O PIECU PIEKARSKIM

Piec piekarski powinien mie wewntrz ksztat jajkowaty albo poduny zaokrglony; buduj take piece
prostoktne jako atwiejsze w wykonaniu, piece te maj jednak zbyteczne naroa, ktre ciepo
bezpotrzebnie zabieraj, a utrudniaj wymiecenie pieca.
Wysoko pieca, liczc od spodu pieca do spodu podniebienia sklepiennego, powinna wynosi 25 do 30
centymetrw; wysze piece zuywaj duo opau, za niskie mog spowodowa przepalenie pieczywa.
Sklepienie pieca, cianki boczne, przewody dymowe i spd pieca naley wymurowa z cegy dobrze
wypalonej na zaprawie gliny i ostrego piasku, albo te w sposb lepszy, ale droszy z cegy (ogniotrwaej)
szamotowej na zaprawie szamotowej.
Sklepienie pieca powinno mie grubo cegy czyli 14 centymetrw. Spd pieca naley wyoy ceg
na pask ze spadem ku przodowi pieca; spad uatwia przegld pieczywa, a powinien wynosi 5 do 8
centymetrw na jednym metrze dugoci. Gwny otwr pieca, przez ktry wkada si drzewo, a pniej
pieczywo naley zaopatrzy w drzwiczki z 2 milimetrowej blachy elaznej o szerokoci 40 do 45
centymetrw, a wysokoci, 20 do 25 centymetrw.
Dym wyprowadza si z pieca zapomoc dwu, lub przy wikszych piecach, trzech przewodw dymowych o
szerokoci 15 centymetrw, a wysokoci 10 do 15 centymetrw, ktre zaczynaj si w tyle pieca, biegn
nastpnie nad sklepieniem i nieznacznie wznoszc si ku grze uchodz do komina. Przewody te musz
by w takich odstpach od siebie zaoone, aby rwnomiernie piec ogrzeway. Tylko rwnomiernie ogrzany
piec wypieka dobrze pieczywo.
Komin umieszczony z przodu lub z boku pieca, starannie wylepiony glin, aby ogie szparami na strych si
nie dosta powinien by przeazowy, to jest mie otwr na 45 centymetrw szeroki i 45 dugi. Komin
siga powinien do wysokoci 80 centymetrw ponad kalenic przy nieogniotrwale krytych budynkach a 50
centymetrw przy pokrytych ogniotrwale.
Piec piekarski naley zabezpieczy przeciw wilgoci ziemnej najlepiej zapomoc papy asfaltowanej, uoonej
na jednej z dolnych warstw podmurowania piecowego. Wskazanem rwnie jest wzmocnienie caego pieca
doem i gr zapomoc elaza wstgowego o gruboci 2 milimetrw a szerokoci 25 milimetrw.
Po napaleniu w piecu zamyka si przewody dymowe zapomoc zasuwy umieszczonej w cianie czoowej
pieca; zasuwa ta suy rwnie do regulowania cigu w piecu. Do usunicia sadzy z przewodw dymowych
su osobne drzwiczki umieszczone rwnie w cianie czoowej.
Piec piekarski o szerokoci 70 centymetrw w wietle, a o dugoci 1 metra i 20 centymetrw wystarcza w
zupenoci do wypiekania jednorazowo szeciu bochenkw chleba o rednicy 35 centymetrw. Piec
piekarski o szerokoci 1 metra i 10 centymetrw, a o dugoci 1 metra i 65 centymetrw wypieka
jednorazowo 12 bochenkw chleba.
Przed piecem piekarskim buduje si zwykle nalep czyli otwarte ognisko, z ktrego dym idzie wprost do
komina. Na tem ognisku powinno si gotowa jednak tylko latem, gdy w zimie niewaciewym byoby
wypuszcza do komina kosztowne ciepo. Zima naley gotowa na tak zwanej kuchni angielskiej czyli
cyganie. Cygan ma ognisko wewntrz, skd pomie, ktry ogrza ju blach do gotowania, przeprowadza
si zazwyczaj przez piec ogrzewalny obok stojcy i dopiero potem wypuszcza si do komina. Cygan czyli
kuchnia angielska ma zwykle 80 centymetrw dugoci i tyle szerokoci i wysokoci; z wierzchu jest
nakryty blachami elaznemi , w ktrych s piercienie rnych wielkoci do stawiania garnkw. Ognisko
cygana nie powinno by w wietle wysze nad 20 centymetrw.
O ile cygan jest wikszy, na przykad 1 metr i 20 centymetrw dugi, wtedy wybudowa mona nad nim tak
zwanego bkarta i pomieci w bkarcie kocioek do grzania wody i brat rur (szabanik).
Przed wylotem pieca piekarskiego i przed ogniskiem naley, ze wzgldu na niebezpieczestwo ognia,

unika drzewa; dlatego trzeba podog z desek obi blach w pasie szerokim na 60 centymetrw, albo tez
przed otworami pieca i ogniska uoy posadzk kamienn lub glinian.
O ile piec piekarski, albo ognisko musi by zbudowany przy cianach drewnianych naley uwaa na to, aby
ciana odleg bya od ognia o 25 centymetrw; wtedy trzeba postawi piec w odlegoci 10 centymetrw
od ciany drewnianej a wolne miejsce midzy cian drewnian a cian pieca wypeni glin.
W. Klimczak (rok 1915)