muzeum

muzeum

Inne rda

Ausstellen und Vermitteln von Lebendigen Traditionen, http://www.museums.

ch/assets/files/dossiers_d/Bildung/VMS_Lebendige%20Tradition_D.pdf
Die lebendigen Traditionen der Schweiz, http://www.lebendige-traditionen.ch/
Dokumentacja konkursowa 02.06.2015, Groenlandbasel Architektur und
Ausstellungen GmbH, materia nieopublikowany.
ICOM Statutes. Mission and Purpose, art. 2, http://archives.icom.museum/
statutes.html#2
Lebendige Traditionen in der urbanisierten Gesellschaft, http://www.bak.
admin.ch/kulturerbe/04335/04341/05787/index.html?lang=de
Lebendige Traditionen im urbanen Raum, http://www.sagw.ch/de/sagw/
veranstaltungen/vst14-sagw/vst14-sk/traditionen.html
Medien 2015. Internationler Museumstag, http://www.museums.ch/service/
medien/museumstag-2015.html
Normen und Standards des VMS. Lebendige Traditionen im Museum,
http://www.museums.ch/publikationen/standards/traditionen.html
Urban traditions, http://www.science-et-cite.ch/de/urban-traditions
http://www.mfk.ch/ausstellungen/neue-dauerausstellung/unterwegs

Magdalena Walter | Podyplomowe Studium Muzeologiczne,

Uniwersytet Jagielloski, Krakw

Migration Museum Project

Wstp
Muzeum Migracji jest projektem dziaajcym od 2006 roku zinicjatywy Barbary Roche (byej Minister do spraw Imigracji wWielkiej Brytanii) iInstitute for
Public Policy Research. Celem projektu jest utworzenie pierwszego muzeum
powiconego szerokiemu izoonemu zagadnieniu migracji oraz opowiedzenie
wnowy, zajmujcy sposb historii poruszania si do izWielkiej Brytanii.
Autorzy projektu zwracaj uwag na szczeglne znaczenie migracji obecnej
od zawsze wyciu Wysp, gdzie niemale kady mieszkaniec jest potomkiem migracji mniej lub bardziej zamierzchej:
Przez ponad dwa tysiclecia migracja nieustannie ksztatowaa iprzeksztacaa populacj na Wyspach Brytyjskich. Celtowie, Rzymianie, Wikingowie, Normanowie,
hugenoccy rzemielnicy, robotnicy irlandzcy, ydzi uciekajcy przed nazizmem,
marynarze somalijscy, pielgniarki zIndii Zachodnich, indyjscy robotnicy tekstylni,
uchodcy zKosowa, miliarderzy rosyjscy ipolscy hydraulicy, wszyscy oni tkali swoje
sploty wnaszej bogatej tapiserii narodowej.1

Jednoczenie reprezentacja tego zjawiska pomijana jest wsektorze dziedzictwa narodowego. Tak istotny bowiem element historii iwspczesnego spoeczestwa
Institute for Public Policy Research, AMoving Story: Is there acase for amajor museum of migration in the UK? Adiscussion paper by the Migration Museum Working Group, London 2009, s. 6.
1

Muzealizacja

191

muzeum

muzeum

wci czeka na opowiedzenie. Podczas gdy muzea dotyczce wikszoci aspektw

ycia kraju, powicone rnym zjawiskom, od nauki iwojny po media itransport, znajduj swoje miejsce na mapie szlakw turystycznych Londynu, w dalszym cigu nie ma gwnego muzeum migracji2.

informacji4, mogoby tak funkcj spenia. Zamierzeniem moim jest prezentacja idei lecych upodstaw planu realizacji tego projektu, atake podjtych ju
dziaa.

Nie stanowi to jednak istotnej przeszkody. Projekt Muzeum Migracji jest

przykadem sytuacji, wktrej brak fizycznej formy instytucji muzeum budynku,
nie oznacza wszake braku reprezentacji; odbywa si to poprzez dziaania suce popularyzacji tematu: wystawy objazdowe iliczne wydarzenia towarzyszce,
zorganizowane wprzestrzeniach innych instytucji kulturalnych, prac badawcz
iedukacyjn, debaty oraz liczne publikacje wformie wywiadw, artykuw, filmw dostpnych na stronie internetowej projektu. Takie podejcie wbudowaniu
krok po kroku reprezentacji migracji wmuzeach isektorze dziedzictwa zdaje si
dziaa.
Wkocu najwaniejsze s nie konkretne budynki, wystawy czy zbiory apodejmowanie krokw w celu zwikszenia moliwoci tego kraju do reprezentowania jego
historii migracji za porednictwem swoich muzew izabytkw. To jest historia nas
wszystkich, anie tylko grup mniejszociowych lub niedawnych przybyszw. Lepiej
opowiedziana historia celebrowaaby wic nasz rnorodno, pomogaby nam
rwnie zbliy si do siebie.3

Poniewa Londyn jest jedn z najbardziej barwnych i rnorodnych stolic wiata, gdzie wszyscy maj jakiego rodzaju historie migracji: indywidualne,
rodzinne, rodowiskowe, sigajce mniej lub bardziej wstecz, ta wanie rnorodno kulturowa jako rezultat licznych migracji jest wsplna wszystkim mieszkacom i niezalenie od rnic, wiadomo tego faktu powinna ich, zdaniem
twrcw inicjatywy, jednoczy. Wdobie masowych migracji, take tych przymusowych, postawy tubylcw iopracowanie programu integracji przybyszw tych
nowszych tubylcw jest niezwykle wane, ado tego potrzebna jest znajomo historii wasnego spoeczestwa dostpna wszystkim wiedza iinstytucja, otwarte dla wszystkich miejsce spotka, wymiany pogldw idyskusji. Muzeum jako
instytucja cieszca si duym zaufaniem spoecznym, jako wiarygodne rdo

Idea Muzeum Migracji wLondynie

Idea Muzeum Migracji nie jest nowa na scenie midzynarodowej wkrajach europejskich: Danii, Francji, Hiszpanii, Woszech, Niemczech, Luksemburgu, Serbii, i na caym wiecie: w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii i Nowej
Zelandii s muzea powicone temu tematowi. Istnieje te sie instytucji, jak na
przykad zaoone zinicjatywy UNESCO Migration Museum Network iinne5.
WWielkiej Brytanii, gdzie, cho migracja jest niemale tak stara jak same
wyspy, w powszechnym rozumieniu historii, przekazywanym take za porednictwem muzew, ten istotny aspekt jest jednak czsto pomijany lub ignorowany.
Istniej ku temu zrozumiae powody historyczne: wizja Brytanii jako cile zintegrowanego isamowystarczalnego miejsca odgrywaa znaczc rol wzapewnieniu bezpieczestwa iwsplnej obrony. Nie bez znaczenia pozostaje rwnie
fakt, e okres powstawania muzew narodowych wEuropie zbieg si zwiekiem
romantycznego nacjonalizmu. Inna sprawa, e chocia status wyspy mg promowa wizerunek fortecy zbudowanej przez Natur, zaludnionej przez jedn szczliw ras ludzi, wrzeczywistoci jednak znacznie czciej oddzielajce
morze dziaao jak magnes6. Historie migracji, diaspory iwymiany kulturowej nie
pasoway do tej wizji Wielkiej Brytanii. Dzi take rzadko kiedy pamita si, e na
dugo przed przybyciem ktregokolwiek zludw, oktrych tradycyjnie zwyklimy myle angielskie (takie jak Sasi), wWielkiej Brytanii byli obecni na przykad Afrykanie zszeregw armii rzymskiej, awielu znich osiedlio si na stae7.
Myl, e filozofi muzeum migracji doskonale oddaj sowa byej Minister
Kultury, Margaret Hodge: musimy zrozumie, e istota naszej tosamoci kulturowej nie jest ustalona iniezmienna zawsze bylimy otwartym spoeczestwem,

4
Britain Thinks, Public Perceptions of and Attitudes to the Purposes of Museums in Society
aReport for the Museum Association, London 2013, s. 3.
5

Migration Museum Project, How we got here: the first three years, London 2015, s. 12.

Stevens Mary, Stories Old and New: Migration and identity in the UK heritage sector, London 2009,
s. 5.
6

192

Ibidem.

Ibidem, s. 7.

Muzealizacja

Ibidem.

Muzealizacja

193

muzeum

muzeum

tradycyjnymi importerami ieksporterami talentu ipomysw8. Atalenty ipomysy rzadko podruj samodzielnie, nonikami ich s po prostu ludzie. Cudzoziemcy stali za wieloma znajbardziej znaczcych innowacji wtechnologii ispoeczestwie Wielkiej Brytanii9.

luk. Muzeum moe pomc we wspieraniu poczucia przynalenoci. Jest rwnie coraz czciej miejscem dla debaty. Wszystkie te rzeczy realizuje nie przez
przeksztacanie si w agenta polityki spoecznej, a przez powracanie do swojej
podstawowej dziaalnoci: gromadzenia iinterpretacji materialnych ladw przeszoci12. Ma ono peni funkcj nowej archeologii przeszoci do odkrywania

Nieprzychylny stosunek do imigrantw, wedug analizy bada10, wynika

zobawy onegatywny wpyw nowo przyjezdnych na ekonomi i, co waniejsze,
kultur; przy czym Brytyjczycy zwyczajowo mniej obawiaj si imigrantw bezporednich ssiadw, ni obcych, zktrymi nie maj do czynienia na co dzie.
Oczywicie wLondynie, metropolii, obawy s znacznie mniejsze. Badania pokazuj, e kontakt midzy grupami, dialog midzykulturowy generuje bardziej pozytywne czy te mniej negatywne postawy wobec innych. Najbardziej efektywne
w nauczaniu o migracji wydaje si opowiadanie o osobistych dowiadczeniach
historie indywidualne wprzedstawianiu trudnych tematw. Jako e muzea, jak
ju zostao tu wspomniane, ciesz si wysokim zaufaniem spoecznym wprzekazywaniu wiedzy, kolekcje muzealne iustne opowieci mog gra kluczow rol
wpomaganiu modym ludziom zgbiajcym swoje nastawienie wobec migracji.
Aktywny iuczestniczcy sposb nauczania jako domena muzeum ibezpieczna
przestrze, w ktrej mona przedyskutowa swoje obawy, rwnie zmniejsza
wrogo wobec nowo przybyych. Poprzez opowiedzenie historii migrantw muzeum mogoby przeksztaca tych innych wbardziej zaznajomionych ssiadw
ijednoczenie ilustrowa, jak wszyscy obywatele s wpleceni wjedn spoeczn
struktur11.
Plan realizacji projektu iwyzwania
Historia migracji, cho niekwestionowanie dobrze opowiadana wrozmaitych instytucjach wcaym kraju, jest jednak niejednolita iniekompletna brakuje instytucji powiconej ukazaniu caej historii. Podejmowane inicjatywy s przejciowe,
odnosz si do poszczeglnych obszarw tematycznych lub pokrywaj konkretny
ruch migracyjny albo obszar geograficzny. Zwolennicy muzeum deklaruj ch
jednoczenia istniejcych inicjatyw, zachcaj do reinterpretacji i wypeniania

194

pochowanych znacze13.
Wmidzyczasie prace koncentruj si na tworzeniu profilu muzeum, rozwijaniu jego dostpnoci dziki nawizywaniu wsppracy zmuzeami zainteresowanymi eksplorowaniem tematu migracji, za pomoc wystaw iwydarze towarzyszcych, atake wszkoach iwinternecie.
Projekt muzeum na obecnym etapie nie dy do nabywania kolekcji na
wasn rk, ale do opracowania systemu organizowania wystaw bazujcego
na wypoyczaniu materiaw od rnorodnych spoecznoci, a take poprzez
tchnicie nowego ycia wto, co jest ju dostpne wzbiorach muzew, aupione
wmagazynach14.
Aspiracj dugoterminow jest ujrzenie Muzeum Migracji wprzestrzeni fizycznej znalezienie staego miejsca wLondynie izorganizowanie urzdzenia
mobilnego w formie ciarwki z platform, aby historia migracji moga przemieszcza si iprezentowa publicznoci caego kraju. Audytorium znajdzie j
w przestrzeniach publicznych centrw miast, platforma moe w atwy sposb
dociera do szk czy orodkw spoecznoci, wcza si w lokalne programy
artystyczne, festiwale, wydarzenia, atake obwozi wystawy15.
W koncepcji autorw projektu, Muzeum Migracji miaoby mie siedzib
wduym, prestiowym budynku istanowi jedn zlondyskich atrakcji; miaoby zawiera sta ekspozycj, przestrze dla wystaw czasowych, ktre jedziyby
pniej po kraju, przestrze dla innych imprez wydarze oraz bibliotek lub
archiwum. Mieciyby si w nim take obiekty gastronomiczne, ktre mogyby
uwzgldnia wmenu wkad migrantw wkuchni krajow. Muzeum powinno
by ukierunkowane na jak najszersze grono odbiorcw, nie na rynek niszowy16.
Zasadnicz przyczyn wyboru miasta dla staej siedziby muzeum jest fakt, i
12

Institute for Public Policy Research, op. cit., s. 9.

Ibidem.

13

Stevens Mary, op. cit., s. 8.

Ibidem.

14

Migration Museum Project, op. cit., s. 3.

10

Migration Museum Project, op. cit., s. 10.

15

Ibidem, s. 7.

11

Ibidem, s. 11.

16

Institute for Public Policy Research, op. cit., s. 13.

Muzealizacja

Muzealizacja

195

muzeum

liczba zwiedzajcych muzea, galerie, miejsca historyczne i centra dziedzictwa

wLondynie, zarwno tych rodzimych, jak izzagranicy, jest przytaczajco wysza ni winnych gwnych orodkach Wielkiej Brytanii. Londyn jest take niezaprzeczalnie pod kadym wzgldem najbardziej zrnicowany zamieszkuje go
najwiksza populacja grup mniejszoci etnicznych ireligijnych wkraju17.
Jednym znajistotniejszych czynnikw tego przedsiwzicia jest zaangaowanie spoecznoci na wszystkich etapach rozwoju: ma to by muzeum tworzone
przez idla ludzi. Strategi jest dzielenie poczucia wasnoci projektu, jednostki
ispoecznoci maj by aktywnymi partnerami przedsiwzicia. Barwna strona
internetowa jako ywe centrum dyskusji, nauki, z moliwoci zamieszczania
treci generowanych przez uytkownikw ma zaprasza do czynnego udziau.
Obecno w internecie wspomaga take poszukiwanie partnerw do przyszej
wsppracy. Element mobilny muzeum miaby umoliwia zaangaowanie jednostek ispoecznoci wskali krajowej, atym samym dokadanie do narracji wasnych historii migracyjnych, tak aby generowa nowe warstwy znacze18.
Brak tego rodzaju inicjatyw, wopinii pomysodawcw projektu, moe stanowi zagroenie, gdy wprzypadku, gdy grupowe lub indywidualne dziedzictwo
jest ignorowane lub pozostaje wcieniu dominujcych narracji, wynikiem dugoterminowym moe by niezadowolenie spoeczne iidce za tym konsekwencje.
To jest jak by wymazanym zhistorii. Istnieje szerokie poparcie dla dalszych prac
wtym obszarze. Jeeli sektor dziedzictwa, zamiast promowania bardziej spjnego spoeczestwa, bdzie kontynuowa niedostateczne reprezentowanie historii
migracji, moe niewiadomie przyczynia si do jego fragmentacji19.
Ponadto projekt trafia we wspczesne nastroje jest aktualny, na czasie
zwiedzanie muzew cieszy si ogromn popularnoci, migracja jest nieprzerwanie opowieci zpierwszych stron gazet, atake ywym irozwijajcym si
obszarem studiw akademickich. Ponadto przy rosncej popularnoci programw telewizyjnych o znajdywaniu przodkw znanych osobowoci medialnych
iprzy duym zainteresowaniu poszukiwaniami wasnych korzeni, gdzie nierzadko wtki rodzime iegzotyczne s ze sob cile powizane, pochylenie si nad
inicjatyw utworzenia muzeum wydaje si gboko uzasadnione.

196

muzeum

Realizacja co udao si ju dokona

Dziaania muzeum maj za zadanie rozszerza wiadomo dziedzictwa Wielkiej
Brytanii jako narodu migracyjnego. Jak pisz sami autorzy, produkty ich dziaa
wzmacniaj pozycj muzeum migracji wsektorze kultury, doskonal umiejtnoci inicjatorw, mierz wpyw podejmowanych aktywnoci idocieraj do odbiorcw, atake badaj pomysy, ktre bd pniej wczane do muzeum20.
Zorganizowano nastpujce wystawy:
100 Images of Migration
Pierwsza wystawa odbya si wczerwcu 2013 roku, kiedy Muzeum Migracji poczyo siy zHackney Museum ipokazao fotografie zkonkursu, przeprowadzonego przez dziennik Guardian. Uczestnicy przysyali zdjcia omigracji zkrtkim
wyjanieniem ich znaczenia. Wsplnie opowiadaj one ciekaw histori, czym
jest migracja dzi. Ekspozycja podruje po kraju, aprzyjmujcy dodaj do niej
zdjcia z bezporedniego otoczenia, przybliajc tym samym lokalne historie.
Wystawa jest ilustracj kierunku dziaa muzeum wsppracy zinnymi organizacjami iotwarcia na aktywny udzia spoecznoci21.
Germans in Britain
We wrzeniu 2014 roku wGerman Historical Institute zostaa zrealizowana druga wystawa, tym razem dotyczca migracji niemieckiej. Ekspozycja ma form banerw itowarzyszy jej nagranie filmowe odowiadczeniach Niemcw wWielkiej
Brytanii. Jak poprzednia, ta wystawa rwnie podruje po kraju.
Hugenots
Boughton House, czyli angielski Wersal goci wsierpniu 2015 roku wystaw
powicon trzem stuleciom ycia hugenotw w Wielkiej Brytanii opowie
otym, jak napyw wykwalifikowanych imigrantw hugenockich wpywa na ycie
kulturalne kraju. Ekspozycja znalaza si wponiekd naturalnym dla siebie otoczeniu, gdy wBoughton House znajduje si cz zbiorw zThe Buccleuch Art
Collection staej ekspozycji rzemiosa hugenockiego.

17

Migration Museum Project, op. cit., s. 16.

18

Ibidem, s. 13.

20

Migration Museum Project, op. cit., s. 29.

19

Stevens Mary, op. cit., s. 8.

21

Ibidem, s. 20-21.

Muzealizacja

Muzealizacja

197

muzeum

muzeum

Keepsakes
Keepsakes, czyli Pamitki, to wystawa interaktywna oprzedmiotach osobistych
ipamitkach rodzinnych, ktre podtrzymuj ywe wspomnienia omigracji itosamoci. Wystawa odwiedzia Southbank Centre wramach ekspozycji Adopting
Britain, jako cz festiwalu Changing Britain, ktry mia na celu przedstawienie
wkadu grup migrantw wkrajobraz artystyczny Wielkiej Brytanii iotwarcie dyskusji wok jednego znajbardziej wraliwych iistotnych tematw.
Call me by my name: stories from Calais and beyond
Ekspozycja otwarta zostaa w czerwcu 2016 roku w Londonewcastle Project
Space wShoreditch. Jest to instalacja 150 kamizelek ratunkowych zopowieciami
migrantw, ktrzy przybyli statkiem do Europy historie ludzkie stojce za
kryzysem migracyjnym, opowiedziane poprzez sztuk wizualn, fotografi, film,
dwik i performans. Swoj twrczo zaprezentowaa grupa artystw, take
uchodcw przebywajcych wobozie wCalais.
Edukacja
Edukacja odziedzictwie migracji pozostaje wcentrum dziaa projektu od samego
pocztku. Komunikowanie si zmodymi ludmi iuczenie si od nich jest staym
priorytetem22. Jednym zpierwszych dziaa byo zaznajomienie si ztym, co ju
jest, wcelu zidentyfikowania programu nauczania iustalenia, gdzie iczego brakuje
wmateriaach dydaktycznych, oraz wypenianie luk. Wyniki owych zabiegw s dostpne na stronie internetowej muzeum. Ich kontynuacj stanowi rnego rodzaju
aktywnoci angaujce modzie. Oto kilka przykadw wydarze edukacyjnych:
Dziaania dydaktyczne, warsztaty iposzukiwania wgalerii RE-THINK wNational Maritime Museum wGreenwich. Sesje obejmoway materia od pocztkw historii migracji do wspczesnych problemw migracyjnych, osobistych powiza uczniw zmigracj iobrazw kryzysu migracji wregionie
Morza rdziemnego.
Odkrywanie dowiadcze modych uchodcw wSouthbank Centre, czyli
sesja dyskusyjna o przymusowej migracji i jej wpywie na modych ludzi,
jako cz festiwalu WHY? Whats Happening for the Young.

22

198

Migration Museum Project, op. cit., s. 27.

Muzealizacja

Moving Stories konkurs na projekt wystawy wsporganizowany z OCR

(Oxford Cambridge and RSA). Zespoy uczniw bd opracowyway plany
projektu ekspozycji wmuzeum migracji.
Warsztaty teatralne we wsppracy zteatrem Tamasha, na ktrych uczniowie piciu szk tworz przedstawienia wok osobistych dowiadcze migracyjnych.
Seminaria iserie wykadw wsporganizowane zCouncil for At-Risk Academics, prowadzone przez goci ze wiata nauki, owpywie migrantw na
brytyjskie ycie intelektualne, midzy innymi: Migranci imedycyna, Migranci ifilozofia, Jzyki migracji, Migracja imoda23.
Muzeum nawizao wspprac znauczycielami iszkoami, zorganizowao
sie pedagogw, ktrzy wczaj tematy zwizane zmigracj do swojego nauczania. Muzeum oferuje warsztaty interaktywne zapoznajce z projektem i wystawami wszkoach, atake wsppracuje zgrupami modziey zFrancji, Stanw
Zjednoczonych, Niemiec iKorei Poudniowej.
Zakoczenie
Projekt otwarcia Muzeum Migracji wWielkiej Brytanii jest, moim zdaniem, niezwykle twrcz i wan inicjatyw. Okolicznoci, w jakich zagadnienie migracji
jest obecnie dyskutowane, s bardzo negatywne. Zadaniem, ktre stawiaj sobie
inicjatorzy projektu, nie jest formuowanie twierdze, e ostatni przybysze mog
by Brytyjczykami, ale uczenie mylenia, e przodkowie nawet najgbiej zakorzenionych mieszkacw te, raz kiedy, sami byli nowo przyjezdni. Zapominanie
otym sprzyja bowiem ekskluzywnemu ihierarchicznemu rozumieniu tosamoci
brytyjskiej iotwiera przestrze dla stygmatyzacji imigrantw, jako zagroenie dla
prawa iporzdku publicznego, bezpieczestwa pracy, aprzede wszystkim jakiego
le zdefiniowanego, ale powszechnego pojcia brytyjskoci24.
Nasza historia jest cile zwizana z migracj ludzi, do i z. Jestemy spoeczestwem, jakim jestemy dzisiaj, zpowodu migracji. Reggae iimperium, kurczak tikka masala imonarchia, dominacja jzyka angielskiego ioglnowiatowe zjawisko

23

Ibidem, s. 26.

24

Stevens Mary, op. cit., s. 6.

Muzealizacja

199

muzeum

Ligii Mistrzw: wszystko to moe by okrelone czci wsplnej historii migracji

na iztyche wysp.25

Ostatecznym celem pozostaje otwarcie brytyjskiej historii na szersz gam

wpyww iinterpretacji. To prba zrewidowania dominujcej narracji historycznej. Nie dyktowanie nowej ortodoksji, astymulowanie krytycznej debaty; debaty,
ktra nie jest dodatkiem do podstawowej dziaalnoci muzeum, lecz wynika zsamej natury wystawiania izbiorw, ktrych najwikszym atutem jest ich dostpno dla wielu interpretacji26. Zdaniem twrcw, muzea isektor dziedzictwa s
dobrze przygotowane do podjcia wikszej roli, ni ma to obecnie miejsce.
Nowa muzeologia podkrelaa rwnie prby promowania relacji midzy muzeami
i spoecznociami rdowymi, gdzie spoecznoci rdowe byy sytuowane jako
niekwestionowani iczsto kontrolujcy porednicy. [] Jednym ze sposobw, wjaki
muzea rozumiej swoj rol publiczn, jest rozszerzona praktyka reprezentowania
iwsppracy zkulturowo ietnicznie zrnicowanymi grupami.27

Myl, e za projektem muzeum stoj profesjonalici, ktrzy znakomicie realizuj to nowe podejcie wmuzealnictwie, angaujc we wspprac rne grupy ijednostki, ale take zapraszajc je do wsptworzenia przestrzeni muzealnej.
Nie zapomn nigdy wraenia, jakie wywara na mnie przy pierwszej wizycie rnorodno spoeczestwa brytyjskiego; ludzie zwielu odlegych krajw ikultur,
wszyscy skupieni na jednej maej wyspie, gdzie yj itworz nowe historie. Muzeum jest miejscem, wktrym mog si spotka, odkrywa znaczenia inadawa
nowe. Dziedzictwo kulturowe jest procesem, nie produktem: [] nigdy nie jest
gotowe i dane, araczej odkrywane stopniowo ipo omacku28. Muzeum Mi-

muzeum

przestrzeni aktywnej penetracji rzeczywistoci29. Poprzez swoje dziaania ewokuje ono aktywn pami, zezwala na, awrcz prowokuje owe aktywnoci, nie
bdc jeszcze nawet na swoim.
Bibliografia

Britain Thinks, Public Perceptions of and Attitudes to the Purposes of
Museums in Society aReport for the Museum Association, London 2013,
http://www.museumsassociation.org/download?id=954916
Institute for Public Policy Research, AMoving Story: Is there acase for
amajor museum of migration in the UK? Adiscussion paper by the Migration
Museum Working Group, London 2009, http://migrationmuseum.org/
migmuswordpress/wpcontent/uploads/2014/06/ippr-a-moving-story.pdf
Message Kylie, Witcomb Andrea, Museum Theory: An Expanded Field, The
International Handbooks of Museum Studies 2015, s. 35-68.
Michera Wojciech, Osymbolicznym dotykaniu rzeczywistoci, Konteksty.
Polska Sztuka Ludowa 1993, R. 47, nr 1, s. 82-84.
Migration Museum Project, How we got here: the first three years, London
2015, http://migrationmuseum.org/output/publication/how-we-got-here/
Stevens Mary, Stories Old and New: Migration and identity in the UK heritage
sector, London 2009, http://migrationmuseum.org/migmuswordpress/wpcontent/uploads/2014/06/ippr-Stories-Old-and-New.pdf
Turner Victor, Od rytuau do teatru. Powaga zabawy, tum. Magorzata iJacek
Dziekanowie, Warszawa 2005.
Migration Museum Project, http://migrationmuseum.org

gracji jest ciekawym przykadem realizacji przemiany dokonanej wpojmowaniu

muzeum jako strefy dynamicznej, muzeum, ktre stao si przestrzeni twrcz,

25

Institute for Public Research, op. cit., s. 8.

26

Stevens Mary, op. cit., s. 9.

Message Kylie, Witcomb Andrea, Museum Theory: An Expanded Field, The International Handbooks of Museum Studies 2015, s. 53.

27

Turner Victor, Od rytuau do teatru. Powaga zabawy, tum. Magorzata iJacek Dziekanowie,
Warszawa 2005, s. 102.

28

200

Muzealizacja

Michera Wojciech, Osymbolicznym dotykaniu rzeczywistoci, Konteksty. Polska Sztuka Ludowa

1993, R. 47, nr 1, s. 83.

29