Satranta lerleme Klavuzu

Belli bir seviyenin stndeki oyunculara sk olarak yneltilen sorular genelde yledir:
Nasl daha kuvvetli bir satran olabilirim? , Usta oyuncu olabilmek iin zel bir alma
ynteminiz var m, Al m oyunsonu mu almalym? veya Yetenek ilerlemede birinci
etken mi? Satranseverlerin arzusu basit: daha iyi oynayabilmek ve bunu mmkn
olduunca abuk yapabilmek.
Okuyucu unu muhakkak bilmeli ki dier zihinsel uralarda olduu gibi satranta da
baarya giden yol bilimsel almadan geiyor. Satrantan iyi anlamak istiyorsanz
matematikte olduu gibi bilimsel alma yntemleri izleyeceksiniz. yi bir oyuncu olmak
istiyorsanz satrancn bir spor olduunu gz nnde bulundurarak klasik antrenman
yntemlerine dikkat edeceksiniz (beslenme, konsantrasyon,kondsyon, alma disiplini vs.)
ve ilerlemek iin insanlar darda hareketli fiziksel sporlar yaparken siz saatlerce tahta
banda durma veya bir bilgisayar ekran karsnda satran alma ve oynama sabrn
kendinizde bulabileceksiniz.
zellikle kk yataki ocuklarda yaanlan durum baz ocuklarn ok hzl bir ekilde
ilerlemesi ama sonra da birden ok gerilerde kalp kaybolup gitmeleridir. Bahsi geen
ocuun bir sre sonra ilgisini kaybettii iin byle bir durumun olduu ne srlebilir ama
ya ilkokullar aras bir turnuvada baarl olan bir takmn, bir sre sonra benzeri ekilde
yatlar tarafndan geride braklmasna ne demeli?
Aslnda bu durum ezberci bir eitim sistemindeki durumun benzeridir. Oyuncu veya retmen
ksa vadede baar getirebilecek yollara saparsa sonular tabii ki yukarda anlatld gibi olur.
Buna en tipik rneklerden biri bir ilkokullar aras turnuvasnda bir takmn retmenlerinden
ald talimatla Fe3, Vd2 oynamas ve rakip h6 srnce Fxh6 vurup oyunu kazanmasdr.
Tabii ki yeterli destekten yoksun bu feda baarsz olmal ama oyuncular ilkokul ocuklar
olunca, bu takmn eksik bilgilerle ampiyon olmas da yadrganmamal. Sonras ise
malumdur. Bir yere kadar bu taktik tutar. Bir sre sonra doal olarak baarszlk gelir ve
hayal krkl ile belki de iyi bir retmenin elinde ok baarl olabilecek bu istekli ocuklar
gen yata satran emeklisi oluverirler.
Nasl Balamal (1000-1400 rating aras)
A) Teknik alma
Dier oyunlardan farkl olarak satran oynamay bilemeyen bir oyuncu bilgi olarak eksi
durumdadr. Ancak talarn hareketini rendiiniz anda 0 mertebesine gelirsiniz. Bundan
sonra bir kitaptan (!) reneceiniz her ey sizi artya gtrecektir. phesiz insanlar hi kitap
okumadan da gzlemleri ile bilgilerini arttrabilirler ama u unutulmamal bu gzlemler sizi
doru noktalara gtrebildii yanllara da gtrebilir!
Satran oynamay bilmiyorsanz veya oynamay bilip de hi bir kitap okumadysanz, ne
seviyede olursanz olun eski Dnya ampiyonu Capablancann Satrancn Esaslar kitab en
iyi balang olacaktr. Balangta oyun kurallarnn da anlatld bu kitapta bildiinizi
dndnz noktalar bile muhakkak okumanzda fayda var. Satran tarihinin dahi
ampiyonu olarak anlan Capablanca 13 yanda Kba ampiyonu olduunda hibir kitap
okumamt. phesiz byle bir dahinin basit anlatm tarz okuyucuya byk katklar
salayacaktr. Bu kitap ile yapacanz almalar teknik alma olarak nitelendireceiz

B)Taktik alma
Satrancn ilerletmek isteyen ve Satrancn Esaslarn okuduktan sonra daha nce onu yenen
bir arkadana yeni rendiklerini gsterip hava atmak isteyen satrannn bana oynamaya
balaynca u gelebilir: kendisi srekli olarak kitapta tavsiye edilen prensiplere uygun
hamleleri yapmaktadr. Bununla beraber bu prensiplerden hi haberi olmayan arkada eski
oyununu sergilemekte vezirini erken oyuna sokmakta, kare kontrolne nem vermemektedir.
Sonu belki de kitap okuyan taraf iin daha da ktdr nk rakibinin oyun tarz kitapta
anlatlanlara gre yle ktdr ki oyuncu bu hamleleri rtmek iin giriimde bulununca
yanl yollara sapar.
Yeni balayan satranlar arasnda belirleyici etken pratik stnldr. Baz satran
motiflerini bilmek (atal, ama ah, i gibi) ve hzl farkedebilmek hemen stnlk getirir.
(tabii bu arada oyuncunun kesinlikle talarn kaba bir ekilde bota brakmadn
varsayyoruz). Bu zellikleri gelitirmek iin yapacamz almalara taktik alma
diyeceiz. u kitaplar neriyoruz: Camil Senecann retici Oyunlar isimli kitab (bu
kitapta amatr oyuncular arasnda gelebilecek oyunlar ele alnyor) Fischerin yazd Adan
Zye satran (Bu kitapta sadece satrancn as var. Bu kitab satran tahtas gerektirmeden
okuyabilirsiniz. inde elemanter 1,2 ve 3 hamlede matlar var) Kahraman Olgan Satran
renelim serisinin drdncs Seme Oyunlar Allar Savunmalar kitab (bu kitapta
retici oyunlar allara gre snflandrlm. Bu adan iyi ama kt taraf iinde yorum
yok ve oyunlarn aasnda tam varyant veriyorum diye sunulan devam yollar en dorular
deil). Bunun yan sra bilgisayara alksanz ve internet zerinden renebileceinizi
dnyorsanz taktik alma iin u linkler size yeterlidir. Satrancn Esaslar kitabn
okurken aadaki oyunlar almak sizin iin yeterli olacaktr.
http://www.satrancokulu.com/mychess/oyunlari_izlet.asp?
AppletValue=mates.zip&who=Basit%20Matlar
http://www.satrancokulu.com/mychess/oyunlari_izlet.asp?
AppletValue=trappy.zip&who=Tuzaklar
http://www.satrancokulu.com/mychess/oyunlari_izlet.asp?
AppletValue=Greco.pgn&who=retici%20Oyunlar
Not: Bu linklere www.satrancokulu/mychess/oyunlar.asp adresinden de ulaabilirsiniz (Basit
Matlar, Tuzaklar, retici Oyunlar balklar altnda). Bu site bu satrlarn yazar tarafndan
yrtlmektedir.
C)Pratik alma
Nasl teknik alma ve taktik alma tek bana bir ey ifade etmiyorsa, benzer ey pratik
iin de geerlidir. Satranta baar iin bu alma beraberce ve belli bir dengede
yaplmaldr. Satran dernekleri yllarca her gn satran oynayan insanlarla doludur ama emin
olun ki eer bu insanlar teknik ve taktik alma yapmyorlarsa bir milim bile ilerlemezler. Biz
okuyucunun teknik ve taktik alma yaptn varsayarak nasl pratik yapmas gerektiini
anlatacaz.
Tabii ki sosyal adan en iyi pratik bir arkada gurubu oluturup beraber oynamaktr. Bu
ekilde fikir al veriinde bulunur hem de elenceli vakit geirirsiniz. Dikkat edilmesi
gereken nokta eer kendinizi gelitirmek istiyorsanz mmkn olduunca kendinizden
kuvvetli oyuncularla oynamanzdr. Kendinizden zayf bir oyuncuyu yenmek bazen elenceli

olsa da oyununuz gerileyebilir. Rakibiniz hatalarnz cezalandrmakta baarszsa ister

istemez sizi daha abuk zafere gtrecek yollara sapabilir ve bunu bir alkanlk haline
getirebilirsiniz. Oynadnz oyunlardan sonra da oyunu analiz etmek ok yararl olur.
Dier bir yntem bilgisayarla oynamaktr. Bunu iin chessmaster8000 (herhangi bir bilgisayar
oyunlar satan yerde bulabilirsiniz) ok uygundur. Bu programn iindeki eitli seviyedeki
karakterlerle oynama frsat bulabilirsiniz ve de bu ekilde kendinizdeki geliimi takip etmek
kolay olur. En az 20er dakikalk oyunlar oynamanz tavsiye ediyoruz. Oyundan sonra da
muhakkak analiz yapmalsnz.
Chessmaster8000 program her ne kadar insani hatalar yapsa da gerek bir insanla oynamann
yerini tutmayabilir. Eer byle dnyorsanz ve yzyze satran oynama frsatnz yoksa
internette satran oynamak tam size gre. Baz siteler
ICC : Internet Chess Club dnyann en popler satran sitesidir. Bu siteye yelik paral
olmakla beraber misafir (guest ) olarak da katlabilirsiniz. Bu sitede oynamak iin u
yardmc programlar sunuyoruz
1)Simple Chess: http://queen.chessclub.com/sji/index.html bu linki tkladktan 10-15 saniye
sonra 10ar dakikalk bir oyuna balarsnz.
2) Easy Chess: http://www.chessclub.com/easychess/ biraz daha karktr . Bu programlar
kullanmak klavuzu iin bir link http://www.satrancokulu.com/online/online_oyun.asp
3)Blitzin: Bu program iccden maksimum yarar salayan programdr. u linkten bu program
download edip kullanabilirsiniz.http://www.satrancokulu.com/online/blitzin.asp Bu program
sayesinde oyunlar kaydedip chessmaster800de analiz edebilirsiniz.
FICS: Yine yabanc bir serverdir. Farkl olarak mail adresinizi gnderdikten sonra buraya ye
olabilirsiniz. Komutlar iccnin ok benzeridir.