
erectae archiepiscopali et metropolitanae Sedi Maceiensi pleno i u r e
a t t r i b u i m u s et a s s i g n a m u s o m n i a et singula iura, privilegia, praerogativas q u i b u s ceterae archiepiscopales et metropolitanae sedes in Brasiliana regione gaudere solent, a t q u e venerabilem fratrem E m m a n u e l e m
Antonium Oliveira Lopes, qui modo Maceiensem sedem obtinet, archiepiscopi titulo, dignitate, iuribus ac privilegiis a u g e m u s , u n a cum facultate deferendi crucem et pallium, sicut ceteri archiepiscopi, p o s t q u a m
t a m e n hoc ab Apostolica Sede in sacro Consistorio p o s t u l a t u m et impet r a t u m fuerit.
Memoratae insuper Maceiensis ecclesiae capitulum illico ad metropolitani capituli g r a d u m , titulum et h o n o r e m apostolica auctoritate
pariter evehimus, cum o m n i b u s iuribus, privilegiis, praeminentiis ac
h o n o r i b u s , q u i b u s cetera metropolitana capitula in illis regionibus
donantur.
H u i u s vero archiepiscopalis et metropolitanae sedis suffraganeae
erunt dioecesis Penedensis, q u a e h u c u s q u e pertinuit ad archidioecesim
Olindensem et Recifensem, et dioecesis Aracainensis, q u a e h u c u s q u e
pertinuit ad archidioecesim Sancti S a l v a t o r i s ; q u a s proinde a iure metropolitico ipsorum Archiepiscoporum e x i m i m u s et subtrahimuS. Penedenses igitur et Aracainenses pro t e m p o r e Episcopi suffraganei e r u n t
Archiepiscopi Maceiensis, cuius metropoliticae iurisdictioni, iuxta canonicas leges, subiecti e r u n t , sicut et ipsorum clerus et p o p u l u s .
Fines a u t e m h u i u s archiepiscopalis et metropolitanae Maceiensis
sedis iidem e r u n t ac fines qui h u c u s q u e episcopalem dioecesim Maceiensem efiformarunt ac constituerunt. Nobis t a m e n et Apostolicae
Sedi r e s e r v a m u s facultatem n o v a s circumscriptiones et dismembrationes
in hac nova ecclesiastica provincia libere peragendi q u a n d o c u m q u e id
in Domino magis expedire visum fuerit, q u i n ullum in hac re Antistitum et Capitulorum c o n s e n s u m exquiri, a u t territorialem ullam compensationem attribu necesse sit.
P r a e s e n t e s a u t e m litteras et in eis c o n t e n t a q u a e c u m q u e n u l l a
unquam tempore de subreptionis, vel obreptionis, a u t nullitatis vitio,

Acta Benedicti

PP.

mi

XV

seu intentionis Nostrae, vel quolibet alio, licet substantiali et inexcogitato, defectu, notari, impugnari, vel in controversiam vocari posse,
sed eas, t a m q u a m ex certa scientia et potestatis plenitudine editas, perp e t u o validas esse et fore, s u o s q u e plenarios et integros effectus sortiri
et obtinere, a t q u e iis o m n i b u s ad q u o s spectat inviolabiliter observari
v o l u m u s et decernimus, sublata cuicumque, etiam cardinalitia dignitate
fulgenti, quovis aliter iudicandi et interpretandi facultate, irritum quoq u e et inane decernentes quidquid in contrarium, scienter vel ignoranter,
contigerit attentari.
Ad haec omnia, ut supra, exsecutioni m a n d a n d a d e p u t a m u s venerabilem fratrem Hieronymum T h o m da Silva, archiepiscopum Sancti
Salvatoris in Brasilia, eidem tribuentes necessarias et o p p o r t u n a s facult a t e s , etiam subdelegandi, ad effectum de q u o agitur, aliam p e r s o n a m
in ecclesiastica dignitate constitutam, simulque definitive p r o m m t i a n d i
s u p e r quavis difficultate, vel oppositione in exsecutionis actu quomodolibet oritura, imposito t a m e n eidem onere, intra sex menses, a d a t a
p r a e s e n t i u m litterarum c o m p u t a n d o s , ad sacram Congregationem Consistorialem mittendi a u t h e n t i c u m exemplar exsecutionis peractae.
Non o b s t a n t i b u s praedecessorum Nostrorum constitutionibus et
ordinationibus, ceterisque q u i b u s c u m q u e in contrarium p r a e m i s s o r u m ,
q u i b u s o m n i b u s , de illis e o r u m q u e totis t e n o r i b u s praesentibus litteris
pro expressis h a b e n t e s , motu, scientia et Apostolicae potestatis plenitudine latissime specialiter d e r o g a m u s .
Nemini ergo liceat q u a e hisce litteris Nostris s t a t u t a s u n t infringere, vel eis, a u s u temerario, contraire. Si quis a u t e m hoc a t t e n t a r e
praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei ac b e a t o r u m P e t r i et
Pauli, Apostolorum Eius, se noverit i n c u r s u r u m .
D a t u m R o m a e a p u d sanctum P e t r u m , a n n o Domini millesimo nongentesimo vigesimo, die decima tertia mensis februarii, Pontificatus
Nostri a n n o sexto.
O. CARD. CAGIANO

% C. CARD. DE LAI, Ep. Sabinensis,

S. B. E. Cancellarius.

Secret.

S.

Congreg-

Consistorialis.

Raphal Virili, Protonotarius Apostolicus.


Ludovicus Schller, Protonotarius Apostolicus.
Loco

Plumbi.

Bey. in Cane Ap.,

vol.

XXI,

n. 2.

428

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

LITTERAE APOSTOLICAE
1
TEMPLUM TRE VRENSE SANCTI MATTHIAE TITULO AC PRIVILEGIIS BASILICAE
MINORIS HONESTATUR.

BENEDICTUS P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei memoriam. Exstat in civitate Trevirorum ecclesia
Deo sacra in h o n o r e m sancti Matthiae, in q u a h u i u s Apostoli ossa recondita sunt et a n t i q u a christiani populi religione coluntur. Sacra a u t e m
h a e c aedes eo ipso in loco consurgit, u h i s a n c t u s E u c h a r i u s , q u e m
R o m a n u m Martyrologium discipulum divi Petri et p r i m u m Trevirensium
episcopum praedicat, u n a cum Valerio et Materno, p r i m a christianae
fidei fundamenta in e a d e m u r b e posuit. C o n s t a t sane ex vetustissimis
m o n u m e n t i s , a primis Ecclesiae saeculis eum locum fuisse christianis
ritibus s a c r u m . Consignata a u t e m m a i o r u m s e r m o n e traditio refert, corp u s sancti Matthiae a s a n c t a Helena, Constantini Magni m a t r e , u n a cum
aliis insignibus sacris relliquiis Trevirensi Ecclesiae fuisse d o n a t u m . Templum, molis m a g n i t u d i n e p r a e s t a n s , duodecimo saeculo conditum, a Decessore Nostro beato Gregorio III Pontifice, a d s t a n t e sancto B e r n a r d o
a b b a t e , consecratum est. Multa per saecula continens templo fuit insignis
Ordinis sancti Benedicti abbatia, q u a m monachi illustrarunt, regularis
disciplinae studio n o n m i n u s q u a m doctrinae laude spectati. Everso per
nefas a Gallis invasoribus coenobio

m o n a c h i s q u e a sede deturbatis,

p a r u m abfuit quin ecclesia ipsa funditus everteretur; q u a e t a m e n exinde


m a n s i t parochialis ecclesia suburbii Trevirensis, cui a sancto Matthia
n o m e n est. H a u d t a m e n i n t e r r u p t a m a n s i t Trevirensium civium et adven a r u m devotio erga ecclesiam illam

et sepulcrum apostoli Matthiae.

Etenim ad celeberrimum illud s a n c t u a r i u m iugiter confluxere i n n u m e r i


t u r m a t i m f i d e l e s , t u m apostoli relliquias v e n e r a t u r i , t u m etiam imaginem
beatae Mariae Virginis, q u a e eodem in templo antiquo cultu asservatur.
P l u r i b u s et insignibus quidem privilegiis a t q u e indulgentiis R o m a n i
Pontifices, Nostri Decessores, hoc t e m p l u m a u x e r u n t a t q u e locupletam i . Novissimis a u t e m annis, t e m p o r i s iniuria fatiscens,

sacra aedes,

corrogata a fidelibus stipe, i n s t a u r a t a est, n o v o q u e in p r a e s e n s cultu

Acta

Benedicti

PP.

XV

renidet. Nunc vero c u m dilectus filius I a c o b u s Freitz, h o d i e r n u s p a r o c h u s dictae ecclesiae ad sancti Matthiae, Treviris, enixis Nos precibus
flagitet, ut ecclesiam e n u n c i a t a m ad Basilicae Minoris dignitatem evehere
dignemur, dictasque preces cumulet a t q u e ornet amplissimum Trevir e n s i u m episcopi suffragium ; Nos votis his concedendum ultro libent e r q u e existimavimus. Quare, conlatis consiliis c u m venerabili fratre
Nostro Antonio S. R. E. Cardinali Vico, episcopo Portuensi et sanctae Rufinae, Sacrae R i t u u m Congregationi Praefecto, Nos, a n i m o repetentes christianae antiquitatis memorias, q u a e ipsi templo t a m sacris
pignoribus illustri q u o d a m m o d o inhaerent, apostolica Nostra auctoritate,
p r a e s e n t i u m vi, p e r p e t u u m q u e in m o d u m , praefatam ecclesiam Treviris
exsfantem, sancti Matthiae n o m i n e et honore Deo consecratam, titulo
ac dignitate Basilicae Minoris condecoramus, o m n i b u s et singulis privilegiis eidem attributis q u a e Minoribus almae h u i u s Urbis basilicis de
iure competunt. P o r r o haec concedimus, decernentes praesentes Litteras
Nostras firmas, validas a t q u e efficaces semper exstare et p e r m a n e r e ,
s u o s q u e plenos a t q u e integros effectus sortiri atque obtinere, illisque
ad quos spectant, sive spectare poterunt, n u n c et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque
ex n u n c et inane fieri, si q u i d q u a m secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. Non obstantibus contrariis quibuscumque.
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m Petrum sub a n n u l o Piscatoris, die
XX martii a n n o MCMXX, Pontificatus Nostri sexto.
P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

II
PRAEFECTURA APOSTOLICA NIGERIAE INFERIORIS IN AFRICA OCCIDENTALI IN
VICARIATUM APOSTOLICUM ERIGITUR TITULO NIGERIAE MERIDIONALIS.

B E N E D I C T U S P P . XV
Ad futuram rei memoriam. Quae catholico nomini aeternaeque
fidelium saluti bene, prospere ac feliciter eveniant, ea ut sollicito studio
p r a e s t e m u s Nos a d m o n e t supremi Apostolatus m u n u s , quo in terris
divinitus fungimur. Iamvero ut fructus uberiores in Praefectura Apostolica Nigeriae Inferioris in Africa Occidentali divini Verbi praedicatio
in dies ferre valeat, cum, attentis etiam s a c r a r u m aedium multiplicitate,

430

Acta

Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

aucto institutorum fideliumque n u m e r o , ac populi pietate in praedicta


Missione feliciter progrediente, o p p o r t u n u m v i s u m sit consilium enunciatam Praefecturam in Apostolicum Vicariatum erigere, Nos, o m n i b u s
rei m o m e n t i s attente perpensis cum VV. F F . NN. S. R. E. Cardinalibus
negotiis P r o p a g a n d a e Fidei praepositis, haec q u a e , infra scripta s u n t
idcirco decernenda existimavimus. Nimirum ut fidelium illarum region u m spirituali b o n o satius provideamus, apostolica Nostra auctoritate,
p r a e s e n t i u m tenore, Praefecturam Apostolicam Nigeriae Inferioris in
Africa Occidentali in Vicariatum Apostolicum erigimus, actualibus limitibus servatis, illique n o m e n facimus Nigeriae Meridionalis. Non obstantibus Constitutionibus et sanctionibus apostolicis, ceterisque o m n i b u s
speciali licet a t q u e individua mentione ac derogatione dignis in contrar i u m facientibus q u i b u s c u m q u e .
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m s u b a n n u l o Piscatoris, d i e x v i
aprilis MCMXX, Pontificatus Nostri a n n o sexto.

P. CARD. GASPARRI, a Secretis

Status.

PRAEFECTURA APOSTOLICA GUINEAE GALLICAE IN AFRICA OCCIDENTALI IN


VICARIATUM APOSTOLICUM ERIGITUR.

B E N E D I C T U S P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei memoriam. Supremi apostolatus m u n u s , q u o
in terris divinitus fungimur, Nos monet ut ea sollicito studio decernam u s , q u a e in exploratam cedant christianae plebis utilitatem. I a m v e r o ,
ut in Praefectura Apostolica Guineae Gallicae in Africa Occidentali
catholicum n o m e n impensius promoveatur, a t q u e christiana fides m a i o r a
in dies incrementa capiat, c u m o p p o r t u n u m visum sit consilium eamdem Praefecturam provehere ad Vicariatum Apostolicum, Nos, o m n i b u s
rei m o m e n t i s attente perpensis cum V V. F F . NN. S. R. E. Cardinalibus
negotiis P r o p a g a n d a e Fidei praepositis, h a e c q u a e , infra h a b e n t u r , idcirco
s t a t u e n d a existimavimus. Nimirum q u o satius religionis incremento in
ea regione consultum sit, Praefecturam Apostolicam Guineae Gallicae
in Africa Occidentali in Vicariatum Apostolicum, auctoritate Nostra, vi
praesentium, erigimus, iisdem limitibus servatis ac nomine Guineae
Gallicae, Non o b s t a n t i b u s constitutionibus et sanctionibus apostolicis

Acta Benedicti PP. XV

4M

ceterisque omnibus, licet speciali atque individua mentione ac derogatione dignis, in contrarium facientibus q u i b u s c u m q u e .
Datum R o m a e a p u d sanctum P e t r u m s u b a n n u l o Piscatoris, die
aprilis M C M X x , Pontificatus Nostri a n n o sexto.

xvit

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

IV
PERANTIQUA

ABBATIA

INTEGRUM

NERESHEIMENSIS

RESTITUITUR ET

SANCTORUM

CONGREGATIONI

UDALRICI

BEURONENSl

ET

AFRAE IN

UNITUR.

B E N E D I C T U S P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei memoriam. Inter Suebiae coenobia, q u o n d a m
celeberrima, t a m antiquitatis gloria, q u a m regularis disciplinae laude
a t q u e h u m a n a r u m litterarum studio, iure meritoque praeclara extitit
et vulgatissima fama libera a t q u e imperialis ad sanctorum Udalrici et
Afrae a b b a t i a Neresheimensis. Haec originem duxit ab H a r t m a n n o ,
comite de Dilligen, qui, a n n o r e p a r a t a e salutis 1095, ecclesiae monasteriique fundamenta posuit et, r e g u l a r i b u s Canonicis ibi primo collocatis, mox illuc sancti Benedicti monachos Hirsaugienses, perinsignis
t u n c observantiae, e monasterio Petrishusiano, Constantiensis dioeceseos,
accersivit, a t q u e ita ex hoc florentissimo monasticae disciplinae seminario surculos in sancto Udalrici monte plantavit, u b e r r i m o s integerr i m a e asceseos fructus in longam posteritatem d a t u r o s . H a n c fundation e m rec. me. Praedecessor Noster H o n o r i u s P a p a II propensae voluntatis peculiari testimonio p r o s e q u u t u s , a n n o Domini 1125, apostolica
auctoritate confirmavit: fratres a u t e m per septem integra saecula, u s q u e
ad nefariam expulsionem ineunte saeculo n u p e r elapso peractam, piae
fundatoris intentioni grato iugiter a n i m o , laudabili studio r e s p o n d e r u n t .
A b b a t e s ad s a n c t o r u m Udalrici et Afrae, turbulentissimis etiam Ecclesiae ac Reipublicae temporibus, non solum ipsi inconcussa fide r o m a n a e
unitati et catholicae veritati a d h a e s e r u n t , sed etiam suos in Christo
filios s u a e q u e ditioni subditos ab omni haereseos contagio s e r v a v e r u n t
i m m u n e s . Quo a p t i u s p r o p r i a e monasticae familiae et totius Ordinis
bono consulerent, ab a n n o 1497 Bursfeldensi Congregationi subiecti
fuerunt, visitationis m u n e r e saepius s t r e n u e functi, u s q u e d u m abbas
S i m p e r t u s , a n n o Domini 1685, propriam Congregationem, Suebico-Ben&-

432

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

dictinam n u n c u p a t a m , s u b titulo Sancti Spiritus excitavit. Q u a n t u m


vero promovendis litterarum studiis adlaboraverunt potissimum in a l m a
Universitate O. S. B. Salisburgensi vix digno laudis praeconio celebrari
potest. Decorem a u t e m d o m u s Dei adeo iidem abbates dilexerunt, ut
n e q u e laboribus n e q u e s u m p t i b u s parcentes, novum itemque magnificum t e m p l u m e x i m e n d u m curaverunt, amplitudine n o n m i n u s q u a m
s t r u c t u r a et artis operum ac pictarum t a b u l a r u m o r n a m e n t o praenobile.
Attamen, vix decennio post sollemnem novi h u i u s templi consecrationem, gliscente t e t e r r i m a t e m p e s t a t e et r e r u m publicarum n o n minus
q u a m s a c r a r u m nefaria eversione, a n n o Domini 1802, libera atque imperialis haec Neresheimensis abbatia, a civili gubernio vi oppressa est.
Q u a d r a g e s i m u s quintus h u i u s coenobii a b b a s , Michael Dobler, a sacro
limine d e t u r b a t u s , exsul s u p r e m u m diem obiit a n n o 1815; novissimus
a u t e m eiusdem Capituli m o n a c h u s a n n o 1854 e vivis excessit. In praesens vero, q u o d felix faustumque siet, ex auspicato spes prope certa
arridet futurum ut brevi enunciatum perinsigne coenobium in pristinum
restituatur. Dilectus enim filius celsissimus Princeps vir de T h u m et
Taxis, cuius in familiae proprietatem, ex lege saecularizationis* q u a m
v o c a n t , suppressae eiusdem abbatiae sedes o m n e s q u e possessiones
t r a n s i e r u n t , munificentia s u a liberum u s u m monasterii, in statu quo
a n t e a servati, p a r t e m q u e n o n exiguam fundorum arehicoenobio Beuronensi O. S. B. concessit. Quocirca cum dilectus filius R a p h a e l Walzer,
a r c h i a b b a s monasterii sancti Martini Congregationis Beuronensis, Ordinis
sancti Benedicti, desiderio flagrans denuo instaurandi t a n t a m divini
c u l t u s scholam, supplici prece Nos flagitaverit, ut ea decernere dignem u r q u a e ad abbatiae eiusdem restitutionem conducant : Nos votis his
a n n u e n d u m ultro libenterque exsistimavimus. Et sane nihil Nobis magis
cordi est, quam h a e veteres inclyti Benedictini Ordinis abbatiae, h a e c
v e n e r a n d a fidei ac religionis m o n u m e n t a , q u a e , licet inter mediae a e t a t i s
t e n e b r a s , quasi lucida sidera, micarunt, hac quidem nostra aetate ad
p r i s t i n u m decus et splendorem redeant. Quare, collatis consiliis cum
dilecto filio Nostro S. R. E. Cardinali Praefecto Congregationi pro n e gotiis Religiosorum pertractandis, haec q u a e infrascripta sunt, a p o s t o lica Nostra auctoritate, per praesentes d e c e r n i m u s ; n i m i r u m : I. Perantiquam a b b a t i a m sanctorum Udalrici et Afrae Neresheimensem, O. S. B ,
cum o m n i b u s iuribus ac privilegiis olim ei concessis, in integrum restit u i m u s , e a m q u e t a m q u a m a b b a t i a m sui iuris Congregationi B e u r o n e n s i
u n i m u s , nec n o n privilegiorum et favorum huic Congregationi concess o r u m participem eam reddimus. - II. P l e n a m Neresheimensis abbatiae
sic per nos restitutae administrationem, cum o m n i b u s iuribus et facultas
;

Acta

Benedicti

PP.

433

XV

iibus, q u a e abbati regulari de regimine ex iure competunt, dilecto filio


Raphaeli Walzer, hodierno archiabbati, eiusque legitimis in m e m o r a t a
archiabbatie sancti Martini de B e u r o n successoribus, t a m q u a m administratoribus apostolicae h u i u s Sedis, committimus, u s q u e d u m religiosa
familia Neresheimensis tanta, favente Deo, incrementa susceperit, ut
p r o p r i u s eidem praefici possit abbas. Facultatem dictum a b b a t e m nominandi, iuxta constitutionem in eadem Congregatione vigentem, dicto
administratori benigne concedimus, ubi p r i m u m ipse o p p o r t u n u m t e m p u s
o m n i a q u e a sacris c a n o n i b u s requisita adesse iudicaverit. - III. Denique
monachis B e u r o n e n s i b u s , qui ad efformandam primam restitutae abbatiae familiam mittantur, liberam impertimur facultatem, statim post
restitutionem a b b a t i a e Neresheimensis stabilitatem suam ibi firmandi,
licet s e c u n d u m Constitutiones Beuronenses, monachi ad m o n a s t e r i u m
de novo fundandum t r a n s e u n t e s stabilitatem s u a m transferre n o n possint, nisi post q u i n q u e n n i u m ibi p e r a c t u m . - Haec concedimus, praecipimus, m a n d a m u s , decernentes praesentes Litteras firmas, validas a t q u e
efficaces semper exstare ac p e r m a n e r e , suosque plenos atque integros
effectus sortiri a t q u e obtinere, illisque ad quos spectant, seu spectare
poterunt, n u n c et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudic a n d u m esse ac definiendum, i r r i t u m q u e ex n u n c et inane fieri, si
q u i d q u a m secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive
, ignoranter attentari contigerit. Non o b s t a n t i b u s contrariis q u i b u s c u m q u e .
Datum R o m a e a p u d sanctum P e t r u m sub annulo Piscatoris, die
XIV iunii M C M x x , Pontificatus Nostri a n n o sexto.

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

V
TEMPLUM M E T R O P O L I T A N U M I N S U L A E SANCTI DOMINICI, ANNtJNTIATIONI B E A T A E
MARIAE

VIRGINIS

SACRUM,

TITULO

AC

PRIVILEGIIS

BASILICAE

MINORIS

ORNATUR.
BENEDICTUS

PP.

XV

Ad p e r p e t u a m rei memoriam. Inter Americae regiones, q u a e


r e r u m gestarum m e m o r i a florent, merito recensetur sancti Dominici
insula, q u a m p r i m a m , post eam q u a m sancti Salvatoris n o m i n e appell a v i t , Christophorus Columbus detexit et christianae religioni a t q u e
h u m a n i t a t i subegit ac peperit. Quo cum clarissimus omnium n a u t a , ad

434

Acia

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

locum Sancto Cerro postea n u n c u p a t u m , appulisset, p r i m u s Crucis Sanctae lignum erexit, quasi regionis illius possessionem Christo Redemptori
d a t u r a s , illudque c u m maritimi itineris sociis a d o r a vit; inde etiam, in
t e s t i m o n i u m incensae erga Beatissimam Virginem pietatis suae, a u r u m
t r a n s m i s i t m u n d i s s i m u m , quo Basilicae Liberianae l a c u n a r obtectum
a t q u e o r n a t u m mirifice est. H a u d ita m u l t o post, religioni in Dominiciana Insula p r o v e h e n d a e ac stabiliendae R o m a n i Pontifices Decessores Nostri consuluerunt, et quidem a p t i s s i m e ; Alexander enim P P . VI,
Litteris Apostolicis Piis fidelium die 25 mensis iunii a n n o 1493 d a t i s ,
B e r n a r d u m Boil, e F r a n c i s c a n u m Ordine, delegit, qui ibi Pontificii
Legati m u n e r e fungeretur; Iulius II, a n n o 1504, p r i m a m in detectis Americae regionibus, episcopalem sancti Dominici sedem constituit, q u a m
P a u l u s III a n n o 1545 ad Metropolitanae dignitatem evexit; denique
fel. rec. Decessor Noster P i u s P P , VII, pace post Gallicam r e r u m eversionem restituta, Litteris Apostolicis Divinis praeceptis die 28 mensis
novembris a n n o 1816 datis, iura, privilegia, praerogativas illius Archiepiscopalis Sedis, q u a m t a n t i s n o m i n i b u s c o m m e n d a r i significabat, restituit a t q u e confirmavit. Neque laudibus sane m i n o r i b u s extollenda videtur
Metropolitana sancti Dominici Ecclesia, Annuntiationi beatae Mariae Virginis dicata, quae, h a u d multo post detectam insulam i n v e c t u m q u e illuc
christianum n o m e n , exaedificari coepta est. T e m p l u m enim illud, solidissimi is sectis lapidibus exstructum a t q u e affabre o r n a t u m , singulari
opere artificioque perfectum, praestantissimum totius Dominicianae regionis m o n u m e n t u m merito dici potest. Ibidem vero, inter sacras reliquias,
illud a Christifidelibus colitur Crucis lignum, q u o d a Sancto Cerro nuncupari s u p r a d i x i m u s ; invisere item licet Christophori Columbi sepulcrum, cum t r a d i t u m a maioribus sit, inlustrem h u n c catholici nominis
p r o p a g a t o r e m corpus s u u m ea in Ecclesia principe condi voluisse. Insulam a u t e m non modo m e m o r i a m incliti viri peculiari veneratione pros e q u u n t u r , sed etiam virtutes atque constantem a r d e n t e m q u e eius fidem
imitari atque exprimere sic conantur, ut fidei integritate, pietate et Apostolicae Sedis reverentia, veluti t r a n s m i s s a ab eo hereditate, in exemplum ceteris Americae Latinae incolis praefulgeant. Nil igitur mirum si
p o p u l u s Dominicianus Metropolitanam a e d e m frequentissimus celebret,
eo vel magis q u o d Ordo Canonicorum et reliqui e clero divini cultus
splendori animisque fidelium, cum poenitentia expiandis, tum sacra
Synaxi et divini verbi praedicatione alendis s t u d i o s a voluntate prospiciunt. Quibus de caussis venerabilis frater A d u l p h u s Alexander Nouel,
votis q u o q u e totius cleri populique sui o b s e c u n d a n s , a Nobis demisse
exposcere non dubitavit, ut metropolitanum archidioecesis suae templum

Acta Benedicti

PP.

435

XV

ad Basilicae Minoris dignitatem evehere de apostolica benignitate vel lemus. Placuit profecto oblatas Nobis preces p e r a m a n t e r excipere, ut
n o n modo archiepiscopum ipsum voti compotem r e d d e r e m u s , sed etiam
Dominieianae genti, Nobis et Apostolicae huic Sedi tam arctis necessitudinis vinculis devinctae, peculiarem exhiberemus p a t e r n a e benevolentiae
in eam Nostrae significationem. Itaque, apostolica auctoritate Nostra,
p r a e s e n t i u m vi p e r p e t u u m q u e in m o d u m , Metropolitanam Ecclesiam
sancti Dominici, Deo in honorem Annuntiationis beatae Mariae Virginis
dicatam, Basilicae Minoris titulo ac dignitate h o n e s t a m u s , eidemque
o m n i a privilegia, praerogativas, honores, indulta tribuimus, q u a e minoribus Almae h u i u s Urbis basilicis de iure competunt. Decernentes praesentes Litteras firmas, validas a t q u e efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos a t q u e integros effectus sortiri et obtinere, illisque
ad q u o s spectant, sive spectare poterunt, n u n c et in posterum perpetuo
suffragari: sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque et
inane fieri, si secus q u i d q u a m s u p e r his, a quovis, auctoritate qualibet,
scienter vel ignoranter attentari contigerit. Non o b s t a n t i b u s contrariis
quibuslibet.
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m sub a n n u l o Piscatoris, die xiv
mensis iunii a n n o MCMXX, Pontificatus Nostri sexto.

P. CARD.

GASPARRI, a Secretis Status.

VI
ECCLESIA SANCTAE MARIAE ANGELORUM IN URBE AD BASILICAM MINOREM
EVEHITUR.

B E N E D I C T U S P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei memoriam. Titulum sancti Cyriaci in Thermis,
fidei christianorum tempore Diocletiani imperatoris perinsigne m o n u m e n t u m , inde ab a n n o 1091 Carthusianis commissum, proximam aedem
in T h e r m i s incolentibus, i a m q u e saeculo xvi d i r u t u m , Decessor Noster
P i u s P P . IV in novum transtulit templum, q u o d in h o n o r e m sanctae
Mariae Angelorum, Michaele Angelo B u o n a r r o t i architecto, a p t a t u m est
intra m u r o s antiqui aedificii iam ad balneas constituti. Quod autem
nova sacra aedes in profano eo loco constituta sit, videtur sollertissimo
studio deberi cuiusdam Antonii Del Duca, pii sacerdotis e dioecesi

436

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Cephaludensi R o m a e c o m m o r a n t i s , qui simulacrum q u o q u e b e a t a e


Mariae Virginis Angelorum inibi publicae R o m a n o r u m venerationi -proposuit. Quod quidem simulacrum die 27 elapsi mensis iunii, hoc anno*
aureo diademate Ordo Canonicorum sacrosanctae Nostrae Basilicae
Vaticanae pro instituto suo sollemniter decoravit. Constat vero iam
inde a saeculo xvi Christifideles ad hoc beatissimae Virginis simulacrum
v e n e r a n d u m confluere consuevisse; at magis magisque sacra aedes, post
quam recentiore t e m p o r e inibi paroecia auctoritate apostolica fuit
erecta, a fidelibus Urbis celebratur, qui publice religionem s u a m et
incensarli erga Virginem pietatem testificantur. C u m a u t e m dilectus filius
Ioseph Giovanelli, cubicularius honoris Noster, ecclesiae sanctae Mariae
Angelorum h o d i e r n u s curio, ut ipsius templi decus provehatur, supplicibus precibus, suffragio fultis venerabilis fratris Nostri Basilii S. R. E.
Cardinalis Pompilj, episcopi Veliterni, in h a c alma U r b e Nostra Vicarii
in spiritualibus generalis, Nos rogaverit, ut eidem sacrae aedi dignitatem,
titulum et privilegia Basilicae Minoris concedere dignemur, Nos votis
hisce a n n u e n d u m ultro libenterque censemus. Quapropter, ut fidelibus
Urbis stimulos ad b e a t a m Virginem Angelorum impensius colendam
a d d a m u s et inlustre templum novae dignitatis o r n a m e n t o a u g e a m u s ,
conlatis consiliis c u m VV. F F . NN. S. R. E. Cardinalibus Congregationi
Sacrorum R i t u u m praepositis, m o t u proprio ac de certa scientia et
m a t u r a deliberatione Nostris, deque apostolicae potestatis plenitudine,
p r a e s e n t i u m tenore p e r p e t u u m q u e in modum, e n u n c i a t u m templum,
beatae Mariae Virgini Angelorum dicatum in h a c alma Urbe Nostra,
dignitate* ac titulo Basilicae Minoris h o n e s t a m u s , cum o m n i b u s honoribus, praerogativis, privilegiis, indultis, quae ceteris Minoribus Almae
h u i u s Urbis Basilicis de iure competunt. Decernentes praesentes Litteras firmas, validas a t q u e efficaces semper exstare ac p e r m a n e r e , suosque
integros effectus sortiri et obtinere, illisque ad q u o s p e r t i n e n t n u n c et
in p o s t e r u m plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex n u n c et inane fieri si quidquam secus super
his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter vel ignoranter attentari contigerit. Non o b s t a n t i b u s contrariis q u i b u s c u m q u e .
Datum R o m a e a p u d sanctum P e t r u m s u b a n n u l o Piscatoris, die xx
mensis iulii MCMXX, .Pontificatus Nostri anno sexto.
1

P.

CARD,

GASPARRI,

a Secretis Status.

437

Acta Benedicti PP. XV

VII
C A T H E D R A L I S A E D E S L B O N E N S I S D E I P A R A E MATRI L U M I N U M SACRA, IN R E P U BLICA

MEXICANA, T I T U L O A C

PRIVILEGIIS

BASILICAE

MINORIS

AUGETR.

B E N E D I C T U S P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei m e m o r i a m . T o t interj2eleberrima templa, q u a e
in h o n o r e m Deiparae Virginis exstructa s u n t ubique t e r r a r u m , iure adn u m e r a m u s praeclaram, tum m a i o r u m memoria, tum populi frequentia,
t u m denique multis R o m a n o r u m Pontificum testimoniis, aedem cathed r a l e m dioecesis Leonensis in Mexicana Republica. Ibi enim, d u o b u s
fere a b h i n c saeculis, pie colitur v e t u s Deiparae imago, cui titulus a
Matre luminum. Ad q u a m affertur ex omni Mexicana provincia convenire consuevisse Christifideles quasi ad lumen salutis, sive imptrateos eius opem, sive de susceptis donis gratiam reddituros. Quare et
iconem veterem et sacrum ei templum R o m a n i Pontifices Antecessores
Nostri claris iam testimoniis pietatis s u a e h o n e s t a r u n t . Nam, ut praec i p u a r e p e t a m u s , Pius P P . IX, per Litteras Apostolicas die 12 septembris a n n o 1872 datas, primariam dioecesis P a t r o n a m Deiparam Virginem
eo titulo constituit; Leo X I I I , per similes Litteras die 20 martii anni 1901
Piscatoris annulo obsignatas, aurea corona eius imaginem praecingendam
c u r a v i t ; P i u s X, denique, additionem historicam ad sextam divini Officii lectionem concessit, die sacro eidem Matri l u m i n u m perlegendam.
Nihil igitur m i r u m si tam altis stimulis pietas fidelium, iamdiu virens,
ita excitata a u c t a q u e sit, ut h o d i e r n u s Leonensium Antistes facile cens u e r i t p o s t u l a n d u m a Nobis novum pro templo suo Cathedrali decus,
t i t u l u m n e m p e Basilicae Minoris, qui et in novam Virginis gloriam et
in ampliorem populi utilitatem provide cederet. Nos vero, cui nihil est
a n t i q u i u s q u a m ut Mariae cultum foveamus ubique t e r r a r u m , nihilque
-videtur utilius q u a m in t a n t i s saeculi t e n e b r i s ad Matrem L u m i n u m
e r r a n t e s oves reducere, oblatis precibus libenti a n i m o a d n u i m u s . Quare,
conlatis consiliis cum VV. F F . NN. S. R E. Cardinalibus Congregationi
S a c r o r u m R i t u u m praepositis, motu proprio ac de certa scientia et
m a t u r a deliberatione Nostris, deque apostolicae potestatis plenitudine,
e n u n c i a t u m t e m p l u m in dioecesi ista Leonensi in Mexicana Republica,
Mariae Deiparae s u b titulo Matris luminum dicatum, dignitate ac titulo
-Basilicae Minoris h o n e s t a m u s , cum o m n i b u s honoribus, praerogativis,
privilegiis, indultis q u a e Minoribus Almae h u i u s Urbis Basilicis de iure

438

Acta

Apostolicae

Sedis -

Commentarium

Officiale

competunt. Decernentes praesentes Litteras firmas, validas a t q u e efficaces semper exstare ac p e r m a n e r e , s u o s q u e integros effectus iugiter
sortiri a t q u e obtinere, illisque ad q u o s pertinet n u n c et in p o s t e r u m
plenissime suffragari; sicque rite i u d i c a n d u m esse ad definiendum, irrit u m q u e ex n u n c et inane fieri si q u i d q u a m secus super his, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter vel ignoranter attentari contigerit. Non
o b s t a n t i b u s contrariis q u i b u s c u m q u e .
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m s u b annulo Piscatoris, die
v augusti MCMXX, Pontificatus Nostri anno sexto.
P.

GARD.

GASPARR,

Secretis

Status.

VIII
DECERNITUR DE TRIDUANIS SOLLEMNIBUS ET DE CAPPELLA PAPALI IN BASILICA LIBERIANA

HABENDIS ET DE SIMILIBUS SUPPLICATIONIBUS IN UNI-

VERSO CATHOLICO ORBE PERAGENDIS IN HONOREM SANCTI HIERONYMI,


ECCLESIAE DOCTORIS, DECIMO QUINTO SAECULO AB EIUS OBITU EXEUNTE,
ET INDULGENTIAE PLENARIA ET PARTIALES CONCEDUNTUR.

B E N E D I C T U S P P . XV.
Universis Christifidelibus praesentes Litteras inspecturis salutem
et apostolicam benedictionem. Cum in h o n o r e m sancti Hieronymi,
Ecclesiae Doctoris, saeculo quintodecimo ab eius obitu exeunte, Pia
Societas, ab eodem n u n c u p a t a , pro Evangeliis vulgandis, sibi propositum h a b e a t sollemnia celebrandi, Nos, in eminenti Sedis Apostolicae
loco, disponente Domino, collocati, iniuncti Nobis officii m u n e r a cupientes salubriter exsequi, hoc laudabile Piae Societatis inceptum, q u o d ad
excitandam p r o v e h e n d a m q u e fidelium pietatem erga e u m d e m Ecclesiae
Doctorem erit s u m m o p e r e profuturum, amplissime p r o b a m u s . Hieronymus enim, licet Stridone in P a n n o n i a n a t u s , in h a c alma Urbe Nostra
studiis litterarum sacrarum que disciplinarum vacavit, et postea diu
sancti papae Damasi scriba atque a secretis perdiligens a s s i d u u s q u e
fuit. Inter p r a e s t a n t i s s i m i s vero antiqui aevi christiani scriptores n e m o
forte reperiatur, qui acrius fidei m o r u m q u e integritatem adversus h a e reticos et p r a v o s christianos tuitus sit; at o m n i u m consensu h a b e t u r
et colitur Doctor Maximus Sacris Scripturis explanandis a t q u e interpretandis, et Vulgata, q u a m eius studiis et laboribus Ecclesia debet,

Acta Benedicti PP. XV

43

n o n modo est, Concilii Tridentini decreto, authentica declarata et u s u


ecclesiastico recepta, sed etiam a doctis viris cotidie pluris aestimatur.
Q u a m ob rem Piae Societatis, q u a e patrocinio ac praesidio Magistri
o m n i u m latinorum Sacrae Scripturae interpretum utitur, visum est
Nobis merito c o m m e n d a r e propositum, q u o d s u p r a m e m o r a v i m u s , saecularia sollemnia celebrandi in Patriarchali Basilica sanctae Mariae
Maioris, vulgo Liberiana : in q u a m , ut e constanti h o m i n u m m e m o r i a
testimoniisque fide dignis colligitur, t e m p o r i b u s expeditionibus Crucig e r o r u m a sepulcro Bethlemitico t r a n s l a t u m est corpus sancti Doctoris,
ibique servatur et pie colitur. Ut igitur, in hisce saecularibus sollem n i b u s , Piae Societati a sancto Hieronymo, de Evangeliorum divulgatione t a m praeclare meritae, gratificemur, et simul sancti Doctoris
cultum magis magisque a p u d Christifideles p r o v e h a m u s , s t a t u i m u s
peculiari voluntatis Nostrae significatione faustae commemorationis laetitiam ac sollemnitatem augere. I t a q u e decernimus iti Liberiana Basilica, diebus decimo septimo, octavo et n o n o mensis decembris, hoc
a n n o , t r i d u a n a s haberi supplicationes, et, ad liturgiae splendorem amplificandum, postremo ex tribus die, id est decimo nono, Missam et alia
divina officia in eodem templo in Pontificalibus celebranda, etsi Nobis
absentibus, super altare m a x i m u m , S u m m i s Pontificibus reservatum,
peragi, a d s t a n t i b u s E m i s ac Revmis S. R. E. Cardinalibus, nec non
R R . DD. Praelatis, qui ius h a b e n t ad Cappellas Papales conveniendi,
t a m q u a m si coram Nobis Sacra illa celebrarentur. Licentiam t a m e n
huiusmodi, per h a s Apostolicas Litteras, uti mos est, pro hac vice tantum concedimus a t q u e impertimur. Ut sollemnia autem, q u a e s u p r a
diximus, uberiore cum spirituali emolumento celebrentur, largimur ut
o m n i b u s et singulis u t r i u s q u e sexus Christifidelibus, qui, vere poenitentibus et confessis ac sacra Communione refectis basilicam sanctae
Mariae Maioris, ultimo sollemnium p r a e d i c t o r u m die, devote visitaverint vel Sacris inibi, ob h a n c c a u s a m peractis, interfuerint, ibique de
more pro Christianorum principum concordia, h a e r e s u m exstirpatione,
p e c c a t o r u m conversione ac sanctae Matris Ecclesiae exaltatione pias
ad Deum preces effuderint, plenariam, semel t a n t u m , omnium peccat o r u m s u o r u m indulgentiam et remissionem misericorditer in Domino
concedimus. I t e m q u e iisdem Christifidelibus, qui, d u o b u s t r i d u a n a e
supplicationis praecedentibus diebus, praedictam basilicam devote visitaverint, ibique, corde saltem contriti, ut s u p r a oraverint, septem a n n o s
et totidem q u a d r a g e n a s de iniunctis eis, seu alias quomodolibet debitis
poenitentiis, in forma Ecclesiae consueta r e l a x a m u s . Quas o m n e s et
singulas indulgentias, peccatorum remissiones ac poenitentiarum rela-

440

Acia

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

xationes etiam a n i m a b u s Christifidelium in P u r g a t o r i o detentis per


m o d u m suffragii applicari posse indulgemus. Quo a u t e m h u i u s decimiquinti saecularis anni commemoratio fructuosior ac sollemnior exsistat,
o p t a m u s ut, intra a n n u m a tricesimo die h u i u s mensis septembris, in
toto orbe catholico, q u o et tempore et modo cuique Episcopo videbitur,
sollemnis similis in h o n o r e m sancti Hieronymi, Ecclesiae Doctoris, trid u a n a supplicatio fiat: cui q u o t q u o t interfuerint, eis o m n i b u s et singulis indulgentias, q u a s et uti supra m e m o r a v i m u s , usitatis condicionibus, lucrari licebit. Q u a m t r i d u a n a m supplicationem in dioecesibus
p e r a g e n d a m aliave sollemnia vehementer c u p i m u s ut praecipue promoveant sodales Societatum a sancto H i e r o n y m o , sicubi exsistant, Academiae theologicae et q u o t q u o t in Seminariis et in studiorum Universitatibus rei biblicae vacant, ut m a g n u s iste S a n c t u s ipsis non solum
caelestis solatii copiam, sed idonea q u o q u e auxilia benigne a Deo imploret ad recte S a c r a m S c r i p t u r a m interpretandam, ab adversariis t u e n d a m
fructuoseque meditandara. Non o b s t a n t i b u s constitutionibus et ordinationibus ac Litteris apostolicis in contrarium p r a e m i s s o r u m q u o m o dolibet concessis, ceterisque contrariis quibuslibet.
Datum R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m sub annulo Piscatoris, die
xv mensis septembris, a n n o MCMXX, Pontificatus Nostri septimo.
P. CARD. GASPARR, a Secretis Status.

IX
FACULTAS F I T ' P O N T I F I C I O INSTITUTO ORIENTALI DOGTORALES LAUREAS CONFERENDI.

BENEDICTUS P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei memoriam. Quod Nobis in condendo Pontificio
Instituto Orientali p r o p o s u e r a m u s , ut, q u a n t u m in Nobis erat, antiquo
catholicarum Orientis regionum decori restituendo consuleremus, id feliciter iam n u n c evenire, ex iis quae, dilectus filius Ildephonsus Schuster,
Abbas et Ordinarius S. Pauli extra Moenia, P r a e s e s Pontificii Instituti
Orientalis, n u p e r ad Nos attulit, p e r m a g n a s a n e cum iucunditate comperimus ; placuit enim accipere, plures iam ex u t r o q u e clero discipulos
curriculum studiorum, quod, Litteris die xv mensis octobris anni MCMXVII
datis, constituimus, u b e r r i m o cum fructu exegisse. O p p o r t u n u m igitur
videtur, rem t a m prospere, Deo dante, inceptam sic provehi, ut maiora in

Acta Benedicti

PP.

441

XV

dies incrementa capiat et copiosiores afferat utilitates, q u i b u s in primis


catholicae Ecclesiae Orientalis P a t r i a r c h a e atque sacrorum Antistites
merito delectentur, qui Instituti ipsius exordia et coram et scriptis Nobis
s u n t gratulati. Itaque ut piam a l u m n o s inter a e m u l a t i o n e m a l a m u s hones t u m q u e laboris certamen p r o m o v e a m u s , utque simul doctores variis
disciplinis in Instituto tradendis probe noverint quanti eorum peritiam
diligentemque operam faciamus, re accurate perpensa conlatisque consiliis
cum dilecto filio Nostro Nicolao S. R. E. Diacono Cardinali Marini, Sacrae
Congregationis pro Ecclesia Orientali secretario, apostolica auctoritate
Nostra, h a r u m Litterarum vi, Pontificio Instituto Orientali concedimus in
perpetuum, ut, perinde atque aliae studiorum Universitates vel Academiae
in Urbe exsistentes, doctorales laureas, in ecclesiasticis d u m t a x a t disciplinis quae ad Orientales christianas gentes attinent, conferre possit ac
valeat alumnis ex utroque clero, cum latino t u m orientali, qui eiusdem
Instituti scholas, s e c u n d u m leges et s t a t u t a ipsius propria ac per nos
probata, biennium celebraverint et, facto scientiae suae periculo, cum
voce t u m scriptis, coram academico doctorum coetu, maiorem suffragiorum n u m e r u m retulerint. P r a e s e n t e s vero Litteras, q u i b u s Nobis
videmur utiliter Instituti ipsius incremento consuluisse, decernimus firmas, validas a t q u e efficaces semper exstare ac p e r m a n e r e , s u o s q u e
plenos a t q u e integros effectus sortiri a t q u e obtinere, illisque ad q u o s
pertinet, sive pertinere poterunt, n u n c et in p o s t e r u m amplissime suffragari, sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex
n u n c et inane fieri si q u i d q u a m secus s u p e r his, a quovis, auctoritate
qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. Non o b s t a n t i b u s
contrariis quibuslibet.
D a t u m Romae a p u d sanctum P e t r u m sub a n n u l o Piscatoris,
XXV mensis septembris MCMXX, Pontificatus Nostri a n n o septimo.

die

P . CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

A C T A , vol. XII, n. 11. 1-10-920.

31

442

Acta Apostolicae

Seis

Commentarium

Officiale

EPISTOLA
AD R. P. D. ALOISIUM M. DB STEFANIS, ORDINIS S. HIERONYMI MODERATOREM
GENERALEM: GRATIAS AGIT DE OBLATO SIBI
EIUSDEM

SANCTI DOCTORIS, QUAE

DENUO

EXEMPLARI EPISTULARUM

EDITAE

SUNT

XV EXEUNTE!

SAECULO AB IPSIUS OBITU BEATISSIMO.

Dilecte fili, salutem et apostolicam benedictionem. G r a t u m sane


m u n u s abs te n u p e r accepimus, bina volumina E p i s t u l a r u m S. Hieronymi, q u a s quidem, iamdiu in italicam linguam t r a n s l a t a s , denuo v o s
e d e n d a s curavistis saeculo exeunte quinto decimo cum vir ille sanctissimus, a quo I n s t i t u t u m vestrum n o m e n habuit, ad caelestium sedes
avolavit. Nec certe ulla alia excogitan poterat ratio dignior a u t opportunior agendi eventus h u i u s faustitatem. E t e n i m inter varia et praeclarissima opera quibus hic Ecclesiae Doctor christianam sapientiam
illustravit, id est p r o p r i u m E p i s t u l a r u m ut virum i n d u c a n t , t a n t a sanctitudine doctrinaeque p r a e s t a n t e m , cum h o m i n i b u s o m n e g e n u s de
r e b u s aeternis colloquentem : c u m q u e sic ferantur n a t u r a homines ut
q u o r u m scriptis delectentur eorum imitentur exempla, m a g n u m inde
expectari licet pietatis et fidei e m o l u m e n t u m . Quapropter, ex animo
vobis gratulantes q u o d tam frugifero opere saecularia sollemnia in honor e m P a t r o n i vestri celebratis, id valde p r e c a m u r ut q u a m p l u r i m i h a s
Epistulas perlegant; ita enim Hieronymus, h a c aetate nostra, n o n aliter
ac sua, virtuti infensissima, r u r s u s ad christianae vitae studium italor u m animos excitabit, constantiam praesertim in ipsis r o b o r a n d o ut
impigre actuoseque contra novos i m p r o b o r u m c o n a t u s avitam fidem
t u e a n t u r . Qua spe laeti, in auspicium caelestium d o n o r u m itemque ut
peculiaris benevolentiae Nostrae p i g n u s , apostolicam benedictionem
tibi, dilecte fili, universaeque religiosae familiae cui tu p r a e e s sollerter,
amantissime i m p e r t i m u s .
Datum

R o m a e a p u d sanctum P e t r u m , die xix

bris MCMXX, Pontificatus Nostri a n n o septimo.

BENEDICTUS P P . XV

mensis

septem-

S.

Congregatio

Consistorialis

443

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SACKA CONGREGATIO CONSISTOEIALIS
I
P R O V I S I O ECCLESIARUM
S. C. Consistorialis decretis, S S m u s D. N. Benedictus Pp. XV h a s ,
q u a e s e q u u n t u r , ecclesias de proprio pastore providit, nimirum :
30 iulii 1920. Cathedrali ecclesiae Campinensi praefecit R. P. D.
F r a n c i s c u m de Campos Barreto, h a c t e n u s episcopum P e l o t e n s e m .
Cathedrali ecclesiae P o r t u s Nationalis R. P. D. Dominicum Carrerot, O. P., h a c t e n u s episcopum titularem U r a n o p o l i t a n u m et Praelat u m S S m a e Conceptionis de Araguaya.
13 augusti. Cathedrali ecclesiae Petrocoricensi R. P. D. Christop h o r u m Ludovicum Legasse, h a c t e n u s episcopum Oranensem.
19 augusti. Titulari episcopali ecclesiae Spigacensi R. D. E d u a r d u m Byrne, coadiutorem in ecclesia pro-cathedrali Dublinensi, d e p u t a t u m
in auxiliarem R. P. D. Guilelmi Walsh, archiepiscopi Dublinensis.
26 augusti. Cathedrali ecclesiae de H u a r a z , in Republica Peruviana, R. P. Dominicum Vargas, lectorem Ordinis P r a e d i c a t o r u m .
Cathedrali ecclesiae Eriensi R. P. D. I o a n n e m Marcum Gannon,
h a c t e n u s episcopum titularem Nilopolitanum.
31 augusti. Cathedrali ecclesiae P a c e n s i R. D. R a y m u n d u m Perez et Rodrguez, vicarium generale revmi Archiepiscopi Granatensis.
7 septembris. Metropolitanae ecclesiae Edmontonensi R. P. D.
H e n r i c u m O' Leary, h a c t e n u s episcopum Carolinopolitanum.
9 septembris. Episcopali ecclesiae Chatamensi R. P. D. Patritium Chiasson, iam episcopum titularem Lyddensem ac vicarium apostolicum Sinus S. Laurentii.
10 septembris. Episcopali ecclesiae Carolinopolitanae R. P. D. Ludovicum O' Leary, hactenus episcopum titularem Hierapolitanum.
Titulari episcopali eccl. S a m a r i t a n a e R. D. P a t r i t i u m Keane, paroc h u m in Oakland, q u e m deputavit in auxiliarem episcopi Sacramentensis.
21 septembris. Cathedrali ecclesiae Iacensi R. D. F r a n c i s c u m Frutos Valiente, canonicum-cappellanum maiorem regum in Metropolitana
ecclesia Toletana.

444

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

II
NOMINATIO
S S m u s D. N. B e n e d i c t u s P p . XV, decreto S. Congregationis Consistorialis, n o m i n a v i t :
30 iulii 1920. Adm. Rev. P. S e b a s t i a n u m T h o m a m , vicarium provincialem F r a t r u m
Apostolicum

Ordinis

Praelaturae

Praedicatorum

Nullius

SSmae

U b e r a b a e , Administratorem

Conceptionis

de Araguaya.

III
DESIGNATIO METROPOLITANI PRO CONCILIO PROVINCIALI

I u x t a can. 285

Codicis Iuris Canonici, episcopus Osnabrugensis,

i m m e d i a t e Apostolicae Sedi subiectus, designavit R m u m Archiepiscop u m Coloniensem.


Q u a m designationem S s m u s D. N. Benedictus P p . XV a p p r o b a r e
d i g n a t u s est.
R o m a e , ex a e d i b u s S. C. Consistorialis, die 27 augusti 1920.

SACRA CONGREGATIO CONCILII


DIOECESIS N. ET ALIARUM IN GALLIA
CATHEDRATICI

Die
SPECIES

FACTI.

13

martii 1920

- Revmi Episcopi

ecclesiasticae Provinciae N. in

Gallus, c a n o n i b u s 1504 et 1507 obsequentes, auctoritati S. Sedis postul a t u m q u o d d a m d e t a x a pro cathedratico persolvenda subiecerunt, h i s
terminis e x p o n e n t e s t a x a e rationem a t q u e m o d u m e a m exigendi:
1 Les t a x e s de Chancellerie ne suffisent p a s couvrir les d p e n s e s
des Secrtariats, et les vques sont obligs de p r e n d r e s u r leurs fonds
personnels ou de t r o u v e r ailleurs le moyen de combler les dficits.
La taxe cathdratique leur serait d o n c trs utile cet effet.

S.

Congregatio

Concilii

445

2 La base de cette m m e taxe, calcule en raison de fr. 0,02 p a r


habitant, est trs modeste. P a r exemple : le cur d'une paroisse de
5 0 0 m e s ne d o n n e r a que 10 francs par a n ; le cur d'une paroisse
de 1000 m e s versera 20 francs, etc. Les d e u x centimes ne sont p a s
exigs de chaque p e r s o n n e de la paroisse : ils sont prlevs sur les
r e v e n u s des glises et des Confraternits .
Idipsum postea fere iisdem verbis p o s t u l a r u n t Ordinarii finitimae
provinciae ecclesiasticae X ; a c nuperrime e x parte quoque Metropolitae
archidioecesis Z., nomine etiam s u o r u m suffraganeorum, oblatae s u n t
preces pro approbatione taxae cathedratici singulis annis solvendae,
ab ecclesiis paroecialibus primae classis, in s u m m a decem francorum; a
ceteris ecclesiis, octo francorum ; a confraternitatibus, quinque francorum.
ANIMADVERSIONES. - R m i Consultores quibus h a r u m petitionum studium d e m a n d a t u m fuit, rem p e r t r a c t a r u n t t u m q u o a d rationem iuridicam propositae formae, t u m etiam q u o a d generalem opportunitatem
t a x a m cathedratici in Gallia i n s t a u r a n d i . S u m m a a u t e m p r o p o s i t a r u m
a n i m a d v e r s i o n u m hisce redit.
Quoad primum, u n a n i m i t e r concludebant t a x a m sub n o m i n e cathedratici ab episcopis propositam, n o n congruere cum iuridica notione
ipsius census cathedratici. Siquidem cathedraticum ex ipsa lege iam
definiri p o t e s t : Modica q u a e d a m t a x a q u a m omnes ecclesiae vel bene fida .iurisdictioni Episcopi subiecta, itemque laicorum confraternitates,
debent q u o t a n n i s in signum subiectionis solvere Episcopo (can. 1504).
I. - Hisce p r a e oculis habitis, iam patet, t a x a m ab episcopis provinciarum N. et X. propositam, n o n gravare nisi parochos seu ecclesias
paroeciales: exigitur enim pro n u m e r o a n i m a r u m cuilibet ecclesiae subditarum. I u b e n t e vero citata lege (c. 1504), cathedraticum pensitandum est:
a) ab omnibus ecclesiis episcopi iurisdictioni subiectis: igitur n o n
modo ab ecclesiis paroecialibus, sed etiam a collegialibus, ab oratorii
publicis saecularibus, item ab ecclesiis, capellis, paroeciis saecularibus
q u i b u s Regulares p r a e s u n t ;
b) ab o m n i b u s beneficiis episcopi iurisdictioni subiectis, sive sint
p e r p e t u a sive m a n u a l i a ; lex enim n o n distinguit: igitur n o n modo
ab o m n i b u s parochis etiam ad n u t u m amovibilibus, sed a canonicis
q u o q u e qui s u a m possident specialem p r a e b e n d a m ; si autem singuli
s u s t e n t a n t u r ex massa communi, t u n c unicum cathedraticum est ex
eadem m a s s a p e r s o l v e n d u m ; in casu a u t e m haec omnia beneficia
omittentur;

446

Actu Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

.c) a confraternitatibus laicorum, auctoritate ordinaria erectis,


d u m m o d o ecclesia propria u t a n t u r ; tales a u t e m in Gallia fere nullae
sunt, nec licet, iis deficientibus, t a x a r e simplices pias associationes
(v. g. Enfants de Marie, Mres de famille) q u a e u t u n t u r ecclesia paroeciali, ad n o r m a m can. 108.
Cf. ad haec, Pallottini,
c o m m u n i s , v. g., Benedictus
et 7; Il Monitore Ecclesiastico,
stolicae Sedis, 1917, pag. 496

v. Episcopus, I I I ; et consonat doctrina


XIV, De synodo dioecesana, lib. V, cap. 6
vol. XXXVI, 1911, pag. 364-371 ; Acta Aposs.

II. - Modus a u t e m cathedraticum exigendi, q u e m episcopi provinciarum N. et X. instituere o p t a n t (scil. p r o r a t a cuiusque paroeciae incolarum), n o n convenit ipsi notioni didrachmae cathedratici: n a m potius
q u a m ad lucrum Episcopi, constitutus est hic census a iure in recoce gnitionem subiectionis et honoris in c a t h e d r a m episcopalem (Santi,
Praelect., 1. III, tit. 39, n. 6) ; idcirco est t a x a de se modica, et uniformis
esse debet, minime ad reditus ecclesiae, multoque m i n u s ad n u m e r u m
incolarum a u g e n d a . Antiquitus in duobus solidis aureis constituta, in
Conc. Rom. a 1725 (tit. VIII, c. 4) xx iulios excedere (circ. 10 francs)
p r o h i b e b a t u r , salvis c o n s u e t u d i n i b u s favorabilioribus iam inolitis. E
contrario, in casu, n o n modo cathedraticum h a n c s u m m a m excederet,
sed i m m o variabile esset, et 'quidem pro numero incolarum, cum quo
t a m e n n u m e r o reditus paroeciae n o n semper a e q u a m proportionem
servant ; ac praeterea liquet h a c ratione n o n haberi m e r u m signum
recognitionis h o n o r i s , sed v e r u m t r i b u t u m fiscale personale, a quo
indoles cathedratici s u m m o p e r e abhorret.
Quoad alterum.
Animadversiones propositae n o n t a n g u n t nisi ex parte tertium postulatum, i. e. Archiepiscopi Z.; sed c o m m u n i a o m n i b u s proponi a d h u c poss u n t ad quaestionem de opportunitate, in praesentibus r e r u m adiunctis,
i n s t a u r a n d i in Gallus t a x a m cathedratici. - Omisso enim quod iam a
centenis a n n i s et ultra in Gallus quaevis mentio cathedratici obliterata
est (quod quidem n o n extinguit in ecclesiis officium illud solvendi si
restituatur, sed exonerare videtur episcopos ab officio illud ex novo
i n s t a u r a n d i ) ; omisso etiam quod, praeter canonicatus p r a e b e n d a t o s
(quos proposita restitutio n o n tangit), nulla s u n t beneficia a u t officia
ecclesiastica in Gallus, q u a e certis tutisque a n n u i s p r o v e n t i b u s fruantur,
sed immo fere omnes ecclesiae, r u r a l e s praesertim, s u m m a egestate prem u n t u r ; considerari etiam debet ibidem unicum fere fontem, u n d e ipsi
Archiepiscopi, Episcopi, Vicarii Generales, parochi, cooperatores, ecclesiastici omnes s u s t e n t a t u r , esse collaticiam stipem q u a e de fidelibus

S.

Congregatio

447

Concilii

colligitur sub nomine Denier du Culte . Ex ea enim q u o t a p a r s ab


Episcopis in clerum refunditur, u n d e vicissim a clero cathedraticum
Episcopo esset solvendum, et quidem n o n titulo voluntario, hortation i b u s et suasionibus d u m t a x a t adhibitis, ut persolvitur a piis fidelibus
obolus pro cultu, sed titulo necessario, per m o d u m impositae t a x a e ;
vicissim Episcopi h a n c t a x a m , specie saltem, in sui exclusivum favorem
exigrent, q u i b u s insimul n o n modica q u o t a praefati oboli pro cultu iam
destinatur. Id autem p r i m a fronte m i n u s o p p o r t u n u m apparet, nec incommodis vacaret in opinione t u m populi t u m cleri ; ex quo facile s u a d e t u r ,
c u r ex quatuordecim ecclesiasticis provinciis q u i b u s Gallia constat, nonnisi d u a e vel tres u s q u e ad p r a e s e n t e m diem de hoc cathedratico instaur a n d o cogitarunt.
Quod a u t e m i n n u e b a t u r ab O r a t o r i b u s de necessitate consulendi
congruae sustentationi officialium Cancellariae Episcopalium, ad q u a m
n o n sufficiunt ordinariae t a x a e , id oritur ex n o n recto supposito, q u o d
videlicet his q u o q u e officialibus destinari n o n possit pars p r o v e n t u u m
ex collecta stipe oboli pro cultu obvenientiura ; s u n t qui id putent, hoc
innixi a r g u m e n t o , q u o d iste Denier du Culte invectus sit ad supplendas
pensiones olim a Gubernio suppeditatas, ex q u i b u s nulla his officialibus
a s s i g n a b a t u r ; verum h a e c coarctatio mentis o b l a t o r u m satis ab ipsorum
proposito aliena videtur, qui id u n u m d a n t e s intendunt, videlicet necessitatibus subvenire a d m i n i s t r o r u m Dei in s u a dioecesi. Ceterum haec
necessitas, si exstaret, nonnisi permitteret facultate uti can. 1505 concessa imponendi speciale t r i b u t u m ; n o n a u t e m h u i u s m o d i t r i b u t u m
vestire n o m i n e et specie subsidii cathedratici, a quo toto caelo differret,
quippe q u o d in m e r o signo et symbolo recognitionis et honoris erga
c a t h e d r a m Episcopi consistit. - Quare, etc.
RESOLUTIO. - Propositis in plenariis S. C. Concilii comitiis die
13 martii 1920 in Palatio Vaticano habitis, s u p r a recensitis precibus
n o n n u l l o r u m Galliae Ordinariorum, super his Emi P a t r e s rescribendum
censuere:
Prout exponitur, non expedire.
Q u a m resolutionem, referente in audientia insequentis diei infrascripto S. C. C. Secretario, S s m u s D n u s Noster Benedictus divina Providentia P p . XV a p p r o b a r e et confirmare dignatus est.
I.

MORI,

Secretarius.

Acta

448

Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

SACRA CONGREGATIO RITUUM


I
DECRETUM
DE EDITIONE TYPICA MEMORIALIS RITUUM

Memoriale R i t u u m , q u o d pro aliquibus p r a e s t a n t i o r i b u s sacris funr


ctionibus in Ecclesiis m i n o r i b u s a S u m m o Pontifice Benedicto XII prob a t u m eiusque iussu editum fuit ac pluries r e p r o d u c t u m , n u n c iuxta
leges liturgicas etiam recentiores diligenti studio revisum a t q u e opportune reformatum, Sanctissimus D o m i n u s noster Benedictus P a p a XV,
ex Sacrorum R i t u u m Congregationis consulto, s u p r e m a S u a auctoritate recognovit, a t q u e h a n c Memorialis R i t u u m editionem t a m q u a m
typicam h a b e n d a m esse sancivit: simulque statuit ac declaravit, ut
eidem editioni omnes ceterae in posterum conformari a t q u e authentico testimonio comprobari d e b e a n t ; servatis normis, q u a e pro editione
librorum liturgicorum traditae s u n t typographis per decretum eiusdem
Sacrae Congregationis n. 4266, die 17 maii a n n o 1911. Contrariis n o n
obstantibus quibuscumque.
Die 14 ianuarii 1920.
i$l

A. CARD. VICO, E p . P o r t u e n . et S. Rufinae,

S. R. G. Praefectus.
L. S.
Alexander

Verde,

Secretarius.

II

DECRETUM
DE EDITIONE TYPICA MISSALIS ROMANI

Evulgata editione typica Breviarii R o m a n i a fel. rec. Pio P a p a X,


p e r Decretum Sacrae R i t u u m Congregationis die 25 martii 1914 approbata, Commissio Pontificia ab eodem Pontifice die 2 iulii 1911 instituta, q u a e illam editionem, ad n o r m a m Bullae Divino afflatu et Motu
P r o p r i o Abhinc duos annos et s u b s e q u e n t i u m h u i u s Sacrae Congregationis Decretorum, c o n c i n n a n d a m curavit, e a s d e m n o r m a s p r a e oculis
h a b e n s , diligenti studio m a n u s a p p o s a i t editioni Missalis R o m a i instau-

S.

Congregatio

449

Rituum

r a n d a e . In q u a editione, ex altera typica anni 1900 deprompta, illud


t a n t u m innovatum est, quod ex recentibus praescriptionibus liturgicis
et ex additionibus et variationibus in Breviario typico inductis, consequeretur. I n s u p e r praesenti editioni Missalis R o m a n i adiectae s u n t , ad
m o d u m Appendicis, Missae propriae pro aliquibus locis a p p r o b a t a e ,
q u a e in respectivis festis particularibus, vel in eorum s o l e m n i t a t i b u s
externis, ubi ex Indulto S a n c t a e Sedis concessum est, c o m m o d e adhiberi poterunt. I t a q u e h a s m u t a t i o n e s ordinate dispositas, suis locis
respective adiunctas et accurate revisas, prouti in hac editione prostant,
Sacra R i t u u m Congregatio, de m a n d a t o Sanctissimi Domini nostri Benedicti P a p a e XV, probari posse censuit. Sanctitas porro Sua, referente
infrascripto Cardinali eidem Sacrae Congregationi Praefecto, h a n c ipsam
editionem s u p r e m a S u a auctoritate probavit, e a m q u e uti Typicam h a b e n d a m esse, cui o m n e s editiones in p o s t e r u m conformandae erunt, declaravit a t q u e decrevit.
Contrariis n o n o b s t a n t i b u s q u i b u s c u m q u e etiam speciali m e n t i o n e
dignis.
Die 25 iulii 1920.
i$( A. CARD. VICO, E p . P o r t u e n . et S. Rufinae,

S. R. C. Praefectus.
L. $ S.
Alexander

Verde,

Secretarius.

III
RITUS SEU FORMULA BREVIOR CONSECRATIONIS ALTARIS IMMOBILIS QUOD AMISIT CONSECRATIONEM OB SEPARATIONEM, ETSI MOMENTANEAM, TABULAE
SEU MENSAE A STIPITE : UTI IN CASU DE QUO AGIT CODEX IUR. CAN. IN
CANONE 1200, 1.

Instaurato Altari immobili et mensa, integrum Reliquiarum sepulcrum


habente, cum stipite coniuncta, Consecrator sancto chrismate inungat, ad
modum crucis, coniunctiones mensae cum stipite in quatuor angulis, quasi
illas coniungens, ad singulas cruces dicens : In nomine P a ^ t r i s et
Fl Iii et Spiritus
Sancti, recitatis dein orationibus Maiestatem t u a m ,
et Supplices te d e p r e c a m u r iuxta Pontificale Romanum; ac subinde
scripto declaret ac testetur praefatum A Itare a se, ordinaria vel delegata
auctoritate, rite consecratum, uti tale habendum esse et sub eodem titulo
quo ipsum ante execrationem gaudebat.

450

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

IV
RITUS ET FORMULA BREVIOR IN CONSECRATIONE ALTARIUM QUAE AMISERUNT
CONSECRATIONEM :

UTI

CANONE 1200, 2, NN.

IN
1

CASU DE

QUO

AGIT

CODEX

IUR.

CAN.

IN

et 2.

Pontifex, indutus rochetto et stola alba, vel Presbyter, indutus superpelliceo et stola alba, accedit versus altare et, loco congruenti stans, benedicit aquam cum sale, ciere et vino, incipiens absolute exorcismum salis.
Exorcizo te, creatura salis, in n o m i n e Domini nostri Iesu Christi, qui
Apostolis suis ait: Vos estis sal terrae, et per Apostolum dicit: Sermo
vester semper in gratia sale sit c o n d i t u s ; ut sancti ficris ad consec r a t i o n e m h u i u s altaris, ad expellndas o m n e s d a e m o n u m t e n t a t i o n e s ;
et omnibus, qui ex te sumpserint, sis a n i m a e et corporis t u t a m n t u m ,
sanitas, protectio et confirmatio salutis. P e r e u m d e m D o m i n u m n o s t r u m
Iesum Christum Filium t u u m , qui v e n t u r u s est iudicare vivos et mort u o s , et saeculum per ignem.
RJ. Amen.
Deinde dicit:
f. D o m i n u s vobiscum.
RJ. Et cum spiritu tuo.
Oremus.
Domine Deus, P a t e r omnipotens, qui h a n c gratiam calitus sali tribuere dignatus es, ut ex illo possint universa condiri, q u a e h o m i n i b u s
a d escam procreasti, bene d i e h a n c c r e a t u r a m salis, a d effugndum
i n i m c u m ; et ei salubrem medicinam immitte, ut proficiat s u m n t i b u s
ad a n i m a e et corporis sanitatem. P e r C h r i s t u m Dominum n o s t r u m .
RJ\ Amen.
Tum procedit absolute ad exorcismum aquae:
Exorcizo te, c r e a t u r a a q u a e , in n o m i n e Dei P a t r i s , et Fi I i i ,
et Spiritus Sancti, ut repellas dibolum a t r m i n o iustorum, ne sit
in u m b r c u l i s h u i u s Ecclesiae et altaris. Et tu, Dmine Iesu Christe,
infunde Spiritum s a n c t u m in h a n c Ecclesiam t u a m et a l t a r e ; ut proficiat
ad sanitatem corporum a n i m a r u m q u e a d o r n t i u m te, et magnifictur
n o m e n t u u m in g e n t i b u s : et increduli corde c o n v e r t a n t u r ad te, et n o n
h a b e a n t alium Deum, p r a e t e r te, D o m i n u m solum, qui v e n t u r u s es iudicare vivos et m o r t u o s , et saeculum per ignem.
RJ*. Amen.

S.

Deinde

Congregatio

Rituum

451

dicit.

f . Dmine, exaudi orationem meam.


RJ. Et clamor m e u s ad te veniat,
f . Dominus vobiscum.
RJ. Et cum spiritu t u o .
Oremus.
Dmine Deus, P a t e r omnipotens, s t a t t o r o m n i u m elementorum,
q u i per I e s u m Christum Filium t u u m Dominum n o s t r u m elementum
h o c a q u a e in salutem h u m a n i generis esse voluisti, te supplices deprec a m u r , ut, exauditis orationibus nostris, e a m t u a e pietatis aspectu sanc t i ^ f i c e s ; a t q u e ita o m n i u m spirituum i m m u n d r u m a b e a recedat
incursio, ut u b i c u m q u e fuerit in n o m i n e t u o asprsa, gratia t u a e benedictionis adveniat, et mala omnia, te p r o p i n a n t e , procul recdant. P e r
e u m d e m Dominum n o s t r u m Iesum Christum Filium t u u m : Qui tecum
vivit et r e g n a t Deus, per omnia saecula saeculorum.
BJ. Amen.
Tum

dicit super

cineres:
Benedictio

cinerum.

f . Domine, exaudi orationem meam.


BJ. Et clamor m e u s ad te veniat,
f . Dominus vobiscum.
R). Et cum spiritu t u o .
Oremus.
Omnipotens sempiterne Deus, parce poenitentibus, propitire s u p plicntibus, et mittere digneris s a n c t u m Angelum t u u m de caelis, qui
b e n e e d i c a t et sancti % ficet hos cineres, ut sint r e m d i u m salubre
m n i b u s , n o m e n s a n c t u m t u u m humiliter implorantibus, a c semetipsos
p r o conscientia delictorum s u o r u m accusntibus, a n t e conspectum divinae d e m e n t i a e t u a e facinora s u a deploranti bus, vel serenssimam piet a t e m t u a m suppliciter obnixque flagitntibus ; et praesta, per invocat i o n e m sanctissimi nominis tui, ut q u i c u m q u e eos s u p e r se asprserint,
p r o r e d e m p t i o n e peccatorum s u o r u m , corporis s a n i t a t e m et a n i m a e
tutelam percipiant. P e r Christum D o m i n u m n o s t r u m .

Fi

RJ. Amen.
Tum accipit sal, et miscet cineri in modum crucis, dicens:
Commixtio salis et cineris pariter fiat. In nomine Pa B tris, et
Iii, et Spiritus
Sancti.
RJ. Amen.

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Deinde, accipiens pugillum de mixtura salis et cinerum, mittit in


aquam in modum crucis, dicens:
Commixtio salis, cneris et a q u a e pariter fiat. In n o m i n e Pa tris,
et Fi I i i , et Spiritus Sancti.
RJ. Amen.
Deinde dicit super vinum :
Benedictio
vini.
f. Domine, exaudi orationem m e a m .
RJ. Et clamor m e u s ad te veniat.
-f. Dominus vobiscum.
RJ. Et cum spiritu t u o .
Oremus.
Domine Iesu Christe, qui in Cana Galilaeae ex a q u a vinum fecisti,
quique es vitis vera, multiplica super nos misericordiam t u a m ; et
bene dicere et sancti ficre digneris h a n c c r e a t u r a m vini, ut ubic u m q u e fusum fuerit, vel asprsum, divinae id benedictionis tuae opulntia repletur, et sanctifictur : Qui cum P a t r e , et Spiritu sancto, vivis
et r e g n a s Deus, per o m n i a saecula saeculorum.
RJ. Amen.
Deinde mittit in modum crucis vinum in aquam ipsam, dicens:
Commixtio vini, salis, cneris et a q u a e pariter fiat. In nomine
P a t r i s , et Fi I i i , et Spiritus Sancti.
RJ. Amen.
f. Dmine, exaudi orationem meam.
BJ. Et clamor m e u s ad te veniat,
f. D o m i n u s vobiscum.
RJ. Et cum spiritu t u o .
Oremus.
Omnipotens sempiterne Deus, creator et conservtor h u m a n i generis, et dator gratiae spiritualis, ac largiter a e t e r n a e salutis, emitte Spir i t u m s a n c t u m t u u m s u p e r hoc vinum cum aqua, sale et ciere m i x t u m ;
ut a r m t u m caelestis defensione virtutis, ad consecrationem h u i u s altaris
tui proficiat. P e r D o m i n u m n o s t r u m Iesum Christum Filium t u u m : Qui
tecum vivit et r e g n a t in u n i t a t e eiusdem Spiritus Sancti Deus, per omnia
saecula saeculorum.
RJ\ Amen.
Postea cum praemissa aqua benedicta facit
quod benedicit, dicens:
-f. Dominus vobiscum.
RJ. Et cum spiritu t u o .

multam,

seu

coementum

S.

Congregatio

Rituum

453

Oremus.
S u m m e Deus, qui s u m m a et mdia u n a q u e custdis, qui o m n e m
c r e a t u r a m intrinsecus ambindo concldis, s a n c t i ^ f i c a e t b e n e d i e
h a s creaturas calcis et sbuli. Per Christum Dominum n o s t r u m .
RJ. Amen.
Goementum benedictum
ditur in sacrarium.

reservatur et residuum aquae

benedictae

fun-

Deinde consecrator, accedens ad altare, signat cum pollice dexterae


manus de Chrismate confessionem, id est sepulchrum altaris, a quo ablatae sunt Reliquiae, in quatuor angulis signum crucis, et dicens, dum
unamquamque crucem facit:
Gonse )$t crtur, et sancti g fictur hoc sepulchrum. In n o m i n e
Pa i% tris et F )g Iii, et Spiritus g Sancti. P a x huic domui.
Deinde recondit ibi vasculum cum Reliquiis et aliis in eo inclusis
veneranter, atque accipiens lapidem, seu tabulam, qua debet claudi sepulchrum, facit cum pollice crucem de Chrismate subtus in medio ejus, dicens :
C o n s e f e r e t u r et sancti*$<fictur haec t a b u l a (vel hic lapis), per
istam unctionem et Dei benedictionem. In nomine Pa ffa tris, et Fi ^ Iii,
et Spiritus ^ Sancti. P a x tibi.
Et mox, coemento benedicto adhibito, adiuvante, si opus fuerit, coementario, ponit et coaptat tabulam, seu lapidem, super sepulchrum, claudens illud, et dicit:
Oremus.
Deus, qui ex o m n i u m cohabitatione Sanctorum, aeternum maiestati
t u a e condis habitculum, da aedificationi t u a e incrementa caelestia : et
p r a e s t a ; ut q u o r u m hic Reliquias pio a m r e complectimur, e o r u m semper meritis adiuvemur. P e r Christum Dominum n o s t r u m .
RJ*. Amen.
Tunc, coementario adiuvante, cum eodem coemento firmat ipsam
tabulam, seu lapidem, super sepulchrum : deinde ipse facit crucem desuper
ex Chrismate cum pollice dexterae manus, dicens:
Sign B tur et sancti g fictur hoc altare. In nomine Pa fe tris, et
Fi )Ji Iii, et Spiritus g Sancti. Pax tibi.
Suprascripti ritus seu formulae breviores Consecrationis altarium
e x e c r a t o r u m concordant cum originalibus approbatis. In fidem, etc.
Ex Secretaria S. Rituum Congregationis, die 9 septembris 1920.
Philippus Di Fava, S. R. C. Substitutus.

454

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

EIM ROMANAE CURIAE


SEGRETERIA DI STATO
AVVISO
La Direzione dell' Annuario Pontifcio press la Segreteria di Stato
interessa vivamente gli Illmi e R a i Ordinari delle diocesi, i collegi prelatizi
i Superiori generali degli Ordini religiosi, i Rettori dei collegi ecclesiastici e
tutti i dignitari appartenenti alla Corte pontificia a volerle trasmettere in
tempo utile le relazioni e rettifiche occorrenti per la edizione dell' Annuario
pel prossimo anno 1921, in conformit della lettera circolare dell'Emo sig. Cardinale Gasparri, Segretario di Stato, in data 15 luglio 1915, e delle particolari
istruzioni ricevute al momento delle nomine e promozioni.

NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre si degnato di
mominare:
6

agosto

1920. Mons. Alberto Vassallo di Torregrossa, arcivescovo titolare


di Emesa, Nunzio Apostolico presso la Repubblica
del Paraguay.
1 settembre
Mons. Enrico Gasparri, arcivescovo titolare di Sebaste, gi
Nunzio Apostolico in Colombia, Nunzio Apostolico nel Brasile.

Mons. Francesco Marmaggi, arcivescovo titolare di Adrianopoli, Nunzio Apostolico presso la Real Corte
di Rumenta.

Mons. Luigi Maglione, arcivescovo titolare di Cesarea di


Palestina, NUMZO Apostolico presso la Confederazione Svizzera.
18

L'Emo sig. Card. Gennaro Granito Pignatelli di Belmonte,


Protettore della Confraternita di Santa Wivine
nella Chiesa parrocchiale di Notre-Dame du
Sabln di Bruxelles.
21

Il Rev. P. Maestro Agostino Ruelli, dell'Ordine Eremitano


di Sant'Agostino, Sotto-Sacrista dei Sacri Palazzi
Apostolici.
27

Mons. Giuseppe Pizzardo, sotto-segretario della S. Congregazione degli Affari Ecclesiastici Straordinari.

Diarium

Romanae

Curiae

455

COD Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di nominare:


Protonotarii apostolico ad instar participantium :
30 maggio 1920. Mons. Arturo Lane, della diocesi di Oregon-City.
Prelati Domestici di S. S. :
20 maggio- 1920.

1 settembre

.
12

14

Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.

Michele G. Phelan, dell'archidiocesi di New-York.


Edoardo G. Flynn, della medesima archidiocesi.
Giovanni Pepe, della diocesi di Lucera.
Giacomo Pellegrini, della medesima diocesi.
Pietro Tacci, della diocesi di Tolentino.
Marcellino Basaldua y Muguruza, della diocesi di
Camagey.
Mons. Lorenzo Luigi Dimphy, della diocesi di Lincoln.
ONORIFICENZE

Cori Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di conferire le seguenti


onorificenze:
La Commenda con placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
20

luglio

1920. Al sig. cav. Arnoldo Giuseppe M. Guissen, delia diocesi di


Harlem.
15 settembre
Al sig. barone Antonio van Wynbergen, dell'archidiocesi di
Utrecht.
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:

20 agosto
22

27
9
13
15

1920. Al sig. cav. Nicola Bevilacqua, della diocesi di Vicenza.

Al sig. dottor Gonzalo Saverio d'Almeida Garret, della diocesi di Portalegre.

Al sig. avvocato Giacomo Flaherty, dell'archidiocesi di Filadelfia.


settembre
Al sig. Enrico Adolfo du Bellet.

Al sig. cav. Giuseppe Frascari, Cameriere d'onore di Spada


e Cappa di Sua Santit.

Al sig. conte Enrico Pocci, Cameriere segreto di Spada e


Cappa di Sua Santit.
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe militare:

3 settembre 1920. Al sig. Enrico Vuillemenot, Maggiore della Guardia Palatina d'onore.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
11 settembre 1920. Al sig. ing. Cristoforo De Luise, dell'archidiocesi di Napoli.

Al sig. avv. Gennaro Grieco, della medesima archidiocesi.


12

Al sig. Pietro Nardoni, di Roma.


13

Al sig. prof. Carlo Costantini, di Roma.


La Commenda dell' Ordine di S. Silvestro Papa :
13 settembre 1920. Al sig. Carlo Sebastiani, di Roma.

456

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:


31 agosto ' 1920. Al sig. Luigi Aquilani, di Roma.
9 settembre
Al sig. Federico Bruno, della diocesi di Savona.

Al sig. Girolamo Catenacci, di Roma.


10

Al sig. Giuseppe Coronas y Arrue, dell'archidiocesi di Santiago di Cuba.

MAGGIORDOMATO DI SUA SANTIT


NOMINE
Con Biglietti di S. E. Rina Mons. Maggiordomo, il Santo Padre si degnato
di nominare:
Camerieri Segreti soprannumerari di S. S. :
2 settembre 1920. Mons. Giacomo Valle, del Patriarcato di Venezia.
13

Mons. Giuseppe Kirleir, dell'archidiocesi di Filadelfia.


Cameriere Segreto di Spada e Cappa, soprannumerario di S. S.:
18 settembre 1920. Il sig. conte Giuseppe Dalla Torre, della diocesi di Padova.
Cameriere d'onore in abito paonazzo di S. S. :
2 settembre 1920. Mons. Francesco Silvestrini, del Patriarcato di Venezia.
Camerieri d'onore di Spada e Cappa soprannumerari di S. S. :
27 agosto 1920. 11 sig. Emmanuele Villagran Prado, dell'archid. di Messico.
2 settembre
Il sig. Alessandro Antonio Paolo Weryha-Darowski, della
diocesi di Luck-Zytomir.
24

Il sig. Ermanno Francesco Gustavo de Greve-Dierfeld, della


diocesi di Treviri.

NECROLOGIO
20

agosto

1920. Mons. Costante Giovanni Prudhomme, vescovo titolare di


Gerra, vicario apostolico del Laos (Indocina).
3 settembre
L' Emo signor Cardinale Vittoriano Guisasola y Menendez,
arciv. di Toledo, patriarca delle Indie Occidentali.
18

Mons. Teodoro Kappenberg, vescovo titolare di Sozopoli,


ausiliare di Munster.

Mons. Giovanni M. Pellizzari, vescovo di Piacenza.


Mons. Lodovico Balas de Sipek, vescovo di Rosna via.
29

Mons.' Vincenzo Giacomo Snchez de Castro, vescovo di


Santander.
27

Mons. Giambattista Arista, vescovo di Acireale.

mms XII - Vol. XII

2 Novembris 1920

Num. 12

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA BENEDICTI PP. XV


LITTERAE ENCYCLICAE
AD PATRIARCHAS, PRIMATES, ARCHIEPISCOPOS, EPISCOPOS ALIOSQUE LOCORUM
ORDINARIOS, PACEM ET COMMUNIONEM CUM APOSTOLICA SEDE HABENTES,
DE SANCTO EPHREM SYRO MONACO EDESSENO DOCTORE ECCLESIAE RENUNTIANDO.

BENEDICTUS

PP. XV

VENERABILES FRATRES
SALUTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM

Principi Apostolorum Petro illud est a divino Ecclesiae


Conditore attributum, ut, fide omnis erroris immuni cum
Deo cohaerens, tanquam coriphaeus Apostolici chori et communis omnium magister ac rector Illius gregem pasceret, qui
Ecclesiam suam, in ipsius Petri eiusque successorum visibilis,
perennis ac solidi magisterii auctoritate. aedificavit ; qua in
mystica petra, idest totius ecclesiastici aedificii fundamento ,
quasi quodam in cardine et centro, non minus catholicae fidei
quam christianae caritatis communio consisteret.
Id quidem esse Primatus Petro conlati singulare munus ut
caritatis, item ac fidei, divitias usquequaque diffunderet atque
1

Luc. XXII, 32.


S. Theod. Stucl. ep. II ad Michaelem Imperato-rem.

S. Oyr. Alex. De Trinit. diai. iv.


< S. Ttieod. Stud. ibid.
s Matth. XVI, 18.
6

S. Cyr. Alex. Comm. in Lue. e. xxn, v.. 32.

ACTA, vol. XII, n 12. 2-11-920.

458

Acta Apostolicae

Seis

Commentarium

Officiale

in omnibus veluti tueretur, Ignatius Theophorus, recens ab apostolorum aetate, pulchre declaravit. In iis enim quas ex itinere
misit ad Ecclesiam Romanam nobilissimas litteras, suum nuntians in Urbem adventum, martyrii pro Christo faciendi causa,
praeclarum de illius Ecclesiae in ceteras omnes principatu edidit
testimonium, cum eam universo coetui caritatis Praesidentem nuncupavit, scilicet ut significaret non modo Ecclesiam
universam esse adspectabilem divinae caritatis imaginem, sed
etiam Romanae Sedi beatissimum Petrum, una cum Primatu,
caritatis suae erga Christum triplici confessione affirmatae reliquisse hereditatem, ut eodem igne fidelium omnium animos incenderei
Utramque notam ut pontificiae propriam auctoritatis antiqui Patres, praecipue qui inlustriores Orientis cathedras obtinebant, exploratissimam cum haberent, ad hanc Apostolicam
Sedem, quae una salutem in extremo discrimine sponderet, confugere consueverant, quotiescumque vel haeresum fluctibus vel
intestinis discidiis iactabantur. Ita egisse constat Basilium Magnum , ita insignem Nicaenae fidei propugnatorem Athanasium , ita Ioannem Chrysostomum , deiferos illos orthodoxae
fidei Patres, cum ab episcoporum conciliis, secundum veterum
ecclesiasticorum canonum praescripta , ad supremum Romanorum Pontificum iudicium provocarunt. Hos vero quis dixerit
ei mandato, quod a Christo haberent confirmandi fratres, aliqua
ex parte defuisse? Quin immo, ne id officium desererent, alii in
exsilium impavide proficisci, ut Liberius, ut Silverius, ut Martinus; alii causam orthodoxae fidei, eiusque defensorum qui Pontificem appellaver ant, animose agere, ut vel eorum, qui vita functi essent, vindicarint memoriam : exemplo sit Innocentius 1 ,
qui episcopis Orientis imperavit, ut in liturgicis diptychis, cum
1

2
3
4

5
6

S. Ign. Epist, ad Rom.

S. Basil. Magn. Epist. cl. n, ep. 69.


S. Felicis II Epist, et Decr. Epist. Athanas. et episeop. Aegyptior.
S. Ioan. Chrys. Ep. ad Innocent, episc. Rom.
Sardic. can. 3, 4, 5.
Tiieodoret. 1. v, c. 34.

Acta

Benedicti

PP.

459

XV

orthodoxorum Patrum nominibus inter actionem sacram commemorandum, denuo Chrysostomi nomen inscriberent.
Nos autem, cum populos Orientales non minore sane, quam
decessores Nostri, sollicitudine et caritate complectamur, equidem gaudemus nonnullos ex iis, teterrimo bello restincto, et se
in libertatem vindicasse et sacra e dominatu laicorum subduxisse. Qui cum rem publicam, pro suae quisque nationis ingenio maiorumque institutis, ordinare contendant, videmur rem
tempori eorumque condicionibus congruentem facturi, si exemplum sanctitatis, doctrinae patriaeque caritatis splendidissimum iis proposuerimus cum ad diligentius imitandum, tum ad
studiosius colendum. Sanctum Ephrem Syrum intellegimus,
quem cum flumine Euphrate haud inepte comparat Gregorius
Nyssenus, quod eius aquis irrigata christianorum multitudo
centuplum fidei fructum efferret ; Ephrem dicimus, cuius laudes deiferi orthodoxique Patres et Doctores, a Basilio, Chrysostomo, Hieronymo ad Franciscum Salesium et Alphonsum de
Ligorio, uno ore praedicant. Gratum quidem est vocibus adiungere horum veritatis praeconum vocem Nostram, qui etsi dissimiles inter se ingeniis ac temporum locorumque intervallis disiuncta sunt, ille tamen ex iis oritur conficiturque concentus, cuius
facile unum eundemque Spiritum modulatorem agnoscas.
1

Quod autem illas quas dedimus ad vos Encyclicas Litteras,


Venerabiles Fratres, in MD natali S. Hieronymi, hae tam brevi
spatio consequantur, hoc ideo usu venit, quia duo praeclarissimi viri non una re conveniunt. Etenim fuerunt Hieronymus
et Ephrem fere aequales, ambo monachi, ambo Syriae incolae,
uterque sacrorum Librorum cognitione studioque excellentes;
quos iure dixeris, veluti duo candelabra lucentia , a Deo destinatus alterum proprie ad occidentales, alterum ad orientales
regiones illuminandas. Quae autem eorum scriptis continentur,
eiusdem bonitatis sunt eiusdemque spiritus ; ac propterea fit, ut,
quemadmodum in iis concors et immutabilis latinorum atque
2

S. Greg. Nyss. Vita S. Ephrem, e. i, n. 4.

Cf. Apoc. xi, 4.

460

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

orientalium Patrum doctrina elucet, sic eorum laudes et gloria


veluti in unum coalescant et copulentur.
Utra ex celeberrimus quondam urbibus, Msibi et Edessa,
beatum Ephrem in lucem ediderit, ambigitur : eum certo, cum
postremae persecutionis martyribus sanguine coniunctum
christiano more parentes eduxerunt. Quos si copiosae vitae commoda defecerant, at laus illa longe maior splendidiorque ornabat, quod in iudicio Christum professi fuerant . Ineunte vero
adulescentia, Ephrem, ut in opusculo Confessionum suarum conqueritur, remissius languidiusque animi restitit cupiditatibus,
quibus illa aetas exagitari solet : erat enim ingenio fervens, in
iram praeceps, iurgiorum cupidus, mente linguaque solutior.
Sed cum in vincula esset ob falsum crimen coniectus, humanas
res et inania mundi oblectamenta coepit despicere; itaque, ubi
se iudici purgavit, ilico monachi habitum induit, et deinceps se
totum ad pietatis exercitationes sacrarumque studia Scripturarum contulit. Cum autem gratiam sibi conciliasset Iacobi Episcopi Nisibensis, unius e cccxviii Patribus Concilii Nicaeni, qui
celeberrimam exegesis scholam in urbe episcopali condiderat,
patroni sui exspectationem, assidua et peracuta commentatione
Bibliorum, non tam explevit, quam superavit; quare brevi maximus omnium eius scholae interpres evasit, et Doctor Syrorum
nuncupatus habitusque est. Is, haud ita magno spatio, sacrarum
studia Litterarum, Persarum copiis urbi impendentibus, intermittere cogitur; quam calamitatem ut removeret, cives suos
omnibus nervis ad resistendum incitat. Iam vero periculum, semel Iacobi episcopi precibus propulsatum, rursus, eo vita functo,
ingravescit; iterumque obsessa urbs, anno CCCLXIII in potestatem dicionemque Persarum venit. At Ephrem, in exsilium pergere quam infidelibus servire praeoptans, Edessam commigravit, ibique, maximam partem, ecclesiastici doctoris munus studiosissime obivit.
Quam igitur in suburbano colle casam habitavit, ea mox,
1

>

S. Greg. Nyss., op. cit.


S. Ephrem Confessio n. 9.

Acta

Benedicti

PP.

461

XV

ihlustris academiae instar, magna hominum celebritate floruit,


divinorum Librorum studio flagrantium: atque inde profecti
sunt doctissimi illi Scripturarum interpretes, qui ad eandem
disciplinam suos quisque alumnos excoluerunt, Zenobius, Maraba, Sanctus Isaac Amidensis, cui quidem, ob scriptorum gravitatem et copiam, Magni nomen, adhaesit \ Itaque ex illo recessu adeo de doctrina sanctimoniaque Ephrem fama percrebuit, ut, cum Basilium Magnum de facie nosse percuperet, ob
eamque causam venisset Caesaream, cognito Basilius divinitus
eius adventu, singulari hominem cum reverentiae significatione acceperit, suavissimosque cum eo de divinis rebus sermones contulerit : quo etiam tempore idem perhibetur ipsum impositione manuum diaconum consecrasse .
Edessena vero solitudine Ephrem non pedem, nisi statis
diebus, efferebat, ut acerrimas illas ad populum contiones haberet, quibus, adversus haereses tum gliscentes, fidei dogmata tuebatur. Qui, si pro suae humilitatis conscientia ausus non est ad
sacerdotium contendere, at in inferiore diaconatus gradu perfectissimum se Stephani imitatorem praestitit. Ergo Scripturas
continenter docere et divini verbi praedicationi vacare; virgines
Deo devotas ad sacram psalmodiam instituere; commentarios
cotidie scribere Bibliis explanandis orthodoxaeque fidei inlustrandae; popularibus suis, praesertim egenis et calamitosis,
subvenire ; quae ceteros docturus esset, ipse tam absolute cumulateque ante perficere, ut in se imaginem illam sanctitatis referret, quam Ignatius Theophorus levitis proponit, cum eos Diaconos dumtaxat appellat, idest mandatum Christi , eosque
exprimere affirmat mysterium fidei in conscientia pura .
2

Quantam vero quamque actuosam fratribus caritatem in


summa annonae difficultate, gravis licet annis confectusque laboribus, exhibuit! Casam enim deserens, ubi tot annos caele1

Sozom. Hist. eccl. 1 I I I , e. xv.

S. Greg. Nyss. op. cit. c. iv, n. 17.


Vit. S. Basil. M. quae attfib. S. Amphilochio.
* S. Ignat. Ep. ad Thrall. n. III.
I Tim. c. in, 9.
3

463

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

stem potius quam humanam vitam exegerat, Edessam accurrit :


gravissimis verbis, quae quidem Gregorio Nysseno tanquam
divinitus f abre facta clavis ad animos et arcas locupletium
aperiendas visa sunt, obiurgat qui frumentum comprimrent,
vehementerque rogat, ut saltem de superfluo fratrum inopiam sustentaren! Iis igitur non tam civium necessitate quam
viri gravitate permotis, ipse ex corrogata pecunia enectis fame
comparare lectulos, sternere sub Edessae porticibus, languentes
reficere, peregrinis occurrere, qui undique in urbem, panem flagitantes, commeabant . Itaque vere hunc dixeris in patriae
praesidio divina providentia collocatum ! Qui non ante in suam
solitudinem rediit, quam, exacto anno, e novarum frugum perceptione alimentorum copia ingens exstiterat.
Omnino commemoratione dignum est relictum ab e civibus suis testamentum, in quo plane hominis cum fides, tum humilitas, tum etiam patriae caritas eminet singularis. Ego
Ephrem morior. Cum timore autem ac reverentia adiuro vos, o
incolae civitatis Edessae, ne sinatis me in domo Dei poni aut
sub altari. Non enim decet vermem putredine scatentem in templo et sanctuario Dei reponi. Verum in mea me tunica et pallio
deponite, quibus quotidie utebar atque induebar. Comitamini
me in psalmis atque orationibus vestris, et assidue pro mea parvitate oblationes facere dignemini. Marsupium Ephrem nunquam habuit : non baculus ei fuit, non pera, neque argentum vel
aurum, aut aliam aliquam possessionem super terram aliquando
acquisivi vel possedi. Meis igitur praeceptis atque doctrinae sedulo operam dantes, ut mei discipuli, a catholica ne desciscatis
fide. Circa fidem maxime estote constantes, caventes vobis ab
adversariis, iniquitatis, inquam, operatoribus et vaniloquis et a
seductoribus. Et benedicta vestra sit civitas, in qua habitatis.
Ipsa enim Sapientum est Civitas et Mater Edessa . Sic Ephrem
e vita cessit, at non eius abiit memoria, quae semper apud universam Ecclesiam in benedictione fuit. Quare cum de eo in sacra
1

S. Greg. Nyss. op. cit. c. vi, n. 23.


Sozomen. op. cit. 1. III, c. xv.

463

liturgia subinde fieri coepisset commemoratio, licuit Gregorio


Nysseno illud affirmare : Eius vitae atque doctrinae splendor
universo terrarum orbi illuxit; nam in omni fere loco qui illustratur a sole, cognoscitur .
Iam quae hic tantus vir quamque multa scripserit, non est
cur singillatim exponamus: Dicitur porro tricies centenas
miriades carminum, si omnia simul numerare velis, conscripsisse \ Doctrinam ea quidem ecclesiasticam complectuntur
fere omnem; exstant enim commentarii de sacris Scripturis deque mysteriis fidei, sermones de officiis deque interiore vita, de
sacra liturgia lucubrationes, hymni in dies festos Domini, B. Mariae Virginis et Sanctorum, in pompas rogationum et paenitentiales, in defunctorum funera. Quibus ex omnibus candidissima
prorsus eminet eius anima, quae merito lucerna evangelica dici
queat ardens et lucens , cum, verum inlustrando, efficiat ut
illud amemus et sequamur. Immo Hieronymus, cum S. Ephrem
scripta testatur suo tempore, haud aliter ac SS. Patrum et Doctorum orthodoxorum opera, publice in liturgicis coetibus legi
consuevisse, tum etiam de graeca eorundem librorum ex archetypo syriaco conversione affirmat se acumen sublimis ingenii
etiam in translatione cognovisse .
Iam vero si in honorem beato Diacono Edesseno verti debet,
quod praedicationem divini verbi et discipulorum institutionem
sacris Litteris niti voluerit, secundum quidem Ecclesiae sensum
acceptis, haud minorem sane laudem idem sibi comparavit ut
christianus musicus ac poeta; utriusque enim artis adeo peritus
erat, ut Spiritus Sancti cithara appellaretur. A quo licet ediscere, Venerabiles Fratres, quibus artibus sacrarum rerum cognitio sit in populo provehenda. Etenim Ephrem, cum inter
gentes viveret ardentioris naturae, quae quidem poeticae musicaeque dulcedinem maxime sequerentur, quoniam iisdem lenociniis haeretici, inde ab altero post Christum saeculo, ad er2

1
5

Sozomen. op. cit. 1 in, c. xv.


Ioh. v, 35.
S. Hier. De script, eccl. c. 115.

.464

rores suos disseminandos callidissime usi erant, ipse adulescentis David exemplo, Goliath gigantem proprio eius gladio interimentis, artes artibus opponit, doctrinamque catholicam carminibus modisque vestit, quae deinde virgines puerosque studiose
docet, ut eadem postea populus omnis paulatim ediscat. Ita institutionem fidelium in christiana doctrina non modo integrat
eorumque pietatem sacrae liturgiae spiritu fovet atque nutrit,
sed etiam serpentes haereses felicissime prohibet.
Haec optimarum artium invitamenta a beato Ephrem inducta, quantum dignitatis sacris peragendis conferrent, utique
apud Theodoretum legimus ; sed idem eo quoque comprobatur,
quod metrica illa ratio, quam noster pervulgavit, late cum apud
graecos, tum apud latinos, propagata est. Namque antiphonia
ipsa liturgica cum suis canticis et pompis, quae Chrysostomi
opera Constantinopolim , Ambrosii autem Mediolanum importata est, unde Italiam totam peragravit, num ab alio auctore
profecta videatur? Mos ipse orientalium partium , quo,
in urbe Insubrium principe, Augustinus, catechumenus adhuc,
tam vehementer commovebatur, quique, a Gregorio Magno expolitus, perfectius quiddam apud nos attigit, nonne, sapienti
existimatorum iudicio, aliqua ratione beatissimo Ephrem debetur, cum ab antiphonia syriaca, ab eo diffusa, originem ducat ?
Nihil igitur mirum si plurimi ab Ecclesiae Patribus fit
S. Ephrem auctoritas. De eius scriptis ita Nyssenus: Omnem
et antiquam et novam Scripturam evolvens, et ut nemo alius in
eius contemplationem incumbens, totam accurate ad verbum
interpretatus est; atque ab ipsa mundi creatione usque ad ultimum gratiae librum quae abdita et recondita erant commentariis illustravit, Spiritus lumine usus . Ad haec Chrysostomus :
Ephrem ille magnus, obtorpescentium excitator, afflictorum
consolator, iuvenum disciplina, instructor atque exhortator, mo1

Teodoret. 1. iv, c. 27.


* Sozom. op. cit. 1. III, C. VIII.
S. Aug. Confess. 1. ix, c 7.
S. Greg. Nyss. op. cit.
3
4

Acta

Benedicti

PP.

XV

465

nachorum speculum, dux paenitentium, framea et spiculum adversus haereticos, virtutum receptaculum et Spiritus Sancti
habitaculum atque diversorium \ Nihil profecto dici maius
potest ad hominem dilaudandum, qui tamen suis ipse oculis
tantulus videbatur, ut se omnium minimum et peccatorem vilissimum praedicaret.
Deus igitur qui exaltavit humiles beatum Ephrem summa afficit gloria, eumque huic aetati caelestis sapientiae doctorem et lectissimarum virtutum exemplum proponit. Cuius exempli opportunitas hodie dicenda est vere singularis cum, iam
extincto immanissimo bello, quasi novus rerum ordo nationibus,
praesertim Orientis, nascitur. Grande profecto, Venerabiles Fratres, plenumque curarum opus, cum Nobis, tum unicuique
vestrum et bonis omnibus imponitur, ut quicquid humani civilisque cultus superest, in Christo instauremus, deviamque hominum societatem ad Deum et ad sanctam Dei Ecclesiam revocemus; ad Ecclesiam catholicam, inquimus, quae quidem, dum
labant instituta maiorum, et, perturbatis rebus publicis, humana
omnia permiscentur, una non vacillat fideliterque futura prospicit, una ad immortalitatem nata, eius nimirum freta oraculo,
qui beatissimo Petro edixit : super hanc petram aedificabo
Ecclesiam meam et portae inferi non praevalebunt adversus
eam .
Utinam vestigiis Sancti Ephrem insistant quotquot in Ecclesia munus administrant erudiendi ceteros, ab eoque ediscant
quam sollerter, quam assidue sit in praedicanda Christi doctrina
elaborandum; neque enim fidelium pietas habeat aliquid stabilitatis et emolumenti, nisi in fidei mysteriis praeceptisque penitus defixa haereat. Qui autem legitime sacras tradunt disciplinas, eos Edessenus exemplo suo monet, ne Scripturas sacras
ad placita sui quisque ingenii detorqueant, neve in iis perscrutandis a perpetuo Ecclesiae sensu transversum unguem discedant ; omnis enim prophetia Scripturae propria interpre2

S. Io. Chrys. Orat. de eonsumm. saec.

2 Matth. XVI, 18.

466

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

tatione non fit; non enim voluntate humana allata est aliquando
prophetia, sed Spiritu Sancto inspirati, locuti sunt sancti Dei
homines \ Atque Spiritus ille qui per prophetas est homines
allocutus, idem est qui apostolis aperuit sensum ut intelligerent Scripturas et Ecclesiam constituit revelationis nuntiam,
interpretem et custodem, ut scilicet esset columna et firmamentum veritatis \
Ii vero in quos ab Ephrem gloria plus redundat honoris,
hoc sustineant, ut oportet, onus dignitatis : inlustrem intellegimus sobolem Instituti monastici, quod cum Antonio et Basilio
in Orientis regionibus ortum, per multiplices postea surculos in
occidentales terras propagatum et, tot nominibus, de christiana
humanitate est praeclare promeri tum. Ne igitur hi cessent evangelicae perfectionis sectatores in anachoretam Edessenum suspicere eumque imitando sequi; monachus enim eo magis erit Ecclesiae pro futurus, quo melius, coram Deo et hominibus, id in se
exhibeat quod habitus significat, idest si, secundum illud antiquorum Orientis Patrum, sit filius pacti , itemque Angelus
cuius opus misericordia est, pax et sacrificium laudis , ut eum
venuste beatus Nilus Iunior definiit \
Denique omnes quibus praepositi estis, Venerabiles Fratres, cum e Clero tum ex populo, illud a beato Ephrem discant,
patriae huius caritatem, cuius quidem officia ipsius christianae
sapientiae professione nituntur, non ab amore patriae caelestis
seiungi debere, nedum ei praeponi : patriae illius, inquimus, quae
nihil est aliud nisi intima in animis iustorum Dei dominatio
hic inchoata, in caelis perfectissima; cuius profecto speciem mystice exhibet Ecclesia catholica, quae, remoto omni nationum
et linguarum discrimine, filios Domini universos, veluti familiam unam, sub communi Patre ac Pastore complectitur. Item
docet sanctissimus vir, vitae interioris fontes ibi esse quaeren2

II Petr. i, 20-21

Luc.

XXIV,

45.

* I Tim. iii, 15.


S. Barthol. Crypt. Abb. in Vita S. Nili Iunioris.

Acta

Benedicti

PP.

487

XV

eos ubi Christus constituit, idest in Sacramentis, in praecepto^


rum evangelicorum observatione et in pietatis exercitatione multiplici quam ipsa affert liturgia Ecclesiaeque proponit auctoritas.
Quo in genere aliquid delibetis volumus, Venerabiles Fratres,
ex iis quae de Altaris Sacrificio habet noster: Sacerdos manibus suis Christum super altare ponit ut fiat cibus. Patrem tamquam domesticum alloquitur dicens : Da mihi Spiritum tuum,
ut adveniens descendat super altare et sanctificet panem
positum ut fiat Corpus Unigeniti tui. Narrat ei passionem et mortem exponitque coram eo ictus ; neque Divinitatem pudet ictuum
Filii sui primogeniti. Dicit invisibili Patri: en appensus in
Cruce, Filius tuus est, eiusque vestes sanguine sunt conspersae
et latus eius lancea est perfossum. Ei commemorat passionem
et mortem Dilecti sui, quasi earum oblitus sit, atque Pater audiens, eius preces exaudit \ Quae vero cle iustorum post mortem condicione versibus persequitur, ea cum constanti Ecclesiae
doctrina, postmodum in Concilio Florentino definita, sic congruunt ut nihil supra : Mortuus a Domino abductus et iam in
coelorum regno inductus est. Anima defuncti in coelo excipitur,
et tamquam unio in coronam Christi inseritur. Defunctus iam
nunc apud Deum et Sanctos eius commoratur .
At huius erga Deiparam Virginem pietatem quisnam satis
dicendo explicet? Tu, Domine et Genitrix tua , ita in quodam
carmine Nisibensi, soli estis qui omni sub respectu perfecte decori estis; in Te namque, Domine mi, nulla est macula neque in
Genitrice tua labes ulla inest . Omnino haec Spiritus Sancti
cithara nunquam suaviores reddit sonos, quam cum propositum est Mariae concinere laudes vel integerrimam virginitatem
vel divinam maternitatem vel misericordiae plenum in homines
patrocinium celebrando.
Neque ita minore studio rapitur, cum e longinqua Edessa
Eomam respicit, ad Petri Primatum laudibus extollendum:
2

Cf. Rahinani, I Fasti della Chiesa Patriarcale Antiochena, viii-ix.

Oarm. Nisib. c. vi, pp. 24-28.


Cann. Nisib. n. 27.

468

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Slvete, reges sancti, Apostoli Christi , ita ille ad Apostolorum


chorum; slvete, lux mundi.... Lucerna Christus, candelabrum
et Petrus, oleum autem subministratio Sancti Spiritus. Salve, o
Petre, peccatorum porta, discipulorum lingua, praedicantium
vox, Apostolorum oculus, coelorum custos, clavigerorum primogenitus \ Atque alio loco : Beatus es, o Petre, caput et lingua
corporis fratrum tuorum, corporis inquam quod ex discipulis
eoagmentatur, in quo uterque oculus filii sunt Zebedaei. Illi quidem beati sunt, Magistri thronum qui contemplantes, et sibi
thronum petiere. Auditur vera Patris revelatio favere Petro, qui
lapis evadit inconcussum . Et in alio hymno sic Dominum Iesum inducit cum primo suo in terris Vicario colloquentem :
Simon, discipule mi, Ego te constitui fundamentum Ecclesiae
sanctae, petram vocavi te antea ut sustineres totum meum aedificium. Tu es inspector eorum qui aedificant mihi Ecclesiam in
terris. Si quid reprobum aedificare velint, te ut fundamentum
posui, coerce illos. Tu es caput fontis, a quo hauritur doctrina
mea, tu es caput discipulorum meorum, per te omnes gentes potabo. Tua est suavitas illa vivifica, quam largior. Te elegi ut esses
in mea institutione velut primogenitus et haeres thesaurorum
meorum. Claves regni mei dedi Tibi, et ecce principem Te constituo super omnes meos thesauros .
Haec omnia cum ipsi Nobiscum recoleremus, benignissimo
Deo cum lacrimis supplices eramus, ut Orientales, quos discidium nimis diuturnum, contra veterum Patrum suorum sententiam quam memoravimus, ab hac beati Petri Sede misere distinet, tandem aliquando ad sinum complexumque reduceret Romanae Ecclesiae, quacum, Irenaeo teste, qui per magistrum suum
Polyearpum traditas a Ioanne Apostolo doctrinas acceperat,
propter potiorem principalitatem necesse est omnem convenire
Ecclesiam, hoc est eos qui sunt undique fideles . Interea vero
2

S. Eplir. Encom. in Petrum et Paulum.


Cf. Rahmani, Hymni fif. Ephr. De Virginitate, p. 45.
Lamy, 8. Ephr. Hymn. et Serm. Vol. i, pr. 411.

S. Iren. C. haer. 1. III, C. III.

Acta

Benedicti

PP.

XV

469

peiiatae ad Nos sunt litterae, quibus Venerabiles Fratres Ignatius Ephrem II Rahmani, Patriarca Syrorum Antiochenus, Elias
Petrus Huayek, Patriarcha Maronitarum Antiochenus et Ioseph
Emmanuel Thomas, Patriarcha Chaldaeorum Babylonensis, allatis maximi momenti rationibus, Nos impense rogabant, vellemus;
Apostolica Nostra auctoritate, Sancto Ephrem Syro, Diacono
Edesseno, titulum atque honores Doctoris Ecclesiae universae
concedere et confirmare. Quibus quidem precibus, aliquot etiam
S. R. E. Cardinalium, Episcoporum, Abbatum et Praesidum religiosarum Sodalitatum graeci latinique ritus, postulatoriae litterae accesserunt. Rem profecto votis quoque Nostris consentaneam mature perpendendam duximus. Meminerimus enim ab
Orientalibus Patribus, quos supra diximus, beatum Ephrem semper veritatis magistrum deiferumque Ecclesiae catholicae Doctorem esse habitum ; neque ignorabamus, ipsius auctoritatem inde
ab initio plurimum- valuisse non modo apud Syros, sed etiam
apud fintimos, Chaldaeos, rmenos, Maronitas et Graecos, qui
Diaconi Edesseni scripta in suum quisque sermonem transtulerunt et, cum in coetibus liturgicis, tum domi ac privatim cupide
perlegere consueverant, ita, ut eius carmina, hodie etiam, inter
Slavos, Coptos, Aethiopes et vel inter Iacobitas Nestorianosque
inveniri contingat. Illud quoque animo reputavimus, hunc virum
apud Romanam Ecclesiam magno in honore antehac fuisse.
Praeterquam enim quod inde ab antiquis temporibus ea in martyrologio Calendis Februariis beatum Ephrem commemorat,
nec sine peculiari sanctitatis et doctrinae eius elogio, in
hac ipsa Alma Urbe, saeculo XVI vertente, in honorem Beatissimae Virginis et sancti Ephrem templum in colle Viminali ere
ctum est; cognita autem res perspectaque omnibus est, decessores
Nostros Gregorium XIII et Benedictum XIV, qui quidem non uno
nomine de catholicis Orientis bene meriti sunt, curasse, ut primo
Vossius, deinde Assemanus, maiore qua tum fieri poterat diligentia, Sancti Ephrem opera colligerent atque ad inlustrandam
catholicam fidem et pietatem fidelium alendam ederent et evulgarent. Quod si proxime superiores respiciamus eventus, s. m.
:

470

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

decessor Noster Pius X anno MDCCCCIX Missam et Officium proprium in honorem eiusdem sancti Diaconi Edesseni, excerpta
magnam partem e liturgia syriaca, approbavit et monachis Benedictinis, e 'Priorati! Hierosolymitano SS. Benedicti et Ephrem,
concessit. Quibus omnibus rite perpensis, ut id suppleremus
quod ad magni anachoretae gloriam deesse videbatur, simulque
Orientis christiani populis gratificaremur apostolicae caritatis,
qua eorum utilitati atque honori prospicimus, novo publicoque
documento, negotium de quo erant litterae, quas supra memoravimus, Sacrae Rituum Congregationi commisimus, ad sacrorum canonum et vigentis disciplinae praescripta expediendum.
Res tam feliciter evenit, ut Cardinales eidem Sacrae Congregationi praepositi per Praefectum Venerabilem Fratrem Nostrum
Antonium S. R. E. Card. Vico, Episcopum Portuensem et S. Rufinae, renuntiarint, se idem optare et demisse a Nobis efflagitare
quod ceteri, supplicibus libellis oblatis, poposcerant.
Itaque, Spiritu Paraclito invocato, suprema Nostra auctoritate, sancto Ephrem Syro, Diacono Edesseno, titulum cum honoribus Doctoris Ecclesiae Universalis conferimus ratumque
habemus, decernentes, eius festum diem, qui est duodevicesimus mensis Iunii, celebrandum ubique esse eadem ratione, qua
dies natalis agitur ceterorum Ecclesiae Universalis Doctorum.
Quare, Venerabiles Fratres, cum gaudemus hanc honoris et
gloriae Sancto Doctori accessionem per Nos factam, tum confidimus simul fore, ut universae Christifidelium familiae, in tanta
rerum asperitate, praesentissimus atque perstudiosus apud divinam clementiam deprecatur ille adsit et patronus. Res item catholicis orientalibus novo sit argumento singularis eius curae
atque studii, quo Romani Pontifices dissitas eas Ecclesias prosequuntur; quarum quidem legitimas consuetudines liturgicas
canonicasque regulas, perinde ac decessores Nostri, volumus integras incolumesque perpetuo consistere. Utinam, afflante Dei
gratia et sancto Ephrem auspice, impedimenta illa concidant,
quibus tam conspicuam christiani gregis partem disiunctam dolemus a mystica petra, super quam Christus Ecclesiam suam

Acta

Benedicti

PP.

XV

471

aedificavit. Utinam quam primum felicissimus ille dies illucescat, quo omnium in animis erunt sicut'stimuli, et quasi cia vi
in altum defixi evangelicae veritatis verba quae per magistrorum consilium data sunt a pastore uno \
Caelestium interea donorum auspicem et paternae caritatis
Nostrae testem, vobis, Venerabiles Fratres, et universo clero populoque unicuique vestrum concredito, apostolicam benedictionem peramanter impertimus.
Datum Romae apud Sanctum Petrum die v mensis Octobris
anno MDCGCCXX, Pontificatus Nostri septimo.
B E N E D I C T U S P P . XV
1

Ecclesiastes xn, 11.

472

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

MOTU PROPRIO
DE MARONITARUM IN URBE COLLEGIO RESTITUENDO

BENEDICTUS

PP. XV

Cum primum in ea Nos cogitatione curaque versari coepimus, ut apud Orientales veterem Ecclesiae sanctae splendorem
revocaremus, probe intelleximus quantum ad hanc rem opportunitatis haberent Seminaria et Collegia urbana Orientis christiani Clero pro regionum rituumque varietate instituendo.
Itaque adolescentibus clericis ex Aethiopia domum acl
Sancti Stephani sub templum Vaticanum nuper aperuimus,
quae iam bonam facit Nobis spem fructuum optimorum.
At vero Nostrum erat in .primis curare ut quae instituta
pro Orientalibus iustas ob causas ad tempus clausa erant, eadem
quamprimum iterum paterent. Hoc in numero cum urbanum
esset Maronitarum Collegium, Nos ad illud restituendum peculiari que.dam studio animum adiecimus, Maronitis quoque Episcopis potissimumque Venerabili Fratre Elia Petro Patriarcha
in consilium adhibitis.
Nunc igitur, rebus mature perpensis, ad maiorem Dei gloriam atque ad illustris Maronitarum gentis utilitatem, pro Apostolicae potestatis plenitudine, haec Nos Motu Proprio decernimus ac statuimus:
I. Urbanum Maronitarum Collegium denuo proximis Idibus
Octobribus pateat, ut antea, via Portae Pincianae.
IL Sacerdos e Clero Romanae Curiae Collegium, cum Rectoris titulo, gubernet.
III. Alius, ac Rector, bonorum Administrator esto, uno ab
altero prorsus distincto ac separato munere. Ita qui administrationem geret, ne is institutioni disciplinaeque alumnorum se
immisceat. Administrationem autem rerum Collegii eidem, cui
adhuc, id est Procuratori Patriarchae Maronitarum demandari

Acta

Benedicti

BP.

XV

473

licebit : eo magis quod qui in ea procuratione hodie est, bene


utiliterque Collegii negotia, hoc intervallo, gessit.
IV. Magister pietatis Collegii e Maronitis eligatur : alumnis
tamen Confessarii, quem quisque malit, petendi fit facultas.
V. Sacrum Consilium pro Ecclesia Orientali Collegio curando praesit. Ideo alumnorum admissiones dimissionesque a
Cardinali eius S. Consilii Secretario, nomine Nostro, fiant.
VI. Quantum pecuniae singulis mensibus Administrator
Rectori debeat in Collegii tuitionem tradere, idem S. Consilium,
subductis calculis hinc redituum, illinc necessitatum Collegii,
definiet. De accepta autem summa Rectoris erit suo tempore
rationem S. Consilio reddere.
VII. Sexto quoque mense Rector de omni Collegii statu et
S. Consilium et Patriarcham Maronitarum diligenti scriptione
docebit.
VIII. Collegii Urbaniani scholas alumni Maronitae frequentent, ad eius instituti leges in omnibus rebus sese accommodando.
IX. Iidem, quod ad sacros ordines adeundos pertinet, auctoritati Vicariatus Urbis, sicut cetera quae Romae sunt exterorum Collegia, subsint.
Denique de domestica Collegii disciplina Rectori potestatem
facimus legem propriam condendi; quae quidem tum valebit,
cum Cardinalis memorati S. Consilii Secretarius eam ratam
habuerit.
Quae autem hic a Nobis statuta sunt, ea, contrariis quibuslibet non obstantibus, firma ac valida in perpetuum esse volumus
et iubemus.
Datum Romae apud S. Petrum die x mensis octobris MCMXX,
Pontificatus Nostri anno septimo.
BENEDICTUS P P . XV

A C T A , v o l . X I I , n. 12. - 2-11-920.

33

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

474

LITTERAE

DECRETALES
I

BEATUS GABRIEL A VIRGINE


GATIONE

CLERICORUM

PERDOLENTE, CLERICUS
REGULARIUM

PROFESSUS E CONGRE-

EXCALCEATORUM A

SS. CRUCE

ET

PASSIONE D. N. I. C, SANCTORUM FASTIS ADSCRIBITUR.

BENEDICTUS EPISCOPUS
SEE VUS

SERVORUM

DEI

AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Non sine providentissimo Dei consilio accidit ut calamitosis hisce


t e m p o r i b u s , q u i b u s homines, voluptatis illecebris p r o r s u s dediti, superbia repleti odioque incensi, a t q u e de nulla re q u a m de sui a m o r e solliciti videntur, omnia in p r o m p t u essent ut ad solemnem Canonizationem
deveniretur Beati Gabrielis a Virgine Perdolente, qui eximium praebet
exemplum castissimae ac purissimae vitae, m i r a e humilitatis, ardentissimae caritatis. Ille enim n o n divitias, nec p o t e n t i a m a u t voluptates
persecutus est, sed D e u m t a n t u m quaesivit, ei adhaesit, e u m toto animo
dilexit. Quisnam, tamen, eo sapientior, eo clarior, eo ditior? Divites enim - e g u e r u n t et esurierunt, inquirentes a u t e m D o m i n u m n o n
m i n u e n t u r omni bono (Ps. XXXIII, 10). Deus - quippe - dispersi!
superbos mente cordis sui, deposuit potentes de sede, et exaltavit
humiles ( L u c , I, 51-52).
Die p r i m o mensis martii a n n i millesimi octingentesimi trigesimi
octavi, Assisii, n a t u s est B e a t u s Gabriel a Virgine Perdolente, et eo ipso
die baptismatis a q u i s l u s t r a t u s . P a r e n t e s h a b u i t Sanctem Possenti, qui
g u b e r n a t o r i s m u n u s h u c illuc per fintimas u r b e s exercebat, et Agnetem
Frisciotti, religione ac m o r u m integritate spectatissimos. P u e r o tribus
vix annis nato, Sanctes dilecta coniuge o r b a t u s fuit, quae Spoleti e vita
migravit, ac propterea ipse familiae instituendae solus intendere debuit.
Quod, vero, singulari virtute et p r u d e n t i a fecit. P a t e r n o studio mirabiliter r e s p o n d e b a t Franciscus, qui in p a u p e r e s misericordem et a maledictis a b h o r r e n t e m se ostendebat. V e r u m t a m e n erat illi a r d e n s q u o d d a m
ingenium, ad i r a m q u e proclive. Breves t a m e n e r a n t indignationes eius,
et, a patre r e p r e h e n s u s , v e n i a m ab illo petebat.

Acta

Benedicti

PP.

XV

475

Adolescentem p u e r u m a Doctrina Christiana F r a t r e s primis litteris


i m b u e r a n t . In eorum scholis q u u m versaretur* seraphico fervore caelestis Epuli particeps est factus, n e q u e ex illo die ad sanctam m e n s a m
frequenter accedendi etiam in saeculo consuetudinem u n q u a m intermisit.
P r i m a r u m litterarum absoluto studio, scholas adivit Collegii Spoletini Societatis Iesu, in q u i b u s h u m a n a r u m litterarum et philosophiae
multa c u m laude integrum curriculum complevit, semperque se p r a e b u i t
in pietatis operibus a s s i d u u m ac fervidum, in pudicitia t u t a n d a rigidum,
in familiaribus colloquiis castigatissimum.
Inter t a m e n h a s egregias virtutes nonnihil inerat levitatis ac vanitatis. Delicatas munditias p e r s e q u e b a t u r , compto et nitido cultui nimis
addictus, novo ac peregrino more i n d u e b a t vestes. Magnopere etiam
delectabatur choreas agitare, milesias lectitare narrationes, scenae spectaculis interesse. In ea t a m e n vitae levitate et dissipatione n o n permisit
Deus ut servus suus, q u e m ad a s s e q u e n d a m sanctitatem appellaturus
erat, n o x a m aliquam graviorem contraheret.
Tametsi ad perfectiorem vitae rationem a prima iuventute eum
vocare visus est Dominus. Bis enim, ob r e c u p e r a t a m a gravi morbo sanitatem, Deo promisit religiosam se vitam fore initurum, sed semper
promissum oblitus est. Tertio, vero, q u u m e gravi periculo in v e n a n d o
evasisset, perterritus Franciscus ad pristina promissa reversus est, quae
tamen, r e r u m m u n d a n a r u m studio, denuo neglexit. Sed misericors Deus
ad spiritualem famuli sui utilitatem valentiora a r g u m e n t a adhibuit.
Permisit enim ut Francisci soror, Maria nomine, q u a m ipse valde diligebat, in aetatis flore, quasi improviso e vita migraret. F u n e s t u m event u m acerbissime Franciscus tulit, a t q u e o m n i b u s h u i u s saeculi vanitates abdicare adeo firmiter constituit, ut p a t r e m adiret ei n u n c i a n s
s u m p t u m a se consilium in religiosum ordinem concedendi.
Vehementer miratus est Sanctes, qui omnia e x p e r t u s est ut a salutari consilio filium abduceret. Quin et dedit o p e r a m ut Franciscus cum
puella q u a d a m , honestissima ea quidem, q u a m coniugem ei expetebat,
consuetudinem iniret. Q u i b u s industriis p a t e r n a q u e auctoritate ac amore
assecutus est ut ad saeculi illecebras adolescentem a n i m u m Franciscus
d e n u o applicaret.
A t t a m e n misericors Deus, aliam ei praebuit occasionem, q u a in
pristinum consilium eum revocaret. Quum F r a n c i s c u s die quintodecimo mensis augusti a n n i millesimi octingentesimi quinquagesimi sexti
se contulisset ad v e n e r a n d a m vetustam q u a m d a m Matris Dei imaginem,
q u a e Spoleti multa religione colitur ac eo die, e sacello educta, a
clero per metropolitanam aedem solemni ritu praeferebatur, visus est

476

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

sibi sacrum simulacrum in eum intentis oculis intueri simulque hisce


verbis in corde appellari : Francise, t u a r e s n o n est m u n d u s , tibi
superest religio .
Valde commotus est adolescens, qui ex illa h o r a fixum in animo
h a b u i t religiosae militiae n o m e n dare. Cupiens t a m e n in re t a n t i ponderis caute se gerere, cum e Societate I e s u p a t r i b u s Tedeschini et Bompiani et cum viro q u o d a m , qui in m o n t u o s a solitudine sanctam vitam
degebat et, ex proximo oppido, Cesinus a n a c h o r e t a vocitabatur, se aperuit. Q u o r u m o m n i u m opinio fuit revera F r a n c i s c u m a saeculo ad religionem appellari.
De q u a re certior factus, religiosam familiam amplectendam selegit
q u a e a Passione Domini nostri n u n c u p a t u r , in e a m q u e petiit cooptari.
T u n c r e m totam aperuit genitori, qui, licet invite, s u u m denique dedit
consensum, a t q u e alio filio Aloisio, qui ex Ordine erat P r a e d i c a t o r u m ,
m u n u s detulit fratrem ad Sodalium a P a s s i o n e r e c e s s u m in oppido
Morrovalle deducendi.
Propinquis et amicis salutatis, m a n e diei septembris septimi, bini
fratres Spoletanam urbem reliquerunt, atque iter coeperunt ad o p p i d u m
Morrovalle, quo die n o n o eiusdem mensis p e r v e n e r u n t . Eo ipso die,
nulla interposita mora, Franciscus in coenobium ingressus est.
Die septembris vigesimo primo, undecimo ex quo in recessum recep t u s fuerat, vestem religiosam, inenarrabili iucunditate induit, ac Francisco nomine deposito, Gabriel a Virgine Perdolente coeptus est appellari.
Ex tunc, in novum quasi h o m i n e m conversus, ad v i r t u t u m perfectionem a s s e q u e n d a m o m n i b u s viribus a n i m u m intendit. In m u n d u m ,
q u e m a n t e a valde dilexerat, t a n t u m suscepit odium, ut non modo moleste ferret de m u n d i r e b u s induci sermones, sed etiam ab iis r e b u s iisque
h o m i n i b u s alienatum a n i m u m gereret, quos diligere fas est, ad q u o s q u e
n a t u r a ipsa p e r t r a h e r e videtur. Q u a p r o p t e r ad litteras d o m u m d a n d a s
t a n t a e r a t aversio, ut saepe ad id a g e n d u m a moderatore cogeretur.
Quare erga p a t r e m reliquosque necessarios pene obduruisse et sensu
carens factus visus est. At n o n ille quidem in consanguineos benevolentiam abiecit, imo consummavit, et quasi a materia et corpore ad
spiritum traduxit.
Q u a n t u m vero in m u n d u m b e a t u s Dei famulus odium habebat, t a n t u m a m o r e susceptam religionem p r o s e q u e b a t u r , nec contigit u n q u a m
propter negligentiam in o b s e r v a n d a regula r e p r e h e n d e n d u m eum fuisse,
a d e o q u e m i n u s p u n i e n d u m . Non modo corporis, sed etiam cupiditatum,
animi denique totius factus est dominus, idque assecutus est voluntariis
afflictationibus et a p p e t i t u u m q u o r u m v i s severissima cohibitione.

Acta

Benedicti

PP.

XV

477

Interea, die vigesimo primo mensis septembris anni millesimi octingentesimi quinquagesimi septimi, b e a t u s Gabriel in sodalitio a Domini
nostri P a s s i o n e , conceptis verbis, vota p e r p e t u a pronunciavit.
Postea, mense iulii an. millesimi octingentesimi quinquagesimi octavi,
e recessu Morrovalle in recessum oppidi Pievetorina, ut sacris disciplinis
incumberet, missus est, et in eo per a n n u m metaphisicae se applicuit.
Iulii vero mense a n n i millesimi octingentesimi quinquangesimi noni,
ex eo recessu cum reliquis tironibus r e m o t u s est, o m n e s q u e in n u p e r
c o n d i t u m coenobium a p u d oppidum Insula translati fuerunt, ibique
b e a t u s Gabriel brevis aetatis suae reliquum curriculum explevit, in
eoque i m p e n s a voluntate theologicis disciplinis operam dedit.
Cum autem in sacris disciplinis discendis valde profecisset, simulque
iam aetatem attigisset, die quinto ac vigesimo maii mensis a n n i millesimi octingentesimi sexagesimi primi, in Pinnensi cathedrali p r i m a tons u r a et q u a t u o r minores ordines ei conlati fuere. P o s t m o d u m cogitabatur
de eo maioribus ordinibus augendo. Huic t a m e n rei temporum iniquitas
fuit i m p e d i m e n t u m .
Interea Gabriel, perpetuo caelestibus r e b u s intentus, ex fide vivebat
et, quo in aetate magis procedebat, eo eius fides magis firmabatur.
Sacros libros multa observantia colebat, q u o s n u d o capite legebat,
et flexis q u a n d o q u e genibus.
Sanctae religionis n o s t r a e solemniores dies festos pietate ferventi et
alacri laetitia agebat, praecipue dies natalis et resurrectionis Domini,
Pentecostes, et Corporis Domini.
Quamvis, t a m e n , Gabriel in r e r u m caelestium contemplationem
semper intenderet, n o n sit t a m e n qui eum animo effingat tetricum
q u e m d a m hominem, a s p e r u m a t q u e se verum. Nemo enim eo suavior,
nemo comior.
Mira eius in Deum fiducia eo firmabatur magis, quo magis fides
a u g e b a t u r et eius cum Deo coniunctio. N u n q u a m propterea de a n i m a e
suae salute b e a t u s Gabriel subdubitavit. Q u a m , vero, aeternae salutis
securitatem non in bonis a se gestis operibus ipse constituebat, sed in
infinita Dei misericordia, in infinitis Iesu Christi promeritis, in deprecationibus Sanctissimae Matris Dei.
In t a n t a securitate a t q u e laetitia u n u m erat solummodo, quod beati
Dei servi a n i m u m v e h e m e n t e r angebat, ne, scilicet, vel in min imis
r e b u s Deum offenderet eique displiceret.
Orationem adeo diligebat, ut, si q u a e inter agendum breviora et
subseciva incurrerent t e m p o r a , perire ea n o n patiebatur, quin a m a n t e r
c u m Deo confabularetur.

478

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Cruci Iesum defixum tam tenero a m o r e b e a t u s Gabriel complectebatur, ut ipse u n i c u s t h e s a u r u s eius esset, u n i c u m oblectamentum. Lectul u m cum petebat, somno a n t e q u a m se daret, Crucifixi imaginem a n t e
pectus s u u m c o m p o n e b a t , Iesum sibi cogitatione effingens, in Calvario
m o n t e , sese super crucem distendentem.
Ut vero Domini passio per a u g u s t u m E u c h a r i s t i a e s a c r a m e n t u m
c o m m e m o r a t u r , immo incruente r e d i n t e g r a t u r a t q u e renovatur, ita b e a t u s
adolescens sanctissimam Eucharistiam affectu studiosissimo diligebat,
t a n t a q u e vehementia de ea cum sodalibus h a b e b a t sermones, ut ipsos
infiammaret, atque, eo fente, illi q u o q u e lacrimas effundere cogerentur.
Commovebatur i m p e n s o q u e frangebatur dolore, q u u m de neglectione
sermo ei erat, q u a christifideles sanctissimum s a c r a m e n t u m excipiunt,
de sacrilegiis, de contumeliis ac violationibus, q u a e a pravis christianis
in S a c r a m e n t u m p a t r a n t u r .
Sanctae Missae eximio studio ardebat, et, q u u m Hostiam sacerdos extollebat, ita defixis a r d e n t i b u s q u e oculis eam conspicabatur, ut p u t a n d u m
esset, quovis velo remoto, Dei conspectum b e a t u m adolescentem intueri.
Sanctae Communioni mira devotione accedebat: diligentiis o m n i b u s
u t e b a t u r ut ad eam excipiendam se bene praepararet, t a m q u e viva fide
et flagranti affectu altare petebat, ut, admiratione commoti a d s t a n t e s ,
e x e m p l u m eximium susciperent.
Singularis istius erga a u g u s t u m altaris s a c r a m e n t u m pietatis velut
g e r m a n a erat soror sacratissimi Cordis Iesu religio, q u a m ipso animo
fovebat.
B e a t u s Gabriel p r o x i m u m s u u m in Deo respiciebat: propterea significari verbis nequit q u a observantia sese cum o m n i b u s gerebat, m a x i m e
vero cum illis a q u i b u s aversum sentiebat a n i m u m . Actus eius o m n e s
cum regeret caritas, nemo fuit u n q u a m , qui ab eo se esse laesum arbit r a n t u r . Cum vero ipse vel m i n i m a m n o x a m alicui intulisse putaret,
ante eius pedes, quem offendisse p u t a b a t , proiiciebat se, supplex veniam
petens.
De nemine u n q u a m iudicium a u d e b a t ferre, ne de publice quidem
infamatis, q u o s etiam excusabat, sin m i n u s c o m m i s e r a b a t u r .
P a u p e r e s maximo studio diligebat in necessitatibus e o r u m anteveniendis : iis, si quid opus e r a t auxilii, h a b i t a venia, ultro praebebat. Cum
vero ei, utpote qui familiae religiosae addictus, p a r u m loci relinqueretur
p a u p e r i b u s auxilium ferendi, p a t e r n a m d o m u m litteras d a n s , mirum est
q u a m vehementer p a t r e m fratresque excitaret ut o m n i b u s r e b u s essent
p a u p e r i b u s praesidia. E s t filius, est frater vobis, qui christifidelium
stipe vitam s u s t e n t a t - ita scribebat - cuique t a m e n nihil deest; n o n n e

Acta

Benedicti

PP.

XV

479

i u s t i t i a exposcit ut vos p a u p e r i b u s invicem iberaliter opem feratis?


. . . . . . Filiorum hereditas e r u n t p a u p e r u m benedictiones q u a e q u e s u n t
pluris faciendae, benedictiones Iesu et Mariae. Nulla vobis in mortis
h o r a maior erit consolatio, q u a m meminisse vos nullum u n q u a m pau perem dimisisse v a c u u m .
Q u a m in p r o x i m u m caritatem inter viventes n o n valens Gabriel
continere, eam ad vita functorum a n i m a s propagabat, ac n e m o ut ipse
i n d u s t r i u s fuit in indulgentiis acquirendis pro defunctorum a n i m a b u s
ab Ecclesia concessis, q u a m ob rem purgatorii apostolus vocitabatur.
B e a t u s Dei servus, delecto a se vitae instituto contentus, n o n modo
q u a m voverat religiosam p a u p e r t a t e m sedulo semper servavit, sed sodalium s u o r u m p a u p e r r i m u m se a t q u e abiectissimum praebuit. Eo, q u o d
plane foret necessarium, c o n t e n t u m esse profitebatur, idque t a m arcte
praestitit, ut pluries se moderatores interponere debuerint, ne ille iustos
limites excederet.
Christianae humilitatis p r a e c l a r u m praebuit exemplum. Nam semper
in m e n t e h a b e n s divina Iesu verba : Discite a me, qui mitis sum et humi lis corde , o m n e s sibi superiores habebat, se vero famulum o m n i u m .
Castitatis filium, quamvis plura inter pericula illud amittendi in
adolescentia s u a versatus sit, u s q u e ad vitae exitum servavit p u r u m et
illibatum, q u e m a d m o d u m n u n c u p a t i s votis sese obligaverat. Cautiones
omnes, quibus pretiosum castimoniae thesaurum custodire posset et
stola innocentiae o r n a t u s ex hoc m u n d o migrare, iugiter adhibuit.
R e r u m divinarum assidue contemplatio et filialis pietas erga Virginem
perdolentem m u l t u m sane contulit, ut Gabriel intactum virginitatis s u a e
florem servaret.
Quo b e a t u s adolescens, virtutibus o m n i b u s o r n a t u s , impensius dimicabat, eo ad vitae exitum propius accedebat. Dies erat decimus septimus
februarii a n n i millesimi octingentesimi sexagesimi secundi, cum, vigesimum q u a r t u m a n n u m agens, iam viribus langueseens, sanguinem ex
ore fudit. Arcessitur medicus, qui, pessima morbi n a t u r a agnita, o m n e m
valetudinis r e c u p e r a n d a e spem esse abiiciendam edixit. Nocte, q u a e
proxime est secuta, in peius m e r e visa est infirmi conditio, e u m q u e
extremis m u n i e n d u m sacramentis r a t u s , eiusdem spiritus moderator
P. Norbertus a S. Maria rei n u n c i u m Gabrieli affert. Laeto ac iucundo
a n i m o a d v e n t a n t i s mortis sententiam excipit, s u a v e s q u e effunditur in
lacrimas, q u u m sacrum sibi deferri Viaticum conspicit. Mox nonnihil
m o r b u s conquievit; tunc b e a t u s adolescens se p a r a t u m ipsa nocte mori,
si haec esset Dei voluntas, professus est. Vix a u t e m m o r b u s saevire
r u r s u m coepit, Gabriel extrema unctione m u n i t u s e s t ; ipseque voluit

480

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

ut etiam in l u m b i s sacro oleo liniretur, quod s a c r a m e n t i administer


praetermiserat ne fastidium satis grave infirmo afferret.
Ultimus t a n d e m beato adolescenti illuxit dies, qui fuit vigesimus
septimus februarii. S u p r e m a m sibi h o r a m instare ipse persentiens, infiamm a t o cordis affectu preces ingeminans, oculos in caelum identidem extollit,
Virginem perdolentem in sui praesidium advocat, Christi Iesu cruci affixi
imaginem pectori suo a d m o t a m p e r a m a n t e r cmprimit. T u m denique,
sacris Iesu, Mariae et Ioseph n o m i n i b u s invocatis, vultu s u b r u b e n s ac
veluti caelesti visioni subridens, a n i m a m exhalavit placidissime, in Insulae secessu a p u d Fiscellum montem, vix emenso sexennio a sacro inito
sodalitio.
Eius sepulchrum ob praeclaram et amplissimam, q u a m vivens sibi
comparaverat, sanctitatis famam, gloriosum, p i a r u m q u e peregrinationum
m e t a optatissima evasit; n a m q u e n o n pauci, ,qui Gabrielem deprecatorem a d h i b u e r u n t , ipsius a p u d Deum potentiam s u n t experti.
Q u a p r o p t e r de caelitum h o n o r i b u s eidem condendis aggressum
est studium, a d o r n a t i s q u e auctoritate ordinaria inquisitionibus, a n n o
millesimo octingentesimo nonagsimo sexto, kalendis iunii, causae introd u c e n d a e Commissionem fel. rec. Leo P a p a decimus tertius, Decessor
Noster, propria m a n u signavit. Quaestionibus deinde apostolicis de beati
adolescentis virtutibus confectis riteque probatis, de heroico eius virtut u m g r a d u coepta est disceptatio, q u a e in a n t e p r a e p a r a t o r i o et praeparatorio Sacrae R i t u u m Congregationis conventu rite p r i u s discussa,
d e m u m in generali eiusdem Sacrae Congregationis coetu, sexto n o n a s
maias, a n n o millesimo nongentesimo quinto, coram fel. rec. Pio P a p a
decimo, Praedecessore Nostro, proposita est. Ac paulo post, n e m p e
pridie idus eiusdem mensis maii, idem Praedecessor Noster solemniter
edixit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate in Deum
et proximum, nec non
de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Fortitudine,
Temperantia earumque adnexis Venerabilis Servi Dei Gabrielis a Deipara
perdolente, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur.
Breve post temporis spatium super d u o b u s miraculis iudicialis actio
instituta est, a t q u e triplici habita disceptatione, de iisdem constare prael a u d a t a Decessor Noster decrevit septimo k a l e n d a s februarias, a n n o
millesimo nongentesimo octavo, scilicet de primo miraculo, q u o d ita
e n u n c i a b a t u r : Instantaneae perfectaeque sanationis Mariae Mazzarella a
gravissima tubercolosi pulmonari, pleuritide ac
multiplicibus
purulentis
abscessibus; itemque de altero: Instantaneaeperfectaeque sanationis Dominici liberi ab ingenti inveterataque hernia inguinali. Tandem, generalibus
comitiis i t e r u m indictis, q u a r t o kalendas m a i a s eiusdem anni q u a e s i t u m

Acta

Benedicti

PP.

XV

481

est, an Venerabilis Dei famulus solemni a t q u e publico cultu, qui Beatis


decet, TUTO foret a u g e n d u s . Cum o m n e s qui interfuere P a t r e s Cardinales et Consultores in affirmativam ivissent sententiam, idem P r a e d e cessor Noster quinto n o n a s mensis ipsius decretum edidit, n e m p e TUTO
procedi posse ad solemnem Ven. Servi Dei Gabrielis a Virgine perdolente
Beatificationem.
Solemnia a u t e m Beatificationis pridie kalendas iunias in Basilica
Vaticana m a x i m o a p p a r a t u frequentique a d s t a n t e populo celebrata sunt.
Mox t a m e n , cum Beati viri precibus nova prodigia effecta esse narr a r e n t u r , p r a e i a u d a t u s Decessor Noster decimoquinto kalendas iunias,
a n n o millesimo nongentesimo n o n o , Commissionem reassumptionis
causae s u a m a n u signavit. Instructis vero super assertis novis miraculis
iudicialibus tabulis, duo q u a e s e q u u n t u r , ad Beati adolescentis canonizationem a s s e q u e n d a m Apostolicae Sedi proposita sunt.
P r i m u m obtigit cuidam Ioanni Baptistae Cerro, agricoiae, qui Fregellis o r t u s est, ac etsi pauperem duceret vitam, nullam t a m e n fere u s q u e
ad q u i n q u a g i n t a a n n o r u m aetatem aegritudine laboravit. U n u m circiter
et quinquaginta a n n o s agens, articularibus torqueri incoepit doloribus,
qui vertebralem praesertim columnam cruciabant. Gravior in dies fiebat
m o r b u s , qui eo erat p e r d u c t u s ut aegrotus n o n sine baculi subsidio incedere posset. Quo quidem subsidio uti cogebatur etiam q u u m alicui vel
levissimo operi perficiendo difficili conatu nitebatur. Nullis I o a n n e s
u s u s est remediis, t u m quia medicus desperatum eius statum cnclamaverat, t u m quia, extrema l a b o r a n s egestate, non h a b e b a t u n d e remedia
sibi posset comparare. T h e r m a r u m c u r a m nihilominus, s u a d e n t e medico,
semel et bis expertus est; frustra tamen, nulla quippe h a b i t a est morbi
remissio. Quindecim sic a n n o s transegit Ioannes, et ad e x t r e m u m iam
m o r b u s properabat, cum ob indultam B. Gabrieli venerationem t r i d u a n a e
solemnes in religiosae familiae templo Fregellis institutae s u n t supplicationes. Quae n o n d u m absolutae fuerant, cum, patrocinio Beati viri
fidenter invocato, pristinam infirmus valetudinem in instanti r e c u p e r a v i ^
Nam, spondiiite penitus profligata, n a t u r a l e m vertebralis columna conditionem a d e p t a est, et qui n o n poterat nisi c u r v u s et cum baculi subsidio
sistere ac d e a m b u l a r e , erectus corpore, omnique seposito adiumento,
incedere valuit.
S e c u n d u m prodigium expertus est Aloisius Parisi, faber lignarius
domo Gallipoli, qui validam sortitus fuerat n a t u r a m , et nullam u s q u e
ad a n n u m aetatis s u a e sextum ac decimum infirmitate laboraverat.
Anno millesimo octingentesimo octogesimo n o n o , q u u m , artem suam
exercens, gravi ponderis i a n u a m enixo conatu, elevatis brachiis, sub e-

482

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

v a n d a m pertentaret, d e x t e r a m inguinem a b r u m p i quasi persensit, et


t a n t o p e r c u s s u s est dolore, ut in syncopem rueret, a q u a h a u d brevi
ad vitae s e n s u s r e s t i t u t u s fuit. Altera vel tertia die ab incoepto morbo
ad suos rediit labores, caute t a m e n et ea t a n t u m m o d o opera perficiens,
q u a e n u l l u m r e q u i r e b a n t conatum. Undecim sic, varia vicissitudine, nullisque u n q u a m adhibitis remediis, a n n o s transegit, nec p r i u s ad medicae
artis q u a e r e n d a subsidia consilium cepit quam medicus quidam, de hoc
m o r b o r u m genere peritissimus, Gallipolim venerit. Ad illum itaque Aloisius accessit; at medicus, re perspecta, nullo modo de s a n a t i o n e cons e q u e n d a vel cogitari posse pronuntiavit, nisi chirurgicae operationi se
infirmus subiiceret, quod t a m e n Aloisius facere n e q u i t . Ipse vero,
tribus aliis a n n i s circiter elapsis, ad patrocinium B. Gabrielis t a n d e m
confugit, et prodigiosam in instanti s a n a t i o n e m obtinuit.
Haec prodigia in Sacrae R i t u u m Congregationis comitiis ter de
more e x p e n s a s u n t examine solertissimo, praesertim in postremis generalibus coram Nobis habitis decimo quinto k a l e n d a s m a i a s a n n i millesimi n o n g e n t e s i m i decimi octavi. Atque paulo deinceps, n e m p e q u a r t o
idus maii, solemniter s a n x i m u s : Constare de utroque proposito miraculo ;
de primo nempe: Instantaneae perfectaeque sanationis Ioannis Baptistae
Cerro ab arthritide deformante et anchylosite columnae vertebralis (spondilite anchylosante) ; deque altero:
Instantaneae perfectaeque sanationis
Aloisii Parisi ab hernia inguinali dextera inveterata.
Quod a u t e m supererat, n u m scilicet ad s u m m u m fastigium h o n o r u m ,
q u i b u s Ecclesia praeclariores filios suos, qui t a n t a gloria se dignos exhibuerunt, augere solet, extolli TUTO posset B. Gabriel a Virgine P e r d o lente, id in generalibus comitiis, tertio n o n a s dcembres eiusdem a n n i
coram Nobis coactis, e x p e n s u m est, o m n e s q u e qui a d e r a n t u n a n i m i suffragatione responderunt, TUTO ad solemnem eius Canonizationem procedi
posse. Nos t a m e n a d m o n u i m u s superni luminis auxilium in tam gravi
negotio, communibus fervidisque fusis Beo precibus, esse poscendum.
T a n d e m , re m a t u r e considerata, a t q u e iterum caelesti lumine implor a t o , octavo idus ianuarii novi exordientis anni millesimi nongentesimi
decimi noni, die n e m p e festo Epiphaniae Domini solemniter pronunciav i m u s TUTO procedi posse ad solemnem Beati Gabrielis a Virgine Perdolente
Canonizationem..
Ut vero in t a n t o negotio iuris ordo servaretur, Praedecessorum
Nostrorum, exemplis i n h a e r e n t e s , p r i m u m dilectos filios Nostros S. R. E.
Cardinales in Consistorio secreto, die octava mensis martii anni millesimi nongentesimi vigesimi h a b e n d o , sententiam e o r u m rogaturi, Nobis
adesse iussimus. In quo venerabilis frater Noster Antonius, Episcopus

Acta

Benedicti

PP.

XV

483

P o r t u e n s i s et S. Rufinae, S. R. E. Cardinalis Vico, S. R i t u u m Congregationi Praefectus, novensilium S a n c t o r u m acta et miracula singillatim


ac diserte Nobis et Cardinalibus exposuit, m a g n o q u e o m n e s studio
incendit ut Beati Gabrielis m e m o r i a s u m m i s h o n o r i b u s c o n s e c r a n t u r .
Paullo post, die videlicet vigesimo secundo mensis aprilis eiusdem
anni, Consistorium publicum celebratum est, et in eo cuncti qui a d e r a n t
Cardinales, de Beato Gabriele disertissima oratione dilecti filii Augusti
Milani, Consistorialis Aulae Advocati, libenter audita, Nos ad causae
h u i u s legitimam definitionem s u n t u n o ore cohortati.
Die vero septima s u b s e q u e n t i s mensis maii, alterum Consistorium
semipublicuni, h a b i t u m est, in quo n o n modo S. R. E. Cardinales, sed
etiam venerabiles fratres P a t r i a r c h a e , Archiepiscopi, Episcopi, ad h o c
de m a n d a t o Nostro per litteras vocati, Nobis adfuerunt, qui t u m ex iis,
q u a e in Consistorio publico gesta fuerant, t u m ex authenticis documentis S. R i t u u m Congregationis, q u o r u m exemplar, typis editum, singulis e o r u m tradi iussimus, in e a m d e m q u a m P a t r e s Cardinales u n a n i miter sententiam iverunt. Cuius rei publica i n s t r u m e n t a a dilectis Filiis
Sedis Apostolicae Notariis confecta in tabulario S. Rituum Congregatione asservari m a n d a v i m u s .
Huic vero solemni Canonizationi in Vaticana Basilica celebrandae
praefiximus diem decimum t e r t i u m mensis maii h u i u s anni millesimi
nongentesimi vigesimi, in quo die colitur m e m o r i a Ascensionis D. N. I. C.
et fideles s u m u s etiam atque etiam hortati ad preces, iis praesertim in
a e d i b u s ingeminandas in quibus publica augustissimi Sacramenti indicta
esset adoratio, a Domino enixe rogantes ut et ipsi possent ex t a n t a
solemnitate u b e r r i m u m fructum percipere et Nobis in illa absolvenda
Spiritus P a r a c l i t u s adesset.
Cum autem faustissima dies illuxit omnes quum saecularis tum
regularis cleri ordines, R o m a n a e Curiae P r a e s u l e s et Officiales, S. R. E.
Cardinales, P a t r i a r c h a e , Archiepiscopi et Episcopi, qui in Urbe aderant, in
Vaticanam Basilicam, magnifice e x o r n a t a m , c o n v e n e r u n t , q u i b u s solemni
supplicatione p r a e e u n t i b u s , et Nos e a m d e m Basilicam ingressi s u m u s .
T u n c venerabilis frater Noster Antonius S. R. E. Cardinalis Vico,
S. Rituum Congregationis Praefectus et Canonizationi huic p r o c u r a n d a e
praepositus, p e r o r a n t e dilecto filio Augusto Milani, Nostrae Consistorialis Aulae Advocato, vota Nobis precesque detulit Sacrorum Antistitum
a t q u e universae Congregationis Clericorum Regularium Excalceatorum
a SS. Cruce et Passione D. N. I. C, ut B e a t u m Gabrielem a Virgine
Perdolente, eiusdem Congregationis Clericum professum, gestibus, virt u t i b u s ac miraculis insignem, in S a n c t o r u m n u m e r u m cooptaremus, una

484

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

cum B e a t a Margarita Maria Alacoque, Virgine. Quod q u u m instantius


ac instantissime idem Cardinalis per praedictum Advocatum Consistorialem a Nobis postulasset, Nos, Paracliti Spiritus lumine implorato,
deinde Beatae Mariae Virginis et S a n c t o r u m o m n i u m auxilio ferventer
invocato, ad h o n o r e m S a n c t a e et individuae Trinitatis, ad catholicae
fidei incrementum et decus, auctoritate Domini Nostri Iesu Christi
et Nostra, m a t u r a deliberatione, et venerabilium fratrum Nostrorum
S. R. E. Cardinalium, P a t r i a r c h a r u m , Archiepiscoporum et Episcopo r u m consilio, b e a t u m Gabrielem a Virgine Perdolente, Clericum pro fessum Congregationis Clericorum Excalceatorum a S S . Cruce et P a s sione D. N. I. C, S a n c t u m esse et in S a n c t o r u m catalogo adscribi
decrevimus . Cui, eodem decreto, copulavimus B e a t a m Margaritam
Mariam Alacoque, Virginem, Monialem Ordinis Visitationis B. Mariae
Virginis, eam q u o q u e sanctitate praeclaram. Mandavimus etiam ut Sancti
Gabrielis a Virgine Perdolente m e m o r i a die vigesima septima mensis
aprilis in Martyrologium R o m a n u m referretur. Gratiis deinde omnipotenti Deo actis, ad altare accessimus i n c r u e n t u m Sacrificium oblaturi,
a t q u e post Evangelicam lectionem q u o t q u e a d e r a n t allocuti s u m u s , laetantes in Domino quod per humilitatem N o s t r a m h o r u m Caelitum gloriam manifestare dignatus est, a t q u e h o r t a n t e s ut novensilium Sanctr u m patrocinium a p u d Dominum Nostrum Iesum Christum pro Ecclesia
et christiana republica, t a m diris agitata t e m p e s t a t i b u s , interponerent.
P l e n a r i a m t a m d e m indulgentiam impertiti s u m u s , a t q u e Apostolicas
hasce Decretales sub p l u m b o Litteras expediri m a n d a v i m u s .
En ergo, o. christifideles, duo alii Sancti, e feracissimo Ecclesiae
gremio orti, colendi Vobis a t q u e imitandi p r o p o n u n t u r . Ambo s a n e
praeclari ob pene infinitum in Deum a m o r e m , ardentissimam in proxim u m caritatem, a d m i r a n d a m p u r i t a t e m et humilitatem. Sanctae vero
Margaritae Mariae largitus est Dominus singulares favores et gratias,
q u u m illius in conspectu venire ac saepe cum ea quasi familiariter
alioqui dignatus sit, e a m denique seligens ad cultum illud Sacratissimi
Sui Cordis excitandum, q u o d temporis progressu tam late in u n i v e r s u m
catholicum orbem d i l a t a n d u m erat. E contra, ob peculiaria Dei charis m a t a n o n emicat s a n c t a Gabrielis vita, q u a e intime latuit, et nihil oculis
h o m i n u m praebet, quod c o m m u n e m r e r u m ordinem excedat. Hoc certe
voluit Deus ut manifestum esset fideles omnes christianam perfectionem
assequi posse, d u m m o d o sancte vivant et in lege Domini ambulent. Si,
ergo, t a m acceptae Deo fuerunt sancti Gabrielis virtutes, vestigiis eius
omnes i n h a e r e a n t q u o t q u o t Christi sanguine regenerati sunt. Praesertim
vero eum imitentur qui, religiosae alicui militiae addicti, mirum in eo

Acta

Benedicti

PP.

XV

485

h a b e n t exemplum castissime vivendi a t q u e regulae proprii Ordinis perfecte obtemperandi.


Omnia praedicta certa scientia et Apostolicae potestatis plenitudine
confirmamus, r o b o r a m u s , a t q u e iterum s t a t u i m u s , decernimus, universaeque Catholicae Ecclesiae d e n u n c i a m u s , m a n d a n t e s ut h a r u m Litterar u m t r a n s u m p t i s , etiam impressis, m a n u tamen alicuius Notarii publici
subscriptis ac sigillo viri in ecclesiastica dignitate constituti munitis,
eadem p r o r s u s fides h a b e a t u r , q u a e hisce Nostris Litteris h a b e r e t u r si
exhibitae vel ostensae forent.
Nemini ergo h a s Litteras Nostrae definitionis, decreti, m a n d a t i ,
relaxationis et voluntatis infringere vel contraire liceat. Si quis vero,
temerario ausu, hoc a t t e n t a r e praesumpserit, indignationem omnipotentis
Dei ac s a n c t o r u m Apostolorum Petri et Pauli se noverit i n c u r s u r u m .
D a t u m R o m a e , a p u d s a n c t u m P e t r u m , a n n o Domini millesimo
nongentesimo vigesimo, die decima tertia mensis maii, Pontificatus
Nostri a n n o sexto.
^ Ego B E N E D I C T U S , Ecclesiae Catholicae Episcopus.

i$l Ego VINCENTIUS Episcopus Ostiensis et P r a e n e s t i n u s Cardinalis VANNUTELLI, Sacri Collegii Decanus, Datarius.
Ego CAIETANUS Episcopus Sabinensis Cardinalis D E L A I .
Ego ANTONIUS Episcopus P o r t u e n s i s et S. Rufinae Cardinalis Vico.
8*1 Ego IANUARIUS Episcopus Albanensis Cardinalis GRANITO PIGNATELLI
DI BELMONTE.
$1

Ego B A S I L I U S Episcopus Veliternus Cardinalis P O M P I L J .

$8

Ego R A P H A L tituli S. Praxedis P r e s b y t e r Cardinalis MERRY DEL V A L .


Ego OcTAViuS tituli SS. Laurentii et Damasi Presbyter Cardinalis
CAGIANO.

Ego P E T R U S tituli S. Laurentii in Lucina Presbyter Cardinalis G A SPARRI S. R. E. C a m e r a r i u s .


I
1
486

Acta

Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

33 Ego F R . ANDREAS tituli S S . C o s m a e ' e t Damiani Presbiter Cardinalis


FRHWIRTH

Ord. P r a e d .

)${ Ego R A P H A L tituli S. Hieronymi P r e s b y t e r Cardinalis SGAPINELLI


DI LGUIGNO.

fa

Ego VICTOR AMADEUS tituli S. Priscae Presbyter Cardinalis RANUZZI

DE BIANCHI.

B Ego DONATUS tituli S. Silvestri in Capite Presbyter Cardinalis SBARRETTI.

Ego P H I L I P P U S MARIA tituli S. Mariae de Aracoeli Presbyter Cardinalis CAMASSEI.


B Ego AUGUSTUS tituli Sanctae Caeciliae Presbyter Cardinalis S I L J .
)$( Ego CAIETANUS Sanctae Agathae P r o t o d i a c o n u s Cardinalis B I S L E T I .
j$j Ego LUDOVICUS Sanctae Mariae in Via L a t a Diaconus Cardinalis
BILLOT.

| $ | Ego MICHAEL S. Eustachii Diaconus Cardinalis LEGA.


l$i Ego NICOLAUS S. Mariae in Domnica Diaconus Cardinalis MARINI.
j$| Ego O R E S T E S S. Mariae in Cosmedin Diaconus Cardinalis GIORGI,
Maior Poenitentiarius.
O. CARD." C A G I A N O

A. CARD. VICO

S. R. E. Cancellarius.

Ep. Portum,
S. R.

et S.

Rufinae

C. Praefectus.

R a p h a l Virili, Protonotarius Apostolicus.


Lodo vicus Schller, Protonotarius Apostolicus.
Loco

Plumbi.

Reg. in Cane, vol. XXI, n. 5.

II
BEATAE MARGARITAE MARIAE ALACOQUE, VIRGINI, MON I ALI A VISITATIONE
SANCTAE MARIAE, SANCTORUM HONORES DECERNUNTUR.

BENEDICTUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Ecclesiae consuetudo antiquissima in S a n c t o r u m n u m e r o eos adscribere qui, heroico g r a d u , virtutes, d u m viverent, exercuerunt et miracula
a t q u e prodigia p a t r a r u n t . P e r Canonizationes ab Ecclesia decretas l a u d e s
Sanctorum e n a r r a n t u r et misericordiae Dei, qui l a b o r u m mercedem eos

Acta Benedicti PP. XV

487

d o n a r e voluit per mirificas gratias, etiam cum in h u m a n i s agerent ad


eorum intercessionem concessas, a t q u e eodem t e m p o r e declaratur gloria,
q u a ipsi in caelis g a u d e n t . Et merito militans Ecclesia, filiali ac devoto
affectu, eos veneratur, qui e x e m p l u m v i r t u t u m reliquerunt, viam docentes
ad s u p e r n a m vitam c o n s e q u e n d a m .
. Speciali porro ex causa, mira est r e r u m g e s t a r u m narratio ab ancilla
Dei Margarita Maria Alacoque, ad q u a m toties Ipse D o m i n u s se m a n i festavit et cum qua pluries benignissime est a l l o q u u t u s ad charitatem
et devotionem s u s c i t a n d a s in Sacratissimum Iesu Christi Cor, q u o d
homines tantopere dilexit, d u m e o r u m plurimi, ingrato animo, Eius
amorem sunt remunerati.
D o c u m e n t u m bonitatis a t q u e misericordiae Eius, q u a e in vita h u i u s
ancillae Dei t a m clare apparent, excitet omnes, qui Christi sanguine
regenerati sunt, ad Sacratissimum Cor a m o r e p r o s e q u e n d u m , ut ab Eo,
in hoc pergravi tempore, illas obtineant gratias q u a s effundere despondit
in eos qui hoc Cor debito h o n o r e afficiunt.
Margarita Maria, die vigesima secunda mensis iulii a n n i Domini
millesimi sexcentesimi quadragesimi septimi, ortum h a b u i t a Claudio
Alacoque, iudice et regio tabellione, et Philiberta L a m y n in oppido
Lhautecour, dioeceseos Augustodunensis. De sacro fonte eam levavit
Margarita de S a i n t - A m o u r , q u a e , ut vidit spiritualem filiam quadrili) am iam esse, opta vit in arce sua, cui Corcheval n o m e n erat, puellam
h a b e r e et, cum id obtinuisset, eam curis d u a r u m ancillarum commisit.
Altera e a r u m amabilis et sollicita erat, sed ab ea Margarita a b h o r r e b a t :
altera severior et nihilominus libenter ea puellula u t e b a t u r : hoc eo
fiebat, quod ipsi p a n d e r a t Deus, gratiae suae esse h a n c compotem, illam
contra v a c u a m : h a c ratione a Deo edocta, plagas evadere valuit, q u a e
innocentiae suae p o n e b a n t u r . T a n t u m enim in virginculae cor Deus infundebat puritatis amorem, ut ipsa, quin sciret quid ageret, h a e c v e r b a
saepius iteraret: - Domine mi, tibi puritatem m e a m consecro et perpet u a m voveo castitatem. - P u e r o r u m ludos et clamitationes fugiebat,
q u a e r i t a n s silvarum latibula, in q u i b u s abdite Deo funderet preces.
Mature t a m e n eam a e r u m n a e in v e n e r u n t , q u i a , cum esset octo
a n n o s nata, genitore o r b a t a est et mater, cui q u i n q u e liberi instituendi
erant, Margaritam tradidit sanctimonialibus a S. Clara oppidi Gharolles
a p u d q u a s , novennis, p r i m u m sanctissima Eucharistia refecta est. Perpetuo a p u d religiosas magistras m a n e r e cupiebat, quo et ipsa potiretur
e a r u m sanctitate, sed brevi tempore corporis languore t e n t a t a est, ut
m a t e r filiolam d o m u m reducere coacta fuerit. At nec t e m p u s , n e q u e
remedia arcanae aegrotationi a l l e v a m e n t u m afferebant, et puella q u a t u o r

488

Acta

Apostolicae

Sedis -

Commentarium

Officiale

a n n o s degit quin posset a m b u l a r e et ossa per cutem adeo e m i n e b a n t ut


ex illa viderentur erumpere. T a n d e m m a t e r petiit pro ea a Beatissima
Virgine valetudinem, promittens, filiam s u a m Eius se praecipue futuram,
et itaque, r e c u p e r a t a salute, Maria Virgo Margaritae moderatrix facta
est. C o n a b a t u r interea m u n d u s constituere s u u m imperium in animo
puellae, q u a e libertatem s u a m et saeculares c o n s u e t u d i n e s diligere coepit
a t q u e elegantia vestimenta ac o r n a m e n t a a m a r e , n e c n o n cum aliis puellis
ludis et profanis conversationibus interesse. Deus vero, ancillae suae
sanctificationis sollicitus, ad severiores mores per afflictiones retulit.
Tres foeminae erant domi Margaritae, q u a e omni potestate potieb a n t u r et a c t u s eius durius excutientes libertatem o m n e m ei e r i p i e b a n t :
ipsae etiam Margaritae m a t r e m auctoritate quavis spoliaverant quae
etiam, cum saepe aegrotaret, filiae curae a t q u e sollicitudini unice erat
commissa. In hisce moeroribus Ei erat solatium adire ad Iesum in sanctissima Eucharistia, qui, et eam docebat, quo pacto oraret, et ad vitam
religiosam suscipiendam impellebat: a qua tamen filialis a m o r detinere
eam videbatur, ne praesidio suo m a t r e m desereret o r b a t a m . i n t e r e a pauperibus, quoties locus erat, opitulabatur parvosque e o r u m liberos domi
suae congregabat ut catechismum eos doceret, nisi pium o p u s ab iis
interciperetur q u a e ibi do minabantur. A m o r m a t r i s in animo virginis
vehementer contendebat cum voluntate caelestibus invitamentis obtemp e r a n d i ; nec defuerunt adolescentes qui n u b e r e eam vellent nec d e e r a n t
proximi qui eam de voto castitatis anxiam, lenire studebant, aientes illud
nullam vim habere, quia a puellula, quid ageret nesciente, emissum.
His in angustiis r o b u r Margarita h a b u i t ex sacra Confirmatione, q u a
a n n o millesimo sexcentsimo sexagesimo n o n o a Cabillonensi Episcopo
est inuncta, sero sane, cum iam esset duo et viginti a n n o s n a t a , nec
tamen m a t u r i u s eo quod Episcopi A u g u s t o d u n e n s e s multos per a n n o s
sacram suae dioeceseos lustrationem missam fecerant.
N u m q u a m interea vox Domini deficiebat q u a e puellam instabat, ut
promissionem teneret p e r p e t u a e castitatis, sed, cum m a t e r gravius aegrotaret, familiares Margaritam h o r t a b a n t u r eam ne desereret, sin quid matri
accideret crudelitatis eius culpae. Cui t a m e n certum iam erat divinis
iussis gerere morem ac necessariorum t a n d e m flexit voluntatem. Ulterius
alia exorta est contentio de ordine religioso deligendo : his enim erat
in votis ut sodalibus Ursulinis se addiceret puella, inter q u a s q u a e d a m
cognata eius erat adiecta : Margarita contra ad sanctimoniales a Visitatione sentiebat a Deo se appellari. Et q u a m v i s h a s elegisset, t a m e n
incerta m a n e b a t in q u o d asceterium sanctimonialium a Visitatione ingredi,
q u o r u m plura proferebantur. Ut vero ad Paraediense asceterium con-

Acta

Benedicti

PP.

XV

489

timio sensit se vocari, cum s a n c t i m o n i a l e s de ea excipienda negotium


festinanter agitatum e s t ; quo composito, m a x i m a a n i m u m virginis laetitia pervasit. Quare, eam conspicientes, de eius vocatione subdiffidebant,
invicem vulgo m u r m u r a n t e s : hancine t a m hilarem, t a m festivam puellam, fore u n q u a m sanctimonialem? Illa, laetitia exsultans, a n n o millesimo
sexcentsimo septuagesimo primo, P a r a e d i e n s e asceterium, cui t a n t o
studio inhiabat, est ingressa, in quo, d u o b u s post mensibus, die festo
S. Ludovici, Galliarum Regis, vigesima q u i n t a mensis augusti, religionis
h a b i t u m induit ac Margarita Maria appellata est. Ibi pergebat D e u s
recenti sponsae caelestia gaudia cumulate gratifican quae, t a m q u a m
illa sustinendo impar, ab Ipso petebat ut ea aliquantulum remitieret,
h u m i l i a t i o n u m ac vilipendiorum p r a e b e n s se percupidam. Moderatrix
asceterii t u n c m a t e r Margarita Hieronyma H e r s a n t et soror A n n a Francisca T h o u v a n t tirunculis m a g i s t r a : cum exploratum haberent spiritum,
quo illa ducebatur, esse revera a Deo, a piis exercitiis saepe illam avertebant et humillimis operibus operam n a v a r e i u b e b a n t ; ipsa vero nihil
r e p u g n a b a t nihilque a n t i q u i u s h a b e b a t q u a m Deo in omnibus obedire.
A t t a m e n admirabilis illa semita, per q u a m ancillam suam agebat Deus,
sanctimoniales ancipites reddebat, an Margarita Maria idonea esset ut
in e a r u m n u m e r u m exciperetur: secum enim r e p u t a b a n t sanctos suos
institutores noluisse q u i d q u a m a p u d eas a p p a r e r e extraordinarii : q u a r e ,
expleto iam tirocinio, diem eius professionis sustinuerunt. In hoc pergravi
Margaritae Mariae moerore, m a t e r Maria Francisca de Saumaise, q u a e ,
eo a n n o millesimo sexcentsimo septuagesimo secundo, missa erat ut
Paraediensis asceterii m u n e r e praepositae fungeretur, tirunculae praecepit a Deo petere ut, si eam iis devotis virginibus cooptari vellet, per
r e g u l a r u m o m n i u m diligentem observantiam sacro ordini eamdem efficeret fructuosam. Referre dignatus est Deus prolixe se id a c t u r u m et
si q u i d - c o n t r a s u a iussa moderatrices forent iussurae, facile se passur u m illis potius q u a m sibi s p o n s a m s u a m obtemperare. Huiuscemodi
responsione m a t e r de Saumaise satisfaca plane est, et Margaritae
Mariae exoptata potestas professionem religiosam emittendi o m n i b u s
suffragiis est data.
Sacro recessui, iuxta morem praemittendo, pientissime vacavit, in
q u o miris beneficiis divina liberalitate c u m u l a t a est atque sanguine suo
proposita v e n t u r a e aetatis exaravit: nihil ipsam reliqui sibi r e t e n t u r a m ,
et divino Sponso in o m n i b u s r e b u s perpetuo se fore addictam a t q u e
dicatam. Ita comparata, die sexta mensis novembris eiusdem anni, vota
religiosa emisit et deinceps sorori valetudinario praepositae adiutrix
est assignata, quo in implendo officio, p l u r a perpetienda ei fuerunt a
A C T A , v o l . XII, n . 1 2 . 2 - 1 1 - 9 2 0 .

34

490

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium,

Officiale

diabolo qui, q u a n t u m sibi potestatis p e r m i t t e b a t u r , i n n u m e r i s virginem


taediis ac fastidiis illudebat. Ulterius d u a e sorores, q u i b u s commissum
erat valetudinarium, plane dispares ex n a t u r a erant, a quo m a n a b a t ut,
q u a e Margarita Maria agebat, praefectae fere n o n p r o b a r e n t u r , et q u a m q u a m illa omni ope et opera adnitebatur, n o n adipisceretur, ut huic
satisfaceret. Abiectionis inexplicabili siti b e a t a Dei ancilla flagrans,
despectus ac vilipendia Sponso assidue p e t e b a t ; nec ille sane dilectae
suae refragabatur, cuius pollicitationibus virginis a n i m u s v e h e m e n t e r
expletus est, g a u d e n s mirificas q u a e in se inerant laudes, obrui h u m i litate. At mater de Saumaise, r e p u t a n s singularia q u a e a p u d Margaritam
Mariam accidebant, iussit eam h a e c fideliter m a n d a r e litteris. Istiusmodi
i u s s u m humillimae virgini q u a m a c e r b u m fuit: verum auctor ei D o m i n u s
fuit, ut sedulo illud transigeret, aiens, si in se ipsa a n i m u m adverteret,
fore cito perspecturam, q u a e in ipsa erant, n o n ea miserae creaturae,
at Deo esse t r i b u e n d a . Igitur moderatricis voluntati candide illa ac diligenter obsecundavit.
Quare, inter alia plura, ab ea docemur, cum in Visitationis pervigilio n o n mediocri afficeretur molestia, q u o d q u o m i n u s cum sororibus
psalleret, ravi i m p e d i e b a t u r ; inter eius b r a c h i a I e s u m P u e r u m , splendoribus fulgentem, p r o t i n u s constitisse divinoque alloquio eam esse
dignatum. Q u u m q u e ipsa vereretur ne per diaboli deceptionem id contingeret, a P u e r o petiit ut, si vere P u e r Iesus esset, laudes suas canendi
faceret ei potestatem. Id illico cum esset a s s e q u u t a , Infantis divini blanditiae nihil virginem distinuerunt, ne acri intentione animi, in sacro
m u n e r e fungendo, sorores prosequeretur. Q u u m vero P a s c h a t i s solemni
die paulo ferret moleste, quod propter officium sibi commissum, cum
reliquis sanctimonialibus operam dare n o n posset, in reprehensinem
Domini incurrit, sponsam monentis obedientiae et sacrificii orationem,
oratione contemplationis cedere sibi acceptiorem.
I a m vero sensim aggrediebatur Dominus de Sacro Corde suo cum
dilectissima ancilla h u i u s m o d i serere s e r m o n e s : in extremis discrimin i b u s Cor s u u m p o r t u m ac asylum p r a e b e r e ; in Corde suo quietem,
solatia, oblectamenta o m n i a a n i m a s i n v e n t u r a s ; Cor s u u m in cruciatib u s regnare, in humilitate t r i u m p h a r e , exsultare in unitate. Quare devotae virginis incipiebat flagrare iam animus, Iesu Cordis charitatem omnib u s patefacere et praedicare. In die eius festo, S a n c t u m Franciscum
Assisiensem Margaritae Mariae p a t r o n u m Deus statuit, q u a m rem divini
sui amoris a r g u m e n t u m esse aiebat, quod, per viam moerorum et cont i n u o r u m dolorum, ducem se virgini debebat ille p r a e b e r e . A d d e b a t
enim, s p o n s a e s u a e se o m n i a esse velle, solatium eius et g a u d i u m simul-

Acta

Benedicti

PP.

XV

491

que eiusdem supplicium. Nam Margarita Maria aiebat a n i m a m s u a m a


divino Sponso esse adeo pervasam ut nihil in ea studii, nihil facultatis
reliquum faceret, nisi ipsum diligendi; formidinem p o r r o nullam p r a e t e r
peccati. In Corde Iesu demersam, despicationem se sitienter expetere,
neglectionem, oblivionem h o m i n u m , quo crucifixo Sponso congruens
fieret. Hisce sensibus Deus omnipotens ita paullatim fidam ancillam
instituerat, ut, ad flagrantissimam divini Cordis sui charitatem homin i b u s d e n u n c i a n d a m , instructa iam a t q u e expedita esset.
Festo die S. Ioannis Evangelistae a n n i millesimi sexcentesimi septuagsima tertii, cum Margarita Maria oraret ante sanctissimam E u c h a ristiam, visus est ei Dominus Iesus, q u i in sinu suo iussit eam diu
quiescere: t u m adorabile Cor suum p r i m u m illi p a n d e n s : - Cor istud inquit - erga te hominesque universos t a n t o flagrat amore, ut e u m iam
cohibere nequeam, quin per te o m n i b u s pervulgetur et, Cordis mei beneficiis o m n e s cumulati, aeterna supplicia effugiant. - P o s t haec ab ea cor
petiit et, in Cordis divini fornacem ante demersum, eodem incendio candens, illi reddidit, quae per totam aetatem igne illo exarsit neque concepto
t u n c dolore est subinde u n q u a m exempta. H a u d ita multo post, divinum
Iesu Cor denuo sese praebuit, conspiciendum: in igneo solio sedebat,
sole fulgidius, uti crystallum perlucidum ; lanceae elucebat vulnus, spinea
corona cijcumdabatur, imminebat crux. Studio excitatus, ut ab hominibus perfecte diligeretur, sponsae s u a e Deus aiebat, id iniisse se con
silfi, ut Cor s u u m illis manifestaret ac, per illud, amoris, misericordiae,
gratiae, sanctificationis ac salutis thesauros super eos uberrime effunderet. Addebat, m a g n o opere esse sibi in deliciis, sub specie carnei
Cordis, publice ab hominibus h o n o r a r i , quo tali imagine cordium eorum
s t u d i u m c o m m o v e a t u r : ea imago ubivis esset in h o n o r e , benedictionum
omne g e n u s fore eam allaturam. P r a e t e r e a t u m haec verba a Corde
sacratissimo illa percepit: - Siti excrucior, ut in sanctissimo Sacramento
me homines colant Tat nullus fere mortalis inventus est, qui restinguere
sitim m e a m conetur et amori meo respondere. - Quae verba a n i m u m
virginis amantissimae moerore incredibili occupaverunt.
Interea Margarita Maria, a c u r a n d o valetudinario dimissa, a n n o millesimo sexcentsimo septuagesimo q u a r t o , magistra electa fuit sororculrum, a parvo h a b i t u dictarum, q u a e , infantes exceptae in asceterium,
in eo educabantur, ut adolescente aetate inter tirunculas n u m e r a r i possent. Et vitii h o r r o r e m in teneris earum animis ipsa instiiiabat a t q u e
Dei ac virtutis a m o r e m : facilis et in reliquis indulgens, in mendaciis
et insimulationibus severam se praebebat. Illae vero mirum est, q u a n t i
eam facerent, q u o m o d o eam v e n e r a r e n t u r : magistrae m u n u s c u l a et si

492

Acta

Apostolicae

Sedis

-"Commentarium

Officiale

quid eius capillorum forent adeptae, uti sacras reliquias s e r v a b a n ! : cum


o r a n t e m magistram altera deprehendisset, alteras invitabat clanculum
ad conspiciendum quo pacto fundebat preces.
Apparuit denuo Iesus sponsae, fulgores et ignes e q u i n q u e vulner i b u s emittens ac potissimum ex adorabili Corde : iterum infinitum s u u m
a m o r e m erga homines c o m m e m o r a b a t et ingratum, pervicacem, contumeliosum e o r u m erga se a n i m u m q u a e r e b a t u r , a d i u n g e n s : .Tu saltem
ingratissimae eorum disertioni supple . Cui illa r e s p o n d i t : Ecquidem
ego possim D o m i n e ? Ac Iesus i n q u i t : H a b e s u n d e t u a m sarcias
imbecillitatem . Cumque divinum Cor aperuisset, adeo vehemens ex
eo erupit flamma ut, ad sustinendam eam, vix virgini suppeterent vires.
T u n c edixit q u a e essent ab illa p e r a g e n d a : q u a n t o per obedientiam fas
saepius esset, ad sacras E p u l a s accederet, id faceret sexta illa feria q u a e
q u o q u o mense p r i m u m incidit; a n t e mediam noctem q u a e inter q u i n t a m
et s e x t a m feriam intercedit, in memoriam mortalis tristitiae, q u a in
h o r t o olivarum R e d e m p t o r h o m i n u m conflictatus est, per solidam h o r a m
ad h u m u m pro voluta iaceret, peccatoribus implorans misericordiam
simulque moerorem aliqua ratione leniens, quo ipse, ab Apostolis destit u t u s , affectus est. Ab hoste t a m e n sedulo caveret, rationibus o m n i b u s
insidias i n s t r u e n t e : obedientiam auctorem adhiberet, nihil agens, nisi a
praepositis iussa. Cum fere alienata mente hoc visu maneret, sorgres eam
quaeritantes d e p r e h e n d e r u n t loqui a t q u e gradi m i n u s valentem et ita
incensam t r e m e b u n d a m q u e ad moderatricem a d d u x e r u n t . Ad g e n u a
eius cum procubuisset, Margarita Maria quid sibi contigerat r e p u g n a n t e r
n a r r a v i t : mater de Saumaise vero eam inclementer excipiens et multis
castigans, ea o m n i a q u a e Dominus ei petierat noluit concedere. Qua re
mirum q u a n t u m illa recreata est, cui humilitate ac demissione nihil erat
iucundius.
At in imbecilla virgnea m e m b r a divinitus immissus ignis a r d e n t e m
et continuam intulit febrim, q u a m diu illa animo libenti toleravit, donec
ad id extremi est adducta, ut iam iam m o r i t u r a esse videretur. T u n c
m a t e r de Saumaise Margaritam Mariam iussit a Deo sanitatem petere,
q u a m si recuperasset, id a r g u m e n t o futurum revera eam a spiritu divino
duci. Antistitis voluntati paruit et continuo exaudita est. Aegrotanti enim
virgini sanctissima Dei m a t e r visa est, aiens Se missam a Filio divino,
quo pristinam valetudinem restitueret filiae dilectae : q u a m benigne est
solata ac praedixit longum iter a d h u c a g e n d u m ipsi manere, perpetuo
s u b cruce, clavis spinisque t r a n s verberatam, flagellis l a c e r a t a m : nihil
t a m e n esse ei t i m e n d u m ; se enim n u n q u a m eam fore derelicturam, sed
assidue t u t a t u r a m .

Acta

Benedicti

PP.

XV

493

Quum ita haec contigisse!)t, fas iam matri de Saumaise n o n erat,


divinis r e b u s , q u a e in Margarita Maria eveniebant, fidem a b n u e r e : q u a r e ,
cum i m p a r e m se existimaret, ad filiam, per vias adeo excelsas gradientem,
ducendam, optime r a t a est cum religiosis viris, qui Paraedii in regendis
a n i m a b u s et dignoscendis spiritibus sciti h a b e b a n t u r , a r d u u m negotium
m a t u r e considerare. Hi vero, r e b u s perpensis, Margaritam Mariam illusami iudicarunt, et eam a t q u e moderatricem v e t u e r u n t complecti et
sectari q u a e mirabilia proferebantur. F r u s t r a vero soror iussum peragere o m n i b u s suis viribus connisa est, Deo n o n sinente: q u a r e in incredibiles sollicitudines ipsa devenit, q u u m enim Deus pergeret constanter
ancillam s u a m persequi, existimare ipsa i u b e b a t u r qui in se ita agebat,
Deum n o n esse. P e r t u r b a t a m et derelictam se p u t a n t e m , divinus Magister
tranquillavit, promittens q u e m d a m s e r v u m s u u m ad eam se m i s s u r u m ,
cui illam praecipiebat, sacri sui Cordis a r c a n a omnia quae didicerat,
r e v e l a r e : ipsius enim fore partes, per viam extraordinariam, q u a ipsa
incedebat, eam confirmare.
Sub primis sequentis a n n i venit P a r a e d i u m venerabilis pater Claudius
de la Colombire, cuius scientia ac virtus maximi fiebat,* Paraediensi
Societatis Iesu domui p r a e f u t u r u s : u t q u e p r i m u m asceterium a V i s i tatione adiit, Margarita Maria intimam vocem percepit aientem : - Ecce,
quem tibi mitto. - Aliquando deinceps post habitam a p u d sanctimoniales
a Visitatione concionem, pater de la Colombire petiit a m a t r e de Saumaise q u a e n a m esset soror illa cuius locum d e m o n s t r a b a t : et cum
r e s p o n s u m fuisset, nomen illi sorori esse Margaritae Mariae, pater subdidit: E s t ea selecta quaedam a n i m a . P o s t haec m a t e r de S a u m a i s e
iussit Margaritam Mariam a n i m u m omnem s u u m patri Claudio p a n d e r e .
Cum perinvite in id illa ingrederetur, h o r t a n t e illo, ingenue perfecit. Ipse
P a t e r humili virgini a n i m u m addidit, quin dubitaret de spiritu quo ducehatur, ruippe ex obedientia eam n o n eximebat: Dei incitamentis obtemp e r a n s , t o t a m se arbitrio eius permittens et gratificans, cum eius benignitatem miraretur, qui ab ancilla s u a adeo obnitente n o n recesserat,
communicationes eius, familiaria alloquia reverenti, humili, pergrato
a n i m o exciperet.
Q u o d a m die, cum in aede a Visitatione pater de la Colombire, adstantibus sanctimonialibus, r e m divinam faceret et secum bonitatem Dei
reputaret, q u a per s a n c t u m sacrificium nobis se communicat, sensit se
novo q u o d a m et inexplicabili fervore erga eum accendi, uti patefactum
Margaritae est. Cui, ad sanctas E p u l a s m o x accedenti, Dominus Noster
divinum Cor s u u m ostendit, ardentis fornacis speciem p r a e b e n s : alia
duo corda illi a p p r o p i n q u a b a n t ut illi se devincerent et in illud demer-

494

Acta Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

gerent. Vocem a u d i e r u n t d i c e n t e m : Ita s a n c t u s a m o r m e u s tria haec


corda in a e t e r n u m coniungit . Alia d u o corda e r a n t cor Margaritae
Mariae et cor patris Claudii. Praecepit p r a e t e r e a Dominus ancillam suam
eidem patri divini sui Cordis t h e s a u r o s manifestare ut eorum pretium
et utilitatem p e r v u l g a r e t : sibi a u t e m a d d e b a t libere, divinorum h o r u m
b o n o r u m , veluti fratrem ac sororem, a m b o s esse aeque participes.
Nam ad a e t e r n a m memoriam visum est insigne illud quod Margaritae Mariae, a n n o millesimo sexcentsimo septuagesimo quinto, est obiectum inter octo dies qui Corporis Domini festum excipiunt. Nam cum
ipsa coram sanctissimo Sacramento Dei adstaret, divinus Sponsus eximia
in dilectam suam beneficia profudit: q u a e et magno opere impellebatur,
q u o q u o pacto facultas suppeteret, gratiam ei referre. Nulla mihi ,
inquit Ille, erit a Te r e m u n e r a t i o acceptior, q u a m si tu id agas, q u o d
a te toties petii . T u m divinum" Cor s u u m aperuit et i n q u i t : Ecce
hoc Cor, quod homines t a n t o opere dilexit, quod ita rei nulli pepercit,
ut ad a m o r e m suum declarandum se confecerit et c o n s u m p s e r i t : illorum
vero p a r s m a x i m a ingrato me animo r e m u n e r a n t u r , impudentia sua,
sacrilegiis, veterno, despicentia, q u a m in h o c a m o r i s sacramento mihi
e x h i b e n t : id vero molestissime patior, a cordibus q u o q u e devotis mihi,
tali me modo tractari. Propterea a te peto, ut sexta feria, q u a e octo
dies sequitur sanctissimo Sacramento sacros, p r a e c i p u u m solemne instit u a t u r ad Cor m e u m h o n o r a n d u m : quo die sancta de altari e r u n t a
fidelibus l i b a n d a et a d h i b e n d a simul honorabilis compensatio, ad repar a n d a s indignitates, in sanctissimum S a c r a m e n t u m per eos dies inlatas,
q u i b u s populo a d o r a n d u m propositum fuit. Despondeo ego tibi, Cor
m e u m se fore dilaturum, ad divini amoris sui actiones ubertim in illos
effundendas, qui illud tali h o n o r e afficiant aliisque ad haec agenda,
exstent auctores . Cum Dominus ita dilectam s p o n s a m alioqui dignatus
esset, illa r e s p o n d i t : Sed haec, Domine mi, a t a m misera ac peccatrice
c r e a t u r a tu petis? q u a e tuis studiis s u a ipsius indignitate officiet? .
At ille: Oh imperitam sane virginem! Tene t a n d e m latet, imbecillimis
me n a t u r i s uti, q u i b u s acerrimas c o n t u n d a m i . Ipsa v e r o : Quibus
r e b u s transigere haec q u e a m , tu igitur mihi praebeas . Denuo porro
D o m i n u s : Servum m e u m (patrem n i m i r u m de la Colombire) a d h i b e :
meis verbis die ei, ad religionem h a n c constituendam, ervos o m n e s
intendat et ad divini Cordis mei votum e x p l e n d u m : coram impedimen tis, q u a e incident, ne abiiciet animum ; sciat omnia posse eum, sibi
qui omnino diffidat, quo virtuti m e a e sese p e r m i t t a t .
Cum Margarita Maria m a n d a t a divina ad patrem Claudi um detulisset, ab eo iussa e s t q u a e sacri Cordis religionem respiciebant et alia

Acta

Benedicti

PP.

XV

495

p l u r a Dei gloriae utilia, q u o r u m in partem ipse vocabatur litteris mandare et scriptum sibi tradere, ut commode posset meditare. Continenter
igitur, h u i u s piae religionis duo praecones, ab ipso JDomino delecti,
divini Iesu Cordis diem festum primi celebrarunt, die vigesima p r i m a
iunii eiusdem anni millesimi sexcentesimi septuagesimi quinti, q u o se
ei addixerunt et p a r a t o s s u n t professi ad omnia suscipienda et toleranda,
q u i b u s E i u s proposita perficerentur. Sed, n o n ita multo deinceps, Margarita Maria auxiliis o r b a t a est patris de la Colombire qui, exeunte
m e n s e septembris sequentis anni, ad Anglicam a u l a m est profectus, ubi
ducissae Eboracensi a sacris esset concionibus. Hoc discidium acerbius
illa t u l i t : q u a m ob r e m a caelesti Sponso reprehensa est, eam ita
a r g u e n t e : Quid h o c ? n o n n e tibi sum ego satis, qui principium t u u m
ac t u a finis exsto? .
Cum pater Claudius Paraedio abscessisset, inenarrabiles cruciatus,
Deo volente, Margaritae Mariae toleran di fuerunt, quibus m e n d a repararet, q u a e in suo asceterio a d m i t t e b a n t u r . Quare in id languoris est
delapsa, ut, stomacho cibi impatiente, ipsa escis fere abstineret: iussa,
quae a p p o n e b a n t u r , cuncta comedere, ita ea evomebat et m a i u s detrim e n t u m accipiebat valetudo, ut revocandum i u s s u m fuerit et in aliud
m u t a n d u m t a n t u m com edendi q u a n t u m esset facultas. Mater de Saumaise, absoluto sexennio sui magisterii, s u b eodem fere t e m p o r e , idest
a n n o millesimo sexcentsimo septuagesimo octavo, Paraedio decessit:
in commentariis suis h u i u s m o d i testimonium reddiderat de Margarita
Maria: per sex a n n o s , q u i b u s familiariter ea u s a erat, n u m q u a m propositum illius refrixisse, quo certum erat, ut in se Deus in o m n i b u s regnaret,
a n t e omnia et prae o m n i b u s ; nulli u n q u a m oblectamento a u t animi, a u t
corporis eam induisisse; hac constanti fidelitate, eximias gratias a divina
largitate et singularia beneficia sibi conciliasse ; haec vicissim, ad cruces,
affli ction.es, despicientia s m a g n o opere p e r s e q u e n d a s , eam excitasse;
exstare neminem, qui tantis studiis h o n o r e s et voluntates concupiscat,
q u a n t a illa aviditate cruces et contemptus a p p e t e b a t : h a c erant eius
deliciae, q u a m q u a m delicatior n a t u r a eius talia s t o m a c h a b a t u r et graviter ferebat.
Matrem de Saumaise in asceterio Paraediensi administrando m a t e r
Greyfie excepit, q u a e sororum sententias ad Margaritam Mariam q u o d
attinet, offendit d i s c r e p a n t e s : q u a r e ad concordiam t u e n d a m in ipsa
q u a e singulariter contingebant, flocci pendere prae se ferebat et, si quid
ipsa egisset, quod reliquis n o n p r o b a b a t u r , quamvis iussu suo egisset,
vel se auctore, eam coram castigare n o n dubitabat. Istiusmodi agendi
ratio Dei famulae erga moderatricem g r a t u m a n i m u m excitavit et san-

496

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

ctae necessitudinis in dies vincula roboravit. Q u a m q u a m a u t e m Margaritae Mariae a n t i q u i u s nihil erat, q u a m ut adorabile Iesu Cor universis
h o m i n i b u s praedicaretur, t a n t a t a m e n t e n e b a t u r humilitate, ut ea de re
q u i d q u a m aggredi vereretur, ne s a n c t u m negotium vitiaret indignitate
s u a ac pessum daret. Interim vero praeposita vetuit ancillam Dei quintae
feriae nocte, ut D o m i n u s eam iusserat, per oram vigilare o r a n t e m : humiliter illa quidem obtemperavit: identidem vero moderatricem adibat et
timere se aiebat, ne illam interdictionem p r o b a r e t D o m i n u s et eius
causa ne repeteret poenas. Nec de sententia illa t a m e n d e c e d e b a t : sed
ut vidit sororem Mariam Elisabetham Q u a r r , in q u a egregias spes collocaverat, profluvio sanguinis subito absumi, r a t a id contigisse in poenam
sui peccati, Margaritae Mariae d u d u m a b l a t a m veniam redintegravit.
Spiritualibus cruciatibus s u m m o opere cum soror perciretur, benigne
c o h o r t a t u s eam est D o m i n u s nollet a n i m u m despondere : se enim fidelem
ipsi esse custodem a t t r i b u t u r u m , qui comes ei p e r p e t u u s foret, tempor i b u s eius praesto esset et contra h o s t e m ferret suppetias. Igitur istius
opibus ancilla Dei constanter u t e b a t u r , qui, trepidis in angustiis, se illi
etiam conspiciendum praebebat, et moerentem comiter solabatur. Quisn a m esset, olim ei indicavit, ut Sponsi in se a m o r q u a n t u s esset, illa
perspiceret: Ex beatis iis spiritibus - inquit - ego s u m qui maiestatis
divinae solio proxime a d s t a n t quique Iesu Christi sacri Cordis a r d o r u m
fiunt m a x i m e participes .
Iussa divinitus est Margarita Maria, q u a e ipsa h a b e b a t , Sponso suo
i u s t a m facere donationem et solemni actui scribendo m a t e r Greyfi est
adhibita. H a e c igitur, tabellionis p a r t e s u s u r p a n s , extremo die decembris
eiusdem anni, litteris m a n d a b a t se, pro ea potestate q u a in Margaritam
Mariam pollebat, sacro adorabilis Iesu Cordi, absoluta a t q u e irrevocabili
conditione, offerre, dedicare et conservare quidquid boni illa, per integram s u a m vitam, agere posset et post obitum pro ea ageretur, ut
sacrum idem Cor, sua voluntate et arbitrio, in eorum gratiam, sive vivor u m , sive m o r t u o r u m , qui sibi videantur, eo u t a t u r ; profiteri sororem
Margaritam Mariam, libenti animo sese o m n i b u s exuere, hoc excepto,
velle se divino Iesu Cordi aeterno esse coniunctam illudque amore t a n t u m m o d o eius diligere. T u m mater, t u m soror, subscriptionem appos u e r u n t huic syngraphae, q u a e iucundissima Deo fuit, qui s p o n s a e suae
dixit, ut illa, a m o r e suo, o m n i a b o n a abiecerat, ita vicissim se velle eam
Cordis sui et o m n i u m eius t h e s a u r o r u m heredem esse, praecepitque
eam, se dictante, h a n c donationem sanguine suo scriptis m a n d a r e , quae
ut firma essent, Margarita Maria sacrum Iesu n o m e n s u p r a cor suum
scalpello incidit.

Acta

Benedicti

PP.

XV

497

Ipsis illis diebus, pater de la Colombire, fidei causa ex Anglia deturb a t u s , cum per P a r a e d i u m oppidum iter haberet, matrem Greyf invenit
de Margarita Maria et mirabilibus, q u a e in ea fiebant, paulo haesitantem.
At scitus vir eam confirmavit significans d u b i u m sibi n o n esse in ea
sorore gratiam Dei operari. - Ecquid vero attinet - subdebat, si de
diaboli illusionibus agatur, q u a n d o q u i d e m eosdem effectus, quos Dei
gratiae p a r i u n t ? Cuius t a m e n rei nulla species est: ita enim g e r e n s ,
eam decipere diabolus volens, se ipse deciperet; quippe humilitas,
absoluta obedientia, simplicitas, arbitrii cohibitio t e n e b r a r u m spiritus
n o n s u n t illi quidem fructus .
Autumnali tempore subsequentis anni, soror Margarita Maria, Dei
a m o r e flagrans, cum videret vulnus, quod sibi intulerat, ad sanctissim u m Iesu n o m e n super cor s u u m incidendum, iam coalescere, suscitare
illud excogitavit, ardentis cerei flamma admota. Manus t a m e n factum
supergressum est animi intentionem: q u a r e gravius exulcerata de re
soror coacta est praepositam commonefacere, quae, ad peiora praecavenda, significavit remedia esse adhibenda. Sed humillima virgo perhorrescens aliis ostendere malum q u o d amore Dei sibi effecerat, Deum enixe
precata est, ut e t a n t a sollicitudine s p o n s a m suam levaret; qui illi promisit postero die eam fore sanam, quod ita evenit. Q u u m vero prodigiosae sanationis renunciandae necdum t e m p u s suppetiisset, moderatricis schedula Margarita Maria est iussa, malum s u u m m o n s t r a r e sorori
schedulam ipsam reddenti. At cum nullum superesset vestigium mali,
ab imperato faciendo, illa r a t a est s u p e r s e d e n d u m et continuo m a t r e m
adiit, q u a e tamen acriter eam reprehendit et voluit sorori a valetudinario
locum mali omnino patefacere, quamvis iam nihil remediorum o p u s
esset. Severius etiam, q u i n q u e dierum spatio, a divino Sponso est in
eam a n i m a d v e r s u m ; qui insuper ei dixit sacrum illud nomen, q u o d illa
tantis cruciatibus sibi impresserat, h u i u s noxae poena, n u m q u a m in
posterum extrinsecus a p p a r i t u r u m .
Morbi vero, q u i b u s assidue Dei ancilla afflictabatur q u o s q u e in deliciis h a b e b a t , in valetudinarium saepe eam detrudebant. Ibi pridem degentem, die decimanona iunii anni millesimi sexcentesimi octogesimi, pridie
n e m p e sanctissimi Corporis Domini solemnia, mater Greyf convenit,
a q u a instantibus precibus licentiam impetravit, postridie, lectulo p a u lisper relicto, sacro adstandi. I t a q u e soror valetudinario praeposita e s t
iussa curare mane, sub h o r a m divini officii, aegrotam nonnulla refectam
alimonia, e lecto surgere et eam ad sacrum deducere. Vespere t a m e n Margarita Maria sorori a valetudinario dixit servare ieiunium se o p t a r e , q u o
s a n c t a m Communionem reciperet, spem h a b e n s ad id quoque sibi vires

498

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Dominum p r a e b i t u r u m . Soror n o n est refragata et r a t a ne m a t r e m quidem Greyfi refragaturam esse, promisit veniam ab ea se peti t u r a m . Eo
t a m e n die id efficere oblita, diluculo Margaritae Mariae se induenti
praesto est, t u m recta ad praepositam, permissionem ab ea relaturaNam ista, eodem tempore valetudinarium ex alia porta ingressa, Marg a r i t a m Mariam offendit quae lectulum.iam reliquerat, quo sacri Convivii
particeps fieret. Quin rem praecipue investiget, acriter illam obiurgat:
arbitratui suo n i m i u m eam adhaerescere, obedientiae deficere, hurailitati,
simplicitati: rei divinae igitur intersit, ad sacras E p u l a s , q u a n d o q u i d e m
ita libet, accedat. Ut vero propria v o l u n t a s satis ad haec ei virium
praebet, ita vice s u a se iubere, valetudinario excedere, q u i n q u e continentes menses, valentium s o r o r u m o m n i a m u n e r a persequi, nulla adhibere
medicamenta, v a l e t u d i n a r i u m non adire, nisi hoc faciat ad aegrotantes
invisendas a u t eis opem suam, si sit opus, c o m m o d a n d a m . Humillima
virgo, ad moderatricis g e n u a provoluta, a u s t e r a m animadversionem
excepit, n o x a e suae veniam ac p o e n a m petiit et q u a e praecipiebantur,
q u a m ocissime p r a e s t a r e instituit. Cui benigne D o m i n u s est opitulatus,
valetudinem sponsae dilectae promittens, q u a integra p e r i l l o s q u i n q u e
menses u s a est, q u i b u s consumptis, pristinae aegrotationes, q u a s t a n t a
cupiditate expetierat, in eam sunt reversae.
Nihilosecius m i r u m , mater Greyfi filiam s u a m q u a n t u m diligebat
et q u a n t i faciebat virtutes eius ac s a n c t i m o n i a m : q u a e vicissim, q u o ab
ea h a b e b a t u r inclementius, eo studiosius in a m o r e respondebat. Cum
porro, uti assidue contingebat, sub finem sequentis anni millesimi sexcentesimi octigesimi primi, Margarita Maria graviter aegrotaret, denuo
m o d e r a t r i x impelli se sensit, ut e valetudinario illam inopinato emitteret
et Domini curis eam s a n a n d a m traderet. Quare ita iussa soror, tametsi
gravi febri cohorrebat, in conclave se recepit, ubi Iesus Dominus, praes e n s ei factus, humi iacentem sublevavit et u t p o t e suae sollicitudini permissam, talem ei valetudinem reddidit ut si n u m q u a m ipsa aegrotasset.
Quodam die, cum Margarita Maria divinum E p u l u m adiret, Dominus
in sacra Hostia visus est, spinea corona caput s p o n s a e cingens, d u m
auctor est, in eius pignus illam acciperet, q u a e ut similis sibi fieret,
m o x erat ei imponenda. Ac revera paulo post, adversis casibus in caput
pluries percussa, asperi sibi cruciatus sustinendi fuerunt, q u o r u m gratior
Domino suo erat q u a m si potentissimorum orbis regum sibi esset diad e m a t a largitus, i n s o m n e s ducens noctes, se b e a t a m p u t a b a t , nam cum
divino Sponso t e m p u s t r a d u c e n d i d a b a t u r locus, ex capitis dolore pulvinis illud applicare praepedita, felicissimam se existimabat, Iesu Domino
similem factam, qui adorabili capite adhaerescere cruci vetabatur.

Acta Benedicti PP. XV

499

Mense augusti eiusdem anni, pater de la Colombire P a r a e d i u m


rediit, ut pergravis morbus, quo afflictabatur, eo in oppido c u r a r e t u r :
qui iis doloribus et virium ea infirmitate iam t e n e b a t u r ut vix loquendi
superesset facultas. Ante t a m e n hiemalis temporis initium, potuit asceterium a Visitatione aliquoties adire et sororem Alacoque a t q u e reliquas
spirituales filias convenire. Brevi t a m e n fuit istius conditio, ut facile comperiretur Paraediensis aris temperiem eius valetudini m i n u s esse accomm o d a t a m : q u a r e de eo t r a n s m i t t e n d o consulebatur a p u d R h o d a n u m
flumen, Lugduni, seu Viennae, ubi natale caelum hauriret. Clanculum
i a m iis a p p a r a t i s q u i b u s ad iter opus erat et frater ad eum d e d u c e n d u m ,
die vigesimanona mensis ianuarii a n n i millesimi sexcentesimi octogesimi
secundi, P a r a e d i u m advenerat, q u u m d o m i n a Mayneaud de Bisefranc,
rem odoratam Margaritae Mariae renunciavit, q u a e ei negotium dedit
diceret patri Claudio, per obedientiam si esset fas, se illo itinere absti?
neret. P e t e n t e eo ut scripti soror consilium explicaret, illa exaravit in
s c h e d u l a : Dixit mihi, istic velle se t u a e vitae sacrificium . Igitur itinere supersessum est.
Claudius de la Colombire Paraedii, die decimaquinta februarii a n n i
millesimi sexcentesimi octogesimi secundi, h o r a septima vespertina obiit
et cum postridie m a n e id in asceterio nunciaretur, Margarita Maria i n q u i t :
P r o eo orate et curate ut u b i c u m q u e o r e t u r . H o r a vero undecima, eadem
ita l o q u u t a est: Moeroris facite finem: invocate eum, nolite quidvis
t i m e r e ; ad opem enim vobis ferendam, q u a m u n q u a m , modo amptis simus est . Miranti vero matri Greyf sororem preces et afflictationes,
q u e m a d m o d u m agere pro ceteris consueverat, pro defuncto p a t r e n o n
petere, suaviter et hilare ea i n q u i t : Nihil sane talibus necesse est;
quippe ea est conditio eius ut pro nobis o r e t : bonitate enim ac mise ricordia sacri Cordis Domini Nostri, decora sede in coelis potitur; tan t u m , ut Deo satisfaceret, de q u a d a m in diligendo ei segnitia a beatifica
visione dimotus est, ex q u a h o r a morti occubuit, u s q u e donec inani m u m corpus conditum est . Cum vero humilis virgo schedulam illam,
q u a m ad m o r i t u r u m p a t r e m Glaudium dederat recuperare conaretur,
p a t e r Bourguignet, domui Societatis Iesu praepositus, dixit universum
d o m u s t a b u l a r i u m se citius d a t u r u m quam propheticam illam schedulam.
Incredibile est q u a n t a misericordia Margarita Maria c o m m o v e b a t u r
e r g a a n i m a s purgatorio igne expiantes, q u i b u s non r a r o a Domino copia
fiebat, ut illi se conspiciendas praeberent, a e r u m n a s patefacerent. T u m
illa vehementes preces Deo effundebat, libenter suscipiebat afflictationes,
q u o u s q u e foret ei compertum, exoptatam beatificami Dei visionem illas
esse t a n d e m a d e p t a s .

500

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Festo die Domini nostri in caelum ascendentis, a n n o millesimo sexcentsimo octogesimo q u a r t o , m a t e r Greyfi, praefecturae t e m p o r e expleto,
asceterium P a r a e d i e n s e reliquit et partes eius m a t e r Christina Melin
suscepit. Cum a l u m n a ipsius Paraediensis asceterii esset, et Margaritae
Mariae virtutes exploratas haberet, eam plurimi faciebat. H u i c vero, ex
h a c potissimum causa, immutatio moderatricis ingratissima fuit, q u i p p e
haec erga humilem virginem frequentes emendationes n o n a d h i b e b a t ,
quibus m a t e r Greyfi u b e r r i m e utebatur. Molestius q u o q u e tulit q u o d
m a t e r Melin, adstatricem penes se eam cupiens habere, fuit auctor ut
ad id officium a sanctimonialium coetu eligeretur: at ea, de paulo h o n e s t a r e loco, q u e m aegre erat adepta, se consolari a d n i t e b a t u r i n c u m b e n s
demissioribus officiis: sororibus a culina praesto esse, ad eas ligna b a i u lare, fictilia lavare.
Exeunte eodem a n n o , Margarita Maria electa est t i r u n c u l a r u m
magistra, ipsis petentibus, spem nactis, q u a m aggrediebatur perfection e m vitae, doctrina eius et exemplis se esse proclivius a d e p t u r a s ; imo
q u a e d a m exstitit quae, tirocinii iam t e m p o r e expleto, ad illud r e m e a r e
voluit, quo in sororis Margaritae Mariae disciplinam se committeret. Illa
vero charitatem Dei vitae religiosae constituebat f u n d a m e n t u m : docebat
voluntatem Dei o m n i u m actionum esse n o r m a m , p r o p r i a m vero perpetuo esse abdicandam, o m n e s extraneos affectus exuendos, valedicend u m o m n i b u s r e b u s : s e i p s a m contemnere, precibus cunctis et religion i b u s p r a e s t a r e : a t t a m e n a d d e b a t perpetuo o r a n d u m esse. Simul dilectas
a l u m n a s s u a s sanctissimi Cordis Iesu religioni initiabat, de q u a ad e a s
saepe sermones s e r e b a t : eae vero ferventis magistrae h o r t a m e n t a s u m m a
voluntate et a r d e n t i b u s studiis excipiebant.
Adventante eo die, q u e m ipse D o m i n u s sanctissimo Cordi suo s a c r u m
in p o s t e r u m fore, constituerat - a n n o millesimo sexcentsimo octigesimo
quinto, hic dies erat vigesimus mensis iunii - Margarita Maria sanctissimi eiusdem Cordis q u a m d a m imaginem calamo descripserat. Porro
eius alumnae, ab ipsa divino amore incensae, eo die media nocte e
lectulo s u r r e x e r u n t , erectaque arula et desuper illa imagine suspensa,
ad q u a e facultatem h a b u e r a n t , pie eam decoraverunt ; et, m a n e facto,
sanctissimo Cordi Iesu q u a e q u e se addixit et propriam dicavit. Beatas
eas praedicebat e a r u m magistra, q u a s a d h i b e b a t Dominus, ut divini
Cordis sui sanctae religionis initium facerent! Integer ille d i e s a tirunculis est c o n s u m p t u s in h o n o r a n d o humiliimo et suavissimo Corde Iesu,
eo l a u d a n d o eique benedicendo. Hic primigenius t r i u m p h u s sanctissimi
Iesu Cordis, a n i m o Margaritae Mariae q u a n t u m oblectamenti attulerit,
facile conficitur. Verum laetitiam acres dimicationes s u n t p r o s e q u u t a e :

Acta

Benedicti

PP.

XV

501

de his enim q u a e in tirocinio facta erant, per reliquum asceterium cum


fama m a n a r e t , n o n defuere sanctimoniales, q u a e Dei famulam et eius
discipulas aspere increparent, quippe quae, ut libidine s u a precibus et
extraordinariis ritibus devotae virgines onerarentur, quod per constitutiones prohibitum erat, committebant. Suborientibus contentionibus,
mater Melin, tranquillitatis ducta studio, vetuit quidpiam simile, ob reliq u a r u m s o r o r u m oculos, p o s t h a c suscipi in tirocinio: verum exiguas
religiones suas clanculum persequi tirunculis liceret. Brevi t a m e n istiusmodi r e r u m conditio plane i m m u t a t a est.
Antecedente anno, Lugduni typis editus erat Recessus spiritualis
auctore Claudio de la Colombire et, n o n multo post, ille libellus P a r a e dium est allatus et in coenaculo devotarum virginum cum e a r u m multa
a t q u e pia voluptate coeptus recitari: o m n e s enim illum p a t r e m plurimi
faciebant nec erat ulla quae de rebus, in illis paginis contentis, vel
m i n i m u m esse subdiffidendum s u s p i c a n t u r . Brevi vero in illum locum
v e n t u m est in quo n a r r a t u r de q u a d a m p e r s o n a q u a c u m Deus familiariter versatur et cui, ante sanctissimum S a c r a m e n t u m oranti, ipse
Deus petierat ut sanctissimi Cordis sui diem festum, nono die post divini
S a c r a m e n t i festum instituendum c u r a r e t ; et ab illa persona hoc divinum
i u s s u m ad Recessus scriptorem t r a n s m i s s u m esse. Igitur cum in
coenaculo iste locus recitare tur, sanctimoniales cognoverunt agi de quad a m re super n a t u r a m atque divina, q u a e in aede atque intra illius
asceterii muros contigerat, et p e r s o n a m illam, et privilegiis t a m excelsis
a n i m a m ditatam, esse sororem Margaritam Mariam Alacoque. Imo, mensis
sublatis, t e m p o r e sororum relaxationis, aliqua ex ipsis Margaritae Mariae
occurrere n o n dubitavit et de re illa disertim alioqui: haec a u t e m de reb u s in Recessu narratis, in q u i b u s praecipuam p a r t e m h a b u e r a t , nihil
infitiata respondit, ex his iustam sibi c a u s a m esse ut abiectionem s u a m
diligeret. At ex h a c Recessus lectione eius sanctitatis famam vehementer a p u d omnes sorores firmatam esse, n o n est equidem m i r a n d u m .
Cum vero, a n n o millesimo sexcentsimo octogesimo quinto, esset in
domo P a r a e d i e n s i Societatis Iesu pater Ignatius Rolin, a Domino ancillae suae assignatus est, qui eius a n i m a e moderaretur. Huic illa totius
vitae confessionem egit: qui, ea a u d i t a ac m a t u r e perpensa, iussit omnia,
q u a e p e r i n t e g r a m suam aetatem sibi contigerant, eam scriptis m a n d a r e .
Ita ipsa, obedientia adacta illam Autobiographiam exaravit, cui d e b e m u s
si m u l t a memoriae prodita sunt, q u a e secus nos omnino M e r e n t . Eo
a u t e m t e m p o r e , cum q u a e d a m tiruncula, ad id religiosum sodalitium a
Deo n o n appellata, dimittenda fuerit, contra Margaritam Mariam tiranc u l a r u m magistram animi n o n modo laicorum sed etiam i p s a r u m san-

502

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

ctimonialium adversati s u n t et aspere r e p u g n a v e r u n t . T u n c p a t e r Rolin


t i t u b a n t e m virginem confirmavit eiusque a n i m u m excitavit, e a m graviter
h o r t a n s ut nollet in m e n t e m inducere insectationes illas q u a e commovebantur, maledicta excitari q u a e s u a d e n t e et impulsore diabolo in
ipsam coniioebantur; imo tales res existimaret a Deo permitti, qui sponsae suae periculum humilitatis, patientiae, m a n s u e t u d i n i s o p t a b a t facere.
Gratias igitur Deo m u l t a s haberet et ageret, qui ea ratione dilectionem
suam erga eam e x p r o m e b a t .
P r a e s t a n t i o r a solatia graves molestias exceperunt. Nam instante iam
die, quem ipse Dominus ad divinum Cor s u u m h o n e s t a n d u m praefinierat,
eadem illa soror Maria Magdalena des Escures, q u a e superiore a n n o
tirocinium adire recusaverat ut ibi sanctissimum Cor Iesu adoraret,
ipsius Cordis divini ab ancilla Dei imaginem petiit, cui a r u l a m subiecit
in a d i t u chori sanctimonialium. Igitur, auspicatissimo eo die vigesimo
primo iunii a n n i millesimi sexcentesimi octogesimi sexti, devotae mulieres ut ingrediebantur c h o r u m ad arulam conspicabantur, rei novitatem
admiratae, cunctae s u n t intime c o m m o t a e et, conversis protinus animis,
p r o s t a n s divinum Cor certatim a d o r a v e r u n t eique o m n e s a r d e n t e r benedixerunt. Nec m o r a : iam sermones agitant de c u r a n d o ut t a b u l a depingatur, q u a e s a n c t u m mysterium e x p r i m a t : iam consilium q u a e q u e p r o m i t
ut a necessariis suis, ad id efficiendum, impetret pecuniam. At, a Deo
instincta, m a t e r Melin, q u a m tabula depingatur, ad locandam eam ante
sacellum esse e x s t r u e n d u m , r a t a est; et sororculae a parvo habitu e
pusillis oblectamentis s u b d u c e b a n t pecuniam, ad eam aedificationem:
n u m q u a m vero a n t e a asceterii inopia, q u a m in illo tempore deplorata
magis fuit. Cui t a m e n spisso ac operoso labore adeo occursum est ut
a n n a l i b u s asceterii p r o d i t u m memoriae sit, t a m enixe eo a n n o h o r t u m
esse excultum ut duplcalos fructus tulerit. Interim ad alios q u o q u e
a Visitatione ascetrios sacri Cordis Iesu religio p r o p a g a b a t u r , ut Sinemuri in Esselatensi comitatu ( S e m u r - e n - A u x o i s ) opera m a t r i s Greyfi,
q u a e t u n c illi asceterio m o d e r a b a t u r ; Divione (Dijon), adnitente m a t r e
de Saumaise, cui acriter soror a d d e b a t u r I o a n n a Magdalenas Joly; Molinis (Moulins) per m a t r e m Soudeilles, ad q u a m Margarita Maria de h a c
re n o n semel litteras dabat. P a t r e Rolin assentiente a t q u e impellente,
a n n o millesimo sexcentsimo octogesimo sexto, Margarita Maria voto se
obligavit sanctissimo Iesu Cordi arctius absolute et perfecte a d d i c t u r a m ;
ei se t u m in gaudiis, t u m in doloribus omnino p e r m i t t e n t e m ; seque plane
neglecta, ipsum diligere promittentem, ipsi satisfacturam ; silenter o m n i a
agentem ac tolerantem eius victimam perpetuo futuram. P r a e t e r e a promisit adversarios q u o s q u e suos ex animo diiecturam, in p r a e c i p u o r u m

Acta

Benedicti

PP.

XV

503

a m i c o r u m n u m e r o eos h a b i t u r a m , commodis illorum inservituram, quidquid sibi beneficii fieret facultas in eos collaturam.
Dominus Iesus a u t e m hoc s e r m o n e suam fidelem sponsam alioqui
dignatus est: Tibi poliiceor, in profusa mei Cordis misericordia, si qui
per novem continentes menses, singulis sextis feriis quoquo mense
primis occurrentibus, sacratissimam m e n s a m adeant, omnipotentem
Cordis mei amorem poenitentiae finalis beneficium eis concessurum :
in offensa a p u d me h a u d ipsi m o n e n t u r n e q u e sanctis n o n exceptis
s a c r a m e n t i s ; ac, in postremis illis momentis, t u t u m eis asylum Cor
meum praebebit .
Eodem a n n o iam exeunte, Iacobus Alacoque, Ancillae Dei frater,
qui oppidi Bois-Sainte-Marie curio erat, adeo vehementer aegrotavit,
ut iam d e s p e r a t u s a tribus suis medicis desereretur. F r a t e r alter, Chry. sostomus, ad Margaritam Mariam n u n c i u m misit qui, pro m o r i b u n d o
fratre, virginis preces peteret: haec vero, sinistro nuncio recepto, inquit
n o n opinari fratrem fore m o r i t u r u m et, a nuncio paulo decedens, a n t e
sanctissimum S a c r a m e n t u m perrexit o r a t u m ; t u m hilari vultu ad n u n cium revertit confirmans fratrem illo morbo n o n esse moriturum, quod
d o m u m s u a m scriptis etiam n u n t i a v i t : revera ille, octavo die, a quavis
invaletudine iam evaserat. Multa enim, pro aegri fratris sanatione, soror
Deo pollicita est, a quo retulit r e s p o n s u m id Se concessurum et sanctum
eum esse facturum, d u m m o d o propositis a t q u e suis beneficiis r e s p o n s u r u s
ille foret. Quare, s u b s e q u e n t e a n n o ineunte, soror ad fratrem, qui sanationem recuperaverat, ut q u a e Deo pro ipso promiserat significaret, litteras dedit, in q u i b u s aiebat nefas esse Deum illudere, fluxarum r e r u m
d i m i t t e n d a m ab eo cupidinem, s t u d i u m aleae, m o r u m i m p o t e n t i a m : et
a sacro Domini Corde o m n i a sperare, qui t a n t a e u m dilectione complectebatur ut s a n c t u m omnino esse velit: h a c ex causa servasse eum
incolumen; illam vero aegritudinem immississe ut excitaret eum et per
viam perfectionis celerius duceret. Ecquem sorori esset dolorem inus t u r u s si, n o n obsequens Dei voluntati, sancta consilia eius ad v a n u m et
irritum redigerei ac d e t u r b a r e t : nullam pacem, nullam futuram quietem
nisi o m n i a Deo ipse devoveret. Ad id a s s e q u e n d u m , m u l t u m adlaborand u m ei esse : at n e q u e defuturam g r a t i a m n e q u e vim, n e q u e sacri Domini
nostri Iesu Christi Cordis praesidium.
Via igitur patefacta est, q u a sanctissimi Cordis religio in paroecia
illius oppidi Bois-Sainte-Marie p r o p a g a r e t u r : C h r y s o s t o m u s enim, in
paroeciae aede, sacellum sacro Cordi dicatum, sua impensa, aedificari
curavit, I a c o b u s porro sacrum, sextis feriis in p e r p e t u u m faciendum, ibi
instituit : q u a r u m r e r u m Margarita Maria, q u a e ad ea transigenda h o r t a t a

504

Acta

Apostolicae JSedis

Commentarium

Officiale

vehementer fuerat, m a g n a m animi oblectationem excepit. Molinis interea,


principe et auctore ancilla Dei, divini Cordis Iesu religio a matre de
Soudeilles d i s s e m i n a n t u r , Divione a m a t r e de Saumaise.
Cum m a t e r Maria Christina Melin ad antistitae m u n u s iterum delecta
esset, d e n u o opta vit ut adstatrix sibi Margarita Maria adderetur, idque
a sanctimonialibus facile a s s e q u u t a est. Delectae sorori p e r m o l e s t u m hoc
fuit ut ipsa aliquanto post amicae suae scribebat: Fateor, h o c in tem pore, infirmitatem me persensisse meam, subiectionis defectus ex quo
p e r s o n a s plures interposui, q u a r u m ope e meo m u n e r e evaderem :
frustra t a m e n omnia fuerunt. A h ! oportet perfecta oblivione nos ipsas
derelinquere et, post haec, nihil optare, nihil amplius velle, quo in Deo
omnia i n v e n i a m u s .
I a m d u d u m humilis virgo impelli se sentiebat ut, deprecante beato
Francisco Salesio, dilecto instituto suo a Visitatione necessarias quasvis expeteret gratias et potissimum unionis ac fraternae charitatis perfectionem, q u a e Ordinis eius praecipuae s u n t virtutes. Cum pluries Dominus
h a n c petitionem renuisset, illa i n q u i t : Deus m e u s , a te n o n abscedam,
h a n c gratiam donec mihi concesseris, d u m q u e vita suppeterit, omnia,
quae in me s u n t , ad d e p r e c a n d a m illam adhibebo . T u m Deus : Obse orationem t u a m excipiam, quae s u m i u s s u r u s , si ea impleantur. Opor tet religiosas singulas sorores severe inquirere ad dignoscenda quae
huic beneficio meo sint impedimento : plurimum obstat enim aliarum
in alias studium q u o d d a m a t q u e invidia, cum reposita cordis frigiditate,
quae charitatem dissolvit et beneficia mea frustratur . Ac sanctus
F r a n c i s c u s Salesius qui coram aderat, a d i u n x i t : Oportet veram Visi tationis filiam esse viventem q u a m d a m h o s t i a m ad Iesu Christi simi litudinem . Alio vero die s a n c t a Conditrix Margaritae Mariae dixerat :
Veras filias a Visitatione in cruce exsultare, opus est et in abiectio n i b u s g l o r i a n : e o r u m enim t r i u m p h u s in cruce t a n t u m consistit .
Die Visitationis festo, altero n e m p e mensis iulii, a n n o millesimo
sexcentsimo octogesimo septimo, soror Margarita Maria coram sanctiss i m o S a c r a m e n t o pro Ordine suo v e h e m e n t e r preces fundebat: Deus
vero sponsae suae d i x i t : N o l i me diutius h a c de re affari: devotae
virgines, vocante me, obsurdescunt et aedificii s u b v e r t u n t fundamenta:
quod si alio illud fundamento fulcire agitatur, ego ipsum e r u a m .
Necesse fuit, Dei Matrem se interponere ad Visitationis c a u s a m defend e n d a m , et post p r o d u c t a m certationem, s a n c t a Mater t a n d e m victrix
discessit. F u r e n s factus est diabolus et ira exardescens, h o r r e n d a m
t e m p e s t a t e m excitavit, q u a aedes et asceterium verti visa sunt, chori
cancellorum bis s u n t aulaea discissa et vox S a t a n a e per aerem exaudita

Acta

Benedicti

PP.

505

XV

d i c e n t i s : Visitationis Ordinem excindere processissem, nisi firma eum


columna sustinuisset, contra q u a m nihil mihi suppetit potestatis .
Memoriae p r o d i t u m est fragorem t a m vehementem accidisse ut devota
mulier q u a e cum sorore Margarita Maria a n t e sanctissimum Sacram e n t u m orabat, raptim surgeret ad fugam arripiendam, ab ea porro
esse r e t e n t a m , d i c e n t e : Noli t i m e r e : finis iam est nec res procedet
p r a e t e r e a . His verbis a n i m u m illius sedatum esse ipsamque simul
fecisse coniecturam, Margaritae Mariae fuisse visum oblatum.
R e s igitur prospere c e s s e r u n t : a t q u e eodem Visitationis festo die
s u b s e q u e n t i s a n n i , sorori Margaritae Mariae ante sanctissimum Sacram e n t u m adstanti, altus l a t u s q u e locus mirae pulchritudinis visus est. In
medio, velut in igneo solio, fulgebat sanctissimum Cor I e s u ; hinc erat
beatissima Virgo, illinc s a n c t u s Franciscus Salesius et pater de la
Colombire; a p p a r e b a n t p r a e t e r e a devotae filiae a Visitatione tutelaribus
suis angelis sociatae.
Q u a s alloquens, ita h o r t a b a t u r caeli R e g i n a : Venite, dilectae filiae,
h u c accedite . Et Cor divinum ostendens haec a d d e b a t : Ecce divi nus hic t h e s a u r u s , qui vobis est potissimum patefactus, propter stu dium, quo institutum vestrum ipse complectitur, quod, uti e n i a m i n u m
s u u m , unice diligit et, p r a e reliquis, hoc vult beneficio locupletare.
Neque vero oportet, vestras a n i m a s t a n t o t h e s a u r o solas frui; sed opus
est, alios q u o q u e h o m i n e s vos facere eius participes et, per orbem uni v e r s u m , liberaliter illum dividere; qui s u m p t i b u s nequit a b s u m i et inde
quo magis h a u r i t u r , eo magis est t r a h e n d u m . T u m ad patrem de la
Colombire conversa i n q u i t : Tibi vero, divini mei filii servo fideli, pre tiosi h u i u s thesauri p a r s m a g n a a s s i g n a t u r : si enim filiabus a Visita tione conceditur ut h o m i n e s ad eum cognoscendum ac diligendum
appellent et universis d i s t r i b u a n t : t u a e Sodalitatis p a t r i b u s m u n u s
defertur, ut o m n i b u s o s t e n d a n t h u i u s t h e s a u r i utilitatem ac virtutem .
Ancillae Dei p e r i u c u n d u s fuit ille dies cum sacellum sanctissimi
Cordis Iesu, q u o d in P a r a e d i e n s i asceterio exstruebatur, finitum esset et
die septima septembris anni millesimi sexcentesimi octigesimi octavi
i n a u g u r a t u m ; nec asceterio t a n t u m a Visitatione sed oppido universo insignia solemnia exstiterunt. P i u m sodalitium sacerdotum Paraediensium,
curionibus accedentibus continentium paroeciarum, in aedem paroeciae
c o n v e n e r u n t et exinde ad asceterii claustrum sacellumque p r o c e s s e r u n t :
hic christifidelium frequens est addita vis. H o r a p r i m a post meridiem,
sacri ritus initi sunt et h o r a tertia expleti: diutius vero contemplatio
est p r o d u c t a Margaritae Mariae, vel mentis eius ad D e u m r a p t a e excess u s . Ipsa vero, tametsi nolens ac r e p u g n a n s in dies vulgo sui veneraACTA, v o l . X I I , n. 12. - 2-11-920.

35

506

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

tionem e x c i t a b a t ; et ipse Dominus eius a u g e n d a e n o n r a r o fiebat auctor.


I t a contigit sorori Mariae Lazarae Dusson cum in coenaculo historia
Catharinae Senensis recitaretur, in corde agitasse b e a t a m se fore, si
p e r s o n a m q u a m d a m , ea ratione c o m p a r a t a m , offendisset. Dominus v e r o
ei intus respondit : Respice ! dilectam m e a m h a b e s in conspectu, cui
g r a t i a r u m et beneficiorum n o n m i n u s liberalis fui . C u m q u e illa
conspexisset, sororem Alacoque a n t e se vidit, q u a e adstatricis eo tempore fungebatur officio.
Q u o d d a m m a i u s negotium Margaritae Mariae divinitus d a t u m est
ut c o m p e r i m u s ex litteris ad m a t r e m de Saumaise d a t i s : cui i n g e n u e
scribit se iussam esse Galliarum regi r e n u n t i a r e D o m i n u m in aula regia
velle r e g n a r e et potissimum in corde regis; s u a m imaginem velle in
vexillis depingi, caelari in armis, quo eis victoria p a r i a t u r ; t e m p l u m
exstrui velle in quo p r o p o n a t u r effigies sacri Cordis ut regis et t o t i u s
a u l a e consecrationem et obsequia recipiat, e u m d e m t a n d e m elegisse, ut
amicum s u u m fidelem, qui a Sancta Sede in sui h o n o r e m sacrum impetret l i t a n d u m et reliqua privilegia sacri Cordis religioni inhaerentia.
H a e c esse divina m a n d a t a , ad q u a e c u r a n d a , q u o d sit sibi consilii, addit
soror Alacoque. Cum nimirum p a t r e m de la Chaise, ad commonefaciendum regem Deus selegerit, a m a t r e de S a u m a i s e o p e r a m d a n d a m ,
ut Margaritae Mariae quavis mentione silentio praetermissa, insignem
illum Societatis Iesu sodalem a p u d regem adhibeat. Mater de S a u m a i s e
voluntate accepit h a s partes et rata est se a Deo concitari, m a t r e Ludovica Croiset uti deprecatrice, asceterii Callevionensis antistita. Ibi enim
sese receperat infelix Angliae regina Maria Beatrix Atesina, cui etiamt u m Eboracensi duci, p a t e r de la Colombire a sacris concionibus
fuerat; hisce enitentibus, spes fuit ut ad Ludovicum, hoc nomine, decim u m q u a r t u m regem accessus aperiretur.
Ecquid vero effectum e s t ? U t r u m caeleste monitum n o n est ad regem
a l l a t u m ; au regem absolvendi defecit a n i m u s ? S a n e de t a n t o negotio nihil
litteris est m a n d a t u m . T a n t u m ex eo locus conficiendi aperitur, q u o d
ni de nuncio divino traditio aliqua in regia domo exstaret, n o n fuisset
post h a e c Ludovicus h u i u s nominis decimus sextus tali ratione v o t u m
s u u m n u n c u p a t u r u s . Quippe infelix rex s a c r a m e n t o se obligavit curatorum fore ut in sacri Iesu Cordis honorem, dies festus institueretur, p e r
u n i v e r s a m Galliam, n o n a die post sanctissimi S a c r a m e n t i solemnia in
p e r p e t u u m celebrandus ; ipsum se sacro Cordi d e v o t u r u m , d o m u m
s u a m ac r e g n u m : aliquo in tempore, in Cordis sanctissimi h o n o r e m
sacellum, sin m i n u s altare, s t r u c t u r u m pecunia s u a et d e c o r a t u r u m .
Quae igitur, Gallico debacchante tumultu, Ludovicus decimus s e x t u s

Acta

Benedicti

PP.

XV

507

vovit, ex iis paene videntur descripta q u a e Ludovico decimo q u a r t o


Dominus, per Margaritam Mariam, m a n d a v e r a t
Die octava octobris a n n i millesimi sexcentesimi nonagesimi, in extrem a m aegrotationem Margarita Maria delapsa est et lectulo d e c u m b e r e
c o a c t a : appellatus t a m e n doctor Billet, nihil a p u d eam gravius deprebendi licere est a r b i t r a t u s . Primis morbi diebus, metu divinorum iudiciorum est ipsa impetita, post vero q u a m admissa confessa est, ita timor
in fiduciam conversus est, ut soror Alacoque charitate consumeretur et
cupiditate se Deo iungendi. Cum exploratum h a b e r e t , sibi brevi esse
m o n e n d u m , m a n e diei decimaesextae octobris, petiit ut sancto Christi
Corpore in viaticum m u n i r e t u r , quod s a n e non obtinuit, cum nemini
in i n s t a n s vitae discrimen a d d u c t a videretur. Quoniam t a m e n etiamtum
erat i e i u n a , sanctissimam Eucharistiam f l a g i t a v i t , q u a m seraphico
a r d o r e excepit", cum se n o n lateret, postremam c o m m u n i o n e m sibi illam
esse. Atrocibus doloribus excruciabatur, t a m prolixo v e r u m t a m e n animo,
ut, tametsi Deo frui vehementer optabat, t a m e n mallet, in eo cruciatu
u s q u e ad iudicii diem perpetuo m a n e r e , si per divinum a r b i t r a t u m
licuisset. P o s t r e m o vitae die, denuo Margarita Maria divinorum iudiciorum reformidatione invaditur : horret, se prosternit, se frangit, ante Iesum
cruci aftixum et, flebiliter suspiria ducens, misericordiam deprecatur,
misericordiam! Nec vero ita multo post, ad pristinam serenitatem ac
tranquillitatem reddita, i n c l a m a t : Misericordias Domini in a e t e r n u m
cantabo ! Quaeritur tamen, per universam s u a m aetatem, D e u m diligere n o n se calluisse, et sorores orat ut veniam a Deo sibi implorent
a t q u e ad segnitiam s u a m r e d i m e n d a m , ipsae Deum diligant et usqueq u a q u e diligant.
Humillima virgo ex timore a n g e b a t u r , post obitum, ne ipsa aliquo
loco n u m e r e t u r a u t quid recordationis suae a p u d h o m i n e s p a u l l u l u m
superesset: itaque petiit ab antistita, ne cui revelaret intima, q u a e cum
ea c o m m u n i c a v e r a t ; a u t u n q u a m l o q u u t u r a esset de iis, q u a e ipsi laudem vel honorem comparare possent. P o r r o a sorore P e r o n a Rosalia
de F a r g e s flagitavit ut scriberet patri Rlin, quo litteras ab ipsa d a t a s
exscinderet et inviolatum servaret secretum saepius ab eo p o s t u l a t u m .
Et item ab eadem sorore flagitavit ut, iussu ipsius patris Rolin sui
moderatoris, fasciculum a se scriptum, et in q u o d a m armario custoditum,
u r e r e t : id efficere per se ipsam sibi fas non esse, se quippe ille vetuerat
ne fasciculum p e s s u m daret a n t e q u a m illum ipse excussisset. Soror de
F a r g e s suadere illi est a d n i s a ut armarii clavem antistitae traderet,
reliqua p o r r o omnia Deo in sacrificium offerret: assensa quidem illa est
sed ea res gravi molestia morientis a n i m u m affecit. Cui cum r e n u n c i a -

508

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

retur, curae praepositae fuisse, ut necessarii eius commonefierent:


Neminem ego conspiciam ita dixit iam mori oportet et Deo facere
o m n i u m sacrificium . Quinta hora vespertina diei decimiseptimi octobris, cum ita elanguisset, ut a n i m a m m o x a c t u r a videretur, iterum sanctum Viaticum petiit*: verum, cum paulo post se aliquanto recepisset,
nullam esse instantem necessitatem r a t u s est medicus, et posse posterum
diem exspectari: at Margarita Maria sorori de F a r g e s dixit alia ex causa
necesse id n o n esse quod, cum postremo sanctam Eucharistiam receperat, erat Deus ipsi i m p e r t i t u s ut per viaticum acciperet. Atque magis
magisque ad Deum aspirabat, a i e n s : Laetatus sum in his q u a e dicta
s u n t m i h i : in d o m u m Domini ibimus . Cum soror a valetudinario
a r b i t r a r e t u r antistitam, q u a e recesserat, esse revocandam, alia soror
aiebat n o n esse id necesse, Margarita Maria Est, est subiiciebat et
ab adveniente antistita petiit ut extremam unctionem sibi administrari
curaret : a d d e n s medico nihil sibi esse opus, Deo t a n t u m indigere et in
Iesu Christi Cor sese demergere. Cum universae sorores convenissent,
preces morientium recitaverunt et dum sacrum oleum ministratur, q u a r t a
unctione expleta, sanctissimum Iesu n o m e n invocans, Margarita Maria
e vita mortali demigravit. Et erat tertia feria, dies n e m p e decimaseptima
mensis octobris a n n i millesimi sexcentesimi nonagesimi.
In asceterio acerbus moeror fuit, deflentibus devotis virginibus et
nonnullis mente forte volventibus iniuria se t a m d i u m o r a t a s esse, dum,
q u a e ea esset, agnoscerent. T e s t a n t u r aequales universalem sanctitatis
odorem eam reliquisse.
Statim r u m o r eius obitus per o p p i d u m manavit, n o n alius ac ob
q u a m d a m publicam i a c t u r a m luctus fuit: o m n e s per semitas vulgo conc l a m a b a n t : S a n c t a m o r t u a e s t ; pueri etiam suo more d e c a n t a b a n t :
Mortua est s a n c t a s a n c t a r u m Mariarum . P r o x i m o mane, vix p a n d i t u r
t e m p l u m et p r o s t a r e in sanctimonialium choro exanime sororis Alacoq u e corpus conspicitur, frequens ad illud obtuendurn concurrit multit u d o , et sese premit ad pia q u a e q u e obiecta t e n d e n d a ut cadaveri
a d m o v e a n t u r . Nec binae religiosae sorores satis s u n t ad id m u n u s
adimplendum, n a m o m n e s exoptant et i n s t a n t e r p e t u n t ut de iis, q u a e
d e m o r t u a e virginis fuerant, quid sibi d o n a r e t u r : at p a u p e r t a s illius
t a n t a fuerat ut, p r a e t e r r e g u l a r u m librum et flagrum, nihil a p u d eam
r e p e r t u m fuerit. Vespere diei decimae octavae octobris corpus ancillae
Dei conditum est in asceterii sepulcro, s u b sororum choro, nec u n q u a m
in sororibus sepultura afficiendis, o m n i u m o r d i n u m frequentia t a n t a conspecta est: sacerdotes porro qui claustrum s u n t ingressi, aliquid h a b e r e
voluerunt, quo in s a c r a r u m reliquiarum n u m e r o servare possent.

Acta

Benedicti

PP.

XV

509

Diligentia abbatis Ioannis Iosephi L a n g u e t de Gergy, t u n c Augustodunensis Vicarii, dein Episcopi Suessionensis et Archiepiscopi Senonensis,
viginti q u i n q u e post a n n o s a sororis Margaritae Mariae obitu, potestate
ordinaria est a d o r n a t a quaestio canonica de eius fama sanctitatis, virtut u m et miraculorum. Nec t a n t u m in h a c re s u u m s t u d i u m continuit, n a m
historiam ancillae Dei instituit litteris m a n d a r e . Q u a m q u a m illustris Episcopi necessarii, q u a n t a m ipse in se proceliam, per h u n c librum, a Iansenii sectatoribus esset suscitaturus, providentes, a u c t o r e s erant, ne libro
huic n o m e n s u u m inscriberet: at ille impavidus sententiam sororis de
F a r g e s s e q u u t u s est, q u a e e u m h o r t a b a t u r , q u a r a t i o n e Deus permiserat,
Unigeniti sui n o m e n patbulo praefigi, ita, quidquid d a m n i esset obvent u r u m , sibi n o n esse declinandum, nomine suo librum de Margarita Maria
notare. At vero illi, qui in Cordis sanctissimi Iesu religionem q u o d d a m
t a r t a r e u m odium aiebant animo, in pii et docti viri n o m e n a t q u e famam,
non p a r v u m detrimentum i n t u l e r u n t ; qui machinationibus et fraudibus
suis s u n t consequuti t a m perdiu R o m a e s u p e r s e d e o in causa beatificationis Margaritae. Mariae i n e u n d a . T a n d e m vero die trigesima martii
a n n i millesimi octingentesimi vigesimi quarti, saeculo iam longe elapso
ab ancillae Dei obitu, f. r. Leo P a p a decimus secundus, Praedecessor
Noster, Sacrae R i t u u m Congregationi negotium dedit, ut humilis virginis
c a u s a m susciperet cognoscendam.
C u m q u e virtutes eius heroicum a s c e n s u m esse a s s e q u u t a e et Sacrae
Congregationi visae essent et a S u m m o Pontifice essent iudicatae, ad
iudicium miraculorum factus est g r a d u s . Tria ea erant, n e m p e : Maria
a Sales Chareault, Paraediensis asceterii soror professa, carcinomate
stomachi a n n o millesimo octingentesimo vigesimo octavo c u r a t a ; soror
Maria Teresia Petit ex inveterato cordis a n e u r i s m a t e e vestigio, die
vigesima p r i m a mensis iulii a n n i millesimi octingentesimi trigesimi,
sanitati reddita ; tandem in Veneto asceterio a Visitatione soror professa
Aloisia Philippina ollani, phtisi p u l m o n u m insanabili tentata, extemplo et absolute a n n o millesimo octingentesimo quadragesimo primo
refecta. Haec tria prodigia a f. r. Pio P a p a nono, Praedecessore etiam
Nostro, p r o b a t a s u n t et per decretum diei vigesimae q u a r t a e aprilis a n n i
millesimi octingentesimi sexagesimi q u a r t i r a t a h a b i t a ; q u a m ob rem,
die decima octava septembris eiusdem a n n i , Margaritam Mariam Alacoque in B e a t o r u m n u m e r u m , idem S u m m u s Pontifex retulit.
Biennio sane post venerationem indultam, beatae Margaritae Mariae
c a u s a canonizationis rite est r e p e t i t a : at, m u l t o deinceps, duo miracula,
q u a e ad canonizationem r e q u i r e b a n t u r , proposita s u n t : de altero, litteris remissorialibus, a n n o millesimo nongentesimo datis, in Curia archie-

510

Actu

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

piscopali Neapolitana apostolica auctoritate est quaesitum, de altero


vero in archiepiscopali Curia Mediolanensi vi litterarum remissorialium
a n n i millesimi nongentesimi septimi. Cum u t r a q u e quaestio r a t a esset
facta, de singulorum prodigiorum capite q u a t e r acriterque est disputat u m . T a n d e m die sexta ianuarii anni millesimi nongentesimi decimi
octavi solemniter e d i x i m u s : C o n s t a r e de u t r o q u e proposito m i r a c u l o :
de primo, scilicet i n s t a n t a n e a e perfectaeque sanationis Aloisiae Ago stini Coleschi a t r a n s v e r s a meningo-mielite chronica in regione lum bari : deque altero, i n s t a n t a n e a e perfectaeque sanationis Antoniae
comitissae Astorri viduae Pavesi a n e o p l a s m a t e mamillari dextero .
Die a u t e m quinta mensis februarii eiusdem anni, coram Nobis, proposito d u b i o : A n , s t a n t e a p p r o b a t i o n e d u o r u m miraculorum, post
indultam a Sede Apostolica b e a t a e Margaritae Mariae Alacoque ve nerationem, t u t o procedi possit ad solemnem ipsius canonizatio nem ? Omnes S. R. E. Cardinales, tum P a t r e s consultores t u t o
procedi posse suffragio u n a n i m i r e s p o n d e r u n t . P o s t haec, die deci
m a s e p t i m a mensis martii eiusdem anni, solemniter decrevimus: T u t o
procedi posse ad solemnem beatae Margaritae Mariae Alacoque cano nizationem .
His praemissis constitutisque, ut cuncta servarentur, q u a e Antecessores Nostri sapienter praescripserunt ad celebritatem et decus t a m
solemnis caeremoniae, p r i m u m omnes dilectos filios Nostros S. R. E. Cardinales, die vigesima s e c u n d a mensis aprilis h u i u s anni, sententiam
q u e m q u e s u a m prolaturos, Nobis in Consistorio publico iussimus adesse,
qui, dilecto filio Vincentio Sacconi, Consistorialis Aulae Advocato, de
gestis Beatae Margaritae Mariae dicente, audito, Nos u n o ore ad causae
h u i u s legitimam definitionem s u n t cohortati. Interea vero curavimus ut
venerabiles fratres Episcopi n o n viciniores modo, sed et remotissimi
quique, de t a n t a solemnitate per litteras a Sacra Congregatione Consistoriali ad hoc d a t a s a d m o n e r e n t u r , quo, si facultas esset, sententiam
et ipsi prolaturi, Nobis a d s t a r e n t . Qui cum ex universo t e r r a r u m orbe
plurimi convenissent, causa plene cognita tum ex iis, q u a e gesta fuerant
coram Nobis, t u m ex documentis Sacrae R i t u u m Congregationis, quor u m s u m m a r i u m singulis t r a d i t u m est, in Consistorio semipublico, die
septima currentis mensis maii coram Nobis h a b i t o , adfuerunt. Et n o n
modo dilecti filii Nostri S. R. E. Cardinales sed etiam venerabiles frat r e s Patriarchae, P r i m a t e s , Archiepiscopi et Episcopi u n a n i m i sententia
ad h a n c Canonizationem absoivendam Nos cohortati sunt. Cuius rei
i n s t r u m e n t a a dilectis filiis Sedis Apostolicae Notariis publice confecta,
in tabularium Sacrae R i t u u m Congregationis relata sunt.

Acta

Benedicti

PP.

XV

511

Solemnia igitur Canonizationis celebrare s t a t u i m u s in Basilica Vatic a n a die decima tertia maii, q u a
Christi in coelum Ascensio; a t q u e interea fideles s u m u s vehementer
e x h o r t a t i ut ferventes ingeminarent preces in iis praesertim sacris
aedibus, in q u i b u s sanctissimum S a c r a m e n t u m publice a d o r a n d u m proponeretur, ut ipsi ex t a n t a solemnitate fructus uberiores perciperent,
Nobisque, in t a m gravi officii Nostri m u n e r e , Spiritus S a n c t u s benig n u s adesset.
Q u u m haec auspicatissima et t a m optata dies advenerit, o m n e s
t u m saecularis, t u m regularis cleri Ordines, Curiae R o m a n a e P r a e s u l e s
et Officiales et denique omnes, qui in Urbe a d e r a n t t a m dilecti filii
Nostri S. R. E. Cardinales, tam venerabiles fratres P a t r i a r c h a e , Primates, Archiepiscopi, Episcopi, Abbates in Vaticanam Basilicam, m a g n i fico cultu o r n a t a m , c o n v e n e r u n t : Nosque, iis o m n i b u s p r a e e u n t i b u s ,
e a m d e m ingressi s u m u s . T u n c vero dilectus filius Noster Antonius
S. R. E. Cardinalis Vico, Sacrae R i t u u m Congregationis Praefectus et
h u i c Canonizationi p r o c u r a n d a e praepositus, p e r o r a n t e dilecto filio
A u g u s t o Milani, Consistorialis Aulae Advocato, vota Nobis detulit et
preces S a c r o r u m Antistitum et universi Ordinis devotarum Virginum a
Visitatione ut Beatam Margaritam Mariam Alacoque, u n a cum Beato
Gabriele a Virgine Perdolente, in S a n c t o r u m n u m e r u m referremus. Id
c u m iterum tertioque iidem Cardinalis Antonius vico et Nostrae Consistorialis Aulae Advocatus i n s t a n t i u s et instantissime egissent, Nos
caelesti l u m i n e ferventer implorato, Ad h o n o r e m Sanctae et Indivi d u a e Trinitatis, ad catholicae Fidei i n c r e m e n t u m et decus, auctoritate
Domini Nostri Iesu Christi, S a n c t o r u m Apostolorum Petri et Pauli
ac Nostra m a t u r a deliberatione et voto venerabilium fratrum Nostro r u m S. R. E. Cardinalium, necnon P a t r i a r c h a r u m , P r i m a t u u m , Archiep
piscoporum, et Episcoporum consilio, dictam Beatam Margaritam
Mariam Alacoque, ex Ordine sanctimonialium a Visitatione, Sanctam
esse et in Sanctorum catalogo adscribi decrevimus . Eique, eodem
decreto, sociavimus Beatum Gabrielem a Virgine Perdolente ex Congregatione Clericorum Excalceatorum Sanctissimae Crucis et P a s s i o n i s
D. N. Iesu Christi, qui in brevi sua vita, intra m u r o s sui conventi ducta,
virtutum o m n i u m t a m praeclarum exemplum factus est, ut eius notitia
merito per orbem sit effusa et q u a m plurimi, eius intercessione, miracula obtinuerint. Memoriam m a n d a v i m u s S a n c t a e Margaritae Mariae
Alacoque q u o t a n n i s die decima septima octobris recolendam et in
Martyrologio R o m a n o notari. Denique, ob t a n t u m beneficium, gratias
Deo optimo m a x i m o ex animo egimus et solemne sacrum l i t a v i m u s ;

512

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

p o s t r e m o cunctis a d s t a n t i b u s , plenariam indulgentiam p e r a m a n t e r imp e d i t i s u m u s a t q u e Apostolicas h a s Litteras, m a n u Nostra e t S a n c t a e


R o m a n a e Ecclesiae Cardinalium signatas, s u b P l u m b o expediri m a n davimus.
Decet a u t e m Nobis ex corde g a u d e r e et m a x i m a s gratias agere Deo
viventi in saecula saeculorum, qui famulam s u a m Margaritam Mariam
in omni spirituali benedictione benedixit et eam elegit ut novam religionem erga divini Cor Salvatoris nostri excitaret. A s u p e r n a h u i u s
voluntatis declaratione u s q u e ad p r a e s e n s semper s e m p e r q u e crevit
n u m e r u s eorum, qui ingratissimae desertioni h o m i n u m supplere studuerunt, festus solemnis ad sacratissimum Cor h o n o r a n d u m per orbem
et divulgatus et q u a m p l u r i m a sacella ac t e m p l a eidem dicata s u n t et
ea p e t u n t christifideles ad q u a e r e n d a m sacri Cordis misericordiam et
poenitentiae finalis beneficium.
Q u a n t u s t a m e n a d h u c est n u m e r u s illorum qui D e u m negligunt
eiusque m a n d a t a : q u a n t a ignorantia officiorum erga Creatorem n o s t r u m :
ab h u m a n i s negotiis praeoccupati, q u e m a d m o d u m spiritualem aeternamque vitam obliviscuntur et b l a s p h m a verba in illud Cor etiam proficere
audent !
En ergo, christifideles, duo alii Sancti e feracissimo Ecclesiae Dei
gremio orti qui vobis colendi et imitandi p r o p o n u n t u r ut tot mala ab
hoc m u n d o avertantur. In dissimilibus t e m p o r i b u s vixerunt, altera,
etiam in vita, m a g n a a Deo manifestata, alter in latebris sui claustri
transiens, sed a m b o , ut hostiae viventes, o m n e de se Deo d e d e r u n t ut
divinam iustitiam placarent et pro o m n i b u s misericordiam invocarent.
Deus q u i p p e : dispersit superbos m e n t e cordis sui, deposuit potentes
de sede et exaltavit h u m i l e s ( L u c , I, 51-52) , miris p a t r a t i s prodigiis,
coram h o m i n i b u s q u o q u e E o s extollere voluit u s q u e ad s u p e r n o s honores et ad e x e m p l u m e o r u m o m n i u m qui u n u m D e u m totis animi viribus
diligunt a t q u e expetunt.
Perpensis o m n i b u s , q u a e e r a n t inspicienda, ex certa scientia ac
Apostolicae Auctoritatis Nostrae plenitudine, c u n c t a praedicta et e o r u m
singula confirmamus, r o b o r a m u s a t q u e i t e r u m s t a t u i m u s , decernimus,
universaeque catholicae Ecclesiae d e n u n c i a m u s ; m a n d a n t e s ut praesentium Litterarum t r a n s u m p t i s etiam impressis, m a n u t a m e n alicuius
Notarii Apostolici subscriptis, et sigillo alicuius viri in ecclesiastica
dignitate constituti munitis, eadem p r o r s u s fides h a b e a t u r q u a e hisce
Nostris praesentibus h a b e r e t u r , si exhibitae vel ostensae forent.
Si quis vero p a g i n a m h a n c Nostrae definitionis, m a n d a t i , relaxationis
et voluntatis infringere, a u t a t t e n t a r e p r a e s u m p s e r i t , vel ei a u s u teme-

Acta

Benedicti

PP.

XV

513

rario contratre, indignationem omnipotentis Dei et s a n c t o r u m Petri et


Pauli, Apostolorum eius, se noverit i n c u r s u r u m .
D a t u m R o m a e , a p u d sanctum Petrum, a n n o Domini millesimo
nongentesimo vigesimo die decima tertia mensis maii, Pontificatus
Nostri a n n o sexto.
B Ego B E N E D I C T U S , Ecclesiae Catholicae Episcopus.

Ego VINCENTIUS Episcopus Ostiensis et P r a e n e s t i n u s Cardinalis VANNUTELLI, Sacri Collegii Decanus, Datarius.
Ego CAIETANUS Episcopus Sabinensis Cardinalis D E L A I .
g Ego ANTONIUS Episcopus P o r t u e n s i s et S. Rufinae Cardinalis Vico.
Ego IANUARIUS Episcopus Albanensis Cardinalis GRANITO PIGNATELLI
DI BELMONTE.

g Ego

BASILIUS

Episcopus Veliternus Cardinalis P O M P I L J .

Ego R A P H A L tituli S. P r a x e d i s Presbyter Cardinalis MERRY DEL VAL.


Ego OcTAVius tituli SS. Laurentii et Damasi Presbyter Cardinalis
CAGIANO.

^ Ego P E T R U S tituli S. Laurentii in Lucina Presbyter Cardinalis GASPARRI S. R. E. Camerarius.


Ego F R . ANDREAS tituli SS. Cosmae et Damiani Presbyter Cardinalis
F R H W I R T Ord. P r a e d .
Ego R A P H A L tituli S. Hieronymi P r e s b y t e r Cardinalis SCAPINELLI
DI LGUIGNO.

Ego VICTOR AMADEUS tituli S. Priscae Presbyter Cardinalis RANUZZI


DE BIANCHI..

B Ego
g Ego

DONATUS

tituli S. Silvestri in Capite Presbyter Card. SBARBETTI,


tituli Sanctae Mariae de Aracoeli P r e s b y t e r

P H I L I P P U S MARIA

Cardinalis CAMASSEI.
ffa Ego AUGUSTUS tituli Sanctae Caeciliae Presbyter Cardinalis S I L J .

514

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

)B

Ego CAIETANUS Sanctae Agathae Protodiaconum Cardinalis B I S L E T I .


^ Ego LUDOVICUS Sanctae Mariae in Via Lata Diaconus Cardinalis B I L L O T .
fj Ego MICHAEL S. Eustachii Diaconus Cardinalis LEGA.
fjfc Ego NICOLAUS S. Mariae in Dom nica Diaconus Cardinalis MARINI.
% " E g o O R E S T E S S. Mariae in Cosmedin Diaconus Cardinalis G I O R G I ,
Maior Poenitentiarius.
O. CARD. CAGIANO

A. CARD. VICO

S. R. E. Cancellarius.

Ep. Portuen. et S. Rufinae


S.

Raphal

Virili,

Ludovicus

R.

Protonotarius

Schller,

C. Praefectus.

Apostolicus.

Protonotarius

Apostolicus,

Loco % plumbi
Reg. in Can., vol. XXI, n.,

4.

III
BEATA IOANNA DE ARC, VIRGO, IN SANCTORUM CAELITUM ALBUM REFERTUR

BENEDICTUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Divina disponente clementia, post longum temporis spatium, d u m


i m m a n e bellum tot mala gignebat, novum iustitiae et misericordiae Dei
p r a e b u e r u n t signum illa miracula, q u a e ad intercessionem Aurelianensis
Puellae patrata, coram h o m i n i b u s definitive sanciebant eius innocentiam, fidem, sanctitatem et obedientiam m a n d a t i s Dei, ad q u a e observanda omnia sustinuit u s q u e ad diram et iniustam mortem. Peropport u n u m igitur factum est ut I o a n n a de Arc inter S a n c t o r u m n u m e r u m
hodie adscriberetur, ut ab eius exemplo omnes Christifideles discant
s a n c t a m et piam esse obedientiam Dei m a n d a t i s et ab ea impetrent grat i a m ad suos cives convertendos ut caelestem vitam c o n s e q u a n t u r .
Die sexta februarii, a n n o a r e p a r a t a salute millesimo q u a d r i g e n t e simo duodecimo, in oppido Dowirmy, in Lotharingia, I o h a n n a a Iacobo de
Arc et Isabella Rome, piis ac fidelibus catholicis agricolis, ortum habuit.
A prima iuventute, ex m a t e r n a cura, pia et recta fuit, timens Deum, in
fide sufficienter instructa, simplicis ac dulcis conversationis studiosissima. In p a t e r n a domo cum commoraretur, ope m a n u u m s u a r u m parent i b u s auxilium s u p p e d i t a b a t : linum et lanam nere consueverat et aliquoties cum p a t r e ad a r a n d u m se conferre a t q u e ad pecudes custodire.

Acta Benedicti

PP.

XV

515

Non t a n t u m officia erga p a r e n t e s , sed etiam ea, religionem ac piet a t e m spectantia, exactissime adimplebat, ita ut o m n i u m a d m i r a t i o n e m
sibi c o n c i l i a n t , et p a r o c h u s oppidi se n u m q u a m meliorem illa vidisse
nec in s u a parochia h a b u i s s e asserere posset. Divina s a c r a m e n t a saepissime suscipere, praescripta ieiunia servare, ecclesiam continue freq u e n t a r e , sacrosancto missae sacrificio quotidie interesse, a n t e Iesu, e
Cruce pendentis, ac Beatissimae Virginis imagines ferventissimas preces
effundere I o a n n a in more semper habuit. Diebus festis, d u m aliae puellae
a n i m u m r e l a x a b a n t et choreis indulgebant, ipsa ecclesiam adibat, ferens
candelas, q u a s sanctissimae Virgini offerebat et p r o p t e r singularem
devotionem erga Eam, ad solitariam Ecclesiam B. M. V. de Bermont
peregrinationem suscipiebat. T a n t o insuper amore erga Deum et cultum
eidem debitum efferebatur, ut s u b vspero, etiam cum in agris esset, vix
a u d i t a ecclesiae campana, flexis genibus, mentem suam ad Deum l e v a n t .
Charitate erga p r o x i m u m e n i t u i t : aegrotos enim s o l a b a t u r et
libenter eleemosynas dabat, p a u p e r e s hospitio excipiebat, quibus, libentissime lectulum s u u m destinabat, ipsa h u m i r e c u m b e n s . H u i u s m o d i virt u t e s in puella, aetatem duodecim circiter a n n o r u m agente, adeo mirand a s Deus gloria et h o n o r e cumulavit, eidemque consilia s u a nonnullis
supernis visionibus revelare coepit, q u e m a d m o d u m infinita s u a sapientia cum aliis sanctis virginibus saepius egisse c o m p e r t u m est. I o a n n a ,
t r e s ac decem a n n o s nata, in h o r t o patris sui e latere ecclesiae, h o r a
meridiana, q u a m d a m vocem audivit, m a g n u m q u e splendorem aspexit.
T u n c m e t u perculsa fuit, sed cum tertia vice eam audivisset, Angeli
Dei vocem esse cognovit. In his primis apparitionibus Angelus divinam
missionem I o a n n a e n o n significavit, sed t a n t u m eidem suasit ut piet a t e m excoleret et ecclesiam f r e q u e n t a n t : I o a n n a vero, r e r u m caelestium
gaudio affecta, virginitatem s u a m Deo vovit.
T a n d e m Archangelus Michael se ei revelavit, eidemque praecepit,
ut, p a t e r n a domo discedens, a p u d Regem se conferret ad eum adiuvand u m , reposito q u o c u m q u e timore, quia sancta Catharina et sancta Margarita opem ei praestiturae. Humilis puella respondit se pauperem filiam
esse, equitandi ac r e r u m bellicarum p e n i t u s nesciam ; t a n t a vero fuit eius
fides a t q u e obedientia ut, p a r e n t i b u s relictis, in p a g u m Burey-le-petit
a p u d p a t r u u m s u u m D u r a n d u m L a o c a r d u m se contulerit, ab eo petens
ut se conducere vellet in Vallem Colorum (Vaucouleurs) a p u d d u c e m
R o b e r t u m de Baudricourt, cui significare volebat, se in Galliam ire in
occursum Delphi ni, ut coronaretur.
Admiratione p l e n u s a n n u i t p a t r u u s et, die decima tertia maii, a n n o
millesimo quadringentesimo vigesimo octavo, I o a n n a m in Vallis Colorem

516

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

duxit ut cum duce de Baudricourt loqueretur. Sed iste fidem puellae


dictis o n praebuit, imo ipsi p t r u o significavit ut illam ad p a t r e m
s u u m reduceret et ei alapas daret. I o a n n a rediit in p a t e r n a m d o m u m
et pristinis laboribus incubuit, firma t a m e n fiducia se q u a m p r i m u m ad
Regem accessuram. Revera, n o n multo post, Deo disponente, I o a n n a e
p a t r u u s in p a g u m Bomrmy se contulit et a p a r e n t i b u s I o a n n a m
obtinuit, p r a e t e x t u scilicet ut uxori suae esset a d i u m e n t o , deinde a u t e m
iterum Vallem Colorum petiit et I o a n n a m piae familiae Le Royer concredidit.
I o a n n a interea missionem suam aperte manifestaba!, dicens oportere q u o d Delphinum adiret, quia Dominus s u u s , R e x caeli, hoc volebat. Dux R o b e r t u s d e Baudricourt s p i r i t u m I o a n n a e , q u a e t a n d e m a d
eum fuerat adducta, p r o b a r e volens, iussit ut p a r o c h u s eam a d i u r a r e t ;
q u o d ipsa praestitit, sed postea de h a c a d i u r a t i o n e conquesta est. Rob e r t u s fortasse a d h u c dubitabat, sed civium ardori cedere debuit. Ioanna,
i m p e t r a t a venia a p a r e n t i b u s , q u i b u s significavit sibi divinae v o l u n t a t i
o b e d i e n d u m esse, die decima tertia februarii, a n n o millesimo q u a d r i gentesimo vigesimo n o n o , virilibus vestibus induta, et in e q u u m conscendens u n a cum nonnullis equitibus, q u i b u s ipse d u x R o b e r t u s
I o a n n a m concrediderat, iter v e r s u s Regem aggreditur. Post undecim
dies, inter plures difficultates, m e t u Anglorum et B u r g u n d i o r u m , p r o digiose pervenit in civitatem Cainonis (Chinon), a p u d Regem, ubi alia
nec levia obstacula pati debuit.
Nonnulli enim ex consiliariis Regis nullam ei a d h i b e n d a m esse
fidem asserebant, sed paucis elapsis diebus, cum Rex cognovisset a
Roberto duce, I o a n n a m prodigiose inter h o s t e s multa flumina ad
v a d u m t r a n s i i s s e , u t a d e u m perduceretur, d e m u m puellae audientiam
concessit. I o a n n a , q u u m Rex a l i q u a n t u l u m ab aliorum conspectu recessisset, eidem exhibuit reverentiam et caelestem missionem a caelorum
Rege sibi commissam manifestavit, asserens, i p s u m in R h e m e n s i civitate fore c o n s e c r a n d u m a t q u e c o r o n a n d u m , Regis caelorum, qui est Rex
Galliae, vices g e s t u r u m . P o s t varias interrogationes, R e x a d s t a n t i b u s
dixit I o a n n a m aliqua secreta, Deo t a n t u m nota, sibi revelasse, q u a r e
m u l t u m de ea confidebat. Sed in re tanti m o m e n t i voluit ab ecclesiasticis viris consilium exquirere et Puellam Pictavium misit ut ab insig n i b u s Universitatis doctoribus e x a m i n a r e t u r . P o s t tres h e b d o m a d a s
doctores se nihil in I o a n n a catholicae fidei c o n t r a r i u m invenisse Regi
retulerunt, qui iussit ut Puella homines sibi addictos h a b e r e t et eleem o s y n a r u m fratrem Ioannem Pasquerel, ex Ordine E r e m i t a r u m sancti
Augustini, quique ipsam semper est secutus.

Acta Benedicti

PP.

XV

517

E q u u s et a r m a tradita ei fuerunt, sed I o a n n a v e t u s t u m gladium


maluit, q u i n q u e cruci bus o r n a t u m , quem in templo sanctae Catharinae de
Fierbois inveniri indicavit, uti reapse r e p e r t u s fuit: voluit autem vexill u m cum R e d e m p t o r i s imagine, q u o d secum continue ferebat. Et interr o g a t a q u a r e vexillum ferret, respondit se nolle uti ense suo nec quempiam interficere velle. Circa finem mensis aprilis eiusdem anni in Blesensem civitatem se contulit, ubi exercitus duodecim fere millium milit u m fuerat collectus et qui pro Aurelianensi u r b e , ab Angiis obsessa
c o m m e a t u s comparaverat.
P r i m a I o a n n a e sollicitudo fuit ut in exercitu boni mores servarentur, quare malae vitae foeminas expelli iussit et b l a s p h e m a t o r e s
severe r e d a r g u i i I n s u p e r alterum vexillum voluit cum Christi imagine
ad presbyteros congregandos, q u o d praefatus eleemosynarius confecerat ut illi quotidie, m a n e et vespere, simul cum I o a n n a a n t i p h o n a et
h y m n o s de Beata Maria Virgine decantarent. Et a n t e q u a m Aurelianensem
civitatem adiret, presbyteros omnes, qui a r m a t o s antecedebant, cum illo
vexillo congregari iussit.
Puella missionem s u a m voluit pacis signo affirmare et ad hoc
s u p r e m o anglici exercitus duci Talbot epistolam misit, in q u a significabat, si Angli de obsidione recedere et ad r e g n u m s u u m r e m e a r e
noluissent, se illos ita a g g r e s s u r a m ut o m n i n o recedere cogerentur.
Angli vero respondentes Puellam iniuriis affecerunt, quas ipsa invicto
animo pertulit. Sed praedictionem comprobavit e v e n t u s ; nam, ut ex
historicis documentis, o m n i b u s notis, constat, I o a n n a per opus mirabile
et viribus h u m a n i s impar, Deo iubente, civitatem Aurelianensem ab
Anglorum obsidione exemit.
O m n e s exinde p u t a r u n t Puellam a Deo missam esse et Aurelianenses cives aiebant, si I o a n n a non advenisset ex parte Dei in eorum
auxilium, civitatem sub ditione et potestate adversarirum obsidentium
redactum iri. T a n t o gaudio omnium civium Aureliam ingressa, tamq u a m Angelus Dei, recepta et salutata fuit.
I o a n n a vero, ante omnia, maiorem ecclesiam adivit, ut grati animi
sensus ac debitam Deo creatori suo reverentiam exhiberet, et omnes
h o r t a t a est ut spem in Domino plenissime collocarent.
P o s t peculiaria Puellae gesta Aureliae p a t r a t a et alia gloriosa eius
facta, q u a e secuta s u n t contra Anglos in castris a t q u e in diversis civit a t i b u s , p o s t ' t o t victorias, Principes e regia stirpe ac Duces volebant
q u o d rex n o n Rhemos, sed ad N o r m a n n i a m proficisceretur ; I o a n n a
vero contra semper opinata est q u o d R h e m o s ire oporteret, ut Rex
ibidem c o r o n a r e t u r et consecraretur, a t q u e ita hostium potentia sem-

518

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

per deficeret. T a n d e m ad eius opinionem o m n e s accesserunt et Rex


civitatem R h e m e n s e m adivit, u b i plenam reperiit obedientiam et in
a n t i q u a civitatis ecclesia solemnibus caeremoniis fuit sacro oleo inunctus et regio diademate coronatus. Puella cum consecratum Regem aspexisset, coram eo g e n u a flexit et lacrimarum vim profudit ob adimpletam
Dei voluntatem.
P o s t regis consecrationem, licet Puellae consilia, q u a e felicem certe
exitum h a b u e r a n t , n o n a Rege et ab eius aulicis exorta essent, alia
t a m e n gloriosa gesta ab ipsa p a t r a t a sunt, praesertim in civitate S. Petri
Monasterii (Saint-Pierre-le-Monstier) ac in Latiniaca u r b e (Lagny), ubi
m o r t u u m infantem, n o n d u m baptizatum, resuscitavit, ut, in sacro fonte
r e g e n e r a t u s , gratiae vitam consequeretur.
Q u u m vero I o a n n a Meloduni esset aprili mense, a n n o millesimo
quadringentesimo trigesimo, s u a m captivitatem a n t e festum S. I o a n n i s
Baptistae ex s u p r e m a revelatione intellexit, q u i n sciret diem et h o r a m .
At suae missioni fidelis et Regi obsequentissima, Compendii u r b e m , a
B u r g u n d i a e duce et ab Anglis obsidione cinctam, strenue defendit. Quad a m vero die, in ecclesiae dictae urbis Missa a u d i t a et Eucharistica d a p e
refecta, a d s t a n t i b u s praedixit s q u a m p r i m u m proditam, morti t r a d i t u m iri, ideoque omnes pro se D e u m exorarent. Revera, die vigesima
q u a r t a maii, q u u m ab u r b e egressa esset, ut h o s t e s exploraret, et ab
iis reiecta, in urbem iterum ingredi vellet, Gulielmus Flavy, illius gubernator, quin Puellam suo praesidio adiuvaret et in u r b e m reciperet,
p o r t a s clausit, ita ut a B u r g u n d i o r u m exercitu circumdata cum p a u c i s
capta.
Maximam in Anglorum a n i m o s laetitiam infudit I o a n n a e captivi t a s
et P u e l l a m a B u r g u n d i o r u m m a n i b u s auferre et in propriam potestatem
h a b e r e cupierunt. Quo facilius hoc ipsis ex sententia cederet, in primis
ex p a r t e Vicarii Generalis Inquisitionis et Universitatis Parisiensis exor a t u s e s t B u r g u n d i a e d u x u t Puellam, t a m q u a m haereticam, ecclesiasticae
iustitiae remitteret. Cum vero ille n u l l u m dedisset r e s p o n s u m , Anglus
R e g e n s dux de Bedfort ad P e t r u m Cauchon, Episcopum Bellovacensem,
recurrit, qui Anglorum p a r t i b u s studiosissime favebat. Hic, die d e c i m a
q u a r t a mensis iulii, ad B u r g u n d i a e ducem se contulit, aiens P u e l l a m
in territorio suae dioecesis captam esse ideoque, cum de fidei m a t e r i a
ageretur, ipse legitimus iudex erat. Ingentem a u t e m pecuniae vim, decem
n e m p e millia a u r e o r u m francorum, ei obtulit. B u r g u n d i a e d u x a n n u i t
et I o a n n a Anglis vendita est, qui, die vigesima q u a r t a octobris eiusdem
anni, hoc pretium ex tributis, N o r m a n d i a e civibus impositis, persolverunt.

Acta Benedicti

PP.

XV

519

Interim Puella, divinae Providentiae confidens, viva spe erigebatur


ut eius capti vitas h a u d impediret q u o m i n u s Dei opera feliciter complen t u r . Tranquillo hinc animo, a n t e q u a m Anglis venderetur, q u a t u o r circiter m e n s e s in castro de Beaulieu c o m m o r a t a est, deinde in castrum
d Beaurevoir m i s s a : cognovit t u n c Anglis v e n d i t a m esse et cum a u d i s s e t
Gompendii u r b e m q u a m p r i m u m evertendam, e custodia effugere perielit a t a est, sed perperam. Gonsolabatur t a m e n q u u m s u p e r n a e voces ei
praedixissent civitatis Gompendii liberationem a n t e festum sancti Martini; q u o d eventus omnino comprobavit. P o s t m o d u m vero in castrum de
Grotoy ducta est, ubi, mense novembris, a B u r g u n d i a e duce Anglis tradita est. D u m in iis castris commorabatur, omnes eius religionem ac
pietatem a d m i r a t i sunt. T a n d e m , mense decembris, ab Anglis t r a n s l a t a
est in castrum Rothomagense, ubi c o n t r a eam i n i q u u s processus e s t
inceptus.
Angli I o a n n a m capitali odio p r o s e q u e b a n t u r ac illius m o r t e m
omnino sitiebant, quia in auxilium Franciae Regis christianissimi v e n e r a t
et propter victorias per eam obtentas illam m a x i m e t i m e b a n t ; et cum
suivissent in Gallia Puellam r e p u t a t a m esse velut a Deo missam, ipsam,
t a m q u a m sagam, igni tradere conati sunt. I a m paulo ante Parisiis p a u perem foeminam igni ipsi d a m n a v e r a n t , q u i a t a n t u m dixerat Puellam
s a n c t a m esse et Dei m a n d a t o egisse. Cum processus a u t e m ad infamiam
Regis F r a n c i a e etiam tenderet, Angli o m n e m curam a d h i b u e r u n t ut
etiam I o a n n a infamia n o t a n t u r e t t a m q u a m haeretica c o n d e m n a r e t u r ,
ab initio mortem Puellae decernentes. Henricus VI, Anglorum Rex, die
tertia ianuarii anni millesimi quadringentesimi trigesimi primi, iudicibus
scripsit, q u o d si forte ex processu I o a n n a d a m n a t a n o n fuisset uti haeretica et saga, ipse ius sibi reservabat eam retinendi. Iudices Vero, pro s u a
tutela, defensionis litteras a Rege Angliae p o s t u l a r u n t et o b t i n u e r u n t .
O m n e s coaevi textes examinati candide d e p o s u e r u n t processum
c o n s t r u c t u m esse per m o t u m et impressiones Anglicanorum qui
semper s u b s u a custodia I o a n n a m d e t i n u e r u n t n e q u e in carceribus
ecclesiasticis eam detineri permiserunt. Quidam historicus, fere coaevus,
scripsit ab hoc processu initium duxisse Puellae passionem. O c u l a r e s
a u t e m testes r e t u l e r u n t ipsam fuisse in carcere, in compedibus ferris,
et in ferrea cavea inclusam collo, m a n i b u s et pedibus ligatis: c u s t o d e s
eius carceris nequissimi h o m i n e s erant, impudici et omni vitiorum labe
coinquinati.
Et, i u x t a n o n paucos testes, hic processus, qui q u a t u o r m e n s e s
perduravit n o n modo iniquus, sed etiam m a n c u s et nullus fuit.
E o d e m tempore p r o r s u s admirabilis fuit Puellae agendi r a t i o : ipsa,

520

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

q u a e n o n d u m vigesimum a n n u m suae aetatis attigerat, adeo tranquilla


mente consistebat et iudicum interrogationibus t a n t a p r u d e n t i a respondebat, ut eam omnes m i r a b u n d i suspicerent. Testes a u t e m q u o a d eius
religionem ac pietatem in hoc tempore d e p o s u e r u n t ipsam i n s t a n t e r
exorasse ut Missam a u d i r e posset, praesertim festis diebus, a t q u e sanctissimam Eucharistiam recipere, atque valde conqueri quia spiritualia
haec e m o l u m e n t a sibi denegarentur.
D u r a n t e eodem processu, cum Puella aegrotasset, Angli m a x i m o
perculsi s u n t timore, q u o d ipsa naturali morte occumbere posset, u n d e
plures medici ad eam missi s u n t , - q u o r u m u n u s , inter alia, r e f e r t : R e x
eam, m a g n o pretio emerat, nec volebat q u o d obiret nisi cum iustitia,
et q u o d esset c o m b u s t a . Sanitati restituta, sed n o n a d h u c valetudine confrmala, sine m o r a continuatus fuit processus.
I o a n n a in suis responsionibus iterum i t e r u m q u e declarabat se velle
Catholicae R o m a n a e Ecclesiae iudicio o m n i n o submitti, sed iudices eidem
i n s i n u a b a n t ut se submittere ipsis deberet, t a m q u a m Ecclesiae repraes e n t a n t i b u s . Interrogata an vellet se submittere Domino P a p a e respondit quod sic, sed nolebat se submittere illis p r a e s e n t i b u s iudicibus, cum
essent eius inimici capitales. Haec responsio, q u a m ipsi iudices praev i d e a n t , fundamentum fuit accusationis, c u m calumnise significassent
I o a n n a m nolle Ecclesiae se submittere.
Aliud a u t e m accusationis caput iudicibus p r a e b u e r u n t visiones eius
ac revelationes, q u a s a maligno spiritu profectas ipsi asserebant, ac
praecipue viriles illae vestes, q u a s I o a n n a ex divino praecepto adhibuisse dixerat. H a e accusationes in duodecim articulos redactae fuer u n t et nonnulli praesertim Parisiensis Universitatis, maxime Puellae
infensi, q u a m v i s processus ignari, opinionem contra I o a n n a m e m i s e r u n t ;
n o n d e e r a n t vero alii in Gallia, qui eam s t r e n u e t u e b a n t u r : plures imo
orationes pro eius liberatione id temporis elucubratae sunt. Ceterum
adeo perspecta e r a t h u i u s processus nullitas a t q u e malitia ut, cum in
R o t h o m a g e n s e m u r b e m venisset e N o r m a n d i a celeberrimus sacerdos
Ioannes Lohier, D e c a n u s R o m a n a e R o t a e Auditorum, sollicitatus ut opinionem s u a m circa Puellae processum pronuntiaret, p r a e s e n t e Episcopo,
nullum esse pluribus ex causis asseruerit. In p o s t e r u m et alii doctissimi viri, ecclesiastica etiam dignitate p r a e s t a n t e s , processus iniustitiam
a t q u e nullitatem perspicue ostenderunt, et veritatis a m o r e a t q u e honoris
causa m e m o r a r e volumus Cardinalem Eliam de ourdeille, Episcopum
Petrocoricensem, i o a n n e m Gerson, T h e o d o r u m de Lellis, Sacrae Romanae Rotae Auditorem, P o n t a n u m , Sacri Consistorii Advocatum et alios
gravissimus iurisconsultus.

Acta

Benedicti

PP.

XV

Puellae u s q u e ad finem processus, et etiam coram tortore, suas


visiones ac revelationes n u m q u a m revocare voluit, q u a m v i s o m n e m
artem fudices adhibuissent, ut ipsa illas t a m q u a m falsas reiiceret.
Revera magni interat Anglorum ut, p r i u s q u a m c o n d e m n a r e t u r , ipsamet
s u a s visiones ac revelationes falsas a t q u e mendaces fateretur, nam opinio
populi de missione a Deo recepta semper mansisset, si ipsa in suis
affirmationibus perstitisset. Quare iudices, ad e x o p t a t u m finem conseq u e n d u m , experti s u n t aspectum populi et carnificis, ut e x t r e m u m remedium. Et die vigesima q u a r t a maii eiusdem a n n i millesimi q u a d r i g e n tesimo trigesimi primi, i o a n n a in plateam sepulcreti Sancti Audoeni
(de Saint-Ouen) ducta fuit, ubi in spectaculo, ad hoc erecto, a d s t a b a t
Episcopus u n a cum Cardinali de Winchester, iudicibus, doctoribus et
plurimis aliis. Puella collocata fuit in q u o d a m pulpito coram omnibus,
videns q u o q u e carnificem, qui cum quadriga erat in vico, expectans quod
I o a n n a e corpus c o m b u r e n d u m declararetur.
Sed a n t e a Nicolaus Loyseleur, qui Puellam callide prodibat, ei
dixit periculum mortis evitaturam esse, si perfecisset q u a e o r d i n a b a n t u r .
Magister Guilelmus E r a r d concionem h a b u i t et contra Regem Galliae,
inter alia, haec protulit: O R e g n u m Franciae r e p u t a t u m es et voCa t u m christianissimum Regesque et Principes tui christianissimi: n u n c
vero per te, I o a n n a , et R e x t u u s qui se dicit Regem Franciae, tibi
adhaerendo et dictis tuis credendo, effectus est haereticus et schisma ticus . Puella, pro sua humilitate, nihil de se dixit, sed Regem tamq u a m b o n u m christianum defendere voluit; magister praefatus silentium imposuit Ioannae et concionem absolvit. Sed Puella se nihil mali
fecisse et credere in duodecim fidei articulos, et in decem decalogi
praecepta, a t q u e velle credere o m n i a q u a e sancta Dei Ecclesia credit
firmiter a s s e r u i t : Episcopus t a m e n I o a n n a e significavit Ordinarios esse
in sua dioecesi iudices, ac proinde ipsam debere iisdem se subiicere.
Magister E r a r d interea abiurationis schedulam Puellae ostendit ut
eam signaret, sed I o a n n a declaravit: Videatur ipsa schedula per cle ricos et Ecclesiam in q u o r u m m a n u s p o n e n d a sum, et si mihi consi lium dederint eam signandi et agendi, q u a e mihi dicuntur, libenter id
faciam . Cui magister E r a r d r e s p o n d i t : Facias n u n c , alioquin dies
tuos hodie per ignem absolves . Eodem t e m p o r e incepit lectio sententiae condemnatoriam Ioanna, viribus delassata, minis deterrita, stupefacta ex tot consiliis atque exhortationibus, cedere coacta est, se
referens conscientiis iudicantium. T u n c lecta ei est parva abiurationis
schedula, q u a eidem iniungebatur ne virilem sumeret habitum, ne a r m a
ferret et alia h u i u s generis. Si plura scripta essent, praesertim de Puellae
ACTA. vol. XII, n. 1 2 . 2 - 1 1 - 9 2 0 .

36

522

Acia

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

visionibus et revelationibus, iudices t i m e b a n t ne eius conscientia a


proposito descisceret. Sed in locum schedulae q u a e , teste I o a n n e Massieu, aliisque ibi praesentibus, octo circiter lineas et n o n amplius continebat, in processu alia et longior inserta est.
Ceterum, cum i o a n n a scribere nesciret, traditae sibi schedulae per
modum derisionis q u o d d a m r o t u n d u m signum cum cruce delineavit.
Postea ipsa a P r o m o t o r e requisivit an in m a n u s Ecclesiae poneretur,
uti sibi p r o m i s s u m fuerat; sed e contra ad carceres perpetuos in ipso
castro R o t h o m a g e n s i , sub eadem Anglorum custodia, d a m n a t a est.
Magnus t u n c accidit a d s t a n t i u m t u m u l t u s et multi lapides proiecti sunt.
Post meridiem feriae quintae, scilicet vigesimae q u a r t a e diei mensis maii, cum Puella, muliebri h a b i t u i n d u t a , in eumdem carcerem
rediisset, multa ab Anglis pati debuit, qui eam pluribus vexationibus
affecerunt, et adeo irati erant, etiam cum iudicibus, ut post tres dies,
cum nonnulli ex iis ad invisendam Ioannam in castrum accessissent,
n u d a t i s gladiis, violenter ab illis reiecti sint.
Puella iterum virilem h a b i t u m sumpsit, ut melius virginitati suae
consuleret; nam a c u s t o d i b u s et etiam a viro magnae auctoritatis de
violentia t e n t a t a fuit: et iudicibus interrogantibus, q u a de causa r u r s u m
habitum virilem sumpsisset, respondit id fecisse ad suae pudicitiae
defensionem. Interrogata a u t e m an alias visiones habuisset, I o a n n a
candide respondit a supernis vocibus fuisse r e p r e h e n s a m propter abiurationem, quam t a m e n vi et metu se emisisse declaravit, quin eam
intellexisset. Denique interrogata an muliebrem h a b i t u m reciperet, sese
p a r a t a m esse respondit, d u m m o d o ipsa in loco tuto poneretur.
Die vigesima n o n a maii, iudices congregati s u n t et Puellae mors,
uti relapsae, decreta fuit. Subsequenti die, s u m m o mane, duo sacerdotes ab Episcopo missi sunt in carcerem Ioannae ut eam ad mortem
p a r a r e n t . Misera puella audiens se esse c o m b u r e n d a m , Aere coepit propter h o m i n u m malitiam, qui eius i n c o r r u p t u m corpus igni tradebant.
F r a c t u m t a m e n moerore a n i m u m statim erexit, o m n e m in Deo spem
fiduciamque r e p o n e n s . Suscepto Poenitentiae sacramento, sanctissimam
E u c h a r i s t i a m ipsamet efflagitavit, et deinde ducta est, octingentis circiter Anglis militibus circumdata, in p l a t e a m veteris m e r c a t u s et super
eius caput in q u a d a m charta scriptum erat : Haeretica, saga, apostata,
relapsa . In suo itinere, in pias lacrimas effusa, a n i m a m s u a m tam
devote Deo et Sanctis c o m m e n d a b a t ut audientes ad fletum p r o v o c a r c i
Aderant in platea tria spectacula, duo pro iudicibus et praelatis,
alterum, ubi ligna p a r a t a e r a n t ad I o a n n a m c o m b u r e n d a m . Cum ipsa
in plateam pervenisset, longa subucula induta, uti petierat, coram

Acta

Benedicti

PP.

XV

523

m a g n a populi multitudine s e r m o n e m magistri Nicolai Midi audivit; quo


absoluto, ille dixit P u e l l a e : Vade in pace, Ecclesia in m a n u saeculari
te dimittit . Nonnulli ex adsessoribus iuste petebant ut iterum abiurationis formula eidem perlegeretur ; ast perperam, cum e contra condemnationis sententia illico lata est a b s q u e ulla sententia iudicis s a e cularis, nam, magno impetu per Anglos a r m a t o s capta, ad supplicium
adducta est. Puella, flexis genibus, preces s u a s ad Deum iterabat; veniam
ab o m n i b u s petiit et sacerdotes rogavit ut singuli u n a m Missam pro
eius a n i m a celebrarent. P a r v a m crucem eftiagitavit, q u a m quidam Anglus,
ibi exstans, ex q u o d a m baculo confecit et quam devotissime deosculata
in suo sinu collocavit. Adhuc t a m e n crucem Ecclesiae haberi voluit et
obtinuit. Deinde a d s t a n t i b u s valedicens, per tortorem ducta est ad ascend e n d u m lignorum c u m u l u m , q u a e a d m o d u m ambonis p a r a t a e r a n t a d
eam c o m b u r e n d a m et q u i b u s tortor ignem inferius apposuit.
S u p r e m a hac h o r a bene intellexit Puella praedictionem suae liberationis, q u a m a supernis vocibus a u d i v e r a t : Omnia libenter s u s t i n e :
n e sollicita sis et turberis erga m a r t y r i u m : regnum Paradisi ingre dieris . Dilucide perspexit m o r t e m ad s u a m missionem attinere et
non t a n t u m sanctissimae Virgini Mariae, sed beato Michaeli Archangelo,
beatae Catharinae et o m n i b u s Sanctis sese enixe c o m m e n d a n s u s q u e
ad e x t r e m u m vitae terminum se omnia ex praecepto Dei egisse confessa
est. Oravit confessarium ut crucem Domini extolleret ut eam videre
p o s s e t ; quod ipse fecit; et I o a n n a illam amplexando et, lacrimarum
vim simul profundens, devotissime deosculabatur, u s q u e d u m denique
inter flammas sanctissimum Iesu n o m e n continuo proferens s u p r e m u m
emisit spiritum.
Sancta Puellae mors adeo o m n i u m admirationem concitavit, ut
etiam eius inimici valde deterriti fuerint, et ipse carnifex fassus sit
Ioannam tyrannice ad mortem d a m n a t a m esse et valde pro se timere,
quia s a n c t a m mulierem combusserat. Et prodigia statim s e q u u t a sunt.
A multis enim ibi a d s t a n t i b u s visum fuit n o m e n Iesu, inscriptum in
flamma ignis a quo c o m b u r e b a t u r et q u i d a m Anglus, qui, infensissimus
Puellae, dixerat se torrim in eius rogo ponere velle, illius mortem aspiciens, stupefactus et immobilis p e r m a n s i t et postea declaravit columbam
inter flammas evolantem vidisse. Illaesum quoque et sanguine plenum
m a n s i t cor Puellae, quod ipse carnifex etiam confirmavit. Angli vero
voluerunt ut illud cum I o a n n a e cineribus in S e q u a n a m flumen proiiceretur, ne populus ipsius reliquias possidere posset. Poenae a Deo, innocentiae et iustitiae vindice, tyrannis inflictae denique f u e r u n t ; n a m
omnes de martyrio I o a n n a e culpabiles turpissimam mortem o b i e r u n t ;

524

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

d u m , uti Puella praedixerat, Angli a Parisiensi u r b e , deinde etiam a


Normandia, ab Aquitania a t q u e a t o t a Gallia depulsi fuerunt.
Sedatis in Gallia perturbationibus, cum Carolus septimus in Rothomagensem urbem ingressus esset, inquisitionem de processu Puellae
decrevit, d u m m a t e r et duo fratres Puellae supplicem h a c de re libellum
Sanctae Sedi porrexerunt, q u e m Cardinalis ipse Legatus Guilelmus
d'Estonteville Callisto tertio, Pontifici Maximo, obtulit et die u n d e c i m a
iunii a n n i millesimi quadringentesimi quinquagesimi quinti b e n i g n u m
rescriptum obtinuit, quo tres apostolicos iudices, R h e m e n s e m n e m p e
Archiepiscopum, Iuvenalem de Ursiniis, P a r i s i e n s e m Episcopum, Guilelmum Chartier, et Constantiensem Episcopum, R i c h a r d u m de Longueil,
institui decrevit.
In patria I o a n n a e , pariterque Aureliae, Parisiis ac in Rothomagensi
civitate iudiciales inquisitiones peractae s u n t et sub religionis i u r a m e n t o
centum ac viginti tres testes, cuiusvis aetatis et conditionis, examini
subiecti sunt, denique, die septima iulii subsequentis anni millesimi
quadringentesimi quinquagesimi sexti, iudices rehabilitationis sententiam
p r o n u n c i a r u n t , q u a Puellae innocentia et nullitas condemnationis processus t a m q u a m dolosi a t q u e malitiosi declaratur, pariterque abiuratio,
uti falsa, subdola ac nulla, recognoscitur.
Praeclarissimae h u i u s Ancillae Dei virtutes quibus, quoad vixit, se
iugiter exercuit, necnon s u p e r n a dona, quibus a Deo fuit insignita,
m a x i m a m sanctitatis famam eidem c o m p a r a r u n t , sed haec omnia, brevitatis amore, praetermittere o p p o r t u n u m est.
Coaevis ex historicis scriptoribus, qui I o a n n a e sanctitatem et eius
missionem divinitus acceptam s u m m i s l a u d i b u s extulerunt, recensere
v o l u m u s praefatum clarissimum I o a n n e m Gerson, qui agens de Puellae
gestis, a n n o millesimo quadringentesimo vigesimo n o n o , scripsit: A
Domino factum est i s t u d ; divum A n t o n i n u m , qui in suis historiis
Puellam spiritu Dei ductam existimaba!, et Pium S e c u n d u m , Pontificem Maximum, scribentem : Puella sexdecim a n n o s n a t a n o m i n e
Ioanna, p a u p e r i b u s agricolis filia, in agro Tullensi, divino affiata spi ritu, sicut res eius gestae d e m o n s t r a n t . . . q u a m veluti divinum aliquod
n u m e n i n t u e b a n t u r . . . Iudices ubi Puellam viri h a b i t u m recepisse
cognoverunt, t a m q u a m relapsam igni d a m n a r u n t . Cineres eius, ne
honori aliquando essent, in S e q u a n a m fluvium proiecere. Sic I o a n n a
obiit mirabilis et s t u p e n d a virgo .
Ingens sanctitatis opinio, q u a m Ancillae Dei virtutes ac s u p e r n a
d o n a et charismata, d u m in h u m a n i s erat, a p u d o m n e s eidem conciliaverant, illustrior post eius mortem in dies evasit a t q u e adeo percrebuit,

Acta

Benedicti

PP.

XV

525

ut illud Scripturae effatum iure meritoque ipsi queat aptari : Non recedei memoria eius et nomen eius requiretur a generatione in generationem.
Sapientiam eius enarrabunt gentes et laudem eius enunciabit Ecclesia
(Ex Libro Ecclesiastici cap. X X X I X , 13-14).
Nec m i n u s sanctitatis famae h u i u s Ancillae Dei a r g u m e n t u m cons t i t u u n t honores, qui semper eidem redditi s u n t a t q u e r e d d u n t u r . Ab
a n n o enim millesimo quadringentesimo vigesimo nono u s q u e ad hodierna
tempora, Aurelianensis civitas die eius liberationis, idest octava mensis
maii, solemne festum agit et post sacrum, in Cathedrali Ecclesia, p a n e gyrica oratio in Puellae honorem recitatur et postea pia fit supplicatio,
concurrentibus Episcopo, Capitulo et Clero duodecim P a r o c h i a r u m , necn o n Syndico, Magistratibus et exercitus Ducibus.
Sanctitatem I o a n n a e c o m p r o b a n t plures gratiae, t u m spirituales,
t u m corporales, eius ope a Deo concessae et prodigiosae sanationes,
q u a e fuse in respectivis processibus describuntur.
Quibus omnibus inspectis, permulti dilecti Filii Nostri S. R. E. Cardinales atque venerabiles F r a t r e s universae Galliae Episcopi, plurimique
aliarum Nationum Antistites, religiosae Communitates, Sacerdotes piissimi Apostolicam Sedem eftlagitarunt ut q u e m a d m o d u m olim Puellae
integritatem ipsa vindicaverat, ita suam sententiam proferret, q u a Caelitum honores eidem concedere dignaretur. Itaque, multis collectis testimoniis, ex Aurelianensi, Virodunensi ac Sancti Deodati dioecesibus,
iisque ad Sacrorum R i t u u m Congregationem delatis, f. r. Leo P a p a
decimus tertius, Praedecessor Noster, die vigesima septima mensis ianuarii anni millesimi octingentesimi nonagesimi quarti, introductionem causae s i g n a n d a m esse declaravit.
Deinceps, uti ius est, praemissis apostolicis processibus, e o r u m q u e
validitate rite comprobata, de virtutibus heroicis Venerabilis Servae Dei
actum est in ternis comitiis Sacrae R i t u u m Congregationis, q u i b u s
habitis et m a t u r e o m n i b u s perpensis, f. r. P i u s P a p a decimus, P r a e d e cessor pariter Noster, die E p i p h a n i a e Domini a n n o millesimo nongentesimo q u a r t o , solemniter edixit: Constare de virtutibus theologalibus,
Fide, Spe, Charitate in Deum et in p r o x i m u m , ac de cardinalibus
Prudentia, Iustitia, Fortitudine, Temperantia, e a r u m q u e adnexis, Vener a b i l i s Servae Dei I o a n n a e de Arc in g r a d u heroico, in casu et ad
effectum de quo agitur, ut procedi possit ad ulteriora, hoc est ad
q u a t u o r miraculorum discussionem . Cum vero pro Beatificatione
obtinenda, q u a t u o r proposita fuissent miracula, tria obtinuerunt, prim u m scilicet : I n s t a n t a n e a e perfectaeque sanationis Sororis Teresiae a
sancto Augustino a chronica ulceratione s t o m a c h i ; a l t e r u m : I n s t a n t a -

526

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

neae perfectaeque sanationis Sororis Iuliae Gauthier a sancto Noberto


ab ulcere fungoso eretistico in sinu sinistro; t e r t i u m : I n s t a n t a n e a e perfectaeque sanationis Sororis I o a n n a e Mariae Sagnier ab osteo - periostite
chronica tuberculari. De t r i b u s hisce miraculis p o s t q u a m ter disceptatum
est, idem P i u s decimus, Pontifex Maximus, dominica tertia Adventus
Domini Nostri Iesu Christi, a n n o millesimo nongentesimo octavo, solemni
decreto constare pronuntiavit.
Cum m e m o r a t u s Praedecessor Noster a q u a r t o miraculo iam dispensasset, festo die Sacrae Familiae Iesu, Mariae, Ioseph, vigesima q u a r t a
idest die mensis ianuarii subsequentis anni solemniter decrevit: T u t o
procedi posse ad solemnem Venerabilis Servae Dei I o a n n a e de Arc
Beatificationem.
Quae in Basilica Vaticana, dominica in Albis eiusdem anni millesimi
nongentesimi noni solemnibus caeremoniis festisque a p p a r a t i b u s celeb r a t a est, d u m in Gallus m a g n a facta est laetitia.
Novis miraculis supervenientibus, solers h u i u s causae P o s t u l a t o r
curavit ea ad discutienda proponere et ipse Praedecessor Noster die
vigesima tertia februarii a n n i millesimi nongentesimi decimi Commissionem resumptionis causae sua m a n u signavit. Confectis rite processibus q u o a d proposita miracula et peracto etiam, quoad u n u m , tertio
processiculo additionali in hac Urbe, die sexta aprilis anni millesimi
nongentesimi decimi octavi, solemniter e d i x i m u s : Constare de d u o b u s
miraculis, de primo n e m p e instantaneae perfectaeque sanationis Mariae
Antoniae Mirandelle a morbo plantari perforante: deque altero instantaneae perfectaeque sanationis Teresiae Belin a tubercolosi peritoneali
ac pulmonal]' n e c n o n a laesione organica orificii mitralici.
Iterum, die decima septima mensis iunii anni millesimi nongentesimi decimi noni, decrevimus tuto procedi posse ad solemnem Beatae
I o a n n a e de Arc Canonizationem.
His praemissis et constitutis ut in solemnissima caeremonia cuncta
servarentur, quae ab Antecessoribus Nostris ad celebritatem eius ac decus sunt sapienter p r a e s c r i p t a ; p r i m u m Sanctae R o m a n a e Ecclesiae Cardinales, die vigesima secunda mensis aprilis h u i u s a n n i , sententiam suam
prolaturos Nobis in Consistorio iussimus adesse; qui, dilecto filio Virginio
Iacoucci, Consistorialis Aulae Advocato, de gestis Beatae I o a n n a e de Arc
dicente, audito, Nos u n o ore ad h u i u s causae legitimam definitionem cohortati sunt. Interea vero c u r a v i m u s ut, n o n modo viciniores Episcopi,
sed etiam remotissimi de t a n t a solemnitate per litteras S. Congregationis
Consistorialis a d m o n e r e n t u r quo, si facultas esset sententiam et ipsi pro
laturi, et ipsi adstarent. Qui ex dissitis regionibus cum n o n pauci venis-

Acta

Benedicti

PP.

XV

527

sent, m a t u r e causa cognita, t u m ex illis quae eo u s q u e gesta fuerant,


praesertim in Consistorio publico coram Nobis habito, t u m ex actis
S. R i t u u m Congregationis, q u o r u m exemplar singulis traditum est, in
Consistorio semipublico diei septimae maii coram Nobis habito, in eamdem, in q u a m dilecti filii Nostri S. R. E. Cardinales, sententiam i v e r u n t ;
cuius rei i n s t r u m e n t a publica a dilectis filiis Sedis Apostolicae Notariis
confecta, in t a b u l a r i u m S. R i t u u m Congregationis delata sunt.
Solemnis igitur Canonizationis celebrandae diem praefinivimus
decimam sextam maii, a t q u e interea, fideles s u m u s vehementer cohortatio ut ferventes ingeminarent preces, in iis praesertim sacris aedibus,
in q u i b u s SS. S a c r a m e n t u m publice a d o r a n d u m ex praescripto proponeretur, ut et ipsi ex t a n t a caeremonia fructus uberiores perciperent,
Nobisque, in tam gravi officii Nostri m u n e r e , Spiritus Sanctus benigne
adesset.
Auspicatissima et optatissima dies q u u m advenerit, tum saecularis,
t u m regularis cleri Ordines, Curiae R o m a n a e Praesules et Officiales et
qui in Urbe a d e r a n t dilecti filii Nostri S. R. E. Cardinales et venerabiles F r a t r e s Patriarchae, P r i m a t e s , Archiepiscopi, Episcopi, Abbates, in
Vaticanam Basilicam magnifico cultu o r n a t a m convenerunt : Nosque, iis
omnibus solemni supplicatione p r a e e u n t i b u s , eamdem ingressi s u m u s .
T u n c vero dilectus filius Noster Cardinalis Antonius Vico, Sacrae Rituum Congregationis Praafectus et huic Canonizationi p r o c u r a n d a e
p r a e p o s i t u s , perorante dilecto filio Virginio Iacoucci, Consistorialis
Aulae Advocato, vota Nobis et preces detulit S a c r o r u m Antistitum
ut B e a t a m I o a n n a m de Arc in Sanctorum n u m e r u m referremus. Id cum
iterum tertioque iidem Cardinalis Antonius Vico et Nostrae Consistorialis Aulae Advocatus instantius et instantissime egissent, Nos caelesti
lumine ferventer implorato, Ad h o n o r e m Sanctae et Individuae Trini tatis, ad catholicae fidei i n c r e m e n t u m et decus, auctoritate Domini
Nostri Iesu Christi, S a n c t o r u m Apostolorum Petri et Pauli ac Nostra,
m a t u r a deliberatione, et voto dilectorum filiorum S. R. E. Cardinalium,
necnon P a t r i a r c h a r u m , P r i m a t u u m , Archiepiscoporum et Episcoporum
consilio, praedictam Beatam I o a n n a m de Arc Sanctam esse ediximus .
Memoriam porro sanctae I o a n n a e de Arc q u o t a n n i s die trigesima maii
recolendam, in Martyrologio R o m a n o notari m a n d a v i m u s . Denique, ob
t a n t u m beneficium, gratias Deo optimo maximo ex animo egimus et
solemne Sacrum litavimus, et post Evangelii lectionem confertissimam
et exsultantem multitudinem cohortati s u m u s ut novensilis Sanctae
gratiam conciliaret. P o s t r e m o , cunctis a d s t a n t i b u s plenariam peccatorum
indulgentiam amantissime impertiti s u m u s ,

596

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Nunc vero o m n i u m christifidelium oculi in novensilem Sanctam


convertantur, q u a e ad exsequenda Dei m a n d a t a familiam dereliquit,
muliebres exercitationes deseruit, a r m a suscepit et milites ad p u g n a n d u m
d u x i t : nec postea timuit minas mortis et i n i u s t a m sententiam, q u a e ad
c o m b u r e n d a m eam d a m n a b a t . Sciens innocentem esse, non haereticam,
sagam, a p o s t a t a m et relapsam, ex flammis convoluta, preces et suffragia
implorabat, atque ex m a n d a t o Dei omnia egisse repetebat u s q u e d u m in
visione crucis fortitudinem inveniens, s u p r e m u m spiritum emisit. Illa
iustitia, q u a e ex effrenata h u m a n o affectu in processu defuit, n o n retardavit et S u m m u s Pontifex citius potuit in integrum restituere famam
I o a n n a e de Arc, cuius exemplum sit p r a e oculis o m n i u m qui iniuste
mala sustinent, ut quieto animo i n s t a u r a t i o n e m expectent a iusto et
aeterno Iudice.
O m n i b u s itaque q u a e e r a n t inspicienda, rite perpensis, certa ex
scientia et Apostolicae auctoritatis Nostrae plenitudine, cuncta et singula
praedicta confirmamus, r o b o r a m u s a t q u e iterum s t a t u i m u s , decernimus,
universaeque Catholicae Ecclesiae d e n u n c i a m u s ; m a n d a n t e s ut praesentium Litterarum transumptis etiam impressis, m a n u t a m e n alicuius Notarii Apostolici subscriptis et sigillo viri in ecclesiastica dignitate constituti
munitis, eadem p r o r s u s fides h a b e a t u r q u a e hisce Nostris p r a e s e n t i b u s
haberetur, si exhibitae vel ostensae forent.
Si quis vero paginam h a n c Nostrae definitionis, mandati, relaxationis et voluntatis infringere a u t attentare praesumpserit, vel ei a u s u
temerario contraire, indignationem Omnipotentis Dei et sanctorum
Petri et Pauli, Apostolorum eius, se noverit i n c u r s u r u m .
D a t u m Romae, a p u d s. P e t r u m , a n n o Domini millesimo nongentesimo vigesimo, die decima sexta mensis maii, Pontificatus Nostri
a n n o sexto.
$8 Ego B E N E D I C T U S , Ecclesiae Catholicae Episcopus.

Acta

Benedicti

PP.

529

XV

)$! Ego VINCENTIUS Episcopus Ostiensis et P r a e n e s t i n u s Cardinalis VANNUTELLI, Sacri Collegii Decanus, Datarius.
)$i Ego CAIETANUS Episcopus Sabinensis Cardinalis D E L A I .
>$( Ego ANTONIUS Episcopus P o r t u e n s i s et S. Rufinae Cardinalis Vico.
!$( Ego IANUARIUS Episcopus Albanensis Cardinalis GRANITO PIGNATELLI
DI BELMONTE.

I$j Ego BASILIUS Episcopus Veliternus Cardinalis P O M P I L J .


f& Ego R A P H A E L tituli S. P r a x e d i s Presbyter Cardinalis MERRY DEL VAL.

jjj Ego OCTAVIUS tituli SS. Laurentii et Damasi Presbyter Cardinalis


CAGIANO.

)$l Ego P E T R U S tituli S. Laurentii in Lucina Presbyter Cardinalis GASPARRI S. R. E. Camerarius.


ffa Ego F R . ANDREAS tituli SS. Cosmae et Damiani Presbyter Cardinalis
FRHWIRTH

Ord. P r a e d .

i$j Ego R A P H A L tituli S. Hieronymi P r e s b y t e r Cardinalis SCAPINELLI


DI LGUIGNO.

ffa Ego VICTOR AMADEUS tituli S. Priscae Presbyter Cardinalis RANUZZI


DE BIANCHI.

}$l Ego DONATUS tituli S. Silvestri in Capite Presbyter Cardinalis SBARRRETTI.

Ego P H I L I P P U S MARIA tituli Sanctae Mariae de Aracoeli Presbyter


Cardinalis CAMASSEI.
Ego AUGUSTUS tituli Sanctae Caeciliae Presbyter Cardinalis S I L J .

Ego CAIETANUS Sanctae Agathae P r o t o d i a c o n u s Cardinalis B I S L E T I .


Ego LUDOVICUS S a n t a e Mariae in Via Lata Diaconus Cardinalis
y$

BILLOT.

l$( Ego MICHAEL S. Eustachii Diaconus Cardinalis LEGA.


Ego NICOLAUS S. Mariae in Domnica Diaconus Cardinalis MARINI.
j$j Ego ORESTES S. Mariae in Cosmedin Diaconus Cardinalis G I O R G I ,
Maior P o e n i t e n t i a r i u s .

Ep.

A.

S. R.

Raphal
Ludovicus
Loco

plumbi.

Reg. in Cane. vol. XXI, n. 6.

Virili,

Protonotarius

Schller,

CARD. V I C O

Portuen.
C.

et S. Rufinae
Praefectus.

Apostolicus.

Protonotarius

Apostolicus.

530

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

CONSTITUTIO APOSTOLICA
VENETIARUM
ERECTIO CAPITULI AD HONOREM IN ECCLESIA SS. MARTYRUM DONATI ET
CYPRIANI IN OPPIDO MURANO.

BENEDICTUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM

R o m a n o s Pontifices m a x i m e decet ea capere consilia, vel p r o p r i a


auctoritate

confirmare, q u a e sacrae liturgiae

splendori i n c r e m e n t u m

afferre p o s s u n t .
Cum a u t e m , ad s a c r o r u m r i t u u m maiestatem a u g e n d a m a t q u e ecclesiastici ordinis in sacro ministerio operam p r o m o v e n d a m , dilectus filius
Noster P e t r u s , tituli SS. Nerei et Achillei, S. R. E. P r e s b y t e r Cardinalis La Fontaine, h o d i e r n u s P a t r i a r c h a Venetiarum, supplices preces
Apostolicae Sedi porrexisset ut in ecclesia S S . Martyribus D o n a t o et
Cypriano dicata, cuius ipse P a t r i a r c h a Abbas exstat, in oppido Murano,
Capitulum collegiale ad h o n o r e m constitueretur, Nos, referente dilecto
filio Nostro Cardinale Secretario S. Congregationis Consistorialis, studium pastoralis sollicitudinis ipsius P a t r i a r c h a e Venetiarum o b s e c u n d a r e
cupientes, cunctis m a t u r a deliberatione perpensis, a t q u e attenta Ecclesiae
Muranensis a n t i q u i t a t e et

o r n a t u , oblatis

precibus a n n u e n d u m cen-

suimus.
P e r p r a e s e n t e s Litteras, igitur, Apostolicae potestatis plenitudine,
suppleto, q u a t e n u s o p u s sit, q u o r u m intersit vel s u a interesse praesum a n t consensu, Capitulum Collegiale ad h o n o r e m in praefata Ecclesia
S S . Martyrum Donati et Cypriani erigendum s t a t u i m u s , i p s a m q u e Ecclesiam proinde ad Collegiatae h o n o r e m evehimus, cum o m n i b u s iuribus
et privilegiis, q u a e Capitulis Collegialibus et Ecclesiis Collegiatis ad
t r a m i t e m iuris s u n t propria, et hisce speciatim servatis legibus, scilicet
ut n u m e r u s Capituli

Collegialis c o m p o n e n t i u m definitus n o n sit, sed

constet o m n i b u s sacerdotibus, qui, t a m paroeciae S S . Martyrum Donati


et Cypriani, q u a m paroeciae S. Petri Martyris in oppido Murano adscripti,
parochi, vicarii, cooperatoris seu cappellani m u n e r e funguntur. Dignit a t e s vero d u a e sint a e q u e principales, D e c a n u s videlicet et Primicerius,

Acta

Benedicti

PP.

XV

531

et conferantur d u o b u s parochis ecclesiarum, q u a s s u p r a m e m o r a v i m u s ,


hac lege, ut Decani titulo cohonestetur qui antiquior sit possessione
beneficii parochialis, alter, vero, Primicerius appelletur, ideoque, vacante
paroecia a Decano administrata, Primicerius Decani tituli assumet, n o v u s
curio Primicerius vocabitur. Collatione, a u t e m , h o r u m titulorum nulla
immutatio fiat quoad conditionem iuridicam relationum q u a e in p r a e s e n s
intercedunt inter d u a s praefatas ecclesias paroeciales e a r u m q u e p a r o c h o s
et clerum. In sacris solemnibus q u a e h a b e b u n t u r in ecclesia, cui praeest
Primicerius, hic peraget officium p r i m a e dignitatis, pariter in altera
Decanus, p r a e t e r q u a m in festis S a n c t o r u m titularium, in q u i b u s , ad
comitatem et m u t u a m caritatem fovendam, officium erit parochi u n i u s
ecclesiae curionem alterius ecclesiae d e p u t a r e ad Vesperas et Missam
solemnem celebrandum. In sacris solemnibus in q u i b u s intersit P a t r i a r c h a
Abbas, vel eius delegatus, D e c a n u s et Primicerius per vices digniorem
locum tenebunt. Quoad praecedentiam post parochos immediate sequant u r vicarii (quod officium etiam in Ecclesia SS. Martyrum Donati et
Cypriani erit constituendum), deinde ceteri e clero, o m n e s iuxta prioritatem adscriptionis propriae Ecclesiae. Officium Capituli et singulorum
Canonicorum erit: I) sacra celebrare in u t r a q u e ecclesia in festo SS. MM.
Donati et Cypriani ac S. Petri Martyris; II) adsistere Patriarchae Abbati
vel eius delegato, quoties ipse solemnia pontificalia, vel alias sacras
supplicationes peragat in praefatis ecclesiis paroecialibus; III) adsociare
cadaver confratris, eiusque funeribus interesse in ecclesia cui defunctus
a d n u m e r a b a t u r . Conventus capitulares h a b e b u n t u r alternatim in alter u t r a paroecia, incipiendo prima vice ab ecclesia SS. Martyrum Donati
et Cypriani, quin praeiudicium afferatur praesentibus condicionibus iuridicis e a r u m d e m paroeciarum.
Si q u a n d o q u e capitulari conventui praeesse velit P a t r i a r c h a , t u n c
h a b e b i t u r in Ecclesia SS. Martyrum Donati ac Cypriani, d u m m o d o
P a t r i a r c h a aliter n o n disponat.
Canonicos autem convocare Decani pro tempore semper proprium
erit, licet conventus in altera Ecclesia h a b e n d u s sit.
Iuxta iuris praescripta, canonici q u o q u e honorarii adscribi p o t e r u n t
in capitulum.
Duo beneficia paroecialia s u p r a memorata, quae, ratione dignitatis
reservanda essent Sedi Apostolicae, benigna eiusdem Apostolicae Sedis
concessione, reservata n o n erunt.
T u m dignitates, t u m ceteri Collegiatae canonici amovibiles e r u n t
ad tramitem iuris eodem modo ac ceteri parochi, vicarii, cooperatores
seu cappellani, ita n e m p e ut nullam ulteriorem stabilitatem accipiant

532

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

ex canonicatus honore quo aucti s u n t ; a t q u e statim ac ab officio parochi,


vicarii, cooperatoris, seu cappellani dcdent, hoc ipso a dignitatis seu
canonici h o n o r e cadent.
Benigne denique indulgemus, pro maiore ecclesiae decore et ornamento, dignitatibus et canonicis u s u m rocheti, et mozzetae rubini
coloris, q u a e t a m e n insignia gestare ipsi poterunt exclusive in sacris
supplicationibus, q u i b u s intersit t o t u m Capitulum, minime vero in illis,
q u a e c e l e b r a b u n t u r a clero u n i u s paroeciae.
P r a e s e n t e s autem Litteras et in eis contenta q u a e c u m q u e nullo
u n q u a m t e m p o r e de subreptionis, vel obreptionis, a u t nullitatis vitio,
seu intentionis Nostrae, vel quolibet alio, licet substantiali et inexcogitato, defectu notari, impugnari, vel in controversiam vocari p o s s e ; sed
eas, t a m q u a m ex certa scientia et potestatis plenitudine editas, perpetuo
validas esse et fore, s u o s q u e plenarios et integros effectus sortiri et
obtinere, a t q u e iis o m n i b u s ad quos spectat inviolabiliter observari
voJumus et decernimus, sublata cuicumque, etiam cardinalitia dignitate
fulgenti, q u a v i s aliter iudicandi et interpretandi facultate, irritum q u o q u e
et inane decernentes quidquid in contrarium super his, scienter vel
ignoranter, contigerit attentari.
Ad haec omnia, ut supra, exsecutioni m a n d a n d a , d e p u t a m u s dilectum filium Nostrum P e t r u m , tituli SS. Nerei ed Achillei S. R. E. Cardinalem La Fontaine, P a t r i a r c h a m Venetiarum, eidem tribuentes necessarias et o p p o r t u n a s facultates, etiam subdelegandi, ad effectum de
quo agitur, aliam p e r s o n a m in ecclesiastica dignitate constitutam, itemque definitive p r o n u n t i a n d i super quavis difficultate, vel oppositione
in exsecutionis actu quomodolibet oritura, imposito t a m e n eidem onere
infra sex menses, a data praesentium Litterarum computandos, ad Sacram Congregationem Consistorialem mittendi a u t h e n t i c u m exemplar
exsecutionis peractae.
Non obstantibus q u a t e n u s o p u s sit regulis in synodalibus, provincialibus, generalibus universalibusque Conciliis editis, specialibus vel
generalibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis et quibusvis
aliis R o m a n o r u m Pontificum Praedecessorum Nostrorum dispositionibus,
ceterisque q u i b u s c u m q u e in contrarium p r a e m i s s a r u m , q u i b u s omnibus,
de illis e o r u m q u e totis tenoribus p r a e s e n t i b u s Litteris pro expressis
habentes, motu, scientia et Apostolicae potestatis plenitudine latissime
specialiter derogara us.
Nemini ergo liceat, q u a e hisce Litteris Nostris erectionis, constitutionis, decreti, mandati, commissionis et derogationis s t a t u t a s u n t infringere, vel eis, ausu temerario, contraire.

Acta

Benedicti

PP.

XV

533

Si quis a u t e m hoc a t t e n t a r e praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei ac beatorum Petri et Pauli, Apostolorum Eius, se noverit
incursurum.
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m , a n n o Domini millesimo nongentesimo vigesimo, die decima mensis iulii, Pontificatus Nostri a n n o
sexto.
P. CARD. G A S P A R R I
a

Secretis

Status.

Lodovicus Schller, Protonotarius Apostolicus.


Leopoldus Capitani, Reg. Subst. ex spec. deleg.
Loco v-B Plumbi.
Beg. in Cane. Ap., vol

XXI, n. 18.

Acta

534

Apostolicae

Sedis -

Commentarium

Officiale

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
I
NOTIFICAZIONE
CIRCA LA COSTITUZIONE DI UN PRELATO PER L'EMIGRAZIONE ITALIANA

Esistono in Italia alcune societ, quali la Bonomelliana e l'Italica


gens, composte in g r a n parte di laici, le quali, con intelletto di a m o r e
e sentimento cristiano, dedicano l'opera loro all'assistenza degl' italiani
che emigrano o sono gi emigrati all'estero. E bench queste societ
a b b i a n o scopi prevalentemente civili, a m a n o tuttavia adibire per l'assistenza degli emigrati sacerdoti e religiosi, che destinano ai vari centri
dove questi si trovano, incaricandoli della loro cura.
Queste societ, a s s u m e n d o per dei sacerdoti come missionari loro
cooperatori, s u b i r o n o fin dal principio la necessit d ' i n t e n d e r s i con l'autorit ecclesiastica, a fine di costituire a questi sacerdoti un superiore
da cui fossero canonicamente dipendenti, ed a cui dovessero deferire.
Cos fu che nella Bonomelliana si

creava u n a

Consulta ecclesia-

stica, sotto l'aito p a t r o n a t o da p r i m a dell'Arcivescovo di Torino, poi di


quello di Milano, Consulta che pi tardi venne riconosciuta dalla S. Sede,
ed u l t i m a m e n t e ebbe a capo il Vescovo di Vicenza.
E similmente l'Associazione nazionale p e r la protezione dei missionari nell'istituire Y Italica gens per la cura degli emigranti transoceanici,
sent la necessit di convocare i superiori dei vari Ordini e Congregazioni, perch cooperassero nella s u a n u o v a opera.
N e l ' d e c o r s o poi di q u e s t ' a n n o il Vescovo di Vicenza a v e n d o chiesto
ed o t t e n u t o di venir esonerato dal suo officio per le gravissime occupazioni della sua vasta diocesi, divenute maggiori per le luttuose devastazioni di quel territorio in seguito all'ultima grande guerra, sottopose
alia S. Sede alcune considerazioni discusse gi con i moderatori della
Bonomelliana,

onde

migliorare

ecclesiastica degli emigrati.

per

quanto

era possibile

l'assistenza

S.

Congregatio

Consistorialis

535

E s a m i n a t a pertanto con ogni studio e sollecitudine la cosa dagli


Emi P a d r i della S. C. Concistoriale, aderendo al voto da essi espresso,
il S. P a d r e Benedetto XV stabil q u a n t o s e g u e :
1) che un Prelato libero dal governo di u n a diocesi dedicasse t u t t a
la s u a attivit alla scelta, cura e vigilanza dei sacerdoti addetti all'assistenza degli emigrati italiani all'estero, salvi s e m p r e i diritti degli Ordin a r i propri dei detti sacerdoti, e degli Ordinari del luogo dove gli emig r a n t i si trovano ; e che si dessero al medesimo facolt sostanzialmente
identiche a quelle che furono attribuite al Vescovo di Vicenza, e che
furono pubblicate neVActa Apostolicae Sedis del 27 febbraio 1915 (an. vir,
vol. VII, n u m . 4);
2) che il compito di questo Prelato n o n venisse ristretto ai soli
sacerdoti e missionari assunti dalla Bonomelliana, ma a tutti quelli che
da altre simili societ venissero chiamati a pari officio o che in ogni
modo prestassero l'assistenza religiosa ad emigrati italiani;
3) che, essendo ormai prossima la costituzione del Collegio di sacerdoti, stabilito dalla s. m. di Pio X avanti l'ultima guerra, per la preparazione e migliore formazione dei sacerdoti da adibirsi all'assistenza
degli emigrati italiani, il detto Prelato fosse insieme il Superiore di
q u e s t o Collegio, e ne tenesse la direzione ed il governo sotto l'alta direzione della S. C. Concistoriale, onde cos avesse sotto m a n o con facilit
e piena conoscenza il personale adatto da destinare in pro degli emigrati e delle societ di assistenza secondo i bisogni.
Pel delicato ed importante officio S u a Santit scelse poi il sacerdote
Michele Cerrati, gi Vicario del Vescovo Castrense italiano, e lo volle accrescere della dignit Vescovile n o m i n a n d o l o Vescovo titolare di Lidda.
R o m a , dalla Segreteria della S. C. Concistoriale, 23 ottobre 19^0.
j$j C. CARD. DE LAI, Vescovo di Sabina, Segretario.
L. % S.
Luigi Sincero, Assessore.

II
P R O V I S I O ECCLESIARUM
S. C. Consistorialis decretis, S S m u s D. N. Benedictus P p . XV h a s ,
q u a e s e q u u n t u r , ecclesias de proprio pastore providit, nimirum :
13 septembris 1920. Metropolitanae ecclesiae Parisiensi praefecit
E m u m ac R m u m D. Cardinalem Ludovicum E r n e s t u m Dubois, h a c t e n u s
archiepiscopum R o t h o m a g e n s e m .

536

Acta

Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

27 septembris 1920. Cathedrali ecclesiae S. Georgii T e r r a e Novae


R. D. Henricum T h o m a m Renouf, p a r o c h u m S. Patritii, in civitate
S. Ioannis T e r r a e Novae.
11 octobris. Cathedrali ecclesiae Oranensi R. P. D. Leonem Durand, hactenus episcopum tit. Tricomiensem.
18 octobris. Titulari episcopali ecclesiae Nilopolitanae R. P.
D. F r a n c i s c u m Baztan y Urniza, h a c t e n u s episcopum Ovetensem.
21 octobris. Titulari episcopali ecclesiae Basilinopolitanae R. P.
D. P e t r u m P a u l u m Drinot y Pierola, h a c t e n u s episcopum H u a n u c e n s e m .

SACRA CONGREGATIO CONCILII


VI GLEVANEN.
MISSAE BINATAE AC PRO POPULO

Die 8 maii 1920


- Q u u m n u p e r Ordinarius Viglevanen. a b hac S. Con^
gregatione prorogationem postularet duplicis quo fruebatur indulti quinquennalis, q u o r u m a l t e r u m ipsi concedebat facultatem dispensandi, sub
certis conditionibus, sacerdotes c u r a m a n i m a r u m gerentes ab onere
applicandi pro populo, ita quidem ut eleemosyna percipi posset, favore
Seminarii e r o g a n d a ; alterum vero consimilem facultatem indulgebat
permittendi ut stipendium pro Missa a sacerdotibus habitualiter binata
perciperetur favore Seminarii, - n o n n u l l a s pariter exposuit difficultates
de indulti interpretatione s u b o r t a s . In primis enim conquerebatur quos
d a m parochos et sacerdotes ordinationibus episcopalibus - exigentibus
ut in recensitis casibus M s s a applicaretur omnino ad mentem Episcopi
vel ad certam aliquam dantis eleemosynam intentionem, ut stipendium
semper Seminario acquiri posset - p e n i t u s refragasse, contendentes in
Episcopi potestate, etiam ex concesso indulto, n o n esse tollere option e m gratuitae celebrationis sive pro grege, sive pro privata q u a p i a m
intentione. P r a e t e r e a , in m o d o t a x a n d i eleemosynam, q u a e favore Seminarii ad Curiam r e m i t t e n d a esset, a m b i g u u m videbatur, si quid, detracta
t a x a synodali, esset celebranti r e l i n q u e n d u m , attenta praesertim n a t u r a
capellaniarum u n d e ordinario stipendium missae festivae in dioecesi
depromitur. Enimvero - ita E p i s c o p u s - h a e in casu triplicis s u n t differ e n t i a e : I aliae h a b e n t a n n u u m r e d i t u m assignatum pro celebranda
SPECIES FACTI.

S.

Congregatio

537

Concilii

Missa singulis diebus festis in d e t e r m i n a t a ecclesia et d e t e r m i n a t a hora,


sed sine onere applicationis; 2 pro aliis etiam h a b e t u r constitutus
a n n u u s reditus, sed cum onere applicationis; 3 t a n d e m aliae p r o v e n i u n t
ex obligatione Missarum, q u a e ad pauciorem n u m e r u m reductae sunt,
ideoque fuit a u c t u m stipendium ut certo modo h a b e r e t u r Missa pro
commoditate fidelium . Hinc tria q u a e r e b a t : a) u t r u m Episcopus
possit tolerare ut sacerdos b i n a n s retineat sibi omnes reditus secun dae Gapellaniae, detracto d u m t a x a t stipendio synodali ad Semina rium devolvendo; b) an vero Episcopus debeat in singulis casibus
determinare partem redituum t r i b u e n d a m sacerdoti b i n a n t i ; c) u t r u m
i n a s s i g n a n d a taxa solvenda sacerdoti binanti, possit haberi ratio
incommodi, q u o d is debeat subire a t q u e etiam difficilis conditionis
oeconomicae in q u a versetur ob praesentis temporis c i r c u m s t a n t i a s ;
d) u t r u m idem criterium debeat applicari parocho binanti .
a

H a r u m itaque r e r u m expositarum serie, duo dubia Emis P a t r i b u s


resolvenda proposita sunt, n i m i r u m :
I. An loci Ordinarius, vi indulti apostolici, adigere valeat presbyteros ut missam binatam vel pro populo dispensatam applicent in favorem piae causae.
II. An tolerari possit praxis exigendi favore causae piae eleemosynam taxae dioecesanae solummodo, relicto reliquo triplicis generis capellaniae reditu sacerdoti ex indulto apostolico missam iteranti vel missam
pro populo dispensatam celebranti in casu.
- P r a e c i p u a disceptatio circa p r i m u m
d u b i u m acta est: a) Pro parte negantium Ordinario praefatam facultatem, haec afferebantur r a t i o n u m m o m e n t a : S e c u n d u m vigentem disciplinam, soli Superiores religiosi intentiones m i s s a r u m suis subditis praescribunt. Id numquam faciunt episcopi, perraro S. Pontifex, qui, p r o u t
fecit v. gr. saeviente bello, in festo S S . Apostolorum Petri et Pauli,
a. 1918, procul dubio, id facere potest. Equidem, q u u m n o n paucae
dioeceses maximis necessitatibus p r e m a n t u r , quaestio non fuerit import u n a , de iure constituendo, seu de introducendo more ut sacerdotes
b i n a n t e s missam binationis ad intentionem episcopi celebrare debeant;
et parochi, in diebus festis suppressis, etiam pro necessitatibus dioecesis s t i p e n d i a t a m missam applicent, q u a m secus, non stipendiatam, pro
ovibus suis offerre debent Verum, de iure praesenti, seu iam constituto,
q u u m episcopi n e q u e a n t insolita, sive lege sive praecepto i m p o n e r e , neg a n d a ipsis est facultas imponendi applicationem, v. g. pro Seminario,
missae parochialis in diebus festis suppressis, et missae binationis.
SYNOPSIS

DISCEPTATIONIS.

A C T A , v o l . XII, n . l . - 2 - 1 1 - 9 2 0 .

37

538

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

I n d u l t u m autem, forma consueta concessum, quidpiam p e r m e i , sed


n e q u e parochis n e q u e b i n a n t i b u s tollit optionem gratuitae celebrationis
pro grege vel pro privata intentione: itaque vi solius indulti episcopus
applicationem pro seminario n e q u a q u a m praecepto urgere potest, a u t
ea condicione binationem indulgere, praesertim cum binatio ac dispensatio a missa pro populo applicanda, n o n p r o p t e r privatam sacerdotis
utilitatem, sed propter publicam c a u s a m concedenda sit.
b) Sed ex adverso facile r e s p o n d e b a t u r . Vi indultorum de q u i b u s
agitur, Episcopus n o n solum facultatem h a b e t dispensandi super onere
Missam gratuito celebrandi, sed etiam applicandi, seu erogandi favore
Seminarii stipendium sive eleemosynam ex tali celebratione r e t r a h e n d a m :
aliis verbis idem fit, ad finem et intentionem propositam, d o m i n u s stipendii istius q u o d necessario s u p p o n i t u r in m a n u celebranti iam posit u m . I t a q u e necessario pariter s u p p o n i t u r in obtenta facultate, facultas
obligandi celebrantem ut h u i u s m o d i stipendium in rerum n a t u r a p o n a t
(si ita loqui fas est), de quo idem O r d i n a r i u s disponere ad praescrip t u m finem q u e a t ; quia hoc sine illo obtineri manifesto nequit. Nec
valet ratio in c o n t r a r i u m allata: Episcopus quidem ex se n o n h a b e t
potestatem illam obligationem applicationis parochis a u t sacerdotibus
b i n a n t i b u s i m p o n e n d i ; idcirco i n d u l t u m petiit a S. Sede, quae utique,
prouti in confesso est, pollet illa p o t e s t a t e ; petiit et obtinuit: accepta tali
facultate, evidens est illa q u o q u e p o t e s t a s Episcopi. Itaque nihil conficitur observando q u o d in indulto S. Congregatio seu Apostolica Sedes
(cf. can. 7) verbis mere facultativis usa est: facultatem Ordinario con cessit dispensandi sacerdotes curam a n i m a r u m exercentes ab obliga tione litandi missam pro populo... ut s a c r u m applicare valeant iuxta
m e n t e m Ordinarii ad effectum erogandi eleemosynam favore Semina rii : ac etiam facultatem indulget Ordinario permittendi sacerdoti tibus Missam die festo iterantibus ut applicare valeant s e c u n d a m Mis sam iuxta mentem ipsius Ordinarii, ad effectum erogandi eleemosynam
favore Seminarii . Nam si episcopus revera uti voluit concessa sibi
facultate ad effectum praescriptum, o m n i a m e d i a ad id contingendi, et
idcirco etiam potestatem obligandi ad applicationem, tali indulto obtinuit. Aliud plane est q u a e r e r e a n n o n o p p o r t u n u m sit nonnullas binat a r u m Missarum applicationes ab Ordinario arbitrio gratuito celebrantis
permitti, ut n e m p e is eas, nullo recepto stipendio, pro se suisque ac
etiam pro aliis ex caritate vel ex fidelitate applicare valeat, p r o u t hort a t a est H. S. C. in Nanceyen. et Tullen. 11 sept. 1878; in Vivarien.,
5 m a r t . 1887 ad I; at de iure ordinario ex p a r t e Episcopi, praescribendi,
vi indulti, applicationem q u a de agitur, minime videtur ambigendum;

B. Congregatio Concilii

539

Minus q u o q u e officit quod opponitur, permissionem applicandi, in


casu, n o n dari propter privatam sacerdotis utilitatem, sed propter publicam c a u s a m . N o n n e enim in casu publica causa, et quidem S u p r e m a e
Auctoritati c o m p e r t a ab E a q u e a p p r o b a t a , subest, nempe subveniendi
Seminarii necessitatibus? H u i u s i m m o publicae causae utilitas, adeo
peculiaris, in casu, c o m p e r t a est, ut ipsi cedere debuerit c o m m u n i s utilitas p r o c u r a n d i per Missae c o n s u e t a m applicationem, populi salutem;
p r o u t haec, q u o d ex adverso recolitur, cessit a n n o 1918 necessitati impet r a n d i finem atrocissime t u n c saevientis belli. Ab inobedientiae igitur
n o t a nullo m o d o excusandi videntur hi sacerdotes, qui s u u m iudicium
iudicio S u p r e m i P a s t o r i s anteferentes, magis necessarium a r b i t r e n t u r ,
quod ille in praesenti p o s t p o n e n d u m esse indicat.
II. De altero dubio haec afferebantur in vot elmi Consultoris. P r o
h u i u s dubii solutione - sic ille - tria principia videntur p r a e m i t t e n d a :
I o m n i n o esse prohibitum, ne a sacerdote b i n a n t e duplex stipendium
recipiatur, q u a e prohibitio pluribus resolutionibus h u i u s S. Congregationis firmata transiit in Codicem, can. 824, 2; 2, n o n t a m e n est prohibitum, q u o m i n u s sacerdos bis celebrans possit percipere a l i q u a m
r e m u n e r a t i o n e m intuitu laboris et incommodi extrinseci. Id iam fuerat
r e s o l u t u m ab h a c Sacra Congregatione in Treviren. 23 maii 1861 et
pariter transiit in Codicem, ubi canoni laudato a d d i t u r clausula excepta
aliqua retributione ex titulo extrinseco. Prohibitio recipiendi duplex
stipendium pro duplici Missa eadem die celebrata, licet in indultis
b i n a n d i concedi solitis soleret exprimi illa formula firma prohibitione
recipiendi eleemosynam pro secunda Missa , n o n t a m e n videtur ita
esse intelligenda, ut eleemosyna n o n possit praecise recipi pro secunda
Missa, sed ita ut n o n recipiatur stipendium nisi pro una Missa, sive
d e m u m haec sit prima sive secunda. H a c ratione prohibitionem interpretati s u n t K o n i n g s - P u t z e r , Gomment, in Facultates Apostolicas, n. 160;
Many, De Missa, n u m . 5 8 ; Card. Gennari, Quistioni Teologico-Morali,
qu. 586. Et consonat ratio prohibitionis; n a m , - ut monet Benedictus XIV, Constitutione Quod expensis, Ut autem - prohibitionis ratio
ea fuit ut avaritiae et sordidis quaestionibus a d i m r e t u r occasio vel
saltem oblocutionibus silentium i m p o n e r e t u r : iam vero nec avaritiae
nec scandalo d a t u r occasio, si pro u n a t a n t u m Missa stipendium
r e c i p i t u r , sive sit p r i m a sive altera . Cui interpretationi pariter
favet Codex, a quo prohibitio (can. 824) effertur hoc m o d o : Quoties
pluries in die celebrat, si unam Missam ex titulo iustitiae applicet,
sacerdos, p r a e t e r q u a m in die Nativitatis Domini, pro alia eleemosy n a m recipere nequit, excepta aliqua retributione ex titulo extrinseco ;
o

540

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

ibi autem n o n fit distinctio inter primam et secundam, sed inter unam
et aliam.
Quibus positis, diversum r e s p o n s u m videtur d a n d u m quoad diversis
casibus. Nam l si agatur de Capellana, q u a e h a b e a t o n u s Missam
festis diebus celebrandi in determinato loco et hora, sed sine obligatione applicationis, sacerdoti qui celebravit Missam cum stipendio, si
praeterea celebrat ut expleat o n u s h u i u s Capellaniae, n o n d e b e n t tribui
a n n u i r e d i t u s Capellaniae illi diei r e s p o n d e n t i b u s , sed ex incommodo
seu gravamine extrinseco poterit ab Episcopo assignari aliqua congrua
retributio. Attamen a d d e n d u m est in hoc casu Episcopum n o n posse
q u o d supersit applicare Seminario, nisi novum obtineat indultum, q u i a
hic n o n est quaestio de applicatione Missae, et Episcopus solum obtinuit indultum ut stipendium secundae Missae a sacerdote binante celebratae possit recipi et applicari Seminario.
9

%. Si agitur de tertio casu, in quo determinatum stipendium est


a s s i g n a t u m pro singulis Missis, quique provenit ex reductione p l u r i u m
M i s s a r u m - c u m stipendia n o n sint s e p a r a n d a a celebratione Missarum,
illud stipendium est in favorem Seminarii devolvendum, si sacerdos
b i n a n s , aliam Missam iam celebravit cum stipendio, et Episcopus poterit, p r o p t e r i n c o m m o d i t a t e m et gravamen extrinsecum, aliquid detrahere ad retributionem celebrantis prudenti arbitrio a e s t i m a n d a m cum
proportione ad illud gravamen. Attamen in hoc casu, Episcopus n o n
videtur posse obligare binantem, ut precise h a n c alteram Missam celebret favore Seminarii; sed ex dictis poterit sacerdos b i n a n s primam
Missam celebrare pro Seminario, devolvendo ad S e m i n a r i u m stipendium
pro ipsa receptum, et h a n c alteram celebrare recepto pro se stipendio,
licet hoc sit pinguius. Nam cum sacerdos b i n a n s possit recipere stip e n d i u m pro u n a Missa, potest eligere q u a m velit, et p r o n u m est ut
pro se eligat, quae stipendium h a b e a t p i n g u i u s ; nec Episcopus in vim
indulti recepti videtur hoc posse prohibere, cum obstet principium tertio
loco propositum.
3. Si agitur de secundo casu, in quo Capellana c o n s t a t a n n u i s
reditibus cum obligatione celebrandi et applicandi Missam singulis diebus festis et etiam, ut videtur, nonnullis aliis diebus, res est difficilior;
pendet enim ex n a t u r a fundationis. N a m : a) si fundatio ita est facta,
ut pro singulis Missis celebrandis sit assignata quota pars integri reditus
a n n u i , t u n c haec q u o t a p a r s revera constituit stipendium Missae, quod
proinde erit devolvendum in favorem Seminarii si b i n a n s iam celebravit cum stipendio. Sed in hoc casu valet q u o d de casu praecedenti
dictum est, scilicet: Episcopum pro suo p r u d e n t i arbitrio posse aliquid

S.

Congregatio

Concilii

541

assignare binanti pro incommodo seu gravamine extrinseco; ex alia


vero p a r t e binantem non teneri h a n c praecise Missam celebrare per se
et devolvere in favorem Seminarii stipendium alterius Missae a se celeb r a t a e ; 6) si vero q u o t a pars redituum integri a n n i n o n est assignata
pro singulis Missis, sed integri reditus s u n t assignati capellano, qui
h a b e a t onus* Missas celebrandi, t u n c h a b e t u r casus verae Capellaniae,
q u a e instar beneficii est. Iam in hoc casu, q u a n d o capellanus celebrat
per alium, n o n tenetur sacerdoti celebranti dare integros reditus illi
diei r e s p o n d e n t i b u s , sed satis est ut det eleemosynam iuxta taxam synodalem, quod etiam firmatur Codice, can. 840, 2; ergo, in casu, haec
eleemosyna iuxta taxam synodalem detracta, erit devolvenda in favorem
Seminarii. Reliqua pars redituum, ubi desit capellanus, m a n e n t penes
ipsam Capellaniam, et non satis clare apparet, quod E p i s c o p u s illam
p a r t e m possit applicare Seminario vi indulti recepti, quia indultum
solum agit de stipendio Missae a sacerdote b i n a n t e in favorem Seminarii. Ad hoc ut Episcopus id posset facere, deberet constare, ex modo
quo Capellana fundata est, h u n c casum posse reduci ad praecedentem.
4. Q u a t e n u s quarto loco quaeritur u t r u m quod de aliis sacerdotib u s b i n a n t i b u s dictum est, dici pariter debeat de parocho binante :
ius Codicem praecedens erat, quod p a r o c h u s binans propterea q u o d
regeret d u a s paroecias, u t r a m q u e Missam deberet applicare pro populo
ideoque sine recepto stipendio; si vero binaret pro necessitate u n i u s
paroeciae, q u a m solam r e g e n d a m haberet, t u n c non teneri applicare
u t r a m q u e Missam pro populo, sed t a m e n pro n e u t r a poterat recipere
stipendium (Ita S. C. C. in Cameracen,, 22 sept. 1858).
Cum a u t e m Codex in. hac parte aequiparaverit parochos Episcopis,
qui tametsi regerent d u a s dioeceses n o n t e n e b a n t u r applicare nisi u n a m
Missam pro populo, (cann. 466, 2; 824, 2) et agens de sacerdote
binante indiscriminatim agat de quolibet sacerdote, nec distinctionem
faciat inter p a r o c h u m et n o n p a r o c h u m , concludendum videtur, q u a e
ante dicta s u n t de sacerdote binante, eadem p r o r s u s ratione esse applicanda parocho binanti, sive bis celebret pro necessitate unius paroeciae, q u a e regat, sive bis celebret ipse pro duplici paroecia sibi comm e n d a t a m . - H u c u s q u e Consultoris votum.
Quare, etc.
RESOLUTIO. - Die 8 maii 1920 Sacra Congregatio Concilii, in plenariis E m o r u m ac R m o r u m P a t r u m comitiis in palatio Apostolico Vaticano habitis, suprascriptis dubiis r e s p o n d e n d u m censuit:
Ad 1: Affirmative.

542

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

A d I I : Reformato dubio i n h a n c formulam A n tolerari possit


q u o d favore Causae Piae exigatur eleemosyna taxae dioecesanae dumtaxt, relicto capellaniae reditu t a x a m excedente sacerdoti ex Apostolico indulto Missam iteranti, vel pro populo dispensataci celebranti,
in casu :

Si legitime sit designata eleemosyna, q u u m ea tota cedere debeat


favore Causae P i a e : Negative, salva t a m e n Ordinarii facultate aliquid
assignandi sacerdoti celebranti, r a t i o n e incommodi vel l a b o r i s ;
Si vero eleemosyna n o n sit legitime s t a t u t a : Affirmative; seu. cedere
in casu favore Causae Piae d u m t a x a t eleemosynam t a x a e dioecesanae,
facta item Ordinario facultate aliquid tribuendi eidem sacerdoti celebranti, ratione incommodi vel laboris.
F a c t a autem de praemissis SSmo Dno Nostro Benedicto Divina
Provv. P P . XV relatione per infrascriptum S. Congregationis Secretarium in Audientia diei ix subsequentis, Sanctitas Sua resolutionem
E m o r u m P a t r u m a p p r o b a r e et confirmare dignata est.
I.

MORI,

Secretarius.

SACKA * CONGREGATIO RITUUM


I
ROMANA
P R O S. G A B R I E L E A VIRGINE P E R D O L E N T E , CONF.
Die 27 februarii
VARI ANDA ET ADDENDA SEXTAE LECTIONI IN ULTIMA PERIODO
i?

'

... E u m deinceps, magnis a Deo miraculis illustratum, S u m m u s P o n tifex P i u s decimus in beatorum, Benedictus vero decimus quintus in
sanctorum caelitum album inscrpsit.
ELOGIUM MARTYROLOGIO ROMANO INSERENDUM

Die 27

februarii

Insulae, in Aprtio, sancti Gabrielis a Virgine Perdolente, Confessoris


et Clerici Congregationis a Cruce et P a s s i n e Domini n u n c u p a t a e ; qui,
magnis intra breve vitae s p a t i u m meritis et post m o r t e m miraculis clarus,
a Benedicto P a p a dcimo quinto in s a n c t o r u m canonem relatus est.

S.

Congregatio

543

Rituum

P R O S. MARGARITA MARIA ALACOQUE, VIRG.


Die 17 octobris
ULTIMA PERIODUS SEXTAE LECTIONIS ITA VARIANDA ET COMPLENDA
... Caelestem eius gloriam miracula confirmarunt: quibus rite probatis,-magna piorum gratulatine, Margaritam Mariam S u m m u s Pontifex P i u s n o n u s in b e a t r u m , Benedictus a u t e m

decimus q u i n t u s in

s a n c t a r u m Virginum coetum inscripsit.


ELOGIUM MARTYROLOGIO ROMANO INSERENDUM
Die 17 octobris
Paradii, in dioecesi A u g u s t o d u n n s i , sanctae Margaritae Mariae Alacoque, quae, Ordinem Visitationis b e a t a e Mariae Virginis profssa, eximiis in devotione erga sacratissimum Cor Jesu p r o p a g a n d a et pblico
eiusdem cultu provehendo meritis exclluit; a t q u e in s a n c t a r u m Virgin u m a l b u m a Benedicto P a p a dcimo quinto relata fuit.

P R O S. IOANNA DE ARC, VIRG.


Die 30 maii
ULTIMA PERIODUS SEXTAE LECTIONIS ITA VARIANDA ET COMPLENDA
... P o s t r e m o I o a n n a m de Arc S u m m u s Pontifex P i u s decimus in
b e a t r u m , Benedictus vero

decimus q u i n t u s in s a n c t a r u m Virginum

n u m e r u m retulit.
ELOGIUM MARTYROLOGIO ROMANO INSERENDUM
Die 30 maii
R o t h o m a g i , sanctae I o a n n a e Arcensis Virginis, Puellae Aurelianensis
appellatae, quae, cum fortiter pro patria dimicsset, t a n d e m in hostium
potestatem tradita, iniquo iudicio c o n d e m n t a est et igne c o m b s t a ;
a t q u e a Benedicto dcimo q u i n t o Pontfice Mximo s a n c t a r u m fastis
adscripta.

Sanctissimus D o m i n u s noster Benedictus P a p a XV, referente infrascripto Cardinali Sacrae R i t u u m Congregationi Praefecto, s u p r a s c r i p t a
a d d i t a m e n t a sextae cuique Lectioni historicae in respectivo Officio appo-

Acta

544

Apostolicae

Seis

Commentarium

Officiale

menda de S. Gabriele a Virgine Perdolente, Confessore, de S. Margarita


Maria Alacoque, Virgine, ac de S. I o a n n a Arcensi, Virgine; itemque de
iisdem singulis Caelitibus elogia in Martyrologio R o m a n o respectivis
diebus inserenda, ab e a d e m Sacra Congregatione revisa et disposita,
approbavit.
Contrariis n o n obstantibus q u i b u s c u m q u e . Die 25 iulii 1920. rj< A. CARD. Vrco, Ep. Portuen. et S. Rufinae,
& R. C. Praefectus
I, ^ S.

.
Alexander

Verde,

Secretarias.

II
URBIS ET ORBIS
Die

18 iunii.

S. E P H R A E M SYR, DIACONI, CONF. ET E C C L E S I A E D O C T O R I S


Duplex
Omnia

de

Communi

Doctorum, praeter sequentia.


IN I VESPERIS

Ad Magnif. Ant. O Doctor optime, Ecclesiae sanctae l u m e n , beate


E p l i r a e n , divinae legis amator, deprecare pro nobis Filium Dei.
Oratio
Deus, qui Ecclesiam t u a m beati E p h r a e m Confessoris tui et Doctoris
mira eruditione et praeclaris vitae meritis illustrare voluisti: te supplices e x o r a m u s ; ut, ipso intercdente, eam a d v e r s u s erroris et pravitatis
insidias perenni t u a virtute defndas. Per D o m i n u m .
Et fit Commemoratio Ss. Marci et Marcelliani Mm., Ant. Istorum est
enim. f. Laetmini in Domino.
Oratio
Praesta, q u a e s u m u s , omnipotens D e u s : ut qui s a n c t o r u m Martyrum
t u o r u m Marci et Marcelliani natalitia colimus; a cunctis malis imminntibus e o r u m intercessinibus liberemur. Per D o m i n u m .
In 1 Nocturno Lectiones de Scriptura occurrente.

S.

Congregatio

IN II

Rituum

545

NOCTURNO

Lectio

iv

E p h r a e m , natione Syrus, Nisibi, Mesopotamiae urbe, patre agrcola


et idolorum sacerdote n a t u s , domo expulsus, a d h u c iuvenis ad sanctum
Iacobum episcopum se contulit, a quo baptizatus, brevi ita sanctitate
et doctrina profecit, ut in schola Nisibi fiorente magister fuerit constit u t u s . Post Iacobi episcopi mortem, Nisibi a Persis capta, Edssam profectus e s t : ubi p r i m u m in monte inter m o n a c h o s consdit, deinde, ut
plurimos ad se confluentes homines vitret, vitam duxit eremiticam.
Edessnae Eoclsiae diaconus o r d i n a t u s , et ob humilitatem sacerdotium
recusans, o m n i u m virtutum splendre enituit, et pietatem et religionem
vera sapientiae professine sibi c o m p a r a r e sategit. Spem o m n e m in
solo Deo detixam habens, quaevis h u m a n a ac transitria contmnens,
divina ac sempiterna assidue concupiscbat.
BJ. H o n e s t u m .
Lectio v
Gaesaram Gappadciae, divino d u c t u s spiritu, cum petiisset, ipsum
ibi os Ecclesiae Basilium vidit, et u t e r q u e m u t u a consuetudine opport u n u m in m o d u m u s u s est. Ad i n n m e r o s errores refellndps, qui, t u n c
temporis grassantes, Ecclesiam Dei divexbant, a t q u e ad mysteria Domini
Nostri Iesu Christi sedulo illustranda, p l u r i m a s edidit lucubratines,
syro s e r m o n e compositas, et fere omnes in linguam graecam versas ;
a t q u e , teste sancto Hieronymo, ipse ad t a n t a m venit claritudinem, ut,
post lectionem Scripturarum, publice in quibusdam ecclesiis eius scripta
recitarntur.
RJ. Amavit.
Lectio v)
Universa illius pera, tam splndido doctrinae lumine referta,
effecerunt, ut idem Sanctus, a d h u c vivens, t a m q u a m Ecclesiae Doctor,
magno h o n o r e habitus fuerit. Mtrica q u o q u e cntica composuit in laudem Beatissimae Virginis Mariae ac S a n c t o r u m : quam ob c a u s a m a
Syris Spiritus Sancti cthara mrito fuit appellatus. In mirifica ac pia
devotione erga eamdem Virginem I m m a c u l a t a m p r i m u m exclluit. Meritis
plenus, Edessae, in Mesopotmia, dcimo q u a r t o calendas iulii, decessit
sub Valnte prncipe: e u m q u e , i n s t a n t i b u s pluribus Sanctae R o m a n a e
Ecclesiae Cardinalibus, Patriarchis, Archiepiscopis, Episcopis, Abbatibus,
et religiosis familiis, Benedictus P a p a decimus quintus, ex Sacrorum Rit u u m Congregationis consulto, universalis Ecclesiae Doctorem declaravit.
RJ. Iste h o m o .

546

Acta

Apostolicae'Sedis

Commentarium

Officiale

I N I I I NOCTURNO

Lectio sancti Evangelii s e c u n d u m Matthaeum


Cap. 5, 13-19
Lectio vij
In illo t e m p o r e : Dixit Iesus discipulis s u i s : Vos estis sal terrae.
Quod si sal evanuerit, in quo salitur? Et reliqua.

Homilia sancti E p h r a e m Syri, Diaconi


Sermo

de

vita

et

exercitatione

monastica

P r a e c l a r u m est b o n u m inchoare atque perficere, et g r a t u m Deo


esse et utilem prximo, ipsique s u m m o ac dulcissimo rectori nostro
Christo I e s u placere, qui ait: Vos estis sal terrae, et columna caelor u m . Labor afflictinis tuae, dilectissime, t a m q u a m s o m n u s e s t ; porro
laboris requies inenarrbilis a t q u e inaestimabilis. Attnde ergo tibi ipsi
sollicite, ne u t r u m q u e pariter amittas, d u m n e u t r u m plene p e r s e q u e n s ,
p r a e s e n t e m scilicet s e m p i t e r n a m q u e laetitiam. Stde potius perfectam
virtutem consequi, o r n t a m a t q u e insigntam m n i b u s q u a e diligit Deus.
H a n c si assequris, n u m q u a m irritbis Deum, n e q u e proximum tuum
violbis.
RJ\ Iste est.
Lectio

viij

P o r r o virtus ista, nica u n i s q u e speciei dicitur, v a r i a r u m virtutum


in se ipsa h a b e n s pulchritudinem. Diadma regium a b s q u e pretiosis
lapdibus candentibsque margaritis connecti texique n o n p o t e s t ; ita et
haec nica virtus sine variarum fulgre virtutum constare nequit. E s t
enim profecto simillima diademati rgio. Nam, ut illi, si lapis u n u s a u t
m a r g a r i t a defuerit, in rgio capite lucere plniter n e q u i t ; ita et h a e c
nica virtus, nisi virtutum ceterarum h o n o r e consritur, perfecta virtus
n o n appellatur. Similis item est pretiosissimis epulis, exquisitissimis
condimntis praeparatis, sed sale carentibus. Sicut enim pretisi illi cibi
sine sale comedi n e q u e u n t ; ita et ista virtus uniformis, si variarum virt u t u m gloria et honore decoretur, absit a u t e m Dei proximique dilectio,
vilis p r o r s u s a t q u e contemptibilis est.
R]*. In medio Ecclesiae.

S.

Congregatio

547

Rituum

Pro Ss. Marco t Marcelliano Mm.


Lectio

ix

Marcus et Marcellinus, fratres R o m a n i , propter christianam fidem


a F a b i a n o duce comprehensi, ad stipitem alligati sunt, pedibus clavis
confixis. Ad quos cum ita loqueretur i u d e x : Resipiscite, miseri, et vos
ipsos ab his crucitibus erpite, r e s p o n d e r u n t : N u m q u a m tam iucnde
epulti s u m u s , q u a m haec libenter, Iesu Christi causa, perfrimus, in
cuius a m r e n u n c fixi esse ccpimus. Utinam t a m d i u nos haec pati sinat,
q u a m d i u hoc corruptibili corpore vestiti e r i m u s ! Qui diem n o c t m q u e
in tormentis divinas laudes callentes, dnique, telis transfixi, ad m a r t y r i i
gloriam pervenerunt. Q u o r u m corpora via Ardeatina sepulta sunt.
Te D e u m l a u d a m u s .
Sicubi
erit

autem

ix Lectio alicuius Officii simplificati non fuerit dicenda,

sequens
Lectio

ix

Adpti s u n t quidam h u i u s m o d i virtutem, ipsamque veluti regium


d i a d e m a conserntes, m u l t u m ex ea o r n a m n t i ceprunt. P o s t m o d u m
vero, vilissimae rei cuiuslibet gratia, virtutem adeo illustrem deduxer u n t ad nihilum. Alligata enim est illorum

m e n s t e r r e n a r u m rerum

curis, a t q u e vinculis huiusmodi praepedita virtus caelum intrare n o n


potuit. Vigilanter itaque, cave, dilecte mi, ne, teipsum his nexibus vinciens, inimico ad p r a e d a m p a t e a s ; neque mirabilem illam clarissimmque
virtutem amittas, q u a m tanto labore quaesiisti, neque illam prohibeas
caelestes ingredi i a n u a s , neque r u b o r e confusam a n t e t h l a m u m s t a t u a s ,
neque capillo u n o h u m i affigi permittas. Ceterum da illi liberam fiduciam vocmque exclsam, ut exsultans intreat t h l a m u m , ac sublimi
voce s u a praemia repetat.
Te Deum l a u d a m u s .
Ad Laudes fit Commemoratio Ss. Marci et Marcelliani: Ant.

Vestri

capilli capitis, f. E x s u l t b u n t sancti.


Vesperae
Ss.

Capitulo

de

sequenti,

Commemoratio

praecedentis

ac

Qervasii et Protasii M,m.


Missa In medio Ecclesiae, praeter Orationem

ut in Officio.

Deus qui

Ecclesiam,

548

Acta Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

DE S. E P H R A E M DIACONO, C O N F E S S O R E
E T ECCLESIAE D O C T O R E
ELOGIUM MARTYROLOGIO ROMANO INSERENDUM

Die

18 iunii

Edessae, in Mesopotmia, sancti E p h r a e m , Diaconi Edessni et Confessoris; qui, post multos labores pro Christi fide susceptos, doctrina et
sanctitate conspicuus, sub Valnte imperatre, quievit in Domino, et a
Benedicto P a p a decimo quinto Doctor Ecclesiae universalis est declaratus.

Q u u m n u p e r r i m e Litteris Encyclicis Principi Apostolorum diei 5 octobris vertentis anni S a n c t u s Confessor E p h r a e m , Diaconus E d e s s e n u s ,
Doctor Ecclesiae ab Apostolica Sede declaratus sit, eiusque festum, sub
ritu duplici celebrandum, in Kalendario Universalis Ecclesiae die decima octava iunii insertum fuerit; Officium de eodem Sancto E p h r a e m
p r o p r i u m cum Missa, nec non Elogium Martyrologio R o m a n o inserend u m Rmi Di P a t r i a r c h a e Antiochenus Syrorum, Antiochenus Maronit a r u m et Babylonensis Chaldaeorum s u p r e m a e sanctioni Sanctissimi
Domini Nostri Benedicti P a p a e XV humiliter subiecerunt. Sanctitas
p o r r o Sua, referente infrascripto Cardinali Sacrae R i t u u m Congregationi
Praefecto, s u p r a s c r i p t u m Officium cum Missa de Sancto E p h r a e m , Confessore a t q u e Ecclesiae Doctore, eiusque Elogium Martyrologio R o m a n o
ad diem 18 iunii i n s e r e n d u m , ab eodem Sacro Consilio revisum ac
dispositum, s u p r e m a Auctoritate Sua approbavit : servatis Rubricis.
Contrariis n o n o b s t a n t i b u s q u i b u s c u n q u e . Die 14 octobris 1920.
A. CARD. VICO, E p . P o r t u e n . et S. Rufinae,

S. R. C. Praefectus.
L. S.
Alexander

Verde,

Secretarius.

III
DUBIUM CIRCA LITANIAS LAURETANAS

A Sacra R i t u u m Congregatione expostulatum e s t : An attento


decreto Sacrae Poenitentiariae Apostolicae (Sectio de Indulgentiis) diei
21 iulii 1919 circa Indulgentias Litaniis Marialibus adnexas, Litaniae

549

S. Congregatio Uituum

L a u r e t a n a e cantari possint per trinas invocationes, r e s p o n d e n t e quart a m f i d e l i plebe .


Et Sacra R i t u u m Congregatio, audito specialis Commissionis suffragio, ita r e s p o n d e n d u m censuit: Affirmative seu Litaniae L a u r e t a n a e
cantari p o s s u n t per .trinas invocationes cum singulis respectivis ora
pro nobis, populo q u a r t a m invocationem cum respectivo ora pro nobis
r e s p o n d e n t e .
Atque ita rescripsit ac declaravit. Die 15 octobris 1920.

g A. CARD. VICO, Ep. P o r t u e n . et S. Rufinae,

S. R. C. Praefectus.
L. >$< S .
Alexander

Verde,

Secretarius.

550

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

DIARIUM ROMANAE CURIAE


S. CONGREGAZIONE DEL CONCILIO
AVVISO
Ai giovani ecclesiastici che desiderano iscriversi allo Studio presso questa
S. Congregazione, ripristinato con decreto dell'11 novembre 1919, si rende
noto che il tempo utile per tale iscrizione avr termine col I del prossimo
dicembre.
Roma, dalla Segreteria della S. Congregazione del Concilio, 24 ottobre 1920.
o

G. Mori, Segretario.

S. CONGREGAZIONE DEI RITI


Marted 26 ottobre 1920, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con V intervento
degli Emi e Rmi Signori Cardinali e col voto dei Rmi Prelati Officiali e dei
Consultori teologi, componenti la S. Congregazione dei Riti, si tenuta la
Congregazione Preparatoria per discutere il dubbio sopra l'eroismo delle virt
esercitate dalla Ven. Serva di Dio Teresa Eustochio Verzeri, fondatrice dell'Istituto delle Figlie del S. Cuore di Ges.

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre si degnato di
nominare:
12 ottobre

13

25
26

30

1920. Mons. Luigi Sincero, Assessore della Sacra Congregazione


Concistoriale.

Mons. Francesco Vagni, Uditore di Nunziatura di I classe.

L'Emo sig. Card. Oreste Giorgi, Protettore dell'Ordine dell'Annunziata che ha la Casa Madre a Villeneuvesnr-Lot.

Mons. Giacomo Sole, Uditore della Sacra Romana Rota.

L'arno sig. Card. Teodoro Valfr di Bonzo, Protettore della


Congregazione Olivetana.

L'Emo sig. Card. Andrea Friihwirth, Protettore della Congregazione delle Sure de la runion au Sacr
Coeur de Jsus .
a

Diarium

Romanae

Curiae

551

Con Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di nominare;


Assistente al Soglio Pontifcio:
25 settembre 1920. Mons. Francesco Ciceri, vescovo di Pavia.
Protonotari apostolici ad instar participantium :
30 settembre 1920. Mons.
7 ottobre

Mons.

Mons.
8

Mons.

Agostino de Jesus e Sousa, dell'archidiocesi di Braga.


Giovanni Turner, della diocesi di Dunkeld.
Giovanni Ritchie, dell'archidiocesi di Glasgow.
Massimiliano Brenner, rettore di Santa Maria dell'Anima in Roma.
Prelati Domestici di S. S.:

22

agosto

1920. Mons. Giovanni H. 0' Neil, della diocesi di Columbus.


Mons. Francesco W. Howard, della medesima diocesi.

ONORIFICENZE
Coa Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di conferire le seguenti
onorificenze:
La Gran Croce dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
24

ottobre 1920. Al sig. Raffaele Errazuriz Urmeneta, gi inviato straordinario e ministro plenipotenziario del Cile presso
la Santa Sede.

Al sig. marchese Giovanni Sacchetti, foriere maggiore dei


SS. PP. AA.
Il Cavalierato dell'Ordine Piano:

12 ottobre 1920. Al sig. Giovanni Van Dyk, dell'archidiocesi di Malines.


La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
28 agosto 1920. Al sig. cav. Antonio Csale, della diocesi di Padova.
17 settembre
Al sig. Francesco Perlasca, della diocesi di Brescia.
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe militare:
23 settembre 1920. Al sig. conte Ermanno Wolf-Metternich Zur Gracht, dell'archidiocesi di Strigonia.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
23 settembre 1920. I sig. Guido Galardi, di Roma.
27

Al sig. avv. Domenico Ardia, dell'archidiocesi di Napoli.

552

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

27 settembre 1920. Al sig. Francesco Banning, della diocesi di Bois-le-Duc.


13 ottobre

Al sig. Vittore de Lattaignant, della diocesi di Arras.


15

Al sig. Enrico Emilio Adolfo Leone Maria Van Dooren,


della diocesi di Bois-le-Duc.

Al sig. Pietro Enrico Loeff, della medesima diocesi.,

MAGGIORDOMATO DI SUA SANTIT


NOMINE
Con Biglietti di S. E. Rma Mons. Maggiordomo, il Santo Padre si degnato
di nominare:
Camerieri Segreti soprannumerari di S. S. :
31
5
6
19
20
20
23

maggio 1920. Mons. Mattia Rudolf, della diocesi di Cinque Chiese.


agosto

Mons. Ulderico Karlik, dell'archidiocesi di Olmiitz.


ottobre

Mons. Giovanni Miozzi, di Roma.

Mons. Dionisio Napal, dell'archidiocesi di Buenos-Aires.

Moas. Angelo Gobbetti, della diocesi di Cremona.

Mons. Luigi Drago, della diocesi di Bergamo.


ottobre

Mons. F. C. Kolbe, della Prefettura apostolica del Transwaal


Settent.
Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S.:

26 febbraio 1920. Mons. Emilio Valenzuela, dell'archidiocesi di Bogota.

Mons. Andrea Restrepo Saens, della medesima archidiocesi.


Cameriere d'onore di Spada e Cappa soprannumerario di S. S. :
16

ottobre

1920. Il sig. Giovanni Campa, di Roma.


Cappellani Segreti d'onore di S. S. :

19 agosto 1919. Mons. Jos Garcia, della diocesi di Cuzco (Per).


15 giugno 1920. Mons. Giulio Lajos, della diocesi di Cinque Chiese.
20 ottobre

Mons. Corrado Marinozzi, della diocesi di Macerata.

NECROLOGIO
ottobre 1920. Mons. Ermanno Zschokke, vescovo tit. di Cesarea di Filippo,
ausiliare dell'arcivescovo di Vienna.

*
Mons. Eugenio Garvey, vesc. di Altoona (Stati Uniti d'America).

Mons. Tommaso Beaven, vescovo di Springfield (Stati Uniti


d'America).

Annus XII Vol. XII

1 Decembris 1920

Nun. 13

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA BENEDICTI PP. XV


EPISTOLA ENCYCLICA
AD PATRIARCHAS, PRIMATES, ARCHIEPISCOPOS, EPISCOPOS ALIOSQUE LOCORUM
ORDINARIOS, PACEM ET COMMUNIONEM CUM APOSTOLICA SEDE HABENTES I
DE PUERIS EX BELLO EGENTIORIBUS ITERUM ADIUVANDIS.
BENEDICTUS

PP. XV

VENERABILES FRATRES
SALUTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM

Annus iam plenus est, cum, recenti adhuc bello, christianos omnes appellavimus, ut, Domini Nostri adventante Natali
die, misericordia commoverentur puerorum Europae mediae,
fame et inopia tam graviter laborantium ut macie extabescerent et mortem oppeterent. Implorationem vero Nostram, ab ea
profectam caritate, quae universos, quotquot divinam imaginem in se referunt, nullo stirpium ac nationum discrimine, benigne complectitur, vehementer equidem laetamur non cecidisse
irritam; idque est vobis praecipue, Venerabiles Fratres, exploratissimum, qui tam salutari in incepto operam Nobis studiumque vestrum in primis navastis. Etenim, veluti nobilissimo inito
liberalitatis certamine, copiosa pecuniae vis undique gentium
conrogata est, qua communis omnium Pater tot innocentium
puerorum et necessitatibus consuleret et dolorem abstergeret;
neque unquam desinemus Dei praedicare benignitatem, cui placuit tanta christianae beneficentiae emolumenta per Nos in dereACTA, vol. XII, n. 13. 1-12-920.

33

554

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

lictos fililos derivari. Qua in re, Nobis temperare non possumus


quin Societati Save the Children Fund nuncupatae publicum
praeconium tribuamus, quod in stipe, vestibus cibariisque colligendis nullam omnino curam ac diligentiam praetermiserit.
Verum, indigentia rerumque omnium caritas, quam bellum attulit, tam multiplex ac varia est, ut quae suppeditavimus adiumenta, ea nec fortasse in omnes partes, ubi necessitas
aderat, pervenere, nec, ubicumque praebita sunt, necessitati
paria exstiterunt. Huc accedit quod, vertente anno postquam ad
vos, Venerabiles Fratres, de hoc ipso argumento Encyclicas dedimus Litteras, haud multum amplificata sit plerarumque regionum fortuna, in quibus constat populum, ac praesertim infantes,
duriorem adhuc vitam ob rerum tenuitatem agere. Immo etiam
bellum alicubi denuo exarsit cum ingenti eorum quae consequi
necesse est damna et omne genus calamitates ; alibi, rebus publicis eversis patratisque indignissimis maximisque caedibus,
factum est ut innumerabiles familiae ad egestatem redactae,
coniuges orbati sint coniugibus, filii parentibus. Nec rarae sunt
regiones, ubi commeatibus et rei frumentariae tam difficile prospicitur, ut vel iisdem populus conflictetur angustiis, quibus
teterrimi belli tempore premebatur.
Conscientia igitur universae, quam sustinemus, paternitatis iterum permoti, et Divini Magistri vocem illam usurpantes : Misereor super turbam quia... non habent quod manducent , cum Christi nascentis properet anniversarius dies, christianas gentes iterum inclamamus, ut dent Nobis unde aegris
afectisque pueris, quicumque ii sunt, nonnihil levaminis impertiamus. Quod ut largiter efficiant, omnes sane, quotquot benignitatis et misericordiae habent viscera, appellamus, sed praecipuo quodam modo ad pueros copiosiorum civitatum convertimur,
qui fraterculis in Christo suis subvenire facilius queant. Christi
Iesu Natalem diem nonne ipsi veluti proprium festum habent?
Nonne pueri derelicti dissitarum regionum, ipsis supplices tendere manus, et cunas, ubi divinus vagit Infans, commonstrare
videantur? Nonne Infans ille frater omnium communis est?
Qui <( egenus factus est, cum esset dives , et ex praesepi illo,

Acta Benedicti JPP.

XV

555

quasi e cathedra caelestis sapientiae, tacitus admonet, non modo


quanti fraterna habenda sit caritas, sed etiam quantum homines, inde a prima aetatula, oporteat a cupiditate bonorum huius
mundi disiungi, eaque cum pauperibus Christo similitudine
propioribus participare.
Suppetet profecto pueris locupletiorum regionum unde
languentes aequales alant ac vestiant, per proxima praesertim
Dominici Natalis sollemnia, quae parentes munusculis ac donis
laetiora efficere filiis suis consueverunt. Quos numquid putabimus ita animo compartes, ut ne partem quidem peculii sui,
qua egentium puerorum valetudinem sustentent, missam facere
velint? O quantum solacii, quantum sibi parituri sunt gaudii, si
quidem effecerint ut paulo commodius, ut paulo iucundius fraterculi, omnibus destituti praesidiis atque oblectamentis, proxirrios\dies festos exigant! Quemadmodum enim Iesus Infans
pastores ipsum, nocte natalicia, adeuntes cum donis quae eius
paupertatem sublevarent, dulcissimo risu beavit praecipuque
fidei gratia conlustravit, sic benedictione sua caelestibusque
gratiis eos remunerabitur pueros, qui, caritate eius incensi,
parvulorum fratrum miseriam maeroremque lenierint, qua re
nullam Iesu Infanti acceptiorem per eos dies perficere et offerre
possint. Itaque christianos parentes, quibus Divinus Pater gravissimum commisit officium sobolis ad caritatem aliasque virtutes conformandae, impense hortamur, fausta hac utantur opportunitate ad humanitatis piaeque miserationis sensus in filiorum animis excitandos atque excolendos. Quo in genere, placet
exemplum proponere imitatione dignissimum; meminimus
enim, superiore anno, haud paucos e patriciis Romanis familiis
pueros ad Nos stipem coram defluisse, quam, parentibus auctoribus, inter se non sine aliqua proprii oblectamenti iactura collegrant.
Diximus, hoc caritatis et beneficentiae opus esse Infanti
Iesu perplaciturum. Et sane cur nomen Bethlehem idem sonat
ac <( Domus Panis , nisi quia ibi Christus in lucem edendus
erat, qui, de nostra infirmitate sollicitus, se dedit in cibum animis nostris alendis, docuitque nos hisce verbis Panem nostrum

v?.

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

quotidianum da nobis hodie animi corporisque nutrimenta a^


Patre cotidie exposcere? O quantum dilataretur cor Nostrum si
pro certo haberemus fore, ut per natalicia sollemnia nulla esset
domus quae solacio ac iucunditate careret, puer nullus cuius
animulam matris tristitia perstringeret, nulla denique mater
quae fililos lacrimantibus oculis intueretur.
Propositum igitur Nostrum, haud aliter ac superiore anno,
vobis, Venerabiles Fratres, ad effectum deducendum committimus, atque iis in primis qui in regionibus degunt quae prosperiore fortuna et tranquilliore rerum ordine utuntur. Cum autem
animis vestris alte insidere oporteat illud Christi Domini : Qui
susceperit unum parvulum talem in nomine meo, me suscipit ,
nihil intentatum relinquatis rogamus, ut fidelium, quibus praeestis, liberalitas ac munificentia necessitatum magnitudini respondeat. Itaque volumus, in diem duodetricesimum huius mensis Innocentibus sacrum, vel in diem festum de praecepto, si
mavultis, proxime superiorem, iam nunc indicatis stipis collationem in tota dioecesi cuiusque vestra habendam pueris ex
bello egentioribus sustentandis, eamque dioecesanis pueris praecipue suadeatis; pecuniam vero sic collectam ad Nos vel ad Societatem Save the Children Fund , quam memoravimus, perferendam pro diligentia vestra curatis. Quod vero ad Nos pertinet,
ut, postquam fideles verbo cohortati sumus, eos exemplo quoque Nostro ad largiundum permoveamus, centum millia libellarum italicarum sanctissimo huic caritatis operi attribuimus.
Caelestium interea praemiorum auspicem paternaeque benevolentiae Nostrae testem, vobis, Venerabiles Fratres, et clero populoque vestro universo, apostolicam benedictionem peramanter
impertimus.
Datum Romae apud Sanctum Petrum die i mensis Decembris anno MDCCCCXX, Pontificatus Nostri septimo.
B E N E D I C T U S P P . XV

Acta Benedicti PP. XV

557

CONSTITUTIO APOSTOLICA
DE BONO I E S U DE P1AUHY
ERECTIO P R E L A T U R A E N U L L I U S

BENEDICTUS
SERVUS

EPISCOPUS

SERVORUM DEI

A D P E R P E T U A M REI MEMORIAM

Ecclesiae universae regimen, Nobis ex alto commissum, onus Nobis


imponit diligentissime curandi, ut in orbe catholico circumscriptionum
ecclesiasticarum n u m e r u s , ceu occasio vel necessitas postulat, augeatur,
ut, coarctatis dioecesum finibus ac proinde minuto fidelium grege singulis P a s t o r i b u s credito, P r a e s u l e s ipsi m u n u s sibi commissum facilius ac s a l u b r i u s exercere possint.
Ut a u t e m p r a e s t a n t i u s bono spirituali fidelium in Dioecesi Piahunensi consulatur, Nos, de consensu venerabilis fratris Octaviani Pereira
de Albuquerque, Episcopi P i a h u n e n s i s , h a n c Dioecesim dividendam et
n o v a m P r a e l a t u r a m Nullius ibi erigendam esse censuimus. Quare Nos,
u t e n t e s potestate S. Sedi reservata in Apostolicis sub p l u m b o Litteris,
q u a r u m initium Ad universas orbis ecclesias, die vigesimaseptima mensis
aprilis* a n n o Domini millesimo octingentesimo nonagsimo secundo
datis, libere novam ineundi in Brasiliana ditione dioecesum circumscriptionem, quoties id in Domino expedire visum fuerit; habitisque consiliis
cum dilectis filiis Nostris S. R. E. Cardinalibus S. Congregationi Consistoriali praepositis ac suppleto, q u a t e n u s opus sit, q u o r u m intersit,
vel s u a interesse p r a e s u m a n t , consensu, a m e m o r a t a dioecesi Piahunensi sequentes paroecias dividimus ac s e i u n g i m u s : So Raymundo
Nonnato, Bon Jesus do Gurgucia, Paranagu, Gorrente, S. Filomena,
in q u i b u s finibus erigimus et instituimus P r a e l a t u r a m Nullius de Bono
Iesu de Gurgueia de P i a u h y seu Bon Jesus de Gurgucia do Piauhy
n u n c u p a n d a m ; donec haec in propriam Dioecesim erigi possit; simulque
decernimus, ut haec P r a e l a t u r a , ad o m n e s iuris effectus, sit vere et
proprie nullius dioeceseos, u s q u e d u m de ea aliter disponere visum fuerit,
et Archidioecesi Beiemensi de P a r a eiusque Archiepiscopo pro t e m p o r e ,
t a m q u a m suffraganea, sit subiecta.

558

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

H u i u s P r a e l a t u r a e fines iidem e r u n t ac fines P a r o e c i a r u m , de quib u s s u p r a . E i u s q u e sedes erit in urbe vulgo Bon Jesus do Gurgueia
ipsaque Paroecialis Ecclesia in Praelatitiam Ecclesiam c o n s t i t u i m u s .
Omnia igitur iura et privilegia iisdem concedimus, q u i b u s ceterae
civitates et ecclesiae episcopales in Brasiliana regione e a r u m q u e cives
fruuntur et g a u d e n t ac Codicis Canonici s t a t u t a p e r m i t t u n t : itemque
in eadem Ecclesia sedem et dignitatem praelatitiam ad instar episcopalis dignitatis instituimus pro u n o P r a e l a t o nullius dioeceseos, qui
eisdem Ecclesiae et P r a e l a t u r a e praesit cum i u r i b u s , officiis, mensa,
h o n o r i b u s et privilegiis, q u i b u s ecclesiarum P r a e s u l e s in Brasiliis u t u n t u r
et gaudent, iis d u m t a x a t exceptis, q u a e ex peculiarii indulto, vel ex iure
ad solos Episcopos pertinent.
Ut vero constitutus P r a e l a t u s in assignato sibi territorio o m n e s
proprii m u n e r i s p a r t e s explere possit ac valeat, simulque o m n i a m u n e r a
obire, uti Episcopi in suis dioecesibus, s t a t u i m u s ut ipse P r a e l a t u s
charactere episcopali sit insignitus, eidemque idcirco, simul cum P r a e latura, titulus episcopalis ex S u m m i Pontificis praescripto erit confer e n d u s : ideoque idem P r a e l a t u s , dignitate episcopali ita a u c t u s , eamdem
t u m ordinis tum iurisdictionis exercebit in suo territorio potestatem,
q u a m Episcopi in suis dioecesibus: ideoque, sicut iisdem ac Episcopi
iuribus et h o n o r i b u s fruitur, ita iisdem a d s t r i n g e t u r legibus et officiis.
Quae praeterea in m e m o r a t i s Apostolicis sub p l u m b o Litteris diei vigesima septimi mensis aprilis anni millesimi octingentesimi nonagesimi
secundi constituenda d i s p o n u n t u r de n o v a r u m Dioecesum in Brasiliana
Republica h o n o r i b u s , g r a d i b u s , privilegiis, indultis et favoribus, de novor u m Episcoporum potestate, auctoritate et a t t r i b u t i o n i b u s , de ipsorum
denique Christifidelium iuribus et muniis, de d o c u m e n t o r u m traditione
aliisque id g e n u s , omnia, congrua congruis referendo, q u o a d n o v a m
P r a e l a t u r a m Nullius, religiose serventur, iuxta Canones Codicis Iuris
Canonici et Concilii Plenarii Americae Latinae.
H u i u s autem P r a e l a t u r a e dotationi, divini cultus expensis aliisque
necessitatibus, ut consulatur, eidem in dotem a s s i g n a m u s et a t t r i b u i m u s
oblationes, subsidia, et donationes q u a s c u m q u e , q u a e titulo gratuito ad
h u n c f i n e m conferuntur.
P r a e s e n t e s a u t e m Litteras et in eis contenta q u a e c u m q u e nullo
u n q u a m t e m p o r e de subreptionis, vel obreptionis, a u t nullitatis vitio,
seu intentionis Nostrae, vel quolibet alio substantiali et inexcogitato
defectu notari, impugnari, vel in controversiam vocari posse, sed eas
t a m q u a m ex certa scientia ac potestatis plenitudine factas et eman a t a s , perpetuo validas exsistere et fore, s u o s q u e plenarios et integros

559

Acta Benedicti PP. XV

effectus sortiri et obtinere, a t q u e ab o m n i b u s , ad q u o s spectat, inviolabiliter observari debere, et si secus super bis a q u o c u m q u e , quavis
auctoritate, scienter vel ignoranter contigerit attentari, irritum p r o r s u s
et i n a n e esse et fore volumus et d e c e r n i m u s .
Hisce itaque ut s u p r a constitutis, ad eadem omnia exsecutioni mand a n d a d e p u t a m u s venerabilem fratrem S a n c t i n u m Mariam a Silva Continho, archiepiscopum Belemensem de P a r a , eidem tribuentes necessarias et o p p o r t u n a s facultates, etiam subdelegandi ad effectum, de quo
agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, ac definitive p r o n u n t i a n d i super quavis difficultate et oppositione in exsecutionis actu quomodolibet oritura, facto insuper eidem onere ad S a c r a m
Congregationem Consistorialem i n t r a sex menses transmittendi authenticum exemplar peractae exsecutionis.
Non o b s t a n t i b u s , q u a t e n u s opus sit, regulis in synodalibus, provincialibus u n i v e r s a l i b u s q u e conciliis editis, specialibus, vel generalibus
constitutionibus et ordinationibus Apostolicis et quibusvis aliis R o m a n o r u m Pontificum Praedecessorum Nostrorum dispositionibus, ceterisque
contrariis q u i b u s c u m q u e .
Volumus a u t e m u t h a r u m litterarum t r a n s u m p t i s , etiam impressis,
m a n u t a m e n alicuius notarii publici subscriptis ac sigillo alicuius in
ecclesiastica dignitate constituti munitis, a d h i b e a t u r in iudicio et extra
illud eadem p r o r s u s fides, q u a e eisdem praesentibus a d h i b e r e t u r , si originaliter forent exhibitae vel ostensae.
Nemini ergo liceat q u a e hisce litteris Nostris d i s m e m b r a t i o n i s , erectionis, subiectionis, decreti, commissionis, m a n d a t i , derogationis et
voluntatis s t a t u t a s u n t infringere, vel eis a u s u temerario contraire. Si
quis a u t e m hoc a t t e n t a r e praesumpserit, indignationem omnipotentis
Dei ac b e a t o r u m Petri et Pauli, Apostolorum Eius, se noverit i n c u r s u r u m .
D a t u m R o m a e , a p u d s a n c t u m P e t r u m , a n n o Domini millesimo nongentesimo vigesimo, die octava mensis iunii. Pont. Nostri a n n o sexto.
j$j C. CARD. DE LAI

P.

Episcopus Sabinensis
Secret.

S.

Congr.

CARD.
a

Secretis

GASPARRI
Status.

Consistorialis.

Ludovicus Schller, Protonotarius Apostolicus.


Leopoldus Capitani, Reg. subst. ex spec. deleg.
Loco
Beg. in Cane.,

plumbi
vol. XXI, n. 29.

.560

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

LITTERAE APOSTOLICAE
I
CONLEGIUM THARSIGII URBANUM IN ARCHISODALITATEM ERIGITUR CUM FACULTATE AGGREGANDI ET COMMUNICANDI INDULGENTIAS QUIBUS LOCUPLETATUR.

BENEDICTUS P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei m e m o r i a m . Conlegium Tharsicii h a c a l m a in
U r b e canonice constitutum, sodalium n u m e r o n o n m i n u s q u a m suscep t o r u m o p e r u m l a u d e adeo floret, ut iure singulare Pontificiae voluntatis p i g n u s pro mereatur. Expedit sane, et R o m a n o r u m Pontificum u s u
institutoque acceptum est, ut frugifera sodalitia,'quae, quasi auxiliariae
cohortes militantis Ecclesiae, clerum in sacri m u n e r i s exercitatione adiuv a n t a t q u e ad pietatis studia christianam plebem excitant, honorificis
titulis ac privilegiis n o n m i n u s q u a m spiritualibus gratiis a u g e a n t u r .
Idcirco c u m m o d e r a t o r eiusdem Conlegii a s a n c t o Tharsicio m a r t y r e ,
enixis Nos precibus flagitaverit, ut illud ad primarii dignitatem Sodalitii evehere de Apostolica benignitate
a n n u e n d u m ultro libenterque
S. R. E. Cardinali S. Concilii

d i g n a r e m u r , Nos optatis his

existimavimus. Q u a m

ob

rem, audito

Congregationi Praefecto, Conlegium a

sancto Tharsicio in Urbe h a c alma canonice erectum, Apostolica Nostra


auctoritate, p r a e s e n t i u m vi p e r p e t u u m q u e in m o d u m ad Archisodalitii
primarii dignitatem evehimus cum solitis adiectis privilegiis. Conlegii
a u t e m enunciati sic ad Archisodalitii primarii g r a d u m per Nos erecti
officialibus et sodalibus p r a e s e n t i b u s et futuris, Apostolica pariter Nostra
auctoritate, praesentium tenore, itemque p e r p e t u o , veniam facimus, ut
ipsi, servatis forma Constitutionis Clementis P P . VIII rec. mem. Nostri
praedecessoris aliisque Apostolicis Constitutionibus desuper editis, alia
quaelibet Conlegia eiusdem tituli a t q u e instituti canonice erecta, u b i q u e
t e r r a r u m , sibi aggregare rite queant, et cum illis indulgentias o m n e s
ipsi primario Archisodalitio de U r b e a Sede Apostolica concessas, vel
concedendas in p o s t e r u m , d u m m o d o eaedem cum aliis c o m m u n i c a r i
queant, communicare licite similiter possint. Peculiaribus a u t e m indulgentiis h o c P r i m a r i u m a s a n c t o Tharsicio Sodalitium in p e r p e t u u m
locupletare intendentes, conlatis consiliis cum S. R. E. Cardinali Poenitentiario Maiore, de omnipotentis Dei misericordia, et B B . P e t r i et
P a u l i apostolorum eius auctoritate confisi, o m n i b u s et singulis fidelibus,

Acta Benedicti PP. XV

561

qui i p s u m Tharsicii Gonlegium in p o s t e r u m ingredientur, die p r i m o


e o r u m ingressus, si vere poenitentes et confessi, sanctissimum Eucharistiae S a c r a m e n t u m sumpserint, p l e n a r i a m ; ac t a m inscriptis, q u a m
in p o s t e r u m inscribendis enunciato in Conlegio sodalibus in cuiuslibet
eorum mortis articulo, si vere poenitentes ac confessi ac sacra communione refecti, vel, q u a t e n u s id agere nequiverint, n o m e n Iesu ore si
potuerint, sin m i n u s corde devote invocaverint, et m o r t e m t a m q u a m
peccati stipendium patienter susceperint, etiam p l e n a r i a m ; p r a e t e r e a
iisdem n u n c et in posterum similiter ipsum in Gonlegium adlectis sociis,
si pariter admissorum exomologesi sacramentali expiati et caelestibus
epulis refecti, singulis annis, Nativitatis, Epiphaniae, Paschatis Resurrectionis, Ascensionis et Corporis D. N. I. G. festis diebus, nec n o n
sollemnitate P e n t e c o s t e s ; item festivitatibus Purificationis, Annuntiationis, Assumptionis, Nativitatis et I m m a c u l a t a e Conceptionis Virginis
D e i p a r a e ; denique diebus festis sancti Iosephi, Deiparae Sponsi, et sanctorum apostolorum Petri et Pauli, ac celebritate Sanctorum O m n i u m ;
vel u n o e septem diebus continuis, immediate respective omnes praedictos dies festos sequentibus, ad cuiusque lubitum eligendo, propriam
Conlegii ecclesiam sive sacellum si exstet, secus publicum quodvis templum visitent, ibique pro Christianorum principum concordia, h a e r e s u m
exstirpatione, peccatorum conversione ac sanctae Matris Ecclesiae exaltatione pias ad D e u m preces effundant, quo die iniuncta pietatis opera
impleant, pariter plenariam o m n i u m peccatorum s u o r u m indulgentiam
et remissionem misericorditer in Domino concedimus. Singulis q u o q u e
et universis ex u t r o q u e sexu fidelibus, qui, vere poenitentes ac confessi
et sacra communione refecti, piis exercitiis enunciati ConJegii interfuerint et ecclesiam ubi ea exercitia p e r a c t a fuerint, a u t aliud quodvis
publicum t e m p l u m visitent q u o t a n n i s , die festo sancti Tharsicii, archisodalitii titularis, a u t u n o infra octiduum die ad lubitum eligendo, similiter quo die iniuncta impleverint, p l e n a r i a m : nec n o n semel in mense,
si, ut s u p r a dispositi, n e m p e confessi et sacra Synaxi recreati, sollemni
expositioni sanctissimi Sacramenti, i u x t a archisodalitii t a b u l a s peragendae, adfuerint, ibique ut s u p r a oraverint, item plenariam o m n i u m pecc a t o r u m s u o r u m indulgentiam et remissionem misericorditer in Domino
largimur. Ad haec o m n i b u s et singulis archisodalitii a divo Tharsicio
martyre praesentibus ac futuris sociis, si diebus festis q u i b u s ordinarii
eiusdem sodalitii conventus h a b e n t u r , iis aderint, ibique preces, uti superius diximus, fuderint tres a n n o s ; quoties vero qualibet in ecclesia vel
oratorio S a c r a m e n t u m a u g u s t u m celebrent, de n u m e r o poenalium in
forma Ecclesiae solita trecentos dies e x p u n g i m u s . P o r r o volumus, ut

562

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

tam sociis q u a m fidelibus m e m o r a t i s fas sit, exclusa in mortis articulo


l u c r a n d a indulgentia, reliquis supradictis t a m plenariis q u a m partialibus
indulgentiis, functorum vita labes p o e n a s q u e expiare. Haec concedimus
decernentes praesentes Litteras firmas, validas a t q u e efficaces semper
exstare ac p e r m a n e r e , s u o s q u e plenos a t q u e integros effectus sortiri
a t q u e obtinere, ipsique sodalitio sic ad primarii dignitatem per Nos
evecto n u n c et in p o s t e r u m amplissime suffragari: sicque rite iudicand u m esse ac definiendum, irritumque ex n u n c et inane fieri, si quidq u a m secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignor a n t e r attentari contigerit. Volumus t a n d e m ut p r a e s e n t i u m Litterarum
exemplis, etiam impressis, m a n u alicuius Notarii publici subscriptis et
sigillo personae in ecclesiastica dignitate vel officio constitutae munitis,
eadem p r o r s u s fides adhibeatur, q u a e a d h i b e r e t u r ipsis praesentibus,
si forent exhibitae vel ostensae.
e

XXV

D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m , s u b a n n u l o Piscatoris, die
mensis aprilis a n n o MCMXX, Pontificatus Nostri sexto.

P.

CARD.

GASPARRI,

a Secretis Status.

II
NOVUS E R I G I T U R VICARIATUS A P O S T O L I C U S DE

QUAN-TONG OCCIDENTALI

ET

DE HAINAN [N SINIS.

B E N E D I C T U S P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei m e m o r i a m . Si ulla u n q u a m res Nobis potest
accidere laeta, i n c r e m e n t u m certe est rei christianae, cuius, divina gratia
largiente, regimen obimus. Cum vero hoc ipso apostolico officio teneantur, ampliatis Ecclesiae rebus, sollicitudine aequa succurrere, novissima
i n c r e m e n t a Vicariatus de Canton in Sinis aliquam a Nobis providentiam
iam postulare videntur. A d a u c t u s enim inibi longe feliciter fidelium numer u s s e i u n g e n d a m denique a veteris Vicariatus finibus partem s u a d e t
occidentalem, n o n secus ac H a i n a n insulam q u a t u o r iam a b h i n c saeculis
Evangelii lumine tactam. Quare, conlatis consiliis cum VV. F F . NN.
S. R. E. Cardinalibus negotiis P r o p a g a n d a e Fidei praepositis, ex certa
scientia ac m a t u r a deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae auctoritatis plenitudine, p r a e s e n t i u m tenore, ab actuali Vicariatu de Canton
in Sinis, praeter insulam mox m e m o r a t a m , partem etiam abscindimus,
q u a m Sinensium mare allicit ad meridiem, ad occidentem vero T o n k i -

Acta

Benedicti

PP.

563

XV

nensis regni, ad septemtrionem Kuan-si provinciae fines claudunt, ad


orientem vero cingunt fines meridionales sub-praefecturae Sin-Yi, ducta
n e m p e limitum linea ab ingressu Sin-Iic fluminis in sub-praefecturam
Mao-Ming u s q u e ad lineam occidentalem sub-praefecturae Tien-Pe p r o p e
Ian-kok-heu, deinde producta ab iis finibus usque ad locum urbis Shon-.
Tong, indeque recto tramite u s q u e ad oram orientalem eiusdem urbis
deducta. Una vero decernimus, ut Vicariatus Apostolicus, novis hisce
finibus constitutus, Societati Parisiensi Missionum ad exteros, q u a e iamdiu obtinet Gantonensem Vicariatum, a d m i n i s t r a n d a t r a d a t u r , n o m e n q u e h a b e a t Vicariatus Apostolicus de Quang-Tong occidentali et de
H a i n a n et Vicarius Apostolicus in u r b e cui n o m e n Fort-Bayard resideat. H a e c s t a t u i m u s , decernentes p r a e s e n t e s Litteras validas a t q u e efficaces semper exstare ac p e r m a n e r e , s u o s q u e plenos a t q u e integros
effectus sortiri atque obtinere, illisque ad q u o s spectant, sive spectare
poterunt, suffragari n u n c et in posterum, sicque rite iudicandum esse
ac definiendum, irritumque a t q u e inane fieri si q u i d q u a m secus super
his a quovis, auctoritate qualibet, scienter vel ignoranter attentari contigerit. Non o b s t a n t i b u s contrariis q u i b u s c u m q u e .
Datum R o m a e apud s a n c t u m P e t r u m , sub a n n u l o Piscatoris, die
i mensis augusti a n n o MCMXX, Pontificatus Nostri sexto.

P.

CARD.

GASPARRI,

a Secretis Status.

III
P A R T E E VICARIATU APOSTOLICO DE SEOUL DISMEMBRATA, NOVUS

ERIGITUR

V I C A R I A T U S A P O S T O L I C U S D E OUEN-SAN I N C O R E A .

BENEDICTUS P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei memoriam. - Concreditum Nobis divina benignitate m u n u s p r o v e h e n d a e u b i q u e gentium h u m a n a e salutis in Christo, id m a x i m e p r a e s t a r i p o s t u l a t quod Ecclesiae a d m i n i s t r a n d a e pro
varia r e r u m o p p o r t u n i t a t e profuturum sit, maxime vero si eius faustis
saepe incrementis t u e n d i s ac dilatandis inserviat. Quare, cum in Coreana
Republica, assiduis iamdiu culta laboribus virorum apostolicorum, mult o q u e m a r t y r u m sanguine irrorata, emerserint denique hac Nostra aetate
n o n opinata rei catholicae incrementa, c u m q u e ea experiantur imprimis
Monachi Congregationis Ottiliensis O. S. B., Vicariatum a Seoul u r b e
dictum in praesens obtinentes, visum est eiusdem Vicariatus regionem

564

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

sane latissimam in d u a s p a r t e s abscindi oportere, quo fidelium commodis eas incolentium melius prospiciatur. Quare, conlatis consiliis cum
VV. F F . NN. S. R. E. Cardinalibus negotiis P r o p a g a n d a e Fidei praepositis, ex certa scientia ac m a t u r a deliberatione Nostris deque apostolicae Nostrae auctoritatis plenitudine, p r a e s e n t i u m tenore, ab actuali
Vicariatu de Seoul p a r t e m dividimus, quae e d u a b u s provinciis constat
Ham-Kiang-to dictis, altera nempe septentrionali, altera meridionali,
q u a e p a r s videlicet ad boream fines attingit Vicariatus Manciuriae septentrionalis, ad orientem mari Nipponico alluitur, ad occidentem vero et ad
meridiem ipsius, qui r e m a n e t , Vicariatus de Seoul terris continetur. In
regione igitur his limitibus clausa n o v u m Vicariatum constituimus, curis
e o r u m d e m Monachorum O. S. B. Congregationis Ottiliensis committendum, cui ab Ouen-San u r b e n o m e n obtingat, ubi n i m i r u m Vicarii eius
residentia constituatur. Haec s t a t u i m u s , decernentes praesentes Litteras
validas a t q u e efficaces semper exstare ac p e r m a n e r e , s u o s q u e plenos
atque integros effectus sortiri atque obtinere, illisque ad q u o s spectant
sive spectare poterunt, suffragari n u n c et in posterum, sicque rite iudic a n d u m esse ac definiendum, i r r i t u m q u e a t q u e i n a n e fieri si q u i d q u a m
secus super his a quovis, auctoritate qualibet, scienter vel ignoranter
attentari contigerit. Non o b s t a n t i b u s contrariis q u i b u s c u m q u e .
Datum R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m , sub a n n u l o Piscatoris, die v
mensis a u g u s t i a n n o MCMXX, Pontificatus Nostri sexto.

P.

CARD.

GASPARRI,

Secretis

Status.

IV
NOVUS ERIGITUR VICARIATUS APOSTOLICUS DE KAN-CHOW IN SINIS

B E N E D I C T U S P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei m e m o r i a m . Divinae sponsiones de iugi Ecclesiae incremento quoties alicubi t e r r a r u m fauste impletae n u n t i a n t u r ,
eam ferme Nobis laetitiam afferunt, q u a nulla maior. Atqui eam iterum
attulere Sinenses r e s e variis regionibus, q u a s inter n o n ultima provincia Kiang-si nomine dicta. Adeo enim fidelium n u m e r u s per eius q u o que fines crevit, ut eis tuto pascendis u n u s t a n t u m Apostolicus Vicarius
n o n a m p l i u s sufficere videatur. Quam igitur r e m a Nobis, quorum est
totius Ecclesiae bono prospicere, sollicitam providentiam postulare
censemus. Itaque, cumulatis consiliis cum VV. F F . NN. S. R. E. Cardi-

Acta Benedicti PP. XV

565

nalibus negotiis P r o p a g a n d a e Fidei praepositis, ex certa scientia ac


m a t u r a deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae auctoritatis plenitudine, p r a e s e n t i u m tenore, ab actuali Vicariatu Apostolico de Kiang-si
meridionali n u n c u p a t o , australem regionis p a r t e m seiungimus, q u a e
videlicet constat praefecturis civilibus tribus, q u o r u m n o m i n a Roncho w-fu, Nan-an-fu et Ning-tu-chow, e a m q u e in novum Vicariatum Apostolicum constituimus, curis c o m m i t t e n d u m Sodalium Congregationis
Missionis, a t q u e ab u r b e eius regionis principe Kan-chow n o m i n e n u n c u p a n d u m , q u a in urbe Vicarius Apostolicus detineat sedem. S t a t u i m u s
simul reliquo Vicariatui de Kiang-si meridionali h a c t e n u s dicto, n o v u m
titulum ac n o m e n esse d o n a n d u m et residentiali eius urbe de King-gan,
a t q u e huic eidem Vicariatui addicendas u n a decernimus civiles Praefecturas d u a s , q u a e vocant de Yuen-chow-fu et de Ling-Kian-fu, easque
d i s t r a h e n d a s a finibus actualis Vicariatus de Kiang-si septemtrionali.
Huic denique Vicariatui, ut alteri q u o q u e , qui hactenus vocatur de
Kiang-si orientali, cuius fines t a m e n intactos linquimus, n o m i n a et titulos t r i b u e n d a v o l u m u s e praecipuis e o r u m u r b i b u s , illi n e m p e ex u r b e
Kiou-kiang, h u i c ex urbe Fu-chow, in q u i b u s n i m i r u m Vicarii Apostolici
sedem h a b e n t . Haec s t a t u i m u s , decernentes praesentes Litteras validas
a t q u e efficaces semper exstare ac p e r m a n e r e , s u o s q u e plenos a t q u e integros effectus sortiri et obtinere, illisque ad q u o s spectant, sive spectare
poterunt, suffragari n u n c et in p o s t e r u m , sicque rite iudicandum esse
ac definiendum, irritumque a t q u e i n a n e fieri, si q u i d q u a m secus, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. Non
o b s t a n t i b u s contrariis q u i b u s c u m q u e .
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m , sub annulo Piscatoris, die xxv
m e n s i s augusti a n n o M C M X X , Pontificatus Nostri sexto.
P.

CARD.

GASPARRI,

a Secretis Status.

V
P R A E F E C T U R A A P O S T O L I C A NOVAE G U I N E A E H O L L A N D I C A E I N V I C A R I A T U M A P O STOLICUM ERIGITUR.

BENEDICTUS P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei m e m o r i a m . Christiani gregis sollicitudo, q u e m
Nobis divina Providentia commisit, id maxime c u r a n d u m suadet, quod
facilius ipsius utilitatibus provehendis ubique gentium conducat. Q u a r e

566

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

cum audivimus, idque libentissimo animo, in Praefectura q u o q u e Apostolica Novae Guineae Hollandicae c a t e c h u m e n o r u m et fidelium n u m e r u m , opera praesertim Missionariorum, qui a Ssmo Corde Iesu n u n c u p a n t u r , novissimis hisce temporibus fauste feliciterque esse a u c t u m ,
n o v u m ibi Vicariatum Apostolicum c o n s t i t u e n d u m d u x i m u s , quo multiplican' illius gregis commodo aptius prospiciatur. Quare, conlatis consiliis cum VV. F F . NN. S. R. E. Cardinalibus negotiis P r o p a g a n d a e Fidei
praepositis, ex certa scientia ac m a t u r a deliberatione Nostris, deque
apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, praesentium tenore, Novae
Guineae Hollandicae Praefecturam in n o v u m Apostolicum Vicariatum
erigimus, iis n i m i r u m finibus constitutum, q u i b u s ipsa Praefectura Apostolica ad h u n c diem constabat. Haec s t a t u i m u s , decernentes praesentes
Litteras firmas, validas a t q u e efficaces semper exstare ac p e r m a n e r e ,
suosque plenos a t q u e integros effectus sortiri et obtinere, illisque ad
q u o s spectant, sive spectare poterunt, suffragari n u n c et in p o s t e r u m ;
sicque rite i u d i c a n d u m esse ac definiendum, irritum que atque inane
fieri, si q u i d q u a m secus s u p e r his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. Non o b s t a n t i b u s contrariis quibuscumque.
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m , sub a n n u l o Piscatoris, die xxix
mensis augusti a n n o MCMXX, Pontificatus Nostri sexto.
P.

CARD.

GASPARRI,

a Secretis Status.

EPISTOLAE
I
A D A L E X A N D R U M S . R . E . CARD. K A K O W S K I , A R C H I E P I S C O P U M V A R S A V I E N S E M ,
ET EDMUNDUM S. R. E. CARD. D ALBOR, ARCHIEPISCOPUM GNESENSEM ET
POSNANIENSEM, CETEROSQUE E P I S C O P O S P O L O N I A E : DE CONDITIONE RERUM
IN P O L O N I A F E L I C I T E R MUTATA VEHEMENTER G R A T U L A T U R .

Dilecti filii Nostri et venerabiles fratres, salutem et apostolicam benedictionem. - Cum de Poloniae r e b u s anxii d u d u m fuissemus a t q u e solliciti,
libentes sane didicimus ea istic praeclare gesta esse quibus de improviso
patriae vestrae condicio feliciter m u t a t a est: eoque libentius l a e t a m u r
quod, cum praesentissimam Dei opem in hac re admirati simus, illis

Acta

Benedicti

PP.

XV

567

q u i d e m precibus id auxilium t r i b u e n d u m p u t a m u s q u a s fundi per c a t h o licum orbem universum Ipsi pro Polonis i u b e b a m u s . Etenim n u m q u a m
p r o r s u s d u b i t a v i m u s quin Deus benigne afforet nationi vestrae, u t p o t e
q u a e t a m egregie de religione saeculorum decursu merita esset: itaque
t u m publicas Nos indiximus supplicationes cum fere u b i q u e de Poloniae salute desperabatur, a t q u e hostes ipsi, multitudine elati a t q u e victoria, id stulte alii ex aliis quaerere videbantur : U b i est Deus e o r u m ? >.
At vero aperte d e m o n s t r a t u m est eventu r e r u m esse Deum in Israel;
ipsius enim n u t u , eodem quasi tempore periculum tam minax propuls a n coepit dum Nos, u n a cum christifidelibus, strenue quidem Polonia
tota pro aris et focis proeliante, supplices ad caelum m a n u s , uti olim
Moyses, levaremus. Ex quo evincitur n o n intempestivum fuisse Nostrum
illud ad preces publicas h o r t a m e n t u m . H u i u s m o d i a u t e m adiutoris Dei
beneficium n o n solum nationi vestrae, sed etiam ceteris populis mirifice
profuit: ecquis enim ignorat eo d e m u m spectavisse t a m aerem h o s t i u m
furorem ut simul cum P o l o n o r u m civitate, E u r o p a e propugnaculo, ipsum
christianum n o m e n civilemque cultum, insanis a d m o d u m propagandis
doctrinis, labefactarent? De re igitur immortales Deo grates persolvens,
id m a x i m e polliceatur oportet polonus populus, se in posterum q u o q u e
catholicam fidem, Episcoporum quidem ductu, ea s u m m a a n i m o r u m consociatione defensurum q u a patriam n u p e r in libertatem vindicavit: nec
q u i d q u a m extimescendum est christiano populo : siquidem si Deus
pro nobis, quis contra n o s ? Q u a m o b r e m praestantissimum erit, dilecti
filii Nostri et venerabiles fratres, nationis vestrae m u n u s , contendendi
videlicet modis o m n i b u s ut p a x vera a t q u e optatissima ubique t a n d e m
constabiliatur. In h a n c rem nihil certe magis conferet q u a m si vestrates
ea s e q u e n t u r caritatis, p r u d e n t i a e christianaeque moderationis principia,
q u a e Ipsi n o n semel inculeavimus quibusque t a n t u m p o p u l o r u m odia
restingui poterunt. Ac fore confisi ut gens polonorum nobilissima id
p r a e b e a t magnanimitatis exemplum, in auspicium caelestium d o n o r u m
itemque ut praecipuae benevolentiae Nostrae pignus, apostolicam benedictionem vobis, dilecti filii Nostri et venerabiles fratres, cunctoque
gregi unicuique vestrum concredito peramanter impertimus.
D a t u m R o m a e a p u d sanctum P e t r u m , die V I I I mensis septembris,
in festo Nativitatis B. M. V., MCMXX, Pontificatus Nostri a n n o septimo.

B E N E D I C T U S P P . XV,

568

Acta

Apostolicae - Sedis

Commentarium

Officiale

II
AD THOMAM PIUM S. R. E. P R E S B . CARD. BOGGIANI, ARCHIEPISCOPUM IANUENSEM,
QUI DELEGATUR A B. P. UT E I U S NOMINE SIMULACRUM DEIPARAE A VINEIS
A U R E A CORONA R E D I M I A T E T B E N E D I C T I O N E M I M P E R T I A T CUM I N D U L G E N T I A
PLENARIA.

Dilecte fili Noster, salutem et apostolicam benedictionem. Quae


civitatis istius, pastorali studio tuo commissae, propius intersint, ea
p l a n u m est sic ad Nos pertinere, q u e m a d m o d u m suavissima postulant
patriae caritatis officia, q u i b u s nec a n t e defuimus nec posthac s u m u s
aliquando defuturi. Cuius quidem ostendendae caritatis n u n q u i d aptior
incidere opportunitas poterat, q u a m q u a e per hos dies offertur, cum, de
more institutoque maiorum, m a r m o r e u m Deiparae a Vineis simulacrum,
in curiali templo eiusdem nominis, sit, q u a r t u m iam, aurea corona redim i e n d u m . De more institutoque maiorum, d i x i m u s ; constat enim, n o n
modo Horatium Spinola, decessorem t u u m , a n n o M D C X V I eandem beatissimae Virginis effigiem diademate p r i m u m ornasse, sed etiam concordi pientissimorum civium voluntate s t a t u t u m esse, ut eiusmodi publica pietatis significatio erga Deiparam a Vineis centesimo quoque
a n n o instauraretur. Quodsi saecularia sollemnia, q u a e annis MCMXVI
h a b e n d a erant, ideo differri placuit, quia, i m m a n i belio furente, t a n t a e
rerum t e m p o r u m q u e tristitiae p a r u m civilis laetitiae effusio congruere
videretur, pace t a n d e m composita, ea in diem p r i m u m ac vicesimum
vertentis mensis, qui dies Deiparae a Vineis sacer est, laudabili sane
consilio indixistis. Neque u n a profecto est causa cur in honoribus eidem
Beatissimae Virgini deferendis principatum Nosmet obtineamus. In illius
enim paroeciae finibus lucem h a n c , Deo dante, accepimus ; in ea curiali
Aede, et ipso quidem festo die quem ad saecularem ritum p e r a g e n d u m
destinavistis, baptismo renati s u m u s ; n e q u e res est m i n u s Nobis ad
recolendum iucunda, cum in ista s t u d i o r u m Universitate iuris disciplinae vacaremus, sacerdotalis vocationis semina,, ad sacerrimi simulacri
pedes, in iuvenili pectore sensim maturuisse. Q u a m ob rem, ut g r a t u m
Nostrum Deiparae a Vineis profiteremur a n i m u m , a u r e a m coronam
d o n a r e voluimus, in qua tamen, ne h o n e s t i s s i m u m civium certamen
praepediremus, oblatas ab iis, atque a m a t r o n i s praecipue, g e m m a s ad
o r n a m e n t u m includi libenter sivimus. Quoniam vero, pietati, q u a P a t r o n a m colimus Nostram, n o n d u m Nobis videmur plene satisfecisse, placet

Acta Benedicti PP. XV

569

per te, dilecte fili Noster, facere q u o d praesentes, si liceret, p e r m a g n a


c u m voluptate animi Nosmetipsi faceremus. I t a q u e hoc tibi m u n u s
delegamus, ut, nomine Nostro, et effigiem Deiparae a Vineis aurea, q u a m
m e m o r a v i m u s , corona redimas, et omnibus, qui sacris intererunt, benedictionem impertas cum plenaria a d m i s s o r u m venia consuetis condicionibus lucranda. Utinam solemnia proxime a g e n d a I a n u e n s e s cives
et ad venerationem c o m m u n i s Matris excitent acrius et in persequendis christianae vitae officiis r o b o r e n t a t q u e confirment. Q u a m in spem
laetam Nobiscum erigaris, divinis fretus gratiis, q u a s Deipara a Vineis
patrocinio suo vobis conciliatura sine dubio est; e a r u n d e m vero grat i a r u m auspicem p a t e r n a e q u e benevolentiae Nostrae testem, tibi, dilecte
fili Noster, universoque clero et populo tuo, apostolicam benedictionem
p e r a m a n t e r in Domino impertimus.
D a t u m R o m a e a p u d sanctum P e t r u m , die i mensis novembris
a n n o M C M X X , Pontificatus Nostri septimo.

B E N E D I C T U S P P . XV

ACTA, v o l . XII, n. 13. 1-12-920.

39

570

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SUPREMA SACRA CONGREGATIO S. OFFICII

DECRETUM
DAMNATIO OPERIS KRITISCHE ERRTERUNGEN BER DEN KATHOLISCHEN RELIGIONSUNTERRICHT AN HHEREN S C H U L E N . . .

VON D R .

W.

WILBRAND .

Feria IV, die 10 novembris 1920


I n g e n e r a l i consessu S u p r e m a e Sacrae Congregationis Sancti Officii,
E m i ac R m i Domini Cardinales fidei et m o r i b u s t u t a n d i s praepositi,
praehabito DD. C o n s u l t o r u m voto, proscripserunt, d a m n a v e r u n t a t q u e
in indicem librorum prohibitorum inserendum m a n d a r u n t o p u s : Kritische Errterungen ber den katholischen Religionsunterricht an hheren
Schulen ... von Dr. W. Wilbrand. Tbingen. Verlag von I. C. B. Mohr
(Paul Siebeck), 1919.
Et insequenti feria v, die 11 eiusdem mensis et anni, S a n c t i s s i m u s
D. N. Benedictus divina Providentia P a p a XV, in solita audientia
R. P. D. Assessori S. Officii impertita, r e l a t a m sibi E m o r u m P a t r u m
resolutionem approbavit, confirmavit et p u b l i c a n d a m m a n d a v i t .
Datum R o m a e , ex aedibus S. Officii, die 12 novembris 1920.

A. Castellano, Supremae S. G. S. Officii Notarius.

S.

Congregatio

Consistorialis

oli

SACKA CONGREGATIO CONSISTORIALIS


BELEMENSIS DE PARA
ET SS.MAE CONCEPTIONIS DE ARAGUAYA
DISMEMBRATIONIS ET UNIONIS
DECRETUM

Revmus Ordinarius P r a e l a t u r a e Nullius S S m a e Conceptionis de


Araguaya n u p e r ab Apostolica Sede postulavit, ut s u a e P r a e l a t u r a e
u n i r e t u r ea p a r s territorii, q u a e sese extendit a F l u m i n i b u s Rio Fresco
et Xing ad fines Matto-Grossenses, q u a e q u e in praesenti ad archidioecesim Belemensem de P a r a ex iure pertinet. Requisito h a c s u p e r
re N u n t i a t u r a e Apostolicae ac Revmi Archiepiscopi Belemensis voto^
eoque favorabili obtento, m e m o r a t a petitio diligenti examini subiecta
fuit p e n e s S a c r a m Congregationem Consistorialem. Et q u u m visum
esset in a n i m a r u m b o n u m c e s s u r u m esse d i s m e m b r a r e dictam p a r t e m
territorii archidioeceseos Belemensis e a m q u e adiicere P r a e l a t u r a e Nullius S S m a e Conceptionis de Araguaya, S S m u s D n u s Noster Benedictus P P . XV precibus a n n u e n d u m duxit. Hoc itaque Consistoriali
Decreto Sanctitas S u a m e m o r a t a m territorii p a r t e m distrahit ab archidioecesi Belemensi et P r a e l a t u r a e S S m a e Conceptionis de A r a g u a y a
aggregat. Ad h a e c a u t e m exsecutioni m a n d a n d a e a d e m Sanctitas Sua
d e p u t a t R. P. D. H e n r i c u m Gasparri, Archiepiscopum Sebastensem, in
Brasiliana Republica Apostolicum N u n t i u m , eidemque tribuit necessarias et o p p o r t u n a s facultates, etiam subdelegandi, ad effectum de quo
agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere
t a m e n ei imposito ad Sacram h a n c Congregationem mittendi, intra sex
menses, a data p r a e s e n t i u m c o m p u t a n d o s , a u t h e n t i c u m exemplar exsecutionis peractae. Contrariis q u i b u s c u m q u e n o n o b s t a n t i b u s .
D a t u m R o m a e , ex aedibus S. Congregationis Consistorialis, die
29 octobris 1920.

C. CARD. DE LAI,

Episc. Sabinen., Secretarius.

L. $ S.
Ioannes Baptista Rosa, Substitutus.

572

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

SACRA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE


NOMINATIONES
Brevibus apostolicis n o m i n a t i s u n t :
19 a u g u s t i 1920. Vicarius apostolicus de Sciamtom septemtrionali
R. D. Adalbertus Schmuecker, O. M.
20 augusti. Coadiutor cum futura successione Vicarii apostolici
de Seoul R. D. Aemilius Devred, e Societate Parisiensi p r o Missionibus
exteris.
23 augusti. Coadiutor cum futura successione Episcopi Malacensis R. D. Ludovicus Perrichon, e Seminario Parisiensi pro Missionibus
exteris.
25 augusti. Vicarius apostolicus de Ouen-San R. D. Bonifacius
Sauer, a b b a s monasterii S. Benedicti in Seoul.
28 augusti. Vicarius apostolicus Novae Guineae Hollandicae R. P.
I o a n n e s Aerts, e Societate Missionariorum Ssmi Cordis Iesu.

DESIGNATIO

ORDINARII

PRO

APPELLATIONE

IUXTA

CAN. 1594, 2

I u x t a can. 1594, 2, Codicis Iuris Canonici pro appellatione:


R m u s Archiep. Calcutensis designavit O r d i n a r i u m Krishnagarensem.
Q u a m designationem S s m u s D. N. Benedictus P p . XV a p p r o b a r e
dignatus est, die 11 octobris 1920.

Pontificia Commissio ad Codicis canones authentice interpretandos

573

PONTIFICIA COMMISSIO

AD CODICIS CANONES AUTHENTICE INTERPRETANDOS

DUBIA
SOLUTA IN PLENARIIS COMITIIS EMORUM PATRUM

De

Canonicis

I. U t r u m prohibitio optionis per Codicem Iuris Canonici inducta^


intelligenda sit t a n t u m quoad dignitates, an etiam q u o a d omnes c a n o nicatus.
Resp.: Negative a d l

a m

partem, affirmative a d 2

a m

II. U t r u m ad n o r m a m can. 411, 3, in capitulis vocem h a b e a n t


beneficiati et mansionarii, si id eis competat tantum ex statutis capitularibus.

. .

R e s p . : Negative, seu post publicationem Codicis beneficiatus et m a n sionarios vocem in capitulis amplius n o n habere, si id eis competebat
tantum ex statutis capitularibus.
o

IIL I U t r u m in p a r a g r a p h o 1, n. 1, can. 4 2 1 : Qui de licentia


Ordinarii loci publice

docent in

scholis

ab Ecclesia

recognitis sacram

theologiam aut ius canonicum , etiam comprehendi d e b e a n t canonici


qui

de

Ordinarii licentia docent retributione peculiari p r o lectione

p e r c e p t a ; an t a n t u m qui a b s q u e tali retributione theologiam vel ius susceperint edocendum.


2 U t r u m illud sacra theologia vel ius ,
stricte sit i n t e r p r e t a n d u m

(ut theologiam

praefata p a r a g r a p h o

fundamentalem, theologiam

dogmaticam et m o r a l e m , et in iure, institutiones

canonicas, n e c n o n

t e x t u m Codicis t a n t u m significet); vel ampliori ratione illa

verba

sint

s u m e n d a , p r o facultate videlicet s. theologiae vel iuris canonici, ita ut


ibi etiam c o m p r e h e n d a n t u r disciplinae q u a e ad

normam

statutorum

u n i u s c u i u s q u e Seminarii in p r a e l a u d a t i s facultatibus edocentur (historia


n i m i r u m ecclesiastica, archeologia sacra, linguae biblicae, etc.).
Resp.: A d l
Ad 2

u m

u m

: affirmative a d l

: negative a d l

a m

a m

p a r t e m , negative a d 2

p a r t e m , affirmative a d 2am.

a m

574

Acta

Apostolicae

Sedis

De

examine

Commentarium

Officiale

parochorum

In canone 459, 3,3 Codicis praescribitur ut loci Ordinarius clericum,


q u e m magis i d o n e u m iudicat ad paroeciam vacantem, examini super
doctrina subiiciat coram se et examinatoribus synodalibus. Q u a e r i t u r :
o

I U t r u m huic examini subiici debeat clericus iam de u n a paroecia


provisus, toties quoties de n o v a paroecia providendus erit; an vero sufficiat periculum semel factum pro p r i m a paroecia.
2 U t r u m examini subiiciendus sit p a r o c h u s r e m o t u s a paroecia qui,
ad tramitem canonis 2154, transfertur ad aliam paroeciam.
3 Utrum pariter examini subiiciendus sit p a r o c h u s qui ex officio
transfertur ad aliam paroeciam, ad tramitem tituli XXIX, libri IV, canon u m 2162-2167.
4 Quid a g e n d u m si clerici, quos Ordinarius idoneos reputat, nolint
examini subiacere, quod forte n o n semel accidet pro minoribus paroeciis.
5 U t r u m periculum, de q u o in canone 996, 2 et 3, d u m m o d o
c o r a m ipsomet Ordinario et examinatoribus synodalibus fiat, sufficere
possit saltem ad provisionem pro p r i m a paroecia.
6 U t r u m examen, de quo in canone 130, 1, sufficiat ad provisionem paroeciarum toto t e m p o r e quo sacerdotes "illud subire tenentur,
d u m m o d o coram Episcopo et examinatoribus synodalibus fiat.
Resp.: Ad l : Ad l
p a r t e m providebitur i n 2 . A d 2 partem,
affirmative si translatio fiat proponente ac suadente O r d i n a r i o ; negative
si fiat ad instantiam parochi, nisi Ordinarius cum e x a m i n a t o r i b u s synodalibus iudicet idoneitatem a d h u c p e r d u r a r e , e a m q u e esse sufficientem
a d n o v a m parochiam.
uftl

a m

a m

u m

A d 2 : Negative.
A d 3 : Negative.
A d 4 : Q u a t e n u s n o n sit provisum per responsionem a d l
O r d i n a r i u s r e c u r r a t ad S. Congregationem Concilii.
, ] m

u m

u m

dubium,

u m

Ad 5 : Negative; nisi e x a m e n versetur etiam circa ea omnia, de


q u i b u s i n t e r r o g a n d u s sit clericus de paroecia providendus.
Ad 6 : Negative, salvo t a m e n praescripto 2 eiusdem canonis.
u m

De

religiosis

I. U t r u m verba canonis 506, 2 : secus, Superior regularis; sed etiam


hoc in casu Ordinarius tempestive moneri debet de die et hora electionis,
cui potest una cum Superiore regulari per se ipse vel per alium assistere

Pontificia

Commissio

ad

Codicis

canones

authentice

interpretandos

575

et, si assistat, praeesse , ita intelligenda sint, ut O r d i n a r i u s loci possit (sed n o n debeat) assistere per se ipse vel per alium electioni Antistitae in monasteriis monialium Superioribus regularibus, (etiam exemptis) subiectis, et praeesse, idest g u b e r n a r e actum electionis sive per
se, sive per a l i u m ; an t a n t u m m o d o per se ipse.
a m

a m

R e s p . : Affirmative a d l partem, negative a d 2 , seu Ordinarium


loci praeesse sive assistat per se ipse, sive per alium.
o

II. U t r u m ad n o r m a m can. 512, 2, I et can. 513, 1, officium


Ordinarii loci sit visitare quinto q u o q u e a n n o monasteria monialium,
q u a e Regularibus (etiam exemptis) s u b d u n t u r , circa ea q u a e clausurae
legem spectant eo, qui in can. 513 exponitur modo.
R e s p . : Affirmative.
III. U t r u m verba canonis 522: confessio in qualibet ecclesia vel
oratorio etiam semi-publico peracta valida et licita est , ita intelligenda
sint, ut confessio extra ea loca peracta n o n t a n t u m illicita, sed etiam
invalida sit.
R e s p . : Canon 522 ita est intelligendus, ut confessiones, q u a s
ad s u a e conscientiae tranquillitatem religiosae p e r a g u n t apud confess a r i u m ab Ordinario loci pro mulieribus a p p r o b a t u m , licitae et validae
sint, d u m m o d o fiant in ecclesia vel oratorio etiam semi-publico, a u t
in loco ad a u d i e n d a s confessiones mulierum legitime destinato.
IV. U t r u m vi canonis 535, 1, .1 si monasterium monialium subiectum sit Superiori regulari (etiam exempto), administrationis ratio redd e n d a sit Superiori regulari et etiam Ordinario loci.
Resp. : Affirmative.
V. Utrum prohibitiones, de q u i b u s in can. 642, obstent q u o m i n u s
religiosi officia vel beneficia adipiscantur, t a n t u m si ad saeculum post
promulgationem codicis sint regressi; an etiam eos complectantur qui
i a m a n t e promulgationem codicis extra religionem, venia pontificia, versa bantur, n o n o b s t a n t e canone 10.
R e s p . : Negative a d l

a m

a m

partem, affirmative a d 2 .

De

reservationibus

U t r u m ad n o r m a m canonis 893, 1 et 2, peregrinus teneatur reservationibus loci, in quo degit.


R e s p . : Affirmative.

576

Acta

Apostolicae

De

Sedis

sede

Commentarium

Officiale

confessionali

U t r u m can. 909, 2: Sedes confessionalis crate fixa actenuiter per forata inter poenitentem et confessarium sit instructa , pro mulieribus
t a n t u m ; an generaliter p r o poenitentibus uti forma p r o p r i a audiendi
confessiones in ecclesiis et publicis oratoriis sit s e r v a n d a .
a m

a m

R e s p . : Negative a d l
partem, affirmative a d 2 , f i r m o t a m e n
praescripto canonis 910, 2 .
De
I

officio

funebri sollemni

Utrum officium funebre q u o d n o n intra m e n s e m a die t u m u l a -

tionis celebratur, sed intra mensem a die notitiae obitus alicuius qui
in regione longe dissita decessit (v. g. in America), haberi debeat officium sollemne, de quo in can. 1237 quoad effectus p a r a g r a p h i secundae
illius canonis.
2 An Ordinarius, ad vitandos a b u s u s eorum qui u l t r a m e n s e m prot r a h u n t officium funebre eo animo ut P a r o c h u s e m o l u m e n t a n o n percipiat, possit statuere q u o d officium a p a r e n t i b u s celebratum p r o defuncto publice et cum c a n t u h a b e a t u r uti officium sollemne funebre,
quoad omnes suos effectus.
Resp.: Ad l

u m

et 2

u m

: R e c u r r e n d u m esse ad S. G. Concilii.

De abstinentia

et

ieiunio

I. - T U t r u m ad n o r m a m can. 1252, 4, ieiunium cesset q u a n d o


dies festus, qui ieiunium in vigilia h a b e t a d n e x u m , incidit in feria II,
ita ut n o n amplius ipsum ieiunium anticipari debeat sabbato praecedenti.
2 U t r u m verba: nec pervigilia anticipantur respiciant t a n t u m excep t u m t e m p u s Quadragesimae, a n etiam t o t u m a n n u m .
u m

R e s p . : Ad l : Affirmative, salvo praescripto canonis 1253.


A d 2 : Respiciunt t o t u m a n n u m .
u m

II. - T Utrum si festum S. Iosephi, diei 19 martii, incidat in feria


sexta vel sabbato, teneat t a n t u m lex ieiunii, an etiam lex abstinentiae.
Et q u a t e n u s affirmative ad p r i m a m partem, negative ad s e c u n d a m ,
2 U t r u m cesset lex abstinentiae, etiam si festum S. Iosephi ine
derit in aliqua die q u a t u o r T e m p o r u m .
R e s p . : Ad l : Servetur canon 1252, 4, seu n o n cessant n e c ^ l e x
ieiunii nec lex a b s t i n e n t i a e .
u m

Ad 2

u m

: Provisum in responsione ad 1

UB1

Pontificia

Commissio ad

Codicis

canones

authentice

De devolutione collationis beneficiorum

interpretandos

ad

S.

577

Sedem

U t r u m ad n o r m a m can. 1432, 3 devolvatur ad S. Sedem collatio


beneficii, si O r d i n a r i u s intra semestre ab h a b i t a certa vacationis notitia
beneficium n o n contulerit non ex negligentia, sed ob absolutum defectum subiectorum.
R e s p . : Negative.
De

remotione

Parochorum

An sufficiat ad effectum amotionis invitatio publica ad renuntiationem p e r edictum vel ephemeridem facta ad instar citationis de q u a
in canone 1720, q u a n d o P a r o c h u s n o n comparet, et plane ignotum
m a n e t ubi degit eo ipso q u o d P a r o c h u s invitationem praedictam einigere intendit.
R e s p . : Provisum in can. 2143, 3.

DUBIA
-SOLUTA AB EMINENTISSIMO PRAESIDE COMMISSIONIS

De

alienatione

rerum

ecclesiasticarum

I U t r u m pretium, de q u o in can. 1532, 3, idem sit ac valor rei


s e c u n d u m aestimationem a probis peritis scripto factam ad n o r m a m
canonis 1530, 1, n u m . 1 ; an vero m a i u s pretium per publicam licitationem, etc., oblatum ad n o r m a m canonis 1531, 2.
2 An r e q u i r a t u r Apostolicae Sedis beneplacitum ad alienationem
p e r a g e n d a m , si, indicta licitatione, pro pretio a peritis legitime t a x a t o
infra libellarum triginta milia, offeratur t a n d e m p r e t i u m h a c s u m m a
superius.
u m

a m

u m

R e s p . : A d l : Affirmative a d l
p a r t e m ; negative a d 2 .
A d 2 : P r o v i s u m i n responsione a d l .
R o m a e , 24 novembris 1920.
u m

a m

PETRUS

CARD.

GASPARRT,

Praeses.

Aloisius

Sincero, Secretarius,

578

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

ACTA OFFICIORUM
VICARIATUS URBIS
ROMANA
CITAZIONE

EDITTALE

DI NULLIT

Di

MATRIMONIO (NUNZIANTE-FREWEN)

Ignorandosi la residenza ed il luogo di a t t u a l e d i m o r a del


sig. Ugo F r e w e n , convenuto in q u e s t a causa, col presente editto si
cita il suddetto a comparire, personalmente o per mezzo del suo proc u r a t o r e legittimamente costituito, avanti al sottoscritto Presidente del
T r i b u n a l e collegiale, nella Sede del T r i b u n a l e del Vicariato, - Piazza
della Pigna, 12 - il giorno 4 febbraio 1921, alle ore 10 a. m., per rispondere nella causa promossa contro di lui da s u a moglie Maria Nunziante.
Coloro che h a n n o notizia del domicilio o dell'attuale dimora del
detto convenuto, procurino, se, ed in q u a n t o possibile, che questi
venga a conoscenza della presente citazione edittale.
R o m a , dalla Sede del T r i b u n a l e dei Vicariato, 5 n o v e m b r e 1920.

Il Presidente del Tribunale


Angelo Can. Sinibaldi,

Giudice.

L. * S.
Il Cancelliere
B. De Felicis.

Diarium

Romanae

Curiae

579

DIARIUM ROMANAE CURIAE


S. CONGREGAZIONE DEI RITI
Marted 16 novembre 1920, nel Palazzo Apostolico Vaticano, si tenuta la
Congregazione Ordinaria dei Sacri Riti, nella quale al giudizio degli Emi e
Revmi Signori Cardinali, componenti la medesima, sono state sottoposte le
seguenti materie:
1) Introduzione della Causa di Beatificazione e Canonizzazione della
Venerabile Serva di Dio Maria di Ges Du Bourg, Fondatrice della Congregazione del Ssmo Salvatore e della Beata Maria Vergine, nella diocesi di Limoges.
2) Intorno ad una questione particolare sopra l'eroismo delle virt nella
Causa Romana del Venerabile Cardinale Roberto Bellarmino della Compagnia
di Ges.
3) Intorno alla revisione degli scritti della Serva di Dio Maria della
Solitudine Torres Acosta, Fondatrice dell'Istituto delle Suore Serve di Maria
Ministre degl'Infermi.
Marted 23 novembre 1920, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento degli Emi e Revmi Signori Cardinali e col voto dei Revmi Prelati e
Consultori teologi, componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si tenuta la
Congregazione Preparatoria, per discutere il dubbio sopra l'eroismo delle virt
esercitate dal Venerabile Servo di Dio Pietro Giuliano Eymard, Sacerdote,
Fondatore della Congregazione dei Preti del Ssmo Sacramento.

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre si degnato di
nominare:
31

ottobre

1920. L'Emo sig. Card. Michele Lega, Membro della Suprema


Sacra Congregazione del S. Uffizio.
11 novembre
L'Emo sig. Card. Aidano Gasqut, Archivista di S.R. C.

Mons. Mariano Ugolini, Prefetto degli Archivi Vaticani.

Il Rev. Sac. Dott. Angelo Mercati, Vice-Prefetto degli Archivi


Vaticani,

580

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

15 novembre 1920. II Rev. Sac. Dott. Pietro Guidi, Vice-Prefetto degli Archivi
Vaticani.
13

L'Emo sig. Card. Oreste Giorgi, Protettore della Congregazione delle Suore dell'Immacolata Concezione di
M. V. del Terz'Ordine di S. Francesco, nella diocesi di Barcellona.
14

L'Emo sig. Card. Ludovico Billot, Protettore dell'Istituto


delle Figlie di Maria Immacolata di Guadalupe
in Tacuba (Messico).
18

L'Emo sig. Card. Aidano Gasquet, Protettore della Congregazione delle Suore Terziarie Francescane del
Sacro Cuore di Ges in Joliet (U. S. A.).
24

L'Emo sig. Card. Teodoro Valfr di Bnzo, Protettore delle


Religiose del Ssmo Sacramento di Valenza sul
Rodano.
26

Il Revmo D. Dante Munerati, procuratore generale della


pia Societ Salesiana, Consultore della Sacra Congregazione Concistoriale.

L'Emo sig. Card. Basilio Pompilj, Protettore della Congregazione della Risurrezione di N. S. G. C. 30

L'Emo sig. Card. Guglielmo Van Rossum, Protettore delle


Suore della Misericordia sotto la protezione di
S. Carlo Borromeo, con casa madre in Praga.

Con Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di nominare :


Assistenti al Soglio Pontifcio:
5 settembre 1920. Mons. Francesco Ciceri, vescovo di Pavia.
12 novembre
Mons. Patrizio Riccardo Heffron, vescovo di Winona.
12

Mons. Martino Uberto Rutten, vescovo di Liegi.


Protonotari apostolici ad instar participantium:
4 novembre 1920. Mons. Giuseppe Vogt, dell'archidiocesi di Colonia.
17

Mons. Giuseppe Bustamante, dell'archidiocesi di Manila.


20

Mons. Edoardo J. Nagl, della diocesi di S. Cloud nel Minnesota.


23

Mons. Giovanni De Sangro di Casacalenda, dell'archidiocesi di Napoli.

Diarium

Romanae

Curiae

581

Prelati Domestici di S. S..


27 aprile

8 maggio

1 giugno

1920.

17 settembre

20

ottobre

26

4 novembre

16

17

19
22

23

Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.

Pietro Byrne, dell'archidiocesi di Sydney.


Tommaso Hayden, della medesima archidiocesi.
Giovanni O'Gorman, della medesima archidiocesi.
Ugo Dermott, della medesima archidiocesi.
Giovanni Marino van Oers, della diocesi di Breda.
Tommaso Fitzgerald, della diocesi di Monterey-Los
Angeles.
Mons. Roberto Lagueux, dell'archidiocesi di Quebec.
Mons. Eugenio Laflamme, della medesima archidiocesi.
Mons. Michele Clune, della diocesi di Syracuse (S. U. A.).
Mons. Giacomo I. Carson, della medesima diocesi.
Mons. Giovanni I. Mac Loghlin, della medesima diocesi.
Mons. Bartolomeo Piceda, dell'archidiocesi di Buenos-Aires.
Mons. Andrea Cesarano, del patriarcato di Costantinopoli.
Mons. Gerardo Esser, deirarchidiocesi di Colonia.
Mons. Martino D. Whelan, dell'archidiocesi di Taranto.
Mons. Attilio Adinolfi, della diocesi di Albano.
Mons. Domenico De Angelis, dell'archidiocesi di Capua.
Mons. Angelo Mercati, di Roma.
Mons. Pietro Guidi, di Roma.
Mons. Eulogio Snchez, dell'archidiocesi di Manila.
Mons. Mariano Sevilla, della medesima archidiocesi.
Mons. Zaccaria Setta, della diocesi di Valva.
Mons. Agostino Plachta, della diocesi di S. Cloud nel Minnesota.
Mons. Camillo Thiebaut,
Mons. Giovanni Filippo,
Mons. Giorgio Vincenzo
mingam.
Mons. Tommaso Adelmo
diocesi.

della medesima diocesi.


della diocesi di Taubat.
Hudson, dell'archidiocesi di BirNewsome, della medesima archi-

ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre si degnato di conferire le seguenti
onorificenze :
La Gran Croce dell'Ordine Piano:
27

ottobre 1920. Al sig. Giovanni Luigi Sanfuentes, Presidente della Repubblica del Chile.

5825

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

La Gran Croce dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


25

ottobre 1920. Al sig. Luigi Aldunate Echeverra, Ministro degli Affari


Esteri nella Repubblica del Chile.

Al sig. Antonio Huneus, gi Ministro degli Affari Esteri


nella Repubblica del Chile.
10 novembre Al sig. comm. Martino Giovanni Mei vin, dell'archidiocesi
. di Birmingam.
La Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
3 novembre 1920. Al sig. comm. Adalrico Benziger, della diocesi di Basilea.
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
3 maggio 1920. Al sig. Giovanni Lane Mullins, dell'archidiocesi di Sydney.
30 ottobre

Al sig. Eugenio Hardouin, dell'archidiocesi di Tours.


3 novembre
Al sig. Giovanni Battista Brunetti, del patriarcato di
Venezia.
4

Al sig. Guglielmo E. Bosch van Oud-Amelisweerd, dell'archidiocesi di Utrecht.


9

Al sig. Luigi Paolo Paissa, dell'archidiocesi di Torino.


10

Al sig. Eugenio Dussaix, della diocesi di Costantana.


15

Al sig. Giovanni van Menten, presidente dell' Association


des journalistes catholiques de Belgique .
18

Al sig. Dario Ovaldo Castillo, della Repubblica del Chile.

Al sig. Francesco Sandri, dell'archidiocesi di Torino.

Al sig. Luigi Moreno, della medesima archidiocesi.


La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe militare:
3 maggio 1920. Al sig. Luigi Guglielmo M. D'Apice, dell'archidiocesi di
Sydney.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
9 novembre 1920. Al sig. Alberto Canfyn, della diocesi di Gand.

Al sig. Giuseppe Tobe, della medesima diocesi.


13

Al sig. Giovanni Matteo Hermans, della diocesi di Breda.


15

Al sig. Gerardo Vriens, della diocesi di Harlem.


16

Al sig. Alberto Pelagallo, di Roma.


18

Al sig. Renato Delforge, della diocesi di Namur.


24

Al sig. Francesco van Beers, della diocesi di Harlem.

Diarium

Romanae

Curiae

583-

La Gran Croce dell'Ordine di S. Silvestro Papa:


4 novembre 1920. Al sig. conte Ernesto Lombardo, dell'archidiocesi di Milano.
22

Al sig. Francesco Donoso Carvallo, Sottosegretario di Stato


nel Ministero degli Affari Esteri e dei Culti nella
Repubblica del Chile.
La Commenda dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
29 ottobre 1920. Al sig. Edwin John, dell'archidiocesi di Agra".
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
3

29

3
12
13

marzo

1920. Al sig. Patrizio Simone Cleary, dell'archidiocesi di Sydney.


> Al sig. Patrizio Giuseppe Minahan, della medesima archidiocesi.

Al sig. Giorgio E. Bryant, della medesima archidiocesi.

Al sig. Giovanni Woods, della medesima archidiocesi.

Al sig. Giovanni E. Hennessy, della medesima archidiocesi.


ottobre

Al sig. Antonio lohn, dell'archidiocesi di Agra.

Al sig. Giorgio lohn, della medesima archidiocesi.


novembre
Al sig. Giovanni Battista Saraceni, di Roma.

Al sig. Crescentino Pasqualini, della diocesi di Terni.

Al sig. Giovanni Giorgio Daran, dell'archidiocesi di Sidone.

MAGGIORDOMATO DI SUA SANTIT


NOMINE
Con Biglietti di S. E. Rma Mons. Maggiordomo, il Santo Padre si degnato
di nominare:
Camerieri Segreti soprannumerari di S. S. :
20 ottobre 1920. Mons. Guglielmo R. Clapperton, della diocesi di Aberdeen.
25

Mons. Donato Tartaglione, dell'archidiocesi di Capua.

Mons. Edoardo Parente, della medesima archidiocesi.


26

Mons. Francesco Maffei, dell'archidiocesi di Torino.


4 novembre
Mons. Carlo Mosterts, dell'archidiocesi di Colonia.

Mons. Carlo Neumann, della medesima archidiocesi.

Mons. Giuseppe Breuer, della medesima archidiocesi.

584

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

4 novembre 1920. Mons. Carlo Laaf, della medesima archidiocesi.

Mons. Emmerico David, della medesima archidiocesi.


10

Mons. Ferdinando Pogliani, dell'archidiocesi di Milano.


12
.

Mons. Francesco Raimondo da Cunha Pedrosa, dell'archidiocesi di Olinda e Recife.


12

Mons. Amilcare Sarno, della diocesi di Alife.


19

Mons. Eulalio Almeida, dell'archidiocesi di Manila.

Mons. Ippolito Arceo, della medesima archidiocesi.

Mons. Giuseppe Dimbla, della medesima archidiocesi.


Cameriere d'onore in abito paonazzo di S. S.:
20 ottobre 1920. Mons. Guglielmo Liddy, dell'archidiocesi di Syracuse.
(S. U. A.).
Cameriere d'onore di Spada e Cappa soprannumerario di S. S. :
19 novembre 1920. Il sig. Antonio Gaggioli, di Roma.
Cappellano d'onore extra urbem:
19 ottobre

1920. Mons. Tommaso Bissolotti, della diocesi di Brescia.

Annus XII - Vol. XII

17 Decembris 1920

Num. 14

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA BENEDICTI PP. XV

SACRUM CONSISTORIUM
Die 16 decembris 1920, in palatio Apostolico Vaticano, h a b i t u m est
Consistorium secretum, cuius Acta ex ordine referuntur:
I. - CAMERARIATUS SACRI S. R. E. CARDINALIUM COLLEGII
Vacante Sacri S. R. E. Cardinalium Collegii m u n e r e Camerarii, per
o b i t u m c. m. Iulii S. R. E. Cardinalis Boschi, episcopi Tusculani, Sanctissimus D o m i n u s Noster Benedictus P a p a XV perulam eiusdem Sacri
Collegii Emo- ac R m o D. Raphaeli S. R. E. Cardinali Merry del Val,
p r o hoc a n n o Camerario, tradidit.

n. - ALLOCUTIO SS. D. N. BENEDICTI PP. XV


Cum multa hoc tempore, ut scitis, Nobis 'sollicitudinis sint,
ftum duoi praecipue animum Nostrum excruciant; de quibus
quidem, antequam ad cooptationem veniamus Episcoporum,
in conspectu consessuque vestro silere non possumus. Primum
est scilicet quod nonnulla Cleri Czecoslovaci pars talem se iam
dudum praebet ut ordinis dignitatisque suae prorsus oblita videatur. Testes vos Nobis esse potestis, quanto Nos opere studuerimus, iam inde ab initio huius rei tam deplorandae, eos qui
de via dcdrent, ad officium sanitatemque revocare. Itaque,
ACTA, vol. XII, tu 1 5 . 1 7 - 1 2 - 9 1 0 .

40

586

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

adiuvante Dei gratia, haud sane multi usque eo prolapsi sunt ut


sese a Iesu Christi Ecclesia, defectionem consummando, seiungerent: numerusque longe maior, quamvis illorum exemplo
tentati, in fide permanserunt. Horum autem fidelitatem recte
Venerabiles illi Fratres Episcopi auctoritate sua muniendam
censuerunt. Qui. cum in unum convenissent, de communibus rebus ut consulerent, placuissetque universis ut generalis consociatio Cleri Czeci, Iednota quae dicitur, dissolveretur, eiusque
loco dioecesanas societates institui liceret, dum salva in iis
essent iura Episcoporum, Nos id consultum vehementissime probavimus, litterisque ad Venerabilem Fratrem Franciscum Archiepiscopum Pragensem, iv Calendas Februarias anno vertente,
datis, ratum habuimus.
At vero, quominus id efficeretur quod Episcopi peropportune decreverant, didicimus Iednotam, contra ac sperabamus,
omni ope repugnantem obsistere, causam interserendo non illud
valere quod nec iis auditis quorum interesset, nec servatis iudiciorum sollemnitatibus, esset constitutum. Huius causae nemini
non apparet inanitas, modo consideretur, quantum Iednota et
sic, ut memoravimus, se gerendo, et ea in vulgus praedicando
quae novimus, attulisset detrimentum ecclesiasticae disciplinae;
cuius quidem integritatem religiose tueri cum deberent Episcopi, non iis profecto erat cunctandum quin eam, ubi violatam
vidissent, restiturent. Ceterum, adhibita ab Episcopis ratio nequaquam iudiciorum requirebat formulas, utpote quae ad administrativum, ut dici solet, non ad iudiciale, sive contentiosum
sive criminale, pertineret genus.
Haec omnia quamvis Iednotae moderatoribus ad considerandum proposita, et postea latissime pervulgata essent, nihilominus tamen Episcopis iubentibus contumaces resistere perseverarunt, atque ad res novas pro Iednotae instituto moliendas
vel maiore contentione incubuerunt. Quin fuerunt etiam qui hoc
asseverare non vererentur, propensam Apostolicam Sedem esse*
ad legis de sacro caelibatu severitatem mitigandam, ea lege solvendo qui ecclesiasticum ordinem deseruissent. Equidem hic;

Acta

Benedicti

PP.

XV

587

morari et quam longe a vero totum hoc absit, ostendere, non


sane putamus necessarium. Constat enim, si Latina viget floretque Ecclesia, magnam partem roboris gloriaeque eius ab ipso
clericorum caelibatu manare, ob eamque rem omnino eum esse
sartum tectum conservandum. Quod quidem numquam fortasse
alias tam necesse fuit quam hoc miserrimo tempore, cum, in
tantis tamque late diffusis corruptelarum illecebris, indomitae
errenataeque animorum cupiditates ubique dominantur, nec
quidquam aliud hominibus esse videtur propositum, nisi temere
indulgere sibi, fluxisque huius vitae voluptatibus perfrui. Catholicus igitur sacerdos qui ad perturbatus animi motus cohibendos
ceteris dux debet esse, videat ne in hoc tanto officii munere ipse
claudicet, verum omnes exemplo suo confirmare pergat, semperque meminerit Sancti Siricii Pontificis sic hortantis: ut a
die ordinationis nostrae sobrietati ac pudicitiae et corda nostra
mancipemus et corpora \
Itaque, Venerabiles Fratres, quod pluries iam Nos ex occasione professi sumus, idem nunc sollemniter affirmateque testamur, fore numquam ut haec Apostolica Sedes sanctissimam eam
maximeque salutarem legem caelibatus ecclesiastici aliqua ex
parte extenuando mitiget, nedum aboleat. Item negamus - ut
iam fecimus in illis ad Archiepiscopum Pragensem datis litteris - eas, quas nonnulli contendunt inducere in Ecclesiae disciplinam, exactas ad popularem rationem, rerum novitates, unquam ab Apostolica Sede approbari posse. De Iednota vero, ab
Episcopis quae statuta memoravimus, Nos iterum apostolicae
auctoritatis pondere augemus; eisque, pro conscientia officii, obtemperaturos, qui eius consociationis participes sunt, valde confidimus.
Interea, dum exspectamus ut illorum concidat aliquando
pervicax contumacia, recreat Nos afflictos et reiicit quod affertur,
sacerdotes illic natione Germanicos Episcoporum et potestati
se subiecisse et praescriptionibus obsecutus esse, similiterque
1

Ad Himerium, c. VII, n. 10.

588

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

non paucos e clero Czeco induxisse animum ut Iednotam relinquerent. Quos utinam subsequantur ceteri, quos caeco impetu
praecipites ferri videmus, ac, cementes quo ruituri sint, tempori resipiscant seseque ad bonam frugem recipere maturent.
Altera Nobis praecipuae sollicitudinis causa nascitur ex eo,
quod magno quodam in discrimine versantur Missiones Catholicae ; quibus quidem Nos, quorum potissime est persequi opus
Iesu Christi, nihil antiquius habere debemus. Hac ipsa de re
tanti momenti meministis Nos anno superiore, v nonas Iulias,
coram vobis agentes, quid dixerimus, Consilii Versaliensis decreta, quae ad Catholicas Missiones attinerent, libentibus Nobis
videri magna ex parte, si non plane, cum earum rationibus congruere ; simul Nos confidere futurum, ut qua aequitate clarissimi
illi viri ad eas praescriptiones faciendas duce usi essent, eadem
comite ad exsequendas uterentur. Iam vero haud usque quaque
res eum habuit exitum quem iure sperabamus. Pluribus enim
in regionibus aliquandiu perseveratali est multiplici difficultate
apostolicam Ecclesiae sanctae operam apud infideles impediri
ac retardari. Nos quidem, nihil reliqui fecimus, quantum in
Nobis erat, ad omnia quae obstarent, removenda: nec frustra
omnino. Verumtamen resident etiam nunc alicubi quae moram
et impedimentum sacris Missionibus inferant, incredibili quodam cum animarum detrimento. Sunt haec nimirum illius dimicationis qua diutius orbis terrarum perturbatus est, tristia
vestigia; quae ut deleantur quamprimum, neve ullo iam pacto
Ecclesiae catholicae christianum nomen propaganti officiatur,
non solum religionis causa postulat, sed civilis etiam culturae
et humanitatis.
Restat ut Episcoporum ordinem suppleamus.

III. - OPTIO AD TUSCULANAM ECCLESIAM


P o s t e a E m u s et R m u s D. I o a n n e s , tituli Sancti Bernardi ad Therm a s , S. R. E. Presbyter Cardinalis Cagliero, optavit ecclesiam suburbicariam T u s c u l a n a m .

89

Acta Benedicti PP. XV

IV. - PROVISIO ECCLESIARUM

Deinde Ssmus D o m i n u s Noster h a s , q u a e s e q u u n t u r , ecclesias de


proprio pastore providit, scilicet:
Metropolitanae ecclesiae Toletanae praefecit E m u m ac R m u m D. Henricum S. R. E. P r e s b y t e r u m Cardinalem Almaraz y S a n t o s , h a c t e n u s
archiepiscopum Hispalensem.
Metropolitanae ecclesiae Hispalensi,

R.

P. D. E u s t a c h i u m

Ilundan

y Esteban, h a c t e n u s episcopum Auriensem.


Metropolitanae ecclesiae Rothomagensi, R. P. D. Andream

Du

Bois

Del

Rio,

de la Villerabei, h a c t e n u s episcopum A m b i a n e n s e m .
Metropolitanae

Ecclesiae

Arborensi,

R.

P. D.

Georgium

h a c t e n u s episcopum Hieracensem.
Titulari archiepiscopali ecclesiae

Cienensi, R. P. D. I a c o b u m Roma-

n u m Bilsborrow, h a c t e n u s archiepiscopum Cardiffensem.


Titulari archiepiscopali

ecclesiae

Auxumitanae,

R.

P.

D. Volphan-

g u m R a d n a i , h a c t e n u s episcopum Neosoliensem.
Titulari archiepiscopali ecclesiae Cyrrensi, R.

P. D.

Guillelmum De

Batthyny, h a c t e n u s episcopum Nitriensem.


Titulari

archiepiscopali

ecclesiae

Philippopolitanae,

R.

D.

Ernestum

Cozzi, Delegatum apostolicum in Albania.


Cathedrali ecclesiae Ecclesiensi, R. P. D. S a t u r n i n u m Peri, h a c t e n u s
episcopum Cotronensem.
Cathedrali ecclesiae Santanderiensi, R. P. D. I o a n n e m Plaza y Garcia,
h a c t e n u s episcopum titularem H i p p u s e n s e m et Administratorem apostolicum Calaguritanum.
Cathedrali

ecclesiae

Placentinae, R. D. Hersilium

Menzani,

Proto-

n o t a r i u m apostolicum ad i n s t a r participantium et Vicarium generalem


Bononiensem.
Cathedrali ecclesiae Lemovicensi, R. D. Alaphridum Flocard, Vicarium
generalem Lingonensem.
Cathedrali ecclesiae Monoecensi, R. D. Georgium Bruley des Varannes, Vicarium generalem T u r o n e n s e m .

590

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Cathedrali ecclesiae Comaclensi, R. P. G e r a r d u m Menegazzi, ex Ordine Minorum Capuccinofum.


Cathedrali ecclesiae

EUgubinae,

R. P.

Pium

Leonardum

Navarra,

ex Ordine F r a t r u m Minorum Conventualium.


Cathedrali ecclesiae

Concordiensi in America, R. D. F r a n c i s c u m Tief,

Vicarium generalem K a n s a n o p o l i t a n u m .
Cathedrali ecclesiae Macaonensi, R. D. I o s e p h u m Da Costa

Nunes,

eiusdem dioecesis Vicarium generalem.


Cathedrali ecclesiae Nitriensi, R. D. Carolum

Kmetko, parochi

loci

Teplicka.
Cathedrali

ecclesiae

Budvicensi,

R. D. Simonem

arta,

scientiae

religionis magistrum in gymnasio Budvicensi.


Cathedrali ecclesiae Scepusiensi, R. D. I o a n n e m

Vojtassak, Cancel-

larium Curiae episcopalis Scepusiensis.


Cathedrali

ecclesiae

Beiensi, R. D. Iosephum

do

Patrocinio

Dias,

Canonicum cathedralis ecclesiae Aegitaniensis.


Cathedrali ecclesiae Neosoliensi, R. D.
capitularem Scepusiensem.
Titulari episcopali, ecclesiae

Hephaestinae,

Marianum Blaha,

R.

P.

Vicarium

D. I o s e p h u m

Ro-

vetta, h a c t e n u s episcopum Cassanensem.


Titulari episcopali ecclesiae Samiensi, R. D. Iosephum Lagumina,
Canonicum metropolitanae P a n o r m i t a n a e ecclesiae et ibidem Vicarium
generalem, d e p u t a t u m in Auxiliarem Emi ac R m i P. Di Alexandri
S. R. E. Card. Lualdi, archiepiscopi P a n o r m i t a n i .
Titulari episcopali ecclesiae Hippusensi, R. D. Garcia

Martnez, depu-

t a t u m in Administratorem apostolicum Calaguritanum.


Titulari episcopali ecclesiae Augustanae, R. P. R a p h a e l e m ab Assumptione B. M. V., ex Ordine F r a t r u m Minorum, P r a e l a t u m Mozambicensem electum.
Titulari episcopali ecclesiae Tebestanae, R. D. I o s e p h u m Hall, deput a t u m in Vicarium apostolicum de Ontario septentrionali.
Titulari episcopali ecclesiae Amyclaeensi, R. D. H u b e r t u m Francis c u m Schraven, e Congregatione Missionum, d e p u t a t u m in Vicarium
apostolicum de Ce-li meridio-occidentali.

Acta Benedicti PP. XV

591

Titulari episcopali ecclesiae Ganopitanae, R. D. Augustum Gaspais,


e Societate Parisiensi Missionum ad exteros, d e p u t a t u m in Coadiutor e m cum iure futurae successionis Vicarii apostolici Manciuriensis septentrionalis.

I n s u p e r Beatissimus Pater alios etiam, iam renunciatos per apostolicas sub p l u m b o Litteras, Sacrorum Antistites publicavit, scilicet:
ARCHIEPISCOPOS :

Parisiensem, Ludovicum E r n e s t u m , tituli Sanctae Mariae in Aquiro,


S. R. E. P r e s b y t e r u m Cardinalem Dubois, iam Archiepiscopum Rothomagensem.
Gaesariensem, i o s e p h u m Mariam Ignatium Montes de Oca y Obregon, episcopum S. Ludovici Potosiensis.
Ghersonensem, Alexium Charost, iam episcopum Insulensem.
Aquensem, Mauritium Rivire, iam episcopum Petrocoricensem.
Eborensem, E m m a n u e l e m
scopum Portalegrensem.

Mendes de Conceiao Santos, iam epi-

Cabasitanum, Alexium Lematre, iam


Mocissensem

seu

Adrianopolitanum,
Gaesariensem

Iustiniapolitanum,
Franciscum

Palaestinae,

episcopum Sitifensem.

L a u r e n t i u m Schioppa.

Marmaggi.

Aloisium

Maglione.

Edmontonensem, Henricum O' Leary, iam episcopum Carolinopoiitanum.


Friburgensem,

Carolum

Fritz.
EPISCOPOS :

Leiriensem, I o s e p h u m Correia da Silva.


Pharaonensem, Marcellinum A n t o n i u m Mariam Franco.
Augilensem, Dominicum del Buono.
Thagorensem, Michaelem de los S a n t o s Diaz y Gomara.
Aterradensem,
Syenensem,

Emmanuelem

Prudentium

Suessionensem,

N u n e s Coelho.

Contardo.

H e n r i c u m Carolum I o s e p h u m Binet.

592

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Bathursten,sem, Michaelem O' Farrell.


Insulensem, Hectorem R a p h a e l e m Quilliet, iam episcopum

Lemo-

vicensem.
Paderbornensem,

Gasparem

Klein.

De Pace, Gaelestinum Loza.


Gidyessensem, Natalem Moriondo, iam episcopum Guneensem.
Teleptensem, Aloisium Mariam Raucaz.
Loriensem,

Thomam

Molloy.

Clodiensem, Dominicum Mezzadri.


Segobiensem, E m m a n u e l e m de .Castro y Alonso.
Cauriensem, P e t r u m Segura Senz, iam episcopum titularem Apolloniensem.
Gordubensem, Adolphum Perez y Muo s, iam episcopum P a c e n s e m .
Theodoropolitanwm,
Apolloniensem,
Patnensem,

Georgium G alavassi.

Ioannem

Aerts.

Ludovicum Van Hoeck.

Ebroicensem,

Goustantinum

Chauvin.

Gampinensem, F r a n c i s c u m de Campos
Portus Nationalis, Dominicum

Barreto.

Carrerot, iam

episcopum

titularem

U r a n o p o l i t a n u m et ordinarium P r a e l a t u r a e nullius Sanctissimae Conceptionis de Araguaya.


Ghihuahuensem, A n t o n i u m Guizr Valencia.
Sinalonsem,
Appiariensem,

Silvianum

Carrillo.

Bonifacium

Sauer.

Goronensem, Ludovicum Perrichon.


Elearchiensem,

Adalbertum

Schmecker.

Petrocoricensem, Christophorum Ludovicum Legasse, iam episcopum


Oranensem.
Hesbonensem, Aemilium I o s e p h u m Devred.
Spigacensem,

Eduardum

Byrne.

De Huaraz, I o a n n e m Vargas.
Eriensem, Ioannem Marcum G a n n o n , iam episcopum titularem Nilopolitanum.

Acta

Benedicti

PP.

593

XV

Pacensem, R a y m u n d u m Perez y Rodrguez.


Chatamensem, P a t r i t i u m Chiasson, iam episcopum titularem

Lyd-

densem.
Samaritanum,

Patritium

Keane.

Carolinopolitanum, Ludovicum O' Leary, iam episcopum titularem


Hierapolitanum.
Lyddensem,

Michaelem

C errati.

Jammern, Franciscum F r u t o s Valiente.


S. Georgii Terrae Novae, Henricum T h o m a m Renouf.
Oranensem,

Leonem

Durand,

iam

episcopum

titularem

Trico-

miensem.
Nilopolitanum, F r a n c i s c u m Baztan y Urniza, iam episcopum Ovetensem.
Basilinopolitanum, P e t r u m P a u l u m Drinot y Pierola, iam episcopum
Huanucensem.
Portalegrensem,

Emmanuelem Rosa Fructuoso.

V. - SACRI PALLII EXPOSTULATIO, ET CONCESSIO

I u r a m e n t o deinde praestito ab E m o et R m o D. I o a n n e S. R. E.
Cardinali Cagher, episcopo Tusculano, Beatissimus P a t e r s a c r u m P a l lium, ab Emo ac R m o D. I a n u a r i o S. R. E. Cardinali Granito di Belmonte

pro

Metropolitana

Parisiensi

ecclesia

et

ab

Emo

ac

Rmo

D. Antonio S. R. E. Cardinali Vico pro Metropolitana Toletana ecclesia


expostulationi, concessit.
Illud pariter concessit ecclesiis : Arborensi, Aquensi, Eborensi, Edmontonensi, Friburgensi, Bothomagensi,
ad sedem Metropolitanam).

Hispalensi,

Maceiensi

(ex

lvation e

594

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

LITTERAE APOSTOLICAE
T I T U L U S HONORIFICUS PATRIARCHAE INDIARUM OCCIDENTALIUM TRANSFERTUR
AD E P I S C O P U M SIONENSEM PRO T E M P O R E , CAPPELLANUM GENERALEM EXERCITUS HISPANICI.

BENEDICTUS P P . XV
Ad p e r p e t u a m rei memoriam. P e r similes Apostolicas Litteras sub
Piscatoris a n n u l o die xxi mensis aprilis a n n o M D C C C L X X X V obsignatas,
q u a r u m initium P a t e r n o semper affectu et per q u a s iurisdictiones
p a l a t i n a et castrensis in H i s p a n u s in n o v u m ordinem digestae fuerunt,
s t a t u t u m est ut titulus honorificus P a t r i a r c h a e I n d i a r u m Occidentalium
Archiepiscopo Toletano tribueretur. Nunc vero cum Hispaniarum Gubernio o p p o r t u n u m visum sit consilium, ut idem titulus in Episcopum
S i o n e n s e m , Cappellanum Generalem exercitus hispanici, ex impetrata
a Nobis venia, t r a n s f e r a t u r ; Nos h u i u s m o d i postulationi concedendum
benigne existimavimus. Itaque o m n i b u s rei momentis attento ac sedulo
s t u d i o perpensis, apostolica Nostra auctoritate, p r a e s e n t i u m vi, perpet u u m q u e in modum decernimus ac m a n d a m u s ut in posterum Episcopus
S i o n e n s i s pro tempore. Cappellanus Generalis exercitus Hispaniarum,
honorifico titulo P a t r i a r c h a e I n d i a r u m Occidentalium potiatur. Decern e n t e s praesentes Litteras firmas, validas a t q u e efficaces semper exstare
ac p e r m a n e r e suosque plenos a t q u e integros effectus sortiri a t q u e obtinere et dicto Episcopo Sionensi Cappellano generali aliisque ad quos
spectant, sive spectare poterunt, amplissime suffragari, sicque rite iudic a n d u m esse ac definiendum, irritumque ex n u n c et i n a n e fieri, si quidq u a m secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignor a n t e r attentari contigerit. Non o b s t a n t i b u s contrariis q u i b u s c u m q u e .
D a t u m R o m a e a p u d s a n c t u m P e t r u m s u b a n n u l o Piscatoris, die ix
mensis decembris, a n n o MCMXX Pontificatus Nostri septimo.

P.

CARD.

GASPARRI,

a Secretis Status*

Suprema S. Congregatio

S.

595

Officii

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SUPREMA SACRA CONGREGATIO S. OFFICII
I
EPISTOLA AD LOCORUM ORDINARIOS, QUA EORUM VIGILANTIA EXCITATUR CIRCA
NOVA QUAEDAM ACATHOLICORUM MOLIMINA CONTRA FIDEM.

E m i ac Revmi DD. Cardinales in r e b u s fidei et m o r u m u n a m e c u m


Inquisitores Generales cupiunt locorum Ordinarios vigilanter attendere,
q u e m a d m o d u m n o v a e q u a e d a m acatholicorum consociationes, suis ex
o m n i gente asseclis adiuvantibus, i a m d u d u m soleant nostris, maxime
adolescentibus, perniciosissime insidiari, m a g n a m a d i u m e n t o r u m variet a t e m eis p r a e b e n d o , q u i b u s specie q u i d e m corpora confirmant, ment e s q u e et a n i m o s excolunt, re a u t e m vera catholicae fidei integritatem
c o r r u m p u n t et a complexu Ecclesiae m a t r i s filios eripiunt. Profecto,
q u o d consociationes h u i u s m o d i favore, o p i b u s s t u d i o q u e florent homin u m spectatissimorum, quod in multiplici beneficentiae genere utilissime
v e r s a n t u r , n o n est m i r a n d u m si fucum faciant imperitis qui

earum

n a t u r a m p e n i t u s [perspectam et cognitam n o n habent. At quales illae


sint, iam nemini, qui sapiat, potest esse d u b i u m , cum finem q u o spectant,
sensim h u c u s q u e indicarint, n u n c vero aperte declarent idque opusculis,
diariis

scriptisque periodicis, q u i b u s t a m q u a m suis organis u t u n t u r .

Dicunt enim se velle ingenia et mores i u v e n u m bonis disciplinis excolere, et h a n c c u l t u r a m pro religione h a b e n t e s , definiunt : u b e r r i m a m et
a quavis religione a u t confessione alienam s o l u t a m q u e licentiam cogit a n d i . Professae igitur se l u m e n praeferre adolescentibus, eos ab Ecclesiae magisterio, quod ipsum est l u m e n veritatis divinitus c o n s t i t u t u m

a v e r t u n t , e o s d e m q u e h o r t a n t u r ut ex suo i p s o r u m intimo spiritu ideoque


e x h u m a n a e rationis angustiis lucem p e t a n t q u a d u c a n t u r .
H u i u s m o d i in laqueos praecipue, dediti studiis adolescentes utriusq u e sexus i m p e l l u n t u r ; qui q u i d e m , cum ad christianam sapientiam
e d i s c e n d a m et ad fidem, a p a t r i b u s traditam, c o n s e r v a n d a m , alienae
opis maxime indigent, contra in h o m i n e s incidunt, a quibus, de m a g n a e

596
illius hereditatis possessione deturbati, gradatim a d d u c u n t u r , ut primo
contrarias inter opiniones n u t e n t , deinde d e o m n i b u s , q u a e c u m q u e
sunt, dubitent, denique in vaga q u a d a m nec definita forma religionis
acquiescant, q u a e sane religio aliud omnino est q u a m q u o d Iesus Christ u s praedicavit. In h a c a u t e m re d e t r i m e n t u m longe maius accipiunt
illi, u t i n a m non ita multi, q u i b u s intra domesticos parietes, p r o p t e r
p a r e n t u m vel incuriam vel inscitiam, ea defuit prima fidei institutio,
q u a nihil est homini christiano magis necessarium. Quare, S a c r a m e n t o r u m u s u destituti, et ab omni pietatis cultu remoti, soliti insuper
de sanctissimis q u i b u s q u e r e b u s s u m m a iudicii libertate decernere, in
eum misere l a b u n t u r indifferentismum religiosum q u e m vocant, pluries
Ecclesiae auctoritate d a m n a t u m , quocum cuiusvis religionis negatio
coniuncta est. Ita, florentes aetate, in tenebris t a m e n tristitiaque dubitationum, nullo iam viae duce, tabescunt ; ut enim quis naufragium in
fide faciat, satis est si vel u n u m dogma in animo suo improbet. Quod
si pietatis aliqua in eorum vel ore significatio vel corde u m b r a r e s i d u a
est, si n o n mediocrem q u o q u e beneficentiae alacritatem ostendunt, hoc
n o n aliam ob causam accidere dicendum est, nisi a u t inveteratae consuetudinis, a u t lenioris c u i u s d a m molliorisque animi, a u t etiam h u m a n a e
p r o r s u s natural isque virtutis, quae t a m e n ad vitam a e t e r n a m n o n est
per se conducibilis.
Iam vero ex his societatibus sufficiet eam m e m o r a r e , q u a e , p l u r i u m
aliarum veluti mater, pervulgatissima est (quod praesertim, d u m m a n s i t
crudele bellum, plurimis calamitosis a d m o d u m profuit) opibusque instructissima: societas scilicet titulo appellata Young Men's Christian Association, contracto in siglam Y. M. C. A., cui quidem inscienter et favent
acatholici b o n a e fidei, eam iudicantes o m n i b u s salutarem a u t certe
noxiam nemini, et suffragantur i n d i g e n t i o r e s quidam catholici, q u i b u s
ipsius est ignota n a t u r a . H a e c enim societas sincerum quidem erga
iuvenes a m o r e m iactat, quasi nihil h a b e a t antiquius q u a m e o r u m et
corporibus et m e n t i b u s esse utilitati; at simul ipsorum labefactat fidem,
c u m p r o p o s i t u m sibi esse contendit eam purificare, et meliorem verae
vitae cognitionem eis t r a d e r e s u p r a o m n e m Ecclesiam et p r a e t e r
. quamlibet religiosam confessionem - At n u m quid boni de iis sperari
liceat, qui, excussa p e n i t u s ex animo fide, cum in Iesu Christi ovili feliciter conquieverint, longe inde vagantur, quo s u a q u e m q u e libido ingeniumque deducat?
1

Vide opusculum Romae editum ab officio centrali Y. M. C. A. Che cosa la


Y. M. G. A. : ei che si propone, etc. , passim.

Suprema S.

Congregatio

S.

597

Officii

Q u a r e Vos, q u o t q u o t estis, q u i b u s peculiarem in m o d u m dominici


gregis g u b e r n a n d i cura divinitus m a n d a t a est, haec Sacra Congregatio
r o g a t , ut vestros a d o l e s c e n t e s ' s t u d i o s e intactos ab h a r u m societatum
contagione p r a e s t e t i s , q u a r u m ex beneficentia, Christi a d m i n i s t r a t a
n o m i n e , illud periclitatur, quod ipsi habent, Christi gratia, pretiosissim u m . Ergo a d m o n e t e incautos et confirmate vacillantes in fide; q u a e
a u t e m s u n t a p u d Vos iuvenum ex u t r o q u e sexu sodalitates, eas Vos
christiano spiritu ac robore instruite, aliasque excitate generis e i u s d e m ;
q u i b u s quidem ut s u p p e t a t u n d e possint adversariis obsistere, locupletiores e nostris appellate ad opitulandum. Simul etiam parochos et iuv e n u m consociatorum moderatores hortamini ut strenue officium suum
faciant, m a x i m e q u e , libris et opusculis evulgandis, diffluentes late error e s coerceant, artes fraudesque inimicorum aperiant, studiosis veritatis
apte succurrant.
I t a q u e Vestrum erit, in episcopalibus regionis conventibus de h a c
i p s a causa diligenter, pro rei gravitate, agere, et q u a e o p p o r t u n a factu
v i d e a n t u r , collatis consiliis constituere. Quo in genere, Sacra Congregatio in singulis regionibus per e a r u m Praesules publice declarandum
censet, ephemerides, periodica et alia societatum h a r u m scripta sane
perniciosa, quae ad errores rationalismi et indifferentismi religiosi animis nostrorum insinuandos, large disseminantur, ipso iure p r o h i b e r i .
1

Metropolitae autem, quidquid pro u n i u s c u i u s q u e dioecesi rationibus


deliberatum actumque erit, ut ad Apostolicam Sedem intra sex menses
referant, c u r a b u n t .
D a t u m Romae, ex Aedibus S. Officii, die 5 novembris 1920.

R.

CARD.

MERRY DEL VAL,

Secretarius.

Cfr. Cod. I. C, can. 1384, 2, et 1399, 4. Huiusmodi sunt, inter alia, apud
Italos: Fede e vita, rivista mensile di cultura religiosa, organo della Federazione
Italiana degli studenti per la cultura religiosa, Sanremo ; Bilychnis, rivista mensile di studi religiosi, Roma ; Il testimonio, rivista mensile delle chiese battiste
italiane, Roma .

598

Acta Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

II
DECRETUM
DAMNATIO OPERIS TOMMASO GALLARATI-SCOTTI " LA VITA DI ANTONIO FOGAZZARO .

'Feria V, loco IV, die 9 decembris 1920


In generali consessu S u p r e m a e S a c r a e Congregationis Sancti Officii, Emi ac Rmi Domini Cardinales fidei et m o r i b u s t u t a n d i s praepositi, p r a e h a b i t o DD. C o n s u l t o r u m voto, p r o s c r i p s e r u n t , d a m n a v e r u n t
a t q u e in Indicem librorum p r o h i b i t o r u m i n s e r e n d u m m a n d a r u n t o p u s :
Tommaso

Gallaran-Scotti:

Lavita di Antonio

Fogazzaro. Milano. Casa

editrice Baldini e Castoldi. Corso Vittorio E m a n u e l e , 17. 1920 .


Et e a d e m feria ac die Sanctissimus D. N. Benedictus divina

Pru-

dentia P a p a XV, in solita audientia R. P. D. Assessori S. Officii i m p e r tita, relatam sibi E m o r u m P a t r u m decisionem a p p r o b a v i t , confirmavit
et p u b l i c a n d a m m a n d a v i t .
D a t u m R o m a e , ex a e d i b u s S. Officii, die 14 d e c e m b r i s 1920.

A. Castellano, S. C. S. Off. Notarius.

INDEX GENERALIS RERUM


(ANN. X I I VOL. XII)

I. - ACTA B E N E D I C T I P P . XV
LITTERAE ENCYCLICAE, 209, 385, 457, 553.
LITTERAE DECRETALES, 474-529.
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE, 5, 25-29,

255-271, 317-324, 425, 530, 557.


MOTU P R O P R I O ,
LITTERAE

149,

313, 472.

APOSTOLICAE, 9 - 1 1 ,

100-108,

150-155, 230-245, 272-288, 428-441,


560-566, 594.
EPISTOLAE, 12, 29-36, 57-61,108-112, 155,
246, 288-292, 325-326, 353-356, 442,
566-569.
HOMILIAE,
SERMO,

223,

c) Nominationes, 167, 248, 333.


d) Designationes, 75, 301,333, 572.
e) Monitum, 140.
S. CONGREGATIO RITUUM :

a) Decreta de Beatificatione vel


Canonizatione, 76-84, 123, 168-174,
248, 334, 368.
6) Liturgica, 51, 122, 128, 175-182,
333, 372, 448-453, 542-549.
c) Congregationes, 19-21, 92, 140,
203, 260, 305^ 347, 380, 550, 579.
III. - ACTA TRIBUNALIUM

227.

61.

DATARIA

SACRUM CONSISTORIUM, 97-99, 145-149,


219, 585.
II. - A C T A
SACRARUM
S. CONGREGATIO

CONGREGATIONUM
S. OFFICII, 37, 68, 113,

158. 294, 510, 595, 598.

APOSTOLICA,

S. POENITENTIARIA

a) Documenta, 38-42, 68, 114, 159,


295-297, 327-328, 534, 571.

6) Provisiones Ecclesiarum, 97-99,


146-148, 219, 298, 330, 357, 443.
c) Designationes, 14-16, 162, 329,
444.

d) Nominationes, 16, 43, 69, 116,

18.

S. ROMANA ROTA :

a)
b)
c)
d)

Sententiae, 85,129,183,*338,373.
Citationes edictales, 201.
Causae actae sub secreto, 48.
Declaratio contumaciae, 378.

SUPREMUM

SIGNATURAE

TRIBUNAL,

S. CONGREGATIO CONSISTORIALIS :

302.

APOSTOLICA,

APOSTOLICAE

252.'

PONTIFICIA COMMISSIO

AD

CODICIS

CA-

NONES AUTHENTICE INTERPRETANDOS,

572-577.
IV. - A C T A O F F I C I O R U M
SECRETARIA S T A T U S :
VICARIATUS

URBIS,

Epistola, 345.
578.

298, 331, 444.

e) Monitum, 347.
S. CONGREGATIO CONCILII, 42, 50, 7 0 , 1 1 7 ,

163, 299, 357, 444, 538, 550.


S. CONGREGATIO DE RELIGIOSIS,

17,

19,

73, 203, 301, 365.

Approbationes, 119, 167, 331, 367.


S. CONGREGATIO

DE

PROPAGANDA F I D E :

a) Epistolae, 74, 120.


b) Decreta, 12!, 247, 3 3 1 , 367, 572.

Diarium Romanae Curiae:


a) Monita, 21, 454.
6) Nominationes, 22-24, 52-56, 9196, 141-144, 204-208, 260-264, 306-311,
348-352, 380-384, 454-456, 550-552,
579-584.
c) Necrologium, 24, 56, 96, 144,
208, 312, 352, 384, 456, 552.

n
INDEX

DOCUMENTORUM

CHRONOLOGICO ORDINE DIGESTUS

ANNO

MENSE

DIE

I. - ACTA BENEDICTI PP. XV


I. -

1920

Maii

23

Sept.

15

Oct.

Dec.

13

16

ENCYCLICAE.

Pacem, Dei munus pulcherrimum. - Ad Patriarchas,


Primates, Archiepiscopos, Episcopos aliosque locorum Ordinarios, pacem et communionem cum Apostolica Sede habentes : de pacis reconciliatione christiana
.
.'
Spiritus Paraclitus. - Ad Patriarchas, Primates, Archiepiscopos, Episcopos aliosque locorum Ordinarios, pacem et communionem cum Apostolica Sede
habentes, in natali M D S. Hieronymi Ecclesiae Doctoris
.
Principi Apostolomtm Petro. - Ad Patriarchas, Primates, Archiepiscopos, Episcopos aliosque locorum
Ordinarios, pacem et communionem cum Apostolica Sede habentes : de sancto Ephrem Syro, monaco
Edesseno, doctore Ecclesiae renuntiando . . . .
Annus iam plenus. - Ad Patriarchas, Primates, Archiepiscopos, Episcopos aliosque locorum Ordinarios,
pacem et communionem cum Apostolica Sede habentes: de pueris ex bello egentioribus iterum
. adiuvandis
.
II.

Maii

LITTERAE

LITTERAE

DECRETALES.

Non sine proviolentissimo. - B. Gabriel a Virgine perdolente, clericus professus e Congregatione Clericorum regularium excalceatorum a Ssma Cruce et
passione D . N . I . C , sanctorum fastis adscribitur.
Ecclesiae consuetudo. - B. Margaritae Mariae Alacoque, virgini, moniali a Visitatione sanctae Mariae,
sanctorum honores decernuntur
Dwina disponente clementia. - B. Ioanna de Arc, virgo,
in sanctorum caelitum album refertur

ACTA, v o l . X I I , n. 14. 17-12-9!

41

Index
ANNO

MENSE

documentorum
PAG

DIE

III. - CONSTITUTIONES APOSTOLICAE.

Iul.

Oct.

26

"4

Nov.

Febr.

13
20

Mart.
Maii

21
14

Iun.

9
Iul.

10

Inter officia. - Erectio novae parochiae sub titulo beatae Mariae Virginis Boni Consilii, in loco Quatrarium , vulgo il Quadraro , nuncupato. . . .
Ecclesiae universae regimen. - Acrensis et Puruensis.
Erectio Praelaturae Nullius
Nihil Sedi Apostolicae. - Erectio novae parochiae sub
titulo Omnium Sanctorum, in regione circa Viam
Appiani, extra Portam sancti Ioannis . . .
Inter varias. - Erectionis novae Provinciae ecclesiasticae
Boni Pastoris. - De unione dioecesis Treiensis cum
dioecesi sancti Severini
Praeclara gesta. - Erectio novae Abbatiae
Sedis huius Apostolicae. - Revisio et approbatio novi
breviarii .
.
Semper Romani Pontifices. - De dismembratione territorii de los Andes a dioecesi Catamarcensi ac
de eius unione dioecesi Saltensi
Inter alias. - Divisionis et erectionis novi Vicariatus
Apostolici de Finlandia .
.
Ecclesiae universae regimen. - De bono Iesu de Piauhy
erectio Praelaturae Nullius . .
Maxime interest. - De finium dioecesanorum commutatione
Romanos Pontifices. - Venetiarum. Erectio capituli
ad honorem in ecclesia Ss. Martyrum Donati et
Cypriani in oppido Murano
IV.

Apr.
Iul.

10
Oct.

10
Nov.
13
19

27

425
321
265
317

323
268
557
270

530

- MOTU P R O P R I O .

Episcopis. - Episcopis ex regularibus Ordinibus usum


rocheti concedit .
Bonum sane. - De sacris solemnibus anni quinquagesimi ex quo S. Ioseph, B. M. V. sponsus, Ecclesiae Catholicae patronus renuntiatus est . . . .
Cum primum. - De Maronitarum in Urbe collegio restituendo .
V.

25

149

313
472

- LITTERAE APOSTOLICAE.

Inter potiores. - Curialis aedes S. Andochii, in civitate


Sedeloco, dioecesis Divionensis, titulo ac privilegiis
basilicae minoris honestatus
Neminem latet. - Florentinum templum S. Maria No-'
velia ad dignitatem basilicae minoris evehitur .
Nobis supremum. - Insula Clebes eique continentes
minores insulae a Vicariatu apostolico Batavinensi

10

chronologico
ANNO

MENSE

ordine

digestus

DIE

separantur et in novam Praefecturam Apostolicam


de Clebes nuncupandam eriguntur
1919
Nov.
Quae catholico nomini. - In Iaponico imperio Apostolica
Delegatio constituitur eidemque etiam Corea et insula Formosa committuntur. . . . . . . . .
1920
Febr.
Ordo a divo Benedicto. - E seiunctis a Beuronensi
Congregatione abbatiis de Maretiolo et Regina Caeli
de Lovanio itemque e separata, a Congregatione
j
Brasiliensi, abbatia sancti Andreae de Zevenker!
ken piopc Brugas, nova efformatur Congregatio
I bened i otina titulo Annuntiationis beatae Mariae
I
Virginis . .
23 ! Cracoviae in Bolonia. - Ecclesia sancti Francisci Asj
sisiensis, Minorum Conventualium, Cracoviae, basij
licae minoris dignitate ac titulo honestatur . . .
24 j Inter potiora. - Templum abbatiale beatae Mariae Vir!
ginis in caelum Assumptae, loci Ettal in Bavaria,
!
a d basilicae minoris dignitatem evehitur . . . .
17 : Inter potiora. - Sanctuarium loci Emmaus , in Pa'
laestina, titulo ac privilegiis basilicae minoris ho;
nestatur
20 j Exstat in civitate Trevirorum. - Templum Trevirense
j
sancti Matthiae titulo ac privilegiis basilicae mi!
noris h o n e s t a t u r . . . .
Apr.
8 j Sanctuarium beatae Mariae Virginis. - Sanctuarium
!
beatae Mariae Virginis de Poupsis, vulgo di Polsi ,
i
in dioecesi Hieracensi, titulo Abbatiae Nullius decoj
ratur et rectori eius pro tempore conceduntur titulus Abbatis Nullius, nonnulla privilegia et facultas
sacramenti Confirmationis conferendi certis circumscripta finibus
Cum, opitulante Beo. - A Vicariatu Apostolico de Canton in Sinis separatur pars septemtrionalis, eaque
:
erigitur in Vicariatum Apostolicum de Shiu-Kow
i
appellandum
16 j Quae catholico nomini. - Praefectura Apostolica NiI
geriae inferioris in Africa occidentali in Vicariatum Apostolicum erigitur titulo Nigeriae meridioI
nalis
17 j Supremi apostolatus munus. - Praefectura Apostolica
J
Guineae Gallicae in Africa occidentali in Vicariatum Apostolicum erigitur
Conlegium Tharsicii. - Conlegium Tharsicii urbanum
in Archisodalitatem erigitur cum facultate aggregandi et communicandi indulgentias quibus locupletata . . . . . . . . .
.
Maii
Religiosas inter familias. - Venerabili Dei Famulae
Ludovicae de Marii!ac, viduae Le Gras, confunda-

603
PAG.

100

101

102

104

106

Mart.

150

151

154

430

560

Index
ANNO

1920

MENSE

DIE

Maii

30

Iun.

13

14

Iul.

20

Aug.

29

Sept.

documentorum

15

trici Congregationis puellarum a caritate, beatorum


honores decernuntur
Ex quo Ecclesia Christi. - Venerabili Dei Famulo Oliverio Plunket, archiepiscopo Armacano et Hyberniae primati, martyri, beatorum caelitum honores
decernuntur
Quod habetur. - Venerabili Dei Famulae Annae Mariae
Taigi, matrifamilias, e tertio Ordine Ssmae Trinitatis redemptionis captivorum, beatorum caelitum
honores decernuntur
In Africani quisnam. - Venerabilibus Dei Famulis Carolo Lwanga, Mathiae Murumba et Sociis eorum,
vulgo <f de Uganda , martyribus, beatorum honores decernuntur.
Martyrum rigata sanguine. - Venerabiles Servae Dei
Maria Magdalena Fontaine et tres eius Sociae, ex
Instituto puellarum caritatis sancti Vincentii a
Paulo, necnon Maria Clothildes Angela a sancto
Francisco Borgia et decem eius Sociae, e Monialibus Ursulinis de Valenciennes, ad beatorum caelitum honores evehuntur
Inter Suebiae coenobia. - Perantiqua abbatia Neresheimensis sanctorum Udalrici et Afrae in integrum
restituitur et Congregationi Beuronensi unitur. .
Inter Americae regiones. ~ Templum metropolitanum
Insulae sancti Dominici, Annuntiationis beatae Mariae Virginis sacrum, titulo ac privilegiis basilicae
minoris ornatur .
Titulum sancti Cyriaci. - Ecclesia sanctae Mariae Angelorum in Urbe ad basilicam minorem evehitur. .
Si ulla unquam. - Novus erigitur Vicariatus Apostolicus de Quan-tong occidentali et de Hainan in
Sinis
Tot inter celeberrima templa. - Cathedralis aedes Leonensis Deiparae Matri luminum sacra, in Republica Mexicana, titulo ac privilegiis basilicae minoris
augetur
Concreditum Nobis. - Parte e Vicariatu Apostolico de
Seoul dismembrata, novus erigitur Vicariatus Apostolicus de Ouen-san in Corea
Divinae sponsiones. - Novus erigitur Vicariatus de
Kan-Chow in Sinis
Christiani gregis sollicitudo. - Praefectura Apostolica
Novae Guineae Hollandiae in Vicariatum Apostolicum erigitur
.
Cum in honorem. - Decernitur de triduanis sollemnibus
et de Cappella Papali in basilica Liberiana habendis
et de similibus supplicationibus in universo catho-

chronologico
ANNO

1920

MENSE

Sept.
Dec.

ordine

DIE

lieo orbe peragendis in honorem sancti Hieronymi,


Ecclesiae Doctoris, decimo quinto saeculo ab eius
obitu exeunte, et indulgentiae plenaria et partiales
conceduntur
Quod Nobis. - Facultas^ fit Pontificio Instituto Orientali
doctorales laureas conferendi
Per similes. - Titulus honorificus Patriarchae Indiarum Occideatalium transfertur ad Episcopum Sionensem pro tempore, cappellanum generalem exercitus hispanici
VI.

1919

Oct.

Nov.

Dec.

1920

Ian.

Febr.

digestus

EPISTOLAE.

Officia pietatis. - Ad Petrum S. R. E. card. La Fontaine, patriarcham Venetiarum: de officiis delatis,


nomine etiam cleri sacris exercitationibus vacantis,
gratias persolvit
30 Te nuper. - Ad R. D. Aloisium Lamerand, quem Consociationis apostolicae praepositum generalem electum esse gaudet .
.
Con viva soddisfazione. - Ad R. P. Octavium Mar10
chetti, S. I. : de schola theologiae ascetico-mysticae
in Gregoriana Universitate
Opportune admodum. - Ad RR. PP. DD. Hieronymum,
archiepiscopum S. Salvatoris in Brasilia, ceterosque
Archiepiscopos et Episcopos Brasiliae septemtrionalis: gratulatur quod annuum conventum sub
auspiciis Beatae Mariae Virginis de Monte Carmelo
proxime habuerint
18 Celeberrima evenisse sollemnia. - Ad Antonium S. R. E.
card. Mendes Bello, patriarcham Ulyssiponensem,
ceterosque Archiepiscopos et Episcopos Lusitaniae :
de suadenda subiectione et obedientia civili potestati constitutae . . . "
Quandoquidem. - Ad R. P. D. Franciscum Kordac, archiepiscopum Pragensem, coetum Episcoporum convocandum statuens
Par Vintermdiaire. - Ad perillustrem D. Herbertum
Hoover: de opera ab eo inita ad reficiendos pueros
in regionibus Europae bello vexatis gratulatur. .
Cum in catholicae rei. - Ad R. P. D. Franciscum Kordac,
archiepiscopum Pragensem: de nuper habito coetu
Episcoporum Bohemiae
31 Edito in lucem. - Ad R. D. Dominicum Mariani, praelatum domesticum, cuius opus cathechisticum laudibus prosequitur
. . . . .
Redditum Nobis. - Ad R. P. Alexium Mariam Lpicier, Ordinis Servorum beatae Mariae Virginis prio-

605

606
ANNO

1920

Index

documentorum

MENSE j DIE

Febr.

Mart.

il
19

Apr.

15

Iun.

14

rem generalem, cuius laudat et libellum de Iesu


Christo rege cordium et propositum ipsi Cordi Iesu
Ordinem cui praeest consecrandi
Istum, cui praesides. - Ad R. P. Norbertum Schachinger, Canonicorum Regularium Praemonstrtensium abbatem generalem, ob saecularia Ordinis
solemnia
Fecisti haud ita pridem. - Ad Iosephum S. R. E. card.
Francica-Nava, in xxv natali eius archiepiscopatus
Catanensis
Soliti Nos quidem. - Ad R. P. D. Aloisium Mariam
Marelli, episcopum Bergomensem : de praescriptionibus Sedis Apostolicae in re sociali non negligendis, immo religiosissime sequendis . . . . . .
Pastoralem epistolam. - Ad R. P. D. Alfredum, episcopum Winnipegensium, de litteris oflciosissimis
gratias persolvens . . .
Quamquam satis. - Ad R. D. Aloisium Orione, Parvi
Operis a divina Providentia moderatorem, cui
xxv sacerdotii annum celebranti, ob eius praeclara
promerita gratulatur
Optimo sane consilio. - Ad R. P. Silvium a S. Bernardo, sodalium Passionistarum praepositum generalem, altero exeunte saeculo a Sodalitate condita
La notizia. - Ad R. P. Paulum Albera, Moderatorem
Piae Societatis S. Francisci Salesii: de octavo Congressu internationali Cooperatorum Salesianorum
proxime habendo
Quae Mutinam. - Ad RR. PP. DD. Natalem, archiepiscopum Mutinensem, Guidonem Mariam, archiepiscopum episcopum Parmensem, ceterosque Episcopos Aemiliae regionis : de delato litterarum officio
gratias agit
Intelleximus. - Ad Petrum S. R. E. presb. card. La
Fontaine, patriarcham Venetiarum, et Bartholomaeum S. R. E. presb. card. Bacilieri, episcopum
Veronensem, Antonium, archiepiscopum Utinensem, ceterosque Episcopos Venetae regionis: de
principiis christianis in re sociali adhibendis . .
Opportune. - Ad RR. PP. DD. Ioannem, archiepiscoscopum Perusinum, Petrum, archiepiscopum Spoletanum, ceterosque Umbriae Episcopos: de annuo
episcopali conventu nuper habito
Gratis vos animis. - Ad Georgium S. R. E. presb,
card. Gusmini, archiepiscopum Bononiensem, ceterosque Archiepiscopos et Episcopos Flaminiae regionis: de communibus officiosis litteris gratias
persolvens

chronologico ordine digestus


ANNO

MENSE

1920

Iul.

Aug.

Sept.

Nov.

DIE

t PAG.

Quod Ioanna de Arc. - Ad. R. D. Henricum Debout,


protonotarium apostolicum, cuius de Ioanna de Arc
editos libros dilaudat . . . . . .. . . . . .
Optime profecto. - Ad RR. PP. DD. Iacobum Augustinum, archiepiscopum S. Andreae et Edimburgen., ceterosque Scotiae Episcopos : de urbano Seotorum collegio tuendo et amplificando
Libenter admodum. - Ad R. P. D. Iacobum Seammler,
episcopum Basileensem et Luganensem, ceterosque
Episcopos Helvetiae: communibus litteris respondens ex coetu Lucernensi datis, sacrum Seminarium
in Urbe condendum enixe commendat
Cum de Poloniae rebus - Ad Alexandrum S. R. E.
card. Kakowski, archiepiscopum Varsaviensem, et
Edmundum S. R. E. card. Dalbor, archiepiscopum
Gnesnensem et Posnaniensem, aliosque Episcopos
Poloniae: de conditione rerum in Polonia feliciter
mutata vehementer gratulatur
19 Gratum sane. - Ad R. P. Aloisium M. De Stefania,
Ordinis S. Hieronymi Moderatorem Generalem:
gratias agit de oblato sibi exemplari epistolarum
eiusdem sancti Doctoris, quae denuo editae sunt xv
exeunte saeculo ab ipsius obitu beatissimo . . .
Quae civitatis istius. - Ad Thomam Pium S. R. E.
presb. card. Boggiani, archiepiscopum Ianuensem,
qui delegatur a B. P. ut eius nomine simulacrum
Deiparae a Vineis aurea corona redimiat et benedictionem impertiat cum indulgentia plenaria. . .
VII.

Febr.

16

Apr.
Maii

SERMO.

Or fa un anno. - Habitus die 16 februarii 1920 ad


parochos et ad quadragesimales in urbe concionatores
VIII. -

Mart.

607

SACRUM CONSISTORIUM.

Camerariatus sacri S. R. E. Cardinalium Collegii. .


Allocutio
Provisio Ecclesiarum
Sacri Pallii expostulatio et concessio
Consistorium publicum
Consistorium secretum
Consistorium secretum. . .
Consistorium semipublicum de canonizatione Bb. Gabrielis a Virgine perdolente, Margaritae Mariae Alacoque et Ioannae de Arc
In solemni canonizatione Bb. Gabrielis a Virgine perdolente et Margaritae Mariae Alacoque, habita in

Index
ANNO

1920

MENSE

Dec.

documentorum

DIE

16

PAG.

Basilica Vaticana, die 13 maii 1920, festo Ascensionis D o m i n i . . . . . . . .


Homilia Sanctissimi Domini Nostri
In solemni canonizatione B. Ioannae de Arc, habita
in Basilica Vaticana-, die 16 maii 1920, Dominica
infra octavam Ascensionis Domini . . . . . . .
Homilia Sanctissimi Domini Nostri
Consistorium secretum.
Camerariatus sacri S. R. E. Cardinalium Collegii . .
Allocutio
Optio ad Ecclesiam suburbicariam Tusculanam . .
Provisio ecclesiarum
Sacri Pallii expostulatio et concessio

223

227
585

588
589
593

II. - ACTA SACRARUM CONGREGATIONUM

I. - SUPREMA S. CONGREGATIO S. OFFICII.

Ian.

15

Febr.
Mart.

10
12

Apr.

Nov.

12

Dec.

14

Decretum. - Schismati ea nonnullorum e clero bohemo


sacerdotum coalitio damnatur. .
. . .
Errata-corrige. . . . . . . . . . . . . . .
Decretum circa les faits de Loublande . . . . .
-Submissio auctoris operis damnati . . . . . . . .
Circa les faits de Loublande
Decretum circa authentiam mosaicam Pentateuci. .
Decretum. - Damnantur opera omnia auctoris vulgo
Guido d a Verona . . . . , .
Epistola ad locorum Ordinarios, qua eorum vigilantia
excitatur circa nova quaedam acatholicorum molimina contra fidem . .
Decretum. - Damnatio operis Kritische errterungen
ber den katolischen religiosunterricht an hheren
schulen... von dr. W. Wilbrand
Decretum. - Damnatio operis Tommaso GallaratiScotti : La vita di Antonio Fogazzaro . . . . .

37
68
113

158

595

570
598

II. - S. CONGREGATIO CONSISTORIALIS.

1919

Dec.

6
20

1920

Ian.

Febr.

10
16

Decretum de disciplinari ordine a capitulo et clero


basilicae S. Nicolai Barensis servando. . . . .
MELEVITANA ET GAUDISIEN. - Circa beneficia, capellanas et patrimonia sacra de iure patronatus. . .
Circa statum Episcopi auxiliaris Managuensis . . .
S. LUDOVICI POTOSIENSIS ET DE ZACATECAS. Decretum
de dioecesanorum finium commutatione . . . .
TRIDENTINA. Decretum quo Tridentina dioecesis S. Sedi
immediate subiicitur
.

159
38
41
68
114

T/.

chronologico
ANNO

ordine

digestus

DIE

609
i PAG.

J MENSE
1920

Decretum pro solemni canonizatione beatorum Gabrielis a Virgine Perdolente, Margaritae Mariae AlaMonitum caeremoniarum praefecti
. . . . . . .
CORRIENTENSIS. Diffamationis
COLONIENSIS ET PADERBORNENSIS. De finium dioecesum

Mart.

114

Apr.
Iun.

26

11

MANIZALENSIS-CALIENSIS.

19

MARIANOPOLITANA ET

Iul.

Aug.
Oct.

Dismembrationis et unionis.
JOLIETTEN. De mutatione dioece-

sanorum finium
Dismembrationis et unionis. Decretum. .
COMACLENSIS. Separationis dioecesis Comaclensis ab

115
162

i 229965
297

ORANENSIS.

327

444

23

Designatio metropolitam pro concilio provinciali . .


Notificazione circa la costituzione di un prelato per

29

BELEMENSIS DE P A R A ET S S . M A E CONCEPTIONIS DE A R A -

328
27

534
571
III. - S. CONGREGATIO CONCILII.

1920

Dec.
Ian.

11

Febr.

14

15

Mart.
Maii

13

31

Iun.
Iul.

10

1919

28

index festorum in universa Ecclesia suppressorum .


Licentiae gestandi barbam.
MONTISVIDEI ET ALIARUM. Stipendii missarum. . . .
VEHONEN. ET ALIARUM in ditione Veneta. IurispatroWRATISLAVIEN. ET ALIARUM.

42
43
70
163

117

N', ET ALIARUM IN G A L L I A . Cathedratici . .


Missae binatae ac pro populo . . . .
Lettera circolare ai reverendissimi Ordinari d'Italia .
DIOECESIS

444

VIGLEVANEN.

536
299
300

TOLETANA ET ALIARUM.

Servitii choralis

357

IV. - S. CONGREGATIO DE R E L I G I O S I S .
1919

Nov.

21

17

30

13

1920

Mart.

Iun,

Litterae circulares ad Ordinarios locorum circa eiusdem personae repetitam electionem ad munus Moderatricis Generalis in Congregationibus religiosis
et Antistitae in Monasteriis monialium . . . .

365
301

V. - S. CONGREGATIO DE PROPAGANDA F I D E .
1919

Sept.
Dec.

29
8

Epistola ad universos sacrorum Antistites de stipe colligenda pro nigritis in Africa


Epistola ad Vicarios et Praefectos Apostolicos, qua
potestas ipsis fit nominandi vicarium delegatum .

74
120

Index

documentorum

ANNO - MENSE . DIE

1920

Febr.

! Apr.
Iul.

26
16

i
>>

20

PAG.

Decretum. Desideratus S. R. E. card. Mercier, archiepiscopus Mechliniensis, nominatur Praeses in universa regione Belgica Piae Unionis cleri pro Missionibus
Decretum super adprobatione operis S. Petri Apostoli.
Decretum super extensione Delegationis Apostolicae
Indiarum Orientalium ad regionem Birmanicam .
Instructio circa erectionem quasi-paroeciarum in Vicariatibus et Praefecturis Apostolicis . . . . .

121
247
367

VI. - S. CONGREGATIO R I T U U M .

1919

Nov.

26

1920

Ian.

14

26

Febr.

6
25

28

29

Mart.

24.

27
10
11

Apr.

i
i

Dubia de quibusdam Episcoporum privilegiis, insignibus ac functionibus


VICBN. SEU BARCINONEN. Beatificationis et canonizationis Servae Dei loachimae de Vedrua de
Mas, viduae, fundatricis Instituti Sororum a Caritate
Decretum de editione typica Memorialis Rituum . .
ROMANA. Dubia circa tres Missas in die Nativitatis
Domini et Commemorationis omnium fidelium defunctorum celebrandas

Decretum quo editio vaticana breviarii Bracarensis
typica declaratur
ABYSSINE N. Beatificationis seu declarationis martyrii
servi Dei Abba Ghebre Michaelis, sacerdotis, cooptati in Congregationem Missionis S. Vincentii a
Paulo, in odium fidei, uti fertur, interempti. . .
S. SEBASTIANI FLUMINIS IANUARII IN B R A S I L I A . Circa
ritum exequiarum
CAMERACEN. Beatificationis seu declarationis martyrii
venerabilium Servarunt Dei Mariae Magdalenae Fontaine et trium Sociarum eius, ex Instituto Puellarum Caritatis sancti Vincentii a Paulo, nec non
Mariae Clothildis Angelae a sancto Francisco Borgia
et decem Sociarum eius, ex Ordine Monialium
Ursulinarum de Valenciennes . .
VICARIATUS A P O S T O L I C I UGANDEN.. Beatificationis seu
declarationis martyrii venerabilium Servorum Dei
Caroli Lwanga, Mathiae Murumba et Sociorum
vulgo de Uganda . . . . .
Decretum. B. Maria Virgo Lauretana areonautarum
patrona declaratur
Benedictio machinae itineri aereo destinatae. . . .
Dubium de solemnitate Sacratissimi Rosarii. . . .
Errata-corrige .
VICARIATUS APOSTOLICI UGANDEN. Beatificationis seu
declarationis martyrii venerabilium servorum Dei

177

76
448

122
333

123
128

79

175

177
172

chronologico
ANNO

MENSE

Apr.

digestus

DIE

11

Iun.

Iul.

ordine

11

25

Sept.

Oct.
15

Caroli Lwanga, Mathiae Murumba et Sociorum


vulgo de Uganda
BOBIEN. SEU P I A C E N T I N A ET IANUEN. Beatificationis et
canonizationis ven. Servi Dei Antonii Mariae Gianelii, episcopi Bobiensis, fundatoris Congregationis
religiosarum sororum Filiarum Mariae Ssmae ab
horto nuncupatarum
.
LUCANA. Beatificationis et canonizationis Servae Dei
Gemmae Galgani, virginis
.
TAURINEN, SEU NOVARIEN. Beatificationis et canonizationis Servi Dei Andreae Beltrami, sacerdotis Piae
Societatis Salesianae
. . .
LUGDUNEN. Beatificationis et canonizationis ven. Servi
Dei Marcellini Iosephi Benedicti Champagnat, sacerdotis maristae et institutoris congregationis Parvulorum Fratrum Mariae
Decretum de editione typica Missalis romani . .
ROMANA. Pro S. Gabriele a Virgine Perdolente, conf.
Pro S. Margarita Maria Alacoque, virg. . .
Pro S . Ioanna d e Arc, virg.
. . . . . .
Ritus et formula brevior in consecratione altarium
quae amiserunt consecrationem: uti in casu de quo
agit Codex iur. can. in canone 1290, 2, nn. 1 et 2 .
U R B I S ET O R B I S . S. Ephraem Syri, diaconi, conf. et
Ecclesiae doctoris
.
Dubium circa litanias LaUretanas
; .

III.

ACTA

TRIBUNALIUM

I. - SACRA POENITENTIARIA APOSTOLICA.


SECTIO DE INDULGENTIIS.

Iul.

21

Dubium circa indulgentias litaniis marialibus adnexas.


II.

1918
1919

- Dec.
Febr.

Mart.

23
18
25
28
30

Apr.
Iul.

4
1

- SACRA ROMANA ROTA.

Nullitatis matrimonii (Lacroix-Shink) . .


Legatorum piorum
BERGOMEN. Iuris funerandi (Pezzoli-Fojadelli). . .
.
S . ANGELI DE LOMBARDIS. Iurium
HARLEMEN. Citatio edictalis. Nullitatis matrimonii (De
Glabeek-Massaar)
.
P A R I S I E N . Nullitatis matrimonii (Le Fortier-Topouzian).
HARLEMEN. Nullitatis matrimonii (De Glabeek-Massaar).
QUEBECEN.

D E MANILA.

611

Index

612
ANNO

[ENS

documentorum

chronologico

ordine

digestus

PAG.

DIE

III. - SUPREMUM SIGNATURAE APOSTOLICAE TRIBUNAL.

1920

Nullitatis et restitutionis in integram seu


legati pii

Apr.

DE MANILA.

V.

252

PONTIFICIA COMMISSIO

AD CODICIS CANONES AUTHENTICE INTERPRETANDOS.

Dubia soluta in plenariis comitiis Emorum Patrum et


ab Emo Praeside Commissionis

Nov.

573

V. - A C T A O F F I C I O R U M

I. - DATARIA APOSTOLICA.

Febr.

Ecclesia S. Crucis civitatis Mediolanen, in paroeciam


erigitur
. . . . . . . .

302

II. - SECRETARIA STATUS.

Iun.

10

Ad Gulielmum S. R. E. card. Van Rossum, S. Congreg.


de Propaganda Fide Praefectum, circa pontificium
opus a S. Petro Apostolo pro clero indigena in
sacris missionibus efformando .

345

VICARIATUS U R B I S .

Nov.

Citazione edittale di nullit di matrimonio


(Nunziante-Frewen)

ROMANA.

578

III

INDEX ANALYTICUS RERUM NOTARILIUM

A
Absentia

a choro, v.

Abstinentia et ieiunium,

B
Chorale servitium.

v.

Bacilieri, v. La Fontaine.
Bwbam gestandi libertas clericis

Canonum.

Aronavis benedictionis formula, 175.


Agomsantibus (Consociatio pro),
v.
Ioseph.
Alacoque Margarita Maria, virgo, in San-

ctorum album refertur, 145, 220; Homilia B. P. inter Missarum solemnia


die 13 maii, 223; Litterae decretalescanonizationis, 486; de eius Officio et
elogio in Martyrologio romano, 543.
Albera Paulus, moderator generalis piae
Societatis S. Francisci Salesii, epistolam accipit de octavo congressu internationali cooperatorum Salesianorum,
288.
Alienatio
rerum
ecclesiasticarum,
nonum.
Altare: formula brevior datur a

v.

Ca-

S. C. Rituum pro eius consecratione, post amissam consecrationem ob separationem, etsi


momentaneam, tabulae seu mensae a stipite, 449, 450.
Amentia, relate ad matrimonium, 339.
Ancillae Immaculati Cordis B. Mariae Virginis,
v. Instituta.
Andochii (S.), v.
Basilicae minores.
Appellatio: pro ea Ordinariorum designa-

tiones, 14, 75, 162, 163, 3i)1, 329, 330,


333, 444, 572.
Aquaebellae regionis paroecia erigitur S.
Crucis in civitate Mediolanensi, 302.
Araguaya (de), v.
Arcensis etPuruensis

Belemensis.

abbatia nullius in Brasiliana repblica erigitur, 5.


Archipresbyter: in ecclesiis receptitiis quomodo possit bona earumdem administrare, 88.

secularibus iuxta G. LC. non datur et Episcopis


competit prohibitionem in suo robore
pro suis dioecesibus sustinere, 43 sqq.

Barensis

basilicae S.

Nicolai capitulum

et

clerus peculiares accipiunt disciplinares


normas a S. C. Consistoriali, 159 sqq.
Basilicae minores declarantur templa:
Cracoviense S. Francisci Assisiensis
104.
Emmaus in Palaestina, 150.
Ettalense in Bavaria Abbatiae B. M.
Virginis in caelum Assumptae, 106.
Leonense, Luminum Matri sacrum, in republica Mexicana, 437.
Florentinum S. Maria Novella ,
10.
Romanum S. Mariae Angelorum, 435.
Sancti Dominici insulae, Annuntiationi B. Mariae Virginis sacrum, 433.
Sedelocense S- Andochii, 9.
Trevirense S. Mathiae, 428.
Belemensis de Para, aliqua pars.huius dioecesis unitur Praelaturae nullius SSmae
Conceptionis de Araguaya, 471.
Belmontense Monasterium Benedictini Ordinis dioecesis Cardiffensis in novam erigitur abbatiam, 265.
Beltrami

Andreas,

servus

Dei,

sacerdos

piae Societatis Salesianae: eius enucleatio vitae et introductio causae, 368.


Benedictina Congregatio nova efficitur titulo
Annuntiationis B. M. Virginis, e Beuronensis Congregationis abbatiis de Maretiolo et Reginae caeli de Lovanio itemque e separata a Brasiliensi abbatia

614

' Index analyticus rerum notabilium

sancti Andreae de Zevenkerken prope


Brugas, 102.
Beneficia: capellaniae et patrimonia sacra
de iure patronatus in insulis Melitensi
et Gaudisensi specialibus subduntur
normis, 38; v. Chorale servitium, Canonum.
Beuronensis Congregatio,
v. Neresheimensis,
Benedictina.
Birmanica regio, v. Indiarum.
Boggiani S. B. E. card. Pius, archiepisco-

pus Ianuensis, epistolam accipit qua delegatur a B. P. ut eius nomine simulacrum Deiparae a Vineis aurea corona
redimiat et benedictionem impertiat cum
indulgentia plenaria, 568.
Bohemorum sacerdotum nonnullorum coalitio schismatica damnatur, 37; v. Kordac,

parochorum, 574; de religiosis, 575; de


reservationibus, 575 ; de sede confessionali, 576 ; de officio funebri sollemni, 576 ;
de abstinentia et ieiunio, 576; de devolutione collationis beneficiorum ad S. Sedem, 577; de remotione parochorum, 577 ;
de alienatione rerum ecclesiasticarum,
577.
Canton {de) Vicariatus Apostolicas, v. SliiuKow.
Capellania ex fundatione testatoris, 191.
Carmina christiana quantum ad populos

erudiendos conferant, 463 sqq.


dioecesis: ab ea dismembratur territorium de los Andes et unitur dioecesi Salten si, 323.

Caiamarcensis

Catechesis,
v.
Cathedraticum:

Evangelium.

taxa pro illo ab aliquibus


Iednota.
Ordinariis in Gallia proposita non sustiBr acrense breviarium speciale probatur,
netur, 444.
317 ; eiusque editio vaticana typica de- Causae actae sub secreto anno 1919 in triclaratur, 333.
bunali S. R. Rotae, 48
Brasiliae septemtrionalis Archiepiscopi et
Clebes eique continentes minores insulae
Episcopi epistolam accipiunt gratulatoa Vicariatu Apostolico Rataviensi seriam, quod annuum conventum sub auparantur et in novam Praefecturam Apospiciis B. M. Virginis,de Monte Carmelo
stolicam de Clebes nuncupandam
habuerint, 31.
erigitur, 100.
Champagnat (ven. Servus Dei) Marcellinus
C
Ioseph, sacerdos Marista, institutor Congregationis Parvulorum Fratrum MaCaliensis,
v.
Manisalensis.
riae : ad eius causam dubium expendiCanonicus theologus, poenitentiarius, aliaetur de virtutibus theologalibus, 334 sqq.
que dignitates capitulares: circa eorum
adsistentiam in servitio altaris, 117; v. Chorale servitium: multa circa illud, in Hispania praesertim, ubi de consuetudine
Chorale servitium,
Canonum.
aliqua improbanda, 357.
Canonisatio : monitum ad Episcopos circa
eius sollemnia, 115.
Circumscriptio: in hac materia odiosissima,
quaelibet benigna interpretatio pro actoCanonizationis, beatificationis et introdurum validitate sumenda, 256.
ctionis causae decreta, venn. Servorum
Coloniensis
et Paderbornensis dioecesum
Dei :
fines commutantur, 295.
Abba Ghebre Michaelis, 123.
Comaclensis dioecesis separatur ab archiAlacoque Margaritae Mariae, 486.
dioecesi Ravennatensi, 328.
Beltrami Andreae, 368.
Champagnat Marcellini Iosephi, 334. Concilii S C.: normae dantur pro Studio
apud eamdem, 50.
Clothildis Mariae Angelae a S. FranConcilium provinciale: designatio Metropocisco Borgia, 79.
litani ad illud, 444.
De Arc Ioannae, 514.
Concionatores in Urbe per Quadragesimae)
Gabrielis a Virgine perdolente, 474.
alloquitur B. P. die xvi februarii, 61.
Galgani Gemmae, 248.
Verba Pauli exponit in I ad Tim., iv, 5;
Gianelli Antonii Mariae, 170.
opus fac evangelistae . Magnificat praeFontaine Magdalenae et Soc, 79.
dicatorum veritatis laborem, memorat
Lwanga Caroli et Soc, 82, 168.
propriam evangelistae officii naturam
Murumba Mathiae et Soc, 82, 168.
eiusque officia, 62. Apostoli eiusque
Vedrua (de) de Mas loachimae, 76.
successores in praedicationis munere
Canonum quorundam authentica interprevocem Christi referre debent, 62; quippe
tatio: de canonicis, 573; de examine

Index

analyticus rerum notdbilium

615^

qui eius evangelium praedicare debent, Diffamatio, v. Corrientensis.


63: eumdem finem habent opus Christi Donationes factae religiosis rectoribus eccleet e van gel istarum, 63. Duplex praedicasiarum, ecclesiis factae sunt censendae,
tionis christianae gloria, operis Christi
258.
continuatio et ad salutis animarum coo- Donatus et Cyprianus Martyres, v. Murano.
peratio, maxime aestimanda, 63 sq. Labor Dunis (B. Virgo sub titulo de): eius festivimissionariorum extollitur, et B. P. contatis officium et missa, 204.
cionatoribus indicit ut semel saltem in
quadragesimalibus sermonibus illum meE
moren! et commendent, 64 ; ipsi concionatores quam magni faciant officium Edimburgensis Archiepiscopus epistolam accipit una cum ceteris Scotiae episcosuum probare debent ex ipsa praedipis, de urbano Scotorum Collegio tuendo
candi ratione, 65, e materia de qua
et amplificando, 353.
loquuntur, quae ex evangelio exclusive
sumenda est, 65, nunquam a prophanis Emigrazione italiana : constituitur praelatus ad illam in spiritualibus regendam,,
scriptoribus, 66; neque indulgendum
534; quo munere insignitur R. D. Misaeculo qui sanam non sustinet doctrichael Cerrati, addita ei episcopali digninam, quaerens magistros prurientes auritate, 535,
bus, iuxta Pauli praeceptum, 66. Opus
evangelistae perfecte et continuo perfi- Ephrem Syrus (S.), monachus Edessenus,
doctor Ecclesiae declaratur a B. P. Littecient non sermone tantum, sed et praeris encyclicis Principi Apostolorum diei
sertim ipsa vivendi ratione, iuxta verba
5 octobris, 457sqq. Eius enucleatio vitae,
Pauli et D. Thomae commentarium, 67.
460; virtutum laus et operum, 462; eius ,
Confessionalis sedes, v.
Canonum.
testamentum, 462; de eius carminibus,
Consistoria Sacra anno 1920 a SS. D. N. Papa
463 sqq. ; de eius doctrina circa vitam
BenedictoXV in Palatio Vaticano habita:
interiorem, 466, s. Sacrificium et cetera
die 8 martii, p. 97; die 22 aprilis, 135;
dogmata catholicae Ecclesiae, 467 sqq.;
die 7 maii, 219; die 16 decembris, 585.
Orientales Episcopi petunt ut Ecclesiae
Consociatio
apostolica,
v.
Lamerand.
Doctor declaretur, 469; pietas Urbis in
Consuetudo quomodo differat a praescriillum, 460. Decretum Pontificis circa
ptione, 131 ; quid conferat in iure eccleeius festum uti Doctoris Ecclesiae Unisiastico, 132.
versalis, 347, 470; de eiusdem Missa
Corea,
v. Iaponicum imperium.
et officio, et elogio in Martyrologio roCorrientensis, diffamationis : sententia primi
mano, 544sqq
gradus contra Episcopum illius dioeceEpiscopi, supremi administratores bonorum
sis non sustinetur, 162.
ecclesiasticorum propriae dioecesis, 90;
de quibusdam eorum privilegiis, insignibus ac functionibus, 177 sqq.
D
virgo, ad Sanctorum honores evehitur, 145, 220; Homilia B. P. inter
Missarum solemnia die 16 maii, 227. Litterae decretales canonizationis, 514; de
eius officio et elogio in Martyrologio
romano, 543.
Debout Henricus, protonotarius apostolicus,
epistolam accipit qua laudantur eius libri
de Ioanna de Arc, 326.
De Stefanis Aloisius, Ordinis S. Hieronymi
Moderator, epistolam accipit gratias referentem de oblato B. P. exemplari epistolarum eiusdem sancti Doctoris, quae
denuo editae sunt xv exeunte saeculo
ab ipsius obitu beatissimo, 442.
De Arc Ioanna,

regulares, v. Rochetum.
Evangelium: de praedicatione

illius d populum nec non de catechesi tradenda,


dantur Litterae S. C. Concilii ad Ordinarios Italiae, 299.
Exequiae : de earum celebratione absente
cadavere, 128.
F

cuius opus quoddam damnatum fuerat, se subiicit ac opus reprobat, 113.


Festorum suppressorum in universa Ecclesia
index editur a S. C. Concilii, 42.
Fides: vigilantia Ordinariorum ad illam
tutandam contra nova acatholicorum
Favero Alexander,

Index

616

analyticus

molimina excitatur epistola S. C. S. Officii, 595; ubi de indifferentismo religioso, 596; de Young men's Christian
Association ,> 596.
Finlandia (de) novus erigitur Vicariatus
Apostolicus, 268.
Fontaine (ven. Servae Dei) Mariae Magdalenae et trium Sociarum eius ex instituto

puellarum caritatis S. Vincentii a Paulo,


nec non Mariae Clothildis Angelae a Sancto Francisco Borgia et decem Sociarum
eius ex Ordine Monialium Ursulinarum
de Valenciennes, martyrium recognoscitur et ad earum beatificationem decretum datur de tuto, 79; iisdem omnibus
caelitum honores decernuntur, 281.
Formosa insula,
v.
Iaponicum imperium.
Francica-Nava S. B. E. card. Iosephus, ar-

chiepiscopus Catanensis, epistolam accipit in X X V natali eius archiepiscopatus,


109.
Franciscanum a S. Georgio Martyre Sororum Institutum definitive adprobatur,
331.
Fundationes piae,
190.
Funerandi ius: cuinam

pertinet, 130; quid


de iis qui deeedunt extra parochiam vel
in hospitalibus, 131.
G

Gabriel

Virgine perdolente

in

Sanctorum

numerum refertur 145. Homilia B. P. inter Missarum solemnia die xin maii, 223;
Litterae decretales canonizationis, 474;
de eius officio et elogio in Martyrologio
romano, 542.
Galgani Gemma: eius enucleatio vitae, 248
et sqq. ; eius causae beatificationis introductio, 251.
Gallarati-Scotti Thomas: eius opus damnatur La vita di Antonio Fogazzaro , 598.
Gaudisensis insula, v. Beneficia.
Ghardaiensis, praefectura apostolica, v. Oranensis.

Gianelli (ven. servus Dei) Antonii, episcopi

Bobiensis, fundatoris Congregationis


Religiosarum Sororum Filiarum Mariae
Sanctissimae ab horto nuncupatarum,
decretum de virtutibus datur, 170 sqq.
Gusmini S. B. E. card. Georgius, archiepiscopus Bononiensis, una cum ceteris
Archiepiscopis Flaminiae regionis, epistolam accipit gratias persolventem de
communibus officiosis litteris, 292.

rerum

notabilium

H
Hainau,
v.
Vicariatus Apostolici.
Helvetia,
v. Stammler.
Hieronymus (S.) Ecclesiae Doctor: eius in
natali MD Litteras Encyclicas Spiritus Paraclitus mittit B. P. ad Patriarchas, Pri-

mates, etc., quibus vitam illius concinne


percurrit eiusque memorat studia in Sacram Scripturam, quorum gratia, relictis
omnibus, orientales peragravit regiones,
graecorum et hebraeorum disciplinis
enixe incumbens, 384, 386. Damaso Summo Pontifici Romae praesto fuit, a quo
munus habuit latinam Novi Testamenti
corrigendi versionem quod, omnium aetatum doctorum plausu, diligentissime
explevit, 387. Defuncto vero Damaso, Loca
Sancta denuo petivit ubi, exstructa ad
Bethlehem caenobio, totum se orationi et
studio Scripturarum contulit, unde maximus illis explanandis Doctor evasit, 388.
Postea scribit B. P. de Hieronymi doctrina
circa divinam dignitatem et absolutam
S. Scripturae veridicitatem iuxta sensum Ecclesiae universalem. Quod multis
ex scriptis S. Doctoris testimoniis conficit, 389 sqq. Quae apprime consonant
cum declarationibus a Summo Pontifice
Leone XIII solemniter datis circa immunitatem S. Scripturae a quocumque errore, 390 sqq. Unde fallacia refunditur
superborum nostrae aetatis virorum, qui,
reiecto Ecclesiae magisterio, vana de hac
re et perniciosa exquirunt et docent, 394
et sqq. Laudata diligentia eorum qui
ad Scripturae sensum investigandum et
ad difficultates enodandas codices compulsant et variis disciplinis incumbunt,
illorum reprobat rationem qui aberrant,
ex eo quod Leonis XIII et Patrum monita neglexerunt, 396 sq. Obiectiones speciatim memorat ex scientiis physicis,
naturalibus et historicis depromptis, et
lucide concludit admitti non posse limitationem inspirationis alicui tantum
Scripturae parti, neque duplicem in ea
veritatem, absolutam nempe et relativam, 395 sq. Unde Episcopis vigilantiam
commendat B. P. ne alius tradatur in
Seminariis et Scholis inspirationis conceptus ab illo qui a summis Ecclesiae
Doctoribus, a Patribus et ab ipso Christo
Domino traditus est, 398. Haec, exemplo
sancti Doctoris, sequantur fideles omnes

Index

analyticus

nec non illius Bibliorum ardentissimum


amorem, ubi et cibus invenitur animae
et iter ad christianam perfectionem, 399.
Qui vero Sacram Scripturam aliis explanant, non suum sed Auctoris sensum
exponere tenentur, ne in periculum incidant non Christi evangelium sed hominis tradendi, 404 sqq. De ratione autem dicendi in exponenda S. Scriptura
plura docet B. P., Vestigiis inhaerens divi
Hieronymi, 412 sqq. Commemorat deinde
fructus dulcissimos a S. Doctore ex
studio Scripturarum collectos, et argumenta cuiusque generis aptissima ad
errores refellendos, ad veritatem et pulchritudinem Ecclesiae catholicae demonstrandam, 415 sqq. Vox ipsa Hieronymi,
XV post saecula, adhuc viva ex operibus
resonat, clamans quanta sit Scripturae
sacrae auctoritas, quam suaviter fortiterque ipsa suadeat virtutum christianarum
praxim, coniunctionem cum Ecclesia Romana eique subiectionem, pacemque veram inter populos instaurandam, 418 sqq.
Hortatur postremo B. P. Episcopos ne
cunctentur haec omnia Litteris exposita
populis communicare, et principiis Litterarum Encyclicarum Leonis XIII Providentissimus Deus quemadmodum et istarum B. P. firmiter omnino adhaerere, 442.
Decimo quinto saeculo ab eius obitu
exeunte, decernuntur triduanae preces et
Capella papalis in Basilica Liberiana,
nec non similes supplicationes in universo orbe catholico, 438; v. De Stefanos.

epistolam accipit gratulatoriam de opera ab eo inita ad reficiendus pueros in regionibus Europae bello
vexatos, 35.

rerum

Instituta religiosa approbata vel laudata;


Figlie povere
sio, 167;

imperium: apud illud Delegatio


Apostolica constituitur eidemque committuntur etiam Corea et insula Formosa, 101.
Iednota ita vulgo appellata bohemorum
consociatio reprobatur, 34 ; de illa etiam
B. P. in Allocutione consistoriali con-

Iaponicum

queritur, 585 sqq.; v. Bohemorum.


Ieiunium,
Indidrium

v.

Canonum.

Orientalium Delegatio Apostolica extenditur ad regionem Birmanicam, 367.

Indifferentismus,

v.

Fides.

ACTA, v o l . X I I , n. 14. 17-12-920.

di

San

Giuseppe

alasan-

Filiarum a Ssmis Cordibus Iesu et Mariae, vulgo Bavasco, 167;


Filiarum a S. Ioseph, vulgo Protectoras
de

la infancia,

119;

Franciscanum a S. Georgio Martyre, 331.


Sororum a Bono Samaritano, 331;
Sororum Ancillarum Immaculati Cordis
B. M. V., 367;
Sororum a S. Ioseph Torontinensium,
331.
Sororum a S. Ioseph, vulgo Suore Giuseppine

del

Messico,

167;

Sororum S. Ioseph a Ssmo Corde Iesu,


119;
Sororum tertii Ordinis Servorum B. M.
V., vulgo Mantellate, 167;
Ioseph (S.) : quinquagesimo anno ex quo
ipse est declaratus Ecclesiae universalis
Patronus, B. P. Motu Proprio de solemnibus hac occasione celebrandis alloquitur, 313. Ubi de naturalismi damnis, de
re sociali, 314, de opportunitate reducendi in mentem exemplum B. Ioseph,
praesertim opificibus et familiis, 314 sq.
Memorat B. P. consociationes a Boria
morte et a Transitu S. Ioseph, et pro
agonizantibus, 316. Indulgentias concedit, 316, et pro sollemni supplicatione
in honorem B. Ioseph ab Episcopis designanda, 316 sq.
Iuspatronatus laicalis, popularis, etc., iuxta
novissimum ius, 164 sqq.

Homer Herber tus

617

notabilium

R
Franciscus, archiepiscopus Pragensis, epistolam accipit qua B. P. coetum
episcoporum Bohemiae convocandum
statuit, 33. - Aliam epistolam accipit
de eodem coetu habito, 57; v. Iednota.

Kordac

L
Kan-Chow, v.
Vicariatus
Apostolici.
La Fontaine S. B. E. card. Petrus, patriarcha

Venetiarum, epistolam accipit gratias


agentem de officiis delatis nomine etiam
cleri sacris exercitationibus vacantis, 12 ;
una cum Bartholomaeo S. R. E. card. Bacilieri et archiepiscopo Utinensi, ceterisque Venetae regionis episcopis, aliam
epistolam accipit de principiis christianis
in re sociali adhibendis, 290.
42

618

Index

analyticus

rerum

epistolam accipit gratlatoriam ob electionem m praepositum


generalem consociationis apostolicae, 12.
Lpiciet: Alexius Maria, Ordinis Servorum
B. Mariae Virginis prior generalis, epistolam accipit laudatoriam propter eius
libellum de Iesu Christo Rege cordium
et propositum ipsi Cordi Iesu Ordinem
cui praeest, consecrandi, 59.
Litaniae mariales t dubium circa indulgentias iisdem adnexas, 18* 548,
Loublande {Les faits de) circa visiones, revela tfones, etc., quae reprobantur, 113:
circa eandem declarationem S. C. S. Officii, 294.
Lwanga~Garli, Matbiae Murumba et Sociorum de Uganda martyrii declaratio,
82; Decretum de tuto, 168; iisdem Beatorum honores decernuntur, 272.
Lantemnd Aloisius,

M
Maceiensis nova provincia ecclesiastica in
Brasilia erigitur, 425.
Managensis episcopi auxiliaris status determinatur, 41.
Manisalensis et Caliensis dioecesum fines
commutantur, 296.
Mantellate : earum instituti Constitutiones definitive adprobantur, 166.
Marchetti Octamus, S. I., epistolam accipit
de schola theologiae ascetico-mysticae
jn Gregoriana Universitate, 29
Marcili Aloisius Maria, episcopus Bergomensis,- epistolam accipit de praescriptionibus Sedis Apostolicae in re sociali religiosissime sequendas, 109.
;

Maretiolo (de) abbatia, v.


gregatio.
Maria (B. Virgo Lauretana),

Benedictina

Con

'

patrona areonautarum declaratur, 175.

Maria Novella (S.) , v. Basilicae Minores.


Mariani Dominicus epistolam accipit lauda-

toriam ob eius opus catechisticum, 108.


Mwrianopolitanae

et

lolitUensis

dioecesum

fines commutantur, 297.


Marillac {Ludovica de) vidua Le Gras, ven.
Serva Dei, confundatrix Congregationis
Puellarum a caritate: eius enucleano
vitae, 230 sqq.; ei honores beatorum decernuntur, 234.
Marmviiarum Collegium in Urbe restituitur
Motu Proprio B. P. diei 10 octobris, 472.
MelMqnu insula, v. Beneficia.
Memoriale RituM: eius editio vaticana
typica declaratur, 448.

notaiUmn

Mendes Bello

S.

B.

E. card.

Antonius,

pa-

triarcha Ulyssiponensis, una cum ceteris


archiepiscopis et episcopis Lusitaniae,
epistolam accipit de suadenda subiectione et obedientia civili constitutae
potestati, 32.
Mercier S. B. E. card. Desideratus, archiepiscopus Mechliniensis, nominatur praeses in universa Regione Belgica piae
unionis Cleri pro Missionibus, 121.
Missae: circa earum stipendia expenduntur
canones quidam, 70; in illis quaelibet
etiam species negotiationis vel mercaturae prohibetur, 71, Peculiares proponuntur casus de parochis et capellanis, 71
et sq. De earum celebratione in nocte
Nativitatis Domini et in Commemoratione fidelium Defunctorum, pro sacerdotibus qui indulto gaudent legendi missam votivam, 122.
binatae et pro populo : an Ordinarius vi
apostolici indulti adigere valet presbyterum ut eas applicet in favorem piae
causae, 537 sq.; plura circa eleemosynam
missae binatae vel pro populo dispensatae, 542.
Missale romanum, eius editio vaticana typica declaratur, 448.
Missiones: quaedam adnotanda circa donationes factas illarum intuitu, 258 sqq. ;
discrimen in quo post bellum versanfur,
dolens B. P. memorat, 588.
Mitra argentea .eins usus pro simplici mitra
damascena vel linea improbandus, 372.
Moderatricis generalis munus in Congregationibus religiosis et antistitae in monasteriis monialium tertia vice repet
non potest, nisi ex postulatione et accedente venia S. Sedis, 365.
Morte (Consociatio a bona), v-. Ioseph.
Murano in oppido Venetiarum patriarcha-

tus, capitulum erigitur ad honorem in


ecclesia Ss. Martyrum Donati et Cypriani.
Murumba.

v.

Uganda.

Mutinensis Archiepiscopus, una

cum

archie-

piscopo episcopo Parmense ceterisque


episcopis Aemilianae regionis, epistolam
accipit gratias agentem de delato litterarum officio, 289.

N
Neresheimensis abbatia sanctorum Udalrici
et Afrae in integrum restituitur et congregationi Beuronensi unitur, 431.

Iudex

analyticus

in Africa eleemosynae colligendae ad S. C. d Propaganda Fide


mittantur, 74.

NigrMs (pro)

O
aliqua eius pars territorii unitur Praefecturae Apostolicae
Ghardaiensi, 327,
Orientale Institutum
Pontificium
in Urbe
quemdam indicit concursum, 21; ei facultas conceditur doctorales laureas conferendi, 440.
Orientalis Ecclesiae cura penes Sedem Apostolicam, 458 sqq., 468.
Orione Aloisius, parvi operis a divina Providentia moderator, epistolam accipit
gratulatoriam ob xxv annum sacerdotii
sui,. 325.
Oranensis dioecesis :

Novae
Guineae Hollandicae,
v.
Vicariatus
Apostolici.
Ouen-San,
v. Vicariatus Apostolici.
P
Paderbornensis
v.
Coloniensis.
Parochi : de eorum remotione,
Paroeciae novae eriguntur: 1)

v. Canonum,
sub titulo
B. M. Virginis boni Consilii in loco
vulgo Quadraro in Urbe, 25 ; 2) sub titulo
Omnium Sanctorum in regione circa
viam Appiam extra portam Sancti Ioannis, 27.
quoad earum provisiones ex iure patronatus, 164 sqq.
Paroeciae (Quasi): instructio ad earum erectionem in Vicariatibus et Praefecturis
Apostolicis datur a S. C. de Propaganda
Fide, 331.
Passionistarum sodalium Praepositus
Generalis, P. Sylvius a S. Bernardo, epistolam accipit altero exeunte saeculo a
sodalitate condita, 155,
Pax: de hoc Dei munere pulcherrimo, uberius loquitur B. P. in Epistola Encyclica diei X X I I I maii huius anni. Gaudet Pontifex de composito fere ubique
bello, quamvis doleat semina discordiarum adhuc permanere, 209. Memorat
quae ipse sine intermissione tentavit
ut bellum quam citius cessaret, 236, et
paternum studium ad levandos ex immani conflictu dolores et aerumnas, 210.
Nunc vero filios hortatur, immo universos homines, ad odia abiicienda concordiamque sectandam ex animo, 210.

rerum

notabiUum

619

Damna ex inimicitiis post pactam pacem perseverantibus, 210. De praecepto


caritatis a D. N. Iesu Christo maxime
inculcato, 211, idemque ab apostolis, 211.
De oblivione iniuriarum ex Evangelio,
211 sqq., deque inimicorum dilectione,
212. Quae praesertim opportune et necessario post damna ex bellico furore
orta, 213, ex quibus genus humanum,
velut viator semivivus a latronibus relictus, Samaritanos exspectat qui eius
vulnera sanenl, 213. Hoc munus Ecclesiae proprium mirabili beneficiorum varietate ornatum, 213 sqq. Unde obsecrat
B. P. Pastores Ecclesiae ut suos inducant non solum ad., odia deponenda sed
ad. instituta omnia fovenda quae malis
omnibus ex bello manantibus occurrant, 214. Admonendi praesertim scriptores librorum vel commentariorum ad
benignitatem et oblivionem praeteritorum, 214. Populi etiam ad veram amicitiam invitantur salvis iustitiae rationibus, 215. Quod non solum caritas expostulat sed et ipsa necessitas consuetudinis
inter i psos ad vitae commercium, et humanitatis cultum, 215. Memorantur de
hac re epistolae datae ad Episcopos Germaniae et ad Archiepiscopum Parisiensem, 215. Cum B. P. ad concordiam
populorum multum conferre agnoscat
consuetudo rectorum nationum interse
visitandi, et Ipse aliquid remittit de severitate conditionum post eversum civilem Pontificum principatum, circa adventum principum catholicorum in Urbem,
215; quod non est interpretandum pro
abdicatone iurium S. Sedis, 216; immo,
occasionem nactus, renovat Pontifex expostulationes circa haec iura a decessoribus factas, 216. De gentium, consociatione optanda in iustitia et caritate, 216; quam Ecclesia natura sua
exemplo et opere adiuvabit, cuius ductu
barbarae iam nationes in civilem Europam coi v erunt, 217. Hortatio ad veram
pacem in Christo auspice Regina pacis,
adiuvantibus tribus Beatis recenter in
Sanctorum catalogum relatis, 218.
authentia : circa eam doctrina
quae exponitur in Dictionnaire apolog-

Pentateuci

tique de la foi catholique et in Revue du


clerg franais, tuto tradi non potest, 158.
Archiepiscopus, una cum Archiepiscopo Spoletano ceterisque Umbriae

Perusinus

Index

wo

analyticus

episcopis, epistolam accipit de animo


habito episcopali conventu, 292.
Petri (S.) Apostoli opus, missionibus apud
exteras gentes adiuvandis constitutum,
adprobatur, 247; v. Van Rossum.
Piauhy: erigitur praelatura nullius in diocesi Piahunensi, nuncupanda de bono
Iesu de Gurgueia de Piahuy , 535.
Plunket Oliverius, archiepiscopus Armacanus et Hyberniae primas, martyr : eius
enucleatio vitae, 235: eidem beatorum
honores decernuntur, 239 sqq.
Potosiensis (S. Ludovici) et Zacatecas dioe' csum fines commutantur, 68.
Poupsis (Sanctuarium B. M: V. de), in dioecesi Hieracensi, titulo abbatiae nullius
decoratur, et rectori eius pro tempore
conceduntur titulus abbatis nullius, nonnulla privilegia et facultas sacramenti
confirmationis conferendi, certis circumscripta finibus, 151.
Praefecti Apostolici,
Praefectura Apostolica

v.

Vicarii.

erigitur : Insula Celebes eique minores continentes, v. Clebes.

Praescriptio,
v.
Consuetudo.
Procurator
generalis, in
congregationibus

religiosis iuris pontificii ad normam Codicis necessario eligendus, 301.


Professio religiosa relate ad alumnos servitio militari-adstrictus, 73.
Providentiae (Opera divinae) sodalibus concreditur nova in Urbe Paroecia ad viam
Appiam, 28; v. Paroeciae.

pro illis ex bello egentioribus iterum


adiuvandis Epistolam Encyclicam mittit
B. P. ad Episcopos orbis catholici, 553;
ipsi Natalem diem D. N. Iesu Christi
veluti festum proprium habent, 556;
pueri praesertim fraterculos iuvent, 557.
Indicitur stipis collatio, 558; pecunia
collecta ad Sedem Apostolicam mittenda
vel ad Societatem Save the Chiidren
Fund , 558.

Pueri:

Puruensis,

v.

Arcensis.
Q

Quan-Tong,

v.

Vicariatus

R
archidioecesis,

Ravemiatensis
sis:
Receptitiae ecclesiae

Apostolici.

v..

Comaclen-

et clerus, post suppressionem: de earum natura, iuribus, ordinationibus, 87 sqq.

rerum

notabilium

Reservatio,
v.
Canonum.
Restitutio in integrum, 184

sq.;
quomodo concedenda, 257.

Rigensis,
v.
Rocheti usus

quando et

Samogitiensis.

episcopis e regularibus conceditur, 149.


Rosarium (SSmum): dubium de eius externa
festivitate, 177.
S
Saltensis dioecesis,
v.
Caiamarcensis.
Samaritano (Institutum Sororum a
bono) :

eius constitutiones ad septennium probantur, 331.


Samogitiensis et Rigensis dioecesum fines
commutantur, 270.
Sancti Severini dioecesis, v. Treiensis.
Save the chiidren Fund ,
Schachinger Norbertus, abbas

v.

Pueri.

generalis Prenions tratensium, epistolam accipit ob


saecularia Ordinis solemnia, 60.
Seminaristica taxa: de eius natura, 89.
Servi et Servae Dei de quibus in conventibus variis SS. Rituum Congregationis
disceptatum est: Abba GhebreMichael,
92 ; Beltrami Andreas, 347 ; Bosco Ioannes, 305 ; Cafasso Ioseph, 52 ; Cassare
Onuphrius, 347 ; erioli Constantia vid.
Busecchi Tassis, 306; Champagnat Marcellinus Ioseph, 306; Chevrier Antonius,
20 ; daret Antonius Maria, 347; Dalmonte
Bartholomaeus, 20 ; De Francheville Catharina, 20; Delanoue Ioanna, 203; De
la Rochefocauld Franciscus Ioseph, 20 ;
De la Rochefocauld Ludovicus, 20 ; Delia
Rocca delle 24 ore Hieronymus, 19 ; De
Vedrua de Mas Ioachima, 52 ; Du Lau
Ioanna Maria, 19; Eudes Ioannes, 305;
Fontaine M. Magdalena et Soc, 19 ; Fournet Andreas, 260 ; Franchi Andreas, 53 ;
Galgani Gemma, 203; Gianelli Antonius,
140; Lamourous (de) Maria Carola, 52;
Laval Iacobus Desideratus, 306; Lwanga
Carolus et Soc, 140; Maria Clothildes
Angela a S. Francisco Borgia et Soc, 19;
Maunoir Iulianus, 204; Merlini Ioannes,
204; Moye Martinus, 140; Murumba Mathias et Soc, 92; Pampalon Alaphridus,
203; Paquay Valentinus, 92; Parzhau (de)
Conradus, 347; Pavoni Ludovicus, 20 ;
Pinot Natalis, 20; Postel Magdalena, 380;
Ribera Emmanuel, 305; Savio Dominicus,
305; Scoto Dns Ioannes, 347 ; Strambi
Vincentius Ma, 305; Teresia a Puero Iesu,
305; Verzeri Teresia Eustochium, 350.

Index

analyticus

pars septemtrionalis Vicariatus


Apostolici de Canton ab isto separatur et
in Vicariatum Apostolicum erigitur, 154.

rerum

Shiu-kow,

Sionensis
Episcopus,
v.
Indiarum.
Socialis res, in ea principia christiana

V
Valenciennes (de) martyres,

adhi-

y Homero : S. B. E. card. Ioannes,

galero rubro ornatur, 22 aprilis 1920,


146, 148.
Spoletanus
archiepiscopus,
v.
Perusinus.
Stammler Iacobus, episcopus Basileensis

et
Luganensis, una cum ceteris Helvetiae
episcopis, epistolam accipit communibus
litteris respondentem ex coeto Lucer* nensi datis, et commendantem sacrum in
urbe Seminarium condendum, 355.

de Propaganda Fide Praefectus, epistolam accipit circa Pontificium Opus a


S. Petro Apostolo pro clro indigena in
sacris Missionibus efformando, 345.
Vedrua (de) (ven. Serva Dei) Ioachima,
vidua, fundatrix instituti sororum a caritate in dioecesi Vieensi et Barcinonensi: eius enucleatio vitae et introductio causae, 76 sqq.
Verona Guido (Da) : eius opera omnia damnantur et in Indicem librorum prohibi- torum inseruntur, 158.
Vicariatus
Apostolici
eriguntur:
Nigeriae inferioris in Africa occid., 429.

Novae Guineae gallicae, 430.


Novae
Guineae Hollandicae, 565.
Quan-Tong
occidentalis et Hainan

Transitu S. Ioseph (Consociatio a), v. Ioseph.


Taigi Anna Maria: ven. Servae Dei enu-

cleatio vitae, 240 sqq.; eidem honores


decernuntur beatorum, 244 sq.
Testamentum: varia circa illud, 190.
Testimoniales litterae iuratae esse debent ad
normam iuris, 17.
Tharsicii Conlegium Urbanum in archisodalitatem erigitur cum facultate aggregandi et communicandi indulgentias quibus locupletatur, 556.
Thnrificatio : dubium circa illam solvitur a
S. Rituum Congregatione, 372.
Torontinensium Sororum a S. Ioseph Institutum laudatur, 331.
Treiensis dioecesis unitur dioecesi S. Severini, 321.
Tridentina dioecesis S. Sedi immediate subiicitur, 114.
U
Uganda (de) : Servorum Dei Caroli Lwanga,
Mathiae Murum ba et Sociorum decretum
de martyrio, 82; v. Lwanga.

v. Fontaine.

Van Rossum S. B. E. card. Guilelmus, S. C.

beantur, 290.
Soldevila

621

notabilium

in

Sinis, 562.
Ouen-San in Corea, 563.
Kan-Chow in Sinis, 564. /
Apostolici possunt nominare vicarium delegatum, 120.
Vulgata: de eius valore et de Commissione
Pontificia ad illam iuxta Codicum fidem
restituendam, 400.
Vicarii et Praefecti

W-Y
eius opus damnatur: Kritische Errterungen ber den Katholischen Religiosuunterricht an hheren
Schulen , 570.
Winnipegensis Episcopus, epistolam accipit
de officiosissimis litteris gratias persolventem, 246.
Wilbrand Dr. W.

v.

Young
Fides.

Men's

Christian

Association ,

Z
Zacatecas,
v.
Potosiensis.
Zevenkerken,
v. Benedictina

Congregatio.


INDEX

iv
PERSONARUM

A
Abba Ghebre Michael (Ven.), 92,123 sqq.
Abbas Montis Cassini, 330.
Abbas Ssmae Trinitatis Cavensis, 330.
Adinolfi Attilius, 581.
Administrator Apostolicus Treiensis,
330.
Aerts Ioannes, episc. tit. Apolloniensis,
592.
Agathangelus et Cassianus (Bb.), 123.
Agostini-Goleschi Aloisia, 510.
Aichinger Ioseph, 207.
Aiello Andreas, 56.
Aiuti Hugo, 352.
Aksamovic Antonius, episc. Bosnensis
et Sirmiensis, 147.
Alacoque Chrysostomus, 503.
Alacoque Claudius, 487.
Alacoque Iacobus, 503.
Alacoque Margarita Maria (B.), 114 sq.,
145 sqq., 220 sqq., (S.) 484, 486 sqq.,
543.
Albera Paulus, 288 sq.
Aldunate Echeverra Aloisius, 582.
Alessandri Ludovicus, 94.
Alessandroni Franciscus, 350.
Alexander VI, R. P., 434.
Almaraz y Santos Henricus, S. R. E.
card., archiepisc. Toletanus, 589.
Almeida Carolus, 310.
Almeida Eulalius, 584.
Aloisius a S. Francisco a Paula, 251.
Altavista Nicolaus, 56.
Alvarez Florentius, 308.
Al ves Correia da Silva Ioseph, episc.
Leiriensis, 298.
Al ves Landim Ioseph, 144.

Amato Dominicus, 261.


Ambrosetti Thomas, 183, 252.
Amette Leo Adulphus, S. R E . card.,
archiepisc. Parisiensis, 384.
Anaya Gerardus, episc. tit. de Chiapas,
99.
Andochius et Socii (Ss.), 9 sq.
Angelini Ioseph, 308.
Angeloni Ioseph j 383.
Angelucci Ferdinandus, 350.
Anichini Guido, 261.
Antici-Mattei Aloisius, 143, 349.
Antonelli-Costaggini Ioaehim, 309, 380.
Apostolides Pericles, 351.
Apuzzo Alexius, 263.
Aquilani Aloisius, 456.
Arato Franciscus Xav., 349.
Arceo Hyppolitus> 584.
Archiepiscopus Acheruntinus et Mate
ranensis, 329.
Adelaidensis, 301.
Albiensis, 14.
Amalphitanus, 163, 369.
Anconitanus, 329.
Angelorum, 14. Aquilanus, 15.
Arborensis, 329, 589.
Baltimorensis, 14, 35.
Barensis, 15, 16, 329 sq.
Beneventanus, 16; 163.
Bonarensis, 329.
Bononiensis, 162.
Bostoniensis, 163.
Bracharen sis, 163.
Brundusinus, 14.
Bukarestiensis, 75.
Caesaraugustanus, 330.
Calaritanum, 329.
;

Index

Archiepiscopus Calcuttensis, 572.


Cameracensis, 14.
Camerinensis, 329.
Capuanus, 329 sq.
Carthaginensis in Indiis, 14.
Ghamberiensis, 14.
Coloniensis, 444.
Compsanus, 14.
Cosentinus, 16.
de Durango, 14.
de Linares, 163,
Ebtrensis, 330.
Ferrariensis, 162.
Firmanus, 15, 163, 330.
Florentinus, 329.
Goritiensis, 329,
Hydruntinus, 14 sq.
Ianuensis, 15.
Lugdunensis, 14.
Managuensis, 14, 41.
Marianopolitanus, 14.
Mechliniensis, 163.
Mediolanensis, 330,
Melburnensis, 301.
Melevitanus, 38.
Messanensis, 16.
Mexicanus, 14, 163.
Mutinensis, 14.
Neapolitanus, 15, 329 sq.
Neo-Eboracensis, 163, 329.
Olmucensis, 163.
Panormitanus, 384.
Perusinus, 15, 329 sq.
Philadelphiensis, 329.
Pisanus, 329.
Pondicheriensis, 333.
Pragensis, 163. '
'
Quitensis, 329.
Reginatensis, 329.
Rheginensis, 16, 162.
Rhedonensis, 162.
Rhemensis, 163.
Salernitanum 15, 163,329.
S. Iacobi de Chile, 163.
S. Ludovici, 14.
Sensensis, 15, 329.
Sipontinus, 329.
Spoletanus, 15, 329.
Surrentinus, 329.
Taurinensis, 14.

personarum

Archiepiscopus Theatinus, 330.


Tuamensis, 14.
Urbinatensis, 15.
>- Utinensis, 329.
Vinnipegensis, 329.
Ardia Dominicus, 551.
Ardas Eugenius, 96.
Arcoverde de Albuquerque Cavalcanti
Ioachim, S. R. E. card., archiepiscopus S. Sebastiani Fluminis Ianuarii, 128.
Arecco artholomaeus, 94.
Arena Cataldus, 56.
Arena Ioseph, 96.
Arenas y Loayza Carolus, 143.
Arista Vigo Ioannes Bapt. episc. Icensis, 16, 456.
Arsenault Chlodovaeus, 307.
A Silva Faria Ranulphus, episc. Guaxupensis, 147.
A Silva Continho Sanctinus M., archiepisc. Belemensis de Para, 559.
Assom Ioseph, 351.
Asti Ioseph, 95.
Astorri Christophorus, 252.
Astorri-Pavesi Antonia, 510.
Ayala Leonardus, 162.
Avelino de Iesus Quirinus, 94.
Azadi Lamieh, 124.

B
Bacilieri B a r t h o l o m a e i , S.R. E. card.,
episc. Veronensis, 29.
Baczynskyj Alexander, 261.
Bagnoli Pius, episc Marsorum, 15.
Bailly Aemilius, 350.
Balactas Gaspar, 253.
Balas de Sipek Ludovicus, episc. Rosna viensis, 456.
Balbo Caesar, 369.
Baldi Paschalis, 350.
Balduc Simeon, 341.
Ballesteros Sanctes, episc. tit. de Capharnaum, 148.
Ballo Salvator, episc. tit. Onsis, 98.
Banning Franciscus, 552.
Bans Emmanuel, 308.
Baranzini Hector, 263.
Bardoni Aloisius, 24.

Idex

Barlassina Aloisius, patriarci] a Hierosolymitanus, 97.


Barret Ioannes, 94.
Barreto Anselmus, 142.
Barry Thomas Franciscus, episc. Cn atamensis, 56.
Barta Simon, episc. Budvicensis, 590.
Bartolini Paulus, 310.
Basaldua y Muguruza Marcellinus, 455.
Bascherini Ulixes, episc. tit. Amathuntinus, 98.
Batignani Ioseph, episc. Montis Politiam, 15.
Baudriller Iulius, 261.
Bazan Abel, episc. Paranensis, 162.1
Baztan y Urniza Franciscus, episc. tit.
Nilopolitanus, 536, 593.
Baxter Ioannes, 350.
Beato Paschalis, 95.
Bea ven Thomas, episc. Campifontis, 552.
Beaufaux Mauritius, 144.
Beaul Petrus, 309.
Becker Theodorus, 55.
Bechetoille Emmanuel, 261.
Beckmann Franciscus, 205.
Bgin Ludovicus Nazarius, S. R. E.
card., archiepisc. Quebecensis, 298.
Blanger Ulricus, 340.
Bellarminus Robertus, S. R. E. card.,
(Ven.), 579.
Belin Teresia, 526.
Bellin Andreas, 262.
Bellini Ioannes Bapt., 134.
Beltrami Andreas (Ven.), 347, 368.
Beltrami Antonius, 368.
Beltrami Catharina, 368. "
Benedictus XIII, R. P., 448.
Benedictus XIV, R. P., 72, 79,171 sqq.,
252, 256, 446, 469.
Benone Dupuis Alexander, 54.
Bennone Laline, 55.
Benvignati Henricus, 129, 373.
Benziger Udalricus, 582.
Berga Renatus, 208.
Bergamini Paulus, 94.
Bernaert Melchior, 206.
Berne Stephanus, 262.
Bervoets Ioannes, 143.
Besson Marius, episc. Lausanensis et
Genevensis, 219.

tgg|

personarum

625

Bevilacqua Americs, archiepisc. tit.


Scythopolitanus, 162.
Bevilacqua Nicolaus, 455.
Bignami Aloisius, archiepisc. Syracucusanus, 24.
Billot Ludovicus, S. R. E. card., 22, 306,
307, 486, 514, 529, 580.
Bilsborrow Iacobus Romanus, archiepisc. tit. Cienensis, 589.
Binet Henricus Carolus Ioseph, episc.
Suessionensis, 298, 591.
Birraux Ioseph M., episc. tit. Ombitensis, 147, 248.
Bisleti Caietanus, S. R. E. card., 127,
162, 174, 306, 486, 514, 529.
Bissolotti Thomas, 584.
Blaeschke Alphonsus, 53.
Blaha Marianus, episc Neosoliensis,
590.
Blair Ioannes, 93.
Blay Carmelus, 78.
Boccoleri Caesar, 348.
Boggiani Thomas Pius, S. R. E. card.,
archiepisc. Ianuensis, 568 sq.
Boggio Iacobus, 207.
Bollani Aloisia, 509.
Bona voglia Dominicus, 383.
Borgia Petrus, 307.
Borghini Adam, episc. S. Severini, 321.
Borgongini-Duca Franciscus, vide Index
documentorum:Sacra Poenitentiaria
Apostolica.
Borrel Ioseph, 262.
Bortolanza Aloisius, 96.
Bosch van Oud-Amelisweerd Guilelmus,
582.
Boschi Iulius, S. R. E. card., episc. Tusculan., 97, 264, 585.
Bosco Ioannes (Ven.), 155, 288, 305, 368.
Boucher Carolus, 95.
Bouffard Hermenegiidus, 307.
Boulard de Villeneuve Eugenius, 310.
Bourguignet, 499.
Bournisien Ioannes, 384.
Bove Gaspar, episc. tit. Samaritanus,
384.
Brac de la Perrire Iacobus, 262.
Brault Ioseph, episc. Iafinensis, 99.
Brem Nicolaus, 55.
Brenner Massimilianus, 551.

Index personarum

626

Breuer Ioseph, 583".


Broche Lucianus, 382.
Broch u Michael, 341 sqq.
Brousse Felix, 95.
Bruley des Varannes Georgius, episc.
Monoecensis, 589.
Brunetti Ioannes Bapt., 582.
Bruni Natalis, archiepisc. Mutinensis,
289.

Bruno Fridericus, 456.


Bruchesi Paulus, archiepisc. Marianopolitanus, 297.
Bruyant Georgius, 583.
Buckley Daniel, 205.
Buonarroti Michael Angelus, 435.
Bustamante Ioseph, 580.
Butler Cuthbertus, 266.
Buttarelli Petrus, 350.
Byrne Edoardus, episc. tit. Spigacnsis,
443, 592.

Byrne Petrus, 581.


. 0
Cabanel Ioseph, 142.
Cabello Lapietra Aloisius, 383.
Cafasso Ioseph (Ven.), 52.
Cagiano de Azevedo Octavius, S. R. E.
card., 53, 320, 322, 324, 427, 485, 486,
513, 529; vide Index documentorum:
Constitutiones Apostolicae et Cancellaria Apostolica.
Cagher Ioannes, S. R. E. card., episc.
Tusculanus, 588, 593.
Cagnac Moyses, 262.
Canili Hayden Patritius, 94.
Calabrese Ioseph, episc. Augustanus,
219.

Calai Marioni Robertus, episc. tit. Hesbonensis, 312.


Calavassi Georgius, episc. tit. Theodoropplitanus, 592.
Calderari Iosephus, 53.
Callistus II, R. P., 9, 524.
Calori di Vignale Raynerius, 381.
Calot Franciscus, 54.
Camassei Philippus, S. R. E. card., 92,
486, 513, 529.

Campa Ioannes, 552.


Campi Ludovicus, 143.

Campori Iulius, 267.


Candiani Leopoldus, 262.
Candoli Antonius, 351.
Canfyn Albertus, 582.
Cantore Ioseph, 382.
Cantwell Iacobus, 311.
Capitani Leopoldus, 27, 533, 059.
Gapri-Cruciam Aloisius, 142.
Capuccio Henricus, 383.
Carabelli Iacobus, 69.
Caracciolo di Torhiarolo Septimius,
episc. Aversanus, 15.
Caraman Renatus, 54.
Carbonneau Carolus, 349.
Carboni Pius, 96.
Cardinale Ioannes Beda, archiepisc. Pe*
rusinus, 14, 292.
Carinci Alphonsus, 51 sq.
Carizzi Thomas, 262.
Carla Franciscus, 24.
Carli Ioannes, episc. Lunensis et Sarzanensis, 15.
Carolus Magnus, 9.
Carolus Vii, Galliae rex, 515 sqq.
Carrerot Dominicus, episc. Portus Nationalis, 443, 592.
Carnero Michael, 351.
Carrillo Silvianus, episc. Sinalonsis,
592..

Cardn y Vecin Henricus, 383.


Ourson Iacobus, 581.
Carton (de) Wiart Henricus, 54.
Caruana Maurus, archiepisc. Melitensis, 41.
Casale Antonius, 551.
Casapian Vincentius, 206.
Casey Dominicus, 307.
Cassara Honuphrius, 347.
Cassetta Franciscus a Paula, S. R. E.
card., 21.
Castagna Maria, 129 sqq.
Castellano Aloisius, vide Index documentorum: Suprema S. Congregatio
S. Officii.
Castelli Ioannes, 206.
Castelli Hector, 207.
Castillon du Perron Petrus, 54.
Catenacci Hieronymus, 456.
Cattani-Amadori Fridericus, 48, 49, 85,
;

91, 338, 344, 373, 377.

Index

Cauchon Petrus, episc. Bellovacensis,


518 sqq.
Gauley Ioannes, 263.
Caulle Eugenius, 261.
Cavaceppi Caesar, 95.
Cavazzi Pius, 94.
Caver y Alcibar Ioseph, 263.
Cavotta Aloisius, 142.
Gayzedo y Cuero Emmanuel Ioseph, archiepisc. Medellensis, 296.
Ceballos y Gonzales Franciscus, 264.
Ceccarelli Horatius, 310.
Cendoya Iulianus, 381.
Ceribelli Antonius, 311.
Cerioli Constantia (Paula Elisabeth), vid.
Busecchi-Tassis (Ven.), 306.
Cerrati Michael, episc. tit. Lyddensis,
593.
Cerro ioannes Bapt., 481.
Cesarano Andreas, 581.
Challamel Iulius, 94.
Champagnat Marcellinus Ioseph Benedictus (Ven.), 21, 306, 334 sqq.
Chanel Petrus Aloisius M. (Ven.), 336.
Chareault Marita, 509.
Charost Alexius, archiepisc. tit. Chersonensis, 330, 591.
Charrier Augustus, 342.
Chartier Guilelmus, episc. Parisiensis,
524.
Chauvin Constantinus, episc. Ebroicensis, 357, 592.
Chek Khaz'al, 206.
Cherubini Franciscus, 141.
Chevrier Antonius (Ven.), 20.
Chiasson Patritius, episc. Chatamensis,
443, 592.
Chimenti Raphael, 129, 139, 183, 200.
China Aloisius, 308.
Chiocca Andreas, 350.
Chionna Antoninus, 311.
Chomel Beniaminus, 262.
Ciceri Franciscus, episcopus Papiensis,
551.
Cicognani Caietanus, 92.
Cimmino Antonius, 349.
Cisar Alexander, episc, iassensis, 147.
Cisneros Ray gada Germanus, 142.
Clapperton Guilelmus, 583.
Claret Antonius M. (Ven.), 21, 347.

personarum

Classen Guilelmus, 383.


Cleary Patritius, 583.
Clemens VII, R. P., 353.
Clemens IX, R. P., 236, 560.
Cleopha (S.), 150.
Climati Alexander, 207.
Clos Ioseph, episcopus Zamboangensis,
219.
Cloutier Homerus, 141.
Clune Michel, 581.
Coan Iacobus, 349.
Cocconcelli Angelus, 383.
Colasanti Dominicus, 95.
Colin Ioannes Claudius (Ven.), 336.
Colli Antonius, 95.
Colliard Placidus, episc. Lausanensis et
Genevensis, 96.
Columbus Christophorus, 133 sqq.
Combes Bartholomaeus Clemens, archiepisc. Carthaginensis, 357.

Comm Dominicus, episc. tit. Obbensis,


99, 167.
Condamin Ioannes, 23.
Conforti Guido M., episc. Parmensis, 15,
289.
Con tardo Prudentius, episc. tit. Syenensis, 298, 591.
Conte Carmelus, 95, 338.
Conti Iosephus, episc. Clusinus et Pientinus, 69.
Conway Iacobus, 310.
Coote Georgius, 263.
Corbellini Leander, 24.
Coronas y Arme Ioseph, 456.
Correia da Silva Ioseph, episc. Leiriensis, 591.
Corrigan Iacobus, 351.
Costa Albertus, episc. Melphiensis et
Rapollensis, 15.
Costantini Carolus, 455.
Cps y Macho Ioseph M., S. R. E. card.,
archiepisc. Vallisoletanus, 24.
Cousin Alexander, episc. tit. Nyssenus,
98.
oy e Cotonai Augustinus, 56.
Cozzi Ernestus, archiepisc. tit. Philippopolitanus, 589.
Cyriacus (S.), 435 sqq.
Czeehowskhi Thaddaeus, 55.
Czerwinski Sigismundus, 352.

688

Itideoe

D
Da Costa Nmes Ioseph, episc. Macaonensis, 590.
Da Cunha Pedrosa Franciscus, 584.
Dalbor Edmundus, S. R. E. card., archiepisc. Gnesnensis et Posnaniensis,
566 sq.
D'Alessandri Angelus, 129.
D'Allmes Henricus, 261.
Dalla Torre Ioseph, 456.
Dallepiane Ioseph, episc. Ecclesiensis,
208.
D'Almeida Fortunatus, 206.
D'Altneida Garret Gonzalus, 455.
Dalmonte Bartholomaeus M. (Ven.), 20.
Dal Santo Franciscus, 96.
Danesi Remus, 351.
Dnis Alaphridus, 310.
Danti Ioseph, 351.
Da Parzhan Conradus (Ven.), 347.
D'Apice Aloisius, 582.
Darian Ioannes, 583.
Drian Ioseph, archiepisc. tit. Tarsensis,
144.
Da Silva loachim, 142.
Da Silva Fiadeiro Ioannes, 207*
David Emmericus, 584.
De Angelis Dominicus, 581.
De Arana y elanstegui Theodorus, 382.
De Arc Iacobus, 514.
De Arc Ioanna (B.), 97, 114 sq., 145 sqq.,
220 sq., 226 sqq., 326, (S.), 514 sqq.,
545.
De Batthyny Guilelmus, archiepisc.
tit. yrrensis, 589.
De Baudricourt Robertus, 515 sqq.
De Bedfort dux, 518.
De Benedictis Cataldus, 205.
De Bisogno Iosephus, 51 sq.
De Bock Nicolaus, 142.
De Boismarmin Carolus, 261.
De Bourdeille Elias, S. R. E. card., episc.
Petrocoricensis, 520.
Debout Henricus, 261, 327.
De Broqueville Carolus, 54.
De Campos Barreto Franciscus, episc.
Campinensis, 443, 592.
De Castro y Alonso Emmanuel, episc.
Segobiensis, 330, 592.

personarum

De Cessac Ioannes, 262.


Dchelette Ludovicus Ioannes, episc.
Ebroicensis, 208.
De Donno Ioseph, 381.
De Esparsa loachim, 172.
De Farges Perona Rosalia, 507 sqq.
De Faria Antonius, 142.
De Faulhaber Michael, archiepisc. Monacensis et Frisingensis, 53.
De Felicis B., 578.
De Francheville Catharina (Ven.), 20.
De Gebsattel Ioannes, 381.
Degenbeck Sebastianus, 93.
De Glabbeek Guilelmus, 201 sq., 328 sq.
Degobbis Ioannes, 382.
De Goyeneche y Gamio Ioannes, 205.
De Greve Dierfeld Ermannus, 456.
De Groen Theodorus Ioannes, 23.
De Gruijtter iacobus, 142.
Dekker Nicolaus, 262.
De Iesus e Sousa Augustinus, 551.
De la Chausse Daniel, 55.
De la Colombire Claudius, 493 sqq.
De Lai Caietanus, S. R. E. card., episc.
Sabinen., 162, 322, 324, 485, 513, 529;
vide Index documentorum: Constitutiones Apostolicae et S. Congregatio Consistorialis.
De Lamourous Maria Teresia (Ven.), 52.
Delanoue Ioanna (Ven.), 20, 203.
De Lara y Guerrero Carolus, 352.
De Lara y Guerrero Henricus, 352,
De la Rochefocauld Franciscus Ioseph,
episc. Bello vacensis, et Socii (Venn.),
20.
De la Rochefocauld Petrus Ludovicus,
episc. Rupellnsis,et Socii (Venn.), 20.
De las Cases Emmanuel, 262.
De Lattaignant Victor, 552.
De Lazerme de Lon Ioseph, 309.
Del Buono Dominicus, episc. tit. Augilensis, 591.
Del Duca Antonius, 435.
Delforge Renatus, 582.
Deleidi Ioannes Bapt., 134.
De Lellis Theodorus, 520.
Dell'Angelo Liberalis, 311.
Delli Muti Matthaeus, 311.
De Longueil Richardus, episc. Constantiensis, 524.

Index

De los Santos Diaz y Gomara Michael,


episc. tit. Thagorensis, 330, 591.
Del Rio Georgius, archiepisc. Arborensis, 589.
Del Rio del Val Raphal, 383.
Del Signore Ioannes Bapt., 23.
De Luise Christophorus, 455.
De Maistre Xaverius, 55.
De Marillac, vid. Le Gras, Ludovica (B.),
230.
De Marillac Ludovicus, 230.
De Mas Theodorus, 76.
De Melgar de Benavides Bernardinus,
308.
De Mello e Sousa Franciscus, 95.
De Olot Stephanus, 77.
De Oate y Lopez Matthias, 96.
Deriard Augustus, 262.
Dermott Hugo, 581.
De Ritter de Gruenstein Otho, 349.
De Saugro di Casacalenda Ioannes, 580.
De San Julian Mellado y Prez de Meca
Victorius, 383.
De Saumaise Maria, 489 sqq.
Descamp Aemilius, 308.
D'Esclaibes Hadrianus, 382.
Des Escures Maria, 502.
De Stefanis Aloisius, 442.
D'Estonte ville Guilelmus, S. R. E. card.,
524.
De Teil, 345.
De Theo Angelus, 352.
De Twickel Rodulphus, 144.
De Ursiniis Iuvenalis, archiepisc. Rhemensis, 524.
De Vedrua de Mas Ioachima (Ven.), 52,
76 sqq.
De Vedrua de Mas Laurentius, 76.
De Velasco Franciscus, 311.
De Velasco Nieto Palacios y Prez Ioannes, 383.
Devred Aemilius, 572 episc. tit. Hesbonensis, 592.
De Yeregni Ferminus, 263.
Dziel Anselmus, 307.
Diamilla Magnelli Franciscus, 96.
Dib Ioannes, 383.
Didaco Iulius, 207.
Dietz Michael, 53.
Diez de Urdanivia Carolus, 311.

personarum

629

Di Fava Philippus, 453.


Di Girolamo Ioseph, episc. Lucerinus,
219.
Di Lorenzo Georgius, 144.
Di Maggio Ioseph, 383.
Dimbla Ioseph, 584.
Di Meo Aloisius, 263.
Diorio Augustinus, 350.
Diotallevi Ferdinandus, 150.
Di Somma Ianuarius, 22.
D'Oliveira Tavares Ioseph, 207.
Dominicus (S.), 11.
Donadeo Aloisius, 381.
Donatus et Cyprianus (Ss.), 530 sqq.
Donnelly Ioseph, 205.
Donelly Nicolaus, ep. tit. Caneensis, 44.
Donoso Carvallo Franciscus, 583.
Do Patrocinio Dias Ioseph, episc. Beiensis, 590.
Dorer Roth Arthurus, 206.
Dos Santos Coelho Antonius, 93.
Dos Santos Pereira de Vasconcellos Sebastianus, 54.
Douard Alaphridus, 262.
Doubleday Arthurus, episc. Brentwoodensis, 219.
Doubrava Ioseph, episc. Reginae Gradacensis, 99.
Drago Aloisius, 552.
Driessen Leonard us, 144.
Drinot y Pierola Petrus Paulus, 536;
episc. tit. Basiiinopolitanus, 593.
Duan ioannes, 308.
Du Bellet Henricus, 455.
Dubois Ludovicus Ernestus, S. R. E.
card., archiepisc. Parisiensis, 535,591.
Du Bois de la Villerabel Andreas, archiepisc. Rothomagensis, 589.
Du Bois de la Villerabel Florentius,
episc. tit. Eeniensis, 219.
Dubouch Rogerius, 309.
Du Bourg (Maria a Iesu) (Ven.), 579.
Dubourg Augustus Renatus, S. R. E.
card., archiepisc. Rhedonensis, 330.
Ducatteau Leo, 94.
Dueas Ioannes Antonius, episc. S. Michaelis, 381.
Duffy Michael, 381.
Du Lau Ioannes Maria, archiep. Aquensis, et Socii (Venn.), 19.

630

Index

D umortier Carolus, 263.


Dumricher ioannes, 310.
Dunphy Laurentius, 455.
Duns Scotus Ioannes (B.), 347^
Duque Ioseph, 254.
Durand Leo, episc. Oranensis, 536,593.
Durando Ioannes, 383.
Durantini Henricus, 310.
Dussaix Eugenius, 582.
Dusson Mariae 506.
E
Edmond Aloisius, 309.
Elguera Caesar, 142.
Elfi Ioannes, episc. Squillacensis, 96.
Elwes Gervasius, 352.
Ephrem (S.), 347, 457 sqq., 544 sqq.
Epifani Michael, 208.
Episcopus Abellinensis, 14.
Aesinus, 329.
Altunensis, 42.
Anneciensis, 14.
Asculanus in Piceno, 163.
Assisiensis, 14, 329.
Atrebatensis,^ 14.
Augustodunensis, 14.
Auximanus et Cingulanus, 329.
Bergomensis, 290.
Blivarensis, 329.
Cordubensis in America, 329.
Cortonensis, 329.
de Serena, 163.
Fodianus, 330.
Fulginatensis, 329.
Galviensis et Duacensis, 14.
Gandavensis, 163.
Gaudisiensis, 35.
Hieracensis, 162.
K ansanopolitan u s, 14.
Krishnagareilsis, 572.
Leonensis in America centrali, 14.
Montis Regalis in Pedemonte, 14.
Nicopolitanus, 75.
Nucerinus et Tadinensis, 329.
Osnabrugensis, 444.
Pientinus, 329.
Pinnensis et Atriensis, 330.
Placentinus, 330.
Portu gallensis, 163.

personarum

Episcopus Potentinus, 329.


Rheatinus, 329.
Ruthenensis, 14,
Sacramentensis, 443.
S. Agathae Gothorum, 163.
S. Hyacinthi, 14.
S. Marci et Bisinianensis, 15.
S. Marthae, 14.
Senogalliensis, 329.
Sionensis, 594.
Suessionensis, 163.
Triventinus, 329.
Tudertinus, 330.
Venetensis, 162.
Vicensis, 77.
Viglevanensis, 536.
Erard Guilelmus, 521.
Errazuriz Urmeneta Raphal, 551.
Errazuriz Valdez Crescentius, 143.
Esser Fridericus, 311.
Esser Gerardus, 581.
Eudes Ioannes (B.), 305.
Eugenius IV, R.' P., 10.
Eymard Petrus Iulianus (Ven.), 21, 579.
Evans Lionellus, 263.
F
Fabiani Angelus, 24.
Fabbrucci Ioseph, episc. Burgi S. Donnini, 15.
Fajeck Alexander, 55.
Falck Maria, 374 sqq.
Farolfi Antonius, 204.
Faugier Stephanus, 205.
Favero Alexander, 113.
Felix (S.) et Socii, 9.
Felici Hector, 141, 144.
Felici Sebastianus, 352.
Ferniani Placidus, 311.
Ferrais Aemilius, episc. tit. Lystrensis, 261. ' '
'
Ferrari Carolus, S. R. E. card., archiep.
Mediolanensis, 302.
Ferraris di Celle Fridericus, 310.
Ferreira da Ponte Ioseph, 23.
Ferreira da Silva Franciscus, episc. tit.
Syenensis, 264.
Ferretti Aloisius, episc. Mandelensis, 15.
Ferretti Ludovicus, 22.
:

Index

terrone Angelus, 144.


Flehet ioseph, 162.
Fidanza Petrus, 262.
Fiedor Ioannes, 208.
Fietta Ioseph, 261.
Fighiera Felix, 350.
Filia Bleau, 310.
Filiol Eugenius, 262.
Filippi Ernestus, 53, 351.
Filippo Ioannes, 581.
Fiocchi Ioseph, 144.
Fitzgerald Thomas, 581.
Fitz-Maurice Ioannes Edmundus, episc.
Eriensis, 312.
Fiacchi Carolus, 350.
Flaherty Iacobus, 455.
Flannerj Michael, 349.
Flavy Guilelmus, 518.
Fleck Henricus, 55.
Flocard Alaphridus* episc. Lemovicensis, 589.
Florezak Ioseph, 93,
Flors Garcia Ioannes, 310.
Flynn Eduardus, 455.
Fogazzaro Antonius, 598.
Foiadelli Aloisius, 129 sqq., 559.
Fontaine Maria Magdalena et Sociae
(Venn.), 19, 79 sqq., (Bb.), 281 sqq.
Fornari Ioseph, 259.
Forti Loretus, 95.
Fortier Nazarius, 54.
Fortis Richardus, 381.
Fournet Andreas Ubertus (Ven.), 20.
Fralleone Benedictus, 382.
Franceschi Robertus, 143,
Franchi Andreas, episc. Pistoriensis (B.),
52.
Franchi Guilelmus, 351.
Francica-Nava Ioseph, S. R. E. card.,
archiepisc. Catanensis, 16, 109.
Franciscus Assisiensis (S.), 104.
Franciscus Salesius (S.), 99, 505.
Franco Marcellinus Antonius M., episc.
Pharaonensis, 298, 591.
Frascari Ioseph, 455.
Fratini Ioannes, 94.
Frattocchi Salvator, ep. Urbevetanus, 15.
Frederix Godefridus, episc, tit. Tagastensis, 99, 167.
Freitz Iacobus, 429.
:

631

personarum

Frenguelli Leonardus, 351.


Frewen Hugo, 578.
Frey Ioannes Bapt., 22.
Frisciotti Agnes, 474.
Fritschi Franciscus Xav., 261.
Fritz Carolus, episc. Friburgensis, 591.
Frhwirth Andreas, S. R. E. card., 52,
93, 203, 307, 486, 513, 529, 550.
Frutos Valiente Franciscus, episc. lacensis, 443, 593.
G
Gabriel a Virgine perdolente (B.), 97,
114 sq., 145 sqq.; 118, 220 sqq., (S.),
474 sqq., 511, 542.
Gaggioli Antonius, 584.
Gaire Ioannes, 261.
Galardi Guido, 551.
Galgani Gemma (Yen.), 203, 248.
Galgani Henricus, 248.
Gallarati-Scotti, 598.
Gallenzi Ioseph, 95.
Galli Aurelius, 145, 222, 226.
Gallini Eduardus, 382.
Gandsegui y Gorrogategui Remigius,
archiepisc. Vallisoltanus, 146.
Gangarelli Salvator, 263.
Gannon Ioannes Marcus, episc. Eriensis, 443, 592.
Garcia Emmanuel, 309.
Garcia Ioseph, 552.
Garcia Irigoyen Carolus, episc, de Truxillo, 348.
Gargano Leonardus, 206.
Garagnani Thomas, 207.
Garicoits Michael (Ven.), 21.
Garrote y Amigo Iacobus, 349.
Gartner Ioannes, 24.
Garvey Eugenius, epise. Altunensis, 552.
Gaspais Augustus, episc. tit. Canopitanus, 590.
Gasparri Henricus, archiepisc. tit. Sebastensis, 296, 454, 571.
Gasparri Petrus, S. R. E. card., 51, 53,
162, 485, 513, 529 ; vide Index documentorum: Constitutiones et Litterae Apostolicae, Secretaria Status et
Pontificia Commissio ad Codicis canones authentice interpretandos.
Gasquet Aidanus, S. R. E. card., 579 sq.

Index

632

Gassler Franciscus, 205.


Gaudenzi Ludovicus, 310.
Gautier Georgius, 93.
Gauthier Ioseph, 54.
Gauthier Iulia, 526.
Gennaro Uberius, 143, 206.
Gerson Ioannes, 520, 524.
Ghanima Ioseph, 205.
Ghezzi Iacobus, episc. Civitatis Castel lanae, Hortanus et Gallesinus, 56.
Giambro Eugenius, episc. Neocastrensis, 116
Giampaolo Petrus, 310.
Giannattasio Nicolaus, episc. Neritonensis, 15.
Gianelli Antonius M., episc. Bobiensis
(Ven.), 20, 141, 170 sqq.
Giannelli Aloisius, 241.
Gilbert Ioannes, 206.
Guissen Arnoldus, 455.
Gindre Augustus, 143.
Giobbe Galilaeus, 263.
Giorgi Angelus, 134.
Giorgi Orestes, S. R. E. card. Poenitentiarius Maior, 204,255, 260,307, 348,
486, 514, 529, 550, 580; vide Index
documentorum: Sacra Poenitentiaria
Apostolica.
Giorgio Petrus, 24.
Giovanetti Ioseph, 436.
Girbeau Ioannes, 261.
Girona y Llogostera Daniel, 263.
Giudice Antonius, 142.
Giustini Philippus, S. R. E. card., 52,
53, 144, 150, 152.
Gleiss Franciscus Xav., 207.
Gobbetti Angelus, 552.
Gobbini Placidus, 92.
Godoy Marcus Sergius, episc. Zuliensis, 99.
Gonaves Aranjo Ioaehim, 54.
Gonzalez y Garcia Emmanuel, episc.
Malacitanus, 146.
Gorrino Achilles, 307.
Gorski Petrus, 56.
Gosselin David, 307.
Grados Leo, 23.
Grandbois Georgius, 26.
Granito Pignatelli di Belmonte Ianuarius, S. R. E. card., episc. Albanen.,
;

personarum

51, 204, 257, 260, 306, 337, 348, 454,


485, 513, 529, 593.
Grano Carolus, 53.
Grasso Carolus Gregorius, archiepisc.
Salernitauus, 16.
,
Grazioli Iulius, 48, 351.
Gregorius III, R. P., 428.
Gregorius VII, R. P., 45.
Gregorius XIII, R. P., 366, 469.
Gregorius XVI, R. P., 125.
Greyf, 495.
Grieco Ianuarius, 455.
Gromier Leo, 207. .
Gruber Petrus, 55.
Guarini Livius, 142.
Guarneri Tranquillus, episc. Aquaependentis, 98.
Guerri Ioseph, 304.
Guidi Petrus, 580 sq.
Guillamet y Coma Raymundus, episc.
Barcinonensis, 146.
Guisasola y Menendz Victorianus, S.
R. E. card., archiepisc. Vallisoletanus,
456.
Guizar Valencia Antonius, episc. Chihuahuensis, 592.
Gumamela Lucia, 183 sqq., 253 sqq.
Gusmini Georgius, S. R. E. card., archiepisc. Bononiensis, 292.
m

II
Hadrianus VI, R. P., 192, 252.
Halka Oueld Sellasi, 124.
Hall Ioseph, episc. tit. Tebestanus, 590.
Hardouin Eugenius, 582.
Harris Guilelmus, episc. Loianus, 209.
Hartigan Patritius, 348.
Hay den Thomas, 581.
Healy Ioannes, 349.
Heelan Edmund us, ep. Siopolitanus, 98.
Heffron Patritius Richardus, episc. Winonensis, 580.
Heidenreich Ioannes, 53.
Hennessy Ioannes, 583.
Henricus VI, Anglorum rex, 519.
Hergenroether Ignatius, 207.
Hermans Ioannes, 582.
Hersant Margarita, 489.

Index

Hertzog Franciscus Xav., 307.


Hichey Guilelmus, 205.
Hieronymus (S.), 385 sqq., 438 sqq., 442.
Hieronymus della Rocca delle ventiquattr'ore (Ven.), 19.
"
Hillebrand Antonius, 348.
Hies Eduardus, 309.
Hoenning O' Carrol Aemilius, 144.
Hoyas Gregorius Nazianzenus, episc.
Manizalensis, 296.
Howard Franciscus, 551.
Honorati Ignatius, 350.
Honorius II, R. P., 431.
Hoover Herbertus, 35.
Huayek Elias Petrus, patriarcha Antiochenus Maronitarum, 472 sq.
Huayk Leo, 223.
Huber Franciscus, 207.
Hudecek Ioannes, 92.
Hudson Georgius, 581.
Hulka Ioseph Antonius, episc. Budvicensis, 96.
Humphrey Sullivan, 309.
Hunecus Antonius, 582.

personarum

633

Ioseph a Cruce, 193 sqq., 253.


Jost Georgius, 93.
Journeau Honoratus, 342 sqq.
Iulius II, R. P., 434.
Iustinus de Iacobis (Ven.), 124.

Kakowski Alexander, S. R. E. card., archiepisc. Varsaviensis, 566 sq.


Kamyuka Dyonisius, 309.
Kappenberg Theodorus, episc. tit. Sozopolitanus, 456.
Karevic Franciscus, episc. Samogitiensis, 270.
Karlik Udalricus, 552.
Kaspar Carolus, episc. tit. Bethsaidensis, 99.
Katalinic Petrus, 382.
Kaupert Georgius, 349.
Keane Patritius, episc. tit. Samaritanus,
443, 593,
Keany Ioseph, 350.
Keating Vincentius, 205.
Keller Prosperus, 263.
Kelly Dionysius, 309.
1-J
Kervyn Eduardus, 54.
Kiefer Marchand Victor, 142.
iachimowski Thaddaeus, 55.
Jacono Ioannes, episc. Melphictensis, Kilkenny Patritius, 142.
Kipshagen Ioseph, 144.
Iuvenacensis et Terlitiensis, 15.
Kirleir Ioseph, 456.
Jacoucci Virginius, 226, 526 sqq.
Jacuzio Paulus, archiepisc. Surrentinus, Klein Gaspar, ep. Paderbornensis, 592.
Kmetko Carolus, episc. Nitriensis, 590.
69.
Kolbe F., 552.
lad Allah Iacir, 206.
Kordac
Franciscus, archiepisc. PragenIaffei Raymundus, episc. Foroliviensis,
sis,
33,
57, 99, 586.
205.
Kozankiewiez
Ioseph, 56.
Jalabert Hiacynthus, episc. tit. TeleptenKretschmer
Leo,
93.
sis, 96.
Kubiza
Ioseph,
352.
Janasik Stanislaus, 24.
Jannacchino Angelus Michael, episc. tit. Kwiek Zeno, 93.
Loriensis, 56.
L
Jaroszynski Ladislaus, 352.
Jarry Henricus,. 262.
Laaf Carolus, 584.
Ilundan y Esteban Eustochius, archi- Lacroix Dionysia, 338 sqq.
episc. Hispalensis, 589.
Laflamme Eugenius, 581.
Ioannes a Salerno (B.), 11.
La Fontaine Petrus, .S. R. E. card., paJohn Antonius, 583.
triarcha Venetiarum, 12, 29, 530 sqq.
John Edvinus, 583.
Lagueux Robertus, 581.
John Georgius, 583.
Laguna ina Joseph, episc. tit. Samiensis,
Ioseph (S.), 313 sqq.
590.
- -A OTA, vol. X I I , n. 14. 17-12-920.

43

634

Index

personarum

Leo Ioseph, archiepisc. Tranensis ac BaLajos Iulius, 552.


rolensis, 99.
Lambert Paulus, 383.
Leocardus Durandus, 515 sqq.
Lamerand Aloisius, 12.
Leone Nicolaus, 351.
Lamyn Philiberta, 487.
Leone Vincentius,- 310.
Landi Aurelia, 248.
Landi Fabianus, episc. tit. Taenarien- Leoni Laurentius, 23.
Leopardi Monaldutius, 94.
sis, 352.
Landrieux Mauritius, episc. Divionen- Lepercq Daniel, 144.
Lepercq Gaston, 262.
sis, 9.
Lpicier Alexius M., 59.
Lane Arthurus, 455.
Lercaro Amadeus, 349.
Lane Mullins Ioannes, 264, 582.
Lerouge Raymundus, episc. tit. SelgenLanglois Eugenius, 382.
Lanquet de Gergy Ioannes, 509.
sis, 147.
Lanzoni Primus, 311.
Le Royer, 516.
Lapus Vincentius, 183 sqq., 252 sqq.
Lerro Nicolaus, 56.
Lasso de la Vega Michael, 349.
Lerroux y Jusen Ioseph, 352.
Laura Ioseph, 381.
Licitri Ioannes, 205.
Laurenti Camillus, vide Index Docu- Liddy Guilelmus, 584.
mentorum: S. Congregatio de Pro- Limberg Petrus, 383.
Liston Iacobus Michael, episc. tit. Olimpaganda Fide.
Laurentius a S. Basilio, 348, 380.
piensis, 147.
Laval Iacobus Desideratus (Ven.), 336. Liviero Carolus, episc. Civitatis Castelli,
Lavigerie Carolus Martialis, S. R. E.
15.
card., archiepisc. Algeriensis, 83, 272. Lobkowic Ioannes, 309.
Le Camus Margarita, 230.
Loeff Petrus, 552.
Lech Fridericus, 349.
Loewy Irma, 375 sqq.
Le Fortier Clementia, 375 sqq.
Lohier Ioannes, 520.
Le Fortier Eugenia, 373 sqq.
Lo Ioseph, 55.
Le Fortier Gabriel, 375 sqq.
Lombardo Ernestus, 303, 583.
Le Fortier Robertus, 374 sqq.
Loyseleur Nicolaus, 521.
Lega Hieronymus, 143.
Loza Caelestinus, episc, de Pace, 298
Lega Michael, S. R. E. card., 93, 141,
592.
204, 260, 380, 486, 514, 529, 579; vide Lualdi Alexander, S. R. E. card., archiIndex documentorum : Supremum Siepisc. Panormitanus, 590.
gnaturae Apostolicae Tribunal.
Luchetti Faustinus, 96.
Legasse Ludovicus, episc. Oranensis, Lucidi Evaristus, 259.
327 ; episc. Petrocoricensis, 443, 592. Luddi Ambrosius, episc. Assisiensis, 15.
Le Gras Antonius, 230.
Ludovicus, rex Galliae, 506.
Le Gras Michael Antonius, 2E0.
Lukomski Stanislaus Kostka, episc. tit.
Leguia Augustus, 205.
Siccensis, 98.
Le Humsec Aloisius, episc. tit. Euro- Lucheschi Iacobus, 55.
pensis, 147.
Lutostawski Severinus, 56.
Le Hunsec Aloisius, 248.
Lwanga Carolus et Socii (Venn. . 20,
Lemaitre Alexius, archiepisc. tit. Caba82 sqq., 92, (Bb.), 123 sqq., 140,168 sqq.
sitanus, 357, 591.
272 sqq.
Lenti Carolus, 309.
M
Leo X, R. P., 10, 45, 319.
Leo XII, R. P., 509.
Mac Cabe Ioannes, 351.
Leo XIII, R. P., 33, 74, 101, 233, 315, Macho Ioseph, 207.
318, 386 sqq., 437, 480, 525.
Mach Closkey Iacobus,episc. Iarensis 98.

Index

Mac Dougal Donaldus, 261.


Mae Loghlin Ioannes, 581.
Madarsz Stephanus, 351.
Maenhant Iulius, 205.
Maggio Apollonius, episc. Asculanus in
Piceno, 15.
Maglione Aloisius, archiepisc. tit. Caesariensis, 454, 591.
Maguire Guilelmus, 351.
Maiese Ioannes, 142.
Mai rot Georgius, 262.
Mamoli Arthurus, 261.
Mannucci Ubaldus, 259.
Manzanedo Eugenius, 311.
Maquet Henricus, episc. tit. Amathuntinus, 56.
Mara Guilelmus, 55.
Marango Ioannes, 381.
Marcelis Guilelmus, 350.
Marchetti Octavius, 29.
Marchetti Selvaggiani Franciscus, archiepisc. tit. Seleuciensis, 260.
Marcondes Pedrosa Philibertus, 95.
Marelli Aloisius M., episc. Bergomensis,
109.
Maria Clothildes Angela a S. Francisco
Borgia et Sociae (Venn.), 19, (Bb.),
79 sqq., 281 sqq.
Mariani Angelus, 51, 52, 239, 244, 280,
286, 333 ; vide Index documentorum :
S. Rituum Congregatio.
Mariani Dominicus, 108.
Marini Nicolaus, S. R. E. card., 441,
486, 514, 529.
Marinozzi Conradus, 552.
Marmaggi Franciscus, archiepisc. tit.
Hadrianopolitanus, 454, 591.
Maro iacobus, 206.
Marois Albertus, 340.
Marois Zephyrinus, 261.
Marquez Michael, 311.
Marrel Henricus, 23.
Marroni Iacobus, 96.
Martin de Gibergues Emmanuel M.,
episc. Valentinensis, 24.
Martinez Garcia, episc. tit. Hippusensis,
590.
Martinez Izquierdo, episc. Matritensis,
65.
Martinez y Martnez Antonius, 23.

personarum

635

Martinus V, R. P., 10.


Maniconi Philippus, 94.
Mascari Hector, 350.
Masi Maria, 241.
Masiello Michael, 207.
Masperi Victor, 95.
Maspoli Henricus, 381.
Mastrojacomo Palmerinus, 264.
Mas y Olivier Franciscus a Paula, episc.
Gerundensis, 208.
Massaart Elisabeth, 201, 202, 378 sq.
Massaia Guilelmus, S. R. E. card., 123
sqq.
Maffei Franciscus, 583.
Massimi Maximus, 48, 49, 85, 91, 129,
139, 183, 200.
Matteoni Gustavus, episc. Grossetanus,,
98.
Maunoir Iulianus, 204.
Mauri Philippus, 260.
Mayer Wenceslaus, 24.
Mayneaud de Bisefranc, 499.
Mazzarella Maria, 480.
Me Coli Guilelmus, 308.
Me Cort ioannes, episcopus Anotensis.,
99.
Me Cort Ioannes Ioseph, episc. tit. Azotensis, 42.
Me Grath Christophorus, 307.
Me Manus Michael, 307.
Meichtry Camillus, 93.
Meier Ioseph, 310.
Meissner Ceslaus, 93.
Melin Christina, 500 sqq.
Melvin Martinus, 582.
Mena Aloisius, 351.
Mendes Bello Antonius, patriarcha Ulyssiponensis, 32.
Mendes de Conceiao Santos Emmanuel,
archiepisc. Philoppopolitanus, 298 ;
archiepisc. Eborensis, 330, 589.
Menegazzi Gerardus, episc. Comaclensis, 589.
Menzani Hersilius, episc. Placentinus,
589.
Mercati Angelus, 579, 581.
Mercier Desideratus, S. R E. card., archiepisc. Mechliniensis, 121.
Mercuri Franciscus, 53.
Merlini Ioannes (Ven.), 203.

, 636

Index

Merry del V a l Raphael, S. R. E. card.,


51,162, 485, 513, 529, 585 ; vide Index
documentorum : S. Congregatio S. Officii.
Metzner Martinus, 350.
Meunier Clodovaeus, 310.
Mezzadri Dominicus, episc. Clodiensis,
592.
Mezzanotte Caietanus, 94.
Micara Clemens, archiepisc. tit. Apainensis, 219.
Michael Archangelus, 515 sqq.
Midi Nicolaus, 523.
Migliore Augustinus, episc. Monopoli tamis, 99.
Migliorelli Vincentius, episc. Nursinus,
15.
Migliorini Gabriel, 96.
Milan Fridericus, 55.
Milani Augustus, 222, 483, 511.
Minaban Patritius, 583.
Minguella y Arnedo Torribius, episc. tit.
Basilinopolitanus, 384.
Miozzi Ioannes, 552.
Miraudelle Maria, 526.
Mistrangelo Alfonsus, S. R. E. card., ar
chiepisc. Florentinus, 11.
Moita Antonius, 55.
Moeller Bernardus, 205.
Molfino Virgili us, 351.
Molloy Thomas, episc. tit. Loriensis, 298,
592.
Monterde Renatus, 262.
Montero Diaz Ildephonsus, 263.
Montes de Oca y Obregon Ioseph M.
Ignatius, archiepisc. tit. Caesariensis, 591.
Morabito Iosephus, episcopus Miletensis, 16.
Morelli Augustus, 350.
Morelli Franciscus, 349.
Moreno Albertus, 311.
Moreno Aloisius, 582.
Moresi Hector, 24.
Moretti Franciscus, episc. Interamnensis
et Narniensis, 261.
Morgan Dempsey Ioseph, 93.
Mori Ioseph, vide Index documentorum: S. Congregatio Concilii.
Morgante Petrus, 351.

personarum

Moriondo Natalis Gabriel, episc. tit. Cidyessensis, 357, 592.


Moris Ioseph, 143.
Mossa Ioannes, 351.
Mossard Lucianus, episc. tit. Mediensis,
96.
Mossotto Michael, 207.
Mosterts Carolus, 583.
Moye Ioannes Martinus (Ven.), 21, 140.
Mundelein Georgius, 307.
Mller Antonius, 261.
Mulligan Guilelmus, 55.
Munerafi Dantes, 371, 580.
Muoz Herrera Ioannes, episc. Malacitanus, 24.
Murray Edoardus, 307.
Murray Thomas, 350.
Murumba Mathias et Socii (Venn.), 20,
82sqq., 92 (Bb.), 123sqq., 140, 168
sqq., 272 sqq.
Mussetti Sebastianus, 382.
Musso Mauritius, 94.
. N

Nagh Eduardus, 580.


Napal Dionysius, 552.
Nardoni Petrus, 455.
Nasi Laurentius, 143.
Nasri Baccasce, 206.
Nassalski Marianus, 93.
Nautermod Ioseph, 93.
Navarra Pius Leonardus, episc. Eugu
binus, 590.
Negri Vincentius, 56.
Negrone Iulius, 349.
Nejmak Wenceslaus, 143.
Neumann Bernardus, 55.
Neumann Carolus, 583.
Newsome Thomas, 581.
Nguyn Huiu Bai Petrus, 308.
Nicolaus Barensis (S.), 159 sqq.
Niemira Ioannes, 56.
Niola Franciscus, archiepisc. Caietanus,
384.
Noel Campden Arthurus, 55.
Nolan Ludovicus, 204.
Nommesch Petrus, episc. Luxemburgens i s , 98.
Nrber Thomas, archiepisc. Friburgensis, 352.

Index

Norbrtus a S. Maria, 479.


Noseda Alaphridus, 381.
Noya Paulus, 351.
Noval Ioseph, 92.
Novl Iacobus, 78.
Novia Victorius, 85 sqq.
Nowakowski Marcellus, 56.
Nowowiejski Antonius Iulianus, episc.
Plocensis, 53.
Nsiringisira Ioseph. 309.
Nunes Edoardus, archiepisc. Elborensis, 352.
Nunes Coelho Emmanuel, episc. Aterradensis, 298, 591.
Nunes Teixeira Carolus, 263.
Nunziante Maria, 518.
Nussbaum Paulus Ioseph Henricus,
episc. tit. Gerasensis, 147.
Nyaradi Dionysius, episc. Crisiensis, 147.
O
O' Connor Patritius, 307.
O' Donnei Michael, 308.
O' Farrel Michael, episc. Bathurstensis,
591.
O' Flaherty Ioannes, 308.
Ogno Ioannes Bapt, 53.
O' Gorman Ioannes, 581.
O' Hara Rogerius, 308.
Olaez Eugenius, 349.
O' Leary Ludovicus, episc. Carolinopotanus, 443, 593.
O' Leary Henricus, archiepisc. Edmontonensis, 443, 591.
Oliveira Lopes Emmanuel, episc. Maceiensis, 426.
Oliveira Mattos Ioannes, 351.
Olivieri de Vernier Carolus, 349.
O' Neil Ioannes, 551.
Orione Aloisius, 325.
O' Rourke Edoardus, episc. tit. Caneem
sis, 148.
Ottaviani Eduardus, 55.
ttaviani Hamilcar, 55.
Ovaldo Castillo Darius, 582.
P
Pace Eduardus, 381.
Pacelli Eugenius, archiep. tit. Sardianus, 306.

personarum

mi

Pacifici Petrus, archiepisc. Spoletanus,


292.
Pclisan Zenobius, 263.
Pacovich Emmanuel, 382.
Padr y Grinau Thomas, 382.
Paget Desideratiis, episc. Valentinensis,
147.
Pagliani Ioseph, 383.
Paillard Metty Aemilius, 262.
Paissa Aloisius, 582.
Palffy di Erdod Mauritius, 95.
Pallavicini Alphonsus, 309.
Pampaln Alaphridus, 204.
Pantalini Orestes, 144.
Paolino Aloisius, 142.
Paquay Valentinus (Ven.), 92.
Paquet Arthurus, 309.
Paradisi Caietanus, 96.
Parente Edoardus, 583.
Parisi Aloisius, 481.
Parisi Salvator, 349.
Parrillo Franciscus, 201, 378.
Paschini Pius, 144.
Pasqualini Crescentinus, 583.
Pasqualini Titus, 383.
Patan Ioseph, 144.
Patek Stanislaus, 308.
Paterno Landolina Philippus, 207.
Paulus III, R. P., 434.
Paulus a Cruce S.), 156.
Pavoni Ludovicus (Ven.), 20.
Pecci Michael, 304.
Pchenard Petrus Aloisius, episc. Suessionensis, 264.
Pelagallo Albertus, 582.
Pellegrini Iacobus, 455.
Pellegrini-Quarantotti Petrus, 142.
Pellizzari Ioannes, episc. Placentinus,
456.
Pelonzi Franciscus, 23.
Pepe Ioannes, 455.
Pereira Alves Ioseph, 381.
Pereira de Albuquerque Octayianus^
episc. Piahunensis, 557 sqq.
Pereyra Ioannes de Deo, 93.
Perez Aranibar Augustus, 142.
Perez Sern tes Henricus, 349.
Perez y Muoz Adulphus, episc. Pacensis, 330; episc. Cordubensis in
America, 592.

38

Index

Perez y Rodrguez Raymundus, episc.


Pacensis, 443, 592.
Peri Saturninus, episcopus Ecclesiensis,
589.
Pris y Mencheta Raymundus, episc.
Cauriensis, 56.
Perlasca Franciscus, 551.
,Perli Donatus, 383.
Pernigoni Marianus, 309.
Perpignani Apostolus, 351.
Perrichon Ludovicus, 572 ; episc. Coronensis, 592.
Perroy Felix, episc. tit. Mediensis, 147,
248.
Pessoa de Queiroz Franciscus, 54.
Petit Maria, 509.
Petrangolini Eduardus, 352.
Petroluzi Carolus, 144.
Petrus et Marcellinus (Ss.), 26.
Pyretti Ioseph, 207.
Pezzoli Alexius, 129 sqq.
Phelan Mihal, 455.
Philippus II, Hispaniarum rex, 193.
, Plachta Augustinus, 581.
Planearte y Navarrete Franciscus, archiepisc. de Linares, 352.
P latan Octavius, 264.
Plaza y Garcia Ioannes, episc. Santanderiensis, 589.
Plewka Plewezynski, 24.
Plunket Oliverius, archiepisc. Armacanus (B.), 235 sqq.
Piasecki Alexius, 261.
Piceda Bartholomaeus, 581.
Pidal Lobatn y Aranda Ramo, 352.
Piersanti Hector, 351.
Pignerol Leo, 309.
Pinot Natalis (Ven.), 20.
Pinto Paschalis, 264.
Piovella Ernestus, archiepisc. Calaritanus, 97.
Piquemal Alexander, episc. tit. Thagorensis, 312.
Pius II, R. P., 524.
Pius IV, R. P., 435.
Pius V, R. P., 193, 252.
Pius VI, R. P., 152
Pius VII, R. P., 10, 434.
Pius IX, R. P., 46, 244, 318, 353, 437,
509.

personarum

Pius X, R. P., 25, 28, 152, 244, 250,


333, 386, 400, 437, 448, 470, 525.
Pizzardo Ioseph, 454.
Pocci Henricus, 455. Podlaha Antonius, episc. tit. Paphiensis,
99.
Poelzl Ioaehim, 93.
Pogliani Ferdinandus, 584.
^ ^ ^ ^
Pomian Grabinski Stanislaum, 24.
Pompilj Basilius, S. R. E. card., episc.
Veliternus, Ssmi Domini Nostri generalis in Urbe Vicarius, 22, 27, 28,
97, 162, 306, 436, 485, 513, 529, 580.
Ponti Henricus, 384.
Porras Melito, 205, 308.
Possenti Aloisius, 476.
Possenti Maria, 475.
Possenti Sanctes, 474 sqq.
Postel Maria Magdalena (Ven.), 21,380.
Preeerutti Carolus, 206.
Prim Ioannes, 205.
Pilmbs Lotharius, 23.
Prinsen Cornelius, 307.
Prinzen-Verschure Ioannes, 310.
Prior Ioannes, 48, 49, 338, 344.
Prosdocimi Ioannes, 96.
Prudhomme Constans Ioannes, episc,
tit. Gerrhensis, 456.
Ptaszycki Stanislaus, 309.
Puchalski Boleslaus, 95.
Pulieri Michaelangelus, 206.
Pussemier Leonellus, 382.
Pymieniecki Vincentius, 53.

Quarr Maria, 496.


Quattrocolo Henricus, 95.
Quilliet Hector Raphal, episc. Insulensis, 330, 591.
Quinn Michael, 307.

it
Radnai Volphangus, archiepisc. tit. Auxumitanus, 589.
Raggi Angelus, 53.
Rajner Ludovicus, episc. tit. Cidyessensis, 208.
Ramiro Marcone Ioseph, Abbas Montis
Virginis, 16.

Index

personarum

Ramoni Alaphridus, 206.


Rammo David, 207.
Ranuzzi de Bianchi Victor Amadeus, !!
S. R. E. card., 53, 93, 333, 350, 486, I
513, 529. .
I
Raphael ab Assumptione, episc. tit. Au- jj
gustanus, 590.
i!
Raphal Archangelus, 78.
Rappini Henricus, 96.
Ratti Achilles, archiepisc. tit. Naupactensis, 268, 270.
Raucaz Aloisius M., episc. tit. Teleptensis, 592.
Ravelli Petrus, 384.
Reboli Antonius, 23.
Recchia Angelus, 23.
Reig y Casanova Henricus, archiepiscValentinus, 146.

639

Rome Isabella, 514.


Rossetti Rogerius, 142.
Rossetti Petrus, 48,85, 91,129, 139,183,
200, 255, 373, 377.
Rossettini Rarius, 96.
Rossi Ambrosius Anastasius, archiepisc.
Utinensis, 290.
Rossi Carolus (Raphal a S. Iosepho),
episc. Volaterranus, 147.
Rossi Franciscus, archiepisc. Ferrarien.
et episc. Comaclensis, 328.
Rovetta Ioseph, episc. tit. Hephaestinus,
590.
Roy Narcisus, 342.
Roy Paulus Eugenius, archiepisc. tit.
Seleuciensis, 298.
Roy Petrus Georgius, 54.
Roth Fridericus, 207.
i Rudolf Mathias, 552.
Reininger Franciscus, 310.
Ruelli Augustinus, 454.
Restrepo Saens Andreas, 552.
Ruffin Camillus, 308.
Renouf Henricus Thomas, episc. S. Geor- Ruggiero Raphal, 261.
gii Terrae Novae, 536, 593.
Ruiz Maximinus, episc. tit. Derbensis,
Re non Renatus Franciscus, archiepisc.
98.
tit. Apamiensis, 144.
Rutten Martinus Hubertus, episc. LeoRespighi Carolus, 51, 52.
diensis, 580.
Reynders Ioseph, 350.
Ryan Iacobus, 261.
Riad Yassa, 309.
Rzicka Mauritius, 207.
Ribera Emmanuel (Ven.), 305.
Ricci Henricus, 309.
S
Ricci Marianus, 55.
Ricci Matthaeus, 154.
Sabia Caietanus, 56.
Ricciardelli Raphael, 127.
Sacchetti Ioannes, 551.
Rinaldini Aristides, S. R. E. card., 96. Sacco Ioseph, 144.
Ritchie Ioannes, 551.
Sacconi Vincentius, 85, 378sq., 510.
Rivas Mateos Emmanuel, 94.
Sacripante Carolus, 350.
Rivire Mauritius, archiepisc. Aquensis, Sagasti Franciscus, 23.
330, 591.
Sagnier Ioanna, 536.
Rosa Ioannes Bapt., 571.
Sall Ludovicus, 262.
Rosa Fructuoso, episc. Portalegrensis, Salotti Carolus, 51 sqq.
593.
Snchez Eulogius. 581.
Roscher Fridericus, 382.
Snchez de Castro Vincentius Iacobus,
Ross Franciscus Xav., 348.
episc. Santanderiensis, 456.
Robertus dux, 516.
Sanchini Iustinus, episc. Fanensis, 15.
Robitaille Cyrillus, 54.
Sandri Franciscus, 582.
Robles Ioannes, 351.
Sanfelice di Aquavella Hector, 141.
Roczkowski Iulianus, 55.
Sanfuentes Ioannes, 589.
Roggero Henricus, 143.
Santi Felix, 183, 252.
Rohner Iacobus, 206.
Santillana Antonius, 311.
Rolin Ignatius, 501 sqq.
Sanz y Fores, S. R. E. card., 78.
Romanet Aemilius, 54.

Index

640

Saraceni Ioannes Bapt., 583.


Sardi Vincentius, archiepisc. tit. Caesarien., 384; vide Index documentorum: S. Congregatio Consistorialis.
Sarno Hamilcar, 584.
Sauer Bonifacius, 572; episc, Appiarensis, 592.
Savage Iacobus, 93.
Savarese Philippus, 381.
Savio Dominicus (Ven.), 305.
Sbarretti Donatus, S. R. E. card., 52,
53, 141, 306, 486, 513,529 ; vide Index
documentorum : S. Congregatio Concilii.
Scaccia Scarafbni Gamillus, 206.
Scanu Salvator, episc. S. Marci et BisinianensiSj

16.

Scapardini Angelus, archiepisc. Damascenus, 7, 426.


Scapine!li di LgUigno Raphael, S. R. E.
card., 486, 513, 529.
.Scbaephens van Riem pst Iulius, 54.
Schachinger Norbertus, 60.
Schelstraete Alphonsus, 264.
Schioppa Laurentius, archiepisc. tit.
Mocissensis seu Iustiniapolitanus,
380, 591.
Schmitz Augustinus, 311.
Sch mger Aloisius, 205.
Schmuecker Adalbertus, 572 ; episc.
Elearchiensis, 592.
Schonberg Roth-Schonberg Ernestus, 54.
Sehraven Hubertus Franciscus, episc,
tit. Amyclaeensis, 590.
Schoburg-Hartenstem Ioannes, 94,308.
Schller Ludovicus, vide Index documentorum : Constitutiones apostolicae.
Schuller de Peursum Christianus, 350.
Schulte Carolus Ioseph, archiepisc. Coloniensis, 98.
Schulte-Kemna, 295.
Schuster Ildephonsus, 440.
Schweitzer Carolus, 55.
Sch wen dt Ioseph, 309.
Scifoni Carolus, 53.
Sebastianeiii Guilelmus, 48, 56, 205, 255,
444 , 455.
Segura Senz Petrus, episc. Cauriensis,
330, 592.

personarum

Sellini Andreas, 350.


Selpveda Aloisius, 349.
Serafini Angelus, 95.
Serafini Maurus, vide Index documentorum: S. Congregatio de Religiosis.
Sstito Vincentius, 24.
Setta Zacharias, 581.
Sevilla Marianus, 581.
Sheperd Benson Guilelmus, 54.
Shink Gilda, 338 sqq.
Silj Augustus, S. R. E. card., 22, 69,
141, 348, 486, 513, 529.
Sincero Aloisius, 48, 49, 338, 344, 373,
377; vide Index documentorum:
S. Congregatio Consistorialis et Pontificia Commissio ad Codicis canones
authentice interpretandos.
Signori Antonius, 96.
Simeon Paulus, 308.
Sinibaldi Angelus, 578.
Sinkel Antonius, 310.
Sinnot Alaphridus, episc, Winnipegensis, 246.
Silva Cortes Romualdus, 54.
Siivestri-Fa Hildebrandus, 32.
Silvestrini Franciscus, 456.
Silvius a S. Bernardo, 155.
Siricius (S.). R. P., 587.
Skanaham Ignatius, episc. tit. Abilensis, 147.
Smith Fridericus, 350.
Smith Iacobus Augustinus, archiepisc.
S. Andreae et Edimburgensis, 353.
Sobolewski Marianus, 105.
Solak Laurentius, 207.
Solar y Vicua Eduardus, episc. tit. Slgensis, 208.
Soldevila y Romero Ioannes, S. R. E.
card., archiepisc. Caesaraugustanus,
146, 148.
Sole Iacobus, 550.
Solieri Franciscus, 53, 162, 204.
Soracco Petrus, 94.
Souriac Alexander, 262.
Spila Benedictus, episc. tit. Arethusinus, 53.
Spinola Horatius, archiepisc. Ianuensis,
568.
Spolverini Dominicus, 23!
S pringowicz Antonius, ep. Rigensis, 148.

Index

Staff ord Jerningham Henricus, 383,


Stammler Iacobus, episc. Basileensis et
Luganensis, 355.
Steska Victorius, 207.
Strambi Vincentius M., episc. Maeeratensis et Tolentinensis (Ven.), 305.
Stulemeyer Henricus, 94.
Subtil Alexander, 144.
Sulir Ioseph, 381.
Sylvain Romuaidus, 349.
Sznarbackowski Felix, 261.

641

personarum

Tortorelli Emmanuel, 383.


Topouzian Ioannes Bapt., 373 sqq.
Tozer Edoardus, 55.
Trussoni Thomas, archiepisc. Gosentinus, 15.
Turchetta Felix, 349.
Turgeon Abelardus, 342 sqq.
Turgeon Alphonsus, 262.
Turgeon Georgius, 342 sqq.
Turner Ioannes, 551.
Tylla Franciscus, 53.
Tyrychter Giovanni, 55.

T
/fabanelli Marcellus, 56.
Taccetti Carolus, episc. Eugubinus, 15,
208.
Tacci Petrus, 455.
Taczak Theodorus, 24.
Taigi Anna Maria (B.), 240 sqq.
Taigi Dominicus, 241.
Tani Tancredes, vide Index documentorum: S. Romana Rota.
Tartaglione Donatus, 583.
Tasselli Ioannes Bapt., 311.
Tasi e vin de Nouvel Alaphridus, 94.
Teissier Theodorus, 55.
Teresia ab infante Iesu (Ven.), 21, 305.
Teresia a S. Augustino, 525.
Tharsicius (S.), 560 sqq.
Theodorus, Abyssiniae rex, 126.
Thibault Leo, 261.
Thiebaut Camillus, 581.
Thill Sebastianus, 352.
Thouvan Anna, 489.
Thomas Edoardus, 261.
Thom da Silva Hieronymus, archiepisc.
S. Salvatoris in Brasilia, 31, 427.
Thurn-Valsassina Alexander, 309.
Thyrsus et Socii (Ss.), 9.
Tiberi Dominicus, 480.
Tief Franciscus, episc. Concordiensis in
America, 590.
Tobe Ioseph, 582.
Tobin Mauritius, 381.
Todini Raphal, 93.
Tommaseo Antonius, 144.
Toner Ioannes, episc. Dunkeldensis, 331.
Trok Michael, 351.
Torres Acosta Maria (Ven.), 579.

U
Ugolini Marianus, 579.
Udalricus et Afrae (Ss.), 431 sqq.
Urbanus VIII, R. P., 20.
Uriarte Clodoveus, 206.

V
Vagni Franciscus, 550.
Valenzuela Aemilius, 552.
Valfr di Bonzo Theodorus, S. R. E.
card., 92, 141, 204, 307, 348, 380, 550,
580.
Valle Iacobus, 456.
Vallega Ioannes Bapt., 348.
Valera y Ramrez de Saavedra Henricus, 382.
Valimberti Petrus, 144.
Van Ackere Ferdinandus, 95.
Van Beers Franciscus, 582.
Van de Ven Guilelmus, episc. Buscoducensis, 24.
Van den Heuvel Ioannes, 311.
Van der Biesen-Scaessmann Petrus, 94.
Van Dooren Henricus, 552.
Van Dyk Ioannes, 551.'
Van Dyke Ernestus, 93.
Van Haelst Vincentius, 23.
Van HoeCk Ludovicus, episc. Patnensis, 592.
Van Mentn Ioannes, 582.
Vannutelli Vincentius, S. R. E. card.,
Decanus, episc. Ostiensis et Praenestinus, 81, 84, 93, 170, 239, 280, 286,
304, 333, 371, 485, 513, 529.
Van Oers Ioannes, 581.

Index

personarum

Van Reyckevorsel van Kessel Ludovicus, 96.


Van Rossum Guilelmus, S. R. E. card.,
260, 261, 307, 345, 381, 465, 513,
529, 580 ; vide Index documentorum :
S. Congregatio de Propaganda Pide.
Van Thiel Franciscus, 94.
Vanzi Alexander, 95.
Van Zuylen Petrus, 350.
Van Wynbergen Antonius, 455.
Vargas Dominicus, episc, de Huaraz, 443,
592.
Vassallo di Torregrossa Albertus, archiepisc. tit. Hemesensis, 324, 454.
Venditti Donatus, 261.
Velia Mangion, 41.
Verde Alexander, 51, 52, 239, 244, 280,
286, 333 ; vide Index documentorum :
S. Congregatio Rituum.
Verona (da) Guido, 158.
Versiglia Aloisius, episc. tit. Charystiensis, 147, 248.
Venienti Adulphus, praelatus Altamurensis et Aquaevivensis, 16.
Verzeri Teresia (Ven.), 21, 550.
Vial di Sant'Agata Petrus, 94.
Vico Antonius, S. R. E. card., episc.
Portuen. et Sanctae Rufinae, 22, 51,
97, 141, 150, 204, 222, 226, 239, 244,
280, 286, 306, 320, 333, 348, 429, 470,
483, 485, 486, 511, 513, 514, 529, 593;
vide Index documentorum: S. Congregatio Rituum.
Vidal Teresia, 76.
Vidal Petrus, 307'
Vignon Eugenius, 309.
Villagran Prado Emmanuel, 456.
Villalohga y Pons Petrus, 383.
Villanueva Leopoldus, 311.
Vianelli Iulius, 351.
Vianney Ioannes Bapt. (B.), 336.
Vincentius a Paulo (S.), 79 sqq., 230 sqq.
Virili Raphael, vide Index Documentorum: Constitutiones Apostolicae.
Vitali Alaphridus, 304.
Vogt Ioseph, 580.
Vojtassak Ioannes, episc. Scepusiensis,
590.
Vlker Guillelmus,
Volpi Ioannes, 93.
j

Von Beneckendorft" und von Hindenburg Hebertus, 143.


Vriens Gerardus, 582.
Vuillemenot Henricus, 455.
Vyhnnek Ioseph, 207.

Walsh Gulielmus, archiepisc. Dublinensis, 443.


Walsh Ioannes, 308.
Walsh Patritius, 310.
Ward Bernardus, episc. Brentwoodensis, 56.
Walzer Raphael, 433.
Weimann Robertus, 93.
Wellesley Franciscus, 94.
Weryha-Darowski Alexander, 456.
Whelan Martinus, 581.
White Ioseph, episcopus Dunedinensis,
147.
Wilbrand W., 570.
Witschko Antonius, 205.
Wolf-Metternich Zur Gracht Ermannus,
551.
Wolfsteiner Willibaldus, 107.
Wojciuh Valentinus, episc. tit. Danabensis, 98.
Wojnaroswski Titus, 261.
Wonters Henricus, 207.
Woold Ioannes, 583.

Yachniewicz Stanislaus, 143.


Yousoufani David, 206.
Z
Zaccarella Ioseph, 348.
Zaccherini Godephridus, episc. Civitatis
Castellanae, Hortanus et Gallesinus,
98.
Zadravetz Stephanus, episc. tit. Domitiopolitanus, 148.
Zahrzewski Thaddaeus, 24.
Zanecchia-Ginnetti Alexander, episc,
Aprutinus seu Theramensis, 15, 96.

Index

Zdzitowiecki Stanislaus, episc. Wladislaviensis, 53.


Ziinarino Nicolaus, episc. Gravinensis
et Montis Pelusii, 15.
Zimmer Henricus, 351.
Zonghi Franciscus, 55.

licae

Quaedam
Sedis:

corrigenda

Pag. 367
554

DUODECIMUM VOLUMEN

643

personarum

Zucchetti Ioannes, archiepisc. Trapezuntinus, 98.


Zucchi Albertus M., 11.
Zschokke Ermannus, episc. tit. Caesariensis, 552.
Zwalinski Georgius, 143.

in vol. XII (1920) Commentarii Acta Aposto-

lin. 13

9
14

COMMENTARII

legatur: 26 iulii 1920

pervenerint

exstiterint

ingentibus iis.

OFFICIALIS

Acta Apostolicae Sedis

ABSOLVITUR DIE 17 DEC. 1920. - TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS

You might also like