Herkese merhabalar, Benim adm Arif Can Gngr, Elektrik Elektronik Mhendislii 3.

Snf rencisiyim, bugn Gnmzde Dnyay lgilendiren Sorunlar Bal altnda

savalar ve kresel silahlanmay anlatacam. Neden bir sorun oluturduklarn
aklayacam.

Konumam u ekilde dzenledim: ncelikle ksaca savalarn silahlarn tarihinden

bahsedeceim. Daha sonra neden nsanlk iin sorun yarattklarn anlatacam ve
kimi istatistiksek veriler sunacam. En son da birka kiisel yorumumu ekleyeceim.

nsanolu tarih sahnesinde ktndan beri en gl olma hrsn bakalarn kontrol

ederek, ezerek gstermeye ynelmi ve bu amacn gerekletirmek iin de silahlar
retmitir. Hatta diyebiliriz ki insan var olduu gn silah da kefetmitir.

Balarda kabileler arasnda dvmeler olarak balayan savalar yzyllar getike

kitleleri etkileyen ordularla yaplan savalara dnmlerdir. Bu srete silahlar da
fark edilir ekilde deimilerdir. Ta ve mzrakla balam tfek ve top derken
gnmzde biyolojik kimyasal ve nkleer kitle imha silahlarn tartr hale geldik.

Daha stn silahlara sahip olan insanlar dierleri zerinde stnlk kurmaya ve
onlar smrmeye ynelince ise savalar ortaya kmtr. Bu ileyi gnmzde de
ok farkl deil. Halen bazlar teknolojileri ile gelitirdikleri silahlar dierlerinin
kaynaklarn kullanmak iin kullanyorlar.

Bu bazen madenlerine yer alt kaynaklarna ulamak olarak oluyor bazen de onlara
silah satarak maddi olarak kendilerine balamak olarak gerekleiyor.

Bunun en gzel rnei yakn saylabilecek bir dnemde mevcut. Souk sava
dneminde iki kutup tarafndan silah gelitirilmesi hz kazanmtr. Daha sonra
dnyada tek kutup kalnca, biz tek bamza bu silahlar ne yapacaz diye dnlp
dnyann drt bir yanndaki ufak lkelere, gruplara silahlar satlmaya devam etmi
bylece hem kimi kaynaklar smrlm hem de silahlanma hz kaybetmemitir.

Ayn zamanda Amerika her iki dnya savanda da taraflara silah satarak byk
kazanlar elde etmi ve dnya sahnesine hzl k frsatn da bu ekilde
yakalamtr.

Gnmzde ise silahlanma en son teknoloji kullanan en byk imha zelliine sahip
olan nkleer silahlanmaya odaklanm durumda. Sklkla politikaclarn bu konudaki
demelerine ahit oluyoruz. Gya yasak ancak sanmyorum ki kimse bunlarn
gelitirilmediine ya da depolanmadna inanyor olsun.

imdi de biraz yaplan savalar ynnden olay ele almak istiyorum. Bugn Trkiye
Dnya Bar Endeksi sralamasnda 153 lke arasnda 127 srada bulunuyor. Hatta
son 5 ylda 92. Sradan 127. Sraya gerilemi durumda. Ayn zamanda tarihe
baktmzda son 1000 ylda kayda geen savalarn byk bir ksmnn
bulunduumuz corafyada gereklemi. Yani savala i ie yaamaya fazlasyla
alkn bir gelenekten geliyoruz. Bu durum ise aka dmandan ve daha fazla
savatan baka bir ey kazandrmamtr.

Tarihteki savalara baktmzda dnyadaki en byk insan katliamlarnn sava

dnemlerinde olduu grlyor. kinci dnya sava srasnda 70 milyona varan can
kayb olduu tahmin edilmekte.

1800lerde inde 100 milyon kiinin lmesine neden olan bir sava da var. Bunlar
yakn dnemden iki rnek sadece. Tabi Hiroima ve Nagazakiye atlan atom
bombalarn da unutmamak gerek.

Bu savalarn byk blmnn sonunda halklar sadece ac ve alkla

kalakalmlardr. nk savalarn en byk nedenleri din, para, ticaret yollarnn
kontrol, yeralt kaynaklar ve milliyeti amalardr. Ve devlet adamlarnn, dinlerin
nde gelenleri tarafndan tetiklenmilerdir. Bir baka deyile savalarn byk
ounluu zaten devletlerin agzl ve dncesiz politikalar yznden birbirlerini
tanmayan halklarn birbirine drlmesi ile gereklemitir. Bu durumu zorbalk
olarak nitelendirmek belki de daha doru olacaktr.

Birbirlerini tanmayan insanlar birbirlerinden nedensiz yere nefret ettirilmi ve

katletmilerdir birbirlerini. Bar iinde belki de ok gzel geinecek iki insan
ellerindeki tek gerek olan hayatlarn bu uurda kaybetmilerse ve bu sk sk
tekrarlanyorsa yzyllardr. Bunun insanlk adna byk bir sorun olduu ortadadr.

Bu savalar sadece silahlanma yarna hz kazandrm ve byk devletlerin

kasalarn daha da doldurmutur.

Aile ii iddet, okulda iddet, sokakta iddet, lkede iddet btn bunlar militarizmin
yan etkileri hatta ta kendisi aslnda.

Oysa bar da somut kazanlarla sonlanabilir. Dnya corafyasnda bombalarn ve

silah seslerinin sustuu, alt milyar insann yzlerinin gld lkelerin var
olduunu dnmek ve hayal etmek, gerekten en byk umuttur. Yaplan tm o
harcamalar ve emek refah dzeyini drmektense eitime sala ve yaam
standartlarn ykseltmeye harcansa insanlk ok baka bir dzeyde yayor
olabilirdi.

phesiz, bu umudun ve hayalin gerek olmas halinde, dnya corafyas, mutluluk

ile sslenecektir.

Gnmzde olas grnmese de silahlarn imha edilip tm ordularn datld bir

dnya hayali o kadar da gerek st deildir belki.

Konumam Benjamin Franklinin bu konudaki bir sz ile bitirmek istiyorum. Kendisi

ABDli yazar felsefeci ve siyasetidir ve bu konuda bir mektubunda: yi bir sava
veya kt bir bar hi olmamtr. demitir.
Beni dinlediiniz iin teekkr ederim.

Bu konumay hazrlarken vikipedi deki birka balktan ve Daily mail gazetesinde

yaymlanm bir haberden yararlandm.