Professional Documents
Culture Documents
Modul Abakus (Bahasa Malaysia) PDF
Modul Abakus (Bahasa Malaysia) PDF
Terbitan
2010
KANDUNGAN
KANDUNGAN
iii
KATA PENGANTAR
Strategi Pelaksanaan
Bahagian-bahagian Abakus
Penggunaan Jari
Pergerakan Manik
Menggerakkan Manik
Latihan
Penambahan
Tambah Terus
Kombinasi 5
Kombinasi 10
19
Gabungan Kombinasi
29
Penolakan
Tolak Terus
Kombinasi 5
Kombinasi 10
15
Gabungan Kombinasi
27
iii
PENGENALAN
& NOMBOR
Penumpuan
Semua deria utama digunakan apabila mengendalikan abakus . Oleh itu, ia
akan meningkatkan penumpuan murid.
Ingatan
Kedua-dua otak kiri dan otak kanan aktif apabila menggunakan abakus.
Otak kanan mengingati corak dan imej manakala otak kiri mengira secara
mental.
Pemerhatian
Latihan s ecara pemerhatian dan me mbuat latihan tanpa kes ilapan.
Kepantasan
Me mbina kebolehan mengira secara pantas dan pada masa yang s ama
mengelakkan daripada kes ilapan.
mempros es kan
Sis tem perwakilan no mbor pada sempoa jenis 5:2 adalah kurang berkesan
dan penggunaan s empoa sebagai alat pengiraan tidak s elaras dengan
perkembangan terkini.
Dari tahun 1996 hingga 2010, kurikulum abakus tidak dilaks anakan secara
formal di s ekolah tetapi program latihan abakus untuk guru dijalankan.
Hanya pada tahun 2004 program Abakus dan Aritmetik Mental dila ks anakan
di sekolah rendah Malays ia secara formal.
2
Pengetahuan
Perwakilan No mbor
Tambah dan Tolak
Darab
Bahagi
B)
Kebolehan
Mengaplikasikan ilmu abakus dalam pengiraan aritmetik.
Menggambarkan pros es operas i dan hasilnya dalam minda
C) Sikap
Dis iplin diri
Kepantasan
Ketepatan
Strategi Pelaksanaan
lima
5+3=8
tambah
Model Visual
lapan
tiga
Sama
dengan
Model Lisan
Bahagian-bahagian Abakus
bingkai
palang pemisah
tiang
manik atas
manik bawah
Penggunaan Jari
Na ma jari-jari tangan.
Jari hantu
Jari manis
Jari telunjuk
Jari kelengking
Ibu jari
Pergerakan Manik
Hanya ibu jari, jari telunjuk dan jari hantu sahaja digunakan untuk menggerakkan
manik.
Ibu jari digunakan untuk menggerakkan manik
bawah menghala ke palang pemisah.
Menggerakkan manik
Contoh:
Naik satu
Turun satu
Naik dua
Turun dua
Naik lima
Turun lima
Naik enam
Naik tujuh
Turun enam
Turun tujuh
Ri Ra Pu Sa
Nilai tempat
Mewakili nilai 5
Mewakili nilai 1
Ri Ra Pu Sa
1
Ri Ra Pu Sa
8
Ri Ra Pu Sa
27
Ri Ra Pu Sa
50
Ri Ra Pu Sa
105
Ri Ra Pu Sa
7063
7
Th
Th
Th
Th
Th
10
Th
Th
Th
Th
Th
11
12
13
14
15
Th
Th
Th
Th
Th
Th
Th
Th
Th
Th
Th
16
4
Th
Th
66
Th
Th
10
Th
12
T
Th
1010
13
Th
1616
14
Th
101
717
85
20
11
56
81
302
5408
15
Th
15 105
9
TAMBAH TERUS
Pengenalan: Tambah terus, manik di setiap tiang mencukupi untuk digerakkan
bagi mendapatkan jawapan.
Contoh 1:
Pengiraan Abakus
1+2=
Mula, naik 1
pada tiang sa
Aritmetik Mental
Tambah 2,
naik 2 pada tiang sa
Jawapan 3
1+2=
Mula, naik 1
pada tiang sa
Tambah 2, naik 2
pada tiang sa
Jawapan 3
Contoh 2:
Pengiraan Abakus
1+6=
Mula, naik 1
pada tiang sa
Kemudian, naik 6
pada tiang sa
Jawapan 7
Aritmetik Mental
1+6=
Mula, naik 1
pada tiang sa
Kemudian, naik 6
pada tiang sa
Jawapan 7
Contoh 3:
Pengiraan Abakus
12 + 15 =
Mula, naik 12
Aritmetik Mental
Tambah 15,
naik 1 pada tiang puluh,
naik 5 pada tiang sa
Jawapan 27
12 + 15 =
Mula, naik 12
Tambah 15,
naik 1 pada tiang puluh,
naik 5 pada tiang sa
Jawapan 27
Contoh 4:
Pengiraan Abakus
136 + 62 =
Aritmetik Mental
Tambah 62,
naik 6 pada tiang puluh,
naik 2 pada tiang sa
Jawapan 198
136 + 62 =
Tambah 62,
naik 6 pada tiang puluh,
naik 2 pada tiang sa
Jawapan 198
Contoh 5:
Pengiraan Abakus
493 + 506 =
Tambah 506,
Jawapan 999
naik 5 pada tiang ratus,
naik 6 pada tiang sa
Aritmetik Mental
493 + 506 =
Tambah 506,
Jawapan 999
naik 5 pada tiang ratus,
naik 6 pada tiang sa
Latihan 1:
1)
2)
3)
4)
1
2
2
4
+
+
+
+
1
1
2
5
=
=
=
=
5)
6)
7)
8)
9)
10)
3
4
6
7
8
6
+
+
+
+
+
+
1
5
2
1
1
3
=
=
=
=
=
=
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
96
42
85
32
45
61
72
24
43
51
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
2
6
3
12
53
13
26
25
55
23
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
324
145
672
125
133
289
721
641
815
720
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
25
52
12
63
56
210
205
256
153
267
Latihan 2:
Latihan 3:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
Tambah Kombinasi 5
Pengenalan
Kawan Kecil
Latihan 1
Tambah Kombinasi 5
Contoh 1:
Pengiraan Abakus
2+3=
Mula, naik 2 pada tiang sa
PENAMBAHAN: KOMBINASI 5
Fikir!
Kawan Kecil bagi 3 ialah 2.
5
3
Jawapan 5
Aritmetik Mental
2+3=
Mula, naik 2
Tambah 3, naik 3
tetapi manik bawah tidak mencukupi
Fikir!
Kawan Kecil bagi 3 ialah 2.
5
3
2
Oleh itu, naik 5 turun 2
Jawapan 5
PENAMBAHAN: KOMBINASI 5
Contoh 2:
Pengiraan Abakus
12 + 53 =
Mula, naik 12.
Fikir!
Kawan Kecil bagi 3 ialah 2.
5
3
2
Oleh itu, naik 5 turun 2
Jawapan 65
Aritmetik Mental
12 + 53
Mula, naik 12.
Fikir!
Kawan Kecil bagi 3 ialah 2.
5
3
2
Oleh itu, naik 5 turun 2
Jawapan 65
Contoh 3:
Pengiraan Abakus
25 + 44 =
Mula, naik 25.
PENAMBAHAN: KOMBINASI 5
10
Jawapan 69
Aritmetik Mental
25 + 44 =
Fikir!
Kawan Kecil bagi 4 ialah 1.
5
4
Jawapan 69
PENAMBAHAN: KOMBINASI 5
11
Contoh 4:
Pengiraan Abakus
44 + 25 =
Jawapan 69
PENAMBAHAN: KOMBINASI 5
12
Aritmetik Mental
44 + 25 =
Jawapan 69
PENAMBAHAN: KOMBINASI 5
13
Contoh 6:
Pengiraan Abakus
132 + 415 =
Mula, naik 132.
Fikir!
Kawan Kecil bagi 4 ialah 1.
5
4
Jawapan 547
PENAMBAHAN: KOMBINASI 5
14
Aritmetik Mental
132 + 415 =
Mula, naik 132.
Fikir!
Kawan Kecil bagi 4 ialah 1.
5
4
Jawapan 547
PENAMBAHAN: KOMBINASI 5
15
Contoh 7:
Pengiraan Abakus
243 + 324 =
PENAMBAHAN: KOMBINASI 5
16
Aritmetik Mental
243 + 324 =
Mula, naik 243.
PENAMBAHAN: KOMBINASI 5
17
Latihan 1
1)
1+4 =
6)
3+4 =
2)
2+3 =
7)
4+1 =
3)
2+4 =
8)
4+2 =
4)
3+2 =
9)
4+3 =
5)
3+3 =
10)
4+4 =
1)
23 + 23 =
6)
32 + 24 =
2)
34 + 35 =
7)
43 + 54 =
3)
32 + 45 =
8)
32 + 44 =
4)
62 + 14 =
9)
42 + 33 =
5)
41 + 54 =
10)
82 + 14 =
1)
324 + 325 =
6)
892 + 104 =
2)
612 + 243 =
7)
453 + 534 =
3)
782 + 214 =
8)
621 + 144 =
4)
345 + 353 =
9)
342 + 524 =
5)
732 + 244 =
10)
452 + 523 =
Latihan 2
Latihan 3
PENAMBAHAN: KOMBINASI 5
18
Tambah Kombinasi 10
Pengenalan Kawan Besar
Kawan Besar merupakan kombinasi dua
nombor yang memberi jawapan 10
10
10
10
10
Latihan 1
10
10
10
5
10
Tambah Kombinasi 10
10
19
Contoh 1:
Pengiraan Abakus
1+9=
Mula, naik 1
Tambah 9. Naik 9,
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir!
Kawan Besar bagi 9 ialah 1
10
Jawapan 10
Aritmetik Mental
1+9=
Mula, naik 1.
Tambah 9. Naik 9,
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir!
Kawan Besar bagi 9 ialah 1
10
20
Jawapan 11
Aritmetik Mental
3+8=
Mula, naik 3.
Tambah 8. Naik 8,
tetapi manik tidak mencukupi.
21
Jawapan 11
Contoh 3:
Pengiraan Abakus
34 + 95 =
Mula, naik 34
22
Jawapan 129
Aritmetik Mental
34 + 95 =
Mula, naik 34
Jawapan 129
PENAMBAHAN: TAMBAH KOMBINASI 10
23
Contoh 4:
Pengiraan Abakus
145 + 283 =
Mula, naik 145.
Tambah 283.
Naik 2 pada tiang ratus,
kemudian naik 8 pada tiang puluh,
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Besar bagi 8 ialah 2.
10
Jawapan 428
24
Aritmetik Mental
145 + 283 =
Mula, naik 145.
Jawapan 428
25
Contoh 5:
Pengiraan Abakus
227 + 184 =
Mula, naik 227.
26
Aritmetik Mental
227 + 184 =
Mula, naik 227.
27
Latihan 1
1)
6)
2)
7)
3)
8)
4)
9)
5)
10)
1)
13
28
6.
41
84
2)
24
17
7.
32
82
3)
42
49
8.
41
75
4)
45
62
9.
62
29
5)
62
29
10.
35
55
Latihan 2
Latihan 3
1)
131
586
6)
642
260
2)
435
555
7)
631
299
3)
625
284
8)
245
582
4)
738
182
9)
789
132
5)
217
594
10)
568
312
28
Tambah 6,
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir!
Kawan Besar bagi 6 ialah 4
10
6
Turun 4,
tetapi manik bawah tidak
mencukupi.
Fikir!
Kawan Kecil bagi 4 ialah 1
.
5
4
Naik 1, turun 5;
bawa 1 pada tiang puluh.
Jawapan 12
29
Aritmetik Mental
6+6=
Mula, naik 6.
Tambah 6,
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir!
Kawan Besar bagi 6 ialah 4
10
6
Turun 4,
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir!
Kawan Kecil bagi 4 ialah 1
.
5
4
Naik 1, turun 5;
bawa 1 pada tiang puluh.
Jawapan 12
30
Contoh 2:
Pengiraan Abakus
16 + 8 =
Mula, naik 16.
Tambah 8,
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Besar bagi 8 ialah 2.
10
8
Turun 2,
tetapi manik bawah tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Kecil bagi 2 ialah 3.
Naik 3, turun 5; bawa 1 pada tiang puluh.
5
2
Jawapan 24
31
Aritmetik Mental
16 + 8 =
Mula, naik 16.
Turun 2,
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Kecil bagi 2 ialah 3.
Naik 3, turun 5;
bawa 1 pada tiang puluh.
5
2
Jawapan 24
32
Contoh 3:
Pengiraan Abakus
50 + 80 =
Mula, naik 50
Tambah 80,
naik 8 pada tiang puluh
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Besar bagi 8 ialah 2
10
8
Jawapan 130
33
Aritmetik Mental
50 + 80 =
Mula, naik 50
Jawapan 130
34
Contoh 4:
Pengiraan Abakus
115 + 7 =
Mula, naik 115
Tambah 7, naik 7
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Besar bagi 7 ialah 3.
10
7
Jawapan 122
35
Aritmetik Mental
115 + 7 =
Mula, naik 115
Tambah 7, naik 7 pada tiang sa
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Besar bagi 7 ialah 3.
10
7
Jawapan 122
36
Contoh 5:
Pengiraan Abakus
666 + 27 =
Mula, naik 666.
Tambah 27, naik 2 pada tiang puluh
Naik 7 pada tiang sa,
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Besar bagi 7 ialah 3.
10
7
Naik 2, turun 5;
bawa 1 pada tiang puluh.
Jawapan 693
37
Aritmetik Mental
666 + 27 =
Mula, naik 666.
Tambah 27. naik 2 pada tiang puluh
Naik 7 pada tiang sa,
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Besar bagi 7 ialah 3.
10
7
38
Latihan 1
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
5+6 =
6+8 =
7+7 =
8+6 =
25 + 7 =
6 + 36 =
17 + 17 =
56 + 86 =
78 + 75 =
79 + 71 =
Latihan 2
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
115 + 6
125 + 7
225 + 8
146 + 6
626 + 7
328 + 6
525 + 8
757 + 7
885 + 9
776 + 7
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
Latihan 3
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
612 + 748
675 + 879
787 + 667
555 + 967
856 + 686
795 + 226
135 + 788
154 + 974
547 + 557
365 + 865
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
39
TOLAK TERUS
Pengenalan: Bagi menolak terus, manik di setiap tiang mencukupi untuk
digerakkan bagi mendapatkan jawapan.
Contoh 1:
Pengiraan abakus
21=
Tolak 1, turun 1
Jawapan 1
Tolak 1, turun 1
Jawapan 1
21=
Aritmetik Mental
Mula, naik 2
CONTOH 2:
Pengiraan abakus
61=
Aritmetik Mental
Jawapan 5
61=
Mula, naik 6
Tolak 1, turun 1
Tolak 1, turun 1
Jawapan 5
Contoh 3:
Pengiraan Abakus
16 5 =
Tolak 5, turun 5
Jawapan 11
16 5 =
Aritmetik Mental
Mula, naik 16
Tolak 5, turun 5
Jawapan 11
Contoh 4:
Pengiraan abakus
28 13 =
Turun 3 pada
tiang sa
Jawapan 15
28 13 =
Aritmetik Mental
Turun 3 pada
tiang sa
Jawapan 15
Contoh 5:
Pengiraan Abakus
149 36 =
Turun 6 pada
tiang sa
Jawapan 113
149 36 =
Aritmetik Mental
Tolak 36.
Turun 3 pada tiang
puluh
Turun 6 pada
tiang sa
Jawapan 113
Latihan 1:
1)
2)
3)
4)
2
3
4
4
1
2
3
4
=
=
=
=
5)
6)
7)
8)
9)
10)
3
4
9
8
9
7
1
2
6
7
5
2
=
=
=
=
=
=
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
19
58
79
54
98
19
65
48
99
87
6
5
3
2
5
14
55
33
75
52
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
146
247
924
752
398
879
337
449
999
915
25
31
22
51
75
655
126
138
875
215
Latihan 2:
Latihan 3:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
TOLAK KOMBINASI 5
Pengenalan Kawan Kecil
Kawan Kecil ialah kombinasi 5
5
4
Latihan 1:
Contoh 1:
Pengiraan Abakus
5
2
Tolak kombinasi 5
ialah
ialah
ialah
ialah
________
________
________
________
73 =
Mula, naikkan 7
TOLAK: KOMBINASI 5
Fikir!
Kawan Kecil 3 ialah 2
5
3
Aritmetik Mental
73 =
Mula, naik 7
5
3
Jawapan 4
TOLAK: KOMBINASI 5
Contoh 2:
Pengiraan Abakus
67 32 =
Mula, naik 67
Jawapan: 35.
TOLAK: KOMBINASI 5
Mental Aritmetik
67 32 =
Mula, naikkan 67
Jawapan 35.
TOLAK: KOMBINASI 5
10
Contoh 3:
Pengiraan Abakus
264 142 =
Jawapan 122.
TOLAK: KOMBINASI 5
11
Aritmetik Mental
264 142 =
Jawapan 122.
TOLAK: KOMBINASI 5
12
Latihan 1:
1)
2)
3)
4)
5
6
7
6
1
3
4
2
=
=
=
=
5)
6)
7)
8)
9)
10)
8
5
6
7
5
5
4
2
4
3
3
4
=
=
=
=
=
=
Latihan 2:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
63
47
82
62
47
35
45
72
58
62
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
354
612
782
345
732
892
453
621
541
452
31
24
41
30
23
12
14
42
13
42
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
Latihan 3:
TOLAK: KOMBINASI 5
242
302
482
224
422
452
233
220
321
322
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
13
TOLAK KOMBINASI 10
Kawan Besar (Kombinasi 10)
Kawan Besar ialah kombinasi dua nombor
apabila ditambah menjadi 10.
10
10
9
10
TOLAK: KOMBINASI 10
10
5
10
3
10
6
10
10
10
2
15
Contoh 1:
Pengiraan Abakus
10 1 =
2.
1.
Mula, naik 10
Fikir!
Kawan Besar bagi
1 ialah 9.
3.
10
4.
5.
TOLAK: KOMBINASI 10
Jawapan 9
16
1.
Mula, naik 10
Fikir!
Kawan Besar 1
ialah 9.
3.
10
4.
5.
TOLAK: KOMBINASI 10
Jawapan 9
17
Mula, naik 20
3.
Fikir!
Kawan Besar 5 ialah 5.
10
5.
4.
6.
Jawapan 5
TOLAK: KOMBINASI 10
18
20 15 =
Aritmetik Mental
2.
1.
Mula, naik 20
3.
Fikir!
Kawan Besar bagi 5
ialah 5.
10
4.
5.
6.
Jawapan 5
TOLAK: KOMBINASI 10
19
Contoh 3:
Pengiraan abakus
168 83 =
1.
2.
Fikir!
Kawan Besar
bagi 8 ialah 2.
10
Ambil 1 pada
tiang ratus
2
5.
4.
6.
Jawapan 85
TOLAK: KOMBINASI 10
20
Aritmetik Mental
168 83 =
1.
2.
Fikir!
Kawan Besar 8
ialah 2.
10
4.
5.
6.
Jawapan 85
TOLAK: KOMBINASI 10
21
Contoh 4:
423 291 =
Pengiraan Abakus
2.
1.
Fikir!
Kawan Besar bagi 9
ialah 1.
10
Ambil 1 pada
tiang ratus
1
5.
4.
Turun 1 pada
tiang sa
6.
Jawapan 132
TOLAK: KOMBINASI 10
22
Aritmetik mental
423 291 =
2.
1.
Fikir!
Kawan Besar 9
ialah 1
10
4.
5.
6.
Jawapan 132
TOLAK: KOMBINASI 10
23
Contoh 5:
Pengiraan Abakus
1000 800 =
Mula, naik 1000
Jawapan 200
TOLAK: KOMBINASI 10
24
Aritmetik Mental
1000 800 =
Mula, naik 1000
Jawapan 200
TOLAK: KOMBINASI 10
25
TOLAK KOMBINASI 10
Latihan 1:
1)
10 3 =
6)
41 4 =
2)
12 3 =
7)
70 4 =
3)
10 2 =
8)
61 3 =
4)
11 2 =
9)
90 3 =
5)
21 4 =
10)
81 2 =
Latihan 2:
1)
70 11 =
6)
93 24 =
2)
80 52 =
7)
42 23 =
3)
45 27 =
8)
85 29 =
4)
62 55 =
9)
98 39 =
5)
32 18 =
10)
85 66 =
Latihan 3:
1)
210 9 =
6)
341 29 =
2)
416 9 =
7)
228 19 =
3)
512 4 =
8)
720 585 =
4)
445 26 =
9)
826 189 =
5)
397 39 =
10)
942 558 =
TOLAK: KOMBINASI 10
26
12 6 =
Mula, naik 12.
Tolak 6. Turun 6, tetapi
manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Besar 6
ialah 4.
10
Naik 5, turun 1.
Jawapan 6.
27
Aritmetik Mental
12 6 =
Naik 5, turun 1.
Jawapan 6
28
Contoh 2:
Pengiraan Abakus
43 18 =
Mula, naik 43
Tolak 18.
Tolak 1 pada tiang puluh,
Tolak 8 pada tiang sa,
tetapi manik tidak mencukupi.
Fikir! Kawan Besar 8 ialah 2.
10
29
3
Naik 5 dan turun 3.
Jawapan 25.
30
Latihan 1
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
11
12
13
12
14
14
21
32
43
54
6
6
8
7
7
9
6
7
8
9
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
Latihan 2
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
41
53
62
73
52
83
64
84
72
54
26
28
57
37
16
48
58
37
27
39
211
544
314
212
146
342
123
328
624
923
6
7
9
60
94
17
16
73
576
777
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
Latihan 3
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
9)
10)
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
31