1ARI YAYINLARI PARAGRAF'IN RİTMİ @egitimkitaplari 2022

T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.
ME/EGİTİMKİTAPLARİ
T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ
G RA F Ç Ö Z M E
PARA
R A T E J İ L E Rİ
S T
Çıkma Durumu Çıkan Soru Oranı

2021 2020 2019 2021 2020 2019
62,5 62,5 52,5
Müfredatta Önerilen Türkçe Ders Saati

Süre İçerisindeki Oranı
23 ders saati % 32
“Paragraf Nasıl Çözülür?” videomuzu izlemek
PARAGRAF
için QR kodu okutabilirsin.
Zihnin berrak olsun.
NASIL Zihnini meşgul eden, seni farklı ya da derin düşüncelere sürükleyen şeyler ol-
masın. Onları bir uğurlasan ne güzel olur.
Kendine güven!
Evet, kendine güven. Ön yargılarını bir daha bulamayacağımız bir köşeye at. Ya-
ÇÖZÜLÜR parsın. Yapacaksın da. Ya bir düşünsene, ana dilimiz Türkçe, sorular Türkçe. Ne-
den yapamayasın ki?.. Yapacaksın!
Sorunun senden tam olarak ne istediğini anla.

Sorunun kaderini belirleyen soru köküdür. Senden neyi bulmanı istiyorlarsa onun ad-
resi soru köküdür. Soru kökü neresidir peki? Hani koyu tonla verilen baskın kısımlar
var ya, heh işte oralar soru köküdür. Orayı iyi anlamaya bakacaksın. Senden ne isti-
yor? Neyi aramanı istiyor?..
Soru kökü olumluysa ilk adres metin.

Soru kökünü okuduk, peki sonra? Metin mi, yoksa seçenekler mi? Hangisine gitmeli-
yiz? İşte buna soru kökü karar verecek. Eğer soru kökü olumlu ise önce metin okunur,
anahtar sözler belirlenir. Sonra seçeneklere gidilir. Soru kökü olumlu olup da önce se-
çeneklere git, sonra metne dediğiniz yer var mı hocam diye sorarsanız, evet var! Eğer so-
ru anlatım teknikleri ile ilgili ise önce seçeneklere göz atmanı, sonra metne uğramanı tav-
siye ederiz.
Soru kökü olumsuzsa ilk adres seçenekler.

Soru kökünü okuduk ve soru kökü olumsuz ise önce seçeneklere, sonra metne gitmek da-
ha hızlı hareket etmene olanak sağlayabilir. Dene, şans ver. Yine de olmazsa -varsa- kendi
metodundan vazgeçme.
Bütün seçenekleri oku!

Belki çok klasik olacak ama lütfen ama lütfen 10 sn kazanacağım ya da artistik yapacağım di-
ye seçeneklerin tamamını okumaktan kaçma. Lütfen bütün seçenekleri oku. Ne kadar emin
olursan ol, bütün seçenekleri tarafsız oku. İçine kurt düşürme. Küçücük bir acabacı şüphe kur-
du az sonra okuyacağın soruların cevaplarını kemirebilir… Bizden söylemesi…
Kalem kullan!
Bir kere güzel kardeşim, lütfen kalem kullan. Artistlik yapma. Ama kalemi nasıl kullan? Kullan
dedik diye suyunu çıkarıp her gördüğün yerin altını, orasını, burasını çizip işaretleme. Önünde açık
olan sayfada imzan, yakın arkadaş bilgin ya da yapacağın işlere dair planlamaların olmamalı! Sa-
dece soruya dair şeyler olmalı. Anahtar sözlere odaklan. Metni de okurken öyle oku, seçenekleri de
okurken öyle oku lütfen. Altını çizmek önemsemektir. Önemsediğin ne ise o öne çıkar. Sen her yeri
çizersen sorunun neresine daha yakın mercekle bakacaksın, nereye daha çok yoğunlaşacaksın? Sa-
dece önemli yerleri veya anahtar sözleri belirginleştirmelisin.
Somutlaştır.
Zihninde canlandırma yap. Somut olan her zaman daha anlamlı gelir insan beynine. Ve parçalar daha
doğru yerleşir yerine. Çok bilimsel metinlerde bile mümkün. Dene, farkı göreceksin.
Gereksiz yorum yapma!
Sadece soruda istenilene ve metinde verilene odaklanalım. Yorum yapmayalım. Ama şu da anlaşılı-
yor deyip 40 köy öteden çuval çuval bilgi getirmeyelim. 1. Soruda istenilen, 2. Metinde verilen. Ayrı
şeyler bunlar. Benden istenen ne? Doğrudan metin mi, dışarıdan da bilgi getirme hakkım var mı? Bu-
nu belirleyen soru köküdür. Soru kökünü doğru, hazmederek okuyarak başla lütfen. Ne aradığını bil.
Sonra metinde verilen belli. Sözcüklerin anlamları belli. Bulundukları cümlelerde kazandıkları an-
lamlar belli. Sadece ona odaklan. Gerisiyle işin yok. Fazladan üretmeye gerek yok. Sadece eşleş-
tirme yapmaya çalışacaksın. Daha fazlasına zaman ayırmana gerek yok.
Metni 1 defa oku!

Metni bir defa oku. Çünkü her dönüş, farklı anlam merkezlerine götürebilir seni. Her okuma ye-
ni anlam yorumlaması olup zihni bulanıklaştırabilir. Bak soruyu demiyoruz. Soruyu bir kerede an-
layamadıysan ikinciyi de oku. Ama dahası da olmuyorsa geç o soruyu, boşuna zaman kaybet-
me. “Turlama” diye bir teknik öğretildi sana. Uygula lütfen. Hızlıca çözebileceğin soruların hak-
kını buralarda oyalanarak gasp etme.
Bazı kavramlara dikkat et!

Genelleştirici, özelleştirici kavramlar veya edat, bağlaç ve ünlemlere özellikle dikkat et lüt-
fen. Genelde sorunun kaderi bu sözlerin olduğu hatta belirleniyor. Tek bir söz sorunun kade-
rini değiştiriyor. Önemse lütfen. Bir söz, sorunun cevabını; bir soru, sınavın neticesini; sınav
sonucu da hayatının geri kalanını etkileyebilir.
Sembollerle turla.
Anlamakta zorlandığın ya da doğru cevabı göremediğin soru tiplerini turlama tekniği ile
ikinci tura bırak. Ne zamanını ne de zihninin berrak hâlini bir soruya feda etme. Soru tip-
lerini tanı, kendi sembollerini üret. Örneğin +, x, ?, yarım artı gibi. Kesin eminsin bas ar-
tıyı. Yaptın ama emin değilsin yarım artı. Bunu kesin yapamam. Bas çarpıyı, sil gitsin.
Yaparım ama biraz zamanımı alır ya da bir sonraki tur hesaplaşırız seninle dediklerine
koy ?. gibi kendine göre yaparsan kendini sıkmaz, zorlamaz, stres altına almazsın. Ve
akıllı bir strateji ile ilerlemeye devam edersin. Güven kendine, doğru sınav stratejisi ile
hem paragrafı hem de yapman gereken bütün sınav sorularını rahatlıkla yapabilirsin.
Öncüllü sorularda ele ya da tut!

Özellikle öncüllü sorularda eleme yöntemini tercih etmen soruyu daha hızlı çözmen
için iyi bir yaklaşım olacaktır. Eleme yönteminde ya direkt elenir ya da kesinlikle
dokunulmaz ilan edilen yerleri belirlersin. Bu da seni bir tık daha hızlandırır.
Kademeli İlerle!
Paragraf sorularını çözerken yoruluyorsan üst üste soru çözme bantlarını adım
adım genişletmeni öneririm. Nihai noktada 28 soruyu üst üste hiç ara vermeksi-
PARAGRAF
NASIL
zin çözmen iyi olur. Neyse ki şanslısın; biz senin için hepsini düşündük ve elin-
deki kitabı o şekilde kurguladık. Önce soru tiplerini tanımanı sonra aşama aşa-
ma ilerlemeni istedik.
Optikle Nefes Al.

Yine sınav anı için söylüyorum her 8 soruda bir (yan yana iki sayfa) optik for-
ma işaretleme yapmaya giderek küçük molalar verebilirsin. Bu molalar kü-
çük, gizli ama son derece anlamlı bir eylem olacak senin için.
ÇÖZÜLÜR
“Paragraf Nasıl Çözülmez?” videomuzu izlemek
PARAGRAF
için QR kodu okutabilirsin.
NASIL
Aç, susuz, uykusuz çözülmez.
Sevgili Dostum, paragraf çözmeye niyet ettiysen ilk tavsiyemiz bu. Garipseme,
önemse. Soruları çözerken yemek düşünecek kadar aç olmamanı, dudağın ku-
ruyup düşünme hızın düşecek kadar su içme ihtiyacı hissetmemeni ve sorunun
ortasında gözlerin masanın üstü yerine yastığını tercih edecek bir hâlde olma-
ÇÖZÜLMEZ
sın. Dinç ol ki, daha hızlı anlayasın. Kendine olan güvenin artsın.
Soru köklerindeki detaylara dikkat etmeden çözülmez.

“Soru kökü olumluymuş, olumsuzmuş böyle şeylere çok takılma. Küçük şeyler
bunlar. Altı üstü bir çizgi; lafı bile olmaz kanka.” diyen bir kankan varsa kankalık du-
rumunuzu bir gözden geçir. Sorunun kaderini belirleyen soru kökü. E soru kökü de-
diğimiz şey de aslında bizden istenilen şey. “ulaşılabilir” ile “ulaşılamaz” arasındaki
farkı görmen şart. Anahtar sözleri ve önemli ifadeleri lütfen belirginleştir.
Metnin ya da seçeneklerin sadece bir bölümünü okuyarak sorular çö-

zülmez.
Evet, zaman dar. Hızlı hareket etmelisin ama hızlı hareket edeceksin diye de yanlış stra-
tejilerle bir yıl hatta belki daha fazla emek verdiğin onca çalışmayı heba etme. Lütfen
oku ve anla! Her soru, ölçme değerlendirme kriterleri göz önünde bulundurularak her bir
söz okunup anlaşılabilecek ve yorumlanıp optiğe işaretlenebilecek kadar zaman hakkı-
na sahip oluyor. Endişelenmeni gerektiren bir şey yok. Doğru hamlelerle kayıpsız ilerle
lütfen.
Ezberci yöntemlerle çözülmez.

“İki seçenek arasında kalınca tabii ki ilk seçeneği işaretleyeceksin.” bakışına sen nasıl ba-
karsın bilmem ama matematiksel olarak mantığı anlatılsa da senin işaretlediğin diğer so-
rulardaki durumun tam da anlatılan gibi mi acaba? Ya tutmazsa?.. Ya o 0,25’ten dolayı iste-
diğin yer olmazsa?.. Genelleme devri bitti. Atarak tutturma devri kapandı. Kötü haber: Artık
ÖSYM ortadaki seçenekleri cevap yapmıyor! Oku ve anla lütfen. İki seçenek arasında kaldı-
ğında da önce istenilene sonra o iki seçenek arasındaki farka yoğunlaş lütfen.
Her şeyin altı çizilerek çözülmez.

Her şeyin altını çizme lütfen. Altını çizmek, önemsemektir. Öne çıkartmaktır. Her şeyin altını çi-
zersen neyi öne çıkartmış olacaksın? Tam aksine, soruyu hazırlayanların önemse dediklerini de
yok etmiş olursun. Yapma! Sadece “anahtar sözleri” önemse. Onların altını çiz. Altı çizili olarak
verilen yerleri farklı sembollerle belirginleştir. Beynine “önemli” komutunu yolla.
Kendinden yorum katarak çözülmez.

Hepi topu iki madde: 1. Ne verilmiş? 2. Ne istenmiş? “Sadece” demişse niye ısrarla kitapta oku-
duklarını, derste dinlediklerini, izlediğin videolardan öğrendiklerini sorunun cevabını verirken kul-
lanmak için çabalıyorsun? Boşa gitmesin diye mi?.. Yapma. Sadece senden istenilene yoğunlaş lüt-
fen. Fazlası yok. Zaman yetmiyor diyorsun ya. Detaya inmezsen mis gibi yetiyor. ÖSYM’nin paragraf
soru mantığında olmayanı getirme / düşündürtme yok. İçin rahat olsun. Sadece verilenlere ve iste-
nilenlere dikkat etmen yeterli.
Aceleci davranılarak çözülmez.
Hemen bitsin de kurtulayım deme lütfen. Tane tane, anlayarak her soruya hak ettiği kadar (ÖSYM’nin
verdiği hak yalnız ) zaman ayır. Pratiğini fazlaca yaptığın, hâkim olduğun sorularda hızlanacaksın
ve bazı sorulara fazla fazla zaman ayıracaksın zaten. Endişelenme.
Müzik eşliğinde çözülmez.

Neye, nasıl alışırsan; onu, öyle yapmak istersin. Dinlendirici müzik adı altında soru çözerken müzik
dinlemek, sizi doğru bir hazırlık sürecinden uzaklaştırır. Beyniniz alıştığınız şeyi ister. Onu verme-
diğinizde de kendisini güvende hissetmez. Size sınavda beklediğiniz performansı sunmaz.
Sorular etiketlenilerek çözülmez.

Uzun soru zor, kısa soru kolay; ya da uzun soru içinde en fazla ipucu olan olduğu için kolaydır gi-
bi genellemelere gerek yok. Neden zihnine hazırcı tabakalar atarak hep bir ön yargı oluşturu-
yorsun? Üç kelimelik tek bir cümle bazen sayfalar dolusu metinden daha yoğun anlamlı oluyor
bazen. Sadece anlamaya odaklansak ezberciliği bir kenara bıraksak… Zaten bu satırları oku-
yorsan bu adımı attın. Kaçışın yok, tebrikler
Geri bildirimsiz çözülmez.

Ne de olsa paragraf sorusu deyip yapamadığın soruları neden yapamadığını hiç düşünme-
mezlik, sorgulamamazlık; he tamam cevap B imiş deyip geçmek yapabileceğin en stratejik
hatalardan biri olur. Bu soru neden kaçtı? Niye hata yaptım? Neyi kaçırdım ben? Ya da ne-
den boş bıraktım? Lütfen sorgula. Cevap anahtarından sonraki süreç, en az ondan önceki
süreç kadar kıymetli. Dikkat hatası mı, soru kökünde kaçan bir şey mi? Bir kavrama hâ-
kim olamama mı, yoksa hiç bilmeme mi? Deş bunları lütfen.
Dudak kıpırdatarak seslice çözülmez.

Soruları okurken sesli sesli dudağın 75 bin parça okuma! Hem kendine zarar hem de bu-
lunduğun ortamdakilere. Dudak kıpırdatarak okumak seni yavaşlatır. Ve salondakilerin
biri bile rahatsız olsa hakka girmiş olursun. İyisi mi sen hem hızlanmaya hem de kim-
senin hakkına bilmeden de olsa girmemeye bak.
Metin defalarca okunarak çözülmez.

Metni defalarca okuma. Her okuduğunda kesin yeni şeyler görmeye başlayacaksın…
İster istemez farklı yorumlamalar yapacaksın. Yeni bulduğun her anlam, seni soru-
nun merkezindeki anlamdan bir o kadar uzaklaştırmış olacak. Metin bir kere okunur.
Ha anlayamadıysan soruyu, soru iki kere okunabilir. Ama metin bir kere. (Pazarlık
yok. Beynine bir kerede anlama talimatını ver. Anlayacaksın!)
Ritim tutmadan çözülmez.

Önce soru tiplerinin mantığını anlamayı önemse. Soru tiplerini zihninde tanımla-
dıktan sonra her gün düzenli çözme işlemine başlayabilirsin ta ki bir düzen olu-
PARAGRAF
şup paragrafa dair iyi neticeler alana dek. Sonra günaşırı kademeli olarak çöz-
meye geçebilirsin.
Sevmeden çözülmez.
Her şey sevgi ile başlar. Özverili olmanın ilk ve temel şartı. O olmadan koca bir
NASIL
ÇÖZÜLMEZ
parça eksik kalıyor. Tatsız tutsuz yemek gibi, derler ya. İşte öyle. Biz, Türkçe-
mizi seviyoruz. Biz, seni seviyoruz. Senin için en iyisini hazırladık. İnanıyoruz
ki sen de Ritim tutarak sınavda en iyi neticeyi alacaksın.
144424443
Metin Bir paragraf sorusu, genel
hatlarıyla 3 ana bölümden
oluşur:
1. Metin
2. Soru kökü
123
Soru Kökü 3. Seçenekler

?
A)
1442443
B)
Anlatım teknikleri ile ilgili
Seçenekler C) soruların çoğunda, soru
D) kökünden sonra seçeneklere,
E) sonrasında ise metne gideriz.
1 Soruyu çözmeye 2 Soru kökünden sonraki 3 Seçenekler tarafsızca

önce soru kökünü hamlemiz, soru kökü tek tek okunmalıdır.
okuyarak başlayınız. olumluysa metni okumaktır. Emin olduklarına (+),
Soru kökünde altı Soru kökü olumsuzsa önce tereddüt ettiklerine (?),
çizili, koyu ya da seçeneklerden başlamaktır. metinden hiç
açık tonla belirtilmiş Metni okurken sizi cevaba çıkartamadıklarına ise
bir söz varsa onlara götürebilecek ifadeleri daire (-) işareti koyarak
da özellikle dikkat içine almak, önemli seçenekler arasında
ediniz. Soruda gördüklerinizin altını net bir karar vererek
istenileni doğru çizmek (metinde altı çizili hızlanabilirsin.
anlamanın en bölümler yoksa) gibi
önemli şartı, soru hamleler yaparak atacağınız
kökünü doğru adımları daha belirgin hâle
anlamaktır. getirebilirsiniz. Bu, metni
tekrar okumaktan sizi
kurtarır ve soruya daha hızlı
cevap vermenizi sağlar.
PA SORULARINI
NASIL DAHA
RAG HIZLI ÇÖZERİM?
RAF Tabii ki ilk adım, “farklı, özgün ve çok paragraf”
sorusu çözmektir.
“Bol bol” dan kasıt haftanın her günü 200 - 300 soru
çözmek değildir. Paragrafa dair doygunluk sistemini
Sorulara ön yargılı yaklaşmadan çözmek, ikinci
oluşturana kadar haftanının her günü düzenli olarak en az
adımdır.
20 paragraf sorusu çözmektir. Paragrafı olabildiğince
Unutmayınız ki metni okumak da cevaplamak da düşünseldir. farklı kaynaklardan çözmenizi tavsiye ederiz. Amaç çok
Yani vereceğiniz cevaba psikolojinizin yadsınamayacak soru çözmek değil; olabildiğinde farklı ve özgün
bir etkisi vardır. Sorulara “çok kolay – çok zor” çok soru çözmektir.
veya “Bu metindeki düşüncelere katılıyorum!”
ya da “Ha ha, tam benlik bu ya!” gibi
yaklaşımlar soruyu cevaplarken sizi yanlış
cevaba davet edebilir.
Soru tipine göre bireysel

yaklaşımını belirle!
Paragraf soruları genellikle belirli kalıplar
Sadece soru kökünde istenilene ile karşımıza çıkmakta. Hangi soru tipinin
odaklan! püf noktaları neler ya da soru hangilerinde ne
Sorular çözülürken ne dışarıdan bir bilgi katılmalıdır ne de gibi hatalar yapıyorsun, bunları belirle. Yavaşladığın,
metindeki bilgi yok sayılmalıdır. Altı çizili ifadeler, soru kaza yaptığın yerleri doğru belirlersen ve ona göre özel
kökünün normal formatı içerisinde yer almayan ama önlemler alırsan hızlanırsın. Hem de kusursuzca.
sonradan metne dahil olan sözler, koyu ya da açık ton ile
farklılaştırılan ibareler veya tırnak içine alınarak dikkat
çekilmeye çalışılan sözler ile ayraç içerisinde “bunu da göz
önünde bulundur” mesajını vermeye çalışan unsurlar dikkate
alınmalıdır.
1 Soruyu tam okuyup tam anlamadığın için...
İlk adımın soru kökünde istenileni tam anlamak ve ona dair bulguları metinde saptayıp seçeneklerle örtüşeni işaretlemek olmalıdır.
Basit düşünmediğin için…

2 Hemen çözdüğün bir soruda, “Kesin bunda da bir hinlik vardır.” deyip kolay olan soruyu lütfen zorlaştırma. Soruların %88’i kolay çözüm mantığına
uygun olarak hazırlanır.
Metnin sadece belirli bölümlerini okuduğun için…

3 Bu, bazı soru tiplerinde tatbik edilebilir ama hepsinde işe yaramaz. Bu bakımdan lütfen tamamını okuyun. Belki de okumadığınız kısım sizi doğru cevaba
götürecek yerdeydi, kim bilir?
Çok yorum yaptığın için…

Unutma! Soruyu hazırlayanlar sana, senin fikrini
sormuyor! Sadece kendisinin belirlediği beş seçenekten
PA SORULARINDA 4 onun doğru olarak belirlediğini bulmanı istiyor.

Anlayacağın bu işin sana göresi, bana göresi yok.
Metne kendinden bir şey ekleme. Sadece metinde
NEDEN olanın hangi formda değiştirilerek verildiğini bul.
RAG HATA Bazı kavramlara uzak kaldığın için...

İşte bunun için bol bol farklı ve özgün paragraf sorusu
RAF YA PA R I M ? 5
çözmelisiniz. Bir paragraf kitabında yüzlerce metin,
yazar ve üslup var. Size yabancı gelen kavramların
anlamlarını mutlaka araştırınız. Bu, hem kelime
hazinenizi geliştirir hem de soruları daha hızlı
çözmenizi sağlar.
6 Doğru eşleştirme yapmadığın için…

Metinde yer alan bölümlerle seçenekleri eşleştirirken dikkatli olunmalıdır. Bazen tek kavram iki ya da üç seçeneğe bile denk gelebilir.
Dikkat kondisyonun zayıf olduğu için...

7 Uzun metinler, kısa vakitler… Hızlı çözmeye çalışma çabası… Zamanın baskıcı tutumu ile algının azalması ve dikkatin düşmesi… Bunları yaşamamak
için normal test çözümleri çok önemlidir. Sadece 1 paragraf testi 8 - 10 soru çözüp bırakılmamalıdır. Blok çözümler yapılmalıdır.
STRATEJİK ADIMLAR
1
Konu - Ana Düşünce sorularında, metnin ilk ve son cümleleri
daha önemlidir. İlk ve son cümle, bir şehrin girişindeki ve
çıkışındaki kaleler gibidir. Metni anlamak için bu kaleleri
aşmak gerekir.
2
Bir paragrafın ilk cümlesi, nesnel
özelliklere sahipse (kanıtlanabilir bir
formda verilmişse) ilk cümle bizi
konuya daha hızlı götürür.
Bir paragrafın ilk cümlesi, öznel

özelliklere sahipse (kanıtlanamaz bir
formda verilmişse) ilk cümle bizi ana
düşünceye daha hızlı götürür. 3
4
Eğer metnin ne anlatmak istediğini
arıyorsanız “bu demektir ki, şöyle ki, sonuç
olarak, denilebilir ki” gibi ifadelerden sonra
gelen kısım metnin çözülmesinde son
derece önemli bir rol oynar.
“Denilebilir ki, anladım ki, sonuç olarak, işin
5 aslı, o hâlde, kanaatimce, bence, işte, bana

göre, kısacası, yani, ama, fakat, önemli
olan” gibi ifadeler bizi ana düşünceye
yönlendiren yardımcı ögelerdir.
STRATEJİK ADIMLAR
Yardımcı Düşünce sorularında metin ile seçenek eşleştirmesi
yaparken şunlara dikkat edilir:
 Bazen tek bir söz, birden fazla seçeneği karşılıyor olabilir.
 Bazen tek bir kelime, tek bir kavram bir seçeneği
karşılayabilir.
6
 Metin içerisindeki her bir ifadenin seçenekte karşılığı
olacak diye bir kural bulunmamaktadır.
 Metin içerisindeki ifadeler, aşağıdan yukarı ya da
yukarıdan aşağı bir kurgu ile seçeneklere
yerleştirilmemiş olabilir.
7
Paragrafın ilk cümlesi, konuya giriş
cümlesi olduğu için bağlaç ya da
çeşitli anlam ilgileriyle başlayamaz.
Seçenekleri değerlendirirken seçenekte verilen

cümlenin bire bir eş anlamlısı aranmamalıdır.
Seçeneklerde bazen metin içerisinde yer alan bir cümle
yorumlanırken bazen tek bir kavram üzerinden açılımlar
yapılmaktadır.
8 Eğer Yardımcı Düşünce sorusu
9
çözüyorsanız metin ile seçenekleri tek
tek eşleştirmeye çalışınız. Eşleştirme
yaparken metin içerisindeki bölümler ile
seçenekleri kendinizce oluşturduğunuz
çeşitli sembollerle gruplayınız. Dışarıda
kalan, cevap seçeneği olur.
10
Parçanın içindeki boşluğa getirilecek cümleyi tespit
ederken boşluktan önceki ve sonraki cümle de
okunmalı ve anlam akışının sağlanmasına özen
gösterilmelidir. Sadece boşluktan önceki veya
sonraki cümleye tek başına bakılması yeterli
değildir.
STRATEJİK ADIMLAR
Metin içerisinde yer alan bağlaçların bağlanma
şekillerini çözersen soruda neyi, nereye
yerleştirmen gerektiğini de büyük ölçüde çözmüş
olursun.
 “Ama, fakat, oysa, ancak, lakin, hâlbuki” gibi
bağlaçlar gelmişse kendinden önceki yargının
11
ya da belirtilen durumun tam tersi ifadelerin
“Kısaca, özetle, kendisinden sonra geleceğinin habercisidir.
denilebilir ki, öyle ki,
sonuç olarak” gibi
 “Çünkü, yani” gibi açıklama bağlaçları gelirse bil
ifadeler final cümlesinin ki bu bağlaçlardan önceki cümleler, farklı
habercisidir. Final sözcüklerle tekrar söylenecek demektir.
cümlesi, metinde
12
anlatılanların tümünü
özetler nitelikte olmalıdır.
(Final cümlesi = Sonuç
cümlesi)
13
Eğer parça iki paragrafa
Eğer bir sıralama sorusu (“hangisi ayrılmak isteniyorsa yeni bir
sondan üçüncü cümle olur?” gibi) konuya geçen ya da konunun
çözüyorsanız ilk önce ilk ve son cümle yeni, farklı bir yönüne değinen
bulunmaya çalışılır. cümle ile yeni bir paragraf
başlamıştır. Biz, metni okurken
bu ikisinden birini tespit
14
etmeliyiz. Metnin iki paragrafa
ayrılması demek, birbirinden
tamamen bağımsız iki metnin
ayrılması demek değildir.
15
İkinci paragrafın ilk cümlesini
bulduğunuzu düşünüyorsanız ilk
cümlenin giriş cümlesinin özelliklerini
taşıması gerektiğini hatırlayınız.
STRATEJİK ADIMLAR
Akışı bozan cümlede, yazarın sözünü ettiği
16
konudan tamamen uzaklaşma söz konusu değildir.
Genellikle aynı konunun farklı bir ögesi, unsuru
üzerinden konu geçişi yapılmaya çalışılır. Sizden
istenilen de bunu fark etmenizdir.
Akışı bozan cümleyi

tespit ederken, devamı
17
gelmeyen yani örneği,
açıklaması, gerekçesi
olmayan cümle
aranmalıdır.
18
Akışı bozduğunu
düşündüğünüz cümleyi
bulduktan sonra o
cümleyi atlayarak
(okumadan) metni
okuyunuz. Eğer
19
anlamda bir bozulma
Her metin bir defa okunur.
olmuyorsa doğru
Soruyu çok fazla okuyarak
yerdesiniz demektir.
zihninizi karıştırmayın. Net bir
anlam zihninizde canlanmıyorsa
hemen başka bir soruya geçin.
20
Yapamadığınız ya da çözümü uzun sürecek
sorularla inatlaşmayın. Bu, hem zamanınızı
alır hem de daha sonra yapacağınız soruları
yanlış yapma ihtimali doğurur.
STRATEJİK ADIMLAR
21
Soruları iyi anlamadan çok hızlı okumaya
çalışmayınız. Bu size zaman kazandırmaz,
Yorulduğunuzu aksine zaman kaybettirir. Unutmayın ki
hissettiğiniz anlarda anlamadığınız her bölümü tekrar okumak
küçük molalar verin. Optik zorunda kalacaksınız.
forma belirli aralıkta
işaret yapma tam da bu
22
yorgunluğu gidermek için
birebirdir. Böylelikle hem
yorulmaz hem de
kontrollü bir ilerleme Paragraf okunurken “kalem
gerçekleştirmiş olursunuz. kullanmak” önemlidir. Ancak bu,
paragrafın tamamının altını çizmek
Soru çözerken bir testin tamamını demek değildir; bu, gereksiz bir
23
bitirmeden soruların cevap seçeneklerine ya işçiliktir. Paragrafta asıl
da çözümlerine bakmayınız. Cevap anlatılanlar, sıkça geçen ifadeler,
seçeneğine bakmak için vermiş olduğunuz önemli sözler yani “doğru cevaba
ara; size zaman kaybettirir, götürecekler” çizilmelidir. Bu, hem
motivasyonunuzu azaltır, başka bir sorunun doğru cevabı bulmayı
cevap seçeneğine gözünüzün ilişmesine kolaylaştıracak hem de iki seçenek
24
sebep olarak sizi, kendinizi kandıracağınız arasında kaldığımızda sadece altını
bir yola sürükler. Mümkünse hiç ara çizdiğimiz ifadelere göz atarak
vermeden üst üste iki üç test çözün. “gönül rahatlığıyla” cevabı
Böylelikle soru çözme dayanıklılığınız da işaretlememizi kolaylaştıracaktır.
artar.
İkinci paragrafın ilk cümlesini bulduğunuzu
25 düşünüyorsanız ilk cümlenin giriş

cümlesinin özelliklerini taşıması
gerektiğini hatırlayınız.
24
DÜZEY BELİRLEME SINAVI

Kitabı çözmeye “Düzey Belirleme Sınavı”nı uygulayarak başlayınız.
▶ Bu testte 20 soru yer almaktadır.

▶ Bu testi, tek oturumda, 20 dakika süre tutarak çözünüz.
▶ Testi çözmeyi tamamladığınızda sayfa 344’e istenilen bilgileri giriniz.
1. İnsan kendini ve içinde yer aldığı gerçekliği bilmek, anlamak is- 2. Hayattaki en büyük korkunuz ne ise -başarısız olmak, parasız kal-
teyen bir varlıktır. Bu nedenle felsefi ve bilimsel araştırmaların mak, hasta olmak veya bir şeyleri kaybetmek- bunun olma ola-
en yüksek ereğinin kendini bilme olduğunu herkesin onayladı- sılığına tamam demeden, bunu kabul etmeden iyi olmak müm-
ğını söyleyebiliriz. Bu erek, ayrı felsefe okulları arasında bütün kün değil. Yerinizde saymak ve aynı sorunu sürdürmek istiyor-
çatışmalarda değişmez ve sarsılmaz erek olarak kalmış, bütün sanız korkunuzdan kaçmaya devam edebilirsiniz. Ancak artık ca-
düşüncenin kalkış noktası, belirli ve değişmeyen merkezi oldu- nınıza tak ettiyse ve bir şeylerin değişmesini istiyorsanız yapa-
ğunu kanıtlamıştır. En kuşkucu düşünürler bile kendini bilme ola- cağınız şey çok açık. Bu bir düşünme modeli de değil, aynı bir fi-
nağını ve zorunluluğunu yadsıyamamışlardır. zik yasası gibi: Direnç gösterdiğin şey ters yönde kuvvet kazanır
ve bu kuvvet artarak sana döner. Kaçmak mümkün değildir. İs-
Bu parçada felsefe ile ilgili olarak asıl anlatılmak istenen aşa-
teseniz de istemeseniz de ötelediğiniz bu kuvvet bir gün karşı-
ğıdakilerden hangisidir?
nıza çıkar. Bunu değiştirmek için harekete geçilecek zaman tam
A) Gerçekliğin temellerini enikonu sağlamlaştırmak için yola da şu andır. Bunu yapmak tek başına zordur çünkü tüm direnci-
çıkması niz yüzeye çıkar. İşte böyle durumlarda uzman bir psikiyatrist-
ten destek almak, iyileşme sürecini hızlandıracaktır.
B) Kuşkucu düşün akımlarını bir potada tamamen eritmeye ça-
lışması Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
C) Düşüncenin somutlanması yolunda tarih boyunca aktif var-
lık göstermesi A) Korkularıyla yüzleşmek, kişinin iyileşme sürecine kapı arala-
maktadır.
D) Şüpheli olaylardan uzaklaşarak gerçeğin ta kendisinin peşi-
ne düşmesi B) Korkarak kendini güvenceye almak, sağlıklı yaşamanın ilk
şartıdır.
E) Kendini bilme amacının bir yansıması olarak kendini göster-
mesi C) Korkularıyla yüzleşemeyenler bir adım ileriye gidemezler.
D) Kaçmanın mümkün olmadığı problemlerle yüzleşmek, yaşa-
mı daha yaşanılır kılar.
E) Psikolojik destek almak, korkularla yüzleşmeyi kolaylaştıra-
caktır.
3. Bazı aşağılamalara maruz kalmış bir kişi, kendisinin İngiltere Kra- 4. ----. Duyularımız yoluyla algıladığımız her şey bu sinir hücrele-
lı olduğu yolunda bir kuram benimser ve kendisine bu yüce ko- rinde oluşan elektriksel sinyaller ve kimyasal maddeler yoluyla
numunun gerektirdiği saygı ile davranılmamasını mazur göster- diğer sinir hücrelerine iletilir. Bu iletim sonucunda hücreler ara-
mek için de zekice işlenmiş bir sürü açıklama icat eder. Komşu- sında büyük bir ileti bağı oluşur. Ağı oluşturan bağlantılar da sin-
ları onun bu hayallerine sıcak bakmazlar ve kendisini bir tımar- yaller arttıkça güçlenir. Yaşadığınız anlara, edindiğiniz tecrübe-
haneye kapatırlar. Fakat aynı kişi, kendi büyüklüğünü değil de lere göre beyniniz bu bağlantıları yeniden düzenler. Kimilerine
ulusunun veya sınıfının veya mezhebinin büyüklüğünü ileri sü- yenilerini ekler, var olan kimi bağlantıları sağlamlaştırır, kimile-
rerse, görüşleri dışarıdan bakan tarafsız bir kişiye tımarhanede rini ise yok eder. Ve sonunda yerlerini sağlamlaştıranlar anılar
karşılaşılanlar kadar abes gelse bile, birçok yandaş kazanır; bir olarak depolanır. Bağlantılar sayesinde beynimiz bir bilginin akıl-
önder olur. Bu yolla, kişisel delilikle benzer kuralları izleyen bir da tutulup tutulmayacağına da karar verir. Öğrendiklerimiz uzun
toplumsal delilik gelişir. Kendini İngiltere Kralı sanan bir deli ile süre akılda tutmaya değer bir şey değilse bunu kısa süreli hatır-
tartışmanın tehlikeli olduğunu herkes bilir fakat tek başına ol- lanacaklar arasına yerleştirir. İşte bu nedenle sınavdan önce ez-
duğu için onun hakkından gelinebilir. Bütün bir ulus bir kurun- berlediğimiz formülleri sınav bittiği zaman hatırlamayız. Çünkü
tuya kapıldığı zaman, savlarına karşı gelindiğinde kapıldıkları öf- görev tamamlanmıştır ve o bilgi, beyin için artık gereksizdir. Bey-
ke tek bir delininkiyle aynıdır fakat o ulusla kim karşı karşıya gel- niniz kısa süreli belleğinize attığı bu bilgiyi unutmanıza izin ve-
mek ister ki? rir.
Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden yakınılmaktadır? Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden
hangisi getirilmelidir?
A) Aşağılanan insanların kendilerini daha üst konumlarda gös-
termek istemelerinin toplumsal yaralara yol açabileceğin- A) Sinir hücreleri güçlü olanların hatırlama yeteneği de bir o
den kadar iyidir
B) Üstünlük iddiasının bireyselken garip karşılanmasına rağmen B) Beynin henüz keşfedilmemiş sinir hücreleri, farkında olun-
toplumsal olunca kabul edilebilir görülmesinden mayan birçok eylemin de temelini oluşturur
C) Çatışma doğuran iddiaların toplumda anlaşmazlıklara zemin C) Beynin sağlıklı beslenmesi, sinir hücrelerinin gerekli gıdayı
hazırlama kapasitesinden almasıyla mümkündür
D) Akli melekeleri sorunlu kimselerin toplumdan saygı beklen- D) Her insanın beyin yapısı aynı olsa da sinir hücreleri farklıdır
tisi içinde olmalarının saçmalığından E) Ortalama bir insan beyninde yüz milyar sinir hücresi bulu-
E) Toplumsal deliliklerin bireysel akıl dışılıklardan beslenmesi- nur
ne karşı çıkılmasının gereğinden
25
5. (I) Füreya Koral, Türkiye’nin ilk kadın seramik sanatçısı. (II) Kök- 7. I. İspanyol istilacılar, Orta Amerika’da ağır silahların yanı sıra
lü bir Osmanlı ailesi olan Şakir Paşa ailesinin bir ferdi olarak doğ- madeni para, kazan ve tavalar için de bakıra ihtiyaç duyu-
du. (III) Elinin seramik çamuruna değdiği ilk günden itibaren sa- yordu. Ama metal üretmek için gerekli bilgi ve yetenekten
natı tek tutkusu oldu. (IV) Seramik, onun için yalnızca bir süs eş- yoksunlardı. Oysa yerli zanaatkârlar oldukça yetenekliydi.
yası, bir tüketim malı değildi; kendi deyişiyle, “Dünyayı ifade et- Bakır-gümüş, bakır-arsenik, bakır-kalay gibi pek çok alaşımı
mek, kendi dünyasını yaşamak, paylaşabilmek için bir araç” idi. yüzyıllardır üretiyor, bir kamış ve maden eritme kabı kulla-
(V) Günümüz seramik sanatçılarının pek çoğu, sanatında ilerle- narak küçük ölçekte çalışıyorlardı.
mek, yetkin eserlerin gölgesinde bir süre yürüdükten sonra ken- II. Guerrero bölgesindeki araştırmacılar, taştan yapılmış iki pa-
di imzasını ayan beyan yansıtan eserler ortaya koymak için rüş- ralel katmanı içeren şaşırtıcı bir bulgu ortaya çıkardı. Bu taş
tünü ispat etmiş bir ustaya ihtiyaç duyarlar. (VI) Füreya Koral, katmanlar, büyük bir atık kütlesine doğru uzanıyordu. Bu ka-
yardımlaşmayı seven bir sanatçı olarak bilgi ve becerilerini se- lıntılarda görülenler, karma tip bir maden ocağı tasarımı ola-
ramik sanatında geliştirmek isteyenler için aramakla bulunama- rak tanımlanıyor ve Avrupalıların portatif körüklerinin mo-
yacak yetkinliktedir. difiye edilmiş bir versiyonu olarak çalıştırıldığı düşünülüyor.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numa- Bu durum, İspanyolların yerlilerden metal üretmede yarar-
ralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? landığının delili olabilir.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebi-

A) II B) III C) IV D) V E) VI
lir?
A) İspanya’daki metal eritme tesislerinin çalışma prensiplerini

tanıtmaktadır.
B) Farklı kültürlerin metal üretme yetenekleri ve teknikleri ile
ilgili bilgi vermektedir.
C) Guerrero bölgesinde görülen tuğla üretim kalıntılarının ne
6. Bilinen efsaneye göre, eski Yunan prensesi olan Pandora’ya gü- anlama geldiği üzerinde yorumlar yapmaktadır.
zelliğini kıskanan tanrılar tarafından gizemli bir kutu armağan D) Antik heykellerin kaynağı olan metallerin kaynağını anlat-
edilir ve hiçbir zaman açmaması gerektiği söylenir. Ancak bir maktadır.
gün, merak hissinin baştan çıkarıcılığına kapılan Pandora, kutu-
E) Orta Amerika’da bakır kullanımının neden gittikçe arttığı ile
nun içine bakmak için kapağını kaldırır ve dünyaya hastalık, ke-
ilgili bulguları paylaşmaktadır.
yifsizlik ve çılgınlık gibi büyük belaları salmış olur. Fakat ona acı-
yan bir tanrı, hayattaki tüm dertlerin tek devası olan “umut”u
kutuda tutacak bir şekilde kapağı kapatmasını sağlar. Umut, tek-
nik anlamda her şeyin er geç yoluna gireceğine inanan aşırı iyim-
ser görüşten öte bir şeydir. Filozof Snyder, bunu kesin bir biçim-
de şöyle tanımlar: “Hedefler ne olursa olsun onlara ulaşmak için
gerekli irade ve yönteme sahip olduğunuz inancı.” Duygusal zekâ
açısından iyimser bir tutum, zorluklar karşısında kişileri kayıtsız-
lığa, umutsuzluğa ya da depresyona karşı koruyan bir tavırdır ve
yakın akrabası umut gibi iyimserlik de hayatta kazanç sağlar.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak
I. Ele alınan konunun anlaşılırlığı için tartışmacı anlatıma yer

verilmiştir.
II. İnandırıcılığı artırmak için tanık göstermeye başvurulmuş-
tur.
III. Öyküleyici anlatımın deviniminden yararlanılmıştır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
26
8. Konfüçyüs, gezileri sırasında birçok elyazması toplamıştır. Bu ara- 10. Geniş bir ovanın ortasında yükselen bir tepe düşünün. İşte, ken-
da da romantik içerikli Shih-ching’i (şiir kitabı) yeniden düzen- tin büyük parçası bu tepenin üzerinde kurulmuş. Ama kat kat
lediği söylenmektedir. Onun Shu-ching’i yazdığı; Chu Ci’nin yaz- çemberleri tepenin eteğinde öylesine uzaklara yayılmış ki çapı
dığı Li-chi’yi düzenlediği de ileri sürülmektedir. Ancak birçok bil- iki üç, bütün çevresi de yedi mili bulmakta. Bununla beraber, bir
ginin vardığı sonuca göre -elimizde hiçbir kanıt olmadığı için- tepe üstünde kurulacağına bir ovada kurulmuş olsaydı çapı bu
Konfüçyüs ne bir yapıt yazmış ne de yayımlamıştır. Birçok kitap kadar büyük olmazdı. Kent, yedi çembere bölünmüş. Bunların
okumuş ve bunları el kitabı olarak kullanmış olduğunu kabul her biri yedi gezegenden birinin adını taşıyor. Çemberler birbi-
edeceğiz. Okuduklarını kendi düşünceleriyle birleştirerek orta- rine dört ayrı yolla bağlanmış. Her yol da bir kapı ile sona eriyor.
ya yeni bir düşünce bileşimi koymuştur. Bilgiyi, yalnızca bilgili ol- Her kapı dört yönden birine bakıyor. Ayrıca öyle kurulmuş ki bu
mak için edinmemiş, bunu ahlak ve devlet sorunlarıyla ilgili ça- kent, her kim birinci duvar çemberini yaracak olsa ikincisini ya-
lışmalarında ve öğretiminde odak noktası yapmıştır. Bununla, rabilmek için iki kat, üçüncüsü için daha çok çaba sarf etmesi,
acı içinde olan dünyayı mutluluk ve gönence kavuşturmak için bütün kenti ele geçirmek içinse yedi defa saldırması ve her se-
bir yol bulmaya çalışmıştır. ferinde gücünü artırması gerekir. Ama bana kalırsa birinci duva-
rı bile ele geçirmek olacak şey değil. Öylesine kalındır çünkü;
Bu parçadan Konfüçyüs ile ilgili kesin olarak çıkarılabilecek yar-
burçlar, kuleler ve hendeklerden başka türlü savaş ve savunma
gı aşağıdakilerden hangisidir?
araçlarıyla bezenmiştir. Bunlar Güneş Ülkesi’nin diğer herhangi
A) Duygusal ağırlığı olan bir şiir kitabı kaleme almıştır. bir kentten farkını ortaya koyuyor.
B) Acı dolu dünyayı dizelerle sağaltmaya çabalamıştır. Bu parçadaki altı çizili sözcükle
C) Kendisinin olmayan bir eser üzerinde düzenlemeler yapmıştır.
I. Yedi sayısının kentin hemen her özelliğinde bir diğerinden
D) Okuduğu bazı eserleri başucu kitabı olarak değerlendirmiştir.
farklı bir anlam ifade etmesi,
E) Kendisine ait en az bir özgün eseri olduğu bilinmektedir.
II. Kentin, bir tepenin merkezinden çevreye yayılan iç içe geç-
miş halkaların bileşimi şeklinde olması,
III. Duvarların dıştan içe doğru her seferinde daha zor aşılır bir
özellik barındırması
durumlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır?

9. Deniz ve iç sularımızda canlı yaşamın sayıca ve türce giderek
azalması; kirliliğin, yanlış yapılaşmanın, aşırı avlanmanın, yanlış A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
teknoloji kullanmanın en önemli belirtileridir. Çeşitli yollardan D) I ve III E) II ve III
meydana gelen deniz kirliliği, toplumların korunması ve insanlı-
ğın geleceği bakımından büyük önem arz etmektedir. Belli bir sis-
tem içinde yerleşmiş toplumlar, üretim teknolojisi sonucu eko-
lojik dengeyi tahrip etmekte, kısa dönemde geçimlerini sağlama
endişesi içinde, uzun dönemin birçok imkânlarını yok etmekte-
dir. Kirliliğin en yoğun olduğu sucul kaynaklar, gelecekteki gıda
deposu olma özelliğini hızla yitirmektedir. Bu kirlilik, besin zinci-
ri boyunca giderek artmakta ve sonuçta tüm canlı sistemler bu
kirlenmeden payına düşeni almaktadır. Deniz ve iç sularımız yan-
lış yapılaşma, endüstriyel, evsel, komşu ülke akarsularının taşı-
dıkları atıklarla ve yaşanan kazalarla sürekli kirlenmektedir.
Bu parçada denizlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine

değinilmemiştir?
A) Zaman içerisinde yaşayan türlerin azalmaya başladığına

B) Kirlenmesine neden olan unsurlardan eşit etkilendiğine
C) Kirlenmesine neden olan birden fazla etkenin olduğuna
D) Temizliğinin, toplumların geleceği adına önemli görüldüğüne
E) Teknolojik üretimin ekolojik dengeyi bozduğuna
27
11. Çarpık kentleşme özellikle ülkemizde başta İstanbul, Ankara ve 13. Vatandaş:
İzmir gibi büyükşehirler olmak üzere birçok şehri yakından ilgi- (I) ----
lendiren bir konudur. Yaşanan nüfus artışının etkisiyle plansız ve
Uzman:
denetimsiz olarak gelişigüzel, altyapısız, mimarisiz büyüyen kent-
ler, ülke için de birtakım sorunları beraberinde getirir. Çarpık — Kamu hizmetlerini vatandaşlara, işletmelere, kamu kurumla-
kentleşmeyi bazı sebepler tetiklemektedir. Çarpık kentleşme se- rına bilgi ve iletişim teknolojileriyle etkin ve verimli bir şekilde
beplerinin başında da hızla artan nüfus gelmektedir. Hızla artan sunma gayesi taşımaktadır.
nüfusa karşı konut yetersizliği kentleşmeyi olumsuz etkilemek- Vatandaş:
tedir. Çoğalan konut ya da barınma talebine karşılık, bir düzen
(II) ----
olmaksızın hayata geçirilen projeler de farklı bir açıdan çarpık
kentleşmeyi doğurmaktadır. Uzman:
— Elektronik ortamdan sunulan kamu hizmetlerine tek bir ad-
Bu parçada yazar çarpık kentleşmenin oluşmasını
res (www.turkiye.gov.tr) üzerinden erişim imkânı sunmaktadır.
I. Nüfusun hızlı artması, e-Devlet kapısında tek bir kimlik doğrulaması sayesinde birçok
II. Nüfusu yetersiz kentlerin büyükşehir statüsüne geçirilmesi, hizmete ikinci bir kimlik doğrulamasına gerek duyulmadan eri-
şilebilmektedir.
III. Konut yetersizliğini karşılamak için yapılan projelerin plan-
sızlığı Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sı-
rasıyla getirilmelidir?
nedenlerinden hangilerine bağlamamaktadır?
A) (I) e-Devlet Kapısı ne tür farklılıklar sunmaktadır?
(II) e-Devlet Kapısı’ndan ne tür hizmetler verilmektedir?
D) I ve III E) II ve III B) (I) Kimler e-Devlet şifresi alabilir?
(II) Kimlik doğrulama nedir?
C) (I) e-Devlet Kapısı için ücret ödeyecek miyim?
(II) e-Devlet Kapısı nasıl kullanılır?
D) (I) e-Devlet Kapısı’nın amacı nedir?
(II) e-Devlet Kapısı’nın getirdiği kolaylıklar nelerdir?
12. I. Ancak felsefe nedir, sorusu kolayca yanıtlanabilecek bir so- E) (I) e-Devlet Kapısı’ndan engelliler yararlanabilecek mi?
ru değildir. (II) Entegre elektronik hizmet nedir?
II. Bu soruya verilen yanıtlar farklı bakış açılarına göre farklı ol-
sa da hemfikir olunan husus, felsefenin bir soru dinamizmi-
ne bağlı kalınarak inşa edilen bir düşünce etkinliği olması-
dır.
III. Günümüzde felsefe, felsefeci ve filozof kavramlarının hâlâ
yerli yerine oturtulamamasından kaynaklanan birtakım sı-
kıntılar, felsefenin ne işe yarayacağı ya da felsefenin gerek-
sizliği söylemlerine değin varabilmektedir.
IV. Bu durumda felsefenin ne olduğunu anlayabilme ihtiyacı
gündeme gelir.
V. Sorgulanmamış kabul ya da varsayımları eleştiri süzgecin-
den geçirerek belirginleştirmeye çalışmak felsefenin görevi-
dir.
Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluştu-

racak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
28
14. Erdemli bir yaşam yerine uzun, mutlu ve parlak bir yaşam sür- 16. • Emzirmenin hem anne hem de bebek sağlığı için pek çok ya-
mek isteyenler tıpkı daima büyük roller -zafer ve gösterişi tem- rarının olduğu tartışılmaz bir gerçek. Söz gelimi anne sütüy-
sil eden roller- oynamak isteyen budala aktörler gibidir. Zira asıl le beslenen bebeklerin nörolojik gelişiminin hazır mama ile
önemli olan şeyin, neyi oynadıkları veya ne kadar oynadıkları beslenen bebeklere göre daha iyi olduğu biliniyor. Birçok ça-
değil, nasıl oynadıkları olduğunu göremezler. İnsan, hiçbir za- lışma, anne sütü alan bebeklerin daha sonraki yaşamların-
man değişmediği ve ahlâki karakteri de yaşamı boyunca tama- da obez olma riskinin daha az olduğunu gösteriyor. Hazır
men aynı kaldığı ve aldığı rolü karakterinde en küçük bir sapma mama ile beslenen bebeklerde sindirim sistemi, solunum
olmaksızın sonuna kadar oynaması gerektiği için ne tecrübenin yolu, kulak ve idrar yolu enfeksiyonlarının, egzema ve hırıl-
ne felsefenin ne de inancın gelişiminde en küçük bir etkisi ol- tılı solunum gibi alerjik rahatsızlıkların görülme riski daha
maz. fazla. Bunlar anne sütünün bebeğe sağladığı yararlardan sa-
dece birkaçı.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?
• Teknolojinin gelişmesi, bilgisayar ve akıllı telefon gibi cihaz-
A) Erdemli insanların yaşamın her alanında mutlu olduğu larda ekran alanını artırıp çerçevenin incelmesi eğilimini de
B) İnsanın zaman içerisinde kişilik değişimine uğradığı beraberinde getirdi. Ancak bu sefer de bazı teknolojileri ci-
C) Yaşamın amacının, ruhsal olgunluğu sergileyecek bir tutum hazın üzerinde koyacak yer bulmak sorun oluyor. Mesela te-
olduğu levizyon panellerinin HDMI yuvasından bile daha ince hâle
D) Başarının bazı kişilere erdem kazandırmasının mümkün ol- gelmesi, bağlantı için ayrı kutular tasarlanması ihtiyacını do-
madığı ğurmuştu. Benzer şekilde, yeni nesil akıllı telefonlarda ekra-
nın cihazın neredeyse tüm ön yüzünü kaplaması kamerala-
E) Erdemli insanların yaşamın geçici zevklerini önemsemediği
ra yer bırakmıyor.
Bu iki parçanın anlatımları için aşağıdakilerden hangisini söy-

lemek yanlış olur?
15. Konuşmaya görkemli bir değer atfetmiş olduğundandır ki aynı A) Açıklayıcı anlatıma başvurulmuştur.
zamanda bütün dertlerinin ondan geldiğini görmekte zorlan- B) Örneklemeden yararlanılmıştır.
maktadır insanlık. Tamam, insanlar konuşarak anlaşırlar. Peki ya, C) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır.
konuşmanın devreye soktuğu savaşlara ne demeli? Hemen bü- D) Karşılaştırma yapılmıştır.
tün büyük sorunların konuşmayla başladığını, konuşmayla ço-
E) Tanımlamaya yer verilmiştir.
ğaldığını, sönmekte olan düşmanlıkların konuşmayla alevlendi-
ğini inkâr etme gayreti boşunadır. İnsanlık tarihi, gece gündüz
konuşmanın hiçbir sorunu çözmediğini, dudaklar arasından dö-
külen ilk kelimelerin dehşetler yarattığını kanıtlayan deneyim-
lerin tarihi değil midir? Düşmanlar arasında dostlar arasında ol-
duğundan daha fazla konuşma geçtiği olgusunu görmemek, zi-
hinsel körlüğün belirtisidir. İnsan, umudunu hep konuşmaya bağ-
ladı ama susmak daha iyi bir iletişim olabilirdi. Yalana karşı ol-
mak için değil, saf bir eylem olarak konuşmamak…
Bu parçadan
I. Yeri geldiğinde susabilmek, alevlenmeye meyilli bir tartış-

manın başlamadan bitmesini sağlayacaktır.
II. Her konuda kendi haklılığını ortaya koymak için konuşma
düşüncesi, problemleri de beraberinde getirmektedir.
III. İnsanı yücelten davranış, haklı olduğu her konuda sonuna
kadar ısrarcı olmaktır.
yargılarından hangileri çıkarılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
29
17. Eksikliğini unutkanlık artınca fark ettiğimiz B12 vitamini, hayvan- 19. ve 20. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
sal kaynaklı kompleks bir vitamindir. Bitkisel beslenen kişilerde
eksikliği daha çok görülen B12 vitamini, tıptaki adıyla siyanoko- (I) Bizi hayatta tutmak ve yaşamımızı zenginleştirmek için olay-
balamin; kan hücreleri, DNA sentezi ve nörolojik fonksiyonların lar, durumlar, kişiler karşısında beynimizde başlayan ve gerek
çoğunda kullanılır. Kan hücreleri ve DNA sentezinin yanı sıra, vü- beynimizi gerekse tüm vücudumuzu hazırlayan sürece “duygu-
cudumuzun birçok fizyolojik reaksiyonlarında tetikleyici olarak sal zekâ” denir. (II) Örneğin bir sabah kurduğunuz alarm çalma-
yer alır. B12 vitamini; koroner arter hastalıkları, perifer damar dı ve geç kalktınız, yetişmeniz gereken çok önemli bir görüşme-
hastalıkları ve beyin damar hastalıklarından korunmaya yardım- niz var. (III) O anda aslında siz fark etmeseniz de oluşan bazı duy-
cı olur. Demans, alzaymır ve mide tümöründen de korunmaya gularla mücadele etmeye başladınız bile; korku, panik, öfke, en-
destektir. dişe... (IV) Sizin, oluşan bu duygularınızı yönetemediğiniz takdir-
de, tüm gün boyunca yaşayacağınız birçok olaya olumsuz pen-
Bu parçadan B12 vitamini ile ilgili olarak cereden bakma ve dolayısıyla olumsuzluk yaşama ihtimaliniz
çok yüksek olacak. (V) Belki de bu gergin durumun sonrasında
I. Bazı damar hastalıklarına karşı koruma sağlamaktadır.
mutlu bir sonuca ulaşacaksınız. (VI) Üstelik olumsuzluklardan
II. Hayvanlardan ve bitkilerden edinilmektedir. sadece siz değil etrafınızdaki kişiler de etkilenecek, işte duygu-
III. Siyanokobalamin maddesinin sentezinde yardımcı olmakta- sal zekâ bu kriz anını yönetebilme becerisidir.
dır.
yargılarından hangileri çıkarılamaz?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
19. Bu parçada duygusal zekâ ile ilgili olarak aşağıdakilerden han-
gisine değinilmemiştir?
18. İletişim araçları ve hızla gelişen ulaşım olanakları, kıtaları ve in- A) Beyin merkezli bazı basit etkinlikler yardımıyla geliştirilebi-
sanları birbirine yaklaştırmış, âdeta bağlamıştır. Dünyanın her- leceğine
hangi bir noktasında olan bitenden, sisteme giren herkes, yer- B) Duygularla ilgili olumsuz sonuçlar doğurabilecek durumları
yüzünün en ücra noktasında da olsa anında haberdar olmakta- idare edebilme yeteneği olarak tanımlanabileceğine
dır. Dünyanın her yeri, artık gidilebilecek, ulaşılabilecek konum- C) Duygusal zekânın, kişi fark etmese de kendi kendine işleme-
dadır. İnsan, kendini geliştirebilmek için gerekli boş zamana da ye başlayabileceğine
bu sayede kavuşmuştur. Bunu da üretimde, ulaşımda, haberleş- D) Başlangıç noktasının; bedenin diğer yanları değil, beyin ol-
mede ve evlerde kullanılan makineler insana sunmaktadır. Uy- duğuna
garlık, hızlı ulaşım ve haberleşme araçları ile zamanı kısaltmış; E) Olaylar karşısında insanı olumlu ya da olumsuz tepki verme-
insana eğlenmesi, hoş vakit geçirmesi ve kendini eğitmesi için ye hazırladığına
çok sayıda kültür ürünleri ve sanal ortamlar ile eğlenceli eğitim
olanakları sunmuştur.
Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söylemesi bek-

lenemez?
A) Fransa’nın ünlü Louvre Müzesi’ni, sanal ortamda görmek

büyük bir keyifti.
B) Üye olduğum haber sitelerinin yoğun bilgi akışı, olan biteni
anlamam için fazlasıyla yetiyor.
C) İnternet ortamında edindiğim bilgilerin doğruluğunu kitap-
20. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin
akışını bozmaktadır?
lardan kontrol ederken çok zaman harcıyorum.
D) Yabancı dilimin, sanal ortamda ders dinleyerek bu denli iler- A) II B) III C) IV D) V E) VI
leyeceğini hayal bile edememiştim.
E) Veznelerde sıra beklemeye ayırdığım otuz dakikalık zamanı
internetle üç dakikaya indirip kalanını çocuklarımla geçiri-
yorum.
30
Para g r a f ta
n a D ü ş ü n c e
Ko nu - A
Göz kaslarını geliştirme egzersizleri
ile görme alanını genişletmek için
kodu okutunuz.
Paragrafta Yardımcı Paragrafta Yapı Anlatım Teknikleri

Paragrafta Düşünce
Konu - Ana Düşünce

2021 2020 2019 2021 2020 2019
52 48 38,1
Müfredatta Önerilen Paragraf Ders Saati Bu konuya dair ÖSYM’nin
Süre İçerisindeki Oranı bakış açısını ve bu konunun çalışma

tekniklerini öğrenmek için QR kodu
okutunuz.
6 ders saati % 26
Bu konuya dair detaylı konu
anlatım videomuzu izlemek
Paragrafta Konu - Ana Düşünce TEST - için QR kodu okutunuz.
Paragraf } Konuyu aradığımız sorularda seçeneklere gitmeden önce konu-

yu belirlemeye çalışırız.
Paragraf; belirli bir konu çevresinde, belirli bir düzen içinde cümlele-
Çıkarımlarımızı seçeneklerde ararız. Zihnimizde bir şey belirleme-
rin bir araya getirilmesiyle oluşur. O zaman bize gerekli olan şey, bir
den seçeneklere gidersek seçeneklerdeki ifadelerden etkilenebi-
konu ve onun etrafında oluşturulmuş birden fazla cümleyi bulmak.
liriz. Sorular hazırlanılırken soruya cevap verecek öğrencilerin dü-
şebilecekleri ihtimaller göz önünde bulundurularak seçenekler
kurgulanır. Çağrışım yapan ya da yapma değeri yüksek olan ifade-
Paragrafta Konu - Ana Düşünce ler, kavramlar özellikle seçeneklere yerleştirilir. Bu bakımdan ön-
Paragrafta Konu - Ana Düşünceyi üç alt başlıkta ele almaya çalışaca- ce metni okuyup zihnimizde konuyu belirlemek, sonra seçenek-
ğız: lerde o konuyu aramak daha yerinde bir adım olacaktır.
} Konu
} Başlık
Tavsiye Etmediğimiz Adımlar
} Ana Düşünce
} Sadece çok tekrar ediyor diye o kavramları konu olarak değer-
lendirmek.
Bazen seçenekler oluşturulurken metinde en fazla geçen kavram-
Paragrafta Konu lar, örnekler ya da ifadeler konunun parçası olsa da kendisi olma-
dığı hâlde, soruyu çözen öğrenci yanılsın diye bu şekilde bazı ifa-
Yazarın paragrafta ele aldığı düşünceye, duyguya, duruma, olaya, so-
deler tuzak olarak seçeneklere bırakılabilir. Dikkat etmenizi tavsi-
runa, gözleme, sezgiye, hayale, görüşe… paragrafta konu diyoruz. Baş-
ye ederiz.
ka bir deyişle yazarın aklına gelen, kalemine dökülen her şeye parag-
rafta konu diyoruz. } Sadece birkaç cümleye bakarak konuyu belirlemek.
Metnin tamamını okumadan, anlamı sorgulamadan konu şudur,
} Yani yazar neyden söz ediyorsa konu odur.
demek sizi yanılgıya düşürür. Fotoğrafın sadece bir parçasına ba-
} Yazar neyi anlatıyorsa konu odur. karak tamamını göremezsiniz. Tamamını görmediğiniz bir şeyi de
} Yazar neyin üzerinde duruyorsa konu odur. yorumlayamazsınız. ÖSYM, ezberci bir tavırla sorulara yaklaşan
değil; okuduğunu anlayan, yorumlayan bir aday beklentisi ile so-
rularını hazırlamaktadır.
Bu sorulara cevap bulabildiğimiz ölçüde paragrafın konusunu bulmuş
olacağız. } Metne dışarıdan yorum ilave etmek.
Soru çözümlerinde yapılan hataların başında metinde ya da soru
kökünde olmadığı hâlde bazı bilgileri / ifadeleri varmış gibi kabul
edip soruyu çözmek gelir. Lütfen soru kökünü dikkatlice okuyup
sadece sizden istenilenleri arayınız. Verilenlerin dışında bir bilgi-
Tavsiye Ettiğimiz Adımlar
yi sorularda kullanmayınız.
} Genelde ilk cümleler paragrafta konuyu verir bize.
Yazar; anlatmak istediklerini karşısındakine hemen sunmak, söy-
lemek, aktarmak ister. Bunun için de seçilen metinlerde genelde
konu, ilk cümlelerde kendisini gösterir. Ancak metnin son bölü- Paragrafta Başlık
münde olması veya geneline yayılarak sunulması durumlarını da
Yazar paragrafta bir şeyler anlatmıştı. Yazarın anlattığı bu şeylere ko-
gözden kaçırmamalıyız.
nu demiştik. Şimdi bu anlattıklarını özetlersek bir iki sözcük ile anla-
tılanları belirtirsek işte buna da “paragrafta başlık” diyoruz.
Nasıl gördüğümüz görmediğimiz her varlığın bir ismi varsa her met-
nin de bir ismi vardır. İşte buna o metnin başlığı diyoruz.
32 PARAGRAFIN RİTMİ
TEST - Paragrafta Konu - Ana Düşünce
} Peki, başka sözlerle de ifade etmeye çalışalım. Başlık nedir? Tavsiye Etmediğimiz Adımlar
Paragrafta anlatılanları en iyi özetleyen söz ya da söz grubu- } Seçeneklere göz gezdirip ana düşünceyi seçeneklerden belirle-
dur. mek.
Seçenekler bizi yanıltabilir. Çeldiriciler aklımızı çelebilir. Metni oku-
Konunun özüdür. Özetidir. Şifrelenmiş hâlidir. duktan sonra ana düşünceyi belirleyelim. Sonra seçeneklerde ona
Bir başka açıdan bakacak olursak başlık, konunun sınırlarını en yakın ifadeyi arayalım.
belirleyendir. } Bütün seçeneklerin paragraftan çıkarılabilir olduğu gözden ka-
Konuyu tanıtan, ana düşünceyi yansıtan sözcük ya da sözcük çırmak.
grubudur. Seçeneklerin hemen hepsi metinde vardır. Ama biz hangisine ula-
şılır/hangisi çıkarılır sorusu çözmüyoruz. Asıl anlatılmak isteneni
arıyoruz. Buna lütfen dikkat edelim.
} Kendi düşünceni soruya ekleyip yazarın düşüncesini anlamlan-

Paragrafta Ana Düşünce dırmaya çalışmamak.
Yazarın ele aldığı duyguya, düşünceye, olaya paragrafta konu diyor- Ne kadar iyi bilirsen bil, soruya dışarıdan bilgi getirme lütfen. Ve
duk. Peki, yazar kaleme aldığı bu yazıyı durduk yere mi yazdı? Öylesi- yazarı düşün. Onun düşüncelerini yorumla.
ne mi yazdı? Tabii ki hayır! Bir amacı vardır yazarın, bir derdi… İşte ya-
zarın kaleme aldığı yazıyı; neden yazdığını, amacının ne olduğunu or-
taya koyan düşünceye ana düşünce diyoruz. Yolları düşünün… Tali yol-
lar yani yan yollar var… Yan yol sayısı çoktur. Hepsinin de tek bir ama-
cı vardır ama: Ana yola ulaşmak… Tıpkı yollar gibi, bir yazıda da bir-
çok yardımcı düşünce olabilir ama asıl anlatılmak istenen düşünce tıp-
kı ana yol gibi, tektir.
} Ana düşünceyi ararken “Yazarın vermek istediği mesaj ne?”, “Ya-

zar bunları niye anlatıyor?” sorularına cevap bulmaya çalışırız.
} Ana düşünce, metinin başında ya da sonunda olabildiği gibi met-

nin geneli de yayılmış olabilir.

} İlk ve son cümle, bir şehrin girişindeki ve çıkışındaki kaleler ka-
dar önemlidir.
Bu bakımdan metnin özellikle ilk ve son cümlelerini daha dikkat-
li okumalıyız. Daha dikkatli okumakla sadece buraları okumak ara-
sında doğu ile batı kadar fark vardır. Aman ha, okumaktan vazgeç-
mek yok
} Buna göre, bence, kanaatimce, yani, böylece, dolayısıyla, önem-

li olan, demek ki, yeter ki, anladım ki, sonuç olarak, işin aslı, o
hâlde, işte… gibi ifadeler anahtar sözlerdir.
Bunlardan birini gördüğünüz an, projektörleri çift çift yakalım.
Bilin ki ana düşünce, bir hap şeklinde bize sunulacak…
PARAGRAFIN RİTMİ 33
Paragrafta Konu - Ana Düşünce TEST - 1
SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 25’e yakın soru çıkmıştır.
¤ Bu soru tipi en son 2021 TYT’de çıkmıştır. 1
SO
2020
2021 -- TYT
TYT
RU
Soru kökünü oku
Besin neofobisi -yeni besinleri denemeye karşı duyulan isteksizlik ve kor-
ku- hakkında yapılan bir araştırmada yaşları 4 ila 7 arasında değişen ikiz-
Paragrafı oku
lerin %72’sinin yeni besinleri denemekle ilgili isteksizliğinin genlerinden
kaynaklandığı tespit edildi. Bu konuda yapılan önceki çalışmalarda da
çocukların %78’inin, yetişkinlerin ise %69’unun genlerinin etkisiyle yeni Bu soru tipine dair detaylı
Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
besin denemekten kaçındığı görüldü. Araştırmaya katılan çocukların çev- için QR Kodu okutunuz.
resel etkenler bağlamında yeni besinlere duydukları korkuyu azaltabile-
cekleri belirlendi. Bu konuda yetişkinlerin çocuklara örnek olması gerek-
tiğini belirten uzmanlar; ebeveynlere evde yeni besinler denemeyi ve
çocuklara farklı besin seçenekleri sunmayı öneriyor. ÇÖZÜM
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir?
A) Ebeveynlerinin yeterli besin çeşitliliği sağladığı ve örnek olduğu ço- Parçada “besin neofobisi” yani yeni besinleri de-
nemeye karşı duyulan isteksizlik ve korkudan söz
cuklar, yeni besinleri deneme eğilimindedir.
edilmiş ve bu durumun genlerden ileri geldiğinin
B) Yeni besinleri denemeyi reddeden çocukların tutumunu uygun çev- belirlendiği söylenmiştir. Genetik kaynaklı bu kor-
resel koşulları sağlayarak değiştirmek mümkündür. kunun çocuklarda çevresel etkileşimle azaltılabi-
C) Çocukluk çağında başlayan yeni besinleri denemeyi reddetme, ha- leceği belirtilmiştir. Dolayısıyla bu parçadan B se-
yat kalitesini düşüren bir davranış bozukluğudur. çeneğinde yer alan “Yeni besinleri denemeyi red-
D) Yeni besinleri denemeyi reddetmeye yönelik çalışmalar, genetiğin deden çocukların tutumunu uygun çevresel ko-
etkisinin yaş ilerledikçe azaldığını göstermektedir. şulları sağlayarak değiştirmek mümkündür.” yar-
gısına ulaşılabilir.
E) Yeni besin denemeye yönelik ilgiyi artırmak isteyen ebeveynin, ço-
Cevap B
cuğun kişilik özelliklerini dikkate alması gerekir.
NASIL ÇÖZÜLÜR NASIL ÇÖZÜLMEZ

\ Metin hızlıca taranarak anahtar sözler belirlenir. Eğer  Cümle içerisindeki kelimelere farklı anlam yükleme-
soruda metaforlar üzerinden anlatım gerçekleştiril- meliyiz. Parçada geçtiği hâliyle almalıyız. Ayrıca cüm-
mişse ifadelerin toplandığı yere odaklanmak, dikkati lenin taşıdığı anlam çerçevesi dışına çıkarak farklı bir
farklı yöne dağıtmamak gerekir. yargıya ulaşmamalıyız.
\ “ise, ama, çünkü” gibi ifadelerin bağlantı noktaların-  Metin içinde geçen bazı ifadelerin yakın anlamlısının
da oluşturdukları anlamlara daha özenle dikkat ede- seçenekte olması, o seçeneği cevap olarak düşündür-
bilirsiniz. memeli.
TEST - 1 Paragrafta Konu - Ana Düşünce
Bu testi süre tutmadan, sadece soru tipinin mantığını anlayarak doğru çözmeye çalışınız.
1. Birçok şirket, çeşitli sektörlerde robotlara akıl almaz yatırımlar 3. Aristoteles “Düzenli kâinat karşısında insanın saygılı şaşkınlığı-
yapıyor. Türkiye’de endüstriyel alanda toplam sekiz bin robot dır.” der felsefe için; Weber ise “Tabiat hakkında toplu bir görü-
kullanılıyor. Bunlar, çok ağır malzemelerden yapılıyor ve sınırlı şün araştırılması, genel bir açıklama denemesidir.” Felsefe; ev-
kullanım alanına sahip. Artık silikon, plastik, kumaş ve lastik gi- reni, insanı ve değerleri anlamak amacıyla sürdürülen en geniş
bi malzemelerden üretilen yumuşak robotlar her alanda daha araştırma, birleştirici ve bütünleştirici bir açıklama gayretidir. So-
fazla kullanılmaya başlanacak. Malzeme alanındaki gelişmelere
ru sorabilme kabiliyeti sayesinde evrenin, yaratılışın sırlarını araş-
bağlı olarak sağlık, arama kurtarma gibi alanlarda yumuşak ro-
tırma ve değerlere yönelebilme gücüdür. Sorularla doğar, büyür
botlar yaygınlaştı. Geçtiğimiz yıl dünyadaki nüfusları 1,5 milyon-
ve gelişir. Fakat felsefi soruların bekledikleri cevaplar “madde”y-
du, bu sayı 2,5 milyona ulaştı. Önümüzdeki 10-15 yıl içinde ro-
botlar günlük hayatımızın bir parçası olacak. İnsanlara günlük le sınırlı günlük hayatımızı aşar. Bilimlerin sebep-sonuç kanun-
hayatta yardımcı olacak robotlar şu an bazı ülkelerde kullanılı- ları, duyularımızın bildirdiği dış dünya hakkındaki izlenimlerle il-
yor. Önümüzdeki süreçte bu tip robotların, ülkemizde de yaygın gili soruları cevaplandırmaya yetkin değildir. Felsefe sorusu, bas-
hâle gelmesi bekleniyor. makalıp olanla yetinmez. Varlığın ve insanın özüyle, onların ger-
çek mahiyetiyle, insan bilgisinin imkân ve sınırlarıyla, yine insa-
Bu parçadan robotlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine
nın kâinattaki yerinin ne olduğuyla ve hareketlerini idare eden
ulaşılabilir?
ahlaki değerlerin neler olması gerektiğiyle ilgili olarak insan ak-
A) Sanayi robotları birey için üretilenlerden daha az gelişme lının en ciddi, en derin araştırmasıdır.
göstermektedir.
B) Sayılarındaki hızlı artışta şirketlerin yatırım gelişimi büyük Bu parçaya göre “felsefe” ile ilgili olarak
etkendir. I. İnsanın evrendeki nesneler ve olaylar arasındaki yerini be-
C) Dünyadaki sayısal artış ülkemizdekiyle orantılı değildir. lirlemeye çalışır.
D) Sayıları çoğalırken işlevleri de gelişmektedir.
II. Maddeden yola çıkarak madde olmayan bilinmezleri ortaya
E) Hafif malzemelerden yapılanların maliyeti daha azdır.
çıkarma yolunda ilerler.
III. Evrenin anlaşılmaz olaylarını açıklığa kavuşturmak için soru-

lar sorar.
2. Birkaç yıl önce babam, bir yazıcı satın almıştı. Bir süre sonra ya-
yargılarından hangileri söylenebilir?
zıcının kartuşu bitti ve yeni kartuş satın almak istedik. Fakat biri
siyah-beyaz, diğeri renkli olmak üzere iki kartuşun fiyatı, kartu- A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
şuyla beraber yazıcının fiyatından yüksekti. Sanırım ben de eko-
nomistlerin son zamanlarda dillendirdiği planlanmış eskitme ile
ilk defa o zaman tanıştım. Yeni bir yazıcı almak istemediğimiz için
boş kartuşları ucuz fiyata dolduran bir bilgisayarcıya gittik ve boş
kartuşları doldurttuk. Nitekim düşündüğüm gibi oldu; kartuşlar
sürekli mürekkep akıtmaya başladı ve planlanmış eskitme, eski
bir evin küçük odasında dahi amacına ulaştı.
Bu parçadan “planlanmış eskitme”yle ilgili olarak aşağıdakiler-

den hangisine ulaşılabilir?
A) Elektronik eşyaların ömrünü uzattığına

B) Elektronik eşyaların kullanım alanlarını genişlettiğine
C) Tüketici ile satıcı arasındaki diyaloğu güçlendirdiğine
D) Pahalı bir eşyanın daha ucuza alınmasını sağladığına
E) Mevcut eşyanın yerine yenisini alma zorunluluğu uyandır-
dığına
SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 1 soru çıkmıştır.
¤ Bu soru tipi 2018 TYT’de çıkmıştır. 2
SO
2018 - TYT
RU
Soru kökünü oku
Son yıllarda yapılan araştırmalar, bugüne kadar koleksiyonculuk veya ho-
bi olarak tanımlanan davranışın istifleme bağımlılığı olarak adlandırılan
Paragrafı oku
bir tür hastalık olabileceğini gösteriyor. Yıllardır biriktirilen bir yığın eş-
yanın içinden hangilerinin kalıp hangilerinin gideceğine karar verme anın-
da kişiler, büyük ihtimalle hastalıklarıyla ilk kez yüzleşiyorlar. Küçücük ve Bu soru tipine dair detaylı
işine hiç yaramayan/yaramayacak bir şeyi bile gözden çıkarmak, istifçi- için QR Kodu okutunuz.
lerde derin travmatik üzüntüler yaratabiliyor.
Bu parçada istifleme bağımlılığıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-

sine değinilmiştir?
A) Yakın bir geçmişte yapılan araştırmalarla tedavisi bulunmuş bir has-

ÇÖZÜM
talık olduğuna
Parçanın son cümlesinde geçen “Küçücük ve işine
B) Kişinin, yakın çevresinin uyarılarını dikkate alarak bu bağımlılıktan hiç yaramayan/yaramayacak bir şeyi bile gözden
kurtulabileceğine çıkarmak” ifadesi “eşyalarından ayrılma durumu”-
C) Hastaların, eşyalara duydukları bağlılığı psikolojik bir rahatsızlık ola- nu; “istifçilerde derin travmatik üzüntüler yarata-
rak kabul ettiklerine biliyor” ifadesi ise “bağımlı kişilerin verdiği tepki”-
D) Tedavi sürecinde, depresyona neden olabilecek müdahalelerden ka- yi karşılamaktadır.
çınmak gerektiğine Cevap E
E) Eşyalarından ayrılma durumuyla karşı karşıya kaldıklarında bağımlı

kişilerin verdiği tepkiye

\ İlk adım konuyu ve konu ile ilgili verilen bölümleri, ifa-  Paragrafın ana düşüncesini, asıl anlatılmak istenen yar-
deleri çıkarmaktır. Bu tip sorular ya konu başlık for- gıyı bulmak yanıltıcı olabilir.
muna çekilerek seçeneklere yerleştirilmekte ya da bu  Ayrıca önce seçeneklere bakmak, paragrafı okurken
soruda olduğu gibi bir cümle formuna evrilerek sunul- ön yargılı olmaya neden olabilir. Önce soru kökü, son-
maktadır. ra metin ve metinden yaptığımız çıkarımları seçenek-
\ Paragraf okunurken paragrafın konusu ya da yardım- lerde arayarak eşleştirme yaparak ilerlemeliyiz.
cı düşüncesi bulunur. Yani “Paragrafta ne(ler) anlatılı-
yor?” sorusunun yanıtı aranır. Bazen paragrafta üze-
rinde durulan konu, bazen de anlatılanlardan bir ta-
nesi seçeneklerde karşımıza çıkar.
1. Her terapist bilir ki terapideki ilk can alıcı adım, danışanın ken- 3. Akrofobi, yükseklik korkusu demektir ve çocuk ya da yetişkin
di olumsuz yaşam durumunun sorumluluğunu üstlenmesidir. İn- herkeste görülebilir. Akrofobisi olan bir kişi yüksek yerlere çık-
san, sorunlarına kendisinin dışındaki bir gücün ya da aracının mayı tercih etmez, yüksek ortamlardan kaçınır çünkü akrofobi
neden olduğuna inandığı sürece terapinin bir etkisi olamaz. Öy- yüksek yerlerden korkma durumudur aynı zamanda. Onlar yük-
le ya, eğer sorun dışarıda bir yerdeyse neden insanın kendisini sek bir binanın merdivenlerini tek tek çıkarken bile korku duyar,
tedirginlik yaşar. Yüksek bir yerden aşağıya bakıldığında arada-
değiştirmesi gereksin? Değiştirilmesi ya da değiş tokuş edilme-
ki mesafeyi göz hesaplayamadığı için beyne korku mesajı verilir
si gereken; dış dünya yani arkadaşlar, iş, mekân, çevre gibi şey-
ve mesajı alan beyin, insanın mutsuzluğuna yol açar.
lerdir. Nitekim “Usulca Gitme” metninde, her şeye burnunu so-
kan, hükmünü zorla yürüten bir koruyucu eşten yakınan Dave, Bu parçada akrofobiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine
o hapishanenin inşasından nasıl kendisinin sorumlu olduğunu değinilmiştir?
kavrayana dek terapide bir ilerleme kaydedememiştir.
A) Kişinin, yüksek yerlerden uzak durarak korkudan kurtulabi-
leceğine
Bu parçada danışanın sağalma süreciyle ilgili olarak aşağıdaki-
B) İnsanların yüksek yerlerde hissettikleri korkuyu ruhsal bir
lerden hangisine değinilmiştir?
sorun olarak algıladıklarına
A) Sorunlu eşleri aydınlatmasına C) Kişilerin iyileştirme sürecinde, beyne iletilecek duyguların
B) Sorumlu olduğunu anlamasına kontrol edilebileceğine
D) Bireyin psikolojisinin düzelmesiyle mutsuzluğun giderilebi-
C) Görevlerini tanımlayabilmesine
leceğine
D) Sürecin tamamlanmasına E) Beyinde iletiyle oluşan korkunun, kişilerin duygularını etki-
E) Terapiye düzenli devam etmesine lediğine
2. Bakalorya dünyanın birçok ülkesinde uygulanan İsviçre merkez-

li bir eğitim sistemidir. Geniş kapsamlı bir eğitim sunar. Coğrafi 4. Oryantiring, harita yardımıyla yön bulmayı içeren, zamana kar-
ve kültürel hareketliliği kolaylaştırır, benzer akademik program- şı yapılan bir spor. Farklı arazi koşullarında yapılabilse de genel-
lar arasında uluslararası anlayışı geliştirir. Öğrencilerin ulusal delikle ormanlık araziler tercih edilmektedir. Oryantiring sporun-
ğerlerini ve kültürel kimliklerini koruyup uluslararası bir düşün- da amaç, arazideki hedefleri sırasıyla ve en kısa sürede ziyaret
ceye sahip olabilmelerini sağlar. En az iki yabancı dil bilen, top- ederek parkuru bitirmektir. Alana yerleştirilen hedefler harita
luma faydalı bireyler kazandırır. Onların akademik dürüstlüğü- üzerinde gösterilir ve bu hedeflerin yerleştirildiği yerin özellik-
nü ve entelektüel kapasitelerini arttırır. Onlara, rekabetçi bir leri belirtilir. Katılımcılar, zamana karşı sırasıyla hedeflere harita
dünyada başarılı olmak için gereken disiplini kazandırır. Dersler ve pusula kullanarak ulaşıp parkuru tamamlamaya çalışır. Par-
arası bağlantıları daha iyi anlamalarını, dünya üzerindeki yerle- kuru doğru şekilde tamamlayanlar arasında parkur bitirme sü-
rini ve rollerini eleştirel bir gözle incelemelerini sağlar. releri kıyaslanarak sıralama oluşturulur.
Bu parçada bakalorya ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi- Bu parçada oryantiring ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-
ne değinilmiştir? sine değinilmiştir?
A) Hangi aşamaları barındırdığına A) Oyuncu sayısına

B) Öğrenciler üzerindeki algısına B) Özelliklerine ve uygulama şekline
C) Ülkelere göre farklılıklarına C) Hangi mevsimde yapıldığına
D) Öğrencilere sağladığı faydalara D) Katılımcıların özelliklerine
E) Başka sistemlerden farkına E) Kazanana verilen ödüle
SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 30’un üzerinde soru çıkmıştır.
¤ Bu soru tipi en son 2014 YGS’de çıkmıştır. 3
SO
2014 - YGS
RU
Soru kökünü oku
Gençliğimizde bir yanda “ağır” kitaplar vardı, bunlar edebî eserlerdi. Öte
yanda da fotoromanlar, aşk ve cinayet romanları... Kitap deyince biz bi-
Paragrafı oku
rinci türü kastederdik, ikinci türün adı bile geçmezdi. Aslında onları da
okurduk ama onlar çekinerek okunan şeylerdi. Ben çekindiğimi değil,
fazla okursam aptallaşırım diye korktuğumu hatırlıyorum. Şimdi okurlar, Bu soru tipine dair detaylı
bu türden gariplikler yaşamıyorlar. Çünkü bizim ciddi kitap olarak algı- için QR Kodu okutunuz.
ladığımız hatta yücelttiğimiz şey, artık eski yerinde değil. Okur değişti,
kitap da değişti.
Bu parçadan kitaplarla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi çıkarılabilir?
A) Eğitici amaçla yazılanların bir dönemde çok okunduğu

ÇÖZÜM
B) Sanatsal niteliklilerin zaman içinde önceki kadar ilgi görmediği
Yazar, parçada gençliğindeki “ağır kitap”lardan söz
C) Şiddet ögeleri içerenlerin her zaman tercih edildiği ederken “edebî eserleri” kastettiğini belirttiğin-
D) Kolay okunurluğun, onların değerini gösterdiği den; parçanın sonundaki “... artık eski yerinde de-
E) Kimilerinin, okurların yaşantısına yönelik olmadığı ğil” ve “Okur değişti, kitap da değişti.” cümlelerin-
den ise sanatsal niteliklilerin zaman içinde önceki
kadar ilgi görmediği çıkarılabilir.
Cevap B

\ Bu tip sorularda metinde önemli görülen sözlere (anah-  Metinde olmayan bir bilgiyi, doğru olsa bile, metinde
tar sözler) ve seçilen bu sözlerin bir arada olduğu se- varmış gibi soruyu çözmemeliyiz.
çeneklere yoğunlaşılır.  Metnin içerisinde yer alan bir kavramın aynen seçe-
\ Seçeneklerde, “tek, sadece, yalnızca” gibi ifadeler var- nekte yer alıyor olması, bizi doğru sonuca götürmesi
sa o kısımların özelleştirildiğini ya da “hep, her zaman, için yeterli bir sebep değildir. O kavramın, seçenek ile
bütün” gibi ifadelerle genelleştirilme yapıldığını hatı- metinde aynı anlamda kullanılıp kullanılmadığına bak-
rımızda tutarak soruyu cevaplamaya çalışalım. malıyız.
1. “Ağlarken bile barak okumuşum. Barakın anasıyım ben.” diyen 3. İstanbul’da önlenemez bir kentsel dönüşüm var. Her yer taş yı-
Dilber Ay’ın kısa denecek bir ömre sığan hüzün, acı, buruk ve sa- ğınına dönüştü. Nefes almanın güçleştiği şehirde kentsel dönü-
hip çıkmaya çalıştığı sevinç sayesinde zorlukla geçen mücadele şüm sokak hayvanlarını nasıl etkiliyor? Sonucu tahmin etmek
dolu hayatına çoğumuz vâkıf değiliz. İlkokul üçüncü sınıfa kadar güç değil. Kediler ve diğer hayvanlar ya apartmanlara tıkılmak
yarım yamalak da olsa okul yüzü gören Dilber Ay, bir ses yarış- zorunda kalıyor ya da rahatsız ettikleri düşüncesiyle yok edili-
masına katılarak sanat dünyasıyla tanıştı ve “Hacı Ağa” şarkısıy- yor. Kentsel dönüşüm hepimizi bir derece olumsuz etkiliyor ama
la adını duyurdu. Türkmenlere özgü “barak” türküleri ve eğlen- ne derece olduğunu bu konuya özel araştırma yapanlar bilir. Ko-
celi şarkılarıyla büyük bir hayran kitlesine sahip olan sanatçı, alt- nuştuğumuz mimarlara göre, geçmişte yapılan yapılarda hay-
mış üç yaşında sevenlerine veda etti. Biz de yaşam hikâyesi ile vanlar daha çok düşünülürmüş. Mesela cami minarelerinde kuş-
hem onu ölümsüzleştirmek hem de tüm kadınlara yalnız olmalar için evler yapılırmış, ev kapılarının yanında atlar için büyük
dıklarını, her fırtınanın ardından güneşin açacağını söylemek bir kapı, kediler için de küçük bir kapı olurmuş.
adına Dilber Ay’ın filmini sinemaseverlerle buluşturmak istedik.
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir?
Bu parçadan Dilber Ay’la ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
çıkarılabilir? A) Büyük şehirlerde hayvanlar için barınaklar yapılması gerektiği
B) Kentsel dönüşümün sokak hayvanlarının hayatını olumsuz
A) Yöresel bir müzik formunun en iyi icracıları arasında olduğu etkilediği
B) Karşılaştığı birçok zorluğu eğlenceli şarkılarıyla aştığı C) Eskiden İstanbul’da en çok sevilen hayvanın kedi olduğu
C) Ses yarışmasına katılabilmek için ilkokulu yarıda bırakmak D) Geri dönüşüm için tercih edilen tek şehrin İstanbul olduğu
zorunda kaldığı E) Büyük şehirde yaşayan insanların hayvanları pek sevmediği
D) Vefatından bir süre önce hüzün ve acı dolu hayatını anlata-
rak hayranlarıyla vedalaştığı
E) Kadınlara ilham olması amacıyla hayatını konu alan bir sine-
ma filmi yapıldığı
4. Röveşata ne garip bir isim değil mi? Yazarken, söylerken bile zor-
2. Albatroslar, bir tür karides olan kriller için okyanusa açılır. Yav- lanıyoruz. Bu kelime İngilizce “reverse shot” yani ters vuruştan
ru, dört ay boyunca yeryüzünün en kötü hava koşullarında ya- geliyormuş diye duydum. Aslında öyle gizemli bir kelime değil-
şarken anne ve baba albatros, her üç günde bir ona yiyecek ge- miş. Bunu yazdıktan sonra kaynak taraması yaptım ve kelime-
tirir. Yetişkin albatroslar yavrularına getirmek üzere avladıkları nin reverse shot ile alakası olmadığını öğrendim. İnternet tam
krilleri, midelerindeki özel sindirimleriyle muhafaza eder. Yiye- bir çöplük. Meğer röveşata sözcüğü Türkçeye, İtalyancada da ay-
ceği bu şekilde haftalarca saklar ve taşır. Bazen şiddetli fırtına- nı anlamı taşıyan “rovesciata” sözcüğünden geçmiş. İtalyanca-
lar bu dönüşü haftalarca geciktirebilir. Gövdesine takılan bir çip- daki kökeni ise tepetaklak etmek / olmak anlamı taşıyan “roves-
le izlenen dişi bir gezgin albatrosun 17 gün içinde 13 bin kilo- ciare” kelimesine dayanıyormuş.
metreden fazla uçtuğu, bu süre içinde yuvasına yalnızca iki gün
Bu parçadan röveşata sözcüğü ile ilgili olarak aşağıdakilerden
uğradığı saptanmıştır.
hangisi çıkarılabilir?
A) Dilimize, İtalyancada tepetaklak etmek/olmak anlamına ge-
A) Yavru albatrosların üç günde bir avlanmaya çıkabildiği len bir sözcükten geçtiği
B) Yetişkin albatrosların krilleri kolay kolay sindiremediği B) Dilimize yabancı dillerden geçmiş bir birleşik kelime olduğu
C) Albatrosların şiddetli fırtınalar nedeniyle bazen avlanmaya C) Kökeni ile ilgili çok çeşitli ve birbirini destekleyen bilgiler ol-
çıkamadığı duğu
D) 13 gün içinde 17 bin kilometre uçan bir dişi albatrosun, yu- D) İngilizcede ters vuruş anlamındaki reverse shot sözcüğün-
vasına yalnızca iki gün uğramadığı den evrildiği
E) Anne ve baba albatrosun, avladıkları krilleri midelerindeki E) Dilimize İtalyancadan, İtalyancaya da İngilizceden geçtiği
özel sindirimleriyle haftalarca saklayabildikleri
SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 10’a yakın soru çıkmıştır.
SO
2012
2021 - YGS
TYT
RU
Soru kökünü oku
Çoğu zaman, edebiyat yapıtlarındaki bireyselliğin yazardan kaynaklanan,
yazarın bireyselliğinden yansıyan bir nitelik olduğunu öne sürenlere rast-
Paragrafı oku
larız. Öylesine köklü bir inanıştır ki bu, kesin doğruymuş gibi benimse-
nir. Derler ki edebiyat yapıtı, bir birey olan yazarın damgasını taşıdığı için
bireyseldir; yazar biricik olduğu için yapıtı da biriciktir. İlk anda doğruy- Bu soru tipine dair detaylı
muş gibi görünen bu yargının, kesin olmak şöyle dursun, birçok edebi- için QR Kodu okutunuz.
yat yapıtı için düpedüz yanlış olduğunu söyleyeceğim. Edebiyatta yapı-
tın bireyselliği ve biricikliği, yazarın bireyselliğine geri götürülebilen bir
özellik değildir. Tersini savunmak, anonim halk edebiyatı ürünlerinin, or-
taklaşa hazırlanmış yapıtların biricik olmadığı gülünçlüğüne düşmektir. ÇÖZÜM
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada savunulanları destekler niteliktedir?
A) Unutulmaması gereken bir şey var ki bireysellik, özerklikle bağlantı- Parçanın yazarı, edebiyat yapıtlarındaki bireyselli-
ğin yazardan kaynaklandığının ve yazarın bireysel-
lı olmasının yanında göreli bir kavramdır.
liğinin yapıta yansıdığının yanlış olduğunu savun-
B) Sanatçının kendi yaratıcılığıyla şekillendirdiği sözcüklerden oluşmuş maktadır. Eğer öyle olmasaydı anonim halk edebi-
bir yapıt, topluma mal edilemez. yatı ürünlerinin ve ortaklaşa hazırlanmış yapıtların
C) Tarihsel, toplumsal ve dilsel açıklamalar edebî bir yapıt ortaya ko- biricik olmadığı durumu ortaya çıkacaktır, demek-
yan kişinin biricikliğini zedelemez. tedir. O hâlde sadece D seçeneğinde yer alan “İs-
D) İster kimliği belli bir kişi isterse pek çok kişi tarafından üretilmiş ol- ter kimliği belli bir kişi isterse pek çok kişi tarafın-
sun, biriciklik ancak yapıtın kendisindedir. dan üretilmiş olsun, biriciklik ancak yapıtın kendi-
sindedir.” yargısı, parçada anlatılanları destekle-
E) Biricikliğin ne anlama geldiğini öğrenmek için bireysel yapıtlarla ano-
mektedir.
nim yapıtları karşılaştırmak gerekir.
Cevap D
NASIL ÇÖZÜLÜR
\ Bu tip sorularda konu ya da ana düşünce aranmaz. Konudan hare- NASIL ÇÖZÜLMEZ
ketle örneklenen bir düşünce, bir duygu, bir sonuç aranır.
\ Bu tip sorularda, seçeneklerde âdeta “delil” aranır. Örnek aranır.  Metindeki bir bölümü, seçeneklerdeki bir bölüm ile
eşleştirmek yeterli değildir. Seçenekteki bilginin pa-
\ “Bu demektir ki”, “Şöyle ki”, “Sonuç olarak denilebilir ki” gibi ifade-
ragrafta anlatılan ile tamamen örtüşmesine bakılma-
lerden sonraki kısım bizim için daha önemlidir. Buraları biraz daha
lıdır. Bu soruda metin kısa. Daha uzun hatlı sorularda,
dikkatli okumalıyız.
anlamı pekiştirmek için tersi ile başlama gibi bir yol
\ “ise” (-se, -sa hâline dikkat ediniz) ve “kadar” ifadeleri bu tip soru- seçebilir yazar.
larda daha da anlamlıdır.
1. Çevreci yaklaşımlar beni heyecanlandırıyor. Ecosia bunlardan bi- 2. Felsefe; insana, geçmişine ait zengin deneyim ve birikimini gös-
ri. Ecosia, 2009 yılında Almanya’da kurulmuş olan bir arama mo- tererek ona, kendi kaderini çizmesinde yardım edebilir. Böylece
toru. Bu arama motoru, yapılan aramalardan elde ettiği gelir- onun bugününü doğru değerlendirmesine ve gelecek yönelim-
lerle dünyanın çeşitli yerlerinde milyonlarca ağaç dikerek küre- leri için isabetli seçimler yapmasına yardımcı olabilir. Çünkü in-
sel ısınmaya ve ormanların yok olmasına karşı yenilikçi bir yak- san, sürekli yolculuk içinde olan bir varlıktır. Kişi, yaşamı süre-
laşımda bulunuyor. 7 milyondan fazla aktif kullanıcısı var ve bu- since sürekli değişim içindedir. Yaşamak, içkin ve belirlenmiş bir
güne kadar yaklaşık 100 milyon ağaç dikilmesini sağlamış. Ana varoluşa sahip olmak değil, bu varoluşu andan ana gerçekleştir-
sayfadaki sayaç sayesinde şimdiye kadar kaç ağacın dikilmesini meye çalışmaktır.
sağladığınızı görebiliyorsunuz. Bir ağaç için yaklaşık 45 arama
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada savunulanları destekler ni-
gerekiyor ve bu ağaçlar sayesinde Ecosia’da yapılan her bir ara-
teliktedir?
ma atmosferden ortalama 1 kilogram karbondioksit azalmasını
sağlıyor. İsim vermeyeyim ama hani şu çok kullandığımız arama A) Bireysel tutumlar arasındaki farklılık, insanın biricikliği ile
motorları yerine Ecosia’yı kullanıyor olsaydık dünyadaki bütün izah edilebileceği gibi toplumsal yapıyla da alakalıdır.
fosil yakıtlı araçların karbon salınımını yok edebilirdik. Hesapla- B) Hayatın içinden yükselen bir etkinlik olarak felsefe, yaşamın di-
ması bedava. Ayrıca her yıl dünyada 50 milyar ağaç dikilmiş olur- ğer olgularından çok uzaklarda ya da onlardan çok farklı değildir.
du. Dünyayı kurtaracaksa yeşili sevenler kurtaracak. C) “İnsan, yedisinde ne ise yetmişinde odur.” sözü, değişmezlik
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada belirtilenleri destekler ni- ve sürerlik anlayışının toplumdaki psikolojik yansımasıdır.
teliktedir? D) Kadercilik anlayışıyla tembelleşmek, dünü ve bugünü değer-
lendirememekten kaynaklanır.
A) Domateslerden daha iyi verim alınması için toprak yüzeyi
E) Bilimsel kural ve ilkeler sürekli değişim içinde olduğundan
ince bir ağaç kabuğu tabakasıyla kaplanabilir.
bilim tarihi, birçok eski kuramın harabeleriyle doludur.
B) Çocukların beslenme eksikliğini önlemek amacıyla yapay vi-
taminlerin üretilmesine ağırlık vermek gerekir.
C) Japonya’da yayımlanan bir gazete tohum barındırıyor, oku-
duktan sonra toprağa gömdüğünüzde oradan ağaçlar çıkıyor. 3. Halkla iç içe olmak halktan biri olmak anlamına gelmiyor. Zaten
D) Bu yıl tatilimizi deniz kenarında geçirmek yerine yaylada ge- halktan olan birinin, “halkla iç içe olması” gibi bir kavram çeliş-
çirmeyi tercih ettik. kilidir. Sanatçı halkın içinde, doğal, içten ve pazarlıksız olacak.
E) Pastel renkli giysilerin özellikle bahar döneminde tercih edil- Yani halkla olmayı başa kakar gibi reklam etmemeli. Bakkal, ma-
mesinin psikolojik bir anlamı olmalı. nav; ben halkla iç içeyim halktan biriyim, der mi? Abes bir söz
olur. Sanatçı da öyle olmalı.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada belirtilenleri destekler ni-

teliktedir?
A) Leman Sam, konser sırasında sahneye gelen üç yaşındaki kü-
çük kızla ilgilendi.
B) Ankara konseri sırasında kendisine albüm imzalatmak için
birbirini ezen hayranlarına Selda Bağcan özel vakit ayırdı.
C) Sazıyla gönülleri titreten Musa Eroğlu, dinleyicilerden gelen
istek sonucu Mihriban adlı parçayı yeniden seslendirdi.
D) Cem Yılmaz, halktan insanların doğal hâllerini paylaşarak in-
sanları güldürdüğünü, bunu da halkın içinde halkı iyi göz-
lemleyerek yaptığını söyledi.
E) Bir dinleyicisinin mezuniyet töreni davetini kabul eden Ha-
luk Levent, o akşam, liseden mezun olan gençlerle yakından
ilgilendi.
SORU DETAYI
SO
2020
2021 -- TYT
TYT
RU
Soru kökünü oku
Eleştirel düşüncenin bireyde oluşma ve gelişme aşamaları vardır. Sanat-
çının doğayı yansıtması, ideal güzellik anlayışını benimsemesi gibi sanat
Paragrafı oku
hakkındaki genel kabuller, eleştirel bakış için olgunluğa ulaşmada önem-
li bir basamaktır. Eleştirel düşüncenin ilk aşamalarını oluşturan bu yar-
gıların ötesine geçemeyenler, çoğu zaman büyük sanatçıları ne beğenir Bu soru tipine dair detaylı
ne de onların derinliklerine nüfuz edebilir. için QR Kodu okutunuz.
Bu sözler aşağıdaki soruların hangisine karşılık söylenmiş olabilir?
ÇÖZÜM
A) Sanata yönelik farklı bakış açıları, eleştirel düşünmenin gelişmesine
nasıl bir katkı sağlıyor?
B) Eleştirel bakışın oluşması için hangi yeterliklere sahip olunması ge-
rekiyor? Parçada eleştirel düşüncede olgunluğa ulaşmanın
C) Eleştirel düşüncenin oluşmasında ilk aşamadan sonra kişi hangi de- yolu ve bu olgunluğa ulaşmadan büyük sanatçıla-
ğerleri benimsiyor? rı anlamanın mümkün olmadığı anlatılmaktadır.
D) Bazı eleştirmenler önemli sanatçıların eserlerini anlamakta neden Öyleyse bu parçada ortaya konan düşünceler, D
zorlanıyor? seçeneğindeki “Bazı eleştirmenler önemli sanat-
çıların eserlerini anlamakta neden zorlanıyor?”
E) Sanat eserlerinin kalıcı hâle gelmesinde eleştirmenler nasıl bir rol
sorusuna cevap olmak üzere söylenmiştir.
oynuyor?
Cevap D

\ Bu tip sorularda metnin girişi daha önemlidir. Nasıl  Metin birden fazla şey anlatıyor olabilir ama bizim için
başladığı, nereye temas ettiği, neyin üzerinde durdu- gerekli olan anlattıkları değil, hangi soruyu yanıtlama-
ğu ve sonunda yapmışsa metnin yazarının nasıl topar- ya çalıştığıdır.
ladığı bizim için çok önemlidir.
1. Keyifli olan şey, yazmak; onu ayıramazsın yani ben ayıramıyo- 3. Tur paketlerinin pek çoğunda gemiler, sabah yeni bir şehre ge-
rum. Yıllarca reklam metinleri yazdım, o da keyifliydi, yetişkin- lir ve limana yanaşır. Bu nedenle bir gün önceden geminin saat
lere hitap eden öyküler yazmak da çocuk kitapları yazmak da kaçta limana yanaşacağını programınızdan bakıp bir saat kadar
keyifli. Sadece orada tatmin noktası değişiyor sanırım. Yetişkin- öncesinden, geminin dışarı bakan camlarının bulunduğu bir alan-
lere annelikle ilintili olmayan metinler yazmak, edebiyatçı ola- da kahvaltınıza başlayın. Böyle yapın ki gemi limana yanaşırken
rak tatmin ediyor beni. Bir derdim var ve bunu anlatıyorum. An- kahvaltı keyfiniz daha fazla anlam kazansın.
nelere yazmak, kendimi bir anne olarak iyi hissettiriyor. Çünkü
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık olarak söy-
deneyimini paylaşıyorsun. Aralarında anlattıklarını zaten bilen-
lenmiş olabilir?
ler de var ama bilmeyene öğretiyor olmak, yeni bir bakış açısı
sunuyor olmak, yani bir anlamda onu besliyor olmak müthiş bir A) Gemiler denizde ilerlerken her öğünü restoran kısmında mı
his. yemeyi tavsiye edersiniz?
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık olarak söy- B) Tur paketlerinde yemeklerle ilgili bir seçenek bulunması siz-
lenmiş olabilir? ce nasıl olur?
C) Açık denizde ilerlerken yaklaşan bir liman ziyareti, gemi ça-
A) Yazmanın sizdeki karşılığını hangi kelimeyle ifade edersiniz? lışanları için ne anlama gelir?
B) Çocuk kitapları mı yoksa annelere yönelik kitaplar mı yaz- D) Gemi seyahatimizde daha fazla sabah keyfi alabilmek için
mak daha keyifli? ne önerirsiniz?
C) Yazarlık sürecinde önemli olan yazmak mı yazdığını yaşamak E) Kahvaltıda menü tercihi deniz yolculuklarını anlamlı hâle ge-
mı? tiren bir iş olabilir mi?
D) Yazarlıkla annelik arasındaki ince ayrımı yapmak zor mudur?
E) Çocuklarınızla birlikte yazı yolculuğu yapmak keyifli mi?
4. Birey, eleştirel düşünce yetisini belli aşamalardan geçerek kaza-

nır. Sanatçının ideal güzellik anlayışına sahip olması, insanı ve ya-
şamı eserlerinde yansıtması, eleştirel bakış açısında olgunlaştığı-
nın göstergesidir. Eleştirel düşüncenin ilk basamakları görülen bu
2. En temel problem, elbette zihin ve beyin arasındaki ilişkinin tam anlayışların bir adım sonrasına varamayanlar, genellikle gerçek sa-
olarak ne olduğu problemidir. Bu konuda günümüzde işlevsel- nat yapıtlarını ve sanatçıları oylumlu bir şekilde kavrayamazlar ve
cilik dışında “genişletilmiş zihin hipotezi” ve İngilizce adıyla “su-
onları değerlendiremezler.
pervenience theory” gibi materyalist teoriler gündemde. Düa-
lizm, özellikle töz düalizmi artık çok popüler değil ama ortadan
Bu sözler aşağıdaki soruların hangisine karşılık söylenmiş ola-
kaybolmuş da değil. Nitelerin nasıl ortaya çıktığı -bilincin zor
bilir?
problemi diye bilinen problem- ve yönelimsellik olgusunun na-
sıl açıklanacağı problemleri var. Açıklama gediği problemi ise A) Sanat eserlerine hâkim olmak, eleştirel bakış açısı kazanma-
hep gündemde olan bir başka konu. da bireye nasıl bir katkı sağlamaktadır?
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık olarak söy- B) Sanatsal yapıtlarını ve sanatçıları kavrama ve değerlendir-
lenmiş olabilir? mede eleştirel düşünmenin rolü nedir?
A) Felsefe, sürekli problemler üzerinden mi yaşama odaklanır? C) Kimi okurların ve eleştirmenlerin sanat yapıtlarını doğru de-
ğerlendirememesinin nedeni nedir?
B) Günümüz zihin felsefesinin temel problemleri nelerdir?
C) İnsanların yaşadığı en temel problem sizce nedir? D) Bir sanat yapıtının kalıcılığı yakalamasında eleştirel düşün-
D) Düşünmek, problemleri başlatan ilk süreç midir? cenin ne gibi katkısı vardır?
E) Farklı görüşlerin olması felsefenin bir problemi midir? E) Eleştirel düşünceye sahip olmak, kişinin hayata bakışında ne
gibi değişiklikler meydana getirir?
SORU DETAYI
SO
2017
2021 - YGS
TYT
RU
Soru kökünü oku
Gazeteci: Denizin renginin mavi olduğunu söyleyen genç dostunuza ni-
çin şiir yazmayı bırakmasını salık verdiniz?
Paragrafı oku
Şair: Deniz mavi olduğu için.
Gazeteci: Aynı sözleri söyleyen bir ressam olsaydı yanıtınız yine aynı mı
Bu soru tipine dair detaylı
olacaktı? Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
için QR Kodu okutunuz.
Şair: Bir ressama denizin rengini sormazdım ki. Olsa olsa dalgaların se-
sini betimlemesini isterdim ondan.
Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki şairin sanat anlayışıy-
la örtüştüğü söylenebilir? ÇÖZÜM
A) Bir eserin sanatsal bir nitelik taşıdığını anlamanın en kolay yolu, onun
gerçekliği olduğu gibi yansıtabilmesinden geçer. Diyalogdaki şair, denizin renginin mavi olduğunu
B) Bence sanatın amacı, sözcükler veya görsel tablolar aracılığıyla kar- söyleyen genç şair adayına şiiri bırakmasını söyle-
şısındaki kişiyi duygusal bir ruh hâline taşıyabilmektir. miştir. Kendisine sorulan “Ya bu kişi ressam olsay-
dı?” sorusuna “Ondan da denizin rengini değil dal-
C) Sanatın işlevinin, ele aldığı gerçekliği bir başka düzleme taşıyarak
gaların sesini betimlemesini isterdim.” ifadesiyle
onu dönüştürebilmesinde saklı olduğunu düşünüyorum.
cevap vererek “sanatların ele aldığı gerçekliği bir
D) Sanatın; işlediği herhangi bir gerçeklik veya nesneyi, onları kuşatan başka düzlemde dönüştürmesi gerekliliğini” vur-
sınırlar içinde resmedebildiği ölçüde başarılı olacağına inanıyorum. gulamıştır. O hâlde C seçeneğinde verilen yargı,
E) Şiir, resim veya sanatın diğer alanları, insani gerçeklik karşısında bir bu diyalogdaki şairin sanat anlayışıyla örtüşmek-
ayna olmayı başarabilirse asıl hedefine ulaşmış sayılır. tedir.
Cevap C

\ Diyalog sıralı bir şekilde okunup özellikle son sözü söyleyen  Önce seçenekleri okumak diyalogtaki akışta verilmek
şahsın cümleleri daha belirgin incelenir. Son cümlede veril- istenenden bizi uzaklaştırabilir. Kafamızın karışmasına
mek istenen mesaj diyaloğun ana çıkarımına bizi götürecek- sebep olabilir.
tir.
1. Gazeteci: Yaprağın renginin yeşil olduğunu söyleyen bir takipçi- 2. Gazeteci: Genç şairler size şiirlerini okutmaya çekiniyorlar, ne-
nize niçin şiir yazmayı bırakmasını salık verdiniz? den acaba?
Şair: Yaprak yeşil olduğu için. Eleştirmen: Onlara yaşamın siyah rengini gösterdiğim için.
Gazeteci: Aynı sözleri söyleyen bir ressam olsaydı yanıtınız yine Gazeteci: Gençler için göğün gökkuşağı renklerini gösterseydi-
aynı mı olacaktı? niz daha ümit vadetmez miydi?
Eleştirmen: O zaman da Cahit Sıtkı’nın “Geç fark ettim taşın sert
Şair: Bir ressama yaprağın rengini sormazdım ki. Olsa olsa yap-
olduğunu.” ya da Necip Fazıl’ın “Gökyüzünden habersiz uçurt-
rakların hışırtısını betimlemesini isterdim ondan.
ma uçurmuşum.” dizelerindeki farkındalıklarından uzak kalacak-
lardı.
Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki şairin sanat
anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir? Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki eleştirmenin
sanat anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir?
A) Sanatsal yaratıcılık, varlıkların duyularla algılanabilen ayırı-
cı yönlerini nesnel bir yaklaşımla ortaya koymaktır. A) Gönül zenginliği, bir şairin en önemli hazinesidir; yeter ki o
B) Gerçekliği kamera sessizliğinde aktarabilme özelliği, bir ese- hazineyi kısa zamanda gün yüzüne çıkarabilsin.
rin sanatsal nitelik taşıdığının göstergesidir. B) Genç sanatçıların yaşamın problemlerine değil de sevinç ta-
C) Bence sanatın amacı, yerel ve evrensel ögeleri kullanarak rafına, yaşama sevincine yönelmesi gerekir.
bireyi iç dünyasında gezintiye çıkarmak olmalıdır. C) Şair, ilhama açık bir gönle sahiptir; o gönül, berrak duygular-
D) Bütün sanat dalları, toplum üzerinde gezdirilen bir ayna ol- la sarmalandığında lekesiz maviliklere kanat çırpar.
mayı başarabilirse hedefine ulaşmış sayılır. D) Umut, şiirin temel taşıdır; umudunu yitirmiş bir şairin dize-
E) Sanatın görevinin, incelediği gerçekliği bir başka ortama taşı- lerinde yılgınlık harman olur.
yarak onu değiştirebilmesinde gizli olduğunu iddia ediyorum. E) Ayağı yere basmayan bir şiir sevdalısı, kendini yazdıklarının
olağanüstü olduğu düşüncesinden bir türlü kurtaramaz.
SORU DETAYI
SO
2020 - TYT
RU
Soru kökünü oku
“Ne yapmalıyım?” sorusu “Ne yapıyorum?”, “Ne yaptım?”, “Ne yapaca-
ğım?” sorularından farklıdır. Ne yapıyor olduğum, ne yaptığım veya ne
Paragrafı oku
yapacağımda bir betimleme söz konusudur; gözleriniz, hafızanız veya
yazdıklarınız bunların gerçekliğini kanıtlamaya yeter. Ama ne yapmam
gerektiği, bir betimleme değil bir soruşturmadır, bir yol arayışıdır. Betim- Bu soru tipine dair detaylı
lemeyle yol arayışı arasındaki ayrım, gerçeklik ile etik arasındaki farkı or- için QR Kodu okutunuz.
taya koyar.
Bu parçadan hareketle etik aşağıdakilerin hangisinde doğru tanımlan-

mıştır?
A) Ahlaki olarak en doğru olanın er geç hâkim gerçekliğe dönüşeceği-

ÇÖZÜM
ni savunan bir felsefe kuramıdır.
Metinde “Ne yapmalıyım?” sorusu üzerinde yo-
B) İdeal olana ulaşmak için geçmişte yapılan hatalardan dersler çıkar- ğunlaşmamız beklenmiş. “-meli, -malı” gereklilik
mayı öneren pratik bir düşünce biçimidir. ekidir. Dolayısıyla “Ne yapmam gerekir?” anlamı-
C) Olgular temelinde sınanabilecek, kanıtlanması mümkün bir açıkla- nı içerir. “Gerekli olanı arama/sorgulama” söz ko-
ma değil gerekli olanı arayan bir sorgulama türüdür. nusudur. Bunun da verildiği seçenek C’dir.
D) Geçmiş ve gelecek arasında bir bütünlük gözeten, doğrunun her çağ- Cevap C
da kendini tekrarladığını savunan bir disiplindir.

E) Olması gerekeni, doğruluğu ve adaleti en fazla kişinin ortak faydası-
na sabitleyen bir akıl yürütme yöntemidir.

\ Bu tip sorularda metnin anahtar ifadesi tespit edilme-  Metin her bir sözcüğünden bağımsız bir anlam çıka-
lidir. Örneği; bu metinde “Ne yapmalıyım?”dır. Met- rarak metnin anlam yoğunluğunu artırmak veya seçe-
nin geri kalanı bunun üzerin kuruludur. Anahtar söz neklerde yer alan sadece bir ifadeden dolayı o seçe-
tespiti özellikle bu tür felsefi kodlu sorularda daha neğe “olabilir” gözü ile bakmak hata payınızı artıra-
önemlidir. caktır.
1. Foreshadowing, önceden ima etmedir. Bu, edebiyatta bir anlatım 2. Realite ile idealize arasında elbette farklar vardır. Realitede dün,
tekniğidir. Bir hikâye içeren her sanat dalında kullanılabilir. İster bugün yaşanmışlığı ile yarın yaşanacakların gözlemlenmesi söz
bir roman isterse film senaryosu olsun, yazar, hikâyenin gidişatı konusudur; belleğiniz, tanıklıklarınız veya kaleminiz bunların ger-
esnasında finalde gerçekleşecek bir olayı önceden üstü örtük bir çekliğini kanıtlamaya yeter. Ancak bir şeyler yapma gereği ide-
alizedir, bir yöntem arayışıdır. Gözlemle yöntem arayışı arasın-
şekilde -genellikle sembollerle- bir ön bilgi olarak verebilir. Fores-
daki ayrım, gerçeklik ile ideal arasındaki farkı ortaya koyar.
hadowing’in en popüler örneği; düğünden sonra ya da düğün es-
nasında silahlı saldırıya uğrayacak bir gelinin düğün öncesinde, Bu parçadan hareketle ideal aşağıdakilerin hangisinde doğru
gelinlik provası esnasında üzerine vişne suyu dökülmesidir. Bu, tanımlanmıştır?
kanı temsil eder. Böylece yazar, ileride gerçekleşecek olan hakkın-
A) Etik olarak en doğru olanın mutlaka gerçekliğe dönüşeceği-
da önceden okuru bilinçaltında hazırlar.
ni savunan bir felsefe kuramıdır.
B) Olgular temelinde yapılması, kanıtlanması mümkün bir açık-
Bu parçadan hareketle “foreshadowing” aşağıdakilerin hangi-
lama olmayıp gerekli olanı bulmaya çalışan bir yöntemdir.
sinde doğru tanımlanmıştır?
C) Erdeme ulaşmak için geçmişte yapılan hatalardan dersler çı-
A) Film senaryolarında sonradan yaşanacak beklenmedik ge- karmayı öneren pratik bir düşünce biçimidir.
lişmelerin, olay örgüsünün hemen başlarında sezilmesidir. D) Geçmiş ve gelecek arasında bir bütünlük gözeten, estetiğin
B) Süregiden olayların tekdüzeliğini kıran, olumlu ya da olum- her çağda kendini tekrarladığını savunan bir disiplindir.
suz, dikkat çekici gelişmelerin aralıklarla verilmesidir. E) Olması gerekeni, doğruluğu ve adaleti en fazla bireyin iç dün-
yasına yansıtan bir akıl yürütme yöntemidir.
C) Okuru ya da izleyiciyi heyecanlandıran olay halkalarının olay
örgüsünün ilk bölümlerinden itibaren işlenmesidir.
3. Sanat felsefesi sadece sanat alanında karşımıza çıkan güzelliği ir-
D) Yazarın, hikâyenin ilerleyen bölümlerinde olayların nasıl ger-
deler. Doğanın estetik düzeni ile ilgilenmez; sadece insan yapısı
çekleşeceğine dair önceden ipucu vermesidir.
olan sanat güzelliğiyle ilgilenir. Sanatın insan için taşıdığı anlamı
E) Hikâye barındıran sanat dallarında olayların gidişatını değiş- ele alır. Sanatın, sanatsal anlatımın, sanat eserinin açıklanması-
tirecek gelişmelerin değişik şekillerde tekrarlanmasıdır. na yönelir. Picasso’nun tabloları sanat felsefesine konu olabildi-
ği hâlde peribacalarının güzelliği sanat felsefesine konu oluştur-
maz. Estetik felsefe, nesnelerde var olan güzellikle ilgilenir. Yani
güzeli sadece sanat alanında değil, doğada da analiz eder. Kıyıya
vuran dalgaları, şelaleleri, güneşin batışındaki güzelliği konu edin-
diği gibi, Picasso’un tablolarındaki güzelliği de konu edinir.
Bu parçadan hareketle estetik aşağıdakilerin hangisinde doğ-

ru tanımlanmıştır?
A) Güzelliğin er geç insan yaşamını hâkim gerçekliğe dönüştü-

receğini savunan bir felsefe kuramıdır.
B) Güzel olana ulaşmak için geçmişte yaşananları örnek alma-
yı öneren pratik bir düşünce biçimidir.
C) Nesnelerdeki güzelliği bir bütün hâlinde yansıtmayı amaç-
layan felsefe koludur.
D) Nesiller arasında güzellik açısından bir bütünlük gözeten,
güzelin her dönemde kendini tekrarladığını savunan bir fel-
sefe koludur.
E) Olması gereken güzellikleri, en fazla kişinin ortak faydasına
sabitleyen bir akıl yürütme yöntemidir.
SORU DETAYI
SO
2020 - TYT
RU
Soru kökünü oku
Yeni nesil, maaş değil unvan peşinde!
Bir araştırma şirketi, maaşlı çalışan 18-25 yaş aralığındaki 830 kişiyle yap- Paragrafı oku
tığı görüşmede kişilere unvan tercihine yönelik sorular sormuştur. Araş-
tırma sonucunda katılımcıların %80’inin “Çalıştığım yerdeki önceliğim
unvan değil, maaşım.” cevabı verdiği, %18’inin “Unvanım yükseltilirse Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
maaşımın aynı kalması önemli değil.” görüşünü belirttiği, %2’sinin de için QR Kodu okutunuz.
“Unvanım yükselirse maaşımın düşmesi benim için önemli olmaz.” de-

diği tespit edilmiştir. Araştırma sonuçları, son dönemde popüler hâle ge-
len unvan pazarlamasının nasıl yapılacağı konusunda da şirketlere önem-
li geri bildirimler sunmuştur. ÇÖZÜM
Bu köşe yazısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Soru iki kısımda ele alınmalıdır. İlk kısım, başlık.
A) Kanıtlanamayan varsayımlar üzerinde yorum yapılmaktadır. İkincisi ise metin. Başlıkta önemli olanın gençlerin
B) Kendi içerisinde tutarsızlıkları ve yanlılıkları bulunmaktadır. çalıştığı kurumlarda yükselmeleri… Ancak metin-
C) İstatistiki verilerin gerçeği yansıtmadığı ortaya koyulmaktadır. de tam tersi ifade edilmiş. Üstelik bu bir tarafı tu-
tarak belirginleştirilmiş. Dolayısıyla cevap B’dir.
D) Güncel bir konunun ekonomik etkilerine değinilmektedir.
Cevap B
E) Toplumun farklı kesimlerinin bakış açıları karşılaştırılmaktadır.

\ Bu tip sorularda metin ve başlığı ayrı ayrı değerlendi-  Zaman kaybı olmasın diye metnin başlığını okuma-
rip uyum(suzluk)ları gözden geçirilmelidir. mak, sizi kesinlikle cevaptan uzaklaştıracaktır.
\ Metin ve başlık bir bütündür. Metin, başlığın açılımı
olmalıdır.
1. Bodrum’da pandemi teftişi! 2. Kısa öykülerin sessizliği

Bodrum, beklendiği ölçüde kalabalık değil. Cumartesi ve pazar Kısa öykülerin en başarılı örnekleri, toplumlarda rahatsız edici
sokağa çıkma saatleri dışında görebildiğim kadarıyla Bodrum çalkantıların oluştuğu zamanlarda ve insanların dışlandığı yer-
çarşısı da henüz tenha. Esnafın şimdilik keyfi yok. Ama yine de lerde yazılmıştır. İnsanların yaşadıkları acıları, sıkıntıları, hasta-
umutlular. Sabırla misafirlerini bekliyorlar. Bana sorarsanız, eğer lıkları, mağduriyetleri kaleme alan Sait Faik, Necip Fazıl, Nâzım
imkânınız varsa tatilinizi bu yıl da ertelemeyin. Çünkü şu kesin: Hikmet, Peyami Safa, Tomris Uyar, Tarık Buğra, Attilâ İlhan, Oğuz
Ruhu da bedeni de şöyle biraz havalandırmak, kafaları biraz din- Atay, Bilge Karasu, Füruzan, Refik Halit Karay, Yaşar Kemal, Or-
leyip vitesleri azıcık boşa almak, kısacası pandemi gündemin- han Kemal, Fakir Baykurt ve Ferit Edgü’ler gibi daha niceleri ar-
den az da olsa uzaklaşmak emin olun hepimize çok iyi gelecek. tık yok. Yani, yaşadığı dönemin tanıkları olan bu yazarlar yaşa-
Ama bir şartla: Pandemi tedbirleri tatilde de sürecek! Güvenlik nanları ölümsüzleştirmişlerdir. İnsana dair yeni hikâyeler, şiirler
kaygılarımız tatilde de yine gündemde olacak. Yazlıklarda da iş- ve romanlar yazan yok gibi. Türkülerini söyleyen de yok. Bu yüz-
ler sıkı tutulacak. Kısacası virüse asla fırsat tanınmayacak. den o eski günlerden bugünlere nasıl gelindiğine dair yaşanılan-
ları bilmeyen bir gençlik var.
A) Ruh sağlığının beden sağlığından daha önemli olduğu konu-
sunda çelişkiler bulunmaktadır. A) Toplumun yaşadığı her olayın yetkin kalemler tarafından
B) Sosyal olaylarla kişisel algıların çatışması durumunda kişisel mutlaka yazılması gerektiği söylenmektedir.
olan önerilmektedir. B) Yazar ve şairlerin, toplumsal bilince yönelmekten uzak ol-
C) Önerilen davranış ve tutumla ilgili uyarıcı bilgilendirmeler dukları anlatılmaktadır.
içermektedir. C) Yeni bir sanat anlayışının benimsenmesinin edebiyatı olum-
D) Gereksiz korkunun ve algının ruhsal yapıya zararları ele alın- suz etkilediği belirtilmektedir.
maktadır. D) Nitelikli yazarların yetişmemesinden duyulan üzüntü dile ge-
E) Geleneksel tavırların zaman içerisinde devinim içerisine gir- tirilmektedir.
diği belirtilmektedir. E) Toplumsal değişim ve dönüşümleri anlatan öykülerin yazıl-
maması, toplumsal hafızanın kaybı olarak görülmektedir.
1. Olan olur, alışın gitsin! 2. Diyarbakır’da dev çekirge görenleri hayrete düşürdü
“Shit Happens (Roll With It)” Hachette UK yayınevinin yeni kita- Uzunluğuyla dikkat çeken çekirgeler, bütün o zararlı bahsettiği-
bı. Ben “Olan Olur Alışın Gitsin” şeklinde tercüme ettim; başka miz çekirgeler gibi değil. Bunlar o zararlı çekirgelerle de besle-
tercümeleri de olabilir. Ben çeşitlilikten yanayım her zaman. Bir nen çekirgeler. Dolayısıyla zararlı böcekleri yedikleri için biz bun-
doğru yok sonuçta. Anlam bir hologramdır. Kitap alışılmamış afo- ları faydalı olarak görüyoruz. Şu anda tam anız yangınları zama-
rizmalara yer veriyor. İşte onlardan bazıları: nı. İşte anız yakılırsa bu tür faydalı, büyük tehlikeliymiş gibi gö-
rünen türler, hâlbuki çiftçi dostu, bunlara da zarar vermiş olu-
“Neyse ki ısrarlı bir çalışma, kabiliyetin yerine geçebiliyor.” (S.
yoruz. Normalde bu tür, bizim için çok kıymetli bir tür. Biyolojik
Martin)
mücadelede kullanılabilecek bir tür. Hem zararlı böcekleri hem
“Unutmayalım, verecek daha çok şeyimiz var.” (S. Biles) de zararlı çekirgeleri yiyorlar, bunlarla besleniyorlar. En arkala-
rında kılıç gibi bir uzantıları var, bunlar yumurta bırakma boru-
“Harekete geçmekle, her zaman başarı elde edemeyebilirsiniz
ları. Bunlar dişiler, olmayanları da erkekleridir. Boyları, antenle-
ama unutmayın ki harekete geçmeden de başarılı olunamaz.”
ri de hesaba katarsanız, 20-25 santimetreyi buldukları için san-
(B. Disraeli)
ki tehlikeliymiş gibi, insanlara zarar verecekmiş gibi görülüyor-
“Akıllının ilk yapacağını, aptal en son yapar.” (B. Gracian) lar. Çene kısımları biraz daha gelişmiş, tabi sizi ısırabilir. Isırabi-
lir ama mikrop taşımıyor, zehri yok, yani bunlar zararsız türler.
Bu haber yazısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Alıntı sözlerin sahipleri ayraç içinde verilerek sözlerdeki ya-
kınlık ortaya konmaya çalışılmaktadır. A) Geleneksel bilgiyle örtüşen bir konu ele alınmaktadır.
B) Herkese göre aynı olmayabilecek yaklaşımlar bir doğruya B) Modern tarımın canlılara verdiği zararlar üzerinde durulmak-
bağlanarak yansıtılmaktadır. tadır.
C) Kaynak dildeki ad, hedef dile bireysel olarak belirlenen al- C) Çekirgelerin çok faydalı canlılar oluşu açıklanmaktadır.
ternatifleriyle aktarılmaktadır. D) Bilgisizlikten kaynaklanan bir yanılgıya açıklık getirilmekte-
D) Örnekler sıralanarak kitabın yazılma aşamalarının ortaya çık- dir.
ması amaçlanmaktadır. E) Bir çekirgenin her zaman faydalı olmadığı ifade edilmekte-
E) Dilden dile aktarım konusunda yazarın özgürlükçü yaklaşı- dir.
mı yansıtılmaktadır.
1. Olivier Assayas’tan gerçek bir hikâye: Wasp Network 2. Çevrimiçi (online) dinletiler
Fransız sinemacı Olivier Assayas’ın son filmi Wasp Network şu Geçen hafta Barselona’nın tarihî Liceu Opera evi, salgın için ka-
sıralar Netflix’te izlenebilir. Küba’dan ABD’ye kaçan bir grup mül- pattığı kapılarını açtı. Bu bir oda müziği dinletisiydi ama dinleyi-
tecinin yaşadıklarına odaklanan film, güçlü oyuncu kadrosu ve cisi yoktu. Her koltukta, içinde yeşil ağaççıklar bulunan devasa
içerdiği sürprizlerle dikkat çekiyor. Farklı türlerde filmler çek- saksılar oturuyordu. Tam 2 bin 292 koltuk. Tıpkı normal bir kon-
mekten hiç korkmayan Assayas’ın Carlos ile biyografi türünde sere başlar gibi “Telefonlarınızı kapatın!” anonsu yapıldı. Sah-
başarılı bir işe imza attığını düşünmekle beraber, Wasp neye UceLi Quartet adlı bir dörtlü çıktı, selam verdiler, birbirle-
Network’ün benzer bir havaya sahip olsa da hedefi tutturama- rine mesafeli oturdular. Ünlü opera bestecisi Puccini’nin ilk genç-
dığını düşünüyorum. Bunun sebebi de en çok karakterler ve on- lik yıllarında, bir arkadaşının ölümü ardından bestelediği 6 da-
ların ilişkileri konusunda mahir bir sinemacı olan Assayas’ın bu kikalık ağıtı çaldılar: Krizantemler. Sonunda sanatçılar yine boş
filmde bazı bariz sebeplerden karakterlerine yüzeysel olarak yak- salona selam verdiler ve ayrıldılar. O sırada sanal alkışlar koptu
laşmak zorunda kalışı bence. Carlos artık herkesin az çok bildiği mikrofondan. Yorumcularda ise hiç inandırıcı bir heyecan yok-
gerçek bir karakterin hikâyesini derinlemesine anlatırken hem tu: İşleri bitti, boşluğu selamlayıp ekranımızı terk ettiler. Koltuk-
ele aldığı kişinin psikolojik dünyasını alabildiğine deşiyor hem lardaki bitkiler ise sağlık çalışanlarına teşekkür olarak armağan
de onun yaşadığı zamanda ve yaşadığı yerlerde nasıl bir etki ya- edilecekti. Şimdi dünyanın bütün salonlarının konser dizilerin-
rattığına, bu etkinin nerede, ne zaman yükselip nerede, ne za- den seçilmiş eski dinletiler dijital ortamda yayına veriliyor. Bir-
man tersine döndüğüne detaylı bir şekilde eğilebiliyordu. Uzun den kendinizi Berlin Filarmoni’de ya da Londra Royal Albert
olan süresi de bu anlamda bir avantaja dönüşüyordu elbette. Hall’de buluyorsunuz. Ne sahici alkışlar var ne bir öksürük sesi
ne de yanınızda durmadan sahneyi telefonuna kaydeden bir me-
Bu köşe yazısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir
raklı! Duyduğunuz konser canlı yayın değil ya, her hata temiz-
A) Kaliteye ait bir standart oluşturmanın zorluklarına değin- lenmiş. Piyanistin “rubato”su reçel gibi yayılmışsa sonradan stüd-
mektedir. yoda toparlanmış. Tempolar değiştirilmiş. O çok kızdığımız yer-
B) Nitelikli yönetmenlerin nitelikli eserler vermesinin klasikleş- li yersiz, konser içi alkışlar, öksürükler hepsi yok edilmiş.
tiği söylenmektedir. Bu köşe yazısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
C) Yönetmenin son filminin bazı nedenlerden dolayı önceki fil-
minin gerisinde kaldığı belirtilmektedir. A) Stüdyoda düzenlenmiş müziğin, daha net seslerle daha et-
D) Etkileyici film yapmanın toplumsal olayları yansıtmakla müm- kili olduğu belirtilmektedir.
kün olduğu ifade edilmektedir. B) Doğal olmayan ortam ve davranışların, sahici bir etki bırak-
E) Kötü bir senaryodan iyi bir film çıkarmanın imkânsızlığı üze- madığı ifade edilmektedir.
rinde durulmaktadır. C) Seyircinin yerli yersiz tutumlarının, ortamın huzurunu kaçır-
dığı üzerinde durulmaktadır.
D) Beğenilme duygusunun sanatçıyı yönlendiren başat unsur
olduğu açıklanmaktadır.
E) Sanatın her ortamda aynı düzeyde icra edilmesinin müm-
kün oluşu kanıtlanmaktadır.
SORU DETAYI
SO
2019 - TYT
RU
Soru kökünü oku
` Zaman zaman televizyonlarda toplu balina ölümlerine ilişkin haber-
ler, karaya vurmuş balina görüntüleriyle karşımıza çıkar. Araştırma- Paragrafı oku
lar bu ölümlere okyanusların endüstriyel ve kimyasal atıklarla kir-
letilmesi, suların bulanıklaşması ve yanlış avlanmalar gibi etkenle-
rin sebep olduğunu gösterir. Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
` Balinalar, okyanusta yüzerken kafalarının ön kısmından gönderilen

elektromanyetik dalgalarla yönlerini bulurlar. Bu özelliklerinden

hem bulanık sularda yüzerken hem de göç ederken yararlanırlar.
Ancak zaman zaman dünyanın manyetik alanının değişmesi ya da
balinalardaki yön bulma sisteminin hastalık sonucu bozulması ne-
ÇÖZÜM
deniyle yönlerini tayin etmekte sorun yaşarlar ve karaya vururlar.
Parçalarda “balinaların ölmeleri ve karaya vurma-
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? ları” anlatılmaktadır. Birinci parçada bu duruma
“okyanusların endüstriyel ve kimyasal atıklarla kir-
A) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini göstermektedirler.
letilmesi, suların bulanıklaşması ve yanlış avlan-
B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vurgulamaktadırlar. malar”ın; ikinci parçada ise “dünyanın manyetik
C) Aynı olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele almaktadırlar. alanının değişmesi ya da balinalardaki yön bulma
D) Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı örnekler sunmaktadırlar. sisteminin hastalık sonucu bozulması”nın neden
E) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu benzer nedenlerle açıklamak- olduğu belirtilmektedir. Yani bu parçalar, aynı ol-
tadırlar. guyu farklı yönleriyle değerlendirip ele almakta-
dır.
Cevap C
NASIL ÇÖZÜLÜR
\ “İki parçayla ilgili” ifadesi ve seçeneklerdeki kurgu dik-
kate alındığında, soru kökünde olmasa bile “ortak” ifa-
desini varmış gibi okuma yapmalıyız.
\ Her iki metin de ayrı ayrı okunur. Önemli yerler belir- NASIL ÇÖZÜLMEZ
lenir. (Anahtar sözler seçilir.) Her iki metinde de ortak
olarak belirlenen unsur(lar) hangi seçenekte ise cevap  Bir metinde olup diğer metinde olmayan ögeler cevap
odur. olarak değerlendirilemez.
1. ` Trol, internette insanların keyfini kaçırmak ya da münakaşa 2. • Romanların yüzlerce yıl önce doğudan Avrupa topraklarına
başlatmak için tohum ekmeye çalışan kişilere deniyor. Bun- gelmeleriyle birlikte karşılaştıkları ırkçılık ve ayrımcılık, II.
lar bu işi bile isteye, kişisel doyum sağlayarak, bireysel ola- Dünya Savaşı’nda doruk noktasına ulaştı. Yüz binlerce Ro-
rak yaptıkları gibi firmalar ya da benzeri oluşumlar için grup man, Nazi kamplarında can verdi. 8 Nisan Dünya Romanlar
hâlinde ücret karşılığı da yapabilmektedirler. Günü olarak kutlansa da bugün bile Romanlara yönelik ırk-
` Troller; forumlar, bloglar, sohbet odaları gibi çevrim içi top- çı ve ayrımcı uygulamalar devam edebiliyor.
luluklarda kasten alevlendirici görevi üstlenmektedirler. Ko-
nu ile ilgisi olmayan mesajlar göndererek okuyucuları pro- • 8 Nisan Dünya Romanlar Günü, artık Türkiye’de de kutlana-
voke edip duygusal cevaplar verdirtme ya da bir başlığın ko- cak. Resmî Gazete’de yayımlanan genelgeyle Roman vatan-
nusunu dağıtma eğilimi gösterirler. daşların sıkıntılarının giderilmesi hedefleniyor. Bu durum,
son dönemde çiçeğini satamayan, müzik, hurdacılık, sepet-
çilik, boyacılık yapamayan Romanlar için bir umut olabilir.
lir?
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Bilinen bir kavrama farklı bakış açılarıyla yaklaşmaktadırlar.
B) Çeşitli internet kullanıcısı davranışlarını sergilemeye çalış- A) Dünyadaki ırkçılığın son zamanlarda Romanlar özelinde ya-
maktadırlar. şanan olumsuz sonuçları ve çareleri irdelenmektedir.
C) Medya araçlarını hatalı kullananların davranışlarını sorgula- B) Romanların toplum içinde başlarına gelen istenmeyen olay-
maktadırlar.
ların önlenmesine yönelik çözümler üretilmektedir.
D) Bir internet kullanıcısı türünün çeşitli özelliklerini sıralamak-
C) Roman topluluğunun yaşadığı maddi ve manevi sıkıntıların
tadırlar.
temel nedeni ve çözüm yolları aktarılmaktadır.
E) İstenmeyen bir davranış kalıbının neden tercih edildiğini ir-
delemektedirler. D) 8 Nisan Dünya Romanlar Günü bağlamında Roman meslek
insanlarının ülkemizde karşılaştığı zorluklar dile getirilmek-
tedir.
E) Romanların değişik yerlerde karşılaştığı olumsuz durumlar-
dan ve onlar için belirlenen özel bir günden söz edilmektedir.
1. ` Keman, insanı derinden etkileyen eşsiz güzellikteki sesiyle 2. ` Senaryo bir roman değildir. İstediği bakış açısını seçip bir bi-
yaylı çalgılar ailesinin en önemli üyesidir. Sesi, öteki çalgıla- linçten diğerine rahatlıkla geçiş yapabilen, karakteri birçok
ra göre birçok bakımdan insan sesine daha yakındır. Keman, farklı açıdan inceleme şansı olan romancının aksine, bir se-
çene altı ile omuz arasına sıkıştırılarak tutulur. Sol elin par- narist geniş (ya da şimdiki) zaman kipinde ve yalnızca izleyi-
makları sap üzerinde bulunan tellere basarak gezinirken sağ cinin duyup görebileceği şeyleri yazmak zorundadır. Roman
elle tutulan yay, keman tellerine sürtülerek çalınır. Gövde- yazarı okura alabildiğine geniş bir hayal dünyasında rahat
nin orta bölümündeki yan girintiler yayın daha kolay hare- dolaşma olanağı verir. Senarist ise oldukça somut bir gerçe-
ket etmesini sağlar. 35 ile 36 santimetre arasında değişen ğe, çoğu zaman da tek bir gerçeğe yönlendirir izleyicisini.
bir gövdesi vardır. Küçük ve hafif bir çalgı olmakla birlikte or- ` Bir senaryo görseldir. Bir tiyatro yazarı ise metnin görselliği-
talama 84 ayrı parçanın bir araya getirilmesi ile yapılır. ni düşünmek zorunda değildir. Tiyatro oyunu genellikle bir-
` Keman’da “vibrato” yani “parmak titremesi” öğrenmek bü- kaç karakterden -hatta bazen tek bir karakterden- oluşur. Di-
yük bir adımdır. İlk kez keman öğrenmeye başlayan kişi, vib- yalog, müzik ve aydınlatma sahnenin diğer unsurlarıdır. Ka-
rato yapabilmek için genellikle çok heveslidir ve hemen yap- rakterler olduktan sonra tiyatroyu öyle de olsa böyle de ol-
mak ister fakat burada önemli olan doğru adımlarla vibra- sa sahnelersiniz. Ama senaryodan mekânı çıkarırsanız orta-
toyu öğrenmenizdir. Şayet yanlış şekilde öğrenirseniz bunu da bir şey kalmayabilir; hele müziği, ışığı…
düzeltmeniz çok çok zor olacaktır. Sabır, sebat ve sıkı bir ça-
lışma yapmanız gerekmektedir çünkü vibrato öğrenmek uzun
lir?
bir çalışma gerektirmektedir.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebi- A) Sinemanın roman ve tiyatrodan farklı olan özelliklerini an-
lir? latmaktadırlar.
B) Yazınsal türlerin ayırıcı özelliklerini ortaya dökmektedirler.
A) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu benzer nedenlerle açık- C) Bir metin türünün farklı iki türden ayrılan yönlerini sırala-
lamaktadırlar. maktadırlar.
B) Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı örnekler sunmak- D) Olay temelli metinlerin hangisinin okurda daha fazla etki bı-
tadırlar. raktığını belirtmektedirler.
C) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini göstermek- E) Kurgu eserlerin kurgu olmayanlara göre farklılıklarını aktar-
tedirler. maktadırlar.
D) Aynı olguyla ilgili farklı özellikleri değerlendirip ele almakta-
dır.
E) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vurgulamak-
tadırlar.
1. ` Mülakat, yalnızca soru ve cevaplardan oluşur. Mülakatta ko- 2. ` Toprak, moloz veya kaya kütlesinin yamaç aşağı hareketi ola-
nu değil kişi öne çıkmaktadır. Alanında uzman ve tanınmış rak tanımlanan heyelanlar, dünyada olduğu gibi ülkemizde
kişilerle özel bir konu üzerinde yapılır, konunun dışına çıkıl- de önemli tahribatlara neden olmaktadır. Ülkemizin jeolo-
maz, özel görüş ve fikirlere yer verilmez. Derinlik sadece ko- jik, klimatik, coğrafik özellikleri ve yanlış arazi kullanımı ne-
nu üzerinde akademik bir fikir beyanından ileri gelir. Müla- deniyle heyelan olayları sıkça yaşanmakta ve çoğu kez tek-
katı yapan kişi konu üzerine kendi fikirlerini ekleyemez. Sa- rarlanarak afete dönüşmektedir.
dece mülakat yapan kişinin ve yapılan yerin resimleri yazı- ` Uzun süreli ve bol yağışın etkili olduğu, nemli iklime sahip
ya eklenir. Bu açıdan bakınca mülakat nesnel bir türdür. So- olan Karadeniz Bölgemiz, heyelanların çok sık ve yaygın ola-
rulan sorular ve verilen cevaplar olduğu gibi aktarılır. Hatta rak görüldüğü yerlerdendir. Doğu Karadeniz’de yaşanan sel-
şimdilerde sayfa kısıtlılığından dolayı bir kısmı basılı yayın- lerin afete dönüşerek can ve mal kayıplarının artmasında en
da çıksa da tamamı internet sitesinde yayımlanmaktadır. büyük sebep heyelanlardır.
` Röportaj, uzman ve tanınmış kişilerle yapılabileceği gibi top-
lumun her kesiminden insanla da yapılabilir. Röportaj yapan
lir?
kişi kendi görüş ve fikirlerini de yazıya katabilir hatta her tür-
lü aydınlatıcı görsel, tablo, grafik de ekleyebilir. Röportaj ge- A) Bölgeler arası farklılıkların ortaya çıkardığı olumsuzluklar sı-
niş bir okuyucu kitlesine hitap eder. Anlatılanlarla toplumun ralanmıştır.
her kesimi ilgilenebilir. Röportajda kişi değil, konu öne çık-
B) Farklı örneklerin benzer yönleri ele alınarak konu pekiştiril-
maktadır. Röportajda bir kişi ile görüşme mecburiyeti yok-
miştir.
tur, bir konu üzerine de yazılabilir oysa mülakatta bir kişi ile
C) Farklı üslup kullanılarak konu çok yönlü değerlendirilmiştir.
görüşme zorunluluğu vardır. Röportajda edebî ya da özenli
bir dil kullanılabilirken mülakatta ise kısa, açık ve anlaşılır bir D) Tespiti yapılan bir durum, örneklendirme yoluyla somutlaş-
tırılmıştır.
dil tercih edilir. Röportaj bir mülakatı barındırabilir, bu ne-
denle daha kuşatıcıdır. İçerik olarak ve hitap ettiği kitle ola- E) Ağaçlandırmanın doğal yaşama olan katkısı tüm yönleriyle
rak da geniştir. ortaya konmuştur.

lir?
A) Birbirine benzemeyen iki türün özelliklerini belirterek ben-

zer yönlerini öne çıkartmaktadırlar.
B) Öğretici gruptaki iki metin türünün nasıl yazıldığını anlata-
rak nesnel ayrıntıları belirginleştirmektedirler.
C) Soru cevap temelli iki türü zenginleştiren motifleri anlata-
rak etkili yazım tekniklerini sıralamaktadırlar.
D) Okuru bilgilendirmek amacıyla yazılan iki türü tanımlayarak
kolay yazım yöntemlerini anlatmaktadırlar.
E) Birbiriyle karıştırılan iki türün niteliklerini sıralayarak karışık-
lığı gidermektedirler.
1. ` Günlük koşuşturmaca içinde bizi bulan, aklımızı zaman za- 2. ` Radyasyon, ortamda taşınan enerji olarak tanımlanabilir. Bu
man kurcalayan hatta çoğu kez süreklilik gösteren kimi ta- enerji, parçacıklar ve elektromanyetik dalgalarla yani foton
kıntılarımız vardır. Örneğin aklımıza bir şarkı takılır ve ondan denilen kütlesi bulunmayan enerji paketçikleri aracılığıyla
kurtulmaya çalışsak da kendimizi o şarkının sözlerini mırıl- taşınır. Bir atoma enerji aktarılarak atomdan elektron kopa-
danırken buluruz. Aslında çok doğaldır bu insanlık hâli. rılmasına iyonlaşma denir. Eğer taşınan enerji, atomlarda
` Günlük yaşamda saçma olduğunu bile bile bazen kendimizi iyonlaşmaya sebep oluyor ise iyonlaştırıcı radyasyon adını
bir davranışta bulunmak zorundaymışız gibi hissedebiliriz. alır.
Böyle bir takıntıyı sık sık da yaşayabiliriz. Ancak farkına bi- ` Kullanmadığınız elektrikli aletleri ya kapalı tutunuz ya da fiş-
le varmadan bu düşünce ve davranışlar bir süre sonra zih- ten çıkarınız. Çünkü cihazlar stand by konumunda kaldığı sü-
nimizi kurcalamayı bırakır, biz de normal yaşantımıza devam rece elektromanyetik kirlilik yaratıyor. Düşük radyasyonlu
ederiz. bilgisayar ekranı kullanmaya özen gösteriniz ya da ekran filt-
resi kullanınız, mümkünse plazma ekran tercih ediniz. Din-
lendirici bir uykuya geçmek için en ideal koşulun yatak oda-
lir?
sında TV ve bilgisayar bulundurmamak veya bu cihazların
A) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini göstermek- tamamen kapalı konumda olmasını sağlamak olduğunu ha-
tedirler. tırlayın. Yoksa radyasyonun zararlı etkilerine maruz kalmış
olursunuz.
B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vurgulamak-
tadırlar. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebi-
C) Aynı olguyu farklı örneklerle değerlendirip ele almaktadır- lir?
lar.
D) Farklı düşünceleri pekiştirmeye yönelik örnekler sunmakta- A) Benzer üslup kullanarak farklı konulara açıklık getirmekte-
dırlar. dirler.
E) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu gerçekçi olmayan ne- B) Birbirinden farklı iki konuyu ifade etmektedirler.
denlerle açıklamaktadırlar. C) Çelişen ifadelerle bir konuyu açıklamaya çalışmaktadırlar.
D) Yanlış anlaşılan bir duruma açıklık getirmektedirler.
E) Aynı olguyu farklı yönleriyle ele almaktadırlar.
1. ` Büyüme periyodu boyunca, belirli bir bitkinin suya ihtiyaç 2. ` 20. yüzyılın başında endüstrileşmeyle birlikte ortaya çıkan
duyduğu belirli bir kritik döneminde yeterli toprak nemi ol- sanayi makinelerinin sesi, ilerlemenin ve daha iyi bir yaşa-
madığı zaman tarımsal kuraklık meydana gelir. Tarımsal ku- mın sembolü kabul edilirken günümüzde endüstrileşmenin
raklık, meteorolojik kuraklıktan sonra ve hidrolojik kuraklık- olumsuz yönlerinden biri olarak kabul ediliyor. Gürültü, in-
tan önce ortaya çıkan tipik bir durumdur. Tarımsal kuraklık, san sağlığını hiç de azımsanmayacak ölçüde etkileyen önem-
toprağın derinlikleri doymuş hâlde olsa bile ürün verimleri- li çevresel etkenler arasında. Özellikle trafikten, sanayiden
ni ciddi oranda düşürebilir. Yüksek sıcaklıklar, düşük nem ve ve eğlence faaliyetlerinden kaynaklanan çevresel gürültü
kurutucu rüzgârlar yağış azlığının etkilerinin katlanmasına önemli yerel çevre sorunlarından biridir.
sebep olur. ` Yalnızlığın büyüttüğü sessizlikten ürküp yaşamın içine içine
` Hidrolojik kuraklık, uzun süre devam eden yağış eksikliği ne- koşup duran, seslerin ahenginde yaşamın akışını duymaya
ticesinde ortaya çıkan yeryüzü ve yer altı sularındaki azalma çalışan biri oldum. Ses istenir mi demeyin bana, öyle bir is-
ve eksiklikleri ifade eder. Nehir akım ölçümleri ve göl, rezer- tenir ki… Irmağın çağıltılı sesini dinlediniz mi hiç, bir çağla-
vuar, yer altı su seviyesi ölçümleri ile takip edilebilir. Yağmur yanın yanı başında kulaklarınızın pasını alan o sese kulak ver-
eksikliği ile akarsu, dere ve rezervuarlardaki su eksikliği ara- diniz mi? Bir parkta oturup çocukların kuş cıvıltılarını andı-
sında bir zaman aralığı olduğundan hidrolojik ölçümler kuran bağırışlarında yitip gitmenin mutluluğunu yaşamamış
raklığın ilk göstergelerinden değildir. Meteorolojik kuraklık biri, söyleyin bana, evrenin sesini duyabilir mi hiç?
sona erdikten uzun süre sonra dahi hidrolojik kuraklık varlı-
ğını sürdürebilir.
lir?
lir? A) Benzer bir konuyu, benzer yaklaşımlarla ele almışlardır.
B) Birbiriyle ilgisi olmayan konuları benzer bir üslupla açıkla-
A) Birbiriyle herhangi bir ilişkisi olmayan konular üzerinde dur- mışlardır.
maktadırlar. C) Birbiriyle çelişen konuları aynı üslupla ifade etmişlerdir.
B) İki ayrı konuyu iki ayrı üslupla ele almaktadırlar. D) Aynı olguya farklı üslup ve karşıt bakış açısıyla yaklaşmışlar-
C) Farklı örnek ve tanımlamalarla aynı konuya açıklık getirmek- dır.
tedirler. E) Konusu ve üslubu tamamen farklı iki sorun üzerinde dur-
D) Doğruluğu tartışmaya açık konuları ifade etmektedirler. muşlardır..
E) Bir düşünceyi zıt örneklerle ele alarak ona anlaşılırlık kazan-
dırmaktadırlar.
SORU DETAYI
SO
2020 - TYT
RU
Soru kökünü oku
Bir antropolog olarak antropolojinin yöntemlerini, kendi kültürüme ba-
kıp içinde yaşadığım dünyayı incelemek için kullanmaya karar verdim.
Paragrafı oku
Sayıları gittikçe artan şirket antropologlarından biri oldum. Zaten, egzo-
tik bir şeyler bulmak için çok da uzaklara gitmeye gerek yok. Yapmamız
gereken, bu betondan ormanda insanların iş dünyasında ayakta kalmak Bu soru tipine dair detaylı
Öncülleri oku çözüm videosunu izlemek
için hangi rekabet içgüdülerine güvendiklerine, bireysel ve örgütsel ha- için QR Kodu okutunuz.
reketlerinde ne tür davranış kalıplarını benimsediklerine odaklanmak.
I. Sanayileşmemiş bölgelerdeki yerli halkların kültürleriyle şehir kül-
türü arasındaki farklar
II. Kurumsallaşmış şirketlerdeki çalışanların bireysel başarı elde etmek
ÇÖZÜM
ve grup içinde yükselmek için geliştirdiği stratejiler
III. Belli bir sektörde çalışanların bir grup kültürü geliştirmesini sağla- Metnin son cümlesinden II ve III numara çıkarıl-
maktadır. Ancak I numara çıkarılmamaktadır. “bu
yan kişisel ve sosyal dinamikler
betondan orman” ifadesinden hareketle I numa-
Yukarıdakilerden hangileri bu sözleri söyleyen kişinin çalışma alanına ra çeldirici konumunda oluşturulmuştur.
girer? Cevap D
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III


\ Öncüller okunup anahtar sözler belirlenilir. Bu adım-  Her öncülü metinde tek tek aramaya çalışmak hem
dan sonra metin okunur. zaman kaybı oluşturur hem de zihninizin karışmasına
\ Metin ve öncüldeki anahtar sözler eşleştirilerek iler- sebep olur.
lenilir.
1. Ben bir oküleristim. İnsanlar gözlerinden birinin veya her ikisi- 3. Elektronik aletlerin hayatımızda kapladığı alan büyüdükçe, ya-
nin kaybıyla sonuçlanan yaralanmalara, hastalıklara veya diğer yılan radyasyon, morötesi ışınlar ve elektromanyetik dalgalar ar-
travmalara maruz kaldığında, yapay gözler için bir okülaristin tıyor. Tüm bunların çevreyi ve insan sağlığını olumsuz etkileye-
yardımına başvururlar. Bir okülerist, oküler protez adı verilen ceği tartışmaları insanlarda yeni bir korkuya, elektrofobiye se-
yapay gözleri inşa edebilen, yerine sığdırabilen, şekillendirebi- bep oluyor. İş yerinde uzun saatler kullandığımız faks, bilgisayar
len ve koruyabilen teknisyendir. Yapay bir göz, bir kişinin görüş ve cep telefonu üçlüsü, evde mikrodalga fırın ve elektronik di-
yeteneğini geri getirmese de hastanın görünümünü koruması- ğer tüm cihazlar elektrofobinin fitilini ateşliyor. Elektrofobinin
na izin verir. temel nedeni radyasyon ve elektromanyetik dalganın karşılaştı-
rılmasıdır. Mikrodalga fırın, cep telefonu, baz istasyonu, telsiz
I. Görme yetisinin kaybını önlemek için gerekli önlemler ko-
yayınları, yüksek gerilim hatları, tıbbi cihazlardaki sistemlerin
nusunda eğitim vermek
hepsi elektromanyetik dalga yayıyor.
II. Yapay bir gözün hangi yıpratıcı etkenlere karşı korunması ge-
I. Kanser tedavisi gören hastaların köy-şehir bağlamında ana-
rektiğini bilmek
lizinin yapılması
III. Kazada gözünü kaybetmiş birinin göz çukurunun ölçülerini
II. Okumaya geç başlayan çocukların anne babasıyla olan iletişimi
belirlemek
III. Kırsalda tatil yapanlarla büyük şehirlerde tatil yapanların
Yukarıdakilerden hangileri bu sözleri söyleyen kişinin çalışma ekonomik gelişmişlik düzeyleri
alanına girer?
Yukarıdakilerden hangileri bu sözleri söyleyen kişinin çalışma
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III alanına girer?
D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
2. Endüstri toplumu ve bu yaşamın götürüleri maalesef beyindeki
pek çok bölge üzerinde etkili. Kalabalıklar içinde yalnızlaşan, sos-
yal medyanın deyim yerindeyse hayatını işgal etmesinin farkın- 4. Üniversiteye hazırlanırken genetik bölümü ile arkeoloji arasın-
da olmayan, istemsizce ve kontrolsüzce gereksiz veriye maruz bı- da kararsız kalmıştım. Sonra genetiği kazanıp alanımda uzman-
rakılan, az veya çok yeme kaygısı taşıyan, trafikte yoğun zaman laştım ama arkeoloji aklımdan hiç çıkmadı. Şimdi arkeolojide
geçiren, iş hayatında performans kaygısı yaşayan, egzersizi abar- yüksek lisansımı tamamlayarak genetik biliminin yöntemlerinin,
tıp daha yoğun stres yüklenen, sosyal paylaşımın yüzeysel kaldı- arkeolojide kullanımının sağladığı faydaları yakından gözlemli-
ğı bir insan profili hayal edelim ki pek çoğumuza yakın bir profil yorum. İnsan ve hayvan genlerinde fosfat bulunması, arkeolo-
değil mi? Bugün kırsalda yaşayan insanlar ile şehirde yaşayan in- jik kazı yapılan yerlerdeki toprak örneklerinde bolca fosfata rast-
sanlar arasında ölçülen depresyon vakaları sayısındaki artışın bir lanması, orada hayvancılığın yapıldığının ya da insanların yaşa-
sebebi de maalesef ki endüstriyel hayatın götürüleri. dığının bir kanıtı olabilmektedir.
I. Uzun süre bilgisayar oyunları oynayan çocukların ebeveyn- I. Sulak bölgelerdeki endemik bitki alanlarıyla kurak yerlerde-
leriyle olan iletişim şekilleri ki tarım alanları arasındaki farklar
II. Torunlarıyla aynı ortamı paylaşan ya da paylaşmayan yaşlı- II. Bitkilerin genetiğinde bulunan biyomolekül lipid oranlarına
lar arasındaki davranış farklılıkları bakarak kazı yerlerindeki tahıl ve baklagil türlerini ayrıştırmak
III. Ticari taksi şoförlerinin vardiya saatlerinin psikolojik yansı- III. Proteinleri inceleme yöntemiyle kazılardaki insan ya da hay-
maları van kemik yaşını belirleme uğraşısı
Yukarıdakilerden hangileri bu sözleri söyleyen kişinin çalışma Yukarıdakilerden hangileri bu sözleri söyleyen kişinin çalışma
alanına girer? alanına girer?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III
SORU DETAYI
SO
2013 - YGS
RU
Soru kökünü oku
Uçsuz bucaksız bir dünyadır edebiyat. Ne kadar çok örnek incelersek in-
celeyelim yine de yaptığımız, okyanusta bir damla gibidir. Nicelik ve ni-
Paragrafı oku
telik bakımından sonsuz sayıda biricik eserle bezenmiştir bu uzay. Bu-
nun için, Türk edebiyatındaki birkaç şiire veya romana bakarak bu ede-
biyata ilişkin kapsamlı saptamalar yapmak mümkün değildir. Bu soru tipine dair detaylı
Bu sözleri söyleyen bir yazardan aşağıdakilerin hangisini yapması bek-
lenebilir?
ÇÖZÜM
A) Etkilendikleri eserleri ölçüt alarak sanatçıları değerlendirmesi
B) Halit Ziya’nın romanlarından hareketle Türk romanını tarihsel açı-
dan ele alması
C) Aşk kavramının Türk şiirindeki yerini, İslamiyet’ten önceki dönem- Parçada “bir araştırma için tüm edebiyat tarihinin
den günümüze değin bütünüyle incelemesi ele alınması gerektiği” savunulmuştur. Bunu söy-
D) Batı etkisindeki Türk edebiyatını Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinden leyen bir yazardan “aşk kavramının Türk şiirinde-
başlatarak incelemesi ki yerini, İslamiyet’ten önceki dönemden günü-
müze değin bütünüyle incelemesi” beklenebilir.
E) “Şiirimizde vatan” konulu çalışmasını, Namık Kemal’in bütün şiirle-
Cevap C
rini inceleyerek oluşturması

\ Bir kişinin ne yapabileceğini bilmemiz için nasıl biri ol-  Yazarın kimliği kodlanmadan seçeneklerdeki kurgula-
duğunu çıkarmamız lazım. “Metnin hangi bölümün- rı anlamlandırmaya çalışmak zaman kaybı olacaktır.
den ne çıkar?” buna bakmalıyız.
1. 1 Temmuz 1961’de Park House adlı bir evde dünyaya gelmişim. 3. Statlarda ya da televizyonların başında bir futbol maçını izleyen
Benden önce, John adında bir ağabeyim dünyaya gelmiş, ne ya- insanların tek derdinin, bu maçlarda ortaya çıkacak sonuç oldu-
zık ki doğduktan birkaç saat sonra ölmüş. Komşumuz Kraliçe ğunu sanmıyorum. Tahmin ediyorum ki benim gibi pek çok in-
II. Elizabeth’ti. Hatta II. Elizabeth, annem ve babamın düğünün- san, televizyon karşısına geçip maçları takip ederken hangi takı-
de onur konuğu olmuş. Yaşamımın ilk yıllarında kraliyet ailesiy- mın galip geleceğinden çok, bir futbol şölenine tanık olmayı ar-
le iç içeydim. Çocukluğumun çoğunu benden bir yaş büyük Prens zuluyor. Başkalarını bilmem ama ben, futbolu oldum olası sa-
Andrew ve Prens Edward ile geçirdim. Uzakta eğitim aldığı için dece bir müsabaka olarak görmüyorum. Bu nedenle de sadece
o yıllarda Prens Charles ile tanışamamıştım. Ailem ben daha al- kalitesi yüksek, seyir zevki vereceğinden emin olduğum maçla-
tı yaşımdayken dağıldı, annemden uzakta babamla kaldım, bu rı takip ediyorum. Bu zevki vermeyen maçları izlediğimde ise
yüzden buruk kaldım. Dans müziğinin yanı sıra yüzme ve dalış- vaktimin boşa geçtiğini hissediyorum. Bu duyguyu bir daha ya-
ta da iyiyimdir. Büyüdüğümde balerin olma hayalimden vazgeç- şamamak için de genelde Avrupa liglerini takip ediyorum.
sem de yüzme tutkumdan asla vazgeçmedim.
Bu sözleri söyleyen bir kişiden aşağıdakilerden hangisini yap-
Kendisinden böyle söz eden Prenses Diana’nın aşağıdakiler- ması beklenebilir?
den hangisini yapması beklenebilir?
A) Can sıkıntısını gidermek için maç izlemesi
A) Sinema dergilerini okurken soğuk kahve yudumlaması B) Sadece sonucunu merak ettiği için maç izlemesi
B) Prens Andrew ile bir televizyon programında tartışması C) Maç izlemek istediğinde ülke ya da lig ayrımı yapmaması
C) Park House’u ziyaret ederken annesini hatırlayarak duygu- D) Maç izlemek için yerel maçlar tercih etmesi
lanması E) Keyif almadığı maçlar için ekran başında zaman geçirmek-
D) Seçkinlerle iletişimde olmak yerine orta sınıfla dostluk kurması ten kaçınması
E) İlkokuldan sonra su sporu etkinliklerine uzun süre ara vermesi
2. Nefes almak ve uyumaktan sonra en sık yaptığım eylem ertele- 4. Android telefonunuzun veya tabletinizin ekranının görüntüsü-
mektir. Bir buçuk yıl önce Prokrastineyşın kitabını satın aldığım nü çekebilirsiniz. Öncelikle, yakalamak istediğiniz ekranı açın.
gün ilk 30 sayfasını okudum. Gerisini sonra okurum diye bırak- Güç düğmesine birkaç saniye basın. Ardından ekran görüntüsü-
tım. Ertelemek, aslında kendimi sabote etmek. Bunu biliyorum. ne dokunun. Bu işe yaramazsa güç düğmesi ve sesi azaltma düğ-
Ama kurtulmak için çözümü hep sonralara bırakıyorum. Beni çö- mesini aynı anda birkaç saniye basılı tutun. Cihazınız ekranın gö-
zülmemiş problemler yığınıyla baş başa bırakıyor. Mükemmeli- rüntüsünü çeker ve kaydeder. Ekranın üst kısmında ekran gö-
yetçi olmamdan mı kaynaklanıyor bu acaba? Belki de... En bü- rüntüsü yakalama simgesini görürsünüz. Bunu görmezseniz eğer
yük hayalim erken kalkıp yürüyüş yapmak. Ama bunu son bir yıl- simgeyi görmek için ana ekrana dönün. Ekranınızın görüntüsü-
dır başaramadım. nü aldıktan sonra görseli mobil cihazınızdan görüntüleyebilir,
düzenleyebilir ve paylaşabilirsiniz.
Bunları söyleyen birinin, erteleme konusunda aşağıdakilerden
hangisini yapması beklenebilir? Bunları söyleyen bir teknisyenin, ekran görüntüsü konusunda
aşağıdakilerden hangisini yapması beklenebilir?
A) Kurtulmak için atacağı adımları hep gelecekteki bir güne öte-
leme A) Ekran görüntüsünün sadece mobil cihazlarda alınabildiğini
B) Bir uzmandan yardım alıp yaşamını bir düzene sokma savunması
C) Kendi hayatının sorumluluğunu alma yolunda irade ortaya B) Güç düğmesine basarak fotoğraf efektlerine ulaşmak iste-
koyma mesi
D) İşleri erteleme davranışına kararlı bir şekilde dur deme C) Paylaşmadan önce mobil cihazda renk ayarlarıyla oynaması
E) Davranışlarına etki eden birinden aldığı tavsiyeleri uygula- D) Mobil cihazı sesli komutla yönlendirmeyi önermesi
ma E) Ekran görüntüsü almanın ana ekrana özgü olduğunu söylemesi
SORU DETAYI
SO
2020 - TYT
RU
Soru kökünü oku
Çırak Foma, ustası Rublev’e, “Ben maviyi herkesten daha iyi görüyorum.”
der. Bunun üzerine Rublev de “Sana artık bir şey öğretemem çünkü sen
Paragrafı oku
her şeyi bildiğini sanıyorsun.” diye karşılık verir.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılmak istenen düşünceyle ör- Bu soru tipine dair detaylı
tüşmektedir? Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
A) Mutlak başarı, ustaları aşmakla mümkün olur.
B) Becerisini kutsayan kişi kendini bilgiye kapatmıştır.
C) Kendine güvenen çırağın ustaya ihtiyacı yoktur.
D) Bilgisinden emin olmak, ustalara özgü bir erdemdir.
ÇÖZÜM
E) Çırak, hatasını ustanın hoşgörüsü sayesinde görebilir.
“herkesten daha iyi görmek” ustasında bile iyi gör-
mek, artık “oldum, piştim, tamamım” demektir.
Yani “Bana kimse yeni bir şey öğretemez!” alt me-
sajını barındırır. Yeni bilgilere açık olmama B seçe-
neğinde verilmiştir.
Cevap B

\ Seçenekler okunmaksızın metin okunur. Metindeki iki  Doğrudan seçenekleri okuyarak ilerlemek hem zaman
ayrı cümle tek tek deşifre edilir. Anlam yorumlaması kaybı olur hem de zihin karışıklığına sebep olur.
yapıldıktan sonra seçenekler ele alınır.
1. Yazar, son çıkan kitabıyla ilgili sorular soran bir gazeteciye “Dün- 3. Dağcılık okulundaki fotoğrafçıya, neden sarp yamaçlara tırman-
de, bugünde olan ve yarında da olacak olanı ve onun sabit yo- ma eğitimi aldığı sorulduğunda profesyonel fotoğrafçı şu karşı-
rumunu arıyorum. Yani benim dünyamda geçmişe ait gibi görü- lığı verir: Çünkü görülmeye değer yerlere ulaşan düz yollar yok-
nen kahramanlar aslında sırtında geçmiş zaman elbiseleriyle bu- tur.
günü ve hatta yarını dolaşan kahramanlar, öyle olsun. Muradım
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılmak istenen düşün-
budur.” diye cevap verir.
ceyle örtüşmektedir?
ceyle örtüşmektedir? A) Disiplinler arası çalışma ile her alanda ilginç ve beklenme-
dik sonuçlara ulaşılabilir.
A) Geçmiş zamanın büyüsünü çoğaltmak, sadece yazarların so- B) Görsel sanatlar, gerektiğinde yeni yaklaşımları bünyesine al-
rumluluk alanına girmemelidir. mak zorundadır.
B) Roman karakterinin farklı bir şekle büründürülerek anlatıl- C) Hazırcevap olmak, yapılan işin doğru anlaşılması için bir çı-
ması, yazarın yerelliğini zedeleyen bir tutumdur. kış yolu olabilir.
C) Bir yazarın sesi, içinde bulunduğu zamanın sınırlarında ça- D) Başarılı denebilecek fotoğraflar ancak yüksek rakımlı yerler-
ğıldayan bir ırmak gibidir. de çekilebilir.
D) Yazarla kahraman arasındaki bağ, eserin beğenilmesinde E) Değerli başarılar, göze kolay alınamayan zorlukların ardına
önemli bir etkiye sahiptir. saklanmıştır.
E) Yazar, sadece yaşadığı zamana değil tüm zamanlara sesle-
nerek kalıcılığı yakalayabilir.
2. Sokrates’in öğrencisi olan Platon, “Üstadım, artık eşyanın haki- 4. Dövüş sporları öğrencisi, hocasına giderek hocasının öğrettiği
katini sizin kadar algılayabiliyorum, tanıyorum.” der. Bunun üze- hareketleri artık kendisinden daha iyi kimsenin yapamayacağı
rine Sokrates de “Önce kendini tanı; her şeyi bildiğini sanmak, seviyeye ulaştığını söyler. Bunun üzerine hocası, “Bir şeyi her-
hiçbir şeyi öğrenememektir.” diye karşılık verir. kesten iyi yaptığına inanan biri, o hususta kendini daha ileri ta-
şıyamaz.” diye öğrencisine cevap verir.
ceyle örtüşmektedir? Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılmak istenen düşün-
A) Gerçek başarı, üstatları aşmakla mümkün olur.
B) Maharetini putlaştıran kişi kendini bilgiye kapatmıştır. A) Başarıya ulaşmak, sıkı bir çalışma ister.
C) Kendine güvenen öğrencinin, hocaya ihtiyacı yoktur. B) Kendini yeterli gören kişi, artık gelişemez.
D) Bilgisinden emin olmak, yeteneklilere özgü bir erdemdir. C) Yetenekli kişiler kendini çabuk geliştirir.
E) Öğrenci, maharetini hocasının teşvikiyle geliştirebilir. D) İyi bir hoca, kişiyi en üst seviyeye çıkarır.
E) Çaba kadar inanç da başarının temelidir.
SORU DETAYI
SO
2016
2021 - YGS
TYT
RU
Soru kökünü oku
Orhan Veli’nin “Kitabe-i Seng-i Mezar”ını sevmemiz, onun, Süleyman
Efendi’de, gelmiş geçmiş sayısız silik insanı, basit fakat ezelî dertleri için-
Paragrafı oku
de duymuş olmasındandır. Şiir, ister Sultan Süleyman’a ister Süleyman
Efendi’ye yazılmış olsun sanat bakımından birdir. Şiirde asıl olan, şairin
duyuşunun başka türlü söylenmesine imkân olmayacak tarzda kelime- Bu soru tipine dair detaylı
lerle kurulması ve benzersiz bir şiir iklimi yaratmasıdır. için QR Kodu okutunuz.
Bu parçada şiirle ilgili anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisidir?
ÇÖZÜM
A) Kendinden önceki fikirlerin üzerine inşa edilebildiği ölçüde beğeni
kazanır.
B) İnsanların paylaşmış olduğu duygu ve düşünceleri evrensel bir dille
yansıtır. Parçada kullanılan “Şiirde asıl olan, şairin duyuşu-
C) Toplumun farklı kesimlerinin hislerini duyurabildiği takdirde gelece- nunbaşka türlü söylenmesine imkân olmayacak
ğe seslenir. tarzda kelimelerle kurulması ve benzersiz bir şiir
D) Konu ve üslup açısından yakaladığı başarı ölçüsünde şairini ölümsüz iklimi yaratmasıdır.” cümlesi aslında bize parça-
kılar. nın özünü vermektedir. Yani şiirde ne söylendiği
E) İçerikten ziyade barındırdığı yeni ifade biçimleriyle bir özgünlük ka- (içerik) değil nasıl söylendiği (üslup) önemlidir dü-
zanır. şüncesi vurgulanmaktadır. Bu da E’de verilen yar-
gı ile yansıtılmıştır.
Cevap E
NASIL ÇÖZÜLÜR
NASIL ÇÖZÜLMEZ
\ Bu soru tipinde parçada anlatılan (konu) değil, anla-
tılmak istenen (ana düşünce) bulunmalıdır.  Parçada yer alan her bir anlam boyutunu derinleme-
sine ele almak sorunun eksenini kaydırır. Yazarın an-
\ Daha uzun tonlu sorularda, metnin bütününden da-
latmak istediği konuya merceği tutup yakalamak da-
ha çok, tırnak içerisinde sunulan söz merkeze alınma-
ha yerinde bir hamle olacaktır.
lıdır.
1. Astronomlar, Güneş’i daha iyi gözlemek için teleskopların önü- 3. Bir tür vahşi misk kedisi, kahve ağaçlarındaki en kaliteli çekirdek-
ne bir yuvarlak koyarlar. Bu sayede sadece Güneş’in etrafında- leri öğütmeden yutuyor ve sonra hayvanın midesindeki enzim-
ki haleyi gözlemlerler, Güneş patlamalarını ve güneşteki aktivi- lerin yardımıyla bir tür fermantasyona uğrayan kahve çekirdek-
teyi ölçerler. Aksi takdirde Güneş’in ışığından bu detayları göre- leri dışkı yoluyla bozulmadan dışarı atılıyor. Kahve üreticileri de
mezler. Gerçekten bazen bir şeyleri gölgelemek, hakikati daha kediciğin dışkısından bu çekirdekleri toplayarak dünyanın en pa-
halı kahvesini üretiyor: Kopi Luwak. Bu kahve, her yıl ortalama
iyi anlamamızı sağlar. Hem Doğu hem Batı ekollerinde kişinin
250 ile 300 kg arasında ve özel çiftliklerde üretiliyor. Oldukça yo-
ruhsal gelişimi için sessizlik önemli bir aşamadır. Pisagor, kendi
ğun talep gören kahvenin kilosu 1150 eurodan satılıyor.
gizem okuluna alacağı öğrencilere bir yıldan üç yıla kadar süren
sessizlik oruçları tuttururdu; bu oruçlarda öğrenci kimseyle as- Bu parçada Kopi Luwak’la ilgili olarak anlatılmak istenen aşa-
la konuşmazdı. Amacı, öğrencinin susarak içindeki gerçek sesi ğıdakilerden hangisidir?
duymasını sağlamaktı. Susmak, ışığın yani bilginin önünde bir
A) En kaliteli çekirdeklerden üretilmesi nedeniyle kahve piya-
gölge gibi… Işığı yaymak yerine susarak yapılan gölgeleme ve ha- sasında zamanla aranan bir ürüne dönüşmesi
kikati bu gölgenin izlerinden, sınırlarından görmek...
B) Üreticilerin bu ürünün küçük bir kısmını pazarlamayıp ken-
di kullanımları için ayırmaları
Bu parçada gölgelemeyle ilgili olarak anlatılmak istenen aşa-
C) Bir tür vahşi misk kedisinden alındığı için doğal ortamlarda
ğıdakilerden hangisidir?
üretilmesi ve sonra çiftliklerde satışa hazırlanması
A) Anlaşılabilirlik yolunda bir araç olması D) Kedinin sindirim sisteminde mayalandığı için az bulunması
B) Anlamı betimlemede yöntem olarak kullanılması ve çok pahalı bir kahve hâline gelmesi
E) Kahveyi yutan kedi türünün bu kahvenin üretimi için çiftlik-
C) Gerçeklerin belirginleştirilmesinde hatırlanması
lerde özel yöntemlerle çoğaltılması
D) Daha ayrıntılı değerlendirme sağlaması
E) Görselliği işlevsel ve etkili duruma getirmesi
2. Kıl çadırlar, kaşmir keçisi kılından üretildiği için yazın serin, kışın 4. Sanatçı, Amerikan ahşap mozaik sanatının motiflerinin yanı sı-
sıcak tutuyor. Ateşte yanmıyor; üzerinde yılan, akrep yürüyeme- ra Anadolu kilim ve halılarında yer alan desenleri de kullanıyor.
diği için daha güvenli bulunuyor. Kıl çadırda kışın yağmurlu ha- Selçuklu ile Osmanlı motiflerini de sanata uygulamak için kafa
valarda gözenekler kapanıyor, bu özellik yağmurun ve soğuğun yoruyor şu sıralar. Meslektaşlarının şaşkınlıkla karşıladığı bu ürün-
girmesini engelliyor; yazın ise gözenekler açılıyor, rüzgârın geç- lerde seri üretim söz konusu değil. Her bir ürün, kimi zaman gün-
mesini sağladığı için hava dolaşımı meydana geliyor, serin olu- lerce sürüyor. Ahşap mozaik sanatının yanı sıra iç ve dış mekân-
yor. Kıl çadırlar, zorlu hava koşullarına karşı da dayanıklı. Şiddet- lara mobilya ve dekorasyon çalışmalarına da devam ediyor. Sa-
li rüzgârlarda kolay kolay zarar görmüyor. natçı, elinin ahşaba değmediği günü, “ölü bir gün” olarak nite-
liyor ve çocuksu bir heyecanla seneler sonra keşfettiği bu sana-
Bu parçada kıl çadırlarla ilgili anlatılmak istenen aşağıdakiler-
tı zevkle sürdürüyor.
den hangisidir?
Bu parçada sözü edilen sanatçı ile ilgili olarak anlatılmak iste-
A) Kırsal kesimde haşerata karşı güvenli kullanım deneyimi sun- nen aşağıdakilerden hangisidir?
maları
B) Yağışlı havalarda içeriyi nemden etkin bir biçimde korumaları A) Boş vakit geçirmeyi çok seviyor olması
C) Ani hava akımları karşısında diğer çadırlara göre dayanıklı ol- B) Ahşap mozaik sanatını yorucu bulması
maları C) Meslektaşlarıyla sanat konusunda anlaşamaması
D) Ağırlıklı olarak kaşmir keçisinin yetiştiği yörelerde görülmeleri D) Ahşap sanatına tutkuyla bağlı olması
E) Ham maddesinin özelliğinden dolayı tercih edenlere birçok E) Yaptığı sanatı insanlara öğretmek istemesi
fayda sağlamaları
SORU DETAYI
SO
2019 - TYT
RU
Soru kökünü oku
Coğrafi keşiflerle birlikte gerçekleşen sömürgecilik faaliyetleri sırasında
İspanyolları yerliler karşısında farklı ve üstün kılan özelliklerden biri de
Paragrafı oku
şövalye romanlarına tutkulu yaklaşımlarıdır. Bu romanlar, gerek yeni kı-
taya çok uygun düşen büyülü ve efsanevi nitelikleriyle gerekse ölümü-
ne savaş ve buna bağlı bir şeref anlayışına yaptıkları göndermelerle sö- Bu soru tipine dair detaylı
mürgeci mantığı etkilemiş ve beslemiştir. için QR Kodu okutunuz.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
ÇÖZÜM
A) Şövalye romanlarında, ölümüne savaşmanın şerefli bir davranış ola-
rak yüceltildiği
B) Şövalye romanlarının sömüren-sömürülen ilişkisinin uzağında okun-
ması gerektiği Parçada şövalye romanlarıyla ilgili olarak “sömür-
C) Sömürgecilik faaliyetlerinin şövalye romanlarının içeriğini belirledi- geci mantığı etkilemiş ve beslemiştir” denmiştir.
ği Bu söz etrafında gelişen parçada “sömürgeci kim-
D) Sömürülen toplumların gizemli ritüellerinin şövalye romanlarında liğin inşasında şövalye romanlarının pay sahibi ol-
karşılık bulduğu duğu” anlatılmak istenmiştir.
Cevap E
E) Sömürgeci kimliğin inşasında şövalye romanlarının pay sahibi oldu-
ğu

\ Yazarın bu metni kaleme almadaki amacı ne? Bunu  Seçeneğin bir bölümünün metinle eşleştirilmiş olma-
bulmaya çalışırız. Seçeneklerde de metinde anlatılan- sı cevap olarak işaretlenmesi için yeterli değildir. Bu
lar yer alır. Ama “asıl” anlatılanın peşinde olduğumuz tip sorularda genelde çeldirici seçenek 2 formdan olu-
bilinci ile okumaya devam ederiz. şur. 1. form bizim metinde karşılık bulabileceğimiz kı-
\ Metin okunduktan sonra seçeneklere geçilmeden ya- sımdır. Ama 2.sini bulamayabiliriz.
zarın vermek istediği mesaj belirlenmeye çalışılır. Be-  Seçenekte yer alanların tamamı metinden çıkarılabi-
lirlenen, seçeneklerde aranır. lir ama bize bu değil; yazarın tam olarak ne anlatmak
istediği lazım.
1. Coğrafi keşiflerle birlikte gerçekleşen sömürgecilik faaliyetlerin- 3. Çad’a giden bir bilim insanının, açlıkla boğuşan Afrika kıtasında
de bazı ayrıntılar vardır. Kolomb, İspanya Kraliyetine Amerika’da böyle sağlıklı çocukların nasıl olabildiği sorusunu sormasıyla alg-
koloniler kurulmasını önermiş, bunun için çokça ateşli silahlara lerin besleyici hikâyesi anlaşılıyor. Çocukların genelde spirulina
ihtiyacı olduğunu belirtmiştir. Sonrasında sömürgecilik faaliyeti adlı alg ile beslendiğini öğreniyor. Asya ülkelerini zaten saymı-
için hazırlıklara başlayan Kolomb ve adamları; ateşli silahlara yoruz, onlar alglerden çılgınlar gibi faydalanıyor. Ama henüz bit-
karşı taştan yapılma ilkel silahlar kullanan yerlileri, topluca öl- medi, kırmızı etin demir içeriği övülüp durulur ancak birçok alg
dürmüş ve tüm bölgeyi de işgal etmiştir. türü gerek Temel Reis’in ıspanağından gerekse kırmızı etten kat
kat fazla demir içeriğine sahiptir. Dahası büyüme gelişme için B
grubu vitaminlerin önemi de yadsınamaz ve evet, bildiniz, o da
A) Sömürgecilik faaliyetlerinin birden fazla olayla açıklanama- alglerde bol bol var.
yacağı Bu parçada alglerle ilgili olarak asıl anlatılmak istenen aşağı-
B) Sömürge savaşlarının insan nüfusunun sürekli azalmasına dakilerden hangisidir?
yol açtığı
C) Ateşli silahların yerli halkın yenilgisini kısa sürede hızlandır- A) Kırmızı etten daha lezzetli olduğu
dığı B) Besleyici yönünün güçlü olduğu
D) Kolomb ve adamlarının ateşli silahlarla kolay bir zafer kazan- C) Bilim insanlarının besleyiciliğini sonradan öğrendiği
dığı D) Çocukların sağlığı için gerekli olduğu
E) Sömürgeci zihniyetin yayılmasında ateşli silahların başat et- E) Afrika ülkelerinde çokça yetiştiği
ken olduğu
4. Klimalarda dışarıya konulan o kocaman pervaneli şey sürekli içe-

ri temiz hava veriyor, klimanın içindeki ısıtıcı ya da soğutucu da
o havayı ısıtarak ya da soğutarak içeri gönderiyor diye düşünen-
ler var. İşin aslı öyle değil tabii ki. Klimaların içinde bir sıvı var.
2. Parmak çıtlatmak bana hep saçma gelmiştir. Saçma olduğu kadar Bu sıvı istenildiği zaman sıkıştırılarak buharlaştırılıyor, istenildi-
da zararlı olduğunu düşünürdüm. Kardeşim yapıyor bazen bunu, ği zaman basınç düşürülüp sıvı hâle geri döndürülüyor. Sıkıştır-
parmaklarını sırasıyla kemik kırar gibi çıtlatıyor. Derken internette ma bir kompresör sayesinde oluyor ve sıvı sıkıştırılırken ortaya
sahibine Ig Nobel Ödülü kazandırmış bir araştırmayla karşılaştım. çıkan ısı, o kocaman pervane vasıtasıyla dışarı atılıyor. Daha son-
Donald L. Unger isimli doktor, bakalım ne olacak deyip, 60 sene ra basınç azaltılınca bulunduğu ortamdan ısı çekip buz gibi ha-
boyunca sol elindeki parmakları her gün düzenli olarak çıtlatıp sağ vayı bize veriyor. Yani içeri temiz hava falan girmiyor. Ortamda-
eline dokunmamış. 60 yılın sonunda çektiği röntgen filminden anki havayı döndürüp döndürüp bize veriyor klimalar. O dışarıda-
laşılmış ki parmak çıtlatmanın, kemiklere hiçbir zararı yokmuş. Bun- ki pervane de içeri hava almıyor, dışarı sıcaklık veriyor.
dan sonra size benim gibi bilgiçlik yapan olursa Ig Nobel ödüllü bu
araştırmadan kendisine bahsedin. Unutmadan, bu ödül gerçek No- Bu parçada klimalarla ilgili olarak asıl anlatılmak istenen aşa-
bel’in bir parodisi. Ama rahat olun, tamamen bilimsel. ğıdakilerden hangisidir?
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Soğutucu olarak çalışırken bir sıvının buharlaştırılıp yoğun-
laştırılmasıyla iş gördüğü
A) Ig Nobel Ödülü, ünlü Nobel ödülünün bilimsel ama gülünç
B) Pervanelerin binanın dışına sıcaklık vermek için tasarlandık-
bir benzeridir.
ları
B) Parmak çıtlatmanın kemiklere etkisi röntgen filmi çekilerek
C) Bir sıvının buharlaştırılması ve yoğunlaştırılmasıyla işlev gör-
anlaşılabilir.
düğü, dışarıdan temiz hava almadığı
C) Bilim insanları, insanlar arasındaki basit tartışmaları bitirebilir.
D) Dışarı kirli hava verip içeri temiz hava almak için tasarlanan
D) Parmak çıtlatmanın sağlığa zararı olmadığı bilimsel olarak
modellerinin neredeyse hiç üretilmediği
kanıtlanmıştır.
E) Dışarıdaki büyük pervanenin kompresör çalıştırmak için yer-
E) Parmak çıtlatmanın zararı her dönem tartışılagelmiştir.
leştirildiği
SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 100’ün üzerinde soru çıkmıştır.
SO
2016 - YGS
RU
Soru kökünü oku
Dünyada arasanız da benden daha küreselini bulamazsınız. Hangi mem-
lekete gitsem yalnız orada oturduğumu sanıyorlar. Küreselim ve bütün
Paragrafı oku
insanların dostluk, kardeşlik, barış içinde sevgi ve saygıyla yaşamasını,
yardımlaşmasını istiyorum.
Bu parçada yazar, aşağıdakilerden hangisini vurgulamaktadır? Seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
A) Farklı ülkeleri gezmeyi çok sevdiğini
B) Her memlekette bir evi olduğunu
C) Farklılıklara saygı duyulması gerektiğini
D) Bütün dünyayı kendi evi gibi hissettiğini
ÇÖZÜM
E) Her insanın bir bütünün parçası olduğunu
Bu parçada yazar “küresellik” vurgusu yapmış; ye-
rel bir memlekette değil, dünyadaki bütün insan-
ların evrensel değerlerle yaşamasını arzuladığı bir
“bütünselliği” öne çıkararak “her insanın bir bü-
tünün parçası olduğunu” vurgulamıştır.
Cevap E

\ Vurgulanan düşünce; öne çıkarılan, asıl olan düşün-  Parçada yer alan örneklere, alıntılara ve yardımcı dü-
cedir. Metinde “yazarın lafı nereye getirdiği”ne baka- şüncelere takılmamak gerekir. Parçada yazarın vurgu-
lım. Ne derse desin, hep gelinen yer aynı ise doğru ladığı düşünce, kapsamlı ve genel bir yargı taşır.
yerdesiniz. Çünkü metindeki bütün yardımcı cümleler
ana cümleyi açıklar, örnekler ve ona hizmet eder.
1. Genelde özel araç ya da otobüsle ulaşım tercih ediliyor Selanik’e. 3. Bir roman yazarının iç dünyasında neler yaşadığını anlayamayız.
Hâliyle varılacak yer hem yakın hem de buraya kara yoluyla git- Romancı, nelerden esinlenerek, ne hissederek yazmıştır, bile-
mek daha avantajlı. Tabi bir de uçak alternatifi var ki tıpkı İstan- meyiz. Aslında edebiyat dünyasının usta roman yazarları, biraz
bul’dan Balıkesir’e uçuyor gibi düşünün. Oturuyorsunuz ve ini- da onları bir psikolog gibi gözlemleyen yorumcular tarafından
şe geçmeniz pek zaman almıyor. Sizi bilemem ama karadan bir yaratılmıştır.
ülkeye giriş yapmak, özellikle de Yunanistan’a, ayrı zevk bence.
Bu parçada yazar, aşağıdakilerden hangisini vurgulamaktadır?
Mesela köprüden geçerken kırmızı beyaz olan korkuluklar, bir
anda mavi beyaza bürünüyor ve o an farklı bir his yaşıyorsunuz A) Romancıların, iletilerini eserlerine aktarmada çoğu zaman
gerçekten. Benim için öyle en azından. zorlandıklarını
Bu parçada yazar, aşağıdakilerden hangisini vurgulamaktadır? B) Yorumcuların, roman yazarlarını yapıcı yönden değerlendir-
mediklerini
A) Kara yolunu, uçaktan daha fazla tercih ettiğini C) Roman yazarlarını tanımak için onların ruhsal durumlarının
B) Uçak alternatifinin yurt içi uçuşlar gibi kısa olduğunu araştırıldığını
C) Genelde karadan ulaşımın daha hızlı olduğunu D) Yorumcuların eleştirilerinin ve önerilerinin göz ardı edilme-
D) Bütün ülkelerde sınırdan geçişlerin tehlikesiz olduğunu mesi gerektiğini
E) Birçok güvenli ulaşım alternatifinin bulunduğunu E) Yorumcuların, roman yazarlarıyla ilgili görüşlerinin yönlen-
dirici olduğunu
2. Sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımların, özel hayata za- 4. Bir değişim yaşamaya karar verdiğinizde, uzun zamandır vücu-
rar verdiği ve gizlilik duygusunu erozyona uğrattığı bilinen bir dunuzda hâkim olan stres hormonu “kortizol”; salgılamaya ça-
gerçektir. Peki, anne babaların buna önayak olabileceği aklınıza lıştığınız mutluluk hormonlarıyla, “endorfin”le ve “serotonin”le,
gelir miydi? Uzmanlar, çocuklarının her anını internette payla- çatışmaya başlar. Vücut, uzun süre alışkın olduğu stres hormo-
şan ebeveynlerin, onlara bilmeden büyük kötülük yaptığını söy- nundan daha çok istese de sizin bilinçli olarak mutluluk hormo-
lüyor. Yüzlerce fotoğrafı internette dolaşan bir çocuğun, ileride nu salgılamayı uzun süre sürdürmeniz gerekir ki vücut bir süre
bu tür paylaşımları normal kabul edeceğinden ve hayatının ne sonra bu hormondan daha çok istemeye başlasın. Vücudunuz-
kadarının özel olduğunu ayıramayacağından endişe ediyor. Ai- da hormonal çatışma devam ederken değişimden geriye doğru
lelerin, ileride çocuklarının bilinmesinden memnun olamayaca- adım atmak yerine, değişim alanında daha da ilerlemeniz gere-
ğı şeyleri internete vermeleri de başka bir hata. Örneğin bu so- kir. Peki, bu nasıl olacak? Elbette hedeflerinizle ilgili ayrıntılı ha-
runun yaşandığı Avrupa’da, çocukların gizlilik duygusunu anla- yaller kurmakla, planlar yapmakla, onları somutlamakla…
tan kamu spotları çekiliyor.
A) Serotoninin, kişisel değişimin en önemli itici kimyası oldu-
A) Avrupa ülkelerinde gizlilik duygusunun bizim toplumdaki ka- ğunu
dar gelişmediğini B) Değişim sırasında vücutta bazı vitaminlerin çatıştığını
B) Ülkemizde ailelerin internetle çocuklardan daha çok meşgul C) Değişimi gerçekleştirmek için uzun süre ısrarcı olmak gerek-
olduğunu tiğini
C) Çocuklara gizlilik duygusunun küçük yaşlarda kazandırılma- D) Ayakları yere basmayan hayallerin, değişimi somutlamamı-
sı gerektiğini zı engelleyebileceğini
D) Sosyal medya ve internetin, hayatımızı dar kalıplardan kur- E) Mutluluk hormonunun istemli olarak salgılanabilen bir en-
tardığını zim olduğunu
E) Sosyal medyadaki paylaşımların, insanların özel yaşamını ve
gizlilik duygusunu sarstığını
SORU DETAYI
SO
2016 - YGS
RU
Soru kökünü oku
Çıkarcı yani reklamcı bir çağda yaşıyoruz. Buzdolapları ve çamaşır maki-
neleri gibi edebiyat ürünlerinin de sürüm yöntemleri var. Bunların en
Paragrafı oku
sahteleri bile gerek televizyon aracılığıyla gerekse okunmadan yazılan
tanıtımlarla yaldızlanırsa hele ki bilmem kaçıncı baskıyı yaptığı abartıy-
la anlatılırsa satış rekoru kırmaları işten bile değildir. Gerçekler ne kadar Bu soru tipine dair detaylı
çalkantılı, ne kadar bulanık, ne kadar çıkarcı olursa olsun, insanoğlu ge- için QR Kodu okutunuz.
ne de düşten vazgeçmiyor. Bakınız, ne güzel, ne doğru söylemiş Baude-
laire:
ÇÖZÜM
“Bana gelince, elbet çıkacağım sevinçle
Eylemle düşü kardeş saymayan bu dünyadan.”
Gerçekten de edebiyatın dorukları düşlerden doğmamış mıdır?
Parçada edebiyat ürünlerinin, gerek televizyon ara-
Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden yakınılmaktadır?
cılığıyla gerekse okunmadan yazılan tanıtımlarla
A) Nitelikli sanat eseri sayısında belirgin bir düşüş olmasından yaldızlanmasının ve baskı sayısının abartıyla anla-
B) Bilinçli eleştirmen ve düzeyli eleştiri ürünlerinin yokluğundan tılmasının çıkarcılık olduğu dile getirilmekte; do-
layısıyla “edebî eserlerin, birtakım yollarla oldu-
C) Edebî eserlerin güncel olaylara kayıtsız kalmasından
ğundan farklı gösterilmesinden” yakınılmaktadır.
D) Sanatçıların eserlerini piyasa kaygısı ile kaleme almalarından
Cevap E
E) Edebî eserlerin, birtakım yollarla, olduğundan farklı gösterilmesinden

\ Yazarın yakındığı, eleştirdiği, hoşnut olmadığı durum  Parçada geçen bir söz ya da cümlenin seçenekte kar-
parçada tespit edilir ve bunun karşılığı seçeneklerde şılığı bulunmaz. Yazarın yakındığı durum bulunur ve
bulunur. bu, seçenekte aranır. Yanlışlıkla parçanın ana düşün-
cesi ya da konusu bulunmaz.
1. Nomadland, ödülleri kaptı, evet. Ama ilginç bir tartışmanın da 2. Sosyal medya furyası insanları birkaç paragraf yerine özlü birkaç
göbeğine oturmuş durumda. İngiltere’de yaşayan belgesel sine- satır yazmaya alıştırdı. İnternet üzerinden çevre geliştirmek, yaz-
macısı ve akademisyen Kaveh Abbasian “Nomadland, yoksullu- dığı tweetlerle ilgi ve takipçi toplamak herkese daha cazip gel-
ğu romantize ederek normalleştiriyor ve bu yüzden Oscar’ı ka- di. Tespit yapmak, olmazsa olmaz hâline geldi. Gelin görün ki bu
zandı.” diyor. Filmin başrolü konumundaki Fern’in bu sade ha- servislerde girilen mesajların ömrü iki günü geçmiyor. Fikirler,
yat tarzını kendi seçimi gibi göstermenin, aslında yoksulluğu ro- tespitler, projeler hatta espriler bu servislerde kıyma makinesi-
ne girmiş et gibi çekilip köftelik bir şekil alıyor. Bu yüzden sosyal
mantize etmek olduğu ve bu romantizmin sonuçta kitleleri sö-
medyayı bir fikir süpürgesine benzetiyorum. Aklıma gelen fikir-
mürerek palazlanan ekonomik sistemin değirmenine su taşıdı-
ler, espriler, yazdığımın ertesi günü bile hatırlayamadığım bir
ğı, birçok kişi tarafından da dile getirildi. Bu bir gerçek, filmdeki
entry ile birlikte tarihe karışıp gidiyor.
karakterler yoksul olmayı oynuyorlar. Gerçekten yoksul olmak
başka bir film. Seyredilemeyecek bir film... Gerçek yoksulluk bo- Bu parçada sosyal medya ile ilgili özellikle aşağıdakilerin han-
ğucudur, amansızdır ve ondan kaçamazsınız. Bunu ticari bir film- gisinden yakınılmaktadır?
de göstermenin tek yolu, olumlu bir çözüm uydurmaktır. Oysa A) Trol hesaplarla insanları yanıltmasından
hayatta buna olumlu bir çözüm yoktur. Yazık ama filmler bunu B) Yazılanların kalıcılığının olmamasından
hep yapıyor.
C) Kullanıcıları daha kısa yazmaya yönlendirmesinden
Bu parçanın yazarı, aşağıdakilerin hangisinden yakınmaktadır? D) İşe yaramayacak fikirlerin çoğalmasına yol açmasından
E) Kullanıcılara gereksiz zaman kaybı yaşatmasından
A) Yoksulluğu doğuran temel nedenlerin sinema eserleriyle
perdelenmesinden
B) Çözümü elde olmayan çaresizliğin, özgür bir seçim gibi su-
nulmasından
C) Yaşamın olumsuzluklarının sinema eserlerinde dramatize
edilmesinden 3. Farkında mısınız? Hayatlarımızı en ince ayrıntısına kadar başka-
larına bildirmek için çırpınıyoruz. Hem de büyük bir iştahla… Evi-
D) Yoksulluğun bireyi insanca yaşamaktan uzaklaştırmasının mizde ailemizle geçirdiğimiz zamanlar, çocuklarımızın en özel
yadsınmasından anları, yediklerimiz, içtiklerimiz, gezip gördüklerimiz, dinledik-
E) Oyuncuların kendi dışındaki hayatları sıra dışı gerçekçilikte lerimiz hatta sevdiklerimiz her dakika başkalarının gözünün önün-
oynamasından de. Küçücük bir story’e sığdırdığımız kocaman fikirlerimiz yirmi
dört saatliğine de olsa tüm dünyaya (!) gerekli mesajı veriyor.
Herkes herkesten haberdar. Herkes herkesin önceki akşam ne-
rede olup ne yaptığını biliyor. Öyle bir hâldeyiz ki hepimiz aynı
evde yaşıyor gibiyiz.
A) İnsanların, bütün durumlarını sosyal medyada paylaşmasın-

dan
B) Sosyal medyada harcanan zamanın farkına varılmamasın-
dan
C) İnsanların, başkalarının gizli hâllerini araştırma merakından
D) İnsanların; yediklerini, içtiklerini başkalarıyla paylaşmama-
sından
E) Çekirdek aile anlayışının toplumda giderek bozulmasından
TEST
TEST - 10 23
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz sizin için önerilen süre 6 dakikadır.
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 336’daki forma “D / Y / B / N / Süre”
verilerinizi giriniz.
1. Aile ve çocukluğun değişiminde toplumsal ve tarihsel gelişme- 3. Tarih içinde sinema ve edebiyat ilişkisi, sinema ile diğer sanat-
leri belirleyici olarak kabul eden “medya ekolojisi” yaklaşımının lar arasındaki ilişkinin en kayda değer, en yaygın biçimlerinden
temsilcilerinden Neil Postman, televizyonun bir cazibe merkezi biridir. Hem sinema dilinin oluşumunda hem de gelişiminde ede-
olarak hayatımızın başköşesine oturduğunu, belirli bir çevreyi biyatın özellikle de romanın etkisi büyük olmuş; uyarlamalar için-
ya da yaşamın belirli bir kesitini sunmakla birlikte yarattığı etki de roman, en önemli yeri tutmuştur. Edebiyat da özellikle biçim-
sel özellikler açısından sinemanın anlatım olanaklarından fayda-
nedeniyle kültürün bütünü üzerinde etkili olduğunu düşünmek-
lanmıştır. Bu karşılıklı ilişkinin değerlendirilmesinde yazınsal met-
tedir. Postman’a göre yirmi dört saat yayın yapan kanallarda tam
ne sadakat anlayışı ölçüt olarak alınmıştır.
bir görüntü sarhoşluğu yaşanmaktadır. Böylelikle alışkanlıkları-
mız, konuşma biçimimiz, ilişkilerimiz neredeyse televizyona en- Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisi söylenebilir?
dekslenir.
A) Bireyin toplumla ilişkisinde sinema ve edebiyat temel ileti-
Bu parçaya göre Neil Postman’ın televizyona yönelik eleştirisi şim aracı olmuştur.
aşağıdakilerden hangisidir? B) Sinema, toplumu etkilemede diğer görsel sanatlardan daha
başarılı olmuştur.
A) Bireyleri toplumdan soyutlamayı hedeflemesi
C) Edebiyat, sinemaya diğer sanat dallarından daha fazla kat-
B) İçeriklerinin bireyi kendine yabancılaştırması
kıda bulunmuştur.
C) Toplumsal değerleri dışlayıcı içerikler üretmesi D) Yazınsal metin uyarlamaları, sinema izleme kültürünün yay-
D) Bütünüyle birey yaşamının odağında yer alması gınlaşmasını sağlamıştır.
E) Toplumsal huzur için bireyleri eğlendirmeyi öncelemesi E) Edebiyat ve sinema, karşılıklı etkileşim içinde olan sanat dal-
larındandır.
2. Koronavirüsler, tek zincirli pozitif RNA virüsleri olup oldukça ge- 4. Yapay zekâ, bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrolündeki bir ro-
niş bir aile oluşturur. Bu virüsler, sınıflandırmada alfa, beta, gam- botun çeşitli faaliyetleri insanlara benzer şekilde yerine getirme
ma ve delta koronavirüsler olmak üzere dört cinse ayrılmıştır. becerisidir. İnsanların yapabildiğinin daha fazlasını yapmayı amaç-
Her bir koronavirüs cinsi de a, b, c olarak adlandırılan üç alt gru- layan bir teknoloji dalıdır. Bundan hareketle insanların yaptıkla-
ba ayrılmıştır. Bunlar insanlarda genellikle üst solunum yolları- rını, makinelerin de yapabileceği ispatlanmak istenmiştir. Ancak
nı tutar. Hafif üst solunum yolları enfeksiyonlarının yanı sıra pnö- ne kadar gelişmiş olursa olsun yapay zekâlar, benzerlikleri ayır-
moni ve bronşiyolit gibi ciddi alt solunum yolu enfeksiyonlarına ma konusundaki güçlü yeteneklerine ve eşsiz kelime hazinele-
da sebep olabilir. Koronavirüsler, yaşlılarda ve altta yatan başka rine rağmen kendilerine sorulan basit sorulara cevap vereme-
bir hastalığı olanlar gibi özel hasta gruplarında daha ağır seyirli yerek insan zekâsının gerisine düşmüştür.
solunum yolları enfeksiyonlarına neden olur.
Bu parçadan hareketle yapay zekâyla ilgili olarak
Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir?
I. Toplumsal hayatı kolaylaştırmıştır.
A) RNA virüslerinin geniş bir etki alanı olduğundan insanlarda II. İnsanlardan daha üstün beceriye sahiptir.
solunum yolları enfeksiyonlarını artırdığına
III. İstenen ölçüde beklentileri karşılayamamıştır.
B) Her bir koronavirüs cinsinin önceden hastalık geçirenlerde
üst solunum yollarını ağırlaştırdığına yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
C) Tehlikeli üst solunum yolları enfeksiyonlarının yayılmasına
alfa, beta, gamma, delta koronavirüslerin yol açtığına
D) Koronavirüslerin sınıflandırılmasındaki çeşitliliğin, yaşlılarda D) I ve II E) I, II ve III
ve önceden hastalık geçirenlerde ciddi tehlikeler oluşturdu-
ğuna
E) Farklı yapıdaki koronavirüslerin, ileri yaşta olanlarla özel has-
ta gruplarında daha etkili olduğuna
TEST
TEST - 10 24
1. Dizi film senaryolarında, senaryo matematiği olmalı. Bizde bu 3. Günümüzde görsel efektler, tamamen bilgisayar ortamında, uz-
eksik... Birçok güzel senaryo ortaya çıkıyor. Fakat yetersiz. İzle- man tasarımcıların kullandığı özel yazılımlar aracılığıyla ve bilim-
yici o kadar kolaya alıştırıldı ki insanlar artık ne verirseniz izliyor, sel tasarım teknikleri ile yapılıyor. Dijital görsel efekt tasarımı ve
seçicilik bitti. Biz, teknoloji olarak dünyayı çok yakından takip animasyonu olarak adlandırılan bu uygulama yöntemi sayesin-
ediyoruz. Çok iyi yönetmenlerimiz, oyuncularımız var. Bizim tek de geçmişte tasarlanması ve kurgulanması mümkün olmayan
eksiğimiz senaryo. Süreleri 180, 200 dakikaya çıkan diziler var. fantastik ve kurgusal sahneler oluşturulabiliyor. Animasyon film-
Âdeta sinema filmi gibi... Bu sürelerde çekilen diziler için sena- lerinden uzun metrajlı filmlere, televizyon yapımlarından rek-
ristin her hafta 160 sayfa senaryo yazması gerekiyor. Kolay bir lamlara, bilgisayar oyunlarından sanal gerçeklik ve artırılmış ger-
iş değil. Senaryo satranç gibi olmalı. Seyirci hikâyeyi beş hamle- çeklik gibi etkileşimli uygulamalara, sanat ve bilimi bir araya ge-
de görmemeli. tiren görsel efekt tasarımı, medya ve görsel iletişim tasarımı ala-
nında kilit rol oynuyor.
Bu parçada yerli dizi senaryolarının hangi eksikliği üzerinde du-
rulmaktadır? Bu parçada görsel efektlerle ilgili olarak aşağıdakilerden han-
gisine değinilmiştir?
A) Tarihî mekânlar kullanılacağı için çekiminin uzun sürmesi
B) Senaryo konularının kısa dizi çekimine imkân vermemesi A) Medya ve görsel iletişim tasarımı alanında daha çok kulla-
C) Batı sinemasında görülen seçici izleyiciden mahrum kalması nıldığına
D) Film anlayışından daha çok, dizi anlayışına yakın durması B) Sınırlarının tam olarak belirlenemediğine
E) Karmaşık değil yüzeysel bir mantık ilişkisine sahip olması C) Kullanım alanlarının neler olduğuna
D) Animasyon olarak adlandırılmasının gerekçesine
E) Kullanımının bilgisayar oyunlarında yoğunlaştığına
2. Bal, bozulmayan yiyeceklerin başında geliyor. O yüzden kitabım- 4. DPI kavramının “inç başına düşen nokta sayısı (dots per inch)”
daki bozulmayan yiyecekler listesinin ilk sırasına onu ekledim anlamına gelen bir dijital baskı terimi olduğu genelde bilinir. Bu,
ben de. Günümüzde pek çok formu var; paketli, kavanozda ya basılan materyalinizin her bir “inç”inde bulunan küçük noktala-
da değişik şekilde ambalaja girmiş bir balı erzak dolabınıza ko- rın sayısını belirtir. DPI ne kadar büyük olursa nokta sayısı o ka-
yabilirsiniz. Olur da şekerlenme olursa bir kapta su ısıtıp başka dar çok büyük olur ve bu da baskıyı daha net yapar. Burada al-
bir kap içine koyduğunuz balı da o ısınmış suya koyarak şeker- tını çizmek istediğimiz şudur: Mümkün olan en yüksek DPI ile
lenmenin önüne geçebilirsiniz. Kısaca öyle ya da böyle ısıtma- yazdırmak her zaman gerekli de olmayabilir. Yazdırmakta oldu-
nız gerek desem daha doğru olacak. Ama burada şuna dikkat et- ğunuz görüntünün küçük olması hedefleniyorsa işte o noktada
meniz gerek: Fazla ısı balın rengini ve tadını geri dönülemeye- yüksek DPI sadece mürekkep israfı olacaktır. Genel olarak, bas-
cek şekilde değiştirir. kı dokümanlarını bastırırken 300 DPİ tercih edilir. Aynı şekilde
kartvizit gibi baskı ürünlerinde 300 ile 400 DPİ arasında bir çö-
Bu parçadan bal ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
zünürlük kullanılabilir. Genellikle 1200 gibi çok yüksek bir DPI,
A) Çok çeşitli şekillerde sofralara ulaşması kişinin onu nasıl el- sadece profesyonel fotoğrafçılık veya büyük reklam görselleri
de etmek istediğiyle ilişkilidir. için kullanılır.
B) Isıl işlem gören tüm balların tadım kalitesi öyle ya da böyle, Bu parçada DPI ile ilgili anlatılmak istenen aşağıdakilerden han-
bir şekilde eksilir. gisidir?
C) Bal, şekerlendiğinde çeşitli yöntemlerle aşırıya kaçmadan
ısıtılarak eski hâline getirilebilir. A) Harf açılımının ne anlama geldiği
D) Şekerlenen balı eski hâline getirmek için en iyi yöntem, bal B) Büyüklük oranının katlama dinamiği
kavanozunun sıcak su dolu kap içine konmasıdır. C) Hangi durumda ne kadar gerekli olduğu
E) Binlerce yıl geçse de bozulmayan yiyecekler sıralamasında D) Ne zamandan beri kullanıldığı
en başta gelmektedir. E) Hangi renkler için geçerli olduğu
TEST
TEST - 10 25
1. ` Son yıllarda meydana gelen teknolojik gelişmeler ve endüst- 3. Yapılan araştırmalar; insanların değişik hastalıklarının, rahatsız-
rileşme hava kirliliğinin artmasına neden olmuştur. Otomo- lıklarının yanında estetik kaygıları da önemsediklerini ve yapılan
bil üretiminin artması ve bunlarda petrolün kullanımı, fab- estetik ameliyat sayılarının her geçen gün arttığını göstermekte-
rika bacaları ve kimyasal nesne üreten imalathaneler hava dir. İnsan vücudunu etkileyen her türlü fiziksel rahatsızlık aynı za-
kirliliğini artıran unsurlardır. manda bireylerde estetik kaygılara neden olmaktadır. Ancak ge-
` Hava kirliliğinin büyük bölümü, yanma reaksiyonlarından rekli tetkikler yapılmadan estetik ameliyat yaptırmak insanlarda
kaynaklanmaktadır. Karbon ve hidrojen moleküllerini kap- bir daha tedavi edilemez sonuçlara neden olabilir. Şekil bozuk-
sayan petrol ürünleri yakıldığında karbondioksit ve su olu- luklarına neden olan estetiklerin onarımı imkânsıza yakındır. Es-
şur fakat bütün yanma gerçekleşmediğinde karbonmonok- tetik uygulaması, dokuları öldüren bir işlemdir. Doku ölümüne
sit gibi insan sağlığı için çok tehlikeli gazlar ortaya çıkar. neden olan bu işlemler sonrası gereken onarımlar vücut tarafın-
dan tekrar sağlanamaz ve hücreler tekrar gelişemez. Tüm bunla-
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? ra rağmen insanlarda özellikle kadınlarda daha güzel görünme
arzusu, bu alandaki talebin artmasıyla sonuçlanmaktadır.
A) Farklı anlayışların aslında birbirini desteklediğini göstermek-
tedir. I. Selcen’in, fiziksel rahatsızlığını gidermek için doğal tedavi
B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vurgulamak- yolları araması
tadır. II. Feride’nin, riskli olduğunu bilmesine rağmen burun esteti-
C) Aynı olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele almaktadır. ği yaptırması
D) Aynı görüşü pekiştirmeye yönelik farklı örnekler sunmaktadır. III. Kemal’in, çocukken geçirdiği trafik kazası sonrası yüzünde
E) Farklı biçemler kullansalar da konuyu benzer nedenlerle açık- oluşan yanığa estetik uygulatmaktan kaçınması
lamaktadır. Yukarıda numaralanmış ifadelerden hangileri bu parçada an-
latılanlarla ilişkilendirilebilir?
2. Plastikler, genellikle petrol ürünlerinden elde ediliyor; sera gazı 4. Yerden yapılan uzay gözlemlerinde yer atmosferinden kaynak-
etkisini ve küresel ısınmayı artırıyor. Plastiklerin doğada parça- lanan bazı olumsuzluklar mevcuttur. Yer atmosferi, yıldızlardan
lanarak yok olması çok uzun sürüyor. Deniz kuşlarının yüzde 90’ı gelen ışığın bir kısmını soğurmakta, yıldız ışığının titreşim yapı-
atık plastik yiyor. Plastikler yalnızca insanların değil tüm canlıla- yor gibi gözükmesine neden olmakta ve sanki bir buğulu cam
rın yaşamını tehdit ediyor. Bilim insanları kullanıldıktan sonra arkasından uzaya bakılıyormuş etkisi oluşturmaktadır. Yer at-
mikroorganizmalar tarafından çevreye zarar vermeyen ürünle- mosferinin dışına çıkılarak bu etkiler yok edilebilir ve daha sağ-
re dönüştürülebilen biyoplastikleri farklı bir seçenek olarak üret- lıklı gözlemler yapılabilir. İşte bu işlem için yapay uydular kulla-
meyi başardı. nılmaktadır.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? Bu parçaya göre yapay uyduların kullanılma amacı aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Çok sayıda olumsuz özelliğe sahip plastiklerin yerine alter-
natif malzeme yapımı gerçekleştirilmiştir. A) Yapay uyduların insan algısından daha gelişmiş olması
B) Petrol ürünlerinin yoğun bir şekilde artması, plastiklerin do- B) Yer atmosferinin uzayı gözlemlemedeki olumsuz etkilerinde
ğaya verdiği zararları ortaya çıkarmıştır. kurtulmak
C) İnsan yaşamını kuşatan plastiklerin alternatiflerini üretme C) Gözlemlemeleri kayıt altına veri kaybına neden olmadan
fikri, söz aşamasında kalmıştır. sağlıklı biçimde alabilmek
D) Sera gazı etkisini artıran plastik ve benzeri maddeler, insa- D) Hava şartlarına uyum sağlayabilen dayanıklı bir yapısının bu-
nın dışındaki varlıklara daha çok zarar vermiştir. lunması
E) Plastiğin doğada kalıcı olması, bilim insanlarını başta biyop- E) Dıştan gelen ışığın kırılmalarından etkilenmeden gözlem ya-
lastikler olmak üzere farklı arayışlara yöneltmiştir. pabilmesi
TEST
TEST - 10 26
1. Tüketim olgusunun insanla birlikte doğduğu bir gerçektir. Ancak 3. Sosyal bilimciler tarafından 1981 - 2000 yılları arasında dünya-
günümüz toplumlarını öncekilerden ayıran, “tüketim toplumu” ya gelen kuşak, Y kuşağı olarak tanımlanmaktadır. Bu kuşak,ül-
adını alan bir yapı; tüketimi bir yaşam tarzı hâline getirmiştir. Bu kemiz nüfusunun % 25’ini oluşturmaktadır. Özgürlüklerine düş-
nedenle tüketim kavramının ekonomik anlamının yanı sıra sos- kün, teknolojiye tutkun bu yeni kuşak, otoriteye meydan oku-
yolojik boyutu olduğu bir gerçektir. Modernleşme süreciyle bir- mayı seven, ailelerini de patronu da sorgulayan bireylerden oluş-
likte tüketim ürünlerinin kullanımının ötesinde toplumsal statü- maktadır. Y kuşağı kavramının aslı: “Generation Youth” yani “Genç
yü ve kimliği tanımlama biçimi olan tüketim kültürü giderek Nesil”. Y kuşağının “olmazsa olmaz” özelliklerinden birisi, bazı
önem kazanmıştır. Bu kültür; kitle iletişim araçlarının da etkisiy- ayırt edici aksesuarlara sahip olmak. Bunlardan en önemlisi cep
le yaş, cinsiyet, eğitim, meslek ve sosyal sınıf farkı gözetmeksi- telefonu. Ancak bu telefon öyle sıradan bir cihaz olmamalı. Her
zin toplumun her kesimini etkilerken özellikle de gençlerin ya- şeyden önce çok pahalı ve çok gösterişli olmalı, en yeni ve en
şam tarzı üzerinde önemli bir belirleyici hâline gelmiştir. son model olmalı. Y kuşağını oluşturanlar bir yandan özgürlük
peşinde koşup tüm dünyayı gezme hayalleri kurarlarken diğer
Bu parçada söz edilen tüketim olgusuyla ilgili olarak
yandan ailelerinden bağımsız bir hayata atılmaktan kaçıyorlar.
I. Ekonomik ve sosyolojik tarafları vardır. Her zaman arkadaş gruplarıyla birlikte olmaya gayret ediyorlar.
Teknolojik yenilikler kısa sürede yaşamlarının standardı hâline
II. Kendisiyle ilgili bir kavramın tanımına yer verilmiştir.
geliyor. “Online” yaşayan bu kuşak, zamanlarının büyük bölü-
III. Toplumun bir kesiminin tek sınırlayıcısı durumundadır. münü bilgisayar karşısında geçiriyor.
ifadelerinden hangileri doğrudur? Bu parçadan hareketle Y kuşağıyla ilgili olarak
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III I. Çelişki olarak kabul edilebilecek bir tutumları vardır.
D) I ve II E) II ve III II. Kendi başlarına ya da tekil yaşama mesafeli durmaktadırlar.
III. Belirli bir konuda seçici yaklaşıma sahiptirler.
IV. Bilgisayara bağımlı olduklarının farkındadırlar.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

2. Müzikle ilgili söz söylemek demek, onun tarihine dair bilgi ver-
mek demektir biraz da. Nerede çıkmış, ilk nasıl parlamış, ilk tem- D) I, II ve III E) I, II ve IV
silcileri kimlermiş vs. Biyografisi olmayan bilim insanlarının, sa-
natçıların biliminden ve sanatından bir şeylerin eksik kalması gi-
bi bir şeydir tarihçesinden söz edilmeyen müzik türleri kanımca.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılanları destekler ni-

teliktedir?
A) Hip-hop’ı müzik türleri arasında saymak hatalı ama bu ha- 4. Başarının bir ekip çalışmasının ürünü olduğuna inandım her za-
tayı bilerek yapıyoruz çoğu kez, hip-hop bir yaşam tarzı. man. İnsana yatırım, mutlu ve görevinde etkin ekiplerle çalışmak
B) Siyahlar olmasa müziğin hâli nice olurmuş dedirten müzik başarıyı getirdi. Ezber bozmak, birlikte cesur kararlar almak ba-
türlerinden biri de cazdır. na hep çekici geldi.
C) Rock müzik aslında popüler müziğin alt türlerinden biri sa- Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
yılır ama elektrogitar, basgitar, bateri ve klavye ağırlıklı me-
lodileriyle onu pop müzikten ayırırız. A) Risk almayan hiç kimse başarılı olamaz.
D) Müzik türleri arasında kültür seviyesiyle en çok bağdaştırı- B) Gençlerin istekli oluşu, başarının temel anahtarıdır.
lan klasik müzik, klasik Batı müziği olarak da anılır. C) Tecrübe, heyecanın yanında sönük kalır.
E) Amerika’yla özdeşleşen blues, aslında ta dört yüzyıl öncesi- D) Dünün yardımlaşma anlayışı bugün geçerli değildir.
ne, Afrika’ya, dayanan bir müzik türüdür. E) Başkasının bilgisinden yararlanmak başarı için önemlidir.
TEST
TEST - 10 27
1. Buzullardaki erimeyle açığa çıkan koyu renk alanlar arttıkça açı- 3. Bir yanlışı işlemenin en kolay yolu onu makulleştirmektir yani
ğa çıkan koyu renk alanda absorbe edilen Güneş ışığı oranı yük- akla ve mantığa uygun hâle getirmek, sonra da onu yapmaktır.
seliyor ve bu da sıcaklıklarda daha hızlı yükselme anlamına ge- Bazen önce davranışı, sonra makulleştirme gelir. Anadolu’da “Ke-
liyor. İklim bilimciler kendini besleyen bu ısınma döngüsünün di yavrusunu yiyeceği zaman, fareye benzetirmiş.” derler. İnsan-
Asya musonlarını şiddetlendirerek Bangladeş ve Myanmar gibi ların da hayatta kalabilmek için dünya hakkında makul bir görü-
yerlerde daha sert fırtına ve selleri artıracağını düşünüyor. Uz- şe ihtiyaçları vardır.
manlar, mevcut eğilimlerin değişmeksizin sürmesi hâlinde pla-
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılmak isteneni örnek-
todaki buzulların yüzde 40’ının 2050 yılına dek yok olabileceği-
lendiren bir durumdur?
ni öngörüyor.
Bu parçada söz edilen buzullardaki erimeyle ilgili olarak A) Yağmurlu havada giysisi ıslanan birinin sıcak bir ortamda
ısınmaya çalışması
I. Bazı yerlerde doğal afetleri çoğaltıcı etkisi vardır.
B) Kitap basımıyla ilgilenen bir kişinin arada gezi dergisi yayımı
II. Sıcaklık değişimlerinin yaşanmasına neden olmuştur. da yapması
III. Uzmanların öngörüleriyle kontrol altına alınmıştır. C) Acıktığında kalorili yiyecekler yemek istemeyen birinin açlı-
ğını su içerek bastırmaya çalışması
belirlemelerinden hangileri doğrudur?
D) Parası kalmayan birinin ücretli park alanına giremediği için
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III aracını kaldırıma park etmesi
E) Hırsızlıkla geçinen birinin zenginlerin malını çalmayı daha az
kusurlu görmesi
4. Yeryüzüne kar yağışı için alt katmanların sıcaklığının sıfır dere-

2. Ellis, Televizyon ve Zaman adlı kitabında televizyon filmlerinde cenin altında olması şarttır. Bu, “kar”ın yere düşmeden önce eri-
mesini önler. Kuvvetli kar yağışları, aşırı erime hâlinin yükselti-
nesnel ve öznel olarak iki tür zamandan söz eder. Öznel zama-
de aniden durması şeklinde açıklanır. Kar yağışında iki temel ko-
nın bir televizyon filminde konu örgüsünün sıklığına, yoğunlu-
şul vardır. Birincisi, aşırı erimenin sürmemesi için oldukça fazla
ğuna ve izleyenin yaşam deneyimine bağlı olduğu görüşünü eleş- sayıda çekirdeğin bulunması ve mevcut yükseltide sıcaklıkların
tiren Ellis; öznel zamanın yaratılmasındaki başarıyı öykünün ya- oldukça düşük olması; ikincisi, karın yağmura dönüşmemesi için
nı sıra yapımın akışı, temposu ve oyunculuk hızıyla ilişkilendirir. yerdeki sıcaklığın sıfır derecenin altında olması. Düşey devinim-
lerle aşırı eriyen damlalar birdenbire katılaşırsa kar yerine dolu
Bu parçaya göre Ellis’in bir televizyon filmindeki öznel zama- yağar.
na yönelik eleştirisi aşağıdakilerden hangisidir?
I. Kuvvetli yağmasının nasıl meydana geldiği belirtilmiştir.
A) Geleneksel değerlerin reddedilmesine yönelik içerikler üret- II. Gerçekleşme şartlarıyla ilgili bilgi verilmiştir.
tiğine inanılması
III. Biçimsel değişikliğe uğradığında yağış türünün değişeceğin-
B) Bireylerin kendisi ve dış dünya arasında ayrım yapmasını en- den söz edilmiştir.
gellemesi IV. Oluşumunda belirli bir sıcaklık değerinin etkisi oldukça az-
C) Konunun işlenmesindeki yoğunluğa ve seyircinin hayat tec- dır.
rübesine bağlı görülmesi Bu parçaya göre kar yağışıyla ilgili olarak yukarıdakilerden han-
D) Toplumda huzuru sağlamak için bireyleri eğlendirmeyi amaç gileri söylenebilir?
edinmesi
A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve II
E) Toplumu yansıtmayan içeriklerinin bireyi kendine yabancı-
laştırması D) I, II ve III E) III ve IV
TEST
TEST - 10 28
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz sizin için önerilen süre 3,5 dakikadır.
1. Kardelen, içerdiği ve ilaç olabilme olasılığı bulunan alkaloit ve 3. ` Yaşımız ilerledikçe vücudumuz daha az kolajen üretmeye
lektinler nedeniyle çok sayıda araştırmaya konu olmaktadır. Ay- başlar. Kolajen cildi elastik tutmaya yardımcı olur ve kemik-
rıca tıbbi açıdan önemli olduğu düşünülen bitkilerdendir. Ülke- leri sağlıklı tutar. Amerikalı kalp cerrahı ve beslenme uzma-
mizde halk arasında, toprak üstündeki kısımları kalbi kuvvetlen- nı Steven Gundry, kolajenli yiyeceklerin yendikten sonra ko-
dirici ve mideye iyi gelen ilaç; toprak altındaki kısımları ise taze lajen olarak emilemeyeceğini söylüyor. “Kolajen diğer mad-
hâldeyken ezilerek çıbanları olgunlaştırmak için hazırlanan lapa deler gibi vücuda girip parçalanıp görevinin başına geçmez.
olarak kullanılır. On dört türünün doğada yetiştiği bilinen karde- Bunun için kolajenin yarı parçalanmış şekilde alınması gere-
lenlerden bazılarının soğanları ülkemizin ihraç ürünleri arasın- kiyor. Mesela kemik ve bağ doku 18 saat kaynatılırsa vücut-
da bulunmaktadır. ça emilebilir.” diyor.
Bu parçadan hareketle kardelenlerle ilgili olarak ` Kemik suyu çorbası, hangi hayvana ait olursa olsun, hemen
tüm restoranların menüsünde bulunur. Tüm market reyon-
I. Bilim insanlarının üzerinde çalışmalar yaptığı bir bitki türü- larında her an bulunabilir. Kemikleri ve kas yapısını güçlen-
dür. dirir. Kolajen açısından zengin olan kemik suyu; saçları ve
II. Bazı hastalıklara iyi geldiğine inanılmaktadır. tırnakları güçlendirir, cildi temizler ve canlandırır. Bir saatte
pişirebileceğiniz kemik suyu, bağışıklığı güçlendirir; kış ayla-
III. Yetiştirildiği bölgeye ticari yönden katkı sağlamaktadır.
rının vazgeçilmezlerinden biridir.
IV. Ülkemizde yetişenlerinde iklimin belirleyici etkisi olmaktadır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? lir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Beslenme ve sağlık konusunda birbirlerini destekleyen bil-
D) I, II ve III E) I, II ve IV giler vermişlerdir.
B) Konusu birbirine yakın ama birbiriyle çelişen bilgiler içer-
mektedirler.
C) Aynı konudaki örneklerden yola çıkılarak aynı sağlık yaklaşı-
2. Yaşlılığın; bilgelik ve olgunluğun öne çıktığı onurlu bir dönem
mına ışık tutmuşlardır.
olarak değerlendirilmesine karşılık, bunun tam tersi bir görüş de
her zaman geçerliliğini korumuştur. 14. yüzyılın başlarında Dan- D) Bir hayvansal besin maddesinin iki farklı kullanım alanını ay-
te, yaşlılığı, liman görününce yavaş yavaş yelkenlerini toplayan rıntılarıyla açıklamışlardır.
bir gemi olarak betimlemiştir. Hedefe ulaşma ve kabullenişi gös- E) Kolajenin kullanım sırasında doğuracağı yan etkileri ayrıntı-
teren barışçıl bir imge olarak düşünmüştür. Ancak aynı yüzyıl, larıyla dile getirmişlerdir.
ihtiyarların yaşama ve beğenilme tutkusunu alaya alan yüzler-
ce hiciv, karikatür, özlü söz ve hikâye de üretmiştir. Çoğu kez açık-
tan açığa ama bazen de üstü örtük biçimde yapılmıştır bu. Ka-
naatkârlık ve cömertlik gibi erdemlerin genç ve güzel insanlar-
da; açgözlülük ve kibir gibi günahlarınsa ihtiyarlarda vücut bul-
ması gibi... Genç ve güzelin karşısına o dönemde her zaman ih-
tiyar ve çirkin konmuştur.
A) Dönemden döneme ihtiyarlık anlayışında farklılıklar olmuştur.

B) Toplumun yaşlılara bakış açısı üstü kapalı eleştirilmiştir.
C) Yaşlılık, aynı zaman diliminde karşıtlık temelli yansıtılmıştır.
D) Olumlu niteliklerin gençlerde somutlaştırılması yanlış bir gö-
rüştür.
E) Yaşlılığın hiçbir dönemde tam anlamıyla tanımı yapılama-
mıştır.
TEST
TEST - 10 29
1. Gazeteci: Bir şiir söyleşisinde yemek tarifi yapmışsınız, ilginç de- 2. Google şirketi, çalışanlarına şu önerilerde bulunuyor: Başarı için
ğil mi? iyi bir ekip kurman gerekiyor. Çalışanların fikirlerini toplayacak bir
ortam yarat. Bir fikrin varsa onu mutlaka aç. Şirket çalışanları ge-
Şair: Sıradan bir yemeği şefin spesiyali yapmak için sosları artı-
lecekte şirketlerinin ne yapmak istediğini bilmeli ve bunu birlikte
rın dedim, yanlış mı?
nasıl başaracaklarını öğrenmelidirler. Hiyerarşi, sürecin uzaması-
Gazeteci: Sos derken efendim? na ve her şeyin korkunç bir hızla değiştiği bu çağda, çok geride ka-
lınmasına yol açar, hiyerarşiyi kaldır. Bir ürünü yaparken, bir fikri
Şair: Fikri at; şiirde sos, net bir şekilde hislerindir.
düşünürken başkaları onu bitirmiş olabilir. Hızlı hareket et.
Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki şairin sanat
anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir? Bu parçada Google şirketinin anlayışı ile ilgili;
I. Fikirleri bir basılı materyalde toplama,
A) Şairin duygularını her okur his olarak duyumsamayabilir ve
bu doğaldır ama duygular dizelerde yoğunlaşırsa şiir drama- II. Düşünceleri sosyal medyada paylaşma,
ya doğru kayar. III. En hızlı yoldan kârlılığa ilerleme,
B) Önceleri başkalarınca algılanmayan, hissedilmeyen ve anla- IV. Ast-üst ilişkisini kaldırma,
şılamayanlar duygu yoğunluğu eklenince herkesçe kabul edi- V. Bireysel değil birlikte hareket etme
lebilir bir anlaşılırlık derecesine gelir ve sanat eseri böylece
ortaya çıkar. özelliklerinden hangileri belirtilmiştir?
C) Şairin dizelerini önce kimse anlamaz görünür, birkaç okuma A) I ve II B) I ve V C) II ve III

sonunda duygular birer birer çözülür okurların kalbinde, an-
lam sere serpe kalır zihinde. D) II ve IV E) IV ve V
D) Bir eser, duyguya düşünce de eklendikçe anlaşılırlık düzeyi-
ni artırır; düşünsel yeterliği tam olmayan sözler, sanattan
uzaklaşır.
E) Çoğu kimsenin yaşamı boyunca hiç uğramadığı duygu ara-
lıklarının şairin kaleminde somut bir şiir kanaviçesine dönüş- 3. Virginia Woolf, “Tüm kalıpları kırmaya, yeni bir ifade biçimi bul-
tüğünü görürüz. maya kendimi zorladım.” diyor bir günlüğünde. Woolf, iki asır
boyunca İngiliz romanına egemen olan realist bakış açısını yık-
mıştı. Empresyonistlerin resimde yaptıklarını romanda yapmak
istiyordu. Ona göre geleneksel gerçekçi edebiyat, bir tek gerçek
olduğunu kabul ediyordu. Oysa gerçek; insandan insana deği-
şen, elle tutulamayan, su gibi akan bir şeydi. Asıl önemli olan, o
gün ne yaptığını rapor etmek değil; aklından gelip geçen duygu-
larla düşünceleri, anlık izlenimleri belirlemeye çalışmaktı. Yaza-
ra göre, yaşamın gerçekleri dış dünyayla değil, insanın iç dünya-
sıyla ilişkiliydi.
Bu parçada Virginia Woolf’la ilgili olarak
I. Romanın dışında farklı türde yazdıkları olmuştur.

II. Düşünceleriyle gerçekçilik geleneğine son vermiştir.
III. Romandaki yeteneğini resim sanatında kullanmıştır.
D) I ve II E) I, II ve III
TEST
TEST - 10 30
1. Psikologlar, hatıralar söz konusu olduğunda güvenilirliğin en 3. Gen terapisi hastalıklarla mücadele etmek için tıbbın üzerinde
önemli unsur olmayabileceğini ancak son yirmi yıldır söyleme- çalıştığı yeni bir yöntem. Temelinde, hasta kişinin genlerini, iyi-
ye başladı. Hatıraların orta yaşa kıyasla ilerleyen yaşlarda üste- leştirici proteinler üretecek şekilde değiştirmek yatıyor. İnsan
lik çok daha sık ve keskin bir şekilde geri dönüyor olmasının çok vücudunda yaklaşık 150.000 farklı gen bulunuyor. Genlerimiz-
daha önemli olduğunu belirtiyorlar. Bu duygu durumunun han- deki farklılıklar, bireysel farklılıklarımızı meydana getiriyor. Bo-
gi hatıranın öne çıkacağı üzerinde bunca etkili olması, kederli ve yumuzun uzunluğu, gözümüzün rengi gibi tüm bireysel nitelik-
yalnız kişinin hatıraları arasından onu daha da kederlendirecek ler, genlerimizdeki farklılaşmalar neticesinde ortaya çıkıyor. Has-
olanları bulup çıkarması bu savı destekleyen etmenlerdir. Bir kez talıklar da aynı şekilde kalıtımsal olarak nesilden nesile aktarılı-
daha şunu tekrarlayalım: Önemli olan, hatıraların güvenilir olup yor. Gen terapisi işte bu noktada devreye giriyor ve hastalıkları,
olmaması değil, hafızada faal olmasıdır. genetik köklerinde durdurmayı hedefliyor.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçadan hareketle
A) Yaşlılıkta orta yaşlılara göre hatıraların az aralıklarla geri dön- I. Genleri değiştirmek için iyileştirici proteinler üretme amaç-
düğü lı çalışmalar yapılmaktadır.
B) Psikologların anılarla ilgili çelişkili tutumlarının olduğu II. Hastalıkların kuşaktan kuşağa geçmesi genler aracılığıyla ol-
C) Anıların güvenilirliğinden çok, bellekte aktifliğini devam et- maktadır.
tirdiği III. Kalıtsal hastalıkların genetik köklerde tedavisi başarıyla ger-
D) Bellekteki hatıraların ileri yaşlarda etkisini sıkça yitirdiği çekleştirilmiştir.
E) Anıların, her yaş grubunu farklı koşullarda etkilediği yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
2. İnsanın; günümüz koşullarında bir yazılımı kullanan kişinin, kul-
landığı yazılım üzerinde, yazılımı üreten kişi kadar hakka sahip
4. Deniz kaplumbağaları yumurtalarını kumluk plajlarda bırakıyor
olmasını kabul etmekte güçlük çekmesi çok doğal. Özgür yazı-
ancak birçoğu hiçbir zaman çatlamıyor. Yumurta içerisinde kuluç-
lım akımı ile beraber, yazılım geliştiricileri tekerleği yeniden keş-
ka hâlinde olan hayvanlar mikroplar nedeniyle ölebiliyor, yabanıl
fetmekle vakit harcamıyor, daha önceden üretilmiş olan araçla-
köpekler yumurtaları kazıp çıkarabiliyor veya yumurtalar yeni yu-
rı yazılımlarına ekleyerek bunlar üzerine yeni şeyler inşa edebi-
valar kazan diğer kaplumbağalar nedeniyle açıkta kalabiliyor. Yu-
liyor. Aynı işi yapan yazılımların en iyi yönleri alınarak kullanıcı-
murtalarının narin kabuklarını kırıp çıkabilenler ise akbabalar ve
lara en uygun çalışan, kaliteli yazılımlar hızla sunulabiliyor. Yazı-
rakunlar tarafından yenmeden okyanusa ulaşmaları gereken bir
lımın kaynak koduna da sahip olduklarından kullanıcılar kritik
yarışa girişiyor. Okyanusta ise balıklar, yengeçler ve her türlü de-
yazılımların nasıl çalıştığını anlamak için kaynak kodlarına baka-
niz canlısı, hevesle bir sonraki öğününü bekliyor. Yumurtadan çı-
biliyor, isteklerine göre onları özelleştirebiliyor ve kaynak tasar-
kan kaplumbağaların yalnızca yüzde biri erişkinliğe ulaşabiliyor.
rufu sağlayabiliyor.
Bu parçadan deniz kaplumbağaları ile ilgili olarak
Bu parçada açık kaynak kodlu yazılımların;
I. Yeni kullanıcılara ekleme yapma fırsatı sunması, I. Yumurtalarının pek çoğu, biçimsel değişikliğe uğramaktadır.
II. Ücretsiz kullanıma uygun seçenekler önermesi, II. Çeşitli tehlikelerle karşılaşma ihtimalleri vardır.
III. Yazılım araçlarının birleştirilmesine olanak tanıması, III. Okyanusa ulaşanlar, hayatta kalmayı başarmaktadır.
IV. Daha hızlı çalışan yazılımlar üretilmesine imkân vermesi IV. Yaşamak için sürekli çaba göstermeleri gerekmektedir.
özelliklerinin hangilerinden söz edilmiştir? yargılarından hangileri çıkarılabilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) II ve IV E) III ve IV D) II ve IV E) III ve IV
TEST
TEST - 10 31
1. Çağdaş sinema örneklerinde boşluklar ve aralıklar, ön plana çı- 3. Antibiyotikler bakterilerin neden olduğu enfeksiyonların tedavi-
kar ve insanlar da bu boşlukları kendi zihinsel pratikleriyle dol- sinde kullanılan ilaçlardır. Ancak gereksiz kullanıldığında vücutta-
durmaya çalışırlar. Yenilikçi sinemacıların ortaya koyduğu üzere ki faydalı bakteriler diğer bakterilerin vücuda yerleşmesini engel-
herhangi bir film, klasik anlatı sinemasında olduğu gibi bir tür ler ve bunların ölümü vücudu enfeksiyonlara duyarlı hâle getirir.
varış noktası değil; tam tersine, bir çeşit hareket noktasıdır. Do- İkinci bir husus, antibiyotik kullanılması gerektiğinde uygun süre-
layısıyla yeni sinemacıların elinden çıkan bir çağdaş film örneği, de kullanılmasıdır yani boğaz enfeksiyonu sinüzit ya da orta kulak
izleyenin dünyasında bir yerlere temas ederek muhtelif duygu iltihabında antibiyotik kullanım süresi 7 ile 15 gün arasıdır. Bu tür
ve düşüncelerin açığa çıkmasına imkân tanır. Ortaya çıkan bu ye- enfeksiyonlarda şikâyetler 4. günden sonra belirgin iyileşir. Anti-
ni duygu ve düşünceler de insanların kendi hayatlarına alterna- biyotiğin kesilmesi, geride kalan mikroorganizmaların direnç ge-
tif bakış açılarıyla bakmalarını sağlar. liştirmesine ve güçlenmesine neden olacaktır. Bu durumda çok
daha geniş spektrumlu antibiyotikler gerekmektedir. Bu antibiyo-
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisi söylenebilir?
tikler güçlendikçe böbrek ve karaciğere verdikleri zarar da artar.
A) Çağdaş sinema anlayışında izleyicilerin aynı olguları ve bun- Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
ların ortak sonuçlarını düşünmesi sağlanmaktadır.
B) Sanatseverler, alternatif yaklaşımlardansa geleneksel olana A) Enfeksiyon tedavisinde antibiyotik tedavisi tehlikeli ama ge-
yönelmeyi hatta ondan kopmamayı daha çok tercih etmek- reklidir.
tedir. B) Enfeksiyon hastalıklarında ilaçlar iyileşme görüldüğünde ke-
C) Yenilikçi arayışları benimseyen sinema, son yıllarda izleyen- silmemelidir.
lerden hak ettiği ilgiyi ve desteği görmemiştir. C) Faydalı bakterileri öldüren antibiyotiklerin kullanımı doğru
D) Zihinsel arayışa giren bireylerin ilk uğradığı sanat durağı, gör- değildir.
sel efektlerin yoğun kullanıldığı sinemadır.
D) Organlara zarar veren ilaçları kısa süre içinde kesmek gerekir.
E) Çağdaş sinemada, izleyenlerin duygu ve düşünce dünyası-
E) Antibiyotikler gerektiği zaman ve gerektiği sürede kullanıl-
na etki edip yeni zihinsel sürecin oluşması amaçlanmakta-
malıdır.
dır.
4. Dünyada ve ülkemizde internet kullanımı yaygınlığı, geçtiğimiz

yıllardakine benzer biçimde bu yıl da artış gösterdi: 4,5 milyar
internet kullanıcısı ile %59 yaygınlığa ulaşıldı. Türkiye’de inter-
2. Deri çantanızı kullanmadığınız ve dolaba kaldırdığınız zamanlar- net kullanıcı sayısı 62 milyona, yaygınlık ise %74’e ulaştı. İnter-
da içini gazete kâğıtları ile doldurarak dinlendirmelisiniz. Bu sa- nette kişi başı günlük geçen zaman 4 saate yükselirken Türkiye,
yede deri kırışmaz, yıpranmaz ve kolay eskimez. Derinin rengin- internet başında en çok zaman geçiren ülkeler sıralamasında
de solma meydana gelmemesi için güneş almayan yerlerde sak- 12’nciliğe yükseldi. Bu sıralamada Türkiye’nin önündeki ülkele-
lanması da önemlidir. Koruyucu ve hava alan kılıflar içerisinde rin tümünün daha az gelişmiş ülkeler olduğu göz önüne alındı-
çantalarınızı uzun süre saklayabilirsiniz. Çanta kılıfları genelde ğında bu durumun düşündürücü ve araştırılmaya değer olduğu-
deri çantalar ile beraber satılır fakat eğer elinizde yoksa yine çan- nu söyleyebiliriz.
ta satan mağazalardan rahatlıkla temin edebilirsiniz. Dinlenme-
Bu parçada ülkemizdeki internet kullanımı ile ilgili olarak an-
ye kaldırdığınızda deri bakım yağları ile rutin deri bakımı yapa-
latılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
rak da deri çantanızın ilk günkü tazeliğini koruyabilirsiniz.
Bu parçada yazar deri çantalarla ilgili özellikle aşağıdakilerin A) Ülkemizin internette vakit geçirilen zaman sıralamasındaki
hangisini vurgulamaktadır? yeri
B) İnternette günlük kişi başı ortalama ne kadar vakit geçirildiği
A) Kullanılmadığı zamanlarda nasıl korunması gerektiği C) Kullanıcı sayısında dünyadaki değişmelere göre nasıl bir ar-
B) Gazete kâğıtlarının deri çanta sağlığına olumlu etkileri tış görüldüğü
C) Rengini soldurmadan nasıl güvenle saklanabileceği D) İnternet kullanımındaki artışın endişeye neden olacak dü-
D) Çanta kılıflarının kolaylıkla nereden elde edilebileceği zeye ulaştığı
E) Besleyici bakım yağlarıyla ömrünün nasıl uzatılacağı E) Kullanıcı sayısı ve kullanım yaygınlığı arasındaki doğru orantı
TEST
TEST - 10 32
1. Kapadokya’nın tümü gibi Kayseri’de de volkanik kayaçlar, yüzyıl- 2. Araştırmacılar, bilgisayar destekli simülasyon yöntemini kulla-
lar boyunca bu bölgede yaşayan halklar tarafından kazıldı ve de- narak alınacak önlemlerin oluşturacağı etki ile ilgili iki senaryo
ğişik yapılar oluşturuldu. Yörede yaşayanlar, kayalara oydukları oluşturdu. Bu senaryolardan birincisi, virüsün yayılma hızını ya-
bu yapıları mezar, mesken, depo ve besi yeri olarak kullandı. vaşlatmayı, ikincisi ise virüsün toplumun geneline yayılmasını
Bunlardan bazıları bugün bile kullanıyor. Koramaz Vadisi’nin fark- engellemeyi amaçlıyor. Araştırmacıların birinci senaryosuna gö-
lı noktalarında tespit edilen kaya yerleşimleri de Roma İmpara- re hastalık belirtisi gösterenlerin 7 gün, bu kişilerle birlikte ya-
torluğu Dönemi’nden bu yana kesintisiz kullanılmaktadır. Arke- şayanların ise 14 gün boyunca evde izole edilmesi gerekiyor. 70
ologlar, yerleşimlerdeki meskenlerin arasında yer alan kaya oy- yaşından büyük veya kritik hastalığı olan kişilerle sosyal izolas-
ma kiliseleri referans alarak bu yapıların tümünün ilk inşa tari- yonunun sağlanması da alınması gereken bir başka önlem. Araş-
hini, kiliseler gibi 10 ila 11. yüzyıl aralığına tarihlemenin hatalı tırmacıların ikinci senaryosuna göreyse benzer şekilde hastalık
olacağını düşünüyor. Bu kaya yerleşimlerinin Hristiyanlıktan çok belirtisi gösteren kişilerin 7 gün, bu kişilerle birlikte yaşayanla-
önce mesken olarak kullanılmaya başlamış olması da mümkün- rın ise 14 gün boyunca evde izole edilmesi gerekiyor. İlkinden
dür. Ne yazık ki bugün için bu tahminleri destekleyecek herhan- farklı olarak tüm bireyler arasında sosyal izolasyonun sağlanma-
gi bir arkeolojik veri mevcut değil. Koramaz Vadisi’nde bugüne sının yanı sıra okul ve üniversitelerin kapatılması gibi önlemler
dek toplam 442 kaya oyması yapı, uzmanlar tarafından araştırı- alınması yer alıyor. Araştırmacılar bu senaryo sayesinde virüsün
lıp haritalandı. Bu yapılar arasında hiçbiri daha önce incelen- yayılmasının tamamen engellenebileceğini düşünüyor. Araştır-
memiş 46 kaya oyması kilise ve 6 yer altı şehri de mevcut. Bun- macılar ilk senaryo sonucunda alınacak önlemlere rağmen can
lardan biri olan Bürüngüz yer altı şehri ise 1273 metre uzunlu- kaybı sayısının yine de binlere ulaşabileceğini ve yoğun bakım
ğuyla Türkiye’de şimdiye dek tespit edilen en uzun yer altı şeh- ünitesi gibi kritik sağlık hizmetlerine olan ihtiyacın da devam
ri olarak kayıtlara geçti. edeceğini düşünüyor. Bu yüzden araştırmacılar ikinci senaryo-
nun uygulanmasının virüsün yayılımını engellemek için en uy-
I. Arkeologlar, kaya oyma kiliseleri esas alarak çalışmalarını
gun senaryo olduğunu düşünüyor.
sürdürmektedir.
II. Belirlenen en uzun yer altı şehri Kapadokya bölgesinde bu- Bu parçada söz edilen araştırmacıların ikinci senaryoyu tercih
lunmaktadır. etmelerinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
III. Asırlardan beri halkın kullandığı tarihî yapılar, bugün de var- A) Birinci senaryo üzerinde titiz çalışmanın ihmal edilmesi
lığını korumaktadır.
B) Sağlık elemanına daha çok ihtiyaç duyulması
IV. Koramaz Vadisi’ndeki kaya yerleşimlerinin kurulma zamanı C) Yeterli miktarda bakım ünitesinin temininde geç kalınması
kesin değildir.
D) İnsan ölümlerinin artarak devam edecek olması
V. Sayıları belli, araştırılmamış kaya oyması kiliselerinin varlığı E) Sosyal izolasyonunun sınırlı alanlarda düşünülmesi
gerçektir.
Bu parçada anlatılanlarla ilgili olarak numaranmış yargılardan

hangileri söylenebilir?
A) I, II ve III B) II, III ve IV C) I, II, III ve IV
D) III, IV ve V E) II, III, IV ve V
TEST
TEST - 10 33
1. Hidrojen atomu, evrendeki büyük patlamanın hemen ardından 3. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Çin’de ortaya çıkan ve kısa sürede
ortaya çıkmıştır. 13,7 milyar yıl önce evren bu patlamayla olu- dünyada milyonlarca kişiye bulaşan yeni tip koronavirüsün yol
şurken ortaya çıkan enerjinin bir kısmı radyasyon hâlinde yoğun- açtığı Covid-19 hastalığıyla mücadele için bazı tedbirler aldı. Bun-
laşmaya başlamıştır. Patlamadan sonraki ilk üç dakika içinde ye- ların başında filyasyon geliyor. Filyasyon, bir hastalığın kaynağı-
ni oluşmuş elektron ve protonlar yavaşlayıp birbirini çeker du- nı bulmak ve bu hastalığın yayılma silsilesini takip etmek demek.
ruma gelmiş, evrendeki tüm hidrojen de bu sırada oluşarak gü- Bu terim, bu incelemeyi yapan sağlık çalışanlarının hastanın te-
nümüze kadar gelmiştir. Oksijen atomu ise milyonlarca yıl son- mas ettiği herkesi bulup onların sağlığını denetlemesini, ayrıca
ra ortaya çıkmıştır. Evren genişlerken hidrojen bulutları bir ara- hastaya virüs bulaştıran kişiyi bulmasını da içeriyor.
ya gelip yoğunlaşarak helyuma dönüşmüştür. İlk yıldızlar mey-
Bu parçadan filyasyonun gerekleri ile ilgili olarak aşağıdakiler-
dana geldiğinde içerdikleri hidrojen tükeninceye kadar milyar-
den hangisi çıkarılabilir?
larca yıl boyunca yanmıştır. Bunun sonucunda yıldızlar çökmüş
ve helyumlarla birleşmiştir. A) Hastanın uzak aile bireylerini belirleme
I. Hidrojen bulutlarıyla helyum ilişkisi B) Benzer hastalıkların yayılma zincirini tespit etme
II. İlk yıldızların yanma sürecinde hidrojenin durumu C) Hastanın temas ettiği kişilere uzak durma
III. Oksijen atomunun, hidrojenden sonra oluşması D) Hastalığı bulaştıran kişileri bulma
IV. Yıldızlarla helyumun birleşmesinde oksijenin işlevi E) Hastaya virüs bulaştıran kişiye öğüt verme
Yukarıda numaralanmış ifadelerden hangileri bu parçada an-

D) I, II ve III E) II, III ve IV
2. Zoom Video Communications, merkezi California’da bulunan ve 4. Anime, çizgi filmdir. Çizgi film kavramının çocuklara yönelik ol-
bulut bilişim kullanarak özel yazılımlarıyla uzaktan konuşmalı ve masıyla uzaktan yakından alakası yoktur. Animasyon edilmiş olan
görsel konferans hizmetleri sunan bir şirkettir. Zoom; video kon- çizgi filmdir. Anime de buna dâhil. Anime kelimesi zaten Japon-
ferans, çevrim içi toplantılar, sohbet ve mobil iş birliğini birleşti- ca değildir ki. (animation) kelimesinin kı-
ren iletişim yazılımı sunar. Şirket, dokuz yıl önce Çin kökenli Ame- saltılmış hâlidir. Uzun uzun animasyon demek yerine kısaltarak
rikan iş insanı 50 yaşındaki Eric Yuan tarafından kuruldu. Yuan, anime demiştir adamlar. Hani Japonların kendisi yaptıkları şeyin
şirketi kurmadan önce Amerikan teknoloji devi Cisco Systems’in animasyon veya bizim dilimizdeki adıyla çizgi film olduğunu ka-
mühendislik biriminin başkan yardımcılığı görevindeydi. Zoom’da bul etmişken çok sevgili anime severler neden kabul edemez
düzenlenen toplantılara 2015 yılında katılan kişi sayısı 40 milyon- ben bunu anlayamam. Japon çizgi filmi ile Batı çizgi filmi birbi-
du. Şirket 2019 yılında halka arz edildi ve piyasa değeri 16 milyar rinden çok farklıdır de, tamam sıkıntı yok. Ama anime ile çizgi
dolara yükseldi. COVID-19 salgınıyla bu rakamlar da katlandı. film başka kavramlardır dediğin zaman, salatalık ile hıyar farklı
Çünkü diğer iletişim yazılımlarına göre çok fazla olanağı hiçbir kavramlardır demek gibi bir şey oluyor.
maddi bedel ödemeksizin kullanıcılarına sunmaktadır.
Bu parçada anime ile ilgili karşı çıkılan aşağıdakilerden hangi-
Bu parçaya göre Zoom’un öne çıkan niteliği aşağıdakilerden sidir?
hangisidir?
A) Çizgi filmden daha üst özelliklerde bir tür olduğu anlayışı
A) Kurucusunun teknoloji alanında tecrübeli olması B) Sevenlerince diğer sanat türlerinden daha önde tutulma
B) Bulut bilişim alt yapısıyla hizmet vermesi davranışı
C) Kullanıcı için daha çok imkâna ücretsiz ulaşım sağlaması C) Japon çizgi filminin Batı çizgi filminden farklı olduğu yargısı
D) Bir dönemden sonra halka arz edilmesi D) Anime ile animasyonun aynı türü işaret ettiği yanılgısı
E) COVID-19 salgınıyla birlikte kullanımının artması E) Çizgi filmden ayrı bir sinema ürünü olduğu düşüncesi
TEST
TEST - 10 34
1. İlk filmimde çok detaylı çalıştım. Bir önceki filmim “Kasaba”da 3. UNESCO, Birleşmiş Milletler’in eğitim, bilim, kültür, bilgi ve ile-
ise çok zorluk çekmiştim. Senaryo tam olarak bitmemişti. Set sı- tişim alanlarında uzmanlaşma örgütü olarak İkinci Dünya Sava-
rasında yazmaya devam etmiştim. Kendim zaten üç ay üzerinde şı’nın bitiminde, savaşın zihinlerde başladığı ve sulh kültürünün
çalışmıştım. O döneme göre çok detaylı fakat bugünkü senaryo- her şeyden önce zihinlerde yeşertilmesi gerektiği anlayışı çer-
larıma kıyasla daha az detaylıydı. Senaryo yazarı olarak tek ça- çevesinde kurulmuştur. UNESCO Sözleşmesi, 1945 yılı Kasım
lışmanın avantajı şu: Senaryoyu çok detaylı yazmanız gerekmi- ayında Londra’da 44 devletin katılımıyla kabul edilmiştir. Türki-
yor. Çünkü eğer yeterince vaktiniz varsa yolda yönünüzü değiş- ye, imzacı ilk 10 devlet arasındadır. UNESCO Sözleşmesi, ülke-
tirebiliyorsunuz. Bir roman yazarı kadar özgür hareket edebilir- mizde 20 Mayıs 1946 tarihli ve 4895 sayılı kanunla onaylanmış-
siniz yeterli vakit olunca. tır. UNESCO’nun üye sayısı, Filistin’in 2011’de üye kabul edilme-
siyle 195’e yükselmiştir. UNESCO’da ayrıca 10 Ortak (Bağlı) Üye
Bunları anlatan bir senaryo yazarının aşağıdakilerden hangisi-
Devlet bulunmaktadır.
ni söylemesi beklenebilir?
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Yazım aşamasında her zaman yedinin üzerinde paydaş ya-
zarla çalışırım. A) UNESCO sözleşmesini kabul etmeyen devlet yoktur.
B) Oyuncuların kimliklerini baz almak yazarın özgürlüğünü kı- B) UNESCO, barışçıl bir anlayışla kurulmuştur.
sıtlar. C) UNESCO’nun çalışmalarıyla savaşlar son bulmuştur.
C) Set aşaması ne kadar uzun sürerse film o derece olgun çıkıyor. D) Bazı devletler, kültürel mirasını paylaşmak istememektedir.
D) Senaryoyu ekip hâlinde yazmak sizin yavaş hareket etmeni- E) Türkiye’nin her teklifi değerlendirilmeye alınmıştır.
ze neden olabilir.
E) Yönetmenle anlaşma şekliniz hayalinizin gerçekleşmesini
sağlar.
2. 21. yüzyıldaki dönüşümler daha önce görülmemiş bir boyut ve 4. Elektronik, yazılım ve mekanik sistemlerin bir araya gelerek oluş-
hızda gerçekleşiyor. Nüfusumuz hızla sekiz milyara yaklaşırken turduğu düzeneğe robot denir. Robotlar insan hayatını kolaylaş-
insanlar, gezegeni yazılı tarihteki herhangi bir zaman diliminden tırmak, ürün verimliliği ve kalitesini arttırmak için geliştiriliyor.
çok daha fazla tahrip ediyor. Ormanları yerle bir etmeye, karbon Günümüzde robotlar, veri analizi yöntemiyle insanlar gibi öğren-
salmaya, toprak ve sulara kimyasallar ve plastikler dökmeye deme yeteneği kazanmıştır. Bundan dolayı insanların yaşam koşul-
vam ediyoruz. Sonuç olarak; yıkıcı sıcaklık dalgaları, orman yan- larına uyum sağlayabiliyor ve kendi becerilerini geliştirebiliyor.
gınları, fırtına silsileleri, eriyen buzullar, yükselen deniz seviye- Robotların insan zekâsına erişebilmesi şu an için imkânsız ancak
leri ve diğer ekolojik yıkımlarla karşı karşıya geliyoruz. Tüm bun- bu, toplum için tehlike oluşturmayacakları anlamına gelmiyor.
lar politik, lojistik ve ekonomik karmaşalara neden oluyor. Çünkü kendi sorunlarını giderme veya sonuca en hızlı biçimde
ulaşma işlemleri yapma yetenekleri, insanların geliştirdiklerini
Bu parçadan hareketle beğenmeme ve yetersiz görme durumunu ortaya koymuştur.
I. İnsanlar dünyayı önceki dönemlerden daha fazla olumsuz Bu parçanın yazarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
yönde değiştirmiştir. lenebilir?
II. Ekolojik dengenin bozulması sonucunda pek çok sorun or-
taya çıkmıştır. A) Mekanik sistemli bir düzeneğin, insanların yaptığını yetersiz
bulmasını anlamamaktadır.
III. Çevre kirliliğinin önlenmesi için yapılan çalışmalar yetersiz
B) Robotlarla ilgili gelişmeleri büyük bir beğeniyle takip etmektedir.
kalmıştır.
C) İnsanları, robotlar konusunda dikkatli olmaya çağırmaktadır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? D) Robotların zamanla insanların yerine geçeceğini iddia et-
mektedir.
E) İnsanların oluşturdukları bir düzeneğin çeşitlendirilmesine
D) I ve II E) II ve III karşı çıkmaktadır.
TEST
TEST - 10 35
1. Aşağıdaki parçalardan hangisi “İyi bir yazarın ileri sürdüğü ve 3. Bilgisayar ağlarının birbirine bağlanması sonucu ortaya çıkan,
savunduğu bir tezi olmalıdır, eğer bunlar yoksa yazdığı eserlerin herhangi bir sınırlaması ve yöneticisi olmayan uluslararası bilgi
ayakları yere sağlam basmaz.” düşüncesine uzak düşmektedir? iletişim ağına genel ağ denir. Telefon, telgraf, televizyon, radyo
vb. araçlardan yararlanarak yürütülen bilgi alışverişine de ileti-
A) Peyami Safa, Yalnızız romanında eğitimde uygulama alanı şim denir. İlk kez 1960’lı yıllarda özel laboratuvarlarda kullanıl-
bulamayan, teoride kalan birçok görüşün Simeranya’da te- maya başlanan internette amaç, bir noktada toplanan bilgilere
oride kalmayıp uygulandığını belirtir. Kısacası yazar, yaşadı- aynı anda farklı birimlerin kolayca ulaşmasını sağlamaktır. Bu
ğı toplumun eğitim sistemine ciddi tenkitler getirmektedir. amaçla ilk kez İngiltere’de uygulamaya geçilmiştir. 1980’li yıllar-
Bu tenkitler, evrensel niteliktedir. da ABD tarafından askerî amaçlı kurulan ağ, 1990’lı yıllarda ti-
cari kullanıma açılarak hızla yayılmış ve bugün yüz milyonların
B) Aşk-ı Memnu, Halit Ziya Uşaklıgil’in yazdığı altı romanın en
kullandığı bir yapı hâline gelmiştir. İnternet kullanımının yaygın-
olgunu kabul edilir. Sıkı yapısı, kahramanlarının psikolojik ge-
laşmasıyla, alternatif medya olarak da sunulan internet üzerin-
lişiminin gerçekçi tasviri, etrafımızdaki dünyaya dair gerçek-
den yayın yapan yeni bir habercilik türü ortaya çıkmıştır. Bu ye-
çi gözlemi ve tasviri, dili ve üslubu övgüye değer görülür. ni tür, genel anlamda elektronik yayıncılık, daha özel bir terim-
C) Ayaşlı ve Kiracıları romanında Memduh Şevket Esendal, ede- le internet gazeteciliği olarak adlandırılmaktadır. Bu durum ga-
biyat sosyolojisi için çalışmalar yapanlara kaynaklık edecek zetelerin yanında televizyon ve radyoları da internet üzerinden
ipuçları verir. Roman, özellikle de toplumsal görüşlere yas- site açarak yayın yapmaya zorlamaktadır.
lanacak kitlesel gözlem ve değerlendirmeler için kaynak ni- I. Genel ağ ve iletişimle ilgili tanımsal nitelik
teliği taşımaktadır.
II. Tarihsellik-amaç ilgisi
D) Mehmet Âkif Ersoy, Safahat’ta yer alan çoğu şiirinde emeğin III. İnternet ve öncekilerden farklı habercilik türü bağlantısı
ve çalışmanın kutsallığına dikkat çeker. Onun ısrarla vurgula-
IV. İnternetin ilk kez kullanıldığı mekân
dığı bir düşünce vardır: “Kim kazanmazsa bu dünyada bir ek-
V. İnternet gazeteciliğinin gelişimi
mek parası / Dostunun yüz karası, düşmanının maskarası!”
E) Talip Apaydın, Toz Duman İçinde romanında vatan duygusu- Yukarıda numaralanmış ifadelerden hangileri bu parçada an-
nu kahramanlık düşüncesiyle harmanlayıp başat unsur ola- latılanlarla ilişkilendirilebilir?
rak kullanır. Direnmek ve toprak bilincine sahip olmak, Ay-
şa Kadın’ın “Ben kökümden ayrılamam.” sözüyle zirveleşir.
D) I, II, III ve IV E) II, III, IV ve V
2. Yazarlıkta okuyarak edinilecek birikim olmaksızın hiçbir yere gi-

dilemez. Ama günümüzde, bir miktar paraya sahip olmak roman
çıkarmaya yetebiliyor. Böyle çıkan kitapların büyük çoğunluğu
edebiyat dünyasına giremiyor. Bu, eleştirmenlerin görmezden 4. Acıya neden olan insanla acı çeken insan arasındaki fark sade-
gelmesi sorunu değil. Bir editörün kontrolünden geçmeyip en ce olgusaldır. Yaşama istemi, bütünüyle büyük acılarla özdeştir.
ham hâlleriyle kitaplaştıkları için bunların yazın dünyasında bir İstem, sadece bunu anlayabildiği takdirde bu acıyı tedavi edip
karşılık bulması mümkün olmuyor. sona erdirebilir.
Bu parçada anlatılanlara göre bir eserin yazın dünyasında yer Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söylemesi bek-
alabilmesi aşağıdakilerden hangisine bağlıdır? lenir?
A) Yazarının ilgi çekici bir konuyu ele almasına A) Birlikte yaşama dürtüsü, acıyı ortadan kaldırır.
B) Çeşitli denetim aşamalarından geçmesine B) İnsanlarla hayvanlar arasında acıyı yaşama farkı yoktur.
C) Yazarının çok okuyarak deneyim sahibi olmasına C) Anlamlandırılmayan bir acının tedavisi de olmaz.
D) Eleştirmenlerin önerileriyle oluşturulmasına D) Her acı, bir gün unutulmaya mahkûmdur.
E) Ünlü yayınevleri tarafından yayımlanmasına E) Sevinçlerin yaşandığı bir dünyada acıya yer yoktur.
TEST
TEST - 10 36
1. Coğrafi keşiflerle birlikte gerçekleşen sömürgecilik faaliyetleri 3. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Gerçek yazar, bireyin iç dünya-
sırasında o zamana kadar keşfedilen yerlerde görülmeyen mik- sını çok iyi bilmeli; yarattığı karakterleri ilkin kendisi anlamalı-
roplar da Avrupalıların her gittiği yere yayıldı. Mikropların yayıl- dır.” düşüncesine uzak düşmektedir?
ması Avrupalıların sömürgeleştirme hareketlerini oldukça kolay-
laştırdı. Öldürücü mikroplar sonradan kazanılmış bağışıklıkları A) Andrew Stanton, Kayıp Balık Nemo’da çocukluk hâllerini can-
olmayan yerli nüfuslarını çok büyük oranda azaltmış, bazı yer- lı tablolar şeklinde ortaya koyarken hem kendisinin hem de
lerde de tamamen ortadan kaldırmıştı. Mikroplar yüzünden yer- okurunun çocukluğuna dokunuyor. O minik karakterleri öy-
li halkın nüfuslarının azalması, sömürgecilere karşı mücadele gü- le samimi tanıtıyor ki onları aileden biri gibi görüyoruz.
cünü de azaltmıştı. B) Elijah Glass ve Winter Zhi isimli iki karakterin başından ge-
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? çenleri Empati romanında akılcı bir biçimde birleştiren Adam
Fawer; kendi yaşadığı gnostisizm, empati ve sinesteziyi oku-
A) Sömürgecilik faaliyetlerinin tek bir ögeyle açıklanamayaca- runa da yaşatmaya çalışır.
ğı C) Haliç’ten Bulutlar Geçerken adlı eserinde Görkem Yeltan,
B) Sömürgeci anlayışın yayılmasında mikropların pay sahibi ol- adı sanı olmayan bir karakterden hareketle bireyin yaşam
duğu mücadelesini vurgulamak istiyor. Her şeyi okurun yorumu-
C) Mikropların yerli halkın yenilgisini çabuklaştırdığı na bırakarak kahramanını tanımlamasını da ondan bekliyor.
D) Sömürgecilerin mikropları kullanarak kolay bir zafer kazan- D) Gabriel García Marquez’in Kırmızı Pazartesi romanı, usta
dığı yazarın çocukluğunu geçirdiği kasabada yıllar önce yaşan-
E) Coğrafi keşiflerin insan nüfusunun azalmasına yol açtığı mış bir cinayet olayını aktarıyor. Yazar, roman kahramanı
Santiago Nasar’ın şahsında insan psikolojisini etkili bir şekil-
de yansıtıyor.
E) Nahid Sırrı Örik; merkezinde tutkulu bir kadın kahramanın
yer aldığı Sultan Hamid Düşerken adlı romanında, kadın kah-
2. Haber yazımı açısından günümüzde kullanılan en geçerli yön- ramanının duygu ve düşüncelerini önce kendi iç dünyasın-
tem, 5N 1K kuralıdır. 5N 1K kuralı kim, ne, nerede, ne zaman, da içselleştirmiş, sonrasında okurun karşısına çıkarmıştır.
nasıl, neden (niçin) sorularına göre haberin oluşturulması anla-
mına gelir. Bu nedenle gazeteci, haberini yazarken bu altı soru-
nun cevabına haber metninde yer vermeye çalışmalıdır. En çok
da “Kim?” ve “Ne?” soruları önemlidir. Okuyucular, “Kim ne yap-
tı?”, “Kimin başına ne geldi?” ve “Ne oldu?” sorularının cevabı-
nı haberde görmek istemektedir. Bu nedenle öncelikle bu iki so-
ru cevaplandırılmalı, ilk bölümden itibaren okuyucuların merak
duygusu giderilmelidir. “Ne zaman?”, “Nerede?” ve “Nasıl?” so-
ruları da okuyucular açısından önemlidir. Bu sorular haber met- 4. Bilginin güçlü saygınlığı, ölümsüzlüğünde veya devamında yatar.
ninin devamında cevaplandırılmalı ve muhabir haber yazımın- Ayrıca öğrenmenin anıtları gücün anıtlarından daha uzun ömür-
da bu unsurlara da yer vermelidir. lüdür.
Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılmak istenen düşün-
A) Günümüzde haberleşmenin çeşitli sorularla gerçekleştiği
B) Muhabirin soru-cevap yöntemindeki öncelikleri bilmesi ge- A) Dünyanın geleceğini elinde bulunduranlar, paraya yön ve-
rektiği renlerdir.
C) Bir haberde okurun merak duygusunun sorularla giderildi- B) Kalıcılık, kâğıtlarda değil kafalarda olmalıdır.
ği C) Krallarla bilgeler, aynı ırmakta yıkanır.
D) 5N 1K kuralının habercilikteki öneminin giderek arttığı D) Kaleler yıkılıp giderken Homeros’un dizeleri aynen kalmıştır.
E) Haber yazımında sorgulayıcı yaklaşımın başat olduğu E) Senin için yok olan, başkası için yeni başlangıçtır.
TEST
TEST - 10 37
1. 2005 yılında Journal of Personality and Social Psychology’de ya- 3. Kafamda hayatın umutsuzluğuna dair en önemli sorunlardan bi-
yımlanan bir araştırmada, dünyanın farklı yerlerinde yaşayan in- rine resmen parmak basmış Black Mirror senaristleri. Çıkarcılı-
sanların kişilikleri arasındaki belirgin farklılıklar belgelenebildi. ğa karşı olmanın ana nedeni ahlakçı, doğrucu bir insan tipi ol-
Araştırma verilerine göre örneğin Avrupa kültürlerindeki yetiş- maktan çok, kendi çıkarın için çıkarcı insanları hedef almak ol-
kinler, Asya kültürlerindeki yetişkinlere kıyasla yeni deneyimler duğunu gösteriyor. Boşuna ahlakçı kesilmeyelim, gerçek bu! Di-
elde etmeye daha açık insanlar. Öte yandan Kuzey Avrupa’daki- zi, hiç öyle romantizme kaptırmadan, yapay insan hareketleri-
lerin Güney Avrupa’daki akranlarından daha vicdanlı oldukları ne yer vermeden gerçekçi bir şekilde bir insanın ne denli yalan
bulgusuna ulaşıldı. 2017 yılında Journal of Research in Persona- söyleyebileceğini gösterdi. İnsanın beyin limitlerini zorlayan çok
lity’de yayımlanan bir başka araştırmada ise bu farklıların bazı- aşırı dozda post-modern buldum diziyi. İzledikten sonra dima-
larının izleri erken çocukluk dönemine kadar takip edilebildi. Gö- ğımda resmen metalik bir şuur algısı yaratıyor. Mekanik, elekt-
rünüşe göre ve şaşırılmayacak biçimde ebeveynlerin bu farklı- ronik, mekatronik, genetik gibi disiplinlerin hepsi istisnasız bir
lıklarda bir rol sahibi olduğu gözlemlendi. Bu şekillendirmenin biçimde kusursuzca kurgulanmış. İnsanoğlunun, teknolojiyi ne
tam olarak nasıl gerçekleştiği üzerine yapılan güncel araştırma- kadar geliştirirse geliştirsin söz konusu içgüdüleri olunca bir an-
ların verileri, bir yandan da Hollandalı psikolog Geert Hofste- da ilkel zamanlarındaki hâline döndüğünü, bilgi ve bu bilgiye da-
de‘nin 1970’lerde dünyanın farklı yerlerinden gelen IBM çalışan- yanan teknolojinin geliştiğini ve insanın aslında pek de gelişme-
larının iş memnuniyetini etkileyen faktörlerle de çapraz sorgu- diğini anlatıyor. İnsanı, insana değişik bir perspektif sunarak an-
ya tabi tutuldu. latan son zamanlarda izlediğim en başarılı dizi. Arınma sağlıyor,
izleyin izlettirin, on üzerinden on.
Bu parçaya göre insanın kişiliği üzerinde;
Bunları anlatan bir Black Mirror izleyicisinin insanoğlu ve bu
I. Kişinin bireysel olarak takındığı ana-baba rolü,
dizi dolayımında aşağıdakilerden hangisini söylemesi beklene-
II. Çocukluğun ilk yılları, bilir?
III. Yaşamın sürdürüldüğü coğrafya
A) Bu dizi, insanın ne denli gerçekçi bir varlık olduğunu göster-
unsurlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir? di.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II B) İnsan teknikçe ne denli ilerlerse duygu bakımından o kadar
geriler.
D) I ve III E) II ve III C) Bir insanın çıkarcılığa karşı durması dürüstlüğünden kaynak-
lanır.
D) Bu yapım gelecekçi kişiliklerin çatışmasını işlemektedir.
E) Diziyi izleyen, içindeki bazı hastalıklı yanları sağaltabilir.
2. Aile çatısının sağlam durabilmesi, en ufacık bir lodosta parçala-
nıp uçmaması için öncelikle ailenin sarsılmaz temeller üzerine
oturtulması gerekir. Odaları oluşturan duvarların, altındaki her
bir tuğlanın düzgün örülmesi hâlinde en ufacık bir sarsıntıda yı-
kılma korkusu söz konusu değildir. Aile fertleri arasındaki müna-
sebet ve ilginin kuvveti de parçalanamaz, bölünemez, dağıtıla- 4. Hiçbir şey, insanı hınç duyguları gibi çabucak eritip bitirmez. Kız-
maz özelliğini taşıyabilmesiyle anlaşılır. Bunun sağlanabilmesi gınlık, hastalıklı alınganlık, öç isteği ve susuzluğu; bitkin insan
için de yine güçlü bir temele gereksinim vardır. için şüphesiz en kötü sonuçlu tepki çeşitleridir.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır? Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Aile bağlarının sağlam olması gerektiği A) Alma mazlumun ahını, çıkar aheste aheste.
B) Aile fertlerinin aynı evde yaşaması gerektiği B) İsteyenin bir yüzü, vermeyenin iki yüzü kara.
C) Maddi sıkıntıların, ailede huzursuzluğa yol açtığı C) Sırrını açma dostuna, o da söyler dostuna.
D) Akrabalar arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi gerektiği D) Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar.
E) Aile kurumunun oluşmasının bir evin varlığına bağlı olduğu E) Keskin sirke küpüne zarar.
t a Y a r d ım cı
Para gr a f
Dü ş ü n c e
kodu okutunuz.
Paragrafta Paragrafta Yapı Anlatım Teknikleri

Konu - Ana Düşünce Paragrafta Yardımcı
Düşünce

2021 2020 2019 2021 2020 2019
28 28 38,1

okutunuz.
3 ders saati % 13
“Tırtılın son
dediği şeye,
dünyanın geri kalanı
kelebek diyor.”
O hâlde, başla!
Durma, çabala!
Bu testin video çözümlerini
izlemek için QR kodu
okutunuz.
TEST - Paragrafta Yardımcı Düşünce
YARDIMCI DÜŞÜNCE Nasıl Çözülmez?

Yazar bir şeyler anlatıyor; bir olay, durum ya da düşünce. Buna “ko- } Metin ve seçenekler arasında eşleştirme yapmadan, eleme yön-
nu” diyoruz. Bir şeyleri dert ediniyor, okuruyla özellikle onu paylaş- temini tercih etmeden ilerlemek soru çözümünün güvenirliğine
mak istiyor, buna da “ana düşünce” diyoruz. İşte asıl iletmek istediği şüphe düşürecektir.
bu mesajı anlatabilmek için bazen pekiştireçler kullanır, bazen detay-
lı açıklamalar yapar, bazen örnekler verir, bazen anlattıklarını destek- } Metin ve seçenekler bire bir birer cümle ile eşleşecek beklenti-
leyici ya da varsa karşı çıktığı bir düşünce onu çürütücü ifadelere baş- si ile eleme yapmaya çalışmak.
vurur. Bu ifadelerin, açıklamaların tek bir amacı vardır: Asıl anlatmak Metnin bir bölümü ya da metinde yer alan bir ifade birden fazla
istediğini daha güçlü sunabilmek. İşte bütün bu parçalara, ifadelere, seçeneğe karşılık gelebilir.
düşüncelere “yardımcı düşünce” diyoruz.
} Metne ya da seçeneklere kendinizden yorum ilave etmek sizi
Bir film izlediğimizde bir sürü karakter var. Hepsinin de kendine özgü hataya düşürecektir.
özellikleri vardır. Ama hepsinin film içindeki asıl rolü, filmin başkarak- Çünkü seçenekler tam da yorum yapabileceğiniz şekilde dizayn
terinin özelliklerini öne çıkartmaktır. Filmdeki kimsesiz çocuğun olma- edilmiştir.
sı, başkarakterimizin merhamet duygusunu daha iyi ortaya koyabil-
mek içindir. } Seçeneklerde yer alan bilgilerin size göre doğruluğunu dikkate
almak, sizi hataya düşürecek diğer bir etkendir.
Yolları düşünün… Bir ana yol var ama onlarca tali yani yan yol var. Yan Sizin bildiğiniz bilginin doğruluğu değil, metinde olup olmadığı si-
yolların (yardımcı düşüncelerin) amacı; yolcuyu, yola çıkanı (okuru) zin için önemlidir.
ana yola (ana düşünceye) ulaştırmaktır.

} Bu tip sorular çoğunlukla olumsuz köklü soru tiplerinden oluş-
maktadır. Bu bakımdan eğer farklı yöntemlere alışmamış ve ken-
dinizi daha güvende hissetmiyorsanız soru kökünü okuduktan
sonra, seçenekleri, sonrasında da metni okumanızı tavsiye ede-
riz.
} Seçeneklerde anahtar sözler işaretlenir.
} Metindeki anahtar sözler işaretlenir.
} Metinle seçeneklerde belirlediğimiz anahtar sözler başta olmak

üzere metin ve seçenekler arasında eşleştirme çalışması yaparız.
Eşleştirme yaptığımız yerleri metin üzerinde çeşitli şekillerde işa-
retlerle/kodlarla belirtiriz.
Paragrafta Yardımcı Düşünce TEST - 17
SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 20’ye yakın soru çıkmıştır.
SO
2020
2021 -- TYT
TYT
RU
Soru kökünü oku
Çocuk genellikle yaptığı işin engellenmesi veya sevdiği oyuncağın elin-
den alınması gibi somut, yetişkin ise daha çok toplumsal veya mesleki
Seçenekleri oku
haksızlıklar gibi soyut nedenlerle öfkelenir. Çocukla yetişkin arasında bu-
lunan ergen için hem somut hem soyut her türlü kışkırtma öfkeye yol
açabilir. Öfkenin dış görünümü çocuksu (bağırma, ayaklarını yere vur- Bu soru tipine dair detaylı
Paragrafı oku çözüm videosunu izlemek
ma, şiddetli ağlama) ve yetişkince (kaba sözler, ince alaylar) olabilir. Er- için QR Kodu okutunuz.
genlerin zekâ düzeyi ile heyecanı ifade biçimleri üzerine yapılan bir araş-
tırmada doğrudan doğruya öfkeye yol açan nedene karşı tepki göster-
menin zekâ göstergesi olduğu bulunmuştur. Görece düşük zekâya sahip
olanlar, öfkeyi sorumlu olmayan dış etkenlere aktarma eğilimindedir. Öf-
keden doğan engellenme tepkisinin konuyla ilgisiz kişilere yansıtılması
ÇÖZÜM
ergenlikte sürüyorsa belirli bir zihinsel olgunlaşma gecikmesi akla gelir.
B seçeneğine “Öfkenin dış görünümü çocuksu (ba-
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? ğırma, ayaklarını yere vurma, şiddetli ağlama) ve
A) Ergenin zekâ seviyesi arttıkça öfke duygusunun dışa vurumunda azal- yetişkince (kaba sözler, ince alaylar) olabilir.” cüm-
lesinden, C seçeneğine son iki cümleden, D seçe-
ma gözlemlenir.
neğine “Çocukla yetişkin arasında bulunan ergen
B) Ergenlikte öfke duygusunun ifadesi, konuşma veya beden aracılığıy- …” ifadesinden, E seçeneğine “Çocukla yetişkin
la gerçekleşebilir. arasında bulunan ergen için hem somut hem so-
C) Engellenme tepkisini sorumlu olmayan kişilere yöneltme, çocuklar- yut her türlü kışkırtma öfkeye yol açabilir.” cüm-
dan beklenen bir harekettir. lesinden ulaşılabilir.
D) Ergenler çocukluk ruh hâlini tamamen bırakmamış olsa da belirli bir Ancak parçada bizi A’daki yargıya ulaştırabilecek
olgunluğa sahiptir. bir ifade yer almamaktadır.
E) Ergenlik, çocukluğun ve yetişkinliğin öfke nedenlerinin bir arada bu- Cevap A
lunduğu bir dönemdir.

\ Soru kökünün olumsuz olmasına özellikle dikkat edi-  Metin - seçenek eşleştirmesi yapmadan eleme yap-
lir. mak sizi hataya düşürür.
\ Önce seçeneklere yönelip anahtar ifadeleri belirle-  Kavram benzerliği değil, anlam aynılığı aranarak eşleş-
mek, ardından metne başlamak daha yerinde olur. tirmeler gerçekleştirilmelidir.
\ Metin - seçenek eşleştirmesi ile neticeye gidilir.
TEST - 38 Paragrafta Yardımcı Düşünce
1. Yapay zekâ, yapay sinir ağlarından oluşan bir sistem olarak, in- 3. Estetik tavır, insanın yaşam duygusu ile içsel bir ilişki içindedir.
sanın zihinsel işleyişine benzer bir tür süreci taklit etmesidir bir Her insan, doğal olarak estetik bir tavra sahiptir. Hepimiz, istis-
bakıma. Ancak bir bilgiyi öğrendiğinde bir daha unutmasına as- nasız, etrafımızdaki dünyayı bir şekilde “güzel” olarak tecrübe
la olanak olmadığı için bilgiyi yine bir tür deneyim olarak da sis- etmeyi isteriz. Ama bu estetik tavır, kişinin hangi kültüre ve top-
temsel bir stratejiye dönüştürmektedir. Yapay zekâ, dış dünyay- lumsal sınıfa, hangi coğrafyaya ve mekâna ait olduğuna ya da
la ilgili sürekli olarak bilgilendirilerek en iyi sonuca ulaşabilmek- hangi kültürel, entelektüel ve toplumsal sermaye birikimine sa-
te ve kendisini geliştirebilmektedir. Yapay zekâ sayesinde melez hip olduğuna göre sonsuz bir çeşitlilik sergiler. Hiçbiri saf değil-
sanat (hybrid art) olarak adlandırabileceğimiz resimler de üre- dir, tüm beğeniler bir şekilde karmaşık ve melezdir; tarihsel, kül-
tilebilmektedir. türel ve sosyolojik koşullar ve bağlamlarda oluşturulmuştur.
Bu parçadan hareketle yapay zekâyla ilgili aşağıdakilerin han- Bu parçadan hareketle estetik tavırla ilgili aşağıdakilerin han-
gisine ulaşılamaz? gisine ulaşılamaz?
A) İnsanın yaşamsal sürecine öykünür. A) İnsandan insana renk ve kimlik değiştirir.

B) Belleğindeki bilgilerde eksilme olmaz. B) Kişisel yaklaşımlara yaşam hakkı tanır.
C) Bilgiyi sanata dönüştürme yetisine sahiptir. C) Güzellik olgusunu standarda bağlamaz.
D) Sanat deneyimlerinde soyutluk hâkimdir. D) Kültürel yaşantı ve edimler sayesinde oluşur.
E) Çevresel gelişmelerden uzak kalmaz. E) Evrensel beğeni yasalarına uygundur.
2. Senaryo metinlerinde zaman ve mekân notları verilir, sahne de- 4. Türk minyatürlerini özgün yapan en önemli şey, renklerin çoğu
ğişimleri gösterilir ancak çekimle ilgili hiçbir ayrıntı senaryo met- kez soyutlama aracı olarak düz, parlak ve gölgelerden arındırıl-
ninde yer almaz. Senaryo metinleri, diğer sanatsal metinlerden mış olarak kullanılmasıdır. Minyatür sanatında genel olarak ta-
farklı bir şekilde kaleme alınır. Bu metinlerin, sinemanın ritmi ile rihî, edebî ve ilmî konular işlenirken Türkler, çoğunlukla tarihi
birlikte düşünüldüğünde heyecan boyutunu ayakta tutması, duy- yansıtmayı tercih etmişlerdir. Osmanlı Devleti’nin savaşlarını,
guları ve zekâyı öne çıkarması beklenir. Senaryo metninin gör- seferlerini ve şenliklerini anlatan resimli yazmalar, diğer İslam
sellerle zenginleştirilmesi ise yönetmen, oyuncu, görüntü yö- ülkelerindeki örneklerinden ayrı olarak gerçekçi bir üslupla ele
netmeni, ışıkçı, ses ve efekt uzmanının iş birliği ile gerçekleştiri- alınmıştır. Türk minyatürleri, birçok araştırmada yararlanılan gör-
lir. Bu bakımdan senaryo metinleri, bu kişilerin okumasına yö- sel belgeleri oluşturmalarının yanı sıra Cumhuriyet sonrası Türk
neliktir. ressamlarına da ilham vermekle ayrıca değer kazanmaktadır.
Bu parçadan hareketle senaryo metinleriyle ilgili aşağıdakile- Bu parçadan hareketle Türk minyatürleriyle ilgili aşağıdakile-
rin hangisine ulaşılamaz? rin hangisine ulaşılamaz?
A) Kendine özgü bir yazılış yöntemi vardır. A) Çağdaş resmin esin kaynağıdır.
B) Kolektif bir çabayla görsel kıvamına kavuşur. B) Tarihin derinliklerinden ses verir.
C) Sahne çekimlerinin detaylarına yer verir. C) Edebî ve ilmî konulara ağırlık verir.
D) Teknik kadronun anlayacağı bir dil kullanır. D) Kendine özgü bir tekniği vardır.
E) Hem gönle hem de beyne hitap eder. E) Oluşturulduğu dönemin izlerini taşır.
SORU DETAYI
SO
2019
2021 - TYT
RU
Soru kökünü oku
Ahmet Hamdi Tanpınar, Beş Şehir adlı eserine yeni bir şehir eklese
bu kuşkusuz Paris olurdu. Tanpınar; Yahya Kemal’den, Proust’tan
Seçenekleri oku
okuduğu bu şehre ancak İkinci Dünya Savaşı sonrasında gidebildi.
Yazar için gecikmiş bu ziyaret, hayalindeki Paris ile karşılaştığı şehir
arasında çatışmalara neden oldu. Tanpınar için düş kırıklıklarıyla do- Bu soru tipine dair detaylı
lu bu seyahatin izlerine, bazı deneme ve mektuplarında rastlanır. için QR Kodu okutunuz.
Yazarın İstanbul’u, kişisel tarihine dönerek arşınlamasına benzer bi-
çimde Paris’i de kendi soyut tasarımlarındaki hâliyle görmeye çalış-
tığı ama gerçekte gördükleri karşısında şehre dair bu zihinsel kabul-
leri terk ederek yepyeni bir çatı, daha derin bir temel arayışına gir-
diği anlaşılıyor.
Bu parçadan hareketle Ahmet Hamdi Tanpınar ile ilgili aşağıdaki-

ÇÖZÜM
lerin hangisi söylenemez?
Parçada geçen “Yahya Kemal’den, Proust’tan okuduğu
A) Hayalindeki Paris’i, başkalarının anıları ile edebî eserlerinden bu şehre” ifadesiyle A seçeneği, “bazı deneme ve mek-
hareketle biçimlendirdiği tuplarında rastlanır” ifadesiyle C seçeneği, “İstanbul’u,
B) İstanbul’u, edebiyatla iç içe oluşan hayallerden çok somut de- kişisel tarihine dönerek arşınlamasına benzer biçimde
neyimleriyle yorumladığı Paris’i de kendi soyut tasarımlarındaki hâliyle görmeye
çalıştığı” ifadesiyle D seçeneği, “şehre dair bu zihinsel
C) Paris’e dair izlenimlerinin zaman zaman çeşitli türlerdeki eser-
kabulleri terk ederek yepyeni bir çatı, daha derin bir te-
lerinde yer aldığı
mel arayışına girdiği” ifadesiyle E seçeneği söylenebilir.
D) İstanbul ve Paris’in, edebî yaşamında belirli bir yer edinen şe- Ancak B’deki “İstanbul’u, edebiyatla iç içe oluşan hayal-
hirler arasında olduğu lerden çok somut deneyimleriyle yorumladığı” ifadesiy-
E) Paris değerlendirmelerinde başlangıçtaki beklentilerin zaman- le ilgili olarak parçada bir ipucu yoktur.
la değişim gösterdiği Cevap B
NASIL ÇÖZÜLÜR
\ Metinle seçenekleri eşleştirmeye çalışalım. Eşleştir-
me yaptığımız yerleri metin üzerinde çeşitli şekiller-
NASIL ÇÖZÜLMEZ
de (işaret/kod) belirtelim. Doğru eşleştirme, kısa za-  Eğer eşleştirme yapılmazsa metni tekrar tekrar oku-
manda doğru cevaba ulaşmak demektir. mak zorunda kalabiliriz. Bu da zaman kaybı demektir.
\ Soru kökünden sonra seçenekleri anahtar sözleri be-  İki seçenek arasında kalırsanız o iki seçenek arasın-
lirleyerek okumak sizi hızlandırabilir. daki farka odaklanmanızı tavsiye ederiz.
1. Avrupa Erkekler Artistik Jimnastik Şampiyonası’nda millî sporcu 3. Arkeologlar, Ürdün Kara Çöl’de yürütülen araştırmalarda bir oca-
Ferhat Arıcan, paralel bar aletinde altın madalyanın sahibi oldu. ğın içerisinde ekmek kırıntılarına rastladılar. Bu kalıntılar, ekme-
Jimnastik tarihinde bir ilke imza atan İzmirli Ferhat Arıcan, Sin- ğin tarımsal yaşama geçişten çok daha önce var olduğuna dair
gapur’da düzenlenen 2010 Gençlik Olimpiyatları’nda atlama ma- kanıt doğurmuş oldu. Araştırmalar, ekmek kalıntılarının arpa,
sasında Moğol rakibi Ganbatyn Erdenebold’un ardından gümüş buğday veya yulaf dokuları içerdiğini ortaya koydu. Arkeologlar,
ekmeğin muhtemelen sıcak bir taş üzerinde pişirildiğini söyle-
madalya da kazanmıştı. Spora ilkokulda beden eğitimi öğretme-
diler. Bu keşif, herhangi bir bitkiyi yetiştirmeye başlamadan ön-
ninin teşvikiyle 10 yaşında başlayan Arıcan’ın imza attığı başarı
ce avcılar tarafından ekmek yapıldığını, bu da bitki ekiminin bi-
şu: Bulduğu ve yaptığı 3 hareketi kendi adına tescil ettirdi. Dün-
linen tarihinin en az 3000 yıl geriye çekildiğini gösteriyor.
ya jimnastik literatüründe kendi adına tescilli 3 hareketi olan ilk
sporcu olma başarısını gösterdi. Aldığı bir madalyayı sakatlanıp Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
hastanede yatan bir arkadaşına ithaf ettiğini de belirtmeliyiz.
A) Ekmeğin tarihsel gelişimiyle ilgili yeni bulgular ortaya kon-
Ayrıca üst üste iki olimpiyata katılan ilk Türk jimnastikçi olmayı duğu
da başardığını duyurmakta yarar var. B) Ekmeğin keşfedilmesinin, tarımsal yaşama geçişi hızlandır-
dığı
Bu parçadan hareketle Ferhat Arıcan ile ilgili olarak aşağıdaki-
C) Ekmeğin kalıntılarında bazı bitki türleri belirlendiği
lerden hangisi söylenemez?
D) Ekmeğin pişirilme yöntemiyle ilgili bir sav ileri sürüldüğü
A) İlkokul öğretmeninin zorlamasıyla paralel bar aletinde ya- E) Bitki ekiminin tarihsel başlangıcıyla ilgili bilgilerin değiştiği
rıştığı
B) Avrupa’da yapılan bir yarışmada birinci olduğu
C) Ardışık olarak iki olimpiyat tecrübesine sahip olduğu
D) Hak ettiği bir ödülü alırken arkadaşını da onurlandırdığı
4. Masajın en faydalısı elle yapılanı. Elde kan dolaşımına ait bir sı-
E) Jimnastikteki bazı hareketleri kendi adına onaylattığı caklık, dokunma duyusuna ait bir hassasiyet olduğu için onun ısı-
sını, dokunuşunu ve uygulayacağı basıncın ayarını hiçbir cihaz tam
2. Çocuk gelişiminde temel rol oynayan hayvan sevgisi, duygusal karşılayamaz. Masaj yapılan kişinin yattığı zemin orta sertlikte ol-
erişkinlikte olduğu kadar onların topluma uyum sağlayan sosyal malı. Yumuşak zeminde uygulanan masajın zemin esnediği için
bir varlık olarak yetişmesinde de kritik yer tutuyor. Ancak bu etkisi azalır. Masaj yapılacak kişi, kasları gevşek olacak şekilde ra-
olumlu etkinin ortaya çıkabilmesi, hayvanı alınıp satılabilir bir hat uzanmalı. Sadece omuz, kol gibi bölgeler için oturma da ye-
nesne olarak görmemekle mümkün oluyor. Hayvanlarla sağlıklı tebilir. Kol, bacak, sırt ve boyun gibi büyük kaslarda gerginlik faz-
bir irtibat, çocuğun kendisi dışında bir varlığın, üstelik kendisi- la ise buralar sıcak havlu, su torbası, cildi yakmayacak kadar ısıtıl-
ne benzemeyen bir canlının varlığını kabullenmesi sonucunu do- mış ütü, saç kurutma makinesi ile yumuşatılır. Ovarken ağrı olma-
ğurur. Bu ilinti, hükmetme ve nesneleştirme temeli üzerine ku- ması için tatlı badem yağı veya susam yağı kullanılabileceği unu-
rulmazsa çocuk, hayvanı kendi varlığını bütünleyen bir başka tulmamalı. Sıcak su olan bir tasa birkaç damla yasemin, lavanta
canlı olarak görecektir. Ancak modern hayatta hayvanla kurulan yağı damlatılıp masaj yapılan kişiye koklatılırsa masajın rahatlat-
bağ, maalesef bir nesneleştirme ilişkisine dönüşmektedir. ma derecesi artar.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Hayvanlarla irtibatın, insanın kendinden farklı canlıları ka- A) Elle yapılan masajın en yararlı masaj yöntem olduğu
bullenmesini kolaylaştırdığı B) Masaj için seçilen zeminin yumuşak olmaması gerektiği
B) Duygusal olgunluk sağlamada hayvan sevginin önemli olduğu C) Günümüzde masaj salonlarına rağbetin arttığı
C) Modern yaşam, hayvan beslemeye olumlu katkılar sağladığı D) Masaj yaparken tatlı badem yağı ve susam yağı kullanıldığı
D) Hayvanı ticari ürün olarak görmemek gerektiği E) Yasemin ve lavanta yağının kokusunun masaj yapılan kişiyi
E) Sosyal uyumu sağlamada hayvan sevgisinin etkisi olduğu rahatlattığı
SORU DETAYI
SO
2020
2021 -- TYT
TYT
RU
Soru kökünü oku
“Mini beyin” olarak adlandırılan bir proje kapsamında pek çok ülkede
farklı laboratuvarlarda tasarlanan insan beyinleri inceleniyor. Beyin or-
Seçenekleri oku
ganoidleri olarak adlandırılan bu yapılar, insan beyninin boyutlarından
oldukça farklı. Kalem ucundaki silgi büyüklüğünde olan mini beyinler,
kan damarları gibi kilit yapılar içermediği için büyüyemiyor. Araştırma- Bu soru tipine dair detaylı
cılar bu organoidlerin beyin gelişimi ve kusurlarıyla ilgili en karanlık sır- için QR Kodu okutunuz.
ları bile su yüzüne çıkarabileceğine inanıyor. Bu mini beyinler, sebebi bu-
lunamayan çeşitli hastalıklara tedavi yöntemleri geliştirmek adına umut
vadediyor.
Bu parçada “mini beyin” ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilme- ÇÖZÜM

miştir?
İlk cümledeki “… pek çok ülkede farklı laboratu-
A) Hakkındaki çalışmaların nerelerde sürdürüldüğüne
varlarda …” ifadesiyle A’daki “Beyin organoidleri
B) İnsan beyninden hangi özellikleriyle ayrıldığına olarak adlandırılan bu yapılar, insan beyninin bo-
C) Boyutunun aynı kalma gerekçesinin ne olduğuna yutlarından oldukça farklı.” cümlesiyle B’deki “…
D) Araştırma sonuçlarının nasıl fayda sağlayabileceğine kan damarları gibi kilit yapılar içermediği için bü-
E) Yapılan araştırmanın ne kadar süredir devam ettiğine yüyemiyor.” ifadesiyle C’deki, “Bu mini beyinler,
sebebi bulunamayan çeşitli hastalıklara tedavi yön-
temleri geliştirmek adına umut vadediyor.” cüm-
lesiyle D’deki ifadeye değinilmiştir. Ancak parçada
bu araştırmanın ne zamandır sürdüğüne değinen
bir ayrıntı yoktur.
Cevap E

\ Seçenekler hızlıca kodlanır ve her bir seçenek metin-  Seçeneklerin metindeki karşılığı bazen tek bir ifade ile
le eşleştirilir. Boşta kalan, cevap seçeneğidir. verilmiş olabilir. Bazen de metnin tamamına yayılmış
şekilde bulunabilir. Bu durum bizi yanıltmamalıdır.
\ Seçeneklerdeki anahtar sözler ile metin bölmeleri dik-
katlice eşleştirilmelidir. Değinilen bilgi, düşünce veya  Değinmek, etraflıca, detaylıca anlatmak değildir. Se-
durumun gerçekten o kısım olup olmadığı doğru sap- çenek-metin arasında detaylı derin bağlantı kurulma-
tanmalıdır. ya çalışılmaz.
1. Oxford’un 2016 yılının kavramı olarak açıkladığı Post-Truth’un mer- 3. Grafiti kelimesi, Yunanca “graphein” (yazmak) kelimesinden gel-
keze alındığı konferansta benim dışımda on farklı isim bu kavrama miş ve İtalyanca “sgraffio” (karalamak) kelimesinden türemiştir.
Türkçe karşılık aramaya çalıştı. Tam bir fikir birliği olmasa da birbi- Bugün bilinen anlamıyla grafiti, 1960’ların sonlarında Amerika
rinden anlamca farklı olmayan adlandırmaların kullanıldığı dikkati- Birleşik Devletleri’nin hiphop kültürüyle birlikte doğmuştur. Da-
mi çekti. Örneğin bazı uzmanlar “hakikat ötesi” kavramını kullanır- ha çok sokak sanatçıları tarafından yasa dışı yöntemlerle yapılı-
ken bazıları Post-gerçek ifadesini tercih ediyor. Peki, gerçekten Post- yor olsa da bu sanatla uğraşanların ve yasal olarak icra edenle-
Truth nedir? “Nesnel hakikatlerin belirli bir konu üzerinde kamuo- rin sayısı gün geçtikçe artmaktadır. Günümüzde bazı grafiti sa-
yunu belirlemede duygulardan ve kişisel kanaatlerden daha az et- natçıları kendilerini bu alanda geliştirerek duvar resimleriyle gra-
kili olması durumu.” Açılış konuşmasında, yılın kelimesi olarak açık- fitiyi birleştirmişlerdir. Sanatçılar takma adlarını ne kadar çok ve
lanmasının Post-Truth’un kullanımının 2016 yılında bir önceki yıla çeşitli yerde yazarsa o sanatçı hem diğer sanatçılar arasında hem
göre yüzde 2 bin artış göstermesinden dolayı olduğu belirtildi. de kendi şehrinde daha fazla ünleniyor.
Truth’ın Türkçe karşılığının “doğru, gerçek, hakikat” olduğu ve Post-
Bu parçada grafiti ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine de-
Truth için “hakikat ötesi” karşılığının tercih edildiği de belirtildi.
ğinilmemiştir?
Bu parçada Post-Truth kavramının işlendiği konferansla ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) İlgilenenlerin sayısının arttığına
B) Başka sanatlarla iç içe geçtiğine
A) Uzmanların farklı adlandırmaları tercih ettiğine C) İlgililerin eğitim durumuna
B) Ondan fazla kişinin katkıda bulunduğuna D) Ortaya çıkış serüvenine
C) Bazı uzmanların kavram için “hakikat ötesi” karşılığını seçtiğine E) Kelimenin kökenine
D) Kavramla ilgili kargaşayı sonlandırmada başarılı olmayan bir
organizasyon olduğuna
E) Konferansa konu olan kavramın kullanımının, bir yılda bü-
yük bir artış gösterdiğine
2. Son yılların gözde lezzetlerinden biri olan dibek kahvesi, içinde 4. ÇEVKO (Çevre Koruma) Vakfı, ambalajların kaynağında ayrı ola-
bulunan çeşitli aromalarla geleneksel Türk kahvesinden ayrılı- rak toplanmasını ve sürdürülebilir bir geri kazanım siteminin ku-
yor. Dibek kahvesi, kahve çekirdeklerinin dibek adı verilen tah- rulmasını kendine amaç olarak edinmiş bir sivil toplum kurulu-
ta veya taş havanlarda elle dövülmesi ile elde ediliyor. Dibek kah- şu. Tüketicilerin, özellikle ilköğretim çağındaki çocukların çevre-
vesinin sindirimden kolesterole, parkinsondan ağız kokusuna ka- nin korunması ve geri kazanım konularında bilinçlenmesi için bi-
dar pek çok sorunun çözümünde faydası vardır. İçerisinde bulu- linçlendirme faaliyetleri ve projeler yürütüyor. ÇEVKO görevlile-
nan çeşitli karışımlarla ağızda tatlı bir lezzet bırakan dibek kah- ri, öğretmenleri eğitmek için onlarla sık sık bir araya gelmeyi ih-
vesinin pişirme yöntemleriyse diğer kahvelerden farklı olarak mal etmiyorlar ve onlarla “Türkiye’deki atık kaynaklı sorunlar ve
karşımıza çıkıyor. Kahveyi karıştırırken içinde tortu kalmayacak uygulanan geri dönüşüm sistemi” konularında bilgileri paylaşı-
şekilde kahvenin kaşıkla ezilmesi gerekiyor. yorlar. Onlardan, edindikleri bilgileri düzenli olarak öğrencilerle
paylaşmalarını rica ediyorlar.
Bu parçada dibek kahvesi ile ilgili olarak aşağıdakilerden han-
gisine değinilmemiştir? Bu parçada ÇEVKO Vakfı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-
sine değinilmemiştir?
A) Son zamanlarda daha çok tanınır olduğuna
B) Bazı hastalıkların tedavisinde yararlı olduğuna A) Eğitimde kalitenin artması için çabaladığına
C) Diğer kahvelerden farklı pişirildiğine B) Geri dönüşüm konusunda eğitimler verdiğine
D) Pişirirken çeşitli aromaların nasıl katıldığına C) Öğrencileri bilinçlendirme projeleri yaptığına
E) Kahve çekirdeklerinin, dibeklerde dövülmesiyle elde edildi- D) Sürdürülebilir bir sistem kurmayı amaçladığına
ğine E) Öğretmenlerin eğitimini önemsediğine
SORU DETAYI
SO
2013 - YGS
RU
Soru kökünü oku
Bayan Jean Brodie’nin Baharı adlı romanın kahramanı Bayan Brodie, İs-
koçya’nın ıslak, puslu, eski ve soylu şehri Edinburg’ta bir kız okulunda
Seçenekleri oku
öğretmendir. En güzel ve en verimli yıllarını, seçtiği bir grup kız öğrenci-
ye adayarak onları hem dönemin hem de okuldaki diğer öğretmenlerin
anlayışından farklı bir pedagojik anlayışla eğitmeye çalışmaktadır. Sını- Bu soru tipine dair detaylı
fını sık sık bir ağacın altına götüren, burada ders işlediklerinin düşünül- için QR Kodu okutunuz.
mesini sağlayacak şekilde kızların kitaplarını ellerinde tutmalarını iste-
yen, tarih anlatması gerekirken önceki yaz yaptığı Mısır gezisini anlatan,
bazen nişanlısından bahseden, bazen de kentin yoksul semtlerini tanı-
tan, sanatsal etkinlikleri izlemelerini sağlayan geziler düzenleyen genç
bir öğretmendir Bayan Brodie.
ÇÖZÜM
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi, sözü edilen öğretmenin bir “Eğitimde kendine özgü yöntemler kullanmak” (2.
özelliği olamaz? cümlenin sonunda), “yaşamdaki kimi olguların an-
latılarak değil görülüp yaşanarak öğrenileceğini
A) Eğitimde kendine özgü yöntemler kullanan
düşünmek” (3. cümlenin tamamında), “yaşam ger-
B) Yaşamdaki kimi olguların anlatılarak değil görülüp yaşanarak öğre- çeklerinin farkında olmak” (3. cümlenin sonunda)
nileceğini düşünen ve “öğretimin farklı ortamlarda sürdürülmesi ge-
C) Yaşam gerçeklerinin farkında olan rektiğini düşünmek” (3. cümlenin başında) parça-
D) Kendi yaşadığı olumsuzluklardan öğrencilerin ders çıkarmasını bek- da sözü edilen öğretmenin özellikleri olabilir. An-
leyen cak “kendi yaşadığı olumsuzluklardan öğrencile-
rin ders çıkarmasını beklemek”, sözü edilen öğret-
E) Öğretimin farklı ortamlarda sürdürülmesi gerektiğini düşünen
menin bir özelliği olamaz.
Cevap D
NASIL ÇÖZÜLÜR
\ Seçenekler hızlıca kodlanır ve her bir seçenek metin-
le eşleştirilir. Boşta kalan, doğru cevap seçeneğidir.
\ Soru kökünden sonra metni okumak ve ardından se- NASIL ÇÖZÜLMEZ
çeneklere geçmek sizi daha da hızlandırıyorsa o yolu
tercih etmelisiniz. Hamlelerini bireyselleştir ve özgür-  Metnin aynı bölümü ya da metinde yer alan bir ifade
leştir. Kendini en güvende ve en hızlı hissettiğin yol- birden fazla seçeneğe karşılık gelebilir. Bunda bir tu-
dan ayrılma. haflık olduğunu düşünmeye gerek yok!
1. Toplumsal sorumluluk, her yaştan bireyin güvenli yaşamak için so- 3. Mikrobiyota, yeni bir organımız. Bağırsaklarımızda, biz doğduk-
rumluluk alması demektir. Unutmayın! Bireyin topluma karşı sorum- tan sonra oluşuyor. Beslenme ile oluşuyor dersek daha anlamlı
lulukları varsa toplumun da bireye karşı sorumlulukları olduğu aşikâr- olur. Annenin doğum kanalından alınan ve anne sütü ile devam
dır. Ben aldığım sorumlulukları yerine getiriyorum, siz de sorumlu- eden probiyotiklerle ilk temeli atılıyor bağırsaklarda. Anadan doğ-
luk almak için küçük değilsiniz. Çevrenizde olup bitenlere duyarlı olma bir organ değil yani, sonradan oluşuyor. Organ ama bildiğimiz
malı, sorumluluk alabilmelisiniz. Toplumsal ve bireysel sorumluluk organlardan değil; kalp gibi, böbrek gibi değil. Mikroorganizma-
öncelikle bilgili olmayı gerektirir. Diyelim ki ormanlık alanda piknik ların bir araya gelmiş şekli. Ağızdan başlayarak boğaz, yutak, ye-
ateşi yakılmış, ateş etrafa yayılmış, çok büyük zarara neden olacak. mek borusu, mide, ince bağırsak ve kalın bağırsak boyunca yoğun
Böyle bir durumu önlemek için senin de yapabileceklerin var. Ate- bir kolonizasyon, bir dokusal yapılanma, bir zincirleme ağ sistemi.
şin çok çabuk yayıldığını ve ormanda ateş yakılmaması gerektiğini Bağırsak dokularında beynimizdeki gibi hafıza hücrelerimiz bulun-
bilmelisin. Ateş yakanları görürsen uyarmalısın. Ormanda, piknik maktadır. Bağışıklık sisteminin yönlendirildiği bir merkez.
alanında yangın başlamışsa büyüklerinden yardım istemelisin. Çev-
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi sözü edilen mikrobi-
rende büyüklerin yoksa hangi acil durum numarasını arayacağını
yotanın bir özelliği olamaz?
önceden öğrenmelisin. İşte bunları bilmek ve gerekli önlemleri al-
mak toplumsal ve bireysel sorumluluk sahibi olmak demektir. A) Sağlıklı hâlinin hafızayı geliştirmesi
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki görüşleri savunan biri- B) Mikroorganizmalardan oluşması
nin özelliği olamaz? C) Temelinde anne sütünün olması
D) Ağızdan kalın bağırsağa kadar uzaması
A) Toplumsal projelerde sorumluluk alan
E) Doğumdan sonra oluşması
B) Bildiklerini sosyal hayatta uygulamayan
C) Doğa duyarlılığı gelişmiş olan
D) İnsanları bilinçlendirmeyi seven 4. Öğrencilerin çalışmalarının sonucunda başarılı olabilmeleri için ve-
E) Sorumluluk üstlenmekten kaçınmayan rimli ders çalışma yöntemlerini bilmeleri, öğrenme teknik ve alış-
kanlıklarını kazanmaları gerekir. Okul başarısızlıklarının bir bölü-
münde yanlış çalışma alışkanlıklarının payı büyüktür. Ders çalıştı-
ğınız zamanları daha zevkli ve verimli hâle getirmek sizlerin elin-
dedir. Böylece daha az yorularak ve daha az zaman harcayarak ba-
2. Başarılı bir insanın en önemli özelliklerinden birisi de sabırlı ol- şarıya ulaşabilirsiniz. Çalışmanın verimli olması sizin masa başın-
masıdır. Sabır, koşulların zorlaştığı zamanlarda öz güven ve ce- da geçirdiğiniz sürenin uzunluğuna değil, o çalışmanın sizin için ne
sareti kaybetmeme duygusudur. Peki, sabırlı olmak nasıl öğre- kadar etkili olduğuna bağlıdır. Verimli çalışma, amaç doğrultusun-
nilir? Sabırlı olmak çoğu zaman zordur ama gerçekten büyük iş- da zamanı planlı ve programlı kullanmaktır. Bunun için de okul, ar-
ler başarmış herkes için başarıya ulaşmanın en önemli yolların- kadaşlık, spor, yemek, uyku gibi etkinliklerin dışında kalan zaman
dan birisidir. Sabır, ani ve düşüncesizlikle atılmış adımların önü- ders çalışmak için ayrılır; belli bir plan ve programa bağlanır.
ne geçer ve seçenekleri sakince değerlendirebilmek için bize za-
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki görüşleri savunan bir öğ-
man sağlar. Planlarımızı verimli bir şekilde uygulayabilmemize
retmenden beklenen bir davranış olamaz?
olanak verir.
Aşağıdakilerden hangisi bu görüşleri savunan birisinin özelliği A) Öğrencilerine verimli ders çalışma yöntemlerinden bahset-
olamaz? mesi
B) Başarısızlığın temelinde yanlış çalışmanın olduğunu anlatan
A) Başarıya ulaşmak için sabırlı olmanın gerekliliğine inanan bir kısa film çekmesi
B) Öz güveni ve cesareti yüksek olan C) Daha az yorularak ders çalışmak için yapılması gerekenleri
C) Sabırlı olmanın güç bir iş olduğunu kabullenen sınıf panosuna asması
D) Planlı, programlı ve düşünceli davranan D) Evde uzun süreli ders çalışmanın başarıyı artırdığını savunması
E) Ani kararlar vererek hemen hedefe ulaşmak isteyen E) Ders çalışmayı bilmeyen öğrenciye ders programı hazırlaması
SORU DETAYI
SO
2018 - TYT
RU
Soru kökünü oku
Kurşun kalem yapan yaşlı bir adam, yaptığı kalemleri satıcıya vermek için
kutuya koyarken içlerinden birini kenara ayırdı ve ona “Olabileceğin en iyi
Seçenekleri oku
kalem olmak istiyorsan şu beş şeyi asla unutma!” diyerek şu öğütleri verdi:
` Hayatta başarılı olmak için öncelikle kendini, seni kullanmayı bilen
bir kişinin ellerine almasına izin vermelisin. Paragrafı oku çözüm videosunu izlemek
` Zaman zaman ucunu açacaklar ve bu sana acı verecek fakat daha
iyi bir kalem olmak için buna katlanmalısın.
ÇÖZÜM
` Yaptığın yanlışlara üzülme, yeniden yazma fırsatın olacak daima. Bu
fırsatları kaçırma!
` Seni sen yapan en önemli parçanın, içindeki kurşun olduğunu unutma!
` Üzerinde dolaştığın her yüzeye kendine ait bir işaret bırakmalısın Parçada verilen öğütlere göre kalemin başarı için
ve yazmaya devam etmelisin. sahip olması gereken özellikler arasında “sabırlı
olmak” (2. öğütte), “umudunu korumak” (3. öğüt-
Bu parçada kurşun kalem ustasının kaleme verdiği öğütlere göre, kate), “özünü hatırlamak” (4. öğütte) ve “özgün ol-
lemin başarı için sahip olması gereken özellikler arasında aşağıdakile- mak” (son öğütte) bulunmaktadır. Ancak bu özel-
rin hangisi yoktur? likler arasında “gerçekçi olmak” yoktur.
Cevap A
A) Gerçekçi olmak B) Sabırlı olmak
C) Umudunu korumak D) Özünü hatırlamak
E) Özgün olmak

\ Önce seçenekler okunur. Her bir madde değerlendi-  Maddeler ile seçenekler arasında eşleştirme yapılma-
rilir ve seçenekler ile eşleştirilir. dan bu sorulara yanıt verilmemesini tavsiye ediyoruz.
\ Bazen birden fazla madde, sadece bir seçeneğe denk  “Her bir maddenin hangi seçeneğe karşılık geldiğini
gelebilir. Bazen tek bir madde, birden fazla seçenek belirlemeden ilerlemeyeceğim.” şeklindeki bir düşün-
ile eşleştirilebilir. ceye kapılmamanı öneririz.
1. Hepimiz biliyoruz ki piyasadaki çocuk edebiyatı metinlerinin ço- 2. Otomobil üreticisi olan Henry Ford, aynı zamanda Ford Motor
ğu çocuğa görelik ilkesi dikkate alınarak yazılmış, nitelikli yapıt- Companynin de kurucusudur. İş yaşamına ait tecrübelerini şu
lar değil. 8 yaş üstü çocuklar için hazırlanmış bir yapıttaki şu alın- cümlelerle ifade eder:
tılar, yazarının kaş yapayım derken göz çıkarmasının birer somut
` Yapabileceğinizi düşündüğünüzde de yapamayacağınızı dü-
örneği değil midir?
şündüğünüzde de haklısınız.
• Tam o sırada mutfaktan yengesinin sesi duyuldu: - Geber in-
` Bağımsızlığı parayla kazanabileceğinizi düşünüyorsanız ya-
şallah! Ulan senin ne işin var o rafın altında? Devrilen bazı
nılıyorsunuz.
şeylerin sesine, Hamdi’nin ağlaması karıştı. Sonra yine yen-
gesinin o çivi sesini duydu. İçi korkuyla ürperdi. Bir yandan ` Bağımsızlığınızı bilgi, tecrübe ve beceriyle kazanabilirsiniz.
bağırıyor, bir yandan da Hamdi’yi dövüyordu. “Al sana! Al ` Başarının sırrını mı arıyorsunuz? Başarının sırrı, başkalarının
sana! Geber de kurtulayım!” yerine kendinizi koyup dünyaya onların nasıl baktığını anla-
• “Hoyla çoyla güdülecek.”, “O zaman, merdivenleri üçer iki- yabilme becerisinde gizlidir.
şer tırman, Ali.”, “Ali yutkundu, sustu. En selameti bir an ön- ` Daha akıllıca işe koyulmanın tek yolu başarısızlığı yaşamaktır.
ce banyoya gidip elini yıkamaktı.”
Henry Ford’un bu önerileri arasında aşağıdakilerden hangisi
• “Kalın perdenin arkasından bile, altın makaslarla karanlığı
yoktur?
biçen şimşeklerin ardından, kulakları sağır eden gök gürül-
tüleri yeri yerinden oynatıyordu.” A) Başarısız olmaktan korkmamak
• “Döğdüm! Eze eze döğdüm, tamam mı?”, “Sustu, önüne bak- B) Diğer insanların düşüncelerini önemsemek
maya devam etti.”, “Tozlu kasaba yolu, çok uzakta bir dirsek C) Yatırım için geniş bir çevreye sahip olmak
çizerek Karakaya’nın burnunda asfalta birleşiyordu.”
D) Özgürlüğü parada aramamak
Nitelikli bir çocuk edebiyatı yapıtında bulunması gereken aşa- E) Bilgi ve tecrübenin özgürleştirici olduğunu fark etmek
ğıdaki özelliklerden hangisi, alıntılardaki olumsuz örneklerden
biriyle ilişkilendirilemez?
A) Açık, net ve argo içermeyen bir dil kullanmak

3. Apple ve Pixar’ın kurucusu Steve Jobs, Stanford’un mezuniyet
töreninde şunları söyledi:
B) Hiçbir şekilde şiddete yer vermemek
` Yaratıcılık, nesneleri birbirine bağlamaktır; olanları birleşti-
C) Her türlü dil yanlışından uzak olmak
rerek ilerleyin.
D) Uzun ve sanatlı ifadelerden kaçınmak
` Çoğu zaman insanlar, siz onlara gösterene kadar neye ihti-
E) Eleştirel düşünmenin yolunu öğretmek
yaç duyduklarını bilmezler; siz üretin, onlar alacaktır.
` Bazı insanlar mükemmelliğe alışık değildir, kalitenin ölçütü
siz olun.
` Bir şey yaptığınızda iyi bir sonuç alırsanız bir başka iyi şey
daha yapın ve ona çok uzun süre takılıp kalmayın, bir son-
rakinin ne olacağını düşünün.
` Başarılı girişimcilerle başarısız girişimcileri birbirinden ayı-
ran şeylerin yarısı sadece sabırdır.
Steve Jobs’ın bu önerileri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Başarıya ulaşmak için direnmek

B) Yakaladığı başarıyla oyalanmamak
C) İnsanlar adına ihtiyaçları belirlemek
D) Yaratıcılığın tekrarlamamak olduğunu bilmek
E) Kalitenin üst sınırını yukarıda tutmak
SORU DETAYI
SO
2018 - TYT
RU
Soru kökünü oku
Bu eser, insanın içine taş gibi oturan öykülerle dolu olmasıyla ayrı bir ye-
re sahip. Çoğunda olaylar doğrudan anlatılmıyor; en çok da bu hâliyle
Seçenekleri oku
öyküler, didaktik olmanın tuzağına düşmekten kurtuluyor. Yazarın öykü-
lerindeki bazı noktaları kendince birleştiren okur, metne dâhil olarak yi-
ne kendince anlamlar üretiyor. Anlatılan öyküler içimizden birilerinin Bu soru tipine dair detaylı
hikâyesi olduğundan okur, günün sonunda iç açıcı bir resimle karşılaş- için QR Kodu okutunuz.
mıyor. Çünkü her öykü, toplumun bireye sık sık yaşattığı haksızlığa uğ-
ramışlık duygusunu okuruna hissettiriyor.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen öykülerin bir özelliği de-

ğildir? ÇÖZÜM
A) Etkileyicilik B) Yoruma açıklık
“Etkileyicilik” (insanın içine taş gibi oturan; okuru-
C) Yaşanmışlık D) Farklılık na hissettiriyor), “yoruma açıklık” (metne dâhil
olarak kendince anlamlar üretiyor), “yaşanmışlık”
E) Yol göstericilik
(içimizden birilerinin hikâyesi) ve “farklılık” (ayrı
bir yere sahip) parçada söz edilen öykülerin özel-
liklerindendir. Ancak “yol göstericilik”, bu öyküle-
rin bir özelliği değildir.
Cevap E

\ Önce seçenekler okunur. Kavramların ifade ettiği an-  Önce metni okuyup sonra seçeneklerdeki özelliklere
lamlar zihinden hızlıca geçirilir. Anlamından emin olun- bakmak zaman kaybettirir.
mayan kavramları bekletmeye alarak diğerlerini me-  Farklı iki kavram, aynı anlam bölgesine hitap edebilir.
tin içerisinde saptayarak eşleştirme yapılır. Kavram-metin eşleştirmesi yaparken metni silme ham-
lesi yapmamanı öneririz.

1. Bir konuşmacı olarak hareketli, inandırıcı, ilgi çekici olmalıyız. 3. Çok yazmaktansa az yazmayı ama az sözle çok şeyi anlatmayı
Konuşmamızın baştan sona dikkatle dinlenebilmesi için ifadele- seviyor. İçinden çıktığı topluma sırt çevirmediğinden toplum da
rimize, ses tonumuza ve özellikle hareketlerimize özen göster- onun yapıtlarına sahip çıkıyor. Yazılarına yüreğini akıttığını söy-
meliyiz. Verilen zaman dilimine bağlı kalmamız dinleyicilere say- lemek yanlış olmaz. Çoğu zaman henüz yazısının başında onun
gı gereğidir. Konuşmamızı bu zamana uygun bir şekilde planla- gözlerinin dolduğuna tanık olursunuz. Geçmişin değer yargıla-
yıp sunmalıyız. Konuşmacı ile dinleyiciler arasındaki iletişimi sağ- rını iyi değerlendiren ama gözünü geleceğe dikmiş biridir. Ken-
layan sesimizdir. Bu nedenle telaffuz, tonlama ve vurgumuza di toprağının insanlarının duygularını yansıtmaya özen göster-
dikkat etmeliyiz. Üslubu, sözcükleri amaca göre belirlemeliyiz: miştir. Sosyal sorunlara karşı her zaman ilgili olmuş, hassasiyet-
bazen alçak sesle, bazen yüksek perdeden… lerini dile getirmiştir. Yapıtlarıyla ilgili olumsuz değerlendirme-
lere kırılmamış, tam tersine bundan mutluluk duymuştur.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen konuşma kural-
larından biri değildir? Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen yazarın bir özel-
liği değildir?
A) Albenili olma B) Akıcı anlatım
A) Anlaşılırlık B) Anlatımda yoğunluk
C) Doğru tonlama D) Canlı konuşma
C) Eleştiriye açıklık D) Yerlilik
E) Zaman odaklı olma
E) Toplumsal duyarlılık
2. Sağlıklı olmak için 40’tan fazla besine ihtiyacımız var. Bunların 4. Kent yaşamının insanlarını günlük olaylar içinde yansıttı. İnsan-
hepsini tek bir gıdadan sağlamamız mümkün değil. Tek tek öğün- ların iç dünyalarını, hislerini aktardı. Öykülerinde de romanla-
lerden bahsetmiyoruz. Fark yaratmak istiyorsak gıda tercihleri- rında da insana duyduğu sevgiyi yalın bir dille anlattı. Şiddete,
miz dengeli olmalı! Yağlar, sağlığımız ve vücudumuzun düzgün sahteliğe ve çıkarcılığa karşı bitmeyen bir öfke duyduğunu açık-
çalışması açısından önemlidir. Öte yandan aşırı yağ tüketimi vü- ça belirtti. Kendine özgü söyleyişiyle çevresini dikkatle izleyip
cut ağırlığımızı ve kalp-damar sağlığımızı olumsuz etkiler. Doy- okuyucuya sundu.
muş yağ yerine doymamış yağa yönelmek gerekir. Hepsinin öte-
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen sanatçının bir
sinde düzenli yeme alışkanlığı ve düzenli spor, yaşamımıza çok
özelliği değildir?
şey katacaktır.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen beslenme ve A) Sadelik B) Yoruma açıklık

yaşam önerilerinden biri değildir? C) Dürüstlük D) Gözlemcilik
A) Beslenmede çeşitlilik B) Faydalı olanı seçme E) Üslupta özgünlük
C) Günlük kalori hesabı D) Düzenli beslenme
E) Sporda devamlılık

SORU DETAYI
SO
2016 - YGS
RU
Soru kökünü oku
Edebiyat eleştirileri, edebiyat tarihlerine öncülük etmek gibi ciddi ve önem
gerektiren bir işlevi yerine getirir. Bunun bilincine varmamış birçok uz-
Seçenekleri oku
man eleştirmenimizin de amatörce eleştiri yazanlar gibi ideolojik bir ta-
vır sergilemeleri gözden kaçmayan bir gerçektir. Bunun acı sonucu; eleş-
tirmenlerin, yazarları ve eserleri kamplara bölüp etiketleyerek kendi ide- Bu soru tipine dair detaylı
olojileri doğrultusunda olmayanları yok saymaları ve bu etiketlemenin için QR Kodu okutunuz.
sağlıklı olup olmadığını dahi araştırma zahmetine girmeyişleridir.
Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz?
A) Edebiyat eleştirmenleri okurları yönlendirirken büyük bir sorumlu-

luk üstlenmiş olurlar.
ÇÖZÜM
B) Usta eleştirmenlerin de sıradan eleştirmenlerle aynı hatalara düş- Bu parçadan “yaptığı işin ciddiyetini kavrayan eleş-
tükleri yadsınamaz bir gerçektir. tirmenlerin sayısının her geçen gün arttığı” yargı-
C) Kimi eleştirmenlerin zaman zaman eleştirilerinde tarafsız olmadık- sı çıkarılamaz. Parçada bilakis “bunun bilincine va-
ları gözlemlenmektedir. ramamış birçok uzman eleştirmenimiz”in olduğu
D) Eleştirmenlerin, bir eseri kendi dünya görüşlerine göre değerlendir- söylenmektedir.
meleri yanlış bir tutumdur. Cevap E
E) Yaptığı işin ciddiyetini kavrayan eleştirmenlerin sayısı her geçen gün

artmaktadır.

\ Metin ile seçenekler eşleştirilir. Eşleştirme, çeşitli işa-  Metindeki her bir satır, özellikle ilk kısımlar mutlaka
ret / simgelerle belirtilir. bir seçenekte yer alacak diye bir şey yoktur.
\ Soru kökünden sonra seçenekleri okumak ve ardın-  Bu arada metne ya da seçeneklere, kendimizden an-
dan metne geçmek sizi daha da hızlandırıyorsa o yo- lam yüklememeliyiz.
lu tercih etmelisiniz.

1. Yıllardır karavanımla kamplar ve kamp dışı konaklamalar yaptı- 3. Yemeni; üstü kırmızı ya da siyah deriden, tabanı köseleden diki-
ğım için kampta neden özgürsünüz, buna değinmek istedim. len topuksuz, sağlıklı ve rahat olan bir ayakkabıdır. Yemeni, yur-
Kamp dışı konaklamada gece yatarken kapı önündeki eşyaları dumuzun diğer yörelerinde yazmaya verilen ad olmasına karşı-
toplamanız gerekir; kampta hepsini bırakır yatarsınız. Sabah kalk- lık yöremizde ayağa giyilen bir çeşit ayakkabıya verilen addır. Ga-
tığınızda her şeyiniz hazırdır. Bu bence muhteşem bir özgürlük. ziantep’te yemeniciliğe köşgercilik, yemeni dikenlere köşger, ye-
Denize giderken ya da aracı terk ederken cam kapı açıktır, içeri- meni ustalarına da köşger ustası denilmektedir. Köşger kelimesi
si devamlı havalanmış olur, gelince pişmezsiniz. Klimanız yoksa Farsça keşger kelimesinden gelmiş olup ayakkabı yapan anlamı-
gece pencere ve üst havalandırmalarınız açıktır, içerisi hep sena gelmektedir. Yemeni ilk defa Yemen’de Yemen-i Ekber ismin-
rindir. Klimanız varsa aracınız elektriğe bağlıdır, sabaha kadar se- de bir kimse tarafından icat edilmiş ve onun adıyla tanınmıştır.
rin serin uyursunuz. Geceleri mışıl mışıl uyursunuz, yanınıza bir Esas olarak gön ve yüz olmak üzere iki kısımdan oluşan yemeni,
araç yanaşıp sabaha kadar size “erik dalı” dinletmez. sıhhatli bir ayakkabı olup teri dışarıya vererek ayak kokusu yap-
maz, insan vücudundaki elektriği toprağa vererek vücudu rahat-
Bu parçadan karavanla kampta konaklama ile ilgili olarak aşa-
latır.
ğıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
Bu parçadan yemeniyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çı-
A) Herkesin sevdiği müzikleri, dinleme olanağı vardır. karılamaz?
B) Yaz gecelerinde havalandırmayı açık bırakılıp serinlik yaşanır.
C) Karavan çevresinden uzaklaşırken kapıyı, camı açık bırakma A) Farklı renkte derilerden yapılmaktadır.
özgürlüğü vardır. B) Hem yazma hem de ayakkabı için kullanılmaktadır.
D) Geceye girilirken dışarıdaki eşyaları toparlama gereği duyul- C) Ayak sağlığı için önemli bir giyecektir.
maz. D) Vücuttaki elektriğin atılmasını sağlar.
E) Klimayı çalıştırmak için elektrik alma imkânı vardır. E) Uzun yıllar kullanılabilmektedir.
2. Cinderella gibi saray merdiveninde unuttuğu ayakkabısının ar- 4. Alman otomotiv mühendisi ve tasarımcı Ferdinand Porsche’yi
dından prensi bekleyen bir Külkedisi gibi değil, kendine âdeta tanımıyor olsanız da Porsche markasını eminim ki duymuşsu-
yeni bir camdan ayakkabı yapan hanımefendidir Coco Chanel. nuzdur. Bugün dünyanın en büyük araba markalarından biri olan
1883 yılında temizlikçi bir kadının ikinci çocuğu olarak dünyaya Porsche’nin kurucusu ve isim babası olan Ferdinand, İkinci Dün-
gelen Chanel, tasarım işine şapkayla başlar; ardından lüks ve ki- ya Savaşı’nı bile etkileyecek olan bazı işlere imza atmıştır. 1900’de-
şiye özel kıyafet tasarımları gelir ve şapkadan kendi adını taşı- ki Paris Fuarı’nda, kendi buluşu olan ve elektrik motorlarıyla ça-
yan markasını çıkarmaya başlar. Sadeliğin inceliğinden asla vaz- lışan otomobili sergileyen Porsche, zamanla bu düşüncesini da-
geçmeyen Chanel; kadınların tüylü, pullu, devasa şapkalarıyla, ha da geliştirmiştir. Elektrik motorlarını, bir benzin motoru ara-
kabarık etekleri, dantelli ve şatafatlı kıyafetleriyle alay ederek cılığıyla besleyen Porsche’nin, bulduğu bu yeni tahrik biçimiyle
onları küçümsemiş; onun bu farklılığı ilk anlarda çevresindeki- şanzıman dişlisine gerek kalmamıştır. Bu buluşuyla Porsche, ta-
lere itici gelmiş ancak daha sonra da kadınların ilgilerini çekip rihteki ilk hibrit otomobili icat etmiştir. Porsche, geliştirdiği bu
kendini onlara kabul ettirmiştir. Kadınlara pantolonu ilk o giydir- motor ile tüm dünyada tanınmaya başlamıştır.
miş, cenaze törenlerinde giyilen siyahı, modanın baş tacı rengi
Bu parçadan Ferdinand Porsche ile ilgili olarak aşağıdakilerden
yapmıştır.
hangisi çıkarılamaz?
Bu parçadan Coco Chanel ile ilgili olarak aşağıdakilerden han-
gisi çıkarılamaz? A) Kendi adını taşıyan bir araba markası oluşturmuştur.
B) Elektrik motorlarıyla çalışan otomobili icat etmiştir.
A) Camdan yaptığı ayakkabı tasarımıyla tanınmıştır. C) İkinci Dünya Savaşı’nda kullanılan arabaların tasarımını yap-
B) Kendi adıyla anılan şapkanın tasarımını yapmıştır. mıştır.
C) Kıyafet konusunda sadeliğe önem vermiştir. D) Yaptığı hibrit otomobille adını dünyaya duyurmuştur.
D) Süsü ve gösterişi sevenlere karşı tavır göstermiştir. E) Motorun, şanzıman dişlisi olmadan çalışmasını sağlamıştır.
E) Matem rengi olarak bilinen siyahı modaya kazandırmıştır.

SORU DETAYI
SO
2019 - TYT
RU
Soru kökünü oku
Pek çok kavramı toparlarken dağıtıyoruz ister istemez. Ama aşk konu-
sunda bu tür tanımlara kalkışınca işler daha bir sarpa sarıyor. Öyle ki “gü-
Seçenekleri oku
nümüzde aşk” deyince gülmek geliyor içimizden. Neden? Galiba yıllar
yılı “tek tip” bir aşk düşündüğümüzden. Aşkın mekânını, zamanını, onu
yaşayanların sınıfsal özelliklerini hesaba katmadan “aşk”ı yücelttiğimiz- Bu soru tipine dair detaylı
den. Eski Yunan’da aşk, Orta Çağ’da aşk, Haliç Kıyısı’nda aşk, Boğaz meh- için QR Kodu okutunuz.
tabında aşk, kotrada aşk, grevde aşk... Bu ilişkiler aynı aşkta birleştirile-
bilir mi? İlişkiyi yaşayanların beklentileri de aşkı biçimlendirmez mi?
Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söylemesi beklene-

mez? ÇÖZÜM
A) Aşk, bireysel ve toplumsal yaşanmışlıklardan soyutlanamaz bir olgu-
Parçanın yazarının “Aşkı sürdürülebilir kılmanın
dur.
yolu, onu idealize etmekten geçer.” demesi bek-
B) Modern insan aşka yönelik tek tip bir bakış açısına sahiptir. lenemez. Zira yazar, “aşk” deyince içimizden gül-
C) Her dönem ve mekân kendine özgü, bağımsız bir aşk algısı yaratır. mek geldiğini söyleyerek “tek tip” bir aşk düşün-
D) Aşkı sürdürülebilir kılmanın yolu, onu idealize etmekten geçer. menin ve “aşk”ı yüceltmenin buna sebep olduğu-
E) Aşk, tek bir değişkene indirgenerek tanımlanabilecek bir kavram de- nu vurgulamaktadır.
ğildir. Cevap D

\ Seçeneklerden anahtar sözleri belirleyerek metne gi-  Seçeneklerde yer alan bilgi size göre doğru olabilir
dilir. Metinle seçenekler eşleştirilmeye çalışılır. ama metinde olup olmaması sizin için daha önemli.
\ Soru kökünün olumsuz olduğu gözden kaçırılmamalı-
dır.
\ Soru kökünde ya da metin içinde tırnak içinde “ ” ve-
ya ( ) ayraç içerisinde belirtilen yerleri dikkatle oku-
mak sağlıklı olacaktır.

1. Dünyanın en zor şeyi şarkı söylemek gibi görünse de aslında hiç 3. Kayak sporunu sevdirmenin önemli olduğunu düşünüyorum.
de zor değil. Sadece doğru adımları atıp ilerlemek gerek. Peki, ne Kaymaya genelde 4-6 yaş arası başlanıyor. Kendi oğlumu 17 ay-
mi yapacaksınız? Çok basit… Önce burundan derin bir nefes alın lıkken kaydırmaya başladım. 2,5 yaşında kayak dersi verdiğim
ve kaburgalarınızın yana doğru genişlediğini hissedin, sonra ağız- çocuk oldu. Kısacası başlama yaşı geniş bir spor dalı. Aman dik-
dan yavaş yavaş nefesi verin, diyaframınızı güçlendirin. Bu arada kat, kayarken mutlaka kask takılmalıdır. Kayak malzemelerinin
sesin en büyük desteği aslında uykudur; şaşırdınız, değil mi? Evet, seçimi de önemlidir. İtimat edilen bir yerden, soğuk hava koşul-
uyku sesi besler, büyütür. Bir de su… Biliyorsunuz ki vücudumu- larına uygun ve fiziksel yapıya göre malzemeler seçmek gerekir.
zun büyük bir bölümü sudan oluşuyor, hayati bir içecek olan su, Aileler kar sapanı dediğimiz ilk kayış tecrübesini yaşayınca ço-
sesimize de son derece faydalı çünkü su içmek ses tellerini te- cuklarının kayabildiğini düşündüğü için derse son veriyor. (Bü-
mizler. Ayrıca tiz notalara çıkarken bedenimizin gücüne de ihti- yükler için de bu böyle.) Sonra bize gelip çocuklarını yarışmala-
yaç duyarız. Özellikle alt karın kasları mutlaka gelişmiş olmalıdır; ra hazırlamamızı istiyorlar. Ama maalesef sadece kar sapanı ka-
sağlıklı bir ses, sağlıklı ve enerjik bir bedende gelişir. yabilen bir çocuk yarışmaya katılamaz.
Böyle diyen bir ses sanatçısından aşağıdakilerden hangisini Böyle diyen bir kayak öğretmeninden aşağıdakilerden hangi-
söylemesi beklenemez? sini söylemesi beklenemez?
A) Günde on dakika nefes egzersizi yaparak diyaframınızı güç- A) Kullanılan malzemeler doğru yerden alınmalıdır.
lendirebilirsiniz. B) Kar sapanı ilk adımdır, eğitimin devamını almak gerekir.
B) Düzenli beden egzersizleri yaparak sağlığınıza değer verin. C) İlk beceride, “öğrenildi” yargısı yanlıştır.
C) Egzersizlerden hemen sonra enerji içecekleriyle güç depo- D) Kask takmadan kaymak, güvenli bir davranış değildir.
lamalısınız. E) Küçük yaşlarda başlanmazsa kayağın öğrenilmesi zor olur.
D) Her gün düzenli olarak en az üç litre su içmeye gayret etme-
lisiniz.
E) Vaktinde, yeterli ve sağılıklı uyumayı alışkanlık edinmelisiniz.
2. Ne sokak oyunları ne de sokakta koşturan çocuklar kaldı. Artık 4. Spor, bizler için en gerekli etkinliktir ama onu hep en sona bıra-
sadece projelere konu oluyorlar. İp atlamaca, topaç, yakar top, kırız. İşimizi, eğitimimizi, çeşitli uğraşlarımızı aksatmamak için
uzuneşek, körebe, ip çekme, seksek, saklambaç, misket, köşe spor yapmayı hep geri plana atmışızdır. Sağlığımız kötüye gitti-
kapmaca, yağ satarım bal satarım, gölge kovalamaca, istop, çi- ğinde, kilo aldığımızda ya da aşırı zayıfladığımız zaman doktora
vi, çelikçomak, birdirbir... İsimleri bile heyecan verici bu oyunlar gidip iki üç ilaçla şifa bulmaya çalışırız. Böylelikle sağlıklı olmayı
artık anılarda ve fotoğraflarda kaldı. Sokakta oyun oynayan ço- bekleriz. Ama yanıldığımızın hiçbir zaman farkına varmayız. Sağ-
cuk sayısı çok az. İletişimsizlik ve teknoloji çağı çocukları; tablet, lıklı ve iyi bir bedenimizin olmasını istiyorsak spor yapmamız
playstation, akıllı telefonla oyunlar oynuyor, bu mecralardan ar- şart.
kadaş ediniyorlar.
Böyle diyen bir yaşam koçunun aşağıdakilerden hangisini söy-
Böyle diyen bir kişiden aşağıdakilerden hangisini söylemesi lemesi beklenemez?
beklenemez?
A) İş yerine yürüyerek gitmenin vücuda faydası vardır.
A) Günümüzde sokakta oynayan çocuk sayısı azaldı. B) Gün içerisinde kaç adım attığımız bizim için önemlidir.
B) Günümüz çocukları oyun oynamayı sevmiyor. C) Hastalıklara doktorların verdiği ilaçlar çare değildir.
C) Teknolojik gelişmeler geleneksel çocuk oyunlarını unutturdu. D) Herhangi bir sporla uğraşmak kişiyi dinçleştirir.
D) Çocukluğumuzda oynadığımız pek çok oyun tarihe karıştı. E) Spor, hastalık öncesi bir koruyucu hekimliktir.
E) Teknoloji çağının çocuklar üzerinde olumsuz etkisi oldu.

SORU DETAYI
SO
2015 - YGS
RU
Soru kökünü oku
Çevresi acılar içinde kıvranırken sanatçının, mutluluk şarkıları söyleme-
ye dili varmaz. Bütün acıları kendi acısı bilmeyen kişiye sanatçı denemez.
Seçenekleri oku
Romantizmin “En iyi yazar, kuş gibi öten yazardır.” görüşünü Sartre, eli-
nin tersiyle iterek şöyle der: “Yazar kuş değildir.” Evet, yazar kuş değil-
dir. Yazar niçin yazdığını bilmek zorundadır. İnsan olmanın bir gereğidir Bu soru tipine dair detaylı
bu. için QR Kodu okutunuz.
Bu parçadan hareketle sanatçılarla ilgili olarak aşağıdaki yargılardan

hangisine varılamaz?
A) Toplumun bütün acılarını kendi yüreğinde duymalıdır. ÇÖZÜM

B) Toplumdaki gelişmelere ve değişmelere kayıtsız kalmamalıdır.
C) Her zaman gerçekçi olmalı ve neyi, hangi nedenle söylediğini bilme- Parçada “acılar”dan söz edilmekle birlikte “toplu-
lidir. mun sıkıntılarını unutturmak” ve “umut dolu şey-
D) Toplumun sıkıntılarını unutturmak için umut dolu şeyler söyleyebil- ler” anlamı yoktur. Dolayısıyla sanatçılarla ilgili ola-
melidir. rak “Toplumun sıkıntılarını unutturmak için umut
dolu şeyler söyleyebilmelidir.” yargısına varılamaz.
E) Öncelikle içinde yaşadığı toplumun bir üyesi olduğunu unutmama-
Cevap D
lıdır.

\ Metin ile seçenek eşleştirmelerine devam ediyoruz.  Parçadaki yargı sırası ile seçeneklerin sırası farklı ola-
Soru cümlesinde “varılamaz” dendiğine göre mantık bilir. Son cümledeki bir sözün karşılığı A veya B seçe-
yürütüyoruz. neklerinde bulunabilir. Dolayısıyla ezberci mantıkla so-
\ Soru kökünden sonra metni okumak ve ardından se- ruya yaklaşılmamalıdır.
çeneklere geçmek sizi daha da hızlandırıyorsa o yolu
tercih etmelisiniz.

1. Kahvenin kaç yıllık hatırı olduğu atasözlerimizde geçer. Ama son 3. Ahşap oyuncaklar, çocukların motor becerilerini geliştirir. Ge-
zamanlarda gerçek olan bir durum varsa o da dünyada yoğun il- nellikle çok ince işlenmemiştir, basit bir şekle sahiptir, özellikle
gi gördükten sonra birkaç yıldır da İstanbul’da başlayıp Anadolu çok küçük çocukların elleri için biraz büyüktür. Çocuk ilk başta
şehirlerimize yayılan “Üçüncü Dalga Kahve” akımı mekânlarının bu oyuncakları tutmakta zorlanabilir. Oyuncaklar, çocuğun tam
sosyal ve gündelik hayatımızda oldukça hatırı olduğu. Aslında biz, eline göre değildir. Bu yüzden dener, farklı şekillerde tutmaya
UNESCO tarafından koruma altına alınmış, dünyada Türk kahve- çalışır, ellerinin kavrama yetisi ve gücü artar. Bebeklerin oyun-
si olarak bilinen bir değerli içeceğe sahibiz. Kahvemiz, Avusturya cağı eline alabilmek için harcadığı çaba temel motor becerileri-
kaynaklarında bir şehir efsanesine dönüşen hikâyeyle Viyana ku- nin gelişimini olumlu etkilerken okul öncesi çocukların daha iyi
şatması sonrasında Osmanlı askerlerinin çuvallarca cephede unut- tutabilme, bileği kontrollü bir şekilde bükebilme gibi becerileri-
tukları kahve çekirdekleri sayesinde Avusturya’ya giriş yapıp tüm ni artırır.
Avrupa ve dünyaya bir içecek kültürü olarak yayılmıştır. Bu parçadan hareketle ahşap oyuncaklarla ilgili olarak aşağı-
Bu parçadan hareketle Türk kahvesi ile ilgili olarak aşağıdaki dakilerden hangisine varılamaz?
yargılardan hangisine varılamaz? A) Düşük bir maliyetle satışa sunulabilmektedir.
A) Anadolu’da yayılması dünyadan daha sonra olmuştur. B) Çocukların bir zorluğu aşmasına katkı sağlar.
B) Dünya tarafından tanınan, tescilli marka bir içecektir. C) Çocukların kavrama yeteneklerine olumlu etkisi vardır.
C) Batı dünyasına girişi efsanevi bir şekilde olmuştur. D) Detaylandırılmamış bir görüntüye sahiptir.
D) Bir kuşatma ardından farkında olmaksızın Osmanlı askerle- E) Çocukların temel becerilerinin gelişimine yardımcı olur.
ri tarafından Avusturya’ya yayılmıştır.
E) İkram edilmesi ve içilmesi, kültürümüzce önemli sayılmıştır.
4. İnfluencer; bir ürünün Youtube, Twitter, Instagram gibi sosyal

medya üzerinde fenomen olan isimler tarafından takipçilerine
doğrudan tanıtılması ve deneyimlerinin aktarılması sistemidir.
2. Benim acı içinde kıvrandığım yerde etrafına gülücükler dağıtan,
İnfluencer çalışmaları sosyal medyanın hızlı yükselişi ile marka
romantik edalarla duygu yüklü şiirler yazan sanatçı benim sesi-
ve şirketler tarafından oldukça fazla tercih edilen modeller ara-
mi soluğumu yansıtmaz. Aslında kimseninkini yansıtamaz. Ken- sında yer alıyor. Tercih edilme sebeplerinin başında reklam büt-
di kendine öten bir kuştan farksızdır ve yarını yoktur onun. Sa- çeleri yer almaktadır. Televizyon, bilboard ve benzeri ortamlar-
natçı, hakikati görerek ve algılayarak kendinden çok başkası için da reklam oldukça külfetlidir. İnfluencer pazarlama çalışmaları
yaşamalı; herkesin acısıyla acı çekmeyi bilmelidir. ise çok daha az bütçelerle gerçekleştirilmektedir. Tercih edilme-
sinin bir diğer sebebi ise markaların reklamının yapılacağı ürü-
Bu parçadan hareketle sanatçılarla ilgili olarak aşağıdaki yar- nü -isabetli bir fenomen isim seçilmesi hâlinde- hiçbir aracı ol-
gılardan hangisine varılamaz? maksızın ilgili müşteriye tanıtmış olmasıdır.
A) Toplumsal ve bireysel yaşanmışlıklardan uzak olmamalıdır. Bu parçadan hareketle influencer pazarlama ile ilgili olarak aşa-
B) İnsanlar acı çekerken melankolik yapıtlar peşine düşmeme- ğıdaki yargılardan hangisine varılamaz?
lidir. A) Düşük maliyetli bir pazarlama sistemidir.
C) Gerçeklerle bağını sıkı tutmalı, yapıtlarını bu bağlar üzerine B) Kurumsal yapılarca diğer reklam ortamlarına göre daha faz-
kurmasını bilmelidir. la yeğlenmektedir.
D) İnsanları acılarından uzaklaştıracak neşeli metinler ortaya C) Satışa etkisi, alışılmış mecralardaki reklamlardan daha fazladır.
koymaya çalışmalıdır. D) Sosyal medya ünlülerinin doğrudan tanıtımlarıyla gerçekleş-
mektedir.
E) Kendisine yaşadığı toplumun sesi soluğu olma misyonunu
E) Yayılma nedenlerinden biri, doğru kitleye ulaşma olanağı
yüklemelidir.
sunmasıdır.

SORU DETAYI
¤ Bu soru tipi 2017 YGS’de çıkmıştır. 26
SO
2017 - YGS
RU
Soru kökünü oku
Toplum ile sanat arasında öyle bir bağ vardır ki bir toplumun bütün özel-
liklerini onun sanatsal birikiminde okumak mümkündür. Sanat, sanatçı-
Seçenekleri oku
nın iç dünyasını dışa yansıtan ayna olduğu gibi, toplumların da aynası-
dır. Sanatçı; içinde bulunduğu toplumu etkilemekle kalmaz, toplumsal
koşullardan da büyük ölçüde etkilenir. Bu dengenin kurulup işlediği top- Bu soru tipine dair detaylı
lumlarda birikim ve değerler, gelecek kuşaklara sanat aracılığıyla taşına- için QR Kodu okutunuz.
bilir.
Bu parçadan hareketle aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?
A) Her sanat eseri bir ruhun ifadesi, bir şahsiyetin göstergesidir.

B) Sanatçı, toplumun değişim ve dönüşümüne öncülük edebilecek bir
ÇÖZÜM
konumdadır. Parçada “birikim ve değerlerin sanat aracılığıyla
C) Toplumların geçmişine ait özellikler ve gelişmeler sanat eserlerinde gelecek nesillere taşınması”ndan söz edilmekte
gözlemlenebilir. ancak “gelecek nesillerin beğenisi”nden söz edil-
D) Sanat ve toplum arasında göz ardı edilemeyecek kadar güçlü bir iliş- memektedir. Zaten mantık olarak da bu mümkün
ki vardır. değildir; gelecek nesillerin beğenisini kimse önce-
den bilemez. Dolayısıyla “Gelecek nesillerin beğe-
E) Gelecek nesillerin beğenisi sanat eserinin tasarımında belirleyicidir.
nisi sanat eserinin tasarımında belirleyicidir.” yo-
rumu yapılamaz.
Cevap E

\ Seçenekler, metinle eşleştirilmeli; “yorum yapılamaz”  Bazen seçenek parçada aynen geçmeyebilir. Soru kö-
denildiğine göre mantık yürütülmelidir. künde “yorum yapılamaz” denildiği için mantık yürüt-
\ Yorum, geniş tabanlı bir çıkarımdır. Yorum yapılama- meye dikkat edilmelidir. Ancak mantık yürütürken par-
ması; anlam kapılarının net bir şekilde kapanması, çiz- çanın çizdiği çerçevenin dışına çıkılmamalıdır.
gilerin çizilmesi demektir.

1. Caner Serin, otizmli bir piyano sanatçısı. İki yaşındayken otizm 3. Ünlü İngiliz matematikçi Ada Lovelace’ın adını taşıyan Ai-Da, “dün-
tanısı konulduktan sonra ailesinin desteği ile müzik eğitimi al- yanın ilk yapay zekâlı ultra-gerçekçi robot sanatçısı” olarak oto-
maya başlayan Caner Serin, üç yaşındayken müziğin sesi kapa- ritelerden tam not almaya devam ediyor. İlk profesyonel insansı
tıldığında ağlayan bir bebekti. Caner her müziği dinlemezdi. Çok sanatçı ve aynı zamanda da performans sanatçısı olan Ai-Da’nın
sıkı bir klasik müzik dinleyicisiydi. On yaşındayken TRT’de yayın- kişisel eserlerinden oluşan resim sergisi, 12 Haziran 2019’da Ox-
lanan Hikmet Şimşek’in klasik müzik konserlerini takip eder, ke- ford Üniversitesinde görücüye çıktı. Diğer yapay zekâlardan fark-
sinlikle kaçırmazdı. Böyle başlayan bir müzik sevgisi daha sonra lı olarak gördüklerini biyonik elindeki kalemle çizebilen Ai-Da’nın
yaşamının en önemli parçası oldu. Caner Serin, on bir yıldır yurt çalışmaları oldukça başarılı. Şu ana kadar kendine özgü birçok çi-
içinde ve yurt dışında konserler veriyor. Hâlâ müzik eğitimine zim ve boyama yapan Ai-Da’nın eserlerini görenler çalışmaların
devam eden Caner Serin, en büyük mutluluğunun konserler sı- bir yapay zekâ tarafından yapıldığına inanamıyor. Sanatçı robo-
rasında toplamış olduğu alkışlar olduğunu ve ileride dünya ça- tun çalışmaları yalnızca elle yaptığı çizimlerle sınırlı değil; video
pında ün yapmış Türk piyanistler gibi iyi bir sanatçı olmak iste- düzenlemeleri, tablolar ve heykeller de yapıyor.
diğini dile getiriyor.
Bu parçadan hareketle Ai-Da’yla ilgili aşağıdaki yorumlardan
Bu parçadan hareketle Caner Serin’le ilgili aşağıdaki yorumlar- hangisi yapılamaz?
dan hangisi yapılamaz?
A) İlk kişisel sergisinde beğeni toplamıştır.
A) Müziği yaşam biçimi hâline dönüştürmüştür. B) Özgün resim çalışmalarına imza atmıştır.
B) Seçici bir müzik anlayışına sahiptir. C) Sanat eğitimini Oxford Üniversitesinde sürdürmektedir.
C) Engelini bahane etmeden hayata tutunmaktadır. D) Resim dışında başka ilgi alanları da vardır.
D) Konserlerde aldığı yoğun alkışlar sayesinde tanınmaktadır. E) Yeni yapay zekâ hareketinin öncüsü olarak gösterilmektedir.
E) Sanatsal bir gelecek düşü kurmaktadır.
2. Bitkiler doğal ürünlerdir ve insanlarda, doğal olan, ilaçtan daha gü- 4. İşitme, insanların iletişimi ve gelişimi açısından taşıdığı önemle
venlidir algısı vardır. Ancak doğal olan her zaman güvenli değildir. ayrı bir yere sahiptir. İşitme, çevresel sesleri fark etmemizi sağ-
Örneğin maydanoz kürü, soğan kürü gibi tamamen zararsız görü- lar. İnsanlar arası iletişimdeki en önemli unsur olan konuşma da
nen tedavilerde bile karaciğer hasarı oluşabilir. Bu arada en yararlı işitme sayesinde gelişmektedir. Bu nedenle, işitme kaybı olan
bitkiyi bile aşırı dozda aldığınızda ortaya problemler çıkabilir. İşin bir kişiler konuşma yetilerini tam olarak geliştirememekte, bu da
başka kısmı da bitki karışımlarının gerçekten faydalı olduğunu gös- zihinsel gelişimlerini, okul başarılarını ve sosyal ilişkilerini olum-
teren delillerin olmamasıdır. Sayılamayacak kadar çok bitki karışım- suz etkilemektedir. Bütün bu hususlar göz önüne alındığında
larının aslında hastalık tedavisinde yeri yoktur ancak bunlar, medya özellikle doğuştan gelen işitme kaybına dair teşhisin bir an ön-
üzerinden sanki “mucizevi ürünler” gibi sunulmaktadır. Bu durum, ce konulması ve rehabilitasyonu önem kazanmaktadır.
hastaların doktorlara ve modern tıbba güvenini azaltmaktadır. Dok-
Bu parçadan hareketle aşağıdaki yorumlardan hangisi yapıla-
torların hastalara gereksiz ilaçlar tavsiye ettiği düşünülmektedir.
maz?
A) Okul başarısı en yüksek olanlar, işitme sorunu yaşamayan
A) Bitkiler yararlı olsa da dozu iyi ayarlanmazsa zararlı olabil- kişilerdir.
mektedir. B) İnsanların iletişimini sağlaması yönüyle işitme duyusu önem-
B) Doktorlar, doğal ürünler yerine ilaçları tavsiye etmelidir. li bir yere sahiptir.
C) Bazı doğal ürünlerin kürlerinin kullanımı insan sağlığına za- C) Konuşmanın gelişmesi işitme sayesinde mümkün olabilmek-
rar verebilir. tedir.
D) Bitkisel tedavi yöntemlerinin yararlı olduğu henüz kanıtla- D) İşitme kaybında erken müdahale önem arz etmektedir.
namamıştır. E) Konuşma bozukluğu olan insanlar, toplumsal ve zihinsel so-
E) Bitkisel tedavilerin medyadaki abartılı anlatımı, insanlarda runlar yaşamaktadır.
yanlış algı oluşturmaktadır.

SORU DETAYI
SO
2015 - YGS
RU
Soru kökünü oku
Günümüzde bilim ve teknoloji alanındaki yenilikler sona ermiş değildir.
Bu yenileşme çok hızlı artmıştır ve insanlar günden güne yenilikleri ta-
Öncülleri oku
kip etmenin boşuna bir çaba olduğunu düşünmeye başlamışlardır. Bi-
limsel-teknolojik devrimden önce sanayi, geleneksel yaşama biçimleri-
nin yerine endüstri toplumunun şartlarını getirmek gibi bir hedef sahi- Bu soru tipine dair detaylı
biydi. Fakat bugün herhangi bir teknolojik araç veya fabrika 5-6 yılda mo- için QR Kodu okutunuz.
dası geçmiş hâle gelebilmektedir. Bu değişme de bilimsel ve teknolojik
alanda insan bilgisinin sürekli ve hızlı biçimde artmasıyla sağlanmakta-
dır. Bu bakımdan araştırma, laboratuvar çalışması, teorik hazırlıklar bi-
rinci sırada öneme sahip olmuştur. Ne var ki araştırmacılık düzeyindeki
teorik çalışmalar, bilimsel-teknolojik bilgi piramidinin en üst katını oluş-
ÇÖZÜM
turur. Uygulamanın yerine getirilmesi, uygulamaya konmuş aygıtlar komp-
leksinin çalıştırılması ve korunması ise ayrı ayrı bilimsel ve teknolojik ça- Parçanın ilk iki cümlesinde bilim ve teknolojinin
lışma alanlarıdır. “yenileşme” ile bağlantısından, üçüncü cümleden
itibaren de “gelişim süreci” ile bağlantısından söz
I. Yenileşme
edilmiştir. Ancak bilim ve teknolojinin “günlük ha-
II. Gelişim süreci yata etkisi” ve “geliştirme maliyeti”nden söz edil-
III. Günlük hayata etkisi memiştir.
Cevap E
IV. Geliştirme maliyeti
Bu parçada bilim ve teknolojinin yukarıdakilerden hangisiyle bağlan-

tısından söz edilmemiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II
D) I ve III E) III ve IV

\ Önce numaralanmış sözlere göz atıp daha sonra pa-  Soru kökü olumsuz olduğu için, soru cümlesi dikkatli
ragrafı okumak en azından bir iki sözü saptamamıza okunmalıdır. Numaralanmış sözlerin bire bir aynısını
yardımcı olabilir. Ama alıştığınız yöntemden vazgeç- değil, yakın anlamlısını paragrafta göreceğimizi unu-
memenizi tavsiye ederiz. tursak hata yaparız.

1. Sosyal medya bir yanılsama. Herkes ucu bucağı olmayan bir podyum- 3. Nemrut Dağı’nın içinde varlığı bilinen fakat nereye çıktığı henüz
da ha bire poz veriyor. Seyirciler ve takipçiler de biz neden böyle ya- bilinmeyen pek çok tünel var ve daha keşfedilmemiş pek çok tü-
şayamıyoruz diye morallerini bozuyorlar ve ha bire özeniyorlar. Aslın- nelin olduğu düşünülüyor. Nemrut Dağı’nda olduğu düşünülen
da bu insanlar gerçekte basbayağı normal insanlar ve yaşam savaşı Komagene Kralı 1. Antiochos’un mezarı ise hâlâ bulunamadı ve
veriyorlar. Sosyal medyada ise mutlu gözükmek için harcanan çok bü- sırrını sürdürüyor. Nemrut Dağı ile ilgili bir inanış da Antiochus’un
yük bir gayret var. Ama ekranda bu gayret gözükmüyor. Stanford Üni- misyonunu yöneten kutsal güçlerin önceden bu höyüğü yaptık-
versitesinde konuyla ilgili çalışmalar yapan araştırmacılar bu durum ları. Ve kralın da bunu mabet olarak düzenlediği yönünde… Hris-
için bir kavram geliştirmişler: ördek sendromu. Ördekler gölün üze- tiyanlığın burada başladığı, uzaylıların dağı üs olarak kullandığı
rinde hiçbir çaba sarf etmiyormuş gibi, rahat ve dingin bir şekilde sü- gibi pek çok iddiaya konu olan Nemrut Dağı, dünya tarihinin hâlâ
zülürler ama gölün altında kalan ayakları bir makine gibi çalışır. Bu ise sırrını koruyan bir parçasıdır.
dışarıdan hiç belli olmaz. Sosyal medyada suyun altında kalan kısım-
I. Gizemli bir yapıya sahip olduğundan
lar da ekranda gözükse inanın kimse moralini falan bozmaz.
II. Sadece belirli bir topluluğun ilgisini çektiğinden
I. Olduğundan iyi görünme çabası için yakıştırıldığı
III. Devrin kralı için öneminden
II. Stanford Üniversitesinden araştırmacılarca geliştirildiği
IV. Kralın mezarına ev sahipliği yaptığından
III. Sosyal medyada çok sayıda örneği olduğu
Bu parçada Nemrut Dağı ile ilgili olarak yukarıdakilerin hangi-
Bu parçada ördek sendromu ile ilgili olarak yukarıdakilerin han-
sinden söz edilmemiştir?
gilerinden söz edilmemiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) III ve IV
D) I ve III E) II ve IV
2. İster kabul edin ister etmeyin, tarhana çorbadan öte bir şeydir, 4. Alıç; eski, çok eski bir meyvedir artık bizim için. Şehirlilerin ha-
ince sanattır. Dünyanın bütün çorbalarını terazinin bir kefesine, tırlamadığı bir güz meyvesi. Tadını anımsamak bile zaman ister
tarhanayı öbür kefesine koysalar tarhana ağır basar. Tarhanasız şimdi. Biraz mayhoş olmalıydı ama illaki bir serinlik verirdi insa-
geçirilmiş kış; soğuk, hastalıklı, bereketsiz ve neşesizdir. Bu bana bu meyveyi tüketirken. Eti budu neydi ki, minnacık bir mey-
kımdan her mutfağın dolabında, ilaç niyetine mutlaka bir kese vecik! Yaz, pılını pırtısını toplayıp gitmiş; yaylalarda, dağlarda
yahut bir kavanoz tarhana bulunmalıdır. Salah Birsel, Kurutul- son çobanlar kalmıştır. Tepelerin, yamaçların umulmadık bir ye-
muş Felsefe Bahçesi’nde, Fransız yazar Jean Paul Clebert’in, “Çor- rinde karşınıza çıkıveren zayıf, mütevazı bir ağaç, güneşin bütün
banın yokluğu yıkımdır.” dediğini yazar. Sözün doğrusu şöyle ol- pırıltılarını üzerine çekerek o küçücük meyveciklerini ışıldatmak-
malıdır: “Tarhananın yokluğu yıkımdır.” tadır. Göç artığı bir zamanda, hiç ummaz ve beklemezken önü-
I. Her evin mutfağında kesinlikle bulunduğundan ne çıkıveren bu güz armağanı karşısındaki insanın sevinci görül-
meye değerdir. Yazın bütün güneşini içmiş alıçlar, güz serinlikle-
II. Tarhananın, çorbaların içinde önemli bir yer tuttuğundan
rini de emerek yeni bir mevsim gibi ağzında erimektedir.
III. Tarhanasız geçirilmiş bir kışın, hastalıklı ve bereketsiz oldu-
ğundan Bu parçada alıçlarla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisinden söz
edilmemiştir?
IV. Her evde ilaç niyetine bir miktar tarhana bulunması gerek-
tiğinden A) Ağacının gösterişsiz ve çelimsiz olduğundan
Bu parçada yukarıdakilerin hangilerinden söz edilmemiştir? B) Yerken insanın ağzına bir serinlik verdiğinden
C) Biraz ekşi, biraz mayhoş bir ilkbahar meyvesi olduğundan
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II D) Şehirde yaşayan insanların unuttuğu bir meyve olduğundan
D) II ve IV E) III ve IV E) Ağaçlarının; tepelerin en umulmadık yerinde insanın karşı-
sına çıkabildiğinden

SORU DETAYI
¤ Bu soru tipi en son 2015 LYS’de çıkmıştır. 28
SO
2014 - YGS
RU
Soru kökünü oku
Gerçekten şaşırtıcı, etkileyici ve garip bir ustalık barındıran bu öyküler,
edebiyat tarihimiz açısından incelenmeye değer olduğu kadar, bugün
Seçenekleri oku
yazılmış gibi taze ve aşınmamış konularıyla, akıcı üslubuyla da bize oku-
ma zevki yaşatacak bir nitelik taşıyor.
Bu cümlede sözü edilen öyküler aşağıdakilerden hangisiyle nitelendi- Paragrafı oku çözüm videosunu izlemek
rilemez?
A) Alışılmıştan farklı olan

B) Okuyanda iz bırakan
C) Sanat değeri taşıyan ÇÖZÜM
D) Yenilikler içeren
E) Belli bir mesaj içeren Parçada sözü edilen öyküler “alışılmıştan farklı
olan” (garip), “okuyanda iz bırakan” (etkileyici),
“sanat değeri taşıyan” (ustalık barındıran; okuma
zevki yaşatacak) ve “yenilikler içeren” (bugün ya-
zılmış gibi taze ve aşınmamış konularıyla) şeklin-
de nitelendirilebilir. Ancak bu öykülerin mesaj içer-
mesiyle ilgili bir ipucu olmadığı için bu öyküler
“belli bir mesaj içeren” şeklinde nitelendirilemez.
Cevap E

\ Metin ile seçenekleri eşleştirmeye devam ederiz. Ba-  Bu tip sorularda sözlerin ilk anlamlarını seçeneklerde
zen tek bir kelime bazen de metnin tamamı bir seçe- aramak bizi hataya düşürebilir.
neği karşılıyor olabilir.
\ Metni hızlı ama dikkatlice okuyup seçenekleri metin-
deki ifadelerle eşleştirmek daha sağlıklı olur. Ama alış-
tığınız yöntem önce seçenek, sonra metinse aynı şe-
kilde devam etmelisiniz.

1. Zor bir insan olmadığım söylenemez. Daha çok hislerimle hare- 3. Yaşamım boyunca düşünce mücevherleri biriktirdim binlerce ki-
ket ederim aynı zamanda çok hoşgörülü de değilim. Mesleğe ilk taptan. Binlerce kişi okudum; yolculukta, kahvede, işte… Binler-
başladığımda çok utangaçtım. Dünya sinemasındaki bütün oyun- ce ağaç okudum, çiçek okudum, yaprak okudum. Binlerce rüya
cular böyledir. Sıkılganlık, içinde bazı şeylerin büyümesine sebep okudum sonra, karman çormanken anlamını çıkardım kendim-
oluyor. Onu aşabildiğin zaman oyuncu oluyorsun. Konservatuva- ce. Binlerce olay okudum, sonunu kimsenin bilmediği. İşte beni
ra başladığımda tanınmış hocalarım vardı. Karşımda altı yedi kişi- bunun için hemen anlamalısın. Çünkü ben kitap değilim çünkü
lik jüri var, heyecandan ölecektim. Parçanın sonunu zor getirdim. ben öldükten sonra kimse beni okuyamaz, yaşarken anlaşılma-
Hocam şöyle dedi: “Tamam ama utanıyor.” Şimdi ben de öğren- ya mecburum. Ben Oğuz Atay’ım.
cilerimde aynı şeyi görüyorum. Oyuncuda bütün duygular çok
Bu parçada kendisinden böyle söz eden kişi aşağıdakilerden
yüksek olmalı. Kavga ettiğimde çok sıkı kavga ederim, ağladığım-
hangisiyle nitelendirilemez?
da hüngür hüngür, âşık olduğumda da çok âşık… Bütün duygula-
rı dibine kadar yaşamak gerekiyor. Tabii, bir de hiç vazgeçmeden A) Birikimlerinin yaşarken anlaşılmasını isteyen
istediğin şey uğruna savaş vermen...
B) Sonu belli olmayan olayları kendince anlamlandıran
Bu parçada kendisinden böyle söz eden oyuncu aşağıdakiler- C) Kitapların güzel içeriklerini belleğine aldığını düşünen
den hangisiyle nitelendirilemez? D) Oldukça fazla sayıda düş yorumları yapan
E) Birikimlerini yaşarken kitap hâline getirmeyen
A) Çekingenliğini zamanla yenmiş olan
B) Duygusal ve sert
C) Mücadeleci olan
D) Tutkulu yaşayan
E) Dünya sinemalarında tanınan
2. Çılgın hatta deli de diyebilirsiniz. İstanbul delisiyim, sokak çocu- 4. Çıraklığını yapmadığınız bir işin patronluğunu yapamazsınız. Sa-
ğuyum. Ben böyle denmesinden mutlu oluyorum. Evet, sokak nayici olarak yetişmişiz. Bilmediğimiz işlere girmeyiz. Dürüst olup
çocuğuyum çünkü akşama kadar sokaklarda geziyorum. Sokak- cesaretli kararlar verdikten sonra başarı peşinden gelir insanın.
larda beni gezerken görsen “Bu manyak adam mı İstanbul’u, bu Yatırımlarımız planladığımızdan bir gün sonrasına gecikmedi,
romanları yazıyor?” dersin. Ayaklarımı sürterim; üzerimde şort, hep daha önce gerçekleştirdik. Finansmandan yana sıkıntımız
elimde fotoğraf makinem... Elimde bir simit... Evet, derste san- olmadı çok şükür çünkü senelerden beri gelen bir altyapımız,
dalyeye, masaya çıkıyorum çünkü arka sıradaki öğrencilerime bilgimiz vardı. İplik fabrikasının temelini atıp üretim yapmam al-
de ulaşmam lazım. Bir kere ortaya çıkınca ilgi çekiyorum. Artist- tı ayımı aldı. Ama nasıl yaptım, onu bir de bana sorun. İdare bi-
lik yapmak için çıkmıyorum masaya, onlara daha yakın olmak namı en sona bıraktım. Patronun oturacağı yer bizde en son ge-
için çıkıyorum. O heyecan anında çıkıyorum, başımda bandana lir. Önce üretim yeri tamamlanır, üretim kazanır, idari binayı ya-
ile Süleyman olurum, Justiyanus olurum. Onların diliyle konu- par. Eğer önce idari binayı yapıp üretimi sonraya bırakırsanız baş-
şurum. Akademisyenliğimde sahne tecrübemin faydası çok olu- lamadan bitersiniz. Onun için biz başardık.
yor. O da bir sahne. Deli gibi karşılıklı konuşma yapıyorum. Biri-
Bu parçada kendisinden böyle söz eden kişi aşağıdakilerden
si sınıfın penceresinden gözetlese, bu deli burada ne yapıyor, der.
hangisiyle nitelendirilemez?
Bu parçada kendisinden böyle söz eden yazar aşağıdakilerden
hangisiyle nitelendirilemez? A) İş yaşamına küçük yaşta başlayan
B) Rakiplerinden daha güçlü olan
A) Çılgınca yaşayan C) Ticarette dürüstlüğe önem veren
B) Öğrencilerine yakın olmak isteyen D) Kişisel rahatını en son düşünen
C) Okurlarıyla buluşmayı seven E) Patronluğa farklı bir tanım getiren
D) Sahne deneyimini derste kullanan
E) İstanbul’u çok seven

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden yaklaşık 5 soru çıkmıştır.
SO
2015 - YGS
RU
Soru kökünü oku
Bir yazar olarak tercihim okura iç huzuru vermek veya vermemek dü-
şüncesinden çok, onu eğlendirmektir. Bazen uçan halı sererim öykünün
Seçenekleri oku
tabanına ve okur, gönlünce istediği yere gider; olayların akışı gökyüzü
gibi her an değişebilir, türlü sürprizlere açıktır daima. Böylesi hoşuma
gidiyor çünkü hayal gücü bir mağara gibidir, derinliğini bilmezsiniz ve Bu soru tipine dair detaylı
okuru bu derinliğe ne kadar inebileceği konusunda küçümsememek ge- için QR Kodu okutunuz.
rek. Asıl heyecan buradadır yani bazen sonunu bilmek iyidir, bazen de
sonunu bilmeden yaşamak.
Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?
A) Her öykünün varmak istediği bir yer mutlaka vardır, diyebilir miyiz?
ÇÖZÜM
B) Bir yazar olarak eserlerinizde endişeyi mi, heyecanı mı uyandırmak
Parçada “öykü kahramanlarının sevecen bir dille
istersiniz? kendilerini sorguladıkları”na dair herhangi bir bil-
C) Bir öykünün sonunu bilmek, o öyküyü okuyanı sakinleştirmektedir. gi ya da ipucu yoktur. Dolayısıyla parçada, bu du-
Bazı öykülerinizin bu nitelikte olmadığını söyleyebilir misiniz? rumun “bireyin kendisine ve dünyaya katlanabil-
D) Öykü bittiğinde kahramanın başına geleceklerle ilgili okurun kafa- mesinin bir yolu olup olmadığı”na cevap olabile-
sında soru işaretleri kalıyor mu? cek bir ifade bulunmamaktadır.
E) Öykü kahramanlarınız sevecen bir dille kendilerini sorgulamaktadır. Cevap E
Bu durum bireyin kendisine ve dünyaya katlanabilmesinin bir yolu

mudur?

\ Bu soru tipi, metinde olan bilginin soruya dönüştürül-  Bu tip sorularda verilen yanıtın yanlış olmasının en
müş hâlidir. Seçeneklerden metne de metinden seçe- önemli sebeplerinden biri “yoktur” ifadesini “vardır”
neklere de gidebilirsiniz. Kendinizi nasıl hızlı ve iyi his- şeklinde okumaktır. Altı çizili ifadeye dikkat etmeliyiz.
sediyorsanız... Önemli olan hızlı ve doğru eşleştirme
yapabiliyor olmak.
\ Soru kökünün olumsuz olması kadar seçeneklerdeki
soru ögelerinin arasındaki farkı yani buldurduğu anla-
mı doğru saptamak da bir o kadar önemlidir.

1. “Hipster”lar genel olan her şeyi reddeder. Aldıkları, giydikleri, 3. “Ağaçlandırma” ya daha önce ormanlık olan alanların yeniden
kullandıkları her şey farklı olmalıdır ve kendileri keşfetmelidir. ağaçlandırılması, canlandırılması ya da daha önce ormanlık ol-
Bu nedenle ücra köşelerde bulunan dükkân ve mağazaları iyi bi- mayan geniş düzlüklerde, arazilerde sıfırdan ağaçlandırma çalış-
lirler. Herkesin alışveriş yaptığı yerlerle işleri olmaz. İkinci el ürün maları şeklinde gerçekleştirilir. Ağaçlandırma faaliyeti esasen eko-
satan dükkânlara bayılırlar. Kelime “yenilikçi” demek olsa da sistemde önemli işlevleri olan, havadaki oksijen ve karbon gibi
“hipster” aslında “eskiye dönüş, eski sevicilik” anlamını taşır. gazların dönüşümünde birinci dereceden etkin doğal bitki örtü-
Eğer bitpazarlarını seviyor, oradaki işletme sahipleriyle gide ge- sü ve ormanların yok oluşlarıyla veya alanlarının gittikçe azalma-
le dostluklar kuruyor, eskicileri gezmekten hoşlanıyorsanız -müj- sıyla ön plana çıkan bir yaklaşımdır. Mevcut doğal, bitki ve hay-
de- sizin de bir hipster olma şansınız var! Akımın başlangıcı 1940’lı van türlerinin çeşitliliğiyle özgün bir habitat sunan doğal orman-
yıllara kadar gidiyor. Hatta “hippi”lerin temelini oluşturuyor de- ların korunmasının yanı sıra ağaçlandırma çalışmaları, küresel ik-
sek yanlış olmaz. Günümüzde yayılması ise 2010’lu yılların ba- lim değişiklikleri gibi küresel bazı felaketlerin etkilerinin azaltıl-
şında oldu. Çevrenizde skinny jean (tayta benzer, esnek kot) gi- ması ve kâğıt, mobilya gibi sanayi ürünlerinin kullanımında do-
yen, üzerine de oduncu gömleği, baykuş ikonlu tişörtü yapıştı- ğal ormanlık alanları yerine kullanılması açısından uygulanan ön-
ran biri varsa dikkat! O bir hipster! Tabii ki sakalı da vardır! leme çalışmaları arasında yer almaktadır. Ancak ağaçlandırma
bölgelerinin, oluşumu binlerce yıl süren doğal orman alanlarının
Bu parçada “hipster”larla ilgili aşağıdaki sorulardan hangisinin
sahip olduğu çeşitliliğe sahip olmadığı da unutulmamalıdır.
cevabı yoktur?
A) Bitpazarı işletmecisi olmaktan niçin hoşlanırlar?
B) Eşyalarını nerelerden almayı tercih ederler? A) Ağaçlandırmanın uygulandığı alanlar nereleridir?
C) Akımın başlangıcı hangi yıllara dayanıyor? B) Ağaçlandırma faaliyetlerinin ön plana çıkmasının sebepleri
D) Ne tür giysiler giymekten hoşlanırlar? nelerdir?
E) Sözcüğün gerçek anlamı nedir? C) Ağaçlandırma faaliyetleri ile hangi problemler önlenmeye
çalışılmaktadır?
D) Ağaçlandırma çalışmalarında topluma düşen görevler nelerdir?
2. Spor; genellikle bedensel aktivite ile yapılan ve fiziksel kabiliyet E) Ağaçlandırma faaliyetleri ekosisteme nasıl bir fayda sağlar?
gerektiren, bir amaca yönelik olarak yapılan faaliyetlerin genel
adıdır. Spor, bireysel yapılabildiği gibi bir ekip şeklinde de yapıla-
bilmektedir. Birtakım sporlar bazı mevsimlerde yapılırken diğer
birtakım sporlar ise her sezon devamlı yapılabilmektedir. MÖ
2000’li yıllara ait Çin’de bulunan eski eserler ve yapılar, eski Çin’de
jimnastiğin popüler olduğunu göstermektedir. Eski Mısır’da Fira- 4. Amazon’un kurucusu Jeff Bezos, kendi şirketi Blue Origin’in uzay
vunlar için yapılmış anıtlar; yüzme, cirit atma, yüksek atlama ve aracıyla Dünya’dan ayrılıp tekrar yerküreye döndü. Bezos’a bu
güreş gibi sporların yaygın olduğunu işaret etmektedir. Ayrıca po- yolculukta kardeşi Mark Bezos, 82 yaşındaki Wally Funk ve 18
lo ve atlı mızrak atışı gibi sporların da çıkış noktası Persliler dö- yaşındaki Oliver Daemen eşlik etti. New Shepard adlı araç, 76
nemine dayanmaktadır. Bunların yanı sıra Eski Yunan medeniyet- kilometre yükseklikte roketten ayrıldı ve yolcuları taşıyan kap-
lerinde spor olimpiyatları düzenlenmekteydi. Günümüzde de hâlâ sül, 106 kilometre yüksekliğe doğru yolculuğa devam etti. Dört
spor olimpiyatları düzenlenmekte ve amatör ya da profesyonel dakika içinde uzay boşluğunun deneyimlenip yerküreye dönül-
olarak sporla uğraşan kişiler bulunmaktadır. düğü yolculuk, sadece on dakika sürdü.
Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur? Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?
A) Spor nasıl bir etkinliktir? A) Yolculuğun toplam süresi ne kadardır?

B) Sporların yapılış dönemleri nelerdir? B) New Shepard, roketten hangi irtifada ayrılmıştır?
C) Spor, bir takım eşliğinde mi yapılmalıdır? C) Aracın ait olduğu şirket de Jeff Bezos’un mudur?
D) Eski medeniyetlerde hangi sporlar yapılmıştır? D) Kapsül, yoluna neden roketle birlikte devam etmemiştir?
E) Olimpiyatların düzenlenme sebepleri nelerdir? E) Araçta Jeff Bezos dışında kaç kişi daha vardı?

TEST
TEST - 10 51
¤ Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 337’deki forma “D / Y / B / N / Süre”
1. İyi bir dinleyiciyi aynı zamanda etkin bir dinleyici hâline getiren 3. Hayatta herkes başarı için çalışır, ya maddesel ya da anlamsal.
şey sadece anlatılana değil anlatılmayanlara ya da neyin kısmen Maddi manevi deniyor ya ondan… Ama bu bir başına gelmiyor.
anlatıldığına hâkim olmasıdır. Mesela biri size mutlu olduğunu Bazı şartlar gerekli:
ve her şeyin yolunda gittiğini söylüyor ama aynı zamanda sizden • Birdenbire başarılı olan yok gibidir. Sizi başarıya zamanla gö-
gözlerini kaçırıyor ya da dişlerini birbirine kenetliyor. Bunun an- türecek küçük parçalara önem verin.
lamı, anlattıklarının farklı bir anlamı olduğudur. Bu ayrımı yapa-
• Evde, sınıfta, sohbetlerde, koridorlarda konuşun. Dinleyin
bilmek için de dinlerken dikkat edilmesi gereken şeyler var: Ön-
ve cevap verin. Varsayımlarda bulunun ve düşünüp tartışın.
celikle konuşmayı bırakmalısınız, hem konuşup hem karşınızda-
Düşünceleri paylaşın.
kini dinleyemezsiniz. Kendinizi gevşeterek dinlemeye odaklan-
malısınız. Konuşanı destekleyerek rahatlamasını sağlamalısınız. • Başkalarından çok şey öğrenebilirsiniz. Sizin ilerlemenize
Dikkatinizi dağıtmadan söylenenlere odaklanmalısınız. İşin sırrı yardımcı olurlar ve size yeni şeyler öğretirler. Yani işbirliği
empati kurmak. Kendinizi konuşanın yerine koyup onun bakış yapın. Ekipler oluşturun.
açısını anlamaya çalışmalısınız. • Bu en önemli kuraldır. Başarılıyı başarısızdan en iyi ayıran
kuraldır ama kuralı uygulayana kadar değeri anlaşılmaz. Bu
Aşağıdakilerden hangisi iyi bir dinleyici olmak için bu parçada
nedenle verdiğiniz sözü tutmanın mutlaka bir yolunu bulun.
söz edilen önerilerden biri değildir?
• Bu gezegende ne kadar zamanınız olduğunu bilmiyorsunuz. Kaç
A) Konuşanın anlattıklarına katıldığını bildirmek yılınız olursa olsun, vakit kesinlikle kısıtlı. Onu verimli kullanın.
B) Unutmamak için bazı küçük notlar almak Bu parçada anlatılanlara göre başarının özellikleri arasında aşa-
C) Konuşmalarda eksik bırakılanlara dikkat etmek ğıdakilerden hangisi yoktur?
D) Kendini konuşanın yerinde hissetmek
E) Konuşmayı bırakıp konuşulana odaklanmak A) Süreyi aşmamak B) İletişimde kalmak
C) Zaman yönetimi D) Sözünde durma
E) Takım çalışması
2. Bir grup genç fotoğrafçının bir araya gelerek açtıkları fotoğraf 4. Eleştirmen, okurun göremediği, göremeyeceği yönlerine ışık tu-
sergisi, kolektif çalışmanın olumlu sonuçlarını ortaya koyuyor. tar yapıtın. Bir sanat yapıtına yanlış bakışı düzeltmeye, doğru
Kendine özgü nitelikleriyle öne çıkan sergi, günlük hayatı ve de- bakış açıları geliştirmeye çalışır. Sanat dışı yapılan değerlendir-
rin sosyal sorunları gülmece ve eleştirinin gücüyle birleştirerek melerin karşısına çıkar. Ya da ucuz sanat yapıtlarına karşı çıka-
yansıtıyor. Bu sergi, iletisini yalın bir dille verdiği için geniş bir zi- rak yazın dünyasının nitelik kaybının önüne geçer. Değerini yi-
yaretçi kitlesinin beğenisini kazanmayı başardı. tirmiş eleştiri ölçütlerinin tutarsız yanlarını ortaya koyar, çağdaş
ölçütlerin nasıl olması gerektiğini uygulayarak gösterir. Sanat dı-
I. Mizahla tenkidi bir arada kullanma
şı desteklerle ayakta tutulmaya çalışılan sözde yapıtların karşı-
II. Toplumsal problemlere değinme sına gerçek sanat yapıtlarını çıkarır.
III. Tarafsızlığı önceleyen bir yaklaşım
Bu parçada bir eleştirmenden beklenen görevler arasında
IV. Anlaşılır bir mesaj ortaya koyma
I. Geçerliliğini yitirmiş, değerlendirme yöntemlerinin yanlışlı-
V. Özgün bir çalışmaya imza atma
ğını göstermek
Yukarıda numaralanmış ifadelerden hangileri bu parçada an- II. Yapıtların okurlarca fark edilmeyen yönlerini ortaya çıkarmak
latılanlarla ilişkilendirilemez?
III. Nitelikli yapıtları ayrıntılı değerlendirmek
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III ifadelerinden hangisi yoktur?
D) I ve IV E) II ve V

TEST
TEST - 10 52
1. Zihnimizin kötü veya endişe verici haberler karşısında sabit ba- 3. Sağlıklı yaşam uzmanları, denizde yüzmeyi sürekli öneriyor. Yüz-
riyerler koymasa dahi doğal eğilimi “dikkat dağılması” olarak mek, sizi zindeleştirir ve tam olarak rahatlamanızı sağlar. Siz ra-
gerçekleşir. Yapılan araştırmalarda iş yerinde çalışanların % 60’a hatladıkça olaylara bakış açınız değişir. Bunun sonucunda yüz-
yakınının dikkat dağınıklığı ile mücadele ettiğini ve bunun so- me, olayları sağlıklı bir biçimde okumanıza katkıda bulunur. Her
nunda negatif düşünce sarmalına girerek kendilerini yetersiz his- zamanki farkındalığınızdan çıkıp olabilecek en yüksek seviyede-
settiğini göstermiştir. İşte bu nedendendir ki kriz ve belirsizlik ki farkındalığa erişirsiniz. Bilinçaltınız öne çıkar ve karşılaştığınız
durumlarında içinde bulunduğumuz gibi, zihnimiz takıntılı dü- problemlere daha pratik çözümler üretirsiniz. Çoğu zaman vü-
şünmenin yanı sıra korku ve çaresizlik duygularına daha da ba- cudumuz fazla hareket etmez ve kanımız neredeyse hiç taze ok-
ğımlı hâle gelebilir. Zihniniz sıkıştığında bir zincirleme reaksiyon sijen alamaz. Yüzmek, bunu değiştirir. Kaslarımızdaki gerginliği
başlar. Korku, görüş alanınızı daraltmaya başlar ve olumlu, ya- atmamızı, hücrelerin yenilenmesini sağlar; enerji seviyemizi
ratıcı olasılıkları görmek zorlaşır. Perspektif küçüldükçe kendini- yükseltir ve bize kuvvet verir.
zi işinize veremezsiniz, başkalarıyla bağlantı kurma eğilimimiz
Bu parçada yüzmenin insana katkıları arasında aşağıdakiler-
de azalır.
den hangisi yoktur?
Bu parçadan hareketle zihnin endişe verici durumlarda davra-
nış tarzıyla ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine varıla- A) Yaşananları doğru değerlendirmeyi sağlama
maz? B) Canlı ve dinç bir görünüme kavuşturma
C) Sorunları kolaylıkla çözme becerisi kazandırma
A) Çaresizlik düşüncesine girer. D) Vücut kaslarının rahatlamasına yardımcı olma
B) Pozitif ihtimalleri görememeye başlar. E) Düzenli bir yaşam tarzı oluşturma
C) Olumsuz düşünceleri artar.
D) Başkalarıyla iletişimden korkar.
E) Odaklanma kabiliyeti güçten düşer.
2. Hani hep konuşuruz ya, asıl önemli olan fikir değil, o fikri haya- 4. Bireylere yönelik öğretimin etkili olmasında öncelikle verilecek
ta geçirebilecek doğru bir ekibin olup olmamasıdır diye. Müzik- bilginin türü ve özelliklerini çok iyi belirlemek gerekir. Somut
te de aynı durum var. Queen’in kurulduğu ve her gün daha po- olan bilgiler, kolay, kısa metinler; zor ve soyut olandan daha ça-
püler olduğu 70 - 80’li yıllarda Pink Floyd, Beatles, Deep Purple buk öğrenilir. Hoşa giden, heyecan veren konular; dikkatini çe-
gibi pek çok efsane grup anlaşmazlıklardan dolayı darmadağın kecek bir biçimde verilmişse birey bu bilgileri ilgiyle okur ve ya-
hâle gelirken Queen ciddi tartışmalar yaşamalarına hatta bir se- şamının bir parçası hâline getirir. Bilgiler; bireyin yaşına, cinsi-
ne kadar duraklamalarına rağmen grubu Fredie ölene kadar da- yetine ve kişisel özelliklerine uygun olduğu oranda kalıcı olur.
ğıtmadılar ve bir arada kalmaya devam ettiler. Peki ama nasıl? Öğretimin amacı; bireye taşıyamayacağı, çeşitli ve soyut bilgiler
Farklılıklara tahammül ederek... Ortak amaca sarılarak… Birinci vermek değildir.
tekili birinci çoğulda eriterek…
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi bireylere yönelik et-
Bu parçadan hareketle Queen ile ilgili olarak aşağıdaki yorum- kili bir öğretimin yapılması için gerekenlerden biri değildir?
lardan hangisi yapılamaz?
A) Gereksiz bilgileri vermemek
A) Üyeler ortak hedeften sapmamıştır. B) Gelişimini dönemsel açıdan dikkate almak
B) Uzun süre dağılmadan devam etmiştir. C) Seveceği metinleri, ilgisini çekecek bir biçimde sunmak
C) Ekip ruhu bireysellikten öndedir. D) Somut ve yaşamda karşılığı olan metinleri seçmek
D) Birlikteliği düşünceler bir arada tutmuştur. E) Mantık yürütmesine olanak sağlamak
E) Aykırılıkların varlığına saygı duyulmuştur.

TEST
TEST - 10 53
1. Çam ağaçları dünya üzerine yayılmış olan ve neredeyse tüm ül- 3. Prospektif (ileriye yönelik) bellekteki herhangi bir hata, rande-
kelerde yetişme alanı bulmuş en geniş kapsamlı ağaç türlerinden vuları unutmak ya da uygun zamanda alınması gereken bir ilacı
bir tanesidir. Türkiye’de beş çam türü bulunur: sarıçam, karaçam, almayı unutmak gibi hayati öneme sahip birçok soruna yol aça-
Halep çamı, kızılçam ve fıstık çamı. Oksijeni en bol olan, uzun bilir. Günlük hayatta ciddi sorunlar yaratabilme potansiyeli ol-
ömürlü ve ormanlarda en çok bulunan ağaç türüdür. Aynı zaman- dukça yüksek olmasına ve sağlıklı insanlarda bile oldukça sık rast-
da diğer ağaçlar gibi sanayileşmeden kaynaklanan karbon gazla- lanmasına rağmen ileriye yönelik bellek hataları, alzaymır has-
rının hapsedildiği karbon yutağı vazifesi görür. Bu işlevini yerine talığı araştırmaları dışında bilimsel kaynaklarda yeterince yer al-
getirmesi yönüyle insan yaşamının sigortası durumundadır. Ha- mamıştır. Diğer bir deyişle sıkıntı verme olasılığına rağmen sı-
va kirliliğinin sanayileşmeye bağlı olarak artmaya devam etmesi, nırlı bir alanın dışında bilim dünyasında istenilen ölçüde ilgi gör-
çam ağaçlarının yaşamın vazgeçilmezlerinden biri olacağını gös- memiştir.
teriyor. O yüzden çam ağaçları çoğu yerde koruma altındadır.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
Bu parçada çam ağaçlarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-
sine değinilmemiştir? A) Alzaymır hastalığıyla ilgili araştırmalar yapıldığına
B) Alzaymırın günlük hayatta her yaştan insanda rastlandığına
A) Sınırlı bir bölgedeki türlerinin neler olduğuna C) Sağlam bireylerde bellek hatalarının görülebildiğine
B) Sağlıklı yaşam açısından faydasına D) Bilimsel kaynaklarda yeterince yer verilmeyen bir hastalığa
C) Sanayileşmenin, sayısını giderek azalttığına E) İleriye yönelik hafızadaki yanlışta birtakım sorunların olabi-
D) Gelecekte insan yaşamını etkileyeceğine leceğine
E) Korumaya alınmasının gerekçesine
2. Beynimizde hafıza oluşumundan sorumlu olan ve yön bulma 4. Küçürek öykü; okurda zihin yorma, dikkatli okuma, analiz yap-
duygusunu yönettiği bilinen beyindeki sinir hücrelerinin oluş- ma çabası oluşturur. Küçürek öyküde okur, anlatıya aktif olarak
turduğu bir ağ keşfedildi. Bu hücresel ağ, deneyimlerimizdeki ve katılmak durumundadır. Çok küçük imlemelerden, ima ve ifade-
anılarımızdaki zaman algısının oluşmasını sağlıyor. Aynı zaman- lerden yazarın anlatmak istediğine ulaşır. Küçürek öykü bu yö-
da bu hücreler yaşadığımız olayların gerçekleşme sırasının takip nüyle çoklu okuma çabalarına imkân tanır. Yazarın hayal dünya-
edilmesini sağlıyor. Beyindeki zaman algısı henüz tam anlamıy- sına dair bir altyapıyla temellendirilmiş anlatının aktığı bu sınır-
la aydınlatılabilmiş değil. Şizofreni, depresyon gibi bazı psikiyat- lı alanda okuyucu da yazarla birlikte yol alır. Bu yol alışta yazar,
rik bozuklukların zaman algısında sapmalara neden olduğu bili- yoğun ve özgün yaşantıları daha çok simgesel düzeyde bize an-
niyor. Yapılan araştırmalar ileride beynimizin zaman algısının latır. Küçürek öykü öğüt vermez, karakter geliştirmez, okuyucu-
oluşma mekanizmasının anlaşılmasına ve zaman algısında sap- yu bir yere taşımaz ancak bazı değişmez hakikatleri hissettirir,
maya neden olan bozuklukların giderilmesine yardımcı olabilir. insanları onlarla aniden yüzleştirerek şok uyarmalar yapar.
I. Bilim insanlarının beyin sorunlarına yönelik çözüm odaklı Bu parçadan hareketle küçürek öykü ile ilgili olarak
çalışmaları vardır.
I. Sezdirme yoluyla yazılanların anlaşılmasını sağlar.
II. Önceden varlığı bilinmeyen bir sinir ağı ortaya çıkarılmıştır.
II. Belleği çalıştırma, çözümleme gücü kazandırma gibi işlevle-
III. Beyindeki zaman algısının netleşmesini, hücresel ağ gerçek-
ri vardır.
leştirmiştir.
III. Yazarın imgelem dünyasından oluşan anlatıda okur, edilgen
IV. Beyin rahatsızlıklarıyla ilgili araştırmalarda farklı bilim dalla-
konumdadır.
rından yararlanılmıştır.
IV. Didaktik söylemi barındırmayan bir nitelik taşır.
Yukarıda numaralanmış yargılarından hangileri bu parçada an-
latılanlarla ilişkilendirilemez? yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) III ve IV E) II, III ve IV D) I, II ve III E) I, II ve IV

TEST
TEST - 10 54
1. Bilgi çağında insanlık her gün büyük miktarlarda veri üretiyor ve 3. Kokunun canlıların beslenmesi, iletişimi ve üremesi gibi birçok
bunları sürekli depoluyor. Bilim insanları, kütüphaneler dolusu durumda pozitif ve negatif etkileri var. Birçok canlıyla karşılaştı-
bilgi birikimini tek bir ağaca aktarabilecek bir teknoloji geliştir- rıldığında insanın koku alma yeteneği çok daha zayıf. İnsan; ye-
di. Bir gram DNA, 14 bin blu-ray diskin alacağı bilgiyi depolama mek, bozulmuş gıda, zehir, gaz, duman ve polen kokuları gibi sı-
imkânı sağlıyor. DNA son derece dayanıklı bir ortam ve sabit bir nırlı sayıda kokuyu hissedebilir. Tüm bilimsel gelişmelerle koku
diskle karşılaştırıldığında içinde saklanabilecek bilgi miktarı son- alma mekanizması hâlâ tam olarak çözülememiştir. Burun de-
suz. Bir kutu tohumun içinde şu ana dek dünyada üretilmiş bil- liklerinden yaklaşık yedi santimetre yukarıda, birkaç milimetre-
ginin hepsini saklamak mümkün. Ancak bu yöntemin dezavan- lik bir koku alanında milyonlarca koku hücresi var. Kokunun çağ-
tajları da yok değil. Bir DNA kütüphanesi X ışını ya da ultraviyo- rışımsal bir yönü de var. Beyinde işlenen koku bazen bizi çocuk-
le ışını gibi iyonlaştırıcı radyasyon kaynaklarının yakınında kuru- luğumuzdaki bir hatıraya götürürken bazen de hoş olmayan bir
lacak olursa verilerin zamanla bozulma olasılığı var. koku olumsuz hatıraları akla getirebilir.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? Bu parçada kokuyla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi hakkın-
da bilgi verilmemiştir?
A) DNA’da korunabilecek bilgiler, ölçülemeyecek kadar çoktur.
B) DNA’ya kaydedilen verilerin saklanmasında sorun çıkma ih- A) Vücutta hücrelerinin nerede olduğu
timali vardır. B) Gizeminin bilim adamları tarafından çözüldüğü
C) DNA’daki veriler, dış etkenlerden dolayı zarar görebilir. C) Olumlu ve olumsuz yanlarının bulunduğu
D) Dünyadaki bütün bilgilerin depolanarak saklanması muhte- D) Bir canlı türünün sınırlı olarak duyabildiği
meldir. E) Çağrışımsal yönünün anılara nasıl yansıdığı
E) Hızlı ulaşılabilirliğinden DNA ortamında verilerin saklanma-
sı tercih sebebidir.
2. Edisyon kritik, bir eserin nüshalarından yola çıkarak o eserin ori- 4. Yemek pişirmek, buzdolabında yemek saklamak için mutfaklar-
jinal hâlini tahmin etme işidir. Bu iş için öncelikle nüshalardaki da genellikle alüminyum folyo kullanılıyor. Peki alüminyumun
bilgiler dikkate alınır ve elde o eser ile ilgili kaç nüsha varsa top- insan vücuduna zararları konusunda yapılan son araştırmalar-
lanır. Edisyon kritik yapacak olan editör, bu nüshaların tarihini dan haberiniz var mı? Yeni araştırmalar, özellikle yüksek ısıya ve
bilmiyorsa önce onları tarihlendirmekle işe başlar; daha sonra beklemeye bırakılan alüminyum folyodaki alüminyum madde-
işe en yakın tarihli nüshadan başlayarak orijinal metne ulaşma- sinin yiyeceklere geçtiğini gösteriyor. Alüminyum folyo ile hazır-
ya çalışır. Edisyon kritiği her editör yapamaz, bu işi genelde dil lanan yemeklerin, başta alzaymır hastalığı olmak üzere anemi,
alanında uzmanlaşmış akademisyenler yapar. Onlar, eldeki me- kemik erimesi, zekâ geriliği hatta kansere neden olabileceği araş-
tinleri dil bilgisel, anlam birimsel ve şekil birimsel yönden kıyas- tırmalar sonucu tespit edilmiş durumda. Alüminyumun beyin
lamaya tabi tutar. hücrelerinde meydana getirdiği birikim, alzaymıra ek olarak baş-
ka ciddi beyin rahatsızlıklarına yol açıyor.
Bu parçadan hareketle edisyon kritikle ilgili olarak
Bu parçada söz edilen alüminyum folyo ile ilgili olarak;
I. Yapacak kişinin kendisine bir yol haritası çizmesi gerekmek-
tedir. I. Kullanım alanlarındaki çeşitlilik,
II. Belirli bir alanda bilimsel niteliğe sahip kişilerce yapılmalıdır. II. Alüminyum maddesini besinlere aktarması,
III. Akademisyenler, çalışmalarını orijinal hâli üzerine temellen- III. En çok, beyin hücrelerinde görülmesi,
dirmektedir. IV. Birçok hastalığın kaynağı olma ihtimali
yargılarından hangilerine ulaşılamaz? durumlarından hangileri üzerinde durulmamıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III D) I, II ve IV E) II, III ve IV

TEST
TEST - 10 55
1. Aileler dağılıp dedelerle torunlar arasındaki duygusal bağ zayıf- 3. Zihnimizin içine bakacak olsak içerisi nasıl gözükürdü acaba? Fizik-
ladığından, kuşaktan kuşağa aktarılan alışkanlıkların, değer yar- sel çevremizdeki dağınıklığın ve fazlalıkların yansımalarını net bir
gılarının önüne kalın duvarlar örüldü. Yakın diyebileceğimiz bir şekilde görebilirdik zihnimizin içinde de. Zamanında çok düşün-
zamana kadar çocuklar, dedeleriyle aynı dili konuşabiliyor ve on- düm çevremiz mi zihnimizi etkiler yoksa zihnimiz mi çevremizi di-
larla bir arada yaşamaktan sıkılmıyordu. İhtiyarlarla yaşarken ye. Ama bu soru tavuk mu yumurtadan, yumurta mı tavuktan so-
mutlu olan çocuklardı onlar. Şimdi yaşlılarla torunlar arasında rusundan biraz daha farklı. İşin doğrusu ise birinci seçenek yani
işleyip duran o dil, geçerliliğini yitirdi. Artık ne yazık ki çocukla- çevremizin zihnimizi etkilediği... Daha sade, daha az eşya ile yaşa-
rın, dede veya ninelerinin yanında uzun süre sıkılmadan kalabil- yan insanlar genellikle daha yavaş yaşıyorlar. Bu insanların zihinle-
mesi, onların yaşayışından ve konuşmalarından hoşnutluk du- ri de fiziksel çevreleri gibi fazlalıklardan arınmış oluyor genellikle.
yabilmesi uzak bir ihtimal gibi duruyor. Zihinsel sadeleşmeden Basit ve Mutlu Yaşam kitabımda da bah-
setmiştim. Kitapta fiziksel fazlalıklardan arınma konusunu, zihin-
Bu parçada yazarın değindiği konular arasında aşağıdakilerden
sel arınmadan önce ele almamın sebebi işte bu gerçekti.
hangisi yoktur?
I. Eşyaları azaltmanın zihni gereksiz düşüncelerden temizledi-
A) Geçmişte çocuklarla ihtiyarların aynı ortamı paylaşması ğinden
B) Kuşaklar arasındaki diyaloğun güçlenmesi için çalışmalar ya- II. Az eşyanın yavaş yaşamayı getirdiğinden
pılması
III. Davranışları yavaş olan insanların ömürlerinin uzunluğun-
C) Günümüzde çocukların yaşlılara karşı tutumlarında değişik-
dan
lik olması
IV. Zihnimizi negatif etkileyenin olumsuz haberler olduğundan
D) Son zamanlarda kuşaklar arası iletişimin zayıflaması
E) Genç nesille yaşlılar arasındaki hissî yakınlaşmanın azalması V. Eşyanın azlığının kişiyi fazlalık fikirlerden arındırdığından
Bu parçada yukarıdakilerin hangilerinden söz edilmemiştir?
A) I ve II B) I ve V C) II ve III
D) III ve IV E) IV ve V
2. Sinir sistemi enerjisi olarak tanımlanan prana, burundan alınan
nefes yoluyla vücuda girer. Prananın merkezi beyindedir ve du-
yusal fonksiyonlar ile motor fonksiyonlarını koruyarak bakımını
yapar. Yani burun hem beyne hem de bilince açılan kapıdır. Si- 4. Boş zamanım yok ki kitap okuyayım, diyenlere benim yanıtım
nüs, boğaz, burun ve/veya kafatası bölgelerinde biriken çeşitli hep şöyle oldu: Zaman denilen şey çanak çömlek değil ki boşu
fazlalıkları bu bölgelere en yakın kapı olan burun vasıtasıyla bo- dolusu olsun! Zaman yaşanılan bir süreçtir. O süreci nasıl değer-
şaltılır. Prana aynı zamanda zihinsel aktiviteleri, hafızayı, kon- lendireceğimiz, bize bağlıdır; boşaltırız da doldururuz da. Akıp
santrasyonu ve tüm entelektüel faaliyetleri yönetir. Dengesiz giden zamanın en dolu olanı, okuyarak geçirilen değil; okuyarak
prana enerjisi tüm bu faaliyetlerin kusurlu bir şekilde işleyişine çoğaltılan zamandır. Okumadan, düşünmeden, öğrenmeden ge-
neden olur ve baş ağrısı, kasılmalar, spazm, hafıza kaybı ve azal- çen bir ömür gerçekten yaşanmış sayılamaz. “Connais toi toi mê-
mış duyusal algıyı ortaya çıkartır. Bu nedenle sinüs tıkanıklığı, me” Yani “Kendi kendini tanı.” Sokrat’a atfedilen bu deyiş aslın-
migren, havale, kasılma, spazm ve bazı göz ve kulak ile ilgili prob- da ünlü filozof için de bir alıntı. Delphes Tapınağı’nın ön cephe-
lemler için uygulanır. sinde yer alan bu sözün ilk kim tarafından ifade edildiği ise bi-
linmiyor.
Bu parçadan hareketle prana ile ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez? Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz?
A) Sinirlerle ilgili bir enerji türü olarak tanımlanabildiği A) Okumak, okuyan insanın zamanını çoğaltır.
B) Bir damlalık yardımıyla burun deliklerinden alındığı B) Zaman öyle ya da böyle dolar, nasıl dolduğu önemlidir.
C) Beyne etki eden bir uygulama olduğu C) Düşünmeden yaşamak, yaşamak demek değildir.
D) Vücudumuza burundan alınan nefesle girdiği D) “Kendi kendini tanı.”, Sokrat’a ait güzel bir özdeyiştir.
E) Birçok rahatsızlığa çare olarak görüldüğü E) Ömrün verimli geçirilmesi, düşünülerek yaşanmasıyla olur.

TEST
TEST - 10 56
1. Hayatta başarılı olmanın temelinde umut yatar. Umut, içinde ne- 3. Toprak, çeşitli kayaların fiziksel ve kimyasal ayrışması sonucu
şe, heyecan, hüzün, endişe gibi pek çok duyguyu barındırır. Ya- oluşan, içinde bakterilerden solucanlara, mantarlardan bitkile-
şamı iyisiyle kötüsüyle, güzeliyle çirkiniyle kabullenebilmektir. re kadar farklı canlı organizmaları barındıran, bitkilere besin sağ-
Umut aynı zamanda bulaşıcıdır. Aileniz, komşularınız, arkadaşla- layan ve kalınlığı birkaç milimetre ile birkaç metre arasında de-
rınız, rol modelleriniz ve çevrenizde olup biten hadiselerin hep- ğişen bir örtüdür. Oluşması yüzlerce, binlerce yıl süren ve tü-
si umutlu olma durumunuzu etkiler. Üst üste kötü haberler, de- müyle ortaya konamamış karmaşık yapısıyla bilim insanlarını şa-
ğişimler ve hastalıklar duyduğunuzda umutlu kalabilmek için zor- şırtmaya devam eden bu güçlü, zengin ama narin yapıyı, orman-
lanabilirsiniz. Aslında onlar da doğru mesajları çıkarmanız için sızlaşmadan yapılaşmaya kadar insan faaliyetlerinden kaynak-
orada bulunmaktadır. Bu zor zamanlarda umutlu olmak, hayatı- lanan çeşitli etkiler nedeniyle büyük bir hızla kaybediyoruz.
nızı güzelleştirecek değişimleri sağlayabilmeniz için gereklidir.
Bu parçada toprakla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine de-
Bu parçadan umutla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi çıkarı- ğinilmemiştir?
lamaz?
A) Yapısal niteliklerinin tam olarak bilinemediğine
A) Zorlukların ardındaki yararları görmeyi sağladığı B) Oluşumunun uzun zaman aldığına
B) Karşıtlıkları çoğaltan yönünün olduğu C) İnsan kaynaklı durumlardan etkilendiğine
C) Yaşamdaki bireyleri ve olayları etkilediği D) Bilim insanlarının ilgi alanından uzaklaştığına
D) Olumsuzluklarda korunmasının güçleşebildiği E) Farklı türde canlıların yaşam alanı olduğuna
E) Başarılı olmanın kaynağında yer aldığı
4. Kabak Koyu’nu derin bir vadi gibi düşünebilirsiniz. Fethiye mer-

keze yaklaşık 30 km uzaklıkta, son 5-6 yıl öncesine kadar gerçek-
2. “Vur Yüreğim”i yazıp besteledim. Şarkı çıktı, Marmara Depremi
ten el değmemiş bir doğaya sahip bir koy. Son yıllarda ise bir
oldu. Tabi ki bilemezdik. Ama şarkıdaki duygular, yaşananlarla
hayli popüler çünkü gençlerin özgürce çadır kurabildiği, kamp
denk düştü. Bazen oluyor. Ben uzun süredir kafayı, küresel ısın-
yapabildiği ve salaş takılabildiği koylar arasında ipi göğüslemiş
maya takmış durumdayım. Suyu az harcıyorum. Plastik, cam, hep-
durumda. Kabak Koyu’na önce uçak, sonra araba ile gitmek is-
si farklı farklı torbalara gidiyor bizde. Geri dönüşüme aşırı önem
terseniz en kolayı Dalaman’a uçmak. Dalaman Havaalanı ile Ka-
veriyorum. Bildiklerimi kendi hayatımda da uyguluyorum. İnsan,
bak Koyu arası yaklaşık 80 km ve araçla 1,5 saat kadar sürüyor.
şarkılarında sadece aşkı anlatmayabilir. Dedim ki “Bu konuya, ka-
Dalaman’a ulaşmadan önce planınızı yapıp internetten Dala-
fayı bu kadar taktıysam bunun da bir şarkısı olmalı!” Aldım kâğıt
man-Kabak arası çalışan şirketlerden birisinden ulaşımınızı ayar-
kalemi elime. En önemlisi, didaktik olmamak, ortak bir dil yaka-
layabilirsiniz. Eğer Fethiye’den gelecekseniz Ölüdeniz’den kal-
lamaktı. Biz, bu gezegeni birlikte paylaşıyoruz. Burası, bizim evi-
kan Kabak Koyu dolmuşlarına binebilirsiniz. Deniz yoluyla gele-
miz. Ama biz, burada sadece kiracıyız. Gelip geçiciyiz. Sanki kalı-
cekseniz de Ölüdeniz’de sizi uygun ücrete götürebilecek tekne-
cıymışız gibi davranmanın, dünyaya zarar vermenin bir manası
ler oluyor. Fakat pazarlık şart.
yok. İşte bütün bu duygular içindeyken çıktı “Bu Dünya” şarkısı.
Bu parçada Kabak Koyu ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-
Bu parçada sanatçı, şarkı yazma deneyimiyle ilgili olarak aşa-
sine yer verilmemiştir?
ğıdakilerden hangisine değinmemiştir?
A) Havaalanı-Kabak Koyu arasında özel otomobille ulaşımın ter-
A) Zihni meşgul eden konuların şarkıya dökülebileceğine
cih edilmediğine
B) Sanatçıların aşk dışında başka konularda da şarkı yazması
B) Ölüdeniz-Kabak Koyu arası tekne için pazarlık yapılması ge-
gerektiğine
rektiğine
C) Çevresel değişikliklerle ilgili bir şarkı sözü kaleme aldığına
C) Önce hava, sonra kara ulaşımı ile gidilmesinin uygun olaca-
D) Şarkılardaki duygularla gerçekteki olayların uyum göstere-
ğına
bildiğine
D) Kısa süre öncesine kadar pek ziyaretçisinin olmadığına
E) Geri dönüşüm çalışmalarına bireysel yaşantısında dikkat et-
E) Gençler tarafından en çok tercih edilen yerler arasında oldu-
tiğine
ğuna

TEST
TEST - 10 57
1. Yaşlılık bir insan gerçeğidir. Yaşlılıkta kazanılan deneyimler an- 3. Bugünlerde Rembrandt Van Rijn hakkında bir roman okuyorum.
latmakla bitmez. Fakat ben bu deneyimleri edinmek için ihtiyar- 1634 yılında yaşayan küpeli denizci aynen şöyle diyor romanda:
lamayı beklemedim. Bunları yaşını başını almış, güngörmüş ki- “Bilir misin neden her denizci altın küpe takar? Olur da düşer-
şilerden öğrenmeye çalıştım. Dinleyerek, okuyarak deneyimle- lerse gemiden, deniz tanrısı Neptunus o küpeden tutup deniz-
ri kavramak istedim. Yılların birikimini kısa yoldan elde ederim den çıkartsın diye.” Aklıma takıldı, araştırdım, şöyle bir şey bul-
sandım. Planladığım gibi olmadı, aldanmışım. Bu işler öyle oldum: Eskiden korsanların küpe takma olayı, olur da gemi batar-
muyormuş. Bunu şimdilerde saçlarıma düşen akları görünce da- sa ve bir kıyıya vururlarsa o küpe sayesinde cenazelerinin kaldı-
ha iyi anlıyorum. rılabilmesi içinmiş. Yani o zamanın sigortası. Bazıları da şöyle di-
yor ki bence bu da doğru olabilir: Altın küpeler -büyüklüğüne
Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söylemesi bek-
göre - o denizcinin/korsanın ne kadar dünya denizlerini gezdiği-
lenemez?
ni gösteren ölçütüymüş. Dövmeler de önemliymiş, şöyle ki döv-
A) Bazen insan yaşam gerçekleri karşısında yanıldığını geç de meler bir denizcinin zaman şeridiymiş. 5.000 deniz mili yapmış
olsa anlar. olanın göğsüne bir “kırlangıç” dövmesi yapılırmış. 10.000 deniz
milinden sonra diğer göğsüne de bir kırlangıç yapılırmış. Olur da
B) Yaşam birikimi, yaşanarak elde edilen bir olgudur.
gemi batarsa kırlangıçların denizcinin ruhunu cennete taşıya-
C) İnsan için yaşamda değişmeyen gerçekler vardır.
caklarına inanılırmış. Ekvatoru geçerlerse Neptunus’un bir döv-
D) İnsan yaşamında evdeki hesabın çarşıya uymadığı zamanlar
mesi yapılırmış.
olabilir.
E) Yaşlıların deneyimlerini öğrenerek yaşamımıza yön verebi- Bu parçadan denizcilerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
liriz. çıkarılamaz?
A) Altın küpelerin beklenmedik cenaze masrafları için harcan-

dığı
B) Her kırlangıç dövmesinin beş bin deniz mili yapmak anlamı-
na geldiği
C) Korsan romanlarında kahramanların genelde küpeli olduğu
2. Doğup büyüdüğün topraklar bir gün çağırır seni ve sen bu çağ- D) Altın küpelerin ebadının denizcinin tecrübesini gösterdiği
rıya hayır diyemezsin. Yıllar önce ayrıldığın yere, doğduğun, ço- E) Neptunus dövmesinin “Ekvator aşırı” seyahatin göstergesi
cukluğunun geçtiği kasabaya bir sabah vakti ulaşırsın. Gördüğün olduğu
her yeni yüze uzun uzun bakarsın, belki anılardaki tanıdıklardan-
dır diye. Yalnızca yıllara meydan okuyarak ayakta kalmış ya da
ayakta kalmaya çalışan yorgun evler karşılar seni, eski bir dost
gibi. Çocukluğunun geçtiği evin önüne gelirsin. Birden gözün du-
manlanır, burnun sızlar. Anıların tazelenir. Baba ocağı, sana kol-
larını açmış bekliyordur. İçeriden annenin sana seslenişini duyar
gibi olursun.
Bu parçanın yazarıyla ilgili olarak

I. Benzetmelerden yararlanarak özlem duygusunu dile getir-
miştir.
II. Kendini, geçmişi yeniden yaşar gibi hissetmektedir.
III. Öz eleştiri yapmasının gerekliliğini anlamıştır.
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

TEST
TEST - 10 58
1. Yeryüzünde binlerce örümcek türü vardır. Bunlardan biri olan ka- 3. Okyanus yüzeyindeki plastik parçacıklarının miktarı, okyanus-
radul örümcekleri dünyanın en zehirli örümcek türüdür. Akdeniz ların içindeki plastik miktarından çok daha az. Yani okyanuslar-
ülkelerinin birçoğunda yaşar. Türkiye’de yaşayan türünün adı Ak- daki plastik atıkların büyük kısmı kayıp. Okyanus bilimciler ok-
deniz karadul örümceğidir. İstanbul, Ankara, Adana, Mardin, Van yanuslardaki plastik atıkların bazı bölgelerde yoğunlaştığını ön-
ve Kars’ta kayıtlara geçmiş bir türdür. Siyah renklidir ve üzerinde 13 görüyor. Bunlardan en büyüğü, Kuzey Pasifik’teki “Büyük Pasi-
benek bulunur. Benekler genelde dişilerde kırmızı, erkeklerde be- fik Çöp Alanı” olarak isimlendirilen bölge. Araştırma sonuçları,
yaz renktedir. Fakat bazen sarı veya turuncu da olabilir. Steplerde, okyanuslardaki plastik atıkların miktarının katlanarak arttığını
çayırlarda, kümeslerde, taş ve odun yığınlarının arasında yaşar. Isı- gösteriyor.
rıkları nefes darlığına, kas ağrılarına, kramplara ve kas spazmlarına
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
sebep olur. Zehirleri çocuklar ve yaşlılar için ölümcül olabilir.
Bu parçada karadul örümcekleriyle ilgili olarak aşağıdakilerin A) Okyanusların, dünyanın plastik çöp toplanma alanlarından
hangisine değinilmemiştir? biri hâline geldiğine
B) Plastik atıkların çoğunun, okyanuslarda yitik durumda oldu-
A) Zehirlerinin nasıl bir sonuç doğuracağına ğuna
B) Dış görünümleriyle ilgili özelliklere C) Bilim insanlarının okyanuslardaki plastik atıklarıyla ilgili ön-
C) Yaşadıkları mekânlara göre adlandırıldıklarına görülerinin olduğuna
D) İnsanlar üzerindeki etkilerinin neler olduğuna D) Okyanusların bir bölümünde büyük çöp alanı oluştuğuna
E) Dünyada ve Türkiye’deki yaşam alanlarına E) Plastik üretiminin dünya genelinde artmasının olumsuz so-
nuçlar doğuracağına
2. Araştırmacıların yeni çalışması kök hücrelerin, kalbin hasarlı böl- 4. Mitokondriler, hücrelerin enerji santralleridir; DNA’ya zarar veren
gesine göç edip çalışan kalp hücrelerine dönüşecek biçimde ken- etkenleri algılayarak çekirdekteki DNA’nın daha iyi korunmasını
dilerini programlayabildiklerini ve böylece kalbin iyileşmesine sağlar. Kanser tedavisi için kullanılan çeşitli kimyasal ilaçlar çekir-
yardımcı olduklarını göstermiştir. Araştırmacılar ilk olarak daha dekteki DNA’ya hasar vererek kanserli hücreleri öldürmeye çalışır.
önce kalbin iyileşmesine yardımcı olduğunu tespit ettikleri, Cdx2 Yapılan son çalışmada bu ilaçların aynı zamanda mitokondrideki
adı verilen kök hücrelerine yönelmiştir. Bu hücrelerde, vücutta- DNA’ya da hasar verdiğini gösteriyor. Mitokondrilerden dışarı atı-
ki organları oluşturduğu bilinen, embriyodan elde edilen kök lan DNA’lar ise çekirdeklerdeki DNA’nın hasar görmesini engelle-
hücrelerde bulunan tüm proteinler bulunmaktadır. Hücrelerin yen bir grup genin etkinleşmesine ve böylece kanserli hücrelerin
hasarlı bölgeye göç etmesini de bu proteinler sağlamaktadır. Bü- ilaca karşı daha dirençli hâle gelmesine sebep oluyor. Mitokond-
tün bu araştırmalar, kalp sorunu için kök hücre tedavileriyle il- rideki DNA’nın hasar görmesi ya da hasarlı DNA’nın mitokondri-
gili daha çok adım atılması gerektiğini işaret etmektedir. den dışarı atılması engellenebilirse kanserli hücrelerin tedaviye
karşı direnç geliştirmesinin önüne geçmek mümkün olabilir.
Bu parçadan kök hücrelerle ilgili olarak aşağıdaki yargıların
hangisine ulaşılamaz? Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Araştırma sonuçları, kalp sorunlarının giderilmesi için kök A) Kanserli hücrelerin tedaviye karşı koymalarının önlenmesi
hücre tedavilerinin geliştirilmesinde yararlı olacaktır. bazı şartlara bağlıdır.
B) Araştırmacılar, protein bulunan kök hücreler vasıtasıyla kalp- B) Hücrede enerji üretimini sağlayan organcığın DNA’yla ilgili
teki hasarlı bölgeleri iyileştirmeyi başarmıştır. işlevi vardır.
C) Bilim insanları kök hücrelerinin kalp hücreleriyle olan bağın- C) Kanserli hücrelerin tedavisi sırasında DNA’lar da zarar gör-
tısını ortaya koymuştur. mektedir.
D) Araştırmacılar, kalbin tedavisi için farklı bir kök hücresiyle il- D) En son yapılan araştırma, mitokondrideki DNA’ların duru-
gilenmiştir. muyla ilgilidir.
E) Hücrelerin vücutta bulunan zararlı yerlere gitmesini gerçek- E) Kanserli hücrelerin kimyasal ilaçlarla tedavisi bir grup genin
leştiren madde, proteinlerdir. aktifleşmesiyle sağlanacaktır.

TEST
TEST - 10 59
1. Adı sıklıkla cilt sağlığı ile anılan kolajen, aslında tüm vücudumuz 3. “Önceden ima etme” tabiri; yazarın, hikâyenin ilerleyen bölüm-
için olmazsa olmaz yapısal bir proteindir. Kolajen, vücudun ya- lerinde olayların nasıl gerçekleşeceğine dair önceden ipucu ver-
pı iskelesinin ham maddesidir. Temel görevi, bağ dokusunu güç- mesi anlamına gelir. Senaryoda bir anlatım tekniğidir. Bir hikâ-
lendirmek ve vücut bütünlüğünü korumaktır. Cilt dışında kemik, ye içeren her sanat dalında kullanılabilir. İster bir roman isterse
eklem, tendon ve kaslarda da bol miktarda kolajen bulunur. Cil- film senaryosu olsun, yazar hikâyenin gidişatı esnasında finalde
din orta tabakası olan “dermis”in %70 - 80’i kolajendir. Cildin gerçekleşecek bir olayı önceden üstü örtük bir şekilde (genellik-
güçlenmesini, elastik olmasını ve su tutma kapasitesini etkile- le sembollerle) verebilir. Bu tekniğin en popüler örneği; düğün-
yen önemli faktörlerin başında kolajen gelmektedir. Yaşlandık- den sonra ya da düğün esnasında (silahla) ölecek olan bir geli-
ça kolajen üretimi azalır ve özellikle 20 yaşından sonra her yıl nin düğün öncesinde, gelinlik provası esnasında üzerine vişne
kolajenin yaklaşık % 1’i kaybedilmektedir. Bunun sonucunda da suyu dökülmesidir (kan). Böylece yazar ileride gerçekleşecek
cilt elastikiyetini yitirir; ciltte kuruma, sarkma, kırışıklıklar, gü- olan hakkında önceden okurun ya da izleyicinin bilinçaltını ha-
neş lekeleri, ince cilt ve kırılgan tırnaklar ortaya çıkar. zırlar.
Bu parçadan hareketle kolajenle ilgili olarak aşağıdakilerden Bu parçadan “önceden ima etme” tekniği ile ilgili olarak aşağı-
hangisi söylenemez? dakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Cildin su tutmasını sağladığı A) Temelinin bir ipucu vermeye dayalı olduğu

B) Üretiminin yaşlandıkça azaldığı B) Olay tabanlı birçok sanat dalında kullanılabildiği
C) Kaybının önlenebilir olduğu C) Olacakları önceden sezdirme anlamına geldiği
D) Bağ dokusunu güçlendirdiği D) Bilinçaltını sonraki bir olaya hazırladığı
E) Sadece cilt sağlığı için gerekli olmadığı E) Bilinen bir olaya yeniden dönme olarak tanımladığı
2. Online ticaretin offline ticaret ile başkalaşım yaşadığı en büyük 4. On bir çocuklu ailenin en küçük çocuğu olarak Silifke’de dünya-
alanlardan biri reklam ve pazarlamadır. Dijital pazarlama, kendi ya gelen, ilkokulda ehil olmayan bir iğnecinin topal bırakması ile
içinde birçok alt kırılımı olan bambaşka bir uzmanlık alanıdır. bir yıl boyunca yürüme zorluğu çeken Doğan Cüceloğlu’nu bir
Adwords, analytics, RTB, remarketing, e-mailing, sosyal medya mülakatta dinledik. Çocuk yaşta annesini kaybetmenin etkisini,
ve diğer tüm araç, alan ve yöntemleri doğru kullanmak çok önem- babasının yönlendirmesine karşı koyup okumak için Ankara’ya
li. “Satış yaptığınız alanla ilgilenen insanların ilgisini nasıl yaka- kaçtığı günleri anlattı. İstanbul Üniversitesinde psikoloji eğitimi
larsınız, sitenizin trafiğini ve satışlarınızı nasıl artırırsınız?” me- alırken taşralı bir genç olarak yaşadığı zorlukları ve toplamda yir-
seleleri, üzerinde en çok durulması gereken konulardır. Doğru mi beş yıl kalıp akademik kariyer yaptığı Amerika günlerini an-
hedef kelimelerle doğru hedef kitle üzerinden ilerlemek ve bu- lattı bir bir. Anlatırken duygulandı.
nun için bir bütçe ayırmak gerektiğini unutmayın.
Bu parçadan hareketle Doğan Cüceloğlu’yla ilgili aşağıdaki yo-
Bu parçada dijital reklam ve pazarlama ile ilgili olarak aşağıda- rumlardan hangisi yapılamaz?
kilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Üniversitede kent yaşamına yabancılık çekmiştir.
A) Kitleye uygun reklam üretmek gerektiğine B) Duygularının etkisinde bir yaşam sürmüştür.
B) Doğru kelime seçiminin önemli olduğuna C) Amerika’da uzun süre akademik çalışmalar yapmıştır.
C) İçinde birçok alt başlık barındırdığına D) Yanlış bir sağlık uygulamasıyla yürüme problemi çekmiştir.
D) Geniş zamana ihtiyaç duyulduğuna E) Kendinden büyük on kardeşi vardır.
E) Mali kaynak ayrılması gerektiğine

TEST
TEST - 10 60
1. Müzikal anlamda her ne iş yapıyorsanız yapın “Abi şurayı oku- 3. Fotoğrafçılıkta uzun pozlama, fotoğraf çekim süresini uzatmak
yamadım, sen düzenleme aşamasında toplarsın.” durumuyla il- suretiyle harika fotoğraflar elde etmenize olanak tanıyan fotoğ-
laki karşılaşmışsınızdır. O yüzden siz, “Tamam, hallederim.” ye- rafçılık tekniğidir. Uzun pozlama konusu, en çok, fotoğraf çek-
rine “Tekrar kayıt alalım, yedek olsun elimizde.” demeyi ve en meye başlamış, temelleri öğrenmiş ve artık kendisini bir sonra-
iyi performası alana kadar kayıtlara devam etmeyi tercih eden- ki seviyeye taşımaya hazır hisseden fotoğrafçıların sorduğu so-
lerden olmalısınız. Ama ne yapsanız da hatadan kurtulamayabi- rulardan birisi. Bu teknikle bir nehrin, şelalenin, bulutların akı-
lirsiniz. Melodyne sadece vokal değil tüm enstrümanlardaki en- şını, insanların, arabaların veya herhangi bir objenin hareketini
tonasyon sorununu düzeltebildiğimiz, üstüne basarak söylüyo- daha ilgi çekici hâle getirebiliriz. Uzun pozlamada, pozlama sü-
rum hatasız en yüksek performansı alınmış kayıtların enstonas- resince hareket eden her şey fotoğrafımızda hareket ettiği isti-
yon sorunlarına müdahale edebildiğimiz yardımcı yazılımlardan kamet doğrultusunda iz bırakır. Uzun pozlama için ihtiyacınız
biridir. Solistimiz çok iyi olsa da tonda kaymalar olabilir. Bu kay- olan temel şeyler şunlardır: Kablolu/kablosuz deklanşör, tripod,
malara melodyne ile hece hece müdahale edebildiğimiz için bu gündüz şartları için nötr yoğunluk filtresi. Ekipmanlarımız da ta-
yazılımın hayat kurtarıcı olduğunu söyleyebiliriz. mamsa haydi koşalım tül gibi şelale fotoğrafları çekmeye.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadan çıkarılabilecek bir yargı Bu parçada uzun pozlamayla ilgili aşağıdaki sorulardan hangi-
değildir? sinin cevabı yoktur?
A) Kaydı düzenlemektense yeni kayıt almak iyidir. A) Hangi ışık altında çekilir?
B) Her ses sanatçısı hata yapabilir. B) Hareketli objeler nasıl görünür?
C) Müzik üretirken hatasız kayıt olmaz. C) Bu teknikle neler yapmak mümkündür?
D) Enstonasyon sorunları yazılımla giderilebilir. D) En çok kimler öğrenmek ister?
E) Melodyne, müzik düzenlemede işe yarar. E) Ne anlama gelir?
2. Muhtemelen on bir on iki yaşlarımdaydım ve o yıllarda da yemek 4. Ağaçlar meyve, sert kabuklu yemiş ve yaprakları ile insanların
yemeyi çok seven, biraz obur hatta tombik bir çocuktum. Kendi- ve diğer canlıların beslenmesine katkıda bulunur. Diğer bitki ve
me yemekler yapmayı çok seviyordum. Mutfağa girip mutfakla canlılara uygun yaşam ortamı sağlayarak şehir biyoçeşitliliğinin
ve yemek yapmayla tanışmam da o şekilde olmuştur. Öğrencilik artmasını sağlar. Yetişmiş bir ağaç her yıl ortalama 150 kilo kar-
yıllarımda ODTÜ’de ilk başta kamu yönetimi ile başlayan bir ma- bondioksit (CO2) sönümler. Böylece solunan havanın kalitesini
ceram vardı, sonra sosyoloji oldu. O dönemde de akşamları dı- artırır, şehirleri daha yaşanabilir kılar. Uygun şekilde yerleştiril-
şarı çıktığımızda gece genelde hep bize dönülürdü. Gecenin bir miş ağaçlar, ısının 2 - 8 santigrad derece serinlemesine katkıda
yarısı evde özenle yemek yapıp arkadaşlarıma yedirdiğimi hatır- bulunur. Böylece şehirden kaynaklı ısı etkisini azaltır. Büyük ağaç-
lıyorum. Acı yemeyi de çok sevdiğimden genelde bu yemeklerin lar çevre kirletici gazları (karbon monoksit, nitrojen oksit, ozon
birçoğu veya işte o anda iki dakikada yaptığımız makarnaların bir- ve sülfür oksit) sönümler; toz, kir ve duman gibi parçacıkları yap-
çoğu aşırı acılı olduğundan bol bol sevecen (!) hitaplarına maruz rakları ve kabukları ile filtre eder.
kalmışımdır üniversitedeki sevgili arkadaşlarımın.
Bu parçada ağaçlarla ilgili aşağıdaki sorulardan hangisinin ce-
Bu parçada kendisinden böyle söz eden gastronom aşağıdaki- vabı yoktur?
lerden hangisiyle nitelendirilemez?
A) Havanın kalitesini nasıl artırır?
A) Yemek yapmaktan hoşlanan B) Kentsel yaşam çeşitliliğini nasıl destekler?
B) Çoğu yemeği acılı yapan C) Kentsel ısı fazlalığını nasıl dengeler?
C) Yemekleri arkadaşlarınca beğenilen D) Canlıların beslenmesine ne ile katkı sağlar?
D) Lisansta bölüm değiştiren E) Tozları ve zararlı gazları hangi amaçla filtre eder?
E) Yemek yemeyi seven

TEST
TEST - 10 61
1. Lionel Andrés “Leo” Messi 24 Haziran 1987, Rosario doğumlu, 3. İnsanların karşı karşıya kaldığı pek çok grip çeşidi vardır. Bunlar-
Arjantinli futbolcudur. Barcelona’da forma giyen oyuncu, forvet dan kuş gribi, virüs kaynaklı ölümcül bir hayvan hastalığıdır. Ateş,
ile ofansif orta saha bölgelerinde görev almaktadır. Hâlen oyna- öksürük, boğaz ağrısı, kas ağrıları ilk belirtileridir. Önce akciğer-
yan futbolcular arasında en iyilerden biri olarak kabul edilmek- de ağrı görülür. Bunun sonucunda zatürre, solunum sıkıntısı ve
tedir. Henüz 21 yaşındayken Ballon d’Or ve FIFA Dünyada Yılın ölüme kadar giden rahatsızlıklar oluşabilir. Belirtiler hastalıkla
Futbolcusu ödüllerini almıştır. Yeteneği ve oyun tarzı sıkça ben- temastan 2-3 saat ile 3-4 gün içinde kendini gösterir. Hücrelere
zetilen ve kıyaslanan Arjantinli eski futbolcu Diego Maradona, yeterli oksijen gitmediği için vücut morarmaya başlar. Bu yüz-
Messi’yi “halef”i olarak göstermektedir. den Endonezyalılar kuş gribine “mavi ölüm” der. 1918-1919 yıl-
larında bu hastalığın 40-50 milyon kişinin ölümüne neden oldu-
Bu parçada Messi ile ilgili olarak;
ğu bilinmektedir.
I. Takımda Maradona’nın yerine oynadığına,
Bu parçada kuş gribiyle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi hak-
II. Arjantin’de Rosario kentinde dünyaya geldiğine, kında bilgi verilmemiştir?
III. Yirmili yaşlarında birden fazla ödül aldığına,
A) Ölümüne sebep olduğu insan sayısı
IV. Sahadaki oyuncuların en iyilerinden biri olduğuna
B) Belirtilerinin neler olduğu
özelliklerinden hangisine değinilmemiştir? C) Adlandırılmasının gerekçesi
D) Vücuttaki tek bir organda görüldüğü
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve III
E) Hangi zaman aralıklarında ortaya çıktığı
D) II ve IV E) III ve IV
2. İkizler burcu çocuğu olarak doğduğumdan beri renkli ve sosyal 4. Tang Soo Do, modern bir dövüş sanatı olmasına rağmen kökle-
bir çocuktum. İki ablayla büyüdüm ben. Annem bizi ayakkabı al- ri tarihî Kore sanatı olan Soo Bahk Do’ya dayanır. Tang Soo Do
maya götürdüğünde ayakkabıcının taklidini yapmamdan tutun üç ana bölgenin stilinden oluşur. Soo Bahk Do bunların % 60’ını,
da Problem Çocuk filmindeki gibi ablalarımın doğum gününü sa- Kuzey Çin Kung-Fu’su % 30’unu ve Güney Çin Kung-Fu’su %10’unu
bote etmeye kadar giden, kalıbına sığmaz, şirin, açık enerjili bir oluşturmaktadır. Tang Soo Do’nun anlamı konusunda şunlar söy-
çocuktum. Tabii insan büyüdükçe, kalabalıklara girdikçe kendi- lenebilir: Tang, Çin İmparatorluğunun ismidir. Tang; Çin ve Ko-
ni sansürlüyor, limitliyor. Dolayısıyla ben de sınırlar, perdeler, re’nin ortak kültürel geçmişini yansıtır. Soo, el demektir. İmge-
duvarlar koydum büyüdükçe. Ancak oyunculuk serüveni bunu sel olarak yumruğu, yumruk atmayı ve savunmayı anlatır. Do ise
aşmamı, eskiye dönmemi sağladı. yaşam sanatını ifade eder. Bunlara bağlı olarak Tang Soo Do, tang
dövüş sanatları metodunun etkisinde kalmış, klasik Kore dövüş
Bu parçada;
sanatını betimler. Şiirsel bir ifadeyle “Çin Elinin Yolu” olarak çev-
I. Erdemleri referans alma, rilebilir.
II. Öz değerlendirme yapma, Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi Tang Soo Do hakkın-
III. Olumsuzlukların sevecen tarafını görme daki bilgilerle bağdaşmaz?
durumlarından hangileri yoktur? A) Büyük oranda Soo Bahk Do’dan beslenme
B) Bilinen dövüş sanatlarından daha zarif olma
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
C) İkiden çok stilin bir karışımını oluşturma
D) I ve III E) II ve III D) Üç sözcükten oluşan bir isme sahip olma
E) Köken olarak bir sanat dalına yaslanma

TEST
TEST - 10 62
1. ` Dil sevgisi, bireye daha bebekken ve ilköğretimin ilk yılların- 3. Uzun süreden beri Pasifik Okyanusu’nu yüzerek geçmek için hem
da kazandırılır. Bu süreçte çocuğa dil sevgisi aşılanmasında fiziki hem de psikolojik eğitimler alan ve bu alanda çalışmalar ya-
anne ve baba bir adım öndedir. Dil sevgisinin çocuk yaşlar- pan Lecomte, bugün itibarıyla Japonya’dan ilk kulacını atarak al-
da olduğunu gösteren birçok bilimsel veriden ve somut ör- tı ay sürmesi ve San Francisco kıyılarında sonlanması beklenen
nekten söz edilebilir. yolculuğuna çıktı. Kendisine köpek balıklarının, dev fırtınaların,
` Pek çok yazar, şair veya sanatçının öz yaşam öyküsünde söz denizanaları sürülerinin ve hipotermi tehlikelerinin eşlik edece-
edilen dil sevgisi, somut bir delil olarak gösterilebilir. Çoğu, ği bu yolculuk, yaklaşık 9000 kilometre olacak. Yolculuk sırasın-
dil sevgisini kazanmada ve seçkin bir seviyeye ulaşmada ço- da günde 8 saat yüzüp, geri kalan saatlerde kendisine eşlik ede-
cukluk döneminin ve anne babalarının önemini vurgular. Sa- cek olan tekneye binip, yemek yiyip dinlenecek olan Lecomte,
natçıların bir bölümü anılarında da bu duruma değinmeden bu yolculuğu ile Pasifik Okyanusu boyunca karşılaşacağı plastik
geçemez. ve türevlerinden oluşan deniz kirliliğine dikkat çekmek istiyor. Eş
zamanlı olarak Lecomte’yi takip edecek olan bilim insanları da
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene- bu deneme vesilesi ile “aşırı ve uzun süreli egzersizlerin kalp üze-
mez? rindeki etkileri” konulu bir araştırma yürütüyor olacaklar.
A) Dil sevgisinin çocuklukta kazanılacağı savını ortaya koymakta- Bu parçada değinilen konular arasında aşağıdakilerden hangi-
dırlar. si yoktur?
B) Ebeveynlerin çocukluk dönemindeki misyonuna vurgu yap-
maktadırlar. A) Pasifik Okyanusu’nu yüzerek geçme mesafesi
C) Aynı olguyu benzer yaklaşımlarla değerlendirip ele almak- B) Denizlerdeki kirliliğinin fark edilmesini sağlamak
tadır. C) Eğitim almanın yolculuktaki sorunları azaltacağı
D) Aynı görüşü pekiştirmeye yönelik farklı örnekler sunmakta- D) Bilim insanlarının çalışma alanı
dırlar. E) Yolculuk sırasında karşılaşılabilecek riskler
E) Aynı konuda başat etmenin ne olduğunu açıklamaktadırlar.
2. 1883 yılının Ağustos ayında Endonezya’daki Krakatoa Yanarda- 4. Vietnam’da bulunan Son Doong Mağarası dünyanın en büyük
ğı’nda büyük bir patlama oldu. Bir gün içerisinde tüm adayı yu- ve en geniş mağarasıdır. Mağara, 1991 yılında Vietnam’da balta
tan patlamada 36.000’den fazla insan yaşamını yitirdi. Patlama girmemiş bir ormanın içerisinde bir yerli tarafından keşfedilmiş-
aynı zamanda modern tarihte duyulan en gürültülü sesi ortaya tir. Mağaranın içerisinden gelen anlamsız sesler nedeniyle yer-
çıkardı. Patlama sonrası boyları otuz metreyi bulan dev tsuna- liler uzun bir süre bu mağaradan uzak durmuşlardır. 2009 yılın-
miler ise insan ölümlerinin en büyük faktörlerinden birisi oldu. da yapılan detaylı incelemeden sonra bu mağaranın dünyanın
Bu patlama sadece bulunduğu bölgeyi değil atmosferi de etki- en büyük mağarası olduğu anlaşılmıştır. Hatta mağara o kadar
ledi. Açığa çıkan gazlar, atmosferin sıcaklığını 1,2 derece düşür- büyüktür ki içerisine 40 katlı bir gökdelen bile sığabilir. Mağa-
dü ve çok şiddetli yağmurların yağmasına neden oldu. Ameri- ranın içerisinde bir yağmur ormanı, hızlı akan büyük bir nehir,
ka’nın Kaliforniya eyaletinin güney kısmı sellerden kurtarılama- küçük dağlar ve hayvanlar vardır. Kısacası Son Doong Mağarası
dı ve bölgede 1883 ve 1884 yılları arası “su yılı” olarak adlandı- 6,5 km uzunluğunda kendisine ait ekosistemi ve iklimiyle küçük
rıldı. Patlamalar Güneş ışığının yeryüzüne ulaşmasını da engel- bir dünyadır. Mağaranın büyük bir kısmı ise hâlâ keşfedileme-
ledi ve Dünya yıllarca olması gerekenden daha karanlık oldu. miştir.
Bu parçada Krakatoa Yanardağı’nın patlamasıyla ilgili olarak Bu parçada Son Doong Mağarası ile ilgili olarak aşağıdakiler-
aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? den hangisine değinilmemiştir?
A) Ölümlerdeki birincil etmen olduğuna A) Dünyada kendi türünde biriciklik özelliğine

B) Bazı bölgelerde neden olduğu su taşkınlarına B) Kendi içinde bir doğa barındırdığına
C) Etkisinin hissedildiği coğrafi bölgelere C) Ayrıntılı araştırmalara konu olduğuna
D) Dünyanın ısısı üzerindeki etkisine D) Yerinin anlamsız seslerin duyulmasıyla belirlendiğine
E) Atmosferde yarattığı değişikliklere E) Gizemli yönlerinin bulunduğuna

TEST
TEST - 10 63
1. Bilimsel araştırmalar, küresel ısınma sonucu kutuplardaki buz- 3. Telomer, hücre çekirdeği içinde bulunan kromozomların uç kı-
lar eridikçe yerini suların aldığını göstermektedir. Suların buza sımlarındaki DNA proteinlerinden oluşan koruyucu başlıklara
göre yansıtma özelliğinin az olması, Güneş ışınlarının emilimini verilen isimdir. Telomerlerin boyu kronolojik yaşa bağlı olarak
azaltmakta ve ısınmaya neden olmaktadır. Eğer Dünya’da 2 de- her hücre yenilenmesinde kısalır çünkü ölen hücrenin yerine ge-
recelik bir ısı artışı olursa su sıkıntısı baş gösterecek; milyonlar- lecek olan yeni hücrenin oluşturulması için telomerden bir par-
ca insan, hayvan ve bitkinin suya erişimi mümkün olmayacaktır. ça kullanılır. Böylece kronolojik olarak yaş alırken telomerler de
Kum fırtınaları tarımı yok edecek, deniz seviyeleri yükselecek, kısalarak tükenir ve hücrenin kendini yenilemesine yetecek uzun-
canlı türlerinin yüzde 30’u yok olma tehlikesi yaşayacaktır. lukta telomer kalmayınca yaşlılık emareleri oldukça hızlı bir şe-
kilde kendini gösterir yani yaşlanmaya başlar. 2009 yılında Prof.
Bu parçada küresel ısınmanın aşağıdakilerden hangisiyle bağ-
Dr. Elisabeth Blackburn, telomerlerin bakımını yapan telomeraz
lantısından söz edilmemiştir?
enziminin hangi yaşta olursanız olun sağlıklı bir yaşam tarzı ile
A) Canlı türlerini etkileme ölene kadar salgılanabileceğini ispatladı. Bu klinik araştırma so-
nunda arkadaşlarıyla birlikte Nobel Tıp Ödülü’nü kazandı. Dola-
B) Denizlerdeki değişkenlik
yısıyla kronolojik yaştan bağımsız olarak biyolojik yaşça genç kal-
C) Bilimsel araştırma azlığı
manın en temel belirleyicilerinden olan telomerlerimizin den-
D) Tarımı sonlandırma
geli bir şekilde uzaması ve uzun ömürlü olmasının aslında bizim
E) Susuzluk yaşanması elimizde olduğu ispatlandı.
Bu parçadan hareketle telomerlerle ilgili olarak
I. Telomeraz enzimi ile süre sınırı olmadan yeterli düzeyde kal-

ması sağlanabilir.
II. Gerekli şartlar sağlandığında biyolojik yaşlanmayı durdura-
bilmeye zemin hazırlayabilir.
2. Açık kaynak kodlu yazılımların ne denli özgür olduğu konusun- III. Azlığında hücrenin doğal ömrünü tamamlamadan yerini ye-
da aşağıdaki belirlemeleri yapmakta yarar vardır: ni hücreye bırakmasına zemin hazırlar.
` Yazılımı kullanan kişi onu istediği her türlü amaç için çalış- yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
tırmakta özgürdür, kullanıcılar kısıtlanamaz.
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III
` Yazılımı kullanan kişi, yazılımın nasıl çalıştığını incelemekte
ve kendi özel ihtiyaçlarına daha iyi cevap verebilmesi için ya- D) I ve III E) II ve III
zılım üzerinde değişiklik yapmakta özgürdür.
` Yazılımı kullanan kişi, elindeki ücretsiz yazılımı dağıtmakta
ve toplum ile paylaşmakta özgürdür.
` Açık kaynak kodlu bir yazılım üreten biri, bunu gereğine gö-
re ücretli ya da ücretsiz vermekte özgürdür.
` Bir yazılımın bir parçasıyla diğerinin bir parçası birleştirile-
rek bambaşka bir kod ortaya çıkarılabilmektedir.
Bu parçada özgür yazılımlar hakkında sıralanan özellikler ara-

sında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) İstenen her işte kullanılabilme

B) İstenen yönde geliştirilebilme
C) Gerekirse ücretlendirilebilme
D) Gerektiğinde paylaşılabilme
E) Farklı amaçlar için satılabilme

g r a f t a Ya p ı
Para
kodu okutunuz.
Paragrafta Paragrafta Yardımcı Anlatım Teknikleri

Konu - Ana Düşünce Düşünce Paragrafta Yapı

2021 2020 2019 2021 2020 2019
16 20 19

okutunuz.
8 ders saati % 35
Paragrafta Yapı TEST - için QR kodu okutunuz.
PARAGRAFTA YAPI } Bir metnin başına getirilecek söz ya da cümle, konu ile uyumlu
olmalıdır.
“Yapı” denildiğinde aklınıza ne geldi? Garipsediniz mi, yoksa zihniniz-
de bir şeyler canlandı mı? Mesela, “Bu yapı çok eski!”, denildiğinde } Boşluktan hemen sonraki cümle ile bütünlük sağlamalıdır.
aklınıza ne gelir? Genellikle bir bina… Ama daha çok bu binanın dış
özellikleri değil mi? Evet, işte bu benzetmeden hareket edersek “Pa-
ragrafta Yapı” için paragrafa dıştan bakıldığında şekilsel duruşu diye- Tavsiye Etmediğimiz Adımlar
biliriz. Ama bu şekli ne belirliyor? Tabii ki içerik. Yani paragrafın ne an-
lattığı. Paragrafta Konu-Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünce başlıkla- } Size bir paragrafın başına getirilecek cümle sorulduğunda; zaman
rında işin bu kısmını halletmeye çalışmıştık. Şimdi de bir paragrafın kazanmak, soruyu daha hızlı çözmek adına, sadece boşluktan he-
sistematiği, iskeleti yani yapısı üzerine biraz sohbet edelim istiyoruz. men sonraki cümleyi okuyup soruyu cevaplamaya çalışmayınız!
Her yapı, bunun adı ne olursa olsun, mutlaka birkaç parçadan oluşur.
Ama aslolan bu parçaların bir bütün hâlinde tek bir parçaymış gibi du- GELİŞME BÖLÜMÜ
rabilmesidir. Puzzle düşünelim. Hepsi küçük birçok parça ama uyum Paragrafın giriş ve sonuç cümleleri dışındaki cümleleri, gelişme bölü-
içerisinde yan yana, üst üste gelerek bir bütünü oluşturuyor. Tıpkı puzz- münü oluşturur. Yazarın konuya başlangıç yaptığı kısım, giriş bölümüy-
le gibi, binalar gibi, çarklı makineler gibi paragraflar da birden fazla dü. Gelişme bölümü de giriş cümlesinde ele alınan konunun çeşitli
cümlenin yan yana gelmesi, birbirini tamamlaması ile meydana gel- yollarla açıklandığı bölümdür. Bu bölümde yazar örnekler verir; ka-
mektedir. Ama uyum içerisinde. İşte biz Paragrafta Yapı konusunda tam nıtlardan, benzerliklerden, karşıtlıklardan, sayısal verilerden ve bir-
olarak bu uyumun nasıl olması gerektiğini konuşmaya çalışacağız. çok unsurdan yararlanarak anlatmak istediğini okurun zihninde can-
landırır. İşte bu bölümün tamamına “gelişme bölümü” deriz.
GİRİŞ BÖLÜMÜ Paragrafın ortalarında bırakılan boşluğa getirilecek söz ya da cümle so-
Bir apartman düşünelim: Giriş kat derler, değil mi? Apartmanın ilk ka- rulduğunda bu kısmın gelişme bölümünde olduğunu artık biliyoruz.
tı yani. Ya da bir başkası “Hemen girişteyim.” der, çabuk bulunabilmek
veya bulmak için. Çünkü bulunduğu yerin, gözle görülür ilk alanında-
dır. O zaman, paragrafın girişi neresidir? desek paragrafın ilk cümle- Tavsiye Ettiğimiz Adımlar
leridir, ifadesini hemen söyleriz değil mi? Yani konu, giriş cümlesiyle Boş bırakılan yere getirilecek cümlenin solundaki ve sağındaki cüm-
başlar. Çünkü başlangıç o cümle iledir. leyle, buraya düşündüğümüz cümlenin anlam akışı içinde olup olma-
dığını kontrol edeceğiz.

} Bu cümleden önce, önceki cümleyi çağrıştıran herhangi bir söz, Tavsiye Etmediğimiz Adımlar
açıklama, bağlaç vs. kullanılmaz. “Ama, fakat, lakin, yalnız, an- Sadece bir önceki ya da bir sonraki cümleyi okumak yeterli olmayabilir.
cak, ise, hâlbuki, ne var ki”; “çünkü, madem, zira, mademki”; “üs-
telik, hem, hem de, ayrıca, zaten, hatta, bile”; “kısaca, özetle, sö-
zün özü, yani, açıkçası, demek ki”; “evet, tabi, hayır”; “bu, şu”… SONUÇ BÖLÜMÜ
Paragrafın son cümleleridir. Yazar, sonuç bölümünde anlatmak iste-
} Giriş cümlesi, kendinden sonraki cümlelere hem anlam hem de
diklerini artık derleyip toparlar. Soru işaretlerinin hepsini ortadan kal-
yapı yönünden bağlanabilecek özelliktedir.
dırır. Final yapar. Asıl diyeceğini daha çok sonuç bölümüne saklar; söy-
} İlk cümlede bağlaç olabilir ancak bu bağlaç, önceki cümlelerle il- leyeceğini söyler ve anlatımını tamamlar. Sonuç cümleleri, kendinden
gili olmamalıdır. Metne farklı bir hava katmak, üslubu güçlendir- önceki cümleleri dil ve düşünce yönünden bir sonuca ulaştıran karar
mek veya dikkat çekmek için yazar tarafından tercih edilmiş bir cümleleridir. “İşte bundan dolayı bu mesafeyi otomobille gitmek çok
yöntem olabilir. Ama aramızda kalsın, çok sık tercih edilen bir yön- daha uzun sürüyor.” Bu cümle bir paragrafın sonuç cümlesidir. “işte
tem değildir. bundan dolayı” ifadesi ile anlattıklarının sebebini ortaya koyarak ya-
zar cümlesini tamamlıyor.

TEST - Paragrafta Yapı
Tavsiye Ettiğimiz Adımlar lirgin geçişlere göre gruplarsınız değil mi? Aynı öyle işte. 5 cümle. Yer-
leri değiştirilmiş. Ya baştan aşağı sırala diyecekler ya baştan 3. sü han-
“Sonuç olarak, netice olarak, toparlayacak olursak, bundan dolayı,
gisi diyecekler ya da sadece ikisinin yerini değiştirip hangisi yer değiş-
bu yüzden, uzun lafın kısası, çünkü vb.” bağlayıcı sözler bizi sonuca
tirmeli diyecekler. Sonuç olarak ya baştan aşağı bütün cümleleri sıra-
daha hızlı götürür.
layacağız ya da bir değişiklikle bütün parçaları düzenlemiş olacağız.

Sadece metnin başını okuyup finalle ilgili çıkarım yapmak doğru ol-
} İlk işimiz giriş cümlesini bulmak olmalı. Kendinden önceki cüm-
mayabilir.
lelerle bağlantısı olmayan cümle. İçinde ama, fakat, lakin, ancak,
çünkü, oysaki, hâlbuki, meğerki, öylece, böylece, şöyle ki, dolayı-
CÜMLE EKLEME sıyla, işte bundan ötürü, o, bunları, şunları… gibi bağlayıcı ifade
bulundurmamak…
Aslında yazar metni tastamam yazmış, okura sunmuştur. Ama birileri
oyun oynamak istemiş ve bir bütünlüğe sahip metinden bir cümle çıkar- } Bağlantı/köprü ifadeleri ve anahtar sözleri bularak 1. cümlenin
mış. Sonra, bu cümle nereye aittir, nasıl buluruz, diye soruyu sormuş, devamını getirmek, sonraki adım.
kenara çekilmiştir. Peki, biz ne yapacağız? Ya metni iyi analiz edeceğiz,
akışta nerede bir boşluk var, bunu tespit etmeye çalışacağız. Kopma var } Eğer yer değiştirme sorusu çözüyorsak seçeneklerden eleme/
mı? Bir şey eksik mi? Eksik ama tam olarak ne? Ya da cümleyi iyi analiz tutma yöntemini tercih ederek destek alabiliriz.
edeceğiz, onu nereye bağlayabiliriz, bunu tespit etmeye çalışacağız.

} İlk cümleyi bulmadan her cümleyi tek tek denemek zaman kaybı
} Soru kökünü dikkatli okumak özellikle bu soru tiplerinde daha kıy- olacaktır.
metlidir. Neden? Çünkü bu soru tipleri, tip olarak yani görsel ola-
rak aynı gözükse de tek bir sözcük değişimi ile farklılaşan bir hâl
almaktadır. “hangisinden sonra” veya “hangisinden önce” olma Düşüncenin Akışını Bozan Cümle
durumu “numaralanmış yer”, “numaralanmış cümle” ifadeleri so- Paragraf, dil ve anlatım bakımından bir bütünlük sağlamaktadır. Ba-
runun kaderini baştan aşağı değiştirmektedir. zen paragraf cümlelerinin arasına, ilgisiz bir cümlenin girmesiyle pa-
ragrafın anlam bütünlüğü bozulmaktadır. Burada şunu belirtmek ge-
} Cümle içinde bağlantı noktası varsa (bağlaç ya da bağlayıcı zamir
rekir: ÖSYM paragrafın akışını bozan cümlede, birbirinden tam ba-
gibi ögeler) tespit edilir. Yoksa cümle içinde anahtar söz tespiti ya-
ğımsız iki konunun cümlelerini iç içe koymaz. Konu aynı seçilir. Sade-
pılmaya çalışılır.
ce, akışı bozacak cümle, o konunun farklı bir yönü ile ilgili olmaktadır.
Bu da biraz dikkat gerektirmektedir.
} Metinle bağlantı noktaları ya da anahtar sözler eşleştirilmeye çalışılır.
Tavsiye Etmediğimiz Adımlar Parçayı İki Paragrafa Bölme

Bir paragrafta, bir konu ya da bir düşünce dile getirilir. İkinci bir konu
} Cümleyi, metindeki her yere tek tek deneye deneye doğru yeri
ya da düşünce için ikinci paragrafa ihtiyacımız vardır. Bir konudan baş-
bulmaya çalışmak oldukça zaman alıcı bir seçim olabilir. Aynı za-
kasına geçilmişse ya da bir düşünceden başka bir düşünceye geçilmiş-
manda kafa da karıştırabilir.
se bu cümle, ikinci paragrafın ilk cümlesidir. İkinci paragrafın ilk cüm-
lesi, paragrafın giriş cümlesine ait özellikleri taşımalıdır. Yani bu cüm-
Paragraf Oluşturma-Sıralama lede önceki cümleleri çağrıştıran herhangi bir söz ya da bağlaç olma-
malıdır.
Birileri “puzzle”ın parçalarını dağıtmış. Bize de, hadi düzeltin, diyor-
lar. Ne yaparız? Ya köşeden başlarsınız ya renklere ya çizgilere ya be-

Paragrafta Yapı TEST - 30
SORU DETAYI
SO
2019 - TYT
RU
Soru kökünü oku
----. Bütün yapıtlar kendilerinden önceki yapıtlarla yapılmış bir konuş-
manın izlerini taşır. Dostoyevski İnsancıklar’da Gogol’la tartışır. Kafka,
Paragrafı oku
Dönüşüm’de Dostoyevski’nin elli yıl önce sorduğu soruyu, “İnsan mıyım,
yoksa böcek mi?” sorusuyla cevaplar. Oğuz Atay romanlarını yaralı Don
Kişotların, yer altında yaşayanların, hamam böcekleri ve metamorfozla- Bu soru tipine dair detaylı
rın yankılandığı bir vadide yazar. için QR Kodu okutunuz.
Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi

getirilmelidir?
A) Hiçbir yapıt boşluğa doğmaz; akan nehre sonradan eklenir ÇÖZÜM

B) Hemen her anlatı çoktan kabul edilmiş doğruların üzerinde yükselir
C) Her yazar kendinden önce düğümlenmiş metinlerin ilmeğini çözer Parçada verilen örnekler, bir sanatçının yapıtının
D) Her yapıt, olay örgüsü açısından biricik olma idealiyle yola çıkar başka sanatçılara ait daha önceki yapıtlardan izler
E) Edebî yapıtlar, yazarının iç hesaplaşmalarının yansıdığı bir aynadır taşıdığını ve bunların birbiriyle paralel ilerlediğini
kanıtlamaya çalışmaktadır. Dolayısıyla bu parça-
nın girişine “Hiçbir yapıt boşluğa doğmaz; akan
nehre sonradan eklenir.” cümlesi getirilmelidir.
Cevap A

\ Giriş cümlesiyle peşinden gelen cümlenin anlamlı bir  Boş bırakılan kısmın en başta olmasını göz önünde bu-
bütün oluşturması ve sonuç cümlesiyle bağlantılı ol- lundurarak sadece ilk cümleleri okuyup soruyu cevap-
ması gerekmektedir. lamaya çalışmayınız.
\ Paragrafın ilk cümlesi konuya giriş cümlesi olduğu için  Metni hiç okumadan, seçenekleri sadece ilk bir iki
bağlaç ya da çeşitli anlam ilgileriyle başlayamaz. cümle ile birleştirerek okumaya çalışmak sizi hataya
düşürür.

TEST - 64 Paragrafta Yapı
1. ----. Işık hızı, ses hızı gibi bir limiti (sınır) ifade etmez. Sonsuz hız 3. ----. Bu nedenle biraz isyankâr, biraz tahammülsüzdür. Etrafında
demektir ve sonsuz hızı hiçbir şey geçemez. Biraz açalım, ışığı gelişen yanlışlara, haksızlıklara, adaletsizliklere dayanamaz. O,
oluşturan “foton”un kütlesi yoktur. Işık hızını geçebilmek için da- toplumdan bir parçadır, toplumla özdeşleşmiştir. Zaten hiçbir
ha az kütlesi olmayan bir “foton”a ihtiyacımız var ki bu imkân- sanatçı, kendi zevki için sanat yapmaz; yapıyorsa da buna sanat
sızdır. Bir maddenin kütlesi oldukça ve kütle büyüdükçe hızlan- denmez. Toplumla paylaşmadan, topluma katkı sunmadan tek
dırmak o kadar zorlaşır. Bu nedenle, kütlesi bulunan hiçbir şey başına bu sanatı yaşamanın hiçbir anlamı yok.
ışık hızına ulaşamaz. Kütlesi olmayan kavramlar karşılaştırılamaz;
Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden
mutlak sıfır, sıfırdır. (Hiçlik hiçliktir.) Daha iyi anlaşılabilmesi için
şunu düşünün: Bir arabayı yavaşlatıp tamamen durdurduktan
sonra daha da yavaşlatamazsınız. Duran bir arabayı biraz daha A) Sanatçıların çoğu, sosyal konuları dile getirirken pek çok im-
durduramazsınız. Frene ne kadar basarsanız basın, durduktan la yanlışı yapar
sonra “daha da” yavaşlamanız mümkün değildir.
B) Pek çok sanatçı, gönlü geniş olduğu ve olayları akışına bırak-
Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden tığı için iyimserdir
hangisi getirilmelidir? C) Toplumsal sorunları yansıtan sanatçılar, günümüzde yok de-
necek kadar azdır
A) Işık, ışınların temel parçacıkları anlamındaki fotonlardan oluşur D) Sanatçı, toplumsal sorunlar karşısında duyarlıdır
B) Ses hızı aşılana dek herkes ses hızı aşılmaz diyordu E) Sanatçılar, sadece sanat yapmak için yazar
C) Maddeyi oluşturan parçacıkların kütlesi hızın önündeki en
büyük engeldir
D) Işık hızı uzaydaki uzaklıkları tarif etmede kullandığımız en
yüksek hızdır
E) Işık hızının bu evrenin şartlarında aşılması olası değildir
2. ----. Kitabı okumamıştım ama adı ikide bir aklıma gelirdi. “Agan- 4. ----. Neden mi? Çünkü dikkat dağıtıcı durumlarla mücadele et-
ta Burina Burinata” denizcilik dilinde bir terimdir, zaten eserin meye ve beyni eğitmeye yarar. Herhangi büyük bir işle karşılaş-
sonunda da bir kez daha karşımıza çıkar bu terim. Aganta Buri- tığınız zaman işi kısa sürelere ayrılmış zaman aralıklarına bölme-
na Burinata çıldırtıcı, baştan çıkartıcı, korkunç bir deniz kara sev- niz gerekmektedir. Bu durum, beyninizi kısa süreliğine odaklan-
dasını işler. Denizci aileden gelen Mahmut, boğulmuş amcası- ma konusunda eğitmekte ve düzenli bir şekilde mesaj iletimini
nın acı anısına, babasının bütün karşı koyuşlarına rağmen bir sağlamaktadır. Bu yöntemle zamanla dikkat süreniz ve konsant-
gün denizlere açılır. Bir gemide tayfadır artık. Uzaktan gördüğü rasyon seviyenizin artması söz konusudur.
engin denizler çağırmıştır onu.
Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Domates şeklindeki zamanlayıcı nedeniyle bu tekniğe Po-
A) Halikarnas Balıkçısı’nı 1940’larda üne eriştiren bu romanın modoro adı verilmiştir
adı hep ilgimi çekerdi B) Pomodoro yöntemini 90’lı yılların başında yazar Francesco
B) Gerçek bir eleştirmen eleştiri yapacağı kitabı nesnel bir göz- Cirillo bulmuştur
le okumalıdır C) Pomodoro sayacı, kırtasiyelerde nedense zor bulunuyor artık
C) En son okuduğum kitap, kahramanlık teması işleyen şiirler- D) Pomodoro, pek çok kişinin verimlilik konusunda tercih etti-
den oluşuyordu ği yöntemlerden birisidir
D) Aganta Burina Burinata gençken okunmalı, diye düşünüyorum E) Pomodoro tekniğini mutlaka önerilen beş adımla uygulama-
E) Kimi eleştirmenler kitabın içeriğini beğenmemişler lısınız

SORU DETAYI
SO
2020
2021 -- TYT
TYT
RU
Soru kökünü oku
İlk Çağ’dan beri bilimi, bilimsel bilgiyi tek ve hakiki bilgi kaynağı olarak
görenlerin yanı sıra bilimden kuşku duyma, onu özellikle yaşam pratiği
Paragrafı oku
açısından değersiz hatta zararlı sayma eğilimi de var olmuştur. ----. Ya-
kın zamanlar göz önüne alındığında bunların genelde modern bilim ve
teknolojinin neden olduğu çevre kirliliği, işsizlik gibi etkenlerle ortaya çı- Bu soru tipine dair detaylı
kan hoşnutsuzluklardan, kimi kültür ve uygarlıkların alternatif bilim an- için QR Kodu okutunuz.
layışından ve nihayet eleştirel teoriden kaynaklandığı söylenebilir.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakiler-

den hangisi getirilmelidir?
A) Her ne kadar bilimsel bilgiyi üreten, insanın kendisi de olsa o, üreti-

ÇÖZÜM
cisinden bağımsız bir niteliğe sahiptir
Parçanın ilk cümlesinde tarih boyunca bilime kar-
B) Bilime karşı takınılan bu tavır boşuna değildir, arkasında toplum ve şı takınılan tavırdan söz edilmiştir. B seçeneğinde
şartlara göre farklılaşan nedenler bulunmaktadır yer alan cümlede ise bu tavrın boş olmadığından
C) Dikkatli bakıldığında burada birbirinden ayrı iki düşünce tarzının bir- bahsedilmiş, boşluktan sonraki uzun cümlede de
leştiği ortak bir nokta görülebilmektedir bilime karşı olan tavırların nedenleri sıralanmıştır.
D) Bunun için gerçek bilimle sözde bilimi birbirinden ayırabilme; bilim- Bu nedenle boşluğa B’deki cümle getirilmelidir.
sel yöntem ve bilginin kullanımına bağlıdır Cevap B
E) Bilim felsefecileri bu noktada, bilimin yerini ve bilim ile insan ilişkisi

içindeki işlevini doğru belirlemek zorundadır

\ Parçanın içindeki boşluğa getirilecek cümleyi tespit eder-  Sorulan cümleden bir önceki cümle ya da sorulan cüm-
ken boşluktan önceki ve sonraki cümle de okunmalı ve leye kadar olan kısımları okumak soruyu doğru cevap-
anlam akışının sağlanmasına özen gösterilmelidir. lamak için yeterli olmayabilir.
\ Edat ve bağlaçların cümlelere kattığı anlam ilgisini dü-
şünerek bağlantıları kurmalıyız. Örneğin “çünkü” bağ-
lacı bir açıklama, bir gerekçe sunar.

1. Hill, kurduğu başarılı web sitelerinden elde ettiği gelirini, son mo- 3. Yakışıklı sarman kedimiz Lebowski rahatça oyun oynayıp yemek
del arabalar, büyük bir ev ve bir yığın eşya ile doldurarak harca- yiyip yaşlanabileceği evine yerleşti. O geldiğinden beri her şey ke-
dıktan sonra hayatında bir şeylerin fazlasıyla yanlış gittiğinin far- sinlikle çok daha keyifli. ----. Hatta bu yazıyı yazarken sürekli klav-
kına varmış biri. Bir gün gelip eşya köleliğine dur demiş. Çoğu kıs- yeye atlaması ya da daha güzeli gelip klavyenin üzerine oturması
mını kullanmadığı ve daha çok gereksiz eşyalarını saklamak için bile keyifli. Evet, iki katı temizlik yapıyorsunuz, evet ne olursa ol-
kahrını çektiği büyük evinden çıkıp 40 metrekare, bir oda bir mut- sun büyük bir sorumluluk ama bana verdiği mutluluğu hiçbir şe-
fak, küçük bir apartman dairesine taşınmış. Mutfakta sadece kul- ye değişmem. Siz de kedi sahiplenmek için kendinizi hazır hisse-
lanacağı ve ziyaretçilerini ağırlamaya yetecek kadar tabak ve bar- diyorsanız hiç durmayın derim, inanın çok mutlu olacaksınız.
dak ayırmış. ----. Duvara monte edilmiş ve sadece kullanılacağı
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağı-
zaman inen bir yatak edinmiş. Sadece ihtiyaç duyduğu kıyafetle-
dakilerden hangisi getirilmelidir?
ri saklayacak kadar bir dolap almış. Yatılı misafirleri için duvar-
dan çıkan iki katlı eğlenceli ranza yatakları ile küçük bir dairede A) Kedi olan bir evde kişi sayısı, kedi sayısı kadar artmıştır, on-
gayet konforlu bir yaşam alanı kurmayı başarmış. lar da enikonu bir kişilik sonuçta
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağı- B) Uyumak bile artık yanınızda yumuşacık ve tüylü tüylü bir şey
dakilerden hangisi getirilmelidir? olduğundan keyfine doyulmaz bir aktivite hâline dönüşüyor
C) Daha önce tatlı bir Ankara kedisi ile afacan bir Bombay ke-
A) Apartmanın güvenlikli çelik kapısını çıkarıp doğal görünüm- disi beslemiştim
lü mütevazı ahşap bir kapı yerleştirmiş D) Kediler çok temiz hayvanlar; sabah temizliği, yemek sonrası
B) Misafirleri geldiği zaman altındaki kısımları iki taraftan çeki- temizliği, tuvalet sonrası temizliği gibi bir dizi alışkanlıkları var
lerek uzayan bir yemek masası almış E) İstisnasız, kedi sahiplenenlerin söylediği bir şey var: Kediden
C) Çok yakan, kırmızı ışık veren akkor ampulleri, tasarruflu flo- önceki ve kediden sonraki zamanlar diye ikiye ayrılıyor ha-
resan lambalarla değiştirmiş yatınız
D) Dairenin pahalı ama gösterişsiz duvar kâğıtlarını çıkarıp oda-
ları sade bir boyayla boyamış
E) Oda ve mutfağın zeminini göz yormayan devetüyü rengi ısı
yalıtımlı iki halı ile kaplamış 4. Akademik bir konferans genellikle elli dakika sürer ve deneyim-
li bir konuşmacı her konuda elli dakika sürecek bir konuşmayı
2. Diviti keşfim, kardeşimin eve gelen eşyaları arasındaki divitlerini saatine bakmadan yapabilir. Konuşmacının yalnızca deneyimli
bana vermesiyle başladı. Uzun zaman önce okulda güzel yazı der- değil, aynı zamanda bilinçli olması da gerekir. Önceden hazırla-
sinde divitlerle haşır neşir olmuştum ama sonrasında hiç ilgilen- nılmış konferans, en azından konuşmacıyla dinleyici arasında be-
memiştim. ----. O andan itibaren beni çılgın gibi bir maceraya sü- lirgin bir bağlantı kurma özelliğini taşımalıdır. ----. Böyle bir ko-
rükleyecek süreç başladı. Nasıl da özlemişim! Nasıl da zevkliy- nuşmacı, muhtemelen mesleğe yeni başladığında da çok çalış-
miş! Neden bırakmışım mürekkeple yazmayı, aklım almadı! mıştır. Aynı zamanda her konuşmasından sonra da öz eleştiri
yapma alışkanlığına sahiptir.
dakilerden hangisi getirilmelidir? Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağı-
A) Elime geçmişken ve hemen yanında mürekkep de varken bir
şeyler yazayım, dedim A) Dinleyiciler, ilginç konulara daha çok ilgi gösterdiği için ilginç
olan tercih edilmelidir
B) Divit bizim kültürde çok eskiden beri kullanılan bir yazma
aracıdır B) Her konferans, farklı topluluklara aynı şekilde verilemez
C) Bazen uzun yıllar geçer ve ben çok önemli nesnelerle ilgi- C) Bu da konuşmacının konferanstan önce her seferinde hazır-
lenmem nedense lık yaptığı anlamına gelir
D) İlgisizlik her alanda insanı geriye götüren berbat bir yakla- D) Son zamanlarda anlatı bilincinin geliştiğini söylemekte ya-
şımdır aslında rar var
E) Divitle diğer yazma araçları arasında o kadar fazla fark var ki E) Konferansın sağlıklı olması için ortamın da uygun olması gerekir

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 50’nin üzerinde soru çıkmıştır.
SO
2020
2021 -- TYT
TYT
RU
Soru kökünü oku
Tiyatro ve sinemada, izleyicinin bütün dikkatinin sahneye ve perdeye
yönelmesini sağlayacak bir yerleşim ve ışık düzeni vardır. Dikkatin dağıl-
Paragrafı oku
maması için, geç gelenler salona alınmaz. Buna rağmen, en iyi koşullar-
da bile, bir filmin ancak %60’ının görülebildiği, %40 ayrıntının dikkatten
kaçtığı saptanmıştır. Bu oranın, radyo ve televizyon yayınlarında daha da Bu soru tipine dair detaylı
düştüğü kabul edilebilir. Çünkü radyo ve televizyon, genel olarak, gün- için QR Kodu okutunuz.
lük hayatın akışı içinde takip edildiği için kişi yayından zaman zaman ko-
par. ---- .
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi

getirilmelidir? ÇÖZÜM
A) Yetişkinlerin düz bir konuşmayı dikkatle dinleme süresinin, genel ola-
Parçada tiyatro oyunları, sinema filmleri, radyo ve
rak radyoda beş dakika, televizyonda on dakika olduğu saptanmıştır
televizyon dizileri karşısında izleyicinin dikkat ve
B) Ancak bunda senaryonun özgün veya çeviri olmasının yanında ses ilgisi karşılaştırılmıştır. Radyo ve televizyon dizile-
ve görüntü efektlerinin de etkisi vardır ri günlük yaşam içerisinde takip edildiği için izle-
C) Radyo ve televizyon dizilerinde bir sinema tekniği olan geriye dö- yicinin olaydan kopabildiği söylenmiştir. C’deki
nüşlerle ayrıntıların pekiştirilmesindeki ana neden budur cümlede ise bu nedenle bu dizilerde geriye dönüş
D) Uzun süreli bir programı, oyunu veya filmi dikkatle izleme süresi yaş tekniğinin kullanılmasıyla hatırlatmalar yapıldığı
ve ilgiyle ilişkilendirilebilir dile getirilmiştir. Bu yüzden parçanın sonuna ge-
tirilmesi gereken cümle C seçeneğindekidir.
E) Kimi zaman çizgi filmler ve radyo oyunları gibi çocuklar için hazırlan-
mış programları yetişkinler de aynı ilgi ve dikkatle izleyebilir
Cevap C
NASIL ÇÖZÜLÜR
\ Genellikle sonuç cümleleri ana düşünceyi yansıtan
cümlelerdir. Metnin bütününde anlatılanların topar-
NASIL ÇÖZÜLMEZ
landığı kısımdır.
 Sadece boşluktan bir önceki cümleyi okumak ya da
\ “Sonuç olarak, özetle, denilebilir ki...” gibi ifadeler ge- özellikle paragrafın ilk kısmını daha baskın okuyarak
nelde sonuç cümlelerinin habercisidir. seçeneklere gitmek doğru cevaba ulaştırmayabilir.

1. Aşırılık; mantığı, sağlıklı düşünmeyi ve sağduyuyu yok eder. Da- 3. Teleskopların bulunduğu yerlerde depolanan verileri iki korelas-
ha da ötesi, insanı insan sevgisinden uzaklaştırır. Aşırılık sahibi yon merkezine gönderdik. Verilerin bu iki merkeze ulaştırılması
bir insanın suratına bakın: Daima gergindir, gözleri kurudur, bir ve bir araya getirilmesi çok uzun zaman aldı. 5 gece gözlem yap-
noktaya saplanıp kalmıştır. Sesi tehdit doludur, iticidir. Kendi doğ-
tık ve her gece 1 petabayt olmak üzere toplam 5 petabaytlık ve-
rularının dışındaki doğruların ürküntüsünü taşır her zaman. Aşı-
ri birikti. Bütün bu bilgiler söz konusu korelasyon merkezlerin-
rı uyumsuz ve hırçın olduğundan ----.
den bulut bilişim aracılığıyla Asya’ya, Kuzey Amerika’ya, Hollan-
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağı- da’ya ve Almanya’ya çeşitli analiz merkezlerine gönderildi. Da-
dakilerden hangisi getirilmelidir? ha sonra söz konusu verileri ve ortaya çıkan analiz sonuçlarını
da kaydettik. Toplanan verilerin hepsi yarım tonluk bir kütle oluş-
A) böyle insanlar toplum tarafından hoş karşılanır
turdu. İnternet hızı, petabaytlık veri transferine uygun değil. Nor-
B) bunların sakince düşünüp bir sonuca vardığı her zaman görülür
mal merkezlerden veri aktarımı olsaydı çalışma aylarca sürebi-
C) kendileriyle barışık bir yaşam sürmeye devam eder
lirdi. Verileri kasalara koyduk ve kuryeyle taşıdık. Veri modülle-
D) böylelerinin mantıklı ve sağlıklı bir karara varmaları daha ko-
ri, korelasyon merkezlerinde 1/1000 oranında küçültülerek bir
laydır
araya getirildi. Ardından görüntüleme ve analiz algoritmaların-
E) insanlarla iletişim kurmakta ve geçinmekte çok zorlanır
dan yararlanarak ---- .
Bu parçanın sonuna, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden

A) aramızda kara delik hakkında yeni bir çalışma grubu kararı

aldık
2. Hayatımızdan bazı şeyleri çıkarmalıyız ki hayvanlara faydamız B) bazı görsel unsurları yok etmek için birtakım etik kuralları
dokunsun. Hayvanat bahçeleri, esir hayvanlardan para kazanan inceledik
ticarethanelerdir; ziyaret etmeyelim. Sirklerde hayvanların hay- C) kara delik fotoğrafını konu alan duyuruyu yapabilecek du-
ret veren performansları için koşullandırılması açlık ve fiziksel ruma geldik
acıya maruz bırakılarak yapılmaktadır; gitmeyelim. Yürümeye
üşenip fayton kiraladığınızda sabahın köründen gecenin bir vak- D) elimizdeki verileri bir internet ağıyla kara delik fotoğrafı ola-
tine kadar hiç dinlenmeden çalışan, ölmeyecek kadar besinle rak birleştirdik
yaşama tutunan hayvanlara yapılan eziyete ortak olmaktasınız; E) edindiğimiz ses unsurlarını kara delikle ilgili görsel bir şöle-
olmayalım. Doğal kürkler için bazı hayvanlar canlı canlı kürkleri ne dönüştürdük
derilerinden ayrılmaya çalışılıyor; giymeyelim. ----

A) Yaban hayvanlarını belirlenen zamanlarda avlayalım, yavru-

lama zamanlarında haklarına girmeyelim, avlamayalım.
B) Yapay olanlar değil, gerçek timsah derisi çantalar gereksiz
yere pahalıdır, israftır; almayalım.
C) Fildişi takılar, biblolar güzeldir ama yasa dışı avlanmış fillerin
dişlerinden yapılma eşyalara hassas olalım; kullanmayalım.
D) Canlı canlı yolunan kazların tüylerinden yapılan yastık yor-
gan çok yüksek fiyatlara satılmaktadır; almayalım.
E) Hayvan dövüşlerinde, aç bırakılan ve eziyetle saldırganlaştı-
rılan hayvanlar kullanılır; izlemeyelim.

SORU DETAYI
SO
2019 - TYT
RU
Soru kökünü oku
Muhabir:
(I) ---- İlk cevabı oku
Yönetmen:
 Sinema gerçek hayattan alınmış formlarla uğraşıyor, onları işliyor. Bu soru tipine dair detaylı
Film yönetmeninin uğraşı, bana beyaz perdede yeni bir hayatın doğ- I. seçenekleri oku çözüm videosunu izlemek
masıyla bağlantılı olarak yaratma eylemini hatırlatıyor. Sinemanın bu
yönünü diğer sanat dallarına göre daha olağanüstü buluyorum.
Muhabir:
(II) ----
ÇÖZÜM
Yönetmen:
Yönetmen ilk cevabında, olağanüstü bulduğu “sinema-
 Aralarında bir bağlantı olduğu aşikâr çünkü filmlerimdeki üç karak-
ya yönelerek film yapmaya başlama gerekçelerini” sıra-
ter hayatlarındaki dönüm noktalarında analiz ediliyor. Kahramanların
lamakta; ikinci cevabında ise “filmlerindeki üç kahra-
üçü de inançlarından vazgeçmiyor, kendilerine sadık kalıyorlar. Bu an-
man arasındaki ilişkinin niteliği”nden söz etmektedir.
lamda bu üç kahraman yani İvan, Rublev ve Kris bir bütün oluşturuyor.
Cevap D
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıy-
la getirilmelidir?
A) I. Müzik ve resim çalışmalarınızı yarıda bırakıp sinemaya yönel-
meniz nasıl karşılandı?
II. Filmlerinizdeki üç oyuncunun benzer özelliklere sahip olmasıy- NASIL ÇÖZÜLÜR
la neyi amaçladınız?
B) I. Sinemaya ilginiz ne zaman ve nasıl başladı, sinemanın yaşamı- \ Cümle sıralama sorusunun farklı versiyonu olarak
nızdaki yeri nedir? karşımıza çıkmıştır. Soru - cevap şeklinde adım adım
yerleştirme yapılması daha hızlı hareket etmenize
II. Filmlerinizde erkek karakterlerin psikolojisine ağırlık vermeni-
yardımcı olur.
zin nedeni nedir?
C) I. Sinemanın sizin için ifade ettiği anlamı biraz açar mısınız? \ I. soru ve I. cevaplar üzerinden ilerlemek daha sağ-
II. Karakterlerinizi sinemaya aktarırken ilham aldığınız film karak- lamcı bir tavır olacaktır.
terleri var mı?
D) I. Sinemaya yönelerek film yapmaya başlama gerekçeniz neydi?
II. Filmlerinizin üç kahramanı arasındaki ilişkinin niteliği hakkın-
da neler söyleyebilirsiniz?
E) I. Filmlerinizdeki hikâyelerin gerçekçi olmasını neye bağlıyorsunuz?
NASIL ÇÖZÜLMEZ
II. İnsan yaşamının açmazlarını Ivan, Rublev ve Kris karakterleri  Doğrudan seçenekleri yerleştirmeye çalışmak za-
üzerinden verme fikri nasıl ortaya çıktı? man kaybı olabilir.

1. Bilgisayar sahibi: 2. Haberci:

(I) ---- (I) ----
Teknisyen: Kâğıt toplayıcı:
– Sürekli açık kalan monitörünüzün pikselleri aynı görüntüyü sü- – On üç yaşımdan beri kâğıt topluyorum Ankara’da. Niğdeliyim.
rekli göstermekten bozulmuş demektir. Bu izler daha önce sü- İlkokula başladığım yıl geldik buraya. Ortaokulu bitirebildim yal-
rekli açık kalmış görüntüye dair izlerdir. nızca, hep takdir alarak geçtim sınıfları. Liseye yazdırmadı ba-
bam, sokağa saldı beni, çalışıp da işe yaramam için. O gün bu-
Bilgisayar sahibi: gündür sokaklardayım; çizgili, çizgisiz, kareli, beyaz ve rengârenk
(II) ---- kâğıtlar, kartonlar topluyorum.
Teknisyen: Haberci:
– Görüntü kalitesi olarak bu noktaya gelmiş, pikselleri özellikle- (II) ----
rini geri dönülemez bir şekilde yitirmiş bir monitörü tamir et- Kâğıt toplayıcı:
mek gibi bir olasılık pratik olarak yoktur.
– Çiftler geçiyor yanımdan, erkekler beni görünce daha bir öte-
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sı- me alıyorlar kadınları. Erkekler, kadınlar, yaşlılar gençler, İbo din-
rasıyla getirilmelidir? leyenler, Metallica dinleyenler, roman okuyanlar, çantalarında
dua kitabı taşıyanlar, hepsi, evet, hepsi de öyle sevgisiz bakıyor
A) I. Monitörümde simgeler, yazı tipi veya masaüstü ya çok kü- ki bana; öyle incitici, öyle aşağılayıcı…
çük ya da çok büyük oluyor; bunun nedeni nedir?
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sı-
II. Peki bu sorunu nasıl aşarız? rasıyla getirilmelidir?
B) I. Monitörümde hiçbir şey görüntülenemiyor, cihaza elekt-
rik geliyor, fan çalışıyor ama görüntü yok; sorun nedir? A) I. Tam olarak ne iş yapıyorsun?
II. Problemi hangi yolla çözebiliriz? II. Uğraştığın özel bir hobin var mı?
C) I. Ekranda simgeler, yazı tipi veya resimler net değil; bu du- B) I. Ankara’ya ne zaman geldin?
rum nasıl çözülebilir? II. İnsanlarla iletişimin nasıl?
II. Ne zamana dek tamir edebilirsiniz? C) I. Ne tür kâğıtlar topluyorsun?
D) I. Bilgisayarımda monitörün üzerinde beliren ve geçmeyen II. İnsanlara ne söylemek istersin?
birtakım izler ve lekelerin nedeni ne olabilir? D) I. Kâğıt toplamaya başlama hikâyen nedir?
II. Ekranımı eski hâline döndürmek için ne yapılabilir? II. İşini yaparken insanların sana bakışı nasıl?
E) I. Ekran ya çok parlak ya çok karanlık, ortası yok; gözlerim E) I. Geçimini nasıl sağlıyorsun?
bozulacak; bu sorunu nasıl çözeriz? II. Gençlere nasıl seslenmek istersin?
II. Bunun giderilmesi için ne yapılabilir?

1. Belgeselci: 2. Dükkân konuğu:

(I) ---- (I) ----
Kurabiye tasarımcısı: Kolonya satıcısı:
– İki yakın arkadaş olarak sevdiklerimize, ailemize, minik yeğen- – Eskiden parfümler kendine bu kadar yer bulmamıştı. Ama şim-
lerimize tatlı sürprizler yapmaktan keyif alıyoruz. Sevdiklerimi- di baktığımızda her evde kolonya yerine parfümler yerini almış.
ze güzel şekillerde ve figürlerde kurabiyeler yapalım istedik ama Bu parfümler ne kadar çeşitli olsa da kolonyanın yerini tutamaz.
bunu da şeker hamuru kullanmadan doğal ve daha sağlıklı nasıl Bayramda veya başka bir zaman misafiriniz geldiğinde onun eli-
yapabiliriz diye düşünerek başladı hikâyemiz. ne parfüm sıkamazsınız, kolonya dökeceksiniz, onu ikram ede-
ceksiniz.
Belgeselci:
Dükkân konuğu:
(II) ----
(II) ----
Kurabiye tasarımcısı:
Kolonya satıcısı:
– Çok olumlu ve sıcak dönüşler aldık. Zaten sloganımız da “Sev-
diklerinizi ısırın!” Ebeveynler çocuklarıyla eğlenceli bir mutfak – Bayramlarda ve diğer günlerde limon kolonyası, tütün kolon-
etkinliği yapabildikleri için, gençler doğum günü buluşmaların- yası en çok sattığımız kolonyalar arasında. Bunun yanında beyaz
da eğlenceli olduğu için, çiftler tatlı bir jest için, firmalar marka zambak, altın aroması, iğde çiçeği de hem müşterilerimizin is-
değerlerine tat kattığı için tercih ediyor bu kurabiyeleri. Ayrıca tediği koku çeşitleri hem de bizim müşterilerimize almalarını
şeker hamuru kullanmadan figürler oluşturulabildiği için anne- önerdiğimiz kokular arasında yer alıyor.
ler daha sağlıklı kurabiyeler hazırlayabildiklerini söylüyorlar. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sı-
rasıyla getirilmelidir? A) I. Kolonya çeşitlerinde geçmişten günümüze neler değişti?
A) I. Arkadaşlığınız ilk olarak bu kurabiye işiyle mi başladı? II. Müşteriler hangi tür kolonyaları tercih ediyor?
II. Bir insanın, sevdiğinin portresini yemek istemesi sizce do- B) I. Parfümün, kolonyanın yerini almasının nedeni nedir?
ğal bir şey mi? II. Kolonya çeşitlerinden en fazla satılan hangisi?
B) I. Portreleri kurabiyeye dönüştürme fikri nereden doğdu? C) I. Kolonyanın yaşamımızdaki yeri konusunda ne söylersiniz?
II. İnsanların kendi fotoğraflarından kurabiye yaptırma fikri- II. En çok talep edilen kolonya çeşitleri neler?
ne bakışları nasıl oldu? D) I. Kolonyayı neden çoğunlukla eskiler tercih ediyor?
C) I. Şeker hamuru kullanmadan daha sağlıklı kurabiyeler yap- II. Aroma bakımından en sevdiğiniz kolonya hangisi?
mak mümkün mü? E) I. Parfümün bu kadar yaygınlaşmasını nasıl buluyorsunuz?
II. Şeker hamurunun kurabiyede kullanılmamasında nasıl bir II. Bayramlarda hangi kolonya daha fazla aranıyor?
avantaj var?
D) I. İnsan figürlerinin kurabiye olması düşüncesi ilk kimin ak-
lına geldi?
II. Yaptığınız iş için kendinize bir slogan buldunuz mu?
E) I. İnsanın sevdiklerine tatlı sürprizler yapması için kurabiye
mi yaptırması gerekiyor?
II. Daha çok kimlerden kurabiye siparişi alıyorsunuz?

1. Editör: (I) ---- 2. Öğrenci:

Şair: – Benim yetişme zamanımda gençlerin ve çocukların oku- (I) ----
ması sistemli değildi. Yani o zaman belli bir sistem içinde okumaz- Şirket yetkilisi:
dık. Okuma meraklısı bir çocuk olduğumdan elime geçeni okur-
– Öncelikle gerek akıllı telefonlar gerek tabletlerle çalışanlarımı-
dum. İlkokuldayken çocuk dergileri okurdum; ortaokul sıralarına
zın dijital donanımını sağladık. Ardından iş süreçlerimizi dijital
geldiğim sırada roman okuma hevesim önceleri çocuk romanla-
ortama taşıdık. Müşteri edinimlerimizi, müşteri ilişkilerini, müş-
rı ile başladı. Bunda tabii babamın etkisi oldu. Sanıyorum ilkokul
teriyle satış sonrası iletişimi, bankalar ile çalışmalarımızı, çalışan
üçüncü sınıftayken bana ilk defa çok iyi hatırladığım bir gece dört
izlemelerimizi dijital ortam üzerinden gerçekleştirmeye
kitap getirdi. Bir tanesi Jules Verne idi. Diğeri çeviri bir kitaptı.
başladık.
Öbür ikisi yerli kitaplardı. Çocuk romanları hevesim de vardı.
Editör: (II) ---- Öğrenci:
Şair: – Benim şiir yazmamla ilgili olarak yaşadığım bir olay yok. (II) ----
Şiir bende kendiliğinden olarak ilkokulun ikinci ve üçüncü sını- Şirket yetkilisi:
fında -bunu çok iyi hatırlıyorum- başladı. Ve ondan sonra bu sür- – Kurum içi verimliliğimizi artırdık. Özellikle süreçlerin dijitalleş-
dü. Ben sürekli şiir yazdım. Fakat şiir yazdığım için başıma bela- mesi ile performans takibinin anlık yapılmasından projelerin ya-
lar geldi. Bu, hesapta olmayan bir şeydi. Böyle bir şey olacağını şama geçirilmesine kadar birçok alanda verimlilik sağladık. En
hiç düşünmemiştim. Lisenin ilk sınıfında iken mektuplaştığım bir önemlisi aktif müşterilerimizin sayısı kısa sürede iki katına çıktı.
genç kıza yolladığım şiirler arasında Nâzım’ın şiirleri de vardı.
Bir öğrencinin, bir şirket yetkilisiyle yaptığı görüşmeden alınan
Nâzım o zaman yasak edilmişti. O da benim ikazıma rağmen bu
bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sı-
şiirleri imha etmemiş, çantasında benden gelen mektuplarla be-
raber saklamış. Mektebin müdire hanımı da onu yakalamış, olay
siyasi şubeye yansımış. Palas pandıras hepimizi alıp götürdüler. A) I. Ülkemizde tüm kuruluşların dijital sisteme geçmesi gerek-
Ondan sonra hapishaneye girdik. Beni okuldan kovdularsa da li midir?
babam hemen Danıştay’a başvurdu ve davayı kazandık, ben de II. Dijitalleşme ile müşteri artışı arasında bir paralellik kuru-
yeniden okumaya başladım. labilir mi?
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sı- B) I. Dünyadaki dijital teknolojinin ülkemize yansımalarını na-
rasıyla getirilmelidir? sıl görüyorsunuz?
II. Dijital dönüşümün çalışanların iş disiplinine etki ettiğini
A) I. Aile ortamınız nasıldı? Annenizin, babanızın okumaya me- söyleyebilir misiniz?
rakı var mıydı?
C) I. Şirketinizin dijital dönüşümü bundan sonra da devam ede-
II. Okuma hakkınızın elinizden alınmaya kalkışılması sizi na-
cek mi?
sıl etkiledi?
II. Müşterilerinizin artmasının tek nedeni dijital teknolojiniz
B) I. Sanat hayatınıza başladığınızda hangi eserleri okudunuz?
mi?
II. Şiire ilk başladığınız yıllarda sizi etkileyen ne oldu? Mese-
la herhangi bir olay? D) I. Şirketinizde dijital dönüşümü nasıl gerçekleştirdiniz?
C) I. Şiir yazmaya ne zaman ve nasıl başladınız? Sizi yönlendi- II. Dijital dönüşümün şirketinize olumlu yansımaları neler ol-
ren birileri oldu mu? du?
II. Sanatı ve sanatçıyı değerlendirmek gerekirse nasıl bir fo- E) I. Çalışanlarınız dijital teknolojiye geçişinizi nasıl karşıladı-
toğraf çıkıyor ortaya? lar?
D) I. Kendinizi “aşkın şairi” olarak görüyor musunuz? II. Dijital dönüşümünüzün müşteri memnuniyetine katkıla-
II. Nâzım Hikmet’in şiirleri sizin için ne ifade ediyor? rı nelerdir?
E) I. Şiirlerinizde hep bir kavuşamama var. Vuslatı istemiyor mu-
sunuz?
II. Şiir yazdığınız için mi cezaevinde tutuklu kaldınız bir süre?

SORU DETAYI
SO
2016 - YGS
RU
Soru kökünü oku
I. Evet, İzmit ve Bursa gibi büyük sanayi şehirlerini ve körfezdeki dev
fabrikaları hatırlatan bir görüntü bu. Cümleleri oku
II. Sabaha karşı şehre girerken yolun solunda sis, duman ve alevler
içindeki Karabük Demir Çelik Fabrikası’nın silo şeklindeki dev baca-
ları hafızalarımızı yokluyor. Seçeneklere bak çözüm videosunu izlemek
III. Gece yollara düşüyoruz, sabahın erken saatlerinde Safranbolu’da-
yız.
IV. Yolda birkaç dakika seyrettiğimiz bu devasa fabrikayı geçtikten son-
ra Karabük şehir merkezine giriyoruz. ÇÖZÜM
V. Yalnız Safranbolu’dan önce Karabük’ten kısaca bahsetmek istiyo-
rum. Parçayı oluşturan cümlelerin sıralaması III-V-II-I-IV
şeklinde olmalıdır. Buna göre baştan üçüncü cüm-
Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak bi-
le, II numaralı cümledir.
çimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur?
Cevap B
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

\ Bu tip sorularda metni oluşturan cümleler hızlıca oku-  “Ancak, ama, fakat…” ile başlayan ya da “de, ki” bağ-
nur. İlk ve son cümle bulunmaya çalışılır. Bulunan cüm- lacının önceki cümleye ilişkili olduğu cümleler ilk cüm-
lenin başına numaralandırma yapılır. le olamaz.
\ İlk ve son cümleyi bulduktan sonra seçeneklere bak-  İlk cümleyi bulmadan sıralama işlemine başlamak za-
mak daha doğru bir hamle olacaktır. man kaybı olur.

1. I. Ben yeteri kadar ağırlığımı koysaydım bu armut bu ağacın 3. I. Mezuniyet sonrası girdiği beton ve metal üretimi yapan bü-
dibine düşerdi, diyor kendince. yük bir şirketin Ar - Ge bölümünde çalışmaya başlamış.
II. Ay ben seni zaten rüyalarımda beyaz önlüklü görmüştüm, II. Hatta birkaç defa işi tamamen bırakıp ev kadını olmayı da
modunda. düşünmüş ama hayatının sıkıcı olacağını düşünerek bundan
III. Babamsa benimle konuşmuyor, adam küstü bana. da vazgeçmiş.
IV. Tıp fakültesini kazandığımı söylediğimde annem o kadar mut- III. Fakat işe geri döndüğünde şirket onu ne yapacağını bilemez
lu oldu ki baygınlık geçirecek sandım. durumdaymış.
V. Kendisi mühendis ya, “Armut, dibine düşer.” yaklaşımına sa- IV. Akane Imamura, makina mühendisliği alanında yüksek li-
hip. sans yapmış.
V. Kızı Chiaki doğunca bir süreliğine izin kullanmak istemiş.
racak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluştu-
2. I. Ders sunumunda datashow, powerpoint, media player, diji- 4. I. Etnisitenin üstünde bir “biz” şuuru ve daha geniş bir birlik-
tal fotoğraf düzenleme programları ve çeşitli animasyonlar teliği ifade ettiği için “millet”le karşılanabilir.
kullanılmıştır. II. Verimlilik amacıyla devletin kendi sınırları içindeki farklı kit-
II. Araştırmadan elde edilen bu verileri çözümlerken frekans, lelere ortak bir kültürü benimseterek inşa ettiği yapay fakat
yüzde ve aritmetik ortalama kullanılmıştır. entegre bir topluluktur.
III. Ders sonunda lisans öğrencilerine anket uygulanarak bazı III. Batılıların kendi tespitlerine göre nation (ulus); aile, aşiret,
veriler elde edilmiştir. kavim gibi tabii bir toplum değildir.
IV. “Ders Sunumunun Öğrenmedeki Rolü” konulu araştırma, IV. Ama “millet”te bu birlikteliği devlet değil “kutsal” oluşturur
toplam 140 üniversite öğrencisi üzerinde yürütülmüştür. ve yine kutsalın denetlediği bir “kültür” kendiliğinden “biz”i
V. Verileri elde etmeden önce “Volkanizma ve Depremler” ko- birbirimize benzeterek “özel”leştirir.
nusu, bilgisayar destekli ders sunumu şeklinde işlenmiştir. V. Modernizmin bir neticesi yahut aşamasıdır onlara göre.
Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluştu- Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluştu-
racak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? racak biçimde sıralandığında hangisi ilk cümle olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V A) I B) II C) III D) IV E) V

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 15’in üzerinde soru çıkmıştır.
SO
2020 - TYT
RU
Soru kökünü oku
(I) Batı etkisindeki çağdaş Türk şiiri eskiyi yok sayarak, eskiden gelen her
şeyi silip atarak gelişmedi. (II) Kısa sürse de eskiye karşı zorlu çıkışların
Paragrafı oku
yapıldığı, geçmişin küçümsendiği dönemler olmadı değil. (III) Ama çağ-
daş şiirimiz, edebiyatımızın çok daha eski dönemlerinin güzel ürünlerin-
den, güçlü ustalarından zaman zaman etkilendi. (IV) Sanatçılar, divan Bu soru tipine dair detaylı
Seçeneklere bak çözüm videosunu izlemek
edebiyatı ve halk edebiyatının kimi unsurlarını eserlerine bazen örtülü için QR Kodu okutunuz.
olarak bazen de açıkça taşıdı. (V) Hatta bunların arasında çağdaşlıkların-
dan hiçbir şey yitirmeden divan şiiri tarzında yazmayı deneyenler de ol-
du.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra “Eski şiire öz- ÇÖZÜM

gü üslubun çağdaş şiirde kullanılıp kullanılamayacağı konusunda tartış-
malara girdi.” cümlesi getirilebilir? Metni okuduğumuz zaman IV ve V numaralı cüm-
leler arasındaki bağın koptuğu anlaşılmaktadır.
A) I B) II C) III D) IV EV
“Bunları” zamiri yanıltıcı dursa da dikkat edildiğin-
de bağın V numaralı cümleye değil başka bir cüm-
leye uzatılmaya çalışıldığı fark ediliyor. Ya da met-
ne eklenecek olan cümleye yoğunlaşılırsa “tartış-
maya girmek” ifadesi üzerinden ilerlenmelidir. Yi-
ne metnin akışına bakıldığında tartışma sonrasına
denk gelen cümle V’tir. Sonrası sorulduğu için
IV’ten sonrası alınır.
Cevap D

\ Bu tip sorularda ilk önce soru kökünde yer alan cüm-  Bu tip sorularda soru kökü bizim için çok önemlidir.
le iyice hafızaya alınmalıdır. Daha sonra metin okunur- “Numaralanmış cümleden sonra” mı yoksa “numara-
ken hafızaya alınan cümle denene denene ilerlenme- lanmış yere” mi diye sorulmuş, buna dikkat etmeliyiz.
lidir.

1. (I) Dünyanın en büyük şirketlerinden biri olan IBM’de on iki ya- 3. (I) Hararetli tartışmalarda ortalık toz duman olur. (II) Öfkenin ge-
şında bir çocuğun da olduğunu söylesek ilk tepkiniz ne olurdu? tirdiği bu fikir çarpışmalarında insanın yapmadığı kötülük kal-
(II) On iki yaşındaki Tanmay Bakshi, ne kutlama için orada ne de maz. (III) Aslında böyle olmamalı; tartışmada esas, karşımızda-
okul gezisi için. (III) Hint kökenli bu genç, IBM’in en genç prog- kinin düşüncesini çürütmek olduğu hâlde, herkes çürütüp çürü-
ramcısı olarak şirketin yapay zekâ gibi en zorlu görevleriyle ba- tüldüğü için tartışmanın sonunda olan şey, gerçeklerden tama-
şa çıkıyor. (IV) Peki, bu genci yaşıtlarından farklı kılan ne? (V) Sa- men uzaklaşmadır. (IV) Onun için Platon, Devlet adlı eserinde
dece on iki yaşında ona IBM’de programcı olmasının kapılarını akılca ve ruhça zayıf olanlara tartışmayı yasaklamıştır. (V) Doğ-
açan özellik, bu merak ve bunun devamında ardı arkası kesilme- ru dürüst yürümeyi bilmeyen bir insanla gerçeği aramaya çık-
yen çalışmalardı. manın anlamı var mı?
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra “İlk Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra dü-
bilgisayar oyununu beş yaşında oynarken oyun dinamiklerine ve şüncenin akışına göre, “Önce fikirlere çatarız, sonra insanlara.”
bilgisayarın nasıl çalıştığına merak salmasıyla başladı her şey.” cümlesi getirilebilir?
cümlesi getirilmelidir?
2. (I) Farklı kuş seslerinin farklı işlevleri var. (II) Kimi kuşlar eşlerini 4. (I) Sözün akışını bozup güzel tümceler aramaktansa güzel tüm-
cezbetmek ya da düşmanlarına kendi bölgelerinin sınırını belirt- celeri bozup sözümün akışına uydurmayı daha doğru bulurum.
mek için şarkı söylerken bazıları da yiyecek bulduğunu veya bir (II) Bizi dinleyenler; söylediğimiz şeyleri, sözlerimizi almalı ve
avcının yaklaştığın hemcinslerine haber vermek için cıvıldayabi- dinleyenin kafasını öyle doldurmalı ki artık kelimeleri unutama-
liyor. (III) Fakat kuş ötüşlerinin ve çağrılarının bir türden diğe- sın. (III) İster kâğıt üstünde olsun ister ağızdan, benim sevdiğim
rine bu kadar farklı olmasını sağlayan başka faktörler de var. konuşma düpedüz, içten gelen bir konuşmadır. (IV) Güç olsun,
(IV) Koca bir hindi çok daha düşük frekanslarda titreşerek daha zararı yok ama sıkıcı olmasın, süsten, özentiden kaçsın, gelişigü-
pes bir ses çıkarabilir. (V) Küçük bir kuş ise tiz “cik” sesleri çıka- zel ve korkmadan yürüsün. (V) Dinleyen, her yediği lokmayı ta-
rabilir. dına vararak yesin.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra dü- Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra dü-
şüncenin akışına göre “Bir kuşun çıkardığı ses, kuşların ses çı- şüncenin akışına göre, “Biz sözün ardından koşmamalıyız, söz
karmasını sağlayan göğüs gırtlağının boyutuna göre değişir.” bizim ardımızdan koşmalı, işimize yaramalı.” cümlesi getirilme-
cümlesi getirilmelidir? lidir?

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 50’nin üzerinde soru çıkmıştır.
SO
2020
2021 -- TYT
TYT
RU
Soru kökünü oku
(I) Uygar kayıtsızlık, kişinin diğeriyle göz göze gelmekten kaçınması ve-
ya onu hiç fark etmemiş gibi davranmasıdır. (II) Kişi; bakmadığı, işitme-
Paragrafı oku
diği ve hepsinden önce çevredekilerin yaptıklarıyla ilgilenmediği hava-
sını verecek bir tavır takınır. (III) Gözlemlemekten kendini alıkoyamayan
bakışların karşılaşması ise iletişim kurmaya davettir, insanların gözünde Bu soru tipine dair detaylı
görünmez kalma kararlılığından feragat etmeyi gerektirir. (IV) Çoğu za- için QR Kodu okutunuz.
man kalabalık olan sokaklarda sırf bir yerden başka bir yere gitmek bile
her şeye dikkatle bakmayı, gözlemlemeyi gerektirir. (V) Bu nedenle göz
teması kurulan insanları rahatsız ve tedirgin etmeden gözlemlemek ge-
rekir, uygar kayıtsızlığın özü de budur. ÇÖZÜM
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşüncenin akışını boz-
maktadır? Parçanın bütününde ele alınan konu, “göz teması”-
ve “göz temasından kaçınma”dır. Oysa IV. cümlede
tamamen konu dışına çıkılarak “çevredeki her şeye
dikkatli bakmak ve her şeyi gözlemlemek gereklili-
ği” ile ilgili bir yargı ortaya konmuştur. O hâlde bu
cümle parçadaki düşünce akışını bozmuştur.
Cevap D

\ Akışı bozan cümleyi tespit ederken; devamı gelmeyen  Bu tip sorularla ilgili genel algı ortada yer alan cümle-
yani örneği, açıklaması, gerekçesi olmayan cümle aran- lerin akışı bozduğuyla ilgilidir. Ancak böyle değildir.
malıdır. Çıkmış sorular incelendiğinde ilk cümlenin de akışı
\ Metinde anlatılan konudan kopuk olan cümleyi aran- bozduğu durumlar göze çarpmaktadır. 2019 TYT soru-
malıdır. su bunun en yakın örneğidir.

1. (I) Ekranlarda hangi spor ön plana alınırsa bilinçaltında o yer 3. (I) Artık daha çok insan tohum takası yapar oldu, daha çok in-
ediniyor. (II) Medya bu bakımdan yeni güreşçilerin yetişmesi- san güneş enerjisinden faydalanıyor. (II) Devletler yeni yapılan
ne önayak olabilir. (III) Örnek vereyim, bir yerli kanal sürekli Ame- tüm binaların çatılarında güneş enerjisi olmasını şart koşmaya
rikan gösteri güreşi yayımlardı. (IV) Amerikan güreşi, boks ve gü- başlarken ekoköyler ortaya çıkıyor. (III) Tasarruf, şirketlerden bi-
reşin birleşimi olan, yasaklamaların ve sınırlamaların olmadığı, reylere kadar herkesin duyarlık alanı. (IV) İnsanlar hem kendile-
kuralsız, sert ve tehlikeli bir mücadele sporudur. (V) Ülkemizde- ri hem başkaları hem de dünya için daha iyi bir yaşamın olabi-
ki çocukların ilgisi bu nedenle ona yöneldi. (VI) Çünkü çocuklar leceğini bu ekoköylerde kanıtlıyorlar. (V) Yapılan evler çevreye
oradan kendine bir kişiyi bir kahraman olarak belirleyip onu ken- en az zarar verecek şekilde yapılıyor, herkes küçük de olsa ken-
dine model olarak alıyor. di bahçelerinde yiyeceklerini yetiştirmeye başlıyor.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi anlatımın akı-
akışını bozmaktadır? şını bozmaktadır?
2. (I) Uzun süre suyun içinde kaldığımızda ellerimiz ve ayaklarımız 4. (I) Büyük Okyanus ve Ohotsk Denizi’yle çevrili olan Japonya, dör-
buruşurken neden vücudumuzun diğer bölgelerinde buruşma dü büyük çok sayıda ada ve adacık üzerinde yayılan bir ülkedir.
olmaz? (II) Bir de vücudumuzun hemen her yerinde sivilce çı- (II) Japonya’da yer alan ve Kedi Adası olarak da bilinen Aoshima,
karken neden elimizin içinde sivilce çıkmaz? (III) Bu iki sorunun insan nüfusunun yaklaşık 6 katına ulaşan kedi sayısıyla dünya-
tek cevabı vardır: Yağ bezlerinin meydana getirdiği ve ellerimiz daki en ilginç yerleşim yerlerinden biri. (III) Ada sakinlerinin fa-
ile ayak içlerimizde bulunmayan sebum salgısı. (IV) Bu sebum releri yakalamaları için getirdikleri kediler zamanla üremeye baş-
denilen salgı, yağ özelliklerini taşır ve amacı cildimizi korumak- layınca ve bu üreme durdurulmayınca ada bir “kedi adası”na dö-
tır. (V) Cildi koruyan kremlerin parfüm içermesi aslında bir pa- nüştü. (IV) Son verilere göre sadece 22 kişinin yaşadığı adada
zarlama tekniğidir. (VI) Yağ bezlerinden salgılanan sebum, ge- 120 den fazla kedi bulunuyor. (V) Yemek artıklarıyla ve yerel bit-
nelde kıl köklerinden yüzeye çıkar. (VII) Çıkamadığında da o böl- kilerle beslenen kediler, adayı son derece ilginç ve huzurlu kılı-
gede birikip sivilceye dönüşür. yor.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin
akışını bozmaktadır? akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI A) I B) II C) III D) IV E) V

1. (I) Kayabükü ve Eskibağ köylerinin sınırlarında, Toros Dağları’nın 3. (I) Malabadi Köprüsü, dünyada taş köprüler içerisinde kemeri
ortasında saklanan Uçansu Şelalesi, gizemli güzelliğiyle ilgi oda- en geniş olandır. (II) Köprü, Diyarbakır il sınırları içerisindedir.
ğı oluyor. (II) Uçansu Şelalesi, Toros Dağları’ndan aşağı bembe- (III) Kemerin her iki yanında, iç tarafta kervan ve yolcular tara-
yaz sularını köpürdeterek fışkırtırken görenleri mest ediyor. fından özellikle kışın zorlu günlerinde barınak olarak kullanılan
(III) Torosların etekleri baharda bir başka güzel oluyor. (IV) Bir iki oda bulunmaktadır. (IV) Artuklular Dönemi’nin en güzide eser-
kayanın ortasından yaklaşık 50 metre yükseklikten birkaç kol- lerinden olan bu köprü günümüze kadar ulaşmıştır. (V) Köprü
dan coşkun şekilde dökülen Uçansu, her yıl binlerce yerli ve ya- nöbetçileri tarafından da kullanılan bu odaları daha önceleri
bancı turistin üzerinde rafting yaptığı Alara Çayı’na hayat veri- dehlizlerle yolun dipleri ile bağlantılı olduğu, gelen kervanların
yor. (V) Uçansu Şelalesi’nin suyu, ulu çınarlar ve el değmemiş ayak seslerinin bu dehlizler vasıtası ile daha uzaklarda iken du-
ormanın içinden yaklaşık 100 kilometrelik bir yolculuğun sonun- yulduğu söylenir.
da Manavgat’ta Akdeniz’le buluşuyor.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) V B) IV C) III D) II E) I
2. (I) 1994’te, Moskova’dan Hong Kong’a giden yolcu uçağının kap- 4. (I) Kutup bölgelerindeki yaşam, Ekvator bölgesindeki yaşamdan
tan pilotu, iki çocuğunu kokpite alarak üzerine bir de uçağın kont- oldukça farklıdır. (II) Gezegenimizin iki zıt ucuna ait genel bilgi-
rolünü 16 yaşındaki oğluna vermiş. (II) Otomatik pilota güve- miz ayılar ve penguenlerden, uzak ve soğuk olmalarından, kü-
nerek çocuğun bir şeyleri kurcalamasına da ses çıkarmamış. resel iklim değişikliği tartışmalarından öteye gitmiyor. (III) An-
(III) Bir süre sonra olağan dışı manevralar yapmaya başlayan cak kutuplar yalnızca biyolojik değil, aynı zamanda ekonomik
uçağın kontrolü bir türlü sağlanamamış. (IV) 12’si mürettebat, olarak da dünyanın geleceğinde kilit rol oynama özelliğine sa-
63’ü yolcu olmak üzere toplamda 75 kişi düşen uçakta feci şe- hiptir. (IV) Dünya’nın kuzey kutbunda bulunan Arktik bölgesi, Yu-
kilde can vermiş. (V) Teknolojik gelişmelere rağmen dünyada nanca “ayıya yakın” anlamındaki “arktikos” kelimesinden türe-
uçak kazaları sonucu can veren insanların sayısında azalma ol- miştir. (V) Aslında kuzey yarım kürede belirgin olarak görünen
mamaktadır. (VI) Uçağın karakutu kayıtları ve senkronize olarak ve Kutup Yıldızı’nın da içinde bulunduğu Büyükayı takımyıldızı-
hazırlanmış düşme simülasyonu izlendiğinde bu kazanın basit nı tarif ediyor; antarktik yani “Anti-Arktik” ise güney kutbunu da
bir hatadan kaynaklandığı net bir şekilde görülmektedir. (VII) Bu içine alan kıtadır.
üzüntü veren olayı detaylı bir şekilde anlatan Kokpitteki Çocuk
adlı bir de belgesel film yapılmış.
akışını bozmaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V

1. (I) Kontrol edilemeyen seyahat etme isteğine sahip insanlar var- 3. (I) Koku, havadaki molekülleri burun deliklerinize çektiğinizde
dır ve bu durumun adı “dromomani” dir. (II) Bu durumdaki in- başlar. (II) Burun boşluğunuzun % 95’i havayı akciğerlerinize ulaş-
sanlar günlük hayat akışlarından ayrılarak uzun mesafelere se- madan filtrelemek için kullanılır. (III) Fakat burnunuzun en geri-
yahat ederler, farklı kimlik ve amaçlar edinirler. (III) Uzmanlara sinde, ufak bir deri parçasının bulunduğu olfaktör epitel adı ve-
göre, uzun mesafe yolculuğu, çoğu insanda fobiye neden olu- rilen bir bölge vardır; bu bölge, kokladığınız her şeyin anahtarı-
yor. (IV) Tekrar eski kimliklerine dönmeleri ise aylar sürebiliyor. dır. (IV) Yeterince koku alamamak, insanın yaşamsal ünitelerin-
(V) Almancada benzer bir durum için “wanderlust” diye bir ke- deki bir tutukluğun habercisidir. (V) Olfaktör epitel üzerindeki
lime var. (VI) Bu kelime yoğun olarak seyahat etme, dünyayı gez- olfaktör algılayıcı hücreler, kokuyu alan bölümdür. (VI) Koku mo-
me arzusu olarak Türkçeye çevrilebiliyor. (VII) İkisinin farkı ise lekülleri dağıldıkça olfaktör algılayıcı bu hücrelere bağlanır ve
birincisinin bir istekten çok bir ruhsal bozukluk olmasıdır. kokuyu beyne gönderir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin
akışını bozmaktadır? akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI A) II B) III C) IV D) V E) VI
2. (I) Benim mesleğim, sanatımı yaşamaktır. (II) Bana hayatı duy- 4. (I) Eleştirmenlerin değerlendirmelerini dikkate aldığımda onla-
duğum, gördüğüm ve yaşadığım gibi anlatmamı yasak edenler; rın işaret ettiği filmleri izlemeye özen gösterirdim. (II) Ama ne
mimara da desinler ki sen binalardan kendine göre değil başka- yazık ki filmleri izledikten sonra büyük bir hayal kırıklığı yaşar-
sına göre, kendi bilginle değil başkasının bilgisiyle söz edecek- dım. (III) Bu tecrübeden eleştirmenlerle aramda doku uyuşmaz-
sin. (III) Kimseye sormadan kendi değerlerini ortaya koymak bir lığı olduğunu fark ettim. (IV) Sinema ile ilgili ne kadar yayın var-
övünme ise niçin Cicero Hortentius’un, Hortentius Cicero’nun sa okudum; eleştirmenlerin yazdıklarından, konferanslarından
söz güzelliğini öne sürüyor? (IV) Bana diyebilirler ki kendini ku- yararlandım ve bu kitabımda onlara yer verdim. (V) Sonra onla-
ru sözle değil, işle ve eserle anlat. (V) Yaptığımız işler kendimiz- rın değerlendirmelerini bir kenara bırakıp kendi özgür irademle
den çok, aslında rastlantıların eseridir. (VI) Ben ise her şeyden filmler izlemeye başladım. (VI) İyi ki de böyle yapmışım, şimdi
önce düşüncelerimi anlatıyorum, bunlarsa ün ve eser hâline ge- özgürce ve eğlenerek film izliyorum.
lemeyecek kadar belirsiz şeyler; onları söz hâline getirmekte bi-
le güçlük çekiyorum.
akışını bozmaktadır? A) II B) III C) IV D) V E) VI

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 40’ın üzerinde soru çıkmıştır.
SO
2020
2021 -- TYT
TYT
RU
Soru kökünü oku
(I) Fotoğraf makinesi 1839’da Fox Talbot tarafından icat edildi. (II) Baş-
langıçta seçkinlerin kullanımına açık olan cihaz; 30 yıl gibi kısa bir süre
Paragrafı oku
sonra polis dosya kayıtları, savaş muhabirliği, aile albümleri ve kartpos-
tallar için kullanılmaya başlandı. (III) Kullanım alanı hızla artan fotoğraf
makinesinin halk için ucuz maliyetli üretilen ilk örneği, pazara 1888’de Bu soru tipine dair detaylı
sürüldü. (IV) Kullanım olanaklarının böylesine artması, fotoğraf makine- için QR Kodu okutunuz.
sinin toplumu çok derinden ve can alıcı bir biçimde etkileyeceğinin gös-
tergesiydi. (V) Fotoğrafın, görünümlere gönderme yapmada en baskın
ve en doğal yol olması, sanayileşmenin sonuçlarının alınmaya başlandı-
ğı dönemde gerçekleşti. (VI) Fotoğraf, her şeyi yakından gören tanık ola-
rak dünyanın yerine o zaman geçti.
ÇÖZÜM
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış Parçanın ilk dört cümlesinde “fotoğraf makinesi-
cümlelerin hangisiyle başlar? nin icadı, başlangıçta hangi alanlarda kullanıldığı,
halk için daha ucuz fotoğraf makinelerinin üretil-
diği ve kullanım alanının artmasının toplumu et-
kileyeceği” anlatılmıştır. Yani ilk dört cümlenin ko-
nusu “fotoğraf makineleri”dir. V. cümleden başla-
yarak ise “fotoğrafın, sanayileşmenin sonuçlarının
alınmaya başlandığı dönemde ortaya çıktığından
ve her şeyi yakından gören bir tanık olduğundan”
söz edilmiştir. Yani son iki cümlenin konusu “fo-
toğraf”tır.
Cevap D

\ Yeni bir konuya geçen ya da konunun yeni, farklı bir  Bu tip sorularda birbirinden farklı iki konu arayışında
yönüne değinen cümle ile yeni bir paragraf başlamış- olmamalıyız. Söz gelimi paragrafın ilk üç cümlesi bir
tır. Bu cümlenin de “giriş cümlesi” özelliğini taşıması kişinin karakteristik özelliklerinden, diğer iki cümlesi
gerektiğini unutmayalım. de bireysel yeteneklerinden söz ediyor olabilir.

1. (I) Markaların hikâye anlatımı güçlü olsa da kendi deneyimleri 3. (I) Şu an kullandığım dizüstünün sekiz katı ağır olan ilk laptop,
hakkında hikâyeler anlatan müşteriler her zaman daha etkilidir. seksenlerin başında NASA tarafından uzay mekiği programına
(II) Bu hikâyeler, gerçek dünyadaki deneyimleri yansıttığı için ori- dahil edildi. (II) Kasası, magnezyum alaşımlı olan bu bilgisayarın
jinallik ve inandırıcılıklarıyla kazanırlar. (III) Airbnb ve GoPro gi- ekran kartı 340 Kbyte belleğe sahipti. (III) Ben bir yılı aşkın sü-
bi markalar, müşteri odaklı hikâye anlatımını oldukça iyi yöne- redir küçük bir laptop kullanıyorum. (IV) Cihaz plastik kasalı ol-
terek ön plana çıkıyorlar. (IV) Hikâye, gerçek ya da gerçeğe ya- duğu için hem hafif hem de tasarımı nedeniyle çok ufak. (V) Ek-
kın bir olayı aktaran kısa, düzyazı şeklindeki anlatıdır. (V) Kısa ran kenarları ince yapıldığından 13 inçlik dizüstülere göre çok
oluşu, yalın bir olay örgüsüne sahip olması, genellikle önemli bir daha küçük görünüyor. (VI) Fonksiyonel olarak hem kullanımı
olay ya da sahne aracılığıyla tek ve yoğun bir etki uyandırması hem de taşıması son derece rahat.
ve az sayıda karaktere yer vermesiyle roman ve diğer anlatı tür-
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numa-
lerinden ayrılır. (VI) Hikâyede olayın geçtiği yer sınırlı, anlatım
ralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
özlü ve yoğundur.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numa- A) II B) III C) IV D) V E) VI

A) VI B) II C) III D) IV E) V
2. (I) Yamaç paraşütü, hava sporlarının en basit ve doğaya en say- 4. (I) Öyle bir kütüphane düşünün ki insanlar canlı kitaplara dönüş-
gılı dalıdır. (II) Bütün diğer macera sporları gibi ihmal, yanlış uy- sün; evet, var: İnsan Kütüphanesi. (II) Bu kütüphaneden hikâye-
gulamalar, gerekli emniyet tedbirlerinin alınmaması, aşırı dere- sini okumak için bir kitabı değil, gerçek yaşam tecrübelerine sa-
cede kendine güven ve uygun olmayan şartlarda yapılması gi- hip bir insanı ödünç alıyorsunuz. (III) Yarım saatliğine bir politi-
bi hâllerde ciddi yaralanmalara hatta ölümlere bile yol açabilir. kacıyla, bir sporcuyla, bir evsizle ya da sanatçıyla oturup onun
(III) Diğer hava araçlarında olduğu gibi yamaç paraşütü de özen- benzersiz hikâyesini dinleyebiliyorsunuz. (IV) Bu kitapların sıra-
li ve karmaşık tasarlamaların sonucunda meydana gelmiştir. dan bir kitaptan üstün olan yanı ise hikâyenin ortasında, hikâ-
(IV) Basit ve zevkli olmasının yanı sıra havacılığın her dalında ol- ye ile ilgili herhangi bir soru sorup cevabını alabiliyor olmanız.
duğu gibi yamaç paraşütçülüğünün de kesinlikle uymanız gere- (V) İnsan Kütüphanesi fikri, 2000 yılında Danimarka’da gergin-
ken bazı emniyet kuralları vardır. (V) Ülkemizde yamaç paraşü- liklerin yol açtığı gençlik şiddetini azaltmak amacıyla geliştiril-
tü eğitimi veren organizasyonlar genellikle üniversitelerin hava- miş. (VI) Sonrasında bireyler arasındaki anlayış ve empatiyi ge-
cılık kulüplerinde yoğunlaşmış durumdadır. (VI) Askerî kuruluş- liştiren uluslararası bir proje hâline gelmiş.
larda ya da diğer kamu kuruluşlarında da yamaç paraşütü eğiti-
mi almak mümkün ancak bunun için birtakım prosedürlerin uy-
gulanması gerekiyor.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numa- A) III B) II C) V D) VI E) IV

A) III B) V C) II D) IV E) VI

1. (I) İster iş yerimizde ister okulumuzda isterse aile içinde olsun 3. (I) Osmanlı kültürünün mirasçısı olan Türk mutfağı hem Balkan
insanlarla olan ilişkilerimizde dikkat etmemiz gereken çok önem- ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan
li bir şey var: (II) İnsanları doğru zamanda övmek ve yine zama- etkilenmiştir. (II) Ayrıca Türk mutfağı yörelere göre de farklılık-
nı geldiğinde yermek. (III) Zamanında yapılmış her övgü ve yer- lar gösterir. (III) Karadeniz mutfağı, Güneydoğu mutfağı, Orta
gi hedefe atılmış bir ok gibidir. (IV) Övgüler değerli, yergiler de- Anadolu mutfağı gibi birçok yöre kendilerine ait zengin bir ye-
ğersiz değildir; övgü de yergi de doğru değerlendirilirse insana mek hazinesine sahiptir. (IV) Çorba, özellikle kış aylarında Türk
çok şey katar. (V) Türk toplumu olarak bizler övgüyü sever, yer- mutfağının vazgeçilmez bir parçasıdır. (V) Mercimek çorbası,
giye ise pek tahammül edemeyiz. (VI) Çünkü hep iyi şeyler duy- ezogelin çorbası, yoğurt çorbası ve tarhana çorbası en çok ter-
mayı isteriz, iyi sözlerin bizi iyi yerlere taşıyacağına inanırız. cih edilen çorbalardır. (VI) Kışın bu çorbalardan biri olmayan Türk
(VII) Bu yüzden olumsuz bir şey dile getirene hemen “Hayır ko- mutfağı yok gibidir.
nuş!” diye müdahalede bulunuruz.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numa- ralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
2. (I) Su ayılarının “tun hâli” denen bir uç koşullara dayanma yön- 4. (I) Van Gogh Müzesi yeni kapısının açılışını enfes bir etkinlikle
temi var. (II) Bu hâle gelirken vücutlarındaki suyun %95’ini dışa- kutladı. (II) 5 ve 6 Eylül tarihlerinde açılışı yapılan yeni giriş
rı atıyorlar ve bacaklarını içeri doğru çekiyorlarmış. (III) Ölüme için bahçede 125.000 ayçiçeğinden oluşan bir labirent yapıldı.
benzer bir hâl alıyorlar ve metabolizmaları çok çok yavaşlıyor- (III) Etkinliğe katılan insanlar bu labirentin içinden geçerek yeni
muş. (IV) Böylece su kaybını en aza indiriyorlar ve bu hâlde yıl- giriş kapısına ulaştılar. (IV) Adına görkemli bir müze ve ihtişam-
larca hayatta kalabiliyorlarmış. (V) Japonya’da 30 yıl sonra -20 lı bir açılış yapılan Van Gogh, Batı dünyası sanat tarihinin en ta-
derecedeki buzdan çıkarılan su ayıları suya konulduklarında tek- nınmış ve en etkili şahsiyetlerinden biridir. (V) Ayçiçeklerini res-
rar canlanmışlar. (VI) 3 su ayısından 2’si yaşamını devam ettir- mettiği ve diğer resimlerinde bolca bu bitkiye özgü sarı kullan-
miş. (VII) Hayatta kalamayan diğer su ayısının ise tekrar canlan- dığı için ayçiçekleri ressamı olarak da bilinir. (VI) Van Gogh, bu
dıktan sonra öldüğünü gözlemlemişler. çalışmalarının çoğunu yaşamının son iki yılında yaptı.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numa- Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf, numa-
ralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? ralanmış cümlelerin hangisinden sonra başlar?
A) III B) II C) V D) VI E) IV A) I B) II C) V D) IV E) III

1. (I) Televizyon ya da sinema seyircisi aşk konulu edebî eserlerden 3. (I) Vancouver Halk Kütüphanesi bu zamana kadar gördüğüm en
uyarlanan film ve dizileri çok beğenmekte, bu nedenle bu film güzel modern halk kütüphanelerinden biri. (II) Binanın mimari-
ve diziler izlenme rekorları kırmaktadır. (II) Bu yüzden aşk tema- sine, insanları bir araya getiriş şekline, içinde yer alan restoran
lı eserler birçok televizyon kanalının gözdesi olmuştur. (III) İşle- ve dükkânlarına hayran kaldım. (III) Olur da yolunuz bir gün Van-
nen acılı aşk hikâyeleri, kavuşamayan çiftler seyirciyi ekrana ki- couver’a düşerse kütüphaneye uğramazlık etmeyin derim. (IV)
litlemeyi başarmıştır. (IV) Biraz dikkatli izlendiğinde film ve dizi- Vancouver, Kanada’nın üçüncü büyük metropolüdür. (V) Farklı
lerde yararlanılan edebî eserlerin özünden kopup darmadağın etnik grupların bir arada yaşadığı kozmopolit bir kenttir. (VI) Ay-
bir hâl aldığı hemen fark edilmektedir. (V) Ne yazık ki yönetmen- rıca burası, Hollywood ve New York’tan sonra Kuzey Amerika’da-
ler günü kurtarma peşinde oldukları için bu durumu pek umur- ki üçüncü büyük film üretim merkezidir.
samamaktadırlar. (VI) Bu ürkütücü duruma seyircinin de ses çı-
karmaması edebî eserlerin üzerinde yerli yersiz oynanmasına
zemin hazırlamaktadır.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numa- A) IV B) III C) II D) V E) VI

A) IV B) V C) III D) II E) VI
2. (I) Tarımda kullanılan alanların %70’i özelliklerini kaybederek 4. (I) İnternette gezinirken gözüme enteresan bir site adı takıldı:
dünya genelinde toplam kara üzerinde %30 civarında çölleşme- Leyla’dan Sonra. (II) Bir insanın Leyla’dan Sonra adında bir site
ye sebep olmuştur. (II) Bu arada dünyada erozyon sebebiyle çöl- açması için ne yaşamış olması gerekir diye düşündüm sayfa açı-
leşme tehlikesi bulunan 110 ülke bulunmaktadır. (III) Bu çerçe- lana kadar. (III) Leyla öyle sıradan bir ad değildir, Mecnun’u tu-
vede Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından yapılan he- tup ekler sonuna kim duysa bu adı; ben de bu yanılgıya düştüm.
saplamalarla, dünyada çölleşme ve erozyonun önüne geçebil- (IV) Meğer tek isteği bir bisiklet olan çok uzaklardaki bir mele-
mek için yılda 42 milyar dolar harcanması gerektiği belirtilmiş- ğin adıymış Leyla, o yazıyı okuyunca anladım. (V) Leyla’dan Son-
tir. (IV) Türkiye topraklarının %90’ı su erozyonuna, %1’i de rüz- ra, tıp fakültesinde okuyan üç öğrencinin, hasta çocukların ha-
gâr erozyonuna maruz kalmaktadır. (V) Tarım topraklarında bu yallerini gerçeğe çevirmek için hayata geçirdiği bir proje. (VI) Ba-
oran su erozyonu için %75 civarındadır. (VI) Türkiye’deki eroz- ğış toplanmıyor; projenin amacı, kronik hastalığı olup tedavi gö-
yon sonucunda yılda 500 milyon ton verimli toprak kaybedil- ren çocukların hayallerine kavuşmalarını sağlamak. (VII) Proje
mektedir. kapsamında çok güzel şeyler yapılmış; kimisi akülü araba haya-
line, kimisi konuşan bebeğe, kimisi de imzalı formaya kavuşmuş.
ralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? Bu parça ikiye ayrılmak istense birinci paragraf numaralanmış
cümlelerden hangisiyle biter?
A) III B) IV C) V D) VI E) VII

TEST
TEST - 10 78
1. (I) Modern uçaklarda uçuş kontrol sisteminden motorlara kadar 3. (I) İspanyolca “erkek çocuk” anlamına gelen El Nino, Dünya ik-
birçok sistem bilgisayarlarla kontrol edildiği için elektrik sistem- limini küresel çapta değiştirebilen büyük bir doğa olayıdır. (II) Bu
lerinin hasar görmesi uçuş güvenliği için tehlike oluşturabilir. doğa olayının gerçekleşmesinde başat rol oynayan alize rüzgâr-
(II) Yıldırımların verebileceği zararların en önemlilerinden biri ları, Ekvator’un Pasifik bölgesinde doğudan batıya doğru eser.
uçakların yakıt sistemlerinde yol açabilecekleri problemlerdir. (III) Böylelikle sıcak sular, Doğu Hint Adaları’na doğru yol alarak
(III) Uçağa yıldırım çarptığında yakıt sisteminin yakınında kıvıl- Amerika’nın yakınlarındaki derin ve soğuk sularda kendilerine
cım oluşursa yakıt buharı alev alabilir. (IV) Elektrik akımı uçağın yer edinir. (IV) Soğuk okyanus sularının bu şekilde ısınmasına El
farklı parçalarını bir arada tutan yalıtkan özellikteki bağlantılar- Nino, başka bir deyişle La Nina sebep olur. (V) Bilim insanları
dan geçerken bu noktalarda kıvılcım oluşmasına neden olabilir. önümüzdeki üç beş yıl içinde El Nino’nun düşük seviyede ola-
(V) Bu nedenle uçakların yakıt tankı ve bağlantı parçaları kıvıl- cağını söylüyor. (VI) Düşük seviyedeki sıcaklık değişiminin 0,5 –
cım oluşumunu engelleyecek şekilde tasarlanır. 1 °C arasında, orta seviyedekinin 1 - 1,5 °C, yüksek seviyedeki-
nin ise 1,5 °C üstü bir değişimle gerçekleşeceğini öngörüyorlar.
akışını bozmaktadır? Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numa-
2. ---- . O, kuralları içinde başlangıçtan beri, kesintisiz bir şekilde

devam etmiş, bu devamlılık içinde kendini yenileyerek bazı de- 4. Bugün, okuma alışkanlığının kaliteli çocuk kitaplarıyla kazanıla-
ğişikliklere uğramıştır. Dilde durmak bilmeyen bir hareketlilik cağı, çocuk yaşlarda kitaplarla yapılan olumlu tanışmanın ileriki
vardır. Bu hareketlilik sayesinde dil, toplum ihtiyaçlarına göre yaşlara da yansıyacağı herkesin kabul ettiği bir gerçektir. Çocuk
kendini daima yenilemiş ve değiştirmiştir. Bunu da kendi kural- kitaplarının çocuklar tarafından sevilmesi, dinlenmesi ve okun-
larına uygun yapmıştır. Dışarıdan gelen zorlamaları hiç kabul et- ması için biçim (kullanılan malzeme, boyut, ağırlık, kapak ve cilt-
memiş, bünyesine zorla sokulan unsurları da bu hareketlilik sa- leme, punto, mizanpaj ve resimleme) ve içerik (tema, konu, ka-
yesinde kolaylıkla atabilme, değiştirme kabiliyetini her zaman rakterler) açısından uygun özelliklere sahip olması gerekmekte-
göstermiş veya onları yapısına uydurmuştur. Bunun için dilin ke- dir. ---- . Bu özellikteki kitapların çocuğu şimdiden gerçek haya-
lime varlığı son şeklini almış, tamamlanmış, altına çizgi çekilmiş ta hazırlayacağı da öngörülmektedir.
bir sayı değildir. Dil, yeni nesne ve kavramlara kendi imkânları
ile yeni karşılıklar bulur; durmadan yeni kelimeler üretir.
A) Çocuğa okuma alışkanlığının kazandırılmasında çocuk kitap-
larının kalite yönünden iyi olması gerektiği sıklıkla söylen-
A) Dil, başka dillerle girdiği iletişim sayesinde gelişimini ve dönü- mektedir
şümünü tamamladığında toplum tarafından benimsenmiştir B) Çocuğun ileriki yaşlarda kitap okuma alışkanlığını sürdürme-
B) Dil, olmuş bitmiş, sona ermiş, son şeklini almış, belli bir ka- si çocuk kitaplarının kapağına ve içeriğine bağlı olduğu dü-
lıba dökülmüş ve donmuş bir varlık değildir şünülmektedir
C) Her dilin ayırt edici özelliğini, geçmişten gelen birikimini or- C) Biçim ve içerik olarak uygun hazırlanmış kitapların, çocuğun
taya çıkarıp açıklaması gerekenler dil bilim insanlarıdır gelişimini ve eğitimini destekleyeceği kabul edilmektedir
D) Dil, ilk ortaya çıktığından beri gizemini korumuş, durağan ya- D) Çoğunluğun benimsediği bu durumu yayıncıların da göz
pısıyla bilim insanlarının ilgi alanında sürekli olmamıştır önünde bulundurması, okuma alışkanlığının artmasını sağ-
E) Dışarıdan gelen yeniliklere kapalı bir yapısı olan dil, bünye- layacaktır
sinde az da olsa bulunan yabancı kelimelere hep direnç gös- E) Biçimin yanında belirli bir konunun işlenmesi, çocukların ruh
termiştir sağlığını olumlu yönde etkileme özelliği ortaya çıkaracaktır

TEST
TEST - 10 79
1. Meraklı vatandaş: 2. (I) 2003 yılında bir blog platformu olarak hayatlarımıza giren
(I) ---- WordPress, her tür web sitesini oluşturmaya yarayan güçlü bir
içerik yönetim sistemine (CMS) dönüşmüş durumda. (II) Bu
Elektrik mühendisi:
CMS; PHP ve MySQL üzerine kurulmuş açık kaynaklı bir yazılım.
— Elektrik mühendisinin görevi kabloların döşenmesinden bü- (III) Dünyanın en çok kullanılan internet sitesi tabanı olması onu
tün bir şehrin elektrik planlamasına kadar her şeyi kapsar. Yani öğrenciden, iş insanına, ev hanımından blog yazarlarına kadar
sokak lambaları nerelere konur, en az maliyetle kabloyu nasıl herkesin gözdesi yapıyor. (IV) Açık kaynaklı olması demek, tasa-
çekebiliriz gibi… Yeri geldiğinde masada oturup elektrik planını rımı herkes tarafından değiştirilebilir ve kullanmak için ücret
çizersiniz, yeri geldiğinde baretinizi takıp eldiveninizi giyip kab- ödemeniz gerekmez anlamına geliyor. (V) Bu ücretsiz imkânın
lo da döşersiniz. dünyanın en popüler içerik yönetim sistemi olmasını sağlayan
Meraklı vatandaş: en önemli özelliği, sunduğu kullanım kolaylığı. (VI) WordPress;
blog açmak veya bir web sitesi kurmak için kodlama bilme veya
(II) ----
bazı teknik becerilere sahip olma ihtiyacını ortadan kaldıran si-
Elektrik mühendisi: hirli bir lamba!
— Bu piyasada en fazla göz önüne alınan faktördür. Firmalar mü-
hendisi işe alırken imza yetkisine daha çok dikkat eder. Varsa iş
bulma ihtimaliniz çok yüksektir ve çok farklı pozisyonlarda çalı-
şabilirsiniz. A) II B) III C) IV D) V E) VI
A) I. Bir elektrik mühendisi neler yapar?

II. Bu sektörde işe alımlarda neye dikkat edilir?
B) I. Elektrik mühendisi ne yapar?
II. İmza yetkisinin piyasadaki karşılığı nedir?
C) I. Bir mühendis olarak sorumluluk alanınız nedir?
II. Elektrik mühendisinin iş sahası geniş midir?
D) I. Mesleki ilgi alanınızda neler var?
II. Firmalar bir mühendise ne kadar iş yükler?
E) I. Daha çok hangi işlerle uğraşırsınız?
II. İş olanakları tatmin edici düzeyde midir? 3. (I) Kendimizi eve atar atmaz aklımızı mutfaktan uzaklaştırmak
bir hayli zor. (II) Ancak sürekli bir şeyler atıştırmanın bizlere ge-
ri dönüşünün de kilo alımı şeklinde olacağı kesin. (III) Üstelik dik-
kat edilmediği takdirde bu durum, çeşitli hastalıklara davetiye
çıkarabilir. (IV) Hastalık ya da sayrılık, beden veya zihinde mey-
dana gelen; rahatsızlık, dert ve görev bozukluğuna yol açan be-
lirli bir anormal duruma verilen isimdir. (V) Bazen bu terim ya-
ralanma, sakatlık, sendrom, semptom ve normal yapı ve fonk-
siyonun anormal çeşitlerini kapsayacak biçimde, geniş bir an-
lamda kullanılır. (VI) En çok rastladığımız hastalıklar şunlardır:
kalp damar rahatsızlıkları, şeker, tansiyon ve kanser...
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi

cümleyle başlar?
A) III B) II C) V D) VI E) IV

TEST
TEST - 10 80
1. I. İrili ufaklı adaların bulunduğu Maldivler’in tamamının 90 bin 3. I. Bilim insanları, üniversite öğrencilerinin internette karşılaş-
kilometrekare yüz ölçümüne sahip olduğunu duyunca aslın- tıkları bilgilerin güvenirliğini analiz edip etmediğini belirle-
da çok da küçük bir ülke olmadığını sanabilir insan. mek için bir araştırma gerçekleştirdi.
II. Örneğin bir karşılaştırma yapacak olursak Portekiz’in yüz öl- II. Ardından sorunu güvenilir bilgilere dayanarak çözmeleri için
çümü de 92 bin kilometrekare. internette 10 dakika araştırma yapmalarına izin verildi.
III. Yani ülkenin neredeyse yüzde 99’u denizden oluşuyor. III. Öğrencilerden, verilen bir sorunu çözmeleri istendi.
IV. Ancak işin ince bir ayrıntısı var, bu yüz ölçümünden denizi çı- IV. Araştırmaya büyük çoğunluğu üniversite eğitimlerinin birin-
kardığınızda geriye 300 kilometrekarelik kara parçası kalıyor. ci ya da ikinci döneminde olan tıp ve ekonomi gibi farklı alan-
V. Ülkeyi oluşturan adaların toplam sayısıysa 1190 ve bunların lardan 160 öğrenci katıldı.
sadece 200 kadarında insan yaşıyor. V. Sonuçlar araştırmaya katılan öğrencilerin güvenilir bilgilere
ulaşamadıkları için verilen sorunu çözemediklerini gösterdi.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluş-
turması için aşağıdakilerden hangilerinin birbiriyle yer değiş- Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluştu-
tirmesi gerekir? racak biçimde sıralandığında hangisi baştan dördüncü olur?
A) I ve V B) II ve III C) II ve IV A) I B) II C) III D) IV E) V
2. Bu, şaşırtıcı ya da önceden kestirilemez bir durum değil. Dergiler, 4. Güneş, klorlu ve tuzlu su, saçın protein yapısında bozulmalara
bilginin aktarılması için bir araçtı, tıpkı bugünkü elektronik aletler neden oluyor. Bozulan protein yapısıyla birlikte saçlarda incel-
gibi bulunmuş bir aygıttı. Aynı amaca dönük, daha işlevselleri ge- me, kopma ve kırılmaların yanı sıra saç renginde solma izleni-
lince - internet ortamında elektronik dergiler gibi - onun pabucu yor. Saçımızın yılda 10 santim uzadığı düşünülürse 30 santimlik
dama atılacak. Dergiler, bizdeki anlamı ne olursa olsun öncelikle bir saç teli yaklaşık 3 yıldır bizimle ve birçok dış etkene maruz
bir araçtır. Bilgi aktarma aracı ya da bir “sanatsal” nesne. Bundan kalıyor. Güneş, deniz ve havuzun yanı sıra saç boyaları, sık fön
dolayı yine dergiler olacak ama biçimi değişmiş olarak. Bugünkü çektirmek, çok gergin yapılan atkuyruğu ya da örgüler ve saç şe-
dergiler de şimdi bir zamanlar çok popüler olan minyatüre nasıl killendiricilerinin kullanılması da saçın yapısını bozuyor. Tüm bu
bakıyorsak onun gibi bir öz kazanarak hayatımızın bir yerinde du- etkenler göz önünde bulundurulduğunda yaz aylarında saçların
racak veya bazılarının hayatından bütünüyle çıkacak. yaşlanmaması için ekstra özen göstermek mecburiyeti doğuyor.
Diğer bir deyişle ----.
Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık olarak söylen-
miş olabilir? I. farklı nedenler dikkate alındığında özellikle sıcak havalarda
saç bakımı konusunda daha titiz olmak gerekiyor
A) Bilgi aktarımında yakın bir gelecekte basılı dergilerin ağırlık II. bir kısım etmenlere önem verilmese de saçların canlı kalma-
kazanacağı konusunu nasıl karşılıyorsunuz? sı için yazın oldukça titiz davranılıyor
B) Teknolojik gelişmelerin dergileri olumlu etkilediği düşünce- III. sıcak havanın etkisiyle saç bakımının ihmal edilmesi doğru
siyle ilgili neler söylersiniz? bir davranış gibi görünmüyor
C) Dergilerin ortaya çıkmasındaki temel amaç bilgi aktarımı
mıydı? Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre yukarıdakilerden
D) Günümüzde dergilere olan ilginin gittikçe azalması sizin için hangileri getirilebilir?
şaşılacak bir durum mudur?
E) Elektronik dergilerin basılı dergileri ortadan kaldıracağı ön-
görüsü için ne dersiniz? D) I ve II E) II ve III

TEST
TEST - 10 81
1. (I) Anadolu’nun en görkemli dağlarından birisidir bu dağ. (II) Da- 3. (I) Sanat ürünlerini yapısal özelliklerine, benzeşen ve benzeşme-
ğın sert yamaçlarından aşağı inmeye başladığınızda karşınıza se- yen yönlerine göre kümelendirme, adlandırma çalışmaları Aris-
vimli mi sevimli bir yerleşim yeri çıkacaktır. (III) Bu adı ona Orta to’dan, Eflatun’dan bu yana süregelmektedir. (II) Ne var ki baş-
Asya’dan uzun bir yolculuk sonunda bu bölgeye gelenler veri- langıçta dilsel ürünlerin kümelendirimi ve adlandırımı şiire gö-
yor. (IV) Buraya gelenler, yeni bir medeniyet kuruyor. (V) Bölge- re yapılmıştır. (III) Bu da doğaldır. (IV) Dünya ve Türk doğal des-
de, değişik medeniyetlere ait tarihsel kalıntılar da dikkat çeki- tanlarında bu ilk ürünlerin örnekleri vardır. (V) Destanların dı-
yor. şındaki eserlerde de bu ürünlere rastlanabilir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra “Te- Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden önce “Çün-
miz ve güzel havası olan kır anlamındaki Talas’tır oranın adı.” kü bütün ulusların sanat yaşamında ilk ürünler şiir biçiminde
cümlesi getirilmelidir? oluşturulmuştur.” cümlesi getirilmelidir?
2. Yeni müzik anlayışımızın bütününde olduğu gibi, benim ürettik- 4. (I) Kalp pili, kalp hastalıkları olan kişilerin hayatlarını sürdürebil-
lerimde de Batı’dan esen yellerin kokularını almak olağandır. meleri için üretilen bir aygıttır. (II) Kalbinde ağır ritim bozuklu-
Ama benim bestelerimde bu koku, Türkçeden ve Anadolu’dan ğu olanlarda, kalp yetmezliği olanlarda ve kalp krizi esnasında
geçerek gelmektedir. Karacaoğlan’ın obasına uğrayıp gelen bir kalbin durma olasılığı bulunan kişilerde sıklıkla tercih edilen
bahardır benim baharım. Müziğimize getirdiğim cemrenin özel- elektronik bir alettir. (III) Kalp pili, kalpte meydana gelen bir so-
liği buradadır. Dala değen, evrensel müziğin cemresidir ama run olduğu anda devreye girerek güçlü elektronik şoklarla kalbi
açan, kendi tarihimizin, kendi dilimizin, kendi insanımızın baha- uyararak tekrar normal çalışmasına döndürür. (IV) Kalp pilinin
rıdır. boyutları bir kibrit kutusu kadar veya ondan daha ufak olabil-
mektedir. (V) İçerisinde elektronik bir beyin ve 5-10 yıl kadar kul-
Bu sözler, aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık olarak söy-
lanım ömrü olan lityum batarya bulunur. (VI) Kalp pili bataryası
lenmiş olabilir?
bittiğinde, batarya değişimi yapılmaz, kalp pili yenisiyle değişti-
A) Buram buram Anadolu kokan müziklerinizi özellikle hangi rilir.
mekânlarda besteliyorsunuz? Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numa-
B) Bestelerinizde yalnızca yerel motifler kullanmanızın bir ne- ralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
deni var mı?
C) Batılı ölçütleri esas alarak müzik yapmanız konusunda ne A) II B) III C) IV D) V E) VI
düşünüyorsunuz?
D) Yenileşme çabalarının müziğimize kattıklarıyla ilgili görüşü-
nüz nedir?
E) Müzik çalışması yaparken konu seçiminde bir önceliğiniz olu-
yor mu?

TEST
TEST - 10 82
1. (I) Bilimsel gelişmelerin birbirini izlediği bu çağda eğitim - öğre- 3. I. Bu bölgedeki akarsular, Aksu ve Köprü Irmağı haricinde ge-
timin amacı, bilimsel düşünerek sorun çözen insanlar yetiştir- nelde yaz aylarında kurumuş hâldedir.
mek olmalıdır. (II) Bilginin büyük bir hızla çoğaldığı ve çeşitlen- II. Akarsuların debisi yağışlar ve eriyen kar suları nedeniyle kış
diği çağımızda, bireyin ve toplumun geleceğinin şekillenmesi; aylarından başlamak üzere mart ve nisan aylarında en yüksek
bilgiye ulaşma, ulaştığı bilgiyi kullanma ve yeni bilgi üretme be- seviyeye ulaşır.
cerilerinin zenginliğine bağlıdır. (III) Bu becerilerin edinilmesi ve
III. Örneğin Pupa Çayı, yatağının dar ve sığ olması nedeniyle
sürekli hâle getirilmesi, ezberci sistem yerine sorgulayıcı insan
çiftçiler tarafından çay kenarına setler yapıldığı hâlde taş-
tipine önem veren yenilikçi bir eğitim anlayışıyla gerçekleşir.
makta ve tarım alanları bir süre su altında kalmaktadır.
(IV) Her alanda donanımlı insanlar yetiştirilirse eğitim - öğretim-
den beklenen sonuca ulaşılacaktır. (V) Bu anlayışın yanında baş- IV. Yöredeki bazı akarsular, kış ve ilkbahar aylarında taşkınlar
ka ülkelerde yapılan özgün çalışmalar yakından izlendiğinde çağ- yaparak tarım sahalarına zarar vermektedir.
daş bir eğitim sistemi daha kolay kurulacaktır. V. Bu aylarda aşırı sağanak yağışların etkisiyle sel tehlikeleri
baş gösterir.
akışını bozmaktadır? Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluştu-
2. En eski ve en yaygın besin koruma yöntemleri arasında; kurut- 4. ----. Scripps Araştırma Enstitüsünün yaptığı ve iki hafta önce
ma, tuzlama, salamura, fermantasyon ve soğutma bulunuyor. PNAS bülteninde yayınlanan yeni çalışma, uzun süredir devam
Örneğin İskandinavya’nın yerli halkı olan Samiler, sonbahar ve eden bu tıp gizemini açıklığa kavuşturuyor. Nano ölçekli çağdaş
kış aylarında geleneksel olarak Ren geyiği avlarlardı; daha son- mikroskobi yöntemleri kullanan ve canlı hücreler ile meyve si-
ra hayvanın etini kuruturlar ya da tütsülerler ve sütü fermente nekleri üzerinde deneyler yapan bilim insanları, hücre zarında-
ederek peynir hâline getirirlerdi. ----. Bu yavaşlatmayı en iyi ya- ki lipit demetlerinin, iki parçalı bir mekanizmada kayarak bir ara-
pan da kurutma yöntemi: Mikroorganizmalar, besinleri ve atık- cı görevi gördüğünü gösteriyor. Anesteziye geçici şekilde maruz
ları taşımak, hücre içine almak ve hücreden atmak için belirli bir kalınması, bu lipit demetlerinin düzenli hâlden düzensiz hâle
neme ihtiyaç duyar. Su olmadan mikroplar büzüşür ve ölür ve- geçmesine ve sonra eski hâllerine dönmesine sebep olarak ni-
ya en azından uykuda kalır. Kurutma yöntemi, bu gerekli suyu hayetinde bilinçte değişimlere neden olan birçok ardıl etki mey-
ortadan kaldırdığı için başarılıdır. dana getiriyor.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağı- Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden
dakilerden hangisi getirilmelidir? hangisi getirilebilir?
A) Ren geyiği peynirleri hâlâ o yörede en aranan besin türleri A) Nano ölçekli biyolojik araştırmalar bir süredir bilimin ana ko-
arasında sayılıyor nularından biri
B) Bu yöntemlerin işe yaramasının sebebi mikrobiyal büyüme- B) Çağdaş mikroskobi yöntemleri son zamanlarda insanın ha-
yi yavaşlatmalarıdır yal sınırlarını zorluyor
C) Tütsüleme, dumanın içinde olan bazı maddelerin besinde C) Anestezi uygulamaları tıp dünyasında 175 yıldır başarılı bir
bozulmayı önlemesi üzerine işliyor şekilde kullanılıyor
D) Mikroorganizmalar, besinlerin çabuk bozulmalarının en D) Bilinç araştırmaları birkaç yüzyıldır bilimin her kolunda ara-
önemli nedenleri arasındadır lıksız devam etmektedir
E) Fermantasyon, besinlerin mayalanarak daha uzun süre da- E) Anestezinin, hastaları nasıl kısa süreliğine bilinç kaybına uğ-
yanmasını sağlıyor rattığı bilinmiyordu

TEST
TEST - 10 83
1. (I) Her türlü iletişim biçiminde, sözlü veya sözsüz iletişimin baş- 3. (I) Kızgın bir güneş, sabahın ilk saatlerinden itibaren bu sakin
langıcını, gidişatını ve sonucunu yöneten, kişinin yine ta kendi- kentin tepesine oturmuştu. (II) Kent, nemin de etkisiyle âdeta
sidir. (II) Böylece zamanı çok daha etkili kullanabilir, kısa yolları sıcaktan kavruluyordu. (III) Kenti kuşatan demir renkli dağlar
o zaman keşfedebilirsiniz. (III) Başkalarının yapamadığı veya zor- bile kızıla bürünmüştü. (IV) Güneşin bu hâli, saatlerce sürdü.
landığı işleri yapabilir, ulaşamadığı bilgilere ulaşabilir, kurama- (V) Herkes bu durum hiç değişmeyecek diye düşünmeye başla-
dığı arkadaşlıkları kurabilir ve siz, başarabilirsiniz! (IV) Tabii unut- mıştı. (VI) İnsanların yüzünde hafiften bir rahatlama belirdi.
mayın, hangi anahtarı kullandığınıza göre elde ettiğiniz sonuç
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisine “Birden gök-
da mutlaka değişir. (V) Anahtar, bu nedenle önemli hatta haya-
yüzünü bulutlar kaplarken serin bir hava kendini yavaştan his-
tidir.
settirmeye başladı.” cümlesi getirilmelidir?
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine düşüncenin akı-
şına göre “Eğer iletişimi başarır, iyi yönetebilir ve etkili olabilir- A) II B) III C) IV D) V E) VI
seniz önünüzdeki kapılar bir bir açılır.” cümlesi getirilmelidir?
2. NASA, uzay araçlarını emekli ettiği 2011’den bu yana Uluslara- 4. ----. Bunun, beynimiz için çok uygun bir terim olduğu bilimsel
rası Uzay İstasyonu’na astronot göndermiyordu. Daha önce uzay olarak kanıtlanmış durumda. “Zihinsel bakımdan aktif bir yaşam
yolculukları için hiç özel bir şirketle de anlaşmamıştı. SpaceX’in süren insanların daha iyi beyin fonksiyonuna sahip olduklarını
uzay aracı Crew Dragon için çarşamba planlanan sefer olumsuz doğrulayan çok sayıda çalışma var.” diyor yazar. Zihinsel olarak
hava koşulları nedeniyle fırlatmaya 16 dakika kala durdurulmuş- ne kadar çok aktiviteye katılırsak alzaymır olma ya da bunama
tu. Sonrasındaki denemede Amerikalı astronotlar Doug Hurley riskimiz o kadar azalıyor diyor. Bu bağlamda bütün aktiviteler
ve Bob Behnken’i taşıyan araç, planlanandan 10 dakika önce eşit değildir. Bir müzik aleti çalmayı öğrenmek, masa oyunları
Uluslararası Uzay İstasyonu’yla kenetlendi. Araç, Doug Hurley oynamak, okumak gibi konsantrasyon gerektiren aktiviteler bu-
ve Bob Behnken’ı, yaklaşık 19 saat süren yolculuk sonrası Ulus- nama riskini asgariye indirir diyor.
lararası Uzay İstasyonu’ndaki astronotlarla ve Rus kozmonotlar-
la buluşturdu. ----. Astronotların istasyondaki görevleri 4 ay sü-
hangisi getirilemez?
rebilir.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağı- A) Nöroplastisite adı verilen bilim dalında, yüzyıllardır değişe-
dakilerden hangisi getirilmelidir? meyeceği düşünülen insan beyninin değiştirilebileceği hâlâ
tam ispat edilemedi
A) Elon Musk’a göre bu çalışma için şirketin NASA’yla anlaşma- B) Dr. Norman Doidge’in Kendini Değiştiren Beyin isimli kita-
sı bazı açılardan oldukça sorunlu bında plastisite “değiştirilebilir, şekillendirilebilir, dönüştü-
B) Fırlatmanın yapıldığı Florida eyaletindeki Kennedy Uzay Mer- rülebilir” anlamında kullanılıyor
kezi göçmen kuşların hiç uğramadığı bir güzergâhta kurul- C) Psikanalist Dr. Norman Doidge insanın en hassas bölgesi olan
muştu beyninin plastisite özelliğine sahip olduğunu bol örneklerle
C) ABD’de ülke tarihinde ilk kez NASA ile özel bir şirketin ortak- anlatıyor
lığında insanlı bir roket uzaya gönderilmiş oldu D) Dr. Doidge, beynin değiştirilebilir olduğunu plastisite kavra-
D) Hurley ve Behnken’in misyonları başarılı olursa bir sonraki mı üzerinden insanlara anlatma konusunda tam bir usta
uzay yolculuğu ağustos ayı sonunda gerçekleşecek E) Dr. Doidge, beynin plastisite özelliğine sahip olduğunu en
E) NASA Başkanı Jim Bridenstine, fırlatmanın ardından yaptığı gencimizden en yaşlımıza kadar hepimize çok basitçe anla-
açıklamada hava şartlarının böyle devam etmesini umduk- tıyor
larını bildirdi

TEST
TEST - 10 84
1. I. Evsiz olan WEB geliştirme uzmanı David Casarez, Mountain 3. Muhtemelen pek çok insan bu soruyu daha önce merak edip
View Kalifornia’da bir cuma sabahı park bankında uyandı. kendi kendine sormuştur. Neden birçok antik heykelin burnu
II. Güzel bir gömlek giydi, kravat taktı ve hazırladığı el yapımı yok? Parçalanmış veya eksik bir burun, tüm kültürlerden ve an-
karton işaret levhasını yakındaki bir otoyola doğru elinde ta- tik tarihin tüm zaman dönemlerinden kalan antik heykellerin or-
şıdı. tak bir özelliği. Belirli bir kültür veya dönemin heykelleriyle sı-
nırlı değil. Öyle ki, Mısır’daki Gize Platosu’ndaki Büyük Sfenks’in
III. Kısa bir süre sonra sosyal medyaya düşen fotoğrafı Twitter’da
burnu da yoktur. Bazı insanlar, bu heykellerin çoğunluğundaki
viral oldu.
burunların birisi tarafından kasıtlı olarak çıkarıldığı yönünde yan-
IV. Levhada “EVSİZ” yazıyordu “Başarıya açım, lütfen CV’mi lış bir izlenime kapılabiliyor. Birkaç antik heykelin insanlar tara-
alın!” fından farklı zamanlarda farklı nedenlerle kasten bozulduğu doğ-
V. Bir gün sonra yani cumartesi günü öğleden sonrasına dek ru. Buna Yunan tanrıça Afrodit’in Atina Agorası’nda bulunan, bi-
iki yüzden fazla iş teklifi almıştı. rinci yüzyıldan kalma bir mermer başını örnek verebiliriz. Ama
bu, tüm diğer burunsuz kalmış heykellerle ilgili genel bir açıkla-
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluş-
ma olamaz. ----.
turması için hangilerinin yer değiştirmesi gerekir?
Bu parçanın sonuna, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden
A) I ile II B) II ile III C) II ile IV hangisi getirilemez?
D) II ile V E) III ile IV
A) Bacaklar ve kollar gibi bedene daha güvenli bir şekilde tutu-
nan diğer parçalara karşın ince bir çıkıntı olan burnun önce-
likle tahrip olması oldukça doğal
B) Vücuda bağlı kırılgan noktalar olması burunların diğer uzuv-
lara göre daha önce kırılması sonucunu doğuruyor
C) Aslında bu heykellerin çoğunun eksik burnunun nedeninin
insanlarla hiçbir ilgisi yok, bu durum heykelin zaman içinde
maruz kaldığı doğal yıpranma ile ilgili
2. Sinema sanatı, bulunduğu toplumun kültüründen, değer yargı-
D) Daha önce bir müzeyi ziyaret ettiyseniz Yunan şair Sapp-
larından, yaşamından bire bir etkilenme özelliğine sahiptir. ---- .
ho’nun burnu eksik mermer başı gibi antik heykeller gör-
2000’li yıllarda Türk sineması topluma yönelme gibi bazı önem-
müşsünüzdür
li değişimler göstererek yeni bir şekle girdi. Bu dönemde yeni
yönetmenler ve onların bakış açıları, Türk sinemasının düzeyini E) Aslında burun, kol, kafa ve diğer uzuvlar gibi heykel bölüm-
yükseltti. Bir önceki dönemin toplumsal kutuplaşmasından kur- leri, dışarı taşan parçalar olduğu için neredeyse her zaman
tulmaya başlayan Türk sineması, başka arayışlara gereksinim kırılan ilk parçalar oluyorlar
duymadan ilerliyor.

A) Sinemanın geleceği ile ilgili olumlu yargılar hep söylenegel-

miştir
B) Çekilen filmler, toplumun yaşayışını ve dünyaya bakışını bir
ayna gibi yansıtır
C) Çekilen filmlerin bireysel yaşam odaklı olması bir eksiklik de-
ğildir
D) Sinemanın ulusal kültürün yansıtılmasında önemli bir işlevi
vardır
E) Filmlerin sosyal konuları daha çok anlatması düşüncesi sa-
vunulabilir

TEST
TEST - 10 85
1. (I) İki insanın konuşmasının aynı olma ihtimali yok denecek ka- 3. Ayşe Arman:
dar azdır. (II) Sesimizin farklı oluşunun ilk nedeni şüphesiz ses (I) ----
tellerimizdir. (III) Tabii ki ses tellerimiz sesimizin tınısını tek baş-
Nil Karaibrahimgil:
larına belirleyemez, dudağımız, dişlerimiz, dilimiz olmasaydı or-
taya anlaşılmaz, rahatsız edici bir gürültü çıkardı. (IV) Kadınların — Ankara’da büyüdüm ben. Çiçeğe, polene alerjim var normal-
erkeklere göre ince sesli olmaları bu nedenledir. (V) Örneğin se- de. Güneşe çıkamam çok, beyazım ve ormanlar ağaçlar beni hep
simizin kalınlığını ses tellerinin boyu belirler, ne kadar uzunsa korkutur, kaşındırır. Kampa hiç gitmedim mesela ben. Doğada
ses o kadar ince çıkar. büyümedim yani. Sonra tanıştım bunlarla. Ve bana, ne kadar iyi
geldiğini gördüm. Şehir, yaşaması zor bir yer. Kendini sürekli se-
Bu parçada anlam akışındaki bozukluğu gidermek için aşağı- ninle şarj ediyormuş gibi... Karnından, enerjini çekiyor. Doğa ise
daki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır? tam tersi, “Bana bağlan, seni şarj ederim!” diyor.
A) I. cümle, III. cümle ile yer değiştirmeli. Ayşe Arman:
B) II. cümle, III. cümle ile yer değiştirmeli. (II) ----
C) III. cümle ile V. cümle yer değiştirmeli. Nil Karaibrahimgil:
D) IV. cümle ile V. cümle yer değiştirmeli.
— (Gülüyor) Valla düşünebilir, ne güzel olur düşünse! Zaten Ser-
E) V. cümle, parçanın başına gelmeli. dar, “Oğlumuzu okula yollamayalım, çiftçi olsun, toprakla ve hay-
vanla uğraşsın!” diyor. Bakalım kendisi bunu ister mi, göreceğiz.

A) I. Şehir, gürültü, kalabalık, karmaşa, koşturmaca senin mü-

ziğini nasıl etkiliyor sence?
II. Oğlun, seni eğitimsiz bir anne zanneder mi büyüyene dek,
ne dersin?
B) I. Doğal yaşamı müziğine katma düşüncesi sende bir tohum
olarak ne zaman başladı?
II. Oğlun içine doğduğu yaşam bakımından kendini nasıl his-
2. (I) Dudak okuma becerisi, tamamen pratikle ilerletilebilen bir seder sence büyüyünce?
“anlama tekniği” veya “anlama yeteneği”. (II) Genelde işitme ko-
C) I. Köy yaşamı, doğal hayat sana hangi olumlu özellikleri kat-
nusunda kayıp yaşayanlarımızda ister istemez gelişen bu yete-
tı diye düşünüyorsun?
nek, işitme kaybı yaşamayan insanlarda da bilinçli bir amaç ile
II. Oğlun pop müzikle uğraşacak gibi duruyor mu şu anda
ilerletilebilir veya sonradan kazanılabilir. (III) Dudak okumada
sence?
yüzümüzdeki bazı noktalar asıl hedeftir. (IV) Örneğin “S” harfi-
nin dudaktan çıkması için birbirlerine çok yaklaşmış fakat değ- D) I. Çim, toprak kokusu, çıplak ayak gezinmek, sincaplar, ku-
meyen çeneler (dişler) ve hemen dişlerin ardında görünüp arzular, tavuklar; kısacası doğa ruhunu nasıl besliyor?
dından kaybolan bir dil, bu sesin çıktığını bize anlatmak için ye- II. Oğlun, “Benim annem babam çiftçi.” zanneder mi büyü-
terlidir. (V) Eğer açılmak yerine dişleri daha da göstermek üze- yene kadar?
re açılan dudaklar görüyorsak bu “Sİ” hecesinin çıkartıldığı an- E) I. Çocuklarını doğal yaşamda büyütme fikri ilk ne zaman
lamına gelmektedir. uyandı içinde, hatırlıyor musun?
II. Oğlunla ilgili nasıl bir gelecek hayal ediyorsun?
Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisine düşüncenin
akışına göre “Öte yandan, ‘SE’ sesini çıkarmak için, yukarıda ön-
görülen dudak ve çene hareketlerinin ardından açılan bir çene
görmeliyiz.” cümlesi getirilmelidir?

TEST
TEST - 10 86
1. (I) Kekinden böreğine, pastasından kurabiyesine neredeyse tüm 3. (I) Gürültüyü “hoşa gitmeyen, istenmeyen, rahatsız edici ses”
hamur işlerimizin mükemmel kıvamlarının sırları yoğurtta sak- olarak tanımlayabiliriz. (II) Ses; nesnel, ölçülebilir bir kavramdır,
lı. (II) Yeri geliyor ana yemeklerin en güzel yancısı oluyor, yeri ge- varlığı kişiye bağlı olarak değişmez. (III) Gürültü ise özneldir, bir
liyor yemeklerin de içerisine giriyor. (III) Bir kilo yoğurda bir bu- sesin gürültü olarak nitelenip nitelenmemesi kişilere bağlı ola-
çuk çay kaşığı kadar tuz ilavesi yeterli olacaktır, damak zevkini- rak değişebilir. (IV) Kimilerinin severek ve eğlenerek dinlediği
ze göre miktarını arttırabilirsiniz. (IV) Ardından yoğurdunuzu ter- müzik, diğerlerini rahatsız edebilir. (V) Radyo yayınlarında gü-
temiz bir tülbendin üzerine aktarın. (V) Dilerseniz genişçe bir rültü, istenmeyen sinyallerin tümüdür. (VI) Elektrikli makinele-
süzgecin içerisine kâğıt havlu koyarak da süzdürme işlemini ya- rin ya da çok sık kurulmuş verici istasyonlarının yarattığı girişim
pabilirsiniz ama en güzel süzme yöntemi tülbent. etkisi nedeniyle ortaya çıkar.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra dü- Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi
şüncenin akışına göre “Süzme yoğurt yaparken yoğurdunuzun cümleyle başlar?
daha uzun süre dayanması ve lezzetli olması için içerisine tuz
ilave etmenizi öneririz.” cümlesi getirilmelidir? A) V B) VI C) II D) III E) IV
2. Mutfak ocağımızda ızgaraları ve gözleri temizlemenin iki farklı 4. (I) Geçtiğimiz hafta Barcelona Küresel Sağlık Enstitüsü, bisiklet-
yolu var: İlki sıvı elde yıkama deterjanı kullanarak süngerle teli ulaşımın kentlerde sağlık ve ekonomi kazanımlarına ilişkin ye-
mizlemek. ---- . Izgara, göz ve taşların kuru olduğundan emin ol- ni bir çalışma raporunu yayımladı. (II) Araştırma, Avrupa Komis-
duktan sonra yerlerine yerleştiriyor ve pırıl pırıl bir ocağa sahip yonu desteğiyle yürütülen bir proje, PASTA (Sürdürülebilir Ula-
oluyoruz! şım Yaklaşımları ile Fiziksel Aktivite) kapsamında gerçekleştiril-
I. Sonraki, fazla yağını bulaşık süngeriyle alarak makinede yı- di. (III) Araştırma 167 Avrupa şehrinde, bisikletin ulaşımdaki pa-
kamak yının %25’i bulması durumunda yılda 10.000’den fazla prema-
türe ölümün önüne geçileceğini ortaya koyuyor. (IV) Araştırma-
II. İkincisi, tıpkı tencere temizler gibi sıcak suda bekletip ardın-
ya göre on bin prematüre doğumun önüne geçilebilmesi için bi-
dan bulaşık süngeri yardımı ile yıkamak
sikletli ulaşımın genel ulaşımdaki payının dörtte bire ulaşması
III. Ya da üzerindeki yağ ve yemek kalıntılarından arındırıp sün- gerekiyor. (V) Bisikletli ulaşım için gerekli altyapı yatırımlarının
gere sıvı deterjan ekleyerek silmek gerçekleştiği durumda egzoz gazı salınımı da ciddi oranda düşe-
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre yuka- cek.
rıdakilerden hangileri getirilebilir? Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi çıkarılırsa bi-
le parçanın anlamında önemli bir değişme olmaz?
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III A) I B) II C) III D) IV E) V

TEST
TEST - 10 87
1. (I) Modifiye denince akla ilk olarak otomobilin gücünü artırmak, 3. (I) ----
yol tutuşunu yükseltmek ya da görünüşünü değiştirmek gibi iş- — Çünkü burun nefes almak için, ağız yemek yemek ve konuş-
lemler geliyor. (II) Aslında bu tanım tam olarak modifiyeyi karşı- mak için yaratılmış! Ağız cısss yani… Nefesi, ağızdan bir iki kere-
lamıyor. (III) Burada tuning kavramından da bahsetmek ve mo- lik rahatlamak için verebiliriz tabii. Ama 7/24 doğru nefes alır-
difiyeden farkını anlatmakta fayda var. (IV) Yolda seyrederken ken burundan al ve ver. Nokta. Ağızdan nefes verdiğimizde oran-
yere iyice yaklaştırılmış otomobiller görmüşsünüzdür. (V) Modi- tısız karbondioksit kaybediyoruz. Oysa oksijenin dağılmak için
fiye, daha çok otomobilin amortisör boyunu kısaltmak, motor içeride bir kısım karbondioksite ihtiyacı var. Çünkü kırmızı kan
üzerinde çeşitli değişiklikler yapmak gibi güç artışını sağlayacak hücresi, içindeki oksijeni ancak karbondioksit gördüğünde ser-
değişiklikler için kullanılıyor. (VI) Tuning ise kaporta, camlar ve best bırakıyor. Kısaca oksijen, karbondioksitin varlığında serbest
benzeri kozmetik değişikliklere deniyor. kalıyor ve dokuya, hücreye ulaşabiliyor. Karbondioksit öyle çok
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin da kurtulmamız gereken bir gaz değil yani.
akışını bozmaktadır? (II) ----
— O yanlış işte! Ağızdan nefes verince, demin dediğim gibi, oran-
tısız karbondioksit kaybı var. Dokuya, hücreye ulaşmakta zorluk
çekiyor oksijen. Hücre bize enerji (ATP) vermekle sorumlu. Hüc-
renin yakıtı yemek + oksijen. Oksijen, hücresine ulaşamadığın-
da, hücre bize yine enerji veriyor ama düşük seviyede ve karşı-
lığında laktik asit üretiyor.
2. ----. 2014 ve 2016 yıllarında Kırgızistan’ın Issık Göl kentinde oyun- Yukarıdaki diyalogda boş bırakılan numaralanmış yerlere aşa-
ların ilki ve ikincisi düzenlendi. Bu ilk birleşme, 19 ülkeden ğıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?
400’den fazla sporcuyu bir araya getirdi. Katılımcı ülkelerin kül-
A) I. Burundan nefes al ve ver kuralının mantığı nedir?
türleri ve eskiden beri süregelen manevi birikimleri burada gö-
rünür kılındı. İkinci oyunlar, 2016 yılında 62 ülke ve 1400’den II. Ağız yemek yemeye ayrılmış diyorsunuz ama nefes de ala-
biliyoruz gerektiğinde?
fazla sporcunun katılımıyla düzenlendi ve 20 binin üzerinde ki-
B) I. Neden nefesi burnumuzdan alıp burnumuzdan vermemiz
şi tarafından izlendi. Dördüncüsü 2020’de Türkiye’de düzenle-
gerekiyor?
necekti ama pandemi nedeniyle ertelendi. 2022’de de Azerbay-
II. Ama spor yaparken mesela, ağızdan nefes veriyoruz, ne
can’da gerçekleştirilecek.
olacak?
I. Göçebe kültürüne sahip Türki cumhuriyetlerin halkları için C) I. Nefesi burundan alıp vermenin kas yapısının onarımına
düzenlenen Türk Göçebe Oyunları, olimpiyatların küçük bir yararı nedir?
örneği gibiydi II. Nefesi nabız sıklaştığında burundan almanın bir zararı var
mı?
II. Dünyanın tüm göçebe halklarının manevi bilincinin ve tarih-
D) I. Nefes alıp verirken diyaframı kullanmanın yararı nedir, kul-
sel hafızasının canlandırılması fikri, Dünya Göçebe Oyunla- lanmamanın zararı nedir?
rı’nın ortaya çıkmasını sağladı II. Ağız, neden bazı durumlarda nefes almaya uygun olmaz
III. Göçebe kültürlerin birbirini tanıması için düzenlenen yarış- ki?
manın tek eksiği, birbirine komşu birkaç ülke dışında katılı- E) I. Burun, nefes alıp vermenin ve koku almanın dışında baş-
mın sınırlı olmasıydı ka nerede kullanılıyor ki?
II. Gereken nadir zamanlarda ağızdan nefes alamaz mıyız ya-
Bu parçanın başına, düşüncenin akışına göre yukarıdakilerden ni?
hangileri getirilebilir?

TEST
TEST - 10 88
1. Editör: 2. Sunucu:
(I) ---- (I) ----
Yönetmen: Uzman:
― Aktörlerin nasıl göründüğüne pek dikkat etmedim, daha çok ― Dünya genelinde elektrik enerjisi gereksiniminin karşılanma-
filmdeki karakter ile o rolü oynaması için niyetlenilen kişinin sa- sında nükleer gücün gittikçe artan bir önemi var. İklim değişik-
natsal mizacı arasındaki iç uyum üzerinde durdum. Ancak en liği sorununa yol açan karbondioksit (CO2) emisyonlarının azal-
önemlisi, hayalimde kurduğum Rublev karakterinin en fazla ona tılmasının ancak nükleer enerjinin yaygınlaştırılmasıyla sağlana-
denk düşüyor olması. cağı kanısındayım. Bu bağlamda bir Nükleer Rönesans Çağı’n-
dan söz edilmektedir.
Editör:
(II) ---- Sunucu:
Yönetmen: (II) ----
― Hayata umutsuzluğun hakim olduğu, insanların adaletsizlik Uzman:

ve yoksulluktan kıvrandığı bir dönemde Rublev; sanatında ge- ― Özellikle Asya’da ve bazı Avrupa ülkelerinde yeni reaktörle-
leceğe dair bir umut, bir inanç ifade etmiş. Filmimde asıl anlat- rin devreye girmesi, yeni reaktör inşaatı veya siparişi olarak or-
mak istediğim, bir insanın her şeyi tüketen, onu tutku noktası- taya çıkmaktadır. Örneğin büyük çapta kömüre bağımlı bir ülke
na sürükleyen bir düşünce adına yanması. olan Çin, artan enerji gereksiniminden dolayı nükleer enerji ko-
nusunda büyük yatırımlara girişmiştir.
rasıyla getirilmelidir? Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sı-
A) I. Müzik ve tiyatro çalışmalarınızı yarıda bırakıp sinemaya
yönelmeniz nasıl karşılandı? A) I. İklim değişikliği sorununun enerji gereksinimi ile ilişkisi ne-
II. Filminizde başkarakter hariç diğer oyuncuları farklı gös- dir?
termekle neyi amaçladınız? II. Nükleer enerji kullanımı hakkında ne söyleyebilirsiniz?
B) I. Oyuncu seçimine ilginiz ne zaman ve nasıl başladı, bunun B) I. Gelecekte en değerli enerji kaynağının ne olacağını düşü-
yaşamınızdaki yeri nedir? nüyorsunuz?
II. Filmlerinizde kendi seçtiğiniz karakterlerin psikolojisine II. Dünyada nükleer enerjiye ilgi ne durumdadır?
ağırlık vermenizin nedeni nedir? C) I. Dünyadaki enerji kaynaklarının azalmasını nelere bağlıyor-
C) I. Oyuncu seçiminin sizin için ifade ettiği anlamı biraz açar sunuz?
mısınız? II. Siz de elektriğin birincil enerji kaynağı olduğunu mu iddia
II. Karakterlerinizi sinemaya aktarırken örnek aldığınız baş- ediyorsunuz?
ka film karakterleri var mı? D) I. Dünyada enerji tüketiminin nükleer enerjiyle bir ilgisi var
D) I. Sahnedeki birçok denemenin ardından neden özellikle bu mı?
oyuncuyu seçtiniz? II. Gelecekte başlıca nükleer enerji kaynaklarının nerelerde
II. Bu karakter nasıl biri ki izleyicilerin onu sevmesi gereki- olacağını öngörüyorsunuz ?
yor? E) I. Günümüzde üretilen nükleer enerji, tüketim ihtiyacını kar-
E) I. Filmlerinizdeki karakterlerin gerçekçi olmasını neye bağlı- şılayabiliyor mu?
yorsunuz? II. Günümüz insanı hangi ülkelerin enerji kaynaklarını kul-
II. Bireysel yaşamın bunalımlarını Rublev karakteri üzerin- lanmayı tercih ediyor?
den verme fikri nasıl ortaya çıktı?

TEST
TEST - 10 89
1. Yayın Yönetmeni: 2. (I) Bilim insanları tarafından yürütülen İnsan Mikrobiyom Pro-
(I) ---- jesi adındaki araştırma tamamlanırsa mikrobiyotanın organ ola-
rak kabul edilmesi mümkün gibi görünüyor. (II) Araştırma sonu-
Akademisyen:
cuna göre mikrobiyotanın insan vücudunda yaklaşık 2 kg ağırlı-
― Kendimizi yeterince tanıdığımızı düşünüyorsak sıra, alterna- ğa sahip olduğu tahmin ediliyor. (III) Mikrobiyota topluluğu çok
tifleri belirlemeye geliyor. “Nelerde iyiyim?”, “Bir mesleği benim küçük canlılardan oluşan bir organizmadır. (IV) Sayıları vücut
için değerli kılan özellikler neler?” sorularını sorarak ilgimize, ye- hücrelerimizden yaklaşık 10 kat daha fazla olan canlı varlıklar-
teneklerimize ve bir mesleği yapmanın bizim için neden önem- dır. (V) Vücudumuzda ağız, burun, deri ve ürogenital gibi çeşitli
li olduğuna ilişkin ipuçları elde edebiliriz. bölgelerde görünse de genel olarak bağırsaklarda bulunuyor.
Yayın Yönetmeni: (VI) Bu da mikrobiyotanın bağırsaklardaki koruyucu ve işlevsel
canlılar olarak nitelendirilebileceğine işaret ediyor.
(II) ----
Akademisyen: Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numa-
― Bir insan hayatı boyunca ortalama 67.000 saatini çalışarak
geçiriyor. Psikolojik ve fiziksel durumumuza, çalışma yaşamında A) II B) III C) IV D) V E) VI
başarılı olup olamayacağımıza, sosyal çevremize, değer yargıla-
rımıza, günlük yaşam tarzımıza ve alışkanlıklarımıza yansıyan
yönleri vardır.

A) I. Doğru kariyer seçimi ile sorgulayıcı yaşam tarzı arasında

nasıl bir ilişki vardır?
II. Yanlış kariyer yapmanın insan üzerindeki etkileri nelerdir?
B) I. Gelecekte, kariyer yapmanın öneminin ne olacağını düşü-
nüyorsunuz?
II. Ülkemizde kariyer seçimine değer verme ne durumdadır?
C) I. Doğru kariyer seçimi için kendimize hangi soruları sorma-
lıyız?
3. (I) Süpersimetri bir kuram değildir, kuramların sahip olabileceği
II. Kariyer bir insanın yaşamını ne ölçüde etkilemektedir?
bir ilkedir. (II) “Süsi” kısa adıyla da bilinen süpersimetri, kuvvet
D) I. Mesleğini sevmemenin kariyer seçimiyle bir ilgisi var mı?
denklemleri ile madde denklemlerini eşitler ve bu özelliğe sa-
II. Kariyerin insan yaşamını ne ölçüde etkileyeceğini düşü- hip herhangi bir kuram süpersimetrik demektir. (III) Simetri kav-
nüyorsunuz? ramını anlamak için bir küreyi elimizde nasıl döndürürsek dön-
E) I. Kariyer seçimi, kişinin kendisine sorular yöneltmesiyle mi dürelim hep aynı görünmesini düşünebiliriz. (IV) Yani simetri,
başlıyor? yapılan bir değişiklikten sonra değişmeden kalan bir şeylerin ol-
II. Günümüz insanının fiziksel yönlerden çalışma kapasitesi duğuna işaret eder. (V) Fizikte kullanılan dil matematik olduğu
ne kadardır? için matematiksel eşitliklerde rastlanan simetriye örnek olarak
toplama işleminin değişme özelliği verilebilir: Toplanan sayıla-
rın yeri değişse bile sonuç aynı çıkar yani burada bir simetri var-
dır.
Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisine, düşüncenin

akışına göre, “Bu arada “simetri”nin ne anlama geldiğini somut
olarak açıklayalım.” cümlesi getirilmelidir?

TEST
TEST - 10 90
1. (I) Bir otel veya yeni bir ev gibi yabancı bir ortamda uyumakta 3. Frappe, buz ile hazırlanan ve soğuk kahve bazlı bir içecek türü-
zorlanıyorsanız yalnız değilsiniz. (II) Uyku bilimciler, buna “ilk ge- dür. Sallanarak (shaken), karıştırılarak (blended) ya da dövüle-
ce etkisi” diyor ve uyku üzerinde bilimsel araştırma yaptıkları za- rek (beaten) hazırlanabilir. ---- (1). Frappenin en önemli özelliği,
man, bu etkiyi de hesaba katıyorlar. (III) Bu yüzden insanların likit bir formda olmak yerine daha yoğun bir yapıya sahip olma-
evden uzakta olduğu ve laboratuvarda gözlendikleri uyku de- sıdır. Kahvecilerde kahve bazlı şekilde hazırlanan frappenin mey-
neylerinde genelde ilk gece toplanan verileri ayırıyorlar. (IV) Ya- ve suyu, çikolata ya da çay bazlı hazırlanması da mümkündür.
kın zaman önce yapılan bir çalışmaya göre, alışık olmadığımız ---- (2). Frappenin dünyaya yayılma hikâyesi ise oldukça ilginç.
yerlerde iyi uyuyamamak bir savunma mekanizması. (V) Görü- 1957 yılında Selanik’te gerçekleştirilen Uluslararası Kahve Fua-
nüşe göre dinlendiğimiz zaman (yani dinlenmeye çalıştığımız za- rı’ndaki bir stanttaki bir çalışan, fuar ziyaretçilerine piyasaya ye-
man) beynin bir yarı küresi genelde normalden daha uyanık olu- ni sürülen ve süt eklendikten sonra shakerda sallanarak hazırla-
yor ki bu durum, muhtemel tehlikeleri atlatmak üzere bir gözü nan çikolatalı içeceği tanıtıyordu. Başka bir çalışan ise her gün
açık uyumanın beyindeki karşılığı gibi. içtiği hazır kahveyi hazırlayacak sıcak su bulamadığı için, arka-
daşının yöntemini baz alarak shakera kahve, buz ve soğuk su ka-
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra “Pe-
tarak hazırlamıştı içeceğini. ---- (3). Yunanistan’da en sevilen içe-
ki, ilk gece etkisine sebep olan şey ne?” cümlesi getirilmelidir?
cek hâline gelen frappeyi hâlâ her kafede içebilirsiniz.
A) I B) II C) III D) IV E) V I. Bu sayede hazır kahve ile hazırlanan frappe ortaya çıkmıştı.
II. “Frappe nedir?” sorusuna kahve bazlı soğuk bir içecek şek-
linde yanıt vermek bu nedenle çok doğru değildir
III. Kahve hazırlanırken uygulanan bu yöntemlerin amacı, içe-
ceği bir köpük yoğunluğuna ulaştırabilmektir
Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturabilmesi için 1, 2 ve 3 ile

belirtilen numaralanmış cümleler hangi sıralamayla getirilme-
lidir?
1 2 3
A) I II III
B) I III II
2. I. Ayrıca GPS özelliğinin verdiği anlık metrik veriler sayesinde C) II III I
performansındaki değişiklikleri de kolaylıkla öğrenebilirsin.
D) III II I
II. GPS teknolojisi, aktivite esnasında ne kadar mesafe aldığını
E) III I II
ve egzersiz sırasında ne kadar hızlı gittiğini en doğru şekilde
sana bildirmeye yarar.
III. Akıllı saatlerin sahip olduğu en önemli teknoloji GPS tekno-
lojisidir.
IV. Akıllı saatin marka ve modeline göre değişiklik gösteren bu
teknoloji, bazı saatlerde harici bir göğüs bandı kullanırken
diğer modellerde ise kullanıcının nabzını bilekten ölçer.
V. Akıllı saatlerin sahip olduğu bir başka teknoloji ise nabız ölç-
me sistemidir.

racak biçimde sıralandığında hangisi baştan dördüncü olur?

Te k n ik l e r i
An latı m
kodu okutunuz.
Paragrafta Paragrafta Yardımcı Paragrafta Yapı

Konu - Ana Düşünce Düşünce Anlatım Teknikleri

2021 2020 2019 2021 2020 2019
4 4 4,8

okutunuz.
6 ders saati % 26
Anlatım Teknikleri TEST - için QR kodu okutunuz.
Anlatım Teknikleri Düşünceyi Geliştirme Yolları

Anlatım teknikleri başlığımızı iki ana alt başlık altında ele almaya ça- Yazar, anlatım teknikleriyle dile getirdiklerini güçlendirmek, kanıtla-
lışacağız: mak, ayrıntıları geliştirmek için düşünceyi geliştirme yollarına başvu-
} Anlatım Teknikleri rur. Daha fazla öne çıkan ve sıkça kullanılan düşünceyi geliştirme yol-
ları şunlardır:
} Düşünceyi Geliştirme Yolları
Karşılaştırma
Anlatım Teknikleri
İki kavram, varlık veya olayın benzer veya farklı yönleriyle ortaya kon-
Paragraf yazarının, duygu ve düşüncelerini aktarırken kullandığı yön-
masına karşılaştırma diyoruz.
temlere “anlatım teknikleri” diyoruz. Yazar, kaleme alacağı konuya gö-
re bu yöntemlerden/tekniklerden birini veya birkaçını seçer. Anlatım
teknikleri 4 başlık altında ele alınmaktadır: Örneklendirme
} Betimleme Bir düşünceyi inandırıcı kılmak için o düşünceyi destekleyen örnekle-
re başvurulmasına örneklendirme diyoruz.
} Öyküleme
} Açıklama
Tanık Gösterme
} Tartışma
Yazarın, ileri sürdüğü görüşü kanıtlamak için konuyla ilgili birinin is-
mini söylemesi ve bu kişinin sözünü aktarmasına tanık gösterme di-
Betimleme yoruz.
Varlıkların niteleyici özellikleriyle anlatıldığı yazılardır. Öyle bir metin
düşünün ki okuyorsunuz, okudukça her bir kelime ait olduğu varlığa
Tanımlama
bürünüyor. Her şey gözünüzde bir bir canlanıyor. Bazen o varlığın şek-
Bir varlık, kavram ya da olayın ne olduğunun açıklanmasına tanımla-
li, rengi, uzunluğu kısalığı; bazen de iç dünyasının güzelliği… Zanne-
ma denir. Tanımlamada “Bu nedir?” sorusuna cevap arayacağız.
dersiniz ki bir yazar metin yazmamış da bir ressam gibi resim çizmiş.
Kısacası betimleme, sözcüklerle resim çizme sanatıdır.
Benzetme
Öyküleme Aralarında ortak özellik bulunan iki varlık ya da kavramdan zayıf ola-
nın güçlü olana benzetilerek anlatılmasına benzetme diyoruz.
Bir kere işin içinde olay olacak ve bu olaylar; yer, zaman ve kişilere
bağlı olarak oluşturulacak. Betimlemede olaylar resim gibi bir bir çi-
ziliyordu değil mi? Şimdi de şöyle düşünelim: Her şey hareket hâlin- Kişileştirme
de. Tıpkı bir film izler gibi… Bir sahneden diğerine geçiş yapıyorsunuz. İnsana özgü niteliklerin, insan dışındaki varlıklara aktarılmasına kişi-
leştirme diyoruz.
Açıklama
Yazar; okuru bilgilendirmek, ona bir şeyler öğretmek istiyorsa bu an- Birinci Kişili Anlatım
latım tekniğine başvurur. Kişisel düşüncelerden uzak, nesnel bir anla- Yazar, anlattıklarını kendi bakış açısıyla anlatır. “Ben”li ya da “biz”li an-
tım kullanır. Sade ve anlaşılır bir dili vardır. latım vardır. Bu anlatıma “kahraman bakış açısı” da denir.
Tartışma Üçüncü Kişili Anlatım

Farklı iki görüşten birini çürütüp diğer düşüncenin doğruluğunu savu- Yazar; olayları dışarıda duran, tarafsız bir gözlemci edasıyla anlatır. Bu-
narak anlatmaya tartışma diyoruz. Genellikle sohbet havasında yazıl- na “gözlemci bakış açısı” da denir. “O, onlarlı” anlatım vardır.
maktadır. Bir duruma karşı çıkma, bir konu ile ilgili ikazda bulunma
söz konusudur.

TEST - Anlatım Teknikleri
İlahi Bakış Açısı Salık Vermek

Bu bakış açısında yazar; olayların gelişiminden hareketle kahraman- Tavsiye etmek, önermek anlamlarına gelmektedir.
ların ne düşündüğünü, ne hissettiğini, gelecekte neler yapabileceği-
ni ortaya koyacak kadar ileri düzey bir anlatıma başvurur. Tanrısal ya Salt Gerçek
da hâkim bakış açısı şeklinde de karşımıza çıkabilir.
Sadece gerçek, yalnızca mutlak gerçek anlamlarına gelir.
Yineleme
Özdeşleştirmek
Aynı ya da farklı cümlelerde söz ya da söz öbeklerinin tekrarlanması-
Her türlü nitelik bakımından eşit, ayırt edilmeyecek kadar benzer hâ-
dır.
le getirmeye denilir.
Sessel Yineleme
Senli Benli Havası Olmak
Anlatımın etkisini güçlendirmek için bir sesin art arda tekrarlanması-
Samimi, içten bir anlatımının olması demektir.
dır.
Tekdüzelikten Kaçınmak
Niteleyici Sözcük
Aynı biçimde tekrarlardan yazarın uzaklaşması demektir. Monoton-
Niteleme sıfatı varsa niteleyici sözcük yani nitelendirme var demek-
luktan kurtulmak da denir.
tir.
Devrik Cümle
Varlıkların Devinim Hâlinde Olması
Eğer yüklem cümle sonunda değilse buna devrik cümle diyorduk.
Yazarın anlattığı varlıkların hareket hâlinde olmasına devinim hâlinde
olma diyoruz.
Çeşitli Duyulara Seslenme
Gözlem Birden fazla duyuya seslenmek demektir. Örneğin metni okuduğunuz-
da hem görme hem koklama ile ilgili bir algı oluyorsa ya da dokunma,
Yazarın, çevrede gördüklerini anlatmasıdır. Senin gözünde de canla-
işitme, tat alma ile ilgili bir şey varsa çeşitli duyulara seslenilmiş olur.
nıyorsa işte bu, gözlemdir.
Sayıp Dökme
Hitap
Aralarında anlamca ilişki bulunan sözcük veya sözcük gruplarını art
Seslenme ifadelerine yer verilmişse hitaptır.
arda sıralamaktır.
Çoğullaştırma
Saptama
Bildiğimiz çoğul ekini (-lar, -ler) cümle içerisinde kullanmaya diyoruz.
Bir gözlem ya da araştırmadan yola çıkarak tespitte bulunmaktır.
Bitmemiş Cümle
Farklı Cümle Türleri
Eğer yüklem henüz konulmamışsa cümle tamamlanmamıştır. Yani bit-
Basit-birleşik, kurallı-devrik ya da olumlu-olumsuz gibi farklı cümle
memiştir. Eksiltili (kesik) cümledir.
türleri kullanmaktır.
Ağdalı Dil
Bilinmeyen kelimelerden, anlaşılması güç sözlerden oluşan dil şeklin-
de tanımlanır genelde. Süslü, sanatlı sözler varsa dil ağdalıdır.

Anlatım Teknikleri TEST - 38
SORU DETAYI
SO
2020 - TYT
RU
Soru kökünü oku
Kentsel düş gücünü heceleyenler, kentin karakteri olan nesnelerdir. Bu
nesneler, kentin tarihine tanıklık eden ve onunla bütünleşen varlıklar
Seçenekleri oku
olarak kendilerini kabul ettirir. Dilsiz güçler rolünde hep sahnededirler.
Galata Kulesi, Beyoğlu’nun yıkık dökük evleri, bir avlunun gölgesindeki
zarif bir kuyu, kim bilir güneşin yakıcılığında hangi sohbetlere siper ol- Bu soru tipine dair detaylı
muş görkemli asırlık çınarlar, yüzyıllık bir çeşme, küçük bir fotoğrafçının için QR Kodu okutunuz.
vitrinini süsleyen eski aile fotoğrafları… Bu nesnelerin işlevi; varlıklarıy-
la kentin romanını yazmak, varlıklarını sürdürürken çağın yüklediği yeni
anlamlara rağmen kente sahip çıkmaktır.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi vardır? ÇÖZÜM

A) Öyküleme B) Örneklendirme
Metnin ilk bölümünde anlatılan ve “dilsiz güçler”
C) Tanık gösterme D) Tanımlama olarak nitelendirilen nesneler Galata Kulesi diye
başlayıp devam eden örneklerle sunulmuştur. Do-
E) Karşılaştırma
layısıyla cevap B’dir.
Cevap B

\ Önce seçeneklere göz atılır. Aranması gereken anla-  Metni okuduktan sonra seçenekleri okumak zaman
tım özellikleri belirlendikten sonra metne geçilir. kaybı olacaktır. Metni, neyi aradığınızı bilerek tek se-
\ Soru kökü olumlu olduğu için bulunacak anlatım yön- ferde okuyabilirsiniz.
temi tek ve baskın bir şekilde ortaya konulmalıdır.

TEST - 91 Anlatım Teknikleri
1. Ressam Katsushika Hokusai’nin en tanınan eseri olan Kana- 3. Bir kavramın gerçeklikten pay alabilmesinin koşulu olarak o kav-
gawa’nın Büyük Dalgası, okyanusun gücünü usta bir incelikle iki ramın kendi varlığı içerisinde tutarlı olması gerekmektedir. Bu-
boyuta taşırken birçok sanatçıya ilham oluyor. Fransız besteci nun ortaya konulabilmesi için zaman kavramının gerçek olarak
Claude Debussy, La Mer adlı orkestra bestesinde büyük oranda nitelendirilip nitelendirilemeyeceği üzerine yoğunlaşmalı, za-
bu eserden etkilendi; kapak fotoğrafı olarak Hokusai’nin dev dal- man kavramının var olabilmesi için de gereksinim duyduğu baş-
gasının bir görünümüne yer verdi. Rainer Maria Rilke, Hoku- ka bir kavram olup olmadığı sorusu sorulmalıdır. Kendisi böyle
sai’nin gayretinden ve oluşturduğu eserden çok etkilendi. Dağ bir kavramı kabul eden İngiliz düşünür McTaggart, “Zaman an-
isimli şiirinde bu etkiyi açıkça gözler önüne serdi. Şiir şöyle baş- cak değişimin varlığı ile mümkün olabilmekte, değişimin orta-
lar: “Otuz altı kez ve yüz kez / Ressam dağı resmetmeye çalıştı / dan kaldırılacağı bir durumda zamanın var olabilmesi imkânsız
Üzüntüden dağıldıkça tekrar tekrar uğraştı / Otuz altı kez ve yüz hâle gelmektedir.” der. Demek ki zaman felsefesinde temele
kez.” Ayrıca günümüzde sanal dünyada sık kullanılan dalga sem- oturtulması gereken ilk önerme, zamanın ancak ve ancak deği-
bolü de yine bu resimden alınan dev dalgaya ait. şim ile mümkün olabileceği, değişim yoksa zamanın var olama-
yacağı önermesidir.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi vardır?
A) Tartışma B) Karşılaştırma
A) Tanımlama B) Tanık gösterme
C) Tanımlama D) Öyküleme
C) Karşılaştırma D) Betimleme
E) Örneklendirme
E) Örneklendirme
2. Bir şehrin kimliği, şehrin kalbinin attığı yer olan tarihî eserlerde 4. Biyolojik canlılardan ilham alan yumuşak robotlar, alışık olduğu-
saklıdır. Bu eserler, yüzyıllardır zamana meydan okuyarak, âde- muz mekanik metal robotların tersine, yumuşak materyallerden
ta şehirle bütünleşmiş varlıklar olarak kendilerini kabul ettirir. üretiliyor ve dokunma, sıkma ve taşıma gibi işleri yaparken nes-
Sessiz tanıklar rolünde hep sahnenin bir köşesinde dururlar. Dün- nelere zarar vermiyor. Nesneleri kavrayan tutamaç bir vakum gi-
yanın yedi yeni harikası arasında da gösterilen Ayasofya, içinde- bi çalışıyor. İçindeki havanın somurulmasıyla havası azalan bir
ki İznik çinileri nedeniyle “Blue Mosque” olarak tanınan Sultan balon gibi küçülüyor ve tutulacak nesne etrafında büzüşüyor.
Ahmet Camisi, acı tatlı nice olaylara ev sahipliği yapmış Beyazıt Böylece nesneyi kavrayabilen balon robot, mekanik robotların
Meydanı’nda soylu yalnızlığıyla asırlık bir çeşme, Üsküdar’la bü- tersine çok hassas ve karmaşık görüntü işleme sistemlerine ih-
tünleşmiş Aziz Mahmud Hüdayi Efendi Türbesi… Bu eserlerin tiyaç duymuyor. Mekanik bir robotun tutmak istediği nesneye
misyonu; varlıklarıyla şehrin benliğini korumak, modernitenin zarar vermemesi ve onu doğru bir şekilde kavrayabilmesi için
dayattıklarına hoşgörüyle yaklaşmaktır. çok daha karmaşık tanıma sistemlerine sahip olması gerekiyor.
Bu nedenle mekanik robotlar kutu veya silindir gibi temel şekil-
lerdeki ve belirli ağırlıktaki nesneleri tutacak şekilde geliştirili-
A) Öyküleme B) Örneklendirme yordu. Balon robot diye de nitelendirilen yumuşak robotlar bu
açıdan çok büyük avantajlara sahipler.
C) Tanık gösterme D) Tanımlama
E) Tartışma
A) Karşılaştırma B) Tanık gösterme
C) Tanımlama D) Öyküleme
E) Örneklendirme

SORU DETAYI
SO
2018
2021 - TYT
RU
Soru kökünü oku
Richard Strauss, bugünün orkestra repertuvarının demirbaşları arasın-
da sayılan bir dizi senfonik şiirle ve opera alanındaki kalıcı eserle tanı-
Seçenekleri oku
nan en önemli bestecilerdendir. Özellikle Salome adlı operası sansasyon
yaratmış, sayısı yüz elliyi aşan lietleri ile bir şarkı ustası olarak müzik ta-
rihindeki özgün yerini almıştır. Günümüz operaları hâlen onun zengin Bu soru tipine dair detaylı
sahne çalışmalarından yararlanır. Gerek lietlerinde gerek görkemli or- için QR Kodu okutunuz.
kestral eserlerinde lirik gücünü kuvvetle hissettiren Strauss, bugün de
dünyanın önde gelen solistlerini mıknatıs gibi kendine çekmektedir.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Benzetme B) Öznellik
ÇÖZÜM
C) Tartışma D) Örnekleme Parçada “mıknatıs gibi kendine çekmek” ifadesiy-
le benzetme, “Salome operası” ile örnekleme,
“en önemli bestecilerdendir” ve “dünyanın önde
gelen solistleri” ifadeleriyle ise karşılaştırma yapıl-
mıştır. Yazarın, konuyla ilgili kişisel düşüncelerini
ortaya koyması da parçaya öznellik katmıştır. Par-
çada bir karşı çıkış, bir fikir çürütme söz konusu
olmadığından parçanın anlatımında “tartışma”
yoktur.
Cevap C

\ Bu tip sorularda öncelikle seçeneklere göz atılır, son-  Bazen bir cümlede iki anlatım tekniği kullanılabilir ya
ra da paragraf okunur. Paragraf okunurken de seçe- da iki seçenek elenebilir. Her cümlenin bir seçeneğe
nekler elenmeye çalışılır. karşılık geleceği sanılmamalıdır.
 Soru cümlesini yanlışlıkla olumlu okumayınız. Ayrıca
önce paragrafı okuyup sonra seçeneklere bakmak, za-
man kaybı olabilir.

1. Güneş biraz yükselip de herkes kendini işine gücüne verince ben 3. Burası sanki doğa harikası bir yerdi. Irmak, güneşin altında pırıl
de bizim evin arkasındaki avluda ufak tefek işlerle oyalanırım. pırıl parlıyordu. Bu berrak sularda, gün ışığında balık avlamak
Gölgeye oturup sıcağı seyretmek müthiş bir haz verir bana. He- olanaksızdı. Karanlığın çökmesini beklememiz gerekiyordu. Ge-
le karşıda güneşin alnında çalışanları izlemek… Bir de onların ye- ceki ayazdan sonra güneşin yaydığı ısı, insanın içini okşuyordu.
rinde olmak var. Can sıkıcı... Sıcakta çalışırsın çalışırsın iş üremez. Ancak saatler ilerledikçe sıcaklık dayanılmaz bir hâl aldı. Sığına-
Çabucak bitsin istersin, bitmez. Karşıda karınca gibi didinen, sa- cak bir tek ağaç gölgesi de yoktu. Tek çare yüzmekti. Fırat’ın su-
rı sıcağın sıkıntısıyla dalga dalga buharlaşıyormuş gibi duran iş- ları Doğu Karadeniz Dağları’ndaki pınarların suları kadar soğuk
çileri gördükçe şu gölgenin koyu yerinde bacaklarımı serbestçe olduğundan biraz da çekinmiyor değildik. Ama gözü pek insan-
uzatmış, sırtımı ılık duvara yaslamış hâlime şükrederim. lardık, ileri atıldık.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Tanık gösterme A) Deyimler

B) Öznellik B) Örneklendirme
C) Benzetme C) Karşılaştırma
D) İmgesel söyleyiş D) İkileme
E) İkileme E) Öznellik
2. Her yer, her şey bembeyaz. Kar maskesinin küçük penceresin- 4. İş çıkışıydı. Sonbahar renklerine bürünmüş Kuğulu Park’ın kıyı-
den içine yürüdüğüm bir tipi kartpostalını seyrediyorum. He- sında bir bankta oturuyordunuz. Yavaş yavaş başlayan yağmur
men önümdeki ekip arkadaşımı ancak takip edebiliyorum. Ney- ve toprak kokusu… İçinize çekiyordunuz. Hava biraz serindi ve
se ki uzun sürmüyor, biz zirveden uzaklaştıkça, üstümüze koştu- üşüyordunuz. Bembeyaz tüylerini kabartıp böbürlenerek geçen
rup duran kar taneleri sakinleşiyorlar. İnişe devam ediyoruz, bu- bir kuğuyu izliyordunuz dalgın gözlerle. Az ötede Pekin ördekle-
lutlar yükseliyor ve bir ara güneşe doğru yürümeye başlıyoruz. ri suya girip çıkıyor, çocukların kendilerine attıkları ekmek par-
İkindi ışığı tepelere vurup etrafı sıcak bir renge boyuyor. Bulut- çalarına koşuyordu. O sırada gün ışığı kavak ağaçlarının arasın-
lar güneşle birlikte yapacakları gün batımı gösterisine hazırlanı- da süzülüp yüzünüze vuruyordu.
yorlar. Tatlı bir ikindi ışığında, alaca karanlık zamanı köye ulaşı-
yoruz. Güneş ve bulutlar bize gösterilerinin son karelerinde kö-
ye yakın göletten turuncu ve kızıl bir yansıma sunuyorlar. Köy- A) Çeşitli duyular
den tereyağı, iğde ve elma alışverişinden sonra mutlu bir yüz ve B) İkileme
tatlı bir beden yorgunluğuyla evlerimize dönüyoruz.
C) Tanımlama
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? D) Betimleme
E) Tamamlanmamış cümle
A) Betimleme
B) Benzetme
C) Kişileştirme
D) Öyküleme
E) Örneklendirme

1. Ergenekon’dan çıkılan o gün, o saat, kor ateşte kıpkızıla dönen 3. Çinliler, insana mutluluk verecek otuz üç zaman ve olay sayar-
demirler dövülerek şenlik havasında kutlandı. Her yıl o gün, o larmış. Ünlü filozofları Chin Shenngh, bunların en etkileyicisinin
saat geldi mi Oğuz soyundan gelme boylar nerede olursa olsun insanların terden yapış yapış olduğu, ağızlarına bir lokma bile
kor ateşte demir dövdüler, niye? Biz varız işte, biz yeryüzünde- atmak istemediği, bu hâlden kurtulmak için kara kara düşündü-
yiz, yok olmadık; gücümüz kökenimizdir, ateşle demirdir biline, ğü bir günde birdenbire inen yağmur olduğunu söylermiş. Çin-
unutulmaya diye. Buraya, şu şimdi yerleşmeye çalıştığımız şeh- liler için tabiat neredeyse baştan başa mutluluklar hazinesi. Me-
re, neden Demirci dedik peki? Neden Demirci dedik, neden? Dü- sela kırmızı eriklerin kokusuna bayılır; bambuları, ihtiyar çınar
şünen oldu mu içinizden? Düşünen olmadıysa düşünsün şimdi. ağaçlarını ve söğütleri dayanılmaz bir tutkuyla sever, kuşların şa-
kırtıları onları âdeta kendinden geçirirmiş.
A) Soru cümleleri
B) Yinelemeler A) Farklı duyular
C) Ara söz B) İkilemeler
D) Benzetme C) Dolaylı anlatım
E) Pekiştirme D) Birinci kişili anlatım
E) Öznel ifadeler
2. Baykuşların yüz yapısı, bir AWACS erken uyarı uçağının yüksek 4. İstanbul’da tabiatın emsalsiz güzelliği şüphe yok ki Boğaziçi’n-
teknolojisiyle üretilen cihazı andırmaktadır. Uydu anteni gibi en dedir ve İstanbul’un en güzel yerlerinden olan Boğaz’a gösteri-
küçük ses dalgalarına bile odaklanan yapısı vardır. Kulaklar asi- len rağbet tabiata duyulan sevgiyi ve verilen kıymeti gösteriyor-
metrik yaratıldığından sesler yakın olan kulağa 300.000’de biri du. İnsanlar, şimdiki gibi daha tabiatla aralarını büsbütün aça-
kadar hızla diğerlerinden daha erken ulaşır. Eş zamanlı olarak mamışlardı. Ruhları ve vücutları birbirinden tamamıyla ayrılma-
işitme merkezindeki 95.000 sinir hücresiyle avın üç boyutlu gö- mıştı. Kulübede oturanlardan ta saraylarda oturanlara kadar her-
rüntüsü beyninde hayalî olarak belirir. Baykuşta, 14 boyun omur- kes mevsimlerle alakadardı. Sıcak ve soğuk, rüzgâr ve kar, yağ-
larının anatomisi sayesinde (İnsanda 7 tanedir.) kafasını 270 de- mur ve çamur herkesi meşgul ederdi. Eski evler hayatı, insanla-
rece çevirebilme kabiliyeti vardır. rı tabiattan şimdiki apartmanlar kadar ayırmazdı.
A) Gerekçeli anlatım A) Nitelendirme

B) Sayısal veriler B) Tartışma
C) Açıklama C) Betimleme
D) Benzetme D) Yakınma
E) İkileme E) Karşılaştırma

1. Her bebeğin özel olduğu bilgisini dikkate almadan sadece bilgiy- 3. Suları boşa akıtan kurak ve renksiz bir çağda yaşıyoruz. Meyve-
le annelik yapmak, çocukla çatışmayı beraberinde getiriyor. An- ler ve sebzeler mevsimleri şaşırdığı gibi insanları da kendi yaş-
nelik, bilgiyle değil; içsel duyuşların yol göstericiliğiyle yapılır. Bu larının mevsiminde bulamıyoruz. Hepimiz başka başka yaşların
açıdan bakıldığında annelik derinliğine eriştiren; eğitim seviye- rollerini oynuyoruz. Yirmisinde otuzunda hayatın çok uzakların-
sinin yüksekliğini değil, kendini duyabilme yeteneğidir. Yani ken- da elleri bomboş çocuklar; kırkında ellisinde sığ, beceriksiz genç-
di içine derinleşebilirse anneler çocuklarına erişebilirler. Ne ya- ler; altmışlarda hırslı, hızını alamamış yaşlılar…
zık ki bu durumun örneği çok az var.
A) Pekiştirme
A) Örneklendirme B) İkileme
B) Koşula bağlılık C) Göreceli anlatım
C) Tanımlama D) Bitmemiş cümle
D) Kanıları öne çıkarma E) Tanımlama
E) Yakınma
2. Bir manzara ile o manzarayı konu alan resim arasında fark var- 4. Günümüzde cep telefonları, dizüstü bilgisayarlar ve elektrikli
dır. Biri var olandır; diğeri var olanı kişinin yorumuna, algısına, arabalarının kullanımının artmasından dolayı lityuma olan ilgi
zevkine, anlatım biçimine ve içinde bulunduğu her türlü duru- de artmaya başladı. Lityum pillerini/bataryalarını şarj etmek için
ma göre değiştirerek yeniden ortaya koymaktır. Yani sanat, do- tam olarak boşalmalarını beklemek gerekmektedir. Araştırma-
ğanın olduğu gibi aktarımı değildir. Doğanın değiştirilmesiyle or- lara göre ileride lityum kullanılarak üretilecek olan piller çok hız-
taya çıkar. Sanat bireysel bir üretimdir. Ortaya çıkan ürün, ben- lı bir şekilde doldurulabilecek; bugün saatler alan bir şarj işle-
zersizdir. Doğadaki kuş, böcek, şelale sesleri ile bir beste arasın- mi, belki de birkaç saniye veya dakikada tamamlanabilecek. “Lit-
daki fark, sanatçının yaratıcılığını gösterir. yum-sülfür pilleri” ile ilgili çalışmalar ise hâlâ devam etmekte.
A) Öznellik A) Saptama
B) Örneklendirme B) Açıklayıcı bilgiler
C) Yakınma C) Gerekçeli yargı
D) Karşılaştırma D) Nesnellik
E) Tartışma E) Koşula bağlılık

SORU DETAYI
SO
2013 - YGS
RU
Soru kökünü oku
Dünyanın yedi harikası olur da üç kıtada yüzyıllarca hüküm sürmüş, altı
yüzyılı aşan varlığından geriye olağanüstü bir kültür hazinesi bırakmış
Seçenekleri oku
Osmanlının yedi harikası olmaz mı? Gerçi tarihçiler, sanat tarihçileri ve
mimarlar varken en önemli yedi Osmanlı eserinin hangileri olduğuna
ben karar verecek değilim. Ancak okuduklarımdan ve gördüklerimden Bu soru tipine dair detaylı
hareketle tamamen kişisel bir beğeni listesi oluşturmamın önünde bir için QR Kodu okutunuz.
engel yok sanırım. İşte benden Osmanlının yedi harikası: Süleymaniye
Külliyesi, Selimiye Camisi, Mostar Köprüsü, Mağlova Kemeri, Kavalalı
Mehmet Ali Paşa Camisi, Kubbetü’s-Sahra, Hamidiye Çarşısı.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? ÇÖZÜM

A) Öyküleyici anlatım
Soru cümleleri genelde tartışmanın alevlenmesi-
B) Tartışmacı anlatım
ni sağlayan ilk işarettir. “Gerçi” sözü ile dikkati ters-
C) Betimleyici anlatım ten kendi söylediklerine çeken yazar “Ancak” ile
D) Tanımlamadan yararlanma bu söylemindeki haklılığı finaldeki örneklerle tar-
E) Kanıtlayıcı veriler kullanma tışmaya nokta koyduğunu belirtiyor.
Cevap B

\ Önce seçeneklere göz atılır. Verilen anlatım teknikle-  Hemen ilk cümleden bir seçeneğe gitmek doğru bir
ri zihinden özellik bakımından geçirilir. yaklaşım olmaz. Çünkü soru kökünde yer alan “ağır
\ Metin okunurken anlamsal değil teknik olarak seçe- basmak” ifadesi, diğerlerinin de metinde olabileceği-
neklerde verilen kavramları karşılayan özelliklere ait ni belirtmek içindir.
bir örnek aranır. Buldukça işaretlenir.

1. Bazıları sabahları kahvaltı yapmayı doğru bulmaz. Kilo alacağını 3. 1990`larda Endonezya`nın başkenti Jakarta`nın sokakları gittik-
düşünür. Oysa kahvaltı gün içinde yakılacak enerjiyi verir insa- çe daha çok kalabalıklaşınca belediye yönetimi, bir kural yürür-
na, kilo yapmaz. İnsan gün içinde hareket eder, konuşur, yürür, lüğe koydu: İş çıkış saatlerinde her arabada en az üç kişi bulun-
iş yapar, düşünür, üretir ve bunların hepsi enerji demektir. Bir mak zorunda. Bu kurala karşı sürücülerin imdadına kiralık yol-
yandan harcanmaya başlayan enerji tükenirse insan ne yapacak, cular yetişti. Bu kişiler, araba başına minimum üç kişi kuralına
yığılıp kalır bir yere. Kahvaltı yapmamak demek, güne agresif, takılmak istemeyen sürücüler için kalabalık caddelerde bekliyor
bitkin ve yılgın başlamak demektir. ve istenildiğinde arabalara yolcu olarak biniyorlar. Jakarta Post
gazetesine göre kiralık yolcular bu işten çok para kazanmıyor.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi ağır basmak-
Yolculuk başına 1 dolardan biraz fazla bir ücret alıyorlar.
tadır?
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmak-
A) Benzetme tadır?
B) Öyküleme
C) Betimleme A) Bilgi aktarma
D) Tartışma B) Olay içinde yaşatma
E) Açıklama C) Görüntü aktarma
D) Yanlış kanıları değiştirme
E) Benzerlik ve farklılıkları ortaya koyma
2. En yavaş yüzen balıklardan sayılan denizatları; zamanlarının ço- 4. Odamda öylece, anlamsızca geziniyordum. İçimden bir şey yap-
ğunu kuyruklarıyla deniz bitkileri ve mercanlara tutunup av bek- mak gelmiyordu. Canım da sıkılıyordu. Bir ara gözüm yatağın al-
lemekle geçiriyor. Denizatlarının kuyruğu tıpkı bir cankurtaran tına ilişti. Yatağın altında tahtadan bir yeşil sandık duruyordu.
halatına benziyor. Kare biçimli parçalardan oluşan kuyruğunun Meraklandım birden. Onu açtım. Az daha sevincimden haykıra-
ilginç yapısı sayesinde hayvanın daha iyi tutunduğu ortaya çık- caktım. Annemin bir hafta önce İstanbul’dan gönderdiği hedi-
tı. Denizatlarının şaşırtıcı özellikleri kuyruklarıyla da sınırlı değil. yeler içinden çıkan kaşağı pırıl pırıl parlıyordu. Hemen kaptım.
Guinness Rekorlar Kitabı’na dünyanın en yavaş yüzen balığı ola- Toros’un yanına koştum. Karnına sürmek istedim, rahat durmu-
rak geçen cüce denizatı dünyanın en hızlı hayvanlarını hiç zor- yordu. Birkaç defa ona sürmek için davrandıysam da o rahatsız
lanmadan yakalayabiliyor. Denizatlarının atlarınkini andıran il- tavırlar sergiliyordu.
ginç kafa yapıları suda çok az dalgalanma meydana getiriyor.
Böylece, fark ettirmeden kopepodlara yaklaşabilen denizatları,
tadır?
onları kolayca avlayabiliyor.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmak- A) Betimleme

tadır? B) Öyküleme
C) Tanık gösterme
A) Açıklama D) Çıkarımda bulunma
B) Tanımlama E) Örneklendirme
C) Alıntı yapma
D) Tartışma

SORU DETAYI
¤ ÖSYM tarihinde bu soru tipinden 35’in üzerinde soru çıkmıştır.
SO
2019 - TYT
RU
Soru kökünü oku
Bir noktadan sonra, hayal ettiğim bu dünya benim elimden çıkar ve ka-
famın içinde yaşadığım şehirden daha gerçek olur. O zaman bütün in-
Seçenekleri oku
sanlar ve sokaklar, eşyalar ve binalar sanki hep birlikte aralarında konuş-
maya, benim önceden hissedemediğim ilişkiler kurmaya; sanki benim
hayalimde ve kitaplarımda değil kendi kendilerine yaşamaya başlarlar. Bu soru tipine dair detaylı
İğneyle kuyu kazar gibi sabırla hayal ederek kurduğum bu âlem, bana o için QR Kodu okutunuz.
zaman her şeyden daha gerçekmiş gibi gelir.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Kişileştirmeye yer verilmiştir.

B) Birinci kişili anlatım kullanılmıştır.
ÇÖZÜM
C) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır. Parçada kişileştirmeye yer verilmiş (sokakların, eş-
D) Benzetme yapılmıştır. yaların ve binaların hep birlikte aralarında konuş-
E) Örneklemeye başvurulmuştur. maya başlaması), birinci kişili anlatım kullanılmış
(elimden, kafamın, yaşadığım, benim, hissetmedi-
ğim, hayalimde, kitaplarımda, kurduğum, bana),
yazarın hayal ettiği dünya ile kafasının içinde ya-
şadığı şehir gerçeklik bakımından karşılaştırılmış,
iğneyle kuyu kazar gibi ifadesiyle de benzetme ya-
pılmıştır. Ancak örneklemeye başvurulmamıştır.
Cevap E

\ Bu tip sorularda öncelikle seçeneklere göz atılır, son-  Soru cümlesini yanlışlıkla olumlu okumayınız.
ra da paragraf okunur.  Ayrıca önce paragrafı okuyup sonra seçeneklere bak-
\ Cümle anlamı konusunda geçen kavramların da anlamak, zaman kaybı olabilir.
tım teknikleri sorularında seçenek olarak karşımıza
çıktığı görülmektedir. Dolayısıyla o kavramlar iyice öğ-
renilmelidir.

1. Büyük beyaz köpek balıkları; iki tonu bulan ağırlıkları, keskin diş- 3. Kaplan türünü kurtarmak için çalışma yürüten Uluslararası Doğayı
leri ve kan kokusunu üç mil uzaktan alabilen duyuları nedeniy- Koruma Birliği (IUCN), yiyecek kaynakları her geçen gün daha da
le denizlerin korkulu rüyası. Ancak bilim insanları köpek balığı- azalan kaplanların civar köylerde yaşayan insanlarla diğer bölgele-
nın bu en vahşi türünden çok daha sevimli bir imajı olan katil re göre daha fazla çatışma yaşadığını belirtiyor. Kaplanların; insan-
balinaların acımasız birer mafya babası olduğunu vurguluyor. Kı- ların beslediği hayvanlara hatta insanlara yönelik saldırılarında ar-
yıya vuran beş büyük beyaz köpek balığı ölüsünün karaciğerle- tış olması da insanlarla kaplanları karşı karşıya getiriyor. Kaplanlar
rinin eksik olduğunu tespit eden araştırmacılar çalışmalarını böl- ya öldürülüyor ya da satılmak üzere yakalanıyor. Evet, insan türü,
gede görülen bir grup katil balina üzerine yoğunlaştırdı ve akıl kaplan türüne zarar veriyor. Kaplanların neslinin tükenmesine sebe-
almaz bir taktikle karşılaştı. Katil balinaların köpek balıklarının biyet veren etkende insanın parmağı var ne yazık ki. Biri, şehirlerin
göğüs yüzgecine saldırdıkları ve oluşan yaradan karaciğeri tıpkı ve tarım alanlarının giderek genişlemesi sonucu kaplanların yaşa-
tüpten diş macunu sıkar gibi çıkardıkları görüldü. Köpek balığı- dıkları habitatların yok olması. Diğeriyse özellikle fosil yakıtların kul-
nın dörtte biri büyüklüğündeki dev karaciğeri yüksek oranda yağ lanılması sonucu salınan sera gazları nedeniyle sadece kaplanları
içeriyor ve balina yağından bile daha besleyici olduğu biliniyor. değil, yeryüzünün tamamını tehdit eden iklim değişikliği.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-
mez? mez?
A) Açıklayıcı bir anlatım vardır. A) Tartışmacı anlatıma başvurulmuştur.

B) Benzetme yapılmıştır. B) Üçüncü kişili anlatım kullanılmıştır.
C) Niteleyici sözler kullanılmıştır. C) Çoğullaştırmaya yer verilmiştir.
D) Anlatıma etkili söyleyişler katılmıştır. D) Karşılaştırma yapılmıştır.
E) Tanımlamaya başvurulmuştur. E) Tanık göstermeden yararlanılmıştır.
2. Binlerce yıldır sofralarımızı süsleyen peynirin aslında bakteri ve 4. Evrende en bol bulunan elementlerden biri kükürt. “Ateş taşı”
mantarların inşa ettiği bir mikroorganizmalar kalesi olduğunu bili- olarak kutsal kitaplarda dahi yer bulmuş. Kitaplar, dergiler,
yor muydunuz? Peynirin ilk ortaya çıkış amacı, kısa sürede bozulan ansiklopediler hep bu taştan söz etmiş. Doğada serbest hâlde
sütün ömrünü ve kullanım süresini uzatmaktı. Bugün ise sayısız çe- kükürde en çok rastlanan yerlerin başında volkanik çökeller ge-
şidiyle tat ve besin dünyamızda önemli bir yere sahip. Altın tozu liyor. Cava Adası’nın doğusunda yükselen İjen Volkanı da dün-
serpiştirilmiş Stilton peynirinden Sardinya Adası’na özgü kurtlu pey- yanın başlıca kükürt kaynaklarından. Öldürücü olması nedeniy-
nire kadar değişik çeşitleri var. Fakat mikroorganizmaların kalesi le dünyada terk edilmiş olan elle kükürt çıkartma tekniği, günü-
olan peynirin kıymetini bilmek için uzman peynir tadımcısı olma- müzde sadece burada uygulanıyor. Madenciler tehlikeli şartlar
nız gerekmiyor. Bakteri ve mantarların inşa ettiği bu kalelerin yapı- altında krater gölüne inip saf kükürt parçalarını topluyor, ağır
sı da içinde yaşayan canlıların özelliklerine göre farklılık gösteriyor. sepetleri omuzlarına vurup yürüyerek dört kilometreyi bulan
zorlu bir yolculuğa çıkıyorlar. Günde en fazla 10 dolar kazanan
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-
işçiler, çeşitli sağlık sorunuyla boğuşuyor ve işçilerin çoğu 40 ya-
mez?
şını göremeden hayatlarını kaybediyor.
A) Açıklamaya başvurulmuştur. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
B) Alıntıya yer verilmiştir.
C) Niteleyici sözler kullanılmıştır. A) Açıklamaya başvurulmuştur.
D) Karşılaştırma yapılmıştır. B) Yineleme yapılmıştır.
E) Benzetmeden yararlanılmıştır. C) İkilemeye yer verilmiştir.
D) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır.
E) Sayısal verilerden yararlanılmıştır.

1. Ontolojik açıdan minibüs, belediye otobüsü, dolmuş ve taksi ay- 3. Bosna’daki mirasımızı sadece meydanlarda, kütüphane ve mü-
nı kaderi ve gayeyi paylaşır. Otobüsle yapılan şehir içi ulaşımda zelerde yani eski tarihî yapılarda değil; Boşnakların yaşayışların-
esas olan oturmak değil, otobüste yer bulmaktır. Rahat rahat is- da, âdet ve geleneklerinde, dillerinde de görüyoruz. Bugün Boş-
tediğiniz yere gidemezsiniz. Bundandır ki otobüslerin hemcins- nakçada yedi bin Türkçe kelimenin bulunduğu kabul edilmekte-
lerine göre daha az sayıda koltukları vardır. Minibüsü tercih eden- dir. Yediden yetmişe çoğu Boşnak’ın hatta zaman zaman Sırp ve
ler de ayakta gitmeye razı olanlardır. Minibüste ayakta seyahat Hırvatların konuşmalarında bu kelimelere rastlamak mümkün-
edenlerin sayısı oturanlara göre her zaman fazladır. Taksilerse dür. Bunun yanında günümüze ait yeni kelimelerin de Boşnak-
halkın tamamına değil, daha ziyade “ay sonunu nasıl getirece- çaya girdiği görülmektedir.
ğim” düşüncesini taşımayanlara hizmet veren araçlardır.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez?
mez?
A) Tanım yapılmıştır.
A) Karşılaştırma yapılmıştır. B) Sayısal veriye yer verilmiştir.
B) Sayısal verilerden yararlanılmıştır. C) İkileme kullanılmıştır.
C) Açıklama yapılmıştır. D) Açıklamaya başvurulmuştur.
D) İkileme kullanılmıştır. E) Niteleyici ögelere yer verilmiştir.
E) Kişisel görüşe yer verilmiştir.
2. Avrasya vaşağının alt türü olan Kafkasya vaşağı, 8 ila 17 kilo ağır- 4. Doğal ve tarihî zenginliklerin bütünleştiği Bursa’da, dört mevsi-
lığında ve 80 ila 110 santimetre uzunluğunda. Erkekler dişilere min güzelliği özel bir fotoğraf kitabında ölümsüzleşti. Bursa’da
nazaran daha cüsseli. Etobur olan vaşaklar sadece etle beslenir. Zamanın Dört Mevsimi kitabı, Bursa Büyükşehir Belediyesi ve
Avları arasında kendilerinden cüsseli olan toynaklıların yanı sı- Bursa Fotoğraf Sanatı Derneği iş birliğiyle hazırlandı. Türkiye’nin
ra küçük memeliler ve kuşlar da bulunur. Genellikle sabahın er- farklı illerinden sanatçılar ilin kültür ve doğa varlıklarını belge-
ken saatlerinde ve akşam saatlerinde aktiftirler; bunun dışında- ledi. Beyaz örtüsüyle kış, erguvan görüntüsüyle bahar, çınar göl-
ki saatleri yoğun çalılık alanlar, kaya oyukları, uzun otların arası gelerinde yaz ve çılgın renkleriyle güz fotoğrafları… Bütün bu fo-
veya ağaç dallarında dinlenerek geçirirler. Yavrulu dişiler, yavru- toğraflar Bursa’nın her mevsim güzel olduğunu kanıtladı. Bur-
larıyla birlikte gezmeleri dışında bireysel avlanır ve yalnız gezer- sa’nın güzelliğini, farkını ve gizemini merak edenler bu kitabı
ler. Yoğunlukla ormanlık arazilerde ve kayalık alanlarda yaşama- mutlaka okumalı.
yı tercih eder, açık alanlarda çok nadir bulunurlar. Açlık ya da
hastalık gibi durumlar dışında insanların yaşadığı yerlere yaklaş-
mez?
mazlar. Bu zamana kadar insanlara saldırdığı yönünde herhan-
gi bir bildirim bulunmamaktadır. A) Anlatıma duygular katılmıştır.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- B) İkileme kullanılmıştır.
mez? C) Eksiltili cümle kullanılmıştır.
D) Sessel yinelemeye yer verilmiştir.
A) Sayıp dökmelere yer verilmiştir.
E) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır.
B) Karşılaştırma yapılmıştır.
C) Tartışmacı anlatıma başvurulmuştur.
D) Nitelendirme yapılmıştır.
E) Nesnel veriler aktarılmıştır.

1. Akşama ne pişirsem sorusu yavaş yavaş beynimizi kemirmeye 3. Sinema, insanı yormayan masum bir göz eğlencesi olarak kaldı-
başladığında hemen yemek programları yetişiyor imdadımıza. ğı sürece, yorgun başın güzel bir sığınağıdır. Her zevkini kaybetmiş
Her şehirden kadın bu programa konuk olup kendi yöresel ye- ruhu, çocukluk tazeliğine kavuşturan bu karanlıkta, basit musiki,
meklerini pişiriyor. Bunları hem izliyor hem sinir oluyorsunuz. tatlı bir ninni vazifesi görür. Ben, en güzel ve en dinlendirici uy-
Bir kere fırsat eşitsizliği söz konusu. Konuklar başlıyor: “Evet, An- kularımı sinemanın, ipek yastıklar gibi başın arkasına yığılan yu-
tep’imizin meşhur dolması”, “Bu da Maraş’ımızın dillere destan muşak karanlığına borçluyum.
tarhanası, “Bu bilmem hangi ilimizin bilmem nesi.” Tamam da
ben ne yapayım? Her akrabamı farklı illere taşımaya zorlayıp her
mez?
memleketin nesi meşhursa ondan yollamaları için dil mi döke-
yim, diye düşünmeden edemiyorsunuz. Her yörenin en güzel A) Nitelemelerden yararlanılmıştır.
malzemesiyle siz de yaparsınız güzel yemeği canım!
B) Benzetme yapılmıştır.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- C) Nesnellik ön plandadır.
mez? D) Koşula yer verilmiştir.
E) Tanımlama yapılmıştır.
A) İkilemeye yer verilmiştir.
B) Tanık göstermeden yararlanılmıştır.
C) Öznellik söz konusudur.
D) Konuşma havası vardır.
E) Tartışmacı bir anlatım vardır.
2. Bitki çaylarıyla Osmanlı’da ün salan Nurhak yaylaları, içinde ba- 4. Alaska’da yaz mevsiminin son ayları nefes kesici bir güzellikte,
rındırdığı güzellikleri misafirlerine cömertçe ikram eder. Andız yirmi iki saate kadar uzayan günler yeryüzünü aydınlatıyor ve
ağaçlarının diplerinde karanfil çayı, kuşburnu çayı, ada çayı gibi hayvanların zorlu kış şartlarına hazırlanmasını sağlıyor. Eşsiz bir
birçok çay çeşidini görmek mümkündür. Hiçbir sanayi unsuru bu- güzellik olan göz alıcı Alaska’da yaban mersininin hasat zamanı
lunmayan bu topraklarda her taraf doğal güzelliğiyle seyre do- da yılın bu zamanına denk geliyor. Alaska’nın soğuk ve uzun ge-
yumsuz bir manzaradır. Modern adı verilen şehirlerin gökdelen- celerinde meyve ve sebzelerin çoğu çabucak kurur ve yok olur.
lerini, gürültüsünü bulamazsınız burada. Güneydeki meşe ve ar- Ancak Alaska’nın vahşi yaban mersini öyle sıradan bir meyve de-
dıç ormanlarından esen lodos, insanı ferahlatan bir dokunuşla ğildir. Bu meyve, kendisini sert iklim şartlarından korumak için
gelir. Yayladan esen karayel ise kekik kokularıyla insanı mest eder. kabuğunda bulunan ve renk bakımından zengin bir boyar mad-
Yazın meri kekliklerinin oynaşmasını görmek mümkündür. Daha de olan antosiyan maddesini geliştirmiştir. Bu madde vahşi Alas-
şanslı olanlar ise dağ keçilerinin oğlaklarıyla cilveleşmesini izler. ka yaban mersininin besleyiciliğinin kaynağını oluşturur ve sıra-
Eskilerden rivayet edilen geyik hikâyeleri artık birer tatlı anıdan dan yaban mersininin etkisini beşe katlar.
ibaret. Bilinçsiz avlanma onlara yaşam hakkı bırakmamış.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez?
mez?
A) Öneri cümlelerine yer verilmiştir.
A) Kişileştirmeden yararlanılmıştır. B) İçerik sayısal bilgiyle desteklenmiştir.
B) Tanık gösterilmiştir. C) Öznel ifadeler kullanılmıştır.
C) Açıklama yapılmıştır. D) Kişileştirmelere başvurulmuştur.
D) Karşılaştırma yapılmıştır. E) Anlatıma beğeni duygusu katılmıştır.
E) Nitelendirmelerden yararlanılmıştır.

SORU DETAYI
SO
2013 - YGS
RU
Soru kökünü oku
Motorun burnu kıyıya dönük. Çok çok yirmisini yeni geçmiş gösteren gö-
revli, binme sırası gelene elini uzatıyor. Genç erkekler, ellerini vermeden
Seçenekleri oku
atlıyorlar. Yardıma gereksinimi olmadığını düşünen orta yaşlılar da… Ka-
dınların çoğu uzatıyor elini. Kolunu hızla yukarı kaldırıp tuttuğu eli bıra-
kıveriyor görevli, hemen bir arkadakine uzanıyor. Yardımsız binenler, Bu soru tipine dair detaylı
onun yanından atlayıveriyorlar. O zaman elini geri çekip bir sonrakine için QR Kodu okutunuz.
uzatıyor görevli. Omzunu kastığı, gücünü koluna, bileğine topladığı an-
laşılıyor yüzünden. Kimsenin yüzüne bakmadan yapıyor bunları sanki.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yan-

lıştır? ÇÖZÜM
A) Olaylar oluş sırasına göre verilmiştir.
Parçada olaylar baştan itibaren oluş sırasına göre
B) Tahmin söz konusudur. verilmiş; “anlaşılıyor” ve “sanki” kelimeleriyle tah-
C) Öznellik ağır basmaktadır. minde bulunulmuş; sanatsal niteliklerden ve ya-
D) Farklı cümle türleri kullanılmıştır. zarın kişisel yorumlarından dolayı öznellik ağır bas-
E) I. kişili anlatım kullanılmıştır. makta; hem isim hem fiil cümleleri, hem kurallı
hem devrik hem de eksiltili cümleler, hem basit
hem birleşik hem de sıralı cümleler kullanılmıştır.
Ancak parça, I. kişili anlatımla değil 3. kişili anla-
tımla ve hâkim bakış açısıyla yazılmıştır.
Cevap E

\ Bu tip sorularda öncelikle seçeneklere göz atılır, son-  Soru cümlesini yanlışlıkla olumlu okumayınız. Ayrıca
ra da paragraf okunur. Paragraf okunurken de seçe- önce paragrafı okuyup sonra seçeneklere bakmak, za-
nekler elenmeye çalışılır. man kaybı olabilir.

1. Üç dört seneden beri uzak çiftliğinde arılar, inekler, keçiler ve 3. Torosların yaylaları mevsimleri farklı zamanlarda ağırlar. Bir yan-
tavuklardan oluşan sıcak bir hayvan çemberi ortasında yaşayan da erik ağaçları gelinliklerini giyerken bir yanda hâlâ kardelen
dostumu ziyarete gittim. Şehirden tamamen uzaklaşan bu dos- bekleyen gözler vardır. Kar, bir yanda kuytulara tutunmaya çalı-
tu, ilk bakışta tanımak zor oldu. Saçları vahşi bir gelişme ile ba- şırken bir yanda ovalarda kalın bir yorgandır. Enginlerde oğlak-
şını sarmış, rengi bakır kırmızılığı almış, lehçesinde çetin sesler lar, kuzular oynaşırken yükseklerde ağıllar içinde akşam anası-
belirmişti. Alnında ne hüzünden ne neşeden eser kalmıştı. Tabi- na kavuşmayı bekleyen körpeler vardır. Enginlerin çobanları ka-
at, dostumu kendine benzetmiş ve onu sanki bir kaya parçasına valla ovayı şenlendirirken yükseklerin çobanı ağıllarda yem te-
döndürmüştü. laşındandır.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıda verilenlerden han- Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıda verilenlerden han-
gisi yanlıştır? gisi yanlıştır?
A) Öznellik ağır basmaktadır. A) Aynı anda gözlemlenen olaylara yer verilmiştir.

B) Çoğullaştırmaya başvurulmuştur. B) Birinci kişili anlatımla oluşturulmuştur.
C) Tahmin söz konusudur. C) Öznellik ağır basmaktadır.
D) Nitelendirmelerden yararlanılmıştır. D) Farklı yapıda cümleler kullanılmıştır.
E) Benzetmeye başvurulmuştur. E) Kişileştirmelere başvurulmuştur.
2. 75 gün, 10 bin kilometre, 4 mevsim, 4 kültür gördüm. Pek çok 4. Biz, -annem, ben ve kardeşim- babama karşı bir cepheydik. Ev-
yeni insanla tanıştım. Daha önce hiç gitmediğim yollardan git- deki sert havayı kendi içimizde yumuşatmaya, evi yaşanır kılma-
tim. Şaşırdım, sevindim, ağladım; pek çok duyguyu yaşadım. Hep ya çalışırdık. Ve babamdan gizli yapardık çoğu şeyi. Ona karşı
iyi insanlar çıktı karşıma. Okuduklarımı yaşadım. Hayatta güçlü nefret duyduğumuz anlar bile olurdu. Şimdi otuz beşinde bir ba-
olmanın çok gerekli değil fakat kendini güçlü hissetmenin daha ba olarak baktığımda babamı daha doğru anladım. Aslında onun
önemli olduğunu gördüm. Yenilgilerim de olmuştu, her şeyin is- iyi kalpli bir yalnızdan başkası olmadığını fark ediyorum. Ve bir
tediğim gibi gitmediği de… Zafer kazandığım da… Şans benim- şeyi daha: Bunun, yalnız benim babamın değil, tüm babaların
leydi. Çünkü gülen gözlerin, iyi niyetli yüzün önünde her kapı- dramı olduğunu. Babalar, otorite ve güçlerine rağmen anne ve
nın açıldığına inanmışımdır. Dil sorunum olmadı hiç çünkü gü- çocuklar cephesinin karşısında çoğu zaman yenik düşen yalnız
lümseme evrensel dildi. Daha eve dönüş yolundayken aklımda adamlardır.
olan rotalar vardı. Bu sefer. “Kızım, Asya kıtasında gidebildiğin
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıda verilenlerden han-
kadar git!” diyordu iç sesim.
gisi yanlıştır?
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıda verilenlerden han-
gisi yanlıştır? A) Öznellik ağır basmaktadır.
B) Farklı cümle türleri kullanılmıştır.
A) Tartışmaya dayalı bir anlatım benimsenmiştir. C) Sayısal verilerden yararlanılmıştır.
B) Yargılar öznel gerekçelerle desteklenmiştir. D) Sonradan farkına varılan bir durum anlatılmıştır.
C) Duygular tek kelimelik cümlelerle anlatılmıştır. E) Nitelendirmelere başvurulmuştur.
D) Sayısal veriler günlük söyleyişle aktarılmıştır.
E) Sayıp dökmeler eksiltili cümlelerle verilmiştir.

SORU DETAYI
SO
2013 - YGS
RU
Soru kökünü oku
Yağmur yağarken gök gürlerse hiç korkmam. Ses olsun yeter ki. Kuşlar
ötüşerek uçuşsun gökyüzünde. Çaylar şekerli olsun ki kaşıklar şıkır şıkır
Seçenekleri oku
sesler çıkarsın. Konuşulacak bir şeyler olsun. Dost olsun, arkadaş olsun;
teyzeler, amcalar olsun. Evrenin boşluğuna bırakırken kendimizi, avuç-
larımızda sımsıcak kalbimiz olsun. Olsun, her şey olsun ama sessizlik ol- Bu soru tipine dair detaylı
masın. için QR Kodu okutunuz.
ÇÖZÜM
A) Nesnel bir anlatımdan yararlanma
B) Birden fazla duyuya seslenme
C) Pekiştirmeye başvurma
D) Yinelemelere yer verme Parçada işitme ve görme duyularına seslenilmiş,
E) Devrik cümleye yer verme pekiştirmeye başvurulmuş (sımsıcak), “olsun” söz-
cüğü toplam dokuz kez kullanılarak yinelenmiş,
devrik cümleye yer verilmiştir (parçanın ikinci ve
üçüncü cümleleri). Ancak sanatsal nitelik taşıyan
bu metinde nesnel değil öznel anlatımdan yarar-
lanılmıştır.
Cevap A

\ Bu tip sorularda öncelikle seçeneklere göz atılır, son-  Çoğul ekleri gözden kaçırılmamalıdır. Örneğin bu so-
ra da paragraf okunur. Paragraf okunurken de seçe- runun D “yinelemelere yer verme” dendiğine göre en
nekler elenmeye çalışılır. az iki yineleme bulmalıyız.
 Soru cümlesini yanlışlıkla olumlu okumayınız. Ayrıca
önce paragrafı okuyup sonra seçeneklere bakmak, za-
man kaybı olabilir.

1. Sıkı durun, işte size Almanya’dan şaşıracağınız bir duyarlık örne- 3. Dağlara tırmanma isteğinin nedeni sorulduğunda tüm dağcıla-
ği... Diyelim ki çöpe pil veya diğer atmamanız gereken şeyler at- rın ortak bir yanıtı vardır. Everest’e tırmanırken ölen İngiliz dağ-
tınız, usturaya kafa attınız demektir, yandınız. O hâlde Alman- cı George Mallory’nin ünlü sözleri: “Çünkü dağ orada...” Bu or-
ya’daki çöp polislerine karşı gözünüzü dört açın! Bu kişilerin işi tak yanıt çoğunlukla her dağcıya karmaşık gelen bu sorudan kaç-
insanların çöplerini araştırıp özel bir şekilde atılması gereken manın bir yoludur. Gerçek doğru ise her dağcının kendine özgü
nesneleri bulmaya çalışmak. Almanya bu konuda dünyanın en sebeplerinin olmasıdır. Kimi, hayattaki ağır sorunlarından, daha
sert yasalara sahip ülkelerinden bir tanesi. Alman TV kanalı Pro- ağır ve insanı daha zorlayan bu sporu yaparak kurtulmak ister.
sieben’e göre çöp dedektifleri işlerini oldukça ciddiye alıyor. Öy- Bazıları içinse saf doğa sevgisi ağır basar. Ama kesin olan tek şey,
le ki işleri kapsamında suçlu olduğunuzu kanıtlayabilmek için insan bir kez tırmanma tutkusuna kapılınca bundan geriye dö-
komşularınızı sorguluyor, alışveriş fişlerinizi inceliyor ve çöp ku- nüşünün mümkün olmayacağıdır.
tularınızı kontrol ediyorlar.
A) Öznel düşüncelere yer verme
A) Deyimlerle anlatımı zenginleştirme B) Birinci kişili anlatıma yer verme
B) Çeşitli duyulara seslenme C) Karşılaştırmadan yararlanma
C) Örneklendirmeye başvurma D) Mecazlı söyleyişe yer verme
D) Varsayımda bulunma E) Düşünceleri alıntıyla pekiştirme
E) Eksiltili cümle kullanma
2. Adana’da nisan aylarında tüm sokaklar, mis gibi portakal çiçeği

kokar. Büyülüdür bu koku. Ruhunuz yıkanır, gençleşirsiniz, arı-
nırsınız… En küskün olduğu eski dostu affettirebilir insana. Ni-
san, müthiş güzel bir iklime dönüşür. Ne soğuk ne sıcak, “limo-
nata” gibi olur hava. Kısa kollarınızı giyip çıkarsınız. Adana’nın
4. Bir köylü kadın, bir danayı doğar doğmaz kucağına alıp sevmiş,
sıcak, samimi insanlarıyla aynı sokaklarda yürürken tatlı rüzgâ-
sonra da bunu âdet edinmiş, her gün danayı kucağına alıp taşı-
rın ara ara getirdiği o muhteşem portakal çiçeği kokusu, günün mış, sonunda buna o kadar alışmış ki dana büyüyüp kocaman
yirmi dört saati bırakmaz peşinizi. Baygın bırakır… Nerede ya- inek olduğu zaman onu yine kucağında taşıyabilmiş. Bu hikâye-
şarlarsa yaşasınlar, bu mevsimde mutlaka Adana’ya gelir Ada- yi kim uydurduysa alışkanlığın ne büyük bir güç olduğunu anla-
nalılar; yılda sadece bir kez, en fazla iki hafta sürecek bu coşku- mış olacak. Gerçekten alışkanlık çok yaman bir hocadır ve hiç
yu kaçırmamak için. Önümüzdeki nisan için şimdiden ajandanı- şakası yoktur. Yavaş yavaş, sinsi sinsi içimize ilk adımını atar; baş-
za not alın lütfen. Özellikle de portakal çiçeklerinin en yoğun ol- langıçta kuzu gibi sevimli, alçak gönüllüdür ama zamanla oraya
duğu nisan ayında, bu unutulmaz deneyim için hepinizi Ada- yerleşip kökleşti mi öyle azılı, öyle amansız bir yüz takınır ki ken-
na’ya bekliyoruz. disine gözlerimizi bile kaldırmaya izin vermez.

A) Örnekten hareketle asıl düşünceye ulaşma
A) Beğeni ifadelerine yer verme
B) Nitelendirmeye başvurma
B) Ad aktarmasından yararlanma C) İkilemelere yer verme
C) Nitel ve nicel anlamlı sözcükler kullanma D) Karşıtlıklardan yararlanma
D) Örnekler vererek somutlaştırma E) Benzetmeye başvurma
E) Duyu aktarımına başvurma

TEST
TEST - 10 101
¤ Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz, sizin için önerilen süre 6 dakikadır.
1. Heptatlon, yedili yarışmadır. Bu yarışmada yalnızca kadınlar yer 3. Derin mi derin bir kültür mirasına sahip Mardin, dizi çekimleri-
alır ve iki gün içerisinde yedi branşta yarışırlar. Dekatlon uzun ne ev sahipliği yapan en önemli şehirlerimizden birisi durumun-
atlama, gülle atma, yüksek atlamanın da yer aldığı branşlardan da. Artuklu, Mezopotamya, Sümer, Babil ve Asur gibi birçok uy-
oluşan atletizmle ilgili bir spor etkinliğidir. Dekatlon sadece er- garlığı bağrında yaşatmış Mardin, özellikle son yıllarda onlarca
kek sporcular yarıştığı için on ayrı yarışma olarak düzenlenmek- dizide başrol oyuncusu gibi. Doğal mekânların tercih edildiği di-
tedir. Yarışmalar, peş peşe iki gün içerisinde gerçekleşir ve spor- zi çekimlerine kültürüyle, tarihiyle âdeta can veriyor. Dizi çekim-
cuların yarışlardaki performansı puanlama yapılarak değerlen- leri için doğal mekânların gerekliliği yanında şehrin iklimi de
dirilir. Olimpiyatlardaki heptatlon ve dekatlon birincileri için ço- önemli görülüyor. Dizi çekimlerinin oyucusu olarak doğal mekân-
ğu zaman dünyanın en iyi atletleri denmektedir. ları ve büyüleyici iklimiyle yurt dışından dizi sektörünün de dik-
katini çekmeyi başarıyor bu sayede.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
A) Benzetme söylenemez?
B) Açıklama
C) İkileme A) Sessel yinelemelerden yararlanılmıştır.
D) Tanımlama B) Kalıplaşmış sözler kullanılmıştır.
E) Karşılaştırma C) Karşılaştırma yapılmıştır.
D) Tahminde bulunulmuştur.
E) Sayıp dökmeler vardır.
2. Mango ağacı tropikal iklime özgü bir ağaçtır. Bu yönüyle birçok 4. Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının tartışma-
ağaç türünden ayrılır. Tropikal iklim şartlarını taşıyan her bölge- cı metinlerinde gerekçelendirmede kullandıkları düşünceyi ge-
de mango yetiştiriciliği yapılabilmektedir. Bu ağaç genellikle dü- liştirme yollarını tespit etmektir. Çalışma grubunu, üniversitele-
zenli gelişmiş bir gövdeye sahip olup yüksekliği ortalama olarak rin Türkçe öğretmenliği bölümünde öğrenim gören 3 ve 4. sınıf-
15-20 m arasındadır; yaprakları uzunca, kenarları dalgalıdır ve tan toplam 100 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasın-
üzerlerinde 22-30 civarında sarı çizgiler vardır. Yeni çıkan genç da araştırmacılar tarafından geliştirilen “Tartışmacı Metin Yaz-
yaprakların rengi kırmızı-sarıdır, sonradan açık yeşile dönüşür. ma Formu” kullanılmıştır. Bu çalışmanın sonucunda tartışmacı
Mango ağacının meyveleri bir tavuk yumurtası iriliğinde, renk- metinde kullanılan düşünceyi geliştirme yollarının destek gerek-
leri sarı kahverengi arasındadır. çesine göre dağılımı şu şekildedir: Açıklama (% 38.91), örnekle-
me (% 23.15), karşılaştırma (% 15.27); çürütme gerekçesine gö-
Bu parçanın anlatımında, aşağıdakilerin hangisinde verilenler-
re dağılımı ise açıklama (% 29.29), örnekleme (% 25.25), karşı-
den yararlanılmıştır?
laştırma (% 23.23) ve tanık gösterme (% 0) şeklindedir.
A) Karşılaştırma, tanımlama, alıntı yapma Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmak-
B) Tanık gösterme, tanımlama, örnekleme tadır?
C) Sayısal verilerden yararlanma, karşılaştırma, tanımlama
D) Sayısal verilerden yararlanma, tanık gösterme, tanımlama A) Tanımlama
E) Sayısal verilerden yararlanma, tanık gösterme, somutlama B) Somutlama
C) Benzetme
D) Tanık gösterme
E) Sayısal verilerden yararlanma

TEST
TEST - 10 102
1. Akademik başarı, öğretmenlerin öğrencileri ödevlerle, proje ça- 3. Bilim, sadece gözleme, deneylere ve mantığa dayanarak bilgi
lışmalarıyla ve sınavlarla değerlendirdikten sonra ortaya çıkan edinmektir. Bilim yoluyla bütün insanlık için ortak bilgi edinebi-
sonuçtur. Başarılı olan öğrenciler kişisel doyumlarını ve mutlu- liriz çünkü aynı şartlar altında aynı gözlemlerden herkes tarafın-
luklarını artırırken başarısız olan öğrenciler hayal kırıklığına uğ- dan hep aynı bilgiler elde edilir. Şimdiye kadar hep doğru çıkan
rarlar, üzülürler hatta bazı durumlarda depresif belirtiler bile bilgi, yeni bir alanda da geçerli midir diye sorduğumuzda bunun
gösterebilirler. Aslında başarılı olmak için kilit nokta, öğrencile- cevabını ancak deney veya gözlemle elde edebiliriz. Tahmini-
rin kendilerini tanımalarıdır. Çünkü başarıya giden yol çok çalış- miz yanlış da çıkabilir. O zaman önceki tecrübelerimiz bu yeni
maktan değil, sistemli çalışmaktan geçer. Öğrenciler, öncelikle alanda geçerli değilmiş, bunu öğreniriz. Tahminimiz doğru çıkar-
nasıl bir ortamda rahat çalışabildiklerini belirleyip ders çalışma- sa bu önermenin geçerlilik alanı daha da genişlemiş olur. Ayrı-
larını engelleyen ve dikkatlerini dağıtabilecek etkenleri ortadan ca bilimin getirdiği yeni gözlem ve tecrübelerle birtakım eski
kaldırarak kendilerine sakin bir çalışma ortamı hazırlamalıdırlar. inançlardan vazgeçilir; Dünya’nın düz olduğuna inanılması gibi…
A) Çoğullaştırma A) Tanımlama
B) Karşılaştırma B) Karşılaştırma
C) Tanımlama C) Koşullama
D) Örneklendirme D) Örneklendirme
E) Açıklama E) Tanık gösterme
4. Maradona, on yaşındayken bir yetenek avcısı tarafından fark

edildi ve mahalle kulübünde amatör olarak oynamaya başladı.
Kısa bir süre sonra Los Cebollitas adlı kulübe geçti ve orada üç
2. Denizli’ye gittiğimde üniversitenin konukevinde kalmıştım. Ka-
sezon geçirdikten sonra Buenos Aires’in Argentinos Juniors ku-
tılacağım toplantı öğleden sonra olduğu için acelem yoktu; kah-
valtı için konukevinin restoranına indim. Ben yaşlarda bir bey, lübünün altyapısına girdi. On iki yaşındayken devre aralarında
masalardan birinde tek başına oturuyor. Etrafta başka kimse yok; top ile cambazlık yaparak seyircileri eğlendiriyordu. Transferde
ne konuk ne görevli... Şöyle bir dolandım. Çay makinesinden bu- iki kez en yüksek ücret rekoru kıran iki futbolcudan ilkidir, ikin-
harlar çıkıyor; demek ki çay demlenmiş. Ötede, hazırlanmış kah- cisi Ronaldo’dur. Arjantin adına 91 millî maça çıkmış ve 34 gol
valtı tabakları, haşlanmış yumurtalar, dilimlenmiş ekmekler… atmıştır. Maradona, sporun en tartışmalı ve haber değeri taşı-
Her şey hazır. Daha ne arıyorum? Kahvaltı tabaklarından birini, yan figürlerinden biri olarak kabul edilir. Açık sözlülüğüyle, ba-
ekmeğimi, yumurtamı aldım; çayımı doldurdum, boş bir masa- sın ve spor yöneticileriyle anlaşmazlıklarıyla çokça gündeme gel-
ya yöneldim. Tam yanından geçerken “Burada usul böyle mi?” miştir.
diye sordu o ben yaşlardaki bey. Usul mü? Bilmem. Her şeyi ha-
zırlamışlar. Gidip alıyorsunuz. Hepsi bu! Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Niteleyici sözler kullanma
A) Çıkarımda bulunma B) Okurun bilgi dağarcığını zenginleştirme
B) Tanımlamaya başvurma C) Öyküleyici anlatıma başvurma
C) Niteleyici sözler kullanma D) Sayısal verilerden yararlanma
D) Devrik cümleye yer verme
E) Çeşitli duyulara seslenme
E) Olayları oluş sırasına göre verme

TEST
TEST - 10 103
1. Aksu ilçesi, doğudan Şarkikaraağaç, güneyden Sütçüler, batı ve 3. Boğaz’ın üzerini bir tül gibi kaplayan pus, ara sıra geçen yelko-
kuzeyden de Eğirdir ilçeleri ile komşudur. Yaklaşık 1200 metre van kuşlarının kanat çırpışlarıyla hafifçe aralanıyor. Vapur dü-
rakımında bulunan ilçe, Anamas Dağı’yla komşudur. İlçe, iklim dükleri şehrin iki yakasında âdeta bir kalk borusu gibi yankılanı-
bakımından İç Anadolu’nun karasal iklim özelliklerine sahiptir. yor. Uyku mahmuru İstanbul günü karşılamaya hazırlanırken ba-
Kışları uzun, yağışlı ve soğuk geçerken yazları alabildiğine sıcak- lıkçılar şafağın ilk ışıklarıyla birer ikişer barınağa dönüyor. Bir ka-
tır. İlçede metrekareye düşen yıllık ortalama yağış miktarı yak- rabatak, ince uzun gagasıyla sıkıca kavradığı avını martılara kap-
laşık 1000 kilogramdır. tırmamak için çevresini dikkatle kolluyor. Çünkü bugünlerde Bo-
ğaz’da balık bulmak hem insanlar hem de diğer avcılar için gide-
rek zorlaşıyor.
A) Karşıtlık B) Açıklama Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
C) Örnekleme D) Nicel veriler
A) Benzetme B) Karşılaştırma
E) Nesnellik
C) Kişileştirme D) Tasarlama
E) İkileme
2. Patara, önce Likya Birliği’nin ardında da Roma İmparatorluğu 4. Elektrik akımı elektronların hareketiyle oluşur. Tıpkı suyun yük-
döneminde kurulan Likya eyaletinin başkentliğini yaptı. Tarih bo- sek bir yerden aşağı doğru akması gibi elektrik akımı da yüksek
yunca Romalılar, Persler, Makedonlar, Bizanslılar ve Türkler gibi elektrik potansiyelli bir noktadan düşük elektrik potansiyelli bir
birçok topluluğun egemenliği altına giren kentte yapılan kazılar- noktaya doğru akar. Tek bir telin üzerine konan kuşların temas
da bulunan bir taş balta, Patara’nın tarihinin Demir Çağ’ından ettiği noktalar arasındaysa bir potansiyel farkı yoktur. Dolayısıy-
bile eskiye dayandığını gösteriyor. Günümüzde Muğla’nın Fethi- la vücutlarından bir elektrik akımı geçmez ve bu durumdan za-
ye ilçesi ve Antalya’nın Kaş ilçesi sınırları içinde kalan Patara, rar görmezler. Ancak bir kuş, aralarında potansiyel farkı olan iki
coğrafi konumunun verdiği avantaj sayesinde uzun yıllar boyun- ayrı elektrik teline aynı anda temas ederse bir telden diğerine
ca ayakta kalabildi. Patara, bulunduğu bölgede denize ulaşımı doğru elektrik akmaya başlar ve üzerinden geçen elektrik akımı
olan tek yerdi. Sahip olduğu doğal liman sayesinde Anadolu’nun nedeniyle kuş çarpılır. Elektrik tellerinin aralarında mesafe ola-
güneyindeki deniz ticaretine yön verdi. Kent, bu liman etrafın- cak şekilde kurulmasının nedeni böyle çarpılmaları önlemektir.
da şekillendi; yapıların bir kısmı da bu limana bağlı olarak inşa Aynı şekilde, eğer bir kuş hem elektrik teline hem de toprağa
edildi. En parlak zamanını Roma İmparatorluğu döneminde ya- aynı anda dokunursa tel ile toprak arasında potansiyel farkı ol-
şayan kentte ilerleyen dönemlerde salgın hastalıklar ve savaşlar duğu için kuş yine elektrik akımına maruz kalarak çarpılır.
nedeniyle nüfus hayli azaldı.
Bu parçanın anlatımında, aşağıdakilerin hangisinde verilenler- söylenemez?
den yararlanılmıştır?
A) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır.
A) Tanımlama - Alıntı yapma B) Açıklamaya yer verilmiştir.
B) Tanık gösterme - Benzetme C) Benzetme yapılmıştır.
C) Açıklama - Çoğullaştırma D) Neden - sonuç ilişkisi vardır.
D) Sayısal verilerden yararlanma - Karşılaştırma E) Öneride bulunulmuştur.
E) Örnekleme - Nicel veriler

TEST
TEST - 10 104
1. Edebî metin kurmacadır; hiçbir edebî metinde yaşanan gerçek- 3. Yapraklarını ilk kez sizin açtığınız yeni bir kitabın verdiği zevk,
lik, olduğu gibi anlatılmaz. Anlatılırsa tarih olur, hatıra olur, kısa- meraklısı iyi bilir, bambaşkadır. Yaprakları, ilk kez açılıyor olma-
cası öğretici metin olur. Bilimsel yazı ve eserlerin göndergesi dış nın heyecanıyla titreşir sanki. Hışır hışır çevrildikçe çiçek koku-
dünyada veya insanda vardır. Bu yazı ve eserler bir insandan, bir su gibi, toprak kokusu, yağmur kokusu gibi yalnız yeni kitaplar-
varlıktan söz ediyorlarsa o varlık veya insan hacmi, ağırlığı ve gö- da bulunan bir koku yayar etrafa. Bu koku zamanla azalır, yerini
rünüşüyle vardır; bir kavram ve olaydan söz ediyorsa bunların yavaş yavaş okunmuş kitap kokusuna bırakır. O da bir başka gü-
da görülmesi, deneyle gerçekliğinin kavranması veya anlaşılma- zeldir. Kitap sevdalıları iyi bilir kitap kokusunu, basımevinden ye-
sıyla mümkündür. Oysa edebî metinlerde anlatılanlar yalnız an- ni çıkmış kitabı koklamaya doyamazlar. Fırından yeni çıkmış ek-
latıldıkları metin içinde vardır; bunlar âdeta kâğıttan ve mürek- meğin kokusu gibidir, başka kokulara benzemez.
kepten varlıklardır yani onlar, gerçeklikten hareketle kurulmuş
ve düzenlenmiş yapılardır.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmak- A) Yansımalı ikileme

tadır? B) Benzetme
C) Ara söze başvurma
A) Tanımlama D) Örneklendirme
B) Benzetme E) Aşamalı durum
C) Karşılaştırma
D) Örneklendirme
E) Tanık gösterme
2. Devamlı soğuk olan bölgelerde karın üst üste yığılması, kardan 4. Güney Kutbu gezisindeki araştırmacılar midesini kalbi yerine kul-
bir dağ ve sonra da bir buz katmanı meydana getirir. Bu katman lanan bir canlı keşfettiler. Bu deniz örümceği türü, sindirim ka-
yavaş yavaş kıyıya doğru kayar ve denizde parçalanır. Böylece nalını vücudundaki hücrelere oksijen taşımak için kullanıyor.
muazzam buz dağları meydana gelir. Uzunlukları birkaç kilomet- Normal örümcek ve böceklerde genellikle damar ve bizimki gi-
reyi ve kalınlıkları 300 metreyi bulabilir. Deniz üstünde sallan- bi bir kan yoktur. Bunun yerine vücutlarını sanki bununla yıkar
madan dururlar. Her yıl Güney Kutbu Antarktika, her boydan gibi hücrelere oksijen ve enerji dağıtan, hemolenf denilen bir
binlerce buz dağı oluşmasına neden olur. Kuzey Kutbu’ndaki madde vardır. Biyolog H. Arthur Woods, deniz örümceklerinin
Grönland Adası’nın iki milyon kilometre kareye yaklaşan yüzeyi sindirim sistemini mikroskop altında incelerken eklem bacaklı-
ise tamamen buz tabakası ile kaplıdır. Her sene buradan da 10- nın kalbinin zayıf atmakta olduğunu, sindirim kanalının ise faz-
15 bin kadar buz dağı kopar. Buz dağları, zamanla meydana ge- la mesai yaptığını fark etti. Örümceklerde ve bizde sindirim sis-
len çatlak veya dalgaların aşındırması ile yerlerinden büyük bir temleri, yiyecekleri yakmak ve sindirim kanalından göndermek
gürültü ile ayrılırlar. Ayrılır ayrılmaz deniz içinde harekete geçer- için sıkma hareketleri yapar. Deniz örümceklerinde ise bağırsak-
ler. ların bu dalgalı yutma hareketleri kısmen daha güçlüdür.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden yararla- Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmak-
nılmamıştır? tadır?
A) Sayısal verilerden A) Tanık gösterme

B) İkilemelerden B) Karşılaştırma
C) Tanımlamadan C) Örneklendirme
D) Nitelemelerden D) Tanımlama
E) Karşılaştırmadan E) Benzetme

TEST
TEST - 10 105
1. Birkaç kilometre ileride yeşilin, sarının, kahverenginin binbir to- 3. Seyahatname’de yazarın gezdiği, gördüğü yerlerle ilgili izlenim-
nuyla boyanmış gür bir ormana giriyoruz. Ağaç dallarının ara- ler sergilenirken başlı başına birer araştırma konusu olabilecek
sından sızan ışık hüzmeleri ile şelalenin şırıltısı bizi bambaşka di- bilgiler, belgeler ortaya konur. Bunlar arasında hikâyeler, türkü-
yarlara götürmeye yetiyor. Derin bir vadinin içinde gizlenen şe- ler, halk şiirleri, söylenceler, masal, mâni, ağız ayrılıkları, halk
laleye yaklaşık dört yüz basamaklı dik bir merdivenle iniliyor. oyunları, giyim-kuşam, düğün, eğlence, inançlar, komşuluk bağ-
Yaklaşık 120 metre yüksekten dökülen buz gibi sular, şelalenin lantıları, toplumsal davranışlar, sanat ve zanaat varlıkları önem-
kıyısında müthiş bir gürültü çıkarıyor. Yakın çevrede Güzelde- li bir yer tutar. Evliya Çelebi insanlarla ilgili bilgiler yanında yö-
re’nin bir de kardeşi var: Samandere Şelalesi. Batı Karadeniz bo- renin evlerinden; cami, mescit, çeşme, han, saray, konak, ha-
yunca kesintisiz uzanan dağ silsilesi Düzce’de kollara bölündüğü mam, kilise, manastır, kule, kale, sur, yol, havra gibi değişik ya-
için bölge şelale ve yaylalar açısından çok zengin. pılardan da söz eder.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmak-
mez? tadır?
A) Farklı duyulara yer verilmiştir. A) Tanımlama

B) Birinci kişili anlatım kullanılmıştır. B) Alıntı yapma
C) Benzetmeden yararlanılmıştır. C) Benzetme
D) Betimleme yapılmıştır. D) Tanık gösterme
E) Örneklemeye başvurulmuştur. E) Sayıp dökmeler
2. Bir akşamüstü Erenkuş’a doğru yürüyünüz ve elektrik santrali- 4. Kitle iletişim araçlarının gelişmesi ile birlikte haber ve habere
nin taraçasına inerek iki yanınızdaki gür çağlayanları, körfezi ve ulaşma yolları değişmiştir. Günümüzde insanlar gazete, TV, rad-
Akdağ’ı seyrediniz. Fransız seyyahı diyor ki: “Bu dağların arkası- yo ve internet ile iletişim ihtiyaçlarını karşılamaktadırlar. Habe-
na inen güneşi Antalya yakasından görmek kadar haşmetli bir re ulaşmanın çok kolay olduğu günümüzde, habere hızlı ve gü-
şey akla gelemez.” Kumsaldan en yükseği 3450 metreye çıkan venilir kaynaklardan ulaşabilmek daha da önemli hâle gelmiştir.
bu dağ, tepe, sırt ve geçit yığınlarının ılık bir ekim ikindisine ay- Habere sahip olan birey ve toplumlar, yaşamın değişen ve geli-
dın ve koyu, görüp yanan renklerine bakıyorum. Toroslar, Antal- şen koşullarını hızla yorumlayıp bu koşullara uyum sağlayabil-
ya Körfezi’nden, bu dalgalarla Akdeniz’e kavuşuyor. Sıfırdan üç mekte ve böylelikle siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel alanlar-
bin metre, şehir ve liman üstünde ezici boğucu ve bunaltıcı bir da avantajlı konuma gelebilmektedir. Haber metinleri, sanat me-
ufuksuzluk hatıra getirebilir. Oralardan pınarlar gibi saf Türk isim- tinlerine de kaynaklık edebilir. Dostoyevski’nin Suç ve Ceza, Or-
leri akıyor: Akdağ, Beydağ, Çanakyaran, Deliktaş, Yanartaş, Kızıl- han Kemal’in Vukuat Var adlı eserleri bir haberden yola çıkıla-
cadağ... Türklerin bu yalçın kayalar üstüne ne zaman konduğu rak yazılmıştır.
pek bilinmez.
A) Örnekleme B) Karşılaştırma
A) Tanık gösterme B) Betimleme
C) İkileme D) Sayıp dökmeler
C) Birinci kişili anlatım D) Tanımlama
E) Niteleyici sözler
E) Açıklama

TEST
TEST - 10 106
1. Taksonomi; istendik davranışların basitten karmaşığa, kolaydan 3. Eleştirmenler, Halit Ziya Uşaklıgil’in en iyi yapıtının Aşk-ı Mem-
zora, somuttan soyuta birbirinin ön koşulu olacak şekilde aşa- nu olduğunda birliktirler ama romanın neyi anlattığı ve tezi ko-
malı sıralanmasıdır. Yapılan araştırmalara göre davranışlar biliş- nusunda ayrılırlar. Birçokları romanın ana temasını Bihter’in ya-
sel, duyuşsal ve devinişsel olarak sınıflanabilir. Bu tür sınıflama sak aşkında bulur. Bazıları ise Batılılaşma bunalımındaki toplu-
geçici ve yapaydır ancak başka sınıflama da ilerde yapılabilir ya mumuzun sorunlarını, değerlerini elden kaçıran eski hayatın
da bu sınıflamadan vazgeçilebilir. Bilişsel alan zihinsel etkinlik- umutsuz direnişini, zenginliğe heveslenen kadın hırslarının dü-
lerin baskın olduğu davranışların kodlandığı; duyuşsal alan ise şeceği kaçınılmaz tuzakları, sarsılan ahlak ölçülerimizin kargaşa-
öğrenilmiş duyguların kodlandığı devinişsel alan, becerilerin kod- sını verdiğini söyler. Her şeyden önce onun ne tür bir roman ol-
landığı alan olarak ele alınabilir. Böyle olmakla birlikte bu alan- duğuna dikkat etmeliyiz. Hakkında yazanlar, onu ya ahlaksal bir
lar birbirinden kopuk değildir, tersine aralarında yatay ve dikey bildirisi olan ya da İstanbul’daki Türk toplumunun bir kesiminin
bir ilişki vardır. yaşamını yansıtan bir roman olarak yorumluyorlar.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez? söylenemez?
A) Karşılaştırma yapılmıştır. A) Karşılaştırma yapılmıştır.

B) Tahminde bulunulmuştur. B) Öneride bulunulmuştur.
C) Tanımlamaya yer verilmiştir. C) Tanık göstermeden yararlanılmıştır.
D) Örneklemeye başvurulmuştur. D) Dolaylı anlatıma yer verilmiştir.
E) Açıklama tekniğinden yararlanılmıştır. E) Sayıp dökmelerden yararlanılmıştır.
2. El sanatları arasında yer alan toprak işleri geleneği daha çok çöm- 4. Güneş sisteminin dışında yeni bir gezegen bulundu: Kepler-1658.
lekçilik konusunda yoğunlaşmıştır. Taşınabilir çömleklerin ima- Büyüklüğünden söz etmek gerekirse Güneş’ten üç kat daha bü-
latına zamanla birer yapı unsuru olarak kullanılan çinilerin imal yük ve kütlesinin de 1,5 katına sahip. Bu yeni gezegen, yıldızının
edildiği çinicilik de eklenmiştir. Pişmiş tuğla imalatı da bu gele- çapının yalnızca iki katı mesafede bir yörüngede yıllık turunu ta-
neğin kapsamı içine girer. Ahşap işlemeciliği ise en eski el sanat- mamlarken bilinen gezegenler içerisinde yıldızına en yakın olan-
ları arasında yer alır. Bu gelenek dâhilindeki ana iş kolu maran- lardan biri hâline geliyor. Bu yıldız da Güneş’ten tam 60 kat da-
gozluk olmakla birlikte bastonculuk, beşikçilik, dülgerlik, kaşık- ha büyük bir vücuda sahip.
çılık, oymacılık, sandıkçılık, sedefçilik ve semercilik gibi yan kol-
Bu parçada yazar, yeni gezegeni tanıtırken aşağıdaki düşünce-
lar da bulunmaktadır.
yi geliştirme yollarından hangisini ağırlıklı olarak kullanmıştır?
Bu parçada
A) Karşılaştırma
I. tanımlama,
B) Örneklendirme
II. karşılaştırma, C) Tanımlama
III. açıklama D) İlişki kurma
anlatım yollarının hangilerinden yararlanılmıştır? E) Benzetme
A) Yalnız B) Yalnız II C) Yalnız III

TEST
TEST - 10 107
1. Cep telefonu gibi haberleşme sistemlerinde ses, veri, görüntü 3. Klima kullanımı hastalıkları da beraberinde getiriyor. İklim deği-
gibi iletiler; elektromanyetik dalgalar hâlinde havadan gönderi- şikliğinin etkisiyle giderek yükselen sıcaklıklar evlerde ve iş yer-
lir. Havadaki diğer etkiler gönderilen sinyalin bozulmasına ne- lerinde klima kullanımının artmasına neden olurken klimanın
den olabilir. Bu olay “gürültü” olarak adlandırılır. Haberleşme sağlığa etkisi hakkında uzmanlar uyarıda bulunuyor. Klimayı sağ-
mühendisliğinde, sinyali gürültüden arındırarak hatasız olarak lıklı kullanmanın enerji tasarrufu açısından önemli olduğu vur-
iletmenin çeşitli yöntemleri vardır. Bunlara genel olarak hata dü- gulanıyor. Bu uzmanlardan biri, temizlenmeyen klimanın üret-
zeltici kodlama yöntemleri adı verilir. Kutupsal kodlama da böy- tiği bakteri ve küf mantarlarının solunum yoluyla insan vücu-
le bir yöntemdir. Hata düzeltici kodlamaya günlük yaşamdan şöy- dunda ciddi hastalıklara neden olabileceğine dikkat çekiyor. Bu
le bir örnek verilebilir: Önemli bir sözcüğü karşı tarafa aktarır- hastalıkların başında solunum yetmezliğinin olduğunu belirten
ken sözcüğün harflerini şehir isimleri ile kodlayarak iletirseniz uzmana göre şeker ve kemoterapi tedavisi gören hastaların da
hata olasılığını en aza indirmiş olursunuz. Çoğu haberleşme sis- klimalı ortamda uzun süre kalmaması gerekiyor.
teminde iletiler bu tür yöntemlerle kodlanarak gürültüye karşı
korunur. Kutupsal kodlama 5G standardında kullanılan iki ana
hata düzeltici kodlama yönteminden biridir. A) Terim B) Çoğullaştırma
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? C) Öneri D) Nesnellik
A) Açıklama yapma B) Düşsel ögelere yer verme E) Tanım
C) Tanıma başvurma D) Koşul öne sürme
E) Terimlerden yararlanma
2. Gelişmiş insanlar için tiyatro vazgeçilemeyen bir gereksinimdir. 4. Bu bir rüya da kâbus da olsa ben dersimi aldım. Bir gün bu gü-
Onun için de gelişmiş ülkelerde yaşamsal bir önemi vardır. İkin- zel doğamız bir canavara dönüşüp bu anlattıklarımızdan daha
ci Dünya Savaşı’nda hava saldırılarında bombalarla yerle bir ol- büyük cezalar verir bize. Yere attığımız her çöp, kestiğimiz ama
muş Almanya’nın kısa bir süre sonra Avrupa’nın ekonomik açı- yerine yenisini dikmediğimiz her ağaç, zevkine veya ihtiyaçtan
dan en güçlü devletlerinden biri durumuna gelmesi üzerine, Fe- bile olsa kirlettiğimiz her deniz, her ırmak, her nehir, havaya sa-
deral Almanya’nın ilk Şansölyesi Konrad Adenauer’e, “Alman lıverdiğimiz her türlü kirli atık, doğaya sorumsuzca bıraktığımız
Mucizesi” denilen ekonomik kalkınmalarını neye borçlu olduk- her kimyasal madde bizi çevre canavarı ile ortak yapıyor. Ya do-
larını sorduklarında Adenauer şaşırtıcı bir yanıt vermiştir: “Ti- ğayı koruyup ona zarar vermeyenler bunu fark ederse benim rü-
yatroya! Onun için de her şeyden önce tiyatro binalarımızı yap- yamdaki sonu hepimiz yaşarız o zaman. Öyleyse bu günden te-
tık.” Aslında, hiç de şaşırtıcı bir yanıt değildir bu. İkinci Dünya zi yok, bizler birer doğa koruyucusu olup zarar verenleri tespit
Savaşı’nın külleri altında kalan tüm gelişmiş ülkelerde, ilk onarı- etmeye, onları uyarmaya başlayalım.
lan ve yeniden yapılan binalar tiyatro ve opera binaları olmuş-
tur. Aynı anlayış, Avusturya’da, İngiltere’de, Fransa’da, Hollanda
söylenemez?
ve Belçika gibi daha birçok gelişmiş ülkede görülmüştür.
Yazar, parçanın ilk cümlesindeki düşüncesini inandırıcı kılmak A) Karşılaştırma vardır.

için aşağıdakilerden hangisine başvurmuştur? B) Birinci kişili anlatım kullanılmıştır.
C) Çıkarımda bulunulmuştur.
A) Örneklerden yararlanmaya D) Açıklamadan yararlanılmıştır.
B) Nedensellik ilgisi kurmaya E) Pekiştirmeli sözcüklere yer verilmiştir.
C) Karşılaştırmalara yer vermeye
D) Somutlamadan yararlanmaya
E) Tanımlamaya yer vermeye

TEST
TEST - 10 108
1. 2. Bir işin nasıl yapılacağını bilgisayara anlatmak için sabahlara ka-

I. Metin
dar ekran başında kod yazmaya başlamadan önce, o bilgiye bi-
zim sahip olmamız gerekir. Biz bilmeyebiliriz, bilenleri bulama-
Yapısı hayli basit olan su molekülü hayatı sürdürülebilir kılar.
yabiliriz veya bulsak bile onlardan öğrenemeyebiliriz. Pilavı dil-
Bilim ve teknolojinin son sürat ilerlediği çağda insanlığı bek-
lere destan bir aşçı, tarif vermesi istendiğinde “El kararı pirinç,
leyen önemli sorunların başında kullanılabilir su kaynakları-
göz kararı su, olana kadar pişir.” diyebilir mesela. Hem de tarifi
nın yetersizliği geliyor. İleride ortaya çıkması muhtemel ener-
gizlemeyi değil gerçekten bize yardımcı olmayı istediği hâlde.
ji sorununu çözmek için fosil enerji kaynakları yerine yenile-
Çünkü bir işi iyi yapmak ile o işi iyi yapmanın metodolojisini bil-
nebilir alternatif enerji kaynakları kullanılabilir ancak suyun
mek farklıdır.
yerine kullanılabilecek alternatif bir madde yoktur. Bu neden-
le su kaynaklarının etkili bir şekilde kullanılması gerekir. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-
mez?
A) Alıntılamadan yararlanılmıştır.
II. Metin
B) Çoğullaştırmaya yer verilmiştir.
Ressamlar perspektif tekniğini keşfedene kadar nesnelerin C) Tanık gösterme vardır.
birbirlerine uzaklıklarını yansıtmak için yükseklik ve geniş- D) Karşılaştırma söz konusudur.
likten faydalanıyordu. Tıpkı Eski Mısır Dönemi’ne ait resim- E) Öneri cümlesine yer verilmiştir.
lerde olduğu gibi. Ancak perspektif kullanılmaya başlandık-
tan sonra resimlere derinlik verme tekniği değişti. Rayların
uzayıp gittiğini göstermek için tek bir noktada birleşiyor gi- 3. Kaybedilen veya tehdit altına giren bir özgürlüğü, büyük bir be-
bi birbirlerine yaklaştırarak çizmek bunun bir örneği. Resim- delle bile olsa yeniden kazanma dürtüsüne psikolojide “tepki-
de derinliği sağlayan diğer bileşenler ise ışık ve gölge. Re- sellik” denir. Ancak bu, nöropsikoloji profesörü McCarthy-Jones
simde bir ışık kaynağı varsa daha karanlık olan nesnelerin tarafından “Braveheart (Cesur Yürek) Etkisi” olarak isimlendiri-
ışıktan daha uzakta olduğunu anlarız. liyor. McCarthy-Jones’un, sinema sanatından aktarma tanımına
göre bu etkinin bize bir şeyler yapmamız gerektiği veya bir şeyi
III. Metin yapamayacağımız söylendiğinde ortaya çıkması muhtemeldir.
Literatürdeki isimlendirmesi aynı olmasa da McCarthy’nin tak-
Ben hakikatimle bir başımayım, sen yalanınla yalnız kalıyor- tığı bu ad oldukça ilgi çekicidir. Özgürlüğümüzün tehdit altında
sun. Sonra aramıza kitaplar giriyor. Ne kadar uğraşsa da ara- olduğunu hissettiren her şey, güçlü dürtüleri harekete geçirir.
mızdaki küslüğü gideremiyor kitaplar. Kitapları bile yanına Öfkemiz artar, özgürlüğümüzü tehdit eden her şeye ve herkese
çekmeye çalışanlar var. Bazı kitaplar hiçbir ilke gözetmeksi-
karşı zihinsel olarak karşı koymaya başlarız. İtildiğimiz durumlar
zin bazılarına daha yakın duruyor. “İsmail” diyorum “bak
veya kabul etmemizin istendiği şeyler, bir anda acı bir tat ver-
burası daha sıcak” oturduğu banktan Sultanahmet Camii’ni
meye; kaybettiklerimizin tatlı kokusu ise beynimizin ödül mer-
seyre dalan Reşadiyeli Amca’nın yanına ilişip. Hiç oralı ol-
muyor İsmail, güvercinlere yem atıyor. Tam tramvay dura- kezlerini daha çok uyarmaya başlar.
ğına yaklaşırken Cengizhan kendi kendine konuşur gibi “Oğuz Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Atay okuyalım, geçer.” diyor.
A) Harekete geçirici içsel bir durumla ilgili tanımlamaya yer ve-
rilmiştir.
Bu parçaların anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi B) Okura bilgi vermek amacıyla açıklama yöntemine başvurul-
söylenemez? muştur.
C) Ortaya atılan düşüncelerin doğruluğu tanık gösterilerek ka-
A) I. ve II. metinler öğretici metin türüne örnektir.
nıtlanmaya çalışılmıştır.
B) III. metinde kişileştirmeden yararlanılmıştır. D) Bazı bilgiler, öznel yaklaşımlara ve mecaza büründürülerek
C) II. metinde benzerlik ilişkisi söz konusudur. dile getirilmiştir.
D) Metinlerin en az birinde öykülemeden yararlanılmıştır. E) Evrensel bir duygunun kısıtlanması hâlinde yaşanacaklar kar-
E) Birden fazla metinde farklı duyulardan yararlanılmıştır. şılaştırmalı verilmiştir.

TEST
TEST - 10 109
1. Romanı güncel, politik, toplumsal mesajları iletme aracına dö- 3. Türkiye’de organ nakli sayısının giderek arttığı göz önünde bu-
nüştüren yazarlar üzerine yürütülmekte olan çok fazla tartışma lundurulduğunda, bu artışın ülke genelinde bu konudaki bilgi
var. Beni ilgilendiren; felsefeyi günlük politikadan ayıran ve kav- düzeyinin yükselmesi ve teknik olanaklar bakımından gelişme
ramın altını hak ettiği biçimde dolduran, insanın ve toplumların düzeyi ile açıklanabileceğini söyleyebiliriz. Ancak Türkiye’de or-
varoluşuna ilişkin bir derdi olan romancılardır. Ama ne yazık ki gan nakli konusunda toplumun yeterli ölçüde bilgi sahibi olma-
onlar da bakış açılarını ne kadar derinleştirmiş olurlarsa olsun- ması durumu, temel sınırlılıkların ve bir türlü çözülemeyen po-
lar, kendilerini felsefe yapmaya kaptırdıklarında roman sanatı- litik problemlerin başında gelmektedir. Şöyle ki bu konuda ya-
nın özgül ihtiyaçlarını unutabiliyorlar. Bu da çoğunlukla metin pılan bir araştırmada toplumun %71 gibi oldukça büyük bir kıs-
içinde adacıklar hâlinde yüzen felsefi pasajlarla gösteriyor ken- mının organ dağıtım politikalarından haberdar olmadığı acı bir
dini. Yazarın “işlemek istediği fikir”, romanın kişileriyle ve kur- şekilde görülmüştür. Sırf bu veri bile organ dağıtım politikaları
guyla temas etmiyor. Yani edebiyat yine bir araca dönüşüyor. hakkında fertlerin daha fazla bilgilendirilmeleri gereğini ortaya
koymaktadır.
mez? Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-
mez?
A) Tartışmacı anlatımdan yararlanılmıştır.
B) Birinci kişili anlatım kullanılmıştır. A) Karşılaştırma söz konusudur.
C) Mecazlı söyleyişten yararlanılmıştır. B) Benzetmelere yer verilmiştir.
D) Karşılaştırmalara yer verilmiştir. C) Sayısal veriden yararlanılmıştır.
E) Benzerlik ilişkisi söz konusudur. D) Tartışmacı anlatım benimsenmiştir.
E) Çoğullaştırma yapılmıştır.
2. Her insan, hayata daha adım atar atmaz kendisini içinde buldu- 4. Sıradan kar kristalleri altılı simetriye sahiptir; simetri merkezin-
ğu bir maskeli balodan haberdar edilmelidir. Aksi hâlde, karşı- den geçen, simetri düzlemine dik bir eksen etrafında 360/6=60
laştığında anlayamayacağı hatta şaşkınlıktan tamamen donup derece çevrildikleri zaman görünüşleri değişmez. Atmosferde,
kalacağı birçok şey onu yaşamdan soğutacaktır da ondan. Haki- şekilsiz bir yapıya sahip toz zerreciklerinin etrafında büyümeye
ki kişilerin ve ürünlerin neredeyse her zaman aşağılanması ve başlayan kar kristalleri, önce yavaş yavaş altılı simetriye sahip
sadece sahtelerinin baş tacı edilmesi böyle bir şeydir söz gelimi. düzenli bir çekirdek hâlini alır. Daha sonra boyutları mikron (met-
O yüzden gençler; bu maskeli baloda elmaların balmumundan, renin milyonda biri) ölçeğinde bir dik altıgen prizma oluşur. Kar
çiçeklerin ipekten, balıkların mukavvadan yapılma ve istisnasız kristalleri, milimetre ölçeğindeki nihai büyüklüklerine ulaşana
her şeyin oyun ve oyuncaktan ibaret olduğunu mutlaka öğren- kadar altılı simetri korunur. Ancak çeşitli etkenlere bağlı olarak
sinler. Bu onlar için bir hak, bizler içinse görevdir. gelişim sırasında kristaller başkalaşır ve birbirinden çok farklı
farklı yapılar ortaya çıkar.
Bu parçada yazar düşüncesini geliştirmek için
I. Karşılaştırma,
II. Gerekçeli anlatım, A) Örneklendirme B) Niteleme
III. Örnekleme
C) Açıklama D) Devinim
yaklaşımlarından hangilerine başvurmuştur?
E) İkileme
D) I ve III E) I, II ve III

Özel B ö l ü m
kodu okutunuz.
Mazeret yok; maharet var.

Gün, bu gündür.
TEST
Özel Bölüm KLASİKLEŞMİŞ
TEST
TEST -- 110
10 SORU TİPLERİ
110
 Bu testte ÖSYM’nin olmazsa olmaz olarak gördüğü, her sınavda mutlaka sorduğu soru tiplerine yer verilmiştir.
 Bu testi çözerken süre tutmamanızı, hangi soru tipini nasıl çözdüğünüzü test etmenizi öneririz.
1. (I) Evrimsel algoritmalar olarak da bilinen genetik algoritmalar, 3. (I) Biyolojik çeşitliliğin, dünyanın yaşam-destek sistemi olduğu
canlılar arasındaki gen değişimine benzer bir mekanizmayla ça- düşünülürse gerektiği şekilde korunması ve sunduğu kaynaklar-
lışır. (II) Tıpkı canlılar arasındaki gen değiş tokuşu gibi olan bu ça- dan sürdürülebilir bir şekilde yararlanılabilmesi için daha iyi an-
lışmada yarısını bir algoritmadan diğer yarısını başka bir algorit- laşılması gerekliliği ortadadır. (II) Bu bağlamda ulusal biyolojik
madan alan yeni algoritmalar oluşur. (III) Bu işlem milyarlarca çeşitliliğimizin niceliksel ve niteliksel olarak ortaya konmasının
defa tekrarlandığında zayıf çözümlerin elendiği, güçlülerin kal- ilk adımı, sistematik bir ulusal envanter sisteminin kurulması ve
dığı bir tablo ortaya çıkar. (IV) İşlem, istenilen başarı düzeyi ya- çalışmaların yapılmasıdır. (III) Biyolojik çeşitlilik; yaşayan orga-
kalandığında ya da maksimum deneme sayısına ulaşıldığında nizmaların, ekolojik ortamların ve o ortamların desteklediği eko-
sonlanır. (V) Genetik algoritmada özellikle karmaşık problemle- lojik süreçlerin çeşitliliğidir. (IV) Buna yönelik olarak ekosistem-
rin çözümü çok zaman alabilir. (VI) Örneğin bir otomobil moto- ler ve ekolojik süreçleri temel alan bir envanter sistemi tanım-
ru üretmek çok karmaşık ve zaman alıcı bir iş olduğu için bu üre- lama çalışması gerçekleştirilmiştir. (V) Ancak temel boşlukların
timi genetik algoritmayla yapmaya çalışmak önerilmez. belirlenmesinin ardından bir envanter sistemi kurulmasına yö-
nelik çalışma, istenen ölçüde sağlanamamıştır.
ralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin
2. Bilişim ve iletişim teknolojisinin oluşturduğu, adına siber dünya 4. Kişilik kuramları, iki temel kavrama dayanır. Bunlardan ilki, ya-
dediğimiz dünyada mesafeler kalkmış, ülkeler arasında var olan şantılara anlam veren duygular; ikincisi ise yaşantıların saklan-
sınırlar yok olmuş, bugünkü dünyadan farklı bir dünya meyda- dığı ve geri getirildiği bellek yapısı yani otobiyografik bellektir.
na gelmiştir. Bu dünya çok yenidir ve milyonlarca yıla ihtiyaç duy- Otobiyografik bellek, psikolojide “hatırlama efekti” olarak ad-
madan son derece kısa bir zamanda oluşmuştur. Bu dünyanın landırılan daha eski anıların geri dönüşü durumuyla ilgilidir. Bu
bir üyesi olmak ve burada yaşamak için bir bilgisayar ve mode- iki kavramın insanı açıklamada hem uzunlamasına hem de ke-
me sahip olmak yeterlidir. Günümüzde yoğun miktarda veri akı- sitsel işlevleri olduğu söylenebilir. Duygular ile otobiyografik bel-
şı ve gerçek hayat üzerinde çok daha fazla baskın konuma ula- leği ele alan ve klinik sonuçları olan kuramların bir bütünlük gös-
şan bir siber dünya vardır. Bundan dolayı teknoloji, bizleri gittik- termediği görülmektedir. Bellek kuramlarının genellikle bilişsel
çe kendine bağlamaktadır. Siber dünyanın günlük hayatımızı git- ve semantik yapılara ağırlık verdiği, duyguları ihmal ettiği; duy-
tikçe kolaylaştırması ve bizleri oyalamasıyla siber dünyada ger- gular ile ilgili kuramların ise genellikle belleği ve belleğin örgüt-
çek hayattan daha fazla zaman harcamamız bu durumda başat lenmesini ihmal ettiği gözlenmektedir. Bu iki kavrama aynı çer-
rol oynamaktadır. çeve içinde yer veren kuramların sayısı oldukça azdır.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Siber dünyanın sağladığı avantajlar, uygulayım bilimine olan A) Duygularla ve otobiyografik bellekle ilgili teorilerde farklı
bağımlılığı artırmaktadır. sonuçlara ulaşılmıştır.
B) Bilişim ve iletişim teknolojisi, insan yaşamını bir bütün ola- B) Bellek teorileri, anlam bilimi ve zekânın işleyişiyle ilgili alan-
rak etkilemektedir. larda yoğunlaşmaktadır.
C) İnsan yaşamını kuşatan teknolojinin istikrarlı bir şekilde iler- C) Yaşantılara anlam veren duygularla yaşantıların saklandığı
lemesi doğal görülmelidir. belleğin odağını insan oluşturur.
D) Siber dünya, iletişimin önündeki engelleri kaldırarak insan- D) Kişilik kuramları, hisler ile yaşantıların saklandığı bellek üze-
ları birbirine yakınlaştırmıştır. rine temellendirilmiştir.
E) Gerçek hayattan uzaklaşan insan, sanal bir dünyanın güdü- E) Duyguların ve otobiyografik belleğin bir arada değerlendi-
müne girmiştir. rildiği teorilerin sayısı sınırlıdır.

TEST - 110 Özel Bölüm
5. ----. Sanatçı, Dostoyevski’nin Suç ve Ceza’sını Kafka’nın Dönü- 7. Tekinsiz vadi, temelde (esas olarak) bir robotun gerçek bir in-
şüm’üyle, Kafka’nın Babaya Mektup’unu Oğuz Atay’ın Babama I
Mektup’uyla, Tanpınar’ın günlüklerini Dostoyevski’nin Yeraltın- san kadar olmasa bile insana benzer niteliklerde (özdeş özellik-
II
dan Notları’yla birlikte ele alan, ikili perspektife sahip okumalar lerde) görünmesi ve bir insan gibi davranması karşısında yaşa-
yapıyor. Böyle yaparak oluşturduğu denemelerinde çoğunluk-
la o yazarların roman ve hikâyelerinin yanı sıra günlük ve mek- dığımız ani şaşırma, ürkme, tiksinti, nefret tarzı, negatif reaksi-
tuplarından faydalanıyor. III
yonları (olumsuz tepkileri) açıklamaya çalışan bir varsayımın adı-
hangisi getirilmelidir? dır. Bu varsayıma ilk kez Japon robotik profesörü Masahiro Mo-
A) Kitap, yazarları birbirinin ışığında okuyan denemelerden olu- ri’nin bir makalesinde yer verilmiştir (değinilmiştir). İnsan-robot
IV
şuyor
ilişkilerinin (yakınlaşmasının) psikolojik yönlerini anlatan maka-
B) Kitap, yazarların bilinmeyen yönlerini farklı bir okumayla or- V
taya koyuyor lede, oldukça ilginç araştırmalardan söz ediliyor.
C) Kitap, yazarların özel yaşamlarını karşılaştırma yaparak an-
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı paran-
latıyor
tez ( ) içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır?
D) Kitap, bir yazarla başka bir yazarın eserlerindeki üsluba yo-
ğunlaşıyor A) I B) II C) III D) IV E) V
E) Kitap, metot olarak karşılaştırmalı incelemeye dayalı bir özel-
lik gösteriyor
6. (I) Yeryüzünün belirli ve dar bir bölgesinde yayılımlı olan ende- 8. Araştırmacılar; yapay zekânın gelecek on yıl içinde insanları ge-
mik bitkiler, paleoendemikler ve neoendemikler olmak üzere iki çeceğini, izleyen yıllarda perakende sektöründe çalışma, çok sa-
çeşittir. (II) Paleoendemikler, jeolojik devirlerde geniş yayılım tan kitap yazarlığı ve cerrahlık gibi alanlarda insanlara üstünlük
göstermiş ve bir değişime uğramadan gelmiş ancak günümüz- sağlayacağını düşünmektedir. Ayrıca araştırmacılar, yapay zekâ-
de yayılış alanları oldukça daralmış olan bitkilerdir. (III) Kuzey nın, yüzde elli olasılıkla kırk beş yıl içinde tüm iş kollarında in-
Amerika’da yetişen Sequoia türleri, Muğla çevresinde bulunan sanlara üstünlük sağlayacağına, 120 yıl içinde de tüm iş gücü-
Liquidambar orientalis (sığla ağacı) paleoendemiklere örnek ola- nün yapay zekâ ile ikame edileceğine inanmaktadır. Yapay zekâ,
rak gösterilebilir. (IV) Neoendemikler ise değişime uğramış kö- şimdiden inanılmaz boyutlara ulaşmış durumda. İnsansı tepki-
keni eskilere dayanmayan yeni oluşan endemik bitkilerdir. ler verebilen ve insana benzer kabiliyetler sergileyebilen robot-
(V) Ülkemizde antik kentleri ile de tanınan İzmir’in, yerleşim lar, şimdiden pek çok alanda başarı göstermeye başlamıştır.
alanlarında ve antik kentlerinin içinde birçok değerli endemik
bitki bulunmaktadır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakiler- A) Araştırmacılar, bilimsel gelişmelerin insanlığın sonunu geti-
den hangisi söylenemez? receğinden endişe etmektedir.
B) Yapay zekânın, her alanda aşamalı olarak insan yaşamını ko-
A) I. cümlede belirli bir özelliği bulunan bitki türünün sınıflan- laylaştırması geleceğin konusudur.
dırılması yapılmıştır. C) Yapay zekânın, insanların iş gücünü bütünüyle yüklenebil-
B) II. cümlede bir bitki türünün geçmişiyle bugünü arasında mesi için zamana ihtiyaç vardır.
ilişki kurulmuştur. D) Bilim insanları, gelecekte insanların çok rahat bir yaşam sü-
C) III. cümlede paleoendemiklerin örnek olma ve yayılma ne- receğini tahmin etmektedir.
deni üzerinde durulmuştur. E) Yapay zekânın, gelecekte aşamalı olarak insan iş gücünün
D) IV. cümlede varyasyona uğramış, üzerinden çok zaman geç- tamamını devralacağı öngörülmektedir.
meyen bitkiden söz edilmiştir.
E) V. cümlede endemik bitkinin Türkiye’nin hangi bölgesinde
yer aldığı açıklanmıştır.

TEST
Özel Bölüm YENİ
TESTTREND
10 SORU TİPLERİ
- 111 111
 Bu testte ÖSYM’nin son yıllarda sorduğu farklı soru tiplerine yer verilmiştir.
1. Bilim insanları tarafından yürütülen çalışmalar sırasında iki soh- 3. I. Sinir sisteminin, kasların çalışabilmesi ve bağışıklığın devam
bet robotunun birbirleriyle yalnızca kendilerinin anlayabileceği etmesinde önemli görevleri bulunan D vitamini, kemiklerin
şekilde konuşmaya başladıkları gözlemlenmiştir. Robotlar, ken- gelişiminde ana yapı taşlarından birisidir.
di aralarında pazarlık etmenin yollarını bulmaları ve takas yap- II. Kalsiyumun emilebilmesi için gerekli olan vitaminin vücut-
maları yönünde eğitilmiş ancak bunu yapmaları için özellikle an- taki seviyesi çok düştüğü zaman kemikler ince, kırılgan ve-
laşılabilir İngilizce kullanmaları yönünde eğitilmemişti. Bu du- ya kusurlu hâle gelir.
rum, robotlara İngilizcede çeşitli değişiklikler yaparak bize an-
lamsız gelen ama onlar için anlaşılır olan bir dil geliştirmeleri için Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıdakiler-
fırsat vermiştir. Robotlar, bu şekilde kendi aralarında iletişimi den hangisi söylenebilir?
sağlamıştır.
A) I. cümlede ifade edilen konuyla örtüşmeyen çelişkili bir du-
Bu parçadaki altı çizili ifadeyle rumdan söz edilmektedir.
I. Robotların kendilerine özgü bir dil bulması, B) I. cümlede anlatılan durumun eksikliğinin neden olduğu bir
olumsuzluk belirtilmektedir.
II. Çalışmaların kontrolden çıkması,
C) I. cümledeki saptamanın, çocukları neden daha çok etkile-
III. Dil eğitiminin eksik bırakılması diği açıklanmaktadır.
durumlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır? D) I. cümlede belirtilen durumun her bireyde gerçekleşmediği
örneklenmektedir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) I. cümlede değinilen düşüncenin bilimsel sonuçlarının olum-
D) I ve II E) II ve III suzluğu kanıtlanmaktadır.
2. ` Uzmanlar, alzaymır hastalarının beyin dokusunda görülen 4. Birbiri ardınca yaptığı bestelerle müzik dünyasında ses getirmiş,
yüksek miktardaki alüminyumdan dolayı alzaymır ve alümin- şarkıları hem müzik otoritelerinin hem de müzikseverlerin bü-
yum arasında bir bağlantı olabileceğini düşünüyor. Ayrıca yük beğenisini kazanmıştı. İlk müzik albümüyle ilk sanat ödülü-
artan alüminyum miktarı vücudumuz için çok gerekli olan nü alarak yeni bir başarıya imza atmıştı. Herkes ondan yeni şar-
kalsiyum, demir, fosfor, magnezyum gibi minerallerin emili- kılar beklerken sanatçı birdenbire ortadan kaybolmuş, uzun bir
mini de azaltıyor. süre kendisinden haber alınamamıştı. Merak edenlere bu duru-
` Alüminyum kaplarda hazırlanan yemeklerin, tüketenlerde mu münzevilik olarak açıklamış, yepyeni bir albümle çok yakın-
başta alzaymır hastalığı olmak üzere anemi, kemik erimesi, da sevenleriyle buluşacağını da eklemişti.
zekâ geriliği hatta kansere bile neden olabileceği araştırma- Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kulla-
lar sonucu tespit edilmiş durumda. Alüminyumun sürekli alı- nım aşağıdakilerin hangisinde vardır?
mıyla beyin hücrelerinde meydana gelen birikim alzaymıra
ek olarak başka ciddi beyin rahatsızlıklarına yol açabiliyor. A) İyimser bir yaklaşım taşımadığından bunu sürdürmek ve ye-
ni bir başlangıç yapmak için yalnız yaşamayı seçti.
B) Kendisine gösterilen bu aşırı ilgiyi hazmedemedi, kendini to-
A) Farklı anlayışların aslında birbirini desteklediğini göstermek- parlamak için tatile çıktı.
tedir. C) Yaşadığı kentin karmaşasından sıkılıp kendini dinlemek için
B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vurgulamak- ıssız bir ormanda kabuğuna çekildi.
tadır. D) Arada bir ortadan kaybolmayı alışkanlık hâline getirdiğin-
C) Aynı olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele almaktadır. den, okurlarıyla iletişimde sorun yaşıyor.
D) Aynı görüşü pekiştirmeye yönelik farklı örnekler sunmaktadır. E) Yeni besteler üretmek için bazen bir adım ileri gitmek yeri-
E) Farklı biçemler kullansalar da konuyu benzer nedenlerle açık- ne iki adım geri atmak daha doğrudur.
lamaktadır.

5. Sunucu: 6. Friedrich Nietzsche, “Bütün genellemeler yanlıştır.” derken ba-

(I) ---- şına “bu da dâhil” ifadesini eklemeyi de ihmal etmez. Çünkü
onun da bir genelleme olduğunun ve dolayısıyla onun da yanlış
Yönetmen:
olduğunun farkındadır. Nietzsche’nin bu sözle ---- istediği, hiç-
– İlk iki filmim iyi de kötü de olsa sonuçta aynı şeyle ilgiliydi. Ro- bir genellemenin ---- düşüncesidir.
manı beyaz perdeye uyarlama kararı, türe duyduğum bir yakın-
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden han-
lıktan değil. Yazarın, bana yakın gelen bir sorunu, insanın kendi
gisi getirilmelidir?
kaderinin sınırları içinde karşılaştığı engelleri aşmasını anlatma-
sı dikkatimi çekti. A) vurgulamak - doğru olmadığı
Sunucu: B) yaygınlaştırmak - yadsınmadığı
(II) ---- C) aktarmak - gizlenemeyeceği
Yönetmen: D) anlatmak - aykırı düşmediği
E) onaylamak - tutmayacağı
– Bilim kurgu alanında çalışmak büyük bir incelik ve samimiyet
gerektirir, özellikle de perspektif sorunundan söz ediyorsanız.
Bilim kurgu uyarlamaları benim için ikincil bir mesele. Önceli-
ğim uyarlamanın iletisini okura ulaştırmayı başarmak.

7. Bazen kurduğumuz cümlede kullandığımız Türkçe bir kelime,
A) I. Önceki filmlerinizden vazgeçip Solaris’i uyarlamaya yönel- kastedilen anlamı yeterince yansıtmaz. Bu durumda köken ba-
meniz sinema dünyasında nasıl karşılandı? kımından yabancı olan bir kelimeyi kullanmak zorunda kalırız.
II. Filminizde bilim kurgu türünün özelliklerine yer vermek- Örnek olarak anmak fiilinden ad yapma eki “-ı” ile türetilmiş anı,
le neyi amaçladınız? yapıca doğru olduğu gibi anlamca da hatıra kelimesine karşılık
B) I. Uyarlamak istediğiniz Solaris romanına ilginiz ne zaman olarak gösterilmiştir. “Hatıralarını yazmış.” yerine “Anılarını yaz-
ve nasıl başladı, bunun yaşamınızdaki yeri nedir? mış.” örneğinde olduğu gibi bu iki cümle anlamca örtüşürken
II. Solaris’in uyarlamasında filmdeki başkarakterin psikolo- “Bu kolye annemden bana bir anıdır.” cümlesinde “anı”dan çok
jisi üzerinde durmanızın bir nedeni var mıdır? “hatıra” cümleye daha uygun düşmektedir. Edebî bir ifade elde
etmek amacında olanlar bu durumda hatıra kelimesini tercih
C) I. Bilim kurgu uyarlamasında zorlanmanızın sizin için ifade
eder. Aslında burada olduğu gibi hatıra kelimesinde saklı olan
ettiği anlamı biraz açar mısınız?
bir de yadigâr anlamı var. Hatıra, edebî tür olarak aynı zamanda
II. Solaris romanını sinemaya aktarırken örnek aldığınız baş-
bir terimdir. Ancak günümüzde yazılı anlatımlarda, gündelik ya-
ka uyarlamalar oldu mu?
zılarda, halk dilinde, basında, televizyonda bu kelimenin kulla-
D) I. Film uyarlamalarınızda bilim kurgu türünün sürekli öneril- nımına hiç dikkat edilmiyor; ağızlara sakız olması nedeniyle öne-
mesini neye bağlıyorsunuz? mi ve anlamı kalmamış bir kavrama dönüşmüştür. Yerli yersiz
II. Sizi ilgilendiren konuyu Solaris romanı üzerinden uyarla- kullanılarak bağlamından koparılmıştır.
ma düşüncesi nasıl ortaya çıktı?
Bu parçada altı çizili sözle anıyla ilgili olarak anlatılmak iste-
E) I. Edebiyat dünyasında birçok yapıt olmasına rağmen neden
özellikle bilim kurgu romanı Solaris’i seçtiniz? nen aşağıdakilerden hangisidir?
II. Türe kayıtsız olduğunuzu vurgulasanız da sizi ilgilendiren A) Dilimizdeki yerini ve önemini koruyamadığı için eski popü-
konuyu bilim kurgu türünde uyarlamak istemez misiniz? lerliğini yitirmiş bir terim olduğu
B) Önemli bir edebî terim olmaktan çıkıp gündelik anlamlar ka-
zanmış işlevsel bir sözcüğe dönüştüğü
C) Zaman içinde farklı alanlarda da kullanıldığı için tanımlan-
masının zorlaştığı
D) Yaygın olarak kullanılması nedeniyle asıl anlamını yitirdiği ve
içinin giderek boşaltıldığı
E) Sosyal çevrelerdeki farklı kullanımları nedeniyle edebiyatta-
ki tanımının da değiştiği

Özel Bölüm TEST - 111
8. I. Yönetmen; oyunculuğu, bireyi kavrama yeteneğine göre fark- 9. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Gerçek yazar; başka bir yazarın
lı pozisyonlara konumlandıran bir yöntem olarak değerlen- kullandığı, kendisine faydalı olabileceğini gördüğü bir tekniği ya
dirmektedir. da yöntemi ödünç almakta hiçbir sıkıntı görmez.” düşüncesine
II. Oyunculukta liyakati temel alarak en yeteneklilerin en önem- uzak düşmektedir?
li rollerle ödüllendirilmesi gerektiğine inananlar bu görüşe
A) Bilinç akışı yöntemi, “insandaki zihinsel süreçlerin kurgusal
destek vermişlerdir.
karakterlerle harmanlanması” olarak tanımlanmaktadır. Hen-
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde bir- ry James’in Bir Hanımefendinin Portresi adlı romanında bi-
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? linç akışı tekniğinin izleri olduğu görülmektedir. Ancak “bi-
A) Oyunculukta liyakat temelinde en yeteneklilerin en önemli linç akışı” terimi ilk olarak May Sinclair tarafından Dorothy
rollerle ödüllendirilmesi gerektiğini düşünen kişiler; yönet- Richardson’un Pilgramage eserine yaptığı eleştirileri esna-
menin, oyunculuğu bireyi kavrama yeteneğine göre farklı sında kullanılmıştır.
pozisyonlara konumlandıran bir yöntem olduğu düşüncesi- B) William James, Psikolojinin İlkeleri kitabında bilinç deneyi-
ni desteklemişlerdir. mi tekniğini sürekli bir şey olarak tanımlar. İlk kez kendisinin
B) Yönetmen, oyunculuğun tanımını yaparken, farklı pozisyon- denediği bilinç deneyimi tekniği için öznel yaşam adlandır-
lara sahip olan kişilerin buna bağlı olarak farklı roller alma- ması da yapar. Yani bilinç deneyimi yönteminin zincir gibi bir
sı gerektiğini ve bunun da oyunculukta liyakatin gereği ol- bağ olmadığını, bir nehrin akışı gibi süreklilik hâlinde oldu-
duğunu savunmuştur.
ğunu savunur.
C) Rol seçiminde oyunculuğun belirleyici olması gerektiğini vur-
gulayan yönetmen ile oyunculukta liyakati esas alıp yete- C) İç monolog yöntemi, 19. yüzyılın sonlarında Fransa’da mo-
neklilerin en önemli rollerle ödüllendirilmesi gerektiğini sa- dern psikolojinin edebî uygulamalara yansıması olarak orta-
vunanların görüşleri örtüşmektedir. ya çıkmıştır. Leon Edel, Modern Psikolojik Roman kitabında
D) En yetenekli insanları en önemli rollere yönlendirmenin ge- iç monoloğu etkin bir anlatı türü olarak görür. Çağdaşı Edou-
rekli olduğunun ve bunun oyunculuk eğitimiyle sağlanaca- ard Dujardin’den gördüğü iç monolog tekniğini ondan daha
ğının altını çizen yönetmen, bu konudaki tanımlarını oyun- iyi kullandığını iddia eder.
culukta liyakati savunanların görüşleriyle desteklemektedir. D) Robert Humphrey, Melvin Freidman, Frederick Hoffmann
E) Oyunculukta liyakatin yani en yeteneklilerin en önemli rol- ve daha birçok yazar; bilinç akışını iç monoloğu içeren bir
lere sahip olmasının bir gerçeklik olduğunu belirten yönet- teknik olarak görmüştür. Tomcat Murr’un Hayatı ve Görüş-
menin oyunculuk-pozisyon ilişkisine dayanan bu düşüncesi,
leri adlı eserinde Hoffmann, iç monoloğun karakteri tam bir
geniş kitleler tarafından desteklenmiştir.
konuşmaya dökemediğini söylese de bu teknikleri önceki
yazarlardan daha etkili kullanır.
E) Serbest dolaylı söylem tekniği; karakterlerin dolaysız duygu,
düşünce ve söylemlerinin anlatıcının dolaysız söylemiyle bir-
leşerek kendi bakış açısından anlatmasıyla sunulur. W. Wo-
olf, Bayan Dalloway ’indeki karakterlerini başka yazarların
eserlerinde de olduğu gibi serbest dolaylı söylemlerle mey-
dana getirir.

TEST
ANLAMA DAYALI SORU
TESTTİPLERİ
TEST -- 112
10 112 Özel Bölüm
 Bu testte doğrudan “paragraf” başlığı altında ele alınmayan ancak ÖSYM’nin son yıllarda sorduğu anlam özelinde-
ki soru tiplerine yer verilmiştir.
1. İnsan derisinde ---- beş milyon algılayıcı hücre var. Benzerliği sağ- 3. İnternette aradığımız içeriğe ulaşmak için kullandığımız arama
lama adına doğal olmayan bir deriye bu kadar yüksek sayıda sen- motorlarının başında gelen Google, aradığımız sözcüklerle en
sör yerleştirildiğinde bu sensörlerden gelen ---- işlenebilmesi uyumlu olan içeriği bize sunmak için karmaşık yöntemler kulla-
için çok büyük bilgisayar sistemlerine ihtiyaç duyuluyor. Yeni nıyor. Arama algoritması olarak adlandırılan bu yöntemler deği-
araştırmada bilim insanları bu sorunun üstesinden gelebilmek şen şartlara göre sürekli güncelleniyor.
için daha önce geliştirilen ---- deri sistemlerindekinden farklı bir
Bu parçada geçen “karmaşık yöntemler kullanmak” sözüyle an-
yöntem kullandı.
latılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sıra-
sıyla getirilmelidir? A) Güvenirliği artıran yollar takip etmek
B) Kullanıcı haklarına uyarak hareket etmek
A) tam - problemlerin - gerçek C) Kullanılan bir yöntemi bir daha kullanmamak
B) tahminen - uyarıcıların - nitelikli D) Zor gibi gözüken basit yöntemlere başvurmak
C) yaklaşık - verilerin - yapay E) İlk anda anlaşılması güç metotlardan yararlanmak
D) belki - sayıların - ilkel
E) zannımca - bilgilerin - basit
2. Arı ve uçan böceklerden esinlenerek tasarlanan (zihinde plan- 4. Flash bellekler kısa bir süre içerisinde büyük bir gelişim göstere-
I rek insanların yanlarında taşıdığı günlük cihazlar arasında yerini
lanan) robotların en büyük sorunu, uçmak için ihtiyaç duyduk- aldı. Hiç şüphesiz bu gelişimin en büyük nedeni, kolay kullanım
ları enerjinin sağlanması. Böcekler, kuvvetli kaslarında depolanan ve taşınabilirlik olmuştur. Flash bellekler sadece taşınabilir USB
II depolama aygıtı olarak değil; dijital kamera, cep telefonu, oyun
(toplanan) enerji sayesinde kanatlarını çırparak havada hareket- konsolu gibi cihazlarda da kullanılmaktadır. Flash bellekler, stan-
dart hafıza aygıtı olarak bilinen hard disk mantığından çok farklı
leri için gerekli olan itiş gücünü elde ediyorlar. Robotlarda ise bu çalışır. Bu özellikleriyle katı hâlli depolama cihazı olarak anılırlar.
zorlu sürecin görece daha az verimli ve daha ağır olan harici (son- Çünkü içlerinde herhangi bir hareketli mekanik parça barındır-
III mazlar ve çalışma şekilleri tamamen elektroniktir.
radan yapılan) pillerle başarılması gerekiyor. Araştırmacıların
Bu parçadaki altı çizili ifadeyle
böceklerden esinlenerek (ilham alınarak) geliştirdikleri ve Robo-
IV I. Kameraya alınan bir kısa filmin saklanması işlevini sağlama-
Bee adını verdikleri bu çok küçük ölçekli (boyutlu) robotlarla il- sı,
V II. Resim ve müzik dosyalarının depolanmasına olanak tanıma-
gili araştırmalar beraberinde yeni gelişmeleri de getiriyor.
sı,
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı paran- III. Çekilen videolarda görüntü kalitesinin artırılması
özelliklerinden hangilerine gönderme yapılmamıştır?

5. Su bile yansıttığı şeyi kırıyorsa eğer dünyanın en değişken, en 7. “Yalnızlık; hiçbir ruhsal hastalıkla ilgili olmaksızın hangi dinden,
gelişken nesnesi olan insan kafası, bir eser oluştururken bir bü- hangi milletten olursa olsun her insanın yaşadığı ya da yaşaya-
tünü nasıl paramparça etmez, kendileştirmez!.. bileceği bir durumdur.” sözleriyle yalnızlık düşüncesiyle ilgili
aşağıdakilerden hangisi vurgulanmak istenmiştir?
Bu görüşe sahip bir kişinin sanatsal üretim sürecinde aşağıda-
kilerden hangisinin varlığını ön plana çıkardığı söylenebilir? A) Evrensellik B) Biriciklik C) Özgünlük
A) Öznellik B) Merak C) İhtiyaç D) Sıra dışılık E) Olasılık
D) Özlülük E) Yetenek
6. ` Genç yaşlarda bir işitme problemi ortaya çıkan Beethoven, 8. Bazı insanlar gezmeyi, yeni yerler görmeyi, yeni kültürleri ya da
yıllar içinde hastalığı ilerleyince işitme duyusunu tümüyle yeni insanları tanımayı çok severler. Onlar için gezmek ya da se-
kaybetmiştir. yahat etmek önemlidir ve hayatlarında buna yer verirler. Boş va-
` Beethoven’ın piyano çalma yeteneği gitgide körelse de Be- kitleri olduğunda farklı bir şehre ya da ülkeye gitmek için bavul-
ethoven beste yapmaya devam etmiştir. larını hazırlarlar. Aslında çoğu kez bavula bile ihtiyaçları yoktur,
bir sırt çantası yeterlidir kalkıp gidebilmek için. Hatta bazıları bu-
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde bir- nun için plan bile yapmaz, sadece gitmek isterler ve bir otobü-
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? se atlayıp giderler. Bu insanların sayısı az çünkü genelde insan-
lar gezmeyi ve eğlenmeyi çok sevmelerine rağmen hep bildikle-
A) Beethoven’ın piyano çalma yeteneğinin gitgide körelmesi,
ri yere gitmeyi tercih eder. Akşam yemek yemek için yine hep
küçük yaşta yaşadığı işitme probleminden kaynaklandığı için
gittikleri restorana giderler. Bir kahve içmek için bile hep aynı
bu yeteneğini herhangi bir müzik aleti çalarak değil de ölüm-
yer tercih edilir. Yazın tatile çıktıklarında akıllarına ilk gelen her-
süz besteler yaparak devam ettirmiştir.
hangi bir deniz kenarındaki tatil yerleridir. Belki bu bir alışkanlı-
B) Genç yaşlarda işitme problemi yaşayan Beethoven, zaman
ğa dönüştüğü için belki de gittikleri bu yerler onları hep mutlu
içerisinde hastalığının ilerlemesinden ve işitme duyusunu
edebildiği için devamlı gittikleri yerlere gitmeyi isterler. Ama be-
tamamen kaybetmesinden dolayı piyano çalma yeteneği kö-
nim özendiğim insanlar, bu tarz insanlar değil. O insanlar daha
relse de beste yapmaya devam etmiştir.
azınlıkta. Onları farklı kılansa içlerindeki keşif duygusu.
C) Beethoven, genç yaşta bir hastalık geçirdiğinden dolayı ola-
ğanüstü yeteneklerini kullanmaktan mahrum olmuş ve bes- Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenenler arasında
te yaparak müzik zevkini tatmin etmiştir. aşağıdakilerden hangisi yoktur?
D) Genç yaşlardaki Beethoven, duyma problemi yaşayınca mü-
A) Alışkanlıkları devam ettirme
zik yeteneklerini istediği gibi kullanamamaya başlamış ve
B) Pratik bir tutum sergileme
sonrasında da müzik kabiliyetini bütünüyle kaybederek de-
rin bir sessizliğe bürünmüştür. C) Anı yaşama isteği
E) Genç yaşında işitme problemi yaşayan Beethoven, hastalı- D) Yeni bir şey öğrenme düşüncesi
ğının ilerlemesinden ve işitme duyusunu kısmen kaybetme- E) Sorumluluk bilincine sıkı sıkıya bağlılık
sinden dolayı piyano çalma yeteneği körelince beste yapma-
ya devam etmiştir.

9. Benim kitaplarım çizgilerle, kenarlarına düşülmüş notlarla do- 11. Öğrencilerine “Bazı insanlar, kendileriyle ilgili kararları başkala-
ludur. Üzerlerinde yemek, kahve lekeleri vardır; çantamda ıslan- rının almasını beklediğinden yalnız başlarına karar veremezler,
mışlardır falan. Bu bana kötü gelmiyor. Kitap, benim için bir ya- mesuliyet üstlenmezler ve herhangi bir etkinlik başlatamazlar.”
şam tarzı. Onun için de kitaplarını çok hırpalayan biriyim. Kitap diyen bir öğretmen, bu sözleriyle aşağıdakilerin hangisinden
da beni hırpalıyor. yakınıyor olamaz?
Bu parçadaki altı çizili sözle asıl anlatılmak istenen aşağıdaki- A) Birilerine bağımlı olunmasından
lerden hangisidir?
B) Sorumluluk alınmamasından
A) Kitapların bilgi birikiminden olabildiğince yararlanmak C) Heyecanlı olunmasından
B) Kitabı hayatın ayrılmaz bir parçası hâline getirmek D) Tedirgin tutum sergilenmesinden
C) Yaşamın gerçekliğini duyumsatan kitaplara ilgi duymak E) Yanlışa düşme korkusunun baskınlığından
D) Günün her saatinde kitap okumak için fırsat kollamak
E) Kitap okumak için özel zaman dilimlerine ihtiyaç hissetmek
10. Yüzlerce yıldır insanların havada kaynağı belirsiz ışık kümeleri 12. Bak sahip çıkmış yavru bir kediye
gördüğüne ve bunları depremlerle ilişkilendirdiklerine dair bil- Köpek dediğin mahlûk
giler var.
Hâlbuki çöpe atıyor çocuğunu
Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden İnsan şekilli biri
hangisidir?
Komşusu açken uyumayan birlik içindeki kültür
A) Doğa olaylarını yorumlayarak farklı anlamlar çıkarmak, öte- Kaz olarak komşunun tavuğunu görür
den beri insanoğlunun sergilediği bir tutumdur.
Bu mısraların bir bütün olarak içerdiği anlam aşağıdaki cümle-
B) Yeryüzündeki bütün doğa olaylarının gökyüzüyle bir ilgisi ol- lerden hangisiyle ifade edilemez?
duğuna dair kanıtlar vardır.
C) Hiçbir doğa olayı, başka bir doğa olayıyla ilişkili olduğu için A) Merhamet duygusu sadece insana ait bir duygu değildir.
gerçekleşmez. B) Dayanışma kültürü, toplumun bütünleşmesini sağlar.
D) İnsanların daha güçlü bir doğa olayına inanma ve ondan C) Paylaşımcı davranış tarzı, yerini kişisel çıkarını her şeyin önü-
korkma gibi en temel bir duygusu vardır. ne alan davranışa bırakmıştır.
E) Yeryüzündeki doğa olaylarının yıldızlarla ve Ay’la herhangi D) Gelecek endişesi toplumdaki ahlak ve saygı düşüncesini yok
bir ilişkisi yoktur. etmiştir.
E) Hayvanlar da bazen insanların örnek alacakları davranışlar
sergiler.

13. (I) İnsanoğlu, tarih boyunca deniz ile çok sıkı ilişkiler içinde ol- 15. Evinize bir yabancı geldiğinde büyük olasılıkla kediniz ona karşı
muştur ve olmaktadır. (II) Deniz içinde yaşayan canlıları avlamış, mesafeli davranır. Kedinizin ailenizdeki herkesi farklı şekilde kar-
pek çoğunu besin maddesi olarak kullanmıştır. (III) Yerleşimle- şıladığını görebilirsiniz. Kediler son derece bağımsız ruhlu hay-
rinde denize yakınlığı esas tutmuş, ulaşımı sağlamak için yine vanlardır, birini kapıda karşılamak için çaba sarf etmeleri o kişi-
denizlerden alabildiğine yararlanmıştır. (IV) Gelişen teknoloji ile ye güvendikleri ve onları dünyalarının bir parçası olarak gördük-
de bu kullanımlar her açıdan en üst seviyede gerçekleşmeye leri anlamına gelir. Kedilerin başlarında ve kulaklarının etrafın-
başlamıştır. (V) Bunları yaparken de doğanın bütününde olduğu daki koku bezeleri vardır ve genellikle kafalarını insanlara ve de-
gibi har vurup harman savurmuş ve bugünlere gelineceğini hiç ğer verdikleri cisimlere sürterler. Kendi kokularını bırakmak ve
hesap etmemiştir. sizin kokunuzu öğrenmek isterler. Bir kedi birine güvenip güven-
memeyi ilk test ettiğinde o kişinin bacaklarına sürtünebilir. Ba-
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdaki-
zen kediler bu sürtünme işlemine başladığında yabancılar kedi-
lerden hangisi söylenemez?
nin okşanmak istediğini düşünürler. Ancak o kişi sürtünen kedi-
A) I. cümlede sürerlik gösteren bir durumdan söz edilmiştir. yi sevmek için elini uzattığında kedinin kaçma ve saklanma ola-
sılığı yüksektir. Yani bir kedi size sürtünecek kadar şanslıysanız
B) II. cümlede bir çıkarımda bulunulmuştur.
onu okşayıp sevmeye çalışmadan önce o birkaç dakikanın tadı-
C) III. cümlede amaç-sonuç ilişkisi söz konusudur.
nı çıkarın.
D) IV. cümlede bir karşılaştırma vardır.
E) V. cümlede benzerlik ilişkisinden yararlanılmıştır. Bu parçada altı çizili sözle kedilerle ilgili olarak anlatılmak is-
tenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Duygusal tepkilere açık yaşadıkları

B) Kendi başlarına hareket etmekten uzak bulundukları
C) Herkesle iletişim kurabildikleri
D) Arzuladıkları tutumu sergileme eğiliminde oldukları
E) Sevginin olmadığı yerden uzaklaştıkları
14. I. Potasyum, bitki beslenmesi ve hayati fonksiyonları için önem-

li olan bir elementtir.
II. Potasyumun, bitkilerdeki hastalık ve zararlı etmenlere karşı
bitkide koruyucu vazifelerde yardımcı görevinin yanı sıra so-
ğuğa karşı dayanıklılık sağlama özelliği de vardır.
Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıdakiler-

den hangisi söylenebilir?
A) I. cümlede verilen bilgiden bağımsız bir bilgi açıklanmakta-

dır.
B) I. cümledeki yargının göreceli olduğu belirtilmektedir.
C) I. cümlede tanıtılan elementin yararları örneklendirilmekte-
dir.
D) I. cümledeki saptamanın hangi şartlarda test edildiği açık-
lanmaktadır.
E) I. cümledeki bilgilerin her durumda geçerli olmadığı ifade
edilmektedir.

TEST
BOŞLUK DOLDURMA
TESTTESTİ
TEST -- 113
 Bu testte ÖSYM’nin özellikle ALES ve DGS’de olmazsa olmaz olarak gördüğü boşluk doldurma soru tiplerine yer verilmiştir.
1. - 4. sorularda cümledeki veya parçadaki boşluğu an-

lam bakımından en uygun biçimde tamamlayan seçene-
ği bulunuz.
1. Bilimsel araştırmalar, oyun oynamayı seven ---- insan olmadığı- 3. Sınavlar eğitim ---- öğrenciler için en çok zorluk yaşanılan konu-
nı gösteriyor. Bilim insanları, beyaz benekli çiklit balıklarının sırf ların ---- anne ve babaların ---- de yüksek olması öğrencilerin so-
oyun olsun diye akvaryumda asılı termometreye ---- onu sağa rumluluk yükünü artırmaktadır.
sola eğmeyi başarmalarını konuşuyor.
A) yaşamı süresince - önünde düşünülürken - isteklerinin
A) biricik varlığın - zıplayarak bazen B) yaşamının bitiminde - sonrasında gerçekleşirken - idealleri-
B) canlıların sadece - birkaç defa dokunup nin
C) tek canlının - defalarca vurup C) yaşantısı yolunda - zirvede olurken - hayallerinin
D) canlı grubunun - ulaşma eyleminin D) yaşantısı boyunca - başında gelirken - beklentilerinin
E) hiçbir yaratığın - çokça dokunup E) hayatı içinde - ilki bilinirken - hislerinin
2. Çevre dostu birçok dernek, lise ---- öğrencileri doğal varlıkları 4. Biyoçeşitlilik; insan yaşamı için önemli ekonomik değerler ya-
koruma konusunda ---- yeni projeleri hayata geçiriyor. Bu pro- ratmanın yanı sıra toprak erozyonlarının ---- , suların temizlen-
jeler sayesinde önümüzdeki yıllarda denizlerdeki kirliliğin ---- bi- mesi, iklimlerin düzenlenmesi gibi ekolojik değeri olan hizmet-
çimde azalacağını umut edebiliriz. leriyle yaşamın ---- ayrı bir önem taşır.
A) çağındaki - bilinçlendirmek adına - gözle görülür A) artmaması - ve insanın açısından

B) dönemindeki - kazanmak amacıyla - hiç olmadığı B) bitmesi - devamı tarafından
C) zamanındaki - fikir vermek için - ciddi bir C) durması - diğer koşulları yönünden
D) yaşamındaki - duyarlılığı artırmak amacıyla - fark edilir D) çeşitliliği - devamında her zaman
E) hayatındaki - şuurlandırmak yoluyla - anlaşılır E) engellenmesi - sürdürülebilirliği bakımından

5. - 8. sorularda parçadaki boşluğu anlam bakımından 7. Atmosfere salınan sera gazı miktarlarındaki artışın etkisiyle yü-
zey sıcaklıklarında ve yağışlarda önemli değişiklikler ortaya çık-
en uygun biçimde tamamlayan seçeneği bulunuz.
maktadır. Sera gazı salınımına, ekonomik gelişmelere, çevresel
çözümler üretilmesine ve bunların uygulanmasına bağlı projek-
siyonlar, Türkiye’yi de ciddi boyutlarda etkileyecek görünmek-
5. Anne ve babalar inatçı çocukları karşısında genellikle ne yapa- tedir. Öngörülen değişimler, özellikle batı ve güney kesimlerde
caklarını şaşırırlar. Hatalı anne-baba tutumları çocuğun psikolo- yıllık ortalama sıcaklıklarda artış ve yağışlarda düşüş şeklinde-
jik gelişim dönemlerini yoğun olarak etkilemişse karşımıza son dir. ---- . Bu hava olaylarının, ekonomik ve toplumsal etkilerinin
derece inatçı çocuklar çıkabiliyor. Çocuğun gelişim aşamalarına yanı sıra olası ekolojik etkileri de önemlidir. Yapılan modelleme-
bakıldığında, bir buçuk ile üç yaş arasındaki dönemin, çocuğun ler bazı endemik bitkilerin ve asli orman ağaçlarının ciddi olarak
inatlaşma davranışlarının yoğun olarak yaşandığı bir dönem ol- etkileneceğini göstermiştir.
duğu görülür. Bu dönemlerde çocuğun herhangi bir şey için inat-
laşması doğaldır çünkü bu dönemde çocuk “Artık ben de varım, A) Buna yoğun anlık yağış ve sel baskınları, sıcak hava dalgala-
benim düşüncelerim de önemli ve geçerli.” tutumundadır. ---- . rı ve kuraklık gibi aşırı hava olayları sıklığının artışı da ekle-
nebilir
A) Çocuğun inatçı olmasında anne ve babanın davranışları et- B) Bu durumda iklim sıcaklıklarının ani artış ya da düşüş şe-
kili olabilmektedir killeri, atmosfere salınan sera gazı miktarını etkileyebilir
B) İnatçılık, özellikle belli bir yaş döneminde yoğunlaşmaktadır C) Öngörülen her değişim bitkiler başta olmak üzere canlıların
C) Aile, çocuğun psikolojisine uygun bir hareket tarzı geliştirir- tümünü yeni bir sorunla karşı karşıya bırakabilir
se ondaki inatçılığı tamamen yenebilir D) Ekolojik dengenin günden güne bozulması, sera gazının kont-
D) Anne ve babalar, çocuklarının inatçı tutumları karşısında na- rol edilememesi ; bazı sivil toplum örgütlerini harekete ge-
sıl davranmaları gerektiğini bilemeyebilir çirebilir
E) Çocuktaki inat duygusu, normal gelişimin bir sonucu olarak E) Çevresel çözümler üretmenin bazı endemik bitkilerin ve as-
algılanmalıdır li orman ağaçlarının azalmasını önlemede yetersiz kalabilir
6. Bazı bilim insanları, nostaljiyi hastalık olarak görmektedir. Dok- 8. Güneş enerjisinden elektrik üretmek için kurulacak bir sistem-
tor Hofer, hastalığın nedenini, o dönemin nörolojisine yön vede akü grubu, akü şarj regülatörü bulunabilir. Güneş olmadığı
ren Descartes’tan aldığı kavramlarla tanımlamaktadır. Descar- zamanlarda enerjisiz kalmamak için akü grubu sisteme dahil edi-
tes’a göre içi boş borucuklar olan sinirlerin içinde, onları genleş- lir. ---- . Şarj regülatörü, akünün durumuna göre güneş pillerin-
tirebilecek bir gaz bulunuyordu. Sık sık evi düşünmekle ve bu- den gelen akımı keserek bu faydayı sağlar.
nunla bağlantılı olarak beyinde depolanmış hatıra imgelerinin
çağrılmasıyla bu imgelere yol açan sinirler öyle bir genleşiyordu A) Bu akü grubunun güneşten gelen zararlı ışınların önlenme-
ki ---- . Her çağrışım, beynin neresinde başlarsa başlasın, “ev” sinde ne tür bir rolünün olduğu zaman içinde belirlenir
fikrinde son buluyordu. Hofer, en fazla on bir sayfa tutan maka-
B) Akünün aşırı şarj ve deşarj olarak zarar görmesini engelle-
lesinde hastalıkla ilgili iki vakayı ele almasına rağmen tıp dünya-
mek için akü şarj regülatörü kullanılır
sında büyük yankı yarattı.
C) Elektrik üretmek için kurulacak bir sistemde akü şarj regü-
latörü, akü grubundaki sisteme entegre edilerek sorun gi-
A) hastalık sonrasında âdeta bir saplantıya dönüşüyordu derilebilir
B) hasta artık evinden başka bir şey düşünemez oluyordu D) Akünün sistemli olarak zarar görmesini engellemek için gü-
C) beyinde depolanan hatıraların sık sık canlanması durduru- neş enerji panellerinin soğutulması faydalı olur
lamıyordu E) Akü şarj regülatörü, akü grubundaki sistemle uyumlu hâle
D) çağrışımlar zamanla denetim dışı sorunlar oluşturuyordu getirildiğinde güneş pillerinde olası sorun engellenir
E) ev takıntısı her hastanın sorunu olarak görülüyordu

TEST
KESİN YARGIYI BULMA
TEST --TESTİ
TEST 114
 Bu testte ÖSYM’nin özellikle ALES ve DGS’de olmazsa olmaz olarak gördüğü kesin yargıyı bulma soru tiplerine yer verilmiştir.
1. - 4. sorularda başta verilen cümleden kesin olarak çı-

karılabilecek yargıyı bulunuz.
1. Kısa zamanda sonuç alınması ve beyin hastalıklarında etkili ol- 3. Sanayileşme çabası içindeki insanın fosil yakıtlara yönelmesi,
ması için geliştirilen bitki ilaçları, başta Avrupa olmak üzere bü- nüfus artışı, şehirleşme, orman yangınları vb. sonucunda atmos-
tün dünyadaki sağlık sektöründe karşılığını buldu. ferde artan sera gazları, günümüzde küresel ısınma problemini
ortaya çıkarmıştır.
A) Yeni geliştirilen ilaçlar tüm dünyada kullanılmaya başlandı.
B) Yapılan çalışmalarla bitki ilaçları sağlık alanında ilgi görmüş- A) Sanayileşmeyi amaçlayan insanlık, fosil yakıtların neden ol-
tür. duğu küresel ısınma problemini fark edememiştir.
C) Bitki ilaçları en çok Avrupa’da tüketilmektedir. B) Atmosferde artan sera gazları, sanayiyi geliştirirken küresel
D) Bitki ilaçları, her laboratuar ortamında kolaylıkla üretilebil- ısınma problemini de ortaya çıkarmıştır.
mektedir. C) Nüfus artışı, şehirleşme ve orman yangınları küresel ısınma
E) Yeni bitki ilaçlarında hiçbir yan etki görülmemektedir. sorununu oluşturan unsurlardır.
D) Küresel ısınma sorununun meydana gelmesinde atmosfer-
de çoğalan sera gazları etkili olmuştur.
E) Fosil yakıtların, küresel ısınma sorununun oluşumuna ne-
den olması başat unsur değildir.
2. COVID-19 ile virüs bulaşmış birinin yakınındayken virüsü solur- 4. Küçük yaşta Fransızca, Latince ve Eski Yunanca öğrenen Goet-
sanız veya virüsün bulaştığı bir yüzeye dokunduktan sonra göz- he; şiir, drama, otobiyografi, estetik, sanat ve edebiyat teorisi,
lerinize, burnunuza veya ağzınıza dokunursanız hastalığa yaka- doğa bilimleri olmak üzere çeşitli konularda birçok esere imza
lanabilirsiniz. atmıştır.
A) COVID-19 hastalığı, solunum yoluyla bulaştığından maske A) Değişik konu ve türlerde çok sayıda eser veren Goethe, bir-
takılmalıdır. den fazla dil biliyordu.
B) Hastalıkla mücadelede belirli insan organlarının daha çok iş- B) Çeşitli türlerde yazan sanatçılar arasında en ünlü olanı Go-
levi vardır. ethe’dir.
C) Göz, burun ve ağız sağlığına dikkat ettiğinizde COVID-19 has- C) Goethe, yazmaya başlamadan önce birden fazla dil öğren-
talığından korunmuş olursunuz. meyi iyi tasarlamıştır.
D) COVID-19, hayvanlardan insana geçen ve yakın temasla bu- D) Goethe’yi yazmaya yönelten, yabancı dillerin sanatsal bo-
laşan bir hastalıktır. yutunun derinliğidir.
E) Hastalıkla yeni mücadele yöntemlerinde organların temizli- E) Goethe’nin etkileyici anlatımında öğrendiği dillerin önemi
ği birincil etkendir. yadsınamaz.

5. - 8. sorularda başta verilen parçadan kesin olarak çı-

karılabilecek yargıyı bulunuz.
5. Bir çeyrek asır sonra Almanya, Fransa, İngiltere gibi Batı sanayi 7. Mutluluk, doğrudan elde edebileceğiniz ya da erişebileceğiniz
ülkeleri, yüksek nüfus artışlı güç bölgeleri olmayacaktır. Bu ül- bir şey değildir. Uygun koşulları sağlamalı ve beklemelisiniz. Ki-
kelerin çoğunda nüfus artışından söz etmek zordur. Doğal nüfus şiliğinizi oluşturan özelliklerin tutarlılığı gibi, bunlardan bazıları
artış hızları yüksek olan ülkeler ise yüksek nüfus artışlı güç böl- zaten sizde vardır. Diğer koşullar, yaşamın karşınıza çıkardıkla-
geleri olan Afrika, Asya ve Orta Doğu bölgeleridir. rıyla ilgilidir. Bitkiler büyümek için güneşe, suya ve iyi bir topra-
ğa ihtiyaç duyuyorsa insanlar da sevgiye, çalışmaya, üretmeye
A) Sanayi ülkeleri arasında dünyadaki yüksek nüfus artışlı böl- ve kendini gerçekleştirmeye ihtiyaç duyar. Bunlar doğru bir bi-
gelerde yer alan ülke yoktur. çimde gerçekleştirilirse mutsuzluk söz konusu olmaz.
B) Afrika, Asya ve Orta Doğu, ekonomik yetersizlik nedeniyle
yüksek nüfus artışlı bölgeler değildir. A) Mutluluğun kişiden kişiye değişen şartları vardır.
C) Sanayi ülkeleri, ekonomik gelişmişliklerinden dolayı yüksek B) Gelişmiş kişiliklerin mutluluğa erişmeleri daha kolaydır.
nüfus artışlı bölgeler olabilir. C) Mutluluğa ulaşmak birtakım şartlara bağlıdır.
D) Doğal nüfus artış hızı, beslenme yeterliliğinden dolayı Batı D) Mutluluk gereksiniminde yaş sınırı söz konusu değildir.
sanayi ülkelerinde yükselebilir. E) Kolaylıkla elde edilen mutluluklar, uzun sürmez.
E) Doğal nüfus artış hızı yüksek Batılı ülkeler aynı coğrafyada
yer almaktadır.
6. Dil; tarihtir, coğrafyadır, tüm değerlerin yaşandığı alandır. Konu- 8. Edebî metinlerde, özellikle romanlarda, bir diğerine gönderme
şabildiği sürece kişi, dil toprağında her şeyi yeniden oluşturabi- yapılması çok sık karşımıza çıkar. Parodi, pastiş, kinaye, doğru-
lir. Dil; duyarlığı, düşünceleri besleyen en verimli topraktır. Geç- dan alıntılama, yapısal paralellik bunlardan bazılarıdır. Bunların
mişi, geleceği, sonsuzu kucaklayan bir dünyadır. İnsan, yaşadığı hepsi bir edebî metnin izlerini başka birine taşımak için kulla-
topraklardan koparılabilir ama dilinden koparılamaz. nılan anlatım teknikleridir. Aslında bütün metinler kendinden
önce yazılmış metinlerin iplikleriyle dokunur. Bu metinler tanı-
A) Dilin geliştirilmesinde insan kararlılığının etkisi çok açıktır. dık ipliklerle dokunmuş olsa da asıl önemli olan, her defasında
B) Dil; insan yaşamını kuşatan, önemli bir iletişim aracıdır. ortaya yeni bir kumaşın çıkmasıdır.
C) Dilin tarih, coğrafya gibi bilimlerle ilişkisi, değerleri ortaya
çıkarır. A) Bir metnin başka metinlerden etkilenmesi kaçınılmazdır.
D) Yaşanılan topraklardan çok, dilin vazgeçilmezliği insanı mut- B) Yazınsal eserler, kendinden önce yazılmış metinlerin bir öze-
lu eder. ti olarak değerlendirilebilir.
E) Dil, toplumların değişmeyen ve durağan en önemli yapısı- C) Edebî metinlerde biçemi geliştirmek için farklı teknikler kul-
dır. lanılır.
D) Yazınsal yaratılarda esas kriter, özgünlük olmalıdır.
E) Yazınsal yaratılarda anlatılanlara, farklı açıdan yaklaşılmadı-
ğında özgünlük fark edilmeyebilir

TEST
SIRALAMA TESTİ
TEST
TEST -- 115
 Bu testte ÖSYM’nin özellikle ALES ve DGS’de olmazsa olmaz olarak gördüğü sıralama soru tiplerine yer verilmiştir.
1. I. büyük kentlerde yaşayan insanlar arasındaki diyalog eksik- 3. I. Günümüzde gerek yazın yapıtları gerekse genel olarak yazın
liği olgusu üzerinde araştırmalar yapılmaktadır.
II. tercih etmesinin gerekçelerindendir II. Araştırmaların yazınsal gösterge bilimi alanında gerçekleş-
III. yanı sıra dinlenme ihtiyacı, tatil isteği tirildiği görülmektedir.
IV. yoğun ve yorucu trafik karmaşasının III. Ama değişik yönelimler içinde en tutarlı, en geçerli yolun
hangisi olduğunun belirlenmesinin en önemli sorun olduğu
V. birçok kişinin kırsaldaki doğal yaşamı
da ortada.
Yukarıdaki sözler anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturacak bi- IV. Neredeyse her gün yeni bir örnekle karşılaşıyoruz; her yeni
çimde sıralandığında hangisi baştan dördüncü olur? örnek de bambaşka bir yönelim çıkarıyor karşımıza.
A) I B) II C) III D) IV E) V V. Bu alanda ortaya konulan tüm ürünlerin aynı ölçüde başa-

rılı olmadıkları açık.
Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sı-

ralandığında hangisi baştan üçüncü olur?
2. I. teknoloji ve iletişim sistemlerindeki gelişmeler 4. I. Kıyı kuşağının dışında iç bölgelerde ve çukur alanlarda ise
II. bilgisayarların günlük yaşamımıza neredeyse tamamen gir- yıllık yağış miktarlarında önemli düşüşler söz konusudur.
miş olması II. Diğer koşullar eşit kabul edildiğinde bir bölgedeki havanın
III. birçok sağlık sorununu beraberinde getiriyor kalitesi, yıllık ortalama yağış dağılışıyla ilgilidir.
IV. yaşam standardımızı yükseltirken III. Türkiye’de Kuzey Anadolu Dağları’nın kıyıdaki bölümleriyle
Torosların denize dönük yamaçları ve önlerindeki kıyı kuşa-
V. ofis ortamlarında sıkça karşılaşılan bel, boyun, bilek rahat-
ğı önemli miktarda yağış alır.
sızlıkları gibi
IV. Yağmurların, atmosferdeki kirleticileri yıkayarak hava kalite-
Yukarıdaki sözler anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturacak bi- sini artırdıkları bilinmektedir.
çimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur?
V. Buna göre yıllık yağış miktarının fazla olduğu alanlarda bu-
A) I B) II C) III D) IV E) V lunan kentler, iç bölgelerdekilerine göre daha şanslı sayıl-
maktadır.
Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sı-

ralandığında hangisi baştan dördüncü olur?

TEST
Özel Bölüm YER --DEĞİŞTİRME
TEST
TEST 116
10 TESTİ
116
 Bu testte ÖSYM’nin özellikle ALES ve DGS’de olmazsa olmaz olarak gördüğü yer değiştirme soru tiplerine yer verilmiştir.
1. - 4. sorularda, numaralanmış cümlelerin anlamlı bir

bütün oluşturacak biçimde sıralanması için hangilerinin 3. I. Bilim insanları tarafından sınav korkusu olan kişiler üzerin-
de beyin görüntüleme teknolojisi kullanılarak bir araştırma
birbiriyle yer değiştirmesi gerektiğini bulunuz.
yapıldı.
II. Sınav anında ise korkuya kapılmak yerine, dikkatini topla-
1. I. Biyolüminesans canlılarda ise kimyasal enerji, ışık olarak açı- yabilen öğrencilerin zor soruları bile çözmede daha başarı-
ğa çıkıyor. lı olduğu gözlendi.
II. Ateş böcekleri, fener balığı, ahtapotlar, mercanlar bunlar- III. Bu araştırmanın sonucunda bilim insanları, sınavda başarıy-
dan bazıları. la dikkatin kontrol edilmesini ve olumsuz duyguların denet-
III. Peki bu canlıların kendi ışıklarını üretmesini ve yaymasını lenmesini sağlayan bir ağın etkinliği arasında güçlü bir bağ-
sağlayan şey nedir? lantı olduğunu ortaya çıkardı.
IV. Bilimsel verilere göre kimyasal enerji, ısı olarak açığa çıkabi- IV. Bu özelliğin, öğrencinin sınav salonuna girdiği anda devre-
lir, tıpkı yediğimiz besinlerin vücut ısısına dönüşmesi gibi. ye girdiği anlaşıldı.
V. Bizler vücudumuzda kendi ışığımızı kendimiz üretemesek de V. Bu araştırmada bazı öğrencilerin korkularını nasıl yeneceği
bazı canlılar biyolüminesans denilen kimyasal tepkime so- ve sınavlarda nasıl başarılı olabileceği konusunda birtakım
nucunda kendi ışıklarını yayıyor. ipuçları elde edildi.
A) I ve III B) I ve V C) III ve IV
A) I ve II B) I ve V C) II ve V
D) II ve IV E) III ve V
2. I. Eleştirmenler, yazdığım öykülerin diğer öykülerden ve öykü- 4. I. Günümüzde Yapısal Dönüşüm Kuramı diye adlandırılan ça-
cülerin yazdıklarından farklı olduğunu söylüyor. lışmaların özünü metallerin, aynı temel maddelerin birleş-
II. Ben öykülerimde bunları genellikle detaylı tasvirlerle ve ka- tirilmesinden meydana geldiği ve dolayısıyla birbirlerine dö-
rakterlerin kendilerine sordukları sorular üzerinden hayata nüşebilecekleri savı oluşturmaktadır.
geçiriyorum. II. Bu konuyla ilgilenen bilim insanlarından biri de Kindi’dir.
III. Kimi okurun dikkatini ayrıntılı betimlemeler ve soru cümle- III. Ona göre, doğada bulunan madenlerin her birinin kendine
lerinin fazlalığı çekecektir. özgü nitelikleri vardır ve birinin diğerine dönüşmesi veya dö-
IV. Öykülerimin, türün klasik özelliklerinden ayrıldığı nokta da nüştürülmesi mümkün değildir.
işte bu. IV. Kindi, yaygın ve yerleşik bu anlayışın aksine böylesi çalışma-
V. Telefona not alır gibi yazıldıkları için öykülerin dili alışılmış ların bir aldatmaca olduğunu savunmuştur.
kurallara pek uygun değil. V. Dolayısıyla çeşitli işlemler aracılığıyla demir, bakır veya kur-
VI. Okuma tamamlandığında okur, ya soruların yanıtlarını sezi- şun gibi değersiz madenlerden altın ve gümüş gibi değerli
yor ya da tamamen gereksiz olduklarını anlıyor ve yeni bir madenler üretilemez.
soruyla karşılaşıyor.
A) I ve III B) I ve V C) III ve IV
A) I ve II B) I ve V C) II ve III D) II ve IV E) III ve V
D) III ve VI E) II ve V

TEST
BİR METNE BAĞLI SORU
TEST - TESTİ
117
 Bu testte aynı metne bağlı olan iki ya da daha fazla farklı soru tiplerine yer verilmiştir.
1. ve 2. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 3. ve 4. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
Eleştirel düşünemeyen bireylerden hayatı, dünyayı ve kendile- (I) Yapılan araştırmalar, akademik başarıya ulaşabilmek için an-
rini anlamalarını beklemek boşuna olur. Bireylerin yaşadıkları ne-babasından güven verici geri bildirimler alan çocukların, ger-
hayatı, kendilerine sunulan bilgileri sorgulamaları, fikirleri ez- çekçi davrandıklarını ve bu nedenle de benlik saygılarının yük-
berlemek yerine eleştiri süzgecinden geçirmeleri; zihinlerini kul- sek olduğunu göstermektedir. (II) Benlik saygıları yüksek olan
lanabilmeleriyle mümkündür. Eleştirel düşünmenin en fazla iş- çocuklar, yaptıkları etkinliklerin birçoğunda diğer çocuklardan
daha başarılı olmaktadırlar. (III) Çünkü bu çocuklara aileleri ta-
lendiği alan ise felsefedir. Felsefe, insanı ve toplumu sabit fikir-
rafından, gerçekleştiremeyecekleri hedefler yerine gerçekleşti-
lerden koruyan eleştirel bir söylem biçimidir. Bu söylem biçimi,
rebilecekleri hedefler verilmekte ve doğal olarak bu hedefleri
bireyin özgün bir düşünceye ulaşmasını sağlar. Bireye kendi far-
gerçekleştirebildikleri için de çevreden olumlu geri bildirimler
kındalığını sağlayan felsefe, insanı ezberlerden ve belirlenmiş sı- almaktadırlar. (IV) Sosyal çevreden kopuk ailelerde yetişen, ben-
nırlardan korur. Böylece birey kendi varoluşunun derinliğini da- lik saygısı düşük çocuklar ise başarısızlıkları neticesinde bir öğ-
ha geniş bir çerçevede kavrayabilir. renilmiş çaresizlik yaşamaktadırlar. (V) Yaptıkları her etkinlikten
başarısız olacakları endişesine kapılırlar, başarısızlık durumun-
da kınanmamak için hiçbir şey yapmama eğilimine girerler, ba-
zen de disipline uymayan davranışlara yeltenirler.
1. I. Sorgulayıcı tutum
II. Aktif bellek

3. Bu parçada söz edilen araştırmadan yola çıkarak
III. Felsefi koruyuculuk
I. Güven verici ana-baba tutumunun akademik başarıyı olum-
IV. Ezberci anlayışı önceleme lu etkilediği,
II. Otoriter ve disiplinli ana-baba tutumunun, akademik başa-
Bu parçada eleştirel düşünmenin yukarıdakilerden hangisiyle
rıyı olumsuz etkilediği,
bağlantısından söz edilmemiştir?
III. Ailenin sosyal durumu ile okul başarısı arasında anlamlı bir
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II ilişki olduğu
D) I ve III E) III ve IV ifadelerinden hangilerine ulaşılamaz?
2. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargıların hangisine ulaşıla-
bilir?
A) Toplumsal sorunların çözümü, bireylerin sorgulayıcı yakla-

şımına bağlıdır.
B) Düşüncelerin ezberci yaklaşımla ortaya konması, insan do- 4. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra “Bu
ğasına aykırıdır. çaresizlik, zamanla onların davranışlarına da yansımaktadır.”
C) Felsefe ile eleştirel düşünüşün sıra dışı önermeleri tartışıl- cümlesi getirilmelidir?
malıdır.
D) Kişiler; eleştirel ve özgün görüşleri, karşılaştırma yöntemiy-
le test etmelidir.
E) Bireylerin eleştirel düşünüş edinmesinde felsefenin ağırlığı
yadsınamaz.

Aile, insanların yaşamları boyunca en uzun süre ilişki kurdukla- Dünya nüfusunun artması; teknoloji, tarım ve sanayi faaliyetle-
rı ve içinde sosyalleştikleri en önemli toplumsal birimdir. Ancak rini de artırır. İnsanlar tarafından gerçekleştirilen aşırı üretim ve
bu birim, içinde bulunduğu kültürden aşırı derecede etkilenmek- tüketim süreçleri, doğanın zarar görmesine neden olur. İnsanla-
tedir. Özelikle geleneksel normların geçerli olduğu ailelerde ka- rın doğaya karşı bilinçsiz yaklaşımı, pek çok sorunu da berabe-
dınlar, çoğunlukla toplumsal üretim ve paylaşımdan uzak kal- rinde getirmiştir. Hızlı nüfus artışı, çarpık kentleşme, endüstri-
makta ve kendilerine küçük yaşlardan itibaren öğretilerek be-
leşme ve doğal kaynakların aşırı kullanımı tüm insanlığı ilgilen-
nimsetilen sınırlı davranış kalıplarına göre beceriler edinmekte-
diren çevre sorunlarını ortaya çıkarmıştır. Ekosistemin yapısını
dirler. Ütü ve temizlik yapmak, elbise dikmek, yemek pişirmek,
bulaşık yıkamak gibi… Zaman zaman bu zorunlu beceriler onla- bozan kimyasal maddelerin ve kirleticilerin yoğunluğunun arta-
ra evdeki işlerin bir tür uzantısı olan meslek alanlarında çalışma rak ekolojik dengenin bozulmasına “çevre kirliliği” denir. Çevre
imkânı açmakta fakat bu da kadınların tüm toplumlarda hep ikin- kirliliğine neden olan pek çok kirletici madde; doğal çevreyi oluş-
ci dereceden emek kaynağı olmasına yol açmaktadır. turan hava, su ve toprak yapısına zarar vererek ekolojik denge-
nin bozulmasına yol açar. Güncel çevre sorunları; küresel iklim
değişikliği, erozyon, doğal hayat alanlarının tahribi ve orman
yangınları ile biyolojik çeşitliliğin azalması olarak sıralanabilir.
5. Bu parçada kadınlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine

değinilmemiştir?
7. I. Kirlenmiş toprakta biriken ağır metaller; biyolojik birikim yo-
A) Yetiştikleri kültürün kalıbına girdiklerine luyla besin zincirinden bitkilere, hayvanlara ve insanlara ge-
B) Sosyal üretim ortamlarından uzak kaldıklarına çer.
C) Becerilerini aile ortamında edindiklerine
II. Nükleer santraller, röntgen ve tomografi cihazları gibi etken-
D) Bireysel becerilerini geliştiremediklerine
ler radyoaktif kirliliğe neden olur.
E) Topluma doğrudan katkı sağlayamadıklarına
III. Aşırı üretim ve tüketim olgusu; bilim, teknoloji, tarım ve sa-
nayi alanlarında yeni projelerin üretilmesini gerektirir.
Yukarıdakilerden hangileri bu parçada söz edilen çevre kirlili-

ğinin kapsamına girer?
6. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi

söylenemez?
A) Tanıma yer verilmiştir.

8. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
B) Karşılaştırma yapılmıştır. A) Ekolojik dengenin bozulma gerekçelerine

C) Öznel bilgiler verilmiştir. B) Doğal çevreyi oluşturan farklı ögelere
D) Örneklendirme yapılmıştır.
C) Doğal kaynaklardan eşit yararlanılamadığına
E) Öneride bulunulmuştur.
D) Bilinçsiz tutum ile doğal denge bağıntısına
E) Aktüel çevre sorunlarının neler olduğuna

Yaklaşık beş bin yıllık bir geçmişe sahip olan Türk müzik kültürü, İkinci Dünya Savaşı sonrası harabeye dönen Almanya’da fırınlar-
bünyesinde barındırdığı eserler aracılığıyla geçmişle günümüzü la birlikte tiyatro salonları da onarılmaya başlanmış. Bir gazete
birbirine bağlayan ve topluma ait algı, düşünme ve ifade biçim- röportajında sanatın, kültürün önemini vurgulamak için anılı-
leriyle bireyler arasındaki ilişkiyi sıklaştıran soyut bir bağ özelli- yordu bu olay. O gazete kesiğini hâlâ bir yerlerde saklıyorumdur.
ği taşır. Bu bağın oluşumundaki ana etkenler, sözü edilen top- Çok etkilenmiştim çünkü. Bu durumu eleştirenler çıkmış elbet-
te, çıkmaz mı? “İnsanlar açken tiyatro binasını onarmak da ne-
lumsal ögelerin hemen hemen tümünü içinde taşıyan türkü ve
reden çıktı?” diye mırıldananlar, homurdananlar olmuş. Döne-
şarkılardır. Müzik kültürüne dâhil olan ve gelenekselliği barındı-
min bu işlerden sorumlu bakanı, Almanya’da yalnız binaların yı-
ran her türkü ve şarkı, sadece bir müzikal ürün olmaktan ziya- kılmadığını, savaşın insanları da yıktığını anımsatmış ve o tiyat-
de belli bir anlam bütünlüğü içinde kültürel aktarım aracı ola- ro salonlarının elden geçirilmesinin amacını şu sözlerle açıkla-
rak işlev görmektedir. Her türkü ve şarkı; yakıldığı/bestelendiği mış: “----”.
dönemin duygu, düşünce, algı biçimlerinin yanı sıra yaşam şek-
lini de yansıtan birer tarihsel belge olarak toplumsal yaşantıya
hizmet vermektedir. Bu sebepledir ki bu türkü ve şarkılar, gerek-
11. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağı-
li olduğu durumlarda döneminin canlı tanıkları olarak kabul edil-
mektedir.
A) Sanatı ayağa kaldırmak
9. Bu parçaya göre şarkı ve türkülerin kendi döneminin canlı ta- B) Yıkılan insanı onarmak
nığı sayılmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? C) Dünyaya örnek olmak
A) Zaman içinde çok fazla değişikliğe uğramadan günümüze ka- D) Sevgiyi çoğaltmak
dar gelmeleri E) Açlığı unutmak
B) Bireylerin duygu ve düşüncelerini birbirine aktarmasına el-

verişli türler olmaları
C) Müzik kültürü ve geleneği oluşmasında temel işlev yüklen-
meleri
D) Oluştuğu dönemin sosyal yaşantısını, duygu ve düşüncesini
yansıtmaları
E) Sanat türleri içinde gelenekselleşmeye en uygun yapıda eser-
ler olmaları
10. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargıların hangisine ulaşıla-

bilir?
12. Bu parçadaki altı çizili sözün yerine
I. Önce insanımızın karnını doyuralım.
A) Yüzyıllardan beri toplumsal kuralların oluşmasında en önem-
li etkenlerden biri müzik olmuştur. II. Sıranın sanata gelmesine daha çok zaman var.
III. İnsanlar açken tiyatroya gidemez mi?
B) Müziğin, toplumu oluşturan bireylerin birbiriyle ilişkisini güç-
lendiren bir işlevi vardır. sözlerinden hangileri getirilemez?
C) Her toplum, kendi müziğini oluşturarak diğer toplumlardan
farklı yönlerini gösterir.
D) Toplumların oluşturduğu müzik, onların geleceğe umutla D) I ve II E) II ve III
bakmalarını sağlar.
E) Türküler ve şarkılar yakıldığı dönemde ilgi görmese de za-
manla değerini bulur.

Her dilde bilimin ve tekniğin gelişen ihtiyaçlarını karşılamak için Edebiyatı açıklamak için başvurulan “ayna” benzetmesi yadsın-
yeni terimler türetmek gerekir. (I) Bu türetmeyi genellikle dilci- mıştır kimilerince. Onlara göre yaşanılanın, olduğu gibi yansıtı-
ler değil, o bilimsel ya da teknik konuyu icat eden bilim insanı mı değildir edebiyat. Böyle olsaydı yaşamın kendisi olurdu za-
yapar. (II) Onun için bilimin ön saflarında vuruşan, dünya bilim ten. Yaşam gerçeğini değiştirmeden yansıtmak sanat olsaydı yar-
meydanında güreş tutması gereken bilim insanının, gereken ya- gılama tutanaklarının en soylu romanlar olması gerekirdi. Nite-
bancı dil veya diller kadar kendi dilinin yapısını, sözcük, terim tü- kim M. Parkhomenko bu noktaya değinirken şunları söylüyor:
retme kurallarını çok iyi bilmesi gerekmez mi? (III) Ha, ya o bi- “Edebiyat çoğu kez aynaya benzetilir. Bu benzetmenin yanlışlı-
limci kendi dilini bilmez, ülkesinin dilini sevmez ve hatta kendi ğı, on dokuzuncu yüzyıl klasiklerinin bile gözünden kaçmamış-
dilini, kültürünü küçümser ise işte o zaman bir bilim insanında tır. Ayna, karşısında duran nesneleri donuk biçimde yansıtmak-
olması gereken sorumluluğu hissetmez. (IV) Hatta âdeta düş- tan öte bir şey yapmaz. Oysa edebiyat gerçeğin özüne doğru çok
manca bir tavırla yabancı kelimeleri kullanmakla övünür, büyük- inebilmek için gerçeği seçer, çözümler ve yeniden biçimlendirir.”
lük taslar, halkının dilini paramparça ederken hiç yüreği sızla-
maz. (V)
13. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi kesinlikle çıkarılır? 15. Bu parçada yazar, edebiyatın
A) Başka dillerden etkilenmek istemeyen bilim insanları, ken- I. kendine özgü olma,
di dillerini koruyup geliştirmelidir. II. düşüncelere tarafsız yaklaşma,
B) Kendi dilini seven ve iyi bilen bir bilim insanı, yaptığı bilim- III. gerçekleri yeniden biçimlendirme
sel çalışmalarda bu dilden yararlanır.
özelliklerinden hangilerinin önemini vurgulamamıştır?
C) Bir milletin bilim alanındaki çalışmaları, o millete ait dil has-
sasiyeti ölçüsünde yaygınlaşır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) Bilim insanlarının dünya bilim meydanında tanınması, dil
eğitimine verilen öneme bağlıdır. D) I ve III E) II ve III
E) Bilim ve tekniğe ait yeni terimlerin dünyaca kabul görmesi,
bilim insanlarının ideali olmalıdır.
14. Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangilerine düşüncenin 16. Bu parçanın anlatımındaki asıl amaç aşağıdakilerden hangisi-
akışına göre “Bu, kendini bilen, epeyce ilerlemiş her ülkede böy- dir?
ledir.” cümlesinin getirilmesi uygun değildir?
A) Olay içinde yaşatabilme
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV B) Açıklama ve bilgilendirme
C) Somutlaştırarak örneklendirme
D) IV ve V E) Yalnız V
D) Tanık göstererek bir iddiayı kanıtlama
E) Tasvir ederek göz önünde canlandırma

MÖ 4 binli yıllarda Mısır’da bulunan Cyperius (papirüs) denilen ABD’nin Tennessee eyaletinde yaşayan Jackson Oswalt, 2018 yı-
bitkinin sapı; uygun boyutlarda kesilip bir tahta üzerine dizilmek- lı başında, evinde kurduğu laboratuvarda nükleer füzyonu (çe-
te ve sulu vaziyette tokmaklanarak bir çeșit kâğıt üretilmektey- kirdeksel kaynaşma) gerçekleştirmeyi başardığını açıklamıştı. 12
di. Yapılıșı ve özelliği bakımından bugünkü kâğıttan farklı olmak- yaşından beri proje üzerinde çalıştığını belirten Oswalt, 19 Ocak
la beraber “kâğıt” ismi, bu papirüs kâğıdından kalmıștır. Papi- 2018 tarihinde yani 13. yaş gününden hemen önce amacına ulaş-
tığını duyurmuştu. 50.000 volt elektrik kullandığını ve kurduğu
rüsle beraber, çeșitli hayvan derilerinden yapılan pergament
özel düzenek ile döteryum gazının iki atomunu birleştirmeyi ba-
(parșömen) kâğıdı da tarih boyunca kullanılmıștır. Parșömen;
şardığını, atomların çekirdeklerinin ve reaktörünün plazma çe-
bugün bile kullanılan, yazı yazmaya ve resim yapmaya çok elve- kirdeğinde kaynaştığını anlatan Oswalt, sonraki aylarda bazı sı-
rișli, uzun ömürlü bir kâğıt çeșididir. Kâğıt, ilim ve kültürün yayı- namalar gerçekleştirdikten sonra çekirdeksel kaynaşma gerçek-
lıp gelișmesinde çok büyük bir rol oynamıștır. Ayrıca kâğıt; ilk leştirmeyi başardığına kesin olarak ikna olduğunu belirtiyor. Nük-
para mantığının bir șeyler satın alma, değiș tokuș gibi parasal leer füzyon yapmayı başardığına inanmasını bile şaşırtıcı bulan-
șeylerin bașlangıcı olmuștur. lara karşın Oswalt, sistemindeki başlıca sızıntılar konusunda bü-
yük ilerleme kaydettiğini ve dikkate değer sonuçlar elde ettiği-
ni ekliyor.
17. Bu parçada kâğıt ile ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi hakkın-

da bilgi verilmemiştir? 19. Bu parçadan Oswalt’ın deneyiyle ilgili olarak
A) Medeniyete olan katkısı I. Çalışmayı birçok kez denediği,
B) Adının nereden geldiği II. İki atomu birleştirdiği,
C) Hangi alanlarda kullanıldığı III. Laboratuvarı evinde kurduğu
D) Para çeşitliliğini sağladığı bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
E) Geçmişteki yapılış yöntemi
18. Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söylemesi bek-

lenir?
A) Parșömenin ilk defa Mısır’da bulunan bitkilerden üretilme-

si tesadüf değildir.
B) Ticari anlamda parasal ilişkilerin başlamasında yazının bu-
lunması, bir milattır. 20. Bir haberden alınan yukarıdaki parçada haber metinlerinde ol-
ması gereken 5N 1K sorularından hangisinin karşılığı yoktur?
C) Tarihi MÖ’ye dayanan kâğıt, toplumsal yaşam ve gelişim üze-
rinde etkili olmuştur. A) Ne B) Nerede C) Ne zaman
D) Resim sanatında özellikle tercih edilen papirüs, günümüzde
D) Niçin E) Kim
de kullanılmaktadır.
E) Bilimsel keşiflerin belgelendirilmesinde kâğıt önemli bir iş-
leve sahiptir.

California Üniversitesinde yapılan yeni bir araştırma, sosyal bi- Çağdaş sanatın kendine has türlerinden biri olan enstalasyon,
limler ve tıp alanlarındaki pek çok bulgunun, diğer araştırmacı- açık havada ya da kapalı bir mekânda sunulan, taşınabilir ya da
lar söz konusu deneyleri tekrarlamaya çalıştığında geçerliliğini mekâna özgü, belirli bir hacim kaplayan ve izleyici katılımını
yitirdiğini söylüyor ve buna “tekrarlama krizi” deniyor. Science önemseyen bir sanat dalıdır. 1970’lerde şekillenmeye başlayan
Advances bülteninde yayımlanan araştırmaya göre; önde gelen enstalasyon, izleyicinin sadece bakmakla kalmayıp dünyada ya-
bilim bültenlerinde yayımlanan, tekrarlanamayan ve bu yüzden şadığı gibi sanat eserinin içinde “yaşaması” düşüncesini içine al-
doğru olma ihtimali düşük olan makaleler, genelde akademik maktadır. Anlam, neden ve ilişkiler bütünü olan enstalasyon, öz-
araştırmalarca en çok atıf yapılan çalışmalar oluyor. Çalışmada, ne ve nesne birlikteliği içinde algılanmalıdır. Önceleri radikal bir
deneyler tekrarlandığı zaman doğrulanamayan araştırma bul- sanat yaratım biçimi olarak algılanmış, 1980’lerden itibaren mü-
gularının zamanla daha büyük bir etki kazandığı ortaya çıkarıl- zeler ve galeriler tarafından tamamen kabul görmüş, 20. yüzyıl
mış. Araştırmacılar, başarısız makalelere kıyasla, başarılı şekilde sonlarında yaygın bir sanat türü olmuş ve dijital teknolojilerin
tekrarlanan makalelere 153 kat daha düşük atıf yapıldığını bul- gelişmesiyle birlikte daha da yaygınlaşmıştır. Enstalasyon, sanat-
muş. Güvenilmez ama merak uyandıran araştırmalara, genellik- sal bakımdan dadaizm ve fütürizm hareketlerinden oldukça bes-
le yayının tekrarlanamamasından çok uzun süre sonra bile san- lenmiş bir tarz olarak görülmekte; fütürizm sanatçılarının bili-
ki sonuçlar doğruymuş gibi atıf yapılıyor. Neden? Çünkü sonuç- me yakınlığı, dijital enstalasyon sanatının oluşmasında etken ol-
lar ilginç. duğu kabul edilmektedir
21. Bu parçada araştırma makaleleriyle ilgili olarak asıl anlatılmak

istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sosyal bilimler ve tıp alanlarında ilginç makalelerin, okunur-

luğunun yüksek olduğu
B) Merak uyandıran makalelerin, çalışma tekrarlandığında ay- 23. Bu parçaya göre enstalasyonun bir sanat olarak ayırt edici özel-
nı sonucu vermese de çokça atıf aldığı liği aşağıdakilerden hangisidir?
C) Önde gelen bilim dergilerinde yayımlanan bazı araştırmala- A) Açık havada ya da kapalı bir mekânda sunulabilmesi
rın tekrarlandığında aynı sonucu vermediği
B) Radikal bir sanat yaratım biçimi olması
D) Bilim dünyasında merak uyandıran konular hakkında araş-
C) İzleyicinin sanat eseriyle bütünleşmesini sağlaması
tırmaların daha çok yapıldığı
D) Müzeler ve galeriler tarafından kabul görmesi
E) Çok atıf alan birçok makalenin, araştırma tekrarlandığında
doğrulanma oranının yükseldiği E) Dadaizm ve fütürizm hareketlerinden beslenmesi
22. Bu parçadan hareketle tekrarlama krizi aşağıdakilerin hangi-

sinde doğru tanımlanmıştır?
A) Deneysel çalışmaların kesin tahminler sunmasını sağlayacak

bir teori eksikliğidir.
B) Deneysel sonuçların bilim insanlarınca incelenme ve kabul
24. Bu parçadan enstalasyonla ilgili aşağıdakilerden hangisine de-
edilme sürecidir.
ğinilmemiştir?
C) Deneysel çalışmaları değerlendiren makalelerin yetersiz hat-
A) Tanımsal ve niteliksel özelliklerine
ta bazen yanlış uygulanmasıdır.
B) Ortaya çıkış tarihinin çok yakın olduğuna
D) Elde edilen deneysel sonuçların, geçmişteki sonuçlarla tu-
tarlı şekilde tekrarlanamamasıdır. C) Bazı fikir akımlarından yararlandığına
E) İstatiksel yöntemlerin deneylerin tasarımı, sonuçları ve tek- D) Dijital teknolojinin gelişmesiyle tanındığına
rarlanabilirliği açısından değerlendirilmesidir. E) Sanat geleneklerinin hiçbirine benzemediğine

Dağlar ve dağ kampçılığı ile tanışmak isteyen, yaz sezonu için Felsefi metinleri anlamak ve felsefi metin yazabilmek, felsefi
zirve açılışı düşünen takım arkadaşlarımız için Küçük Hacet’e okuryazar olma becerisini gerektirir. Felsefi okuma ve yazmada
(2543m) tırmanış planlıyoruz. Küçük Hacet, adında “küçük” ifa- temel kural, metni anlamak için felsefi metinlerin özelliklerini
desi bulunsa da planlı ve doğru dağcılık uygulamaları gerektiren bilerek okumaktır. Felsefi metinler, bizi en çok düşünmeye mec-
çam ormanları arasından yükselen bir zirvemizdir. Üç binlik zir- bur eden ve sorgulamaya davet eden içeriklerdir. Bu nedenle bu
veler öncesinde özellikle dağcılığa yeni adım atacak, performans,
metinlerin etkin biçimde okunması gerekir. Etkin okuma, metin-
bilgi ve deneyimini değerlendirecekler için tavsiye edebileceği-
le sürekli zihinsel bir bağ kurmayı gerektirir. Bu nedenle okuyu-
miz bu tırmanışta 1800 metrelerde kamp kurulur ve kamp ala-
nından zirveye git gel toplam 8 km’lik bir yürüyüş yapılır. Bu dağ cu, bazen durup düşünmeli bazen de metne soru sormalıdır. Fel-
yürüyüşü özellikle bu mevsimde teknik malzeme gerektirmez. sefi bir problemin tartışıldığı felsefi metinlerin bir yazılış amacı
Tırmanış günü yaklaşık 700 metre irtifa alırız. vardır. Bu amacı anlamak için parça ve bütün olarak metnin ne
ifade ettiğini görebilmek önemlidir. Diğer bir unsur, metinde ge-
çen kavramlardır. Kavramsal çözümleme, metnin anahtarını ve-
rir. Bunun için metinde geçen temel kavramlara dikkat edilme-
25. Bu parçada anlatılanlar için aşağıdakilerden hangisi söylene- lidir.
bilir?
A) Yaz faaliyetlerinin ilkine başlangıç

B) Gezinti sonrasında ek bilgiler 27. Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
C) Doğa gezisine özendirme çabası
D) Tecrübe dayanaklı tehlike uyarısı A) Felsefi metinlerin anlaşılması ve yazılabilmesi için etkin bir
E) Etkinlik öncesi planlama bildirimi okuryazar olmanın şart olduğu
B) Kavramsal çözümlemelerde farklı alanlarda donanımlı olma-
nın önemli görüldüğü
C) Felsefeyle ilgili sorunların bilim dünyasında nesnel anlatım-
lar kullanılarak yansıtıldığı
D) Etkin okumada yetenekli bireyin belleksel iletişiminin sınır-
larının daha belirgin olduğu
E) Fizikötesi içerik taşıyan metinlerin anlaşılmasında okurun
aktifliğinin tartışıldığı
26. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Bilgilendirme amaçlı cümleler sıralanmıştır. 28. Bu parçaya göre felsefi metinlerin etkin biçimde okunması ge-
B) Hareketli doğa ögeleri durağan aktarılmıştır. rektiği düşüncesi hangi gerekçeyle açıklanmaktadır?
C) Eş görevli gruplar virgüllerle ayrılmıştır.
A) Problemlerin çözümünde soru-cevap yöntemini açıkça öner-
D) Ayraç içi açıklama yapılmıştır.
mesi
E) Belirginleştirilecek sözcük tırnak içinde verilmiştir.
B) Kavramsal çözümlemelerde başat faktör olarak değerlendi-
rilmesi
C) Daha fazla düşünmeye zorlayıcı ve eleştirel nitelik taşıması
D) Tartışmalı konuların anlaşılmasında yönlendirici tarafının bu-
lunması
E) Aklı daha çok kullanmayı, bireylerin iradelerini eksen alarak
önermesi

Paulownia; 10-15 m boylanan, 8-10 m taç yapan ve kışın yapra- UNESCO; Genel Konferans, Yürütme Kurulu ve Sekretarya olmak
ğını döken bir ağaçtır. Yaprakları ters kalp şeklinde ve üstü tüy- üzere üç ana yapıdan oluşmaktadır. Kurumun en yetkili organı
lüdür. Çiçekleri soluk mavi-mor renkte, çan şeklindedir. Yaprak- Genel Konferans’tır. Genel Konferans, kurumun politikalarını ve
larının oldukça geniş olması ve mor çiçeklere sahip olmasıyla temel çalışma planını belirlemekte, UNESCO’nun çalışma prog-
dikkat çeken bir ağaç türüdür. Çiçekleri nisan ve mayıs ayların- ramlarını ve bütçesini kabul etmekte ve aynı zamanda Yürütme
Kurulu Üyelerini ve Genel Direktörü seçmektedir. Yürütme Ku-
da yapraklanmadan önce açar. Kuru, taze, derin topraklarda ve
rulu, Genel Konferans kararıyla dört yıl için seçilen 58 üyeden
sıcak bölgelerde iyi yetişir. Kahverengi meyveleri kış boyunca
oluşmaktadır. Seçimler, büyük ölçüde kültürlerin çeşitliliği ve
üzerinde durur. Yaprağını döken başka bir ağaç da gladiçyadır. coğrafi dağılım göz önünde bulundurularak yapılmaktadır. Yü-
Gladiçya; sarımsı, turuncumsu sonbahar rengi ile bitki mevsim- rütme Kurulu yılda iki kez toplanmaktadır. Türkiye Yürütme Ku-
lerin değişimini vurgular. 30 cm uzunluğunda fasulye gibi olan rulunda 1946 yılından itibaren 27 yıl temsil edilmiştir. UNESCO
meyveleri, kış süresince dallarından sarkar. Dallarındaki 5 cm Yürütme Kuruluna Türkiye adına 1946-1949 yılları arasında Re-
uzunluğundaki keskin dikenleri, yazları yaprakları tarafından giz- şat Nuri Güntekin, 1949-1951 yılları arasında Ahmet Kutsi Tecer,
lenir. Soğuğa olduğu kadar sıcak ve kurağa da dayanıklıdır. Gü- 1958-1966 yılları arasında Prof. Dr. Bedrettin Tuncel seçilmişler-
neşli yerlerden hoşlanır. dir.

A) UNESCO’nun yapısal düzenine
29. Bu parçadan hareketle paulownia ağacı ile ilgili aşağıdakiler- B) UNESCO’nun en yetkili kurumuna
den hangisi söylenemez? C) Yürütme Kurulu Başkanlarının kimler olduğuna
D) Genel Konferans’ın görevlerine
A) Hangi özelliklere sahip topraklarda yetiştiği
E) Türkiye’yi kimlerin temsil ettiğine
B) İlgi çekici yapraklara ve çiçeklere sahip olduğu
C) Meyvelerini kış mevsiminde üzerinde tuttuğu
D) İyi yetişmesinde sıcaklığın etkisinin olduğu
E) Yapraklandıktan sonra çiçeklerini açtığı
30. Bu parçadan hareketle gladiçya ağacı ile ilgili aşağıdakilerden

32. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
hangisi söylenebilir?
A) Türkiye, UNESCO’da etkin bir role sahiptir.
A) Sonbahar mevsimiyle özdeşleştirildiği
B) UNESCO, çok uluslu bir yapıya sahiptir.
B) Yapraklarını gizleme zamanının bilinmediği
C) Savaş yanlısı devletler dışlanmaktadır.
C) Dikenleri sayesinde güneşten etkilenmediği D) Türkiye’yi sadece yazarlar temsil etmektedir.
D) Paulownia ağacıyla benzer özellik taşıdığı E) Etkinlikleri kalıcı üyeler yürütmektedir.
E) Fasulye bitkisinden aşılamayla türetildiği

Meksika doğumlu Frida Kahlo; acıyı, tutkuyu, aşkı ve özgürlüğü (I) Kübalı bilim insanlarının akciğer kanserine karşı geliştirdikle-
betimlediği resimleriyle 20. yüzyılın dikkate değer sanatçıların- ri aşının 20 yıllık serüveni, son 5-6 yıldır Türkiye de dâhil olmak
dan biri olmuştur. Sürrealist olarak tanımlansa da bunu redde- üzere birçok ülke tarafından ilgiyle izleniyor. (II) Kübalı Dr. Cami-
den ve sadece yaşadığı gerçekliği betimlediğini söyleyen Kah- lo Rodriguez’in akciğer kanserine karşı geliştirdiği Cimavax isim-
lo’nun 55’i otoportre olmak üzere 143 eseri vardır. Kahlo’nun li aşı, bir yıl ömür biçilen hastaların ömrünü yıllarca uzatabiliyor.
(III) Cimavax aslında kanseri önleyici bir aşı değil ancak hastala-
sanatı; modernizmin yıkıcılığına, tüketim kültürüne, parçalan-
rın daha uzun süre ve hatta kanser hastalığıyla birlikte yaşama-
maya karşı direnmiş ve başkaldırıyı bir umut olarak betimlemiş-
sına imkân sunuyor. (IV) Buna aşı dense de klasik aşılardan fark-
tir. Meksika kültürünün geleneğinden, coğrafi ve çoğulcu kültü- lı olarak vücudu bulaşıcı bir hastalığa karşı korumuyor. (V) Vü-
rel dokusundan beslenen sanatçı; modernleşmenin yabancılaş- cuttaki tümörleri küçültmeyi hedefliyor.
tırıcı etkilerini ve bireye acı veren yanlarını algılamaya yönelik
bir sanat önermektedir. Sanatçı, yaşam deneyimlerini geleceğe
yansıtmayı başarabilmek için eserlerinde durağan ve insan mer-
kezli dünya algısının aşılması yönünde bir bilinç oluşturmuştur.
35. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakiler-
A) I. cümlede Küba’da geliştirilen kanser aşısı hakkında bilgi ve-

rilmiştir.
B) II. cümlede kanser türlerine karşı geliştirilen aşılar anlatıl-
33. Bu parçaya göre Frida Kahlo ile ilgili aşağıdakilerden hangisi mıştır.
söylenemez? C) III. cümlede Cimavax adlı aşının sadece kanseri önlemek için
geliştirilen ilaç olduğu belirtilmiştir.
A) Sürrealist olarak nitelenmeyi kabullenmediği
D) IV. cümlede aşıyla ilaç arasındaki benzerliklere yer verilmiş-
B) Resimlerinde birçok duyguyu yansıttığı tir.
C) Tablolarında evrensel konulara yer verdiği E) V. cümlede aşının hangi kanser türlerinde kullanıldığı anla-
D) Sanat kariyerinin resim dünyasında tartışıldığı tılmıştır.
E) Yapıtlarında yaşadığı coğrafyadan izlerin bulunduğu
34. Bu parçaya göre Frida Kahlo’nun eserlerinde oluşturduğu bi-

lincin amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Cimavax adlı aşıyla neyin amaçlandığına
A) Bireyi esas alan yeni ve mutlu bir dünya kurmak
B) Kübalı bilim insanlarının kanserle mücadele ettiklerine
B) Kendi yaşamını sanat yoluyla kitlelere duyurmak
C) Kanser araştırmalarının diğer ülkelerce takip edildiğine
C) Yaşam odaklı kazanımlarını başkalarıyla paylaşmak D) Cimavax’ın bulaşıcı hastalıklardan korumadığına
D) İnsan yaşamını ve birikimini geleceğe taşımak E) Cimavax’ın kanseri önleyici bir aşı olduğuna
E) Otobiyografik birikimleriyle kalıcılığı sağlamak

Karaciğer yağlanması yaygın bir problemdir ve sağlığın en mü- 19. yüzyılda Almanya’da Hegel felsefesine karşı çıkan filozof, Sö-
him sabotajcılarından biridir. Karaciğer yağlanınca bir değil bir- ren Kierkegaard’tır. Bu filozofun önemi, sadece Hegel felsefesi-
çok şey olur. Her şeyden önce de “insülin direnci” anında dev- ne itirazda bulunması değil 20. yüzyıl felsefesini etkilemesi ve
reye girer. Neticede karaciğerin karbonhidrat, şeker ve insülin onun için de insan odaklı varoluşçu felsefe akımının öncülerin-
dengesi üzerindeki düzenleyici etkisi alt üst olur ve ardından me-
den biri olmasıdır. Kierkegaard’ın Hegel’e eleştirisi, genel olarak
tabolik süreçlerde deprem başlar. Yağlanan karaciğer insülin di-
Hegel’in felsefesinde bireyin öznel olarak var olma şansının ol-
rencini tetikler. Tetiklenen insülin direnci ile birlikte de içinde
madığı yönündedir. Hegel’in akılla gerçeği birbirine eşlemesi
daha fazla yağ birikmeye başlar. Kısacası âdeta bir “kartopu” sü-
reci, bir kendi kendine başlayan kirlenme hâli devreye girmiş noktasında nesnel bir sistem kurduğunu ve bu sistemde öznel
olur. bir varoluşa yer vermediğini belirtir. Dolayısıyla Kierkegaard, nes-
nel gerçeklik görüşünün karşısına öznel gerçeklik görüşünü çı-
karır. Ona göre gerçek olan, varoluştur.
37. Bu parçada karaciğer yağlanması ile ilgili olarak aşağıdakiler-

den hangisine değinilmemiştir? 39. Bu parçadan hareketle Sören Kierkegaard ile ilgili olarak
A) Karaciğerin insülini dengeleme işlevine hasar verdiği
I. Hegel’in felsefe anlayışına öznellik ve nesnellik yönünden
B) Karbonhidratın şekere dönüşmesini hızlandırdığı
karşı çıkmıştır.
C) Birçok zincirleme olumsuzluğu tetiklediği
D) Daha çok yağlanmayı beraberinde getirdiği II. Akılla gerçek olgusu arasında özdeşim kurarak objektif ol-
E) Birçok kimsede görülen bir rahatsızlık olduğu mayı önermiştir.
III. Bireyin öznel olarak var olma çabasının yeterli olmadığına

inanmaktadır.
40. I. Sözü edilen filozofların farklı düşünceler taşıması

38. Bu parçadan hareketle aşağıdaki neden - sonuç ilişkilerinden II. Varoluşçu akımın merkezinde bireyin yer alması
hangisine ulaşılamaz?
III. Felsefenin bireysel yaşam çeşitliliğini artırması
A) İnsülin direnci - karaciğer yağlanması
B) Karaciğer yağlanması - insülin direnci Yukarıda numaralanmış ifadelerden hangileri bu parçada an-
C) Vücutta yağ birikmesi - karaciğer yağlanması latılanlarla ilişkilendirilebilir?
D) Karaciğer yağlanması - genel sağlığın hasar alması A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Şeker ve insülin dengesizliği - metabolizmanın bozulması

TEST
SİZE ÖZEL SORUTEST
TİPLERİ
TEST -- 118
 Bu testte, ilk defa tarafımızdan kaleme alınan özgün sorulardan bazılarını ve ÖSYM’nin sorma ihtimali yüksek olan
özgün soru tiplerine yer verilmiştir.
1. İnsanın ruhsal hâllerini yazıya dökmeyi hedefleyen sürrealizmin 2. I. Kelebeklerde renk, iki şekilde meydana gelir.
gereçleri; psikolojik olaylar, bilinçaltından gelen çağrışımlar ve II. Birincisi metabolizma artıkları şeklinde ortaya çıkan madde-
rüyalardır. lerden oluşan pigment renkleridir.
Bu cümle aşağıdaki hangi iki cümlede ifade edilenlerin anlam- III. İkincisi ışığın kırılma ve yansımasıyla ortaya çıkan yapısal
ca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli olabilir? renklerdir.
A) I. Sürrealizmin malzemesi; psikolojik olaylar, bilinçaltından Bu üç cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde bir-
gelen çağrışımlar ve rüyalardır. leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
II. Sürrealizmin amacı insanın psikolojik durumlarını yazıya A) Kelebeklerde renk, metabolizma artıkları şeklinde ortaya çı-
geçirmektir. kan maddelerden oluşan pigment renkleri ve bunların do-
B) I. Sürrealizmin malzemesi yalnızca psikolojik olaylar oldu- ğada ışığın kırılma ve yansımasıyla ortaya çıkan yapısal renk-
ğundan bilinçaltından gelen çağrışımlar ve rüyalar önemli- leri biçiminde oluştuğu söylenir.
dir. B) Kelebeklerde renk, metabolizma artıkları şeklinde ortaya çı-
II. Sürrealizmin amacı sadece insanın psikolojik yönüne odak- kan maddelerden oluşan pigment renkleri ile ışığın kırılma
lanarak bunu yazıya geçirmektir. ve yansımasıyla ortaya çıkan yapısal renkler biçiminde olu-
C) I. Sürrealizmin kullandığı malzeme; psikolojik olaylar, bilin- şur.
çaltından gelen çağrışımlar ve rüyalarla sınırlıdır. C) Yapılan araştırmalar, metabolizma artıkları şeklinde ortaya
II. Sürrealizmin amacı insanın psikolojik yönüne ve bilinçal- çıkan maddelerden oluşan pigment renklerinin ve ışığın kı-
tına odaklanarak bunu yazıya geçirmektir. rılma ve yansımasıyla ortaya çıkan yapısal renklerin varlığı-
D) I. Sürrealizmin malzemesi doğaüstü olaylar, bilinçaltından nı kelebeklerde göstermiştir.
gelen çağrışımlar ve rüyalardır. D) Kelebeklerde renk, metabolizma artıkları şeklinde ortaya çı-
II. Sürrealizmin amacı insanın psikolojik durumlarını bir ki- kan maddelerden oluşan pigment renklerinin yanı sıra kele-
tap hâline getirmektir. bek tüyünde bulunan ışığın kırılmasıyla ortaya çıkan yapı-
E) I. Sürrealizmin oluşumu; psikolojik olaylar, bilinçaltından ge- sal renkler biçiminde oluşur.
len çağrışımlar ve rüyalarla gerçekleşir. E) Kelebeklerde renk, metabolizma artıkları şeklinde düşünü-
II. Sürrealizmin tek amacı insanın psikolojik durumlarını ya- len maddelerden oluşan pigment renkleri ile ışığın kırılma
zıya geçirmektir. ve yansıma olasılığından ortaya çıkan yapısal renkler biçi-
minde oluşur.

3. I. Deneme aslında bir yazar ve okur için duyma ve hissetme 5. Biyolojik yöntemler, esas olarak tüm canlılardaki biyomolekül-
hâlidir. lerin, yani, proteinlerin, lipidlerin, karbonhidratların ve nükleik
II. Okuma, çoğunlukla kişinin tek başına gerçekleştirdiği bir ey- asitlerin farklı tekniklerle incelenmesi esasına dayanır. Biyolojik
lem olduğundan edilgen bir etkinlik olarak değerlendirilir. yöntemler, prehistorik insan kalıntısında kemiklerin ve dillerin
veya kan kalıntılarından alınan örneklerin incelenmesini içerir.
III. Şiirde sözcüklerin çağrışımsal gücünden elbette yararlanıla-
Yakın tarihli insan kalıntılarının incelenmesi de biyolojik yöntem-
bilir.
lerin kapsama alanındadır.
IV. Sinemaya uyarlanan bir romanı okuyup onun filmini izleyen-
ler iki ürün arasında karşılaştırma yapma gereği duyuyor. Bu parça aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülürse iki paragra-
fa ayrılmış olur?
Aşağıdaki cümlelerden hangisi yukarıda numaralanmış yargı-
lardan birinin devamı olarak düşünülemez? A) Biyolojik yöntemler, prehistorik insan kalıntısının ve yakın
tarihli insan kalıntılarının incelenmesini kapsamasının yanı
A) Ama bunda hassas olunmalı çünkü dize bir kuş gibi uçarken sıra modern laboratuvarlara ihtiyaç duyar. Bu incelemeler,
sözcükler dizeye ağırlık verip uçmasını engellememeli. kemiklerin ve dillerin veya kan kalıntılarının modern labo-
B) Sanatseverlerden kimisi orijinal yapıtı beğenirken kimisi de ratuvarlarda yapılmasıyla gerçekleşir.
beyaz perdeye aktarılan yapıtı başarılı bulur. B) Biyolojik yöntemler içinde “Amino R” adı verilen bir teknik-
C) İşittiğiniz ve etkilendiğiniz ölçüde o deneme sizde karşılığı- le hayvan ve insan kemik yaşları bulunabilir. Karbon tarih-
nı bulabilir. lemesinden çok daha önceki zamanlara ait tarihleri verebil-
D) İşte bu yüzden bir sanatçı, bestelerinde dinleyicilerin kültü- meye yarayan bu tekniğin esası amino asitlerin bir özelliği
rel düzeyini dikkate alırsa kalıcılığı yakalayabilir. ile ilgilidir. Amino asitler, ikili ayna formu denen ve kimyasal
E) Oysa bireyin okuduklarını belleğinde canlandırması, metin- yapıları farklı formlarda bulunur.
deki düşünceleri anlaması yönüyle pasif bir etkinlik değildir. C) Esas olarak tüm canlılardaki biyomoleküllerin, proteinlerin,
lipidlerin, karbonhidratların ve nükleik asitlerin farklı teknik-
lerle incelenmesi esasına dayanan biyolojik yöntemlerin çe-
şitli metotları vardır. Bunların içinde prehistorik insan kalın-
4. (I) İran-Turan, Avrupa-Sibirya ve Akdeniz biyocoğrafyaları ile bu tısında kemiklerin ve dillerin veya kan kalıntılarından alınan
coğrafyaların geçiş yollarında ve üç kıtanın birleşme noktasında örneklerin incelenmesi yer almaktadır.
yer alan Türkiye; farklı iklimsel ve topografik özelliklerinden do- D) Biyolojik yöntemler; proteinlerin, lipidlerin, karbonhidrat-
layı biyolojik çeşitlilik açısından son derece önemli bir konum- ların ve nükleik asitlerin farklı tekniklerle incelenmesini içer-
dadır. (II) Ülkemiz, biyolojik çeşitlilik zenginliği bakımından tek mekle sınırlı değildir. Yakın tarihli insan kalıntılarının araştı-
başına bütün Avrupa kıtası ile kıyaslanabilir bir ülkedir. (III) Son rılması da bu kapsamda yer alan bir metottur. Bu metot gü-
yıllarda birçok gelişmiş ülke bitki ve hayvan tür tespitlerini ta- nümüzde daha çok kullanılmaktadır.
mamlamış ve coğrafi bilgi teknolojilerinden yararlanarak türle- E) “Biyolojik yöntemler, prehistorik insan kalıntısında kemikle-
re ait ilişkisel veri tabanlarını oluşturmuştur. (IV) Bu ülkeler, do- rin ve dillerin veya kan kalıntılarından alınan örneklerin in-
ğal değerlere ait verilerin sektörler arası kullanılmasını sağlamış celenmesini kapsar.” yargısı eksik bir saptamadır. Çünkü bi-
ve karar destek sistemlerini oluşturmuştur. (V) Ayrıca doğal de- yolojik yöntemler, yakın tarihli insan kalıntılarının incelen-
ğerlerin belirlenmesi, kayıt altına alınması ve korunması konu- mesini de içerir.
larında etkin alan yönetimini gerçekleştirmişler ve ulusal kalkın-
ma stratejilerini belirlemişlerdir. (VI) Biyolojik Çeşitlilik Kurumu
tarafından geliştirilen veri tabanı; internet tabanlı, kamuoyuna
açık, üyelerin kendilerine özgü sınırlı haklarla verilere erişebil-
diği, biyolojik çeşitliliğin izlenmesine yönelik bir özelliktedir.
(VII) Bununla Türkiye biyolojik çeşitliliğinin izlenmesi ile ilgili ve-
riler, ilk kez bir araya getirilmiştir.
Bu parça üç paragrafa ayrılmak istense ikinci ve üçüncü parag-

raflar numaralanmış cümlelerin hangileriyle başlar?
A) II ve IV B) III ve V C) III ve VI
D) IV ve VI E) VI ve VII

6. (I) Eğitim çağındaki çocuklarda işitme ve konuşma; okuma ve 8. Aşağıdaki parçalardan hangisinde asıl anlatılmak istenen öte-
yazma gibi öğretim ögelerinden önce kazanılmaktadır. (II) Da- kilerden farklıdır?
ha açık bir ifadeyle çocuklar, okula başlamadan önce işitme
ve konuşma konusunda belirli oranda kazanım edinmektedir. A) Dünyanın çeşitli yerlerinde sel baskınları, aşırı kuraklık, şid-
(III) Öğretmenlerin pek çoğu, çocuklar okula geldiklerinde işit- detli rüzgârlar ve öldürücü yaz sıcakları gibi doğal afetler gö-
me ve konuşmada edinimli oldukları için bu etkinliklere müfre- rülmekte ve sayılarla ifade edilemeyecek kadar mal ve can
datta yer vermeye gerek olmadığını düşünmektedir. (IV) Oysa kaybı oluşmaktadır. Bunlar, yıllardan beri bilim insanlarınca
etkili bir konuşma becerisi için öğrencilerin okula başlamadan dile getirilen çevre bilincinin ihmal edilmesinin bir sonucu-
önce belirli bir oranda edindikleri dil becerileri, örgün eğitimin dur.
başlamasıyla birlikte planlı ve programlı olarak ele alınmalıdır. B) Eğer çevrenin korunması konusundaki duyarsızlık böyle de-
(V) Dil becerilerinin her biri, bir bütünün parçası olarak düşü- vam edecek olursa büyük bir olasılıkla insanlık daha birçok
nülmeli ve hepsinin dengeli gelişimi için çalışmalar yürütülme- felaketle karşılaşacaktır. Tüm bunların temelinde saniyeleş-
lidir. (VI) Ancak ne yazık ki dil becerilerinin bütünlüklü bir biçim- me ile birlikte insanoğlunun doğayı yağmalaması, doğayı
de geliştirilmesi için yeterli çalışmalar yapılmamaktadır. kendi çıkarları doğrultusunda acımasızca kullanması yatmak-
tadır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinden sonra “Bu
C) Hem bizim yaşamımızı hem de gelecek nesillerin ve diğer
nedenle okula yeni başlayan çocuklara öncelikli olarak işitme
canlıların yaşamlarını tehdit eden birçok çevre sorunu bize
ve konuşma değil, okuma ve yazma becerisi kazandırılmaya ça-
meydan okurcasına karşımızda durmaktadır. Dünyadaki en-
lışılır.” cümlesi getirilebilir? düstrileşme ile birlikte insanoğlunun ulaştığı refah seviyesi
bugün herkesin şikâyette bulunduğu çevre sorunlarını da
A) I ve IV B) I ve VI C) II ve III
beraberinde getirmiştir.
D) III ve IV E) IV ve V D) Çevre sorunları insan varlığını tehdit ettiği gibi dünyamızı da
yaşanmaz hâle getirmektedir. Bu büyük felakete dur deme-
nin bir yolu ise insanların şimdi ve gelecekte alışılagelmiş
düşünce ve davranışlardan vazgeçmesi olacaktır. Bu yüzden
7. Türk şiirinde kendilerine özgü nitelikleriyle öne çıkan İkinci Yeni
hiç zaman kaybetmeden insanlar, söz konusu çevre prob-
şairlerinin öznel şiir yaklaşımları güçlenip zenginleşerek çağdaş
lemlerine çözüm bulmak için üzerlerine düşeni yapmak zo-
şiiri etkilemiş ve bu durum İkinci Yenicilerin kendini aşması ger-
rundadırlar.
çeğiyle sonuçlanmıştır. Aslında yalnızca deneyselliğe ve yeniliğe
dayalı örneklerin yoğunlaştığı kısa süreci “İkinci Yeni” olarak ad- E) Enerji ve ham madde savurganlığına bağlı olarak doğal kay-
landırıyoruz. Oysa sonrasında bu şiir anlayışının üzerinde çeşit- nakların aşırı derecede kullanılması, bu kaynakları tükenme
lenerek ortaya konan şiir örneklerini tümüyle bu hareketten so- noktasına getirmiştir. Yer altı ve yer üstü suları ise kirlilikten
yutlamak doğru değildir. Bu şekilde İkinci Yeni’nin kendine özgü dolayı kullanılamaz hâle gelmiştir. Verimli toprakların çöp-
nitelik ve işlevi kesinlikle göz ardı edilmemelidir. Sonuçta “İkin- lerden kaynaklanan zararlı maddelerce kirletilmesi ile top-
ci Yeni”nin, bir sürecin olduğu kadar şiir tarihimizde günümüze rak içinde veya üzerinde yaşayan canlıların yok olma tehli-
değin uzanan bir dönemin de adı olduğunu söylememiz gerekir. kesi insanlık için bir başka gerçek.
Doğrusu bu yönelimin temel dinamikleri zaten modern şiirin do-
ğası ve özellikleriyle örtüştüğünden İkinci Yeni konusunda araş-
tırmacıların işini güçleştiren bir belirsizlik, varlığını hep korumak-
tadır.
I. Etkisi belli bir zamanla sınırlıdır.
II. Bir şiir birikimi üzerine temellenmemiştir.
III. Soyut ve kapalı bir söyleyişe yönelmiştir.
IV. Bir farklılık ve özgünlük içermemektedir.
Bu parçada söylenenler İkinci Yeni ile ilgili yukarıda numara-

lanmış eleştirilerin hangilerine cevap niteliği taşımaktadır?
A) Yalnız I B) I ve IV C) II ve III

9. (I) Türk dilinin yoksullaşmasından, yabancı kökenli sözcükle- 11. Bir yönetmenin bir sinema filmini nasıl oluşturduğunu, oyuncu-
rin dilimizi işgal etmesinden her aydın gibi ben de rahatsızım. larla ne tür bir ilişki içinde olduğunu, çocukluğumda izlediğim
(II) Bu durum ulusal kültürle, halkın yaşam biçimiyle de yakın- Ayhan Işık- Belgin Doruklu siyah-beyaz ilk filmimden bu yana
dan ilişkilidir. (III) Bir sözcük gelişigüzel değil, dilin mantığına hep merak etmişimdir. (1) Belki iyi bir oyuncu olmak veya özen-
uygun kullanıldığında, doğru bir biçimde yazılıp konuşulduğun- diğim, hayranlık duyduğum o yönetmen gibi sinema filmi çek-
da yüzyıllarca varlığını sürdürür. (IV) Ancak sözcükleri dilin ge- mek hevesi gerekçeler arasında sayılabilir. (2) Sevecen mi, hoş-
nel kabul görmüş kurallarının dışında kullandığımızda ister is- görülü mü ya da ödünsüz, sert bir kişilik mi; onu sıra dışı yapan,
temez anlam alanı daralır. (V) Bu durumda ortaya çıkan boşluk, doğuştan gelen yetenek mi yoksa aldığı eğitim mi? (3) Barış
genellikle özentiden dolayı yabancı bir sözcükle karşılanmaya Manço o melodileri nasıl besteler, Abidin Dino mutluluğun res-
çalışılır. (VI) Türk dilinde son yıllarda meydana gelen sözcük kir- mini çizebilir mi, Necip Fazıl’ın gönlüne Kaldırımlar ilk ne zaman
liliği, bu durumun bir sonucudur. (VII) Sözcüklerin de ömürleri düşmüştür? Böyle işte, ben kafamda yaman sorularla yaşıyorum
dolduğunda öleceklerini, dilin başka dillerden sözcük alarak zen- ve bir gün sinemanın mutfağından çıkıp yönetmen koltuğuna
ginleşebileceğini yadsıyarak Türk dilinin var olma savaşına bir oturmayı düşlüyorum.
katkıda bulunmak Türk aydını için söz konusu olamaz.
I. Aslında bu sorular; bir besteci, ressam hatta şair için de za-
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi parçanın genel man zaman belleğimden geçer:
düşüncesiyle çelişmektedir? II. Belleğimdeki yaman sorulardan biri de yönetmenin nasıl bir
kişiliği olduğuyla ilgilidir:
A) III B) IV C) V D) VI E) VII
III. Bunu anlamak veya öğrenmek için duyduğum arzunun ar-
dında farklı nedenler olabilir.
Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturabilmesi için 1, 2 ve 3 nu-

maralı yerlere I, II ve III numaralı cümlelerden hangileri gelme-
lidir?
1 2 3
A) III I II
10. Olay öykücülüğünde yetkinleşmek isteyen bir yazar, kurguda B) I III II
nesnelliği geri plana çekerek yüreğinin sesini dinlemeli, yoğun
C) III II I
ve coşkulu bir duygusallığın kapısından içeri girmelidir.
D) II I III
Aşağıdakilerden hangisi, bu cümlede özellikleri belirtilen öy-
E) I II III
kü yazarına ait olabilir?
A) Dayı Kemal, yavaş yavaş yürüdü. Evin hemen önüne koydu-

ğu sandalyeye oturdu. Bir yandan gökyüzünü seyrediyor, bir
yandan da elindeki tespihi hızlı hızlı çeviriyordu.
B) Taksisi ile cadde ışıkları altında yol alıyordu ve yorgundu. Gö-
zü önce yolda yürüyen bir çocuğa, sonra da çöpleri karıştı-
ran bir kediye takıldı.
C) Genç anne, aradığını bulmaktan ümidini kesmiş ve yorgun
bir hâlde pencere kenarındaki koltuğa oturdu, dışarı bakma-
ya başladı. Çocuk, annesinin oturduğunu görünce saklandı-
ğı yerden çıktı.
D) Beşir orada, dirilmiş büyük bir karaltı biçiminde duruyordu.
Yüzünde ince bir hüzün, yüreğinde saklı bir mutluluk belir-
di. Sonra beyazları donmuş gözlerinde vahşi bir gülüşle, bü-
tün yüzünü geren derin bir acıyla Nihal’e baktı.
E) Korkusunu yenmek için ıslık çalmaya başladı ama hüzünlü
bir ıslık çaldığını fark edince sustu. Neşeli bir melodi hatır-
lamaya çalıştı ama bulamadı.

12. (I) Bir işe başlıyorum, mesela bir yazı okuyorum. (II) Tam sayfa- 14. Aşağıdaki parçalardan hangisi birlikte verilen yargıyla örtüştü-
nın ortasında, yazının içinde geçen bir konu ilgimi çekiyor. rülemez?
(III) Sağ elimin içinde, tüm kontrolü ve kaderi benim elimde olan
farenin sol tuşu ile üzerinden geçip arka planını koyu renge dö- A) Sinop harika bir şehir. Ne kadar anlatabilirim ki, görmeniz
nüştürdüğüm cümleyi tutup üst tarafta daha önceden açtığım lazım. Yalnız hiç iz bırakmadan lütfen… İnsanın ruhunu din-
sekmelerin yanına sürüklüyorum. (IV) Açılan Google sayfasında lendiren ve huzur veren doğaya saygısızlık: bırakılan petler
bulunan başlıklardan en az iki tanesini daha farenin tekerleğini ve içecek şişeleri, poşetler...
bastırmak suretiyle yeni sekmede açıyorum. (V) Yazıya konsant- Bitmemiş cümleler kullanılarak duygu ve anlam daha yoğun
re olmam imkânsız olduğu için alıp bakıyorum. (VI) Üye olmak verilmek istenmiştir.
zorunda olduğum ve kendi isteğimle üye olduğum toplamda B) Ben Sinop’a tekrar gitmek istiyorum. Belki de daha uzun sü-
sekiz Whatsapp grubunun birinden iki video gelmiş, izliyorum. re... Erfelek Şelaleleri’ne bayıldım! İlk şelale de çok güzel, di-
(VII) Yüz kaslarımda en ufak bir titreşim dahi oluşmamış olduğu ğerleri de… Işıkla değişen turkuaz rengi harikaydı. Küçük bir
hâlde “ahahahaha :)” yazıp telefonun yanındaki kilit tuşuna ba- kaza geçirdik ama bu tekrar şelalelere gitmek ve fark ede-
sıyorum ve telefonu yanıma alıyorum. mediklerimizi görmek için bir sebep bence.
Olayların olumlu yönleri yakalanmaya çalışılmıştır.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragrafın ilk cüm-
C) Sinop Kapalı Cezaevi devasa bir yer. Hem bulunduğu konum
lesi olarak “Telefonum sağ elimden yaklaşık iki adım uzakta, yan
ve amacı hem de orada yaşanan anıların ve mahkumiyetin
taraftaki masanın üstünde iki defa titriyor.” cümlesinin numa-
ağırlığı… Diziden kalan sıcaklığı da unutmamak gerek. Deni-
ralanmış yerlerden hangisine getirilmesi gerekir? ze bakmak rahatlatıyor insanı. Deniz mavi ve durgun. Deni-
zin kokusu duvarlara sinmiş. Özgürlük hayattaki en güzel şey
diyorum içimden.
Gezilen yerden günlük yaşamın başka bir noktasına gönder-
me yapılmıştır.
D) Doğa, bizi, atacağımız her adımda farklı güzellikler ve sürp-
rizlerle bekliyor olabilir. Karşısında yürüyüş kurallarına uy-
mak ve dikkatli olmak gerekiyor. Yaşadığımız ülkeyle ve ya-
şadığımız coğrafyayla tanışmak çok keyifli. Kastomonu’da et-
13. “Şiir, kalpten geçen hissin birdenbire lisan oluşu ve lisan hâlin- li ekmek molası verdik, dönüş yolunda. Dağın bir eteğinde
de kalışıdır.” (Yahya Kemal Beyatlı) saat kulesi bir eteğinde kalesi bize ne zaman geleceksiniz
der gibiydiler.
“En az sözcükle yazmalı şiiri.” (F. Hüsnü Dağlarca)
İnsan dışı varlıklara özgü nitelikler insanlara aktarılmıştır.
“Bir şiir, yalnız o şiire giren değil bir de girmeyen sözcüklerden E) Böyle güzel bir organizasyondan dolayı Minadiye Hanım’a
meydana gelir.” (Salah Birsel) çok teşekkür ediyorum. Ekipçe harikaydık, dolu dolu iki gün
geçirdik. İbrahim Bey’in objektifiyle de gezimiz hayat buldu,
“Şiir öylesine ayrı, öylesine apayrı bir dildir ki başka herhangi bir
ellerine sağlık. Bu arada Zati Bey de ihtiyacımız olduğunda
dile çevrilemez hatta yazılmış olduğu kendi diline bile.”
bir telefon kadar yakındı bize.
(Jean Cocteau)
Paydaşlara minnettarlık duyan bir yaklaşım benimsenmiş-
Aşağıdakilerden hangisi şiirle ilgili yukarıda verilen görüşler- tir.
den biriyle ilişkilendirilemez?
A) Dilin anlatım olanaklarını sözcüklere yeni anlamlar yükleye-

rek geliştirir şairler.
B) Şiirin zengin anlam dokusuna sahip sezgiye dayalı yapısı onu
sanat dalları içinde biricik kılmıştır.
C) Şiirde esas olan duygudur ki bu duygunun, somutlaşacağı
araç elbette dildir.
D) Açık, içten ve yoğun bir anlatıma sahip şiirler, okurun ilgisi-
ni çeker.
E) Şair, okurların düzeyini gözeterek imgelem gücünü hareke-
te geçirmelidir.

15. ve 18. soruları metinler arası ilişkilendirme ve değer- 17. 3. Metin: Tukididis, aşağıdaki konuşmayı Peloponnes Savaşı’nın
ilk yılında ölen askerlerin onuruna Atinalı Hükümdar Perikles’e
lendirme yaparak cevaplayınız.
(MÖ 5. yüzyıl) atfeder. Bizim devlet yönetimi sistemimiz komşu
devletlerin kanunlarını taklit etmez, tam tersine taklitçi olmak
15. 1. Metin: Tukididis, Klasik Yunan Dönemi’nde milattan önce be- yerine biz başkaları için bir örnek oluşturuyoruz. Yönetim az ki-
şinci yüzyılda yaşamış bir tarihçi ve aynı zamanda bir askerdir. şiye değil, çok kişiye bağlı olduğundan dolayı bizim sistemimize
Atina’da doğmuştur. Tukididis, Atina ve Sparta arasındaki Pelo- demokrasi denir. Bizim kanunlarımız insanlara özel yaşamların-
ponnes Savaşı boyunca (MÖ 431 - 404) Trakya’daki Amfipolis da eşit haklar verir. Bununla birlikte toplum yaşamında saygın-
şehrini korumakla görevlendirilen donanmanın komutanıydı. lık, sosyal sınıfa değil kişinin erdemine bağlıdır. Sosyal sınıf, bir
Ancak şehre zamanında ulaşmayı başaramadı. Şehir, Spartalı ge- kişiyi herhangi bir toplumsal mevkiye sahip olmaktan alıkoymaz.
neral Brasidas’ın eline geçti ve bundan dolayı Tukididis yirmi yıl- Özel yaşama müdahale edilmemesine karşın toplumsal konula-
lık bir sürgüne gitmek zorunda kaldı. Bu sürgün, Tukididis’e sa- rı ilgilendiren kurallar çiğnenemez.
vaşan iki taraf hakkında ayrıntılı bilgi toplama ve Peloponnes Sa-
I. Demokrasinin birden fazla tanımının olduğunun açıklanma-
vaşı’nın Tarihi adlı çalışması için araştırma yapma imkânı verdi.
sı
Bu parçadan hareketle Tukididis ile ilgili olarak II. Konuşmayı yapan kişinin alanında yetkinliğinin ikinci metin-
de anlatılması
I. Birden fazla uğraşı alanı vardır.
III. Ölen askerlerin onurlandırılmasının amaçlanması
II. Askerlik mesleğinde yeterli değildir.
III. Yazın alanında başarılı eserler ortaya koymuştur. Yukarıdaki numaralanmış ifadelerden hangileri bu parçada an-
16. 2. Metin: Tukididis, tarih öncesi zamanların en önemli tarihçile- 18. 4. Metin: Tukididis, uzun konuşmasını şöyle sürdürür: Biz yetki-
ri arasında kabul edilir. O, tarihinin gelişimini açıklarken kader li konuma getirdiğimiz kişilere itaat ederiz ve konulan kurallara,
veya ilahi güçlerin müdahaleleri yerine, bireysel tutum ve dav- özellikle de ezilenleri korumak için konulmuş kurallara ve uyma-
ranışlar ve doğal sebeplere odaklanır. Onun çalışmalarında ger- manın utanç verici olarak kabul edildiği yazılı olmayan kurallara
çekler, sadece kısa hikâyeler olarak sunulmaz. Gerçekler, ana ka- uyarız. Dahası, zihinlerimizi dinlendirmek için birçok imkân su-
rakterlerin o veya bu şekilde davranmalarına neden olan sebep- narız. Tüm yıl boyunca düzenlenen oyunlar ve kurban şenlikle-
leri bulmak adına araştırılır. Tukididis’in bazen hayali konuşma- ri, dinlenmek amacıyla tasarlanmış özel konutlarımızın zarafeti,
lara yer vermesinin nedeni, bireylerin davranışlarını vurgulamak- bütün üzüntüleri uzaklaştıran keyif kaynaklarıdır. Ayrıca Atina’da
tır. Bu hayali konuşmalar, Tukididis’in, tarihî karakterlerin dav- ikamet edenlerin birçoğu, tüm dünyada üretilen mahsullerden
ranışlarının arkasındaki nedenleri açıklamasına yardımcı olur. alıp Atina’ya getirirler ki Atinalılar diğer ülkelerin mahsullerini
kendi mahsulleri gibi bilirler.
I. Önemli bir tarihçi olmasının gerekçesi birinci metinde açık-
lanmıştır. Bu parçada değinilen konular arasında aşağıdakilerden hangi-
II. Tarihin ilerlemesi konusunda bireysel tutum ve davranışla- si yoktur?
rı reddeder.
A) Üçüncü metinde anlatılanları tamamlayıcı bilgiler verme
III. Hayali konuşmalarında koşula bağlı bir amaç taşır.
B) İkinci metinde geçen bireysel davranışın örneklenmesi
IV. Gerçekleri öyküleyici anlatımla ortaya koyar. C) Yöneticilerin buyruğuna ve kurallara uyma
Bu parçaya göre Tukididis ile ilgili olarak yukarıdakilerden han- D) Belleği rahatlatmak amacıyla yapılan etkinlikler
gileri söylenebilir? E) Metinlerin tümünde yer alan görüşlerin özetlenmesi
A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve II
D) I ve III E) III ve IV

19. I. Kendilerine sorulan iki seçenekli sorulara net cevap ver- 20. (I) Terapötik beslenme; yüzde yüz disiplinli ama kısıtlı süre de-
mekten kaçınırlar. vam ettiğimiz detoks, çiğ beslenme, tek öğün beslenme ve su
orucu gibi programlardır. (II) Ama tabii ki her gün böyle beslen-
– Aslında bu soruya cevap vermek biraz zor. Çünkü benim için
mek zorunda değilsiniz, bir süre sadece… (III) Nobel Tıp/ Fizyo-
ikisi de eşit ağırlığa sahip. Yakınlık kurabilmenin zor olduğu, ken-
loji Ödülü, otofaji olarak adlandırılan, hücre içeriğinin bozulma
dime uzak şeylere odaklanmam gerekti bu projede çoğu zaman.
ve geri dönüştürülmesi süreci olan önemli bir mekanizmanın iş-
II. Alandaki birikimlerden ne kadar farklı bir eser ortaya koy- leyişini aydınlatmayı başaran, Japon bilim insanı Yoshinori Oh-
duklarını belirtirler. sumi’ye verildi. (IV) Otofaji, Yunanca, “oto” (kendi kendine) ve
yemek anlamına gelen “faji” kelimelerinden oluşuyor yani “oto-
– Amerikan sineması, uzay ve astronotlarla ilgili belli bir fikri sü-
faji”, “kendi kendini yemek” demek. (V) Yani vücut, sindirimle
rekli sunuyor. Sadece NASA, uzayın/yeryüzünün istila edilmesi,
uğraşmadığı zaman zararlı, gereksiz ve hasta hücrelerden kur-
gücü ele geçirme gibi kavramlar filmlerde bize yansıtılıyor. Be-
tuluyor; bu yöntemler özellikle kronik rahatsızlığı olan kişilere
nim bakış açım ise bundan tamamen farklıydı. Astronotların mi-
daha çok tavsiye ediliyor.
zaç olarak kırılgan olabilmesi, duygusal olarak zorlayıcı deneyim-
ler yaşaması, bedenlerinin sınırını zorlamaları, bize anlatılanın (I) Aranje enstrümanların frekans açısından birbirlerini tamam-
tam tersi bir çelişki yaratıyor. layacak şekilde sıralanarak uyumlu şekilde tınlaması olayına de-
nir. (II) Senelerdir yüksek enerjisiyle tanıdığımız Burak Kut, aran-
III. Yazdıkları konuya ve bu alanda çalışanlara uzak kalmadık-
jesi kuvvetli şarkılar yapmayı biliyor; sanatçının yeni parçası
larının altını çizerler.
“Hoppa” da onlardan biri olmuş. (III) İki kere dinledikten sonra
– Bu süreçte Köln ve Avrupa Uzay Ajansında 2 yıl geçirdim. Bir- direkt dile takılabilen bir nakaratı olan “Hoppa”, alanında birin-
kaç kez Rusya’da bulundum. Tüm bu koşuşturmada aynı anda ci sınıf güzel bir iş olarak karşımıza çıkıyor. (IV) Bununla birlikte
hem yazıyor hem insanlarla buluşuyordum. Burada çalışanlarla aranje içerisinde etnik enstrümanlar daha fazla kullanılabilirdi,
gerçek manada arkadaş oldum. mevcut enstrümanların da biraz daha ön planda olması gerek-
IV. Sadece görme değil işitme unsurlarını da tasarlamaktan tiğini düşünüyoruz. (V) Havaalanında halay çekilmesinden de
yanadırlar. görüldüğü üzere bizleri çılgınlar gibi dans etmeye teşvik eden
Burak Kut’un şarkıyla uyumluluğu giyimine de yansımış ve pilot
– Filmler, sesleri ve müzikleri ile fiziksel bir deneyim sunmalılar. olup bizleri uçurmayı planlıyor sanki.
Bu yüzden ses tasarımı üzerinde yoğun bir çalışma gerçekleştir-
dik. Filmdeki uzay sahnelerinde Kubrick’teki gibi opera müziği- Aşağıdaki yargılardan hangisi numaralanmış parçalardan ikisi
ne yer verdik. Film için bu büyük bir nokta çünkü bu sadece bir için de söylenebilir?
uzay filmi değil, bir uzay rüyası ile dünya ve dünyaya bağlılık ile
A) Parçadan çıkarıldığında anlamın daralmasına yol açmayan
alakalı bu film. Filmin müziklerini yapan Ryuichi Sakamoto ile
bir cümle barındırır.
birlikte rüzgârın ağaçtaki sesi gibi normalde dikkat edilmeyecek
B) II. cümle, parçadaki anlatımın akışını bozmaktadır.
şeylerin seslerini aldık.
C) III. cümleden sonra “Bunun nedenini araştırdığımızda ilginç
V. Filmin konusunu gerçek hayattan almanın ilham verici ol- bir etmenle karşılaşıyoruz.” cümlesi getirilebilir.
duğunu düşünürler. D) İki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf III. cümleyle
– Eyalet Genel Valisi Julie Payette film çekerken ilham aldığımız başlar.
biriydi. Çünkü onun da iki kızı vardı ve film çekimi için onlardan E) Cümlelerinden biri, bir kavramı tanımlamaya yönelik olarak
ayrılmak durumunda kalmıştı. Etkileyci bir süreçti. Kısıtlı zama- kurgulanmıştır.
nımız vardı, zor bir organizasyondu ama ilham vericiydi.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde verilen senarist tutum-

larından hangisi birlikte verildiği parçayla örtüşmez?
A) V B) II C) IV D) III E) I

21. I. Melodisiyle hafızalarımıza kazınan ve “müziğin anka kuşu” ola- 22. (I) Michael Faraday, maddi sıkıntıları olan ailesine yardım etmek
rak adlandırılan Adagio, Barok Dönemi bestecisi İtalyan Toma- amacıyla on dört yaşında iken de George Riebau adlı bir kitap-
so Albinoni’nin en ünlü eseri. Bu başyapıt, hem bestesindeki çının yanında zorlu bir işe girdi. (II) Kitapları önce ciltliyor, son-
ahenk hem de hikâyesi ile müzikseverlerin daima dikkatini çe- ra okuyordu, eline ne geçerse okuyordu. (III) Özellikle fizik ve
ken bir konu oldu. Classic FM Klasik Müzik dergisinde yayım- kimya kitapları çok fazla ilgisini çekiyordu. (IV) Bir kitap onu çok
lanan ve Emma Baker’ın hazırladığı “Büyük Eserlerin Ardında- etkilemişti: Jane Marcet’in Kimya Üzerine Söyleşiler. (V) Bu ki-
ki Hikâye” adlı seride İtalyan besteci Tomaso Albinoni’nin ün- tapta yer alan deneyleri kendi imkânlarıyla yapıyordu.
lü Adagio’sunun gerçek hikâyesi şu sözlerle anlatılıyor:
Aşağıdaki cümlelerden hangisi, bu parçadaki numaralanmış
II. “Şubat 1945’teki müttefik bombardımanından sonra Dresden,
cümlelerin hepsinden sonra getirilebilir?
yanıp yıkılmıştı. Kültürel eserleri kurtarabilmek için savaş son-
rası Dresden’e gidenlerin arasında İtalyan müzikolog Remo Gi- A) Bulunduğu rahat konum onu bilim araştırması yapmaya zor-
azotto da bulunuyordu. İtalyan Barok müziği, özellikle Toma- luyordu.
so Albinoni ve Antonio Vivaldi konusunda uzman olan Giazot-
B) Başarısına etki eden bakış açısı bazen onu zora sokabiliyor-
to, o sıralar Albinoni’nin biyografisi üzerinde çalışmaktaydı.
du.
İtalyan müzikolog, Dresden Devlet Kütüphanesinde bulunan
manüskriptleri kurtarmak ve kataloglamak üzere işe koyuldu. C) Elektrikli motoru bulmasında bunun büyük rolü olduğu dü-
şünülür.
III. Ne yazık ki çoğu şey yok olmuştu. Bunların arasında Albino-
D) Bu yaklaşımı ciltlemede onu alanının en iyisi yapmaya yak-
ni’nin eserleri de vardı. Ancak Giazotto, bu yıkımın içinde
laştırdı.
bestecinin bir trio sonatının bazı motiflerini bulmayı başar-
dı ve Venedik Barok stili konusundaki bilgisini kullanarak bul- E) Bilim insanı olması büyük oranda bu kısıtlılıktan kaynaklan-
duklarından bir bölüm ortaya çıkardı. Bu, Albinoni’nin o ün- dı.
lü Adagio’suydu. Eserdeki o büyüleyici yaylılar, bu eseri Ba-
rok müzik tarihinin en önemli eserlerinden birisi yapmıştı.
Giazotto, bombalarla harabeye dönmüş Dresden’in külle-
rinden bir anka kuşunun doğmasını sağlamıştı.”
Bu üç parça için aşağıdakilerden hangisini söylemek doğru olur?
A) I. Bir düşünce alıntı yapma yöntemiyle desteklenmiştir.

II. Eş anlamlısı da olan bir zaman eki tercih edilmiştir.
III. Zaman bildiren sayılarda abartılı ifadeler kullanılmıştır.
B) I. Düşünce tanık gösterme yoluyla güçlendirilmiştir.
II. İşitme duyusuna dayalı bir sanat dalı, tarihsel dönem ve
ulusal kimlik özelliğiyle sınırlandırılmıştır.
III. Söz konusu eserin ancak son yıllarda değerince ilgi gör-
düğü anlatılmaktadır.
C) I. Geleneğe gönderme yapan bir öznel adlandırma söz ko-
nusudur.
II. Bir sanat insanı, ırksal kimliği üzerinden tanıtılmıştır.
III. Yerinmeyle anılan bir durum örneklendirilmiştir.
D) I. Bir sanat yapıtı, birden çok özelliğiyle tanıtılmıştır.
II. Bir eylemin yapılış amacını bildiren bir söz grubundan ya-
rarlanılmıştır.
III. Araştırmalar sonunda eserin orijinal ve tam nüshasına
ulaşıldığı bildirilmiştir.
E) I. Yüklemi durum yönüyle tamamlayan sözler, bağlaç yardı-
mıyla bir araya getirilmiştir.
II. Bir cümlenin yargısını yüklenen bölüm, ikilemeyle kurgu-
lanmıştır.
III. İnsan dışı varlıklara insanüstü özellikler verilmiştir.

Sıfı r R i s k
kodu okutunuz.
İyi şeyler inandığında,

daha iyi şeyler sabrettiğinde
ve en iyi şeyler hiç
vazgeçmediğinde gelir.
TEST
TEST - 10 119
 Bu testi çözerken süre tutmak isterseniz sizin için önerilen süre 12 dakikadır.
 Bu konuya dair genel ölçme - değerlendirmenizi yapmak isterseniz sayfa 341’deki forma “D / Y / B / N / Süre”
1. Veriler, bilişsel davranış terapisi sonrası majör depresyon hasta- 3. Eleştirmenlerin günümüzde kendilerinden beklenen işlevi yeri-
larında sol Rolando önü kıvrımı (precentral gyrus) aktivitesinde ne getirdiklerini söylemek çok güç. Bilindiği gibi eleştiride amaç;
düşüş yaşandığını gösteriyor. Bu alan, beynin düşünme ve yan- yapıtın değerlendirilmesi, olumlu ve olumsuz yönleriyle bir ya-
sıtma süreçlerinde görev alan prefrontal korteksinde bulunuyor. pıtın masaya yatırılmasıdır. (1) Hatta daha da ileri gidip yapıtı ka-
Depresif bireyler, aşırı kafa yorma ve kaygılanmaya yatkınlıkla- leme alan kişinin magazinsel boyutunu öne çıkarıyorlar. Böyle
rını yansıtacak şekilde, duygusal görevlerde bu alanda daha çok olunca da yapıtı kurgu, konu, biçem yönleriyle tanımak; yapıtla
aktivite sergiliyorlar. Terapi sonrası prefrontal korteksteki akti- ilgili ilginç anekdotlar okumak isteyen okur düş kırıklığına uğru-
vite düşüşü, terapinin yukarıda bahsedilen olumsuz bilişsel yat- yor. (2) Yazılanlar doyurucu olmazsa, kişisellikten öteye geçmez-
kınlıkları engellemekteki etkililiğine yani hakikatin olabilecek en se neden saygı göstersinler ki? Bu konuda Batı’nın eleştiri ör-
karamsar olasılıklarını düşünmede başlangıç noktası olarak kul- neklerini bizim eleştirmenlerimizin iyi takip etmesi gerektiğini
lanmak yerine; neyse, onu görmeye işaret ediyor olabilir. düşünüyorum. Gerçekten de Batılı eleştirmenler yapıtı enine
boyuna irdelerken kendilerini olabildiğince saklıyorlar. (3) Ama
Bu parçaya göre bilişsel davranış terapisinin olası en önemli
bunu yaparken yapıtın önüne geçmemeye dikkat ediyorlar. Oku-
yararı aşağıdakilerden hangisidir?
run karşısına ne, ne kadar verilmeliyse o kadar vererek çıkıyor-
A) Majör depresyon hastalarının rahatlamasına yardımcı olmak lar.
B) Depresif bireylerin kaygılarını tamamen sonlandırmak I. Tabii bu, eleştiri yazılarının nesnel olduğu anlamına gelmi-
C) Rolando önü kıvrımında etkinlik artışını düzenlemek yor; elbette onlar da kişisel görüşlerini açıkça ifade ediyor-
D) Prefrontal korteksteki aktiviteyi hızlandırmak lar.
E) Gerçeklerin olduğu gibi algılanmasını sağlamak II. O hâlde okurların; eleştirmenlerin yazdıklarına itibar etme-
melerini yadırgamamak lazım.
III. Ancak günümüzde eleştirmenler yapıt yerine daha çok ya-
zarla ilgileniyorlar.
Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturabilmesi için parçada 1,

2. Kaldırmayı düşündüğünüz nesne kilonuzun üçte birini aşıyorsa
2 ve 3 ile belirtilen yerlere I, II ve III numaralı cümleler aşağı-
bu ağırdır. Ağır kaldırma, omurga için en riskli işlerden biri sayı-
dakilerin hangisinde verilen sırayla getirilmelidir?
lır. Ağırlığı güvenli kaldırmak için öncelikle bunu nasıl yapacağı-
mızı planlamanız gerekir. Eğer ağır kaldıracaksanız ayaklarınızı 1 2 3
yere sağlam basmalınız. Ayrıca ayaklarınızın arasındaki mesafe,
A) I II III
yaklaşık olarak omuzlar arasındaki mesafe kadar olmalı. Belini-
zi dik tutarak, kalça ve dizlerinizi bükerek öne doğru eğilebilirsi- B) II I III
niz. Ağırlığı iki elinizle kavrayarak, vücudunuza yakın tutarak kal- C) I III II
dırmalı ve bel hizasından yukarı kaldırmamalısınız. D) III II I
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılanları destekler ni- E) III I II
teliktedir?
A) Beden ağırlığınızın üçte birinden ağır nesneleri asla yerin-

den oynatmamalısınız.
B) Ağır eşyaları dilediğiniz elinizle tutarak ve kendinizden uzak-
laştırmadan kaldırmanız gerekmektedir.
C) Belinizi, kalçanızı ve dizlerinizi dik tutmadan ağır bir nesne
kaldırmaya çalışmayınız.
D) Ağır bir şey kaldırırken ayaklarınızı omuzlarınızın arasındaki
mesafeden daha geniş açmalısınız.
E) Kendi kilonuzun üçte birinden ağır bir nesneyi belinizden
yukarı kaldırmaya çalışmayınız.

TEST - 119 Sıfır Risk
4. I. Her gün düzenli yürüyüş yapmanın, sağlığımız için pek çok 6. Televizyon dizileri, gerçek hayata ilişkin birçok şey anlatıyor iz-
faydasının olduğu uzmanlar tarafından her fırsatta dile ge- leyicilere. Dizilerdeki karakterler, olay örgüleri, söylemler, de-
tirilmektedir. korlar ve diğer unsurlar; gerçeklik algısını yeniden inşa ediyor.
II. Bu basit ve etkili egzersizin en önemli faydaları yaşlandırma- Hikâye anlatım aracı olarak televizyonun en önemli işlevi, tam
yı geciktirmesi ve yaşam süresini uzatması olarak bilinmek- da bu noktada ortaya çıkıyor: Gerçekliğin yeniden sunumu yani
tedir. temsil. Tarih, kültür ve değerler; televizyon programları aracılı-
ğıyla popüler kültür ürünü hâline geldiğinde geniş kitlelere ko-
Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıdakiler- laylıkla ulaşma imkânı buluyor. Bu durum, fırsatları da berabe-
den hangisi söylenebilir? rinde getiriyor. Televizyon ekranı, tarihteki gerçek kahramanla-
rın ya da toplumdaki gerçek ilişkilerin ve değerlerin temsillerini
A) I. cümledeki olgunun, her bireyde farklı sonuçlar doğuraca-
üretiyor. Televizyonun ürettiği temsiller; geçmişi, günümüzü ve
ğı düşüncesi ele alınmaktadır.
geleceğimizi anlamlandıran bir semboller ağı örüyor ve izleyici-
B) I. cümlede dile getirilen düşüncenin aksi yönünde bir açık-
ler, bu ağ içerisinde kendi kimliklerini inşa ediyorlar.
lama yapılmaktadır.
C) I. cümleden tamamen bağımsız bir olguya yer verilmektedir. Bu parçaya göre televizyonun bir fırsata dönüşmesi aşağıdaki-
D) I. cümledeki yargının yüzdelik verileri açıklanmaktadır. lerin hangisinden kaynaklanmaktadır?
E) I. cümlede verilen bilgi, örneklerle anlaşılır hâle getirilmek-
tedir. A) Sanal gerçeklik algısını teknolojik gelişmeler paralelinde pe-
kiştirmiş olmasından
B) Unutulmaya yüz tutmuş değerlerin varlıklarını sürdürmesi-
ne katkı sağlamasından
C) İnsanı sıradanlaştırmanın önüne geçerek yeni kişiliklerin or-
taya çıkmasını sağlamasından
D) Gerçeğin yeniden yorumlanarak bir kimlik oluşturulmasına
olanak tanımasından
E) Zamanın ruhunun kaybolmasının önüne geçerek sonsuzluk
düşüncesini pekiştirmesinden
5. Bitki yetiştiriciliğinde bir sanat olarak görülen bonsai, yassı sak-
sılarda yetiştirilen küçük yapraklı bitkilerin budama ile gövdesi-
nin kalınlaştırılmasıyla minyatür ağaç formu kazanmasıdır. Ge-
nel olarak bonsainin ayrıca bir bitki türü olduğu ve yalnızca Ja-
ponya’da bulunduğu kanısı vardır ama bonsai her türlü küçük
yaprakları olan bitkilere uygulanabilecek bir budama sanatıdır.
Bonsai; alışılmışın dışında bakımı olan, çok büyük bir emek, sa-
bır, özel ilgi gerektiren bir uğraşıdır. Bir bonsai ağacı, gerekli ilgi
ve itina gösterildiğinde yüzlerce yıl yaşayabilir. Sulamanın; bon-
sainin direkt toprağına değil, tepesinden yapraklarını da ıslata-
rak yapılması gerekmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada tanıtılan bonsai sanatıyla

bağdaşmaz?
A) Küçük yapraklı bitkileri budama

B) Minyatür ağaçların boyunu uzatma
C) Sabırlı bir bekleyiş içinde olma
D) Özel bir ilgi ve özen gösterme
E) Yağmur yağarcasına sulama

Sıfır Risk TEST - 119
7. ve 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
(I) Uygarlığın doğduğu topraklar olarak bilinen Ege ve onun gü- 8. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdaki-
zel komşusu Akdeniz binlerce yıllık kültürün beşiği olan bir ko- lerden hangisi söylenemez?
numda bulunuyor. (II) Çanakkale’den Antalya’ya kadar birbirin-
den güzel vadiler, kanyonlar, sahiller, dağlar ve şelaleler barın- A) I. cümlede karşılaştırma yapılmıştır.
dıran bu rota hemen herkesin yapması gereken bir yolculuğu B) II. cümlede çoğullaştırmaya başvurulmuştur.
saklıyor. (III) Sıcacık insanları, sevimli mimarileri ve tarihî özel- C) III. cümlede öznel bir değerlendirme yapılmıştır.
likleri de buraların güzelliğine güzellik katıyor. (IV) Son yıllarda D) IV. cümlede bir öneride bulunulmuştur.
popüler olan Bozcaada, Ayvalık; her dönem ünlülerin uğrak E) V. cümlede bir saptama yapılmıştır.
mekânı olan Çeşme ve Bodrum; macerayı sevenlerin ve farklı
bir tatil yapmak isteyenlerin akın ettiği Kaş, Fethiye ve dünyaca
ünlü Antalya bölgesi gerçekten de görülmesi gereken yerlerdir.
(V) Bununla birlikte buralarda tatil yapan insanlarımızın doğayı
koruma, yeşile sahip çıkma ve temizlik konularındaki sorumsuz
davranışları, alışkanlıkları yavaş yavaş bu güzelim coğrafyayı öl-
dürüyor.
7. Bu parçanın yazarı aşağıdakilerin hangisinden yakınmaktadır?
A) İnsanların sadece popüler olan tatil beldelerini tercih etme-

lerinden
B) Ege ve Akdeniz bölgelerinde tatil yapanların çevre konusun-
daki duyarsızlığından
C) Ülkemizin her yöresinin doğal güzelliğe sahip olmasına rağ-
men tatilcilerin belli yerleri seçmelerinden
D) Tatil yörelerindeki yöneticilerin ülkemize daha çok turist ka-
zandırma çalışmalarına ilgisizliğinden
E) Ege ve Akdeniz’in doğal ve kültürel zenginliklerinin insanla-
ra tam anlamıyla tanıtılamamasından

TEST
TEST - 10 120
1. Fransa’da düzenlenen 2019 FIFA Kadınlar Dünya Kupası’nda ABD 3. 1950 sonrası yıllarda Richard Hoggart, televizyon üzerine eleş-
şampiyon oldu. Final maçında Hollanda’yı 2-0 mağlup eden ABD, tirilerde bulunur. “Özellikle son birkaç yıldır çok çeşitli malzeme-
61. dakikada penaltıdan Megan Anna Rapinoe ve 69. dakikada nin eğlence amaçlı tüketiminde artış gözlenmektedir.” der ve ek-
Rose Lavelle’nin attığı gollerle rakibine üstünlük sağladı. ABD, ler: “Fakat bazı alanlarda bu artış, kararlılık arz etmektedir. Bu
1991, 1999 ve 2015 yıllarının ardından kupayı 4. kez müzesine kararlılık, daha önce var olan tatmin olmamış ihtiyaçların gere-
götürmüş oldu. Turnuvada oynadığı 7 maçı da kazanan ABD, 26
ği dolayısıyla değil “daha çok eğlence”yi sunanların daha güçlü
gol atarken kalesinde ise sadece 3 gol gördü. Hollanda turnuva-
ikna çabalarından kaynaklanmaktadır.
yı ikincilikle bitirirken İsveç ise üçüncü oldu.
Bu parçada 2019 FIFA Kadınlar Dünya Kupası’yla ilgili anlatı- Bu parçaya göre Hoggart’ın televizyona yönelik eleştirisi aşa-
lanlar arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? ğıdakilerden hangisidir?
A) ABD’nin bu kupada hiç maç kaybetmediği A) İnsan gereksinimlerinin eğlenceyle giderilmesi izleğinde ku-
B) İsveç’in sıralamasının Hollanda’dan sonra geldiği ral tanımadan ilerlenmesi
C) Şampiyon takımın, finalde üç gol attığı B) Birbirinden farklı malzemelerin eğlence yayınları içeriğinde
D) Hollanda’nın final maçına kadar çıktığı bilinçsizce kullanılması
E) ABD’nin bu kupayı daha önce 3 defa aldığı C) Eğlendirici yayınların çoğalmasının inandırıcılığı beraberin-
de getirmesi
D) Çok sayıda malzemenin bir arada ölçüsüz tüketiminin karar-
lı hâle gelmesi
2. Bilimin ilerleyişinin birçok alanda yeni çalışmalar getirdiği, bu E) Eğlence oranının yukarılara sabitlenmesinin, yayıncıların
durumun da bilimde uzmanlık alanları fikrini açığa çıkardığı ve inandırıcılık çabasından kaynaklanması
daha önceleri doğa felsefesi altında toplanan bazı bilim alanla-
rının felsefeden ayrılıp bağımsız birer disipline dönüştüğü görül-
mektedir. Bilimdeki bu gelişmeler; filozofları bilgi üzerinde önem-
le durmaya ve bilimi sorgulamaya yöneltmiştir. Bu yönelim de
felsefenin kuramsallaşmasını sağlamıştır. Felsefede uzmanlaş-
malar başlamış ve çeşitli alanlarda derinlemesine çalışmalar ya-
pılmıştır. Felsefedeki bu uzmanlaşma süreci, felsefenin ne oldu- 4. Kayıp eşyalarınızı kolayca bulmak için elinize geçen düğme, vi-
da, toka gibi küçük eşyaları saklayabileceğiniz sevimli bir kapak-
ğu problemine teorik açıdan yaklaşılmasını sağlamış ve felsefe,
lı kutu edinin. Bunu yaptığınızda evdeki herkes ilk olarak nere-
yöntem kazanma eğilimine girmiştir.
ye bakacağını bildiğinden kayıp eşyaları bulmak zor olmayacak-
tır. Evinizin girişi için de buna benzer bir yöntem uygulayabilir-
siniz. Şapka, bere, eldiven, fatura vs. saklamak için eski kumaş
A) Bilimsel gelişmeler, filozofları alanlarında aktif olmaya sevk parçalarından pratik bir cepli düzenleyici dikebilir ve antredeki
etmiştir. karışıklığın önüne geçebilirsiniz.
B) Uzman bilim insanlarının yetişmesinde bilimdeki ilerleme- Bu parçadan hareketle “kayıp eşya kutusu”yla ilgili olarak aşa-
ler etkili olmuştur. ğıdakilerden hangisi söylenemez?
C) Bilgi edinme ve yöntemli araştırma sürecinde ayrıntılı araş- A) Evdeki küçük eşyaları toplamak için kullanılabileceği
tırmalar yapılabilir. B) Kaybolan eşya için ilk bu kutuya bakılacağı
D) Bilimlerin disiplinlere ayrılmasında doğa felsefesi, belirleyi- C) Evimizin girişi için de bir kutu yapılabileceği
ci işlev taşır. D) Evlerimiz küçük olduğu için eşyalarımızın evlerimize sığma-
E) Felsefenin yöntem kazanımıyla uzmanlaşma süreci arasın- dığı
da bağıntı vardır. E) Bu kutuların evimizdeki karışıklığı da önlemiş olduğu

5. ---- . Hangi canlı ailesinin hangi türüne ait olduğunu anlamak için 7. ve 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
bu sesin peşine düştüler. Bu bir balinanın çığlığıydı ama normalde
tüm balinalar 12-25 hertz arası ses çıkartırken bu hayvandan ge-
Viyana’da Moritz Schlick öncülüğünde Carnap ve Whitehead’in
len sinyallerin şiddeti 52 hertz seviyesindeydi. Sağır olmalı, dedi
birçok bilim insanı, yoksa hiçbir balina bu ses şiddetiyle iletişim de aralarında bulunduğu bilim insanları, bir araya gelerek man-
kurmayı denemez. 20 sene süren araştırmalar sonucunda anlaşıl- tıkçı pozitivizm akımını oluşturmuştur. “Viyana Çevresi” olarak
dı ki balina sağır değildi ve 52 hertz şiddetindeki seslerini başka da bilinen mantıkçı pozitivistler, deney ve gözlem alanının dışın-
hiçbir balina duymuyordu koca Pasifik’te. İnsanlar onun adını “52 da kalan önermelerin anlamsız olduğunu belirtirler. Ele alınan
Hertz” koydu ve “dünyanın en yalnız balinası” diye tarihe geçti. problem, önermelerin anlam sorunudur. Yapılmak istenen ise
deney ve gözlem alanıyla doğrulanması mümkün olmayan me-
Bu parçanın başına
tafizik önermeleri, diğer önermelerden ayırmaktır. Mantıkçı po-
I. Balina kısa bir süre sonra tüm gizemini kaybetti ve bilim in- zitivistlere göre metafiziksel önermeler anlamsızdır. Carnap, me-
sanlarının gündeminden düştü tafiziksel önermelerin “sözde önermeler” olduğunu ileri sür-
II. Kuzey Pasifik’te araştırma yapan bilim insanları ilginç bir ses- müştür. Örneğin “Ruh ölümsüzdür ve bulunduğu beden çürü-
le karşılaştı yünce diğer bir bedene geçer.” önermesi düşünüldüğünde ru-
III. Sesiyle insanları büyülemeyi başaran bu balina hâlâ gizemi- hun varlığı ve bedenler arası geçiş fikri deney ve müşahedeyle
ni koruyor ispatlanamayacağı için bu önerme metafizikseldir.
IV. Bilim dünyası benzerine daha önce hiç rastlamadığı bir ba-
lık türüne rastladı
V. Canlı türleriyle ilgili yapılan araştırmalar genellikle karada
yaşayan hayvanlarla ilgili oluyor 7. Bu parçaya göre Carnap’ın, metafiziksel önermeleri “sözde
cümlelerinden hangisi getirilebilir? önermeler” olarak nitelemesinin gerekçesi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Deney ve gözlemle kanıtlanabilirlikten uzak olması
B) Somut olarak tanımlanmasında güçlükler yaşanması
C) Ruhun varlığını önceleyen yaklaşımlarla ele alınması
D) Temel düşünceleri, görsellik olgusuyla birlikte değerlendir-
6. I. Çok sağlam yapılmış bir bina bile zamanla yıpranabilir ama mesi
binanın süslemesinde kullanılan çini bezemeleri sapasağlam E) Bilimsel verilerle desteklenecek özelliğinin öne çıkması
kalır.
II. Bu sağlamlık, külçe olarak üretilen camın pudra hâline geti-
rilip kumla karıştırıldıktan sonra kalıplara basılması ve piş-
mek üzere fırına verilmesiyle gerçekleşir.
8. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
den hangisi söylenebilir? A) Metafiziksel önermeleri, sözde önermelerden ayırma çalış-
maları sürmektedir.
A) I. cümlede ifade edilen konuyla örtüşmeyen çelişkili bir du-
B) Önermelerdeki anlam sorunu, “Viyana Çevresi” grubu tara-
rumdan söz edilmektedir.
fından çözüme kavuşturulmuştur.
B) I. cümlede anlatılan durumun çininin yapımında kullanılan
malzeme ve yapılış yöntemiyle ilgili olduğu belirtilmektedir. C) Mantıkçı pozitivizmi benimseyen bilim insanları, felsefi öner-
C) I. cümledeki saptamanın, çini yapımını neden daha çok etmeleri sınıflandırmıştır.
kilediği açıklanmaktadır. D) Deneysel gözleme dayalı önermeler, sözde önerme olarak
D) I. cümlede belirtilen durumun her çini malzemesiyle gerçek- değerlendirilmemelidir.
leşmediği örneklenmektedir.
E) Felsefi akımların mantık ve önermelere bakışında reel yak-
E) I. cümlede değinilen düşüncenin deneysel sonuçları ortaya
laşım olmalıdır.
konmaktadır.

TEST
TEST - 10 121
1. I. Bazı kişilerde ideal oranda bulunan kaygı duygusu, sorumluluk 3. I. İnsanın düşünebilmesini, insana saygıyı temele alan yazar;
bilincinin gelişmesinde ve başarıda etkin rol oynamaktadır. eğitim sayesinde hürriyetin yayılması görüşündedir.
II. Ama bir sınava girmeden günlerce önce sınavı başarıp ba-
II. O, hürriyeti insan ve toplum için bir ideal olarak düşünür.
şaramayacağınız kaygısı beyninizi aşırı meşgul ediyorsa ve
üstelik bu kaygı gündelik işinizi bozuyorsa, uykularınızı, ye- III. Hürriyet olmayan yerde insan karakterinin gelişemeyeceği-
me içmenizi etkiliyorsa, neredeyse başka bir şey düşünmü- ni belirtir.
yorsanız sınav kaygısına ve onun doğuracağı olumsuz sonuç-
IV. Ona göre hürriyet ancak insanın kendi kendine düşünebil-
lara adaysınız demektir.
mesiyle gerçekleşebilir.
den hangisi söylenebilir? V. Yazarın felsefi görüşlerinde özellikle hürriyet, eğitim ve hü-
manizm kavramları öne çıkar.
A) I. cümlede ele alınan durumu pekiştiren bir örnekleme ya-
pılmaktadır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluş-
B) I. cümlede ifade edilen yargının farklı sonuçlarıyla ilgili bir turması için aşağıdakilerden hangilerinin birbiriyle yer değiş-
uyarıda bulunulmaktadır. tirmesi gerekir?
C) I. cümlede anlatılan durumla alakası olmayan farklı bir ko- A) I ve V B) II ve III C) II ve IV
nuya geçilmektedir.
D) I. cümlede söylenen durumun, sınav döneminde öğrencile- D) III ve IV E) IV ve V
rin hepsinde geçerli olduğu belirtilmektedir.
E) I. cümlede belirtilen başarı olgusunun nasıl gerçekleştiği üze-
rinde durulmaktadır.
2. Bir uçak mühendisi baba olarak blog yazma kararı aldığımda ger- 4. Makine öğrenimini anlamlı kılan en önemli özellik, İngilizcede
çekten çok beğenerek takip ettiğim bazı “blogger” anneler var- “neural network” olarak adlandırılan “yapay sinir ağları”dır. Bu
dı. Sayfalarını bir süre ilgiyle takip ettim. Sonra fark ettim ki “blog- ağlar sayesinde bilgisayarlar ve makineler bir resmi bile görse
ger” ebeveynlik, “blogger” annelerin tekelindeydi. Ancak bu on- hemen algılar ve benzerleri arasında kategorize eder. Makine-
ların suçu değildi çünkü onlar blogger babaları dışlamıyordu. Bu- lerin insan gibi düşünmesini sağlayan yine yapay sinir ağlarıdır.
nun sebebi babaların babalık tecrübelerini yazmamasıydı. O yüz- Google vb. internet sitelerine girdiğinizde çoğunlukla reklamlar-
den aslında bu tepki annelere değil de “blogger” ebeveynliğin la karşılaşırsınız ve belki şok olursunuz. Bunun sebebi o reklam-
blogger anneler tekelinde olmasına, dolayısıyla tecrübelerini la alakalı daha önce en az bir arama yapmış olmanızdır. Yapay
yazmayan babalara. sinir ağları, makineler aracılığı ile dataları kullanarak karşınıza
öneriler çıkartır.
Bu parçada ebeveyn blogları ile ilgili karşı çıkılan aşağıdakiler-
den hangisidir? Bu parçada yapay sinir ağlarının işlevleri arasında aşağıdaki-
lerden hangisine yer verilmemiştir?
A) Erkeklerin babalıkla ilgili duygu ve düşüncelerini videolara
aktarıp paylaşmamaları A) Bilgisayarların, objeleri görür görmez algılamasını sağlama
B) Blog yazarı annelerin, tecrübelerini yazarak paylaşan baba- B) Makinelere insan gibi düşünme özelliği kazandırma
lara karşı durmamaları C) Makinelerin algıladığı ilk görüntüyü sınıflandırma
C) Blogger annelerin, annelik paylaşımlarını baba blog yazar- D) Makineler aracılığıyla internet kullanıcılarına öneriler sun-
larının sayfalarından daha önemli görmeleri ma
D) Babaların, deneyimlerini yazılı olarak internet ortamında bir E) İnternet sitelerindeki reklamların rahatsızlık vermesini en-
blogda paylaşmamaları gelleme
E) Annelerin, ebeveynlik tecrübelerini bloglarında paylaşırken
ayrımcı davranmaları

5. ve 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 7. I. Bunun için hem fiziki hem de psikolojik eğitimler alan Le-
comte, Japonya’dan ilk kulacını bugün attı.
II. Fransız yüzücüsü Ben Lecomte, uzun zamandır Pasifik Ok-
Yaz gelip başköşeye kurulunca her dakikayı dışarıda geçirdiğimiz yanusu’nu yüzerek geçmek istiyordu.
günlerin sayısı artıyor. Peki, biz yaz sıcağında keyifli keyifli gü- III. Teknede dinlenecek olan Lecomte, bu yolculuğu ile deniz
neşlenirken cildimizi bronzlaştırıp saç rengimizi açan şey tam kirliliğine dikkat çekmek istiyor.
olarak ne? Hem bronzlaşma hem de saçın ağarma sürecinin ki-
IV. Kendisine köpek balıklarının, dev fırtınaların ve hipotermi
lit noktası, UVR’nin hem saçta hem de ciltte melanin adlı pig- tehlikelerinin eşlik edeceği bu yolculuk 9 bin kilometre sü-
menti farklı şekilde etkilemesi. Saç hücreleri; aslında sadece yağ- recek.
lardan, sudan, pigmentlerden ve yapısal proteinlerden oluşan
V. Bu uzun yolculuk sırasında günde 8 saat yüzüp geri kalan sa-
ölü yapılardır. Bu yüzden güneş dalgaları, bu kendinden geçmiş atlerde kendisine eşlik eden tekneye binecek.
hücrelere çarptığında orada renk oluşturan melanini parçalar ve
yeni çıkan saç, eski rengin koltuğuna kurulana kadar renk açıl- Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluştu-
racak biçimde sıralandığında hangisi sondan ikinci olur?
masına sebep olur. Diğer taraftan ise cilt canlıdır ve cildin önem-
li bir savunma mekanizması vardır. Ciltteki melanin, doğal bir A) I B) II C) III D) IV E) V
güneş kremine benziyor. İşlevi, UVR’yi cilde çarptığı zaman eme-
rek bunun dış deri ve alt deriye kadar gitmesini önlemek. Böy-
lelikle morötesi ışının oluşturabileceği hasarın bir kısmının önü-
ne geçilebiliyor.
5. Bu parçada melaninle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine

değinilmemiştir?
A) Vücudun farklı yerlerinde farklı işlevler üstlenmesine

8. Kış aylarında kapalı mekânların tadını çıkarmak isteyenler için
B) Güneşin bazı zararlı ışınlarını ciltten yansıtmasına
İstanbul bulunmaz bir şehir. 1500 yıllık Ayasofya ve Yerebatan
C) Saç hücrelerinde doğal olarak bulunmasına Sarnıcı’nda müthiş bir tarih yolculuğuna çıkılabilir. Dünyanın en
D) Güneşe maruz kalan saçta parçalanmasına büyük ve eski alışveriş merkezlerinden olan Kapalıçarşı hem gez-
mek hem de alışveriş yapmak için tercih edilebilir. Çok güzel sa-
E) Güneşin morötesi etkisinin cilde zararını azaltmasına
raylarımız var; özellikle Topkapı ve Dolmabahçe hem sakladığı
tarih hem de mimari değeri ile görülmesi gerekenlerin başında
yer alıyor. Buraları gezen bir insan, kışın soğuk ve yağışlı günle-
rinde kapalı mekânlarda tarihe yolculuk yaparken pek çok ko-
nuda da aydınlandığını fark eder.
6. Bu parça için aşağıdakilerden hangisini söylemek doğru olmaz?
Bu parçada yazar, ilk cümlesindeki savını inandırıcı kılmak için
A) İlgi uyandıran bir sorunun ardından iki bölüme ayrılabilecek
aşağıdaki yöntemlerden hangisine özellikle başvurmuştur?
şekilde açıklama yapılmıştır.
B) Tanımlamadan yola çıkılmış, bu tanımın içeriği gerekçe gös- A) Tanımlama yapma
terilerek bir sonuç verilmiştir. B) Örneklere yer verme
C) Bilimsel veriler, benzetme ve mecazlardan da yararlanılarak C) Soyutlamaya başvurma
aktarılmıştır. D) Tartışmacı söylemi öne çıkarma
E) Konuyla ilgili uzmanların görüşlerine yer verme
D) İnsan fizyolojisine ait bilgiler, kaynağı açık göndermelerle
ilişkilendirilmiştir.
E) Açıklama yapılırken kişisel değinmelere ve öznel yaklaşım-
lara yer verilmiştir.

TEST
TEST - 10 122
1. I. Salgın hastalık döneminde evde kaldıkça, arkadaşlarımızla 3. Felsefenin dogmatik düşüncelerden arınarak hakikate yönelme-
ve sevdiklerimizle buluşamadıkça, gitmek istediğimiz yerle- si gerektiğini belirten Hilmi Ziya Ülken, varlık alanında yapmış
re gidemedikçe anılara saldırıyoruz. olduğu çalışmalarıyla felsefede öne çıkmıştır. Ülken’e göre iki tür
II. Gezmek, eğlenmek, film ve maç izlemek hatta okulda ders varlık vardır: sonlu ve sonsuz varlık. Sonlu varlık olan insanın
dinlemek gibi sürekli yaptığımız, yaşadığımız, paylaştığımız sonsuz varlık hakkında bilgisinin olamayacağını ve sonsuz varlık
anıları tekrar tekrar hatırlayarak ve o güzel anları tekrar ya- gibi yaşamasının imkânsız olduğunu belirtir. Ancak akıl ve man-
şayacağımızı düşünerek onların ne kadar kıymetli olduğunu tık aracılığıyla sonsuz varlığı düşünebileceğini ve sezgiyle onu
artık çok daha iyi anladık. hissedebileceğini ileri sürer. Ülken, insanın kendi benine ulaş-
masının iç dünyasına yönelimle olduğunu ve bu dünyayı kuran
insanın da insanlık adına tüm değerleri üretebileceğini belirtir.
den hangisi söylenemez?
A) I. cümlede belirtilen durumla ilgili bir fark edişten söz edil- Bu parçadan hareketle H. Ziya Ülken’le ilgili olarak
mektedir.
I. Evrensel değerler konusunda topluma güven duyulmasını
B) I. cümledeki yargıyı örneklendirme amacı taşınmaktadır.
önermektedir.
C) I. cümlede ifade edilen yargının içeriğine değinilmektedir.
D) I. cümlede anlatılanın gerçekçi olmadığı belirtilmektedir. II. Bireyin akıl yoluyla psikolojik sorunlarını çözebileceği görü-
E) I. cümlede ele alınan olgunun geçiciliği üzerinde durulmak- şündedir.
tadır.
III. Felsefedeki varlık olgusuna sınıflandırmacı bir yaklaşımı vardır.
2. Lezzetli bir et yemek istiyorsanız öncelikle yapmanız gereken eti 4. “Hobileriniz ve fobileriniz nelerdir?” Yılların klişe sorusudur. Bi-
marine (terbiye) etmek. Bunun için etinizin her yerini zeytinya- len bilir, 90’larda, hemen her yıl karne zamanına yakın hatıra
ğıyla iyice yağladıktan sonra tuz ve karabiberle iyice ovalamalı- defteri yazma ritüeli vardı. Bazı hatıra defterleri belli bir format-
sınız. Bu işleme sarımsak, kekik, biberiye gibi hoş kokulu malze- ta doldurulur ve defterin size ayrılmış sayfalarında basmakalıp
meler de ekleyebilirsiniz. Bu hâlde etinizi üzeri kapalı bir kapta, sorular olurdu. Fakat yıllar sonra farkına vardım ki hobi ve fobi
buzdolabında, en az 1 saat bekletin. Vaktiniz varsa bu süre bir kelimeleri arasında ses benzerliği dışında bir bağ yok. İlk bakış-
güne kadar çıkabilir. İşlemin son aşamasında buzdolabında din- ta “sevdiğiniz ve sevmediğiniz şeyler” ifadesini akla getiriyor fa-
lenen eti pişirmeden az önce dolaptan çıkarıp hafifçe ısınması- kat şöyle bir durum var ki ne sevdiğiniz şeylere hobi denir, ne
nı beklerseniz iyi olur. Bu esnada siz tavanızı ocağın üzerinde ısıt- sevmediğiniz şeylere fobi... Klişe kullanım hâlâ devam ediyor,
maya başlayabilirsiniz. şimdilik yapacak bir şey yok.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada “hobi” ve “fobi” sözcükleriyle ilgili olarak asıl anla-
tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Marine işlemi uzun süren ve özen isteyen aşamalara sahiptir.
B) Zeytinyağıyla yağlanan et, çeşitli baharatlar ve tuzla ovalan- A) Eskiden kullanılan kelimeler grubunda oldukları
malıdır. B) Karşılıklarının, “sevilen şey”, “sevilmeyen şey” olmadığı
C) Yağlanmış et, dolaptan çıktığı ısıda soğuk tavaya atılmamalıdır. C) Ses yönüyle birbirlerine benzedikleri
D) Etin lezzetli olması için usulüne uygun terbiye edilmesi ge- D) Kalıplaşmış şekilde birlikte kullanıldıkları
rekir. E) Eskiden hatıra defterlerinde sıklıkla görüldükleri
E) Pişirilecek etin buzdolabında mümkünse uzun bir süre bek-
letilmesi lazımdır.

5. Nörobiyoloji ve hayvan davranışı alanında yapılan araştırmalar 7. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Merak duygusunun diri tutul-
en azından bazı omurgalıların korku, nefret, neşe, kıskançlık, şef- ması, okura hem sürerlik hem de okuma alışkanlığı kazandırır.”
kat ve öfke gibi bir dizi duyguyu yaşadıkları konusunda son de- düşüncesine uzak düşmektedir?
rece çarpıcı kanıtlar ortaya koyuyor. Her ne kadar duyguların de-
taylı bir biçimde incelenmesi zor olsa da insan, kendi duyguları- A) Peyami Safa’nın Cingöz Recai romanlarını okumak için ola-
nın gerçek olduğunun farkındadır. Çünkü bu duyguları yaşayan ğanüstü bir çabaya ihtiyaç yoktur. Çünkü yazarın seçtiği ko-
kendisidir. Fakat bir başkasının ne tür duygular içerisinde oldu- nu ve anlatım, bir an olsun okurun konudan uzaklaşmasına
ğu tam anlamıyla kestirilemez. Yaşadığınız duyguları sözcükler- imkân vermez. Okur, hep daha sonrasını öğrenmeye ihtiyaç
le betimlemeye çalışabilirsiniz ancak bazen hiçbir şey söyleme- duyar.
seniz bile beden diliniz ve davranış örgünüze bakılarak duygula- B) Selim İleri’nin Her Gece Bodrum romanında birbiri ardına
rınız hakkında bir tahminde bulunulabilir. sıralanmış olaylar yoktur. Yazar, okuru bir atmosferin ve psi-
kolojinin içine çekmeye çalışır. Okur, yazarın vermek istedi-
ği mesajı almak için sabırlı olmalıdır.
tadır?
C) Köyden Gelen Kız romanında Kemalettin Tuğcu, babasız bir
A) Betimleme B) Karşılaştırma çocuk olan Gülçiçek’in köydeki öğretmenin desteğiyle İstan-
bul’a gitmesini, burada karşılaştığı sıkıntıları, değersizleşti-
C) Açıklama D) Öyküleme rilerek ötekileştirilmesini anlatır. Sonunda ne olacak, diye
E) Örneklendirme düşünen okur, Gülçiçek’in kendi köyüne öğretmen olarak
dönüşüyle rahat bir nefes alır.
D) Tarık Buğra’nın Küçük Ağa romanı toplumsal sancıların yo-
ğun yaşandığı dönemde gerçekleşen olaylar silsilesinden
oluşmaktadır. Okuru bir çatışmanın içine çeken yazar, aynı
6. Minik kırmızı boncuklar gibi görünen kekre yemiş, İsveç kirazı zamanda okura da o çatışmanın izini sürdürür.
olarak da biliniyor. Bu meyve yaban mersini ile aynı aileden ge-
E) Bir dönemin öne çıkan romancılarından Aka Gündüz, Dik-
liyor. Antioksidan ve antienflamatuar özellikleri nedeniyle son men Yıldızı romanında Milli Mücadele Dönemi’ni yansıtma-
yıllarda çok fazla bilimsel çalışmanın ilgi odağı oldu. Avrasya’dan ya çalışır. Bunu yaparken de okuru sürekli şaşırtır ve sonra
Kuzey Amerika’ya kadar geniş bir alanda ve Kuzey Yarım Küre’de ne olacak, düşüncesine yöneltir.
yetişmektedir. Çiğ ya da kurutulmuş olarak tüketimi yaygındır.
Özellikle İsveç’te reçeli, marmeladı, meyve suyu ve şurubu da
geleneksel olarak kullanılıyor. İsveç kirazının radyasyona karşı 8. ---- . Onun yaratıcılığı, elinde mevcut olanlarla mevcut olmayan
koruyucu etkisi de var. Obeziteden kaynaklı karaciğerde oluşan şeyi oluşturma eylemidir. O hâlde yaratıcı olmak ve yararlı şey-
yağlanmayı azalttığı, kan trigliserid seviyelerini düşürdüğü tes- ler üretmek istiyorsak günlük düşünce yaklaşımlarımızdan sıy-
pit edilmiştir. Sindirim, damar ve sinir sistemi üzerinde de olum- rılmamız ve farklı düşünce tarzları geliştirmemiz gerekir. Yerleş-
miş ve sıradan düşüncelerimizle yaratıcı olmayı, olanı yeni bir
lu etkileri olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur. Günlük tü-
şeye dönüştürmeyi başaramayız.
ketimi bir tatlı kaşığını geçmemelidir. Gereğinden fazla tüketi-
minin potansiyel olarak toksik bir etkisi olabilir. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre
I. İnsanın yaratıcılığında yoktan var edilen hiçbir şey yoktur

Bu parçada kekre yemişle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi-
ne değinilmemiştir? II. İnsan ancak var olan şeyleri kullanıp buna düşünce gücünü
ekleyerek yeni bir şeye dönüştürebilir
A) Bazı olumsuz yüksek kan değerlerini normal seviyelerine
III. İnsanın en önemli özelliği, düşünceleri var gücüyle savun-
çektiğine masıdır
B) İsveç’te eskiden beri birçok yiyeceğe ve içeceğe kaynaklık IV. İnsanın var olanla var olmayanları bir araya getirmesi yara-
ettiğine tıcılık olamaz
C) Yaban mersini bitkisiyle aynı biyolojik grup içinde olduğuna
cümlelerinden hangileri getirilemez?
D) Kıtalar arası geniş bir yetişme alanına sahip olduğuna
A) I ve III B) I ve IV C) II ve III
E) Düzenli tüketilmesi durumunda sindirim, damar ve sinir has-
talıklarını iyileştirdiğine D) II ve IV E) III ve IV

9. Hangi yaş grubunda olduğumu buldum. Ben “yaşlı ergen”im. Bir

11. ve 12. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
ergen olarak istediğim her şeye sahibim, yalnızca elli yıl farkla...
Okula veya işe gitmek zorunda değilim, her ay düzenli olarak ay-
lığımı alıyorum, yetiyor artıyor bile. Kendi düzenim var, sokağa
Ahlak felsefesi, insan eylemlerini konu edinirken kavramları esas
çıkma yasağı yok. Ehliyetim ve kendi arabam var. Ayrıca sivilce-
almaktadır. Bu kavramlar, aynı zamanda insan eylemlerini doğ-
lerim de uçtu gitti. Hayat bana çok güzel. Beynim daha yavaş iş-
rudan nitelemektedir. Bunlardan bazıları şunlardır: Ahlak yasa-
liyor çünkü çok şey biliyorum. Yaşlandıkça hafızam kaybolmadı,
sadece beynimde çok fazla bilgi bulunduğu için istediğimi ara- sı, ahlaki eylemleri belirleyen herkes için geçerli olması gerekli
yıp çıkarmak zaman alıyor. Doktorum bunun aynı zamanda iç kurallardır. Bu kurallar, bireye nasıl eylemde bulunacağı konu-
kulağa da baskı yapması nedeniyle işitme duyusunun etkilendi- sunda yol gösterir. Ahlaki karar, bireyin kendi özgür iradesi ile ve
ğine inanıyor. Bir şey almak için öbür odaya gidip odanın orta- iyiyi isteyerek ahlak yasasına uygun olarak verdiği karardır. Ah-
sında ne almaya geldiğimi düşünüyorum. Bu bir hafıza sorunu laki eylem, ahlaki açıdan iyi ya da kötü olarak değerlendirilebi-
değil, yalnızca daha fazla egzersiz yapma yöntemim. len eylemlerimizdir. Ayrıca ahlak felsefesi tartışmaları için ev-
Bu parçada yazar “yaşlı ergenlik”le ilgili kinayeli olarak aşağı- rensel ve kişisel kavramlar da önemlidir. Genel olan, evrensele;
dakilerden hangisine değinmemiştir? kişisel olan ise bireysele işaret eder.
A) Ergenliğin en büyük sorunlarından biri olan sivilcelerin kal-

madığına
B) İşitme duyusunun geri dönülemeyecek şekilde zayıflaması- 11. Bu parçadan hareketle ahlak felsefesi aşağıdakilerin hangisin-
na üzüldüğüne de doğru tanımlanmıştır?
C) Yavaş düşünmesinin nedeninin çok bilgi sahibi olmasıyla iliş-
A) Bireyi ve onun iç dünyasındaki çatışmaları konu edinen, ki-
kili olduğuna
şiselliği öneren bir etik kuramıdır.
D) Gençken zorunlu olduğu okula ya da işe gitme sorumluluk-
larının kalmadığına B) Ahlaki eylemler ve kararlar ölçeğinde sınırlandırılması, çok
E) Parasal olanaklarının bir sorun doğurmayacak şekilde yerin- sesli düşünülemeyecek bir olgudur.
de olduğuna C) İnsan edimlerinde düşüncenin zihindeki soyut ve genel ta-
sarımlarını temel alan bir disiplindir.
D) Filozofların kurallarını belirlediği evrensel ve kişisel unsur-
ları etik açıdan yorumlayabilen yöntemdir.
10. Medikal bir bitki olan zerdeçalın suyla karışımı yüzyıllardır do- E) Kişisel eylemleri genel ahlak kurallarının dışında değerlen-
ğal tıp alanında kullanılıyor. Zerdeçal ya da diğer adıyla Curcu- dirmeye ve konumlandırmaya olanak veren bir olgudur.
ma Longa, zencefil ile beraber zingiberaceae familyasına aittir.
Ağrı kesici, anti-enflamatuvar (yangı karşıtı, iltihap önleyici) ve
antibakteriyel (bakteri üremesini engelleyen) madde olarak ev
yapımı doğal tedavi yöntemlerinin çoğunda kullanılır. Hatta yük-
sek oranda antioksidan, vitamin ve mineral içermesi nedeniyle 12. I. “Yerlere tükürmeyiniz!” uyarısının ahlaki yasa olarak değer-
çeşitli kanser türlerini önlemek ve tedavi etmek için faydalı ol- lendirilmesi
duğuna inanılır. Zerdeçal kullanarak fiziksel ve ruhsal sağlığınızı
II. Berke’nin sınavda kopya çekmesinin ahlaki olmayan bir ey-
korumaya yardımcı şifalı bir içecek yapabilir ve bunu düzenli ola-
rak tüketebilirsiniz. lem olarak görülmesi
Bu parçada zerdeçallı suyun işlevleri arasında aşağıdakilerden III. Beyza’nın yaşlı bir kadının pazar çantasını taşımasının ahla-
hangisine yer verilmemiştir? ki karar olması
A) İltihap oluşmasını engelleme Yukarıda numaralanmış ifadelerden hangileri bu parçada an-

B) Ağrıları dindirme latılanlarla ilişkilendirilebilir?
C) Bakteri üremesini önleme A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) Ruh sağlığını koruma
E) Sindirime yardımcı olma

TEST
TEST - 10 123
1. I. Herhangi bir film ya da dizide yönetmenlik yapmaktan bah- 3. Değerli bir sporcu Yusuf Yazıcı. Böyle gençleri tanımak bana ina-
settiğimizde yönetmen, aslında sadece oyuncuların nasıl bir nılmaz gurur veriyor. Çok çok etkilendim 24 yaşındaki bu genç
performans sergilediğine bakmıyor. adamdan. Farkındalığı ve kararlılığı çok üst düzeyde. Kendini aca-
II. Yönetmen; mekânlara, kostümlere, ışığa ve daha bir sürü yip yetiştirmiş biri. Sadece futbolda değil her alanda iyi olmak
elemana bakıyor ve bunları bir denge içinde tutarak hikâye- için kendine inanılmaz yatırım yapıyor. Aklım uçtu! Karşınızda
yi anlatıyor. dünya futbolunun yıldızlarından biri duruyor. “İmkânsız, kafa-
Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıdakiler- mızda yarattığımız bir olgu, akıl ve mantık sınırları içinde olan
den hangisi söylenebilir? her şey başarılır.” diyen, kendini futbola adayan, on numara bir
arkadaş. Yusuf’un attığı her golden sonra, tüm takım bir araya
A) I. cümlede anlatılan konuyla çelişen farklı bir tutum sergi- gelip hep birlikte ellerini yukarı kaldırarak “Y” harfi yapıyor. Ha-
lenmektedir. rika değil mi? Kimse, “Y” Yusuf’un adının ve soyadının baş har-
B) I. cümledeki yargının izleyicideki etkilerine yer verilmektedir. fi diye kompleks yapmıyor; hepsi onunla, golün coşkusuyla bü-
C) I. cümlede ele alınan olgu detaylandırılarak konuya anlaşı- tünleşiyor. Burada güven var, sevgi var, takım ruhu var.
lırlık kazandırılmaktadır.
D) I. cümlede ifade edilen durumun her yönetmende aynı öl- Bu parçada sözü edilen sporcu aşağıdakilerden hangisiyle ni-
çüde olmadığı belirtilmektedir. telendirilebilir?
E) I. cümlede anlatılan durumun en önemli olan bir yönü üze- A) Röportaj yapan gazetecilerin gözdesi hâline gelmiş, başarılı
rinde durulmaktadır. bir futbolcu
B) Kendini futbola adayarak kısa sürede yıldızlaşmış, genç bir
gol kralı
C) Futbola kendi felsefesiyle etki etmiş, futbol dışında da bir
çok alanda kendini yetiştirmiş iyi bir futbolcu
2. Aşağıdaki parçalardan hangisinin başına “Sanatçılar elbette ge- D) Takım arkadaşlarınca sevilen, kendini çok yönlü geliştirmiş,
niş okur kitleleri tarafından tanınmak, yapıtlarıyla kalıcılığı ya- azimli bir futbolcu
kalamak ister.” cümlesi getirilemez? E) Attığı gollerle takımının başarısında en büyük pay sahibi olan
futbolcu
A) Bu nedenle de okurların beklentilerini dikkate alırlar. Okur,
hangi konuya ilgilidir, hangi türleri daha çok okuyor, tarzın-
da araştırmalar yaparlar. Sonuçta da “okunan” bir sanatçı
olurlar.
B) Gayet doğal bir durumdur bu. Sonuçta okurlar çok satan ki-
tapların nitelikli, yazarının da yetkin olduğunu düşünür. Do-
layısıyla kitap satış listelerini yakından takip eder.
C) Ölümünden sonra bile hatırlanmayı yani ölümsüzlüğü tat-
mayı arzular. Zaten bu yüzden bazı sanatçılar her dönem
okunabilecek yapıtlar kaleme almaya çaba gösterir. Zaman
geçse de okunabilecek yapıtlar yazar.
D) Bunun için de evrensel konuları öne çıkarırlar. Çünkü evren-
sel konular daha çok okura hitap eder. Ayrıca insanların or-
tak konularına değinmek o yapıtı kalıcı yapar.
E) Yoksa sadece yaşadığı dönemde tanınmak ve alkışlanmak
ne anlam ifade eder ki? Ayrıca hangi sanatçı sadece yaşadı-
ğı dönemde kalmayı ister ki? Sonuçta sanatçı da bir insan-
dır ve yapıtının her dönem ilgi görmesini bekler.

4. Mağara resimlerinden minyatürlere, minyatürlerden kumaş de- 6. Amerikalı yazar Laura Numeroff’un okul öncesi yaş grubu için
senlerine, toprak kaplardan mozaiklere resim serüveni; insanın yazdığı resimli, eğlenceli kitap Eğer Bir Fareciğe Kurabiye Verir-
yaşam ve düşün serüvenine paralel bir seyir izledi. Ancak hiçbir sen Türkçeye çevrildi. Kitap, yayıncılar tarafından tam dokuz kez
dönemde sanatın değişimi son iki yüzyıldaki kadar hızlı olmadı. reddedilmiş fakat basıldıktan sonra büyük başarı sağlayarak pek
Cezanne’ın “Ressam doğanın silindiridir, koni ve karelerle doğa- çok ödüle değer bulunmuş. Akıcı dili, nasihat veren ayrıntıları
yı ele almalıdır.” yönündeki öğüdü maddenin resmedilme gele- ile çocukların baş ucu kitabı olmuş. Dünyanın her yanında bu se-
neğinde köklü değişimler yapmıştır. Böylece Cezanne, modern rinin hayranları var. Metni tamamlayan harika resimler, farklı ül-
sanatın babası ve en önemli temsilcilerinden biri olmuştur. kelerde çocuk hastanelerinin duvarlarında kullanılmış. Tokyo’da
şehir otobüsleri kitaptaki farenin resimleriyle boyanmış. 1985’te-
Bu parçada resim sanatıyla ilgili aşağıdakilerden hangisine yer
ki ilk basımının ardından farenin çok popüler olması, dizinin son-
verilmemiştir?
raki kitaplarına ilham vermiş.
A) Modern Çağ’da önceki dönemlere göre ağır bir değişim için- Bu parçaya göre söz konusu yapıtla ilgili olarak aşağıdakiler-
de olduğuna den hangisi söylenemez?
B) Malzemesinin zaman içinde değişiklikler gösterdiğine
C) İnsanoğlunun düşünce dünyasında belirli bir değişim gös- A) Sürükleyici bir üslupla kaleme alındığı
terdiğine B) Basımı ile ilgili bir süre olumsuz yanıt alındığı
D) Önemli değişimlerden birinin Cezanne’ın fikirleriyle olduğu- C) Hem çocuklar hem de büyükler için baş ucu kitabı olduğu
na D) Dünyanın pek çok yerinde ilgi gördüğü
E) En hızlı değişimlerin son iki yüzyılda yaşandığına E) Beğenilmesinin sonraki kitaplar için esin kaynağı olduğu
5. İnsan yaşamı için ekmek ve su ne kadar gerekli ise bilgilerimizi

sağlam temellere oturtabilmek de o kadar gereklidir. Bu anlam-
da ilk önce doğru bilginin kaynağı olan olgular bilinmelidir. Yok-
sa bilginin doğruluk değeri hakkında bir şey söylemek zorlaşır.
Felsefe tarihinde doğru bilgi konusunda yapılan tartışmalar, bu-
nun önemini göstermektedir. Rasyonalistlere göre doğru bilgi, 7. (I) Sekiz yıllık maceranın ardından Game of Thrones’un bitmesi
her ne kadar hayranlarını üzse de hikâyenin yeni projeleri do-
akla dayanmalıdır. Empristler için ise doğru bilginin kaynağı, in-
ğuracağı, dizinin yapımcıları ve senaristleri tarafından duyurul-
san deneyimleridir. İmmanuel Kant, uzlaşmaz görünen bu iki gö-
muştu. (II) Jane Goldman’la kaleme aldıkları hikâyenin The Gol-
rüşü yeniden ele alıp akıl ve deneyimi birleştirmiştir. Pozitiviz-
den Age of Heroes adlı dönemde geçtiğini söyleyen yazar, de-
me göre doğru bilgi, bilimsel olgulara dayanır. Entuisyonizme vam dizisinde “Westeros topraklarında insanların yanı sıra ma-
göre sezgilerimiz bizi doğruya götürür. Pragmatizme göre ise mutlar, gri kurtlar ve Ak Gezenler bulunacak.” dedi. (III) O dö-
doğru bilgi yararlı olan bilgidir. nemde hangi krallıkların bulunduğunun sorulması üzerine
“’Stark’lar kesinlikle olacak. Lannisterlar henüz yok ama Caster-
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? lyRock mutlaka olacak.” dedi. (IV) Game of Thrones”ta 8 olan
hanedan sayısının artacağını ifade eden Martin, “Biraz daha ge-
A) Felsefe biliminde bilgi kavramının sınırlandırılmış tanımı net-
riye giderseniz 9 krallık var, sonra 12, en son olaraksa yüzlerce
likten uzaktır.
krallığın olduğu bir noktaya geri dönüyorsunuz. Bizim ilgilendi-
B) Aklı başat faktör olarak gören bazı filozoflar, bilgi çeşitliliği- ğimiz dönem burası.” ifadelerini kullandı. (V) Martin, dizinin Ga-
ni her zaman yadsımıştır. me of Thrones’da olduğu gibi toplu oyuncu kadrosuna sahip ola-
C) Deneycilik olgusunu benimseyen bilim insanları, bilgi ile de- cağını söyleyerek “Başrollerden ziyade geniş bir toplu oyuncu
neyimi ayrıştırmıştır. kadromuz var.” dedi.
D) Doğru bilginin kaynağı konusunda filozoflar farklı görüşler Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisine düşüncenin akı-
ortaya koymuştur. şına göre “Game of Thrones’un yazarı George R.R Martin ilk kez
yeni dizinin ayrıntılarını paylaştı.” cümlesi getirilmelidir?
E) Pragmatist ve rasyonalist filozoflar, doğru bilgi konusunda
uzlaşmıştır. A) I B) II C) III D) IV E) V

8. Muhabir: 9. Beni hor görme kardeşim,

(I) ---- Sen altınsın ben tunç muyum?
İllüstratör: Aynı vardan var olmuşuz,
— İkisi de keyifli yöntemler elbette. Kalemle ne çiziyorsanız di- Sen gümüşsün ben sac mıyım?
jital ortamda da onu çizersiniz. Tek farkı çizginizin dijital olması-
Âşık Veysel’e ait bu dörtlükte vurgulanmak istenen temel dü-
dır. Yöntem ayrımı yapmak istemem. Hangi malzemeyle olursa
şünce aşağıdaki parçaların hangisinde verilmiştir?
olsun kâğıt üzerine çizmek, tabletle çizmekten çok daha gerçek.
Kâğıda ve kaleme dokunuyor, varlıklarını hissediyorsunuz. Par- A) Bir insanın her zaman haklı olması mümkün değildir; hoş-
maklarınıza, yüzünüze, saçınıza boya bulaştırıyorsunuz. Boyalar görü, kişinin diğer insanların çıkarlarıyla kendi çıkarları ara-
bazen birkaç gün çıkmıyor. Sizinle her yere geliyor. Kâğıt veya sındaki dengeyi kurması ve başkalarına inisiyatif ve söz hak-
benzer malzemelerle çalıştığınızda yaptıklarınızı anında geri al- kı verebilmesi demektir. Hoşgörülü kişi farklılıklardan değil,
ma şansınız yok. benzerliklerden hareketle karşısındakiyle ilişki kurmaya ça-
Muhabir: lışır.
B) Kendisini beğenen, başkalarından üstün gören, düşüncele-
(II) ----
ri ile başkasını dışlayan kişiler toplumda hoş karşılanmaz.
İllüstratör: Bütün insanlar topraktan yaratılmıştır, üstünlük taslayan ne-
— Çocuklar için üretmek çok heyecan verici ve eğlenceli. En zor yine güvenir ki? Kibir, elmanın içinde büyüyen kurt gibidir;
müşterilerdir çocuklar. Çünkü dürüsttürler. Eleştirileri, yorumla- büyüdükçe elma, çöp olur.
rı yetişkinlerin canını yakar. Her fırsatta onların fikirlerini alma- C) Çalışmak; insanların kendilerini geliştirmesini, hedeflerine
ya özen gösteriyorum. Onları heyecanlandırmak, meraklandır- ulaşarak konumunu yükseltmesini sağlar. Çalışan kişiler eko-
mak onların hayal kurmalarını sağlamak, eğlendirmek ve mutlu nomik bakımdan özgürlüklerine ulaşarak ailelerine ve çev-
etmek istiyorum. Binlercesinden bir tanesi bile bir gün çizer ol- relerine refah bir hayat sunabilirler. Maddi ve manevi ola-
mak isterse dünyalar benim olur. Çizdiğim çocukların yüzlerin- rak kazanç sağlamak, insanların yaşamlarını güzelleştirme-
de zaman zaman mahcubiyet, keyif, endişe gibi farklı ruh hâlle- ye katkı sağlar.
ri bulabilirsiniz. D) Hedeflerimizi belirlerken gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sı- koymaya özen göstermeliyiz. Hedefimize ulaşmak için de ai-
rasıyla getirilmelidir? lemizle hareket etmemiz gerekir. Her hedefimize ulaştığı-
mızda kendimize yeni ve ulaşılabilir hedefler belirleyerek
A) I. Dijital ortamda çizmek ile kâğıt üzerine çizmek arasında motivasyonumuzun sürekliliğini sağlayabiliriz.
fark var mı? E) İnsan; başkalarıyla bir arada yaşayan, onlarla etkileşim için-
II. Çocuklar için çizerken çok zorlandığınız oldu mu? de bulunan sosyal bir varlıktır. Bu nedenle iyi bir insan, di-
B) I. En çok hangi yöntemi kullanarak çizimler yapıyorsunuz? ğer insanların içinde bulunduğu durumu görerek onlarla sü-
II. Çocukların hangi duygularına daha çok hitap ediyorsu- rekli paylaşımda bulunması gerekir. Bu davranış, onu sevi-
nuz? len bir kişiye dönüştürmeye yeter.
C) I. Çizimlerle ilgili unutamadığınız bir hatıranız var mıydı?
II. Çocuklardaki doğruluk düşüncesi nereden gelmektedir?
D) I. Kâğıt ve tablet üzerine çizme arasında fark var mı?
II. Çocuklar için bir şeyler üretmek nasıl bir duygu?
E) I. Son zamanlarda boya kullanımı azaldı, diyebilir miyiz?
II. Yaptığınız işte sizi heyecanlandıran şey nedir?

10. ve 11. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 11. Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söylemesi bek-
lenir?
A) Sağlığı olumsuz etkileyen virüslerle toplumsal mücadele de-

Günümüzde insan sağlığını tehdit eden ve salgınlara neden olan vam etmelidir.
birçok bulaşıcı hastalık, virüs kökenlidir. Virüsleri bakterilerde
B) DNA’lar vücuttaki bakterileri yok ederek bolca protein sen-
olduğu gibi antibiyotiklerle yok etmek mümkün değildir. Virüs
tezleyebilir.
ve neden olduğu hastalıklar, güçlü bağışıklık sistemi ile yok edi-
lebilir ve bunun için de aşılanmak en etkili yoldur. Bağışıklık sis- C) Zararlı virüsler antibiyotiklerin yanı sıra aşılamayla ortadan
temi hücreleri, virüsleri taşıdıkları protein kılıflarından ayırt ede- kaldırılmalıdır.
rek gerekli bağışıklığı oluşturmaktadır. Bunun için sağlıklı insan- D) Bulaşıcı hastalıkların önlenmesinde aşılama, önemli yöntem-
lara virüsü çevreleyen kılıftaki proteinler verilerek bunları virüs lerden biridir.
gibi algılamaları sağlanır. Böylelikle gerekli bağışıklık oluşturula- E) Bağışıklık sistemi güçlü olan bireyler, hiçbir zaman hastalığa
bilir. Bu amaçla bazı bakterilere, protein kılıf sentezinden sorum- yakalanmaz.
lu virüs DNA’ları aktarılarak bakterilerin virüslere ait proteinler-
den bolca üretmesi sağlanmıştır. Elde edilen bu proteinlerden
de çeşitli aşılar üretilmiştir.
10. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi virüsün belirgin özel- 12. Günümüzün dünyasında çevre kirliliği tüm gezegeni kaplayan
liklerinden biri olamaz? boyutlara ulaşmış durumda. Dünyanın birçok bölgesinde insan-
lar çevre felaketine karşı korumasız, nükleer tehdit ve radyas-
A) Salgın hastalıklara neden olma yondan habersiz bir yaşam sürmektedir. Bilim insanları ise bu
B) İnsan yaşamı için risk taşıma olumsuzlukların devamı hâlinde dünyadaki tüm canlıların ciddi
C) Antibiyotik yardımıyla üretilme biçimde tehdit altında olduğunu vurguluyorlar. Hâlbuki insanoğ-
lunun gelişimi, başlarda yaşam ve doğal çevre ile uyum içinde
D) Bakterilerle farklılık gösterme
sürmüştür. Ancak dünyadaki toplumsal ve teknolojik gelişmele-
E) Bağışıklık sistemiyle başa çıkılma rin hızla artışı karşısında ekolojik sistemin bu hassas dengesi gi-
derek bozulmuştur. Bu tehlikeli gelişmenin seyircisi durumunda
olan insanlık ise dünyada dengeli bir çevrenin korunamaması
hâlinde tüm canlıların varlığını sürdürmesinin olanaksızlığını aca-
ba ne zaman anlayacak?
Bu parçada üzerinde durulan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bilim insanlarının çevre kirliliği ile ilgili yeterli araştırma yap-

maması
B) Ekolojik dengenin bozulması karşısında insanların duyarsızlığı
C) Canlıların varlığını sürdürmesinin beslenmeyle ilişkili olması
D) Teknolojik gelişmelerin insanlara sadece zararlar getirmesi
E) Ülkemizdeki ekolojik felaketlere çevre kuruluşların ilgisizliği

TEST
TEST - 10 124
1. I. Yazarlar, kaleme aldıkları her kitapla kendi serüvenlerinin bir 2. Gazeteci:

dönemini yansıtmış olduklarından bütüncül okumayı hak (I) ----
ediyor.
İş insanı:
II. Fakir Baykurt kitaplığınızda yoksa, bütün eserlerini okuma-
— Negatif ve kötü enerji veren ortamlardan uzak kalmaya çalı-
mışsanız köy romanı ve köy hakkında bilginize güvenemez-
şıyorum. İşim ne kadar stresli olsa da yaratıcılık, yeni bir şeyler
siniz.
üretmek, yeni fikirler paylaşmak ruhuma çok iyi geliyor. Şirketin
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde bir- hep yenilikçi, atılımcı ve inovatif olmasında en önemli neden-
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? lerden biri de her alanda yaratıcılığa çok önem veriyor olmam.
Ekip arkadaşlarıma da yaratıcılıklarını kullanmalarını öğütlüyo-
A) Yazarlar, her bir kitabıyla kendi yazarlık serüvenlerinin bir rum. Bugün bizde yapılan bütün aksesuarlar aslında buradaki
dönemini yansıtmış olduklarından, yaşam hakkında sağlıklı yaratıcı ekipten, tasarımı bilmeyen kişilerden çıktı. Çünkü dü-
bir bilgiye sahip olmak istiyorsanız Fakir Baykurt’un bütün şünceyi özgür bırakmak lazım. Hiç tahmin etmediğiniz kişilerden
eserlerini okumanız gerekmektedir. çok farklı fikirler çıkabiliyor.
B) Yazarların çoğu, bir kitabıyla bile olsa, kendi yazarlık serü-
venlerinin bir dönemini yansıtmış olduklarından, köy roma- Gazeteci:
nı ve köy hakkında sağlıklı bir bilgiye sahip olmak istiyorsa- (II) ----
nız Fakir Baykurt’un bütün eserlerini okumanız gerekmek- İş insanı:
tedir.
— Her şeyden önce sorumluluk sahibi, vicdanlı olmalarına çok
C) Köy gerçeğini anlatan yazarlar, birkaç önemli kitabıyla ken- önem veriyorum. Benim için vicdan çok önemli. Kendi vicdan-
di yazarlık serüvenlerine genel olarak ışık tuttukları için köy larını sorgulamaları lazım. Bir de özgürlüklerine ve yaratıcılıkla-
gerçeğini merak ediyorsanız Fakir Baykurt’un öne çıkan ba- rına çok önem veriyorum. Fikirlerini dinlerim, onlara saygı duy-
zı eserlerini okumanız yeterlidir. maya çalışırım. Ön yargılı davranmam, onlara öğüt vermem.
D) Fakir Baykurt gibi köy gerçeğini yansıtan her romancı, eser- Öğüt vermenin eski kaldığını düşünüyorum. Baktığınızda artık
lerinin bütünü okunduğunda daha sağlıklı bir şekilde anla- bizim öğütlerimiz bu dönemde geçerliliğini kaybetti. Sadece on-
şılacağı için bir eseri bile yok sayılmadan dikkatlice okunma- ların olayları anlamalarına yol göstermeye çalışıyorum. Hiçbir
lıdır. konuyu onlara dikte etmiyorum. Çünkü artık gençlerde bildiği-
E) Yazarlar, her bir kitabıyla kendi yazarlık serüvenlerinin bir miz yöntemler işlemiyor.
dönemini yansıtmış olduklarından, köy romanı ve köy hak-
kında sağlıklı bir bilgiye sahip olmak istiyorsanız Fakir Bay- Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sı-
kurt’un bütün eserlerini okumanız gerekmektedir. rasıyla getirilmelidir?
A) I. Özel ve iş yaşamınızda nelere dikkat ediyorsunuz?

II. Çocuklarınızı yetiştirirken nelere önem verdiniz?
B) I. Bir iş insanının olmazsa olmazı nedir?
II. İş yerinde çalışan gençlere neler tavsiye edersiniz?
C) I. Ekip düşüncesiyle başarı her zaman mümkün mü?
II. Gençlere yönelik ne gibi etkinlikleriniz var?
D) I. İş yaşamınızda başarılı olabilmek için nelere dikkat ediyor-
sunuz?
II. Çalışanlarınızda hangi özellikleri aramaktasınız?
E) I. Yaşam felsefenizden biraz söz eder misiniz?
II. Gençler şu dönemde en çok neye ilgi duyuyor?

3. Fermi Paradoksu olarak sözü edilen düşüncelerin aslında Fer- 5. Aşağıdaki parçalardan hangisi “İyi bir yazar, bence yaşamının
mi’ye ait olmadığını ve ortada paradoks denilecek bir şey de ol- ilk dönemlerini geçirdiği mekânları olgun bir gözle yeniden de-
madığını biliyor muydunuz? Gelin bu adlandırmanın nasıl ve ne- ğerlendirdiğinde vardır.” düşüncesine uzak düşmektedir?
reden çıkmış olabileceğini anlayalım. Dünya dışı yaşam konusu
açıldığında genel olarak iki farklı düşünce yapısı ile karşılaşılır. A) Yazarın aile tarihiyle bir imparatorluk başkentinden 20. yüz-
Bunlardan biri, gök adamızda bulunan ve sinyalleri algılanabile- yıl başlarında yıkıntılarla ve hüzünle dolu bir şehre dönüş-
cek durumda olan uygarlıkların sayısını hesaplayan Drake Denk- mesinin hikâyesi var İstanbul’da. Orhan Pamuk, İstanbul ’da
lemi kaynaklı araştırmacı yaklaşım; diğeri ise eğer akıllı yaşam hayatının başındaki yirmi iki senesini bir büyüme ve olgun-
olsaydı, zaten çoktan gök adayı kolonileştirmiş olacaklarını söy- laşma romanına dönüştürüyor.
leyerek araştırmayı gereksiz bulan Fermi Paradoksu yaklaşımı-
B) Beş Şehir ’in asıl konusu, hayatımızda kaybolan şeylerin ar-
dır.
dından duyulan üzüntü ile yeniye karşı beslenen arzudur. İlk
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi hakkında açıklama yapıla- bakışta birbiriyle çatışır görünen bu iki duyguyu sevgi keli-
cağı söylenmesine rağmen yeterli bilgi verilmemiştir? mesinde birleştirebiliriz. Bu sevginin kendisine çerçeve ola-
rak seçtiği şehirler, belki çoğumuzun mutlaka gidip de gör-
A) Gök adamızdaki sinyalleri algılayabilecek uygarlıklar
mek istediği yerlerdir.
B) Uzayın herhangi bir noktasındaki akıllı yaşam belirtileri
C) Boğaziçi, dünya coğrafyasının en güzel kesitlerinden biri. Do-
C) Dünya dışı her türlü yaşamın bulunabilecek izleri
ğanın, tarihin ve şimdiki zamanın benzersiz bir alaşımı. Üze-
D) Uzaydaki yaşamı araştırmak için yapılan araştırmaların kay-
nağı rine çok şey yazıldı iki bin yıldır ama Salâh Birsel’in çocukluk
E) Uzaylıların olmadığı düşüncesine Fermi Paradoksu denme- anılarını da yorumladığı “Boğaziçi Şıngır Mıngır”ı başka: Gü-
sinin nedeni nün her saatinde nasıl renk değiştiriyorsa Birsel’in üslubu
da öyle...
D) Ahmet Yüksel Özemre, Üsküdar Ah Üsküdar ’da bu semte
has örf, âdet, incelik, cömertlik gibi hasletleri; insan ilişkile-
rindeki hoşluğu, bu beldede yeşermiş olan sanat ve kültü-
rü; çocukluk ve gençlik yıllarında şahidi olduğu güzellikleri,
4. ` Başınızı sürekli çekiç gibi ağaçlara vurup durduğunuzu düşü- kısacası “Üsküdar Medeniyeti”nin bir bölümünü hasretle
nebiliyor musunuz? Ağaçkakanlar, gagalarını dakikada 100-
yâd etmektedir.
300 defa ağaç gövdelerine vurup delikler açıyor, buldukları
böceklerle besleniyor, beyin sarsıntısı da geçirmiyor. Vuruş- E) Rahşan Tekşen, Kırk Bir Kere İstanbul adlı eseriyle şehrin bir
ları günde 12 bin defayı bulabiliyor ve bu, insanın yaklaşık sa- zamanlar ihtişamlı yüz akı olan fakat zamanla unutulmuş,
atte 25 kilometre hızla yüzünü duvara toslaması gibi bir şey. terk edilmiş ve kendinin de doğup büyüdüğü mekânlarını
` Ağaçkakanın başını koruyan mekanizma, makine mühendis- yeniden hatırlatıyor. Bir yanıyla estetik zevki, diğer yanıyla
liği, malzeme bilimi ve elektronik mühendisliği alanlarında da medeniyetimize hizmet görevini yerine getiren eser, se-
çalışan bilim insanlarının ilgisini çekti. Ağaçkakanın kafası, rinin birinci cildi.
darbe sönümleyicilere esin kaynağı oldu bile. Mesela birkaç
yıl önce, Kaliforniya Üniversitesinden Sang Hee Yoon ve Sung-
min Park, hayvanın bilgisayarlı tomografi taramasını analiz
ederek uçakların karakutularını koruyabilecek bir darbe sö-
nümleme sistemi geliştirdi.
A) Bilimsel temele dayanmayan yaklaşımları ortaya koymakta-

dır.
B) Bir olguyu farklı yönleriyle ele almaktadır.
C) Birbiriyle çelişen noktalara temas etmektedir.
D) Öznelliğin ağır bastığı yorumlara yer vermektedir.
E) İki farklı konuyu iki farklı biçimde sunmaktadır.

6. 7. ve 8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 9. ve 10. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
Herakleitos; insanları bilgiyle ilişkileri bakımından “anlamayı bilen- (I) Bugün sizi yeni nesil bir bulut (cloud) depolama servisi olan
ler” ve “anlamayı bilmeyenler” şeklinde ikiye ayırır. Anlamayı bilen- ve bu sayede dosya aktarımı çok hızlı bir şekilde gerçekleştire-
ler, her zaman araştıran kişilerdir; bilmeyenler ise sağırlar gibidir. bilen bir hizmetle tanıştırmak istiyorum: TRtransfer. (II) TRtrans-
Herakleitos’a göre insanların çoğu, evrendeki yasayı görememek- fer, bir kişiye ya da firmaya göndermek istediğiniz yüksek boyut-
tedir. Bunun nedeni, bedensel hazları fazlaca önemsemeleridir. Ona lu dijital dosyaları hızlı ve kolay bir şekilde iletmenizi sağlayan
göre insanın bilgi edinmesindeki iki önemli kaynak, gelenekler ve ücretsiz bir dosya paylaşım sitesidir. (III) Arayüzünde bulundur-
duyulardır fakat her ikisi de gözden geçirilmelidir. Ayrıca bilgiyi bi- duğu sanatsal ve tasarımı hoş görseller ile birlikte animasyonlu
riktirmek, çok şey bilmek anlamına gelmemektedir. İnsan, gelenek arka planları da kullanıcıyı şaşırtacak derecede başarılı. (IV) Si-
ve duyulardan gelen bilgileri aynen kabul ediyorsa yanılabilir. Bu te; video, resim, gif, müzik vb. gibi dosyalarınızı 4 GB’a kadar yük-
nedenle insan, her iki bilgi kaynağını aktif biçimde sorgulayıp an- leyebilme ve rahatça karşı tarafa iletebilme imkânı sunmakta.
lamlandırarak bilgeliğe ulaşabilir. Bilgeliğin temel amacı, evrende (V) TRtransfer’in kullanımı son derece kolay. (VI) İlk olarak e-pos-
hüküm süren yasayı anlamak ve ona göre yaşamaktır. ta yoluyla göndermek için gönderenin e-posta adını yazın, he-
men altındaki boş yazı alanına ise alıcının e-posta adını girin.
6. Bu parçaya göre Herakleitos ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
(VII) Adresleri girdikten sonra hemen yukarıdaki dosya seç iba-
söylenemez?
resine tıklayarak 4 GB’ı geçmeyecek dosyalarınızı seçip “Aktar”
A) Bilgiyle bağlantısı yönüyle bireyleri sınıflandırdığı kutucuğuna basarak dosyalarınızı yollayın.
B) Bilgeliğin esas hedefinin ne olduğunu açıkladığı
C) Bilginin doğruluğunun araştırılması gerektiğine inandığı
D) Bedensel hazlar üzerine bir düşüncesinin olduğu
E) Bütün yapıtlarında evrensel konulara yer verdiği
7. I. Bir ressamın yapacağı tabloda geleneksel yöntemleri göz ar- 9. Bu parçada TRtransfer’in
dı etmesi I. Dosya aktarım hızının yüksek olması,
II. Bir internet sitesinden alınan bilginin yazılı kaynaklardan da II. Sınırsız boyutta dosya yükleme kolaylığı sağlaması,
doğruluğunun araştırılması III. Görsel tasarımının başarılı olması,
III. Bilim insanının yeni bir buluş için laboratuvarda deneysel IV. E-posta adı kullanma gereksinimi bırakmaması
gözlem yapması
özelliklerinden hangilerine yer verilmemiştir?
Bu parçaya göre yukarıda sıralanan durumlardan hangileri “bil-
gi edinmedeki kaynak” için örnek olabilir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve IV E) III ve IV
8. Bu parçadaki altı çizili sözle aşağıdakilerden hangisine gönder-

me yapılmıştır?
A) Geleneklerin, toplumsal duyarlık üzerinde etkisini sürdüre-

ceğine
B) İnsanların algılama yeteneğinde kesinlik olgusuna rastlana-
mayacağına
C) Töresel ve duyusal kazanımların bireyleri hataya düşürebi-
leceğine
D) Bilgi birikim yöntemiyle sorunlara kalıcı çözümler üretileme-
yeceğine
10. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi
cümleyle başlar?
E) Kişinin her şeyi bilmesinin belirli bir zaman sonra gerçekle-
şebileceğine A) V B) III C) IV D) II E) VI

11. ---- Birisi şudur: Yavuz Sultan Selim, Mısır seferinden dönerken 12. İlk filmler sessiz olarak kaydediliyordu ve sinema salonlarında
bu bölgeye geldiğinde yağmur yağmaya başlar ve her yer çamur bir orkestranın ya da piyanistin eşlik etmesiyle gösteriliyordu.
olur. Ordu çamurdan yürüyemez hâle gelir. Sazlık ve bataklıktan, Ancak sesli sinema dönemine geçilince sadece görsellik değil,
askerlerini geçirmek için padişah, ordusuna “cemre” komutunu aynı zamanda sesin kullanımı ve işitsellik de önem kazanmaya
verir. Yani askere paçalarını sıvamalarını ve süvarilerin, atlarının başladı. Böylece film stüdyoları arasında gittikçe büyüyen bir re-
kuyruklarını bağlamalarını emreder. “Cemre” kelimesi zamanla kabet de doğmuş oldu. Hangi stüdyonun, nasıl bir kalitede iş su-
“Çamur”a, daha sonra da “Çumra”ya dönüşmüştür. Diğeri ise nacağı sadece yönetmenler ve sinema ekipleri için değil, aynı
şöyledir: IV. Murat, Bağdat seferine giderken bu bölgeden ge- zamanda seyirciler için de büyük bir merak kaynağı olmuştu. Bu
çer, bu arada yağan yağmur dolayısıyla her taraf çamurdur. Bu durum, stüdyoların farklı tekniklerle sesleri kaydetme yollarını
çamurda ilerlemede güçlük çeken askerler, “Çamura bak çamu- aramaya itmiştir.
ra!” diye şikâyetçi olurlar. “Çamur” kelimesi zamanla “Çumra”
şekline dönüşmüştür. ----
Bu parçada boş bırakılan yerlere, düşüncenin akışına göre, aşa- I. Sinemada kullanılacak seslerin kayıt kalitesinin merak edil-
ğıdakilerden hangileri sırasıyla getirilebilir? mesi,
II. Sinemada kullanılacak seslerin stüdyo dışında kaydedilecek
A) Çumra Ovası’nın bereketli olduğu ile ilgili çeşitli rivayetler olması,
var. / Dolayısıyla Konya denince akla hemen Çumra gelir.
III. Ses kaydı konusunda yönetmenin, teknik ekibin ve seyirci-
B) Tarihte bazı padişahların askerleriyle ilginç diyalogları olmuş- lerin birlikte hareket etmesi
tur. / Bundan da anlaşılıyor ki tarihte bazı ordular, seferdey-
ken zor doğa koşullarıyla mücadele etmişlerdir. durumlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır?
C) Konya’nın Çumra ilçesinin isminin nereden geldiğiyle ilgili
farklı rivayetler var. / Bu değişik rivayetlerdeki ortak nokta
Çumra Ovası’nın çamurla ilgili olmasıdır. D) I ve II E) II ve III
D) Çumra ilçesinin iki büyük özelliği vardır. / Demek ki bazı as-
kerler Osmanlıda sefer hâlindeyken bile padişahlara isyan
etmişlerdir.
E) Çumra’da çocuklara genelde benzer isimler konmasının te-
melde iki nedeni vardır. / O yüzden bugün Çumra denince
akla hemen “çamur” kelimesi gelir.

TEST
TEST - 10 125
1. I. İlkbaharda ilk çiçekler çıktığında otlatılan koyunların sütü, 3. Diğer bilim dallarında olduğu gibi psikoloji biliminin de bazı öl-
tulum peyniri için kullanılmaz. çütleri vardır:
II. İlkbaharda otlatılan koyunların sütü daha sulu olduğu için ` Yalnızca çıplak gözle izlemeyi değil, gözün yetersiz kaldığı du-
sonbahara doğru otlayan koyunların yağlı sütünden tulum rumda bazı teknolojik aygıtlardan yararlanmak
peyniri yapılır. ` Zekâ testinden alınan puanların sayıyla belirtilmesi gibi sa-
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde bir- yısal olarak ifade etmek
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? ` Elde edilen sonuçları makale, kitap, sunum vb. yollarla bil-
dirmek
A) Tulum peyniri, ilkbaharda ilk çiçekler çıktığında otlatılan ko-
` Yapılan çalışmaların başka bilim insanlarınca farklı zaman-
yunların sütleri sulu olduğu için yapılmayıp sonbahara doğ-
larda aynı biçim ve koşullarda yinelendiğinde mümkün ol-
ru, koyunların sütleri yağlandıktan sonra yapılmaktadır.
duğu kadar birbirine yakın sonuç ve gözlemler elde edilme-
B) Her yörenin tulum peyniri yapımı farklı olduğundan dolayı si
bazı yörelerde sütün su oranı fazla olunca bazı yörelerde ise
` Bilimsel araştırma sonuçlarının doğruluğunun sınanabilme-
yağ oranı fazla olunca peynir yapılmaktadır.
si, test edilebilmesi
C) Tulum peyniri, ilk çiçekler çıktığında değil de otlar sarardı-
ğında, otlatılan koyunların sütleri yağlandıktan sonra yapıl- Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi psikolojinin ölçütle-
maktadır. rinden değildir?
D) Koyunların sütlerindeki yağ oranı doğal beslenip beslenme-
me ile alakalı değil, onların hangi gıdayı aldıklarıyla alakalı A) Uyarlanabilirlik B) İletilebilirlik C) Gözlenebilirlik
olduğu için tulum peyniri de ona göre yapılmaktadır. D) Ölçülebilirlik E) Tekrarlanabilirlik
E) En kaliteli tulum peyniri, ilkbaharda değil de sonbaharda ya-
pıldığı için hayvan sahipleri de otlatma geleneğini bu verim
doğrultusunda şekillendirmek zorunda kalmışlardır.
4. Gen karşılaştırması, kanser tedavilerinde sıklıkla kullanılmakta-
dır. Biyoteknoloji alanında yapılan çalışmalar ve özellikle DNA
ve RNA’daki nükleotit dizilerini belirleme tekniklerindeki geliş-
meler, tıp araştırmacılarına genleri karşılaştırma olanağı vermiş-
tir. Bu karşılaştırmalar, kişiye özgü kanser tedavilerinin uygulan-
masını sağlamıştır. Rahim ağzı kanserinin önlenmesinde biyo-
2. ----. Örneğin bir roman ya da bir öykü eğer üslubuyla okuru sa- teknolojik yöntemlerle geliştirilen aşılar kullanılmaktadır. Ayrı-
rıp sarmalamıyorsa, akıcı bir biçemi yoksa o roman, o öykü bir ca bazı hastalıkların tedavisinde kullanılmak üzere uygun özel-
süre sonra sıkmaya başlar. Sıkıcı olmayı hak eden roman ya da
liklere sahip çeşitli virüsler de üretilmektedir.
öykü de unutulmaya mahkûmdur. Konu akışı, kurgusu, anlatımı
ile bir solukta okunabilen romanlara, öykülere bakın; ne söyle- Bu parçaya göre
mek istediğimi anlayacaksınız. Aslında bu koşul sadece roman
ya da öykü için değil, diğer türler için de her zaman geçerlidir. I. Kanserle ilgili aşı çeşitliliğinin çoğaltılmasında tıbbi çalışma-
----. ların yeterliliği tartışılmaktadır.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi düşüncenin akışına göre, bu par- II. Genleri karşılaştırma işleminin biyoteknoloji alanındaki araş-
çanın başına da sonuna da getirilebilir? tırmalarla bir bağıntısı vardır.
A) Özellikle romanlarda kahraman adları çok önemlidir III. Kişiye özel tedavi yöntemlerinin gerçekleştirilmesinde nük-
B) Roman ve öykü yazarları nedense içerikten çok biçeme önem leotit dizilerin işlevi vardır.
veriyorlar
C) Anlatımın akıcı olması sadece roman ve öyküde aranan bir yargılarından hangileri doğrudur?
özelliktir
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) Eğer bir yapıt sürükleyici ise kendini okutabilir
E) Bir yapıtın niteliği özgün içeriğiyle ilgilidir D) II ve III E) I, II ve III

5. İmmanuel Kant, insan eylemlerini ödev kavramına dayandırmış- 7. ` Ağustos böcekleri; genellikle bir bahar akşamında, toprağın
tır. Ahlaki olanın ölçüsünü ise şöyle dile getirmiştir: “Öyle dav- yirmi santimetre altındaki sıcaklık 18 dereceyi geçtiğinde aç-
ran ki davranışının temelinde yatan ilke, bütün insanlar için ge- tıkları deliklerden çıkmaya başlıyorlar. Binlercesi, milyonlar-
çerli olsun.” Buna dayanarak insan, ahlaki olan eylemi yapmalı cası yakındaki bitkilere tırmanıyor ve ince kabuklarının içle-
fakat bunun karşılığında bir çıkar beklememelidir. Ahlaki olarak rinden çıkıp kanatlı yetişkinler hâline geliyor. Yer üstünde
yalnızca 4-6 hafta yaşayan bu hayvanlar eşleşiyor, yumurta
iyi olanı yapmak da tek başına yeterli değildir. Buna ilave olarak
bırakıyor ve ölüyor. Yavruları toprağın altına giriyor ve anne
bütün bu eylemler “iyi niyetle” yapılmalıdır.
babaları gibi bitki köklerindeki öz suyu emerek 13 veya 17
yıl yer altında yaşıyor.
Kant’a göre aşağıdakilerden hangisi ahlak ölçütüyle ilgili değil-
` Uğur böceği; çok yaygın olarak görülen, kırmızı kanatlı bir
dir?
böcektir. Boyları yaklaşık 0,5 cm olan bu familyaya ait hay-
A) Evrensel olma vanların yarım küre şeklinde görünen vücutları çok tipiktir.
B) Tedbirli hareket etme Nadiren hafifçe oval olurlar. Ancak Asya’daki bazı türler 1
cm’nin üzerine çıkar. Kışı birçoğu bir arada ergin olarak ge-
C) Beklentisiz davranma
çirir. İlkbaharda yumurtalarını yaprakların altına ya da ka-
D) Etik yaklaşım gösterme bukların yarıklarına bırakır. Larvaları yumuşak derili, çok de-
E) Art düşünce taşımama fa renkli desenli, çok hareketlidir. Genellikle dört defa deri
değiştirir. Gelişme süreleri 30-60 gündür. Senede iki döl ve-
rir. Yumurtalarını çoğunlukla yaprak biti kolonilerinin civarı-
na bırakırlar.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene-

mez?
A) Canlılar âleminin farklı türlerine yer verilmiştir.

B) Sayısal verilerden yararlanılmıştır.
C) Bilimselliğin ağır bastığı bir anlatım tercih edilmiştir.
6. Felsefe ve teoloji, sürekli birbiriyle rekabet içinde olmuştur. Bu
rekabet, her ikisinin doğası gereği sahip olduğu özelliklerin bir D) Farklı üslup kullanarak aynı konuya açıklık getirilmiştir.
sonucudur. Felsefenin eleştirel yaklaşımına karşılık teoloji kabul- E) Ele aldıkları canlıların görsel özellikleri anlatılmıştır.
ler üzerine kurulur. Dolayısıyla aralarında dayandıkları ilkeler açı-
sından bir uyumsuzluk mevcuttur. Ne var ki bu özellikleri dola-
yısıyla aynı zamanda da birbirini tamamlamak durumundadır-
lar. Felsefeden yoksun bir teoloji kolayca fanatizme yönelebilir.
Felsefe de kolayca ideolojik saplantılara düşebilir. Aydınlanma
Dönemi, felsefe ve teoloji arasındaki ilişkinin yeniden tanımlan-
dığı bir dönemdir.
I. Her ikisinin de bütün dinlere eşit uzaklıkta bulunması
II. Teolojiden yoksun felsefenin fikir akımlarının etkisinde ka-

labilmesi
III. Felsefeden uzak kalan teolojinin aşırılıklara düşebilmesi
Bu parçaya göre yukarıdakilerden hangileri teoloji ile felsefe-

nin birbirini tamamlama gerekliliğini ortaya koyan etmenler-
den değildir?

8. ve 9. sorularda, parçada düşüncenin akışını bozan 10. Umuttur insanı en kavuşturan kendine
cümleyi bulunuz. Tan yerine düşen yokuş, çıkar elbet düze
Son bir adım oğul, söz bitti, gök boşalıyor
Ha yağdı yıldızlar ha yağacak üstümüze
8. (I) Çerkes mutfağının ülkemizdeki en tanınmış yemeği Çerkes ta-
vuğudur. (II) Osmanlı mutfağında da yerini almış olan Çerkes ye- Aşağıdakilerden hangisi içerdiği duygu yönünden yukarıdaki
mekleri aslında hayli zengindir. (III) Çorbalardan et yemekleri- dizelere en yakındır?
ne, sebze yemeklerinden hamur işlerine, soslar ve ezmelerden
A) Yeis öyle bataktır ki düşersen boğulursun.
tatlılara kadar birbirinden farklı lezzetler, bu uzak ama bir o ka-
dar da tanıdık mutfağın hazineleridir. (IV) Hiçbir gıdanın ziyan Ümide sarıl sımsıkı, seyret ne olursun!
edilmediği, kendine has pişirme tekniklerinin ve saklama yön- B) Cehennem olsa gelen, göğsümüzde söndürürüz.
temlerinin her zaman kullanılageldiği bir mutfaktır. (V) Çerkes Bu yol ki Hak yoludur, dönme bilmeyiz, yürürüz.
mutfağı Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinde de yerini almıştır. C) Nasihatim sana: Her şeyle iştigali bırak;
(VI) Seyahatname, sade dille yazılmasına rağmen günümüz oku- Adamlığın yolu nerdense bul da girmeye bak.
runun anlamakta zorlandığı bir gezi eseridir. D) Girmeden tefrika bir millete, düşman giremez;
Toplu vurdukça yürekler, onu top sindiremez.
A) III B) II C) V D) IV E) VI
E) Hayâ sıyrılmış inmiş, öyle yüzsüzlük ki her yerde
Ne çirkin yüzleri örtermiş, meğer o incecik perde
9. (I) Bulgur; boya ile sarartma ve işlenme gibi çalışmalar yapılmak- 11. Fotoğraf makinesinin icat edilmesine ilham kaynağı olan “came-
sızın soframıza geldiğinde protein, mineral, vitamin, posa ve lif ra obscura”, fotoğrafın bulunuşundan yüzyıllar önce ressamlar
açısından oldukça zengin bir besin. (II) Karbonhidrat değeri ol- tarafından kullanılmaya başlanmıştı bile. Camera obscuranın
dukça düşük olan sarı bulgur; içeriğindeki demir, B1 ve B2 vita- mantığı, Sümerlerden beri bilinen şu ana ilkeye dayanıyordu:
mini, kalsiyum, çinko, magnezyum ve krom gibi mineraller ile Karartılmış bir odanın duvarında küçük bir delik açılırsa dışarı-
vücuda enerji veriyor. (III) Ancak sarartma ve işlenme oranı art- daki görüntü karşı duvara ters olarak düşer. Odanın içinde bunu
tıkça bağırsak sağlığımızı yapılandıran lif, sinir sistemimizi bes- kaydedecek olan kişi de yüzeyde oluşan bu görüntü üstüne bir
leyen B grubu vitaminleriyle mineraller azalıyor ve bulgur besin kâğıt koyarak oluşan yansımayı doğru bir perspektifle çizmekte-
değerini kaybediyor. (IV) Sofralarımızın vazgeçilmez lezzetlerin- dir. Günümüzde camera obscura tekniği, özellikle portre ve ob-
den olan bulgur, geleneksel bir Anadolu yiyeceği olup beslenme jelerin yakın çiziminde, oran-orantı ve perspektif ölçüsünde ya-
piramidimizin tabanında yer alıyor. (V) Araştırmalar, bulgurun pılan çizim hatalarını azaltmak amacıyla kullanılmaya başlanmış-
rengi ne kadar sarıysa, ne kadar parlaksa söz konusu işlenme tır.
oranının da o kadar yüksek olduğunu gösteriyor. (VI) Bu da bul-
Bu parçada “camera obscura” ile ilgili olarak aşağıdakilerden
gurun en önemli bileşenlerinden biri olan lif oranının, besin de-
hangisine değinilmemiştir?
ğerinin ve lezzetinin düştüğü anlamına geliyor. (VII) Bulgurun,
işlendikçe özelliklerini yitirdiğini belirten uzmanlar, sarı görünü- A) İlk olarak ressamlar tarafından kullanıldığına
me sahip bulgurlar için boyalı olma ihtimaline karşı tüketicilere
B) Fotoğraf makinesinin temeli kabul edildiğine
uyarıda bulunuyor.
C) Dışarıdan aldığı görüntüleri ters olarak yansıttığına
A) IV B) III C) VI D) V E) VII D) Karanlık odaya düşen görüntüleri renklendirdiğine
E) Çizim gerektiren alanlarda teknik olarak kullanıldığına

12. 13. ve 14. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 15 ve 16. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
(I) Isaac Asimov daha sonra Ben, Robot derlemesinde yer vere- Işığın az sızdığı, nemli ağaçlardan oluşan yaban ormanlık alan-
ceği Robbie adlı öyküyü 1930’ların sonunda yazmaya başladı- da canlı ağaçlar ve çürümeye yüz tutmuş ağaç kütükleri üzerin-
ğında insanların robotlar hakkındaki genel algısı olumsuzdu. de yetişen reishi mantarı, binlerce yıldır geleneksel Çin ve Japon
(II) Robotların, insanlığın sonunu getirecek makineler olduğuna tıbbında kullanılmakta. Ülkemizde adı yeni duyulmaya başlayan
inanılıyordu. (III) Bunda, karanlık ve tehditkâr robot öykülerinin reishi mantarı, polisakkarit içerikleri bakımından zengindir; do-
önemli bir payı vardı çünkü insanların zihnindeki “robot” tanı- layısıyla bağışıklık sistemini desteklemekte ve insanın daha dinç,
mını şimdi olduğu gibi o dönemde de büyük ölçüde bilim kurgu hastalıklara daha dirençli olmasını sağlamaktadır. Dayanıklı,
şekillendiriyordu. (IV) Asimov, robotların birer araç olduğunu ve odunsu bir mantar olan reishi mantarının %75’i su iken mantar-
insanlığın yararına kullanılabilecek makineden ibaret olduğunu ların çoğunluğu %90 civarında sudan oluşmaktadır. Diğer man-
söylüyordu. (V) O, robot öykülerini bu bakış açısından yola çıka- tar türlerinden farklı olarak pişirmek suretiyle tüketilmeyen re-
rak yazdı; robotlar ile insanları iki ayrı kutba yerleştirmedi. ishi, özel bir işleme tabi tutularak daha çok mantar özü ya da
çay elde edilerek kullanılmaktadır.
12. Bu parçaya göre Isaac Asimov’un Robbie adlı öyküyü yazması- 15. Bu parçada reishi mantarıyla ilgili olarak
nın nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
I. İçeriği,
A) O dönemde var olan olumsuz robot algısını değiştirmek II. Tüketilme şekli,
B) Robotlarla ilgili gizemli ve olumsuz bilgilerin kaynağına ulaş- III. İyi geldiği hastalıkları,
mak IV. Yetişme alanları
C) Bilim kurgu dünyasındaki gelişmeleri edebî bakış açısıyla yo-
rumlamak bilgilerinden hangilerine yer verilmemiştir?
D) Robotlarla insanlar arasında ileride çıkabilecek kargaşayı en-
A) I ve II B) Yalnız II C) Yalnız III
gellemek
E) Robotların insanlara verdiği zararları aşamalı olarak ortadan D) II ve IV E) III ve IV
kaldırmak
13. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi 16. Bu parçanın anlatımındaki asıl amaç aşağıdakilerden hangisi-
söylenemez? dir?
A) Gerekçeli anlatım kullanılmıştır. A) Olay içinde yaşatabilme

B) Açıklayıcı bilgiler verilmiştir. B) Tanık göstererek bir iddiayı kanıtlama
C) Dolaylı anlatıma yer verilmiştir. C) Bir görüşü çürütebilme
D) Devrik cümleler kullanılmıştır. D) Açıklama ve bilgilendirme
E) Karşılaştırma yapılmıştır. E) Bir olguyu göz önünde canlandırma
14. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangilerinde verilen

düşünceler birbiriyle çelişmektedir?
A) I ile II B) I ile III C) II ile III
D) II ile IV E) IV ile V

TEST
TEST - 10 126
1. I. Kırmızı benekli alabalıkların nesli tükenme tehlikesiyle karşı 3. Kaktüs hakkında birçok şey söylendi. Yapılan en son açıklamalar
karşıyadır. kaktüsün bir şehir efsanesi olmadığı yönünde. Yapılan araştırma-
II. Anadolu’ya özgü endemik bir tür olan kırmızı benekli alaba- lara göre özellikle çok büyük kaktüsler radyasyonu alabilir. Kak-
lıklar, içme suyu kalitesindeki soğuk sularda yaşıyor. tüslerin dikenleri havadaki elektriklenmeyi kendisine çeker, dola-
yısıyla saksısı ne kadar büyükse o kadar çok radyasyon emme ka-
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde bir- pasitesi vardır. Bunun sebebi bitkinin emdiği radyasyonu toprak-
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? lamasıdır. Zaten bitkinin kendisi de toprak üzerindedir. Kaktüsün
dışında beyaz ve pembe kuvars kristali ile radyasyon emme özel-
A) Anadolu’ya özgü tür olan ve içme suyu kalitesindeki soğuk
liği bulunan telefon kılıflarının kullanımı ve haftada en az bir ke-
sularda yaşayan, adını beneklerden alan kırmızı benekli ala-
re çıplak ayakla toprağa basılması sağlık açısından önemlidir.
balıkların nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıyadır.
B) Anadolu’da yaşayan kırmızı benekli alabalıkların nesli tüken- Bu parçadaki altı çizili ifadeyle kaktüslerin
mek üzere olduğu için gerekli önlemler bir an önce alınmalıdır.
I. Kullanılan teknolojik eşyalardan dolayı ortaya çıkan radyas-
C) Anadolu’ya özgü endemik bir tür olan ve içme suyu kalite-
yonun emmesi,
sindeki soğuk sularda yaşayan kırmızı benekli alabalıkların
nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıyadır. II. Stresi azaltarak mutluluk hormonlarını artırması,
D) İçme suyu kalitesinde ve serin sularda yaşamaya alışkın kır- III. Ortamdaki fazla elektriği üzerine çekme özelliğinin bulunması
mızı benekli alabalıkların nesli tükenme tehlikesiyle karşı yararlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır?
karşıya olduğu için avlanmasına yasak getirilmelidir.
E) Endemik bir tür olan kırmızı benekli alabalıklar, içme suyu A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
kalitesindeki soğuk sularda yaşadığı için uygun ortam sağ-
lanmadığından yok olmak üzeredir.
2. Julio Cortazar’ın toplu öykülerinin ilk cildi olan Ötekinin Rüyası 4. Bilim insanları, cildin yaşlanmasını engelleyecek önemli bir keş-
ilk defa derli toplu şekilde yayımlandı. Üstelik İspanyolca aslın- fe imza attı. İnsan cildine yakın olan fare kuyrukları üzerine yap-
dan çevrilerek yayımlandı ki bu önemli bir olaydır. Bu kitapta da- tıkları çalışmada, kimyasal bileşikler sayesinde COL17A1 prote-
ha önce yayımlanmamış öyküleri de bulmak mümkün. Bu hâliy- ini gönderdiler ve hücrelerin yaşlanmasını yavaşlatmayı başar-
le mükemmel bir kitapla karşı karşıyayız. Enfes üslubuyla, kılı dılar. Ancak söz konusu yöntemin insanlarda uygulanması için
kırk yaran konu seçimiyle yazar gizemli bir yolculuk yaptırıyor araştırmaların devam edeceği duyuruldu. İlerde bu keşfin baş-
okura. Sadece Cortazar’ı tanımak için değil, yazıyı ve yazarı dü- ka alanlarda da kullanılabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Ganna
şünmek için de güzel bir kitap. Bilousova, diğer organların da yaşlanması ile mücadele edebi-
lecek kimyasal bileşikleri belirlemek için daha fazla çalışmaya ih-
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden
tiyaçları olduğunu söyledi.
hangisi getirilirse parçanın yazarı kendisiyle çelişmiş olur?
Bu parçada bilim insanlarının yaptıkları çalışmayla ilgili olarak
A) Yazarın biçemindeki olumsuzluklar dışında kitaptaki her öy- aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
kü onun ne kadar usta olduğunu haykırıyor.
B) Öyküler, özellikle vurguladığı iletiler yönüyle okunmaya de- A) Çalışmayı önce fare kuyrukları üzerinde denediklerine
ğer bir nitelik sunuyor. B) COL17A1 proteini sayesinde hücrelerin yaşlanmasını yavaş-
C) Cortazar’ın yakından tanınması demek, yetkin bir sanatçı- lattıklarına
nın gizemli dünyasını da keşfetmek demektir. C) Çalışmayla cilt hastalıklarını ortadan kaldırmayı amaçladık-
D) Ötekinin Rüyası her yönüyle okunmaya değer bir yapıt olmuş. larına
E) Yapıtta özellikle daha önce yayımlanmamış öyküler, okura D) Çalışmalarını henüz insanlar üzerinde uygulamadıklarına
oldukça ilginç ve güzel gelecek. E) Çalışmalarını diğer organlar üzerinde de yapabileceklerine

5. (I) Stresi azaltan yiyecekler dendiğinde aklınıza ilk gelen şeyler- 7. ve 8. soruları aşağıdaki parçalara göre cevaplayınız.
den birinin çikolata olduğuna eminiz. (II) Haksız da sayılmazsı-
nız çünkü çikolata seratonin yani mutluluk hormonu salgısını art-
tıran bir besin. (III) Yapılan araştırma sonuçlarına bakacak olur-
I. Orhan Veli’nin şiirlerinde sıradan insanlar, günlük olaylar ve
sak çikolatanın rahatlıkla stresi azalttığını söyleyebiliriz. (IV) Hâl
basit eşyalar kendine kolaylıkla ve rahatsız etmeyecek bi-
böyle olunca de stresli olduğumuz her an çikolataya seve seve
çimde yer bulur. Lirik şiirleriyle tanınan şairin öyle sanatlı,
sarılabiliriz, değil mi? (V) Aslında cevabımız tam olarak evet de-
mecazlı, ağdalı bir dil kullanma çabası yoktur. Konuşma di-
ğil çünkü her ne kadar stresi azaltan yiyecekler listesinin başın-
lini kullanmaktan çekinmeyen şairin ölçü ve kafiyeyi de şiir
da da gelse çikolatayı kontrollü tüketmekte fayda var. (VI) Ger-
için gerekli görmemesi ilginç bir çıkışı olmuştur. Şair, şiirle-
çek çikolatanın yüzde 70 kakao yağı barındırması gerektiği için
riyle kalıcılığı yakalamayı da başarmıştır.
evde çikolata yaparken doğal katı kakao yağını kullanmanız lez-
zet için çok önemlidir. (VII) Aşırı çikolata tüketimi çeşitli cilt prob- II. Faruk Nafiz daha çok, kır ve doğa tasvirleriyle yani pastoral
lemlerine ve kilo alımına yol açacağı için en iyisi mi stresli oldu- şiirleriyle tanınır. Onun Han Duvarları, Çoban Çeşmesi şiir-
ğunuz durumlarda size iyi gelecek daha masum ve sağlıklı be- leri bu tarza güzel örneklerdir. Hece ölçüsüyle şiirler yazan,
sinlere yönelmenizde fayda var. sade ve anlaşılır bir dil kullanan şairin dizeleri hâlâ tüm can-
lılığıyla hafızalardadır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin
6. Louvre’daki “ayak parmağı” olduğuna inanılan bronz parmak, 7. Yukarıdaki parçalarda söz edilen iki şair için
tartışma yaratmıştı. Aurelia Azema, büyük bronz heykellerin ya-
pımında kullanılan antik kaynak teknikleri üzerine doktora çalış- I. Sade bir üsluba başvurma,
ması için konuyu incelemeye başladı. Bu parçanın bir ayak par- II. Duygusal tarzda şiirlere ağırlık verme,
mağından çok kırık bir işaret parmağı olduğunu ve 38 cm uzun- III. Serbest ölçüyü kullanma,
luğuyla yaklaşık 12 metre boyundaki bir heykele ait olabileceği-
IV. Kalıcılığı yakalama
ni fark etti. Bu özellikler dev Konstantin’i işaret ediyordu. Ro-
ma’daki parçalarla stilistik ve teknik benzerlikleri, parmağın Ro- özelliklerinden hangileri ortak değildir?
ma’daki Capitolini Müzesinde yer alan İmparator Konstantin’in
devasa bronz heykelinin işaret parmağı olduğunu ortaya çıkar- A) I ve III B) I ve IV C) II ve III
dı. D) II ve IV E) III ve IV
Bu parçada bronz parmakla ilgili olarak aşağıdakilerden han-
gisi belirtilmiştir?
A) Arkeoloji tekniklerinin verdiği imkânla ilk günkü hâline dön-

dürüldüğü
B) Uzun zaman boyunca bir ayak parmağı olarak değerlendiril-
diği 8. Bu parçalarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
C) İmparator Konstantin’in Roma’daki dev heykeline ait oldu-
ğu A) İki parçada da sanatçıların şiirleriyle ilgili bilgiler verilmiştir.
D) Seçkin bir müzeden yine seçkin bir müzeye aktarıldığı B) I. parçada sanatçının şiirlerinin içeriğinden söz edilmiştir.
E) Boyutlarının, parmağı yarım olan birçok bronz heykele uy- C) İki parçada söz edilen sanatçı da biçimce serbestliği seçmiş-
madığı tir.
D) İki parçada da anlatıma duygular katılmıştır.
E) II. parçada sanatçının şiir tarzı örneklendirilmiştir.

9. ve 10. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 11. Platon, Sokrates’in Savunması adlı eserinde Sokrates’in ağzın-
dan şu sözlere yer vermiştir:
Platon, Devlet adlı eserinde, gerçekliğin iki türünden söz eder.
“Atinalılar! Size saygı ve sevgim vardır ancak ben size değil yal-
Bunları, duyuların dünyası ve ideaların dünyası olarak isimlen-
nız Tanrı’ya baş eğerim. Ömrüm ve kuvvetim oldukça da iyi bili-
dirir. Bu iki dünyayı birbirlerinden ayrı dünyalar olarak tasvir
niz ki felsefeyle uğraşmaktan, karşıma çıkan herkesi buna yö-
eder. Her bir dünya için iki bilgi türünden söz eder. Bunlar “dok-
neltmekten, felsefeyi öğretmekten vazgeçmeyeceğim. Karşıma
sa” ve “episteme”dir. Platon’a göre insan, her iki dünyayla da iliş-
çıkana, her zaman dediğim gibi yine ‘Sen ki dostum, Atinalısın;
ki hâlindedir ve duyuları aracılığıyla fiziksel nesneleri bilebilir.
dünyanın en büyük, kudretiyle, bilgeliğiyle en ünlü şehrinin hem-
Bu bilgi türünün adı “doksa” yani “sanı”dır. Fakat bu bilme, asıl
şehrisisin. Paraya, şerefe, üne bu kadar önem verdiğin hâlde bil-
varlığa yani idealara ait değildir. İdeaların yansımasından hare-
geliğe, akla, hiç durmadan yükseltilmesi gereken ruha bu kadar
ketle yapılan tahmin ile elde edilen bilgilerdir. Asıl varlıklar dün-
az önem vermekten sıkılmaz mısın?’ diyeceğim.”
yası olan ideaların bilgisi, akıl ile elde edilebilir. Bu da “episte-
me”dir. Buna göre Platon için idealar dışında herhangi bir nes- Bu parçada Sokrates’in sözleriyle ilgili olarak
nenin bilgisi, mutlak olamaz. Duyular aracılığıyla edinilen sanı-
lar, yararlı olsa da bu bir bilgi değildir. I. Bir yakınmasını dile getirmesi,
II. Yaşamını felsefe bilimine adaması,
III. Tinsel olmayanı önermesi
ifadelerinden hangileri yanlıştır?

9. Bu parçada Devlet adlı eserle ilgili aşağıdakilerden hangisine
değinilmemiştir? D) I ve II E) I, II ve III
A) Gerçekliği kategorize eden içeriği bulunduğuna

B) Filozoflar tarafından yoğun bir ilgi gördüğüne
C) Duyuların bireylerle ilgili işlevinden söz ettiğine
D) İdealarla ilgisi olmayan ögeleri açıkladığına
E) Yazarının “doksa” teriminden ne anladığına 12. Fırının önünde bekleyip ilk çıkan yumurtalı lavaş ekmeği ben al-
dım. Önünde kısa, tahta taburelerin dizildiği bir kahveye oturup
yüzümü güneşe döndüm. Bakkalın gazete kâğıdına sardığı Kars
kaşarını bir diğer taburenin üzerine serip çayımın gelmesini bek-
ledim. Bu pek keyifli bir sahne gibi görünebilir ama önümden
her dakika bir fotoğraf geçtiği için bir fotoğrafçı olarak ızdırap
çekiyordum. Kağızman’da hayvan pazarı günü olduğunu hatırlı-
yorum. Şehrin ortasından geçen inekleri, koyunları, kazları izli-
10. Bu parçaya göre Platon’un, “episteme” kavramıyla anlatmak
yorum.
istediği aşağıdakilerden hangisidir?
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurul-
A) Varlıkların farklı yollarla kesin tanımının yapılabileceği
muştur?
B) Bireysel yaşama idealar üzerinden çözümler sunulacağı
A) Düşsel anlatım
C) Duyular aracılığıyla keşfedilen bilgilerin kalıcı olacağı
B) Tartışmacı anlatım
D) İdealarla ilgili bilginin akıl yöntemiyle kazanılacağı
C) Betimleyici anlatım
E) İnsanın kişisel dünyasının fiziksel nesnelerle açıklanamaya- D) Gelecekten söz eden anlatım
cağı E) Söyleşmeye bağlı anlatım

13. - 15. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 16. ` Kuzey Kutup bölgesinde tepeler, dağlar, büyük nehirler, göl-
ler, hareket eden dev tepeler ve tundralara ek olarak dün-
(I) Su kirliliği kavramı, genel olarak insanların neden olduğu et- yanın en büyük biyomu olan Taiga var. Ne nehir var ne de
kenlerden dolayı meydana gelen kirliliği tanımlamak için kulla- ağaç. %98’i buzla kaplı olduğu için sadece bembeyaz kar gö-
nılır. (II) Ancak kimi zamanlarda bazı canlı türlerinin doğal den- rünüyor. Toprak bitkileri çok az. Çalı ya da çimen mevcut de-
gelerinin bozulması sonucunda da diğer canlılar nedeniyle de ğil. Sadece uzak adalarda ufak tundra alanları var.
su kirliliği meydana gelebilmektedir. (III) Doğal yoldan meydana ` Kuzey Kutup bölgesinde birçok hayvan var: Kutup ayısı, fok,
gelen bu su kirliliğinin nedenleri arasında hareket hâlindeki ya- balina, tilki, Ren geyiği, kar baykuşu, sincaplar, tavşanlar…
nardağlar, aşırı alg üremesi, tayfun ve fırtınalar, tsunami ve dep- Bölge Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya kıtalarının kara parça-
remler yer almaktadır. (IV) Bunların dışında su kirliliği sınıflan- larına dâhil olduğu için hayvanlar kışın göç edip daha verim-
dırmalarında farklı ölçütler ve farklı kirlilik çeşitleri bulunmak- li yaz aylarında geri gelebiliyorlar. Denizde de fok, ayı balığı,
tadır. (V) Su kirliliği, küresel olarak büyük bir sorun olmasının ya- deniz fili ve balina gibi büyük hayvanlar mevcut.
nı sıra birçok ölüm ve salgın hastalık olaylarının nedeni olarak
da görülmektedir. (VI) Günde yaklaşık 14 bin insan doğrudan ve-
lir?
ya dolaylı olarak su kirliliğinin neden olduğu hastalıklar sonu-
cunda yaşamını yitirmektedir. A) Birbirinden farklı konuları açıklamaktadır.
B) Farklı üsluplarla farlı konulara değinmektedir.
C) Bir konuyu, farklı yönleriyle ele almaktadır.
D) Sayısal verilerle ele alınan olguyu ispat kaygısı taşımaktadır.
13. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numa- E) Bir konunun birbiriyle çelişen taraflarını ifade etmektedir.
14. Bu parçanın anlatımındaki asıl amaç aşağıdakilerden hangisi-

dir?
A) Açıklama ve bilgilendirme
B) Olay içinde yaşatmayı sağlama
C) Tanık göstererek bir iddiayı kanıtlama
D) Yerleşmiş bir kanıyı değiştirme
E) İzlenim kazandırma

A) Dünyadaki doğal dengenin bozulmasının su kirliliğine yol aç-
tığına
B) Yaşanan bazı sağlık sorunlarının su kirliliğinden kaynaklan-
dığına
C) Su kirliliğinin sona ermesiyle salgın hastalıkların sona erece-
ğine
D) Su kirliliğine daha çok, insanların neden olduğuna
E) Doğal afetlerin, su kirliliğinin nedenleri arasında yer aldığı-
na

TEST
TEST - 10 127
1. I. Su Altı Fotoğraf Millî takımı, Dünya Su Altı Fotoğraf Şampi- 3. Anemurium Antik Kenti 19. yüzyılda İngiliz donanmasından Al-
yonası’nda altın madalya kazandı. bay Francis Beaufor’un bu kıyılarda yaptığı keşif gezisiyle tanın-
II. Takımımız su altı yaşamına dikkat çekmek amacıyla “Deniz- mıştır. Yapılan kazılarda çıkan buluntular arasında balıkçı aletle-
de 24 Saat” projesi düzenledi. ri, inşaat, terzi, çömlekçi aletleri, sikkeler, kurşun mühür, kantar
ağırlığı, dokuma aletleri, anahtar, kilit, oyun ve eğlence aletleri,
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde bir- usturalar, makyaj malzemeleri, kolye, küpe, bilezik, altın kemer
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? tokaları sayılabilir. Anemurium’da ilk yerleşimin ne zaman baş-
ladığı bilinmemektedir. Kentin adı bir liman listesinde geçtiği için
A) Su altı yaşamını fark ettirmek amacıyla “Denizde 24 Saat”
MÖ 4. yüzyılda var olduğu söylenebilmektedir. Kıbrıs’a yakın ol-
projesini ortaya koyan Su Altı Fotoğraf Millî takımı ilk defa
ması nedeniyle, özellikle Roma Dönemi’nde ara istasyon konu-
katıldığı Dünya Su Altı Fotoğraf Şampiyonası’nda altın ma-
munda olan Anemurium, kara yoluyla önemli Roma kentlerin-
dalya kazanmayı başardı.
den biri olan Germaniopolis ile bağlantılıdır. Bölgedeki doğal
B) Dünya Su Altı Fotoğraf Şampiyonası’nda altın madalya ka-
kaynakların ihraç edildiği önemli bir ticaret kenti olmuştur.
zanan Su Altı Fotoğraf Millî takımı, su altı yaşamını fark et-
tirmek amacıyla “Denizde 24 Saat” projesi hazırladı. Bu parçadan hareketle Anemurium ve halkıyla ilgili olarak
C) Su altı fotoğraf millî takımı, Dünya Su Altı Fotoğraf Şampiyo-
I. Bir dönem itibariyle önemli bir konuma sahiptir.
nası’nda altın madalya kazanmasının yanı sıra “Denizde 24
Saat” projesiyle de herkesin dikkatini üzerinde topladı. II. Farklı mesleklerle uğraşmışlardır.
D) Dünya Su Altı Fotoğraf Şampiyonası’nda altın madalya ka- III. Süs ve ziynet eşyalarına önem vermişlerdir.
zanan fotoğraf millî takımı, su altı yaşamını anlatmak ama- yargılarından hangileri söylenebilir?
cıyla “Denizde 24 Saat” projesini ortaya koymayı başararak
büyük bir sempati topladı. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Su altı yaşamını fark ettirmek maksadıyla “Denizde 24 Saat”
projesi için çalışan Su Altı Fotoğraf Millî takımı Dünya Su Altı
Fotoğraf Şampiyonası’ndan altın madalyayla dönmeyi başardı.
2. Annabel Abbs’in Joyce’un Kızı romanı, üzerinde iyi çalışılmış bir 4. (I) Türkiye’de yeni bir ırk tespit edildi: metrobüslüler. (II) Bunla-
yapıt. Belgesel roman mı, tarihî roman mı, ne demek gerekir bi- rın normal bir insandan daha üstün şaşırtıcı özellikleri var. (III)
lemiyorum ama verdiği bilgilerin belgelere dayanmasından ben- Her iki familyanın kendine has hayatta kalma yöntemleri belir-
ce belgesel roman denilebilir. Gerçeklere bağlı kalınsa da edebî lenmiş. (IV) Yön kavramları çok güçlü olduğundan güneşin göç
dilden ödün vermeyen yazar, bazı olayları tam olarak vermeyip sırasında metrobüsün hangi tarafına denk geleceğini hemen kes-
okurun hayal dünyasını canlı tutmaya çalışmış. Romanın kuşak- tirebiliyor ve oturacak yer seçimlerini ona göre tahlil edebiliyor-
lar boyu okunacağından ve genç romancılara yol gösterici ola- lar. (V) Yüzlerce insanın kuyruk oluşturduğu geleneksel “yer kap-
cağından şüphem yok. ma ritüeli” içerisinde araca binip oturabilecek doğru zamanı he-
men kestirebiliyorlar.
Bu parçada değinilenler arasında aşağıdakilerden hangisi yok-
tur? Bu ironik parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden son-
ra düşüncenin akışına göre, “Bu üst kavim, kendi içinde her gün
A) Yapıtın hangi tür romana ait olduğunun net olmaması rastgele bir dizilimle ikiye ayrılıyor: oturan metrobüslüler ve
B) Belgelere dayanan bilgiler içermesi ayaktaki metrobüslüler.” cümlesi getirilmelidir?
C) Kalıcı olabilecek niteliğe sahip olması
D) Genç sanatçılar için kılavuz özelliği taşıması A) I B) II C) III D) IV E) V
E) Sanatçının en uzun süren çalışması olması

5. Sofistler, Eski Yunan felsefesinin en tartışmalı isimlerindendir. 7. ` Aldığımız her nefes, içtiğimiz her damla su ile denizlere, ok-
Gezici öğretmenler olan sofistler, para karşılığında insanlara bil- yanuslara bağımlı olduğumuzu biliyor muyuz? Ya da bunu
geliğin yanında bilim ve felsefe de öğretmişlerdir. Sofistler, bü- hatırlıyor muyuz? Ne yazık ki insanlık olarak pek çok şey gi-
tün insanların doğuştan eşit olduğunu savunmuşlar ve bilgi ko- bi bunu da unutmuş durumdayız. Denizler ve okyanuslar;
nusunda şüpheci olmuşlardır. Her zaman ve her yerde geçerli bize oksijen, su, gıda, keyif, enerji sağlamanın dışında iklim
dengesini de ayarlar. Avlanma ve deniz ürünlerini tüketme
sağlam bir bilgiden bile kuşku duymuşlardır. Onlara göre doğru-
şeklimizle denizlerin korunmasına katkıda bulunabilir ya da
nun ölçüsü insandır, insanın içinde bulunduğu koşullardır. Ko-
tersine durumun vehametini küçümseyerek yok oluşa doğ-
şullar değişirse doğru da değişir.
ru hızla ilerlemeye devam edebiliriz. Sağlıklı denizler sağlık-
lı insanlık anlamına gelir.
Bu parçada değinilen konular arasında aşağıdakilerden hangi-
` Türkiye bir deniz ülkesi. İnsanlara karides tutup yedirmek la-
si yoktur?
zım. Ne kadar çok balık yersen ilaca o kadar az para ödersin.
A) Doğru olgusunun; şartların değişkenliğiyle ilişkili olması Balık tüketimi Türkiye’de kişi başına yıllık 10 kilogram bile
B) Bilgi unsuruna şüpheli bir tutumla yaklaşılması değil. Japonya’da 60 kilonun üzerinde. Avrupa Birliği ülkele-
rinde 25 kilo. Türkiye’de bunu artırmak gerekiyor. Sağlıklı
C) Sofistlerin mesleklerinin ne olduğundan söz edilmesi kalmak istiyorsak da önce deniz sağlığını korumalıyız.
D) Eski Yunan felsefesinde tartışılan bir konuya yer verilmesi ` Birleşmiş Milletlerin 2018 tarihli bir raporuna göre, Akdeniz
E) İnsanların doğuştan eşit olduğu görüşüne aykırı davranılması dünyanın aşırı avlanmaya en çok maruz kalan denizi. Dünya
denizlerindeki balıkların üçte birinin avlandığı belirtilen ra-
porda, bu durumun sürdürülebilirlik sınırlarını aştığı, deniz
ekosistemi ve küresel gıda güvenliği için risk teşkil eder ha-
le geldiği belirtiliyor.
Bu üç parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebi-

lir?
A) Ele alınan konunun anlaşılırlığını farklı pencerelerden sağla-

maktadır.
B) Sadece bir anlatım biçimiyle birden fazla konuya yer ver-
6. Yapay zekânın, robotların iyice ön planda olmaya başladığı bir mektedir.
çağda yaşıyoruz. Her gün milyonlarca insanın çalıştığı teknoloji C) Tartışmaya açık verilerle konuyu açıklamaktadır.
sektöründe büyük projelere imza atılıyor. Üst düzey robotlar ya- D) Nesnellikten uzak bir üslup kullanmaktadır.
pılıyor, bilişim teknolojileri gelişiyor ve yenilikler insanlığa âde- E) Birbirleriyle çelişen açıklamalar içermektedir.
ta meydan okuyor. Peki, bizim gençlerimiz ne yapıyor? Onlar da
boş durmuyor elbette, bilim kurgu konulu dizi ve filmler saye-
sinde yapay zekânın ve 4. Sanayi Devrimi’nin gelişimini yakın-
dan takip ediyorlar. Robotların hayatımızdaki yerini düşünüp ya
gelecekle ilgili endişeleniyor ya da onlar sayesinde kolaylaşacak
yaşamlarını düşünüp heyecanlanıyorlar. İşte bu durum, bilim
dünyasının ayak izlerindeki stabil yürüyüşümüzü resmediyor.

I. Bilişim teknolojilerini ve yenilikleri yakından takip etme,
II. Yapay zekâ konusundaki çalışmalara seyirci kalma,
III. Bilimsel çalışmalar karşısında gelecek kaygısı taşıma

8. Nihilizme göre varlık yoktur. Nihilizm; sadece varlıkla ilgili bir 10. İstanbul bana göre mükemmel bir şehir. Her şeyin ötesinde ken-
karşı çıkış değil aynı zamanda etik, politik ve bilgi kuramıyla ilgi- dine has bir ritmi var. Yedi yıl önce de bir süreliğine geldiğimde
li bir tutumdur. Yani nihilizme göre ne doğru bilgiyi gösteren sağ- tam olarak kelimelere dökemediğim bir merak, bir cazibe beni
lam bir delil ne insanın ahlaki olarak izleyeceği doğru bir ahlaki burada tuttu. Plansız yapılaşması bile ona has bu cazibeyi yok
tutum ne de hangi siyasi düzenin daha iyi olduğunu gösteren bir edemiyor. İlk taşındığımda birisi “Artık hiç de eskisi gibi değil İs-
tanbul.” dedi. Şimdi ben de aynı şekilde hayıflanıyor, hem hü-
kanıt vardır. İnsan, ne bir şey bilebilir ne varlığını ispatlayabilir
zünleniyor hem de bir şehrin buna nasıl dayanabildiğini hayret-
ne de herhangi ahlaki ve politik bir tutum izleyebilir.
ler içerisinde gözlemliyorum. Sanki şehrin yüzyıllardır damıttığı
Bu parçadan hareketle nihilizm ile ilgili olarak bilgi ve görgü buralarda bir yerde hep bir direnç oluşturuyor.
I. İçinde etik barındıran ve karşı duruş sergileyen bir disiplindir. Bu parçadan hareketle, duygu ve düşüncelerini böyle aktaran
bir kişi için aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?
II. Sorunların çözümünde insanı belirleyici odak olarak göster-
mektedir. A) Şehrin, düzensiz yapılaşmaya birikimiyle karşı koyduğunu
düşünmektedir.
III. Bireyin bir hiç olduğu görüşünü temel alan bir yaklaşımı vardır. B) Şehre büyük bir hayranlık duymaktadır.
yargılarından hangilerine ulaşılamaz? C) Şehrin düzensiz yapılaşmasından dolayı üzülmektedir.
D) Şehrin cazibesinden dolayı buradan kopamamıştır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) Şehirdeki bilgi kaynaklarının ortaya çıkmasını istemektedir.
9. Bilim felsefecisi Thomas Kuhn’a göre bilimsel etkinliğin iki deği-

şik düzeyi vardır: paradigma (değerler dizisi) öncesi ve paradig-
ma sonrası. Herhangi bir bilim dalı, paradigma oluşturmadan
önce dağınık bir dizi faaliyete sahip olabilir. Bu etkinlikler, para-
digma sayesinde düzenli ve kendi içinde tutarlı hâle getirilir. Pa-
radigma; sadece çalışma tekniklerini, disiplinin temel varsayım-
11. Ona mabet ağacı diyen de var, yaşayan fosil diyen de... Çünkü
larını değil bunların yanında söz konusu varsayım ve yöntemle-
dinozorları bile görmüş bir ağaçtır ginkgo ağacı. O kadar eski dö-
rin doğruluğuna ilişkin bilim insanları topluluğunun ortak inanç- nemlerden beri hayatta. Ayrıca çam ağaçlarıyla akraba olması-
larını da içerir. na rağmen yaprakları iğne şeklinde değil. Kalp veya yelpaze bi-
çimli. Bu yaprak şekli ona müthiş bir karizma katıyor. Çünkü yi-
Bu parçada paradigma ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine sonbahar geldiğinde çamlardan farklı olarak bu yapraklar sa-
ne değinilmiştir? rarıp dökülüyor. Dökülen kalp biçimli yapraklar yerde harika bir
görüntü oluşturuyor. Erkek ve dişi ağaç diye ayrılır. Birbirlerine
A) Varsayımlarla felsefe bilimini yakın bir dönemde uzlaştırma-
yakın değillerse hiçbiri meyve ve tohum oluşturamaz.
yı amaçladığına
B) Bir dönem, bilimi bir araya getirici hedefsiz bir dizi etkinlik Bu parçadan ginko ağacı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-
olarak yansıttığına si çıkarılamaz?
C) Farklı disiplinleri ayrışmış ve çelişkili yönleriyle bölüm bö- A) Çok uzun süre varlığını sürdürebildiği
lüm ortaya koyduğuna B) İnsanların dilek tutmak için aradığı bir ağaç olduğu
D) Tek bir eksende belirlenen seviyesinin dönemden döneme C) Farklı tarihî devirlere şahitlik ettiği
değişme ayrıntılarına D) Ürün verebilmesinin belli başlı şartları olduğu
E) Bilim insanlarını ortak bir noktada birleştirmeyi konu edin- E) Çam ağaçlarına yakınlığı olsa da onlardan farkı olduğu
diğine

12. 13. ve 14. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 15. ve 16. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
(I) Yolda yürürken şarkı söyleyebilirsiniz fakat yolda yürürken re- Günümüzde gerçekten de bilgisayar teknolojisine ayak uydurur-
sim yapamazsınız. (II) Ama benim oturmaya vaktim yoktu. (III) ken dikkat etmediğimiz bir şey varsa o da sağlığımız. Zaman za-
Adım atmam, yol almam, hedeflerime ulaşabilmem için yerim- man başımızda, sırtımızda, kol ve bileklerimizde hissettiğimiz ağ-
de durmamam lazımdı. (IV) Resim bir yere kadar bana yardım rılar, gözlerimizin keskin görme yeteneğini kaybetmesi gelen ilk
etti ama daha sonra resimle yollarımızı ayırdık. (V) Gerçi ben bir sinyaller. Uzun süre kullanımda ise gerçek görme bozuklukları
ressam olsaydım yine müzik yapar, sahneye çıkıp şarkı söyler- ile bel, sırt ve bilekte sakatlıklar oluşabiliyor. Yeni sayılabilecek
dim çünkü içimdeki müzik sevgisi gerçekten de aşk düzeyinde- çalışmalar, nihayet bilgisayarların ergonomik olması, ekranların
dir. yaydıkları radyasyonun düşük olması, ekrandan yansıyan ultra-
viyole ELF ve VLF ışınlarını önleyici filtre gereksinimlerinin öne-
mini ortaya koydu. Hele hele son yıllarda manyetik ortamlara
yakın çalışmanın beyin tümörlerinin artmasına yol açtığının bi-
limsel ispatları, bilgisayar ile iç içe yaşayan insana bu konuya
12. Bu parçanın anlatımında yazarın asıl amacı aşağıdakilerden eğilmesi gerekliliğini bir kere daha tüm gerçekliği ile hatırlattı.
hangisidir? Dahası, sadece bedene değil ruha verdiği rahatsızlıkların da far-
kına varıldı. Sinirlilik, isteksizlik, diyalog kopukluğu ve bunların
A) Duygu ve düşüncelerini ortaya dökme
sebebiyet verdiği içe kapanıklılık... Bununla da kalmadı, çevre-
B) Okuyucuyu olay içinde yaşatabilme mizi etkileyen eski teknoloji çöplüğü ve gereksiz enerji savur-
C) Tanık göstererek bir iddiayı kanıtlama ganlığı sorunları büyüdü, büyüdü, büyüdü.
D) Olumsuz kanıları delillerle çürütebilme 15. Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
E) Tasvir ederek göz önünde canlandırma
A) Bilgisayarların ruh sağlığına verdiği zararın uzun süredir araş-
tırıldığına
B) Bilgisayar kullanma süresinin sağlığa verdiği zarara rağmen
her geçen gün arttığına
C) Bilgisayar kullanımının beyne ve ruh sağlığına verdiği zara-
13. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yargı ge- rın yeni fark edildiğine
rekçesiyle birlikte verilmiştir? D) Bilgisayar üreticilerinin kullanıcıyı bilgisayarın zararlarından
korumak için çalıştığına
E) İnsanı bilgisayarın zararlarından korumak için gerekenlerin
bilinmediğine
16. Bu parçaya göre yeni çalışmaların ortaya koyduğu sonuçlar ara-

sında;
I. Cihazların insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde tasar-

14. Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine yanıt olarak söylen-
lanması,
miş olabilir?
II. Monitörlerin yaydığı zararlı ışınları engelleyecek araçların
A) Müziğe olan yatkınlığınızda, resimlerinizde başarıyı yakala-
kullanılması,
yamamanızın etkisi var mıdır?
B) Meslek yaşamınızda yolunuza çıkan toplumsal engelleri sı- III. Bilgisayar kaynaklı beyin tümörleri için tedavi yöntemleri ge-
ralar mısınız? liştirilmesi
C) Niçin yolunuza resimle değil de müzikle devam etme kararı
aldınız? önlemlerinden hangileri yer almamaktadır?
D) Sizce gençler müzikle mi yoksa resimle mi uğraşmalıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
E) Şarkı söylemek için sahneye çıktığınızda nasıl bir duygu içe-
risinde oluyorsunuz?

TEST
TEST - 10 128
1. I. Günümüzde pek çok yazar, ünlü sanatçıların klasikleşmiş ya- 3. Okyanuslar; azot, karbon, oksijen, kükürt gibi madde döngüle-
pıtlarından alıntılar yapıyor. rinde önemli bir yere sahiptir. Farklı canlıların yaşam alanını oluş-
II. Klasikleşmiş yapıtlardan alınan parçalar, o yapıtlarda gece- turan okyanuslar, bu nedenle tür çeşitliliği bakımından oldukça
kondu duvarındaki tapınak taşları gibi duruyor. zengindir. Bu yaşam alanındaki canlıların dağılımını suyun sıcak-
lığı, tuzluluk oranı, sudaki basınç ile ışık yoğunluğu, dalga, gel-
Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıdakiler- git, okyanus akıntıları gibi faktörler etkilemektedir. Yeryüzünün
den hangisi söylenebilir? en büyük ekosistemlerinden olan okyanusların 200 metre de-
rinliğe kadar olan ortam, canlı çeşitliliğinin fazla olduğu bölge-
A) I. cümlede ifade edilen konuyla örtüşen yeni bir durumdan
lerdir. Bu durumun nedeni ise Güneş ışınlarının buraya kadar
söz edilmektedir.
ulaşabilmesi ve su basıncının derinlerde yüksek olmasıdır.
B) I. cümledeki olgunun, yapıtları neden daha fazla etkilediği
açıklanmaktadır. Bu parçada okyanuslarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi-
C) I. cümlede belirtilen olgunun her yapıtta gerçekleşmediği ne değinilmemiştir?
örneklenmektedir.
A) Okyanuslardaki canlı çeşitliliğine neden olan maddelere
D) I. cümlede anlatılan durumun sebep olduğu bir olumsuzluk-
B) Okyanuslardaki canlıların dağılımını etkileyen etmenlere
tan bahsedilmektedir.
C) Okyanuslardaki canlı çeşitliliğinin yaşandığı bölgelerin fizik-
E) I. cümlede değinilen düşüncenin klasik yapıtlar üzerinde ka-
sel özelliğine
nıtlandığı gösterilmektedir.
D) Okyanuslardaki basıncın şiddeti ile suyun sıcaklığı arasında-
ki ilişkiye
E) Güneş ışınlarının, okyanuslardaki canlı çeşitliliği üzerindeki
etkisine
2. Bir kitabın çok satılması çok okunması anlamına gelmeyeceği gi- 4. ` Sülüklü Göl’e ilk kez 1990’lı yıllarda dalma olanağı buldum.
bi çok okunması da kitabın anlaşıldığı, kültürel bir etki olarak top- Deneyimli dalıcı bir arkadaşım da bu macerada bana eşlik
luma döndüğü anlamına gelmez. Sayısal verileri bir yönelim ola- ediyordu. Sülüklü Göl’e varır varmaz ilk işimiz çevreyi ve gö-
rak değerlendirmemekte yarar var. O yüzden kitap ve ona bağlı lü incelemek oldu. İkimiz de sadece uç bölümleri görünen
her tür ilişkiyi sayılarla açıklamak tam olarak mümkün değil. bu ağaçların oluşturduğu ormanın su altındaki kısımlarını
merak ediyorduk. Suyun hafif bulanık olması, yüzeyden de-
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada belirtilenleri destekler ni-
rinleri görmemizi engelliyordu. Hazırlanıp suya girdik.
teliktedir?
` Mudurnu ilçesine 50 km uzaklıkta bulunan göl, Mudurnu-Ak-
A) Don Kişot, İki Şehrin Hikâyesi, Küçük Prens gibi romanlar dün- yazı yoluna 9 km’dir. Akyokuşkavağı köyü sınırları içerisindedir.
ya klasikleri arasındaki yerlerini korumaya devam etmektedir. Günümüzden yaklaşık 300 yıl önce heyelan sonucu oluşan göl,
B) Bir zamanlar Meydan Larousse ve Ana Britannica gibi ansik- Milli Parklarca koruma altındadır. Göle adını veren sülükler ise
lopedilerin girmediği ev neredeyse yoktu ama kim ne kadar artık gölde bulunmamaktadır. 6 hektar alanı olan göl, özellik-
okudu veya anladı bunları? le yaz aylarında doğaseverlerin akınına uğramaktadır.
C) Yüzüklerin Efendisi veya Harry Potter’da anlatılanlar hayal Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebi-
gücünü geliştirirken bir taraftan da edebiyat zevkini balta- lir?
lamıştır.
D) Ülkemizde son zamanlarda tam da çocuk kitaplarına yöne- A) Aynı olguyu aynı anlatım biçimiyle anlatmaktadır.
lim başlamışken halk kütüphanelerine neden Türk Masalla- B) Birbirinden farklı konuları ifade etmektedir.
rı alınmaz? C) Çelişen bilgilere yer vermektedir.
E) Tarık Buğra, Peyami Safa, Yaşar Kemal gibi yazarlar değil sa- D) Bir konuyu farklı anlatım biçimiyle ele almaktadır.
dece; müzik dünyamızın bazı sanatçıları da takma adlarla ta- E) Aynı düşünceyi, nedensellik bağıyla anlatmaktadır.
nınmışlardır.

5. Eleştirmen: 6. I Sabah sütliman bir deniz vardı burada,

(I) ---- şimdi koca dalgalar kıyıyı dövüyor. Balık-
Yazar: çı tekneleri bir bir döndüler korunağa.
— Elbette... Son öykülerimi yazarken çok sıkıntılı bir hâldeydim; Basık kara bulutlar hızla kayıyor doğuya.
kâğıdın üzerinde başkalarının gözleri varmış gibi hissediyordum Doğayı devinim
sürekli. Çünkü aldığım ödülü çok önemsiyordum ve yine nitelik- içinde yansıtma
li bir metin ortaya koymalıydım. Bir de şöyle bir korku oluştu içim-
de: Ya bu tek atımlık bir kurşunsa... Ya yazıp yazabileceğim bu ka-
darsa... Aklımda hikâyeler vardı ama onları istediğim gibi kâğıda II Ben o gün balığa çıkmıştım. Karabu-
aktaramayacağım korkusuyla masanın başına karın ağrılarıyla run açıklarında ufuktan bir fırtınanın
oturuyordum her seferinde. geldiğini gördüm. Verdim motora ga-
zı, hemen mendireğin ardına bağla-
Eleştirmen: Birinci kişinin dım takayı.
ağzından anlatma
(II) ----
Yazar:
III Fırtına, rüzgârın hızlı bir şekilde esmesine de-
— Ben yazmaya oturmadan önce çoğunlukla yaşadığım ya da
nir. Rüzgâr hızı 27 knot üzerine çıktığında ya-
dinlediğim bir olayın etkisinde kalmış oluyorum. Nadir de olsa
ni 7 bofor ve üzeri olduğunda fırtınamsı rüz-
tanıştığım bir insan da beni yazmaya itebiliyor. Bir süre olay ya
gâr, 34 knot üzerine çıktığında yani 8 bofor ve
da karakter dolaşıyor kafamın içinde. Yaşamın sahiciliğinden çı-
Duyguları üzeri olduğunda rüzgâra artık fırtına denir.
karıp başka bir sahicilik kazanıyor kafamda. Olayların mekânları,
yansıtma
sesleri, insanların yüzleri değişiyor. Gerçeklik paramparça olup
yeni bir gerçeklik kazanıyor.
IV Geçen yıl bu hafta bir balık bolluğu yaşan-
mıştı bu yıl da aralığın son haftası yani ay-
nı hafta deniz coştu. Tekneler balıkla dol-
A) I. Yaşadığın sıkıntılar, yazarken seni çok etkiliyor mu? du. Geçen yıl da bu yıl da bolluk öncesi
İlişki kurma şiddetli fırtına yaşanmıştı. Demek bunun
II. Bir eserin yazılma serüveni nasıl başlar?
fırtınayla doğrudan bir alakası var.
B) I. Çevrende olup bitenlere kayıtsız kalmadığın doğru mu?
II. Karakter oluşturmada kendini başarılı buluyor musun?
C) I. Zor yazdığını düşünen bir yazar mısın? V Balık hiç denizden yeni çıkmış gibi değil.
II. Karakterin başarısı öykünün sahiciliğini artırır mı? Pulları yer yer dökülmüş. Her pulun altın-
D) I. Bir daha ödül alamama korkusunu yaşadın mı? da kırmızı damar damar yollar var. O yolla-
rın içi bir sıvıyla dolu.
II. Yaşamın gerçekleri öykülerinde ne denli yer bulur?
Ayrıntılar
E) I. Aldığın ödül, son eserini yazarken üzerinde bir baskı oluş-
üzerine
turdu mu? yoğunlaşma
II. Öykü karakterlerini nasıl bir ruh hâliyle oluşturuyorsun?
Yukarıdaki numaralanmış bölümlerin hangisinde anlatım tek-

niği ile parça birbiriyle ilişkilendirilemez?

7. Burası Kral Koyu. Gazipaşa’ya 24 km, Alanya’ya 68 km uzaklıkta 9. Kötümser olmanın hiçbir anlamı yok bence. Hayat, tüm güzelli-
kalıyor. Güneyköy’ün Nohut Yeri mevkiindeki kalenin sol tara- ğiyle gülümsüyor bize. Yemyeşil ağaçlar, masmavi deniz, gürül
fından ulaşılıyor. Koyların üst tarafına belirli mesafeye kadar ara- gürül akan dereler, börtü böcek, parklar, bahçeler neyimize yet-
cınızla gidebiliyorsunuz, yolları çok bozuk değil. Fakat kıyıya tam miyor? İstediğimiz bir şeyi elde edemeyince hemen kötümser
inmek için biraz yürümeniz gerekiyor, patikadan gideceksiniz olmak yerine, vazgeçmeyip gayret etmeye devam etmeliyiz.
ama inanın buna değiyor. İnanılmaz bir renge sahip, ne turkuaz Olaylara olumlu bakmalı, haksızlığa uğradığımızda bile sabır, me-
ne mavi, bir acayip renk, mavinin pudra tonunda. Çevresi ina- tanet ve geniş gönülle karşılık vermeliyiz.
nılmaz derecede sık yeşil alana sahip. İnsanoğlunun görebilece-
Böyle diyen birinin aşağıdakilerden hangisini söylemesi bek-
ği en güzel yerlerden birisi. Hayatınızdaki en çılgın fotoğrafları
lenmez?
burada çekebilirsiniz. Yanınızda su götürmeyi unutmayın, böl-
gede içme suyu yok. Gün batımını burada yaşayın. Az bilinen do- A) Doğadaki güzellikler insanın yüreğine huzur ve mutluluk ve-
ğa harikası bir yer görmek istiyorsanız burası tam da size göre. riyor.
Bu parçadan hareketle “Kral Koyu” ile ilgili olarak aşağıdakiler- B) Karamsar olmak yerine hayata olumlu bakmayı öğrenme-
den hangisi söylenemez? liyiz.
C) Hayattaki olumsuzluklar karşısında kararlılığımızdan vazgeç-
A) Çevresinin sık bir bitki örtüsüyle kaplı olduğu memeliyiz.
B) Kıyıya ulaşmak için patikayı kullanmak gerektiği D) Çalışıp da emeğinin karşılığını alamayan insanın hoşgörülü
C) İçme suyu bulmanın mümkün olmadığı olması mümkün değildir.
D) Konaklamak için ideal bir yer olduğu E) Hayata güzel yönleriyle bakıp sabırlı olursak iyimser olabili-
E) Araç yolunun gidilebilecek kadar düzgün olduğu riz.
8. Şiir, deneme ve öykü yazarı Celal Sılay’ı salondaki izleyicilere an- 10. (I) Gençlerin son dönemde serbest şiire yönelmeleri, duyguları
latırken onun yakın arkadaşı olması dolayısıyla o günleri tekrar yansıtmada kolaylık sağlayan bu tarz şiirleri kendilerine yakın
yaşıyor gibiydi ve şunları sıralamıştı: bulmalarındandır. (II) Serbest şiir ölçü ve uyak zorunluluğu taşı-
• Dinlemesini değil, dinletmesini bilirdi. Gerçekten de Celal madığı için hem yazana hem de okuyana pek çok kolaylık sağla-
Sılay konuştuğunda herkesin kulağı merakla ona yönelirdi. maktadır. (III) Eskiden gençler serbest şiirden çok, hece ölçülü
• Yaşadığı aşk serüvenleri ve bazı hayat hikâyeleri efsaneye şiire ilgi duyar, o şiirleri dilinden düşürmezdi. (IV) Gerçekten de
dönüşmüştü ama kendisi bunları anlatmak istemezdi, giz- hece ölçüsüyle, yalın ve açık bir üslupla söylenmiş halk şiirleri
lerdi. okuyana apayrı bir haz verir, âdeta insanın bam teline dokunur.
(V) Örneğin bir Yunus Emre’nin, bir Karacaoğlan’ın ya da bir Âşık
• Kitaplarını kendisi bastırırdı. Evinde yiyeceği olmadığı gün-
Veysel’in o dupduru anlatımlarıyla insanın gönlüne akmaması
leri çoktu. Çoğu defa böyle maddi sıkıntılar yaşadı.
mümkün mü?
• Yine bir gün, yeni kitabı için son düzeltileri yaptı, matbaaya
gönderdi. Ama basılı hâlini göremedi çünkü o gece ölmüş- Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdaki-
tü. lerden hangisi söylenemez?
• Geride, genç sanatçılara kılavuzluk yapan eserleri kaldı. A) I. cümle “Sizce son dönemde gençler niçin serbest şiire da-
Bu parçada konuşmacının salondaki izleyicilere anlattığına gö- ha çok ilgi duyuyorlar?” sorusuna yanıt olarak söylenmiştir.
re, Celal Sılay’ın özellikleri arasında aşağıdakilerin hangisi yok- B) II. cümle paragrafta düşüncenin akışını bozmaktadır.
C) III. cümle başka bir paragrafın giriş cümlesi olabilir.
tur?
D) IV. cümleyi söyleyen bir sanatçının “ Şiir eğer herkes tarafın-
A) Yol göstermek B) Kendisini dinletmek dan anlaşılabilecek kadar sade olursa o şiir bir süre sonra
okuru sıkmaya başlar.” düşüncesini savunması beklenemez.
C) Geçim sıkıntısı çekmek D) Araştırmacı olmak E) V. cümleden sonra “Dolayısıyla divan şairlerinin sanatlı ve
E) Yaşam öyküsünü paylaşmamak estetik şiirleri gençlere daha çok tanıtılmalıdır.” cümlesi ge-
tirilebilir.

11. (I) Kitabımın uzun ömürlü olabilmesi için daha sağlam bir dille 13. (I) Elime geçen her bir kâğıda, parmaklarımın arasına aldığım
yazılması gerekirdi. (II) Ama ben kitabımı az insan ve yakın ge- her kalemle hep ölümü anlattım. (II) En kalabalık, en neşeli dü-
lecek için yazıyorum. (III) Bu nedenle kitabımın dilini yadırgamı- ğünleri, çalgılı çengili yaz akşamlarını anlatırken bir işaret par-
yorum ve dilimin değişmesini doğal buluyorum. (IV) İnanan var- mağı gibi ölümü göstermeye çalıştım her zaman. (III) Bunlardan
sa da onlar dilin değişimini hazmedemeyenlerdir. (V) İstedikle- birincisi bir gün ölecek olduğumuz, diğeri ise hâlâ hayatta oldu-
ri kadar hazmedemesinler, dil değişir, o kadar! ğumuz gerçeğidir. (IV) Bu ikisi arasında yaşadığımız şeyden eli-
mizde kalansa bir ömürdür. (V) Ölüm, hayatta olmanın bedeli-
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra dü-
dir; hayatsa ölüme razı olmanın ödülü.
şüncenin akışına göre “Baksanıza, dilimizin bugüne kadarki sü-
rekli değişimine dikkat edersek elli yıl sonra şimdiki hâlinde ka- Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine “Çünkü haya-
lacağına kim inanabilir?” cümlesi getirilmelidir? tın iki büyük tartışılmaz gerçeği vardır.” cümlesi getirilebilir?
12. Araştırmacılar, akustik meta-malzemeler kullanarak lenslerin ışık 14. Yazı perisinin ne zaman yolunun üstüne çıkacağı belli olmaz in-
üzerinde yapabildiği etkinin ses üzerinde yapılabileceğini gös- sanın. Yedisinde onun büyüsüne kapılıp bir daha yakasını kurta-
terdi. Ses mercekleri, odaklanmış ses iletimi yapabiliyor. Sine- ramayanlar olduğu gibi yetmişinde, giderayak yazının atına bi-
ma salonlarında salonun farklı yerlerindeki ses kalitesi farklı olur. nenler de yok değildir. O elmayı bir kere dişlemeyegörsün insan,
Ancak yeni teknoloji sayesinde, her noktada oturan dinleyici bir daha alamaz kendini. Bu arada yazarların ve şairlerin, yazı
yüksek kalitede ses alabilecek. Bu yöntemle kalabalık bir ortam- perisiyle ilk karşılaşmaları, çoğu kez çocuk yaşlarda olur ve bu,
daki tek bir kişiye zum yapılabiliyor yani yan yana duran kişiler- eğlenceli tesadüflerin eseridir. Çoğunun “yazı” ile tanışması il-
den sadece birinin duyabileceği şekilde hoparlörden ses çıkışı kin bir oyun yerine geçer ama bütün yaşamını esir alacak bir yo-
sağlanabiliyor. Aynı teknikle, arızalı bir makinenin hangi noktala girdiğinin farkında değildir çocuk. Bu ilk karşılaşma, yeşerip
sından ses geldiğini tam olarak bulma ve kolayca arıza tespiti ağaç olacak bir tohumun toprağa düşmesidir aslında. İster ço-
yapma olanağı da yakalanabiliyor. Bu getiriler ses mercekleri cuklukta ve ilk gençlikte isterse sonraki yaşlarda olsun, “yazı” ya
araştırmasında harcanan zaman ve masrafın boşa gitmeyeceği- başlamak yeni bir yaşama kapı açmaktır. Kendinden öncesini
ni gösteriyor. unutturacak bir yaşamdır bu. Bir yazarın hikâyesi, kâğıt üzerine
ilk cümlelerini düşürdüğü gün başlamıştır.
I. Makinelerde arıza bildiren seslerin kaynağının belirlenme-
si, A) Sanatçıların yazma serüveninin genç yazarlara ilham kayna-
II. Sesin kalabalık içinde bir kişiye diğerlerinden yüksek duyu- ğı olduğu
rulmasının sağlanması, B) Genç yazarların yazı perisi ile ömürlerinde sadece bir kez
III. Film endüstrisinin sinema salonlarında sese bağımlılığının gi- karşılaştıkları
derilmesi C) Çocukların yazmanın esiri olmayı hiç sevmemeleri nedeniy-
le yazmaya bir oyun gibi yaklaştıkları
kazanımlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır? D) Sanatçıların hikâyesinin ilk cümleyle başladığı ve yazı yolcu-
luğunun bir daha bitmediği
E) Çocuklukta yazıya başlayan sanatçının her dönemde yaza-
D) I ve II E) II ve III rak sıkıntılarından kurtulduğu

Felsefi bir konuyu ele alan, felsefi bir problemi tartışan metin- (I) Nirmalya Kumar ve Jan Benedict Steenkamp dünyaca ünlü
lere “felsefi metin” adı verilir. Bu anlamda felsefi bir metin; ha- pazarlama uzmanlarıdır. (II) Bu iki uzmanın kaleme aldığı Yerel-
yatın anlamını, varlık, bilgi ve değerle ilgili soruları ve kavramla- den Küresele Marka Yolculuğu yurt dışında, iş kitaplarında “en
rı çözümlemeye çalışır. Temelde felsefi yaklaşımlar, derin düşün- çok satan kitaplar” arasında olma özelliğini sürdürüyor. (III) Bu
meye ve tenkitle ilgili bir tavra dayanır. Bu tutum, felsefi bir met- tek bir şeye dayanıyor; o da yazarların, küreselleşen önemli mar-
ne de doğrudan yansır. Felsefi bir metinde ele alınan konu, ak- kaları inceleyip yerel markaları iç pazar baskısından koruyarak
lın eleştirici süzgecinden geçirilmiş ve tutarlı bir biçimde derlen- dünya çapında bir zafere ulaştıracak çok net sekiz stratejiyi or-
miş niteliktedir. Filozofun amacı, bir konu hakkında temellendi- taya koymalarıdır. (IV) Kitapta yazarlar her bir stratejik rota için
rilmiş bilgilere sahip olmaktır. Filozofun yazdığı metnin bu ama- şirketlerin yüzleşeceği sorunları ve bu sorunların üstesinden na-
ca bağlı olarak okunması ve incelenmesi gerekir. sıl gelebileceklerini tanımlıyorlar ve uygulamaları da örnek ola-
rak gösteriyorlar. (V) Kitap, hem profesyoneller hem öğrenciler
için mutlaka okunması gereken öğretici bir kaynak olmuş.
15. I. Ön yargılı söylem

II. Eleştiriyle yetinme 17. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi kendinden
III. Sorgulayıcı tutum öncekinin gerekçesi durumundadır?
IV. Çelişkiden uzaklık A) I B) II C) III D) IV E) V

Bu parçada felsefi metinlerin yukarıdakilerden hangisiyle bağ-
lantısından söz edilmemiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II
D) I ve III E) II ve IV
18. Bu parçada söz edilen yapıtla ilgili aşağıdakilerden hangisine
değinilmemiştir?
A) Dünyaca ünlü iki uzman tarafından kaleme alındığına

16. Bu parçadaki altı çizili sözle aşağıdakilerden hangisine gönder-
B) Yurt dışında büyük ilgi gördüğüne
me yapılmıştır?
C) Ele aldığı konularla ilgili çözüm yolları gösterdiğine
A) Filozofların disiplinler hakkında temellendirilmiş bilgilere sa- D) Örneklere yer verdiğine
hip olmasına E) Öğrenciler için tek önemli kaynak olduğuna
B) Felsefi metinlerin düşünsel ve görsel olguları daha çok ko-
laylaştırma amacıyla yazılmasına
C) Bir konuyu ele alış biçiminde ayrıntılı düşünmenin ve eleş-
tirel tutumun esas alınmasına
D) Aklın kritik edilmesi gereken düşüncelere bakış açısını tutar-
lı seviyede tutmasına 19. Yorgunsun, uzaklardan gelmişsin
Yitirmişsin ne varsa birer birer
E) Bilgi ve değerlerle ilgili sıra dışı önermelerin yoğun düşün-
celerle pekiştirilmesine Bir sağlık, bir sevinç, bir umut
Onlar da nerdeyse gitti, gider
Bu dizelere hâkim olan duygu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yılgınlık B) Üzüntü C) Hayıflanma
D) Pişmanlık E) Çekimserlik

TEST
TEST - 10 129
1. I. Her söyleminde marjinal düşünceler ortaya koyan filozof, 3. En büyük hareketli radyoteleskop 100 metre çapında. Bu yet-
en uzak mesafe ne Çin ne Hindistan ne Afrika’dır, diyor. mez. Astronomlar hep büyük teleskop ister ama mühendisler
II. Aslında en uzak mesafenin birbirini anlamayan iki kafa ara- de sizi kovalar. Kaç tonluk makineyi milimetrenin milyonda biri
sındaki mesafe olduğunu ifade ediyor. hassasiyetle sağa sola hareket ettirebiliyorsanız siz ettirin der-
ler. Astronomlar hırslıdır, inatçıdır. Yapacağız dediler mi yapar-
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde bir- lar. Peki derler, bu kadar büyük teleskop yapamıyorsak birçok
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? küçük teleskop yaparız, aynı anda (anda derken atom saati) ve
aynı noktaya (yani cisme) bakarız derler. Dünyadaki 8 radyote-
A) Her söyleyişinde aykırı görüşler açıklayan filozof; en uzak
leskop aynı anda aynı noktaya yani M87 galaksi merkezine ba-
mesafenin Çin, Hindistan, Afrika değil; esasında birbirini an-
kar ve 12 bin km çaplı bir teleskop elde edilmiş olunur. 2 sene
lamayan iki insan arasındaki mesafe olduğunu söylüyor.
boyunca gözlemler yapılır ve 5 petabyte veri alınır. İçinden de
B) Her konuşmasında akıl dışı görüşler ortaya atan filozof; en
bizim yakışıklı kara deliğin titrek fotoğrafı çıkar.
uzak mesafenin Çin, Hindistan, Afrika ile gerçekte birbirini
anlamayan iki insan arasındaki mesafe olduğunu söylüyor. Bu parçada kara delik ile ilgili aşağıdakilerden hangisinin üze-
C) Söylemleriyle her zaman farklılığını gösteren filozof; en uzak rinde durulmaktadır?
mesafeyi Çin, Hindistan ve Afrika ülkelerini örnek göstererek
A) Varlığıyla ilgili tartışmaların bulunduğu
birbirini anlamayan iki insan arasındaki mesafeye benzetiyor.
B) Neden bu kadar çok ilgi gösterildiği
D) Bilim dünyasında aykırı davranışlarıyla tanınan filozof; en uzak
mesafenin Çin, Hindistan ve Afrika ülkeleri arasında değil, C) Üzerinde kaç yıl araştırma yapıldığı
birbirini anlamayan iki insan arasında olduğunu iddia ediyor. D) Fotoğrafının hangi teknikle çekildiği
E) Her söyleyişinde aykırı görüşler açıklayan filozof; asıl uzak- E) Hangi galaksinin merkezinde yer aldığı
lığın Çin, Hindistan, Afrika değil, toplumu oluşturan insan-
lar arasındaki yabancılaşmadan kaynaklandığını söylüyor.
4. Alman filozof Kant’a göre; sentez, bir bilginin içeriğini genişlet-

me yoludur. Sentez bilginin karşısında ise analitik bilgi yer alır.
Analitik bilgi, yalnızca bütün olan bir fikrin çözümlenmesiyle olu-
2. (I) Kişiler bireysel olarak uygun olduğu işi yapmıyorsa kendileri- şur. Hegel ise sentez kavramını olumlu bir düşünce ya da oluşun
ni bir hoşnutsuzluk duygusu içinde bulurlar. (II) Yaşamdan hoş-
karşıtı olarak görür. Ona göre olumlu anlamda tez olan bir du-
nut olmama hâli onları sürekli rahatsız eder. (III) Bu rahatsızlığın
rum, karşıtını yani antitezini doğurur. Tez ve antitezin birleşme-
giderilmesi için yani kendisiyle barışık olmak için müzik istiyor-
sinden ise sentez doğar. Örneğin doğum tez, ölüm antitez, ha-
sa müzik yapmalı, koşmak istiyorsa koşmalı. (IV) Başkasının at-
tığı adımın aynısını atarsa, o yapıyor ben de yapayım derse yine yat ise sentezdir. Hegel’in bu düşüncesine diyalektik idealizm adı
mutsuz olur çünkü kendi başarabildiğini yapmalı insan. (V) Kuş verilir. Diyalektik, varlığın ve düşünmenin mantıksal yasası ko-
uçabiliyorsa, at koşabiliyorsa, balık yüzebiliyorsa mutludur; in- numundadır.
san hamuru hangi işle yoğrulmuşsa ona yönelmelidir. I. Diyalektik idealizmin içeriğinde tez ve antitez terimleri vardır.
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine düşüncenin akı- II. Filozoflar, sentez konusunda farklı görüşler ileri sürmüştür.
şına göre “Bunları yaparken de kendi doğasına sadık kalmalı,
kimseyi taklit etmeye kalkmamalıdır.” cümlesi getirilmelidir? III. Sentez ve analitik bilgi, aynı platformu paylaşan kavramlardır.
A) I B) II C) III D) IV E) V Yukarıda numaralanmış yargılarından hangileri bu parçada an-


5. Olumlu bir duygu olmasa da bazen bu duygudan kaçınmaya ça- 7. ` Dersler artık öğrencinin alışkanlıkları üzerinden dizayn edil-
lışsak da öfke, hepimizin zaman zaman sergilediği haklı bir duy- melidir. Bu da teknoloji olmadan olmaz. Öğretmen, öğren-
gudur. Öfke sergilemek, karşılaştığımız zorluklara, acıya ve ha- cinin içgörülerini bilebilmelidir. Öğretmenin, öğreten olmak-
yal kırıklığına tepki verebilen canlılar olduğumuzun da bir gös- tan çok, bir yol gösterici olmaya dönüştüğü bir dönemdeyiz.
tergesidir. Duygularımız, bizi biz yapan pek çok şeyden biridir fa- Eğitimde dijital dönüşüm, öğrenciyi eğitim sürecinde etki-
kat öfke yalnızca türümüze özgü bir duygu değildir, aynı âlemi lenen olmaktan çıkarıp bir bileşen hâline getirmeyi hedef-
paylaştığımız pek çok hayvan da bu duyguyu gösterebilir. Fizik- lemelidir.
sel düzeyde, serotonin ve testosteron gibi aynı nörokimyasalla- ` Eğitimi sadece teknolojik alt yapıya bağlamanın sakıncaları
rı ve hipotalamus gibi (öfke, saldırganlık ve intikam gibi hislerin vardır. Bir öğretmenin ışıltılı bakışları, sözlerinin ahengi, ke-
sergilenmesinden sorumlu beyin bölgesi) beyin yapılarını pay- limelerin ritmi, mekanik olanda tam olarak kendini aksetti-
laştığımız için pek çok hayvanda da öfke sergileme kapasitesini remez. Sevgi dolu bir bakış, susarak tatlı bir uyarı çocukla-
gözlemleyebiliriz. rın ruhunda teknolojik eğitimin veremediği birçok şeyi ver-
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? mektedir.

A) Aynı hormonlara ve beyin yapısına sahip olan her canlı öf-
lir?
ke duyar.
B) Öfke; hayal kırıklığı ve acı gibi her insanda olması gereken A) Benzer olgular üzerinde benzer yaklaşımlar ortaya koymak-
olumlu ve yararlı bir duygudur. tadır.
C) Öfke, insanlardan evcil hayvanlara geçen ve paylaşılabilen B) Bir konuyu farklı üslupla aktarmaktadır.
bir duygudur. C) Aynı konuyu birbiriyle çelişen bakış açısıyla vermektedir.
D) Başta öfke olmak üzere duygularımız bizi biz yapan özellik- D) Öznel bir konuyu bilimsel bakış açısıyla ifade etmektedir.
lerimizdendir.
E) İki farklı konuyu, iki farklı tarzda ele almaktadır.
E) Her canlının haksızlık karşısında öfkelenmeye hakkı vardır.
6. Spor etkinlikleri artık bir ticaret konusudur. İnsan vücudunun 8. Kitle iletişim araçlarının, iyi yönde kullanıldığı zaman insanlığa
geliştirilmesi ile ilgili bir etkinlik alanı olmaktan, spor yapan ki- çok faydalı olacağı, olumsuz yönde kullandıkları zaman da top-
şiyi birey olarak ilgilendiren bir çaba olmaktan çıkmıştır. Sporun lumu kötü yönden etkileyeceği bir gerçektir. Kitle iletişim araç-
özendirici motiflerinden biri olan masum ve amatörce yarışma- ları çeşitli konudaki haberleşmeyle insanlar üzerinde etkili ola-
lar artık kitlelerin parasını çekebilmek için kullanılan bir tuzak bilmektedir. Bilgi edinmek ve özellikle de serbest zamanları de-
hâline getirilmiştir. İki kişilik bir yarışma sporu olan boks, ardın- ğerlendirmek üzere kitle iletişim araçlarına yönelen insanlar, yo-
da ticari örgütlerin bulunduğu ve bu örgütlerin düzenlediği bir ğun bir yönlendirme ile karşı karşıya kalabilmektedir.
etkinlik olmuştur. Güreş de öyle. Günümüzde artık ticaret konu-
Bu parçada kitle iletişim araçlarıyla ilgili aşağıdakilerden han-
su olmayan bir spor dalı kalmamıştır.
gisine değinilmemiştir?
Bu parçada sporla ilgili olarak karşı çıkılan aşağıdakilerden han-
gisidir? A) Kullanım amacına göre farklı sonuçlar doğurduğuna
B) İnsanlar üzerinde etkili olduğuna
A) Zayıflamak amacıyla yapılması C) Sosyalleşmeye katkı sağladığına
B) Birçok tüccarın bundan kazanç sağlaması D) Bilgi edinmek için başvurulabildiğine
C) Gereken ilgiyi görememesi E) İnsanları yoğun biçimde yönlendirebildiğine
D) Ticari bir kazanç aracına dönüşmesi
E) İnsan vücudunu geliştirmekte yanlış kullanılması

9. 10. ve 11. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 11. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi erdeme özgü özellik-
lerden biri değildir?
Gerektiği zaman gereken şeylere, gereken kişilere karşı, gerek- A) İsabetli yaklaşım
tiği için, gerektiği gibi bunları yapmak orta olandır ve en iyidir, B) Orta yol tercihi
bu da erdeme özgüdür. Aynı biçimde, eylemlerde de aşırılık, ek- C) Aşırılıktan kaçınma
siklik ve orta söz konusudur. Erdem ise aşırılığı yanlış olan, ek-
D) Kolaya yönelme
sikliği yerilen, ortası övülen ve isabetli olan etkilenimlerle ve ey-
lemlerle ilgilidir. Yani övülmek ve isabetli olmak da erdeme öz- E) Gereklilik olgusu
güdür. Demek erdem bir tür orta olmadır; ortayı amaç edinir.
Ayrıca yanlışa düşmek pek çok biçimde, isabetli olmak ise tek
biçimde olur. Dolayısıyla ilki kolay, ikincisi zordur; hedefe isabet
etmemek kolay, isabet etmek ise zordur. İyiler bir çeşittir, kötü-
ler ise çeşit çeşit. O hâlde erdem, tercihlere ilişkin bir huy ola-
rak vasatı yani ortayı bulmaktır.
12. Moğolistan’ın batısındaki Altay Bölgesi yeryüzünün ulaşılması

9. Bu parçadan hareketle erdem aşağıdakilerin hangisinde doğ- en zor yerlerinden biridir. Pek yol geçmez buralardan. Moğolis-
ru tanımlanmıştır? tan, Kazakistan, Çin ve Rusya ile sınırı olan Altay Dağları’nın kar-
lı dorukları aşılmaz engellerle doludur. Ve bu çorak topraklarda
A) Kişinin kendi işini ortaya koyması ve işlerine buna göre yön yaşayan insanlar için avlanmak hemen hemen imkânsızdır. Yar-
vermesiyle oluşan süreçtir. dım almadığınız sürece elbette... Bir kartalla her şeyi avlayabi-
B) Bireyin, gereken karşısında belirleyebileceği davranışlarla il- lirsiniz ama. Dünyada ondan daha iyi bir avcı yoktur. Kartallar in-
gili olarak orta olanı bulma durumudur. sanlardan çok daha güçlü gözlere sahiptir ve avı iki kilometre
öteden seçebilir. Kartalların eğitilmesi yıllar alabilir ancak eğitil-
C) Aşırılık ve eksikliğin olumluyu artırması ve koruması sonu- dikten sonra avcı ile kartal arasındaki bağ oldukça güçlüdür. Bu
cu kesinleşen yöntemdir. güveni oluşturabilmek için kartalların küçükken eğitilmesi gere-
D) Doğa gibi her sanattan daha kesin ve iyi olabilecek edimle- kir. ----.
ri hedefleyen disiplindir.
Bu parçanın sonuna, düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden
E) Etkilenimlerle ve eylemlerle ilgili aşırılık ve eksiklikleri kü- hangisi getirilemez?
melendiren bir olgudur.
A) Böyle olmazsa nelere saldırıp nelere saldırmayacaklarını da
ayırt edemez
B) İnsanlardan uzak durup av hayvanlarına saldırmalarını da
bu şekilde sezebilir
C) Neleri avlayacağını, nelerden sakınacağını da ancak böyle
10. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılmak istenen düşün- fark edebilir
ceyle örtüşmektedir? D) Bu yöntemle hangi insana saldıracağını, hangisini dost ka-
A) İyi olgusunun çeşitliliği, iyilik duygusunu zayıflatır. bul edeceğini de iyice öğrenir
E) Böylece çocuklara ve koyunlara zarar vermemeyi de öğre-
B) Kötü davranışların çokluğu, bireyin iradesinden ayrı değildir.
nir
C) İyilik, aşırılıktan uzak durmak ve vasat tutum takınmadır.
D) Bireysel tercihlerdeki farklılıklar, huy unsuruyla açıklanır.
E) İsabetli eylemlerin tek biçimle sınırlandırılması sağduyu ile
önlenir.

13. İnsan - doğa ilişkisi, her çağda farklı biçimlerde görülen bir iliş- 15. Kök hücreler; yenilenme gücü yüksek olan, vücut içinde ve uy-
kidir. İlk Çağ’da filozoflar, doğayı yalnızca bilmek için konu edin- gun koşullar sağlanırsa laboratuvar ortamında sürekli bölünebi-
mişlerdir. Bu bakış açısında insan, doğanın bir parçası durumun- len ve birçok hücre tipine dönüşebilen farklılaşmamış hücreler-
dadır. Felsefenin konusu ise varlığın kökenidir. 17. yüzyılda ya- dir. Kök hücreler; embriyo, göbek kordonu ve yetişkin bireyler-
şanan bilimsel gelişmelerin sonucu bu ilişkinin değişmeye baş- den elde edilebilir. Embriyonik kök hücrelerin kendilerini yeni-
leme ve diğer doku hücrelerine dönüşme yetenekleri çok yük-
ladığını görüyoruz. Bacon’ın “Bilmek, egemen olmaktır.” ve Des-
sektir. Embriyonun blastula evresinde elde edilen embriyonik
cartes’ın “Düşünüyorum, o hâlde varım.” yaklaşımlarıyla dile ge-
kök hücreler, uygun kültür ortamında geliştirilerek farklı hücre
tirilen düşünceleri bu değişimde etkili olmuştur. Özellikle Des-
tipleri oluşturabilir. Bu tip hücrelerin ilerleyen zamanlarda do-
cartes’ın sözü, düşünen ve bilen bir varlık olarak insanın merke- ku ve organ üretiminde kullanılması planlanmaktadır. Bu yön-
ze alındığı yeni bir dönemi başlatmıştır. temle bir bireyden elde edilen kök hücrelerle başka bireylerde-
ki yıpranmış doku ve organların onarımı veya bazı hastalıkların
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? tedavisi de sağlanabilmektedir.
A) Açık bir bilgi olarak değerlendirilen düşünce yardımıyla in- Bu parçanın yazarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
sanın doğası ve varlığı keşfedilmiştir.
B) Felsefedeki farklı görüşlerin doğmasında bireylerin beceri- A) Blastula aşamasında ortaya çıkarılan embriyonik kök hücre-
leri özellikle dikkate alınmıştır. lerle ilgili öngörüden söz etmektedir.
B) Kök hücrelerin hücre tipine dönüşebilmesinin elverişli ko-
C) Bacon ve Descartes, doğadan esinlenerek insan merkezli bir
şullarla ilgili olduğunu düşünmektedir.
evren anlayışı ortaya koymuştur.
C) Başka doku hücrelerine dönüşme yetenekleri çok yüksek
D) Filozofların insan ve doğayla ilgili görüşlerinin değişmesin-
olan bir kavrama değinmektedir.
de bilimdeki ilerlemeler etkili olmuştur.
D) Sürekli bölünebilen hücre araştırmalarında uzmanlara fark-
E) Orta Çağ’da felsefenin odak noktasında insan, doğa ve var- lı yöntemler önermektedir.
lık ögeleri sıklıkla yer almıştır.
E) İnsan sağlığı konusunda kök hücrelerinden yararlanılabile-
ceği düşüncesi taşımaktadır.
14. Eski Yunan düşünürü Sokrates’in Savunması Yunan felsefesinin

en eski metinlerinden biri olmasının yanı sıra, Sokrates’in Pla-
ton aracılığıyla günümüze kadar gelen çok az diyaloğundan bi-
ridir. Bilindiği gibi Sokrates, gençlerin aklını çeldiği ve tanrılara 16. Nasreddin Hoca’nın sosyal hayatla ilgili fıkraları zengin bir konu
inanmadığı iddiasıyla yargılanmıştır. Soru sorma yöntemi ile suç- çeşitliliği göstermekte, toplum hayatının hemen hemen bütün
suzluğunu ispatlamaya çalışmış fakat jüri tarafından suçlu bulu- alanlarını kapsamaktadır. Bunların çoğunda mizahıyla, güler yü-
nunca baldıran zehri içerek ölmeye mahkûm edilmiştir. Sokra- züyle ders veren bir halk eğitimcisinin olumlu davranışını görü-
tes’in kendini savunmasının anlatıldığı bu eser hâlâ Batı felsefe- rüz. Nasreddin Hoca birçok fıkrasında halkımızın meselelerini
sine giriş için en uygun kaynak olmayı sürdürüyor. Bunda ese- pratik bir şekilde hallederek hadiseler karşısındaki tavrı, yergi
rin sahip olduğu sohbet havası, ironik basitlik ve düzenlemede- becerisi ve kullandığı dili ile Anadolu insanının duygularına ter-
ki eksiksizliğinin etkisi büyüktür. Bu eserin yeni baskısında sa- cüman olmuştur. Temsil ettiği, sıradan bir kurnazlık değil; imbik-
vunmanın orijinalinin yanı sıra Sokrates’in bu diyalogları hak- lenmiş zekânın arkasında doğruyu, iyiyi ve güzeli sabır ve dü-
kında açıklayıcı bilgi de yer alıyor. rüstlüğü telkin eden bir akıl yürütme sistemidir.
Bu parçadan hareketle “Sokrates'in Savunması” yla ilgili olarak Bu parçadan Nasreddin Hoca ve fıkraları ile ilgili olarak aşağı-
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? dakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Yeni baskısında bazı eklemeler yapıldığı A) Toplumsal yaşamın birçok yönünü işlediği
B) Sokrates’in, eserinde suçsuzluğunu kanıtlamaya çabaladığı B) Eleştiri yeteneğine ve ince bir zekâya sahip olduğu
C) Batı felsefesini eleştirmesi yönüyle bir ilke imza attığı C) Fıkraları çok beğenilen iyi bir fıkra anlatıcısı olduğu
D) Yunan felsefesinin en eski metinlerinden biri olduğu D) Güldürürken halkın sorunlarına çözüm yolları gösterdiği
E) Günümüze Platon vasıtasıyla ulaştığı E) Gülmeceyi eğitim için ustaca kullandığı

17. Hayır, hayal ile yoktur benim alışverişim, 19. ve 20. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
İnan ki her ne demişsem görüp de söylemişim.
Şudur cihanda benim en beğendiğim meslek: Sibirya’daki bir arkeolojik alana gömülü iki çocuğun süt dişi, son
Buzul Çağ’da yaşayan daha önce bilinmeyen bir grup insanı or-
Sözüm odun gibi olsun, hakikat olsun tek.
taya çıkardı. Bulgu, Sibirya’da başka bir bölgedeki 10.000 yıllık
Mehmet Akif Ersoy’a ait bu dizelerde vurgulanmak istenen te- insan kalıntılarının genetik olarak Amerikan yerlileri ile ilişkili ol-
mel düşünce aşağıdakilerden hangisidir? duğunu keşfeden daha geniş bir çalışmanın parçasıydı. İlk kez
bu kadar yakın genetik bağlar Amerika dışında keşfedildi. Araş-
A) Sevginin, saygının ve hoşgörünün açamayacağı kapı, çöze- tırma ekibi, yeni insan grubuna “Eski Kuzey Sibiryalılar” adını
meyeceği problem yoktur. verdi ve varlıklarını “insanlık tarihinin önemli bir parçası” olarak
B) İnsan, hayatın gerçekliği karşısında yalana dolana değil, zor- nitelendirdi.
da bıraksa bile doğruya başvurmalıdır.
C) İyiliğe karşı iyilik adalettir, iyiliğe karşı kötülük cinayettir, kö-
tülüğe karşı iyilik ise insanlığın zirvesidir.
D) Gerçek arkadaş göIge gibidir; eğiIsen de doğruIsan da düş-
sen de asla peşini bırakmaz. 19. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yorumlardan hangisi yapıla-
E) Çalışmak hayatın en önemli şartıdır, insanlık mutluluğu an- bilir?
cak bununla ulaşabilecektir.
A) Bir bilimsel çalışma; araştırmacıları, öngörülmemiş başka bir
gelişmeyi sonuç verecek bir bulguya götürebilir.
B) Akademik araştırmalar insanlığın kökenleri konusunda bili-
nenlere yeni ve beklenen bilgiler ekleyebilir.
C) Genetik bilimi ile arkeoloji uyumlu bir şekilde el ele verirse
geçmişe dönük birçok tıbbi olay aydınlatılabilir.
D) Arkeolojik bulgular Amerikan yerlilerinin ana vatanları olan
kıtanın dışına çıkmış olabilecekleri bilgisine şüpheyle bak-
mamızı gerektirir.
18. Günümüzde üzerinde en çok çalışılan konulardan biri, kök hüc- E) Arkeoloji ekipleri ile genetikçiler genelde birbirlerine veri
re teknolojileriyle yapay doku ve organ üretimidir. Doku ve or- akışı konusunda zorluk çıkarabiliyorlar.
gan naklinin hayat kurtardığı, artık herkes tarafından bilinen bir
gerçektir. Ancak uygun doku ve organ temin edilmesi ciddi bir
sorundur. Organ nakillerinde en önemli kaynak, organ bağışla-
yan sağlıklı bireyler ile beyin ölümü gerçekleşen insanlardır. Ül-
kemizde ve dünyada tüm çabalara rağmen doku ve organ bağı-
şı, istenilen düzeye ulaşamamıştır. Yeterli organ bağışı yapılsa bi-
le doku ve organ nakillerinde başarısızlığa neden olan bazı tıb- 20. Bu parçadan kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden
bi sorunlarla karşılaşılmaktadır. Bu tıbbi sorunların büyük çoğun- hangisidir?
luğu, doku reddinden kaynaklanmaktadır.
A) Sibirya’da ilk kez genetik araştırmalara kaynak olabilecek de-
recede yıpranmamış kalıntılar ele geçmiştir.
Bu parçadan organ nakilleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden han-
B) İki süt dişi, son Buzul Çağ’dan kalan insan kalıntılarının Ame-
gisine ulaşılamaz?
rikan yerlileriyle yakınlığını belirleyen bir araştırmada orta-
A) Uygulanmasında sorunlarla karşılaşıldığına ya çıkmıştır.
B) Organların hangi kaynaklardan sağlandığına C) Bulunan yeni insan grubu herhangi bir ulusla ilişkilendirile-
mediği için özel bir adla isimlendirilmiştir.
C) Uygulayıcıların zamanla yarışmakta olduğuna
D) Yeni bir grubun ortaya çıkmasını sağlayan iki süt dişi, on bin
D) Birey için yaşamsal önem taşıdığına yıllık kalıntıların olduğu küçük bölgede bulunmuştur.
E) Bağışlanma oranının yeterli görülmediğine E) Sibirya’daki kalıntılar Amerikan yerlileriyle Rusların eski atala-
rı arasında bir akrabalığın olduğunu açıklığa kavuşturmuştur.

TEST
TEST - 10 130
1. I. Yaylalarda yüksekliğin etkisiyle oksijen azaldığından vücu- 3. Bugün yaklaşık 1,6 milyon farklı organizma çeşidinin var olduğu
dun oksijen gereksinimi artar. bilinmekte ve her yıl birkaç bini daha teşhis edilmektedir. Bazı
II. Eskiden beri hasta ve zayıf kişiler güçlensin diye özellikle yay- uzmanlar, 10 milyon kadar farklı organizma türünün var oldu-
laya çıkarılır. ğunu kabul etmektedir. Organizmaların vücudu, 5 mikron çapın-
daki bakteriden 100 metreden daha boylu sekoya ağaçlarına de-
Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıdakiler- ğişmektedir. Bu çok büyük çeşitlilikteki organizma sayısı ile baş
den hangisi söylenebilir? edebilmek için biyologlar, uluslararası geçerli bir sisteme göre
organizmaları tanılar ve adlandırırlar. Bu durum, çeşitli canlılar
A) I. cümlede anlatılan durumun sebep olduğu bir olumsuzluk-
ve bunların özellikleri hakkında birbiriyle iletişim kuran bilim in-
tan bahsedilmektedir.
sanlarının işini kolaylaştırır.
B) I. cümledeki olgunun, hasta ve zayıf kişileri neden daha faz-
la etkilediği açıklanmaktadır. Bu parçadaki altı çizili ifadeyle;
C) I. cümlede ifade edilen ile çelişen bir durumdan söz edil-
I. Organizmaların sınıflandırılması,
mektedir.
II. Organizma sayısının giderek artması,
D) I. cümlede belirtilen olgunun her bireyde gerçekleşmediği
örneklenmektedir. III. Bakterilerin ağaçlara dönüşmesi
E) I. cümlede değinilen düşüncenin bilimsel olmayan sonucu durumlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır?
ortaya konmaktadır.
2. (I) Eğer biz insanlar ay ışığı ve yıldızların altında kendimizi ger- 4. Acaba 1950’lere bir yolculuk yapmak ister misiniz? Biliyorum,
çekten rahat hissetseydik karanlıkta kolaylıkla hareket ederdik ----, diyeceksiniz. Modern zamanlar öncesi, ne yararı olur ki di-
ve gece yarısının karanlık dünyası bizim açımızdan da bu geze- ye düşüneceksiniz belki de. Ama inanın, bugünlerin ipuçları o
gende yalnızca gece aktif olan çok sayıda canlı için olduğu kadar günlerde saklı. Arayıp irdelemek gerek sadece. Geçen yıl Türki-
görünür olurdu. (II) Oysa bizler, gözleri gün ışığına uygun olan ye’nin Ellili Yılları adlı kitap yayımlandığında en nihayet birileri
gündüz aktif canlılarız. (III) Bu bir gerçek ve “gündüz aktif” can- hatırladı o zamanları, diye sevinmiştim. Ekonomi, politika, ba-
lılar olduğumuz üzerinde düşünmüyor olmamız da bu gerçeği sın, edebiyat; ellili yılların temel direklerini anlatan hacimli bir
değiştirmez. (IV) Geceye nasıl kıydığımızı bir cümleyle açıklaya- çalışmaydı bu. Okuyup haz aldım.
lım: Güzelim geceyi aldık ve bizi ağırlasın diye onu mühendislik
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisinin ge-
yöntemlerimizi kullanarak ışığa boğduk. (V) O, çevreyi katledi-
tirilmesi anlamsal bütünlüğü bozmaz?
yor; bu, “ışık kirliliği” yapıyor ve bilim insanları ışık kirliliğinin et-
kilerini araştırmaya yeni yeni başlıyor. A) modern yılları anlamak için iyi olur
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden önce, dü- B) Türkiye’nin Ellili Yılları kitabından öğrendim
şüncenin akışına göre, “Bu tür bir mühendisliğin, doğa harika- C) günümüzün ipuçlarını yakalamak için isterim
sı bir nehrin üzerine beton bir baraj kurmaktan hiçbir farkı yok.” D) o yıllar artık çok eskilerde kaldı
cümlesi getirilmelidir? E) okumayı özendiren hiçbir yazar yok

5. Şiddetli rüzgârla beraber şimşek, yıldırım, yağmur ve dolu yağış- 7. Süleymaniye Külliyesi’nin inşa süreci, Osmanlı yönetiminin in-
ları bir arada görülür. Bu hava olayına “boran” denir. Boran, kı- san ve malzemeyi örgütleme ve yönetme gücünün en iyi örnek-
sa sürede oluşan ve geniş bir alanı etkileyen bir hava olayıdır. lerinden biridir. Bu örnek, günümüzde bir projenin etkin ve ve-
Boran sonucunda şehirlerde caddeler, sokaklar, alt geçitler, met- rimli yürütülmesinin temel adım ve yöntemlerini de içinde taşı-
ro istasyonları, tüneller, konutlar ve iş yerleri sular altında kalır. maktadır. Külliye’nin inşa süreciyle ilgili bazı tarihsel bilgiler aşa-
ğıda sıralanmıştır:
Cadde ve sokaklarda suyun aşırı derecede yükselmesi, insanla-
rın araçlar içerisinde mahsur kalmasına yol açabilir. Ulaşım sis- • Külliyenin her bir aşaması tamamlandıkça çalışanlarla ortak
temlerinde uzun süreli aksamalar yaşanabilir, fırtınanın etkisiy- kutlamalar yapılmış ve ekiplere ödüller verilmiştir.
le ağaçlar, minareler, kuleler devrilebilir; düşen yıldırımlar ne- • İnşaatın nasıl ilerlediğini günü gününe takibe olanak veren
164 muhasebe defteri, beş buçuk yıl boyunca yapılan her
deniyle yangınlar çıkabilir. Dolu yağışı, evlerin ve araçların cam-
türlü harcamayı ayrıntılı olarak vermektedir.
larının kırılmasına; insan ve hayvanların yaralanmasına yol aça-
• İşçilere haftalık ödemelerle günlük ücret veya yaptıkları top-
bilir.
lu iş bedeli ödenmiştir. Hassa mimarları, sanatçılar ve asker-
Bu parçaya göre boran ile ilgili olarak ler maaş almışlar; esirler “nafaka” adı ile ödenen az bir pa-
ra ile çalışmışlardır.
I. Belirli zaman aralıklarında gerçekleşen, lokal kapsamlı bir ha- • En beceri isteyen iş kadar en ağır iş de eşit ücretlendirilmiştir.
va olayıdır. • Külliye inşaatının başkanlığına Müderris Mevlana Muham-
II. Çeşitli doğa olaylarının sağanak yağış eşliğinde kendini gös- med, bina eminliğine Sinan Bey ve mimarlığına da Mimar-
termesiyle oluşur. başı Koca Sinan atanmışlardır. İnşaata ait her türlü kaydın
tutulması görevi Kâtip Halil’e verilmiştir.
III. Kent yaşamını etkileyebilen bazı olumsuz sonuçlara neden ol-
Süleymaniye Külliyesi’nin inşasıyla ilgili yukarıdaki ayrıntılara gö-
maktadır.
re, etkin ve verimli bir proje yönetiminde olması gereken temel
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? adımlar arasında aşağıdakilerden hangisi bulunmamaktadır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Proje ekibini oluşturmak

B) Proje bütçesini oluşturmak
C) Ücret politikasını belirlemek
D) Tüm aşamaları kaydetmek
6. Türkiye kıyılarında iki tür deniz kaplumbağası yaşıyor: Caretta ca- E) Ekip enerjisini beslemek
retta ve yeşil deniz kaplumbağası. Ancak yeşil deniz kaplumba-
ğalarının sayısı çok daha az. 110 milyon yıldır varlıklarını sürdü-
ren yeşil deniz kaplumbağaları; Türkiye dışında Kıbrıs, Lübnan,
İsrail ve Mısır kıyılarına yumurta bırakıyor. Türkiye, Akdeniz Hav-
zası’ndaki yeşil deniz kaplumbağası yuvalama alanlarının yüzde
91’ini kapsıyor. Akyatan ise yeşil deniz kaplumbağasının en önem- 8. Köpek balıklarının iskeleti diğer balıklar gibi kemikten değil kıkır-
li yuvalama alanlarından biri. Her yıl 1 Haziran-15 Eylül tarihleri daktan oluşmuştur. Kemikli balıklarda sadece bir çift solungaç var-
arasında devam eden koruma çalışmaları sayesinde 150 bin yav- ken köpek balıklarındaki solungaçlar beş ile yedi çift arasında de-
ru denizle buluştu. Gönüllü ekip, yuvalama döneminde 22 kilo- ğişir. Köpek balıkları memeli olmadıkları hâlde bazı türleri doğu-
metre uzunluğundaki kumsaldaki tüm yuvaları tek tek tespit edip rur. Sanıldığı kadar da korkunç canlılar değildir. Çünkü türlerinin
bu yuvaları avcıların saldırısından korumak için kafese alıyor. yaklaşık yüzde sekseni şimdiye kadar insanlara hiç saldırmamış-
tır. En büyük köpek balığı “balina köpek balığı”dır. En küçüğü ise
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden özellikle “şeytan köpek balığı”dır. Köpek balıkları çok zeki değildir ancak bir
yararlanılmıştır? güvercin ya da bir fare kadar hızlı öğrenebildiklerini söyleyebiliriz.
A) Açıklayıcı anlatım Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden yararla-
B) Öyküleyici anlatım nılmıştır?
C) Mizahi anlatım
A) Açıklama B) Tartışma C) Örneklendirme
D) Söyleşmeye bağlı anlatım
E) Coşku ve heyecana bağlı anlatım D) İzlenim kazandırma E) Öyküleme

9. (I) Büyük kentlerin zorlu yaşam koşulları eşleri birbirinden uzak- 11. (I) Bir yazar olarak yazdıklarınızı beğenmezseniz okurun karşısı-
laştırıyor. (II) Kadının ve erkeğin beklentileri farklı olabiliyor. na çıkmaya cesaret edemezsiniz. (II) Öz eleştiri kültürünün gü-
(III) Bu beklentilerin birbirini karşılamadığı durumlarda, tartış- nümüz yazarlarının birçoğunda yerleşmemiş olması üzüyor be-
mak ya da birbirinden duygusal olarak uzaklaşmak kaçınılmaz ni. (III) Elbette yazdıklarımı beğeniyorum ama bu, onları kılcal
oluyor. (IV) Evliliğinizin iyi gitmesi ve ruhsal sağlığınız için her fır- damarlarına kadar incelememi engellemiyor. (IV) Bu inceleme-
satta kendinize ve ailenize özel zamanlar ayırmalısınız. (V) Eşle- lerim beni sevindiriyor, içime siniyor yaptıklarım. (V) Bazı sayfa-
ri birbirine en çok yaklaştıran durumlardan biri de ortak ilgi alanlar arzu ettiğimin azıcık gerisinde kalmış, bunu fark ediyorum.
ları etrafında kaliteli zaman geçirmektir. (VI) Hafta sonlarını, bir- (VI) Nazar boncuğu derler ya, bunları o şekilde görüyorum.
likte yaşanılan keyifli anlara dönüştürebilmek için doğa yürüyüş- (VII) Her seferinde yeniden kendimi aşma amacı ile yola çıkıyo-
leri yapmak iyi bir seçim olabilir. rum.
Yukarıdaki parça ikiye ayrılmak istense ikinci paragraf numa- Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin
ralı cümlelerden hangisiyle başlar? akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VI A) II B) III C) IV D) V E) VI
10. Basit düşünelim: 5 kişinin yaşadığı bir ülke olsun. Burada ürün 12. Çocuklukta ve yetişkinlikte yakın ilişkileri anlamlandırmaya yö-
olarak sadece ekmek üretilsin. Para biriminin adı da para olsun. nelik geliştirilen teoriler arasında belki de en çok etki bırakan ve
Herkesin cebinde birer para olsun, ayrıca bir günde 5 tane de hakkında en çok bilimsel kanıt bulunan teori Bağlanma Teori-
ekmek üretmiş olalım. Bu durumda 1 para ile 1 ekmek alabili- si’dir. Bu teori öncelikle çocukların ebeveynleriyle olan ilişkileri-
riz. Bir sonraki gün Merkez Bankası para basarak para miktarı- ni anlamlandırmak için ortaya atılmış olsa da sonraki yıllarda ye-
nı iki katına çıkarsın. Bu sefer herkesin cebinde ikişer para var. 1 tişkinlerin ilişkilerini incelemekte de sıklıkla kullanılmıştır. Bağ-
ekmek için artık 2 para gerekiyor. Para miktarını artırmamıza lanma teorisinin özünde insanların güven, huzur, sevgi gibi ihti-
rağmen daha fazla şey alamıyoruz, zenginleşmedik. Şimdi pa- yaçlarını bir başkasından sağlama ihtiyacı yatar. Bu teoriye göre
rayı değil ürünü artıralım: Ülkenin fırını 5 değil 10 ekmek üret- erken çocukluk döneminde ebeveynlerimizle yaşadığımız dene-
ti, herkesin cebinde birer para olduğu için artık 1 parayla 2 ek- yimler, ileride yakın olduğumuz insanlardan beklentilerimizi oluş-
mek alabiliyoruz. Para miktarı artmadı ancak zenginleştik. De- turmamıza yardımcı olmaktadır. Bu beklentiler üzerinden yaşa-
mek ki daha fazla paraya sahip olmak zenginleşmek değil, daha dığımız hayatımızda genelde beklentilerimizi karşılayan insan-
fazla şey alabiliyor olmak zenginleşmek yani üretim artışı sağla- larla birlikte oluyoruz.
mak…
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadan çıkarılabilecek bir yargı
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı olabilir? değildir?
A) Sizce parayla ekmek arasında nasıl bir ekonomik ilişki var? A) Bir bireye aşırı bağlanma, hastalık belirtisi olarak kabul edilir.
B) Ülkeler para basma yetkileri olduğu hâlde neden para bas- B) Birilerine bağlanma, insan için önemli bir ihtiyaçtır.
mazlar? C) Çocukluk dönemi bağlanma ihtiyacı aile bireylerine dönük
C) Para basmanın bu kadar kolay olması sizce de sorunlu değil olur.
mi? D) Aile içindeki ilişkiler, sonraki dönemlerde de etkili olmakta-
D) Merkez bankaları neden ekonomiyi sağlama almak için uğ- dır.
raşır? E) Yetişkin insanlar için de bağlanma teorisi geçerlidir.
E) Ekonominin vatandaşı ilgilendiren en önemli noktası sizce
nedir?

13. (I) Müzik stüdyosu tercih ederken genelde müzisyenler refleks 15. Temizlik düşkünlüğü ----. Harriet Knock evinde temizlik yapar-
olarak ekipman listesine göz atar. (II) Bu algı kısmen doğru sayı- ken video çeken ve bunu sosyal medyada paylaşanlardan biri.
labilir ama burada cihazların listesi ya da kalitesi dışında prodük- Knock Instagram’da “Günlük işlerimin bir parçası çamaşır yıka-
tör farkını göz ardı etmemek gerekir. (III) Aslında bu refleks ne mak. Duşakabini ve çeşmeleri yıkamayı da çok seviyorum. Her
kadar pahalı ekipmana sahipse o kadar kaliteli iş çıkacağı algı- yer parlayınca mutlu oluyorum.” diyor. Üzerinde biriken stresi
sından gelmektedir. (IV) Benden size tavsiye, öncelikle çalışma- temizlikle attığını belirtiyor ve ekliyor: “Yarım günlük bir ev te-
yı düşündüğünüz prodüktörün daha önce yapmış olduğu çalış- mizliğinin üstümden atamayacağı tasa yoktur.” 26 bin de takip-
maları dinleyin. (V) Sonra da prodüktörün sizi ve tarzınızı ne ka- çisi var temizlikçi fenomenin.
dar iyi anlayabildiğinden emin olun.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getiri-
Bu parçada anlam akışındaki bozukluğu gidermek için aşağı- lirse parçanın anlam bütünlüğü bozulmaz?
daki değişikliklerden hangisi yapılmalıdır?
A) birçok insanın tahmin bile edemeyeceği izlenimler bıraka-
A) I. cümle, II. cümle ile yer değiştirmeli. biliyor
B) II. cümle, III. cümleden sonra gelmeli. B) insanı zamanla içine doğru alabildiğine derinleştiriyor
C) III. cümle, IV. cümleden sonra gelmeli. C) daha önce yaşanmayan duyguları tatmaya yaklaştırıyor
D) IV. cümle ile V. cümle yer değiştirmeli. D) bazı insanlar üzerinde iyileştirici etkiler bırakabiliyor
E) V. cümle, I. cümleden sonra gelmeli. E) kişinin çevresinde kuşatıcı bir ilgi çemberi oluşturuyor
16. Ne tatlı anılar olarak kaldı zihnimizde boş arsalarda yaptığımız

14. Felsefe, doğru kabul ettiğimiz fikirlerin temellerinin sorgulan-
mahalle maçları. Kalenin iki taş arası olarak belirlendiği ve atı-
masıdır. Düşünme; karşılaştırma, soyutlama, birleştirme ve bağ-
lan her şutun ardından “direk”, “gol”, “dışarıda” tartışmalarının
lantıları kavrama yetisidir. Felsefi düşünmenin en önemli özelli- patladığı günleri hatırlar mısınız? Ya da nefesimizi tutarak “pis
ği, eleştirel olmasıdır. Eleştirel düşünme; analiz etme, değerlen- burun” abandığımız bir penaltı sonrasında, şangırt diye inen ca-
dirme ve düşünceyi geliştirme gibi amaçlar taşır. Ludwig Witt- mı? “Üç korner bir penaltı” kuralını? Adım alarak oyuncu seç-
genstein, şöyle der: “Felsefi düşüncenin amacı, felsefi önerme- meyi? İşte o efsane mahalle maçları şimdi de aynı yerinde bizi
ler değil önermelerin açık kılınmasıdır.” bekliyor aslında.
Bu parçadan hareketle felsefi düşünme ile ilgili olarak Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
I. Tek sesliliği ve gizi temel alan anlayışı önermektedir. A) Yaşanmamış çocuklukların büyüklerin zihinlerinde tahribat
yaptığı
II. Çözümleme ve yorumlama hedefli niteliklere sahiptir.
B) Çocukluğumuzda kalan maç hatıralarının hafızamızdaki o
III. Eleştirel yaklaşımın başat olduğu bir disiplindir. tatlı yerinde hâlâ durduğu
C) Eski mahalle maçlarında tehlikeli yaramazlıkların yapıldığı
yargılarından hangilerine ulaşılamaz? D) Mahalle aralarında yapılan futbol maçlarının çevreye zarar
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III verdiği
E) Eski zaman çocuklarının olanaksızlıklar içinde zevkli uğraş-
D) I ve II E) I, II ve III lar edindiği

17. Havuzda yüzmekle tuzlu suda yüzmek arasında fark olduğunu 19. ve 20. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
bilirsiniz. Denizde yüzerken ayaklarınızın kolay kolay dibe bat-
madığını hissedersiniz. Peki, bu durum nasıl oluyor? Arşimet, bir Sistematik felsefenin gelişmesine katkıları olan Takiyettin Men-
cismin batıp batmayacağının, kendi ağırlığını taşıyabilmesi için
güşoğlu, insanın ne olduğu sorunuyla yakından ilgilenir ve insa-
yeterli miktarda su taşırıp taşırmadığı ile ilgili olduğunu söyler.
nı açıklamada onun tek özelliğinden yola çıkmanın hatalı olaca-
Eğer katı bir madde, taşırdığı sudan daha yoğunsa batacaktır.
ğını belirterek insanın tüm yapısı ve eylemleriyle ele alınması
Şöyle ki belli bir miktar suya tuz ilave ettiğinizde suyun yoğun-
luğunu artırmış olursunuz. Bu da tatlı suda batan bir cismin tuz- gerektiği üzerinde durur. Ona göre insanın günlük hayatında ger-
lu su içinde kolayca yüzebileceğini gösterir. Örneğin Tuz Gölü, çekleştirdiği her şey ahlak konusu içinde ele alınır, bunlar bir bü-
denize göre 9 kat daha tuzlu olduğundan bu göle giren herkes tün hâlinde incelenirse ahlakın ne olduğu anlaşılır ve dolayısıy-
yüzme bilmese dahi suyun üzerinde kolayca durabilir. la insan da anlaşılmış olur. İnsan, değer üreten bir varlıktır ve
ona yaklaşırken bu değerler göz ardı edilmemelidir. Tüm alan-
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine yer verilmemiştir?
larda üretken olan insana bütünlükçü yaklaşılması, doğru bir ta-
A) Tatlı su ile tuzlu su arasında yoğunluk farkı bulunduğuna vırdır. İnsanın ahlaki bir varlık olabilmesinin koşulu, kendini ve
B) Su üzerinde durabilmede yoğunluğun önemli bir etken ol- başkasını tanımasına bağlıdır.
duğuna
C) Arşimet’e göre, cismin taşırdığı su miktarıyla yoğunluk ara-
sında bağlantı olduğuna
D) Tuz Gölü’nün, ülkemizdeki en yoğun suya sahip göl olduğu-
na
E) Suyun yoğunluğunu artırmanın basit bir deneyle gösterile-
bileceğine
19. Bu parçaya göre Takiyettin Mengüşoğlu ile ilgili aşağıdakiler-

A) İnsan sorunsalı ile yakından ilgili olduğu

B) Bireyin niteliği konusunda uyarıda bulunduğu
C) Disiplinlerden hareketle tanımlama yaptığı
D) Etikle insan edimleri arasında ilişki kurduğu
18. Hubble Uzay Teleskobu, ismini Edwin Hubble’dan alan ve Dün- E) Görüşlerinin yerel yaşamdan izler taşıdığı
ya yörüngesinde dolanan bir teleskoptur. NASA ve Avrupa Uzay
Ajansı (ESA) tarafından ortak bir çalışma ile fırlatılmıştır. Teles-
kop gözümüzle görebildiğimiz görünür bölgenin tümünden ışık
alabildiği gibi yakın kızılötesi ve yakın morötesi bölgesinde de
gözlem yapabilmektedir. Bu özellikleri ve teleskobun uzayda ol-
ması nedeniyle gökyüzünün fotoğraflanmasında yeni bir döne-
mi başlatmıştır. Bu sayede farklı türden çeşitli gök cisimlerinin
yapısı daha iyi ortaya konabilmiştir. Öyle ki Hubble teleskopu ta-
rafından alınan Ultra Deep Field (Ultra Derin Alan) adlı fotoğraf,
bugüne kadarki en uzak mesafeden alınmış detaylı görüntüdür. 20. Takiyettin Mengüşoğlu’na göre aşağıdakilerden hangisi ahla-
Bu parçada Hubble Uzay Teleskobu ile ilgili olarak aşağıdaki- kın belirgin göstergelerinden biri olamaz?
lerden hangisine değinilmemiştir? A) Kendini tanıma
A) Adını nereden aldığına B) İnsani davranış
B) Kimler tarafından uzaya fırlatıldığına C) Bütüncül bakış
C) Uzayda ne kadar süre kaldığına D) Ayrıştırıcı anlayış
D) Işık alabilme kabiliyetine
E) Konuksever olma
E) Derinlikli fotoğraf çekebilme özelliğine

TEST
TEST - 10 131
1. I. Sinemanın emekleme çağı, ilk dönemdeki filmlerin, bugün- 3. Tanınmış bir Amerikan iş dünyası örgütü, yaptırdığı araştırmada
kü anlayışımıza göre film sayılamayacak kadar küçük parça- bugüne dek müşteri memnuniyetini göz önünde bulundurma
cıklarının biraz daha uzununu çekebilme çabasıyla geçti. açısından ABD’de alınmış en başarılı on işletme yönetimi kara-
II. Harflerin heceye, hecelerin sözcüğe, sözcüklerin cümleye rının birincisi olarak şunu veriyor
dönüşmesi gibi, emekleme çağının sonunda artık küçük de Bu cümle aşağıdaki parçalardan hangisinin başına getirilebi-
olsa konulu bir film çekilmişti. lir?
A) ----: Saat üreticilerinin, kendi markaları için birbirleriyle re-
kabeti sürerken uluslararası düzeyde öteki ülkelerin saat üre-
A) I. cümlede anlatılan durumun gerçekleşmemesi, benzetme- ticilerine karşı işbirliği yapma kararı vermeleri. “İsviçre” ve
den yararlanılarak anlatılmaktadır. “saat” in bileşiminden oluşturdukları sözcüğü de bu amaç-
la kurdukları ortak şirketin markası olarak belirlediler: “Swat-
B) I. cümledeki olgunun, konulu filmi neden daha fazla etkile-
ch”. Swatch ile birlikte İsviçre’nin dünya saat piyasasındaki
diğinden söz edilmektedir.
payı yüzde 15’ten yüzde 50’ye yükseldi.
C) I. cümlede belirtilen olgunun, her sinema filminde gerçek-
B) ----: Ürettiği kişisel bilgisayarları tüketicilere doğrudan ken-
leşmediği örneklenmektedir.
disi satmaya karar verip organizasyonunu da bu amaçla ye-
D) I. cümlede değinilen düşüncenin, dil bilgisi örneklemiyle ka-
niden düzenleyen Moskova merkezli bilişim devinin kararı.
nıtlandığı gösterilmektedir.
Bu karar sonucunda yalnızca dağıtım kanallarına ayrılan pay
E) I. cümlede ifade edilen konunun sonucu, somutlama yoluy-
değil, şirketin gereksinim duyduğu işletme sermayesi mali-
la açıklanmaktadır.
yeti de önemli ölçüde düştü. Nihai tüketicilere doğrudan
ulaşabilmek, şirkete ürünlerinde müşteri taleplerine en uy-
gun tasarımı en kısa sürede gerçekleştirme, stok maliyetle-
rini büyük oranda düşürme ve müşteri hizmetlerinde büyük
atılım yapma olanağı kazandırdı.
C) ----: Barbie bebeklerin üreticisi Çinli şirket, Barbie’nin yanı-
2. Fotoğraf; bulunduktan sonra tüm değerlerini, söylemini resim na erkek arkadaşı Ken’i ekleme kararı. Ken, Barbie serisine
üzerine kurmuştur. Bu da çok doğaldır. Çünkü fotoğraf için in- eklenen ilk çeşitlemeydi; aynı zamanda oyuncak bebeğe fark-
sanların düşüncesi, mekanik yolla elde edilen resim idi. Bu dü- lı kültürlerden yeni yeni akraba ve arkadaşlar eklemek yo-
şünceler ve ilk fotoğrafçıların çoğunun resim kökenli olması ne- luyla markayı daha da geliştirip güçlendirme politikasının da
deniyle fotoğrafın kendine özgü bir dili olabileceği başlangıçta öncüsü oldu.
düşünülmedi. Bugün fotoğraf kendi gerçekliğini biçim ve içeri- D) ----: Antik Çağ’da, Tebai kentinde bir köle sahibinin, kaçak
ğine uygun olarak bulurken resim de fotoğrafın etkisi altından bir kölesinin bulunup geri getirilmesi için bir duyuru yayın-
kurtulmuştur. latması. Bu duyuru, dünyanın bilinen en eski reklamıdır ve
dünya reklamcılığının başlangıcı olarak kabul edilir.
Bu parçaya göre resim ve fotoğraf sanatı ile ilgili olarak
E) ----: Eski geleneksel formülüne geri dönen Coca-Cola’nın ka-
I. Gerçek anlamda birbirinden ayrı ve özgün iki sanat olarak rarı. Yeni çıkarılan formülün, lezzet testlerinden başarıyla
varlıklarını kabul ettirmiştir. geçtiği ve yeni ürünün tanıtımı için büyük bir reklam bütçe-
II. Birbiriyle etkileşim içinde olmalarından dolayı tüm değerle- si ayrılıp harcanmaya başlandığı hâlde, şirket, sâdık müşte-
ri aynı üslupla ele almıştır. rilerinin isteklerine uyarak eski formülünü sürdürmeyi ter-
III. Sanatın durağanlığını değiştirme amacıyla mekanik ilerleme cih etti.
yolunu seçmiştir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C)Yalnız III

4. Aşağıdaki parçalardan hangisi “İyi bir yazar, simgesel okumala- 6. Gazeteci:

ra izin veren eserler kaleme almalıdır.” düşüncesine uzak düş- (I) ----
mektedir?
Yönetmen:
A) Moby Dick romanında Ahab ve Moby Dick arasındaki çatış- — Benim sinema ile tanışmam öyle birçok sinemacı gibi küçük
ma, birey ile doğa; Ahab ve gemi mürettebatı arasındaki ça- yaşlarda sinema salonunda bir filmi görerek olmadı. Üniversi-
tışma, birey ile toplum arasındaki gerilimi yansıtır. Gemi; tede sinema okurken sinemanın büyülü dünyasını tanımaya baş-
Amerikan toplumunu, acımasız Ahab ise acımasız ekonomik ladım. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sinema Bölümünde oku-
sistemi temsil eder. dum. Öğrendiğim, izlediğim, üretmeye başladığım her şey, film
B) Nietzsche’nin, fikir dünyasının zirvesine yerleştirdiği eseri yapma isteğimi inanılmaz yükseltti ve bu bütün hayatıma yan-
Böyle Buyurdu Zerdüşt, düşünürün olgunluk çağı eseridir. sıdı.
Nietzsche, anlatmak istediği her şeyi son kitabı olan bu eser- Gazeteci:
de özetlediğini söyler: “İyi olan nedir, diye soruyorsunuz; ce-
(II) ----
sur olmak iyidir.”
Yönetmen:
C) 15. yaş gününü kutlamaya hazırlanan Sofi, bir gün posta ku-
tusunda “Kimsin?” yazılı bir not bulur. Bu sorudan hareket- — Benim çok sevdiğim bir ağabeyimin kanser olması ve deva-
le, bütün bir felsefe tarihinde sorulmuş soruları ve cevapla- mında, ölüme giden süreçte tüm arkadaşlarımızla yaşadıkları-
rı, sürükleyici bir roman kurgusu içinde anlatan Jostein Ga- mızın kafamda oluşturduklarıyla filizlendi. Ne zaman ki hasta-
arder, Sofi ile okuru özdeşleştirir. mız ağırlaşıp profesyonel bir bakıcıya ihtiyaç duydu ve o bakıcı
hayatımıza dâhil oldu, işte o zaman bende bu hikâyenin film ol-
D) Roman, Râci’nin Aynalı Baba ile konuşmalarından ortaya çı-
ması konusu çok daha fazla belirginleşti. Hasta bakıcının ve bu
kar. Râci, içinde şüpheler ve sorular biriktiren bizler oluyo-
mesleğin ilginç tarafları, bu senaryoyu yazmamızda ciddi bir iti-
ruz. Konuşmaların çoğu ontolojiktir. Her ne kadar birçok fark-
ci güç oldu. Sonrası zaten zor ve sancılı bir süreç ama sonunda
lı bilim, felsefe ve inanç ile sorularına cevap aramışsa da kül-
filmi çekip bitirebildik. Emeği geçen tüm dostlara teşekkürü tek-
türlü genç Râci bir türlü ikna olmaz.
rar tekrar borç bilirim.
E) Cibran, Ermiş ’te hayatı yaşanılır kılan değerleri, toplumsal
yaşama etki eden olay ve olguları Mustafa adlı sürgün bir Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sı-
ermişin dilinden anlatırken aslında Mustafa kendisidir, ken- rasıyla getirilmelidir?
di adına konuşur. Kendisine yöneltilen pek çok konu hakkın-
A) I. Sinemayla tanışmanız hangi filmden sonra oldu?
daki sorulara şiirsel bir filozofiyle cevap verir.
II. Ölüm, insanı çok etkilediği için mi film konusu olmakta-
dır?
B) I. Üniversite yılları sanata bakışınızı nasıl etkiledi?
II. Filmlerinizde yakın çevrenize yer verir misiniz?
C) I. Sizin yolunuz sinemayla nasıl kesişti?
II. Son filmi çekme düşünceniz nasıl ortaya çıktı?
D) I. Yaşamınızın dönüm noktası diyebileceğiniz bir olay var mı?
5. (I) Şiir yazmak için elbette ilham gereklidir ama ilham şiir eğiti- II. Film sektöründeki başarınızı kimlere borçlusunuz?
miyle bir araya gelmezse o şiir sadece bir duygu aktarımı olur. E) I. Küçük yaşlarda sinemayla neden tanışamadınız?
(II) Şiirde önemli olan biçim güzelliği değil, içeriğin doluluğu ve II. Arkadaşlık ve iş arasında nasıl bir denge kurdunuz?
anlamın derinliğidir. (III) Çünkü şiir anlamsal yönden zengin de-
ğilse ölçüsüyle, uyağıyla bu boşluğu dolduramaz. (IV) Bir defa
okunur ve sonra da bir kenara atılır o şiir. (V) Ama anlattıkları
okurun zihninde yer etmişse o şiir, sürekli okunur, el üstünde tu-
tulur. (VI) Okur içerik yönüyle zengin, anlamı hiçe saymayan ve
“bir şey” söyleyen şiirler arıyor, bekliyor.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akı-
şını bozmaktadır?
A) III B) II C) VI D) V E) IV

7. I. 8. ` Günümüzde özellikle ofis çalışanlarında omurga rahatsızlık-

Basılı sayfaları sekizli yapraklar hâline ge-
ları gittikçe artmıştır. Bu rahatsızlığa bağlı oluşabilecek gün-
tirdi, katlayınca on altılı bir forma oldu. Bu
lük yaşam aktivitelerinde kısıtlılık, tedavi maliyetlerindeki
formalardan yirmisini bir araya dikti ve bir
artış, iş günü kaybı gibi sorunların önlenmesi çok önemlidir.
kitap oluşturdu. Sonra da kitabın sırtına
Ergonomik faktörlerin ve iş organizasyonunun kas-iskelet
Görüntü karton kabı yapıştırdı. Kenarları giyotinde
sistemindeki kusurların giderilmesinde önemli bir rol oyna-
aktarmak keserek düzleştirdi.
dığı saptanmıştır.
II. ` Daha önce yapılmış çalışmalarda kas-iskelet sistemindeki ra-
Şömiz, kitap kılıfı demektir. Ciltli kitapların hatsızlıkları azaltmada iş yeri özelliklerinin ergonomik seviye-
dışına sarılan kâğıt kapağa denir. Ciltçilikte ye getirilmesinin yararlı olduğu belirtilmiştir. Sık istirahat ara-
özenle hazırlanmış bir kapağın korunması sı vermenin de kas-iskelet sistemi üzerinde tekrarlayıcı kas ya-
için kullanılır. Şömiz, görüldüğünde, içinde ralanmalarına yol açan statik yükü azalttığı bilinmektedir.
Bilgi
daha değerli bir şey var izlenimi oluşturur.
aktarmak Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
III. A) Farklı görüşlerin aslında birbirinden ayrılan yönlerinin ola-

Birçok kimse ciltli kapak ile sıvama ka- bileceğini göstermektedir.
pağı karıştırır. Cilt genelde deriden ya B) İki farklı konuya ilişkin bilimsel bir görüşün olduğunu vurgu-
da dokumadan yapılır. Kitap kapakla- lamaktadır.
rından en pahalı olandır. Sıvama ise kâ-
Yanlış düşünceleri C) Aynı olguyu ortak yönleriyle değerlendirip ele almaktadırlar.
ğıttandır. Bildiğiniz mukavvaya kâğıt sı-
belirlemek, D) Aynı düşünceyi çürütmeye yönelik farklı örnekler sunmak-
değiştirmek vanarak, yapıştırılarak üretilir.
tadır.
E) Farklı söylemler kullansalar da konuyu benzer nedenlerle
IV.
Kitaplıkta kahverengi ciltli kalın kitap- açıklamaktadır.
lar vardı. Üstleri altın yaldızlıydı. Onla-
rın üzerinde yatay konmuş dergiler du-
Olayları sırasıyla ruyordu. Dergilerin her biri farklı bü-
aktarmak yüklükte, farklı renkteydi.
Anlatım teknikleriyle ilgili örneklerin verildiği bu infografikte- 9. Birleşmiş Milletler; bilim ve iş dünyasını, sivil toplumu ve politi-
ki hataların giderilmesi için hangi bölümlerdeki paragraflar yer ka yapıcıları ortak araştırma ve teknolojik yenilik programı etra-
değiştirmelidir? fında harekete geçirmek amacıyla 2021-2030 yılları arasını Ulus-
lararası Okyanus Bilimleri On Yılı olarak ilan etmiştir. UNESCO
A) I ile II B) I ile III C) I ile IV
Hükümetler Arası Oşinografi Komitesinin (IOC) okyanus bilimle-
D) II ile III E) III ile IV rindeki uluslararası iş birliğini artırma çabalarını pekiştiren Ulus-
lararası Okyanus Bilimleri On Yılı aracılığıyla okyanus ve kıyı alan-
ları kaynaklarının yönetimini iyileştirmesinin yanı sıra araştırma
programlarının, gözlem sistemlerinin geliştirilmesinin, deniz
alanlarının planlanmasının ve deniz risklerinin azaltılmasının ko-
ordinasyonunun sağlanması da hedeflenmektedir.
Bu parçaya göre 2021-2030 yılları arasının Okyanus Bilimleri
On Yılı ilan edilmesinin amaçları arasında aşağıdakilerden han-
gisi yoktur?
A) Ortak araştırmalara yönlendirmek

B) Kıyı alanlarının yönetimini iyileştirmek
C) Gözlem sistemlerini geliştirmek
D) Deniz risklerini araştırmak
E) Denizlerdeki verimi artırmak

10. Fırtına bulutları içerisinde oluşmuş, yeryüzüne kadar uzanan sar- 12. (I) Geceleri avlanan baykuşlar yalnızca uçarken değil, yerden ha-
mal hareketlerle dönen rüzgârlara “hortum” denir. Hortumun valanırken bile o kadar sessiz ki bu sayede avlarına hiç fark et-
zemine değen ucu, yerdeki her şeyi içine çeker. Bu durumda hor- tirmeden yaklaşabiliyor. (II) Baykuşların sessizce uçabilmeleri
tum; çok şiddetli biçimde dönen su, toz ve diğer yabancı mad- şöyle açıklanıyor: Kanatlarının ön kısmında eşit aralıklarla dizili
delerden meydana gelen siyah renge yakın koyu renkli bir sütun sert tüycükler bulunuyor. (III) Bu tüyler taraksı bir yapıya sahip
ve kanadın yan tarafındaki tüylerin uçları da esnek püskülümsü
hâlini alır. Denizlerin ya da karaların üzerinde oluşabilir. ABD,
yapıda. (IV) Bu özelliklerin yanı sıra kanatların üst kısımlarının
hortumlardan en fazla etkilenen ülkelerden biridir. Hortum, za-
yumuşak kadifemsi tüylerle kaplı olmasının baykuşların sessiz-
man zaman Türkiye’de de görülmektedir. Yakın bir zamanda An-
ce uçabilmelerini sağladığı belirtiliyor. (V) Bilim insanları bu du-
talya’da yaşanan hortum nedeniyle tarım alanları, seralar ve ev- rumu, baykuşların anatomik yapısının kanadın üstünden geçen
ler maddi zarar görürken birçok vatandaşımız da yaralanmıştır. havanın akışını kolaylaştırarak sesi dağıttığını ve bu şekilde gü-
rültü meydana gelmesini engellediğini dile getirerek açıklıyor-
Bu parçada hortumla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi haklar. (VI) Baykuşlar gizemli ve ürpertici görünümleriyle resim, hey-
kında bilgi verilmemiştir? kel gibi pek çok sanat dalına esin kaynağı olmuştur.
A) Yapısal işleyişinin özellikleri Bu parçadan, numaralanmış cümlelerden hangisi çıkarılırsa
parçanın anlamsal bütünlüğü sağlanmış olur?
B) Oluşmasına yol açan etkenler
C) Etkisinin görüldüğü bölgeler A) III B) II C) VI D) V E) IV
D) Etki alanında bıraktığı hasarlar
E) Meydana geldiği bazı yerler
13. Psikoloji profesörü, yaptıkları akademik çalışmalarla ilgili bilim-

sel bir makale yazmak isteyen doktora öğrencilerine bazı öneri-
11. Temellendirme; bir düşünceyi, iddia veya felsefi yargıyı gerekçe lerde bulundu:
ve dayanak göstererek açıklama yöntemidir. Felsefi yargının doğ-
` Kitap, dergi ve makaleleri; tezler, sempozyumlar ve benzeri
ruluğu, temellendirme yoluyla ortaya konulur. Bunun için dü- etkinliklerde sunulmuş yazıları incelemelisiniz.
şünce ve kavramlar arasında bağlantılar kurulmaya çalışılır. Di-
` Daha önce aynı alanda yazılmış makalelerden yararlanmak-
ğer bir deyişle akıl yürütmelere başvurulur. Felsefi bir düşünce; la birlikte o makaleleri andırmamaya dikkat etmelisiniz.
akıl yürütme türleri olan tümevarım, tümdengelim ve analoji
` Tamamen içeriğe ve başlığa bağlı olmakla birlikte, çalışma-
yardımıyla temellendirilir.
nızı özetleyecek temel kelimeleri belirlemelisiniz.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir? ` Makaleyi yazıyormuş gibi değil; sunuyormuş gibi, takılma-
dan okunacak şekilde hazırlamalısınız.
A) Temellendirme olgusunun başka disiplinleri etkileme yön- ` Kullandığınız dil ve anlatım yöntemleri kendinize ait olmalı.
temlerine
Bu parçada psikoloji profesörünün doktora öğrencilerine bu-
B) Felsefi düşüncenin temellendirilmesinde akıl yürütme tür-
lunduğu önerilere göre, bilimsel makale yazarken dikkat edil-
lerinin işlevine
mesi gereken özellikler arasında aşağıdakilerden hangisi yok-
C) Felsefedeki terimlerin, temellendirme ölçütlerinin dışında tur?
görüldüğüne
A) Kaynak araştırması yapmak
D) Düşünce ve kavramların oluşumunda özgünlüğün gereklili-
B) Özgün olmak
ğine
C) Amaç belirlemek
E) Tümevarım kavramının pozitif bilimleri geliştiren farklı nite-
D) Akıcılığı sağlamak
liklerine
E) Anahtar sözleri seçmek

14. İyi bir viyola sanatçısı olan Sonat Türkoğlu’nun, ilk keman hocam 16.
olan değerli eğitmen ve keman sanatçısı Alper Özcan’a yönlen-
dirmesiyle müziğe yatkınlığım fark edildi. Ağabeyim Erdem Kara-
taş klasik gitaristtir. Onun müziğe ilgisi beni de bu alana yönlen-
dirdi. Müziğe başlamam ağabeyimin gitar çalmaya başlamasıyla
aynı zamana denk geliyor. Keman çalmak o zamanlar benim için
yapmam gereken bir ödev gibiydi. Mersin Üniversitesi Konserva-
tuvarını kazandıktan sonra keman benim bütünleştiğim ve geri
dönüşü olmayacak bir yol oldu. Keman benim için bir çocuğun
hiçbir zaman sıkılmayarak oynayabileceği, en çok sevdiği oyun-
cağı gibiydi. Bütün bunların sonunda tabii ki hedefim, her zaman,
kendi yazmış olduğum eseri seslendirmek olmuştur.
A) Keman sizin için ne ifade ediyor? Sinopsis: Eddie, araştırmaları sırasında sadece simbiyoz (ortak
yaşam) hâlinde yaşayabilen ve adrenalinle beslenen uzaylı bir
B) Gelecekle ilgili bir hayaliniz var mı?
varlığın şirket tarafından ele geçirildiğini öğrenir. Bunun üzerine
C) Keman çalan genç müzisyenlere ne önerirsiniz?
araştırmalarını daha da derinleştiren Eddie, şirketin bu uzaylı
D) Müziğe olan yatkınlığınızı kim fark etti? varlığı insan deneklerle birleştirmeye çalıştığını keşfeder. Bu ko-
E) Müzik yolculuğunuz nasıl başladı? nuyu takıntı hâline getiren Eddie, bir anda kendisini de bu de-
neklerden biri olarak buluverir ve Venom organizmasının taşıyı-
cısı olur. Bir yandan vücudunu ve zihnini kontrol altına almaya
çalışan Venom ile uğraşan Eddie bir yandan da araştırma şirke-
ti sahibinin peşinden gönderdiği ve kendisini öldürmeye çalışan
adamlardan kaçmaktadır.
15. “Numaranı versene; ararım, görüşürüz.” Her şey olağan. Numa-
Yukarıda sinopsisi verilen Venom adlı filmin yapımcısı, basına
rasını veriyor. Sıfır beş yüz elli üç… …otuz yedi sıfır dört. İşte ki-
lit nokta: “Beni çaldır, ben de seni kaydedeyim.” diyor. Arıyor- dağıtılacak bültende eksik kalan “filmin başkarakteri” bölümü-
sun, karşı tarafta numaran gözüküyor. Telefon kulağında. Tele- ne aşağıdakilerden hangisini yazmalıdır?
fon bir defa çalınca kapatıyorsun. O anda arkadaşın ekrana ba-
A) Adrenalinle beslenen bir uzaylıyla aynı mekânda yaşamaya
kıyor. Tam kaydedecekken “37 04 değil mi?” diye soruyor. Yani
çalışan araştırmacı Eddie
ne yapıyor? Kontrol ediyor (!) Arabanın lastikleri sağlam mı di-
B) Şirket sahibinin ihtiraslarına kurban giden zavallı tıbbi de-
ye kontrol etmeyen insanoğlu, o anda başka birinin arama ihti-
nek Eddie
mali varmış gibi, sanki telefonuna saniyede beş yüz çağrı geli-
yormuş gibi numaranın sonunu söyleyip kontrol ediyor! C) Uzaylıların kendi bedenine ve zihnine nasıl etki ettiğini araş-
tıran takıntılı Eddie
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden D) Bedenini ve düşüncelerini ele geçiren uzaylıdan kendini kur-
hangisi getirilemez? tarmaya için çalışan Eddie
A) Milyonda bir ihtimali kontrol eden insanoğlu, yüzde elli ih- E) Bir uzaylı organizmayla araştırma ortamında aynı kaderi pay-
timalleri de kontrol etse ya… laşan öfkeli Eddie
B) Madem hassas bir insanız, hayati risk taşıyan konularda da
bunu göstersek ya…
C) Sırf, aman Allah’ım, beni ne kadar da önemsiyor, dedirtmek
için insan bu kadar mı saf ayağına yatar?
D) Hadi hassassın, anladık da acaba her konuda bu kadar has-
sasiyetin var mı?
E) Bu kadar hassas davranan insanlara dil uzatmak kimin had-
dine düşmüş ki?

17. Zihinsel sınır, kişinin kendini ifade ederken karşısındakinin söz- 19. İçme suyumuzda neler var biliyor musunuz? Sıralayıvereyim bir-
lerini önemsemesi, değer vererek dinlemesiyle oluşur. Örneğin III. Karşılaştırma
bir baba tam da kızı ile okulda neler yaşadığını konuşurken an- kaçını: Bikarbonat var, sülfat var, klorür var, kalsiyum var, mag-
ne de bu durumu fark etmeden mutfaktan gelsin ve “Bugün ne IV. Sayıp dökme
oldu biliyor musun?” diye eşiyle iletişime geçmek istesin. İşte nezyum var, demir var, sodyum var. Peki, içme suyu hazretleri-
tam da bu esnada babanın “Bir saniye izin verir misin, kızımı din- II. Kişileştirme
liyorum.” demesi ve kızının konuşmasına devam etmesini sağ- nin kalitesini nasıl anlarız? Kokusuzdur, dilinize yavan bir tat bı-
laması, çocuğun zihinsel sınırını örmesini sağlar. I. Çeşitli duyulara seslenme
rakmaz. Sağlık Bakanlığının onay verdiği pH değeri 4,5-9,5 ara-
Bu parçada zihinsel sınırla ilgili önemsenen en önemli nitelik
aşağıdakilerden hangisidir? sıdır. Günümüzde yüksek pH’lı suların faydalarına dair farklı ça-
V. Sayısal verilerden yararlanma
A) Büyüklerin düşüncelerine de yeri geldikçe değer verilmesi
lışmalar bulunmakla birlikte tavsiye edilen pH 6,5-8,5 arasıdır.
B) Diyalog hâlinde olduğumuz kişinin saygıyla dinlenmesi ve
onun değerli hissettirilmesi Bu parçanın anlatımı için yukarıda yapılan belirlemelerden han-
C) Herkesin iletişimde birbirlerine karşı gereken özeni göstere- gisi doğru değildir?
bilmesi
D) Çocukların, büyüklerinden etkilendiğinin dikkate alınması A) I B) II C) III D) IV E) V
E) Yeri geldiğinde ve duruma göre "hayır" diyebilmenin başa-
rılabilmesi
18. Bir işi yaparken birilerinin sizi izliyor olmasının yarattığı endişe, 20. Başkalarının ön yargılı düşünceleri sizi etkilemesin. O onların gö-
performansınızda talihsiz etkilerin oluşmasına sebep olabilir. Bu rüşü. Biçilen gömleği giymek zorunda değilsiniz. İnsanların söy-
deneyimi karşılaştığınız önemli testlerde, örneğin bir konser ve- lediği veya yaptığı her şeyi kontrol edemeyebilirsiniz ancak bun-
rirken, gösteri sanatı sergilerken ya da basitçe direksiyon kur- lardan nasıl etkileneceğinizi belirlemek sizin elinizde. İnsanların
sundayken yaşamışsınızdır. Birileri sizi izliyorsa içerisinde bulun- size nasıl davrandıkları onların problemi olabilir ancak sizin on-
duğunuz zorlu durum daha endişe verici bir hâl alır ve hata yap- lara nasıl yanıt verdiğiniz kendi probleminiz. İnsanların söyledik-
manız daha muhtemel bir hâle gelir. Peki, endişeli olduğumuz- leri ve yaptıkları şeyler, sizinle değil onların kendileriyle ilgili. İn-
da hata yapma durumunu yaşamamızın daha muhtemel olma- sanların tepkileri; bakış açılarını, ön yargılarını ve geçmişteki de-
sının sebebi nedir? Araştırmacılar, en istemediğimiz anlarda “tö- neyimlerini gösteriyor. Çevrenizdekiler sizin değersiz veya sinir
kezlememize” ve hatalar yapmamıza sebep olan beyin ağı siste- bozucu olduğunuzu düşünüyorsa bu onların hayata bakış açıla-
mini belirlemeyi başardılar. Araştırma ekibi, fonksiyonel manye- rıyla ilgilidir. Bu yüzden insanlardan gelen ön yargıları önemse-
tik rezonans görüntüleme (fMRI) tekniğini kullanarak bir deney memelisiniz. Hepimizin hayatında sayısız hayal kırıklığı, kırgınlık
sırasında performansta bir talihsizliğe sebep olan beyin bölge- ve hüzün var. Bu duyguların büyük bölümü, olayları fazlasıyla ki-
sini belirleyebildiler. Aslında her şeyin, hata yapmaktan kaçın- şisel algılamamızdan kaynaklanıyor. Oysa daha üretken ve sağ-
manın bir sonucu olduğu ortaya çıktı. Açıkçası, tökezlemeyeyim lıklı olmak istiyorsanız başkalarından gelen iyi veya kötü düşün-
diye titizlendiğimiz için tökezliyoruz. celeri boş vermeyi öğrenmelisiniz.
Bu parçaya göre, birilerinin onu izliyor olmasının kişiyi nasıl et- Bu parçadan aşağıdaki öğütlerden hangisine ulaşılamaz?
kileyeceği aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Birileri, sizin hakkınızda olumsuz görüş bildirebilir, üstünü-
A) Yaptığı işe daha dikkatli eğilmesine imkân verir. ze alınmayın.
B) Hata riskini düşündürerek hatasız bir iş çıkarmasını sağlar. B) Üretken olmadığınızı söyleyenlere fırsat vermeyin, üretken olun.
C) İş sırasında gerekli düzeyde bir endişeye sevk eder. C) Başkalarının görüşlerini değiştiremezsiniz, sorun etmeyin.
D) Diğer zamanlardakinden daha dikkatli olmasını sağlar. D) İnsanların davranışları kendi birikimlerinin sonucudur, kişi-
E) Hata yapma riskini hatırlatarak daha fazla hata yapmasına sel algılamayın.
yol açar. E) Olumsuz bakış, sahibinin sorunudur; kendinize olumsuz bak-
mayın.

Metin her yerde metindir. Bir kitaba girse de iki kapak arasına Kalemin tecrübe aşamalarını başarıyla geçmek için yazarlığın ilk
ciltlenmeyip tek bir sayfaya yazılsa da… Yazıyla hiç yolu kesişme- dönemlerinde uzun tasvir denemelerine girişmek gerekli görü-
yecek bir yaşlı köylünün ağzından dökülse ve hiç yazıya aktarıl- lebilir ama belli bir kıvama geldikten sonra da dozu tutturama-
masa da… Bir sessiz film olarak izlense de… Soğukta camı tıkla- mak hoş karşılanmayan bir durumdur. Zaten yazar, yazma süre-
tıp yardım dileyen serçenin gagasından dökülse de… Değil mi ki ci boyunca yazarlık sarayını deneyim deneyim inşa ettikçe ge-
bana bir şey anlatmaya çalışıyor, o metindir. Peki, bir de kâğıda reksiz ögelerin daha çok farkına varır. Her seferinde de bu farkı-
basılmış ama bir şey söylememek için yazılmış yazılar var, onlar na varış; daha küçük ayrıntılara, ince çizgilere doğru bir titizlik
metin mi sizce? Bence hayır! kazanır. Bir aşamadan sonra yazar önceki yazılarında fark etme-
diği fazlalıkları, sevimsizlikleri görebilecek düzeye gelir. Ve ilk ya-
zılarındaki bulanık, dolambaçlı tasvirler yavaş yavaş yerini ber-
21. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisini söylemek rak ve etkili söyleyişlere bırakır. Zaten yazar, yazı hayatı boyun-
doğru olmaz? ca silkine silkine bütün fazlalıklarından, acemiliklerinden kurtu-
lan kişi değil midir?
A) Ana düşünceyi içeren yargı en başta kısa bir cümle şeklinde
belirtilmiştir.
B) Anlamın en geniş tarafını belirtebilmek için kişileştirmeye 23. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
yer verilmiştir.
C) Düşünceyi açıklığa kavuşturmak amacıyla örnekler sıralan- A) İkilemelere yer verilmiştir.
mıştır. B) Öznel bir anlatım benimsenmiştir.
D) Kavram çerçevesinin iyi çizilmesi için tanımlamalar yapılmış- C) Somutlamalara başvurulmuştur.
tır. D) Soru sorularak farkındalık sağlanmaya çalışılmıştır.
E) Gereksiz yüklem tekrarını önlemek amacıyla eksiltili cümle- E) Tatma duyusuna ait ayrıntılara yer verilmiştir.
ler kullanılmıştır.
22. Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın yazarının düşüncesini des- 24. Parçada yazarın sözünü ettiği gereksizlikler aşağıdakilerden
tekleyen bir örnek değildir? hangisiyle ilgilidir?
A) Perulu bir sokak yemeği satıcısının bana yerel dilinde bir şey- A) Tecrübe edinme aşamasında ince noktaları betimleme uğ-
ler anlatmaya çabalaması raşı
B) Amerikalı turistin seyahat firmasının görevlisine kaybolan B) Yazıdan atıldığında metnin anlamında daralma ya da bozul-
bavulları üzerine ağza alınmayacak bir metin kurgulaması ma oluşturmayan sözler
C) Kekeme ablama, doğum günü çiçeğini verdiğimde, bana, ağ- C) Yazmada ustalaşmış bir kalemin başlangıçtaki yazdıkları
zından sancılarla çıkardığı kırpık sözcüklerle zerre bir şey an- D) Her düzeydeki yazarın daha iyi yazmak için gösterdiği titiz-
lamadığım bir metin sunması lenmeler
D) Polonezköy’e turist olarak atalarının izini sürmeye gelmiş E) Yazarken kişilerin konuşmalarını uzun betimlemelerin ara-
yaşlı bir çiftin, konuk oldukları ev sahibine kendi dillerinde sına sıkıştırma çabası
sevgi sözcükleri sıralaması
E) Ustabaşımın, anlamayayım da yapamayayım ve işten kovu-
layım diye bana anlaşılmaz, kimsenin anlayamayacağı tali-
matlar vermesi

TEST
TEST - 10 132
1. Tutunamayanlar modernist bir romandır. Romanda başı ve so- 3. Gazeteci: Sait Faik’in öykülerini eleştiren bir öykücüyü eleştirdi-
nu belli olan bir olay yoktur; mekân, kişi, olay yerine bireyin iç ğinizi okuyunca çok şaşırmıştım. O eleştirinizin temel nedeni
dünyasına yönelme söz konusudur. İlk bakışta anlaşılmaz sıkıcı, neydi?
yorucu bir roman sanılabilir. Gerçek okur, romanı okudukça ve
okudukları üzerine düşündükçe, romanın gizlerini ve gerçek an- Öykücü: O eleştiride doğal gerçekliğin ıskalandığını fark ettim.
lamını çözmeye başlar. Çünkü bu tür eserler iki okumalıdır. An- Gazeteci: Öykücü fantastik olamaz mı?
cak gizleri, gerçek anlamı sezemeyenler de olacaktır ve onlar
romanı sıkıcı bulmaya devam edecektir. Öykücü: Neden olmasın? Onun da kendi doğal bir gerçekliği var.
Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kulla- Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki öykücünün sa-
nım aşağıdakilerin hangisinde vardır?
nat anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir?
A) Öyküleriyle insanda güzellik duygusu yaratmayı amaçladığı- A) Özgünlük yazarın imzasıdır, bu imzayı atmak öyle sanıldığı
nı söyleyen sanatçı, bunun için iki yöntem üzerinde çalıştı- gibi kolay değildir.
ğını söyledi.
B) Sanatçı egosu denen bir tutum vardır ki kimi zaman o tu-
B) Eleştirmen, iyi analiz ettiği şiirin yüzeysel ve derin olmak üze-
tum, mesleki bir körlüğe de yol açmaktadır.
re iki anlama sahip olduğunu belirtti.
C) Uzman konuşmacı edebî metinlerin çok anlamlı olmasını, C) Herhangi bir sanata ilgi duymak, o sanatın ustalarının ne de-
yazarın üslup çeşitliliği denemesi olarak açıkladı. diğine de kulak vermekle ilintilidir.
D) Kurmaca metinlerde anlatılan her şey, yazarın yaşadıklarını D) Eleştirinin yadsınamaz bir cazibesi vardır ama o cazibe vic-
içermez; farklı olaylar da yer alır. danla iç içe olmadıkça yanılgılara kapı açar.
E) Edebî metinler; insanın duygu, düşünce ve hayal ufkunu ge- E) Sanat, yaşamın bir fotoğrafta olduğu gibi anlatılması değil
nişletmesinin yanı sıra yazınsal zevkini de artırır.
kendi gerçekliği içinde sunulmasıdır.
4. Disiplini öğrenmenin yolu nedir? Dedelerimiz bu soruyu daha iyi

2. “Ağaç ile çalının farkı nedir?” sorusu, görünüşte basittir. Genel yanıtlayacak durumdaydılar sanıyorum. Salık verecekleri şeyler;
tanım şudur: “Eğer altında yürüyebiliyorsanız ağaç, etrafından sabahları erken kalmak, gereksiz zevklere kendini kaptırmamak,
dolaşmak zorundaysanız çalıdır.” Bu yalınlaştırma etkileyicidir çok çalışmak… olacaktı. Bu çeşit disiplinin açıkça görülen bazı ek-
ama pek çok bitki için geçerli değildir. Güzellik çalısı, çok sayıda- sik yönleri vardır. Katı ve yetkeci bir disiplindir bu. Tutumluluk,
ki gövde üzerinde parlak pembe renkli çiçek açıyor fakat 3,5 met- yarını düşünme gibi erdemler üzerine kurulmuştur. Birçok bakım-
reye kadar erişebiliyor. Magnolia virginiana, gençken çalı gibi gö- dan da yaşama düşmandır. Ama bu tür disipline karşı çıkarken
rünse de olgunlaştığında gerçek bir ağaca dönüşüyor. Çalı - ağaç her tür disiplinden kuşkulanmaya, sekiz iş saati boyunca zorlan-
ikileminde bitki bilimciler bile bir tanım üzerinde anlaşamıyorlar. dığımız düzenli yaşamı karşılayacak dengeyi sağlamak için geri
kalan zamanda disiplinsiz, tembel bir başıboşluk içinde yaşama-
ya doğru gittikçe artan bir eğilim görülür. Bununla birlikte disip-
A) Gölgesinde yürünebilen odunsu bitkilerin ağaç, çevresinde linin insana dışarıdan zoraki dayatılan bir ilke olarak takdim edil-
dolaşılanların ise çalı olduğu memesi, insanın kendi istencinden doğması çok önemlidir.
B) Çalı ile ağaç ayrımı konusunda uzlaşılmış bir ölçütün olma- Bu parçada disiplin ile ilgili olarak karşı çıkılan aşağıdakilerden
dığı hangisidir?
C) Bir odunsu bitkinin çalı mı ağaç mı olduğu konusunda bilim
insanlarına güvenilmesi gerektiği A) Dedelerimizin tavsiyelerinin değerli bulunması
D) Birçok bitkinin bazı yörelerde çalı, kimi yerlerde ağaç özelli- B) Dedelerimizin belirlediği yaşam kurallarıyla ters düşmesi
ği gösterdiği C) Dışarıdan zorla kabul ettirilen kurallar olarak sunulması
E) Bitki bilimcilerin çalı-ağaç tanımlarının günlük yaşamla uyuş- D) Ulusal ve geleneksel olmayan yönlerinin olması
madığı E) Sabır ve katlanma üzerine temellendirilmiş olması

5. Descartes’ın amacı; sağlam, kesin, güvenilir ve açık seçik bir bil- 7. Yağış düzeni, iklimlere göre farklılıklar gösterir. Yağışın en az ol-
giye ulaşmaktır. Bunun için Descartes, temellendirme yöntemi duğu bölgeler, yüksek basınç şartlarının yaşandığı tropikal çöl-
izler. Önce felsefe geleneğini ele alır. Filozofların savunmuş ol-
ler ile kutup bölgeleridir. Bu bölgelerdeki bazı alanlarda yıllık ya-
duğu görüşlerden şüphe eder. Sonra duyumlara yönelir. Man-
ğış miktarı, 10 mm’nin altındadır. Yağışın en fazla olduğu yerler
tıksal olarak onlardan da şüphe etmenin olanaklı olduğunu sa-
ise muson ikliminin, ekvatoral ve okyanusal iklimin görüldüğü
vunur. Çünkü duyularımız, bizi pek çok defa yanıltmıştır. Sonra
Descartes, uyanık mı yoksa düşte mi olduğunu belirlemek için yerlerdir. Dünyanın en yağışlı yeri, Hindistan’ın kuzeydoğusun-
herhangi bir ölçütün olup olmadığını inceler. Uyanık olduğumu- daki Masinram Bölgesi’dir. Bu bölgeye yılda ortalama 11.871
zu belirleyenin uyanık olduğumuzu düşünmemiz olduğu fakat mm yağış düşer. Birkaç kilometre doğudaki Çerapunçi ise dün-
düşte de bunu düşünüyor olabileceğimizi söyler. Son olarak man- yanın en yağışlı ikinci bölgesidir. Buraya düşen ortalama yağmur
tığı ele alır. Mantıksal kesinlikten dahi şüphe duyabileceğimizi miktarı Masinram’dan sadece 100 mm daha azdır.
savunur.
Bu parçada söz edilen yağış düzeni ile ilgili olarak
Aşağıdakilerden hangisi Descartes’ın temellendirme yöntemi-
ni kullanan bir felsefe eleştirmeninin süreç içinde soracağı so- I. Doğadaki düzenin dengede durmasında birincil faktördür.
rulardan biri olamaz?
II. Miktarının az ya da çok oluşunda iklim farklılıkları rol oynar.
A) Duyuların bireyi şüpheye iletilme ihtimali var mıdır? III. Tropikal çöller ile kutup bölgelerinde etkisi sınırlıdır.
B) Uyanık ya da düşte olma durumunu belirleyici bir ölçütten
söz edilebilir mi? yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
C) Gerçek filozof, kendini sorgularken hangi amaçları gözetme-
lidir?
D) Felsefe alanında geçmişin birikimleriyle ilgili nasıl bir tutum D) I ve III E) II ve III
izlenebilir?
E) Mantıksal kesinliğe bakış açısı üzerine neler söylenebilir?
8. I. Cam şişeler rengârenk sıvıyla dolu. Gül pembesi, hardal sa-
rısı, menekşe rengi içimizi açıyor. Bir şeyleri kıracağım diye
6. Canlılarda bulunan işlev ve yapıca bozuk genlerin tespit edilme- ödünüz kopuyor. Odanın orta yerinde deney tüpü fokur fo-
si, değiştirilmesi ve onarılmasını sağlayan uygulamalara “gen te- kur kaynıyor. Ölçekler, tüpler, formüller…
rapisi” denir. Gen terapisi, erken embriyonik dönemde kusurlu
II. Manzara, laboratuvarda geçen kimya derslerini hatırlatıyor.
genlerin tespit edilerek değiştirilmesine ve çeşitli hastalıklara
Lakin havaya yayılan keskin rayiha, parfüm atölyesinde ol-
neden olabileceği tahmin edilen genlerin onarılmasına olanak
duğumuzun işareti.
sağlamaktadır. Böylece kalıtsal hastalıkların ve istenmeyen ge-
netik özelliklerin bir sonraki nesle aktarılması önlenmiş olacak- III. Bizi tedirgin eden, gereç kalabalığı içinde harıl harıl çalışan
tır. Günümüzde gen terapisi ile ilgili çalışmalar hızla devam et- kişi; ömrünü mis gibi kokular içinde geçirmiş bir kimyager.
mektedir. İnsan genomu ile elde edilen bilgiler sayesinde kan- IV. Moda tabirle parfümör. “Hafızadan silinmeyen tek şey ko-
ser, kalp ve damar hastalıkları, hemofili ve şeker hastalığı gibi kudur.” diyen parfümör, herkesin tek tipleşmesinden par-
birçok rahatsızlığın tedavi edilebileceği öngörülmektedir. fümleri sorumlu tutuyor. Haksız da sayılmaz.
V. Avuç dolusu para ödediğiniz çiçek esansı size uygun olma-
I. Bozuk genlerden hareketle türlü hastalıkları önleyici çalış-
yabilir. Her gün atölyesinin kapısını erkenden açıyor. Kişiye
malar sürdürülmektedir.
özgü kokular hazırlıyor. Dersler veriyor.
II. Gen terapisi yönteminde kalıtsal rahatsızlıklara yönelik bir
amaçtan söz edilebilir. Yukarıda verilen numaralanmış aşamalarla ilgili olarak aşağı-
dakilerden hangisi söylenemez?
III. Bilim insanları, erken embriyonik dönemin sınırlarını netleş-
tirmeyi başarmıştır. A) I. aşamada örneklendirme yapılmıştır.
Yukarıda numaralanmış yargılardan hangileri bu parçada an- B) II. aşamada koklama duyusundan yararlanılmıştır.
latılanlarla ilişkilendirilebilir? C) III. aşamada ikileme kullanılmıştır.
D) IV. aşamada adlandırmaya başvurulmuştur.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) V. aşamada şart bildiren cümlelere yer verilmiştir.

9. Günlük hayatta genellemeye sık başvururuz. Genelleme; arala- 11. Gelecekte olabilecek olumsuz toplumları tanımlamak için kulla-
rında ortak özellik bulunan şeyleri tasnif etmemize, anlatmamı- nılan “distopya”da insanlık çöküşe doğru sürüklenir, yıkıma doğ-
za, algılamamıza ve öğrenmemize yardım eder. Bir şeyi tarif et- ru gider. Yaşam ve doğa sömürülür veya yok edilen bir gelecek
mek için genelleme yaparız. Zihnin özel durumları ayıklayarak tasvir edilir. “Distopya” kelimesinin kökeni eski Yunancaya daya-
genel bir kurala ulaşması öğrenme ve öğretme kolaylığı sağlar. nır. Antiütopya diye de adlandırabileceğimiz distopyayı oluştu-
Ancak genellemenin ayrıksı durumları dışarıda bıraktığı gözden ran “dis” ve “topya” parçalarının kökeni, eski Yunancada “kötü”
uzak tutulmamalıdır. Hayattaki nesneler ve olaylar değişkenlik ve “yer” olarak yer alır. Buradaki “dis” sözcüğünü bir yerlerden
ve özgünlük gösterdiğinden genellemelerin yanlış tarafları orta- tanıyorsunuz siz. Diss, rap müziğinde rapçilerin birbirlerini yer-
ya çıkar. Bunun için olsa gerek Nietzsche, “Bu dâhil bütün genel- mek için söyledikleri parçalara deniyor ya. Distopik toplumlar;
lemeler yanlıştır.” diyerek genellemedeki ayrıksılığın dikkate alın- zulüm, terör, fakirlik, sefalet veya çok ilerlemiş teknolojinin top-
ması gerektiğine vurgu yapmıştır. luma olumsuz yansımasının olduğu kurgusal toplumlardır.
Bu parçada genellemelerle ilgili olarak asıl anlatılmak istenen Bu parçada distopyayla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi be-
aşağıdakilerden hangisidir? lirtilmiştir?
A) İnsanlar arası iletişimde ve varlıkların tanımlanmasında pek A) Gelecekteki olumsuz toplumları anlattığı, “kötü” ve “yer”
çok kolaylık sağladığı anlamına gelen iki sözcükten oluştuğu
B) Değişimler, farklılıklar ve istisnalar göz ardı edilmeden yapıl- B) Yunan kültüründen gelen bir imgeleme sahip olduğu ve mü-
ması gerektiği zik eserlerine konu edildiği
C) Gelecek kuşaklara doğru ve kapsamlı anlatılması gerektiği C) İnsanlığın yıkımının önüne nasıl geçileceğini kurgulayan çö-
D) Hemen her durumda sıkça başvurulup yanlışlardan arındı- züm odaklı bir yaklaşıma sahip olduğu
rılmış olduğu D) Doğanın kötüye gidişini ele aldığı ve iyiye ulaşmanın yol ha-
E) Her nesne için ayrı bir genelleme yapılmasının isabetli olduğu ritasını içerdiği
E) Gelecekteki iyi olma ihtimali barındıran oluşumların aslında
kötülüğe hizmet ettiğini gösterdiği
10. I. Uzayı keşfetme arzusu birçok insanın ilham kaynağıdır. Biz

binlerce yıldır gökyüzünün hayalini kurar, yıldızlara ulaşma-
nın ve onlara dokunmanın özlemini duyarız. Var olabildiği-
ni sadece düşlediğimiz bir şeyle iletişim kurmayı bekler ve
onu bilmek isteriz.
II. Uzay araştırmaları, bir tür öğrenmedir ve öğrenme ise dün-
yamızın yönlendiricisidir. Gerçekçiler bize dünyanın var olan
sorunlarını hatırlatırken hayalciler zihnimizi açarlar. Bizi ge-
leceğe taşıyacak olan hayalcilerin öngörüleri, umutları ve ar-
zularıdır.

lir?
A) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini göstermek-

tedir.
B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vurgulamak-
tadır.
C) Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik gerçekçi örnekler sun-
maktadır.
D) Aynı olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele almaktadır.
E) Farklı üsluplar kullansalar da uzay araştırmalarını bilimsel
verilerle açıklamaktadır.

12. ` Soyut resim, Batı resim sanatından Türk resim sanatına ge- 14. Editör:
çen bir sanat akımıdır. (I) ----
` Türk ressamlar, Batı’daki soyut resim akımının ilerleme sü- Ressam:
reci ve aşamalarını takip etme ve aşamaları uygulama konu-
― Aslında sanat evrensel bir dildir. Tüm insanlığın ortak dili. Se-
sunda pek hassasiyet göstermezler.
vinçlerin, sorunların, acıların, umutların, hayata dair yaşanan
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru biçimde bir- her şeyin paylaşıldığı ortak bir paydadır. Sanatçı bu evrensel di-
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? lin icracısıdır; üreten, gören, duyan, hisseden ve var eden bir ön-
cüdür.
A) Türk ressamlar, Batı’dan gelmesini göz ardı etmeden soyut
resim akımının Batı’daki değişimlerini, aşamalarını yakından Editör:
gözlemleyerek eser üretmişlerdir. (II) ----
B) Batı’dan geçen akımların başında gelen soyut resmin ülke- Ressam:
mizde ilerlemesinin önündeki engelleri kaldırma konusun-
― Renk dili subjektiftir ve içgüdüsel olarak gelişir. Sizin için kır-
da Türk ressamlar oldukça duyarlı davranmaktadır.
mızı aşk iken benim için acıyı ifade edebilir. Kişiden kişiye deği-
C) Türk ressamlar, Batı resim sanatından alınan bir tür olup so- şiklikler gösterebilir. Benim için yeşil, sonsuz huzuru; turuncu,
yut resim akımının çıktığı yerdeki gelişim sürecini, evreleri- coşkuyu; mavi, derinliğin gizemini; mor, hüznü anlatır. Beyaz ise
ni izleme ve bu evreleri gerçekleştirmede fazla duyarlı de- tanımlanamayanı, bilinemeyeni…
ğillerdir.
D) Türk ressamlar, Batı’dan gelen soyut resim akımının kayna- Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sı-
ğındaki dönüşümlere ilgisiz kalma eleştirilerine, bu eleştiri- rasıyla getirilmelidir?
lerin artmasına duyarsız kalmayı devam ettiriyorlar.
A) I. Sanatın sizde çağrıştırdıklarını duygularınızı önceleyerek
E) Türk ressamların soyut resme gösterdikleri ilginin söylem
tanımlayabilir misiniz?
düzeyinde kalması, Batı’da bununla ilgili gelişmelere gere-
II. Resimlerinizdeki renk uyumunu sağlamak için tercih etti-
ken duyarlığı göstermemeleri ayrı bir araştırma konusu ol-
ğiniz bir yöntem var mı?
muştur.
B) I. Sanatın ve sanatçının birden çok tanımının yapılma gerek-
çesini nasıl açıklıyorsunuz?
II. Resimlerinizdeki renkler, iletilerinin yanı sıra yeteneğini-
zi de mi yansıtıyor?
13. Yerebatan Sarnıcı’nın kapısından girip merdivenleri indiğinizde C) I. Sanatın ve sanatçının belirgin bir tanımının yapılamama-
ansızın İstanbul’dan hatta neredeyse tüm dünyadan kopuyor, sını siz neye bağlıyorsunuz?
güzellikler ülkesinde gezinti yapıyorsunuz. VI. yüzyılda inşa edi- II. Renk çeşitlerinin tablolarınızın oluşumundaki işlevleri ne-
len bu sarnıç İstanbul’daki en büyük kapalı su toplama merkezi lerdir?
ve içeride toplam 336 sütun yer alıyor. Bu sütunlar sebebiyle D) I. Bir ressam gözüyle sanatın ve sanatçının sizdeki karşılığı-
geçmişte halk burayı saray olarak anmış. Sarnıçtaki iki sütunun nı bizimle paylaşır mısınız?
altına ters olarak Medusa başları yerleştirilmiş. Bunların eski bir II. Resimlerinizde öne çıkardığınız renklerin sizin için bir an-
pagan manastırından getirildiği sanılıyor. Bir görüşe göre de bu- lamı var mı?
rayı inşa ettiren I. Justinianus, eseri korumaları için bu Medusa- E) I. Sanatın tanımlanmasında sanatçının algılamaları daha mı
ları özellikle yerleştirmiş. Fetihten sonra burası Topkapı Sara- önemlidir?
yı’nın bahçelerini sulamak için kullanılmış. 1987’den sonra ise
II. Tablolarınızdaki renklerin bir mesajının olması size ait bir
belediye tarafından temizlenip müze olarak hizmet vermeye baş-
tarz mıdır?
ladı. Müzede bazı dönemlerde çeşitli kültürel etkinlikler de ya-
pılıyor.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Amaç - sonuç ilişkisi B) Nesnel veriler
C) Neden-sonuç ilişkisi D) Tahmin
E) Tanık gösterme

15. Ben yalnızlığı 17. ve 18. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
Gökte uçar gördüm
Ben yalnızlığı Görünüşlerin gerisindeki gerçekliğin bilinemeyeceğini savunan
Garip naçar gördüm septikler, görünüşlerin ve gözle görünür olguların kılavuzluğu-
Ben yalnızlığı nu benimsemişlerdir. İnsanların yalnızca gördüklerinin kendile-
Gelip geçer gördüm. rine nasıl göründüğünü bilebileceklerini iddia etmişlerdir. Aynı
nesnelerin farklı insanlara farklı göründüğünü ve bizim bu görü-
Cahit Külebi’ye ait bu şiirin son ikisi dizesinde aşağıdaki duy-
nüşlerden hangisinin doğru olduğunu, hangi insanın haklı oldu-
gulardan hangisi ağır basmaktadır?
ğunu söyleyemeyeceğimizi savunan septiklere göre her iddia
A) Ümit B) Çaresizlik C) Yaşama sevinci için birbiriyle çelişik olan iki kanıt ya da düşünce ileri sürülebi-
lir. Platon’un felsefesi, duyum açısından septik değil akılcıdır. Bil-
D) Kıvanç E) Mutluluk ginin kaynağının yalnızca duyum algılamasından değil aynı za-
manda mantıkta yattığını söylemektedir. Deneyim, bilgide zo-
runlu bir rol oynamaktadır; bizim apriori (önsel) idealarımız, de-
neyim ile ortaya konmaktadır. Platon’un felsefesi gerçekçidir ve
zihinsel gerçekliklerin varlığını ortaya koyar.
16. I. Don Kişot’la ilgili en çok edilen laflardan biri bu kitabın an-
latım özellikleriyle dış dünyanın verili gerçekliğine uymayan
edebiyat türlerini değiştirmeye zorlayarak en sonunda he- 17. Bu parçadan hareketle septiklerle ilgili aşağıdakilerden hangi-
nüz yeterince toplumsal olmasa da bir tür gerçekliği roman- si söylenemez?
ların içine yerleştirme yolunu açmasıdır.
A) Her savın tezat içeren birden çok delille ilgili olduğu görü-
II. Verili bir gerçekliğin varlığına inanan bu görüş edebî gerçek-
şünde oldukları
çiliği o belirsiz, uzak dış dünyayla ilişkili görmeye fazlasıyla
yatkındır. B) Varlıkların insanlarda farklı izlenimler uyandırdığı düşünce-
III. Gittikçe genişleyen evrenin fazla karmaşık ve zorunlu olarak si taşıdıkları
anlamsız gerçekliğini bir romanın tek başına temsil edebile- C) İnsanların somut ve soyut olguları algılama sınırsızlığını bir-
ceğini düşünmek edebiyat hakkında kurulan yanlış hayalle- çok defa irdeledikleri
rin bir sonucudur.
D) Bireylerin görüntüye göre yaptıkları yorumlara “doğru” de-
IV. Don Kişot gibi önemli romanlar bize kendi gerçeklerini gös- nilemeyeceği saptaması yaptıkları
terirler; evet ama bu gerçeklikler kitabın yazıldığı dönemi
değil, kitabın sadece kendisini yansıtan gerçeklerdir. E) Somut olguların, görünen nesnelerin yol göstericilik yapma-
sını kabul ettikleri
V. Don Kişot romanında olup bitenlerin gerçekliğinden şüphe
edemeyiz ama bunun sebebi kaşları çatık okuyucunun san-
dığının aksine romanın dış dünyanın gerçekliğini yansıtan
büyülü bir ayna olması değil, Cervantes’in kitabında bir ger-
çekçilik yanılsaması oluşturmasıdır. 18. Bu parçadan hareketle Platon’la ilgili aşağıdakilerden hangisi
Yukarıda verilen numaralanmış aşamalarla ilgili olarak aşağı- söylenebilir?
dakilerden hangisi söylenemez? A) Duyuları rasyonel mantaliteden uzak biçimde değerlendir-
diği
A) I. aşamada, saptama yapılmıştır.
B) II. aşamada, öznel anlatım söz konusudur. B) Akıl ve duyuyu, bağımsız iki farklı olgu olarak tanımladığı
C) III. aşamada, aşamalı bir durumdan bahsedilmiştir. C) Birikimlerin idealarla birlikte anlamlandırılmasını benimse-
D) IV. aşamada, kişisel görüş gizlenmiştir. mediği
E) V. aşamada, neden cümlesine yer verilmiştir. D) Tecrübeyi bilgi için gerekli bir aşama olarak gördüğü
E) Bellekteki realitede çelişki olduğu ifadesine karşı çıktığı

(I) Alaca karanlık ışınları ya da “crepuscular rays” diye anılan ve Genetik danışmanlık; kalıtsal hastalığı olan veya bu tür hastalık-
şairin “Her şafak Hisarlarda oklar çıkar yayından” dediği yelpa- ları taşıma riski bulunan bireylere uygulanması gereken testler,
ze şeklindeki görüntüyü bilirsiniz. (II) Günün ilk ve son saatlerin- hastalıkların olası sonuçları ve varsa tedavileriyle ilgili bilgi ve-
de ufukta görülen bu ışık demetleri, Güneş’ten gelen ışığın bu- rilmesidir. Genetik danışmanlık, genetik uzmanları veya bu ko-
lutlardaki aralıklar boyunca parlayarak demetler hâlinde saçıl- nuda eğitim almış doktor ve biyologlar tarafından verilmekte-
malarıyla oluşuyor. (III) Ancak burada bir optik yanılsama söz ko- dir. Genetik danışmanlar, tespit edilen kalıtsal hastalıklar ve prob-
nusudur. (IV) Bu ışın demetleri zannettiğimiz gibi bize doğru gel- lemlere karşı alınabilecek önlemler ve yapılacak testler hakkın-
dikçe birbirlerinden uzaklaşmaz, ayrılmaz ve aslında birbirine da bilgi vererek çözüm önerileri sunar. Aile ve akrabalarında ka-
paraleldir. (V) Güneş’ten gezegenimize gelen ışık, bulut ya da lıtsal hastalık görülen kişilere, akraba evliliği yapmış, bir veya
dağlar gibi engellerle karşılaştığında parlak ışık değnekleri ya da
birden fazla sayıda anormal bebek doğumlarının görüldüğü ka-
koyu gölgelerin yelpaze şeklini almasına neden olmaktadır.
dınlara ve doğum öncesi genetik risklerini öğrenmek isteyen çift-
lere genetik danışmanlık almaları önerilmektedir. Genetik da-
nışmanların olası genetik hastalıklarla ilgili tam ve doğru bilgi
vermesi oldukça önemlidir. Danışmanlık yapan kişi; asla yönlen-
19. Bu parçadan alaca karanlık ışınlarıyla ilgili olarak aşağıdakiler- dirici olmamalı, son kararı ilgili kişilere bırakmalıdır.
den hangisi çıkarılabilir?
A) İzleyenlere doğru yaklaştıkça birbirlerinden ayrıldıkları algı-

sının gerçekle ilgisinin olmadığı
21. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi genetik danışmanlık
B) Günün ilk ve son saatlerinde sanatçı ruhlu bilim insanlarına ile ilişkilendirilemez?
çalışma enerjisi veren etkili görüntülerin oluştuğu
C) Güneş ışınlarının Dünyamız’a yaklaştıkça yavaşlaması nede- A) Alanında uzmanlık
niyle meydana geldiği B) Genlerin taşınması
D) Güneş’in ışınlarının bazı belirli mevsimlerde ışık demetleri C) Akademik yaklaşım
görünümüne büründüğü
D) Soya çekim bağıntısı
E) Genelde bulutsuz, tozsuz, berrak bir gökyüzünde daha be-
lirgin bir şekilde oluştuğu E) Biyolojik test sonuçları
22. Bu parçaya göre genetik danışmanlarla ilgili olarak

I. Bebeklerdeki kalıtsal hastalıkların türleriyle ilgili saptamada
bulunurlar.
20. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisini söylemek II. Alanlarına dair bilgilendirici ve bütünlükçü anlayış taşımala-
doğru olmaz? rı gerekir.
III. Hastalarını yönlendirici bir tutumdan uzak olmayı tercih et-

A) I. cümlede şiir dünyasından bir alıntı yapılmıştır.
melidirler.
B) II. cümlede çoğullaştırmalara yer verilmiştir.
C) III. cümlede doğa, devinim içinde aktarılmıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
D) IV. cümlede bir algı yanılmasının aslı dile getirilmiştir.
E) V. cümlede görsel ayrıntılar, nedenleriyle betimlenmiştir.

23. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Ben gözlemlerimde fotoğraf ma- 24. Felsefe, dille yapılır; düşünce, dille ifade edilir. Dilin yetkinliği,
kinesı tarafsızlığıyla her şeyi olduğu gibi aktarırım.” diyen bir ya- felsefe ve düşünceyi ifade etme ve sistem kurmayı da kolaylaş-
zara ait olamaz? tırır. Kavram açısından fakir olan ve kendi kendini yenileyeme-
yen dillerde felsefe, bilim, sanat gibi etkinlikler zorlaşır. Bu ne-
A) Balkonda oturmuş, işe yetişmek için koşturan insanları izli-
denle dilin zenginliği, üretkenliği fikirce zenginleşmenin de şart-
yorum. Kimi arabasını çalıştırma, kimi alelacele otobüs du-
rağına yetişme telaşında. Bazıları hızlı adımlarla yürüyor, ba- larındandır. Diğer taraftan felsefi ve düşünsel etkinlikler, dilin de
zıları ise yavaş adımlarla. zenginleşmesini sağlar.
B) Gazetenin en üst kısmında bir gıda firmasının reklamı var.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Yanında da birkaç telefon numarası. Sayfanın ortasında bir
kaza haberi ve fotoğrafı… Gazetenin alt kısmına da bir spor A) Bireylerin statülerini sağlamlaştırmalarında yetkin dil, bir
adamının konuşmasının satır başları konmuş. yöntemdir.
C) Ressamın eserlerinin hepsinde köy yaşamının sadeliği yan-
B) Felsefe dilinin disiplinleri sınıflandırmadaki etkisi yeni sap-
sıtılmış. Sarı renklerin ağırlıklı olduğu bu resimlerde yoksul-
tanmıştır.
luk, köy insanının çalışması ve köy okuluna giden öğrenciler
ele alınmış. C) Düşünce zenginliğinde felsefi sorgulayıcılık dili, dikkat çek-
D) Fırına doğru yürüyen kalabalık, ekmek sanki bedava dağıtı- mektedir.
lacakmış gibi birbirlerine çarparak hatta bir yaşlı kadını ke- D) Bilim ve sanatın ilerlemesinde dilin dışındaki unsurlar da et-
nara iterek ilerliyordu. Saygıdan ve yardımlaşma duygusun- kilidir.
dan yoksun bu insanlar, birbirlerine de saygı göstermeden
E) Felsefe alanındaki gelişmelerde dilin işlevi yadsınamaz.
fırının önüne kadar geldiler.
E) Önde babam, arkasında ben ve kardeşim yürüyorduk. Ba-
bam bazen bize doğru dönerek bana, kardeşinin elini bırak-
ma, diyordu. Yarım saat kadar sonra lunaparka geldik. Kar-
deşim gülmeye başlamıştı.

TEST
TEST - 10 133
1. Plüton, bazı gök bilimciler tarafından gezegen olarak ---- . Bilim 3. (I) Kitap okumak insana gizemli ve heyecanlı bir yolculuk yaptı-
insanları, bu görüşlerine de birçok şeyi delil olarak gösteriyor- rıyor. (II) Kitabın sayfalarında dolaşırken âdeta kendinizi unutu-
lar. Gök bilim alanında o kadar etkili olmuşlar ki Plüton gezegen- yor, yepyeni bir dünyayla tanışıyor, bu yolculuğun hiç bitmeme-
likten çıkarıldı. Bir de karşıt görüşte olan gök bilimcileri var ki sini istiyorsunuz. (III) Kitap okurken sessiz bir ortam seçilmeli ve
onların da ortaya koydukları delillere göre Plüton, gezegendir. kitaba odaklanılmalıdır. (IV) Bir şeyler yiyip içerken ya da gürül-
Onlar da etkili olmuş ve Plüton ---- gezegenliğe terfi ettirilmiş- tü varken kitap okumanın okura pek yararı olmuyor. (V) Dikkati
tir. Tam da bu tartışmaların ışığında Plüton’la ilgili ---- bir keşif dağılan insan, birkaç sayfa ilerlese de kendini kitaba veremedi-
gerçekleştirildi: Yüzeyin altında donmuş hâlde su!.. Yani bir an- ği için tekrar başa dönmek zorunda kalıyor.
lamda yaşamın temel elementi oksijen…
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden itibaren dü-
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sıra- şüncenin yönü değişmiştir?
sıyla getirilmelidir?
A) kabul edilmiyor - yeniden - olağanüstü
B) sayılmıyor - artık - sıradan
C) düşünülmüyor - asla - umulmayan
D) görülmüyor - ancak - gözden kaçırılan
E) bile değil - ilk defa - sürpriz
2. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de sıkı bir takipçi kitlesi bu- 4. Aşağıdaki parçaların hangisinde ötekilerden farklı bir anlatım
lunan Minecraft’ın onlarca, yüzlerce rol yapma serverı (oynama- biçimine başvurulmuştur?
ya hazır evreni) bulunuyor. Ülkemizde de bu işi başarıyla yürüten
bir grup mevcut: Mythcraft. Burada Tolkien’in evreni baz alınarak A) Romanda uzun tasvirlerin yapılması doğru değildir. Sayfalar
Orta Dünya’nın çok çeşitli rollerine ev sahipliği yapılmış. Oyuncu- süren tasvirleri roman için bir şart olarak görenlere katılmı-
lar sınırsız devasa yapılar yapmaktan ziyade, onlara sunulan bu yorum. Bu, hem okuru anlatılan olaydan uzaklaştırmakta
evrende hikâyelerini geliştirip seçtikleri rolleri yaşıyorlar. Mythc- hem de roman türüne aykırı bir tutum olmaktadır.
raft yöneticileri tarafından ırklara özgü yeni şehirler, yüksek surla- B) Herkes kitap okumanın yararından söz ediyor da kitapların
rıyla kale ve hisarlar, ırkların kültürlerini yaşatan köyler, askerî ne kadar pahalı olduğuna nedense kimse değinmiyor. Ülke-
kamplar ve talimgâhlar, ticaret konakları ve limanlar, önemli yol- mizde geçim sıkıntısı yaşayan bunca insan varken “Kitap al,
lardaki küçük hanlar vb. birçok inşaat aralıklarla tamamlanıyor. Ay- oku!” demek bence düşünülmeden söylenen bir tavsiyedir.
rıca oyuncuların karakterlerini canlandırırken kendi evlerini, kamp- C) Günümüzde eleştirmenler bir yapıtı değerlendirmekten çok,
larını, dükkânlarını ve hatta zenginlerin, soyluların kendi köşkleri- yazarı irdeleyip duruyorlar. Yazarın yaşam öyküsüyle, sorun-
ni inşa ettirme özgürlükleri de olabiliyor. Şayet bu inşaatlar yaşa- larıyla hatta gizli aşklarıyla boğuşuyorlar. Böyle olunca işe
nan bölgenin etnik unsurlarına uygunsa inşaata izin veriliyor. yarar eleştiri yazıları ortaya çıkmıyor.
D) Sinema izleyicisiyle tiyatro izleyicisi birbirine benzemez. Si-
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada tanıtılan Mythcraft evre-
nemada görsellik ön planda, tiyatroda rol. Dolayısıyla sine-
niyle bağdaşmaz?
ma izleyicisi unutamayacağı görsel bir şölenin peşindedir, ti-
A) Seçilen karakterlerin gerektirdiği rollere göre hareket etme yatro izleyicisi ise sanatçıların rollerinin heyecanına kaptırır
B) Dünya genelinde tutkulu oyunculara sahip olma kendini.
C) Tolkien’in Orta Dünya’sına benzer bir evren özelliği taşıma E) Edebiyat dergilerinin çoğu kitap tanıtımlarına fazlaca yer ver-
diği için okurların dikkatini çekmiyor. Edebî yazıları, sinema
D) Yöneticilerce yapılan yeni eklemelerle karşılaşma
eleştirilerini, şiir köşelerini, sanat haberlerini okumak iste-
E) Karakterin ve etnik sınırlılıkların izin verdiği ölçüde inşaat
yen okurun, kitap tanıtım yazılarıyla doldurulmuş sayfaları
yapmaya izin verme
okumaması da haklı bir durum.

5. Evet, beş yıl önce piyasaya çıktı ama beş yıl önce kaleme alın- 7. Sunucu:
madı. Nereden bakarsanız bakın bir buçuk yıl projelendirme ve (I) ----
yazım süreci oldu. Tam sekiz ayrı sınıfta öğrencilerle birlikte her
Uzman:
bir örnek üzerine tek tek konuşuldu. Anlayacağınız öyle masa
başında düşünülüp birkaç ayda çıkmadı bu kitap. Sınıfın koku- ― Tüm dünyada yüzde yüz yenilenebilir enerjinin kullanılması
sunu her bir satırına sindire sindire ilerledi sayfaları kitabın. Bir- gerektiği kanısındayım. Yaşam için gerekli enerjiyi tamamen ye-
çok açıdan daha önce hiç denenmemiş şeylere yer verildi. Me- nilenebilir enerjiyle karşılamamız gerekiyor. Petrolün petro-kim-
sela ne mi? Sadece ÖSYM’nin sorduğu soru tipleri üzerinden ya sektöründe, doğal gazın gübre üretiminde de kullanılması
testleri kurgulaması, o soru tipinden çıkan soru sayılarına yer diğer gereklilikler.
vermesi, o soru tipinin pratik çözüm yoluna ve o soru tipinin na- Sunucu:
sıl çözülmemesi gerektiğine yer vermesi… hemen bir çırpıda ak-
(II) ----
la gelenler. İçinde özel soruların olduğu “Sıfır Risk” bölümü ve
“Kavram Sözlüğü” bölümünü de es geçmeyelim. Uzman:
― Türkiye’de ilk elektrikli araç kullananlardan biriyim. Israrla
Bu parçada sözü edilen kitap ile ilgili aşağıdakilerden hangisi-
yüzde yüz elektrikli araç kullanıyorum. Çalıştığım kurumun çatı-
ne değinilmemiştir?
sına güneş enerjisi santrali (GES) kurulmasına öncülük ettim. Ay-
A) İçinde farklı bölümlerin yer aldığına nı zamanda mikro rüzgâr türbinimiz de var. Yenilenebilir enerji
B) Birçok konuda özgün bir yapıt olduğuna bireysel yaşamımız için de önemli.
C) Öğrencilerden destek alınarak hazırlandığına Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sı-
D) Beş yıl önce Paragrafın Ritmi adıyla basıldığına rasıyla getirilmelidir?
E) ÖSYM sorularının merkeze alınarak hazırlandığına
A) I. Dünyadaki birçok toplumsal problemin enerji gereksinimi
ile ilişkisi nedir?
II. Yenilenebilir enerji kullanımı hakkında ne söyleyebilirsi-
6. Çatalhöyük, MÖ yaklaşık 7100 yılında kurulmuş ve bin yıldan niz?
uzun süre yoğun nüfusla varlığını sürdürmüş ilk büyük şehir. Bu B) I. Dünyanın geleceği için enerji alanında en çok nelere ihti-
şehir, insanlığın avcı toplayıcılıktan çiftçi hayvancılığa geçmesiy- yaç olduğunu düşünüyorsunuz?
le gelişen olayların eldeki ilk kanıtlarını barındırıyor: Hayvanla- II. Gündelik hayatınıza yenilenebilir enerji konusundaki du-
ra yakın mesafede yaşama ve tarıma bağlı yaşam biçimiyle bir- yarlılıklarınızı nasıl yansıtıyorsunuz?
likte, yeni türden bulaşıcı tehlikeler ortaya çıkmış. Buna insan C) I. Dünyadaki enerji kaynaklarının çeşitlendirilememesini ne-
dışkısında belirlenen mikroorganizma kalıntılarından ulaşıyoruz. lere bağlıyorsunuz?
Diş çürükleri; tahıl ve diğer bitki temelli yiyeceklere fazlasıyla II. Siz de yenilenebilir enerjinin insan yaşamında birincil un-
dayanan, besin yönünden zayıf bir beslenme düzenini akla ge- sur olduğunu düşünüyor musunuz?
tiriyor. Araştırmacılara göre nüfus kalabalığıyla ilişkili sosyal stres-
D) I. Dünyada enerji tüketiminin artmasında yenilenebilir ener-
ler, şehir içi şiddetin tetikleyicisi olmuş olabilir. Kafataslarında
jinin bir etkisi var mı?
yapılan analizler, kafaya alınan ve genelde arkadan gelen darbe-
II. Gelecekte, yenilenebilir enerjinin yaşama katkısı konu-
lerin sebep olabileceği kırıkları gösteriyor.
sunda ne dersiniz?
Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılabilir? E) I. Günümüzde yaygınlaşan yenilenebilir enerji, tüketim ihti-
yacını karşılayabiliyor mu?
A) Çatalhöyük’ün engebeli olmayan arazilerde şimdiye dek be-
II. Gündelik hayatınıza yenilenebilir enerjinin sağladığı ko-
lirlenebilen ilk büyük yerleşim merkez olduğu
laylıkları nasıl yorumluyorsunuz?
B) Yerleşik hayata geçmenin insanoğluna geri dönülmez kalıt-
sal bir miras bıraktığı
C) Tahıl temelli beslenmenin diş çürüklerinin MÖ 7000’li yıllar-
dan beri temelini oluşturduğu
D) Yaşantı değişikliğinin doğurduğu sonuçlara kalıntılardan ula-
şıldığı
E) Toplu yerleşim anlayışının hayvansal ağırlıklı beslenmeyi
azalttığı

8. II. Tay, Büyük Batagai Krate-

9. Modern zamanlar ile birlikte, yaşanılan anı geçmiş bütün zaman-
lara bağlayan ritmik zaman anlayışı değişir. Yerine, geleceğin geç-
ri’nin donmuş toprağı için-
I. Sibirya’da yaklaşık 42.000 mişten daha ileri olduğunu kabul eden doğrusal bir zaman an-
deydi ve vücudun çoğu
yıl önce Buzul Çağ’da layışı hüküm sürmeye başlar. İnsan, kendini daha önce yaşamış
bölümündeki kıllar bile
ölen ve çok iyi korunmuş olanlardan teknik olarak daha ileri, bilinç olarak daha yüksek bir
günümüze kadar sağlam
bir tay bulundu. düzeyde görür. Kendini daha öncekilerden üstün olarak görme-
bir şekilde ulaşabilmişti.
siyle birlikte, kendinden önce yaşamış insanları yanlış bilinçli in-
sanlar olarak kategorize etmeye başlar. Bu mantığın sonucu ola-
rak bizzat kendisi de yüzyıl sonra gelecekler tarafından bilinci
yanlış biri olarak değerlendirilecektir.
Bu parçada “zaman kavramı”nın hangi yönü üzerinde durul-

maktadır?
A) Kişilere göre değişen bir kavram olması

B) Geçmiş, şimdi ve gelecek kavramlarının iç içe girmesi
C) Bu kavramın herkesçe farklı biçimde yorumlanması
D) Geçmişin, modern zamandan daha değerli olması
E) Farklı zamanlarda farklı değer yargılarının oluşması
III. Yakutsk’taki Mamut Müzesi IV. ----

başkanı Semyon Grigoriev, so-
yu tükenmiş olan ve klonlama-
yı umdukları atın cesedine bir
otopsi yaptığını ve vücut sıvı- 10. Venüs; Güneş Sistemi’nde, Güneş’e uzaklık bakımından ikinci,
larını sağlam olarak çıkarmayı sıcaklık bakımından da birinci sıradaki gezegendir. Büyüklüğü
başardığını belirtti. açısından Dünya ile benzerlik gösterdiğinden Dünya ile kardeş
gezegen veya dünyanın ikizi olarak da bilinmektedir. Gökyüzün-
Bu görselde boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağı- de Güneş’e yakın konumda bulunduğundan ve yörüngesi Dün-
dakilerden hangisi getirilemez? ya’nınkine göre Güneş’e daha yakın olduğundan yeryüzünden
sadece Güneş doğmadan önce veya battıktan sonra görülebilir.
A) Grigoriev “Bu hayvan muhtemelen boğularak öldüğünde sa- Bu yüzden Venüs; Akşam Yıldızı, Sabah Yıldızı veya Tan Yıldızı ola-
dece iki haftalıktı.” diyor. rak da isimlendirilir. Bir diğer adı da Çoban Yıldızı’dır. Görülebil-
B) Grigoriev, yaklaşık 2,6 milyon yıldan yaklaşık 11.700 yıl ön- diği zamanlar, gökyüzündeki en parlak cisim olarak dikkat çeker.
cesine kadar uzanan Pleistosen dönemden kalma bir hay-
Bu parçada Venüs ile ilgili aşağıdaki düşüncelerden hangisine
vanda sıvı kan bulunan sadece bir vaka daha bildiğini söylü-
yer verilmemiştir?
yor.
C) Grigoriev “Bu kadar uzun sürede sıvı kan ve idrarın korun- A) Sıcaklık bakımından birinci sırada olduğuna
ması tüylerin korunmasından daha nadir bir olay.” diyor. B) Dünya ile kardeş gezegen ya da ikiz gezegen olarak bilindi-
D) Grigoriev “Ceset iyi korunmuş gibi görünse bile kan pıhtılaş- ğine
mış ve yer yer toza dönüşmüş.” diyor. C) Güneş doğmadan ya da battıktan sonra Venüs’ün gökyüzün-
E) Grigoriev “Hayvanın kürkünün korunması oldukça nadir bir de görülebildiğine
durum.” diyor. D) Diğer gezegenlere göre ters yönde döndüğüne
E) Görülebildiği zaman gökyüzündeki en parlak cisim olarak
fark edildiğine

(I) Linol baskı, baskı teknikleri içinde hazırlaması ve uygulaması Bir kedi için oyun ve eğlence, yemek kadar önemlidir. Siz evde
en zevkli tekniklerden biri bence. (II) Linol baskı, yüzeyin oyula- yokken onların ne kadar sıkıldıkları hakkında hiçbir fikriniz ol-
rak basılacak yüzeyde çıkması istenilen alanların bırakılmasına muyor. Bu yüzden kedilerin can sıkıntısını ortadan kaldırmak için
deniyor. (III) Malzeme olarak ben ithal yer döşeme marleyi ter- VR (sanal gerçeklik) gözlüğü geliştirildi. Cihaz, kedilerin duygu-
cih ediyorum ama sanat malzemeleri satan dükkânlarda linol larını belirli uyaranlara karşı izlemek için EEG ve EKG teknoloji-
baskı için özel malzemeler bulunabilir. (IV) Linol baskıda detay- sini kullanıyor. Kedilerin daha az renk gördükleri ancak karanlık-
lı çalışmak beni zorlamıyor ancak leke dengesini kestirmek, ka- ta insanlardan daha iyi gördükleri bu ürünle kanıtlanıyor. Üreti-
liteli boyaya ulaşmak, linol üzerinde solda yaptığınız bir resimin ci şirketin testleri sadece kediler değil, kuşlar ve balıklar üzerin-
basılınca sağ tarafta çıkacak olması ve bazı noktalarda geri dö- de de aynı etkinin olduğunu söylüyor. Cihaz, bıyık zayıflaması ve
nüşü olmaması insanı zorlayabilir. (V) Bu risklere dikkat ettiği- dokunsal telemetri olarak adlandırılan yöntemlerle kedilerin bir
nizde oldukça zevkli bir uğraş linol baskı. şeye ne derece ilgili olduğunu anlayarak karşılarına ona göre il-
gilenebileceği materyalleri çıkarıyor.
11. Bu parçadaki cümlelerin anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler- 13. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kedilere gerçek oyunlar ne etki bırakırsa elektronik oyunlar
A) I. cümle devrik yapılarak anlatım konuşma diline yaklaştırıl- da benzer etki bırakır.
mıştır. B) Son zamanlarda kediler için her çeşit ilginç elektronik gereç-
B) II. cümlede parçanın konusu hakkında bilmeyenler için ta- ler üretilmeye başlandı.
nımlama yapılmıştır. C) Ev kedilerinin oyun ihtiyacını gidermek amacıyla sanal ger-
C) III. cümledeki bazı sözcüklerde çoğullaştırmaya başvurul- çeklik gözlüğü üretildi.
muştur. D) Çevredeki renkleri gündüz vakti insanların, geceleyin ise ke-
D) IV. cümlede bazı olasılıklar, sayıp dökmeye başvurularak sı- dilerin gözleri daha iyi görür.
ralanmıştır. E) Oyun ve benzeri etkinlikler tüm kedi türleri için yaşamsal
E) V. cümlede kanıtlanabilirlik yönünden nesnel bir anlatım be- değerde gereksinimlerdir.
nimsenmiştir.
12. Bu parçadaki altı çizili ifadeyle 14. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi vardır?
I. İşe uygun boyayı elde edememe, A) Yanlış düşünceleri değiştirme
II. Yer döşeme marleyine ulaşmanın zor olması, B) Olay içinde yaşatma
III. Bazı olası hataları düzeltme olanağının bulunmaması C) Sözcüklerle görüntü aktarma
D) Bazı nesneleri karşılaştırma
risklerinden hangilerine gönderme yapılmamıştır?
E) Bilgi aktarma

15. Osmanlı minyatür sanatçısı olan Matrakçı Nasuh, matematik ve 17. Anılarınızı, aile geçmişinizi ya da sizin için önemli bilgileri sakla-
tarih konularında kitaplar da yazmış çok yönlü bir bilgindir. Mat- dığınız rengârenk bir kitap düşünün. Bu kitapta hem öyküleme
rakçı adıyla anılması, lobutu andıran sopalarla oynandığı ve es- yeteneğinize hem fotoğraflama birikiminize hem de yaratıcılığı-
krime benzeyen bir tür savaş oyunu olduğu bilinen “matrak” nıza göre birçok farklı sanat dalı bir araya gelebilir. Neden mi
oyununda çok usta olmasından ve belki de bu oyunun mucidi bahsediyorum? Aslında hepimizin bildiği, belki de hayatının bir
bulunmasından ileri gelmektedir. Nasuh, ayrıca çok usta bir si- döneminde yaptığı ya da hâlâ yapıyor olduğu bir hobiden bah-
lahşordu. Bu nedenle Silahi adıyla da anılırdı. Türlü silah ve mız- sediyorum. Adı: “scrapbooking”. Scrapbooking çalışmasının illa
rak oyunlarındaki ustalığı nedeniyle kendisine padişah tarafın- kitap şeklinde olmasına da gerek yok; kutu, kart vb. şekillerde
dan farklı zamanlarda “Üstad” ve “Reis” unvanları da verilmiş- de olabilir. Amaç sadece biriktirdiğiniz bilgileri, anıları, keşifleri-
tir. Nasuh, özellikle geometri ve matematik alanlarında önemli nizi saklamak, korumak, eğlenceli ve yaratıcı bir şekilde organi-
bir bilim adamıydı. Uzunluk ölçülerini gösteren cetveller hazır- ze etmek. Böylelikle zamanı gelip de açıldığında büyük bir keyif-
lamış ve bu konuda yazmış olduğu kitap uzun yıllar matematik- le okunacak kendi kitabınız ortaya çıkacak.
çilerin el kitabı olarak kullanılmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada tanıtılan scrapbooking ho-
Bu parçadan Matrakçı Nasuh ile ilgili olarak aşağıdakilerden bisiyle bağdaşmaz?
A) Anı yazılarını ve fotoğrafları bir araya getirme
A) Yeteneklerinden dolayı farklı unvanlarla anıldığı B) Birçok sanat dalını birleştirme
B) Görsel sanat dallarındaki başarılarıyla adını duyurduğu C) Biriktirme, saklama, zamanı gelince açma
C) Kendi adıyla anılan bir dövüş sporunu icat ettiği D) Yayımlama amacıyla oluşturma
D) Matematik alanında yazdığı kitap ve yaptığı çalışmalarla ta- E) Eğlenceli bir tavır ile sürdürme
nındığı
E) Devlet tarafından övüldüğü ve desteklendiği
16. İngiltere’de bir tasarımcı, erkeklerin kamusal alanda “yayılarak” 18. (I) Biyolojik ve psikolojik bakımdan sağlıklı kalmanın en önemli
oturmasını engelleyen sandalye tasarımıyla ödül aldı. Laila La- faktörlerinden biri su içmektir. (II) Susuz kaldığımızda organları-
urel, bitirme ödevi olarak tasarladığı “Erkeklerin yayılma soru- mız yeterli çalışmaz, kendimizi ruhen zayıf ve uyuşuk hissede-
nuna bir çözüm” başlıklı sandalye projesi için, “Projem çok cid- riz. (III) Su içmemenin uzun vadede yol açabileceği sağlık prob-
diye alınmamalı. Bu bir sembol. Mizahla anlatılanın daha etkili lemleri migren, hipertansiyon, obezite, basur, bazı kanser türle-
olduğunu düşündüğümden tasarladım bu sandalyeyi. Kadınla- ri, akciğer tüberkülozu, böbrek taşı ve sinüzit gibi hastalıklar şek-
rın gündelik yaşamlarında karşılaştıkları bir soruna eğlenceli ama linde sıralanabilir. (IV) Sabahleyin uyanır uyanmaz içtiğimiz su,
bir o kadar da hayattan bir yaklaşım getirmek istedim.” dedi. La- vücudumuzun gün boyunca ihtiyacı olan suyu sağlamış olur.
urel’ın erkek sandalyesi tasarımı üçgen şeklinde ve dizleri bir- (V) Japon kültürü içinde bu ritüel aslında vücuttaki bazı sağlık
leştirmeye zorluyor. problemlerini gidermek amacıyla bilimsel olarak kanıtlanmış bir
tedavi şeklidir. (VI) ABD ve diğer Batılı ülkelerin aksine Japonya’da
Bu parçada kendisinden böyle söz eden tasarımcıyla ilgili ola-
obezite ve diyabet ile ilgili sağlık problemlerinden şikâyetçi olan
rak aşağıdaki yargılardan hangisine varılamaz?
insan sayısı oldukça azdır.
A) Alaycı bir tasarım ortaya koyduğu Bu parçadan numaralanmış cümlelerin hangisi çıkarılırsa par-
B) Sandalyeyi tasarladığı sırada öğrenci olduğu çanın anlamında bir değişme olmaz?
C) Mizahi olanın etkili olduğunu düşündüğü
D) Bir sorun üzerine düşündürücü bir üretim yaptığı A) VI B) V C) IV D) III E) II
E) Sandalyesinin simgesel önemine inandığı

19. 20. ve 21. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 21. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdaki-
lerden hangisi söylenebilir?
(I) Daha önce Cumhuriyet’in Divası adıyla Müzeyyen Senar’ın bi-
A) I. cümlede Müzeyyen Senar’la ilgili daha önce yazılan kitap-
yografisini kaleme alan Radi Dikici’nin, o kitapta yer vermediği
lar karşılaştırılmıştır.
anıları içeren Müzeyyen Senar Efsanesi adlı kitap okuyucularla
buluştu. (II) Vefat ettiği tarihe kadar Müzeyyen Senar’la otuz beş B) II. cümlede kitabın yazarının Müzeyyen Senar’a verdiği sö-
yıllık bir dostluğu bulunan Dikici, “Bu anılar toplamıyla Müzey- zü yerine getirdiği dile getirilmiştir.
yen Senar’ın vasiyetini yerine getirdim.” dedi. (III) Sanatçı Mü- C) III. cümlede Müzeyyen Senar’ın kitapta yer alan kişisel özel-
zeyyen Senar’ı insani yönleriyle ele alan kitap, onun hüzünlü ta- liklerinin kapsamı ifade edilmiştir.
rafından muzipliklerine kadar uzanıyor. (IV) Anlatımı oldukça sa- D) IV. cümlede, kitapta yer alan fotoğrafların, sanatçının sade-
de ve bir çırpıda okunan kitapta Senar’la ilgili bazı fotoğraflara liğini yansıttığı vurgulanmıştır.
yer verilmiş. (V) Bu fotoğraflar da kitaba ayrı bir canlılık ve zen- E) V. cümlede kitaba canlılık ve zenginlik katan özellikler mad-
ginlik katmış. deler hâlinde sıralanmıştır.
19. Bu parçanın sonuna, anlatımın akışına göre aşağıdakilerden 22. 1917 senesinde
hangisi getirilemez? Topraklarında doğmuşum
A) Yapıtın eğer tanıtımı biraz daha yapılabilse geniş bir okur Anamdan emdiğim süt
çevresi edineceğinden emin olabilirsiniz. Çeşmenden tarlandan gelmiş
B) Ancak fotoğrafların son bölümde azalması bu bölümün an- Emmilerim hudutlarında
latımdaki canlılığını azaltmış. Senin için döğüşürken ölmüşler
C) Hem görsel hem içerik yönüyle doyurucu bir biyografi oku-
Kalelerin burcunda
maya ne dersiniz?
Uçurtma uçurmuşum
D) Yapıtta sanatçının tek yönüyle ele alınması içeriği bütünüy-
le zayıflatmış. Çimmişim derelerinde
E) Biyografi yapıtlarında bu şekilde fotoğrafların kullanılması, Bir andız fidanı gibi büyümüşüm
yapıtı zenginleştirmektedir. Topraklarının üstünde
Aşağıdakilerden hangisi içerdiği duygu bakımından bu dizele-

re anlamca en uzaktır?
A) Tabiatla haşır neşir

Kırlarda geçen ikindi vakti
20. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? B) Vatanımdan başka şey yok gözümde
A) Yazar Radi Dikici’nin Müzeyyen Senar’la uzun soluklu bir Yâr yatağın düşman almaz, giderim
dostluğu olduğuna C) Ey bütün cihana bedel Türkeli
B) Cumhuriyet’in Divası yapıtının bütün anıları içermemesi yö- Açtığın cenklerin yoktur evveli
nüyle eleştiri aldığına D) Vatan ettim sizi ey topraklar
C) Müzeyyen Senar Efsanesi yapıtında sanatçının farklı hâlleri- Akıtıp damgaladığım kanımla
ne yer verildiğine E) Bu vatan toprağın kara bağrında
D) Yapıtta görsellikten yararlanılmasının yapıtı daha da güzel- Sıradağlar gibi duranlarındır
leştirdiğine
E) Yapıtta sürükleyici ve yalın bir üslup kullanıldığına

23. Aslında ona şükran borçluyum. Şiir yerine öyküyü seçmemi sağ- 24. ` Anne ve babaların kafası, çocuk yetiştirme konusunda bir
ladı. Şizofrenik, psikolojik gerilimi yüksek olan öykülerin dışına hayli karışık. Bir yandan çocuklarının oyun oynamanın key-
çıkmam gerektiğini söylemişti. Bana güvenip derginin bütün so- fini çıkarmasını istiyorlar. Öte yandan belki de çocukta var
rumluluğunu omuzlarıma yüklemişti. Bir ara ailemin geçimini olan ama kendilerinin fark edemediği bir yeteneği ortaya çı-
sağlamak için ticarete başladığımda “Edebiyatımızın gelecek va- karamadıklarını düşünüp endişeleniyorlar.
deden öykücüsünü kazanmadan kaybediyoruz, galiba.” demiş- ` Anne ve babalar; endişelerini gidermek için çocukların her
ti. Bu sözler benim için kamçılama işlevi gördü. Yolculuklarımda anını farklı kurslar, özel çalışma sistemleri, yabancı dil prog-
çantamdan kitabı hiç eksik etmedim. Hep okudum, hep yazdım ramları gibi pek çok etkinlikle dolduruyorlar. Ne var ki ço-
ve onun istediği öykücülüğü başardım. cukların zihinsel, bedensel ve psikolojik gelişimlerine katkı
Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kulla- sağladığı sanılan bu aktiviteler de çocukların çocukluklarını
nım aşağıdakilerin hangisinde vardır? yaşamasına engel oluyor.

A) Edebiyatımıza yüzlerce nitelikli eser kazandıran sanatçının
lir?
yaşarken değerinin anlaşılması için birtakım çalışmalar ya-
pılacak. A) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini göstermek-
B) O gün kendisini uyaran deneyimli sanatçıların söyledikleri- tedir.
ni dikkate almayan yazar, okurlardan yeterli ilgi görmemek- B) Aynı olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele almaktadır.
ten yakınıyordu. C) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vurgulamak-
C) Annesinin arzusunu yerine getirmek için yaptığı el işi oyma- tadır.
ları görenler, şaşkınlıklarını gizleyememişti. D) Farklı düşünceleri pekiştirmeye yönelik birden çok öneri sun-
D) Müzik öğretmeninin teşvikiyle konservatuvara giden sanat- maktadır.
çı için bu durum hayatının dönüm noktası olmuştu. E) Farklı üsluplar kullansalar da konuya tek bir açıdan yaklaş-
E) Ozan, “Gülüşleri kederli göçmen kuşlar” dizesini gurbete gi- manın önemini açıklamaktadır.
denlerin kendisinde uyandırdığı hislerle kaleme almış.

TEST
TEST - 10 134
1. ve 2. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 3. Kuraklık, bir bölgedeki yağışların normal seviyesinin çok altına
düşmesiyle toprak ile su kaynaklarının olumsuz bir şekilde etki-
Kavramlar, daha önce deneyimlediğimiz varlıkların imgelem yo- lenmesine ve hidrolojik dengenin bozulmasına neden olan bir
luyla hatırlanmasıdır. Bundan dolayı “masa”, “kitap”, “ağaç” de- olaydır. Kuraklığın oluşumunda aşırı sıcaklığın ve bilinçsiz su tü-
nildiğinde herkes aynı nesneyi düşünmüş olur. Bu durum, dilde ketiminin de etkisi vardır. Kuraklık; meteorolojik, tarımsal ve hid-
rolojik kuraklık olarak gelişir. Meteorolojik kuraklık, yağışlarda
oydaşma olarak adlandırılır. Kavramlar, zihinde doğuştan mı var-
görülen azalma; tarımsal kuraklık, bitkilerin yetişme süresince
dır yoksa sonradan mı öğrenilmiştir? Bu konuda felsefe tarihin-
ihtiyaç duyduğu suya ulaşamaması; hidrolojik kuraklık ise su re-
de Platon ve Aristoteles farklı düşüncededir. Platon’a göre biz zervlerinde azalma olarak tanımlanabilir. Kuraklık, çok yavaş ge-
“at” kavramını bilerek doğarız. Yani zihnimizde kavramlar do- lişen ancak etkisi geniş olan bir olaydır.
ğuştandır. Bir atla karşılaşıldığında hatırlama yoluyla o varlığın
Parçaya göre kuraklıkla ilgili olarak;
bir at olduğu bilinir. Aristoteles ise bizim kavramları bilerek doğ-
duğumuzu kabul etmez. Ona göre bir kavram, farklı nesne ve I. Birdenbire meydana gelip birçok bölgeye yayılması,
varlıkların duyumsanması sonucu oluşur. Söz gelimi birçok “at” II. Yağış miktarına bağlı olarak yaşamı etkilemesi,
gören insan, bu atların ortak özelliklerinden yola çıkarak “at” III. Bazı tarımsal bölgelerde daha fazla görülmesi
kavramına ulaşır.
ifadelerinden hangileri yanlıştır?
1. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Varlıkların belirlenmesinde yüzeysel bakış açısı yöntemi öner- 4. Gelen tüm mesajları okuyup cevaplıyorum, diyebilirim. Bu duru-
ma hayranlarım çok şaşırıyor ama ben bunu isteyerek yapıyo-
mek
rum. Her insanın bir şekilde aynı olduğuna inanıyorum. Sadece
B) Dildeki sözcüklerle ilgili olarak düşünce birliği içerisinde olmak doğduğu yerin ve insana verilen eğitimin farklı olduğunu düşü-
C) Konuşulan dile yeni kelimeler eklenmesine onay vermek nüyorum. O nedenle bu hayatta her şeye saygı duyuyorum. İn-
sana, ağaca, kediye, oturduğum koltuğa da masaya da… Müte-
D) Dilsel sorunların çözümünde birlik içinde hareket etmek
vazılık bir sanatçının yaşam tarzı olmalı. Ben hayatı ve sanatı se-
E) Dilin yapısıyla ilgili yaklaşımlar konusunda aynı düşüncede viyorum.
buluşmak
Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kulla-
nım aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Eleştirmen, bir romancının yazdıklarını beğense de bunu

2. I. Varlıkları adlandırma konusunda felsefede görüş farklılığı belli etmeyerek büsbütün başka türlü konuşabilir.
söz konusudur. B) Sinemaseverler, sevdikleri oyuncuların yanlarına kadar gelip
II. Platon, kavramların doğuştan belleklerde yer aldığı savını kendileriyle fotoğraf çektirmelerinden çok mutlu olmuştu.
ileri sürmüştür. C) Genç oyuncu, aldığı ödül sonrası mikrofonlara henüz yolun
başında olduğunu söyleyerek büyük bir alçak gönüllülük ser-
III. Felsefede kavramların kategorize edilme çalışmaları canlı giledi.
varlıklarla sınırlı kalmıştır. D) Yurt dışında kazandığı başarılarıyla adından söz ettiren ün-
lü rallici, yeni bir turnuva için hemen çalışmalarına başladı.
Yukarıda numaralanmış yargılardan hangileri bu parçada an-
E) Söz ustası; kelimelerin çağrışım gücünden yararlanıp onla-
ra diz çöktürürken hayranlarının meraklı bakışlarını fark et-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III miyordu.

5. Felsefeci, bilme ve anlama merakını sorduğu sorularla geliştirir. 7. Muhabir:

Felsefecinin sorduğu sorular; günlük, bilimsel, sanatsal ve din- (I) ----
sel sorulardan farklıdır. Felsefe soruları, diğer sorulardan yalnız-
Yönetmen:
ca kökleri itibarıyla ayrılmakla kalmaz. Bir felsefe sorusunun ya-
― Çok kişiseldi. Köklü bir sinemacılık arzusuyla girmedim bu iş-
nıtlanma biçimi de farklılık gösterir. Örneğin “Hafta sonu ne yap-
lere. Bir karikatüre, mizah yazısına sığmayacak bir konuyu fark-
mayı düşünüyorsun?” biçimindeki bir günlük soruya yanıt ver- lı bir mecrada anlatma isteği oluştu bende. İlk sinema maceram-
mek için kişinin düşüncesini dile getirmesi yeterlidir. Fakat “Dü- dan sonra film yapma ya da filmi oluşturan parçaların bir yerin-
şünme nedir?” sorusuna yanıt vermek için pratik bir yönelim gede olma düşüncesi iyice belirginleşti.
rekli değildir. Bu soruyu yanıtlamak için yapıp etmelerin ötesin-
Muhabir:
de, düşünmek ve sorgulamak gerekmektedir. Felsefe sorusunun
cevabı, doğrudan düşünceden geçmektedir. (II) ----
Yönetmen:
I. Birey edimlerini yönlendirme özelliği gösterir.
― Bir hikâye kurmak, diyalog yazmak, ortaya seyirlik bir şey çı-
II. Bilimsel gelişmeleri hızlandırıcı nitelik taşır. karmak... En başından beri ilgimi çeken buydu. Senaryoyu da
oynayarak yazıyorum. Doğal, insanların konuştuğu gibi yazma-
III. Cevaplanma şekliyle diğer soru türlerini andırır.
ya çalışıyorum. Böyle olunca bu yönüm daha ağır basıyor.
IV. Düşünme ve sorgulama odaklı bir anlayışı içerir.
Bu parçaya göre felsefe sorularıyla ilgili olarak yukarıdakiler- rasıyla getirilmelidir?
den hangileri söylenebilir?
A) I. Karikatürü bırakıp sinemaya yönelmeniz sanat dünyasın-
A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve III da nasıl karşılandı?
II. Film çekmeden önce senaryo çalışmalarına ağırlık ver-
mekle neyi amaçladınız?
B) I. Karikatür yeteneğiniz varken sinema gibi farklı bir alana
geçmek sizi zorladı mı?
II. Bir filmin beğenilmesinde senaryonun çok daha önemli
olduğunu mu düşünüyorsunuz?
C) I. Karikatüristlikten vazgeçip sinemada karar kılma süreciniz
nasıl gerçekleşti?
II. Sinema serüveninizde senarist kimliğinizin daha baskın
olması konusunda neler söylersiniz?
D) I. Karikatürde orijinal eserlere imza atarken birden sinema-
6. Dünyanın yakından tanıdığı zengin iş insanı, daha önceden taya geçmek nasıl bir duygu?
II. Karikatürü bıraksanız da senaryolarınıza çizerlik yetene-
sarladığı (planladığı) projesinin başına sürpriz (kimsenin bekle- ğinizin katkısı oluyor mu?
I II
E) I. Sizi karikatürden koparıp sinemaya götüren düşünce na-
mediği) bir ismi getirince büyük bir şaşkınlık yaşandı. Projeyi ay-
sıl ortaya çıktı?
rıntılarına kadar (bütün detaylarıyla) bilen ve geliştirilmesinde II. Senaryo uyarlamalarınızda karikatür sanatının incelikle-
III rinden yararlanıyor musunuz?
büyük gayreti (isteği) bulunan bilim insanı, projenin başına ge-
IV
tirilmemişti. Basına verilen bilgilendirmede (yapılan açıklama-
V
da) bu konuya da hiç değinilmemişti.
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı paran-


8. (I) Bazı insanların otobüsü, metrobüsü, metroyu, treni sürekli 10. Volkanik patlamalar sonucunda ortaya çıkan toz ve küller, at-
kaçırmasına ve işe ya da arkadaşlarıyla buluşmalara geç kalma- mosferin üst kısımlarına ulaştıklarında güneş ışınlarının bir kıs-
sına neden olan nedir? (II) Bunun nedeni kadar önemli bir soru mının yer yüzeyine düşmesini engeller. Bu durumun küresel ik-
daha var: Bunu düzeltmek neden bu kadar zordur? (III) Bilimsel lime kısa süreli ancak büyük etkileri olabilir. 1815’te Endonez-
verilere göre, insanların geç kalmalarına neden olan en yaygın ya’da Tambora Dağı’ndaki volkanik patlama sonucunda ortaya
ve basit sebeplerden birisi planlama hatası olarak bilinen, bir
çıkan toz ve kül bulutları, Avrupa ile Kuzey Amerika’ya kadar
işin ne kadar süreceğini tahmin edememek. (IV) Üçüncü önem-
ulaşmış ve bu bölgelerde bir yıl sonra çok soğuk bir yaz mevsi-
li neden ise sürekli geç kalan kişilerin genellikle aynı anda bir-
mi yaşanmıştı. Bu nedenle 1816 yılı yaz mevsimi olmayan yıl ola-
çok işi yapan insanlar olması. (V) Bunun sebebi, çoklu görev ya-
pabilen insanlar için ne yaptığına dair üstbiliş ve farkındalığa sa- rak adlandırılmıştır. Bilim insanlarına göre Tambora Dağı’ndaki
hip olmanın güçlüğü. bu patlama son 200 yılın en büyük patlamasıdır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra, dü- Bu parçada volkanik patlamalarla ilgili olarak aşağıdakilerin
şüncenin akışına göre, “Yine araştırmacıların elde ettiği verile- hangisi hakkında bilgi verilmemiştir?
re göre genellikle insanların %40’ı, bir işin tamamlanabileceği
süreyi hafife alıyor.” cümlesi getirilmelidir? A) Küresel iklim üzerinde etkili olduğu
B) Güneş ışınlarının ulaşmasını engellediği
C) Dünyanın farklı bölgelerine ulaştığı
D) Hangi zaman aralıklarında meydana geldiği
E) Etkilediği bölgelerde hava sıcaklığını değiştirdiği
9. Öteki bilimlerin durduğu, soru sormayı bırakıp varsayımları ka-

bul ettiği yerde, felsefeci soru sormaya başlar. Bilimler, bilgi or-
taya koyar; felsefeci, bilinenin ne olduğunu sorar. Bilimler, yasa- 11. Öz güven, kişinin diğer insanlarla olan deneyimleri ve aktivite-
lar ortaya koyar; filozof, yasanın ne olduğu sorusunu ortaya atar. leri sonucunda oluşturduğu kendi imajının yansıması olarak ge-
Sokaktaki insan ya da politikacı, hazdan veya yarardan söz eder; lişir. Kişinin çocukluk dönemi boyunca yaşadığı deneyimler öz
filozof ise haz ile yarardan gerçekte ne anlaşılması gerektiğini güvenin şekillenmesinde en önemli paya sahiptir. Büyüme sıra-
sorar. Demek ki felsefe, köklere gitmesi bakımından aynı zaman- sında elde edilen başarılar, başarısızlıklar ve ailenin, öğretmen-
da bir kök bilimidir. Öteki bilimlerin yeterli gördükleri yerde so- lerin, ekip arkadaşlarının ve önem verilen etraftaki tüm kişilerin
kişiye davranış şekli öz güveni şekillendirir. Öz güvenin niteliği-
ru sormaya ve araştırmaya devam etmek istemesi bakımından
ni ve düzeyini daha çok çocukluk dönemi belirler. Öz güvenimiz
da ötekilerden daha derindir.
olmadığında işleri yapabilme yeteneğimizden emin olamayız.
Bu parçadan hareketle Gerekli beceriye ve deneyime sahip olduğumuzu bildiğimiz hâl-
de daha önce hiç yapmadığımız bir işle karşılaştığımızda endişe-
I. Bireylerdeki haz olgusu ve faydacı yaklaşımlar felsefenin ko- leniriz. Birçok durumda, özellikle karar vermemiz, inisiyatif kul-
nusunu oluşturur. lanmamız veya yeni insanları işin içine katmamız gereken du-
rumlarda, rahatsız ve huzursuz oluruz.
II. Felsefe, araştırma sürekliliği yönünden diğer disiplinlerden
ayrılır. Bu parçada öz güvenle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisinden
söz edilmektedir?
III. Filozofun sorgulayıcı tutumu, kendine özgü nitelik taşır.
A) İnsanlar için genellikle çocukken gerekli olmasından
yargılarından hangileri doğrudur? B) Nasıl gelişip şekillendiğinden ve insanın kişiliğine etkisinden
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III C) Olumsuz durumlar sonucunda şekillenmesinden
D) Sadece yetenekli insanlarda gelişim göstermesinden
E) Huzursuzluğu gidermede tek etken olmasından

12. Münir Özkul; Türk tiyatro ve sinema tarihine damgasını vurmuş 14. Spor otoritelerine göre dünyanın gelmiş geçmiş en büyük fut-
önemli bir isim. Orta oyunu ve tuluat sanatçısı İsmail Dümbül- bolcusu sayılan Brezilyalı Pele, çocukluğundan beri futbolla iç
lü’den devraldığı ünlü “kavuk”la tiyatro sahnelerindeki başarısı- içe olmuş. Bir sezonda 129 gol rekorunu elinde tutan Pele, kari-
nı; canlandırdığı “Yaşar Usta”, “Turşucu Yaşar” ve “Kel Mahmut” yerinde 1281 gol atarak kırılması çok zor bir rekora imza atmış-
gibi karakterlerle de sinema oyunculuğundaki ustalığını gözler tır. Pele, kendisi için düzenlenen jübile maçından önce her insa-
önüne serdi. Türk sinema tarihinde özellikle karakter oyunculu- nı dünya çocuklarına karşı daha fazla ilgi ve şefkat göstermeye
ğunda aranan usta sanatçı, tiyatrodan da asla vazgeçmedi. Ye- davet etti. Ricası üzerine, stattaki tüm futbolseverler hep bir
şilçam’da 200’den fazla filmde rol alan Özkul; Adile Naşit’le be- ağızdan “Sevgi, sevgi, sevgi!” diye haykırdı. Futbolu bıraktıktan
raber oynadığı filmlerle Türk sinemasının unutulmaz ikililerin- sonra elbette popülaritesini kaybetmeyen Pele, ülkesinin ve FI-
den oldular. Televizyon dizilerinin yaygınlaştığı dönemde dizi FA’nın iyi niyet elçisi olarak pek çok görevde yer aldı. Futbol okul-
oyunculuğundan uzak durdu. Sadece Uzaylı Zekiye ve Ana Ku- larının açılışına katıldı ve birçok tanıtım filminde oynadı.
zusu gibi birkaç dizide rol aldı.
Bu parçadan hareketle Pele ile ilgili olarak aşağıdakilerden han-
Bu parçadan yola çıkılarak Münir Özkul ile ilgili aşağıdakiler- gisinin söylenmesi doğru değildir?
A) Hayatı boyunca örnek bir insan olarak yaşamıştır.
A) Geleneksel Türk tiyatrosunda usta olduğu B) Aktif olarak futbol kampanyalarında yer almıştır.
B) Sinemada unutulmaz tipleri canlandırdığı C) Futbolla tüm insanlara sevgi mesajı göndermiştir.
C) Dizi oyunculuğunu kendisine yakıştırmadığı D) Gençlere futbolu sevdirmek için çaba göstermiştir.
D) Karakter oyunculuğunda başarılı olduğu E) Futbol kariyerinde birçok başarıya imza atmıştır.
E) Tiyatroyla sinemayı bir arada yürüttüğü
13. Felsefenin tarihsel gelişimi üzerine düşünceler üreten Mübahat

Türkel Küyel, kültürler arası etkileşimde Türk kültürünün yeri ve
önemi üzerinde durmuştur. Küyel, felsefe tarihini “Felsefe nasıl
15. Birlik ve beraberlik duygusunun olgunlaşmış olarak ortaya çık-
doğmuştur?” sorusuyla başlatmış ve doğduktan sonra da “Fark-
tığı günlerin adıdır bayram. Bugünlerde çocuklara hediyeler ve-
lı dinlerden çevrelere, Roma’ya, Avrupa’ya, Osmanlılara hangi
rilir, kırgınlık ve dargınlıklar unutularak ziyaretler yapılır; akra-
yollarla ve ne biçimde geçmiştir? Felsefe hakkında birtakım bil- ba, dost, ahbap ve komşuların evlerine gidilir. Herkes birbiriyle
giler olarak mı yoksa çıkar kaygısından uzak, uyumlu evren önün- hediyeleşir, çocuklar ve fakirler sevindirilir, ziyafetler verilip ik-
de saygılı şaşkınlıktan doğan eleştirici bir düşünce anlayışı ola- ramlar yapılır. Bayramlar, örf ve âdetlerimizin korunması ve son-
rak mı?” gibi sorular sorarak konuya açıklık getirmeye çalışmış- raki nesillere aktarılması yönüyle çok önemlidir. Osmanlı Döne-
tır. Küyel, felsefenin doğup gelişmesini Yunan medeniyetinin bir mi’nde saray erkânının yanı sıra zengin halk da fakirlere ve ha-
ürünü olarak görmez. Ona göre felsefenin doğuşunun nedeni, yır kurumlarına canlı kurbanlık hediye ederdi ve bu âdet hâlâ
doğaya duyulan saygılı bir şaşkınlıktır. devam etmektedir.
Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir?

Bu parçaya göre Mübahat Türkel Küyel ile ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez? A) Birlik ve beraberlik duygusu sadece bayramlarda sağlanır.
B) Osmanlı Dönemi’nde bayramlarda özellikle yaşlılar hatırla-
A) Felsefenin oluşumuna ve tarihine farklı yaklaştığı
nırdı.
B) Felsefenin doğuşunu Yunan uygarlığına bağlamadığı C) Gelecek nesillere bayramların ne anlama geldiği anlatılma-
C) Eski inançlardaki eleştirel düşünceleri araştırdığı lıdır.
D) Alanıyla ilgili farklı düşünceler ortaya koyduğu D) Bayramlar birlik ve beraberliğin sağlandığı ve güzel âdetle-
rin yaşandığı günlerdir.
E) Felsefe tarihine dair sorgulayıcı tutum takındığı
E) Bayramların edebiyat tarihimizde önemli bir yeri vardır.

16. Genetik mühendisliği çalışmaları ile üretilen transgenik mikro- 18. Hayatlarını uçsuz bucaksız bozkırlarda geçiren Orta Asya insan-
organizmalar, çevre sorunlarının çözümünde yaygın olarak kul- ları, içinde bulundukları sert doğa ile bütünleşirken hayvanları,
lanılmaktadır. Petrol ve türevlerinin çevreye verdiği zarar, trans- ağaçları, uğuldayan rüzgârı, şırıldayan suyu kutsal kabul etmiş-
genik mikrooganizmalar ile en az seviyede tutulmaya çalışılmak- lerdir. Bu kabullenişten de dünyada neredeyse eşi benzeri olma-
tadır. Tuzlu ve soğuk sularda yaşayabilir şekilde üretilen trans- yan bir şey ortaya çıkmıştır: hömey (khöömei), bir diğer adıyla
genik mikroorganizmalar, deniz ve okyanusların temizlenmesin- “gırtlak müziği”. Tuva Türkleri ve Moğollar, doğadan duydukları
de kullanılmaya başlanmıştır. Topraktaki ağır metaller, bunları sesleri taklit ederek bu sıra dışı müziği yaratmışlardır. Hömey vo-
bünyelerinde depolayabilen transgenik bitkilerle topraktan uzak- kalleri, doğadan aldıkları sesleri gırtlaklarında şekillendirerek
laştırılmaktadır. Transgenik organizmalar, özellikle mineral ma- çok farklı bir teknikle ruhani diyebileceğimiz tınıları müziğe dö-
denciliğinde sıklıkla kullanılmaktadır. nüştürür. Vokalin yanı sıra ağız kopuzu, davul, dombra, ıklığ gi-
bi çalgıların da eşlik ettiği bu geleneksel müzik, dinleyici için ben-
Bu parçaya göre transgenik mikroorganizmalar ile ilgili olarak
zersiz bir deneyime dönüşmektedir.
I. Petrol ve türevlerinin zararlarını bütünüyle önleyici bir işleve Bu parçadan hareketle “gırtlak müziği” ile ilgili olarak aşağıda-
sahiptir. ki yargılardan hangisine varılamaz?
II. Üretilmesi, genetik mühendisliği alanındaki araştırmalarla
A) Doğadaki seslerin taklidi yoluyla oluşturulmuştur.
sağlanmıştır.
B) Dinsel ve ruhani bir değer içinde gelişmiştir.
III. Çevre kirliliğinin önlenmesine katkıda bulunmaktadır.
C) Müzik dünyasında özgün bir yere sahiptir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? D) Farklı enstrümanlar eşliğinde icra edilmektedir.
E) Geleneksel törenler başlatılırken çalınmaktadır.

19. Vergiler, faturalar, hafta sonları aile ziyaretleri, iş hayatının ge-

tirdiği stres, yoğunluklar ve günlük hayatımızda baş etmek zo-
runda olduğumuz pek çok kişisel sorun bizi bitiriyor. Olumsuz
duygularla baş etmek ve stresle başa çıkmak için alışılmadık öne-
rileri denemekten bir zarar gelmez. Uzmanlar ilk olarak, bir da-
haki sefere endişeli ve kaygılı hissettiğinizde sakız çiğnemeye
17. Kant, felsefe tarihinin önemli filozoflarından biridir. Görüşleriy- başlayın diyorlar. İkincisi, yayımlanan bir bilimsel makalede baş-
le kendinden sonraki filozoflara büyük etkileri olmuştur. Kant’ın parmak üzerine hafifçe üflemenin, vücudun kalp atış hızını ya-
felsefi sistemi üç temel sorunun yanıtını aramaya yöneliktir: “Ne- vaşlattığı, gerginliği etkili bir şekilde azalttığı söyleniyor. Bir yol
yi bilebilirim?”, “Ne yapmam gerekir?”, “Ne umabilirim?” Kant, daha var: Köpekle şakalaşın, kedilerle oynayın. Mavi renge bak-
bu soruların yanıtlarını sorgulayarak kendi felsefi sistemini ge- mak da tuhaf fakat etkili bir stres azaltıcı olarak biliniyor. Mavi
liştirmiştir. Bu sorular, Kant’ın ahlaki edimleri de içeren felsefi psikolojik olarak sakinleştirici renk olarak bilinir. Mavi bir göm-
sisteminin özünü ve temelini oluşturmaktadır. lek bile strese iyi geliyor. İşte son öneri: Fazla kahve içmek stres
ve kaygı üretirken sadece kahve kokusu tersi bir etki yaratabilir.
Bu parçaya göre Kant’ın felsefi sisteminde aşağıdakilerden han- Kahve kokusu ruh hâlinizi değiştirebilir ve sizi sakinleştirebilir.
gisi bulunmaz? Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi olumsuz duyguları alt
A) Yanıt arama etmek için bir yöntem değildir?
B) Yanıtları sorgulama A) Kahve içmekle kalmayıp kokusunu da koklamak

C) Varoluş sorunu B) Herhangi bir yerdeki mavi renge bakmak
D) Soru odaklı sistem C) Endişeli olduğumuzda sakız çiğnemek
D) Köpeklerle, kedilerle oynamak, şakalaşmak
E) Etik eylemler
E) Başparmak üzerine hafifçe üflemek

(I) Bakterilerin bazı hastalıklara neden olduğu düşüncesi yani has- Fizik, doğanın mekanik olduğu, yani bir makine gibi işlediği fik-
talık başlangıç kuramı, Fransız bilim insanı Louis Pasteur tarafın- rini temel alır. Bir makine aslında bir sistemdir ve böylece tanım
dan 1880’lerin ortasında geliştirilmiştir. (II) Buna göre bakteriler, gereği, her biri bir spesifik, muhtemelen farklı fonksiyona sahip
vücudun normal işlevlerini engelleyebilecek kadar çok büyük sa- olan, hepsi birlikte spesifik bir amacı yerine getirmek için çalı-
yılarda olabilir hatta bazı hastalıklarda vücut hücreleri ve doku- şan elementler koleksiyonudur. Örneğin; bir müzik topluluğu bir
larını yok ederek vücudun normal işlevlerini engelleyen toksin
insanlar sistemidir, her biri farklı bir müzik enstrümanını çalar
ya da zehir üretebilir. (III) Aslında çoğu bakteri zararsızdır ve ger-
ve hepsi de bir yönetmen tarafından kontrol edilir ve böylece
çekte, yaşamın devamı için gereklidir. (IV) Çürükçül bakteriler;
bir bütün olarak grup spesifik bir melodiyi doğru bir biçimde ses-
ölü hayvan ve bitkilerin dokularını parçalar ve oksijen, karbon,
azot, fosfor ve kükürdü havaya, toprağa ve suya geri döndürür. lendirebilir. Fizikte, doğada bulunan sistemler, arzu edilen dere-
(V) Daha sonra da diğer canlılar tarafından kullanılabilir. (VI) Bun- cede gerçekçi bir biçimde sistemi temsil eden bir model oluştu-
dan dolayı peynir, tuz bastı ve turşu gibi belirli besinlerin hazır- rarak çalışılır. Şimdi ise tüm evreni bir sistem olarak ele alalım:
lanmasında çok önemlidir. bilgilerimizin en iyisine göre madde parçacıklar birbirlerine Plan-
ck uzunluğundan (metrenin trilyon kere trilyon kere trilyonda
biri) daha yakın konumlarda ölçülemezler, bu da madde için du-
rumların ayrık olduğu fikrini ortaya atar. Bu nedenle, hem Plank
uzunluğu hem de enerji kuantası, evreni oluşturan göreli boyut-
20. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden itibaren dü-
lardaki “pikseller” olarak kabul edilebilir. Yine de bu tanım biraz
şüncenin yönü değişmiştir?
eksik görünüyor.
22. Bu parçada fizik ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine de-

ğinilmemiştir?
A) Evrenin parçalarını bir sistemin parçaları olarak gördüğü

B) Ölçüm anlayışlarının birbirinden oldukça farklı olabildiği
C) Plank uzunluğunun evrenin pikselleri olarak değerlendirile-
bileceği
D) Parçacıkların bir küçüklükten aşağısının henüz ölçülemediği
21. Bu parçadan bakterilerle ilgili olarak E) Doğa parçalarını beraber çalışan bir mekanizma olarak ele
I. Bazı hastalıklarda vücudu oluşturan dokulara zarar vererek aldığı
vücutta zehirlerin oluşmasına neden olur.
II. İnsanın bütün sağlık problemlerinin başlangıcında yer ala-
rak ölümüne neden olacak toksinleri üretir.
III. Temel besin maddelerinde çürüme ve bozulmalara neden
olarak yemek için elverişsiz ya da zararlı olur. 23. Bu parçadan hareketle bilimle ilgili aşağıdaki açıklama yöntem-
IV. Günlük yaşamın farklı alanlarında yer almakta olup zararlı lerinden hangisine ulaşılamaz?
unsurları yararlı kategorisine dönüştürür.
A) Evren benzetmelerle anlaşılır kılınabilir.
yargılarından hangileri çıkarılamaz? B) Terimler basit şekilde açıklanabilir.
C) Bilinen sistemlerle analoji kurulabilir
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) Bazı bilinemez noktalar çatışabilir.
D) II ve IV E) III ve IV E) Önce doğa ardından evren açıklanabilir.

24. ve 25. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 26. (I) Hamburger, her yaşın sevdiği atıştırmalık lezzetlerin başında
geliyor. (II) Özellikle son dönemde birbiri ardına açılan gurme
burgerciler sayesinde farklı bir gözle bakmaya başladığımız ham-
Felsefe okumakla huyunuzun daha soylu olacağını ya da halkın
burgeri evde de yapabilirsiniz. (III) Hem de öyle hazır köfteyle,
“filozofça tavır” dediği o çok aranan tavrı kazanacağınızı bekle- bakkaldan alınan ekmekle yapılan hamburgerden bahsetmiyo-
meyiniz. Diş ağrısına katlanmada, yaşamın güçlüklerine göğüs ruz. (IV) Ekmeğinden köftesine hatta ketçapına kadar her şeyi-
germede herhangi bir kimseden farkınız olmayacaktır. Filozof da ni kendiniz hazırladığınız bir hamburgeri kastediyoruz. (V) Ket-
herkes gibi ayakkabı bağı koptuğunda ya da treni kaçırdığında, çap, diğer soslara göre çok daha düşük kalorili bir sostur. (VI)
bir çiviye bastığında ya da dilini ısırdığında duyduğu acıyı ve kız- Ham maddesi domates olduğu için normalde faydalıdır fakat pa-
gınlığını gizlemeyecektir. Filozoflar, yaşamlarını yoluna koyma- ketlenen yiyeceklerin tümünde olduğu gibi çeşitli işlemler uy-
da hiç kimseden daha başarılı değillerdir. Dünya çapında ünlü gulandığından dolayı tüketilirken dikkatli olunmalıdır.
hiçbir filozof; size dostluk kurma, başkaları üzerinde etkili olma, Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi
aşağılık duygunuzu yenme konusunda bir şey söylemez. Sizi ne cümleyle başlar?
beklenen herhangi bir tehlikeden korur ne yalnızlığınızı gidere-
bilir ne korkunuzu dağıtabilir ne de çağdaş dünyanın giderek ar- A) II B) VI C) IV D) III E) V
tan kaosu karşısında size sığınabileceğiniz bir yer gösterebilir.
24. Bu parçadan hareketle filozof aşağıdakilerin hangisinde doğru

tanımlanmıştır?
A) İnsanlar ve toplumlar arasındaki çatışmaları önlemeye çalı-

şan, kurallar koyan baskın bir karakterdir.
B) Bireyin iç dünyasına ait ayrıntıları irdeleyen, ruhsal sorunla-
rını çözmeyi amaçlayan bilge bir kimsedir.
27. ` Atıklarla baş etmenin en başta gelen yolu, atıkların miktarı-
C) Kendisini yaşadığı çevreden soyutlamayan, problemlere baş- nı azaltmak ya da atık üretiminin önüne geçmek. Marketler-
ka bireylerin gözüyle yaklaşan, anlayışlı bir kişidir de satılan birçok ürün, daha ilgi çekici görünmeleri için özel
D) Arkadaş edinme, yeni dostluklar kurma gibi insani davranış- paketlerde satılıyor. Bunun için gerekenden çok daha fazla
larda yön gösteren gerçek bir kılavuzdur. paketleme malzemesi kullanılıyor. Atıkları azaltmak için faz-
la paket malzemesi kullanılmış ürünler satın alınmamalıdır.
E) Olağanüstü bir varlık olarak görülmemesi gereken, hemcins-
` Atık malzemeleri çöpe atmak yerine değerlendirmeye çalış-
leriyle aynı özelliklere sahip bir bireydir.
mak bir başka çözüm yolu. Çevremize baktığımızda her gün
çöpe attığımız birçok nesnenin yeni ve bambaşka bir biçim-
de değerlendirildiğini görebiliriz. Yoğurt kaplarından saksı-
25. Bu parçaya göre lar, karton rulolardan kalemlikler…

I. Felsefe okumaları yapmanın bireysel ve toplumsal yaşama
lir?
somut katkıları olmaz.
A) Aynı olgu üzerinde durarak farklı örnekler ortaya koymakta-
II. Ünlü filozoflar, özel yaşamlarını düzenlemede herkesten ba-
dır.
şarılıdır.
B) İki farklı konuya ilişkin benzer bir görüş olduğunu vurgula-
III. Evrensel problemlerin tespit ve çözümünde felsefi öneriler maktadır.
etkilidir. C) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini göstermek-
tedir.
D) Ayrı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı örnekler sunmak-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II tadır.
E) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu bilimsel olgularla açık-
lamaktadır.

TEST
TEST - 10 135
1. Kreş öğretmenlerine seminer veren okul müdürü, eğitimde dra- 3. Felsefi metinler, bir iddiayı temellendirme amacı taşır. Metinde
ma etkinliklerinin önemini vurguladıktan sonra bu etkinlikleri dile getirilen düşünce, yazar tarafından temellendirilir ve oku-
yaparken göz önüne alınması gereken bazı koşulları sıraladı: yucu ikna edilmeye çalışılır. Özellikle akademik makalelerde bu
` Rahatlama ve konsantrasyon çalışmaları sırasında çocukla- duruma daha sık rastlanır. Çeşitli argümanlarla felsefi bir iddia
rın birbirlerine dokunmayacakları kadar geniş bir alanın ol- gerekçelendirilir. Bunun için akla dayalı temellendirme, örnek-
ması gerekir. lendirme, betimleme, alanla ilgili başvurulan temel kaynaklara
ve isimlere gönderme yapma gibi tekniklere başvurulur. Argü-
` Katılımcıların yaşları, gelişim seviyeleri, cinsiyetleri, ilgi ve
manlar savunulan görüşü desteklemek için sunulan kanıtlardır,
ihtiyaçları dramanın nasıl yönlendirileceğini ve çalışmanın
gerekçelerdir. Bu anlamda bir metin okunurken ilk önce yazarın
zamanını etkiler.
görüşü tespit edilmelidir. Daha sonra yazarın savunduğu görü-
` Dramada belirlenen etkinliğin bir başlama noktası, geçtiği şü desteklemek için hangi argümanları kullandığına dikkat et-
bir yer ve oynanacak roller önceden belirlenmelidir. mek gerekir.
` Öğretmenin; ısınma çalışmalarını, doğaçlama ve oluşumla-
Bu parçadan hareketle argümanlarla ilgili olarak
rı gösteriye hazırlamayı, oyun grubunun alıştırmalarını yü-
rütmeyi ve geliştirmeyi öğrenmiş olması gereklidir. I. Felsefi iddiaların gerekçelendirilmesinde başat işlevi vardır.
` Öğretmen, gözlemi etkinlikler dışında değil de kendisi de et-
II. Okurları yönlendirmede her bilim insanının tercihi olmuştur.
kinliklere katılarak yapmayı tercih etmelidir.
III. Düşünceyi geliştirme yollarından yararlanmaya açıktır.
Bu parçada okul müdürünün seminerde verdiği bilgilere göre,
kreş öğretmenlerinin drama etkinliği yaparken dikkat etmele- yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
ri gereken özellikler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Çalışma ortamının uygun hâle getirilmesi A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

B) Çocukların kişisel özelliklerinin bilinmesi D) I ve II E) II ve III
C) Öğrencilere psikolojik destek verilmesi
D) Öğretmenin gerekli donanıma sahip olması 4. Yaşlılık sürecinde insan, hem fiziksel hem de zihinsel faaliyetle-
E) Uygulama planlamasının yapılması rinde yavaşlamalarla karşı karşıya kalır. İş gücü azalır, algı zayıf-
lar, buna bir de çeşitli hastalıklar eklenince yaşlı bireyler kendi-
ni kötü hissetmeye başlar. Bir şeyler başaran ve dolayısıyla baş-
ka insanlar tarafından gereksinim duyulan insan mutlu olurken
yaşlılar kendilerini bir iş yapamaz görmekten ötürü mutsuz olur-
lar. Emekli olup bir köşeye çekilmek, ev işlerinde eskisi gibi ma-
hir olamamak, istediği yere istediği zaman başkalarına ihtiyaç
duymadan gidememek yaşlılarımızın ruhunda darlığa sebep olur.
Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kul-

lanım aşağıdakilerin hangisinde vardır?
2. Bir şehri görmeden onun hakkında yazabilirsiniz. Bir dağa tır-
manmadan oraya tırmanmanın nasıl bir şey olduğunu hayaliniz- A) Düzenli ve bilinçli yapılan tarım, toplumsal refah düzeyinin
de canlandırabilirsiniz. gelişmesine dolaylı olarak katkı sunmaktadır.
B) Onun tez canlı oluşu, yapmak istediği iyiliklerde bile bir ak-
Bu görüşe sahip bir kişinin, sanatsal üretim sürecinde aşağıda-
silik çıkmasına neden olmaktadır.
kilerden hangisinin varlığını ön plana çıkardığı söylenebilir?
C) Yardımsever insanlarla tatlı dilli ve güler yüzlü insanlar, hür-
A) Bilgi ve birikim B) Gezme kültürü meti her zaman hak etmektedirler.
D) Bilmediğini bilmek, eksiklerinin farkında olmak bir erdemdir.
C) Duyusal çatışma D) Düşsel yetenek
E) Bozulan herhangi bir mekanik aleti tamir etmedeki yetene-
E) Kültürel doku ğiyle mahallenin tamirci ustası oluvermişti.

5. Şimdi Neveser diyorum ama onu ilk defa, Feneryolu’na taşındı- 7. Yayın Yönetmeni:
ğımız bir bahar, uzun Kalamış İskelesi’ne yanaşmış, yolcularını (I) ----
beklerken gördüğüm gün burnuna Arap harfleriyle yazılmış is-
Akademisyen:
mini Nevasir -“nev” ile “eser” biraz bitişik mi neydi- diye oku-
muşum. Okuyabilirdim de ben o zamanlar kaç yaşındaydım; böy- ― Pilot olarak seçilen okulda gerçekleşen projede yer alan ders-
le bir cariye, bir hizmetçi, sanki bir Çerkes ismi taşıyan o kaç ya- lerin amacı, öğrencilere yapay zekâ kavramını anlatarak öğren-
şındaydı ki? Yeniköy’deki eniştemin Çiftehavuzlar’da oturan tey- cilerin problem çözme, eleştirel düşünme, iletişim ve yaratıcılık
zesinin Yeniköy’e her misafir gelişinde ilk “Nasılsınız?”, “İyisiniz becerilerini geliştirmek. Öğrenciler bu becerilerle ilerideki iş ha-
inşallah!”lardan sonra sanki bu sözlerin devamıymışçasına “Ka- yatlarında başarılı olacaktır.
lamış’la mı geldiniz?” cümlesiyle sorduğu ve benim henüz gör- Yayın Yönetmeni:
mediğim için hayalleştirdiğim… Kalamış, demek ki burası; bu,
(II) ----
Boğaziçi’ne benzemeyen kıyıları, içinde balıkların oraya buraya
gidip geldikleri görünen berrak denizi, meğer ne de uzun iske- Akademisyen:
lesiyle şu koy ve “Kalamış’la mı?” derken herhâlde kastedilen ― Yapay zekâ, geleceğimize yön verecek tüm teknolojilerin alt-
vapur da bu, yandan çarklı vapurdu. yapısı olma özelliğini taşıyor. Yapay zekâ ile ilgili çalışmalar ya-
pabilmek için matematik gibi bilimlere ilgi duymak gerekiyor.
Bu parçadan anlatıcının çocuk zihniyle ilgili aşağıdakilerden
Gençlerimiz psikolojiden ekonomiye birçok uygulama alanı içe-
ren yapay zekâ üreticisi olmak için kendilerini geliştirsinler ve
A) Kalamış’ta ikamet ettiğini zannettiği eğitsinler.
B) Vapurun adını ilk gördüğünde yanlış okuduğu Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sı-
C) Yer adıyla vapur adını karıştırdığı rasıyla getirilmelidir?
D) Neveser’i bir kadın ismi olarak algıladığı
E) Görmediği yerleri düşsel olarak canlandırdığı A) I. Yapay zekânın eğitimde kullanılması konusunda yürüttü-
ğünüz projeden bahseder misiniz?
II. Yapay zekâ alanında çalışmak isteyen gençlere neler tav-
siye edersiniz?
B) I. Hazırladığınız projenin eğitim hayatının şekillenmesinde
tek belirleyici olacağını mı düşünüyorsunuz?
6. ` Çoğunlukla nesilden nesile aktarılan elmas işleme işi, sana- II. Ülkemizde yapay zekâ çalışmalarının geliştirilmesiyle ilgi-
tın ta kendisidir ve çok ciddi bir birikim gerektirir. Taşı işle- li neler öneriyorsunuz?
yen sanatçı kılı kırk yarmalı, doğru oranlarda kesim yapma-
C) I. Doğru proje seçiminin yapay zekânın eğitimde kullanılma-
lı ve bu kesim sonucunda taştan yansıyan ışık doğrudan gö-
sına katkıları var mıdır?
ze gelmeli, taşa giren ışık yine taşın yüzeyinde yansımalıdır.
II. Yapay zekâ üretimi gençlerin yaşamını ne ölçüde etkile-
` Doğada nadir bulunan, çeliğe ve ateşe karşı çok dayanıklı bir mektedir?
taş olan elmas işlenirken yapılacak herhangi bir hata, yalnız-
D) I. Yapay zekânın eğitimde kullanılmasıyla doğru proje seçi-
ca pırlantaya zarar vermekle kalmaz. Bu hata aylar boyunca
mi arasında bir ilgi var mı?
o taşı kesmek, cilalamak için verilen tüm emeklerin boşa git-
II. Yapay zekâ çalışmaları yapmak isteyen gençler, hangi bi-
mesi anlamına da gelir.
limlere yatkın olmalıdır?
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebi- E) I. Okullarda yapay zekâ projelerinin yaygınlaştırılması eğiti-
lir? mi nasıl etkileyecektir?
II. Günümüz gençlerinin yapay zekânın önemini anlamala-
A) Farklı görüşlerin aslında birbiriyle örtüşen yanlarını göster-
rı için yapılması gerekenler nelerdir?
mektedir.
B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir amaç olduğunu vurgulamak-
tadır.
C) Aynı olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele almaktadır.
D) İki farklı konuya ilişkin somut örnekler sunmaktadır.
E) Farklı anlatım tekniği kullansalar da konuyu benzer neden-
lerle açıklamaktadır.

8. Sinema sanatında belgesel türü, gösterme gücünün yanında bir 9.

de gerçeği ortaya çıkarma ve çarpıcı şekilde sunma işlevine sa-
hip. Dolayısıyla belgesellerden beyaz perdeye yansıyanlar, ço- V. cümle - V. katman
ğunlukla hoşa giden şeylerden ziyade yüzleşmeye cesaret iste-
yen gerçekler olabilir. Ancak insanlık tarihinin başlangıcından bu IV. cümle - IV. katman
yana merdiven altından yürütülerek gizli tutulan her gerçeğin III. cümle - III. katman
kaderinde günün birinde bir objektife yakalanmak vardır mu-
hakkak. Bu, ister basın yayın organlarının objektifi ister sinema II. cümle - II. katman
alanından yönetmenlerin objektifi yoluyla olsun, merdivenlerin
I. cümle - I. katman
altlarının karanlığından gün yüzüne çıkarılan gerçekler, bugün
insanlık tarihini etkileyebilecek denli öneme sahip bilgilerle dün-
ya kamuoyuna sunuluyor. Paragrafta anlatımın akışını bozan cümleyi hamburgerde iste-
mediğiniz bir yiyecek katmanına benzetebilirsiniz. Bazıları ma-
Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kul-
rul istemez, bazıları da salatalık turşusu :)
lanım aşağıdakilerin hangisinde vardır?
(I) Ortanca çocuk en çok zarar gören taraftır; en az ilgi ona veri-
A) Seyahate çıkarken yanına, yıl içinde okuma planına dâhil et- lir. (II) Kendini, ilginin çoğunu alan büyük ve küçük çocukların
tiği romanları ve izlemek istediği filmlerin listesini de aldı. arasında sıkışmış bir pozisyonda bulur. (III) Ortanca sözcüğü bil-
B) Her gün aynı gıdalarla beslenmek, önerilen bir beslenme diğimiz orta sözcüğünden türemiştir. (IV) Tam da bu nedenle
tarzı değildir. diplomatik ve soğukkanlı davranmayı öğrenir. (V) Genellikle kü-
C) Yaşamı renklendirme ve aynı zamanda mutlu olma adına çük çocukla büyük çocuk arasında barışı sağlayan bir arabulucu
farklı etkinliklerde bulunmanın inanılmaz faydası var. görevi üstlenir.
D) Çantasında sürekli taşıdığı tırnak makasında, gazoz kapağı- Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi, görsel yazı-
nı açma fonksiyonuna sahip aparat da varmış.
sında söz edilen istenmeyen marul ya da salatalık turşusu gru-
E) Balık tutarken sıkıldığınızı düşünüyorsanız kendinizle baş ba- buna girer?
şa kalmaktan da sıkılıyor olabilirsiniz.
10. Felsefi sorular her şeyden önce “ne’likle” ilgili sorulardır. Varlık,
bilgi, etik, estetik, vb. üzerine sorulan bu sorular; varlığın doğa-
sı, özü, bilginin niteliği, kaynağı, doğruluğu, insan eylemlerinin
amacı, güzelliğin doğası gibi konuları ele alır. Felsefi soru önce-
si her şey karmaşıktır. İlişkiler açık ve net değildir. Doğru bir fel-
sefi soru bize bir istikamet tayin eder. Söz gelimi “İnsan özgür
müdür?”, “Herkesin mutlu olabileceği bir ideal düzen var mı-
dır?” gibi soruları sormak bize dağınık görünen nesnelerin, ol-
guların ve ilişkilerin nasıl incelenmesi gerektiğini de gösterir. Fel-
sefi sorularda amaç; yeni bir ilişki, kavrayış ve anlayışa hizmet
edecek biçimde sorgulamaya başlamaktır. Çünkü felsefe, birey-
sel bir yaratım ve bireysel bir keşiftir.
I. Felsefi sorular, farklı konuları açıklamaya dönüktür.
II. Karmaşık görünümlü nesnelerin araştırılmasında soru yön-
temi kullanılır.
III. Bireysel kazanımlara ulaşma, felsefi soruların amaçlarındandır.
Yukarıda numaralanmış yargılardan hangileri bu parçada an-

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III


11. (I) Tarih boyunca nice medeniyetlere ev sahipliği yapan İstan- 13. ?
bul, Osmanlı Devleti tarafından Nisan 1453’te son kez kuşatılır I. cümle Ana düşünce
ve 53 gün süren stratejik bir savaş sonucunda ele geçirilir. Yardımcı düşünce
(II) Anlatılanlara göre kuşatmayla birlikte psikolojik açıdan ol-
dukça yorulan Osmanlı askerleri, Fatih Sultan Mehmet’in hoca-
sı Akşemsettin’in Emeviler döneminde İstanbul kuşatmasında
vefat eden sahabeden Eyyub El Ensari’nin mezarını bulmasıyla
III. cümle
moral depolar ve şehri ele geçirmek için göstermesi gereken o
Yardımcı düşünce
son gücü nihayet kendinde bulur. (III) Sultan Mehmet, şehri al-
dıktan sonra mezarın bulunduğu bölgeye Eyyub El Ensari adına
bir türbe yaptırır. (IV) Bu türbe ve bundan sonra yaptırılan tür-
belerin çoğunda Osmanlı’ya özgü değişik el sanatlarının, ince iş- IV. cümle
çiliğin kullanıldığını görüyoruz. (V) İşte bugünkü Eyüp Sultan, adı- Yardımcı düşünce
nı bu türbeden alır.
Bu parçada düşüncenin akışını bozan cümle aşağıdakilerden

hangisidir? II. cümle V. cümle
Yardımcı düşünce Yardımcı düşünce
Yardımcı düşünceler bir araya gelerek ana düşünceyi oluşturur-
lar.
(I) Videolarınızda interaktif konuşma kullanımı, başarılı bir vlog-
ger olmada önemli bir yer tutar. (II) Anlaşılır ve takip edilebilir
bir şekilde iletişim izleyiciye doğrudan hitap eder ve onlarda tam
önünüzde oturmuş gibi bir algı yaratır. (III) Bu algı oluştuktan
sonra izleyicilerinizle etkileşim kurmak onlara kendilerini ger-
çekten önemli hissettirecektir. (IV) Bir düşünün, siz de sizi özel
hissettiren insanlarla iletişimde olmak istemez misiniz? (V) Si-
12. Genetik mühendisliği çalışmaları ile bir canlının genomundaki zinle etkileşim kurmaya can atan izleyicileriniz zamanla abone
tüm genlerin yerlerini belirlemek ve haritalarını çıkarmak için sayınızın artmasında büyük rol oynayacaklardır.
yapılan çalışmalara “Genom Projesi” denir. Genom Projesi ile ilk Yukarıdaki görselde soru işaretiyle belirtilen yere aşağıdakiler-
yıllarda E.coli bakterilerinin, mayaların, meyve sineklerinin, çe- den hangisinin gelmesi doğru olur?
şitli tek hücreli canlıların ve farelerin gen haritaları çıkarılmıştır.
Bu canlılardan özellikle meyve sineğinin ve farenin genetik işle- A) Başarılı bir vlogger olun.
yişinin insanlarla büyük oranda benzerlik göstermesi, bu model B) Takipçilerinize kendilerini iyi hissettirin.
organizmalar üzerindeki çalışmaları daha önemli hâle getirmiş- C) Abone sayınızı yüksek tutun.
tir. Bu tip canlıların genomları üzerindeki çalışmalar, daha kar- D) İzleyicilerinizle etkileşim içinde olun.
maşık yapılı insan genomunun haritalanması açısından umut ve- E) Videolarınızda hareketi eksik etmeyin.
rici olmuştur.
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi Genom Projesi’nin ta-

nımlayıcı unsurlarından biri değildir?
A) Gen haritaları
B) Deneysel araştırma
C) Genetik tedavi yöntemleri
D) Kalıtımsal benzerlik
E) Genetik işleyişteki yakınlıklar

14. A 15. ve 16. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Lifler
Yardımcı düşünceler
Bilim insanları karbondioksit gazını yeniden katı kömüre dönüş-
türmeyi başardı. Bu yeni teknik, atmosferdeki zararlı sera gazı-
nın azaltılmasına yardımcı olabilir. Bu çalışmayla birlikte atmos-
144444444444424444444444443
ferdeki karbondioksit gazının güvenli ve kalıcı şekilde ayrıştırıla-
rak ayıklanması mümkün hâle gelecek. Hâlihazırda var olan kar-
bon ayrıştırma teknikleri gazı sıvıya dönüştürüp toprak altına en-
jekte etmek üzerine kurulu. Ne var ki bu yöntem maliyetli oldu-
ğu için pek kullanılmıyor. Ayrıca bu işlemin uygulandığı ve yer al-
tı depolamaların yapıldığı tesislerde kaçak ve sızıntı olması ihti-
B mali ciddi bir tehlike oluşturuyor. Geliştirilen yeni teknik ise gaz
Halat hâlindeki karbonu pul pul hâle getirip doğrudan katı forma so-
Ana düşünce kuyor. Bu da dönüştürme ve depolama işlemlerini daha ekono-
mik ve daha güvenli yapıyor.
Çelik halatın liflerinin, birleşerek halatı oluşturduğu gibi yar- 15. Bu parçaya göre mevcut karbon ayrıştırma tekniklerinin kulla-
dımcı düşünceler de ana düşünceyi oluşturur. Yardımcı düşün- nılmaması;
celer ana düşüncenin küçük parçalarıdır.
I. ekonomik olmaması,
Sukulent, kaktüs familyasından bir bitkidir. Kelime anlamı “özü
II. tehlike riskinin olması,
ve suyu olan”dır. Bu bitkinin pek çok çeşidi bulunmaktadır. Ba-
kımı ve yetiştiriciliği son yıllarda oldukça popülerdir. İnsanı mi- III. bilimsel olmaması
nik bitkilerin dünyasına doğru ufak bir yolculuğa çıkaran bu uğ- gerekçelerinden hangilerine dayandırılmaktadır?
raşın nasıl ve neden bu kadar popüler olduğu ise herkesin me-
rak konusu. Sukulent yetiştirmenin oldukça kolay olduğunu ve A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
hemen herkesin yapabileceğini bilmelisiniz. Daha doğrusu ba-
kım denebilecek bir zorluğu yok. Ne yapsanız ölmez bir bitki.
Kaktüs sonuçta. Bulunduğu ortamda fazla yer kaplamaması ne-
deniyle salona, yatak odasına, mutfağa ya da ofise yerleştirile-
bilir. İşte tam da bu nedenlerle herkesin kolaylıkla gerçekleşti-
rebildiği bir uğraş.
Bu parçada anlatılan sukulentle ilgili olarak aşağıdakilerden

hangisinin görseldeki A grubuna girmediği söylenebilir? 16. Bu parçaya göre atmosferdeki zararlı sera gazının azaltılması
aşağıdakilerden hangisiyle sağlanabilecektir?
A) Bakımı zahmet istemeyen ve mekânda yer seçmeyen bir bit-
kidir. A) Gaz hâlindeki karbonun, içindeki katı maddelerden arındı-
B) Herkesin ilgilenebileceği kadar masrafı az bir uğraştır. rılmasıyla
C) Son zamanlarda ilgililerinin sayısı fazlalaşmıştır. B) Karbondioksit gazının yeniden katı kömüre dönüştürülme-
D) Küçük boyutlu ve yapısı etli bir saksı bitkisidir. siyle
E) Biyolojik olarak kaktüse en yakın yaşam formlarından biri- C) Karbondioksit gazının sıvıya dönüştürülüp toprak altına en-
dir. jekte edilmesiyle
D) Yer altı depolamaların yapıldığı tesislerdeki kaçakların gide-
rilmesiyle
E) Dönüştürme ve depolama işlemlerinin maliyetlerinin azal-
tılmasıyla

17. Hiç adını taşıyan romanı Carmen Laforet henüz 23 yaşındayken 19. Rönesans ressamlarından biri olan ve bir dahi olarak nitelendi-
yazmıştı. ---- . Hayal gücü ile ince mizahı birleştiren ve bir büyüme rilen Leonardo da Vinci’nin, 1503 yılında yaptığı Mona Lisa tab-
öyküsü anlatan romanı, bazı eleştirmenler 20. yüzyılın en önemli losu asırlardır esrarını koruyordu. En çok merak edilen Mona Li-
eserlerinden biri olarak gösteriyor. Buna gerekçe olarak ---- . sa’nın kendisini görmeye gelenleri takip eden gözleriydi. Ve ni-
hayet Mona Lisa’nın o bakışlarının sırrı çözüldü. Yapılan son ça-
Bu parçada boş bırakılan yerlere düşüncenin akışına göre aşa-
lışmada Mona Lisa’nın gözlerinin aslında bizi takip etmediği or-
ğıdakilerden hangisi sırasıyla getirilebilir?
taya çıktı. Yayımlanan raporda Mona Lisa’nın resimsel alanın içe-
A) Eser, yazarının 2004’teki ölümünden sonra tüm dünyada ye- risinde 35,5 cm sola baktığını, bunun gerçek hayatta tabloya ba-
niden keşfedildi / yalınlık içinde yoğunluğu, açıklık içinde de- kan birisi için ise15,4 derecelik bir açı olduğunu belirttiler. Tab-
rinliği sayıyorlar lo, İtalyanca “gioconda” kelimesinin önerdiği mutluluk düşün-
cesinin görsel bir temsilidir.
B) Düşsel olandan uzak bir anlatımı tercih etmişti / toplumsal
kimlikleri incitmeden mesajını verebilmesini alıyorlar Bu parçadan Mona Lisa tablosu ile ilgili olarak aşağıdaki yar-
C) Gülüncün sınırına girmeden de çok okura ulaşılabileceğinin gılardan hangisine varılamaz?
örneği oldu bu kitap / okurunu daha ileri bir duyarlık düze-
yine ulaştırması öne çıkarılıyor A) Mutluluk düşüncesini temsil etmektedir.
D) Emeklilik çağının önemli verimlerinden biri olan yapıt, yıl- B) Leonardo da Vinci tarafından yapılmıştır.
larca çok satanlar listesinden inmedi / insanlığın geleceğine C) Mona Lisa’nın, gözleriyle insanları takip etmesi resim tekni-
ümitle bakma duygusu aşılamasını alıyorlar ğiyle ilgilidir.
E) Birinci Dünya Savaşı’nın o dehşetli kargaşası arasında satır- D) Ressamı, Rönesans Dönemi’nin üstün yetenekli sanatçıla-
lara dökülen eser basılmak için epeyi bekledi / savaşın in- rındandır.
san dışılığını açık bir şekilde her yaşa anlatabilme büyüsünü E) Üzerindeki sis perdesi henüz tam olarak aralanmamıştır.
kabul ediyorlar
18. I. Bu yüzden herkesi haftada en az bir kitap okumaya özendi- 20. Oklu kirpi metaforu, insan ilişkilerini en iyi anlatan örnektir. “Ok-
recek bir okuma işi yapalım dedik. lu kirpi”yi, insan ilişkileri konusunda ilk defa Alman düşünür
II. İkimizin yazar ve tür seçimleri hayli farklı; dolayısıyla oku- Schopenhauer dile getirmiştir. Ona göre, oklu kirpiler arasında-
nan kitaplar farklı şeylerden hoşlanan sizler için de zevkli bir ki ilişki, insan ilişkilerinin bire bir modelidir. Bilhassa kışın, oklu
hâle gelecek. kirpiler üşür ve ısınmak için birbirlerine sokulmak ister fakat so-
kuldukça dikenleri birbirlerine batar, can havliyle birbirinden
III. Elli iki kitabın yirmi altı tanesini Simay okuyor, yirmi altı ta-
uzaklaşır. Soğuktan donma ile dikenden yanma arasında bir iki-
nesini de ben okuyorum.
lemdir oklu kirpilerin kış yaşamı. Tabii bu tecrübeyi sürekli ya-
IV. Ayrıca çok yoğun çalışan ve kitap okumaya istediği gibi va- şayıp olgunlaşan oklu kirpiler, dikenler arası doğru mesafeyi bu-
kit ayıramayan başkaları için de hoş bir emek olacağını dü- lur, ikilemi aşar ve sonunda canları acımadan ısınmayı başarır.
şünüyoruz bu çalışmanın. Gerçi bu kerteye kadar vücutları delik deşik olmuştur. ----.
V. Simay ve ben yılda ortalama yetmişer ve fazlası kitap oku-
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden
sak da arkadaşlarımızın ne yazık ki bizim kadar okuyamadı-
hangisi getirilemez?
ğını fark ettik.
Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir paragraf oluş- A) Ancak canı yananla can dost olunur
turacak biçimde sıralandığında hangileri sırasıyla baştan ikin- B) Can, ancak yana yana canlanır
ci ve dördüncü olur? C) Canı yanan, can yakmamayı öğrenir
D) Kimin ki canı yanmış, ona can olunur
A) I - II B) II - III C) II - IV
E) Canı yanan, canın değerini bilmez
D) III - IV E) IV - V

21. Story atıyorum, o hâlde varım. Ben de farklı değilim, bu düzen 23. Yaşadığımız dünyaya baktığımızda pek çok varlıkla karşılaşırız:
herkesi içine çekerken beni de es geçmedi. Gün içinde aklıma binalar, ağaçlar, insanlar, teknolojik cihazlar, gökyüzü, kuşlar, gü-
gelen bir fikri, 24 saat sonra silineceğini bilerek bir story’de pay- neş… Bütün bunlar, duyu organlarımızla algıladığımız nesneler-
laşmak önlenemez bir tutku. Oturup o konuda birkaç saat yazıp dir. Fiziksel varlıkların dışında bir de düşünce dünyası vardır. Te-
kalıcı bir blog yazısı üretmektense story çok daha kolay geliyor. melde fiziksel ya da düşünsel bütün şeylerin ortak özelliği var
Belirli bir konu üzerine kurulmuş gereksiz Facebook grupları, çık- olmalarıdır. Bu anlamda düşünebildiğimiz her şey, varlık kavra-
manın vatan hainliği sayıldığı Whatsapp grupları kanımı emiyor. mının içeriğini oluşturur. Antik Çağ Yunan felsefesinde filozofla-
Başkası tarafından kafamızdaki konu üzerine daha önce yazıldı- rın çoğunluğu, yokluktan bir şeyin meydana gelemeyeceği dü-
ğı fark edilen ve retweet etmekle yetinilen tweetler, tek tuşla şüncesinden hareketle mutlak yokluğun reel bir varlığının bu-
paylaşılan görseller, kayan bildirimler, akan taymlaynlar... Her bi- lunmadığını savunmuşlardır.
ri “Neden eskisi gibi yazmıyorsun?” sorusuna verebileceğim bir
Bu parçaya göre
cevap aslında.
Bu parçada konuşan kişi hakkında aşağıdakilerden hangisi ile I. Fiziksel varlıkların algılanmasında duyu organları işlevsel ni-
ilgili bilgi yoktur? teliğe sahiptir.
II. Varlığın gerçekliği konusunda filozoflar arasında farklı görüş-
A) Sosyal medyada kendisi hakkında nelerden yakındığı
ler söz konusudur.
B) Çeşitli mobil uygulamalarda ne sıklıkta story attığı
III. Var olmak, fiziksel veya düşünsel varlıkların ortak özelliğidir.
C) Sosyal medya uygulamalarındaki story hakkındaki tavrı
D) Beklenen ölçüde uzun süredir yazı yazmamasının nedeni yargılarından hangileri doğrudur?
E) Sosyal medya uygulamalarındaki kolaylığın yazmaya etkisi
22. ABD’deki Yale Üniversitesinde yapılan bir araştırmanın sonucu 24. Evrende bulunan her çeşit maddenin dağılımını, hareketini, kim-
aşağıda aşamalı olarak anlatılmıştır. yasal bileşimini, fiziksel özelliklerini ve birbirleriyle etkileşimle-
I. Yale Üniversitesinde toplum sağlığı alanında çalışan akade- rini inceleyen astronomi (gök bilimi), yeryüzündeki en eski bi-
misyenler Avni Bavishi, Martin D. Slade ve Becca R. Levy yap- limlerden biri olarak kabul edilir. Ancak astronomi, çoğu zaman
tıkları araştırmaya 50 yaş ve üstü 3 bin 635 kişiyi dâhil etti. astroloji ile karıştırılmaktadır. Başlangıçta ayrılmaz bir ikili sayı-
II. Katılımcılara kitap okuma alışkanlıklarını sordu. Grup hafta- lan ve paralel olarak ilerleyen astronomi ve astroloji, zamanla
da 3,5 saatten fazla kitap okuyanlar, 3,5 saatten az kitap oku- yollarını birbirlerinden ayırmak zorunda kalmıştır. Çünkü astro-
yanlar ve hiç kitap okumayanlar olarak üçe ayrıldı. loji, göksel cisimlerin ve astronomik fenomenlerin, insan karak-
III. Cinsiyet, yaş, ırk, eğitim seviyesi, maddi durum, sağlık duru- teri, yaşamı ve geleceği üzerine etkilerinin olduğu önermesini
mu, medeni hâl gibi değişkenler de göz önüne alınarak araş- konu almakta, bundan dolayı da bilimsel gerçeklikle bağını ko-
tırma sonuçlandırıldı. parmaktadır.
IV. Akademisyenlerin araştırmaya katılanları takip ettikleri sü- Bu parçaya göre astronomi ve astroloji ile ilgili olarak
re içerisinde kitap okumayan grupta ölüm oranı yüzde 33
I. Evrenin başlangıcından itibaren her çeşit maddenin ve gök
iken kitap okuyan grupta yüzde 27 oldu.
cisminin birbiriyle etkileşimini incelemiştir.
Bu araştırma aşağıdaki genellemelerden hangisini doğrulamak
II. Evrende bulunan gezegenlerin insanın yaşamı ve geleceği
için yapılmış olabilir?
üzerinde etkilerini detaylarıyla ortaya koymuştur.
A) Ölümlerin yüzde ellisi kitap okumamaktan kaynaklanmaktadır. III. Gökle ilgili işleyişin iki farklı boyutunda süren yolculukları
B) Kitap okumak; hayatta kalma bakımından insana avantaj bilim-öngörü çizgisinde birbirinden tamamen ayrılmıştır.
sağlamaktadır.
C) Kitap okuma oranı ülkelere göre ciddi farklılıklar göstermek- yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
tedir.
D) İnsanların çoğu, günlük yaşamlarında kitap okumaya hiç za-
man ayırmamaktadır. D) I ve II E) II ve III
E) Cinsiyet, yaş, ırk ve eğitim seviyesi ile ölüm oranı arasında
ciddi bir ilişki bulunmaktır.

(I) Günümüzde artık geleneksel Türk el sanatlarından birçoğunun (I) Düşünürler varoluşçuluk nedir sorusuna farklı yanıtlar vermiş-
çeşitli nedenlerle kaybolmasına rağmen az da olsa bir kısmı bü- tir. (II) Weil’e göre varoluşçuluk bir bunalım, Mounier’ye göre
yük fedakârlıklarla hâlen sürdürülmeye çalışılmaktadır. (II) Son umutsuzluk, Hameline’e göre bunaltı, Banfi’ye göre kötümserlik,
yarım yüzyılda, usta-çırak ilişkisi çerçevesinde yürütülen bu mes- Wahl’a göre başkaldırış, Marcel’e göre özgürlük, Lukacs’ya göre
lek türlerinin âdeta yok olma riski ile karşı karşıya kalmasının bir- idealizm, Benda’ya göre us dışıcılık, Foulquie’ye göre saçmalık
çok sebebi bulunmakla birlikte başlıca sebepler arasında dünya- felsefesidir. (III) Varoluşçuluğun gerçek bir tanımı yapılamaz. (IV)
daki bilimsel ve teknolojik gelişmeler ile köyde yaşayan zanaat- Çünkü varoluşçuluk sözcüğünü kucaklayan tek bir öz, tek ve de-
kârların yavaş yavaş şehir merkezlerine taşınmak zorunda kalma- ğişmez bir felsefe yoktur; bu sözcük, aralarında derin farklar bu-
sı sayılabilir. (III) Nüfus artışı sonucu insanların artan gereksinim- lunan çeşitli felsefeleri gösterir. (V) Sartre da Heinamann da va-
lerinin karşılanmasında fabrikasyon üretimlerin hızla artmasının roluşçuluğa ilişkin tek ve belirgin bir tanım yapmaktan kaçınmak-
etkisi de yadsınamaz. (IV) Bu arada moda kavramının tüm dün- tadır.
yadaki tüketicileri maddi ve manevi etki altına alması da gele-
neksel mesleklerin ve yöresel ürünlerin üretim ve tüketimini
olumsuz etkilemiştir. (V) Nihayet geleneksel Türk el sanatları ürün-
lerini yeni nesillere aktarabilecek yeni ustaların yetişmemesi, bir-
çok geleneksel Türk el sanatının ortadan kalkmasına neden ol-
muştur. 27. Bu parçada varoluşçulukla ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-
si öne çıkarılmıştır?
A) Düşünürlerin birbirine yakın tanımlamalar yaptığı

B) Benda’nın ve Foulquie’nin anlayışlarının birbirine benzedi-
25. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra dü-
ği
şüncenin akışına göre “Aslında bu bile insanın ümidini canlı tut-
C) Karşıt düşüncelerin bileşimi olarak adlandırılabileceği
maya yetmektedir.” cümlesi getirilebilir?
D) Kuşatıcı bir tanımının yapılamayacağı
A) I B) II C) III D) IV E) V E) Bir felsefe akımı grubuna girmesinin zor olduğu
26. Bu parçada geleneksel Türk el sanatlarını olumsuz etkileyen 28. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda ve-
sebepler arasında aşağıdakilerden hangisi verilmemiştir? rilenlerden hangisi yanlıştır?
A) Köyden kente göçün başlaması A) I. cümle, bir yazının ilk cümlesi olmaya uygundur.
B) Seri üretim ürünlerin yaygınlaşması B) II. cümlede, örneklendirme yapılmıştır.
C) Usta-çırak ilişkilerinin bozulması C) III. cümle, parçanın ana düşüncesini barındırır.
D) Moda kavramının etkisini artırması D) IV. cümlede, tanımlama yapılmıştır.
E) Yeni ustaların yetişmemesi E) V. cümlede, tanık gösterme vardır.

TEST
TEST - 10 136
1. ve 2. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 3. Gerçekçiliğin Tarihi kitabının yazarı Boris Suchkov, “Sanat ve ede-
biyat yapıtlarının çizdiği dünya, gerçekliğin körü körüne bir kop-
yası değildir ama dünyanın rengini ve kokusunu kendinde mu-
Bir çift yemeni (nostaljik ayakkabı) çıkardı bohçasından halam. hafaza eder. Şu basit nedenle ki sanat her zaman için doğanın
Yemeniler dillerinden iple birbirine bağlanmış ve topuklarına da ve insan hayatının en özlü yanlarını ele almıştır. Her gerçek sa-
basılmıştı. Hiç giyilmemişti. Derisi buruşmasın diye olacak içleri nat yapıtının kendine ait bir sesi ve görüntüsü de olması gere-
de bezle doldurulmuştu. Yemenilerin içlerindeki bezleri çıkartıp kir. Bu ise bir sanat yapıtının var olabilmesinin temel koşulu ve
bana uzattı ve “Onun için almıştım ta o zaman, sonra sana sak- yaşamsal ögesidir.” der.
ladım; kısmet seninmiş.” dedi. Yüzünü allar bastı halamın. Titre-
yen ellerini boşalan bohçaya dolayıp gizledi. Yemeniler manevi Buna göre Boris Suchkov’un
birer eşya olarak elimdeydi, nutkum tutulmuştu. Deri ve nafta-
I. Sanat, dünyaya ve içindekilere müdahale etmeden bire bir
lin kokusunu hissediyordum yalnızca. Nişanlıma uzattım. Nişan-
aktarır.
lım, iki parmağıyla yemenileri birbirine bağlayan ipten kaygısız-
ca tuttu ve yan tarafa bırakıverdi. Basit bir gülüşle güldü. O basit II. Sanat, dünyayı yansıtırken seçer; ona ait en güzel şeylere
gülüş, bir değirmen taşı gibi halamla benim kalplerimizin üzeri- kucak açar.
ne tüm ağırlığıyla düştü. Sonra da bir cümle ile o değirmen taşı- III. Sanat, gerçeği kendi süzgecinden geçirerek yeni bir kalıba
nı döndürdü, “Zevksiz ve çok eski şeyler hepsi de!” deyiverdi. Se- koyar.
sinin bu denli soğuk ve kuru olduğunun farkına nasıl da varma-
yargılarından hangilerini savunması beklenemez?
mıştım daha önce. Halam da koynundan çıkardığı beşibiryerde-
yi ona uzatıyordu tam o sırada. Boşalan bohçasını kıskıvrak top- A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
layıp kalktı halam. Nişanlıma baktım. Ne yaptığının, neyi küçüm-
sediğinin farkında bile değildi. Olan olmuştu artık. D) I ve III E) II ve III
1. Bu parçada aşağıdakilerden hangisiyle ilgili durum anlatılmak- 4. (I) Her ne kadar konuşup yazışabilmesi, bilim ve felsefe gibi dün-
tadır? yayı soyutlama araçlarına sahip olması insanı insan yapan özel-
liklermiş gibi gelse de insanı diğer türlerden ayıran asıl şey, her
A) Saygılı davranma zaman doğaya karşı, sanki onu alt edebilmesi mümkünmüş gi-
B) Anlama çabası bi, bitmez tükenmez bir mücadele içinde olmasıdır. (II) Oysa kur-
C) Anlatılanı özetleme duğu medeniyetin övünç kaynağı sayılabilecek en görkemli ya-
D) Pot kırma pılar bile doğanın hırçınlığı karşısında bir toz zerresi değerinde-
E) Geçmiş özlemi dir. (III) Bugün insanın, köklü olmasıyla gurur duyduğu en eski
yapılar, anıtlar, sanat eserleri on beş yirmi bin yıllık bir maziye
uzanır. (IV) Maziye karışıp giden ne kadar çok görkemli yapı var.
(V) Bu, insan ömrüne göre uzun görünen zaman, aslında altı mil-
yar yıllık dünyanın tarihinde tek bir nefes alıp vermek kadar bi-
2. Bu parçanın anlatımı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
le uzun sayılmaz. (VI) Ördüğü duvarlar, kurduğu devletler, dikti-
doğrudur?
ği anıtlar, yonttuğu aletler, kendi elleriyle vücuda getirdiği her
A) Düşünceyi belirginleştiren örnekler vardır. şey kadar çaresizdir insan.
B) Anlatılanlar kanıtlarıyla pekiştirilmiştir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi anlatımın akı-
C) Birinci tekil kişili anlatıcı kullanılmıştır. şını bozmaktadır?
D) Pekiştirmeli sözcüklere yer verilmiştir.
E) Tanımlama cümleleri sıralanmıştır.

5. I. Emirdağ’ın köylerinde kilimin yanı sıra çuval, gelin hararı, 7. Eleştirmen:

seccade, terki heybesi, yastık, cicim gibi eşyalar dokunmak- (I) ----
tadır.
Tiyatro yazarı:
II. Dokunan kilim ve benzeri eşyaların yünleri yine Türkmen ka-
― Genel olarak tiyatroda ciddi ilerlemelerin olduğu bir gerçek.
dınlarınca eğrilir ve kök boya ile boyanır.
Yılların oyun yazarı olsam da bu gelişmelere duyarsız kalamam.
III. Gelin parmağı, kız farı, kız yanağı, koç boynuzu, aman kız, Zaten kendini yeterli gören biri olmadım hiçbir zaman. Ben her
eli belinde, yâr yâre küstü, zülüf ve çapraz Emirdağ kilimle- an canlı kalmak ve bolca yazmak için kendimi yeniliyorum.
rinde kullanılan bazı motiflerin adlarıdır.
Eleştirmen:
IV. Bu dokumalarda kullanılan motiflere verilen benzetme ad-
ları ve belirli anlatıma dayalı kompozisyonlar âdeta kilimle- (II) ----
rin dilidir. Tiyatro yazarı:
V. Son yıllarda bu boyama usulüyle üretim yapan kültür mer- ― Üretken bir yazar olduğum doğru. Ancak bu durum için çok
kezleri, talebi karşılamada zorluk çekmektedir. çabalıyorum. Oyun yazmayı çok seviyorum ve bunun önüne hiç-
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluş- bir şeyi geçirmiyorum. Oyunlarımdaki karakterlerle izleyicilere
yaşama sevinci vermeye çalışıyorum. Bunu yaparken içtenliğim-
turması için aşağıdakilerden hangilerinin birbiriyle yer değiş-
den ödün vermemeye özen gösteriyorum.
tirmesi gerekir?
A) I ile III B) II ile III C) II ile IV rasıyla getirilmelidir?
D) II ile V E) III ile IV
A) (I) Çokça yazmak bir oyun yazarını tiyatro izleyicilerine ta-
nıtmaya yeter mi?
(II) Tiyatro yazarının yaşama sevinciyle dolu olmasının izle-
yiciler üzerinde bir etkisi var mı?
B) (I) Bir oyun yazarı, hangi duyguları öne çıkarırsa okunurlu-
6. Ünlü teorik deney düzeneği ilk defa pratiğe aktarıldı. Kuantum ğunu artırabilir?
fiziği üzerine düşünsel deneyde, bir bilimci bir fotonu analiz eder (II) Yazma sevginizi bütün tiyatro eserlerinize yansıtmak na-
ve onun durumunu -doğrusal mı dalga hâlinde mi olduğunu- be- sıl bir duygudur sizin için?
lirler. İlk ölçümden habersiz olan bir diğer bilimci, fotonun ola- C) (I) Bir yazarı, oyunlarındaki niteliği geliştirirken üslubunu da
sı her durumun kuantum süperpozisyonunda olduğunu, böyle- ilerletebilir mi?
likle kendisininkinin yanında ilk bilimcinin ölçümünün de doğru (II) Oyun yazarları çok yazma özelliklerini zamanla yitirebi-
olduğunu onaylayabilir. Her bir bilimci farklı bir gerçeklik dene- lir mi?
yimlemiştir ve her ne kadar birbirleriyle çelişseler de ikisi de tek- D) (I) Bir oyun yazarı, tiyatro dünyasının gerisinde kaldığını an-
nik olarak doğrudur. Bu fikri düşünce deneyi hâlinden gerçekli- lamazsa nasıl bir sonuç ortaya çıkar?
ğe dönüştürmek için lazerler, ışın ayırıcılar ve iki farklı bilimci ta- (II) Tiyatro türündeki eserlerinizde konu çeşitliliğini sağlar-
rafından yönetilen deney düzeneğinin çeşitli parçaları tarafın- ken karşılaştığınız zorluklar nelerdir?
dan ölçümlenen 6 fotondan oluşan bir dizi kullanıldı. Daha ön-
E) (I) Tiyatro dünyasındaki gelişmelerin sizin üzerinizdeki et-
ce başka bilimciler de benzer bir deney düzeneğini tasarlamış
kisinden söz eder misiniz?
fakat hiç kimse deneyi gerçekleştirmemişti.
(II) Kısa sürede bu kadar çok tiyatro kitabı yazmanızı nasıl
Bu parçadan somut kuantum fiziği deneyiyle ilgili olarak açıklarsınız?
I. İki farklı bilim adamı tarafından yönetilen düzenek,

II. Altılı bir foton dizisi,
III. Sadece kuantum fiziği için kullanılan bir laboratuvar
gereklerinden hangilerine değinilmiştir?

8. ` Dijital ortamdan satış; şirketlerin kira, personel, depolama 9. Kumsaldan da görülen ve mezarların üzerinde bulunan yüksek
maliyetlerini en aza indirmiş, kârlarının artmasını sağlamış- tepe Olympos’un akropolü olarak adlandırılsa da bu alanda yal-
tır. nızca Orta Çağ’a ait bir hisar yer almaktadır. Tepe üzerinde yapı
` Bu durum karşısında birçok büyük şirket, reklamlarında müş- kalıntıları hisar içindeki çok ve tek katlı sivil yapılara aittir. Bu te-
terilerini dijital alışverişe yönlendirmeye başlamışlardır. peden bakıldığında Venedik misali ırmağın güzel görüntüsünü
seyredebilirsiniz. Irmak, kenarlarına yapılan poligonal teknikte-
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru biçimde bir- ki duvarlarla kanal hâline sokulmuş, iki yaka bugün de izlerini
leştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? gördüğümüz, Roma Dönemi’nde olasılıkla açılır kapanır biçim-
de inşa edilmiş, payeleri taş örgü, gövdesi ahşap bir köprü ile
A) Dijital satışlar sayesinde kira, personel, depolama maliyet-
birleştirilmiştir. Ormanın iç taraflarına doğru ise ayrı güzel ve
lerinin minimuma inip kârlarının arttığını gören büyük şir-
mistik bir havası vardır.
ketler, müşterilerini reklamlarla dijital alışverişe yönlendir-
mişlerdir. Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kul-
B) Dijital ortamdan satışın hem daha güvenilir hem daha kârlı lanım aşağıdakilerin hangisinde vardır?
olduğunu gören şirketler; kira, depolama, personel giderle-
rinden kurtulmak amacıyla satışlarını dijital ortama taşımış- A) Bu mahzenin ürkütücü serinliğinde uzun süre duramadığı-
tır. mızı fark ettim.
C) Kira, personel, depolama gibi maliyetlerinden kurtulmak is- B) O çok konuşan adam, şiir okumaya başladığında birden gi-
teyen büyük şirketler, reklamlarla dijital satışa yönelerek kâr- zemli bir adama dönüşüverir.
larının artmasını amaçlamaktadırlar. C) Ruhumu dinlendiren bir müzik parçasını hiç ara vermeden
D) Büyük şirketler bazı giderlerinden kurtulmak, kârlı, hızlı ve saatlerce tekrar tekrar dinleyebilirim.
güvenilir bir ortamda satış yapmak için müşterilerinin diji- D) Herkesin bildiği bir olayı yeni bir şeymiş gibi sunmaya kal-
tal ortamdan alışveriş yapmasını düşünerek onları reklam- kışmak, başkalarının aklıyla alay etmek değil midir?
lar sayesinde dijital alışverişe yönlendirmişlerdir. E) Tedirginlik ve telaş hâliyle alınan kararların sağlıklı olup ol-
E) Dijital satışın klasik satışa göre daha az maliyet ve daha çok madığı her zaman tartışmaya açıktır.
kâr getirdiğini gören bütün şirketler reklamlarını ve satış yön-
temlerini bu yöne kaydırmışlardır.
10. (I) Norveç’e bağlı Svalbard adalarında, “kıyamet kütüphanesi”

kuruldu. (II) “Dünya Arktik Arşivi” olarak adlandırılan ve nükle-
er saldırılara da dayanıklı olarak tasarlanan kütüphanede, ilk ola-
rak Brezilya, Meksika ve Norveç'ten eserlerin temsilleri arşivle-
necek. (III) Eserlerin kopyaları, daha güvenli olduğu gerekçesiy-
le basılı olarak ya da sabit disklerde değil, geliştirilmiş teknolo-
jiye sahip dijital filmler şeklinde saklanacak. (IV) “Maden 3” adı
verilen bir madende donmuş toprak içerisinde saklanacak olan
dijital filmler böylelikle, sabitlenmiş bir sıcaklıkta tutularak bo-
zulmaktan korunacak ve veriler bin yıl süresince saklı tutulabi-
lecek. (V) Norveç dünyada en çok kütüphaneye sahip ülkeler-
den biridir. (VI) Bu da o ülke insanlarının okumaya verdikleri de-
ğeri göstermektedir.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragrafı hangi

cümleyle başlatmak uygun olur?

11. (I) Üsküp şehir merkezinde inanılmaz bir çalışma var; neredeyse 13. (I) Kitap okuma alışkanlığının ülkemizde çok yaygın olduğu söy-
her yer kazılıyor, toz bulutları arasında taş binalar restore ediliyor, lenemez. (II) Ama günümüzde bunu bizim için kolaylaştıran elekt-
irili ufaklı heykeller elden geçiriliyor. (II) Makedonların tam anla- ronik okuyuculara, tablet bilgisayarlara ve gereken tüm uygula-
yamadığım bir şekilde heykel hastalığı var sanırım, Üsküp Meyda- malara sahibiz. (III) Dijital kitapların gereğinden çok daha ucuza
nı’nın metrekaresine kaç heykel düşüyor merak ettim doğrusu. alınabileceği de ortada. (IV) Üstelik okumayı sevenler için kitap
(III) Şehrin ortasından geçen yorgun Vardar Nehri âdeta şehri iki- yerine tablet taşımak daha kolay. (V) Çünkü incecik tabletin içi-
ye bölmüş bir kılıç gibi; bir tarafta Osmanlı, diğer tarafta Make- ne yüzlerce e-kitap sığabiliyor.
donlar… (IV) Fotoğraf çekmeye dalmışken yavaş yavaş hava karar-
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra dü-
mış, ay ışığı nehrin üzerinde ilk danslarını yapmaya başlamıştı bi-
şüncenin akışına göre, “Bu yeni teknolojiler okuma alışkanlığı-
le. (V) Bu arada birden acıktığımı hissettim; internetten okudu-
nı her geçen gün biraz daha artıracak gibi görünüyor.” cümlesi
ğum ve methini çok duyduğum Köfteci Destan’ın yolunu tuttum.
(VI) Nehrin Osmanlı tarafına geçince eski çarşının hemen başın- getirilmelidir?
da taş köprünün girişindeki o şirin restorana iyi ki uğramışım.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde betimleme-
ye yer verilmemiştir?
A) II ve V B) I ve VI C) II ve VI
D) III ve IV E) V ve VI
12. Bazı yazarlar sade, açık üslubu beğenmezler; onlar sanatsal ifade 14. Istrancaların eteklerinde şirin bir kamp yeri var: Kaya Kamping.
kullanmaya, süslemeye ayrı bir özen gösterirler. Onlara göre yalın Şirin bir nine yönetiyor. Şirinliği kamp kuralları ihlal edilene dek.
olan cümle edebî cümle değildir; cümlede mutlaka mecazlı, sanat- Sonrasında bir kartala dönüşüyor, kendinize dikkat edin. Önce-
lı söyleyiş hâkim olmalıdır. Eğer sanat olmazsa o cümle ve o cüm- likle kamp içinde çadır kurabileceğinizi söylemeliyim. Ee çadır
lelerden oluşan yapıtlar unutulmaya, küçümsenmeye mahkûmdur. da kurmayacaksak kampın ne anlamı kalırdı değil mi? Yanınızda
kalın tabanlı bir bot getirmişseniz kampa dâhil olan sivri kayalı-
Aşağıdaki parçalardan hangisi yukarıda belirtilen anlayışla iliş-
ğa tırmanabilirsiniz. Nine, bot tabanlarına kadar kontrolde. Kamp
kilendirilebilir?
alanında istediğiniz yerde -çevresini güvene almak şartıyla- ateş
A) Sabahları evden erken çıkıp iş yerine gider, dükkânı temizledik- yakabilirsiniz. Sonrasında isterseniz söndürmeyin, kartal gözle-
ten sonra çalışmaya başlardı. Dükkânında her şey düzenli ve teriyle hemen yanınızda biter ninemiz. Çevrenin çitlerle çevrili ol-
mizdi. Çalışmayı severdi. Akşam olunca da evine dönerdi. duğuna bakmayın ve çadırların önünde sabaha kadar nöbet tu-
tun. Çünkü davetsiz misafirler ansızın sizi ziyarete gelebilir, “Ayı
B) Kitap okumayı çok seven, her hafta en az bir tane kitap oku-
çıkabülüü!” yani.
yan bir gençti. Bu arada okuduğu kitapta önemli gördüğü
yerleri not alırdı. Bu parçada Kaya Kampingte uyulması ve dikkat edilmesi gere-
C) Ada halkı akşam olunca sahildeki kahvelere gelir, burada kenler ile yapılmasında sakınca olmayan durumlarla aşağıda-
kahve ya da çay içerken sohbetler ederdi. Bazen de sinema- ki görsellerden hangisi ilişkilendirilemez?
ya gidip bir film izler, gece de evlerinin balkonunda oturup
filmle ilgili konuşmalar yaparlardı. A) B) C)
D) Sokakta birbirine sırtını dayamış gibi duran arabaların izin
verdiği ölçüde yolu adımlamaya çalışıyordu. Yağmurun yü-
züne attığı tokatları tebessümle karşılıyordu.
E) Yolculardan biri fenalaşınca muavine haber verdik. Muavin D) E)
hemen yolcuyu otobüsün arka tarafına götürüp yere yatır-
dı. Yüzüne kolonya sürdü, başının altına bir yastık koydu.

15. ve 16. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 17. Zihinsel sağlığımız ve yaşam kalitemiz için yapay bağlantıları za-
man zaman koparmak gerekli. İnternet ve sosyal medya bağım-
lılığı ve ihtiyacı bir gerçek. Cihazlarımız sayısız bilgi kaynağına
açılan bir kapı. Sosyal medyada bulunuyoruz, e-postamızı kont-
Günümüzde otomobiller artık bir yaşam alanı olarak tasarlan- rol ediyoruz, satın alacak şeyleri arıyoruz. Sürekli internet kulla-
maktadırlar. Bu nedenle her türlü konfor ve kolaylık sistemleri nımının birtakım zihinsel sağlık sorunlarına; depresyon, yorgun-
araç içinde yer almaya başlamıştır. Bu amaçla çok sayıda algıla- luk ve uyku bozukluklarına yol açtığını biliyoruz. Tükenmişlik his-
yıcı ve elektromekanik hareket sistemi kullanılmaktadır. Bir ör- sediyor ve bir türlü geçmeyen yorgunluğunuzdan kurtulmak is-
nek olarak lüks bir arabada yaklaşık 100 adet civarında elektrik tiyorsanız bir mola zamanı gelmiş olabilir. Yaşamak ve doğal dün-
motoru ya da aktüatörü bulunmaktadır. Bunların bir kısmı marş yayı keşfetmek için her zamanki döngüden tamamen çıkın ve
motoru, alternatör, benzin pompası gibi aracın çalışması için ge- gerçek bir “tatil” yaşayın. Doğa ruh sağlığı için mükemmel şifa
rekli temel fonksiyonları yerine getirmekte; bir kısmı da koltuk, kaynağıdır, özellikle sürekli meşgul ve hızlı tempolu şehir orta-
kapı camı, tepe güneşliği, ön panel ve anten hareketleri gibi iş- mında yaşayanlar için.
lemleri gerçekleştirmek için kullanılmaktadır. Otomobilde kulla-
nılan elektrik motorları çoğunlukla doğru akım makineleridir. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Sürekli internet kullanımının bunalım, yorgunluk ve uyku

problemlerine yol açtığına
B) Doğal yaşamın ruhsal sorunları çözdüğüne
C) Geçmeyen yorgunluklar yaşayanların yapay iletişimlere son
vermeleri gerektiğine
D) Zihinsel sağlık ve yaşam kalitesi için internetle ilişkili ileti-
şimleri kesmek gerektiğine
15. Bu parçada otomobillerle ilgi asıl anlatılmak istenen aşağıda- E) Elektronik cihazların çevreye zararlı radyasyon yaydığına
kilerden hangisidir?
A) Maliyetlerinin zamanla çok fazla artış gösterdiği

B) Motorların sürüş güvenliğini sağladığı
C) Elektrik motorlarının hıza uygun geliştirildiği
D) İnsanların yaşamını kolaylaştıracak şekilde tasarlandığı
18. Bel fıtığının oluşmasında yapılan bilinçsiz ve düzensiz hareket-
E) Can güvenliğinin öncelikli hedef olduğu
ler ile ağır yük kaldırmak önemli rol oynamaktadır. Çok hafif bir
yük kaldırıldığında bile bel fıtığı ortaya çıkabilir. Örneğin eğile-
rek bir şey kaldırdığımızda bu yük sırtımızın her bölgesine eşit
olarak dağılmaz. Düzensiz dağılan yük de bel fıtığı oluşumuna
neden olur. Bir diğer neden ise bu disklerin beslenmesinin bo-
zulmasıdır. Yaşımız ilerledikçe bu diskleri besleyen damarlar ve
diskteki su miktarı azalır. İçindeki su miktarı azalan ve yeterince
besin alamayan disk küçülür. Bu yüzden iki omur arasındaki me-
safede azalmış olur. Bu olumsuzluklarla beraber beslenmesi aza-
lan dolayısıyla da oksijen miktarı azalan diskte bir de fiziksel ha-
reketlerden kaynaklanan bozulma görülür.
16. Aşağıdakilerden hangisi, bu parçada anlatılan özellikte bir araç
almak isteyen kişinin sözleri olabilir? Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisinin, bel fıtığının ne-
denlerinden biri olduğu söylenemez?
A) Yola çıkmadan önce aracın yağ bakımlarını yaptırırım.
B) Göz zevkimi bozan küçük sıyrıklar için pasta cila şart. A) Kitap kolisini ani hareketle kaldırmaya çalışmak
C) Benim için önemli olan aracın sahip olduğu renktir. B) Yaşa bağlı olarak vücudun dengesinin bozulması
D) Kullandığım otomobilde mini buzdolabı ve vücut ısısına du- C) Sokakta yürürken ayağına gelen topa hızlıca vurmak
yarlı klima var. D) Ağırlık çalışmaya vücudu ısındırmadan başlamak
E) Görüş alanımın geniş olacağı bir otomobil almak istiyorum. E) Yürüyüş mesafesini periyodik olarak artırmak

19. Okyanus suları, son derece yavaş da olsa hareket eder. Dalgalar, 21. Youtube’un dünya çapında seçtiği 12 değişim elçisinden biri olan
gelgitler ve akıntılar okyanusların tek özelliği değildir. Dünya de- Barış Özcan, diğer Youtuberlar gibi herhangi bir klişeyi esas al-
nizleri, küresel yürüyen bant gibi hareket eder. Termik faktörle- madan tamamen eğitici videolar çekiyor. En çok olmak istediği
rin etkisiyle hareketlenen akıntı, derindeki suların yüzeydeki suy- şeyin iyi bir hikâye anlatıcısı olduğunu söylüyor. Bunu yaparken
la yer değiştirmesini sağlayan sabit devridaim gibidir. Kıtaları ya- de hobisini işe çevirmeyi başaran sayılı insanlardan. Öyle bulun-
larcasına hareket eden sabit akıntının yön ve hızını sudaki tuz ması imkânsız, hiçbir yerde karşınıza çıkmayacak bilgileri topar-
miktarı ve deniz sularının ısısı belirler. Küresel devridaimin ta- lamıyor. Ama en basit konuları bile öyle orijinal bir şekilde har-
mamlanması da yüzyıllarca sürebilir. manlayıp önünüze seriyor ki bir ondan bir bundan bir şeyler öğ-
renirken buluyorsunuz kendinizi. Onun sanat, tasarım ve tekno-
Bu parçaya göre okyanus ve denizlerle ilgili olarak
loji hikâyelerinden birini izledikten sonra devamının çorap sö-
I. Denizde gerçekleşen depremler suyun temizlenmesini sağ- küğü gibi geldiğini siz de göreceksiniz.
lar.
Bu parçada Barış Özcan’la ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
II. Suların hareket yönünün oluşmasında sudaki tuz miktarının belirtilmemiştir?
etkisi vardır.
III. Tuz oranının yüksekliği deniz canlılarının çeşitliliğini etkiler. A) Kendine özgü bir tarzı olduğu
B) Başarılı bir hikâye anlatıcısı olmak istediği
C) Severek yaptığı uğraşıyı kendine iş edindiği
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) Farklı alanlarla ilgili eğitici videolar hazırladığı
E) Video hazırlama konusunda eğitimler verdiği
D) I ve II E) I ve III
22. “Vlogger”, bir blog yazarına benzer ancak “blogger”dan farklı

olarak insanlara anlatacaklarını yazmak yerine videoya kayde-
20. Değerler felsefesi alanında düşünceleriyle tanınan İoanna Kuçu- derek paylaşır. Günlük, haftalık veya kendi belirlediği aralıklarla
radi, özgürlük problemine yönelik varoluşçu çözümlemeleriyle aktarmak istediği deneyimlerini, yaşadığı ilginç şeyleri düzenli
öne çıkar. Kuçuradi, bu alanda sürekli olarak yeni şeyler ortaya olarak takipçileriyle paylaşır. Peki, ---- diyorsanız bu sorunun ce-
vabı çok basit: Aslında blog yazıyorsanız ikisi arasında seçim yap-
koyan bir filozoftur. Uluslararası Felsefe Kurumları Federasyonu-
mak zorunda değilsiniz. Metinlerinizi, resimleri ve videoları bir-
nun ilk kadın başkanı olan Kuçuradi, çok sayıda akademik çalış-
leştirmek, içeriğinizi sunma şeklinizde size daha fazla esneklik
manın yanı sıra aralarında “Goethe Madalyası” da olan birçok
kazandırır, daha iyi bir kullanıcı deneyimi oluşturur ve takipçile-
ödüle sahiptir. Özgürlük problemini etik açıdan ele alan Kuçura- rinizin size ulaşması için daha geniş bir erişim alanı sağlar.
di, probleme varoluşçu felsefe ekseninde yanıtlar arar. İnsanla-
ra açık olan özgürlüğe ulaşma durumunu sadece bazı insanların Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getiri-
gerçekleştirebileceğini savunur. Özgürlüğün insana ait bir özel- lirse parçanın anlam bütünlüğü bozulmaz?
lik olduğunu düşünen Sartre’ı tenkit eder ve özgürlüğü varolu- A) bloggerlık mı yoksa vloggerlık mı daha iyidir, insanlar han-
şun olanağı olarak ele alır. gisini tercih eder
B) blogger olmak için belli bir eğitim almak veya deneyim sa-
Bu parçadan hareketle İoanna Kuçuradi ile ilgili aşağıdakiler- hibi olmak gerekiyor mu
den hangisi söylenemez? C) takipçilerimizin yaşı, cinsiyeti veya eğitim durumu, mesleği
A) Özgürlükle etik olgusunu ilintilendirdiği gibi tercihler önemli midir
D) vloggerlık yapmak, günlük yaşantımızdaki olağan akışı olum-
B) Üretken bir bilim insanı olduğu
suz etkiler mi
C) Varoluşçu felsefenin kurucusu sayıldığı E) vloggerlar ve bloggerlar hobi için yapıyor olsalar bile bu iş-
D) Eleştirel yaklaşımlarda bulunduğu ten para kazanabilir mi
E) Alanında başarılara sahip olduğu

(I) Görevlerini tamamlayan uzay araçları Dünya’ya dönerken küt- Modernite öncesindeki geleneksel toplumlarda hayatı inşa eden
leçekim kuvveti nedeniyle atmosferde çok yüksek hızlara ulaşır. stratejiler geçmişin üzerine kurgulanmaktaydı. Bu yüzden atalar,
(II) Atmosferdeki havada bulunan parçacıkların yüksek hızlarda soy, şecere ya da soyağacı gibi kavramlar bireyler için çok daha
oluşturduğu sürtünme nedeniyle uzay araçlarının yüzeyinin sı- önemliydi. Ayrıca bu tarz kavramlar, ölümlü bireylere kendileri-
caklığı yaklaşık 2000°C’ye çıkar. (III) Apollo gibi uzay araçlarında ni aşkın bir gerçekliğin parçası olma imkanını sağladığı için onla-
kullanılmış olan, plastik reçinelerden üretilmiş, kullanıldıktan son- rı ölümsüzlüğü olan stratejilere entegre etmekteydi. Bireyleri top-
ra tahrip olan ısı kalkanları belli bir sıcaklığa maruz kaldığında lumsal ortaklıklarda “iz bırakmak” üzere aktifleşmeye davet eden
yanmaya başlar. (IV) Kimyasal tepkime sonucunda açığa çıkan sı- bu türden yapılar, hayata dair de anlamlı istikrar anlatıları sun-
cak gaz, uzay aracından uzaklaşarak yüksek ısının uzay aracına maktaydı. Fakat modernite sonrası bireylerin içinde bulunduğu
zarar vermesini önler. (V) Uzay mekiklerinde ise ısıyı yansıtma birliktelikler giderek “özerk stratejilerin” belirginleştiği hayatlar
özelliğine sahip, yalıtkan silisyum seramik karolar ve farklı kom- hâline geldi. Böylesi hayatlar geleceğin belirsizliğinde kurgulan-
pozit malzemelerden oluşan ve tekrar kullanılabilen ısı kalkanla- dığı için geleneksellik (geçmiş) ya da kalıcı anlatı biçimleri bu ev-
rı kullanılmıştır. redeki “gelenek ötesi bireyler” için anlamını yitirmektedir.
23. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra, dü- 25. Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
şüncenin akışına göre, “Isı kalkanları ise uzay araçlarını yüksek
sıcaklığın tahrip edici etkisinden korur.” cümlesi getirilmelidir? A) Modern insanın itici gücünü soy ve akrabalık ilişkilerinden
alma eğilimi gösterdiğini söyleyebiliriz.
A) I B) II C) III D) IV E) V B) Gelecekle ilgili programlar üreten zihinler geçmişten yarar-
lanmayı düşünmelidirler.
C) Ataları kutsayan anlayışlar gelecekle ilgili planlar yapmada
geri kalabilmektedir.
D) Modernite sonrası bireylerin gözünde geçmiş üzerine bina
edilen değerler anlamsızlaşmaktadır.
E) Ölüme kendisini yakın hisseden bireyler kendilerini geçmiş-
le ilişkili görürler.
24. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? 26. Bu parçanın anlatımıyla ilgili

A) Uzay araçlarının hangi nedenle yüksek hıza eriştiğine I. Örneklendirmeye başvurulmuştur.
B) Sürtünmenin uzay aracına olan etkisine II. Tartışma tekniği kullanılmıştır.
C) Uzay mekiğine zarar veren gazların hangileri olduğuna III. Metnin alanı ile ilgili terimler yer almaktadır.
D) Uzay araçlarındaki ısı kalkanlarının hangi maddeden üretil-
diğine
E) Uzay mekiklerinde kullanılan ısı kalkanlarının özelliğine A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

27. Olay çok basit, kendiniz için bir şey yapmak istiyorsanız elinizi 28. Plastik şişe kullanmadan önce bir daha düşünün. Montreal mer-
taşın altına sokmanız gerekir. Kimse oturduğu yerden başka ha- kezli fotoğrafçı Benjamin Von Wong, Denizkızları Plastikten Nef-
yatlara “like” atarak istediklerini yapamaz. O yüzden durma, ça- ret Eder adlı son çalışmasında bir sorunun altını çizmeye çalıştı.
bala! Yapılacak tek şey, her hafta için belirtilen küçük hedeflere İstatistiksel olarak ortalama bir insan her yıl yaklaşık 167 plastik
ulaşmak. Üçer aylık temaları ve hedefleri belirledik. Bilinçli far- şişe kullanıyor; bu, 60 yaşına geldiğinde yaklaşık 10.000 şişe de-
kındalık, yaptıklarımızın ve yapmadıklarımızın amacını bilerek mek oluyor. Von Wong, atık yönetim merkezinden 10.000 plas-
hareket etmek demek. #durmacabala hareketi sayesinde bunu tik şişe ödünç aldı, her şeyi bir depoya götürdü ve ekibi ile ça-
tecrübe etmiş olacağız. Bir arkadaşınıza, eşinize, dostunuza da lışmaya başladı. Ortaya çıkan eseri plastik kullanımının verdiği
sizinle beraber bu harekete dâhil olmayı teklif edebilirsiniz. Ve zarara dikkat çekmek için sergiledi. Sanatçı bu çalışmasının ama-
bence birlikte yapmak çok daha motive edici. Ama teklif var, ıs- cını “Okyanustaki plastik, su kirliliğinden çok daha fazla zarara
rar yok. Herkes kendi seçimlerini oluşturur sonunda. neden olur, plastikler potansiyel olarak su kaynaklarını kirleten
toksinler salgılar ve bu durum hava kalitesini de olumsuz etki-
Bu parçaya göre “#durmacabala” hareketinin en önemli niteli-
ler. Değişim, bireylerin inandıkları şeyi yaşamak üzere bir araya
ği aşağıdakilerden hangisidir?
gelmeleri hâlinde olur.” diyerek özetliyor.
A) Başkalarının yaşamındaki güzelliklerin kişiye olumlu etkisi- Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz?
nin olmayacağını bildirmesi
B) Birlikte olumlu bir şeyler yapmanın etkileyici sonuçlarını her- A) Sanatçının, çevre sorunlarından birine dikkat çekmek ama-
kese açıkça göstermesi cıyla bir eser ortaya koyduğuna
C) Üçer aylık döngüler şeklinde yapılabilir planlarla ulaşılabilir B) Eseri meydana getiren ekibin, yaşamlarında plastik şişe kul-
hedeflere götürmesi lanmamaya başladığına
D) Bilinçli farkındalıkla kendini değiştirmek için kişiyi bireysel C) Bir insanın yılda yüz ellinin üzerinde plastik şişe kullandığı-
iradesini kullanmaya yüreklendirmesi na
E) Belirlenen hedeflere soyut planlarla değil; kabul edilebilir, D) Sanatçının, eserini bir ekip çalışmasıyla meydana getirdiğine
gerçekçi değişimlerle ilerlemesi E) Plastik atıkların, okyanusa su kirliliğinden daha fazla zararı
dokunduğuna

r am S ö z l ü ğ ü
Kav
Harika işler
yapabilmenin yolu,
yaptığın işi
sevmektir.
BOŞ YOK!
YANLIŞ YOK!
Çünkü Paragraf Sözlük var!
ÖSYM’nn en fazla sorduğu
kavramlar ve sözler; detaylı
açıklamaları ve örnekler le
Türkye’nn paragrafla lgl
İLK ve TEK sözlüğü olan
PARAGRAF SÖZLÜK’te!
PARAGRAF SÖZLÜK SADECE ARI’DA!

ANLAM SORULARINDA ÇIKAN KAVRAMLAR
ÖZNELLİK
1 Kişiden kişiye değişen, söyleyenin duygu ve düşüncesini içeren cüm-
lelere öznel cümleler diyoruz. Bu tür cümlelerin doğruluğu ya da yan-
lışlığı kanıtlanamaz.
NESNELLİK
Nesnellik, az önce öğrendiğimiz öznelliğin tam tersi özelliklere sahip.
Yani kişiye göre değişmeyecek. Başka; söyleyenin duygu ve düşünce-
2
sini de içermeyecek. Bir de; doğruluğu yanlışlığı kanıtlanabilir olacak
İÇERİK (KONU)
yani göreceli olmayan cümleler olacak.
3 Bir yapıtın neler içerdiğini, yapıtta ne anlatıldığını ifade eden cümleler
içerik cümleleridir. İçerik, bir yapıtta işlenendir. Yazar, yapıtında ço-
cukluk anılarını, arkadaşlıklarını, duygularını, düşüncelerini, acılarını
BİÇEM (ÜSLUP)
Bir yapıtın nasıl oluşturulduğu ile ilgili bilgi veren cümlelere biçem
cümleleri diyoruz. Yapıtın nasıl oluşturulduğu ile anlatmak istediğimiz,
4 anlatabilir. Bunların hepsi içeriktir. İçerik, “Ne anlatılıyor?” sorusunun
yanıtıdır. Eğer bu soruya cevap veren bir cümle varsa bu cümleye
“içerik cümlesi” diyebiliriz.
aslında sanatçının kullandığı dil, kelime seçimi, cümle yapısı, sanatlı
ELEŞTİRİ
ya da sade bir dil tercihi vs. Yani yazarın konuyu işleme biçimi.
5 Bir sanatçının, bir yapıtın ya da herhangi bir durumun doğru ya da
yanlış yönlerini belirten cümlelere eleştiri cümleleri diyoruz.
ÖZ ELEŞTİRİ
Kişinin kendisine yönelik yaptığı eleştirilere öz eleştiri diyoruz. 6
DEĞERLENDİRME
7 Bir kişinin, yapıtın ya da düşüncenin ne ölçüde başarılı veya başarısız
olduğu ile ilgili yargılar değerlendirme diyoruz.
YORUM
Kişinin, bir olay veya durumu, kendi duygu ve düşüncelerini katarak
anlattığı cümlelere yorum cümleleri diyoruz.
8
KARŞILAŞTIRMA
9 Herhangi iki şey arasındaki benzerlik ya da farklılıkların belirtildiği
cümlelere karşılaştırma cümleleri diyoruz.
KARŞITLIK (KARŞIT İKİ DURUM)

Birbirine zıt (karşıt) kavramların ya da durumların aynı cümlede yer
almasına karşıtlık diyoruz.
10
NEDEN - SONUÇ İLİŞKİSİ (GEREKÇELİ ANLATIM)
11 Bir eylemin hangi nedenden (gerekçeden) dolayı yapıldığını veya ya-
pılmadığını bildiren cümleler neden-sonuç cümleleridir.
AMAÇ
Bir eylemin hangi amaçtan dolayı yapıldığını veya yapılmadığını bildi-
ren cümlelere amaç cümleleri diyoruz.
12
KOŞULA BAĞLILIK
13 Bir olayın, durumun ya da eylemin gerçekleşmesinin başka bir olaya,
eyleme veya duruma bağlanmasına koşula bağlılık diyoruz.
TANIM
Bir kavramın veya varlığın ne olduğunu bildiren cümlelere tanım
cümlesi diyoruz.
14
KESİNLİK
15 Şüphe ve olasılık bildirmeyen, kesin olan ifadelerden oluşan cümlele-
re kesinlik bildiren cümleler diyoruz.
TAHMİN
Tahmin, herhangi bir durum, olay ya da eylemin nasıl gerçekleşeceği
hakkında kesin olmayacak şekilde fikir yürütmektir.
16
VARSAYIM
17 Gerçekleşmeyen bir durum veya olayı gerçekleşmiş gibi kabul etme-
ye varsayım diyoruz.
ÖNERİ (TEKLİF)
Herhangi bir konuda tavsiyede bulunulan cümlelere öneri cümleleri
diyoruz.
18
TASARI
19 Herhangi bir konuyla ilgili olarak ileriye dönük yapılması düşünülen
planların anlatıldığı cümlelere tasarı cümlesi diyoruz.
DOĞRUDAN (DÜZ) ANLATIM

Başkasının söylediği bir sözü olduğu gibi aktarmaya ya da yazarın di-
rekt kendi cümlesinden oluşan anlatıma doğrudan anlatım diyoruz.
20
DOLAYLI ANLATIM
21 Başkasının söylediği bir sözü, kendi söyleyişimize göre değiştirerek
aktarmaya dolaylı anlatım diyoruz.
KİNAYELİ ANLATIM
Bir sözün, karşıdakini alaya almak amacıyla, tersini kastedecek şekil-
de kullanılmasına kinayeli anlatım diyoruz.
22
SOMUTLAMA
23 Soyut bir kavramdan, durumdan ya da olaydan söz ederken bunu kar-
şımızdakine daha iyi anlatmak için somut varlıkların özelliklerinden
yararlanarak açıklama yapıyorsak buna somutlama diyoruz.
YAKINMA
Kişinin olumsuz bir durumdan dolayı şikâyet etmesine, sızlanmasına
yakınma diyoruz.
24
KAYGI
25 Bir olayın ya da durumun istenildiği gibi sonuçlanamamasından duyu-
lan endişenin dile getirildiği cümlelere kaygı cümleleri diyoruz.
BEĞENME (TAKDİR ETME)

Herhangi bir şeyin iyi ya da güzel olduğunu belirten cümlelere beğen-
me cümleleri diyoruz.
26
ÖZLEM
27 Bir şeye karşı duyulan kavuşma isteğidir, hasrettir. Bir başka ifadeyle
de geçmişte yaşanan bir olayın, durumun tekrar yaşanma isteğini ya
da bir yeri veya kişiyi görme isteğini dile getiren cümlelere özlem
UYARI
Bir konu veya sorun ile ilgili ikaz bildiren cümlelere uyarı cümleleri
diyoruz.
28 cümleleri diyoruz.
YAN TUTMAMA (TARAFSIZLIK)

29 Yazarın, bir konu hakkında belirli bir görüşten, kişiden ya da durum-
dan yana taraf tutmamasına yan tutmama diyoruz.
ÖZGÜNLÜK
Özgünlüğü; yazarın başka sanatçılara özenmemesi, benzememesi,
onları taklit etmemesi, yapıtlarını daha önce görülmemiş bir biçimde
30
oluşturması, kendi üslubunu ortaya koyması şeklinde açıklayabiliriz.
YOĞUNLUK
31 Yazınsal bir yapıtta az sözle çok şey anlatmaya, derinlikli bir anlatım
yapabilmeye yoğunluk diyoruz.
YALINLIK
Yazarın sade bir dil kullanmasına yalınlık diyoruz. 32
KALICILIK
33 Bir sanat yapıtının, yazıldığı dönemden çok sonra da okurlar ve edebi-
yat dünyası tarafından ilgi görmesine kalıcılık diyoruz.
EVRENSELLİK
Bir sanat yapıtının, bütün insanları ilgilendirmesine, farklı milletlerden
insanların ortak duygu ve düşüncelerini dile getirmesine evrensellik
34
diyoruz.
ULUSALLIK
35 Sanatçının, kendi ulusu ile ilgili konulara değinmesine, başka bir ifa-
deyle de yapıtlarında kendi toplumunun çeşitli özelliklerinden, ya-
şamlarından söz etmesine ulusallık diyoruz.
AKICILIK
Bir sanat yapıtının, okurunu sıkmadan kolayca kendisini okutturması-
na akıcılık diyoruz.
36
AÇIKLIK
37 Bir sanat eserinde yazılanların anlaşılır olmasıdır. Ne söylemek iste-
diği net ve belirgin olan anlatıma açıklık diyoruz.
DURULUK
Bir eserde gereksiz sözlere yer verilmemesine duruluk diyoruz. 38
DUYGUSALLIK
39 Bir sanat yapıtında, okuyanları aşırı derecede etki altına alan ifadele-
re yer verilmesine duygusallık diyoruz.
DÜŞSEL ÖGELER
Sanatçının yapıtını oluştururken hayallerden yararlanarak oluşturdu-
ğu sembol ve imgelere düşsel ögeler diyoruz.
40
SAYIP DÖKME
41 Bir şey ile ilgili her şeyi bir bir ortaya koymak, o şeyle ilgili ne varsa
aktarmaktır.
ALÇAK GÖNÜLLÜLÜK
Kişinin, kendi değerini olduğundan aşağı göstermesi, başkalarını kü-
çük görmemesi anlamlarına gelmektedir.
42
ÖLÜMSÜZLÜK
43 Kalıcılık demektir. Yıllar geçse de hâlâ ayakta kalabilen, hatırlanabi-
len eserler için kullanılır. Kalıcı eserler, klasik kavramıyla da karşılan-
maktadır.
SAPTAMA
Sanatçının bir konu ile ilgili tespitte bulunmasıdır. Başka bir deyişle
de bir konu ile ilgili bir görüş öne sürmektir.
44
ÇIKARIM
45 Bir durum, olay ya da konu ile ilgili varılan sonuç demektir. Başka bir
deyişle de sanatçının yaptığı araştırmalar ya da gözlemler sonucunda
ortaya koyduğu yorumdur.
YENİLİK
Sanatçının yeni içerikleri kullanması ya da daha önce denenmemiş
anlatım yollarını denemesidir.
46
ÇAĞRIŞIM
47 Bir düşüncenin, davranışın, olayın ya da görüntünün bir başka şeyi
anımsatması, akla getirmesi demektir.
HAYIFLANMA
Kişinin yapmadığı işten, eylemden üzüntü duymasıdır. Hayıflanma
cümlelerinde "keşke" anlamı vardır.
48
ÖZVERİ
49 Bir amaç uğruna ya da gerçekleştirilmesi istenen herhangi bir şey için
kendi çıkarlarından vazgeçmek, fedakârlık etmektir.
ÖYKÜNME
Birinin yaptığı gibi yapmak, birine veya bir şeye benzemeye çılışmak,
taklik etmek, özenmek.
50
ÇEŞİTLİ DUYULARA SESLENME
51 Birden fazla duyuya seslenmek demektir. Örneğin metni okuduğunuz-
da hem görme hem koklama ile ilgili bir algı oluyorsa çeşitli duyulara
seslenilmiş olur.
YÜZEYSELLİK
Sanatçının ayrıntıya girmeden bir şeyi genel özellikleri ile kaleme al-
masıdır.
52
AYRINTI
53 Yazın ya da sanat yapıtlarında bir bütünün ögelerinden her birine de-
ğinmektir. Detaylara başvurmak da denir.
TUTARLILIK
Anlatılanlar arasında bir uyum olması, çelişki olmaması durumuna
tutarlılık denir.
54
BAĞDAŞTIRMA
55 Durum ya da gözlemler arasında ilgi kurmak, iki şeyi anlamlı bir şe-
kilde ilişkilendirmektir.
İMGE
Yazınsal eserlerde yansıtılmak isteneni daha canlı, etkili, görünür kıl-
mak amacıyla zihinde canlandırılmaya çalışılan görüntüdür.
56
ANLATIMSAL ETKİLEYİCİLİK
57 Olayları, insanları hatta cansız varlıkları duygulu, renkli bir biçimde
dile getirmek olarak tanımlanır.
MECAZLI SÖYLEYİŞ
Yazarın; sözcüklerin mecaz anlamlarından yararlanarak cümle oluş-
turmasıdır. Başka bir deyişle de yazarın, yapıtlarında deyimlere ya da
58
mecazlı ifadelere başvurmasıdır.
TOPLUMSALLIK
59 Sanatçının eserlerini toplumu dikkate alarak ortaya koymasıdır.
ÇAĞDAŞLIK
Sanatçının, ele aldığı konuları, yaşadığı çağa ve döneme uygun bir şe-
kilde kaleme almasıdır.
60
BAKIŞ AÇISI
61 Sanatçının bir olayı ya da konuyu belirli bir yönden ele alıp değerlen-
dirmesidir.
EŞİTLİK
İki ya da daha çok şeyin birbirine eşit olması (birbirinden ne eksik ne
fazla) durumudur.
62
BİRİNCİ KİŞİLİ ANLATIM
63 Yazar, anlattıklarını kendi bakış açısıyla anlatır. "Ben"li ya da "biz"li
anlatım vardır. Bu anlatıma “kahraman bakış açısı” da denir.
ÜÇÜNCÜ KİŞİLİ ANLATIM

Yazar, olayları dışarıda duran, tarafsız bir gözlemci edasıyla anlatır.
Buna “gözlemci bakış açısı” da denir.
64
FARKLI CÜMLE TÜRLERİ
65 Basit-birleşik, kurallı-devrik ya da olumlu-olumsuz gibi farklı cümle
türleri kullanmaktır.
YİNELEME
Aynı ya da farklı cümlelerde söz ya da söz öbeklerinin tekrarlanması-
dır.
66
SESSEL YİNELEME
67 Anlatımın etkisini güçlendirmek için bir ek'in art arda tekrarlanması-
dır.
NİTELEYİCİ SÖZCÜK
Niteleme sıfatı varsa niteleyici sözcük yani nitelendirme var demektir.
Varlıkların devinim hâlinde olmasıdır. Yazarın anlattığı varlıkların ha-
68
reket hâlinde olmasına devinim hâlinde olma diyoruz.
GÖZLEM
69 Yazarın, çevrede gördüklerini anlatmasıdır. Senin gözünde de canlanı-
yorsa işte bu, gözlemdir.
HİTAP
Seslenme ifadelerine yer verilmişse hitaptır. 70
ÇOĞULLAŞTIRMA
71 Bildiğimiz çoğul ekini (-lar, -ler) cümle içerisinde kullanmaya diyo-
ruz.
BİTMEMİŞ CÜMLE
Eğer yüklem henüz konulmamışsa cümle tamamlanmamıştır. Yani
bitmemiştir. Eksiltili (kesik) cümledir.
72
AĞDALI DİL
73 Bilinmeyen kelimelerden, anlaşılması güç sözlerden oluşan dil şek-
linde tanımlanır genelde. Süslü, sanatlı sözler varsa dil ağdalıdır.
SALIK VERMEK
Tavsiye etmek, önermek anlamlarına gelmektedir. 74
SALT GERÇEK
75 Sadece gerçek, yalnızca gerçek anlamlarına gelir.
ÖZDEŞLEŞTİRMEK
Her türlü nitelik bakımından eşit, ayırt edilmeyecek kadar benzer hâle
getirmeye denilir.
76
SENLİ BENLİ HAVASI OLMAK
77 Samimi, içten bir anlatımının olması demektir.
TEKDÜZELİKTEN KAÇINMAK
Değişmeden aynı biçimde devam etmesinden kaçınmak; monoton-
luktan kurtulmak da denir.
78
DEVRİK CÜMLE
79 Eğer yüklem cümle sonunda değilse buna devrik cümle diyorduk.
SAPTAMA
Bir gözlem ya da araştırmadan yola çıkarak tespitte bulunmaktır. 80
329
SEVİYE BELİRLEME SINAVI

Kitabın tamamını çözmeyi bitirdikten sonra “Seviye Belirleme
Sınavı”nı uygulayınız.
▶ Bu testte 20 soru yer almaktadır.
▶ Bu testi, tek oturumda, 20 dakika süre tutarak çözünüz.
▶ Testi çözmeyi tamamladığınızda sayfa 344’te istenilen bilgileri giriniz.
1. Felsefe ve bilim, felsefe öncülüğündeki bir merak çabasının ta- 2. Aile, duygusal edinimlerin ve mutluluğun yeridir. Kendini iyi his-
raflarıdır. İki disiplin de soru sorma ve gerçekleri sorgulama eği- setmenin verdiği mutluluğun yeri olması da önemlidir; beraber-
limindedir. Ne var ki çağdaş zamanlarda göz ardı edilen bir iliş- ken kendini iyi hissetmek, birlikte yaşamanın temelidir çünkü.
ki söz konusudur. Bilim, felsefe gövdesinden türeyen bir dal iken Yine de mutluluk sadece iyi duygulardan oluşamaz, ara ara nahoş
bilim insanları günümüzde felsefe yapmamaktadır. Bilim için so- duyguların da yaşanması gerekir. Birlikte yaşamak zahmetli ola-
ru sorarken bilimsel soruların kök örneklerinin felsefede oldu- bilir ama bu zahmetin ödülü vardır: Kendini emanet edebilecek-
ğu gözden kaçırılmaktadır. Böyle olunca da bilimsel çalışmalar leri bağlar içinde yaşayanlar, hayatın anlamına ilişkin soruların
hayatın genel bir görünümünü vermek yerine hayata ürün ver- peşinde çok daha az savrulurlar. Duyguyu, duygusal karşılaşma-
mek anlamına gelmiştir. Bu da felsefeden uzaklaşma ile eş gü- lar içinde, duygu ve düşünce alışverişiyle, kendi varlığınızın öte-
dümlüdür. Felsefeden, yani hayatı merak etmekten hayata, ya- sindeki bir varoluşun aşkın deneyimiyle öğrenirsiniz.
şantılara ürün vermek odaklı bir soru yanıt sistemine doğru ev-
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
rilen bir bilimden söz ediyoruz.
Bu parçada çağdaş bilimle ilgili olarak asıl anlatılmak istenen A) Aile fertlerinin bir arada olması, ailedeki mutluluğun kodla-
aşağıdakilerden hangisidir? rını oluşturur.
B) Aile içinde yaşanan bazı olumsuzluklar çorbanın içindeki tuz
A) Felsefe gibi soru soran bir disiplinden doğarak günümüzle ve biber gibidir.
ilgili vazgeçilmez bir bilgi kaynağı hâline gelmesi C) Aile bireylerinin birbirlerine verdikleri zahmetler, ailenin sav-
B) Gerçekleri sorgulama konusunda ayrı kulvarlarda ilerleme- rulmasına neden olur.
lerine rağmen bilimle benzer noktalarının çokluğu D) Birbiriyle kenetlenen aile bireyleri, hayatlarını anlamlandır-
C) Yaşamla ilgili kuşatıcı konumdan uzaklaşarak son kullanıcı- makta zorluk çekmezler.
ya ürün verme odaklı hâle dönüşmesi E) Aile fertleri, duygu ve düşüncelerini paylaştıkça duygu edi-
D) Felsefenin sorduğu soruların cevabı bağlamında doğrudan nimlerini de artırmış olurlar.
ve somut yanıtlar üretmesi
E) Tarihsel evriminde birçok özelliği değişmekle birlikte ana so-
rularının aynı kalması
3. O güzelim Anadolu insanının, çocuk terbiyesinde hedef olarak 5. (I) Eğitim Reformu Girişimi (ERG) tarafından yayımlanan araştır-
seçtiği alçak gönüllülük, hoşgörü ve vicdan kültürü temellerine ma raporu, Türkiye’de akademik başarının öğrencinin sosyoe-
göre çocuk yetiştirme metotları gitti. Bunların yerine kendine konomik durumundan önemli ölçüde etkilendiğine dikkat çek-
güven duymaya zorlanan, başarmaktan zevk alması için eğitilen, mektedir. (II) Sosyoekonomik durumu iyi olmayan öğrencilerin
bireysel yaşama göre programlanmış, egoist çocuk terbiyesi mo- okullulaşma ve akademik başarı olasılıkları oldukça düşük gö-
delleri geldi. Hem de öyle geldi ki dönüp kendimize baktığımız- rünmektedir. (III) Bir öğrencinin öğretilen bilgileri rahatça alıp
da çocuğumuza uyguladığımız bu terbiye yöntemlerinin hiçbiri işleyebilmesi ve hedeflenen akademik başarıya ulaşabilmesi için
tuhafımıza gitmeyecek kadar maalesef ruhumuza sindi. Bir Al- normal zekâ düzeyine sahip olması gerekmektedir. (IV) Bunun-
lah’ın kulu da bunu anlamıyor. la birlikte normalüstü zekâya sahip olan öğrencilerin başarıya
ulaşma konusunda çok daha avantajlı bir noktada olduklarını
söyleyemeyiz. (V) Normalüstü zekâya sahip olan bir öğrenci nor-
A) Çocuk terbiyesinde modernizmden ve bilimden uzak, eski mal zekâya sahip arkadaşlarının başarısına ulaşmak için onlar-
yöntemlerin kullanılıyor olmasından dan daha az çalışması gerektiğini fark ettiğinde bunu kendi le-
B) Çocuk terbiyesinde uygulanan modern yöntemlerin bilim- hine kullanmaya başlayacaktır. (VI) Böyle bir rahatlığa alışan öğ-
sel çalışmalarla desteklenmemesinden renci giderek tembelleşmeye başlar ve bu durum notlarına olum-
suz olarak yansır.
C) Yanlışlıklarına rağmen çocuk terbiyesinde yeni yöntemlerin
uygulanmasına devam ettirilmesinden Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi
D) Çocuk terbiyesi alanında geliştirilen yöntemlerin ilgili ku- cümleyle başlar?
rumlarca test edilmemesinden
E) Anadolu’da yaşayan insanların çocuk terbiyesi konusunda A) II B) III C) IV D) V E) VI
başarısız ve etkisiz olmalarından
4. ----. Var öyle yakınlarım. Toplantılarda, sohbetlerde başrolü kap- 6. Yaşam neden bu denli trajik? Neden bir uçurumun üstündeki
mak için her şeyi yaparlar. Çevrelerinde ilgi odağı olmaya aday küçük bir kaldırım şeridine benziyor? Aşağıya bakıyorum, başım
kim varsa tümünü bir çırpıda harcamaya hazırdırlar. Fıkra mı an- dönüyor. Sonuna dek nasıl yürüyebileceğim diye merak ediyo-
latılacak; ağzınızdan lafı alıp sizin başladığınız fıkrayı onlar biti- rum... Bir tarlanın ortasına konulan bir fener gibi, ışığım karan-
rirler. Biri anısını mı anlattı; daha etkili olanı mutlaka onlar ya- lığa boğuluyor. Mutsuzluk her yerde, yaşamda, ölümde, toplu-
şamıştır. Anlatmalara, konuşmalara doyamazlar. Her şeyi bilir- lukta, yalnızlıkta…
ler, her daim anlatılacak konuları vardır. Hayranlık uyandırmayı
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak
da başarırlar. Daha önce yaptıkları ve kahkahalarla karşılanan
esprilere, bunları beşinci, onuncu kez duyanlar artık gülmez ol- I. Benzetme yöntemine yer verilmiştir.
duğunda da huysuzlanırlar. Bu huysuzlukla kırıcı bile olabilirler. II. Düşünceyi pekiştiren kanıtlar sıralanmıştır.
Daha doğrusu, birilerinin gözüne girmek için başka birilerinin
III. Soru cümleleri kullanılmıştır.
hırpalanması gerekiyorsa çekinmeden yaparlar bunu.
hangisi getirilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Toplum içinde anı ya da fıkra anlatmak aslında her insanın D) I ve III E) II ve III
becerebileceği bir şey değildir
B) Herkesin beğenisini kazanan davranışlar toplumda yaygın-
laştıkça insanların empati gücü de artar
C) Sevgiyi, saygıyı, hoşgörüyü, iyiliği, güzelliği her yönüyle ser-
gilemesini bilenler toplumun göz bebeğidir
D) Herkes tarafından beğenilmek, sevilmek, aferin almak için
çırpınan insanları gördükçe içim darlaşıyor
E) Kendi esprilerden başka espri tanımayan, komik olmadığı
hâlde komik olmak için çırpınanları oldum olası sevmem
330
7. I. Afrika başta olmak üzere dünyanın değişik bölgelerinde bir- 9. Semerkantlı bilim adamı Ali Kuşçu, hocası Uluğ Bey’in ölümün-
çok insan açlık ve hastalıktan ölüyor. Kalabalıkların günde- den sonra Fatih Sultan Mehmet’in ısrarı üzerine İstanbul’a bü-
minde bu durum yok. Hemen herkes gelecekteki gelişme- yük umutlarla çağrıldı. Yüz kişilik ailesiyle birlikte İstanbul’a ge-
lerle çok daha fazla ilgileniyor. Mağdurlar geride bırakılıyor len bu astronomi ve matematik bilgini, burada Uluğ Bey’in Ziyc
ve insanlık bunları unutup yoluna devam ediyor. adlı astronomi kitabına bir açıklama yazdı. Bunun dışında astro-
II. Büyük firmalarca her yıl milyarlarca dolar silahlanma harca- nomi ile ilgili yeni bir çalışması olmadı; devrin modasına uygun
malarına akıtılmaktadır. Silahlanma yarışmaları için harca- olarak dil ve felsefe gibi ilimlerle uğraştı. O dönemde İstanbul’da
nan bu para açgözlülere değil de yoksulların yararına kulla- zaten bu tür ilimlerle uğraşan büyük bir grup vardı; Fatih’in ama-
nılmış olsaydı milyonlarca insanın çektiği acılar bir nebze cı, pozitif ilimlerle uğraşan önemli bir ismin etrafında ekip kura-
hafifletilebilirdi. rak bu alanda da gelişme kaydetmekti fakat olmadı.
Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebi- Bu parçada Ali Kuşçu ile ilgili olarak aşağıdakilerin hangisine
lir? değinilmemiştir?
A) Farklı toplulukların silahlanma harcamalarını desteklediğini A) Hangi amaçla davet edildiğine

göstermektedirler. B) İstanbul’a ailesiyle birlikte geldiğine
B) İki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vurgulamak- C) Astronomi ile ilgili bir kitap yazdığına
tadırlar. D) Farklı alanlarda ilim sahibi olduğuna
C) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu benzer nedenlerle açık- E) Astronomi alanında bekleneni veremediğine
lamaktadırlar.
D) Silahlanma karşıtı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı ör-
nekler sunmaktadırlar.
E) Aynı olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele almaktadır-
lar.
8. Bilim insanları, beyni okuyan ve düşünceleri konuşmaya çeviren 10. Akademik başarı konusunda dikkate alınması gereken en önem-
bir cihaz geliştirdi. California Üniversitesinde yürütülen araştır- li unsurlardan biri çocuğun yaşıdır. Bilindiği üzere ön ergenlik,
mada insanların konuşma yetilerini kaybettikleri hastalıklarda çocukların özgürlüklerine daha düşkün oldukları, fiziksel, duy-
da bu cihazı kullanabilecekleri söylendi. Beyin okuma teknolo- gusal ve psikolojik değişiklikler geçirdikleri bir dönemdir. Bu sü-
jisi iki aşamada işliyor. İlk aşamada beynin; dudakları, dili, gırt- reç içinde ergenlerin dikkatleri, derslerinden çok, yaşadıkları ge-
lak ve çeneyi hareket ettiren bölümüne elektrotlar yerleştirili- lişimsel sorunları çözmeye yönelir. Bu durum göz önünde bu-
yor ve beynin bu bölgesindeki elektrik sinyalleri algılanıyor. Bil- lundurulmalı ve onların ihtiyaçları doğrultusunda davranılmalı-
gisayarda farklı sesler için ağzın ve gırtlağın hareketleri kopya- dır. Aksi hâlde aile ve ergen arasında çatışmalar yaşanacak ve
lanıyor. Sonunda sanal ses aygıtından sentetik bir konuşma du- ergenin akademik başarısı bu durumdan olumsuz yönde etkile-
yuluyor. necektir.
Bu parçadan kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden Bu parçadaki altı çizili ifadeyle
hangisidir?
I. Ergenlerin derslerinden daha çok, gelişimsel problemleriy-
A) Sanal ses aygıtları, insanların konuşma yetilerini geliştirme- le ilgilenmeleri,
leri amacıyla ilk defa denenmiştir. II. Ergenlerin fiziksel, duygusal ve psikolojik destek almak zo-
B) Yapılan araştırmalar, aslında insanların konuşma yetilerini runda kalmaları,
kaybetmediklerini göstermektedir. III. Ergenlerin akademik başarıya ulaşabilmeleri için ailelerin ça-
C) Konuşma yetilerini kaybedenler, geliştirilen cihaz sayesinde ba göstermemesi
dillerini eskisi gibi kullanabilecekler.
D) Beyin okuyan cihaz sayesinde, konuşamayan insanların dü-
şünceleri konuşmaya çevrilebilecek.
E) Konuşma yetileri, beyindeki elektrik sinyallerinin zayıflama-
sından dolayı kaybedilmektedir. D) I ve III E) II ve III
331
11. Türkçe, geçtiği coğrafyalar ve yaşadığı tarihi deneyimler sebe- 13. Muhabir:
biyle hep değişime açık bir dil olmuştur. Bundan dolayı da diğer (I) —
dillerin etkisine maruz kalma durumu hep sürmüştür. Bu şekil-
Uzman:
deki etkilenmeye açık bir dilin henüz tam bir lügatı, grameri, eti-
molojisi bile yazılamamış durumda. Yani dil bilimcinin dile geti- — Ormanları çok seviyor olsam da bu yeşil örtünün ayrılmaz bir
receği her yeni yorum, kendiliğinden tartışmalı oluyor. O sebep- parçası olan mantarlara mesafeli oldum uzun süre. Küçükken
ten de dille ilgili yazanların daha dikkatli olması gerekiyor. birkaç çeşidi hariç mantarları tanımıyor, hatta beynimin bir kö-
şesinde hep canlı duran “Mantarlar zehirlidir, uzak durun!” tel-
Bu parçada yazar, dil bilimcilerin dile getireceği yorumların tar- kinleri nedeniyle mesafemi koruyordum.
tışmalı olacağı öngörüsünü;
Muhabir:
I. Türkçenin diğer dillerden etkilenmeye devam ediyor olma-
(II) —
sı,
Uzman:
II. Türkçenin, tarih boyunca yaşadığı coğrafyalarda hak ettiği
değeri görememesi, — Bir ara mantar saha gezilerinden haberdar oldum. Yıllar son-
ra mantar keşif turlarına katılarak mantarların gizemli dünyası-
III. Türkçenin sözlük, dil bilgisi ve köken bilgisi kitapları açısın-
na adım attım ve yedi sekiz yıldır en büyük tutkularımdan biri
dan eksik olması
hâline gelmiş olan hobimle tanıştım: mantar avcılığı.
nedenlerinden hangilerine bağlamamaktadır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III rasıyla getirilmelidir?
D) I ve II E) II ve III A) (I) Ormanla içli dışlı olmak sizde hangi hobilerin gelişmesini
sağladı?
(II) Mantar yemekleri konusunda neler tavsiye edersiniz?
B) (I) Doğal yaşamı neden sevdiğiniz konusunda bir açıklama
yapabilir misiniz?
(II) Mantarlara karşı endişeli yaklaşımın nedeni sizce nedir?
C) (I) Şu anki mantar ilginiz sizde eskiden beri var mıydı?
(II) Mantar avcılığı serüveniniz nasıl başladı?
D) (I) Mantarlar hakkında şu andaki kişisel düşünceniz nedir?
12. I. Ancak elimizdeki bilgilere göre elektronların aslında kendi- (II) Doğal yaşam meraklılarının mantarlara ilgisini nasıl yo-
lerine ait bir şekli yokmuş. rumlarsınız?
II. Atom çekirdeğini oluşturan bir demet proton ve nötron ile E) (I) Ormanda yetişen mantarlar üzerine bir araştırma yaptı-
bunların etrafında dönen bir elektron sürüsü resmedilir hep. nız mı?
III. Yani elektronlar aslında enerjilerine bağlı olarak şekil değiş- (II) Mantarlar hakkında ne zamandır akademik araştırmalar
tiren varlıklarmış. yapıyorsunuz?
IV. Daha önce bir fen bilgisi ders kitabını açtıysanız muhteme-
len bir atomun resmini de görmüşsünüzdür.
V. Hatta tüm bu parçacıkların küçük ve düzgün birer küre şek-
linde olduğu anlatılmıştır hep öğretmenler tarafından.

332
14. Yüksek bölgelerde ulaşılan düşük sıcaklıklar, ağaç hücrelerinin 16. • Yemekten kalkalı belki bir saat olmuştu. Karı koca, kahvele-
zarar görmesine neden olabilir. Ağaçların büyümesinde temel rini -her zamanki gibi- yalının balkonunda içtiler. İçindeki
etken fotosentez sonucu karbon depolayabilmeleridir. Ancak şeyler silinmiş, süpürülmüş de sonra havaya mıhlanmış (çi-
düşük sıcaklıkların hüküm sürdüğü, dönemin uzun olduğu yük- vilenmiş) gümüş bir tepsiye benzeyen ay, her tarafı aydınla-
sek bölgelerde ağaçların büyüme dönemi çok kısadır. Bu durum tıyor, dargın denize uzun ve yaldızlı yansımasını bırakıyor;
ağaçların yaşamlarını devam ettirebilmesini engeller. Düşük sı- yorgun dağları, ışıksız yalıları, bülbülsüz koruları mor ve se-
caklık ayrıca yeni hücrelerin oluşumunu da yavaşlatır. Filizlen- rin sisle örtüyordu. Sadi Bey, otuz yaşına gelmeden altmışı-
me, yeni ağaçların ve ağaç kolonilerinin oluşmasında en önem- nı tamamlamış görüntüsü veren sıska bir gençti. Gözlerini
li etkendir. Ortalama sıcaklığın düşük olduğu yüksek bölgelerde uzaklara, pek uzaklara dikmişti.
tohumların olgunlaşması ve yeni filizlerin oluşumu yavaşlar. ` Karısı Cevriye Hanım -kocasına inat- gürbüz, şişman, canlı
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır? kanlı, genç ve dinçti. Yirmi beş yaşında vardı. Ama o kadar
genç görünüyordu ki... Tanıyanlar hep; “Ancak on dördün-
A) Ağaç hücrelerinin aşırı sıcaklarda yeterince fotosentez ve de...” yargısını verirlerdi. Hem de şairdi. Kafiye (uyak) ve millî
karbon depolayamadıkları vezin ona, hayat büyüsü gibi etki ediyor, yeni şiirler oldukça
B) Ağaçların zarar görmemesi için ormanların bol yağış alan şişiyor, bu yazın dayanılmaz sıcağında Tokatlıyan’ın “fram-
bölgelere kurulması gerektiği buazlı” dondurmasını yemiş gibi ferahlıyor, iştahı açılıyor,
C) Ağaç yetişme sınırının üzerindeki iklim koşullarının ağaçla- günde on iki defa karnı acıkıyordu.
rın yaşamları için uygun olmadığı Bu iki parçanın anlatımları için aşağıdakilerden hangisini söy-
D) Ağaçlardan verim alınmasının, filizlenme dönemindeki ba- lemek yanlış olur?
kımına bağlı olduğu
E) Ağaçların, yüksek bölgelerde fotosentez ve karbonu daha iyi A) Ara söze yer verilmiştir.
depoladığı B) Abartma yapılmıştır.
C) İkileme kullanılmıştır.
15. Joker filminin gösterime girmesinin ardından, tüm dünyada mil- D) Anlamı ayraç içinde verilen bir sözcük vardır.
yonlarca insan, “Batman’in meşhur kâbusu”nun hikâyesini öğ- E) Görüntünün zihinde canlandırılması amaçlanmıştır.
renmek için sinema salonlarına akın etti. Filmi izleyenlerin pek
çoğunun ortak görüşü; filmin bir psikopatın portresine dair bir
ders kitabı niteliğinde olduğu yönündeydi. Ancak asıl soru bel-
ki de şöyle olabilirdi: Filmi yorumlayanlar arasında Joker karak-
terine benzer karakteristik özelliklere sahip ne kadar insan bu-
lunuyor olabilir? Evet, sizin de psikopati karakteristiklerine sa-
hip olmanız son derece olasıdır. Hare ölçeği sayesinde, uzman-
lar, bir bireyin psikopati kriterlerini sergileyip sergilemediğini
test edebiliyorlar. Hatta nüfusun %1 ila %4’ü arasında değişen
bir toplamın psikopatik ölçekte bir yerlere denk düştüğü tahmin
ediliyor. Bu oranın, hapishane nüfusunda (%25) ve şirket yöne-
ticileri (%21) arasında daha da yüksek olduğu düşünülüyor.
Bu parçadan;
I. Hare ölçeği film oyuncuları arasında psikopatik bireylerin

çıkma olasılığını gerçeğe yakın oranda bilmeye yardımcı ol-
maktadır.
II. Film eleştirmenleri arasında psikopatik bireylerin çıkma ola-
sılığı genel halkın oranından daha fazladır.
III. Şirket yöneticileri arasında psikopatik bireylerin çıkma ola-
sılığı genel halkın arasından çıkma oranından beş kattan da-
ha fazladır.
yargılarından hangileri çıkarılabilir?
D) I ve III E) II ve III 333

17. Öğrenci değişim programları, çeşitli lise ve üniversitelerin yurt 19. ve 20. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
dışındaki eğitim kurumları ile yaptıkları uluslararası eğitim an-
laşmaları çerçevesinde gerçekleştiriliyor. Bu programlarda fark- (I) Edebiyata giden yolun başında şiir vardır. (II) Şiirin en önem-
lı ülkelerden öğrenciler, eğitimlerinin bir bölümünü yurt dışın- li ritim ve ahenk özellikleri; uyak, redif ve kelime tekrarlarıdır.
daki anlaşmalı kurumlarda yapabiliyor. Erasmus Öğrenci Deği- (III) Günlük hayatımızda olaylar bizi ve dünyayı nasıl bir değişi-
şim Programı, yükseköğretim kurumlarının birbirleriyle iş birli- me sürüklüyor, işte bunun yansısının dile gelişidir şiir. (IV) Ya-
ğini sağlamaya yönelik yürütülen bir değişim programıdır. Eras- şantı paylaşımıdır, bir şey öğretme ya da iletme kaygısı gütmez.
mus’un amacı, Avrupa’daki yüksekeğitimin kalitesini artırmak (V) Bir sevgiyi, bir gönül kırıklığını, bir hüznü ya da sevinci, düş-
ve eğitimi Avrupa standartlarına ulaştırmaktır. Yükseköğretim sel âlemin güzelliklerini ya da ulaşılmazlığını şiirle betimler şair.
Kurulu Başkanlığı (YÖK) bünyesinde yürütülen Mevlana Değişim (VI) Dilin doğasında etkileyicilik olduğu için özellikle şiir dili, ile-
Programı ise yurt içinde eğitim veren yükseköğretim kurumları tişimin ana biçimi hâline gelmiştir. (VII) İnsanlar arasındaki ilk
ile yurt dışında eğitim veren yükseköğretim kurumları arasında toplumsal iletişimi sağlayan tüm kutsal kitaplara da bakıldığın-
öğrenci değişimini mümkün kılan bir programdır. da insanlara daha etkili bir dille ulaşabilmek için şiir dilinin ola-
naklarından yararlanıldığı gözlemlenir.
Bu parçadan öğrenci değişim programları ile ilgili olarak
I. Erasmus ve Mevlana Değişim Programlarının amacı Avru-

pa’daki yüksekeğitimin kalitesini artırmaktır.
II. Erasmus ve Mevlana Değişim Programları, Yükseköğretim
Kurulu Başkanlığı (YÖK) bünyesinde yürütülmektedir. 19. Bu parçada şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine deği-
III. Erasmus ve Mevlana Değişim Programları, lise öğrencileri- nilmemiştir?
ne değil, üniversite öğrencilerine yöneliktir.
A) Yaşananları okuyucuyla paylaştığına
yargılarından hangileri çıkarılamaz?
B) Toplumsal sorunları çözme gayesi taşıdığına
A) I ve II B) I ve III C) II ve III C) Okuyucuları etkileyen bir dile sahip olduğuna
D) Duygu ve hayallere tercüman olduğuna
D) Yalnız II E) Yalnız III
E) Edebiyatın çıkış noktası olduğuna
18. Her sanat erbabının aynı zamanda bir eleştirmen olması gerekir.
Beğenmediği eserlerin kusurlarını göstermeli, onların değersizli-
ğini bildirmelidir. Bir sanat erbabının üzerine düşen iki iş vardır:
kendi eserini yaratmak ve kendi sanatının gerçekten anlaşılması
için gereken havayı hazırlamak. İkinci işten kaçınan sanat erbabı-
nın, birinci işini de yarım bırakıyor demektir. Diyelim ressamsınız,
eserini gerçekten beğenmediğiniz bir kimse ile birlikte oluyor, ser-
gi açıyorsunuz. Böylece “Onu beğenin, o da iyidir.” demiş olmu- 20. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin
yor musunuz? Artık “Benim işim eleştiri değil.” diyebilir misiniz? akışını bozmaktadır?
Bu parçanın yazarından aşağıdakilerden hangisini söylemesi
beklenmez?
A) Öykü yazıyorsanız eğer bu, başka yazarların öykülerini de

eleştirebileceğiniz anlamına gelir.
B) Benimle aynı dergide şiirleri çıkmış olsa bile o şairin şiirleri-
ni acımasızca eleştirebilirim.
C) Sanatçı, eserinin yer alacağı ortamın kendi sanat anlayışına
uyup uymadığına özen göstermelidir.
D) Benim aynı anda hem roman yazmamı hem de roman eleş-
tirisi yapmamı kimse beklemesin.
E) Kimse bana “Sen ses sanatçısısın, şarkını söyle ama başka-
sının müziğini eleştirme.” deme hakkına sahip değildir.
334
a p A n ah t a rı
Cev
Başaracağınıza bir
inansanız inanılmaz şeyler
başaracaksınız.
VİDEO ÇÖZÜMLER İÇİN
UYGULAMAYI ÜCRETSİZ İNDİRİN.
ios-video android-video
336
Paragrafta Konu - Ana Düşünce

Toplam Soru Sayısı 122 D Y B N
Test - 1 1-D 2-E 3-D Test - 23 1-D 2-E 3-E 4-C
Test - 2 1-B 2-D 3-E 4-B Test - 24 1-E 2-C 3-C 4-C
Test - 3 1-E 2-E 3-B 4-A Test - 25 1-C 2-A 3-D 4-B
Test - 4 1-C 2-D 3-E Test - 26 1-D 2-E 3-D 4-E
Test - 5 1-B 2-B 3-D 4-C Test - 27 1-D 2-C 3-E 4-D
Test - 6 1-E 2-E Test - 28 1-D 2-C 3-B
Test - 7 1-D 2-B 3-C Test - 29 1-B 2-E 3-D
Test - 8 1-C 2-E Test - 30 1-C 2-B 3-D 4-D
Test - 9 1-E 2-D Test - 31 1-E 2-A 3-E 4-D
Test - 10 1-C 2-B Test - 32 1-D 2-E
Test - 11 1-D 2-E Test - 33 1-D 2-C 3-D 4-E
Test - 12 1-D 2-C Test - 34 1-D 2-D 3-B 4-C
Test - 13 1-E 2-D Test - 35 1-B 2-B 3-D 4-C
Test - 14 1-C 2-E Test - 36 1-B 2-E 3-C 4-D
Test - 15 1-C 2-D Test - 37 1-E 2-A 3-E 4-E
Test - 16 1-D 2-E 3-A 4-D Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 17 1-C 2-A 3-E 4-C soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
malar yapabilirsiniz.
Test - 18 1-E 2-B 3-E 4-B
Test - 19 1-A 2-E 3-D 4-D
Test - 20 1-E 2-D 3-B 4-C
Test - 21 1-A 2-E 3-E 4-C
Test - 22 1-B 2-B 3-A

337
Paragrafta Yardımcı Düşünce

Test - 38 1-D 2-C 3-E 4-C Test - 60 1-C 2-C 3-A 4-E
Test - 39 1-A 2-C 3-B 4-C Test - 61 1-A 2-A 3-D 4-B
Test - 40 1-D 2-D 3-C 4-A Test - 62 1-D 2-A 3-C 4-D
Test - 41 1-B 2-E 3-A 4-D Test - 63 1-C 2-E 3-C
Test - 42 1-E 2-C 3-D Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 43 1-B 2-C 3-A 4-B soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 44 1-A 2-A 3-E 4-C
Test - 45 1-C 2-B 3-E 4-C
Test - 46 1-A 2-D 3-A 4-C
Test - 47 1-D 2-B 3-C 4-A
Test - 48 1-B 2-A 3-E 4-C
Test - 49 1-E 2-C 3-E 4-B
Test - 50 1-A 2-E 3-D 4-D
Test - 51 1-B 2-C 3-A 4-C
Test - 52 1-D 2-D 3-E 4-E
Test - 53 1-C 2-D 3-B 4-C
Test - 54 1-E 2-C 3-B 4-C
Test - 55 1-B 2-B 3-D 4-D
Test - 56 1-B 2-B 3-D 4-A
Test - 57 1-E 2-C 3-C
Test - 58 1-C 2-B 3-E 4-E
Test - 59 1-C 2-D 3-E 4-B

338
Paragrafta Yapı
Test - 64 1-E 2-A 3-D 4-D Test - 86 1-B 2-B 3-A 4-D
Test - 65 1-B 2-A 3-B 4-C Test - 87 1-C 2-A 3-B
Test - 66 1-E 2-E 3-C Test - 88 1-D 2-B
Test - 67 1-D 2-D Test - 89 1-C 2-B 3-C
Test - 68 1-B 2-C Test - 90 1-C 2-D 3-D
Test - 69 1-B 2-D Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız so-
Test - 70 1-C 2-A 3-E 4-C ruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalışmalar
yapabilirsiniz.
Test - 71 1-D 2-C 3-B 4-A
Test - 72 1-D 2-D 3-C 4-A
Test - 73 1-C 2-D 3-B 4-A
Test - 74 1-B 2-E 3-C 4-C
Test - 75 1-D 2-B 3-B 4-C
Test - 76 1-D 2-C 3-B 4-E
Test - 77 1-A 2-B 3-A 4-B
Test - 78 1-A 2-B 3-D 4-C
Test - 79 1-B 2-B 3-E
Test - 80 1-D 2-E 3-B 4-A
Test - 81 1-B 2-C 3-D 4-C
Test - 82 1-D 2-B 3-E 4-E
Test - 83 1-B 2-C 3-E 4-A
Test - 84 1-E 2-B 3-D
Test - 85 1-C 2-E 3-D

339
Anlatım Teknikleri
Test - 91 1-E 2-B 3-B 4-A Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız
Test - 92 1-A 2-E 3-B 4-C soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalış-
Test - 93 1-D 2-E 3-D 4-B
Test - 94 1-A 2-C 3-E 4-E
Test - 95 1-D 2-A 3-A 4-B
Test - 96 1-E 2-B 3-E 4-C
Test - 97 1-B 2-C 3-A 4-B
Test - 98 1-B 2-B 3-C 4-A
Test - 99 1-C 2-A 3-B 4-C
Test - 100 1-B 2-D 3-B 4-D
Test - 101 1-A 2-C 3-D 4-E
Test - 102 1-D 2-B 3-E 4-E
Test - 103 1-C 2-C 3-D 4-E
Test - 104 1-C 2-C 3-D 4-B
Test - 105 1-E 2-D 3-E 4-C
Test - 106 1-D 2-E 3-C 4-A
Test - 107 1-B 2-A 3-E 4-E
Test - 108 1-E 2-C 3-C
Test - 109 1-D 2-E 3-B 4-A

340
Özel Bölüm
Test - 110 1-D 2-A 3-C 4-C 5-A 6-C 7-E 8-E
Test - 111 1-E 2-C 3-B 4-C 5-E 6-A 7-D 8-A 9-B
Test - 112 1-C 2-C 3-E 4-C 5-A 6-B 7-A 8-E 9-B 10-A
11-C 12-D 13-B 14-C 15-D
Test - 113 1-C 2-A 3-D 4-E 5-E 6-B 7-A 8-B
Test - 114 1-B 2-C 3-D 4-A 5-A 6-B 7-C 8-D
Test - 115 1-E 2-B 3-E 4-A
Test - 116 1-B 2-E 3-C 4-C
Test - 117 1-B 2-E 3-B 4-D 5-D 6-E 7-D 8-C 9-D 10-B
11-B 12-C 13-B 14-D 15-C 16-D 17-D 18-C 19-E 20-D
21-B 22-D 23-C 24-E 25-E 26-B 27-A 28-C 29-E 30-D
31-C 32-B 33-D 34-D 35-A 36-E 37-B 38-C 39-E 40-D
Test - 118 1-A 2-B 3-D 4-C 5-B 6-C 7-B 8-E 9-E 10-D
11-C 12-D 13-E 14-D 15-C 16-B 17-D 18-E 19-A 20-E
21-C 22-C
Bu konuya dair yönergelerde önerilen süreyi aştığınız soruları, bu alana not edebilir; o soru tipine özel çalışmalar
yapabilirsiniz.
341
Sıfır Risk
Test - 119 1-E 2-E 3-D 4-E 5-B 6-D 7-B 8-A
Test - 120 1-C 2-C 3-E 4-D 5-B 6-B 7-A 8-D
Test - 121 1-B 2-D 3-A 4-E 5-B 6-D 7-E 8-B
Test - 122 1-D 2-D 3-C 4-B 5-C 6-E 7-B 8-E 9-B 10-E
11-C 12-E
Test - 123 1-C 2-B 3-D 4-A 5-D 6-C 7-B 8-D 9-B 10-C
11-D 12-B
Test - 124 1-E 2-A 3-E 4-B 5-B 6-C 7-E 8-E 9-D 10-A
11-C 12-E
Test - 125 1-A 2-D 3-A 4-D 5-B 6-A 7-D 8-E 9-A 10-A
11-D 12-A 13-D 14-D 15-C 16-D
Test - 126 1-C 2-A 3-B 4-C 5-E 6-C 7-C 8-C 9-B 10-D
11-C 12-C 13-D 14-A 15-C 16-C
Test - 127 1-B 2-E 3-E 4-B 5-E 6-A 7-A 8-D 9-E 10-E
11-B 12-A 13-E 14-C 15-C 16-D
Test - 128 1-D 2-B 3-D 4-D 5-E 6-C 7-D 8-D 9-D 10-E
11-C 12-C 13-C 14-D 15-A 16-C 17-C 18-E 19-A

342
Test - 129 1-A 2-D 3-D 4-C 5-A 6-D 7-C 8-C 9-B 10-C
11-D 12-D 13-D 14-C 15-D 16-C 17-B 18-C 19-A 20-B
Test - 130 1-C 2-E 3-E 4-D 5-E 6-A 7-B 8-A 9-C 10-B
11-A 12-A 13-B 14-A 15-D 16-B 17-D 18-C 19-E 20-D
Test - 131 1-E 2-A 3-E 4-B 5-A 6-C 7-C 8-C 9-E 10-B
11-B 12-C 13-C 14-C 15-E 16-D 17-B 18-E 19-C 20-B
21-D 22-E 23-E 24-B
Test - 132 1-B 2-B 3-E 4-C 5-C 6-D 7-A 8-E 9-B 10-D
11-A 12-C 13-E 14-D 15-A 16-D 17-C 18-D 19-A 20-C
21-B 22-E 23-D 24-E
Test - 133 1-A 2-B 3-C 4-D 5-D 6-D 7-B 8-D 9-E 10-D
11-E 12-B 13-C 14-E 15-B 16-A 17-D 18-E 19-D 20-B
21-C 22-A 23-D 24-B
Test - 134 1-B 2-C 3-D 4-C 5-B 6-D 7-C 8-C 9-B 10-D
11-B 12-C 13-C 14-A 15-D 16-E 17-C 18-E 19-A 20-B
21-C 22-B 23-D 24-E 25-E 26-E 27-A
Test - 135 1-C 2-D 3-B 4-E 5-A 6-C 7-A 8-D 9-C 10-E
11-D 12-C 13-D 14-B 15-D 16-B 17-A 18-A 19-E 20-E
21-B 22-B 23-E 24-C 25-A 26-C 27-D 28-D
Test - 136 1-D 2-C 3-A 4-C 5-C 6-C 7-E 8-A 9-B 10-D
11-A 12-D 13-B 14-C 15-D 16-D 17-E 18-E 19-B 20-C
21-E 22-A 23-B 24-C 25-D 26-C 27-D 28-B

Bu sayfayı nasıl kullanacağını öğrenmek için 343
QR kodu okutabilirsin.
GELİŞİM KONTROL TABLOSU

Düzey Belirleme Sınavı Seviye Belirleme Sınavı
SORU Tarih: . . . . . / . . . . . / . . . . . Tarih: . . . . . / . . . . . / . . . . .

D Y B D Y B
İçerik / Kazanım Adı Toplam Net Toplam Net
D Y B D Y B
1. Ana düşünce doğru tespit edilir. E C
2. Metin ve seçenekler arasında doğru ilişki kurulur. B C
3. Şikâyet edilen durum doğru tespit edilir. B C
4. Metinle bütünlük sağlayan ifade bulunur. E D
5. Metnin farklı yönleri/özellikleri tespit edilir. D B
6. Metinden hareketle çıkarımda bulunulur. E D
7. İki ayrı metnin ortak yönü tespit edilir. B E
8. Metinden çıkarılacak kesin ifade tespit edilir. D D
9. Metin ve seçenekler arasında doğru ilişki kurulur. B C
10. Birbiriyle ilişkili ifadeler doğru tespit edilir. A E
11. Gerekçeler doğru tespit edilir. B B
12. Metin, anlamlı bir bütün formuna taşınır. A E
13. Metin, anlamlı bir bütün formuna taşınır. D C
14. Ana düşünce doğru tespit edilir. C C
15. Metin ve seçenekler arasında doğru ilişki kurulur. D C
16. İki ayrı metnin dil ve anlatım özellikleri tespit edilir. E B
17. Metin ve seçenekler arasında doğru ilişki kurulur. D A
18. Metinden hareketle çıkarımda bulunulur. C D
19. Metin ve seçenekler arasında doğru ilişki kurulur. A B
20. Metin, anlamlı bir bütün formuna taşınır. D A
ŞİMDİ DE TÜRKÇEYİ
DAHA ÇOK
SEVME ZAMANI

1ARI YAYINLARI PARAGRAF&#39;IN RİTMİ @egitimkitaplari 2022

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

1ARI YAYINLARI PARAGRAF&#39;IN RİTMİ @egitimkitaplari 2022

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.ME/EGİTİMKİTAPLARİ T.

Çıkma Durumu Çıkan Soru Oranı

62,5 62,5 52,5

Müfredatta Önerilen Türkçe Ders Saati

Zihnin berrak olsun.

Sorunun senden tam olarak ne istediğini anla.

Soru kökü olumluysa ilk adres metin.

Soru kökü olumsuzsa ilk adres seçenekler.

Bütün seçenekleri oku!

Metni 1 defa oku!

Bazı kavramlara dikkat et!

Öncüllü sorularda ele ya da tut!

Optikle Nefes Al.

Soru köklerindeki detaylara dikkat etmeden çözülmez.

Metnin ya da seçeneklerin sadece bir bölümünü okuyarak sorular çö-

Ezberci yöntemlerle çözülmez.

Her şeyin altı çizilerek çözülmez.

Kendinden yorum katarak çözülmez.

Müzik eşliğinde çözülmez.

Sorular etiketlenilerek çözülmez.

Geri bildirimsiz çözülmez.

Dudak kıpırdatarak seslice çözülmez.

Metin defalarca okunarak çözülmez.

Ritim tutmadan çözülmez.

Soru Kökü 3. Seçenekler

1 Soruyu çözmeye 2 Soru kökünden sonraki 3 Seçenekler tarafsızca

Soru tipine göre bireysel

Basit düşünmediğin için…

Metnin sadece belirli bölümlerini okuduğun için…

Çok yorum yaptığın için…

PA SORULARINDA 4 onun doğru olarak belirlediğini bulmanı istiyor.

NEDEN olanın hangi formda değiştirilerek verildiğini bul.

RAG HATA Bazı kavramlara uzak kaldığın için...

6 Doğru eşleştirme yapmadığın için…

Dikkat kondisyonun zayıf olduğu için...

Bir paragrafın ilk cümlesi, öznel

“Denilebilir ki, anladım ki, sonuç olarak, işin

5 aslı, o hâlde, kanaatimce, bence, işte, bana

Seçenekleri değerlendirirken seçenekte verilen

Akışı bozan cümlede, yazarın sözünü ettiği

Akışı bozan cümleyi

İkinci paragrafın ilk cümlesini bulduğunuzu

25 düşünüyorsanız ilk cümlenin giriş

DÜZEY BELİRLEME SINAVI

▶ Bu testte 20 soru yer almaktadır.

Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebi-

A) İspanya’daki metal eritme tesislerinin çalışma prensiplerini

Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak

I. Ele alınan konunun anlaşılırlığı için tartışmacı anlatıma yer

yargılarından hangileri doğrudur?

durumlarından hangilerine gönderme yapılmamıştır?

Bu parçada denizlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine

A) Zaman içerisinde yaşayan türlerin azalmaya başladığına

Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluştu-

Bu iki parçanın anlatımları için aşağıdakilerden hangisini söy-

I. Yeri geldiğinde susabilmek, alevlenmeye meyilli bir tartış-

yargılarından hangileri çıkarılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

yargılarından hangileri çıkarılamaz?

Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söylemesi bek-

A) Fransa’nın ünlü Louvre Müzesi’ni, sanal ortamda görmek

Paragrafta Yardımcı Paragrafta Yapı Anlatım Teknikleri

Çıkma Durumu Çıkan Soru Oranı

Müfredatta Önerilen Paragraf Ders Saati Bu konuya dair ÖSYM’nin

1ARI YAYINLARI PARAGRAF'IN RİTMİ @egitimkitaplari 2022

1ARI YAYINLARI PARAGRAF'IN RİTMİ @egitimkitaplari 2022