1.

0 PENGENALAN
1.1 Keguguran
Keguguran bermaksud pengeluaran embrio dari Rahim sebelum minggu ke-28
kehamilan.Kes ini banyak terjadi kepada wanita yang tidak menyedari kehamilannya.
1.2 Tanda-tanda dan gejala keguguran
Tanda utama keguguran adalah pendarahan vagina.Pendarahan ini kadang-kadang disertai
dengan kejang di bahagian perut.Oleh itu, keguguran yang mempunyai tanda dan gejala
seperti ini tidak dapat diselamatkan lagi walaupun perawatan khusus dilakukan.
1.3 Dilation & Curettage (D & C)
Pengembangan atau dilatasi dan pengkuretan (D & C) merujuk kepada pengembangan
(pelebaran / pembukaan) serviks dan pembedahan sebahagian daripada lapisan uterus atau
kandungan rahim dengan mengikis dan menyungkit (pengkuretan).Ia adalah satu prosedur
terapeutik sakit puan serta kaedah yang jarang digunakan pada pengguguran trimester
pertama.
1.4 Sebab-sebab melakukan prosedur Dilation & Curettage
Secara umumnya, D & C dilakukan untuk membantu mengekalkan kekuatan lapisan rahim
serta mengeluarkan tisu yang tidak normal. Kadang-kadang, prosedur ini juga boleh
mengatasi beberapa masalah dalam rahim seperti polip, tisu parut, dan pembesaran tisu

2.0

BIODATA PESAKIT
Pada 28 ogos 2016, seorang wanita telah datang ke Unit Kecemasan dan Trauma Hospital
Tanah Merah, Kelantan kerana mengalami pendarahan pada vagina. Setelah pemeriksaan
dilakukan kepada beliau di unit tersebut, beliau dimasukkan ke Wad Materniti Hospital
Tanah Merah, Kelantan. Beliau telah disahkan mengalami keguguran. Pada 28 ogos 2016,
beliau dimasukkan ke Dewan Bedah Delima, Hospital Tanah Merah, untuk dilakukan
prosedur Dilation & Curettage. Berikut merupakan butiran-butiran pesakit tersebut:
Nama : Grace A/P Antonysamy
Umur : 30 tahun
Bangsa : India
No Daftar Pesakit : HTM 551006
No Kad Pengenalan : 860313-08-5692
Masalah : Keguguran
Pembedahan : Dilation & Curettage
Alamat : No.136 Jalan Cahaya, Tanah Merah
Pakar bedah : Mr.Nordin

3.0 PENCARIAN LITERATURE

Menurut Womens Health (2004) pengembangan (atau dilatasi) dan pengkuretan (D & C)
merujuk kepada pengembangan (pelebaran / pembukaan) serviks dan pembedahan
sebahagian daripada lapisan uterus atau kandungan rahim dengan mengikis dan menyungkit
(pengkuretan).Ia adalah satu prosedur terapeutik sakit puan serta kaedah yang jarang
digunakan bagi pengguguran trimester pertama.
Menurut American Pregnancy Association (November,2011) Kira-kira 50% daripada
wanita yang keguguran tidak menjalani prosedur D & C. Wanita yang mengalami
keguguran boleh memilih sama ada untuk menjalani keguguran

secara semulajadi

(dipanggil pengurusan mengandung) atau menjalani prosedur D & C setelah berbincang

dengan doktor yang merawat mereka.
Dr Chung (2007) berpendapat bahawa wanita yang melakukan D & C tidak menunjukkan
intrauterine pregnancy dan mereka mempunyai trend HCG yang tidak normal.
Menurut Dr. Karin (2004) Dilatation & Curettage dilakukan bagi mendiagnos danmerawat
masalah seperti haid berpanjangan, serta pendarahan haid yang tidak teratur. Terdapat
banyak sebab bagi individu yang mengalami keabnormalan haid iaitu yang paling umum
ialah ketidakseimbangan hormon. Ketidakseimbangan hormon menyebabkan penebalan
endometrium yang kadangkala menyebabkan kitaran haid yang tidak teratur atau
berpanjangan
Mayo Clinic (Januari, 2011) menyatakan bahawatanda utama keguguran adalah pendarahan
vagina.Pendarahan ini kadang-kadang disertai dengan kejang di bahagian perut.Oleh itu,
3

keguguran yang mempunyai tanda dan gejala seperti ini tidak dapat diselamatkan lagi
walaupun perawatan khusus dilakukan.

4.0 PERBINCANGAN
4.1 Definisi Dilatation & Curettage
Pembesaran ("D") bermaksud melebarkan serviks untuk membolehkan instrument
dimasukkan ke dalam uterus.
Pengkuretan ("C") bermaksud mengikis dinding Rahim
Oleh itu, Dilation & Curettage bermaksud pengembangan atau dilatasi dan pengkuretan (D
& C) merujuk kepada pengembangan (pelebaran / pembukaan) serviks dan pembedahan
sebahagian daripada lapisan uterus atau kandungan rahim dengan mengikis dan menyungkit
(pengkuretan).Ia adalah satu prosedur terapeutik sakit puan serta kaedah yang jarang
digunakan pada pengguguran trimester pertama.
4.2 Sebab sebab Dilation & Curettage dilakukan
Prosedur ini dilakukan bagi:
Mengenal pasti penyakit seperti kanser rahim
Membuang tisu selepas keguguran
Merawat pendarahan haid yang serius atau haid yang tidak teratur.
Melakukan pengguguran terapeutik atau elektif
Doktor anda juga boleh mencadangkan D dan C jika anda mempunyai:
pendarahan abnormal semasa terapi hormon gantian
4

 Penggunaan alat kontrasepsi seperti (IUD)

Pendarahan selepas putus haid
Polip endometrium
Menebalkan rahim

4.3 Risiko Dilation & Curettage

Risiko yang berkaitan dengan Dilatation & Curettageadalah :
Tusukan pada rahim
Parut pada lapisan rahim (Asherman sindrom, boleh membawa kepada kemandulan
kemudian)
Koyakan pada serviks
Reaksi kepada ubat-ubatan
Masalah pernafasan
Pendarahan
Jangkitan

4.4 Individu yang memerlukan Dilation & Curettage

Dilation & Curettage dilakukan bagi mendiagnos

danmerawat masalah seperti haid

berpanjangan, serta pendarahan haid yang tidak teratur. Terdapat banyak sebab bagi
individu yang mengalami keabnormalan haid iaitu
ketidakseimbangan

hormon.

Ketidakseimbangan

yang paling umum ialah

hormon

menyebabkan

penebalan

endometrium yang kadangkala menyebabkan kitaran haid yang tidak teratur atau
berpanjangan. Walaupun ini boleh berlaku pada mana-mana peringkat umur, tetapi ianya

paling kerap berlaku di kalangan wanita muda yang baru memulakan haid dan wanita yang
mengalamipra-menopaus.
Pendarahan Rahim yang tidak normal juga adalah amaran bagi pelbagai jenis ketumbuhan.
Salah satu ketumbuhan benigna ini adalah polip yang diikat sama ada pada lapisan uterus
atau serviks. Polip dalam rahim biasanya boleh dikeluarkan oleh D & C. Ketumbuhan
fibroid adalah satu lagi pertumbuhan biasa benigna yang berlaku dalam rahim.Fibroid tidak
menyebabkan sebarang tanda-tanda, atauboleh menyebabkan pendarahan berat dan
kekejangan yang menyakitkan.Walaubagaimanapun, ketumbuhan fibroid kadang-kadang
dikesan semasa pengembangan dan pengkuretan.
Pendarahan luar biasa kadang-kadang merupakan tanda-tanda bagi kanser endometrium,
terutamanya di kalangan wanita berusia lebih 40 tahun. Wanita 40 tahun ke atas terutama
yang mengalami menopaus juga boleh dilakukan D & C atau lain prosedur yang dipanggil
biopsi endometrium. Selain itu,hysteroscopy turut dilakukan pada masa yang sama dengan
D & C. Dialation dan pengkuretan juga sering dilakukan berikutan keguguran atau
pengguguran dalam kes-kes di mana rahim gagal untuk sepenuhnya mengosongkan
kandungan.

4.5 Bagaimanakah Dilation & Curettage dilakukan?

Prosedur D & C boleh dilakukan sebagai prosedur pesakit luar atau pesakit di hospital atau
lain-lain jenis pusat pembedahan.Sedatif biasanya diberi terlebih dahulu untuk membantu
anda berehat. Selalunya, anestesia am digunakan, tetapi anestesia IV atau anestesia
paracervical juga boleh digunakan
1) Anda boleh menerima antibiotik secara intravena atau lisan untuk membantu mencegah
jangkitan.
2) Serviks diperiksa untuk menilai jika ia dibuka atau tidak. Jika serviks ditutup, Dilator
(instrumen sempit dalam pelbagai saiz) akan dimasukkan untuk membuka serviks untuk
membenarkan alat-alat pembedahan untuk melaluinya. Spekulum akan dimasukkan untuk
memastikan serviks terbuka.
3) Lakukan aspirasi vakum (juga dipanggil pengkuretan sedutan) prosedur menggunakan
kanula plastik (tiub fleksibel) yang dilampirkan kepada peranti sedutan untuk
6

mengeluarkan kandungan rahim. Penggunaan kuret (gelung bermata tajam) untuk mengikis
lapisan uterus juga boleh digunakan, tetapi biasanya tidak perlu.
4)Tisu yang telah dikeluarkan semasa prosedur itu boleh dihantar ke makmal patologi untuk
ujian.
5) Apabila doktor telah melihat bahawa rahim telah kuat dan pendarahan telah berhenti atau
adalah minimum, spekulum akan dikeluarkan dan anda akan dihantar untuk fasa pemulihan.

4.6 Komplikasi Dilation & Curettage

Prosedur Dilation & Curattage juga boleh menimbulkan beberapa komplikasi. Antaranya
adalah:
Pendarahan atau pendarahan yang serius
Jangkitan dalam rahim atau organ-organ pelvis yang lain
Tusukan pada rahim
Kelemahan pada serviks
Parut pada rahim atau serviks, yang mungkin memerlukan rawatan lanjut
Prosedur yang tidak lengkap yang memerlukan satu lagi prosedur yang dilaksanakan.

5.0 CADANGAN
Setiap individu yang menjalani prosedur Dilation & Curettage mestilah menjalani proses
penjagaan sebelum dan selepas pembedahan bagi memastikan keadaan pesakit sentiasa di
dalam keadaan baik dan stabil.
5.1 Penjagaan sebelum pembedahan
1.

Psikologikal
Pesakit dimasukkan ke hospital lebih awal
Pesakit ditempatkan berhampiran dengan pesakit yang telah sembuh dari pembedahan

yang sama bagi mengurangkan kerisauan pesakit terhadap pembedahan yang dijalani.

Menerangkan kepada pesakit dan keluarga pesakit mengenai pembedahan yang akan

2.

dijalani.
Memberikan sokongan moral terhadap pesakit.
Fizikal
Pesakit dipuasakan sebelum pembedahan ( Nil By Mouth)
Jika perlu, masukkan nasogaster bagi mengosongkan perut
Kawasan kulit untuk pembedahan hendaklah dicukur dan dibersihkan terlebih dahulu

bagi memudahkan perjalanan proses pembedahan

Pundi kencing hendaklah juga dikosongkan.
Melakukan pemeriksaan rutin seperti

tanda-tanda

vital,

Urin

FEME,

BUSE,Hb,kumpulan darah dan kesesuaian, X-Ray,ECG bagi memastikan keadaan pesakit

3.

sesuai untuk pembedahan.

Menanggalkan gigi palsu jika ada.
Barang barang kemas dan logam hendaklah ditanggakan dan disimpan
Berpakaian yang sesuai untuk pembedahan
Pentadbiran
Memastikan consent adalah lengkap.
8

Pengenalan pesakit diletakkan pada pergelangan tangan pesakit

Bahagian yang disediakan untuk pembedahan perlu disemak dengan rekod pesakit
Dokumen pesakit hendaklah dihantar bersama-sama pesakit ke dewan pembedahan

5.2 Penjagaan selepas pembedahan

1)

Penjagaan awal
Mengambil dan monitor tanda-tanda vital pesakit.
Setelah mendapatkan kebenaran doktor, bawa pesakit balik ke wad dan perhatikan

keadaan pesakit.

Memastikan saluran pernafasan tidak tersekat

Meletakkan pesakit dalam posisi lateral atau supin dengan muka diiringkan ke kiri

Monitor tanda-tanda vital setiap 10 minit dalam masa 30 minit.

2)
Penjagaan setelah sedar dari bius

Pastikan pesakit betul-betul sedar dengan memerhatikan tanda-tanda seperti batuk,

bergerak, buka mata.

Pesakit yang betul-betul sedar diletakkan dalam kedudukan fowlerbagi menggalakkan

pengembangan paru-paru.

Pesakit dibersihkan dan ditukarkan pakaian.

3)
Penjagaan sehingga sembuh

Pesakit diberi air untuk berkumur dan mengambil diet mengikut arahan.

Melakukan pemerhatian ke atas pundi kencing pesakit bagi memastikan tiada berlaku

retensi pundi kencing

Memastikan pesakit membuang air besar dengan baik
Memastikan ubat-ubatan diberi mengikut arahan yang telah ditetapkan
Penjagaan luka pembedahan dengan monitor jika terdapat

jangkitan,pendarahan dan jahitan terbuka.

Monitor tiub pengaliran seperti tiub nasogastrik, memastikan juga aliran tiub tidak
klam dan memastikan pengeluaran cecair dari segi jumlah, warna dan bau

tanda-tanda

6.0 RUMUSAN
Dilation & Curettage (D & C) merupakan prosedur yang melibatkan pengembangan
(pelebaran / pembukaan) serviks dan pembedahan sebahagian daripada lapisan uterus atau
kandungan rahim dengan mengikis dan menyungkit (pengkuretan).
Prosedur ini dilakukan untuk membantu mengekalkan kekuatan lapisan rahim serta
mengeluarkan tisu yang tidak normal.Kadang-kadang, prosedur ini juga boleh mengatasi
beberapa masalah dalam rahim seperti polip, tisu parut, dan pembesaran tisu.
Prosedur ini dilakukan bagi mengenal pasti penyakit seperti kanser rahim,membuang tisu
selepas keguguran,merawat pendarahan haid yang serius atau haid yang tidak
teratur,melakukan pengguguran terapeutik atau elektif. Selain itu,doktor anda juga boleh
mencadangkan D dan C jika anda mempunyai pendarahan abnormal semasa terapi hormon
gentian,penggunaan alat kontrasepsi seperti (IUD),pendarahan selepas putus haid,polip
endometrium dan menebalkan rahim.
Di samping itu juga, Dilation & Curettage mempunyai risiko-risiko serta komplikasikomplikasi yang tertentu seperti tusukan padarahim,parut pada lapisan rahim (Asherman
sindrom, boleh membawa kepada kemandulan kemudian),koyakan pada serviks, reaksi
kepada ubat-ubatan,masalah pernafasan,pendarahan,jangkitan dalam rahim atau organorgan pelvis yang lain dan prosedur yang tidak lengkap yang memerlukan satu lagi
prosedur yang dilaksanakan.

10

7.0 RUJUKAN

"Dilatation and curettage". A-Z Managing Complications in Pregnancy and

Childbirth by WHO. Retrieved February 20, 2006.

"Dilation and sharp curettage (D&C) for abortion". Women's Health. WebMD. 200410-07. Retrieved 2007-04-29.

Casablanca Y. Management of dysfunctional uterine bleeding. Obstet Gynecol Clin

North Am. 2008;35(2):219-234.

Comprehensive Gynecology. 5th ed. Philadelphia, Pa: Mosby Elsevier; 2007

http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/002914.htm

http://www.emedicinehealth.com/dilation_and_curettage_dandc/article_em.htm

http://www.americanpregnancy.org/pregnancycomplications/dandc.html

http://women.webmd.com/guide/d-and-c-dilation-and-curettage

11