Professional Documents
Culture Documents
Chuyn 3:
NG PHN V DANH PHP HP CHT HU C
3.1. ng phn
3.1.1. Khi nim ng phn
Cc hp cht hu c c cng cng thc phn t nhng c cu to ha hc khc nhau, dn ti tnh cht
ha hc khc nhau c gi l cc cht ng phn ca nhau.
3.1.2. Cc loi ng phn thng gp trong chng trnh ha hc ph thng
- ng phn mch cacbon (Mch khng nhnh, mch c nhnh, mch vng)
- ng phn nhm chc
ng phn cu to
- ng phn v tr (v tr lin kt bi, v tr nhm chc)
- ng phn hnh hc (cis trans)
3.1.3. Cch vit ng phn
- Bc 1 : Xc nh bt bo ha.
Da vo bt bo ha cho bit s lin kt v vng trong phn t.
- Bc 2 : + Xc nh ng phn v mch C
+ Xc nh ng phn v tr nhm chc, v tr lin kt
Mt s nguyn tc cn ch khi vit ng phn :
+ Nn vit mch C chnh gim dn (t mch thng sau phn nhnh)
C
+ S C mch nhnh < machchnh (vi mch khng cha )
2
3.2. Danh php
3.2.1. Danh php ca mi Ankan u tin
STT
CTPT
Tn gi
Cch nh 1
Cch nh 2
CH4
Metan
C2H6
Etan
Em
Em
C3H8
Propan
Phi
Phi
C4H10
Butan
Bn
Bao
C5H12
Pentan
Phn
Phen
C6H14
Hexan
Ha
Hi
C7H16
Heptan
Hc
Hp
C8H18
Octan
C9H20
Nonan
Ngoi
Ngi
10
C10H22
ecan
ng
3.2.2. Tn gi ca nhm th
Tn gi ca gc hidrocacbon no ha tr I:
CH3- : ---------- Metyl C2H5 - : --------- Etyl
C3H7 - :
C4H9 - :
13
Tn gi ca gc hidrocacbon khng no ha tr I:
CH2 = CH - : ------------------------- Vinyl
CH2 = CH CH2 - : ----------------- Alyl
C6H5 - : ------------------------------- Phenyl
C6H5 CH2 - : ----------------------- Benzyl
3.2.3. Cc bc gi tn theo danh php thay th
Bc 1: Xc nh mch C chnh
+ Mch C chnh l mch di nht cha nhm chc
V d:
Trong cc mch C trn, mch cha 6C v ni i l mch chnh ch khng phi mch 7C
Bc 2: nh s nguyn t C
+ nh s nguyn t C mch chnh t 1 cho n ht.
Ch : nh s nguyn t C mch chnh c u tin xut pht t pha cha nhm chc > lin kt >
gn nhnh.
14
+ Nu c nhiu nhnh cng mt loi nhm th th thm cc thut ng tin t trc tn nhnh
Di -: -------------------------- Khi c 2 nhnh cng mt loi nhm th
Tri -: ------------------------- Khi c 3 nhnh cng mt loi nhm th
Tetra-: ------------------------ Khi c 4 nhnh cng mt loi nhm th
V d:
C=C
2C=C
C C
-OH
- CHO
C=O
- COOH
+ an
+ en
+ dien
+ in
+ ol
+ al
+ on
+ oic
15
16