KADANSLAR ve GTAR UYGULAMALARI

Bat mzii teorisinde karmza kan "kadans", latince "cadentia" yani "d" kelimesinden tretilmitir.
Kadans en az iki akordan oluan ve bir cmle, blm veya mzik parasnda zlme etkisi(biti veya ara
verme hissi) yaratan akor serilerine verilen isimdir.
Genel gre gre 4 balkta gruplandrlmlardr:
1.) Otantik Kadans
2.) Plagal Kadans
3.) Krk Kadans
4.) Yarm Kadans

1.) OTANTK KADANS

V akorunun(veya V7) I akoruna(minr tonalite iin V I-) baland kadansa denir. Kendi iinde
gruplayacak olursak:
a.) Tam Otantik Kadans
Tam anlamyla gl bir biti hissi verir. Akorlarn ikisi de kk pozisyonda olmaldr. Baka bir deyile
basta akorlarn kk sesleri olmaldr. Ve balanlan tonik akorunun melodi sesi(en ince sesi/1. partisi) akorun
birlisi(kk sesi) olmaldr.

1 Fret(yarm ses) ileri transpoze

C Majr Tonunda Db Majr Tonunda

V I V I
G C A D
5 5 6 6

bb
&
& b b b

2 Fret(1 ses) ileri transpoze
F# Minr Tonunda G# Minr Tonunda

V I- V I-
C F- D G-
2 3 4

### # ####
& & #

rnekleri inceleyiniz ve alnz. rneklerin formunu bozmadan ileri/geri hareket ettirerek transpoze
edebileceinizi unutmaynz. Bu durum parmaklar iin kolay fakat zihin iin olduka zordur. Bundan sonraki
rnekleri de farkl tonlarda almay ihmal etmeyiniz.

Gray ZCANA
1
 b.) Yar Otantik Kadans
Tam otantik kadansta olduu kadar gl bir biti hissi vermez. 3 gruba ayrabiliriz:

* Kk Pozisyon Yar Otantik Kadans

Akorlarn ikisi de kk pozisyondadr fakat biti akorunun melodi sesi kk derecesi deildir.

A Majr Tonunda F Minr Tonunda

V I V I-
A D C F-
5 5 8 8

### b n
& & b bb

* evrim Pozisyon Yar Otantik Kadans

Akorlarn biri veya ikisi evrim haldedir.

Ab Majr Tonunda A Minr Tonunda

Vb I Vc I-b
E/G A E/B A-/C
4 7 7

b #
& b bb
&


1. evrim Kk 2. evrim 1. evrim

* VIIdim Akorlu Yar Otantik Kadans

V akoru yerine VIIdim akorunun sabstitut edildii(yerine kullanld) otantik kadansa denir.

E Majr Tonunda G Minr Tonunda

VIIdim I VIIdim I-
D E F/A G-
5 7 4 3

#### b
& #
& b #

Gray ZCANA
2
 c.) "V7d Ib" Otantik Kadans

ncelikle kk bir aklama yapalm. Daha basit ve anlalr olduu iin evrimleri bas ifreleri yerine
akorun bas sesinin konumunu belirten "a b c d" harfleriyle gstermeyi tercih ettim. Akor sembolnn yannda
"a" harfi yazmas veya hibir eyin yazmamas akorun basnda kk derecesinin olduunu ifade etmektedir. Yani
akorun kk pozisyonda olduu anlalmaldr. "b" harfi basta lnn olduunu(1. evrim), "c" harfi basta
belinin olduunu ve "d" harfi de basta yedilinin olduunu(3. evrim) belirtir. rn: C majr tonalitesi
ierisinde "I"veya "Ia" gsterimi kk pozisyonda bir C akorunu ifade eder. Ayn tonalitede "V7d" gsterimi ise
basta yedilisi olan(3. evrim) G7 akorunu ifade eder.
"V7d Ib" kadansn aklayacak olursak: Dominant akorun basnda bulunan yedinci derece ve tonaliteye
gre 4. derece, tonalitenin 3. derecesine hareket ederek I akorunu 1. evrimde kalmaya zorlar. Genellikle
"V7d" akorundan hemen nce kk pozisyonda bir "V" akoru bulunur.
Bylelikle progresyon u hale dnr: "V V7d Ib". Tonaliteye gre dndmzde basta 5, 4 ve 3.
derece hareketi oluur.

G Majr Tonunda Bb Majr Tonunda

V V7d Ib V V7d Ib
D D/C G/B F F/E B/D
5 7 5 8 8 10

# b
& &b

2.) PLAGAL KADANS

"IV I" akor geiine verilen isimdir. Yunancada "yannda, ikinci derece" anlamna gelen "plagios"
szcnden tretilmitir. Otantik kadansa gre daha yumuak bir karar verme hissi uyandrr. Bu sebepten dini
mzikte sklkla kullanlmtr. Ayrca plagal kadansa "dini kadans" veya "amen kadans" da denir.
Minr tonalitede "IV- I-" olarak karmza kar. "IV- I" eklinde olanna "altere veya minr plagal"
kadans; "IV I-" eklinde olanna da "dorian plagal" kadans ad verilir.

D Majr Tonunda Bb Minr Tonunda

IV I IV- I-
G D E- B-
3 2 6 6

## bbb
& b
& b

Gray ZCANA
3
 D Majr Tonunda Altere Plagal Kadans Bb Dorian Modunda Dorian Plagal Kadans

IV- I IV I-
G- D E B-
3 2 6 6

## b b b
& & bb
b
3.) KIRIK KADANS
V akorundan sonra I(veya I-) yerine baka bir akorun geldii kadansa denir. Dier isimleri
"deceptive(aldatc)" ve "interrupted(yarda kesilmi, tamamlanmam)" kadanstr. Krk kadansta V akoru
herhangi bir akora balanabilmesine ramen genelde VI-(veya bVI) akoruna balanlr.

F Majr Tonunda F Minr Tonunda

V VI- V bVI
C D- C D
10 10 10 9

n
bbb
& b & b

4.) YARIM KADANS

V akorunda kalan kadansa denir. Havada asl kalma hissi uyandrr. ncesinde herhangi bir akor gelebilir.
Minr tonalite ierisinde "IV-b V" eklinde olan yarm kadansn zel ismi "frigyen yarm kadans"tr.
ncesinde V- akoru geldiinde arkaik bir tn oluturur.("V- IV-b V") Yava bir blmden daha hzl bir
blme geerken frigyen yarm kadans kullanmak barok mzikte tipik bir yaklamdr.

C Majr Tonunda D Minr Tonunda Frigyen Yarm Kadans

I V I- V-b IV-b V
C G D- A-/C G-/B A
3 3 5 5 5 5

& &b #

Gray ZCANA
4