Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası

M 16 İÖ6 OSB 20
www.martiokul.com

1. Ünite : Sosyal Bilgiler Öğreniyorum ......................................................6
2. Ünite : Yeryüzünde Yaşam..................................................................28
3. Ünite : İpek Yolu'nda Türkler ..............................................................54
4. Ünite : Ülkemizin Kaynakları...............................................................88
5. Ünite : Ülkemiz ve Dünya..................................................................112
6. Ünite : Demokrasinin Serüveni..........................................................136
7. Ünite : Elektronik Yüzyıl....................................................................160
Cevap Anahtarı.......................................................................................175
KİTABIMIZI TANIYALIM
Testler kazanımlara göre hazırlanmıştır.

Test – 1- 1
†NiTE Kazanım 1. 1. Yakın çevresindeki bir örnekten yola çıkarak bir olayın çok boyutluluğunu fark eder.
Testin ait olduğu kazanımlar testin üzerinde belirtilmiştir. 6.

Fransız Sanayi
8.
Gerekirse Rusya'dan do-
İhtilali İnkılabı ğalgaz alımını durdurabi-
I. Dünya liriz.
Savaşı
Bakan’ın bu açıklaması;
OLAYLAR
Yalnızca yukarıdaki şemaya bakılarak aşa- I. Kültürel
Çevremizde ve dünyada ya- ğıdaki genellemelerden hangisi yapılabilir?
II. Ekonomik
şanılan olaylar çok yönlü-
A) Bir olayın birden fazla sonucu bulunabilir. III. Dini
dürler.
B) Farklı olayların ortak sonucu olabilir. alanlardan hangilerinde etkilere neden olur?
Olaylar incelenirken; bu
olayların neden gerçekleş- C) Bir olayın sonucu başka bir olayın nedenidir. A) Yalnız I B) I ve II
tiği, nasıl gerçekleştiği, ne
D) Olaylar birbirinin devamı şeklinde gelişir. C) Yalnız II D) II ve III
zaman gerçekleştiği ve bu
olayların sonucunda nele-
rin ortaya çıktığı araştırılır.
Olayların neden ve sonuç-

9.
Testlerin yanında testin içerdiği kazanımlarla

larını bilmek benzer durum- Olaylar nedenleri ya da sonuçları açısından
larda nelerin ortaya çıkaca- çok yönlü olabilirler.
ğının da bilinmesini sağlar.
Aşağıdakilerden hangisinde bir olayın bir-
Bu durumda insanlar olası den fazla nedeni bulunmaktadır?
ilgili konu anlatımı “Öğrenmekte Yarar Var”

benzer durumlarda daha
A) Bugün üzerimde bir yorgunluk olduğu için
önceden tedbir alır ve ona
işe gitmedim.
göre davranış geliştirirler.
B) Israr ettiğin, biraz da kendim istediğim için
Bir olayın birden fazla ne-
başlığı altında verilmiştir.

gelmeyi kabul ettim.
deni olabilir. Aynı şekilde
bir olayın birden fazla so- 7. Ülkemizde C) Ali, Mehmet, Okan! Siz benimle geliyorsu-
bez bebek
nucu da bulunabilir. Olayın satışları arttı. nuz.
nedenleri ve sonuçları ola- D) Yağmur hem insanların ıslanmasına hem
yın çok yönlülüğü hakkın- de yolların kapanmasına neden oldu.
da bilgi edinilmesini sağ-
lar.
Her olay farklı insanlar üze-

rinde farklı etkilere neden
10. TOKİ'nin
olabilir. Bu durum insanla- Sihir yapmak isteyen Gölbaşı'nda Gölbaşı'na
Gölbaşına kiraların
rın kişilik özellikleri, önce- çocuk arkadaşına göçlerin
zarar verdi. 8000 konut düşmesi yaşanması
den edinilmiş bilgi birikim- yaptırması
leri ve diğer özellikleri ile Yukarıda bir televizyon kanalında yayınlanan- I II III
yakından ilgilidir. bir diziyle ilgili şema verilmiştir.
Yanda verilen kutu yukarıda
Olaylar ilgili oldukları alan- Buna göre aşağıdakilerden hangisi söyle- ki şemada nereye yerleşti- Konut
nemez? fazlasının
lardan farklı alanlarda da rilmelidir?
oluşması
sonuçlara neden olabilirler. A) Olayların etkileri uzun zamanda görülür. A) I.den önce
Bu nedenle bir olay değer- B) Olayların bireysel sonuçları bulunur. B) II.den sonra
lendirilirken çok yönlü dü- C) Olayların toplumsal sonuçları bulunur. C) II.den önce
şünmek gerekir.
D) Olaylar çok yönlüdür. D) III.den sonra
SOSYAL
Sosyal Bilgiler Öğreniyorum
1 -1.EÜnite
TiN† BİLGİLER 8 8 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası
3. Bazı olayların etkileri yaşandığı anda görüle-

1. ÜNİTE
1. Domuz Gribi mevsim- Domuz gribi için ek
sel gripten çok tehli- önlemlere gerek yok- bilir. Bazı olayların etkileri ise çok uzun zaman TEST - 1
keli bir hastalıktır. Bu tur. Mevsimsel gripte sonra ortaya çıkabilir.
nedenle halkın en kı- olduğu gibi temizliğe
sa zamanda aşı prog- ve C vitamini alımına Buna göre aşağıdakilerden hangisinin etki-
ramına alınması ge- dikkat edilmesi yeter- si diğerlerine göre daha uzun bir zamanda
rekir. lidir.
hissedilir?
A) Deprem B) Küresel ısınma
C) Sel D) Yangın
4.
Testlerin yan kısmında bulunan optik formlar

Yukarıdaki iki doktorun açıklamaları ile il-
gili olarak aşağıdaki genellemelerden han-
gisine ulaşılabilir?
A) Hastalıklara karşı geliştirilen aşılar her
koparılacak şekilde hazırlanmıştır. Öğrenci testi

zaman faydalı olmaya bilir.
B) İnsanların bilgi birikimleri gelişmiş bir top- Yukarıdaki kazayla ilgili özelliklerden han-
lumun temelini oluşturur. gisi bir olayın nedenleri ya da sonuçları
C) Olayların sonuçlarını önceden kestirebil- bakımından çok yönlü olup olmadığı ile il-
mek mümkün değildir.
D) Bazı olay ve durumların insanlar üzerin-
deki etkileri farklı olabilir.
gili bir bilgiye ulaşılmasını sağlamaz?
A) Kazaya karışan kişi sayısı
B) Kazanın nasıl gerçekleştiği
çözüp optik forma kodladıktan sonra isterse koparıp
öğretmene teslim edebilecektir. Optik form “Pratik
C) Kazanın gerçekleşme zamanı
D) Kaza sonucunda oluşan zararlar
Okuma” sayesinde kolayca okutulabilmektedir.

5.
Cumhurbaşkanı
Abdullah Gül'ün
2. “Amazon Ormanları'nda bir kelebeğin kanat Ermenistan – Türkiye
çırpması, Amerika Birleşik Devletleri’nde fır- maçını izlemek için
Ermenistan'a gitmesi, iki
tına kopmasına neden olabilir”
ülke arasındaki ilişkilerin yu-
Edward Lorenz adlı bilim adamının yukarı- muşamasına katkı sağladı.
daki tezi aşağıdaki şemalardan hangisi ile (Bir Gazete Haberi)
anlatılabilir?
Yukarıdaki habere göre yaşanılan olaylarla
A) ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
Küçük Olay Büyük Etki
nebilir?
A) İnsanların siyasi olaylara ilgisi spor olay-
B)
Küçük Etki Büyük Olay larına ilgilerinden daha fazladır.
B) Toplumsal sonuçları bulunmaktadır.
C)
Büyük Olay Küçük Etki C) Futbol günümüzde en önemli yönlendirme
sanatıdır.
ETKİNLİK
†NiTE - 1 Ülkemizin Kaynakları
D) D) Bir olay yaşandığı alan dışında da etkilere
Büyük Etki Küçük Olay
sahip olabilir.
2. Aşağıdaki tabloyu tamamlayınız.
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası 7
İlgi Alanı ı
Yetenek Alan
Meslek seçimi bireylerin ha-

yat tarzlarını da belirleme-
leri demektir. Bu nedenle
bireyler hayat boyu mutlu
olmak için doğru mesleği
seçmelidirler. Meslek seçi-
Doktor
minde öncelikli olarak mes-
leğin, bireyin ilgi ve yete-
nek alanlarına uygun olup
olmadığı dikkate alınmalı-
dır.
Ünite sonlarında bulunan Doğru - Yanlış, Boşluk Hakim
Doldurma, Eşleştirme, Bulmaca gibi alternatif

uygulamalardan oluşan etkinliklerle öğrencilerin Öğretmen
her tip soruyu çözmeleri amaçlanmış ve kitap

eğlenceli hâle getirilmiştir.
Mühendis
110 110 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası

PRATİK OKUMA SİSTEMİ
Akıllı telefonunuza yüklemiş olduğunuz ‟Pratik Okuma

Programı”nı açınız. Bilgisayarınızda ise ‟pratikokuma.com”
İnternet sitesine girerek ‟Giriş Yap” kısmından giriş yapınız.
DİN KÜLTÜRÜ
ve
Zekat, Hac ve Kurban İbadeti
1 -2.EÜnite
TiN† AHLAK BİLGİSİ
1. Kâbe'yi Hz. İbrahim ve oğlu Hz. İsmail, Allah'ın 4. Umre de hacda olduğu gibi Mekke'deki kutsal 2. ÜNİTE
emriyle yapmıştır. Yapımı tamamlandıktan mekanları ziyaret etmektir. Yüce Allah Bakara TEST - 4
sonra Hz. İbrahim ilk tavafı oğlu Hz. İsmail ile suresinin 196. ayetinde "Haccı da, umreyi de
beraber yapmış ve bütün insanları Kâbe'yi Allah için tamamlayın." buyurmuştur.
ziyarete davet etmiştir. Kâbe'nin çevresi daire Umre ile ilgili olarak aşağıdakilerden han-
şeklindedir ki, buraya Mescid-i Haram denir. gisi söylenemez?
Kâbe, Mescid-i Haram'ın tam ortasında yer A) Farz bir ibadettir.
alır. Zemzem suyu da bu mescidin içerisinden
B) Tavaf ve sa'y yapılır.
çıkmaktadır.
C) İhrama girilir.
Buna göre Kâbe ile ilgili olarak aşağıdaki-
D) Hac zamanı dışında her zaman yapılabi-
Testlerin yanında yer alan optik

lerden hangisi söylenemez?
lir.
A) Allah'tan gelen vahiyle yapıldığı
B) Kutsal bir mekan olduğu
C) Hz. Muhammed doğmadan önce yapıldığı
D) Hz. Muhammed'in döneminde haccın farz
formu bilgisayar ya da akıllı telefon

5.
1 2 3 4 5 6
kılındığı
1
2
3
Soldan Sağa:
kamerası ile okutunuz.

2. Hacca giden kişi ilk olarak aşağıdaki görev-
lerden hangisini yapmalıdır?
1. Vakfenin yapıldığı yerdir.
2. Hacda şeytan taşlamanın yapıldığı yerdir.
3. Safa ve Merve arasında 7 kere gidip gel-
mektir.
A) Şeytan taşlamak
Yukarıdaki bulmaca çözüldüğünde 3.
B) İhrama girmek
sütunda yukarıdan aşağıya yer alan harfler
C) Vakfe yapmak aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru
D) Tavaf etmek olarak verilmiştir?
A) A - A - İ B) A - İ - A
C) V - İ - Y D) A - A - A
3. • Hac ibadeti süresince giyilen ve iki parça-

dan oluşan giysi
• Hac veya umre yapmaya niyet eden kişi-
nin, diğer zamanlarında helal olan bazı
6. Dilek okula gelemeyen arkadaşı Emine'ye
davranışları, hac veya umre tamamlanın-
umrede yapılan görevleri anlatırken aşağı-
caya kadar kendine haram kılması
dakilerden hangisini yanlış aktarmıştır?
Bu iki durum aşağıdaki kavramlardan han- A) Arafat'ta vakfe yapılır.
gisiyle açıklanabilir?
Sosyal Bilgiler - Sosyal Bilgiler Öğreniyorum

B) İhrama girilir.
A) Sa'y B) İhram C) Sa'y yapılır.
C) Şeytan taşlama D) Vakfe D) Kâbe tavaf edilir.
8. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Soru Bankası 37
Okutma işlemi yapıldıktan sonra ekrana

öğrencinin test analizi gelir. Bu test analizinde
sorulara verilen doğru cevap, yanlış cevap, boş ve
net sayısı ile testin cevap anahtarı ve öğrencinin
teste verdiği cevaplar ekrana gelir.
Bu ikonu gördüğünüz testlerdeki

soruların çözüm videolarını yine bu
kısımdan izleyebilirsiniz.
• Öğretmenlerimiz, sınıf içinde çözdürdükleri ya da ev ödevi olarak verdikleri testlerin toplu değerlendirme
sonuçlarına ‟Pratik Okuma Sistemi” ile ulaşabilir ve öğrencilerinin başarı derecesini de sistemden görebilirler.
Detaylı bilgi için www.pratikokuma.com

SOSYAL
1 -1.EÜnite
TiN† BİLGİLER
3. Bazı olayların etkileri yaşandığı anda görüle-
1. ÜNİTE
1. Domuz gribi için ek
Domuz Gribi mevsim-
sel gripten daha tehli-
önlemlere gerek yok- bilir. Bazı olayların etkileri ise çok uzun zaman TEST - 1
tur. Mevsimsel gripte sonra ortaya çıkabilir.
keli bir hastalıktır. Bu
olduğu gibi temizliğe
nedenle halkın en kısa
ve C vitamini alımına Buna göre aşağıdakilerden hangisinin etki-
zamanda aşı progra-
dikkat edilmesi yeter- si diğerlerine göre daha uzun bir zamanda
mına alınması gerekir.
lidir.
hissedilir?
A) Deprem B) Küresel ısınma
C) Sel D) Yangın
4.
Yukarıdaki iki doktorun açıklamaları ile il-

gili olarak aşağıdaki genellemelerden han-
gisine ulaşılabilir?
A) Hastalıklara karşı geliştirilen aşılar her
zaman faydalı olmaya bilir.
B) İnsanların bilgi birikimleri gelişmiş bir top- Yukarıdaki kazayla ilgili özelliklerden han-
lumun temelini oluşturur. gisi bir olayın nedenleri ya da sonuçları
C) Olayların sonuçlarını önceden kestirebil- bakımından çok yönlü olup olmadığı ile il-
mek mümkün değildir. gili bir bilgiye ulaşılmasını sağlamaz?
D) Bazı olay ve durumların insanlar üzerin- A) Kazaya karışan kişi sayısı

deki etkileri farklı olabilir. B) Kazanın nasıl gerçekleştiği
C) Kazanın gerçekleşme zamanı
D) Kaza sonucunda oluşan zararlar
5.
Cumhurbaşkanı
Abdullah Gül'ün
2. “Amazon Ormanları'nda bir kelebeğin kanat Ermenistan – Türkiye
çırpması, Amerika Birleşik Devletleri’nde fır- maçını izlemek için
Ermenistan'a gitmesi, iki
tına kopmasına neden olabilir”
ülke arasındaki ilişkilerin yu-
Edward Lorenz adlı bilim adamının yukarı- muşamasına katkı sağladı.
daki tezi aşağıdaki şemalardan hangisi ile (Bir Gazete Haberi)
anlatılabilir?
Yukarıdaki habere göre yaşanılan olaylarla
A) ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
Küçük Olay Büyük Etki
nebilir?
A) İnsanların siyasi olaylara ilgisi spor olay-
B)
Küçük Etki Büyük Olay larına ilgilerinden daha fazladır.
B) Toplumsal sonuçları bulunmaktadır.
C)
Büyük Olay Küçük Etki C) Futbol günümüzde en önemli yönlendirme
sanatıdır.
D) D) Bir olay yaşandığı alan dışında da etkilere
Büyük Etki Küçük Olay
sahip olabilir.

Test – 1- 1
†NiTE Kazanım 1. 1. Yakın çevresindeki bir örnekten yola çıkarak bir olayın çok boyutluluğunu fark eder.
6. 8.
Fransız Sanayi Gerekirse Rusya'dan do-
İhtilali İnkılabı ğal gaz alımını durdurabi-
I. Dünya liriz.
Savaşı
Devlet adamının bu açıklaması;
OLAYLAR
Yalnızca yukarıdaki şemaya bakılarak aşa- I. Kültürel
Çevremizde ve dünyada ya- ğıdaki genellemelerden hangisi yapılabilir?
II. Ekonomik
şanılan olaylar çok yönlü-
A) Bir olayın birden fazla sonucu bulunabilir. III. Dini
dürler.
B) Farklı olayların ortak sonucu olabilir. alanlarından hangilerini etkilediği söylenebi-
Olaylar incelenirken; bu
lir?
olayların neden gerçekleş- C) Bir olayın sonucu başka bir olayın nedenidir.
tiği, nasıl gerçekleştiği, ne A) Yalnız I B) I ve II
D) Olaylar birbirinin devamı şeklinde gelişir.
zaman gerçekleştiği ve bu C) Yalnız II D) II ve III
olayların sonucunda nele-
rin ortaya çıktığı araştırılır.
Olayların neden ve sonuç- 9.

Olaylar nedenleri ya da sonuçları açısından
larını bilmek benzer durum-
çok yönlü olabilirler.
larda nelerin ortaya çıkaca-
ğının da bilinmesini sağlar. Aşağıdakilerden hangisinde bir olayın bir-
den fazla nedeni bulunmaktadır?
Bu durumda insanlar olası
benzer durumlarda daha A) Bugün üzerimde bir yorgunluk olduğu için
önceden tedbir alır ve ona işe gitmedim.
göre davranış geliştirirler.
B) Israr ettiğin, biraz da kendim istediğim için
Bir olayın birden fazla ne- gelmeyi kabul ettim.
deni olabilir. Aynı şekilde
7. C) Ali, Mehmet, Okan! Siz benimle geliyorsu-
bir olayın birden fazla so- Ülkemizde
bez bebek nuz.
nucu da bulunabilir. Olayın satışları arttı.
nedenleri ve sonuçları ola- D) Yağmur hem insanların ıslanmasına hem
yın çok yönlülüğü hakkın- de yolların kapanmasına neden oldu.
da bilgi edinilmesini sağ-
lar.
Her olay farklı insanlar üze-

rinde farklı etkilere neden 10. TOKİ'nin
olabilir. Bu durum insanla- Gölbaşı'na Gölbaşı'nda Gölbaşı'na
Sihir yapmak isteyen kiraların göçlerin
rın kişilik özellikleri, önce- çocuk arkadaşına 8000 konut
zarar verdi. yaptırması düşmesi yaşanması
den edinilmiş bilgi birikim-
Yukarıda bir televizyon kanalında yayınlanan- I II III
leri ve diğer özellikleri ile
yakından ilgilidir. bir diziyle ilgili şema verilmiştir. Yanda verilen kutu yukarıda
ki şemada nereye yerleşti- Konut
Olaylar ilgili oldukları alan- Buna göre aşağıdakilerden hangisi söyle- fazlasının
nemez? rilmelidir?
lardan farklı alanlarda da oluşması
sonuçlara neden olabilirler. A) I.den önce
A) Olayların etkileri uzun zamanda görülür.
Bu nedenle bir olay değer- B) II.den sonra
B) Olayların bireysel sonuçları bulunur.
lendirilirken çok yönlü dü- C) II.den önce
C) Olayların toplumsal sonuçları bulunur.
şünmek gerekir. D) III.den sonra
D) Olaylar çok yönlüdür.

SOSYAL
1 -1.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4.
1. ÜNİTE
Olgu Görüş
I. Kanıtlanabilir.  Bileceğim. Bilebilirim.
TEST - 2
II. Bilimsel verilere dayanır. 
Furkan Esra
III. Kişiden kişiye değişir. 
Yukarıdaki tabloda hangi özellikler yanlış

işaretlenmiştir? Bilmeliyim. Bildim.
A) Yalnız I B) I ve II
Veysel Zeynep
C) II ve III D) Yalnız III Dilek, temenni, tahmin ya da ön yargı içeren
cümleler genellikle görüş cümleleridirler.
Buna göre yukarıdaki öğrencilerden hangi-

sinin cümlesi değişitirilemez olması nede-
niyle bir olgu cümlesidir?
A) Furkan B) Esra
2. Aşağıdaki sorulardan hangisine verilecek C) Zeynep D) Veysel
cevap bir olgu değildir?
A) Çalışma için ne kadar harcama yapılmış-
tır?
B) İlk çalışma hangi tarihte yapılmıştır?
C) Çalışmaya hangi bilim adamları katılmış-
tır? 5. I. Atatürk, Selanik’te doğduğu için çok şans-
D) Çalışmalarımız hakkında yorumlarınız lıydı.
nelerdir? II. Yaptıklarınız affedilir şeyler değil.
III. Geçtiğimiz kıştan beri görüşmüyoruz.
Yukarıdaki cümlelerden hangileri görüş

bildiren cümlelerdir?
C) II ve III D) Yalnız III

3. I. Temponuza ayak
uydurabilecek bir
üründür.
II. 80 GB bellek hac-
mine sahiptir.
III.CD sürücüsü
bulunmaktadır.
6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin kanıtla-
IV.Döndürülebilir
ekran sistemine nabilirlik özelliği diğerlerinden farklıdır?
sahiptir.
A) Yazar 1979 yılında Aksaray’da doğmuştur.
Yukarıdaki tanıtım broşüründe yer alan bil- B) On dokuz yaşında ilk öykü kitabını yayım-
gilerden hangileri bir görüştür? lamıştır.
A) Yalnız I B) I ve II C) Bu kitap annesine ithafen yazılmıştır.
C) Yalnız II D) II, III ve IV D) Zaten en başarılı kitabı bu ilk öykü kitabıdır.

Test – 2- 1
†NiTE Kazanım 1. 2. Olgu ve görüşü ayırt eder.
7. 9. Araştırmalarımı yaparken;
döneme ait arşiv belgeleri,
antlaşma metinleri, varsa
fotoğraflar ve o dönemi ya-
şamış kişilerin anılarından
yararlanıyorum.
OLGU ve GÖRÜŞ
Ünlü tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı'nın tarih
İnsanların sahip oldukları
ve aktardıkları bilgiler olgu araştırmalarında kullandığını söylediği yu-
ve görüş olarak ikiye ayrılır. karıdaki kaynaklardan hangisinin yorum içer-
Yukarıdaki tablo ile ilgili olarak aşağıda veri- me ihtimali diğerlerinden daha yüksektir?
Olgu len bilgilerden hangisi yorum içermektedir?
A) Arşiv belgeleri
Herkes tarafından kabul A) İtalyan sanatçı Leanardo Vinci tarafından
edilebilir niteliktedir. çizilmiştir. B) Dönemi yaşamış kişilerin anıları
Oluşum ve sonuç aşama- B) Tabloda hiç fırça izi bulunmamaktadır. C) Döneme ait fotoğraflar
ları gözlemlenebilir.
C) Sanatçının en güzel eseridir. D) Antlaşma metinleri
Kanıtlanabilir bilgilerdir.
D) Rönesans dönemine aittir.
Bilimsel verilerle destekle-
nebilir bilgilerdir.
Doğruluğu ya da yanlışlığı
açık olan bilgilerdir.
Ancak bilimsel verilerle ye-
nilenebilirler.
Görüş
Daha çok insanların kendi-
lerini ilgilendiren bilgilerdir. 10. 1995
1980
Kişiden kişiye değişebilir
İlk Osmanlı parası İlk Osmanlı parası
niteliktedirler. Orhan Bey Osman Bey
Yorum içeren şahsi düşün- zamanında zamanında
basılmıştır. basılmıştır.
celerdir.
Kıyaslama ve karşılaştırma 8. Osman Bey dönemine ait bir paranın bulun-
KİŞİ TANIMA FORMU
cümleleri görüş bildirirler. ması; ilk Osmanlı parasının Orhan Bey zama-
Ön yargı ve tahmin cümle- 1. Kişilik Özellikleri: nında basıldığı yönündeki bilginin değişmesi-
leri görüştürler. ……………………………............................. ne neden olmuştur.
Toplumsal yasalar daha 2. Fiziksel Özellikleri: Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine
…………………………….............................
çok olgular üzerine kurul- ulaşılabilir?
maya çalışılırlar. Olgular ka- 3. Kimlik Bilgileri:
nıtlanabilir olmaları nede- ……………………………............................. A) Tarih biliminin elde ettiği bilgiler görüştür.
niyle etkili kabullenme ve 4. Aile Bilgileri:
B) Zamanla eskiyen bilgiler yenilenerek top-
etkili reddetme açısından …………………………….............................
lumun yararına sunulmalıdır.
önemlidirler.
Yukarıdaki formda yer alan bölümlerden C) Bir olgunun değişmesi için üzerinden uzun
Görüş ise bireylerin kişilik
hangisine yazılacak olan bilgiler görüş ol- bir zaman geçmesi gerekir.
yapıları ve bireysel gelişim-
leri ile toplumu algılamaları maya daha uygun bilgilerdir?
D) Olgular ancak bilimsel araştırmalar sonu-
ile doğrudan ilgilidirler. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 cunda elde edilen bilgilerle değişebilirler.

SOSYAL
1 -1.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. Yazar eserinin sonunda araştırmasında kul- 4. 1. ÜNİTE
Elimde araştırmanda Teşekkür ederim ama
landığı kaynakları kaynakça bölümünde gös- işine yarayacak güzel ben araştırmamın bu TEST - 3
termiştir. bir kitap var. aşamasını tamamla-
dım.
Buna göre araştırmacı ile ilgili olarak aşa-
ğıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Bilimsel araştırma basamaklarına uymuş-

tur.
B) Araştırmasını yaparken çok yorulmuştur.
C) Bilimsel hırsızlık yapmıştır.

Yukarıdaki konuşmaya göre Ebru aşağı-
D) Çalışkan biri olduğunu kanıtlamıştır.
daki araştırma basamaklarından hangisini
tamamlamıştır?
A) Konu belirleme B) Hipotez kurma

2.  Hipotez araştırmada ulaşıl-
mak istenilen ya da ulaşılaca- C) Rapor hazırlma D) Kaynak tarama
ğı tahmin edilen sonuçlardır.
 Hipotezler araştırmanın
başında belirtilir.
Böylece konu sınırlandı-
rılmışve zaman kaybının
önüne geçilmiş olur.
Yukarıdaki açıklamaya göre aşağıdakiler-

den hangisi bir hipotezi gösterir?
A) Küresel ısınma, deniz ve içme suları
B) Küresel ısınma deniz sularının yükselme-

sine neden olabilir.
C) Küresel ısınmanın bir nedeni de su kay-

naklarının bilinçsiz tüketilmesidir.
D) Küresel ısınma ile ilgili Su Vakfı’nın yaptı- 5.

Bilimsel bir araştırmanın ilk
ğı çalışmalar incelenmelidir.
basamağı konunun belirlen-
mesidir. Bu nedenle konuyu
belirlerken ………………...
3. Yukarıdaki öğrencinin sözleri aşağıdakiler-

Problem Hipotez Kaynak den hangisi ile tamamlanamaz?
Belirleme Oluşturma Tarama
A) Daha önce araştırılmamış bir konu seçil-
melidir.
Katalog Rapor
B) Ekonomik kazanç elde edilecek bir konu
Oluşturma
seçilmelidir.
Yukarıda verilen katalog kutusu hangi renk- C) Topluma faydalı olacak bir konu seçilmeli-
te verilen kutu ile eşleştirilmelidir? dir.
A) Turuncu B) Mavi D) İlgi alanlarına uygun, isteyerek çalışılacak
C) Kırmızı D) Yeşil bir konu seçilmelidir.

Test – 3- 1
†NiTE Kazanım 1. 3. Bilimsel araştırma basamaklarını kullanarak araştırma yapar.
6. 9. İÇİNDEKİLER
Dipnotları
yaz BAŞLIKLAR SAYFA
Önsöz .....................................................................................VI
Notları bir Kısaltmalar.............................................................................. IX
kez daha Metni Çeviri Yazı Alfabesi ............................................................... X
kontrol et hazırla
1. BÖLÜM
BİLİMSEL ARAŞTIRMA 1. Giriş ..........................................................................................1
BASAMAKLARI .................
1.1. Kumuk Atasözleri Üzerine Yapılmış Çalışmalar..................3
1.2. Eski Türkçe ve Türkiye Türkçesi Atasözleri ile
Bilimsel araştırmaların en Kumuk Atasözleri Üzerine Bir Karşılaştırma........................8
kısa zamanda ve doğru so- 1.2.1. Köktürk Yazılı Metinlerdeki Atasözleri
ve Kumuk Atasözleri ...............................................10
nuca ulaşabilmesi için sis- Yukarıdaki şemada boş bırakılan yere aşa- 1.2.2. Eski Uygur Atasözleri ve Kumuk Atasözleri...........11
tematik bir çalışma gerekir. ğıdakilerden hangisi yazılmalıdır? 1.2.3. Divan'daki Atasözleri ve Kumuk Atasözleri...........12
1.2.4. Türkiye Türkçesi Atasözleri ve Kumuk
Dünya bilim insanların he- A) Rapor hazırlama B) Hipotez oluşturma Atasözleri ................................................................ 17
men hemen hepsi bilimsel
araştırmalarında genel ka- C) Kaynak tarama D) Problem belirleme Yukarıda bir çalışmanın içindekiler sayfası gös-
bul görmüş yöntemler ya da terilmiştir.
kendi belirledikleri yöntem-
leri kullanırlar. Buna göre bu çalışmanın hipotez ya da
hipotezlerinden hangi sayfada bahsedil-
Genel olarak bilimsel araş-
7. Bilimsel araştırmalarda not fişi hazırlanma- miştir?
tırma beş basamakta gerçek-
leşir. sı aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşme-
A) IX B) 1 C) VI D) 3
sini sağlamaz?
1. Problem belirleme:
A) Yararlanılan kaynaklar dipnotlarda kolay-
Araştırılacak konunun be- lıkla gösterilebilir.
lirlenmesidir.
B) Elde edilen bilgilerin kolay hatırlanması sağ-
2. Hipotez oluşturma: lanır.
Araştırmanın sonuçları, iler- C) Konu belirlenirken hiç zorluk çekilmez.
leyişi ve nasıl gerçekleşe-
ceği yönünde varsayımlar- D) Raporda kullanılacak ve yorumlanacak
da bulunulmasıdır. bilgiler hazır olur.
3. Kaynak tarama:
Araştırılacak konu ile ilgili
kaynakların (kitap, dergi,
deney, şahıs vb.) incelen- 8. 10.
mesidir. Bilimsel araştırmalarımızda kesinlikle yarar- (I) Öğretmenimiz Osmanlı Devleti’nde gö-
landığımız kaynakları göstermeliyiz. Çünkü rülen Tımar Sistemi hakkında bir araştırma
4. Not alma:
kaynak göstermek .......................................... yapmamı istedi. (II) Ben Tımar Sistemi’nin
Kaynaklardan elde edilen bil- ........................................................................ daha çok kırsal kesimlerde uygulanmış
gilerin son aşamada kullan- olacağı üzerinde durdum. (III) Kütüphaneye
mak üzere not edilmesidir. Yukarıdaki açıklamada boş bırakılan yere
gittiğimde tarih bölümünde “T” ile başlayan
aşağıdakilerden hangisi yazılamaz?
5. Rapor hazırlama: kitaplara baktım. (IV) Bulduğum kaynaklar-
A) Başkalarının emeğine saygı gösterdiğimi- dan çeşitli notlar aldım ve bu notları birleş-
Elde edilen bilgilerin yorum-
lanması, değerlendirilmesi zin bir kanıtıdır. tirerek çalışmamı tamamladım.
ve yazılması aşamasıdır. B) Araştırmamızı yaparken başkalarından yar-
Bilimsel araştırmalarda kul- dım aldığımızı gösterir. Yukarıdaki metinde kaç numaralı cümlede
lanılan ve yararlanılan kay- bilimsel bir araştırmanın problem belirleme
C) Dürüst bir araştırmacı olduğumuzu gösterir.
nakların açıklanması bilim- aşaması gerçekleştirilmiştir?
sel dürüstlük açısından ö- D) Araştırmamızın güvenilir olmasını istediği-
nemlidir. A) I B) II C) III D) IV
mizin göstergesidir.

SOSYAL
1 -1.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. Karşılaşılan bir sorunun çözümü ile ilgili
1. ÜNİTE
4.
olarak verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi
BURAYA YAZINIZ
TEST - 4
doğru değildir? Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumunca
geliştirilen çocuklar için yapılan sınav sonucunda
A) Kendi haklarımızın neler olduğunu bilme-
Bakanlığınıza yedek olarak atanmaya hak kazan-
liyiz. mış bulunmaktayım.
B) Sorunla ilgili sorumluluklarımızın neler ol- Bilgilerinizi ve ekteki bilgilere istinaden atama-
duğunu bilmeliyiz. mın yapılmasını arz ederim.
.........................
C) Başkalarının özgürlüklerinin neler oldu- .........................
ğunu bilmeliyiz. .........................
.........................
D) Sorunla ilgili büyüklerimizin neler düşün- Dilekçe Örneği
düğünü bilmeliyiz.
Resimdeki dilekçe örneğinde “Buraya Yazı-
nız” yazan bölüme aşağıdakilerden hangisi
2. I. yazılmalıdır?
İnsan istediği
yerde A) Yazan kişinin bilgileri
yaşayabilir. B) Kendisine yazılan kurum
C) Tarih ve saat
II. III.
İnsan istediği Yerleşme İnsan istediği D) Adres ve telefon bilgileri
yerde ve Seyahat düşünceyi
çalışabilir. Özgürlüğü açıklayabilir.
5. Fotoğrafta yer alan
IV. sorunla ilgilenmesi
İnsan istediği gereken kurum aşa-
yerde tatil ğıdakilerden hangi-
yapabilir. sidir?
Yukarıdaki şemada yerleşme ve seyahat
A) Valilik
özgürlüğü ile ilgili verilen bilgilerden han-
gisi ya da hangileri doğrudur? B) Reklam Kurulu
A) I ve IV B) Yalnız II C) Tüketici
C) II ve III D) III ve IV Mahkemesi
D) Belediye
3. Resimde görülen ka-

pı bir sorunu simgele- 6. Necla aile tarafından okula gitmesi engellenen
mektedir. Sorumluluk bir öğrencidir.
Kapının üzerinde Aşağıdakilerden hangisi Necla sorununun

bulunan anahtarlar- Hak çözülebilmesi için bizlerin yapabileceği faa-
liyettir?
dan hangisi kapıyı
açmakta kullanıla- A) Necla’yı okula göndermeleri için ailesini
Fiziksel Güç
maz? tehdit edebiliriz.
A) Sorumluluk B) Her gün Necla’yı arayarak kendisini iyi his-

anahtarı Özgürlük setmesini sağlayabiliriz.
B) Hak anahtarı C) İlgili kurumlara durumu dilekçe ile bildire-
C) Fiziksel güç anahtarı biliriz.
D) Özgürlük anahtarı D) Her gün ödevlerimizi Necla’ya bildirebiliriz.

Test – 4- 1
†NiTE
Kazanım 1. 4. Bir soruna getirilen çözümlerin hak, sorumluluk ve özgürlükler temelinde olması gerek-
tiğini savunur.
7. Türkiye’deki kadınların 10.

çalışma hayatına katılım-
Tüketici Hakları Derneği Başkanı, bu yıl der-
ları ile ilgili bir araştırma neğe başvuranların sayısında %10 çözülen so-
yapmaktayım. Bu konuda run sayısında ise %20 artış yaşandığını belirtti.
Türkiye’de çalışan kadın
öğretmen sayısını da öğ- Yukarıdaki gazete haberine göre aşağıdaki-
SORUNLAR VE renmek istiyorum. lerden hangisi söylenemez?
ÇÖZÜMLERİ Yukarıdaki araştırmacı istediği sayıyı öğren- A) Tüketici hakları konusunda toplumsal du-
Bir toplum içinde yaşayan mek için aşağıdakilerden hangisini yapma- yarlılık artmaktadır.
herkes toplumu oluşturan lıdır?
insanlarla ya da resmi ku- B) Tüketici hakları konusunda olumlu adım
rumlarla sorunlar yaşaya- A) Milli Eğitim Bakanlığına bilgi edinme for-
atan satıcı sayısı artmaktadır.
bilirler. mu ile başvurmalıdır.
C) Tüketici hakları en önemli gündem mad-
Karşılaşılan sorunların en B) Başbakanlık İnsan Hakları Komisyonu'na di-
desi olarak dikkat çekmektedir.
kısa ve doğru zamanda çö- lekçe ile başvurmalıdır.
zülebilmesi için insanların D) Tüketici hakları ile ilgili çalışmalar yapan
C) Okul müdürlüklerini ziyaret ederek bilgi
bazı şeylere dikkat etmeleri toplamalıdır. sivil toplum kuruluşları bulunmaktadır.
gerekir.
D) Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne dilekçe ile
Sorun çözümünde dikkat başvurmalıdır.
edilecek ilk husus insanla-
rın kendilerinin ve diğer in-
sanların haklarının, özgür-
lüklerinin ve sorumluluk-
larının neler olduklarını bi- 8.
lip bilmedikleridir.
Hak, özgürlük ve sorumlu-
luk konusunda bilinçli olan 11.
Bir sorunu çözerken herkes …………......…
insanlar diğer insanlara gö-
farkında olursa sorun daha kısa sürede çö
re sorunlarını doğru şekilde
çözebilirler. zülür.
Dilekçe hakkı bireylerin so- Sorun Çözme Makinesi Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşa-
runlarının çözülmesi için ğıdakilerden hangisi yazılamaz?
sorunla ilgili resmi kurum- Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki sorun
çözme makinesinin çalışması için gerekli A) Çıkarlarının B) Sorumluluklarının
lara talep ve şikayette bu-
lunma hakkıdır. çarklardan biri değildir? C) Özgürlüklerinin D) Haklarının
Bilgi edinme hakkı ise bi- A) Hakların bilinmesi
reylerin resmi kurumlardan
B) Düşüncelerin bilinmesi
bilgi ve belge edinme hak-
larıdır. C) Sorumlulukların bilinmesi
Dilekçe ve bilgi edinme hak- D) Özgürlüklerin bilinmesi
kı ile sadece ilgili kurumla-
ra başvuru yapılabilir. Ör-
neğin eğitim ile ilgili bir ko-
nuda Milli Eğitim Bakanlı- 12. Aşağıdakilerden hangisi diğer hakların el-
9. Aşağıdakilerden hangisi insanların başka-
ğına bağlı kuruluşlara baş- de edilebilmesi amacıyla kullanılan bir hak-
larına zarar vermeden istedikleri her şeyi
vurmak gerekir. Bu konuda tır?
yapabilmeleri anlamına gelmektedir?
İçişleri Bakanlığına bağlı
A) Bilinç B) Sorumluluk A) Eğitim Hakkı B) Seçme Hakkı
kurumlara başvuru yapıla-
maz. C) Hak D) Özgürlük C) Seyahat Hakkı D) Dilekçe Hakkı

SOSYAL
1 -1.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. DERS : Sosyal Bilgiler 3. 1. ÜNİTE
Demokrasinin
TEST - 5
?
KONU : Sosyal Bilgiler
Öğreniyorum  devamlılığını
sağlar
Yukarıdaki neden-sonuç ilişkisinin verildi-

ği şemada boş bırakılan yere aşağıdakiler-
den hangisi yazılmalıdır?
Sosyal bilgiler dersi …............. ve ......….... A) Yasalara uymak
olmamız üzerinde etkili olan bir derstir.
B) Vergi vermek
Yukarıdaki konuşmada boş bırakılan yer-
C) Askerlik yapmak
lere aşağıdakilerden hangileri yazılamaz?
D) Seçimlere katılmak
A) etkin – demokratik
B) ön yargılı – iyi
C) uyumlu – başarılı
D) üretken – katılımcı
4. Aşağıdakilerden han-
gisi resimde görülen
kitapta yer alan bir ko-
nu başlığı olamaz?
A) Vatandaşlık hak ve
sorumlulukları
B) Canlılarda büyüme
2. ve gelişme
Seçimlerde oy kullandım. C) Telif ve patent hakkı

D) İklim ve bitki örtüsü
Ali
Askerlik görevimi yerine getirdim.
Burhan
5.
................dersi ................dersi
Okulumu birincilikte bitirdim.
Ceyda
Toplum yaşamına Biyolojik yaşama
etkisi ile ilgilenir. etkisi ile ilgilenir.
Her ay vergimi düzenli olarak ödü-
yorum. Yukarıdaki şemada boş bırakılan yerlere sı-
rasıyla aşağıdakilerden hangileri yazılma-
Arzu
lıdır?
Yukarıdaki kişilerden hangisi ya da hangi-
A) Sosyal bilgiler - Fen ve Teknoloji
leri bir vatandaşlık görevinin yerine getiril-
mesinden bahsetmemiştir? B) Görsel sanatlar - Matematik
A) Yalnız Ali B) Ali ve Burhan C) Fen ve teknoloji - Teknoloji ve Tasarım
C) Yalnız Ceyda D) Ceyda ve Arzu D) Sosyal bilgiler - Görsel sanatlar

Test – 5- 1
†NiTE
Kazanım 1. 5. Sosyal bilgilerin, Türkiye Cumhuriyeti’nin etkin bir vatandaşı olarak gelişimine katkısını
fark eder.
6. 9.
Güven, sosyal bilgiler der-
sinde vatandaşlık görev- BİREY TOPLUM
leriyle ilgili hazırladığı per-
formans görevi için yan-
daki resmi kullanmıştır. Aşağıdaki derslerden hangisinin amacı yu-
TÜRK MİLLİ EĞİTİMİ'NİN karıdaki ilişkinin gerçekleşmesini ve tamam-
AMACI; lanmasını sağlamaktır?
Buna göre Güven aşağıdaki vatandaşlık
Atatürk inkılap ve ilkelerine görevlerinden hangisini araştırmıştır? A) Sosyal bilgiler
ve Anayasa'da ifadesini bu- A) Seçimlere katılmak B) Matematik
lan Atatürk milliyetçiliğine
B) Vergi vermek C) Türkçe
bağlı; Türk milletinin millî,
ahlaki, insani, manevi ve C) Yasalara uymak D) Fen ve teknoloji
kültürel değerlerini benim-
D) Askerlik yapmak
seyen, koruyan ve gelişti-
ren; ailesini, vatanını, mil-
letini seven ve daima yü-
celtmeye çalışan; insan hak-
larına ve Anayasa'nın baş- 10. Aşağıdakilerden hangisi sosyal bilgiler
langıcındaki temel ilkelere dersinin konuları içerisinde yer almaz?
dayanan demokratik, laik 7. Yandaki para çuvalında A) Ülkemizin tarihi
ve sosyal bir hukuk devleti bulunanlar aşağıdakiler-
olan Türkiye Cumhuriyeti'ne den hangisi için kullanıla- B) Coğrafi özellikleri
karşı görev ve sorumluluk- maz? C) Toplum hayatı
Toplanan
larını bilen ve bunları dav- Vergiler
A) Devlet memurlarının D) Türk dilinin özellikleri
ranış haline getirmiş yurt-
maaşları
taşlar olarak yetiştirmektir.
B) Özel şirket çalışanlarının maaşları
Bu konuda okullarda öğ-
retimi yapılan her dersin C) Yol köprü gibi çalışmaların giderleri
özel amaçları bulunmaktadır. D) Ülkenin sağlık ve eğitim harcamaları
Sosyal bilgiler dersinin
amacı topluma etkin katılım
11.
sağlayabilen üretken va- Sosyal Bilgiler Dersi Sağlar (X)
tandaşlar yetiştirmektir.
I. Canlıların yaşamını
8. Sosyal bilgiler dersi; kavramımızı
II. Tabiat olaylarını çözüm-
I. Sorun çözme becerisinin gelişmesini sağ- lememizi
lar.
III. Etkin ve üretken bir
II. Vatandaşlık bilinci kazanılmasını sağlar. vatandaş olmamızı
III. Genel kültür birikiminin artmasına yardım- IV. Çevremizdeki şekilleri

kolayca algılamamızı
cı olur.
Sosyal bilgiler dersi için yukarıda verilen Yukarıdaki tabloda yer alan bilgilerden han-
bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur? gisi ya da hangileri (X) ile işaretlenmelidir?
A) Yalnız I B) I ve II A) Yalnız I B) I ve II
C) I, II ve III D) II ve III C) Yalnız III D) Yalnız IV

SOSYAL
1 -1.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 1. ÜNİTE
Tarih yazmak, tarih yapmak
kadar mühimdir yazan yapa-
TEST - 6
na sadık kalmazsa, değiş-
meyen hakikat, insanlığı şa-
şırtacak bir mahiyet alır.
Aşağıdaki kurumlardan hangisi Atatürk’ün

yukarıdaki sözü doğrultusunda kurulmuştur?
A) Türk Tarih Kurumu Yukarıdaki fotoğrafta Atatürk döneminde kuru-
B) Türk Dil Kurumu lan Anadolu Medeniyetler Müzesi görülmektedir.
C) Anadolu Ajansı Anadolu Medeniyetler Müzesi’nin kurulması

aşağıdakilerden hangisini gösterir?
D) Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi
A) Atatürk’ün turizme önem verdiğini
B) Atatürk’ün bilime önem verdiğini
C) Atatürk’ün güzel sanatlara önem verdiğini
D) Atatürk’ün dünya tarihine önem verdiğini
2. "Türk Dili'nin Lehçeleri"
Yukarıdaki konu başlığı aşağıdaki kurum-

5.
lardan hangisinin inceleme alanları arasın-
da yer alır?
A) Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi
B) Türk Tarih Kurumu Sosyal bilimlerle ilgili
araştırma yapılır. Sosyal bilimlerle ilgili
C) Türk Dil Kurumu
yükseköğretim yapılır.
D) Anadolu Medeniyetler Müzesi
Resimdeki öğrenciler aşağıdaki kurumlar-
dan hangisi hakkında bilgi vermişlerdir?
A) Türk Dil Kurumu
B) Türk Tarih Kurumu
C) Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi
3. Yanda yer alan kitap aşa- D) Anadolu Medeniyetleri Müzesi

ğıdaki kurumlardan han- MODERN
gisi tarafından yayınlan- TÜRKİYE'NİN
mış olabilir? DOĞUŞU
A) Sağlık Bakanlığı
6. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk'ün Türk Di-
B) Türk Tarih Kurumu BERNARD LEWIS linin gelişmesine önem verdiğini gösterir?
C) Milli Eğitim Bakanlığı A) Harf İnkılabı B) Soyadı Kanunu
D) Türk Dil Kurumu C) Medeni Kanun D) Kabotaj Kanunu

Test – 6- 1
†NiTE Kazanım 1. 6. Atatürk’ün ülkemizde sosyal bilimlerin geliştirilmesi için yaptığı uygulamalara örnekler verir.
7. 10. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk dönemin-

“Her yıl Türk Tarih Kurumu tarafından ge-
de kurulan ve diğerlerinden daha fazla alan-
leneksel Türk Tarih Kongreleri düzenlen-
da çalışmalar yapan bir kurumdur?
mektedir.”
A) Dil Tarih Coğrafya Fakültesi
Aşağıdakilerden hangisi Türk Tarih Kong-
B) Türk Tarih Kurumu
relerinin düzenlenme amaçları arasında yer
ATATÜRK VE SOSYAL
almaz? C) Türk Dil Kurumu
BİLGİLER
A) Bilimsel konuları tartışmak D) Türkiye Radyo Televizyon Kurumu
Genel olarak eğitime ve bi-
lime önem veren Atatürk’ün B) Yılın önemli tarihçilerini belirlemek
bazı söz ve uygulamaları
C) Tarih alanında çalışma yapmayı özendir-
O’nun sosyal bilimlere ver-
mek
diği önemi gösterir.
D) Ortaya çıkan bilgileri paylaşmak
Aşağıdaki söz ve uygula-
malar bu duruma örnek ola-
rak gösterilebilir:
 Türk Tarih Kurumu’nun

Kurulması: 11.
Bu yıl Sosyal Bilimler Lise-
“Tarih yazmak, tarih yap- si’nden mezun oldum. Öğreni-
mak kadar mühimdir, yazan 8. mime arkeoloji alanında de-
yapana sadık kalmazsa, de- Türk Milleti geçirdiği sayısız vam etmek istiyorum.
felaketler içinde ahlakının,
ğişmeyen hakikat insanlığı
geleneklerinin, hatıralarının,
şaşırtacak bir mahiyet alır."
çıkarlarının, kısaca bugün
 Türk Dil Kurumu’nun kendi milliyetini yapan her
Kurulması: şeyin ............ sayesinde ko- Ebru’nun sözleri dikkate alındığında aşa-
runduğunu görüyor. ğıdaki kurumlardan hangisinin O’nun eği-
“Milliyetin çok belirgin nite-
timine devam etmesi için uygun bir kurum
liklerinden biri de dildir. Türk Atatürk’ün yukarıdaki sözünde boş bırakılan
olduğu söylenebilir?
milletindenim diyen insan, yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
her şeyden evvel mutlaka A) Anadolu Medeniyetler Müzesi
A) Devleti B) Bağımsızlığı
Türkçe konuşmalıdır. Türk- B) Turizm Otelcilik Meslek Yüksek Okulu
çe konuşmayan bir insan C) Tarihi D) Dili
C) Atatürk Araştırma Merkezi
Türk kültürüne, topluluğuna
bağlılığını iddia ederse bu- D) Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi
na inanmak doğru olmaz.”
 Dil ve Tarih - Coğrafya

Fakültesi'nin Kurulması
 Anadolu Medeniyetleri 9. Atatürk’ün aşağıdaki uygulamalarından han-

Müzesi'nin Açılması gisi O’nun sosyal bilimlere önem verdiğini
göstermez?
A) Türk Dil Kurumu’nun kurulması 12. Aşağıdakilerden hangisi atalarımızın başa-
B) Türk Tarih Kurumu’nun kurulması rılarından haberdar olmamazı sağlayan bir
bilimdir?
C) Anadolu Ajansı’nın Kurulması
A) Coğrafya B) Edebiyat
D) Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nin kurul-
ması C) Tarih D) Sanat

SOSYAL
1 -1.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. I. Olaylar bir birlerinin devamı şeklinde ger- 4. Aşağıdakilerden hangisi karşılaşılan sorun-
1. ÜNİTE
çekleşirler. ların çözümünde izlenecek yollardan biri ola- TARAMA - 1
maz?
II. Her olay bir önceki olayın sonucu olarak
ortaya çıkar. A) Kendi çıkarlarımıza öncelik vermek
Yukarıdaki iki cümle ile anlatılmak istenilen B) Başkalarının haklarını çiğnememeye dik-
aşağıdakilerden hangisidir? kat etmek
A) Olaylar çok yönlüdür. C) Sorunla ilgili sorumluluklarımızın farkında
B) Olaylar toplumsal sonuçlara sahiptir. olmak
C) Olaylar arasında neden sonuç ilişkisi bu- D) Konuyla ilgili özgürlüklerimizin sınırlarını
lunmaktadır. bilmek
D) Olaylar insanları etkiler.
5.
Sosyal bilgiler dersini başarıyla tamamla-
2. Aşağıdakilerden han- yan bir öğrenci, katılımın önemine inanır,
OLGULARIN
gisi resimdeki not ka- ÖZELLİKLERİ kişisel ve toplumsal sorunların çözümü için
ğıdına yazılamaz? kendine özgü görüşler ileri sürer.
_______________
A) Kanıtlanabilir bilgi-
lerdir. Buna göre sosyal bilgiler dersi aşağıdaki-
_______________ lerden hangisinin toplumda yerleşmesine
B) Kişiden kişiye
katkı sağlar?
değişmezler. _______________
A) İnsan hakları kavramının
C) Bilimsel verilerle
kanıtlanabilirler. _______________
B) Milliyetçilik düşüncesinin
D) Ön yargı içeren _______________ C) Demokrasi bilincinin
bilgilerdir.
D) İnanç özgürlüğünün
3.
6.
Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühim-
dir, yazan yapana sadık kalmazsa, değiş-
meyen hakikat insanlığı şaşırtacak bir ma-
hiyet alır.
Senden Gaznelilerde bilim ha-
yatını araştırmanı istiyorum. Atatürk’ün bu sözü doğrultusunda 1931 yı-
lında kurulan kurum aşağıdakilerden hangi-
sidir?
A) Türk Dil Kurumu
Yukarıdaki konuşmada bilimsel araştırma
basamaklarından hangisi gerçekleşmiştir? B) Türk Tarih Kurumu
A) Kaynak tarama B) Problem belirleme C) Kuvayı Milliye
C) Hipotez oluşturma D) Rapor hazırlama D) Tarih Vakfı

Tarama
†NiTE –- 11
7. 10.
Bilimsel araştırmalarda araştırmacının ya-
rarlandığı kaynakları göstermesi akademik
çalışmalarda .....…..……… ilkesi ile doğru-
dan ilgilidir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşa-

 Olaylar arasında neden
ğıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
– sonuç ilişkisi bulunur.
A) Çalışkanlık B) Sabırlı olma
 Olgular bilimsel değeri
olan bilgilerdir. Yalnızca fotoğrafa bakarak aşağıdakilerden C) Dürüstlük D) Kararlılık
hangisi söylenebilir?
 Bilimsel araştırma basa-
maklarında hipotez be- A) Bu kişi haklarının farkındadır.
lirlemek araştırmanın ge-
B) Bu kişi bireysel gelişimini tamamlamıştır.
leceği açısından önem-
lidir. C) Bu kişi vatandaşlık görevlerinden birini
yerine getirmektedir.
 Herkes sorunlar karşı-
sında kendi haklarının ne- D) Bu kişi başkalarının haklarına saygılıdır.
ler olduğunu bilmelidir.
 Türk Tarih Kurumunun 11. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yorum içer-
kurulması Atatürk'ün, bir
mesi nedeniyle olgu olarak kabul edilemez?
sosyal bilim olan tarihe 8. Aşağıdakilerden hangisi vatandaşlık görev
önem verdiğini göster- ve sorumlulukları arasında yer almaz? A) H1N1 gribi nedeniyle okulların tatil edil-
mektedir. mesi söz konusudur.
A) Yüksek öğrenim görmek
B) Seçme hakkını kullanmak B) Sabri’nin attığı gol muhteşem bir güzellik-
C) Askerlik yapmak teydi.
D) Yasalara uygun davranmak C) Beşiktaş bu maçı kaybederek şampiyon-

luk şansını tamamen kaybetti.
D) Telefonların radyasyon yayıp yaymadıkla-

9. rı tartışmalı bir konu
Yukarıdaki fotoğrafla ilgili olarak;

I. Baksana iki çocuk televizyon izliyor. 12. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk dönemin-
de sosyal bilimler alanında kurulan kurum-
II. Ekranda çizgi film görünüyor.
lar arasında yer almaz?
III. Buna televizyon izlemek denilemez.
A) Dil ve Tarih–Coğrafya Fakültesi
cümlelerinden hangisi ya da hangileri bir
görüşü ifade eder? B) Türk Dil Kurumu
A) Yalnız I B) I ve II C) Türk Tarih Kurumu
C) Yalnız II D) Yalnız III D) Ziraat Fakültesi

SOSYAL
1 -1.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. Yanda Türkiye’nin ünlü 4.
1. ÜNİTE
tarih dergilerinden Po- TARAMA - 2
püler Tarih dergisinin bir
kapağı görünmektedir.
Popüler Tarihte yazar-
lık yapan bir kişi aşa-
ğıdaki kurumlardan
hangisinin yayınların- Ülkemizi daha zor gün-
dan daha çok yararlan- Bu konuda öne çıkan lerin beklediğini söyle-
mak zorundadır? olgular nelerdir? yebilirim.
A) Gazi Üniversitesi Yukarıda verilen cevap bir olgu değil görüştür.

B) Türk Dil Kurumu Bu cümlenin görüş olmasının nedeni nedir?
A) Bu bilgi ön yargı içermemektedir.
C) Türk Tarih Kurumu
B) Bu bilgi kanıtlanabilir bir bilgidir.
D) Atatürk Kültür Merkezi
C) Bu bilgi kişiden kişiye değişir.
D) Bu bilgi bilimsel bir bilgidir.
2. Çevremizde tanık olduğumuz ya da yaşadı-

ğımız olaylarla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez? 5.
Kaynak ? Rapor
A) Olayların etkileri çok uzun zaman sonra
ortaya çıkabilir.
Yukarıdaki şemada boş bırakılan yere aşa-
B) Olaylar her zaman tek bir nedene bağlı ğıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
olarak ortaya çıkarlar.
A) Not alma B) Hipotez kurma
C) Olaylar hayatın birden fazla alanında etki-
C) Katalog tarama D) Konu belirleme
ye sahiptirler.
D) Olayların sonuçları yeni olaylara neden

olabilir.
6. Hacer yeni aldığı bilgisayarın ekranının bazı

yerlerinde görüntü kaybı yaşandığını fark
3. Aşağıdakilerden hangisi hipotez kavramını
etmiştir. Hacer sorunu satıcıya iletmiş ancak
açıklamak için kullanılabilir?
fatura ve garanti belgesi olduğu halde satıcı
A) Araştırma sonucunda yasa haline gelmiş durumla ilgilenmemiştir.
bilgilerdir. Buna göre Hacer öncelikli olarak aşağıda-
B) Bilimsel verilerle kanıtlanmış bilgilerdir. kilerden hangisine başvurmalıdır?
C) Araştırmacının araştırmasını sınırlandır- A) Anayasa Mahkemesi

masına neden olan bilgilerdir. B) Tüketici Mahkemesi
D) Henüz kanıtlanmamış ancak kanıtlanması C) Ticaret Mahkemesi

beklenen bilgilerdir. D) İnsan Hakları Mahkemesi

Tarama
†NiTE –- 21
7. Aşağıdakilerden hangisi vatandaşlık so- 11.
rumlulukları arasında yer alır? Zeminin Çocuğun
Çocuğun
A) Öğrencilerin sınavlarda başarılı olması ıslak + dikkatsiz =
düşmesi
olması yürümesi
B) Memurların sendikalara üye olmaları
C) Bilim adamlarının bilimsel araştırma yap- Yukarıda görülen olay ile ilgili olarak aşa-
 Olayların sonuçarı uzun maları
sürede ortaya çıkabilir. D) Kazanç elde edenlerin vergi vermeleri
Bu nedenle olaylar iyi A) Olayın aslında yalnızca tek bir nedene
tahlil edilmelidir. bağlı olarak gerçekleşmiştir.
 Herhangi bir tartışmada B) Olayın iki nedeninden biri aslında diğer

bir olguyu öne sürmek 8. Aşağıdakilerden hangisi Türk Tarih Kuru- nedenin bir sonucudur.
bir görüşü öne sürmek- mu’nun görevleri arasında yer almaz?
C) Olayın gerçekleşmesi için iki nedenin de
ten daha güvenilirdir. A) Tarih kongreleri düzenlemek aynı anda gerçekleşmesi gerekir.
 Bilimsel araştırmalarda B) Türk tarihini araştırmak D) Benzer durumlarda olayın tekrar etme
kaynak göstermek araş- ihtimali yüksek değildir.
C) Tarih eğitim programını düzenlemek
tırmanın güvenirliliğini
arttırır. D) Tarih alanında yayınlar hazırlamak
 Sorunlarımızı kendi bul-

duğumuz yöntemlerle 12. Resimdeki kişinin ko- İnterneti seviyorum
değil, bize verilen hak ve 9. nuşması dikkate alın- çünkü araştırmam-
Ders : Sosyal Bilgiler
özgürlükler ile üzerimi- dığında bu kişinin bi- la ilgili bir çok bilgi-
ye çok kısa zaman-
ze düşen sorumluluklar Konu : ........................ limsel araştırmanın da ulaşabiliyorum.
çerçevesinde çözmeliyiz. hangi basamağında
olduğu söylenebilir?
 Türk Dil Kurumu'nun ku-
rulması Atatürk'ün Türk A) Hipotez oluşturma
Kültürünün gelişmesine B) Kaynak tarama
önem verdiğini gösterir.
C) Rapor hazırlama
Yukarıdaki resimde “Konu” adı olarak aşağı-
dakilerden hangisi yazılabilir? D) Konu belirleme
A) Toplumsal Kurallar
B) Türk Dili’nin Kuralları
C) Doğal Sayılar 13. (I) Oyaca Ankara’ya 45
D) Kuvvetin Büyüklüğü kilometre uzaklıkta bir ka-
sabadır. (II) Oyaca’da bir ilk-
öğretim bir de lise olmak
üzere iki eğitim kurumu bu-
10. lunmaktadır. (III) İlköğretim
“Vatandaş sınır dışı edilemez ve yurda gir- Okulu liseye göre daha der-
me hakkından yoksun bırakılamaz” li toplu görünmektedir. (IV)
Liseden mezun olan öğren-
Yukarıdaki anayasa maddesi aşağıdakiler- ci sayısı ilköğretimden me-
zun olan öğrenci sayısın-
den hangisi ile ilgilidir? dan daha azdır.
A) Din ve vicdan hürriyeti
Yukarıdaki paragrafta yer alan cümlelerden
B) Çalışma hakkı hangisi ya da hangileri yorum içermektedir?
C) Siyasi haklar A) Yalnız I B) I ve II
D) Yerleşme özgürlüğü C) II ve IV D) Yalnız III

SOSYAL
1 -1.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4.
1. ÜNİTE
.............................................
TARAMA - 3
Türk Tarih Türk Dil Dil ve Tarih
Coğrafya
Kurumu Kurumu Fakültesi
Yukarıdaki şema için en uygun başlık aşa-

Bu maçı kazanmamızda en büyük etken futbol- ğıdakilerden hangisidir?
cularımızın maçı kazanmaya olan inançlarıdır.
A) Atatürk Döneminde Açılan Sosyal Hizmet
Ünlü teknik direktör Daum’un açıklamasına Kurumları
göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
B) Atatürk Döneminde Eğitim Alanında Fa-
A) Daum maçın sonucunun etkilerinden bah- aliyet Gösteren Kurumlar
setmiştir.
C) Atatürk Döneminde Sosyal Bilimler Ala-
B) Daum maçı kazanmaları ile ilgili kanıtlana- nında Kurulan Kurumlar
bilir bilgiler vermiştir.
D) Atatürk Döneminde Kültürel Alanda Açılan
C) Daum’un açıklaması olgu olarak kabul edi- Kurumlar
lebilir.
D) Daum maçla ilgili kendi görüşlerini açık-
lamıştır. 5. I
Türkiye'nin
Dünya Kupasını
Kazanması
2. Aşağıdakilerden hangisi sosyal bilgiler der- II V

Türkiye'nin
si ile ulaşılmak istenilen amaçlar arasında İşsizliğin
Dünya'da
yer almaz? Tanınması Azalması
A) Bireylerin etkin ve üretken vatandaşlar ol-

maları III IV
Turizm
Turizmin
B) Hayal gücü gelişmiş tasarımcılar yetiştiril- Tesislerinin
Gelişmesi
mesi Artması
C) Demokrasiye inanan vatandaşların yetiş-

tirilmesi Yukarıdaki şemada yer alan kutulardan han-
gilerinde yer alanlar hem neden hem de
D) Çevreye duyarlı vatandaşlar yetiştirilmesi
sonuçtur?
A) I ve II B) II, III ve IV
C) III ve IV D) III, IV ve V
3.
Her vatandaşlık görevinin kendine özgü ni-
telikleri bulunmaktadır. Örneğin; ……………
…..…....…. görevinin yerine getirilmesi için
vatandaşların kazanç getiren bir iş yapma-
ları gerekir. 6. Bilimsel bir araştırmanın sonuçları ile ilgili
tahminlerde bulunmak aşağıdaki aşamalar-
Yukarıdaki paragrafta yer alan boşluğa aşa- dan hangisinde gerçekleşir?
A) Problem belirleme B) Kaynak tarama
A) Vergi vermek B) Seçimlere katılmak
C) Hipotez oluşturma D) Rapor hazırlama
C) Askerlik yapmak D) Yasalara uymak

Tarama
†NiTE –- 31
7. 10. Aşağıdaki durumlardan hangisinde bilgi hır-
sızlığı gerçekleşmiş olur?
A) Araştırmada anonim bir eser kullanılması
B) Yararlanılan kaynakların dipnot ya da kay-

nakçada gösterilmemesi
 Olayların neden ve so- Diplomamı kaybettim. İş başvurumun kabul C) Varsayımların kanıtlanamadığının raporda
nuçlarını bilmek benzer edilebilmesi için diplomamı bulmam gereki-
yor ancak bulamıyorum. Ne yapacağım şimdi? belirtilmesi
olaylarda daha kolay çö-
züm yolları bulunmasına Yukarıdaki adamın sorununun çözülebil- D) Araştırmada yurt dışında yayınlanmış
yardımcı olur. mesi için bu adama aşağıdakilerden hangi- eserlerden yararlanılması
 Bir olay karşısında her si önerilmelidir?
insanın görüşü farklı ola- A) Diploma kaydının verilmesi için okuluna
bilir.
dilekçe yazabilirsin. 11. “Araştırmamda elde ettiğim bilgileri ne yapa-
 Konu belirlerken müm- cağımı bilemiyorum” diyen birinin aşağıdaki
B) Üzülme bu iş olmazsa başka bir iş olur.
kün olduğunca daha ön- araştırma basamaklarından hangisini ta-
ce araştırılmamış konu- C) Milli Eğitim Bakanlığı’na bilgi edinme for- mamladığı söylenemez?
lar üzerinde yoğunlaşıl- mu ile başvurmalısın.
A) Problem belirleme
malıdır.
D) Yetkililerle görüşüp diplomanı kaybettiğini
B) Hipotez oluşturma
 İnsanlar başkalarının hak anlatmalısın.
ve özgürlüklerine karar C) Kaynak tarama
vermemek şartıyla iste- D) Rapor hazırlama
diklerini yapabilirler.
 Dil ve Tarih - Coğrafya
Fakültesinin açılması Ata-
türk'ün sosyal bilimlere
12. Aşağıdakilerden hangisi sosyal haklar ara-
ve eğitime önem verdiği- 8.
sında yer alır?
ni gösterir. Alt yapı sorunları bitmiyor A) Çalışma hakkı
Bir gazete haberi
B) Yaşama hakkı
Yukarıdaki gazete haberinde belirtilen so- C) Vatandaş olma hakkı
runun çözümü ile ilgilenmesi gereken ku-
D) Dilekçe hakkı
rum aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tüketici Mahkemesi B) Valilik
C) Kaymakamlık D) Belediye
13. Önerme
Atatürk sosyal bilimlerde eğitim ve araştırma-
ya önem vermiştir.
Yukarıdaki önerme aşağıdaki uygulamalar-
9. Aşağıdakilerden hangisi sosyal bilimlerin dan hangisi ile kanıtlanabilir?
inceleme alanları arasında yer almaz?
A) Cumhuriyetin ilan edilmesi
A) Tarihi olaylar B) Anadolu Medeniyetler Müzesi’nin açılması
B) İklim özellikleri C) Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi’nin kurul-
C) Canlılık özellikleri ması
D) Ekonomik sorunlar D) Türk Dil Kurumu’nun kurulması

1 ETKİNLİK
- ETiN†
Dünyamız insan faktörü sebebiyle eskiye göre bin kat daha hızlı ısınıyor!
Kızılay'dan Küresel  Olayların çok yönlü ol-

duğunu bilmek insanla-
rın ve kurumların daha
Isınma Semineri
dikkatli davranmalarını
sağlar.
 Olgular görüşlere göre

değişmezler ancak gö-
rüşler olgulara göre de-
Kızılay Sultanbeyli şubesi, Küresel ğişebilir.
iklim değişiklikleri ve Türkiye'nin
durumu konulu bir seminer düzen-  Dilekçe hakkını kullan-
ledi. Sultanbeyli İşadamları Derneği mak bireylerin haklarını
Merkezinde yapılan seminer ilgi savunmaları açısından
gördü.
önemlidir.
Küresel iklim değişiklikleri ve Türkiye'nin durumu
konulu semineri, İstanbul Teknik Üniversitesi  Bilimsel araştırmalar so-
Meteoroloji Mühendisliği ve Afet Yönetimi Merkezi
Öğretim Üyesi PRof. Dr. Mikdat Kadıoğlu verdi.
nucunda hazırlanan ra-
Seminere Sultanbeyli Belediye Başkanı Dr. porlar sonraki araştırma-
Alaattin Ersoy, Başkan Yardımcıları, Meclis üyeleri, cılara yol gösterir.
Mahalle Muhtarları ve bir kısmı işadamı olmak üzere
çok sayıda Kızılay gönüllüsü Sultanbeyli'li katıldı.  Anadolu Medeniyetleri
HABERİN DEVAMI SAYFA 5'TE
Müzesi'nin açılması Ata-
türk'ün dünya tarihine ve
ortak mirasına önem ver-
diğini gösterir.
Yukarıdaki haber metnini olgu ve görüş açısından değerlendiriniz.
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
6. Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası 25 25

ETKİNLİK
†NiTE - 1 Sosyal Bilgiler Öğreniyorum
Haber metnini yalnızca görüş cümlelerinden oluşacak şekilde yeniden yazınız.
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
 Sosyal bilgiler dersi va-
tandaşlık hak ve sorum- ………………………………………………………………………………………………………….
luluklarının öğrenildiği
bir derstir. ………………………………………………………………………………………………………….
 Bilimsel araştırmalarla
ulaşılmak istenen temel ………………………………………………………………………………………………………….
amaç yeni olguların or-
taya çıkarılmasıdır. ………………………………………………………………………………………………………….
 Bilimsel araştırmalar ………………………………………………………………………………………………………….

sonucunda elde edilen
bilgiler bilimin gelişme- ………………………………………………………………………………………………………….
sine katkı sağladığı gibi
birey ve toplum yaşa-
mıın kolaylaşmasına
Bir konuda bilimsel araştırma basamaklarına uygun araştırma yaparak her aşamada yaptık-
da katkı sağlar. larınızı aşağıdaki tabloya özetle yazınız.
 Sosyal bilimler bir mille-
tin milli bilincinin oluşma-
sında etkili olan bilimler-
dir. Bu nedenle Atatürk Bilimsel Araştırma Basamakları Bu Basamakta Yaptıklarım
sosyal bilimlerin geliş-
mesine özel önem ver-
miştir. 1. ....................................... 1. .......................................
2. ....................................... 2. .......................................
3. ....................................... 3. .......................................
4. ....................................... 4. .......................................
5. ....................................... 5. .......................................
6. ....................................... 6. .......................................

1 ETKİNLİK
- ETiN†
Okulunuzla ilgili yaşadığınız ya da yaşayabileceğiniz bir sorunu düşünerek aşağıdaki dilekçe
örneğini doldurunuz.
T.C.
............................... İLKÖĞRETİM OKULU MÜDÜRLÜĞÜ‛NE  Bilgi edinme hakkı önem-
li bir haktır. Bu hak bi-
_______________ reylerin sorunlarının da-
ha kolay çözülmesine
yardımcı olur.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………  Bilgi edinme hakkı; kamu
güvenliğinin toplum sağ-
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… lığının ve devletin temel
varlığının aleyhine kulla-
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… nılamaz.
 Bilgi edinme hakkı ile

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
başka insanların hak ve
özgürlüklerini ilgilendi-
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ren konularda bilgi talep
edilemez.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Bu sorunla ilgilenmenizi istiyorum.
Saygılarımla arz ederim.
Tarih
Ad Soyad
İmza
Adres :

28 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası
SOSYAL
Yeryüzünde Yaşam
1 -2.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 2. ÜNİTE
Bu haritada istediğim tüm
Bu çizim bir yolları göremiyorum. Bana TEST - 1
harita değildir. Türkiye’nin tüm karayolu
Çünkü;…...… ağını gösterecek bir hari-
ta lazım.
FATİH KÖPRÜSÜ Fotoğraftaki adamın istediği harita aşağı-
LEVENT ÜMRANİYE
BEŞİKTAŞ
BOĞAZİÇİ K.
ÇAMLICA daki ölçeklerden hangisine sahip olmalıdır?
ÜSKÜDAR
TAKSİM
A) 1/1900000 B) 1/20000
KADIKÖY
CARREFOUR TEM KONTROL GİŞELERİ
KOZYATAĞI
TEM KURTKÖY C) 1/100000 D) 1/500000
BOSTANCI GİŞELERİ
MALTEPE
İSTANBUL
KARTAL SABİHA
GÖKÇEN
PENDİK
5. Küçük Ölçekli Büyük Ölçekli

Resimdeki çocuk cümlesini aşağıdakilerden Haritalar Haritalar
hangisi ile açıklayabilir?
A) Kuş bakışı çizilmiştir.
Aşağıdaki bilgilerden hangisi tabloda “kü-
B) Ölçek kullanılmamıştır.
çük ölçekli haritalar” sütununa yazılmalıdır?
C) Biz düzlem üzerine çizilmiştir.
A) Daha dar alanlar gösterilmiştir.
D) Dar bir alan çizilmiştir.
B) Ayrıntılar azdır.
C) Ölçek paydası küçüktür.
D) Hata oranı daha azdır.
2. 1/500000 ölçekli bir haritada A ve B şehirleri

arasındaki uzaklık 10 cm olarak ölçülmüştür.
6. BALIKESİR
Buna göre bu iki şehir arasındaki mesafe
gerçekte kaç kilometredir? Bergama
Dikili Kınık
A) 5000 km B) 5 km
EGE DENİZİ
C) 500 km D) 50 km Foça
Aliağa
MANİSA
Karaburun Menemen
5
6 8 İZMİR B
K
D
Bornova
9 G
14 3 Buca Kemalpaşa
7
Çeşme Urla 2
Bayındır
1 Güzelbahçe Menderes Ödemiş Kiraz
Seferihisar Torbalı
2 Gaziemir
3 Balçova
4 Narlıdere Beydağ
5 Çiğli Tire
Selçuk
6 Karşıyaka
7 Karabağlar
8 Bayraklı AYDIN
9 Konak
3. Ölçeği büyük olan haritalarda ayrıntılar daha

belirgindir. Yukarıdaki haritada İzmir’in sokaklarının gö-
rülebilmesi için aşağıdakilerden hangisi ya-
Buna göre aşağıdaki ölçeklerden hangisi pılmalıdır?
ile çizilmiş olan haritalarda ayrıntılar diğer-
A) Harita daha büyük bir düzleme çizilmelidir.
lerine göre daha belirgindir?
B) Haritaya daha yakından bakılmalıdır.
A) 1/1000000 B) 1/25000
C) Harita farklı renklerle çizilmelidir.
C) 1/20000 D) 1/7500000 D) Haritada kullanılan ölçek büyütülmelidir.

Test – 1- 1 Kazanım - 2.1.1.
†NiTE
Farklı ölçeklerde çizilmiş haritalardan yararlanarak ölçek değiştiğinde haritanın
değişen özellikleri hakkında çıkarımlarda bulunur.
7. Atlanta
10. Aralarındaki gerçek uzaklık 120 km olan iki nok-
ta arası bir haritada 6 cm olarak ölçülmüştür.
Atlanta
Buna göre belirtilen haritanın ölçeği aşağı-
dakilerden hangisidir?
1 2 A) 1/40000 B) 1/20000
ÖLÇEKLER
Yukarıdaki iki harita için aşağıdakilerden C) 1/2000000 D) 1/4000000
Ölçek: hangisi söylenemez?
Haritalarda kullanılan kü-
çültme oranıdır. Ölçek hari- A) I. haritada daha küçük ölçeklidir.
tada görülen uzunluğun ger- B) II. haritada ayrıntılar daha belirgindir.
çek uzunluğa bölünmesi ile
C) II. haritada şekiller asıllarından daha uzaktır.
bulunur.
D) I. harita daha geniş bir alanı göstermiştir.
Ölçekler küçük ölçek, orta
ölçek ve büyük ölçek olmak
üzere üçe ayrılırlar.
Ölçeğin paydasındaki sayı
büyüdükçe ölçek küçülür. 8. Aynı boyutlara sahip düzlemlere çizilen
aşağıdaki haritalardan hangisinde harita- 11.
Küçük Ölçek:
nın ayrıntıları gösterme gücü diğerlerinden 0 2 4 6 8
1/500000’den küçük olan öl-
daha fazla olur? km
çektir.
A) Ankara Şehir Haritası
Orta Ölçek: Her bölmesi 1 cm olan yukarıdaki çizgi
1/500000 ile 1/200000 ara- B) İç Anadolu Bölge Haritası ölçeğin kesir ölçek olarak karşılığı aşağı-
sında olan ölçektir. C) Türkiye Siyasi Haritası dakilerden hangisidir?
Büyük Ölçek: D) Türkiye Fiziki Haritası A) 1/20000 B) 1/200000
1/200000 ile 1/20000 ara-
C) 1/2000000 D) 1/20000000
sında olan ölçektir.
 Haritalarda ölçek bü- 9.
yüdükçe; ölçeğin payda-
sı küçülür. Haritada gö-
rülen alan daralır. Ayrın-
tılar daha da belirginle-
şir. Çizilen şekillerinin bo-
zulma oranı daha da a-
zalır. Haritada görülen
uzunluk gerçek uzunlu-
ğu daha yakındır.
 Haritalarda ölçek küçül- 12. Bir haritada A ve B şehirleri arasındaki uzaklık
dükçe; ölçeğin payda- Yukarıdaki boşluğa bir Türkiye haritasının çi- 8 cm olarak ölçülmüştür.
sında bulunan sayı bü- zilmesi istenilmektedir.
yür. Haritada daha ge- Bu şehirler arasındaki gerçek mesafenin
Buna göre bu haritanın çizilebilmesi için bulunması için aşağıdakilerden hangisinin
niş bir alan gösterilir. Ay-
aşağıdakilerden hangisi gerçekleşmelidir? bilinmesi gerekir?
rıntılardaki belirginlik
kaybolur. Şekiller asıl gö- A) Türkiye’nin bir bölümü çizilmelidir. A) Düzlemin boyutları
rüntülerinden uzaklaşır.
B) Kuş bakışı görünüm çizilmelidir. B) Haritanın renkleri
Haritada görülen uzun-
luk gerçek uzunluğa gö- C) Kabataslak bir çizim yapılmalıdır.
C) Haritanın konusu
re daha da kısalır. D) En küçük ölçek tercih edilmelidir.
D) Haritanın ölçeği

SOSYAL
Yeryüzünde Yaşam
1 -2.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. Aşağıdakilerden hangisi Atlas Okyanusu’na 4. Türkiye’nin aralarında köprü görevi gör-
2. ÜNİTE
kıyısı bulunan kıtalardan biri değildir? düğü iki kıta aşağıdakilerden hangisinde ve- TEST - 2
A) Kuzey Amerika B) Okyanusya rilmiştir?
C) Afrika D) Avrupa A) Avrupa-Afrika B) Asya-Avrupa
C) Amerika-Asya D) Afrika-Avrupa
2.
5.

Dünyanın şekli resimde görüldüğü gibi kutup-

lardan basık ekvatordan biraz şişkindir.
Buna göre dünyanın şeklinin aşağıdakiler-

den hangisine neden olduğu söylenemez?
A) Başlangıç meridyeninin İngiltere’den geç- Haritada Türkiye’nin matematik konumu ile il-
mesi
gili bazı sayılar yanlış yerleştirilmiştir.
B) Paralellerin boylarının kutuplara gidildikçe
Bu yanlışlık aşağıdakilerden hangisi ile dü-
kısalması
zeltilebilir?
C) Güneş ışınlarının ekvatora dik gelmesi
A) 36 ve 45 sayılarının yerleri değiştirilerek
D) Meridyen yaylarının kutup noktalarında bir-
B) 26 ve 42 sayılarının yerleri değiştirilerek
leşmesi
C) 26 ve 36 sayılarının yerleri değiştirilerek
D) 42 ve 45 sayılarının yerleri değiştirilerek
3.
6. Aşağıda verilen paraleller ve meridyenler

üzerinde bulunan noktalardan hangisi hem
ekvatora hem de başlangıç meridyenine di-
ğerlerinden daha yakındır?
Yukarıda sınırları gösterilen kıta ile ilgili ola-
rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Paralel Meridyen
A) Bu kıta Asya kıtasıdır. A) 10° Kuzey 15° Doğu
B) Dünyanın kuzeydoğusunda bulunur. B) 20°Kuzey 20°Batı
C) Atlas Okyanusu’na kıyısı vardır. C) 15°Güney 15°Batı

D) 10°Güney 20°Batı
D) Yüz ölçümü en geniş olan kıtadır.

Test – 2- 1 Kazanım - 2.2.
†NiTE
Konum ile ilgili kavramları kullanarak kıtaların, okyanusların ve ülkemizin coğrafi
konumunu tanımlar.
7. Kule şu anda 36° Gü-

10.
ney paraleli; 45° Doğu
meridyeni üzerindeyim.
COĞRAFİ KONUM
Bir yerin dünya üzerindeki
yerine o yerin konumu de-
nilir.
Konum özel konum ve ma- Yukarıdaki haritada hangi renkle gösterilen
tematik konum olarak iki- yer Okyanusya Kıtası’nda bulunmaktadır?
ye ayrılır.
Resimdeki haritada işaretli alanlardan han- A) Kırmızı B) Yeşil
Özel konum; bir yerin kıta, gisinde bulunmaktadır?
okyanus, deniz, boğaz ya C) Mavi D) Sarı
da başka bir yer gibi belirli A) I B) II C) III D) IV
noktalara göre bulunduğu
konumdur.
Dünya üzerinde; Asya, Av-
rupa, Afrika, Kuzey Ame-
rika, Güney Amerika, Ok-
yanusya ve Antarktika kıta- 8. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin mate-
ları bulunmaktadır. matiksel konumu ile ilgilidir?
Büyük Okyanus, Atlas Ok- A) Türkiye’nin doğusunda petrol zengini ülke-
yanusu ve Hint Okyanusu ler bulunur.
olmak üzere üç tane okya- 11. Aşağıdakilerden hangisi bir yerin matema-
nus bulunmaktadır. B) İstanbul ve Çanakkale Boğazları Türkiye’de tik konumunun bulunmasında kullanılır?
bulunur.
Türkiye Asya ile Avrupa A) Başlangıç meridyenine uzaklığı
Kıtaları arasında bulun- C) En doğusu ile en batısı arasında 76 daki-
maktadır. Türkiye’nin çev- kalık zaman farkı bulunur. B) Kıtalara göre konum
resinde Karadeniz, Mar- C) İklimi ve bitki örtüsü
D) Türkiye’nin batısında sanayileşmiş Avrupa
mara Denizi, Ege Denizi ve
ülkeleri bulunur. D) Kültürel özellikleri
Akdeniz bulunmaktadır.
Matematik konum; bir ye-
rin Ekvatora ve Başlangıç
Meridyenine göre bulundu-
ğu konumdur.
Ekvator, dünyanın tam or-
tasından geçtiği farz edilen 9. I. Pasifik Okyanusu
ve dünyayı kuzey ve güney
II. Hint Okyanusu
yarımkürelerine bölen tam
daire şeklindeki çizgidir. III. Atlas Okyanusu
Paraleller; ekvatora birer Yukarıdaki verilen okyanusların büyükten
derecelik açıyla çizilen, küçüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden
12. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'nin güne-
tam dairelerdir. 90 kuzey, yinde yer alan ülkeler arasındadır?
hangisinde doğru verilmiştir?
90 güney olmak üzere top-
A) Rusya B) Fransa
lam 180 paralel dairesi bu- A) I-II-III B) I-III-II
lunmaktadır. C) Suriye D) Ermenistan
C) II-I-III D) III-II-I

SOSYAL
Yeryüzünde Yaşam
1 -2.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. Aşağıdakilerden hangisi insanların yerle-
2. ÜNİTE
şim yerlerini tercih etmelerinde diğerlerin- TEST - 3
den daha etkili bir faktördür?
A) Yeryüzü şekilleri B) İklim
C) Bitki örtüsü D) Sanayi
Haritada hangi renkle işaretlenmiş olan yer-

de kutup iklimi görülür?
A) Kırmızı B) Sarı
C) Mavi D) Yeşil
5. I. Tarım yapılamaz.
2. Dünya üzerinde görülen iklimlerin çeşitlenme- II. Balıkçılık temel geçim kaynağıdır.
sinde bir çok etken etkili olmaktadır.
Hakkında yukarıdaki bilgiler verilen iklim
Aşağıdakilerden hangisi iklimlerin oluşma- çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?
sında diğerlerinden daha çok etkili olmak-
A) Muson iklimi B) Ekvator iklimi
tadır?
C) Çöl iklimi D) Kutup iklimi
A) Yerleşim yerlerinin denize uzaklığı
B) Yeryüzü şekillerinin etkisi
C) Güneş ışınlarının geliş açısı
D) İnsanların gerçekleştirdiği faaliyetler
3. Yaşadığım yerde yağış çok azdır. Bu neden-

le ancak taban su yunun yüksek olduğu yer-
lere yerleşebiliyoruz. 6.
Yukarıdaki konuşmayı yapan kişi aşağıdaki Yukarıdaki fotoğraf aşağıdaki iklimlerden

alanlardan hangisinde yaşamaktadır? hangisinin yaşandığı bir yerde çekilmiştir?
A) Çöller B) Kutuplar A) Çöl iklimi B) Ekvator iklimi
C) Ekvator D) Güney Asya C) Kutup iklimi D) Muson iklimi

†NiTE
Dünyanın farklı doğal ortamlarındaki insan yaşantılarından yola çıkarak, iklim özel
likleri hakkında çıkarımlarda bulunur.
7. Haritada işaretlen- 10. I. Yüksek sıcaklık ister.

miş olan yerlerde
II. Yetişme ve olgunlaşma döneminde bol ya-
aşağıdaki iklim
çeşitlerinden han- ğış ister.
gisi görülmekte- Yukarıda özellikleri verilen bitki aşağıdaki
dir? iklim çeşitlerinden hangisinde yetişebilir?
İKLİM ÖZELLİKLERİ
A) Kutup iklimi B) Ekvator iklimi
Dünyanın şekli ve diğer A) Muson iklimi B) Ekvator iklimi
coğrafi etkenler dünya üze- C) Çöl iklimi D) Muson iklimi
C) Çöl iklimi D) Kutup iklimi
rinde bir çok iklim çeşidinin
oluşmasında etkili olmuş-
tur.
8.
Ekvator iklimi; Sıcaklığın
yıl boyunca yüksek olduğu,
dört mevsim yağışın görül-
düğü bir iklimdir. Yıllık
sıcaklık farkı çok azdır. Ek-
vator ve çevresinde görü- 11.
lür. Bu iklimin görüldüğü
yerlerde sık ormanlar var-
dır. Fotoğrafta görülen pirincin yetişmesi için bol
Çöl iklimi; Kıtaların iç ke- yağış ve sıcaklığa ihtiyaç duyulmaktadır.
simlerinde görülür. Yıllık or- Aşağıdaki iklim çeşitlerinden hangisi pirin-
talama yağış çok düşüktür. cin yetişmesi için gerekli şartlara sahiptir?
Bitki örtüsü yok denilecek
kadar azdır. Yerleşme için A) Karasal iklim B) Kutup iklimi
taban suyunun yüksek C) Çöl iklimi D) Muson iklimi
olduğu yerler tercih edilir. Haritada II ve III ile işaretlenmiş olan yerler-
de sırasıyla hangi iklim çeşitleri görülmek-
Muson iklimi; yaz yağışla-
tedir?
rı çok fazladır. Hint Okya-
9.
nusu’na yakın olan yerler- Yağış mm Sıcaklık °C A) Çöl - Kutup B) Çöl - Muson
de (Hindistan Çin, ve Gü- 250 C) Ekvator - Muson D) Kutup - Ekvator
neydoğu Asya) görülür. Yer- 200 20
leşme için yüksek yerler ter- 150 15
cih edilir. 100 10
50 5
Kutup iklimi; Kutuplar ve
0 0
çevresinde görülen bu ik-
O Ş M N M H T A E E K A
limde sıcaklık yıl boyunca
sıfır derecenin altındadır. Yukarıdaki yağış grafiğinin görüldüğü yer-
Yerleşme için 60° paraleli- lerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-
ne yakın yerler tercih edilir. mez?
12. Aşağıdaki iklim çeşitlerinden hangisinde
A) En fazla yağış bahar aylarında görülür.
yıllık ortalama sıcaklık diğerlerinden daha
B) Yıllık ortalama sıcaklık 20°’nin üzerindedir. farklıdır?
C) Sıcaklık arttıkça yağış düşmektedir.
A) Ekvator iklimi B) Kutup iklimi
D) En az yağış haziran ve temmuz aylarında
görülür. C) Muson iklimi D) Çöl iklimi

SOSYAL
Yeryüzünde Yaşam
1 -2.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. I. Türkiye’de en yaygın görülen iklimdir. 4. 2. ÜNİTE
II. Kışlar soğuk ve kar yağışlıdır.
TEST - 4
III. Hava çabuk ısınır çabuk soğur.
Yukarıda özellikleri verilen iklim çeşidi aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
A) Karasal iklim B) Karadeniz iklimi

Haritada taralı olan yerlerde aşağıdaki iklim
C) Akdeniz iklimi D) Marmara iklimi
çeşitlerinden hangisi görülür?
A) Ekvator iklimi B) Karadeniz iklimi
C) Akdeniz iklimi D) Karasal iklim
2.
III
5. Türkiye’deki seyahatimde
o güzelim ormanların ara-
I II sından geçip sanki çölmüş
IV
izlenimi veren bozkırlara
gelmek moralimi bozmuş-
tu. Ama birkaç gün sonra
denizi ve makileri görmek
Haritada işaretli olan yerlerden hangisinde beni daha çok mutlu et-
karasal iklim görülmez? mişti.
A) I B) II C) III D) IV Yukarıdaki konuşmaya göre bu kişinin se-

yahat yönü aşağıdakilerden hangisinde gös-
terilmiştir?
A) B)
3.
C) D)
Yukarıda verilen yağış grafiği aşağıdaki böl- 6. Aşağıdakilerden hangisi Akdeniz İklimine
gelerden hangisine ait olabilir? ait bir özellik değildir?
A) Karadeniz Bölgesi A) Sıcaklık sıfırın altına ender düşer.
B) Akdeniz Bölgesi B) Yıllık güneşlenme süresi en fazladır.
C) İç Anadolu Bölgesi C) Yazlar sıcak ve kuraktır.
D) Doğu Anadolu Bölgesi D) Yıllık ortalama sıcaklık farkı en fazladır.

†NiTE
Haritalardan ve görsel materyallerden yararlanarak Türkiye’de görülen iklim
türlerinin özellikleri hakkında çıkarımlarda bulunur.
7. 10. Aşağıdakilerden hangisi Karadeniz bölge-

sinde yıllık sıcaklık farkının diğer bölgeler-
den az olmasının temel nedenidir?
A) Nem B) Yükselti
Yukarıdaki gazete haberinde yaşanılan du- C) Dağların uzanışı D) Karasallık

TÜRKİYE'DE İKLİM
rum aşağıdaki illerden hangisinde yaşanmış-
Türkiye’de üç farklı iklim olabilir?
görülmektedir. Bu iklimler
Akdeniz İklimi, Karadeniz A) Antalya B) Adana
İklimi ve Karasal İklimdir. C) Sivas D) Hatay
Karasal İklim: Türkiye’de
en geniş alanda görülen
iklimdir. İç Anadolu Bölge-
si, Doğu Anadolu Bölgesi
ve Güneydoğu Anadolu
Bölgesi ile Ege Bölgesi’nin 8. I. Yazlar serin ve kışlar ılıktır.
iç kesimlerinde görülür.
Yazları sıcak ve kurak, kış- II. Dağların kıyı kesiminde yağış fazladır.
ları soğuk ve kar yağışlıdır. III. Bitki örtüsü sık ormanlardır.
Bitki örtüsü bozkır ve çayır-
dır. Tarım ürünleri sınırlıdır. IV. Yağış ortalaması Türkiye ortalamasının üs- 11. Buğday en çok İç Anadolu Bölgesi'nde yetiş-
tündedir. mektedir.
Karadeniz İklimi: Karade-
niz Bölgesi ile Marmara Hakkında yukarıdaki bilgiler verilen bölge Buna göre buğdayla ilgili olarak aşağıdaki-
Bölgesi’nin kuzeyinde gö- aşağıdakilerden hangisidir? lerden hangisi söylenebilir?
rülür. Yıllık ortalama yağış A) Ege Bölgesi A) Belirli dönemlerde sulanır.
miktarı en fazla olan iklim-
dir. Yılın dört mevsiminde B) Karadeniz Bölgesi B) Olgunlaşma döneminde bol nem ister.
yağış görülebilir. Bitki ör- C) Yazları kurak iklimde yetişir.
C) Marmara Bölgei
tüsü sık ormanlardır.
D) Dört mevsim yağış ister.
Akdeniz iklimi: Akdeniz D) Akdeniz Bölgesi
Bölgesi, Ege Bölgesi, Mar-
mara Bölgesi’nin güneyi,
Güneydoğu Anadolu Böl-
gesi’nin bir bölümünde gö-
rülür. Yazları sıcak ve ku-
rak kışları ılık ve yağışlıdır. 9.
Bitki örtüsü makidir. Sı-
caklık 0°’nin altına nadiren
düşer. Bu da tarımın geliş-
mesini sağlamıştır.
12. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'de görü-
len bir iklim değildir?
A) Akdeniz iklimi
Haritada işaretli olan yerlerden hangisi se-
racılık yapmaya daha uygundur? B) Muson iklimi
A) Mor B) Yeşil C) Karasal iklim

D) Karadeniz iklimi
C) Mavi D) Kırmızı

SOSYAL
Yeryüzünde Yaşam
1 -2.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 2. ÜNİTE
Dağların Türkiye’de iklimi oluşturan etkenler dik-
Deniz
Uzanış kate alındığında .................................... TEST - 5
Etkisi ............................................................
Yönü ...........................................................
..........................................................
..................................
Karadeniz
Bölgesi'nde
....................... Yukarıdaki öğretmenin cümleleri aşağıdaki-
lerden hangisi ile tamamlanamaz?
Yukarıdaki şemada yer alan boşluğa aşa-
A) Akdeniz kıyılarının Karadeniz kıyılarından
sıcak olduğu görülür.
A) Güneşlenme süresi Türkiye ortalamasının
üstündedir. B) Dağların güneye bakan yamaçlarının da-
ha sıcak olduğu görülür.
B) Yıllık ortalama sıcaklık farkı azdır.
C) Yükselti nedeniyle Doğu Anadolu’nun da
C) Dağların kuzey yönü daha fazla yağış alır.
ha soğuk olduğu görülür.
D) Kar yağışı ve don olayları görülmez.
D) Akdeniz Bölgesi’nin diğer bölgelerden da-
ha fazla yağış aldığı görülür.
2. İklim üzerinde etkili olan diğer bütün şart-

lar eşit kabul edildiğinde aşağıdaki illerden
hangisinde hava sıcaklığının enlem nede-
niyle daha fazla olması beklenir? 5. Herhangi bir denize eşit uzaklıkta olan A ve
A) Adana B) Ankara B yerleşim yerlerinde yıllık ortalama sı-
caklık farkının nedeni aşağıdakilerden han-
C) İzmir D) İstanbul
gisi olamaz?
A) Yükselti B) Enlem
C) Karasallık D) Bakı
3.
III
I IV
II 6. Deniz seviyesinden ne kadar yükseğe çıkılırsa

sıcaklık o kadar azalır.
Yukarıdaki açıklamaya göre Ağrı ile aşa-

Yukarıda işaretli olan hangi iki yer arasın- ğıdaki illerden hangisinin sıcaklık farkının
daki sıcaklık farkının temel nedeni yüksel- daha fazla olması beklenir?
tidir?
A) Şanlıurfa B) Erzincan
A) I ve II B) I ve IV
C) II ve III D) II ve IV C) Sivas D) Erzurum

†NiTE
Haritalardan ve görsel materyallerden yararlanarak Türkiye’deki iklim tiplerinin dağı-
lışında, konumun ve yeryüzü şekillerinin rolünü açıklar.
7. Güneydoğu 10.
Anadolu
Bölgesinde
Ekvatora
Karasallık
Yakınlık
Türkiye’de iklimin dağılışı
üzerinde birçok etken etkili .... .................
olmaktadır. Haritada hangi renkle işaretlenmiş olan yer-
de iklim çeşitliliğinin temel nedeni yükselti
Bu etkenler; Yukarıdaki şemada boş bırakılan yere aşa-
ğıdakilerden hangisi yazılmalıdır? ve karasallıktır?
Enlem; Türkiye’de Ekva-
tora yakın olan yerler daha A) Yükseltiye neden olur. A) Mavi B) Kırmızı
sıcaktır. Ekvatordan uzak- B) Yağışa neden olur. C) Yeşil D) Mor
laştıkça sıcaklık düşer. C) Rüzgara neden olur.
Rüzgarlar; Türkiye’de ku- D) Buharlaşmaya neden olur.
zeyden esen rüzgarlar sı-
caklığı düşürür. Güneyden
esen rüzgarlar sıcaklığı art-
tırır.
Yükselti; Türkiye’de yük-

8. I. Enlem
selti arttıkça sıcaklık düş-
mektedir. İç Anadolu Böl- II. Yükselti
gesi ile Doğu Anadolu Böl- 11. Aşağıdaki şehirlerden hangisinde görülen
III. Yeryüzü şekilleri
gesi’nde sıcaklık farkının iklimin temel nedeni karasallıktır?
temel neden yükseltidir. Yukarıda verilenlerden hangisi ya da han-
gileri Türkiye’de iklim çeşitlerinin dağılımı A) Ankara B) İzmir
Yer şekilleri; özellikle dağ- üzerinde etkili olmaktadır?
C) Rize D) Adana
ların denizlere uzanış yö-
nü Türkiye’de iklim üzerin-
de belirleyici role sahiptir. C) I, II ve III D) Yalnız III
Kıyıdan uzaklık; Deniz et-

kisine uzak ya da yakın ol-
mak bir yerin iklimi üzerin-
de etkili olmaktadır. De-
nize yakın yerlerde yıllık
sıcaklık farkı daha azdır. 9. Akdeniz Bölgesi yıllık güneşlenme süresinin
en fazla olduğu bölgedir.
Bakı, Türkiye’de dağların
güneye bakan yamaçların- Yukarıda yer alan bilgi aşağıdakilerden 12. Ekvator ikliminde yılın her döneminde yağış
da sıcaklık kuzeye bakan hangisi ile açıklanabilir? görmek mümkündür.
taraflardan daha fazladır. A) Yükselti etkisi en fazla Akdeniz Bölgesi’nde Bu durum ile benzerlik gösteren bölge aşa-
görülür. ğıdakilerden hangisidir?
B) Akdeniz Ekvator’a en yakın olan bölgedir. A) İç Anadolu Bölgesi
C) Bitki örtüsü bu durumun gerçekleşmesin- B) Karadeniz Bölgesi
de etkilidir.
C) Güneydoğu Anadolu Bölgesi
D) Dağların denize uzanış yönü bu duruma
neden olmuştur. D) Akdeniz Bölgesi

SOSYAL
Yeryüzünde Yaşam
1 -2.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 2. ÜNİTE
IV TEST - 6
I III
II
Yukarıdaki haritada işaretli olan yerlerden

hangisinde karasal iklim görülür? Fotoğraftaki seranın kurulabilmesi için yıllık gü-
neşlenme süresinin en fazla olduğu bölge ter-
A) I B) II C) III D) IV cih edilmelidir.
Buna göre bu sera aşağıdaki bölgelerden
hangisinde kurulabilir?
A) Akdeniz Bölgesi
B) Karadeniz Bölgesi
2.
Ay Sıcaklık C) İç Anadolu Bölgesi
Temmuz 35° D) Doğu Anadolu Bölgesi
Ocak -15°
Eylül 15°
Yıllık ortalama sıcaklık değerleri tablodaki

gibi olan bir yer için aşağıdakilerden hangi-
si söylenemez? 5. Her ikisinde de karasal iklim görülmesine
rağmen Doğu Anadolu Bölgesi’nin İç Ana-
A) Karasal iklim görülür. dolu Bölgesi’nden daha soğuk olmasının
B) Ortalama yükseltisi fazladır. temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Denizlere uzaklık
C) Kuzey yarımkürededir.
B) Ulaşım imkânları
D) Don olayları görülür.
C) Yeryüzü şekilleri
D) Yükselti farkı
3.
BU YIL EN DÜŞÜK ORTALAMA SICAKLIK 6. Bir turist rehberi Karadeniz gezisinde turistlere
...........................................ÖLÇÜLDÜ “yeşilin tüm tonlarını ancak Karadeniz Böl-
gesi’nde görebilirsiniz” demiştir.
Yukarıdaki gazete haberinde boş bırakılan
yere aşağıdaki bölgelerden hangisi yazıl- Bu turist rehberinin sözlerinin temelinde
malıdır? aşağıdakilerden hangisi bulunmaktadır?
A) Ege Bölgesi A) Bölgenin denize olan yakınlığı
B) Karadeniz Bölgesi B) Karadenizlilerin doğaya olan ilgileri
C) Doğu Anadolu Bölgesi C) Karadeniz Bölgesi’nde yağışın fazla olması
D) Akdeniz Bölgesi D) Bölgede tarımın faaliyetlerinin çokluğu

Kazanım-2.6. Dünyanın farklı doğal ortamlarındaki insan yaşantılarından yola çıkarak, iklim özellikleri hakkında çıkarımlarda bulunur.
Test – 6- 1 Kazanım-2.7
†NiTE / Kazanım-2.8. Haritalardan, görsel materyallerden yararlanarak Türkiye’deki iklim türlerinin özellikleri hakkında çıka-
rımlarda bulunur ve Türkiye’deki iklim tiplerinin dağılışında, konumun ve yeryüzü şekillerinin rolünü açıklar.
7. Sıcaklık 10. Ekvator iklimi dört mevsim yağışlıdır.

Düşer
Yalnızca yukarıdaki bilgiye bakarak ekva-
tor ikliminin Türkiye’de görülen iklimlerden
hangisi ile benzerlik gösterdiği söylenebilir?
A) Karasal iklim
Türkiye'de iklim yerleşme
Sıcaklık B) Akdeniz iklimi
şekilleri, tarım, ulaşım gibi Artar
alanlarda insan yaşamını C) Karadeniz iklimi
Türkiye’ye doğru esen rüzgarlar haritada gös-
etkilemektedir. terilen etkiye sahiptirler. D) Marmara geçiş iklimi
Bu durumun yaşanmasının temel nedeni

aşağıdakilerden hangisidir?
Örneğin;
İç bölgelerde karasal iklim A) Bitki örtüsü B) Enlem etkisi

nedeniyle evler taş ve ker- C) Deniz etkisi D) Yükselti
piçten yapılmaktadır. Ka-
radeniz ikliminin görüldüğü
yerlerde ise ahşap evler gör-
mek mümkündür.
11. Buğday, İç Anadolu Bölgesi'nin karakteristik

tarım ürünleri arasında yer alır.
8. Aşağıdakilerden
hangisi yandaki TÜRKİYE'DE Aşağıdaki şehirlerden hangisinde buğday
resimde görülen GÖRÜLEN İKLİMLER
yetiştirilmesi beklenilmez?
başlık altına ya-
zılamaz? A) Ankara B) Rize
C) Aksaray D) Sivas
A) Karasal iklim B) Karadeniz iklimi
C) Akdeniz iklimi D) Muson iklimi
9. Dünya üzerinde görülen iklimler soğuk kuşak,

ılıman kuşak ve sıcak kuşak iklimleri olmak
üzere üçe ayrılır.
Aşağıdakilerden hangisi bir soğuk kuşak 12. Akdeniz ikliminin aşağıdaki ülkelerden han-
iklimidir? gisinde de etkili olduğu söylenebilir?
A) Kutup iklimi B) Karasal iklim A) Bulgaristan B) Rusya
C) Ekvator iklimi D) Muson iklimi C) Ermenistan D) Yunanistan

SOSYAL
Yeryüzünde Yaşam
1 -2.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. İlk insanlar ticareti takas yöntemiyle gerçek-
2. ÜNİTE
Tarih Öncesi
? Tarih leştirmişlerdir. TEST - 7
Çağlar Çağları
Takas yoluyla ticaretin başlayabilmesi için
Yukarıdaki tarih şeridinde “?” ile gösterilen öncelikli olarak aşağıdakilerden hangisinin
yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır? gerçekleşmesi gerekir?
A) Yazının bulunması A) İnsanların ihtiyaçlarının artması
B) Hz. İsa’nın doğumu B) Nüfusun hızla artması
C) Yerleşik hayata geçilmesi C) Üretim fazlalığının oluşması

D) Tekerleğin icadı D) İnsanların tüketimlerinin artması
5.
2. Avcılık ve
Nüfus toplayıcılığın
Artışı yetersiz
?
kalması Yerleşeceğimiz yerde ...................................
dikkat ederdik.
Yukarıdaki konuşmada boş bırakılan yere
A) Madenlerin işletilmesi aşağıdakilerden hangisi yazılamaz?
B) Tarım faaliyetlerinin başlaması
A) Eğitim imkânlarına
C) Takas sisteminin doğması
B) Güvenliğe
D) İlk göçlerin başlaması
C) İklim şartlarına
D) Toprak yapısına
3. Bir yerde yapılan arkeolojik kazılarda; 6. Anadolu’nun ilk çağlardan günümüze

I. Taştan av aletleri kadar önemli bir yerleşim alanı olmasında;
II. Basit giyecekler I. İklim özellikleri
III. Ok ve mızrak II. Verimli toprakları
IV. Su kanalları bulunmuştur. III. Su kaynakları
Buna göre bu buluntulardan hangisi ya da IV. İstilaya açık olması

hangileri bu yerde insanların yerleşik haya- gibi etkenlerden hangisi ya da hangileri et-
ta geçtiklerini kanıtlar? kili olmamıştır?
A) Yalnız I B) I ve III A) Yalnız I B) I ve II
C) II ve III D) Yalnız IV C) II ve III D) Yalnız IV

Test – 7- 1 Kazanım
†NiTE
- 2.9. Örnek incelemeler yoluyla tarih öncesindeki ilk yerleşmelerden günümüze, yerleşmeyi
etkileyen faktörler hakkında çıkarımlarda bulunur.
7. Aşağıdakilerden hangisi ilk çağlarda merke- 10. Bir yerleşim yerinde ya-
zi krallıkların kurulmasında etkili olmuştur? pılan kazılarda resimde-
ki para bulunmuştur.
A) Ülkelerin verimli toprakları
Buna göre paranın ait
B) İnsanların güvenlik ihtiyacı
olduğu uygarlıkla ilgi-
C) Şehirler arası rekabet li olarak;
YERLEŞME
D) Nüfus sayısının artması I. Maden işlemeciliğinde ilerlemişlerdir.
İlk insanlar avcılık ve topla-
yıcılıkla yaşamlarını sür- II. Ticaret alanında gelişmişlerdir.
dürmüşlerdir. Zamanla nü- III. Tarım çalışmalarına önem vermişlerdir.
fusun artması bu faaliyetle-
rin yetersiz kalmasına ne- gibi bilgilerden hangisi ya da hangilerine
den olmuştur. ulaşılabilir?
Bu nedenle doğayı incele- A) I ve II B) Yalnız II

yen insanlar tarımı geliştir-
C) II ve III D) Yalnız III
mişlerdir. Tarımla birlikte
insanlar yerleşik yaşama
geçmişler; bir arada yaşa-
8. İlk Çağ yerleşmelerinde;
yan insanlar yasalar yap-
maya başlamışlardır. I. Su kaynakları
İnsanlar zamanla araların- II. Barınma
daki ilişkileri düzenlemek
III. Sanayileşme
amacıyla yazı ve para gibi
buluşları geliştirmişlerdir. gibi etkenlerden hangisi ya da hangileri et-
kili olmuştur?
İnsanların ilk yerleşmeleri
üzerinde; iklim, su kaynak- A) Yalnız I B) I ve II 11. Aşağıdakilerden hangisini kullanan bir İlk
ları, yükselti, yeryüzü şekil- Çağ topluluğu diğerlerini kullananlardan
leri, toprağın verimliliği gibi C) I, II ve III D) II ve III
daha ileridir?
doğal etkenler ile güvenlik,
savaş ve çatışmalar gibi A) Tekerlek B) Para
beşeri etkenler de etkili ol-
C) Çanak D) Ateş
muştur.
Bu nedenle İlk Çağ yerleş-
meleri daha çok ılıman ik-
limlerin görüldüğü, su kay-
naklarının yeterli olduğu
verimli araziler (Anadolu,
Mezopotamya vb.) üzerin- 9.
Yerleşmeyi etkileyen etkenler
de görülmüştür.
İlk Çağlarda Günümüzde
Günümüzde insan yerleş-
meleri üzerinde sanayileş- ...................... ......................
me, eğitim imkânları, sağ-
lık imkanları, maden yatak- Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki tablo- 12. Aşağıdakilerden hangisi İlk Çağ uygarlıkla-
larının işletilmesi gibi et- da yalnızca “Günümüzde” sütununa yazıla- rında şehirleşmenin temelini oluşturmuş-
kenler de etkili olmaktadır. bilir? tur?
A) Su kaynakları B) Güvenlik A) Sanayi B) Ticaret
C) Barınma D) Sağlık C) Tarım D) Madencilik

SOSYAL
Yeryüzünde Yaşam
1 -2.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. I. Bilinen ilk uygarlıktır. 4. 2. ÜNİTE
II. İlk şehir devletini kurmuşlardır. Sümerlerin en önemli
TEST - 8
III. İlk defa yazıyı kullanmışlardır. mimari yapıtları olan
Hakkında yukarıdaki bilgiler verilen uygar- Ziggurat
lık aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hititler B) Sümerler Hakkında yukarıdaki bilgi verilen yapı aşa-

ğıdaki amaçlardan hangisi için kullanılma-
C) Lidyalılar D) Babiller mıştır?
A) İbadet B) Depolama
C) Bilim D) Tıp
2.
İlk Çağ Uygarlıkları
Mezopotamya Anadolu
Hititler
5. Hititlerde krala danışmanlık yapmak ama-
Aşağıdaki uygarlıklardan hangisi “Mezopo-
cıyla toplanan meclise verilen isim aşağı-
tamya” sütununa yazılmalıdır?
A) Urartular B) Lidyalılar
A) Anal B) Ziggurat
C) Babiller D) Frigyalılar
C) Pankuş D) Tavananna
3.
İlk Anayasa Hammurabi
6. İlk çağlarda Mezopotamya’da inşa edilen eser-
lerden çok azı günümüze kadar ulaşmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi Mezopotamya’da
yapılan eserlerin günümüze kadar ulaşma-
masının temel nedenidir?
Asma İlk Yazılı
A) Binaların ibadet amacıyla kullanılması
Bahçeler Metinler
B) Mimari eserlerin kerpiçten yapılması
Hangi renk kutuda verilen kavram Babiller
ile eşleştirilemez? C) Eserlerin kullanıldıktan sonra yıkılmaları
A) Sarı B) Kırmızı D) Eserlerin istilacı kavimler tarafından yıkıl-

maları
C) Mavi D) Yeşil

Test – 8- 1 Kazanım - 2.10. Anadolu
†NiTE
ve Mezopotamya’da yaşamış ilk uygarlıkların yerleşme ve
ekonomik faaliyetleri ile sosyal yapıları arasındaki etkileşimi fark eder.
7. 10. Saban kırana ölüm cezası vermeleri …..…….

Sümer Hitit tarıma önem verdiklerini göstermektedir.
Yazısı ? Yazısı
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşa-
Yukarıdaki şemada boş bırakılan yere Sümer
yazısını Anadolu’ya taşıyan uygarlığın yazıl- A) Hititlerin B) Friglerin
İLK ÇAĞLARDA ması gerekmektedir.
C) Lidyalıların D) Urartuların
YERLEŞME
Buna göre “?” ile gösterilen yere aşağıda-
Anadolu ve Mezopotamya kilerden hangisi yazılmalıdır?
dünya üzerinde ilk yerleş-
melerin görüldüğü yerler- A) Urartular B) Frigyalılar
dir.
C) Lidyalılar D) Asurlar
Mezopotamya’da Sümer,
Babil ve Asur uygarlıkları
kurulmuştur.
Sümerler; yazıyı ilk kez kul-
lanan uygarlıktır. Yazının
kullanılması ile tarih çağları
başlamıştır. Zigguratları
inşa etmişlerdir. Şehir dev-
letlerini kurmuşlardır. 8. Kral Yolu hangi iki uygarlığın başkentleri ara-
Babiller; En ünlü kralları sında uzanan ticaret yoludur?
Hammurabi’dir. İlk yazılı
anayasayı yapmışlar; Ba- A) Lidya - Asur B) Lidya - Hitit
bil Kulesi ve Asma Bahçe- 11. Aşağıdaki uygarlıklardan hangisinin kurul-
lerini inşa etmişlerdir. C) Sümer - Babil D) Frigya - Urartu duğu yer bu uygarlığın denizcilik alanında
Asurlar; ticarette ilerlemiş- ilerlemesinde etkili olmuştur?
lerdir. Sümer yazısının
Anadolu’ya taşınmasında A) Frigyalılar B) Urartular
etkili olmuşlardır. C) Hititler D) İyonlar
Anadolu’da Hitit, Lidya,
Frigya, İyonya ve Urartu uy-
garlıkları kurulmuştur. 9.
Hititlerde krala yardımcı
olan Pankuş Meclisi bulu- İlk tarih yazıcılığı bizimle
nurdu. Kralın karısına Ta- başlar.
vananna adı verilirdi. Tan-
rılara hesap verme düşün-
cesi ile bir yıl içinde ger-
çekleşen olayları anal adı
verilen yıllıklara yazmışlar- Yukarıdaki Hititli adamın sözlerini kanıtla-
dır. mak için aşağıdakilerden hangisi söylene-
Lidyalılar; ticarette ilerle- bilir?
mişlerdir. Parayı ilk kulla-
A) Hititlerde meclis toplantılarına Tavananna
nan uygarlıktır. Başkentleri
Sard’dan Asur başkenti da katılmıştır.
Ninova’ya kadar uzanan B) Hititler tarihte bilinen ilk yazılı antlaşmayı
Kral Yolu’nu yapmışlardır.
imzalamışlardır.
Frigyalılar; tarımda ilerle- 12. Aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden fark-
miş bir uygarlıktır. C) Hititler bir yıl içinde olan olayları anallara lı bir bölgede kurulmuştur?
yazmışlardır.
İyonlar; Ege Denizi kıyısı- A) Frigler B) Hititler
nda kuruldukları için deniz D) Hititler aile hukukunu düzenleyen yasalar
ticaretinde ilerlemişlerdir. yapmışlardır. C) Asurlar D) Lidyalılar

SOSYAL
Yeryüzünde Yaşam
1 -2.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. Bir bölgenin haritası aynı boyuttaki bir ka- 4. 2. ÜNİTE
ğıda daha büyük bir ölçekle çizilirse; TARAMA - 1
IV
I. Ayrıntılar belirginleşir.
II. Görülen alan daralır. I III

II
III. Şekillerde bozulma artar.
gibi durumlardan hangisi yada hangileri ger-

çekleşir? Haritada işaretlenmiş olan yerlerden han-
gisinde ya da hangilerinde Akdeniz iklimi
görülür?
C) I, II ve III D) Yalnız III
A) I ve II B) Yalnız II
C) II ve III D) III ve IV
2. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin özel

konumu ile ilgilidir? 5. Karadeniz Bölgesi’nde bulunan dağlar, Doğu
Anadolu Bölgesi’nde bulunan dağlardan daha
A) Türkiye Ekvator’un kuzeyinde yer alır.
kuzeyde yer alırlar. Ancak bu dağlarda ortala-
B) Türkiye’nin en güneyinden 36° paraleli ge- ma sıcaklık Doğu Anadolu’da bulunan dağlar-
çer. dan daha yüksektir.
C) Türkiye’nin en batısı başlangıç meridyeni- Bu durumun nedeni aşağıdakilerden han-
ne daha yakındır. gisidir?
D) Türkiye petrol zengini ülkelere komşudur. A) Ekvatora uzaklık B) Bitki örtüsü
C) Ulaşım imkanları D) Deniz etkisi
6.
3.
Yaşadığım yerde insanlar sı-
caktan korunmak için benim
gibi beyaz ve uzun elbiseler
giyerler.
Resimdeki adamın giysilerine göre bu ada-

mın aşağıdaki iklim türlerinden hangisinin Yukarıdaki haritada işaretli olan bölgede aşa-
görüldüğü yerde yaşadığı söylenebilir? ğıdaki uygarlıklardan hangisi kurulmuştur?
A) Ekvator iklimi B) Kutup iklimi A) İyonlar B) Sümerler
C) Çöl iklimi D) Muson iklimi C) Urartular D) Lidyalılar

Tarama
†NiTE –- 11
7. Yerleşmeyi etkileyen birçok etken bulunmak- 10. Resimde tarihte kulla-
tadır. nılan ilk yazı örneği gö-
rülmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi ilk çağlardan gü-
nümüze kadar yerleşme şekilleri üzerinde Buna bu yazı aşağı-
diğerlerinden daha çok etkili olan özelliktir? daki uygarlıklardan
hangisine aittir?
Haritayı kroki gibi diğer kuş- A) Ekonomik faaliyetler
bakışı çizimlerden ayıran en B) İklim A) Hititler B) Sümerler
önemli özellik ölçektir. Ölçek
C) Yeryüzü kaynakları C) Babiller D) Asurlar
sayesinde haritalar doğru
bir şekilde çizilebilmektedir. D) Bitki örtüsü
Ölçek uzunluk hesaplama-

larında da kullanılır.
İki nokta arasındaki gerçek

uzaklık, haritada ölçülen
uzaklığın ölçeğin paydası 11.
ile çarpımıyla bulunur.
8.
Zeynep İlk Çağ uygarlık-
Gerçek Uzunluk = Harita Uzunluğu x Ölçek Paydası
larını anlattığı ödevinde

her uygarlığın dikkat çeki-
ci bir özelliğine göre
resimler kullanmıştır. Resimde görülen kabartmanın İlk Çağ'da Ana-
dolu’da yaşamış olan uygarlıklara ait olduğu bi-
Buna göre Zeynep yukarıdaki resmi aşağı- linmektedir.
daki uygarlıklardan hangisi için kullanmış ol-
malıdır? Bu bilgiye göre resimdeki kabartma aşağı-
daki uygarlıklardan hangisine kesinlikle ait
A) Hititler B) Asurlar olamaz?
C) Urartular D) İyonlar
A) Hititler B) Lidyalılar
C) Sümerler D) Urartular
9. I. İlk yazılı anayasayı yapmışlardır. 12. Ölçeği 1/2.000.000 olan bir haritada iki nokta
arası 7 cm olarak ölçülmüştür.
II. Bilinen en ünlü hükümdarları Hammurabi’dir.
Bu iki nokta arasındaki gerçek uzaklık kaç
Yukarıdaki özellikler aşağıdaki uygarlıklar-
km'dir?
dan hangisine aittir?
A) 1, 4 km B) 14 km
A) Babiller B) Sümerler
C) Lidyalılar D) Frigyalılar C) 70 km D) 140 km

SOSYAL
Yeryüzünde Yaşam
1 -2.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. ANKARA KIRŞEHİR
4. 2. ÜNİTE
Kara Deniz Uygarlık Başkenti
TARAMA - 2
Sarıyahşi
Ağaçören
MARMARA
Marmara
Tuz Gölü Ortaköy NEVŞEHİR
Sümer Erudu
KONYA
Denizi
AKSARAY Gülağaç
BÖLGESİ Eskil
Güzelyurt
Lidya
Ege Denizi
NİĞDE
Yukarıda verilen uygarlıklar ve başkentleri-
Marmara Bölgesi Aksaray Haritası
nin eşleştirilmesinde boş bırakılan yere
aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Yukarıda verilen Marmara Bölgesini göste-
ren harita ile Aksaray ilini gösteren harita- A) Hattuşaş B) Babil
lar karşılaştırıldığında Aksaray haritası için C) Sard D) Tuşpa
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Şekillerde bozulma oranı daha fazladır.
B) Ayrıntıları gösterme gücü daha azdır.
C) Daha büyük bir ölçekle çizilmiştir.
D) Ölçeğinin paydası daha büyüktür.
5.
III
I IV
2. Aşağıdaki ölçeklerden hangisi ile çizilmiş

II
bir haritada ayrıntılar daha belirgindir?
A) 1/40000 B) 1/500000
C) 1/2000000 D) 1/2500000
hangisi diğerlerine göre Ekvatora daha
yakındır?
A) I B) II C) III D) IV
3.
II
I
IV 6. I. Türkiye haritası
II. Ege Bölgesi haritası
III
III. Dünya haritası
Aynı boyutta düzlemlere çizilen yukarıdaki

Güneş ışınları yukarıdaki haritada işaretli
üç haritanın ölçeklerinin küçükten büyüğe
olan yerlerden hangisine diğerlerinden
sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde ve-
daha dik bir açıyla gelir?
rilmiştir?
A) I-II-III B) I-III-II
C) II-I-III D) III-I-II

Tarama
†NiTE –- 21
7. İklim; 10.
I. Giyim şekilleri Hitit
II. Beslenme alışkanlıkları
III. Ekonomik faaliyetler Sümer Lidya
Türkiye'de iklimlerin oluş- IV. Din ve inanışlar Ortak

masında temel etken Ek- Özellik?
gibi unsurlardan hangisi ya da hangileri
vator'a ve kutuplara olan üzerinde etkili olur?
uzaklıktır. Ancak Türki-
Yukarıdaki şemada “Ortak Özellik?” bölümü-
ye'nin sahip olduğu diğer A) I, II, III B) I, III ve IV
ne aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
özellikler iklimin çeşitlen- C) Yalnız III D) III ve IV
A) Ticaret gelişmiştir.
mesine neden olmuştur.
Türkiye'de iklimler üzerin- B) Kadın haklarına önem vermişlerdir.
de daha çok deniz etkisi ve C) Mezopotamya’da kurulmuşlardır
yükselti etkili olmaktadır.
D) Merkezi krallıkla yönetilmişlerdir.
8. Anadolu ve Mezopotamya tarihin ilk dönemle-

rinden itibaren insanların yerleşim yeri olarak
tercih ettikleri bölgelerdir.
Bu durumun gerçekleşmesinde aşağıda-

11. Hakkında yalnızca “Ekvatora Türkiye’den
kilerden hangisi etkili olmamıştır?
daha yakındır” şeklinde bir bilgi olan ülke
A) İklim şartlarının uygun olmaları için aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söy-
lenebilir?
B) Su kaynaklarının yeterli olmaları
A) Güney Yarımküre’de yer alır.
C) Ekvatora yakın olmaları
B) Ekonomisi daha gelişmiştir.
D) Verimli arazilere sahip olmaları
C) Enleme bağlı sıcaklığı daha yüksektir.
D) Asya Kıtası’nda yer alır.
9. Lidyalılar, Asurlularla …………………… geliş-

tirmek amacıyla Kral Yolu’nu yapmışlardır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşa- 12. Aşağıdakilerden hangisi Anadolu Uygarlık-
ğıdakilerden hangisi yazılmalıdır? larından birinin başkenti değildir?
A) Barışı B) Ticareti A) Ninova B) Hattuşaş
C) Dostluğu D) Güvenliği C) Sard D) Gordion

SOSYAL
Yeryüzünde Yaşam
1 -2.EÜnite
TiN† BİLGİLER
4. Ankara’da yerel saat 12.00 iken aşağıdaki
2. ÜNİTE
1. şehirlerden hangisinde yerel saat daha ile- TARAMA - 3
ridir?
A) İzmir B) Antalya
C) Eskişehir D) Erzurum
1 2
Yukarıdaki iki fotoğrafla ilgili olarak aşağı-

dakilerden hangisi söylenemez?
A) Yakınlaştırma oranları farklıdır.
B) Kapladıkları alan aynıdır.

5. Bir haritada görülen yan-
C) Şekillerin bozulma oranları farklıdır.
daki sayılar aşağıdaki- 1 / 2500000
D) Ayrıntıyı gösterme güçleri aynıdır. lerden hangisi ile açıkla-
nabilir?
A) Haritada 25 cm gerçekte 1 km’dir.
B) Haritada 250 kat büyültme gerçekleşmiştir.
C) Haritada görülen 1 cm gerçekte 25 km’dir.
D) Harita 25 ve katlarına göre küçültülerek çi-

2. Fotoğrafta ilk yazılı ana zilmiştir.
yasa olan Hammurabi
Yasaları’nın yazılı oldu-
ğu tablet görülmektedir.
Bu anayasa metinleri
aşağıdaki uygarlıklar-
dan hangisinden kal-
mıştır?
A) Sümerler B) Asurlar
6.
C) Babiller D) Hititler Zeytin:
En iyi yerleşme yerleri;

kışları ılık ve yağışlı,
yazları sıcak ve kurak
olan yerlerdir.
Yukarıdaki tanıtım broşürüne göre zeytinin

3. Aşağıdaki kıtalardan hangi ikisi başlangıç Türkiye’de aşağıdaki bölgelerden hangisin-
meridyeninin doğusunda yer alır? de yetiştirilemeyeceği söylenebilir?
A) Asya-Okyanusya A) Akdeniz Bölgesi
B) Güney Amerika-Avrupa B) İç Anadolu Bölgesi
C) Asya-Kuzey Amerika C) Ege Bölgesi
D) Kuzey Amerika-Güney Amerika D) Marmara Bölgesi

Tarama
†NiTE –- 31
7. Paralellerle ilgili aşağıda verilen bilgilerden 10. Aşağıdaki İlk Çağ uygarlıklarından hangisi
hangisi yanlıştır? diğerlerinden önce tarih çağlarına geçmiştir?
A) Doğu - batı doğrultusunda uzanırlar. A) Lidyalılar B) Hititler

B) Toplam 180 tane paralel dairesi vardır. C) Sümerler D) Asurlular
C) Boyları ekvatordan kutuplara doğru kısalır.
Günümüzde yaşanan bi-
limsel gelişmelerin temeli D) İki paralel arasında 4 dakikalık zaman farkı
ilk uygarlıkların buluşlarına vardır.
dayanmaktadır. Bilim ilk
çağlardan günümüze ka-
dar birçok uygarlığın katkı-
sı ile gerçekleşen bir or-
tak mirastır.
8. Meridyenlerle ilgili aşağıda verilen bilgiler-

den hangisi yanlıştır?
A) En uzun meridyen başlangıç meridyenidir.
B) Başlangıç meridyeni İngiltere’den geçmek-
tedir.
11. Aşağıdakilerden hangisi kuraklık nedeniy-
C) İki meridyen arasında 4 dakikalık zaman le yerleşmelerin çok az olduğu iklim çeşidi-
farkı vardır. dir?
D) Toplam 360 tane meridyen vardır. A) Akdeniz İklimi
B) Muson İklimi
C) Ekvator İklim
D) Çöl İklimi
9.
28°
35°
Haritada işaretlenmiş olan yerlerde bir ayın

ortalama sıcaklık değerleri verilmiştir.
Buna göre bu yerlerde ortalama sıcaklık

farkının temel nedeni aşağıdakilerden han- 12. Aşağıdakilerden hangisi Hititlerin ekono-
gisidir? mik faaliyetleri arasında yer almaz?
A) Yükselti A) Tarım
B) Ekvatora uzaklık B) Denizcilik
C) Bitki örtüsü C) Hayvancılık
D) Denizlere uzaklık D) Ticaret

Yeryüzünde Yaşam
1 ETKİNLİK
- ETiN†
Aşağıdaki iki haritayı ölçekleri bakımından karşılaştırınız.
RUSYA FEDERASYONU
ESTONYA
Ölçekler arasındaki temel
LETONYA
fark ayrıntıyı gösterme gü-

BELARUS cüdür.
UKRAYNA
1 MOLDOVA KAZAKİSTAN
ROMANYA
HA
ÖZ
ZA
BULGARİSTAN KARADENİZ BE
Kİ
R
MAKEDONYA GÜRCİSTAN
ST KIRGIZİSTAN
DE
ERMENİSTAN TÜR AN
Nİ
AZERBAYCAN KM ÇİN HALK

Zİ
YUNANİSTAN
TÜRKİYE EN
İST TACİKİSTAN
CUMHURİYETİ
AN
Na
hc
iva
Jammu
E
n
KKTC İY ve
R IR İR AFGANİSTAN
SU
Keşmir
N İ Z LÜBNAN
A
N
A (İhtilaflı Bölge)
K N
A
T
İSRAİL
İS
ÜRDÜN
UKRAYNA KAZAKİSTAN
MOLDOVA
ROMANYA
HA
ZA
BULGARİSTAN KARADENİZ
R
MAKEDONYA GÜRCİSTAN
DE
ERMENİSTAN
Nİ
2 AZERBAYCAN
Zİ
YUNANİSTAN
TÜRKİYE
Na
hc
iva
E
n
KKTC Y
Rİ IR İ
R
N İ Z LÜBNAN SU
A A
İSRAİL K N
ÜRDÜN
Yukarıdaki haritaları ölçekleri bakımından karşılaştırarak aşağıdaki boşluğa yazınız.
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….

ETKİNLİK
†NiTE - 1 Yeryüzünde Yaşam
Aşağıdaki kavramları uygarlık adları ile eşleştiriniz.
İlk Çağ uygarlıklarında,

uygarlıkların kuruldukları
yerler özellikle ekonomik
faaliyetleri üzerinde etkili
olmuştur. Örneğin İyonya-
lılar deniz kenarında kurul-
dukları için denizcilikle,
Frigyalılar Anadolu'nun iç
kesimlerinde kuruldukları
için tarımla uğraşmışlardır.

Yeryüzünde Yaşam
1 ETKİNLİK
- ETiN†
Aşağıdaki tabloyu tamamlayınız.
İklim Genel Özellikleri Görüldüğü Yer
Ekvator İklim İklim yerleşme üzerinde di-

ğer faktörlerden daha çok
etkili olmaktadır. İklime bağ-
Muson İklimi lı yerleşmenin en fazla gö-
rüldüğü yerler orta kuşak
karalarıdır. Çünkü bu böl-
Çöl İklimi
gelerde sıcaklık ne çok
yüksek ne de çok düşük-
tür. Kutup, çöl ve ekvator
Kutup İklimi
iklimleri yaşamı zorlaştı-
ran iklimlerdir.
Akdeniz İklimi
Karadeniz İklimi
Karasal İklim
Yaşadığınız yerdeki iklimin genel özelliklerini ve insan faaliyetlerine etkilerini yazınız.
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….

SOSYAL
İpek Yolu'nda Türkler
1 -3.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 3. ÜNİTE
Tanrı Ülgen’in kulağından bu buyruk hiç git- Bu destan Türk destan-
medi. İnsana da bu öğüdü iletmekten bık-
ları içinde önemli bir ye- TEST - 1
re sahiptir. Asya Hun
madı: Devleti zamanında ge-
liştiği tahmin edilen bu
"Dinleyin ey insanlar, vara yok demeyin. Var- destanda Mete Han’ın ha-
lığa yok deyip de, yok olup da gitmeyiniz." yatının anlatıldığını bili-
yoruz.
İslamiyet’ten önceki Türklere ait olan Yara-
tılış Destanı’nın yukarıdaki bölümünden ilk Yukarıdaki öğretmenin hakkında bilgi ver-
Türk toplulukları ile ilgili aşağıdaki alanlar- diği destan aşağıdakilerden hangisidir?
dan hangisinde bilgi edinilir? A) Ergenekon Destanı
A) Din ve inanış B) Günlük yaşam B) Oğuz Kağan Destanı

C) Siyasi yaşam D) Hukuki ilişkiler C) Türeyiş Destanı
D) Bozkurt Destanı
2. Tarih boyunca bazı hayvanlar genel özellikleri

nedeniyle tüm dünya destanlarında yer edin-
5.
mişlerdir. Uygur Kök Türk
Devleti Devleti
Aşağıdaki hayvanlardan hangisi Türk des-
tanlarında bağımsızlığın ve özgürlüğün ken-
disinde anlatıldığı hayvandır? Asya Avrupa
Hun ERGENEKON Hun
A) Aslan B) Ceylan Devleti Devleti
C) Kartal D) Bozkurt
Mor kutuda verilen destan hangi renk kutu-
da verilen devletle eşleştirilmelidir?
3. A) Kırmızı B) Mavi
Ayakları öküz ayağı, beli kurt
beli, omuzları samur omzu, C) Yeşil D) Sarı
göğsü ayı göğsü gibiydi. Vü-
cudu baştan aşağı tüylüydü.
At sürüleri güder ve avlanır-
dı. Oğuz’un yaşadığı yerde 6.
çok büyük bir orman vardı. O zamandan beri Ergene-
Bu ormanda çok büyük ve kon’dan çıktıkları kurtuluş
güçlü bir gergedan yaşıyor- gününü bayram yaptılar.
du. Bir canavar gibi olan bu O gün bir demiri ateşte
gergedan at sürülerini ve kızdırdılar. Önce han bu
insanları yiyordu. Oğuz cesur demiri örsün üstüne koya-
bir adamdı. rak çekiçle vurur. Sonra
beyler de öyle yaparlar.
Oğuz Kağan Destanı’ndan alınan yukarıda-
ki bölümde aşağıdakilerden hangisi ile il- Ergenekon Destanı’ndan alınan yukarıdaki
gili bir bilgi yoktur? paragrafa göre Türklerde aşağıdaki ekono-
mik faaliyetlerden hangisinin geliştiği söy-
A) Ekonomik faaliyetler
lenebilir?
B) Coğrafi özellikler
A) Demircilik B) Hayvancılık
C) Devlet yönetimi
D) Kişilik özellikleri C) Tarım D) Oymacılık

Test – 1- 1 Kazanım 3.1.
†NiTE
Destan, yazıt ve diğer belgelerden yararlanarak, Orta Asya ilk Türk devletlerinin siyasal,
ekonomik ve kültürel özelliklerine ilişkin çıkarımlarda bulunur.
7. Fotoğrafta 10. Aşağıdakilerden hangisi Türk tarihinin lk ya-

görülen taşla zılı eserlerini bırakan Türk devletidir?
ilgili bir tanı-
A) Asya Hun Devleti
tım yazısında
“Türk tarihinin B) Avrupa Hun Devleti
ilk yazılı bel- C) Kök Türk Devleti
geleri” ifadesi
DESTAN VE YAZITLARLA D) Uygur Devleti
kullanılmıştır.
TÜRK TARİHİ
Buna göre fotoğrafta aşağıdakilerden han-
Destanlar; yazarı belli olma-
gisi gösterilmiştir?
yan, bir topluma ait olan, o
toplumun genel yapısı hak- A) Oğuz Kağan Destanı
kında ipuçları veren, olağan
B) Türk Büyükleri Anıtı
üstü olaylarla süslenmiş söz-
lü edebiyat eserleridir. C) Orhun Yazıtları
Yazıtlar ise genellikle bir D) Ergenekon Destanı
yapının üzerinde o dönem-
le ilgili bilgiler veren yazılı
eserlerdir. 11. I. Han
Türk tarihinde bir çok des- II. Kağan
tan bulunmaktadır. III. Hakan
Oğuz Kağan Destanı Asya 8. Aşağıdakilerden hangisi Orhun Yazıtların- Yukarıdaki üç ünvanın aşağıdaki Türk Dev-
Hun Devleti’ne; Ergenekon letlerinden hangisinde kullanıldığı söylene-
dan elde edilebilecek bir bilgi değildir?
Destanı Kök Türk Devle- bilir?
ti’ne, Göç Destanı ise Uy- A) Türklerin Çinlilerle mücadeleleri
A) Asya Hun Devleti
gur Devleti’ne ait önemli
B) Türklerin İslamiyet’i kabul etmeleri
sözlü edebiyat eserleridir. B) Karahanlılar Devleti
C) Türklerin ekonomik faaliyetleri C) Osmanlı Devleti
Orhun Yazıtları; Kök Türk-
ler döneminde yazılmış, D) Türklerde hakimiyet anlayışı D) Türkiye Cumhuriyeti
Türk adının ilk kez kullanıl-
dığı Türk tarihinin ilk yazılı
belgeleridir.
Bu destan ve yazıtlardan
Türk tarih ve kültürü ile il-
gili önemli bilgilere ulaşı-
labilmektedir.
9. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi

12. Orta Asya Türk Devletlerine ait destan ve
yazıtlarla ilgili olarak aşağıdakilerden han-
Türk toplumlarına ait olan sözlü eserler ara-
gisi söylenemez?
sında yer almaz?
A) Dönemin kültürel özellikleri yansıtırlar.
A) Ergenekon Destanı
B) Dönemin ekonomik özelliklerini anlatmaz-
B) Türeyiş Destanı
lar.
C) Oğuz Kağan Destanı
C) Ergenekon Destanı Kök Türklere aittir.
D) Satuk Buğra Han Destanı
D) Oğuz Kağan Destanı Hunlara aittir.

SOSYAL
1 -3.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. Türkler konar göçer bir hayat yaşamışlardır. 4. 3. ÜNİTE
Orta Asya'da Nüfusun
Yazın Orta Asya’nın belirli bölgelerinde yaşar- TEST - 2
İklim Hızla
ken kışın yine Orta Asya’nın belirli bölgelerine
Değişiklikleri Artması
göç etmişlerdir.
Aşağıdakilerden hangisi Türklerin konar gö-

çer bir hayat yaşamasının nedenleri ara-
sında yer almaz? Sonuç?
A) Orta Asya’nın yer yüzü şekilleri
B) Orta Asya’nın iklim özellikleri Aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilen

sonuç bölümüne yazılmalıdır?
C) Orta Asya’nın yer altı kaynakları
A) Çinle mücadele edilmiştir.
D) Orta Asya’nın bitki örtüsü
B) Türkler teşkilatçı bir yapıya kavuşmuştur.
C) Türk göçleri başlamıştır.
D) İlk Türk devletleri kurulmuştur.
2.
İlk Türk
Toplumlarından
Ekonomik 5. Türk göçleri daha çok batı, güney ve doğu yö-
Faaliyetler nünde gerçekleşmiştir.
Türklerin kuzeye doğru göçleri daha az ter-

cih etmelerinin temel nedeni aşağıdakiler-
den hangisidir?
? ?
A) Kuzeyde güçlü devletlerin bulunması
B) Kuzeyde iklim şartlarının yaşamaya elve-

Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki şema-
rişli olmaması
ya yazılabilir?
C) Kuzeyde yeryüzü şekillerinin daha sade ol-
A) Hayvancılık B) Tarım
ması
C) Sanayi D) Turizm
D) Kuzeyde kültürlerini yaşatamamaktan kork-
maları
6. Türklerin Yaşamında Etkili

Olan Bazı Nehirler
3. Aşağıdakilerden hangisi Orta Asya’nın coğ- Anadolu'da Orta Asya'da

rafi yapısının şekillenmesinde etkili değildir? Kızılırmak
A) Denizlere uzaklık
Aşağıdakilerden hangisi tabloda yer alan
B) Yükselti “Orta Asya’da” sütununa yazılabilir?
C) Bitki örtüsü A) Yeşilırmak B) Sakarya
D) Ekonomik faaliyetler C) Seyhan D) Seyhun

†NiTE
Orta Asya ilk Türk devletlerinin kültürel özellikleriyle yaşadıkları yerlerin coğrafî özellikle-
rini ilişkilendirir.
7. Orta Asya’da yaşayan 10.

ilk Türk toplumlarında “Sonra Oğuz Kağan askerleriyle İtil adındaki
ekonomik hayatın şe- Tabii ki ırmağa geldi. İtil büyük bir ırmaktır. Oğuz Ka-
killenmesinde neler et- ....................... ğan onu gördü ve:
kili olmuştur?
“İtil’in suyunu nasıl geçeriz?” dedi.
Asker arasında iyi bir bey vardı. Onun adı Uluğ

ORTA ASYA Ordu Bey idi. O akıllı bir erdi; gördü ki bu yer-
Türklerin ilk yurdu Orta As- de pek çok dal ve pek çok ağaç... O ağaçları
ya’dır. kesti ve bu ağaçlara yattı, geçti. Oğuz Kağan
sevindi, güldü ve:
Orta Asya;
“Sen burada bey ol; senin adın Kıpçak bey
 Doğuda Kingan Dağları; Birinci öğrencinin sorduğu soruya ikinci öğ- olsun” dedi
renci aşağıdakilerden hangisini söylerse
 Güneyde Hindikuş Dağ-
doğru cevap vermiş olur? Yukarıdaki metinden aşağıdaki yargılardan
ları ve Karanlık dağlar;
hangisine ulaşılabilir?
A) Coğrafi yapı B) Siyasi yapı
 Batıda Hazar Denizi;
A) Türkler tarihin ilk denizci toplumudur.
 Kuzeyde Sibirya ile çev- C) Askeri yapı D) Kültürel yapı
rili olan coğrafi bölgedir. B) Ormancılıkla Türklerin en önemli faaliyeti-
dir.
Orta Asya’nın yeryüzü şe-
killeri, iklim ve bitki örtüsü C) Türklerde ad koyma coğrafi terimlerden e-
Türklerin yaşayışında ö- sinlenilerek gerçekleşmiştir.
nemli etkilere sahip olmuş- D) Coğrafi unsurlar Türklerin siyasi ve kültürel
tur. yaşamlarında etkili olmuştur.
Türkler Orta Asya’nın coğ-
rafi şartları nedeniyle hay- 8. İklim Türklerin göçebe bir yaşam sürme-
vancılıkla uğraşmışlar ve sinde önemli bir etkendir. Aşağıdakilerden
göçebe bir hayat yaşamış- hangisi Türklerin göçebe bir hayat yaşama
lardır. ları ile doğrudan ilgili olan ekonomik faali-
Hayvancılık Türk sosyal ya- yettir?
pısını belirleyen en önem- A) Tarım B) Hayvancılık
li ekonomik faaliyet olmuş- 11.
tur. C) Dokumacılık D) Avcılık
Türkler göçebe bir yaşam sürmüş-
Türklerin göçebe bir ya- lerdir. Çünkü ............
şam sürmeleri hızlı, çevik
ve teşkilatçı bir yapıda ol-
malarını sağlamıştır.
Türkler bulundukları bölge

nedeniyle Çin’le mücade-
Yukarıdaki cümle aşağıdakilerden hangisi
le halinde olmuşlardır.
ile tamamlanamaz?
9. Türklerde görülen aşağıdaki ekonomik faa- A) Hayvancılıkla uğraşmışlardır.

liyetlerden hangisi diğerlerinden daha son-
B) Kültürel değişim yaşanmıştır.
ra başlamıştır?
C) İklim şartları elverişsizdir.
A) Hayvancılık B) Ticaret
D) Siyasi çatışmalar yaşanmıştır.
C) Denizcilik D) Tarım

SOSYAL
1 -3.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. I. Orta Asya’da kurulduğu bilinen ilk Türk 4. 3. ÜNİTE
Uygurların Yerleşik
devletidir. .......................  Hayata Geçmesi
TEST - 3
II. Çinlilerle mücadele etmişlerdir.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilen ne-
III. Kurdukları devlet sistemi kendilerinden son- den - sonuç şemasına neden olarak yazıla-
raki Türklere örnek olmuştur. bilir?
Hakkında yukarıdaki bilgiler verilen Türk A) Uygurların ticaretler uğraşmaları
devleti aşağıdakilerden hangisidir?
B) Uygurların Kök Türklerden sonra kurulma-
A) Avrupa Hun Devleti ları
B) Kök Türk Devleti C) Uygurların Çin’e yakın bir bölgede kurul-
C) Uygur Devleti maları
D) Asya Hun Devleti D) Uygurların hayvancılık yerine tarım yapma

ları
2. İslamiyet’ten önce ku-

rulmuş olan ilk Türk dev- 5. Aşağıdaki devletlerden hangisinin başkenti
letlerinde kişinin anıl- Ötüken’dir?
ması için mezarının ve-
ya bazı kurganların et- A) Asya Hun Devleti
rafına dikilen taşlara B) Avrupa Hun Devleti
balbal adı verilir.
C) Uygur Devleti
Açıklamaya göre fotoğrafta görülen balbal-
lar aşağıdaki devletlerden hangisine ait ola- D) Karahanlılar Devleti
maz?
A) Asya Hun Devleti
B) Kök Türk Devleti
C) Karahanlı Devleti 6.
.....................................
D) Uygur Devleti
1 Avrupa’da karışıklıklar ortaya çıktı.
2 Feodalite sistemi ortaya çıktı.
3 Avrupa’da yeni milletler ortaya çıktı.
4 İlk Çağ sona erdi, Orta Çağ başladı.
3. Aşağıdakilerden hangisi Kök Türk Devleti
için söylenemez?
Yukarıdaki metin kutusu için en uygun baş-
A) Türk adını ilk kez devlet adı olarak kullan-
mışlardır.
A) Türklerin İslamiyet’i Kabul Etmeleri
B) Bilinen ilk Türk ordusunu kurmuşlardır.
B) Asya Hun Devleti’nin Yıkılması
C) Türk tarihinin ilk yazılı belgelerini bırakmış
lardır. C) Kavimler Göçü
D) Gök Tanrı dinine inanmışlardır. D) Roma İmparatorluğu’nun Parçalanması

Kazanım 3.3. Destan, yazıt ve diğer belgelerden yararlanarak, Orta Asya ilk Türk devletlerinin siyasal, ekonomik ve
Test – 3- 1 kültürel
†NiTE özelliklerine ilişkin çıkarımlarda bulunur. Kazanım 3.4. Orta Asya ilk Türk devletlerinin kültürel özellikleriyle
yaşadıkları yerlerin coğrafî özelliklerini ilişkilendirir.
7. Dinler milletlerin hayatın- 10.

da önemli etkilere sahip
olan sosyal olgulardır.
Örneğin Türklerin ….…
…………….......… kabul
etmeleri onların yerleşik
hayata geçmesinde et-
Orta Asya’da kurulan ilk kili olmuştur.
Türk devleti Asya Hun Dev- Yukarıdaki öğretmenin sözlerinde boş bıra-
leti’dir. Asya Hun Devleti kılan yere aşağıdaki din adlarından hangisi
Teoman tarafından kurul- Resimde ilk Türklere ait bir süsleme örneği
yazılmalıdır?
muş ancak en parlak dö- gösterilmiştir.
nemini Mete Han zamanın- A) İslamiyet B) Manihaizm
Yalnızca resimden yararlanılarak aşağıdaki
da yaşamıştır.
C) Budizm D) Gök Tanrı yargılardan hangisine ulaşılabilir?
Oğuz Kağan Destanı’nda
A) Türkler çevrelerinde görülen doğal olayları
Mete Han’ın hayatı anlatıl-
resmetmişlerdir.
maktadır.
B) Resim sanatı dünyaya Türkler tarafından
Kök Türkler Asya Hun Dev-
yayılmıştır.
leti’nden sonra kurulmuşlar
ve bu devletin teşkilat ya- C) Türkler resim boyama sanatında öncü ol-
pısından etkilenmişlerdir. 8. İslamiyet’ten önceki ilk Türk devletlerinde muşlardır.
Başkentleri Asya Hun Dev- yönetim anlayışı ile ilgili olarak aşağıda-
D) Resimler Türk tarihinin önemli belgeleri-
leti’nde olduğu gibi Ötü- kilerden hangisi söylenemez?
dirler.
ken’dir. Yine Asya Hun Dev-
A) Hükümdarın Tanrıdan kut aldığına inanıl-
leti’nde olduğu gibi Gök
mıştır.
Tanrı dinine inanmışlardır.
B) Önemli meseleler Kurultay’da görüşülmüş-
Uygurlar; kendilerinden ön-
tür.
ceki Türk devletlerinden
11. Aşağıdakilerden hangisi kurultayın görev-
farklı olarak Manihaizm ve C) Hatun hükümdarla birlikte yönetimde söz leri arasında yer alır?
Budizm gibi dinleri kabul sahibi olmuştur.
etmişler ve yerleşik haya- A) Ekonomiyi geliştirmek
D) Hükümdarlar daha çok “sultan” üönvanını
ta geçmişlerdir. B) Hükümdara danışmanlık yapmak
kullanmışlardır.
İlk Türk devletlerinde hü- C) Orduyu yönetmek
kümdarın tanrıdan kut al-
dığına inanılmıştır. D) Eğitim işlerini düzenlemek
9. ………............ hükümdarın ölümünden sonra

hükümdar ailesine mensup herkesin tahtta
hak iddia etmesi nedeniyle Türk devletlerinin 12. Aşağıdaki Türk devletlerinden hangisi di-
kısa sürede yıkılmasına neden olmuştur. ğerlerinden daha sonra kurulmuştur?
A) Asya Hun Devleti

Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yere
aşağıdakilerden hangisi yazılabilir? B) Avrupa Hun Devleti
A) Kadın hakları B)Tanrı inancı C) Kök Türk Devleti
C) Kut inancı D) Kurultay D) Uygur Devleti

SOSYAL
1 -3.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. İlk düzenli Türk ordusunun ………. tarafından 4. Resimde günümüz Türk
3. ÜNİTE
kurulduğu bilinmektedir. ordusunda kullanılan on- TEST - 4
başı rütbesi görülmektedir.
Yukarıdaki bilgide yer alan boşluk aşağı-
dakilerden hangisi ile tamamlanmalıdır? İlk kez onbaşı rütbesini geliştiren Türk ko-
mutan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Asya Hun Devleti
A) Mustafa Kemal
B) Avrupa Hun Devleti
B) Mete Han
C) Kök Türk Devleti
C) Kazım Karabekir
D) Uygur Devleti
D) Bilge Kağan
5.
Türkiye Cumhuriyeti’ni içten ve
dıştan gelecek tehlikelere karşı
2. Fotoğrafta Türk Kara Kuv- korumak bu kurumun görevidir.
vetleri’nin brövesi görül-
mektedir.
Türk Kara Kuvvetleri’nin

brövesinden yer alan MÖ
209 yılı aşağıdakilerden
Yukarıdaki açıklamada bahsedilen kurum
hangisinin kuruluş yılıdır?
A) Asya Hun Devleti’nin
A) Emniyet Genel Müdürlüğü
B) İlk Türk kurultayının
B) İçişleri Bakanlığı
C) İlk Türk birliğinin
C) Deniz Kuvvetleri Komutanlığı
D) İlk Türk ordusunun
D) Türk Silahlı Kuvvetleri
6. Türk Ordusu ile ilgili aşağıda verilen bil-

3. Türk milletinin “asker millet” olarak anılma- gilerden hangisi yanlıştır?
sının temel nedeni aşağıdakilerden hangi-
A) Türkiye Cumhuriyeti’nin yayılmacı bir dev-
sidir? let olmasını sağlar.
A) İlk düzenli orduyu kuran toplum olmaları B) Türkiye Cumhuriyeti’ne yönelecek tehdit-
B) Türklerin teşkilatçı bir yapıya sahip olma- lerde caydırıcı rol oynar.
ları C) Türkiye Cumhuriyeti’ni iç ve dış tehditlere
C) Türklerin vatan savunmasına çok önem karşı korur.
vermeleri D) Türkiye Cumhuriyeti’nin savaş dışı durum-
D) Türklerin paralı askerlik yapmaları larda başka ülkelere yardım etmesine kat-
kı sağlar.

†NiTE
Günümüz Türk Silahlı Kuvvetleri’ni ilk Türk devletlerinin ordusu ile ilişkilendirerek, Türk
Silahlı Kuvvetleri’nin önemini ve görevlerini kavrar.
7. Türk Kara Ordusu Türk devlet teşkilatının de- 10. Resimdeki kişi hakkında
ğişim ve sürekliliğinin en güzel örneklerinden yazılan bir tanıtım ya-
biridir. zısında:
Aşağıdakilerden hangisi bu durumu kanıt- I. Asya Hun Devleti’nin
lamaktadır? en ünlü hükümdarıdır.
TARİH BOYUNCA TÜRK A) Türk ordusu modern silahlarla donatılmıştır. II. Oğuz Kağan Destanı’nda O’nun hayatının
ORDUSU anlatıldığı düşünülmektedir.
B) Türk ordusu Mete Han’ın kurduğu ordunun
Bilinen ilk düzenli Türk devamı kabul edilmektedir. III. Tarihte bilinen ilk düzenli orduyu kurduğu
ordusu Asya Hun Devleti ve bu orduda onlu sistemi kullandığı bil-
hükümdarı Mete Han C) Türk ordusu devletin temel niteliklerini ko-
inmektedir.
tarafından kurulmuştur. rumaktadır.
gibi bilgilere yer verilmiştir.
Bu ordu her on kişinin ba- D) Türk ordusunda görev almak vatan borcu
şına bir kişi gelecek şekil- kabul edilmektedir.
Buna göre resimdeki kişi aşağıdakilerden
de on ve katları şeklinde dü-
hangisidir?
zenlenmiştir.
Onlu sistem denilen bu A) Teoman B) Mete Han

sistemde “onbaşı, yüz- C) İstemi Yabgu D) Tonyukuk
başı, binbaşı” gibi rütbe-
ler kullanılmıştır.
Günümüzde Türk ordusu

dahil olmak üzere dünya
ordularında genel olarak 8. Aşağıdakilerden hangisi günümüz Türk
bu sistem halen kullanıl- ordusunun görevleri arasında yer almaz?
maktadır. A) Cumhuriyeti korumak
11. Aşağıdakilerden hangisi Türk ordusunun
Günümüz Türk Kara Kuv- B) İç tehditlere karşı caydırıcı olmak
temel görevleri arasında yer almaz?
vetleri’nin brövesinde MÖ
C) Terör suçlularını yargılamak
209 ifadesi bulunmaktadır. A) Korkutma B) Caydırma
D) Kırsal alanlarda güvenliği sağlamak
MÖ 209 Mete Han’ın başa C) Koruma D) Kollama
geçtiği ve ilk Türk ordusu-
nu kurduğu yılı anlatmak-
tadır.
Bu durum Türk devlet ge-

leneğinde devamlılık oldu-
ğunu göstermektedir.
12. Türk ordusunun aşağıdaki bölümlerinden

9. Aşağıdakilerden hangisi Kök Türk devleti
hangisi kırsal alanlarda kolluk görevini ye-
için söylenemez?
rine getirmektedir?
A) İlk Türk yazıtlarını oluşturmuşlardır.
A) Kara Kuvvetleri
B) İpek Yolu’na hakim olmak istemişlerdir. B) Deniz Kuvvetleri
C) Türk adını devlet adı olarak kullanmışlardır. C) Jandarma Kuvvetleri
D) İlk kez onlu ordu sistemini kullanmışlardır. D) Hava Kuvvetleri

SOSYAL
1 -3.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. I. Uygurlar Çinle ticari ilişkiler kurmuşlardır. 4. Resimde İpek Yo-
3. ÜNİTE
lu’nda yolculuk ya- TEST - 5
II. Uygurlar Manihaizm Dinini kabul etmiş-
pan bir kervan gös-
lerdir.
terilmiştir.
Yukarıdaki iki bilgi kullanılarak ulaşılabile-
Bu kervanın aşa-
cek en genel yargı aşağıdakilerden hangi-
ğıdakilerden han-
sidir?
gisinden geçmesi
A) Uygurlar siyasi ilişkilerini ekonomik çıkar- beklenemez?
lardan önde tutmuşlardır. A) Mısır B) Anadolu
B) Çinin ekonomik gücü Uygurları baskı al-
C) Orta Asya D) Çin
tında tutmuştur.
C) Ekonomik faaliyetler Uygur kültürü üzerin-

de etkili olmuştur.
D) Manihaizm Orta Asya’da en yaygın olarak 5. I. Bizans İmparatorluğu

görülen dindir. II. Asya Hun Devleti
III. Sasaniler Devleti
Yukarıdaki devletlerden hangisi ya da han-

gileri Kök Türklerin İpek Yolu’na hakim ol-
2. Çin'den başlayıp Taklamakan Çölü’nü, Afga-
nistan, İran üzerinden Doğu Akdeniz'e ulaşır. mak amacıyla mücadele ettikleri devletler
arasında yer alır?
Hakkında yukarıdaki bilgiler verilen ticaret
yolu aşağıdakilerden hangisidir? A) Yalnız I B) I ve II
A) Baharat Yolu B) İpek Yolu C) I ve III D) II ve III
C) Kral Yolu D) Kürk Yolu
3. 6.
(I) Kök Türkler Asya Hun Devleti’nden son-
ra Orta Asya’da hakimiyet kurmuş önemli bir
Türk devletidir. (II) Kök Türkler İpek Yoluna
hakim olmuşlar, bu amaçla komşu ülkelerle
mücadele etmişlerdir. (III) Bu devlet adında
Türk kelimesini kullanarak Türk kültürünün
Günümüzde .............................. ile yayılmasına katkıda bulunmuştur. (IV) Güçlü
İpek Yolu tekrar önem kazanmaya
başlamıştır. bir ordu yapısına sahip olan Kök Türkler
Asya Hun Devleti’nden aldıkları ordu siste-
Yukarıdaki konuşmada boş bırakılan yere mini devam ettirtmişlerdir.
aşağıdakilerden hangisi yazılabilir?
A) Çinde iş gücünün ucuzlaması

Yukarıda metinde yer alan kaç numaralı cüm-
B) Osmanlı Devleti’nin yıkılması le Kök Türklerin hem siyasi hem de ekono-
C) Denizcilik tekniğinin ilerlemesi mik yaşamları ile ilgili bilgi vermektedir?
D) Türk Cumhuriyetlerinin bağımsız olması A) I B) II C) III D) IV

Test – 5- 1 Kazanım 3.6. İpek Yolu’nun toplumlar arası siyasal, kültürel ve ekonomik ilişkilerdeki rolünü fark eder.
†NiTE
7. Resimdeki torbaya İpek 10.
.................?.................
Yolu’nun etkilediği kav-
 Toplumların ekonomik kalkınmasında et-
ramlar doldurulacaktır.
kili olmuştur.
Buna göre aşağıdaki  Doğu ile batı arasında kültürel etkileşimi
kavramlardan hangisi sağlamıştır.
İPEK YOLU resimdeki torbaya yer-  Türklerin siyasi ve ekonomik yaşamlarının
leştirilemez? şekillenmesine katkı sağlamıştır.
İpek Yolu; dünyanın bilinen
en eski ticaret yollarından A) Ticaret
biridir. Bu ticaret yolu za- B) Kültürel etkileşim Yukarıdaki metin kutusu için en uygun baş-
manla doğal olarak oluş- lık aşağıdakilerden hangisidir?
C) Siyasi ilişkiler
muş yoldur.
D) İklim ve bitki örtüsü A) Orta Asya’da Ekonomik Durum
İlk çağlarda Mısırlılar ve
8. B) İpek Yolu’nun Etkileri
Romalılar Çin’den ipek al- Benim adım Ahmet. Bu sabah okumuş oldu-
mışlardır. Bu alışverişte iz- ğum "Sanal İpek Yolu Hazır" başlıklı gazete C) Ticaret ve Yaşam
lenen güzergah daha son- haberinde Türkiye, Gürcistan, Azerbaycan D) Türklerin Ekonomik Yaşamı
ra diğer milletler tarafında ve Ermenistan bilgi ağını Avrupa bilgi ağına
da kullanılmaya başlanmış-
bağlayan bir proje anlatılmaktadır.
tır.
İpek Yolu Çin’den başlayıp

Orta Asya’dan geçerek Ana-
dolu’ya ulaşan buradan da
Avrupa’ya geçen bir yoldur.
İpek Yolu geçtiği topraklar-

11. İpek Yolu kullanıldığı dönemlerde daha çok
da bulunan devletlerin bir- Bu projenin adının “Sanal İpek Yolu” olarak aşağıdakilerden hangisinin gelişmesine kat-
birleriyle ekonomik ilişkiler adlandırılması İpek Yolu ile ilgili olarak aşa- kı sağlamıştır?
kurmalarında; bu topraklar-
ğıdaki yargılardan hangisine ulaşılmasını
da bulunan milletlerin kül- A) Siyasi ilişkiler
sağlar?
türel etkileşimlerinde etkili B) Milli güvenlik
olmuştur. A) İpek Yolu ülkeler arası ekonomik işbirliği
üzerinde etkili olmaktadır. C) Kültürel birliktelik
Günümüzde Türkiye İpek
D) Uluslararası ticaret
Yolu’nun canlandırılması B) İpek Yolu doğu - batı arasında siyasi ilişki-
için çalışmalar yapmakta- lerin gelişmesini sağlamıştır.
dır.
C) İpek Yolu tarih boyunca doğu-batı arasında
kültürel etkileşimin sembolü olmuştur.
D) İpek Yolu günümüzde önemini koruyan en

önemli ticaret yoludur.
12. İpek Yolu kullanıldığı dönemde hangi iki
kıta arasında ekonomik ve siyasi işbirliği-
9. Aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisi nin gelişmesine katkı sağlamıştır?
Kök Türkler ve Uygurlarda kültürel deği-
A) Asya – Avrupa
şimlerin yaşanmasında diğerlerinden daha
çok etkili olmuştur? B) Afrika – Asya
A) Ticaret B) Hayvancılık C) Asya – Amerika
C) Dokumacılık D) Madencilik D) Okyanusya – Asya

SOSYAL
1 -3.EÜnite
TiN† BİLGİLER
3. Hz. Muhammed’in İslamiyet’i yaymasına Mek-
3. ÜNİTE
1. L I L O C G B R X N
N V E X Z V L R H K keliler karşı çıkmışlardır. TEST - 6
M G Q E R M H S Q Q Aşağıdakilerden hangisi Mekkelilerin İsla-
Y R O W H P E V A H miyet’e karşı çıkmalarının temel nedenidir?
L B E O T Y I K W Y A) İslamiyet’in barış ve kardeşlik dini olması
P I L R B X X U K K
B) Mekkelilerin çıkarlarının tehlikeye düştü-
B F A S M X F P Q E ğünü düşünmeleri
Q Z Q N Y F O H J B
C) İslamiyet’in kabileler arasındaki çatışma-
C R L F O V O H K M lara karşı çıkması
L N D C J V M Q G V
D) Mekkelilerin ticaretle uğraşan bir toplum
Yukarıdaki bulmacada cevabı işaretlenen so- olmaları
ru aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hz. Muhammed’in göç ettiği şehir

4.
B) İslamiyet’in ilk başkenti Bedir Savaşı’nın kazanılma-
sından sonra esir olan müş-
C) Arabistan’ın en güneyindeki şehir riklerden on Müslüman’a oku-
ma yazma öğretenler serbest
D) İslamiyet’in doğduğu şehir
bırakılmışlardır.
Öğretmenin yukarıdaki açıklamasına göre

2. aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabi-
Medine
lir?
A) İslam dini esirlere iyi muamele edilmesini

istemiştir.
B) İslamiyet’in yayılmasında en önemli savaş

Bedir’dir.
Mekke
C) İslam savaş hukuku Bedir Savaşı ile birlik-
te oluşmuştur.
Yukarıdaki haritada mavi yol Mekke’den Me-
dine’ye giden en kısa yolu; kırmızı yol ise Hz. D) İslamiyet eğitim ve öğretime önem veren
Muhammed’in Medine’ye hicretinde takip etti- bir dindir.
ği yolu yaklaşık olarak göstermektedir.
Buna göre Hz. Muhammed’in neden en kı-

sa yolu takip etmediği söylenebilir? 5. I. Bedir Savaşı
A) Hz. Muhammed’in deniz kıyısından yolcu- II. Uhud Savaşı

luk yapmak istemesi
III. Hendek Savaşı
B) Mekke ve Medine arasında gerçekleşen
Yukarıdaki savaşlardan hangisi ya da han-
ticaretin korunması
gileri Müslümanların zaferi ile sonuçlanmış-
C) Hz. Muhammed’in Müşrikleri şaşırtmak is- tır?
temesi
A) I ve III B) Yalnız II
D) Medinelilerin en kısa yolu tavsiye etme-
meleri C) II ve III D) Yalnız III

†NiTE
Görsel ve yazılı materyallerden yararlanarak İslamiyet’in ortaya çıkışı ve yayılışını
inceler.
6. I. Cahiliye Dönemi’nin sona erdiği bildiril- 9.

Bedir
miştir.
Savaşı
II. Kadınların da erkekler üzerinde hakları ol-
duğu belirtilmiştir. Mekke'nin
Hicret
Yukarıda verilen bilgiler aşağıdakilerden Fethi
İSLAMİYETİN YAYILMASI hangisi ile ilişkilidir? Ortak
Sonuç?
Hz. Muhammed (Sav) 571 A) Hudeybiye Barış Antlaşması
yılında Mekke’de dünyaya
B) Veda Hutbesi
gelmiştir.
C) Mekke’nin Fethi Yukarıdaki şemada yer alan “Ortak Sonuç” bö-
610 yılında kendisine pey- lümüne aşağıdakilerden hangisi yazılabilir?
D) Hz. Muhammed’in hicreti
gamberlik verilmiştir. Bu
A) Müslümanlar askeri başarılar kazanmışlar-
dönemde Arap Yarımada-
dır.
sında puta tapıcılık, falcı-
lık, içki, kumar gibi kötü B) İslamiyet yayılmış ve Müslümanlar güçlen-
7. miştir.
alışkanlıklar ve kabileler "Kimin yanında bir emanet varsa, onu hemen
arası çatışmalar yaşan- sahibine versin. Biliniz ki, faizin her çeşidi C) İlk İslam fetihleri gerçekleşmiştir.
maktadır. kaldırılmıştır. Allah böyle hükmetmiştir. İlk D) İslamiyet Mekkeliler tarafından benimsen-
Hz. Muhammed 622 yılın- kaldırdığım faiz de Abdulmuttallib'in oğlu miştir.
da Medine’ye göç etmiş ve (amcam) Abbas’ın faizidir. Lakin anaparanız
burada ilk İslam Devleti’ni size aittir”
kurmuştur. 10. KARADENİZ
YA
Hz. Muhammed’in yukarıdaki sözleri ile ilgili
N
PA
Medine’de İslam Devle- İS Kurtaba
olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
SURİYE
ti’nin kurulmasından sonra Kayruvan
AKD
Müslümanlarla Mekkeli A) İslamiyet insan haklarına önem vermiştir. ENİ
Z
MAGRİB
müşrikler arasında Bedir,
Uhud ve Hendek Savaşları B) İslamiyet’te en büyük günah Allah’a şirk koş- İskenderiye
Fustat
yapılmıştır. maktır. MISIR
Bedir yapılan ilk savaştır. C) İslamiyet ekonomik hayatı düzenleyici ku-

Bu savaşı Müslümanlar ka- rallar getirmiştir.
Yukarıdaki haritada görülen yerler aşağıda-
zanmışlardır. Bedir Sava- D) İslamiyet’te bireyse özgürlükler korunmuş- ki devletlerden hangisi tarafından fethedil-
şı’ndan sonra İslam dinin- tur. miştir?
de savaş hukuku ortaya
çıkmıştır. A) Emeviler B) Abbasiler
Uhud Savaşı tam olarak C) Gazneliler D) Sasaniler

sonuçlanmasa da Müslü-
manlar ağır kayıplar ver-
8. Kuran-ı Kerim'in Kitap Haline Getirilmesi
mişlerdir. 11. Aşağıdaki dönemlerden hangisinde Türk-
Hendek Savaşı Müslüman- Hz. Hz. Hz. Hz.
lerle Araplar arasında iyi ilişkiler kurulmuş-
ların son savunma savaşı- Ebubekir Ömer Osman Ali tur?
dır. Bu savaşı da Müslü- A) Emeviler Dönemi
manlar kazanmışlardır. Yukarıda yeşil kutu içerisinde verilen bilgi
hangi halife dönemi ile eşleştirilmelidir? B) Endülüs Emeviler Dönemi
A) Hz. Ömer B) Hz. Ali C) Abbasiler Dönemi
C) Hz. Osman D) Hz. Ebubekir D) Gazneliler Dönemi

SOSYAL
1 -3.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 3. ÜNİTE
İslam tarihinde Hz. Muhammed’in vefatından Halife Önemli Faaliyetleri
sonra başlayan döneme dört halife dönemi
TEST - 7
Hz. Ebubekir
adı verilir. Bu dönemin genel özelliği ………
Hz. Ömer
………… bu nedenle bu döneme “Cumhuriyet
Dönemi” de dendiği olmuştur. Hz. Osman
Hz. Ali
Yukarıdaki metinde boş bırakılan yere aşa-
ğıdakilerden hangisi yazılmalıdır? “Kıbrıs Adası’nın fethedilmesi” yukarıdaki tab-
loda hangi halife ile ilgili bölüme yazılmalı-
A) Önemli fetihlerin yapılmasıdır.
dır?
B) Halifelerin seçimle belirlenmesidir.
A) Hz. Ebubekir B) Hz. Ömer
C) Hicri takvimin kullanılmasıdır. C) Hz. Osman D) Hz. Ali
D) İç karışıklıkların yaşanmasıdır.
2.
TARİH ŞERİDİ
5. İstanbul ilk defa aşağıdaki dönemlerden
632 Dört Halife Dönemi 661
hangisinde İslam orduları tarafından kuşa-
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki tarih şe- tılmıştır?
ridinde gösterilen döneme dahil değildir?
A) Dört Halife Dönemi
A) Kuran-ı Kerim’in çoğaltılması
B) Emeviler Dönemi
B) Hicri Takvim’in kullanılmaya başlanılması
C) Abbasiler Dönemi
C) Müslümanlar arasında ayrılıkların doğması
D) Halifeliğin saltanat haline dönüşmesi D) Selçuklular Dönemi
3.
Biz Türklerin Müslüman
Araplarla komşu olması
Hz. Ömer’in Nihavent Sa-
vaşı’nı kazanması ile ger-
çekleşmiştir. 6. Emevilerin devlet yönetiminde uyguladığı
aşağıdaki politikalardan hangisi bu devlet
Hz. Ömer Dönemi’nde Nihavent Savaşı ile döneminde İslamiyet’in yayılmasını gecik-
aşağıdaki devletlerden hangisinin yıkılma- tirmiştir?
sı Müslüman Araplarla Türklerin komşu ol- A) Fetih politikası uygulamaları
masını sağlamıştır?
B) Daha çok Afrika fetihlerine önem vermeleri
A) Sasaniler B) Bizans
C) Halifeliği saltanat haline getirmeleri
C) Emeviler D) Abbasiler
D) Arap ırkçılığı yapmaları

Test – 7- 1 Kazanım 3.8. Görsel ve yazılı materyallerden yararlanarak İslamiyet’in ortaya çıkışı ve yayılışını inceler.
†NiTE
7. 10. Aşağıdaki dönemlerden hangisinde Türkler
Başkentleri
Kurtuba'dır. İslamiyet’i kitleler halinde kabul etmeye baş-
lamışlardır?
Bilim ve A) Hz. Muhammed Dönemi
İspanya'da
? Sanata Önem
Kurulmuşlardır. B) Dört Halife Dönemi
Vermişlerdir.
Hz. Muhammed 632 yılın- C) Emeviler Dönemi
Yukarıdaki şema aşağıdaki İslam devletle-
da Mekke’yi fethetmiştir.
rinden hangisi ile ilgili olarak hazırlanmıştır? D) Abbasiler Dönemi
Aynı yıl vefat eden Hz. Mu-
hammed’in yerine sırasıy- A) Emeviler Devleti
la Hz. Ebubekir, Hz. Ömer,
B) Abbasiler Devleti
Hz. Osman, Hz. Ali halife
olarak seçilmişlerdir. C) Endülüs Emevi Devleti
Hz. Ebubekir döneminde D) Türkiye Selçuklu Devleti
zekat vermek istemeyen-
lerle ve peygamberlik id-
dia eden yalancılarla sa-
vaşılmıştır. Bu dönemde
Kuran bir kitap halinde top-
lanmıştır.
Hz. Ömer dönemi, bu dö-

nemde İslam devlet teşki-
latı tam olarak şekillenmiş- 8. 11. Aşağıdaki devletlerden hangisi zamanında
Devlet Başkent
tir. İkta sistemi geliştirilmiş, daha çok Kuzey Afrika'da fetihler yapılmış-
Hicri Takvim kullanılmıştır. Emeviler Şam tır?
Hz. Osman döneminde ilk Abbasiler ? A) Emeviler Devleti

İslam donanması oluştu- B) Abbasiler Devleti
Yukarıdaki tabloya Abbasilerin başkenti ola-
rulmuş ve Kıbrıs Adası fet-
rak aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır? C) Karahanlılar Devleti
hedilmiştir. Ayrıca bu dö-
nemde Müslümanlar ara- A) Bağdat B) Mekke D) Büyük Selçuklu Devleti
sında ilk ayrılıklar ortaya
C) Samarra D) Semerkant
çıkmıştır.
Hz.Ali döneminde yaşanı-

lan karışıklıklar nedeniyle
fetihler durmuştur.
Hz. Ali’den sonra Muavai-

ye’nin başa geçmesiyle İs-
lam tarihinde Emeviler dö-
9. Aşağıdakilerden hangisinin geçilmesi so-
nemi başlamıştır.
nucunda Müslümanlar Avrupa’da ilk İslam
devletini kurmuşlardır?
A) İstanbul Boğazı 12. Aşağıdakilerden hangisi zamanında müs-

lümanlar ilk deniz kuvvetlerine sahip ol-
B) Cebelitarık Boğazı
muşlardır?
C) Çanakkale Boğazı
A) Hz. Ebubekir B) Hz. Osman
D) Bering Boğazı C) Hz. Ömer D) Hz. Ali

SOSYAL
1 -3.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 3. ÜNİTE
İslamiyet'ten Önceki Türk Devletleri İlk Türk devletlerinde
Yusuf Has Hacip Ku-
hükümdarın tanrıdan
tadgu Bilig’de hüküm-
TEST - 8
kut aldığına inanılmış-
dara tanrının yardım
tır.
Asya ettiğini belirtmiştir.
Kök Türk Uygur Gazneliler
Hun
Devleti Devleti Devleti
Devleti
Sınıf panosuna İslamiyet’ten önceki Türk

devletlerinin adları yazılmak istenilmiştir.
Panoda yer alan hangi devlet panodan çı-
karılmalıdır? Yukarıdaki iki öğrencinin verdiği bilgilere gö-
A) Asya Hun Devleti re aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşıla-
B) Uygur Devleti bilir?
C) Gazneliler Devleti A) İslamiyet’le birlikte Türklerde hükümdarlık
D) Kök Türk Devleti anlayışı çok değişmemiştir.
B) İslamiyet’le birlikte Türklerde sosyal yapı-

da önemli değişimler yaşanmıştır.
C) İslamiyet Türklerin yönetim anlayışını ta-

mamen değiştirmiştir.
D) İslamiyet’le birlikte Türklerin yaşam şekil-

2. leri tamamen değişmiştir.
İlk Türk devletlerinde hükümdar genellikle
…....….......... unvanını kullanırken İslami-
5.
yet’in kabulüyle birlikte Türk hükümdarları İslamiyet’ten Önce İslamiyet’ten Sonra
…….........…… unvanını kullanmaya baş-
Dünyaya hâkim
lamışlardır. olma düşüncesi
Gaza ve cihat inancı
Yukarıdaki metinde boş bırakılan yerlere sı- Uçmak Cennet

rasıyla hangi unvanlar yazılmalıdır? Kurultay ....................
A) Hakan-Kağan Yukarıdaki tabloda boş bırakılan yere aşa-
B) Kağan-Sultan ğıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
C) Han-Hakan
A) Hatun B) Divan
D) Padişah-Sultan
C) Sultan D) Meclis
6. Türklerin İslamiyet’i kabul etmeleri ile;

3. Aşağıdaki savaşlardan hangisi Türklerin I. Siyasi
İslamiyet’i kitleler halinde kabul etmelerin- II. Kültürel
de etkili olmuştur?
III. Sosyal
A) Malazgirt Savaşı yaşamlardan hangisi ya da hangilerinde de-
B) Dandanakan Savaşı ğişimler meydana gelmiştir?
C) Nihavent Savaşı A) Yalnız I B) I ve II
D) Talas Savaşı
C) I, II ve III D) II ve III

†NiTE
Türklerin İslamiyet’i kabulleri ile birlikte siyasî, sosyal ve kültürel alanlarda meydana gelen
değişimleri fark eder.
7. Yandaki bayrakla ilgili bir 10.

Gaznelilerin yaptığı fetihler günümüzde
tanıtım yazısında;
…………….........…… bulunduğu bölgede
I. Bu bayrak İslamiyet’i İslamiyet’in yayılmasında etkili olmuştur.
ilk kabul eden Türk
devletine aittir. Yukarıdaki bilgide yer alan boşluk aşağıda-
kilerden hangisi ile doldurulabilir?
TÜRKLERİN İSLAMİYETİ II. Bayrakta bulunan do-
KABUL ETMELERİ kuz tuğ, sultanın dokuz A) Bulgaristan B) Gürcistan
Emeviler yönetimde Arap- sancağını simgeler.

C) Pakistan D) Türkistan
lara önem vermişler ve bilgileri bulunmaktadır.
Arap ırkçılığı yapmışlardır.
Buna göre resimde görülen bayrak aşağı-
Bu nedenle İslamiyet Eme-
dakilerden hangisine aittir?
viler döneminde Türkler gi-
A) Emeviler Devleti
bi Arap olmayan milletler
arasında yayılmamıştır. B) Abbasiler Devleti
C) Gazneliler Devleti
Emeviler, Kuzey Afrika’da
fetihler yapmışlar ve İspan- D) Karahanlı Devleti
ya’ya geçmişlerdir.
Abbasiler Türklerin de yar-

8. I. Bilime ve sanata önem vermişlerdir. 11. Aşağıdakilerden hangisi Büyük Selçuklu
dımıyla Emevileri yıkmışlar
ve Abbasi Devleti’ni kurmuş- II. Hindistan’a 17 sefer düzenlemişlerdir. Devleti'nde eğitime önem verildiğini göste-
lardır. rir?
III. Ordularında filleri kullanmışlardır.
Abbasiler döneminde Türk- A) Anadolu'ya akınlar düzenlemeleri
Hakkında yukarıdaki bilgiler verilen Türk
ler ile Müslüman Arapların B) Nizamiye Medreselerini kurmaları
devleti aşağıdakilerden hangisidir?
ilişkileri iyi olmuştur.
A) Abbasiler Devleti C) Abbasi halifesini korumaları
751 Talas Savaşı’nda Arap-
B) Gazneliler Devleti D) Ordularını onluk sistemle kurmaları
larla Çinliler savaşmışlar-
dır. Bu savaşta Türkler Ab- C) Selçuklular Devleti
basilere yardım etmişlerdir. D) Karahanlılar Devleti
Talas Savaşı’ndan sonra

Türkler kitleler halinde İs-
9.
lamiyet’i kabul etmeye baş- Ben Karahanlı hükümda-
lamışlardır. rı Satuk Buğra Han’ım.
İslamiyeti kabul ettikten
sonra Abdülkerim adını
kullanmaya başladım.
12. Aşağıdakilerden hangisi Türklerin siyasi,
Yukarıdaki konuşmaya göre İslamiyet’in ka- sosyal ve kültürel yaşamlarında diğerlerin-
bul edilmesi ile birlikte Türk devletlerinde den daha çok değişime neden olmuştur?
aşağıdaki alanlardan hangisinde bir deği- A) Tarımla uğraşmaları
şim yaşanmıştır?
B) Çinle mücadele etmeleri
A) Kültürel B) Siyasi C) İslamiyet'i kabul etmeleri
C) Askeri D) Ekonomik D) Anadolu'ya yerleşmeleri

SOSYAL
1 -3.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. İslamiyet’i kabul etmeleri ile birlikte Türkler bu 4. 3. ÜNİTE
dine çok önemli hizmetlerde bulunmuşlardır. Metehan TEST - 9
Buna göre Türklerin devlet olarak İslami-
yet’e hizmetleri ilk olarak aşağıdakilerden Satuk Türk - İslam Sultan
hangisi ile başlamıştır? Buğra Han Hükümdarları Alparslan
A) Asya Hun Devleti B) Kök Türk Devleti

C) Uygur Devleti D) Karahanlı Devleti Sultan
Mahmut
2. Dört Halife ve Emeviler Döneminde Türklerle Yukarıdaki şemada yer alan hatanın gideril-
Müslüman Araplar arasında bazı çatışmalar ya- mesi için Mete Han yerine aşağıdakilerden
şanmıştır. hangisi yazılabilir?
Aşağıdakilerden hangisi ile Türklerle Müs- A) Bilge Kağan B) Melikşah
lüman Arapların çatışmaları yerini dostluğa C) Harun Reşit D) Muaviye
bırakmıştır?
A) Talas Savaşı 5. 10. yüzyılda Cent’e gelen Sel-
çuk Bey burada bulunan Müs-
B) Nihavent Savaşı lüman Türklerden İslamiyet’i
C) Kadisiye Savaşı öğrenmiş ve Müslüman ol-
muştur. Selçuk Bey’in ölümün-
D) Dandanakan Savaşı den sonra yerine Arslan Yab-
gu geçmiş ve Gaznelilerle mü-
cadele etmiştir.
3.
Samarra, Abbasiler dö- Yukarıdaki öğretmenin konuşmasına göre
neminde Türk askerlerin aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
aileleri ile birlikte yerleş-
meleri için kurulmuş bir A) 10. yüzyılda Türkler arasında İslamiyet yayıl-
şehirdir. Samarra, Abba- mıştır.
siler döneminde Türk as-
B) Müslüman olan Türkler bazı kültürel özel-
kerlerin aileleri ile birlikte
liklerini korumuşlardır.
yerleşmeleri için kurul-
muş bir şehirdir. C) Müslüman Türkler kendi aralarında müca-
deleler etmişlerdir.
Samarra ile ilgili bir broşürde yukarıdaki bilgi- D) Müslüman olan ilk Türk komutan Selçuk
ler verilmiştir. Bey’dir.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi ke- 6. Aşağıdakilerden hangisi Türk devletlerinin
sinlikle doğrudur? başka kültürlerden etkilendiğini gösteren bir
A) Abbasiler Türklerin askeri gücünden çekin- kanıttır?
mişlerdir. A) Karahanlıların ordularında onluk sistemi
kullanmaları
B) Türk kültürü Abbasi kültürü üzerinde etkili
olmuştur. B) Selçukluların Anadolu’ya keşif akınları dü-
zenlemeleri
C) Türklerin Abbasi ordusundaki etkinliği art-
C) Gaznelilerin Arapça ve Farsçayı resmi dil
mıştır.
olarak kullanmaları
D) Türkler Abbasi ordusunun en kalabalık D) Abbasilerin ordularında Türklere de yer ver-
bölümünü oluşturmuşlardır. meleri

†NiTE
Türklerin İslamiyet’i kabulleri ile birlikte siyasî, sosyal ve kültürel alanlarda meydana gelen
değişimleri fark eder.
7. Büyük Selçuklu Devleti ile ilgili olarak aşa- 10.

Tuğrul Bey Abbasi halifesine bağlılığını bil-
ğıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
dirmiş ve hutbeyi Abbasi halifesinin adına
A) Sultan Alparslan tarafından kurulmuşlardır. okutmuştur.
B) Anadolu’nun Türkleşmesinde önemli etki-

Yukarıdaki bilgiye göre aşağıdakilerden han-
leri vardır.
İslamiyet’i resmi din olarak gisi söylenebilir?
C) Bizans’la mücadele etmişlerdir.
kabul eden ilk Türk devleti A) Türk yönetim anlayışında İslamiyet’in etki-
Karahanlılardır. D) Abbasilerle iyi ilişkiler kurmuşlardır. si görülmüştür.
Karahanlı hükümdarı Sa- B) Büyük Selçuklular Abbasilere bağlı bir bey-
tuk Buğra Han İslamiyet’i lik haline gelmiştir.
kabul ederek Abdülkerim
C) Orta Asya’da Abbasi egemenliği başla-
adını almıştır. mıştır.
Karahanlılar döneminde İs- D) Türklerin Anadolu’ya girmeleri gecikmiştir.
lamiyet devlet yönetimin- 8.
de ve sosyal yaşamda et- Neden Sonuç
kili olmaya başlamıştır.
Anadolu'nun
Karahanlılardan sonra İs- ? kapısı Türklere
lamiyet’i kabul eden bir di- açılmıştır.
ğer Türk devleti Gazneliler-
Yukarıda verilen neden - sonuç ilişkisinde
dir. Gazneliler Hindistan’a
boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
17 sefer düzenlemişler ve
yazılmalıdır?
günümüzde Afganistan, Pa-
kistan ve Hindistan’ın bu- A) Dandanakan Savaşı
11. Türklerin İslamiyeti kabul etmeleri ile birlik-
lunduğu bölgelerde İslami- B) Malazgirt Savaşı te daha çok aşağıdaki alanlardan hangisin-
yet’in yayılmasında etkili ol- C) Pasinler Savaşı de değişimler yaşandığı söylenebilir?
muşlardır.
D) Katvan Savaşı
A) Ekonomik B) Kültürel
Selçuklular, Gaznelilerle
yapılan mücadeleler sonu- C) Siyasi D) Askeri
cunda kurulan bir Türk İs-
lam devletidir. Bu devlet
Dandanakan Savaşı’nda
9. Dandanakan Savaşı
Gaznelileri yenerek bu
devletin yıkılmasına neden I. ......................... yıkılma sürecine girdi.
olmuştur.
II. ......................... resmen kurulmuş oldu.
Yukarıdaki şekilde boş bırakılan yerlere sı-

12. Hindistan'da ve Anadolu'da İslamiyet'in ya-
rasıyla aşağıdakilerden hangileri yazılmalı-
yılmasına katkı sağlayan devletler aşağıda-
dır?
kilerden hangisinde verilmiştir?
I II
A) Karahanlılar – Büyük Selçuklu Devleti
A) Abbasiler Karahanlılar
B) Asya Hun Devleti – Karahanlılar
B) Karahanlılar Büyük Selçuklular
C) Gazneliler – Büyük Selçuklu Devleti
C) Emeviler Gazneliler
D) Gazneliler Büyük Selçuklular D) Asya Hun Devleti – Osmanlı Devleti

SOSYAL
1 -3.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. Fotoğrafta Divan-ı Lu- 4. 3. ÜNİTE
gatit Türk adlı eserin gi- Selçuklular döneminde ya- TEST - 10
riş sayfası görülmekte- şadım. Vezir olarak görev
dir. yaptım kendi adımla bilinen
medreselerin kurulmasına
Buna göre aşağıda- öncülük ettim.
kilerden hangisi bu
eserle ilgili olarak söy- Yukarıda kendisini tanıtan devlet adamı aşa-
lenemez? ğıdakilerden hangisidir?
A) Karahanlılar döneminde yazılmıştır. A) Kaşgarlı Mahmut
B) Mutluluk bilgisini anlatmıştır. B) Nizamülmülk

C) Melikşah
C) Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır.
D) Yusuf Has Hacip
D) Bilinen ilk Türkçe sözlüktür.
2. Balasagunlu Yusuf, Kutadgu Bilig adlı eserini

Karahanlı hükümdarı Ulu Kara Buğra Han'a 5. Gazneli Mahmut zamanında Hindistan’a 13
sunduktan sonra kendisine Has Hacip unvanı sefer düzenlenmiştir.
verilerek vezir yardımcısı yapılmıştır.
Bu seferler sonucunda;
Yukarıdaki bilgiye göre Karahanlılarla ilgili
I. Gazneliler ekonomik kazançlar elde etmiş-
olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
lerdir.
A) Vezirler genellikle bilim adamlarından se-
II. Abbasiler üzerindeki Şii tehdidi ortadan
çilmiştir.
kalkmıştır.
B) İnsanlar yeteneklerine uygun işlerde çalış-
III. İslamiyet Hindistan’ın kuzeyinde yayılmıştır.
tırılmıştır.
sonuçlarından hangilerine ulaşılmıştır?
C) İslamiyet’in yayılması için çalışmışlardır.
D) Bilime ve sanata önem vermişlerdir.
C) I ve III D) II ve III
3. Yusuf Has Hacip Kutadgu Bilig adlı eserinde

geçen kahramanlarını tanıtmaya “Önce Gün-
doğdu'yu tanıtayım. O hükümdardır, doğru ya-
sayı (töre) temsil eder.” diyerek başlamıştır. 6. Aşağıdakilerden hangisinde Gaznelileri de-
falarca mağlup edip Büyük Selçuklu Devle-
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Yusuf
ti’nin kurulmasını sağlayan iki kardeşin ad-
Has Hacip’in hükümdarlardan beklediği dav-
ları birlikte verilmiştir?
ranışlar arasında yer almaz?
A) İleri görüşlü olmak A) Memun ve Mutasım
B) Adil olmak B) Mahmut ve Mesut
C) Güvenilir olmak C) Mikail ve Arslan
D) Doğru yasalar yapmak D) Çağrı ve Tuğrul

Test – 10
†NiTE - 1
Kazanım 3.11. Dönemin devlet adamları ve Türk büyüklerinin hayatından yararlanarak ilk Türk- İslam
devletlerinin siyasal, sosyal ve kültürel özelliklerine ilişkin çıkarımlarda bulunur.
7. 10. Sultan Melikşah döneminde ülkede kervansa-

........................................... ray, köprü, kaleler inşa ettirilmiştir.
Yalnızca yukarıdaki bilgiden yararlanılarak

İslam
Haçlı Melikşah dönemi ile ilgili olarak aşağıdaki-
Anadolu'da dünyası
Seferleri'ne lerden hangisine ulaşılamaz?
Türk üzerindeki
neden olan
Tarihi Bizans
TÜRK – İSLAM DEVLET süreç A) Ticarete önem verilmiştir.
başlamıştır. baskısı sona
başlamıştır.
BÜYÜKLERİ ermiştir.
B) Bilime önem verilmiştir.
Karahanlılar döneminde C) Ulaşıma önem verilmiştir.
Kaşgarlı Mahmut Divan-ı
ğıdakilerden hangisidir? D) Güvenliğe önem verilmiştir.
Lugatit Türk adlı eserini yaz-
mıştır. Bu eserde Türkçenin A) Dandanakan Savaşları’nın sonuçları
en az Arapça kadar önem-
B) Malazgirt Savaşı’nın sonuçları
li ve kullanışlı bir dil oldu-
ğu anlatılmıştır. C) Kösedağ Savaşı’nın sonuçları
Eser Türk tarihinin bilinen D) Pasinler Savaşı’nın sonuçları

ilk sözlüğüdür.
Yine Karahanlılar döne-

minde Yusuf Has Hacip Ku-
tadgu Bilig adlı eserini yaz-
mıştır.
11. Siyasetnameler dönemin devlet adamlarına iyi-
Kutadgu Bilig’de hüküm- yi ve doğruyu anlatmak için yazılan eserlerdir.
dara ve halka nasıl mutlu
8. Aşağıdaki Büyük Selçuklu Hükümdarların- Buna göre aşağıdakilerden hangisi bir si-
olunabileceği anlatılmıştır. yasetname adıdır?
dan hangisi zamanında Anadolu’da ilk Türk
Kutadgu Bilig Türk tarihi-
yerleşmeleri ve Türk fetihleri başlamıştır?
nin bilinen ilk siyasetna- A) Divan-ı Lugatit Türk
mesidir. A) Sultan Alparslan B) Tuğrul Bey B) Nizamiye Medreseleri
C) Melikşah D) Sultan Sencer C) Kutadgu Bilig
D) Orhun Yazıtları
9. Türk tarihinin önemli takvimlerinden biri olan

Celali Takvimi, Sultan Melikşah döneminde kul-
lanılmaya başlanılmıştır.
Buna göre Büyük Selçuklular Dönemi ile

ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
nebilir? 12. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet'i ilk kez
resmi din olarak kabul eden devlet adamıdır?
A) Ekonomik kalkınmaya önem verilmiştir.
A) Satuk Buğra Han
B) Hicri Takvim’in kullanılması yasaklanmıştır.
B) Melikşah
C) Astronomi bilimi gelişme göstermiştir.
C) Selçuk Bey
D) Bilimde dini unsurlara yer verilmiştir.
D) Sultan Mesut

SOSYAL
1 -3.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. Türkler VIII. yüzyıldan itibaren İslamiyet’i top- 4. Yanda Kaşgarlı Mah-
3. ÜNİTE
luluklar halinde kabul etmeye başlamışlardır. mut tarafından çizilmiş TEST - 11
olan dünya haritası gö-
Aşağıdakilerden hangisi Türklerin İslami-
rülmektedir.
yet’i kabul etmeleri nedeniyle değişen özel-
likleri arasında yer almaz? Buna göre ilk Türk İs-
lam devletlerinde aşa-
A) Yönetim anlayışları
ğıdaki bilimlerden han-
B) Kültürel özellikleri
gisinin geliştiği söylenebilir?
C) İnanış biçimleri
A) Tarih B) Coğrafya
D) Yaşadıkları yerler
C) Edebiyat D) Arkeoloji
5. Hükümdara ve halka akıl veren, yol gösteren,

özellikle hükümdarın devleti nasıl yönetmesi
gerektiğini anlatan eserlere siyasetname adı
2. verilir.
Buna göre Türk-İslam devletlerinde yazılan

ilk siyasetname ve yazarı aşağıdakilerden
hangisinde verilmiştir?
A) Siyasetname-Nizamülmülk
B) Divanı-Lugatit Türk-Kaşgarlı Mahmut
C) Şehname-Firdevsi
D) Kutadgu Bilig-Yusuf Has Hacip

Yukarıda Arap alfabesi ile yazılmış Türkçe bir
metin görülmektedir.
6.
Yalnızca bu bilgiye göre bu metnin aşa- Türk dili ile Arap dilinin
ğıdaki Türk devletlerinden hangisine kesin- at başı beraber yürü-
likle ait olamayacağı söylenebilir? dükleri bilinsin diye bu
A) Köktürkler B) Karahanlılar kitabı yazdım.
C) Gazneliler D) Selçuklular Yukarıdaki sözlerine göre Kaşgarlı Mah-

mud’un Divani Lugatit Türk’ü yazmasının
nedeni aşağıdakilerden hangisi ile açıkla-
nabilir?
A) Arapçanın Türkçeden daha üstün bir dil

olduğunu anlatmak
3. İlk kez hükümdarlık unvanı olarak “Sultan”ı B) Türkçenin Arapçanın üzerindeki etkisini
kullanan Türk devleti aşağıdakilerden han- kanıtlamak
gisidir? C) Türkçenin en az Arapça kadar önemli bir
dil olduğunu göstermek
A) Abbasiler B) Selçuklular
D) Türkçe ile Arapça arasındaki benzerlikleri
C) Gazneliler D) Osmanlılar göstermek

Kazanım 3.12. Türklerin İslamiyet’i kabulleri ile birlikte siyasî, sosyal ve kültürel alanlarda meydana gelen deği-
Test – 11
†NiTE - 1 şimleri fark eder. Kazanım 3.13. Dönemin devlet adamları ve Türk büyüklerinin hayatından yararlanarak ilk Türk-
İslam devletlerinin siyasal, sosyal ve kültürel özelliklerine ilişkin çıkarımlarda bulunur.
7. 10. I. İslamiyet’ten önce Türk devletlerinde ha-

Anadolu'nun kanın Tanrı’dan kut aldığına inanılmıştır.
Malazgirt kapısı
.................
Savaşı II. Türk-İslam Devletlerinde hükümdarın
Türklere
açıldı Allah’ın yeryüzündeki gölgesi olduğu ka-
bul edilmiştir.
Yukarıdaki şema neden-sonuç ilişkisine göre
Türk devlet teşkilatında ge- oluşturulmuştur. Yukarıdaki iki bilgiye göre aşağıdakilerden
nel olarak İslamiyet’in et- hangisi söylenebilir?
Buna göre ilk kutuya aşağıdakilerden han-
kisi Karahanlılarda görül-
gisi yazılabilir? A) Hükümdarlık anlayışı değişim ve süreklilik
meye başlamıştır.
A) Bizans’ın Anadolu’daki Türk ilerleyişini dur- göstermiştir.
Gazneli hükümdarı Mah- durmak istemesi
B) Türk devlet anlayışı tamamen değişmiştir.
mut, Sultan unvanını kulla- B) Türklerin Anadolu’ya kesin olarak yerleş-
nan ilk Türk hükümdardır. meleri C) Türk yönetim anlayışında İslam dini ege-
Daha önce Türklerde hü- men olmuştur.
C) Türkler üzerindeki Bizans baskısının orta-
kümdara han, hakan, kağan dan kalkması D) Hükümdar halkın huzur ve refahını temin
unvanları verilmiştir.
D) İslamiyet’in Anadolu’da yayılması etmekle görevli olmuştur.
Gazneliler bilime önem ver-
mişler; Biruni gibi önemli
bilim adamlarını sarayla-
rında misafir etmişlerdir. 8.
Büyük Selçuklu Devleti Türk Afganistan
- İslam devlet anlayışının
tam olarak şekillendiği dev- Pakistan 11. Aşağıdakilerden hangisi Sultan Alparslan
lettir. için söylenebilir?
İran
Hindistan
Selçuklular İslamiyet’in Ana- A) İslamiyetin Hindistan'da yayılmasını sağ-
dolu’da yayılmasını sağla- lamıştır.
mışlardır.
B) Anadolu'nun kapısını Türklere açmıştır.
Haritada görülen bölgede İslamiyet’in ya-
yılmasında aşağıdaki Türk devletlerinden C) İslamiyeti ilk kabul eden komutandır.
hangisinin etkisinden söz edilebilir?
D) Bilinen ilk eğitim kurumları açmıştır.
A) Uygur Devleti
B) Gazneliler Devleti
C) Köktürk Devleti
D) Karahanlı Devleti
12. Aşağıdakilerden hangisi Türklerin İslami-

9. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet’ten ön-
yeti kabul etmelerinden sonra gerçekleş-
ceki Türk toplumlarına ait yazılı eserler ara-
miştir?
sında yer alır?
A) Orhun Yazıtları'nın yazılması
A) Kutadgu Bilig
B) Oğuz Kağan Destanı B) Çin Seddi'nin yapılması
C) Divan-ı Lugatit Türk C) Anadolu'nun fethedilmesi
D) Orhun Abideleri D) Türklerin yerleşik hayata geçmesi

SOSYAL
1 -3.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. Kutlama ve törenler bir milletin kültüründe ö- 4. Aşağıdakilerden hangisi Türk-İslam kültü-
3. ÜNİTE
nemli bir yer tutar. ründe peygamber ocağı olarak adlandırılır? TEST - 12
Aşağıdakilerden hangisi Türk kültürüne ait A) Hükümet B) Ordu
bir kutlama değildir?
C) Cami D) Okul
A) Düğünler B) Paskalya
C) Ad koyma D) Sünnet
5.
Bayramlarımız
Dini Bayramlar Milli Bayramlar
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki tablo-

da “Dini Bayramlar” sütununa yazılabilir?
2. Bazı kutlama ve törenler kültürler arası etki- A) Cumhuriyet Bayramı
leşimin en önemli kanıtıdırlar.
B) Zafer Bayramı
Aşağıdakilerden hangisi Türk kültürünün
C) Ramazan Bayramı
İslam inancından etkilendiğini gösterir?
D) Nevruz Bayramı
A) Ad koyma B) Asker uğurlama
C) Nişan D) Sünnet düğünü
6.
3. Türk Milleti kutladığı…......………
Günümüzde Ad Koyma …........…………… ile bağımsızlı-
ğa verdiği önemi göstermektedir.
................. ................. .................
Aşağıdaki özelliklerden hangisi yukarıdaki

şemaya yazılamaz?
Yukarıdaki açıklamada boş bırakılan yere
A) Gösterilen kahramanlıklara göre ad konulur. aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
B) Büyüklerden sevilenlerin adları konulur. A) Doğum günleri
C) Bebeğin kulağına ezan okunarak ad konulur. B) Anma günleri
D) Toplumun kabul ettiği güzel isimler ad ola- C) Dini bayramlar
rak konulur. D) Kurtuluş günleri

Test – 12
Kazanım 3.14. Örnek incelemeler yoluyla kutlama ve törenlerimizdeki uygulamaların kültürümüzü oluşturan unsur-
†NiTE - 1 larla ilişkisini değişim ve süreklilik açısından değerlendirir. Kazanım 3.15. Orta Asya ilk Türk devletleri ve
Türk - İslam devletlerinin Türk kültür, sanat ve estetik anlayışına katkılarına kanıtlar gösterir.
7. 9.
KUTLAMA VE
TÖRENLER
Türk kültürünü oluşturan Yukarıdaki fotoğrafta askere giden gençler gö- Resimde ilk Türklere ait olan bir süsleme gös-
birçok unsur geçmişten gü- rülmektedir. terilmiştir. Burada dağ keçisine saldıran bir kap-
nümüze değişerek gelmiş- lan görülmektedir.
Fotoğrafa göre aşağıdaki yargılardan han-
tir.
gisine ulaşılabilir? Buna göre ilk Türklerde sanat anlayışının
Günümüzde ülkemizde gö- gelişimi ile ilgili olarak aşağıdakilerden han-
A) Türkler her fırsatta eğlenmesini bilen in-
rülen, ad koyma, düğün, gisi söylenebilir?
sanlardır.
sünnet, nişan gibi törenler
A) Minyatür sanatı gelişmiştir.
sosyal yapının en önemli B) Türklerde asker olmak onur ve gurur veri-
kültürel unsurları arasında ci bir durumdur. B) Sosyal olaylar etkili olmuştur.
yer alır. C) Askerlik Türkler için eğlenceli bir meslek C) Doğal olaylar etkili olmuştur.
Asker uğurlama törenleri olarak görülmektedir. D) Bireysel ilişkiler etkili olmuştur.

ve kurtuluş günleri Türk mil- D) Askerlik Türkler tarafından çok önemsen-
letinin vatan savunmasına memektedir.
ve bağımsızlığa verdiği öne-
mi gösteren kültürel değer-
lerdir. 8.
10. Aşağıdakilerden hangisi Türk-İslam devlet-

lerinde resmin yerine gelişen sanattır?
A) Mimari B) Minyatür
C) Heykel D) Edebiyat
Fotoğrafta görüldüğü gibi ilk Türk toplumların-
da süslemelerde yabani hayvan figürleri kulla-
nılmıştır. Ancak İslamiyet’in kabul edilmesiyle
birlikte bu figürlerin kullanımı azalmıştır.
Yukarıdaki bilgide verilen durumun temel
nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) İslamiyet’te resim ve heykel sanatının hoş
karşılanmaması 11. İslamiyet'in kabul edilmesi İlk Türklerde
aşağıdaki alanlardan hangisinde köklü bir
B) Türklerin İslamiyet’le birlikte yerleşik haya-
değişim yaşadığı söylenebilir?
ta geçmeleri
A) Yönetim anlayışı
C) İslamiyet’ten sonra Türklerde yönetim an-
layışının değişmesi B) Yerleşme anlayışı
D) İslamiyet’ten sonra Türklerde daha çok ya- C) Sanat anlayışı

zılı edebiyatın gelişmesi D) Ahlak anlayışı

SOSYAL
1 -3.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 3. ÜNİTE
1. Asya Hun ...........................................
TARAMA - 1
Devleti
Düzenli Uzun süreli

Ergenekon 2. Kök Türk eğitim kurumları hapis cezaları
4. Gazneliler yoktur. görülmez.
Destanı Destanı
Devleti
İslamiyet’ten önceki Türk toplumları ile ilgi-
li verilen yukarıdaki özelliklerin neden bölü-
3. Karahanlılar
Devleti müne aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
A) İklim şartları B) Askerî yapı

Ergenekon Destanı kaç numaralı kutuda ve- C) Konargöçerlik D) Hayvancılık
rilen devletle eşleştirilmelidir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
5. Dünya tarihinde ilk düzenli orduyu Türkler kur-

2. Aşağıdakilerden hangisi Türk göçlerinin ne-
muşlardır. Türkler kurdukları bu ordu ile asker-
denleri arasında yer almaz? lik mesleğini geliştirmişlerdir.
A) Komşularıyla ilişkileri Yukarıdaki bilgide bahsedilen ilk Türk
B) Salgın hastalıkların başlaması ordusu aşağıdakilerden hangisi tarafından
kurulmuştur?
C) Boylar arasındaki mücadeleler
A) Teoman B) Mete Han
D) Din ve inanışları
C) Bilge Kağan D) İstemi Yabgu
3. Asya Hun Devleti’nin ve Kök-

türk Devleti’nin yıkılma ne-
denleri incelendiğinde İpek
Yolu’nun denetimini kaybet- 6.
O dönemde putlara tapıyor,
melerinin de bu nedenler ara-
fal oklarına inanıyorduk. Kabi-
sında olduğu görülmüştür.
leler arasında kanlı savaşlar
yapıyorduk.
Yukarıdaki konuşmada Asya Hun Devleti
ve Köktürk Devleti’nin yıkılmasında aşağı-
daki alanlardan hangisinin etkisinden söz Yukarıdaki konuşmada Arap Yarımadası ile
edilmiştir? ilgili olarak aşağıdaki dönemlerden hangi-
sinden bahsedilmiştir?
A) Ekonomik nedenler
A) Emeviler Dönemi
B) Askerî nedenler B) Dört Halife dönemi
C) Siyasi nedenler C) Abbasiler dönemi
D) Coğrafi nedenler D) Cahiliye dönemi

Tarama
†NiTE –-11
7. .................?.................
10. Yandaki haritada
gösterilen ülkede
 Büyük iller kurulmuştur. aşağıdaki İslam
 Hicri takvim kullanılmaya başlanmıştır. devletlerinden
 Divan sistemi kurulmuştur. hangisinden kül-
türel izler görmek
İslamiyet’ten önce Orta As-  İkta sistemi geliştirilmiştir.
mümkündür?
ya’da kurulan Türk devlet-
lerinde; A) Büyük Selçuklu Devleti
İslam tarihi ile ilgili yukarıdaki metin kutu-
su için en uygun başlık aşağıdakilerden han- B) Abbasiler Devleti
Hayvancılıkla uğraşılmıştır.
gisidir? C) Karahanlılar Devleti
Gök Tanrı’ya inanılmıştır.
A) Hz. Muhammed Dönemi D) Endülüs Emevi Devleti
Yazılı edebiyat gelişmemiş-
tir. B) Hz. Ebubekir Dönemi
C) Hz. Ömer Dönemi
Konar - göçer bir hayat ya-
şanmıştır. D) Hz. Osman Dönemi
Hükümdarın gücünü tanrı-

dan aldığına inanılmış ve 11. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet'in doğ-
mutlak hakim kabul edil- duğu dönemde Arap Yarımadası'na komşu
miştir. olan bir devlettir?
Aile birliğine önem veril- A) Sasani Devleti
8. İslamiyet’in kabul edilmesi ile birlikte Türk kül-
miştir.
türünde önemli değişimler yaşanmıştır. B) Asya Hun Devleti
Devletler Ötüken merkezli
kurulmuşlardır. Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki durum C) Köktürk Devleti
için bir kanıt oluşturmaktadır?
D) Çin İmparatorluğu
A) Arapça isimlerin Türkler arasında yaygın-
laşması
B) Hükümdarlığın babadan oğla geçmesi
C) Ülkenin büyük illere ayrılması
D) Yönetimde divan teşkilatının kurulması
12.
Hicri
? Takvim
9. Anadolu’da İslamiyet’in yayılmasından aşa- I II

ğıdaki devletlerden hangisinin daha çok
etkisi olduğu söylenebilir? Aşağıdakilerden hangisi I. kutuya yazılabilir?
A) Abbasiler Devleti A) Hz. Ebubekir'in halife olması
B) Büyük Selçuklu Devleti B) Hz. Muhammed'in Medine'ye göç etmesi
C) Emeviler Devleti C) Hz. Ali'nin şehit edilmesi
D) Karahanlılar Devleti D) Hz. Ömer'in divan teşkilatını kurması

SOSYAL
1 -3.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 3. Ekonomik faaliyetler toplumların yaşam şekil-
3. ÜNİTE
leri üzerinde büyük etkilere sahiptir. TARAMA- 2
Aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisi
İslamiyet’ten önceki Türk toplumlarının
konar - göçer bir hayat yaşamalarında etki-
1 2 li olmuştur?
A) Madencilik B) Dokumacılık
Yukarıda I.fotoğrafta günümüzde Tokat’ta do-
C) Tarım D) Hayvancılık
kunan bir halı; II. fotoğrafta ilk Türk toplumları-
na ait bir halı gösterilmiştir.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine

ulaşılamaz?
A) Türk kültüründe devamlılık söz konusudur.
B) Halıcılık geçmişten günümüze kadar de-

vam eden bir faaliyettir.
C) Türk estetik anlayışı zamanla gerilemiştir. 4. İslamiyet’ten önce Orta Asya’da kurulan önem-
li Türk devletlerinden biri de Uygurlardır.
D) Her iki halıda da simetrik desenlere yer ve-
rilmiştir. Orta Asya’da aşağıdakilerden hangisi Uy-
gurlar için söylenemez?
A) İlk Türk ordu sistemini kurmuşlardır.
B) Manihaizm ve Budizm dinlerini benimse-

mişlerdir.
C) Yerleşik hayata geçen ilk Türk toplumudur-

lar.
2.
İklim
değişiklikleri D) Başkentleri Balasagun şehridir.
Hayvanlara Siyasi
otlak bulma
mücadeleler
ihtiyacı
Türklerin
...................
Yukarıdaki şemada yer alan boşluk aşağı-

dakilerden hangisi ile tamamlanmalıdır?
5. Aşağıdakilerden hangisi resmi yazışmalar-
A) Dinlerini değiştirmelerine neden olmuştur.
da Arapça ve Farsçanın kullanıldığı bir Türk
B) Yaşadıkları bölgeden göç etmelerine neden devletidir?
olmuştur.
A) Abbasiler Devleti
C) İlk askeri teşkilatı kurmalarına neden ol-
B) Karahanlılar Devleti
muştur.
C) Emeviler Devleti
D) Yerleşik hayata geçmelerine neden olmuş-
tur. D) Uygur Devleti

Tarama
†NiTE –-21
6. 9.
İslamiyet’ten önceki Türk Bu dönemde Kuran-ı Kerim çoğaltılarak fethe-

toplumlarında İpek Yolu ti- dilen yerlere gönderilmiş, ilk İslam donanması
oluşturulmuş ve Kıbrıs Adası fethedilmiştir.
caretin gelişmesinde etkili Yalnızca yukarıdaki resme bakılarak ilk Türk
olmuştur. toplumları ile ilgili olarak aşağıdakilerden
Yukarıdaki konuşmada bahsedilen dönem
Uygurların Manihaizmi ka- aşağıdakilerden hangisidir? hangisi ile ilgili bilgilere ulaşılabilir?
bul etmeleri yerleşik haya- A) Savaşlarda kullanılan silahlar
A) Hz. Ebubekir Dönemi
ta geçmelerinde etkili ol-
B) Din ve inanışlar
muştur. B) Hz. Ömer Dönemi
C) Yapılan ekonomik faaliyetler
Çünkü Manihaizm’de et C) Hz. Osman Dönemi
yemek yasaktır. Bu da hay- D) Aile içi ilişkiler
D) Hz.Ali Dönemi
vancılıkla uğraşan Türkle-
rin hayvancılık yerine ta-
rımla uğraşmalarına neden
olmuştur.
İslamiyet’ten önceki Türk 7.

………................ ilk Türk devletlerinde ha- 10. Hicri Takvim Hz. Ömer döneminde düzenlenen
sanat eserlerinde doğal o-
kan öldükten sonra yerine geçecek kişiler günümüzde Müslüman toplumların ibadet za-
layların etkisi büyüktür.
arasında çatışmalara neden olmuştur. manlarını takip etmek amacıyla kullandıkları bir
takvimdir.
Yukarıdaki bilgide boş bırakılan yere aşağı-
Buna göre aşağıdaki Türk devletlerinden
dakilerden hangisi yazılmalıdır?
hangisinin diğerlerinden daha önce Hicri
A) Gök tanrı inancı Takvim’i kullandıkları söylenebilir?
B) Kurultay teşkilatı
A) Uygur Devleti
C) Töre kanunları
B) Büyük Selçuklu Devleti
D) Kut anlayışı
C) Karahanlılar Devleti
D) Türkiye Cumhuriyeti
8. Emeviler ile ilgili olarak aşağıda verilen bil-

gilerden hangisi Türklerin İslamiyet’i daha 11.  İslam savaş hukuku ortaya çıkmıştır.
geç kabul etmelerinde etkili olmuştur?
 Müslümanların kazandığı ilk zaferdir.
A) Daha çok Kuzey Afrika’da fetihler yapmış-
Yukarıdaki bilgiler aşağıdaki savaşlardan
lardır.
hangisi ile ilgilidir?
B) Yönetimde Arap ırkçılığı yapmışlardır.
A) Uhud Savaşı
C) Hilafeti saltanata dönüştürmüşlerdir. B) Bedir Savaşı
D) Bilim ve sanata yeteri kadar önem verme- C) Hendek Savaşı
mişlerdir.
D) Kadisiye Savaşı

SOSYAL
1 -3.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 3. ÜNİTE
İlk Türk Türk - İslam Günümüz Türk İlk Türk devletlerinde devleti ilgilendiren
Devletlerinde Devletlerinde Cumhuriyetinde emirler ’’Hakan ile Hatun buyuruyor ki’’ sözü
TARAMA - 3
X Y Meclis ile başlardı ve bu emre uyulurdu, aksi takdirde
emir yerine getirilmek zorunda değildi.
Yukarıdaki tabloda X ve Y ile belirtilen yer-
Yukarıdaki bilgiye bakılarak aşağıdaki yar-
lere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri ya-
gılardan hangisine ulaşılabilir?
zılmalıdır?
A) Devlet yönetiminde kadınların da söz hak-
X Y kı olmuştur.
A) Hümayun Kurultay B) Türklerde devletin asıl yöneticisi kadındır.
B) Hakan Sultan
C) Kadınlar devlet yönetiminde her zaman ikin-
C) Kurultay Divan ci planda kalmışlardır.
D) Divan Mebus D) Türk kadını her dönemde devlet yönetimine
katılmıştır.
5. Türkler ve İslamiyet
Türklerin İslamiyet’i Kabul Etmeleri
.............................................................
.............................................................
2. Hz. Ömer Dönemi'nde Hicri Takvim kullanılma-
ya başlamıştır. Aşağıdakilerden hangisi metin kutusunda
Aşağıdakilerden hangisi Hicri Takvim’in verilen başlık altına yazılabilecek doğru bir
başlangıcı olarak kabul edilen olaydır? bilgi değildir?
A) Hz. Muhammed’in peygamber olması A) İslamiyet’i resmi din olarak kabul eden ilk
Türk devleti Karahanlılardır.
B) Hz. Muhammed’in Medine’ye göç etmesi
B) Emevilerin ırkçı tutumları Türklerin İslami-
C) Hz. Muhammed’in Mekke’yi fethetmesi yet’i kabul etmelerini geciktirmiştir.
D) Hz. Muhammed’in Veda Hutbesi’ni vermesi C) Türklerin İslamiyet’i kabul etmelerinde Şa-
manların önemli etkisi olmuştur.
D) İslamiyet’i kabul etmeleri ile birlikte sosyal
yaşamlarında önemli değişimler yaşanmış-
tır.
6. Türk devlet ve ordu geleneğinde devamlılık

söz konusudur.
3. Bilinen ilk Türk alfabesi ve bu alfabeyi ilk
olarak kullanan devlet aşağıdakilerden han- Buna göre kurulan bütün Türk devletlerin-
gisinde eşleştirilmiştir? de aşağıdakilerden hangisinin kurduğu dev-
let ve ordu anlayışının etkilerini görmek
Alfabe Devlet
mümkündür?
A) Hun Alfabesi Asya Hun Devleti
A) Kök Türk devleti
B) Uygur Alfabesi Uygur Devleti
B) Asya Hun Devleti
C) Arap Alfabesi Karahanlı Devleti
C) Avrupa Hun Devleti
D) Orhun Alfabesi Köktürk Devleti
D) Uygur Devleti

Tarama
†NiTE –-31
7. İç ve dış tehdit ve risklere karşı ülkenin gü- 10. Resimde ünlü bilgin
venliğini sağlayabilmek için; Biruni Gazne sara-
 Caydırıcılık, yında yıldızları ince-
 Güvenlik, lerken görülmektedir.
 Savaş Dışı Hareket, Buna göre aşağıda-

Hz. Ömer döneminde ger-  Kriz Yönetimi, ki yargılardan han-
çekleşen Nihavent Sava- gisine ulaşılabilir?
 Sınırlı Güç kullanımı,
şı’nda Müslüman Arapların A) Türklerde sana-
Sasanilerin yenilmesi ilk gibi görevleri yerine getirmek aşağıdakiler-
tın gelişmesine
kez Türklerle Müslümanla- den hangisinin görevidir?
önem verilmiştir.
rın komşu olmalarını sağ- A) Polis Teşkilatı
lamıştır. B) Türklerde bilim adamlarına değer veril-
B) Jandarma Genel Komutanlığı miştir.
Türklerde var olan bazı
C) İç İşleri Bakanlığı C) Türklerde bilim yalnızca saraylarda ger-
inanç özellikleri ile İslami-
yet’in esaslarının benzeş- D) Türk Silahlı Kuvvetleri çekleştirilmiştir.
mesi Türklerin İslamiyet’i D) Türklerin bilim anlayışı yalnızca astrono-
kabul etmelerini kolaylaş- miden ibarettir.
tırmıştır.
İslamiyet Anadolu’da Sel-

çukluların Bizans’a karşı
8. I. Ganimet paylaşımı, esirlerin durumu gibi
kazandıkları Malazgirt Sa-
konularda İslam savaş hukuku oluşmuştur.
vaşı’ndan sonra yayılmaya
başlamıştır. II. Esirler Müslümanlara okuma yazma öğret- 11. Anadolu'da Türk - İslam tarihinin başlaması
meleri şartıyla serbest bırakılmışlardır. aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?
Yukarıdaki bilgiler İslam tarihinde gerçek- A) Bedir Savaşı

leşen aşağıdaki savaşlardan hangisi ile il-
B) Talas Savaşı
gilidir?
C) Dandanakan Savaşı
A) Uhud Savaşı
D) Malazgirt Savaşı
B) Hendek Savaşı
C) Bedir Savaşı
D) Nihavent Savaşı
12. Siyasi etkileşim kültürel etkileşimi de berabe-

rinde getirmiştir.
9. Sıra Devlet Hükümdar
Aşağıdakilerden hangisinin sonuçları Türk-
I Büyük Selçuklu Satuk Buğra ler ve Araplar arasındaki siyasi etkileşimin
II Gazneliler Sultan Mahmut kültürel etkileşimi de beraberinde getirmiş-
III Abbasiler Harun Reşit tir?
IV Emeviler Muaviye A) Talas Savaşı
Yukarıdaki tabloda hangi sırada verilen dev- B) Dandanakan Savaşı

letin hükümdarı yanlış yazılmıştır? C) Bedir Savaşı
A) I B) II C) III D) IV D) Uhud Savaşı

1 ETKİNLİK
- ETiN†
Aşağıdaki tabloya İslamiyet'ten önceki Türk devletlerinin genel özelliklerini yazınız.
İslamiyet'ten Önceki Türk Devletleri Bu Devletlerin Genel Özellikleri
 Türklerin İslamiyeti ka-

Asya Hun Devleti bul etmeleri Türk, siya-
si, kültürel ve ekonomik
yaşamlarında önemli
değişimlere neden ol-
muştur.
Kök Türk Devleti  Ancak Türk devlet anla-

yışı tam anlamıyla de-
ğişmemiştir.
 Türklerde devlet halkın

huzur ve refahını temin
Uygur Devleti etmekle görevlidir.
Aşağıdaki tabloya İslamiyet'ten sonraki Türk devletlerinin genel özelliklerini yazınız.
İslamiyet'ten Sonraki Türk Devletleri Bu Devletlerin Genel Özellikleri
Karahanlılar
Gazneliler
Büyük Selçuklu Devleti

ETKİNLİK
†NiTE - 1 İpek Yolu'nda Türkler
Aşağıdaki kavram ve terimleri ilişkili oldukları kutularla eşleştiriniz
ğan
z Ka
Oğu tanı
Des
 Türklerin İslamiyeti ka-
bul etmeleri daha çok
kültürel ögeler üzerin-
de etkili olmuştur.
an
Med ese
re Sult
Med se
Tuğrul Be
y Ötü
ken
em
Halife lu Sist
On

1 ETKİNLİK
- ETiN†
Aşağıdaki bulmacada gizlenmiş kelimeleri bulunuz. Bulduğunuz kelimeleri açıklayınız.
D U Y R N P S U B R X H L M C
F Z W O P S H R T D B R W E E
P I C A H S A H F U S U Y T V  Türkler islamiyet'e yap-
tıkları hizmetlerle İslam
R W P S N L K O O D T I B S W
tarihinde önemli bir yer
A E I E R Y Q I T A S Z M I G edinmişlerdir.
N P L U K T E T B Y F B F S T  İslamiyet'in Anadolu'da
H M G H yayılması Türklerin Ana-
I Y R B X H I R N U B
dolu'ya girmeleri ile
C Y A Q L L O C Y O W F T L C mümkün olmuştur.
U T N F U E W L A M V C J N P
E I E W P T N G U V H H E O K
F X E N Q N A Z E A I D V W C
E M E V I L E R A A C J D S Y
I C O N K T J E Q G R X K O D
J G N Z C W T F T V E E L V T
J H I F E L L R V Q T V U X F
EMEVİLER GAZNELİLER HİCRET İPEKYOLU

ONLU SİSTEM UYGURLAR YUSUF HAS HACİP
EMEVİLER :
GAZNELİLER :
HİCRET :
İPEK YOLU :
ONLU SİSTEM :
UYGURLAR :
YUSUF HAS
:
HACİP

SOSYAL
Ülkemizin Kaynakları
1 -4.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 4. ÜNİTE
…...........… bir made-
nin yatağında hesap- TEST - 1
lanan ancak henüz çı- ….............. açısından
karılmamış olan mik- yetersiz olan maden-
tarıdır. ler ekonomik değer ta-
şımazlar.
Haritada işaretlenmiş olan yerlerde aşağı-

daki madenlerden hangisi çıkarılmaktadır?
A) Bor B) Demir
C) Kömür D) Bakır
Yukarıdaki iki öğrencinin sözlerinde boş bı- 5. Türkiye’nin iklim

rakılan yerlere yazılabilecek ortak kelime ve toprak yapısı
aşağıdakilerden hangisidir? göz önünde bu-
A) Sermaye B) Kaynak lundurulduğun-
da fotoğraftaki
C) Değer D) Rezerv
meyvenin aşağı-
daki bölgelerden
2. hangisinde ekono-
mik amaçlarla yetiştiri-
lebileceği söylenebilir?
A)
Akdeniz Bölgesi
Yukarıdaki haritada hangi renkle gösterilen B)
bölgede demir madeni çıkarılmaktadır?
A) Mavi B) Yeşil
C) Kırmızı D) Sarı
İç Anadolu Bölgesi
3. I. Dünya rezervleri açısından Türkiye birinci C)
sıradadır.
II. Roket yakıtından, fotoğrafçılığa kadar bir

çok alanda kullanılmaktadır. Karadeniz Bölgesi
D)
III. Balıkesir, Bursa, Kütahya ve Eskişehir
çevresinde çıkarılmaktadır.
Hakkında yukarıdaki bilgiler verilen maden

A) Demir B) Bor
C) Boksit D) Kükürt Doğu Anadolu Bölgesi

Test - 1- 1 Kazanım 4.1. Ülkemizin
†NiTE
kaynaklarıyla ekonomik faaliyetlerini ilişkilendirerek, bunların ülke ekonomi-
sindeki yerini ve önemini değerlendirir.
6. 9. Hidroelektrik santrallerinin kurulması için;
I. Yeterli su kaynaklarının bulunması
II. Yeterli eğimin bulunması gerekir.
Yukarıdaki bilgilere göre aşağıdaki bölge-

EKONOMİK lerden hangisi hidroelektrik santralleri kur-
KAYNAKLAR ma açısından yeterli şartlara sahiptir?
Türkiye kaynakları açısın- Yukarıdaki haritada taralı olan alanda aşa- A) Karadeniz Bölgesi
dan zengin bir ülkedir. ğıdaki enerji kaynaklarından hangisi çıka- B) Doğu Anadolu Bölgesi
rılmaktadır?
Türkiye’de en çok yapılan C) İç Anadolu Bölgesi
ekonomik faaliyet tarımdır. A) Doğalgaz B) Petrol
D) Akdeniz Bölgesi
Ancak tarım iklime bağlı ya- C) Taş kömürü D) Linyit
pıldığı için tarımda çeşitli-
lik fazla değildir.
Türkiye’de tarımsal çeşitli-

liğin arttırılması sulu tarımın
7. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin gölle-
yaygınlaştırılmasına bağ-
rinin kullanılmasıyla elde edilen ekonomik
lıdır.
kazançlar arasında yer almaz?
Türkiye’nin ekonomik kay- 10. I. Petrol
A) Tuz üretimi
nakları; toprakları, maden
II. Linyit
ve enerji kaynakları, or- B) Soda üretimi
manları, denizleri ve diğer III. Taş Kömürü
C) Elektrik üretimi
su kaynaklarından oluş-
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Tür-
maktadır. D) Balıkçılık
kiye’nin ithal ettiği enerji kaynakları arasın-
Türkiye enerji kaynakla- da yer alır?
rından taş kömürü, linyit
ve hidroelektrik enerjiyi
kendisi çıkaran ve üreten 8. C) II ve III D) Yalnız III
bir ülkedir.
Petrol ve doğal gaz Türki-

ye’nin ithal ettiği en önem-
li enerji kaynaklarıdır.
11. Bireylerin farklı özellikleri ülke ekonomilerine

katkılarını da etkilemektedir.
Resimde verilen güneş enerjisinden yarar-
lanma sisteminin kurulması için en uygun Aşağıdaki bölgelerden hangisi ülke ekono-
bölge aşağıdakilerden hangisidir? misine ormancılık alanında daha fazla katkı
sağlamaktadır?
A) Karadeniz Bölgesi
A) İç Anadolu Bölgesi
B) Doğu Anadolu Bölgesi
B) Güneydoğu Anadolu Bölgesi
C) İç Anadolu Bölgesi C) Karadeniz Bölgesi
D) Akdeniz Bölgesi D) Akdeniz Bölgesi

SOSYAL
1 -4.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. Ülkemizde iklim ve yeryüzü şekilleri ekonomik
4. ÜNİTE
Tarım yatırımların belirlenmesinde etkili olmaktadır. TEST - 2
İklim
Ürünlerinde Aşağıdakilerden hangisi Antalya Bölümü
Çeşitliliği
Çeşitlilik için en uygun yatırımdır?
Yukarıdaki ilişkilendirmeye göre aynı ge- A) Hidroelektrik santrali

nişlikte bir alanda çok farklı ürünler yetiştir- B) Un fabrikası
mek isteyen bir yatırımcı aşağıdaki bölge-
lerden hangisini tercih etmelidir? C) Et entegre tesisi
A) Doğu Anadolu Bölgesi D) Turizm tesisi
B) İç Anadolu Bölgesi
C) Güneydoğu Anadolu Bölgesi
D) Marmara Bölgesi 5. Fabrika Ham madde
2.
Ulaşım
Güneydoğu Anadolu
Bölgesi’ne bir yatırım
Yukarıdaki şemaya göre pamuklu tekstil üre-
yapmayı planlıyorum.
timi yapan bir fabrikanın kurulması için en
uygun bölüm aşağıdakilerden hangisidir?
A) Adana Bölümü
B) Antalya Bölümü
Yukarıdaki yatırımcı için aşağıdakilerden han-
C) Batı Karadeniz Bölümü
gisi tavsiye edilebilir?
D) Doğu Karadeniz Bölümü
A) Zeytinyağı fabrikası kurması
B) Meyve suyu fabrikası kurması
C) Petrol rafinerisi kurması

6.
D) Çay fabrikası kurması
Yaşadığım bölgede tahıl tarı-
mı ve küçük baş hayvancılıkla
ilgili bir çok yatırım yapılabilir.
3. Aşağıdakilerden hangisi Marmara Bölgesi

için söylenemez? Konuşmaya göre fotoğraftaki kadın aşağı-
daki bölgelerden hangisinde yaşıyordur?
A) Nüfus yoğunluğu en fazla olan bölgedir.
B) Enerji üretiminin en fazla olduğu bölgedir.
B) Akdeniz Bölgesi
C) Ulaşım ağının en geliştiği bölgedir.
C) İç Anadolu Bölgesi
D) Sanayileşmenin en fazla olduğu bölgedir. D) Doğu Anadolu Bölgesi

Test - 2- 1 Kazanım 4.2. Türkiye’nin coğrafî özelliklerini dikkate alarak, yatırım ve pazarlama proje önerileri tasarlar.
†NiTE
7. Ülkemizde faaliyet gösteren bisküvi ve çikola- 10.
ta fabrikalarının büyük çoğunluğu Konya ve
çevresinde toplanmıştır.
Bu durumun görülmesinin temel nedeni

YATIRIM PROJESİ A) Bu bölgede süt üretiminin fazla olması
Türkiye'de kış turizmini geliştirebiliriz.
Yatırımcı insanların yatı- B) Bu bölgede tahıl tarımının gelişmiş olması Bunun için ........................ az ama dü-
rım yapacakları yerleri iyi zenli yatırımlar yapılabilir.
tanımaları gerekir. C) Bu bölgede ulaşım hizmetlerinin gelişmiş
Yukarıdaki konuşmada yer alan boşluğa aşa-
olması
Bölgelerin özelliklerinin bi- ğıdaki bölgelerden hangisi yazılmalıdır?
linmesi yapılacak yatırı- D) Bu bölgede yatırımın devlet tarafından des-
A) Doğu Anadolu Bölgesi'ne
mın az maliyetle çok ka- teklenmesi
zanç getirmesi açısından B) Ege Bölgesi'ne
önemlidir.
C) Akdeniz Bölgesi'ne
Bir yatırımda yatırımı ge-
D) Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ne
rektiren özellikler kadar ya-
tırıma ihtiyaç duyulan ham-
madde kaynağına yakın 8. Yandaki ürünün en az
olmak da önemlidir. ulaşım maliyetiyle
üretilebilmesi için
Türkiye’de tarımsal üreti-
bu ürünü üretecek
me yönelik bir yatırım ya-
fabrikanın aşağıdaki
pılacaksa öncelikli olarak
bölgelerden hangisi-
iklim özellikleri göz önün-
ne kurulması gere-
de bulundurulmalıdır.
kir?
Türkiye’de bölgelerin iklim,
bitki örtüsü, yeryüzü şekil-
11. Aşağıdakilerden hangisi bir yatırımın mali
leri, yer altı ve yer üstü kay- B) Doğu Anadolu Bölgesi
kaynağıdır?
nakları, doğal ve tarihi gü- C) İç Anadolu Bölgesi
zellikleri bir çok yatırımın A) Pazar B) Sermaye
yapılmasına müsaittir. D) Akdeniz Bölgesi
C) Ulaşım D) İş birliği
Bu durumda önemli olan
yatırımcıların bu özellikleri
iyi bilmeleridir.
9. I. Sermaye
II. İş birliği
III. Eğitim
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri bir

yatırımın daha başarılı olmasında etkili ol- 12. Aşağıdakilerden hangisi bir yatırım projesi-
maktadır? nin son aşamasıdır?
A) Yalnız I B) I ve II A) İş gücü B) Ham madde
C) I, II ve III D) Yalnız III C) Sermaye D) Pazar

SOSYAL
1 -4.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 4. ÜNİTE
Eğer ülkemizde vergiler TEST - 3
toplanamazsa .............
....................................
Yol Köprü Baraj
Yukarıdaki yatırımlar aşağıdaki vatandaşlık

sorumluluklarından hangisi ile doğrudan il-
gilidir?
Yukarıdaki konuşma aşağıdakilerden han-
A) Vergi vermek B) Oy kullanmak
gisi ile tamamlanamaz?
C) Yasalara uymak D) Askerlik yapmak
A) Güçlü bir orduya sahip olunamaz.
B) Özel işletmeler azalır.
C) Eğitim kurumları yetersiz kalır.
D) Memurların maaşları ödenemez.

2. Devletin bazı özelliklerinin devamlılığı açısın-
dan vatandaşlık sorumluluklarının yerine geti-
rilmesi gerekir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi devle-

tin ülkenin altyapı hizmetlerini gerçekleşti- 5. Vatandaşlardan toplanan vergiler aşağıda-
rebilmesi için vatandaşlara düşen görevdir? kilerden hangisinde kullanılamaz?
A) Belediyelere iş başvurusu yapmak A) Kamu hizmetlerinin yürütülmesi
B) Yerleşim yerlerini doğru belirlemek B) Memurların maaşlarının ödenmesi

C) Büyükşehirlere göç etmemek C) Altyapı hizmetlerinin gerçekleşmesi
D) Vergilerini zamanında ve tam ödemek D) Vergi memurlarının şahsi giderleri
6.
3. Vergi ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgi-

lerden hangisi yanlıştır?
A) Herkes, kamu giderlerini karşılamak üze-

re, malî gücüne göre, vergi ödemekle yü- Ne kadar vergi ver- ..............................
kümlüdür. mem gerekiyor? ..........................
B) Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılı-

Yukarıdaki konuşmada ikinci kişinin aşağı-
mı, maliye politikasının sosyal amacıdır.
dakilerden hangisini söylemesi gerekir?
C) Vergi yalnızca toplum hizmetinde çalışan-
A) Kazancınıza göre
ların giderlerini karşılamak amacıyla kulla-
nılır. B) Yaşınıza göre
D) Vergi ve benzeri malî yükümlülükler ka- C) Eğitim durumunuza göre

nunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır. D) Sosyal statünüze göre

Test - 3- 1 Kazanım 4.3. Vatandaşlık
†NiTE
sorumluluğu ve ülke ekonomisine katkısı açısından vergi vermenin
gereğini ve önemini savunur.
7. Aşağıdakilerden hangisini yapan bir kişi ül- 10.

Vatandaşlık Sorumlulukları
kemizin ekonomik olarak zarara uğramasına
neden olmaktadır? Siyasi Sorumluluk Ekonomik Sorumluluk
A) Yeni fabrika açan kişi
Seçimlere katılmak ...............................
B) Vergisini ödemeyen kişi
VERGİ VERMENİN C) Askerlik yapmayan kişi Yukarıdaki tabloda yer alan boşluğa aşağı-
ÖNEMİ dakilerden hangisi yazılmalıdır?
D) Eğitimini tamamlamayan kişi
Vergi; devlet tarafından ka- A) Dilekçe hakkı
mu hizmetlerine harcan-
8. B) Vergi vermek
mak için yasalara göre doğ-
rudan doğruya ya da bazı C) Askere gitmek
madde fiyatlarının üstüne D) Yasalara uymak
koyarak dolaylı yoldan her-
kesten toplanan paradır.
İş adamıyım
Devlet yatırımlarının ve
Doktorum
giderlerinin karşılanması
Öğrenciyim
için vergileri zamanında ver-
mek bir vatandaşlık göre-
vidir. Öğretmenim
11.
Anayasa’nın 73. Madde- Ülkemizde herkes kazancına
sinde vergi ile ilgili ola- göre vergi verir.
rak:
Kemal Burak
Arzu Ece
“Herkes, kamu giderlerini
karşılamak üzere, mali gü-
cüne göre, vergi ödemekle Yukarıdaki kişilerden hangisi yalnızca be-
yükümlüdür. lirttiği konuma göre vergi vermek zorunlu-
luğunda değildir? Yukarıdaki durumun temel nedeni nedir?
Vergi yükünün adaletli ve
dengeli dağılımı, maliye po- A) Arzu B) Kemal A) Sosyal adaleti sağlamak
litikasının sosyal amacıdır. C) Ece D) Burak B) Girişimcileri desteklemek
Vergi, resim, harç ve ben- C) Yasaların uygulanmasını sağlamak
zeri mali yükümlülükler, ka- D) Ülkeyi kalkındırmak
nunla konulur, değiştirilir
9.
veya kaldırılır.
Bu yıl toplanan vergilerde ge-
Vergi, resim, harç ve ben- çen yıla göre %15 artış ya-
zeri mali yükümlülüklerin şandı.
muaflık, istisnalar ve indi-
rimleriyle oranlarına ilişkin
hükümlerinde kanunun be- Maliye Bakanı’nın yukarıdaki açıklamasına 12. Aşağıdakilerden hangisi ülkenin ekonomik
lirttiği yukarı ve aşağı sı- göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? durumu ile doğrudan ilgili bakanlıktır?
nırlar içinde değişiklik yap-
A) Ülkede üretim azalmıştır. A) Millî Eğitim Bakanlığı
mak yetkisi Bakanlar Kuru-
luna verilebilir” denilmek- B) İthalat giderleri artmıştır. B) İçişleri Bakanlığı
tedir. C) Maliye Bakanlığı
C) Gelişmişlik düzeyi azalmıştır.
D) Ülke ekonomik olarak güçlenmiştir. D) Dışişleri Bakanlığı

SOSYAL
1 -4.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. Toprağın doğru kullanılması tarımsal verimlili- 4. ………...... kullanılması diğer
4. ÜNİTE
ğin arttırılması ve doğal kaynakların bilinçli kul- enerji kaynaklarının kullanıl- TEST - 4
masından daha çok küresel
lanılması açısından önemlidir. ısınmaya neden olur.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu du-
ruma bir örnek teşkil eder?
A) Tarım arazilerinin düzenli olarak nadasa bı-

rakılması
B) Orman arazilerinin tarım arazilerine dö-

nüştürülmesi
C) Tarım ve hayvancılığın birlikte yapılması Yukarıdaki konuşmada boş bırakılan yere

aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
D) Tarım arazilerinin eğim yönünde sürülmesi
A) Jeotermal kaynakların
B) Fosil yakıtların
C) Güneş enerjisinin
D) Rüzgar enerjisinin
2.
Neden Sonuç
Tarımsal
? Verimin
Düşmesi
5. Enerji Kaynakları
Yukarıdaki şemada neden bölümüne aşağı-
dakilerden hangisi yazılmalıdır? I. Yenilenen Enerji II. Yenilenmeyen
Kaynakları Enerji Kaynakları
A) Hava kirliliğinin artması
B) Deniz kirliliğinin artması

C) Ozon tabakasının delinmesi
da II. sütuna yazılmalıdır?
D) Toprak kirliliğinin artması
A) Rüzgâr B) Güneş
C) Su D) Petrol
3. Aşağıdakilerden hangisi doğal kaynakların

bilinçsizce tüketildiğini göstermez?
6. Aşağıdakilerden hangisi küresel ısınmaya
A) Binalara ısı yalıtımının yapılmaması
daha çok neden olan ekonomik faaliyet ala-
B) Toplu taşıma araçlarının az kullanılması nıdır?
C) Göllerde tatlı su balıkçılığı yapılması A) Sanayi B) Turizm
D) Orman ürünlerinin yakıt olarak kullanılması C) Tarım D) Ticaret

Test - 4- 1 Kazanım 4.4. Doğal kaynakların bilinçsizce tüketilmesinin insan yaşamına etkilerini tartışır.
†NiTE
7. Boşa Yanan Her Ampul Kutuplarda 9. Aşağıdaki araçlardan hangisinin kullanımı
Yaşam Alanını Kısıtlamaktadır. doğal kaynakların daha uzun süreli kulla-
nılmasını ve doğal yaşamın korunmasını
sağlar?
A) B)
DOĞAL KAYNAKLAR
Hava, su, ormanlar ve ya-

şadığımız çevreyi oluştu- Yukarıdaki broşürde anlatılmak istenen du-
ran insan eliyle ortaya çık- rum aşağıdakilerden hangisidir? C) D)
mamış her türlü kaynak,
A) Kutuplarda elektrik bulunmamaktadır.
doğal kaynakları oluşturur.
B) Günümüzde en büyük sorun elektriksiz
Bu kaynakların bilinçsizce
yaşamaktır.
kullanılması zamanla bu
kaynakların tükenmesine C) Gereksiz elektrik tüketimi küresel ısınma-
neden olur. ya neden olur.
Bu durumda bilinçsiz tüke- D) Elektrik yerine fosil yakıtların kullanılması
tim bu kaynakların sonraki kutup yaşamını kolaylaştırır. 10.
nesiller tarafından kullanı-
labilmesini engeller.
Aynı zamanda bu kaynak-

ların bilinçsiz tüketilmesi
doğal yapıya zarar vere-
rek insanların sağlıklarını
da tehlikeye atmaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki fotoğ-
Günümüzde doğal kay-
rafta görülen ayının yaşama şansını daha
nakların bilinçsizce tüketil-
çok azaltmaktadır?
mesi sonucunda ortaya
çıkan en önemli sorunlar- A) Depremler B) Erozyon
8. Yandaki resimde
dan biri de küresel ısın-
sera etkisi anlatıl- C) Küresel ısınma D) Açlık
madır.
mak istenilmiştir.
Küresel ısınmanın temel Sera etkisi dün-
nedenlerinden biri fosil ya ısısının atmos-
yakıt (petrol, doğal gaz, ferde korunması
kömür vb.) tüketiminin art- nedeniyle küresel
masıdır.
ısınmaya neden
olmaktadır. 11. Mehmet atık kağıtları geri dönüşüm kutusuna
atmıştır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisinin tü-
ketiminde görülen artış sera etkisine neden Mehmetle ilgili olarak aşağıdakilerden han-
olur? gisi söylenemez?
A) Meyve ve sebzelerin A) Doğal kaynakları bilinçsiz tüketir.
B) Fosil yakıt kaynaklarının B) Ülkesini seven biridir.
C) Bazı hayvan türlerinin C) Doğaya zarar vermez.
D) Jeotermal enerji kaynaklarının D) Çevresine karşı sorumludur.

SOSYAL
1 -4.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 3. 4. ÜNİTE
Nitelikli İş Gücü Nedir? ABD'nin yıllardır başarıyla uyguladığı "green
card" modelini örnek alan "mavi kart" uygu- TEST - 5
Yukarıdaki soruya: laması, üçüncü ülkelerdeki nitelikli işgücünü
Avrupa ülkelerine çekmeyi amaçlıyor.
İnsanların istedikleri işte çalışa- Yeni uygulamayla üniversite mezunları ve

meslek sahipleri, ihtiyaç duyulan alanlarda,
bilmeleridir.
daha uygun koşullarda göçmen olarak kabul
Arzu edilecek. Mavi kart sahiplerine, özel nitelikli
oturma müsaadesi ve çalışma izni verilecek.
Bir insanın eğitim gördüğü okul-
ları başarı ile tamamlayabimesi- Yukarıdaki gazete haberine göre nitelikli iş
dir. gücü ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-
Buket si söylenebilir?
A) Dünya nüfusunun büyük bölümünü içine

Bir insanın yaptığı işle uyumlu alan iş gücüdür.
özelliklere sahip olmasıdır.
B) Eğitilebilecek nitelikteki iş gücüdür.
Nahit
C) Avrupa ülkelerinde bulunan iş gücüdür.
Bir insanın yaptığı her işi seve-

D) Ekonomik değeri olan iş gücüdür.
rek yapmasıdır.
Metin
4.
cevaplarını vermişlerdir.
Buna göre bu kişilerden hangisi doğru ce-

vap vermiştir?
A) Arzu B) Buket
“iş var, adam yok”
C) Nahit D) Metin
Yukarıdaki kişinin sözlerinde anlatılmak is-

tenilen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ülkemizde işsizlik sorunu olduğu
2. B) Bireylerin yaptıkları işlerde mutlu olmadık-

ları
Nitelikli Niteliğe uygun
insan olmayan iş C) Ülkemizde nitelikli insan gücü eksiğinin ol-
duğu
Yukarıdaki ilişkilendirmede görülen durum
aşağıdakilerden hangisinin görülmesine ne- D) İşsizliğin gittikçe azaldığı
den olur?
A) Verimlilik azalır. 5. Aşağıdakilerden hangisi bir iş yerinde verim-

liliği arttırmak için gerekli şartlardan biri de-
B) Çalışanlar mutlu olur.
ğildir?
C) Yeni iş imkanları doğar. A) Motivasyon B) Çok tatil
D) İşlem hacmi artar. C) Nitelikli çalışanlar D) Planlama

Test - 5- 1 Kazanım 4.5. Nitelikli insan gücünün Türkiye ekonomisinin gelişmesindeki rolünü değerlendirir.
†NiTE
6. 9. Aşağıdakilerden hangisi nitelikli insan gü-
cünün temel özelliğidir?
A) Ülke ekonomisine katkıda bulunmak
B) Gelir getiren bir işte çalışmak

Nitelikli elemanlarla ça- Bunu yaparsan
lışıyorum. Ama çok faz- .......................... C) Yapılan işe uygun eğitim almış olmak
NİTELİKLİ İŞ GÜCÜ la maaş istiyorlar. Bu
..........................
nedenle hepsini işten D) Bir işi yardımlaşma yoluyla tamamlamak
Nitelikli insan gücü, bir iş atacağım.
dalında çalışacak olan, o
iş dalında eğitim almış ve İkinci iş adamının sözleri aşağıdakilerden
o alana ilgi duyan, yine o hangisi ile tamamlanmalıdır?
alanda yetenekleri olan
A) İyi edersin çünkü aynı işi daha ucuza yap-
kişiler için kullanılan bir te-
rimdir. tırabilirsin.
Bir iş dalında niteliği olan B) Daha kazançlı olursun. Gereksiz masraf-

insanlar yaptıkları işlerin ları kısmış olursun.
daha verimli olmasını sağ- C) Ürettiğiniz ürünler daha ucuza mal olacağı
lamaktadırlar. için satışların artar.
Nitelikli iş gücü, D) Üretim kaliten düşer ve yaptığınız işte
10. I. Zamandan tasarruf etmek
- Verimliliği artırır, verimliliğiniz azalır.
II. Enerjiden tasarruf etmek
- Zamandan ve emekten
tasarruf sağlar. III. Malzemeden tasarruf etmek
7. IV. Emekten tasarruf etmek
- Malzemeden tasarruf .................?.................
sağlar (gereksiz harcama-  İşini en güzel şekilde yapar. Yukarıdakilerden hangileri nitelikli insan gü-
lar yapmaz).  Ülke ekonomisine katkıda bulunur. cünün ekonomiye katkıları arasında yer alır?
 Daha üretkendir. A) Yalnız I B) I ve II
 Neyi ne zaman yapacağını bilir.
C) I, II ve III D) I, II, III ve IV
Yukarıdaki maddeler için en uygun başlık
A) Nitelikli çalışan B) Yeni başlayan
C) Çok çalışan D) İş sahibi
8. Yandaki toplama
işleminin sonucu İlgili
aşağıdakilerden 11. Aşağıdakilerden hangisi iyi bir eğitim sonu-
+
hangisidir? cunda elde edilen bir meslektir?
A) Zengin insan Yetenekli = ?
A) Marangozluk
B) Nitelikli insan +
B) Doktorluk
C) İşçi insan Eğitimli
C) Aşçılık
D) Çalışan insan
D) Belediye başkanlığı

SOSYAL
1 -4.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. I. Öğrencilere genel kültür kazandırmak 4. 4. ÜNİTE
Bir mesleğin en iyi şekilde yapılabilmesi ilk
TEST - 6
II. Öğrencileri yüksek öğrenime hazırlamak olarak...…........………………….. bağlıdır.
III. İş kollarına teknik eleman yetiştirmek.
Yukarıdaki cümlede yer alan boşluk aşağı-
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Tür- dakilerden hangisi ile tamamlanmalıdır?
kiye’de faaliyet gösteren meslek liselerinin
A) bireylerin beklentilerine
amaçları arasında yer alır?
B) toplumun ihtiyaçlarına
C) bireylerin yeteneklerine
C) I, II ve III D) Yalnız III
D) toplumun eğitim düzeyine
2. 5.
T.C.
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI
ZEYTİNBURNU TEKSTİL ANADOLU
TEKNİK LİSESİ - TEKSTİL TEKNİK LİSESİ
Ülkemizde en çok yakındığımız
ve konulardan biri de ekonomik
TEKSTİL MESLEK LİSESİ kalkınma hızının düşük olması-
dır. Ekonomik kalkınmanın tam
olarak gerçekleşmesi nitelikli
Yukarıdaki fotoğrafta tabelası görülen ku- iş gücüne bağlıdır.
rumla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir? Yukarıdaki açıklama aşağıdakilerden han-
gisi ile tamamlanırsa anlam bütünlüğü sağ-
A) Tekstil alanında teknik eleman yetiştirmek-
lanmış olur?
tedir.
A) Nitelikli iş gücünün sağlanması ekonomik
B) Ucuz iş gücü oluşumuna katkı sağlamak-
kalkınmaya bağlıdır.
tadır.
B) Nitelikli iş gücü ancak mesleki eğitimle
C) Adaletli gelir dağılımına hizmet etmektedir. sağlanabilir.
D) Öğrencileri orta öğretime hazırlamaktadır. C) Temel ekonomik faaliyetlerde teknolojiden
yararlanmak gerekir.
D) Nitelikli iş gücünün sağlanması dış göçle-

rin önüne geçecektir.
3. Meslek seçimi bireylerin yaşamları ile ilgili al-

dıkları önemli bir karardır.
Aşağıdakilerden hangisi meslek seçiminde

göz önünde bulundurulması gereken temel 6. Aşağıdakilerden hangisi yapılan bir işte mut-
özellikler arasında yer almaz? lu olmayı sağlar?
A) Mesleğe duyulan ilgi A) İşin getirdiği gelir
B) Mesleğin gerektirdiği yetenek B) İşin yapıldığı yer
C) Meslekle ilgili eğitim şartları C) İşin çalışma süresi
D) Mesleğin yapılacağı ülke D) İşin kişiliğe uygunluğu

Test - 6- 1 Kazanım 4.6. İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği eğitim, beceri ve kişilik özelliklerini araştırır.
†NiTE
7. Şirketimizin ürün geliştirme ve tasarım
10. Meslek Yetenek İlgi
bölümünde görevlendirmek üzere Alanı Alanı Alanı
MİMAR Sağlık Sayısal Fen Bilgisi,
ve
Çocuk Gelişimi Sözel İletişim
TEKNİK RESSAM
alınacaktır. İletişim,
MESLEK SEÇİMİ Turizm Sözel, Sayısal
Muhasebe
Meslek bir kimsenin geçi- Gazeteye yukarıdaki eleman arama ilanını Görsel,
Tarım Ziraat
mini sağlamak için yaptığı veren firma, iş başvurusunda bulunan kişi- Şekil -Uzaysal
sürekli iştir. Bu nedenle bi- lerle ilgili öncelikli olarak aşağıdakilerden Yukarıdaki tabloya göre aşağıdaki yargılar-
reylerin seçtikleri meslek- hangisine dikkat etmelidir? dan hangisine ulaşılamaz?
ler tüm yaşamları boyunca
A) Başvuranların eğitim durumlarına A) Bazı meslek alanları ortak ilgi alanlarına
onların yaşam şekillerinin
B) Başvuranların cinsiyetlerine sahiptir.
belirlenmesinde etkili ol-
maktadır. C) Başvuranların fiziki görünümlerine B) Meslek alanları ile ilgi alanları arasında
doğrudan bir ilişki vardır.
İnsanlar mutlu olmak için D) Başvuranların yaşlarına
C) Bazı meslek alanlarında birden fazla yete-
doğru mesleği yapmalıdır-
nek gerekli olabilir.
lar.
D) Meslek alanları kişilik özelliklerine göre
Bu nedenle herkes ilgi belirlenmektedir.
alanlarına ve yetenekleri-
ne uygun meslekler belirle-
meli; mesleğe uygun eğitim
almalıdırlar. 8. Fotoğraftaki kişi mes-
lek seçimi ile ilgili bir 11. Meslek seçimi birçok aşamadan oluşan, za-
Bireylerin meslekleri tanı-
yol ayrımında bulun- man zaman profesyonel yardım gerektiren bir
maları, o mesleklerle ilgili
maktadır. durumdur.
beceri ve meslekle ilgili ki-
şilik özelliklerini bilmeleri, Buna göre fotoğraf- Aşağıdakilerden hangisi meslek seçiminde
doğru mesleği seçmelerin- taki kişiye aşağıda- öğrencilere yardım eden uzmanlaşmış kişi-
de yardımcı olmaktadır. kilerden hangisi tav- lerdir?
Eğitim kurumları meslek siye edilmelidir?
A) Anne-babalar
edinmede önemli roller oy-
namaktadırlar. A) Çok kazanacağın mesleği seçmelisin. B) Dershaneler
Ülkemizde ve dünyada B) En kolay olan mesleği seçmelisin. C) Rehber öğretmenler

doğrudan mesleğe yöne- C) Yeteneğine uygun mesleği seçmelisin. D) Okul müdürleri
lik yönlendirme yapan mes-
lek liseleri bulunmaktadır. D) Kolay iş bulacağın mesleği seçmelisin.
12. Bir işte nitelikli olmak isteyen kişi aşağıda-

kilerden hangisini yapmalıdır?
9. Aşağıdaki meslek alanlarından hangisi sos- A) Doğru eğitim almalıdır.
yal olaylara ilgili olmayı gerektirir?
B) Ailesine danışmalıdır.
A) Tarım B) Siyasal bilimler C) Doğru zamanı beklemelidir.
C) Mühendislik D) Fen bilimleri D) Arkadaşlarına danışmalıdır.

SOSYAL
1 -4.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 4. ÜNİTE
Hiçbir canlı-
Yalnızca öğretmenlik yapabilirim. yı yaralı ve TEST - 7
acı çekiyor Sosyal
halde gör- ilişkilerde çok
Arzu meye daya- iyi olduğum
namam. söylenemez.
Güvenlik görevlisi sertifikam var.

Buket
Melih
Fırat
Anlattıkları kişilik özelliklerine göre Buket
ve Melih’in yapamayacakları meslekler aşa-
Tıp fakültesi mezunuyum.
ğıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Burcu Buket Melih

A) Öğretmen Mühendis
Ne iş olsa yaparım! B) Hâkim Bahçıvan
C) Mimar Teknisyen
Orhan
D) Doktor Avukat
Yukarıdaki kişilerden hangisi nitelikli insan
gücüne bir örnek teşkil etmez?
A) Arzu B) Fırat
5.
C) Burcu D) Orhan ...............
............... ...............
Nitelikli
2. İyi eğitim almış ve çeşitli niteliklere sahip kişi- İnsan
lerin yurt dışına göç etmesi ……………….. Gücü
olarak adlandırılır.
Yukarıdaki tanım cümlesinde boş bırakılan Yukarıdaki şemada boş bırakılan yerlere aşa-
yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır? ğıdakilerden hangisi yazılamaz?
A) Dış göç B) Nitelikli göç A) Bilgi B) Yetenek

C) İş birliği D) Eğitim
C) Beyin göçü D) Çalışan göçü
3. Aşağıdaki ülkelerden hangisinde ekono- 6. Meslek seçiminde bulunurken aşağıdaki-

mik ve sosyal kalkınmanın daha ileri dü- lerden hangisinin göz önünde bulundurul-
zeyde olduğu söylenebilir? ması gerekmez?
A) Nitelikli çalışan kişi sayısı fazla olan ülke A) Mesleğin sınırlılıkları
B) Askeri yapısı güçlü olan ülke B) Mesleğin uluslararası durumu
C) Yer altı kaynakları fazla olan ülke C) Mesleğin gerektirdiği yetenekler

D) Tarım faaliyetlerinin yaygın olduğu ülke D) Meslekle ilgili ilgi alanları

Test - 7- 1 Kazanım
†NiTE
4.7. Nitelikli insan gücünün Türkiye ekonomisinin gelişmesindeki rolünü değerlendirir.
Kazanım 4.8. İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği eğitim, beceri ve kişilik özelliklerini araştırır.
7. Aşağıdakilerden hangisi bir iş dalında çalı- 10. Aşağıdaki eğitim öğretim kurumlarından
şan nitelikli insan gücü için söylenemez? hangisi iş kollarına orta düzeyde eleman
yetiştirmek ve öğrencileri teknik yükseköğ-
A) Sorunlara kısa sürede çözüm önerileri üretir.
retime hazırlamak için kurulmuşlardır?
B) İşin en kısa zamanda ve doğru sonuçlan-
masını sağlar. A) İlköğretim okulları
Ülkelerin ekonomik kal- B) Genel liseler
C) Zamandan ve emekten tasarruf edilmesini
kınmalarında en önemli et-
sağlar. C) Meslek liseleri
kenlerden biri de bireylerin
belirli iş dallarında kendi- D) Piyasa rekabetinin azalmasına katkı sağlar. D) Fakülteler
lerini yetiştirmelerine yani
nitelikli iş gücünü oluştur-
malarına bağlıdır.
Eğitim nitelikli insan gücü-

nün oluşmasında büyük rol
8.
oynamaktadır.
Her birey ilgi duyduğu mes-

leğe yönelik eğitim almalı-
dır.
Bu durumda meslek seçi- 11. Aşağıdakilerden hangisi ülkemizde mesle-

Üzgünüm diplomanız işyeri-
minde ilk aşama bireylerin
mizde çalışmanız için uygun ki ve teknik eğitim veren kurumlar arasında
kendilerini tanımalarıdır. değil. Sizi işe kabul edemeyiz. yer almaz?
Daha sonra mesleği tanı-
maları, bu mesleğin kendi Yukarıdaki görüşmede işveren aşağıdakiler- A) Endüstri Meslek Lisesi
beklentilerine cevap verip den hangisinin önemine vurgu yapmıştır? B) Anadolu Öğretmen Lisesi
veremeyeceğini karar ver-
A) Meslek seçiminde eğitim C) Ticaret Meslek Lisesi
meleri gelmektedir.
B) Meslek seçiminde ilgi D) Anadolu Lisesi
C) Meslek seçiminde beklentiler
D) Meslek seçiminde değerler
9.
Ali'nin Kişilik Özellikleri
Gelişmiş Özellikler Gelişmemiş Özellikler
İkna Şekil algılama

12.
Karar verme El becerisi İlgi + Eğitim = ?
Disiplin Estetik algısı
Yukarıdaki eşitliğe aşağıdakilerden hangisi
Yukarıdaki tabloya göre Ali’nin aşağıdaki yazılmalıdır?
alanlardan hangisinde seçeceği meslekte A) Meslek
başarılı olması beklenir? B) Mesleki başarı
A) Fen bilimleri B) Siyaset bilimi C) Meslek seçimi
C) Görsel sanatlar D) İstatistik bilimi D) Mesleki eğitim

SOSYAL
1 -4.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 4. ÜNİTE
1. Yatırım teşviki 2. Arazi tahsisi
TARAMA - 1
3. Kredi imkanları 4. Ucuz enerji
Okan sınava hazırlanırken yukarıdaki madde-

leri not etmiştir.
Buna göre Okan aşağıdakilerden hangisi

ile ilgili notlar yazmıştır? Yukarıdaki haritada hangi renkle işaretlen-
A) Ekonomide coğrafi etkenler miş olan bölgede Türkiye’nin önemli taş kö-
mürü yatakları bulunur?
B) Ekonomide devlet etkisi
A) Sarı B) Mavi
C) Ekonomide toplum etkisi
C) Kırmızı D) Yeşil
D) Ekonomide ihtiyaç ve istekler
5.
2. Bir ürünün maliye- Türkiye’de tarım daha çok ik-
tinin belirlenme- lim özelliklerine bağlı olarak şe-
killenmektedir.
sinde etkili olan
tüm etkenler göz
önünde bulundu-
rulduğunda fotoğ-
raftaki ürünün
aşağıdaki bölge- Yukarıdaki durumda belirtilen tarımda ikli-
lerden hangisinde daha ucuza mal edilmesi me bağlı olma durumunun değişmesi aşa-
beklenir? ğıdakilerden hangisine bağlıdır?
A) Marmara Bölgesi
A) Tarım ürünlerinde çeşitliliğin artmasına
B) Akdeniz Bölgesi
B) Daha çok sanayi bitkilerinin yetiştirilmesine
C) Karadeniz Bölgesi
C) Tarımda sulama imkanlarının geliştirilme-
D) İç Anadolu Bölgesi
sine
D) Denizlere yakın bölgelerde tarım arazileri-

nin açılmasına
3. Türkiye Cumhuriyeti’nde eğitim ve sağlık işle-
rini düzenlemek devletin temel görevleri ara-
sındadır. 6. I. Türkiye bu madenin dünya rezervlerinin
%63’üne sahiptir.
Aşağıdakilerden hangisi devletin bu görev-
lerini yerine getirmekte kullandığı giderleri II. Türkiye bu madenin pazarının %31’ine sa-
karşılamak için başvurduğu temel yoldur? hiptir.
A) Vergi toplamak Hakkında yukarıdaki bilgiler verilen maden

B) Hayırseverlerden yardım istemek
C) İş adamlarını teşvik etmek A) Demir B) Bor
D) Kredi vermek C) Krom D) Bakır

Tarama
†NiTE --11
7. 9. Türkiye’de Anayasa’nın 73. maddesine göre
herkes mali gücüne göre, kamu giderlerini kar-
şılamak amacıyla vergi vermekle yükümlüdür.
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Cumhu-

riyeti’nde kanunların belirlediği sınırlar içe-
Ülkelerin daha çok kalkı- risinde vergi muafiyeti ile ilgili değişiklikler
nabilmeleri için kaynakla- yapma yetkisine sahiptir?
rını bilinçli kullanmaları ge- A) Cumhurbaşkanlığı
rekir.
B) İçişleri Bakanlığı
Yatırımcılar yatırım yapa- Fotoğraftaki adam Türkiye’de bir zeytinyağı
C) Bakanlar Kurulu
cakları yerleri tanımalıdır- fabrikası yatırımı yapmak istemektedir.
D) Ticaret Mahkemesi
lar. Aşağıdakilerden hangisi bu adamın düşün-
düğü yatırım için kesinlikle uygun bir bölge
Devlet yatırımları destek-
değildir?
leyecek ve artıracak ön-
lemleri almalıdır. A) Akdeniz Bölgesi
Bir ürünün değerini belir- B) Ege Bölgesi 10.

leyen etkenlerden biri de C) Marmara Bölgesi
üretim yerinin ham madde
kaynakları ile pazarlandığı D) Doğu Anadolu Bölgesi
yere ne kadar yakınlıkta
üretildiğidir.
Bir devletin hizmet alanla-

rında başarılı olması mali
kaynakların yeterliliği ile Fotoğraftaki gazeteler geri dönüşüme gönde-
doğrudan ilgilidir. rilmektedir.
Buna göre bu gazetelerin geri dönüşüme
gönderilmesi aşağıdaki kaynaklardan han-
gisinin korunmasına özellikle katkı sağla-
8. maktadır?
..............
A) Petrol B) Orman
C) Deniz D) Toprak
Gap ile
Ulaşılmak
İstenen
Amaçlar
.............. ..............

11. Aşağıdakilerden hangisi öncelikli olarak ta-
da yer alan boşluklara yazılamaz?
rımın gelişmesini engellemektedir?
A) Yer altı kaynaklarının artması
A) Nitelikli iş gücü
B) Tarımın gelişmesi
B) Beyin göçü
C) İş imkanlarının artması C) Yatırım projeleri
D) Enerji üretiminin artması D) Toprak kirliliği

SOSYAL
1 -4.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. Aşağıdaki yer altı kaynaklarından hangisi
4. ÜNİTE
Türkiye’de daha geniş alanlarda çıkarılabil- TARAMA - 2
mektedir?
A) Linyit B) Petrol
C) Doğal gaz D) Taş kömürü
Haritada taralı olan bölgede yoğun olarak

yetiştirilen bir tarım ürünü için aşağıdaki-
lerden hangisi söylenebilir?
A) Bir endüstri bitkisidir.
B) Yazları kurak iklimi sever. 5.
Kullanılan Enerji Kaynakları
C) Ekonomik değeri düşüktür.
D) İthalatı yapılan bir üründür. 1. İthal Edilmesi 2. İthal Edilmesi
Gereken Gerekmeyen
2.
Aşağıdaki enerji kaynaklarından hangisi
verilen tabloda 1.sütuna yazılmalıdır?
A) Taş kömürü B) Linyit
C) Hidroelektrik D) Doğal gaz
6.
Fotoğraftaki insanlar kış turizmi ile ilgili önem-
li yatırımlar yapmayı düşünmektedir.
Bu insanların yatırımlarını aşağıdaki iller-

den hangisinde yapmaları gerekir?
A) Antalya B) Diyarbakır
Öğretmen Doktor İşçi
C) Zonguldak D) Erzurum
Yukarıdaki resimde görülen kişiler yaptık-
ları işten elde ettikleri kazanca göre aşağı-
3. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de balık- daki vergi çeşitlerinden hangisini vermeli-
çılığın gelişmemiş olmasının nedenleri ara- dirler?
sında yer almaz?
A) Çevre temizlik vergisi
A) Açık deniz balıkçılığının yapılmaması
B) Emlak vergisi
B) Nakliye problemlerinin çözülmemiş olması
C) Denizlerin tuzluluk oranının fazla olması C) Gelir vergisi
D) Su kaynaklarının kirletilmesi D) Motorlu taşıtlar vergisi

Tarama
†NiTE --21
7. Yandaki afişi görü- 10. Ülkemizde sanayileşmenin en fazla olduğu böl-
len panelde aşağı- ge Marmara Bölgesi’dir.
dakilerden hangi-
Aşağıdakilerden hangisi Marmara’nın sa-
sine kesinlikle de-
nayileşmesinde etkili olmamıştır?
ğinilmiş olmalıdır?
A) Ulaşım imkanları
Enerji kaynakları yenilene- A) Ülke kalkınma-
bilir ve yenilenemez ener- sında madenle- B) Enerji üretimi
ji kaynakları olarak ikiye rin rolü
C) Jeopolitik konum
ayrılmaktadır. B) Nitelikli insan gücünün yurt dışına gitmesi
D) Pazar
Yenilenebilir enerji kanak- C) İç göçlerin suç artışı üzerindeki etkisi
ları, güneş enerjisi, jeoter-
D) Yurt dışında çalışan niteliksiz iş gücünün
mal enerji, rüzgar enerjisi
geri dönüşü
gibi devamlılığı olan kay-
naklardır.
Yenilenemez enerji kay-

nakları ise petrol, doğal gaz
ve kömür gibi tükenmesi
beklenen kaynaklardır.
8.
Yenilenemez enerji kay- Sayısal alanda geliş-
miş, özellikle matema-
nakları doğaya daha çok
tik dersinde kendini ka-
zarar vermektedirler.
nıtlamış, ancak fen ve
Doğal yaşamı korumak teknoloji dersiyle çok 11. GAP projesinin Güneydoğu Anadolu Böl-
için mümkün olduğunca ilgili olmayan öğrenci- gesi'nde öncelikli olarak aşağıdakilerden
yenilenebilen enerji kay- lerimizi ……………….. hangisini geliştirmesi beklenir?
nakları kullanılmalıdır. .......................... mes-
leğini önermekteyiz. A) Turizm B) Sanayi
C) Tarım D) Ticaret
Yukarıdaki öğretmenin sözlerinde yer alan
boşluğa aşağıdaki meslek adlarından han-
gisi yazılmalıdır?
A) Avukatlık B) Ressamlık
C) Veterinerlik D) Mühendislik
9. Bir alanda iş verimliliğinin artması aşağı-

dakilerden hangisi ile ilgili değildir?
A) Çok fazla sermaye ile işe başlanılması
B) Nitelikli insan gücünün çalıştırılması
C) Alanda gerçekleşen yeniliklerin takip edil-

12. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'nin ihraç
ettiği madenler arasında yer alır?
mesi
A) Petrol B) Taş kömürü
D) Üretimde teknoloji kullanımının yaygınlaş-
tırılması C) Doğal gaz D) Demir

SOSYAL
1 -4.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 4. ÜNİTE
KÜRESEL ISINMAYA KARŞI
 TARAMA - 3
YENİLENEBİLİR ENERJİ
KAYNAKLARI KULLANALIM!


= ? =?  =?
Yukarıdaki haritada işaretli olan yerlerde

sırasıyla hangi enerji kaynakları çıkarıl-
maktadır?
Aşağıdaki enerji kaynaklarından hangisi- A) Taş kömürü-Linyit-Petrol
nin kullanılması durumunda afişte belirtilen
B) Linyit-Taş kömürü-Petrol
duruma uygun davranılmış olur?
C) Petrol-Taş kömürü-Linyit
A) Petrol B) Doğal gaz
D) Petrol-Linyit-Taş kömürü
C) Jeotermal D) Taş kömürü
5.
 İlgi ve yeteneklerine uygun eğitim almıştır.
2.
 Çalışma alanında istekli ve verimlidir.
 Zaman ve enerji tasarrufu sağlar.
Büyüyünce öğretmen olmayı  Ekonomik kalkınmaya katkı sağlar.
düşünüyorum.
Yukarıdaki metin kutusu için en uygun baş-
A) Nitelikli İnsan Gücü Yetiştirme

Yukarıdaki çocuğun öğretmen olabilmesi
B) Nitelikli İnsan Gücünün Sürekliliği
için aşağıdaki özelliklerden hangisine sahip
olması gerekmez? C) Nitelikli İnsan Gücünün Benzerlikleri
A) İletişim becerileri gelişmiş olmalı D) Nitelikli İnsan Gücünün Özellikleri
B) Rol yapabilme yeteneğine sahip olmalı
C) Toplumsal olaylara ilgi duymalı
D) Çocuk sevgisi gelişmiş olmalı

6. I. Türkiye ihtiyacının yaklaşık %10’unu ken-
disi çıkarmaktadır.
II. Yalnızca Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde

3. Aşağıdakilerden hangisi ülkemizde çıkarı-
çıkarılmaktadır.
lan bor madeni ile ilgili doğru bir bilgidir?
Hakkında yukarıdaki bilgiler verilen yer altı
A) Dünya rezervlerinin %10’unu oluşturur.
kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?
B) Ekonomik değeri bulunmamaktadır.
A) Linyit B) Taş kömürü
C) Kütahya ve çevresinde çıkarılır.
C) Petrol D) Doğal gaz
D) Türkiye’de işlendiği yer yoktur.

Tarama
†NiTE --31
7. Bölge Ürün
9.
Marmara Ege
Karadeniz Bölgesi Fındık Bölgesi Bölgesi
Ege Bölgesi Zeytin

Hidroelektrik
Marmara Bölgesi Pamuk
Doğu
Ekonomide en önemli et- Anadolu Akdeniz
İç Anadolu Bölgesi Buğday Bölgesi Bölgesi
ken nitelikli insan gücüdür.
Yukarıdaki tabloda yer alan hatanın gideril-
Nitelikli insan gücünün ye-
mesi için aşağıdakilerden hangisi yapılma-
tiştirilmesi mesleki eğitim-
lıdır?
le mümkündür. Resimde verilen bulut hangi balonla eşleş-
A) Karadeniz yerine Güneydoğu Anadolu ya- tirilmelidir?
Ülkemizde mesleki yön-
zılmalıdır.
lendirme ortaöğretim ku- A) Doğu Anadolu Bölgesi
rumlarında yapılmaktadır. B) Marmara yerine Akdeniz yazılmalıdır.
B) Ege Bölgesi
Türkiye bulunduğu konu- C) İç Anadolu yerine Doğu Anadolu yazılmalı-
C) Marmara Bölgesi
mun getirdiği coğrafi avan- dır.
tajlar nedeniyle çok farklı D) Akdeniz Bölgesi
D) Ege yerine Karadeniz yazılmalıdır.
alanlarda yatırım yapma-
ya uygun bir ülkedir.
Eğitimli insanlar bu avan-

tajları değerlendirerek çok
faydalı yatırımlar yapabi-
lirler.
8. Sert karasal 10.

iklim
görülmesi Beyin göçü; az gelişmiş veya geliş-
mekte olan bir ülkedeki iyi eğitim-
Yeryüzü
şekillerinin Otlakların li, düşünen, üreten, kalifiye, nitelikli,
engebeli sık ve gür seçkin, profesyonel ve yetenekli iş
olması Doğu olması gücünün, araştırma ya da çalış-
Anadolu'da ma yapmak amacıyla en verimli
..................... dönemlerinde gelişmiş ülkelere
gidip geri dönmemeleriyle mey-
dana gelmektedir.
Yukarıdaki şemada yer alan boşluk aşağıda-
kilerden hangisi ile tamamlanmalıdır?
Yukarıdaki açıklamaya göre aşağıdaki ülke-
A) Madencilik gelişmiştir.
lerden hangisi daha çok beyin göçü almak-
B) Tarım gelişmiştir. tadır?
C) Ticaret gelişmiştir. A) Suriye B) Endonezya
D) Hayvancılık gelişmiştir. C) Almanya D) Cezayir

1 ETKİNLİK
- ETiN†
1. Aşağıdaki bölgelerin coğraﬁ şartlarını göz önünde bulundurarak her bölge için bir yatırım
projesi hazırlayınız.
.................................................................................
.................................................................................
Bir yatırım projesinin ba-
................................................................................. şarıya ulaşmasının temel
................................................................................. şartlarından biri de proje-
nin gerçekleşeceği bölge-
.................................................................................
yi doğru seçmektir. Aksi
................................................................................. takdirde ham madde ve
................................................................................. pazara ulaşım gibi sorun-
lar nedeniyle ürünlerin
.................................................................................
maliyetleri artacaktır.
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................
.................................................................................

ETKİNLİK
†NiTE - 1 Ülkemizin Kaynakları
nı
İlgi Alanı Yetenek Ala
Meslek seçimi bireylerin ha-

yat tarzlarını da belirleme-
leri demektir. Bu nedenle
bireyler hayat boyu mutlu
olmak için doğru mesleği
seçmelidirler. Meslek seçi-
Doktor
minde öncelikli olarak mes-
leğin, bireyin ilgi ve yete-
nek alanlarına uygun olup
olmadığı dikkate alınmalı-
dır.
Hakim
Öğretmen
Mühendis

1 ETKİNLİK
- ETiN†
3. Aşağıdaki harita üzerinde yer altı kaynaklarımızdan bakır, bor, demir, petrol ve taş kömürü
çıkarılan yerleri farklı şekillerle işaretleyiniz.
Türkiye'nin ekonomik
kaynaklarını;
 toprakları,
 madenleri,
 ormanları
 su kaynakları
oluşturmaktadır.
Türkiye‛de tarımın geliştirilmesi Türkiye‛de balıkçılığın geliştirilmesi

için yapılması gerekenler için yapılması gerekenler

SOSYAL
Ülkemiz ve Dünya
1 -5.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. Dünyanın bazı yerlerinde nüfus yoğunluğu faz- 3.
5. ÜNİTE
la iken bazı yerlerinde azdır. Yaşadığım yerde uygun TEST - 1
iklim koşulları ve verimli
Aşağıdakilerden hangisi Antarktika kıta- araziler nedeniyle sık nü-
fuslanma görülür.
sı’nda nüfus yoğunluğunun bulunmaması-
nın temel nedenidir?
A) İklim
B) Bitki örtüsü
Yukarıdaki konuşmayı yapan kişi aşağıda-
C) Yeryüzü şekilleri kilerden hangisinde yaşamaktadır?
D) Ekonomik faaliyetler A) Antarktika B) Sahra Çölü
C) Kuzey Kutbu D) Hindistan

2. Aşağıdakilerden hangisinde doğal nüfus
artışı diğerlerinden fazladır?
A)
6 Doğum
Oranı
4
Ölüm
2 Oranı 4. Sanayileşme nüfus yoğunluğunun artmasına
0 neden olan bir etkendir.
Aşağıdakilerden hangi ikisinde nüfus yo-

Nüfus
ğunluğunun nedeni sanayileşmedir?
B) A) Hindistan-Japonya
6 Doğum
Oranı B) Orta Asya-Afrika
4
Ölüm C) Amerika-Avrupa
2 Oranı
D) Anadolu-Ekvator
0
Nüfus
C)
6 Doğum
Oranı
4
5.
Ölüm I. ..................... Nüfus yoğunluğu Artar.
2 Oranı
0 II. ..................... Nüfus yoğunluğu Azalır.
Nüfus Yukarıdaki tabloda I ve II. boşluklara sıra-

sıyla aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
D)
I II
6 Doğum
Oranı A) Sanayileşme Olumsuz iklim şartları
4
2
Ölüm B) Dış göçler Turizmin canlanması
Oranı
0
C) Tarımda Salgın hastalıklar
makineleşme
Nüfus D) İç çatışmalar Kuraklık

Test – 1- 1
†NiTE
Kazanım 5. 1. Görsel materyalleri ve verileri kullanarak dünyada nüfus ve ekonomik faaliyetlerin
dağılışının nedenleri hakkında çıkarımlarda bulunur.
6. 9.
Amerika Birleşik Devletleri’nin ku-
zeydoğusunda sanayileşmeye bağ-
lı nüfus yoğunluğu görülmektedir.
DÜNYA NÜFUSUNUN
DAĞILIMI
Yukarıdaki açıklamaya benzer bir durum aşa-
Dünya’da nüfus dağılımı Yukarıdaki haritada işaretli olan yerlerden ğıdakilerden hangisinde görülmektedir?
üzerinde; hangisinde nüfus yoğunluğu diğerlerinden A) Ekvator çevresinde
 İklim, azdır?
B) Hint Yarımadası'nda
Bitki örtüsü, A) I B) II C) III D) IV
C) Arabistan’da
Yeryüzü şekilleri D) Avrupa’da
Su kaynaklarına yakınlık
Ekonomik faaliyetler gibi

faktörler etkili olmaktadır.
7. Nüfus
Amerika’nın kuzeydoğusu, Bölge
Yoğun Seyrek
Avrupa ve Japonya’da sa-
nayileşmeye bağlı olarak Kutuplar 
nüfus artışı görülmektedir.
Su Kaynakları 
Hindistan, Mısır ve Mezo-
Kıyılar  10. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin jeopo-
potamya gibi bölgelerde
nüfus artışı üzerinde verim- Çöller  litik öneminin artmasında etkili değildir?
li topraklara bağlı tarımsal A) Kuzey yarım kürede bulunması
Yukarıdaki tabloda hangi iki bölgenin işa-
nüfus fazladır.
retleri yer değiştirilirse tabloda yer alan ha- B) Boğazlara sahip olması
Ekvator çevresi, çöller, ku- ta düzeltilmiş olur?
C) Petrol zengini ülkelere yakın olması
tup bölgeleri, dağlık alan- A) Kutuplar-Su kaynakları
lar ve ormanlık alanlar sey- D) Hristiyan Avrupa ile Müslüman ülkelere
B) Su kaynakları-Kıyılar arasında bulunması
rek nüfuslanmış yerlerdir.
C) Kıyılar-Çöller
D) Çöller-Kutuplar
8. Aşağıdakilerden hangisi bir yerde nüfus 11. Anadolu'da sık nüfuslanma görülmesinin
yoğunluğunun azalmasına neden olur? temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) İş imkânlarının artması A) Sanayileşme

B) Kuraklık görülmesi B) İklim şartları
C) Ulaşımın kolaylaşması C) Yeryüzü şekilleri
D) Yeryüzü şekillerinin düz olması D) Denizlere yakınlık

SOSYAL
Ülkemiz ve Dünya
1 -5.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. İlk Çağ’da; 4. 5. ÜNİTE
I. Orta Asya’da İpek Yolu’nun geçtiği güzer-
TEST - 2
gâh;
II. Anadolu’da Kral Yolu’nun geçtiği güzergâh

sık nüfuslanmış alanlardır.
Buna göre nüfusun dağılışında aşağıdaki-

lerden hangisinin etkisinden söz edilebilir?
A) Ekonomik faaliyetler
hangisinde tarımsal nüfus yoğunluğu di-
B) İklim değişimleri ğerlerinden fazladır?
C) Yeryüzü şekilleri A) I B) II C) III D) IV
D) Siyasi mücadeleler
2.

Nüfus Artışı Sanayileşme

Yukarıdaki şema en doğru şekilde aşağıda-
5. Ekvator ve Çevresi
kilerden hangisi ile açıklanabilir?
A) Nüfus artışının öncelikli nedeni sanayileş-
medir.
Aşırı sıcak
 Çok yağış
B) Nüfus artışının fazla olduğu yerlerde sa-  

nayileşme görülür. ?
C) Nüfus artışı sanayileşmeye, sanayileşme
nüfus artışına neden olur. Yukarıdaki şemada boş bırakılan yere aşa-
D) Yerleşim yerlerinin temel sorunu nüfus ar-
tışı ve sanayileşmedir. A) Seyrek nüfuslanma
B) Sanayileşme
C) Sık nüfuslanma
D) Tarımsal nüfus
3.
Burada iş imkanları, sağlık imkan-
ları ve sosyal etkinlik imkanları ge-
lişmiştir.
Yukarıdaki konuşmada anlatılan yerle ilgili 6. Doğu Anadolu Bölgesi ile ilgili olarak aşağı-
olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? dakilerden hangisi söylenemez?
A) Güvenlik imkânları gelişmiştir. A) Ulaşım imkânları gelişmemiştir.
B) Nüfus yoğunluğu artmıştır. B) Seyrek nüfuslanma görülür.
C) Devlet yatırımları azalmıştır. C) Yükselti ve engebe fazladır.
D) Tarım gelirleri artmıştır. D) Hızlı kentleşme görülür.

Test – 2- 1
†NiTE
Kazanım 5. 2. Görsel materyalleri ve verileri kullanarak dünyada nüfus ve ekonomik faaliyetlerin
dağılışının nedenleri hakkında çıkarımlarda bulunur.
7. Aşağıda dünya üzerinde nüfusun dağılışını et- 10. Dünya nüfusunun dağılışı üzerindeki temel
kileyen faktörler verilmiştir. etken aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-
tir?
Bu faktörlerden hangisinde insan etkisi söz
konusudur? A) İklim
A) İklim ve bitki örtüsü B) Sanayileşme

Akarsu çevreleri, yer altı C) Tarım
B) Yeryüzü şekilleri
kaynaklarının bol olduğu
C) Madenlerin çıkarılması D) Yeryüzü şekilleri
ve işletildiği yerler nüfusun
sık olduğu yerlerdir. D) Su kaynakları
Nüfus dağılımında en önem-
li faktör iklimdir.
Sanayileşmiş ülkelerde nü-

fus artışı fazladır. Bu ülke-
lerde sanayileşmeye bağlı 8.
olarak ulaşım, ticaret ve hiz- Sektör Cezayir Güney Afrika
met gibi diğer ekonomik faa- Tarım 8.77 3.22
liyetler de gelişmektedir.
Sanayi 59.7 31.11
Sanayileşmiş ülkelerde nü-
fus artışı daha çok göçler Hizmet 31.49 65.64
yoluyla artmaktadır. 11. Aşağıdakilerden hangisinde diğerlerinden
farklı bir nedene bağlı olarak yoğun nüfus
Çünkü bu ülkelerde doğum dan çıkarılabilecek bir sonuç değildir?
görülür?
oranı çok düşüktür. A) Cezayir’de tarım gelirleri daha fazladır.
A) Avrupa B) Japonya
B) Cezayir’de kentleşme daha azdır.
C) Hindistan D) Amerika
C) Güney Afrika’da sanayi gelirleri daha azdır.
D) Hizmet sektörü Güney Afrika’da daha et-
kilidir.
9.
Dünya üzerinde ekonomik faaliyetler
doğum oranları üzerinde etkili olmak-
tadır. Örneğin sanayileşme arttıkça
doğum oranları düşmektedir.
12. Olumsuz iklim şartlarına rağmen sık nüfus-

lanan bir yer için aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
Yukarıdaki açıklama ve örneğe göre aşağı-
dakilerden hangisinde doğum oranlarının A) Ulaşım imkanları gelişmiştir.
daha düşük olması beklenir? B) Sanayileşme fazladır.
A) Anadolu B) Afrika C) Kuzey yarım kürede bulunur.
C) Orta Asya D) Avrupa D) Tarım gelişmiştir.

SOSYAL
Ülkemiz ve Dünya
1 -5.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 5. ÜNİTE
Tarım Türkiye ihtiyacından fazla çıkardı- TEST - 3
50 ğı yer altı kaynaklarını ihraç etmek-
40 Sanayi tedir.
30
Maden
20
10
Yukarıdaki açıklamaya göre Türkiye aşağı-
0
İhracat daki ürünlerden hangisini ihraç etmemek-
tedir?
İhracat oranları yukarıdaki gibi olan bir ülke
A) Bor B) Demir
için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Farklı alanlarda ihracat yapabilen bir ül- C) Bakır D) Petrol
kedir.
B) Maden kaynakları ihracat için yeterli değil-
dir.
5. Türkiye aynı ürünü zaman zaman ithal etmek-
C) Daha çok tarımsal üretim yapan bir ülkedir. te zaman zaman ise ihraç etmektedir.
D) İhracatı daha çok sanayiye dayanmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi bu durumun ne-
denleri arasında yer almaz?
A) Ürünün yurt içi ve yurt dışı fiyatlarının de-
ğişmesi
B) Ürünün yurt içinde fazla ya da az üretilme-
si
C) Ürünün zaman zaman ekonomik değerini
kaybetmesi
2. Aşağıdakilerden hangisi bir ülkenin dış D) Ürünün yurt içi ve yurt dışı üretimlerinde
ticareti ile ilgili kontrollerin yapılması ile kalite farklılaşması görülmesi
ilgili olarak kullanılan bir kavramdır?
A) Gümrük B) Sınır
C) İthalat D) İhracat 6. Rusya
Karadeniz
İstanbul Samsun
Ankara Türkiye
3. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin ihraç
ettiği ürünler arasında yer almaz? Yukarıdaki haritada nakil hattı gösterilen
ve Türkiye ile Rusya arasında belirleyici ro-
A) Sebze ve meyveler
lü bulunan ithal ürün aşağıdakilerden han-
B) Akaryakıt ürünleri gisidir?
C) Hazır giyim ürünleri A) Doğal gaz B) Petrol
D) Demir ve çelik C) Taş kömürü D) Linyit

Test – 3- 1
†NiTE
Kazanım 5.3. Ülkemizin diğer ülkelerle olan ekonomik ilişkilerini, kaynaklar ve ihtiyaçlar açısından
değer- lendirir.
7. Aşağıdaki ürünlerden hangisinin ihracatı- 10.

nın yapılması bir ülkenin ekonomisine da- 50
ha çok katkı sağlar?
40 İthalat
A) B) 30
20 İhracat
ÜLKELER ARASI 10
İLİŞKİLER
0
1980
1985
1990
1995
2000
2005
2010
Bir ülkenin dış ticaretini it-
halatı (dıştan alım) ve ihra- C) D)
catı (dışa satım) oluşturur. İthalat ve ihracat dengesi yukarıdaki grafik-
İhracat için temel şart ürü- teki gibi olan bir ülke için aşağıdakilerden
nün ülke ihtiyacından da- hangisi söylenebilir?
ha fazla üretilebiliyor olma- A) Dış ticareti olumsuz gelişmektedir.
sıdır. B) Sanayi gelirleri azalmaktadır.
İhracat için temel şart ise C) Tarımsal üretimi artmaktadır.
ürünün ülkede üretilmeme-
D) Ekonomik olarak kalkınmaktadır.
si ya da ülke ihtiyacından
az üretilmesidir.
Bunun yanı sıra fiyat deği- 8.

En fazla En fazla
şimi yani bir ürünün diğer
ülkelerde daha pahalı ya
ithalat
yaptığımız ? ihracat
yaptığımız
da ucuz olması da dış ti- ülke ülke
caretin oluşmasında etkili
olmaktadır. Yukarıdaki şemada boş bırakılan yere aşa-
Aynı şekilde ürün kalitesi
A) İtalya B) İngiltere
11. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'nin en çok
de dış ticaretin oluşmasına
ithal ettiği ürünler arasında yer alır?
katkı sağlayabilir.
C) Almanya D) Suriye
A) Petrol B) Kumaş
Ülkelerin ihraç ve ithal et-
tikleri ürünler o ülkelerin ge- C) Beyaz eşya D) Demir
lişmişlik düzeyleri hakkın-
da bilgi verirler.
Sanayi ürünleri (işlenmiş

ya da yarı işlenmiş) satan
9. İthalat ve ihracatla ilgili olarak aşağıda ve-
ülkeler daha gelişmiş ül- rilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
kelerdir.
A) Sanayi ürünleri ihraç eden ülkeler daha
Tarım ürünleri ve işlenme- gelişmiştir.
miş ham madde satan ül-
12. Türkiye'nin dış ticaret gelirlerini arttırması
B) İşlenmiş ürün satan ülkeler gelişmemişler- aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
keler gelişmemiş ya da ge-
dir.
lişmekte olan ülkelerdir. A) İthalatını arttırmasına
C) Hammadde ihraç eden ülkeler gelişme-
B) İhracatını arttırmasına
mişlerdir.
C) Dış ticaret açığını arttırmasına
D) Gelişmiş ülkeler tarım ürünleri ithal etmek-
tedirler. D) Sulu tarımı yaygınlaştırmasına

SOSYAL
Ülkemiz ve Dünya
1 -5.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 5. ÜNİTE
Türkiye'nin 4.
ithalatındaki ilk 12 TEST - 4
Tarım
beş ülke 10
8 Sanayi
6
Ham maden
4
2
0
Öğretmen, Alican’dan tahtaya Türkiye’nin it-
1990 2010
halat yaptığı ilk beş ülkeyi yazmasını istemiş-
tir. Bazı ekonomik faaliyetlerde ihracat oranla-
rı yukarıdaki grafikte gibi olan bir ülke için
Alican ilk sıraya aşağıdaki ülkelerden han-
gisini yazmalıdır?
A) Modern tarım yöntemleri kullanılmaktadır.
A) İtalya B) Almanya
B) Sanayi alanında önemli gelişmeler yaşan-
C) İngiltere D) Suriye
mıştır.
C) Madenleri yalnızca ihtiyacını karşılayabil-

mektedir.
D) Tarım alanında büyüme yaşanmıştır.

2. Dış ticaret açığı devletlerin ekonomilerinde kü-
çülmelere neden olmaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi dış ticaret açığını

tanımlamaktadır?
A) Dış satımın dış alımdan daha az olması
B) Dış satımın dış alımdan daha fazla olması
C) Dış satımın dış alımla eşit olması
D) Dış alımın tamamen durması
5. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin ihraç

3.
ettiği ürünler arasında yer alır?
A) B)
C) D)
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin petrol
ithal ettiği ülkeler arasında yer almaz?
A) Irak B) İran
C) Almanya D) Azerbaycan

Test – 4- 1
†NiTE
Kazanım 5. 4. Ülkemizin diğer ülkelerle olan ekonomik ilişkilerini, kaynaklar ve ihtiyaçlar açısından de-
ğerlendirir.
6. 8. Aşağıdaki alanlardan hangisinde gerçekle-

şen ihracatın artması bir devletin gelişme-
Sanayi
sine daha çok etki eder?
20
Maden A) Tarım B) Hayvancılık
10
C) Sanayi D) Madencilik
TÜRKİYE'NİN DIŞ 0
TİCARETİ
1980
1985
1990
1995
2000
2005
Türkiye kaynaklarına bağ-
lı olarak diğer ülkelerle ti- Yalnızca grafik incelendiğinde dış ticareti
caret yapmaktadır. grafikteki gibi olan bir ülke için aşağıdaki-
Türkiye’nin dış ticareti da- lerden hangisi söylenemez?
ha çok gelişmiş Avrupa ül- A) Sanayi ürünleri ithal eden bir ülkedir. 9.
keleri ile gerçekleşmekte-
B) İhracatı her zaman daha fazladır. ................................... Türk işçilerinin sa-
dir.
yısının fazla olması bu ülke ile ticari ilişki-
Türkiye ihtiyacı olan petrol C) Gelişmiş bir ülkedir. lerimizin gelişmesine katkı sağlamıştır.
ve doğal gazın büyük D) Dış ticaret açığı bulunmamaktadır.
çoğunluğunu ithal etmek- Yukarıdaki bilgide yer alan boşluğa aşağı-
tedir. dakilerden hangisi yazılmalıdır?
Türkiye Avrupa ülkelerine A) İngiltere B) Almanya

tarım ve tekstil ürünleri ih-
raç ederken Asya ve Orta C) Pakistan D) Bulgaristan
Doğu ülkelerine sanayi
ürünleri (işlenmiş ya da ya-
rı işlenmiş ürünler) satmak-
tadır.
Bu durum Türkiye’nin kom-

şularından daha gelişmiş 10.
bir ülke olduğunu göster- 7. Türkiye'nin
Sektör
mektedir. Bu dersimizde Türkiye’nin dış tica-
Tarım Sanayi Maden
reti ile ilgili bilgiler vereceğiz.
İhracatı İthalatı
Gürcistan 199.699 306.699
Yukarıdaki tabloya göre aşağıdakilerden

Yukarıdaki öğretmen aşağıdakilerden han- A) Maden ithal etmesi Türkiye’de madencili-
gisini söylerse yanlış bir bilgi vermiş olur? ğin olmadığını gösterir.
A) Türkiye en çok ihracatı Almanya'ya yapar. B) Türkiye’nin maden ithal etmesi Gürcistan
sanayisinin geliştiğini gösterir.
B) Türkiye’nin ihracat gelirleri ithalat giderle-
rinden azdır. C) Türkiye’nin ihracat miktarının düşük olma-
sı iki ülkenin ilişkilerinin kötü olduğunu gös-
C) Türkiye’nin dış ticareti daha çok Avrupa terir.
ülkeleri ile gerçekleşir.
D) Sanayi ürünleri ihraç etmesi Türkiye’nin
D) Türkiye’nin ihracatında en önemli pay Gürcistan’dan daha gelişmiş olduğunu
enerji kaynaklarına aittir. gösterir.

SOSYAL
Ülkemiz ve Dünya
1 -5.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. Türkiye Cumhuriyeti dış politikası Atatürk’ün 4. Ahmet Yesevi Üniver-
5. ÜNİTE
dış politikada belirlediği esaslar üzerine kurul- sitesi hangi iki ülkenin TEST - 5
muştur. ortak çabası ile kurul-
muştur?
Aşağıdakilerden hangisi Atatürk’ün dış
politikada belirlediği esaslar arasında yer A) Özbekistan-Türkiye
almaz? B) Kazakistan-Türkiye
A) Devletin başka devletlere karşı tam bağım- C) Ermenistan-Türkiye
sız olması
D) Azerbaycan-Türkiye
B) Başka devletlerle ilişkilerin karşılıklı olması
C) Başka ülkelerle ilişkilerde milletin istekleri-

nin göz önünde bulundurulması
D) Ülke topraklarının çıkarlar doğrultusunda

genişletilmesi
5. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye ile Azer-

2. “Dünya yeni bir dengeye baycan arasında ticari ilişkilerin gelişmesi-
ulaşabilir. İşte Türkiye ne ne önemli katkı sağlamaktadır?
yapacağını bilmelidir... Ha-
zırlanmak lazımdır. Milletler A) Yumurtalık Boru Hattı
buna nasıl hazırlanır ? Ma- B) Ahmet Yesevi Üniversitesi
nevi köprüleri sağlam tuta-
rak. Dil bir köprüdür...İnanç C) Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü
bir köprüdür... Tarih bir köp-
rüdür. Köklerimize inmeli ve D) Bakü-Ceyhan Boru Hattı
olayların böldüğü tarihimizin
içinde bütünleşmeliyiz”
Aşağıdakilerden hangisi Atatürk’ün yukarı-

daki sözünde anlattığı, Türkiye ile arasında
manevi köprüler olan devletler arasında yer
alır?
A) Gürcistan B) Ermenistan
6.
C) Özbekistan D) Afganistan Türkiye her zaman uluslararası ba-
rışa önem veren bir ülke olmuştur.
3.
Atatürk bir konuşmasında;
“komşularıyla ve tüm devlet-
lerle iyi geçinmek Türkiye si- Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki bilgiyi
yasetinin esasıdır” demiştir. destekleyen çalışmalardan biri değildir?
Buna göre Atatürk aşağıdaki dış siyaset il- A) Milletler Cemiyeti’ne üye olması
kelerinden hangisini vurgulamıştır? B) Sadabat Paktı’nı imzalaması
A) Barışçılık B) Karşılıklılık C) TÜBİTAK’ı kurması
C) Eşitlik D) Bağımsızlık D) Birleşmiş Milletlere üye olması

Test – 5- 1
†NiTE
Kazanım 5. 5. Türk Cumhuriyetleri, komşu ve diğer ülkelerle olan kültürel, sosyal, siyasi ve ekonomik
ilişkilerimizi Atatürk’ün milli dış politika anlayışı açısından değerlendirir.
7. 10.
.................?.................
 Türk dilinin konuşulduğu ülkelerin kalkın-
masına yardımcı olmak.
 Ekonomik, ticari, sosyal vb. alanlarda iş-
birliğini geliştirmek
TÜRKİYE'NİN DIŞ
POLİTİKASI Yukarıdaki metin kutusu için en uygun baş-
Türkiye’nin dış politika ilke-
Fotoğrafta Türkiye’nin en büyük enerji projele-
leri Atatürk’ün dış politika- A) TİKA’nın Görevleri
rinden biri olan GAP’ın bir bölümü görülmekte-
da benimsediği ilkeler üze- B) TÜBİTAK’ın Görevleri dir.
rine kurulmuştur.
C) TÜİK’in Görevleri Bu proje aşağıdaki ülkelerden hangisinin
Buna göre Türkiye dış iliş- zaman zaman tepki göstermesine neden ol-
D) TPAO’nun Görevleri
kilerinde öncelikli olarak muştur?
bağımsızlık ilkesine önem
A) Azerbaycan B) Suriye
vermektedir.
Eşitlik, karşılıklılık, barışçı- C) Yunanistan D) İran

lık, başka devletlerin sınır-
larını işgal etmemek, baş- 8. Devlet Başkent
ka sistemlerden etkileme-
mek Türkiye’nin temel dış I. Kırgızistan Bişkek
politika ilkeleridir. II. Kazakistan Astana
Türkiye dünya barışının III. Azerbaycan Bakü
korunması için gereken ça- IV. Özbekistan Aşkabat
bayı gösteren bir ülkedir.
Yukarıdaki tabloda kaçıncı sırada bulunan
Azerbaycan, Kırgızistan, devlet ile başkenti yanlış eşleştirilmiştir? 11. Aşağıdaki ülkelerden hangisi Türkiye'nin
Kazakistan, Özbekistan, Orta Asya'ya açılan kapısı durumundadır?
Türkmenistan; SSCB’nin
A) Yunanistan B) Bulgaristan
dağılmasından sonra ku-
rulan ve Türkiye’nin iyi iliş- C) Ermenistan D) Gürcistan
kiler içerisinde olduğu di-
ğer Türk Cumhuriyetlerdir.
9. Ege Adaları ve Kıbrıs Sorunu ne-

deniyle Türkiye ile …............…….
ilişkileri zaman zaman olumsuz bir
hale gelebilmektedir.
12. Uluslararası ilişkilerde tek destekçisi Tür-

kiye olan devlet aşağıdakilerden hangisidir?
Yukarıdaki konuşmada boş bırakılan yere A) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
B) Azerbaycan Cumhuriyeti
A) Suriye B) Bulgaristan
C) Nahçivan Özerk Cumhuriyeti
C) Yunanistan D) Ermenistan
D) Özbekistan Cumhuriyeti

SOSYAL
Ülkemiz ve Dünya
1 -5.EÜnite
TiN† BİLGİLER
3. İnsanları ilgilendiren bazı sorunlar yalnızca
5. ÜNİTE
1. ve 2. soruları aşağıdaki konuşmada verilen
bilgilere göre cevaplayınız.
gerçekleştikleri yerlerde etkili olurken bazı TEST - 6
sorunlar ise tüm dünyayı ilgilendiren etkilere
sahip olabilmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi etki alanı diğerle-
Avrupa kıtasının yaklaşık olarak üçte birinin ka- rinden daha geniş olan bir sorundur?
1. nalizasyonu Karadeniz’e boşalmaktadır. Bu böl-
ge içinde 17 ülkenin büyük kısımları, 3 başkent, A) Küresel ısınma B) Seller
160 milyon insan bulunmaktadır
C) Yangınlar D) Depremler
4.
Deprem Sel
Yukarıdaki durumun aşağıdakilerden han-

gisine neden olduğu söylenemez?
A) Karadeniz’e komşu olan ülkelerde sağlık

sorunlarının görülmesine
B) Karadeniz’in kirlenmesine Heyelan Çığ

C) Karadeniz’de canlı yaşamının tehlikeye gir- Yukarıda doğal afet ile ilgili verilen görsel-
mesine lerden yola çıkarak aşağıdakilerden hangi-
si söylenemez?
D) Karadeniz’de verimliliğin artmasına
A) Doğal afetler can ve mal kaybına neden
olur.
B) Doğal afetler insanların tek başlarına
çözemeyecekleri sorunlardır.
C) Doğal afetler insanların enerji kaynaklarını
yanlış kullanmaları nedeniyle gerçekleşir.
D) Doğal afetler birçok insanın aynı anda
zarar görmesine neden olur.
2. Yukarıdaki konuşmada söz edilen durum
hakkında aşağıdakilerden hangisi söylene-
5. Aşağıdakilerden hangisi doğal bir afet
bilir? yaşayan ülkenin bu sorunun üstesinden
A) Bu durum herhangi bir çevre sorunu ola- gelmesinin en kısa yoludur?
rak görülemez. A) Sorunun büyüklüğünü kamuoyundan giz-
B) Bu durum Karadeniz’e komşu olan ülkele- lemek
rin işbirliği ile çözebilecekleri bir sorundur. B) Başka ülkelerle yardımlaşma ve dayanış-
ma içinde olmak
C) Bu durum Türkiye’yi etkileyen bir durum
olarak değerlendirilemez. C) Ülkede en üst düzeyde seferberlik ilan et-
mek
D) Bu durum daha çok Karadeniz’in kuzeyin-
D) Bir kriz masası oluşturarak vergileri arttır-
de bulunan ülkeleri ilgilendiren bir sorundur.
mak

Test – 6- 1
†NiTE
Kazanım 5. 6. Ülkemizin diğer ülkelerle doğal afetlerde ve çevre sorunlarında dayanışma ve
işbirliği içinde olmasının önemini fark eder.
6. 8. Aşağıdakilerden hangisi doğal bir afette baş-

ka bir ülkede bulunan yardım ekiplerinin
PİLOT BÖLGE ZEYTİNBURNU uyması gereken ilkelerden biri değildir?
Depreme karşı büyük dönüşüm A) İnsani değerleri gözetmek
BİN 280 KONUT YIKILIYOR.
B) Ayrımcılıktan uzak durmak
ULUSLARARASI Türkiye'nin ilk deprem dönüşüm projesi, çöken
C) Evrensel duygulara göre hareket etmek
DAYANIŞMA binalarla gündeme gelen Zeytinburnu'nda haya-
ta geçiriliyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, D) Kendi ülkesinin çıkarlarını gözetmek
Doğal afetler; kısa zaman- risk taşıyan bin 280 konutu yıkacak. KİPTAŞ, bu
da meydana gelen; can ve yapıların yerine depreme dayanıklı ve...
mal kaybına neden olan
Yukarıdaki haberde Zeytinburnu belediyesinin
büyük doğa olaylarıdır.
depreme karşı aldığı önlem anlatılmaktadır.
Bu afetler bazen bir ülke-
Yalnızca habere göre depremle ilgili olarak
nin kendi imkanlarıyla üs-
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? 9. 2008 yılında Yunanistan’da yaşanan 6,5 bü-
tesinden gelemeyeceği ka-
yüklüğündeki depremin ardından Türkiye za-
dar büyük olabilir. A) Deprem yalnızca belediyelerin çözüm üre-
man zaman sorunlar yaşadığı bu ülkeye 2 tır
tebileceği bir sorundur.
Bu durumda ülkeler birbir- insani yardım malzemesi göndermiştir.
lerine yardım gönderirler. B) Depremde zarar görmemek için eski bina-
Yukarıdaki bilgiye göre aşağıdakilerden han-
larda oturmamak gerekir.
Türkiye Kızılay ile dünya- gisi söylenebilir?
nın her yerinde doğal afet C) Depreme karşı önlem almak tüm kişi ve
A) Türkiye Yunanistan’a yaptığı yardımlardan
durumunda afeti yaşayan kurumların görevidir.
maddi çıkar beklemektedir.
ülkeye yardım eden bir ülke- D) Deprem mücadelede uluslararası kuruluş-
B) Yunanistan’ın Türkiye’den talepleri bu yar-
dir. lardan destek almak gerekir.
dımın gerçekleşmesinde etkili olmuştur.
Devletler doğal afetlerin ya-
C) Doğal afetler karşısında yardımlaşmak her
şanması durumunda ger-
türlü sorundan daha önemli bir gerekliliktir.
ginlikleri bir kenara bırakıp
birbirlerine yardım etmek- D) Doğal afetler konusunda ilk kez aralarında
tedirler. sorun bulunan ülkeler yardımlaşmıştır.
7. Doğa olaylarında zarar görenlere çadır, bat-

taniye, giysi ve yiyecek gibi yardımları yap-
mak bunun için bu maddeleri daha önce-
den depolamak aşağıdakilerden hangisinin
görevidir?
10. Türkiye’nin bazı doğal afetlerden sonra afeti
A) B) yaşayan ülkelere çeşitli yardımlarda bulun-
ması aşağıdakilerden hangisini gösterir?
A) Türkiye bölgesinde güçlü olmaya çalışan

bir ülkedir.
B) Türkiye uluslararası dayanışmaya önem

C) D) vermektedir.
C) Türkiye doğal afetleri sıkça yaşayan bir ül-

kedir.
D) Türkiye ulusal ekonomisini güçlendirmek

istemektedir.

SOSYAL
Ülkemiz ve Dünya
1 -5.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. Aşağıdakilerden hangisi daha geniş kap- 4. Olimpiyat sembolü
5. ÜNİTE
samlı ve daha geniş katılımla gerçekleştiri- üzerinde yer alan TEST - 7
len uluslararası bir spor organizasyonudur? hal- kalar aşağıda-
kilerden hangisini
A) UNİVERSİAD B) Olimpiyatlar
temsil etmektedir?
C) Avrupa Kupası D) Dünya Kupası A) Beş kıtayı
B) Spor dallarını
C) Uluslararası
dostluğu
D) El birliği yapmayı
2.
Türkiye 2005 yılında düzenlenen
Formula 1 yarışlarının yalnız bilet
satımından 20 milyon lira gelir elde
etmiştir.
5.
Farklı ülkelerden, farklı kültürlerden
gelen binlerce insanın katılımı ile dü-
Buna göre uluslararası etkinliklerle ilgili ola- zenlenen …………....….. bu insan-
rak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? ların kaynaşmalarına katkı sağlar.
A) Siyasi ilişkilerin gelişmesine neden olurlar.
B) Ülkeler arası dostluğu pekiştirirler.
C) Ülkelerin tanıtımına katkı sağlarlar. Yukarıdaki konuşmada boş bırakılan yere

D) Ülkelerin ekonomik kazanç elde etmelerini aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
sağlarlar. A) 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı
B) 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk
Bayramı
C) 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı
D) 30 Ağustos Zafer Bayramı
3. ?
Ulusların Ekonomik
birbirlerine Ülkeler arası
dostluğun ilişkilerin 6. Türkiye uzun yıllardır olimpiyatlara ev sahipliği
yakınlaş- artması gelişmesi
maları yapmak istemektedir.
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin olim-
piyatlara ev sahipliği yapmak istemesinin
Yukarıdaki şemada boş bırakılan yere aşa- nedenleri arasında yer almaz?
ğıdakilerden hangisi yazılamaz?
A) Ekonomik gelir elde edilecek olması
A) Uluslararası spor etkinlikleri
B) Uluslararası ilişkilerin gelişecek olması
B) Uluslararası fuar ve pazarlar
C) Ülkenin tanıtımının yapılacak olması
C) Uluslararası çatışma ve savaşlar
D) Ülkeye yönelik iç tehditlerin azalacak ol-
D) Uluslararası yardımlaşma çalışmaları
ması

Test – 7- 1
†NiTE
Kazanım 5. 7. Uluslararası kültür, sanat, fuar ve spor etkinliklerinin toplumlar arası etkileşimdeki rolünü
değerlendirir
7. Yandaki afişte 10.

gösterilen ulus-
lararası etkinlik
aşağıdakilerden
hangisinin geliş-
tirilmesine yöne-
ULUSLARARASI lik olarak düzen-
ORGANİZASYONLAR lenmemektedir? Uluslararası Üniversite Oyunları (Universiade)
2011 yılında Erzurum’da düzenlendi.
Dünyada çeşitli uluslarara- A) Uluslararası sanat etkileşiminin Buna göre bu durumun Erzurum’da aşağı-
sı spor, sanat, kültür ve dakilerden hangisine katkı sağladığı söyle-
B) Uluslararası dostluğunun
ticaret etkinlikleri düzen- nemez?
lenmektedir. C) Uluslararası ticaretin
A) Erzurum’da işsizliğin azalmasına
Bu uluslararası etkinlikler D) Uluslararası kültürel etkileşimin
B) Erzurum’un dünyaca tanınmasına
uluslararası barışın geliş-
mesini sağlamaktadır. C) Erzurum’da suç oranlarının artmasına
Uluslararası bir etkinliğin D) Uluslararası dostluğun pekişmesine

düzenlenmesi etkinliğe ka-
tılan kültürleri birbirlerine 8.
yakınlaştırmaktadır. Hiçbir millet, milletimizden
çok yabancı unsurların ina-
Bu faaliyetler turizmin ge- nış ve adetlerine saygı gös-
lişmesine katkı sağlar. termemiştir. Hatta denilebi-
lir ki diğer din sahiplerinin
Bu faaliyetlerin düzenlen- dinine ve milletine saygılı
diği ülkeler dünyanın diğer olan tek millet bizim mille-
ülkeleri tarafından tanınır- timizdir.
lar. Mustafa Kemal Atatürk yukarıdaki sözünde 11. Uluslararası organizasyonların hangi özel-
aşağıdakilerden hangisinin önemini vurgu- liği tüm insanlığı ilgilendirmektedir?
Bu faaliyetler uluslararası
lamıştır?
ticaretin gelişmesine de A) Ekonomik getirileri
katkı sağlarlar. A) Hoşgörünün B) Barışın B) Barışa etkileri
C) Eşitliğin D) Karşılıklılığın C) Turizme katkıları
D) Spora katkıları
9. I. Sanat
II. Spor
III. Kültür
IV. Ticaret
Yukarıdaki alanlardan hangisi ya da hangi- 12. Aşağıdakilerden hangisi farklı kültürlerin
lerinde uluslararası etkinlikler düzenlenebi- birbirlerini tanımlama katkı sağlayan eko-
lir? nomik faaliyettir?
A) Yalnız I B) I, II ve III A) Madencilik B) Sanayi
C) Yalnız II D) I, II, III ve IV C) Tarım D) Turizm

SOSYAL
Ülkemiz ve Dünya
1 -5.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 5. ÜNİTE
30
Yeryüzü şekillerinin yaşamı zor- TARAMA- 1
x laştığı bölgelerde seyrek nüfus-
25 lanma görülür.
Nitelikli
20 İnsan
İhtiyacı
15
10
5
0 Aşağıdakilerden hangisinde bu açıklamaya
uygun bir durum söz konusudur?
00
25
50
75
00
10
19
19
19
19
20
20
A) Himalaya Dağları
X’in yukarıdaki grafikteki gibi geliştiği bir ülke-
B) Grönland Adası
de nitelikli insan gücüne duyulan ihtiyaç da art-
mıştır. C) Karakum Çölü
Buna grafikte X olarak gösterilen gelişme D) Anadolu Yarımadası

A) Tarım gelirlerinin artması 5. Türkiye’de tarım daha çok iklim şartlarına bağ-
B) Ticaretin gelişmesi lı olarak gerçekleşmektedir.
C) Sanayileşmenin artması Yukarıdaki bilgiyle ilgili olarak Türkiye ta-

rımı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-
D) Madenciliğin artması
si söylenemez?
A) İklim değişimleri tarımı etkilemektedir.

B) Tarımda sulama ile verimlilik artırılabilir.
C) Makineleşme ile tarımsal verim artırılabilir.
2. Aşağıdaki ülkelerden hangisinde tarım sek-
D) Kuraklık zamanlarında verim tamamen dü-
töründe istihdam edilen kişi sayısının di- şer.
ğerlerinden daha az olduğu söylenebilir?
A) Türkiye B) Hindistan
6.
C) Suriye D) İngiltere
TÜRKİYE'DE
BALIKÇILIĞIN
GELİŞMEMESİNİN
3. NEDENLERİ
Yerleşme İçin Tercih Edilen Yerler
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki afişte

görülen başlıkla ilgili değildir?
................... ................... ...................
A) Yanlış avlanma yöntemlerinin kullanılması
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki şema- B) Halkın balık ürünlerini daha az tercih etmesi
ya yazılamaz?
C) Açık deniz balıkçılığının yapılmaması
A) Akarsu çevreleri B) Yüksek yerler
D) Avlanmada geleneksel yöntemlerin kulla-
C) Deniz kıyıları D) Düz ovalar nılması

Tarama
†NiTE –- 11
7. 9.
Türkiye’nin yaşanabilecek uluslararası
bir sorunda kendisiyle tarihi, kültürel ve
sosyal bağları olan Türk Cumhuriyetleri
ile ittifak kurması daha kolay olacaktır.
Türkiye’nin bulunduğu coğ-

rafi konum Türkiye’ye eko-
nomi ve dış siyaset alanla- Yukarıdaki açıklamaya göre aşağıdaki dev-
rında önemli katkılar sağ- “Made in” ifadesi bir ürünün üretildiği ülkeyi be- letlerden hangisi bu duruma daha çok uy-
lamaktadır. lirtmek için kullanılmaktadır. maktadır?
Boğazlara sahip olması Buna göre yukarıdaki görsel aşağıdakiler- A) Suriye B) Gürcistan
Türkiye’nin ekonomisinin den hangisi ile açıklanabilir?
C) Yunanistan D) Kazakistan
gelişmesine katkı sağladı- A) Çin dünyanın en kaliteli ürünlerini üret-
ğı gibi dış siyasetinde de mektedir.
önemli bir belirleyiciliğe
B) Çin ekonomisi diğer ülkelerin ekonomile-
sahip olmasını sağlamak-
rinden daha gelişmiştir.
tadır.
C) Çin üretimi ucuz ürünler tüm dünyaya
Bir ülkenin dış ticaretinde
yayılmaktadır. 10. I. İzmir Fuarı
ithalatı ihracatından fazla
D) Çin dünya ülkeleri ile iyi ilişkiler geliştiren II. Olimpiyatlar
ise o ülkede dış ticaret açı-
ğı oluşmaktadır. bir ülkedir. III. 23 Nisan Şenlikleri
Dış ticaret açığı ülkenin Yukarıdaki üç etkinliğin ortak özelliği aşa-

kalkınma hızının düşmesi- ğıdakilerden hangisidir?
ne neden olur. A) Spor alanında düzenlenen etkinliklerdir.
Çin ucuz iş gücü nedeniyle B) Bölgesel nitelikli etkinliklerdir.
bazı ürünleri çok ucuza
C) Uluslararası ilişkilerin gelişmesini sağla-
mal edip dünya pazarına
yan etkinliklerdir.
sunabilmektedir.
D) Sanatın uluslararası nitelik kazanmasını
Bu durum Çin’in büyüme-
sağlayan etkinliklerdir.
sine bazı ülkelerin ise eko-
nomilerinin küçülmesine
neden olmaktadır. 8. Aşağıdaki durumlardan hangisinin gerçek-
leşmesi halinde Türkiye’nin Atatürk’ün dış
politika esaslarına aykırı davrandığı söyle-
nebilir? 11. Türkiye bu yıl yurt dışına sattığı ürünlerden
A) Balkanlarda çıkacak bir sorunda Türkiye’nin daha çok ürünü yurt dışından satın almıştır.
Bulgaristan’ı topraklarına katması Buna göre aşağıdakilerden hangisi söyle-
B) Yunanistan’da yaşanılacak bir afette Tür- nebilir?
kiye’nin bu ülkeye yardım etmesi A) Türkiye gelişmiş bir ülkedir.
C) Suriye ile İsrail arasında kalıcı barışın sağ- B) Türkiye'nin dış ticaret açığı bulunmaktadır.
lanmasına Türkiye’nin aracılık etmesi
C) Türkiye'nin ihracatı daha fazladır.
D) Ermenistan’ın Türkiye’ye saldırması duru-
munda Türkiye’nin karşılık vermesi D) Türkiye dış borçları ödemiştir.

SOSYAL
Ülkemiz ve Dünya
1 -5.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. İklim yeryüzünde nüfusun ve ekonomik faali- 4. 5. ÜNİTE
Sektör Çin Bangladeş Japonya Arnavutluk
yetlerin dağılışında en önemli etkendir. TARAMA - 2
Sanayi 50.22 25.29 32.1 19.01
Aşağıdakilerden hangisinde iklim nedeniy-
le yerleşme görülmez? Hizmet 33.42 49.2 66.51 51.86
A) Okyanusya Kıtası Yukarıdaki tabloya göre eğitim, sağlık, gü-

B) Afrika Kıtası venlik ve bankacılık gibi alanlarda istihdam
oranı hangi ülkede daha fazladır?
C) Antarktika Kıtası
A) Çin B) Bangladeş
D) Asya Kıtası
C) Japonya D) Arnavutluk
5. Bir ülkenin ekonomik faaliyet alanlarındaki is-

tihdam oranları o ülkenin gelişmişlik düzeyi hak-
kında çıkarım yapma imkânı sağlar.
2. Buna göre aşağıda verilen hangi iki ekono-
mik faaliyet alanında istihdamın fazla olma-
sı o ülkenin diğerlerine göre gelişmiş oldu-
ğunu gösterir?
A) Hizmet – Sanayi
B) Tarım – Ticaret
C) Turizm – Hizmet
Yukarıdaki haritada hangi renkle işaretli yer- D) Madencilik – Tarım

de km²ye düşen kişi sayısı diğerlerinden
fazladır?
A) Kırmızı B) Mavi
C) Sarı D) Yeşil
6.
3. Aşağıdakilerden hangisinde nüfus yoğun- Fotoğrafta görülen ekonomik faaliyet aşa-

luğunun nedeni farklı bir ekonomik faaliye- ğıdaki ülkelerden hangisinin gelişmesine
te dayanmaktadır? katkı sağlamaktadır?
A) Japonya B) Almanya A) Arnavutluk B) Kuveyt
C) Amerika D) Hindistan C) Türkiye D) Ermenistan

Tarama
†NiTE –- 21
7. 10. Ülke Türkiye’nin Türkiye’nin
Türkiye’de ekonomik verimliliğin art-
İhracatı İthalatı
ması ……....……...……. artmasına
bağlıdır. Çünkü Türkiye diğer etken- Bulgaristan Sanayi Demir dışı
ler bakımından şanslı bir ülkedir. ürünleri metaller
Gürcistan Sanayi Madencilik
ürünleri ürünleri
İklim nüfus dağılımı üzerin-
de en belirleyici unsurdur. Kırgızistan Sanayi Canlı hayvan
ürünleri ve gıda ürünleri
Örneğin Antarktika kıtası Yukarıdaki konuşmada boş bırakılan yere
iklim nedeniyle dünya üze- aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır? Yukarıdaki tabloya göre aşağıdakilerden
rinde yerleşmenin hiç hangisi söylenebilir?
A) Doğal kaynaklar
görülmediği bir kıtadır.
A) Kırgızistan’ın canlı hayvan ve gıda ürünle-
B) Verimli araziler
Hizmet ve sanayinin geliş- ri ihraç etmesi komşularından daha geliş-
tiği ülkeler tarımın geliştiği C) Su kaynakları miş olduğunu gösterir.
ülkelerden daha gelişmiş- D) Nitelikli insan gücü
B) Bulgaristan’ın demir dışı metaller ihraç
lerdir.
etmesi komşularından daha gelişmiş oldu-
Türkiye’nin dış ilişkilerinde ğunu gösterir.
bütün alanlarda tam bağım-
C) Gürcistan’ın madencilik ürünleri ihraç et-
sızlık esas alınmaktadır.
mesi komşularından daha gelişmiş oldu-
Türkiye’nin I. Dünya Sa- ğunu gösterir.
vaşı’ndan sonra Milletler
D) Türkiye’nin sanayi ürünleri ihraç etmesi
Cemiyeti’ne; II. Dünya Sa-
vaşı’ndan sonra Birleşmiş 8. komşularından daha gelişmiş olduğunu
Devletler ihtiyaç duydukları ancak kendi gösterir.
Milletlere üye olması Tür-
ülkelerinde yeteri kadar bulunmayan ya da
kiye’nin dünya barışına
üretilmeyen kaynakları ithal ederler.
önem verdiğini göstermek-
tedir. Buna göre kaynakları göz önünde bulundu-
rulduğunda Türkiye’nin aşağıdakilerden
Türkiye uzun yıllardır olim-
hangisini ithal etmesine gerek yoktur?
piyatların Türkiye’de dü-
zenlenmesi için çalışmalar A) Doğal gaz
yürütmektedir. B) Petrol ürünleri
C) Demir madeni
D) Teknolojik ürünler
11. Aşağıdakilerden hangisi üretimde insan gü-

cünün doğru kullanılmasını sağlamak için
gereklidir?
9. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin dış ti-
A) İç güvenliğin sağlanması
caretinde (ithalat ve ihracat) ilk beş sırada
yer almaz? B) Sanayileşmenin artması
A) İsrail B) İtalya C) Eğitimin geliştirilmesi
C) İngiltere D) Almanya D) Kamu giderlerinin azalması

SOSYAL
Ülkemiz ve Dünya
1 -5.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. I. Türkiye I. Dünya Savaşı’ndan sonra kuru- 4. 5. ÜNİTE
Gelişmiş ülkelerde tarım alanın-
lan Milletler Cemiyeti’ne üye olmuştur. da çalışan nüfus azdır. Ancak ta- TARAMA - 3
II. Türkiye II. Dünya Savaşı’ndan sonra kuru- rımsal verimlilik yüksektir.
lan Birleşmiş Milletlerin kurucu üyelere
arasında yer almıştır.
Yukarıdaki bilgilere göre Türkiye dış politi-

kasında aşağıdaki ilkelerden hangisini uy-
gulamıştır?
Yukarıda söylenen durum aşağıdakilerden
A) Karşılıklılık B) Barışçılık hangisi ile açıklanabilir?
C) Eşitlik D) Yayılmacılık A) Ulaşım hizmetlerinin gelişmiş olması
B) Tarımın modern araç ve tekniklerle yapıl-
ması
C) Tarım ürünlerinin ithal edilmesi
2.
D) Sermaye ve iş gücünün fazla olması
5.
Amerika
Birleşik Japonya İngiltere
Devletleri
Yukarıdaki haritada hangi renkle işaretlen-
miş olan yerde turizmin gelişmesi sık nü-
Sık nüfuslanma
fuslanmaya neden olmuştur?
Yukarıdaki üç devlette sık nüfuslanma gö-
A) Kırmızı B) Mavi
rülmesine neden olan ekonomik faaliyet aşa-
C) Yeşil D) Sarı ğıdakilerden hangisidir?
A) Sanayileşme B) Madencilik
C) Tarım D) Turizm
3.
Sanayileşme
6.
x Bazı Afrika ülkeleri zengin yer altı kay-
60 naklarına sahip olmalarına rağmen
40 bu ülkelerde madencilik ve sanayi ye-
rine daha çok tarım yapılmaktadır.
20
0
1925
1950
1975
2000
2010
Yalnızca yukarıdaki grafiğe göre sanayileş- Yukarıdaki konuşmada görülen durum aşa-
menin artması sonucu istihdam oranı dü- ğıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
şen ekonomik faaliyetin (X) aşağıdakilerden A) Ham madde yetersizliği
hangisi olduğu söylenebilir?
B) Ulaşım zorluğu
A) Ticaret B) Ulaşım C) Sermaye yetersizliği
C) Hizmet D) Tarım D) Pazar bulunamaması

Tarama
†NiTE –- 31
7. Aşağıdakilerden hangisi bir ülkenin kalkın- 10. Aşağıdakilerden hangisinin Türkiye’de ger-
ma hızının düşmesine neden olur? çekleşmesi Türkiye’nin tanıtımına diğerle-
rinden daha çok katkıda bulunur?
A) İhracatta en önemli payın sanayi ürünleri-
ne ait olması A) İzmir Fuarı
B) İthalat giderlerinin ihracat gelirlerinden faz- B) Avrupa Futbol Kupası

Sanayileşmiş ülkelerde la olması C) 23 Nisan Şenlikleri
tarımda çalışan nüfus oranı
C) İhracattan elde edilen vergilerin kamu hiz- D) Olimpiyatlar
azdır. Ancak bu ülkelerde
metlerine harcanması
modern tarım yöntemlerinin
kullanılması tarımsal verim- D) İthalat ve ihracatın devlet denetiminde ya-
liliğin tarım alanlarına oranla pılması
yüksek olmasını sağlamak-
tadır.
Yunanistan ve Türkiye za-

man zaman Ege Adaları ve
Kıbrıs sorunu nedeniyle 8. Aşağıdaki ürünlerden hangisinin ihracatının
gergin dönemler yaşayabil- artması durumunda Türkiye’nin gelişme hı-
mektedirler. zının arttığı söylenebilir?
Suriye ile Türkiye ilişkileri A) B) 11. Türkiye'de Marmara Bölgesi'nin sık nüfuslan-
masında sanayileşme söz konusudur.
bir dönem GAP projesi ve
Hatay nedeniyle olumsuz Dünya üzerinde aşağıdaki ülkelerden han-
bir süreçten geçmiştir. gisinde benzer bir durum söz konusudur?
Türkiye’nin GAP konu- A) Ekvator ve çevresi
sunda verdiği teminatlar bu
ülke ile sorunların aşıl- C) D) B) Arap Yarımadası
masında etkili olmuştur. C) Avrupa Kıtası
D) Hint Yarımadası
9. I. En önemli ekonomik faaliyeti tarımdır.
II. Uluslararası ilişkilerde en büyük destekçi-

si Türkiye’dir.
III. Türkiye’nin güneyinde yer almaktadır. 12. Aşağıdakilerden hangisi bir ülkenin normal
şartlarda ihraç ettiği bir ürünü ithal etmesi-
Hakkında yukarıdaki bilgiler verilen bağım-
ne neden olur?
sız Türk devleti aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti A) Ürünün fiyatının düşmesi
B) Azerbaycan Cumhuriyeti B) Üretimde azalmanın yaşanması
C) Kırgızistan Cumhuriyeti C) Ürün vergisinin kaldırılması
D) Türkmenistan Cumhuriyeti D) Ürüne olan talebin azalması

Ülkemiz ve Dünya
1 ETKİNLİK
- ETiN†
Aşağıdaki haritada;
I. Kırmızı kalemle sanayileşmeye bağlı nüfus yoğunluğunun fazla olduğu yerleri;
II. Mavi kalemle tarım ve su kaynaklarına bağlı nüfus yoğunluğunun fazla olduğu yerleri; işaretleyiniz.
Günümüzde Dünya üzerin-

de sık nüfuslanan temel
nedenlerinden biri de sana-
yileşmedir.
Çünkü sanayileşmenin
görüldüğü yerlerde iş im-
kânları artar.
Günümüzde göçlerin te-

mel nedeni işsizliktir.
İnsanlar iş bulmak amacıy-

la kırsal alanlardan sa-
nayileşmiş bölgelere göç
ederler.
Aşağıdaki harita üzerinde sarı kalemle iklim nedeniyle nüfusun çok seyrek ya da hiç olmadığı yerleri
işaretleyiniz.

ETKİNLİK
†NiTE - 1 Ülkemiz ve Dünya
Aşağıdaki bilgi kartlarını kendi belirleyeceğiniz dört Türk Cumhuriyeti'ne ait bilgilerle tamam-
layınız.
Adı :
Başkenti :
Türkiye tarihi ve kültürel
Nüfusu :
bağlarına sahip çıkmış ve
Dili :
1991 yılında SSCB'nin da-
Din ve İnanış :
ğılması üzerine kurulan
bağımsız Türk devletleri- Yüz ölçümü :
ni tanıyan ilk devlet ol- Yönetim Şekli :
muştur. Kaynakları :
Günümüzde bağımsız Türkiye ile dış ticareti :
Türk devletlerinin varlığı
Adı :
Türkiye'nin jeopolitik öne-
min artmasına katkı sağ- Başkenti :
lamaktadır. Nüfusu :
Dili :
Din ve İnanış :
Yüz ölçümü :
Yönetim Şekli :
Kaynakları :
Türkiye ile dış ticareti :
Adı :
Başkenti :
Nüfusu :
Dili :
Din ve İnanış :
Yüz ölçümü :
Yönetim Şekli :
Kaynakları :
Adı :
Başkenti :
Nüfusu :
Dili :
Din ve İnanış :
Yüz ölçümü :
Yönetim Şekli :
Kaynakları :

Ülkemiz ve Dünya
1 ETKİNLİK
- ETiN†
Aşağıdaki ürünlerin Türkiye’nin ithal ettiği ürünler ve Türkiye’nin ihraç ettiği ürünler kutularıyla
eşleştiriniz.
Türkiye yurt dışı ve daha

çok tarım ürünleri ve ham
madde satışı yapan bir
kayısı ülkedir. Ancak son za-
manlarda yaşanılan sa-
nayileşme ile birlikte iş-
lenmiş ve yarı işlenmiş
ürün satışı da artmıştır.
Türkiye teknolojik ürünleri

daha çok ithal eden bir
balık uçak ülkedir.
Türkiye'nin tam gelişmiş bir

ülke olabilmesi için sanayi
ürünleri ihracatının artması
gerekmektedir.
otomobil
Türkiye'nin Türkiye'nin telefon
ihraç ettiği ithal ettiği
ürünler
ürünler
perde cüzdan
bor elma

136 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası
SOSYAL
Demokrasinin Serüveni
1 -6.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. I. Bir tek kişinin hâkimiyeti söz konusudur. 4. 6. ÜNİTE
II. Son söz krala aittir.
TEST - 1
III. Kral verdiği kararlar nedeniyle sorumlu tu- Katılım
tulamaz.
Yukarıda verilen özellikler aşağıdaki yöne- Çoğulculuk
tim şekillerinden hangisine aittir? Eşitlik
A) Monarşi B) Oligarşi
C) Teokrasi D) Demokrasi Yukarıdaki çarklar aşağıdakilerden hangi-

sinin dönmesini sağlamaktadır?
A) Anayasal düzenin
B) Hukuk düzeninin
2. Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.
C) Teokratik devletin
D) Demokratik devletin
5. Fotoğrafta Vatikan Dev-

leti’nin eski devlet baş-
kanlarından olan Papa
Mustafa Kemal Atatürk’ün yukarıdaki sö- II. Benedict görülmek-
zünde demokrasinin hangi niteliği vurgu- tedir.
lanmıştır?
Buna göre Vatikan
A) Hukukun üstünlüğü Devleti ile ilgili olarak
aşağıdakilerden han-
B) Yasalar önünde eşitlik
gisi söylenebilir?
C) Halkın yönetime katılması
A) Adil katılımcı ve eşitlikçi bir devlettir.
D) Halkın huzurunun sağlanması
B) Bütün dinlere eşit mesafede bir devlettir.
C) Yönetimde Hristiyanlık dini etkilidir.
D) Demokratik haklar söz konusudur.
3.
Demokratik devletlerde temel amaç
halkın isteklerinin yönetime yansı-
tılmasıdır. 6.
Bu kanunu düzenlerken elbette ço-
ğunluğun isteklerini gözetmeliyiz.
Ancak bunu yaparken azınlıkların
temel hak ve hürriyetlerini de koru-
malıyız.
Aşağıdakilerden hangisi bir ülkede farklı dü-
şüncelerin temsil edilmesini sağlamak ama-
cıyla kurulmuşlardır?
Yukarıdaki konuşmada belirtilen durum aşa-
A) Vakıf ve dernekler ğıdaki yönetim biçimlerinden hangisi ile il-
B) Siyasi partiler gilidir?
A) Demokrasi B) Monarşi
C) Eğitim kurumları
D) Mahkemeler C) Teokrasi D) Oligarşi

†NiTE Demokrasinin temel ilkeleri açısından farklı yönetim biçimlerini karşılaştırır.
7. 9.
Okul İl Türkiye Yönetim Şekli Egemen Güç
Öğrenci Öğrenci Öğrenci
Monarşi Kral
Meclisi Meclisi Meclisi
Oligarşi ………
Yukarıdaki şema ile ilgili olarak aşağıdaki Teokrasi Din adamları
yargılardan hangisine ulaşılabilir?
YÖNETİM ŞEKİLLERİ
Yukarıdaki tabloda boş bırakılan yere aşa-
A) Okullar devlet yönetimine doğrudan katıl-
Monarşi; bir ülkede tek bir ğıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
maktadırlar.
kişinin egemenlik hakkını kul-
B) Okullarda öğrencilere demokrasi eğitimi A) Hakimler
lanmasıdır.
verilmektedir. B) Ordu mensupları
Monarşilerde egemenliği
C) Okullar sivil toplum örgütü görevi görmek- C) Belirli bir zümre
kullanan kişinin kimseye kar-
tedirler.
şı sorumluluğu yoktur. D) Halkın kendisi
D) Okullarda demokrasi eğitimine önem veril-
Oligarşi; egemenlik hakkı-
memektedir.
nın, bir grup, aile ya da bir
zümreye ait olmasıdır.
Teokrasi; yönetme gücü-

nün tanrıdan alındığına ina-
nılan yönetim şeklidir. Bu 8.
yönetim şeklinde din adam- Demokratik bir devlette egemenlik
ları ve din kuralları etkilidir. hakkı kime aittir?
Demokrasi; cumhuriyet yö- 10. Monarşinin hâkim olduğu bir devlet düze-
netiminin özünü oluşturan ninde aşağıdakilerden hangisinin varlığın-
demokrasilerde egemenlik dan kesinlikle söz edilemez?
hakkı milletin kendisine ait-
A) Herkesin eşit olduğundan
tir. Millet egemenlik hakkını
İktidar partisine
doğruda kullanabildiği gibi B) Kanunların var olduğundan
temsilciler vasıtasıyla da Necla C) Halkın bazı haklara sahip olduğundan
kullanabilir.
D) Halkın bazı özgürlüklerinin bulunduğundan
Cumhurbaşkanına
Burak
Hakim ve savcılara
Derya
11. Aşağıdakilerden hangisi yönetim biçimleri-

Millete
nin temel farklılığıdır?
Cemil A) Yasal düzenlemeler
Yukarıdaki konuşmada öğretmenin soru-
B) Devletin görevleri
suna doğru cevabı hangi öğrenci vermiştir?
C) Halkın talepleri
A) Necla B) Burak
C) Derya D) Cemil D) Egemenlik hakkının kullanımı

SOSYAL
1 -6.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. Haçlı Seferleri sonucunda Avrupa’da kulla-
6. ÜNİTE
Eski Yunan şehir devletlerinde hal-
kı ilgilendiren kararlar halkın oyları nılmaya başlayan aşağıdaki buluşlardan TEST - 2
ile alınmıştır. Ancak bu oylamaya hangisi Avrupa’da demokratik düşüncenin
kadınlar ve 26 yaşından küçük er-
gelişmesine katkı sağlamıştır?
kekler katılamamışlardır.
A) Barut B) Pusula
C) Saat D) Matbaa
Yukarıdaki bilgiye göre aşağıdaki yargılar-
dan hangisine ulaşılamaz?
A) Eski Yunan devletlerinde ileri düzeyde de-
mokrasi görülmüştür.
B) Eski Yunan medeniyetinde şehir devletleri
görülmüştür.
C) Eski Yunan devletlerinde kadınlar ikinci
plana itilmiştir.
5.
D) Eski Yunan devletlerinde günümüz demok- Fransız İhtilali sonrasında yayınla-
rasisinin temelleri atılmıştır. nan İnsan ve Yurttaş Hakları Bildir-
gesi yalnızca Fransa için değil tüm
insanlar için geçerli bir belgedir.
Yukarıdaki araştırmacı İnsan ve Yurttaş hak-

ları Bildirgesinin hangi niteliğinden bahset-
2. Demokratik devletlerde yasama meclis; yürüt-
miştir?
me bakanlar kurulu; yargı ise bağımsız mah-
kemeler tarafından gerçekleştirilir. A) Kişi haklarını savunması
Yukarıdaki bilgide aşağıdakilerden hangisi B) Evrensel nitelikte olması

açıklanmıştır? C) Demokrasiden yana olması
A) Güçler birliği B) Güçler ayrılığı D) Bireysel özgürlükleri savunması
C) Güçler eşleşmesi D) Güçler dengesi
3. Aşağıdakilerden hangisi ilk Türk devletle-

rinde görülen ve demokratik devlet anlayı-
şının gelişmesine katkı sağlayan bir uygu- 6. Asya Hun Devleti ...........................
lamadır?
A) Devlet boy-bodun şeklinde teşkilatlanmış- Türkiye Cumhuriyeti Demokrasi

tır.
Yukarıdaki eşleştirmede boş bırakılan yere
B) Hükümdar kut sistemine göre belirlenmiştir. aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
C) Devlet işleri kurultayda görüşülmüştür. A) Monarşi B) Oligarşi
D) Halk hükümdara içtenlikle bağlı olmuştur. C) Teokrasi D) Cumhuriyet

†NiTE
Değişik dönem ve kültürlerde demokratik yönetim anlayışının tarihsel gelişimini
tartışır.
7. 9.
(I) ............... yılında İngiltere’de kral ile
60 x soylular arasında imzalanan,
50 İnsan
Haklarının
(II) ............... dünyada demokrasinin gelişi-
40
Korunması mine olumlu etkilerde bulunmuştur.
30
DEMOKRASİNİN Yukarıdaki paragrafta yer alan boşluklara
20
GELİŞİMİ sırasıyla aşağıdakilerden hangisi yazılmalı-
10
dır?
Demokrasi günümüzdeki 0
uygulanma şekline ulaşana
00
00
00
00
00
I II
20
16
17
18
19
kadar birçok süreçten geç- A) 1808 Senedi - İttifak
miştir. Yukarıdaki grafikte “X” belirtilen değer
B) 1789 Fransız İhtilali
aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Demokrasinin ilk uygula- C) 1215 Magna Carta
malarına Yunan şehir dev- A) Bireyselleşme B) Küreselleşme D) 1839 Tanzimat Fermanı
letlerinde rastlamak müm- C) Demokratikleşme D) Silahlanma
kündür.
Yunan şehir devletlerinde

yöneticiler seçimle belirlen-
mişlerdir.
10.
Ancak, seçimlere 26 yaşın- OSMANLI DEVLETİNDE
DEMOKRASİNİN GELİŞİMİ
da büyük, hür erkekler katı-
labilmiştir.
Kadınların ve kölelerin se-

çimlere katılma hakları yok-
tur. 8.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki sandık-
Bu da demokrasinin eşitlik ta yer alamaz?
ilkesine aykırıdır.
A) TBMM’nin Açılması
B) Tanzimat Fermanı’nın Yayınlanması
C) Islahat Fermanı’nın Yayınlanması
D) Mebusan Meclisi’nin Açılması
Yukarıdaki resimde ilk Osmanlı Meclisi’nin açıl-

ması gösterilmiştir.
Bu durumla ilgili olarak aşağıdakilerden

A) Osmanlı Devleti’nde saltanat sona ermiştir. 11. Osmanlı Devleti'nde yaşanan aşağıdaki ge-
B) Osmanlı Devleti’nde demokrasi yolunda lişmelerden hangisi Magna Carta ile ben-
önemli bir adım atılmıştır. zerlik gösterir?
C) Osmanlı Devleti’nde azınlık haklarına önem A) Tanzimat Fermanı

verildiği kanıtlanmıştır. B) Islahat Fermanı
D) Osmanlı Devleti’nde yenileşme zamanla C) Kanunu Esasi
yavaşlamıştır. D) Sened-i İttifak

SOSYAL
1 -6.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 6. ÜNİTE
Devlet Yönetim Organı 4.
Demokrasilerde her düşünce ser-
TEST - 3
Asya Hun Devleti Kurultay best teşkilatlanmalıdır.
........................... Divan
Türkiye Cumhuriyeti Meclis
Yukarıdaki tabloda boş bırakılan yere aşa-

ğıdakilerden hangisi yazılabilir?
A) Azerbaycan Cumhuriyeti Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki açıkla-
ma ile ilgilidir?
B) Kök Türk Devleti
A) Anayasa Mahkemesi
C) Uygur Devleti
B) Siyasi Partiler
D) Osmanlı Devleti
C) Türk Silahlı Kuvvetleri
D) Bakanlar Kurulu
2. Yandaki fotoğrafta Türki- 5.

20 Meclis'i
ye’de yapılan bir seçim- Umuminin
Mart
de oy kullanan bir vatan- 1877 Açılması
daş görülmektedir.
Türkiye’de seçimlerle
ilgili olarak aşağıdaki-
Yukarıdaki durum aşağıdakilerden hangisi
lerden hangisi söylene-
ile benzerlik göstermektedir?
mez?
A) 19 Mayıs-Atatürk’ün Samsun’a çıkması
A) Oyların sayımı gizli yapılır.
B) 29 Ekim-Cumhuriyetin ilan edilmesi
B) Herkesin oyu eşittir.
C) 30 Ağustos- Zafer Bayramı
C) Oy gizli verilir.
D) Seçmen oyunu kendi kullanır. D) 23 Nisan-TBMM’nin açılması
6. ………. İngiltere’de demokrasi yo-

lunda atılan ilk adımdır. ..…………
ile kralın sınırsız yetkilerine son ve-
3. Okullarımızda öğrencilere, seçme, seçilme ve rilmiştir.
oy kullanma kültürünün kazandırılması için bir
çok faaliyet yürütülmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi bu faaliyetler ara-

sında yer alır? Yukarıdaki konuşmada boş bırakılan yere
A) Haydi Kızlar Okula Kampanyası
A) Tanzimat Fermanı
B) Eğitime Yüzde Yüz Destek Kampanyası
B) Islahat Fermanı
C) Okul Meclisi Projeleri
C) Magna Carta
D) Okul Disiplin Kurulları D) Liberalizm

†NiTE
Değişik dönem ve kültürlerde demokratik yönetim anlayışının tarihsel gelişimini
tartışır.
7. I. Osmanlı Devleti’nde demokratikleşme yo- 10.

lunda atılan ilk adımdır. Türk tarihinin bili-
nen ilk yazılı ana-
II. İlk kez tüm vatandaşların can, mal ve na-
yasasıdır.
mus güvenliği yasayla güvence altına alın-
mıştır.
İlk Türk devletlerinde karar- Hakkında yukarıdaki bilgiler verilen geliş-
ların kurultayda alınması; me aşağıdakilerden hangisidir? 23 Aralık 1876'da
Türk – İslam devletlerinde Osmanlı Devleti ta-
A) Tanzimat Fermanı’nın İlan edilmesi
kararların divanda alınma- rafından uygulama-
sı Türk hükümdarların dev- B) Islahat Fermanı’nın ilan edilmesi ya konulmuştur.
let yönetiminde danışmaya C) Kanunu Esasi’nin ilan edilmesi Ece ve Mehmet’in verdiği bilgiler aşağıda-
önem verdiklerini gösterir. kilerde hangisine aittir?
D) İlk Osmanlı Mebusan Meclisi’nin açılması
Türk tarihinde demokratik- A) Sened-i İttifak
leşme ile ilgili ciddi çalış- B) Islahat Fermanı
malar Osmanlı Devleti'nde C) Kanunu Esasi
görülür.
D) Tanzimat Fermanı
Sened-i İttifak'ın imzalan-
ması, Tanzimat ve Islahat
fermanlarının yayımlanma-
sı, Kanunu Esasi'nin ilan
edilmesi Osmanlı Devle-
ti'ndeki önemli adımlardır. 11.
8. Aşağıdakilerden hangisi daha çok Osmanlı .............................................
Devleti’nde yaşayan azınlıkların hakları ile
Kanuni Senedi Tanzimat
ilgili olan düzenlemeleri içermiştir?
Esasi İttifak Fermanı
A) Sened-i İttifak
B) Islahat Fermanı
C) Tanzimat Fermanı
A) Osmanlı Devleti'nde demokratikleşme
D) Kanunu Esasi B) Osmanlı Devleti'nde azınlık hakları
C) Osmanlı Devleti'nde yenilenme
D) Osmanlı Devleti'nde otorite
12. Aşağıdakilerden hangisi ile egemenlik hak-

ları tam olarak millete verilmiştir?
9. Demokrasi ve insan haklarının gelişimi ile
ilgili ilk gelişmeler aşağıdaki Avrupa dev- A) Sened-i İttifak
letlerinden hangisinde görülmüştür? B) Tanzimat Fermanı
A) Hollanda B) Norveç C) Kanunu Esasi
C) İngiltere D) Fransa D) TBMM'nin açılması

SOSYAL
1 -6.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. Aşağıdakilerden han- 4. 6. ÜNİTE
Ben Türkiye’de yaşayan bir Yahudi'yim.
gisi resimde verilen DEMOKRATİK
Halkının çoğunluğu Müslüman olan
TEST - 4
evde görülmez? DEVLET
bu ülkede ben de inançlarımı rahat-
A) Yöneticilerin işbaşı- lıkla yerine getirebiliyorum.
na seçimle gelme-
leri
B) Bireylerin istedikleri dine inanmaları
C) Adil ve eşit yargılamanın yapılması Yukarıdaki konuşmaya göre Türkiye ile il-
gili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene-
D) Irk ve dil ayrımı yapılması mez?
A) Demokratik bir devlettir.
B) Temel haklara saygılıdır.
2. C) İslamiyet’e göre yönetilir.

Kişi Sosyal ve Siyasi
Hakları Ekonomik Haklar Haklar D) Din ve inanç özgürlüğü bulunur.
Yaşama Çalışma Dilekçe

Hakkı Hakkı Hakkı
Kişi Seçme
Dokunul- ve
mazlığı ....................... Seçilme
Hakkı Hakkı
Yukarıdaki tabloda boş bırakılan yere aşa- 5. Basın ülkemizde ve dünyada halkın en önem-
ğıdakilerden hangisi yazılmalıdır? li bilgilenme ve haberdar olma aracıdır.
A) Eğitim ve öğrenim hakkı Buna göre aşağıdakilerden hangisi demok-

ratik devletlerde basın ile ilgili bir uygula-
B) Siyasi parti kurma hakkı ma olamaz?
C) Mülk edinme hakkı A) Basın hürdür, sansür edilemez.
D) Yürüyüşü düzenleme hakkı B) Basın devlet sırlarını yayınlayamaz.
C) Basın kamu güvenliğini tehdit edemez.
D) Basın bakanlar kurulunu eleştiremez.
3. T.C. Anayasası’nda temel haklar, kişi hakları,

siyasal haklar ile sosyal ve ekonomik haklar
olmak üzere üç bölüme ayrılmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi siyasal hakları di-
ğer haklardan ayıran özelliktir?
6. Dünya üzerinde birçok devlet idam cezasını
A) Bireyin özel yaşamı ile ilgili olan haklar ol- kaldırmıştır.
maları
Bu durum aşağıdakilerden hangisi ile doğ-
B) Bireyin yönetim birimleri ile ilişkilerini dü- rudan ilgilidir?
zenleyen haklar olmaları
A) Kişi dokunulmazlığı hakkı
C) Bireyin toplum yaşamında yer edinmesini
B) Yaşama hakkı
sağlayan haklar olmaları
C) Din ve vicdan özgürlüğü
D) Bireyin eğitim süreci ile ilgili olan haklar ol-
maları D) Düşünce özgürlüğü

†NiTE
Demokratik yönetimlerde yaşama hakkı, kişi dokunulmazlığı hakkı, din ve vicdan
özgürlüğü ile düşünce özgürlüğüne sahip olunması gerektiğini savunur.
7. Demokratik Devlet 10.

Gazetemize uygulanan …..............
ülkemizde demokrasinin yara aldığı-
.............. .............. .............. .............. nı göstermektedir.
Yukarıdaki şemada boş bırakılan yerlere

aşağıdakilerden hangisinin yazılmasına ge-
DEMOKRATİK
rek yoktur?
DEVLETLERDE HAKLAR
A) Silahlı güçler etkindir. Yukarıdaki gazetecinin cümleleri aşağıda-
Demokratik devletlerin en kilerden hangisi ile tamamlanmalıdır?
önemli özelliklerinden biri B) Bireyler istedikleri dine inanabilirler.
de temel insan haklarının A) Yardım B) Teklif
C) Suçlulara kötü muamele yapılamaz.
korunma altında olmasıdır. C) Sansür D) Tekzip
D) Basın özgürlüğü bulunur.
Temel insan hakları arasın-
da yer alan yaşama ve kişi
dokunulmazlığı hakkı din
ve vicdan hürriyeti dü-
şünce özgürlüğü demokra-
sinin temelini oluşturmak-
8.
tadır.
Türkiye Cumhuriyeti, insan haklarına dayanan,
Türkiye bütün insan hakla- Atatürk milliyetçiliğine bağlı, demokratik, lâik ve
rını yasalarla koruma altına
sosyal bir hukuk devletidir.
almış bir devlettir.
11. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'de düşün-
Anayasa’nın yukarıda verilen 2.maddesine ce özgürlüğünün olduğunu gösteren bir uy-
göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez? gulamadır?
A) Türkiye’de din ve vicdan özgürlüğü vardır. A) Siyasi partilerin varlığı
B) Türkiye’de herkes kanun önünde eşittir. B) Mahkemelerin varlığı
C) Türkiye’de kadın - erkek ayrımı vardır. C) Güçlü bir ordunun varlığı
D) Türkiye’de yöneticiler seçimle belirlenir. D) Cumhurbaşkanın varlığı
9. Aşağıdakilerden hangisinin yaşanması du-

rumunda bir ülkede demokrasinin varlığın-
dan söz edilemez?
A) Yasalar milletvekillerinden oluşan meclis

tarafından yapılır. 12. Aşağıdaki cezalardan hangisi demokratik
devletlerde uygulanmaz?
B) Mahkemelerde din kuralları esas alınır.
A) Para cezası
C) Suçu ispat edilene kadar herkes suçsuz
kabul edilir. B) Hapis cezası
D) Aynı düşünceyi savunan insanlar siyasi C) Sınır dışı etme cezası

parti kurabilir. D) İşkence cezası

SOSYAL
1 -6.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 6. ÜNİTE
Tarih boyunca birçok belge insan Magna Carta’da “Kral yasalara uygun ve-
rilmiş bir hüküm olmadan kimseyi tutuklaya-
TEST - 5
haklarının gelişimine katkı sağla-
mıştır. maz” denilmektedir.
Buna göre Magna Carta ile ilgili olarak aşa-
A) Kanun önünde eşitlik ilkesi kabul edilmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi bu konuda diğer- B) Bireysel özgürlükler her şeyin üstünde ka-
lerinden daha önce kullanılan bir belgedir? bul edilmiştir.
A) Veda Hutbesi C) Kralın yetkileri sınırlandırılmıştır.

B) Hammurabi Yasaları D) Adil ve eşitlikçi bir yönetim kurulmuştur.
C) Magna Carta
D) Tanzimat Fermanı
2. Hammurabi Yasaları’nda “Ameliyat sırasın-

da hastasını öldüren doktorun elleri kesilir”
denilmektedir.
5. İnsan Hakları Bildirgesi’nde yer alan “Kimse
Buna göre Hammurabi Yasaları ile ilgili ola-
rak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? inançlarından dolayı rahatsız edilemez” mad-
desi aşağıdakilerden hangisi ile doğrudan
A) Toplumda bütün bireylerin eşit haklardan ilgilidir?
yararlanması istenilmiştir.
A) Düşünce ve kanaat özgürlüğü
B) Her insanın doğumuyla elde ettiği bireysel
hakları olduğu kabul edilmiştir. B) Din ve vicdan özgürlüğü
C) İnsanlar arasında her türlü ayrımcılığa son C) Kişi dokunulmazlığı hakkı

verilmiştir.
D) Konut dokunulmazlığı hakkı
D) Bireylerin görevlerini en doğru şekilde yap-
malarına önem verilmiştir.
3. Veda Hutbesi’nde yer alan aşağıdaki mad-

delerden hangisi günümüz demokratik dev-
letlerinde önemli bir yere sahip olan “yasa-
lar karşısında eşitlik” ilkesi ile doğrudan ilgi-
6. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nde
lidir?
uygulanan ilk anayasadır?
A) Hiç kimse diğerinden üstün değildir.
A) Sened-i İttifak
B) Kadınların da erkekler üzerinde hakları
vardır. B) Tanzimat Fermanı
C) Faizin her türlüsü yasaklanmıştır. C) Islahat Fermanı
D) Mekke kutsal şehir kabul edilmiştir. D) Kanunu Esasi

†NiTE Tarihsel belgelerden yola çıkarak insan haklarının gelişim sürecini analiz eder.
7. ”Bir kimse adam öldürürse kısas uygulanır” 10. Veda

Yukarıdaki madde ilk olarak aşağıdakilerden Hutbesi
hangisinde görülmüştür?

A) Manga Carta Hammurabi Magna
Yasaları Carta
B) Veda Hutbesi
TARİHÎ BELGELERDE
C) Hammurabi Yasaları
 
İNSAN HAKLARI ?
İnsan hakları ile ilgili belge- D) İnsan Hakları Bildirgesi
lerinin ortak özelliği bazı Yukarıdaki üç belgenin ortak özelliği aşağı-
hakların tüm insanlar için dakilerden hangisinde belirtilmiştir?
geçerli olmalarını sağlama-
A) Aynı dönemde yazılmış belgelerdir.
ya çalışmalarıdır.
B) Monarşik düzenin oluşmasını sağlamışlar-
Bu belgeler genellikle ya- dır.
yınlandıkları dönemde top- 8. Fotoğrafta Magna Carta
C) Aynı dilde yazılmış belgelerdir.
lum ve yasalar üzerinde Antlaşması’nın ilk sayfa-
etkili olmuşlardır. sı görülmektedir. D) İnsan haklarının gelişmesini sağlamışlardır.
Günümüzde temel haklar Aşağıdakilerden han-

arasında sayılan birçok gisi bu belge ile ilgili
hak ve özgürlük insanlığın olarak söylenemez?
ilk döneminde hak olarak A) İnsan hakları ile il-
görülmemiştir. gili ilk belgedir.
Toplum önderlerinin çaba- B) Kralın yetkileri sınırlandırılmıştır.
ları ve halkın desteği insan 11. Aşağıdakilerden hangisi insan hakları ko-
C) 1215 yılında imzalanmıştır. nusunda Avrupa'da meydana gelen bir ge-
haklarının gelişmesini sağ-
lamıştır. D) Demokrasinin gelişmesine katkı sağlamış- lişmedir?
tır. A) Veda Hutbesi
B) Hammurabi Yasaları
C) Magna Carta
D) Kanuni Kanunnameleri
9.
Bir yerde kalan kişinin malı
çalınırsa hırsızı oradakiler
bulmalıdır. Eğer buluna-
mazsa zararı oradakiler
karşılar.
12. Hammurabi yasalarında kısas olmasına rağ-
men hür bir adam bir köleyi öldürdüğünde
Yukarıdaki sözlere göre Kanuni Sultan Sü-
para cezasına çarptırılırdı.
leyman aşağıdakilerden hangisine önem ver-
miştir? Yukarıdaki bilgiye göre Hammurabi yasala-
rında aşağıdakilerden hangisinin bulunma-
A) Hukukun üstünlüğü
dığı söylenebilir?
B) Toplumsal dayanışma
A) Eşitlik B) Bağlayıcılık
C) Cezanın şahsiliği
D) Devletin devamlılığı C) Kısas D) Ayrımcılık

SOSYAL
1 -6.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 3. 6. ÜNİTE
Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Söz- ….........…….. ilan edilmesi ile herkesin can
leşmesini imzalayan devletler ara- ve mal güvenliğinin devlet güvencesinde
TEST - 6
sında yer almaktadır. olduğu, kimsenin yargılanmadan cezalan-
dırılamayacağı ilk kez resmi bir belgede be-
lirtilmiştir.
Yukarıda bahsedilen belge aşağıdakilerden

hangisidir?
A) Islahat Fermanı
Yukarıdaki açıklamaya göre ulaşılabilecek B) Tanzimat Fermanı

en genel yargı aşağıdakilerden hangisidir? C) Kanunu Esasi
A) Türkiye’de insan hakları sorunları yaşan- D) Teşkilatı Esasiye

mamaktadır.
B) Avrupa’da insan haklarının korunması için

yasalar bulunmaktadır.
C) Türkiye-Avrupa ilişkileri her geçen gün dü- 4. Kanunu Esasi’de;

zelmektedir. “Osmanlı sınırları içerisinde herkes özel mülki-
D) Türkiye insan haklarının korunmasına yetinin sınırları içerisinde her türlü saldırıdan
uluslararası düzeyde önem vermektedir. korunmuştur” denilmektedir.
Buna göre Kanunu Esasi ile ilgili olarak

A) Türk tarihinin ilk yazılı anayasasıdır.
B) Devletin devamlılığı esas alınmıştır.
C) İnsan haklarının korunması amaçlanmıştır.
D) Özel mülkiyete önem veren bir anayasadır.
2.
"Özgür bir kişi işlediği küçük bir suç için bu-
na uygun bir para cezasına çarptırılacaktır. 5.
Ağır bir suç işlemişse yaşamına son ver- Tanzimat Islahat Kanunu
memek şartıyla cezası arttırılacaktır. Fermanı Fermanı Esasi
Magna Carta’da yer alan yukarıdaki madde- Yukarıdaki üç belgenin ortak özelliği aşağı-
ye göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Osmanlı Devleti’nin kısa sürede büyüme-
A) Suç - ceza oranı ilişkisi açıklanmıştır.
sini sağlamışlardır.
B) Ölüm cezasının gereksiz olduğu belirtil-
B) Osmanlı Devleti’nde merkeziyetçi yapının
miştir. gelişmesini sağlamışlardır.
C) Herkesin kendi suçundan sorumlu olduğu C) Osmanlı Devleti’nde ekonomik kalkınmayı
vurgulanmıştır. sağlamışlardır.
D) Suçu kanıtlanana kadar herkes masum D) Osmanlı Devleti’nde insan haklarının ge-
kabul edilmiştir. lişmesini sağlamışlardır.

†NiTE Tarihsel belgelerden yola çıkarak insan haklarının gelişim sürecini analiz eder.
6. I. Hiç kimse inançlarından dolayı rahatsız 9. Aşağıdakilerden hangisi Avrupa kıtasında

edilemez. insan haklarının gelişmesine katkı sağlayan
gelişmeler arasında yer alır?
II. Hiç kimse zorunlu çalıştırılamaz.
III. Hiç kimse işkenceye tabi tutulamaz. A) Tanzimat ve Islahat fermanlarının yayın-
lanması
Yukarıda insan hakları ile ilgili olarak veri-
Tarihte insan haklarının len maddeler aşağıdakilerden hangisi ile il- B) İnsan Hakları Bildirgesi’nin yayınlanması
gelişimine katkı sağlayan gili değildir? C) Veda Hutbesi’nin okunması
birçok belge ve açıklama
A) Din ve vicdan özgürlüğü
bulunmaktadır. D) Hammurabi Yasaları’nın oluşturulması
B) Düşünce ve kanaat özgürlüğü
Bunlardan bazıları;
C) Ekonomik haklar
 Hammurabi Yasaları
D) Kişi dokunulmazlığı hakkı
 Veda Hutbesi
 Magna Carta 7. 1789 yılında Fransa'daki mutlak monarşinin

 Fransız İnsan ve Yurttaş devrilmiş ve yerine cumhuriyet idaresi kurul-
muştur. Bu olay tarihte Fransız İhtilali olarak
Hakları Bildirgesi
bilinmektedir.
 Kanunu Esasi
Aşağıdakilerden hangisi Fransız İhtilali’nin 10. 1789 Fransız İhtilali’nden sonra yayınlanan
 İnsan Hakları Evrensel getirdiği en önemli yeniliktir? bildirgede “İnsanlar zulme karşı özgürlüklerini
Beyannamesi korumak, mülkiyet ve güvenlik hakkı için birlik
A) Avrupa’da insan hakları ve demokrasi ge-
lişmiştir. oluşturmak hakkına sahiptir” maddesi yer al-
 Avrupa İnsan Hakları
maktadır.
Sözleşmesi'dir. B) Avrupa’da idari sınırlar yeniden belirlen-
miştir. Bu madde ile aşağıdakilerden hangisinin
Bunların yanı sıra Osmanlı önemi vurgulanmaktadır?
padişahlarının kanunname- C) İlk kez kralların yetkileri sınırlandırılmıştır.
leri de insan haklarının ge- A) Emniyet teşkilatının
D) İlk kez devletler yasalara önem vermeye
lişimine katkı sağlamıştır. başlamışlardır. B) Bakanlar kurulunun
C) Sivil toplum örgütlerinin
8. D) Silahlı kuvvetlerin
Yıl Devlet Gelişme
Kral soylularla Magna

1215 İngiltere
Carta’nın imzaladı.
Osmanlı Padişah ayanlarla

1808
Devleti Sened-i İttifak’ı imzaladı.

hangisi söylenemez?
A) Osmanlı Devleti ile İngiltere’de benzer
olaylar yaşanmıştır. 11. Aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden da-
B) Osmanlı Devleti ile İngiltere’de monarşi ha sonra açıklanmıştır?
sistemi hakim olmuştur.
A) Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
C) Osmanlı Devleti demokrasi konusunda
B) Veda Hutbesi
İngiltere’den ileride olmuştur.
D) Osmanlı Devleti demokrasi konusunda
İngiltere’den etkilenmiş olabilir. D) İnsan Hakları Bildirgesi

SOSYAL
1 -6.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. Yanda Milli Eğitim Bakanlı- 3. 6. ÜNİTE
17 Şubat 1926’da Türk Medeni Ka-
ğı’nın düzenlediği Haydi Kız-
nunu’nun kabulü edilmesi ile kadın
TEST - 7
lar Okula kampanyasının lo- haklarında önemli gelişmeler yaşan-
gosu görülmektedir. mıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bu kampanyanın
amaçları arasında yer almaz?
A) Kız çocuklarının eğitim hakkını korumak
B) Kız çocuklarının çalışma hayatında daha Türk Medeni Kanunu’nun kabul edilmesi ile
az yer almasını sağlamak aşağıdaki alanlardan hangisinde kadın - er-
kek eşitliğinin sağlandığı söylenemez?
C) Kız çocuklarına yönelik ayrımcılığı kaldır-
mak A) Eğitim B) Miras
D) Kız çocuklarının gelecekte daha iyi bir ko- C) Boşanma D) Velayet

numda olmasını sağlamak
2. ”Türk milleti yok olmasın diye Tanrı, babam 4.

İlteriş Kağan’ı, annem Bilge Hatun’u halk için- Tevhid-i Kadın
den seçip tahta çıkardı.” Tedrisat Hakları
Orhun Yazıtları’ndan alınan yukarıdaki
metne göre aşağıdakilerden hangisi söyle- Yukarıdaki ilişkilendirme ile ilgili olarak
nemez? aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Türkler hükümdarın tanrı tarafından seçil- A) Tevhid-i Tedrisat’ın kabul edilmesi kadın
diğine inanmışlardır. haklarını engellemiştir.
B) Türkler milletin varlığını korumanın B) Kadın haklarının gelişmesinde Tevhid-i

hükümdarın görevleri arasında yer aldığı- Tedrisat’ın rolü yoktur.
na inanmışlardır.
C) Tevhid-i Tedrisat’ın kabul edilmesi ile eği-
C) Türkler yönetimde kadınların da etkili ol- timde kadın-erkek eşitliği sağlanmıştır.
duğuna inanmışlardır.
D) Kadın hakları alanında Türkiye’de yaşa-
D) Türkler devlet idaresinde kadınların daha nılan ilk gelişme Tevhid-i Tedrisat’ın kabul
öncelikli olduğuna inanmışlardır. edilmesi olmuştur.

†NiTE
Türk tarihinde kadının konumu ile ilgili örnekleri, kadın haklarının gelişimi açısından
yorumlar.
5. Kadın hakları konusunda 8.

birçok ülkeden daha ileri- 1930 1933 1934
deyiz. Türk kadını ………
…….… birçok Avrupa ka- Yukarıda verilen yılların Türk kadını açısın-
dınından daha önce elde
Nimet ÇUB da önemi nedir?
etmiştir. UKÇU
TÜRK KADIN HAKLARI A) Kadınlar siyasi alanda önemli haklar elde

Nimet Çubukçu’nun sözleri aşağıdakiler- etmişlerdir.
Türk kadının tarih boyunca
den hangisi ile tamamlanabilir?
hakları, yaşanan siyasi, B) Kadınların eğitim haklarında önemli
sosyal ve kültürel gelişmele- A) düşünce hakkı B) seçme hakkını düzenlemeler yapılmıştır.
re bağlı olarak değişim gös- C) eğitim hakkını D) yaşama hakkını C) Kadın hakları konusunda Avrupa stan-
termiştir. İlk Türk Devletle- dartlarına uyulmuştur.
rinde hükümdarın eşi yöne-
timde söz sahibi olmuştur. D) Kadının aile içerisindeki konumu güçlen-
dirilmiştir.
Türk – İslam devletlerinde
kadınlar yönetimde etkili
olamamışlar ancak sosyal 6. I. Eğitimde kız - erkek eşitliği sağlandı. 9. Güler Sabancı amcasının
yaşamda, toplum hayatına
II. Tüm eğitim kurumları Milli Eğitim Bakanlı- ölümü üzerine yönetim ku-
faydalı hizmetlerde görev
ğı’na bağlandı. rulu başkanı olduğu şir-
almışlardır. ketleri başarıyla yönet-
Yukarıda verilen özellikler aşağıdaki geliş-
Günümüzde Türk kadını mektedir. Güler SABA
melerden hangisi ile ilgilidir? NCI
her alanda erkeklerle eşit
A) Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması Yukarıdaki durumlar ilgili olarak aşağıdaki-
hak ve sorumluluklara sa-
lerden hangisi söylenebilir?
hiptirler. B) Karma okulların açılması
A) Kadınlar sadece çalışma alanında başarı-
C) Haydi Kızlar Okula kampanyasının düzen-
lı olabilmektedir.
lenmesi
B) Kadınlar her alanda olduğu gibi çalışma
D) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabul edil-
alanında da başarılı olabilmektedirler.
mesi
C) Kadınlar çalışma hayatında üretimin daha
çok artmasını sağlamaktadırlar.
D) Kadınların çalışma hayatındaki konumları

güçlendirilmelidir.
7. 22 Kasım 2001 tarihinde yürürlüğe giren Yeni
Medeni Kanunla kadınlar evlenmeden önceki
soyadlarını kullanma hakkı elde etmişlerdir.
10. Türk tarihinde kadının toplumdaki rolü sürekli
Buna göre aşağıdakilerden hangisinin ger-
bir değişim yaşamıştır.
çekleştiği söylenebilir?
Aşağıdaki alanlardan hangisinde Türk ka-
A) Erkekler toplumda ikinci plana itilmiştir.
dını diğerlerinden daha çok alanda aktif rol
B) Kadınların çalışma hayatında daha çok oynamıştır?
yer edinmeleri sağlanmıştır.
A) Asya Hun Devleti
C) Kadın erkek eşitliği alanında gelişme sağ- B) Karahanlılar Devleti
lanmıştır.
C) Osmanlı Devleti
D) Kadınların siyasi hakları genişletilmiştir.

SOSYAL
1 -6.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 6. ÜNİTE
Bu yönetim şeklinde hakimiyetin
kaynağı bir dinin kurallarıdır. Buna Kimin yanında bir emanet varsa, onu sahi- TARAMA - 1
göre yönetenlerin ve yönetilenle- bine versin. Faizin her çeşidi kaldırılmıştır,
rin konumunu bu din belirler. ayağımın altındadır. Fakat aldığınız borcun
aslını ödemek gerekir. Ne zulmediniz, ne de
zulme uğrayınız. Allah'ın emriyle bundan
böyle faizcilik yasaktır. Cahiliyetten kalma bu
çirkin âdetin her türlüsü ayağımın altındadır.
Yukarıdaki açıklamada hakkında bilgiler ve- Veda Hutbesi’nden alınan yukarıdaki metne
rilen yönetim şekli aşağıdakilerden hangi- göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
sidir?
A) İslam dini insanlığa gönderilen son dindir.
A) Teokrasi B) Demokrasi B) Temel insan hakları güvence altına alınmış-
C) Monarşi D) Oligarşi tır.
C) Veda Hutbesi toplumsal eşitliği sağlamış-
tır.
D) Ekonomi ile ilgili ilkeler belirlenmiştir.
2.
Milli
Egemenlik ?
Yukarıdaki ilişkilendirmede boş bırakılan

yere aşağıdaki yönetim şekillerinden han-
gisi yazılmalıdır?
A) Teokrasi B) Demokrasi
C) Monarşi D) Oligarşi 5. 1400’lere kadar, İngiltere’de parlamentonun ka-

nun koyma yetkisi olmamıştır. Bu döneme ka-
dar parlamento sadece vergi toplanmasına rı-
za gösterme yetkisine sahip olmuştur. Yasama
yetkisi kurula aittir.
3. Magna Carta’da yer alan “iddia sahibi kişinin Buna göre belirtilen döneme kadar İngil-
kocasının cinayeti durumu haricinde, hiç kimse tere’de demokrasinin gelişimi ile ilgili ola-
bir kadının iddiası veya şikayeti üzerine tutuk- rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
lanamaz, veya hapse atılamaz” maddesi ile
A) Parlamentonun açılması ile demokrasi
ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle-
yolunda önemli bir atım atılmıştır.
nebilir?
A) Kralın yetkileri sınırlandırılmıştır. B) Parlamentonun varlığı İngiltere’de demok-

rasinin tam anlamıyla yerleştiğini göster-
B) Bir kişinin suçlu kabul edilebilmesi için mektedir.
kanıt gereklidir.
C) Kralın varlığı o dönemde İngiltere’nin mo-
C) Kadın-erkek eşitliği sağlanamamıştır. narşi ile yönetildiği gösterir.
D) Adli konularda kadın haklarına önem veril-
D) Parlamentonun yetkileri demokratik devlet
miştir.
olabilmek için yeterli değildir.

Tarama
†NiTE –- 11
6. Osmanlı Devletinde Bazı Hak ve Özgürlükler 9.
................................ ................................
Tarih boyunca devletlerin Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki başlık

Kanunlar kar- Düşünce ve ifa-
yönetiminde genel olarak altında yazılamaz? şısında herkes de özgürlüğü var-
eşittir. dır.
dört yönetim biçimi etkili A) Seçme ve seçilme hakkı
olmuştur. Hakkında yukarıdaki bilgiler verilen devlet-
B) Yaşama ve kişi dokunulmazlığı hakkı
 Monarşi le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy-
C) Din ve vicdan özgürlüğü lenebilir?
 Teokrasi D) Yerleşme ve seyahat özgürlüğü A) Meşruti monarşi devletidir.
 Oligarşi
B) Hukuki polis devletidir.
 Cumhuriyet C) Demokratik hukuk devletidir.
Bu yönetim şekillerinin bir- D) Milli devlettir.
likte uygulanması ile ara
yönetim şekilleri ortaya çık-
mıştır. 7.
Günümüzde ülkemizde eğitim alanında ka-
Örneğin kralın bulunduğu
dın erkek eşitliği hukuki açıdan tam olarak
ülkelerde parlamentonun
gerçekleşmiştir. Bu durumun gerçekleşme-
da kurulması ile meşruti
sinde 1924 yılında kabul edilen ………………
monarşiler oluşmuştur. önemli bir aşamadır.
Atatürk, demokrasiye en Yukarıdaki açıklamada boş bırakılan yere 10. Ülkemizde ilköğretimin zorunlu ve parasız
uygun yönetim biçiminin aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır? olmasıyla ulaşılmak istenen temel amaç
Cumhuriyet olduğunu söy- aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kabotaj Kanunu
lemiştir.
A) Eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması
B) Medeni Kanun
B) Eğitimde kadın – erkek eşitliğinin sağlan-
C) Tevhid-i Tedrisat Kanunu
ması
D) Teşkilatı Esasiye Anayasası
C) Eğitimin ekonomik gelişmeyi sağlaması
D) Eğitimin sağlıklı gerçekleştirilebilmesi
8. Aşağıdakilerden hangisi daha çok aile içe-

risinde kadın - erkek eşitliğini sağlayan ka-
nundur?
A) Tevhid-i Tedrisat Kanunu 11. Monarşi ile meşruti monarşi yönetimlerinin
temel farkı aşağıdakilerden hangisidir?
B) Medeni Kanun
C) Kabotaj Kanunu A) Kral B) Halk
D) Türk Ceza Kanunu C) Yasa D) Meclis

SOSYAL
1 -6.EÜnite
TiN† BİLGİLER
4. 6. ÜNİTE
1.
TARAMA - 2
Kanunu Esasi: Düşüncelerimi özgür bir şekilde
İşkence ve her türlü eziyet açıklayabilirim.
kesinlikle ve tamamen yasaktır.
Kanuni Esasi’de yer alan yukarıdaki mad-

dede aşağıdakilerden hangisinden bahse- Yukarıdaki açıklama aşağıdakilerden han-
dilmiştir? gisi için geçerlidir?
A) Din ve vicdan özgürlüğü A) Teokratik devlet
B) Düşünce özgürlüğü B) Demokratik devlet
C) Yaşama hakkı C) Monarşik devlet
D) Kişi dokunulmazlığı D) Oligarşik devlet
5. I. Yönetme hakkı babadan oğula geçer.
II. Yöneticilerin kararları sorgulanamaz.
III. Egemenlik tek kişiye aittir.
2. Türk kadını aşağıdakilerden hangisi ile ilk Yukarıdaki bilgiler aşağıdaki yönetim şekil-
olarak yönetim hayatına katılmıştır? lerinden hangisi için geçerlidir?
A) Muhtarlık A) Demokrasi B) Teokrasi
B) Belediye başkanlığı C) Oligarşi D) Monarşi
C) Milletvekilliği
D) Bakanlık
6. VEDA Kimse başkasının suçundan

HUTBESİ: dolayı sorumlu tutulamaz.
Veda Hutbesi’nde yer alan yukarıdaki mad-
dede aşağıdakilerden hangisi vurgulanmış-
tır?
3. Aşağıdaki devletlerden hangisi kadınlara
seçme hakkını diğerlerinden daha önce ver- A) Cezanın suçla orantılı olması
miştir? B) Cezanın adaletli olması
A) İtalya B) İsrail C) Suç ve cezanın şahsiliği
C) Türkiye D) Fransa D) Cezanın caydırıcı olması

Tarama
†NiTE –- 21
7. 10.
Demokratik bir ülkede halkın düşün- Türkiye’de temel devlet organları
birbirlerinden bağımsız olarak ha
cesini parlamentoya yansıtıyorum.
reket etmektedir.
Demokratik Cumhuriyetleri
diğer devletlerden ayıran
temel özellik halkın düşün- Yukarıdaki kişinin unvanı aşağıdakilerden Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de Türk
celerini özgürce ifade et- hangisidir? milleti adına yasama görevini yerine geti-
meleri ve yönetime doğru- ren kurumdur?
A) Milletvekili B) Hakim
dan katılmalarıdır.
A) Bakanlar Kurulu
C) Sanatçı D) Öğretmen
Demokrasilerde;
B) Anayasa Mahkemesi
 tam eşitlik
C) Türkiye Büyük Millet Meclisi
 düşünce özgürlüğü D) Cumhurbaşkanlığı
 çoğulculuk
 katılım
 milli egemenlik
 siyasi partiler
8. Hiç bir şekilde ırk, dil, din ve cinsiyet ayrımı
Demokratik bir Cumhuriyet yapılmadan bütün vatandaşların aynı hak-
olan Türkiye'de halk yönet- lardan yararlanabildiği yönetim şekli aşağı-
me yetkisini seçtiği temsil- dakilerden hangisidir?
ciler (milletvekilleri) aracılı-
ğıyla kullanmaktadır. A) Teokrasi B) Demokrasi 11. Aşağıdakilerden hangisinde hükümdarın
eşi kurultaya katılarak düşüncelerini ifade
C) Oligarşi D) Monarşi
etmiştir?
A) Kök Türk Devleti
B) Karahanlı Devleti
C) Osmanlı Devleti
9. .............................
Tüm eğitim Kültürel

Eğitimde
kurumları bir çatışmaların
eşitlik
elde önüne
sağlanmıştır.
toplanmıştır. geçilmiştir.

12. Aşağıdakilerden hangisi Türk kadınının
A) Tanzimat Fermanı seçme ve seçilme hakkını elde etmesi ile
B) Islahat Fermanı ilgili bir tarih değildir?
C) Medeni Kanun A) 1930 B) 1933

D) Tevhid-i Tedrisat Kanunu C) 1934 D) 1950

SOSYAL
1 -6.EÜnite
TiN† BİLGİLER
4. Türkiye’de isteyen herkes istediği dine inana-
6. ÜNİTE
1.
Demokratik hukuk devletlerinde bi-
bilir, bu dinin gereklerini herhangi bir baskıya TARAMA - 3
reylerin düşüncelerini özgürce ifa-
tutulmadan yerine getirebilir.
de etmeleri ve kanunlardan eşit de-
recede yararlanmaları esastır. Bu durum Türkiye Cumhuriyeti’nin hangi
niteliği ile doğrudan ilişkilidir?
A) Demokratik devlet
B) Laik devlet
Yukarıdaki açıklamaya göre aşağıdakiler- C) Hukuk devleti
den hangisi demokratik bir hukuk devletin- D) Sosyal devlet
de olamaz?
A) Devlet yöneticilerinin yargılanması
B) Hükümeti eleştirmenin yasaklanması
C) Siyasi partilerin kurulması
5.
D) Azınlıkların vatandaşlık hakkı alması Türkiye’de yasama, yürütme ve
yargı güçleri farklı kurumlar tara-
fından kullanılmaktadır.
2. Yönetim Şekilleri Açıklamada görülen durumun temel nede-

ni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türkiye’nin demokrasi ile yönetilmesi
Oligarşi Demokrasi Monarşi Teokrasi
B) Türkiye’de kurumların birbirlerine güven
Yukarıdaki şekilde hangi renkle gösterilen duyması
yönetim şeklinde egemenlik belirli bir gru- C) Türkiye’de köklü bir demokrasi anlayışının
ba aittir? olmaması
A) Mavi B) Yeşil D) Türkiye’de temsili demokrasi uygulanma-
sı
C) Kırmızı D) Turuncu
6. Türkiye’de yasalar TBMM tarafından yapılır,

bakanlar kuruluna bağlı organlar tarafından
3. Magna Carta’yı Hammurabi Yasaları’ndan
uygulanır.
ayıran en önemli temel özellik aşağıdakiler-
den hangisidir? Buna göre yasaların TBMM tarafından ya-
pılması aşağıdakilerden hangisini gösterir?
A) İnsan hakları ile ilgili olması
A) Türkiye’nin hukuk devleti olduğunu
B) Suçlulara verilecek cezalardan bahsetme-
si B) Milletvekillerinin dokunulmaz olduğunu
C) Adaletle ilgili maddeler içermesi C) Devletin asıl yöneticisinin millet olduğunu
D) Kralın bazı yetkilerinin kısıtlanması D) TBMM’nin bağımsız bir kurum olduğunu

Tarama
†NiTE –- 31
7. Aşağıdakilerden hangisi İslam toplumların- 10.
da insan haklarının gelişmesine katkı sağ- KADIN HAKLARI
layan bir belgedir?
1
Osmanlı Devletinde kadın hakları
A) Hudeybiye Antlaşması
gerilemiştir.
B) Veda Hutbesi
Türkiye Cumhuriyeti Ana- 2 İlk Türk Devletlerinde kadınlar yöne-
yasasına göre; time katılmışlardır.
D) Magna Carta
"Türkiye Cumhuriyeti laik, 3 Türkiye'de kadınlar seçme ve seçilme
sosyal, demokratik bir hu- hakkına sahiptir.
kuk devletidir.
Buna göre Türkiye'de bi- 4 Türkiye'de kadınlar yeteri kadar hak-
reyler arasında din ayrımı lara sahip değildir.
yapılmaz. Herkes istediği
inanca sahip olabilir. Dev-
let yönetiminde dinin etkisi 8.
Yukarıda verilen yargılardan hangisi yan-
yoktur.
lıştır?
Türkiye halkın sosyal ihti-
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
yaçlarını karşılayan, muh-
taç insanlara hizmet eden
bir devlettir.
Türkiye'de yönetimde hal-
kın istekleri göz önünde
bulundurulur. Fotoğrafta görülen belediye evlendirme dai-
resindeki işlemler aşağıdaki kanunlardan
Türkiye'de kanun önünde hangisine uygun olarak yapılmak zorunda-
eşitlik söz konusudur.
dır?
A) Tevhid-i Tedrisat Kanunu
B) Türk Ceza Kanunu
C) Medeni Kanun
11. “Yöneticiler, iktidara salta-
nat sürmek için değil, mille-
D) Borçlar Kanunu
te hizmet için getirilmişler-
dir. Ulusa karşı olan görev-
lerini kötüye kullandıkları
takdirde, şu ya da bu biçim-
de ulusal iradenin kendi
haklarında vereceği kararla
karşılaşırlar.”
9. Aşağıdakilerden hangisi bir devletin "de- Mustafa Kemal Atatürk’ün sözünde belirtti-
mokrasi" niteliğini devam ettirebilmesi için ği “ulusal iradenin vereceği karar” aşağıdaki-
vatandaşlara düşen görevdir? lerden hangisinde ortaya çıkar?
A) Seçimlere katılmak A) Siyasi partilerde
B) Vergi vermek B) Gazetelerde
C) Yasalara uymak C) Seçimlerde
D) Askerlik yapmak D) Bakanlar kurulunda

1 ETKİNLİK
- ETiN†
Aşağıdaki yönetim şekillerinin genel özelliklerini yazınız.
TEOKRASİ MONARŞİ
_____________________________ _____________________________
Bir devletin demokratik
________________________________ ________________________________
Cumhuriyet olarak tanım-
________________________________ ________________________________ lanabilmesi için halkın yal-
________________________________ ________________________________ nızca seçimlere katılması
yeterli değildir.
________________________________ ________________________________
Örneğin İran İslam Cum-
________________________________ ________________________________
huriyeti'nde halk seçimle-
________________________________ ________________________________ re katılabilmektedir. Ancak
İran'da din kuralları geçer-
________________________________ ________________________________
li olduğu için demokratik
________________________________ ________________________________ bir devlet değildir.
________________________________ ________________________________
________________________________ ________________________________
________________________________ ________________________________
________________________________ ________________________________
OLİGARŞİ DEMOKRASİ
_____________________________ _____________________________
________________________________ ________________________________
________________________________ ________________________________
________________________________ ________________________________
________________________________ ________________________________
________________________________ ________________________________
________________________________ ________________________________
________________________________ ________________________________
________________________________ ________________________________
________________________________ ________________________________
________________________________ ________________________________
________________________________ ________________________________
________________________________ ________________________________

ETKİNLİK
†NiTE - 1 Demokrasinin Serüveni
Aşağıdaki belgelere ait kimlik kartlarını doldurunuz.
Hammurabi Yasaları Veda Hutbesi
Belgenin Tarihi : Belgenin Tarihi :

................................................................................... ...................................................................................
İnsan haklarının gelişimine
................................................................................... ...................................................................................
katkı sağlayan her belge
................................................................................... ...................................................................................
kendisinden bir önceki bel-
genin geliştirilmesi sonucu Belgenin Nedeni : Belgenin Nedeni :
ortaya çıkmıştır. İnsan hak- ................................................................................... ...................................................................................
larının gelişimi ile ilgili
................................................................................... ...................................................................................
çalışmalar günümüzde
................................................................................... ...................................................................................
hâlâ devam etmektedir.
Belgenin Genel Özellikleri : Belgenin Genel Özellikleri :
Bu konuda belgelerin bağ-
layıcı özelliğini arttırmak ................................................................................... ...................................................................................
için uluslararası teşkilatlar ................................................................................... ...................................................................................
kurulmaktadır. ................................................................................... ...................................................................................
Avrupa İnsan Hakları Mah- Belgenin İnsan Hakları Açısından Getirdiği Belgenin İnsan Hakları Açısından Getirdiği
kemesi bu kuruluşlardan Yenilikler : Yenilikler :
birisidir. ................................................................................... ...................................................................................
................................................................................... ...................................................................................
.................................................................................. ..................................................................................
Fransız İnsan ve Yurttaş

Hakları Bildirgesi
Magna Carta
Belgenin Tarihi : Belgenin Tarihi :

................................................................................... ...................................................................................
................................................................................... ...................................................................................
................................................................................... ...................................................................................
Belgenin Nedeni : Belgenin Nedeni :

................................................................................... ...................................................................................
................................................................................... ...................................................................................
................................................................................... ...................................................................................
Belgenin Genel Özellikleri : Belgenin Genel Özellikleri :

................................................................................... ...................................................................................
................................................................................... ...................................................................................
................................................................................... ...................................................................................
Belgenin İnsan Hakları Açısından Getirdiği Belgenin İnsan Hakları Açısından Getirdiği
Yenilikler : Yenilikler :
................................................................................... ...................................................................................
................................................................................... ...................................................................................
.................................................................................. ..................................................................................

1 ETKİNLİK
- ETiN†
Türk Kadın Haklarının Gelişimi ile ilgili olan aşağıdaki tarih şeridini tamamlayınız.
Kadın hakları ile ilgili geliş-

meler Türkiye Cumhuriye-
İslamiyet Öncesi
ti'nin kurulması ile en üst
Türk Devletleri düzeye çıkmıştır.
Günümüzde Türk kadını

yönetim, eğitim, hukuk ve
aile ilişkilerinde yasal ola-
rak erkeklerle eşit şartlara
sahiptirler.
Ancak toplumsal yapı ne-

deniyle uygulamada bazı
zorluklarla karşılaşılabil-
mektedir.
Devlet bu zorluklara karşı

tedbirler almaktadır.
Örneğin okuyan kız çocuk-

Türk – İslam larının sayısını artırmak için
çeşitli kampanyalar düzen-
Devletleri
lenmektedir.
Türkiye
Cumhuriyeti

SOSYAL
Elektronik Yüzyıl
1 -7.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 7. ÜNİTE
Yaptığımız araştırmalarda günün ilk
Sosyal bilimler bireylerin ve toplum-
ların hayatında etkilidir. Sosyal bi- saatlerinde öğrenmenin daha hız- TEST - 1
limlerin elde ettiği sonuçlarla birey- lı ve kalıcı olduğunu gözlemledik.
ler yaşadıkları çevreye ve topluma
uyum sağlarlar.
Yukarıdaki açıklamada aşağıdakilerden

Yukarıdaki araştırmacı aşağıdaki alanlardan
hangisine değinilmemiştir?
hangisinde çalışmalar yapmaktadır?
A) Toplum ve bilim ilişkisi
A) Arkeoloji B) Sosyoloji
B) Birey ve çevre ilişkisi
C) Tarih D) Psikoloji
C) Birey ve toplum ilişkisi
D) Toplum ve çevre ilişkisi
2.
5. I. Tarih bilimine yardımcı olmaktadır.
II. Geçmişe ait eserleri kazı yöntemi ile orta-

ya çıkarmaktadır.
Hakkında yukarıdaki bilgiler verilen bilim

Fotoğraftaki bina ilgili bilgi edinmek iste- dalı aşağıdakilerden hangisidir?
yen bir kişi aşağıdakilerden hangisinin bul-
A) Antropoloji B) Sosyoloji
gularından yararlanmalıdır?
C) Arkeoloji D) Coğrafya
A) Felsefe B) Sosyoloji
C) Tarih D) Coğrafya
3. Sosyal Bilimler
6. Kaynakların Yönetimi ..........?............

.............. .............. .............. ..............
Yukarıdaki şemaya aşağıdakilerden hangi- Yukarıdaki ilişkilendirmede boş bırakılan

si yazılamaz? yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
A) Sosyoloji B) Kimya A) Ekonomi B) Hukuk
C) Arkeoloji D) Coğrafya C) Tarım D) Bilim

†NiTE
Sosyal bilimlerdeki çalışma ve bulgulardan hareketle sosyal bilimlerin toplum hayatın
etkisine örnekler verir.
7. 10.
Babamın işlerinin bozulması sonu-
Yaşadığım yerde yapılan kazılar
cunda 1999 yılında İstanbul’a göç
sonucu çok eski bir yerleşim yeri
ettik.
bulundu.
SOSYAL BİLİMLER
Yukarıdaki durumun sonuçları aşağıdaki bi- Konuşmada belirtilen durumlar ilgili olarak
Sosyal bilimler tarih, coğ-
lim dallarından hangisinin inceleme alanı- aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
rafya, sosyoloji, felsefe,
na girmektedir?
arkeoloji, antropoloji, psi- A) Gelecekle ilgili kaygılar artacaktır.
koloji, hukuk ve ekonomi A) Tarih B) Sosyoloji
B) Arkeoloji biliminden faydalanılmıştır.
gibi insan ve toplum yaşa-
C) Biyoloji D) Felsefe
mını konu alan bilimlerdir. C) Turizm faaliyetleri gelişecektir.
Bu bilimlerden elde edilen D) Ekonomik canlılık yaşanacaktır.
sonuçlar toplumsal yaşa-
mın düzenlenmesinde, in-
sanların yaşadıkları toplu-
ma ve çevreye uyum sağ-
lamalarında kullanılırlar.
8. Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım

gücünü belirleyen yasaların bütününü ince-
leyen bilim dalına ………………….. denilir.
Yukarıdaki tanımda boş bırakılan yere aşa-

11. Öğrencilerinin derse katılımını arttırmak
isteyen bir öğretmen aşağıdaki bilimlerden
A) Ekonomi B) Adalet hangisinin bulgularından yararlanabilir?
C) Sosyal bilim D) Hukuk A) Tarih B) Hukuk
C) Ekonomi D) Psikoloji
9. I. Doğal kaynakların kullanılması
II. Ekonomik faaliyetlerin dağılışı
III. Geçmişte gerçekleşen olayların neden ve

sonuçları
12. Aşağıdakilerden hangisi turizm faaliyetleri-
IV. İklim bilgisi nin gelişmesine katkı sağlayan iklim özel-
liklerini araştıran bir bilimdir?
Yukarıdakilerden hangisi coğrafya biliminin
inceleme alanında yer almaz? A) Tarih B) Sosyoloji
A) I B) II C) III D) IV C) Coğrafya D) İklimlendirme

SOSYAL
Elektronik Yüzyıl
1 -7.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 7. ÜNİTE
Eski çağlardan günümüze kadar
insanların yeni alet ve makineler TEST - 2
geliştirmeleri yaşamı kolaylaştırdığı
gibi bazı sorunları da beraberinde
getirmiştir.
Yukarıdaki ilişkilendirme ile ilgili olarak

Yukarıdaki konuşmada aşağıdakilerden han-
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
gisinin fayda ve zararlarından bahsedilmiş-
tir? A) Teknoloji estetik duygusunun kaybolması-
na neden olmuştur.
A) Bilim B) Tarih
C) Teknoloji D) Arkeoloji B) İnsanların yön bulma ihtiyaçları devam et-
mektedir.
C) Pusula, GPS’den daha önce kullanılmış bir

teknolojik alettir.
2. Teknoloji D) Teknoloji zamanla değişim ve gelişim gös-
termiştir.
Yararları Zararları
Aşağıdakilerden hangisi teknolojinin yarar-

ları bölümüne yazılamaz?
A) Yaşamı kolaylaştırması 5. Teknoloji günümüzde baş döndürücü bir hızla
ilerlemektedir.
B) İnsanlara hizmet etmesi
Aşağıdakilerden hangisi teknolojik bir ica-
C) Ekonomiyi canlandırması
dın ortaya çıkmasında ve gelişmesinde etki-
D) Çevre kirliliğine neden olması li değildir?
A) İnsanların bir sorunla karşılaşmaları
B) İnsanların yaşamlarını kolaylaştırmak iste-

meleri
3. En küçük ve Geleceğin
C) İnsanların toplumsal ilişkileri düzenlemeleri
hızlı teknolojidir. teknolojisidir.
D) İnsanların yeniliklere açık olmaları
6. Aşağıdakilerden hangisi toplumsal dayanış-

mayı olumsuz etkiler?
A) Kan bağışı
Yukarıdaki öğrenciler aşağıdakilerden han-
gisinin gelişiminden bahsetmişlerdir? B) Salgın hastalıklar
A) Astroloji B) Nanoteknoloji C) Aşılar
C) Otomotiv D) Biyoloji D) Organ nakli

Test – 2- 1 Kazanım
†NiTE
7.2. Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin gelecekteki yaşam üzerine etkilerine ilişkin yaratıcı fikirler ileri sürer.
Kazanım 7.3. Tıp alanındaki buluş ve gelişmelerle insan hayatı ve toplumsal dayanışma arasındaki ilişkiyi fark eder.
7. 24 yaşındayım ve organ bağışında

10. Aşağıdakilerden hangisi tıp alanında yer
bulunmak istiyorum. alan ancak toplumsal dayanışmaya katkı
sağlamayan bir gelişmedir?
A) Aşı
B) Organ nakli
BULUŞLAR VE YAŞAM C) Röntgen
Bilimsel buluş ve teknikler Yukarıdaki kişi ile ilgili olarak aşağıdakiler- D) Doku nakli
insan yaşamını kolaylaştır- den hangisi söylenemez?
maktadır. Günümüzde kul-
A) Bağışlayacağı organ sağlıklı olmalıdır.
landığımız birçok buluş in-
sanların sorunlar karşısın- B) Devamlı bir hastalığı bulunmamalıdır.
da hayal güçlerini kullanma- C) Ailesinden izin almalıdır.
ları sonucunda gelişmiştir.
D) Akıl sağlığı yerinde olmalıdır.
İnsanların yaşama hakları
ile doğrudan ilişkili bir bi-
lim olan tıp, buluşları ile
insan yaşamını kurtarmak-
la kalmamaktadır. Günü- 11. Resimde görülen du-
müzde tıp sayesinde top- ruma göre bilimsel ve
lumsal dayanışma da art- teknolojik gelişmele-
maktadır. rin aşağıdakilerden
8. Bulaşıcı hastalıklar insanlar arasındaki ilişkile-
re ve toplumsal düzene zarar vermektedir. hangisine katkı sağla-
dığı söylenebilir?
Aşağıdakilerden hangisi bulaşıcı hastalık-
lar arasında yer almaz? A) Ulaşım
B) Şehirleşme
A) Kalp Krizi B) Grip
C) Uzay
C) Hepatit-B D) AİDS
D) Tıp
9.
Hayal Gücü .........?..........
Yukarıdaki ilişkilendirmede boş bırakılan

yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
12. Aşağıdaki hastalıklardan hangisi bağışıklık
A) Hukuk kurallarının oluşması yetmezliği olarak tanımlanan ve toplum ya-
B) Televizyonun bireylere zarar vermesi şamına zarar veren bir hastalıktır?
C) Toplum düzeninin sağlanması A) Guatr B) Verem
D) Teknolojinin gelişmesi C) Kanser D) AIDS

SOSYAL
Elektronik Yüzyıl
1 -7.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre aşağı- 3. I. Buluş faaliyetlerinin özendirilmesi
7. ÜNİTE
dakilerden hangisi bir eserin gerçek sahi- TEST - 3
II. Buluş sahiplerinin ödüllendirilmesi
bidir?
A) Yukarıdaki faaliyetler aşağıdakilerden han-
gisinin görev alanında bulunur?
Eseri ben sattım.
A) Türkiye Bilimler Akademisi
B) Türk Standartları Enstitüsü

B)
C) Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü
Eseri ben satın aldım.
D) Türk Patent Enstitüsü
C)
Eseri ben oluşturdum.
4.
D)
Eseri ben piyasaya sürdüm.
Fotoğraftaki kitabın korsan baskısının ya-

pılması durumunda aşağıdakilerden hangi-
si gerçekleşmez?
A) Eser sahibi haksızlığa uğrar.
B) Korsan satıcı haksız gelir elde eder.
C) Devlet fazla vergi elde eder.

2.
Kullanma D) Okuyucu kalitesiz ürün almış olur.
hakkı

Belirli bir Satma ve

süre üretme
hakkı   ithal etme
hakkı
? 5. Dünya devletleri telif hakkını yasalarla koruma
altına almışlardır.
Yukarıdaki şemada aşağıdakilerden hangi- Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de telif hak-
sinin özellikleri verilmiştir? larını düzenleyen kanundur?
A) İthal hakkı A) Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu
B) Patent hakkı B) Türk Ceza Kanunu
C) Telif hakkı C) Medeni Kanun
D) Satma hakkı D) Milli Eğitim Temel Kanunu

†NiTE
Telif ve patent hakları saklı ürünlerin yasal yollardan temin edilmesini, gerekliliğini
savunur.
6. Aşağıdakilerden hangisi korsanla mücade- 9. Aşağıdakilerden hangisinden kitap, kaset

lede bireylere düşen görevler arasında yer vb ürünler almak korsan ürün almış olma
alır? riskini arttırır?
A) Korsanı engelleyen yasalar yapmak A) Sokak satıcıları
B) Korsan ürünler satın almamak B) Gazete bayileri

TELİF ve PATENT C) Süper marketler
C) Korsan basılan yerleri kapatmak
Telif ve patent hakları bu- D) Kitabevleri
D) Korsan satıcıları ile kavga etmek
luş yapan ya da bir eserin
ortaya çıkmasında etkili
olan kişileri, haklarını ko-
rumak amacıyla geliştiril-
mişlerdir.
Telif ve patent haklarının

korunması insanların yeni
eserler ortaya koymaların-
da onlara cesaret vermek-
tedir.
10. Bir devlet halkın temel ihtiyaçlarını üretim ve
Bu konuda bireylere dü- 7.
kar amaçlı yapılan faaliyetlerden elde ettiği ver-
şen temel görev "korsan"
Orijinal Korsan gi ile karşılar.
adı verilen yasal yollarla
Eser Eser
çoğaltılmayan eserleri al- Aşağıdakilerden hangisi telif bir eserin üre-
mamalarıdır. Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki iki eser tim ve satış vergilerinin ödenmediğini gös-
arasında bulunan temel farklılıktır? terir?
A) Kullanılan malzeme A) Eserin ülke dışında üretilmiş olması
B) Baskı tekniği B) Eserin devletin bütünlüğüne uygun olması
C) Üretim miktarı C) Eserin birden fazla kez üretilmiş olması
D) Bandrol bulunması D) Eserin üzerinde bandrol bulunmaması
8. Yandaki kitap üzerinde

aşağıdakilerden hangi- 11. Bir yazarın yazdığı eser üzerindeki hakları
si vardır? aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?
A) ISBN A) Patent Hakkı
B) Fiyat etiketi B) Düşünce Hakkı
C) Bandrol C) Telif Hakkı
D) Sayı D) Çalışma Hakkı

SOSYAL
Elektronik Yüzyıl
1 -7.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. Uygarlık yolunda başarı yenileşmeye bağlıdır. 4.
7. ÜNİTE
Sosyal yaşamda, ekonomik yaşamda, bilim ve
Akıl ve mantıkla halledilemeye-
TEST - 4
teknoloji alanında başarılı olmak için tek geliş- cek mesele yoktur.
me, ilerleme yolu budur.
Atatürk’ün yukarıdaki sözü aşağıdaki Atatürk

Atatürk’ün bu sözüne göre Atatürk ile ilgili
ilkelerinden hangisi ile ilişkilidir?
olarak aşağıdakilerden hangisi söylene-
A) Milliyetçilik B) Halkçılık mez?
C) Devletçilik D) İnkılapçılık A) Bilime önem vermiştir.
B) Yeniliklere açıktır.
C) Dogmatik düşünceleri vardır.
D) İlerlemeden yanadır.
2.
Toplumların ilerlemesinde en
büyük engel ..........................
Mutlu olmak için ....................
yok etmek gerekir.
Atatürk’ün yukarıdaki sözünde boş bırakı-

lan yer aşağıdakilerden hangisi ile tamam-
lanmalıdır?
A) Bilim B) Cehalet
C) Düşman D) Sanayi
5.
3. ..........................?...........................
Gerçeklikten
yararlanma 1. Eğitim birliğinin sağlanması
2. İstanbul Üniversitesi'nin açılması


Deneye 3. Türk Tarih Kurumu'nun kurulması

Evreni
anlamak   dayanan
yöntemler Yukarıdaki maddeler için en uygun başlık
? aşağıdakilerden hangisidir?
A) Eğitim Alanında Yapılan Yenilikler

Yukarıdaki şema aşağıdakilerden hangisi
ile ilgilidir? B) Akılcılık ve Bilim Alanında Yapılan Yenilikler
A) Bilim B) Sanayi C) Demokratikleşme Yolunda Atılan Adımlar
C) Ticaret D) Sanat D) Cumhuriyet Dönemi’nde İlk Yenilikler

†NiTE
Uygulama ve eserlerinden yola çıkarak Atatürk'ün akılcılığa ve bilime önem verdiğini
farkeder.
6. 9.
Eğitim durumu 1923-1924 1931-1932
Öğretmenler yeni nesil sizler-
İlkokul Kız 62.954 172.831
in eseri olacaktır
İlkokul Erkek 273.107 320.063

Atatürk’ün yukarıdaki sözü ile aşağıdakİler-
ATATÜRK ve BİLİM hangisi söylenemez?
den hangisine önem verdiği söylenebilir?
Atatürk uygulama ve söz- A) Cumhuriyetin ilk yıllarında kız çocukları-
A) Milli ahlaka B) Milli kültüre
leri ile her zaman akılcılı- nın okullaşma oranı çok azdır.
C) Milli eğitime D) Milli varlığa
ğa ve bilime önem vermiş- B) 1931-1932 yıllarında kız çocuklarında okul-
tir. Ona göre toplumsal mut- laşma artış oranı erkeklere göre fazladır.
luluğun ve devletin ilerle-
C) Erkek öğrenci sayısı geçmişten günümü-
mesinin önündeki en bü-
ze azalarak gelmiştir.
yük engel cehalettir. Atatürk
ilkelerinden biri olan inkı- D) Her iki dönemde de erkek öğrenci sayısı
lapçılık sürekli yenileşme- kız öğrenci sayısından fazladır.
yi dolayısıyla akılcılığı be-
raberinde getirir.
10. Atatürk'ün Eğitim Anlayışı
7. ................... ...................
Her şeyden önce bilgisizliği kal-
dırmamız gerekir. Yukarıdaki kutuya aşağıdakilerden hangisi
yazılamaz?
Atatürk’ün yukarıdaki sözünde aşağıdaki- A) Akılcılık B) Dogmatiklik

lerden hangisi vurgulanmıştır? C) İnkılapçılık D) Bilimsellik
A) Eğitim B) Teknoloji
C) Sanat D) Üretim
8. I. Atatürk döneminde kurulmuştur. 11. I. Atatürk bir geometri kitabı yazmıştır.
II. Sosyal bilimler alanında eğitim ve araştır- II. Atatürk Türk Dil Kurumunun açılmasına
ma yapmaktadır. öncelik etmiştir.
Hakkında yukarıdaki bilgiler verilen eğitim Yukarıdaki bilgilere göre ulaşılabilecek en

ve bilim kurumu aşağıdakilerden hangisidir? güzel yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Atatürk Kültür Merkezi A) Atatürk sosyal bilimlere önem vermiştir.
B) Türk Dil Kurumu B) Atatürk sayısal bilimlere önem vermiştir.
C) Türk Tarih Kurumu C) Atatürk Türk milliyetçiliğine önem vermiştir.
D) Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi D) Atatürk bilimsel çalışmaları desteklemiştir.

SOSYAL
Elektronik Yüzyıl
1 -7.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 4. 7. ÜNİTE
Astım hastasıyım. Doktor nemli bir Sosyal bilimler Çalışma alanı
bölgeye yerleşmemin yararlı ola- TARAMA - 1
cağını söyledi. I Arkeoloji Toplum kuralları
II Felsefe Bilginin oluşumu
III Coğrafya Yeryüzü şekilleri
IV Sosyoloji Toplumsal sorunlar

Yukarıdaki kişi aşağıdaki bilimlerin hangi-
sinin bulgularıyla yerleşeceği yerlere karar Yukarıdaki tabloda kaç numaralı satırda
verebilir? çalışma alanı yanlış verilmiştir?
A) Tarih B) Coğrafya A) I B) II C) III D) IV
C) Biyoloji D) Arkeoloji
5.
2. I. Geçmiş dönemleri inceleyen bilimdir.
II. Olayların neden ve sonuçlarını ortaya ko-

yar.
Hakkında yukarıdaki bilgiler verilen bilim Yukarıdaki ilişkilendirme ile ilgili olarak
dalı aşağıdakilerden hangisidir? aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Coğrafya B) Arkeoloji A) İhtiyaçlar zamanla değişmiştir.
C) Sosyoloji D) Tarih B) Buluşlar zamanla gelişmiştir.
C) Sanat anlayışı değişmiştir.
D) Buluşların amaçları değişmiştir.
3.
1. Öğretmen 2. Biyolog
Konu:
Göçün 6. Hastalıklar
Sosyo - ekonomik
nedenleri
Bulaşıcı Bulaşıcı Olmayan
3. Sosyolog 4. Ekonomist Hastalıklar Hastalıklar
Yukarıdaki konu kaç numaralı kutuda veri- Aşağıdaki hastalıklardan hangisi bulaşıcı
len kişinin araştırma alanında yer almakta- hastalıklar arasında yer alır?
dır? A) Kanser B) Kalp krizi
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 C) Mide kanaması D) Grip

Tarama
†NiTE –-11
7. Aşağıdakilerden hangisi bulaşıcı hastalık- 10. Yandaki buluş, cep te-
lardan korunmak için geliştirilmiş koruyu- lefonlarının şarjı tamam-
cu bir önlemdir? ladıktan sonra elektrik bağ-
lantısını keserek gerek-
A) Eldiven B) Ameliyat
siz enerji tüketimini son-
C) Aşı D) Organ nakli landırmak üzere tasar-
Sağlık toplum ve birey ya- lanmıştır.
şamını doğrudan etkile-
Bu buluşu yapan kişinin, buluşunun kop-
yen bir durumdur.
yalanmaması için yapması gereken davra-
Sağlık alanında yaşanılan nış aşağıdakilerden hangisidir?
gelişmeler insanların daha
A) Buluşunu herkesten saklamalıdır.
düzgün bir yaşam sürme-
lerini sağlar. B) Buluş yaptığını internetten duyurmalıdır.
Salgın ve bulaşıcı hasta- C) Buluşunun patentini almalıdır.

lıklar toplum yaşamını
D) Buluşu için telif ücreti istemelidir.
olumsuz etkiler.
Buna karşın tıp biliminin

geliştirdiği doku ve organ 8.
nakli gibi uygulamalar in- Dünyada her şey için, mede-
sanlar arasında sevgi ve niyet için, hayat için, başarı
dayanışma duygularını ge- için, en hakiki mürşit ilimdir, 11. Bilimsel buluş ve gelişmelerin temelinde
liştirir. fendir. ............... vardır.
Yukarıdaki cümle aşağıdakilerden hangisi

Atatürk’ün yukarıdaki sözü ile ilgili olarak
ile tamamlanmalıdır?
A) Yasalar
A) Atatürk bilime önem vermiştir.
B) İnsan ihtiyaçları
B) İlerlemenin yolu olarak kültür gösterilmiştir.
C) Beklentiler
C) Uygarlıklarının yıkılma nedeni belirtilmiştir.
D) Bireysel başarı tanımlanmıştır. D) Eğlenceler
12. I. Grip
II. AIDS
III. Hepatit
Yukarıdaki üç hastalığın ortak özelliği aşa-

9. Bir yazarın eseri karşılığında almayı hak A) Tedavi edilemezler.

ettiği ücrete ne ad verilir? B) Soğuk mevsimlerde görülürler.
A) Patent ücreti B) Dağıtım ücreti C) Uzun süreli hastalıklardır

C) Emek ücreti D) Telif ücreti D) Bulaşıcı hastalıklardır.

SOSYAL
Elektronik Yüzyıl
1 -7.EÜnite
TiN† BİLGİLER
1. 3. 7. ÜNİTE
BULMACA
TARAMA - 2
E F E S L E F P D U
M K N N B L H S T X
Resimde logosu görülen kurumda aşağı-
M Q T Y A I O I A D daki alanlardan hangisinde eğitim verilme-
F K I M Y A X K Q V si beklenemez?
Y P A F F G H O G K
A) Tarih B) Coğrafya
F W W O A I F L X A
C) Kimya D) Sosyoloji
L T X G R I R O X O
Z B T A G G I J W Y
B B T O O I J I S E
K Y W C C O P W P U
4.
Yukarıdaki bulmacada işaretlenen cevap Atatürk Döneminde Bilim Alanında
için en uygun ipucu aşağıdakilerden hangi- Yapılan Çalışmalar
sidir? 1
A) Toplum bilimi B) Sosyal bilim
2
C) Kişilik bilimi D) Davranış bilimi
3
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki listeye

yazılamaz?
A) Türk Tarih Kurumu’nun açılması
2. B) Kılık Kıyafet alanında yenilik yapılması

Türk Tarihçi ve sosyoloji
profesörü olup Atatürk'ün C) Atatürk’ün geometri kitabı yazması
manevi kızıdır. Türk Ta-
rihinin Anahatları (1930), D) Türk Dil Kurumu’nun kurulması
Türkiye Halkının Antropo-
lojik Karakterleri ve Türki-
ye Tarihi (1947) gibi tarih
ve sosyoloji çalışmaları
yanında Atatürk'e ilişkin
araştırmalar da yapmıştır. TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ
Afet İnan ile ilgili verilen bilgilere göre aşa- 5.
ğıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Afet İnan Türkiye’de tarih biliminin kurucu- ........................... ...........................

sudur.
B) Kadınlar bilim hayatında önemli görevler ya yazılamaz?
üstlenmişlerdir.
A) Buluşların özendirilmesi
C) Atatürk döneminde bilimsel çalışmalara
B) Buluş sahiplerinin haklarının korunması
önem verilmiştir.
C) Buluşların satılması
D) Afet İnan sosyal bilimler alanında çalış-
malar yapmıştır. D) Buluşların ödüllendirilmesi

Tarama
†NiTE –-21
6. Kızına kan bağışında bulunulan bir baba- 9. Aşağıdakilerden hangisi bulaşıcı hastalık-
nın daha sonra kendisinin de gönüllü kan lara karşı daha az risk altındadır?
bağışçısı olması aşağıdakilerden hangisini
A) İlköğretim öğrencisi
gösterir?
B) Aşı olmuş kişi
A) Tıp alanında gelişmelerin insanlar arasın-
da dayanışmayı arttırdığını C) Sağlık çalışanı kişi
Bulaşıcı hastalıklara karşı
alınacak önlemler arasın- D) Yaşlı kişi
B) İnsanların başka insanlardan sürekli yar-
da temizlikte bulunmakta- dım beklediklerini
dır.
C) Bireylerin toplumun bir parçası oldukları-
İnsanların ellerini ve yüz- nın farkında olduklarını
lerini sık sık yıkamaları
D) İnsanların her zaman başka insanlardan
özellikle mevsimsel bula-
ilgi görmek istediklerini
şıcı hastalıklara karşı et-
kili olmaktadır.
Ülkemizde sağlık Bakan-

lığı'nın duyuru ve tedbir-
lerine uymak bulaşıcı has-
talıkların yayılmasını en- 10. Aşağıdakilerden hangisinde yaşanılan ge-
gelleyecektir. lişmelerin teknolojik aletlerin daha küçük
ve daha işlevsel olmasını sağlamaktadır?
7. Aşağıdakilerden hangisi toplumsal daya- A) Antropoloji B) Arkeoloji

nışmaya zarar veren hastalıklar arasında yer C) Kronoloji D) Nanoteknoloji
alır?
A) Gece körlüğü B) Kanser
C) Obezite D) Hepatit
11.
Bu hastalığa karşı uyguladığım ön-
8. Bir bilim adamının yaptığı araştırmalar her- leyici bir tedbirdi.
hangi bir izin alınmadan bir yayın kuruluşu ta-
rafından pazarlanmıştır.
Bu durumla ilgili olarak aşağıdakilerden han-

gisi söylenemez?
A) Bilimsel gelişmelere zarar verilmiştir.

Yukarıdaki doktor aşağıdakilerden hangi-
B) Bilim adamının hakları ihlal edilmiştir. sinden bahsetmiştir?
C) Toplumsal fayda amaçlanmıştır. A) Aşılama B) Teşhis
D) Emeğe karşı saygısızlık yapılmıştır. C) Tedavi D) Uyarma

Elektronik Yüzyıl
1 ETKİNLİK
- ETiN†
Aşağıdaki resimlerin altlarına hangi bilim dallarıyla ilgili olduklarını yazınız.
Sosyal bilimler araştırma-

larını daha çok gözlem ve
kaynaklara dayalı olarak
gerçekleştiren bilimlerdir.
................................................ ................................................ ................................................ Pozitif bilimler adı verilen
1 2 3 fizik, kimya, biyoloji, tıp
gibi bilimler ise daha çok
deney yöntemini kullanı-
lırlar.
................................................ ................................................ ................................................

4 5 6
................................................ ................................................ ................................................

7 8 9
................................................ ................................................ ................................................

10 11 12

ETKİNLİK
†NiTE - 1 Elektronik Yüzyıl
Aşağıdaki şemalarda boş bırakılan yerleri uygun bir şekilde tamamlayınız.
Telif ve patent hakkının ko-

Hastalıklar
runmasında en etkili gö-
rev vatandaşlara düşmek-
tedir.
Devletin aldığı tedbirler

korsan üretim konusunda
Bulaşıcı
caydırıcı olmakla birlikte ..................
Hastalıklar
sorunu tam anlamıyla çö-
zememektedir.
Ancak vatandaşlar korsan

üretimlere ilgili göstermez-
se korsan üretimler sona .................. .................. .................. .................. Kalp ..................
yetmezliği
erecektir.
Korsan
Eser
Kişilere Devlete
Düşen Düşen
Görevler Görevler
.................. .................. .................. .................. .................. ..................

Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

M 16 İÖ6 OSB 20

1. Ünite : Sosyal Bilgiler Öğreniyorum ......................................................6

2. Ünite : Yeryüzünde Yaşam..................................................................28

3. Ünite : İpek Yolu'nda Türkler ..............................................................54

4. Ünite : Ülkemizin Kaynakları...............................................................88

5. Ünite : Ülkemiz ve Dünya..................................................................112

6. Ünite : Demokrasinin Serüveni..........................................................136

7. Ünite : Elektronik Yüzyıl....................................................................160

Testler kazanımlara göre hazırlanmıştır.

Testin ait olduğu kazanımlar testin üzerinde belirtilmiştir. 6.

Olayların neden ve sonuç-

Testlerin yanında testin içerdiği kazanımlarla

ilgili konu anlatımı “Öğrenmekte Yarar Var”

başlığı altında verilmiştir.

Her olay farklı insanlar üze-

3. Bazı olayların etkileri yaşandığı anda görüle-

Testlerin yan kısmında bulunan optik formlar

koparılacak şekilde hazırlanmıştır. Öğrenci testi

Okuma” sayesinde kolayca okutulabilmektedir.

Meslek seçimi bireylerin ha-

Ünite sonlarında bulunan Doğru - Yanlış, Boşluk Hakim

Doldurma, Eşleştirme, Bulmaca gibi alternatif

her tip soruyu çözmeleri amaçlanmış ve kitap

110 110 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası

Akıllı telefonunuza yüklemiş olduğunuz ‟Pratik Okuma

Testlerin yanında yer alan optik

formu bilgisayar ya da akıllı telefon

kamerası ile okutunuz.

3. • Hac ibadeti süresince giyilen ve iki parça-

Sosyal Bilgiler - Sosyal Bilgiler Öğreniyorum

8. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Soru Bankası 37

Okutma işlemi yapıldıktan sonra ekrana

Bu ikonu gördüğünüz testlerdeki

Detaylı bilgi için www.pratikokuma.com

Yukarıdaki iki doktorun açıklamaları ile il-

D) Bazı olay ve durumların insanlar üzerin- A) Kazaya karışan kişi sayısı

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası 7

Olayların neden ve sonuç- 9.

Her olay farklı insanlar üze-

8 8 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası

Yukarıdaki tabloda hangi özellikler yanlış

Buna göre yukarıdaki öğrencilerden hangi-

III. Geçtiğimiz kıştan beri görüşmüyoruz.

Yukarıdaki cümlelerden hangileri görüş

C) II ve III D) Yalnız III

A) Yalnız I B) I ve II C) Bu kitap annesine ithafen yazılmıştır.

C) Yalnız II D) II, III ve IV D) Zaten en başarılı kitabı bu ilk öykü kitabıdır.

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası 9

10 10 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası

A) Bilimsel araştırma basamaklarına uymuş-

B) Araştırmasını yaparken çok yorulmuştur.

C) Bilimsel hırsızlık yapmıştır.

A) Konu belirleme B) Hipotez kurma

Yukarıdaki açıklamaya göre aşağıdakiler-

A) Küresel ısınma, deniz ve içme suları

B) Küresel ısınma deniz sularının yükselme-

C) Küresel ısınmanın bir nedeni de su kay-

D) Küresel ısınma ile ilgili Su Vakfı’nın yaptı- 5.

3. Yukarıdaki öğrencinin sözleri aşağıdakiler-

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası 11

12 12 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası

3. Resimde görülen ka-

Kapının üzerinde Aşağıdakilerden hangisi Necla sorununun