Bijlage 2 Format Toelichting lesontwerp

Kerndoel 53
De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse
geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis
Veelkleurig Nederland
- mensen uit Indonesi, Suriname en van de Antillen komen naar Nederland
- de komst van zogenaamde gastarbeiders uit landen als Itali, Spanje en Joegoslavi
- de komst van mensen uit Marokko en Turkije naar ons land
- het ontstaan van een multiculturele samenleving.

Kerndoel 56
De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed.
- cultureel erfgoed is gerelateerd aan verschillende vakgebieden. In groep 7/8 kunnen vanuit alle
vakken relaties gelegd worden met cultureel erfgoed.
- verhalen bij voorwerpen, gebruiken, gebeurtenissen van vroeger
- doorgeven van en veranderingen in gebruiken, gewoonten en rituelen (bijv. binnen gezin, religie,
samenleving)
- gebruiken, gewoonten en rituelen in verschillende tijdsperiodes en in verschillende culturen
- waarden en normen (van jezelf, de groep en omgeving, maatschappij, iedereen)

Student: Anne Hendriks Docent: S.

Vakgebied: Geschiedenis Stagegroep: 7
Klas: PEH16VA
Welke keuzes heb ik hier gemaakt? Toelichting/ onderbouwing van keuzes
(denk hierbij met name kernbegrippen uit (vak-)
specifieke theorie)

Kennis over (kinderen in) de
groep is nadrukkelijk
verwerkt in de omschrijving
van de beginsituatie van de
groep, zowel in
pedagogische zin (gedrag,
groepsverhoudingen,
groepsdynamiek) als in
didactische zin
(vakspecifieke
beginsituatie).
Ik beschrijf de klas en de
kinderen die iets bijzonders
hebben.
Daarnaast beschrijf ik waar
de kinderen vakdidactisch al
staan. Ik beschrijf wat ze al
weten en van waaruit ik
verder kan gaan met de
leerstof.
Ik heb de groep pedagogisch in beeld
gebracht, omdat het belangrijk is om te
weten dat er kinderen zijn met dyslexie en
dat er kinderen zijn die een klas hebben
overgeslagen of zijn blijven zitten.
Doordat er veel verschillende niveaus te
zien zijn in de klas, heb ik besloten te
differentiren (Luijtjes & Zeeuw-Jans, de,
2013). Ik kies ervoor om heterogene
groepen te maken, zodat de kinderen van
elkaar kunnen leren en elkaar kunnen
helpen.
Doordat ik in groepen werk, creer ik een
samenwerkingsvorm. Kinderen helpen
elkaar en zijn in overleg.
Kinderen weten al het enige op het gebied
van een multiculturele samenleving. Ze
hebben hier al vaker les over gehad, dus
ik kan wat meer de diepgang in. Doordat
we met groepen aan de slag gaan, zijn de
kinderen in overleg. Er vindt interactie en
communicatie plaats. Dit is stimulerend
voor de kinderen (Luitjes & Zeeuw-Jans,
de, 2013).

De lesdoelen zijn
afgestemd op de
beginsituatie. In de
De kinderen over kerndoel Het is belangrijk dat kinderen leren over
53 en 54. Doelen van de les veelkleurig Nederland. We leven in een
zijn als volgt: de leerlingen multiculturele samenleving en er zijn veel
formulering ervan wordt
zichtbaar dat kennis van
vakdidactiek en leerlijnen
op een logische manier is
verwerkt.
Werk- en
groeperingsvormen zijn
afgestemd op specifieke
kenmerken van de groep n
op specifieke kenmerken
van vakdidactiek.
Werk- en
groeperingsvormen zijn
functioneel ondersteunend
bij het behalen van de
lesdoelen.
Een aanzet tot
samenwerkend leren krijgt
op een logische wijze plek in
het lesontwerp.*
weten dat er nog nooit zoveel
verschillende mensen in
Nederland hebben gewoond
als tegenwoordig. Daarbij
kunnen ze de drie
belangrijkste redenen
hiervoor noemen. Bovendien
weten de leerlingen aan het
einde van de les uit welke
landen mensen uit ex-
kolonien en gastarbeiders
kwamen. Ze kunnen
verwoorden wat belangrijk is
te weten over Nederland en
ze weten wat er bedoeld
wordt met het begrip multi-
culturele samenleving en
kunnen in eigen woorden
vertellen wat ze hiervan
vinden.
Daarnaast zijn de kinderen in
staat om feedback op elkaar
te geven.
Ik deel de groep in groepjes
van 3 leerlingen in.
Ik kies in deze les voor
samenwerkend leren. Dit heb
ik benoemd in mijn
beginsituatie.
mensen met een andere afkomst. Door in
samenwerking aan de slag te gaan met
opdrachten en door in gesprek te gaan
aan de hand van een vertelplaat, leren de
kinderen meer over onze samenleving.
Het is belangrijk dat kinderen weten wat
er speelt in ons land en wat er in het
verleden gebeurt is. Ze moeten weten wat
de aanleiding is geweest voor deze
samenleving. Op die manier weten
kinderen de geschiedenis van ons land
kennen en kunnen ze hun vaardigheden
inzetten.
Door samen te werken leren kinderen
veel van elkaar. Ze leren kritisch te kijken
naar elkaar. Ze kunnen daarbij tops en
tips geven. Aan de groep, maar ook aan
zichzelf. Het is belangrijk dat deze groep
leert om te gaan met verbeterpunten en
positieve punten. Op die manier wordt de
sfeer in de groep bevorderd (Luitjes &
Zeeuw-Jans, de, 2013).
Ik vind het belangrijk dat kinderen samen
aan de slag kunnen met leerstof. Ze
hoeven niet zelfstandig te werken, maar
mogen dat van mij samen doen. door
samen te werken brengen ze kennis over.
Het ene kind weet al meer dan het andere
en door heterogene groepjes te maken,
kan kennis dus goed worden
overgebracht. Daarbij vind ik het ook
belangrijk dat kinderen in gesprek kunnen
gaan over dit onderwerp.
Bovendien sluit het samenwerken in
groepen aan bij de overdenking die ik bij
deze groep maakte. Deze groep kan nog
veel leren als het gaat om feedback
geven en ontvangen. Door in groepjes
samen te werken, kunnen kinderen
kritisch naar elkaar kijken en kunnen ze
tips en tops geven (Luitjes & Zeeuw-Jans,
de, 2013).
Ik deel de groep in groepjes van 3
kinderen in, om te zorgen voor sociale
interactie en communicatie. De kinderen
kunnen door te samenwerken kennis aan
elkaar overbrengen en de kinderen met
meer kennis kunnen de kinderen met
minder kennis helpen, omdat ik heb
gezorgd voor heterogene groepen. De

Een aanzet tot ontdekkend
leren krijgt op een logische
wijze plek in het
lesontwerp**
De proces- en
productdoelen worden
expliciet gevalueerd met
de kinderen.
De werkvormen die worden
gehanteerd bij evaluatie
zijn passend bij
vakdidactiek en sluiten aan
op specifieke kenmerken
van de groep.
*bij tenminste 3 lesontwerpen
** bij tenminste 1 lesontwerp
/ /
Samen met de kinderen
evalueer ik het werkblad.
Daarnaast stel ik vragen: ,
kan je nog iets meer vertellen
over de aanleiding van deze
samenleving? of: , kun je
nog eens benoemen wat een
multi-culturele samenleving
inhoudt?
Daarnaast vraag ik naar
feedback. Wie kan iets
vertellen over de
samenwerking?
Feedback is nog een
aandachtspunt in deze klas.
Dit is ook het onderwerp
waarover mijn overdenking
gaat.
Ik kies voor een klassikale
evaluatie, zodat iedereen kan
volgen.
kinderen mogen samenwerken bij de
verwerking van de les, omdat daarbij een
werkblad gemaakt wordt door de kinderen
en samen kunnen ze verder komen dan
alleen.
Ik evalueer het werkblad, omdat dat een
eerste grove indicatie is waaraan ik kan
zien of kinderen deze les hebben
begrepen en of ze meer over dit
onderwerp weten.
Daarnaast stel ik dus controlevragen.
Het is belangrijk om nog even te herhalen
wat we hebben gedaan deze les, dus ik
stel enkele leerlingen nog wat
controlevragen. Op die manier weet ik of
het proces is blijven hangen.
Als laatste vraag ik om feedback. Het is
belangrijk dat de kinderen feedback
kunnen geven en ontvangen. Op die
manier wordt het groepsklimaat bevorderd
(Luitjes & Zeeuw-Jans, de, 2013).
Ik kies voor klassikale evaluatie, omdat ik
het belangrijk vind dat iedereen kan leren
van elkaar en van de tips en tops. Door
klassikaal te evalueren, wordt de stof nog
eens extra herhaald en kan iedereen er
nog iets van opsteken.
Daarnaast wordt er feedback gegeven,
waardoor iedereen meekrijgt wat er wordt
gezegd. De groep kan op die manier
samen werken aan verbeteringen.