KOLONIJALNE IMPERIJE

Krajem 19.st.imperijalizam je bio glavna karakteristika evropske i svjetske politike.Najvee imperije bile su
Velika Britanija,Francuska,Rusija kojima su se kasnije prikljuile Njemaka i Italija.
Imperijalizam je vanjska politika drave koja nastoji proiriti scoj utjecaj na druge zemlje i narode.
-Najvee kolonijalno carstvo bila je Velika Britanija sa posjedima od Afrike,preko Indije,Hong Konga,Novog
Zelanda pa do Australije.
-Drugo carstvo po veliini imala je Francuska sa 20 puta veim teritorijem od vlastite.Posjedi Francuske su bili
u Africi,Aziji i Junoj Americi,kao i pojedini otoci u Indijskom i Tihom okeanu.
-Njemaka je imala kolonije na jugu Afrike i Dalekom Istoku.
-Italija je imala kolonije kod Eritreja i Libija u Africi.
-Rusija je zavladala Srednjom Azijom.
-Japan je nastojao osvojiti posjede koje pripadaju Kini.
-Nakon rata sa panijom SAD su okupirali Filipine,Portoriko i Guam te anektirale Havaje.
INTERESI VELIKIH SILA
Razlog zato su Italija i Njemaka imale malo kolonije je njihovo kasno ujedinjenje.Rusija i Austro-Ugarska s
Njemakom su eljele preko Jugoistone Evrope doi do eljenih teritorija.
FORMIRANJE SAVEZA
Njemaka i Austro-Ugarska su 1879. sklopile vojni savez.Njemu se tri godine kasnije prikljuila Italija.Tako je
1882. formiran vojno-politiki blok drava zvan Trojni savez,protiv interesa Francuske i Rusije.
Rusija i Francuska su zbog toga sklopile sporazum o meusobnoj suradnji u sluaju napada.Plaei se
Njemake,Velika Britanija je 1904. sklopila savez s Francuskom a potom i s Rusijom 1907..Tako je nastao
savez zvan Entente cordiale(Srdaan sporazum),tj. Antanta.
MAROKANSKA KRIZA
Ove krize sluile su za odmjeravanje snaga svjetskih sila i naruavale su svjetski mir.
1.Prva marokanska kriza, takoer poznata i kao Tangerska kriza, bio je sukob velikih sila izmeu 1905. i 1906.
o protektoratu nad Marokom, izmeu Francuske i Njemake.
2.Druga marokanska kriza, takoer poznata i kao Agadirska kriza, bila je meunarodna kriza koja je izbila
kada je njemaki ratni brod SMS Panther uplovio u marokansku luku u Agadiru 1.jula 1911.
AUSTROUGARSKA ANEKSIJA BOSNE I HERCEGOVINE
Godine 1878. su velike evropske sile u Berlinu, na znamenitom Berlinskom kongresu nastojale izbjei veliki rat
izazvan nezadovoljstvom Velike Britanije injenicom da je Rusija Sanstefanskim mirovnim ugovorom stekla
ogroman utjecaj na Balkanu. Na kongresu je odlueno da se Sanstefanski ugovor stavi van snage, a jedna od
odluka se ticala i Bosne i Hercegovine, koja je po Sanstefanskom ugovoru trebala dobiti iroku autonomiju u
okviru Otomanskog Imperija.
Berlinski Kongres je, pak, ostavio BiH formalno u sastavu Otomanskog Imperija, ali je zato odlueno da na
teritoriju BiH i Sandaka uu austro-ugarske trupe kako bi zavele red i mir, odnosno sprijeile zloine nad
kranskim stanovnitvom koje su bili povod hercegovakom ustanku i rusko-turskom ratu.
Odluka Berlinskog kongresa je izazvala veliko nezadovoljstvo meu muslimanskim stanovnitvom Bosne i
Hercegovine, posebno meu feudalcima koji su se zabrinuli za svoje privilegije, kao i ponadali autonomiji po
odredbama Sanstefanskog ugovora. Zbog toga je veliki broj njih odluio austro-ugarskim okupacijskim
snagama pruiti oruani otpor, a prikljuio im se dio regularnih turskih trupa.
Iako je otpor u nekim sluajevima bio estok, i iako su austro-ugarske snage trpjele poraze i neoekivane
gubitke, nejedinstvo, slabo naoruanje i organizacija ustanika je vrlo brzo dovela do poraza. Austro-ugarske
snage su za dva mjeseca uspjele okupirati Bosnu i Hercegovinu.

BALKANSKI RATOVI

Jedan u nizu sukoba prije 1.S.r bili su Balkanski ratovi.Prethodio im je niz sporazuma 1912.godine
Bugarske,Grke,Crne Gore i Srbije.Cilj saveza bila je podjela Osmanskog teritorija na Balkanu.
-Prvi balkanski rat je voen izmeu balkanskih saveznika (Bugarska, Srbija, Kraljevina Crna Gora i Grka) i
Turske. Osmansko carstvo, koje je ve 1908. godine bilo uzdrmano Mladoturskom revolucijom, u 1912. je bilo
jo vie oslabljeno i ratom protiv Italije. Tu slabost Turske koriste balkanske zemlje i otpoinju rat protiv Turske
s ciljem osvajanja teritorija Balkana koje se nalaze pod turskom vlasti. Rat je otpoeo 8. okrobra 1912. kada je
Crna Gora objavila rat Turskoj.
-Glavni lanak: Drugi balkanski rat
Nezadovoljstvo podjelom osvojenih turskih podruja, posebice Makedonije, dovelo je do Drugog balkanskog
rata. Jedna bugarska postrojba je 29. juna 1913. godine po nareenju generala S. Koeva napala srpske
snage na rijeci Bregalnici, a 30. juna i grke snage na podruju Soluna. Iako je bugarska vlada pokuala
osporiti ratne operacije protiv Srbije i Grke, Srbija i Grka su 8. jula 1913. godine objavile rat Bugarskoj.
Ubrzo su im se pridruile i Crna Gora i Rumunjska, kao i Turska s eljom da povrati neka podruja koja je
tijekom prvog balkanskog rata izgubila.