Caoineadh Airt U Laoghaire

B'fhidir gur aithris Eibhln na drachta seo os cionn an choirp i

gCarraig an Ime.

Mo ghr go daingean tu!

L d bhfaca thu

ag ceann t an mhargaidh,

thug mo shil aire dhuit,

thug mo chro taitnearnh duit,

d'alaos m charaid leat

i bhfad bhaile leat.

Is domhsa nrbh aithreach:

Chuiris parls ghealadh dhom,

rrnanna mbreacadh dhom,

bcs dheargadh dhom,

brc gceapadh dhom,

rsta ar bhearaibh dom,

mairt leagadh dhom;

codladh i gclmh lachan dom

go dtodh an t-eadartha

1
 n thairis d dtaitneadh liorn.

Mo chara go daingean tu!

is cuimhin lem aigne

an l bre earraigh d,

gur bhre thiodh hata dhuit

faoi bhanda ir tarraingthe;

claomh cinn airgid,

lmh dheas chalma,

rompsil bhagarthach -

fr-chritheagla

ar nmhaid chealgach -

t i gcir chun falaracht

is each caol ceannann ft.

D'umhlads Sasanaigh

sos go talamh duit,

is n ar mhaithe leat

ach le haon-chorp eagla,

c gur leo a cailleadh tu,

a mhuirnn mh'anama....

Mo chara thu go daingean!

is nuair thiocfaidh chgham abhaile

Conchr beag an cheana

is Fear Laoghaire, an leanbh,

fiafrid dom go tapaidh

2
 cr fhgas fin a n-athair.

'Neosad dibh faoi mhairg

gur fhgas i gCill na Martar.

Glaofaid siad ar a n-athair,

is n bheidh s acu le freagairt....

Mo chara thu go daingean!

is nor chreideas riamh dod mharbh

gur thinig chgham do chapall

is a srianta li go talamh,

is fuil do chro ar a leacain

siar go t'iallait ghreanta

mar a mbthe id shu 's id sheasarnh.

Thugas lim go tairsigh,

an dara lim go geata,

an tri lim ar do chapall.

Do bhuaileas go luath mo bhasa

is do bhaineas as na reathaibh

chomh maith is bh sagam,

go bhfuaras romham tu marbh

Cois toirn sil aitinn,

gan Ppa gan easpag,

gan clireach gan sagart

do lifeadh ort an tsailm,

ach seanbhean chronna chaite

3
 do leath ort binn d fallaing --

do chuid fola leat 'na sraithibh;

is nor fhanas le h ghlanadh

ach l suas lem basaibh.

Mo ghr thu go daingean!

is righ suas id sheasamh

is tar liom fin abhaile,

go gcuirfeam mairt leagadh,

go nglaofam ar chisir fhairsing,

go mbeidh againn ceol spreagadh,

go gcireod duitse leaba

faoi bhairln geala,

faoi chuilteanna bretha breaca,

a bhainfidh asat alias

in ionad an fhuachta a ghlacais.

II

Nuair a shroich deirfir Airt ( Chorcaigh) teach an trraimh in aice

Mhaigh Chromtha, fuair s, de rir an tseanchais,

Eibhln roimpi sa leaba. Seo roinnt den bhriatharchath a bh eatarthu.

Deirfir Airt:

Mo chara is mo str t

4
 is m bean chumtha chrach

Chorcaigh na. seolta

go Droichead na Time,

do tabharfadh macha mr b dhuit

agus dorn bu-ir duit,

n raghadh a chodladh 'na seomra

oche do thrraimh.

Eibhln Dhubh:

Mo chara is m' uan t!

is n creid sin uathu,

n an cogar a fuarais,

n an scal fir fuatha,

gur a chodladh a chuas-sa.

Nor throm suan dom:

ach bh do linbh r-bhuartha,

's do theastaigh s uathu

iad a chur chun suaimhnis.

A dhaoine na n-ae istigh,

'bhfuil aon bhean in irinn,

lu na grine,

a shnfeadh a taobh leis,

do bharfadh tr lao dho,

n raghadh le craobhacha

5
 i ndiaidh Airt U Laoghaire

at anso traochta

mhaidin inn agam?...

M'fhada-chreach lan-ghoirt

n rabhas-sa taobh leat

nuair lmhadh an pilar leat,

go ngeobhainn im thaobh dheas

n i mbinn mo line,

is go ligfinn cead sl' leat

a mharcaigh na r-ghlac

Deirfir Airt:

Mo chreach gharchiseach

n rabhas ar do chlaibh

nuair lmhadh an pdar,

go ngeobhainn im chom dheas

n i mbinn mo ghna,

is go ligfinn cead siil leat

a mharcaigh na sl nglas,

s t b'fhearr ligean chucu.

III

Cuireann Eibhln a mrtas as a fear cile in il go lnphoibl sna

drachta seo. B'fhidir gur aithris si an mid

seo tar is don chorp a bheith rtithe le haghaidh an adhlactha.

6
 Eibhln Dhubh:

Mo chara thu is mo, shearc-mhaoin!

Is grnna an chir a chur ar ghaiscoch

comhra agus caipn,

ar mharcach an dea-chro

a bhiodh ag iascaireacht ar ghlaisbh

agus ag l ar hallabh

i bhfarradh mn na ngeal-choch.

Mo mhle meara

mar a chailleas do thaith.

Greadadh chghat is dth

Mhorris ghrnna an fhill!

bhain dom fear mo th,

athair mo, leanbh gan aois:

ds acu ag sil an t,

's an tr duine acu istigh im chl,

agus is dcha n cuirfead diom.

Mo chara thu is mo thaitneamh!

Nuair ghabhais amach an geata

d'fhillis ar ais go tapaidh,

do phgais do dhs leanbh,

do phgais mise ar bharra baise.

7
Dras, 'A Eibhln, irigh id sheasamh

agus cuir do ghn chun taisce

go luaimneach is go tapaidh.

Timse ag fgil an bhaile,

is n mide go deo go gcasfainn.'

Nor dheineas d chaint ach magadh,

mar bhodh r liom go minic cheana.

Mo chara thu is mo chuid!

A mharcaigh an chlamh ghil,

irigh suas anois,

cuir ort do chulaith

adaigh uasail ghlain,

cuir ort do bhabhar dubh,

tarraing do lmhainn umat.

Sid in airde t'fbuip;

sin i do lir amuigh.

Buail-se an bthar caol d soir

mar a maolidh romhat na toir,

mar a gcaolidh romhat an sruth,

mar a n-umhlidh romhat mn is fir,

m t a mbasa fin acu -

's is baolach liomsa n fuil anois....

Mo ghr thu is mo chumann!

's n h a bhfuair bs dem chine,

8
 ni bs mo thrir clainne;

n Dnall Mr Conaill,

n Conall a bhigh an tuile,

n bean na s mblian 's fiche

do chuaigh anonn thar uisce

'danamh cairdeasa le rithe -

n hiad go lr at agam d ngairm,

ach Art a bhaint arir d bhonnaibh

ar inse Charraig an Ime!

marcach na lrach doinne

at agam fin anso go singil --

gan inne beo 'na ghoire

ach mn beaga dubha an mhuilinn,

is mar bharr ar mo mhle tubaist

gan a siile fin ag sileadh.

Mo chara is mo lao thu!

A Airt U Laoghaire

Mhic Conchir, Mhic Cadaigh,

Mhic Laoisigh U Laoghaire,

aniar n nGaortha

is anoir n gCaolchnoc,

mar a bhfsaid caora

is cn bui ar ghagaibh

is lla 'na slaodaibh

na n-am finig.

9
 Crbh ionadh le hinne

d lasadh Ubh Laoghaire

agus Bal Atha an Ghaorthaigh

is an Uigdn naofa

i ndiaidh mharcaigh na r-ghlac

a nodh an fiach a thraochadh

n nGreanaigh ar saothar

nuair stadaids caol-choin!

Is a mharcaigh na gclaon-rosc --

n cad d'imigh arir ort?

ir do shleas finig

ni mardh an saol tu

nuair cheannaos duit ide.

IV

Danann deirfir Airt a caoineadh fin anseo. Nuair a luann s, na mn

ga a bh mr le Art, sprichann Eibhln.

Deirfir Airt:

Mo ghr is mo rn tu!

's mo ghra mo cholr geal!

C n tnag-sa chghat-sa

is nr thugas mo thrip liom,

nior chis nire sid liom

10
 mar bhodar i gcngrach

i seomra dnta

is i gcomhra cnga,

is i gcodladh gan mhscailt.

Mura mbeadh an bholgach

is an bs dorcha

is an fiabhras spotaitheach,

bheadh an marc-shlua borb san

is a srianta gcroitheadh acu

ag danamh fothraim

ag teacht dod shochraid

a Airt an bhrollaigh ghil....

Mo chara is mo lao thu!

Is aisling tri nallaibh

do deineadh arir dom

i gCorcaigh go danach

ar leaba im aonar:

gur thit r gcirt aolda,

cur chron an Gaortha,

nr fhan friotal id chaol-choin

n binneas ag anaibh,

nuair fuaradh tu traochta

ar lr an tsl' arnuigh,

gan sagart, gan clireach,

ach seanbhean aosta

11
 do leath binn d brid ort

nuair fuadh den chr thu,

a Airt U Laoghaire,

is do chuid fola 'na slaodaibh

i mbrollach do line.

Mo ghr is mo rn tu!

's is bre thiodh sd duit,

stoca chig dhual duit,

buatais go glin ort,

Caroilin cinneach,

is fuip go lifar

ar ghilln shgach -

is m ainnir mhodhil mhinte

bhodh ag fachaint sa chl ort.

Eibhln Dhubh:

Mo ghr go daingean tu!

's nuair thithe sna cathracha

daora, daingeana,

biodh mn na gceannaithe

ag umhl go talamh duit,

ir do thuigids 'na n-aigne

gur bhre an leath leaba tu,

n an bhalg chapaill tu,

12
 n an t-athair leanbh tu.

T fhios ag losa Criost

n beidh caidhp ar bhaitheas mo chinn,

n line chnis lem thaoibh,

n brg ar thrcht mo bhoinn,

n trioscn ar fuaid mo th,

n srian leis an lir ndoinn,

n caithfidh m le dl,

's go raghad anonn thar toinn

ag comhr leis an r,

's mura gcuirfidh ionam aon tsuim

go dtiocfad ar ais ars

go bodach na fola duibhe

a bhain diom fin mo mhaoin.

De bharr constaic dl, dealraionn s nr cuireadh Art i reilig a shinsear.

Cuireadh an corp go sealadach;

agus cpla m ina dhiaidh sin, n foldir, aistrodh i go mainistir Chill

Cr, Co. Chorca. B'fhidir gur

chuir Eibhln na drachta seo a leanas lena, caoineadh ar cid an dara

adhlacadh.

Eibhln Dhubh:

13
 M ghr thu agus mo rn!

T do stca ar a mbonn,

t do bha bu gcr;

is ar mo chro at do chumha

n leigheasfadh Cige Mumhan

n Gaibhne Oilein na bhFionn.

Go dtiocfaidh Art Laoghaire chgham

n scaipfidh ar mo chumha

at i lr mo chro bhr,

dnta suas go dlth

mar a bheadh glas a bheadh ar thrnc

's go raghadh an eochair am.

A mhn so amach ag gol

stadaidh ar bhur gcois

go nglaofaidh Art Mhac Conchir deoch,

agus tuilleadh thar cheann na mbocht,

sula dtann isteach don scoil --

n ag foghlaim linn n port,

ach ag iompar cr agus cloch.

14