Seluk niversitesi

Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi

Say 29, Sayfa 29-47, 2010

TRK MZ ANASANAT DALLARINDA

KORO ETM VE YNETM UYGULAMALARI
Nalan Yiit1, Ouz Karakaya2
2

1
Do. Dr. S.. Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi, nyigit@selcuk.edu.tr
r. Gr. Dr. S.. Dilek Sabanc Devlet Konservatuvar, oguzkarakaya@selcuk.edu.tr

ZET
lkemizde, Trk Mzii eitimi veren devlet konservatuvarlarnn Trk Mzii
anasanat dallarnda koro eitimi ve ynetimi ile ilgili uygulamalarn hangi
kapsam iinde oluturulduunu ve nasl yrtldn ortaya karmak
amacyla yaplan bu aratrmada, Trk Mzii eitimi veren be anasanat
dalnda, nitel aratrmalara zg gzlem ve grme yntemleri
uygulanmtr. Aratrma konusuna ynelik olarak, be devlet konservatuvarnda
sz konusu dersleri yrten retim elemanlarnn koro dersleri / almalar
zerinde ikier gzlem kayd yaplm ve almalar video kamera ile
kaydedilmitir. Ayn retim elemanlarnn konuya ilikin dnceleri ile bu
alandaki mevcut uygulama biimleri de, yaplandrlm grme iinde
hazrlanan sorular aracl ile elde edilmitir. Elde edilen verilerin
zmlenmesi ve yorumlanmasnda, uzman grleri dikkate alnarak
ekillendirilen gzlem tablolarndan, bu konuda uzman kiilerin grlerinden ve
temel kuramsal bilgilerden yararlanlmtr.
Koro derslerinin / almalarnn ileni biiminde, retim elemanlarnn
bireysel dnce ve birikimlerinin etkili olduu; koro dersi ya da almas
ncesinde ses eitimi, nefes, ses, telaffuz vb. egzersizlerin uygulanmad, yazl
kaynaklardan, ara ve gerelerden yeterince yararlanlmad sonucu ortaya
kmtr. retim eleman ve rencilerin, koro / topluluk ynetimi alannda
temel ynetim biimini kullanmak yerine, serbest ynetim biimini kulland
grlmtr.
Anahtar Kelimeler: Trk Mzii, koro eitimi, koro ynetimi, devlet
konservatuvar

Seluk niversitesi
Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi
Say 29, Sayfa 29-47, 2010

THE CHOIR TRAINING AND MANAGEMENT

APPLICATIONS IN DEPARTMENTS OF TURKISH
MUSIC

Nalan Yiit1, Ouz Karakaya2

1

Do. Dr. S.. Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi, nyigit@selcuk.edu.tr

r. Gr. Dr. S.. Dilek Sabanc Devlet Konservatuvar, oguzkarakaya@selcuk.edu.tr

ABSTRACT
In this study which is carried out to find out the scope of choir training and
management applications in five departments of state conservatories in our
country which give Turkish Music education and how these applications are
conducted, observation and interview methods -which are types of
qualitative research paradigm- were applied. Within the scope the research, two
observations of lecturers in five state conservatories who give the mentioned
courses were recorded with a video camera twice. The views of the same
lecturers and the current application styles in this filed were taken with questions
in a structured interview. In the analysis and interpretation of the data gathered,
observation tables which were shaped with expert views, expert views and basic
institutional information were used.
It was revealed that in the application of choir courses/ studies personal opinions
and experiences are influential and that voice training, breath, voice,
pronunciation etc. exercises are not applied, and that written sources, materials
are not used sufficiently. It was found out that lecturers and students use free
management style rather than basic management style in choir/ cohort
management field.
Key Words: Turkish Music, choir training, choir management, state
conservatory

Trk Mzii Anasanat Dallarnda Koro Eitimi

31

GR
Osmanl mparatorluu dneminde Trk halk mzii, klar - ozanlar ve trk
yakclar araclyla doal ortamnda varln srdrrken; Klasik Trk Mzii,
padiah ve devlet adamlarnn da desteini alarak, (ksmen de olsa) kurumsal
yapya ulam ve geleneksel eitim - retim yntemi olan mek sistemi ile
eitli kurumlarda varln srdrmtr. Bunlar, Enderun-u Hmayun,
Mehterhane-i Hmayun, Mevlevihaneler, musiki esnaf loncalar ve zel
mekhaneler olmak zere balca be deiik grupta yaplmtr (Tanrkorur,
2003: 22). Bu kurumlardaki eitim ve icra faaliyetlerinde bireysel (solo) ve /
veya topluluk anlay hkim olduundan, gerek Trk halk mziinde gerekse
klasik Trk Mziinde, koro dncesi uzun sre yer almamtr.
Sultan II. Mahmut, batllama hareketleri iinde mehterhaneyi kapatarak yerine,
batl anlamda eitim ve icra faaliyeti yrtmek zere Muzka-y Hmayunu
kurmu, bu kurumun bana da talyadan Giuseppe Donizettiyi getirmitir
(Arac, 2006). Bu yzylda balatlan batllama hareketi, Trk mzik hayatna
damgasn vurmutur (Aksoy, 2003). Donizetti bakanlnda alan Muzka-y
Hmayun personelinin, bat notasn, Bat Mzii formlarn ve armoni
kurallarn renen ilk kuak olduu sylenebilir. Dolaysyla, Muzka-y
Hmayun ncesinde koral almalara rastlanmamaktadr.
Trk Mziinde ilk koral icra, 1920 ylnda gerekletirilmitir. Halka ak
olarak yaplan Cemil konserinde koronun nne kp bagetle yneticilik yapan
ilk mzisyen Ali Rfat aataydr (zer, 1995: 43). Trk Mziinde koral icra
alanndaki bir baka nemli isim de Mesut Cemildir. Mesut Cemil, 1937de
Trk Mzii korosu olarak, nison erkekler korosunu kurup nl klasik eserler
plaklarn yaynlam, 1938 ylnda da Ankara Radyosunda Trk Mzii efi
olarak grev almtr ( ztuna, 2006: 183 ). Mesut Beyin, nison erkekler
korosunu kurmaktaki temel yaklam; Trk Mzii icralarnda (makamn ve
eserin yaps gerei) tercih edilen akort farkllndan dolay, ilgili ses grubunun
/ gruplarnn ses alann dikkate alarak ses btnln salamaya almas
eklinde dnlebilir (Karakaya, 2009).
Osmanl mparatorluunun son dnemlerinde (1917) kurulan bir baka eitim
kurumu da Darlelhandr. Bu kurum, 1926ya kadar Trk Mzii eitim
retim faaliyetini srdrmtr. Bu tarihten itibaren Trk Mzii eitimi
durdurulmu ve eitim kesintiye uramtr. Bu aksama, 1943-1949lu yllarda
Hseyin Sadettin Arel bakanlndaki konservatuvar yaplandrma almalarna
kadar devam etmitir. Ancak, yaplan almalarn istenilen dzeye ulaamamas
nedeniyle eitimdeki aksama 1975e kadar devam etmitir. Bu tarihten itibaren
kurulan konservatuvarlar gnmzde de eitim retim faaliyetlerini
srdrmektedirler.
Darlelhann, Trk Mzii blmnn 1926da kapatlmas ile eitim
retimin kesintiye uramasnn ve bu srenin (aralklarla) 1975e kadar
srmesinin, gnmzde devlet konservatuvarlarnn Trk Mzii anasanat
dallarnda yrtlen eitim retim faaliyetlerine birtakm yansmalarnn
olduu sylenebilir. Ayrca, Trk Mziinde metodolojik almalarn yeterli
Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, Sayfa 29-47, 2010

32

N. Yiit, O. Karakaya

dzeye ulaamamas da, bu geliimin sonularndan biri olarak grlebilir

(Karakaya, 2009).
Devlet konservatuvarlarnn mfredat programlar, byk lde benzer olmakla
birlikte, baz derslerde kendilerine zg farkllklar da tamaktadr. Bu
farkllklar, koro, toplu uygulama, toplu alma ve topluluk ynetimi gibi
derslerde (aratrmann snrllk erevesinde) karmza kmaktadr. Sz
konusu derslere ait mfredatlarn uygulama aamasnda, eitim - retim
ynteminin gnmz artlar iinde uygulanabilirliinin ve amaca
ulaabilmesinin ortaya konulmas ve bu alanda program gelitirme almalarna
duyulan ihtiyac belirlemek iin, devlet konservatuvarlarnn Trk Mzii
anasanat dallarnda yrtlen koro eitimi ve ynetimi alanndaki almalar bu
aratrmann konusunu oluturmaktadr.
lgili anasanat dallarnn eitim - retim programlar iinde Trk Mziinde
koro eitimi ve ynetimi ile ilgili almalarn nasl yrtldnn tespit
edilmesi ve mevcut durumun, gnmz koro eitimi ve ynetim teknikleri ile
deerlendirmesi, aratrmann problem durumunu oluturmaktadr. Bu
almada, Trk Mziinde koro eitimi ve ynetimi derslerinde /almalarnda
toplu ses eitimine yer verilme durumu, mevcut uygulamalarn koro eitimi ve
ynetiminin ilkeleri ve amalar ile rtme durumu, halen uygulanmakta olan
koro ynetim biimi, yazl kaynaklardan, ara ve gerelerden yararlanma
durumu ve koro eitimi iin ayrlan srenin yeterlilik durumu aratrlmtr
Ama ve nem
Bu aratrmann amac, devlet konservatuvarlarnn Trk Mzii anasanat
dallarnda koro eitimi ve ynetimi alanndaki uygulamalarn nasl yapldn ve
ileni yn ile nasl bir yol izlendiini ortaya karmaktr. Ayrca, elde edilen
bulgularn analizinden sonra yaplacak nerilerin, bu alana katk salayabilecei
dnlmektedir.
YNTEM
Bu aratrma, mevcut durumun belirlenmesine ynelik olarak betimsel bir
erevede ele alnm olup, bu amala nitel yntemler kullanlmtr. Trk
Mzii anasanat dallarnda koro eitimi ve ynetimi ile ilgili ders mfredatlar
incelenmi ve bu dersleri / almalar yrten retim elemanlarnn konu ile
ilgili faaliyetleri zerinde gzlem (video kamera ile) ve grme yntemleri
kullanlmtr. Yaplan gzlemlerin daha iyi deerlendirilebilmesi ve mevcut
uygulamalarn genel ileyi biimini ortaya koymas bakmndan her kurumda iki
gzlem kayd gerekletirilmitir. Gzlem tablolar, bu konuda uzman kiilerin
gr ve dnceleri ile ekillendirilmitir. Katlmclarn, Trk Mzii koro
eitimi ve ynetimi ile ilgili grleri, yaplandrlm grme erevesinde
hazrlanan sorular aracl ile alnm ve bu grler zerinde ierik analizi
yaplmtr. Kamera kaytlar incelenmi ve gzlem tablolar zerindeki ilgili
alanlar belirlenmitir. Elde edilen veriler, literatr ve kuramsal temeller
Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, Sayfa 29-47, 2010

Trk Mzii Anasanat Dallarnda Koro Eitimi

33

dorultusunda, koro eitimi ve ynetiminin ilke - ama ve yntemleri ile

karlatrlarak analiz edilmitir.
Evren
Bu aratrmann evreni, Trkiyede Trk Mzii eitimi veren dokuz devlet
konservatuvarnn Trk Mzii anasanat dallarndan olumaktadr.
rneklem
Aratrmann rneklem grubunu, Trkiyede be devlet konservatuvarnn Trk
Mzii anasanat dal oluturmaktadr.
Bu konservatuvarlarn belirlenmesinde;
a- Kurulu asndan uzun bir gemie sahip olmas,
b- Koro eitimi ve ynetimi alannda deneyimli retim elemanlarnn
bulunmas,
c- Akademik personel, blm, anasanat dal ve renci says bakmndan
geni bir yapya sahip olmas, gibi ltler dikkate alnmtr. Bu sebeple
almada, nitel aratrmalarda amal rnekleme ynteminden
yararlanlmtr.
Gzlemciler Aras Uyum Analizi
Bu aratrma iin yaplan gzlem kaytlar, aratrmac ve iki uzman tarafndan
ayr ayr incelenmi ve gzlem tablolar zerindeki ilgili alanlar belirlenmitir. I.
Uzman (U1), II. Uzman (U2) ve Aratrmac tarafndan yaplan gzlemler, be
Trk Mzii anasanat dalndaki alt retim elemannn almalarn
kapsamaktadr. Bu sebeple, gzlemciler aras uyum analizi iin (gzlem says az
olduundan) parametrik olmayan testlerden Kruskal Wallis testi kullanlmtr.
Test sonucuna gre gzlemciler arasndaki deerlendirme sonucu farkl
kmamaktadr.
BULGULAR VE YORUMLAR
Bu blmde, rneklem grubunda yer alan anasanat dallarnda, koro dersi retim
elemanlarnn, koro eitimi ve ynetimi almalarna ait gzlem ve grme
yntemleri ile elde edilen bulgular yer almaktadr. Be anasanat dalnda
gerekletirilen gzlem, alt retim elemannn konuya ynelik uygulamalarn
kapsamaktadr. Ancak, bir retim eleman (K6), grmeyi kabul etmedii iin,
grme verileri, be retim elemannn konuya ilikin cevaplar dorultusunda
ele alnmtr.

Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, Sayfa 29-47, 2010

34

N. Yiit, O. Karakaya

Trk Mzii Anasanat Dallarnda Koro Eitimi ve Ynetimi le lgili

Dersler / almalar zerindeki Gzlem Bulgular ve Yorumlar
lkemizde, Trk Mzii eitimi veren be anasanat dalndaki koro eitimi ve
ynetimi dersleri / almalar zerindeki gzlem kaytlar incelenmi ve mevcut
uygulama biimi, gzlem tablolarndaki ilgili alanlar zerinde belirlenmitir.
Konservatuvarlarn bu konudaki uygulama biimlerine ynelik gzlem sonular
aada verilmitir.
Koro eitimi derslerinde / almalarnda toplu ses eitimi yaplma
durumuna ilikin gzlem bulgular ve yorumlar
Tablo 1. Koro eitimi derslerinde / almalarnda toplu ses eitimine ilikin gzlem tablosu
Hi
Orta dzeyde Yeterli dzeyde
yaplmad
yapld
yapld
(n)
(%) (n)
(%) (n)
(%)
Solunum ve geveme egzersizleri

100

Ses egzersizleri

100

Dil - aruz vezni ve telaffuz egzersizleri 6

100

Trk Mzii anasanat dallarnda koro derslerinde / almalarnda katlmclarn

hibiri (K1, K2, K3, K4, K5 ve K6) ses eitimine (nefes ses aruz vezni telaffuz vb. egzersizlere) yer vermemitir. Bu durum, Tablo 1de gsterilmitir.
Ayrca, almalarda ses eitimine yer verilmedii iin, bu egzersizlerin
kaynana ilikin bilgiler verecek olan 1.1 ve 1.2 nolu gzlem tablolar zerinde
deerlendirme yaplamam ve burada yer verilmemitir.
Uzmanlar, doru - temiz ve gzel bir ses elde etmenin temel art olarak doru
nefes almay, doru nefes almann temel art olarak da doru bir duruu (postr)
iaret etmektedir. Ayrca, koro yelerinin, szl eserleri en iyi biimde
seslendirebilmeleri iin konuma ve telaffuz konusuna da dikkat etmesi gerekir.
Bu sebeple, koro eitiminin temel ilkeleri dorultusunda rencilere
kazandrlmas dnlen amalar grupta ele alnmaldr. Solunum ve
geveme, ses retme ve yayma, dil aruz vezni telaffuz.
Eserleri seslendirme ilemine gemeden nce yaplacak solunum ve geveme
egzersizleri, koro yelerine doru solunum alkanl edindirmekle birlikte,
alnan nefesi daha uzun sre kullanma becerisi kazandracaktr. Geveme
egzersizleri de, koro yelerinin, zihinsel (iten yumuama) ve bedensel (dtan)
yumuama ile bedenlerini her trl gerilim ve kaslmalardan uzaklatracak,
doru solunum ve ses soluk denetimi salamalarna zemin hazrlayacaktr. Bu
alanda herhangi bir egzersiz yapmadan eserlerin seslendirme ilemine geildii
takdirde, vcuttaki kas sistemi, (karn kaslar, diyafram, boyun kaslar vb.)
snmad iin (hazrlksz) ani yk (bask) altnda kalacandan doru
solunumda ve ses - soluk denetiminde sorunlar ortaya kacaktr. Bunun
sonucunda yanl solunum yapld takdirde;
Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, Sayfa 29-47, 2010

Trk Mzii Anasanat Dallarnda Koro Eitimi

35

- Ses retme aamasnda nefes destei tam olarak salanamayaca iin, retilen
sesin frekans yanl olabilir.
- Soluk denetimi tam olarak salanamayaca iin alnan nefes, eserin
gerektirdii uzunlukta kullanlamayabilir. Bu durum da, yanl yerde tekrar nefes
almay gerektirebilir.
Ses retme ve yayma egzersizleri, koro yelerinin doru frekansta ses
retmelerini (doru perde) ve bu sesi uygun rezonans blgelerinde bytp renk
ve tn kazandrmalarn salayaca iin nemlidir. Bu alandaki egzersizler; koro
yelerinin, eser seslendirirken doru - temiz ses retmesine ve ses grubuna gre
(soprano, alto, tenor, bas) en uygun tny elde edebilmesine zemin
hazrlayacaktr.
Dil aruz vezni ve telaffuz egzersizleri; koro yelerinin, bir Trk Mzii
eserinin szlerini ak, anlalr ve gzel bir telaffuz kullanarak sylemeleri iin
nemlidir. Eserin szlerinin ak, anlamna uygun tonlama ve vurgulamalar ile
(melodik yap iinde) seslendirilmesinin, eserin etkileyiciliini daha da
arttraca sylenebilir. Bu gruptaki egzersizlerin amac; seslendirmesi
yaplacak olan eseri her ynyle (dil mzik dnem - yorum vb.)
sunabilmektir.
Bu dncelerden hareketle; seslendirme almalarna gemeden nce yaplacak
olan toplu ses eitimi ile koronun bedensel ve zihinsel hazrl yaplarak,
almalara daha bilinli ve yksek bir farkndalk iinde katlmas salanacaktr.
Dolaysyla, bu hazrlk ve bilin iinde seslendirilen eserler ses ve tn ynnden
daha doru olacak, szleri ak ve anlalr bir ekilde telaffuz edilecek, eserin
dnem (klasik ncesi klasik romantik vb.) ve yorum zellikleri daha iyi
ifade edilebilecektir. Sonu olarak da, yaplan almalar amacna ulam
olacaktr.

Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, Sayfa 29-47, 2010

36

N. Yiit, O. Karakaya

Koro eitimi ve ynetimi derslerinin / almalarnn nasl yrtldne

ilikin gzlem bulgular ve yorumlar
Tablo 2. Koro eitimi ve ynetimi derslerinin / almalarnn ilem basamaklarna ait
gzlem tablosu

Hi yaplmad
(n)
(%)

Ses eitimi
Seslendirme
ncesi
hazrlk
almalar

50

50

66

33

Entonasyon,
ses btnl
ve yorum
almalar

83

16.6

rencilerin
dersteki /
almalardaki
konumu

rencilerin tamam
koro yesi
(n)
(%)

Eserin
deifresinin,
solfejinin
yaplmas ve
eserin szleri
ile allmas
Eser
zerindeki
almalar

100

Yeterli
dzeyde
yapld
(n)
(%)

Eser hakknda
bilgilendirme
Koro eitimi ve
ynetimi
derslerinde /
almalarnda
izlenen yol

Orta
dzeyde
yapld
(n)
(%)

rencilerin bir
blm saz elikisi
(n)
(%)
6
100

Tablo 2ye gre; Trk Mzii anasanat dallarnda koro eitimi ve ynetimi ile
ilgili derslerde / almalarda ilk ilem basama olarak, seslendirmesi yaplacak
eser hakknda bilgi verildii grlmektedir. kinci basamakta, eserin notas
zerinde deifre ve solfej almas yapld, nc basamakta eserin szleri ile
birlikte okunduu, drdnc basamakta ise retim aamas tamamlanm olan
eserin topluca seslendirildii grlmektedir. Genel olarak drt ilem basama
iinde yrtlen bu almalar, toplu seslendirme ilke ve amalarn tam olarak
kapsamayacandan, yaplan almalarn istenilen hedefe ulaamayaca
sylenebilir. Ayrca, koro eitimi ve ynetimi ile ilgili derslerde rencilerin bir
blmnn (ders sonuna kadar) enstrman ile elik yapmas, bu rencilerin,
koro eitiminin ilke ve amalar dorultusunda (renciye) kazandrlmas
dnlen temel davranlar tam olarak yerine getirememesine neden olacaktr.
Bir baka adan ise, eserin retim aamasnn balangcndan itibaren bir
enstrmandan doru ve temiz ses alan koristlerin, ilgili notalar / perdeleri, doru
Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, Sayfa 29-47, 2010

37

Trk Mzii Anasanat Dallarnda Koro Eitimi

seslendirebilme ve bu seslerin doruluk derecesini kontrol etme abas azalabilir.

Bu sebeple, enstrman eliinin sona braklmas, koristlerin doru ses retme
konusunda gayret gstermesini salayabilir.
Koroda ses eitiminin temel ilkeleri dorultusunda kazandrlmas amalanan
temel davranlar, solunum ve geveme, ses retme ve yayma, dil konuma
aruz vezni ve telaffuz almalar olarak grupta ele alnmaldr (evik, 1997.,
Ayangil, 2007). Yaplacak olan bu almalar, koro yelerine, doru solunum,
doru ve temiz ses retme, retilen sesi uygun rezonans blgelerinde bytp
zenginletirme, eserin szlerini ak ve anlalr biimde telaffuz edebilme, kendi
sesini koro ile kaynatrarak homojen bir tn elde etme becerisi kazandrr. Bu
temel ilkeler dorultusunda yaplacak almalar ile, Trk mziinde (din d)
szl eserler iinde yer alan Kr, Beste, Ar Semai ve Yrk Semai gibi
byk formdaki eserlerin yan sra ark, Trk, Keke vb. kk
formdaki eserlerin retiminde nemli mesafeler alnaca sylenebilir. zellikle
byk formdaki eserler, uzun yapda eserler olduundan, retim aamasnda,
eserin blmlerinden yararlanlabilir (Egz 1980). Bylelikle, uzun yapdaki
eserin ses, perde, tartm ve gfte (sz) ile ilgili blmleri daha doru
seslendirilebilecek, btnlk ve yorum aamasnda daha iyi sonular
alnabilecektir.
Trk Mzii anasanat dallarnda koro eitimi ve ynetimi ile ilgili derslerde /
almalarda izlenen yolun (Tablo 2), toplu seslendirme ilke ve amalarndan
uzak olduu aktr. Bu sebeple, yaplan almalarn amacna ulaamayaca
sylenebilir.
Trk Mzii koro ynetiminde kullanlan ynetim ekline ilikin gzlem
bulgular ve yorumlar
Tablo 3. Trk Mzii koro ynetiminde benimsenen yol ve yntem durumuna ilikin
gzlem tablosu
Temel vuru
tekniklerini kullanarak
ynetme
Usul vurarak ynetme
(n)
(%)
(n)
(%)

Dier ynetim
ekilleri serbest /
kark
(n)
(%)

Birim vuru
deerleriyle ynetme
(n)
(%)
6

100

Trk Mzii anasanat dallarnda, koro derslerini / almalarn yrten btn

katlmclarn (K1, K2, K3, K4, K5, K6 retim elemanlar ile rencilerin),
serbest - kark ynetim olarak adlandrlabilecek bir ynetim biimi
kulland grlmektedir. Bu ynetim biimi, birim vuru - usul vuruu - tek el
veya ift el - 2/4lk gibi unsurlarn birlikte ve / veya deimeli olarak
kullanlmas eklinde karmza kmaktadr.
Trk Mzii anasanat dallarnda gerek program gelitirme ve metodolojik
almalarn istenilen dzeye ulaamamas, gerekse Trk Mziinin usul (ritim)
eitliliinden kaynaklanan sebeplerle Trk Mziinde koro ynetim
teknikleri alannda uygulanabilir bir ynetim biimi hakknda ortak bir noktaya
ulalamad sylenebilir. Bu konuda eitli aratrmalar bulunmakla birlikte, bu
Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, Sayfa 29-47, 2010

38

N. Yiit, O. Karakaya

dncelerin / almalarn, yazl kaynak olarak eitim kurumlarna

ulaamamas nedeniyle Trk Mzii koro ynetiminde ya da saz topluluu
(enstrmantal) ynetiminde planl, disiplinli, uygulanabilir temel ynetim teknii
kullanlmamaktadr. Dolaysyla, koro ynetimi ya da topluluk ynetimi alannda
yaplan almalarn ihtiyaca cevap veremedii sylenebilir.
Trk Mziinde koro eitimi ve ynetimi alanlarnda yazl kaynaklardan,
ara ve gerelerden yararlanma durumuna ilikin gzlem bulgular ve
yorumlar
Tablo 4. Koro eitimi ve ynetimi alanlarnda ara - gere ve materyallere yer verilme durumuna
ilikin gzlem tablosu
Kaynaklar

Hi verilmedi Yeterli dzeyde verildi

(n)
(%) (n)
(%)

Yazl kaynaklar

100

Grsel kaynaklar 6

100

itsel kaynaklar

100

Trk Mzii anasanat dallarnda koro eitimi ve ynetimi ile ilgili derslerde /
almalarda kullanlan ara - gere ve materyalleri belirlemek amacyla Tablo 4.
oluturulmutur. Bu tabloda yazl kaynaklar, kitap-dergi makale - bildiri ya da
ders notlarn; Grsel kaynaklar, video kaset, VCD ya da resimleri; itsel
kaynaklar, kaset ya da CDleri kapsamaktadr.
Be konservatuvarda yaplan gzlem kaytlarna gre, koro eitimi ve ynetimi
ile ilgili derslerde / almalarda bu kapsam iinde herhangi bir materyal
kullanlmamtr. Yaplan almalarn, uygulama arlkl olarak yrtld ve
seslendirmesi yaplacak eserin notas zerinde younlat grlmektedir.

Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, Sayfa 29-47, 2010

39

Trk Mzii Anasanat Dallarnda Koro Eitimi

Koro eitimi ve ynetimine ayrlan srenin snflara ve dnemlere gre

dalm bulgular ve yorumlar
Tablo 5. Koro eitimi ve ynetimine ayrlan srenin snflara ve dnemlere gre dalm
tablosu
Koro eitiminin balad snflar /
dnemler
Koro Eitimi
ve Ynetimi

3. Snf
5.
Dnem

A niversitesi
Devlet
Konservatuvar
B niversitesi
Devlet
Konservatuvar
C niversitesi
Devlet
Konservatuvar
D niversitesi
Devlet
Konservatuvar
E niversitesi
Devlet
Konservatuvar

4. Snf
6.
Dnem

Koro ynetiminin balad snflar /

dnemler
3. Snf

7.
Dnem

8.
Dnem

5.
Dnem

4. Snf
6.
Dnem

7.
Dnem

X
X

Koro eitimi ve ynetiminin

mfredattaki yeri

8.
Dnem

X
X

X
X
(n)
1

X
Semeli
(%)
20

(n)
4

Zorunlu
(%)
80

Trk Mzii anasanat dallarnn retim planlar ve mfredatlar incelendiinde,

farkl uygulamalarla karlalmaktadr.
Tablo 5.e gre;
- A niversitesi Devlet Konservatuvar Trk Mzii Anasanat Dal
mfredatnda koro adl ders, drdnc snf yedinci ve sekinci dnemde
zorunlu olarak belirlenmitir. Burada, koro ynetimi dersine yer verilmemitir.
- B niversitesi Devlet Konservatuvar Trk Mzii Anasanat Dal
mfredatnda koro adl ders, drdnc snf yedinci ve sekizinci dnemde
zorunlu olarak belirlenmitir. Dersin retim eleman (K2), gz dneminde
(yedinci dnem) koro eitimi ve ynetimi ile ilgili teorik bilgileri verdiini ifade
etmi; bahar dneminde ise (sekizinci dnem), koro ynetimine yer vererek her
hafta iki renciyi bu konuda grevlendirdii renilmi ve bir THM eserini
snfa reterek ynettirdii gzlenmitir.
- C niversitesi Devlet Konservatuvar Trk Mzii Anasanat Dal
mfredatnda koro ve ynetimi adl ders, nc snf beinci ve altnc
dnemlerde balatlm; drdnc snf yedinci ve sekizinci dnemlerde de
zorunlu olarak belirlenmitir.

Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, Sayfa 29-47, 2010

40

N. Yiit, O. Karakaya

- D niversitesi Devlet Konservatuvar Trk Mzii Anasanat Dal

mfredatnda koro eitimi adl ders, drdnc snf yedinci dnemde semeli
olarak belirlenmitir.
- E niversitesi Devlet Konservatuvar Trk Mzii Anasanat Dal
mfredatnda topluluk ynetimi adl ders, drdnc snf yedinci ve sekizinci
dnemlerde zorunlu olarak belirlenmitir.
Yukarda grld gibi, be anasanat dalnn retim plannda farkl adlarla
(snflara - dnemlere gre) koro eitimi ve ynetimine yer verilmitir. Ancak,
sz konusu derslerin snflara ve dnemlere gre dalmnn, teorik ve
uygulamal olan bu dersin, ilke, ama ve yntemleri dikkate alndnda, koro
eitimi ve ynetimi iin ders saatinin yetersiz olduu dnlmektedir.

Trk Mzii Anasanat Dallarnda Koro Eitimi ve Ynetimi le lgili

Dersler / almalar zerindeki Grme Bulgular ve Yorumlar
Trk Mzii anasanat dallarnda koro eitimi ve ynetimi alanndaki
uygulamalarn nasl yrtldn ortaya karmak iin kullanlan yntemlerden
biri de, sosyal bilimlerde ve sosyolojide en ok bavurulan yntemlerden biri
olan grme yntemi (Yldrm ve imek, 2004: 105) olmutur. Bu
kapsamda, be anasanat dalnda sz konusu almalar yrten alt retim
elemanndan bei grme yapmay kabul etmi, bir retim eleman kabul
etmemitir. Be katlmc zerinden elde edilen bulgular aada verilmitir.

Koro eitimi derslerinde / almalarnda toplu ses eitimi yaplma

durumuna ilikin grme bulgular ve yorumlar
Trk Mzii anasanat dallarnda koro eitimi ve ynetimi ile ilgili derslerde /
almalarda toplu ses eitimi kapsamnda yer alan herhangi bir ses eitimi
yaplmamaktadr. Koro derslerinde / almalarnda, dorudan eser zerindeki
almalar blmne geilmekte, eserin retimi yaplarak toplu seslendirmesi
gerekletirilmektedir.
Koro eitimi ve ynetimi derslerinin / almalarnn nasl yrtldne
ilikin grme bulgular ve yorumlar
Trk Mzii koro eitimi ve ynetimi derslerinin / almalarnn nasl
yrtldn ortaya koymak iin uygulanan grme yntemi ile,
katlmclarn dier alma zamanlarndaki (gzlem harici) uygulama
biimlerini belirlemek ve her iki yntemle (gzlem grme) elde edilen
verileri daha iyi deerlendirebilmek bakmndan, katlmclarn bu konudaki
grleri alnmtr.
-K1 retim eleman, bu konuda nasl bir yol izlediini u ekilde aktarmtr:

Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, Sayfa 29-47, 2010

Trk Mzii Anasanat Dallarnda Koro Eitimi

41

Eseri nce kendim okuyorum. Sonra topluca solfej yaptryorum. Solfejin

ardndan bay - bayan ayr ayr eserin szleriyle okunmasna geiyorum. Bu
alma, eseri blm blm ele alarak usul sonlarna kadar (l - lde
olabilen) olan ksm kapsamakta ve bu blmleri bay - bayan gruplarna
deimeli olarak okutuyorum. Sonra ayn blm her iki grupla alyorum. Eserin
dier blmleri iin ayn uygulamay tekrarlyorum. Bu aamada enstrman
eliini kullanmyorum. Elii en sona parann retim ilemi tamamladktan
sonraya brakyorum (K1, 2007; Grme).
- K2 retim eleman, bu konuda nasl bir yol izlediini u ekilde aktarmtr:
Koro dersi iin gz dneminde rencilerimize koro eitimi ile ilgili teorik
bilgileri retiyoruz. Korolarn yaps, sahne dzeni, sahne duruu, seslendirme
teknii ve bir efte (koro yneticisinde) bulunmas gereken zellikler gibi
konularn teorik retimini yapyoruz. Bahar dneminde ise rencilerin aktif
olduu dnem balyor. Dersi onlara brakyorum (kendi gzetimimde). Her biri
kendi hazrladklar bir trky snfa retiyor. retim aamasnda gerekli
grdm anlarda mdahale ederek nasl yaplmas gerektii konusunda
uyarlarm yapyorum ve tekrar dersi (sz), renciye brakyorum. renci
ayn zamanda eflik de yapyor. Dersin sonuna doru, yaplan retim biimi ve
ynetim ekli snfa tartlyor, neriler dile getirilerek ders sonlandrlyor
(K2, 2007; Grme).
- K3 retim eleman, bu konuda nasl bir yol izlediini u ekilde aktarmtr:
ncelikle retimi yaplacak trknn yresel tavr dizisi (tonu) sz ierii ve
formu (halay zeybek bar vb.) hakknda bilgi veriliyor. Ayrca yresi, kaynak
kiileri ya da derlemeyi yapan kiiler hakknda da bilgiler veriliyor. Ardndan
trknn blm blm solfeji yaplyor. Sonra szleri ile okunduktan sonra eser
batan itibaren seslendiriliyor ve son aamada da nanslarna geilerek trknn
(eserin) retim aamas tamamlanm oluyor (K3, 2007; Grme).
- K4 retim eleman, bu konuda nasl bir yol izlediini u ekilde aktarmtr:
Artk mek sistemi, yani azdan ve kulaktan eserin allmas eserin
retilmesi dnemi geti. Tabi her eyi nota halletmiyor. Yani tamamen notay
deifre etmek eserin ruhunu vermek iin yeterli deil. Ama eserin renilmesi ve
ezberlenmesi konusunda mutlaka nota ile eseri batan aa kadar deil parti
parti okutarak, ondan sonra gftesi ile okutarak hatta notasn bile zaman zaman
ezbere okuttuum olmutur. Baz ufak nanslar o zaman daha iyi retilmi
oluyor. Bu sebeple, batan sona okumak yerine, eserin can alc noktalarnda
daha fazla durmak suretiyle eseri blerek nce iyice hazmettirmek, sonra
tamamna bakmak ve daha sonra da saz ile altrabilmek. Balangta da
mutlaka ve mutlaka kanun gibi, nk repetisyonlarda (tekrarlama) nasl ki
piyano bir repetisyon saz ise, bizde de kanun bu tip almalarda son derece
lzumlu bir sazdr. Salam ve doyurucu bir ses almak bakmndan
repetisyonlarda mutlaka kanuna ihtiya duyuluyor (K4, 2007; Grme).
- K5 retim eleman, bu konuda nasl bir yol izlediini u ekilde aktarmtr:

Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, Sayfa 29-47, 2010

42

N. Yiit, O. Karakaya

Birinci dnem, topluluklar hakknda teorik bilgiler (korolarn yaps yerleim

dzeni - ynetim ekli vb.) veriliyor. kinci dnem ise, hoca denetiminde
repertuvarlar seiliyor ve her renci snfn karsna karak bir eser retiyor
ve ynetiyor. Burada asl ama topluluu ynetmektir. zellikle esere giri k ve nanslarn koroya nasl aktarlacan retmektir (K5, 2008;
Grme).
Koro eitimi ve ynetimi ile ilgili derslerde / almalarda izlenen yol hakknda
yukarda verilen kiisel grler, gzlem yolu ile edinilen bulgular dorular
niteliktedir. Bir baka ifade ile, yaplan almalar eser notalar zerinde
younlamakta, eserlerin solfej ve gfte (sz) almalarnn ardndan eser
topluca seslendirilmektedir. Seslendirme ilemine gemeden nce n hazrlk
almalarna (ses eitimi) yer verilmedii, yaplan almalarn toplu
seslendirme tekniklerini, ilke ve amalarn tam olarak karlamad
anlalmaktadr.

Trk Mzii koro ynetiminde kullanlan ynetim ekline ilikin grme

bulgular ve yorumlar
Trk Mzii anasanat dallarnda koro ynetimi ile ilgili derslerde ya da konser
almalarnda nasl bir ynetim biimi kullandklarn ortaya koymak
bakmndan, katlmclarn bu konudaki grleri alnmtr.
Koro ynetimi ile ilgili dersleri / almalar yrten btn retim elemanlar,
bu konuda nasl bir yol izlediklerini u ekilde aktarmlardr:
Koro ynetiminde eserin usuln dikkate alarak zaman zaman usuln ana
darplarn (vurularn) belirtecek ekilde zaman zaman da birim vuruu
hissettirecek ekilde bir ynetim uyguluyorum. Estetik ve koroya hkimiyet
asndan ise her iki kolun da ynetime katld giri k - bitiri
komutlarnn koroya aktarld bir uygulamay yapyorum. Nanslar iin ise sol
el nans ve giri k komutlarn, sa el ile usul ve birim vuru uygulamasn
yapyorum (K1, 2007; Grme).
Trk halk mziinde ritimler (usuller) deikenlik gsterdii iin ynetim ekli
o anki ritim yaps ve ritim duygusuna gre yaplyor. l birim deerlerine
gre yaplan sa el sol el ynetim biimi yararl olur. Estetik ve nanslar
asndan da sa el sol el dengesini iyi ayarlamak; sol elin giri k ve
nanslar vermesi, sa elin birim vuru ya da giderleri ayarlamas doru olur
(K2, 2007; Grme).
Koro ynetiminde eserin ritmini (usuln) tartm kalplarn belirten bir
biimde ele alp sa el sol el yardmyla ses ve saz partilerine giri k bitiri ve nanslarn veren bir ynetim biimi uyguluyorum (K3, 2008;
Grme).
Hibir efin, (koroyu) idare ederken (ynetirken) byk usulleri vurduu
inancn tamyorum. Her usul, ya 1-2dir (iki vurulu) ya da 1-2-3tr (
Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, Sayfa 29-47, 2010

Trk Mzii Anasanat Dallarnda Koro Eitimi

43

vurulu). Mesel, Hafif usulnn (32 / 4lk) karakteri bakadr, Devr-i

Kebirin (28 / 4lk) bakadr. Bunlar kabul ediyorum. Fakat, idare ederken
(ynetirken) bunlar gstermenin mmkn olmad inancndaym ( K4, 2007;
Grme).
Eseri usule gre ynetiyoruz. Esere girite birim vuru arlkl bir ynetim
yaparken, giri yaptktan sonra usule gre ynetime geiyoruz. Sa el ile gider
(birim vuru) ve usul verirken, sol el ile nanslar ve giri - k komutlarn
veriyoruz. Balangta kollar kalkk (hazrlk vuruu), iki kol ile giri veriyoruz.
Ayn zamanda mimiklerle de hissettirerek giri veriyoruz. Sonra sa el sol el
dengesine geiyoruz (K5, 2008; Grme).
Katlmclarn, koro / topluluk ynetimi konusundaki gr ve dnceleri de
gzlem yolu ile edinilen bulgular dorulamakta ve mevcut uygulamalarn nasl
yrtldn ortaya koymaktadr. Buna gre katlmclar, koro / topluluk
ynetiminde birim vuru, usul vuruu ve tartm (nota kalplarna gre) vuruu
gibi unsurlar birlikte kullanmaktadr ki, bu durum gzlem tablosu (Tablo 3.)
zerinde serbest - kark ynetim biimi olarak belirlenmitir.
Trk Mziinde koro eitimi ve ynetimi alanlarnda yazl kaynaklardan,
ara ve gerelerden yararlanma durumuna ilikin grme bulgular ve
yorumlar
Trk Mzii anasanat dallarnda koro eitimi ve ynetimi ile ilgili dersler /
almalar yrtlrken, bu alanda ne gibi ara gerelerden yararlanldn,
teorik ve kuramsal bilgiler iin yazl grsel ve iitsel kaynaklardan hangi
lde yararlanldn ortaya koymak bakmndan, katlmclarn bu konudaki
grleri aada verilmitir.
Birinci katlmcnn (K1) konu hakknda grleri:
Trk Mzii koro eitimi ve ynetimi alannda yazl kaynaklardan Dr. Atn
Emnalarn Trk Mziinde Koro adl kitabndan yararlanyoruz. Trk
Mziinde yazl grsel - iitsel kaynaklar yetersiz (K1, 2007; Grme).
kinci katlmcnn (K2) konu hakkndaki grleri:
Koro eitimi ile ilgili bata Dr. Atn Emnalarn Trk Mziinde Koro adl
kaynak kitab olmak zere eitli kaynaklardan edinilen ders notlar kullanlyor.
Trk Mziinde yazl kaynaklar zellikle yetersiz (K2, 2007; Grme).
nc katlmcnn (K3) konu hakkndaki grleri:
Koro eitimi ve ynetimi alannda (deiik kaynaklardan hazrlanm olan)
teorik ders notlarndan yararlanyorum. Trk halk mziinde kaynaklar yetersiz.
zellikle yazl kaynaklar (K3, 2008; Grme).
Beinci katlmcnn (K5) konu hakkndaki grleri:
Trk Mzii kayna ok az. Bu sebeple koro ynetim eklini daha nce
hocalarmzdan grdmz ekliyle yapyoruz. Dr. Atn Emnalarn Trk
Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, Sayfa 29-47, 2010

44

N. Yiit, O. Karakaya

Mziinde Koro ve Prof. Suna evikin Koro Eitimi ve Ynetim

Teknikleri adl kitaplarndan yararlanyoruz. Ayrca, kendi deneyimlerimizden
oluturduumuz ynetim biimlerini de kullanyoruz.
Trk Mziinde
kaynaklar ok az. zellikle yazl kaynaklar (K5, 2008; Grme).
Drt katlmcnn, Trk Mziinde koro eitimi ve ynetimi ile ilgili yazl
kaynak ihtiyac hakkndaki gr ve dnceleri dikkat ekici bulunmutur.
Bununla birlikte, Trk Mziinde yazl kaynak eksiklii ve bu konuya duyulan
ihtiya, btn katlmclar tarafndan dile getirilmitir.

Koro eitimi ve ynetimine ayrlan srenin snflara ve dnemlere gre

dalmna ilikin grme bulgular ve yorumlar
Trk Mzii anasanat dallarnda, koro eitimi ve ynetimi ile ilgili derslere
ayrlan srenin yeterli olup olmad, bu almalarn snflara gre dalm ve
haftalk ders saatinin ne kadar olmas gerektii konusunda da drt katlmcnn
gr alnm ve aada verilmitir.
Birinci katlmcnn (K1) konu hakkndaki gr:
Koro eitimi ikinci snftan itibaren balamal. ki - ve drdnc snfa kadar
devam etmeli (K1, 2007; Grme).
kinci katlmcnn (K2) konu hakkndaki gr:
Haftalk kredi asndan yeterli, ancak III. ve IV. snflarda uygulanmal
(verilmeli) (K2, 2007; Grme).
nc katlmcnn (K3) konu hakkndaki gr:
u anda okulumuzda koro eitimi dersi yok. Ders d konser almalar
srasnda bu uygulamay yapabiliyoruz. Bunun yannda bana gre koro dersinin
konulmasna gerek yok. Koro dersi konulmamal. nk, koro dersi konulduu
zaman koroya sadece o snflardan (koro yesi) eleman alabilirsiniz. Oysa ki, biz
u anda 1-2-3 ve 4. Snflarn hepsinden renci alabiliyoruz. Konservatuvarlarn
amac konser vermek deil eitimdir (K3, 2008; Grme).
Beinci katlmcnn (K5) konu hakkndaki gr:
Topluluk ynetimi dersi III. Snflarda haftalk drt saat, IV. snflarda ise
haftalk iki ders saatidir. Bu uygulama u an iin yeterlidir. Topluluk ynetimi
son snfta balamal. nk, renci uygulamal olarak daha ok bu iin iinde
olmal son snf tamamen uygulamal olmal, teorik olmamal (K5, 2008;
Grme).
Drt katlmcnn, konu zerinde ciddi gr ayrl olmasna ramen genel
dnceleri, koro dersinin ikinci ya da nc snftan itibaren (zorunlu bir ders
olarak) okutulmas ynnde olmutur.

Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, Sayfa 29-47, 2010

Trk Mzii Anasanat Dallarnda Koro Eitimi

45

SONU VE NERLER
Bu blmde, aratrma bulgularna ve yorumlarna dayal olarak varlan sonular
ve bu sonular nda oluturulan neriler yer almaktadr.
SONU
Bu aratrma ile; lkemizde Trk Mzii eitimi veren be devlet
konservatuvarnn Trk Mzii anasanat dalnda, koro eitimi ve ynetimi
alannda gzlem ve grme kaytlar yaplm, elde edilen veriler bu alandaki
kuramsal ereve iinde deerlendirilmitir. Bu aamada ulalan bulgularn
yorumu yaplarak sonular aada verilmitir.
1. Trk Mzii anasanat dallarnda, koro dersi ve / veya koro almas iinde
eser almalarndan nce, toplu ses eitimine (nefes - ses - entonasyon telaffuz vb. egzersizlere) yer verilmedii ortaya kmtr.
2. Bu kurumlardaki mevcut koro eitimi ve ynetimi almalarnn, koro
eitiminin ilkeleri ve amalar ile rtmedii ortaya kmtr.
3. Bu kurumlarda, koro eitimi derslerinin ileniinde farkllklar olduu,
retim elemanlarnn, bu alanda daha nce aldklar eitim - retim
yntemine kendi dnce ve yaklamlarn da katarak oluturduklar
geleneksel retim ynteminin nemli lde etkili olduu ortaya kmtr.
4. Bu kurumlarda, Trk Mzii koro ynetimi alannda gerek retim eleman,
gerekse renciler tarafndan serbest ynetim biimi kullanld, Trk
Mziinin usul - ritim yapsna uygun temel ynetim biimi kullanlmad
sonucu ortaya kmtr.
5. Bu kurumlarda, Trk Mziinde koro eitimi ve ynetimi alanlarndaki
almalarn uygulama arlkl olarak yrtld, genellikle bir eser (saz
eseri - szl eser) zerinde alld, yazl grsel - iitsel kaynaklardan
yeterince yararlanlmad ortaya kmtr. Bu alanda, zellikle yazl
kaynak eksiklii olduu ve bu eksikliin ksa srede giderilmesinin btn
eitim kurumlar (Trk Mzii eitimi veren) iin gerekli olduu gr
ortaya kmtr.
6. Trk Mzii eitimi veren devlet konservatuvarlarnn ilgili anasanat
dallarnda koro eitimi ve ynetimi alanlarnda, program gelitirme ve
metodolojik almalarn yeterli dzeye ulaamamas nedeniyle bu alandaki
derslerin isimlendirilmesinde, snflara gre kredilendirilmesinde (haftalk
ders saati), dnemlik / yllk ders seimlerinde (zorunlu - semeli vb.) farkl
uygulamalara gidildii ve ayrlan srenin yeterli olmad ortaya kmtr.
NERLER
Bu aratrma sonularndan hareketle; Trk Mzii anasanat dallarnda koro
eitimi ve ynetimi iin u neriler getirilmitir.

Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, Sayfa 29-47, 2010

46

N. Yiit, O. Karakaya

1.

Trk Mziinde koro eitimi almalarnda da, toplu ses eitimine yer
verilmeli, seslendirme aamasnda, eserlerin her ynyle (sz melodi
dnem - btnlk ve yorum vb.) ne karlmasna dikkat edilmelidir.
Trk Mzii anasanat dallarnda yrtlen koro eitimi ve ynetimi dersleri,
gnmz artlar iinde koro eitimi ve ynetiminin temel ilkeleri ve
amalar dorultusunda yeniden gzden geirilmeli, sz konusu derslerin
planl ve programl bir ekilde yrtlebilmesi iin metodolojik almalara
arlk verilmelidir.
Trk Mzii koro eitimi derslerinde, koral icra alanndaki teorik bilgilerin
verilmesinde eitli (yazl grsel - iitsel) kaynaklardan yararlanlmal,
ayrca, ses organnn yaps, sesin oluumu ve ses salnn korunmas gibi
konularda da renciler bilgilendirilmelidir.
Trk Mziinin usul (ritim) eitlilii dikkate alnarak, mziimizde temel
vuru teknikleri belirlenmeli, bu ynetim biiminin yaygnlaabilmesi iin
Trk Mzii eitim kurumlarnn ilgili derslerinde mfredatta yer almas ve
her rencinin bireysel olarak bu ynetim biimini kullanmas
salanmaldr.
Trk Mziinde koro eitimi ve ynetimi dersleri, btn
konservatuvarlarda ayn isim altnda, en az yl (alt dnem) ve zorunlu
dersler iinde yer almaldr.
Bu dersler / almalar iin ilgili retim elemanlarna ynelik olarak
seminerler veya kurslar verilmelidir.

2.

3.

4.

5.

6.

YAZAR NOTLARI
Bu alma, Ouz Karakayann, Seluk niversitesi Sosyal Bilimler Enstits
Gzel Sanatlar Eitimi Anabilim Dal Mzik retmenlii Bilim Dalnda 2009
ylnda kabul edilmi olan Trk Mzii Eitimi Veren Devlet
Konservatuvarlarnda Koro Eitimi ve Ynetimi balkl doktora tezinden
yararlanlarak hazrlanmtr.
KAYNAKLAR
Aksoy, B. (2003). Avrupal Gezginlerin Gzyle Osmanllarda Musiki. stanbul:
Pan Yaynclk.
Arac, E. (2006). Donizetti Paa. stanbul: Yap Kredi Kltr Sanat Yaynclk.
Karakaya, O. (2009). Trk Mzii Eitimi Veren Devlet Konservatuvarlarnda
Koro Eitimi ve Ynetimi. Doktora Tezi. Konya: Seluk niversitesi. Sosyal
Bilimler Enstits.
zer, . (1995). Trk Mzii crasnda Ynetim. Sanatta Yeterlik Tezi, stanbul:
stanbul Teknik niversitesi. Sosyal Bilimler Enstits.
ztuna, Y. (2006). Trk Musikisi Akademik Klasik Trk Sanat Musikisinin
Ansiklopedik Szl. Ankara: Orient Yaynlar.
Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, Sayfa 29-47, 2010

Trk Mzii Anasanat Dallarnda Koro Eitimi

47

Tanrkorur, C. (2003). Osmanl Dnemi Trk Musikisi. stanbul: Dergah

Yaynlar.
Yldrm, A., imek, H. (2004). Sosyal Bilimlerde Nitel Aratrma Yntemleri.
Ankara: Sekin Yaynlar.
GRME YAPILAN KAYNAK KLER
Atl, N. (2007). Trk Mzii Eitimi Veren Devlet Konservatuvarlarnda Koro
Eitimi ve Ynetimi konulu grme, stanbul Teknik niversitesi Trk
Musikisi Devlet Konservatuvar retim yesi: stanbul.
Ayangil, R. (2007). Trk Mzii Eitimi Veren Devlet Konservatuvarlarnda
Koro Eitimi ve Ynetimi konulu grme, Yldz Teknik niversitesi Sanat ve
Tasarm Fakltesi Dekan ve Sahne Sanatlar Blm Bakan: stanbul.

Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, Sayfa 29-47, 2010

48

Seluk niversitesi Ahmet Keleolu Eitim Fakltesi Dergisi, Say 29, 2010