Professional Documents
Culture Documents
wigni 30
gamomcemloba palitra L
Tbilisi, 2014
ISSN 2298-0849
ISBN 978-9941-21-584-1
margaret miCeli
qarwaRebulni
tomi I
inglisuridan Targmna
naTia CubiniZem
`dediserTa~ Sedevri
mkiTxvelo, Tqven axla mTel msoflioSi zepopularuli wigni giWiravT xelSi, romlis mixedviTac aseve zepopularuli filmia gadaRebuli.
Tuki cneba yvela drois bestseleris asaxsnelad magaliTis moSvelieba dagvWirdeba, Tamamad SeiZleba margaret miCelis qarwaRebulni vaxsenoT.
popularoba gamosvlisTanave ergo am romans da dRemde asea, magram
unda davazustoT: TviTon sityvebi bestseleri da popularuli,
klasikaze pretenziis mqone literaturasTan mimarTebaSi, cota ar
iyos, araseriozulad aRiqmeba _ bulvaruli romani, samzareuloSi wasakiTxi wigni... ra ar uwodebiaT misTvis. amas isic daumateT,
rom zogisTvis (maT Soris _ literaturis bevri kritikosisTvisac)
is faqtic ki, rom avtori qalia, kidev erTi argumentia wignis qarTfSutulobis dasamtkiceblad.
cxadia, yovelive zemoTqmuli haeridan motanili ar aris da literaturaSi xSiria magaliTebi, romlebic zemoTqmuls adasturebs,
magram qarwaRebulns uamravi kontrargumenti aqvs: garda imisa, rom
romanma gamosvlisTanave puliceris premia miiRo (bevri kritikosi
amas nobelis premiaze met aRiarebad Tvlis mwerlisaTvis), xolo or
weliwadSi mis safuZvelze gadaRebulma filmma ki _ cxra(!) oskari
moipova, yvelaze mTavari sabuTi TviTon es wignia! da kidev erTi:
wignis daweris ambavi _ winaistoria da is aTwliani periodi, rodesac yvelam icoda, rom margaret miCeli raRacas akeTebda, magram
mxolod erTeulebs axedebda samzareuloSi. arc erTi gverdi, arc
erTi striqoni ar dauweria ise, rom romanSi aRweril araTu epoqas,
aramed konkretuli epizodis SesaZlo garemos, im dros momxdar did
Tu mcire movlenebs ar gascnoboda Zveli presisa Tu sxva wyaroebis saSualebiT. amitomac iqmneba qarwaRebulnis kiTxvisas mZafri
STabeWdileba, rom im epoqis Tanamedrove avtoris, im saqmeTa Tanamonawilis mogonebas kiTxulob, TiTqmis piradi dRiuris sizustiT
Cawerils...
margaret miCelis mwerlobaSi, ufro zustad, mis biografiaSi, amerikel mweralTa ori standartuli niuansi unda aRvniSnoT: is, rom
bavSvobidan werda, da is, rom mwerlobaSi Jurnalistikidan movida.
mark tvenidan moyolebuli, Jurnalistikam uamravi brwyinvale mwerali miavlina literaturaSi, magram am SemTxvevaSi gansxvaveba mainc
aris: pegim (ase eZaxdnen megobrebi da ojaxis wevrebi) Jurnalistobas
imitom ki ar daaneba Tavi, rom wlebis win daSavebuli fexi mudmivad
stkioda, aramed gaTxovebis Semdeg im droisa da im sazogadoebisaTvis
Cveulebrivi gadawyvetileba miiRo _ gaTxovili qali ojaxs unda
uvlides da, maqsimum, saqvelmoqmedo saRamoebSi monawileobdes. ho,
Tu dro darCeba, SeuZlia, weros kidec, Tuki Zalian unda.
ra Tqma unda, axla garkveul utrirebas vaxden, magram, rodesac 25
wlis asakSi meored gaTxovda da Jurnalistobasac Tavi daaneba, margaret miCeli TiTqos marTlac aseTi cxovrebisTvis iyo ganwiruli,
magram mas sxva ram hqonda Cafiqrebuli...
tradiciul samxreTul ojaxSi dabadebuli (jorjiaSi, qalaq atlantaSi) gogona mudmivad ismenda samoqalaqo omis droindel ambebs,
miT umetes, rom misi orive papa im omis monawile iyo. da ara mxolod
ismenda, aramed werda kidec dRiurebsa da patar-patara moTxrobebs;
piesebsac, romlebsac saojaxo da samezoblo dasebi dgamdnen kidec.
swored es Canawerebi da mogonebebi gaxda qarwaRebulnis safuZveli. magram ara mxolod es. margaret miCeli marTla makulaturis
avtorobas ki ar apirebda?! redaqciidan wamosvlisTanave, axal samsaxurSi daiwyo yoveldRe siaruli _ arasodes hyolia atlantis
sakmaod mdidar municipalur biblioTekas iseTi erTguli mkiTxveli,
rogoric axalgazrda misis marSi iyo (es gvari miiRo jon marSTan
qorwinebis Semdeg, Tumca, romani mainc qaliSvilobis gvariT gamoaqveyna) _ megobrebi xumrobdnen: Tuki dainaxavT, rom wignebis mTa modis
biblioTekidan tramvais gaCerebisken da mxolod qalis koxta fexebi
moCans, SegiZliaT Tamamad miesalmoT: `pegi, gamarjoba~, radgan Secdoma gamoricxuliao.
ara mxolod wignebs kiTxulobda _ romanSi raime epizodis aRwerisas, zustad im dReebis, naxevari saukunis winandel presas ecnoboda biblioTekaSi da amitomac aris, rom wignSi aRwerili samoqalaqo
omis ambebi istoriul simarTled SeiZleba miviCnioT.
rac Seexeba weras, aqac ucnaurad iqceoda: erTi qarTuli zRapris personaJisa ar iyos, werda da sxvenSi alagebda. sxveni am
SemTxvevaSi didi skivri iyo; mere skivrSic ar daetia da ubralod
iatakze alagebda Sevsebul rveulebs; bolos iqac rom aRar darCa
adgili, yvelgan misi nawerebi iyo mimofantuli, xolo am nawerebSi,
nawili I
Tavi pirveli
skarlet oharaze ver ityodiT, lamaziao, magram mamakacebi,
tyup tarletonebis msgavsad, iSviaTad Tu xvdebodnen, rogor
ebmebodnen misi momxibvlelobis badeSi. gogonas saxeze naTlad
ikveTeboda dedis, wminda franguli warmomavlobis aristokratis, nazi da irlandieli mamis mkacri nakvTebi. farToyvrimalebiani da gamokveTilnikapiani skarletis saxe atyvevebda mnaxvels. Ria mwvane, Taflisfergaureveli Tvalebi saocrad ucimcimebda xSiri, aprexili, boloebSi odnav moxrili Savi wamwamebis CrdilSi; maRla aziduli warbebi simkveTres matebda mis
magnoliis yvaviliviT TeTr kans, romelic ase Zvirad fasobda
samxreTel qalebSi da romelsac jorjiis mwveli mzisgan kargad icavda farTofarfliani qudi, pirbade da TaTmani.
mokled, patara qalbatoni, romelic 1861 wlis aprilis
erT naTel dRes stiuart da brent tarletonebis sazogadoebaSi mokalaTebuliyo mamamisis didi mamulis _ taras farTo
parmaRis kolonebis CrdilqveS, momxiblavi sanaxavi iyo. tanT
emosa muslinis axali, mwvaneyvavilebiani, Tormet iardze1 gadaSlili kaba, fexebze ki axali, atlantidan mamis Camotanili tarsikonis2 uquslo fexsacmeli ecva. kabis korsaJi lamazad gamokveTda mis wvril, Cvidmeti inCis3 garSemowerilobis
wels, romlis msgavss maxlobel sam sagrafoSi versad naxavdiT, da Teqvsmeti wlis gogonas kvalobaze gvarianad wamoCitul mkerds.
iardi _ inglisuri sigrZis sazomi erTeuli. udris 0,91 metrs.
tarsikoni _ maRalxarisxiani Txis tyavi.
3
inCi _ inglisuri sigrZis sazomi erTeuli. udris 2,54 santimetrs.
1
qalTa pansionis dasrulebis Semdeg wignis gadaSlac ki ezareboda, maTsaviT axalisebda garicxvis es ambavi.
_ vici, Tqven orsa da toms didad ar ganaRvlebT universitetidan wamosvla, magram boidi ras ambobs? eg erTaderTia ojaxSi, visac swavla swyuria. arada, Tqvens xelSi versad
gaixara, jer virjiniis universitetis datoveba mouxda, mere
alabamisa da samxreT karolinis, axla ki jorjiis. ase verasodes gava boloSi.
_ ara uSavs, boids SeuZlia samarTali foietvilSi, mosamarTle parmalis ofisSi Seiswavlos, _ udardelad miugo
brentma, _ romc ar gamovericxeT, mainc droze adre mogviwevda Sin dabruneba.
_ viTom ratom?
_ omis gamo, sayvarelo! sul male omi daiwyeba da kolejisa Tu universitetisTvis aRaravis ecleba.
_ kargi, ra, xom iciT, rom omi ar iqneba? _ mowyeniT miugo skarletma, _ ilaparakeben amaze da morCa! eSli uilksis
mama mamaCems eubneboda wina kviras, vaSingtonSi Cvenebi male
SeTanxmdebian mister linkolnTan1 ai, im... konfederaciis Taobaze, samSvidobo xelSekrulebaze. Tanac, iankebi ver gabedaven
CvenTan brZolas. omi ar iqneba da saerTod, Zalian damRala am
Temaze laparakma!
_ omi ar iqneba?! _ erTdroulad ise aRSfoTebiT wamoiZaxa tyupma, TiTqos gogonam sazarel tyuilSi amxilao.
_ omi aucileblad daiwyeba, Zvirfaso, _ daamata stiuartma, _ miT umetes, mas Semdeg, rac guSinwin generalma boregardma fort-samters Wurvebi dauSina. iankebi SeiZleba marTlac
mxdalebi arian, magram amas Tu upasuxod datoveben, saqveynod
moeWrebaT Tavi. ai, konfederacia ki...
abraam linkolni (1809-1865) _ amerikis SeerTebuli Statebis me-16 prezi
denti (1861-1865), mas xalxi eibi linkolnadac moixseniebda. igi qveyanas uZRveboda yvelaze rTul Sida krizisis periodSi _ amerikis samoqalaqo omis dros.
SeZlo erTianobis SenarCuneba da monaTmflobelobis dasruleba. abraam linkolni 1865 wlis 15 aprils mokles.
1
10
12
_ dedas unda, magram mama ambobs, saxifaToao. arc gogonebi gauSveben, Zalian undaT, deda etliT miiyvanon wveulebaze,
ise, rogorc qalbatons Seefereba.
_ imedia, xval ar gawvimdeba, _ Tqva skarletma, _ erTi
kvira isedac gadauReblad iwvima da eyofa. saSinelebaa, barbekiu rom daxurul wveulebad gadaiqceva xolme.
_ ras ambob, xval ca moiwmindeba da ivlisiviT dacxeba,
_ Tqva stiuartma, _ Sexede, mze rogor Cadis. aseTi wiTeli
horizonti arasodes minaxavs. mzis Casvlas Tu daakvirdebi,
amindis gamocnoba sakmaod advilia.
am sityvebze samivem jerald oharas axalmoxnuli bambis
yanebis miRma gadaWimul horizonts gaxeda. mze mdinare flintis iqiT aRmarTuli mTis miRma gadRabnil sisxlisfrad Cadioda. aprilis dRe ileoda da mkrTali, magram malamosaviT
saamo sigrile Sehparoda.
im weliwads gazafxuli adrianad dadga. gaxSirda Tbili,
xanmokle wvima. vardisfrad ifeTqa atmis yvavilebma, Camuqebuli mdinaris daWaobebuli adgilebidan da moSorebiT mdgari gorakebidan Sindis varskvlava, TeTri yvavilebi anaTebdnen.
mosaxleobas xvna TiTqmis daemTavrebina, daisis sisxlisferi naTeba jorjiis axaldamuSavebul ayalo miwas kidev ufro
muq wiTlad Rebavda. notio, mSieri miwa pirdafCenili eloda
bambis Teslis Cayras. kvlebis qviSiani zedapiri vardisfrad
anaTebda. singurisferi, mewamuli da yavisferi Crdilebi efineboda Txrilebs... am fonze TeTrad SefeTqili aguris saxli
wiTel zRvaSi molivlive kunZuls hgavda. zRvis spiralisebri,
xveuli, naxevarmTvariseburi zvirTebi im momentSi gaqvavebuliyo, roca vardisfrad Seferili talRebi aqafebuliyvnen.
aq ver naxavdiT iseT mogrZo, swor kvlebs, rogoric Suaguli
jorjiis yviTelmiwa niadagze Sefenil plantaciebSi Segxvdeboda. CrdiloeT jorjiis gorakborcviani mTiswineTi milion
xveulad ixvneboda, raTa mdidari niadagi mdinaris fskerze ar
Cacurebuliyo.
es veluri, wvimisgan sul mTlad sisxlisfrad SeRebili
miwa, gvalvaSi aguris mtveriviT rom ifSvneboda, mTel mso13
im wuTSi ver aRiqvams, ra moxda. stiuarts rom Sexeda, gogonas ise gauqvavda saxe, biWma ifiqra, Cemma ambavma daainteresa
da gaakvirvao.
_ mis pitim gviTxra, momaval wlamde niSnobis gamocxadebas ar apirebdnen, radgan mis meli SeuZlod ariso, magram
axla, raki omi SeiZleba daiwyos, orive ojaxs gadauwyvetia,
kargi iqneba, Tu male davaqorwinebT Cvens Svilebso. ase rom,
xval saRamos maTi niSnobac gamocxaddeba. ai, skarlet, xom
xedav, namdvilad saidumlo gagandeT, amitom danapirebi unda
aasrulo da CvenTan erTad ivaxSmo.
_ ra Tqma unda, vivaxSmeb, _ avtomaturad upasuxa skarletma.
_ valssac gvecekvebi?
_ aucileblad.
_ ra sayvareli xar! imedia, danarCeni biWebi ar gadairevian.
_ mere ra, gadairion, _ miugo brentma, _ Cven ors mainc
ver gvajobeben. moixede, skarlet, ese igi, xval diliT, barbekiuze Cven gverdiT dajdebi.
_ rao?
stiuartma Txovna gaumeora.
_ ra Tqma unda!
gaocebulma da gaxarebulma tyupma erTmaneTs Sexeda, marTalia, es ori miiCnevda, skarlets Cveni kompania sxvisas urCevniao, magram ase swraf Tanxmobas ar moeloda. rogorc wesi,
gogona biWebs bevrs axvewninebda xolme, arc hos eubneboda,
arc aras, dascinoda. Tu gabrazdeboda, civad eqceoda, axla
ki lamis yvelafers dahpirda tarletonebs: barbekiuze maT
gverdiT jdomas, valsis maTTan erTad cekvas (arada, biWebma
icodnen, im saRamos mxolod valsi unda ecekvaT), maTTan erTad vaxSmobas... ara, es yvelaferi universitetidan gamoricxvadac ki Rirda.
sixaruliT frTaSesxmuli tyupi wasvlas aRar apirebda.
saubrobdnen barbekiuze, mejlisze, eSli uilksze, melani hamiltonze, erTmaneTs sityvas awyvetinebdnen, xumrobdnen. xSirad wamoiZaxebdnen, vaxSmobis droao, magram cota xanSi SeniS16
21
22
lian fusfusaa, nemsis yunwSi Zvreba, maTTan Tavi ise rom igrZno, rogorc sakuTar saxlSi. amasobaSi ki ufro uxerxul mdgomareobaSi gagdebs. mas rom hkiTxo, samxreTelebi velurebi,
barbarosebi varT. erTxel es dedasac ki uTxra. eSinia Cveneburebis, Cveni misvlisasac ucnaurad awrialdeba xolme... ici,
ras magonebs? skamze mibmul dasaklav dedals, SiSisgan Tvalebi rom dauWyetia da nebismier Cqamze krTeba an farTxalebs.
_ ki magram, ra gikvirs, Sen ar iyavi, kedi fexSi rom daWeri?
_ ho, magram maSin nasvami viyavi da arc ki vicodi, ras vakeTebdi. Tanac, arc keds, arc keTlins, reinfordsa da mister
kalverts gulSi cudad ar CaudviaT es ambavi. mxolod eg ianki dedinacvali gadairia, velurebi, barbarosebi gviwoda da
samxreTelebi aracivilizebul xalxad mogvnaTla.
_ ra qnas, iankia da karg manerebs ver mosTxov! Tanac, mis
gers esrole.
_ eSmakma waiRos! gana amis gamo Seuracxyofa unda moeyenebina? toni fauntainmac dagWra Sen adre, magram miuxedavad
imisa, rom geri ki ara, namdvili Svili xar, dedas ayalmayali
ar autexia. eqim fauntains dauZaxa, SenTvis Wriloba Seaxvevina da tonim rom mizans aacila, mis simTvrales daabrala. ise,
Tu gaxsovs, am namusis mowmendam toni uaresad gadaria.
am ambis gaxsenebaze biWebs sicili autydaT.
_ deda magari vinmea, yovelTvis SeiZleba misi imedi gqondes, _ gaamarTla brentma mSobeli, _ xalxSi arasodes Segarcxvens.
_ namdvilad, magram samagierod, amaRam Sin rom davbrundebiT, mamasa da gogonebTan Tavlafis dasxmas ar moerideba,
_ warbSekvriT miugo Zmas stiuartma, _ moica, brent, mgoni,
wleuls evropaSic veRar gavemgzavrebiT, ara? gaxsovs, rogor
gviTxra, kidev Tu gamogagdes saswavleblidan, did turnes ver
eRirsebiTo?
_ jandaba, eg aRarc maxsovda! ise, evropaSi raa sanaxavi?
iseTs ras gviCveneben eg ucxoelebi, jorjiaSi rom ar Segvxvedria? naZlevs Camoval, Cveni cxenebi maT cxenebze ufro mardi,
23
24
25
26
viloba, magram mdidari plantatori im axaldaarsebul kleitonis sagrafoSi cota iyo, jaris Sesavsebad ki Zala ar hyofnidaT. amitom mcire fermerTa Svilebi, bewveulze monadireebi,
WaobSi xafangebis damgebebi da bolos, TeTrkanian Rarib fermerTa Svilebic gaiwvies.
am axalgazrdebs iankebTan brZola iseve swyurodaT, rogorc
maT mdidar mezoblebs, magram ufulobam aqac problema Seqmna.
mcire fermerTa Soris cxeni cotas Tu hyavda. mamulSi umetesad
jorebiT gadiodnen iolad da oTx sulze mets verc am gamrje
pirutyvs inaxavdnen, omSi ki maTi wayvana Zalianac rom ndomodaT, nebas ar rTavda jaris maRalCinosnoba. TviTon am Raribi
TeTrkanianebisTvis am pirutyvis yola simdidres udrida, tyis
piras da Waobis irgvliv mcxovreb monadireebs ki arc cxenebi
hyavdaT da arc jorebi.
maT Semosavals miwa da nanadirevi Seadgenda, naRdi fuli ki
xuT dolarze meti erTad arasodes enaxaT. ase rom, mundirisa
da pirutyvis Sovna Zalian uWirdaT. miuxedavad amisa, am teritoriebis Raribi mosaxleoba mdidari plantatorebiviT amayi
iyo. maTTvis mdidar mezoblebs rom SeeTavazebinaT daxmareba,
Zalian Seuracxyofilad igrZnobdnen Tavs.
sabolood, arc erTi mxare rom ar darCeniliyo wagebuli,
skarletis mamam, jon uilksma, bak manrom, jim tarletonma,
hiu kalvertma da TiTqmis yvela mdidarma plantatorma, angus
makintoSis garda, fuli pirdapir laSqars Seswires moxalise
axalwveulTa SesaiaraReblad.
mokled, TiToeuli plantatori fuls debda Tavisi Svilisa da kidev erTi naklebad SeZlebuli moxalisis SesaiaraReblad, magram amas im formiT akeTebdnen, rom arc
naklebad SeZlebuli moqalaqeebi grZnobdnen Tavs RirsebaSelaxulad.
laSqari kviraSi orjer jonsboroSi ikribeboda sawvrTnelad da omis dawyebisTvis salocavad. eskadronis yvela wevrs
jer kidev ar hyavda cxeni, magram visac hyavda, isini miiCnevdnen, kavaleriis manevrebs vatarebTo. jiriTobdnen sasamarTlos ukana moedanze, buRs adendnen miwas da sastumro oTaxe27
28