Trang b in

TRANG B IN THANG MY

I. GII THIU KHI QUT V THANG MY.

Thang my l mt thit b nng dng vn chuyn ngi hoc hng ha mt cabin,
v chuyn ng theo nhng b dn hng thng ng c nh. Cc thang nng dng trong
cng nghip, khai thc hm m, trn cc con tu, v cc thit b nng c kt cu t bit
khng thuc loi ny.

Hnh 1.1 : Thang my chy in .

Trn hnh 1.1 gii thiu s nguyn l ca mt thang my chy in.
Cc b phn chnh ca thang my l: cabin 3 trong cha ngi hoc hng ha, ti
nng 1. Cabin chuyn ng trn cc dn hng thng ng 5, nh c b guc trt 9 lp t
vo cabin. Cp nng 10 trn c treo cabin c qun vo tang hoc vt qua puli dn cp
ca b ti nng ( trn hnh l b ti nng c puli dn cp ). Nh ni trn, khi dung puli
dn cp th s nng cabin l do lc ma st gia cp v vnh puli dn cp ny. Trng lng ca
cabin ny v mt phn trng lng vt nng c cn bng bi i trng 7 treo trn cc dy
cp i ra t puli dn cp hoc t tang ( khi b ti tang qun cp).

60
Trang b in

an ton, cabin c lp trong ging thang 6. Phn trn ca ging thang thng b
tr bung my 11. Trong bung my c lp b ti v kh c iu khin chnh ( t phn phi,
trm t, b hn ch tc ). Phn di ca ging thang ( h ging ) c b tr cc b gim
chn cabin v gim chn i trng 8, cabin tp kt trn trong trng hp cabin di
chuyn qu v tr lm vic cui cng ( khi cabin v tr gii hn trn cng th i trng tp
kt trn gim chn ). phn trn cng v di cng ca ging thang c lp cc b hn ch
hnh trnh hn ch hnh trnh lm vic ca cabin.
trnh ri cabin khi b t cp hoc khi b hng c cu nng, trn cabin c lp b
hm bo him. Trong trng hp ny th thit b kp ca n s kp vo cc dn hng v gi
cht cabin. a s trng hp th cc b hm bo him c dn ng t mt cp ph 4, cp
ny vt qua puli ca b hn ch tc kiu li tm 2. Khi tc cabin tng cao hn gii hn
nht nh th b hn ch tc s phanh puli v dng cp 4. Cp ny khi h cabin sau s
tc ng vo b hm bo him lin h vi n.
Vic m thang my c tin hnh bng cch n ln tay n ca kh c in lp trong
cabin ( thang my in khin bng tay n )hoc bng cch n ln nt n ca tng tng
ng ( thang my in khin bng nt n ). Trong s iu khin bng tay n th vic dng
cabin mt tng nht nh c tin hnh do ngi iu khin thang my, cn iu khin
bng nt n th vic dng cabin c tin hnh t ng. Trong c hai h thng iu khin u
c trang b thm nhng thit b ph dng ng c, khi gp phi s c hoc khi c kh nng
b mt an ton trong s dng thang my ( khi ca cabin v ca tng ang m, cabin ang
c gi bi b bo him ).

61
Trang b in

Hnh 1.2 : Cc s thang my

a ) Thang my c puli dn hng ; b ) Thang my c s b tr ti di ;
c ) Thang my kiu y .
Cc s thang my thng gp c th hin trn hnh 1.2 . Ty thuc vo ni lp
t v cng dng ca thang my, s thang my hnh 1.1 c th thay i mt t.
Hnh 1.2a , c lp thm puli ph 2 dn hng cp i trng. S ny c s
dng trong trng hp khi, do kch thc ca cabin ln, cp i trng khng th dn hng
t puli dn cp ( hoc tang ) mt cch trc tip xung di.
Hnh 1.2b, b ti 1 c b tr bn hng v phn y ca ging thang, do phn
no gim c ting n pht sinh khi thang my lm vic. Dng s ny s lm tng ti
trng tc dng ln ging thang cng nh tng chiu di v s im un ca cp nng. Cho nn
, kiu b tr b ti nh th ny ch s dng trong nhng trng hp c bit khi m bung
my khng th b tr c pha trn ging thang v khi c yu cu cao v cn gim n
khi thang my lm vic
Hnh 1.2c, l s thang my kiu y, cc cp nng 1, trn c treo cabin 2, c
un qua cc puli 6 lp trn khung cabin, sau i qua puli trn 3 n puli dn cp ( hoc tang
) 5 ca b ti nng. Trng lng ca cabin v mt phn ca vt nng c cn bng vi i
trng 4. Cc dy cp ca i trng un qua puli dn hng ph.

62
Trang b in

Hnh 1.3 : Cu to chung ca thang my ch ngui

63
Trang b in

Hnh 1.4 : Mt ngoi ca thang my ch ngui

II. PHN LOI V CC THNG S K THUT C BN CA
THANG MY
1. Phn loi thang my
a)Theo cng dng ( tiu chun vit nam 5744 1993 ) thang my c phn thnh 5
loi.

Hnh a : Thang my ch ngui trong khch sn

Thang my chuyn ch ngi: loi ny chuyn vn chuyn hnh khch trong
cc khch sn, cng s nh ngh, cc khu chung c, trng hc, thp truyn hnh

64
Trang b in

Thang my chuyn ch ngi c tnh n hng i km : loi ny

thng dng trong cc siu th , khu trin lm
Thang my chuyn ch bnh nhn: loi ny chuyn dng trong cc
bnh vin cc khu iu dng c im ca n l kch thc thng thy cabin phi
ln cha bng ca (cng) hoc ging ca bnh nhn, cng vi cc bc s, nhn
vin v cc dng c cp cu i km,. Hin nay trn th gii sn xut theo cng tiu
chun kch thc v ti trng cho loi thang my ny.

Hnh b : Thang my ch bnh nhn dng trong bnh vin .

65
Trang b in

Thng my chuyn ch
hng c ngi i km .Loi ny thng dng trong cc nh my, cng xng, kho
thang dng cho nhn vin khch sn vv ch yu dng ch hng nhng c ngi i
km phc v.
Hnh c : Thang my ch hng c ngui i km trong phn xung .

Thang my chuyn ch hng khng c ngi i km.

Hnh d : Thang my ch thc n trong nh hng .

66
Trang b in

Loi chuyn dng ch vt liu, thc n trong khch sn, nh n tp th vv. c

im ca loi ny l ch c iu khin ngoi cabin (trc cc ca tng ).
Cn cc loi thang khc nu trn va iu khin trong cabin v ngoi cabin.
Ngoi ra cn c cc loi thang chuyn dng khc nh:thang my cu ha, ch t

a) b) c)

Hnh 1.1 : Thang my in c b ti t pha trn ging thang :

a , b ) Dn ng cabin bng puli ma st ;
c ) Dn ng cabin bng tang cun cp .
b) Theo h thng dn ng cabin.
Thang my dn ng in (hnh 1.1).
Loi ny dn ng cabin ln xung nh ng c in truyn qua hp gim tc ti puli
ma st hoc tang cun cp. Chnh nh cabin c treo bng cp m hnh trnh ln xung ca
n khng b hn ch.

67
Trang b in

a) b)
Hnh 1.2 : Thang my in c b ti t pha dui ging thang ;
a ) Cp treo trc tip vo dm trn ca cabin ;
b ) Cp vng qua y cabin .

Ngoi ra cn c cc loi thang dn ng.

68
Trang b in

a) b) c)
Hnh 1.3 : Thang my thu lc :
a ) Pittng y trc tip t y cabin ;
b ) Pittng y trc tip t pha sau cabin ;
c ) Pittng kt hp vi cp gin tip y t pha sau cabin
Cabin ln xung nh bnh rng thanh rng (chuyn dng ch ngi phc v xy
dng cc cng trnh cao tng ).
Thang my thy lc (bng xylanh-pittng ) (hnh 1.3)
c im ca loi thang ny l cabin c y t di ln nh pittng xylanh thy
lc nn hnh trnh b hn ch. Hin nay thang my thy lc vi hnh trnh ti a l 18m , v
vy khng th trang b cho cc cng trnh cao tng, mc d kt cu n gin, tit din ging
thang nh hn khi c cng ti trng so vi dn ng cp, chuyn ng m an ton, gim c
chiu cao tng th ca cng trnh khi c cng s tng phc v, v bung my t tng trt.
Thang my kh nn
c) Theo v tr t b ti ko.
i vi thang my in
Thang my c b ti ko t pha trn ging thang (hnh 1.1).
Thang my c b ti ko t pha di ging thang (hnh 1.2).
i vi thang my dn ng cabin ln xung bng bnh rng thanh rng th b ti dn
ng t ngay trn nc cabin.
i vi thang my thy lc: bung my t ti tng trt ( hnh 1.3 ).
d ) Theo h thng vn hnh
Theo mc t ng:
+ Loi na t ng;
+ Loi t ng;
Theo t hp iu khin:
+ iu khin n;
+ iu khin kp;
+ iu khin theo nhm.
Theo v tr iu khin:
+ iu khin trong cabin;
+ iu khin ngoi cabin;
+ iu khin c trong v ngoi cabin.
e) Theo cc thng s c bn
Theo tc di chuyn ca cabin

69
Trang b in

+ Loi tc thp; v < 1 m/s;

+ Loi tc trung bnh; v = 1-2,5 m/s;
+ Loi tc cao; v = 2,5- 4 m/s;
+ Loi tc rt cao;v >4 m/s;
Theo khi lng vn chuyn ca cabin:
+ Loi nh : Q < 500 kg
+ Loi trung bnh : Q = 500- 1000 kg
+ Loi ln: Q = 1000- 1600 kg;
+ Loi rt ln: Q>1600 kg.
f ) Theo kt cu cc cm c bn.
Theo kt cu ca b ti ko:
+ B ti ko c hp gim tc:
+ B ti ko khng c hp gim tc: thng dng trong cc loi thang my c tc
cao ( v > 2,5 m/s );
+ B ti ko s dng ng c mt tc , hai tc , ng c iu chnh v cp, ng
c cm ng tuyn tnh ( LIM linear Induction Motor );
+ B ti ko c puli ma st hoc tang cun cp dn ng cho cabin ln xung.
Loi c puli ma st ( hnh 1.1 a ,b ) khi puli quay ko theo cp chuyn ng l nh ma
st sinh ra gia ma st ca puli va cp. Loi ny u phi c i trng.
Loi c tang cun cp ( hnh 1.1 c ), khi tang cun cp hoc nh cp ko theo cabin
ln hoc xung. Loi ny c hoc khng c i trng.
Theo h thng cn bng:
+ C i trng ( hnh 1.1a);
+ Khng c i trng ( hnh 1.1 c);
+ C cp hoc xch cn bng dng cho nhng thang my c hnh trnh ln;
+ Khng c cp hoc xch cn bng.
Theo cch treo cabin v i trng:
+ Treo trc tip vo dm trn ca cabin ( hnh 1.1 a);
+ C palng cp ( thng qua cc puli trung gian ) vo dm trn ca cabin ( hnh 1.1 b)
+ y t pha di y cabin ln thng qua cc puli trung gian.
Theo h thng ca cabin:
+ Phng php ng m ca cabin.
ng m bng tay. Khi cabin dng ng tng th phi c ngi trong hoc
ngoi ca tng m ca v ng ca cabin v ca tng;

70
Trang b in

ng m na t ng ( bn t ng ). Khi cabin dng ng tng th ca cabin

v ca tng t ng m, khi ng phi dng bng tay hoc ngc li.
C hai loi ny thng dng cho cc thang my ch hng c ngi i km,
thang ch hng khng c ngi i km hoc thang my dng cho nh ring;
ng m ca t ng: khi cabin dng ng tng th ca cabin v ca tng t
ng ng v m mt c cu t u ca cabin. Thi gian v tc ng, m iu chnh
c:
+ Theo kt cu ca ca;
Cnh ca dng ca xp la v mt pha hoc hai pha;
Cch ca dng tm ( panen ) ng, m bn l mt cch hoc hai cnh.
Hai loi ca ny thng dng cho thang my ch hng c ngi i km hoc
khng c ngi i km. Hoc thang my dng cho nh ring;
Cch ca dng tm ( panen ), hai cch m chnh gia la v hai pha. i vi
thang my c trng ti ln, cabin rng, ca cabin c bn cnh m chnh gia la v hai pha (
mi bb hai cnh ). Loi ny thng dng cho thang my c i trng t pha sau cabin;
Cnh ca dng tm ( panen ), hai hoc ba cnh m mt bn, la v mt pha.
Loi ny thng dng cho thang my c i trng t pha sau cabin.
Cch ca dng tm ( panen ), hai cnh m chnh gia la v hai pha trn v
di ( thang my ch thc n );
Cnh ca dng tm ( panen ), hai hoc ba cnh m la v mt pha trn.
Loi ny thng dng cho thang my ch t v thang my ch hng;
+ Theo s ca ca cabin:
Thang my c mt ca;
Hai ca i xng nhau;
Hai ca vung gc vi nhau.
+ Theo loi b hm bo him an ton cabin:
Hm thc thi, loi ny thng dng cho thang my c tc thp n 45
m/ph;
Hm m, loi ny thng dng cho thang my c tc ln hn 45 m/ph v
thang my ch bnh nhn.
g ) Theo v tr ca cabin v i trng ging thang
- i trng b tr pha sau ( hnh 1.4a ).
- i trng c b tr mt bn ( hnh 1.4b ).

71
Trang b in

a) b)
Hnh 1.4: mt ct ging thang.
a) Ging thang c i trng b tr pha sau.
b) Ging thang c i trng b tr mt bn.
Trong mt s trng hp i trng c th b tr mt v tr khc m khng chung
ging thang vi cabin.
h ) Theo qu o di chuyn ca cabin.
- Thang my thng ng, l loi thang my c cabin di chuyn theo phng thng
ng, hu ht cc thang my ang s dng thuc loi ny.
- Thang my nghing , l loi thang my c cabin di chuyn nghing 1 gc so vi
phng thng ng.
- Thang my zigzag, l loi thang my c cabin di chuyn theo ng zigzag.
2. Thng s k thut c bn ca thang my.
a ) Chiu cao nng ( s tng m thang my phc v ): H ( m).
b ) Sc nng dang ngha ca thang my:
L trng lng ln nht ca vt nng. i vi thang my nng hng th sc nng danh
ngha ca vt nng v trng lng ca xe con ( khi nng vt trong xe con ), gi, k v cc
thit b tng t c nng cng vi vt nng.
Sc nng danh ngha ca thang my ch ngi c xc nh theo s ngi ln nht z
c ch trong cabin, c xc nh theo cng thc:
Q = q. z

72
Trang b in

Trong q: trng lng ca mt ngi, thng ly bng 70 kg. Trng lng ny cng
ly tnh ton cho thang my ch ngi c ngi p ti.
c ) Tc chuyn ng danh ngha ca cabin: v ( m/s):
L tc lm vic ca n, cn c theo tnh ton thang my. B hm bo him c
kh s hot ng khi cabin chuyn ng vi tc cao hn. Tr s tc ny c quy nh
theo quy phm an ton.
III . CU TO NGUYN L HOT NG CA THANG MY CH
HNG .
1. c im chung.
Thang nng dng xe kp uc dng chuyn ti cc lai vt liu uc cht ng
( nh qung , than , cc) v lm vic vi cc gu d ti t ng ( xe kp ) . Ty thuc
vo cng dng cc thang nng ny c th chia lm ba nhm .
1 . Thang nng cng nghip cng dng chung dng nng cc lai vt liu cht ng
khc nhau ( tro , cc , thc n gia sc) .
2. Thang nng dng cc l cao cung cp thang cc , qung v x vo l .
3. Thang nng dng hm m lm cc my nng chnh ca hm m chuyn ti ln
mt t thang qung
Cc thang nng cng nghip v thang nng l cao c dung tch 0,5 5 m 3 , chiu
cao nng khng ln lm ( khong 30 40 m ) v tc nng 0,5 1,5 m/giy .
Cc thang nng cng nghip v thang nng l cao c dung tch gu t 3,5 n 14 m 3
v chiu cao nng t 50 n 500 m v trn na .
Trn hnh 10.1 a ra cc s ca cc thang nng dng xe kp . B phn c bn ca
thang nng hnh 10.1a l xe kp 2 , di chuyn theo cc ray hoc dn hung , uc bt cht
vo kt cu thp c bit cu 1 ca hm m ( cc thang nng dng hm m ) .
Gu uc cht ti bng tay ( i vi thang nng nh ) hoc uc cht ti qua thit b
cht ti chuyn dng 3 . v tr trn cng gu uc d ti t ng . S d ti uc tin hnh
hoc l bng cch lt gu ( xe kp lt ) hoc d ti qua ca thnh hoc y gu ( xe kp d
ti qua y gu ) . y gu uc y kn bng tm chn trong thi gian cht ti v thi gian
nng . Vi nng sut nh th thang nng uc lp mt xe kp uc cn bng bi i trng treo
vo u cp vt qua tang ( hnh 10.1c) .
Vi nng sut ln ( thang nng dng hm m v thang nng dng l cao ) thay v
i trng ngui ta lp xe kp th hai ( hnh 10.1b ) . Trong trung hp ny th trng lung cc
xe kp t cn bng ln nhau .

73
Trang b in

74
Trang b in

Hnh 10.1: cc s thang nng dng xe kp.

a) s nguyn l b), c) Cc thang nng c mt v hai xe kp
cc thang nng nh , t lm vic th i khi ngui ta cng khng lp i trng
n gin kt cu ca thang , nhng khi s tng cng sut cn thit ca ng c .
Ty thuc vo iu kin a hnh th cc dn hung ca xe kp uc lp thng ng
hoc lp nghing . Theo ngui ta phn ra thang nng thng ng v thang nng nghing .
Trong mt s thang nng thng ng , m bo s cht ti v d ti ca xe kp th cc an
ung cui ngui ta lm nghing . vng cht ti th gc nghing thung ly bng 60 0 ,
vng d ti m bo gu ra ht th gc nghing thung ly khong 50 0 . Cu hnh ca
dn hung nh th cng uc dng cho mt s thang nng nghing ( thang nng dng
xng luyn gang ) .
2. Cu to ca xe kp nng.
Xe kp nng c cu to gm :c cu nng, xe kp, dn hng, thit b cht ti.
a) C cu nng
b) Xe kp v dn hng.
lm cc dn hung cho cc xe kp ca cc thang nng cng nghip thng ng
ngui ta dung thp cn nh hnh dng gc v dng ch T . i vi cc thang nng hm m

75
Trang b in

, lm dn hung ngui ta cc g hay ray xe la , tung t nh dung cho cc thang nng

c lng . cc dn hung ny , a s ngui ta dung guc ta trut hoc guc ta ln . cc
thang nng nghing , ngui ta dng cc ray xe lac tit din hnh ch nht hay hnh vung ,
t trn kt cu ta ( dm , ) . lm cc im ta cho cc xe kp , trong trung hp ny
, ngui ta dng cc bnh xe di chuyn v cho chng khng b trt ra khi ung ray ngui
ta ch to bnh xe c g . Khi gc nghing ca ung ln hn 40 0 th trong cc thang nng
ny , trn cc bnh xe di chuyn ngui ta thung lp thm ray p .
Cc b phn c bn ca xe kp l khung , gu , thit b ta ( con ln hoc guc ta ) v
cc chi tit treo cp nng . Kt cu ca cc chi tit ny ph thuc vo kiu xe kp ( loi d
hang bng lt u hay d ti qua y ) .Trn hnh 10.2 a ra cc s c bn ca xe kp lt .
Trong s hnh 10.2a xe kp gm c thn xe gu 4 uc lp bn l vo khung 2
uc ch to t thp hnh ( hoc thp trn ), c lp cp nng 1. Cc con ln pha trc 3
c ch to n cn cc con ln pha sau 5 c ch to kp. Con ln pha trc v na bn
tri ca con ln pha sau 5 cng di chuyn theo mt ng ray c un cong vng d ti
(on ab ). vng ny c lp thm mt ng ray khi lt thng th na bn phi ca
con ln pha sau di chuyn trn ; cc con ln pha trc khi s tip tc chuyn ng theo
on cong ca ng chnh.
Trn s 10.2b c hai con ln c b tr trong mt mt phng nhng cc mc
khc nhau v di chuyn theo 2 ng ray c lp.
vng d ti thi ray di ca con ln pha trc c un cong (on ab)cn ray th
hai th thng.
Cc xe kp ca thang nng cng nghip v thang nng l cao cng c thc hin
theo cc s ny.
Trn hnh 10.2c a ra s 3 dng khi dn hng thng ng , c bit trong my
nng m. Trong s ny th gu 3 c bt bn l khung ng 6. Trn c lp cc con
ln 2. Cc con ln nay on ng d ti th i vo cc dn hng cong 1. Khi nng khung,
con ln chuyn ng theo dn hng v lt xe kp quay trc 4; Khi h th xe kp tr v v tr
ban u.
Trng tm ca xe kp phn b so vi trc quay ca n sao cho momen do trng lng
ring ca xe kp gi n khng b lt khi cht ti v khi nng. chng lt do momen ny th
gu c bo v bng c chn lp trn khung. Cc xe kp lt c ra ht khi d ti. iu
ny c bit cn thit khi ch vt liu dnh. Nhc im ca chng l c chiu di on
ng d ti ln. on ng ny cn phi c nng khung xe kp n v tr cn thit
sch gu. Ngoi ra khi xe kp i vo cc on dn hng cong th pht sinh cc lc qun tnh
ln v th lm tng ng k ti trng tc dng ln cc dn hng v cc c cu ca thang

76
Trang b in

nng. trnh iu ny th tc chuyn ng ca xe kp lt vng d ti ngi ta n nh

khng qu 0.5 0.7 m/s.
Trong thang my c tc cao hn th cn thit phi c mt thit b c bit gim
tc ca xe kp khi n i vo ng cong d ti. Bn cnh s lm t thm gi thnh ca
thit b th s gim tc nh vy cng s lm nng sut ca thang nng.
Cc xe kp lt ch yu c s dng trong cc thang nng cng nghip, thang nng
l cao, trong cc thit b nng dng hm m, ni m yu cu thang nng phi c nng sut
rt cao. Chng cng t gp v ch yu khi lm vic ci than pha t st m.Trong nhng
trng hp cn li khi nng hm m ngi ta s dng cc xe kp vi s d ti qua y. S
ca loi xe kp ny c a ra trn hnh 10.3a.
Thn 2 ca xe kp c bt c nh trn khung 1.Khung 1 c treo trn cc cp nng,
ca d ti c b tr thnh pha trc ca thn xe v c ng bng ca chn hnh qut 7.
Ca chn c th m c nh n 4, trn c lp con ln ta. trong vng d ti th con
ln ta vo tm dn hng v khi tip tc nng thng th n lm xoay n 4 m ca gn vi
n. Vt liu c ra qua mng 6. Mt u ca mng ni vi u ca n 4 cn u th 2
dng con ln 5 lm im ta. Khi xoay n quanh im 3 th mng c y ra v ng thi
c v tr nghing khi che kn khe h gia y xe kp v thnh ging thang.

Hnh 10.2 : Cc s ca xe kp lt
a , b ) Ca thang nng nghing ; c ) Ca thang nng thng ng .
Khi lm vic vi vt liu dng cc ln th pht sinh nguy c kt ca n by v
c bit l cc ca chn hnh qut. i vi cc vt liu ny ngi ta a ra cc loi xe kp c
thn lc theo hnh 10.3b . Thn 1 ca xe kp ny uc bt u l trn khung 5 v c th xoay

77
Trang b in

i mt gc no ( khong 15 0 ) so vi im A . Khi nng th xe kp c v tr thng ng v

ca x ca n uc dy kn bng mng x 3 . Mt u ca mng ny uc bt bng l vo
thn , cn u kia th nm trn con ln ta 4 . Thn xoay i nh cc con ln 2 . Cc con ln
ny trong vng d ti th i vo cc dn hung nmn nghing 6 . Khi quay thn th mng
dui 3 uc y ra . Mng ny uc lp p vo v tr lm vic dui mt gc cn thit d
ti . Khi h xe kp th thn ca n li c v tr thng ng cn mng th c v tr nm ngang .
IV. CU TO V NGUYN L HOT NG CA THANG MY CH
NGI.
Thang my c nhiu kiu dng khc nhau nhng nhn chung c cc b phn chnh sau:
b ti ko; cabin cng h thng treo cabin; c cu ng m ca cabin v b hm bo
him; cp nng; i trng v h thng cn bng; h thng ray dn hng cho cabin v i
trng chuyn ng trong ging thang,h thng hn ch tc tc ng ln b hm bo him
dng cabin khi tc h vt qu tc cho php; t in cng cc trang thit b in
diu khin t ng thang my hot ng theo ng chc nng yu cu v m bo an ton;
ca cabin v cc ca tng cng h thng kha lin ng.
Trn hnh 2.1 l s cu to ca loi thang my ch ngi thng dng nht, dn
ng bng ti in vi puly dn cp bng ma st (gi tt l puli ma st)
B ti ko 21 c t trong bung my 22 nm pha trn ging thang 15.Ging thang 15
chy sut chiu cao ca cng trnh v c che chn bng kt cu chu lc (gch b tng hoc
kt cu thp vi li che hoc knh )v ch cc ca vo gings thang lp ca tng 7.
Trn kt cu chu lc dc theo ging thang c gn cc ray dn hng 12 v 13 cho i trng
14 v cabin 18. Cabin v i trng c treo ln hai u ca cp nng 20 nh h thng treo
19. H thng treo c tc dng m bo cho cc nhnh cp nng ring bit c cng nh
nhau. Cp nng c vt qua cc rnh cp ca puly ma st ca b ti ko. Khi b ti ko hot
ng, puly ma st quay v truyn chuyn ng n cp nng lm cabin v i trng i ln
hoc xung dc theo ging thang. Khi chuyn ng, cabin v i trng ta trn cc ry dn
hng trong ging thang nh cc ngm dn hng 16. Ca cabin 4 v ca tng 7 thng l
loi la sang mt hoc hai bn v ch ng m ca c khi cabin dng trc ca tng nh
c cu ng m ca 3 t trn nc cabin. Ca cabin v ca tng c trang b h thng kha
lin ng v cc tip im in m bo an ton cho thang my hot ng ( thang khng
hot ng c nu mt trong cc ca tng hoc ca cabin cha ng hn; h thng kha
lin ng m bo ng kn cc ca tng v khng m c t bn ngoi khi cabin khng
ng v tr ca tng; i vi loi ca la ng m t ng th khi ng hoc m ca cabin,
h thng kha lin ng ko theo ca tng ng hoc m ). Ti im trn cng v di cng
ca ging thang c t cng tc hnh trnh cho cabin
78
Trang b in

Hnh 2.1: Cu to chung ca thang my ch ngi:

1: t in iu khin ; 2: b hn ch tc ;3:c cu ng m ca; 4: ca cabin; 5:
sn cabin; 6: sn tng; 7: ca tng ; 8: cp ca b hn ch tc ; 9: thit b cng cp hn
ch tc ; 10: h thang pha di tng 1; 11: Gim chn ; 10, 13: ray dn hng cho i
trng v cabin; 14: i trng; 15: ging thang; 16: ngm dn hng; 17: b hm bo him;
18; cabin; 19: h thng treo; 20: cp nng ; 21: b ti ko ; 22: bung my
Phn di ca ging thang l h thang 10 t cc b gim chn 11 v thit b cng
cp hn ch tc 9. Khi hng h thng in khin, cabin hoc i trng c th i xung
phn h thang 10, vt qua cng tc hn ch hnh trnh v t l gim chn 11 m bo an
ton cho kt cu my v to khong trng cn thit di y cabin c th m bo an ton
khi bo dng, iu chnh v sa cha.

79
Trang b in

B hn ch tc 2 c t trong bung my 22 v cp ca b hn ch tc 8 c
lin kt vi h thng tay n ca b hm bo him 17 trn cabin. Khi t cp hoc cp trt
trn rnh puli do khng ma st m cabin i xung vi tc vt qu gi tr cho php, b
hn ch tc qua cp 8 tc ng ln b hm bo him 17 dng cabin ta trn cc ray dn
hng trong ging thang. mt s thang my, b hm bo him v h thng hn ch tc
cn c trang b cho c i trng.
H thng iu khin thang my bao gm cc mch sau:
Mch ng lc: l h thng iu khin c cu dn ng thang my ng
m, o chiu ng c dn ng v phanh ca b ti ko. H thng phi m bo vic iu
chnh tc chuyn ng ca cabin sao cho qu trnh m my v phanh c m du v dng
cabin chnh xc.
Mch iu khin: l h thng iu khin tng c tc dng thc hin mt
chng trnh iu khin phc tp, ph hp vi chc nng yu cu ca thang my. H thng
iu khin tng c nhim v: lu tr cc lnh di chuyn t cabin, cc lnh gi tng ca hnh
khch v thc hin cc lnh di chuyn hoc dng theo mt th t u tin no ; sau khi
thc hin xong lnh iu khin th xa b; xc nh v ghi nhn thng xuyn v tr cabin v
hng chuyn ng ca n. Tt c cc h thng iu khin t ng u dng nt n.
Mch tn hiu: l h thng cc n tn hiu vi cc k hiu thng nht ha
bo hin trng thi ca thang my, v tr v hng chuyn ng ca cabin.
Mch chiu sng: l h thng n chiu sng cho cabin, bung my v h
thang.
Mch an ton: l h thng cc cng tc, rle, tip im nhm m bo an ton
cho ngi, hng v thang my khi hot ng, c th l: bo v qu ti cho ng c, thit b
hn ch ti trng nng, cc cng tc hn ch hnh trnh, cc tip im ti ca cabin, ca tng,
ti h thng treo cabin v ti b hn ch tc , cc rleMch an ton v t ng ngt in
n mch ng lc dng thang hoc thang khng hot ng c trong cc trng hp
sau:
Mt in, mt pha, o pha, mt ng tip t;
Qu ti;
Cabin vt qu gii hn t cng tc hnh trnh;
t cp hoc tc h cabin vt qu gi tr cho php ( b hn ch tc v
b hm bo him lm vic );
Mt trong cc cp nng chng qu gii hn cho php;
Ca cabin hoc mt trong cc ca tng cha ng hn.

80
Trang b in

Ngoi ra, i vi thang my c ca la ng m t ng, khi ng ca nu gp

chng ngi vt th ca se t ng m ra v ng li. Thang my ch ngi thng c
trang b nt n cp cu phng khi c ha hon ( khi n nt ny, cabin h xung tng
mt v m ca ).
V. S MCH IU KHIN THANG MY CH HNG .

Hnh 10.8 : S in ca thang nng dng xe kp iu khin t ng .

iu khin cng vic ca thang nng dng xe kp c th tin hnh bng tay , bn t
ng v t ng hon ton . in khin bng tay ( thung dng nt bm ) c s dng trong
cc thang nng khng ln , t lm vic . Trung hp ny th c s m my ng c khi nng
xe kp uc tin hnh bng cch n ln nt n m my . S dng ng c v tr d ti uc
tin hnh mt cch t ng nh b ngt hnh trnh. s h xe kp xy ra sau khi n vo nt n
h . Trong iu khin bn t ng th xe kp sau khi d ti s uc t ng chuyn sang ch
h nh c rle thi gian vi thi gian duy tr 10 20 giy .
iu khin t ng uc s dng trong cc thang nng ln , lm vic nhiu , c bit
trong cc thang nng l cao . Trong cc thang nng kt cu c th s m my v dng xe kp
uc tin hnh nh rle thi gian . Sau nhng khong thi gian xc nh ng c uc m
my c lp vi s cht ti ca xe kp . s iu khin nh vy th khng trnh uc vt liu
ri vo h cht ti tu vo thi im xe kp bt u chuyn ng th cn phi ngng s cht
ti ca xe kp . Nhng iu khng phi lc no cng thu xp uc .

81
Trang b in

Trn hnh 10.8 trnh by s nguyn l ca mch iu khin t ng ca thang nng

dng xe kp . Sau khi cht ti thang kp ang v tr cui cng . tip im K3 ca thit b cn
uc ng mch v dng in t cu ch C1 v nt n stop i qua cc tip im 11 , 12 ca
b chuyn i hnh trnh BP v cun dy ca khi ng t nng N .
Tip theo dng in i qua tip im 9 , 10 ca rle thi gian PB , cc tip im 7 , 8
ca rle h , tip im K3 v sau qua cu ch C2 tr v lui . Khi rle nng N lm vic
cng ng mch cc tip im 5 v 6 ca n . Cc tip im ny kho chuyn tip im K3 .
Sau n s uc gii phng khi nng xe kp . Sau , khi xe kp i n v tr tren cng th
cc tip im ca b chuyn i hnh trnh BP s chuyn i t 12 11 sang 12 13 v ng
c m my theo chiu h khi dng in t cu ch C1 v nt n stop i qua cc tip
im 12 13 ca b chuyn i hnh trnh BP ; cun dy ca rle thi gian PB in cu ch
C2 . Sau mt khon thi gian cn thit d ti xe kp ( 10 20 giy ) , rle PB chuyn i
cc tip im 9 10 sang 3- 4 . Sau dng in i qua tip im ca b ngt hnh trnh h
BC ; cun dy ca khi ng t h H , m my ng c theo chiu h ; qua cc tip em
ph 1 2 ca rle nng KP , tip qua cc tip em 3 , 4 v cu ch C2 tr v lui .
Sau khi xe kp ang h , cc tip im 11 12 ca rle BP v 9 10 ca rle PB li
uc ng li . Khi xe kp n v tr dui cng th cc tip im ca b ngt hnh trnh h BC
s ngt mch khi ng t h H , cc tip im 7 8 ca rle H s uc ng mch v ng
c s lm vic theo chiu nng sau khi tip im K3 ng mch nh xe kp .
VI. S MCH IU KHIN THANG MY CH NGI.
1. S in ca thang my ch ngi dng ng c in rotor lng sc hai cp
tc .
m bo cho ngi v thit b, trong s hnh 7.11 ngi ta dng cc cng tc t
cc hn KC ( ct in khi cabin vt qua gii hn cho trn hoc gii hn di trong trng
hp s c ), cc kha lin ng C 1 , C 2 , C 3 , C 4 ( ct in khi ca tng bt k cha ng ),
cc kha bo him BH ( ct in khi tc cabin qu ln hoc khi b t cp nng ), cc
kha lin ng BT1 v BT2 ( m tip im ca n khi cabin ang c ngi ) v cc nt dng
D. iu khin cabin ngi ta dng cc nt gi tng 1GT 4GT t cc ca tng hoc
cc nt n tng 1T 4 T t trong cabin. chuyn t tc cao sang tc thp, khi
cabin i gn n sn tng cn dng, ngi ta dng cc cng tc chuyn i tc khi nng
CVN2 CVN4 ( t di sn tng t 600 900 mm ) v cc cng tc chuyn i tc khi
h,
CVH1 CVH3 ( t pha trn mi tng t 600 900 mm )
cabin dng li sn tng cn dng ngi ta dng cc cng tc CT1 CT4.

82
Trang b in

Hnh 7.11 : S iu khin thang my dng ng c 2 cp tc

thc hin cc lnh iu khin ngi ta dng cng tc t tc cao C, cng tc t
tc thp T, cc cng tc t KO, Tr, Y v cc rle tng RT1 RT4, cng tc t nng N v
cng tc t h H. hn ch momen ca ng c in ch my pht.
Khi chuyn i t tc cao sang tc thp ngi ta a vo mt trong cc pha ca
mch stator ca ng c mt in tr ph R. ( Tc cao ca ng c thng l 1000 hoc
1500 v/ph cn tc thp ca ng c thng l 250 hoc 300 v/ph ). Khi ng c n nh
tc thp, tip im thng m ng chm T khp kn li, cun dy ca cng tc t Y c
in, tip im thng m Y ca n khp kn li v ni tt in tr R.
Thang my hot ng nh sau: Gi s cabin ang sn tng 1 v hnh khch i vo
trong . Khi c ngi trong cabin, sn cabin s iu khin m cc kha lin ng BT1 v
BT2 ct kh nng iu khin cabin t cc nt gi tng GT ( bn ngoi cabin ). Nu hnh
khch trong cabin mun ln tng 4 ch cn n nt 4T. Lc cc cun dy ca rle RT4 v
cng tc t nng N c cp in theo mch t nt dng D, cc kha lin ng ca tng C 1
C 4 ( nu cc ca tng u ng ), cc tip im ca hm bo him BH ( nu cp nng
khng t ), cc tip im lin ng ca cabin CB ( nu ca cabin ng ), nt dng D,
tip im thng ng H,cun dy ca cng tc t nng N, cng tc tng CT4, cun dy ca
rle tng RT4, nt 4T, cc tip im thng ng Y, N, H. Khi cun dy RT4 c in, cc
tip im thng m RT4 khp kn li. S khp kn tip im RT4 ni tt nt 4T. Do khi

83
Trang b in

khch th nt ra, cc cun dy ca rle RT4 v cng tc t nng N vn khng mt in. Cng
nh vy, khi cun dy ca cng tc t N c in, cc tip im thng,m N khp kn li,
ng c chun b c ng in theo chiu nng, cn cc tip im thng ng N m ra ct
kh nng lnh cho thang my bng nt T. Khi tip im thng m RT4 khp kn,cun dy
ca cng tc t tc cao c cp in theo mch t tip im RT4, cng tc chuyn tc
CVN4, cng tc tc cao BC, tip im thng kn T, cun dy cng tc t C. Khi cun dy
C c in, tip im thng m C khp kn li , ng c in c ng mch theo chiu
nng vi tc cao. ng thi s khp kn ca tip im thng h N lm cun dy ca cng
tc t Tr c in, tip im thng m Tr ca n khp kn li, phanh CH nh phanh ng
c.ng c t do quay nng cabin ln tng 4. S khp kn ca cc tip im thng m ca N
v C cng ng thi cp in cho cun dy ca cng tc t KO. Khi cun dy KO c in,
cc tip im thng m ca KO khp kn li. Cun dy MO c cp in, cn cun dy
ca cng tc t tc thp T chun b c cp in.
Khi cabin i n gn sn tng 4 ( n mc git cng tc chuyn i tc CVN4 ),
cng tc CVN4 chuyn v tr t a sang b, cun dy ca cng tc t tc cao C mt in, tip
im thng ng C trong mch in ca cng tc t T khp kn li, cun dy T c cp
in. Cc tip im thng m C m ra, cn cc tip im thng m T khp kn li. ng
c c ng theo chiu nng vi tc thp chun b dng. Khi cabin i n sn tng 4,
cng tc tng ct mch in ca rle RT4 v cng tc t N, cc tip im thng m N h ra,
ng c b ct in v cun dy cng tc t Tr mt in. Lc tip im thng m Tr h
ra, phanh CH mt in v phanh ng c li.
2. S in thang my ch ngi truyn ng bng ng c in khng ng
b rotor dy qun.
Trong s ny ( hnh 7.12 ) gim dng in m my ca ng c v gim gia tc
ca cabin khi m my, ngi ta a vo mch rotor ca ng c cc in tr ph. Trong qu
trnh m my ngi ta gim dn in tr ph bng cch khp kn ln lt cc tip im ca
cc cng tc t 1Y, 2Y, 3Y.
m bo an ton cho ngi v thit b trong thang my ngi ta cng dng cc
cng tc cc hn v cc kha lin ng, cc kha lin ng C1 C4 v CB khng cho php
cabin chuyn ng khi cc ca tng v ca cabin cha ng. Cc kha bo him BH ct in
v hm cabin khi tc cabin vt qu quy nh hoc t cp. Cc kha BT1 v BT2 h ra
khi c ngi trong cabin loi tr kh nng gi cabin t cc nut gi tng 1GT 4GT cc ca
tng. Cc cng tc tng CT1 CT4 dng t ng ct c ng c khi cabin i n sn
tng cn dng.

84
Trang b in

m my ng c (gim dn in tr ph a vo mch rotor ca ng c ) ngi

ta dng cng tc t 1Y, 2Y, 3Y.
ngn nga cabin chy qu v tr gii hn trn hoc di, ngi ta dng cng tc
cc hn KCCc cng tc ny s ct in ng c bng cch m cc tip im KC ca n
khi cabin i qu v tr gii hn trn v di.
iu khin chuyn ng ca cabin ngi ta dng cc rle tng RT1 RT4, cng
tc t nng N, cng tc t h

Hnh 7.12 : S din thang my ch ngi truyn ng bng ng c in

khng ng b rotor dy qun .
Hot ng ca thang my nh sau: gi s cabin ang sn tng 2 , hnh khch i vo
cabin , cc tip im lin h vi sn cabin BT1 v BT2 m ra. Kh nng gi cabin t cc ca
tng b loi tr.nu khch mun ln tng 4, bm nt 4T. Trong trng hp rle RT4 v cng
tc t nng N c cp in theo mch t im a qua nt dng D qua cc tip im C1 + C4 (
nu cc ca tng ng ) qua cc kha bo him BH, qua tip im CB ( nu cabin ng ),
qua nt dng D, qua cun dy rle tng RT4,qua nt 4T v im b.Khi cun dy RT4 c
in cc tip im thng m RT4 khp li,cun dy ca cng tc t N c cp in qua

85
Trang b in

tip im thng ng H, cun dy N, cng tc tng CT4, tip im RT4, qua nt 4T v

im b. Khi cun dy N c in, cc tip im thng m N ca n khp kn li.ng c
c ng mch theo chiu nng vi ton b in tr ph trong mch rotor. S khp kn ca
tip im N trong mch iu khin s ni tt nt 4T.Do , khi khch th nt 4T ra cun
dy RT4 v N vn khng mt in.Sau mt thi gian no ( xc nh bng role thi gian
khng v trong s ) tip im thng m ng chm N trong mch in ca cng tc t
khp kn li.Cng tc t 1Y c in.Cc tip im thng m 1Y khp kn li lm gim mt
phn in tr ph a vo mch rotor ng c in.Khi mt 1Y c in, sau mt thi gian
no tip im thng m ng chm 1Y khp kn li,cng tc t 2Y c in, cc tip im
thng m 2Y khp kn li lm gim thm mt phn in tr ph a vo rotor ca ng
c.Khi cng tc t 2Y c in,sau mt thi gian ( khong vi giy ), tip im thng m
ng chm 2Y trong mch ca cng tc t 3Y khp kn li. Cun dy 3Y c in. Lc cc
tip im thng m 3Ykhp kn li.Ton b in tr ph b ni tt. ng c lm vic theo
c tnh c t nhin ( khng c in tr ph trong mch rotor). ng thi s khp kn ca tip
im thng m 3Y trong mch in iu khin m bo cp in cho cng tc t 3Y trong
sut thi gian lm vic ca cabin.Cung trong sut thi gian , S m ra ca cc tip im
thng ng 3Y m bo ct in qua cc cng tc t 1Y v 2Y v loi tr kh nng iu
khin cabin t trm nt n tng T v gi tng GT.
Khi cabin i n sn tng 4, tip im ca cng tc t tng CT4 m ra, cng tc t N
mt in, cc tip im thng m N trong mch ng lc m ra ng c in v phanh mt
in. Phanh CH phanh ng c li v cabin dng li sn tng 4,ng thi tip im thng
m ng chm N trong mch ca cng tc t 3Y m ra, cng tc t 3Y mt in, cc tip
im thng m 3Y trong mch ca rotor m ra. Ton b in tr ph li c a vo mch
rotor chun b m my cho ng c tip theo.
VII.TNH CHN CNG SUT CA TRUYN NG THANG MY .
1. Cng sut cn thit ca ng c lp trong b ti thang my c th xc nh
theo cng thc:
P.v
N= kw (4.1)
102. t . p

Trong : P:Lc vng trn puly dn cp hoc trn tang ( KG ).

v: tc chuyn ng ca cabin m/s.
t : Hiu sut truyn ng ca b ti.
p : Hiu sut ca puly dn cp hoc tang.

86
Trang b in

Hiu sut truyn ng ca b ti dng hp gim tc c mt b truyn trc vt nm

trong khong 0.6 0.8 tu thuc vo s mi ren ca trc vt.Khi thm mt s truyn bnh
rng ph th t = 0.55 0.75.khi lp trc ca puly dn cp trn cc trut th

p = 0.9 0.96, khi lp trc trn cc ln th p = 0.96 0.98. i vi b ti khng

c hp gim tc khi dng puly c nhiu rnh th p = 0.85 0.9.V ng c ca b ti phn

ln thi gian lm vic ton ti nn vic tnh cng sut ng c theo cng thc ( 4.1) i vi
thang my loi nh c th tin hnh theo lc vng ln nht P. Khi h s cn bng trng lng
vt nng 0.5 th s c lc vng ln nht khi nng cabin ton ti t v tr di cng.i
vi trng hp ny tr s P s bng:
P = Q + Gcabin + Gcp + W Gt = Q.(1- ) + Gcp + W . (4.2)
Vi:
Gt = Gcabin + .Q .
Trong cng thc ny Q, Gcabin, Gt,tng ng l trng lng vt nng, trng lng
cabin v trng lng i trng (kg).
Gcp : Trng lng cp (kg).
W : cc lc cn chuyn ng ph ca cabin v tn tht cc puly dn hng.
Trong s tnh ton khung cabin trn, do vt t lch tm cabin nn lc cn
chuyn ng do ma st cc dn hng Wdh s bng :
c1 c c c A B
Wdh = 2.Q. . + 2.Q . = 2+Q. . 1 = Q . (4.3)
h h h 3h
Trong h s ma st gia cc guc trt cabin v cc dn hng.
Cc k hiu cn li cho trn hnh 3.16.
Khi dng guc trt bng thp hoc gang lm vic vi dn hng bng thp = 0.12.
Trng hp s dng dn hng bng g = 0.2
Khi dng guc ln = 0.05
Tn tht cc puly dn hng c th tnh theo cng thc:

Wpl = .S . sin (4.4)
2
Trong : S: lc cng tng cng ca cc u cp un qua puly (kg).
Gc m cp ca puly ().
H s cn: khi puly lp ln = 0.02, khi puly lp trt = 0.03 0.04
Lc cn ma st chung W dn hng v tn tht cc puly dn hng:
W = (Wdh + W pl ).1.1 .

87
Trang b in

Tha s 1.1 trong trng hp ny tnh n cc tn tht ph cha c tnh n trong

tnh ton (cc puly ca b hn ch tc , cc puly ca i trng ko cng, cc puly ca cc
cn bng v.v..).
i vi cc s thang my thng s dng hn c khng c cc puly dn hng th:
W = 1.1Wdh = K1.Q.
Trong :
( A B)
K1 = 1.1 .
h
i vi cabin thang my chun, s b c th ly nh i vi cabin thang my ch
ngi v ch hng c sc nng n 2000 kg, khi dng guc trt K1 = 0.03 0.05.
i vi cc thang my ch hng c sc nng trn 2000 kg, khi dng guc trt K1
= 0.1 0.12.
Cng lm vic ca ng c thang my dng cc nh c cao 6 n 8 tng
cng nh cc thang my ch hng sc nng khng ln thng khng vt qu C 40%, v
khi cc to nh cao hn th khng qu C 60%. Cng sut ca cc ng c ng vi cc ch
s cng ny c a ra trong cc bng 4.1, 4.2.
i vi cc thang my lm vic nng hn khi m th lm vic ca chng bit
(chng hn cc thang my nh cao tng) th cng sut ca ng c khi tnh ton s b nn
chn theo v chn tng ng.

p1 .t1 p1 .t 2 ... p n .t n
2 2 2

Pt = (4.7)
T
Trong : p1. p2pn: l cc ti trng trong thi gian mt chuyn ch c tnh theo
cng thc (4.2) theo ti trng thc t ca thang my c a ra trn th lm vic (kg).
t1.t1tn: thi gian tc ng ca cc ti trng ny (s).
T: thi gian ca mt chuyn ch (s).
Cng lm vic ca ng c trong trng hp ny c tnh theo cng thc:
t1 t 2 .. t n
C% = .100%
T
Khi xc nh cc tr s gia tc ln nht ca cabin chn ng c, th trng hp tnh
ton l trng hp h cabin cht y ti vo thi im khi cabin va ri khi im trc
.Momen lc qun tnh tnh trong trng hp ny bng
Mi = Mv + Mm . (4.8)
Trong :
Mv :Momen khng cn bng do trng lng ca vt trn puly dn cp (hoc trn
tang) quy dn v trc ng c (kg.m).

88
Trang b in

Mm: Momen m my ca ng c (kg.m).

Tr s ca momen khng cn bng Mv l :
D
Mv = [Q(1- ) + Gcp ]. (4.9)
2i0 t pl

Trong :
D: ng knh puly dn cp .
io: t s truyn ca b ti (k c h palang khi treo cabin bng palang ).
Momen m my ca ng c Mm i vi ng c lng sc ly theo momen ln nht
ca ng c Mmax c trong catalo. i vi ng c rotor dy qun, momen m my c th xc
nh theo cng thc:
Mm = Mnom . K2 . (4.10)
Trong : Mnom : momen danh ngha ca ng c (kg.m).
K2: H s qu ti khi m my,ly tu thuc vo s m my ng c.
K2 = 1.8 2 .
Gia tc gc ca ng c xc nh t iu kin :
2
G.D0
Mi = .
4g
T :
4.M i .g
2
G.D0
Trong cc cng thc momen v lng ca cc b phn chuyn ng ca h ang xt
(cabin c vt nng, i trng, b truyn ng .v.v) quy dn v trc ng c kg.m 2 .
g : gia tc trng trng (m/s 2 ).
Gia tc ln nht ca cabin khi m my :
D
max .
2.i0
Sau khi thay gi tr ca v vo ta s c:
D( M v M m )
max 19.6 2
(4.11)
G.D0
Mmen v lng quy dn s c tnh theo cng thc
(Q Gcabin Gt Gcp ) D 2
GD0 1.1(GDu GD ph )
2 2
2
(4.12)
i0

Trong : cc mmen v lng ca phn ng ca ng c (rotor) v puly phanh.

89
Trang b in

Tha s 1.1 tnh n khi lng ca cc chi tit chuyn ng khng tham gia trc tip
vo php tnh. Tr s gia tc tinh theo cng thc 4.11 cn phi khng c vt qu gi tr
cho php theo quy phm. trng hp khi gia tc max ln hn ch s cho php th cn phi,
hoc l gim mmen my ca ng c (chng hn nh mc thm vo mch ng c cc in
tr m my ph) hoc lm tng mmen ca c cu (chng hn nh mc thm bnh ph
vo ng c).
C loi thang my ch lm vic theo chiu nng (thang my i c), th trng hp bt
li nht l trng hp khi nng cabin c mt hnh khch, khi n va ra khi v tr im dng
trc . Mmen khng cn bng do trng lng ca i trng trong trng hp ny:
D
Mv = ( .Q Gcp 70) (4.13)
2i0 t puli(tan g )

Gia tc ln nht max v mmen vlng GD02 vi gi tr ny ca Mv cng c tnh

theo cc cng thc 4.11 v 4.12 khi Q= 70 kg.
Trong cc b ti c dn ng bng ng c hai tc cn kim tra mmen phanh M d
trong thi im n chuyn sang tc thp. i vi trng hp bt li nht l trng hp
phanh cabin khi n i n im dng u tin, ta c:
Mi = Md + Mv
Sau khi thay gi tr Mi ny vo cng thc 4.11 v sau khi bin i ta s tm c
max .i0
.GD0 M v (4.14)
2
M =
19.6.D
Tr s mmen khng cn bng do trng lng vt nng Mv tnh theo cng thc 4.9
Theo cng thc 4.14 ta cng tnh c mmen phanh ln nht ca khp ni b truyn
ng vi m trong cc b ti c truyn ng vi m theo kiu ch ra trn hnh 4.6a.
Phn tnh ton tip theo cho b ti l chung nh vi tt c cc c cu nng.
2. xc nh c cng sut ng c truyn ng di chuyn bung thang (ca
thang my ) cn phi c cc iu kin v thng s sau :
S ng hc ca c cu nng ca thang my .
Tr s tc v gia tc gii hn cho php .
Trng ti ca thang my .
Khi lng ca bung thang v i trng ( nu c)
Ch lm vic ca thang my
Tnh chn cng sut ng c thc hin theo cc bc sau :
Chn s b cng sut ng c da trn cng sut cn tnh .
Xy dng biu ph ti ton phn c tnh n ph ti trong ch qu .

90
Trang b in

Kim tra cng sut ng c chn theo iu kin phat nhit (theo phng php dng
in ng tr hoc mmen ng tr ).
Cng sut cn tnh ca ng c khi nng ti khng dng i trng c tnh theo biu
thc sau :
(G Gbt ).v.g
P c= .10 3 (kw)

Trong : G -khi lng hng ha,kg;
Gbt khi lng ca bung thang,kg;
V -tc nng hng,m/s;
-hiu sut ca c cu nng( thng ly bng =0,5-0,8);
g gia tc trng trng,m/s2.
Khi c i trng,cng sut cn tnh khi nng ti ca ng c c tnh theo biu thc:

1
Pcn = [(G + Gbt ) - G bt . ].v.k.g.10 3 [kW] (3.23)

V khi h ti :
1
P ch =[(G + G bt ) + G t . ].v.k.g.10 3 [kW] (3.24)

Trong : P cn : cng sut cn tnh ca ng c khi nng c dng i trng , kW ;

P ch : cng sut ca ng c khi h c dng i trng ,kW;

k : h s c tnh n ma st trong cc thanh db hng ca bung thang v
i trng ( thng chn k= 1,15/1,3);
G t : khi lng ca i trng , kg.

Khi tnh chn khi lng ca i trng G t , lm sao cho khi lng ca n cn bng

c vi khi lng ca bung thang G bt v mt phn ca khi lng ca hng ha G. khi

lng ca i trng c tnh theo biu thc sau :
G t =G bt + .G [kg]

Trong : : h s cn bng , tr s ca n thng ly bng =0,3/0,6.

Phn ln cc thang my ch khch ch vn hnh y ti trong nhng gi cao im,
thi gian cn li lun lm vic non ti nn thng ly bng : =0,35/0,4.
i vi thang my ch hng, khi nng lm vic y ti , cn khi h lm vic khng ti
(G=0) nn chn =0,5.

91
Trang b in

Da trn hai biu thc (3.23) v (3.24) c th xy dng biu ph ti (n gin ha )

ca ng c truyn ng v chn s b cng sut ng c trong cc s tay tra cu.
xy dng biu ph ti ton phn ( biu ph ti chnh xc ) cn phi tnh n
thi gian tng tc , thi gian hm ca h truyn ng , thi gian ng, m ca bung thang v
ca tng, s ln dng ca bung thang.Thi gian ra, vo bung thang ca hnh khch trong
thi gian cao im . Thi gian ra vo ca hnh khch thng ly bng 1s cho mt hnh khch
. S ln dng ca bung thang (tnh theo xc sut ) m d c tnh chn da trn cc ng
cong trn hnh 3.26.
Mt khc khi tin hnh xy dng biu ph ti ton phn cng cn phi tnh n mt
s yu t khc ph thuc vo ch vn hnh v iu kin khai thac thang my nh : thi
gian ch khch, thi gian thang my lm vic vi tc thp khi n gn tng cn dng
Khi tnh chn chnh xc cng sut ng c truyn ng thang my cn phi phn bit
hai ch ca trng ti : ti trng ng u ( hu nh khng i) v ti trng bin i .
Phng php tnh chn cng sut ng c vi ch ti trng ng u thc hin
theo cc bc sau :
Tnh lc ko ca cp t ln vnh bnh ngoi ca puli ko cp trong c cu nng , khi
bung thang cht y ti ng tng 1 v cc ln dng theo d kin.
F=(G + G bt - G t - k 1 G 1 )g [N] (3.26)

Trong : k 1 : s ln dng theo d kin ca bung thang ;

G 1 : thay i ca ti trng sau mi ln dng , kg thng ly bng
G
G1 = ; trong k d : s ln dng ca bung thang ( theo d kin ) c xc nh
kd
theo ng cong hnh 3.26.
Tnh mmen theo lc ko:
F .R
M= [N.m] vi F>0
i.
F.R
M= . [N.m] vi F<0 (3.27)
i
Trong : R : bn knh ca puli ko cp , m ;
i : t s truyn ca c cu nng ;
: hiu sut ca c cu nng .
Tnh tng thi gian hnh trnh nng v h ca bung thang bao gm : Thi gian bung
thang di chuyn vi tc n nh , thi gian tng tc , thi gian hm v thi gian ph khc
(thi gian ng , m ca, thi gian ra, vo bung thang ca hnh khch).

92
Trang b in

Da trn kt qu ca cc bc tnh ton trn , tnh momen ng tr v tnh chn cng

sut ca ng co m bo iu kin M M dtr
Xy dng biu ph ti ton phn ca h truyn ng c tnh n qu trnh qu ,
tin hnh kim nghim ng c theo dng in ng tr .
i vi ch ph ti khng ng iu (bin i), cc bc tnh chn cng sut ng
c truyn ng tin hnh theo cc bc nu trn . Nhng tnh lc ko t ln puli ko cp
phi c biu thay i ca ti trng theo tng tng mt khi bung thang di chuyn ln
xung.
VIII. NH HNG CA TC ,GIA TC, GIT I VI H
THNG TRUYN NG THANG MY.
Mt trong nhng yu cu c bn i vi h truyn ng ca thang my l phi m
bo cho bung thang di chuyn m. Bung thang di chuyn m hay khng , ph thuc ch
yu vo tr s gia tc ca bung thang khi m my v hm dng. Nhng tham s chnh c
trng cho ch lm vic ca thang my l : tc di chuyn bung thang v[m/s], gia tc a
[m/s 2 ] v git [m/s 3 ].
Trn hnh 3.33 biu din cc ng cong : qung ng i ca thang my S , tc
v, gia tc a v git theo hm thi gian t.
T biu thc (3.20) ta rt ra nhn xt rng : tr s tc di chuyn bung thang quyt
nh nng sut ca thang my , tr s tc di chuyn t bit c ngha quan trng i vi
thang my cc nh cao tng . Nhng thang my tc cao (v>3,5m/s) ph hp vi chiu
cao nng ln , s ln dng (m d ) t . Trong trng hp ny thi gian khi tng tc v gim tc
rt nh so vi thi gian di chuyn ca bung thang vi tc cao, tr s trung bnh ca thang
my gn t bng tc nh mc ca thang my .
Mt khc , cn phi nh rng , tr s tc di chuyn ca bung thang t l thun vi
gi thnh ca thang my . Nu tng tc ca thang my t v=0,75m/s ln v=3,5m/s, gi
thnh ca thang my tng ln (4/5) ln.Bi vy ty thuc vo cao ca nh m thang my
phc v chn tr s di chuyn ca thang my ph hp vi tc ti u , p ng y
cc ch tiu kinh t k thut.
Tr s tc di chuyn trung bnh ca thang my c th tng bng cch gim thi gian
tng tc v gim tc ca h truyn ng thang my , c ngha l tng gia tc . Nhng khi
bung thang di chuyn vi gia tc qu ln s gy ra cm gic kh chu cho hnh khch (
chng mt , cm gic s hi v nght th). Bi vy , tr s gia tc c chn ti u l a
2m/s 2 .

93
Trang b in

Mt i lng khc quyt nh s di chuyn m ca bung thang l tc tng ca

gia tc khi m my v tc gim ca gia tc khi hm my . Ni cch khc l git

da d 2 v d 3 S
(o hm bc nht ca gia tc = = 2 = 3 ).Khi gia tc a<2m/s 2 , tr s git tc
dt dt dt
ti u l <20m/s 3 .
Biu lm vic ti u ca thang my vi tc trung bnh v tc cao c biu
din trn hnh 3.33.Biu ny c th phn thnh 5 giai an theo tnh cht thay i tc di
chuyn bung thang : tng tc , di chuyn vi tc n nh , hm xung tc thp , bung
thang n tng v hm dng.
Biu ti u ( hnh 3.33) s t c nu dng h truyn ng mt chiu hoc dng
h bin tn - ng c xoay chiu . Nu dng h truyn ng xoay chiu vi ng c khng
ng b rto lng sc hai cp tc , biu lm vic t gn vi biu ti u nh hnh
3.33.
i vi thang my tc chm , biu lm vic ch c 3 giai an : thi gian tng
tc ( m my) , di chuyn vi tc n nh v hm dng.
IX. DNG CHNH XC BUNG THANG.
Bung thang ca thang my cn phi dng chnh xc so vi mt bng ca sn tng cn
n khi hm dng .
Nu bung thang dng khng chnh xc s gy ra hin tng bt li sau :
i vi thang my ch khch , lm cho hnh khch ra vo bung thang kh khn hn
, tng thi gian ra , vo dn n gim nng sut ca thang my .
i vi thang my ch hng gy kh khn trong vic bc xp v d hng ha .
khc phc hu qu , c th n nt bm n tng (T) lp trong bung thang
t chnh xc dng bung thang theo yu cu , nhng n s dn n cc vn khng li
nh sau :
Hng cc thit b iu khin.
Gy tn tht nng lng trong h truyn ng , nu dng ng c khng ng b rtor
lng sc truyn ng thang my s dn n gy ra s pht nng ca ng c qu gii hn cho
php.
Gy hng hc cc thit b c kh ca thang my
Tng thi gian t lc phanh hm tc ng cho n khi bung thang dng hn .
dng chnh xc ca bung thang c nh gi bng i lng S (hnh 3.34)
S l mt na hiu s ca hai qung ng ca bung thang trt i c t khi
phanh hm in t tc ng n khi bung thang dng hn khi c ti v khng c ti theo

94
Trang b in

cng mt hng di chuyn ca bung thang gm : momen do c cu phanh hmin t sinh

ra,mmen qun tnh ca bung thang v ti trng,tr s tc di chuyn bung thang khi bt
u hm dng v mt s yu t ph khc.
Qu trnh hm dng bung thang nh sau : khi bung thang i gn n sn
tng cn dng, s tc ng vo cm bin v tr(cng tc chuyn i tng) ra lnh dng bung
thang. Cc thit b chp hnh trong s iu khin thang my(rle, cng tc t ) c thi gian

tc ng l t (qun tnh in t ca cc phn t chp hnh),trong qung thi gian

,bung thang i c qung ng S cho n khi phanh hm in t tc ng l:

S=V0. t (m)

Trong : V0 - tr s tc di chuyn ca bung thang khi bt u hm,m/s2

Sau khi hm phanh hm in t tc ng(m phanh ca phanh hm in t p cht vo
trc ng c truyn ng)l qu trnh hm dng bung thang.Trong thi gian ny bung
thang i c l qung ng S.
mv02
S= (m)
2( Fph Fc )

Trong : m l khi lng tt c cc khu chuyn ng ca thang my,kg.

Fph-lc p do c cu gim in t sinh ra(N)
Fc -lc cn rnh do ti trng gy ra(N)
Du (+) hoc du (-) trong biu thc (3.29) tu thuc vo ch lm vic
bung thang :khi hm (+) khi chuyn ng (-)
Biu thc (3.29) c th vit di dng khc nh sau:
D
J 02
S= 2 (m)
2i ( M ph Mc)

Trong : J mmen qun tnh quy i v trc ng c truyn ng,kgm2

Mph,Mc Mmen c cu phanh hm in t sinh ra
0 -tc ca ng c khi bt u hm dng,rad/s
D -ng knh ca puli ko cp,m
I -t s truyn
Qung ng bung thang i c t khi cm bin v tr ra lnh dng n khi bung
thang dng ti sn tng bng:

95
Trang b in

D
J 02
S=S+S=v0. t + 2 (m)
2i ( M ph Mc)

B cm bin v tr c t cch sn tng mt khong cch no hiu s ca

hai qung ng ca bung thang i c khi y ti v khi khng ti chia i thnh hai phn
bng nhau so vi mc ca sn tng.Sai s ln nht( dng khng chnh xc ln nht) c
tnh theo biu thc sau:
S 2 S1
S max (m)
2
Trong : S1 qung ng trt nh nht ca bung thang;
S2 qung ng trt ln nht ca bung thang.
Phn tch biu thc (3.31) ta rt ra kt lun :cc thng s nh hng n
chnh xc khi dng bung thang gm:
J mmen qun tnh cc phn chuyn ng ca bung thang
t qun tnh in t ca cc phn t chp hnh trong s iu khin ca thang my.
Mph,Mc mmen do c cu phanh hm in t sinh ra v ti trng ca thang my .
i vi mt thang my , ba thng s trn c th coi nh khng i .
Mt thng s quan trng nht nh hng n s chnh xc dng bung thang l i
lng v0 (tc di chuyn ca bung thang khi bt u hm dng ). nng cao chnh
xc dng ca bung thang i vi thang my tc cao thc hin bng cch : khi bung
thang i n gn sn tng cn dng , gim tc di chuyn ca bung thang khi b cm bin
v tr cho lnh dng bung thang . nh gi s chnh xc dng bung thang S ph thuc
vo tc v0 v gia tc ca bung thang, c th kho st theo cc ng cong 3.44b . i vi
thang my , khng chnh xc khi dng bung thang cho php l Smax 20mm.
X. CC H THNG TRUYN NG TRONG THANG MY.
Khi thit k tnh ton h truyn ng cho vthang my phi da trn cc yu cu sau :
dng chnh x ca bung thang .
Tc di chuyn ca bung thang .
Tr s gia tc ln nht cho php .
Phm vi iu chnh tc yu cu .
+H truyn ng xoay chiu vi ng c khng ng b(rto lng sc v rto dy
qun )
c s dng truyn ng cc loi thang my c tc thp v trung bnh .

96
Trang b in

H truyn ng xoay chiu vi ng c khng ng b rto lng sc thng dng trong thang
my tc thp .
H truyn ng xoay chiu vi ng c khng ng b rto dy qun thng dng
cho thang my tc cao v chnh xc khi dng .
H truyn ng xoay chiu vi ng c khng ng b rto lng sc hai cp tc ( c hai
b dy qun stato c lp ni theo s hnh sao ) thng dng trong cc thang my tc
trung bnh . s i cc ca dy qun stato thng chn l: 2p=6 2p=24 hoc
2p=4 2p=20, tng ng vi tc ng b ca ng c bng : n0 = 1000/250 vng /pht
hoc 1500/300 vng /pht .
H truyn ng xoay chiu vi ng c khng ng b rto lng sc c cp ngun t b
bin tn thng dng trong cc thang my tc cao ( khi v 1,5m/s) , cho php hn ch
c gia tc v git trong gii hn cho php v t chnh xc khi dng rt cao ( S
5mm).
+ H truyn ng mt chiu thng dng cho cc thang my tc cao (v 1,5m/s) .
thng dng hai h truyn ng sau ;
H F- c khuchs i trung gian lm ngun cp cho cun kch t ca my pht . (
khuchs i trung gian c th l my in khuchs i hoc khuchs i t ).
H T- , my pht mt chiu c thay th bng b chnh lu bng tiristo .
Khi chn ng c truyn ng thang my phi da trn s ng hc ca c cu
nng . i vi thang my c khi dng c cu c hp tc thng dng loi ng c xoay
chiu kiu A2 , A02 ;
ng c khng ng b c h s trt cao kiu AC , AOC; ng c hai cp tc v
ng c rto dy qun kiu AK.
i vi thang my tc cao (v>1,5m/s) , khi dng c cu nng khng c hp gim
tc thng chn loi ng c tc chm . cc nh my ch to in c ch to ra loi
ng c mt chiu chuyn dng cho thang my vi cp cng sut p=(28+40)kw v tc
quay nh mc n=83 vng / pht .
XI. T NG KHNG CH THANG MY DNG CC PHN T
LOGIC.
nng cao tin cy trong qu trnh hot ng ca thang my, h thng t ng
khng ch h truyn ng in thang my dng cc phn t phi tip im (phn t
logic).ng dng cc phn t logic trong mch iu khin cho php xy dng mt h thng
iu khin vi s lng phn t iu khin l t nht.

97
Trang b in

S t ng khng ch thang my dng cc phn t logic gii thiu trn hnh

3.10.y l s khng ch n gin nht:bung thang nng ln n mt trong nm tng,
nhng khi h ch h xung tng mt.
Cng tc chuyn i tng dng b cm bin v tr bng t bo quang in 1F 5F t
trn cc tng tng ng.
Hn ch hnh trnh ln v hnh trnh i xung bng hai cng tc hnh trnh phi tip
im HCN v HCH (hai cng tc hnh trnh ny cng ging nh cng tc chuyn i
tng).Trn s khng biu din mch lc ca ng c truyn ng thang my, nhng cn
hiu cng tc t nng N s ng mch cho ng c nng bung thang i ln, cng tc t h H
ng mch cho ng c h bung thang. iu khin thang my bng cc nt bm phi tip
im 2T 5T lp trong bung thang v mt nt bm gi tng lp ca tng mt 1GT.
Trn s 1F 5F, HCN v HCH ( vung t m) c mc logic mt 1 v khi c
tc ng t bn ngoi l mc logic 0, cm bin 2T 5T v 1GT, c mc logic 0 v
khi tc ng ln n s c mc logic 1.
Xt nguyn l lm vic ca h thng: nu mun ln tng nm, n nt n 5T, u ra
ca phn t HOC 5H c mc logic 1 v mc ua vo mt u vo ca phn tV
5V. T b cm bin 5F a vo u vo th hai ca phn t 5V mc logic 1 (ng vi khi
5F cha b tc ng bn ngoi ). Tn hiu u ra ca phn t 5V c mc logic 1. Tn hiu ra
vn c mc logic 1 k c khi ta khng tc ng ln nt bm 5T v c mch t duy tr ly
t u ra ca 5V a vo u vo, khng cho php 5H chuyn trng thi. Tn hiu ra c mc
logic 1 a vo mt trong bn u vo ca phn t HOC6H. Tn hiu ra ca phn t
HOC 6H c mc logic 1 a vo mt trong ba u nt vo ca phn t V 6V. Tn
hiu th hai phn t V-O 1 c mc logic 1 (do u ra ca 1V c mc logic 0 )
tn hiu t u ra ca cng tc hnh trnh HCN c mc logic 1 a vo u vo th ba ca
phn t 6V. Tn hiu u ra ca phn t 6V c mc logic 1 qua khu khuch i 1K s
lm cho cng tc t nng N tc ng. ng c s c ng vo ngun cp theo chiu nng
bung thang i ln. Khi bung thang i n tng nm, s tc ng ln cm bin 5F, lm cho
tn hiu ra ca 5F c mc logic 0. Tn hiu u ra ca phn t 5V c mc logic 1 chuyn
sang mc logic 0. Tn hiu u ra 6H c mc logic 0 tn hiu ra ca 6V c mc logic 0,
cng tc t N mt in, ng c ngng quay, bung thang dng ng vo tng nm.
Mun h bung thang xung tng mt, n nt n 1GT, tn hiu ra ca phn t
HOC 1H c mc logic 1 a vo phn t V. Ba u vo cn li ca 1V u c mc
logic 1 nn u ra ca 1V c mc logic 1, cun dy cng tc t H c in ng in cho
ng c theo chiu quay h bung thang.

98
Trang b in

Hnh 3.10 : S nguyn l khng ch thang my dng cc phn t logic .

MC LC
Chung I : Gii thiu khi qut v thang my
Chung II : Phn loi v cc thng s c bn ca thang my
Chung III : Cu to v nguyn l hot ng ca thang my ch hng
Chung IV : Cu to v nguyn l hot ng ca thang my ch ngui
Chung V : S mch iu khin ca thang my ch hng
Chung VI : S mch iu khin thang my ch ngui
Chung VII : Tnh chn cng sut ca truyn ng thang my
Chung VIII : nh hung tc , gia tc , git i vi h truyn ng thang my
Chung IX : Dng chnh xc bung thang
Chung X : Cc h truyn ng dng trong thang my
Chung XI : T khng ch thang my dng phn t logic

99